โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินเทคโนโลยีสะอาด และท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว จังหวัดกระบี่
ก�ำลังผลิตสุทธิไม่ต�่ำกว่า 780 เมกะวัตต์ จ่ายไฟฟ้าเชิงพาณิชย์ประมาณ ธันวาคม พ.ศ. 2562
สารบัญ • ความเป็นมาโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่............................................... 3 • เทคโนโลยีการก�ำจัดมลสาร......................................................................... 4 • การจัดการโลหะหนัก.................................................................................. 6 • การจัดการปริมาณเถ้า................................................................................ 7 • เส้นทางเดินเรือบรรทุกถ่านหิน.................................................................... 8 • ท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว............................................................................. 9 • แนวสายพานล�ำเลียงระบบปิด................................................................... 11 • กองทุนพัฒนาโรงไฟฟ้า............................................................................. 14 • การจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชน................................................... 15
... ให้ความส�ำคัญเรื่องสิ่งแวดล้อมตั้งแต่การเลือกใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย ไปจนถึงการมี มาตรการป้องกันผลกระทบสิ่งแวดล้อม และการติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อม
โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินเทคโนโลยีสะอาด และท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว จังหวัดกระบี่ โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่ เป็นหนึ่งในโครงการโรงไฟฟ้าที่จะก่อสร้างขึ้นตามแผนพัฒนาก�ำลัง ผลิตไฟฟ้า พ.ศ. 2558-2579 โดยระบุให้ภาคใต้มีโรงไฟฟ้าถ่านหินเพิ่มขึ้น 4 แห่ง รวมก�ำลังผลิตติดตั้ง 4,000 เมกะวัตต์ เพือ่ ตอบสนองการพัฒนาเศรษฐกิจของภาคใต้ ทีม่ งุ่ เน้นการพัฒนาด้านการท่องเทีย่ ว อุตสาหกรรม แปรรูปสินค้าเกษตร ตลอดจนรองรับการขยายตัวด้านเศรษฐกิจและการเพิ่มขึ้นของประชากร ทั้งนี้ ความ ต้องการไฟฟ้าของภาคใต้เพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 5-6% ขณะที่ในพื้นที่ยังไม่มีแหล่งผลิตไฟฟ้าหลักอย่างเพียงพอ จึงต้องพึ่งพาพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งอื่นผ่านสายส่งเชื่อมโยงจากภาคกลาง ดังนั้น การมีโรงไฟฟ้าในภาคใต้ จึงช่วยเสริมความมั่นคงของระบบไฟฟ้า และเกิดการกระจายสัดส่วนการใช้เชื้อเพลิงของประเทศ
สถานที่ตั้ง
โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่ ตัง้ อยู่ภายในบริเวณพืน้ ที่โรงไฟฟ้ากระบีเ่ ดิม ทีอ่ ำ� เภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่
ลักษณะโครงการ โรงไฟฟ้าถ่านหินขนาดก�ำลังผลิตสุทธิไม่ตำ�่ กว่า 780 เมกะวัตต์ (ขนาดก�ำลังผลิตติดตัง้ 870 เมกะวัตต์) ใช้เชือ้ เพลิง ถ่านหินคุณภาพดี มีค่าก�ำมะถันไม่เกิน 1% ประเภทถ่านหินซับบิทูมินัสหรือบิทูมินัสประมาณ 7,260 ตันต่อวัน น�ำเข้าจากประเทศอินโดนีเซียหรือออสเตรเลีย โดยมีก�ำหนดจ่ายไฟฟ้าเชิงพาณิชย์ (Commercial Operation Date: COD) เข้าสู่ระบบประมาณเดือนธันวาคม พ.ศ. 2562
อุปกรณ์หลัก เครื่องผลิตไอน�้ำ (Boiler)
ระบบเผาไหม้เทคโนโลยี Ultra supercritical
เครื่องผลิตไฟฟ้ากังหันไอน�้ำ (Steam Turbine Generator)
ชนิด Multistage 3 แรงดัน เชื่อมต่อกับเครื่องก�ำเนิดไฟฟ้า (Generator) ในการผลิตไฟฟ้า
ปริมาณการใช้น�้ำ
ใช้นำ�้ จากคลองปกาสัย ส�ำหรับกระบวนการหล่อเย็นประมาณ 100,500 ลบ.ม./วัน ซึง่ คิดเป็น 3.3% ของปริมาณ น�้ำท่าในคลองปกาสัย ส่วนการระบายน�้ำคืนกลับสู่คลองปกาสัยจะมีระบบหล่อเย็นและบ่อพักน�้ำ เพื่อควบคุมอุณหภูมิ ของน�้ำที่ปล่อยคืนให้แตกต่างจากสภาพธรรมชาติไม่เกิน 3 องศาเซลเซียส จึงไม่เกิดผลกระทบต่อระบบนิเวศในน�้ำและ อาชีพประมง
3
เทคโนโลยีการจัดการมลสาร โรงไฟฟ้าเทคโนโลยีถ่านหินสะอาดได้ติดตั้งอุปกรณ์ก�ำจัดมลสาร ได้แก่ SCR ESP FGD และ ACI ท�ำให้ค่าอัตรา การระบายมลสารจากปล่องของโรงไฟฟ้าดีกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กฎหมายก�ำหนด
เทคโนโลยีการก�ำจัดมลสารทางอากาศ
1 2 3 4 หมายเหตุ
1 2 3 4
Selective Catalytic Reduction (SCR) เครื่องดักจับก๊าซออกไซด์ของไนโตรเจน Activated Carbon Injection (ACI) อุปกรณ์ดักจับไอปรอทแบบฉีดผงถ่านกัมมันต์ Electrostatic Precipitator (ESP) อุปกรณ์ดักจับแบบไฟฟ้าสถิตย์ Flue Gas Desulfurization (FGD) เครื่องดักจับก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์แบบเปียก
ระบบดักจับไอปรอท
4
สาร
ปริมาณ ในถ่านหิน (mg/kg)
ปริมาณในก๊าซร้อนที่ ระบายออก (mg/Nm3)
มาตรฐานคุณภาพอากาศที่ ระบายออก (mg/Nm3)
ปริมาณ ในเถ้าถ่าน (mg/kg)
มาตรฐานกาก อุตสาหกรรม (mg/kg)
ปรอท
0.10
0.0085
2.4
1.2
20
ค่าควบคุมการระบายมลสารจากปล่องของโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่
ค่ามาตรฐานอ้างอิงตามประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่องก�ำหนดมาตรฐานควบคุมการปล่อยทิ้งอากาศเสียจากโรงไฟฟ้าใหม่ (พ.ศ. 2553)
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ทีเ่ กิดจากการเผาไหม้นนั้ ได้เลือกใช้เทคโนโลยีการเผาไหม้ถา่ นหินบด (Pulverized Coal Combustion) ระดับ Ultra supercritical ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง ท�ำให้ใช้เชื้อเพลิงถ่านหินน้อย ลง รวมทั้งลดการระบายมลสารและปริมาณการปล่อยก๊าซ CO2 นอกจากนี้ ในภาพรวมของ กฟผ. มีนโยบายลดการ ปล่อยก๊าซ CO2 โดยการปรับปรุงประสิทธิภาพของโรงไฟฟ้าที่มีอยู่ให้ดียิ่งขึ้น อาทิ
• การปรับปรุงประสิทธิภาพโรงไฟฟ้าแม่เมาะหน่วย 10-11 ลด CO2 ได้ประมาณ 400,000 ตันต่อปี • การด�ำเนินงานตามโครงการกลไกการพัฒนาทีส่ ะอาด (Clean Development Mechanism: CDM) ลด CO2 ได้ประมาณ 210,000 ตันต่อปี • โครงการลดก๊าซเรือนกระจกตามมาตรฐานไทย (Thailand Voluntary Emission Reduction Program: T-VER) ลด CO2 ได้ประมาณ 17,000 ตันต่อปี • โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ กฟผ. ตลอดระยะเวลากว่า 20 ปี (เริ่มโครงการฯ พ.ศ. 2537) ได้ปลูกป่าไปแล้วมากกว่า 400,000 ไร่ สามารถดูดซับ CO2 ได้ประมาณ 8.9 ล้านตันคาร์บอน (tCO2)
5
การจัดการโลหะหนัก โลหะหนักจากการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงจ�ำพวก สารหนู (As) แคดเมียม (Cd) ตะกั่ว (Pb) และปรอท (Hg) จะ ถูกดักจับโดยอุปกรณ์ ESP, FGD และ ACI ซึ่งมีประสิทธิภาพในการดักจับไม่น้อยกว่า 90% จึงไม่ก่อให้เกิดผลกระทบ ต่อสุขภาพของชุมชน
ความจริง : ปริมาณการระบายมลสารจากปล่องของโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่ เปรียบเทียบระหว่างข้อมูลกลุ่มคัดค้านกับปริมาณจริงที่ค�ำนวณหลังจากผ่านระบบดักจับ
ปริมาณมลสารที่ระบายจาก องค์ประกอบ โรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี ่ (ข้อมูลจากกลุ่มคัดค้าน)
ปริมาณมลสารที่ระบาย จากโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่ผ่านระบบดักจับ (ระบบดักจับที่ กฟผ. ออกแบบ)
ปริมาณโลหะหนัก
6
- ตะกั่ว (Lead, Pb)
48.0 กิโลกรัม/วัน
0.021 กิโลกรัม/วัน
- ปรอท (Mercury, Hg)
0.24 กิโลกรัม/วัน
0.003 กิโลกรัม/วัน
- แคดเมียม (Cadmium, Cd)
1.2 กิโลกรัม/ วัน
0.024 กิโลกรัม/วัน
- สารหนู (Arsenic, As)
12.0 กิโลกรัม/วัน
0.01 กิโลกรัม/วัน
การจัดการปริมาณเถ้า เถ้าหนัก (Bottom Ash) จะถูกล�ำเลียงด้วยระบบสายพานล�ำเลียงไปเก็บยังบ่อฝังกลบขี้เถ้าที่มีการปูรองก้นบ่อ ด้วยแผ่นพลาสติกเพื่อป้องกันการรั่วซึม ขนาดความจุบ่อเพียงพอตลอดอายุการใช้งานของโรงไฟฟ้า
น�ำน�้ำไปใช้ในการรดน�้ำ ต้นไม้บริเวณโรงไฟฟ้า
เถ้าลอย (Fly Ash) สามารถน�ำไปใช้ประโยชน์ใหม่ในอุตสาหกรรมหรือกิจกรรมอื่น เช่น อุตสาหกรรมการผลิต ปูนซีเมนต์ การท�ำปะการังเทียมเพื่อป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งทะเล ฯลฯ
7
โครงการท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว เส้นทางเดินเรือบรรทุกถ่านหิน
เรือบรรทุกถ่านหินระบบปิดขนาด 10,000 เดทเวทตัน บรรทุกถ่านหินล�ำละประมาณ 8,000 ตัน จากต่างประเทศ วันละไม่เกิน 2 ล�ำ โดยใช้เส้นทางเดินเรือเดียวกับเรือขนส่งน�้ำมันเตาของโรงไฟฟ้ากระบี่ปัจจุบัน ซึ่งเป็นเส้นทางเดินเรือ ที่ห่างจากแหล่งท่องเที่ยว จุดด�ำน�้ำ แหล่งหญ้าทะเล และแนวปะการัง จึงไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อการท่องเที่ยวและ นิเวศวิทยาทางทะเล ส�ำหรับข้อกังวลเรื่องเรือขนส่งถ่านหินที่จะส่งผลกระทบต่ออาชีพประมงและสัตว์น�้ำในทะเลนั้น ได้ก�ำหนด มาตรการป้องกันผลกระทบ โดยก่อนเรือออกจากท่าเรือต่างประเทศจะมีการตรวจสอบคุณภาพถ่านหินก่อนส่งมา ประเทศไทย และมีการออกแบบเรือขนส่งถ่านหินเป็นระบบปิด และจ�ำกัดความเร็วของเรือขณะเข้าสูร่ อ่ งน�ำ้ เดินเรือปาก คลองสีบอยาไม่เกิน 5 ไมล์ทะเลต่อชั่วโมง หรือ 10 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เพื่อลดผลกระทบจากคลื่นและ การกวนตะกอน ในทะเลบริเวณนั้น รวมทั้งป้องกันการเกิดอุบัติเหตุทางเรือด้วย หากเกิดกรณีสุดวิสัย เรือขนส่งถ่านหินล่มลงกลางทะเล ถ่านหินก็จะถูกเก็บอยู่ในระวางเรือแบบปิดไม่กระจาย ตัวออกมา อีกทัง้ ธรรมชาติถา่ นหินเป็นของแข็งไม่ละลายน�ำ้ จึงไม่สง่ ผลกระทบ ส่วนการกูเ้ รือต้องอาศัยผูเ้ ชีย่ วชาญเฉพาะ ด�ำเนินการตามหลักมาตราฐานสากล ในการขนส่งถ่านหินทางเรือจากต่างประเทศมายังท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้วจะต้องใช้ระยะเวลาเดินทางหลาย วัน เพือ่ ป้องกันการลุกติดไฟด้วยตนเองจากการสัมผัสกับอากาศเป็นระยะเวลานาน ซึง่ เป็นธรรมชาติของถ่านหินจึงมีการ ก�ำหนดให้ผขู้ ายถ่านหินท�ำการตรวจสอบคุณภาพ ดูแลการใช้วธิ ปี อ้ งกันการฟุง้ กระจายของผงถ่านขณะขนถ่ายลงเรือและ ขึ้นจากเรือ
เส้นทางการเดินเรือขนส่งถ่านหินกับแหล่งท่องเที่ยวและจุดด�ำน�้ำส�ำคัญของกระบี่
8
ท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว
ตั้งอยู่บริเวณคลังน�้ำมันบ้านคลองรั้วของโรงไฟฟ้ากระบี่ปัจจุบัน ประกอบด้วย • ท่าเทียบเรือ ขนาดกว้าง 30 เมตร ยาว 280 เมตร • สะพานเชื่อมท่าเทียบเรือยาว 380 เมตร บริเวณดังกล่าวสามารถจอดเรือบรรทุกถ่านหินขนาด 10,000 ตัน ที่มีขนาดกว้าง 30 เมตร ยาว 120 เมตร ได้พร้อมกันสูงสุด 2 ล�ำ • อุปกรณ์ขนถ่ายถ่านหินแบบสกรู (Screw Unloader) ซึ่งเป็นระบบปิดจากเรือขนส่งมาตามสายพานล�ำเลียง ระบบปิดโดยตรง เพื่อป้องกันผลกระทบจากการร่วงหล่นของถ่านหินที่มีต่อสิ่งแวดล้อมและอาชีพประมง เนื่องจากพื้นที่ตั้งของท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้วอยู่ในเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม พื้นที่ชุ่มน�้ำ (Ramsar Site) และเป็นพื้นที่ใช้ประโยชน์ของชาวประมง
ภาพจ�ำลองท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว และเรือขนส่งถ่านหินระบบปิด
ภาพจ�ำลองอุปกรณ์ขนถ่ายถ่านหินแบบสกรู (Screw Unloader)
9
ท�ำความรู้จักการขนส่งถ่านหินทางทะเลโรงไฟฟ้ากระบี่
เส้นทางการเดินเรือขนส่งถ่านหินที่มีระยะห่างจากแหล่งหญ้าทะเลและ ปะการัง
10
แนวสายพานล�ำเลียงระบบปิด
มีระยะทางประมาณ 9 กิโลเมตร โดยจุดเริ่มต้นตั้งแต่ท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว จนถึงอาคารเก็บถ่านหินหลักบริเวณ โรงไฟฟ้า ส�ำหรับสายพานล�ำเลียงบางช่วงมีการก่อสร้างอุโมงค์ล�ำเลียงถ่านหินลอดใต้พื้นที่ดังกล่าวเป็นระยะทาง 2 กิโลเมตร เพื่อ ลดผลกระทบต่อพื้นที่ป่าชายเลนซึ่งอยู่ในเขตพื้นที่ชุ่มน�้ำ (Ramsar Site) นอกจากนี้ สายพานล�ำเลียงบนพื้นดินได้ก่อสร้างถนนคู่ ขนานเพือ่ ให้ชมุ ชนได้ใช้ประโยชน์ รวมทัง้ ก่อสร้างก�ำแพงกันเสียงบริเวณทีผ่ า่ นชุมชน และปลูกต้นไม้ตลอดแนว โดยการใช้เส้นทาง ดังกล่าวจะมีการชีแ้ จงและสร้างความเข้าใจถึงการจ่ายค่าทดแทนและการเยียวยาให้แก่ราษฎรทีอ่ ยูใ่ นแนวสายพานล�ำเลียงดังกล่าว
ภาพจ�ำลองแนวสายพานล�ำเลียงบนพื้นดิน มีการก่อสร้างก�ำแพงกันเสียง ปลูกต้นไม้และถนนคู่ขนาน
ภาพจ�ำลองแนวทางล�ำเลียงระบบปิด
11
แนวสายพานล�ำเลียงถ่านหินจากท่าเทียบเรือไปยังโรงไฟฟ้า
แนวสายพานอุโมงค์ล�ำเลียงถ่านหินลอดใต้พื้นที่ป่าชายเลน
12
แนวเส้นทางการเดินเรือบริเวณช่องแหลมหินปากคลองศรีบอยา มายังท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว
13
กองทุนพัฒนาโรงไฟฟ้า
เพือ่ สร้างการมีสว่ นร่วม ระหว่างโรงไฟฟ้ากับชุมชนในพืน้ ทีร่ อบโรงไฟฟ้าอย่างยัง่ ยืน จึงก�ำหนดจัดตัง้ กองทุนพัฒนาชุมชนในพืน้ ที่ รอบโรงไฟฟ้า เพือ่ พัฒนาคุณภาพชีวติ ของประชาชน และสิง่ แวดล้อมในชุมชนรอบพืน้ ทีจ่ ากการก่อสร้างหรือการผลิตไฟฟ้า ด้านการพัฒนา อาชีพ การศึกษา ศาสนา วัฒนธรรมประเพณี กีฬา การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เป็นต้น โดยมีอัตราการจ่ายเงินเข้ากองทุนดังนี้
• ระหว่างการก่อสร้าง
เมกะวัตต์ละ
50,000
บาท
ระยะเวลาก่อสร้าง 4 ปี เป็นจ�ำนวนเงินโดยประมาณ
160
ล้านบาท
• ระหว่างการผลิตกระแสไฟฟ้า
หน่วยละ
2
สตางค์
จ�ำนวนปีละ
120
ล้านบาท
3,600
ล้านบาท
จ�ำนวน 30 ปี เป็นเงินประมาณ
14
การจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชน โครงการขยายก�ำลังผลิตโรงไฟฟ้ากระบี่
การจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชน โครงการท่าเทียบเรือบ้านคลองรั้ว
จัดท�ำโดย ฝ่ายสื่อสารองค์การ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พิมพ์ครั้งที่ 3 จ�ำนวน 5,000 ฉบับ กุมภาพันธ์ 2559 พิมพ์ที่ กองผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ ฝ่ายสื่อสารองค์การ กฟผ.