เมื่ อ เกิ ด เหตุ แ ผ่ น ดิ น ไหว ประชาชน ส่ ว นใหญ่ โดยเฉพาะประชาชนที่ อ ยู ่ ใ กล้ เขื่อนจะรู้สึกวิตกกังวลกับข่าวลือเกี่ยวกับ เขื่อนจะแตก โดยเฉพาะระยะหลังที่ผ่านมา เกิ ด แผ่ น ดิ น ไหว ดิ น ทรุ ด ตั ว ดิ น ถล่ ม บ่อยครั้งในแถบภูมิภาคเอเชีย “ความกลัว” เป็นเรื่องของความรู้สึก แต่ “ความจริง” สามารถ พิสูจน์ได้ทางวิทยาศาสตร์ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ในฐานะหน่วยงาน ที่ดูแลเขื่อนขนาดใหญ่ทั่วประเทศ เช่น เขื่อนภูมิพล เขื่อนศรีนครินทร์ เขื่อนรัชชประภา เป็นต้น กล้ายืนยันถึงความมั่นคงปลอดภัยของ เขื่อนจากเหตุแผ่นดินไหวเพื่อความชัดเจน เนื่องจาก กฟผ. มีการ ด�ำเนินงานครอบคลุมทุกขั้นตอน ตั้งแต่เริ่มออกแบบ ก่อสร้าง ใช้งาน และบ�ำรุงรักษา โดยมีมาตรการตรวจสอบและมาตรการเฝ้าระวัง ต่างๆ เพื่อรองรับการเกิดแผ่นดินไหวอย่างรัดกุม
“จุดเสี่ยงภัยที่สุดจากแผ่นดินไหวในประเทศไทย ยังปลอดภัยกว่าจุดที่ปลอดภัยที่สุด จากแผ่นดินไหวในประเทศญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ ไต้หวัน และในอีกหลายๆ ประเทศ
”
ดร. ปริญญา พุทธาภิบาล นักธรณีวิทยา
กฟผ. มี ม าตรการสร้ า งความมั่ น ใจให้ กั บ ประชาชน โดยน� ำ เทคโนโลยีระบบ CCTV มาใช้ โดยติดตั้งกล้อง CCTV ให้เห็น ภาพสันเขื่อนและตัวเขื่อนในเวลาปัจจุบัน (Real Time) สามารถ เข้าไปดูผ่านทางเว็บไซต์ เช่น www.cctvsnr.egat.com ส�ำหรับ เขื่อนศรีน คริน ทร์ และ www.ichpp.egat.co.th/cctv.php ส�ำหรับเขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ เป็นต้น
ทุกเขื่อนออกแบบโครงสร้าง เพื่อรองรับแรงจากแผ่นดินไหว กฟผ. ใส่ใจตั้งแต่การส�ำรวจพื้นที่ส�ำหรับสร้างเขื่อน มีการศึกษา แล้วว่าพื้นที่ก่อสร้างไม่อยู่บนรอยเลื่อนที่มีพลัง ด้านการออกแบบ เขื่ อ นได้ น� ำ แรงแผ่ น ดิ น ไหวตามประกาศของกรมทรั พ ยากรธรณี และข้อก�ำหนดตามมาตรฐานสากล มาค�ำนวณออกแบบส�ำหรับ รองรับแผ่นดินไหวไว้แล้ว หลังก่อสร้างเขื่อนแล้วเสร็จและผ่าน การใช้ ง านมาระยะหนึ่ ง จะมี ก ารทบทวนการรั บ แรงแผ่ น ดิ น ไหว ในช่วงเวลาที่เหมาะสมอย่างสม�่ำเสมอ ปัจจุบันยืนยันได้ว่า เขื่อนใหญ่ของ กฟผ. เช่น เขื่อนศรีนครินทร์ เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนวชิราลงกรณ สามารถรองรับแรงแผ่นดินไหว ขนาด 7.0 ได้โดยไม่พังทลาย
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย 53 หมู่ 2 ถนนจรัญสนิทวงศ์ ต�ำบลบางกรวย อ�ำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี 11130 www.egat.co.th
“มัน่ คง...มัน่ ใจ เ ขื่ อ น ก ฟ ผ. ป ล อ ด ภั ย จ า ก แ ผ่น ดิ น ไ ห ว ”
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
บ�ำรุงรักษาตาม มาตรฐานสากล งานวิศวกรรม ความปลอดภัยเขื่อน ทุกวันนี้ กฟผ. มีมาตรการ การดู แ ลในการตรวจสอบเขื่ อ น เป็ น ประจ� ำ และสม�่ ำ เสมอ โดยยึ ด มาตรฐานสู ง สุ ด ด้ า นวิ ศ วกรรมของ องค์ ก ารเขื่ อ นใหญ่ ร ะหว่ า งชาติ เป็นเกณฑ์อ้างอิง วิธีการตรวจสอบเขื่อน จะตรวจที่จุดส�ำคัญ ต่างๆ ของเขื่อน ได้แก่ ตัวเขื่อน ไหล่เขื่อน ลาดเลื่อน ตีนเขื่อน อุโมงค์ตรวจสอบ อาคารระบายน�้ำล้น อาคารระบายน�้ำ อาคาร ท้ายน�้ำ อ่างเก็บน�้ำและสภาพทางธรณีวิทยา พร้อมทั้งทดสอบ อุปกรณ์ควบคุมบานระบายน�้ำอย่างสม�่ำเสมอ
เขื่อน กฟผ. ปลอดภัยจากแผ่นดินไหวอย่างไร เขื่อน กฟผ. ปลอดภัยจากแผ่นดินไหว เนื่องจาก โครงสร้างของเขื่อนมีฐานกว้าง สามารถ รับแรงและต้านทานการพังทลายได้ดี
วัสดุที่ใช้ก่อสร้างเขื่อนมีความยืดหยุ่นตัว ได้ดี จึงไม่ท�ำให้เคลื่อนพังในทันทีทันใด
ออกแบบตามมาตรฐานวิศวกรรมเขื่อนและ มีกระบวนการควบคุมคุณภาพก่อสร้างที่ดี
ก�ำหนดการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ
• เขื่อนที่ก่อสร้างแล้วเสร็จ และมีอายุใช้งานไม่เกิน 2 ปี
ตรวจสอบปีละ 2 ครั้ง • เขื่อนที่มีอายุใช้งานระหว่าง 2-5 ปี ตรวจสอบปีละครั้ง • เขื่อนที่มีอายุใช้งานมากกว่า 5 ปี ตรวจสอบทุกๆ 2 ปี นอกจากนี้ ยังมีมาตรการการตรวจสอบเขื่อนกรณีพิเศษ อาทิ กรณีเกิดแผ่นดินไหวขนาด 5 ขึ้นไปในรัศมี 200 กิโลเมตรจาก ตั ว เขื่ อ น กรณี ฝ นตกหนั ก มากระดั บ น�้ ำ ในอ่ า งเก็ บ น�้ ำ เพิ่ ม ขึ้ น อย่างรวดเร็วเกิน 90 เปอร์เซ็นต์ของปริมาตรความจุอ่างเก็บน�้ำ ด้วยเหตุผลทั้งหมดนี้ จึงมั่นใจได้ว่า เขื่อนของ กฟผ. “มีความมั่นคง แข็งแรงและปลอดภัย จากแผ่นดินไหว”
ตั้งอยู่บ นฐานรากที่เป็นหินแข็ง จึงไม่รับ ผลกระทบจากการขยายแรงแผ่นดินไหว
หากเขื่อนได้รับความเสียหาย ต้องใช้เวลาหลายชั่วโมง กว่าจะพังทลาย จึงมีเวลาอพยพประชาชนท้ายน�้ำได้ทันการ โดยมีการซักซ้อมแผนฉุกเฉินเพื่อเตรียมความพร้อมในการอพยพ
แผ่ น ดิ น ไหวในประเทศไทยมี ข นาดต�่ ำ กว่ า 7 เป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเขื่อน กฟผ. สามารถ รองรับได้
กฟผ. ได้ให้ความใส่ใจในการดูแลเขื่อนทุกขั้นตอน เพื่อให้เขื่อนมีความมั่นคงแข็งแรงตลอดอายุ การใช้งานเขื่อน รวมทั้งยังได้จัดท�ำแผนเตรียมความพร้อมในสถานการณ์ฉุกเฉินครบทุกเขื่อน