YiRMi BE~iNci Soz 449
her bir ayetindeki, k1smmdaki, kelimesindeki ve ayetlerin birbirine kar§t munasebetindeki intizamm da 6yle oldugu i§aratu'l i'caz'da anlahlm1§hr. Kim isterse ona bakabilir ve Kur'an'm nazmmdaki harika cezaleti bu surette g6rebilir. Yalmz bir ayetin butunundeki nazm1 g6stermek i<;:in bir iki 6rnek verecegiz. Mesela: 14 J.q.J ';'IJ.i ~ ~ 1;~ ~ ~ ylj Bu cumle, azabm deh§etini gostermek ii;:in en hafif azabm §iddetli tesirine i§aret eder. Yani azabm en azm1 ifade ederek ayetin buhlnundeki manay1 kuvvetlendirir. i§te yl [eger] kelimesi, §Uphede birakmay1 ifade eder. ~uphe, azhga bakar; ~ [dokunsa] kelimesi, aztctk dokunmak manasmdadir, yine azhg1 ifade eder. ~ [kli<;;uk bir esinti] kelimesi, hafif bir kokuya i§aret edip azhg1 ifade ettigi gibi, kipi de birligi g6sterir. "Masdar-1 merre", yani fiilin bir defa yapild1gm1 bildiren mastar, gramer ilminde "biricik" demektir, azhg1 ifade eder. ~ kelimesindeki belirsizlige i§aret eden tenvin, azhg1 ifade etmek ic;indir; o kadar kuc;uk ki, bilinemiyor demektir. ~ ifadesi, "bir parc;a" demektir, azhg1 bildirir. '-:-'\Ji [azap] kelimesi de azhga i§aret eder, c;unku nekale yani §iddetli azaba ve ikaba yani ahiret azabma nispeten hafif bir cezadir. ~_) [Rabbin] kelimesi de, Cenab-1 Hakk'm Kahhar, Cebbar ve Muntakirn' isimlerine kar§thk yine §efkati hissettirmekle azhga i§aret ediyor. Bu cumle, "Bu kadar hafif bir azap boyle tesirli ise Allah'm azab1 ne kadar deh§etli olur, ktyas edebilirsiniz." manasm1 ifade eder. i§te bu cumledeki kelimeler, parc;alar birbirini destekler ve as1! maksad1 her biri kendi lisamyla guc;lendirir. Bu 6rnek bir dereceye kadar kelimelere ve maksada bakar. ikinci 6rnek: 15 0.;-,--;. J...2 ,-~G _)_) ~, LL' ,3 Bu ayetteki kelimeler, sadakanm kabulu ic;in gereken be§ §arta i§aret eder. Birinci $art: Sadakaya muhtac; olmayacak derecede sadaka vermek ki, ~ kelimesindeki 16 ~ ifadesini bolerek o §arh bildirir. ikinci $art: Ali'den ahp Veli'ye vermek degil, kendi malmdan 14 15
16
"Eger onlara Rabbinin azabmdan bir esinti bile dokunsa ... " (Enbiya suresi, 21/46) "Kendilerine nz1k olarak (ma!, gilc;, zeka, bilgi; ... ) ne liltfetrni§sek onun bir rniktanm (Allah nzas1 ic;in ve kirnseyi rninnet altmda birakrnadan ihtiyac; sahiplerine gec;irnlik olarak) verirler." (Bakara suresi, 2/3) " __ .den, __ .dan" anlarnmda.