Proxecto plurilingüe

Outubro 2012

PLAN PLURILINGÜE 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

2012-2013

INTRODUCCIÓN FUNDAMENTACIÓN LEGAL CRONOLOXÍA DO PROGRAMA PLURILINGÜE PROFESORADO IMPLICADO PROXECTO DE DESENVOLVENTO DO PROGRAMA CRITERIOS DE AVALIACIÓN COMÚNS AOS CICLOS METODOLOXÍA ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

INTRODUCCIÓN O aprendizaxe de linguas estranxeiras é una necesidade real na sociedade actual do coñecemento e no noso centro tense convertido nun obxectivo educativo coa aprobación e posta en práctica do Programa Plurilingüe. Esto está a supor dende o curso pasado a incorporación progresiva da lingua inglesa nunha materia non lingüística.

O noso proxecto de desenvolvemento do Programa Plurilingüe centrarase no curso 2012-13 no alumnado do 1º curso do 1º ciclo de Primaria, e do 2º curso do 1º ciclo de Primaria.

A área non lingüística escollida para impartir en lingua estranxeira no noso centro foi a materia de plástica e a terceira lingua obxecto do programa plurilingüe será a lingua inglesa.

FUNDAMENTACIÓN LEGAL Para situar o noso proxecto no marco legal, sinalamos que a impartición desta materia, axustarase ao establecido no Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria.

Máis concretamente hai unha orde do 12 de maio de 2011 (D.G.A do20 de maio) co Regulamento dos Centros Plurilingües na Comunidade Autónoma de Galicia, e outra na mesma data que regula as Actividades das Persoas Auxiliares de Conversa.

1

Outubro 2012

Por outra banda, tamén está regulado o procedemento de Acreditación de Competencia en Idiomas do Profesorado para impartir nunha lingua estranxeira áreas, materias ou módulos non lingüísticos nos centros públicos dependentes da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria (Orde do 18 de febreiro de 2011- D.G.A do 26 de Abril).

CRONOLOXÍA DO PROGRAMA PLURILINGÜE Esta é a situación e diseño particular do proceso de aplicación do programa de educación plurilingüe no noso centro:

Curso 2011-12: Inicio da Experimentación do programa plurilingüe en 1º de Educación Primaria.

Curso 2012-13: Continuación do programa co mesmo alumnado, agora en 2º curso de Primaria e aplicación do programa ao alumnado de1º de Educación Primaria.

PROFESORADO IMPLICADO Coordinadora do Programa Plurilingüe

Elena Iglesias Bueno

Profesora Plurilingüe

Mª Mercedes Lorenzo Argibay

Auxiliar de Conversación

1.

?

Mª Mercedes Lorenzo Argibay, mestra provisional de primaria especializada en Inglés,

que polo tanto posúe a titulación que acredita a súa competencia lingüística en inglés. Esta mestra será a encargada de impartir as clases de plástica en inglés co apoio do relator nativo que a consellería se comprometeu a enviar.

2.

Elena Iglesias Bueno, adscrita por lingua inglesa. Será a responsable da coordinación

do programa plurilingüe.

2

Outubro 2012

3. Neste momento non podemos anticipar o nome da auxiliar de conversación, xa que a persoa nomeada renunciou á súa praza e estamos á espera de ter asignada una substituta.

OBXECTIVOS Os obxectivos principais dos Proxectos Plurilingües están recollidos dentro do "Plan Galego de potenciación das linguas estranxeiras". Básicamente, trátase por unha banda de restablecer o equilibrio entre o galego e castelán” e por outra de pór á disposición do alumnado todos os recursos para que poidan coñecer unha lingua estranxeira, unha terceira lingua que, sen dúbida, aumenta grandemente as posibilidades futuras daqueles que teñan esa posibilidade.

Tendo en conta o noso caso particular, na nosa actuación teremos en conta obxectivos que permitan aos alumnos e alumnas acadar paralelamente habilidades plásticas e lingüísticas. Deste xeito definimos as liñas básicas que conformarán os obxectivos do noso proxecto, tanto para 1º como para o 2º nivel do 1º ciclo de primaria. Ámbito Artístico No que respecta á materia de plástica, o alumnado desenrolará dúas habilidades artísticas importantes: 1. A habilidade de ser conscientes do valor da representación nas artes plásticas.

2. A habilidade de expresar ideas e sentimentos a través desas representacións.

Tendo en conta estes aspectos, os alumnos/as adoptarán as destrezas que lles permitan manipular as técnicas e recursos que se lles proporcionan nesta área. Ao mesmo tempo, deben usar estas destrezas para a expresión persoal.

3

Outubro 2012

No desenrolo deste proxecto, téñense en conta cinco áreas básicas: 1. Os elementos que conforman a linguaxe visual. Estes elementos son o punto, as liñas, as manchas, as formas, as texturas e a cor.

2. A composición nas artes plásticas. O obxectivo é o de facer un uso apropiado do espazo dispoñible. As actividades están deseñadas para mellorar a coordinación ollomanual a través do trazo de liñas, puntos ou manchas. Tamén están pensadas para ensinar aos alumnos a encher espazos usando a cor e o collage.

3. Debuxar como linguaxe. Realizaranse tanto actividades de debuxo libre como de debuxo dirixido, de maneira que os alumnos e alumnas poidan expresarse con máis liberdade e creatividade.

4. Valorar e apreciar as diferentes formas artísticas, como a pintura e a fotografía, ademais dos traballos manuais e artesanais tradicionais.

5. Técnicas e materiais. Actividades que impliquen o uso de materiais como lapis de cores, rotuladores, ceras duras e brandas, témperas, cartolinas, distintos tipos de papeis, etc. Ámbito Lingüístico En canto ao uso da lingua inglesa nas clases de Plástica, podemos dicir que a nosa intención é implicar aos alumnos en actividades de gran motivación e interese para eles, a través das que empregarán a lingua inglesa como medio de comunicación.

En liñas xerais, os obxectivos do aspecto lingüístico resúmense en: 1. Mellorar a fluidez na fala e outros alumnos/as sobre si mesmos e o seu entorno máis próximo.

4

Outubro 2012

2. Facer que apliquen os seus coñecementos de inglés e aprendan máis repasando e practicando o vocabulario sobre distintos temas (p. ex. xeometría, formas, cores, animais, etcétera).

3. Practicar a expresión dos sentimentos e ideas sobre o mundo que lles rodea, empregando palabras para expresar opinións e preferencias, e utilizando distintos tempos verbais.

4. Ler instrucións e practicar dándoas e recibíndoas.

5. Exercitar a redacción.

6. Expresar palabras relacionadas coas formas artísticas (p. ex. cor, forma, liña, posición, distancia, matiz, textura, movemento, etcétera) e os distintos materiais.

7. Desenvolver distintas habilidades organizativas, representativas e investigadoras.

COMPETENCIAS BÁSICAS E SUBCOMPETENCIAS PARA CADA CICLO

1º

2º

Comunicación lingüística

X

X

Expresar, de forma oral e escrita, mensaxes sinxelas.

X

X

Aplicar as normas de uso da linguaxe, así como as habilidades lingüísticas e non lingüísticas propias do intercambio comunicativo.

X

X

Utilizar o vocabulario específico de cada área como elemento de enriquecemento da linguaxe.

X

COMPETENCIAS BÁSICAS / SUBCOMPETENCIAS

Expresar pensamentos, emocións, vivencias, opinións, ideas, xuízos críticos e éticos de forma coherente.

Aplicar as accións propias da comunicación lingüística (dialogar, ler, escribir?) a determinados propósitos.

X X

X

X

X

X

Identificar e ordenar obxectos, segundo os criterios espaciais establecidos.

X

X

Manexar elementos matemáticos básicos, como distintos tipos de números, medidas, símbolos, elementos xeométricos, etc., en situacións reais e simulacións da vida cotiá.

X

X

Aplicar a información matemática a diversas situacións e contextos.

X

X

Coñecemento e interacción co mundo físico

X

X

Comunicarse cun nivel de competencia progresivo nunha lingua estranxeira.

Matemática

5

Outubro 2012

COMPETENCIAS BÁSICAS / SUBCOMPETENCIAS Desenvolver a habilidade de interactuar co espazo circundante e resolver problemas nos que interveñan os obxectos e a súa posición.

Recoñecer a importancia de que todos os seres humanos benefíciense do desenvolvemento e de que este preserve os recursos e a diversidade natural.

1º

2º

X

X

X

Percibir adecuadamente o espazo físico en que se desenvolven a vida e a actividade humana, tanto a gran escala como na contorna inmediata.

X

Tratamento da información e dixital

X

X

Manexar diferentes linguaxes específicas básicos (textual, numérico, icónico, visual, gráfico e sonoro), así como as súas pautas de decodificación e transferencia.

X

X

Relacionar as linguaxes específicas cos soportes máis frecuentes nos que a información adoita expresarse.

X

Social e cidadá

X

Participar de forma activa e responsable nas actividades de aprendizaxe en grupo respectando as normas de funcionamento do mesmo.

X

Dispor de habilidades para participar activa e plenamente na vida cívica, o que significa construír, aceptar e practicar normas de convivencia acordes cos valores democráticos, exercitar os dereitos, liberdades, responsabilidades e deberes cívicos e defender os dereitos dos demais.

X

Cultural e artística

X

Desenvolver unha actitude aberta, crítica e de respecto cara á diversidade de expresións artísticas, así como a sensibilidade e o sentido estético para poder comprendelas, valoralas e gozalas.

X

Mostrar o desexo e a vontade de cultivar a propia capacidade estética e creadora e pór en funcionamento a iniciativa, a imaxinación e a creatividade para expresarse mediante códigos artísticos.

X

X

Coñecer as principais técnicas, recursos e convencións das diferentes linguaxes artísticas, así como das obras e manifestacións máis destacadas do patrimonio cultural.

X

X

Expresar ideas, experiencias e sentimentos a través de diferentes medios artísticos, como a música, a literatura, as artes visuais e escénicas, e das diferentes formas que adquiren as chamadas artes populares, e empregar algúns dos seus recursos expresivos.

X

X

Mostrar interese por participar na vida cultural e por contribuír á conservación do patrimonio cultural e artístico, tanto da propia comunidade, como doutras comunidades.

X

Aprender a aprender

X

X

Dispor de habilidades para obter información e transformala en coñecemento propio, relacionando e integrando a nova información cos coñecementos previos e coa propia experiencia persoal.

X

X

Aplicar os novos coñecementos e capacidades en situacións parecidas e contextos diversos.

X

X

6

X

Outubro 2012

1º

2º

Administrar o esforzo, autoevaluarse e aceptar os erros.

X

X

Aprender dos demais e con eles.

X

COMPETENCIAS BÁSICAS / SUBCOMPETENCIAS

Dispor dun sentimento de competencia persoal, que redunde na motivación, a confianza nun mesmo e o gusto por aprender.

X

Autonomía e iniciativa persoal

X

X

Avaliar o feito e autoevaluarse, extraer conclusións e valorar as posibilidades de mellora.

X

X

Mostrar asertividad e flexibilidade, así como habilidades sociais para relacionarse, cooperar e traballar en equipo: porse no lugar do outro, valorar as ideas dos demais, dialogar e negociar.

X

X

CRITERIOS DE AVALIACIÓN COMÚNS AO 1º CICLO Área De Plástica 1. Identificar e describir as contornas naturais e artificiais.

2. Representar as contornas naturais e artificiais con expresividade.

3. Expresar as experiencias e sensacións persoais mediante as artes plásticas.

4. Observar e identificar as manifestacións plásticas da contorna inmediata.

5. Observar e identificar as manifestacións plásticas nos medios onde predomina a imaxe.

6. Crear de maneira individual composicións bidimensionais.

7. Crear de maneira individual composicións tridimensionais.

8. Utilizar o debuxo como recurso de expresión e representación.

9. Aplicar técnicas bidimensionais sinxelas cunha boa coordinación ollo-man.

10.Aplicar técnicas tridimensionais sinxelas cunha boa coordinación ollo-man.

11.Identificar, apreciar e valorar as obras artísticas da contorna inmediata.

12.Identificar os elementos principais dunha obra plástica.

13.Crear imaxes de maneira espontánea baseadas na experiencia persoal.

14.Recoñecer e discriminar a expresividade dunha serie de materiais de apoio.

15.Utilizar os recursos expresivos que brindan os diversos materiais de apoio, de maneira persoal.

7

Outubro 2012

16.Respectar as normas necesarias para crear composicións plásticas individualmente e en grupo.

17.Valorar, respectar e coidar os materiais e o espazo utilizado para crear composicións plásticas. Ámbito Lingüístico 1. Recoñecer e nomear o novo vocabulario obxectivo de cada lección.

2. Extraer información xeral e/ou específica de textos sinxelos con apoio visual.

3. Desenrolar as súas capacidades e estratexias de comprensión oral.

4. Traballar cooperativamente en grupos para realizar distintas tarefas no aula.

5. Desenrolar a súa expresión oral en inglés mediante actividades interactivas no aula.

6. Cantar e escenificar cancións e rimas en inglés.

7. Identificar e empregar aspectos fonéticos de ritmo, acentuación e entoación, como

elementos básicos da comunicación.

8. Participar en dramatizacións de contos e realizar representacións artísticas

relacionadas coas unidades do libro de texto.

9. Producir traballos plásticos relacionados con outras áreas curriculares.

10. Familiarizarse co uso das novas tecnoloxías no aula.

11. Relacionar e empregar estruturas

e vocabulario da lingua estranxeira para

interaccionar e referirse ao seu entorno.

12. Interesarse e disfrutar de la clase.

13. Recoñecer información nova e ser capaz de manexar contidos relacionados col

método.

14. Transferir coñecementos doutros idiomas e experiencias lingüísticas ao aprendizaxe e

uso do inglés.

15. Ampliar os seus coñecementos sobre o mundo, a diversidade humana, as distintas

culturas, a natureza e as artes.

16. Aprender e empregar estratexias para aprender a aprender.

17. Completar actividades de avaliación y auto- avaliación.

18. Desenrolar capacidades de autonomía e iniciativa persoal no aula.

8

Outubro 2012

METODOLOXÍA Os programas plurilingües teñen en común un enfoque didáctico segundo que as áreas e materias, o algunha parte de elas, se ensinan empregando unha lingua estranxeira, con un dobre obxectivo: o aprendizaxe do contido da materia y, ao mesmo tempo, o do idioma en que se imparte. O termo CLIL (aprendizaxe integrado de contidos e idiomas) fai referencia a este enfoque. Trátase de integrar de algún xeito una vocabulario e contidos curriculares principais.

Esto implica un dobre enfoque para cada lección. Os mestres implicados traballamos simultáneamente cos obxectivos da linguaxe e os obxectivos dos contidos de plástica. Ao principio de cada lección, a mestra traballa os conceptos nos que apoia o vocabulario clave.

Así asegura que o proceso de aprendizaxe da lingua sexa apoiado adecuadamente polo desenrolo cognitivo do alumno e deste xeito, aprender inglés non se limita a aprender simplemente outro conxunto de palabras, senón que implica el desenrolo dos conceptos que hai detrás das propias palabras. Ao final de cada lección, a mestra se asegura de que os alumnos captaron tanto o vocabulario como os conceptos e os contidos.

Estas son as estratexias principais empregadas no desenrolo das leccións:

Estratexias

Proceso cognitivo

Obxectivos ou propósitos Pre-interrogantes

Activación de coñecementos previos

Actividade xeradora de información previa

Xeración de expectativas apropiadas

Preguntas intercaladas Ilustracións / pegatinas /marionetas

Orientar e manter a atención

9

Outubro 2012

Pistas ou claves tipográficas o discursivas

Mapas conceptuais Redes Semánticas Resumes

Organizadores previos Analoxías

Uso de estruturas textuais en inglés

Promover unha organización máis adecuada da información a aprender (mellorar as conexións internas) Para potenciar o enlace entre coñecementos previos e a información a aprender (mellorar as conexións externas) Influír na comprensión e o recordo coa organización retórica e o discurso oral / escrito.

Cancións e rimas

Potenciar a memoria a través da participación.

Traballo en parellas /grupo

Apoiar a comunicación e a sociabilización.

Xogos y simulacións

Proporcionar un marco significativo e motivador para a comunicación no aula.

Esta metodoloxía ten varios efectos moi positivos na aprendizaxe do alumnado, xa que se converten en participantes activos na clase e se animan a demostrar os seus coñecementos.

ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Co fin de garantir o éxito do programa, proporcionar unha educación de calidade e responder distintas necesidades de todos os alumnos/as, teremos en conta as características persoais, diversidade na forma de aprender e ao alumnado diverso.

No proceso de ensinanza-aprendizaxe favorecerase a atención individualizada aos alumnos/as, e se complementará con actividades de reforzo co fin de recuperar aqueles 10

Outubro 2012

obxectivos e contidos básicos non consolidados e con actividades de ampliación cando sexa posible (xa que se trata de aulas de ratio elevada).

Os sistemas de agrupamento adecuaranse ao tipo de actividades que se pretende facer, incluíndo o grupo de clase, o traballo individual, os pequenos grupos e as parellas, así como o agrupamento flexible para algunhas actividades de reforzo o de ampliación.

O espazo habitual da actividade docente é o aula, podendo utilizarse outros espazos do centro como a aula de audiovisuais, biblioteca, aula de informática... etc.

Ao long do proceso educativo estimularase aos alumnos coa práctica do reforzo positivo, valorando os éxitos que logre cada alumno/a.

11