Οι Ταξιδευτές (Σχολική Εφημερίδα)

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ Έκδοση των µαθητών του 2ου ∆ηµοτικού Σχολείου Εδεσσας - Aριθ. Φύλλου 1 - Νοέµβριος 2016 - Tιµή 1,50 S

2 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

2ο ∆ηµοτικό Σχολείο Έδεσσας / ΣΤ΄ ΤΑΞΗ 2016-17 ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ Αλµπάνη Αθανασία Γαρέλλας Ιωάννης Γιώρας Κων/νος Θεοδωρίδου Μαρία Καροφυλάκη Μελίνα Κατιρδζίδου Θεοδώρα Λειβαδιώτης Αθανάσιος Μπακάλη Σοφία Μπινιόλα ∆ήµητρα Ορφανίδου Ζωή Περτσεµλή ∆ήµητρα Πλακιά ∆έσποινα Σολάκη Ελευθερία Τάσιου Μαρία Τύµη Μαρία Φώτογλου Αχιλλέας Χ΄΄Γιάννη ∆έσποινα ∆άσκαλος: Παπαδόπουλος Θεόφιλος «Ξηµέρωσε. Νυστάζω. ∆εν χόρτασα ύπνο. Ακούω τη φωνή της µαµάς. Τι θα κάνω τώρα; Θέλει να µε βάλει να ξαναγράψω αυτή τη ρηµάδα την ορθογραφία. Αφού όσες φορές και να τη γράψω, πάλι λάθη θα κάνω. Είµαι ένας µπουµπούνας. Το 'πε κι ο µπαµπάς. Τίποτα δεν θα καταφέρω. Πάλι µαλώσανε χθες. Η µαµά τού είπε να είναι πιο προσεκτικός κι εκείνος είπε πως αυτή φταίει για όλα. Όλο µαλώνουν τελευταία. ∆εν θέλω να µαλώνουν και για µένα. Αµάν κι αυτή η µαµά! Πού τη βρίσκει τέτοια όρεξη πρωί πρωί; Κάθε µέρα µε βασανίζει. Χθες της είπα ότι δεν την αγαπάω. ∆εν είναι αλήθεια. Την αγαπάω, αλλά ήθελα να την πονέσω. Ξέρω ότι αυτό τη θυµώνει.

Νοέµβριος 2016

Η ΠΑΙ∆ΕΙΑ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΜΑΘΗΤΙΚΑ ΜΑΣ ΧΡΟΝΙΑ ΕΤΥΧΕ να είµαστε από τους ανθρώπους εκείνους, που έζησαν σχεδόν όλες τις περιόδους των εκπαιδευτικών µεταρρυθµίσεων στη Χώρα µας. Έξι δεκαετίες στην πλάτη µας δεν είναι λίγα για να φορτωθεί η µνήµη µας από όλες αυτές τις εκπαιδευτικές περιόδους, που ζήσαµε, αµέσως µετά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο. Ενθυµούµαι και την δηµόσια και την ιδιωτική παιδεία της δεκαετίας 1950-1960. Τα σχολεία, ιδίως στην επαρχία, ήσαν πρωινά και απογευµατινά. Με το που φαινότανε να έρχεται η δασκάλα στο χωριό, αµέσως ένας µαθητής, που είχε εντολή από τη δασκάλα ή τον δάσκαλο, πήγαινε και χτύπαγε την καµπάνα, ώστε να µαζευτούν τα παιδιά στο σχολείο. Κι όχι µόνο! Κάθε µαθητής έπρεπε να µεταφέρει υποχρεωτικά και ένα ξύλο (συνήθως κούτσουρο), για να υπάρχει το κατάλληλο υλικό προκειµένου να ανάβει η σόµπα και να ζεσταίνεται η αίθουσα. ∆εν ήταν και ό,τι το

ιδανικό. Αν τα κούτσουρα ήσαν βρεγµένα έβγαζαν πολύ καπνό και «ντουµάνιαζε» µέσα η αίθουσα διδασκαλίας, µε αποτέλεσµα τα µάτια όλων των µαθητών να είναι κατακόκκινα από το ΄΄κλάµα΄΄. Αλλά να ήταν µόνον αυτή η ταλαιπωρία; Είχαµε και τη ράβδο! Έπεφτε τόσο πολύ ξύλο στα παιδιά από τους δασκάλους, που ακόµη και σήµερα πολλοί από µας έχουµε διάφορα σηµάδια στο σώµα µας! Μη ρωτάτε για φαγητό!.. Λίγος τραχανάς το πρωί, ενώ η σάκα µας συνήθως είχε µέσα και λίγη µποµπότα (είδος άρτου ζυµωµένο µε αλεύρι από καλαµπόκι), ενδεχοµένως και λίγο τυρί! Ελιές και λάδι ήσαν είδη εν ανεπαρκεία στα ορεινά χωριά µας όπου τα εσπεριδοειδή ήσαν δυσεύρετα. Εάν βλέπαµε ότι κάποια γυναίκα είχε στα χέρια της ένα λεµόνι ή ένα πορτοκάλι σίγουρα λέγαµε επισκεπτόταν κάποιον ασθενή! Βιβλία δεν υπήρχαν. Για να πάρουµε ένα 12φυλλο τετρά-

ΑΧΡΗΣΤΟΣ ΕΓΩ; Το γράµµα ενός µαθητή δηµοτικού που περιγράφει την συγκλονιστική καθηµερινότητά του

Και όταν το ακούει βάζει τα κλάµατα και αρχίζει να λέει πως για το καλό µου τα κάνει, όλο τρέχει για µένα και τίποτα δεν κάνει για τον εαυτό της και πάλι µαλώ-

νουν µε τον µπαµπά γιατί της λέει ότι κάνει τόση πολλή προσπάθεια και µια τρύπα στο νερό κάνει. Προχθές µε πήγαν σε ένα µέρος που έγραφε: παιδιά

διο περιµέναµε πότε θα γεννήσει η κότα δυο φορές, ώστε να προµηθευτούµε µε τα 2 αυγά το τετράδιο από το «µαγαζί» του χωριού, που ακόµη και σήµερα αναδίδει την ευοσµία από τη µυρουδιά των προς πώληση προϊόντων! Για διάβασµα ηλεκτρικό φως δεν υπήρχε. Μια λάµπα πετρελαίου ή ένα λυχνάρι, που έκαιγε µε χοιρινό λίπος, ίσαίσα που φώτιζε για να διαβάζουµε τα λιγοστά γράµµατα, που γράφαµε πάνω στην πλάκα µε το κοντύλι! Πολλοί από µας περιµέναµε να βρέξει και να «κατεβάσει» το ποτάµι, ώστε να πάµε στο λείο χώµα, που άφηνε στο πέρασµά του, και πάνω σ’ αυτό να λύνουµε τις ασκήσεις, που µας έβαζε η δασκάλα! Όλα αυτά τα θυµήθηκα, καθώς είδα στο διαδίκτυο µερικά ενδεικτικά και απολυτήρια των ∆ηµοτικών Σχολείων της εποχής µας. Τότε που θέλαµε να πετάξουν τα παιδικά µας φτερά κι ας ήταν βαριά πληγωµένα!... Ένας µαθητής από τα παλιά…

µε µαθησιακές δυσκολίες. Καλά ήταν. Μου έδωσαν και καραµέλες και µε έβαλαν να γράψω κάτι πράγµατα. Μετά η µαµά και ο µπαµπάς µίλησαν µε µια κυρία. Όταν φύγαµε, ο µπαµπάς ξεφύσαγε και δεν µιλούσε. Πρέπει να έχω κάτι πολύ σοβαρό. Όµως εγώ νιώθω καλά. Ούτε πυρετό έχω, ούτε η κοιλιά µου πονάει. Μόνο που κάνω πολλά λάθη στην ορθογραφία. Και τα γράµµατά µου είναι... στραβούτσικα. Βαρέθηκα να µου γράφει η κυρία «καλύτερα γράµµατα». Και δεν µου αρέσει καθόλου να µε λένε µπουµπούνα και άχρηστο. Μήπως έχουν δίκιο; Αλλά πάλι, µπορεί ένας άχρηστος να ζωγραφίζει ωραία όπως εγώ; Μου φαίνεται, οι µεγάλοι είναι πιο άχρηστοι. Β.Κ. Μαθητής ΣΤ' ∆ηµοτικού

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 3

Νοέµβριος 2016

Έχουµε τηγανίσει ψάρια. Για να µη µυρίζει το σπίτι σε ένα µπρίκι βράζουµε κανέλα.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ

Για να διατηρηθούν τα λουλούδια στο βάζο ρίχνουµε µέσα αλάτι.

Όταν βουλώσει το σιφόνι της κουζίνας ρίχνοµε βραστό ξύδι.

Για να είναι µαλακά τα ρούχα µία κουταλιά σόδα φαγητού.

Για να µη ζαχαρώνουν τα γλυκά του κουταλιού που ετοιµάσαµε τα αναποδογυρίζουµε για 24 ώρες.

Το µπάνιο καθαρίζει µε άσπρο ξύδι και οι βρύσες µε λεµόνι.

Η µούχλα από το σπίτι ή τα ρούχα βγαίνει µε χυµό λεµονιού.

Μπορείτε να αρωµατίσετε µε φυσικό τρόπο την ντουλάπα σας βάζοντας σε ένα µικρό σακουλάκι φλούδες πορτοκάλι ή γαρύφαλλο.

Για τα τσιµπήµατα από έντοµο τρίψτε κρεµµύδι ή πράσο στο δέρµα.

Θέλετε να καθαρίσετε τα µάρµαρα. Τρίψτε τα µε ψιλό αλάτι.

Η σκουριά από τις βρύσες βγαίνει µε νερό και λεµόνι. Για να καθαρίσετε το σίδερο µε νερό και ξύδι.

πλένουµε.

Για να καθαρίσουµε την τσαγιέρα που έχει µαυρίσει βράζουµε δύο πατάτες και µε αυτό το νερό την

Εάν το σίδερο σκουριάσει αλείψτε το µε αγνό λάδι για 12 ώρες και µετά τρίψτε το µε ένα πανί.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ Ε∆ΕΣΣΑΣ Ίσως το σηµαντικότερο αξιοθέατο της Έδεσσας και το πιο χαρακτηριστικό να είναι οι Καταρράκτες της, οι οποίοι περιβάλλονται από το καταπράσινο πάρκο των καταρρακτών. Επίσης, άλλο ένα αξιοθέατο είναι η παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι, η οποία περιέχει τα παλαιότερα σπίτια της πόλης. Να µην ξεχνάµε την αρχαία πόλη ΄΄Λόγγος΄΄, η οποία είναι βυθισµένη στο πράσινο. Ακόµη, ένας όµορφος τόπος είναι η περιοχή ΄΄Κιουπρί΄΄, µε το πέτρινο τοξωτό γεφύρι και τέλος, ο ΄΄Ψηλός Βράχος΄΄, µε την καταπληκτική θέα και τις χρωµατιστές κοιλάδες της Έδεσσας και της Πέλλας. Καλά να περάσετε. Γαρέλλας Γιάννης

Θέλετε τα σκεύη της κουζίνας να αστράφτουν, ρίξτε 3 κουταλιές της σούπας λευκαντικό ρούχων.

Όπως όλες οι κοινωνίες έτσι και η πόλη µας, η Έδεσσα έχει, οµάδες µ π ά σκετ, ποδοσφαίρου και πολλών άλλων αθληµάτων. Εδώ στην Έδεσσα έχουµε δυο οµάδες µπάσκετ και δυο ποδοσφαίρου, µια οµάδα χάντµπολ και µια οµάδα µπάντµιντον. Επίσης, η πόλη µας διαθέτει δυο γήπεδα που στεγάζονται οι οµάδες ποδοσφαίρου και µπάσκετ. Στο γήπεδο ποδοσφαίρου λειτουργεί και στίβος που και αυτό είναι πολύ σηµαντικό άθληµα που βοηθά τον άνθρωπο. Στο γήπεδο επίσης, δίπλα από το χόρτο του ποδοσφαίρου, υπάρχει ταρτάν για τον στίβο και για όσους

Όταν πλένουµε τα χόρτα, τσουκνίδες, σπανάκι, ραδίκια ρίχνοµε στο νερό αλάτι για να κατακαθίσει το χώµα. …και άλλα πολλά… άλλη φορά!!! δεν θέλουν να κάνουν κάποιο άθληµα αλλά να περπατάνε. Ο αθλητισµός µάς βοηθά πρώτα από όλα να γυµνάζουµε το σώµα µας, να γνωρίσουµε καινούριους φίλους και να µην περνάµε τις ώρες µας µπροστά στην τηλεόραση ή σε κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι. Φέτος το καλοκαίρι άνοιξε και το κολυµβητήριο που λειτουργεί κανονικά για όλους. Πολλά παιδιά έχουν ήδη αρχίσει να πηγαίνουν και ακόµα γίνονται και άλλες εγγραφές. Σε αυτά τα αθλήµατα µπορούν να συµµετέχουν όλοι, και παιδιά και ενήλικες. Μαρία Θεοδωρίδου

ΟΣ

ΙΣΜ ΑΘΛΗΤ

4 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016

ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ Με λένε Αλµπάνη Αθανασία, πηγαίνω στην έκτη δηµοτικού και είµαι 11 χρονών. Πέρσι βίωσα την εµπειρία της αλλαγής σχολείου, από την Έδεσσα στην Κέρκυρα. Πηγαίνοντας σε ένα άλλο σχολείο, στην αρχή νιώθεις λίγο παράξενα. ∆εν νιώθεις ωραία, αφού αλλάζεις την παρέα σου, τη γειτονιά σου, τους φίλους σου. Μια βδοµάδα περίπου µετά αρχίζεις να κάνεις φιλίες και έτσι αρχίζει η προσαρµογή και µέσα στην τάξη. Οργανώνεσαι και προσπαθείς να συνηθίσεις. Πάντως, δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Ήταν όµως µια εµπειρία. Αλµπάνη Αθανασία

ΤΟ 2ο ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Ε∆ΕΣΣΑΣ Το 2ο ∆ηµοτικό Σχολείο Έδεσσας χτίστηκε το 1988. Απέναντι από αυτό είναι η Εκκλησία του Αγίου ∆ηµητρίου. Η αυλή του είναι πολύ µεγάλη. Το σχολείο φέτος, 2016-17, έχει περίπου 190 µαθητές. ∆εξιά από την κεντρική είσοδο υπάρχει µια αίθουσα στην οποία γίνονται εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες. Μπαίνοντας στο ισόγειο του σχολείου θα δείτε την αίθουσα των Η/Υ, στην οποία απασχολούνται και τα παιδιά που παραµένουν στο Ολοήµερο για να εξασκηθούν, να παίξουν παιχνίδια και να ακούσουν µουσική. Στο ισόγειο, βρίσκεται ακόµη και το γραφείο των ∆ασκάλων. Εξωτερικά της αίθουσας είναι αναρτηµένες εργασίες που έχουν κάνει οι µαθητές του σχολείου. Εκτός όµως από αυτά, θα δείτε κι ένα κουζινάκι, το οποίο µερικές φορές χρησιµεύει και ως χώρος παροχής Πρώτων Βοηθειών. Απέναντι βρίσκεται ο χώρος αποθήκευσης των γυµναστικών οργάνων, ο οποίος είναι πολύ καλά εξοπλισµένος. Στην είσοδο έχει τοποθετηθεί και ένα κουτί για την ανακύκλωση µπαταριών κλπ. Στον διάδροµο συναντάµε χώρους αποθήκευσης άλλου υλικού καθώς και τους χώρους υγιεινής. Στους δύο πάνω ορόφους βρίσκονται οι αίθουσες διδασκαλίας καθώς και ο χώρος της βιβλιοθήκης και µια αίθουσα στην οποία έχει τοποθετηθεί ο διαδραστικός πίνακας. Περνάω πολύ όµορφα στο σχολείο µου, το οποίο τα έχει όλα και στο οποίο διοργανώνονται, µε τη βοήθεια των δασκάλων, πάρα πολλές δραστηριότητες. Κατιρδζίδου Θεοδώρα

ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ 1. Ανεβαίνει, κατεβαίνει και χωρίς να τρώει παχαίνει, µοναχά στριφογυρίζει, την κοιλ ί τ σ α του γεµίζει.

2. Άψυχος ψυχή δεν έχει, παίρνει τις ψυχές και φεύγει.

3. Σε κήπο δε φυτεύεται, σε περιβόλι όχι, ο βασιλιάς το γεύεται, κι όλος ο κόσµος το ’χει.

4. Με το κρύο τη φοράει, µε τη ζέστη τη µαδάει. Τι είναι; 5. Είναι λευκό (ελαφρό;) σαν πούπουλο, και δεν µπορείς να το κρατήσεις ούτε ένα λεπτό.

6. Άµα τη δέσω, πορπατεί, κι άµα τη λύσω, στέκει.

7. Είναι ένα θεριό που το πρωί πορπατεί µε τα

τέσσερα, το µεσηµέρι µε τα δύο και το βράδυ µε τα τρία.

8. Είκοσι χρονών λύκος, σαράντα βόιδι, ογδόντα κότα.

9. ∆ υ ο φορτώνουν κι εννιά ξεφορτώνουν, δυο κερνούν και ένας πίνει.

10. Στο δώµα σας, στο δώµα µας κεράσια απλωµένα.

Απαντήσεις 1. Το αδράχτι – 2. Το αεροπλάνο – 3. Το αλάτι – 4. Η αλεπού και το τρίχωµά της – 5. Η αναπνοή – 6. Η αναπνοή – 7. Ο άνθρωπος – 8. Ο άνθρωπος ως προς τα δόντια του – 9. Άντρας-γυναίκα, µήνες εγκυµοσύνης, µαστοί και µωρό – 10. Τα άστρα

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 5

Νοέµβριος 2016

Σχολική Βία και Εκφοβισµός υπήρχε από παλιά στην κοινωνία και στο σχολείο. Όµως, συστηµατικά το ζήτηµα της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισµού έγινε αντικείµενο µελέτης τα τελευταία 30 χρόνια. Ωστόσο, απέκτησε τεράστιες διαστάσεις σχετικά πρόσφατα (τα τελευταία 10 µε 20 χρόνια). Η µελέτη του φαινοµένου ξεκίνησε α-

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (BULLING) πό διάφορες χώρες της Βόρειας Ευρώπης και µετά πέρασε και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού, στις Ηνωµένες Πολιτείες, κυρίως. Μελέτες για

τη σχολική βία πλέον έχουµε σχεδόν από όλο τον κόσµο. Στη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, ο όρος «Σχολική Βία» αφορά στο φαινόµενο εκείνο κατά

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Ρατσισµός είναι η άνιση µεταχείριση (διάκριση) που δέχονται κάποιοι άνθρωποι είτε επειδή είναι διαφορετικοί είτε ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές οµάδες είτε προέρχονται από άλλα κοινωνικά και οικονοµικά στρώµατα, είναι ασθενείς ή είναι άτοµα µε αναπηρίες, ανήκουν σε µειονότητες ή µπορεί να είναι άστεγοι ή άνεργοι, να έχουν διαφορετικές προτιµήσεις και πολλές άλλες κατηγορίες ανθρώπων. Ο αποκλεισµός βασίζεται σε προκαταλήψεις δηλαδή σε αρνητικές αντιλήψεις που έχουν κάποιοι άνθρωποι για κάποιους άλλους που είναι διαφορετικοί ή ανήκουν σε διαφορετικές οµάδες (συνήθως τους θεωρούν κατώτερους χωρίς όµως αυτό να είναι πραγµατικότητα). Χατζηγιάννη ∆έσποινα

το οποίο ένας µαθητής ασκεί (ή περισσότεροι µαθητές ασκούν) επίδειξη δύναµης, απειλής και εξαναγκασµού προς έναν πιο αδύνατο και µικρότερο συµµαθητή του(ς). Η πράξη αυτή αποσκοπεί στην επιβολή της θέλησης του ισχυρότερου µαθητή (που τον ονοµάζουµε «θύτη») και στην άσκηση βίας πάνω στον πιο αδύναµο µαθητή (που τον αποκαλούµε «θύµα»). Πολλές φορές, δεν είναι καν θέµα άσκησης βίας. Αρκεί η απειλή βίας του «θύτη» προς το «θύµα». Συνήθως η πράξη αυτή είναι επαναλαµβανόµενη, συστηµατική και συχνή. Ο τρόπος µε τον οποίο ο «θύτης» επιλέγει το «θύµα» του, αλλά και ο τρόπος που επιλέγει να «χτυπήσει» και να επιτεθεί στο «θύµα» του ποικίλλει ανάλογα µε την περίσταση. Επίσης, χαρακτηρίζεται από ανισορροπία των συµµετεχόντων και διαφορά στη σωµατική τους δύναµη. Ο «θύτης» είναι πάντοτε δυνατότερος και ισχυρότερος από το «θύµα» του.

O «δέκτης» της βίας είναι κάποιος µαθητής (ανεξάρτητα από φύλο, ηλικία, καταγωγή, σχολική επίδοση) που είχε κάτι «διαφορετικό», κάτι που τον έκανε να διαφέρει στα µάτια των άλλων συµµαθητών του. Γι' αυτό πρέπει να προσέχουµε τι λέµε και τι κάνουµε, γιατί αυτό µπορεί να φαίνεται διασκεδαστικό σε εµάς αλλά µπορεί να φαίνεται µαρτύριο στους άλλους. Πρέπει να σταµατήσουµε το bulling που γίνεται στο σχολείο είτε επειδή το θέλουµε είτε Μπακάλη Σοφία όχι.

ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ

11. Έχω ένα βαρελάκι κι έχει δυο λογιών κρασάκι.

12. Όλα τ’ ακούει, µα τίποτε δε µπορεί να πει.

13. Ένα καλοεράκι, µικρό σβουντουριδάκι, γεννιέται µε σκουφάκι.

14. Κούφιος έλατος δροσιά γιοµάτος.

15. Αν και θρόνος µου ταιριάζει, στο παράθυρο µε βάζουν. Τι είναι; 16. Όλη µέρα τρώει κρέας και το βράδ’ µετράει τ’ αστέρια.

17. Από ψηλά γκρεµνίζεται, πέφτει και δε ραγίζεται.

18. Έχω µια κόρη που τη φιλούνε όλοι.

19. Τα βουνά χιονίσανε κι οι µύλοι σταµατήσανε και τα δυο γενήκαν τρία.

20. Εκεί που είσαι ήµουν και δω που είµαι θα ’ρθεις. Απαντήσεις 11. Το αυγό – 12. Το αυτί – 13. Το βαλανίδι – 14. Το βαρέλι µε νερό (ή κρασί) – 15. Ο βασιλικός – 16. Η βουκέντρα – 17. Η βροχή – 18. Η βρύση – 19. Ο γέρος – 20. Γέρος και νέος

6 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016 ΠΑΛΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΧΑΘΕΙ

∆ΙΑΤΡΟΦΗ

Η ανάγκη του ανθρώπου για τροφή αποτελεί µία βασική ανάγκη. Η οποία εκδηλώνεται από της πρώτες ώρες µετά τη γέννηση. Ο άνθρωπος µε τη διατροφή µπορεί να καλύψει τις απαιτήσεις του σε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξη του ή την ανανέωση συστατικών του οργανισµού του καθώς και για την κάλυψη των ενεργειακών του απαιτήσεων. Τι µπορεί να προσφέρει µια υγιεινή διατροφή; Η επιλογή µίας ισορροπηµένης, επαρκής και ποικιλόµορφης διατροφής µπορεί να εξασφαλίσει την πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών που αποτελεί και το πρώτο και σηµαντικότερο βήµα προς ένα ευτυχισµένο και υγιεινό τρόπο ζωής. Τη σχέση της διατροφής µε την υγεία την εφάρµοζε και δίδασκε ο Ιπποκράτης που έλεγε "το φάρµακο σου η τροφή σου" (400 π.χ.). Υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις ότι η υγιεινή διατροφή δεν είναι γευστική, την αποτελούν νερόβραστα κ.α., τα οποία δεν ισχύουν. Βλέπουµε σήµερα ότι στην περιοχή της Μεσογείου οι διατροφικές συνήθειες έχουν αλλάξει και οι κάτοικοι της πλέον δε διατρέφονται σύµφωνα µε τα πρότυπα της µεσογειακής διατροφής (κρητική διατροφή). Η διατροφή της περιοχής µας έχει επηρεαστεί από το δυτικό τρόπο ζωής. Οι συνήθειες όµως έχουν αλλάξει και αυτό φαίνεται τις τελευταίες δεκαετίες στην αύξηση πρόσληψης λιπαρών στην Ευρώπη. Την περίοδο 1967-1969 η ηµερήσια πρόσληψη λιπαρών ήταν 117γρ και τη χρονική περίοδο 1997-1999 ήταν 148γρ.[3]. Ένας τρόπος για να δείξουµε τη σηµασία της διατροφής στην υγεία είναι η συσχέτιση της µε τη µακροζωία. Ένα παράδειγµα της σηµασίας της διατροφής στην υγεία του ανθρώπου είναι η µεσογειακή διατροφή, µε την οποία έχουν ασχοληθεί πολλοί ερευνητές και έχουν αποδειχθεί οι θετικές επιπτώσεις της στη µακροζωία και σε ένα µειωµένο ποσοστό εµφάνισης καρδιαγγειακών νοσηµάτων, καρκίνου κ.α. [1]. Ο άλλος τρόπος είναι να δούµε και την αρνητική επίδραση στην υγεία µιας σειράς θρεπτικών συστατικών, κάποιων οµάδων τροφίµων και µίας µη ισορροπηµένης διατροφής. Υπάρχουν ενδείξεις ότι για µια σειρά θρεπτικών συστατικών, κάποιων οµάδων τροφίµων καθώς και µίας µη ισορροπηµένης διατροφής µπορεί να έχουµε αυξήσει τον κίνδυνο εµφάνισης παχυσαρκίας και ασθενειών που σχετίζονται µε τη διατροφή (π.χ. καρδιαγγειακές παθήσεις, τον καρκίνο, σακχαρώδη διαβήτη, οστεοπόρωση και νόσοι της οδοντοστοιχίας) που έχουν σηµασία για την Ε.Ε.[2] . Το πρόβληµα της εφαρµογής αναπτύχθηκε κυρίως στην χώρα µας µετά την δεκαετία του 90΄, όπου οι επαγγελµατικές και οι οικογενειακές συνήθειες µεταβλήθηκαν, ο ελεύθερος χρόνος µειώθηκε και δηµιουργήθηκε η ανάγκη για κατανάλωση γρήγορου φαγητού και επεξεργασµένων προϊόντων βιοµηχανικής παραγωγής. Όλα αυτά, και µαζί µε την πλέον συνηθισµένη πίεση χρόνου και την δυσκολία εύρεσης υγιεινών τροφίµων στο εργασιακό ή άµεσο περιβάλλον αυξάνουν την δυσκολία της εφαρµογής της υγιεινής διατροφής. Συµβουλές για την επίτευξη µιας υγιεινής διατροφής: -Το πρωινό αποτελεί ένα σηµαντικό γεύµα, αν δεν παίρνουµε πρωινό θα πρέπει να το βάλουµε στο πρόγραµµα µας.

-Να προσπαθήσουµε να αλλάξουµε σταδιακά το λευκό ψωµί µε ψωµί ολικής ή ψωµί βρώµης -Να προσθέσουµε φρούτα και λαχανικά στη διατροφή π.χ. ένα χυµό το πρωί και ένα χυµό λαχανικών το µεσηµέρι ή το βράδυ -Να προτιµάµε τρόφιµα µε χαµηλό γλυκαιµικό δείκτη -Τα ενδιάµεσα γεύµατα να µην έτοιµα, να ετοιµάζουµε γεύµατα από το σπίτι -Όσο µπορούµε να αποφεύγουµε έτοιµα επεξεργασµένα τρόφιµα, συνήθως περιέχουν πολλά λιπαρά και πρόσθετα τροφίµων -Να αφιερώνουµε τον κατάλληλο χρόνο για τα γεύµατα µας -Να απολαµβάνουµε τα γεύµατα µας -Να µην ξεχνάµε να προσλαµβάνουµε υγρά Ποιο είναι το κανονικό βάρος; Αυτό φαίνεται από έρευνα που έγινε τη χρονική περίοδο 2001-2003 από τον Γεώργιο Ν. Κουκούλη κ.α., όπου βρέθηκε ότι σε δείγµα 915 ενηλίκων ηλικίας 18-79 το 50,8 % των αντρών και 29,3% των γυναικών ήταν υπέρβαρα.[3] Το να έχουµε κάποια κιλά παραπάνω ή παρακάτω δεν θα έπρεπε να µας προβληµατίζουν εκτός και αν ξεπερνάµε κάποια προκαθορισµένα όρια που έχει θέσει ο WHO που παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Στο πίνακα αυτόν µπορούµε να δούµε αν ήµαστε αδύνατη ή παχύς. ∆εν πρέπει να ξεχνάµε ότι το υπερβολικό βάρος από µόνο του ή και σε συνδυασµό και µε άλλους παράγοντες οδηγεί στην αύξηση του κινδύνου εµφάνισης παθήσεων, όπως της υπέρτασης, του µη εξαρτώµενου από ινσουλίνη διαβήτη, της νόσου της χοληδόχου κύστης, της οστεοαθρίτιδας, κάποια είδη καρκίνου κ.α. Εάν το ενεργειακό ισοζύγιο µας είναι καλό, δηλαδή οι ενεργειακές µας απαιτήσεις είναι οι ίδιες µε τις ενεργειακή πρόσληψη µας, το βάρος µας κάτω από φυσιολογικές καταστάσεις θα παραµείνει σταθερό. Ορφανίδου Ζωή

Με το πέρασµα των χρόνων, καθώς ο τρόπος ζωής, οι ανάγκες των ανθρώπων και ο τρόπος παραγωγής π ο λ λ ώ ν προϊόντων αλλάζουν, πολλά επαγγέλµατα εξαφανίζονται ή αντικαθιστούνται από άλλα που έχουν να κάνουν µε το σύγχρονο τρόπο ζωής. Μερικά από αυτά είναι: Γανωτής Γανωτής ή γανωτζής ή γανώµατος ονοµάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη µε κασσίτερο (καλάι), ο κασσιτερωτής= καλαϊτζής. Λούστρος Παλιότερα που ο κόσµος περπατούσε σε χωµάτινους δρόµους, τα παπούτσια σκονίζονταν ή λασπώνονταν εύκολα. Τότε γνώρισε άνθηση και το επάγγελµα του λουστραδόρου. Αυτός µε ένα κασελάκι µπροστά του, αληθινό κοµψοτέχνηµα, και γύρω του να κρέµονται οι βούρτσες και τα βερνίκια µε τα διάφορα χρώµατα, καθόταν σε ένα χαµηλό σκαµνάκι, στην αρχή της πλατείας, περιµένοντας υποµονετικά. Για να προσελκύσει τους πελάτες γινόταν ταχυδακτυλουργός ή χτύπαγε ρυθµικά το κασελάκι, Ο πελάτης πλησίαζε κι άπλωνε, όπως ήταν όρθιος, πρώτα το δεξί πόδι Πάνω στην ειδική µεταλλική θέση της κασέλας κι έπειτα το άλλο. Έτσι άρχισε η «ιεροτελεστία» του βαψίµατος… Πλανόδιος Μανάβης Το επάγγελµα του µανάβη πέρασε και αυτό διάφορα στάδια εξέλιξης. Τα πρώτα χρόνια ο πλανόδιος µανάβης χρησιµοποιούσε ένα από τα πιο συµπαθητικά ζώα, το γαϊδουράκι που από εδώ και πέρα θα το βλέπουµε όλο και πιο σπάνια. Το φόρτωνε µε κοφίνια και από τις δύο πλευρές του. Μέσα είχε διάφορα ζαρζαβατικά ανάλογα µε την εποχή γιατί τότε δεν υπήρχαν θερµοκήπια και στην αγορά διακινούνταν µόνο τα εποχιακά. Μετά από λίγα χρόνια και σε συνδυασµό µε την οικονοµική επιφάνεια του µανάβη το γαϊδουράκι αντικαταστάθηκε από το άλογο ή από το δίτροχο κάρο. Έπρεπε να φροντίζει ο µανάβης για την καλή κατάσταση του ζώου και τη διατροφή του, να το ξεκουράζει συχνά και να του δίνει νερό. Απαραίτητα εργαλεία: η ζυγαριά (κρεµαστή) οι οκάδες και τα

δράµια που αργότερα έγιναν κιλά και γραµµάρια. Την εποχή πριν το 1940 οι άνθρωποι στα χωριά δεν πλήρωναν µε χρήµατα. Οι συναλλαγές γίνονταν µε είδος. Νερουλάς Στην παλιά Αθήνα που δεν υπήρχαν βρύσες µέσα στα σπίτια, ο νερουλάς αναλάµβανε την τροφοδότηση τους µε νερό. Υπήρχε συνήθως ένας νερουλάς σε κάθε γειτονιά και είχε σταθερή πελατεία. Νερουλάς στο Μαρούσι ήταν και ο Σπύρος Λούης, ο πρώτος νικητής του Μαραθωνίου δρόµου στους πρώτους σύγχρονους Ολυµπιακούς Αγώνες το 1896 στην Αθήνα. Υαλοποιός Ο τεχνίτης µάζευε τον πολτό στην άκρη ενός σιδερένιου σωλήνα, το καλάµι. Τον τοποθετούσε σ’ ένα ειδικό τραπέζι, το µάρµαρο, και τον γύριζε έτσι ώστε να του δώσει σχήµα σφαίρας. Όταν το πετύχαινε αυτό, φυσούσε µέσα στο καλάµι µε δύναµη. Η σφαίρα του γυαλιού φούσκωνε σαν µπάλα και έτσι µπορούσε να την πλάσει σε καράβα ή βάζο. Ο τεχνίτης την ώρα της δουλειάς φορούσε πέτσινη ποδιά για να µην καεί από το ζεστό υλικό. Τα εργαλεία του ήταν: φόρµες, ψαλίδια και πένσες. Ο εφηµεριδοπώλης Ο πλανόδιος εφηµεριδοπώλης ήταν ο επαγγελµατίας που ασκούσε το επάγγελµά του χωρίς να έχει συγκεκριµένο µαγαζί. Παραλάµβανε τις εφηµερίδες από τα Πρακτορεία ∆ιανοµής Τύπου και προωθούσε την καθηµερινή κυκλοφορία του ελληνικού τύπου περπατώντας στους κεντρικούς δρόµους της πόλης το. Τις πουλούσε στους περαστικούς ή τις άφηνε στην είσοδο των σπιτιών των µόνιµων πελατών του. Βαρελάς Ήταν τεχνίτης, ειδικός στην κατασκευή βαρελόσχηµων και σκαφοειδών σκευών, που τα κατασκεύαζαν από ξύλο βελανιδιάς, καρυδιάς, καστανιάς ή δρυός. Το ξύλο περνούσε από ειδική επεξεργασία και µετά το έκοβαν σε λεπτές σανίδες, που βρέχανε για να παίρνουν εύκολα την κατάλληλη κλίση. Κατόπιν περνούσαν τα σιδερένια στεφάνια, τα χτυπούσαν µε το µατσακόνι για να σφίξουν καλά και µετά τοποθετούσαν τους δυο επίπεδους πυθµένες. Μπινιόλα ∆ήµητρα

Νοέµβριος 2016 1. Γεύµα πάνω στα µνήµατα… Συνήθως τα γλέντια τα έχουµε συνηθίσει µε ανθρώπους ζωντανούς, χορούς, φαγοπότια και πολύ µουσική. Στο Ηράκλειο της Κρήτης όµως οι απίστευτοι σε όλα τους Κρητικοί έχουν βαλθεί να µας κάνουν να ξεχάσουµε ότι ξέρουµε… Έτσι από την Μεγάλη Παρασκευή ξεκινάνε τις προετοιµασίες για να δειπνήσουν την ∆ευτέρα του Πάσχα µε τα αγαπηµένα τους πρόσωπα που έχουν φύγει από την ζωή!!! Ναι καλά διαβάζετε. Την ∆ευτέρα του Πάσχα µε φαί και κρασί, ενώ έχει προηγηθεί καθαρισµός και καλλωπισµός του χώρου, συγγενείς και φίλοι των αποβιώσαντων, πηγαίνουνε στο κοιµητήριο της περιοχής και γευµατίζουν µε παραδοσιακά γλυκά και φαγητά ανταλλάσοντας ευχές. Με αυτό τον τρόπο όπως λένε οι συγγενείς τιµούν την µνήµη τους, τους µακαρίζουνε και κυρίως διαδίδουν το αναστάσιµο µήνυµα των ηµερών…

2. Το… τάισµα της βρύσης Συνήθως ταΐζουµε τα µικρά παιδιά, τα ζώα, τους εαυτούς µας… Αλλά να ταΐζουµε και τις βρύσες αυτό είναι από τα άγραφα… Κι όµως. Σε πολλά µέρη της Ηπειρωτικής Ελλάδας το έθιµο αυτό είναι πραγµατικότητα. Έτσι σε πολλά χωριά την Παραµονή της Πρωτοχρονιάς ή το ξηµέρωµα των Χριστουγέννων, οι νεαρές γυναίκες, αφού έχουν αδειάσει όλες τις στάµνες που είναι γεµάτες µε νερό στο σπίτι, πηγαίνουν να ξαναγεµίσουν από την κοντινότερη βρύση που υπάρχει στο χωριό. Στο δρόµο παραµένουν αµίλητες και αυτός είναι ο λόγος που το νερό λέγεται αµίλητο ή άκραντο. Το… παράξενο της υπόθεσης όµως είναι πως οι νέες έχουν µαζί τους στον δρόµο προς της βρύση διάφορα φαγώσιµα, όπως βούτυρο, σιτάρι, τυρί, µέλι και άλλα. Ο δάσκαλος β. Μπούσιος αναφέρει πως φτάνοντας στην βρύση προσπαθούνε να την.. καλοπιάσουνε λέγοντας της… «”Όπως τρέχει το νερό σ’ βρυσούλα µ’, έτσ’ να τρέχ’ και το βιο µ.» Λέγεται πως η κοπέλα που φτάνει πρώτη στην βρύση θα έχει µεγάλη τύχη για την υπόλοιπη χρονιά.

3. Γεια σας, ήρθαµε να σας κάψουµε…. Επόµενος προορισµός η Ή-

Τα 5 ιο αράξενα έθιµα της Ελλάδας

πειρος. Πάλι. Εδώ έχουµε να κάνουµε µε ένα έθιµο παράξενο αλλά και επικίνδυνο συνάµα. Βασισµένο σε µια παλιά παρά-

δοση που λέει πως όταν γεννήθηκε ο Χριστός πήγαν βοσκοί να προσκυνήσουν και επειδή ήτανε νύχτα σκοτεινή, πήρε ο καθένας

Το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας Βόνης Το µεγαλύτερο πανηγύρι της Κρήτης ήταν της Αγίας Μαρίνας Βόνης, τα πιο παλιά χρόνια τουλάχιστον…Πολλές οι θύµησες, άνακτες σκέψεις και λέξεις για τούτη τη µεγάλη γιορτή. Ακούσαµε τόσα πολλά, είχαν πει πως σε εκείνο το πανηγύρι τα παιχνίδια που πουλούσαν ήταν µοναδικά! Όλοι θα θέλαµε να πάµε σε αυτό το υπέροχο πανηγύρι! Άλλωστε ήταν το in και το must του καλοκαιριού. Εκεί υπάρχει απίστευτος κόσµος. Η τεράστια εντύπωση ήταν το πόσα άλογα και γαϊδούρια, που ήταν στολισµένα µε κιλίµια και χαλιά. Αυτό το πανηγύρι γίνεται στη 17 Ιουλίου και είναι ένα υπέροχο πανηγύρι! Καροφυλάκη Μελίνα

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 7 από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέµισε το σκοτεινό βουνό χαρούµενες φωτιές, τριξίµατα και κρότους. Έτσι στα χωριά της Άρτας όποιος πάει στον γείτονα να ευχηθεί τα χρόνια πολλά ή ακόµα και τα παιδιά που πάνε για να φιλήσουν το χέρι της µάνας τους και του πατέρα τους, κρατάνε στα χέρια τους ένα κλαρί πουρνάρι η ξύλο αναµµένο που τρίζει, ενώ γεµίζουν τα δροµάκια του χωριού µε φωτιές και κρότους.

4. Ξίδι µε αράχνη… Στην πανέµορφη Κορώνη κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδοµάδας κάνουν αυστηρή νηστεία και δεν τρώνε ούτε µαγειρεύουν ούτε πίνουν τίποτα. Κάποιοι από τους χωρικούς επειδή δεν αντέχουν, κάνουν το εξής: Βάζουν σε ένα ποτηράκι λίγο ξύδι για να πιουν. Επειδή το ξύδι όµως ως γνωστόν δεν πίνεται… ξεροσφύρι το συνδυάζουν µε λίγη αραχνίτσα. Ναι, καλά διαβάζετε. Επειδή η παράδοση λέει πως έτσι πότισαν τον Χριστό 5. Άντε να φάµε κανένα ποδαράκι… Τελευταίο αλλά όχι αµελητέο έθιµο η Κυρά-Σαρακοστή, έθιµο που έχει τις ρίζες του στην Αρκαδία. Εκεί λοιπόν, οι γιαγιάδες ζωγραφίζουν λίγο πριν την έναρξη της Σαρακοστής µια γυναίκα που έχει τα βλέφαρά της χαµηλωµένα, το στόµα της υποµονετικά κλειστό και τα χέρια της άνετα σταυρωµένα σε στάση προσευχής. Τα πόδια της είναι επτά και συµβολίζουν τις επτά εβδοµάδες της Σαρακοστής, ενώ η γυναικεία φιγούρα δεν είναι άλλη από την ίδια την Σαρακοστή. Κάθε ένα από τα Σάββατα λοιπόν που αποµένουν µέχρι την Μεγάλη Εβδοµάδα, ένα από τα εγγόνια, κόβουν διαδοχικά τα πόδια της Κυρα-Σαρακοστής, µέχρι να µείνει ένα πόδι λίγο πριν την Ανάσταση. Τότε η γιαγιά τυλίγει το χαρτί µε το τελευταίο πόδι σε µπαλάκι και το βάζει στο Ψωµί της Ανάστασης. Στο Πασχαλινό τραπέζι ο πατέρας κόβει το ψωµί σε φέτες και το µοιράζει στους παρευρισκόµενους. Ο πιο χαρούµενος απ’όλους είναι εκείνος που θα βρει στη φέτα του το κοµµένο ποδαράκι της Κυρα-Σαρακοστής…ι ντόπιοι πίνουν ξύδι µε αράχνη… Έχετε σκεφτεί καλύτερο µεζέ; Πλακιά ∆έσποινα

8 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016

Νοέµβριος 2016

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 9

10 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016

ΠΑΙ∆ΙΑ ΜΕ ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Σίγουρα θα έχετε ξανακούσει για παιδιά µε ειδικές ανάγκες. Ξέρετε όµως ποια είναι αυτά τα παιδιά και ποια ακριβώς είναι τα προβλήµατα τους; Ειδικές ανάγκες έχει οποιοδήποτε παιδί (ή ενήλικας) που χρειάζεται επιπλέον βοήθεια, περισσότερη από τους άλλους, για να µπορεί να ζει µια, όσο γίνεται, κανονική ζωή. Η επιπλέον βοήθεια που χρειάζονται τα παιδιά αυτά µπορεί να είναι: -Συχνές επισκέψεις σε γιατρούς ή και καθηµερινές ενέσεις λόγω κάποιου προβλήµατος υγείας όπως είναι ο διαβήτης -Κάποια ειδικά εξαρτήµατα για να µπορούν να κινούνται, π.χ. αναπηρικό καροτσάκι για τα παιδιά που δυσκολεύονται στο περπάτηµα και γενικά στην κίνηση -Ειδική βοήθεια στο σχολείο από ειδικά εκπαιδευµένους δάσκαλους για τα παιδιά που έχουν δυσλεξία, δυσκολεύονται στο να διαβά-

ζουν και να γράφουν -Βοήθεια στην κανονική λειτουργία του οργανισµού από ειδικά εξαρτήµατα, όπως είναι το µικρό µπουκαλάκι που έχουν συνεχώς µαζί τους τα παιδιά που πάσχουν από άσθµα, ή τα ακουστικά που βάζουν στα αυτιά τους τα παιδιά

που έχουν πρόβληµα ακοής -Συνεχής βοήθεια στην καθηµερινή ζωή για τα παιδιά µε νοητική καθυστέρηση. Τα παιδιά αυτά δεν λειτουργούν όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι αλλά έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες που πρέπει να καλλιεργηθούν και ταυτόχρονα πρέ-

πει να τους διδάσκονται ορισµένα βασικά καθηµερινά πράγµατα που από µόνα τους τα παιδιά δεν µπορούν να τα καταλάβουν. Το σηµαντικό που πρέπει να έχουµε πάντα υπόψη µας γι' αυτά τα παιδιά είναι ότι ίσως να έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες αλλά αυτές δεν τα κάνουν εξωγήινους. Και εµείς έχουµε ιδιαιτερότητες, σωστά; Κάποιοι από µας, δεν είναι καθόλου καλοί µαθητές στο σχολείο αλλά έχουν ταλέντα στην µουσική, στο χορό, στη ζωγραφική ή σε κάποια άλλη τέχνη, ενώ υπάρχουν κι αυτοί που τα καταφέρνουν στο σχολείο αλλά στις τέχνες είναι για κλάµατα! Τα παιδιά µε ειδικές ανάγκες είναι παιδιά όπως όλα τα άλλα και έχουν την ανάγκη για φίλους όπως όλοι µας. Γι' αυτό µην αφήνετε να σας φοβίζει το πρόβληµα ενός παιδιού αλλά να του συµπεριφέρεστε σαν ένα κανονικό παιδί όπως όλα τα άλλα και όταν χρειάζεται βοήθεια να το βοηθάτε, όπως θα βοηθούσατε και κάθε άλλο φίλο σας. Περτσεµλή ∆ήµητρα

Ο Εδεσσαϊκός

ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΑ Παλαιότερα οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν ανακαλύψει την τεχνολογία, δηλαδή τα κινητά, τα τάµπλετ, τους υπολογιστές και διάφορα τέτοια µηχανήµατα. Στον ελεύθερο τους χρόνο έπαιζαν κάποια παιχνίδια όπως η ψηλαφίνδα, που είναι η σηµερινή τυφλόµυγα: ένας παίκτης έκλεινε τα µάτια του και οι υπόλοιποι γυρνούσαν γύρω του. Όποιον έπιανε και έβρισκε το όνοµά του έπρεπε εκείνος να κλείσει τα µάτια του και να συνεχίσει. Το παιχνίδι αυτό είναι πανελλήνιο και έχει πολλές ονοµασίες στις διάφορες πόλεις και χωριά της Ελλάδας. Ένα άλλο παιχνίδι που έπαιζαν τα παιδιά της αρχαίας Ελλάδας είναι η Κρικηλασία: παιχνίδι µε τον κρίκο, τροχό ή τσέρκουλα(στεφάνι τσέρκι ξύλινο ή σιδερένιο). Τα παιδιά προσπαθούσαν να πετύχουν έναν στόχο µε τροχούς ή στεφάνια που κάποιες φορές τους έβαζαν και κουδουνάκια. Ένα ακόµα παιχνίδι είναι ο κολλαβισµός: Ένας παίκτης γυρνούσε την πλάτη του και κάποιος από τους άλλους τον χτυπούσε ελαφρά στον ώµο και µετά ο πρώτος έπρεπε να καταλάβει ποιος από όλους τον χτύπησε. Το σηµερινό γνωστό παιχνίδι µικρών και µεγάλων ονοµάζεται "µπιζζζ!". Υπάρχουν και πολλά ακόµη τέτοια παιχνίδια που µπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο, σε εγκυκλοπαίδειες και σε άλλες πηγές γνώσεων. Τάσιου Μαρία

Ο Εδεσσαϊκός είναι η οµάδα ποδοσφαίρου της Έδεσσας. Ιδρύθηκε το 1960 και γνώρισε πολλές επιτυχίες. Μερικές από αυτές είναι: Στο Κύπελλο Ελλάδος, το 1966, έφτασε µέχρι τους ηµιτελικούς. Στη Β΄ εθνική ήταν πρωταθλητής δύο φορές, το 1963 και το 1965, ενώ το 1992 τερµάτισε στην τρίτη θέση.. Η έδρα του είναι το δηµοτικό στάδιο της Έδεσσας. Αυτή τη χρονιά, 2016-17, πρόεδρος της οµάδας είναι ο Πέτρος Πασσαλής και προπονητής ο Πέτρος Νασιόπουλος. Φέτος αγωνίζεται στο τοπικό πρωτάθληµα της ΕΠΣ Πέλλας. Αυτά ήταν κάποια πράγµατα που θα έπρεπε να ξέρετε για τον αθλητικό σύλλογο του Εδεσσαϊκού, αν βρισκόσασταν στην Έδεσσα. Λειβαδιώτης Θανάσης

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 11

Νοέµβριος 2016

ΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Σήµερα όποιον και να δεις, στον δρόµο, κρατάει από ένα κινητό! Τώρα υπαρχουν τα iPhone παλία καλά, καλά τα κινητά τους δεν ήταν αφής. Τα κινητά είναι σαν τους υπολογι-στές παράγουν ακτινοβολεία, µε την µπαταρία τους το κάθενα. Όµως τα κινητά τηλέφωνα φτιάχτηκαν για να µπορούµε να έχουµε την δηνατότητα να επικοινωνούµε και έξω από τα σπίτια µας. Το κινητό όταν καλεί κάποιον πρέπει πάντα να έχει σήµα, γιατί αν δεν έχει τότε δεν µπορεί να στήλει στον δορηφόρο το σήµα για να καλέσει το άλλο. Επίσης το κινητό έχει και µπαταρία, η οποία δίνει την ενέργεια της στο κινητό για να ανοίγει. Τα κινητά σήµερα είναι ένα αντικείµενο το οποίο είναι αρκετά συνηθισµένο να έχει κάποιος. Κάποιοι δεν µπορούν να τα αποχωριστούν! Φανταστείτε να εξαφανιζόντουσαν για µια µέρα! Αχιλλέας Φώτογλου

ΜΟΥΣΙΚΗ Φίλοι µου, σκεφτήκατε ποτέ πως το τελευταίο hit που ακούσατε στο Yo u t u b e (και που ίσως κατεβάσατε στις συσκευές σας) έχει προέλευση Ελληνική? Ναι καλά ακούσατε. Χάρη στη µουσική κλίµακα του Πυθαγόρα (που προκύπτει από µαθηµατικές σχέσεις της συχνότητας ενός ήχου) απολαµβάνουµε σήµερα Anaconda, Billionera , Θεοδωράκη, Ironmaiden. Η µουσική είναι σαν το οξυγόνο που αναπνέουµε, υπάρχει παντού. Απίστευτο; Και όµως. Την ακούµε στις εκκλη-

σίες, στις τηλεοράσεις, στις παρελάσεις, το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, στο κινητό, στις γιορτές, στις µουσικές επενδύσεις των αγαπηµένων µας ταινιών. Η µουσική είναι η παγκόσµια γλώσσα που ενώνει όλους του λαούς. Εκτός από τις φωνητικές χορδές, µπορεί να παραχθεί από τα πιο πρωτόγονα Αφρικάνικα µονόγχορδα µέχρι τα πιο εκλεπτυσµένα εκκλησιαστικά όργανα των καθεδρικών ναών της Ευρώπης. Έτσι την άλλη φορά που θα κατεβάσετε ένα ringtone στα κινητά σας, τραγουδήστε ένα ευχαριστώ στον Πυθαγόρα. Ελευθερία Σολάκη

12 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016

Παραδοσιακές συνταγές από την Ελλάδα Μπριάµ µε τραχανά (Πελοπόννησος) Συστατικά: 1 µελιτζάνα (κοµµένη σε κύβους) 2 κολοκύθια µεγάλα (κοµµένα σε κύβους) 200γρ. φασολάκια (καθαρισµένα) 2 πιπεριές Φλωρίνης (κοµµένες σε µεγάλα κοµµάτια) 2 πιπεριές πράσινες (κοµµένες σε µεγάλα κοµµάτια) 1 µεγάλο κρεµµύδι (κοµµένο σε φέτες) 2 σκελιδες σκόρδο (κοµµένες σε φέτες) 2 µεγάλες ντοµάτες (κοµµένες σε κύβους) 200γρ. ελαιόλαδο εξτρα παρθένο 200γρ. τραχανάς γλυκός αλάτι πιπέρι µαύρο τριµµένο 2κ.σ θυµάρι 2κ.σ δεντρολίβανο 2κ.σ ρίγανη 3κ.σ µέλι 2κ.σ πάστα λιαστής ντοµάτας 400γρ. ξινοµυζήθρα 1κ.γ ζάχαρη Οδηγίες: Bήµα 1: Ετοιµάστε το µπριάµ. Βάλτε µέσα σε ένα ταψί τις µελιτζάνες, τα κολοκύθια, τα φασολάκια, τις πιπεριές, το κρεµµύδι, το σκόρδο και τις ντοµάτες. Πασπαλίστε µε αλάτι, πιπέρι, τη ζάχαρη, την ρίγανη, το δεντρολίβανο και θυµάρι Bήµα 2: Βάλτε µέσα σε ένα µπολ το µέλι, το ελαιόλαδο, την πάστα λιαστής ντοµάτας και ανακατέψτε µέχρι να διαλυθεί το µέλι και περιχύστε τα λαχανικά. Ανακατέψτε καλά και ψήστε σε προθερµασµένο φούρνο στους 1800C για 45-50 λεπτά περίπου, µέχρι να µαλακώσουν τα λαχανικά.

Bήµα 3: Όταν είναι σχεδόν έτοιµα, βγάλτε το ταψί από το φούρνο και πασπαλίστε µε το τραχανά, προσπαθώντας να

τον βάλετε µέσα στα υγρά. Ανάλογα µε τα υγρά που έχει το φαγητό, προσθέστε το ανάλογο νερό που χρειάζεται για να µαγειρευτεί ο τραχανάς.

Bήµα 4: Βγάλτε το φαγητό από το φούρνο και αφήστε το να κρυώσει για 5 λεπτά.

Bήµα 5: Σερβίρετε µε πα-

σπαλισµένη ξινοµυζήθρα. Μπλατσαρόπιτα, Χορτόπιτα από το Καπέσοβο Υλικά 1 κιλό χόρτα διάφορα 1/3 φλ. µαϊντανό 1/3 φλ. άνηθο 1/3 φλ. δυόσµο

ΕΝΑΣ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ Μπαίνοντας στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας του χωριού µου, το Μεσηµέρι Έδεσσας, στο δεξί του χέρι, ο επισκέπτης αντικρίζει το Μνηµείο των Μακεδονοµάχων. Την πρώτη Κυριακή του Φλεβάρη, κάθε χρόνο, ο ∆ήµος Έδεσσας και ο Σύλλογος Απογόνων Μακεδονοµάχων συνδιοργανώνουν εκδήλωση µνήµης και µνηµόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών 7 ηρώων Μακεδονοµάχων κατοίκων του χωριού, που δολοφονήθηκαν σε ενέδρα, στις 2 Φεβρουαρίου του 1905, από Βούλγαρους Κοµιτατζήδες. Πολλοί κάτοικοι του χωριού αλλά και άλλοι συµπολίτες συγκεντρώνονται για να τιµήσουν και να αποτίσουν φόρο τιµής στους 7 ήρωες που χάθηκαν. Κάθε φορά που βρίσκοµαι εκεί νιώθω συγκίνηση και δέος για τους συµπατριώτες µου που χάθηκαν υπερασπιζόµενοι το χωριό µου και τη Μακεδονία. Μετά το µνηµόσ υνο, στην πλατεία του χωριού µου, τα τελευταία 4 χρόνια, διοργανώνεται Αγώνας ∆ρόµου Μνήµης των Μακεδονοµάχων και παίρνουν µέρος αθλητές και παιδιά από όλη την Ελλάδα! Αιωνία τους η Μνήµη!!! Γιώρας Κωνσταντίνος

1 φλ. ψιλοκοµµένο φρέσκο κρεµµυδάκι 250 γρ φέτα τριµµένη 1 φλ. λάδι 1 φλ. νερό 2,5 φλ. καλαµποκάλευρο 1 αυγό 1 φλ. ξινόγαλο Εκτέλεση 1.Πλένω, κόβω και ζεµατίζω να χόρτα. Στραγγίζω και ανακατεύω µε τα αρωµατικά, τη φέτα και το λάδι, να ενωθούν.

2.Σε µπωλ ανακατεύω το ξινόγαλο µε το νερό. Προσθέτω και το καλαµποκάλευρο να γίνει χυλός.

3.Βουτυρώνω ένα ταψί και ρίχνω το µισό χυλό. Προσθέτω τα χόρτα και καλύπτω µε τον υπόλοιπο χυλό.

4.Ψήνω στο 200 για 50'. Ακούµια από τα Γιάννενα Υλικά 1 κιλό αλεύρι 10γρ. µαγιά ξερή 200γρ. ρύζι νυχάκι 20γρ. µπέικιν πάουντερ 10ml ούζο 50ml ελαιόλαδο Ελαιόλαδο για το τηγάνισµα ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΡΝΙΡΙΣΜΑ Κανέλα Μέλι. Εκτέλεση Βράζετε το ρύζι µέχρι να λασπώσει. Μετά προσθέτετε τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύετε καλά µε µια κουτάλα. Σκεπάζετε το µίιγµα για 2 ώρες πείιπου µε µια βρεγµένη πετσέτα, για να φουσκώσει. Πλάθετε το µείγµα σε µπαλάκια και το τηγανίζετε σε καυτό λάδι. Τα στραγγίζετε σε απορροφητικό χαρί κουζίνας. Πριν τα σερβίρετε, τα περιχύνετε µε µέλι και κανέλα. Λίγα µυστικά ακόµα Αν ζεστάνετε πολύ λίγο το ούζο και διαλύσετε εκεί την µαγιά, πολτοποιήσετε στο µίξερ το ρύζι, τότε τα ακούµια γίνονται πιο αφράτα.

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 13

Νοέµβριος 2016 Μία ροδέλα καρότο µοιάζει πολύ µε το ανθρώπινο µάτι καθότι είναι σαν να βλέπουµε την κόρη, την ίριδα και τις ακτινοειδής ραβδώσεις του µατιού! Η επιστήµη επιβεβαιώνει ότι τα καρότα προωθούν τη ροή αίµατος στο µάτι και ενισχύουν τη λειτουργία του. Η ντοµάτα είναι κόκκινη και έχει τέσσερις κοιλότητες ή κοιλίες. Και η καρδιά είναι κόκκινη και έχει και αυτή τέσσερις κοιλίες. Η επιστηµονική έρευνα δείχνει ότι η τοµάτα είναι καταπληκτική τροφή για την καρδιά και το αίµα. Τα σταφύλια σχηµατίζουν τσαµπί που έχει σχήµα καρδιάς. Η κάθε ρόγα µοιάζει µε αιµοσφαίριο και έχει αποδειχτεί ότι τα σταφύλια είναι καταπληκτική τροφή προς υποστήριξη και ενίσχυση της λειτουργίας της καρδιάς που εκτός τούτου εµπλουτίζει και ισχυροποιεί το αίµα. Το καρύδι µοιάζει µε µικροσκοπικό εγκέφαλο µε δύο ηµισφαίριο και παρεγκεφαλίδες. Ακόµα και οι πτυχώσεις του καρυδιού του προσδίδουν την όψη του νεόφλοιου εγκεφάλου. Γνωρίζουµε ότι τα καρύδια υποστηρίζουν την ανάπτυξη

ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Τα κοινά φασόλια µοιάζουν πολύ µε τα ανθρώπινα νεφρά και όντως υποστηρίζουν στο κατακόρυφο τη λειτουργία τους. Το σέληνο και το ρεβέντι µοιάζουν µε κόκαλα. Αυτές οι τροφές συντελούν στην ανάπτυξη δυνατών οστών όπως υποδηλώνει το

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΒΟΤΑΝΑ ΑΓΧΟΣ: Ηρεµεί µε βασιλικό, θυµάρι, µαντζουράνα. Α∆ΥΝΑΜΙΑ: ∆εντρολίβανο, Μαντζουράνα, Φασκόµηλο, Πιπεριές. Α ΙΜΟ ΡΡ ΑΓΙ Ε Σ (εσωτερικές και εξωτερικές): Γλιστρίδα, δάφνη, βάλσαµο, Λουΐζα, απήγανος, αχίλλεα, βίνκα, δίκταµο, πεντάνευρο. ΑΜΥΓ∆ΑΛΙΤΙ∆ΕΣ: Οι ερεθισµένες από οποιοδήποτε λόγο αµυγδαλές θεραπεύονται µε αγριµόνιο, δυόσµο, µέντα, θυµάρι, µαντζουράνα, αγριοτριανταφυλλιά, φασκόµηλο. ΑΝΑΙΜΙΑ: Θυµάρι, µελισσόχορτο, δεντρολίβανο, ντοµάτα. ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕ ΙΣ: Χαµοµήλι, θυµάρι, πανσές. ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ: Καλέντουλα, Αχιλλέα, βίνκα, δίκταµο, λεβάντα, µαντζουράνα, υπερικό, δεντρολίβανο, θυµάρι, τσάι βουνού, χαµοµήλι. ΑΣΘΜΑ: Αγριµόνιο, Αχιλλέα, βαλεριάνα, βάλσαµο, γαϊδουράγκαθο, δεντρολίβανο, ευκάλυπτος, σαµπούκος, θυµάρι, κρεµµύδι, λεβάντα, µαντζουράνα, µάραθο, µελισσόχορτο, ρίγανη, σέλινο, σκόρδο, τίλιο, χαµοµήλι, ύσσωπος. ΑΫΠΝΙΑ: Βαλεριάνα, βάλσαµο, βασιλικός, δυόσµος, µέντα, ευκάλυπτος, λεβάντα, Λουΐζα, µαντζουράνα, µελισσόχορτο, χαµοµήλι, δεντρολίβανο. ΑΦΘΕΣ: ∆εντρολίβανο, αγριοτριανταφυλλιά, φασκόµηλο, χαµοµήλι. ΒΗΧΑΣ: Άσχετα µε την αιτία που τον προκαλεί: αγριµόνιο, γλιστρίδα, βαλεριά-

σχήµα τους. Η µελιτζάνα, το αβοκάντο και το αχλάδι ενισχύουν την υγεία και τη λειτουργία της µήτρας, καθώς και του τραχήλου της µήτρας. Σήµερα, η επιστηµονική έρευνα έχει αποδείξει ότι η κατανάλωση ενός αβοκάντο την εβδοµάδα συντελεί στην εξισορρόπηση των ορµονών µιας γυναίκας και ότι τη βοηθάει

να, βασιλικός, γαϊδουράγκαθο, γλυκόριζα, ευκάλυπτος, σαµπούκο, θυµάρι, κρεµµύδι, µαϊντανός, µαντζουράνα, µολόχα, µάραθο, αγριοτριανταφυλλιά, φασκόµηλο, αµάραντο. Γ Α ΣΤ ΡΙ Τ Ι ∆Ε Σ (γενικά): Αγριµόνιο, βασιλικός, χαµοµήλι, λουίζα, µολόχα, φασκόµηλο. ΓΡΙΠΗ: ∆εντρολίβανο, ευκάλυπτος, θυµάρι, κρεµµύδι, λεβάντα, µάραθος, σινάπι, φλαµούρι, σκόρδο. ∆ ΕΡ ΜΑ Τ ΟΠ ΑΘ Ε Ι ΕΣ (γενικά): Σαµπούκος, κρεµµύδι, λεβάντα, µάραθος, µελισσόχορτο, φασκόµηλο, θυµάρι, Λουΐζα, µαϊντανός, χαµοµήλι, πικροδάφνη. ∆ΙΑΡΡΟΙΕΣ (γενικά): Αγριµόνιο, ευκάλυπτος, κρεµµύδι, Λουΐζα, πατάτα, σκόρδο, σέλινο. ∆ΥΣΠΕ ΨΙΑ: Αγριµόνιο, βάλσαµο, βασιλικός, δυόσµος, µέντα, κρεµµύδι, λεβάντα, µαϊντανός, µαντζουράνα, µελισσόχορτο, σκόρδο, χαµοµήλι. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ: Βάλσαµο, κολοκυθιά, ευκάλυπτος, θυµάρι, κρεµµύδι, λεβάντα, πατάτα, χαµοµήλι. ΕΚΖΕΜΑΤΑ: ∆εντρολίβανο, κελέντουλα, λεβάντα, µαϊντανός, φασκόµηλο, χαµοµήλι. ΕΝΤΟΜΟΑΠΩΘΗΤΙΚΑ: Τεύκριο, βασιλικός. ΕΞΑΝΘΗΜΑΤΑ: Αγριµόνιο, γαϊδουράγκαθο, µολόχα, πατάτα. ΖΑΛΑ∆ΕΣ: Άσχετα µε την αιτία που τις προκαλούν: βάλσαµο, βασιλικός, δεντρολίβανο, λεβάντα, µαϊντανός, µαντζουράνα,

να χάσει βάρος που έχει πάρει µετά από γέννα και ότι την προστατεύει από καρκίνο του τράχηλου της µήτρας. Τα σύκα είναι γεµάτα σπόρια και αναπτύσσονται ανά δύο. Τα σύκα ενισχύουν τη γονιµότητα των γυναικών αυξάνουν την κινητικότητα των σπερµατοζωαρίων και έτσι βοηθούν στην καταπολέµηση της στειρότητας στους άντρες. Οι ελιές ενισχύουν την υγεία και τη λειτουργία των ωοθηκών. Τα γκρέιπφρουτ, τα πορτοκάλια και άλλα εσπεριδοειδή έχουν εκπληκτική οµοιότητα µε τους µαστικούς αδένες γυναικών και όντως βοηθούν να παραµένουν στα στήθη των γυναικών υγιή και διευκολύνουν τη ροή του λέµφους εντός του λεµφικού συστήµατος των στηθών. Τα κρεµµύδια έχουν το σχήµα κυττάρου. Η επιστηµονική έρευνα έχει αποδείξει ότι τα κρεµµύδια βοηθούν τα κύτταρα να απαλλαγούν από τοξίνες. Επίσης, όταν τα κόβουµε, παράγουν δάκρυα, καθαρίζοντας επιθηλιακά κύτταρα του µατιού.

µελισσόχορτο, αγριοτριανταφυλλιά, χαµοµήλι. ΗΛΙΑΣΗ: Σαν πρώτες βοήθειες αφέψηµα σαµπούκου. ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ: Αγριµόνιο, βαλεριάνα, δεντρολίβανο, θυµάρι, λεβάντα, µαντζουράνα, µελισσόχορτο, τίλιο και χαµοµήλι. ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ: Βάλσαµο, λεβάντα, αγριοτριανταφυλλιά. ΚΟΛΙΚΟΙ (διάφοροι): Απήγανος, βάλσαµο, δυόσµος, καρυδιά, κρεµµύδι, κρόκος, µαντζουράνα, µέντα, µολόχα. ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ: Αχιλλέα, σαµπούκο, θυµάρι, κρεµµύδι, µαϊντανός, µαντζουράνα, πατάτα, σινάπι, χαµοµήλι. ΛΟΞΙΓΚ ΑΣ: Βαλεριάνα, δυόσµος, µέντα, ρίγανη. ΜΩΛΩΠΕΣ: Αχιλλέα, αθανασία, βιόλα, πιπεριά (κόκκινη), βάλσαµο. ΝΑΥΤΙΕΣ: Γαϊδουράγκαθο, κολοκυθιά, λεβάντα, µάραθο, ρίγανη. ΟΡΕΚΤΙΚΑ: Αχιλλέα, βασιλικός, θυµάρι, κρεµµύδι, κρόκος, ραδίκι, σκόρδο. ΠΛΗΓΕΣ: Μαλακώνουν µε βιόλα, βίνκα, καλέντουλα. ΠΟΝΟ∆ΟΝΤΟΙ: ∆ίκταµος, δυόσµος, σαµπούκος, θυµάρι, καρυδιά, κισσός, κρεµµύδι, λεβάντα, µαντζουράνα, µέντα, ρίγανη, σινάπι, χαµοµήλι. ΠΥΡΕΤΟΙ: Αθανασία, βαλεριάνα, δίκταµο, ευκάλυπτος, καρπούζι, καστανιά, Λουΐζα, µαϊντανός, σέλινο, τίλιο, χαµοµήλι. ΣΤΟΜΑΧΙΚΑ: Αχιλλέα, κολοκυθιά, γαϊδουράγκαθο, δίκταµο, κορίανδρος, Λουΐζα, µιλισσόχορτο, ραδίκι. Συγκεκριµένα για τα έλκη: βάλσαµο, πατάτα, τσουκνίδα και για τις νευρώσεις: χαµοµήλι. ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΕΝΤΟΜΩΝ: Αγριµόνιο, δυόσµος, θυµάρι, καρυδιά, κρεµµύδι, λεβάντα, µαϊντανός, µελισσόχορτο, µολόχα, µέντα, σκόρδο, φασκόµηλο.

14 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

Νοέµβριος 2016

ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΛΕΤΩ

ΤΡΟΠΟΙ ∆ΙΑΒΑΣΜΑΤΟΣ Να δείχνετε τις λέξεις καθώς τις διαβάζετε Η µεγάλη έκθεση στα βιβλία και σε άλλο αναγνώσιµο υλικό θα βοηθήσει το παιδί σας να µά-

Υποστηρικτικές συνθήκες εργασίας: Χώρος εργασίας: Είναι προτιµότερο να επιλέγεται ο ίδιος πάντοτε χώρος. Στο τραπέζι πρέπει να υπάρχουν αποκλειστικά και µόνο αυτά που είναι απαραίτητα για το διάβασµα του συγκεκριµένου µαθήµατος. Κατά τα διαλείµµατα είναι απαραίτητο να γίνεται αλλαγή του χώρου. Ώρες εργασίας: Ο καθένας πρέπει να βρει ποιες ώρες είναι γι’ αυτόν οι πιο αποδοτικές. Είναι προτιµότερο να υπάρχουν προκαθορισµένες ώρες διαβάσµατος. Κάθε αλλαγή συνήθειας απαιτεί και ανάλογο χρόνο προσαρµογής. ∆ιαλείµµατα: Τα διαλείµµατα είναι σηµαντικά, απαραίτητα και βοηθούν τη µάθηση. Η διάρκεια του διαλείµµατος πρέπει να προκαθορίζεται και να τηρείται. Οι δραστηριότητες κατά τα διαλείµµατα πρέπει να διαφοροποιούνται από τη διαδικασία του διαβάσµατος. Κατά τα σύντοµα διαλείµµατα αποφύγετε τις δραστηριότητες που διακόπτονται δύσκολα (τηλεόραση, ηλεκτρον. παιχν. ). Σηµείωση: Η διατροφή πρέπει να είναι κατάλληλη ενώ είναι απαραίτητος αρκετός ύπνος για τη αναζωογόνηση του σώµατος. ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ∆ΙΑΒΑΣΜΑΤΟΣ Γενικός σχεδιασµός: Ανάλογα µε το πρόγραµµα των µαθηµάτων, αφιερώνω λίγη ώρα κάθε µέρα ή λίγες ώρες στο τέλος της εβδοµάδας για να ξαναδιαβάσω τις σηµειώσεις που κράτησα στα µαθήµατα (ποιο θέµα αναπτύχθηκε, τι σηµαντικό ειπώθηκε κ. ά.). Συγκεντρώνω και διαβάζω τα άρθρα, τα κεφάλαια των βιβλίων ή τις σηµειώσεις που προτάθηκαν στην τάξη. Χρόνος και χωρισµός της ύλης: Υπολογίζω πόσες ώρες µπορώ να διαβάζω κάθε µέρα, πόσες σελίδες κατά µέσο όρο κτλ. Φροντίζω να συνυπολογίσω και το χρόνο για τυχόν απρόοπτα γεγονότα ή υποχρεώσεις

Να του µάθετε σχήµατα Τα γράµµατα προέρχονται από σχήµατα. Πολύ πριν µάθει το παιδί σας να αναγνωρίζει τα γράµµατα, µπορεί να µάθει όλα τα απλά σχήµατα. Όταν κάνετε βόλτα, να του δεί-

ΜΕΘΟ∆ΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Προεπισκόπηση: Γενικός προσανατολισµός (διάρθρωση κεφαλαίων και ενοτήτων) Ερωτήσεις: Τι λένε οι επικεφαλίδες; Ποιο είναι το αναµενόµενο περιεχόµενο; Τι φαίνεται να είναι σηµαντικό; ∆ιάβασµα: Ενεργητική ανάγνωση µε σκοπό την κατανόηση του κειµένου. Σκέψη: Πώς δένουν αυτά που διάβασα τώρα µε αυτά που ήδη γνωρίζω. Απόδοση: Ό,τι διάβασα πρέπει να µπορώ και να το αποδώσω ελεύθερα. Αν διαπιστώσω ότι υπάρχουν κενά, τότε πρέπει να ανατρέξω στο κείµενο, να ξαναδιαβάσω και να αποδώσω ελεύθερα το περιεχόµενο. Ανασκόπηση: Φέρνω στο µυαλό µου τη δοµή του κεφαλαίου. Επισηµαίνω τα βασικά σηµεία, θέτω στον εαυτό µου ερωτήσεις και τις απαντώ. ΜΕΡΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΩ ΓΡΗΓΟΡΑ ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΑ Υπάρχουν λίγοι γενικοί κανόνες οι οποίοι ισχύουν για όλους. Ο καθένας πρέπει να βρει αυτούς που ισχύουν για τον εαυτό του. Τα περισσότερα τα ξεχνάµε αµέσως µετά το διάβασµα, γι’ αυτό πρέπει να ξεκινάµε αµέσως µε την επανάληψη τµηµάτων της ύλης που έχουµε να διαβάσουµε. Όσο πιο νωρίς ξεκινάµε την επανάληψη, τόσο πιο λίγες επαναλήψεις είναι απαραίτητες. Ακόµα και αν ξεχάσουµε κάτι που µάθαµε καλά στο παρελθόν, µια επανάληψη θα το ενεργοποιήσει ξανά. Όσο περισσότερες λεπτοµέρειες περιέχει η ύλη, τόσο πιο πολλές επαναλήψεις είναι απαραίτητες. Για να θυµάµαι: Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ, ΟΧΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ.

θει ότι η ελληνική γλώσσα (και πολλές άλλες) διαβάζεται από την κορυφή της σελίδας προς τα κάτω και από τα αριστερά στα δεξιά. Καθώς διαβάζετε, ακολουθείστε την πορεία µε το δάχτυλό σας για να βοηθήσετε το παιδί σας να αφοµοιώσει αυτό το δεδοµένο. ∆ιαβάζετε στο παιδί κάθε βράδυ πριν κοιµηθεί παραµύθια. Ο δικός σας ενθουσιασµός για το διάβασµα θα µεταδοθεί και στο παιδί, που δεν θα βλέπει την ώρα να αρχίσει να διαβάζει και αυτό! Στη συνέχεια, καθώς το παιδί µεγαλώνει και κατακτά την ανάγνωση, µπορείτε να διαβάζετε συντροφικά (π.χ. µία πρόταση ο ένας, µία ο άλλος, αυξάνοντας σταδιακά τη δυσκολία σε µία παράγραφο), ώσπου να νιώσει ότι είναι ικανό και δεν χρειάζεται τη βοήθειά σας. Σε ένα ανώτερο επίπεδο µπορεί να σας διαβάζει αυτό, για να σας ξεκουράσει, ή να διαβάζετε και οι δύο παράλληλα ο καθένας το δικό του βιβλίο!

Eίναι καλό για το παιδί από µικρή ηλικία να βλέπει τους γονείς του να διαβάζουν (βιβλία, περιοδικά, εφηµερίδες κ.ά.). Έτσι θα θελήσει να τους µιµηθεί γιατί θα εκλαµβάνει το διάβασµα ως µια φυσιολογική δραστηριότητα που εντάσσεται στην καθηµερινότητα και γίνεται µια όµορφη συνήθειατρόπος ζωής. Έτσι, η µελέτη για το σχολείο δεν θα µοιάζει καταναγκαστικό έργο!

χνετε τα τετράγωνα, τους κύκλους και τα τρίγωνα που συναντάτε. Καθώς πλησιάζει την ηλικία των τριών, ενθαρρύνετέ το να ζωγραφίσει διάφορα σχήµατα και να τα βρει µέσα στα γράµµατα. Παίξτε ακουστικά παιχνίδια Βοηθήστε το παιδί σας να µάθει να αναγνωρίζει τους ήχους µέσα από τις λέξεις. Τραγουδιστέ του τραγούδια. Παίξτε παιχνίδια µε ήχους, όπως να ονοµατίσετε όλα τα πράγµατα στο σπίτι που ξεκινούν από τον ίδιο ήχο και βοηθήστε το παιδί σας να ανακαλύψει την κουζίνα, την κούκλα, τον καναπέ κλπ Να µιλάτε Να συζητάτε συχνά µε το παιδί σας και να του κάνετε ερωτήσεις. Έτσι θα µάθει τα βασικά στοιχεία της αφήγησης και θα εµπλουτίσει το λεξιλόγιό του. Μην το πιέζετε Τα παιδιά κάτω της ηλικίας των πέντε δεν θα πρέπει να πιέζονται για να µάθουν να διαβάζουν. ∆εν υπάρχει λόγος να επενδύσετε σε κάρτες µε γράµµατα ή σε παιχνίδια στον υπολογιστή που µαθαίνουν στα παιδιά να αποκωδικοποιούν τις λέξεις. Τέτοιου είδους πίεση µπορεί να βλάψει την αυτοπεποίθηση και το ενδιαφέρον του παιδιού σας για το διάβασµα. Με την συνεργασία της κας Μαρίας Σκαπέρα (Μ.Ed. ψυχοπαιδαγωγός – εκπαιδευτικός σύµβουλος)

ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ 15

Νοέµβριος 2016

ΦΟΡΑΣ ΣΤΑΥΡΟ; Εκπαιδευτής yoga: «Φοράς Σταυρό, βγάλτον δεν µπορώ να συγκεντρωθώ, άκουσες;». Ο εκπαιδευτής κατευθύνεται αγριεµένος προς το παιδί και ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος: -Φοράς Σταυρό; Σοκαρισµένο το κορίτσι απαντά: -Πώς το ξέρετε; (τον φορούσε από µέσα) -Είπα, φοράς Σταυρό; -Ναι, φοράω!

-Να τον βγάλεις αµέσως, δε µπορώ να συγκεντρωθώ, άκουσες; Το κορίτσι σοκαρισµένο και στενοχωρηµένο αποχώρησε από τη σχολή. Η εκπαιδεύτρια κατευθύνεται προς τον µαθητή και µε απόλυτο τρόπο του βγάζει µε το ζόρι κοµποσκοίνι που φόραγε στο χέρι, λέγοντάς του ότι δε µπορεί να συγκεντρωθεί και ότι δε µπορεί να φοράει τέτοια πράγµατα στο µάθηµα. Αυτά τα περιστατικά συνέβησαν σε σχολές yoga. Tα συµπεράσµατα δικά µας… Οι περισσότεροι, ενδίδουν, δυστυχώς στον πειρασµό της κατανάλωσης µίας σακούλας µε πατατάκια αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των επαγγελµατιών υγείας σχετικά µε τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Παρακάτω θα διαβάσετε µερικά σοκαριστικά στοιχεία για τα πατατάκια: – Τα πατατάκια παρασκευάζονται µε τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλούν εθισµό Όλοι µας, σχεδόν, έχουµε βρεθεί στην εξής άβολη κατάσταση: παρευρισκόµαστε σε µία συγκέντρωση και καταλήγουµε να καταβροχθίζουµε πολύ µεγάλες ποσότητες ανθυγιεινών τροφών Και µάλιστα, µόλις ξεκινήσουµε να καταναλώνουµε τροφές όπως τα πατατάκια, δεν µπορούµε µε τίποτα να σταµατήσουµε. Αυτό δικαιολογείται απόλυτα, αναφέρει ο Michael Moss, στο νέο του βιβλίο Salt, Sugar and Fat: How the Food Giants Hooked Us «Αλάτι, Ζάχαρη και Λίπη: Πώς Παγιδευτήκαµε από τους Γίγαντες της Βιοµηχανίας Τροφίµων»: Ο Moss εξηγεί στο βιβλίο του ότι τα πατατάκια σχεδιάζονται στην πραγµατικότητα

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΜΩΡΑΚΙ ΜΟΥ… Η κυριότερη επίπτωση της τηλεόρασης είναι αυτό που ονοµάστηκε αποσύνθεση της οικογένειας. Η αγάπη µας προς τα παιδιά εκφράζεται συνήθως µε την παροχή υλικών αγαθών, διασκεδάσεων και µε τις µορφωτικές ευκαιρίες. Τα καλά σχολεία, η πολλή και καλή τροφή, τα ρούχα, τα παιχνίδια, η µουσική, τα κινητά τηλέφωνα, τα tablets, η δική τους τηλεόραση, είναι τα µέσα που δείχνουµε την αγάπη για τα παιδιά µας. Όλα αυτά όµως είναι έµµεσες εκδηλώσεις αγάπης, που δεν µπορούν να καταλάβουν τα παιδιά. Οι άµεσες µορφές αγάπης απαιτούν χρόνο και υποµονή. Χρόνο που οι γονείς να αφιερώσουν στο παιδί τους, να µιλάνε µαζί του, να παίζουν, να αστειεύονται, να διαβάζουν µαζί, να το ενθαρρύνουν µε την παρουσία τους. Αλλά σήµερα, και αν ακόµη οι γονείς ήθελαν να δείξουν έτσι την αγάπη τους στα παιδιά, δεν έχουν ευκαιρίες να το κάνουν. Τα παιδιά «πνίγονται». Το σχολείο, τα αθλήµατα, οι ξένες γλώσσες, τα ωδεία και η άχρηστη –όπως την βλέπουµε- τηλεόραση δεν αφήνουν παρά µόνο λίγο χρόνο για να φιληθούν και να πουν «καληνύχτα’’. Τι λέτε; Μήπως ήρθε ο καιρός να την ΄΄σπάσουµε΄΄;

ΤΑ ΠΑΤΑΤΑΚΙΑ µε τέτοιο τρόπο ώστε να ερεθίζουν ορισµένα κέντρα του εγκεφάλου που οδηγούν έναν άνθρωπο στο να θέλει να φάει περισσότερα – µε πιο απλά λόγια, τα πατατάκια είναι σχεδιασµένα έτσι ώστε να είναι εθιστικά. Αυτό που καθιστά ακόµη πιο προβληµατική την κατάσταση είναι ότι ο εγκέφαλος είναι στην πραγµατικότητα σχεδιασµένος ώστε να επιζητά αλµυρά, λιπαρά τρόφιµα ή γλυκά και έτσι η σχεδίαση δεν είναι µία δύσκολη υπόθεση.. Η πρόσθεση αρκετού αλατιού φαίνεται αρκετή ώστε να καθιστά τον οργανισµό µας να εθίζεται από αυτές τις τροφές..

– Τα πατατάκια προκαλούν καρκίνο Πολλά από τα πατατάκια της αγοράς περιέχουν το χηµικό ακρυλαµίδιο. Το ακρυλαµίδιο ενοχοποιείται για καρκινογενέσεις και η παρουσία του στα πατατάκια καθιστά αυτήν την τροφή µία εκ των πλέον τοξικών τροφών της κατηγορίας των επεξεργασµένων τροφίµων. Το ακρυλαµίδιο δεν είναι πρόσθετο, όπως η πλειάδα τεχνητών γλυκαντικών ουσιών ή συντηρητικών που υπάρχουν στα περισσότερα επεξεργασµένα τρόφιµα που βλάπτουν σοβαρά την υγεία µας. Στην πραγµατικότητα, το

ΤΟ ΄΄ΓΛΕΝΤΙ΄΄ Αγίου Κοσµά του Αιτωλού Εκείνη την ηµέρα, που γιορτάζει ο άγιος του παιδιού σου, αν θέλεις να κάνεις γλέντι, να γιορτάσεις τον άγιο, πώς πρέπει να κάνεις; Εγώ σου λέω: ∆ώσε ένα γρόσι του παπά σου να σε µνηµονεύσει στην λειτουργία. Με άλλο γρόσι πάρε κερί, λιβάνι και λάδι και σύρτα στην εκκλησία να τα κάψουν εµπρός στον άγιο. Και άλλο ένα γρόσι µοίρασέ το µε το χέρι σου κρυφά ελεηµοσύνη, να µην σε ξέρει κανένας. Αυτό είναι το θεϊκό γλέντι.

ακρυλαµίδιο σχηµατίζεται κατά τη διαδικασία παρασκευής των chips. Όταν µία τροφή υψηλή σε υδατάνθρακες ψήνεται σε θερµοκρασία µεγαλύτερη των 212 βαθµών Fahrenheit, το παράγωγο της διαδικασίας είναι το ακρυλαµίδιο. Και η σύσταση των chips καθιστά ακόµη µεγαλύτερο το πρόβληµα: τα περισσότερα αµυλούχα τρόφιµα τείνουν να παράγουν ακόµη µεγαλύτερα επίπεδα ακρυλαµιδίου. www.pentapostagma.gr

16 ΟΙ ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΕΣ

ΡΙΑ

ΚΑΣΤΟ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Νοέµβριος 2016