ONMISBAAR Jaargang 1 - december 2017
Een uitgave van:
VAN DER KLOOSTER BEGRAFENISVERZORGING vanuit een christelijke visie
een uniek monument met een persoonlijke herinnering.
altijd ruim
20% GOEDKOPER - Persoonlijk en betrouwbaar
Arleen en Agaat van der Klooster, Broekweg 27, Ouddorp
- Uitstekende kwaliteit
Tel. 0187 – 494834
- Als enige geen provisie afspraken met uitvaartondernemers Vraag vrijblijvend een prijsopgave en wij laten u zien dat wij goedkoper zijn dan andere bedrijven in de regio
Mob. 06-5106 0136
Wij doen geen crematies
www.begrafenisverzorgingvdklooster.nl info@begrafenisverzorgingvdklooster.nl
U UITVAARTVERZORGING ITVAARTVERZORGING UITVAARTVERZORGING
P. M ANS P. M P. MANS ANS
WEESPAD 34, 3257 KK OOLTGENSPLAAT WEESPAD 34, 3257 KK OOLTGENSPLAAT T : (0187) 631336 WELEFOON EESPAD 34, 3257 KK OOLTGENSPLAAT
TELEFOON: (0187) 631336 B. G. G. 06 53448384 TELEFOON B. G. G. :06(0187) 53448384631336
INFO@MANSUITVAARTVERZORGING. COM B. G. G. 06 53448384 INFO@MANSUITVAARTVERZORGING . COM WWW. MANSUITVAARTVERZORGING. COM INFO @. MANSUITVAARTVERZORGING MANSUITVAARTVERZORGING. COM COM WWW
Sinds een vertrouwd familiebedrijf op WWW1882 . MANSUITVAARTVERZORGING . COM Sinds 1882 een vertrouwd familiebedrijf op Goeree-Overflakkee. Sinds 1882 Goeree-Overflakkee. een vertrouwd familiebedrijf op • Voor een correcte regeling en nette uitvoering van een Goeree-Overflakkee.
• Voor een correcte regeling en veelomvattende nette uitvoeringuitvaart van een. eenvoudige begrafenis of een eenvoudige begrafenis of een veelomvattende uitvaart • Voor een correcte regeling en nette uitvoering • Voor advies en het vastleggen van uw wensen.van een. • advies en vastleggen van uw wensen. eenvoudige of een veelomvattende uitvaart. • Voor Dag en nachtbegrafenis tehet ontbieden. • Dag nachten tehet ontbieden. Vooren advies vastleggen van uw wensen. • Dag en nacht te ontbieden.
Wij verstrekken gratis het boekje “wensen voor de uitvoering van mijn begrafenis” Wilt u hiermee geholpen worden, neem dan kontakt met ons op. Westdijk 31, 3244 BM Nieuwe-Tonge
INHOUD
8 10
4
interview Begrafenisondernemer Krijn Breen
6
Familiebedrijf
8
geschiedenis
10
reportage
14
notaris
15
Wagemaker Marmer & Graniet
Begrafenisgebruiken van toen
Werken op een begraafplaats
6 redenen voor een testament
bedrijfsprofiel Uitvaartverzorging M.H. van de Ven
Pieterstraat 14 3252BL Goedereede 0187 84 48 48 | 06 80 04 08 62 info@krijnbreenuitvaartverzorging.nl www.krijnbreenuitvaartverzorging.nl
Uitvaartondernemer Krijn Breen
'VUL EEN WILSBESCHIKKING IN' GOEDEREEDE – Twee jaar geleden begon hij met een eigen uitvaartonderneming: Krijn Breen Uitvaartverzorging. “Een mooi beroep waarin je echt iets voor de ander kunt betekenen”, geeft hij aan. Door Adri van der Laan Oorspronkelijk was Krijn Breen loodgieter bij de firma Van Wijk in Goedereede, maar vanwege problemen met zijn linker knie kon hij dit vak niet meer uitoefenen. Vervolgens kwam hij in contact met een begrafenisondernemer die werk voor hem had. Zo begon hij ruim achttien jaar geleden, eerst als chauffeur op de rouwwagen en vervolgens als uitvaartleider. Na een aantal jaren veranderde hij van werkgever, kwam te werken bij een uitvaartonderneming op Voorne Putten en twee jaar geleden was het zover dat hij een eigen bedrijf in Goedereede kon beginnen. Waarom is dit zo’n mooi beroep? Krijn legt hij uit dat het helpen van mensen hem na aan het hart ligt. En juist na het overlijden en tijdens het voorbereiden van een uitvaart waar hulp en advies van een buitenstaander meer dan welkom is. Hij kan uit een rijke ervaring spreken. Hij heeft al veel meegemaakt en doorgaans probeert hij op een professionele manier de familie rondom een sterfgeval, begrafenis of crematie bij te staan. Het is zijn vak en daarom past ook een beroepsmatige afstand en dat lukt hem meestal wel. Toch zijn er wel uitvaarten die ook hem raken. Dodelijke ongevallen en een uitvaart van een kind blijven, ondanks zijn ervaring, toch een diepe indruk maken. Een ieder die een uitvaart in de naaste familie heeft meegemaakt, die weet dat het heel belangrijk is, dat alles vlekkeloos verloopt. Een foutje of ongelukje tijdens een bruiloft kan nog op een humoristische manier worden opgelost. Dit kan niet bij een uitvaart. Het voorbereiden van een uitvaart vergt van een uitvaartleider doortastendheid. Krijn weet dat vooral bij een plotseling sterfgeval de familie meestal verslagen bij elkaar zit. De nabestaanden gaan er dan vanuit dat de uitvaartleider alles goed zal regelen en dit is meestal het geval. Maar een uitvaartleider heeft informatie van de familie nodig. Er zullen vragen zijn: wordt het een begrafenis of een crematie? is er een donorcodicil? Waar wordt de overledene begraven? Had de overledene nog wensen rondom de uitvaart? Wordt het een kerkelijke uitvaart? Wie moet er spreken? Allemaal vragen waarvan de meesten binnen korte tijd beantwoordt moeten worden, want er moeten afspraken gemaakt worden met de gemeente, de begraafplaats,
het crematorium, met de zaalverhuurder voor de condoleance, afspraken met een predikant of een andere spreker, zijn er adressen voor de rouwkaart? Moet de uitvaartleider voor dragers zorgen of doen familieleden dit?. In praktijk blijkt nogal eens dat de nabestaanden hier nooit met de overledene over hebben gesproken, “en dan moeten er toch beslissingen worden genomen en soms is er dan discussie over wat nu ‘in de geest van de overledene’ is. Het is uiteindelijk toch de familie die beslist, maar ik probeer wel wat te sturen”. Evenals de meeste van zijn collega’s heeft Krijn een ‘wilsbeschikking’. In deze ‘wilsbeschikking’ staat een groot aantal vragen die men in kan vullen. Hierin komen niet alleen de persoonlijke gegevens aan de orde, maar ook hoe men de uitvaart geregeld wil hebben. Invullen hiervan is niet alleen belangrijk voor de uitvaartleider, maar ook voor de nabestaanden. De mogelijkheden en variaties rond een uitvaart zijn in de tegenwoordige tijd eindeloos. Alleen al voor het opbaren van de overledene, moeten al keuzes gemaakt worden. Dit begint al bij de ‘laatste verzorging’ van de overledene (Krijn gebruikt bewust het woord verzorging omdat hij veelal het gebruikte ‘afleggen’ een verschrikkelijk woord vindt). Welke kleren moet de overledene aan en hoe wordt de overledene opgebaard? De meesten kiezen bij opbaring voor de kist. Toch zijn er ook mensen die hun geliefde het liefst op een bed zien opgebaard. Verder zijn er ook veel keuzes in kisten. Er zijn kisten in allerlei prijsklassen en het is niet meer vanzelfsprekend dat het een houten kist moet zijn. Er zijn ook mensen die liever een kist van bijvoorbeeld riet of wilgentenen willen. Ook zijn er zelfs heel goedkope kisten van karton. Daarnaast is er ook een uitgebreide keuze in rouwauto’s, zowel in kleur als merk. De gelegenheid voor condoleren is ook verschillend. Krijn legt uit dat sommigen kiezen voor alleen condoleren na de begrafenis, anderen nog op andere dagen en weer anderen willen er een soort feestje van maken ‘om het leven te vieren’. Er zijn veel mogelijkheden – Krijn vindt dat de familie beslist en hij is tevreden als hij later van de naasten van de overledene hoort dat alles perfect is verlopen.
onmisbaar
5
6
november 2017
BIJ WAGEMAKER IS EEN GRAFMONUMENT MAKEN NOG EEN ECHT AMBACHT Door: Kees van Rixoort Foto: Archief Eilanden-Nieuws Grafstenen en -monumenten maken is een ambacht. Wagemaker Marmer & Graniet houdt dat ambacht in ere. Wie een grafsteen of -monument bij het familiebedrijf in Middelharnis laat maken, krijgt een product dat zelf in de werkplaats is gemaakt. Wagemaker Marmer & Graniet bestaat sinds 1985 op Goeree-Overflakkee. De wortels van het bedrijf gaan dieper: tot 1932, toen het in Leiden van start ging. Op Goeree-Overflakkee was Wagemaker de eerste jaren actief vanuit Nieuwe-Tonge. Vanaf 1995 is het bedrijf gevestigd op het bedrijventerrein Oostplaat in Middelharnis.
Marmer en graniet
Wagemaker doet alles op het gebied van grafwerk. Zoals de bedrijfsnaam aangeeft zijn de producten gemaakt van marmer en graniet. Daarbij moet aangetekend worden dat de afname van marmer (als toepassing voor een grafmonument) in de loop der jaren steeds kleiner is geworden. Dat heeft te maken met de aard van het materiaal. Marmer – en ook het vroeger vaker gebruikte natuursteen – is poreus en verkleurt daarom snel. Wie een marmeren grafsteen of - monument niet goed onderhoudt, kijkt al snel tegen een groen en vies object aan. Daarom adviseert Wagemaker om graniet te kiezen. Dat materiaal is veel harder en glanst na dertig jaar nog volop. Graniet, een natuursteen, komt uit landen als Italië, Noorwegen, Zuid-Afrika en Brazilië. Wagemaker bezoekt het merendeel van deze landen om zelf graniet uit te zoeken. De platen komen
naar Middelharnis, waar het bedrijf ze zelf zaagt en verder verwerkt. Stenen en monumenten maakt Wagemaker op maat in samenspraak met de nabestaanden. Die ontvangen een 3D-tekening. Na goedkeuring gaat de steenhouwer aan de slag om het monument te maken, volgens de regels die op de betreffende begraafplaats gelden. Het bedrijf slijpt en polijst de gezaagde steen en zandstraalt de tekst in het graniet. Als het monument klaar is, zorgt Wagemaker voor plaatsing. Het gaat jaarlijks om 400 tot 500 plaatsingen en bijzettingen in Zuidwest-Nederland. Bij het bedrijf werken zeven mensen en enkele tijdelijke krachten. Er is ruimte voor extra vaklui of leergierige jongelui.
Plaats van herdenking “Wat ons onderscheidt is dat we alles zelf maken”, zegt Senny Wagemaker. “Klanten kunnen het stuk steen zien en voelen waaruit wij het monument maken. Ze kunnen ook bij het productieproces aanwezig zijn als ze dat willen. Zelfs is het mogelijk om te zandstralen. Wat ons ook onderscheidt is dat we snel kunnen handelen als het nodig is: in drie tot vier weken kunnen we een grafmonument maken en plaatsen. Als we iets hebben gemaakt waarover de nabestaanden tevreden zijn, geeft dat veel voldoening. Het is ook belangrijk dat het goed en netjes gebeurt, want je hebt het wel over de laatste rustplaats, een plaats van herdenking.” Wagemaker maakt overigens ook andere producten van natuursteen, zoals vensterbanken, tafels, aanrechtbladen en schouwen.
onmisbaar
7
Begrafenisgebruiken Rolgordijnen naar beneden of lakens voor de ramen. Luiken sluiten, als die er waren. Een doek over de spiegel en de schilderijen. Dat deden familieleden tot in de derde graad en buren als er een sterfgeval was. Men verwijderde etenswaren uit de omgeving van de overledene, zette de klok stil en plaatste een doek over de kanarie. De koerduif ging naar de buren. Door Kees van Rixoort, foto’s: Streekarchief Goeree-Overflakkee Dit beschrijft F. den Eerzamen in zijn boek ‘Het eiland Goeree. Geschiedenis, volksleven, taal’. Het boek is uit 1966 en de schrijver zet erbij dat de eilanders aan deze gebruiken nog niet zo lang geleden streng de hand hielden. Het was de tijd van kleine dorpsgemeenschappen met veel onderling medeleven. Het bericht van een overlijden ging als een lopen vuurtje door het dorp. Al snel kwam een aflegster, meestal een oude weduwe, naar het huis van de overledene. Zij zorgde voor het afleggen en het huishouden. De doodbidder of lijkebidder regelde alles voor de begrafenis. Hij maakte, gekleed in een zwart kostuum, het overlijden bekend in het hele dorp, soms van deur tot deur. Bij dit aanzeggen gebruikte hij een vaste, plechtige formule. Hij of de aanzegster schakelde de timmerman in voor een grafkist. Gegoede burgers bestelden veelal een eikenhouten kist, terwijl de gewone man niet verder kwam dan een kist van vuren- of grenenhout. Het kisten van het lijk was een karwei voor de timmerman en zijn knecht, soms met assistentie van de aflegster. In betere kringen gebruikte men een linnen doodshemd. Na het opbaren in huis kon de familie komen kijken en condoleren. Er
8
november 2017
ging doorgaans niets mee de kist in, ook geen trouwringen. Een dodenwacht was er niet op Goeree-Overflakkee. Wel zette men soms een kaarsje of een lampje bij de kist. Zwangere vrouwen mochten niet bij de dode komen, omdat dit fatale gevolgen zou kunnen hebben voor het ongeboren leven. In de rouw De naaste familie ging in de rouw. Men droeg alleen zwarte kleding en sieraden. Voor de vrouwen waren er rouwkeuvels zonder kant of borduursels. De zware rouw duurde twee tot drie jaar. Het sluiten van de ramen kwam na zes weken ten einde, het gordijn ging wekelijks een stukje verder open. Dan de dag van de begrafenis. Mannelijke familieleden droegen allemaal een hoge hoed met een zwarte rouwband en een afhangende sluier. Het begraven vond plaats om elf uur in de ochtend. Een uur eerder begon het luiden van de kerkklok. Dat duurde een kwartier. Het uitdragen van de kist gebeurde op een baar. De kist, gedragen door de buren, was bedekt met een zwart kleed. Achter de baar liepen de familieleden en de overige belangstellenden onder klokgelui naar het kerkhof. De stoet bestond alleen uit mannen, vrouwen gingen niet mee naar het graf. De veldwachter liep mee om het verkeer tegen te houden. Dat
van toen was meestal niet nodig, want het was stil op straat. Onderweg waren alle ramen gesloten. Men plaatste de kist in het geopende graf. De doodgraver wierp er een laagje aarde op en de begrafenisdienaar bedankte de aanwezigen voor de laatste eer die ze aan hun overleden dorpsgenoot wilden bewijzen. Verder werd er niet gesproken, ook niet door een dominee. Na de begrafenis liep men terug naar het huis van de overledene, weer onder klokgelui. Voor de dragers was er koffie, evenals voor de familie. De koffiekopjes waren wit. Later droeg men de kist niet meer naar het kerkhof, maar gebruikten de eilanders een lijkkoets. Zie bijgaande foto’s van de koets die van 1902 tot 1970 in gebruik was in Ouddorp. In de meeste plaatsen was de koets al vanaf de jaren 50 ingeruild voor een auto.
“De zware rouw duurde twee tot drie jaar”
Kerkhoven, begraafplaatsen en oorlogsgraven Er zijn enkele bijzondere begraafplaatsen op het eiland, zoals de joodse in Middelharnis, Dirksland (eigenlijk Melissant) en Goedereede, de rooms-katholieke in Middelharnis, Oude-Tonge en Achthuizen en de begraafplaats voor de watersnoodslachtoffers in Oude-Tonge. Van oudsher werd in de kerk en op het kerkhof begraven. Begraven in de kerk is vanaf 1829 verboden. De kerkhoven zijn in sommige plaatsen nog lang in gebruik geweest. De oudste begraafplaats ligt aan de Kapoenstraat in Dirksland. Deze dateert uit 1796. Er zijn oorlogsgraven van Nederlandse oorlogsslachtoffers en van geallieerde militairen. Meestal betreft het vliegeniers. De Nederlandse oorlogsgraven zijn van militairen en burgerslachtoffers. Niet alle graven van burgerslachtsoffers zijn aangewezen tot oorlogsgraf. Amerikaanse geallieerde soldaten zijn elders op een ereveld herbegraven. De graven van andere vliegeniers zijn nog wel aanwezig. Er zijn in ieder geval geallieerde militaire graven op de begraafplaatsen te Ouddorp, Goedereede, Herkingen, Sommelsdijk en Middelharnis (Hoflaan).
onmisbaar
9
Op de begraafplaats:
Het meeste werk gebeurt achter de schermen De begraafplaats. Het is een plek waar je alleen komt tijdens een begrafenis of wanneer je het graf van een dierbare wilt bezoeken. Maar wat weten we eigenlijk over het werk dat hier, voor veler beleving achter de schermen, wordt verricht. Rinus van Kempen, opzichter groen van de gemeentelijke buitendienst, en Arne Lisseveld, als 1e medewerker groen gestationeerd op de begraafplaatsen in Middelharnis en Sommelsdijk, vertellen erover. En hierover gaat het op deze en de volgende pagina's. Tekst en foto's: Hans Villerius Op de begraafplaats worden niet alleen die werkzaamheden gedaan die verbandhouden met de teraardebestelling, maar ook om deze plek er steeds netjes en verzorgd uit te laten zien. "De tweede functie van een begraafplaats is immers die van gedenkplaats", licht Arne Lisseveld toe. "Er zijn er ook die hier regelmatig komen vanwege het parkachtige karakter, voor het groen en vanwege de rust die er heerst". Daarom zijn re-
10
november 2017
gelmatig de medewerkers van de groenvoorziening op de begraafplaats aan het werk. Zoals in deze tijd van het jaar veelvuldig met bladblazers, om te voorkomen dat graven en paden verdwijnen onder grote hoeveelheden afgevallen blad – aansprekende symboliek voor deze plaats. Plannen en afstemmen Rondom de begrafenis vervullen de begraafplaatsmedewerker en de begrafenisondernemer een centrale rol. Het eerste contact heeft de be-
graafplaatsmedewerker dan ook met de begrafenisondernemer. Na een sterfgeval informeert de begrafenisondernemer al heel gauw op welke dag en welk tijdstip de begrafenis plaats kan hebben. "Soms kan het moment dat de begrafenisondernemer aandraagt niet omdat er dan al een begrafenis is. Ook wordt dan besproken welk graf gemaakt moet worden: of het een al eerder aangekocht graf of een nieuw uit te geven graf betreft, zodat de daaruit voortvloeiende werkzaamheden kunnen worden ingeschat. Op de begraafplaats is plannen en goed afstemmen dan ook heel belangrijk", vertelt Arne. Tweemaal per dag, behalve op zon- en feestdagen, kan er worden begraven. 's Morgens om elf uur en 's middags om 14.00 uur. "Alles wat geregeld moet worden, gaat via de begrafenisondernemer. "Om te kunnen begraven is een Verlof tot begraven nodig. Dit wordt afgegeven door de gemeente waarin iemand is overleden", vertelt Arne verder. "Allereerst wordt dan een graf toegewezen. Wanneer geen sprake is van een al gereserveerd graf worden nieuwe graven, zowel particulier als algemeen, gewoon op volgorde uitgegeven." Zowel in het
gemeentehuis als op de begraafplaats wordt nauwkeurig een begraafplaatsadministratie bijgehouden. In deze administratie is terug te vinden wie waar begraven ligt, maar ook welke grafplaatsen al zijn uitgegeven en welke nog beschikbaar zijn. Vandaag de dag wordt in toenemende mate gecremeerd, geeft Arne aan. De as kan worden verstrooid, maar ook kan de bus met as op de begraafplaats worden geplaatst, of worden bijgezet in een urnennis, urnenkelder, urnengraf of in een particulier graf. “Het komt ook voor dat, wanneer de eerst overleden echtgenoot werd gecremeerd en de andere echtgenoot later wordt begraven, de urn met as van de eerst overledene apart mee wordt begraven�, vertelt Arne. Niet ruimen Van graven ruimen is op Goeree-Overflakkee geen sprake. Tot op heden wordt ervoor gekozen bestaande begraafplaatsen uit te breiden. Een situatie die landelijk gezien geen vanzelfsprekendheid meer is.
onmisbaar
11
1. Teraardebestelling: vóór de begrafenis Bij het maken van een graf is het belangrijk dat de beheerder van tevoren zich ervan vergewist hoe de situatie is op de plek waar het graf gemaakt moet worden. “Soms moet, om erbij te kunnen, eerst wat groen worden verwijderd, of wortels van geboomte die het graafwerk bemoeilijken. Dan weet je dat je meer tijd nodig hebt”, verduidelijkt Arne Lisseveld, die vervolgens vertelt hoe het maken van een graf gebeurt. “Belangrijk is”, vertelt hij, “dat het te maken graf eerst goed wordt uitgemeten, om de exacte plaats te bepalen. Dan wordt op de grond aan de hand van een mal het gras uitgestoken. Het verdere graafwerk wordt met een minikraan gedaan, terwijl één man erbij is om met een schop de finesses voor z’n rekening te nemen. Indien mogelijk of noodzakelijk wordt de uitgegraven grond afgevoerd. Of anders vlakbij het graf op enkele platen neergelegd of in een grote bak bewaard. Betreft het een graf waarin boven elkaar wordt begraven, wordt tot een diepte van bijna twee meter gegraven. Anders ruim een meter diep. Om te voorkomen dat rond de gegraven opening de grond ineenzakt, wordt een metalen bekisting langs de wanden van het graf aangebracht. Die wordt buiten het graf in elkaar gezet en daarna met de kraan erin geplaatst. Alle materialen die nodig zijn om het graf klaar te maken liggen gereed op een wagentje dat binnen handbereik is neergezet. Eenmaal op diepte worden met een schep nog twee geultjes in de bodem van het graf gemaakt. Die geven ruimte aan de twee draagkettingen van de lift waarop vlak voor de teraardebestelling de kist boven de grafopening wordt geplaatst. Als laatste wordt de mond van het graf rondom afgewerkt
12
november 2017
WERKZAAMHEDEN
rondom een begrafenis
met stalen platen waarin de lift, zorgvuldig waterpas, wordt gelegd. De lift bevat een klein voetpedaal. Wanneer de begrafenisondernemer de woorden heeft uitgesproken ‘dan is nu het moment gekomen waarop het lichaam van de overledene aan de schoot der aarde zal worden toevertrouwd’, wordt de lift in werking gezet door dit voetpedaal in te drukken en zakt de kist langzaam naar beneden. “Met het maken van een graf met dubbele diepte ben je zo’n twee uur bezig, van het aanvoeren van de materialen tot het opruimen ervan. Met het maken van een graf van één diep ongeveer een uur”, geeft Arne aan. In geval van een begrafenis in de ochtend maakt hij liefst daags ervoor het graf gereed. “Daarmee voorkom je dat ‘t uit de hand loopt wanneer er tijdens de werkzaamheden iets tegenzit.” 2. Teraardebestelling: tijdens en na de begrafenis Wanneer het moment van de begrafenis nadert en de stoet na een rouwdienst of afscheidsbijeenkomst naar de begraafplaats vertrekt, zet de begrafenisondernemer of de begraafplaatsmedewerker via zijn mobiele telefoon de torenklok in werking. Intussen heeft de begraafplaatsmedewerker alles gereedgezet, bijvoorbeeld de baarwagen waarop de kist naar het graf wordt gereden, en wacht hij bij de ingang van de begraafplaats de stoet op. Bij aankomst, bij het uit de auto nemen van de kist, moeten echter nog enkele formaliteiten plaatsvinden: het Verlof tot begraven moet worden overhandigd en er moet worden gecontroleerd of de te begraven overledene werkelijk degene is op wiens naam het graf staat dat aan hem of haar werd toegewezen. Om dit te toetsen heeft de begrafenisondernemer op de kist een onopvallend stickertje met een uniek nummer aangebracht. Voor de overledene voor wie verlof tot begraven werd verleend, heeft ook de begraafplaatsmedewerker tegelijk met het Verlof tot begraven een document ontvangen van de begrafenisondernemer. Het
nummer dat daarop staat moet hetzelfde zijn als dat op de kist. Na deze controle begeleidt de begraafplaatsmedewerker samen met de begrafenisondernemer de stoet naar het geopende graf. Het verdere verloop daar gaat zoals de familie heeft aangegeven. Zo kunnen de nabestaanden de keuze aangeven of ze zelf de kist op de lift boven de grafopening willen zetten. Of dat de kist in het bijzijn van de stoet tot op de bodem van het graf neerdaalt, of maar een eindje wordt neergelaten, tot iets onder het maaiveld, of zelfs helemaal niet. Soms is er niemand achter de begrafenis. Bijvoorbeeld als er helemaal geen familie (meer) is. Of als de familie er bewust voor kiest na de rouwdienst of afscheidsbijeenkomst niet mee te gaan naar de begraafplaats. “Als er niemand bij is, spreken we van een ‘technische begrafenis’”, licht begraafplaatsmedewerker Arne Lisseveld toe. “Soms leest de begrafenisondernemer dan zelf bijvoorbeeld het ‘Onze Vader’ voor, omdat er anders helemáál niets gezegd zou worden.” 3. Graf sluiten Als de begrafenisplechtigheid heeft plaatsgehad en iedereen vertrokken is, kan het graf worden gesloten. Maar eerst moeten rond de opening alle materialen worden verwijderd, zoals de lift met draagkettingen. Het verwijderen van de twee kettingen vanonder de kist gaat eenvoudig. De kettingen bestaan uit twee helften die met een schakelklip aan elkaar verbonden worden. Aan de onderkant van de verbinding komt een pal naar buiten. Wanneer de kist de bodem van het graf raakt, wordt daardoor de uitstekende pal ingedrukt, waardoor onder de kist de verbinding losraakt en de kettinghelften vanonder de kist vandaan omhoog gewikkeld kunnen worden. Ook het sluiten van het graf gebeurt machinaal en met de schop. “We doen dat voorzichtig en correct”, verzekert Arne.
onmisbaar
13
DIT IS DE TOP-6 van meest voorkomende redenen voor een testament Traditiegetrouw maken de meeste mensen in het laatste kwartaal van het jaar hun testament. Bij Benschop & Sterling Netwerk Notarissen zetten we de meest voorkomende redenen om dat te doen, graag voor u op een rij. Door het maken van een testament, houdt u zelf de touwtjes in handen over wat er met uw erfenis gebeurt. De wet regelt wel een aantal zaken, maar die passen vaak helemaal niet goed bij uw situatie. Hier vindt u de meest voorkomende redenen om een testament te maken of een (ouder) testament te wijzigen.
kunt u in een testament perfect laten aansluiten op uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld omdat u (ook) kinderen heeft uit een eerdere relatie.
1. U kunt erfbelasting uitstellen of besparen. Met een testament kunt u - als u een partner hebt en kinderen - de erfbelasting uitstellen of er op besparen. Wij adviseren u graag over de keuze voor de best passende testament-vorm die het meeste bespaart.
4. U kunt alles goed regelen voor een scheiding. Als u in een scheiding ligt dan wilt u vaak niet dat uw bijna-ex van u kan erven. Zodra de scheiding er officieel door is, erft uw ex niet meer. Maar als jullie kinderen hebben, kan uw ex onder omstandigheden wel via de kinderen van u erven. In een testament kunt u uw ex uitsluiten en er ook voor zorgen dat deze niet via de kinderen erft.
2. U kunt de wettelijke regeling voor uw echtgenoot/kinderen aanpassen. In de wet is een basisregeling opgenomen voor getrouwde partners met kinderen. Deze wettelijke regeling
3. U kunt uw partner met wie u niet bent getrouwd, erfgenaam maken. Mensen die samenwonen kunnen alleen van elkaar erven met een testament (en in sommige gevallen met een samenlevingscontract). Dit geldt ook als er kinderen zijn: de wet regelt dat deze automatisch erven, maar als uw partner niet erft, dan komt de hele erfenis bij uw kinderen terecht.
5. U kunt een executeur aanwijzen. In het
testament kunt u een persoon aanwijzen die de erfenis voor een groot deel afwikkelt. Doordat deze executeur de lead neemt bij het afwikkelen, wordt vaak ruzie over de erfenis voorkomen. 6. U kunt een voogd en bewindvoerder aanwijzen. In uw testament kunt u een persoon aanwijzen die voor uw minderjarige kinderen zorgt als u overlijdt. En een bewindvoerder kan tot een in het testament genoemde leeftijd de erfenis beheren voor uw (klein)kind. 7. U kunt kleinkinderen in de erfenis betrekken. Grootouders kunnen via hun testament de kleinkinderen belastingvrij in hun erfenis betrekken. Kleinkinderen mogen ieder 20.000 euro zonder erfbelasting erven van een grootouder als dat in het testament is opgenomen. Er zijn nog meer redenen om uw testament te maken of te wijzigen. Ontdek ze tijdens een adviesgesprek bij Benschop & Sterling Netwerk Notarissen.
Van Goeree tot Overflakkee
uw eiland Notaris
van begin tot eind betrokken
Middelharnis Raadhuisstraat 3, 3241 CP Goedereede Noordzijde Haven 15, 3252 BH Tel. (0187) 47 61 11 info@notarissenGO.nl notarissengo.nl
Wat betekenen wij voor de eilandbewoners? • Persoonlijke aandacht
• Gedegen en vertrouwd
• Kennis van zaken en mensen
• Lokaal betrokken
Notarissen Rien-Jan Benschop & Bastiaan Sterling
- Advertorial -
VOOR EEN UITVAART MET PERSOONLIJKE AANDACHT Wanneer er een dierbaar iemand overlijdt, moet je als nabestaande een uitvaart regelen. Wat bepaalt de keuze voor een uitvaartondernemer? Is dat de ervaring, de naam, het gevoel, de mogelijkheden? Als nabestaanden kiezen voor Uitvaartverzorging Van de Ven dan weten zij dat zij een afscheid geheel naar eigen wens in kunnen vullen. De medewerkers van Van de Ven zijn ervoor om te kunnen ‘ontzorgen’. Eén van de belangrijkste keuzes die gemaakt moet worden, is die voor begraven of cremeren. Persoonlijke voorkeur is daarbij belangrijk maar ook religieuze of financiële motieven kunnen een rol spelen. In alle gevallen werken eigenaar Giel van de Ven en zijn medewerkers elke dag, stapje voor stapje, toe naar het naderende afscheid. Giel: “Door de tijd te nemen voor een persoonlijke aanpak probeer ik de nabestaanden alle keuzes bewust te laten maken en belangrijke beslissingen zelf te laten nemen. Dat helpt ze in de rouwverwerking.” Niet alleen is Giel van de Ven eigenaar van de uitvaartonderneming, hij is ook eigenaar van het enige rouwcentrum op Goeree Overflakkee. Rouwcentrum Media Vita, gelegen aan de Westelijke Achterweg in Middelharnis. Het pand aan de Westelijke Achterweg bestaat al langer, maar de laatste jaren is het uitgegroeid tot een rouwcentrum waar alle voorzieningen zijn gecentraliseerd. “Sinds ik het pand kocht, zijn er behoorlijk wat aanpassingen doorgevoerd en hebben diverse ingrijpende verbouwingen plaatsgevonden. En nog zijn we bezig met het moderniseren en vernieuwen van het pand. Maar alles op zijn tijd, als ik iets doe, dan moet het goed”, aldus Giel. “Mijn streven is om Media Vita een ongedwongen en vriendelijke plek te laten zijn. Een plek waar je in alle rust van een dierbare
mogelijkheid om 150 zitplaatsen te creëren. In deze zaal is een orgel beschikbaar dat tijdens de plechtigheid bespeeld kan worden, maar ook de mogelijkheden voor het afspelen van cd’s of fotopresentaties zijn aanwezig. Bloemisten hebben toegang tot een ruimte waar zij hun bloemen kunnen brengen. Aan alle wensen, van zowel nabestaanden als leveranciers, is gedacht. 24-uurs familiekamers Het rouwcentrum beschikt over drie familieof opbaarkamers. Met de inrichting is rekening gehouden dat de kamer een verlengstuk van de huiselijke omgeving is. Nabestaanden kunnen hier op elk gewenst tijdstip hun dierbare bezoeken zonder dat zij daarvoor een afspraak hoeven te maken met de uitvaartleider. Giel licht toe: “Een grote verandering ten opzichte van vroeger. Dan moest je altijd de uitvaartleider bellen wanneer je je de overledene wilde bezoeken. Nu krijgen de nabe-
staanden een eigen sleutel die hen 24 uur per dag toegang tot één van de kamers verschaft. Je kunt net zo lang blijven als je wilt en komen en gaan op tijden dat het je zelf schikt.” In de kitchenette kan men zichzelf voorzien van koffie, thee of fris. Begrafenis of crematie De dienstverlening van Uitvaartverzorging Van de Ven is er voor mensen van alle gezindten. Zij zetten zich in om samen met de nabestaanden de dag van de uitvaart (zowel begrafenis als crematie) gedenkwaardig te maken. En dat doet Giel van de Ven niet alleen. Hij werkt samen met uitvaartleider Theo Struik. Zij zijn de vaste aanspreekpunten tijdens een uitvaart. En niet bij naam genoemd, maar wel altijd aanwezig in het team, zijn de mensen die de laatste verzorging aan de overledene geven, de koffie/ gastvrouwen, maar ook de chauffeurs die zich in de dagen voor een afscheid eveneens inzetten om een
Giel: “Volgens de verzekeraars bent u duurder uit als de uitvaart door een ander wordt georganiseerd, omdat u uw ledenkorting of inkoopvoordeel kwijtraakt. Maar niet de korting die de verzekeraars zouden geven is belangrijk, maar het bedrag waar die korting vanaf gaat! Omdat grote bedrijven veel overheadkosten hebben, liggen hun prijzen structureel hoger en als je daar dan de korting vanaf haalt, ben je vaak toch duurder uit dan bij een andere uitvaartonderneming.” 24 uur per dag Ons team staat dag en nacht voor u klaar, om u in de kwetsbare dagen na een overlijden van een dierbare bij te staan. Samen met u, worden momenten van de dag, herinneringen voor later! Als u vragen heeft, kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen. Ook als u uw wensen of mogelijkheden wilt bespreken of vast wilt leggen, belt u dan gerust. Een afspraak kan bij u thuis plaatsvinden of bij ons op kantoor. www.uitvaartverzorgingvandeven.nl Giel van de Ven, 06-53112979 Theo Struik, 06-23446862
uitvaart gedenkwaardig te maken.
afscheid kan nemen.” Enige rouwcentrum op het eiland Media Vita is het enige rouwcentrum op Goeree Overflakkee waar alles onder één dak is; er is een ruimte waar de laatste zorg voor de overledene kan plaatsvinden en er zijn familiekamers. Er is een afscheidszaal met de
Uitvaartverzekering Omdat de kosten van een uitvaart sterk kunnen variëren, kan het nuttig zijn een passende uitvaartverzekering af te sluiten. Vaak staat in de polis (vetgedrukt) een telefoonnummer waarbij staat: ‘Bel dit nummer om een overlijden te melden’. Negen van de tien mensen doen dat, vanwege het simpele feit dat het daar staat. Maar dat hoeft niet, u mag namelijk uw eigen uitvaartondernemer kiezen. Een uitvaartverzekering is een schadeverzekering die uitkeert wanneer de gedekte schade (in dit geval een overlijden) zich voordoet. Door wie de uitvaart wordt verzorgd, staat daar geheel los van.
Giel van de Ven’ Theo Struik
onmisbaar
15
Wagemaker Marmer & Graniet al sinds 1932 specialist in grafmonumenten
• • • • • • •
Elk ontwerp is mogelijk. Deskundig advies. Levertijd 3 weken. Showroom met vele modellen. Eigen werkplaats met echte vakmensen. De laagste prijs in de regio. Vraag vrijblijvende offerte aan.
Pascal 6 te Middelharnis T: 0187-489088 E: Info@corwagemaker.nl www.corwagemaker.nl