EKO LAS Panorama 2/2021 by ekopanorama

SZYSZKOBRANIE W SUPRAŚLU W Nadleśnictwie Supraśl (RDLP w Białymstoku) zorganizowano „szyszkobranie”. Zrywaniem szyszek zajmowali się wynajęci specjaliści, gdyż praca w koronach masztowych sosen jest niezwykle trudnym i niebezpiecznym zadaniem. Zima to odpowiedni moment na zbiór szyszek: nasiona ukryte w ich wnętrzu są już dojrzałe, natomiast łuski szyszek wciąż pozostają zamknięte. Należy uprzedzić chwilę, gdy łuski rozchylą się a zaopatrzone w skrzydełko maleńkie nasiona, niesione wiatrem rozsieją się w otaczającym drzewostanie. Tylko bardzo niewielki procent tak uwolnionych nasion natrafi na warunki umożliwiające im kiełkowanie i wzrost. Spośród tych szczęśliwców tylko nieliczne mogą dożyć wielu dojrzałego. Natomiast leśnikom zależy, by nie zdając się przyrodniczą ruletkę, zachować i wprowadzić do leśnego krwiobiegu jak największy, cenny zasób genowy. Szyszki zbierane są wyłącznie z drzew rosnących w drzewostanach nasiennych. Istnieje specjalna, rygorystycznie przestrzegana procedura typowania i zatwierdzania takich drzewostanów. Pierwszym i najważniejszym kryterium jest potwierdzone, miejscowe pochodzenie drzew. To gwarantuje, że sosny rosnące w Puszczy Knyszyńskiej, które w nieskończonym łańcuchu pokoleń, w ciągu tysięcy lat wykształciły cechy przystosowujące je do tutejszych warunków klimatycznych i glebowych. Wytypowane drzewostany nasienne tworzone są przez zdrowe, silne i odporne drzewa o najwyższych walorach technicznych. Wszystkie te cechy zostaną przekazane kolejnemu, puszczańskiemu pokoleniu. Zebrana partia szyszek (a wraz z nimi nasion), odbędzie długą wędrówkę po innych nadleśnictwach. Najpierw przewiezione zostaną do wyłuszczarni w Nadleśnictwie Czarna Białostocka, gdzie odbędzie się proces otwarcia szyszek i wysypania nasion. Po „odskrzydleniu” nasiona przechowywane będą do wiosny w ściśle określonych warunkach temperatury i wilgotności. Wiosną nastąpi wysiew w szkółce leśnej w jednym z nadleśnictw regionu. Przez cały ten czas nasiona będą oznaczone i wyodrębnione spośród innych partii nasion, jednoznacznie przypisane do Nadleśnictwa Supraśl. Wrócą do tamtejszych lasów jako młodziutkie sadzonki. Wysadzone w miejscu wyciętego starodrzewu, stworzą jej cenny fragment a kolejnemu pokoleniu leśników zapewne posłużą za drzewostan nasienny. Krzysztof Łaziuk, Nadleśnictwo Supraśl

ekopanorama II/III 2020

EKOLAS

wydanie ogólnopolSkie

w w w . i S S u u . co m / e ko p l

ipokazów zasobów,sokolniczych. nakłada pewne obowiązki wobec przyrody. Przedstawił też deklarację zakończenia w terminie najbliższego miesiąca reaktywowania resortu środowiska i określenia obszaru współdziałania Zielonaagendami szkoła w nadl. opole Leśny Zakład Doświadczalny w Rogowie z ministerstwemSGGW klimatu i innymi publicznymi. Ścieżka edukacyjna w leśnictwie 95-063 Rogów, ul. Akademicka 20 Krasiejów, www.targilesne.pl, www.lzdrogow.sggw.pl tuż przy zielonym centrum Edukacji Ekologicznej e-mail:ul.Sporacka sekretariat@lzd.sggw.pl 8, 46-040 Krasiejów

 77 05 412019 mijaRybackie PGL LP454 Gospodarstwo W roku 20 lat odNiemodlin czasu zorganizowania opole@katowice.lasy.gov.pl I Międzynarodowych Targów Leśnych Rogów 1999. W tym roku mamy przyjemność zaprosić Szanownych Państwa na: 49-100 Niemodlin, ul. Zamkowa 3 Tel.: 77 46centrum 06 372 edukacji ekologicznej Zielone MIĘDZYNARODOWE TARGI grniemodlin@katowice.lasy.gov.pl obiekt edukacji ekologicznej dla dzieci, młodzieży i dorosłych

LEŚNE ROGÓW 2019

PGL LP Gospodarstwo Rybackie w nadleśnictwo opole, ul.Groszowicka opole 4 Żarach -10,645-517 września Patronat nad targami objęli:  77 454 05 42 www.katowice.lasy.gov.pl/opole Minister Środowiska. Lubsko, ul. Emilii Plater 15 Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. Tel.: 68 382 34 34 JM Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gospryb.zary@zielonagora.lasy.gov.pl Marszałek Województwa Łódzkiego.

pokoje gościnne leśniczówka krynica morska

PGLplanujemy LP Gospodarstwo Rybackie Krogulna W czasie Targów aktualne tematycznie seminaria branżowe, pokazy82-120 oraz imprezy - BIEG Krynica towarzyszące Morska , ul. Wiejska 1 TARGOWY 2019.

Targi odbędą się w halach wystawowych oraz ul. na Stawowa terenach leśnych LZD w Rogowie.  794 Krogulna, 507 467 46-034 3 monique1821@wp.pl Tel.: 77 4693 TARGÓW 046 Szczegółowych informacji dotyczących udziela Barbara Adamczyk e-mail: adamczyk.lzd@interia.pl; tel. 604 204 746 grkrogulna@katowice.lasy.gov.pl

które prowadzi do osiągania efektów, które robimy celowo, z zamiaropr. Mariusz Trubalski, fot. mos.gov.pl em i gospodarczo. Prowadzimy gospodarkę leśną i nie możemy w żaden sposób maskować innymi działaniami tego, co robimy. Samo pojęcie gospodarka zawiera w sobie działanie rozsądne i celowe. opr. Mariusz Trubalski

ZAMÓW PAKIET WYDAWNICTW EKOLAS LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE Za każdy pakiet i prenumeratę zamówioną przez OEL / LKP przekażemy w ramach wysyłki redakcyjnej analogiczną liczbę egzemplarzy do wskazanych szkół leśnych z wykazu Ministra Środowiska www.mos.gov.pl/srodowisko/lesnictwo/szkoly-lesne/

PRENUMERATA grupowa półroczna i roczna dla jednostek PGL LP i innych odbiorców ekopanorama@prasa.com.pl tel. 22 250 22 99 Nadleśnictwa oraz Leśne Ośrodki Szkoleniowe i Wypoczynkowe zachęcamy do zamawiania zestawów egz. EkoLasu dla gości obiektu. W redakcyjnym pakiecie zapewniamy spersonalizowane naklejki (GIFT from) z logo i adresem OW na dostarczonych wydawnictwach.

ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy „Bażyna”

Na d le ś n i ct w a or a z L e ś n e O ś r o d k i S zk o le n i ow e nadleśnictwa gryfice i Wypoczynkowe zachęcamy do zamawiania EkoLasu dla gości obiektu. W redakcyjnym pakiecie (3 - 5 szt.) zapewniamy spersonalizowane naklejki (GIFT from) z logo Wojska polskiego 15, 72-351 pogorzelica i adresem OW na785 dostarczonych wydawnictwach.  913 863 109, 187 412, 72 218 74 11

pogorzelica.szczecin.lasy.gov.pl

Magazyn panorama EKoLaS opracowano w oparciu o materiały z pGL Lp, GDoŚ i nFoŚiGW. Wydawca Ekolas - Mariusz Trubalski Biuro reklamy i Wydawnictw Telewizja niezależna Sp. z o.o. redakcja: 00-001 Warszawa, ul.Swiętokrzyska 33/p-126 lasy@prasa.com.pl tel. 22 250 22 99

>>> str. 6, 7, 8 Z myśl ą o ekologii na w w w.issuu.com.pl /ekopanor ama w zakładce EKoprEnUMEraTa „archiwum wydań” i zlecenia w formacie pdf Szanuj środowiSko naturalne - ogranicz także ilość wydruków maili

śWiatoWy dzieŃ mokradeł Już od 23 lat na początku lutego obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł. Mokradła są bowiem ważnym elementem w zachowaniu bioróżnorodności. Celem obchodów jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych. Mokradła pełnią ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej, są środowiskiem życia bardzo wielu gatunków roślin i zwierząt. Wśród nich są gatunki rzadkie, znajdujące się na „czerwonych” listach np. ﬁołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk. naukowcy szacują, że od lat 70. XX w. zostało utraconych aż 35% mokradeł na świecie. Dlatego apelują o wspólne działania na rzecz ochrony i odtworzenia tych ekosystemów, gdyż dzięki temu można zredukować negatywne skutki zmian klimatu. W polsce, jak wynika z danych instytutu Melioracji Użytków zielonych, mokradła występują na powierzchni ok. 4,4 mln ha, co stanowi niemal 14% kraju. z tego 4 proc. zajmują torfowiska o powierzchni większej niż 1 ha. Warto wiedzieć, że we wszystkich torfowiskach zmagazynowanych jest 35 mld m3 wody, czyli dwukrotnie więcej niż we wszystkich polskich jeziorach. Lasy państwowe mając świadomość jak ważną rolę pełnią te podmokłe tereny, są zaangażowane w programy na rzecz ochrony i ich zrównoważonego użytkowania. Działania jakie prowadzą leśnicy odtwarzając ekosystemy wodne, realizują w ramach projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu.

iSSn 1507 1871

z a m ów pa k i e t l u b p r e n u m e r at ę i w S p i e r a j S z ko ły l e ś n e

prenumerata

półroczna

nr II/III

i tak w szczecińskim nadleśnictwie nowogard dzięki odpowiednim zastawkom powstał imponujący obiekt, gdzie lustro wody rozciąga się na 12 ha. obszar powszechnie zwany „Sahara” był torfowiskiem, niestety zniszczonym wskutek odwodnienia wykonanego w XiX w. na potrzeby udostępnienia pokładów torfu, który eksploatowała miejscowa ludność. Wykopanie sztucznego rowu spowodowało wydrenowanie terenu z wody i znaczne obniżenie jej poziomu. na pozbawiony lustra wody obszar zaczęły wkraczać drzewiaste gatunki pionierskie – brzoza i sosna. po drugiej wojnie część „Sahary” została uznana za grunty leśne, chociaż nigdy nie dostarczały one drewna: teren pozostał grząski i niedostępny dla prac gospodarczych, a możliwe do pozyskania tam drewno nie przedstawiało dobrej jakości technicznej. aby odbudować osuszone siedliska wodno-błotne i zachować pozostałe jeszcze torfowiska, nadleśnictwo nowogard wybudowało zastawkę stabilizującą poziom wody na wysokości 1,7 m. W ten sposób powstał obiekt retencyjny o pojemności ponad 260 tys. m3, z lustrem wody rozciągającym się na 12 ha oraz obszarem wodno-błotnym z leśnymi siedliskami bagiennymi o powierzchni 25 ha. zaniechano także jakichkolwiek zabiegów gospodarczych: nie tylko na samym obiekcie, ale również na terenach sąsiadujących, oddając rozlewisko i torfowiska w całości naturze. Mimo znaczącego, wieloletniego deﬁcytu wody „Sahara” nigdy do końca nie przeobraziła się w pustynię. zinwentaryzowano tu leśne i nieleśne siedliska przyrodnicze: sosnowy bór bagienny oraz torfowiska wysokie i przejściowe oraz trzęsawiska. chronioną florę reprezentują bagno pospolite, rosiczka okrągłolistna oraz licznie występujące torfowce. z uwagi na podmokły charakter terenu i siedliska bagienne część powierzchni zaliczono do ekosystemów referencyjnych oraz lasów ochronnych. Fragment obiektu znajduje się w granicach obszaru natura 2000 ostoja Goleniowska. Warto także przypomnieć, że od wielu już lat liczne nadleśnictwa uczestniczą w projektach małej retencji. projekt małej retencji nizinnej (jest to kontynuacja wcześniejszego projektu zakończonego w 2015 r.) jest prowadzony w 113 nadleśnictwach. Jego koszt wynosi 234 mln zł, z tego 144,5 mln zł stanowi unijne doﬁnansowanie, różnicę Lasy państwowe pokrywają ze środków własnych. aż 52% wszystkich prac będzie polegało na budowie bądź modernizacji zbiorników wodnych, dalsze 42% na przywracaniu funkcji mokradeł, a 5,5% na zabezpieczeniu infrastruktury leśnej. projekt jest prowadzony w 113 nadleśnictwach na terenie polski, powstanie lub zostanie odtworzonych 1200 obiektów. Spowolnią one odpływ 3,3 mln m3 wody i zatrzymają 2,1 mln m3. i tak w lasach łódzkiej dyrekcji Lp prace są realizowane w pięciu nadleśnictwach. W ramach projektu do 2022 r. powstanie lub zostanie zmodernizowanych ponad 400 zbiorników małej retencji, które będą gromadziły ok. 2,5 mln m3 wody. ponadto łącznie powstanie niemal 800 elementów wodnej infrastruktury, np. zastawki czy przepusty pozwalające na swobodną migrację organizmów wodnych i rumoszu rzecznego. W poprzedniej edycji programu uczestniczyło 12 łódzkich nadleśnictw, w których w latach 2007-2014 zostały wykonane obiekty retencyjne za kwotę 9,5 mln zł. również projekt dotyczący retencji na obszarach górskich jest kontynuacją podobnego przedsięwzięcia realizowanego przez Lasy państwowe. W 47 górskich nadleśnictwach ok.1100 obiektów pozwoli zatrzymają 400 tys. m3 wody.

roczna:

ekopanorama@praSa.com.pl

AKCJA „SADZIMY” Z PARĄ PREZYDENCKĄ Prezydent RP Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda wzięli udział w odnawianiu powierzchni na terenie leśnictwa Zdroje w Nadleśnictwie Lipusz, najbardziej zniszczonym przez huragan w sierpniu 2017 r. Akcja „sadziMY”, która odbywa się po raz drugi, realizowana jest we współpracy z Lasami Państwowymi. Inauguracja I edycji przedsięwzięcia miała miejsce w kwietniu 2019 r. Wówczas Para Prezydencka wspólnie z 1000 uczestników posadziła drzewa w leśnictwie Jakubowo w Nadleśnictwie Rytel, także zniszczonych przez huragan w sierpniu 2017 r. – Las to nasze wspólne dobro: to niezbędny czynnik równowagi ekologicznej, to czystsze powietrze i jakże ważna dzisiaj retencja wody, poprawa obie-

gu wodnego. To wreszcie miejsce, w którym możemy odpocząć od miejskiego zgiełku i możemy mieć kontakt z przyrodą – mówiła Pierwsza Dama podczas akcji. Prezydent natomiast zachęcał wszystkich do udziału w sadzeniu drzew. – To po pierwsze rozwijanie lasów w Polsce, po drugie to czyste powietrze, bo przecież drzewa nie tylko produkują dla nas tlen, ale przede wszystkim pochłaniają dwutlenek węgla i likwidują zanieczyszczenia. To jest ich wielka rola dla nas, dla naszego zdrowia, samopoczucia – wskazywał, podkreślając, że tam, gdzie są drzewa, tam można również odpocząć. Zdaniem doradcy Prezydenta RP Pawła Sałka – Model gospodarki leśnej prowadzony w polskich lasach jest najlepszy w Europie, a być może na świecie. To oznacza, że zrównoważona gospodarka leśna, która daje możliwość pozyskiwania różnego rodzaju dóbr i to, że lasy są powszechnie otwarte i dostępne dla obywateli pokazuje, że ta instytucja sama się finansuje, pomaga w ochronie przyrody i wypełnia wiele funkcji edukacyjnych. opr.Mariusz Trubalski / fot. KPRP

Leśne Osrodki Szkoleniowo-Wyspoczynkowe oraz inne zakłady i instytucje zachęcamy do zamawiania pakietów z egzemplarzami Informatora o Obiektach Wypoczynku i Edukacji w lasach i biuletynu EkoLasu dla klientów i gości obiektów. Dodatkowo zapewniamy spersonalizowane naklejki GIFT np. z logo do umieszczonia na dostarczonych wydawnictwach. Tel.50330063 lasy@prasa.com.pl ZAMÓW I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE. Za każdy pakiet i prenumeratę zamówiona przez OEL / LKP przekażemy analogiczną liczbę egz. do 11 szkół leśnych z wykazu Ministra Srodowiska oraz 7 jednostek uniwersyteckich. PRENUMERATA biuletynu Ekolas grupowa półroczna i roczna (pakiety po 5 egz) dla jednostek PGL LP i innych odbiorców. tel. info 222502299 ekopanorama@prasa.com.pl nr V/VI

ISSN 1507 1871

www.issuu.com/ekoPL

WYDANIE OGÓLNOPOLSKIE

ISSN 1507 1871

www.issuu.com/ekoPL

WYDANIE OGÓLNOPOLSKIE

nr XII/I

ZAMÓW PAKIET LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE

22 250 22 99

ZAMÓW PAKIET LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE

22 250 22 99

półroczna i roczna

węgla z gleby oraz ograniczyć zagrożenia niekontrolowanymi emisjami tego gazu na skutek katastrof. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statycznego, zapas węgla w drzewach w 2015 r. wyniósł 822 mln ton – co odpowiada 87 tonom węgla na hektar. Według wspomnianego opracowania w 1900 r. zapas ten wynosił zaledwie 467 mln ton. W ramach prac, oprócz standardowo prowadzonych zabiegów w zakresie gospodarkiŚwięta leśnej, wykonywane są równieżLasów działaniaPaństwowych dodatkowe, czyli zaDni Ochrony Środowiska 2019 Obchody Lasu i 95-lecia lesianie, wprowadzanie gatunków szybkorosnących takich jak np. daglezja, wprowadzanie drugiego piętra drzew orazKowalczyk, podszytu, zwiększanie 22 i 23 VI obchodziliśmy Dni Ochrony Środowiska. Minister środowiska Henryk wraz z powierzchni wicemininaturalnych orazidziałania nadmiernemu uszkadzaniu Małgorzatą Golińską dyrektorzapobiegające generalny LP Andrzej Konieczny Tegoroczna edycja przyjęła tematykę nawiązującą do 95-lecia sterodnowień powierzchni istnienia Lasów Państwowych „Dla Lasu. Dla Ludzi. Leśnictwo XXI wzięli udział gleby. w Ogólnopolskim Święcie Lasu oraz centralnych Efektem prac realizowanych w ramach trwale zrównoważonej gospodarki wieku wA. odpowiedzi naobchody oczekiwania społeczeństwa w zakresie obchodach 95-lecia Lasów Państwowych w Łochowie. Uroczystość Prezydent Duda zainicjował Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin Sympozjum „Oblicza leśnej, jest wzrostekologii” powierzchni lasów od 1945 r. z 21 proc. do 30 proc. Sadzonki, edukacji ekologicznej”. Wydarzenie cieszyło się wielkim zaintereleśników uświetniła swoją obecnością Pierwsza Dama Agata w Polsce. Fot. Igor Smirnow/ KPRP W sympozjum min.M.Woś i dyr.LPrównież A.Konieczny. Fot.WSKSiM >>> str.4 służące douczestniczyli: odnowienia lasów, powstają w szkółkach prowadzonych przez nadsowaniem mieszkańców Warszawy, którzy tłumnie przybyli do Kornhauser-Duda. doniosłe okazjązlokalizowanych do spotkania leśnictwa. co rokuTo rośnie tam ok.wydarzenie 800 mln w 427było szkółkach, „Działania na rzecz klimatu” to hasło tegorocznego Międzynarodowego wielu Łazienek Królewskich. zasłużonych a takżenaprzyjaciół lasu, w 347osób nadleśnictwach. aż 500dla mln zleśnictwa, tej puli jest sadzonych gruntach będących Dnia Ziemi. Toinauguracja zmiany klimatu stanowią obecnie największe wyzwanie dla społeczników, Oblicza ekologii Sobotnia została dokonana przez wiceminister naukowców, którzy od zawsze stawalidla wwłaścicieli obronie w zarządzie Lasów państwowych, a pozostałe są przeznaczane ludzkości, a sposób w jaki się z nimi zmierzymy może zdecydować o przy- polskiej środowiska M. Golińską, podczas konferencji naukowej z udziałem tożsamości i tradycji jaką jest 95-lecie Państwowego lasów prywatnych lub parków narodowych. szłości świata. Lasy Państwowe od lat prowadzą szereg działań będących O Lasach Państwowych, funkcjach i roli mówił Sympozjum „Oblicza ekologii” poświęcone pamięci prof. przedstawicieli LP oraz naukowców. Podsumowano m.in. dotychczGospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. co ważne jest zmieniany także składich gatunkowy drzewostanów, czyliAndrzej są przeodpowiedzią na postępującą zmianę klimatu. Są realizowane programy Konieczny, dyrektor generalnyże LP: – Wartością, która wynika Jana Szyszko odbyło sie 25Państwowych I w Wyższej Szkole Kultury Społecznej budowywane zgodnie z siedliskiem. Leśnicy myśląc perspektywicznie, biorą pod asową działalność Lasów na rzecz ochrony polskiej Leśnicy są gwarancją, ochrona przyrody w Polsce jest retencji wody – nizinny i górski, które mają na celu spowolnienie odpływu z kilkuset lat doświadczeń leśników, jest doświadczenie konieczności iprzyrody, Medialnejjak w Toruniu. W wydarzeniu wzięła udział rodzina zmarłego uwagę prognozy naukowców dotyczące zmian, jakie zajdą w ciągu skuteczna. Forma zrównoważonej gospodarki leśnejw środowisku została skuteczteż wskazano nowe kierunki rozwoju Państwowego wody z roku terenów leśnych i przedłużenie wody”. kilkudziesięciu najbliższych lat. Lasy mają coraz bardziej zróżnicowaną strukturę korzystania z dóbr leśnych i takie jest oczekiwanie społeczeństwa. Te w ubiegłym ministra środowiska kilkuset gości. terenie Gospodarstwa Leśnego. PGL LP pełniąi „życia ważnąkropli rolę jakoNazarządca nie sprawdzona przez niemal sto lat działania Lasów Państwowych – wiekową i gatunkową. Wedługzmianom. danych GUSprzypomniał dziś drzew gatunków liściastych w poluczelni odsłonięto też tablicę upamiętniającą byłego ministra ostatnie cały czas ulegają Zaznaczył również, że powie-rzonego imlat mienia. Ich celem jest prowadzenie trwale zrówn- mówił Henryk Kowalczyk. Minister również jakobecnie istotna Jużoraz od 14zasadzono Lasy państwowe prowadzą projekty na rzecz zwiększania skichdo lasach jest ok. 32ze proc. W 1945 r. narracją było ich zaledwie 13 proc., natomiast drzew środowiska dąb „Jan”. Wspomnienie o swoim bracie mamy spłyconą na temat zmian klimatyczoważonej leśnej. trakcie pełniączynienia lasy w było naszym społeczeństwie. Zarówno tą społeczną, szczytu małejgospodarki retencji - obecnie w 160W nadleśnictwach w całejklimatycznego polsce. Jak dotąd Lp rolęgatunków 87 proc. Udział sadzonek na chwilęatmosferycznych, obecną to niemal po wygłosił Andrzej Szyszko: - Profesor należał do tych nielicznych ludzi nych, gdyżiglastych powinno się rozmawiać o zmianach jak i gospodarczą. Szczególnie w trakcie szczytu w Katowicach wskazywaliśmy na istotny wkład lasów w pochłanianie zbudowały lub udrożniły niemal 7 tys. różnych obiektów hydrologicznych, edukacyjną równo gatunki iglaste i liściaste. Udział sosny od lat 50. ubiegłego wiekuklimaspada nauki, którywęgla pokazał, jak swoją bogatą wiedzę teoretyczną wdrażać a nie klimatycznych. – Proces,rola o się którym możemy że jest Katowicach lasów była mocno mówić, podkreślana dwutlenku i przyczynianie się dokilkadziesiąt ochrony klimatu. Świadczy które zatrzymają w lasach dodatkowo mln m 3 wody. Mają one tycznego na rzeczCOP24 wzrostuw m.in. dębu. zwiększa również zasobność lasów, obecnie ze na w proces modernizacji gospodarczej Polski. zagrożeniem, to polaka jest gwałtowne zamieranie lasów, gdyż na pochłanianie CO2 ioprzyczynianie się do ochrony o tym m.in. podpisanie deklaracji Lasy dlaUważał, klimatuże–wykorzystapodkreśliła znaczenie w kontekście zagrożeń związanych z nadmiarem wody lub - niestety względu statystycznego przypada ponad 60 drzew więcej niż wono 1989postępuje. r.klimatu. nie własnych, bogatych, różnorodnych jest do W Wszystko jest adaptacji związane z niekorzystnym klimatycznym bilansem corazwystąpieniu częściej - z jej brakiem. Stanowią zasobów one wkład wenergetycznych proces adaptacji lasów trakcie obchodów zostały wręczone odznaczenia resortowe oraz w swoim wiceminister. Lasy Państwowe są blisko W procesie do zmian klimatu niezwykle istotne jest to, w jaki sposób podstawą budowy niezależności i siły potencjału energetycznego wodnym z tym, wchodzą nowe gatunki zagrożenie, na zmian 2023 r. powstanie ponad 2200 obiektów -świadomość przede wszystkim pamiątkowe leśnicy chronią lasyżeprzed pożarami, które są jednymi zjako poważniejszych konsekordelasy dla zasłużonych leśników. Na szczególne obywateli, aklimatu. poprzezDo funkcję edukacyjną, podnoszą stale naszej Ojczyzny. przykład ostrozębny atakujący sosnę. Mamy uaktywnioną magazynujących, wodę lub spowalniających jej odpływ. W wielu wyróżnienia kwencjikornik globalnego ocieplenia. zagrożenie pożarowe lasów w polsce należy do i pochwały zasłużyli leśniczowie i też podleśniczowie ekologiczną Polaków piętrzących i prezentują zasady zrównoważonego rozwoju, nadleśnictwach są również przywracane środowisku tereny podmokłe, które najwyższych w Europie. Warunki klimatyczne kształtują warunki pogodowe, które Podczas sympozjum wygłoszono 16 referatów poświęjemiołę. Mamy wiele czynników bakteryjnych. To wszystko razem dbając o bioróżnorodność oraz wielofunkcyjną gospodarkę leśną z terenów poklęskowych np. z Nadleśnictwa Rytel. Odczytano osuszano oraz chronione torfowiska będącezasadom magazynami również zwiększają czynniki powstania pożaru, takie jak temperatura czy wilgotconych polskiemu rolnictwu i leśnictwu oraz torfowe, racjonalnym powoduje, że lasy ryzyka nam zamierają, ale my, jako leśnicy, jesteśmy otwartąniegdyś dla społeczeństwa. listy gratulacyjne od najważniejszych osób w Państwie – wody oraz węgla wnaturalnych gruncie. ność. Każdegona monitorują tereny leśne nadr blisko 70 tys. km 2 użytkowania zasobów kraju, czylipikniku obszarom związanym przygotowani toleśnicy wyzwanie podsumował Andrzej Konieczny. Niedziela upłyneła zaś pod znakiem edukacyjnego. Prezydenta RP,dnia Prezesa Rady –Ministrów orazobszarze Marszałków Sejmu podejmująleśnicy wiele działań służących wzmocnieniu ochrony przeciwpożarowej W 23 nadleśnictwach trwa natomiast projekt Leśnych Gospodarstw Węglowych. Jakoraz zUczestnicy aktywnościa zawodową prof. JanawSzyszko. Obecny na konferencji podkreślił, są jedyną grupą zawodową w swojej mogli udział leśnych warsztatach, licznych Z okazji jubileuszu posadzono równieżzwiązaną pamiątkowy dąb lasów. ochrona ta wymaga długofalowego planowania i wielu a nade Te obiekty mająwziąć zdolność lasu do pochłaniania dwutlenku węgla, i Senatu. minister Michał Wośzwiększyć podkreślił, że korzystanie z dobór pracy ze środowiskiem i czasem przez pryzmat efektu. -starań, To pojęcie, przez Papieża Franciszka. konkursach, quizach, survivalu, a także być naturalnych świadkami wszystko czujności i szybkiego reagowania w przypadku pojawienia się ognia. zwiększyć istniejące leśnym zasoby węgla w ekosystemie, ograniczyć emisję dwutlenku poświęcony

eko las panorama

EKOLAS

w y d a n i e o g ó l n o p o lS k i e

w w w . i S S u u . co m/ e k o p l

i S S n 2719- 325 X

z a m ó w p a k i e t l u b p r e n u m e r at ę i wS p i e r a j S z k o ły l e ś n e

międzynarodowy dzień ziemi Dni Ochrony Środowiska 20 19

IV/V 2020

ekopanorama II/III 2020

EKOLAS

w y d ani e o g ó l no p o lS k i e

w w w . i S S uu. co m/ eko p l

gospodarkiŚwięta leśnej, wykonywane są równieżLasów działaniaPaństwowych dodatkowe, czyli zaObchody Lasu i 95-lecia lesianie, wprowadzanie gatunków szybkorosnących takich jak np. daglezja,

22 i 23 VI obchodziliśmy Dni Ochrony Środowiska. wprowadzanie Minister drugiego środowiska piętra drzew Henryk orazKowalczyk, podszytu, zwiększanie wraz z powierzchni wicemininaturalnych orazidziałania nadmiernemu uszkadzaniu Tegoroczna edycja przyjęła tematykę nawiązującą do 95-lecia sterodnowień Małgorzatą Golińską dyrektorzapobiegające generalny LP Andrzej Konieczny powierzchni istnienia Lasów Państwowych „Dla Lasu. Dla Ludzi. Leśnictwo XXI wzięli udział gleby. w Ogólnopolskim Święcie Lasu oraz centralnych Efektem prac realizowanych w ramach trwale zrównoważonej gospodarki obchodach 95-lecia Lasów Państwowych w Łochowie. Uroczystość Sympozjum „Oblicza leśnej, jest wzrostekologii” powierzchni lasów od 1945 r. z 21 proc. do 30 proc. Sadzonki, leśników uświetniła swoją obecnością również Pierwsza Dama Agata W sympozjum min.M.Woś i dyr.LP A.Konieczny. Fot.WSKSiM służące douczestniczyli: odnowienia lasów, powstają w szkółkach prowadzonych przez nad sowaniem mieszkańców Warszawy, którzy tłumnie przybyli do Kornhauser-Duda. To doniosłe wydarzenie było okazją do spotkania leśnictwa. co roku rośnie tam ok. 800 mln w 427 szkółkach, zlokalizowanych „Działania na rzecz klimatu” to hasło tegorocznego Międzynarodowegowielu Łazienek Królewskich. zasłużonych a takżenaprzyjaciół lasu, w 347osób nadleśnictwach. aż 500dla mln zleśnictwa, tej puli jest sadzonych gruntach będących

wieku wA. odpowiedzi oczekiwania społeczeństwa w Roślin zakresie Prezydent Duda zainicjowałna obchody Międzynarodowego Roku Zdrowia edukacji ekologicznej”. Wydarzenie cieszyło się wielkim zainterew Polsce. Fot. Igor Smirnow/ KPRP >>> str.4

Dnia Ziemi. Toinauguracja zmiany klimatu stanowią obecnie największe wyzwanie dlaspołeczników, naukowców, którzy od zawsze stawali w obronie Oblicza ekologii Sobotnia została dokonana przez wiceminister w zarządzie Lasów państwowych, a pozostałe są przeznaczane dla właścicieli

ludzkości, a sposób w jaki się z nimi zmierzymynaukowej może zdecydować o przy - polskiej tożsamości i tradycji jaką jest 95-lecie Państwowego środowiska M. Golińską, podczas konferencji z udziałem lasów prywatnych lub parków narodowych. szłości świata. Lasy Państwowe od lat prowadzą szereg działań będących O Lasach Państwowych, ich funkcjach i roli mówił Andrzej Sympozjum „Oblicza ekologii” poświęcone pamięci prof. przedstawicieli LP oraz naukowców. Podsumowano m.in. dotychczGospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. co ważne jest zmieniany także skład gatunkowy drzewostanów, czyli są przeodpowiedzią na postępującą zmianę klimatu. Są realizowane programy Konieczny, dyrektor generalnyże LP: – Wartością, która wynika Jana Szyszko odbyło sie 25Państwowych I w Wyższej Szkole Kultury Społecznej budowywane zgodnie z siedliskiem. Leśnicy myśląc perspektywicznie, biorą pod asową działalność Lasów na rzecz ochrony polskiej Leśnicy są gwarancją, ochrona przyrody w Polsce jest retencji – nizinny i górski, mają na celu spowolnienie odpływu skuteczna. uwagę prognozy naukowców dotyczące zmian, jakieleśnej zajdą wzostała środowisku w ciągu z kilkuset lat doświadczeń leśników, jest doświadczenie konieczności iprzyrody, Medialnej w wody Toruniu. W wydarzeniu wzięła udział rodzina zmarłego jak też wskazano nowektóre kierunki rozwoju Państwowego Forma zrównoważonej gospodarki skuteczwody z terenów leśnych i przedłużenie wody”. kilkudziesięciu najbliższych lat. Lasylat mają coraz bardziej zróżnicowaną strukturę korzystania z dóbr leśnych i takie jest oczekiwanie społeczeństwa. Te w ubiegłym roku ministra środowiska kilkuset gości. terenie Gospodarstwa Leśnego. PGL LP pełniąi „życia ważnąkropli rolę jakoNazarządca nie sprawdzona przez niemal sto działania Lasów Państwowych – wiekową i gatunkową. Wedługzmianom. danych GUS dziś drzew gatunków liściastych w polostatnie cały czas ulegają Zaznaczył również, że uczelni odsłonięto też tablicę upamiętniającą byłego ministra powie-rzonego imlat mienia. Ich celem jest prowadzenie trwale zrównmówił Henryk Kowalczyk. Minister przypomniał również jakobecnie istotna Jużoraz od 14zasadzono Lasy państwowe prowadzą projekty na rzecz zwiększania skichdo lasach jest ok. 32ze proc. W 1945 r.narracją było ich zaledwie 13 proc., natomiast drzew mamy spłyconą na temat zmian klimatyczśrodowiska dąb „Jan”. Wspomnienie o swoim bracie oważonej leśnej. trakcie szczytu pełniączynienia lasy w było naszym społeczeństwie. Zarówno tą społeczną, małejgospodarki retencji - obecnie w 160W nadleśnictwach w całejklimatycznego polsce. Jak dotąd Lp rolęgatunków 87 proc. Udział sadzonek na chwilęatmosferycznych, obecną to niemal po nych, gdyżiglastych powinno się rozmawiać o zmianach wygłosił Andrzej Szyszko: - Profesor należał do tych nielicznych ludzi w Katowicach wskazywaliśmy na istotny wkład lasów w pochłanianie jak i gospodarczą. Szczególnie w trakcie szczytu klimazbudowały lub udrożniły niemal 7 tys. różnych obiektów hydrologicznych,edukacyjną równo gatunki iglaste i liściaste. Udział sosny od lat 50. ubiegłego wieku spada a nie klimatycznych. – Proces,rola o się którym możemy mówić, że jest nauki, którywęgla pokazał, jak swoją bogatą wiedzę teoretyczną wdrażać dwutlenku i przyczynianie się dokilkadziesiąt ochrony klimatu. Świadczy Katowicach lasów była mocnolasów, podkreślana ze które zatrzymają w lasach dodatkowo mln m 3 wody. Mają one tycznego na rzeczCOP24 wzrostuw m.in. dębu. zwiększa również zasobność obecnie na zagrożeniem, to polaka jest gwałtowne zamieranie lasów, gdyż w proces modernizacji gospodarczej Polski. wykorzystao tym m.in. podpisanie deklaracji Lasy dlaUważał, klimatuże–wody podkreśliła na pochłanianie CO2 ioprzyczynianie się do ochrony znaczenie w kontekście zagrożeń związanych z nadmiarem lub - niestety względu statystycznego przypada ponad 60 drzew więcej niż wono 1989postępuje. r.klimatu. Wszystko jest adaptacji związane z niekorzystnym klimatycznym bilansem nie własnych, bogatych, różnorodnych jest do W w swoim wiceminister. Lasy Państwowe są blisko trakcie obchodów zostały wręczone odznaczenia resortowe oraz corazwystąpieniu częściej - z jej brakiem. Stanowią zasobów one wkład wenergetycznych proces adaptacji lasów W procesie do zmian klimatu niezwykle istotne jest to, w jaki sposób wodnym z tym, wchodzą nowe gatunki zagrożenie, podstawą budowy niezależności i siły potencjału energetycznego zmian 2023 r. powstanie ponad 2200 obiektów -świadomość przede wszystkimpamiątkowe leśnicy chronią lasyżeprzed pożarami, które są jednymi zjako poważniejszych konsenaobywateli, aklimatu. poprzezDo funkcję edukacyjną, podnoszą stale kordelasy dla zasłużonych leśników. Na szczególne magazynujących, lub spowalniających jej odpływ. W wieluwyróżnienia przykład ostrozębny atakujący sosnę. Mamy uaktywnioną naszej Ojczyzny. kwencjikornik globalnego ocieplenia. zagrożenie pożarowe lasów w polsce należy do ekologiczną Polaków ipiętrzących prezentująwodę zasady zrównoważonego rozwoju, i pochwały zasłużyli leśniczowie i też podleśniczowie są również przywracane środowisku tereny podmokłe, które zjemiołę. najwyższych w Europie. kształtują warunki pogodowe, które Mamy wiele Warunki czynników bakteryjnych. To wszystko razem sympozjum wygłoszono 16 referatów poświędbającnadleśnictwach oPodczas bioróżnorodność oraz wielofunkcyjną gospodarkę leśną terenów poklęskowych np.klimatyczne z Nadleśnictwa Rytel. Odczytano osuszano oraz chronione torfowiska będącezasadom magazynami również zwiększają czynniki pożaru, takie jak temperatura czy wilgotpowoduje, że lasy ryzyka nam powstania zamierają, ale my, jako leśnicy, jesteśmy conych polskiemu rolnictwu i leśnictwu oraz torfowe, racjonalnym otwartąniegdyś dla społeczeństwa. listy gratulacyjne od najważniejszych osób w Państwie – wody oraz węgla wnaturalnych gruncie. ność. Każdegona monitorują tereny leśne nadrobszarze blisko 70 tys. km 2 przygotowani toleśnicy wyzwanie podsumował Andrzej Konieczny. użytkowania zasobów kraju, czyli pikniku obszarom związanym Niedziela upłyneła zaś pod znakiem edukacyjnego. Prezydenta RP,dnia Prezesa Rady –Ministrów oraz Marszałków Sejmu W 23 nadleśnictwach trwa natomiast projekt Leśnych Gospodarstw Węglowych. Jakoraz podejmująleśnicy wiele działań służących wzmocnieniu ochrony przeciwpożarowej podkreślił, są jedyną grupą zawodową w swojej zUczestnicy aktywnościa zawodową prof. JanawSzyszko. Obecny na konferencji Z okazji jubileuszu posadzono równieżzwiązaną pamiątkowy dąb mogli udział leśnych warsztatach, licznych Te obiekty mająwziąć zdolność lasu do pochłaniania dwutlenku węgla,i Senatu. lasów. ochrona ta wymaga długofalowego i wielu a nade pracy ze środowiskiem i czasem przez planowania pryzmat efektu. -starań, To pojęcie, minister Michał Wośzwiększyć podkreślił, że korzystanie z dobór konkursach, quizach, survivalu, a także być naturalnych świadkami przez Papieża Franciszka. wszystko czujności i szybkiego reagowania w przypadku pojawienia się ognia. zwiększyć istniejące leśnym zasoby węgla w ekosystemie, ograniczyć emisję dwutlenku poświęcony które prowadzi do osiągania efektów, które robimy celowo, z zamiaripokazów zasobów,sokolniczych. nakłada pewne obowiązki wobec przyrody. Przedstawił też opr. Mariusz Trubalski, fot. mos.gov.pl em i gospodarczo. Prowadzimy gospodarkę leśną i nie możemy deklarację zakończenia w terminie najbliższego miesiąca reaktywow żaden sposób maskować innymi działaniami tego, co robimy. Samo wania resortu środowiska i określenia obszaru współdziałania Zielonaagendami szkoła w nadl. opole Leśny Zakład Doświadczalny w Rogowie pojęcie gospodarka zawiera w sobie działanie rozsądne i celowe. z ministerstwemSGGW klimatu i innymi publicznymi. Ścieżka edukacyjna w leśnictwie 95-063 Rogów, ul. Akademicka 20 Krasiejów, www.targilesne.pl, tuż przy zwww.lzdrogow.sggw.pl ielonym centrum Edukacji Ekologicznej e-mail:ul.Sporacka sekretariat@lzd.sggw.pl 8, 46-040 Krasiejów

 77 05 41 2019 mija PGL LP454 W Gospodarstwo roku Rybackie 20 lat odNiemodlin czasu zorganizowania opole@katowice.lasy.gov.pl I Międzynarodowych Targów Leśnych Rogów 1999. W tym roku mamy przyjemność zaprosić Szanownych Państwa na: 49-100 Niemodlin, ul. Zamkowa 3 Tel.: 77 46centrum 06 372 edukacji ekologicznej Zielone MIĘDZYNARODOWE TARGI grniemodlin@katowice.lasy.gov.pl obiekt edukacji ekologicznej dla dzieci, młodzieży i dorosłych

LEŚNE ROGÓW 2019

PGL LP Gospodarstwo Rybackie w Żarach nadleśnictwo opole, ul.Groszowicka opole 4 -10,645-517 września

Patronat nad targami objęli:  77 454 05 42 www.katowice.lasy.gov.pl/opole Minister Środowiska. Lubsko, ul. Emilii Plater 15 Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. Tel.: 68 382 34 34

JM Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w W arszawie, gospryb.zary@zielonagora.lasy.gov.pl Marszałek Województwa Łódzkiego.

pokoje gościnne leśniczówka krynica morska

PGLplanujemy LP Gospodarstwo Rybackie Krogulna W czasie Targów aktualne tematycznie seminaria branżowe, pokazy82-120 oraz imprezy towarzyszące - BIEG Krynica Morska , ul. Wiejska 1 TARGOWY 2019.

Targi odbędą się w halach wystawowych na Stawowa terenach leśnych LZD w Rogowie.  794 507 467oraz ul. 46-034 Krogulna, 3 monique1821@wp.pl Tel.: 77 4693 TARGÓW 046 Szczegółowych informacji dotyczących udziela Barbara Adamczyk e-mail: adamczyk.lzd@interia.pl; tel. 604 204 746 grkrogulna@katowice.lasy.gov.pl

opr. Mariusz Trubalski

ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy „Bażyna”

N adl e śn i c twa or az L e śn e O śro dki S z ko l en i o we nadleśnictwa gryfice i Wypoczynkowe zachęcamy do zamawiania EkoLasu dla gości obiektu. W redakcyjnym pakiecie (3 - 5 szt.) zapewniamy spersonalizowane naklejki (GIFT from) z logo Wojska polskiego 15, 72-351 pogorzelica i adresem OW na785 dostarczonych wydawnictwach.  913 863 109, 187 412, 72 218 74 11

pogorzelica.szczecin.lasy.gov.pl

Magazyn panorama EKoLaS opracowano w oparciu o materiały z p GL Lp, GDoŚ i nFo ŚiGW. Wydawca Ekolas - Mariusz Trubalski Biuro reklamy i Wydawnictw Telewizja niezależna Sp. z o.o. redakcja: 00-001 Warszawa, ul.Swiętokrzyska 33/ p-126 lasy@prasa.com.pl tel. 22 250 22 99

>>> str. 6, 7, 8 Z my ś lą o ekologii na w w w. is s u u .com. p l/ekopanor ama w zakładce EKoprEnUMEraTa „archiwum wydań” i zlecenia w formacie pdf Szanuj środowi Sko naturalne - ogranicz także ilość wydruków maili

śWiatoWy dzieŃ mokradeł Już od 23 lat na początku lutego obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł. Mokradła są bowiem ważnym elementem w zachowaniu bioróżnorodności. Celem obchodów jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych. Mokradła pełnią ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej, są środowiskiem życia bardzo wielu gatunków roślin i zwierząt. Wśród nich są gatunki rzadkie, znajdujące się na „czerwonych” listach np. ﬁ ołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk. naukowcy szacują, że od lat 70. XX w. zostało utraconych aż 35% mokradeł na świecie. Dlatego apelują o wspólne działania na rzecz ochrony i odtworzenia tych ekosystemów, gdyż dzięki temu można zredukować negatywne skutki zmian klimatu. W polsce, jak wynika z danych instytutu Melioracji Użytków zielonych, mokradła występują na powierzchni ok. 4,4 mln ha, co stanowi niemal 14% kraju. z tego 4 proc. zajmują torfowiska o powierzchni większej niż 1 ha. Warto wiedzieć, że we wszystkich torfowiskach zmagazynowanych jest 35 mld m3 wody, czyli dwukrotnie więcej niż we wszystkich polskich jeziorach. Lasy państwowe mając świadomość jak ważną rolę pełnią te podmokłe tereny, są zaangażowane w programy na rzecz ochrony i ich zrównoważonego użytkowania. Działania jakie prowadzą leśnicy odtwarzając ekosystemy wodne, realizują w ramach projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu.

i S S n 1507 1871

półroczna

roczna:

ekopanorama@praSa.com .pl

www.issuu.com/ekoPL

WYDANIE OGÓLNOPOLSKIE

ISSN 1507 1871

ZAMÓW PAKIET LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE

nr II/III

i tak w szczecińskim nadleśnictwie nowogard dzięki odpowiednim zastawkom powstał imponujący obiekt, gdzie lustro wody rozciąga się na 12 ha. obszar powszechnie zwany „Sahara” był torfowiskiem, niestety zniszczonym wskutek odwodnienia wykonanego w XiX w. na potrzeby udostępnienia pokładów torfu, który eksploatowała miejscowa ludność. Wykopanie sztucznego rowu spowodowało wydrenowanie terenu z wody i znaczne obniżenie jej poziomu. na pozbawiony lustra wody obszar zaczęły wkraczać drzewiaste gatunki pionierskie – brzoza i sosna. po drugiej wojnie część „Sahary” została uznana za grunty leśne, chociaż nigdy nie dostarczały one drewna: teren pozostał grząski i niedostępny dla prac gospodarczych, a możliwe do pozyskania tam drewno nie przedstawiało dobrej jakości technicznej. aby odbudować osuszone siedliska wodno-błotne i zachować pozostałe jeszcze torfowiska, nadleśnictwo nowogard wybudowało zastawkę stabilizującą poziom wody na wysokości 1,7 m. W ten sposób powstał obiekt retencyjny o pojemności ponad 260 tys. m3 , z lustrem wody rozciągającym się na 12 ha oraz obszarem wodno-błotnym z leśnymi siedliskami bagiennymi o powierzchni 25 ha. zaniechano także jakichkolwiek zabiegów gospodarczych: nie tylko na samym obiekcie, ale również na terenach sąsiadujących, oddając rozlewisko i torfowiska w całości naturze. Mimo znaczącego, wieloletniego deﬁcytu wody „Sahara” nigdy do końca nie przeobraziła się w pustynię. zinwentaryzowano tu leśne i nieleśne siedliska przyrodnicze: sosnowy bór bagienny oraz torfowiska wysokie i przejściowe oraz trzęsawiska. chronioną florę reprezentują bagno pospolite, rosiczka okrągłolistna oraz licznie występujące torfowce. z uwagi na podmokły charakter terenu i siedliska bagienne część powierzchni zaliczono do ekosystemów referencyjnych oraz lasów ochronnych. Fragment obiektu znajduje się w granicach obszaru natura 2000 ostoja Goleniowska. Warto także przypomnieć, że od wielu już lat liczne nadleśnictwa uczestniczą w projektach małej retencji. projekt małej retencji nizinnej (jest to kontynuacja wcześniejszego projektu zakończonego w 2015 r.) jest prowadzony w 113 nadleśnictwach. Jego koszt wynosi 234 mln zł, z tego 144,5 mln zł stanowi unijne doﬁnansowanie, różnicę Lasy państwowe pokrywają ze środków własnych. aż 52% wszystkich prac będzie polegało na budowie bądź modernizacji zbiorników wodnych, dalsze 42% na przywracaniu funkcji mokradeł, a 5,5% na zabezpieczeniu infrastruktury leśnej. projekt jest prowadzony w 113 nadleśnictwach na terenie polski, powstanie lub zostanie odtworzonych 1200 obiektów. Spowolnią one odpływ 3,3 mln m3 wody i zatrzymają 2,1 mln m 3. i tak w lasach łódzkiej dyrekcji L p prace są realizowane w pięciu nadleśnictwach. W ramach projektu do 2022 r. powstanie lub zostanie zmodernizowanych ponad 400 zbiorników małej retencji, które będą gromadziły ok. 2,5 mln m3 wody. ponadto łącznie powstanie niemal 800 elementów wodnej infrastruktury, np. zastawki czy przepusty pozwalające na swobodną migrację organizmów wodnych i rumoszu rzecznego. W poprzedniej edycji programu uczestniczyło 12 łódzkich nadleśnictw, w których w latach 2007-2014 zostały wykonane obiekty retencyjne za kwotę 9,5 mln zł. również projekt dotyczący retencji na obszarach górskich jest kontynuacją podobnego przedsięwzięcia realizowanego przez Lasy państwowe. W 47 górskich nadleśnictwach ok.1100 obiektów pozwoli zatrzymają 400 tys. m 3 wody.

z a m ów pa k i e t l u b p r e n u m e r at ę i w S p i e r a j S z ko ły l e ś n e prenumerata

Prezydent A. Duda zainicjował obchody Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin w Polsce. Fot. Igor Smirnow/ KPRP >>> str.4

nr XII/I

półroczna i roczna

IV/V 2020

międzynarodowy dzień ziemi

PRENUMERATA PRENUMERATA

iSSn 2719-325X

22 250 22 99

PRENUMERATA

ekopanorama@prasa.com.pl

w w w . i S S u u . co m / e k o p l

tel. 22 250 22 99

ekopanorama@prasa.com.pl ekopanorama@prasa.com.pl ekopanorama@prasa.com.pl

wydanie ogólnopolSkie

z a m ó w p a k i e t l u b p r e n u m e r at ę i w S p i e r a j S z k o ły l e ś n e

p r e n u m e r a t a półroczna i roczna p ół roc z n a i roc z n a :

półroczna i roczna półroczna i roczna

nr V/VI

nr XII/I 22 250 22 99

22 250 22 99

PRENUMERATA PRENUMERATA

ISSN 1507 1871

eko las panorama

EKOLAS

tel. 22 250 22 99

www.issuu.com/ekoPL

ZAMÓW PAKIET LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE

p r e n u m e r a t a półroczna i roczna:

WYDANIE OGÓLNOPOLSKIE

ekopanorama@prasa.com.pl ekopanorama@prasa.com.pl ekopanorama@prasa.com.pl

Sympozjum „Oblicza ekologii” W sympozjum uczestniczyli: min.M.Woś i dyr.LP A.Konieczny. Fot.WSKSiM

Oblicza ekologii Sympozjum „Oblicza ekologii” poświęcone pamięci prof. Jana Szyszko odbyło sie 25 I w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. W wydarzeniu wzięła udział rodzina zmarłego w ubiegłym roku ministra środowiska i kilkuset gości. Na terenie uczelni odsłonięto też tablicę upamiętniającą byłego ministra środowiska oraz zasadzono dąb „Jan”. Wspomnienie o swoim bracie wygłosił Andrzej Szyszko: - Profesor należał do tych nielicznych ludzi nauki, który pokazał, jak swoją bogatą wiedzę teoretyczną wdrażać w proces modernizacji gospodarczej Polski. Uważał, że wykorzystanie własnych, bogatych, różnorodnych zasobów energetycznych jest podstawą budowy niezależności i siły potencjału energetycznego naszej Ojczyzny. Podczas sympozjum wygłoszono 16 referatów poświęconych polskiemu rolnictwu i leśnictwu oraz racjonalnym zasadom użytkowania zasobów naturalnych kraju, czyli obszarom związanym z aktywnościa zawodową prof. Jana Szyszko. Obecny na konferencji minister Michał Woś podkreślił, że korzystanie z dobór naturalnych i zasobów, nakłada pewne obowiązki wobec przyrody. Przedstawił też deklarację zakończenia w terminie najbliższego miesiąca reaktywowania resortu środowiska i określenia obszaru współdziałania z ministerstwem klimatu i innymi agendami publicznymi.

O Lasach Państwowych, ich funkcjach i roli mówił Andrzej Konieczny, dyrektor generalny LP: – Wartością, która wynika z kilkuset lat doświadczeń leśników, jest doświadczenie konieczności korzystania z dóbr leśnych i takie jest oczekiwanie społeczeństwa. Te ostatnie cały czas ulegają zmianom. Zaznaczył również, że obecnie mamy do czynienia ze spłyconą narracją na temat zmian klimatycznych, gdyż powinno się rozmawiać o zmianach atmosferycznych, a nie klimatycznych. – Proces, o którym możemy mówić, że jest zagrożeniem, to jest gwałtowne zamieranie lasów, gdyż ono postępuje. Wszystko jest związane z niekorzystnym klimatycznym bilansem wodnym z tym, że wchodzą nowe gatunki jako zagrożenie, na przykład kornik ostrozębny atakujący sosnę. Mamy też uaktywnioną jemiołę. Mamy wiele czynników bakteryjnych. To wszystko razem powoduje, że lasy nam zamierają, ale my, jako leśnicy, jesteśmy przygotowani na to wyzwanie – podsumował dr Andrzej Konieczny. Jak podkreślił, leśnicy są jedyną grupą zawodową związaną w swojej pracy ze środowiskiem i czasem przez pryzmat efektu. - To pojęcie, które prowadzi do osiągania efektów, które robimy celowo, z zamiarem i gospodarczo. Prowadzimy gospodarkę leśną i nie możemy w żaden sposób maskować innymi działaniami tego, co robimy. Samo pojęcie gospodarka zawiera w sobie działanie rozsądne i celowe.

opr. Mariusz Trubalski

PGL LP Gospodarstwo Rybackie Niemodlin 49-100 Niemodlin, ul. Zamkowa 3 Tel.: 77 46 06 372 grniemodlin@katowice.lasy.gov.pl PGL LP Gospodarstwo Rybackie w Żarach Lubsko, ul. Emilii Plater 15 Tel.: 68 382 34 34 gospryb.zary@zielonagora.lasy.gov.pl PGL LP Gospodarstwo Rybackie Krogulna 46-034 Krogulna, ul. Stawowa 3 Tel.: 77 4693 046 grkrogulna@katowice.lasy.gov.pl N ad l e śn ic tw a ora z Le śn e Oś ro d k i S zk o le n i ow e i Wypoczynkowe zachęcamy do zamawiania EkoLasu dla gości obiektu. W redakcyjnym pakiecie (3 - 5 szt.) zapewniamy spersonalizowane naklejki (GIFT from) z logo i adresem OW na dostarczonych wydawnictwach.

>>> str. 6, 7, 8

fot. Stowarzyszenie Miłośników Aktywności Fizycznej – Iłża Pędzi

BIEGI W MARCULACH Po raz siódmy radomskie Nadleśnictwo Marcule gościło zakochanych w dniu ich święta. Bieg Walentynkowy organizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Aktywności Fizycznej – Iłża Pędzi cieszy się niesłabnącą popularnością w regionie. W biegu leśnymi duktami na ok. 11 km wzięło udział 190 uczestników. Trasę przygotowali leśnicy z Nadleśnictwa Marcule zapewniając możliwość uprawiania bezpiecznej i aktywnej rekreacji. W tym roku, ze względu na obostrzenia związane z pandemią bieg miał charakter indywidualny. Uczestnicy chwalili leśną trasę, organizację, a nade wszystko doskonałą atmosferę biegu. W wydarzeniu wzięli udział również rodziny uczestników, które przyjechały wraz z zawodnikami. Pod przewodnictwem leśników zwiedzali oni Zagrodę Edukacyjną „Nasze Zwierzęta” i Arboretum, a dla najmłodszych przygotowano gry i zabawy w budynku Centrum Edukacji Przyrodniczej. Po biegu uczestnicy regenerowali siły przy ognisku. Następnie wręczono medale, a dla pierwszych trzech miejsc w kategorii kobiet i mężczyzn ufundowano puchary. W wydarzeniu wzięło udział aż 300 osób. Centrum Edukacji Przyrodniczej im. ks. Jana Chrapka to miejsce, które przyciąga o każdej porze roku. Tutejsze Arboretum to jeden z sześciu ogrodów utworzonych i prowadzonych przez Lasy Państwowe. To nie tylko interesujące o każdej porze roku kolekcje roślin, ale i oferta edukacyjna, a także miejsce imprez plenerowych integrujących społeczność lokalną, łączących przyrodę z dziedzictwem historycznym i kulturowym ziemi iłżeckiej. O tym, co aktualnie dzieje się w arboretum, CEP i całym regionie można przeczytać na fanpage’u Naleśnictwa Marcule oraz fanpage’u W nurcie przyrody i historii, poświęconemu ziemi iłżeckiej. Dorota Święcka, RDLP w Radomiu

„LAS NIE DO WIARY”

WYSTAWA W WIELUNIU

Wystawa prezentująca spektakularne zjawiska leśnego świata, tajemnice jego mieszkańców i niecodzienne zachowania przedstawicieli królestwa fauny, flory i grzybów. Do odkrywania magicznego oblicza lasu zachęcają Lasy Państwowe w ramach wystawy „Las nie do wiary”. Czym jest drewno księżycowe? Gdzie rosną najpiękniejsze świerki? Jaką taktykę stosuje rosiczka? Kto się przyczynił do powstania krzywego lasu – ludzie, czy kosmici? Co może być naturalnym miernikiem czystości powietrza oraz jak działają wewnętrzne systemy nawigacji ptaków. W ramach wystawy „Las nie do wiary” zapraszamy odbiorców do wejścia w głąb lasu, zanurzenia się w ten różnorodny ekosystem, który mamy na wysokości oczu, pod stopami i wysoko nad sobą. Zobacz magiczną stronę lasu i jego mieszkańców; poznaj zaskakujące zachowania roślin, zwierząt i grzybów, tak bardzo czasami przypominające te ludzkie, porażające inteligencją. Zbiór plansz, które w prosty i jednoznaczny sposób tłumaczą gospodarczą, przyrodniczą i społeczną funkcję lasu, jako fundamenty zrównoważonego i odpowiedzialnego gospodarowania środowiskiem naturalnym. Zrozumienie ogromu (często sprzecznych) potrzeb społecznych, które każdego dnia zaspokajają lasy, przy jednoczesnym ukazaniu wody, jako niezbędnego i niezastępowalnego środka warunkującego życie i rozwój ekosystemów leśnych to główne przesłanie, które niesie wystawa. 5-28 II 2021, Pałac w Wilanowie, W-wa.

W Muzeum Ziemi Wieluńskiej można zwiedzić wystawę przyrodniczą „Las wokół nas. Wędrówki po lesie”. Ekspozycja będzie otwarta do 4 kwietnia 2021 roku. Wystawa ma na celu upowszechnienie wiedzy na temat lasu jako ekosystemu, jego dobrodziejstw, flory i fauny oraz szeroko rozumianej ochrony przyrody. Wystawa edukacyjna ukazuje piękno przyrody ziemi wieluńskiej. W sali muzealnej zostało odtworzone naturalne środowisko leśne. W ciekawej aranżacji leśnej można zobaczyć zwierzęta i rośliny. Dzięki elementom multimedialnym oraz wykorzystaniu kodów QR odsyłających do zasobów wiedzy o prezentowanych gatunkach roślin i zwierząt, wystawa trafia w gusta także młodych odbiorców. Wystawa to owoc współpracy leśników z Nadleśnictwa Wieluń RDLP w Łodzi i pracowników Muzeum Ziemi Wieluńskiej, którzy wyszli z inicjatywą organizacji wystawy. Leśnicy przekazali materiały roślinne wykorzystane do zaaranżowania sali muzealnej oraz wsparli muzealników wiedzą leśną potrzebną do opracowania wystawy i pomocy multimedialnych. Plansze edukacyjne prezentowane na wystawie znalazły się na niej dzięki uprzejmości Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie. Justyna Pukacz, Nadleśnictwo Wieluń

WIRTUALNIE W GORAJU Leśnicy z Nadleśnictwa Krucz (RDLP w Pile) znaleźli sposób, by mimo ograniczeń z powodu pandemii, każdy mógł odwiedzić Centrum Promocji Lasów Państwowych w Goraju i udać się w wirtualny spacer po obiekcie oraz wystawach multimedialnych. Wirtualny spacer po masztalarni zostało zrealizowane dzięki sfinansowaniu przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Wirtualny spacer to nowinka w Goraju, dzięki której każdy może obejrzeć niepowtarzalne wystawy multimedialne i tradycyjne znajdujące się w masztalarni, a także wyświetlić filmy o pilskich lasach. Wystarczy wejść na stronę Centrum Promocji Lasów Państwowych Goraj – Zamek, by przenieść się w wirtualny świat centrum edukacyjnego i zajrzeć w każdy kąt tego fascynującego miejsca. Spacer rozpoczyna się przy wejściu do budynku. Kilka opcji wyboru pozwala dowolnie decydować o kierunku zwiedzania. Szczególnie warto „wejść” na piętro, gdzie znajdują się wystawy historyczne, które przybliżają historię pilskich lasów na przestrzeni ostatnich 100 lat oraz narzędzi, dokumentów i map jakich używano podczas pracy w lesie. Ciekawie przedstawione są także przyrodnicze walory regionu pilskiego, kształtujące obraz 20 nadleśnictw z terenu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile, ukazujące wyjątkowe bogactwo flory i fauny występującej w enklawach pośród powszechnie rosnącej tam sosny. Godna polecenia jest też perełka – mulitmedialna wystawa, która pozwala odkrywać nieznane powszechnie aspekty leśnej pracy i codziennego życia lasu. Zabytkowa masztalarnia jest laureatem konkursu „Modernizacja Roku 2017” i nagrody Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Skryta wśród lasów Moreny Czarnkowskiej, otoczenia zamku i internatu Technikum Leśnego w Goraju jest unikalnym obiektem w regionie Szwajcarii Czarnkowskiej, którego nie można pominąć podczas odkrywania tamtejszych okolic. Wirtualny spacer po masztalarni w Goraju-Zamku zostało zrealizowane dzięki sfinansowaniu przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Dominika Nadolna, RDLP w Pile

fot. Muzeum Ziemi Wieluńskiej

GÓRSKA ODYSEJA Trasę z Komańczy do Dukli pokonali w weekend 19-21 lutego uczestnicy Górskiej Odysei – akcji, która ma zwrócić uwagę na problem zaśmiecania gór i lasów odpadami, szczególnie tymi z plastiku, bardzo niebezpiecznymi dla środowiska. Organizatorem wydarzenia jest Bank Credit Agricole, a partnerem akcji są Lasy Państwowe. W piątek 19 lutego na krośnieńskim rynku odbyła się konferencja prasowa przed rozpoczęciem II etapu przedsięwzięcia. Na rynku można też oglądać wystawę artystycznych zdjęć śmieci, zebranych w 2020 r. podczas Bałtyckiej Odysei. Zdjęcia będę wystawione do końca marca. - Tegoroczna Górska Odyseja to przede wszystkich akcja edukacyjna. Ze względu na panujące warunki pogodowe, w styczniu i w lutym, marszowi nie towarzyszy sprzątanie, natomiast są spotkania z mieszkańcami, samorządami, czy organizacjami pozarządowymi oraz mediami, by mówić o zaśmiecaniu środowiska, a więc problemie, który dotyczy wszystkich – mówił Dominik Dobrowolski, główny „Odyseusz”, który w ciągu tego roku przewędruje 700 km przez polskie góry, głosząc hasło: #mniej plastiku. Edward Marszałek, RDLP w Krośnie

fot. Edward Marszałek

„LEŚNE OSOCZE, LEŚNA KREW”

KŁUSOWNICTWO WCIĄŻ JEST

Po raz kolejny leśnicy pomagają najbardziej potrzebującym. Lasy Państwowe we współpracy z Narodowym Centrum Krwi organizują akcję oddawania krwi i jej składników oraz osocza od ozdrowieńców po COVID-19. Akcja rozpoczyna się dziś, 27 stycznia i potrwa do końca tego roku. We wszystkich regionalnych centrach krwiodawstwa brakuje krwi i jej składników. Zapasy tej życiodajnej substancji są na wyczerpaniu, brakuje nie tylko krwi tych najrzadszych grup, ale często także tych najpopularniejszych. Krew jest potrzebna cały rok. Od jej dostępności często zależy ludzkie życie i zdrowie. Dlatego tak ważne jest odbudowanie stanu jej zapasów sprzed pandemii. Rośnie także zapotrzebowanie na osocze od ozdrowieńców, które łagodzi objawy choroby. W odpowiedzi na apele centrów krwiodawstwa Lasy Państwowe zorganizowały ogólnopolską akcję oddawania krwi i jej składników. Akcja „Leśne osocze, leśna krew” rozpoczyna się 27 stycznia i potrwa do końca roku. Wezmą w niej udział leśnicy z całej Polski oraz ich bliscy. - Krew to bezcenny dar. Cieszymy się, że możemy się nim podzielić. Leśnicy są zawsze wrażliwi na los innych, dlatego starają się być tam, gdzie potrzebna jest pomoc – podkreśla Andrzej Konieczny, dyrektor generalny Lasów Państwowych. - Jako jeden z pierwszych ozdrowieńców zachęcam wszystkich do włączenia się w tę akcję wsparcia. Solidaryzując się z chorymi przekażmy bezcenny lek życia - dodaje Edward Siarka, pełnomocnik rządu ds. leśnictwa i łowiectwa. Leśnicy zapraszają do akcji każdego, kto jest gotowy podzielić się swoim najcenniejszym darem. Wystarczy udać się do wybranego Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa i podać hasło: „Leśne osocze, leśna krew”. Od jednej osoby pobiera się ok. 450 ml krwi. Do operacji serca potrzeba sześć jednostek krwi, a do przeszczepu wątroby nawet 20. Najwięcej krwi potrzebują ofiary wypadków drogowych, nawet 50 jednostek. Rozpoczynająca się 27 stycznia akcja nie jest pierwszym działaniem Lasów Państwowych. Jednostki LP w całej Polsce od początku pandemii udzielają pomocy w walce z koronawirusem. Regionalne dyrekcje LP oraz poszczególne nadleśnictwa wspierają ośrodki medyczne, służby mundurowe, domy dziecka i domy pomocy społecznej ze swojego terenu. Warto przypomnieć, że leśnicy z terenu łódzkiej dyrekcji LP pomagają najbardziej potrzebującym, dowożąc na oddział butle z tlenem dla chorych w szpitalu covidowym „Na Stokach” w Łodzi. Kilka dni temu leśnicy z terenu wrocławskiej dyrekcji LP przekazali pieniądze dla Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu. Jednostki Lasów Państwowych łącznie przekazały kilka milionów złotych na walkę z pandemią.

Strażnicy leśni z krośnieńskiej dyrekcji LP podsumowali miniony rok. Jak wynika z informacji w 2020 r. ujawniono 13 przypadków kłusownictwa na leśnej zwierzynie. Straż Leśna zlikwidowała też 146 narzędzi kłusowniczych. To o połowę mniej niż rok wcześniej, ale problem z nielegalnym polowaniem wciąż pojawia się w niektórych okolicach. W ubiegłym roku łupem kłusowników padło 11 jeleni, jeden szakal złocisty i jeden borsuk. Statystyki wskazują, że w latach 2007-2020 na terenie administrowanym przez RDLP w Krośnie skłusowanych zostało 265 dzikich zwierząt. Wartość ich tusz wyceniono na niemal 1,3 mln zł. Kłusownicy zabijali zarówno zwierzynę łowną, jak i gatunki objęte całkowitą ochroną. Wprawdzie uśmiercenie niedźwiedzia, rysia, żubra czy orła bielika to pojedyncze przypadki, jednak nielegalne pozyskiwanie jeleni i saren utrzymuje się na stałym poziomie. Łącznie od 2007 r. skłusowano 134 jelenie i 65 saren. W ostatnim 5-leciu obserwuje się tendencję spadkową kłusownictwa dzików i lisów. Ofiarami nielegalnego procederu padają też wilki i pojedyncze osobniki łosia, borsuka, bobra, kuny i szakala złocistego. Likwidowane są rozmaite narzędzia kłusownicze, wśród których prym wiodą wnyki, których było w lasach prawie 5,5 tys. Popularność wnyków zdaje się maleć, gdyż w pierwszych latach analizowanego okresu było ich każdorazowo ponad 600 lub 500, a z biegiem lat około 300, aż do 2020 r., kiedy zlikwidowano w lesie 146 narządzi. Zdecydowanie mniej rozpowszechnione i nieobserwowane od 2014 r. są sidła. Incydentalnie w podkarpackich lasach pojawiają się potrzaski lub używana jest nielegalnie broń palna, kusze, klatki, sieci i inne przyrządy do odłowu zwierząt. Straży Leśnej udało się wykryć w ciągu ostatnich 13 lat łącznie 37 sprawców. - W 2008 roku na terenie Nadleśnictwa Brzozów znaleziono potężny potrzask, którego średnica szczęk wynosiła 60 centymetrów, waga około 35 kilogramów, a jego całkowita długość prawie 140 centymetrów – przypomina Wojciech Zajdel, specjalista ds. ochrony mienia RDLP w Krośnie. - Do jego naciągu potrzebna jest siła około 70 kilogramów, zaś uderzenie zwolnionych szczęk może złamać nogę człowiekowi. Pułapka służyła prawdopodobnie do odłowu grubej zwierzyny - jeleni i dzików. Jej konstrukcja nie dawała szans nawet niedźwiedziowi. Edward Marszałek, RDLP w Krośnie

fot. www.lasy.gov.pl

GROŹNE STRZAŁY W LESIE Leśnicy z Nadleśnictwa Dwukoły (RDLP w Olsztynie) pomogli w odnalezieniu nielegalnej broni palnej oraz zatrzymaniu mężczyzn, którzy jej używali. Do niecodziennego zdarzenia doszło w ostatni poniedziałek, 15 lutego, na terenie leśnictwa Narzym. Podczas pracy w terenie leśniczy usłyszał huk powtarzających się wystrzałów, przypominających strzały z broni palnej. Po ustaleniu, że w okolicy nie odbywają się polowania, zawiadomił o zdarzeniu Straż Leśną. Strażnicy przyjechali na miejsce w asyście policji. W działania włączyli się również leśnicy oraz członkowie miejscowego koła łowieckiego. Strażnicy oraz policja i myśliwi zaczęli sprawdzać pobliski las. Dwóch napotkanych w lesie mężczyzn, podczas próby wylegitymowania, zaczęło uciekać. Zalegający śnieg pomógł służbie leśnej odnaleźć ukrytą broń. Okazało się, że pod warstwą śniegu ukryto karabin wojskowy typu Mauser wraz z amunicją. Leśnicy, podążając po śladach, uniemożliwili podejrzanym ucieczkę samochodem. Przeprowadzona obława doprowadziła do ujęcia sprawców. Zostali oni przekazani w ręce policji. Podczas dalszych czynności ustalono, że zatrzymane osoby nie posiadały uprawnień do posiadania i posługiwania się zabezpieczoną bronią. Policja kontynuuje czynności, które mają ustalić, czy zabezpieczona broń nie służyła do kłusownictwa oraz popełnienia innych przestępstw. Paulina Radzka, Nadleśnictwo Dwukoły

fot. www.lasy.gov.pl

ANTONIN ODTWARZA SADY

ŚNIEG - PIĘKNY, NIEBEZPIECZNY

W tym roku odbyła się trzecia edycja akcji mającej na celu ratowanie starych odmian drzew owocowych występujących na terenie Nadleśnictwa Antonin. Do projektu odtwarzania sadów w Nadleśnictwie Antonin wybrano drzewa rosnące na terenie leśnictw: Jerzówka, Kałkowskie, Klady, Krupa, Mariak i Strugi. Udało się zebrać ponad 400 sztuk pędów, dzięki którym możliwe będzie uzyskanie młodych drzewek owocowych. Warto wyjaśnić, że niektóre gatunki drzew owocowych, w tym jabłonie, są sadzone w lasach, a te rosnące są pozostawiane i otaczane opieką przez leśników. Stanowią bowiem tzw. domieszkę biocenotyczną, niezwykle cenną dla środowiska leśnego. Podobnie jak w latach 2017 i 2019 zostały pobrane zrazy (jednoroczne pędy ścięte z drzew matecznych) z wartych zachowania, ze względów jakościowych i smakowych, egzemplarzy. Zdecydowaną większość stanowiły jabłonie, jednak udało się pozyskać także zrazy gruszy, śliwy i czereśni. Do szczepienia najlepiej nadają się zdrowe pędy o długości 40-60 cm, wyrosłe na obwodzie korony drzewa, posiadające co najmniej 3 pąki. Najlepszym okresem zbioru zrazów jest zima. Pobrane zrazy zostały przetransportowane do Arboretum Leśnego im. Prof. S. Białoboka w Stradomii, gdzie będą zaszczepione na wyhodowanych wcześniej podkładkach. Cały proces będzie trwał do jesieni. Przed leśnikami z Nadleśnictwa Antonin długi miesiąc oczekiwania na sadzonki i kilka lat na pierwsze efekty w postaci owoców. Szczepy z poprzedniej edycji wspaniale się przyjęły, teraz mamy nadzieję, że i ta edycja zakończy się powodzeniem! Magdalena Orzechowicz, Maciej Duda

Mokry, długo zalegający na gałęziach drzew śnieg lub przymarzający warstwami deszcz może przyczynić się do powstawania szkód w lesie. To zjawisko to okiść, która powoduje przechylanie, łamanie gałęzi lub całych drzew. W końcu w pilskich lasach pojawił się śnieg na dłużej niż kilka godzin. Ma to swoje dobre strony, ponieważ w przypadku nadejścia mrozów ochrania rośliny i młode sadzonki na szkółkach leśnych przez zamieraniem. Pokrywający powierzchnię ziemi i roślin śnieg o wiele lepiej nasyca wodą glebę niż deszcz. Jednak mokry śnieg przyklejający się do gałęzi, zwłaszcza drzew iglastych może powodować odchylenie od osi pionowej pni, łamanie się gałęzi, a nawet powalać całe drzewa. Oblepianie gałęzi przez śnieg to okiść. Jest szczególnie niebezpieczna w okolicach zera stopni, kiedy deszcz zamarza, a śnieg „otulający” gałęzie i pnie drzew staje się dla nich ciężarem. W lesie można zaobserwować drzewa przechylone w kierunku ziemi. Drzewo złamane przez śnieg to śniegołom. Najbardziej narażone na przewrócenie się pod ciężarem śniegu są drzewa w fazie młodnika lub tyczkowiny, czyli w wieku od 10 do 40 lat. Drzewo, które w wyniku opadów białego puchu przewróciło się razem z korzeniami to śniegował. W tym przypadku cierpią najbardziej drzewa z dużymi koronami i stosunkowo małymi systemami korzeniowymi. Ciekawostką jest to, że bardziej narażone na uszkodzenia od śniegu są pojedyncze drzewa, które nie mają wsparcia sąsiadów. Te rosnące w zwarciu mogą dłużej opierać się pod naporem śniegu. Czasami jest tak wiele białego puchu, że potrafi on swoim ciężarem powalić całe drzewostany albo powyginać młode drzewka w młodnikach. Wtedy mówimy o szkodach od okiści. Na razie śnieg jest świeży i nie jest go aż tak dużo, by powodować szkody od okiści. Jeśli jednak będzie padać przez kilka dni z rzędu, podczas bezwietrznej pogody, i spadnie ok. 0,5 m białego puchu, to może się zrobić niebezpiecznie. W czasach, gdy okiść stanowiła duże zagrożenie dla lasów stosowano śmigłowce do strząsana śniegu z koron drzew. Zawsze chętnie zapraszamy wszystkich do lasu, ale należy pamiętać, że kiedy drzewa są bardzo mocno oblepione śniegiem, mogą stanowić zagrożenie. Nie powinno się też wchodzić na zamarznięte zbiorniki wodne, bo przysypany śniegiem lód może być bardzo cienki. Wystarczy być czujnym, obserwować otoczenie i nie zbliżać się do oblepionych śniegiem drzew. Jeśli będziemy korzystać z lasu rozsądnie to możemy się w nim doskonale bawić: jeździć na sankach, zrobić bitwę na śnieżki czy morsować w leśnych jeziorkach. Śnieżna zima to też doskonały moment na naukę rozpoznawania tropów zwierząt.

fot. arch. Nadleśnictwo Antonin

Dominika Nadolna, RDLP w Pile

BIELIK W PTASIM SZPITALU Ostatni weekend leśnikom z Nadleśnictwa Zaporowo przebiegał pod znakiem ratowania bielika. Ranny drapieżnik już jest bezpieczny w ptasim szpitalu. W niedzielę do leśniczego leśnictwa Braniewo Andrzeja Gawrona zadzwonił mieszkaniec z osady nad Zalewem Wiślanym. Mężczyzna zauważył na swoim polu bielika z rannym skrzydłem. Poturbowanego ptaka złapał pracownik Nadleśnictwa Zaporowo Antoni Czyż wspólnie z właścicielem terenu. Jak się okazało pacjent miał mocno uszkodzone skrzydło, ale też brak jednego oka. To wyjątkowy przypadek, że udało mu się przeżyć w naturze. Ranny bielik został zawieziony do Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Dzikich w Bukwałdzie pod Olsztynem, gdzie zbadała go weterynarz. Od razu trafił też do tzw. ptasiego szpitala. Dzięki empatii ludzkiej oraz szybkiemu działaniu zaporowskich leśników ten piękny ptak przeżył dosłownie swoją walentynkową przygodę. W ubiegłym tygodniu leśnicy dwukrotnie ratowali ranne bieliki. Pracownicy leśnictwa Gałęzowo, jednego z terenu Nadleśnictwa Bytów (RDLP w Szczecinku), zauważyli rannego bielika. Ptak leżał w pobliżu drogi. Prawdopodobnie birkut, bo tak brzmi regionalna nazwa bielika, żerował na padlinie w pobliżu drogi, spłoszył się i uderzył w ciężarówkę. Leśnicy przewieźli skrzydlatego drapieżnika do ośrodka dla ptaków drapieżnych. Zapewniają, że będę informować o dalszych losach bielika. Ranny bielik trafił do Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Drapieżnych Dżawat na terenie Nadleśnictwa Warcino (RDLP w Szczecinku). Natomiast bardzo wyziębiony i osłabiony bielik trafił do Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Drapieżnych w Nadleśnictwie Olsztyn. Ptaka uratowali mieszkańcy Spręcowa oraz leśnicy z Nadleśnictwa Olsztyn. opr. Mariusz Trubalski

Fot. M. Szpiech