RDLP Kraków
EKOPanorama 5
Nadleśnictwo Miechów
N
adleśnictwo Miechów o zasięgu terytorialnym 176,5 tys. ha położone jest w północnej części województwa małopolskiego. Powierzchnia Nadleśnictwa wynosi 11604,5 ha, w tym grunty leśne stanowią 11295,9 ha. Silnie zróżnicowany pod względem rzeźby obszar Nadleśnictwa o wysokości 200-470 m n.p.m, reprezentuje Wyżyny Miechowską i Olkuską oraz Garb Wodzisławski, Płaskowyż Proszowicki i Kotlinę Sandomierską. Na całym obszarze dominują żyzne gleby wytworzone z lessów, głównie gleby brunatne i płowe (76%), a także rędziny (16%). Pozostałe typy gleb tj. bielicowe, deluwialne, rdzawe i murszowe zajmują 8% powierzchni leśnej. Urodzajne gleby sprawiły, że obszar Nadleśnictwa to teren typowo rolniczy. Lasy wskutek rozwoju rolnictwa utrzymały się głownie w miejscach o płytszych glebach lub fragmentach terenu o dużych spadkach gdzie rolnicze wykorzystanie gruntów byłoby nieopłacalne albo niemożliwe. Dlatego obszar Nadleśnictwa charakteryzuje się dużym rozproszeniem (141 kompleksów leśnych o średniej wielkości około 95ha) oraz niską lesistością nie przekraczającą 9%. Mała lesistość sprawia, że lasy stanowią bardzo ważny element krajobrazu i poza produkcją drewna pełnią wiele nieocenionych funkcji, w tym na zboczach jarów i parowów glebochronną, w zlewniach cieków wodnych retencyjną, w całym obszarze mają niebagatelny wpływ na klimat, a także są miejscem rekreacji i wypoczynku. Na gruntach Nadleśnictwa położonych jest 10 rezerwatów przyrody o łącznej wielkości 121,2 ha, co stanowi 1,04% jego powierzchni leśnej. Cztery z nich to rezerwaty leśne, cztery to rezerwaty stepowe chroniące charak-
Nadleśnictwo Nowy Targ
N
adleśnictwo Nowy Targ, położone na południowym krańcu województwa małopolskiego, zarządza mieniem Skarbu Państwa na obszarze 5200 ha oraz nadzoruje gospodarkę leśną w lasach prywatnych na powierzchni 4600 ha. Atrakcją przyrodniczą terenu jest znaczne zróżnicowanie siedlisk – od rozległych torfowisk Kotliny Nowotarsko – Orawskiej po buczynę karpacką i fragmenty świerczyn w reglu górnym na stokach Babiej Góry i Policy. Nadleśnictwo, w latach 2013–2015, uczestniczyło w realizacji programu „małej” retencji górskiej. Celem zaprojektowanych obiektów było zminimalizowanie skutków naturalnie występujących zjawisk, takich jak susze czy lokalne intensywne wezbrania strumieni i potoków. Niewielkie inwestycje, w pobliżu źródeł rzek wykonano przy użyciu naturalnych, przyjaznych środowisku metod przyrodniczych i technicznych. W ramach projektu na terenie Nadleśnictwa wykonano 4, oraz rozbudowano 2 istniejące zbiorniki wodne, które łącznie są w stanie zmagazynować 8 000 m3 wody. Dzięki nim nastąpiło spowolnienie i wyrównanie odpływu wód z terenów źródliskowych, ograniczenie skutków suszy w terenach leśnych oraz zwiększenie różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych. Powstały bowiem atrakcyjne miejsca bytowania wielu gatunków roślin i zwierząt. Przeprowadzono również renaturyzację cieku w zlewni potoku Białego w Zubrzycy Górnej. Zgodnie z projektem przebudowano 4 mostki, wykonano 4 przepusty i 2 brodoprzejazdy oraz zabudowano kaszycami potok na długości ok. 300 m. W ramach programu podjęto także działania zmierzające do zachowania właściwych warunków wodnych w rezerwacie torfowiskowym Bór na Czerwonem.
terystyczne dla Wyżyny Miechowskiej murawy kserotermiczne, a dwa to rezerwaty florystyczne. W stepowym rezerwacie „Wały” występuje najliczniejsza w Polsce populacja dziewięćsiłu popłocholistnego. W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa znajdują się także trzy Parki Krajobrazowe i 23 obszary Natura 2000 ( w tym 10 na gruntach Nadleśnictwa). Na bardzo żyznych glebach w zdecydowanej większości wykształciło się siedlisko lasu wyżynnego (97,5%), jednego z najżyźniejszych siedlisk leśnych, dla którego charakterystyczne jest bogactwo runa oraz różnorodność składu gatunkowego drzewostanów. Występują tu wszystkie lasotwórcze gatunki drzew: dęby, buki, sosny i brzozy. W domieszkach dominują jawor. klon, lipa, grab, jesion i olcha. Gatunkiem zajmującym największą powierzchnię Nadleśnictwa jest dąb – 29,7%, a następnie sosna – 26,5%, buk 21,5%, brzoza - 5,5%, modrzew - 5,1%, jodła 1,7%, topola – 1,6%, grab – 1,3%, jesion – 1,0%. Pozostałe gatunki tj. świerk, klon, wiąz, lipa, olcha, robinia i osika zajmują łącznie 6,1% powierzchni nadleśnictwa. Działalność człowieka doprowadziła do obniżenia poziomu lustra wody na kopule torfowiska, nastąpiła zwiększona sukcesja drzew oraz zanik roślinności torfowiskowej. Aby przeciwdziałać tym negatywnym procesom zaprojektowano i wybudowano wzdłuż rowu oddzielającego pobliskie lotnisko od rezerwatu drewniano-ziemną groblę. Grobla ta, odługościok.80mprzyczyniasiędoograniczeniaodpływuwody z torfowiska, zwiększa retencję i stwarza szansę na odtworzenie torfowiska w jego poeksploatacyjnej części. Dla ochrony torfowiska, w celu spowolnienia powierzchniowego spływu wody, zbudowano także zastawki na starych, powstałych na przełomie XIX i XX wieku rowach. Wszystko to służy przywróceniu cennym przyrodniczo terenom bezodpływowego charakteru, czyli stworzeniu środowiska optymalnego dla torfowisk. Wykonane inwestycje zwiększyły ilość retencjonowanej wody w ściółce i glebie leśnej oraz przyczyniły się do ograniczenia szkód spowodowanych podtopieniami i gwałtownymi wezbraniami potoków górskich. Podejmowane przez leśników różnorodne działania, m. in. z zakresu zwiększenia retencji są wyrazem dbania o zasoby leśne, aby zachować je w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń.