021213 g

ΓΙΟΧΑΝ ΣΕΜΠΑΣΤΙΑΝ ΜΠΑΧ (1685-1750) Ο Γιόχαν Σεμπάζηιαν Μπαχ ήηαλ Γεξκαλόο ζπλζέηεο θαη νξγαλίζηαο ηεο πεξηόδνπ Μπαξόθ. Υπήξμε αλακθηζβήηεηα ν ζπλζέηεο απηήο ηεο πεξηόδνπ θαζώο θαη έλαο από ηνπο ζπνπδαηόηεξνπο ηεο ηζηνξίαο ηεο δπηηθήο κνπζηθήο. Τα πεξηζζόηεξα από 1000 έργα ηνπ πνπ έρνπλ δηαζσζεί σο ηηο κέξεο καο, ελζσκαηώλνπλ ζρεδόλ όια ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζηπι Μπαξόθ, ην νπνίν θαη απνγεηώλνπλ ζηελ κέγηζηε ηειεηόηεηά ηνπ. Παξόιν πνπ δελ εηζάγεη θάπνηα λέα κνπζηθή κνξθή, εκπινπηίδεη ην γεξκαληθό κνπζηθό ζηπι ηεο επνρήο κε κηα δπλαηή θαη εληππσζηαθή αληηζηηθηηθή ηερληθή, έλα θαηλνκεληθά αβίαζην έιεγρν ηεο αξκνληθήο θαη κνηηβηθήο νξγάλσζεο, θαη ηελ πξνζαξκνγή ξπζκώλ θαη ύθνπο από άιιεο ρώξεο, ηδηαίηεξα από ηελ Ιηαιία θαη ηε Γαιιία. Τα έξγα ηνπ θαιύπηνπλ έλα επξύ θάζκα από ηελ νξγαληθή κνπζηθή (έξγα γηα ηζέκπαιν, εθθιεζηαζηηθό όξγαλν, θνληζέξηα) σο ηελ θσλεηηθή κνπζηθή (νξαηόξηα, ιεηηνπξγίεο, πάζε, θαληάηεο, θ.α.). Ωο ραξαθηεξηζηηθά έξγα ηνπ Μπαρ κπνξνύλ λα αλαθεξζνύλ ηα Καηά Μαηθαίον Πάθη, ηα «Βραδεμβούργια Κονηζέρηα» νη δύν ηόκνη ηνπ «Καλώς Σσγκεραζμένοσ Πληκηροθόροσ» θαη ε «Τέτνη ηης Φούγκας». Οκάδα εκπεηξνγλσκόλσλ θαηάθεξε λα αλαδεκηνπξγήζεη ςεθηαθά ην πξόζσπν ηνπ Γεξκαλνύ ζπλζέηε . Με βάζε απηό, ν Μπαρ ήηαλ έλαο παρνπινύηζηθνο θύξηνο κε αξαηά καιιηά. Τελ πξώηε ηνπ κνπζηθή εθπαίδεπζε έιαβε από ηνλ παηέξα ηνπ ζην Άηδελαρ θαη ζηε ζπλέρεηα από ην κεγαιύηεξν αδειθό ηνπ. Τν 1699 ν Μπαρ ζπλέρηζε ηηο ζπνπδέο ηνπ ζην Λύλεκπνπξγθ ζπκκεηέρνληαο ζηε ρνξσδία ηεο ζρνιήο θαη ηειεηνπνηώληαο παξάιιεια ηηο γλώζεηο ηνπ ζην Εθθιεζηαζηηθό Όξγαλν. Τν 1703, κόιηο 18 ρξόλσλ, πξνζειήθζε σο βηνινλίζηαο ζηελ Απιή ηνπ δνύθα ηεο Βατκάξεο θαη κεξηθνύο κήλεο αξγόηεξα αλέιαβε ηε ζέζε ηνπ νξγαλίζηα ζηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Βνληθάηηνπ ζην Άξλζηαλη. Τν 1707, ύζηεξα από δηαγσληζκό, πήξε ηε ζέζε ηνπ νξγαλίζηα ζηελ Εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Βιαζζίνπ ζην Μπιράνπδελ, κνπζηθό θέληξν θαη έδξα δηάζεκσλ κνπζηθώλ. Μεηά από έλα ρξόλν εγθαηαζηάζεθε ζηε Βατκάξε, αλαγλσξηζκέλνο γηα ηηο θαηαπιεθηηθέο ηνπ εθηειέζεηο ζην Όξγαλν.

Τν 1718 εγθαζίζηαηαη ζηελ Απιή ηνπ Καίηελ, όπνπ ε αδηαθνξία πνπ ππήξρε γηα ηε θσλεηηθή κνπζηθή, αλάγθαζε ηνλ Μπαρ λα αζρνιεζεί κε ηε ζύλζεζε ελόξγαλεο κνπζηθήο θαη ηελ ηειεηνπνίεζε νξηζκέλσλ νξγάλσλ ζηνλ κεραληζκό, ην θνύξδηζκα θαη ηελ ηερληθή εθηέιεζεο. Τν πξώην κέξνο ησλ ζπλζέζεσλ, πνπ απνηέιεζαλ ην «Καλά ζσγκεραζμένο πληκηροθόρο» (24 πρελούδια και 24 θούγκες), γξάθηεθε ζην Καίηελ, καδί κε ηηο Αγγιηθέο θαη ηηο Γαιιηθέο ζνπίηεο. Η έιιεηςε εθθιεζηαζηηθνύ Οξγάλνπ ζηελ Απιή ηνπ Καίηελ θέληξηζε ηε θαληαζία ηνπ Μπαρ θαη ζηελ πεξίνδν απηή αλήθνπλ νη πεξίθεκεο Σνλάηεο θαη Παξηίηεο γηα ζόιν βηνιί, νη Σνπίηεο γηα βηνινληζέιν θαη ηα 6 Βρανδεμβούργεια Κονηζέρηα. Ο Μπαρ εγθαηέιεηςε ην Καίηελ, ην 1723, πξνθεηκέλνπ γα δηαγσληζηεί ζηε Λεηςία γηα ηελ θαηάιεςε ηεο ζέζεο ηνπ θάληνξα ζηελ εθεί Εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Θσκά. Τειηθά, θαηέιαβε ηε ζέζε απηή, πνπ επί δπν πεξίπνπ αηώλεο ηελ θαηείραλ δηαπξεπείο κνπζηθνί θαη ε νπνία κπνξνύζε λα ζεσξεζεί, αθόκα θαη από θνηλσληθή άπνςε, ην απνθνξύθσκα ηεο ζηαδηνδξνκίαο ελόο κνπζηθνύ. Σηε Λεηςία, εθηόο από ζύληνκεο δηαθνπέο, ν Μπαρ έκεηλε έσο ην ζάλαην ηνπ. Απηή είλαη ε πην θνπηαζηηθή θαη πην έληνλε πεξίνδνο ηνπ ζπλζέηε, ππνρξεσκέλνπ, από ηε ζέζε ηνπ, λα αζρνιείηαη κε πνιιά πξάγκαηα (ζρνιή κνπζηθήο, θνληζέξηα, ζύλζεζε λέσλ κνπζηθώλ έξγσλ). Καιεζκέλνο ην 1747 ζην Πόηζληακ από ηνλ Φξεηδεξίθν Β', απηνζρεδίαζε κε εμαηξεηηθή επηηπρία πάλσ ζ' έλα ζέκα πνπ ηνπ έδσζε ν ίδηνο ν Φξεηδεξίθνο, ζηνλ νπνίν ν Μπαρ αθηέξσζε θαηόπηλ ην έξγν ηνπ «Μοσζική προζθορά». Σηα ηειεπηαία ρξόληα ηεο δσήο ηνπ, έγξαςε ην κλεκεηώδεο έξγν «Η ηέχνη ηης θούγκας», κηα εμαηξεηηθή ζύλζεζε πνπ έκεηλε αηειήο εμαηηίαο ζνβαξήο αξξώζηηαο ησλ καηηώλ ηνπ. Ύζηεξα από δπν ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο πνπ απέηπραλ, αιιά πξνθάιεζαλ ζνβαξέο βιάβεο ζε νιόθιεξν ηνλ νξγαληζκό ηνπ, ν Μπαρ πέζαλε από απνπιεμία. Επέδεζαλ γηα πνιιά ρξόληα, ε δεύηεξε ζύδπγνο, 6 γηνη θαη 4 θόξεο από ηα 20 παηδηά πνπ είρε θέξεη ζηνλ θόζκν κε ηνπο δπν γάκνπο ηνπ (ηε Maria Barbara θαη ηε ζνπξάλν Anna Magdalena). Η κλήκε ηνπ Μπαρ ηηκάηαη από ηηο Λνπζεξαληθέο εθθιεζίεο ζηηο 28 Ινπιίνπ.