ΣΧΕΣΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ Όπως φαίνεται από πολλές πηγές, ο Μωάμεθ ο Πορθητής έδωσε στον Πατριάρχη Γεννάδιο ένα «βεράτιο» (=διάταγμα), με το οποίο παραχωρούσε τα πρώτα προνόμια στο οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο δεν σώθηκε, όπως δεν σώθηκαν κι άλλα μεταγενεστέρων χρόνων, που αποτελούσαν το corpus των προνομίων της Εκκλησίας.
1. Πολιτικά προνόμια: Ο σουλτάνος ύψωσε το κύρος του Πατριάρχη – που ήταν φανατικός ανθενωτικός – με την παραχώρηση πολλών εξουσιών, για ν’ αποτρέψει την ένωση των δύο Εκκλησιών. 2. Διοικητικά προνόμια: Οι Οθωμανοί δεν διέθεταν ασκημένη υπαλληλία. Γι’ αυτό την πολιτική και θρησκευτική διαποίμανση των υποδούλων χριστιανών ανέλαβε ο Πατριάρχης, που ήταν υπόλογος έναντι του σουλτάνου. 3. θρησκευτικά προνόμια: Το Κοράνι επέτρεπε στους λαούς της Βίβλου (Χριστιανούς. Εβραίους) την ελεύθερη άσκηση της λατρείας. Το δίκαιο του «αμάν», που είχε διαμορφωθεί κατά τον 8o αιώνα, παρείχε προστασία στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς, που είχαν υποταχθεί με τη θέληση τους.
Οι σχέσεις που επικρατούσαν μεταξύ του οικουμενικού πατριάρχη και των τούρκων ήταν σχέσεις ισορροπίας και συμφέροντος και από τις δύο πλευρές διότι, παρόλο που είχαν αρκετές διαφορές, παράλληλα εξυπηρετούσαν ο ένας τον άλλον. Έτσι, οι τούρκοι άφησαν τη διοίκηση των υποδουλωμένων χριστιανών στον πατριάρχη ο οποίος ήταν υπόλογος σε αυτούς γιατί διέθετε τη γνώση της διοίκησης των χριστιανών πράγμα που ήξεραν οι Τούρκοι. Οι χριστιανοί μέσω της διοίκησης κατάφεραν να διατηρήσουν την ελληνική γλώσσα, την χριστιανική θρησκεία, τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Πέτρος Κακουλλής Βάλια Αντωνοπούλου Βαλεντίνα Σωτηροπούλου Έλενα Μαλέλη