2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
Aldizkari honetan 2017. urteko jarduera esanguratsuenak berrikusiko ditugu, hasi berri den urte honi keinu eginez. Izan ere, Burdina itsasora. Mea itsasontziratzeko paisaiak Bizkaian erakusketa 2018ko martxoaren 31ra arte luzatu dela aditzera eman nahi dizuegu. Aukera ederra oraindik ikustera etorri ez diren bisitarientzat! Gainera, lehenengo hiruhilabete honetan erakusketaren edukiekin erlazionatutako jarduera eta bisita bereziak burutuko ditugu. Gernikako itsasadarrean induskatutako Urbietako ontzi-hondakinaren inguruko azalpenak emango dizkigute, burdinaren garraioari lotutako tokiak kokatu eta antzemateko Bilboko itsasadarrean barrena nabigatuko dugu, itsasaldeko PobeĂąa eta Kobaroneko meatzaledera hurbilduko gara...
BISITARIAK :) Museoaren bisitariek -18.000 inguru 2017an MuĂąatones Gaztelura eta El Pobal Burdinolara hurbildu zaizkigunakurtero prestatzen dugun jarduera programari zentzua ematen diote. Haiekin, daukagun ondarea zabaltzeko dugun ilusioa eta nahia partekatzeko aukera daukagu, momentu onez goazatzeaz gainera. Monumentu hauek bisita gidatuen bidez erakusten ditugu, honek bisitarien hurbiltasuna sentitzea errazten digularik. Azken urteotan, gure publikoari, gehiengoa Bizkaitarra, Erkidegotik kanpoko bisitari kopuru nabarmen bat gehitzen ari zaio, 20%-ra izatera iritsi arte 2017an.
MNE: GURE INDUSTRIA ONDAREA ALDARRIKATZEKO PARADA Maiatzean, Museoen Nazioarteko Egunean, Industri Ondare eta Herri Laneko Euskal Elkarteak egindako Euskal Industria Ondarea argazki erakusketa inauguratu genuen. Santi Yaniz argazkilariaren lan interesgarri honek, hain garrantzitsua den ondare honen altxor batzuk aditzera ematen eta bere paregabeko edertasunaz gozatzen lagundu digu.
Triano.ko meatze trenbidearen kargalekua .Marrazkia: Javier Gandarillas.
Burdina itsasora
2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
EGUNDOKO ESZENATOKIA 2017a zinemari bereziki lotutako urtea izan da El Pobalentzat. Burdinolak, errotak eta ingurune natural ederrak, museo honek duen irakasgarritasun didaktikoaz haratago doan erakargarritasuna sortzen dute. Leku hauek duten gogorarazte gaitasuna eta beste toki edo garai batzuetako eszenatoki bihurtzeko duten aldakortasuna jakina da. Aurten inoiz baino gehiago egiaztatu ahal izan dugun xarmangarritasuna. 2017an, El Pobal oso bestelakoak izan diren ikusentzunezko obrak filmatzeko testuinguru baliagarria izan da. Besteak beste, Innobasque agentziaren 10. urteurreneko Bat egizu Berrikuntzarekin bideo korporatiboa kasu. Basque Films ekoiztetxearen iragarkia, EITBko Vasconia sail dokumentalaren atal bat, Hortzmuga konpainiak antzeztutako Bilboko Udalaren Olentzero eta Mari Domingi laburmetrai saila dira beste adibide batzuk. Eta, lehenengoz, Burdinola Paul Urkijok zuzendutako Errementari luzemetraiaren plato izan da urtarrila osoan zehar. Lehen emanaldia zinemetan datorren martxoan izango da, pasa den azaroan Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 28. Astean publikoaren saria jaso ostean.
ARGAZKILARIEN LILURA Gure bisitariak ere ohartzen dira museo honen potentzial estetikoaz, askok barnean duten artistaren bidez esploratzeari ekiten diotelarik. El Pobal Burdinolara hurbiltzen den publikoaren artean gero eta ohikoagoa da instalaziozioen, martxan jartzen den makineriaren, sutegiko forja lanaren eta xehetasunez erraminta bildumaren argazki eta bideoak ateratzea. Gustoko dugu hona hurbiltzen diren pertsona gehienek ateratzen dituzten argazki eta bideoak gurekin konpartitzea, irudiok gure sareen bidez edo, buletin honetan esaterako, hedatzen saiatuz. Ezkerreko hirurak (goitik behera) Santiago García Villegas, Iván Rodríguez Cortés eta Javier Canoren obra dira. Lan hauek ikuspuntu desberdina ematen digute, museoaren edukiak egunez egun berraurkitzen lagunduz.
2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
ONDAREA TXANGOZ TXANGO El Pobaletik irten eta, hain aberatsa eta ezezaguna den, errotaburdinola multzo honekin erlazionatutako ondarea erakustea, gure museoaren izaeraren parte da. 2017an ere hainbat izan dira Bizkaian eta beste lurralde batzuetara antolatu ditugun ibilaldiak. Maiatzaren 27an Lea ibaiko paisaia industriala ezagutu genuen, Gizaburuagatik Lekeitiora bidean, Amaia Apraiz, Jose Mª Izaga eta Ainara Martínezen eskutik. 2. edizio honen arrakastak 2018ko udarako hirugarren bat prestatzera bultzatu gaitu. Arkeologi Museoarekin izandako elkarlanak aurten Gipuzkoara eraman gaitu, non irailaren 16an Manu Izaguirrerekin Aiako Agorregi Burdinolan izan ginen, eta Zarautzerako bidea hartuz Molla Arri kargalekua eta Santa María la Real nekropolia miretsi genituen.
ETXEAN JOLASEAN El Pobaleko ingurune natural harrigarria erabiltzen dugu—ibaiak berak mugatua, zuhaitz espezie anitzekin, banbu baso exotikoa besteak beste– bisitari gazteenei eta beraien familiei zuzendutako tailerrak baliabide gisa gauzatzeko. Apirilaren 22an, Xabier Armendariz argazkilariak haurrentzako argazkigintza Masterclasseko partaideak bere sormenezko ibilbidean gidatu zituen. Tailer honetan ateratako argazkiekin eskolei zuzendutako gure azken jarduera foiletoa irudiztatu dugu. Barbadun ibaiko esploratzaileak tailerrarekin, maiatzaren 21ean, ibaian gora paseo dibertigarri bat igaro genuen familiartean, Eusko Jaurlaritzaren Ibaialde ingurumen programan parte hartzeko ur laginak jasoz.
PIEZA ESANGURATSUA Ekainean, Burdinolako 13. urteurrena, erakusketaren El Pobaleko gurpil hidraulikoari, euskal burdinola batetan martxan ibili zen azkenari, dagozkion bi panel berri gehitzeko bidea izan zen. Honela, museoan hain garrantzitsua den pieza honi buruzko informazioa aberasten da, zeina José Mª Izaga eta Jorge Solerrek duela urte batzuk gauzatutako azterketa zorrotz batetik atera den.
2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
BASOARI ESKAINITAKO EGUNA Aurten Ondarearen Europar Jardunaldiek Bizkaiko paisaia kulturalen sorreraren inguruan hausnartzera gonbidatzen gintuzten. Honen arira, historikoki basoaren eta burdinolen munduaren artean izan den erlazio estua erakutsi genuen egun batez. Gai honen maisu izan genuen, Euskadiko basoen historian aditua den Ă lvaro AragĂłn Ruano UPVko irakaslea. Luismak, baso lanetarako tresna tradizionala den aizkora bati forma eman zion sutegian. Ekitaldia amaitzeko, muskiztar aizkolari bikote batek ogibide honen erakustaldi bat eskaini zigun, publikoaren parte hartze aktiboa suspertuz.
PIEZA BAKOITZAK BERE HISTORIA Martxoan Euskal Kostaldeko Museoen Hilabetea ospatu genuen ekintza desberdinekin. Hauetatik, museoaren kanpoaldean kokatzen den eta gure bildumara erabat integratu den pieza berri bati buruzko Carlos Glaria etnografoaren mintzaldia nabarmendu nahiko genuke. Pieza, minerala garraiatzeko antzinako gurdi bat dugu, Carlosek berak Burdinolari dohaintzan eman diona. Mila esker!
IKAZKINA ETA TXONDORRA ZUZENEAN Gure ohiko erakustaldien egutegiaren beste ekintza bat, oletan burdina lortzeko erabiltzen zen erregaia, ikatza egur pusketatik abiatuz nola ekoizten zen bertatik bertara erakustea da. Baso eta Uraren Nazioarteko Egunean, lursailean bost zuhaitz berri landatzeaz gain, aukera izan genuen urteko lehen arte-txondorra ikusteko. Abenduan, Olentzero bitarte ikazkinaren bi bisitaldiak genituen prozesua errepikatzeko.
2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
MUÑATONES GAZTELUA
Apirilean ospatutako Monumentu eta Leku Historikoen Egunean, hasiera eman genion Muskizko Salazartarren Gazteluan gauzatzen ditugun bisitaldien denboraldiari. 23 eta 30 igandeetan egin genituen bisitaldiek 300 pertsona inguru elkartu zituzten. Maiatza eta urria bitartean, Gaztelua eskola taldeentzat irekitzen Gaztelutxiki tailerra eskainiz. Halaber, denbora tarte honetan elkarteek, talde kulturalek eta aisialdi taldeek hitzartutako bisitaldiak egiteko aukera dute. Maiz etortzen diren talde bereziak izaten ditugu, Gorabide elkarteko kideak eta udaleku taldeak esaterako, udan paraje eder honetaz gozatzen dutenak. Ekaina erdialdetik iraila erdialdera, igandero bisita gidatuak eskaini ditugu publiko orokorrarentzat. Denboraldia ixteko, urrian, OEJekin bat eginez haiek proposatutako Paisaia Bizia: kultura-paisaien eraikuntza Bizkaian lemapean, Juan Manuel González Cembellín historialariaren eskutik, Gazteluko urteko azken bisita izan genuen. Guztira, urte osoan zehar, 2.866 izan dira egundoko monumentu honetaz gozatu duten pertsonak.
III ERDI AROKO BIRSORTZE HISTORIKOA Muñatones Gaztelua lehen mailako Erdi Aroko kanpaleku bilakatu zen ekaineko 10 eta 11ko asteburuan. Adin orotako pertsonek –1.200 bat– gozatu zuten scriptoriuma, armamentu eta eguneroko bizitza tailerrekin, Erdi Aroko sukaldaritza erakustaldiarekin, zalduneria ariketekin, bai eta, gotorlekua erasotzeko guda itxura dibertigarri batekin. Hau guztia EAE, Nafarroa, Aragoi eta Kataluniako berrogei birsortzaileren ezagutza eta irrikari esker, bertaratu zirenekin euren zaletasuna partekatuz. Muskizko Udaletxeak eta Petronor enpresak ezin baliotsuagoa den laguntza eman digute topaketa hau antolatzeko.
2017 Buletina, 13 zk.
El Pobaleko Burdinola
GURE SPECIAL STARRING 2017
Santi Monreal Manu Izaguirre
Álvaro Aragón Ruano
Bittor Pascual Carlos Glaría
Natxo Landeta
Begoña Candina & Joaquín Cárcamo
Xabier Armendariz Jabi Puertas
Gaizka Basaldua & Company
Argibel Euba & Iñigo Olazabal Javier Gandarillas
Mari Bea & Olentzero
Luis Mª Galíndez
Taller del bosque a la ferrería José Mª Izaga
www.bizkaikoa.bizkaia.eus info@elpobal.com www.twitter.com/elpobal www.instagram.com/elpobal
Amaia Apraiz
Juanma G. Cembellín
Visita Asocide Euskadi Ainara Martínez Foro Dilentantes de Bilbao
www.facebook.com/ferreriaelpobal www.issuu.com/el_pobal www.pinterest.com/elpobal www.youtube.com/user/elpobal