cat al oni ĂŤ
I khoud v andel en
El CadĂ . Pi r i ne us .
www. c a t a l uny a . c om
Ni ets t or en. Bui t enber ei knet wer k.
EDITORIAL De natuur is eigenlijk altijd mooi. Ook als het stormt, of regent laat zij haar magie zien. Wandelen is een heerlijke bezigheid. Je maakt het hoofd schoon, je neemt de tijd om bij de dingen die je ziet stil te staan. Eindelijk. En je bent in beweging. Zolang je wilt, of hoe kort. En op het inspanningsniveau dat de voorkeur heeft. Je verrijken met nieuwe inzichten hoort ook bij wandelen. In de Catalaanse Pyreneee¨n wandelden wij de Fifth Lake etappetocht, gemaakt en aangeboden door echte natuurliefhebbers. Ze laten je hun ongekend mooie landschap zien, op een wijze die de natuur de natuur laat. Ze laten je zien e´n voelen hoe belangrijk de natuur is. Je wordt er onderdeel van. Op Madeira overvalt je een fascinerend landschap van gebergte en oceaan. Het eiland rijst letterlijk uit het water op, tot aan 1862 meter hoogte. Het klimaat doet de rest. Ondanks het bergachtige karakter kun je er ook comfortabel wandelen langs de levada s
waterkanalen , waarvan het eiland liefst 2000 kilometer heeft. Het hooggebergte van de Catalaanse Pyreneee¨n is indrukwekkend. Machtig, krachtig en inspirerend. De Catalaanse kant is minder bekend dan de Franse, maar biedt minimaal zoveel. Ook heeft het nog dat authentieke karakter dat in andere bergregio s soms verloren is gegaan. Wij laten u dit alles graag zien in de eerste uitgave van de Wereld van Wandelen. Want de natuur is magisch mooi en wandelen is een niets minder dan een geschenk.
Uw hoofdredacteur.
MADEIRA, HOOGGEBERGTE OMRINGD DOOR OCEAAN * GENIET IN DE BERGEN VAN DE VAL D’ARAN *
inhoud Editie 1 2014
EDITORIAL
4
MAGISCHE VIJFMEREN-WANDELTOCHT IN DE PRE-PYRENEEËN
5
MADEIRA, WANDELEN IN HOOGGEBERGTE OMRINGD DOOR OCEAAN
35
WANDELEN OP MADEIRA VOLGENS EIGEN-WIJZE REIZEN
63
NEDERLANDSE GASTVRIJHEID IN DE AUVERGNE
65
OVER DIT TIJDSCHRIFT KLIK HIER
ABONNEER JE GRATIS! KLIK HIER
DE FIFTH LAKE WANDELTOCHT IN DE CATALAANSE PRE-PYRENEEËN NEDERLANDSE GASTVRIJHEID IN DE AUVERGNE
WANDEL IN DE BERGEN: WAT NEEM JE MEE
67
GENIETEN IN HET GEBERGTE VAN DE VAL D’ARAN
73
WANDELROUTES EN -OPTIES IN CATALONIË
87
COLOFON
93
www.eigenwijzereizen.nl www.visitmadeira.pt
DE CATALAANSE PRE-Pyreneeën
Een afkeurende "neeeee!". Ik schrok, maar het bleek een alleszeggend moment tijdens onze wandeltocht met de naam ‘Fifth Lake’. Onze gids keurde het af dat ik een koe mijn appel wilde geven. Reden: het dier kon in de natuur zijn voeding vinden, en zou niet moeten leren dat het ook elders te krijgen is. De natuur de natuur laten. Hij had 100% gelijk. Precies dit is de essentie van het denken van de eigenaren van de gasthuizen die de Fifth Lake wandeltocht opzetten en hier terecht prijzen mee wonnen.
Amsterdam - Pyreneeen in 6,5 uur Met de prima dagelijkse verbinding op Barcelona die de ‘low cost’ luchtvaartmaatschappij Vueling biedt, in combinatie met een transfer, zijn we in hooguit 7,5 uur reizen in de Catalaanse Pyreneeën. Voor onze ogen ontvouwt zich een prachtig berggebied, waar een spel van groen, blauw, rots en lichtstralen het decor bepaald. Het ligt in de zogenaamde PrePyreneeën, pal ten zuiden van het Parc Nacional d’Aigüestortes i Estany de Sant Maurici, waar we onze Fifth Lake wandeltocht zullen maken. We strijken neer in Pobla de Segur, de startplaats van onze eerste wandeletappe van 19,5 kilometer.
Op ruim twee uur van Barcelona bevindt zich dit betoverende landschap De ‘El Cinque Llac’ - ‘Fifth Lake’ - wandeltocht bestaat uit 5 etappes Na elke route wacht ons een warm welkom in een gasthuis
El Cinquè Llac De Fifth Lake wandeltocht, ‘El Cinque Llac’ in het Catalaans, is samengesteld door de eigenaren van 5 gasthuizen in de regio. Elk gasthuis vormt het eindstation van een etappe. De makers hebben een kerndoel: een verantwoord en duurzaam actief toerisme bieden in de natuur die ze zo dierbaar is. Daarin gaan ze tot in de details. De bewegwijzering bestaat zo min mogelijk uit met verf beklede paaltjes of stenen. Het lunchpakket is een knapzak vol verse producten; de complete lunch - geen papieren verpakking van het pakket maar in een theedoek bijvoorbeeld-, geef je af in het volgende gasthuis. Fantastisch gedaan.
D e ro u t e w o rd t o n s v e e l a l g e w e z e n d o o r g e s t a p e l d e s t e n e n D e m a k e r s v a n F i f t h L a k e b e w e g w i j z e re n z o m i n m o g e l i j k m e t v e r f Zij willen waar mogelijk ‘de natuur de natuur laten’
Klimmen in de nazomerzon De etappes zijn voor de meeste wandelaars, die met een basisconditie, goed te doen. De langste etappe, de vierde van Les EsglĂŠsies naar Senterada, is 25 kilometer. Het is wel zaak ons goed te beschermen tegen de zon en voldoende drinken mee te nemen, omdat we de meeste delen van de dagelijkse tocht in de natuur wandelen. Heerlijk. De pauzes voor nemen we uiteraard op plekken met geweldig uitzicht op bergen en valleien.
Over de Pla de Corts vlakte, door de valleien van Vall Fosca en Manyanet Een glimp van het Fifth Lake vangen we op vanaf sommige toppen a l s w a s h e t e e n d ru p p e l w a t e r
Mooi ... La Vall Fosca vallei De tweede etappe is misschien wel de mooiste, al is kiezen haast onmogelijk. We klimmen op een haast onzichtbaar pad naar de top van Serraspina, een iconische plek voor hekserij (jawel, vandaar de naam van de etappe ‘De Heksensabbat van Serraspina’) in de Pallars regio. Nadat we het hek passeren dat twee graasgebieden scheidt, die van de Flamisell en Ancs, dalen we via de wonderschone Vall Fosca vallei naar Gramenet. In ons gasthuis het Casa Macianet in Beranui genieten we na met een zalig koud biertje.
Verlaten dorpen door het wegtrekken van bevolking H e t l e v e r t e e n u n i e k e t a f e re l e n o p
Goast town ... Deze bergregio heeft, net als de meeste andere, een sterke terugloop gezien van het aantal inwoners. In sommige gevallen leidde dat tot verlaten dorpen. Het dorpje Gramenet, sierlijk boven op een heuveltop, is een fascinerend voorbeeld hiervan. Hoe kun je hier weggaan, zou je zeggen.
Gastvrijheid Catalan style ‘Cuisine’ is één van de ‘kapstokken’ van de Fifth Lake tocht. Overdag spreken de benen, in de avond zorgt men met liefde en verve voor het inwendige van de wandelaar. Men serveert, afhankelijk van het seizoen, streekgerechten zoals Girella (een Catalaanse soort haggis), Palpís (gegrilde, gevulde lamspoot), en xisqueta-lam. En dat alles met gedroogde
worsten local-style, zoals de Xolís en Secallona, geflankeerd door een Tupí, de lokale gefermenteerde kaas. Al het geserveerde vlees is organisch, de honing van de imker, de jam uit eigen keuken; het is één ode aan de smaakpapillen. Maar ook het uitgebreide ontbijt dat we gesreveerd krijgen in Casa Parramon, is een feest. De wandelaarsmaag wordt
voorzien van energie voor de dag. Kleuren, geuren en smaken vechten om de eerste plek in ons bewustzijn. Ons 3-gangen(1!) lunchpakket wordt ludiek verpakt in een knapzak. Het is ons wel duidelijk. De accommodatie-eigenaren van de Fifth Lake wandeltocht schrijven gastheerschap met een heel grote G. Een feest.
Pittig leven, goed leven Hoewel wij ons bijkans in de hemel wanen, zo mooi is het hier, beseffen we ook dat het voor de mensen die hier wonen en werken flink aanpoten is. De natuur geeft veel, en vraagt er een inspanning voor terug. Op ĂŠĂŠn of andere wijze blijft men echter jaloersmakend ontspannen; van de lunch wordt in alle rust genoten alvorens men weer aan de slag gaat op het land.
Stilte en schoonheid Vanzelkfsprekend maken we kennis met het lokale koeienras, een kruizing van Catalaanse, Plaars en Pyreneeen koeiensoorten.Het is een rustig, vriendelijk edoch slagvaardig dier, volledig in staat om te overleven in het gebergte. Sereen kijken de dieren ons na als wij onze weg omhoog wandelen. Benieuwd of zij net zo van het uitzicht genieten als wij.
We k l i m m e n e e n t o t a a l h o o g t e v e r s c h i l v a n 6 4 9 5 m e t e r To t o p e e n m a x i m a l e h o o g t e v a n 1 5 5 7 m e t e r In totaal schat men Fifth Lake op 30 uur wandelen in
Hoogspanning De dalen worden doorkruist door hoge masten die electriciteitskabels dragen. Opvallend genoeg zijn de inwoners, ook de makers van de Fifth Lake tocht, oprecht blij met dit toch niet bepaald natuurlijke verschijnsel. De electriciteitsvoorziening van Barcelona komt uit deze regio, wat
de redding heeft betekend van de regio in economische zin. Complete families vonden namelijk werk in de industrie die dit voortbracht, en daarmee had men de boterham en met beleg. af, Gelukkig voor ons zijn de masten haast altijd uit het zicht, en overheerst voor ons ĂŠn voor de jagende gier de pure natuur.
Het is een reis door ongerepte natuur We e t e n v r u c h t e n v a n d e s t r u i k e n l a n g s h e t p a d De machtige gier zweeft laag en zoekt zijn prooi
Herderspaden Het is een mooi gevoel in de voetsporen te treden van de herders paden van weleer. We wandelen dezelfde als de heldhaftige mannen met hun schapen gebruikten. Als symbool krijgen we na de wandeltocht ‘’The Shepperd’s Crook’, de lange, hazelaarhouten wandelstok en het navigatiemiddel van de illustere herders van de Pre-Pyreneeen.
Fifth Lake tocht: je wordt gevraagd het landschap te respecteren Je laat niets achter en je respecteert het land van de boer S ’ a v o n d s s e r v e e r t m e n w a t d e l o k a l e n a t u u r v o o r t b re n g t
Gasthuizen, elk hun eigen verhaal De aankomst in het gasthuis is telkens een belevenis.Omdat ze zo verschillend zijn. Casa Battle is een echte boerderijwoning, nog alijd. Macianet heeft ook dat karakteristieke agrarische nog, maar biedt ook een geweldig uitzicht over de vallei. Parramon heeft dat ook, maar is duidelijk een boerderij die gemaakt is voor de omstandigheden in het hogere gebergte. Casa Churchill is bijna chique
zeker niet té. Hoewel het verwarmde kleine zwembad toch wel heel weldadig is voor onze vermoeide lijven. En het uitzicht hier is écht onbeschrijflijk mooi. Casa Leonardo is het meest levendig, met een heerlijke combinatie van lokaal café en prima restaurant in het dorpje Senterada. Niets minder dan een zalige plek, mede door die geweldig energieke eigenaresse Mireia. Ze is zwanger van de derde en maakt lange dagen, maar zit
vol levensvreugde en enthousiasme voor wat ze doet, serveert en maakt. Energie en passie, dat stralen onze gastheren en -vrouwen allemaal op hun geheel eigen wijze uit. De eigenaar van Berniu praat - als je wilt - uren over zijn streek en over natuurvriendelijk toerisme. Hij gaf ons aan dat wij de koeien niet mocht voeden; een levensles die blijft.
De totale wandeltocht is ruim 100 kilometer Soms pittig, over de hele goed te doen Dit magische landschap maakt ons intens gelukkig
The Fifth Lake De afdaling naar ‘The Fifth Lake’, het meer dat wij, soms slechts als een vlek vanaf grote hoogte, vervuld ons met melancholie. De wandeltocht nadert zijn einde. Het Fifth Lake draagt de naam meer van Montcortès. Een wit paard is onze gastheer als wij één voor één ons moment kiezen op de steiger van deze serene plek.
ALLES OVER ʻFIFTH LAKEʼ KLIK HIER
ALLES OVER CATALONIË KLIK HIER
Tekst: Don Muschter. Fotografie: Don Muschter, Catalan Tourist Board
WANDEL DE ﾊｻFIFTH LAKEﾊｼ KLIK HIER
INFO CATALAANSE PYRENEEﾃ起 KLIK HIER VLIEGEN NAAR DE PYRENEEﾃ起 KLIK HIER
GENIET VAN JOUW VRIJETIJD wereld voor
FIETSERS
de wereld van
WANDELEN
IAL SPECS EN FIET LBEURS DE WAN
-1 EDITIIE 2012
TEST BIKE:
TRAVELER 29 KOGA WORLD
UG AL * SA AR LA ND AN D * M IN HO PO RT SL ET FI OR EG IO D AN SL IT DU NI ET EN IN DE DO UR EL BE RA DW EG * GE
Info Wereld voor fietsers
VERGNE D: MADEIRA * DE AU GEBERGTE ÉN EILAN N * CATALAANSE PRE-PYRENEEËN D’ARA WANDEL IN DE VAL
Info Wereld van Wandelen
Zodra een nieuwe editie van de uitgave waarop u zich abonneert verschijnt, laten wij u dat per e-mail weten! U abonneert zich gratis en zonder enige verplichting op onze uitgaven.
A B O N N E E R J E G R AT I S !
: Parijs é Musémartue Jacq ndré A
A WORLD OF
CULTURE kunst verrijkt
de geest...
DAWSON BALLET: CHERKAOUI | BERLIJN - NATIONALE IN REIMS - ‘798’ IN PEKING IN F HO HN BA GER UR U HAMB GLORIE’ - PALAIS DU TA HERMITAGE: ‘GLANS EN
Info uitgave STEDEN!
Info A World of Culture
KLIK HIER abonneer je GRATIS op onze TIJDSCHRIFTEN !
www.vrijetijdmedia.nl
MADEIRA
WANDEL IN HOOGGEBERGTE OMRINGD DOOR DE OCEAAN
Fotografie: Don Muschter, Nuno Portela, Basja Chanowski.Tekst: Don Muschter.
We weten van het inlezen en foto s bekijken op het internet wat Madeira voor ons in petto heeft: niets minder dan hooggebergte letterlijk omringd door oceaan. En toch, als we het ter plekke ervaren, overvalt de immense schoonheid en dynamiek van het landschap ons. Het is een onwerkelijke combinatie. Maar toch is het waar. Madeira is berg en water. Het eiland vormt letterlijk de top van een bergmassief dat door vulkanische activiteit is gevormd. Het grootste deel hiervan bevindt zich onder water, tot een diepte van 4000 meter. Wandelen in een natuur die een diepe, diepe indruk op ons maakt.
Eiland van 2000 kms levada’s
Wandelen langs levada’s Op Madeira, 57 kilometer lang en maximaal 22 kilometer breed, bevindt 90% van het landschap zich boven de 500 meter. Het eiland rijst pal uit de oceaan. Toch biedt dit berglandschap een belevenis aan wandelpubliek van elk niveau. Dat komt mede door het netwerk van ‘levada’s’, de aangelegde waterkanalen over het eiland. Dit systeem zorgt voor de irrigatie van het zuiden vanuit het noordelijk deel, waarmee het water van
de vele bronnen in de bergen geleidelijk naar beneden wordt gevoerd. Soms door tunnels (zaklamp mee!), soms over paadjes met een angstaanjagend diepe afgrond aan de ene kant en de levada aan de andere, waardoor het wandelen spectaculair en spannend is. Deze routes kunnen echter eenvoudig vermeden worden en dan is het lopen langs deze schat aan irrigatiekanalen een comfortabele ervaring.
Hooggebergte, wolken en groen
Als een schilderij De vulkanische historie van Madeira creĂŤerde een natuur die betoverend is. Het eiland is een zinderend samenspel van opklimmend wolkendek boven een bergmassief van toppen en diepe dalen. De rijkdom aan water maakt het landschap groen en vol met vegetatie aan bloemen. Het weerbeeld kan binnen een afstand van 10 kilometer totaal verschillen: in Funchal keek onze gids 's avonds naar de ondergaande zon, terwijl wij in onze pousada in de bergen te maken kregen met een harde storm en regen. Madeira is een treffen met de natuur in zijn machtige vorm.
Water heeft zijn eigen wil
Het water bepaalt Madeira’s water, verleidt, betovert en beangstigd. Het speelt met ons. Geen enkele discussie mogelijk: het water bepaalt wat er gebeurt. EÊn blik op de machtige inslagen van de golven op de kust, en het is gezegd. De waterregen bij een tunnel brengt het kind naar boven; het laat zich niet makkelijk vangen in de fles. Het verkiest het shirt en de broek. Heerlijk.
De 25 Fonteinen
Er zijn vele schitterende wandelroutes uitgestippeld. De accommodaties en lokale tour operators bieden goede voorzieningen om in de buurt van de highlights te worden afgezet,of te wandelen met een gids. De wandelvakanties van het Nederlandse EigenWijze Reizen zijn ook ideaal om het eieland beleven. De ‘25 ‘fonteinen’ is zonder twijfel zo’n hoogtepunt. Het is inmiddels wel nogal een toeristische pleisterplek, maar een must niettemin. Een schitterende wandeleing, niet te moeilijk, brengt ons bij een toneel van een grote en (24?) kleinere watervallen. Het water van Madeira laat zich van zijn meest betoverende kant zien én bewonderen.
Ongekend mooi wandelen De 25 fonteinen zijn prachtig, echter op ons maakte de waterval die we, letterlijk, passeerden tijdens d wandeling langs de Levada do Folhadal, nog meer indruk. In een compleet verlaten vallei, direct na het doorkruizen van een lage en smalle tunnel van 400 meter lang, staarden we naar dit adembenemende cadeau van de natuur. Misschien gek om te zeggen, maar de herinnering aan dit moment maakt nog steeds emoties los bij ons. De tocht voerde ons, voorafgaand aan de waterval, door de São Vicente vallei. Geleidelijk, in 14 kilometer, klommen we 600 meter, tot de top bij Pináculo. Vanuit hier kijken we uit op de Ribera Brava vallei en op het centrale bergmassief waar de toppen van de Pico Areeiro (1817 meter) en Pico Ruivo (1861 meter) zich tonen. Op Madeira kun je op het hoogste niveau wandelen en bergsport bedrijven. Kliffen genoeg, klauteropties te over. De levada’s bieden de wandelaar echter de unieke mogelijkheid om de mooie natuur in het hooggebergte te zien en te ervaren, zonder een ‘moordende’ klim te hoeven maken.
Zo mooi, dat alleen stilte past
Rond de Pico Ruivo Ook rond de toppen van de Areeeiro en de Ruivo is het wandelen goed mogelijk. Het is inspannender dan langs de levada’s uiteraard, maar de meesten kunnen van dit ruige hooggebergte genieten. Er zijn prima te bewandelen paden vanuit het infocentrum, zo’n
3 kilometer vanaf de top van de Pico Ruivo. Opnieuw trakteert Madeira ons op zijn zeldzame magie: dit is puur hooggebergte, onvoorstelbaar mooi en indrukwekkend. En dat alles met die machtige oceaan in de verte ...
Toegangkelijk hooggebergte
Grootse natuur Maar het bergmassief biedt ook de geoefende wandelaar alles. Die kan lange en zeer veeleisende tochten maken, zijn grenzen opzoeken. Nuno merkt hierbij wel op dat elke wandelaar zich bewust moet zijn van wat hij doet: “hier kennen we geen avond, alleen dag en nacht”, geeft hij aan. Met andere woorden: ben op tijd ‘binnen’. Ook de warmte speelt mee, hoewel het hier
overigens niet te heet wordt in de zomer, speelt een rol. Hij vertelt van reddingsacties waarbij hij betrokken was. “Dat zijn uitzonderingen”, geeft hij aan. Dit is ‘the real thing’, magisch gebergte dat alles biedt. “Bereid je voor, laat weten at je die dag doet, neem de juiste dingen mee en geniet met volle teugen”, zegt hij lachend.
Top Pico Ruivo 1862 meter,
de oceaan op slechts 8 kilometer
Oostpunt: Ponta de São Lourenço Langs de oostkant van het eiland vaart de veerbeet naar Porto Santo langzaam richting het noorden, waar het zustereiland Porto Santo zicht bevindt. Hier vind je de zandstranden, een drukke bestemming dus in de zomer. De 4 kilometer wandelen naar de meest oostelijke zijde van het eiland is opnieuw een ervaring. Geen hooggebergte hier, maar de ene klif na de andere. Vanaf hier kijken we afgronden in, waarbij de inslag van de golven doet vermoeden dat pootjebaden hier een heel slecht idee is. Er wordt op Dourada gevist, een lekkernij waar men trots op is. Het landschap doet denken aan de Ierse kustlijn, maar dan met die heerlijke zon. De wandeling is niet zo lang, maar toch best inspannend, stijgen en dalen wisselen elkaar af. Het sterk ijzerhoudende rotsmassief rijst uit de oceaan, in al zijn kracht. Maar het land wint het nooit van het water en de wind. “Madeira wordt groter”, zegt Nuno. Dat klinkt vreemd maar heeft te maken met het feit dat in de oceaan vallende rotsen langzaam het eiland vergroten. De bestrijding van erosie is overigens een belangrijk thema voor Madeira. We genieten! En het hondje dat ons pad kruist ook.
Water, bergen, bloemen
Grootse natuur Wandelen langs de kustlijn is net zo mooi als soms gemeen. In het oosten zijn de kliffen die we zien nog relatief laag. Elders zijn ze veel hoger,en is klimmen en dalen dus een heel ander verhaal. Madeira heeft met Cabo Girão klif zelfs één van de hoogste in Europa: we staren zo’n 585 meter omlaag.
Het uitzicht op de Miradouro do Rosto is magnifiek. Bussen met toeristen stoppen om het natuurschoon vast te leggen. Het is één van de vele beelden die we mogen meenemen naar huis, want ook wat dit betreft is Madeira prachtig.
Body, mind, Madeira
Landinwaarts Maar het liefst zoeken we de binnenlanden op, waar het leven op veel plekken nog is als 20 jaar geleden. Een boer stopt en vertelt uitgebreid zijn verhaal. Men heeft hier nog de tijd. Een moment van rust is een moment van échte pauze. Daar kunnen wij westerlingen nog wel wat van leren. Maar wat wil je, als je leeft in een wereld waar de
natuur zoveel van zichzelf laat zien. Wat is internet en smartphone, als je ook kunt uitkijken op Madeira’s Penha d'Aguia, ofwel de Eagle Rock? Gerry Sluiter, de Nederlandse manager van Nature Meetings op Madeira zegt: “Ik heb hier leren loslaten, genieten”. We snappen wat hij bedoelt, hopen we.
Uitzicht dat je nooit vergeet
Pousada in de bergen,of een hotel aan zee ... Verblijven op Madeira
m
sort.co
alore www.g
l.pt
oriso www.d
Of in de bergen, of pal aan de kust. Dat zijn toch de meest aansprekende opties. Eigen-Wijze reizen biedt wandelvakanties aan zowel vanuit standplaats Funchal, als een etappetocht over het eiland. Twee fijne plekken voor de wandelaar zijn de pousada dos Vinhaticos in het gebergte, en de hotels van Galo aan de kust vlakbij Funchal. Het hotel Alpina Atlantico, onderdeel van Galo, is een Ayurvedahotel, een accommodatie waar mensen verblijven die een kuur doen volgens deze leer. Belangrijk voordeel: rustig. Ayurveda overigens blijkt belangrijke wijsheden te bieden voor de westerse mens, dus goed om ook hier de aandacht op te vestigen bij een bezoek. Probeer zeker Birgit Moukom, die het centrum op een prettige en bevlogen wijze leidt, te spreken. Ook de andere Galo-hotels zijn de moeite waard. Dos Vinhaticos is een pittoreske pousada in het binnenland van Madeira. Heerlijk om hier, in dit oude en trotse pand, de wandeldag af te sluiten. Het weer kan soms wild zijn in de bergen, echter het huis vertelt een duidelijk verhaal: ik sta hier al tijden en bij mij ben je veilig. Heerlijk dineren hier!
HOTEL ALPINO ATLĂ‚NTICO - WWW.GALORESORT.COM POUSADA DOS VINHĂ TICOS - WWW.DORISOL.PT
Madeira’s hoofdstad Funchal Daterend uit het jaar 1424, heeft deze stad al het één ander meegemaakt. In de 16e eeuw als proviandhaven voor de scheepvaart van en naar Azie. In de 17e eeuw de welvaart vanwege de wijnhandel met de Engelsen. Madeira werd ook rijk door het witte goud, de suiker. helaas vond dit een rtagisch einde doordat handelaren ontdekten dat suiker veel goedkoper te importeren was vanuit Brazile. In deze tijd is Funchal een havenplaats met zo’n 100.000 inwoners, ten dele ingesteld op het inkomend toerisme, waarvan aanlegkades voor cruiseschepen het duidelijkste bewijs zijn. De oude stad hervond zich door een grootschalig project om hem weer prettig leefbaar te maken. Kunstwerk kwam op oude deuren, renovatie volgde, flaneerpaden werden aangelegd en talentvolle restaurateurs kwamen, waardoor Funchal een bezoek zeker verdient.
MEER INFO: WWW.VISITMADEIRA.COM
Funchal, havenstad in de zon
WANDELEN OP MADEIRA ... Wandelcomfort Het wandelen op Madeira kan werkelijk op vele niveaus. Pittig, zoals verwacht hier, echter zeker ook op een ontspannen manier. Wandelen langs de levada’s bijvoorbeeld is op de meeste plekken heel prima te doen, omdat het percentage waarmee de levada’s dalen laag is. Ook stijgen is dus zeer geleidelijk, zodat dit prettig wandelen is in een adembenemende natuur.
Klimaat Het subtropische klimaat op Madeira is zacht en vriendelijk. De temperatuur is het hele jaar aangenaam en niet te warm. In augustus bijvoorbeeld is de gemiddelde temperatuur rond de 23 graden. Het hele jaar door ideaal voor het wandelen!
VIRTUAL VISIT WWW.VIRTUAL.VISITMADEIRA.PT KLIK HIER
KLIK VOOR NADERE INFORMATIE
WWW.EXPLOREMADEIRA.PT KLIK HIER
INFORMATIE WWW.VISITMADEIRA.PT KLIK HIER
WANDEL OP MADEIRA!
De Madeira-wandelreizen van specialist Eigen-Wijze Reizen Omgeven door de azuurblauwe Atlantische Oceaan schieten de tot 1862 meter (Pico Ruivo) hoge bergen de hemel in. Het schitterende landschap wordt gedomineerd door steile kusten, schrale hoogvlakten, bergland met oerwoudvegetatie, watervallen en snelstromende beken. Madeira is ĂŠĂŠn van de favoriete bestemmingen van specialist Eigen-Wijze Reizen. De twee wandelvakanties die ze uitzetten worden dan ook vaak en graag geboekt door wandelaars.
WANDELEN OP MADEIRA MET EIGEN-WIJZE REIZEN Ondanks het bergachtige karakter van Madeira zijn de wandeltochten van Eigen-Wijze Reizen vrij gemakkelijk. U loopt veelal langs levadaʼs (bevloeiingskanalen) welke zijn aangelegd over het gehele eiland. De vruchtbare dichtbevolkte kustzone met name rond Funchal contrasteert sterk met het door ravijnen doorkliefde binnenland alwaar u zich ver van de bewoonde wereld waant. Soms is een levadapad plaatselijk versperd en moet u een korte omweg maken. Dit is inherent aan het landschap. Eigen-Wijze Reizen biedt de wandelaar drie opties: tochten maken vanuit één hotel, of een fantastische etappetocht lopen van plek naar plek. En, optie 3, een combinatie van beide voorgaande opties. Waar wandelt u bijvoorbeeld? U loopt over de één na hoogste klip ter wereld, de Gabo Girâo. U wandelt door een diepe vallei met tropisch oerwoud en bananenplantages richting het strand. U ziet het spectaculaire uitzicht vanaf de Balcoes en het panorama op de kust bij Porto da Cruz. U brengt een bezoek aan het vissersdorp Canical met het museum over de verdwenen walvisvaart. De trektocht brengt u onder andere langs een levada naar een rondom afgesloten kom midden in het oerwoud waarin zich een 300 m hoge waterval stort. Via de Caldeirâo Inferno (helleketel) komt u bij een uitstekende rotspunt waar u prachtig uitzicht heeft op de 500 meter lager gelegen Ribeira S.Jorge. U wandelt over een bergkam langs enkele van de hoogste toppen van Madeira. Enthousiast? Meer weten? Kijk voor meer informatie en reserveringen op de website www.eigenwijzereizen.nl. De reisadviseurs van Eigen-Wijze Reizen adviseren u graag. Bel naar (053) 430 34 35 of mail naar info@eigenwijzereizen.nl.
WWW.EIGENWIJZEREIZEN.NL
WandelEN in de auvergne, te gast bij
De Auvergne is mooi en biedt voor wandelaars een heerlijke regio. De Nederlandse eigenaren van Les Came´lias, Margriet en Erwin Derksen, genieten elke dag met volle teugen van hun omgeving. Ze fietsen, wandelen, e´n rennen. Ze kennen het gebied als hun broekzak en adviseren hun gasten met liefde over de wandelmogelijkheden en speciale plekken.
nederlandse KENNERS VAN DE REGIO
“Te gast zijn bij Nederlanders die echte liefhebbers zijn van actief buiten zijn, is toch wel extra leuk”
MARGRIET EN ERWIN VAN LES CAMeLIAS liefhebbers KENNERS VAN DE REGIO Les Camélias
Wandelen!
Margriet en Erwin hebben zich gevestigd in Le Mont-Dore in het departement Puy-deDôme in de Auvergne. De zes verzorgde appartementen (oa inclusief volledig uitgeruste keuken) van Les Camélias bevinden zich op 5 minuten loopafstand van het centrum.
Direct vanuit Les Camélias zijn er veel mogelijkheden om te wandelen. Het van oorsprong vulkanisch massief van de Sancy is een waar paradijs voor wandelaars. Een unieke omgeving met grote open vlaktes, ruige natuur en een extreem divers landschap, fauna en flora. Zo zijn er tussen mei en oktober 40 verschillende orchideeënsoorten te vinden in dit deel van de Auvergne.
Het Sancy-massief Het stadje Le Mont-Dore ligt op 1.050 meter in de vallei van de Dordogne. De rivier de Dordogne vindt zijn oorsprong vlakbij Le Mont-Dore, op het punt waar de bergstromen Dore en Dogne samenkomen. Van bijna overal in Le MontDore is trotse Puy de Sancy zichtbaar; met 1.885 meter de hoogste bergtop van het Centraal Massief.
WWW.LESCAMELIAS.EU
In dit mooie en afwisselende gebied liggen 670 km aan uitgezette paden te wachten. Van korte maar zeker niet minder mooie routes voor het hele gezin tot meer uitdagende dagtrips. De GR4 en de GR30 lopen op enkele kilometers van Les Camélias en de GR4E loopt zelfs langs de tuin. Na een wandeldag is het goed toeven op het terras met uitzicht op de Puy de Sancy, Le Mont-Dore en de Dordogne vallei.
WANDELEN IN DE AUVERGNE Tips en tools Les Camélias kan u adviseren over wandelmogelijkheden op elk niveau en er zijn boekjes met wandelingen, kaarten en GPS tracks beschikbaar. Mocht u geen GPS hebben, dan kunt u deze bij Les Camélias huren. In de directe omgeving van Les Camélias hebben wandelaars voldoende mogelijkheden om gedurende bijvoorbeeld een week verschillende tochten te maken. Tevens bieden Margriet en Erwin verzorgde wandelarrangementen aan waarbij flexibiliteit voorop staat. Er kan gekozen worden uit het gewenste aantal dagen, de aanvangsdatum, de lengte van de dagetappes, en wel of geen bagagevervoer. LES CAMÉLIAS +33 (0)4 73 65 04 67 INFO@LESCAMELIAS.EU
Hét tijdschrift voor de liefhebber van wandelen
de wereld van
WANDELEN KLIK HIER abonneer je GRATIS op de Wereld van Wandelen!
REISREPORTAGES * FIETSVAKANTIES REISREPORTAGESVOOR VOORDEDEFIETSER CITTYTRIPPER * REISTIPS
SPORT&VOEDINGSTIPS DROOMBESTEMMINGEN KUNST & CULTUUR **LIEFDE VOOR CUISINE
WANDEL IN DE BERGEN WAT MEE?
Nikon Coolpix L830 Rood
Producten die het wandelen in het gebergte vastleggen, en comfortabel en veilig maken.
WANDELEN? SPF 50 ZONNECREME Vichy Capital Soleil SPF 50 crème voorkomt beschadiging van de huid door zonlicht en werkt ook hydraterend. De crème is geschikt voor de lichtere en gevoeligere huid. WWW.BOBSHOP.DE/NL
PERFECT SCHOEISEL Deze Meindl air revolution 3.1, ademt 33% meer dan een gewone Gore-Tex® schoen. Ideaal voor warm weer dus. Een uitstekende schoen voor het wandelen in flink bergachtig terrein. WWW.MEINDL.NL
BESCHERMING HOOFD De Gobi Light Hat van Mammut is een lichtgewicht, sneldrogende hoed, met coolmax zweetband aan de binnenkant en bescherming tegen de zon tot UPF 40. De verstelbare kinband is uitneembaar. WWW.THESTORE4OUTDOOR.COM
MUST-HAVES
NAVIGEER EN VOLG
DRINKEN HANDIG MEE Met foam verstevigd heupstuk met flessenhouder, daarnaast een zakje voor de mobiele telefoon en een vak met klittenbandsluiting. Verstelbare heupband voorzien van kliksluiting, Drinkfles van 0.5 liter. WWW.SIDSCAMPSTORE.NL
Wandelroutes uitzetten, uitlezen na de tocht, de weg naar een punt vinden en volgen, dat alles doet de Magellang eXplorist 610 uitstekend. WWW.MAGELLANGPS.COM
WANDELEN? HYDRATEREN ONDERWEG In een zakje, dus in poedervorm, een energie-elektrolyte drank. Deze van Dextro bevat per sachet 56 gram, voldoende om 750 ml energiedrank te maken. Wat water uit een beek in de drinkfles, poeder erbij, klaar. Ideaal. WWW.DEXTRO-ENERGY.COM
VERREKIJKER
INDIEN NOODZAKELIJK
De Bresser Hunter (10x25) is een compacte verrekijker, licht van gewicht (slechts 214 gram). De volledig dioptrische instelbare oogstukken stellen je in staat om de verrekijker aan jouw individuele gezichtsvermogen aan te passen. Deze kijker kost zo始n 25 euro, dus ook dat maakt het aantrekkelijk. WWW.VERREKIJKER-EXPERT.NL
De Emergency Blanket van Travelsafe is een isoleringsreddingsdeken met een zilveren (tegen onderkoeling) en een gouden kant (bij oververhitting). Klein verpakt en weegt slechts 75 gram, dus gemakkelijk mee te nemen. WWW.THESTORE4OUTDOOR.COM
MUST-HAVES
COMFORTABELE RUGZAK
APPELMUFFINS! Of appeltaartjes, of appelcake! Zalig na of tijdens de inspanning, je kunt je echt op zo始n traktatie verheugen. Mmmmm ...
De Deuter AC Lite 18 is compact en gemaakt is van licht materiaal. Met name het Deuter-systeem van 驶Aircomfort-rugventilatie始 is perfect bij warm weer, want de rugzak rust daardoor zo min mogelijk plat op de rug. WWW.DEUTER.NL
Val d’Aran Het hooggebergte van de Wandelen door adembenemende schoonheid
Het hooggebergte van de zuidelijke Pyreneeën. Ruig, groen, rijk aan wild en vruchtensoorten. In de Vallei van Val d’Aran spreekt men een eigen dialect. Van relatief eenvoudige wandeltochten tot aan pittige bergtochten van hut naar hut. Een zalige cuisine, Romaanse architectuur en dat alles in een aantrekkelijk klimaat. Catalonië laat zich ook hier graag van zijn mooiste kant zien.
Catalaanse PyreneeĂŤn
Een zee van bergen Vanaf de 3000+-meter toppen van het Nationaalpark ‘Aigüestortes i Estany de Sant Maurici’ kijken we over wat men ‘Een zee van bergen’ noemt. Een mooie metafoor voor het rotsgeweld hier, een fascinerend landschap voor de wandelaar. Veel van de uitgepijlde wandelroutes gaan over paden die vroeger gemaakt én gebruikt werden door wat men de
‘boodschappers’ noemde; zij waren vitaal voor het overleven in een omsloten gebied als de Val d’Aran. Val d’Aran heeft sterke Franse en Atlantische invloeden. De Garona, de valleirivier, mondt bij Bordeaux uit in de oceaan. Tot 1258 hoorde de vallei dan ook bij Frankrijk. Pas sinds 1925(!) is Spanje direct bereikbaar geworden via de weg. Het verbaast
30% van de vallei ligt boven de 2000 meter De hoogste top, de Besiberri Norte, op 3014 meter hoogte Slechts 10.000 inwoners op 634 vierkante kilometer
ons dan ook niet dat de vallei een eigen taal ontwikkelde, die tot op de dag van vandaag gesproken wordt: het Aranés. We dromen ervan om ons als de ‘boodschapper’ te voelen. Dat kan als we een meerdaagse en complexere tocht lopen als de ‘Carros de Foc’ of de ‘Encantats’. Maar ook een klim naar de top van de Montardo (2883 meter) zal hiervoor kunnen volstaan.
BARCELONA
Ruim 300 kilometer uitgezette wandelroutes Tr e k k i n g r o u t e s z o a l s d e P l a d e B e r e t o f d e 7 m e r e n v a n C o l o m è r s R e l a t i e f e e n v o u d i g w a n d e l e n , o f j u i s t e e n m e e rd a g s e e h u t t e n t o c h t
Naar eigen niveau We lopen een deel van de ‘route van de zeven dorpen’, een wandeltocht in het Uishèra berggebied. Een eenvoudigere voetreis door de minst bewoonde dorpjes van de Aranvallei. Een prachtige tocht, goed te doen, die ons bijna onwerkelijk mooie uitzichten geeft op berg en dal van Aran.
Past to present
Dat arme everzwijn
De aanleg van de tunnel van Vielha is een vitale levensader. Maar de wet wordt geschreven door de natuur. Na de zomer wacht men, soms met smart, op de sneeuw; voor de wintersportgasten. De oudere dorpsbewoner zegt stellig dat dit in komende week gaat komen. Hij kan het weten. In de dorpen is het rustig en vredig. En vooral: ‘zoals het vroeger was’.
We maken er grappen over die de arme everzwijnen niet zullen waarderen. Ze zijn groot in getal in de vallei, ook op een schildering of als standbeeld, maar de honger naar het wildzwijnenvlees is een gegeven in Val d’Aran. Ze worden gebraden, gestoofd, tot worst verwerkt en nog veel meer. En, zo blijkt, het is nu eenmaal heerlijk.
Z e l f s i n h e t s u c c e s v o l l e Va l d ’ A r a n i s h e t ‘ z o a l s h e t v ro e g e r w a s ’ . D e s p o re n v a n ‘ h e t l e v e n i n h e t h o o g e b e rg t e v i n d j e o v e r a l O o k d a a ro m e e n g e n o e g e n o m h i e r t e w a n d e l e n
De natuur is de baas in de Pyreneeen Dat blijkt direct als het weerbeeld veranderd Een machtig wolkendek bedekt in kort tijd de bergtoppen
Als een film De blauwe lucht, het was ons al voorspeld, wisselt in rap tempo naar een dik wolkendek. Ook dit is een prachtig gezicht. Haast onwerkelijk is de verandering in tinten en het verdwijnen van bergtoppen in het wolkendek. Het is alsof het natuurverschijnsel als een film aan ons wordt getoond. Indrukwekkend.
E e n s i e r l i j k s a m e n s p e l v a n b l a u w, g r o e n e n w o l k e n d e k Het einde van deze dag heeft haar eigen tinten D i t b e e l d n e m e n w e m e e i n o n z e h e r i n n e r i n g a a n Va l d ’ A r a n
Romaanse architectuur
Tapas, wijn en cider
Met name in de 12e en 13e eeuw is een groot aantal kerken en kapellen gebouwd in Romaanse bouwstijl, waarvan er velen goed behouden zijn gebleven. In de eeuwen erna zijn deze gebouwen voorzien van fraaie muur- en plafondschilderingen, waarbij uiteraard de Romaanse stijl werd gebruikt, maar ook de Gothische of die van de Renaissance. Een sierraad voor de vallei.
Voor het diner kiezen we een lokale tapasbar. Valleibewoners discussiÍren driftig over verschillende wijnen ze testen. De ober staat er op dat wij de cider uit de vallei proberen; de Breton onder ons is er minder over te bespreken, maar wij genieten van dit moment. Met de herinneringen aan de natuur van Val d’Aran is het pallet voor een mooie gevormd.
Wandelen in deVal d’Aran ALLES OVER CATALONIË KLIK HIER
INFO CATALAANSE PYRENEEﾃ起 KLIK HIER WANDEL TOCHTEN KLIK HIER INFO TOURISME VAL DﾊｼARAN KLIK HIER
WANDELEN IN DE VAL DﾊｼARAN KLIK HIER
Wandelen in Catalonië: een overzicht van de mogelijkheden! In Catalonie¨ vindt u een groot aantal plekken die ideaal zijn voor actieve vakanties in de natuur, dankzij de ongekende verscheidenheid aan landschappen: vanaf de hoge toppen van de Pyreneee¨n, de uitgestrekte vlaktes in het binnenland van Catalonie¨, de indrukwekkende natuur van de Ebro-delta en de Terres de Lleida, tot aan de kleine verborgen inhammen aan de Middellandse Zee. Koppel dit aan een heerlijk en zonovergoten klimaat en een wandelvakantie is onvergetelijk.
Bergtoppen van 3000+ meter Catalonië biedt de wandelaar ideale omstandigheden, mede dankzij een bewegwijzerd netwerk wandelpaden van zo’n 5000 kilometer aan langeafstandsroutes en zo’n 4000 kilometer aan kortere routes en wandelpaden. In het noordwesten bevindt zich één van de aantrekkelijkste regio’s voor de actieve wandelaar: met bergtoppen boven 3000 meter, magische meren en watervallen, en een rijkdom aan
bewegwijzerde wandelroutes: de ‘Pyreneeën van Lleida’ ...
De Pyreneeën van Lleida Beschouwd als paradijs voor skiën en avontuursporten, ontdekt u in de Pyreneeën van Lleida de natuur in zijn meest pure vorm. Uniek zijn: 1. Het Nationaal Park van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici – het enige nationaal park in Catalonië.
5000 kilometer aan langeafstandsroutes 4000 kilometer aan kortere routes en plaatselijke wandelpaden
2. Het natuurpark van Cadí-Moixerò, Catalaans beschermde grondgebied met het grootste aantal habitats en interessante soorten van fauna en flora.
van een indrukwekkende historie, met een verrassend cultureel erfgoed. De grootste schat van het gebied: de Romaanse monumenten in de Boí vallei, die UNESCO Werelderfgoed zijn.
3. Het Park van de Alt Pirineu – het grootste natuurpark van Catalonië. Een wandelgebied met veel sporen
In dit artikel geven wij een beeld van een aantal fascinerende opties.
ONDER ANDERE ... WANDELEN OP SCHIERMONNIKOOG EVEN HELEMAAL WEG VAN ALLES ...
HELAMBU-TREKKING IN NEPAL
MOOIER DAN MOOI - EEN SPIEGEL VOOR JEZELF - HERINNERINGEN DIE JE MEEDRAAGT
in de volgende editie van OVER DIT TIJDSCHRIFT KLIK HIER
ABONNEER JE GRATIS! KLIK HIER
www.vrijetijdmedia.nl
colofon Hoofdredactie Art Direction Vormgeving DTP Redactie Tekst en fotografie
Met medewerking van Uitgever Website
Don Muschter Vrijetijdmedia.nl VTM Design VTM Design Don Muschter, Marga Waterborg, Jeanette IJsinga Les Camelias, Chris Bos, Don Muschter, Stefan Maas, Maria Nadina, Catalan Tourist Board Benelux, Laura Janssens, Fifth Lake organisation, Cycletours, Eigen-Wijze Reizen, Lluiﾌ《 Carro, Nuno Portela, Basja Chanowski, Dietske Geerdes, Romy Harthoorn Madeira Tourist Board, Catalan Tourist Board Benelux, Turismo de Portugal, TAP Air Portugal, Vueling, Eigen-Wijze Reizen Vrije Tijd Media - redactie@vrijetijdmedia.nl www.vrijetijdmedia.nl / www.dewereldvanwandelen.nl
Het tijdschrift 'de Wereld van Wandelen' verhaalt over inspirerende bestemmingen voor wandelaars; het geeft advies over welke kleding wanneer en waarom te dragen; biedt tips om de vakantie zo aangenaam en comfortabel mogelijk te maken. Onze reporters nemen je mee op reis naar fraaie bestemmingen en vertellen over hun belevenissen, gevoelens en ervaringen. Wandelen is een zalige, gezonde en verrijkende bezigheid. Ons tijdschrift 'de Wereld van Wandelen' is het resultaat onze beleving hiervan. De Wereld van Wandelen komt drie maal per jaar uit en wordt samengesteld in samenwerking met reisorganisaties, verkeersbureauﾊｼs en vervoerders zoals luchtvaartmaatschappijen. Belangstellenden kunnen zich gratis abonneren. De uitgave biedt een aanzienlijk en kwalitatief hoogwaardig bereik in het hart van de doelgroep.