URBAN
DESIGN RESEARCH PARTICIPATORY PLANNING
ELKE DOLFEN
ELKE
ONTWERPEND ONDERZOEK &PLANNING Ik heb een flexibele en sociale ingesteldheid en bezit een gezonde dosis lef. Deel uitmaken van een ambitieus team is een must, enkel door elkaar te inspireren, kan kennis verrijkt worden en kunnen ideeën groeien. Ik hou ervan om initiatief te nemen , om zo een meerwaarde te creëren.
DOLFEN
W E R K E R VA R I N G STUDIEBUREAU JONCKHEERE
2015-2017
Projectleider ontwerp
Brugge, België
Verantwoordelijk voor het ontwerpproces van publieke ruimte en het opmaken van beheers- en beeldkwaliteitsplannen. Betrokken gedurende het volledige traject; van het voorbereiden / leiden van vergaderingen tot ontwerp en uitwerking van technische detailtekeningen. ATELIER ROMAIN
2016-2017
Zelfstandig stedenbouwkudnige Geboortedatum: 04.01.1992 Nationaliteit: Belg Adres: Gent, België Mail: elkedolfen@gmail.com Tel.: +32 475 336 425 +32 478 827 117
TA L E N K E N N I S Nederlands Frans Engels Spaans
S O F T WA R E VA A R D I G H E D E N Photoshop Indesign Illustrator Autocad Sketchup Microsoft office
Gent, België
Masterplanning door middel van ontwerpend onderzoek. Opmaken van analyses, volumestudies, concepten, (voor) ontwerpen, haalbaarheidsstudies en grafisch aantrekkelijke presentaties. Naast het opmaken van masterplannen maakte ook het meewerken aan RUP’s en sociaal ruimtelijke studies deel uit van het takenpaket. C-RE-AID Ontwikkelingshulp
2012 Tanzania, Afrika
Leren begrijpen wat de impact van architectuur, als sociale en materiële verandering, kan betekenen voor mensen met weinig sociale middelen.
OPLEIDING MASTER STEDENBOUW
2013-2014
KU Leuven, Faculteit Architectuur, Campus Gent Magna Cum Laude, Laureaat Thesis; Publieke ruimte, Diverse samenleving BACHELOR ARCHITECTUUR KU Leuven, Faculteit Architectuur, Campus Gent Cum Laude
2010-2013
Beste lezer, Deze projecten vormen slechts een greep uit de vele projecten die enerzijds tot stand zijn gekomen tijdens de master opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning aan de KU Leuven en anderzijds gedurende mijn werkervaring als projectleider bij Studiebureau Jonckheere en als zelfstandig medewerker bij Atelier Romain. Aan de hand van de selectie geef ik mijn kennen en kunnen weer. Indien gewenst, kan ik u steeds extra referentieprojecten bezorgen. Alvast bedankt.
SELECTIE PROJECTEN
1. SOCIAAL-RUIMTELIJK PLANNING EN PARTICIPATIE Publieke ruimte _ Diverse samenleving; Casestudy Historisch Molenbeek Masterproef (ontwerpmatige klemtoon) 2e Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning Promotor: Tine Van Herck Copromotor: Pascal De Decker Vergrijzing in het groen Ontwerpend onderzoek Medewerker Atelier Romain Projectleider: Céline Wellens Maquette viaduct E 17 Gent Ontwerpend onderzoek Medewerker Atelier Romain Samenwerking met Atelier Watt 2. MASTERPLANNING The Big, the bad and the Ugly Spinal Valley Brussel 2e Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning In samenwerking met Elisabeth Leue Tolpaert Polder Knokke Ontwerpend onderzoek Medewerker Atelier Romain Projectleider: Boris Huygebaert 3. BEHEERSPLAN Beheersplan Kasseistraat te Esen en Diksmuide Medewerker Studiebureau Jonckheere Projectleider: Elke Dolfen 4. INRICHTING PUBLIEKE RUIMTE IN DETAIL Gradiënt van publieke relaties _ Nieuw Gent 1e Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning
1. SOCIAAL RUIMTELIJKE PLANNING EN PA R T I C I PAT I E
PUBLIEKE RUIMTE | DIVERSE SAMENLEVING CASESTUDY HISTORISCH MOLENBEEK
De ontwerpmatige masterproef reflecteert over een kritiek die vanuit de sociaal-ruimtelijke planning naar voor geschoven wordt. Men meent dat planners en beleidsmakers de diversiteit aan ruimtegebruik nogal eens vergeten.1. Omdat lokale beleidsniveaus steeds meer streven naar een veilig en aantrekkelijk imago, voelen ze zich vaak geroepen om in te grijpen op het ruimtegebruik dat als storend ervaren wordt.2. Indien één bepaalde groep zich profileert als de redding van de wijk vormt dit een probleem. De diversiteit van de wijk wordt dan genegeerd en alle macht komt in handen van één bepaalde groep.3. De negatie kan leiden tot exclusie. Gedreven door deze kritiek stelt de masterproef als doel een antwoord te formuleren op volgende vierdelige vraagstelling: “Is de diversiteit aan ruimtegebruik1.3. van verschillende groepen gebruikers in de publieke ruimte daadwerkelijk zichtbaar (1)? Indien de diversiteit zichtbaar is in het stedelijk weefsel, is er dan een correlatie met de fysieke werkelijkheid (2)? Indien er een relatie is met de fysieke werkelijkheid, kunnen fysieke randvoorwaarden dan het ruimtegebruik beïnvloeden (3)? En is het vervolgens mogelijk om aan de hand van deze fysieke randvoorwaarden een ruimtelijke strategie te formuleren voor de publieke ruimte op maat van de bevolking waarbij exclusie vermeden wordt (4)?” Er werd getracht een antwoord te formuleren op de deelvragen aan de hand van een casestudy in Historisch Molenbeek. In de eerste fase werd geanalyseerd wie de potentiële gebruikers zijn. Vervolgens werd door toepassing van een kwalitatief empirische triangulerend1. onderzoeksmethode aangetoond dat het dagelijks handelen de publieke ruimte structureert. Er werd voortdurend getrianguleerd tussen interviews met sleutelfiguren, gesprekken met gebruikers, observaties en bestaand fieldwork. Eerder dan verschillen in tijd-ruimtegebruik werden verschillen in plaats-ruimtegebruik opgemerkt. Bovendien werd er een correlatie tussen het gebruik en de fysieke werkelijkheid waargenomen. Er heerst geen geloof dat het gebruik fundamenteel gewijzigd kan worden door ruimtelijke ingrepen. Wel wordt er geïnsinueerd dat er betekenisvol gerommeld kan worden in de marge. Om fysieke randvoorwaarden te bepalen werden er vijf ruimtelijke typologieën, gerelateerd aan het gebruik, geabstraheerd. Door de toepassing van de randvoorwaarden is het in theorie mogelijk om een evenwichtig aanbod aan diverse pleinen en parken te creëren waardoor exclusie vermeden wordt. Door een éénzijdige focus op diversiteit ontstaat het risico dat er eilanden gevormd worden. Met behulp van éénheid in de vorm van een stedelijk netwerk wordt er op zoek gegaan naar confrontatieruimte tussen de diverse gebruikers. Door voortdurend te balanceren tussen éénheid en diversiteit zou een evenwichtig aanbod aan ontmoetingsruimten voorzien kunnen worden. LECLERCQ, E.; LOOPMANS, M.; Newton, C., Plannen voor mensen. Handboek sociaal-ruimtelijke planning (Antwerpen: Garant Uitgevers, 2011). 2. LOOPMANS, M.; MORIS, M., Jongeren inde publieke ruimte. Onderzoek naar lokale perspectieven (s.l.: s.e., 2015). 3. OOSTERLYNCK, S., ‘Standpunt: ‘Wie maakt de Dampoortwijk van de toekomst?’’, http://www. nieuwsblad.be (datum laatste aanpassing 24/11/2014; 1.
Omdat alle groepen van de bevolking zich goed zouden voelen heeft een (super) diverse wijk nood aan een ruim spectrum van ontmoetingsplaatsen. Opdat diverse publieke ruimtes gecreëerd zouden kunnen worden/ bewaard blijven, is het belangrijk dat zowel ruimtelijke planners als de politici oog hebben voor het diverse ruimtegebruik.
1?
2?
O n d e r z o e k s v r a a g .
3?
?
4?
? +
= ?
O n d e r z o e k s g e b i e d
Molenbeek
Laag Molenbeek
Historisch Molenbeek
Casestudy
0
10
20 km.
R e l a t i e f a a n d e e l v e r b l i j v e r p e r g r o e p ..
0
100
200
300 m.
Speeltuigen Visuele controle Geen / minimale visuele controle Transparante gevels Blinde gevels Obstructie elementen Woningen, kleinschalige handel & horeca Woningen Grootschalige handel Kleinschalige handel en horeca met als doelgroep mannen Autovrij plein Autovrij plein, fysiek afgesloten van de straat
Kinderen (<15) Meisjes (vrouwen 15-21) Jongeren (mannen 15-21) Vrouwen (>21) Mannen (>21)
Relatief # kinderen (<15) / overige verblijvers Relatief # meisjes (vrouwen 15-21) / overige verblijvers Relatief # jongeren (mannen 15-21) / overige verblijvers Relatief # vrouwen (>21) / overige verblijvers Relatief # mannen (>21) / overige verblijvers
F y s i e k e r a n d v o o r w a a r d e n .
?
Welkom
Vindplaats1
Evenwichtige diversiteit = De plaats
B1 _ Bepalen assen netwerk
Herverdeling densiteit
+ 0
S t r a t e g i e i n t e r v e n t i e s ..
200 m
Optimaliseren diversiteit Stimuleren passieve contacten
Tijdelijk
Essentieel B1 _ Bepalen assen netwerk
Parkeerplan
Pocket Place 0
200 m
Eenheid = Het netwerk
Visuele sociale controle
Aanvullend
Suggestief
Randvoorwaarden Groene wandeling
Herinrichting Lokale oase
1
Herinrichting Wijkportaal
Randvoorwaarden Commerciële as
Randvoorwaarden Kind as
Bron concept‘Vindplaats’ : DEVOS, T., ‘Eerstelijnwerkers en het versmoorde ruimtelijk debat. Casus De Coninckplein Antwerpen’, Ruimte & Maatschappij, 5 (2014) 3, 61-81.
E n k e l e m o m e n t o p n a m e s g e b r u i k v a n
Fonderie Park | Molenbeek _ 10.03.2015 | 15u00 - 15u05
p l e i n e n e n p a r k e n .
Parvis | Molenbeek _ 10.03.2015 | 14u20-14u25
Voltaireplein | Molenbeek _ 10.03.2015 | 14u35-14u40
Meelfabrieksplein | Molenbeek _ 10.03.2015 | 15u25-15u30
VERGRIJZING IN HET GROEN
De studie betreft een drievoudig onderzoek; kwantitatief, kwalitatief en ruimtelijk. SumResearch en Atelier Romain stonden in voor het kwantitief luik en het ruimtelijk onderzoek, de onderzoeksgroep HaUS (fac. Architectuur KULeuven) heeft het kwalitatief onderzoek op zich genomen. Het ruimtelijk luik maakt de vertaalslag tussen het sociodemografisch luik en de concrete realiteit van de Vlaamse ruimte en ruimtelijke ordening. Het onderzoekt in welke mate het woonbeleid en de ruimtelijke ordening kunnen inspelen op de noden van de vergrijzing op het platteland. Via ontwerpend onderzoek werd door Céline Wellens een generieke oplossing voorgesteld, ‘woonzorgnetwerk’ genoemd, die zich zowel op de woningmarkt, de zorgmarkt alsook op het instrumentarium van de ruimtelijke ordening afspeelt. Het onderzoek toont aan dat er duidelijk niet enkel ingezet moet worden op de zorgsector zelf maar dat andere factoren zoals sociale participatie en de kwaliteit van de publieke ruimte even belangrijk zijn voor het bekomen van een ‘age-friendly city’. Daarom gaat het ontwerpend onderzoek verder en stond ik voor het onderzoek naar ontwerpprincipes1 voor een oudervriendelijke ruimte. De afstand tot diensten, voorzieningen en hun aard (dagelijks/periodiek/occasioneel) is op macroschaal (met andere woorden de ruimtelijke context) doorslaggevend voor het al dan niet aanbevelen van zorginfrastructuren. Maar stel dat een aantal wijken zich op een gelijke afstand van voorzieningen bevinden of neem nu dat er meerdere braakliggende terreinen in een dorpscentrum gelegen zijn. Welke factoren op wijk- of straatniveau bepalen dan bijvoorbeeld dat locatie A geschikter is dan locatie B en dat locatie C niet geschikt is? Deze vraagstelling impliceert dat de macroschaal niet alles bepalend is. Er is nood aan verfijning. Burton en Mitchell schuiven ontwerpprincipes, die belangrijk zijn voor het ontwerp van oudervriendelijke openbare ruimtes, naar voor. Deze ontwerpprincipes worden in zes thema’s onderverdeeld; herkenbaarheid, leesbaarheid, diversiteit, toegankelijkheid, veiligheid en comfort.1 Ter verduidelijking werden de theoretische principes vertaald / afgetoetst in volgnede cases: Bel, Meerhout en Milligem.
1.
Interpretatie van zes ontwerpprincipes Burton & Mitchell
principes
T o e p a s s i n g o n t w e r p p r i n c i p e s o p s c h a a l v a n e e n d o r p B e l x
pprincipes op Bel
telijke omgeving en inwoners.
tie
de woonwijk Huidigenaar situatie wil verplaatsen moet Wie zich van de woonwijk naar het centrum wblok om,wilterwijl het verplaatsen moet het bouwblok om, terwijl het binnengebied van de d van de bouwblok ruim is bouwblok ruim is en onbebouwd. wd.
rte afstand met het Stap 1 t een potentiĂŤle goed Gezien de korte afstand met het centrum is dit tie voor een nieuwe een potentiĂŤle goed gelegen locatie voor een nieuwe zorgvoorziening. Het binnengebied ing. Het binnengebied gesteld. wordt open gesteld.
T o e p a s s i n g o n t w e r p p r i n c i p e s o p
voetgangersroute Stapafstand 2 aardoor de tot het er, veiliger en aangenamer Er wordt een voetgangersroute aangelegd waardoor de afstand tot het centrum korter, lle inwoners. veiliger en aangenamer wordt voor alle inwoners.
s c h a a l v a n e e n b o u w b l o k i n
etgangerspad worden orzieningen geplaatst Stap 3 eltuin,...) zodat inwoners Langs het voetgangerspad worden er enkele ende doelgroepen en voorzieningen geplaatst (banken, speeltuin,...) aar kunnen ontmoeten. zodat inwoners van verschilllende doelgroepen en leeftijden elkaar kunnen ontmoeten.
B e l l.
MAQUETTE VIADUCT E 17 GENT
Atelier Romain werd in samenwerking met Atelier Watt door de stad Gent aangesteld voor de opmaak van een maquette rond de viaduct E17. Als medewerker van Atelier Romain stond ik in voor het ontwerp van een doordachte maquette, zowel bruikbaar door ervaringdeskundigen als door de burger. De maquette werd modulair opgebouwd. Omdat de gebruiker optimaal aan de slag zou kunnen met de maquette werden voor iedere zone inpasbare prints en een white board voorzien. Omdat de maquette voor iedereen toegankelijk zou zijn, werden naast de inpasbare bewerkbare stukken ook ‘functie munten’ voorzien. Aan de hand van deze munten kunnen de gebruikers functies toevoegen, zonder zelf te moeten tekenen. De maquette wordt op heden gebruikt op meerdere infomomenten over het ontwerp van de Structuurvisie 2030 – Ruimte voor Gent. De maquette moet mensen helpen de potenties in te zien van ruimtelijke evoluties. .
p a r t i c i p a t i e m o m e n t i n N i e u w G e n t x
2. MASTERPLANNING
THE BIG, THE BAD & THE UGLY SPINAL VALLEY BRUSSEL De vraag: “Hoe kan men in de 21e eeuw omgaan met de sociale hoogbouw, ontstaan als utopieën van de modernistische gedachtegang?”, vormde het centrale onderzoeksthema van de studio in het eerste semester van de 2e master stedenbouw en ruimtelijke planning. Samen met enkele medestudenten kreeg ik de sociale hoogbouw site in Hunderenveld (Brussel) toegewezen. In de eerste fase werd aan de hand van empirisch onderzoek getracht een antwoord te formuleren op de vraag: ‘Waarom worden de modernistische hoogbouwcomplexen zo vaak als “the big the bad and the ugly” ervaren?’ Uit afgenomen interviews bleek dat er gesproken kan worden over stigmatisatie. Het hoogbouwcomplex functioneert, zowel fysiek als mentaal, als een eiland in het stedelijk weefsel. Het ontwerp onderzoekt de mogelijkheden voor een tweede leven voor de grijze gestigmatiseerde landmarks. Deze bevatten immers verborgen potenties in termen van verdichting. De grootschalige sociale huisvestingcomplexen zijn potentiele locaties voor een vernieuwde veerkrachtige aanpak die nodig is vanwege de demografische groei. In Brussel zal het bevolkingsaantal de komende 30 jaar, volgens projecties, toenemen tot 180 000 mensen. Om stigmatisatie te reduceren werd het ontwerpconcept volledig opgebouwd rond ‘elkaar beter leren kennen’. Het sociale wooncomplex in Hunderenveld is, net zoals vele andere sociale complexen, gelegen langs de Molenbeek Vallei. Deze is een oude verborgen structuur met veel potenties. Enerzijds wordt de vallei, in dit ontwerp, beschouwd als de ruggengraat. Deze moet in de toekomst de groei structureren, dit door plaats vrij te houden voor natuur en errond te verdichten met hoogbouw. Anderzijds is de vallei een interface. Aaneengesloten openruimtes in en langs de vallei bieden ruimte voor recreatie en sociale interactie. De diverse publieke ruimtes hebben verschillende aantrekkingsstralen. Er wordt nagedacht over een combinatie van grootstedelijke parken en intiemere ruimtes. Bovendien schuilt de potentie in de structuur om te functioneren als een groene long, waarbij alle ecologische waarden tot uiting kunnen komen. Om deze ambities te realiseren, werden voor de Molenbeek vallei drie gradiënten van interventies gedefinieerd. Om de natuurlijke conditie van het waternetwerk te herstellen, moet onteigening plaats vinden in de centrale zone [1]. In de secondaire zone [2] wordt beroep gedaan op voorkooprecht. In de uitdovende zone [3] worden, om meer ruimte te bieden voor open ruimte ontwikkelingen, bouwvergunningen geweigerd. Een combinatie van natuurlijke, economische en recreatieve functies, geconnecteerd door paden en platforms zullen in deze zone een open landschap garanderen naar de toekomst toe. Als compensatie voor de herovering van de vallei wordt er langs de randen, in de vorm van hoogbouw, verdicht. De sociale hoogbouw complexen functioneren niet langer als afgesloten entiteiten maar vormen de toegangspoorten tot de vallei.
R u i m e r e c o n t e x t _ D e M o l e n b e e k
Hoogbouw Hunderenveld
V a l l e i.
Hoogte Height TAW TAW 42 m >>42m 40m 40 m 35m
35 m 30m 30 m
25m 25 m <<22m 22 m
+ kerken | monumenten ziekenhuizen | sport infrastructuur
+ Industrie
+ Sociale hoogbouw
+ Woningen
= Bebouwde ruimte
G r o n d g e b r u i k r u i m e r e
Waternetwerk
c o n t e x t _
+ Bossen
+ Parken
+ Landbouw
+ Tuinen publieke gebouwen
+ Kerkhouven
= Open ruimte
D e M o e l e n b e e k v a l l e i.
S t r a t e g i s c h e
Drie Interventie zoneâ&#x20AC;&#x2122;s
[1] Centrale zone
Instrumenten
Bouwverbod & onteigening
Toegelaten groen
Herintroductie natuurlijke stroom Toegelaten groen: Moeras, weiden, bossen
Herwonnen Vallei De natuur neemt het over
i n t e r v e n t i e s ..
[2] Secondaire zone
[3] Uitdovende zone
Bouwverbod & voorkooprecht
Bouwvergunning onder voorwaarden
Toegelaten groen: Moeras, weiden, bossen + Boomgaarden en parken
Toegelaten groen: Moeras, weiden, bossen + Boomgaarden en parken + Sportvelden/ landbouw & kerkhoven
Gedomisticeerde Vallei Verbinden van twee werelden
Gedomisticeerde Vallei Verbinden van twee werelden
2015
2060
2045
P l a n m a t i g e E v o l u t i e .
2060
Sociale hoogbouw Hunderenveld
Scale 1:5.000
0
100 200 300
400 m
0
200 400 600
800 m
Scale 1:10.000
Scale 1:20.000
0
0.5
1.0
1.5
2.0 km
Scale 1:25.000 0.0
0.5
1.0
1.5
2.0 km
Centrale zone
Hoogbouw
Verdichtingsgebieden | Hoogbouw
Secondaire zone
Moeras
Water
Uitdovende zone
Bos
Herlokaliseren bebouwing Scale 1:100.000
0
2
4
6
8 km
0
100
200
300
400 m
Natuurlijk wandelpad
Park
Functioneel / Recreatie pad
Weiden / Boomgaard
Sportvelden / Kerkhof
Klein platform
Bebouwing
Landbouw
Groot platform
V e r b e e l d i n g P l a t f o r m s n . g
TOLPAERTPOLDER KNOKKE
Atelier Romain werd, in navolging van een reeds plaats gevonden Charette (08.06.2015-12.06.2015), door Cie het Zoute aangesteld voor de opmaak van een masterplan en RUP voor de site ‘Tolpaertpolder’. Als stedenbouwkundig medewerker van Atelier Romain stond ik in voor de opmaak van het masterplan. Ruimtelijk rendement staat bijna overal vooraan in de agenda’s. Nieuwe woonvormen met een densiteit van minimum 30 woningen per hectare is hier de ambitie. In de Charette werd een dichtheid van 22 wo/ha voorgesteld. Aan de hand van ontwerpend onderzoek, werd geanalyseerd hoe een hogere, kwalitatieve dichtheidsgraad gerealiseerd kan worden. Betaalbaar wonen, ruimte voor een evenementenplein en ruimte voor een boomgaard werden als randvoorwoorden vanuit de stad en de Charette naar voorgeschoven. Aan de hand van enkele landschappelijke concepten werd gezocht naar een evenwicht tussen het bestaand polderlandschap en het gevraagde programma.
Bouwblok - Het plein Bouwblok, Het plein
Zuidervelodroom, Antwerpen, België
Woonerf
Den draad, Gent, België
Bouwblok, Het woonerf
R e f e r e n t i e s f e e r b e e l d e n .
Bromley-by-Bow, Londen, Engeland
Greunmatt, Duitsland - Het hof Bouwblok
Hufeisenseidlung, Berlijn, Duitsland
Bouwblok, Het hof
Keuvelwijk - 23
Lanxmeer, Culemborg, Nederland
Lange Eng, Albertslund, Denemarken Bouwblokken verbinden
Lanxmeer, Culemborg, Nederland
Bouwblokken verbinden
Keuvelwijk - 20
Nicholson Street Mall, Footscray, Victoria, Australia
De dijk
Nicholson Street Mall, Footscray, Victoria, Australia
Place d’Youville, Montreal, Canada
De dijk
Keuvelwijk - 26
Arbedpark, Gentbrugge, België
Zuidervelodroom, Antwerpen, België
Den draad, Gent, België
Woonerf
Bouwblok, Het plein
Bromley-by-Bow, Londen, Engeland
Greunmatt, Duitsland
Bouwblok - Het hof
Hufeisenseidlung, Berlijn, Duitsland
Bouwblok, Het woonerf
Lanxmeer, Culemborg, Nederland
Keuvelwijk - 23
Lange Eng, Albertslund, Denemarken
Bouwblokken verbinden
Lanxmeer, Culemborg, Nederland
Bouwblok, Het hof
Keuvelwijk - 20
S c h e m a t i s c h e w e e r g a v e
Nicholson Street Mall, Footscray, Victoria, Australia
Bouwblokken verbinden
Nicholson Street Mall, Footscray, Victoria, Australia
De dijk
Place d’Youville, Montreal, Canada
Keuvelwijk - 26
Arbedpark, Gentbrugge, België
De dijk
Keuvelwijk - 31
Keuvelwijk - 32
i n r i c h t i n g s p l a n k
I n r i c h t i n g s p l a n F a s e 1 .
3. BEHEERSPLAN
BEHEERSPLAN KASSEIWEG STEENSTRAAT TE ESEN EN KLERKEN
Als gevolg van de nodige werkzaamheden inzake onderhoud en instandhouding van het wegdek en de wegbermen van de Steenstraat gelegen op het grondgebied van Diksmuide en Houthulst werd Studiebureau Jonckheere aangesteld voor de opmaak van een beheersplan. Als projectleider stelde ik, in overleg met Marieka Strobbe, dienst Onroerend Erfgoed, het beheersplan op. Het beheersplan bestaat uit drie luiken. Als eerste luik werd het gebied geĂŻdentificieerd en afgebakend, de geschiedenis van de site onderzocht en de erfgoedwaarde van de diverse elementen beschreven. Vervolgens werd, rekening houdende met de bevindingen uit het eerste luik, een visie op het toekomstig beheer opgesteld. Na het tweede luik werd een participatie moment met de bewoners georganiseerd. Aan de hand van de bemerkingen werd het tweede luik bijgestuurd. In een derde luik werd vervolgens een opsomming en verantwoording van de beheersmaatregelen weergegeven. De Steenstraat is beschermd als landschap te Diksmuide en Houthulst om reden van historische en esthetische waarde (M.B. 28.07.1992). Het authentieke karakter van het historisch wegtracĂŠ deeluitmakend van de Romeinse weg tussen Boulogne-surMer en Keulen, dat ingebed is in een open landschap, dient behouden, onderhouden en hersteld te worden. Bovendien werd er nagedacht worden over hoe de visuele relatie tussen de Steenstraat en zijn waardevolle omgeving bewaard / versterkt kan worden. Het goedgekeurde beheersplan kan u hier raadplegen: https:// plannen.onroerenderfgoed.be/plannen/258/bestanden/1496
aris
3 Erfgoedwaarden
4 Visie beheer
V e l d w e r k
6 Fig.4.
Schematische weergave: Verticale blikvangers in een horizontaal landschap
LEGENDE: Serre
i n
Groene structurerende elementen
Veedrinkput
e e n
Hillewaere voeders
7 Bijlagen
Hoeves + bijhorende infrastructuur
Opvolging
b l i k v a n g e r s
Het gezichtsveld van de waarnemer die zich bevindt op de Steenstraat bepaalt de contouren waarbinnen de waardenbepaling van de Steenstraat plaatsvindt. Op onderstaande luchtfoto worden zichtassen anno 2016 weergegeven.
Beheersmaatregelen
V e r t i c a l e
5
St.-Laurentius kerk te Klerken
h o r z i o n t a a l l a n d s c h a p .
.9
Fig.5.
Schematische weergave: Verticale blikvangers in een horizontaal landschap
8
Het historisch wegprofiel omvat enerzijds een wegzate die bestaat uit een gekasseide weg, ingesloten door veldborduren, grazige bermen en langsgrachten en anderzijds historische toegangen. Om te determineren of een toegang beschikt over historische waarde werd onderstaande beslissingsboom opgesteld:
Zijn er elementen, op het perceel naar waar de toegang leidt, beschermd en / of opgenomen in de inventaris van Onroerend Erfgoed?
JA
NEE
HISTORISCHE WAARDE
Is er op dezelfde plaats als de huidige bebouwing, naar waar de toegang leidt, bebouwing op de Ferraris kaart en / of Atlas van de Buurtwegen en / of Popp kaart waarneembaar?
NEE
JA
GEEN HISTORISCHE WAARDE
Zijn er kenmerken die aantonen dat de bebouwing op het perceel een hoevewoning is / functioneerde als hoevewoning? (Bijvoorbeeld: stallen)
NEE
JA
GEEN HISTORISCHE WAARDE
HISTORISCHE WAARDE
B e s l i s s i n g s b o o m e r f g o e d w a a r d e x
4. INRICHTING PUBLIEKE R U I M T E I N D E TA I L
GRADIENT VAN RELATIES NIEUW GENT
Het RSP Gent 2003 kaart de ondermaatse leefbaarheid en de woonkwaliteit in de woonwijk Nieuw Gent aan. In het kader van het opleidingsonderdeel – Publieke ruimte en mobiliteit – werd geanalyseerd wat de mogelijke ruimtelijke oorzaken hiervan zijn. Tevens werd een conceptueel en technisch uitgewerkt voorstel naar voor geschoven om een kwaliteitsvolle woonentiteit te creëren. Uit de analyse bleek enerzijds dat de wijk gedimensioneerd is op maat van de wagen, dit terwijl slechts 44,2% van het aantal huishoudens in Nieuw Gent over een en wagen beschikt.1. Anderzijds kwam de zeer lege opvatting van de enorme publieke ruimte aan het licht. In beide fenomenen schuilt een gebrekkige gradiënt tussen publiek en privaat. Voor deze opdracht koos ik ervoor in te zomen op het niveau van de straat. Momenteel is er een zeer harde grens tussen de woning en de straat. De te hard gearticuleerde grens belemmert kwalitatieve interactie tussen de bewoners onderling. Daarom werd ervoor gekozen om met water als overgangszone te werken. Water is een fysieke grens maar vormt geen visuele barrière. Dankzij het gebruik van water ontstaat een zachte grens. Bovendien kan er met water ook letterlijk een link gecreëerd worden tussen privaat en publiek. De introductie van een gradiënt op diverse schalen maakt het mogelijk om de wijk te transformeren tot een kwalitatieve woonentiteit.
STAD GENT, ‘Gent in cijfers’, http://gent.buurtmonitor.be/ (datum laatste aanpassing 07/09/2015; laatst geconsulteerd 24/09/2015). 1.
Geen overgang Harde grenzen
O n d e r z o e k s v r a a g .
Zachte overgangen
C o n c e p t s n e d e .
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
T e c h n i s c h e
u i t w e r k i n g ..
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
1000 cm
0
200 cm DRAINAGE SLEUF Hoogte: 60 cm Breedte: 100 cm
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
DRAINAGE BUIS Diameter min. 12 cm
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
0
ZANDDICHT - WATERDOORLATEND DOEK Bijv. Geotextiel Secutex 351 - GRK
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
BETONNEN ZITBANK Hoogte: 45 cm Breedte: 50 cm SCHRAALBETON 15 cm
BETONNEN ZITBANK 4 cm uitsparing Water afleiden DWA 100 cm onder maaiveld
DUBBELE BETONSTRAATSTEEN (22x22x10 cm - halfsteensverband)
BED VAN BESTRATING 3 cm
DUBBELE BETONSTRAATSTEEN (22x22x10 cm - halfsteensverband)
FUNDERING 15cm
BED VAN BESTRATING 3 cm
DUBBELE BETONSTRAATSTEEN (22x22x10 cm - halfsteensverband) BED VAN BESTRATING 3 cm SCHRAALBETON Stekken diameter 1 cm - inklemmen brug
BETONNEN DRAGER 9 cm NATUURLIJKE WADI Begroeiing: a) Hylofyten (bv Zwanebloem, Riet ...) b) Laag blijvende plantesoorten (bv Pinkersterbloem, Kruipend zenegroen ...) DRAINAGE SLEUF DRAINAGE BUIS