8
روزنامه صبح ايران
يكشنبه 11آبان 1393شماره 326
w w w . t e j a r a t o n l i n e . i r
تجارت
عماد خراساني
دريچه
استان گلستان پل ارتباطی خزر و خلیج
شیدا رمزی
دسترس��ی به آبهای آزاد از گذش��ته‌های دور ب��رای کش��ورهای بس��یاری از مناط��ق مختلف دهکده جهانی رویایی بوده که برای به واقعیت تبدیل ش��دنش دست به هرکاری زده اند و می‌توان به جنگ‌ها و خونریزی‌های گس��ترده در این زمینه نیز اش��اره کرد؛ اما از زمانی که مرزهای جغرافیایی و قانونی میان کشورها کشیده شد و تمدن نوین بشری جای جنگ ،خونریزی و کشورگشایی را گرفت این سیاس��ت‌ها و راهکارهای اقتصادی بودند که برای رسیدن به آبهای آزاد یکه تازی کرده و به عنوان اهرمی بس��یار مناس��ب در اختیار کشورهای مستعد و دارای امکانات اینچنینی قرار گرفتند .بصورتی که گاهی این امتیاز حتی توانسته معادالت سیاسی برخی از مناطق را نیز تغییر داده و زمینه ساز تحوالتی عظیم در آن نقطه از دهکده جهانی باشد. ایران به عنوان س��رزمینی کهن که هم اکن��ون دارای امنی��ت اقتصادی و سیاس��ی بس��یار مناس��بی اس��ت با توجه به دسترسی ب��ه آبهای آزاد از طریق خلیج فارس همواره مورد توجه کش��ورهای منطقه بخصوص در آسیای میانه بوده است که از زمان استقالل یافتن آنها این اهمیت برای دسترس��ی این کش��ورها به آبهای آزاد جنوبی کش��ورمان دوچندان ش��ده اس��ت و این امر با توجه به وجود بس��تری مناسب برای تبادل کاالهای تجاری از طریق دریای خزر به حاشیه جنوبی ای��ن دریاچه و انتق��ال آنها از طریق خطوط راه آه��ن ب��ه آبه��ای آزاد خلیج فارس برای کشورهایی مثل قزاقستان و دیگر کشورهای آس��یای میانه بسیار پراهمیت تر شده است، اما قزاقستان به عنوان قدرت اقتصادی برتر آس��یای میانه و بزرگترین کشور محصور در خشکی جهان بیش از دیگر همسایگان خود در ای��ن زمین��ه مصمم و به دنب��ال راه چاره اس��ت که ایران به عنوان گزینه ای مناس��ب برای این کشور همواره از موقعیت ویژه ای برخودار بوده است. از این رو س��ابقه ارتباط تجاری از طریق آبهای دریای خزر میان دوکشور و البته وجود امکانات بسیار گسترده حمل ونقل در سواحل جنوبی این دریا بخصوص در استان گلستان م��ی توان��د در کنار اتص��ال قریب الوقوع این استان به راه آهن کریدور ایران ،ترکمنستان و قزاقستان نقطه عطفی در این زمینه باشد تا شاهد رونق دوچندان اقتصادی منطقه طی آینده ای نزدیک باشیم. ای��ن درحال��ی اس��ت که توس��عه برخی صنایع مثل کش��اورزی یا صنایع وابس��ته به دلیل ش��راط اقلیمی اس��تان مثل شوری آب، مناطق خش��ک و دیگر معضالت نمی تواند تضمینی برای آینده اقتصادی گلستان باشد ح��ال آنکه وجود زمی��ن و امکانات زیربنایی مثل بندرها ،فرودگاه ها و زمین های مساعد می تواند ش��رایطی برای توس��عه اقتصادی با استفاده از راهکاری نوین یعنی محل ترانزیت کاالهای تجاری آس��یای میانه به آبهای آزاد خلیج فارس باش��د ،اتفاقی که می توان از آن به عنوان رویدادی تاریخی برای گلس��تان و تبدیل شدنش به «دبی خزر» نام برد و منتظر توس��عه‌ای غیر قابل توصیف در اقتصاد این استان بود. هرچن��د الزم��ه این رویداد و تحقق آن را میتواندرجدیتمسئوالنوایجادتسهیالت ورود س��رمایههای داخل��ی و خارجی در این منطقه دانس��ت اما آنچه مس��لم است ارزش اقتصادی ارتباط کش��ورهای آسیای میانه به آبهای آزاد آنهم از طریق خاک کش��ورمان در کن��ار ثاب��ت سیاس��ی و اقتص��ادی ایران م��ی توان��د مهمتری��ن عام��ل ب��رای جذب حداکث��ری س��رمایههای خارجی به اس��تان گلس��تان باش��د هرچند نبای��د فراموش کرد سرمایه‌های سرگردان خارجی برای ورود به منطقه‌ای خاص از دهکده جهانی همواره به دنبال امنیت و آرامش هستند . از این رو جای تردید نیس��ت گس��ترش و توس��عه مناطق آزاد تجاری ،تسهیالت ویژه س��رمایه گذاری و فراهم کردن تس��هیالت مختل��ف بانک��ی و گمرکی از س��وی دولت ایران برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی در گلس��تان می‌تواند عاملی برای س��رعت بخش��یدن ب��ه این امر باش��د ت��ا در آینده ای ن��ه چندان دور گلس��تان را همچنان نگینی درخشان در حاشیه دریای خزر ببینیم ،آنهم درس��ت زمانی که ب��ه افتتاح راه آهن ایران، ترکمنستان و قزاقستان نزدیک می شویم .
ش��اید تاکنون کمتر از س��رمایه گذاری خارجی در کش��ور قزاقس��تان ش��نیده باش��ید و بیش��تر از جاذبههایطبیعیوتوسعهگردشگریدراینمنطقه از اسیای میانه مطلع باشید اما جالب است بدانید با توجه به سیاست‌های نوین این کشور برای جذب سرمایه های خارجی از سوی دولتمردان قزاقستان ب��ه خص��وص از زمان اعالم اس��تقالل آن و تغییر پایتخت از ش��هر آلماتی به آس��تانه روند س��رمایه گ��ذاری ه��ای خارجی در این منطقه از جهان حتی در دوران رکود گس��ترده اقتصادی روبه رش��د بوده و همچنان ادامه دارد.اما آیا تاکنون از خود س��ئوال کرده اید امتیازات ویژه این کش��ور برای جلب نظر س��رمایه گذاران چه بوده و چه چیزی باعث ش��ده ت��ا به گ��زارش وزارت اقتصاد و دارایی این کش��ور تنها در س��ال 2009میالدی حدود یک هزار مورد سرمایهگذاریاقتصادیبزرگخارجیدراینکشور ص��ورت گی��رد؟ آیا این امتیازات می تواند در زمینه توس��عه تجارت بازرگانان ایرانی یا سرمایه گذاری های ایرانی در این کش��ور باش��د هرچند هم اکنون صادرات خدمات فنی مهندس��ی و حضور برخی از شرکت های بزرگ ایرانی در این کشور باعث ارتباط هرچهبیش��ترتجاریمیاندوکش��ورشدهاست.در همين راستا روزنامه تجارت در این شماره قصد دارد با بررسی پیشینه سرمایه گذاری و اقتصاد این کشور از اینده و امتیازات سرمایه گذاری در این کشور برای عالقمندان بگوید که بدون تردید برای آنهایی که اهلدودوتاچهارتایاقتصادیهستندخالیازلطف نیست و می تواند زمینه برای ایجاد تجاری تازه با آسیای میانه آنها باشد. آمارها چه می گویند؟
قزاقستانبابیشاز۱۶میلیونجمعیتووسعتی حدود ۲برابر ایران از مهمترین کش��ورهای جهان و جمهوری‌های آسیای مرکزی است که می توان ازآنبعن��وانمهمتری��نپ��لارتباطیب��رایورود به بازار کش��ورهای مش��ترک المنافع به خصوص بازار کش��ورهای روسیه ،ترکمنستان ،قرقیزستان، ازبکس��تان ،تاجیکس��تان و چین نام برد که در 16 دسامبر 1991میالدی اعالم استقالل کرد و از آن زمان تا کنون روند رش��د اقتصادی خود را با توجه بهگس��ترشروابطسیاس��یوتجاریخودبادنیای خارج پیش گرفت .دولت قزاقس��تان برای رسیدن ب��ه این ه��دف خود اقدام به برنامه ریزی و طراحی برنامه توسعه اقتصادی با نام «قزاقستان »2030در سال 1997میالدی کرده و در این برنامه افق هایی را برای توس��عه خود به صورت س��ه مرحله متفاوت درنظر گرفته اس��ت که ابتدا از توس��عه زیرس��اخت های اقتصادی مثل ش��بکه راه‌ها و امکانات دیگر شروع شده و در نهایت به گسترش روابط تجاری و سرمایه گذاری های خارجی در این کشور از سوی خارجی ها ختم می شود .در این زمینه در ژانویه سال 2010میالدی رئیس جمهور قزاقستان نورسلطان نظربایف خط مشی کشورش را برای ده سال آینده یعنی توسعه قزاقستان تا 2020میالدی را اینگونه بیان کرد :با توجه به دس��تاوردهای بس��یار مثبت اقتصادی کشور قزاقستان که در یک دهه نخست اینطرحداش��تهایمس��ازمانمللمتحداینکشور را به عنوان یکی از کشورهای برتر در رفاه اجتماعی ش��ناخته اس��ت و به همین دلیل همواره حمایت از
يادداشت
بانک اطالعات تجاری حلقه مفقوده میان ایران و قزاقستان
قزاقستان معادله‌ای برد برد برای تجار ایرانی
نگاهی به امتیازات سرمایه گذاری در کشور قزاقستان پس از استقالل
اقتصاد تجارت های خرد و متوس��ط را در س��رلوحه کارمان قرار داده ایم تا با این روش روند س��رمایه گذاری و توسعه اشتغال را در این کشور به حداکثر خودرس��اندهوزمینهس��رمایهگذاریهایخارجی را فراهم کرده ایم.نکته جالب توجه در س��خنرانی رئیس جمهور قزاقس��تان این اس��ت که وی در این سخنرانیبهجایگاهویژهارتباطاقتصادیاینکشور بابانکاس�لامیاش��ارهکردهوارتباطهرچهبیشتر کشورهای همسو در این زمینه را سرلوحه سیاست توسعه اقتصادی کشور قرار داده است که این امتیاز می تواند نقطه بسیار قابل تاملی برای کشورهایی مثل ایران در زمینه س��رمایه گذاری در این کش��ور باش��د.الزم به یادآوری اس��ت این کشور بیشترین تولی��د ناخال��ص داخلی و درآمد س��رانه را درمیان جمهوری‌های تازه استقالل یافته دارد و از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است .این کشور از لحاظ منابع زیرزمینی بسیارغنی است به طوری که تخمین زده می شود قزاقستان صاحب دومین منابعبزرگدراورانیوم،کروم،رویوسربوسومین در منگنز ،چهارمین درمس و در مورد زغال سنگ، آهن و طال نیز در بین ۱۰کشور اول دنیا قرار دارد. قزاقستان همچنین یازدهمین منابع بزرگ نفت و گاز طبیعی جهان را به خود اختصاص داده است.این درحالی است که روند توسعه سرمایه گذاری های خارجی در این کش��ور نشان دهنده فضای مناسب کس��ب و کار در این کش��ور است بطوری که امروز قزاقستان به عنوان کشوری پیشرو در میزان جذب س��رمایههایخارجیدر منطقه CISبهش��مار می آید که تقریبا معادله سرانه حدود 1500دالر آمریکا تعیین شده است و نزدیک به 9هزار شرکت خارجی ثبت ش��ده در این کش��ور وجود دارد که می توان به ش��رکت های بزرگ نفتی مثل ش��ورون ،زیمنس، مایکروس��افتوجن��رالالکتری��ک،دانونودهها مورد دیگر نیز اشاره کرد. اولویت های سرمایه گذاری
با توجه به قانون سرمایه گذاری در این کشور و
معافیتهایدرنظرگرفتهشدهبرایسرمایهگذاران خارجی در قزاقستان پیشنهاد کارشناسان اقتصادی برای سرمایه گذاری در قزاقستان به ترتیب عبارت اس��ت:س��رمایهگذاریدرزمینهخدمات،توس��عه زیرس��اخت های اقتصادی مثل سرمایه گذاری در حمل ونقل ،صنایع شیشه ،گردشگری (اقامت گاه، تفریگاه ،رس��توران و ،)...صنایع غذایی با توجه به توسعهووجودمنابعکشاورزی،صنایعتبدیلی،صنایع نفت و گاز ،پوش��اک هرچند صنایع س��نگین و البته داروسازییاصنایعپتروشیمیمیتوانددرقزاقستان سودآور باشد اما امتیازات درنظر گرفته شده از سوی دولت می تواند برای سرمایه گذاران اینگونه اولویت بندی شده باشد .این درحالی است که کارشناسان اقتصادی و مشاوران سرمایه گذاری در این منطقه از دهکده جهانی به اهمیت وجود منابع بسیار غنی معدنی در این مرز و بوم اش��اره کرده و می گویند: می توان با استفاده از امتیازات دولتی و ثبت شرکت هابااستفادهازقوانینموجوددراینزمینه نیزسرمایه گذاری مناسبی انجام داد امتیازات دولتی برای ورود سرمایه‌های خارجی
اولین و مهمترین امتیازی که قزاقستان برای سرمایه گذاران خارجی درنظر گرفته است تضمین
س��رمایه و امنیت س��رمایه گذاری انجام ش��ده از س��وی خارجی ها در صورت ملی ش��دن منابع یا اتخاذ تصمیمات دولتی اینچنینی اس��ت بنابراین دول��ت قزاقس��تان با درنظر گرفتن ای��ن امتیاز از هم��ان ابت��دا همراه��ی و حمایت خ��ود را از ورود سرمایه های خارجی اعالم کرده و نسبت به آنها مس��ئولیت پذیرفته اس��ت .این درحالی است که معافی��ت مالیات��ی و عوارض گمرکی را برای ورود تجهیزات مورد نیاز سرمایه گذاران خارجی داخل مناط��ق آزاد و خ��ارج از آن درنظر گرفته اس��ت و درباره مالیات کلی نیز این سرمایه گذاران با ثبت ن��وع فعالی��ت و طی مراحل قانونی که در کمترین زم��ان ممک��ن ص��ورت می گیرد م��ی توانند تا 7 س��ال از پرداخت نیم بهای مالیات اس��تفاده کرده و در برخ��ی م��وارد مثل پروژه های اس��تراتژیک اعالم ش��ده از س��وی دولت می توانند از پرداخت مالیات زمین و همچنین مالیات بر دارایی تا یکصد درصد معافیت دریافت نمایند.از سوی دیگر دولت قزاقستان امتیاز ویژه دیگری برای سرمایه گذاران خارجی درنظر گرفته که با اس��تفاده از آن س��رمایه گ��ذاران خارج��ی می توانند هزینه های طراحی و یا نوسازی طرح اقتصادی خود را در این کشور تا س��ه س��ال از میزان درامد کسر کرده و متناسب با
نکات کلیدی
• چنانچه سرمایه اولیه مستقیم وارد قزاقستان شده و از ابتدا در قالب طرح ثبت نشده باشد پس از تبدیل به اموالی مانند زمین ،کارخانه ،ماشین آیات مشمول پرداخت مالیات ساالنه خواهد شد . به عنوان مثال مالیات بر ارزش زمین ساالنه یک درصد ارزش آن تعیین است. • برای سرمایه گذاری در قزاقستان نیازی به شرکت محلی نیست و سرمایه گذاری در کمترین زمان ممکن پس از گذراندن مراحل اداری امکانپذیر است. • ورود سرمایه بیش از یکصد هزار دالر منوط به مجوزهای بانک ملی قزاقستان است بنابراین می توان سرمایه را در دفعات مختلف زیر این رقم وارد قزاقستان کرد. • خروج سرمایه در صورت نیاز با دریافت صورتحساب های تسویه مالیاتی به راحتی امکانپذیر اس��ت و با توجه به س��رمایه وارد ش��ده به راحتی قابل انتقال اس��ت و برای مازاد آن نیاز به گذراندن مراحل اداری و تایید پرداخت مالیات است.
آن مالیات پرداخت نمایند .الزم به یادآوری است ک��ه برای اطالع از اولویت های س��رمایه گذاری و همچنین ثبت بیزینس پلن برای ثبت س��رمایه گذاری در کشور قزاقستان می توان از وب سایت www.invest.gov.kzکه وب س��ایت رسمی جمهوری قزاقس��تان اس��ت اطالعات مورد نیاز و به روز شده را به دست آورید. امتیاز قزاقستان برای تجار ایرانی
همانطورکهمیدانیدرشدتجارتمیاندوکشور همچنان روبه افزاییش است و با درنظر گرفتن راه هایارتباطیدریایی،زمینیوهواییمیاندوکشور میتوانآیندهایروشنرابرایتوسعهتجارتمیان ایران و قزاقستان درنظر گرفت این درحالی است که توسعه اقتصادی این کشور با توجه به سیاست های جذبس��رمایههایخارجیهموارهچش��ماندازی بسیار مناسب برای سرمایه گذاران خارجی از جمله ایرانیان بوده است.وجود مناطق آزاد ،فرودگاه های محلی و بین المللی ،بندرهای مهم در دریای خزر میان دو کشور و همچنین ارتباط با کشورهای دیگر آسیای میانه و در نهایت ارتباط با بازارهایی بزرگ بهنامروس��یهوچینمیتواندزمینههایگس��ترده ای برای توس��عه تجارت را میان س��رمایه گذاران در این کش��ور با دیگر نقاط جهان ایجاد نماید که سرآمد آنها را می توان در زمینه انرژی و گردشگری درنظر گرفت هرچند صنعت س��اختمان و صادرات مصالحس��اختمانیازکش��ورمانبهاینکشورروبه افزایش بوده اس��ت.اما از زمان برگزاری نمایشگاه محص��والت تج��اری ایران که در س��ال 1370در اینکش��وربرگزارش��دتاکنونزمینههایگسترده ای برای توسعه روابط تجاری ایران و این کشور به وجود آمده است و می توان از هم اکنون به توسعه هرچه بیشتر آن به واسطه نزدیک شدن نمایشگاه اقتصادی EXPO2017دراینکش��وراش��ارهکرد که زمینه را برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی و حتی سرمایه گذاری های خصوصی در قزاقستان را به بازرگانان ایرانی نوید می‌دهد.
نگاه تجارت به صادرات نامرئي و توسعه گردشگري
قزاقستان بازار هدفی بسیار مناسب برای سرمایه گذاری در گردشگری عماد عزتی
صادرات نامرئی و توسعه گردشگری به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی در بس��یاری از نقاط جهان حتی در دوران بحران اقتصادی و رکود حاکم بر گوشه و کنار جهان بوده است بطوری که برخی از کش��ورها همچون یونان ،اس��پانیا و حتی ایاالت متحده امریکا به عنوان کشورهایی بودند ازسیاستتوسعهگردشگریبرایرونقاقتصادی خود اس��تفاده کردند و نتایج مناس��بی هم در این زمینه به دس��ت آورند .از این رو اکثر کش��ورهای دهکده جهانی با داشته‌ها و نداشته‌های خود سعی در ایجاد انگیزه سفر در بازارهای هدف گردشگری خ��ود دارن��د ت��ا با اس��تفاده از دالرهای حاصل از حضور گردش��گران امکانات مناسبی برای رونق اقتصادی و اش��تغالزایی کشورخود فراهم نمایند که ایران نیز از این قاعده مس��تثنی نیس��ت و به گفته مس��ئوالن س��ازمان جهانی گردش��گری ای��ران به عنوان یکی از پرجاذبه ترین کش��ورها برای جذب گردش��گران و البته س��رمایه‌هایی در این زمینه اس��ت .این درحالی اس��ت که به گفته مس��ئوالن س��ازمان میراث فرهنگی کشورمان این نهاد همواره به دنبال یافتن بازارهای هدفی مناس��ب برای توس��عه روابط گردشگری و البته جذب س��رمایههای خارجی است که یکی از این بازارهای هدف کش��ور قزاقس��تان واقع در شمال شرقی ایران است هرچند این کشور با ایران دارای مرز مشترک خاکی نیست اما امتیازات و امکانات ویژه‌ای از زمان اس��تقالل این کش��ور بیشتر از دو دهه قبل به وجود آمده که صادرات نامرئی ایران می‌توان به واسطه آنها به آینده‌ای روشن امیدوار
باش��د .از این رو تجارت با توجه به اهمیت اس��تان گلس��تان در ایجاد ارتباط گردش��گری میان دو کشور گفت و گویی اختصاصی با قربان عباسی ، مدیرکل سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان گلستان در این زمینه داشته که مطالعه آن خالی از لطف نیست . مدیرکل س��ازمان می��راث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردش��گری اس��تان گلس��تان با اشاره اهمیت این اس��تان در ارتباط و تبادل گردش��گر می��ان دو کش��ور می گوید :ب��ا توجه به ارتباطات فرهنگی ،سیاس��ی و تجاری بسیار مناسب میان دو کش��ور قزاقس��تان و ایران بخصوص از زمان اس��تقالل این کش��ور که بیش��تر از دو دهه پیش بوده همواره روابط بسیار نزدیک دو کشور باعث جذابیت س��فر برای شهروندان ایران وقزاقستان وجود داش��ته اس��ت ،اما طی یک یا دو س��ال اخیر اتفاقات جدیدی باعث شده تا این موضوع یعنی گس��ترش روابط گردش��گری میان دو کشور در درج��ه باالت��ری از اهمی��ت قرار گیرد .عباس��ی ب��ه وج��ود راه‌ه��ای ارتباطی مناس��ب میان دو کش��ور اش��اره می کند و می افزاید :همانطور که می دانیم ایران با کش��ور قزاقس��تان مرز زمینی مش��ترک ندارد اما از س��ه طریق زمین ،دریا و هوا امکان ارتباط بس��یار س��اده ای میان گردشگران و اتب��اع دو کش��ور وج��ود دارد ک��ه هر یک از آنها امتیاز ویژه ای برای سرمایه گذاری در این زمینه به صاحبان س��رمایه خواهند داد .به عنوان مثال افتت��اح خط��وط راه آهن در آین��ده نزدیک که از ایران را از طریق ترکمنستان به این کشور متصل می کند خود سوژه ای بسیار جالب برایی توسعه
گردشگریمیاندوکشوراستهمانطورکهاکنون اخبار بس��یاری درباره ورود قطارهای گردشگری از قاره س��بز به کش��ورمان هس��تیم این مسیر نیز می تواند برای ورود گردش��گران میان دو کش��ور بسیار مناسب باشد .این مقام مسئول در صادرات نامرئی ایران به روند صعودی حضور گردشگران درمانی از این کش��ور در ایران نیز اش��اره می کند و می افزاید هم اکنون آمارها بیانگر رشد حضور گردش��گران درمانی در اس��تان گلستان و استان خراسان رضوی از قزاقستان با توجه به امکانات بس��یار مناس��ب پزشکی در کشورمان هستند که همی��ن موض��وع می تواند عاملی برای س��رمایه گذاری کشورمان در کشور قزاقستان برای جذب بیشتر گردشگران درمانی به داخل مرزهای ایران باشدچوننهتنهاامکاناتدسترسیمیاندوکشور بسیار ساده است بلکه هزینه های درمانی در ایران
می تواند عاملی برای توسعه هرچه بیشتر در این زمینهدرنظرگرفتهشود.ویضمنباتاکیدبروجود حدود 30منطقه نمونه گردش��گری برای جذب سرمایه‌هایداخلیوخارجیدرگلستانمیافزاید: گردشگریورزشیوگردشگریاوقاتفراغتمی تواندعمده‌ترینزمینهبرایسرمایهگذاریوتبادل گردشگر میان دو کشور در این استان باشد که با توجه به وجود بس��ترهای مناسب سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توانند با اس��تفاده از امتیازات ویژه‌ای که برای آنها درنظر گرفته ش��ده بهرمند شده و نسبت به افتتاح پروژه های خود اقدام نمایند. عباس��ی در ادامه به امتیاز ویژه ارتباط دو کش��ور از طری��ق دری��ای خزر نیز تاکی��د دارد و می افزاید: گردشگری دریایی بخصوص در یک دهه گذشته در میان بسیاری از کشورهای مستعد بسیار رونق گرفته اس��ت به عنوان مثال جمهوری آذربایجان
درغ��ربای��ندریااقدامبهس��رمایهگذاریهای گس��ترده‌ای برای س��اختن شهرک های شناور و جزی��ره ه��ای تفریحی و برقراری خطوط دریایی میان کشورهای منطقه کرده است بنباراین ایران ب��ا توج��ه به امتیازاتی که در اختیار دارد و مرزهای طوالنی کش��ور قزاقستان در ش��رق این دریاچه معروف جهان می تواند با راه اندازی خطوط دریایی و جذب سرمایه های داخلی و خارجی در این زمینه رونق مناسبی درصادرات نامرئی خود داشته باشد چون اس��تان گلس��تان می‌تواند صدها جاذبه غیر قاب��لرقاب��ترابرایماجراجویانوگردش��گران داخل��ی و خارجی بخص��وص در زمینه تفریحات دریایی دراختیارشان قرار دهد.وی مهمترین امتیاز ارتباط هرچه بیشتر تبادل گردشگر میان دو کشور را انتقال تکنولوژی و س��رمایههای خارجی برای کش��ورمان می داند و می گوید :همانطور که می دانید قزاقستان از زمان استقالل و تغییر پایتخت با استفاده از سیاست جذب حداکثری سرمایه های خارجی سعی کرده در زمینه‌های مختلف پذیرای سرمایه‌گذارانخارجیباشدکهصنعتگردشگری یکی از این موارد برای قزاقستان بوده است و روند روبه رشد ورود گردشگران به این کشور می تواند گواه این موضوع باش��د بنابراین ایران درصورت برنامهریزیدقیقوصحیحبهعنوانمثالبرگزاری تورهای مشترک گردشگری میان دو کشور برای گردش��گران خارج��ی که وارد خاک قزاقس��تان می ش��ود می تواند عالوه بر آش��نایی گردشگران ب��ا جاذب��ه‌های ای��ران زمینه ورود س��رمایههای خارج��ی در صنعت گردش��گری مثل هتلداری را فراهم نماید .
گفت وگو با کاپیتان سید حسن گیتی پسند طراح طرح گردشگری دریایی خزر
نیره کردبچه
ش��ایدت��اکن��وناخبارنگرانکنن��دهایدربارهدریایخزرو آلودگی هایش ش��نیده باش��ید و کم و بیش از کم ش��دن تعداد آبزی��ان ارزش��مند آن یعنی ماهیان خاوی��اری بدانید .یا اینکه از وج��ود مناب��ع عظیم نف��ت و گاز در این دریاچه بزرگ جهان آگاه باشیم و خبر از مشکالت کشورهای حاشیه آن برای سهم بیشتر شنیده باشیم . هرچند این اخبار بسیار نگران کننده است و باید در زمینه از برطرف کردن آنها گام موثری از سوی مسئوالن و مردم صورت گیرد اما نباید فراموش کرد زندگی جاری است و باید به دنبال چاره مفید برای حل مشکالت باشیم تا بقول معروف همواره به نيمه خالی لیوان نگاه نکرده باشیم.این درحالی است که خزر علی رغم تمام مشکالت و معضالتش هنوز هم برای ایران نگینی بسیار ارزشمند است که برای بهبود اوضاع اقتصادی و رونق کسب و کار ساحل نشینانش همواره امتیازاتی در اختیار دارد اما متاسفانه مسئوالن این مهم را هنوز جدی نگرفته و کمی به آن بی توجه مانده اند از این رو تجارت س��راغ طراح گردش��گری دریایی خزر ،کاپیتان س��ید حس��ن گیتی پس��ند فردی که بیش از سه دهه از عمر خود را روی عرش��ه کش��تی های مختلف س��پری کرده و با امتیازات دریایی خزر به خوبی آشناست ،رفته تا از زوایای پنهان خزربرایتانبگوید.کاپیتانس��یدحس��نگیتیپسندضمنتاکید بر حفظ و حراست از محیط زیست دریای خزر می گوید :همه ما
Sun 2 November 2014
نگران محیط زیست این دریاچه ارزشمند و خاطره انگیز هستیم بنابراین باید با استفاده بهینه و درست از منابع آن به عنوان موهبتی که خداوند در اختیار ما قرار داده قدردانی خود را از خالق هستی ابراز کنیم .پس نباید صرفا به یک امتیاز این دریا توجه داش��ته باشیم و دیگر امتیازات آن را به دست فراموشی بسپاریم .طراح طرح گردشگری دریایی خزر در ادامه می افزاید :هرچند بنده طی مطالعات و تحقیقات گس��ترده خود در این زمینه به نقش بس��یار سازنده گردشگری دریایی در خزر اشاره کرده ام و از امتیازات ویژه ایران در این زمینه بارها گفته ام اما متاسفانه به دلیل گرفتاری در روند اداری تاکنون این طرح به نتیجه نرس��یده و به نوعی ایران هم اکنون از رقبایی چون قزاقس��تان و جمهوری آذربایجان در این زمینه عقب افتاده است ولی هنوز هم دیر نیست و می توان به آینده امیدوار بود و با استفاده از همان امتیازات مطرح شده در طرح گردشگری دریایی خزر دوباره رونق اقتصادی را به حاشیه جنوبی خزر هدیه داد چون کاسپین به عنوان نگینی ارزشمدن در اختیار ایران زمین قرار گرفته هرچند تقسیمات بین المللی بخش محدودی از آن را در اختیار کشورمان قرار داده باشند.گیتی پسند به وجود بس��تر مناس��ب بنادر حاشیه ای خزر در کشورمان اشاره
کاسپین فرصتی در اختیار ایران زمین می کند و می گوید :اگر مسئوالن ایران به روند روبه رشد تجارت کاال از کشورهای غربی این دریا بخصوص کشور ترکیه با حاشیه شرقی آن مثل قزاقستان و ترکمنستان یا روسیه در شمال توجه داش��ته باش��ند و نیم نگاهی به حرکت مسافران داخلی و خارجی در دو س��وی این دریا داش��تند در می یافتند امتیاز ویژه خزر برای ایران نه تنها در زمینه گردش��گری دریایی بس��یار مهیاست بلکه می توانیم به ایجاد خطوط کش��تیرانی مس��افری و تجاری در این منطقه فکر کرده و سرمایه گذاری دقیق و هدفمندی برای رونق هرچه بیشتر اقتصاد حاشیه جنوبی خزر و ساحل نشینانش داشته باشیم.وی در ادامه ضمن اشاره به گسترش روابط تجاری ترکیه و جمهوری آذربایجان با کش��ورهایی مثل ترکمنس��تان و قزاقستان تصریح می کند :ممکن است با خود بگویید هم اکنون که کشتی های تجاری میان ایران و دیگر کشورهای حاشیه خزر در حال تردد هستند اما منظور من کشتی های نفتی یا حمل کاال نیست بلکه اگر به تعداد تریلرهای تجاری که از خاک جمهوری آذربایجان و ترکیه وارد کشورمان می شوند و حاشیه جنوبی خزر را برای رس��یدن به آس��یای میانه طی می کنند را درنظر بگیریم در خواهیم یافت چه پتانسیل بسیار عظیمی برای ایجاد خطوط
حمل ونقل دریایی در منطقه از بندر آستارا یعنی در جنوب غربی خزر به بندر علی آباد در جنوب ش��رقی آن وجود دارد .پتانس��یلی که می تواند عالوه بر کاهش آلودگی محیط زیس��ت منطقه به اش��تغالزایی جوانان حاش��یه جنوبی خزر نیز کمک شایانی داشته باش��د.گیتیپس��نددربارهراهاندازیخطوطکش��تیرانیتجاری در حاش��یه جنوبی برای حمل کانتینرهای باری می گوید :همه همکاران بنده و دس��ت اندرکاران حمل و نقل دریایی با کش��تی های «رورو» (شناورهایی با قابلیت حمل اتومبیل و کانتینر با بار ) آشنایی کامل دارند خوب حاال تصور کنید این کشتی ها بتوانند کانتینرهای باری را طی مدت کوتاهی از ساحل غربی به ساحل شرقی یا حتی دیگر بنادر کشورهای حاشیه خزر انتقال دهند چه فرصت مناسبی برای کسب درآمد ایجاد می شود؟ چقدر به محیط زیست منطقه کمک خواهد شد؟ چقدر از سوانح جاده ای حاشیه جنوبی خزر کاسته می شود؟ چقدر شغل ایجاد می شود؟ یا اینکه چه حجم از سرمایه گذاری خارجی و داخلی به بازار منطقه سرازیر خواهد شد؟گیتی پسند با تاکید دوباره بر توسعه خطوط دریایی در خزر می افزاید :ایران می تواند همین امروز و ظرف مدت بسیار کوتاهی با استفاده از بنادری مثل نوشهر ،علی آباد ،انزلی که هم
اکنون آماده بهره برداری مسافری و تجاری هستند اقدام به ایجاد خطوط مسافری و باری در این دریاچه معروف جهان نماید تا روند رونق اقتصادی حاشیه جنوبی را سرعت بخشد هرچند اگر کمی اقتصادی تر بیاندیش��یم می توانیم با انعقاد قرارداد میان ش��رکت های کشتی رانی دیگر کشورهای منطقه زمینه ورود تجهیزات را فراهم کنیم.این دریانورد باسابقه درباره ایجاد خطوط حمل و نقل مسافری منطقه نیز می گوید :مسئله حمل ونقل در خزر تنها به بار یا کانتینر و کاال ختم نمی ش��ود بلکه می توان با اس��تفاده از اتوبوس‌های دریایی با ظرفیت های مختلف و ایجاد استگاه های ساحلی کوچک و بزرگ روند سرمایه گذاری را نه تنها برای مسافران داخلی کشورمان بلکه برای خارجی ها نیز افزایش دهیم به عنوان مثال ایا تاکنون محاس��به کرده اید هر روز چند نفر از هموطنان ساکن حاشیه جنوبی خزر برای انجام امور اداری یا دید و بازدید یا حتی سفر مجبور به عبور از جاده ساحلی هستند تا به مقصد خود برس��ند حاال تصور کنید اتوبوس های دریایی آنها را طی مدت کوتاهی بدون هیچ خطری نظیر تصادفات جاده ای در کنار آرامش روحی و روانی به مقصد برسانند چه امتیازی به ارمغان خواهد آورد .وی در ادامه می گویند :همانطور که می دانیم کشور
امیر عابدی عضوی هیات مدیره شورای مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان
ب��ا توجه به توس��عه روز افزون ارتباطات تجاری میان کش��ورها و فعال بودن بخش خصوصی و دولتی در زمینه یافتن بازارهای ه��دف مناس��ب برای س��رمایه گ��ذاری یا برقراری ارتباطات تجاری اهمیت به دس��ت آوردن اطالعات صحیح و دقیق از ش��رایط اقتص��ادی و همچنی��ن ارتباط��ات تجاری ب��ا فعاالن اقتص��ادی در میان کش��ورها بر هیچ کس پوش��یده نیس��ت و همواره یکی از خواسته های سرمایه گذاران در گوشه و کنار دهکده جهانی بوده است. از س��وی دیگر این موضوع هنگام ورود کشورها به بازارهای بکر و نوین از اهمیتی دو چندان برخوردار خواهد بود و برای جلوگیری از هرگونه هدر رفت وقت و منابع مالی پس از امضاء تفاهم نامه های تجاری میان دوکشور الزم اس��ت ب��ا حمایت بخ��ش خصوصی و ارکانه��ایتج��اریبانکاطالعاتیدقیق وب��هروزش��دهایدراختی��ارعالقمن��دانو س��رمایه گذاران قرار گیرد تا به عنوان حلقه اتصال میان تجار و سرمایه گذاران دو کشور روند ایجاد ارتباط و همچنین تبادل کاال میان دو س��وی معادله به س��ادگی صورت گرفته و در نهای��ت رونق اقتصادی برای کس��ب و کار تج��ار ب��ه ارمغان آی��د .درحالی که ایران معموال از این حلقه هنوز نتوانسته به درستی استفاده کند و می توان اینگونه گفت که بانک
اطالعاتی مناسب برای ایجاد ارتباط تجاری میان ایران و دیگر کشورها علی رغم تالش های گسترده بخش خصوصی برای برقراری روند صادرات کاال و سرمایه گذاری در دیگر نق��اط دهکده جهانی همواره به عنوان حلقه ای مفق��وده بوده که مانع از حصول موفقیت مناسب برای تجار کشورمان شده است .این موض��وع در برخ��ی از بازارها مانند بازار بکر و مناسبقزاقستانعلیرغمتمامامتیازهایش بس��یار مش��هود بوده و باعث ش��ده تا تجار و س��رمایه گذاران ایران��ی در مقابل بازرگانان چین و ترک در این منطقه کمتر موفق بوده و تا حدودی به خواس��ته های خود نرس��ند. درحالی که کمتر از دو ماه پیش با سفر رئیس جمهوری کشورمان به قزاقستان بر گسترش زمینه های تجارت میان دو کشور تاکید شد و چند سند و تفاهم نامه در این زمینه نیز به امضاء دو طرف رس��ید و نباید فراموش کرد رویدادی بس��یار ارزش��مند در دنیای تجارت یعنینمایشگاهاکسپو2017دراینقزاقستان میتواندفرصتمناسبیبرایحضورقدرتمند تجار و بازرگانان ایرانی در قزاقستان باشد که از ه��م اکن��ون باید اطالعات دقیق تجاری و اقتصادی را در اختیار آنها گذاشت تا در موعد مق��رر یعنی برگزاری این نمایش��گاه با تمام توان و قدرت وارد میدان رقابت با دیگر تجار از کشورهای مختلف شوند. پس بجاست مسئوالن بخش خصوصی و دولتمردان همانطور که برای امضاء تفاهم نامه های اقتصادی میان دو کشور تالش و کوش��ش کرده اند؛ از همین امروز که حدود دو س��ال تا برگزاری رویداد بزرگ اکس��پو در قزاقستان وقت باقی است با ایجاد انگیزه در دوطرف بازار و با استفاده از تمام ظرفیت های قانونیوالبتهارتباطاتسیاسینسبتبهایجاد بانک اطالعاتی دقیق و به روزشده ای برای ارایه آن به تجار عالقمند و س��رمایه گذاران هموطن که به دنبال بازارهای بکر و دس��ت نخورده ای چون قزاقستان هستند قرار داده تا امیدوار باش��یم تجارت و دودوتای تجارت بازرگانانی ایرانی کم کم از حالت سنتی خود خارج ش��ده و بااس��تفاده از اطالعات کارآمد این حلقه مفقوده میان دو کشور به چهارتای خودمانی رسیده و بهره الزم از این بازار را به نفع خود و صادرات غیر نفتی کشورمان ببرند هرچن��د نبای��د اهمیت این اطالعات را برای طرف مقابل فراموش کرد و اطالعات دقیقی از توانمندی های تجاری و بازرگانی خود در اختیار بازرگانان قزاقستان قرار دهیم. قزاقستان با توجه به توسعه اقتصادی و فرهنگی که به خود دیده سعی دارد با استفاده از برنامه هایی هدفمند تا سال 2017میالدی به عنوان قطب گردشگری آسیایی میانه در صنعت گردشگری خودنمایی کند همین موضوع می تواند پتانسیلی بسیار مناسب برای ایران باشد تا با استفاده از ارتباطات گسترده تجاری و سیاسی خود در این کشور اقدام به برقراری خطوط مسافری دریایی نیز کرده و با برگزاری تورهای ترکیبی گردش��گری میان دو کش��ور ص��ادراتنامرئ��یخ��ودرانیزرونقدهد هرچندهمینامروزهم تقاضای سفر از سوی مسافران دریایی کشورهای منطقه برای رسیدن به دیگر سو وجود دارد و برخی از کشورها مثل جمهوری آذربایجان و روسیه دراین زمینه اقداماتی انجام داده اند .کاپیتان گیتی پسند درپایان درباره توانمندی نیروی متخصص در منطقه نیز به تجارت می گوید :یکی از امتیازات ویژه ایران در این زمینه وجود نیرویی توانمند و کارآمد برای خدمات رسانی به شناورهای اینچنینی است این درحالی است که آموزشکده ها و دانشگاه های علوم دریایی نیز در این زمینه پتانسیل بسیار مناسبی دارند حال آنکه ملوانان محلی بسیاری نیز می توانند برای رونق این طرح به کار گرفته ش��وند ،بنابراین هر روز که نس��بت به این موضوع یعنی اهمیت دریای خزر در توس��عه حمل ونقل دریایی یا حتی گردشگری دریایی کشورمان بی تفاوت باشیم درواقع زیان غیر قاب��ل تص��وری از نظ��ر اقتصادی به خ��ود زده ایم و مانع از ایجاد اشتغال در حاشیه جنوبی خزر شده ایم.