روزنامه كسب و كار| سال اول ،شماره |240دوشنبه25فروردين ماه 1393
يادداشت مديريتهزينه؛كليدرونقگردشگری در فاز دوم هدفمندي شيدا رمزي
هدفمندي يارانهها بحثي بسيار پرمخاطب براي مردم كشورمان و البته صاحبان صنايع است و تاكنون بسياري را به خود جلب كرده اما فعاالن بخش خصوصي گردشگري از همان روزهاي اول اجراي قانون هدفمندي يارانهها تاكنون به آن با نگراني مي‌نگريستند و هنوز هم از دلواپسي آنها كاسته نشده است .چون سايه س��نگين اين كلمه همواره روي دخل و خرج آنها تاثير گذاشته است. امروز هم بحث هدفمندي يارانهها دوباره داغ شده و بسياري را به خود مشغول كرده ،اما مساله مهمي كه در گردشگري هم از خاطر مسئوالن و هم از خاطر گردشگران دور مانده اين موضوع است كه تاثير مرحله اول هدفمندي يارانهها در گردشگري ايران يا همان صادرات نامرئي كه مدتي پيش همه از ارزان‌تر شدنش براي خارجي‌ها سخن مي‌گفتند چه بوده كه اكنون منتظر دومين مرحله از آن هستيم ؟ به راستي سوال اينجاست؛ حاال كه درآس��تانه اجراي مرحله دوم هدفمندي يارانهها هس��تيم چه برس��ر صادرات نامرئي ايران خواهد آمد و به واقع آيا گردش��گري ايران براي گردشگران ارزان باقي خواهد ماند؟ در نگاه اول و با توجه به شعارهاي تبليغاتي دولت يازدهم مي‌توان اميدوار بود كه واقعا اين هدفمندي بهويژه در بخش دوم خود به داد ركود مزمن صنايع كشورمان خواهد رسيد و بس��ياري از آنها را با رونق مناسبي در شرايط فعلي ايران مواجه مي‌كند اما اگر كمي دقيق‌تر به هدفمندشدن يارانهها در اين مرحله بنگريم در مي‌يابيم ب��ا توجه به وضعيت اقتصاد كشورمان ،صنعت گردشگري يا همان صادرات نامرئي كه دولت يازدهم بردرآمدهاي��ش تاكيد دارد جزء صنايعي نيس��ت كه مناب��ع حاصل از هدفمندي يارانه به آن خواهد رسيد ! حال آنكه با توجه به انرژي بر بودن صنعت گردشگري بهويژه در بخش مراكز اقامتي و مراكز تفريحي مي‌توانیم اين تصور را داشته باشيم كه با گران شدن 25درصدي برخي حامل‌هاي انرژی به زودي شاهد افزايش قيمتي حدود 50درصد در اين موارد خواهيم بود .پس به نوعي پاس��خ سوالمان را اينگونه مي‌يابيم كه اگرهم گردشگري ايران در گذشته و قبل از اجراي فاز دوم هدفمندي يارانهها ارزان بوده ،ديگر نخواهد بود. اما چش��م اميد را هم نمي‌توان براين واقعيت بست كه در همين حال با توجه به قيمت فعلي ارز و افزايش‌هاي جسته و گريخته آن هنوز هم ايران براي بسياري از گردش��گران به عنوان مقصدي ارزان شناخته مي‌شود، به شرط آنکه بتوانيم هزينه هايمان را مديريت كنيم .اين دقيقا نكته‌اي طاليي اما ظريف است كه با توجه به ش��رايط فعلي و افق مقابل صنعت گردشگري بايد به آن ويژه نگريست تا مبدا ايران گرانتر از اينكه هست به گردشگران خارجي معرفي شود و راهكاري نيست جز تجديد نظر در مديريت هزينه‌ها. از س��وي ديگر همانطور كه مي‌دانيم كشورهاي پيش��رفته در صنعت گردشگري براي رونق هرچه بيش��تر صادرات نامرئي خود ابتدا به رونق گردشگري داخلي پرداخته‌اند تا به واسطه توسعه تقاضاي گردشگري داخل زيرساخت‌هاي مناسب را فراهم كنند و از آن پس مشغول پذيرايي از گردشگران خارجي شوند .پس بد نيست كه دولت به صادرات نامرئي ايران همانند ديگر صنايع مادر كشور بهويژه در اين مرحله تازه از اقتصاد ايران بنگرد و در برنامه‌هاي اقتصادي خود س��هم قاب��ل توجه‌تري را از هدفمندي يارانهها به فعاالن گردشگري اختصاص دهد تا به واقع ايران براي گردشگران مقصدي ارزان باقي بماند.
اخبار زمان پرداخت قسط دوم حج تمتع اعالم شد
رئيس سازمان حج و زيارت اعالم كرد :زائران حج تمتع ،93قسط دوم هزينه سفر خود را در هفته نخست ارديبهشت‌ماه پرداخت كنند. بهگزارشايسنا،سعيداوحديبابياناينكهامسالبراينخستين‌بارهزينهسفر حج در دو قسط از زائران گرفته مي‌شود ،گفت :زائران قسط اول سفر حج آينده را كه مبلغ آن5ميليون تومان بود ،بهمن و اسفند سال گذشته پرداخت كردند كه مبلغ دريافتي از زائران بابت قسط اول با كسر يك‌ميليون تومان وديعه در بانك و سود سپرده حج2/5 ،تا 3ميليون تومان بود. وي ادامه داد :طبق اعالم قبلي سازمان حج و زيارت ،قسط دوم هزينه سفر حج تمتع ،هفته اول ارديبهشت‌ماه از زائران گرفته خواهد شد .مبلغ قسط دوم برابر با قيمت تعيين‌شده براي هر كاروان براساس گروه قيمتي با كسر 5ميليون تومان مربوط به قسط اول خواهد بود .رئيس س��ازمان حج و زيارت حداقل و حداكثر هزينه سفر حج آينده را 7ميليون و 800هزار تومان و 10ميليون و 600هزار تومان اعالم و اظهار كرد :كف قيمت‌ها نسبت به سال گذشته هيچ تغييري نكرده اما سقف قيمت‌ها با توجه به افزايش كيفيت هتل‌ها ،حدود 250هزار تومان نسبت به حج گذشته افزايش يافته است. سكوترئيسسازمانميراثفرهنگي درماجرايايران‌شناسآمريكايي
وزارت امور خارجه! ...
مدتي استكه هياهو بر سردفن پيكر يكايران‌شناس آمريكایي در اصفهان باال گرفتهودراينميان،دستگاهديپلماسيكشوركهمسئولمستقيمسامان‌دهي و تعيين تكليف در اين شرايط است ،در روزهاي گذشته «سكوت» اختيار كرد و باالترين مقام سازمان متولي ميراث فرهنگي و گردشگري كشور نيز توپ را در زمين وزارت امور خارجه مي‌انداخت .در چند روز گذشته ،برخي رفتارها كه ن را آلوده به سياست‌ورزي و زير لواي دسته‌بندي‌هاي گروهي تعبير عده‌اي آ كردند ،در يكي از پايتخت‌هاي فرهنگي جهان اسالم بروز يافته كه از منظر خبري ،دو پرسش را به وجود آورده است :اينكه معترضان به دفن ايران‌شناس آمريكايي در اين شهر ،دقيقا كدام هدف ملي را دنبال مي‌كنند و ديگر اينكه سرنوشت دفن ريچارد فراي در كنار زاينده‌رود به كجا خواهد رسيد؟ در اين ميان ايراندوستان و آگاهان نسبت به تاثير منفي چنين اقداماتي بر جذب گردشگران و نشان دادن چهره‌اي واقعي از ايران به دنيا و نيز تاثيرهاي منفي در ديگر زمينه‌ها نگرانند و مي‌خواهند بدانند چرا اين افراد كه در گروه اعتراضي‌شان تعداد قليلی را شامل مي‌ش��دند ،اقداماتي را خودسرانه انجام مي‌دهند و چرا مسئوالن مربوط واكنشي از خود نشان نمي‌دهند؟ ن امسال (27 ريچارد نلسون فراي ،ايران‌ش��ناس آمريكايي در هفتم فروردي مارس) درگذشت .او بيشتر عمر79ساله خود را صرف شناخت و معرفي ايران، زندگي مردم و هنر آنها كرد .معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در پاسخ به اينكه آيا از پيگيري نهادهاي مربوط در اين زمينه اطالع داريد و درباره انتقال پيكر فراي چه تصميمي گرفته شده است؟ سه‌بار تكرار كرد :وزارت امور خارجه! ...
بازديد رايگان از موزه سعدآباد
14
کسب‌و‌کار گردشگری
INFO @ biznews.ir
به مناسبت روز ملي ارتش جمهوري اسالمي ايران مصادف با بيست و نهم فروردين ،بازديد از موزه نظامي سعدآباد برای عموم مردم كشور رايگان است .مسئول موزه نظامي سعدآباد با اعالم خبر فوق گفت 29 :فروردين مصادف با روز ارتش جمهوري اسالمي ايران و بزرگداشت حماسه آفريني‌هاي دالورمردان نيروي زميني ارتش ،اين موزه به صورت رايگان پذيراي بازديدكنندگان و عالقه‌مندان است .گفتني است در اين موزه ،تاريخ نظامي ايران ،اسلحه،سازو برگ ،البسه ،عكس ،كتاب و ساير اشيا در معرض نمايش عموم است.
در مراسم بازگشايي مركز اسناد سازمان ميراث فرهنگي اعالم شد
تكميلپروژه‌هاي ناتمامميراثدرسال93 رئيس سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دس��تي و گردش��گري ب��ا اش��اره ب��ه اينكه س��ازمان ميرا ث‌فرهنگ��ي نيازمند ثبات و آرامش اس��ت ،گفت :با وجود منابع محدود و با برنامه‌ريزي دقيق ،تعداد قابل توجهي از پروژه‌هاي ميراثي ناتمام در سال 93تكميل مي‌شود. به گزارش مركز روابط عمومي سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري ،مسعود سلطاني‌فر ،معاون رئيس‌جمه��وري و رئي��س س��ازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردش��گري در مراسم بازگشايي مركز اسناد و كتابخانه سازمان كه با حضور سيدرضا صالحي اميري ،رئيس س��ازمان اس��ناد و كتابخانه ملي برگزار شد ،بيان کرد :با احياي دوباره اين مركز آرزوي ديرينه پژوهشگران ،دلس��وزان و انديش��مندان حوزه ميراث فرهنگي محقق شد. وي ادام��ه داد :با همكاري همه دلس��وزان بخش��ي از هويت فرهنگي س��ازمان ميراث فرهنگي كه به دليل تالطم‌هاي س��ال‌هاي اخير دچار خدش��ه ش��ده بود ساماندهي ش��د و مركز اسناد س��ازمان از اين پس در اختيار پژوهش��گران ،محققان و عالقه‌من��دان به اين عرصه قرار مي‌گيرد. سلطاني‌فر با اشاره به اينكه سازمان ميراث فرهنگي با توجه به تالطم‌ها و فرازونشيب‌ها امروز بيش از هر چيز نيازمند ثبات و آرامش است ،تصريح كرد :بايد مجموعه س��ازمان ميراث فرهنگ��ي را به عنوان ي��ك مجموعه فرهنگي جامع‌نگر و تاثيرگذار در عرصه فرهنگ كشور معرفي كنيم. معاون رئيس‌جمه��وري با اع�لام اين مطل��ب كه در سال 93اتفاقات مثبت و س��ازنده‌اي در هر سه عرصه مي��راث فرهنگ��ي ،صنايع دس��تي و گردش��گري رخ خواهد داد ،افزود :با توجه به تاكيد مقام معظم رهبري كه س��ال 93را س��ال «اقتصاد و فرهنگ ،با عزم ملي
و مديريت جه��ادي» نامگذاري كردند ،سازمان ميراث فرهنگي از ظرفيت بسيار بااليي در هر دو عرصه توس��عه فرهنگي و توسعه اقتصادي برخوردار است. س��لطاني‌فر ب��ا تاكي��د براينكه توسعه اقتصادی بدون س��ازمان ميرا ث‌فرهنگ��ي در توسعه فرهنگي عرصه اقتصادي و فرهنگي داراي امكانپذير زمينه‌هاي بسيار مناسبي است، نيست ،اگر ادامه داد :همه بايد در س��ازمان اقتصاد كشور ميراث فرهنگي ت�لاش كنند تا يك بار در حوزه ميراث اين مجموعه به ش��أن و جايگاه فرهنگي اصلي خ��ود برس��د ،ن��گاه ما به گذاري سرمايه گذشته نبايد متمركز باشد بلكه كند اين همواره بايد آينده و مسير پيشرو حقيقت روشن را با دقت‌نظر نگاه كنيم. مي‌شود كه بدون نفت و با رئيس س��ازمان ميراث فرهنگي ميراث تمدن يادآورش��د :با بررس��ي و احصاء امكان اداره همه مشكالت س��ازمان در نقاط كشور وجود مختلف كشور و با يك نگاه كلي و دارد. همه‌جانبه ،تالش خواهيم كرد با برنامه‌ريزي دقيق و در عين حال منابع محدود ،تعداد قابل توجهي از پروژه‌هاي ميراثي را كه با مشكل مواجه بوده و پيشرفت فيزيكي نداشته است تكميل كنيم.
آسيب‌هاي جدي به اسناد و نيروهاي انساني ميراث فرهنگي وارد شده است رئيس پژوهش��گاه س��ازمان ميراث فرهنگ��ي ،صنايع دستي و گردشگري گفت :در جريان انتقال مركز اسناد و كتابخانه اين س��ازمان به شيراز ،آسيب‌هاي جدي به اسناد و نيروهاي انساني ميراث فرهنگي وارد شد. جليل گلشن روز يكشنبه در آيين بازگشايي مركز اسناد و كتابخانه اين س��ازمان بيان ک��رد :دراين جابه‌جايي
شماري از اسناد مفقود ،بخش��ي پاره و تعدادي نيز در شرايط نامناس��ب قرار گرفت كه با تالش كاركنان اين سازمان احيا شد .وي در عين حال اظهار كرد :وضعيت اين اسناد مانند زمان قبل از انتقال به شيراز نيست. گلشن گفت :اين اسناد و كتابها با خودرو و تدابيري به تهران برگردانده شد و از امروز براي بهره‌گيري استادان، پژوهشگران و محققان آماده است. رئيس پژوهش��گاه س��ازمان مي��راث فرهنگي ش��مار كتاب‌هاي اين مركز را 60هزار جلد ذكر كرد و افزود :از مجموع اين كتابها 47هزار جلد متعلق به سازمان و 13هزار كتاب نيز اهدايي خيرين است. وي به محتويات اسناد اين مركز اشاره كرد و گفت :در اين مركز اسناد مختلفي از جمله نقشه ،عكس ،اسناد باستان‌شناسي ،فيلم ويدئويي ،اس�لايد ،نواركاست و برگه‌هاي پژوهشي مردم‌شناسي نگهداري مي‌شود. گلشن با اش��اره به اينكه اين مركز از سال 67فعاليت خود را آغاز كرده است ،افزود :در آن زمان فضاي ورودي مركز زياد بود اما اكنون اين مكان فاقد قرائتخانه است. ميراث‌فرهنگي جايگزين صنعت نفت رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي كشور با اشاره به اينكه ميراث فرهنگي جزء عرصه‌هاي ماندگار اس��ت،
گزارش ويژه
گفت :ميراث‌فرهنگي ظرفيت و پتانسيل اين را دارد كه جايگزين صنعت نفت ش��ود .سيدرضا صالحي اميري، رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي كشور با اشاره به اينكه عرصه‌هاي فرهنگي ماندگار هستند ،اضافه کرد: فرهنگ رود جاري و چش��مه خروش��ان است ،تفاوت فرهنگ و نفت در اين است كه نفت در نهايت روزي به پايان مي‌رسد اما حوزه فرهنگ ،نشر و ميراث فرهنگي تمام شدني نيست. رئيس سازمان اسناد ادامه داد :توسعه اقتصادی بدون توسعه فرهنگي امكانپذير نيست ،اگر اقتصاد كشور يك بار در حوزه ميراث فرهنگي س��رمايه‌گذاري كند اين حقيقت روشن مي‌شود كه بدون نفت و با ميراث تمدن امكان اداره كشور وجود دارد. صالحي اميري با اش��اره به اينكه ديپلماسي فرهنگي مكمل حماس��ه فرهنگي اس��ت و ديپلماسي فرهنگي ديپلماس��ي پايدار مبتني بر باورهاس��ت ،تصريح كرد: ايران صاحب فرهنگي زيباس��ت و ما بايد تالش كنيم اين زيبايي‌ها را به رخ جهانيان بكشيم. وي يادآور شد :براي اصالح تصوير ايران نيازمند حماسه فرهنگي هستيم و خاس��تگاه اين حماس��ه فرهنگي، س��ازمان ميراث فرهنگي ،صنايع دستي و گردشگري است.
گزارش ساالنه آماري شوراي جهاني سفر وگردشگري درباره ايران
ميترا اسدنيا
2/2درصد ،سهم گردشگري از توليد ناخالص داخلي ايران
ش��وراي جهاني سفر و گردش��گري در گزارش س��االنه خود از تاثير و نقش اقتصادي صنعت سفر و گردشگري در 184كش��ور و پيش‌بيني روند رو به رشد این صنعت در این کشورها خبر داد .درباره ايران نيز از روند رو به رشد س��هم اين صنعت در اقتصاد كشور خبر داد .بخش��ي از اين گزارش از سهم 2/2درصدي گردشگري در توليد ناخالص داخلي ايران در سال 2013خبر مي‌دهد؛ سهمي كه در سال 2014رو به فزوني است.
مجم�وع س�هم س�فر و گردش�گري در ب�ازار اش�تغال ()EMPLOYMENT: TOTAL CONTRIBUTION در سال 2013سهم كل صنعت سفر و گردش��گري ايران در بازار اشتغال كشور و از جمله مشاغلي كه مستقيما توسط اين صنعت حمايت مي‌شوند برابر با 5/3درصد از كل اشتغال كش��ور بود كه برابر با 1,184,000شاغل است .پيش‌بيني مي‌ش��ود كه اين ميزان در س��ال 2014به 1,216,000 شاغل برسد.
سهم مستقيم گردشگري در توليد ناخالص داخلي GDP س��هم مس��تقيم گردش��گري و س��فر در GDPايران در س��ال گذش��ته 151/713ميليارد ريال برابر با 2/2درصد از كل توليد ناخالص ملي كشور بود و پيش‌بيني مي‌شود كه اين ميزان در سال 2014به 289/767ميليارد ريال يعني 2/8درصد از كل توليد ناخالص ملي كشور برسد. مجموع سهم مس�تقيم و غيرمس�تقيم گردش�گري در توليد ناخالص داخلي مجموع س��هم گردش��گري و س��فر در GDPاي��ران در س��ال 2013برابر با 412/095ميليارد ريال يعني براب��ر با 6/1درص��د از كل توليد ناخالص ملي كشوربوده است .پيشبينيشده كه اين ميزان در س��ال 2014به 764/366 ميليارد ريال برسد .اين ميزان برابر با 7/6درصد از كل توليد ناخالص ملي كشور در سال 2014است.
س�هم مس�تقيم صنعت س�فرو گردش�گري در بازار اش�تغال ()EMPLOYMENT: DIRECT CONTRIBUTION در سال 2013صنعت گردشگري و سفر بطور مستقيم از 414,500شاغل حمايت كرده اس��ت .اين ميزان برابر با 1/9درصد از كل ش��اغالن كشور است .انتظار مي‌رود كه اين رقم در سال 2014به حدود 625.000شغل برس��د .اين رقم به معني 2/2درصد از كل بازار اش��تغال كش��ور در سال 2014است.
درآمد صادراتي از ورود گردشگران (صادرات بازديدكنندگان) ()VISITOR EXPORTS تولي��د درآمد صادراتي اي��ران از طريق بازديدكنندگان در س��ال گذش��ته 2013برابر با 49.577ميليارد ريال بود كه به معني 3/1درصد از كل درآمد صادراتي بود .پيش‌بيني مي‌شود اين رقم در سال 2014به 64.156ميليارد برسد. سرمايه‌گذاري ()INVESTMENT در سال 2013سرمايه‌گذاري در صنعت سفرو توريسم 51.791ميليارد ريال بود كه معادل 2/9درصد از كل سرمايه‌گذاري كشور بوده است .اين ميزان در سال 2014به 100.031ميليارد ريال خواهد رسيد كه برابر با 3/7درصد از مجموع سرمايه‌گذاري‌هاست.
درآمد ميلياردي اماكن تاريخي از فروش بليت رئيس سازمان ميراث فرهنگي اعالم كرده در ايام تعطيالت نوروز 30ميليون نف��ر از اماكن تاريخ��ي و موزهها ديدن كردند .با توج��ه به اينكه نرخ بلي��ت ورودي براي ايرانيان 2هزار تومان اعالم شده بايد اين تعداد بازديدكننده ،حدود 60ميليارد تومان درآمد نصيب موزهها كرده باشند .منتها مديركل امور موزهها اعالم كرد كه آمار بازديدكنندگان با درآمد حاصل از فروش بليت مساوي نيست .از سوي ديگر همه اين اعتبارات به موزهها و اماكن تاريخي برگشت داده نمي‌شود. به گزارش مهر ،رئيس سازمان ميراث فرهنگي در نخستين نشس��ت خبري خود پس از ايام تعطيالت نوروز 93اعالم كرد كه در مدت ايام عيد ح��دود 30ميليون نفر از اماكن تاريخي و موزهها و محوطه‌هاي باستاني ديدن كرده‌اند. هرچند كه سال گذش��ته معاون گردشگري وقت سازمان مي��راث فرهنگي ني��ز همين آم��ار 30ميليون��ي را براي بازديدكنندگان از اماكن تاريخي و گردشگري اعالم كرده بود اما مصوبه هيات وزيران مبني ب��ر افزايش نرخ وروديه موزهها از 500تومان به 2هزار تومان تنها در برخي اماكن اجرايي مي‌شد تا اينكه كم كم در طول سال 92همه اماكن تاريخي تحت پوشش اين سازمان ،مبلغ بليت ورودي خود را افزايش دادند .برخ��ي به 1500توم��ان و برخي نيز به 3000تومان. با اين حال اگر متوسط نرخ وروديه موزهها و اماكن تاريخي
تحت پوشش سازمان ميراث فرهنگي همان 2هزار تومان در نظر گرفته شود با يك حساب سرانگشتي مي‌توان گفت كه حدود 60ميليارد تومان از محل ف��روش بليت بازديد 30ميليون نفر نصيب اماكن ديدني كشور شده است. اعتباري كه مس��تقيما از محل فروش بليت عايد موزهها و اماكن تاريخي نمي‌شود بلكه بايد اين مبلغ به خزانه كشور واريز ش��ود و پس از چند ماه 70درصد از كل آن مبلغ به سازمان ميراث فرهنگي براي تخصيص به موزهها و اماكن
تاريخي برگشت داده شود. با اينكه تا س��ال‌هاي گذش��ته اماكن تاريخ��ي و موزهها هيچ‌وقت ريالي از آنچه كه از محل فروش بليت عايدشان مي‌شد را نمي‌ديدند اما امسال معاون ميراث فرهنگي كشور به خبرنگار مهر گفت كه اميدواريم تا 100درصد اين منابع به موزهها برگشت داده شود. با اين حساب مي‌توان گفت اگر قرار باشد تا اواخر سال 93 اين اعتبار به موزهها برگشت داده ش��ود شايد اين اماكن
روزهاي خوشيمني را در س��ال 94داش��ته باشند منتها مديركل امور موزه‌هاي ايران اين مساله را رد كرد و گفت كه نمي‌توان آمار بازديدكنندگان را با آمار درآمد حاصل از فروش بليت به صورت دقيق اعالم كرد چرا كه در بسياري از مواقع بازديدكنندگان از تخفيف‌هايي مانند كارت منزلت، تخفيف دانش��جويي ،دانش‌آموزي و بازنشستگي استفاده مي‌كنند. محمد رضا كارگر ب��ه مهر گفت :طبق گيت سنس��ور‌دار ورودي اماكن تاريخي مانند تخت جمشيد حدود 85هزار نفر در يك روز به اين مكان رفته بودند اما آمار گيت بليت فروشي نشان مي‌داد كه تنها نيمي از آنها بليت خريده‌اند. وي با تاكيد بر اينكه نظام بليت فروش��ي ايران س��نتي و غيرقابل كنترل اس��ت ،ادامه داد :با اين سيستم ،شمارش بازديدكنندگان در اماكن پرگردشگر بسيار مشكل است. بنابراين سيستم بليت الكترونيكي درحال راه‌اندازي است تا بتوان محاسبه دقيق‌تري انجام داد. با احتس��اب كس��ر حاصل از ارائه تخفيفات گس��ترده به بازديدكنندگان براي تهيه بلي��ت و آمار باالي بازديدهاي رايگان انجامش��ده و برگشت بخش��ي از درآمد حاصل از فروش بليت‌هاي نوروزي مي‌توان گفت كه موزهها و بناهاي ديدني تنها درصورتي مي‌توانند روزهاي خوشي را پيشرو داشته باشند كه برخالف روال سال‌هاي گذشته صد در صد درآمد حاصل از فروش بليت به آنها اختصاص يابد.