سه‌شنبه 13دي 90شماره 38
رمز و راز
گردشگري دريايي غرق نشود!
13
کشتي‌هاي تفريحي مي‌توانند ناجي صنعت گردشگري دريايي ايران باشند نيره كرد بچه
از راهياب��ي انس��ان ب��ه آب‌ه��اي آزاد چند قرن گذشته ،از همان ابتدا که انسان دل به دريا زد و راه خود را براي رسيدن به ديگر سرزمين‌هاي ناشناخته از طريق اقيانوس‌ها انتخاب کرد ،صنعت دريانوردي تغييرات شگرفي را به خود ديده است. صنع��ت دريان��وردي و کشتي‌س��ازي از هم��ان روزهاي آغازين براي بش��ر جذابيتي ويژه داش��ت و رفت��ه رفته اين صنعت جال��ب و جذاب تکامل پيدا كرد .نبايد فراموش کرد که ابتدا هرگز اين کشتي‌ها ب��ه منظ��ور تفريح و گردش س��اخته نش��دند بلکه مص��ارف اقتصادي و نظامي ب��ه تکامل اين صنعت کمک کرد و بهانه‌اي براي رشد و تکامل اين صنعت ش��د و همين رشد باعث ظهور بخشي شد كه از آن با نام گردشگري دريايي يا همان کروزهاي امروزي ياد مي‌كنند. در ابتدا اين صنعت نوظهور به دليل عدم تکميل و رشد متناسب صنايع وابسته و البته دانش دريايي، خاطرات نامناس��بي چون فاجعه کش��تي مسافري تايتاني��ک را در تاريخ ثبت ک��رد ،اما همين فجايع مقدمه‌اي براي پيش��رفت‌هاي آن شد .به طور کلي صنعت کشتي‌س��ازي و دريانوردي در کش��ورهاي س��احلي از رون��ق خوب��ي برخوردار بوده و هس��ت. ازجمله اين کشورها انگلستان را مي‌توان نام برد که در زمينه ساخت کشتي تجربيات مناسبي داشته و امروز در زمينه ساخت کشتي‌هاي تفريحي به همراه ک��ره جنوبي و اس��تراليا نام نيک��ي از خود بر جاي گذاش��ته‌اند و حتي ترکيه همس��ايه غربي ايران نيز به تازگي از مقام مناس��بي در اين صنعت برخوردار شده است. اين کش��ورها از فاجعه کشتي مسافري تايتانيک درس‌ه��اي جالبي گرفتند و ام��روزه همه تجربيات خود را در زمينه س��اختن کش��تي‌هاي مس��افرتي (کروزه��ا) ف��وق م��درن يا هم��ان کروزه��ا به کار گرفته‌ان��د و پيش��رفت چش��مگيري نيز داش��ته و توانس��ته‌اند کش��تي‌هاي بس��يار مدرن توريس��تي را روان��ه آب‌ه��اي آزاد کنن��د و ش��رکت‌ها يا دفاتر توريستي را در برقراري خطوط کشتيراني در سطح جهاني ياري کنند. صنعت گردشگري در ابتدا زياد به اين کشتي‌هاي تفريحي خوشامدگويي نکرد و در واقع اين کشتي‌ها مغلوب صنعت هوايي و هواپيماهاي تجاري ش��دند و تبدي��ل ب��ه دنيايي بس��يار کوچ��ک و مخصوص ثروتمن��دان و قايق‌هاي کوچک تفريحي آنها ش��د، ام��ا از آنجا ک��ه هواپيماها قادر نبودند بس��ياري از خواسته‌هاي انس��ان براي رسيدن به سرزمين‌هاي ناشناخته را برآورده کنند و در بسياري از مکان‌هاي
توريس��تي استفاده از آنها غيرممکن بود ،دوباره اين کشتي‌ها بودند که نظر گردشگران و برگزارکنندگان تورهاي گردشگري را به خود جلب کرده و توانستند ج��اي خ��ود را در صنع��ت گردش��گري بين‌المللي تثبيت کنند .به همين دليل 2دهه است که دوباره صداي س��وت کش��تي‌هاي تفريحي را هنگام ترک بنادر مي‌ش��نويم به طوري که امروزه اين کشتي‌ها از جايگاه ويژه‌اي در صنعت درآمدزاي گردش��گري برخوردار شده‌اند. به عنوان مثال در حال حاضر آگهي‌هاي تبليغاتي بسيار زيادي درباره تورهاي تفريحي دريايي يا همان کروزها در مناطق مختلف جهان مثل قطب شمال، سيبري يا حتي جزاير بسيار زيبايي در دورافتاده‌ترين نقاط جهان را در روزنامه‌ها مي‌بينيم. اين تورهاي تفريحي اين گونه برگزار مي‌ش��وند که گردشگران با يکي از کشتي‌هاي تفريحي که در واقع هتلي بسيار مجلل و شناور هستند به نزديکي اين مناطق دورافتاده مي‌روند و در نزديکي آن لنگر مي‌اندازند و گردش��گران ب��ا قايق‌هاي کوچک وارد جزيره‌‌ه��ا مي‌ش��وند و در کنار بومي��ان منطقه و به روش آنها مدتي زندگي را تجربه مي‌کنند درس��ت همان حسي که کريستف کلمب در زمان کشف‌اش داشت ،قدم به ساحلي ناشناخته خواهند گذاشت. اين کشتي‌هاي مدرن تفريحي با امکانات تفريحي و رفاهي خود توانس��ته‌اند اکن��ون به عنوان يکي از ارکان اصلي و تقويت‌کننده صنعت گردش��گري هر کشوري به شمار آيند. اي��ن هتل‌هاي فوق‌مدرن ش��ناور پ��س از ترک بندرگاه ش��ايد تا مدت‌ها هيچ نيازي به پهلو گرفتن در خش��کي را نداشته باش��ند و حتي مسافران اين کشتي‌ها هم هرگز دلشان براي خشکي تنگ نشود. چ��ون تمام امکانات رفاهي و لوازم مورد نياز خود را در طول اين سفر پرماجرا در اختيار دارند. صنع��ت گردش��گري دريايي آنچنان با س��رعت سرس��ام‌آور در حال رشد و گسترش است که شايد ديگر صنايع مجبور ش��ده‌اند ب��ا تواني 2برابر براي رسيدن به آن تالش کنند .بنابراين حضور كشتي‌هاي تفريحي در ساحل كشورهاي ساحلي عالوه بر رونق صنعت گردش��گري در س��طح بين‌المللي مي‌تواند صنايع وابس��ته را نيز رونق ببخش��د .اين كشتي‌ها مي‌توانند صنعت غرق‌ش��ده گردشگري كشورهاي ساحلي را نجات دهند. ام��روزه پ��س از رون��ق زياد اين گونه س��فرهاي تفريحي در جهان ،توجه اكثر شركت‌هاي گردشگري و توريستي بخصوص خطوط كشتيراني تفريحي به منطقه خليج فارس جلب شده است. اين اهميت باعث ش��ده كه كش��ورهاي حاش��يه
خلي��ج ف��ارس درگير رقابتي بس��يار ش��ديد براي جلب هرچه بيش��تر گردشگران به سمت خود شوند وسعي كنند صداي سوت كشتي‌هاي بيشتري را در بنادر خود بشنوند .بندر ابوظبي توانسته با برقراري زيرس��اخت‌هاي بسيار دقيق و شرايط مناسب براي پهلو گرفتن كش��تي‌هاي تفريحي بس��يار بزرگ به عن��وان يك��ي از اصلي‌ترين بن��ادر تفريحي منطقه جاي خود را تثبيت كند يا كشور قطر كه با به اجرا گذاش��تن قوانين جديدي مثل س��هولت صدور ويزا براي گردش��گراني كه از طريق اين‌گونه كش��تي‌ها وارد خاك قطر مي‌ش��وند ،اس��تفاده از اين امكان را ساده‌تر مي‌كند. س��وال اصلي اينجاس��ت كه س��هم ايران از اين صنعت چقدر اس��ت؟ كش��وري كه شايد براي رشد صنعت گردش��گري دريايي خود فقط به راه‌اندازي كش��تي كوچكي به نام ميرزا كوچك‌خان در درياي خ��زر بس��نده كرده و س��واحل جنوبي كش��ور را با اين‌همه پتانسيل فراموش كرده است. اي��ران به عنوان مالك طوالني‌ترين س��احل در خليج‌ف��ارس اگ��ر قصد رش��د و گس��ترش صنعت گردش��گري خود را بخصوص در زمينه گردشگري دريايي دارد ،البته با توجه به امكانات بالقوه كش��ور
كشتي ميرزا روي آب‌هاي خزر
باي��د به صنعت گردش��گري دريايي و كش��تي‌هاي كروز توجه ويژه‌اي داش��ته باش��د تا مب��ادا مغلوب سياس��ت‌هاي بس��يار دقيق و كارآمد كش��ورهاي جنوبي حاش��يه خليج فارس ش��ود و بتواند مس��ير حرك��ت كش��تي‌هاي تفريحي را از س��مت جنوبي خليج فارس به سمت شمالي آن يعني سواحل ايران هدايت كند .اين در حالي اس��ت كه ايران در زمينه جذب هرچه بيش��تر گردش��گر منطقه در دو جزيره كيش و قشم سرمايه‌گذاري‌هاي بسيار زيادي انجام داده و امكانات رفاهي مناسبي را نيز فراهم كرده. همچنين نبايد تالش‌هاي ايران براي راه‌اندازي خط��وط كش��تيراني تفريح��ي را در ش��مال ايران فرام��وش كرد هر چند اين حركت يعني راه‌اندازي كش��تي كوچك تفريح��ي مي��رزا كوچك‌خان در درياي خزر به س��رعت به دس��ت فراموشي سپرده ش��د ،اما گامي هرچن��د ابتدايي و غيرقابل رقابت با كش��ورهاي منطقه براي ظهور اي��ن صنعت يعني صنعت گردشگري دريايي در كشور ايران بوده ولي به عقيده بس��ياري از كارشناسان و دست‌اندركاران صنعت گردش��گري ايران همي��ن حركت هرچند ابتداي��ي باي��د مبن��اي رش��د و گس��ترش صنعت گردشگري دريايي كشور باشد.
اين كشتي در سال 1971در ژاپن ساخته شده و داراي 5طبقه 74 ،متر طول 12 ،متر عرض 20 ،متر ارتفاع و 26كابين درجه يك و 2با گنجايش حدود 250مس��افر اس��ت .كشتي مسافري ميرزاكوچك‌خان در گذشته از انزلي به باكو مسافر جابه‌جا مي‌كرد و اين كشتي بنا به داليلي در سال 1371از بندر انزلي به س��احل مازندران برده ش��د و در آن منطقه در امور آموزش��ي يكي از نهادها مورد استفاده قرار گرفت ،اما در حال حاضر مي‌توان از آن به عنوان يك كشتي مسافرپذير و تفريحي استفاده كرد .كشتي ميرزاكوچك‌خان به امكاناتي چون س��الن همايش ،كافي ش��اپ ،رس��توران ،سالن البي و ديگر تسهيالت گردشگري و رفاهي مجهز است.