Ons gamma warmtepompen past in elk mogelijk nieuwbouw of renovatieproject
In deze eerste editie van ons magazine Heat+ van 2023 wens ik jullie van harte het allerbeste toe. Vooreerst een goede gezondheid die onmisbaar is voor een jaar vol energie. Nieuwjaarswensen gaan uiteraard samen met het formuleren van goede voornemens. Maar hoe zien de voornemens van de installatiesector er momenteel uit? Wat zal 2023 brengen voor ons Ecosysteem?
Alexander Dewulf
Techlink Nationaal
Als de energiecrisis blijft aanhouden of, erger nog, uitbreiding zou nemen, zal 2023 wel eens een bijzonder moeilijk jaar voor onze multifunctionele installatiesector kunnen worden. Maar het is niet allemaal kommer en kwel, laten we niet vergeten dat het meeste Europees relancegeld nog steeds besteed moet worden in de komende drie jaar.
Met onze toekomststudie LINK2030 (www.link2030.be)
geeft Techlink inhoud en richting aan de discussie over onze collectieve uitdagingen. Onder invloed van de digitalisering lopen technieken steeds meer in mekaar over, groeit de vraag naar connectiviteit en ervaren we een trend naar continue service in plaats van éénmalige aankopen. De wetgeving rond klimaat en energie wordt steeds strenger, installaties zijn meer en meer met elkaar verbonden en het blijft moeilijk om voldoende medewerkers met de juiste technische skills te vinden. En investeren in permanente bijscholing voor onze medewerkers blijft een absolute noodzaak.
Samen nemen we het voortouw om de toekomst van ons Ecosysteem voor multifunctionele installaties vorm en inhoud te geven. Met LINK2030 en de daarbij horende deep-dive webinars (zie pagina 6) willen we onze leden ondersteunen en voorbereiden op de energietransitie. Dat doen we door in te zetten op kennis van nieuwe technieken en diensten. Daarnaast ijveren we voor een versterkte samenwerking, binnen én buiten het Ecosysteem.
De installateur dient in te spelen op de marktvraag en specialiseert zich steeds meer in hernieuwbare energietechnieken. Het gaat om o.a. warmtepompen. Daarom organiseerde Techlink vorig jaar een roadshow die de ideale gelegenheid vormde om bij te leren en in gesprek te gaan met onze experten.
3 ● Edito: In het teken van connectiviteit
6 ● LINK2030: Deep-dive webinars
8 ● Save the date: Techlink Awards Night
10 ● Project: Duall
14 ● Actualiteit: Slimme energiesysteemintegratie
18 ● Dossier: Hernieuwbare energietechnieken: vuistregels rond warmtepompen
22 ● Actualiteit: Het WTCB heet voortaan Buildwise
Embuild
Kunstlaan 20, 1000 Brussel embuild.be
Verantwoordelijke Uitgever
Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be
Techlink vzw
Excelsiorlaan 91, 1930 Zaventem
T. +32 2 720 40 80 info@techlink.be • www.techlink.be
●
van Vandenberghe Een beschouwing van een dag in het spoor van Koen Pottie, die aan het hoofd staat van lidbedrijf Vandenberghe. Met zijn ruim 90 jaar aan ervaring is het bedrijf één aanspreekpunt voor alle technieken geworden voor renovatie- en nieuwbouwprojecten in de regio van Zuid-West-Vlaanderen.
26 ● Actualiteit: Hogere efficiëntie voor kleine verwarmingsinstallaties
30 ● Column: Van installateur naar adviseur: meer dan enkel rompslomp?
33 ● Wetgeving: Rood voor afspraken tussen concurrenten en groen voor nieuwe distributieregels
36 ● Dagboek: Vandenberghe
44 ● Vraag en antwoord: Detachering – Terbeschikkingstelling van (buitenlands) personeel
48 ● Save the date: ISH
Managing Director Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be
Publiciteit
Inge De Ridder
T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be
Periodiciteit • Oplage
4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig
Voor de nieuwe Plant 5 van Soudal te Turnhout heeft het Turnhoutse bedrijf een beroep gedaan op lidbedrijf IFTech nv. Dit voor het ontwerp, de bouw en later ook het onderhoud van de geothermische energie installaties met KWO (Koude Warmte Opslag).
50 ● Actualiteit: Oude elektriciteitscentrale als proeftuin voor energiegemeenschap
54 ● Project: IFTech
60 ● Vraag en antwoord: Onderaanneming bij overheidsopdrachten
64 ● Kort
66 ● De medewerker: Member Affairs Manager Bruno Van Der Stappen
68 ● Productnews
Vertaling
André Verkaeren, Metaphrasis bvba
Vormgeving Nikka Cuypers nikka.cuypers@embuild.be
Drukwerk Graphius
Surf naar www.techlink.be/fr/magazine om de Franse versie te downloaden.
De webinars zijn beschikbaar op volgende website: www.link2030.be
Wat is de impact van de energietransitie op het geheel van multifunctionele installaties? Is de integratie van duurzame oplossingen de sleutel? Welke kansen en uitdagingen biedt deze overgang voor ons Ecosysteem, als installateurs, distributeurs of zelfs fabrikanten? Hoe zit het met de verschillen tussen B2B en B2C?
Meten is weten! Slimme energiemanagementsystemen zijn noodzakelijk om energieverbruik te optimaliseren, bleek tijdens dit webinar op 20 september 2022. Om eindklanten daarin optimaal te ondersteunen en informeren, is kennisoverdracht van fabrikanten naar distributie en installateurs cruciaal.
De conclusie van dit webinar was dat we niet langer op een eiland kunnen werken en één enkel product aanbieden. Klanten willen geïntegreerde en uitgebreide oplossingen die hen helpen hun energierekening te beheersen en te verlagen.
Onze gasten waren: professoren Emmanuel De Jaeger en Damien Ernst, Klinkenberg, Niko, Schneider Electric en Ilumen. Samen benadrukten zij het belang van nieuwe digitale technologieën voor hun structuur of voor die van hun klanten.
Hoe kunnen we het tekort aan gekwalificeerd personeel aanpakken? Iedereen in de sector heeft ermee te maken, of het nu gaat om installateurs, distributeurs of fabrikanten? Hoe kunnen wij ons als bedrijf beter positioneren op de markt om talent te behouden én nieuw talent aan te trekken? Of toch tenminste, hoe kunnen we voorkomen dat onze concurrenten uit onze eigen werknemerspoel komen rekruteren?
Er kwamen in het webinar op 20 oktober 2022 enkele voorbeelden aan bod en ideeën over hoe je actie kunt ondernemen op dit gebied, of het nu gaat om opleiding, positionering of waardering van jouw teams.
Om de War For Talent te winnen, moet onze sector blijvend inzetten op skills, opleiding en begeleiding. Dat was de hoofdconclusie van ons tweede webinar.
Onze gasten waren: Volta, Constructiv, Rexel, Vinci en CKS Elektrotechniek. Samen benadrukken ze dat de rollen veranderd zijn: met de energietransitie wordt de rol van de installateur daarom alleen maar groter. Naast zijn technische vaardigheden en zijn steeds belangrijker wordende "soft skills" is hij/zij duidelijk een energieconsultant geworden.
Techlink ging aan de hand van vier deep-dive webinars dieper in op verschillende onderwerpen uit onze LINK2030 toekomstvisie die een grote impact hebben op onze sector. Dit deden we door in gesprek te gaan met enkele van onze leden en verschillende experten.
‘We mogen onze rol in de energietransitie niet onderschatten. Onze installaties zijn de motor van de maatschappij. Ze voorzien alle economische sectoren van energie, water en een aangenaam binnenklimaat. Ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties met al zijn expertise is dus van vitaal belang om de economie volop te laten draaien en de klimaatdoelstellingen te behalen. We moeten meer doen dan louter uitvoeren en mee een voortrekkersrol spelen in de energietransitie. We moeten verder kijken dan de aan-
De energietransitie zorgt voor andere behoeften bij klanten. Dus wie naar de toekomst kijkt, moet mee veranderen. Een uitbreiding van de dienstverlenging dringt zich op, maar hoe pak je dat nu best aan? Hoe kunnen we inspelen op deze veranderende behoeften?
Dit kwam aan bod in het derde webinar op op 24 november 2022. De energietransitie versnelt gedragsveranderingen: we polsten naar de inzichten van onze leden en experten. Techniek Nederland legde het concept “one stop shop” uit. Evocells sprak over de vraag naar totaaloplossingen en de rol van “prosumenten”. Van Marcke maakte een onderscheid tussen "producten" en "oplossingen". Tot slot benadrukte Cebeo de band met de klanten en de evolutie van hun diensten, in lijn met de huidige behoeften.
Net zoals een orkest moeten wij een harmonieus geheel vormen voor ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties. Music, Maestro!
bodzijde van ons Ecosysteem en een actieve rol spelen om oplossingen in de nieuwe energierealiteit kenbaar te maken en te adviseren’, zegt Eric Piers , CEO van Techlink.
In het laatste webinar van onze LINK2030reeks op 15 december 2022 hebben we nieuwe bedrijfsmodellen en partnerschappen besproken om uw bedrijf te ontwikkelen in lijn met de veranderingen die door de energietransitie worden versneld. Waar moet u in investeren in verband met duurzaamheid? Welke andere groeistrategieën zijn mogelijk? Hoe moet u inspelen op de veranderende eisen van klanten?
In een eerste, meer theoretisch deel herinnerde strateeg Geert Vanhees ons eraan dat een groeistrategie vandaag hand in hand gaat met digitalisering en duurzaamheid, twee begrippen die ongetwijfeld met elkaar verbonden zijn. Hans Verboven, CEO van Sustacon en Professor Duurzaamheid aan de UAntwerpen, rondde zijn uitleg af met een definitie van het begrip duurzaamheid en wat dit inhoudt voor bedrijven vandaag, in termen van hun producten dienstenaanbod, hun interne processen en middelen, of hun keuze van materialen en recyclagetechnieken. Ons lid Legrand is in dit opzicht een voorbeeld van het gebruik van circulaire producten waarvan ze er elk jaar aan hun assortiment toevoegen en Ferlem International voor de integratie van de principes van de automobielindustrie in zijn prefabactiviteiten.
heeft
terug een niet te missen avond voor jullie in petto!
De tweede editie van de Techlink Awards
Night vindt plaats op 24 maart 2023 in Thor
Central Genk. Het evenement bij uitstek om te "netwerken" voor alle leden van ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties.
● DATUM:
Vrijdag 24 maart 2023
● LOCATIE:
Thor Park 8000, 3600 Genk
● GPS :
André Dumontlaan 67, 3600 Genk
● DEELNAMETARIEVEN (PRIJZEN EXCL. BTW):
Thor Central biedt geen accommodatie ter plaatse, dus hebben we drie verschillende hotels in Genk geboekt. Wij zetten een shuttle service in:
• CARBON HOTEL : € 190 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen
• M HOTEL : € 175 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen
• ECU HOTEL : € 150 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen
● INSCHRIJVEN: techlinkawardsnight.be/nl/
● NOG VRAGEN?
U kan altijd terecht bij ons MarCom Team via events@techlink.be
Techlink en haar leden hebben een voortrekkersrol te spelen in het sensibiliseren van de consumenten. Onze sector beschikt over innovatieve technologieën die belangrijk zijn in het behalen van de klimaatdoelstellingen die het tij te kunnen doen keren. Specifiek mikken wij op innovatieve bedrijven die het voortouw genomen hebben en duurzaam ondernemen reeds in hun DNA verweven hebben.
Deze Awards geven onze leden de opportuniteit om hun geleverde bijdrage aan innovatieve en duurzame oplossingen in het kader van de energietransitie te belichten en zo kans te maken op een Award als erkenning van onze sector voor hun inspanningen.
We hebben drie categorieën vastgelegd:
1
Optimalisatie van de energie-efficiëntie (Renovatie)
bare middelen, reiken we dit jaar de Awards uit aan:
● Zelfstandigen en micro-ondernemingen (van 1 tot 10 werknemers)
● Kleine en middelgrote ondernemingen (11 werknemers of meer)
18.00u: Welkomscocktail
19.00u: Keynote speaker: Dirk Van Damme
19.30u: Uitreiking van de Techlink Awards
20.30u: Diner
22.30u: Concert van The Planes
00.00u: Set van DJ F.R.A.N.K
03.00u: Einde
De keuze van de locatie is weloverwogen. Thor Central is het zenuwcentrum van Thor Park, een plek waar wetenschap, bedrijfsleven, onderwijs en technologie samenkomen. Als duurzame en innovatieve locatie richt Thor Park zich op drie gebieden: energietransitie, smart manufacturing en smart city toepassingen.
Innovatieve technische installatie (Nieuwbouw)
Op welke manier en met welke technieken heb ik het energieverbruik van een bestaand gebouw tijdens een renovatie drastisch gereduceerd? 2
Op welke manier heb ik een voor een nieuwbouwproject de meest energiezuinige of klimaatneutrale oplossing geadviseerd en geïnstalleerd?
3
Sustainable Management
Hoe heb ik duurzaamheid ook toegepast op mijn eigen bedrijfsvoering?
Om al onze leden een kans te geven, ongeacht de grootte van het bedrijf en afhankelijk van de “in house” beschik-
Tijdens deze kleurrijke gala-avond vindt u de ingrediënten die onze eerste editie tot een succes maakten: een welkomstcocktail, inspirerende speeches, de uitreiking van de awards, een galadiner, een dansfeest… .
Het Aquarea lucht-water warmtepomp-assortiment is het uitgebreidste op de markt. Aquarea heeft toepassingen van 3 tot en met 16 kW. Er is dus altijd een geschikt systeem, wat de eisen op verwarmings- en koelingsgebied ook zijn. De warmtepompen zijn geschikt voor nieuwbouw-en renovatieprojecten. Ze zijn rendabel en hebben een beperkte impact op het milieu. Zelfs bij -20°C verwarmt Aquarea de woning effectief en betrouwbaar.
Aquarea is de enige échte modulerende warmtepomp die minder elektriciteit verbruikt én bovendien de onderdelen spaart.
Techlink zet in op technologische kennisverhoging en -verspreiding. Dit artikel is een samenvatting van een scriptie die gaat over het optimaliseren van ventilatie in ruimtes, meer bepaald: vraaggestuurde ventilatie. Nu energie-efficiëntie behalve om ecologische, ook om economische redenen hoog op de agenda staat, is vraaggestuurd ventileren de sleutel om het energieverbruik van gebouwen verder te reduceren. Het project “De Knipoog”, de kinder- en jongerencampus in Vorselaar, blinkt uit in ontwerp, duurzaamheid en samenwerking.
In februari 2022 startte Sieben zijn stage bij lidbedrijf Duall in het kader van het behalen van zijn diploma van een Professionele bachelor in de Elektromechanica, afstudeerrichting klimatisering aan de UCLL.
‘Als laatstejaarsstudent van de opleiding klimatisatie worden de laatste opleidingsdagen met een stageperiode ingevuld. Deze stageperiode deed ik uiteraard in een gespecialiseerd bedrijf in de installatie van HVAC. Bij Duall mocht ik aan verschillende projecten meewerken om kennis te maken met alle aspecten. Mijn eindwerk werkte ik uit rond het project “De Knipoog”, een kinder- en jongerencampus te Vorselaar. Naast verwarming en sanitair, moest het volledige gebouw ook voorzien wor-
den van ventilatie. Het was dan aan mij om dit volledig uit te gaan zoeken waar en hoe de ventilatie ging komen en kon verbeteren’, zegt Sieben. Sieben draaide drie maanden mee op kantoor onder begeleiding van Jente Witters (Ontwerper en calculator HVAC-S) en maakte zijn thesis over het optimaliseren van ventilatie. ‘Na het behalen van zijn diploma, kwam hij vast bij ons in dienst. We zijn héél blij met hem in ons team!’, zegt zaakvoerster Mieke Maes ‘Ieder jaar bieden wij één stageplek aan voor gemotiveerde studenten met interessante duurzame bachelorprojecten.’
Dit is een project met verschillende grote ruimtes en dus ook grote venti-
latiedebieten. Hierbij zal het dan ook interessant zijn de ventilatie enkel te sturen als er aanwezigheid is. Dat wil zeggen vraaggestuurd gaan ventileren. Echter als je werkt met kleine debieten en dus kleine ruimtes, zal de aanschaf van VAV-regelkleppen niet interessant zijn. Zeker niet als je de kostprijs van een vraaggestuurde installatie vergelijkt met de kost prijs van het energieverbruik met een installatie die constant ventileert. ‘Voor dit project gaan we dus moeten uitzoeken waar deze kleppen nuttig kunnen gebruikt worden en waar ze beter niet gaan gebruiken. Voor een goede optimalisatie gaan we dan ook de ventilatiekanalen zodanig aanpassen dat ze niet te complex worden uitgevoerd’, zegt Sieben.
‘Duall is meer dan een doorsnee
HVAC-installateur. We streven steeds naar het beste resultaat voor onze klant én voor de eindgebruiker. Wij tonen onze klanten dan ook het breder verhaal: energiebesparingen, duurzaamheid en comfort van hernieuwbare energieoplossingen. Zo kunnen ze een doordachte beslissing maken’, vult Jente Witters aan.
Het doel
Het uiteindelijke doel van de optimalisatie zal zijn het energieverbruik en dus ook de energiekosten te verminderen. ‘Uiteraard is het ook van belang om het ontwerp van de kanalen zo eenvoudig mogelijk én uitvoerbaar uit te werken. Naast de vereenvoudiging zouden we in de bepaalde lokalen VAV-regelkleppen willen plaatsen zodat er enkel maximaal geventileerd wordt wanneer er aanwezigheid is’, vertelt Jente.
Deze regelklep is ontwikkeld voor de regeling van luchtdebieten in lokalen. Ze zal zorgen dat steeds het gevraagde luchtdebiet zal doorgelaten worden.
Deze regelklep zal steeds geplaatst worden in een recht stuk buis. Bij de montage dient rekening gehouden te worden met de positie van de klep in functie van bochten of T-stukken. Daarom zal ze steeds geplaatst worden op een bepaalde afstand voor of na een bocht of T-stuk.
In de VAV-gestuurde ruimtes zal een bepaald debiet gewenst worden, dit is
afhankelijk van de aanwezigheid. De aanwezigheid in de ruimtes wordt in dit geval gemeten met een CO2-sensor. Die sensor zal een signaal geven aan de regelklep, die bijgevolg een bepaalde waarde krijgt waarop hij kan gaan regelen. Het signaal zal een 0 tot 10 Volt signaal zijn. Bij een 0 Volt sig-
naal zal de regelklep minimaal ventileren, bij een 10 Volt signaal zal ze maximaal ventileren. Nu weet de regelklep welke waarde hij moet doorlaten. Stel dat de waarde hier 950 m³/h is, om te ventileren. Nu zal het blad zodanig gepositioneerd worden dat er 950 m³/h doorheen de regelklep gaat. Die correcte positionering van het blad, gebeurt door de servomotor dewelke gestuurd wordt door het meetkruis. Deze zal namelijk zorgen voor de juiste positie van het blad.
Hierdoor zal de ruimte dus ook meer of minder geventileerd worden. Door deze sensoren te plaatsen zal je ventilatie dus niet aan/ uit sturen. Je zal precies zodanig gaan ventileren als nodig is. En geen onnodige energie gebruiken om te ventileren.
De dimensionering gebeurt aan de hand van het minimum en maximum debiet wat de regelklep zal leveren. Het minimum debiet is het laagste debiet wat de regelklep zal doorlaten, dit debiet is bepaald op een 20-25% van het maximale debiet. Daarentegen is het maximale debiet, het debiet wat geventileerd zal worden wanneer de ruimte zijn volledige bezettingscapaciteit heeft gehaald.
Voor dit project heeft Sieben het ventilatieplan grondig onderzocht. Waar nodig, hertekende hij het ontwerp. Hierna twee vragen die we aan hem stelden.
Hoe heb je de aanpassingen van het kanalenstelsel aangepakt?
‘Bij de aanpassingen moest ik steeds rekening houden met verschillende zaken:
Als eerste ging ik kijken of de aanpassing in werkelijkheid wel realiseerbaar zou zijn. Hiervoor raadpleegde ik zowel doorsnede plannen als BIM collab. Hierdoor kon je de beschikbare ruimte in het vals plafond te weten komen. Deze had je dan nodig om te kijken of je de gekozen grootte van ventilatiekanaal wel in het vals plafond kreeg verwerkt.
Daarna moest ik globaal kijken naar het oorspronkelijke en het nieuwe ontwerp van de kanalen. Was de aanpassing dan ook wel echt nuttig, en maakte je het niet ingewikkelder door meer bochten en kanalen te ge-
bruiken, of moesten er meer boringen gebeuren door de muren?’
Wat waren de ondervonden moeilijkheden?
‘De ventilatiekanalen zorgen ervoor dat er lucht in elk gewenst lokaal kan komen. Voor de lucht er te krijgen zullen ze vaak ook obstakels tegenkomen. Denk maar aan kanalen die door het dak moeten, door de muur moeten of zodanig moeten gedimensioneerd worden om in het vals plafond te passen. Ook kanalen die door een draagmuur of dergelijke moeten lopen worden het liefste vermeden. Dit omwille van de verzwakking van de muur door de boringen die erin gemaakt worden voor de kanalen. Het ontwerpen van een kanalenstelsel in dergelijke grote projecten is niet eenvoudig. Dit door aanpassingen of zaken waar rekening mee dient gehouden te worden van andere firma’s die aan het gebouw werken. Om het in één keer juist te tekenen is vaak niet mogelijk, daarom zijn er meestal verschillende versies van een ventilatieplan.’
Bij de optimalisatie heeft Duall de ventilatiekanalen minder complex gemaakt. Bijkomend werden de drukverliezen van het kanalenstelsel bepaald. Hieruit konden ze afleiden dat de gekozen ventilatie units geschikt waren voor deze toepassing.
Naast dit werden VAV-regelkleppen geselecteerd waar ze specifiek nodig
In 2005 werd Duall opgericht door Lieven Verpoorten die al vele jaren werkte als zelfstandig HVAC-installateur. De visie van Lieven omtrent innovatie en duurzaamheid bouwde hij doorheen de jaren sterk uit. Duall is dan ook gegroeid tot een toonaangevende partner voor HVAC-S installaties. In 2010 stapte Mieke Maes mee in de zaak. Ze is verantwoordelijk voor het administratieve en financiële beleid. Ze bewaakt de efficiëntie van de bedrijfsprocessen en creëert een standvastige werksfeer voor alle werknemers. Het team staat dagelijks in voor HVAC- en sanitaire installaties in Limburg, Antwerpen, VlaamsBrabant en Luik. ‘Ik maak er een erezaak van om voor elk project de meest ecologische en solide installatie te ontwerpen en te plaatsen’, zegt Lieven.
waren. Hier werd dan ook aangehaald welk type VAV-klep er nodig was in dit lokaal, en hoe ze deze gekozen hebben. In bepaalde ruimtes werd dan ook gekozen geen klep te plaatsen. Dit werd gedaan omdat de kosten van de klep niet opwogen tegen de kosten van een constante ventilatie in die ruimte.
We inspire at www.duco.eu
Het OpsiVent systeem is een kwalitatieve oplossing, ideaal voor de aansluiting van systeem D ventilatietoepassingen. Dankzij de rubberdichting, is OpsiVent bruikbaar voor toepassingen met luchtdichtheidsklasse D (volgens EN 12237).
De concentrische galva elementen (buis in buis systeem) zijn makkelijk monteerbaar en laten toe tijdsbesparend te werken. Zowel de aanvoer van verse lucht als de afvoer van verbruikte lucht verlopen via 1 binnen- en 1 buitenbuis. Er is minder slijpwerk ter plaatse nodig, en bovendien wordt ruimte gewonnen in de technische koker van het gebouw. De besparing in werkuren kan op deze manier maar liefst 20% bedragen tov een klassiek systeem.
> DUBBELWANDIGE AANSLUITSTUKKEN
> LUCHTDICHTE APPLICATIE
> TIJDSBESPAREND
> RUIMTEBESPAREND
> MONTAGEVRIENDELIJK
CONTACTEER ONS VOOR MEER INFORMATIE
PRONOX NV - Industrieterrein “De Prijkels” Venecoweg 22, B-9810 Nazareth (België) +32 (0)9 381 09 40 - info@opsinox.com WWW.OPSINOX.COM
Lieve Helsen is professor aan de KU Leuven en leidt het Thermal Systems Simulation (The SySi) Team van het departement Werktuigkunde. Ze onderzoeken wat er nodig is om warmte én koude duurzaam in te zetten. Zij is vanuit die functie ook verbonden aan het kenniscentrum EnergyVille. Haar onderzoek focust niet op de optimalisatie van individuele componenten maar gaat veeleer bekijken hoe zij die componenten optimaal kunnen laten samenwerken in een goed ontwerp. Hierna volgt een samenvatting van haar visie.
Warmtepompen hebben een enorm potentieel voor de decarbonisatie: ze laten elektrificatie van gebouwverwarming en -koeling toe, waarbij de temperaturen van aanbod en vraag mooi matchen, maar ze zorgen ook voor extra flexibiliteit. Als lid van de stuurgroep van het Vlaamse Warmtepomp
Platform (WPP) en de European Heat Pump Association (EHPA) heb ik een brede kijk op deze technologie in het grotere energiesysteem. We gaan er echter niet komen door gewoon elke ketel te vervangen door een warmtepomp. Onze manier om gebouwen te verwarmen en te koelen moet volledig herzien worden, waarbij we opteren voor een én-én verhaal.
Winnaar van de Joule prijs :
Op 24 juni 2022 vierde ODE “50 jaar duurzame energie”. Want ODE bestaat dan 25 jaar en daarom blikken ze 25 jaar vooruit. Dat vormde een mooie gelegenheid om de Joule-prijs uit te reiken aan een persoon, bedrijf, vereniging, kennisinstelling, … die concreet potentieel toont om in de komende kwart eeuw een superster van de energietransitie te worden. The SySi Team, met als coördinator professor Lieve Helsen, won de Joule prijs.
Makkelijk te installeren. Hybride verwarmingssystemen van Buderus. Hybride verwarmingssystemen van Buderus combineren het beste van twee werelden. Deze plug & play-oplossingen combineren fossiele brandstoffen - stookolie- of gasketels - met hernieuwbare energie - bivalente lucht-waterwarmtepompen. Deze verwarmingssystemen zijn makkelijk te installeren en ideaal voor renovatie. Ze kunnen de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderen en uw klanten kunnen tot 60% besparen op hun energiefactuur. Dankzij onze expertise helpt Buderus u bij de installatie van deze hybride systemen. Meer info op w w w. hybrid .buderus. be
Het is tijd om fossiele en hernieuwbare energiebronnen te combineren.
We zullen moeten evolueren van “keep it simple” naar “make it smart”.
We kunnen bijvoorbeeld gebouwen gaan clusteren in grotere gehelen en dan de energievoorziening collectief bekijken. Dat gaat ons heel wat technische én financiële winsten opleveren. Collectieve systemen zijn nog pril in Vlaanderen maar in Scandinavië zijn zij al lang ingeburgerd. Willen we tot een haalbare en betaalbare gebouwverwarming (en -koeling) komen, dan hebben collectieve systemen een plaats in het geheel.
Collectieve systemen hebben (nog meer dan individuele systemen) nood aan systeemintegratie, wat nog een technische uitdaging vormt om dit anticiperend, optimaal en automatisch te doen. Daarnaast vraagt deze systeemintegratie ook een juridisch kader, dat er vandaag nog niet helemaal is. Via energiegemeenschappen kan flexibiliteit immers optimaal ingezet worden om energie zowel in tijd als ruimte uit te wisselen. Verschillende gebouwfuncties kunnen mekaar zodoende helpen in hun
energievoorziening aan een lage kost en met een maximale inzet van hernieuwbare energie en rest warmte/ koude. Deze uitwisselingen en systeemintegraties vragen een goed juridisch kader en een aangepaste energiemarkt, werk voor de overheid dus om deze goede samenwerking tussen marktspelers te faciliteren.
Juiste beslissingen en keuzes vragen voorafgaand grondige analyses. Gebouwsimulaties kunnen het gedrag van echte gebouwen nabootsen in een virtuele wereld, en zo het effect van allerhande variaties bekijken (wat in een echt gebouw zeer duur, en misschien zelfs onhaalbaar zou zijn). Ook data zijn belangrijk aangezien zij alle onzekerheden impliciet meenemen, maar hebben hun beperkingen. Data zijn typisch opgemeten in een bepaald gebouw en in bepaalde omstandigheden en niet zomaar extrapoleerbaar naar een ander gebouw of andere omstandigheden. Op termijn werken we best met fysische modellen, verrijkt met reële data, dus ook hier is het een én-én verhaal.
Juiste keuze maken
We willen de energietransitie versnellen door ook in gebouwen meer hernieuwbare energiebronnen te integreren. Vaak leidt dit tot hybride en/of collectieve systemen die complexer zijn in ontwerp en aansturing. Doordat de gebouwen zelf luchtdichter en beter geïsoleerd zijn, moeten we ook ventilatie en koeling meenemen. Juist omwille van die complexiteit hebben we dynamische simulaties en slimme regelaars nodig.
In mijn onderzoeksgroep The Sysi vertrekken we van de vele efficiënte hernieuwbare energietechnologieën die reeds bestaan maar die vandaag suboptimaal presteren. Door PV-panelen, zonnecollectoren, warmtepompen, thermische netten, warmtekrachtkoppeling (WKK), energie-opslag, enz. beter te dimensioneren en aan te sturen wordt het moge-
lijk grote besparingen te realiseren, zowel in investerings- als operationele kosten, maar ook in primaire energie en CO2-emissies.
We werken zowel op wijk- als op gebouwniveau, steeds vertrekkende vanuit de kennis van het fysische systeem. Op gebouwniveau ontwikkelden we Model Predictive Control (MPC), die automatisch optimale regelacties bepaalt en dankzij de kennis van het gebouwgedrag (via modellen) en voorspellingen van storingen (weer, gebruikers) anticiperend kan werken. Meerdere componenten in een hybride systeem kunnen zo optimaal samenwerken, wat op basis van zelf gedefinieerde regels heel moeilijk te realiseren is. Deze slimme regeling werd reeds gedemonstreerd in meerdere gebouwen en leidt tot zowel grote besparingen als beter comfort. Op wijkniveau trachten we de energieconversie en -opslag te optimaliseren in interactie met warmte en elektriciteitsnetten, waarvoor MPC verder ontwikkeld wordt.
BRON:
Visierapport 2022 (blz. 5051) van Embuild Vlaanderen
“Om de energietransitie te realiseren moeten de individuele technologieën, energievectoren en sectoren nog veel beter op elkaar afgestemd worden en moeten systemen beter geïntegreerd worden.”
LIEVE HELSEN
“Energiesysteemintegratie is een belangrijke sleutel om de doelstellingen wat betreft decarbonisatie te realiseren.”
LIEVE HELSEN
Het Midea ARCTIC gamma bestaat uit lucht/water warmtepompen van 4 tot 16 kW in split uitvoering met een optionele geïntegreerde sanitaire warmwatertank, en uit een monobloc systeem tot 30 kW.
Alles in 1 systeem Verwarmen, koelen en sanitair warm water
Behoren tot de stilste op de markt
Energielabel A+++, als één van de beste op de markt
Maximaal comfort (met een zeer laag verbruik) Hoge energie-efficiëntie
De warmtepomp is een steeds courantere verwarmings- (en koel)technologie in (nieuwbouw-) woningen. De installateur dient bijgevolg in te spelen op de marktvraag en specialiseert zich steeds meer in deze hernieuwbare energietechnieken.
Maar welke regels gelden er eigenlijk voor het toepassen van deze duurzame verwarmingstechniek?
De roadshow van Techlink was de ideale gelegenheid om bij te leren en in gesprek te gaan met onze experten over warmtepompen, warmte-recupererende ventilatiesystemen, zonneboilers en pv-panelen.
Hoe kunnen we onze klant informeren over zijn toekomstige verwarmings- en SWW productie installatie? Is een warmtepomp wel mogelijk? Hoe moeten we dit aanpakken, naar onze klant toe, en samen met onze klant?
Vanuit een voorbeeld werden de deelnemers begeleid in een project van een bestaande woning. Deze bestaande woning van +/- 160 m² heeft geen buitenmuurisolatie, is wel voorzien van dubbele beglazing en wordt verwarmt op aardgas, met een gemiddeld verbruik van ongeveer 2.530 m³ (H-gas) of +/-28.800 kWh per jaar. De radiatoren zijn in goede staat en wensen we te behouden. Dit zijn in eerste instantie voldoende parameters om het warmtevermogen van de warmtepomp te kunnen bepalen…
Een goede planning of stappenplan helpt ons alle acties te bepalen, eve-
neens de volgorde, om een kwalitatief hoogwaardige installatie te plannen en te verwezenlijken.
HET EERSTE PUNT is altijd het bepalen van het verwarmingsvermogen naargelang van de bestaande situatie, zonder dat er energetische renovatiewerken gepland zijn.
Of, indien er energetische renovatiewerken voorzien worden, moet hiermee rekening gehouden worden om en zo juist mogelijk resultaat te bereiken.
We willen er toch op wijzen dat de berekening volgens NBN EN 12831 eigenlijk de enigste wettelijk bepaling
aantal vollasturen/jaar, zijnde 1.800 h/a. Voor een installatie op vloeibare brandstof stellen we het ingangsvermogen Qn (kW) gelijk aan het jaarlijks brandstofverbruik Ba (kWh) gedeeld door 250.
Voor de bestaande woning in ons voorbeeld komen we tot een benodigd ingangsvermogen van +/- 16 kW. Namelijk 2.530 [m³/a] x 11,4 [kWh/m³] / 1.800 [h/a]
HET TWEEDE PUNT is het bepalen van de watertemperaturen (waterregime) en de hiervoor nodige radiatoren of oppervlakte aan vloerverwarming (afgiftesysteem), wat op zich iets moeilijker kan zijn.
Bij een nieuw systeem heeft men alle vrijheid een bepaald temperatuursregime te kiezen. Waarbij de voorkeur steeds gaat naar laag temperatuur afgiftesystemen.
leend te worden aan de tabellen van radiator fabrikanten of aan bijlage D van Rapport 14.
HET DERDE PUNT is de keuze van een geschikte – in ons voorbeeld zijn we op zoek naar een geschikte lucht/water – warmtepomp, waarbij we gebruik dienen te maken van de warmtevermogen-curve van de warmtepomp in functie van de buitentemperatuur. Deze curves worden aangeleverd door de WP fabrikant.
is en dus een draagvlak geeft bij een ingebrekestelling.
Maar voor een offerte van een warmtepomp in bivalente modus (dus als hybride-opstelling), kan het verwarmingsvermogen bij benadering bepaald worden, waarbij als streefdoel gesteld wordt, dat de warmtepomp minstens 75% van de totaal nodige verwarmingsbehoefte moet kunnen dekken.
Hiervoor kunnen we de benaderende berekening toepassen op basis van het brandstofverbruik aan gas, waarbij we stellen dat het ingangsvermogen[1]
Qn (kW) gelijk is aan het jaarlijks gasverbruik Ga (kWh) gedeeld door het
In het geval van een bestaand afgiftesysteem zijn er verschillende mogelijkheden. Echter als algemene regel geldt dat de warmtepomp efficiënter zal werken naargelang er lagere systeemtemperaturen zijn.
Daar de standaard warmteafgifte van radiatoren gerelateerd is aan een gemiddelde verwarmingswatertemperatuur tm = 70 °C (waterregime: vertrektemperatuur 75 °C en retourtemperatuur 65 °C), bij een omgevingstemperatuur van 20 °C, en aangezien een warmtepomp een vertrektemperatuur tot max. 60 °C toelaat, dient wellicht de warmte afgifte van de radiatoren worden omgerekend. Hierbij dienen de omrekeningsfactoren ont-
Op dergelijke grafiek (zie voorbeeld 1) kunnen we de lineaire warmtevraaglijn (QNgeb) uitzetten, vertrekkende bij een opstarttemperatuur van de WP aan 17 °C door het intersectiepunt bij de gemiddelde basistemperatuur van -8 °C (volgens de norm NBN EN 12831) en het benodigde verwarmingsvermogen van 16 kW. Bevindt bij deze basistemperatuur van -8 °C de warmtevermogen-curve van de WP zich boven dit intersectiepunt, dan kunnen we stellen dat we een WP gevonden hebben, die 100 % de warmtevraag zal afdekken.
Echter bij koudere buitentemperaturen (< -8 °C) bestaat het risico, dat de WP niet genoeg thermisch vermogen kan leveren. Enerzijds zou men dit kunnen oplossen door een WP met groter vermogen te selecteren, maar wat op zich een duurdere investering met zich meebrengt, of anderzijds te kiezen voor een bivalente (verwarmings)opstelling. Zo’n bivalente opstelling grafiek (zie voorbeeld 2) kan op verschillende manieren opgevat worden, namelijk, mono energetisch door het combineren met een elektrische bijverwarming
(weerstand) of bi-energetisch door de combinatie met een bijverwarming op een andere brandstof (bv. een gasketel).
Om tot een goede selectie te komen van de warmtepomp bij een bivalent opstelling, stellen we vanuit Techlink de volgende algemene regel voor: ‘Bij de basistemperatuur van -8 °C dient het beschikbare warmtevermogen van de WP steeds groter te zijn dan 50 % van de warmtevraag, berekend bij benadering’
Zodat ná de renovatie, welke gespreid kan worden in de toekomst, de WP volledig kan instaan voor de warmtevraag, en er geen extra bijverwarming meer nodig is, daar het bivalentiepunt – BP, het snijpunt van de warmtevermogen-curve van de warmtepomp (QWP) en de warmtevraag (QNgeb) – ná renovatie boven de reduceerde warmtevraag (8 kW) kan liggen, en zelfs een kleine overdimensionering (zie voorbeeld 3) donker groene zone, tot -10 °C) van de WP kan leiden.
Vanuit bovenstaande bepalingen ontwikkeld zich daarom in de sector meer en meer de visie om bij bestaande gebouwen,
● eerst een warmtepomp bij te plaatsen als bivalente opstelling, samen met de bestaande warmtegenerator op fossiele brandstof (bi-energetisch)
• zonder eerst een volledige grondige renovatie uit te voeren (bv. extra te isoleren, …).
• maar het vermogen zo te kiezen dat deze warmtepomp over voldoende warmtevermogen (~75 % warmtebehoefte – licht groene zone) beschikt, indien er in een latere fase extra geïsoleerd wordt.
● in een tweede stap de renovatiewerken (bv. dak, muren, ramen, etc.) uit te voeren. Door het gebouw
met extra isolatie uit te rusten, vermindert de warmtevraag (tot zelfs 50 % in dit voorbeeld) en kan dus het bestaand afgiftesysteem aan de behoefte voldoen, ongeacht de lagere systeemtemperaturen.
● tot slot kan de ketel op fossiele brandstof verwijderd worden, om
vervolgens alleen de elektrische warmtepomp te laten in staan voor de warmtevraag.
1 Deze methodiek is alleen bruikbaar indien er geen verbouwingen en/of energetische maatregels toegepast zullen worden.
Combineer de zuinigste CV-ketel van ATAG met onze zuinigste hybride warmtepomp en kies voor een duurzame comfortzone. Hybride systemen zijn dé manier om het gasverbruik van uw woning te verminderen.
Samen bereiken we de meest economische revolutie! Voor meer informatie, bezoek de website: dezuinigsteketel.be
KSB Calio circulatoren voor uw HVAC-S vervangingen en projecten
Heeft u specifieke wensen voor uw HVAC-installaties?
Na een bestaan van meer dan een halve eeuw veranderde het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) zijn naam op 15 november 2022 in Buildwise. Deze nieuwe naam is het uithangbord van een drievoudige transformatie van ons technisch kenniscentrum, dat zijn innovatievermogen wil versterken door het stimuleren van samenwerkingen en een transdisciplinaire aanpak. Techlink was aanwezig bij de voorstelling van het vernieuwde Buildwise gebouw in Zaventem. Een inspirerend visitekaartje voor de innovatieve rol die het centrum opneemt in de bouwsector. Techlink benadrukte daar haar belangrijke rol in de realisatie van de energietransitie.
Van onderzoekscentrum naar innovatiecentrum
Dankzij hun kennis is Buildwise uitgegroeid tot hét referentie- en expertisecentrum in de bouwsector. Buildwise is er om alle actoren in de waardeketen te ondersteunen, dus ook Techlink. Hun doel? Kennis doorgeven die de kwaliteit, productiviteit en duurzaamheid daadwerkelijk verbeteren en de weg vrijmaken voor innovatie op werven en in bouwbedrijven.
De bouwsector is complex en gefragmenteerd. Daarom wil Buildwise zijn verbindende rol versterken. Secto-
rale en maatschappelijke uitdagingen kunnen alleen maar het hoofd geboden worden door de hele sector in beweging te zetten en door bedrijfsmodellen en manier van samenwerken te herbekijken.
Buildwise onderscheidt zich door problemen aan te pakken vanuit verschillende invalshoeken en met beide voeten stevig in het bouw-en installatieveld te staan. Om solide oplossingen te vinden, is een alomvattende, geïntegreerde aanpak nodig. Daarom zijn hun ambities opgebouwd rond drie pijlers: digitale technologie, duurzaamheid en – via hun technische comités geleid door bouwaannemers – het vakmanschap.
De Minilift S voor grijs water maakt alles mogelijk:
Verschillende pompcapaciteiten
Bestand tegen heet water en pekelwater (waterverzachters)
5 toevoeren en selecteerbare persaansluitingen
www.kessel-belgie.be
Wilo-Isar BOOST5
ƒ Eenvoudige installatie dankzij stekkerklare uitvoering
ƒ Perfecte integratie in de klantomgeving dankzij compact, modern bouwtype
ƒ Gebruiksvriendelijke bediening dankzij LC-scherm en drukknoppen
ƒ Geluidsarm bedrijf door geluidswerende kappen
ƒ Geïntegreerde frequentieomvormer voor een comfor tabele constante drukregeling en een rustige start
ƒ Laag stroomverbruik dankzij een op de behoefte aangepaste voorziening
ƒ Veilige bediening dankzij omvangrijke, geïntegreerde beschermingsfuncties
Naast de naamsverandering verhuisde Buildwise naar een nieuw, duurzaam gerenoveerd pand, dat aan de hoogste energienormen voldoet. Het gebouw vormt een proeftuin voor nieuwe technologieën en een inspiratiebron voor bouwprofessionals. Naast de toepassing van geothermie valt het gebouw ook op door zijn prachtige groene gevels, die regenwater uit een groot water reservoir halen dat ook dienstdoet als stormbekken.
Voor een vlot verloop van de werken maakten ze bij de renovatie dankbaar gebruik van BIM- en Lean-technieken. Het gebouw omvat ook een “Experience center” waar de industrie zich kan laten inspireren door nieuwe technologieën.
In dit gebouw vond op 15 november 2022 een rebranding event plaats waarbij Eric Piers, CEO Techlink, werd uitgenodigd als één van de sprekers. Hij benadrukte daar dat Techlink een belangrijke rol speelt in de realisatie van de energietransitie. De rol van totaaladviseur is voor ons hele Ecosysteem weggelegd, zowel voor installateurs die in contact komen met de consument, als de distributeurs en fabrikanten die advies geven aan hun professionele klanten.
Techlink heeft recent de fusie gemaakt van de federatie van elektriciteit en elektronica met de installatiebedrijven in elektrotechniek, HVAC en sanitair. Een dergelijk samengaan is een voorbeeld van een andere belangrijke trend: een intensievere samenwerking als antwoord op een steeds complexer bouwproces. Eric: ‘Velen geloven nog in een aanpak vanuit één discipline waarbij ze één type van product installeren. Maar dat is geen antwoord op de enorme uitdagingen van de komende 10 jaar. De toenemende complexiteit en het
snelgroeiend belang van connectiviteit zijn de sturende toekomstfactoren. Met de toenemende complexiteit en connectiviteit betekent dat we moeten evolueren naar multifunctionele installaties; van elektrotechniek, HVAC, sanitair, verlichting, batterijen tot elektrohuishoudtoestellen.
En hierbij moeten we ook verder geïntegreerd denken: we moeten niet alleen installeren, maar er ook voor zorgen dat ze optimaal renderen, tijdens de gebruiksduur en dat de onderhoudskosten onder controle blijven. Op die manier kan de toegevoegde waarde voor de installateur vergroot worden, door onderhoud en beheer, als aanbod op te nemen.
Digitalisering zal daarbij een cruciaal hulpmiddel zijn, om te komen tot gekoppelde oplossingen. En dan spreken we over data, die deze systemen zal connecteren; en over Energie Management Systemen (EMS) of water management systemen, die er voor zorgen dat een gebouw, een slim, smart building wordt; en niet enkel energie-performant is, maar ook comfort garandeert voor zijn gebruiker.’
Tijdens het debat werd de vraag
gesteld: Slimme gebouwen, maar ook slimme gebruikers? Wordt het voor een gebruiker of consument niet steeds ingewikkelder om de juiste investeringsbeslissingen te nemen met het oog op de noodzakelijke transformatie naar energieneutrale gebouwen.
Eric: ‘Ja, het is erg complex geworden. De klant wil een weloverwogen keuze kunnen maken voor zijn toekomstgerichte installaties: een warmtepomp, geothermie of een thuisbatterij. Bovendien is de klant niet langer alleen maar een consument van energie of water. De consument is nu ook een "prosument": hij is co-producent door zijn eigen energie te produceren. En met het capaciteitstarief zal de klant niet alleen voor zijn verbruik, maar ook voor zijn gebruik van het net worden aangeslagen. Daarom wordt een intelligente regeling, die het mogelijk maakt verbruikspieken te verschuiven zonder verlies van comfort, nog crucialer. De klant is steeds mondiger en verwacht dat de aannemer/installateur hem het juiste advies geeft, onderbouwd en volledig. De installateur wordt een adviseur – een ambassadeur – die zijn technische en digitale vaardigheden vertaalt naar zijn klant door hem complete en geïntegreerde oplossingen aan te bieden.’
installateur.service@antargaz.com
www.antargaz.be
BURGERHOUT
ROOKGASAFVOERSYSTEEM
TwinSafe is een uiterst veelzijdig, concentrisch rookgasafvoersysteem voor HR-ketels. De buitenkant is vervaardigd van gepoedercoat metaal. De binnenpijp is gemaakt van PP met een HR EPDM afdichtring.
TwinSafe geeft geen vervuiling in de HR cv-ketel door de kunststof binnenpijp. Met de uitzetting van de kunststof binnenpijp hoeft u geen rekening te houden. De uitzetting van de binnenpijp is namelijk fabrieksmatig in de constructie geborgd. Met het TwinSafe concentrische rookgasafvoersysteem van Burgerhout bent u langdurig verzekerd van een veilige werking voor al uw nieuwbouw en renovatie projecten
Voor meer informatie: burgerhout.com/be/nl/twinsafe/
De onvoorspelbaarheid van de energiemarkt leidt tot sterk wisselende (en vaak hoge) energieprijzen. Eindklanten zitten met de handen in het haar, omdat de factuur torenhoog oploopt en ze er weinig kunnen aan doen. Ook de installateur kan dit niet veranderen… of toch? Op de prijzen van energieleveranciers heeft hij uiteraard geen vat. Toch heeft de installateur verschillende troeven in zijn kaartendek om de klant vooruit te helpen. Buildwise en Volta slaan de handen in elkaar om installatiebedrijven deze troeven ook effectief te laten vinden.
De sector van technische installaties maakt in sneltreinvaart een omschakeling naar meer duurzame energie en weg van fossiele brandstoffen. Het belang van het energetisch optimaliseren en het verhogen van flexibiliteit van gebouwinstallaties stijgt razendsnel. Introductie van het capaciteitstarief in Vlaanderen, wat ervoor zorgt dat piekverbruiken meegerekend worden in de energiefactuur, is hier een voorbeeld van.
Gebruik van slimme technologie, enerzijds voor het indienststellen & opvolgen van installaties en anderzijds voor energie-efficiënter gebruik van installaties laten toe hiermee aan de slag te gaan. Peter D’Herdt, hoofdprojectleider bij Buildwise legt uit: ‘Een kwaliteitsvol ontwerp- en realisatieproces, maar ook de commissioning en de opvolging tijdens het effectieve gebruik hebben een grote impact op de optimale werking van die gebouwinstallaties. Zeker in residentiële en kleinere tertiaire gebouwen worden de installaties voor
verwarming en sanitair warm water (SWW) nog onvoldoende ingeregeld, (slim) aangestuurd en opgevolgd, waardoor een energetisch potentieel verloren gaat. Digitalisering en geconnecteerde installaties bieden kansen om dit potentieel te exploiteren en vormen een opportuniteit om meerwaarde te creëren.’
Ondanks de relatief brede beschikbaarheid van oplossingen om installaties te connecteren en de meerwaarde ervan, wordt het potentieel van geconnecteerde gebouwinstallaties vandaag nog onvoldoende benut. ‘Dit is te wijten aan diverse technologische en organisatorische drempels’, aldus Peter D’Herdt. ‘Wij willen deze drempels slopen en het gebruik van slimme technologie in kleinere installaties voor verwarming en SWW significant verhogen. In het kader van een door VLAIO gesteund project werken we samen met Volta een aantal acties uit om dit te realiseren: een technologie-overzicht, uitwerking van concrete oplossingen op maat van de sector, demon-
stratieopstellingen en hands-onworkshops.’ Er wordt gefocust op slimme technologie die de installateur ondersteunt bij het indienststellen en opvolgen (“commissioning”) en bij het optimaliseren van het energiegebruik van de eindklant (=maximale energie-efficiëntie zonder in te boeten aan gezondheid en comfort).
Een voorbeeld: energiemanagement bij warmtepompen
Warmtepompen zijn vandaag al een “hot topic” als het om efficiënt opwekken van warmte gaat. ‘Maar wil je écht efficiënt te werk gaan, moet je het energiemanagement van deze warmtepomp optimaliseren’, zegt Peter D’Herdt. ‘Je kan een elektrische warmtepomp voor centrale verwarming dynamisch aansturen om rekening te houden met externe factoren zoals beschikbaarheid van lokaal opgewekte energie, dynamische tarieven en afgenomen elektrisch vermogen op (hoofd)meterniveau.’ Door dit te doen wordt het mogelijk om het zelfverbruik bij lokale opwekking te verhogen en een betere afstemming te hebben op voordelige energietarieven. Beiden kunnen zorgen voor een lagere energiefactuur. Daarnaast kan een betere afstemming met andere elektrische verbruikers in het gebouw (zoals bv. een laadpaal voor een elektrisch voertuig) meehelpen om piekvermogens onder controle te houden, en op die manier ook het capaciteitstarief te beperken. ‘Ook op ecologisch en maatschappelijk vlak hebben deze toepassingen meerwaarde’, zegt Peter D’Herdt. ‘De lokaal opgewekte energie is namelijk in de meeste gevallen hernieuwbaar (bv. PV-installatie) en als ze lokaal gebruikt wordt, moet er minder energie worden getransporteerd. Bovendien draagt het inspelen op dynamische tarieven ook bij aan het in balans houden van het elektriciteitsnet en draagt het reduceren van piekvermogens bij aan het onder controle houden van de nodige investeringen
in het distributienet.’ Om energiemanagement bij warmtepompen mogelijk te maken, heb je twee cruciale componenten nodig. ‘Vooreerst moet je uiteraard een warmtepomp hebben die over een softwarematige of hardwarematige interface beschikt om te verbinden met een energiemanagementsysteem. Daarnaast heb je natuurlijk ook een compatibel energiemanagementsysteem nodig’, aldus Peter D’Herdt.
Dit is slechts één voorbeeld van hoe toepassing van slimme technologie tot energie-efficiëntere verwarmingsinstallaties kan leiden. Ook tal van andere oplossingen worden van naderbij bekeken en gedocumenteerd binnen het project van Buildwise en Volta. Peter D’Herdt: ‘We hebben een
aantal infofiches geschreven over technologieën en hun toepassingen, waarmee we in de eerste plaats willen inspireren. We schetsen de mogelijkheden van verschillende oplossingen en hoe deze meerwaarde creëren. De lengte van de fiches wordt bewust beperkt gehouden, om ze toegankelijk en behapbaar te houden.’ Er zijn al tal van infofiches beschikbaar op de specifiek voor het doelpubliek ontwikkelde website www.smartheating.be. ‘Gezien dit project nog volop loopt, en er dus nog maandelijks nieuwe info bijkomt, loont het de moeite de website regelmatig te bezoeken. Zo blijf je op de hoogte over welke mogelijkheden er bestaan om je verwarmingsinstallaties slimmer te maken, en zo extra toegevoegde waarde voor je klanten te creëren’, besluit Peter D’Herdt.
Om installatiebedrijven en hun klanten op een neutrale manier te informeren over welke slimme technologieën voor kleine tot middelgrote residentiële en tertiaire gebouwen er bestaan en welke toepassingen deze vinden in installaties voor verwarming en sanitair warm water, stellen Buildwise en Volta een reeks fiches op die installateurs kunnen inspireren. Thema’s die aan bod komen: energiemanagement bij warmtepompen, dynamische opslag en productie van sanitair warm water, … noem maar op!
NIEUWSGIERIG?
Lees de fiches op www.smartheating.be/inspiratie/ of scan de QR-code!
Nieuwe ComfoAir Flex plafond ventilatie-unit
Architecten gebruiken de term ‘Less is more’ om duidelijk te maken dat overdaad schaadt. Zouden ze weten dat de belangrijkste dingen in het leven vaak ongezien blijven? Wij denken van wel.
En juist daarom hebben we het nieuwe Zehnder ComfoAir Flex ventilatie systeem ontworpen met een extra compact formaat, flexibele installatie, zeer laag verbruik, een ingebouwde vochtsensor en op afstand bedienbaar. Geheel volgens het minder-is-meer-principe.
Ontdek de ComfoAir Flex op: zehnder.be/nl/comfoair-flex
EURO-INDEX organiseert op woensdag 29 maart een gratis infosessie ‘Rookgasanalyse’.
Waarom is een goede analyse van de rookgassen belangrijk voor het afstellen en onderhouden van een moderne cv-installatie?
Hoe werkt een rookgasanalyser en met welke praktische zaken moet u rekening houden?
Schrijf u in via:
www.euro-index.be/infosessie-rookgasanalyse
bij EURO-INDEX te Zaventem Inschrijven
Het overkomt ons allemaal: nu de transitie naar elektrische wagens en warmtepompen stilaan een voldongen feit wordt, krijgen we uit onze omgeving steeds vaker vragen over de praktische kant van de zaak. Omdat we in de sector werken, zouden we het moeten weten natuurlijk. Maar steeds vaker merk ik dat ik opnieuw en opnieuw de ‘basics’ sta uit te leggen die iedereen al kent: isoleren, voorbereiden voor laadpalen, vloerverwarming of grotere radiatoren, … . Bovendien verassend vaak tegen dezelfde mensen. Misschien hopen ze onbewust dat de realiteit veranderd is?
Eigenlijk mag het mij niet verbazen, iedereen wordt in de war gebracht over de manier waarop we de transitie organiseren als maatschappij. Zeker omdat we de meest eenvoudige dingen onnodig complex maken. Dat er laadinfrastructuur nodig is voor elektrische voertuigen is logisch. Maar de discussie gaat finaal over te weinig laadpalen, mode-3 laders, 3.230V-netten, DC-laadinfrastructuur, subsidies voor semipublieke laadpalen, … Dan zijn er nog de verhalen van medewerkers die op het werk gratis kunnen laden en thuis ontladen, het verwijderen van laadpalen na ontslag, … Toch allemaal discussies waarvan ik mij afvraag of ze behalve uitstelgedrag leiden tot andere keuzes.
En dat zijn dan nog de eenvoudige discussies. Om de duurzame transitie helemaal onbegrijpbaar te maken voerde men recent het capaciteitstarief in. Iemand was van mening dat de elektriciteitsfactuur toch nog voldoende leesbaar was en besliste om naast energie ook vermogen in de berekening op te nemen. Het betekent steevast opnieuw de uitleg doen over het verschil tussen kilowatt en kilowatturen. Ondertussen is het aantal krantenartikels die kWh en kW door elkaar halen niet meer te tellen. Dat deze artikels allemaal besluiten met de tip dat we beter wachten met de was als er moet gekookt worden doet mij diep zuchten. Ik vraag me toch af na al die uren uitleg of we hiermee ook maar één euro aan netinvestering gaan besparen.
Ik houd dan ook mijn hart vast voor wanneer het echt moeilijk wordt. Ook onze verwarming moet efficiënter en dat betekent stoken op lagere temperaturen. Lagere temperaturen betekent minder ruimte voor fouten en dit voor zowel de installatie, de opstart, het onderhoud en het gebruik ervan. Combineer dit met alternatieve brandstoffen, natuurlijke koelgassen, hybride oplossingen en dan kan het discussiefeestje beginnen. De beleidsmakers kennen deze problematiek ook en proberen het probleem aan te pakken. Recente initiatieven zijn meldingsplicht voor keuring en periodiek onderhoud van centrale stooktoestellen, dimensioneringnota’s voor maximale vertrektemperatuur van 45°C, aanpassingen certificatiecriteria, minimumvereisten seizoensgebonden energie-efficiëntie … . Hoe gaan we dit alles nog uitleggen?
In al deze initiatieven zie ik maar één rode draad: finaal komt dit bij de installateur vakman terecht die dit allemaal moet uitleggen aan de klant. Bovendien moet die duiding en administratie doorgerekend worden want ze kosten tijd. Grotere installatiebedrijven hebben nu al administratief personeel hiervoor aangeworven en kleinere bedrijven vallen terug op een ijverige levenspartner. Ik hoop dan ook van harte dat al die initiatieven leiden tot de kwaliteit en energie-efficiëntie die men nastreeft. Dat kan naar mijn inzicht enkel als de beleidsmakers ook hun steentje bijdragen en investeren in steekproeven en klachtenregistraties. Zo gaan we weten welke van die extra inspanningen überhaupt noodzakelijk zijn en in welke mate ze een positieve bijdrage leveren aan de sector. Zo kan de installateur een volwaardig adviseur worden, zonder administratieve rompslomp.
Femox viert 25 jaar in Belgie. 10 winnaars maken kans op €2.500 gratis Femox producten.
Scan om deel te nemen.
www.fernox-nl.be/fernox25
UW VOERTUIG?
De Omnium van Federale Verzekering: de verzekering die uw voertuig beschermt.
U bent de gelukkige (toekomstige) eigenaar van een nieuwe bestel- of vrachtwagen? U koos voor zo wat alle opties voor uw veiligheid? Heel goed! U bent helemaal beschermd. Maar... wat met uw nieuwe voertuig? Bescherm het tegen materiële schade met onze verzekering Omnium, de onmisbare bescherming voor nieuwe voertuigen. Geniet van een dienstverlening op maat en ontdek het plezier van het rijden zonder zorgen...
Bereken uw premie op federale.be/3maandgratispro
* Korting geldig vanaf het eerste jaar van de overeenkomst onderschreven tijdens de actie, rechtstreeks verwerkt in de berekening van de premie en pro rata herberekend bij verzekeringsduur van minder dan één jaar. Meer info en voorwaarden van onze actie op federale.be/3maandgratispro Federale Verzekering – V.U.: Tom De Troch - Stoofstraat 12 – 1000 Brussel - www.federale.be Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV. Financieel rekeningnummer:
BBRUBEBB
Techlink organiseerde op 24 oktober 2022 haar jaarlijkse opleiding over het mededingingsrecht. De opleiding werd gegeven door meesters Filip Tuytschaever en Stefanie Colaers van het advocatenkantoor "Contrast" dat gespecialiseerd is in het mededingingsrecht. Tijdens de opleiding werden de belangrijkste “do’s & don’ts” in het mededingingsrecht besproken en lag de focus op twee belangrijke thema’s: het mededingingsrecht zoals het van toepassing is op contracten tussen concurrenten in een beroepsfederatie, en het nieuwe EU regime voor distributieovereenkomst.
Rood licht voor afspraken tussen concurrenten Afspraken tussen concurrenten zijn mededingingsrechtelijk gevoelig. Ondernemingen moeten zelfstandig hun marktgedrag bepalen. Het mededingingsrecht geldt ten volle in beroepsfederaties, waar concurrenten elkaar ontmoeten. Voorzichtigheid is een must, want beroepsfederaties zijn steeds meer betrokken in onderzoeken van de mededingingsautoriteiten.
Afspraken tussen concurrenten zijn als rijden door een rood licht. Het betreft de volgende verboden afspraken of kartels:
● Prijsafspraken: concurrenten mogen geen afspraken maken over verkoopprijzen of onderdelen van de prijs, waaronder prijsstijgingen (en de timing ervan), bonussen en kortingen.
● Marktverdeling: concurrenten mogen geen overeenkomsten sluiten om niet met elkaar te concurreren voor bepaalde territoria of klanten, en evenmin mogen zij hun commerciële aanpak afspreken in hun bestaande territoria of ten overstaan van hun bestaande klanten.
● Aanbestedingsvervalsing: concurrenten mogen geen afspraken maken over de voorwaarden waaraan offertes voor publieke en private aanbestedingen worden ingediend.
Aanbestedingsvervalsing wordt in België ook strafrechtelijk beteugeld. Dit wil niet zeggen dat zij in bepaalde gevallen niet mogen samenwerken in tijdelijk verband, bijvoorbeeld als zij technisch niet in staat zijn om afzonderlijk in te schrijven, maar deze samenwerking is aan strikte voorwaarden onderworpen.
● Productiebeperking: concurrenten mogen geen overeenkomsten sluiten over het aantal producten dat wordt verkocht, noch om het vermarkten van nieuwe producten uit te stellen.
● Private uitwisselingen van individuele prijs- en volume-intenties: het is concurrenten verboden om strategische informatie uit te wisselen. In het bijzonder mogen zij niet in besloten kring hun individuele prijs- en volume-intenties prijsgeven aan elkaar.
Groen licht voor nieuwe
Sedert 1 juni 2022 gelden nieuwe Europese regels voor verticale overeenkomsten, waaronder leverings- en distributieovereenkomsten. De regels bieden een veilige haven voor ondernemingen wiens overeenkomsten aan bepaalde regels voldoen. Zij hebben betrekking op zaken zoals verticale prijsbinding, onlineverkopen, klanten- en gebiedsbeperkingen, concurrentiebedingen, enz. Worden de regels niet nageleefd, dan zijn de contracten mogelijk niet afdwingbaar. Bovendien stellen de partijen zich bloot aan hoge boetes. We zetten graag een aantal belangrijke nieuwigheden voor Techlink en haar leden op een rijtje.
De regel blijft dat het een leverancier verboden is om een vaste of minimumprijs op te leggen aan zijn onafhankelijke afnemers. Een leverancier mag wel een wederver-
koopprijs aanbevelen, of een maximumprijs opleggen.
De nieuwe regels bevatten een aantal verduidelijkingen:
● Prijsvork: een leverancier mag geen prijsvork opleggen, omdat een prijsvork (ook) een minimumwederverkoopprijs oplegt.
● Minimumadvertentieprijzen: een leverancier mag een afnemer niet verbieden reclame te maken met prijzen die lager zijn dan de door de leverancier meegedeelde prijzen. Dit komt voor bij onlineverkopen, waarbij klanten de eigenlijke prijs pas zien wanneer zij hun winkelmandje afrekenen, en die lager kan zijn dan de prijs waaraan de producten werden geadverteerd.
● Prijsmonitoring- en prijsrapporteringtools: deze vormen op zich geen verticale prijsbinding en zijn dus toegelaten.
● Uitvoeringsovereenkomsten (“fulfilment agreements”): een leverancier die een raamakkoord sluit met een belangrijke klant mag de prijs die hij overeenkwam met die klant opleggen aan een onafhankelijke afnemer die hij aanduidt voor de logistieke uitvoering van het raamakkoord.
Een leverancier mag het daadwerkelijke gebruik van het internet door zijn afnemers en hun klanten niet verbieden. Concreet: afnemers en hun klanten moeten via hun eigen webshop mogen verkopen, tenminste als die webshop voldoet aan de kwaliteitscriteria die de leverancier mag opleggen aan de webshop. Zij moeten ook reclame mogen maken voor hun webshop via online zoekmachines en prijsvergelijkingswebsites. Ook voor deze kan de leverancier kwaliteitscriteria opleggen.
Een verbod voor afnemers en hun afnemers om de contractproducten te verkopen via onlinemarktplaatsen, bijvoorbeeld Amazon en bol.com, is wel toegelaten, ook als de leverancier zelf gebruik maakt van de onlinemarktplaats die de afnemer niet mag gebruiken of wanneer het verbod slechts geldt voor bepaalde afnemers.
De regel blijft dat afnemers en hun klanten om het even waar en om aan het even wie in de EU moeten kunnen verkopen. Op die regel bestaan uitzonderingen. Zo kan een leverancier van de groothandel eisen dat die enkel aan de detailhandel levert, niet aan eindklanten. We geven twee andere voorbeelden.
In een systeem van exclusieve distributie moet de exclusieve distributeur worden beschermd tegen actieve verkopen door andere afnemers in zijn exclusief gebied. Nieuw is dat een gebied in gedeelde exclusiviteit aan ten hoogste 5 afnemers kan worden toegewezen. Dit zorgt voor meer flexibiliteit dan vroeger. Een leverancier kan een groter gebied in gedeelde exclusiviteit geven. Binnen dat gebied kunnen de gedeelde exclusieve distributeurs actief en passief verkopen, van buitenaf worden zij beschermd tegen actieve verkopen door andere afnemers en hun directe klanten. Ook dat laatste is nieuw: vroeger gold het verbod op actieve verkopen alleen voor de afnemers van de leverancier (niveau 1). Het nieuwe regime trekt dit door naar zijn directe klanten (niveau 2), wat leidt tot een betere bescherming voor exclusieve distributie.
In selectieve distributie blijft het afnemers en hun klanten verboden om te verkopen aan niet-erkende distributeurs, zodat een gesloten netwerk van erkende distributeurs wordt gecreëerd. Dit draagt bij tot het imago en de dienstverlening voor de producten van de leveran-
cier. Erkende distributeurs kunnen onder de nieuwe regels beter worden beschermd: voor het eerst mogen leveranciers ook aan afnemers die zijn gevestigd buiten het selectieve gebied een verbod opleggen om aan niet-erkende distributeurs in het selectief gebied te verkopen. Dat verbod kan worden uitgebreid naar de klanten en klanten van klanten van die afnemers. Dit leidt tot een betere bescherming van het gesloten selectieve distributienetwerk.
Het nieuwe regime bevat belangrijke verduidelijkingen over de relatie tussen een leverancier die met zijn afnemers concurreert op de verkoopmarkt, bijvoorbeeld via zijn eigen webshop. Dat is meer en meer het geval. De verduidelijkingen betreffen vooral de informatie die de
leverancier en zijn afnemers al dan niet mogen uitwisselen in duale distributie. Zo zullen zij dat mogen doen voor informatie die direct verband houdt en nood zakelijk is met de distributierelatie, maar mogen zij geen afspraken maken over hoe zij zullen concurreren op de verkoopmarkt.
Net zoals voorheen mag een leverancier onder de veilige haven vereisen dat zijn afnemers geen concurrerende producten of diensten aanbieden of minstens 80% van hun behoeften aankopen bij de leverancier, op voorwaarde dat het concurrentiebeding niet van onbepaalde duur is of een duur heeft van meer dan 5 jaar. Nieuw is dat concurrentiebedingen van maximum 5 jaar, die stilzwijgend verlengbaar zijn, ook genieten van de veilige haven, op voorwaarde dat de
afnemer binnen een redelijke termijn en tegen redelijke kosten zich moet kunnen ontdoen van het beding.
Tot slot wijzen we erop dat het nieuwe regime heel wat taal bevat over pariteitsverplichtingen. Zo bevestigt het dat een “meestbegunstigde klant clausule” in de regel is toegelaten. Zo’n clausule vereist dat een leverancier zijn goederen of diensten aan een afnemer aanbiedt onder voorwaarden die niet minder gunstig zijn dan de voorwaarden die de leverancier aan bepaalde andere partijen of via bepaalde andere kanalen aanbiedt.
Auteurs:
Filip Tuytschaever en Stefanie Colaers (Advocatenkantoor contrast)
Honeywell Home HCC100 Multizone vloercomfortregelaar Maakt installatie eenvoudiger en sneller dankzij de overzichtelijke installatie-app en geïntegreerde Bluetooth®-verbinding.
De HCC100 past op eenvoudige wijze in zowel bestaande als nieuwe installaties. Door de aangescherpte normen voor energie-efficiëntie, is het toepassen van de HCC100 een duurzame en slimme keuze.
Deze alles-in-één-oplossing is geschikt voor vrijwel elk huishouden en elke toepassing, dankzij:
Dit artikel is een beschouwing van een dag in het spoor van Koen Pottie, zaakvoerder bij lidbedrijf Vandenberghe. Met zijn ruim 90 jaar aan ervaring is het bedrijf één aanspreekpunt voor alle technieken geworden voor renovatie- en nieuwbouwprojecten met focus op flexibiliteit, advies en na-verkoop service in de regio van Zuid-West-Vlaanderen. Wat volgt, is een kijkje achter de schermen en enkele werfbezoeken bij een totaalaanbieder van technieken.
Het is altijd weer een verrassing waar we terechtkomen. Deze keer was de plaats van afspraak in Ieper bij Vandenberghe. Bij aankomst springt het nieuwe gebouw (inclusief 2000 m2 magazijn) direct in het oog. Het bedrijf is in volle expansie dus uitbreiding drong zich op. Ze stellen momenteel 47 mensen tewerk en werken samen met zo’n 23 onderaannemers. De duurzame groei die het bedrijf kent, is er alleen maar gekomen door de langetermijnrelatie die ze aangaan met hun medewerkers, klanten en leveranciers. Kortom, een
ideaal moment om achter de schermen mee te kijken
Vinger aan de pols
Om 8u30 werden we warm ontvangen door zaakvoerder Koen. ‘Mijn werkdagen zien er sowieso al niet standaard uit. Je weet meestal nog wel hoe je dag begint maar vooral niet hoe of wanneer die eindigt. Het werken met veel verschillende mensen is één van de dingen die mij erg aanspreekt aan dit vakgebied. Al die verschillende klanten die je ontmoet, maken dat geen dag hetzelfde is!’
Organiseren en plannen zijn belangrijke vaardigheden als zaakvoerder. Daarom is het uitermate belangrijk om steeds een duidelijk zicht te blijven hebben op de prijsaanvragen en lopende projecten.
Vergadering prijsaanvragen en verkochte projecte
Tijdens de eerste meeting van de dag in de centrale vergaderzaal overlopen Koen en Karel (calculator) samen de lopende prijsaanvragen. Uiteraard kunnen ze niet op elke aanvraag ingaan en dient er een selectie gemaakt te worden. Hierbij spelen een aantal aspecten een rol, bijvoorbeeld: de ligging, type project en tijdsbesteding.
‘We hebben de ambitie om de eerste logische keuze te worden voor klanten in de residentiële markt in Zuid-West-Vlaanderen voor renovatie- en nieuwbouwprojecten. Regionaal werken draagt onze voorkeur en is fijn voor mijn werknemers. Hoe langer de afstand van woonwerk verkeer, hoe lager de job per-
formance. Voor een bestaande klant kunnen we wel nog eens een uitzondering maken (knipoogt). Particuliere projecten blijven belangrijk voor ons. Daarvoor wil ik zeker nog de nodige tijd voorbehouden. Dit alles dient uiteraard te passen binnen onze tijdsplanning’, zegt Koen.
Karel vult aan: ‘Onze na-verkoop service telt drie fulltime medewerkers en vormt een bijkomende service
die we kunnen aanbieden. Eentje die blijkbaar in de smaak valt bij onze klanten. Momenteel zijn er redelijk veel ketel- en badkamerrenovaties. We merken dat de renovatiemarkt in de lift zit; steeds meer klanten willen van hun ketels af en vervangen door (hybride) warmtepompen. Die vraag is op dit moment niet in evenwicht met wat er geleverd kan worden, en dat is een probleem. De klant dient rekening te houden met lange levertijden, die kunnen oplopen tot 4 à 5 maanden.’
‘We houden vast aan een aantal merken omdat we weten wat we eraan hebben, zowel qua technische ondersteuning als op materieel vlak. Wordt het teveel, dan verlies je het overzicht. We beginnen pas aan een particuliere
opdracht als alle materialen geleverd zijn. De beloofde lever termijnen kunnen niet meer gegarandeerd worden en we kunnen onze klanten niet halverwege in de kou laten staan’, merkt Koen op.
In de bestaande bouw is niet alles uitgekristalliseerd voor de start en dat vraagt flexibiliteit van alle bouwpartners. Een tendens die Koen en Karel zien is dat alles veel later wordt beslist en de technieken dienen zich altijd aan te passen aan de planning van o.a. de chape- en pleisterwerken, enz.
Planningsvergadering en langetermijnplanning
De planningsvergadering is met alle vijf projectleiders erbij. Ze vormen de
spil tussen alle partners die betrokken zijn bij een project en houden de boel draaiende. De communicatie tussen de projectleiders is zeer open, zodat ieders deskundigheid optimaal wordt benut. Ze discussiëren onder andere over hoe de techniekers het best kunnen ingezet worden op de verschillende projecten.
Doorheen de jaren werkt Vandenberghe samen met verschillende onderaannemers die geleidelijk zijn meegegroeid met het bedrijf. ‘Ze vormen een schil om onze kern van Vandenberghe medewerkers die we kunnen inzetten op onze projecten en die ervoor zorgen dat we de grote verscheidenheid aan projecten kunnen blijven bolwerken. Ze zijn nodig want geschoold en meteen inzetbaar
personeel vinden is geen sinecure’, legt Koen uit.
Het succes van een installatiebedrijf staat of valt met een onberispelijke organisatie. In een groeiend bedrijf is een gespecialiseerd softwaresysteem om de dagelijkse werking én projecten efficiënt te beheren, allesbehalve een overbodige luxe. ‘Als we nog met pen en papieren werkbonnetjes zouden werken, zou er wel wat verkeerd lopen’, lacht Koen. ‘Vooral door onze grote verscheidenheid aan opdrachten (van een lekkende kraan tot opdrachten van maanden met meerdere personen) is het moeilijk een geschikte planningstool
“Door de diversiteit aan activiteiten zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet.”
KOEN POTTIEKoen Pottie voor het gebouw van Vandenberghe
Als het op teamwork aankomt, is er niets krachtiger dan samenwerking, want "teamwork makes the dream work". En hoewel er veel verschillende manieren zijn om uw team te motiveren, hebben inspirerende citaten voor teams iets eenvoudigs en toch iets krachtigs. Tijdens de rondleiding viel het citaat van Steve Jobs onmiddellijk op: "Grote dingen in het bedrijfsleven worden nooit gedaan door één persoon. Ze worden gedaan door een team van mensen" (NL vertaling).
‘We streven naar langetermijnrelaties, gebaseerd op een kwalitatieve en betrouwbare afhandeling van projecten, met andere woorden de volledige ontzorging van de klanten. Tegelijkertijd staan we voor het sociaal bewustzijn ten aanzien van onze medewerkers. Zorgzaamheid, vertrouwen en respect staan centraal in de relatie CEO/medewerker en tussen medewerkers onderling. Onze toon is menselijk en we volgen onze waarden in al onze activiteiten. Interesse tonen in elkaar is de sleutel tot succes, en daarvoor hoef je geen ellenlange conversaties te voeren. Met af en toe een korte babbel kom je al een heel eind. Een positieve werksfeer is uitermate belangrijk voor een goede onderlinge samenwerking.
Bij Vandenberghe krijg je de kans om zelfstandig te werken en initiatief te nemen. Het beste wordt in de medewerkers naar boven gehaald. Dat probeer ik toch (lacht)’, verduidelijkt Koen.
In de verdere rondleiding zagen we dat ze sinds kort beschikken over een goed ingericht magazijn. Een gestructureerd en opgeruimd magazijn geeft overzicht, zorgt voor een veilige werkomgeving en bespaart de mensen tijd in het zoeken van onderdelen/producten.
Werfbezoeken
Sint-Jozef: focus op elektriciteit
Een eerste stop is het nieuwe schoolgebouw van Sint-Jozef te Ieper. Hier hebben ze de elektriciteitswerken uitgevoerd. Alle nieuwe snufjes rond multimedia, communicatie, de muziekinstallatie, … zijn hier aanwezig. Er werden ook 20 kW aan PV-panelen geïnstalleerd. ‘Dit project was voor ons een grote uitdaging omdat de scholengroep reeds jarenlang een trouwe en vaste klant is op HVAC-gebied en dit was dus voor ons
de ideale kans om ons te tonen als partner in elektrische installaties’, zegt projectleider Mick.
“Leveringsproblemen rond warmtepompen houden de energietransitie niet tegen.”
KOEN POTTIE‘Elke project brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee, maar door onze jarenlange ervaring kunnen we op heel wat problemen anticiperen’, zegt projectleider Mick.
Lintoo: focus op warmtepomp en ventilatie (HVAC)
‘Dit gloednieuwe bijna energie neutrale kantoorgebouw in Menen hebben we uitgevoerd in opdracht van Lintoo Projects. Lintoo Projects zelf is gevestigd op de 2e verdieping. Op het gelijkvloers en 1 ste verdieping zijn er bedrijven met vrije beroepen gevestigd, dus met een groot aantal afgesloten burelen en vergaderzalen. Door de grote bezetting van personeel/bezoekers op een beperkte oppervlakte is een correcte CO2-regeling en vlug schakelen tussen koelen en verwarmen noodzakelijk. Kortom; hier is een gezond binnenklimaat noodzakelijk. Door er van in de beginfase bij te zijn, hebben we samen met bouwheer, architect & studiebureau het traject van alle kanalisatie helpen optimaliseren’, vertelt Koen.
“Een werkgever die (jong én oud) talent kansen biedt, haalt het beste uit zijn mensen.”
KOEN POTTIE
Warmtepomp installeren?
‘Drempelvrees’ om over te stappen naar het installeren van warmtepompen? Dat begrijpen we best. Het kost nu eenmaal tijd om jezelf nieuwe technieken aan te leren. Gelukkig sta je er niet alleen voor, want Bosch helpt je waar het nodig is! We bieden jou de volgende diensten voor een soepele transitie naar de warmtepompen:
▶ Warmtepomptraining bij Bosch Climate Academy
▶ Pre Sales support
▶ On site support
▶ Inbedrijfstelling voor het geval je (nog) geen koeltechnisch certificaat hebt
▶ After Sales support
▶ Eerste inbedrijfstelling gratis*
▶ 5 jaar garantie op de warmtepomp bij inbedrijfstelling door Bosch Climate Service**
Kijk voor meer informatie op boschatyourservice.be
Eerste
* Geldig tot 31-08-2023
Wanneer
Bij Vandenberghe kan men ook terecht voor de installatie van een badkamer of andere sanitaire ruimtes. Door de jaren heen hebben ze hun gespecialiseerd in het installeren en renoveren van badkamers. Koen neemt ons mee naar een particuliere woning in Bissegem. De nood aan rust, natuur en de terugkeer naar de essentie is direct voelbaar in de badkamer.
Een belangrijk klantenbestand bij Vandenberghe is de particulier. Koen legt uit: ‘We begeleiden de klanten bij hun keuzes, meestal gaan we zelfs mee voor het vastleggen van hun sanitaire toestellen en/of armaturen. Per opdracht zoeken we naar de beste oplossing voor hun verwarming/koeling, dit in combinatie met het gevraagde sanitair comfort. Vooral met hernieuwbare energietechnieken is de buffer voor sanitair warm water een groot issue dat moet bekeken worden. Als we vroegtijdig in het project betrokken zijn, proberen we – indien nodig – nog wat extra technische ruimte te verkrijgen bij de architect/klant voor de plaatsing van warmtepomp, sanitair buffervat, ventilatie unit en elektrisch bord.’
10 jaar geleden hebben ze het bedrijf overgenomen, de start van de 4 e generatie, de 1ste nietVandenberghe generatie. Drie generaties lang werd het sanitair en verwarmingsbedrijf, historisch in combinatie met zink en dakwerken, geleid door de familie Vandenberghe. ‘Na de overname zijn we gestopt met de afdeling zink en dakwerken om ons te kunnen toespitsen op de groei in andere segmenten. Door mijn jarenlange kennis in de ventilatie werden er vrij vlug totale HVACS projecten aangenomen. Met een toenmalige onderaannemer werd naast Vandenberghe een bedrijf opgericht die elektriciteitswerken uitvoerde. In 2017 werd VDBTECH overgenomen en werd dit mee opgenomen in Vandenberghe. In 2020 werd Vandenberghe erkend als koeltechnisch bedrijf, zo zijn we klaar voor de toekomst en zijn we de gepaste partner voor totaalaanbieder van technieken en dit in vele sectoren. Binnen 2 jaar vieren we ons 100jarig bestaan. Samen met de opening van de nieuwe burelen & magazijn maken we er dan een feestelijk jaar van’, zegt zaakvoerder Koen.
Met een breed gamma aan technieken zorgen ze met duurzame warmteoplossingen ervoor dat zowel de eisen rondom bouw als de wensen van de klant worden verwezenlijkt. Welke oplossing is voor welke woning of project het meest geschikt?
‘Daar kunnen wij als totaalinstallateur wel een deskundig antwoord op geven. Maar veel is afhankelijk van de type woning/project en noden voor verwarmen en koelen’, besluit Koen.
Ik mocht Koen een dag volgen. Een leerzame duik in het dagelijkse leven van een totaalaanbieder van technieken. De kracht van Vandenberghe is dat ze met veel expertise en flexibiliteit iedere klant persoonlijk en volledig adviseren. Om vervolgens altijd snelle en betrouwbare service te verlenen. Dit met een langetermijnrelatie met medewerkers, klanten en leveranciers in gedachten. Het is een solide bedrijf met een platte structuur en open communicatie. Duurzaam groeien is de boodschap!
Op ons e-commerce platform of via onze app kan je 24u/24 en 7d/7 je artikelen bestellen. Bestel je voor 19u? Dan ligt je bestelling de volgende ochtend vanaf de opening klaar in je in het Collect&Go afhaalpunt in je PROcenter. Zo zijn er 47 in het hele land, dus er is er zeker ook eentje in de buurt van je werf. Heb je geen tijd om langs te komen? Dan leveren we de bestelling gratis op je werf. Dat kan de hele dag, ook op zaterdag. Een product superdringend nodig? Onze externe spoedkoerierdienst Facq CHRONO brengt je bestelling binnen de 90 minuten langs. Meer info op www.facq.be
Wat is het onderscheid tussen aanneming van werk en een terbeschikkingstelling van personeel?
In het kader van aanneming wordt een deel van een project uitbesteed aan een externe dienstverlener. De dienstverlener is volledig verantwoordelijk voor de voltooiing van het deelaspect dat hem werd toevertrouwd en is derhalve aansprakelijk voor het eindresultaat. Hoewel de opdrachtgever in het kader van aanneming onder bepaalde voorwaarden een aantal instructies kan geven aan het personeel van de aannemer is er geen sprake van overdracht van werkgeversgezag. In het kader van terbeschikkingstelling van personeel levert de externe dienstverlener geen dienst of product maar een of meerdere arbeidskrachten. De gebruiker kan deze ingeleende arbeidskrachten gebruiken voor de verwezenlijking van zijn werkzaamheden en kan in dit kader (een gedeelte van) het werkgeversgezag uitoefenen over het ingeleend personeel.
Opdrachtgevers en aannemers werken voor de realisatie van (grootschalige) projecten niet enkel samen met onderaannemers die elk een deel van het project op zich nemen in het kader van aanneming van werk (zie voorgaand artikel in de november editie 2022). Vaak zijn deze partijen eveneens op zoek naar extra mankracht om binnen eigen rangen tijdelijk een personeelstekort op te vangen. Op de Europese markt bieden tal van nationale en internationale actoren dergelijke diensten aan onder diverse benamingen zoals ‘uitzendkantoren’, ‘payrolling companies’, ‘workforce/staffing solutions’, ‘detacheringsbureaus’ en dergelijke meer. Juridisch gezien kwalificeert dergelijke dienstverlening in de meeste gevallen als een terbeschikkingstelling van personeel en niet als een aanneming van werk. Bij (internationale inbound) terbeschikkingstelling van personeel zijn er op juridisch vlak diverse aandachtspunten waarmee rekening moet worden gehouden. In deze bijdrage worden de belangrijkste aandachtspunten Q&A-gewijs even in de kijker gezet.
Wat houdt een verboden terbeschikkingstelling van personeel in?
Naar Belgisch arbeidsrecht is het een werkgever principieel verboden om enig gedeelte van het werkgeversgezag over zijn werknemers aan een andere juridische entiteit over te dragen. Omgekeerd is het een onderneming principieel verboden om werknemers die niet bij haar in dienst zijn te gebruiken en over hen enig werkgeversgezag uit te oefenen, bijvoorbeeld door het geven van instructies.
Welke vormen van terbeschikkingstelling van personeel zijn toelaatbaar op het Belgische grondgebied?
In België kan een terbeschikkingstelling van personeel slechts plaatsvinden in het kader van uitzendarbeid, een intra-groep terbeschikkingstelling van personeel of de minder courante tijdelijke terbeschikkingstelling van personeel met toestemming van de sociale inspectie of werkgeversgroepering. Elke vorm van terbeschikkingstelling wordt geregeld door een strikt regelgevend kader en vereist een specifieke contractuele set-up. Indien dit kader niet wordt nageleefd kan een verbo-
den terbeschikkingstelling van personeel worden vastgesteld.
Hoe wordt een inbreuk op het regelgevend kader inzake terbeschikkingstelling van personeel gesanctioneerd?
Een vaststelling van een verboden terbeschikkingstelling kan niet alleen aanleiding geven tot een strafrechtelijke of administratieve geldboete voor de uitlenende werkgever en de gebruiker maar leidt eveneens tot de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst tussen de uitgeleende werknemer en de gebruiker met alle gevolgen van dien. Bezint eer ge begint!
Welke documenten heeft een uitgeleende buitenlandse werknemer nodig om te werken in België?
Een EER/Zwitserse onderdaan kan in het kader van het vrij verkeer van goederen en diensten zonder al te veel formaliteiten werken en verblijven in België. Een derdelander moet daarentegen principieel beschikken
over een toelating tot arbeid in de vorm van een arbeidskaart in combinatie met een verblijfsrecht of een gecombineerde vergunning naargelang de duur van de tewerkstelling op het Belgisch grondgebied. In het kader van intracommunautaire dienstverlening (voor meer informatie zie voorgaand artikel) is een derdelander echter vrijgesteld van het verkrijgen van een toelating tot arbeid (noteer dat deze vrijstelling in het Waals Gewest enkel geldt voor dienstverlening en niet voor terbeschikkingstelling van personeel).
Kan ik als gebruiker aansprakelijk zijn indien mijn leverancier illegale werknemers levert?
De gebruiker kan potentieel via het wettelijk mechanisme van hoofdelijke aansprakelijkheid naast of in de plaats van de leverancier-werkgever, aansprakelijk worden gesteld voor de loonschulden van de leverancier en voor strafsancties indien deze laatste illegale derdelanders ter beschikking stelt.
Hoe kan ik als gebruiker mijn risico op aansprakelijkheid reduceren?
Het is aangewezen om in het contract met de leverancier een clausule op te nemen met een engagement om in het kader van de samenwerking geen illegale derdelanders tewerk stellen. Om te vermijden dat er illegale derdelanders worden uitgeleend, is het verder aangewezen dat de
gebruiker voor elke ingeleende werknemer een aankomstverklaring (bijlage 3 afgegeven door de gemeente) of een Belgische verblijfstitel opvraagt en de geldig heidsduur van deze documenten verifieert. Indien men kennis heeft of in kennis wordt gesteld van een geval van tewerkstelling van illegale derdelanders moet de samenwerking met onmiddel lijke ingang worden gestaakt. Dit kan eventueel worden opgevangen via de algemene voorwaarden of bij gebrek daaraan door het verzenden van een aangetekende zending.
Welke instructies kan ik geven aan de uitgeleende werknemers?
In tegenstelling tot het beperkte instructierecht in het kader van aanneming kan de gebruiker in de praktijk quasi optreden als werkgever. Vanuit sociaal zekerheidsrechtelijke overwegingen moet deze overdracht van het werkgeversgezag in een context van detachering echter beperkt blijven en de kern van het werkgeversgezag (e.g. disciplinaire sancties, beëindiging van de overeenkomst, etc.) niet uithollen.
Welke loon- en arbeidsvoorwaarden moeten worden nageleefd in het kader van een gedetacheerde uitgeleende werknemer?
In tegenstelling tot aanneming van werk zijn niet alleen de strafrechtelijk gesanctioneerde Belgische loon-
en arbeidsvoorwaarden relevant tijdens de initiële periode van detachering en daarna de dwingende bepalingen van Belgische arbeidsrecht. Het loon van de uitgeleende werknemer mag ingevolge het user pay principe eveneens niet lager zijn dan hetgeen waarop een vaste werknemer in een vergelijkbare positie bij de gebruiker aanspraak kan maken. Bovendien moeten ook een aantal bijkomende regels die gelden bij de gebruiker (e.g. arbeidsduur, feestdagen, arbeidsreglement, etc.) worden nageleefd.
Welke sociale zekerheid is van toepassing op de uitgeleende werknemer in het kader van een detachering?
Net zoals bij aanneming van werk kan de gedetacheerde uitgeleende werknemer onderworpen blijven aan de sociale zekerheid van de zendstaat indien de detacheringsvoorwaarden zijn vervuld. De toepasselijke zekerheid wordt bevestigd in een A1 verklaring die wordt afgeleverd door de sociale zekerheidsinstanties van de zendstaat.
Zijn de uitgeleende werknemers van de leverancier-werkgever in België belastbaar?
Aangezien de uitgeleende werknemers een de facto Belgische werkgever zullen hebben (in toepassing van het toepasselijke dubbelbelas-
tingverdrag) zijn zij in België belastbaar op het inkomen voor elke fysiek in België gewerkte dag. Er wordt dus niet vereist dat zij meer dan 183 dagen fysiek in België aanwezig zouden zijn.
Aangezien de gebruiker (die dan wel een de facto materiële werkgever mag zijn) niet de werkgever is van de uitgeleende werknemers voor bedrijfsvoorheffingsdoeleinden, is het de leverancier-werkgever die in voorkomend geval de bedrijfsvoorheffing moet voldoen.
Moeten uitgeleende werknemers eveneens worden gemeld in het kader van een internationale detachering?
Net zoals bij aanneming moeten gedetacheerde uitgeleende werknemers in de regel tevens worden gemeld in Limosa. Zowel de leverancier-werkgever als de gebruiker kunnen aansprakelijk worden gesteld indien de Limosa meldingsplicht niet werd nageleefd.
Auteurs: Simon Albers en Jan Lein (Advocatenkantoor Claeys & Engels)
Wat voor energie gebruiken we voor verwarming, wat zorgt voor hygiënisch schone lucht en hoeveel water hebben we nodig?
Tegen de achtergrond van schaarse energiebronnen, pandemieën en klimaatverandering zijn deze vragen relevanter dan ooit tevoren.
Ontdek de voorgestelde oplossingen op de vakbeurs
ISH Frankfurt van 13 tot 17 maart 2023.
Duurzaamheid is het grote thema. Het is het verbindende element tussen ISH Energie, bestaande uit verwarming, airconditioning en ventilatie, en ISH Water.
In het segment ISH Energy ligt de nadruk op toekomstige technologieën in de verwarmingsmarkt. De uitbreiding van hernieuwbare energie, decarbonisatie, grotere energie-efficiëntie, het gebruik van warmtepomptechnologie en het gebruik van waterstof zijn de centrale thema's.
Het segment ISH Water richt zich op modern badkamerdesign en duurzame technologie in het gebruik van water. De focus ligt hierbij op het zuinig gebruik en de leveringszekerheid van drinkwater en de duurzaamheid van de badkamer voor alle generaties.
De Messe Frankfurt houdt tegelijker tijd, net als in 2021, een digitale variant van de beurs. Die gaat nog een week langer duren.
PRAKTISCH
●
●
13
VANAF 17 MAART 2023: 09u00 – 17u00
● WAAR? FRANKFURT FAIR & EXHIBITION CENTRE LudwigErhardAnlage 1, 60327 Frankfurt am Main, Duitsland
● VRAGEN: events@techlink.be
We willen allemaal meer hernieuwbare, lokale energie. En dus moet eigen energie aantrekkelijker worden voor Jan en alleman.
Probleem: vandaag zie je zonnepanelen vooral op woningen van gezinnen die die panelen ook kunnen betalen. De energiecrisis heeft trouwens bewezen dat zij daardoor goed beschermd zijn tegen de wilde prijzen op de energiemarkt.
En dat is goed. Alleen: hoe kunnen we appartementsbewoners ook en beter betrekken?
En huurders? En mensen zonder spaarpotje of in energie-armoede?
Moet er geen alternatief zijn voor hen?
Als afnemer van energie speel je een passieve rol: je koopt en je consumeert. Je probeert vooral een zo gunstig mogelijk contract af te sluiten op de energiemarkt. Maar vanaf nu kun je als burger ook een ‘actieve afnemer’ worden. Dat gaat nog wat
verder dan een prosument, iemand die zowel produceert als consumeert. Het Vlaamse Energiedecreet definieert een actieve afnemer als iemand die een of meer activiteiten uitoefent zoals energie produceren, zelf verbruiken, opslaan, deelnemen aan energiediensten, flexibi-
liteit aanbieden, peer-to-peerhandel voeren, energie verkopen en delen. Het is evenwel niet zijn belang rijkste commerciële of professionele activiteit. Je kunt een individuele actieve afnemer zijn, maar ook een collectieve, in groep dus.
De individuele actieve afnemer is de burger die zonnepanelen op zijn woning heeft, in de garage een thuisbatterij heeft staan en - heel misschien ook al energiemanagementsysteempje (EMS) heeft om zijn elektrische wagen
punten voor elektrische voertuigen, in de kelder een extra batterij, en - waarom niet - één gedeelde warmtepomp om de appartementen te verwarmen. Het geheel wordt aangestuurd door een EMS-systeem. Deze groep van mede-eigenaars is een juridische entiteit, waardoor ze zich kan laten erkennen als energiegemeenschap. Die
wenselijk (zie figuur 1, situatie 3). Het kan de capaciteitspiek van het gebouw naar beneden krijgen en met één batterij kan je aan peakshaving doen voor alle appartementen samen. Het laden van elektrische wagens kun je ook afstemmen. Grotere installaties hebben bovendien een schaalvoordeel: ze kosten minder om te plaatsen en te onderhouden en vergen minder materiaal. Alles bij mekaar maakt dit model de energietransitie goedkoper en toegankelijker voor iedereen. Dat is goed voor de maatschappij, maar het wordt daarom nog niet gefaciliteerd door de regelgeving. Dat zijn dan de groeipijnen van de energietransitie.
De kern van het probleem is de rol van de elektriciteitsmeters in het verhaal. Die geven niet louter aan hoeveel stroom er waar en wanneer passeert, maar bepalen vooral de kosten van het gebruik van stroom en de distributienetten. Vanuit een energietransitieoogpunt zijn meer meters wenselijk (meten en sturen gaan hand in hand), maar vandaag geldt: hoe minder meters, hoe lager de kost voor de afnemer.
op het juiste moment te laden en zijn warmtepomp aan en uit te zetten. De collectieve actieve afnemers treden op als groep. Ze oefenen dezelfde activiteiten uit als de individuele actieve afnemer, op eigen terrein binnen afgebakende grenzen. Denk aan een appartementsgebouw: er is één kadastraal perceel waarop een groep actieve afnemers één PV-installatie heeft, in de gedeelde parking hebben ze laad-
kan de bewoners heel wat energiediensten aanbieden zoals productie, distributie, levering, verbruik, aggregatie, opslag, energie-efficiëntiediensten en oplaadmogelijkheden voor elektrische voertuigen.
Een dergelijk energiesysteem in een appartementsgebouw is dus wel zo
Onze benchmark is de individuele actieve afnemer (zie figuur 1, situatie 2). Alle installaties zijn versplinterd. Dat maakt optimalisaties van energiestromen achter de meter mogelijk. Zo ontstaan financiële incentives dankzij het capaciteitstarief en de realtime-zelfconsumptie. Zijn die er ook in situatie 3? Neem hetzelfde gebouw, installaties van dezelfde omvang, collectieve actieve afnemers in een energiegemeenschap en de optimalisatie van energiestromen binnen het perceel. De impact op het net in de straat in situatie 2 en 3 is identiek: dezelfde uitwisseling, dezelfde capaciteit. Toch is het in Vlaanderen erg moeilijk en omslachtig om als energiegemeenschap twee cruciale activiteiten uit te oefenen. De distributie van stroom tussen de bewoners is immers het monopo-
lie van de distributienetbeheerder, ook tussen meters binnen één perceel. En hoewel een energiegemeenschap volgens Europa zou moeten kunnen samenwerken met de distributienetbeheerder, ontbreekt dat kader in Vlaanderen.
Iets goeds wordt dus afgestraft. Het appartementsgebouw levert immers een maatschappelijke dienst: het vraagt minder onthaalcapaciteit van het distributienet, waardoor er minder snel netinvesteringen nodig zijn en/of er elders in de straat meer ruimte overblijft voor laadpalen, zonnepanelen en batterijen. Maar de individuele appartementen zien hun capaciteit niet dalen, omdat de optimalisatie niet achter hun eigen meter gebeurt. Integendeel, ze moeten mee betalen in de meerkost van de aansluiting van de gemeenschappelijke delen, die een hogere capaciteit vergen. De bewoners worden financieel dus niet gestimuleerd, hoewel ze gezamenlijk wel dezelfde inspanning leveren als een individuele actieve consument die zijn capaciteit inperkt. Maar er is meer: de stroomafname via de meter dient als basis voor heffingen, belastingen, toeslagen en bijdragen zoals openbaredienstverplichtingen of ODV’s. De realtime-zelfconsumptie op gebouwniveau wordt zo niet op een
gelijke manier bevoordeeld als de realtime-zelfconsumptie van een individuele actieve consument, die juist leidt tot een opheffing van die heffingen en dergelijke.
En wat met de kosten van de gebruikte stroom? In Vlaanderen kan energie gedeeld worden, maar dat impliceert dan weer dat het kosteloos is. Energiedelen is een erg omslachtig principe en helemaal niet ontworpen voor situatie 3. Levering (verkoop) op basis van verbruik ligt voor de hand, maar is in Vlaanderen niet toegestaan. Transities vragen systeemveranderingen en verlopen met horten en stoten, en energiegemeenschappen zijn daar een voorbeeld van. Vandaag is er nog geen goede balans tussen wat technischenergetisch optimaal is, wat economisch interessant is en wat wettelijk mogelijk is. Het ongelijke speelveld tussen situaties 2 en 3 toont dat perfect aan.
Verdere innovaties en verbeteringen in de regelgeving in Europa en Vlaanderen zijn noodzakelijk om de energietransitie te faciliteren. Europa zet in op proeftuinen waar ruimte is om vernieuwing te testen en zette in 2020 het licht op groen voor het project RE/
SOURCED in het West-Vlaamse Zwevegem. RE/SOURCED mikt op de uitbouw van een circulair en zelfvoorzienend energiesysteem op Transfo, een multifunctionele erfgoedsite rond een oude elektriciteitscentrale. Intercommunale Leiedal leidt het project in goede banen.
RE/SOURCED wil de site volledig voeden met lokaal geproduceerde hernieuwbare energie. De ruggengraat van het systeem is een lokaal elektriciteitsnet op gelijkstroom dat zowel energie als materiaal bespaart. Het gelijkstroomnet verbindt een aantal verspreide hernieuwbare bronnen (zonnepanelen en een middelgrote windturbine) met energieopslag (batterijen, waterkrachtaccumulatie en vehicle-to-grid). Het energiesysteem op wijkniveau wordt beheerd door een gemeenschap van gebruikers of energiecoöperatie. Het RE/ SOURCED-partnerschap probeert een aantal doorbraken te realiseren met het oog op bredere toepassingen zoals in appartementsgebouwen of op andere sites waar gebruikers samenwerken aan de energietransitie. Het is een geslaagde stap om de cirkel van energie voor iedereen rond te maken.
Warmtepomp CHA-monoblock van WOLF
De CHA-monoblock warmtepomp verwarmt en koelt met het milieuvriendelijke koudemiddel R290. Dit zorgt voor aangename warmte in de winter en zachte verkoeling in de zomer. De CHA kent een hoge COP-waarde en een indrukwekkende stille werking.
Met een aanvoertemperatuur tot 70°C zorgt de warmtepomp voor thermische legionellabescherming en optimale hygiëne van het tapwater.
Verwarmings- en woonhuisventilatieproducten van WOLF vindt u exclusief bij:
Voor de nieuwe Plant 5 van Soudal te Turnhout heeft het Turnhoutse bedrijf een beroep gedaan op lidbedrijf IFTech nv. Dit voor het ontwerp, de bouw en later ook het onderhoud van de geothermische energie installaties met KWO (Koude Warmte Opslag).
Michaël Verbiest (Sales Engineer) en Nick Peers (Project Manager) maken deel uit van een jong, gedreven en dynamisch team waarover IFTech beschikt. Met ruim 20 jaar ervaring in binnen- en buitenland willen ze hun klanten op een duurzame manier thermische energie leveren aan zo hoog mogelijke rendementen. Dit door geothermische installaties te bieden die op termijn aan een zo laag mogelijke kost (TCO) een zo hoog mogelijke opbrengst leveren.
Michaël: ‘IFTech heeft bijgedragen aan de duurzaamheid van de nieuwe Plant 5, een gloednieuwe hypermoderne en volautomatische productiesite van 20.000 m² die vanaf 2023 de productie van Soudal in België zal verdubbelen. Onze geothermische installaties leveren op een duurzame en performante manier verwarming en koeling, aangezien wij gebruik maken van de aardbodem om thermische energie te leveren. Het voordeel van geothermie vertaalt zich in de constante brontemperatuur. Als
← Van links naar rechts: Michaël Verbiest (Sales Engineer bij IFTech), Luc Thys (Group Director Marketing en Research & Development bij Soudal) en Nick Peers (Project Manager bij IFTech) staan voor de technische installatie van het grondwatersysteem. Dit vormt als het ware het kloppend hart van de Plant 5, en vormt de connectie tussen het grondwatersysteem en de technische installaties met de bijhorende warmtepompen.
← De regio rond Turnhout en bij uitbreiding de gehele Kempen zijn uitermate geschikt voor ondiepe geothermie. Dit heeft allemaal te maken met de lokale geologie en de zandige ondergrond.
het buiten vriest zullen onze warmtepompen nog steeds gebruik kunnen maken van de constante bodemtemperatuur die zich rond de 12°C bevindt. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor zomerse hittegolven, waarbij wij met hoge efficiëntie koeling kunnen leveren. Onze installaties zijn dan ook volledig gasloos, waardoor zowel de verwarming als koeling 100% duurzaam en hernieuwbaar is.’
In deze “fabriek van de toekomst” zullen vrijwel volautomatisch grote hoeveelheden mastieken gemengd en afgevuld worden. ‘De doorgedreven automatisering betekent nog minder afval en minder energieverbruik. We maken al decennia lang milieuvriendelijke systemen en willen onze groe-
ne filosofie ook verder doortrekken naar onze infrastructuur. Plant 5 zal met een Breeam “outstanding” score ook als voorbeeld dienen voor de ongetwijfeld nog tal van andere fabrieken die Soudal in de toekomst wereldwijd zal bouwen”, zegt Luc Thys, Group Director Marketing en Research & Development bij Soudal. ‘Soudal draagt duurzaamheid hoog in het vaandel en was al met energiebesparing bezig, lang voordat het de wereldwijde zorg werd die het vandaag is. De overgang van fossiele – niet hernieuwbare – energiebronnen naar hernieuwbare energiebronnen is een belangrijke stap. Energie uit de bodem is zo’n duurzame energiebron. Het was dus een bewuste keuze voor ondiepe geothermie.’
De regio rondom Turnhout kan je eigenlijk de bakermat van de ondiepe geothermie noemen. Zo verwarmt en koelt de Blairon site al sinds de jaren 2000 door middel van ondiepe geothermie. Daarnaast wordt IFTech’s techniek ook toegepast op bijvoorbeeld de Turnova site, het nieuwe kantoorgebouw Kempus, het Sint-Elisabeth Ziekenhuis en het WZC de Wending. De huidige EPB-regelgeving en de wijzigende comfortstandaard voor nieuwe gebouwen dringt verder aan op het realiseren van systemen zoals warmtepompen met KWO. KWO maakt gebruik van een open grondwater bronnen, waarbij er tot een diepte van 50 à 150 m geboord wordt.
TR = Technische ruimte
GWS = Grondwatersysteem
PC = Process cooling
Het KWO-systeem voorziet in verwarming (en koeling) door grondwater op te pompen. De temperatuur van dit grondwater wordt overgedragen via dubbelwandige warmtewisselaars, waarna het afkoelde (of opgewarmde) grondwater nadien opnieuw in de bodem wordt geïnjecteerd. Hierdoor wordt het mogelijk om over de seizoenen heen thermische energie op te slaan in de ondergrond. Door ons gematigd klimaat met zowel koudere winterse periodes, als warme zomers, is geothermie dan ook de technologie bij uitstek voor onze regio. Deze seizoensopslag zorgt er als het ware voor dat je in de winter kan verwarmen met zomerwarmte, terwijl je in de zomer kan koelen met winterkoude.
Michaël: ‘Toen Soudal de aanbesteding uitschreef, hebben we een dossier ingediend dat prijstechnisch concurrentieel was. Het hielp dat we een referentieproject als “Turnova” succesvol hebben gerealiseerd. Ook in dat project stond duurzaamheid hoog op de agenda en werd er gekozen voor ondiepe geothermie zodat de volledige site duurzaam gekoeld en verwarmd kon worden. De meerwaarde van KWO situeert zich niet alleen op het vlak van energie-efficiëntie, maar ook op het vlak van plaatsbesparing en luchtkwaliteit. Van verwarmingssystemen op basis van verbrandingsprocessen of koeling met luidruchtige koelmachines is immers geen sprake. Constante innovatie maakt geothermie efficiënter, veelzijdig en economisch aantrekkelijk. Wat er bijkomend uniek is aan de site van Plant 5 is dat we eigenlijk op site niveau een 5de generatie warmtenet gerealiseerd hebben, waarbij verschillende technische ruimtes, onafhankelijk van elkaar kunnen verwarmen of koelen. Daarnaast is ook de process cooling van Plant 5 mee ingekoppeld op dit energienet. Hierdoor kan er gebruik gemaakt worden van de koelere bodemtemperaturen in de zomerperiodes, terwijl wij in de winter
Elektriciteit- en sanitaire leidingen, die door een brand compartimentswand of vloer toegepast worden, dienen correct afgedicht te worden. Toch is het niet altijd even duidelijk welke wet of regelgeving er van toepassing is en hoe u deze correct dient uit te voeren. Het is bijgevolg een must om u goed te laten informeren voor aanvang van uw werkzaamheden. Voor een persoonlijke en op maat geleverde oplossing is het daarom aangewezen contact op te nemen bij een erkend fabrikant (leden PFPA).
Soudal, lid van PFPA, is één van deze fabrikanten waar u terecht kan voor een persoonlijke oplossing met bijhorend advies voor het correct brandwerend afdichten. Door een uitbreiding van haar brandwerend assortiment is Soudal meer dan ooit in staat u bij te staan in het brandwerend afdichten van elektriciteit- en sanitaire leidingen.
Voor meer selectie mogelijkheden van brandwerende doorvoeren en een breed overzicht ga naar
https://bim.soudal.com
koude zullen opslaan in de ondergrond door middel van een droge koeler.’
‘Bij IFTech zetten we maximaal in op het prefabriceren van onze geothermische energiecentrales. Op die manier slagen we erin om een zeer goede bouwkwaliteit af te leveren tegen een competitieve prijs doordat faalkosten tot een minimum beperkt kunnen worden. Maar ook door onze medewerkers wordt deze aanpak erg gesmaakt. Ze kunnen steeds werken in goede omstandigheden, hebben het nodige materiaal binnen handbereik, verliezen geen onnodige tijd in het verkeer en bij onduidelijkheden is er altijd een collega die snel een antwoord kan bieden’, verduidelijkt Michaël. ‘Dit maakt ook dat onze installaties van
IFTech won op vrijdag 20 mei 2022 een Techlink Award in de categorie innovatieve technische installatie (nieuwbouw). De gemeente Beringen deed een beroep op IFTech voor de prefabricage en plaatsing van een geothermische installatie met KWO voor het gemeentehuis. Hiermee wordt duurzame energie opgewekt uit terrestrische bronnen: 80% van de energie voor verwarming wordt dus duurzaam geproduceerd en dit loopt op tot 95% voor koeling.
← Directeur Raf Schildermans (IFTech) neemt de award in ontvangst van Thierry Geerts (CEO van Google België en Luxemburg).
zodra ze geplaatst worden in een technische ruimte, klaar zijn voor opstart. Verder maakt dit het voor ons ook mogelijk om geothermische energiecentrales te realiseren in het buitenland, zoals onder andere het Verenigd Koninkrijk, maar ook Vietnam!’
‘Voor de installatie van dit systeem hebben wij nood aan grondwater. Hiervoor moeten we dan ook een grondwater boring uitvoeren, die zich doorgaans tot op een diepte tussen de 60 en 150 meter onder het aardoppervlak uitstrekt. Het aanwezige grondwater ondervindt een zeer beperkte stroming van slechts enkele meters per jaar, hierdoor blijft de koude die we injecteren in de koude bron goed in de zone rondom de
IFTech heeft jarenlange ervaring in grondwatertechniek, warmtepomptechnologie en thermische installaties. Samen met hun partners beschikken ze over een uitgebreide kennis in de verschillende domeinen van geothermische energieopslag. Hun langdurige prestatiegarantie maakt hun bovendien uniek in de sector. IFTech werd opgericht in 2000 en ontwerpt sindsdien geothermische energiecentrales. Sinds 2010 realiseert IFTech geothermische installaties volledig in eigen beheer. Met ondertussen meer dan zeventig installaties over heel België en in de UK kan IFTech putten uit heel wat ervaring. ‘We geloven dat geothermische energie het duurzame alternatief is om gebouwen te koelen en te verwarmen. Dankzij onze activiteiten werken we samen met onze klanten aan een duurzame wereld en daar zijn we trots op’, zegt Raf Schildermans, directeur bij IFTech.
koude bron aanwezig. Hetzelfde geldt voor de warmte die we injecteren in de warme bron. We spreken van een opslagrendement tot 90%.
Het grondwater naar boven brengen vergt echter wel een aantal technische componenten, waarvan je de meeste doorgaans niet ziet. In de bronbehuizing komt de KWO-bron aan het oppervlak en bevinden zich regeltechnische componenten. Echter bevinden de bronpomp en de injectieklep zich hier zo’n 30 meter lager, onder het maaiveld, van waaruit het grondwater dan ook opgepompt wordt’, besluit Michaël.
FIS V Zero
FIS V Zero is de eerste injectiemortel van fischer zonder etikettering voor gevaarlijke stoffen. Vanwege de labelvrije ingrediënten en emissieklasse A+ garandeert FIS V Zero een veilige installatie met maximale bescherming
van de gebruiker en de omgeving. Gebruikte kokers kunnen milieuvriendelijk via het restafval worden verwijderd en voorkomen zo kostenintensief gevaarlijk afval. De uitgebreide ETA-goedkeuringen voor
verankering in beton en metselwerk, voor nageïnstalleerde wapeningsverbindingen en met water gevulde boorgaten maken van deze universele mortel de perfecte keuze voor elke bouwplaats.
In het kader van overheidsopdrachten is het duidelijk dat elektriciteits- en verwarmingsbedrijven vaak onderaannemers zijn. De bouw van een nieuw gebouw wordt bijvoorbeeld toevertrouwd aan een algemene aannemer die dan op zijn beurt beroep zal doen op gespecialiseerde onderaannemers om bijvoorbeeld de technische installatie te realiseren. In de onderstaande FAQ verduidelijken we een aantal vragen die u als onderaannemer bij een opdracht voor openbare werken kunt hebben.
Wat is onderaanneming bij overheidsopdrachten ?
Artikel 12 van het koninklijk besluit tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten (hierna “KB Uitvoering”) van 14 januari 2013 bepaalt: “de opdrachtnemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn verbintenissen, zelfs wanneer hij een beroep doet op onderaannemers. Laatstgenoemden zijn immers derden ten aanzien van de aanbestedende overheid”. Deze bepaling herinnert eraan dat er geen contractuele band bestaat tussen de aanbestedende overheid en de onderaannemer. Wanneer de opdrachtnemer (de gekozen hoofdaannemer) de uitvoering van een overheidsopdracht toevertrouwt aan een onderaannemer, blijft hij de eindverantwoordelijkheid dragen voor de goede uitvoering door de onderaannemers.
Het begrip onderaanneming impliceert noodzakelijkerwijs de superpositie van twee of meer contracten:
● het eerste tussen de aanbestedende overheid en de opdrachtnemer, met de rechten en verplichtingen die het voorwerp uitmaken van de regelgeving inzake overheidsopdrachten en meer bepaald van het KB Uitvoering;
● het tweede tussen de opdrachtnemer en een of meer onderaannemer(s). Deze relatie komt voort uit de sfeer van de private contracten, maar de opdrachtnemer kan worden verplicht deze relatie alleen aan te gaan met bedrijven/personen die voldoen aan bepaalde verplichtingen opgelegd door de wet op de overheidsopdrachten (zie hieronder).
Wat zijn de voorwaarden om onderaannemer te zijn bij een overheidsopdracht voor werken?
De aanbestedende overheid kan ten aanzien van de rechtstreekse onderaannemer(s) van de opdrachtnemer, maar ook verder in de onderaannemingsketen, nagaan of er geen uitsluitingsgronden zijn in de zin van de artikelen 67 tot en met 69 van de wet van 17 juni 2016. Het gaat over één van de volgende overtredingen:
● verplichte uitsluitingsgronden: deelneming aan een criminele organisatie, omkoping, fraude, terroristische misdrijven of strafbare feiten in verband met terroristische activiteiten, dan wel uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot het
VOOR ÉÉN, TWEE, DRIE FASEN (GEBALANCEERD EN ONGEBALANCEERD), MIDDEN- EN LAAGSPANNINGSSYSTEMEN, GELEVERD MET 3000A FLEXKLEMMEN.
• Weergave van stroom- en spanningsgolfvormen
• Vaststelling van 4 tariefbanden met bijbehorende kostenweergave
• Configuratie en weergave van 20 gepersonaliseerde alarm parameters
• Weergave van de evolutie in de tijd van de selecteerbare parameters
• Automatische verificatie van de juiste aansluiting van de stroomtangen
• In staat tot langdurige meetcampagnes (meer dan 24 uur, onafhankelijk, onbeperkt indien aangesloten op het netwerk)
• Oplaadbare batterijen met hoge capaciteit die meer dan 24 uur werk garanderen
• Wifi-connectiviteit
• Cloud monitoring inbegrepen
• Afstandsbediening (USB)
• EN50160 rapportage
T: +32 (0)3 232 78 64 | info@ccinv.be | www.ccinv.be
www.caleffi.com
MAGNETISCHE VUILAFSCHEIDER-FILTER
OP EEN SUPERIEUR NIVEAU, VOOR EEN ONGEËVENAARDE SYSTEEMREINIGING
CALEFFI XF serie 577 is een ‘next level’ magnetische vuilafscheider-filter die een extreem efficiënte vuilfiltering en -afscheiding mogelijk maakt waarbij het al bij de eerste passage vuildeeltjes elimineert tot 160µm. Voorzien van een extra groot en extra verfijnd filteroppervlak, en een sterke interne magneet, is er slechts een minimaal risico op drukverlies
Bovendien is de CALEFFI XF uitgerust met het ‘easy clean’ borstelmechanisme waarbij het filter mesh zonder demontage simpel gereinigd kan worden.
CALEFFI GUARANTEED.
meer op www.ccinv.be
plegen van een dergelijk misdrijf of strafbaar feit, witwassen van geld en financiering van terrorisme, kinderarbeid en andere vormen van mensenhandel en het tewerkstellen van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen;
● (verplichte) uitsluitingsgronden in verband met fiscale en sociale schulden;
● facultatieve gronden: inbreuken op verplichtingen in milieu-, sociaal en arbeidsrecht, (aangifte van) faillissement, vereffening, bedrijfsbeëindigingsregeling, procedure van vereffening of gerechtelijke reorganisatie, ernstige fout waardoor de integriteit in twijfel kan worden getrokken, handelingen, overeenkomsten of afspraken gericht op vervalsing van de mededinging, belangenconflict, eerdere betrokkenheid bij de voorbereiding van de plaatsingsprocedure, aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen, valse verklaringen en onrechtmatige beïnvloeding van het besluitvormingsproces.
De controle van de uitsluitingsgronden is verplicht ten aanzien van de rechtstreekse onderaannemer(s) van de opdrachtnemer in het kader van opdrachten in fraudegevoelige sectoren (met name opdrachten voor werken) waarvan de geraamde waarde gelijk is aan of hoger is dan de betreffende drempel van de Europese bekendmaking.
Indien de aanbestedende dienst bij deze controle vaststelt dat een onderaannemer zich in een uitsluitingssituatie bevindt, stelt hij een proces-verbaal van inbreuk op en zendt deze aan de opdrachtnemer. Als de uitsluitingsgrond een verplichte grond is of een grond die verband houdt met sociale en/of fiscale schulden, vraagt (eist) de aanbestedende dienst dat de onderaan-
nemer wordt vervangen. Wanneer de uitsluitingsgrond facultatief is, kan de aanbestedende dienst deze vervanging verzoeken.
Wat als de hoofdaannemer (de opdrachtnemer) niet betaalt voor in onderaanneming gegeven prestaties?
De wet bepaalt nu dat, in een opdracht voor werken, de aanbestedende overheid in het bestek de rechtstreekse vordering van de onderaannemer moet vermelden (zoals bepaald in artikel 1798 van het oud Burgerlijk Wetboek).
Wanneer de opdrachtnemer zijn onderaannemer niet betaalt, zal de onderaannemer – die in se geen contractuele band heeft met de aanbestedende overheid – dankzij deze regeling, het openstaande bedrag rechtstreeks bij de aanbestedende overheid kunnen vorderen. De rechtstreekse vordering is echter beperkt tot ten hoogste de bedragen die de aanbestedende overheid aan de opdrachtnemer verschuldigd is.
Sommige onderaannemers zijn zich niet bewust van het bestaan van deze bepaling, of eenvoudigweg van de wijze waarop de rechtstreekse vordering kan worden ingesteld en de reikwijdte ervan.
De kennisgeving van de recht streekse vordering kan worden geformaliseerd door de onderaannemer een aangetekende brief te laten sturen naar de aanbestedende dienst.
Kan ik een prijsherziening aanvragen als onderaannemer bij een overheidsopdracht voor werken?
Volgens artikel 14 van het KB Uitvoering moet, wanneer de opdracht een prijsherzieningsclausule bevat, de onderaannemingsovereenkomst een herzieningsformule bevatten of
daaraan worden aangepast indien:
● het bedrag van de onderaanneming hoger is dan € 30.000 of;
● de periode tussen de datum van sluiting van de onderaannemingsovereenkomst en de vastgestelde begindatum voor de uitvoering van het in onderaanneming gegeven gedeelte van de opdracht meer dan 90 dagen bedraagt.
LET OP! Het gaat hier NIET over cumulatieve voorwaarden. Zodra aan één van beide voorwaarden is voldaan, komt de onderaannemingsovereenkomst in aanmerking voor een prijsherziening.
De referentiegrondslagen voor de te gebruiken herzieningsformule van de onderaannemingsovereenkomst zijn deze die gelden op het tijdstip waarop de overeenkomst wordt gesloten.
De prijsherzieningsregel is echter niet van toepassing op opdrachten met een geraamde waarde van minder dan € 120.000, noch op opdrachten – ongeacht de waarde ervan – met een initiële uitvoeringster mijn van minder dan 120 werkdagen of 180 kalenderdagen. Dergelijke opdrachten komen zeer zelden voor in de praktijk.
Het zijn dus niet alleen de opdrachtnemers van overheidsopdrachten die recht hebben op een prijsherziening. Ook de onderaannemers kunnen een prijsherziening krijgen voor het deel van de opdracht dat zij uitvoeren. Controleer dus zeker uw onderaannemingsovereenkomst om te zien of u recht heeft op een prijsherziening. NOG VRAGEN?
Je ontdekt het tijdens hét niet te missen, jaarlijkse event van de installatiesector.
De Techlink Awards Night editie 2023 heeft als thema «The War for Talent ». Keynote spreker is Dirk Van Damme: internationaal, gerenommeerd onderwijsexpert. Benieuwd? Zorg dat je erbij bent en ontdek wie onze winnaars zijn tijdens deze gala avond. De uitreiking van de Awards wordt in stijl gevolgd met een diner, een concert van «The Planes» en een dansavond met DJ F.R.A.N.K.
Meer info, programma en inschrijven www.techlinkawardsnight.be
De aanleg van de Nieuwe Sluis in Terneuzen is in volle gang. De Nieuwe Sluis gaat zorgen voor een betere toegang en vlottere doorstroming vanaf de Westerschelde naar het Kanaal van Gent naar Terneuzen en verder. De aannemer gebruikt bestaande en beproefde technieken voor de bouw van deze sluis. De leden van Techlink Oost-Vlaanderen waren op zaterdag 5 november 2022 massaal aanwezig op de rondleiding aan de Nieuwe Sluis waarbij er extra aandacht was voor de technieken. Nadien was er een dinner in Restaurant Dallinga in Sluiskil.
Op 24 september 2022 opende het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten opnieuw haar deuren. Eén van de grootste musea van Vlaanderen onderging een grondige renovatie en uitbreiding. Het museum werd eveneens met splinternieuwe technische installaties uitgerust. De temperatuur en luchtvochtigheid zijn zeer belangrijke factoren bij het behoud van de kunstwerken daarom werd er gekozen voor een hoogwaardig klimaatsysteem. Ook de verlichting werd in een eigentijds jasje gestoken, zodat de kunstwerken op een optimale manier bewonderd kunnen worden. Deze eigentijdse technieken en uiteraard de prachtige kunstwerken ontdekten de leden van Techlink Antwerpen samen op zaterdag 26 november 2022.
Op 9 januari 2022 hebben alle medewerkers van Techlink getoast op het nieuwe jaar. Eric Piers, CEO van Techlink blikte terug op een productief jaar en heette ons welkom in ons tijdelijk gebouw te Zaventem. De komende 3 à 4 jaar is dit onze nieuwe thuishaven terwijl zal er in Kortenberg een nieuwbouw met alle huidige installatietechnieken gebouwd worden. Dit gebouw zal voldoen aan alle noden (o.a. opleidingscentrum) van onze nieuwe federatie.
Pioneering spirit meets future builder.
Hoe ziet de energievoorziening van morgen eruit en hoe brengen we de warmtetransitie in orde? Hier vindt u antwoorden op de vragen van de toekomst.
De wereldwijd toonaangevende vakbeurs voor HVAC + water
De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.
BRUNO
VAN DER STAPPEN
→ Geboren op 11 juli 1976
→ Sterrenbeeld: Kreeft
→ Functie: Member Affairs Manager
→ In dienst sinds april 2000 bij
F.E.E. en sinds 16 juni 2022 bij
Techlink
→ Lievelingseten: Stoofvlees met friet (Belgische keuken)
→ Favoriete muziek:
Elektronische muziek
→ Favoriete film: The Gladiator
Vrienden omschrijven Bruno als een rustig, vriendelijk en gevoelig persoon, die zich kan inleven als de beste. Zijn sterrenbeeld doet vermoeden dat hij geneigd zou zijn om te blijven hangen in het verleden. Voor zijn passie van LEGO gaat dit deels op, maar noem het eerder nostalgie. Een moderne LEGO-bouwset brengt Bruno terug naar het bouwplezier van in zijn jonge jaren. Het bevat een goede mix van een uitdaging en speelsheid. ‘In een wereld vol afleiding is LEGO voor volwassenen een manier om lekker geconcentreerd bezig te zijn en tot rust te komen. LEGO als ideale momentje voor mezelf, dus.’ (knipoogt)
Ancien
Bruno is iemand die we toch een ancien mogen noemen binnen onze beroepsfederatie. Doorheen de jaren heeft hij de wereld van fabrikanten, distributeurs, bedrijven die instaan voor onderhoud & energie- en afvalbeheer zien evolueren. Er kwamen steeds meer uitdagingen (toenemende Europese wetgeving, digitalisering, Recupel, …) bij.
‘Met de installateurs erbij vormen we nu het Ecosysteem van de multifunctionele installaties. Enkel door groter te worden (= kracht van het getal) kan je iets verwezenlijken in deze wereld. Het is zeker onze ambitie om nog verder te groeien. Ik ben verantwoordelijk voor alle Member Affairs. Iedere doelgroep heeft zijn eigen noden en doelstellingen. Het is onder andere mijn taak om elkaars noden sneller samen te brengen.’
Fietsen is belangrijk in het leven, maar niet het allerbelangrijkste. Bruno rijdt toch wel het liefst met zijn vrienden uit de wielerclub “WTC Hoeilaart” of dé fietsclub van de Druivenstreek voor iedereen die zich recreatief en in een sfeer van vriendschap samen in peloton sportief wenst uit te leven. Hoewel ook interesse in andere zaken (bv. kijkt graag films, meer bepaald historische oorlogsfilms), is twee tot drie keer per week een rit maken geen uitzondering voor hem. Ook in het weekend kun je hem regelmatig op de fiets tegenkomen.
‘Fietsen is mijn grootste tijdsbesteding; ik fiets toch makkelijk zo’n 10.000 km op één jaar. Ik zou het al lang geen hobby meer noemen, maar echt een passie. Rust in het hoofd, dat komt vanzelf zodra ik op de fiets kruip. Het is de uitlaatklep bij uitstek voor mijn drukke job met als gevolg: minder stress én beter humeur. (lacht) Het motto van onze wielerclub is “Samen uit, samen thuis”. Leuker om samen te fietsen in groepsverband want dit motiveert mij om te blijven fietsen.’
Bruno is al ruim 20 jaar samen met zijn partner Sarah. Samen hebben ze twee kinderen: een zoon (16 jaar) en een dochter (13 jaar).
‘Ze zijn op een leeftijd gekomen waarbij ze meer nood hebben aan educatieve familievakanties. Vorige zomer hebben we enkele steden in Italië (Firenze, Pisa, …) bezocht want ze zijn enorm geïnteresseerd in archeologie. Ik vind het belangrijk dat ze hiervan kennis kunnen opbouwen en de geschiedenis leren kennen.’
Resideo, leverancier van comfort-, warmte- en veiligheidsoplossingen voor professionals en particulieren, gaat op Europees niveau samenwerken met Homey. Dankzij deze marktleider gespecialiseerd in geavanceerde smart-home platformen kunnen Honeywell Home evohome-gebruikers straks hun slimme warmtezoneregeling integreren met andere smart home-producten en -diensten thuis. Deze samenwerking vormt een nieuwe mijlpaal in de interoperabiliteit van evohome, welke al compatibel is met Amazon Alexa, Google Home en Samsung SmartThings. www.resideo.com/be/nl/
Door de huidige energiecrisis zijn de Belgen op zoek naar innovatieve, meer ecologische maar vooral ook meer economische manieren om hun woningen te verwarmen. Als antwoord op deze problematiek heeft Buderus besloten zijn nieuwe Logatherm WPT warmtepompboiler op de markt te brengen. Dit toestel, dat geen buitenunit heeft, kan zowel in appartementen als in huizen – bij renovatie of nieuwbouw – worden geïnstalleerd om de volledige warmwaterproductie te dekken. Zijn uitstekende energieprestaties maken aanzienlijke energiebesparingen mogelijk zonder afbreuk te doen aan het comfort. Dit maakt de Logatherm WPT de ideale oplossing voor de vervanging van een oude elektrische waterverwarmer, dankzij het tot 250% hogere rendement. www.buderus.com/be/nl/
Met Joël Dewalheyns verwelkomt EURO-INDEX een gemotiveerde Sales Manager. De afgelopen jaren heeft hij heel wat ervaring opgebouwd binnen de installatiewereld. Zo verzorgde Joël verschillende vakbeurzen in België binnen de ECL- en HVAC-wereld en stuurde hij al verschillende verkoopteams aan. De
installateurswereld is aan het veranderen en er liggen vele opportuniteiten voor het rapen. Samen met Joël wil EURO-INDEX hierin groeien. En groei zal er zeker zijn met de nieuwe uitbreiding van het Sales team. En groei zal er zeker zijn met de nieuwe uitbreiding van het Sales team. Zo stond ook Yasmina klaar om de binnendienst te versterken als Sales Support. Paolo is een bekend gezicht onder vele van de vaste klanten. Na een pauze van 2 jaar startte hij onlangs terug bij EURO-INDEX. Hij zal als verkoop adviseur instaan om het contact met de groothandels verder te onderhouden. www.euro-index.be
Testo lanceert nieuwe compact-klasse
HVAC-meetinstrumenten
Testo, de wereldleider in innovatieve meetoplossingen, lanceert zijn nieuwe klasse compacte handmeetinstrumenten. Dankzij de snelle meting en weergave van meetwaarden maar ook hun gebruiksgemak zetten de toestellen een nieuwe standaard voor installateurs en technici voor een hele resem aan toepassingen: installatie en onderhoud van airco-, ventilatie- en verwarmingssystemen, het waarborgen van de binnenluchtkwaliteit, drukmeting in industriële toepassingen, temperatuurmeting in laboratorium- of levensmiddelenomgevingen, enzovoort. De nieuwe compact-instrumenten worden ook ondersteund door de testo Smart App. www.testo.com/nl-BE/
Soudal investeert verder in groeiende Indiase markt en verwerft 100% van lokale joint venture
Na twaalf jaar is er een einde gekomen aan de succesvolle joint venture tussen Soudal en het Indiase McCoy. Soudal is nu de enige eigenaar geworden van het bedrijf, dat voortaan ‘Soudal India’ heet. Het bedrijf zal zijn leidende positie in productie en verkoop van mastieken, lijmen en PU-schuimen in India blijven uitbreiden. Soudal voorzitter en oprichter Vic Swerts: ‘In 2021 groeide Soudal met 22%, vooral door organische groei. Enige eigenaar worden van Soudal
India is opnieuw een belangrijke stap voorwaarts in de succesvolle toekomst van Soudal. We kijken ernaar uit om onze succesvolle bedrijfsactiviteiten in India te laten groeien en zullen de best mogelijke producten en diensten blijven leveren aan klanten in India.’
www.soudal.com
Met de doucheplaat van Desco creëer je in elke badkamer een doucheruimte op maat, tot op de millimeter. Dit in massief kunstmarmer voor de Newforce-collectie tot krasbestendig composiet voor de Tailor-reeks. Het massieve kunstmarmer van Newforce is een stevig en geluiddempend hightech-materiaal dat een betere stabiliteit biedt dan plaatstaal of acryl. De doucheplaat leent zich perfect voor renovatie door de beperkte
opbouwhoogte (35 mm) en rechte zijkanten. Ook met de Tailor-collectie stap je – zonder opstapje – mee in de wereld van de inloopdouches. Deze doucheplaten zijn tot op de millimeter in te korten, waardoor haast elke vrije ruimte in de badkamer een inloopdouche kan worden. Het massieve, krasbestendige materiaal, solid surface, is bestand tegen intensief gebruik en onderhoudsvriendelijk. www.desco.be
Vele gebouwen in België zijn op heden niet opgewassen tegen deze hoge temperaturen. Een raam openzetten is vaak niet meer voldoende. Met haar credo ‘The Future is Green’ pakt Duco Ventilation & Sun Control tijdens Batibouw uit met tal van energetische ventilatieoplossingen voor renovatie én nieuwbouw. Opdat een comfortabel, gezond én vooral groener binnenklimaat kan worden gegarandeerd voor élke bewoner. En opdat we samen kunnen streven naar een groenere, gezondere toekomst voor iedereen, buiten én binnen. Van 14 tot 19 maart zal DUCO aanwezig zijn in Paleis 7 (stand 130) tijdens Batibouw waar het bezoekers zal onderdompelen in de nieuwste ventilatietechnieken. www.duco.eu
• Install Tomorrow - War for Talent
• Techlink denkt aan de installateur van morgen. Samen met Constructiv en Volta is er een apart programma voor de leerlingen uit het secundair onderwijs.
• Installateurs en praktijkverhalen
organisatie:
• Gratis toegang voor bouwprofessionals.
• Gratis catering.
• Meer dan 200 standhouders zullen aanwezig zijn.
mediapartners:
initiatief van:
Kies dan voor zonnepanelen om je warmtepomp van elektriciteit te voorzien.
en een daling van de CO2-uitstoot tot 40%. Nog duurzamer verwarmen?
zo bruikver je minder, zonder comfortverlies. Een energiebesparing tot 25%
Dan springt de condensatieketel bij (bv. op koude dagen). Het systeem kiest op elk moment de interessantste energiebron,
Is dit niet voldoende?
De warmtepomp verwarmt je woning met gratis omgevingswarmte.
gascondensatieketel én een elektrische lucht-waterwarmtepomp.
Een hybride verwarming combineert twee systemen: een klassieke