Anna Rumińska architektka antropolożka kultury
Dwie opozycje "plastyka/sztuka" i "edukacja/anedukacja", jako podstawy metodologii przestrzennej edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej prezentacja uzupełniająca referat wygłoszony na konferencji „Sztuka jako przestrzeń edukacji. Teoria i praktyka” dla Towarzystwa Kultury Czynnej 3 XI 2010 Wrocław
Przykład 1: „język polski” i opowiadanie nt.wycieczki szkolnej - myślenie 3D, pisanie 2D Przykład 2: „plastyka” i zadanie „zaprojektuj pokój” - wybór między kanonem a kreatywnością Efekt: ocena niedostateczna za wykonane zadanie
3 trudne aspekty oświaty: 1) zderzenie przestrzennego myślenia 3D i linearnego działania 2D 2) odrębność przedmiotów i brak mostu między nimi 3) konflikt między edukacją a kreatywną stymulacją
edukacja vs anedukacja
Jesteśmy Wciąż Do Tyłu
Wolfgang Welsch : pojęcie anestetyzacji w opozycji do estetyzacji anestetyzacja – obojętność na bodźce estetyczne i procesy estetyzacyjne anedukacja – znieczulenie na działania edukacyjne placówek oświaty
coraz większa liczba uczniów jest obojętna na zabiegi edukacyjne, szuka alternatywnej szansy ekspresji w formie zajęć pozalekcyjnych lub innego spędzania czasu wolnego
„ponad połowa polskich uczniów deklaruje, że nudzi się w szkole” [psycholog społeczny, Janusz Czapiński]
Estetyzacja nie odnosi się tylko do dziedziny sztuki i estetyki, ale do całokształtu życia przykład szkolny: KLUCZ ODPOWIEDZI klucz jest zaprzeczeniem kreatywności, stosowany jest we wszystkich przedmiotach Clifford Geertz – „opis gęsty” i antropologia interpretatywna
z perspektywy antropologii społecznej: dzieci powinny być poprzez szkołę przystosowywane do funkcjonowania w systemie społecznym, strukturze znaczeń sztuka pełni też funkcję akulturacyjną i socjalizacyjną
metody tradycyjne, manualne, 3D, np. makiety, mogą realizować edukację przestrzenną w szerokim zakresie, tj. kulturowym, społecznym i artystycznym
myślenie 3D vs działanie 2D
codzienność: myślenie 3D wielokontekstowe interdyscyplinarne symultaniczne multi-tasking szkoła: działanie 2D monodyscyplinarne silnie linearne
propozycja dla oświaty: łączenie metod tradycyjnych manualnych, 3D z nowoczesnymi elektronicznymi, 3D w każdym przedmiocie: przestrzeń, czas, świat, człowiek, społeczność, środowisko, natura, materia
dzieci same podsuwają dorosłym techniki i metody edukacyjne. diagnostyczne i stymulacyjne, np. poprzez upodobanie do gadżetów, które nauczyciel może zastosować na lekcji, zamiast wprowadzać zakazy ich używania lub nawet noszenia do szkoły makiety, mapping, folding, kolaż + komórka, PSP, iPod, Nintendo, Wii i inne myślenie 3D + działanie 3D
MÓZG: - chce wyeliminować informacje zbędne - nawet 18-latek nie jest gotowy do prowadzenia auta *Gary Small, Gigi Borgan, Surviving the Technological Alternation of the Modern Mind - odmienna percepcja przy odmiennych typach osobowościowych (obserwator, narrator, intelektualista, ekspert) *M. Błaszczak, Ł. Przybylski, Rzeczy są dla ludzi
szkoła utrudnia analizę wielokontekstową (antropologiczną, holistyczną) – nie można wszak np.: …mówić o architekturze bez mówienia o ludziach …analizować wiersza bez analizowania życia poety i jego kontekstu kulturowego …poznawać historii ojczyzny bez poznawania jej kodów kulturowych i tradycji ilustracja – źródło: www.fizyka.umk.pl
mapping makieta folding – to komplementarne metody edukacyjne oparte na myśleniu i działaniu w trzech wymiarach 1 - jako techniki edukacji = nauka stereotypów i standardów: uczymy dzieci, jak zaprojektować pokoik według typowych norm ustalonych i stosowanych przez dorosłych (mapping lub makieta pokoju poprawnego, kanonicznego) 2 - jako techniki diagnozy = badanie recepcji i percepcji dziecka: badamy dzieci, jak odbierają swój pokoik, jak się w nim czują (mapping lub makieta pokoju jako zapis problemów) 3 - jako techniki projektu / stymulacji = rozwój intelektu i kreatywności: wyzwalamy i stymulujemy inwencję i kreatywność: chcemy wiedzieć, jak dzieci same zaprojektują swój pokoik (mapping lub makieta pokoju kreatywnego, antykanonicznego)
mapping mapy, plany, schematy‌
źródła: http://www.polonica.edu.pl/transport.html http://nemo-to-ja-fantastyka.blog.onet.pl/Mapy,2,ID353460145,n http://elwiria.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?501030 http://wroclawzwyboru.blox.pl/2009/01/Oblezenie-Wroclawia18061807.html http://www.franceserwis.pl/kontakt.htm
mapy i plany
mapping projektowy Bernard Tschumi
linie
punkty
płaszczyzny arch.Bernard Tschumi mapping projektu Parc de la Villette w Paryżu źródło: http://crisman.scripts.mit.edu/blog/?p=202
arch.Bernard Tschumi / widok perspektywiczny: Parc de la Villette w Paryżu źródło: http://www.dkolb.org/sprawlingplaces/index/threepar/lavillet.html
arch.Bernard Tschumi / widok: Parc de la Villette w Paryżu źródło: http://www.dkolb.org/sprawlingplaces/index/threepar/lavillet.html / http://www.villette.com/fr/
mapping projektowy Bartosz Haduch
arch.Bartosz Haduch mapping projektu „Kwiaty Europy” Ambasady Europy na pustyni egipskiej źródło: www.narchitektura.pl/
arch.Bartosz Haduch przekrój „Kwiaty Europy” źródło: www.narchitektura.pl/
arch.Bartosz Haduch / widok perspektywiczny / „Kwiaty Europy” źródło: www.narchitektura.pl/
mapping diagnostyczny szkoła podstawowa
mapa mentalna Tony’ego Buzana – iMindMap (oprogramowanie) narzędzie do analizy, diagnozy, projektowania, planowania *www.thinkbuzan.com
mapa (plan) pokoju autorstwa uczennicy kl.4.
mapa (plan) pokoju autorstwa ucznia kl.0
mapa (plan) pokoju autorstwa ucznia kl.5.
makieta edukacyjna szkoła podstawowa
temat
formatki
wa偶ne aspekty makietowania
spok贸j
proporcje
swoboda
makieta domu autorstwa uczennicy kl.5. odtworzenie kanonu według zasad symetrii i mieszczańskiej aranżacji fasady i otoczenia domu niska kreatywność wysoka znajomość kanonu
Fot. Anna Rumińska
makieta wnętrza domu autorstwa uczennicy kl.1. odtworzenie kanonu według zasad mieszczańskiej aranżacji wnętrz niska kreatywność / dobra znajomość kanonu
Fot. Archiwum eMSA
makieta projektowa szkoła podstawowa
makieta projektowanego domu-szałas autorstwa ucznia kl.0 zlekceważenie kanonu na rzecz kreatywności
Fot. Anna Rumińska
makieta projektowanego mieszkania autorstwa ucznia kl.5.
Fot. Anna Rumińska
makieta projektowa przedszkole (festiwal Family Pro)
Fot. Natalia Kulińska
miejsca wyjściowe,
miejsca nowe,
zastane przez dzieci
dodane przez dzieci
Fot. Anna Rumińska
mosty
domek z Afryki
drzewo Fot. Anna Rumińska
fabryka
makieta projektowa (Kulturka Podwórka) przedszkole i szkoła podstawowa
makieta nowego, wymarzonego podwórka autorstwa... …uczennic kl.4
…przedszkolaka
Fot. Paulina Woźniak / Archiwum eMSA
makieta diagnostyczna szkoła podstawowa
policjant
urzędnik
makiety pałacu prezydenckiego (po katastrofie smoleńskiej) autorzy: uczniowie kl.1.
nauczycielka Fot. Archiwum eMSA
gwiazda filmowa
makiety własnego podwórka autorstwa dwóch uczennic kl.6. przezroczyste pinezki oznaczają ludzi smutnych, kolorowe – ludzi wesołych makiety przedstawiają stan istniejący
Ala+Bartek K=B
samochód Fot. Anna Rumińska
WPO Alba
most między przedmiotami
fragmentaryczna wiedza alternatywa czasu wolnego przyroda
języki obce
matematyka
technika
historia
informatyka
plastyka język polski
anedukacja
przyroda
języki obce
matematyka
technika
lekcje hybrydowe techniką 3D
informatyka
historia
plastyka język polski
przyroda języki obce
matematyka
technika
lekcje o przestrzeni
informatyka
historia
plastyka język polski
co przeżyje w mieście? jak policzyć resztę z zakupów?
w jakim języku rozmawiam na ulicy?
przyroda języki obce
matematyka czym poruszam się po ulicach?
jaka jest historia mojej ulicy?
nowy przedmiot: technika
wiedza o przestrzeni
historia
przykładowy temat 1: co to jest przestrzeń publiczna?
informatyka gdzie w moim mieście jest hot-spot?
plastyka język polski
jakie metafory tworzą ludzie?
co to jest sztuka i gdzie jest na ulicy?
czy w parkach można grillować?
czy obywatel Polski może być też obywatelem Hiszpanii?
przyroda jak obliczyć liczbę ludzi w Hali Stulecia?
języki obce
matematyka
czy kiedyś wszyscy byli obywatelami?
nowy przedmiot: technika
wiedza o przestrzeni przykładowy temat 2: co to znaczy być obywatelem?
co to jest ergonomia i jak ją stosuję na co dzień?
informatyka czy można przez Internet głosować w wyborach?
historia
plastyka
kto może wnioskować postawienia pomnika?
język polski dlaczego powinniśmy dobrze znać nasz język?
sztuka vs plastyka
SZKOŁA: - ma za zadanie nauczyć standardów - ma stymulować kreatywność EFEKT: - rozterki oświaty
plastyka – łac. plasticus i gr. plasticos – możliwy do kształtowania i formowania (łac.i gr.plasma: formować, kształtować)
sztuki plastyczne – dotyczące kształtowania i formowania; archaiczne rozumienie sztuki – sztuki wizualne tu się nie mieszczą, np. video-art
podstawa programowa: cele przedmiotu PLASTYKA:
1 - percepcja sztuki (odbiór wypowiedzi i wykorzystanie informacji) 2 - ekspresja przez sztukę (tworzenie wypowiedzi) 3 - recepcja sztuki (analiza i interpretacja tekstów kultury) wniosek: nieuzasadnione i nieprawne zmuszanie uczniów w szkołach do nauki „standardów plastycznych” (kanonu), powielania stereotypów, eliminowania kreatywności i wrażliwości u dzieci
plakat autorstwa ucznia kl.5 – ocena nauczyciela: 2 uzasadnienie: ludzie-patyczaki („niedozwolone, musza mieć proporcje i części ciała”), za dużo ludzi („bez sensu”), kwiatki („bez sensu”), niestarannie
zadanie z jęz.polskiego: napisz baśń ilustrowaną – próba twórczości hybrydowej uczeń kl.4.
c.d. - zadanie z jęz.polskiego: napisz baśń ilustrowaną uczeń kl.4.
kreatywna makieta mieszkania autorstwa ucznia kl.4.
kreatywna makieta domu autorstwa ucznia kl.3.
dziękuję za uwagę prezentacja jest uzupełnieniem referatu konferencyjnego
Anna Rumińska architektka, antropolożka kultury eMSA Inicjatywa Edukacyjna
emsa.relacje@gmail.com / www.emsarelacje.pl / tel. 660.968.363