ΕΠΑΘΛΟ 129

www.epathlo.gr

Αλκυονίδες ακτές Φαράγγι Νηλέα Στον Νότο του Ρεθύμνου Παναγιά Καταφυγιώτισσα Ιστιοπλοΐα στο Ναύπλιο …Κι ένα ουζάκι με μεζέ!

2021 - IΙ ≈ 4,00 €

#

129

1ο χλµ Άργους-Ν. Κίου - Άργος (δίπλα στις γραµµές) εξοικονοµώ κατ’ οίκον

Τηλ. 27510 23866 - 27510 66001 Κιν. 699 395 4444 - 699 629 1319 - 699 571 3322

www.tzanis.info

ΠΑΡΑΔΟΣΗ & ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΓΕΥΣΗ

Welcome to Provio world!!! Το Provio είναι η νέα μεγάλη δύναμη στο χώρο του φρέσκου παγωτού στην Ελλάδα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να καθιερωθεί στην αγορά της Πελοποννήσου και πλέον αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς.Η φαντασία,τεχνογνωσία και το πάθος των ζαχαροπλαστών του Provio προσφέρουν εμπνευσμένες δημιουργίες που εξελίσσουν την γεύση του παγωτού και απογειώνουν τις αισθήσεις. Τα παγωτά παρασκευάζονται με φρέσκο πρόβειο γάλα ημέρας και φρέσκια κρέμα γάλακτος.

τηλ. 27520 99300 • fax. 27520 25822 email. info@foodprom.gr • www.provio.gr

Η εταιρεία μεταφορών BRATSOS transports, με έδρα τη Δαλαμανάρα Αργολίδας, έχει παρουσία σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και την Αθήνα. Καθημερινή ανταπόκριση Αθήνα - Αργολίδα, ασφάλεια, ταχύτητα και υπευθυνότητα στις πιο λογικές τιμές με γνώμονα πάντα το συμφέρον σας.

τηλ : 27510 69197 | κιν : 6948370294 email : bratsostransports@gmail.com www.bratsostransports.gr

ΔΑΝΕΙΑ ΙΔΙΩΤΩΝ

ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

Στην Τράπεζα Πειραιώς σου δείχνουμε τον δρόμο για το δικό σου σπίτι. Προσφέροντάς σου ένα σταθερό σημείο για να στηριχθείς. Απόκτησε στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο για πάντα, • που διαμορφώνεται αποκλειστικά για εσένα • με μηδενικό κόστος πρόωρης εξόφλησης Μάθε περισσότερα στο www.piraeusbank.gr ή σε ένα κατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς. Το επιτόκιο του δανείου διαμορφώνεται κατόπιν αξιολόγησης της αίτησής σας από την Τράπεζα, σύμφωνα με την ισχύουσα πιστωτική της πολιτική λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως η συναλλακτική συμπεριφορά, η παρεχόμενη εξασφάλιση, το ποσό και η διάρκεια του δανείου.

ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΑΥΡΙΟ

Ιδιοκτήτρια-εκδότρια: Γεωργία Ντόκου Αρχισυνταξία: Θάλεια Νουάρου Δημιουργικό-Layout: Γιάννης Σουλτανίδης www.positive.net.gr Διαφήμιση: Γεωργία Ντόκου Δημήτριος Σελλής www.airon.gr

14 24

36

Συντακτική ομάδα: Νίκος Γαλάνης Χρήστος Κανατάς Έλενα Κολλάτου Νίνα Κουλετάκη Γιάννης Μαρινάκης Θάλεια Νουάρου Δημοσθένης Τσαπάρας Επιμέλεια - διορθώσεις: Θάλεια Νουάρου, Αλέκος Ξυλοπόδης. Σ’ αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν οι φωτογράφοι: Χρήστος Κανατάς Γιάννης Μαρινάκης Θάλεια Νουάρου Nikki Ploska Kirill Samarits Λεωνίδας Τούμπανος

9 Αντί Επάθλου ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 10 Agenda. Βιβλία, εκθέσεις, φεστιβάλ, πολιτισμός ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 14 Αλκυονίδες ακτές. Μια ανάσα απ’ τον παράδεισο ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 24 Φαράγγι Νηλέα. Το Ζεν στην κυριολεξία του ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 36 «Απένταρο» γαλάζιο. Στον Νότο του Ρεθύμνου ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 46 Παναγιά Καταφυγιώτισσα. Λεύτερη σαν Ανεμόεσσα ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 56 Κουβέντες της πλώρης. Ιστιοπλοΐα στο Ναύπλιο ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 64 Ούζο. «Πιάσε ένα ακόμα!» ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 71 ΣΥΝΤΑΓΕΣ:

Κοκτέιλ με ούζο ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● Μαρμελάδα σύκο με ούζο ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 78 ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ: Κάλυμνος.

Αφηγήσεις αναρρίχησης ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● 82 Μια στάση εδώ ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●

Εξώφυλλο: Οι «μυστικοί» κόλποι του Αργολικού κόλπου. Kirill Samarits I Nafplio4Sail. ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ // Κωδ. ΕΛΤΑ: 5167 Απαγορεύεται οποιαδήποτε αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή ύλης του περιοδικού χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη.

6

Επεξεργασία εικόνας: Γιάννης Πουλημένος Εκτύπωση: Χαϊδεμένος Α.Ε.Β.Ε. www.haidemenos.gr ΕΔΡΑ: Μιδέας 5, ΤΚ. 21055 Αγία Τριάδα Αργολίδας Τηλ.27520 45095, 99700 Fax. 27520 45096 e-mail: info@epathlo.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ (ετήσιες) Ιδιωτών: 20,00 € Επιχειρήσεων, Νομικών προσώπων & Εξωτερικού: 50,00 € Ο.Τ.Α.: 65,00 € Εθνική Τράπεζα: 427 / 00523295 Πειραιώς: 5500018321433 Συνδρομές: Φρόσω Αγγελοπούλου, Γιώτα Μπούνου

18,5x25,5cm

WIN E RY

Τ

ο σταφύλι, η ετήσια δημιουργία του, το άρωμα και η γεύση του, είναι κομμάτι του εαυτού μας. Αυτό θέλουμε και προσπαθούμε να διαφυλάξουμε. Την αυθεντικότητα της γεύσης του, όπως προστάζει η γη που το θρέφει!

Δούρος Δημήτρης

τηλ. 27510 24908 info@danaonwines.gr www.danaonwines.gr

Θάλεια Νουάρου

ΑΝΤΙ ΕΠΑΘΛΟΥ

Α

πόψε, αγαπητέ αναγνώστη, θα καθίσω αναπαυτικά στον καναπέ μου και σαν άλλη Πακίτα Γκαλιέγο, θα σου μιλήσω για τον φόβο. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας γιατρός, που καθώς έφευγε από την πόλη του για να πάει σε μια άλλη γειτονική, συνάντησε την πανούκλα που έμπαινε. «Πάλι εδώ; Τι ήρθες να κάνεις;», τη ρωτά. Και η πανούκλα απάντησε: «Είναι η σειρά μου». «Πόσους θα πάρεις αυτή τη φορά;» ρώτησε ο γιατρός. «Λίγους, γύρω στους χίλιους», απάντησε η πανούκλα. Μετά από μια εβδομάδα, ο γιατρός επέστρεψε και στην είσοδο της πόλης αντάμωσε την πανούκλα που έφευγε. «Μου είπες ψέματα», της είπε. «Είχες πει ότι θα πάρεις κάπου χίλιους και τελικά πέθαναν πέντε χιλιάδες». Κι εκείνη απάντησε: «Δεν είπα ψέματα. Εγώ πήρα χίλιους. Τους υπόλοιπους τους σκότωσε το άγχος και ο φόβος…» Δεν ξέρω ποιος επινόησε αυτήν την ιστορία αλλά πολύ τη συμμερίζομαι. Διότι, αγαπητέ αναγνώστη, πολύ έχει απασχολήσει τη ζωή μου ο φόβος, πόσο μάλλον τώρα που τον νιώσαμε όλοι στο πετσί μας. Αμέτρητοι φιλόσοφοι, συγγραφείς, διδάσκαλοι και ψυχαναλυτές, από Ανατολή σε Δύση, έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν το φαινόμενο του φόβου, που απασχολεί τον άνθρωπο από γεννησιμιού του. Οι περισσότερες συνηγορούν στην άποψη, πως ο φόβος είναι αποτέλεσμα της σκέψης και πως η διεφθαρμένη κι ανταγωνιστική κοινωνία, στην οποία μεγαλώσαμε, τα πρότυπα με τα οποία μας γαλουχεί κατά το βόλεμά της αλλά και η ίδια η υποκρισία της, έχουν τεράστιο μερίδιο σε αυτόν. Φόβος για το παρελθόν – η αγωνία να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, φόβος για τα μελλούμενα – ανέχεια, φτώχεια, δυστυχία, σεισμοί, λιμοί, ιοί και καταποντισμοί – ένα άγνωστο και δυστοπικό μέλλον. Φόβος για την απώλεια των κεκτημένων μας, των ανθρώπων μας, της ίδια της ζωής μας. Κι εδώ κρύβεται το εξής παράδοξο, φίλε αναγνώστη, πως ο υπερβολικός φόβος κι η ανησυχία οδηγεί σε ακινησία κι η ακινησία είναι συνώνυμη του θανάτου. Ναι, αυτού που στην ουσία φοβόμαστε. «Φοβόμαστε αυτό που επιθυμούμε», είχε διατυπώσει ο Λακάν και δεν σου κρύβω, ότι πολύ είχα αναστατωθεί όταν το ‘χα πρωτοδιαβάσει.

9

«Μέμνησο, μή φόβος σε νικάτω φρένας». Αισχύλος, Ευμενίδες.

Και πως γίνεται να απελευθερωθούμε από τη σκέψη; Δεν είμαστε αμοιβάδες, θα πεις – κι απόλυτα θα συμφωνήσω μαζί σου. Μπορεί ο νους να ζει απόλυτα και ολοκληρωτικά στο παρόν; Και όμως μπορεί. Αν παλέψουμε να τιθασεύσουμε τη σκέψη που δημιουργεί τον φόβο, τότε αυτόματα θα έχουμε απαλλαγεί από αυτόν, λένε οι εκπρόσωποι της Ανατολικής φιλοσοφίας και του διαλογισμού, που τελευταία είναι και πολύ της μοδός. Κι ο απεγκλωβισμός από τη σκέψη και τον φόβο που μας δημιουργεί, είναι πράγματι κάτι υπέροχο. Γιατί η αλήθεια είναι, αγαπητέ αναγνώστη, πως, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, δεν μπορούμε ούτε να αλλάξουμε το παρελθόν, ούτε να καθορίσουμε το μέλλον, ενώ – έτσι κι αλλιώς – η ζωή μας είναι ένας διαρκής συμβιβασμός με την απώλεια. Σε νιώθω είναι τραγικό, αλλά έτσι Είναι. Άσε, που τις περισσότερες φορές, ο φόβος μας για τα μελλούμενα είναι σχεδόν πάντοτε χειρότερος από τα ίδια τα μελλούμενα. Φανταστείτε επίσης πόσο βαρετή κι ανιαρή θα ήταν η ζωή μας αν εκ των προτέρων γνωρίζαμε τα πάντα γι’ αυτήν. Επιπλέον, είναι γεγονός πως ο φόβος αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο χειραγώγησης – ψωμί στο βούτυρο της εκάστοτε εξουσίας. Διότι ο φόβος, αγαπητέ αναγνώστη, κλείνει τον άνθρωπο στον εαυτό του, καταλύει όλα τα συναισθήματα και δεν αφήνει χώρο στην αγάπη. Μας κάνει μίζερους κι εγωιστές απ’ όπου και πηγάζουν όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. «Ευτυχία είναι να είσαι χρήσιμος στον διπλανό σου», γράφει ο Χόρχε Μπουκάι, ενώ ο Καμί στη μυθιστορηματική Πανούκλα, του 1947: «Δεν είναι ντροπή να προτιμάς την ευτυχία, μα ίσως είναι ντροπή η ευτυχία του ενός…» Ναι, μόνο η συνύπαρξη είναι αυτή που νοηματοδοτεί την ύπαρξή μας, το επιβεβαιώνει πλέον και η σύγχρονη Κβαντική επιστήμη, που λέει το εξής ανήκουστο: Πως η παρουσία του παρατηρητή είναι αυτή η οποία προκαλεί να συμβαίνουν τα πράγματα, ακριβώς επειδή τα παρατηρεί! Η δύναμη της ταυτόχρονης και συνειδητής παρουσίας μεταβάλει τη δομή της ύλης – ωδή στο μαζί, θα μπορούσε να πει κανείς – αλλά και στην ίδια τη ζωή, αφού δεν υφίσταται, λέει, «πραγματική κατάσταση» πριν από την παρατήρηση. Άκου να δεις! Βέβαια ο άνθρωπος, αγαπητέ αναγνώστη, είναι βιωματικό ον. Γι’ αυτό ό,τι κι αν του πουν, όσο και να διαβάσει, δεν θα μάθει αν… δεν πάθει, που λέει και ο πάνσοφος λαός μας. Βλέπεις, αληθινά μορφωμένος άνθρωπος είναι αυτός που συναισθάνεται, που δεν κρίνει, που συμπονά, που αποδέχεται το διαφορετικό, που μετέχει ενεργά και που μοιράζεται – και που συνήθως έχει πονέσει πολύ κι έχει συνομιλήσει με τα σκοτάδια της ψυχής του. Γιατί χωρίς σκοτάδι φως δεν νογιέται, αγαπητέ αναγνώστη – κλείνει η παρένθεση – και τώρα θα επιχειρήσω έστω να σου κάνω εικόνα αυτό που θέλω να σου πω. Καμιά φορά αντιλαμβάνομαι το σώμα μου σαν να εμπεριέχεται σε ένα γιγάντιο δοχείο με νερό. Τη μήτρα, την κοινωνία, το σύμπαν κι ό,τι αυτό περιβάλλει – τη φύση, τους ανθρώπους, τα ζώα. Νερό γύρω μας παντού – κάν’ το εικόνα. Κάθε μου κίνηση δημιουργεί ελαφρύ κυματισμό και το μεταβάλλει. Κάθε σου κίνηση επίσης το επηρεάζει, και το νερό με χαϊδεύει, με βουλιάζει, μ’ ανυψώνει, με κινεί – το ίδιο κι ο άνεμος, η γη που μας αγκαλιάζει. Ακόμη και οι θερμοκρασίες μας αλληλοεπιδρούν, είμαστε απόλυτα αλληλεξαρτώμενοι, είμαστε Ένα. Βλέπεις, αγαπητέ αναγνώστη, ο θάνατος πάντα θα υπάρχει, αν όμως όλοι συνειδητοποιούσαμε τη δύναμη που αναλογεί στον καθένα από εμάς μέσα σ’ αυτό το Ένα, η ζωή θα ήταν πολύ καλύτερη. Γι’ αυτό, για τώρα και για πάντα, αγαπητέ αναγνώστη: Να μη ζήσουμε με φόβο. Μέχρι τότε, καλό καλοκαίρι και εις το επανειπείν.

10

Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου

Μ

ετά από έναν στείρο καλλιτεχνικά χειμώνα, το θέατρο αρχίζει ν’ ανασαίνει ξανά, γεμίζοντάς μας ελπίδα. «Ευελπιστούμε ότι το φεστιβαλικό καλοκαίρι θα μας ξαναφέρει κοντά και θα μας θυμίσει όσα στερηθήκαμε τον τελευταίο χρόνο: τη χαρά της ανθρώπινης επαφής και τη μοναδική επίδραση της ζωντανής Τέχνης στη ζωή μας», τονίζει η καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, Κατερίνα Ευαγγελάτου. Ένα φεστιβάλ που δεν χωράει πια σε ασφυκτικά πλαίσια και φέτος κινείται γύρω από τις έμφυλες ταυτότητες, τις απροσδόκητες συμπράξεις αλλά και τον κύκλο του 1821. Εντάσσονται επίσης χορευτικός κύκλος αφιερωμένος στη χιπ χοπ και μουσικός κύκλος ηλεκτρονικής και πειραματικής μουσικής. Αναλυτικότερα, στον χώρο της Πειραιώς 260, ο Ανέστης Αζάς σχολιάζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσα από την καυστική Δημοκρατία του Μπακλαβά, ενώ ο Σίμος Κακάλας καταπιάνεται με το Αρχαίο δράμα και τον Αίαντα του Σοφοκλή. Το πλούσιο πρόγραμμα θα επεκταθεί μέχρι τον Οκτώβριο, ώστε να ενταχθούν όλες οι εν εξελίξει παραγωγές του φεστιβάλ. Το μερίδιό της έχει και η σύγχρονη ελληνική μουσική με τον Παύλο Παυλίδη και τον The Boy, τη Λένα Πλάτωνος και τη Nalyssa Green, ενώ την τιμητική τους έχουν και δύο μεγάλες προσωπικότητες από το εξωτερικό: ο Ισλανδός Olafur Arnalds και ο Άγγλος παραγωγός της τέκνο, Max Cooper – όλοι τους στο Ηρώδειο. Πρεμιέρα για το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου κάνουν, στις 25/6, οι αριστοφανικοί Ιππείς από το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Κ. Ρήγου, ενώ 10 ακόμη πρεμιέρες θα ανεβαίνουν κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, από τον Ιούνιο μέχρι και τις αρχές Σεπτεμβρίου. Ευχάριστες εκπλήξεις κρύβει ωστόσο το πρόγραμμα του Μικρού Θεάτρου της Αρχαίας Επιδαύρου, το οποίο σπάει το χρονικό όριο του Ιουλίου και εκτείνεται έως τα τέλη Αυγούστου. Η είδηση βρίσκεται στον νέο θεματικό κύκλο, που ακούει στον τίτλο Contemporary Αncients. Σκότη, Περλέγκας, Σκεύας και Καλαβριανός «ξαναδιαβάζουν» αρχαίες τραγωδίες: σκηνοθετούν νέα ελληνικά έργα, εμπνευσμένα από το Αρχαίο δράμα. Το πρόγραμμα διαθέτει επίσης συναυλίες, περφόρμανς και ένα εικαστικό έργο που θα καταλάβει τη Μικρή Επίδαυρο στο δεύτερο μισό του Αυγούστου. Εισιτήρια από 10 ευρώ, 5 ευρώ για τους ανέργους. www.aefestival.gr.

Βιβλία, εκθέσεις, φεστιβάλ, πολιτισμός

11

Διαγωνισμός φωτογραφίας

Μαίρη Παναγιώτου

TRIPOLITSA - ISO 200

Δέκα χρόνια και μια μέρα

Ο

Ν

Δήμος Τρίπολης συνεχίζει τις δράσεις για τον εορτασμό των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με το Two Side City Project διοργανώνουν Φωτογραφικό Διαγωνισμό με θέμα TRIPOLITSA – ISO 200. Ο διαγωνισμός έχει στόχο αφενός την αποτύπωση των ιστορικών στοιχείων που έχουν σημείο αναφοράς την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, έτσι όπως θα επιλέξουν οι συμμετέχοντες να τα αποδώσουν και αφετέρου την κατανόηση της καταλυτικής συμμετοχής της περιοχής και της προσφοράς στον αγώνα της Παλιγγενεσίας. Ο διαγωνισμός αυτός έχει μια επιπλέον πρόσκληση – πρόκληση προς τους φωτογράφους, αφού είναι δεσμευτική η χρήση τετράγωνου φορμά και συγκεκριμένης τιμής ευαισθησίας (iso 200) στη λήψη των φωτογραφιών. Καλλιτεχνικός διευθυντής και εμπνευστής του Two Side City Project και συντονιστής της δράσης, είναι ο καταξιωμένος και γνωστός παγκοσμίως γλύπτης και εικαστικός Νίκος Φλώρος, ενώ η κριτική επιτροπή θα αποτελείται από έμπειρους και αναγνωρισμένους φωτογράφους Στον διαγωνισμό μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι ερασιτέχνες και επαγγελματίες φωτογράφοι ανεξάρτητα από Εθνικότητα, τόπο διαμονής και κράτος. Οι φωτογραφίες που θα επιλεγούν θα εκτεθούν στην πόλη σε υπαίθρια έκθεση και θα απονεμηθούν βραβεία στις τρεις φωτογράφους που θα πρωτεύσουν. Λεπτομέρειες για τη δράση και τους όρους συμμετοχής στον διαγωνισμό: iso200.twosidecity.gr. Συμμετοχές από 20/6 έως 5/2021.

12

αύπλιο. Το αγαπημένο «Ανάπλι» του ‘40. Τότε που ο πόλεμος, η κατοχή και ο εμφύλιος, κατακρεουργούν ανθρώπους και συναισθήματα. Δυο νέοι, η Μαρία και ο Κωστής, ωριμάζουν αιφνίδια και εκβιαστικά. Ο έρωτας τους όμως, ξεφυτρώνει… εκεί που δεν τον σπέρνεις και διεκδικεί τον χρόνο του για να ζυμωθεί και να φωλιάσει στις καρδιές τους. Εκεί, στις δρομόσκαλες, τις στολισμένες με τις βουκαμβίλιες, μεταξύ των σκοτωμών και των διχασμών, το πείσμα και η θέληση κυριαρχούν και συγκλονίζουν. Στην Ελλάδα μεταξύ του 1940 έως και του 1953, όπου οι αλλαγές στο σκηνικό της χώρας είναι ραγδαίες και ο ρόλος της γυναίκας αποκτά άλλη διάσταση, διεκδικώντας το δικαίωμα ψήφου και διαφορετικό ύφος στο ντύσιμό της, η σύγκρουση του συντηρητισμού και του φιλελευθερισμού είναι και τότε αναπόφευκτη. Μια απόλυτα αληθινή ιστορία, βασισμένη σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, λαμβάνει χώρα στο γραφικό Ναύπλιο αποτυπώνοντας στον καμβά το Παλαμήδι, τον Άγιο Σπυρίδωνα και των ονειρικών ψαροχωριών του. Ένα ιστορικό ανάγνωσμα που συνεπαίρνει, καθηλώνει και τροφοδοτεί με σκέψεις τον αναγνώστη, για την εξέλιξη και αποτύπωση της ελληνικής ιστορίας. Στα βιβλιοπωλεία, από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Επικοινωνία: info@ydroplanobooks.gr.

ΜΟΤΕΡ | ΤΗΛΕΧΕΙΡΙΣΤΗΡΙΑ | ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ

Αποκλειστικοί αντιπρόσωποι για Ελλάδα & Κύπρο

Μοτέρ για: συρόµενες πόρτες, ρολά, αυλόπορτες Μπάρες ελέγχου κυκλοφορίας Αυτόµατες γυάλινες πόρτες Πίνακες

1ο χλµ Άργους-Ν. Κίου, Άργος | Τηλ. 2751 181100 | Κιν. 6993954444, 6970605399

www.motercontrol.com

Αλκυονίδες ακτές Μια ανάσα απ’ τον παράδεισο Χρήστος Κανατάς

14

15

●

Δεν είναι λίγες οι φορές που δυο βήματα από το σπίτι μας μπορεί να μας περιμένουν ευχάριστες εκπλήξεις. Σαν ανεκτίμητοι θησαυροί που μπορεί να βρίσκονται σχεδόν κάτω από τα πόδια μας και να μην έχουμε ιδέα. Η στιγμή της αποκάλυψής τους όμως, όταν κάποτε έρχεται, μας δίνει χαρά απερίγραπτη! Αυτό ένιωσα κι εγώ, όταν πρόσφατα περιπλανήθηκα στη σαγηνευτική παραλιακή ακτογραμμή βόρεια των Γερανείων, ενώ παραθερίζω από μικρό παιδί στην πίσω πλευρά του βουνού. Σε τροχιά γύρω από το βουνό

Α

πό τότε που την ανακάλυψα, πήρα πολλές φορές τον δρόμο για αυτήν τη βόρεια μεριά του κατάφυτου βουνού. Είναι γεγονός, πως όποιο μέρος κοιτά προς τον βοριά είναι προικισμένο με απαράμιλλη βλάστηση και πολλά νερά. Αλλά στα Γεράνεια αυτό συμβαίνει σε υπερθετικό βαθμό. Το τοπίο «πνίγεται» κυριολεκτικά στο πράσινο, με την πυκνή πευκοβλάστηση να γλύφει τη θάλασσα. Το μπλε και το πράσινο σμίγουν απόλυτα εδώ σε «γάμου κοινωνία» με «κουμπάρο» το λευκό δαντελωτό περίγραμμα των απόκρημνων ακτών. Η μοναδική αυτή ένωση στολίζεται από ολόχρυσες παραλίες, που στεφανώνονται με τιρκουάζ, διαυγή νερά. Πίσια, Περαχώρα, Στέρνα, Μυλοκοπή, μικρή Μυλοκοπή, Σκαλωσιά, Σπηλιά της Φώκιας, Μικρά Στραβά είναι οι τοποθεσίες που συναντάς με τη σειρά. Αφήνοντας πολλές φορές τον κύριο 16

●

Η Μαυρολίμνη από ψηλά λίγες μέρες πριν καεί... ●●

Η Λίμνη Βουλιαγμένης όπως φαίνεται από την κορφή κοντινού λόφου. ●●●

Ο πανέμορφος όρμος της Σκαλωσιάς.

●●

Το τοπίο «πνίγεται» κυριολεκτικά στο πράσινο, με την πυκνή πευκοβλάστηση να γλύφει τη θάλασσα.

●●●

δρόμο βυθίζεσαι σ’ ένα πέλαγος… δάσους, ώσπου τελικά να τις εντοπίσεις μέσα από δύσκολες χωμάτινες ατραπούς και να γνωρίσεις την σπάνια ομορφιά τους. Το τέλος της διαδρομής είναι τα Στραβά, ή αλλιώς Αλκυόνα, ένα γραφικό παραθαλάσσιο χωριουδάκι με νερά κρυστάλλινα. Κατά μήκος της ακτογραμμής, αν περιπλανηθείς με βάρκα – ή έστω και με το google earth στον υπολογιστή – θα μείνεις με το στόμα ανοιχτό, λόγω του ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Αλκυονίδες ακτές

απίστευτου ανάγλυφου με τους πολυάριθμους απρόσβατους αλλά μαγευτικούς ορμίσκους, τις εντυπωσιακές θαλασσοσπηλιές και τους ποικιλόμορφους βραχώδεις σχηματισμούς. Πραγματικά, από τότε που ξεκίνησα να εξερευνώ την περιοχή, μου γεννήθηκε η επιθυμία να αποκτήσω το δικό μου βαρκάκι! Δεν είναι λίγες οι φορές που άνθρωποι με κανό έρχονται για να περιπλανηθούν στον εξαιρετικό αυτόν αιγιαλό. Η γύρω περιοχή Με αφετηρία του την ακτή, το πράσινο χαλί των ατελείωτων πεύκων σκαρφαλώνει απότομα τον «γίγαντα» των Γερανείων. Στην κορφή του βουνού κυριαρχεί πανέμορφο ελατόδασος. Πριν από τα Πίσια και την 17

●

Περαχώρα, βρίσκεται το Λουτράκι, η γνωστή παραλιακή κοσμοπολίτικη κωμόπολη με τα ιαματικά λουτρά και όλων των ειδών τις ανέσεις. Στη γειτονιά βρίσκεται και το Ηραίο, με τον παραθαλάσσιο αρχαίο Ναό και τη Λιμνοθάλασσα Βουλιαγμένης. Περιστοιχισμένη από ψηλές κορφές, θυμίζει έντονα νορβηγικό τοπίο. Εδώ και ο φάρος πάνω στο ακρωτήρι Μελαγκάβι, που τρυπάει σα μαχαίρι τον Κορινθιακό δίνοντάς σου την εντύπωση πως θα τον χωρίσει στη μέση.Μετά τα Στραβά, φτάνεις στον Σχίνο και καθώς τον κοιτάς από ψηλά, σου δίνει μια μοναδική εικόνα. Μπροστά του εκτείνεται ένα ακρωτήρι – σαν βουνό μέσα στην θάλασσα, η οποία βρέχει τον οικισμό σε δυο μεριές. Και πιο κει, οδηγώντας σε μια από τις πιο γραφικές διαδρομές που μπορείς να φανταστείς, έχοντας αριστερά τη

●

Τα Μικρά Στραβά με τη μαγευτική τους θάλασσα. ●●

Πετώντας πάνω από τη Μυλοκοπή.

18

θάλασσα και δεξιά την πυκνόφυτη βουνοπλαγιά, περνάς από τη Μαυρολίμνη, μια λιμνοθάλασσα-φυσικό λιμανάκι στο πουθενά, για να καταλήξεις τελικά στο Αλεποχώρι και στους δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας… Στέρνα και Μυλοκοπή Μιας ώρας περίπου διαδρομή απέχει η Περαχώρα από την Πρωτεύουσα. Όταν φτάσεις, αγνοείς τον κύριο δρόμο που θα σε οδηγήσει προς Πίσια και Σχίνο. Κατευθύνεσαι προς Ηραίο και μετά από λίγο παίρνεις τον δρόμο που θα σε οδηγήσει στη Στέρνα, την πρώτη παραλία. Η διαδρομή αυτή σου χαρίζει ένα επιπλέον δωράκι: τη θέα της Λίμνης Βουλιαγμένης από ψηλά. Κι αν επιθυμείς ακόμη πιο εντυπωσιακή θέα προς τη λίμνη και τον Κορινθιακό, μπορείς να ακολουθήσεις με τα πόδια έναν χωματόδρομο στη μέση της διαδρομής, ο οποίος θα σε οδηγήσει στην ψηλότερη κορφή των λόφων γύρω από τη λίμνη. Αφού κάποια στιγμή ο ασφάλτινος δρόμος δώσει τη σκυτάλη σε χωμάτινο, φτάνεις στην όμορφη παραλία της Στέρνας. Το εντυπωσιακό είναι ότι στο τέλος της παραλίας ορθώνεται ένας βράχος σαν τοίχος, κοψιά προς τα επάνω. Παρόμοια ομορφιά, ίσως και περισσότερη, χαίρει η παραλία της Μυλοκοπής. Στο τέλος της, ένας βράχος παρόμοιος με της Στέρνας ξεπροβάλλει και την κάνει από ψηλά να φαίνεται σαν αμόνι. Η παραλία όμως εδώ είναι διπλή. Η μια πλευρά της, μάλιστα, έχει ένα τέλειο ημικυκλικό σχήμα, κάνοντας πολλούς να την παρομοιάζουν με την περίφημη Βοϊδοκοιλιά… Σε συνδυασμό με την άλλη της πλευρά, που αποτελείται από μεγάλες πέτρινες πλάκες, δημιουργούν συνολικά μια πολύ ιδιαίτερη σύνθεση. Η πρόσβαση στη Μυλοκοπή γίνεται από δύσβατο χωματόδρομο, όμως έχετε το νου σας στο GPS, ώστε να βρείτε από πού αυτός ξεκινά. Χρειάζεται προσοχή, αλλά αξίζει πραγματικά τον κόπο. Η Μυλοκοπή είναι ιδανικό μέρος και για ελεύθερη κατασκήνωση, αφού χαίρει άφθονης σκιάς δίπλα στο κύμα. Η μικρή Μυλοκοπή, που βρίσκεται κοντά αλλά με πολύ δύσκολη χερσαία πρόσβαση, είναι μια παρόμοια σε μέγεθος παραλία, και αν αποφασίσεις να πας με την παρέα σου – είτε με… καταδρομική αποστολή, είτε δια θαλάσσης – θα απολαύσετε την παραλία ολομόναχοι!

Σκαλωσιά, παραλία Χ. Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο, συνεχίζεις προς Στραβά. Καθώς δεν υπάρχει σήμανση, έχεις κι εδώ το νου σου στον πλοηγό για την παράκαμψη προς Σκαλωσιά, όπου στρίβεις και ακολουθείς τον ασφάλτινο δρόμο που έπειτα γίνεται χωματόδρομος. Προς το τέλος του χρειάζεται προσοχή καθώς γίνεται απότομα κατηφορικός. Στο σημείο αυτό υπάρχει πινακίδα που σε προειδοποιεί να μην κατέβεις εάν δεν διαθέτεις τετρακίνηση, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος στην επιστροφή να μην καταφέρεις να τον ανέβεις – έτσι ακριβώς είναι, σας μιλώ εκ πείρας! Γι’ αυτό, καλύτερα να αφήσεις το αμάξι και να πάρεις τα σκαλάκια δίπλα στον δρόμο που σε κατεβάζουν στην παραλία. Υποθέτω πως για τον λόγο αυτό λέγεται και Σκαλωσιά. Ο γιαλός διακοσμείται με βράχια μες στη θάλασσα και καταπράσινες ορθοπλαγιές, ζωγραφίζοντας, και εδώ, ένα εξαίσιο σκηνικό. Αρχές καλοκαιριού μπορείς να μαζέψεις αμάραντα φτιάχνοντας το… αιώνιο μπουκετάκι. Το λιβάδι με τα μωβ αυτά ανθάκια, πίσω ακριβώς από την ακτή, δίνει το κάτι ακόμα στην εικόνα. Μετά την Σκαλωσιά υπάρχει μια ακόμη συναρπαστική παραλία, ίσως η ωραιότερη της περιοχής. Ακούει στην παράξενη ονομασία «Χbeach», και η μορφή της θυμίζει την παραλία Ναυάγιο στη Ζάκυνθο. Ακριβώς επειδή είναι τόσο απόκρημνη, η πρόσβαση γίνεται αποκλειστικά από τη θάλασσα. Σπηλιά της Φώκιας Όσο δύσκολο είναι να τη βρεις, άλλο τόσο όμορφη είναι! Η Σπηλιά της Φώκιας ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Αλκυονίδες ακτές

19●●

●

είναι ένα ακατέργαστο, σπάνιας ομορφιάς διαμάντι πανελλαδικά και – γιατί όχι – παγκόσμια! To GPS εδώ, επίσης κρίνεται απαραίτητο. Σηματοδότηση δεν υπάρχει, ούτε ευκρινές μονοπάτι, όμως από το σημείο που παρκάρεις δεν είναι μακριά. Αρκεί να χωθείς στο πευκοδάσος με κατεύθυνση βόρεια και μετά από λίγα λεπτά αντικρίζεις το θέαμα από ψηλά: Ένας κολπίσκος με καταπράσινα νερά, όπου το νερό περνά κάτω από μια φυσική αψίδα, σαν τοξωτό γεφύρι φτιαγμένο αποκλειστικά από τη φύση! Στην αριστερή πλευρά του κολπίσκου όπως τον συναντάς, υπάρχει μια σκεπαστή παραλία κάτω από βράχο που

●

Ουράνια άποψη του συγκλονιστικού τοπίου της Σπηλιάς της Φώκιας. ●●

Η μοναδική φυσική καμάρα της Σπηλιάς της Φώκιας. ●●●

Βουτώντας από την καμάρα στην Σπηλιά της Φώκιας.

20

μοιάζει μ’ απομεινάρι από κατακρημνισμένο σπήλαιο. Μαγεία! Το όνειρο του κάθε φωτογράφου να βρεθεί εδώ και να δημιουργήσει εικόνες όμοιες με πίνακες. Αλλά και του δύτη. Ο βυθός είναι εκπληκτικός κι αξίζει να έχεις μαζί σου μάσκα. Βουτάς και κολυμπάς ανάμεσα σε κοπάδια από μικρά ψαράκια, σα να βρίσκεσαι σε ντοκιμαντέρ υποβρύχιας ζωής! Είναι επίσης, ιδανικός προορισμός και για όσους αγαπούν τις βουτιές. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που επιχειρούν το μεγάλο άλμα από την κορφή της καμάρας, κοντά στα 10 μέτρα ύψος! Δύσκολο να το τολμήσεις αλλά αν το πάρεις απόφαση θα είναι ίσως η πιο ωραία σου βουτιά! Όπως και να ‘χει, η αίσθηση να βρεθείς και να απολαύσεις ένα τόσο σπάνιο και άγνωστο σχεδόν μέρος, είναι πρωτόγνωρη. Μικρά Στραβά και Αλκυόνα Το καλύτερο μπάνιο πάντως, το απολαμβάνεις στα Μικρά Στραβά. Μια πολύ όμορφη παραλία, που λόγω του προσανατολισμού της σχεδόν πάντα προστατεύεται από αέρηδες, με αποτέλεσμα τα νερά της να μοιάζουν με πισίνας, μόνο με πολύ πιο ωραία χρώματα! Για να τη βρεις, συνεχίζεις τον χωματόδρομο από τη Σπηλιά της Φώκιας. Και εδώ, χωρίς τετρακίνηση καλύτερα να σταματήσεις στα 50 μέτρα πριν από την παραλία. Κάποια στιγμή, έρχεται κι η ώρα του φαγητού… Πολύ κοντά είναι ένας απάνεμος κολπίσκος που το κέντρο του στολίζουν δυο νησάκια, τα Στραβά. Από το σχήμα τους πήρε το όνομά του και ο οικισμός – ο οποίος ακούει και στο όνομα Αλκυόνα, θυμίζοντας τα υπέροχα θαλασσοπούλια! Από το λιμανάκι αυτό έφευγες παλιότερα για τις Αλκυονίδες Νήσους που βρίσκονται ακριβώς απέναντι και είναι ορατές από παντού, αποτελώντας ορόσημο όλης της περιοχής. Εδώ, μες την απόλυτη γαλήνη του τοπίου, θα βρεις και το μοναδικό ταβερνάκι για ν’ απολαύσεις ψαρομεζέδες δίπλα στη θάλασσα.

●●

●●●

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Αλκυονίδες ακτές

21

Η Αττική έχασε (ακόμη) έναν σημαντικό πνεύμονα. Όμως, εάν δεν υπάρξει ανθρώπινη παρέμβαση, μετά από χρόνια το δάσος θα ξαναδημιουργηθεί.

Η παρθένα παραλία X-beach.

Πίσια Αλλά υπάρχει μια εξίσου καλή – αν όχι καλύτερη – γαστρονομική επιλογή. Τι θα λέγατε να βρισκόσαστε ξαφνικά για φαγητό στη δροσιά κάτω από τα πλατάνια; Παίρνεις τον δρόμο πίσω για τα Πίσια, ένα κεραμοσκέπαστο ορεινό χωριουδάκι που αξίζει να το επισκεφτείς και να το περπατήσεις. Το αποκορύφωμα όμως εδώ είναι άλλο: Περνώντας το χωριό συνεχίζεις σ’ έναν χωματόδρομο προς τα πάνω, και ψάχνοντας για τον «Πλάτανο», αφήνεις να σε οδηγήσουν οι πινακίδες. Μόλις τον βρεις είσαι έτοιμος να απολαύσεις το φαγητό σου, σε αυτή την παλιά – από πάππο προς πάππο ταβέρνα – σε ένα περιβάλλον ειδυλλιακό. Τα παιδιά που την έχουν είναι μερακλήδες, κι άλλο τόσο μερακλίδικο είναι και το φαγητό τους. Θες να τα δοκιμάσεις όλα: αρνάκι στα κλήματα, γκιούλμπασι, γαρδουμπάκια, παραδοσιακές πίτες – τα πάντα λουκούμι! Αργοπίνεις το κρασάκι σου και νιώθεις ευλογημένος. Η σκέψη πετά αναπόφευκτα στη φίλη και συνάδελφο, Αλεξία Τούλιου, που έφυγε πρόσφατα, τόσο νωρίς. Τη μια είμαστε, την άλλη δεν είμαστε, λες, και την ίδια στιγμή σκέφτεσαι: Εισπνέω την κάθε στιγμή, βαθιά μέσα στα πλεμόνια και νιώθω ευγνωμοσύνη· ευγνωμοσύνη για τον Θεό, τη ζωή – όπως θες πες το – που μ' αξίωσε κι έζησα άλλη μία μέρα για να απολαύσω όλη αυτή την ομορφιά.

22

Τι έχει μείνει απ' τη φωτιά... Όταν έγραφα αυτές τις γραμμές δεν είχε εκδηλωθεί ακόμη η μεγάλη πυρκαγιά που εξαφάνισε χιλιάδες στρέμματα παρθένου πευκοδάσους μεταξύ Σχίνου και Αλεποχωρίου. Η γραφική πράσινη διαδρομή που περιγράφω παραπάνω, έγινε μαύρη και το τοπίο γύρω από την Μαυρολίμνη καταστράφηκε μαζί με ένα μεγάλο μέρος του βουνού. Το κομμάτι όμως που αφορά όλες τις παραλίες και τις τοποθεσίες του αφιερώματος αυτού, ευτυχώς παρέμεινε ανέγγιχτο… Αλλά αυτό το φανταστικό, ενιαίο πράσινο, που σε συνδυασμό με την σχεδόν ανύπαρκτη δόμηση σου έδινε την αίσθηση του ατελείωτου φυσικού πλούτου, απλά… χάθηκε και η θλίψη είναι μεγάλη για όσους το ζήσαμε. Η Αττική έχασε (ακόμη) έναν σημαντικό πνεύμονα. Όμως, εάν δεν υπάρξει ανθρώπινη παρέμβαση, μετά από χρόνια το δάσος θα ξαναδημιουργηθεί. Είτε η φωτιά προκλήθηκε σκόπιμα, είτε από ανθρώπινο λάθος οφείλουμε όλοι να προστατεύουμε τις δασικές εκτάσεις και να αφήνουμε τη φύση να επουλώνει τις πληγές της, ώστε η φυσική μας κληρονομιά να διαφυλαχτεί και για τις επόμενες γενιές. Την πρώτη φορά που είχα περάσει, σχεδόν πριν 20 χρόνια από την περιοχή, είχα πει μέσα μου πώς αν πιάσει φωτιά εδώ θα γίνει όλεθρος, έτσι πυκνό και φανταστικό που ήταν το δάσος. Με τα χρόνια ξέχασα αυτή την πρώτη σκέψη και φανταζόμουν ότι θα κρατήσει για πάντα, ότι δεν θα πάθει ποτέ τίποτα. Τόσο άψογο που το θεωρείς άτρωτο… Μέχρι που έρχεται η στιγμή που όλα τελειώνουν, αφού τίποτα δεν είναι σίγουρο, τίποτα δεδομένο κι ανεξίτηλο. Το μόνο αιώνιο είναι το τώρα και το τώρα το μόνο που έχουμε. Η ομορφιά απογειώνεται ακριβώς, όταν δεν υπάρχουν εγγυήσεις, βρίσκεται στο παρόν και δεν κάνει να την προσπερνάμε.

Πώς περνάει τον χρόνο της µία κατσίκα στην Σπάρτη; ΛΑΚΩΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ - ΚΥΡΙΑΖΑΚΟΣ Α.Β.Ε.Ε. Ε.Ο. Μονεµβασίας-Κροκέων, Συκέα Λακωνίας, 230 52 Λακωνία Τ: 27320 71515, F: 27320 71805 Ε: cheese@laviogal.com

www.laviogal.com

Φαράγγι Νηλέα Το Ζεν στην κυριολεξία του Θάλεια Νουάρου Θάλεια Νουάρου, Nikki Ploska I Trekking Hellas Εύβοια

Θα μπορούσε να είναι το απόλυτο σύμβολο του... Ζεν, αφού οι δυο ποταμοί της Βόρειας Εύβοιας, ο Νηλέας κι ο Κηρέας, με μια έννοια συμβολίζουν το μαύρο και το λευκό αντίστοιχα. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, τα πρόβατα που έπιναν νερό από τον Κηρέα έκαναν λευκούς απογόνους, ενώ αυτά που έπιναν από τον Νηλέα μαύρους, γι’ αυτό και το ποτάμι πήρε και την ονομασία... Αράπης. Κι επειδή πολύ μας αρέσουν τα… μαύρα πρόβατα, παρέα με φίλους και την Trekking Hellas Εύβοια, θα διασχίσουμε το φαράγγι του Νηλέα που είναι γνωστό και ως αυτό της Μπολοβίναινας. Της μαρτυρικής ηρωίδας του ‘21 η οποία θυσιάστηκε προκειμένου να σώσει τους συντοπίτες της, που ήταν κρυμμένοι μέσα στις πολυάριθμες σπηλιές του φαραγγιού.

24

25

●

●●

●●

26

Κ

ατά τη μυθολογία ο Νηλέας ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Τυρούς και μετέπειτα ιδρυτής και βασιλιάς της Πύλου. Σύμφωνα με τον Όμηρο, επιστρέφοντας από την Τροία, ο Νηλέας πέρασε και από τη Βόρεια Εύβοια, οπότε και χάρισε το όνομά του στο ποτάμι. Ο ποταμός συγκεντρώνει τα νερά από το Ξηρό Όρος απ’ όπου και πηγάζει, διασχίζει το φαράγγι και στην έξοδό του από αυτό, τα νερά του ενώνονται με εκείνα του Κηρέα για να ξεχυθούν μαζί στο Αιγαίο πέλαγος. Όπως ακριβώς στον κύκλο του Ζεν, το μαύρο ενώνεται με το λευκό και γίνονται Ένα... Το ίδιο εξάλλου συμβαίνει και με τη Βόρεια Εύβοια: τα έχει όλα και συμφέρει! Κι απ’ τις πευκόφυτες πλαγιές και τα πλατανοσκέπαστα δάση, σε ταξιδεύει σε εικόνες πεδινές – έμπνευση για ψηφιακά abstract. Και καθώς βυθίζεσαι μες στ’ άγρια φαράγγια με τις απότομες κορφές, μεταφέρεσαι απευθείας στο Αιγαίο! Σε παραλίες κούκλες, για όλα τα γούστα. Από τις φαρδιές κι ατέλειωτες αμμουδιές μέχρι τους μαγευτικούς, κατάφυτους μέχρι το κύμα κολπίσκους – η μία πιο όμορφη από την άλλη! Η Λίζα και οι άλλοι…

●

Νίκη Πλόσκα, συνοδός και φωτογράφος μας. Τη σεζόν διασχίζει το ποτάμι 30 φορές! ●●

Παιχνίδι με το νερό, και φυσικό ...σπά στις βάθρες του φαραγγιού. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ / φαράγγι Νηλέα

Η ιδέα γεννήθηκε από τον Ηρακλή Νικολαΐδη και την Trekking Hellas. «Είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η Εύβοια» μου είχε επικοινωνήσει στο τηλέφωνο για το φαράγγι του Νηλέα, καθώς δεν ήξερα ποια δράση να πρωτοδιαλέξω. Έπειτα, θα ‘ταν εδώ και η Λίζα. Η φίλη από την Αθήνα που περνάει τον περισσότερο καιρό στο κτήμα της, έξω απ’ τους Παππάδες. Έχει τα ξύλα, το αμπέλι, τις αιώρες της, τις παλιές κούνιες και τον μπαξέ της με τις κολοκύθες, τις πιπεριές, τα αγγουράκια, τα πεπόνια, τις ντομάτες – όλα τους βιολογικά! Αγρότισσα πλέον κανονική, μαζεύει χαμομήλι κι αγριοσπάραγγα, φτιάχνει βάμματα από φυτά της περιοχής, καθαρίζει τα σκουπίδια απ’ τις ερημικές ακτές κι ανακυκλώνει ως και το νερό. «Παπάδες κάνει» η Λίζα στους Παππάδες! Και δεν είναι η μόνη. Τα τελευταία χρόνια πολλές και πολλοί εγκατέλειψαν το αστικό τοπίο, προτιμώντας έναν λιτότερο τρόπο ζωής, εγγύτερα στη φύση του ανθρώπου. Πλέον, η Λίζα διαθέτει και τροχόσπιτο για τους φιλοξενουμένους αλλά κι έτσι να μην ήταν, στη Βόρεια 27

Γερακίνες και αετοί διασχίζουν τους ουρανούς και χτίζουν τις φωλιές τους στα ψηλά βράχια του φαραγγιού που μετρά 80 μέτρα ύψος! Εύβοια δεν πας ποτέ χωρίς τη σκηνή σου. Από τα πιο δημοφιλή μέρη για ελεύθερους κατασκηνωτές, διαθέτει αναρίθμητες μοναχικές γωνιές με παχιές σκιές για να στήσεις τη σκηνούλα σου πλάι στο κύμα. Χωματόδρομος και παραλία! Χωρίς ταμπέλες, γνωστές μόνο στους ντόπιους και στους φίλους τους – ναι, μπορώ να νιώθω τυχερή! Αγρίμι κανονικό, η Λίζα έχει περπατήσει μόνη της πολλές φορές το φαράγγι, και στη φύση θέλει να νιώθει… ελεύθερη κι ωραία. Έτσι δεν θα ακολουθήσει την ομάδα. Έχει το τίμημα της η μοναξιά, έχει κι ασύγκριτα πλεονεκτήματα. Ακριβώς όπως κι οι ομάδες... Είναι αυτό, που οι άνθρωποι βγάζουν την πιο ευγενική τους εκδοχή, που σου απλώνουν το χέρι, όταν χρειαστεί και σου ανοίγουν δρόμο για να περάσεις. Πού νοιάζονται για την ασφάλεια όλων και που ο πρώτος περιμένει πάντα τον τελευταίο. Επιπλέον, δεν έχεις να ανησυχείς για τίποτα, απλά αφήνεσαι να σε

οδηγήσουν, ενώ τέλος, είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για κοινωνικοποίηση, και ζωντανό μοίρασμα με καινούριους ανθρώπους… εκτός σόσιαλ μίντια. Ανθρώπους, ίσως διαφορετικούς από εσένα, που σας ενώνει η αγάπη για τη φύση και την περιπέτεια – κι αυτό είναι μια πολύ καλή αρχή! Το ραντεβού μας με τα παιδιά της Trekking Hellas δόθηκε στην Αγία Άννα, στις 10 το πρωί. Εύκολο μα άκρως εντυπωσιακό το περπάτημα στο φαράγγι, ανάμεσα στους επίδοξους περιπατητές, βρίσκονται πολλά νέα παιδιά, φίλες, παρέες, ζευγάρια, ερωτευμένοι. Σώματα γυμνασμένα και σώματα που επιθυμούν να γυμναστούν με τρόπο φυσικό, έξω από τις κλειστές αίθουσες και τη βαριεστημάρα των γυμναστηρίων. Σώματα δυνατά και αδύναμα, σώματα νέα και άλλα, νέα στην ψυχή… Οδηγοί μας, ο Φώτης και η Νίκη. Τις καθημερινές η Νίκη δουλεύει στην Αθήνα και τη σεζόν διασχίζει το ποτάμι 30 φορές! Μια εμπιστοσύνη τη νιώθεις! Είναι άμεση και φύσει ευγενική. Όταν λάβουμε αργότερα τις φωτογραφίες μας, θα διαπιστώσουμε πως είναι και εξαιρετική φωτογράφος. Ήρεμη δύναμη ο Φώτης, είναι κι αυτός ιδιωτικός υπάλληλος σε εταιρία στην Αθήνα κι εκεί εργάζεται τις καθημερινές. Θα μας πει για τους περιπατητές που συναντήσαμε στον δρόμο μας, πως είναι προσκυνητές από τις γύρω περιοχές. Κάθε χρόνο η πίστη κινεί αναρίθμητους ανθρώπους να διανύσουν με τα πόδια πάνω από 60 χλμ., από τη Χαλκίδα μέχρι το Προκόπι και τον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο. Αυτά συμβαίνουν κατά το τετραήμερο της γιορτής του Αγίου που ξεκινά στις 27 Μάϊου. Θα μας πει και για τη Μονή του Όσιου Δαυίδ, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από την Κερασιά απ’ όπου και πηγάζει ο Νηλέας. Εκεί, απέναντι από το χωριό του Δρυμώνα, βρίσκονται και οι ομώνυμοι – διάσημοι κι εύκολα προσβάσιμοι – καταρράκτες. Και όμως δεν τους είχαμε δει ποτέ ως τώρα! Έλα να πάμε στο φαράγγι Άλλοι με ΙΧ, άλλοι με το βανάκι της Trekking, θα οδηγήσουμε παρέα μέχρι το εκκλησάκι της Αγίας Θέκλας απ’ όπου θα ξεκινήσουμε την κατάβασή μας στο ποτάμι. Τα παιδιά μοιράζουν τα απαραίτητα προστατευτικά κράνη και στολές, για όποιον το επιθυμεί κι όπως εύστοχα θα πει ο φίλος Γιώργος, όταν βλέπεις τον αρχηγό να φοράει στολή, τη φοράς κι εσύ… Κάτι περισσότερο θα ξέρει! Παρατηρώ τα παπούτσια των οδηγών μας. Είναι ορειβατικά, διαμορφωμένα ειδικά για ποταμοδιάσχιση, με τρύπες, ώστε να βρίσκει έξοδο το νερό. Εμένα πάντως, ασπροπρόσωπη με έβγαλαν τα κλασικά και πάμφθηνα παπουτσάκια της θάλασσας, που είναι αντιολισθητικά, πανάλαφρα και παρέχουν στο πέλμα την απαραίτητη ευλυγισία και την αίσθηση της επαφής του με τη γη.

28

Είκοσι ολόκληρα και μαγευτικά λεπτά διαρκεί το περπάτημα στο πιο στενό πέρασμα του φαραγγιού.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ / φαράγγι Νηλέα

29

Όπως και να ‘χει, στο ποτάμι δεν πάμε ποτέ με ανοιχτά παπούτσια, ακόμη και αν αυτά είναι ειδικά για πεζοπορία. Και τι θα γίνει με τις μηχανές κι όλα όσα δεν θέλουμε να βραχούν – μια που θα χρειαστεί να κολυμπήσουμε αρκετές φορές στο ποτάμι; Αλίμονο αν δεν είχαν προβλέψει γι’ αυτό τα παιδιά της Trekking. Κι ενώ κάτι άλλο είχα στο μυαλό μου, όταν ο Ηρακλής μου μίλησε για αδιάβροχες θήκες φωτογραφικής μηχανής, τελικά τα στεγανά μας δεν ήταν παρά ευμεγέθεις πλαστικοί κουβάδες, με πώμα που τους επιτρέπει να κλείνουν αεροσταγώς, ενώ χωρούν μέσα τους αρκετά ακόμη πράγματα – σνακ, κινητά κι ό,τι δεν μπορούμε να αποχωριστούμε και δεν θέλουμε να βραχεί. Τα στεγανά φορτώνονται σε ένα σακίδιο που κάποιος πρέπει να κουβαλά, συνεπώς καλό είναι να κρατήσουμε μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Και μπορεί η Νίκη να με πείθει, όταν λέει πως το σακίδιο της δίνει άνωση στο κολύμπι, ωστόσο δεν θα πω όχι στην ευγένεια των καλών μου φίλων που προτίθενται να το κουβαλήσουν για μένα. Έτοιμοι! Για αρχή θα περιπλανηθούμε στα πευκόφυτα μονοπάτια ανάμεσα στην πυκνή Μαύρη Πεύκη… Κάθε δέντρο και το δοχείο συλλογής του, για την πολύτιμη ρητίνη, την οποία χρησιμοποιούμε για χίλιους δυο λόγους. Παρθένες δασικές εκτάσεις, που όπως μαθαίνουμε είναι ιδιωτικές (!), αφού πουλήθηκαν όσοόσο σε ντόπιους από τους Οθωμανούς, πριν οι τελευταίοι αποχωρήσουν. Υπάρχουν και αυτά – υπάρχουν και τα άλλα… Πολύ σύντομα θα φτάσουμε στον βράχο της Μπολοβίναινας, το σημείο απ’ όπου το 1823, έπεσε στον γκρεμό η θρυλική ηρωίδα, περικυκλωμένη από 40 Τούρκους, προκειμένου να μην ομολογήσει. Άγριο, επιβλητικό τοπίο, γεμάτο σπήλαια που χρησιμοποιήθηκαν ως κρησφύγετα απ' τους κατοίκους, γκρεμός και πυκνή βλάστηση, με πλήθος από γερακίνες κι αετούς να διασχίζουν τους ουρανούς και να χτίζουν τις φωλιές τους στα ψηλά βράχια του φαραγγιού, που μετρά 80 μέτρα ύψος! Θα μάθουμε πώς να κάνουμε τα αυτιά μας ηχείο, ώστε να αναγνωρίζουμε από μακριά πού είναι το νερό, καθώς με κέφι και χαρά συνεχίζουμε την κατάβαση. Τα τελευταία μέτρα τα έκανα με τη μέθοδο της… τσουλήθρας. Επειδή είναι πιο εύκολο, έχει πιο πολύ πλάκα και αν φοράς στολή, δεν έχεις να φοβάσαι γι’ αγκάθια και εκδορές! Φτάνουμε στο ξέφωτο – ένα καταπράσινο λιβαδοπόταμο – και σύντομα βουτάμε ένας-ένας στα δροσερά νερά του ποταμού. Τα πρώτα μπουγέλα, τα γέλια και οι βουτιές είναι γεγονός! Πολύ σύντομα, μόλις 250 μ. περπάτημα, φτάνουμε στο πιο στενό σημείο του φαραγγιού. Είναι τόσο στενό που οι βράχοι σε σημεία ακουμπούν αναμεταξύ τους, προσφέροντας μοναδικές εικόνες άγριας ομορφιάς. Εντυπωσιακοί σχηματισμοί, βάθρες, φυσικές κολυμπήθρες και... σπα διαδέχονται το ένα το άλλο, επί 20 ολόκληρα λεπτά. Λεπτά χαράς, απόλαυσης, μπάνιου και παιχνιδιού. Αφήνω τη μηχανή, να ‘χω τα χέρια μου ελεύθερα, τον νου μου στο παρόν κι όχι στην αγωνία να το αποθανατίσω. Θα το αποθανατίσω εντός μου και θα καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο – που ξέρεις; Νιώθω τα πόδια μου βαθιά ριζωμένα στη γη, σαν ποτάμι και πέτρες να με τραβούν κοντά τους. Η απουσία άνωσης κάνει πιο δύσκολο το κολύμπι στο γλυκό νερό, πόσο μάλλον όταν πας κόντρα στο ρεύμα του. Γελάω όμως πολύ με το εαυτό μου, και μ’ ένα χέρι βοηθείας τα καταφέρνω μια χαρά. Εδώ, 20 ● 30

●●

●●

●

Δρυμώνας. Στο δάσος με τους καταρράκτες. ●●

Από το Αχλάδι ως τους Παππάδες... χωματόδρομος και παραλία! Ανακάλυψε τη δική σου αγαπημένη! ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ / φαράγγι Νηλέα

Μια σφικτή αγκαλιά από πυκνό πράσινο να γιατρεύει σώμα και ψυχή…

31

τυφλοί από το Ισραήλ μαζί με τους συνοδούς τους κατάφεραν να διασχίσουν το φαράγγι, μας λένε τα παιδιά. Αλώβητοι σαν θαρραλέοι, σκέφτομαι – σιγά μη με πτοήσει μια φαρυγγίτιδα! Η διαδρομή, άλλωστε, είναι μόνο 1,5 χλμ. και κατάλληλη για αρχάριους. Άσε που τελικά, να κολυμπάς κόντρα στο ρεύμα έχει και την πλάκα του! Στάση για σνακ επάνω στα σμιλεμένα από το νερό βράχια. Μετά το στενό του πέρασμα, το ποτάμι ρηχαίνει κι αποκτά μιαν άλλη, πιο ήμερη ομορφιά. Μα εγώ θέλω να προλάβω να χορέψω με τις ανακλάσεις του νερού στον λευκό βράχο. Αν δεν χορέψω εδώ, τότε που; Μιας ώρας ακόμη εύκολη διαδρομή μας μένει, μέχρι τη γιγάντια τσιμεντένια γέφυρα, με το χαρακτηριστικό εγκαταλειμμένο αμάξι που βούτηξε από τον γκρεμό κι απόμεινε εδώ σημαίνοντας το τέλος της διαδρομής μας στο φαράγγι. Ώρα να ξαναπιάσω τη μηχανή – ή μήπως όχι; Παρατηρώ κάτω από τη γέφυρα, που σχηματίζει μια πόρτα ανοιχτή, ανάμεσα απ’ το τσιμέντο, να ταξιδεύει η ματιά στο πυκνό ποταμίσιο

δάσος. Θα πάω καλύτερα εκεί να το χαρώ που κατάφερα κι εγώ να τερματίσω. Στο φαράγγι με… φαρυγγίτιδα – τσεκ – ας ρίξω μια τελευταία βουτιά στο ποτάμι! Καταρράκτες Δρυμώνα Η μέρα έχει μεγαλώσει κι έχουμε χρόνο να κάνουμε επιτέλους μια επίσκεψη και στους καταρράκτες του Δρυμώνα. Ανεξάντλητο το νερό και πως να το χορτάσεις… Πολύ κοντά στην Αγία Άννα, λίγο πιο πάνω από την Κερασιά, οι διαδοχικοί καταρράκτες δημιουργούνται από τον ποταμό Σηπιά. Η διαδρομή ως εκεί, σχεδόν ποιητική! Φτάνουμε στο σημείο, στα 650 μ. υψόμετρο, κυκλωμένοι από πυκνό δάσος με βελανιδιές. Ο διαμορφωμένος χώρος με τα ξύλινα μονοπατάκια, που έχει φτιάξει το Δασαρχείο για την περιήγηση στους καταρράκτες μοιάζει παραμυθένιος. Γεφύρια και γαλαζοπράσινες λίμνες, νερά που κελαηδούν, παγκάκια να ξαποστάσεις το κορμί σου και μια σφιχτή αγκαλιά από πυκνό πράσινο να γιατρεύει σώμα και ψυχή. Ήταν τέτοια η γαλήνη του τοπίου που ρίξαμε κι έναν σύντομο υπνάκο – σαν στον παράδεισο… Στην Κοτσικιά και στους Παππάδες Υπάρχει όμως και μια ακόμη γιατρειά: το καλό φαΐ! Γι’ αυτό και αξίζει πάντοτε να το αναζητάμε. Κι ως συνήθως, πετύχαμε διάνα: την ψησταριά της Ευμορφία στους Παππάδες. Ένα μαγαζί αυθεντικό, φιλόξενο, με λίγα και καλά, όπως θα 'πρεπε δηλαδή να ‘ναι τα μαγαζιά! Γαύρος παστός δυο ημερών και ούζο από τη Χίο, τσιπουράκι για τους στεριανούς, παϊδάκια για τους μερακλήδες, παντζάρια γλυκοφάγοτα και πατατούλες χερίσιες για τους vegan. Όλοι οι καλοί χωράνε. Τη νύχτα, γύρω απ’ τη φωτιά, αγναντεύουμε τα φώτα των Σποράδων. Η Σκιάθος ή η Σκόπελος; Δεν θα το απαντήσω για να το ρωτώ ξανά και ξανά. Θα κλέψω μια μέρα ακόμη απ’ τη δουλειά. Να κολυμπήσω στ’ αγαπημένα μου Τσιρμοκόκκαλα, να μαζέψω κρίταμο από την αμμουδιά, κοχύλια από τους βράχους, να γευτώ ολόφρεσκα χτένια, σαρδέλα, γαρίδα, χταπόδι και σουπιά στο καφενείο της Κοτσικιάς, μιαν ανάσα από το κύμα. Να ανάψουμε τα ξύλα, να ψήσουμε τον γαύρο στη φωτιά, να γευτούμε ξανά το ντόπιο γιαουρτάκι. Να ανακαλύψουμε καινούριες παραλίες, κρυφές, παραδεισένιες – γιατί στη Βόρεια Εύβοια το καλύτερο δεν έχει τελειωμό – και που θα κρατήσουμε μυστικές, για να ‘χεις το δικαίωμα ν’ ανακαλύψεις τις δικιές σου. Να κολυμπήσω γυμνή σε μια έρημη ακτή, να θυμηθώ παλιές δεκαετίες, γνήσιες και τιμημένες – ν ’ ακούσω, έστω λίγο ακόμα, τα πουλιά... Σε ένα μόλις τριήμερο, βίωσα τόσες εικόνες, ήχους και στιγμές όσες μου στέρησαν οι έξι μήνες της αναγκαστικής καραντίνας. Η δουλειά μπορεί να περιμένει.

info's Ευχαριστούμε τη φίλη Λίζα Πετρίδη για τη φιλοξενία και όλα τα παιδιά της Trekking Hellas Εύβοια για την όμορφη εμπειρία μας στο ποτάμι. Για River Trekking στο φαράγγι του Νηλέα κι άλλες άκρως ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στο παρθένο τοπίο της Εύβοιας: www.trekking.gr, FB: Trekking Hellas Evia, τηλ.: 6939 758861, Ηρακλής Νικολαΐδης.

32

Πανηγυρίζοντας τον τερματισμό!

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ / φαράγγι Μηλέα

33

Ταΰγετος

Άγαλμα Λεωνίδα

Μυστράς

Πάρνωνας

Σπάρτη Ένα ταξίδι στην ιστορία και την ομορφιά της φύσης ! www.exploresparta.gr

«Απένταρο» γαλάζιο Στον Νότο του Ρεθύμνου

Η άμμος είναι ιστορία. Πετρωμάτων που θρυμματίστηκαν με τον καιρό, φιλιών που κλέφτηκαν δίπλα στη φωτιά, τραγουδιών που συνόδευσαν τις νύχτες. Ιστορία που γλιστρά ανάμεσα απ' τα δάχτυλα. Αραιή όσο πρέπει και συμπυκνωμένη όσο χρειάζεται. Για να 'χει η αγάπη συνοχή κι ο βοριάς να γκρεμίζει τα παλάτια…

Γιάννης Μαρινάκης

Ξ

ύπνημα στις έξι, πότισμα του κήπου, διαδρομή μιας ώρας για Ηράκλειο, εργασία οκτάωρη, επιστροφή, συγκομιδή εσπεριδοειδών… Η έντονα εργάσιμη εβδομάδα έχει τελειώσει – όμως η κούραση ευτυχώς ξεχνιέται. Συγκεντρώνω τις βασικές προμήθειες για τυχόν παραμονή στην ερημιά. Ανθός αλατιού απ’ τα Καπετανιανά, ρίγανη Ταϋγέτου, αγουρέλαιο δικό μας, νερό, παξιμάδι κρίθινο και τα σαλατικά, και… δρόμο! Σε απόσταση 60 χλμ. από το Ρέθυμνο και 90 χλμ. από το Ηράκλειο μέσω Τυμπακίου, βρίσκεται η σειρά με τις πιο όμορφες – και λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά – παραλίες του νοτίου Ρεθύμνου. Οδηγώντας σκέφτομαι τη χρονιά που προηγήθηκε. Έντεκα μήνες έχουν περάσει από το σμίξιμο και την παρέα των φίλων κι η προσμονή είναι μεγάλη. Γρήγορα, αφήνω πίσω τη γραμμική

36

Ξαπλώστρα στις Λίγκρες είναι η άμμος!

37

● Στους αμμόλοφους του Αγίου Παύλου.

μονοκαλλιέργεια των ελαιώνων του κάμπου και τη θάλασσα από νάιλον των θερμοκηπίων… Ανηφορίζοντας προς Σακτούρια, ήδη οι αισθήσεις μου πιάνουν κορυφές. Λίγα αμπέλια, ελιές παλιές φυτεμένες αραιά, κάποιο μελίσσι, κατσίκια, προβατάκια... Οι ρυθμοί έπεσαν, η ζωή μοιάζει ήδη πιο λιτή, πιο μεστή. Η παρέμβαση του ανθρώπου δεν είναι βίαιη, η συμβίωση είναι πιο ισορροπημένη. Τα Άνω Σακτούρια έχουν εκπληκτική θέα στα γύρω βουνά, Σιδέρωτα και Κέντρος, και στη θάλασσα ως τη Γαύδο. Μαζί με το «αδερφάκι» τους, τα Κάτω Σακτούρια, υπήρξαν άλλοτε μεγαλύτεροι οικισμοί, μα σταδιακά παρήκμασαν. Λόγω της προνομιακής θέσης και της ησυχίας που προσφέρουν, τα τελευταία χρόνια αρκετοί δυτικοευρωπαίοι, αλλά και μερικοί ντόπιοι, δείχνουν ενδιαφέρον να τα κατοικήσουν. Η τρίτη πέτρα Το πρώτο μέρος που βιάζομαι να βρεθώ είναι ο προστατευμένος κόλπος της ανατολικής Τριόπετρας, όπου φτάνω σε 45 λεπτά οδήγησης από το Τυμπάκι. Από Ανατολή προς Δύση, είναι δυο παραλίες στη σειρά, η Μικρή και η Μεγάλη Τριόπετρα, τις οποίες χωρίζει μια χερσόνησος. Οι τρεις βράχοι στην άκρη της χορεύουν με τα κύματα και βαφτίζουν την περιοχή. Η μικρότερη «αδερφή» είναι μια αμμουδιά υπήνεμη, προσιτή και με ρηχότερα νερά, η οποία ενδείκνυται για οικογένειες. Οι ξαπλώστρες κι οι ομπρέλες είναι δωρεάν. Χαίρομαι που βλέπω τα μικρά παιδιά να απολαμβάνουν τα παιχνίδια στην άμμο – τα χτισίματα και τα κυνηγητά, όσο και το μπάνιο τους. Αφού κάνω μια βουτιά να δροσιστώ και να ξεπλυθώ απ’ τη μέρα, πάω στον αγαπημένο Στέλιο. Ακριβώς από πάνω μου, η ταβέρνα «Απανεμιά» έχει ό,τι λαχταρά η ψυχή κι επιθυμεί το στομάχι: καλομαγειρεμένο φρέσκο ψάρι, σαλάτα με πανδαισία υλικών, μπιφτέκι γεμιστό, μπριζόλα ζουμερή και πεντανόστιμα συνοδευτικά, όλα φτιαγμένα μερακλίδικα… Ο Στέλιος, ο Σταύρος, η Γεωργία και τα άλλα παιδιά είναι φιλικοί, άνετοι κι εξυπηρετικότατοι. Μόνο με χαμόγελο και καλή διάθεση θα φύγεις από δω και πάντα θα επιστρέφεις… Διαθέτουν δωμάτια για ενοικίαση που είναι ανοικτά από αρχές Μάη έως τέλη Οκτώβρη. Τον χειμώνα μένουν στα Ακούμια, το χωριό τους, είκοσι λεπτά οδήγηση προς τον Βορρά. Συζητάμε για το διάστημα που πέρασε – πώς πήγαν τα μικρά με τα μαθήματα, οι ενήλικες με τις αγροτικές εργασίες, όλοι με την κλεισούρα… Σίγουρα, κι όπως παντού, οι τόποι – και κυρίως οι άνθρωποι – είναι επηρεασμένοι από τον κορονοϊό και τις επιπτώσεις του. Τα ταβερνάκια και τα καφενεία δειλά ξεκίνησαν ν’ ανοίγουν, ή υπολειτουργούν. Τα μπαράκια είναι ακόμα κλειστά, οι συναυλίες άγνωστο πεδίο κι η μουσική ανύπαρκτη. Είμαστε όμως εδώ, συναντιόμαστε ξανά, γελάμε και τρώμε μαζί – ζούμε! Τη νύχτα απλώνω τον υπνόσακο απολαμβάνοντας την ησυχία και τον ύπνο κάτω απ’ τα αστέρια. Την ξεκούραση που όλοι αξίζουμε…

38

●

Οι αμμόλοφοι του Αγίου Παύλου Πολύ νωρίς, σηκώνομαι, φτιάχνω κουταλάτο καφεδάκι, δοκιμάζω σνακ καλαμποκιού και εφτάζυμο γλυκό ψωμάκι από τον υπέροχο «Κάπτεν Μαρκ» και το τσούρμο του, με τον εκπληκτικό φούρνο τους στα Μιξόρρουμα. Μόλις αναλάβω δυνάμεις, κινώ ανατολικά... Έπειτα από δέκα λεπτά περπάτημα, φτάνω σ’ ένα μονοπατάκι ευκολοδιάβατο. Κατηφορίζω, δρασκελώ ένα ρυάκι, τον Ακουμιανό ποταμό και προσεγγίζω τη δυτική πλευρά της παραλίας. Στην αρχή της είναι επίπεδη, γεμάτη γκρεμισμένες πέτρες, στρογγυλεμένες απ’ τη θάλασσα και από τον χρόνο... Η Ντανιέλα έφκιασε έναν πέτρινο κρητικό λαβύρινθο… και τον ξανάφκιασε με υπομονή, μετά από μια μεγάλη θαλασσοταραχή. Μετά ξεκινούν σταδιακά οι εντυπωσιακοί

●

●

Χάρισε στα μάτια σου την πιο γνήσια ποίηση, αλλά και στη μέση σου μια φυσική θεραπεία, ξαπλώνοντας απογευματάκι στη ζεστή άμμο…

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Στον Νότο του Ρεθύμνου

39

●

Μπαμπάδες και παιδιά παίζουν με τα κύματα, πηδάνε, χορεύουν, κολυμπάνε. Δεν επιθυμούν να τα δαμάσουν, τα χαίρονται. Πόσο αναζήτησα την χαρά των ανθρώπων…

● Αυθεντικό Airbnb στον ίσκιο της Χαρουπιάς. ●● Μικρή Τριόπετρα. Η χαρά των παιδιών… ●●● Απανεμιά.

40

αμμόλοφοι. Αρχίζουν στην κορφή του λόφου και τελειώνουν στον βυθό. Ανάμεσά τους, τρεις βραχοκοκκαλιές με τις αντίστοιχες σπηλιές στη βάση τους. Στη δεύτερη μπορείς άνετα να κατασκηνώσεις αλλά η εντυπωσιακότερη είναι μια τρίτη σπηλιά, ακριβώς πάνω στο κύμα, όπου σχηματίζονται φυσικές καμάρες. Το μέρος μόλις αρχίζει να φωτίζεται, οι ηλιαχτίδες χαϊδεύουν τους αμμόλοφους και τα βήματα των περιηγητών φαίνονται ίσαμε να τα σβήσει το κύμα… Κραυγές και ψίθυροι Η ομορφιά μπορεί να είναι κραυγή ή ψίθυρος. Να δημιουργείται ή να παρατηρείται. Να βρίσκεται σε στενά σοκάκια ή στην απλωταριά. Σε αντίθεση με τα ξαδέλφια τους της Σαχάριας Αφρικής, που τόσο συχνά μας στέλνουν τη σκόνη τους, οι αμμόλοφοι εδώ είναι ένας ψίθυρος. Προσφέρουν ψυχική ανάταση, πνευματική διαύγεια, σωματική ευεξία και ανακούφιση... Ανεβαίνοντας προσεχτικά στον βράχο, αγναντεύεις ως την Αγιά Φωτιά και τα Χανιώτικα βουνά και θαυμάζεις όλη τη σειρά των αμμόλοφων. Το ηλιοβασίλεμα από δω είναι απίστευτο. Χάρισε στα μάτια σου την πιο γνήσια ποίηση αλλά και στη μέση σου μια φυσική θεραπεία, ξαπλώνοντας απογευματάκι στη ζεστή άμμο… Η θάλασσα εδώ είναι καταγάλανη, βαθιά και συνήθως με κύμα, καθώς η παραλία είναι εκτεθειμένη στους ανέμους. Η φυσική ενέργεια πνέει παντού, αποτελεί άλλωστε τόπο σεμιναρίων γιόγκα με δύο ενεργά κέντρα στον Άγιο Παύλο και την Τριόπετρα. Έλα νύχτα με τον άνθρωπό σου, κολύμπησε στο πλαγκτόν που φωσφορίζει σαν το γαλαξία, επισκέψου τις σπηλιές. Αυτό το μέρος κι εκείνος ο άνθρωπος θα χουν για πάντα την αγάπη σου… Ο ήλιος όμως ψήλωσε πολύ και θα επιστρέψουμε στον Στέλιο να φάμε μια σαλάτα και τα λατρεμένα τηγανητά κολοκυθάκια του.

●●

●●●

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Στον Νότο του Ρεθύμνου

41

●

●●

Η «μεγάλη αδελφή» Η Μεγάλη Τριόπετρα, ή Ακουμιανή Γιαλιά, δεσπόζει στα πέντε λεπτά με το αυτοκίνητο προς τα δυτικά. Η πανέμορφη πλατιά αμμουδιά έχει δυνατά, συνήθως, κύματα. Ενδείκνυται για wind ή kite surf – όταν σηκωθεί άνεμος – αλλά και για θαλάσσιο καγιάκ στην άπνοια. Έχει ένα δυο ταβερνάκια μπροστά στην αμμουδιά. Ακριβώς πριν τις χαρακτηριστικές κλιμακωτές τρεις πέτρες, οι οποίες βαφτίζουν την παραλία, βρίσκεται μια σπηλιά, μοναδικό φυσικό καταφύγιο από τον ήλιο. Χωράει άνετα πέντε με έξι άτομα. Αρνητικό στοιχείο για πολυήμερη διαμονή με σκηνή, αποτελεί η ελάχιστη φυσική σκιά της τεράστιας παραλίας…

42

άλλα τόσα παλιά κτίρια έχουν εγκαταλειφτεί. Έρχεσαι στις Λίγκρες και με χαρά περισσή δε βλέπεις ούτε δείγμα ξαπλώστρας. Δυο-τρία αλμυρίκια για άραγμα στη σκιά κι ένας μεγάλος βράχος στη μέση. Βαθιά πεντακάθαρα νερά κι όταν είναι κάλμα βλέπεις τον βυθό ως και στα 40 μέτρα βάθος! Μπαμπάδες και παιδιά παίζουν με τα κύματα, πηδάνε, χορεύουν, κολυμπάνε. Δεν επιθυμούν να τα δαμάσουν, τα χαίρονται. Πόσο αναζήτησα την χαρά των ανθρώπων… Η παραλία με τα ιδιαίτερα βότσαλα, που μοιάζουν με ζωγραφιστά, εκτός του βραχοφύλακα-προστάτη στο κέντρο της, διαθέτει κι έναν χαρακτηριστικότερο φύλακα-άγγελο… στο τέλος της Δύσης· τον Μιχάλη. Στο ταβερνάκι τους, ο ευγενέστατος Μιχάλης με την οικογένεια και τους συνεργάτες-φίλους του, σερβίρουν φρέσκο ψαράκι, που βγάζουν οι ίδιοι με τη βάρκα τους, και μαγειρευτά φαγητά με ντόπιες πρώτες ύλες. Είκοσι χρόνια πάμε, μια βραδιά κακή δεν περάσαμε, ένα μέτριο φαγητό δεν ήρθε… Καλόπιοτο ρακί και έγνοια σε όλους τους πελάτες, ο Μιχάλης… Πόσες φορές μας χάρισε μεζέ και νερό μη και μας λείψουν το βράδυ… Δεν είναι κι εύκολο να είσαι φύλακας του παραδείσου.

Ανατολικά της Εδέμ

Αγία Φωτιά. Ω! Ειν’ ωραία στον παράδεισο!

Αν συνεχίσουμε κατά μήκος της ακτής, βρισκόμαστε σε 15 λεπτά με τα πόδια στις Λίγκρες. Στον ίδιο χρόνο φτάνουμε και με το αυτοκίνητο εξαιτίας του απαραίτητου κύκλου. Σποραδικά, στα γύρω λοφάκια έχουν κτιστεί δωμάτια και ξενώνες στην πλειονότητα τους, με ταιριαστή στο τοπίο αρχιτεκτονική και αμφιθεατρική θέα, ενώ

Περπατώντας προς τα δυτικά, θα δεις ν’ απλώνονται οι πλέον απομονωμένες παραλίες. Είναι τέσσερις στη σειρά και ξεχωρίζονται από τα πεσμένα βράχια αναμεσά τους… Είναι σχετικά δυσπρόσιτες και σε δυο τρία σημεία απαιτείται προσοχή. Παρατηρώντας τη γεωμορφολογία, θαυμάζεις το έργο της τύχης και της σύνθεσης των πρωτογενών στοιχείων… Όλα τριγύρω είναι αγέρας και θάλασσα, ήλιος και πέτρα. Στο τέλος τους, και πριν από δυο νεόκτιστους ξενώνες, βρίσκεται ο πλέον εντυπωσιακός αμμόλοφος, ένα… φεγγαροδρόμιο! Τα παράλια

●●●

● Άφημα στις φυσικές εμπειρίες,

καλλιτεχνική έμπνευση και έκφραση… ●● Απένταρο γαλάζιο… ●●● «Οδός Παραδεισίων». Στο μαγαζί του Μιχάλη στις Λίγκρες.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Στον Νότο του Ρεθύμνου

διασχίζονται καθημερινά από μικρές κι αυθόρμητες ή μεγάλες κι οργανωμένες ομάδες πεζοπόρων.Μέρη που κουβαλάνε νοσταλγία και προσμονή, που μυρίζουν περιπέτεια κι ανεμελιά – Χωκ Φιν και Ροβινσώνα Κρούσο. Τις ασέληνες νύχτες, μπορείς να απολαύσεις πολύ καθαρά την παρατήρηση των άστρων, αφού η φωτορύπανση εδώ αγνοείται… Σε αντίστιξη με την αναγκαστική δική μας συστολή, οι τόποι φαίνονται ακόμα πιο ζωντανοί, αφού η λιγότερη κίνηση των ανθρώπων και των ζώων τους έχει αφήσει λεύτερη τη χλωρίδα να επεκταθεί. Καρποφόρα και βότανα, ελιές και φασκόμηλα, χαρουπιές και θυμάρι, καλαμιές και δίκταμο ξεδιπλώθηκαν άφοβα κι οι μυρωδιές τους, ειδικά τα ζεστά πρωινά, είναι πρόκληση για την όσφρηση και χρονοτάξιδα στα δωμάτια του νου… Με κληματόφυλλα απ’ τη θεία Ρένα για μεζεδάκι, λίγο ουζάκι από τη Μυτιλήνη και τον αγαπημένο Καρυωτάκη, απολαμβάνω το δειλινό και γέρνω να κοιμηθώ, γλυκά σαν παιδάκι, γλυκά στο ακρογιάλι της πατρίδας.

43

Κρύα πρωινή βουτιά για ξύπνημα και αναζωογόνηση και καφεδάκι πλάι στον βράχο. Εδώ θα μείνουμε σήμερα να στοχαστούμε και να το χαρούμε, στη δική μας πρωτόπλαστη Εδέμ. Όλα τα καλά πράγματα είναι άγρια και λεύτερα, λέει ο Θορώ κι εδώ υπάρχει αγάπη κι αιώνια επιστροφή. Άλλωστε υπάρχει καλύτερος τρόπος να κοινωνικοποιηθείς; Ποιος θα βρεθεί εδώ κατά λάθος κι όχι από προσπάθεια εξερεύνησης κι αναζήτησης του έξω και έσω κόσμου; Υπάρχει καλύτερο μέρος για ανεμελιά, για τη χαρά της πρώτης γνωριμίας με ανθρώπους αξιόλογους από όλο τον πλανήτη; Για άφημα στις φυσικές εμπειρίες, τις τόσο αισθησιογόνιμες, για δημιουργική αφύπνιση, καλλιτεχνική έμπνευση και έκφραση; Το ξέρω, θα κτιστούν υπόσκαφα σπίτια, βιοκλιματικά κτήρια κι ό,τι φέρει «ανάπτυξη». Πάει κι αυτός ο παράδεισος… Αξίζει να τον επισκεφτείς τώρα, να π ρολάβεις να τον ζήσεις στην πολυτιμότερη εκδοχή του – και δωρεάν. Γη των ανθρώπων Πάνω και γύρω απ’ τις ακρογιαλιές βρίσκονται τα χωριουδάκια Αγαλιανού, Κεραμέ, Δρύμισκος και Άρδακτος, στον δρόμο προς το κεφαλοχώρι του Σπηλίου. Οι κάτοικοί τους είναι αγνοί, φιλόξενοι κι ανοιχτόκαρδοι. Ζουν ηλικιωμένοι κυρίως, αλλά έχει κι η νιότη το μερτικό της – περισσότερο τα καλοκαίρια. Ασχολούνται με την ελαιοκομία και την κτηνοτροφία. Αρκετοί βγάζουν λίγο κρασί, ακόμα και μέλι. Γνωρίζουν να ξεδιαλέγουν αγριόχορτα και μυρωδικά, να βρίσκουν χοχλιούς κι αμανίτες. Ψαρεύουν όποτε μπορούν, ίσως και να κυνηγούν, όταν επιτρέπεται. Όπως παλιά, όπως πάντα. Μα κυρίως γνωρίζουν να διηγούνται ιστορίες. Με τον πλούσιο αφηγηματικό τρόπο του Ομήρου και τον ρυθμό του Κορνάρου. Όρεξη να ‘χεις, κι όλα αυτά με χαρά θα στα διδάξουν κι υπομονή. Θα σε κεράσουν καφεδάκι και ρακί, με προθυμία θα σε πληροφορήσουν για ό,τι χρειαστείς, με λαχτάρα θα συζητήσουν μαζί σου. Οι βασικές προμήθειες μπορούν να ανανεωθούν στα μαγαζάκια τους, πριν την επιστροφή σου στη θάλασσα… Ευχαριστώ τον Στέλιο, τον Μιχάλη κι όλα τα παιδιά για τη φροντίδα στον τόπο και σ’ εμάς. Για τώρα και για πάντα: «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο!»

Αφιερωμένο στον Μπάμπη και τον κυρ’ Ηλία.

44

ΜΑΛΑΜΟΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. ΕΜΠΟΡΙΟ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο Α Λ Ο Υ Μ Ι Ν Ι Ο Υ

• ΚΟΙΛΟ∆ΟΚΟΙ • ΣΤΡΑΤΖΑΡΙΣΤΑ • ΛΑΜΑΡΙΝΕΣ • ∆ΙΑΤΡΗΤΕΣ ΛΑΜΑΡΙΝΕΣ • ΤΣΙΓΚΟΦΥΛΛΑ • ΣΥΡΜΑΤΑ ΠΕΡΙΦΡΑΞΕΩΝ • ΠΟΝΤΑΡΙΣΤΑ ΣΥΡΜΑΤΑ • ΠΑΝΕΛ • ΛΟΓΧΕΣ • ΚΑΡΑΒΟΛΑ • ΑΝΟΞΕΙ∆ΩΤΕΣ ∆ΕΞΑΜΕΝΕΣ • ΚΥΚΛΟΘΕΡΜΙΚΟΙ ΦΟΥΡΝΟΙ • ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

ΜΑΛΑΜΑΣ Ανταγωνιστικότητα Λεπτότητα Αναγνωρισιµότητα Μέταλλο Οργάνωση Ταχύτητα Εµπιστοσύνη Χαρακτηριστικότητα Νοοτροπία Ικανότητα Καινοτοµία Ηθική • ΠΡΟΦΙΛ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ • ΡΟΛΛΑ • ΣΙΤΕΣ • ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΕΣ ΠΟΡΤΕΣ • ΚΑΓΚΕΛΑ ΙΝΟΧ • ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ • ΚΑΓΚΕΛΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΑΥΤΟΝΟΜΩ

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: ΑΝΤΙΚΑΛΑΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΑΘΗΝΩΝ 140 τηλ. 27210 21135-6 • fax. 27210 62006 email: malamotechniki@yahoo.gr • www.malamotechniki.gr

Παναγιά Καταφυγιώτισσα

Λεύτερη σαν Ανεμόεσσα «Ζωγράφισα το εσωτερικό μιας μικρής εκκλησίας κοντά στο σπίτι μου στο Σούνιο. Βρίσκεται επάνω σε μια μικρή χερσόνησο, όπου η θάλασσα περιβάλλει τον χώρο. Πιστεύω ότι αν υπάρχει Θεός βρίσκεται εκεί. Η φύση είναι ζωντανή, γεμάτη σκίνα και άγρια λουλούδια. Οι άνεμοι είναι καθημερινά γύρω σου και αισθάνεσαι την παρουσία τους. Τα πουλιά γεμίζουν τον ουρανό: γλάροι, χελιδόνια, κοτσύφια και σπουργίτια. Όλα αυτά τα ζωγράφισα μέσα στο εκκλησάκι. Προσωποποιημένοι άνεμοι με τα ονόματά τους, δέντρα, καράβια και πουλιά, είναι όλα εκεί. Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής, ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος, η Τραμουντάνα, η Όστρια. Και στη μέση ο Χριστός είναι η δυνατή παρουσία ενός αληθινού νέου, γεμάτου φλόγα επαναστάτη». Θάλεια Νουάρου

Στο νησί… των Αθηνών! Με αυτά τα λόγια, ο Δημήτρης Μυταράς μας καλωσορίζει στην Παναγιά Καταφυγιώτισσα, στον όρμο Καταφυγή στο Θυμάρι Αττικής. Ένα μικροσκοπικό εκκλησάκι, ντυμένο στα λευκά, ανάμεσα σε βράχο, θάλασσα και μοβ ανεμώνες. Στέκει επάνω σ’ ένα ακρωτήρι, στον συνοικισμό Αίολος, ανάμεσα στην Παλαιά Φώκαια και τα Λεγρενά, στον δρόμο για το Σούνιο… Τώρα με την καραντίνα, βλέπεις, αναγνώσαμε ξανά ο καθένας τον τόπο του, και, να, η Μαρίνα ανακάλυψε παράξενα ξωκλήσια εξερευνώντας τις ακτές της Βουλιαγμένης και τα μονοπάτια του Υμηττού, η Χριστίνα τις «κρυφές» παραλίες του Σουνίου, ο Χρήστος τις αντίστοιχες του Κορινθιακού. Παράξενοι που είμαστε οι άνθρωποι! Εγώ τόσα χρόνια, για παράδειγμα, δεν τις καταδεχόμουνα τις θάλασσες της Αττικής – νησιώτισσα βλέπεις – πώς άλλωστε να τις συγκρίνεις με εκείνες του Αιγαίου… Και παρότι ανέκαθεν εκτιμούσα το γεγονός πως ζω σε μια πρωτεύουσα που περιτριγυρίζεται από θάλασσες, τώρα το ένιωσα, ας πούμε, στο πετσί μου.

46

47

●

●●

Ειδικά τον Ιούνιο και αργότερα, πάλι, τον Σεπτέμβριο, ιδίως τις καθημερινές, απολαμβάνεις στιγμές κι εικόνες βγαλμένες από νησί… Το νησί των Αθηνών! Και, να, το Νησί Ντούνη στην Αλθέα – όπου πας περπατώντας από την ακτή κι αν το προλάβεις έχεις ένα παραλιάκι αποκλειστικά για σένα – η κρυφή παραλία της Αλθέας με τον βράχο καταμεσίς της θάλασσας που μοιάζει με «της Γριάς το Πήδημα», τη διάσημη παραλία της Άνδρου και όπου μετά λύπης και θυμού διαπιστώσαμε πως κάποιοι ιδιώτες έχουν κλείσει την πρόσβαση. Το πανέμορφο Μαύρο Λιθάρι, έπειτα, η παραλία γυμνιστών Αγίου Νικολάου, τα πάλαι ποτέ και δημοφιλή πλέον ΚΑΠΕ (τα αρχικά από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο οποίο ανήκει η περιοχή), με τη διπλή παραλία των… φέροντας μαγιό και των γυμνιστών, οι αμμοθίνες της κύριας παραλίας των Λεγρενών – ένας πανέμορφος προστατευόμενος βιότοπος με σπάνια χλωρίδα – συνθέτουν τη «μυστική» καλοκαιρινή Αττική. Παραλίες όλες τους ανοργάνωτες, με τη δική σου ομπρέλα αλλά και με φυσικές σκιές, εκείνη που έμελλε να μου κλέψει την καρδιά ήταν αυτή της Παναγιάς Καταφυγιώτισσας. Όχι η φανερή αλλά η δεύτερη… η κρυφή. Αυτή που για να τη βρεις πρέπει να αφήσεις το αμάξι, να περάσεις την κλειστή μπάρα, να διασχίσεις την οδό... Τραμουντάνας κι έπειτα το μονοπατάκι που θα σε οδηγήσει στις σκάλες ενός μικρού παραδείσου. Από δεξιά κι αριστερά βράχοι που σχηματίζουν μορφές, πίσω της αλμυρίκια κι εκείνα τα μαβιά παχύφυτα δίπλα από το μικροσκοπικό καταρρακτάκι – σαν μινιατούρα πλάι σε μπονζάι, να χαρίζει απλόχερα τη δροσιά του. Διαβάζω πως ονομάζονται Μπούζι ή Μεσημβριάνθεμα, καθώς μένουν ανοιχτά μόνο στο φως του ήλιου. Μας ήρθαν από την Αφρική και ανήκουν στο γένος Aizoazeae, λέξη παράξενη στ’ αυτιά, που προέρχεται από τα ελληνικά, υποδηλώνοντας το «αείζωον» – αυτό που ζει για πάντα. Τι είναι άραγε αυτό που ζει για πάντα;

● Αγναντεύοντας την κύρια παραλία,

στο πλάι της Καταφυγιώτισσας. ●● Οι σκάλες που μας οδηγούν στον μικρό

παράδεισο, της δεύτερης «κρυφής» παραλίας. ●●● Η «κρυφή» παραλία από ψηλά!

48

●●●

Το άξιον εστί... Το μικρό μας μυστικό έκρυβε, βλέπεις, μέσα του ακόμη ένα, πιο μεγάλο. Την ίδια την Παναγιά την Καταφυγιώτισσα, τη μικροσκοπική γαλανόλευκη εκκλησιά αγιογραφημένη… διαφορετικά, δια χειρός Δημήτρη Μυταρά. Μια καλλιτεχνική εγκατάσταση θα μπορούσε να πει κανείς, αλλοπρόσαλλα θα πει άλλος – ή μήπως όχι; «Δεν είμαι αγιογράφος. Όμως η ζωγραφική μου είναι κοντά στην ουσία της παράδοσης. Η βυζαντινή τέχνη είναι μια πολύ μεγάλη τέχνη. Εξελίχθηκε από την αρχαία ελληνική ζωγραφική, τα πορτρέτα φαγιούμ και προωθήθηκε από το θεοκρατικό σύστημα του Βυζαντίου στη διαμόρφωση ενός ύφους διαφορετικού, που επηρέασε την Αναγέννηση. Είναι η ζωγραφική καταγωγή μας, γιατί υπακούει στο ελληνικό φως. Οι σκιές είναι θερμές, τα φώτα ψυχρά. Ο τρόπος που αναλύει το περιβάλλον και την παράθεση των χρωμάτων πέρασε και στη σημερινή ζωγραφική. Το ελληνικό φως είναι διαφορετικό. Δίνει την αίσθηση του χρυσού και κάνει τα αντικείμενα τρεις φορές πιο φωτεινά. Ζωγράφισα ό,τι έβλεπα γύρω μου και με συνέπεια στη βυζαντινή άποψη ως προς το χρωματολόγιο, όχι ως προς το θεματολόγιο», αναφέρει στις σημειώσεις του ο ζωγράφος. Έτσι, με διάχυτο παντού αυτό το έντονο κίτρινο της ώχρας και του ήλιου, όμοιο μ’ εκείνο που συναντάμε ως φόντο στις παραδοσιακές βυζαντινές εικόνες – σαν μια εικόνα ολόκληρη – μας υποδέχτηκε η Παναγιά στο Καταφύγι. Πουλιά, λουλούΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Παναγιά Καταφυγιώτισσα

δια κι άνθρωποι με φτερά, με τη χαρακτηριστική βαριά και γήινη μορφή που ‘χουν οι άνθρωποι στα έργα του ζωγράφου, διακοσμούν ολόκληρο το εσωτερικό της. Είναι μορφές-άνθρωποι, θα πει ο ίδιος, που κουβαλούν την αίσθηση του Θείου και ενώνουν τον κόσμο μας με την επουράνια δημιουργία. Εξαιρετικά λόγια, από έναν καλλιτέχνη που τα έργα του διακρίνουν η λιτότητα, η αφαίρεση και η χρωματική ένταση. Ο ίδιος απέφευγε να αυτοπροσδιοριστεί ως ζωγράφος, «εγώ απλά ζωγραφίζω», συνήθιζε να λέει, «εδώ ο Βανγκόγκ δεν δήλωνε ζωγράφος, φαντάσου… είναι πολύ μεγάλες κουβέντες αυτές», δηλώνει σε συνέντευξή του. Τι μας φέρνει άραγε κοντά στον θεό; Οι άνεμοι, η φύση, η προσευχή, η παιδική αθωότητα, οι εκκλησιές κι οι θάλασσες, οι απόμακροι βοσκοί των βουνών, ή μήπως η αρρώστια; «Μα τι παράξενη τεχνοτροπία για εκκλησιά!» – θα συμφωνήσουμε όλοι. Έχει μέσα της τη χαρά και τη ζωή, θα διακρίνω εγώ, «θα μπορούσα να κοιμηθώ εδώ», θα πει η Χριστίνα, που της θύμισε παιδική ζωγραφική. Κάτι λίγο από την αθωότητα του ζωγράφου Θεόφιλου, τη συμπληρώνω, με εκείνη την αφοπλιστική αφέλεια της πρώτης πινελιάς, της αθωότητας του πρώτου αγγίγματος. Είναι το πρώτο άγγιγμα θεϊκό; Μπορεί και να είναι. «Στην αρχή το φως και η ώρα η πρώτη, που τα χείλη ακόμη στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου», γράφει ο Ελύτης στο Άξιον Εστί, στον πρώτο ύμνο της Γενέσεως...

«Aγαπάς, σέβεσαι ορισμένα πράγματα και κάποια στιγμή αρχίζεις να τα ξεχωρίζεις. Τι είναι το ένα; Τι είναι το άλλο; Τι είναι η θρησκεία; Πόσο ουσιαστικό είναι αυτό στη ζωή ενός ανθρώπου; Τι του δίνει ή τι δεν του δίνει; Ο Χριστός μίλησε συγκλονιστικά και πλήρωσε πολύ ακριβά γι’ αυτό. Μάταια προσπαθούμε να κάνουμε πράξη τον λόγο του», αναφέρει ο ίδιος ο Μυταράς, ο οποίος αγιογράφησε δωρεάν το εκκλησάκι. «Όταν προσφέρθηκα να εικονογραφήσω το εκκλησάκι είπα ότι δεν θέλω χρήματα, όχι για να πάω στον παράδεισο, αλλά για να μη μου επιβάλλουν οι άλλοι τις απόψεις τους. Το αποτέλεσμα μπορεί να ξενίζει, να μοιάζει προκλητικό, όμως το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα. Όταν σταθείς εκεί, θα αισθανθείς την επαφή με τον Θεό καθώς φυσούν οι άνεμοι». Άνεμοι-μορφές, θα πει αλλού, «που κουβαλούν τον πόνο της ανθρώπινης μοίρας». «Δεν πιστεύω στον Θεό», θα δηλώσει σε κάποια από τις συνεντεύξεις του, «λατρεύω όμως τον Χριστό, τον Βανγκόγκ και τον Μπετόβεν. Γιατί και οι τρείς υπέφεραν πολύ, βασανίστηκαν». Και αλλού: «Δεν είμαι φανατικά χριστιανός, είμαι βαθύτατα χριστιανός…»

49

«Το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα».

50

Το πορτραίτο ενός ζωγράφου Ο Δημήτρης Μυταράς γεννήθηκε στις 18 Ιουνίου του 1934 στη Χαλκίδα και η ζωή τού έδειξε από πολύ νωρίς το σκληρό της πρόσωπο. «Tα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα στην Κατοχή. Ζήσαμε σε μία κόλαση τότε. Μου έλειπε και η μητέρα μου… Δε τη γνώρισα ποτέ, πέθανε, όταν ήμουν μερικών ημερών… Ίσως και για αυτό να μου αρέσει να ζωγραφίζω πολλές γυναίκες… Λέγανε στον δρόμο, ‘μην τον πειράζετε, είναι ορφανός’… Ίσως για αυτό να σέβομαι πολύ τους απλούς ανθρώπους, εκείνους που είναι άτυχοι», είχε δηλώσει στην εκπομπή «Προσωπικά» της Έλενας Κατρίτση. Κι ίσως γι’ αυτό, θα πω εγώ, είχε αυτήν την τόσο ευαίσθητη ματιά γύρω από κοινωνικά θέματα: «Τι θα πει "λαθρομετανάστες" και "μετανάστες"; Εμείς τι ήμασταν τόσα χρόνια; Μετανά-

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Παναγιά Καταφυγιώτισσα

στες στη Γερμανία! Ο πατέρας μου πήγε μετανάστης στην Αμερική μετά το ’22, δούλεψε εκεί, ήταν πολύ δύσκολα…» Μετά την ενηλικίωσή του, σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Γιάννη Μόραλη, ο οποίος ξεχώρισε το ταλέντο του και τον έστειλε με υποτροφία να συνεχίσει τις σπουδές του στη Γαλλία. «Κι αν έχω βάψει σπίτια στο Παρίσι», αναφέρει σε συνέντευξή του, προκειμένου να τα βγάλει πέρα οικονομικά κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί. «Κι όχι τίποτ’ άλλο, δεν πήραν και καμιά αξία μετέπειτα», συμπληρώνει με το γλαφυρό του χιούμορ, που δεν έχασε ακόμη κι όταν η αρρώστια τον τύφλωσε, καθιστώντας αδύνατο πια γι’ αυτόν να ζωγραφίσει. «Σκεφτείτε τον Μπετόβεν», είχε πει, «που γεννήθηκε κουφός και δεν μπόρεσε ποτέ να ακούσει αυτά που έγραψε!» «Στον ύπνο μου το βλέπω το εργαστήριο, έχω κάνει τόσα έργα στον ύπνο μου που δε μπορείς να φανταστείς… Ήταν μια φριχτή δοκιμασία για μένα, ευτυχώς που είχα τους δικούς μου ανθρώπους κοντά μου… Αναθεώρησα πολλά πράγματα, με έκανε να σκεφτώ βαθύτερα, έβαλα σε τάξη αυτά που πρέπει να υπολογίζουμε. Τελικά το πιο σημαντικό είναι η σχέση που έχουμε με τους ανθρώπους δίπλα μας», θα πει λίγο πριν το τέλος. Στην πραγματικότητα το γνώριζε πάντα αυτό, ο ανρθωποκεντρικός ζωγράφος που ανέκαθεν στα θέματά του κυριαρχούσαν οι άνθρωποι… «Ο έχων δύο χιτώνες να δίνει τον έναν, είπε ο Χριστός, το ξεχνούν αυτό οι κληρικοί που καλά θα κάνουν να ξαναδιαβάσουν την Καινή Διαθήκη. Σήμερα ισχύει το: κάνατε τον οίκο του θεού, οίκο εμπορίου», έχει επίσης δηλώσει. Ο Μυταράς είχε στο βιογραφικό του πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. διετέλεσε πρύτανης της ΑΣΚΤ, και εκτός από τη ζωγραφική, ασχολήθηκε με τη σκηνογραφία. Έφυγε τον Φλεβάρη του 2017, στα 83 του χρόνια. Την Παναγιά Καταφυγιώτισσα ζωγράφισε το 2004. Δίπλα του, ο βοηθός του, κ. Ευάγγελος Βάκουλας, ο οποίος έχει διατελέσει και πρόεδρος του Πολιτιστικού - Εξωραϊστικού Συλλόγου «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ», που είναι υπεύθυνος για το εκκλησάκι. «Μη φοβάσαι δεν θα κάνω τίποτα βλάσφημο» του είχε πει τότε, ο Μυταράς. «Αγιογράφος 51

●

δεν είμαι», επαναλαμβάνει ο ζωγράφος. «Το έφτιαξα, όπως το ένιωσα εκείνη τη στιγμή. Έβαλα ένα μάτι που βλέπει ο Θεός και ζωγράφισα τον Χριστό και την Παναγία. Και τεράστιους αγγέλους. Μπήκε ένας δεσπότης στο εκκλησάκι και μου είπε: “κ. Μυταρά, είστε καλά; Τι κάνετε; Πού είναι το τέμπλο; Οι άγιοί μας;”. Ήταν τόσο φοβισμένος, σαν να είχε δει τον διάβολο! Εγώ έτσι είδα τον Θεό. Τον Θεό τον βλέπω γύρω μου στη φύση! Ο Θεός καταγράφεται στον χώρο!», αναφέρει. Και την τέχνη κύριε Μυταρά; Πού τη συναντάμε; Τι είναι τέχνη; Θα τον ρωτούσα κι εγώ με τη σειρά μου σε κάποια φανταστική μας συνέντευξη. Μα τον ρώτησε, λέει, κάποιος κάποτε μέσα σε ένα… ανσασέρ

● Μια αγιογράφηση διαφορετική,

με τη μορφή καλλιτεχνικής εγκατάστασης, διά χειρός Δημήτρη Μυταρά. ●● Η αμμουδιά της κύριας παραλίας των Λεγρενών. ●●● Βραδιάζοντας. Η θέα στο ακρωτήρι του Σουνίου από το «Ακρογιάλι».

52

μιας υπηρεσίας. «Τέχνη είναι, μόλις ανοίξει η πόρτα, να βγεις και να αρχίσεις να τραγουδάς. Αλλά να το κάνεις με την ψυχή σου», ήταν η απάντηση που έλαβε. «Πρέπει όμως να έχεις και τον δαίμονα μέσα σου, το δαιμόνιο…», όπως συνήθιζε να λέει για τους καλλιτέχνες. Λίγο πιο κάτω, στο ταβερνάκι Ακρογιάλι, πάνω στην αμμουδιά, ατενίζουμε τον φωταγωγημένο Ναό του Ποσειδώνα. Ήταν τα βράχια του Σουνίου όπου, σύμφωνα με τον μύθο, έπεσε ο Αιγαίας, όταν του μήνυσαν πως ο γιος του είναι νεκρός. Θα πιώ το πρώτο ουζάκι της χρονιάς – σπονδή στις ψυχές των ανθρώπων. Εκείνων που έφυγαν, μα κι εκείνων που μένουν. «Ελευθερία ή θάνατος», θυμάμαι τη σημαία της Επανάστασης που ανέμιζε πάνω από την ακτή της Καταφυγιώτισσας. Κι έτσι πάντα λεύτερη να είναι η ψυχή μας· ορθάνοιχτη κι ένθεη σαν Ανεμόεσσα. Ας πιούμε σε αυτό.

«Όταν προσφέρθηκα να εικονογραφήσω το εκκλησάκι είπα ότι δεν θέλω χρήματα, όχι για να πάω στον παράδεισο, αλλά για να μη μου επιβάλλουν οι άλλοι τις απόψεις τους».

●●

●●●

info's Ευχαριστούμε τον κ. Δημήτρη Χελιώτη και τον Σύλλογο «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ» στον όρμο Καταφυγή που διαχειρίζεται το εκκλησάκι. Η Παναγιά Καταφυγιώτισσα δεν ανήκει στη Μητρόπολη, δύναται όμως να φιλοξενήσει Μυστήρια, κατόπιν συνεννόησης με τον σύλλογο. Για λόγους προστασίας του χώρου, πέραν της Μεγάλης Εβδομάδας, η εκκλησιά παραμένει κλειστή για το κοινό και επισκέψεις πραγματοποιούνται κατόπιν προηγούμενου αιτήματος στον σύλλογο.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ / Παναγιά Καταφυγιώτισσα

Η «κρυφή» παραλία της Καταφυγιώτισσας, δεν χωράει πολλούς κι όταν πήγαμε, μια Κυριακή του Μάη, διαπιστώσαμε πως δεν ήταν και τόσο κρυφή, όσο νομίζαμε. Αξίζει όμως να πούμε, πως όλοι ανεξαιρέτως σέβονταν το γύρω περιβάλλον, λες κι αυτό έχει τη δύναμη να επιβάλλει την παρουσία του. Δίπλα, όπως κοιτάς τη θάλασσα από αριστερά, αν διασχίσεις τα βραχάκια υπάρχει ακόμα μια μικροσκοπική πλαζ που πολλοί επιλέγουν για περισσότερη απομόνωση. Ο βυθός της περιοχής ενδείκνυται για καταδύσεις και ψαροντούφεκο, οπότε συχνά-πυκνά θα συναντήσετε εδώ πολλούς ερασιτέχνες δύτες.

53

Πρωϊνά, καφέ, παγωτό, γλυκά, σπιτικές πίτες, χωριάτικο ψωμί, παραδοσιακά προϊόντα.

τηλ. 2752 500 145

Η Pension «Μεσσήνη» που οφείλει το όνοµά της σε µυθική βασίλισσα & θεότητα, κόρη του Αργείου βασιλιά Τρίοπα, βρίσκεται στην πανέµορφη πόλη του Ναυπλίου. Σε ένα διατηρητέο νεοκλασικό κτίσµα στην καρδιά της παλιάς πόλης, 180 περίπου χρόνων, όπου διατηρεί αναλλοίωτα τα αρχιτεκτονικά του γνωρίσµατα, θα απολαύσετε µια άνετη διαµονή, καθώς η pension µας έχει όλες τις απαραίτητες υποδοµές, διαθέτοντας 5 πολυτελή δωµάτια σε προσιτές τιµές, για να κάνει µοναδική την παραµονή σας στην πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας όποια περίοδο και αν έλθετε και να σας θυµίσει παλιές ροµαντικές εποχές.

ΤΟ ΠΙΟ ΔΡΟΣΕΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Ο χώρος µοναδικός, µια αποβάθρα που έφερνε τις γραµµές του τρένου µέσα στη θάλασσα ένας χώρος που στις τρεις πλευρές του βρέχεται από τη θάλασσα και έχει θεα προς τη παραλία των Μύλων.

Μας µάγεψε η θέα, η όµορφη ακρογιαλιά, το καταπράσινο περιβάλλον και έτσι φτιάξαµε µε µεράκι και πολύ προσωπική φροντίδα για σας, το καφέ – µπαρ restaurant GRAMMES. Σε µας, στην µαγευτική παραλία των Μύλων, µπορείτε απολαµβάνοντας το µπάνιο σας το πρωί στην ολοκάθαρη θάλασσα, να γευτείτε έναν από την ποικιλία των καφέδων µας, να πιείτε έναν ολόφρεσκο χυµό ή ένα παγωµένο αναψυκτικό ενώ το βράδυ να συνεχίσετε πίνοντας το ποτό σας µέχρι το πρωί ή να γευτείτε τις γεύσεις του grill restaurant µε θέα το µαγευτικό Ναύπλιο και το φωτισµένο κάστρο του.

Mύλοι Αργολίδας τηλ. 27510 42442, 47811 κιν. 6936898320 www.grammescafebar.gr

Κουβέντες της πλώρης

Ιστιοπλοΐα στο Ναύπλιο Μήπως ήρθε η ώρα για μια εναλλακτική εμπειρία στο Ναύπλιο; Η πόλη αποτελεί σταθερή αξία για τους ταξιδιώτες. Και δίκαια, αφού είναι στενά δεμένη με τη νεότερη ιστορία του τόπου μας, τόσο υπέροχη και τόσο γραφική που χωρίς προσπάθεια μαγεύει τους επισκέπτες. Αν έχεις περπατήσει στα σοκάκια με τις μπουκαμβίλιες, έχεις ανηφορίσει προς το Παλαμήδι και έχεις θαυμάσει το Μπούρτζι, ίσως νιώθεις ότι δεν έχεις τίποτα άλλο να εξερευνήσεις. Και δεν σε κατηγορώ, το ίδιο ένιωθα κι εγώ μέχρι που μου πρότειναν να κάνω μια βόλτα με ιστιοπλοϊκό, να δω την πόλη από μακριά και να ανακαλύψω τους υπέροχους μικρούς κολπίσκους και τις παραλίες του Αργολικού. Και εκεί κάπου ο χρόνος σταμάτησε...

Έλενα Κολλάτου Έλενα Κολλάτου, Λεωνίδας Τούμπανος, Kirill Samarits I Nafplio4Sail

Ε

ίναι νωρίς το απόγευμα. Στo λιμάνι του Ναυπλίου βρίσκονται αραγμένα δύο ιστιοπλοϊκά. Μέχρι να σιγουρευτώ σε ποιο από τα δύο είναι ο Κωνσταντίνος από τη Naflpio4sail με τον οποίο είχαμε μιλήσει στο τηλέφωνο, τον βλέπω να μας χαιρετάει εγκάρδια από την πρύμνη του σκάφους. Ευχάριστος και φιλικός, γεμάτος ενθουσιασμό για τη βόλτα μας, ρωτάει αμέσως αν έχουμε προηγούμενη εμπειρία σε ιστιοπλοϊκό και μας ξεναγεί στο σκάφος. Εντυπωσιασμένη από την κουζίνα του, μαθαίνω από τον Κωνσταντίνο πως ο Μανώλης, ο καπετάνιος, είναι και σεφ, καθώς διατηρεί χώρο εστίασης στην Αθήνα. Και είναι αυτός που μαγειρεύει το εκλεκτό φαγητό επί τόπου στο σκάφος, σε όσους επιλέγουν την ολοήμερη εκδρομή. Δεν ήξερα ότι μπορείς να έχεις τέτοιες υπηρεσίες και ανέσεις εν πλω και αμέσως το κάνω εικόνα. Να βρίσκεσαι μεσοπέλαγα, με την παρέα που θες, μακριά από τη φασαρία και τη βουή του πλήθους και να απολαμβάνεις φρεσκομαγειρεμένο φαγητό, θαλασσινά μεζεδάκια και ούζο, έχοντας προηγουμένως κάνει τις βουτιές σου σε καταγάλανα νερά. Ήδη οι προσδοκίες μου ανέβηκαν κατακόρυφα!

56

Οι «μυστικοί» κόλποι του Αργολικού κόλπου απαιτούν πλωτό μέσο για να τους εξερευνήσεις.

●

●●●

●●●

●● ● Καστράκι. ●● Η μαγευτική παραλία της Καραθώνας. ●●● Ο Κωνσταντίνος και ο Μανώλης της Nafplio4Sail.

58

Αφήσαμε πίσω μας τις εντυπωσιακές θαλασσινές ιστορίες και βάλαμε πλώρη για τη Ρόμβη και το Δασκαλειό, τα δύο νησάκια απέναντι από τον κόλπο του Τολού.

Η Nafplio4Sail που προσφέρει υπηρεσίες ενοικίασης σκαφών, ημερήσιες κρουαζιέρες στον Αργολικό κόλπο και εμπειρίες ιστιοπλοΐας, βρίσκεται στον δεύτερο μόλις χρόνο λειτουργίας της. Ο Μανώλης και ο Κωνσταντίνος που θα συναντήσεις στο σκάφος τρέχουν αποκλειστικά οι δυο τους το όλο εγχείρημα. Απλά πράγματα και μετρημένα. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μια μεγάλη τουριστική επιχείρηση που οργανώνει μαζικά κρουαζιέρες και βόλτες αναψυχής. Η γνώση της θάλασσας, η αγάπη για τον τόπο και τον Αργολικό κόλπο, μαζί και η επιθυμία να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη ξεχωριστή εμπειρία στους επισκέπτες της πόλης, δημιούργησαν αυτή την πρωτοβουλία. Ο Μανώλης, μας συστήνεται με μια θερμή χειραψία, πηγαίνοντάς μας αυτόματα, πίσω στην εποχή προ πανδημίας. Μερικές σύντομες και απαραίτητες ετοιμασίες και λύνουμε κάβους. Βλέπουμε το Παλαμήδι να δεσπόζει μπροστά μας καθώς ξεμακραίνουμε από το λιμάνι. Η βόλτα μας σήμερα θα είναι σύντομη, μόλις λίγων ωρών. Μέσα στο πέλαγος η «μπουκαδούρα» (φαινόμενος άνεμος) καλά κρατεί και δεν μας επιτρέπει να περάσουμε στην απέναντι πλευρά του Αργολικού κόλπου, όπου όπως μαθαίνω διαθέτει εκπληκτικούς κολπίσκους και σπηλιές με κρυστάλλινα νερά, ιδανικές για μπάνιο ή ψάρεμα. Ο Κωνσταντίνος μας λέει πως κάποια σημεία είναι προσβάσιμα μόνο με πλωτό μέσο, άρα όσο και να θες να τα προσεγγίσεις από τη στεριά, είναι μάταιο. Η θάλασσα φυλάει καλά κάποια μυστικά της για λίγους! Ο Μανώλης μας εξηγεί ότι η ιστιοπλοΐα αποτελεί έναν οικολογικό τρόπο μετακίνησης καθώς κινείσαι μόνο με τη δύναμη του αέρα στο πανί σου. Επιπλέον, το σκάφος, πέρα από μέσο μεταφοράς, είναι και το κατάλυμά σου, αφού εδώ μαγειρεύεις, κοιμάσαι και ζεις. «Είναι μια ενασχόληση που χρειάζεται πολύ καλή προετοιμασία και προγραμματισμό,αλλά αν σεβαστείς κάποιες αρχές, είσαι απόλυτα ασφαλής», θα μας πει. Ξεκαθαρίζει όμως: «δεν είναι για όλους. Θέλει ανθρώπους που αγαπούν το ταξίδι και δεν αγχώνονται για τον προορισμό. Θέλει σεβασμό και γνώση. Ανθρώπους ανοιχτούς στην περιπέτεια που αγαπούν τη θάλασσα και τη φύση!» Με πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας στη θάλασσα και περισσότερα από 200 νησιά σε Αιγαίο και Ιόνιο στις... αποσκευές του, τον κοιτάζω με δέος, εντάξει και λίγο... ζήλια, ομολογώ! Ποιος δεν θα ήθεΑΦΙΕΡΩΜΑ / Ιστιοπλοΐα στο Ναύπλιο

59

●

Μα γιατί τόσο καιρό δεν έχω συνδέσει το Ναύπλιο με τη θάλασσά του; Ευτυχώς ποτέ δεν είναι αργά!

●

Το γραφικό Ναύπλιο. ●●

Η νυχτερινή παλέτα χρωμάτων της προκυμαίας του Ναυπλίου. ●●●

Η Nafplio4Sail προσφέρει πολλές δραστηριότητες μέσα στο σκάφος, εμπλουτίζοντας και ομορφαίνοντας ακόμη περισσότερο την εμπειρία σας.

60

●●

λε να έχει επισκεφθεί τόσα νησιά; Το σκάφος του, καλοσυντηρημένο και προσεγμένο, μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 12 άτομα. Ιδανική επιλογή και για μεγάλη παρέα. Ενώ μπορείς, αν έχεις το κέφι και τη διάθεση, στη βόλτα σου να διδαχθείς και κάποια βασικά πράγματα για την ιστιοπλοΐα εκτός του να κολυμπήσεις, να ψαρέψεις, ή απλά να ρεμβάσεις τη γραμμη του ορίζοντα και να αφεθείς στον παφλασμό των κυμάτων... Εμείς απόψε, αφήσαμε πίσω μας τον φάρο του Ναυπλίου και πλεύσαμε προς Τολό. Είδαμε από κοντά την Αρβανιτιά, μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες της πόλης, μεταξύ του βράχου του Παλαμηδίου και της Ακροναυπλίας που είναι προσβάσιμη και με τα πόδια. Περάσαμε τον όρμο, πίσω από τον βράχο του Παλαμηδίου και συνεχίσαμε για Καραθώνα, τη μεγάλη αμμουδερή παραλία του Ναυπλίου, με τα δέντρα και τα πεντακάθαρα νερά. Στον μυχό του κόλπου, ανάμεσα στα βράχια είδαμε τον Άγιο Νικόλα, τον Κρασόκτιστο, όπως μας επισήμανε ο Μανώλης. Την εκκλησιά, σύμφωνα με την παράδοση, την έχτισε ένας καπετάνιος με κρασί, αντί για νερό, ώστε να εκπληρώσει το τάμα που είχε κάνει στον άγιο που τον έσωσε. Μια νύχτα, βλέπεις, με σφοδρή κακοκαιρία και θαλασσοταραχή, προσπαθούσε να προσεγγίσει το λιμάνι του Ναυπλίου και σ' αυτά εδώ τα βράχια, λίγο έλειψε να χάσει το καράβι του μαζί με το πλήρωμα και το εμπόρευμα... Αφήνοντας πίσω μας τις εντυπωσιακές θαλασσινές ιστορίες, βάλαμε πλώρη για τη Ρόμβη και το Δασκαλειό ή Κορωνίδα. Τα δύο νησάκια απέναντι από τον κόλπο του Τολού. Το Δασκαλειό κρύβεται καλά στην αγκαλιά της Ρόμβης και από την στεριά δεν είναι ορατό. Πάνω στο μικρό νησάκι υπάρχει το μικρό βυζαντινό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής που είναι αφιερωμένο στην Παναγιά. Στο νησάκι είναι εμφανή οχυρωματικά τείχη που χρονολογούνται στα τέλη του 17ου αιώνα, όταν η ευρύτερη περιοχή του Τολού χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο από τους Βενετούς. Για να προσεγγίσει κανείς τα δυο νησάκια χρειάζεται, φυσικά, μέσο

●●●

πλωτό. Μα σίγουρα αξίζει τον κόπο! Τα νερά γαλάζια και κρυστάλλινα σε προσκαλούν να βουτήξεις. Εγώ με δυσκολία αντιστάθηκα, ο καιρός κρατάει ακόμα λίγη ψύχρα και κάπως δίστασα. Ίσως θα έπρεπε να το είχα τολμήσει... Αντί για βουτιές, προτιμήσαμε να μείνουμε αρόδο, χαλαρώνοντας μεσοπέλαγα, χαζεύοντας τα νησάκια και παρατηρώντας το στραφτάλισμα του ήλιου στο νερό. Με το που δέσαμε, ο Μανώλης... εξαφανίστηκε στην κουζίνα για να έρθει σε λίγο με ένα μπουκάλι λευκό κρασί και διάφορα μεζεδάκια, ποικιλία ντόπιων προϊόντων. Η βόλτα μας δε θα μπορούσε να εξελιχθεί καλύτερα, αφού, ως γνωστόν, η θάλασσα ανοίγει την όρεξη! Κουβεντιάσαμε για την ομορφιά του να μπορείς να βρεθείς σε μέρη μακριά από την πολυκοσμία, στη μαγεία της φύσης, παρέα με τους ανθρώπους που επιλέγεις. Μάθαμε ιστορίες του τόπου, συζητήσαμε για την καθημερινότητα της ζωής σε αυτή την πανέμορφη πόλη και ανάμεσα στο γλυκόπιοτο κρασί και τα γευστικά μεζεδάκια, ο ήλιος άρχισε να δύει. Ξαπλώσαμε κάτω από τη «μαΐστρα», το βασικό πανί του ιστιοφόρου, και αφήσαμε τη σκέψη μας ελεύθερη, παρατηρώντας μόνο τα γλαροπούλια στις τελευταίες τους πτήσεις πριν φωλιάσουν στις σχισμές των βράχων. Απόλυτα παραδομένοι, σχεδόν μαγεμένοι από την πρωτόγνωρη για μας θαλασσινή εμπειρία, πλεύσαμε πίσω, προς το λιμάνι του Ναυπλίου. Η μπουκαδούρα έπεσε πια, δίνοντας τη θέση της στη «γρεγάτσα», ένας μικρός κυματισμός χωρίς αφρό, που μας ανεβοκατεβάζει ΑΦΙΕΡΩΜΑ / Ιστιοπλοΐα στο Ναύπλιο

μαλακά καθώς κινούμαστε προς το λιμάνι. Ο ουρανός φωτίστηκε με απαλούς, θαμπούς χρωματισμούς πριν παραδοθεί στο έρεβος της νύχτας. Η πόλη άναψε τα φώτα της για να μας υποδεχτεί και ο κόσμος ξεχύθηκε για τη νυχτερινή του βόλτα. Βγήκαμε στην προκυμαία. Κοίταξα το φωτισμένο κάστρο, γύρισα κατά τη θάλασσα. Μα γιατί τόσο καιρό δεν έχω συνδέσει το Ναύπλιο με τις θάλασσές του; Ευτυχώς ποτέ δεν είναι αργά!

info's Για μια θαλασσινή εμπειρία λίγων ωρών, μονοήμερη θαλασσινή εκδρομή, ή απόλυτα προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις επιθυμίες σας, επισκεφθείτε τη Nafplio4Sail και γνωρίστε τη ζεστή φιλοξενία του Μανώλη και του Κωνσταντίνου. Πληροφορίες και κρατήσεις στο τηλ.: 6940 208491 και στο www.nafplio4sail.com.

To πλήρως ανακαινισμένο, Boutique ξενοδοχείο Μessini Pension Naflio, στην καρδιά της παλιάς πόλης, αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για μια άνετη και υψηλής αισθητικής διαμονή, με υπέροχη θέα στην πόλη. Εμ. Σοφρώνη 7, Ναύπλιο, τηλ.: 27520 22102, 6945 577624, www.messinipension.gr.

61

ΔΗΜΟΣ ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ-ΔΟΠΠΑΤ

Δήμος Ναυπλιέων

Δράσεις και εκδηλώσεις για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση Καλοκαίρι 2021 | Τέχνη – Πολιτισμός – Λαϊκή παράδοση

ΙΟΥΝΙΟΣ Σάββατο 19/6 έως Δευτέρα 21/6, ώρα 20:00 Φεστιβάλ λόγου και τέχνης Μια εκδήλωση αφιερωμένη στη λογοτεχνία και την ποίηση, επιχειρώντας μια συνοπτική αναφορά στην τροφοδοτική επίδραση που άσκησε η Επανάσταση στις ιδέες και στο έργο κορυφαίων Ελλήνων δημιουργών. Στην αυλή της Εθνικής Πινακοθήκης Σάββατο 19/6 έως Δευτέρα 21/6, Ώρα 21:00 Οι ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης ξαναζωντανεύουν στα τείχη της Ακροναυπλίας Λάμψη από τους ήρωες της Επανάστασης του 1821 θα παίρνουν κάθε βράδυ τα τείχη της Ακροναυπλίας στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό για τα 200 χρόνια της. Για τρεις ημέρες θα προβάλλεται, έως τις 23:00, ένα εικοσάλεπτο βίντεο με μορφές και σκηνές της επανάστασης. Με την υποστήριξη της Εφορίας Αρχαιοτήτων.

Σάββατο 10/7 έως Κυριακή 18/7 30 Χρόνια Φεστιβάλ Ναυπλίου Το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Ναυπλίου γιορτάζει μια διπλή επέτειο: τη συμπλήρωση των 30 χρόνων του, αλλά και των 200 χρόνων της Απελευθέρωσης της Ελλάδας. Σε καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιάννη Βακαρέλη, το φεστιβάλ θα ταξιδέψει στον χρόνο και θα θυμηθεί όλους τους διεθνούς φήμης καλλιτέχνες που το έχουν τιμήσει. Σάββατο 17/7 έως Τρίτη 31/8 Εικαστική έκθεση: Ναύπλιο τόπος μνήμης Τα σύμβολα και οι εικόνες, τα μηνύματα και τα συνθήματα, το πνεύμα, η ορμή, ο δυναμισμός και οι διαστάσεις της Ελληνικής Επανάστασης, εμπνέουν, συνομιλούν και αποτυπώνονται στα έργα σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών σε μια έκθεση που επιμελείται η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Παράρτημα Ναυπλίου, Λαμπρινή Καρακούρτη. Αίθουσα Βουλευτικού.

Δευτέρα 21/6, ώρα 21:00 Η Επανάσταση του 1821 μέσα από τη μουσική Από το Δημοτικό Ωδείο Ναυπλίου «Κωνσταντίνος Νόνης» σε συνεργασία με το παραδοσιακό σχήμα «Γραμμές». Πλατεία Φιλελλήνων.

Παρασκευή 23/7, ώρα 21:00 Αίγινα-Ναύπλιο-Αθήνα Τρεις πόλεις-σταθμοί, συνδέονται μουσικά, συνομιλούν συμβολικά και μεταφέρονται με live streaming από τη μία στην άλλη. Το Ναύπλιο εκπροσωπεί η Άλκηστης Πρωτοψάλτη. Στο λιμάνι της πόλης.

Παρασκευή 25/6, ώρα 19:00 Υπαίθρια δρώμενα στήριξης του καθημερινού αγώνα για την ελευθερία. Σε συνεργασία με την Κινητή Μονάδα Ναυπλίου του ΚΕΘΕΑ ΚΥΤΤΑΡΟ - ΟΞΥΓΟΝΟ. Αφετηρία: πλατεία Φιλελλήνων. Τερματισμός: πλατεία Τριών Ναυάρχων.

Σάββατο 24/7 & Κυριακή 25/ 7 Γιορτές των πόλεων Μια δράση της Επιτροπής «Ελλάδα 21», όπου 51 πόλεις τιμούν τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδας. To Ναύπλιο πρωτοστατεί μέσα από χορό, τραγούδι, γλυπτική, εκθέσεις και εργαστήρια.

Ώρα 19.00 Το Ναύπλιο και η Αργολίδα κατά την Επανάσταση του ‘21: τόπος και κόσμος Δεκατέσσερις μαθητές και μαθήτριες Λυκείων της Αργολίδας θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα του πεντάμηνου ερευνητικού προγράμματος στο οποίο συμμετείχαν υπό τον συντονισμό του Δρ. Εμμανουήλ Χαλκιαδάκη (Δρ. Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης). Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Βουλευτικού και θα μεταδοθεί ζωντανά και μέσω διαδικτύου.

Παρασκευή 30/7 & Σάββατο 31/7, ώρα 21:00 Η παραδοσιακή ενδυμασία και ο χορός Εκδήλωση με την συμμετοχή του Λυκείου Ελληνίδων και όλων των τοπικών χορευτικών ομάδων. Στον Φάρο του Ναυπλίου

Τετάρτη 30/6, ώρα 20:30 Academica Athens Orchestra Μια μοναδική εκδήλωση με την ευκαιρία της επετείου των 200 χρόνων από την απελευθέρωση της Ελλάδας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο των Απανταχού Ναυπλιέων «Ο ΝΑΥΠΛΙΟΣ». Βυζαντινό Μουσείο, Αθήνα.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Σάββατο 3/7 έως Τετάρτη 8/7 Εικαστική παρέμβαση στα σχολεία της πόλης. Μέσα σε λίγες μέρες οι καλλιτέχνες με τα σπρέι τους καλούνται να αποτυπώσουν τις φιγούρες των ηρώων που πολέμησαν για την ελευθερία του ελληνικού Κράτος πριν από δύο αιώνες καθώς και το πορτραίτο του ποιητή μας, Νίκου Καρούζου. Σε συνεργασία με την ΑΣΚΤ, το ίδρυμα Κωνσταντακόπουλου, τις ομάδες Urban Act & RTM-one και τον Μανώλη Ηλιόπουλο. Δευτέρα 5/7, ώρα 21:00 Επετειακή εκδήλωση με ομιλητή τον καθηγητή, ιστορικό, Τάσο Χατζηαναστασίου, το Μεικτό Πολυφωνικό Σχήμα Χορωδίας ΔΟΠΠΑΤ, το γυναικείο φωνητικό σύνολο «ΣΥΜΦΩΝΙΑ» και το Εργαστήρι Ελληνικού Χορού Χρήστου Λεβέντη. Στην αυλή του Ιερού Ναού Ευαγγελίστριας.  doppat.nafplio

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Κυριακή 1/8, ώρα 21:00 Άρης Τζονευράκης: Κεντώντας γέφυρες στη μόδα Ανοιχτή εκδήλωση στο Μουσείο Παιδικής Ηλικίας «Ο Σταθμός». Με την υποστήριξη του ΠΛΙ. Σάββατο 7/8, ώρα 21:00 ΤΑΚΙΜ: Ο πόθος για την Ελευθερία Έξι από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής συμπράττουν με διακεκριμένους ερμηνευτές και παρουσιάζουν μια παράσταση μουσικής και λόγου, που εξιστορεί και υμνεί τα συγκλονιστικά γεγονότα του 1821. Πλατεία Φιλελλήνων. Κυριακή 8/8, ώρα 21:00 Πέντε αδέλφια Αλίκη Καγιαλόγλου: Λόγος και μουσική για τον Παρθενώνα και την Ακρόπολη Σάββατο 21 έως Σάββατο 28 Αυγούστου Ναυτική «ΝΑΥΠΛΙΑΔΑ» Μια μεγάλη γιορτή για τη θάλασσα και τους ανθρώπους της, για όλους τους δημότες που ζουν, χαίρονται και εμπνέονται από τις θάλασσες του Αργολικού κόλπου. Στο Μπούρτζι. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν τηρώντας όλα τα μέτρα ασφαλείας.

www.doppat.gr

 @doppat.nafplio

Ούζο «Πιάσε ένα ακόμα!»

«Ένα ουζάκι με μεζέ…», η συγκεκριμένη παραγγελία για πολλά χρόνια μεταφραζόταν σε ένα ποτήρι με ούζο, το οποίο συνοδευόταν από ένα μικρό πιατάκι, που συνήθως περιείχε λίγη ντομάτα, αγγουράκι, ένα κομματάκι τυρί, λίγο σαλαμάκι ή αντζούγια και σχεδόν πάντα ελιές. Ο μεζές μπορεί να διέφερε ανάλογα με την περιοχή ή την εποχή, με κοινό και απαραβίαστο κανόνα το χαμηλό του κόστος, που έκανε το ούζο με μεζέ, προσιτό σε κάθε κοινωνική τάξη και οδηγούσε με βεβαιότητα στην επόμενη παραγγελία: «Πιάσε ένα ακόμα!»

Δημοσθένης Τσαπάρας

64

Τ

ην παραπάνω τελετουργία αποτυπώνει ο Κώστας Βίρβος στους στίχους: «Στου Μπελαμή το ουζερι, τα ούζα έπινε σερί το παλικάρι το χλωμό το πικραμένο...» Ο αβάστακτος καημός που περιγράφει το τραγούδι ισορροπεί η Ρόζα Εσκενάζυ και τη «λύτρωση» των βασάνων που προσφέρει το γλυκόπιοτο αυτό ποτό: «Ούζο όταν πιείς γίνεσαι ευθύς, βασιλιάς, δικτατορας, Θεός και Παντοκράτορας. Σαν το καλοπιείς βρε θα ευφρανθείς κι όλα πια στον κόσμο ρόδινα θε να τα δεις» Γιατί το ούζο ήταν ακριβώς αυτό. Η μικρή καθημερινή απόλαυση, μετά τη δουλειά και πριν τα κουρασμένα βήματα καταλήξουν στην πόρτα του σπιτιού για τη μεσημεριανή ανάπαυλα… Με το πέρασμα των χρόνων το ούζο και τα εδέσματα που το συνόδευαν, κατέκτησαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο τραπέζι μας. Το πιατάκι με τον λιτό μεζέ μετεξελίχθηκε σε πλούσιες ποικιλίες με μεζέδες για κάθε γούστο και πιάτα με θαλασσινά. Όμως το ούζο παραμένει στενά συνδεδεμένο με τη διάθεσή μας για καθημερινή χαλάρωση αλλά και τις ιδιαίτερες καλοκαίρινες στιγμές στην ακροθαλασσιά. Η ιστορία του ούζου χάνεται στα βυζαντινά χρόνια, όταν ο γλυκάνισος αρχίζει να χρησιμοποιείται για να αρωματίσει ελαττωματικά κρασιά και στη συνέχεια αποστάγματα, που παράγονταν από τα υπολείμματα της

«Σαν το καλοπιείς, βρε θα ευφρανθείς κι όλα πια στον κόσμο ρόδινα θε να τα δεις».

ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Ούζο

65

●

● Το υποκατάστημα της ποτοποιίας

στην Αθήνα, στην οδό Σταδίου 28, στις αρχές του 20ου αιώνα. ●● Ο Νικόλαος Καλλικούνης, η δεύτερη γενιά της επιχείρησης από το 1890 μέχρι το 1919. Από αφιέρωμα στην τοπική εφημερίδα «Θάρρος», 27/02/1900. ●●● «Εργοστάσιον Πνευματοποίας». Εταιρικό επιστολόχαρτο του 1897.

Η ιστορία του ούζου χάνεται στα βυζαντινά χρόνια, όταν ο γλυκάνισος αρχίζει να χρησιμοποιείται για να αρωματίσει ελαττωματικά κρασιά.

66

οινοποίησης. Η ανάγκη αντικατάστασης των σταφυλιών από έτοιμη αιθυλική αλκοόλη προέκυψε λόγω της έλλειψης πρώτης ύλης που προκλήθηκε από την καταστροφή των αμπελιών λόγω φυλλοξήρας, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Έτσι σήμερα το ούζο παράγεται από την απόσταξη καθαρής αλκοόλης φυτικής προέλευσης, στην οποία έχουν προστεθεί αρωματικά βότανα με βασικότερο τον γλυκάνισο, αλλά και τον μάραθο, τη μαστίχα, το μοσχοκάρυδο, τον κόλιανδρο, τον αστεροειδή γλυκάνισο… Διαφορετικές ιστορικές προσεγγίσεις συνδέουν την ονομασία του ούζου με την επιγραφή «Uso Massalia», δηλαδή «προς χρήσιν Μασσαλίας», που αναγραφόταν στα κιβώτια των πιο εκλεκτών προϊόντων, τα οποία έστελνε η χώρα μας στις αγορές της Ευρώπης μέσω του λιμανιού της Μασσαλίας. Έτσι το νέο ποτό με τον γλυκάνισο πήρε την ονομασία «ούζο» ως κάτι εκλεκτό και ιδιαίτερο. Μια διαφορετική προσέγγιση είναι αυτή που συνδέει την ονομασία του ούζου με τον όρο «USO EXTERNAL», δηλαδή «ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ», που αναγραφόταν στα κιβώτια τα οποία περιείχαν έτοιμη καθαρή αιθυλική αλκοόλη και εισάγονταν από το εξωτερικό για το Ελληνικό Μονοπώλιο οινοπνεύματος και για τους ποτοποιούς ούζου, οι οποίοι ήταν και οι μόνοι που είχαν ειδική άδεια αγοράς έτοιμης αιθυλικής αλκοόλης απευθείας από τα εργοστάσια παραγωγής.

Στο μικρό νεοσύστατο ελληνικό κράτος των μέσων του 19ου αιώνα (το οποίο ακόμα περιοριζόταν στην Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και τις Κυκλάδες) και κυρίως σε λιμάνια και εμπορικά κέντρα, όπως η Καλαμάτα, το Άργος, το Ναύπλιο, κάποιοι από τους πρωτοπόρους της ελληνικής βιομηχανίας ιδρύουν μικρές ποτοποιίες που παράγουν αποστάγματα οίνου, λικέρ, μπράντι, αλλά και το ούζο το οποίο μέλει να κατακτήσει τις καρδιές των Ελλήνων και να χαρακτηριστεί μετά από πολλά χρόνια και επίσημα ως ένα εθνικό προϊόν της χώρας μας. Αποστακτήρια Καλλικούνη Η πρώτη ποτοποιία της χώρας ιδρύεται από τον Γεώργιο Καλλικούνη στην Καλαμάτα. Με σπουδές Φυσικών Επιστημών στη Τεργέστη, ο Γεώργιος Καλλικούνης επιστρέφει στη γενέτειρά του και ιδρύει το 1850, ένα ατμοκίνητο «Πνευματοποιείο», στις παρυφές του λόφου, όπου βρίσκεται το μεσαιωνικό κάστρο της πόλης. Στα τέλη του 19ου αιώνα, το ούζο θα προστεθεί στον μεγάλο αριθμό των αποσταγμάτων που παράγει η επιχείρηση. Μπαίνοντας στις νέες εγκαταστάσεις, σε υποδέχεται η μαρμάρινη προτομή του Νικολάου Καλλικούνη, γιού του ιδρυτή της επιχείρησης, ανάμεσα σε παλιές φωτογραφίες, αφιερώματα εφημερίδων, μετάλλια και διπλώματα. Ο Νίκος Καλλικούνης έχοντας σπουδάσει χημικόςοινολόγος στη Γαλλία, στράφηκε γρήγορα στη διεθνή αγορά, με συνεχείς εξορμήσεις σε εκθέσεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Η δραστηριότητά του αυτή στέφθηκε με εμπορική επιτυχία, η οποία αποδεικνύεται από τα 46 χρυσά μετάλλια και τιμητικά διπλώματα που κοσμούν σήμερα τον χώρο του εκθετηρίου. Στους χώρους των εγκαταστάσεων, μας ξενάγησε ο κύριος Βασίλης Καλλικούνης, εκπρόσωπος της 4ης γενιάς της παλαιότερης παραγωγικής μονάδας της χώρας. Με ιδιαίτερη υπερηφάνεια, μας παρουσίασε τον χώρο του σύγχρονου χημείου, όπου βρίσκεται η καρδιά της επιχείρησης. Η ξενάγηση συνεχίστηκε στην όμορφα διαμορφωμένη αίθουσα γευσιγνωσίας, για να καταλήξει στους χώρους παραγωγής, όπου μας περίμενε μια έκπληξη. Ανάμεσα στον αποστακτήρα του ούζου και σ’ αυτόν της μαστίχας, βρισκόταν ο αποστακτήρας του gin Καλλικούνης με την επωνυμία «Old Sport», το οποίο έχει βραβευτεί σε Διεθνή Διαγωνισμό στη Μ. Βρετανία, αποσπώντας την ασημένια διάκριση ανάμεσα σε 700 δείγματα από 60 χώρες! ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Ούζο

●●

●●●

67

●

Το ούζο Καλλικούνη εμφιαλώνεται σε 36 (!) διαφορετικές συσκευασίες, περιεκτικότητας από 50 ml έως 2 λίτρων, προκειμένου να μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις διαφορετικές ανάγκες των χώρων εστίασης αλλά και της τουριστικής αγοράς. Η κλασική όμως ετικέτα του ούζου εξακολουθεί να κοσμείται από τα μετάλλια, που κατέκτησε η επιχείρηση, όλα αυτά τα χρόνια, στους διεθνείς διαγωνισμούς. Ποτοποιία Μαυράκη Η ποτοποιία Μαυράκη έχει να επιδείξει εξίσου σημαντική ιστορία. Το 1864, ο Βασίλειος Μαυράκης ιδρύει στο Άργος αποστακτήρια τα οποία από τότε φέρουν το όνομα του, παράγοντας εκτός από ούζο, μπράντι και άλλα αποστάγματα οίνου. «Η περιοχή του Άργους και των Μυκηνών έχουν μια βιομηχανική παράδοση που έρχεται από την αρχαιότητα», μας εξηγεί ο κύριος Χάρης Μαυράκης εκπρόσωπος 4ης γενιάς της οικογενειακής επιχείρησης, η οποία συνεχίζει πιστά να παράγει μια σειρά από ποτά με πρωταγωνιστή το ούζο. Το ούζο Μαυράκη παράγεται με βάση την παλιά παραδοσιακή συνταγή, με σύγχρονο εξοπλισμό και μεθόδους, απ’ όπου προκύπτουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι ούζου, εκ των οποίων ο ένας προέρχεται από 100% απόσταξη. Οι πολλαπλές αποστάξεις και η επιλογή μόνο της “καρδιάς” της κάθε μια από αυτές, συνεισφέρουν στην εξαιρετική ποιότητα του τελικού προϊόντος. Όπως τονίζει ο κύριος Μαυράκης «το ούζο μας έχει φανατικούς φίλους, χάρη στο μίγμα αρωματικών

καρπών που χρησιμοποιούμε κατά την απόσταξη. Στο μίγμα αυτό, εκτός των συνηθισμένων βοτάνων, χρησιμοποιούμε και δάκρυα μαστίχας, τα όποια δίνουν έναν ιδιαίτερα φίνο τόνο, ικανοποιώντας και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους». Στο κελάρι της επιχείρησης, οπού εκτίθενται φιάλες από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, μας εξήγησε πού βασίζονται οι απόψεις, οι οποίες υποστηρίζουν ότι το ούζο θα πρέπει να πίνεται χωρίς πάγο. «Κατά το σερβίρισμα του ούζου, θα πρέπει πρώτα να προσθέτουμε το νερό και στη συνέχεια τον πάγο, κι αυτό διότι η απότομη αλλαγή θερμοκρασίας την οποία προκαλεί ο πάγος, απελευθερώνει από την αλκοόλη τα αιθέρια έλαια που προσθέσαμε κατά την παραγωγική διαδικασία, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλές φορές μικρά λευκά συσσωματώματα που τα βλέπουμε να συγκεντρώνονται πάνω στον πάγο προσδίδοντας μια ελαφρά δυσάρεστη γεύση». Ποτοποιία Κωστέα Στο κέντρο της Καλαμάτας βρίσκεται, από το 1962, η παραγωγική μονάδα της οικογένειας Κωστέα. Ο Θανάσης Κωστέας ξεκίνησε να εργάζεται ως υπάλληλος

68

●●

στην ποτοποιία των Τσίρου-Ηλιόπουλου, η οποία το 1984 μετεξελίχθηκε σε ΤσίροςΚωστέας και το 2000 πήρε τη σημερινή της μορφή. Μπαίνοντας στο μικρό κατάστημα-εκθετήριο, όλες σου οι αισθήσεις κατακλύζονται από μεθυστικά αρώματα οινοπνεύματος. Αυτό που επίσης γίνεται αμέσως αντιληπτό είναι η συνεχής εξέλιξη των συσκευασιών, τις οποίες χρησιμοποιεί η οικογένεια Κωστέα στα προϊόντα της. «Η ιδιαίτερη γεύση του ούζου Κωστέα οφείλεται στο χαρμάνι βοτάνων που χρησιμοποιείται κατά την απόσταξη, η οποία βασίζεται στην ίδια παραδοσιακή συνταγή που καθιέρωσε η επιχείρηση όλα αυτά τα χρόνια. Παρόλο που κι εμείς συμμεριζόμαστε τη φιλοσοφία της διατήρησης των παραδοσιακών ετικετών, η συσκευασία οφείλει να βελτιώνεται διαρκώς με στόχο τα προϊόντα μας να διατηρούνται αναλλοίωτα μέχρι την τελευταία σταγόνα», θα μας εξηγήσει ο γιος του Θανάση Κωστέα, Παναγιώτης, για να συμπληρώσει ο αδελφός του Γιώργος: «...Όσον αφορά στο εικαστικό των συσκευασιών μας, θεωρούμε ότι στα παραδοσιακά μας προϊόντα, όπως το ούζο που είναι ταυτόχρονα και ένα εθνικό προϊόν, πρέπει να συναντιώνται το παραδοσιακό με το σύγχρονο και οι αναμνήσεις των παλιών με τη διάθεση της νέας γενιάς για δημιουρΑΦΙΕΡΩΜΑ | Ούζο

● Ούζο Κωστέα. «Στο εικαστικό των συσκευασιών μας συναντιέται

το παραδοσιακό με το σύγχρονο. Οι ετικέτες μας εξελίσσονται αλλά πάντα σ’ αυτές πρωταγωνιστεί το τραμ της Καλαμάτας, γιατί ήταν από τις πρώτες επαρχιακές πόλεις όπου κυκλοφόρησε τραμ». ●● Ούζο Μαυράκη. Τέσσερις διαφορετικοί τύποι ούζου, εκ των οποίων ο ένας προέρχεται από 100% απόσταξη.

69

γία. Μπορεί για παράδειγμα οι ετικέτες μας να εξελίσσονται και να βελτιώνονται αλλά πάντα σε αυτές πρωταγωνιστεί το τραμ της Καλαμάτας, γιατί ήταν από τις πρώτες επαρχιακές πόλεις όπου κυκλοφόρησε τραμ».

To ενδιαφέρον μου τράβηξε μια σειρά από δέκα όμορφα μπουκαλάκια των 50 ml, που έμοιαζαν να έχουν βγει από διαφημιστική καμπάνια του ΕΟΤ. Πρόκειται για τη σειρά «Α piece of Greece», η οποία αποτελείται από 5 διαφορετικές συλλεκτικές συσκευασίες ούζου και 5 τσίπουρου, με σκοπό να αποτελέσουν μικρά δώρα ή ενθύμια, που θα ταξιδέψουν σε κάθε γωνιά της γης μεταφέροντας εκεί τις ελληνικές γεύσεις. Σήμερα στην Πελοπόννησο υπάρχουν αρκετές ποτοποιίες, οι οποίες παράγουν μεταξύ άλλων και εξαιρετικό ούζο. Εκτός των όσων επισκεφθήκαμε, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε τις ποτοποιίες της Καλαμάτας, Στεφανούρη και Χριστόπουλου, την Ποτοποιία Ηλιόπουλου στην Σπάρτη, την Ποτοποιία Καρώνη στο Ναύπλιο, την Οινοποιία-Ποτοποιία Παναγιωτόπουλου στον Πύργο Τριφυλίας.

Στα καφενεία, αλλά και στα μπαράκια! Η αξία του ούζου ως εθνικό μας ποτό αποδεικνύεται περίτρανα από τη συνεχή του εξέλιξη. Πάντα αγαπητό στις παλιές αλλά και στις νέες γενιές, το απολαμβάνουμε σε μεζεδοπωλεία και ταβέρνες, ιδανικά πλάι στο κύμα. Ναι, το ούζο θέλει θάλασσα! Χταποδάκι, παστά ψαράκια και θαλασσινά σε όλες τους τις εκδοχές, αποτελούν οπωσδήποτε την πιο ταιριαστή γευστική του συντροφιά. Όμως το ούζο αγαπάει και το πορτοκάλι, το λεμόνι, το μέλι και το σύκο με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να προτείνεται σε συνταγές με γλυκά, αλλά και ως κοκτέιλ! Το ούζο στα μπαρ είναι μια παλιά ιστορία, όταν φοιτητές και φαντάροι ελλείψει χρημάτων παράγγελναν ούζο με γρεναδίνη ή πορτοκάλι, εξαιτίας του μικρότερου κόστους. Ήταν πια θέμα χρόνου να πάρουν τη σκυτάλη οι σύγχρονοι bar tenders και το ούζο να γίνει πρωταγωνιστής σε ευφάνταστα αρωματικά κοκτέιλ – the Greek way! Δοκιμάστε τα!

Ήταν θέμα χρόνου να πάρουν τη σκυτάλη οι σύγχρονοι bar tenders και το ούζο να γίνει πρωταγωνιστής σε ευφάνταστα αρωματικά κοκτέιλ – the Greek way!

70

Κοκτέιλ με ούζο

FIG DELIGHT

LEMONZONI

Υλικά • 60 ml ούζο • 3 κ.γ. μαρμελάδα σύκο • 20 ml φρεσκοστιμμένο λεμόνι • 20 ml λικέρ πορτοκάλι

Υλικά • 60 ml ούζο • 20ml φρεσκοστυμμένο λεμόνι • 30ml σπιτικό σιρόπι από μέλι ελάτης • Σόδα

Β

Β

άζουμε το ούζο στο shaker, προσθέτουμε την μαρμελάδα σύκο, το στυμμένο λεμόνι και το λικέρ πορτοκάλι. Ανακινούμε καλά και σερβίρουμε σε χαμηλό ποτήρι με πάγο. Γαρνίρουμε με ένα ξερό σύκο.

άζουμε το ούζο στο shaker, προσθέτουμε στυμμένο λεμόνι και μία κουταλιά μέλι. Διπλοσουρώνουμε και προσθέτουμε σόδα. Σερβίρουμε σε ποτήρι σαμπάνιας και γαρνίρουμε με αστεροειδή γλυκάνισο ή φλούδα λεμονιού.

Περισσότερες συνταγές με ούζο: www.kosteas.gr ΣΥΝΤΑΓΕΣ

71

Μαρμελάδα σύκο με ούζο

Υλικά • 1 κιλό σύκα καθαρισμένα, κομμένα στα τέσσερα • 400 γρ. ζάχαρη καστανή, κρυσταλλική • 40 γρ. ούζο • 2 τμχ. αστεροειδής γλυκάνισος

Β

άζουμε όλα τα υλικά σε μεγάλο μπολ, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε στο ψυγείο για ένα βράδυ. Την επομένη, αδειάζουμε το περιεχόμενο του μπολ σε φαρδιά κατσαρόλα και ζεσταίνουμε σε μέτρια φωτιά. Αφήνουμε να βράσει για 20-30 λεπτά, μέχρι η μαρμελάδα μας να δέσει. Τη μοιράζουμε καυτή σε αποστειρωμένα βαζάκια και διατηρούμε σε μέρος σκοτεινό και δροσερό.

Μια συνταγή της Κωνσταντίνα Φάκλαρη.

72

Η παραδοσιακή οµορφιά των Κυθήρων έκανε τουσ αρχαίουσ Έλληνεσ να πιστεύουν πωσ εδώ πρωτοπερπάτησε η ωραιότερη θεών και ανθρώπων, η θεά του έρωτα. Η µελιτέα, όπωσ ονόµαζαν τη θεά Αφροδίτη. Δεν είναι τυχαίο το επίθετο µελιτέα (µελένια) αφού µόνο το τελειότερο πλάσµα τησ γησ θα µπορούσε να έχει την γλυκύτητα, την εµφάνιση και το άρωµα του ΘΥΜΑΡΙΣΙΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ. Το νησί ήταν γνωστό από την αρχαιότητα για το εξαιρετικήσ ποιότητασ µέλι του. Υπάρχουν ενδείξεισ ότι από εδώ ξεκίνησε η εφαρµογή τησ κινητήσ κηρήθρασ στην αρχαιότητα, για να εξαπλωθεί σε όλον τον κόσµο µόλισ στο τέλοσ του περασµένου αιώνα. Πολλέσ διακρίσεισ και βραβεία έχουν κάνει το ΘΥΜΑΡΙΣΙΟ ΜΕΛΙ ΚΥΘΗΡΩΝ γνωστό και περιζήτητο. Εσείσ που θέλετε ν' απολαύσετε το ΘΥΜΑΡΙΣΙΟ ΜΕΛΙ ΚΥΘΗΡΩΝ... ΜΟΝΟ από το πρατήριο του Μελισσοκοµικού Συνεταιρισµού και στα καταστήµατα µε το σήµα µασ.

ΕΚΘΕΣΗ & ΠΡΑΤΗΡΙΟ ΧΟΝ∆ΡΙΚΗΣ-ΛΙΑΝΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΣΤΑ ΑΡΩΝΙΑ∆ΙΚΑ Πληροφορίεσ: ρίεσ: ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΚΥΘΗΡΩΝ ΚΥ τηλ. 27360 34370 - email: melikyth@otenet.gr

Κάλυμνος

Αφηγήσεις αναρρίχησης Νίνα Κουλετάκη

Επισκεφθήκαμε την Κάλυμνο το καλοκαίρι του 1984, μια μεγάλη παρέα. Χωρίς αυτοκίνητο και με δέκα σκηνές. Στο νησί κυκλοφορούσε ένα λεωφορείο που έκανε διαδρομές από τη Χώρα στα χωριά και λίγα τεράστια ταξί για τους τουρίστες. Επιβιβαστήκαμε οι οκτώ σε ένα από αυτά (με τα πράγματα των δέκα, συν τις σκηνές!!!) και οι υπόλοιποι δύο νοίκιασαν ένα μηχανάκι. Στήσαμε τις σκηνές σε μια ήσυχη και πεντακάθαρη παραλία με βότσαλα, απέναντι απ’ την Τέλενδο. Ήταν από τις πιο όμορφες διακοπές μας.

«Είναι ο φόβος σε συνδυασμό με την αδρεναλίνη, που με κάνει να νιώθω ζωντανός».

76

Τ

ο νησί, χωρίς ιδιαίτερη τουριστική υποδομή, δεχόταν τα καλοκαίρια τους απανταχού Καλύμνιους που επέστρεφαν στη γενέτειρα για τις διακοπές, αρκετή νεολαία με σκηνάκια (όπως του λόγου μας!) και λίγους αλλοδαπούς που προτιμούσαν την άγρια φύση της Καλύμνου από τις κοσμικότητες των πιο δημοφιλών από τα Δωδεκάνησα ή τις Κυκλάδες. Δεν ήταν πολλά αυτά που μπορούσε να κάνει κανείς στην Κάλυμνο, στις αρχές της δεκαετίας του ’80: κολύμπι σε πεντακάθαρα νερά χωρίς οργανωμένες παραλίες, βαρκάδες προς και από την Τέλενδο, παρακολούθηση των καϊκιών με τις μαύρες σημαίες που έφευγαν για το ψάρεμα του ξιφία και τα ίδια τα τεράστια ψάρια που κουβαλούσαν επιστρέφοντας, απλό μα υπέροχο φρεσκομαγειρεμένο φαγητό στα γραφικά ταβερνάκια, αναγνώριση και απαρρίθμηση των αστερισμών στον ανέφελο ουρανό - που τ’ άστρα του λαμπύριζαν ανενόχλητα από φώτα μπιτσόμπαρων - τα βράδια. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, όμως, τα πράγματα αρχίζουν ν’ αλλάζουν σιγά-σιγά. Μια παρέα Ιταλών φυσιολατρών έρχεται για διακοπές στην Κάλυμνο και ανάμεσά τους βρίσκονται αρκετοί αναρριχη-

τές. Το έμπειρο μάτι τους διακρίνει τις δυνατότητες αναρρίχησης που προσφέρει η γεωγραφία του νησιού καθώς και την ποικιλία τους. Ξεκινούν δοκιμαστικές αναρριχήσεις σε βράχους και σπηλιές, κάνοντας έτσι και την πρώτη χαρτογράφηση διαδρομών. Αρχικά τα πράγματα θα είναι δύσκολα, καθώς οι Καλύμνιοι δεν τους εμπιστεύονται και πιστεύουν ότι έχουν σκοπό να καταστρέψουν τα πετρώματα και να κλέψουν τους σταλακτίτες από τα σπήλαια, με αποτέλεσμα οι Ιταλοί αναρριχητές να συλληφθούν! Φυσικά θα δοθούν εξηγήσεις κι ένα νέο είδος τουρισμού θα αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία στην Κάλυμνο, προσελκύοντας και τουρίστες από όλον τον κόσμο. Η ίδια η φύση της Καλύμνου, τα απότομα βράχια και οι πλαγιές, γίνονται δημοφιλής τόπος για αναρριχητές που έρχονται από παντού. Χρόνο με τον χρόνο χαράσσονται όλο και περισσότερες διαδρομές αναρρίχησης, διαφορετικών επιπέδων δυσκολίας, κατάλληλες για αναρριχητές κάθε κατηγορίας. Το αποτέλεσμα ήταν η Κάλυμνος να γίνει ένας από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς αναρρίχησης στον κόσμο. Οι αναρριχήσεις γίνονται τόσο στα βράχια της Καλύμνου και της μικρής Τελένδου απέναντι, όσο και σε σπηλιές αλλά και σε τεχνητούς τοίχους, κατασκευασμένους γι αυτόν ειδικά τον σκοπό. Οι αποστάσεις ανάμεσα στα διαφορετικά σημεία αναρρίχησης είναι κοντινές και σε συνδυασμό με το μαλακό κλίμα του νησιού και την εξαιρετική φιλοξενία των κατοίκων, το έχουν καταστήσει προσφιλέστατο στους ρέκτες του είδους. Σήμερα στην Κάλυμνο λειτουργούν σχολές αναρρίχησης και οργανώνονται σχετικές εξορμήσεις στα διάφορα σημεία του νησιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι αξιοποιημένο και χαρτογραφημένο παραμένει μόνο το 6% των δυνατοτήτων των αναρριχητικών διαδρομών, γεγονός που υπόσχεται πολλά για το λαμπρό μέλλον της Καλύμνου σ’ αυτόν τον τομέα. Εκτός από το πλήθος των ανώνυμων αναρριχητών, στην Κάλυμνο έρχεται κάθε χρόνο και ο Τζο Νέσμπο, ο πατριάρχης του σκανδιναβικού αστυνομικού αφηγήματος και δημιουργός του ντετέκτιβ Χάρυ Χόλε. Πολυσχιδής προσωπικότητα, ο Νέσμπο υπήρξε επαγγελματίας ποδοσφαιριστής αλλά ένας σοβαρός τραυματισμός τον ανάγκασε να αποσυρθεί, λίγο πριν πάει να παίξει στην Tοτεναμ. Στη συνέχεια κατατάχτηκε στην αεροπορία, έγινε χρηματιστής, έφτιαξε μια ροκ μπάντα, η οποία έφτασε στο Top 10 της Νορβηγίας. Και μετά, κατά τη διάρκεια μιας τριαντάωρης πτήσης προς Αυστραλία, άρχισε να γράφει το πρώτο του βιβλίο. Για τον Νέσμπο η αναρρίχηση δεν είναι απλά ένα σπορ που τον βοηθά να συντηρεί την καλή φυσική του κατάσταση, αλλά μια άσκηση μυαλού και ψυχής. Στην τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα - και πριν φύγει για την Κάλυμνο - μας είπε: «η αγάπη μου για την αναρρίχηση έχει περισσότερο πνευματικό, παρά σωματικό υπόβαθρο. Είναι μια άσκηση να απενεργοποιώ το τμήμα του εγκεφάλου μου που ευθύνεται για τη συγγραφική μου ικανότητα και να μαθαίνω να συγκεντρώνομαι σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Διατηρώ ακόμη έναν μικρό φόβο για τα ύψη, γεγονός που καθιστά αδύνατον να σκεφτώ οτιδήποτε άλλο, πέρα από το επόμενο βήμα μου και τον βράχο πάνω στον οποίο σκαρφαλώνω. Είναι αποχή από το Αναδρομές / Αφηγήσεις αναρρίχησης

Hanna Jordan: Ο Τζο Νεσμπο σκαρφαλώνει στην Κάλυμνο.

γράψιμο, αλλά και οτιδήποτε άλλο στη ζωή, κατά 100%. Μπορώ με σιγουριά να πω ότι η αναρρίχηση είναι το φάρμακό μου, η θεραπεία μου από την κατάθλιψη. Είναι ένας τρόπος να κάνει κάποιος έναν ουσιαστικό διάλογο με τον εαυτό του και να αντιμετωπίσει τους φόβους του. Είναι ο φόβος σε συνδυασμό με την αδρεναλίνη, που με κάνει να νιώθω ζωντανός». Επιπλέον η αναρρίχηση τον βοηθά και στο γράψιμο. Όπως πρέπει να είναι απόλυτα συγκεντρωμένος, όταν σχεδιάζει μια νέα διαδρομή, προσέχοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια και προνοώντας κάθε μέτρο ασφάλειας που πρέπει να πάρει, έτσι συγκεντρώνεται και όταν γράφει ένα βιβλίο, με τον ίδιο τρόπο εργάζεται. Και τότε, θα αναρωτηθεί κανείς, αφού η αναρρίχηση αποτελεί τόσο σημαντικό κομμάτι της ζωής του Τζο Νέσμπο, πώς και δεν έγραψε κάτι γι αυτήν; Ω, μα το έκανε, έχει γράψει ένα διήγημα, αλλά όχι αστυνομικού περιεχομένου. Είναι ένα μεταφυσικό αφήγημα τρόμου που διαδραματίζεται στην αγαπημένη του αναρριχητική διαδρομή, τη Mon Amour (τα ονόματα των αναρριχητικών διαδρομών είναι αρκετά ευφάνταστα, άλλοτε ιστορικά, άλλοτε αστεία και άλλοτε άκρως φοβιστικά). Οι αγγλομαθείς αναζητήστε το στο διαδίκτυο, αν όχι για τη λογοτεχνική του αξία, για να δείτε και μια άλλη πτυχή του συγγραφέα Νέσμπο.

77

Canal Dive Η πρώτη κορινθιακή φρέσκια μπύρα

Η

#ηΜΠΥΡΑμας παρασκευάζεται με νερό από τις πηγές της Στυμφαλίας!

78

πρώτη κορινθιακή φρέσκια μπύρα γεννιέται στην υπερσύγχρονη μονάδα μας στους πρόποδες της Ακροκορίνθου στην Αρχαία Κόρινθο. Χωρίς συμβιβασμούς, παράγουμε μη φιλτραρισμένες, μη παστεριωμένες μπύρες, χωρίς πρόσθετα. Μπύρες με χαρακτήρα που συνθέτουν την τεχνική παρασκευής και το πάθος μας γι’ αυτές! Το νερό από τις πηγές της Στυμφαλίας, η βύνη μακεδονικού κριθαριού – η ψυχή της μπύρας – μαζί και οι αυθεντικοί λυκίσκοι της κορινθιακής γης είναι η δική μας τριλογία στο ταξίδι των γεύσεων. Ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα στον κόσμο αναφορικά με τη χειροποίητη μπύρα είναι η σταθερή εξέλιξή της και οι συνεχείς πειραματισμοί, που οδηγούν κάθε χρόνο σε νέα κύματα γεύσεων, αποδεικνύοντας

πόσο αστείρευτος είναι ο πλούτος της. Στην Ελλάδα τα περιθώρια ανάπτυξης για τον κλάδο της μικροζυθοποιίας είναι μεγάλα. Η στροφή στα τοπικά σήματα μπύρας αποτελεί μια παγκόσμια καταναλωτική τάση που στρέφεται προς την κατανάλωση μπύρας μικρών παραγωγών, γεγονός στο οποίο συμβάλλει και το αυξημένο τουριστικό ρεύμα. Η μπύρα στην ελληνική γαστρονομία Οι μικροζυθοποιίες βρίσκονται στην καρδιά της ανάπτυξης της κουλτούρας της μπύρας και συμβάλλουν θετικά στη διεύρυνση της γαστρονομικής προσπάθειας που κάνει η χώρα για ν' ανέβει ένα ακόμη επίπεδο ψηλότερα. Στο πλαίσιο αυτό, η μπύρα αποτελεί ένα πολύ καλό εργαλείο μάρκετινγκ για την ελληνική γαστρονομία. Η μικροζυθοποιία καλύπτει την ανάγκη για την παραγωγή πιο ξεχωριστών προϊόντων, πιο ιδιαίτερων, πιο εξειδικευμένων. Στην οικογένεια της PILSNER και της BROWN ALE, προστέθηκε τον Απρίλιο και το ποτό μπύρας με κάνναβη, για την ελληνική, την ευρωπαϊκή και την αγορά της Αμερικής. Αξίζει να σημειώσουμε ότι είμαστε η πρώτη ελληνική μικροζυθοποιία παραγωγής CANNA BEER. Το επόμενο βήμα είναι να παράξουμε νέα προϊόντα μπύρας που να αναδεικνύουν τα τοπικά προϊόντα και το ιδιαίτερο terroir του Νομού μας. Το πρώτο βήμα έγινε με την κορινθιακή μαύρη σταφίδα που θα τοποθετηθεί στην ελληνική αγορά τον Ιούνιο. Η μπύρα έτσι αποκτά μια άλλη διάσταση, συναισθηματικής αξίας, ανάμεσα στους καταναλωτές και τους παραγωγούς. Ασημένια διάκριση για την Canal Dive - PILSNER Όλοι στην οικογένεια της ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ Α.Ε είμαστε περήφανοι για την ασημένια διάκριση που έλαβε η Canal Dive Pilsner, στην κατηγορία Pils/Pilsener. των Greek Beer Awards 2021!

info's

www.canaldive.gr

Advertorial

79

Το Ναυπηγείο μας ιδρύθηκε το 1965 από τον Δημήτρη Μπασιμακόπουλο. Βρίσκεται στην Πελοπόννησο στην Κοιλάδα της Ερμιονίδας, σε κοντινή απόσταση από πολλούς διάσημους τουριστικούς προορισμούς όπως ο Αργοσαρωνικός, οι Κυκλάδες και η Κρήτη. Στις σύγχρονες εγκαταστάσεις μας μπορούν να φιλοξενηθούν 350 σκάφη ενώ διαθέτουμε travel lift ανέλκυσης χωρητικότητας 110 τόνων και 3 αυτοκινούμενα τρέιλερ μεταφοράς 160, 60 και 40 τόνων αντίστοιχα.

Ι ΜΠΑΣΙΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΙΑ ΟΕ ΝΑΥΠΗΓΕΙΟ -ΠΑΡΚΙΝΓΚ ΣΚΑΦΩΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ www.bsg.com.gr • • • • •

TRAVEL LIFT DRY DOCKING SERVICES BOAT MAINTENANCE BOAT BUILDING MODERΝ FACILITIES

I

E. info@typofot.gr

expanding our BUSINESS

1I

1I KM ARGOS NAFPLIO ST

opening sOON

82

Προχωρούμε. Και συ ουρανέ που είδες μέσα στο ατέλειωτο ανακύκλισμα ζωής και θανάτου να μεγαλώνει ο κόσμος να ψηλώνει ο άνθρωπος εσύ που είδες όλους τους πεινασμένους όλους τους βασανισμένους όλους τους κυνηγημένους μην το ξεχνάς: Πέρα απ’ το βόγγο υπάρχει η νίκη. Και τούτη η ζωή μας η μικρή δε δέχεται το θάνατο.

Σκίτσο: Ζακλίν Πολενάκη, www.zaklinpolenaki.com

Τίτος Πατρίκιος, Κατάφατσα στον ουρανό. Από τη συλλογή Χωματόδρομος, 1952.

Στη μνήμη της Δήμητρας από τη Συκαμνιά της Λέσβου.

Μια στάση εδώ