EquiDay magazine 2017 by equiday

DIT MAGAZINE GEEFT JE NÃ&#x201C;G MEER PAARDVRIENDELIJKE INSPIRATIE!

Duidelijk zijn, een goede gewoonte

Quiz: herken jij subtiele stress-signalen?

Calm, Connected en Responsive

Er zijn verschillende manieren

Doe de quiz om uit te vinden

Je paard als jouw perfecte

waarop je duidelijk moet zijn

hoe goed jij de lichaamstaal van

partner, dat klinkt als muziek in

naar je paard.

paarden begrijpt!

de oren.

ELEANNEâ&#x20AC;&#x2122;S NEUSBONTJES WE ZIJN MET ONZE STAND AANWEZIG IN DE AMALIA HAL. TIJDENS EQUIDAY HEBBEN WIJ EEN VOORRAAD VAN ONZE SPULLEN MEE. NATUURLIJK KUNT U OOK ALTIJD NAAR UW EIEGEN WENSEN DE SPULLEN BESTELLEN.

GA HIERVOOR NAAR ONZE WEBSITE:

WWW.ELEANNE-NEUSBONTJES.COM 2

EQUIDAY 2017

INHOUD 18

5 Voorwoord 6

Boogschieten te paard

Als excuus om je horsemanship skills toe te passen

Zijgangen rijden om recht te richten

Logisch? En hoe dan?

De definitie van “duidelijkheid”

Een goede gewoonte voor een excellente paardentrainer

De mythe van natuurlijke huisvesting

Natuurlijke huisvesting, bestaat dat wel?

Quiz: Herken jij gedrag?

Kun jij de subtiele signalen herkennen, waarmee paarden communiceren?

Onze lezers vertellen:

De les die mijn paard mij geleerd heeft.

Stretch-oefeningen bij paarden

Voor een betere houding en soepele spieren

Working Equitation

Dressuur, maar dan net even anders

Je paard als perfecte partner

Calm, Connected en Responsive, als 3 basisingrediënten voor een perfecte partner

51 Westernrijden

43 59

Cowboy’tje spelen, of toch veel meer?

Heeft jouw paard moeite met het hoofdstel?

Het stappenplan Parelli-style

Heeft jouw paard moeite met het hoofdstel?

Het stappenplan clickerstijl

Geen mindfulness, maar paarden

De beste tips tegen stress vanuit de paardencoaching

Column Eveline

EQUIDAY 2017

VOORWOORD Begin dit jaar hadden we een interessant gesprek met een bedrijfscoach. We hadden het met haar over onze toekomstplannen, maar ook over onze huidige doelstellingen. Ook dit magazine kwam aan bod. De vraag hierbij was: Wat is jullie doel met het magazine? Die simpele vraag leidde tot een compleet nieuw zicht op het EquiDay-

COLOFON Dit magazine verschijnt 1x per jaar en wordt gratis uitgedeeld op het evenement EquiDay. Het meest paardvriendelijke evenement van Nederland. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van EquiDay Redactie: Eveline Asjes en Sandra Boertien (EquiDay.nl) en Emma Storris (Storris.nl) Coverfoto: Maaike Vermeir met Cyaan Fotograaf: Annelies Vermeir Vormgeving: Marja Langelaan, Lila Design Oplage: 5000 exemplaren

magazine, dat jullie hopelijk gaat opvallen als je de artikelen leest. Ooit was het magazine vooral bedoeld als programmaboekje met een beetje extra. En zo keken we er nog steeds naar. Het magazine groeide van A5 naar A4, van 20 naar 60 pagina’s, maar het bleef een soort “programmaboekje”. Terwijl we eigenlijk met dit magazine jou willen inspireren en willen voorzien van heel veel nieuwe informatie. Zodat, wanneer je uitgerust bent van een drukke EquiDay, je nog even terugkomt in de sfeer ervan, en weer nieuwe plannen kunt maken met je paard.

Dat gezegd hebbende, namen we onze vorige uitgaves onder de loep en hebben ons hele concept omgegooid naar een magazine dat wél aan dit doel voldoet. En dát resultaat heb je nu in handen. Minder artikelen, maar wel artikelen met veel diepgang en daarmee ook langere artikelen. Geschreven vanuit een praktisch oogpunt, zodat het je handvatten geeft om ermee aan de slag te gaan. Een magazine om te bewaren en af en toe terug te lezen.

Wij zijn er trots op! We wensen je veel leesplezier en zien je graag op een volgende editie van EquiDay!

Eveline en Sandra

De digitale uitgave is beschikbaar via equiday.nl Hoewel aan deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaarden redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid noch schade ontstaan door eventuele fouten of onvolkomenheden in dit magazine. Bij interesse voor publicatie in de uitgave van 2018 kunt u contact opnemen via email: info@equiday.nl

EQUIDAY 2017

BOOGSCHIETEN ALS EXCUUS OM JE HORSEMANSHIP SKILLS TOE TE PASSEN DOOR ARNO HENDRIKS

EQUIDAY 2017

TE PAARD De teugels in volle galop losgooien en je armen als vleugels uitspreiden. Vertrouwen dat je paard zijn eigen balans houdt en bovenal vertrouwen in elkaar: je hebt het beste met elkaar voor en met deze snelheid kun je samen de wereld aan! Voor iedereen zal het iets anders zijn, maar voor mij is dรกt gevoel het uiteindelijke doel wanneer ik train met mijn paard.

et is dan ook geen wonder dat NH (Natural Horsemanship, red.) zo mooi

aansluit bij boogschieten te paard. In het voorbeeld hierboven hoef je alleen nog een boog in de hand van de ruiter te plakken en je bent er al. Okee, de ruiter moet nog leren boogschieten, maar dat is een ander verhaal.

Uitdagingen te lijf met NH-trukendoos Waar het om gaat is dat je in deze sport allerlei uitdagingen tegenkomt die je met de NH-trukendoos op een heerlijke manier aan kunt gaan. Daarbij word je ook geconfronteerd met allerlei tekortkomingen in je eigen africhting, of die van je paard, waar je dan met een helder doel voor ogen mee aan de slag kunt gaan.

EQUIDAY 2017

Is dat een ultrazweep?

KNAL! Yes!

bovenlichaam een stabiel

Een simpel voorbeeld: de

Verder kom je in deze sport nog

pijlen.

boog waar we de pijlen mee

tal van andere uitdagingen tegen.

schieten. “Oei! Een vreemd lang

Het engste is voor paarden vaak

Zelf vind ik het heel fijn dat je in

voorwerp!”, denken veel paarden.

het geluid van de pijl die zich met

deze sport het competitiegevoel

“Is het een ultrazweep om mij

een flink kabaal in het doelwit

kunt hebben en je paard en

extra hard mee te slaan?” Hoe

boort. Zomaar plotseling een

jezelf kunt verbeteren, zonder

wen je je paard hieraan? Eigenlijk

knal een tiental meters voor

dat je op zoek hoeft te gaan

op precies dezelfde manier zoals

hem, of erger nog, achter hem!

naar de fysieke grenzen van je

je een paard aan een carrotstick

Met een half wortelschijfje bij

paard. De uitdaging is juist dat

went.

iedere pijl die inslaat, gaan de

je paard vrijwillig met jou mee

paarden dit geluid al snel als een

blijft denken en onafhankelijk zijn

Met een rustige aanpak, een

clickergeluidje zien en kunnen

eigen balans leert houden.

hoop aaien (eerst met de hand,

ze niet wachten op de volgende

later met de boog) tover je

knal.

Doel?

Tempo-beheersing en verlichte zit

Natural Horsemanship is

Een paard dat in volle galop

te bereiken. Boogschieten te

door de baan dendert is ook

paard vind ik een heerlijke sport

niet handig (behalve bij demo’s,

waarin je perfect alle principes

Het belangrijkste vinden wij dat

want dan geeft het juist extra

van NH kunt toepassen in

het voor het paard ook leuk is.

spektakel!). Daar komt een stukje

praktijksituaties.

Wij willen nu eenmaal zoiets geks

tempo-beheersing bij kijken. Van

als deze sport doen, dan moeten

de ruiter wordt

we zorgen dat het paard er ook

ondertussen ook

zin in heeft (anders gaat de lol er

wat gevraagd:

voor ons ook snel vanaf). Daarom

je doet alles

gebruiken we bij het wennen ook

namelijk in

vaak halve wortelschijfjes als

verlichte zit,

beloning, dan komen de paarden

zodat je enkels

al snel vrolijk op ons af als ze ons

en knieën als

met bogen in de weer zien.

schokdemper

dit potentiële moordwapen voor veel paarden binnen een mum van tijd om tot een fijne ruggekrabber.

Vindt het paard het leuk?

dienen en het

EQUIDAY 2017

lanceerplatform wordt voor je

geen doel op zich, maar een middel om een ander doel

OEFENINGEN TER VOORBEREIDING OP BOOGSCHIETEN TE PAARD Ook zonder pijl en boog kun je heel wat oefeningen doen om van je paard een ‘warhorse’ te maken. Een belangrijk gegeven bij deze sport is dat je de teugels niet vast hebt. Je paard moet dus zonder teugelcontact een stabiel tempo aanhouden, rechtdoor blijven gaan en zijn eigen balans houden. Dat is goed te oefenen in een bak of op een lang bospad (zonder ander verkeer in de buurt natuurlijk!). Voorbereidingen

Corrigeren

Allereerst een stukje veiligheid: om te voorkomen

Zodra je de eerste aankondiging voor een

dat de teugels over het hoofd van het paard vallen

ongewenste wending naar links ziet, kun je

en hij er op gaat staan, doen we de teugels in een

ingrijpen. Bij sommigen paarden werkt stemgeluid

knoop. Met een karabijnhaak en een post-elastiek

(nee!) beter, terwijl dat bij andere het begrenzen

verbinden we de teugels vervolgens met het zadel.

met het linkerbeen zal zijn. Een combinatie van die

Zo blijven ze op hun plek en zit er ook speling in,

twee kan natuurlijk ook: ‘nee’ terwijl je in een korte

zodat het paard zijn hoofd vrij kan bewegen.

impuls het linkerbeen tegen de schouder drukt,

Volg het spoor

om aan te geven dat dit niet is wat je van plan was. Dat been moet een duidelijk signaal zijn. Nu wordt

Begin in stap en laat de teugels los. De bedoeling is

‘duidelijk’ nog vaak verward met ‘lompe kracht’,

nu natuurlijk, dat je paard de hoefslag of het bospad

maar een korte snelle beweging is duidelijk genoeg.

blijft volgen. Let goed op aankondigingen dat hij van

Het gaat erom dat je paard het niet kan opvatten als

het pad gaat afwijken. Vaak doet een paard dat niet

een van de vele gebruikelijke bewegingen die een

uit het niets: Eerst draaien de oren een bepaalde

niet perfect stilzittende ruiter maakt.

kant op, dan draait de neus erheen alsof hij zegt: “Goh, ik ben benieuwd wat daar te beleven valt!”

Nu kunnen er twee dingen gebeuren: 1: het paard

en dan pas stapt het eerste been uit de hoefslag.

ziet af van zijn snode plan, draait zijn oren weer naar de brave houding en gaat rechtdoor. Yes!

Na een paar keer observeren, heb je snel door

Prijs hem uitbundig met een ‘goed zoooooo’ en

wanneer je paard iets ondeugends van plan is,

laat meteen de druk van je been wegvallen!

bijvoorbeeld zijn oren die op een bepaalde manier

2: Je paard blijft dreigen linksaf te slaan. Misschien

een kant opdraaien. Nu je dit herkent, kun je er wat

was je signaal niet duidelijk genoeg en vatte hij

mee doen!

het op als ruis. Of hij snapte wel wat jij vroeg,

EQUIDAY 2017

maar vond dat wat daar links te doen was, toch

Maar wat nu als je paard linksaf dreigt te slaan

echt interessanter. Tijd om met wat grondwerk

en dit opeens ook echt doet? Dan ga je natuurlijk

duidelijker te maken wat we willen.

niet eerst drie seconden met je been drukken,

Oplossingen in grondwerk

vervolgens drie seconden met je zweep zwaaien en dan drie seconden heftiger zwaaien, tegen die tijd

Ga links van je paard staan, naast zijn nek, kijk zijn

ben je al drie keer in een moeras beland. Nee, in

kant op en neem een zweepje in je linkerhand (het

zoâ&#x20AC;&#x2122;n geval moet je duidelijk maken dat dit niet de

is hierbij wel belangrijk dat je paard niet bang is

bedoeling is.

voor de zweep, desnoods aai je hem hiermee totdat hij het als een verlengstuk van je arm ziet). Nu ga

Als hij ondanks jouw waarschuwingen zomaar gaat,

je langzaam rondjes zwaaien om hem van je af te

mag je de teugel vliegensvlug oppakken en hem

drijven, voor hem is dat dus naar rechts toe.

terug op het pad sturen. Zo leert het paard dat je er heus nog wel bij bent en dat de gewone regels

Ook nu geldt: bij de eerste pas met het voorbeen

bij het rijden nog altijd van kracht zijn, ook al voelt

van je af, meteen ophouden met zwaaien en hem

hij geen druk op de teugels. Je wilt eigenlijk zo zacht

uitbundig prijzen! Reageert hij na drie seconden

mogelijk communiceren, maar zo hard als nodig.

zwaaien nog niet? Dan wat heftiger zwaaien! Na

Gelukkig houden paarden van zachte taal en zo kun

nog eens drie seconden, ga je zo heftig met je

je de aanwijzingen steeds subtieler maken.

armen spartelen als nodig is om hem in beweging te krijgen. Gaat hij naar voren en niet opzij?

Grenzen verleggen!

Gebruik dan je zweep als begrenzing. Als je paard

Lukt dit allemaal in stap? Dan zijn er verschillende

dit spelletje eenmaal doorkrijgt, kun je al snel

mogelijkheden om het spannender te maken: voor

afbouwen en hoef je na een tijd alleen nog je zweep

de hand liggend is natuurlijk hetzelfde doen in draf

horizontaal op te heffen naast zijn gezicht en zal hij

en galop. Maar wat dacht je ervan om dit in verlichte

hiervoor opzij gaan. Zorg wel dat dit niet uit angst

zit (staand in de beugels) te doen? Of met je handen

gebeurt! Zodra je ziet dat je paard er bang van

als vleugels uit te spreiden en te doen alsof je al

wordt, ben je te snel gegaan en is het tijd voor een

een boog vast hebt waarmee je pijlen naar voren,

flinke aaisessie met de zweep.

opzij en naar achteren schiet? Je hebt al een hele

Terug in het zadel Als dit allemaal goed gaat, kun je weer terug het zadel in. Zodra je paard weer van de gewenste lijn dreigt af te wijken, gebruik je je benen/stem om hem te begrenzen. Reageert hij daar na drie seconden niet op? Dan kun je je zweep als extra duidelijk signaal inzetten. Al snel begrijpt het paard wat de bedoeling is als je je been als begrenzer inzet en heb je de zweep niet meer nodig.

voorsprong als je dit allemaal kunt doen terwijl je paard netjes in een stabiel tempo zijn pad blijft volgen.

Met de HORSE MUFFIN BOX maak je 6 (of meer) smakelijke

e 84,95

muffins voor je paard. Het pakket bestaat uit afzonderlijk verpakte ingrediënten, muffinvormpjes en recept. Met dit kookboek maak je de lekkerste gerechten voor jouw paard of pony. Wat wil je maken: een taart, koekjes, snacks of

ze stoere en royaal Nieuw bij EquiPlay: de riem. epull met brede neus versierde barokke sid zonder bit kunt? Twijfel je of je al veilig n is t bit combineren? Da Of wil je bitloos en me de n n lusjes onderaa dit hoofdstel ideaal! Aa n bit vastgespen. bakstukken kun je ee met barokke gesp. Inclusief leren teugels

zelfs een compleet diner? Je kunt ook samen gaan eten, Muffinbox

want een aantal recepten is

€ 8,96

bestemd jou én je paard.

Kookboek Verkrijgbaar bij

€ 19,95

paardensnoepjes.nl

lay.nl

Verkrijgbaar bij Equip

Een stijlvolle eigentijdse platte

vanaf e 99,95

suède Spaanse Dames tas, voorzien van unieke details die hun oorsprong terugvinden in de paardensport. De tas is aan de bovenzijde voorzien van een rits en aan de voorzijde van een

e 60,-

klein lederen hoefijzer met flossen.

Kifra-pad is het eigen merk

Zowel de rits, het hoefijzer en de

zadelpad van Kifrahorse.nl,

soepele verstelbare lederen schoud-

speciaal ontworpen voor boomloze

erband zijn uitgevoerd in een diep-

zadels, maar wordt inmiddels ook

bruine kleur. De schoudertas heeft

succesvol gebruikt in de Endurance

geen voering aan de binnenzijde.

sport. De Kifra-pad is ontstaan uit meer

Leverbaar in donkerblauw, zandkleur

dan 10 jaar ervaring met boomloze zadels

en chocolade kleur.

en het testen van diverse zadel pads.

Verkrijgbaar bij musgo.nl

Vanaf € 99,95 verkrijgbaar bij kifrahorse.nl

Met Sticky-Trap dazenvallenlijm maak je voor een paar euro een efficiënte dazenval! Met 1 emmer dazenlijm kun je tientallen dazenvallen

e 12,95

maken. Je gebruikt hiervoor een zwarte emmer die je aan een touwtje

voor 0,5 liter (genoeg voor 10 vallen)

Sticky-Trap is verantwoord, niet giftig en de kleefkracht heeft enkel effect

nabij de plaag, op circa 80 cm laat bungelen. Geen bijvangsten! op kleine insecten! 1 val = 5000 m2 / 5 paarden Meer info: stickytrap.nl

EQUIDAY 2017

ZE ZEGGEN DAT JE ZIJGANGEN MOET RIJDEN OM JE PAARD RECHT TE RICHTEN. HMM, HOEZO LOGISCH? IK HEB GEEN IDEE WELK BEEN WAARHEEN MOET! EN WANNEER IS HET SCHUIN GENOEG? ZIJGANGEN ZIJN ZO INGEWIKKELD! MIJN PAARD SNAPT ER NIETS VAN!

FOTO 1

ALLES MOET TEGELIJK OM IN POSITIE TE BLIJVEN: DRIJVEN, WRINGEN, DUWEN EN TREKKEN...

ZIJGANGEN RIJDEN OM RECHT TE RICHTEN. LOGISCH? EN HOE DAN? DOOR LIESBETH JORNA - SPORT & HORSEMANSHIP UNITED 12

EQUIDAY 2017

e grootste valkuil

Een voorbeeld: Als je wil dat je

rechtdoor loopt. Bij een correcte

is ineens de

paard rechtsachter sterker wordt,

uitvoering stapt zijn rechter

perfecte zijgang

kun je een oefening kiezen

achterbeen midden onder de

te willen rijden, zoals die in

buik en draagt dat been meer

een proef wordt gevraagd of

waarbij hij het rechterbeen meer

in de dressuurboeken wordt

moet buigen en ondertreden.

beschreven. Voor je paard, maar

Met ondertreden wordt bedoeld

gewicht. Een ander voorbeeld: Als je

ook voor jezelf, leidt een logische

paard linksgebogen is zal hij

opbouw tot meer kwaliteit en

meestal zijn linkerachterbeen

een fijner gevoel ... én dan heb

buiten de massa plaatsen en

je natuurlijk ook meer plezier samen.

Zijgangen rijden om je paard recht te richten ... hmm ... hoezo logisch? Rechtrichten is niets anders dan het steeds meer in balans brengen en aan beide zijden even sterk en lenig maken van je paard. Zijgangen bevorderen de bewegingsvrijheid en draagkracht links en rechts afzonderlijk. Door je oefeningen met zijgangen goed te kiezen en geleidelijk op te bouwen kun je je paard links en rechts even sterk en lenig maken: rechtrichten dus. Met een in de basis rechtgericht paard kun je met zijgangen bovendien meer atletisch

ALLEEN ALS HIJ ECHT OP EIGEN BENEN LOOPT KAN DE ZIJGANG ECHT DE

graag met zijn gewicht naar de rechterschouder leunen. Nu kun je hem leren om zijn balans op een andere manier te verdelen, door een zijgang te kiezen waarbij zijn linkerachterbeen meer onder de massa wordt geplaatst en waarbij hij het gewicht van zijn voorhand meer naar zijn linkerschouder brengt. De travers rechts, op foto 2 uitgevoerd in stap, is dan een goede oefening.

WAARDE EN KWALITEIT KRIJGEN WAAR WE NAAR ZOEKEN ...

vermogen gaan ontwikkelen. Als je het goed doet wordt dit het

• lichtheid in de (voor)hand en schoudervrijheid • meer ondertreden van de achterhand

EN VOELT HET OOK GOED VOOR JE PAARD!

dan aan je paard laten weten

verzameling

wat je anders zou willen en - heel

• meer balans, souplesse en

belangrijk - wanneer hij succesvol

buigzaamheid beweging

Begin met een helder plaatje in je hoofd! Als jij het niet weet, hoe kun je

• meer draagkracht en

• meer veerkracht in de

FOTO 2

resultaat:

dat hij dat hij dat been zo

is?

onder zijn lichaam plaatst dat het meer gewicht gaat dragen.

Zijgangen vragen heel wat

Schouderbinnenwaarts rechts

coördinatie van je paard.

(zie foto 1) zou in dit geval een

Bijvoorbeeld bij een appuyement:

Hoe je paard beweegt bepaalt

goede oefening zijn. Hierbij

hij moet voorwaarts, hij moet de

welke zijgangen een goede keuze

worden de schouders naar rechts

achterhand naar binnen brengen

zijn in je training.

verplaatst terwijl de achterhand

en met het buitenachterbeen

Wanneer welke zijgangen?

EQUIDAY 2017

HIER ZIE JE DE LICHAAMSPOSITIE VAN DE MEEST VOORKOMENDE ZIJGANGEN.

SCHOUDERBINNENWAARTS (OF SCHOUDERBUITENWAARTS)

TRAVERS (OF RENVERS)

APPUYEREN

LET OOK GOED OP OVER WELKE LIJN DE AFZONDERLIJKE BENEN BEWEGEN. DE SCHOUDERBINNENWAARTS, SCHOUDERBUITENWAARTS, TRAVERS EN RENVERS KUNNEN OOK OP EEN VOLTE GEREDEN WORDEN VOOR EEN NOG GROTERE GYMNASTISCHE WAARDE.

onderdoor treden én hij moet

van je paard vordert kan je een

om je paard te helpen. Dat gaat

buigen in de bewegingsrichting.

appuyement schuiner, met

natuurlijk alleen als die hulpen

En dan willen we ook nog dat

meer energie en met meer

goed worden gegeven en door je

hij daarbij zijn gewicht goed

lengtebuiging gaan rijden. Dan

paard goed worden begrepen.

verdeelt over beide voorbenen

ga je echt de essentie zoeken van

en zijn balans en losgelatenheid

het appuyement: ontwikkeling

Voor een logische opbouw van de

bewaart. Niet gek dus, als een

van draagkracht achter en

zijgangen zijn deze afzonderlijke

paard dat niet gelijk allemaal

schoudervrijheid voor. Bij de

stukjes basiscommunicatie

begrijpt!

opbouw van alle zijgangen geldt

onmisbaar:

dus: eerst de vorm vinden en dan

• voorwaarts

de essentie eraan toevoegen.

• achterhand naar links of rechts

Eerst de vorm en dan de essentie

De vorm vinden: afzonderlijke elementen communiceren

• voorhand naar links of rechts

de positie en balans (de vorm) al

Als je de boeken erop naslaat

• het hele paard zijwaarts

kloppen maar die nog niet heel

zie je meestal bij de beschrijving

verplaatsen naar links of

veel bijdraagt aan de draagkracht

van een zijgang een hele lijst

rechts

en de schoudervrijheid (de

met hulpen. Hulpen - het woord

essentie). Naarmate de opleiding

zegt het al - die bedoeld zijn

Op foto 3 zie je mij met Cocoa in een beginnend appuyement. We hebben een “baby-versie” waarin

verplaatsen

EQUIDAY 2017

verplaatsen • nek, hals en romp buigen naar links of rechts

FOTO 3

ALS JE HET GEDULD HEBT OM HET SPELENDERWIJS OP TE BOUWEN BEREIK JE HET DOEL HET SNELST EN WORDT HET RESULTAAT HET MOOIST! 15

Samenvoegen van die elementen tot een zijgang

vraag hem met door middel

aangeleerd tot ze zó goed gaan

Als je de afzonderlijke hulpen

zijn eigen balans - te doen. Alleen

dat ...

duidelijk kunt geven en je paard

als hij echt op eigen benen loopt

een goede respons geeft, dan

kan de zijgang echt de waarde

In de werkwijze van Sport & Horsemanship United worden deze responsen afzonderlijk

van een goed opgebouwde communicatie om dat zelf - in

kun je verschillende elementen

en kwaliteit krijgen waar we naar

lichaamsdeel wát moet doen.

van de zijgangen bij elkaar

zoeken ... en voelt het ook goed

Dit doen we eerst vanaf de

gaan voegen. In het geval

voor je paard!

grond en vervolgens vanuit

van schouderbinnenwaarts

het zadel. Eerst vanuit

bijvoorbeeld: rijrichting recht

stilstand en later in stap, draf

vooruit, schouders naar

en zelfs galop. Waarbij we

binnen verplaatsen, buiging,

overigens ook opletten hoe

voorwaartse energie. Vaak is

Uiteraard is deze werkwijze

het paard precies beweegt:

eerst het samenvoegen van

slechts een rode draad. Voor

hoe plaatst hij zijn voeten

twee elementen al een uitdaging

elk paard, elke ruiter en elke

en waar is zijn balans? Hoe

voor jezelf of voor je paard.

plaats en dag kunnen de

beter aangeleerd vanaf de

Het kan ook heel handig zijn

details hét verschil maken

basis, hoe makkelijker het

om vanuit een volte te starten

voor het vinden van harmonie

wordt verderop!

zodat je de voorwaartse energie

en bewegingsvrijheid in de

en de buiging al hebt en alleen

zijgangen. Behalve kennis, geduld

de bewegingsrichting hoeft te

en een positieve mindset zijn een

zachte hulp kan vragen.

veranderen: in plaats van de

oog op de grond of een spiegel

Hiervoor gebruiken we

volte vervolgen neem je die

en goede begeleiding van groot

hulpen die voor elke

lichaamspositie mee over de

belang.

beweging uniek zijn. In

hoefslag.

1. ... het paard begrijpt welk

2. ... de ruiter dit met een

De details maken het verschil

voorspelbare oplopende fasen van duidelijkheid,

Luister ook naar de feedback

zodat het voor het paard zo

van je paard. Voel het verschil

duidelijk mogelijk is. Ideaal

tussen “ik begrijp je niet”, “ik

is als een verandering in de

kan het niet” of “ik wil het

lichaamspositie van de ruiter

niet” om te weten aan welke

voldoende is.

ingrediënten je extra aandacht moet besteden. Bedenk altijd

3. ... het paard de gevraagde

maar: als je het geduld hebt om

positie kan aannemen

het spelenderwijs op te bouwen

zonder te blokkeren of

bereik je het doel het snelst en

Ga naar de website www.

verstrakken en zonder

wordt het resultaat het mooist!

sporthorsemanshipunited.nl voor de trainingsmogelijkheden

ritmeverlies: ontspannen, in balans en op eigen benen.

EQUIDAY 2017

Kortom: ik boetseer het paard

of stuur een email naar: info@

niet in de gevraagde positie maar

sporthorsemanshipunited.nl.

EQUIDAY 2017

DUIDELIJK ZIJN, EEN GOEDE GEWOONTE DOOR SANDRA BOERTIEN

Jaren terug, in 2002, ontdekte ik de magie van Natural Horsemanship. Ineens leerde ik de weg naar de dingen waar ik met paarden altijd al van droomde. Ineens bleken deze dingen niet direct magie, maar het gevolg van training op een manier die paste bij het paard. Wow! In mijn enthousiasme wilde ik het iedereen wel vertellen en leren, terwijl ik zelf nog in de heerlijke staat van onbewust onbekwaam verkeerde.

EQUIDAY 2017

aar hoewel bepaalde

mee bezig bent die dag en dat dit iets

dromen, zoals het

anders is dan wanneer je trailerlaad voor

teugelloos rijden en spelen

de lol, of om te oefenen.

met je paard in vrijheid, deels berusten op het trainen van patronen en het

Paarden zijn geweldige intentie-lezers.

wederzijds ontwikkelen van vaardigheden,

Ze lezen je intentie en je lichaamstaal

zijn technieken maar een klein onderdeel

al van verre. Het is zelfs zo dat ze deze

van de weg. Veel belangrijker zijn jouw

instrumenten beter begrijpen dan al je

eigenschappen als trainer. De manier hoe

hulpmiddelen bij elkaar.

je tegen bepaalde dingen aankijkt en hoe je erop reageert.

Je kunt hier in je training heel goed gebruik van maken, maar je kunt je paard

Karen Rohlf heeft een uitgebreid overzicht

ook leren dat je intentie en lichaamstaal

gemaakt van alle eigenschappen van

niks betekenen… Dan blijven slechts de

goed horsemanship en heeft dit tot een

hulpmiddelen over… Maar laten we met

studiepakket gemaakt: “Habits of excellent

dit artikel ons focussen op intentie en

horsemanship”. Speciaal voor EquiDay

lichaamstaal als communicatiemiddel.

heb ik toestemming van haar om één van

In onze cultuur en samenleving leren we

de deze vaardigheden, die ze uitgebreid

al vroeg, dat woorden belangrijker zijn dan

behandelt, uit te werken in dit artikel.

gevoel. Hiermee hebben we ons gevoel

ER ZIJN VERSCHILLENDE MANIEREN WAAROP JE DUIDELIJK MOET ZIJN NAAR JE PAARD:

DUIDELIJKHEID IN JE INTENTIE EN LICHAAMSTAAL DUIDELIJKHEID OVER JE GRENZEN DUIDELIJKHEID IN HET VOLGEN VAN JE GEVOEL DUIDELIJKHEID OVER WIE DE LEIDER IS

Intentie en lichaamstaal

een beetje onderdrukt en is het best een

De volgende situatie herken je vast wel: Je

intentie is als je je paard iets vraagt. Stress

hebt je paard geleerd om trailer te laden

is een belangrijke factor in de samenleving

en hij doet het altijd geweldig als je dit

en paarden voelen deze spanning feilloos

oefent. Tót de dag dat je een wedstrijd

aan als hun trainer met ze werkt. Op

gepland hebt en je paard in de trailer op

zo’n moment is de trainer tegenstrijdig

moet. “Ineens” weigert je paard om ook

in wat hij zegt en uitstraalt en dat geeft

maar een stap in de trailer te zetten, of op

verwarring.

uitdaging om bij jezelf na te gaan wat je

zijn minst geeft hij aan het liever niet te willen vandaag. Je paard leest jouw intentie

Als je duidelijk wilt zijn tegen je paard, zorg

en weet maar al te goed waar je in je hoofd

dan dat je wéét wat je voelt en wees je er

EQUIDAY 2017

bewust van dat je voor je paard geen toneel kunt

paard te vertellen wat het probleem precies is. Hoe

spelen. In dit magazine staat ook een artikel over

kan je paard iets begrijpen, als jij het niet simpel in

hoe je stress kunt laten afvloeien, dat geeft je gelijk

een paar woorden kunt samenvatten?

een mooi handvat om hiermee aan de slag te gaan.

Ook wanneer je puur hobbymatig met je paard

Duidelijk zijn in de essentie van je communicatie

omgaat en geen wedstrijdambities hebt, is het wel zo dat je paard gemotiveerd wordt om mee te werken als er voor hem iets “nuttigs” in zit. Als hij zijn comfortzone leert vergroten, lekkerder in zijn vel komt te zitten, zich fysiek beter voelt, etc.

Als je met je paard bezig heb je dan vooraf een

Doelloos rondjes rijden of een beetje van dit en een

minuutje nagedacht over je doel voor vandaag?

beetje van dat schept vaak verwarring of verveling,

Welke stapjes ga je zetten om daar te komen? Wat is

in plaats van een verbetering. Stel je voor dat je

precies de vraag die je wilt stellen aan je paard?

paard bij terugkomst in de wei aan zijn maatje gaat vertellen wat hij zojuist heeft geleerd: wat zou je paard dan zeggen? Denk je dat jouw training een duidelijk doel had vandaag?

Duidelijkheid in je grenzen De eerste duidelijkheid kwa grenzen is voor veel mensen een inkoppertje, maar toch echt heel belangrijk: Wees naar je paard duidelijk over wat jouw prive-ruimte is. Paarden vrágen die duidelijkheid en zullen het je nooit verwijten als jij je prive-ruimte opeist op een voor hen begrijpelijke manier. Maar om hier écht duidelijk over te kunnen zijn, is het belangrijk om hier eens goed over na te denken. Natuurlijk zegt je instinct (en op dit vlak werkt je instinct nog steeds vrij redelijk bij de meeste mensen) je wel wanneer je paard zo dichtbij is dat het onveilig voelt. Maar je wilt eigenlijk die onveiligheid voorkomen. Daarom is het handig je grenzen met jezelf af te spreken in bepaalde Om duidelijk te zijn naar je paard toe, is het

situaties. Als je wéét dat je paard onveilig voelt in

belangrijk dat je voor jezelf ook helder hebt wat

je ruimte van 1m om je heen, wanneer een ander

het goede antwoord is op je vraag. Neem voor

paard de bak verlaat bijvoorbeeld en er spanning

je training eens de tijd om een plaatje te vormen

ontstaat, dan kun je hier duidelijk op anticiperen als

van hoe een perfect antwoord eruit zou zien. Stel

je er vooraf over na hebt gedacht. Maak afspraken

dat je je paard de cirkel op stuurt, in welke tempo,

met jezelf over de grootte van je prive-ruimte

met welke buiging en in welke gemoedstoestand

in bepaalde omstandigheden, zodat je hierin

zou het plaatje eruitzien als je paard zijn 100% (van

consequent en duidelijk kunt zijn. Ervan afwijken

deze fase van training) zou geven. Met dit plaatje

kan altijd, het gaat met name om duidelijkheid in je

in je hoofd wordt je intentie duidelijk, maar is ook

hoofd.

de essentie van je boodschap helder. Nu kun je je zien.

Duidelijkheid in je gevoel/instinct

Loop je in de training met je paard op een bepaald

Als je verlangt naar een fijne band met je

punt vast? Probeer dan eens in 5 woorden aan je

paard is het belangrijk op je instinct te leren

paard belonen wanneer hij exact dát plaatje laat

EQUIDAY 2017

“CLARITY COMES FROM AN INTENTION, PASSING THROUGH A MIND WITHOUT JUDGEMENT, A BODY WITHOUT BRACE AND A HEART THAT IS OPEN”. ~ KAREN ROHLF EQUIDAY 2017

Andersom kan natuurlijk ook. Je doet een oefening met je paard, maar je bent daar zelf nog niet helemaal zeker over. Hierdoor ben je wat onhandig in de aanwijzingen naar je paard toe. Je paard reageert daarop en voert de oefening niet correct uit, of toont zelfs signalen van verzet doordat jouw hulpen verwarrend zijn. Je instructeur ziet deze “fout” en vraagt je je paard te corrigeren. Vertrouw in zulke gevallen op je instinct. Jouw instructeur ziet alleen de buitenkant, alleen jij kunt voelen hoe je vertrouwen. Deze zegt je namelijk alles over hoe de

paard zich daadwerkelijk voelt. Als jij je intuïtie volgt,

communicatie met je paard verloopt. Je instinct is

helpt dat je om duidelijker te zijn naar je paard toe

ook een betere graadmeter dan je instructeur.

over wat goed is en wat fout.

Je wordt onduidelijk als je niet vertrouwt op je instincten, als je twijfelt aan je oordeel. Zodra je twijfelt of iets goed of fout is, stop je je gevoel te volgen waardoor je onduidelijk wordt.

Duidelijkheid in leiderschap In de paardenwereld zijn heldere regels: Eén is de leider, een ander is de volger. Dat hoeft geen vaste

Iedereen komt weleens in de situatie dat je iets

hiërarchie te zijn. Je kunt de leiderspositie prima

voelt bij je paard dat niet echt goed voelt. Roept de

wisselen. Het kan zelfs een hele goede oefening

instructeur op dat moment “GOED!”, dan betekent

zijn om eens te volger te zijn van je paard… Maar je

dat alleen dat hij iets opmerkte dat er goed UITZAG,

wilt wel wéten wie de leider is. En je wilt ook dat je

terwijl jij iets voelde dat niet zo harmonieus was.

páárd weet wie de leider is . Het wordt onduidelijk

Omdat je instructeur zei: GOED, geef je je paard

als je dénkt dat je leidt, maar… toch niet helemaal.

misschien toch een beloning. Dat is natuurlijk heel

Of wanneer je dénkt dat je volgt, maar… niet écht.

verwarrend. Als het niet goed voelt voor jou, voelt

Onduidelijk zijn over wie de leider is van jullie heeft

het ook niet goed voor je paard.

negatieve gevolgen voor de relatie met je paard en

EQUIDAY 2017

TIPS RONDOM DUIDELIJKHEID Zet een punt achter een correctie. Het is onvermijdelijk dat je het gedrag van je paard eens moet corrigeren. Een correctie kan ook heel veel duidelijkheid geven. Als je een keer je punt duidelijk maakt kan dat heel veel gedoe schelen in de toekomst. Toch zijn er een aantal belangrijke dingen om mee rekening te houden rondom correcties. 1. Je paard moet de tijd krijgen om zonder correctie te reageren. Je kunt namelijk alleen gedrag echt belonen, als dit gedrag vrijwillig is. Je stelt een vraag op een duidelijke maar zachte manier en daarna geef je je paard rustig de tijd om op deze vraag te antwoorden. 2. Een correctie moet duidelijk zijn, maar niet ruw of met agressie. Het moet ook bedoeld zijn als een verduidelijking van je vraag 3. Heeft je paard op de juiste manier gereageerd? Bedank hem hier dan voor en zet daarmee een punt achter de zin.

leidt tot verwarring, onzekerheid en verzet. Tegelijk kan het je uiteindelijke droom zijn om het leiderschap met je paard te delen. Dat jullie zo één worden, dat het bepalen van richting, tempo, etc, voelt als een gezamelijke beslissing. Dit gedeeld leiderschap is de kers op de taart, maar het is ook iets dat vaak ineens vanzelf ontstaat.

De gevolgen van onduidelijkheid Een verkeerd gestelde vraag, geeft altijd een verkeerd antwoord. Om te kunnen beoordelen of het antwoord van je paard ‘fout’ is, moet je weten of jouw vraag op de juiste manier gesteld is en of je paard de vraag heeft begrepen. Als in de communicatie tussen jou en je paard misverstanden voorkomen, heeft dat grote gevolgen voor de relatie met jouw paard. 1. Er ontstaat frustratie bij jou én bij je paard. Je paard wil gewoon weten waar je het over hebt. 2. Jij voelt je minder veilig bij je paard. Dit gebeurt vooral als je niet consequent bent in het aangeven van grenzen. 3. Je paard voelt zich onveilig bij jou. De vraag die vaak speelt is dat een paard niet weet wie de leider is. Veel paarden geven het leiderschap gráág over aan hun mens. Maar als de mens geen heldere leider is, nemen zij dit leiderschap onvrijwillig op zich. Als gevolg worden deze paarden vaak als dominant bestempeld, terwijl ze dolgraag een stabiele leider zouden willen volgen. Andere paarden sluiten zich af of worden bang van deze onzekere situatie.

EQUIDAY 2017

Zo zie je maar, excellent horsemanship zit ‘em niet in de grote dingen, maar juist in de kleine details. Door je bewust te worden van wat je eigenlijk aan het doen bent, kun je duidelijker zijn naar je paard. Daar hebben jullie beiden alleen maar profijt van. In de cursus “Habits of excellent horsemanship” wordt niet alleen de nadruk gelegd op “duidelijk zijn

naar je paard”. Alleen al de eerste module zou meer

•

Sense of humor

zijn dan dit hele magazine. Er wordt ingegaan op

•

Curiosity

•

en natuurlijk Clarity (oftewel duidelijkheid)

•

Time & Timing,

•

Communication

•

Consistency versus variety

Ook een excellent horse-woman worden?

•

Feel

Bestel dan de cursus via tinyurl.com/hzvz9wz

•

Partnership

•

Reflex to relax

EQUIDAY 2017

Het is zondagmiddag. Met mijn quarter Desert ben ik net vanuit huis de weg overgestoken voor een lekkere rit in ‘ons’ bos. We zijn ongeveer honderdvijftig meter van huis wanneer ik een bekende hinnik hoor; de roep van Peer, de stoere shetlander waar Desert mee samenleeft. Een probleem: deze hinnik klinkt geen honderdvijftig meter verderop. Als in een vertraging kijken we om en zien het gezette oerpaardje door de heg van de buren het land in galopperen, onze kant op. Om met een sliding stop tot stilstand te komen en zijn kop in het malse gras te steken. Het gras van de buren…. Ik kan je verzekeren dat mijn eerste gedachten niet bepaald gingen over het natuurlijk aanpassen van de huisvesting van de paarden. Het was meer iets in de trant van “ophokken” dat ik bromde, terwijl Desert inmiddels ongedurig om me heen huppelde….

NATUURLIJKE HUISVESTING BESTAAT DAT? DOOR LIESBETH SCHIEVINK - TONN

Wat maakt huisvesting voor paarden natuurlijk?

variabelen mogelijk dat het me gewoon duizelt: subtiele zaken met betrekking tot de situatie en context waarmee je te maken hebt en hoe je paard

Voor mij zaaien dit soort ervaringen flink verwarring

in elkaar steekt. Tel daarbij je eigen gevoelens en

over wat nu natuurlijk is voor een paard. Ik had

overtuigingen op en je komt tot conclusie dat er

gedacht dat Peer voor Desert uitbrak, maar het gras

misschien wel geen kant en klaar antwoord is op de

van de buren bracht hem snel op andere gedachten.

vraag hoe je paarden natuurlijk huisvest. Bestaat

Terwijl hij thuis toch ook te eten had.

het eigenlijk wel, natuurlijke huisvesting? Aan mij de uitdaging om er toch iets zinnigs over te schrijven in

Als paardencoach, adviseur

dit Equiday magazine.

over paddockroosters en paardenliefhebber heb ik ondertussen een hele studie gemaakt van de natuur en het gedrag van het paard. Maar hoe

Hoe ik er tegenaan kijk

meer ik weet, des te meer ik me

Laat ik één ding voorop stellen:

realiseer dat we ontzettend veel

ik ben niet van de hypes.

níet weten. Er zijn zoveel

Uiteraard vind ik het een goede

EQUIDAY 2017

ontwikkeling dat er de laatste

gelijk? Of zou het kunnen dat

jaren veel interessante

de ideale huisvesting eigenlijk

huisvestingsconcepten zijn

niet bestaat?

ontwikkeld en goede adviezen worden gegeven op dit gebied, maar dat wil niet zeggen

Wat we niet weten

dat er nu opeens één juiste

Het probleem met het

manier van paard houden is

definiëren van natuurlijke

uitgevonden. Ik zie namelijk

huisvesting ontstaat

ook dat paarden van kennissen

vooral door een aantal

van mij al jaren gezond en

onzekerheden. Hoezeer we

tevreden ogen, terwijl ze – op

ook ons best hebben gedaan

zes uur na – op stal staan.

om een duidelijk beeld te

Het is niet zo zwart-wit als

krijgen van wat een paard

sommige experts ons willen

nodig heeft, er zijn nog

laten geloven.

altijd behoorlijk belangrijke variabelen die van aannames

Wanneer gedachtengoed

aan elkaar hangen.

verandert in regels en verplichtingen, haak ik af.

Zo weten we niet met

Een eigenaresse van een

zekerheid of we het gedrag

pension waar werkelijk alles

van paarden wel juist vertalen.

fijn voelt en er goed uit ziet,

Ik ben er tamelijk zeker van,

vertelde mij dat ze het officieel

dat we vaak – of toch in

geen paddock paradise

ieder geval regelmatig – van

mag noemen vanwege een

een onjuiste of onvolledige

klein regeltje dat ze niet kan

interpretatie uitgaan. We doen

doorvoeren in de ruimte.

ons best, gebruiken onze

En dat terwijl ze, naar mijn

handen en voeten en de paar

mening, een fantastische

‘woorden’ paardentaal die

huisvesting heeft gecreëerd.

we kennen om met elkaar te communiceren. Onze paarden

Het mag duidelijk zijn: zoveel

doen op hun beurt hun best

mensen, zoveel meningen. En dat is prima. Maar

om ons te begrijpen, omdat ze gesteld zijn op het

als jij op zoek bent naar informatie over natuurlijke

contact met hun mens. Maar we kunnen alleen

huisvesting voor je paard kan het wel eens lastig

maar hopen dat we elkaar goed verstaan.

zijn. Wie heeft er nu gelijk? Degenen die roepen dat

HET IS NIET ZO ZWART-WIT ALS SOMMIGE EXPERTS ONS WILLEN LATEN GELOVEN.

een paddock paradise de juiste manier is om jouw

Dat geldt ook voor het voer. Door de tijd heen

ruimte in te richten?

zijn we veel te weten gekomen over hoe de

Of toch de mensen achter de HIT-actief stal? Hebben

spijsvertering en het lichaam van een paard nu

de mensen, die het erop houden dat overdag buiten

eigenlijk werken. Maar dan nog weten we lang

en ’s nachts op stal prima is voor een paard, soms

niet alles. Hoe erg is de darmflora van ons paard

EQUIDAY 2017

eigenlijk verstoord in al die eeuwen dat zijn soort

waarvan we niet eens weten of ze wel met elkaar

in gevangenschap het moest doen met wat de

kunnen communiceren.

mens hem voorschotelde? Om maar even ĂŠĂŠn ding te noemen. Is er wel zoiets als een ideale voeding?

We gaan bij onze aannames uit van wat we weten

Voor mensen bestaat die niet, dus waarom zou dat

over wilde paarden en hoe zij leven. Maar is dat

voor paarden wel gelden?

wel een juist uitgangspunt? In hoeverre lijken paarden nog op hun wilde voorouders? Bestaan

IS ER WEL ZOIETS ALS EEN IDEALE VOEDING?

er biologische en/of cultuurverschillen tussen de rassen, net als bij mensen? Heeft men bij de onderzoeken naar wilde paarden rekening gehouden met het bestaan van verschillende karakters en constituties bij individuele paarden?

En je zou maar in een groep moeten leven die door een ander is samengesteld. Al doet de mens zijn

Ik heb werkelijk geen idee en ik ben tot nu toe

best om passende karakters bij elkaar te zetten,

nog geen onderzoek tegengekomen dat hier een

uiteindelijk heeft het paard niets te zeggen over de

sluitend antwoord op kon geven. Laat staan dat ik

huisgenoten met wie hij opgescheept wordt. Soms

hetgeen we denken te weten zou durven ophangen

zetten we zelfs compleet andere soorten bij elkaar,

aan DE natuur van het paard.

EQUIDAY 2017

De tips… 1. Met stip op nummer één: kijk! Ga zitten

onze site of neem contact op. Ga alsjeblieft

en kijk naar je paarden. Wat doen ze, waar

niet voor oplossingen als puin en dergelijke.

staan en lopen ze en welke indruk geven

Daar maak je je grond echt kapot mee en dat

ze daarbij? Jij kent jouw paard; kijk naar

is in ieder geval niet goed voor je paarden.

wat hem bijvoorbeeld nerveus maakt of lui. Wanneer is hij in goeden doen en zoekt hij connectie?

4. Ook belangrijk: hoe fijn is het onderhoud voor jou? Laten we eerlijk zijn, paarden hebben liever dat je lekker met ze speelt

2. Daag je paarden uit tot beweging. Dit kun

of bij ze zit dan dat je iedere dag met frisse

je doen door in de ruimte op verschillende

tegenzin een uur bezig bent de boel op orde

plekken voer te hangen, weer op andere

te brengen. Houd bij de inrichting dus vooral

plaatsen drinkplekken te creëren en paden

rekening met jezelf.

te maken. Voor sommige paarden werkt speelgoed goed, voor andere weer niet.

5. Maak je niet te druk. Het feit dat jij over

Hiervoor geldt weer: kijk vooral naar jouw

dit soort dingen nadenkt zegt al dat jij het

paarden! Heb je minder ruimte? Ga vaker

beste met je paard voor hebt. Jouw paard

wandelen met lange lijnen of zoek een plek

heeft daarom bij jou waarschijnlijk sowieso

waar je los kunt spelen met ze.

een fantastische deal: een veilige plek, de zekerheid van voer, water, beschutting

3. Zorg voor goed beloopbare stukken. Hierbij komt mijn expertise met roosters goed van

en waardering. Dat alles is voor je paard belangrijker dan dat alles perfect is.

pas. Een goed beloopbaar stuk is namelijk een stuk dat goed draineert. Wil je meer

EQUIDAY 2017

6. Laat je door anderen inspireren en inspireer

weten over paddockroosters en het verschil

op jouw beurt weer anderen. We kunnen

met andere oplossingen? Check dan even

veel van elkaar leren!

Wat we wel weten

Daarnaast is het inmiddels duidelijk dat paarden

Concreet hebben we – na al het bovenstaande in

belangrijk. En ik denk dat een paard het beste met

aanmerking te hebben genomen – nog twee dingen

een paard leeft en niet met bijvoorbeeld een geit,

over waarop we huisvesting kunnen aanpassen:

maar dat is dan wel weer een aanname.

nooit alleen leven in de natuur. Gezelschap is dus

fysieke en mentale gezondheid. Al met al zijn we nu ondertussen een flink eind We weten dat een paard van het hapje-stapje

onderweg in dit artikel en heb jij nog steeds niet veel

grazen is. Dat hun spijsvertering gebaat is bij schraal

tips over de huisvesting van je paard.

voedsel dat ze gedurende het grootste deel van de dag én nacht eten, afgewisseld met beweging.

Gelukkig hebben we ondertussen wel helder wat

Verder kunnen we ons van alles voorstellen bij hoe

we wel en niet weten over paarden en huisvesting.

gezond buiten leven is voor paarden – zo staan onze

Daarvan uitgaand kan ik je een aantal concrete tips

paarden eigenlijk nooit in de schuilstal, hetgeen me

geven.

doet denken dat ze dat niet echt nodig hebben – maar zeker weten doen we dat niet.

Tips, opmerkingen of gewoon een praatje hierover? Mail me op liesbeth@tonn.nl !

EQUIDAY 2017

HERKEN HET GEDRAG Kun jij de signalen herkennen waarmee paarden communiceren? Begrijp jij altijd wat je paard bedoelt? Kun je zijn gedrag voorspellen, of vind je dat je paard vaak onverwacht reageert? Door de signalen van het paard te herkennen, kun je je paard beter leren begrijpen. Doe de quiz om uit te vinden hoe goed jij de lichaamstaal van paarden begrijpt!

pen?

arden staat te sla Welk van deze twee pa

Hoe voelt het andere pa

a) b) c) d)

A ard zich?

schijnt relaxed, het zonnetje tijd moe, het is paardenbed weg ft lie gespannen, ga alsjeb wat te beleven verveeld, er is ook nooit

En in deze situatie?

a) spelen b) vechten

EQUIDAY 2017

Wat doen deze paarden? a) spelen b) vechten

QUIZ

n of Is dit paard gespanne je ontspannen en waar zie dat aan?

Eén van deze twee paarden vindt he t prima om opge te worden, de an zadeld der vindt het erg spannend. Welk paard hoor t bij welke omschr ijving en waar zi e je dat aan?

A B

en of rd gespann a a p it d Is ie je n en waar z ontspanne dat aan?

8. Waarom heeft één van

de paarden op deze foto zijn mond open?

kels?

rekking tot het verwerken van prik

r deze foto’s, met bet Wat is een logische volgorde voo

EQUIDAY 2017

AT TE SLAPEN. PAARD OP FOTO A STA jpen. De onderlip ANTWOORD A; HET ht maar zonder te kni ogen hangen bijna dic zijn en en ter vorm ach r naa sgaten zijn normaal van Zijn oren hangen relaxt de mond. Ook de neu en s neu de d ron n rimpels te zie zijn onderhals hangt los, er zijn weinig en ontspannen. Ook bovenlijn zijn mooi los de van t res de zijn als s hal ild, zwaaiend of tussen en grootte. Zowel zijn ontspannen, niet opget gt han art sta De g. spierspannin t staat en als je is mooi los met weinig de kant waar hij op rus ontspannen hangt aan hij ij arb wa t”, rus “op at billen geknepen. Hij sta naar beneden zakt. kant mooi ontspannen die aan p heu de dat goed kijkt zie je GRAAF LIEVER DAT DE FOTO GESPANNEN EN HEEFT H ZIC ELT VO B TO PAARD OP FO ANTWOORD C; HET GAAT STAAN. g heeft. EEN EIND VERDEROP heel veel spierspannin ZO SNEL MOGELIJK op rust lijkt te staan, dat n bee ter ach het e foto is dat niet ontspannen in Het opvallende aan dez uit te slaan”. Ze hangt maar meer “klaar om t, rus op eer zoz t nie k Dit paard staat dan oo ijke hoogte. zijn nog vrijwel op gel pen heu h niet prettig voelt. r het been en haa idelijk teken dat ze zic rokken, dat is een du get en bill r haa sen tus t Ze heeft haar staart wa de onderhals. in de bovenlijn en in ing deuk nn spa l Ook zit er vee zien dat ze een diepe n en het is duidelijk te epe ekn eng sam t wa zijn los maar haar kin is De ogen van dit paard derlip hangt niet mooi on ar Ha . ing nn spa nd die duidt op heeft boven haar mo deukjes ontstaan. oor er achter haar kin samengetrokken waard

N E D R O O ANTW

HET SPELEN. t extreem PAARDEN ZIJN AAN allebei hun staart nie ANTWOORD A; DEZE de paarden. Ze hebben bei van art sta de ere zien aan er is geen Dat kan je onder and rden zijn ontspannen, . De ogen van beide paa los ar ma en, nep gek gwit. De en k een stuk van het oo hoog of tussen hun bill ie vertonen zie je vaa ess agr of ing nn spa l rden die vee oogwit te zien. Bij paa k strak naar achteren. paarden liggen die vaa over annen, bij vechtende tsp on vrij an d en zacht, niet strak sta n ore en van de paarden ron lipp de zijn , zijn pen aan het hap rden, bij geen van Ondanks dat ze allebei ehele beeld van de paa aan de foto is het alg t val op est me het t . Wa de tanden getrokken ning te zien. rdreven veel spierspan ove er is n beide paarde

ANDERE SITUATIE. FDE PAARDEN IN EEN de paarden is de ANTWOORD B; DEZEL r achteren en bij allebei staan nu wel strak naa n ore De n. hte zijn vec in een boogje staan en Hier zijn ze wel aan het heeft zijn staart hoog el imm sch De . ger ho g een stuk en. algehele spierspannin t en ver uit met zijn ben ine paard slaat gerich bru t He an. sta nen pan onderlip strak en ges achter G VEEL SPANNING. at. Haar benen staan DIT PAARD HEEFT ER akkelijke houding sta gem on erg een in rd is dat het paa staan wat gespreid Het eerste dat opvalt staat. De voorbenen voor het andere been n bee ene het ij arb niet wa en dat een paard nog heel dicht op elkaar, staan is vaak een tek k elij akk gem on t He bewaren. fortabeler gaan om haar evenwicht te zal het paard zelf com nning af gaat vloeien, spa de dat nt me mo ontspannen is. Op het ot en een ar neusgaten zijn gro rug/holle bovenlijn. Ha e akk str een en og Ze heeft haar hoofd ho veel spanning heeft. je kunt zien dat ze erg an ara wa , aar htb zic is haar oogwit

staan.

stuk van

In deze quiz hebben we een aantal vormen van gedrag laten zien en besproken. Bedenk je echter goed dat geen twee paarden hetzelfde zijn en dus ook niet precies dezelfde signalen zullen geven. Waar het ene paard zijn onderlip laat hangen als hij ook maar iets ontspant, zal het andere paard dit zelfs nog niet doen als hij diep in slaap is. Daarom is het belangrijk om zelf zo handig mogelijk te worden in het herkennen van verschillende gedragingen en signalen van veel verschillende paarden. Op die manier ga je niet alleen beter begrijpen 32

EQUIDAY 2017

welk gedrag een paard vertoont, maar ook wat hij jou daarmee wil vertellen.

HET PAARD OP FOTO

A HEEFT BEHOORLIJ K WAT SPANNING. Dit kan je onder andere zien aan het kauwen op de teugels. Paarde n die wat spanning of proberen dit vaak af stress hebben te bouwen door ergens op te kauwen of te sab belen. Dat betekent nie vervelend is, hij zoekt t dat het paard enkel een manier om te kunnen ontspannen. Ook kun je zien dat zijn zijn, hij “kijkt wat bez ogen wat strak orgd” en de spieren op en rond zijn hoofd zijn gespannen. Ook is zijn opengesperd. Dit zie neu je vaak bij paarden die sgat strak en gespannen zijn. Op het moment dat ze zich kla te vluchten zorgt het armaken om lichaam er voor dat er veel zuurstof binnenkom t, zodat ze, als het no kunnen rennen, bij het dig is, hard weg gevaar vandaan. Het paard heeft zijn hoofd vrij hoog en zijn hals goed naar zijn borst kijk strak. Als je heel t, kun je ook zien dat hij zijn gewicht niet gel ijk verdeeld over zijn als het ware een bee benen. Hij leunt tje bij de trainer vandaa n, alsof hij het liefst we g zou lopen. HET PAARD OP FOTO B IS MOOI ONTSPAN NEN. Het kan hem weinig sch elen dat hij wordt op gezadeld, hij vindt het wel prima. Hij staat me hals mooi in lijn met t zijn hoofd en zijn rug, zijn hele boven lijn is zacht en ontspann en. De oren zijn oplett gefocussed. Hij let we end maar niet l op, maar is niet op zoe k naar gevaar. Zijn neu s en mond hebben vrij en de ogen staan rus we tig, niet opengesperd l geen rimpels of dichtgeknepen. DIT PAARDJE IS ONTSP ANNEN, HIJ GEEFT WE INIG OM DAT ZEILTJ E OP ZIJN RUG. Zijn hals is vrij zacht, met weinig spanning . Zijn hals en hoofd blij ven mooi in lijn met zijn rug hoog opgetild. Hij hee en zijn niet ft attente maar ontsp annen oren, die wel naa r voren gericht staan maar niet gespitst sta (naar de trainer), an. Een paard wat zijn oren heel strak naar voren gespitst houdt, op potentieel gevaar is meestal heel alert en houdt dat goed in de gaten. Ook aan het hoofd val t weer een heleboel af te lezen. Zijn neusgaten zijn mooi ontspannen, opgetrokken of gerimp niet groot, eld. De mond is mooi zacht, zonder al teveel rimpels en ook zijn oge opengesperd of dichtg n zijn niet eknepen, maar staan mooi zacht en ontspann en.

HET VEULENTJE OP DE FOTO HEEFT ZIJN MO ND OPEN EN IS AAN HET KAUWEN, OM AA EN GROTERE PAARD N HET OUDERE AAN TE GEVEN DAT HIJ EEN KLEIN EN ON SCHULDIG VEULENTJE BEDREIGING VORMT IS DAT GEEN VOOR HET PAARD EN ZIJN KUDDE. EEN LOGISCHE VOLG ORDE VAN DEZE FOTO ’S ZOU KUNNEN ZIJN B, D, A, C Op foto B zie je een paa rd met best wat spann ing, dat (waarschijnlijk) bezig is om een prikke De bovenlijn is strak, l te verwerken. het hoofd is hoog en vooral in de hals is de spanning goed te zie wat naar achteren en n. Haar oren staan ze heeft haar staart tus sen haar billen geknep en. Op foto D begint het paard de spanning wa t los te laten door mid del van likken en kau vrij veel spanning te zie wen. Er is nog wel n in het lijf van het paa rd. Op foto A laat het paa rd bijna alle resterend e spanning los door uit gebreid te gapen. He bovenlijn wordt veel t hoofd zakt, en de losser. Ook haar buik is minder opgetrokken . Op foto C is het paard haar spanning kwijt en staat ze ontspannen met een laag hoofd en Wat op deze foto ook losse bovenlijn. erg opvalt is dat de on derhals mooi losgelate n is. Ook de blik van veranderd ten opzichte het paard is van foto B. Ze kijkt nu veel opener en meer ontspannen. Een andere volgorde voor deze foto’s zou kunnen zijn B,D,C,A, wa arbij het paard eerst meeste spanning is kw de ijtgeraakt met het likk en en kauwen. Daarn a staat ze een stuk me ontspannen om vervol er gens het laatste restje spanning kwijt te rak en door te gapen.

ACTIE!

Schrijf je voor 1 mei

voor één van onze

zomercursussen en Bij E&E Horsemanship kun je terecht voor lessen en cursussen gebaseerd op natural horsemanship. Dit kan zowel met jouw eigen paard als met één van onze paarden.

ontvang 10% korting!

Ook bieden wij de mogelijkheid om jouw paard bij ons in training te zetten om hem in te rijden, door te rijden of om probleemgedrag op te lossen. Kijk voor meer informatie op www.EenEhorsemanship.nl

EQUIDAY 2017

Mariska en Beau

Vanaf dag 1 al 16 jaar samen. Mijn lieve Beauty, eeg ik weer een spiegel voor en kr houdt ze mij een haar luisterde, . Hoe meer ik naar levensles cadeau n verbinding begreep. En nu ee hoe meer ik haar n. Ik denk. voel en vertrouwe ge op d er se ba ge die is . Zij geeft. j reageert. Ik geef Zij doet. Ik voel. Zi or het leven! mij! Een Coach vo Ze is een deel van

Anne en Luuk Luuk heeft mij de afgelopen 11 jaar

Wij hebben tot en met het ZZ-Licht

veel geleerd.

ons samen verdiept in natural hors

gestart en

emanship en tuigloos rijden. De foto was afge lopen zomer,

toen ik besloot dat wij samen zond

er hoofdstel of neckrope door het bos konden rijde n. Luuk vond het geweldig, net als ik! ‘’Sometimes there is no next time

chance, no time out, sometimes it’s

, no second

now or never’

Puck en Kid Momenteel

zijn we ver

uit elkaar, ji j in Zweden erland. Maa r wat ben ik dankbaar voor de tijd , die ik vorig jaar samen met jou heb mogen zijn . Door de ve le kansen h eb ik mooie (leer)momen ten mee mo gen maken met deze bijzondere Nord Svensk merrie Kid. In coaching maar ook in s, wandelingen hielp Kid m ij, om haar daarmee m en ezelf beter begrijpen. En in gedachte gaat dit no n g altijd doo r.. en ik in Ned

EQUIDAY 2017

Ashley en Tyse n Ik heb geleerd om nooit op te geve Op en altijd door te blijven vechten. mijn de foto zien jullie mij samen met ge verzorgpaard Tyse. Hij is bij z’n vori ier eigenaar op een te goedkope man gecastreerd. Dat had als gevolg: ‘Een

ik. Het grote ontsteking’ in zijn koker/bu . Als we zat bijna tegen zijn buikvlies aan n, langer hadden gewacht met operere 2x had hij het niet gered. Hij is er na toch opereren en veel kliniekbezoeken overal bovenop gekomen.

Esmé Mesman Ik ben Esmé Mes

man, in het bezit van een prachtig zelf gefokt arabisc h merrie veulentje van 8 maanden. Ze is na het overlijden va n haar moeder door een zeldzam e ziekte opgenom en door een pleegmerrie en he t belangrijkste wa t ik van mijn paardje heb gelee rd is: Neem niets voor

lief, elke dag kan de laatste zijn. Geniet van de kle ine momenten en probeer te luisteren naar wa t de paarden je te vertellen hebben, want da t is meer dan dat je denkt.

Marjolein en Cindy 7 jaar geleden is Cindy

bij mij gekomen, ze ble ek losse knietjes te hebben . Ik wilde echter meer met haar doen dan longeren en balkjes lopen. Ik be gon met grondwerk en vrijhe idsdressuur. Ze leerde op commando flemen, ste igeren, liggen en inmidd els ongelooflijk veel meer. Ik had nooit kunnen dromen dat ik ooit demo ´s vrijheidsdressuur me t haar zou geven.

Onze levensles: vertrouw

zijn, wees trots op de kle

samen meemaakt!

op jezelf, durf jezelf te

inste momenten die je

Ilse en Bonto Het belangrijkste dat ik van Bonito mocht leren en nog steeds leer, is geduld hebben, in jezelf geloven, maar vooral in je paard geloven! Nu dat ik, dankzij hem , meer open sta voor het spiegelgedrag van mijn paard, zie ik steeds meer hoe belangrijk geduld is. Bonito is echt een paard dat zegt: geloof in mij, maar geef me tijd. Heb geduld en ik zal leren. Dat is toch wel de mooiste levensles.

EQUIDAY 2017

“REPUBLISHED FROM “ACTIVATE YOUR HORSE’S CORE”

JE PAARD SOEPEL EN MEER IN BALANS

MET EENVOUDIGE STRETCH OEFENINGEN Waarom vinden we het heel normaal dat we zelf voor- of na een intensieve training stretchen, maar maken stretches nog geen vast onderdeel uit in de training van ons paard?

DOOR MARLY COPPENS

Als wij gaan sporten, sporten rekken we

een symmetrisch lichaam, waarbij de schouders,

onze spieren om ons voor te bereiden op

heupen, knieën en enkels loodrecht onder elkaar

de inspanning die we gaan leveren. Na

vallen. Je kunt je voorstellen dat iemand met een

het sporten om de opgebouwde spanning weer uit

atletische lichaamsbouw en een goede houding

onze spieren te laten vloeien. Hiermee zorgen we ervoor dat ons lichaam flexibel blijft en in balans is. Dat hebben we nodig om ons lichaam optimaal te

TIP

kunnen gebruiken. Observeer de houding van je paard eens. Eigenlijk werkt dat bij paarden net zo. Als wij op ons

De meest voorkomende slechte houding bij

paard rijden, vergt dat best veel van zijn lichaam.

het paard is een strakke en ingezakte rug en

Ook als je ‘alleen maar’ een buitenrit maakt, is het

daarbij een hoge hoofd-hals houding.

belangrijk dat hij zijn spieren goed gebruikt. Om

Een van de oorzaken hiervan is het voeren

tot zo’n prestatie te kunnen komen moet het paard beschikken over voldoende flexibiliteit, kracht, coördinatie, stabiliteit, souplesse en rompstabiliteit (core-stability). Een goede houding voorkomt veel problemen.

Wat is een “goede” of “slechte” houding?

Houding betekent letterlijk: hoe houd je je lichaam.

vanuit een hooiruif of hoog opgehangen hooinet. Onbedoeld lokken we hiermee een hoge hoofd-hals houding uit. Paarden zijn van nature grazers en hebben hierdoor een groot deel van de dag het hoofd aan de grond, waarbij de hele bovenlijn gestretcht wordt. Dit bevordert een goede houding van het paard.

Bij mensen denken we bij een goede houding aan

EQUIDAY 2017

“REPUBLISHED FROM “ACTIVATE YOUR HORSE’S CORE”

makkelijk en soepel beweegt en over het algemeen beschikt over een goede coördinatie. Het lichaam is in

FOTO: 2SHOTS1VISION

balans en het kost geen moeite om dit vast te houden.

2. Kin naar kogel achterhand

1. Kin naar kogel Deze oefening stretcht de hele bovenlijn (hals en rug) en mobiliseert de gewrichten van de wervelkolom. Daarnaast stimuleert het de core-stability, want het paard spant de buikspieren, heupbuigers en borstspieren. Dit bevordert een goede houding. Laat de lippen van je paard de wortel raken en bied de wortel zo laag mogelijk aan. Houd dit 5-10 seconden vast en herhaal het vervolgens 3-4 keer. Houd er rekening mee dat het paard de wortel niet kan zien. Dit daagt dus ook zijn bewegingsgevoel uit. Sommige paarden spelen vals door hun voorknie te buigen, zolang ze de rug blijven buigen is dit niet zo erg.

Deze stretch beïnvloedt de flexibiliteit van de spieren en gewrichten die zorgen voor buiging. Met name de gewrichten van de wervelkolom en de ribben. De core-stability wordt gestimuleerd en dan met name de schuine buikspieren. Daarnaast wordt de balans op de proef gesteld. Bij deze oefeningen is het belangrijk dat het paard zijn hoofd naar de kogel van de achterhand brengt en dus zo laag mogelijk houdt, zodat ook de hele bovenlijn gestretcht wordt. Wanneer de wortel te hoog gehouden wordt is de kans groot dat ook de rug hol wordt en dat willen we liever niet. Dit stimuleert namelijk een slechte houding en overstrekking van de rug. Dit effect is ook beschreven in wetenschappelijk bewegingsonderzoek. Indien je alleen de hals wil stretchen dan zijn daar andere oefeningen voor. Laat de lippen ook weer de wortel raken en sta met je rug tegen de ribben van je paard, zodat het paard zijn hals om jou heen kan buigen. Houd de wortel zo laag mogelijk. Houd dit 5-10 seconden vast en herhaal dit 3-4 keer.

rompstabiliteit. Deze is nodig voor het handhaven van een goede houding en het actief ondersteunen van de Bij een slechte houding denken we aan een ingezakt

wervelkolom. Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt

en stijf lichaam en verwachten we een onhandige en

dat je met regelmatig stretchen, op de juiste manier,

oncomfortabele manier van bewegen. Het lichaam is uit

de core-stability van je paard kunt verbeteren. Core-

balans, waardoor sommige spieren gespannen staan

stability is ook de basis voor een goed bewegingsgevoel.

en relatief verkorten en pijnlijk worden. Andere spieren

Bewegingsgevoel is: weten waar zijn benen zich bevinden

worden juist zwak en relatief lang.

in de ruimte zonder ernaar te hoeven kijken. Zonder

Onbalans in de spieren veroorzaakt ongelijke krachten op

een goed bewegingsgevoel kan je paard niet over een

de gewrichten, pezen en banden. Hierdoor vermindert de

hindernis springen, of bijvoorbeeld achterwaarts over

prestatie en is de kans op blessures aanzienlijk groter. Je

een balkje stappen. Met bepaalde stretches kun je het

kunt denken aan bijvoorbeeld pees- of spierscheuren.

bewegingsgevoel van je paard ontwikkelen.

Voor paarden geldt hetzelfde. Ze kunnen niet alleen fysieke problemen krijgen: stijve spieren kunnen

3. Strekken hals

het paard chagrijnig en geïrriteerd maken. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat paarden met rugpijn sneller geïrriteerd reageren op soortgenoten en mensen. Blijf daarom altijd alert wanneer je merkt dat het gedrag van je paard verandert en schakel zo nodig een professional in.

Kun je wat doen aan de slechte houding van je paard?

Een onderdeel van de houding is de core-stability, oftewel:

EQUIDAY 2017

Deze oefening is vooral voor paarden die veel spanning opbouwen in de hals, zoals Friese paarden. Deze oefening stretcht de nekspieren en stimuleert verlenging van de nek. Ook stimuleert het de spieren rondom de borst. Laat weer de lippen van je paard de wortel aanraken en houd deze op hoogte van het borstbeen. Houd dit 5-10 seconden vast en herhaal het 3-4 keer. Het is handig om iemand het paard tegen te laten houden bij de borst of zet je paard tegen een lage staldeur. “REPUBLISHED FROM “ACTIVATE YOUR HORSE’S CORE”

FOTO: 2SHOTS1VISION

Stretchen dus, maar hoe dan?

Er zijn twee type stretches, namelijk passief en actief. Eigenlijk zegt de naam zegt het al, bij een passieve stretch wordt het paard gestretcht door de begeleider en moet het paard zich ontspannen. Bij een actieve stretch wordt de beweging uitgelokt, zodat het paard de stretch zelf maakt. Deze actieve stretches geven het beste resultaat.

Waar moet je op letten?

Stretchen kun je het beste doen wanneer het paard warm is, dus bijvoorbeeld na het rijden, longeren of grondwerken. Heeft je paard boxrust? Stretches zijn in Bij deze stretch wordt de actieve beweging van het

overleg met de dierenarts of fysiotherapeut zeer geschikt

paard uitgelokt door middel van een reflex.

om hem soepel te houden, maar warm hem dan wel eerst op door middel van een goede massage of door je

4. Schoftlift

paard onder het solarium te plaatsen. Indien je vermoedt dat je paard pijn heeft laat er dan eerst een professional

Deze oefening vraagt aanspanning van de spieren rondom de borst en schoft. Deze zorgen tijdens beweging voor stabiliteit van de rug en maken de voorhand licht. Aanspanning van dit gebied is nodig om de rug op te tillen, waardoor de ruiter gedragen wordt. Hieruit volgt verzameling.

naar kijken en ga niet stretchen. Zorg er verder voor

Wanneer je deze oefening gaat toepassen aai dan eerst het gebied rond de singel. Voor paarden die last hebben van singelnijd is dit geen geschikte oefening. Plaats je vingers in het gebied van de singel in een lijn naast elkaar en geef een druk omhoog. Dit creëert de reflex, waardoor het paard zijn rug optilt. Ieder paard reageert anders op deze prikkel. Het ene paard heeft maar weinig prikkeling nodig en de ander wat meer. Probeer de prikkel te doseren en indien nodig geleidelijk op te bouwen. Maak van deze oefening een dagelijkse routine, bijvoorbeeld tijdens het

beschadigen. LET OP: Veiligheid boven alles.

dat je de stretch oefeningen uitvoert op een stabiele en veilige ondergrond. Let hierbij goed op de reactie van je paard. Paarden zijn geneigd om voor wat lekkers net iets verder te gaan dan het lijf aan kan en kunnen zichzelf zo

borstelen of zadelen.

Op de website van de auteur: www.science-equine.com vind je samenvattingen van wetenschappelijke artikelen. Er zijn onder andere artikelen te vinden over het stretchen van paarden die als achtergrond zijn gebruikt voor dit artikel. In het boek “Activate Your Horse’s Core” van Narelli C. Stubbs en Hillary M. Clayton vind je deze oefeningen verder uitgewerkt.

FOTO: 2SHOTS1VISION

Bij deze stretch wordt de actieve beweging van het paard uitgelokt door middel van een reflex.

5. Lage rug- en heiligbeen lift Als laatste nog een reflex oefening om de core-stability en flexibiliteit van de rug te trainen. Bij deze reflex spant het paard zijn buikspieren, heupbuigers en spieren rondom de wervelkolom. Het paard kantelt zijn bekken en de lage rug wordt bol, net als bij verzameling van het dressuurpaard of een sliding van een western paard. Deze oefening is niet geschikt voor paarden die slaan met hun achterbenen. Laat je paard zien waar je bent voor je de reflex gaat geven. Wanneer je de vingers van je handen spreidt en je beide duimen op de basis van de staart legt, staan je wijs- en middelvinger op de goede plaats om de reflex te creëren. Door te krabben met je vingers of tegen de haren in te strijken creëer je de reflex. Net als bij de schoftlift reflex kan de reactie per paard behoorlijk verschillen. Probeer de prikkel dus te doseren en aan te passen op het paard. Ook deze oefening mag je als dagelijkse routine toepassen, bijvoorbeeld tijdens het borstelen of zadelen.

EQUIDAY 2017

WORKING EQUITATION DOOR ROMY HUISMAN Stel je eens voor: Je rijd in het prachtige Zuid-Frankrijk op een dapper Camargue paard. Op de achtergrond hoor je de Cicaden zingen, de zon komt net op, er staat een fijn briesje wind en zo nu en dan vliegt er een vervelende vlieg aan op je gezicht. Samen met andere ruiters is het jullie taak om een kudde runderen van A naar B te brengen. Dit is geen klus die je binnen 1 uurtje hebt geklaard, maar hier heb je de hele dag werk aan. Over het algemeen gaat alles vrij gemoedelijk en kan jouw paard het werk in stap uitvoeren. Een comfortabel en ontspannen paard is daarbij zeer gewenst. Maar als er ineens een stier zich probeert af te zonderen van de kudde, moet je direct kunnen aangalopperen om de stier terug naar zijn kudde te brengen. Jouw paard moet daarom dus een groot reactievermogen hebben, dapper en zeer wendbaar zijn.

nderweg kan je allerlei

afgericht? Welk paard heeft de beste

obstakels tegen komen;

arbeidsmentaliteit? Om dit te meten

denk aan een bruggetje

zijn er vier wedstrijdonderdelen

om overheen te rijden, een hek openen en sluiten, of een muurtje waar je wellicht overheen moet springen. Tijdens dit werk is het natuurlijk het meest efficiĂŤnt als je

ontstaan.

Dressuur, maar dan net een beetje anders De wedstrijd begint altijd met

bij alle handelingen op je paard kan

een dressuurproef, dressuur is

blijven zitten. Vanuit deze arbeid is de

immers een basisopleiding voor

sport Working Equitation ontstaan.

ieder paard. Ongedwongenheid,

Letterlijk vertaald: arbeidsrijden. Wie

comfort en de gehoorzaamheid op

heeft zijn paard het beste

kleine hulpen worden beoordeeld. auro EQUIDAY 2017 re

In deze sport worden de

op wedstrijd. Wisselt je paard

reed ik regelmatig in de weide

de galop een keer niet correct

met schapen die ik dan ook als

tijdens de slalom? Dat maakt

kudde van A naar B verplaatste.

in de speedtrail niet uit! De

Bosritten, dressuur, springen,

hindernisbalk eraf tikken of een

obstakeltrainingen, niets was

pilaar omgooien telt wel als fout

ons te gek. Daarom was het een

en levert je strafseconden op.

logische vervolg om Working

Haastige spoed is zelden goed.

Equitation te gaan starten, nadat

Zo snel mogelijk én foutloos, dat

ik daar bekend mee werd.

is de uitdaging!

Onze eerste wedstrijd in België

Koe-vriendelijkheid getest

wonnen wij. Naast de eerste prijs ontvingen wij ook de prijs ‘belofte

Het laatste wedstrijdonderdeel is

voor de toekomst’. Jullie kunnen

zijgangen en galopwissels al snel

het runderwerk. Dit onderdeel

je voorstellen dat ik ontzettend

gevraagd, terwijl die bij gewone

is in Nederland vanaf niveau

trots was (ben!) op mijn pony.

dressuurwedstrijden pas in de

2 optioneel en vanaf niveau 3

Ze blinkt qua talent niet uit in een

hogere niveaus aan bod komen.

verplicht. Tijdens dit onderdeel

discipline als dressuur, maar in

werk je in een team van 4

de Working Equitation komt zij

Slalommen in stijl

combinaties. Iedere ruiter krijgt

helemaal tot haar recht! Daarmee

Het tweede onderdeel is de

een rund aangewezen en het is

hoop ik anderen te inspireren.

stijl-trail. In het stijlparcours

de bedoeling dat je dit rund uit

Het maakt niet uit wat voor type

vind je allerlei obstakels, die je

de kudde weet te halen en in

pony of paard je hebt. Teamwork

in een echte werksituatie tegen

een aparte pen weet te drijven.

is belangrijk!

kunt komen. Om deze obstakels

De jury ziet er streng op toe dat

goed te kunnen uitvoeren

dit op een beheerste manier

moet het paard gewillig aan

gebeurd. Niemand is gebaat

de hulpen staan en voldoende

bij een gestreste kudde met

kijken of neem eens deel aan

zelfverzekerd zijn. Achterwaarts,

runderen. Een goede ‘worker’ is

een clinic! Maar ook thuis kan

zijwaarts, slalommen,

in staat om dit uit te voeren op

je met Working Equitation aan

overgangen van galop naar

een efficiente manier, die zo min

de slag, met heel eenvoudige

stap en een sprongetje kom je

mogelijk stress oplevert voor

materialen. Bijna elke manege

hierin tegen. Tijdens de stijl-trail

paard en rund.

of pensionstal heeft ze al liggen.

verwacht de jury hetzelfde als in de dressuurproef; een mooie beheerste proef, op een paard

Hoe ik verslaafd raakte aan Working Equitation

Zelf aan de slag!

Kom eens op een wedstrijd

Met pionnen of emmers kan je een slalom maken. Met een springbalk kan je het zijwaarts

Sinds 2015 heeft deze sport mij

oefenen en de L-achterwaarts.

De jury let ook op zaken als het

helemaal gepakt! Mijn (toen

Zet 2 hindernispalen naast elkaar

aanspringen in de juiste galop en

21 jarige) pony Snuitje is heel

met een omgekeerde voerschep

een mooie lengtebuiging tijdens

veelzijdig. Vroeger had ik geen

op 1 van de palen en oefen het

een slalom.

rijbak tot mijn beschikking en

onbeweeglijk stilstaan als jij de

dat zijn ruiter fijn kan dragen.

Op topsnelheid een hek openen

voerschep van de ene naar de andere paal verwisseld. Een bezemstok en een lege voerton

Vanaf niveau 2 mag je het derde

of afvalbak? Daarmee kan je het

wedstrijdonderdeel te rijden:

rijden met de garrocha oefenen!

de speedtrail. In de speedtrail

De poort kan je oefenen door een

zijn de obstakels vergelijkbaar

touw tussen 2 hindernispalen te

met de stijltrail, maar nu gaat

hangen of door het hek van de

het om de snelheid! Wie kan

rijbak te gebruiken.

het obstakelparcours zo snel

mogelijk afleggen? Het is een

www.romyhuisman.nl

zeer spectaculair onderdeel

foto’s: www.maryfotografie.com

EQUIDAY 2017

PERFECT PARTNER DOOR EEF VEENSTRA - HET LAGE WOUD (FOTOGRAFIE: ELISE KLINKERT)

Je paard als jouw perfecte partner, dat klinkt als muziek in de oren. Andersom geldt dat ook natuurlijk, jij als perfecte partner voor je paard. Want of we nu ambitieuze wedstrijdruiters, fanatieke buitenuitrijders of gedreven Natural Horsemanshippers zijn, een goede samenwerking met ons paard willen we allemaal. Een mooi streven maar niet altijd eenvoudig.

Calm – Connected – Responsive

bladzijde vullen met dingen, die we vinden horen bij

Calm – Connected – Responsive (Supple and

een goede samenwerking. Om een beetje overzicht

Succesfull … maar dat is voor een andere keer) is

ant wat houdt een goede

te scheppen in de berg van wensen, brengen we de

samenwerking dan precies in? Dat

lijst terug naar 3 ingrediënten.

jouw paard je vertrouwt? Dat jij je

paard vertrouwt? Dat hij doet wat je vraagt? Dat hij net zoveel plezier heeft in jullie gezamenlijke activiteiten als jij zelf? En zo kunnen we wel een

EQUIDAY 2017

VOORBEEL

Stel dat we een heel speels, energiek paard hebben, zo’n paard een concept van Linda Parelli. Tijdens mijn lessen

dat steeds maar overal mee wil spelen, van

met haar en de training van haar paarden spelen

alles aanbiedt en graag dingen vast pakt met

deze 3 basis ingrediënten de hoofdrol.

zijn mond. We zijn dan geneigd te denken dat

Ongeacht de inhoud van je training, dus of je nu

dat paard veel verschillende oefeningen nodig

grondwerk oefent of je voorbereidt op de wedstrijd,

heeft, omdat hij zich anders gaat vervelen.

je wilt altijd dat jouw paard kalm is, verbonden is met jou en met de oefening en dat je paard het

Soms is de bron van bovenstaand gedrag

gepaste antwoord geeft op de vraag die je stelt.

niet te wijten aan verveling maar aan een onderliggende onrust. Het paard is niet kalm.

Voordat we aan de slag kunnen met de vraag hoe

Wanneer wij hem dan, uit goede bedoeling,

we onze paarden kunnen helpen Calm, Connected

van de ene oefening in de andere storten,

and Responsive te worden, moeten we eerst een

wordt die onrust eerder groter dan kleiner.

inhoudelijk beeld hebben van het C-C-R plaatje.

Belangrijk dus om te herkennen waar gedrag

Moet ik daar wel bij zeggen, dat ik natuurlijk alleen

vandaan komt en er op een adequate manier

met jullie kan delen wat dit concept voor mij

mee om te gaan.

betekent. Iedereen zal er op zijn eigen manier naar kijken en er waarde aan geven.

Een paard afwisseling en uitdaging bieden, kan bijvoorbeeld ook door in een bepaalde oefening meer kwaliteit te vragen of door een bekend patroon moeilijker te maken.

CALM

Ook wanneer het paard er aan de buitenkant echt rustig en ontspannen uitziet kan het van binnen onrustig en gespannen zijn.

Welk plaatje zie je voor je als je denkt aan een kalm

paard? Een paard dat staat te rusten? Of een paard

Voor de (Parelli) Natural Horsemanship kenners

dat niet schrikt van enge objecten of plotselinge

onder ons, denken dan meteen aan de Rightbrain

prikkels? Een kalm paard is meer dan dat. Sterker

Introvert. Een paard dat over het algemeen snel

nog, een paard dat staat te rusten of niet schrikt is

onzeker en angstig is, maar waarbij je dat niet persé

niet per definitie kalm.

aan de buitenkant kan zien.

EQUIDAY 2017

NOG EEN VOORBEELD

Mijn paard Ramar gaat inmiddels al jaren mee naar verschillende grote evenementen en demon-straties. Hij is tijdens zo’n evenement eigenlijk altijd rustig. Langs parades, over evenementen-terreinen en in arena’s met licht, geluid en een hoop publiek, hij draait zijn hoef er niet voor om. Althans zo lijkt het...zelfs voor de geoefende gedragsdeskundige (mijzelf incluis).

Een aantal jaren geleden op Flanders Horse Expo – een groot paardenevenement in Belgie – deden wij mee aan een aantal demonstraties. Drie dagen lang, een paar keer per dag. Steeds in dezelfde arena. Naast die arena hadden de Belgische instructeurs een mooie stand met een nog mooier beeldscherm. Levensgroot werden daar leuke Parelli fimpjes vertoond. Ramar was zijn normale zelf, rustig en ontspannen. Al drie dagen lang waren wij daar in die arena onze kunsten aan het vertonen toen hij tijdens een van de laatste demonstraties ineens het beeldscherm in de gaten kreeg. Dat levensgroote beeldscherm was compleet aan hem voorbij gegaan. Zo afgesloten voor zijn omgeving dat hij het niet kon registreren.

Voor deze paarden is kalm zijn inderdaad niet altijd

twitter, snapchat etc). Met andere woorden, we

even makkelijk. Toch is dat niet helemaal waar ik

zijn eigenlijk maar half aanwezig. Half aanwezig

op doel. Ook andere paardenpersoonlijkheden,

betekent ook half afwezig en daarmee dus niet

de zelfverzekerde paarden bijvoorbeeld, kunnen

kalm, want hoe kun je nu maar voor de helft kalm

aan de buitenkant gedrag vertonen dat lijkt

zijn?

op spel, dominantie, energie, of juist traag en ongeïnteresseerd zijn, maar in werkelijkheid heeft

Wat is kalm dan wel?

dat gedrag helemaal niets met “kalm zijn” te maken. Kalm betekent voor mij een paard dat ontspannen Veel paarden funtioneren in een secundaire staat

maar alert is. Het paard voelt zich veilig.

van bewustzijn. Klinkt meteen zweverig maar is

Actief, aanwezig en in staat om na te denken.

HET PAARD VOELT ZICH VEILIG. ACTIEF, AANWEZIG EN IN STAAT OM NA TE DENKEN. niks meer of minder dan de state of mind die ons

Wakker en bewust van zichzelf en zijn omgeving.

ook niet onbekend is (niets zo comfortabel als je

Daarmee ook een paard dat kan schakelen. Zowel

verschansen in de virtuele wereld van facebook,

mentaal, emotionaal als fysiek.

“COMMUNICATION IS TWO OR MORE INDIVIDUALS SHARING AND UNDERSTANDING AN IDEA” ~ PAT PARELLI 46

EQUIDAY 2017

Kunnen we het ene moment rustig stappen,

Paarden kunnen om verschillende redenenen

dan met veel energie galopperen om vervolgens

besluiten geen antwoord te geven op je vraag en

weer rustig te kunnen stappen of stilstaan

toch aandacht voor je hebben.

(met losse teugels of leadrope). Kan het paard omgevingsprikkels hanteren zonder zich af te

De situatie uit het voorbeeld is voor je stalgenoot

sluiten en blijft het paard nieuwsgierig naar zijn

natuurlijk uiterst frustrerend en voor anderen een

omgeving.

bron van vermaak :) maar het zegt iets over de mate waarin paarden connectie maken. Een paard wat op deze manier veel aandacht heeft voor de mens kan dezelfde mate van aandacht ook op

CONNECTED

een positieve manier leren gebruiken. Een paard dat ongeïnteresseerd staat af te wachten totdat je hem uit de wei plukt, zonder ook maar enige vorm van aandacht aan je te schenken, is vaak veel moeilijker om contact mee maken (wel makkelijker

Connectie is voor een groot deel gelinkt aan kalm.

te vangen...)

Want een secundaire state of mind (of maar half aanwezig zijn) staat behalve kalm, ook connectie in

Wel of niet connected heeft dus te maken met de

de weg. We kunnen immers ook niet maar voor de

mate van aandacht die je paard voor jou heeft en

helft met elkaar in verbinding zijn (het we-zijn-met-

met de aandacht die hij heeft voor de oefening die

elkaar-uit-eten-maar-iedereen-zit-op-zijn-telefoon-

je aan het doen bent. Is jouw paard geconcentreerd

te-kijken idee...) Je zou het woord connectie kunnen

tijdens de training en doet hij veel moeite om wel (of

vervangen door aandacht.

juist niet) antwoord te geven op je vraag.

Heeft jouw paard aandacht voor jou en voor de

Vanzelfsprekend hebben paarden die niet

vraag die je hem stelt. Een paard dat aandacht heeft

connected zijn (dus geen aandacht voor je hebben)

voor jou, hoeft niet perse gehoorzaam te zijn.

moeite met antwoord geven op jouw vraag omdat

Immers, we kunnen een flinke discussie met

er eigenlijk nog helemaal geen sprake is van een

iemand hebben (er met onze volle aandacht bij

conversatie. Je kunt immers niet spreken van een

betrokken zijn) maar het niet met elkaar eens zijn.

conversatie wanneer je ‘gesprekspartner’ geen aandacht voor je heeft.

We kennen allemaal wel die

VOORBEELD

ene stalgenoot...

RESPONSIVE

Ze komt bij de wei om haar paard op te halen en het paard heeft haar al van een kilometer afstand gespot. Nog

voordat je stalgenoot bij het hek van

Het gepaste antwoord op de vraag die je stelt. Of

de wei is aangekomen loopt haar paard in

in paardentaal: de gepaste respons op de druk

tegenovergestelde richting, weg van het hek.

die je uitoefent. Druk uitoefenen klinkt niet zo charmant maar is wel de manier waarop paarden

Eenmaal in het weiland aangekomen begint

communiceren. Mensen overigens ook, alleen doen

het kat en muis spelletje. Sommige paarden

wij dat wat bedekter en gebruiken we woorden

hebben dit spel tot in de puntjes onder de

in plaats van fysieke druk (in de meeste gevallen

knie en zijn zelfs in staat om lekkers te scoren

althans).

zonder dat ze zich laten vangen. Het paard

Wanneer een paard geen, of niet het gewenste,

heeft zijn volle aandacht op jouw stalgenoot

antwoord geeft op je vraag dan kan hij daar

gericht maar geeft niet het gewenste

verschillende redenen voor hebben. Het paard

antwoord.

KAN geen antwoord geven of het paard WIL geen antwoord geven.

EQUIDAY 2017

VOOR DE HORSENALITY KENNERS

GEEN OF WEINIG REACTIE OP DE HULP + IK WIL HET NIET = LEFTBRAIN INTROVERT EEN RIGHTBRAIN (LEES: EMOTIONEEL) PAARD

TEVEEL REACTIE OP DE HULP +

ZEGT VAAK

IK WIL HET NIET =

“IK KAN HET NIET”

LEFTBRAIN EXTROVERT GEEN OF WEINIG REACTIE OP DE HULP + IK KAN HET NIET =

EEN LEFTBRAIN

RIGHTBRAIN INTROVERT

(LEES: MENTAAL) PAARD ZEGT VAAK

“IK WIL HET NIET”

TEVEEL REACTIE OP DE HULP + IK KAN HET NIET = RIGHTBRAIN EXTROVERT

Bovenstaande is natuurlijk een typisch gevalletje ‘ik stop je in een hokje want dat maakt het zo lekker overzichtelijk’ … maar over het geheel genomen klopt het vaak wel.

Hoe?

Responsive vs reactive Nu we een beetje beeld hebben bij de betekenis Responsive: het gepaste antwoord op de druk die je

van Calm – Connected – Responsive kunnen

uitoefent. Niet minder maar zeker ook niet meer.

we kijken naar de Hoe. Hoe verzamel je deze 3

Wanneer een paard niet, of minder dan we wilden,

basisingredienten en gebruik je ze om je training tot

reageert op een hulp dan vinden we het paard niet

een succes te maken?

responsive. Wanneer het tegenovergestelde gebeurt, dus een paard dat meer doet dan we eigenlijk wilden, bestempelen we dat vaak als ‘gevoelig’ en (te) licht op de hulpen. Het paard is reactive In beide gevallen gebeurt hetzelfde, het paard is niet responsive.

EQUIDAY 2017

WIL JE EEN PAARD DAT CALM, CONNECTED AND RESPONSIVE IS, BEGIN DAN BIJ JEZELF

Ben jij niet kalm, dan wordt jouw paard dat ook niet.

anderen hebben moeite met het maken van

Ben jij met je volle aandacht bij je paard tijdens de

connectie en weer anderen doen graag hun eigen

training? Of denk je stiekem aan andere dingen

ding en zijn niet responsive.

(werk, boodschappen, facebook …) wanneer jullie aan het oefenen zijn?

Voordat je iets constructiefs met je paard kan gaan doen moet jouw paard eerst kalm zijn. Je paard

Jouw paard kan alleen maar aandacht hebben voor

moet zich veilig voelen. Daarna hangt het van

jou als jij aandacht hebt voor je paard.

je paard af op welke van de twee overgebleven

“YOUR HORSE CAN ONLY BE AS GOOD AS YOU ARE” En wanneer jij van de paard het gepaste antwoord

ingrediënten je moet focussen om het plaatje

op de vraag verwacht, kan hij je dat alleen geven

compleet te maken.

wanneer jij de vraag op een gepaste manier stelt.

Sommige paarden moeten eerst connectie maken

Dus oefen je de druk op een gepaste manier uit.

voordat ze responsive kunnen worden. Het

Maak je gebruik van fases, bouw je de druk op een

ontbreken van de connectie zorgt ervoor dat ze

gepaste manier op en weet je precies wanneer je de

geen antwoord kunnen geven op je vraag.

druk weer los moet laten.

Andersom kan ook, paarden die geen aandacht hebben voor hun mens omdat ze geleerd hebben

Daarnaast is het belangrijk om te herkennen met

de hulpen te negeren.

welke van de drie jouw paard de grootste moeite heeft. En welke je zelf lastig vindt. Sommige paarden

Belangrijk dus om je paard goed te lezen en de

vinden het moeilijk om kalm te zijn en te blijven,

inhoud van je training daarop aan te passen.

WESTERN RIJDEN COWBOYTJE SPELEN OF TOCH VEEL MEER? DOOR EMMA STORRIS

Iedereen heeft vast wel eens zo’n western film gezien. Jakkerend over de prairie lijkt de ruiter weinig te maken te hebben met wat het paard aan het doen is. Je krijg het idee dat die knop op het zadel vooral nodig is om ervoor te zorgen dat de ruiter blijft zitten. Maar schijn bedriegt; de westernstijl van rijden vereist juist een heel specifieke en subtiele manier van interactie met je paard. Hoe dat zit? Dat gaan we je hier trachten uit te leggen.

Western versus Engels rijden

namelijk geen tot weinig contact

paard. Dit was alleen mogelijk

met de mond van het western

als er minstens één hand vrij

Om te beginnen rijdt een

gereden paard. In plaats van met

was en paard en ruiter aan een

westernruiter met een andere

directe teugelhulpen wordt er

half woord genoeg hadden om

uitrusting dan de Engelse ruiter.

neckreining gebruikt. Neckreining

elkaar te begrijpen. Minimale

Niet alleen ziet het zadel er heel

is het sturen van het paard door

hulpen zorgden voor de nodige

anders uit, technisch zit het ook

het aanleggen van de teugel

doelmatigheid. Neckreining

niet hetzelfde in elkaar. Het

tegen de hals.

heeft zich ontwikkeld vanuit

heeft een grotere drukverdeling

de noodzaak om een hand

en andere beugelophanging.

Kortom, de beide stijlen

beschikbaar te houden voor

Je zit daardoor veel dieper en

verschillen nogal. De oorzaak

andere dingen dan rijden.

op je kontzakken op je paard,

hiervoor – en dan komen we

met meer beenlengte langs de

meteen bij de essentie van

paardenbuik. Hierdoor kun je

wat western rijden is – ligt in

met kleine zit- en beenhulpen

de oorsprong van de rijstijl.

duidelijk met je paard

Western rijden is ontstaan vanuit

Zoals gezegd, neckreining is

communiceren. Verder wijkt het

de noodzaak van de ruiter om

het sturen van het paard door

gebruik van het hoofdstel af. Er is

te kunnen werken vanaf zijn

het aanleggen van de teugel

Neckreining: hoe doe je het en hoe leer je het aan?

EQUIDAY 2017

reactievermogen voor je aan het trainen van je paard begint. Deze volgorde hou je consequent aan zolang als het nodig is. Laat de handelingen elkaar steeds sneller opvolgen, zodat je paard doorkrijgt dat ze aan elkaar gelinkt zijn. Zorg echter wel dat er altijd een duidelijke volgorde blijft; je begint altijd met het leggen van de buitenteugel tegen

Sabrina Dijkstra

de hals en kijken in de richting tegen de kant van de nek die

In het begin wil je zo duidelijk

tegenovergesteld is aan de kant

mogelijk communiceren. De

waar je heen wilt. Als je naar links

uitgangspositie is daarom een

Je zult merken dat je paard

wilt leg je dus je rechterteugel

twee-handige teugelvoering:

steeds sneller doorheeft wat

tegen de rechterzijde van de nek.

linkerteugel links, rechterteugel

je wilt. Op het moment dat je

Feitelijk is het een manier om

rechts. Zorg dat de teugels

paard de bocht al ingaat terwijl

wijken voor druk te gebruiken.

iets doorhangen, zodat er geen

je alleen nog maar je buitenbeen

Wanneer je paard neckreining

contact is met de mond.

hebt aangelegd, kun je de hulp

waar je heen wil.

NECKREINING IS HET STUREN VAN HET PAARD DOOR HET AANLEGGEN VAN DE TEUGEL TEGEN DE KANT VAN DE NEK DIE TEGENOVERGESTELD IS AAN DE KANT WAAR JE HEEN WILT.

eenmaal perfect begrijpt, kun je

De serie bewegingen is als volgt:

van je binnenteugel laten vallen.

dit relatief makkelijk doorzetten

•

Leg de buitenteugel tegen de

Zodra het paard meteen op de

naar het rijden op een neckrope

hals en kijk duidelijk waar je

neckreining reageert, kun je het

of halsring. In principe kan ieder

heen wil. Hierdoor helpt je zit

uiteraard daarbij laten. Je blijft

paard dit leren, zelfs als het al

met het sturen.

wel altijd kijken naar waar je heen

jaren getraind is in de Engelse

•

Leg je buitenbeen aan.

gaat. Met dit laatste bepaal je

stijl. In alle gevallen kun je dit op

•

Open de binnenteugel, zodat

grotendeels hoe scherp je bocht

je actief stuurt in de richting

wordt, doordat je zit verandert en

eenzelfde manier aanpakken.

waar je heen wilt. Zolang je

omdat je automatisch je teugel

Belangrijk is dat je tijdens

deze fase nodig hebt, is er

net op een andere plek tegen de

de training een vaste serie

op dit moment contact met

hals legt.

bewegingen gebruikt, die

het bit aan de kant van je

altijd begint met de feitelijke

binnenteugel.

Het aanleren doen we in stap.

Zodra het paard de kant op

Pas wanneer het paard in stap

de teugel tegen de hals). Op deze

gaat die je op wilt, ga je terug

begrijpt wat de bedoeling is, kun

manier kun je het paard optimaal

naar de beginpositie. De

je het in steeds snellere gangen

helpen begrijpen wat je wilt en

timing hiervan luistert nauw.

gaan proberen. Blijf dit met

steeds een beweging eraf halen,

Zodra je paard reageert,

dubbelhandige teugelvoering

tot je uiteindelijk alleen nog maar

moet alle druk meteen

doen tot het paard in alle gangen

de teugel hoeft aan te leggen.

wegvallen. Train je eigen

goed begrijpt wat je wilt. Pas

neckreining (het aanleggen van

EQUIDAY 2017

•

het binnenbeen blijft staan) tegen een wand zijn ook goed bruikbaar. De wand helpt dan je paard zien dat het de bocht om moet. Daarnaast kan een ander soort teugel helpen. Probeer eens een mecate teugel bij het trainen. Deze teugels zijn gemaakt van paardenhaar en hierdoor wat ruw. Het paard voelt de teugel daarom beter tegen zijn nek liggen, hetgeen echt een kwartje dan kun je gaan denken aan

het duidelijker uit moet leggen.

het rijden met de teugels in

Setting it up for success is het

ĂŠĂŠn hand. Traditioneel is dit de

motto hierbij. Hou nog steeds

Ben je onzeker over of je het

hand waarmee je niet schrijft.

dezelfde volgorde aan en maak

wel goed aanpakt of kom je er

Je dominante hand houd je

de bewegingen groter.

niet uit? Een les bij een goede

als cowboy of cowgirl namelijk gereserveerd voor je werk.

Mijn paard begrijpt het niet meteen. Wat nu?

kan doen vallen.

westerninstructeur is altijd een Herhaling is uiteraard de kracht

goed idee.

van de boodschap, dus de oefeningen die je kunt gebruiken om dit proces te helpen, zijn het rijden van veel slangenvoltes

Het ene paard heeft sneller

en het rijden van parcoursen

door wat de bedoeling is dan

rond pionnen. Langzame

het andere. Als het niet meteen

rollbacks (het 180 graden draaien

lukt betekent dat vooral dat jij

om de achterhand waarbij

EQUIDAY 2017

HEEFT JOUW PAARD MOEITE MET HET HOOFDSTEL? Doet jouw paard zijn hoofd omhoog, of trekt hij weg als jij het hoofdstel in wilt doen, of misschien al wanneer je ermee aankomt? Hoe kan de Parelli-methode je helpen om je paard mee te laten denken en werken?

DOOR ANIEK PIETERSE, 2-STER PARELLI PROFESSIONAL EASYHORSES.NL

Wat is Parelli? Parelli is een studie om paardengedrag te leren begrijpen en Horsemanship vaardigheden te ontwikkelen. Het programma bestaat uit 4 verschillende onderdelen (Savvy’s), op verschillende niveaus (levels). Het programma inspireert tot levenslang verbeteren van je Horsemanship vaardigheden!

Stap 1

Kun je het hoofd van je paard makkelijk naar beneden

Leer je paard de eerste 3 games (spellen) van Parelli.

vragen als je je hand op zijn nek legt? Lukt dit niet, pas dan de 4 fasen toe: 1. Haar, 2. Huid, 3. Spier, 4. Bot.

Game 1 - Friendly game. Met dit “spel” leer je je

Bouw de druk langzaam op (niet ritmisch!) zonder

paard dat hij je kan vertrouwen.

tussendoor los te laten. Neem de druk weg zodra hij

Aai je paard met het hoofdstel en ga steeds weer

probeert te doen wat je vraagt. Het wegnemen van

weg met het hoofdstel vóórdat hij zijn hoofd wil

de druk zorgt ervoor dat je paard leert en onthoudt!

wegtrekken. Doe het hoofdstel niet om. Doe het

Herhaal deze game totdat het geen moeite kost.

tegenovergestelde van wat je paard verwacht. Doe dit totdat je merkt dat je kunt blijven aaien en hij zijn

Game 3 - Driving game. Hiermee leer je je paard om

hoofd niet meer wegtrekt.

jouw suggestie te volgen. Als je het bit voor de mond van je paard houdt, doet hij

Game 2 - Porcupine game. Hiermee leer je je paard

dan zelf zijn mond open om het aan te pakken? Denk

om een gevoel te volgen.

er aan dat dit een bewuste keuze van je paard is.

EQUIDAY 2017

STAP 2 en 3

STAP 4

STAP 5

STAP 6

STAP 7

Stap 2

Stap 5

Doe de teugels over de nek van je paard. Kijk of hij

Neem het bit in je linkerhand en bied het aan. De

meewerkt door zijn hoofd keurig laag te houden.

eerste paar keer kun je er iets lekkers bij geven, of het bit met lekkers insmeren. Bied het bit kalm en op de

Stap 3

juiste plek aan door het bit tussen de lippen te houden

Maak het hoofdstel ruimer voor je paard, zodat je

en je andere arm bovenop zijn hoofd. Wil je paard zijn

straks het kopstuk makkelijk over zijn hoofd kan doen

mond niet opendoen, help hem dan door met je duim

zonder dat dit pijn doet.

via zijn mondhoek zachtjes de mond te openen.

Stap 4

Stap 6

Neem het kopstuk in je rechterhand. De rechterarm leg

Schuif voorzichtig het bit in de mond en doe de oren

je tussen de oren boven op het hoofd van je paard. Nu

een voor een rustig door het kopstuk.

bungelt het hoofdstel aan de voorkant naar beneden.

Beginnend bij het oor dat het verst weg van je is.

Als het goed is, is je paard hier okĂŠ mee. Anders ga je terug naar de Friendly en Porcupine game.

Stap 7 Maak het hoofdstel weer op maat.

Wanneer gaat het vaak fout? Juist bij het afdoen. Soms klapt het bit dan tegen de tanden en dat doet pijn. Dat is dan ook het laatste dat je paard onthoudt, waardoor omdoen de volgende keer moeilijker wordt. Hoe doe je het hoofdstel af? Stap 1: Maak het hoofdstel eerst weer ruimer. Stap 2: Vraag het hoofd laag. Stap 3: Pak met je linkerhand het kopstuk en haal dit met je rechterhand een voor een over de oren. Stap 4: Pak het kopstuk over in je rechterhand en pak met je linkerhand de bitring vast. Stap 5: Laat het hoofdstel zachtjes zakken en zorg er met je linkerhand voor dat het bit niet tegen de tanden kan klapperen. Belangrijk hierbij is dat het paard zijn hoofd laag houdt en rustig blijft staan.

STAP 1

STAP 2

STAP 3

STAP 4

STAP 5

Je paard zal je dankbaar zijn en het bit steeds makkelijker in en uit willen doen. Hij weet dat jij erop let dat je hem geen pijn doet. 56

EQUIDAY 2017

Clickertraining is een positieve en belonende manier van trainen, met een wetenschappelijke onderbouwing. Clickertraining is qua techniek super simpel: je stelt een vraag, er volgt gedrag en op dat gedrag volgt een consequentie. Om het paard duidelijkheid te geven gebruik je een clicker, waarmee je precies kunt aangeven welk gedrag goed was. Na de click krijgt je paard een beloning. De grootste succesfactor is de click in je hoofd. Omdat het gaat over belonen, het opzetten van je paard voor succes is het belangrijk dat jij op een nieuwe manier gaat denken. Hoe kun jij je vraag zo stellen dat je paard het juiste antwoord snel kan geven, zodat jij kunt belonen en de volgende vraag kunt stellen. We gebruiken clickeren voor grondwerk, longeerwerk en rijwerk, het halsteren valt onder de module omgangswerk.

HOOFDSTEL HALSTER AANDOEN IN CLICKER STIJL DOOR CLICKERCOACH CONRAD VAN PRUIJSSEN

Je hebt problemen met het omdoen van een hoofdstel en/of indoen van het bit, waarom beginnen wij dan met een halster? Einstein heeft ooit gezegd: ‘Je kunt het probleem niet oplossen met dat wat het veroorzaakt heeft.’. Vandaar dat wij beginnen met een halster. Zodra daar een goede associatie aan vast zit, is de stap naar het hoofdstel (met bit) bijna altijd probleemloos.

Stap 1 Maak het halster iets groter dan zijn hoofd is, zodat je het gemakkelijk om en af kunt doen. De strategie is om je paard te laten kennismaken met het halster, het af en om doen, tot het punt dat hij zelf het halster aan wil. Dat hij naar je toekomt en zijn hoofd aanbiedt zodat je het halster en later het hoofdstel gemakkelijk aan kunt doen. Als je slim bent, leer je dit op zo’n hoogte aan dat jij niet op je tenen hoeft te gaan staan.

Stap 2 Is je paard nog niet bekend met de click, dan kun je de click eenvoudig laden: Geef eerst de beloning en daarna een click, daarna geef je de beloning en de click tegelijkertijd en als laatste click je eerst en geef je daarna de beloning. Bij deze laatste fase kijk je of er een lampje begint te branden als je paard de click hoort, dan weet je dat hij de click begrijpt. Je gaat je paard nu de handtarget aanleren, 1 van 7 basis grondwerk oefeningen, waarbij je paard met zijn neus je hand aanraakt. Elke keer als je paard antwoord op je vraag geeft, of een antwoord wat steeds dichterbij het gevraagde komt, click je en geef je je paard de beloning. We hanteren hiervoor het principe ‘click eerst voor wat je krijgt en dan voor wat je wilt’.

EQUIDAY 2017

Stap 3 Nu je paard weet hoe hij de handtarget vraag correct kan beantwoorden, neem je in je linkerhand het halster en vraag je met jouw rechterhand de handtarget. Je steekt nu de handtarget door het halster zodat als je paard jouw hand aanraakt het halster zijn hoofd aanraakt. Reik nu de beloning aan door het halster heen zodat het halster nu ook weer contact maakt met zijn hoofd.

Stap 4 Tijdens het vragen van de handtarget ga je het halster meer en meer om doen. Waarbij je het over zijn ene oor laat hangen en even later over beide oren laat hangen. Het geheim is dat je het halster elke keer weer helemaal af doet voordat je opnieuw de handtarget vraag stelt. Zo wordt je paard niet verplicht om mee te doen, maar zegt hij elke keer opnieuw ‘ja’ tegen de vraag die jij stelt.

Stap 5 Nu doe je het halster helemaal om en af, elke keer als je de vraag stelt. Je gaat minder en minder de handtarget vragen en meer en meer alleen het halster aanbieden als vraag. Elke keer als je paard zich dan laat halsteren dan beloon je daarvoor. Je gaat daarna aan duur werken, dit doe je door hardop te tellen tijdens de vraag, waarbij je jouw paard vraagt om het halster 1, 2, 3, 4 en 5 seconden om te houden, voordat er een click en een beloning volgt. Hierdoor investeer je in een lange termijn oplossing.

Stap 6 Nu je paard graag zelf zijn halster om wil doen, kun je hetzelfde doen met een hoofdstel. Je begint dan weer bij stap 1 maar nu met je hoofdstel. Je kunt de stappen veel sneller doorlopen. Mocht je een hoofdstel met bit hebben dan kun je er ook voor kiezen om het bit pas bij stap 4 of 5 toe te voegen. Het resultaat is dat je paard graag meewerkt, of het nu gaat om het omdoen van het halster of een hoofdstel. Mocht ondanks alles toch blijken dat jouw paard het bit nog aarzelend aanneemt, dan kun je bij het clicken, naast de beloning ook het bit op je hand leggen. Hij is al gewend om zijn mond op te doen voor de beloning, dan vang je 2 vliegen in 1 klap.

Deze stappen werken bijna altijd tenzij het probleem niet het hoofdstel omdoen is maar het feit dat je paard het hoofdstel ziet als de vooraankondiging dat je gaat rijden. Als je paard met het rijden, om wat voor reden, slechte associaties heeft, dan zullen bovenstaande stappen alleen niet helpen. Het is dan noodzakelijk om te onderzoeken waarom je paard negatieve associaties heeft bij het rijden. Het kan voelen of kleine stappen veel tijd kosten, het tegendeel is waar. Wij investeren in succes door te werken met kleine stappen. Als je deze stappen volgt, voorkom je problemen en zijn er bijna geen valkuilen. Weet wel dat de snelheid van oplossen of aanleren afhangt van het probleem, je paard en je eigen ervaring. Belangrijk is dat je paard ervaart dat hij een keuze heeft, denk in termen van willen i.p.v. moeten, click eerst voor wat je krijgt dan voor wat je wil en als laatste: zet je paard op voor succes. Daarom is het hoofddoel bij halsteren, net zoals bij al onze andere stappen en doelen, dat jij en je paard plezier hebben, dat je op een gelijkwaardige manier samenwerkt, dat je zaken aanleert op een positieve en belonende manier, zodat jullie relatie bij elke stap beter en beter wordt. Voor de mensen die visueel ingesteld zijn vind je op clickercoach.nl/halster praktijkvideo’s en een trainingsplan.

EQUIDAY 2017

GEEN MINDFULNESS MAAR PAARDEN DE BESTE TIPS TEGEN STRESS VANUIT DE PAARDENCOACHING DOOR WENDELA DEN TONKELAAR

“Kijk dit is nou precies wat ik bedoel,” zegt Anne, terwijl we in het weiland staan te kijken naar een paar grote ronde billen die steeds verder van ons verwijderd raken. De billen zijn van Sam, de Haflinger van Anne. Eerder had Anne me al verteld dat haar paard niets van haar wil weten als ze gestrest is. “Terwijl ik juist naar de paarden toe ga om te ontspannen,” voegt ze er nog aan toe, “maar als Sam dan meteen al wegloopt, voel ik me alleen maar slechter in plaats van beter.”

eel veel mensen die

gelijk. Te veel hectiek en stress

Dit zijn fysieke gevolgen. Maar

ik spreek, hebben

kunnen een behoorlijk negatieve

stress en spanning hebben ook

het druk, te druk. Net

impact op je leven hebben.

invloed op hoe je je vanbinnen

als Anne. Anne heeft

een gezin, een baan en een paard. En, o ja, ze helpt ook bij de kinderen op school, doet alle uitmestbeurten die haar dochter eigenlijk zou doen en gaat elk weekend met haar zoon mee naar voetbal. Heel erg druk dus. Zo druk dat je je continu gestrest voelt. Paarden houden niet van gestreste mensen. Daarom loopt Sam weg in het weiland. Hij heeft

voelt. Als gevolg daarvan ga je Bekende gevolgen van stress zijn onder andere: hartkloppingen hoge bloeddruk maagklachten of maagzweer darmproblemen rug-, schouder- en nekklachten

je vaak ook anders gedragen. Je bent jezelf niet meer. Dit is iets dat mensen in je omgeving vaak als eerste opvalt. Meestal zie je het zelf niet. Soms wel, maar dan weet je niet hoe het komt. Of wat je moet doen om er vanaf te komen.

slapeloosheid koude handen en voeten hoofdpijn (migraine) EQUIDAY 2017

Er is veel onderzoek gedaan naar stress reductie. De resultaten van deze onderzoeken heb ik verwerkt in de oefeningen met paarden, die ik gebruik tijdens coachingstrajecten in mijn werk als paardencoach.

Mensen met te veel stress hebben vaak last van:

“Vroeger ging ik altijd lekker een buitenrit maken

piekeren gevoelens van eenzaamheid

om te ontspannen.” zegt Anne.

extreme emoties (zoals woede-

“Ik snap wel dat Sam geen zin heeft in mij als ik met een hoofd

of huilbuien) depressieve gevoelens

vol stress bij hem aankom. Maar als ik mijn paard niet eens uit

verslavingen (alcohol, tabak,

de wei kan halen, hoe kan ik dan ontspannen?“

slaappillen) paniekaanvallen te veel eten (emotie-eten) of juist te weinig eten burn-out (overspannen raken)

Sam vanzelf naar ons toekwam. Aan hem kon Anne zien dat de oefeningen echt effect hebben. Anne besloot voortaan altijd eerst een ontspanningsoefening

Met Anne ben ik aan de

te doen in het weiland bij Sam.

slag gegaan met deze

Nadat ze op deze manier haar

ontspanningsoefeningen. We

hoofd leeg had gemaakt kon ze

deden de oefeningen gewoon

Sam zo opzadelen en het bos in

in het weiland, net zolang tot

rijden!

EQUIDAY 2017

Hieronder vind je een aantal van deze oefeningen die je gemakkelijk zelf kan uitvoeren. Doe uitsluitend de oefeningen waar je je prettig en veilig bij voelt. Het kost je maar een paar minuutjes van je tijd en je zal zien dat je je meteen meer ontspannen voelt.

Luisteren

Observeren

Zorg dat je binnen gehoorsafstand bent van een paard.

Kijk naar een kudde paarden in een weiland (of paddock).

Zoek een paard dat aan het grazen is of hooi eet. Sluit nu

Kies hier één paard uit. Neem je voor, de komende

je ogen en richt je aandacht op je gehoor. Luister naar het

minuten alleen dit paard te volgen met je ogen. Observeer

kauwen van het paard op het gras of het hooi. Dit is een

alle bewegingen van het paard. Ook als het lijkt alsof hij

ritmisch geluid. Luister een paar minuten enkel naar dit

niets doet, zal je zien dat hij toch beweegt,

geluid. Afwachten

Ademhaling

Laat het paard in vrijheid in een weiland of paddock

Luister naar de ademhaling van het paard. Richt je

lopen. Ga zelf in het midden staan (of zitten). Kijk wat er

aandacht uitsluitend op deze ademhaling. Je zal merken

gebeurt. Je hoeft niets te doen. Het paard hoeft niets te

dat je na een tijdje vanzelf mee gaat ademen in hetzelfde

doen. Er is geen goed of fout. Probeer zo nieuwsgierig

ritme. Doe dit zolang als het prettig voor je voelt.

als een kind te observeren wat er gebeurt. Als je een ongeduldig type bent, zet dan een wekker op tien minuten. Elke keer als je deze oefening doet kan je de wekker vijf minuten later zetten.

Door het doen van deze oefeningen zal je merken dat je gaat ontspannen. Je gaat bijvoorbeeld gapen of valt misschien zelfs in slaap. Als je deze oefeningen dagelijks doet, nemen de schadelijke effecten van stress af. Je voelt je energieker, slaapt beter en kan meer genieten van de dingen die het leven waardevol maken. Dat is voor jezelf heel fijn, maar zeker ook voor je paard. Je zal merken dat als jij minder stress in je Aanraking

lijf hebt, je paard graag bij je wil zijn en meer met

Aai het paard met je blote handen over zijn rug of zij.

je wil samenwerken. De relatie met je paard wordt

Beweeg je handen over de vacht in dezelfde richting als

hierdoor steeds beter. Kortom, door het doen van deze

de haargroei. Probeer ritmische, grote bewegingen te

ontspanningsoefeningen doe je jezelf én je paard een

maken die je steeds weer herhaalt.

plezier!

OVER DE AUTEUR: Wendela den Tonkelaar van het Centrum voor Paardencoaching, is een van de bekendste paardencoaches van Nederland. Paardencoaching is een vorm van coaching waarin paarden worden ingezet als co-coaches en gebruik wordt gemaakt van de spiegel die een paard vaak biedt. Het Centrum voor Paardencoaching biedt coachingstrajecten aan voor volwassenen en kinderen. Ook kan je er terecht voor opleidingen voor startende en ervaren paardencoaches. Meer informatie over paardencoaching vind je in het ebook “IK met PK” dat je gratis kan downloaden op www.cvpc.nl

EQUIDAY 2017

COLUMN De hele ochtend heb ik artikelen voor dit magazine nagelopen op spelfouten. Mijn hoofd tolt, niet alleen van de d’s en t’s, maar meer nog van de inhoud van alle zinnen waarover ik mijn ogen heb laten glijden. Er kwamen zóveel leuke en leerzame ideeën voorbij. Bij het artikel over het hoofdstel omdoen dacht ik ‘ohja, ik wil mijn paard ook leren zélf zijn hoofd in het hoofdstel te steken’. En na het stuk over zijgangen was ik helemaal geïnspireerd om te gaan rijden. Met een hoofd vol ideeën kwam ik bij mijn paard. Mijn grote bruine is een gevoelig type, hij ziet mijn intenties al van verre. Ik weet dat, probeer mijn lichaam te ontspannen, maar hij ziet mijn gedachten daar natuurlijk dwars doorheen. Zijn oog vormt een driehoekje, zijn neus verstrakt... Ik had de quiz over lichaamstaal ook gedaan en kon hier direct enkele kenmerken in de praktijk zien. Dan weet ik: áls ik zijn halster al om krijg, wordt het rijden niet relaxt vandaag. Zucht, kan ik niet eens genieten van mijn verdiende vrije tijd… De laatste 10 minuten had ik éxtra snel getypt. Zo had ik precies een uurtje paardentijd overgehouden, maar wel met stress in mijn lijf. Het idee om te gaan rijden schoof ik aan de kant. Eerst maar even uitmesten. De andere paarden op de wei dralen om mij heen. Zij zijn niet gevoelig voor mijn spanning. Of beter gezegd: ze weten dat ik met hén geen plannen heb, dus voelen zich niet aangesproken. Naarmate ik mij relaxter voelde, kwam mijn bruintje dichterbij. In ruil voor een snoepje wilde hij ook zijn neus wel in het halster steken (check, toch een klein dingetje geoefend ;-) ). Ik besloot het overgebleven kwartiertje op de grote hooiruif te zitten. Gezellig tussen de kudde, naast mijn grote bruine vriend en meester-spiegel. Lekker luisteren naar 4 paarden die plukjes hooi uit het hooinet trekken en ritmisch tussen grote kiezen vermalen. Mijn paard eet niet. Wat raar. Hij kijkt me aan, brengt zijn neus langzaam dichterbij en raakt dan mijn handen aan. Alleen maar dat. Heel stil blijft hij staan. Ik mag mijn hoofd tegen het zijne leggen. Zo zitten we eventjes, helemaal samen. Een bijzonder momentje. De laatste spanning glijdt van me af en ik voel me volledig gelukkig. Dit is me zoveel meer waard dan een geforceerde oefensessie. Terug achter mijn bureau kom ik bij het laatste artikel dat ik nog moest nakijken: De beste tips tegen stress vanuit de paardencoaching. Luisteren naar etende paarden is één van de tips. Ha, dát was het dus. Eerst ontspannen, daarna pas met de ideeën uit de andere artikelen aan de slag! Eveline Asjes

EQUIDAY 2017