© Daimler AG
RICK WINKELMAN & HANS VAN DER KLIS
© Daimler AG
Van Melbourne tot Abu Dhabi is dé seizoensgids voor elke liefhebber die niets wil missen van de Formule 1 in 2017. Met overzichten van alle teams, coureurs, Grand Prixs en circuits van 2017.
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
Maar in eerste instantie draait het natuurlijk om de hoofdpersonen: Max Verstappen, de jongste Grand Prixwinnaar uit de geschiedenis, Lewis Hamilton, drievoudig wereldkampioen en kopman van Mercedes, de oudwereld-kampioenen Fernando Alonso, Sebastian Vettel en Kimi Räikkönen, Verstappens teamgenoot bij Red Bull Racing Daniel Ricciardo en al die andere helden. Vanaf 26 maart tot en met 26 november 2017 trekken zij de wereld over om hun krachten te meten in twintig Grand Prixs. Wie gaat er in 2017 vandoor met de erfenis van de gestopte wereldkampioen Nico Rosberg?
FORMULE 1 2017
KALENDER FORMULE 1 2017 RICK WINKELMAN werkt als autosportjournalist voor diverse media en in diverse functies. Hij was Formule verslaggever bij RTL en 26-03 -1-pitreporter De GrandenPrix van Australië is tegenwoordig onder andere commentator en 09-04 - De Grand Prix van China senior redacteur bij Ziggo Sport. 16-04 De Grand Prix van Bahrein 30-04 De Grand Prix van Rusland VAN van over Spanje 14-05 - DER De Grand HANS KLIS Prix schreef autosport voor onder de Volkskrant RaceReport 28-05 - meer De Grand Prix vanen Monaco en is de auteur Dwars Tarzanbocht 11-06 Devan Grand Prixdoor van de Canada (2003/2007), over alle Nederlanders die tot op dat 25-06 - De Grand Prix van Azerbeidzjan moment in de Formule 1 hadden gereden. 09-07 De Grand Prix van Oostenrijk 16-07 De Grand Prix van Groot-Brittannië 30-07 De Grand Prix van Hongarije 27-08 De Grand Prix van België 03-09 De Grand Prix van Italië 17-09 De Grand Prix van Singapore 01-10 De Grand Prix van Maleisië 08-10 De Grand Prix van Japan De Grand Prix van Verenigde Staten 22-10 29-10 De Grand Prix van Mexico 12-11 De Grand Prix van Brazilië 26-11 De Grand Prix van Abu Dhabi
© Daimler AG
HANS VAN DER KLIS schreef over autosport voor onder meer de Volkskrant en RaceReport en is de auteur van Dwars door de Tarzanbocht (2003/2007), over alle Nederlanders die tot op dat moment in de Formule 1 hadden gereden.
Bredere, langere en vooral snellere auto’s met bredere banden: de Formule 1 belooft in 2017 een stuk spectaculairder te worden dan de laatste jaren.
FORMULE 1 2017
RICK WINKELMAN werkt als autosportjournalist voor diverse media en in diverse functies. Hij was Formule 1-pitreporter en verslaggever bij RTL en is tegenwoordig onder andere commentator en senior redacteur bij Ziggo Sport.
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI RICK WINKELMAN & HANS VAN DER KLIS
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
COLOFON Van Melbourne tot Abu Dhabi - Formule 1 2017 is een uitgave van: Edicola Publishing bv Postbus 2013 7420 AA Deventer info@edicola.nl www.edicola.nl
Ontwerp omslag: Varwig Design, Erik de Bruin Vormgeving binnenwerk: Varwig Design, Erik de Bruin Foto omslag: Frits van Eldik, Red Bull Media House, Daimler AG Foto achterflap: Daimler AG Foto’s binnenwerk: Archief, Irma Boom, Frits van Eldik, Chris Schotanus/CPZ, Darren Tee/Creative Commons, KNAF/ SMPF4, KNAF/Co van der Gragt, Daimler AG, Ferrari S.p.A., Force India F1 Team, Haas F1, Manor Motorsport, McLaren Cars, Pirelli S.p.A., Red Bull Media House, RenaultSport, Sauber Motorsport AG, Shell, Williams Grand Prix Engineering
ISBN 978-94-92500-05-2 NUR 480 Š 2017 Rick Winkelman & Hans van der Klis / Edicola Publishing bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch of mechanisch, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
FORMULE 1 2017 VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI RICK WINKELMAN & HANS VAN DER KLIS
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
INHOUDSOPGAVE 1. KALENDER FORMULE 1 2017
6
2. WAT IS NIEUW IN 2017?
7
3. DE TEAMS EN DE COUREURS
15
MERCEDES AMG PETRONAS
16
n 44: LEWIS HAMILTON
18
n 77: VALTTERI BOTTAS
19
RED BULL RACING-TAG HEUER
20
n 3: DANIEL RICCIARDO
24
n 33: MAX VERSTAPPEN
26
SCUDERIA FERRARI
30
n 5: SEBASTIAN VETTEL
32
n 7: KIMI RÄIKKÖNEN
33
SAHARA FORCE INDIA
34
n 11: SERGIO PÉREZ
36
n 31: ESTEBAN OCON
37
WILLIAMS MARTINI RACING
38
n 18: LANCE STROLL
40
n 19: FELIPE MASSA
41
MCLAREN HONDA
42
n 14: FERNANDO ALONSO
44
n 47: STOFFEL VANDOORNE
45
SCUDERIA TORO ROSSO
46
n 26: DANIIL KVYAT
48
n 55: CARLOS SAINZ
49
n
n
n
n
n
n
n
2
© Red Bull Media House
INHOUDSOPGAVE
De Grand Prix van Spanje, in 2016 de grote doorbraak van Max Verstappen, vindt dit jaar plaats op 14 mei.
HAAS F1
50
n 20: KEVIN MAGNUSSEN
52
n 8: ROMAIN GROSJEAN
53
RENAULT F1 TEAM
54
n 27: NICO HÜLKENBERG
56
n 30: JOLYON PALMER
57
SAUBER F1 TEAM
58
n 9: MARCUS ERICSSON
60
n 94: PASCAL WEHRLEIN
61
n
n
n
3
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
4. DE GRAND PRIXS FORMULE 1 2017
63
n
26-03 GRAND PRIX VAN AUSTRALIË
MELBOURNE
64
n
09-04 GRAND PRIX VAN CHINA
SHANGHAI
68
n
16-04 GRAND PRIX VAN BAHREIN
SAKHIR
72
n
30-04 GRAND PRIX VAN RUSLAND
SOCHI
76
n
14-05 GRAND PRIX VAN SPANJE
BARCELONA
80
n
28-05 GRAND PRIX VAN MONACO
MONTE CARLO
86
n
11-06 GRAND PRIX VAN CANADA
MONTREAL
92
n
25-06 GRAND PRIX VAN AZERBEIDZJAN
BAKOE
96
n
09-07 GRAND PRIX VAN OOSTENRIJK
SPIELBERG
100
n
16-07 GRAND PRIX VAN GROOT-BRITTANNIË
SILVERSTONE
106
n
30-07 GRAND PRIX VAN HONGARIJE
BOEDAPEST
112
n
27-08 GRAND PRIX VAN BELGIË
SPA-FRANCORCHAMPS 116
n
03-09 GRAND PRIX VAN ITALIË
MONZA
122
n
17-09 GRAND PRIX VAN SINGAPORE
SINGAPORE
128
n
01-10 GRAND PRIX VAN MALEISIË
SEPANG
132
n
08-10 GRAND PRIX VAN JAPAN
SUZUKA
136
n
22-10 GRAND PRIX VAN DE VERENIGDE STATEN AUSTIN (TX)
142
n
29-10 GRAND PRIX VAN MEXICO
MEXICO CITY
148
n
12-11 GRAND PRIX VAN BRAZILIË
SÃO PAULO
152
n
26-11 GRAND PRIX VAN ABU DHABI
ABU DHABI
158
5. STATISTIEKEN FIDB
165
6. DE FORMULE 1 IN NEDERLAND
170
7. NEDERLANDS TALENT
174
8. COLOFON
176
4
© Daimler AG
INHOUDSOPGAVE
Dit jaar geen nummer 1 op de grid. De wereldkampioen van 2016, Nico Rosberg, is er in 2017 niet meer bij. 5
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
KALENDER FORMULE 1 2017 24 - 26
MAART
DE GRAND PRIX VAN AUSTRALIË
7-9
APRIL
DE GRAND PRIX VAN CHINA
MELBOURNE
SHANGHAI
14 - 16 APRIL
DE GRAND PRIX VAN BAHREIN
28 - 30 APRIL
DE GRAND PRIX VAN RUSLAND
12 - 14 MEI
DE GRAND PRIX VAN SPANJE
25 - 28 MEI
DE GRAND PRIX VAN MONACO
MONTE CARLO
9 - 11
DE GRAND PRIX VAN CANADA
MONTREAL
JUNI
SAKHIR
SOCHI
BARCELONA
23 - 25 JUNI
DE GRAND PRIX VAN AZERBEIDZJAN
7-9
DE GRAND PRIX VAN OOSTENRIJK
JULI
BAKOE SPIELBERG
14 - 16 JULI
DE GRAND PRIX VAN GROOT-BRITTANNIË SILVERSTONE
28 - 30 JULI
DE GRAND PRIX VAN HONGARIJE
25 - 27 AUGUSTUS
DE GRAND PRIX VAN BELGIË
1-3
DE GRAND PRIX VAN ITALIË
SEPTEMBER
BOEDAPEST SPA-FRANCORCHAMPS
MONZA
15 - 17 SEPTEMBER
DE GRAND PRIX VAN SINGAPORE
29 SEPT. - 1 OKTOBER
DE GRAND PRIX VAN MALEISIË
6-8
DE GRAND PRIX VAN JAPAN
OKTOBER
SINGAPORE SEPANG
SUZUKA
20 - 22 OKTOBER
DE GRAND PRIX VAN DE VERENIGDE STATEN AUSTIN (TX)
27 - 29 OKTOBER
DE GRAND PRIX VAN MEXICO
10 - 12 NOVEMBER
DE GRAND PRIX VAN BRAZILIË
24 - 26 NOVEMBER
DE GRAND PRIX VAN ABU DHABI 6
MEXICO CITY
SÃO PAULO
ABU DHABI
WAT IS NIEUW IN 2017?
7
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
© FvE Photography
WAT IS ER NIEUW IN 2017?
De auto’s van 2017: stoerder, dikker en heftiger. Felipe Massa rijdt voor het eerst in de Williams FW40.
In de aanloop naar 2017 is er in de Formule 1 veel gebeurd. Nieuwe reglementen, nieuwe eigenaren, het faillissement van Manor, Grand Prixs die verdwijnen, Grand Prixs die terugkomen. We kunnen ons opmaken voor een spannend en meeslepend seizoen. Nieuwe reglementen
gewaagd zijn en krijgen we daardoor meer spannende wedstrijden? Dat is de belangrijkste vraag voor de start van het Formule 1-seizoen 2017. Dat de auto’s sneller worden is duidelijk, en dat de coureurs het door de extra hoeveelheden neerwaartse druk zwaar krijgen ook. ‘De coureurs moeten door de nieuwe regels
De Formule 1-auto’s zien er in 2017 totaal anders uit dan in de voorgaande jaren. Stoerder, dikker en heftiger. Het is nog onduidelijk hoe de nieuwe reglementen voor de Formule 1-auto’s zullen uitpakken. Vooral als het gaat om de spanning in de races. Zullen de auto’s aan elkaar
8
WAT IS ER NIEUW IN 2017?
De coureurs krijgen nu soms een vertraging van 6G (zes keer hun lichaamsgewicht) te verwerken. Laten we eens kijken wat er is veranderd aan de auto’s waardoor het afzien wordt voor de rijders.
weer werken voor hun geld. We krijgen weer vermoeide gezichten op het podium’, verwacht Mark Webber. Voor de start van het seizoen hebben de coureurs extra zwaar getraind. Niet zoals gebruikelijk om af te vallen, maar juist om spieren te kweken. Volgens de Belgische McLaren-coureur Stoffel Vandoorne krijgen vooral de nekspieren het zwaar. Probleem daarbij is dat die spieren lastig te trainen zijn. ’Nekspieren zijn fragiel en raken snel overbelast. Er is geen enkele specifieke beweging waarmee je de nek goed kunt trainen’, ondervond Stoffel. Overigens worden niet alleen de coureurs op de proef gesteld. De remmen ook. Door de extra grip die de auto’s krijgen kunnen de rijders harder én zwaarder remmen. De remmen worden daardoor 25 procent zwaarder belast dan in de afgelopen jaren.
Banden
© Pirelli
De Pirelli-voorbanden zijn 6 centimeter breder en zijn nu in totaal 30,5 centimeter breed. Daardoor zijn ze ongeveer een kilogram zwaarder dan in 2016. De achterbanden worden 8 centimeter breder en worden 40,5 centimeter. Ze zijn ruim 1,5 kilogram zwaarder geworden. De diameter van de banden is iets groter dan voorheen, maar de velgen blijven 13 inch. Overigens ging het voor Sebastian Vettel tijdens een test met de nieuwe regenbanden behoorlijk mis. Op het Ferrari-testcircuit
De nieuwe banden in 2017: breder en zwaarder. 9
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
Banden voor 2017
n Voorkant
De voorvleugel is breder dan vorig jaar en gaat van 1650 naar 1800 millimeter. De overall-breedte van de auto neemt toe van 1800 naar 2000 millimeter. n Midden De sidepods, het bodywork pal naast de coureur, zijn ook breder geworden: van 1400 naar 1600 millimeter. n Achterkant De hoogte van de achtervleugel is gereduceerd van 950 naar 800 millimeter. De diffuser, het bodywork onderaan de achterzijde van de auto, is een flink stuk gegroeid. In hoogte van 125 naar 175 millimeter, in breedte van 1000 naar 1050 millimeter. Ook is de diffuser, die de luchtstroom aan de achterkant van de auto stuurt, langer geworden: hij mag nu doorlopen tot achter de achteras.
Pirelli heeft in 2016 samen met Ferrari, Mercedes en Red Bull al veel getest met de banden die vanaf dit seizoen worden gebruikt. n Aantal geteste prototype-
banden: 96
n Aantal testdagen: 24 n Aantal ronden tijdens tests:
2613
n Aantal kilometers tijdens
tests: 12.148
n Pascal Wehrlein reed het
meeste testkilometers: 3248
n Lewis Hamilton reed de
minste testkilometers: 50
De power-units
Fiorano dat voor de gelegenheid onder water was gezet, crashte hij zwaar. Volgens Pirelli was het een normaal ongeluk, dat niet werd veroorzaakt door een bandenprobleem.
Binnen het motorenreglement is er nauwelijks iets veranderd voor de motoren zelf, maar wel hoe met de motoren wordt omgegaan. n Wanneer een coureur in één weekend verschillende nieuwe onderdelen gebruikt en daarmee een voorraad nieuwe onderdelen opbouwt, krijgt hij niet langer alleen in dat weekend gridstraf. In de weekenden daarna mag hij alleen de als laatste gemonteerde onderdelen in een race gebruiken zonder een gridstraf te krijgen. n Het token-systeem, waarbij een motorenbouwer tijdens het seizoen slechts een beperkt aantal wijzigingen aan de power-unit mocht doorvoeren, is afgeschaft. n De prijs voor een power-unit die moet
Gewicht Mede door de zwaardere banden is het minimumgewicht van de auto’s verhoogd van 702 naar 728 kilogram. Zonder brandstof. Dat kost gemiddeld per ronde ongeveer achttiende seconde. Daar merken de coureurs niets van: door de overige nieuwe regels zullen de auto’s veel sneller zijn dan in 2016.
Bodywork De nieuwe reglementen zorgen er zoals gezegd voor dat de auto’s er veel stoerder en krachtiger uitzien. Maar hoe luiden de nieuwe regels precies?
10
© FvE Photography
WAT IS ER NIEUW IN 2017?
Sebastian Vettel test de nieuwe Ferrari SF70H op Barcelona, eind februari. terwijl in de vrachtwagens die worden gebruikt voor de Europese Grand Prixs ruimte moest worden gecreëerd voor de bredere auto’s. Zelfs de karretjes die de teams op het circuit gebruiken zijn vernieuwd. Het wordt kortom passen en meten in de pitboxen. Omdat de auto’s breder zijn, is er minder ruimte voor de monteurs. Ook autosportbond FIA heeft de weeg-, en meetapparatuur moeten aanpassen. De nieuwe auto’s moeten uiteraard goed worden gecontroleerd.
worden betaald door een klantenteam aan de motorbouwer mag niet hoger zijn dan een miljoen euro per power-unit per jaar.
Geen safety-car start Als het bij de start van een race te hard regent om de wedstrijd te beginnen met een staande start, vertrekt het veld achter de safety-car. Als de omstandigheden beter zijn en de safety-car te baan verlaat, gaan de coureurs naar hun oorspronkelijke startpositie, en beginnen dan de race alsnog met een staande start.
Nieuwe McLarenmanagers
Logische Logistiek
Ron Dennis is weg bij McLaren, maar ook zijn vervanger als Racing CEO Jost Capito is inmiddels vertrokken, terwijl hij nog maar een paar maanden in dienst was. De Duitser heeft veel respect in de autosportwereld en werkte onder andere bij BMW, Sauber, Ford en Volkswagen. Toch is zijn ontslag wel logisch. Capito werd gezien als de ‘ogen en oren’ van Ron Dennis. De nieuwe baas van
De Formule 1-reglementen zijn ingrijpend veranderd. Ook op logistiek gebied. De nieuwe Formule 1-bolides, met andere vleugels en afmetingen, zorgen er voor dat de transportkosten van de teams fors omhoog zijn gegaan. De kisten waarin het bodywork wordt vervoerd als het Formule 1-circus per vliegtuig reist moesten worden aangepast,
11
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
heel goed, maar ik ben neutraal gebleven.’
McLaren, Zak Brown, zal liever zijn eigen mensen om zich heen hebben. De bij het grote publiek wat minder bekende Dave Redding is eveneens weg bij McLaren, waar hij zeventien seizoen teammanager was. Redding gaat aan de slag bij Williams, dat zich ook al heeft versterkt met Paddy Lowe, de technisch directeur die van Mercedes komt.
Races komen, races gaan Het blijft vreemd, gelet op de grote rol van Duitsland in de Formule 1, maar er is in 2017 geen Grand Prix van Duitsland. Het wordt nog spannend of die race ooit terugkeert. Ook de race in Rusland loopt gevaar. Vladimir Poetin schijnt zijn interesse in de Formule 1 te hebben verloren. Dat betekent dat de race in Sochi geen staatssteun meer krijgt en langs andere wegen geld moet zien te vinden. Dat is een zware taak, maar er is hoop. De nieuwe eigenaar van de Formule 1, het Amerikaanse Liberty Media, heeft meermaals laten weten dat zij weliswaar meer Grands Prix in Amerika willen hebben omdat daar veel geld te verdienen is, maar ook dat ze Europa als thuisbasis van de Formule 1 zien. Om zowel meer races in Amerika te kunnen organiseren als de wedstrijden in Europa te stimuleren wordt er nagedacht over het uitbreiden van de wedstrijdkalender. Tegelijk beseft Liberty Media dat het voor veel landen en circuits veel te duur is om Grands Prix te organiseren. Dat is de schuld van de vorige eigenaar van de Formule 1, beleggingsmaatschappij CVC. Die zag de Formule vooral als geldmachine, zonder rekening te houden met de fans. Geld verdienen, dat was alles wat telde. Natuurlijk wil Liberty Media ook geld verdienen. Maar zij beseffen dat fans, circuits en teams daarbij onmisbaar zijn. Het gaat nu nog te ver om te zeggen dat Liberty Media de Formule 1 zal redden, maar het lijkt er wel op dat de sport er eind 2017 veel beter voor zal staan dan nu. Kijk alleen maar naar de nieuwe initiatieven
Rosberg is gestopt
© Daimler AG
Natuurlijk laat het onverwachte Formule 1-vertrek van Nico Rosberg, die de voorkeur geeft aan het familieleven, zijn sporen na. Al vindt Niki Lauda van niet: ‘Mercedes gaat Rosberg niet missen’, zei de Mercedes-man. Rosberg zelf heeft zijn opvolger geholpen. Een beetje. ‘Ik heb gesproken met Valtteri Bottas, maar ik heb hem niet verteld hoe hij Lewis kan verslaan. Natuurlijk ken ik Lewis
Nico Rosberg, van raceteam naar zijn familie. 12
Š Chris Schotanus/CPZ
Zandvoort lonkt voorzichtig naar de Formule 1. donesische bedrijven gaat proberen Manor over te nemen. Mocht dat niet lukken, dan is de kans dat er op korte termijn weer een elfde team op de Formule 1-grid bijkomt vrijwel nihil. Wel zijn er geruchten dat het Volkswagen-concern Formule 1-ambities heeft. Maar die geruchten spelen al jaren. Concrete aanwijzingen dat Volkswagen in de Formule 1 stapt zijn er niet. Wel krijgen we wellicht nog een nieuw Italiaans team te zien. Sergio Marchionne, de grote baas van het FIAT/Chrysler-concern, zou opdracht hebben gegeven om te onderzoeken of Alfa Romeo in de Formule 1 kan terugkeren. Dat zou dan het B-team van Ferrari worden, de rol die Toro Rosso vervult voor Red Bull Racing.
voor het organiseren van Grand Prixs. Frankrijk keert in 2018 terug op de kalender, Finland onderzoekt de mogelijkheid voor een Grand Prix en natuurlijk ligt er in Zandvoort een prachtig circuit‌
Nog maar tien teams Door het faillissement van Manor staan er in 2017 slechts tien teams en twintig coureurs aan de start. De eigenaar van Manor, de Britse zakenman Stephen Fitzpatrick, vertelde dat zijn team in 2016 als tiende moest eindigen in het wereldkampioenschap voor constructeurs om te kunnen overleven met het behulp van het prijzengeld dat bij die tiende plek hoort. Manor werd echter elfde in het WK en omdat Fitzpatrick geen extra investeerders kon vinden, was het einde verhaal. Al is er een kleine kans dat een groep In-
13
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
14
DE TEAMS EN DE COUREURS
15
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
MERCEDES AMG PETRONAS
Š FvE Photography
MACHTHEBBERS
Blijft Mercedes ook in 2017 superieur of komt er een einde aan een tijdperk?
1894: De eerste autorace ooit, van Parijs naar Rouen, met onder de deelnemende wagens een auto van het merk Benz. 1902: De eerste door Mercedes gebouwde raceauto ziet het levenslicht. De bolide domineert jarenlang de internationale autosport. 1926: Mercedes en Benz gaan samen.
durft het merk zich voor het eerst weer te meten op het hoogste niveau, de Formule 1. Mercedes levert dat seizoen motoren aan Sauber. Met beperkt succes. Sauber-Mercedes scoort slechts twaalf WK-punten. Mercedes wil meer en profiteert van het beroerde jaar dat McLaren heeft gehad met de
Ondanks de rijke sportieve historie gaan Mercedes-Benz en autosport niet altijd goed samen. Door het ongeluk op Le Mans in 1955 bijvoorbeeld. Tijdens de 24-uursrace vliegt dat jaar een Mercedes de tribune in. 83 toeschouwers komen om het leven. Mercedes trekt zich terug uit de racerij. Pas in 1994
16
MERCEDES AMG PETRONAS
sprekend dat Mercedes zo dominant blijft als de afgelopen jaren. Daarvoor zijn er teveel vraagtekens. Waar sommige teams al in de tweede helft van 2016 de focus verplaatsten naar 2017 en de titelstrijd lieten lopen, was het bij Mercedes alle hens aan dek. Niet om de concurrentie te verslaan, wel om de heren Rosberg en Hamilton in bedwang te houden. Het kan niet anders of dat heeft veel energie gekost. Dan is er het vraagteken Valtteri Bottas. Is hij net zo goed als Nico Rosberg, de wereldkampioen die zijn titel niet gaat verdedigen? Hoe zit het met de motivatie van Lewis Hamilton? Gaat de glamour het winnen van zijn passie voor het racen? Kan het vertrek van technisch directeur Paddy Lowe worden opgevangen? Maar vooral: hoe goed hebben de Mercedes-ontwerpers de nieuwe reglementen geïnterpreteerd?
Peugeot-motoren. McLaren en Mercedes hebben elkaar nodig en gaan samen aan de slag.
Silberpfeilen In 1997 begint de samenwerking tussen die twee grootmachten vruchten af te werpen. David Coulthard wint de Grand Prix van Australië, de eerste Mercedes-zege sinds Juan Manuel Fangio in 1955 bij de Grand Prix van Italië. Frappant genoeg zijn de McLarens bij die Australische Grand Prix voor het eerst zilver van kleur. Het is een verwijzing naar het verleden, naar de enorme successen van de zilverkleurige Mercedessen van tientallen jaren eerder. ‘De Silberpfeilen zijn terug’, koppen de kranten. Dat klopt, getuige de wereldtitels van Mika Häkkinen in 1998 en 1999. Daarna domineren Ferrari en Michael Schumacher. Mercedes doet wat het kan om Ferrari te breken maar moet voor echt succes wachten tot 2008, als Lewis Hamilton kampioen wordt met McLaren-Mercedes. Dat succes wordt opgevolgd door de wereldtitel van Jenson Button in 2009, met een Brawn-Mercedes.
Die vraag kunnen we echter voor alle teams stellen. 2017 begint heerlijk onvoorspelbaar.
Een eigen tijdperk
© Daimler AG
Maar Mercedes wil meer zijn dan alleen motorenleverancier. Eind 2009 koopt de autofabrikant Brawn GP, dat door de inbreng van Mercedes sterker en sterker wordt. Red Bull Racing is in eerste instantie nog te goed, maar in 2014 breekt eindelijk het tijdperk van Mercedes aan. Mercedes wint in 2014, 2015 en 2016 de wereldtitel bij de coureurs én constructeurs en breekt het ene na het andere record. Gaat ze dat in 2017 weer lukken? Die kans is groot. Maar het is niet vanzelf-
Mercedes is drie jaar achtereen zowel kampioen bij de rijders als bij de constructeurs geworden.
17
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
LEWIS HAMILTON
© Daimler AG
DE FAVORIET
Lewis Hamilton: op jacht naar zijn vierde titel.
Lewis Hamilton is de grote favoriet voor de wereldtitel. Natuurlijk, de auto’s zijn dit jaar totaal anders dan voorheen en het is afwachten hoe goed het Mercedes-chassis is, maar aan de motoren is niet zoveel veranderd. Ook op dat gebied is Mercedes de afgelopen seizoenen sterk geweest. Dat zal in 2017 niet anders zijn. net zoveel punten en overwinningen van Hamilton af kan pakken als Rosberg is klein. Lewis krijgt het daardoor een stuk makkelijker. Hij is al de meest succesvolle van alle 160 Britse Formule 1-coureurs. Alleen Jackie Stewart bevindt zich op het niveau van Hamilton. Ze zijn allebei drievoudig wereldkampioen. Maar Lewis gaat op jacht naar zijn vierde titel. Dat zijn er net zoveel als Alain Prost en Sebastian Vettel, van wie kenners denken dat hij in 2018 zomaar eens bij Mercedes terecht zou kunnen komen. Dat zou dan de volgende échte uitdaging worden voor Lewis Hamilton.
Wat voor Lewis wel anders is, is zijn teamgenoot. Nico Rosberg is weg en dat zal wennen zijn. Zijn grootste concurrent is er niet meer bij. Een concurrent die hij zes jaar als teamgenoot heeft gehad. Twee jaar op de karts, vier jaar bij Mercedes in de Formule 1. Vijf van die zes seizoenen is Lewis geweest beter dan Nico. Alleen vorig jaar niet. Rosberg heeft diep moeten gaan om zijn tegenstrever eindelijk eens te verslaan. Zo diep, dat hij dat niet nog een keer kan. Hij stopt en ontneemt Lewis de mogelijkheid op revanche. De sfeer bij Mercedes zal na het afscheid van Rosberg een stuk relaxter zijn. De kans dat Valtteri Bottas
18
MERCEDES AMG PETRONAS
VALTTERI BOTTAS
HET JAAR VAN DE GROTE DOORBRAAK? Er moest iets gebeuren om de carrière van Valtteri Bottas vlot te trekken. Het megatalent leek te stranden bij Williams, topteam van weleer. Tot er hulp kwam uit onverwachte hoek. Mercedes.
De eerste keer dat de Fin Valtteri Bottas internationaal opvalt is als hij in 2005 achtste wordt bij het wereldkampioenschap karting, rijdend voor het team van de Nederlander Peter de Bruijn. De Bruijn heeft een scherp oog voor talent: een aantal jaren eerder had hij een andere jonge Fin in zijn stal, Kimi Räikkönen. In 2007 stapt Bottas over naar de formulewagens. Hij maakt veel indruk in de Formule Renault en wordt in 2010 de eerste coureur die voor de tweede keer de Masters of Formula 3 wint. Hij is dat jaar al testrijder bij Williams. In 2011 wordt hij GP3-kampioen en twee jaar later mag hij bij Williams zijn Formule 1-debuut maken. Een carrière uit het boekje.
© Daimler AG
Maar toch. In vier jaar racen bij Williams weet Bottas niet echt door te breken. Die doorbraak moet komen in 2017, als vervanger van Nico Rosberg bij Mercedes. Het is voor iedereen, ook bij Mercedes, de vraag of Bottas het niveau van Rosberg weet te halen. Hij heeft niet voor niets slechts een éénjarig contract. Hopelijk is dat voor Bottas genoeg om zich te bewijzen. Als hij de druk van teamgenoot Lewis Hamilton echter weet te weerstaan en rustig blijft als prestaties in eerste instantie misschien wat tegenvallen, heeft Finland met Valtteri Bottas en Kimi Räikkönen ineens twee potentiële Grand Prix-winnaars. Valtteri Bottas tekent met teambaas Toto Wolff het contract dat hem aan Mercedes verbindt. 19
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
RED BULL RACING
© Red Bull Media House
EEN SUPERTEAM OP DE WEG TERUG
Christian Horner
Het Formule 1-team van Jaguar was geen succes. Veel managementwisselingen en een auto die niet presteerde. ‘Een krom winkelwagentje is beter te besturen dan dit ding’, karakteriseerde coureur Pedro de la Rosa de auto. Het team kwam pas tot bloei na de overname door Red Bull. 20
RED BULL RACING
DE RED BULLMETHODE In 2017 bestaat Red Bull dertig jaar. Dietrich Mateschitz heeft de energiedrank in 1987 tijdens de Grand Prix van Monaco geïntroduceerd. Sinds dat moment speelt sport een hoofdrol in de publiciteitsmachine van Mateschitz. Maar Mateschitz is meer dan zomaar een sponsor. ‘Wij gaan verder dan alleen stickers © Red Bull Media House
plakken. Wij willen deel uitmaken van een sport en verantwoording nemen voor wat wij doen.’ Dat betekent ook dat Red Bull een Monaco
groot aantal atleten ondersteunt. Meer dan 750 sporters in bijna 200 disciplines kunnen rekenen
Red Bull heeft al langer interesse in de Formule 1. Red Bull-eigenaar Dietrich Mateschitz denkt lang na over het opzetten van een Amerikaans Formule 1-team onder leiding van Eddie Cheever. De voormalige Formule 1-coureur is op dat moment teambaas in de Amerikaanse Indy Racing League en koopt samen met miljonair John Menard de ontwerp- en de raceafdeling van het failliete Tom Walkinshaw Racing (TWR, het moederbedrijf van Arrows), net als de grond bij de panden van TWR. De plannen om Arrows over te nemen gaan echter niet door. Red Bull-topman Dietrich Mateschitz besluit tot een overname van het worstelende Jaguar, dat onder de naam Red Bull Racing in no-time wordt omgetoverd tot een team met een dynamisch imago.
op zijn steun. Voor Red Bull is Formule 1 de belangrijkste sport. Niet voor niets financiert Red Bull twee Formule 1-teams, Red Bull Racing en Toro Rosso.
Nieuw superteam Voormalig coureur Christian Horner staat aan het roer. De Brit is samen met zijn vader baas van het Arden International raceteam, waarvoor Robert Doornbos Formule 3000 heeft geracet. Horner wil al langer in de Formule 1 aan de slag. Hij probeert Jordan te kopen maar dat plan valt in duigen. Als Red
21
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
ADRIAN NEWEY, GEHEIM WAPEN Zeker in Nederland wordt vol verwachting uitgekeken naar wat Max Verstappen in 2017 gaat presteren. Wordt het zijn jaar? Gaat hij nog meer races winnen? Wordt hij wereldkampioen? Als we de oranje bril afzetten, is het ook interessant om te kijken of 2017 het jaar van Red Bull Racing-ontwerper Adrian Newey gaat worden. De briljante Brit heeft grote successen geboekt als ontwerper van Formule 1-auto’s. Maar daarin is hij niet de enige. Wat Newey onderscheidt van zijn collega’s is zijn vindingrijkheid: hij weet altijd de mazen in de wet te vinden. Openingen in de Formule 1-reglementen, waarvan Newey’s collega’s zich later beschaamd afvragen waarom zij die niet hebben gezien. Zeker nu, met de ingrijpende veranderingen, kan de aanwezigheid van Newey doorslaggevend zijn. Hij werkt tegenwoordig wat meer op de achtergrond dan voorheen, maar is nog steeds nauw betrokken bij de bouw van de nieuwe Red Bull Racing-bolide.
rustiger aan gaat doen moet Christian Horner op zoek naar alternatieven. Voor nieuwe rijders hoeft hij niet ver te zoeken want uit het opleidingsprogramma van Red Bull komen de talenten Daniel Ricciardo en Daniil Kvyat boven drijven. Als Kvyat tegenvalt en het mentaal steeds zwaarder krijgt, besluit Horner halverwege 2016 een rijderswissel uit te voeren. Kvyat wordt teruggezet naar Toro Rosso, het B-team van Red Bull, en Max Verstappen krijgt eerder dan verwacht de kans om bij Red Bull Racing te laten zien wat hij kan. Om te beginnen bij de Grand Prix van Spanje.
Bull hem aanneemt als sporting director van het nieuwe Formule 1-team en later Adrian Newey wordt ingehuurd als ontwerper, worden de contouren van een nieuw Formule 1-superteam duidelijk. Red Bull Racing maakt de belofte waar. Sebastian Vettel wordt vier keer wereldkampioen, Red Bull Racing zelf wordt vier keer constructeurskampioen. Daarna valt het team ver terug.
Terugval Als de Formule 1 in 2014 gaat racen met hybride-motoren blijkt Red Bull niet opgewassen tegen Mercedes. Als Mark Webber stopt met de Formule 1, Sebastian Vettel verhuist naar Ferrari en Adrian Newey het
De rest is geschiedenis.
22
© Red Bull Media House
RED BULL RACING
© Red Bull Media House
De Red Bull-crew in actie.
De thuisbasis van Red Bull Racing in Milton Keynes. 23
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
DANIEL RICCIARDO
© Red Bull Media House
TWEE GEZICHTEN
The Shoey!
Hij rijdt met startnummer 3, het nummer van de legendarische NASCAR-coureur Dale Earnhardt. Daniel Ricciardo kijkt verder dan alleen de Formule 1. De Australiër is raceliefhebber en wil ooit eens NASCAR rijden. Maar eerst wereldkampioen Formule 1 worden. 24
RED BULL RACING
do voor 2017. Naast het wereldkampioenschap. Als het nieuwe Red Bull-chassis en de Renault-motor (pardon: TAG Heuer) het goed doen, is hij ook net zo’n serieuze titelkandidaat als zijn jonge Nederlandse teamgenoot. Het is opvallend dat Ricciardo met zijn 27 jaar nog steeds als aanstormend talent wordt gezien. Zelf kijkt hij daar anders tegenaan. ‘Ik ben in mijn jaren in de Formule 1 nog niet eens in de buurt van een kampioenschap geweest, ik denk dat ik daar heel snel wel moet zijn. Anders duurt het te lang.’
Vergis je niet in Daniel Ricciardo. Natuurlijk, hij lacht altijd en heeft een opgeruimd karakter. Hij is ook echt vriendelijk. Maar achter dat masker van vrolijkheid schuilt een ambitieuze en serieuze coureur. Vandaar de bijnaam ‘Honey badger’, een beest dat niet eens oorspronkelijk Australisch is. Het is een soort das die er schattig uitziet, maar een gemene kant heeft. ‘De Honey badger ziet er rustig en vriendelijk uit,’ omschrijft Ricciardo zijn dierlijke alter ego, ‘maar hij kent geen angst. Als je hem boos maakt, is hij een van de meest fanatieke dieren die er bestaan. Badass.’ Die karaktertrek krijgt de Formule 1-wereld tijdens de Grand Prix van Monaco in 2016 van Ricciardo te zien. Hij is ontketend en vernietigt de concurrentie, maar verliest de race door geblunder in de pitbox van Red Bull Racing. Het team heeft niet de juiste banden klaarstaan, waardoor hij dertien tergend langzaam wegtikkende seconden stilstaat. Het enige moment dat we Daniel in 2016 niet zien lachen is bij de traditionele huldiging na afloop van die race, bij de Koninklijke loge. Hij kan zijn teleurstelling niet verbergen. ‘Ik ben voor de tweede achtereenvolgende keer genaaid. In Barcelona kreeg ik de verkeerde strategie, nu ging het mis in de pits.’ Monaco winnen is daardoor nog meer dan voorheen een van de doelstellingen van Daniel Ricciar-
© FvE Photography
Naast de lach en de vergelijking met de Honey Badger is er nog een reden dat Ricciardo goed ligt bij de fans: zijn overwinningsgebaar, de Shoey. Van het champagne drinken uit je schoen heeft hij een nieuwe podiumact gemaakt in de Formule 1. ‘Die traditie komt van een groep Australiërs die graag vissen, surfen en veel bier drinken. Uit hun schoen.’ Daniel erkent dat het niet altijd even smakelijk is. ‘Als de champagne warm is, dan proef je het zweet. Als de champagne koud is, dan is het heerlijk.’ Misschien moet Red Bull voortaan een van zijn kleine koelkastjes achter het podium neerzetten. Niet voor de eigen energiedrankjes, maar voor de champagne voor Ricciardo. Want die Shoey, die gaan we in 2017 zeker zien.
Ricciardo: ‘Ik moet snel in de buurt van het kampioenschap komen, anders duurt het te lang.’ 25
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
MAX VERSTAPPEN
© FvE Photography
HOGE VERWACHTINGEN
Max Verstappen in de nieuwe Red Bull RB13, Barcelona, 28-02-12017.
Zelfs de grootste pessimist zal moeten toegeven dat als Red Bull Racing een goede en betrouwbare auto heeft, Max Verstappen in 2017 kandidaat is voor de wereldtitel. Toch zijn er genoeg Formule 1-volgers die Max voorlopig nog geen kampioen zien worden. Dat is begrijpelijk: het zou bizar zijn als hij aan het einde van dit seizoen, op 20-jarige leeftijd, al de titel pakt.
26
RED BULL RACING
gaat beginnen. Je bent geneigd te zeggen dat het veel te vroeg is hem nu al als titelkandidaat aan te merken. Hij is pas negentien jaar oud. Maar inmiddels weet iedereen beter. Max is anders. Zijn carrière is tot nu toe komeetachtig verlopen en zijn talent en zijn persoonlijkheid zijn van een andere orde. Zoiets heeft de Formule 1 eigenlijk nooit eerder meegemaakt, of het moet die andere gigant zijn geweest, Ayrton Senna.
Maar ja, er is wel meer niet normaal aan Max. En dat bedoelen we positief. Wat Max doet, kan eigenlijk niet. Zo bijzonder is het. Dat wordt ook buiten Nederland erkend. Christian Horner, teambaas van Red Bull Racing, geeft alle credits voor de ontdekking van het talent van Max aan Helmut Marko, de autosportbaas van Red Bull. Marko was slagvaardig toen zich kapers op de kust meldden. ‘Het is de verdienste van Helmut. Hij wilde Max vastleggen toen hij nog maar zestien was, om te voorkomen dat Max naar Mercedes zou gaan. Ik weet nog dat wij hem al snel in een Formule 1-auto lieten rijden. Veel mensen vonden dat belachelijk. Inmiddels weet iedereen beter.’ Het debuut van Max lijkt alweer lang geleden. Maar laten we niet vergeten dat hij tijdens de Grand Prix van Australië pas aan zijn derde Formule 1-seizoen
Larger than life
© Red Bull Media House
Niet iedereen durft een vergelijking te maken tussen Senna en Verstappen. De Braziliaan is een legende, larger than life. Maar Helmut Marko durft het toch aan. Hij heeft het al vaker gedaan. Na de nu al legendarische regenrace van Max in Brazilië in 2016 bijvoorbeeld. ‘Dit doet mij denken aan Senna, die op Donington in 1993 in de regen in één rondje van plaats vijf naar één reed’, zei de 73-jarige Oostenrijker, die in zijn leven al heel wat grootheden heeft zien racen. Ook buiten het Red Bull-kamp wordt de overeenkomst tussen Senna en Verstappen gezien. Jo Ramirez, voormalig manager van Ayrton Senna bij McLaren: ‘Het regende de afgelopen jaren nieuwe Senna’s. Ik vond het vaak overdreven, maar moet toegeven dat de vergelijking bij Max wel kan worden gemaakt. Het is zo knap wat hij doet, hij is nog zo jong. Max is snel, kent geen angst, duikt in alle gaten en heeft maling aan wat mensen van hem denken’, vertelde Ramirez aan NOS-journalist Louis Dekker. Ramirez ziet nog iemand met wie Max is te vergelijken. ‘Max heeft veel van de jonge Hamilton. Toen Lewis begon in de Formule 1 was hij net als Verstappen: op momenten erg emotioneel en uitgesproken. Qua rijstijl lijkt Max meer op Ayrton dan op Lewis. Ik vind het trouwens belachelijk dat hij veel kritiek krijgt op z’n agressieve rijstijl. Ayrton zei niet voor niets: als je als coureur niet in een gat duikt, ben je geen coureur meer.’
Max wordt vergeleken met alle grootheden in de Formule 1. 27
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
Agressiviteit
zou het liefst zien dat de regels over wat wel en niet mag bij het inhalen en in de remzones verdwijnen. De coureurs moeten het zelf uitzoeken, vindt Brawn. ‘Verstappen is agressief en maakt niet altijd vrienden, maar hij zorgt voor een frisse wind in de Formule 1. Hij racet, en dat is wat wij willen. Als iemand te agressief is en zich misdraagt, dan moeten er natuurlijk straffen volgen, maar een beetje actie moet kunnen. Ik heb Michael Schumacher van dichtbij meegemaakt en hij reed ook stevig.’ Die kan er ook nog wel bij, in het rijtje coureurs met wie Max wordt vergeleken. Het is onvoorstelbaar. Laten we er als Nederlandse racefans vooral van genieten.
© Red Bull Media House
In de discussie over zijn agressieve rijstijl heeft Verstappen een belangrijke medestander gevonden in de persoon van Ross Brawn, de Managing Director Motors Sports van Liberty Media, de nieuwe eigenaar van de Formule 1. Als technisch directeur van Williams, Benetton en Ferrari was hij buitengewoon succesvol en met zijn eigen Brawn GP werd hij in 2009 wereldkampioen bij de constructeurs en bij de coureurs, met Jenson Button als kopman. Daarna stond Brawn aan de basis van het nu zo succesvolle Mercedes. De Brit vindt dat de wedstrijdleiding de Formule 1-coureurs in 2017 minder moet beteugelen. Hij
Max tijdens de Grand Prix van Oostenrijk, 2016. 28
RED BULL RACING
Meningen over Max n Bild
n Flavio Briatore
‘Geef hem een goede auto en hij wordt wereldkampioen.’
n Peter Windsor, voormalig Williams-teammanager (Formule 1 Magazine)
n Juan-Pablo Montoya (F1.com)
‘Max is heel erg goed. Hij is agressief. Maakt hij daardoor fouten? Ja. Maar hij weet het zelf ook als hij iets heeft verknald.’
n Mark Webber (Motorsport Magazine)
‘Ik denk dat Ricciardo zijn kalmte beter kan bewaren dan Verstappen. Zijn ervaring zal hem van pas komen, vooral in het eerste deel van het seizoen. Max heeft enorm veel talent, maar is nog aan het leren.’
‘Ik zie de Formule 1 een tijdperk ingaan zoals het was met Senna en Prost, maar dan met Verstappen tegen Vandoorne. Verstappen als Senna, Vandoorne als Prost.’
n Martin Garrix, DJ
‘Max is een supergoeie gast. Hij staat aan de top en is normaal en relaxed gebleven. Dat vind ik heel bijzonder.’
n Frits van Amersfoort, teambaas in de Formule 3 (RedBull.com)
n Sophie Kumpen (RedBull.com)
‘Verstappen is de nieuwe God van de regen.’
‘Veel meisjes zijn verliefd op Max, jongens willen hetzelfde kapsel als Max, op school heb je examenvragen over hem en in bushokjes hangen zijn foto’s. Dat is raar hoor, als het je eigen zoon betreft.’
‘Er waren diverse jongens die probeerden hetzelfde te doen als Max, door direct vanuit de karts de overstap te maken naar de Formule 3. Maar alle pogingen zijn gestrand.’
n Olav Mol (Nieuwe Revu)
n Martin Brundle
‘Als je vergelijkingen gaat zoeken: wat Usain Bolt voor het sprinten heeft gedaan en Messi voor het voetbal, dat doet Max nu voor de Formule 1.’
n Jordi Cruijff (De Telegraaf)
‘Mijn vader raakte dagenlang niet uitgepraat over Max en zijn vader Jos. De strategie en koelbloedigheid tijdens het racen en het extreem hoge niveau waarop ze met hun sport bezig waren; hij was er enorm van onder de indruk.’
‘Ik heb Jos gezegd dat hij moet genieten van alle complimenten die Max krijgt. Max wordt nu gezien als een nieuw begin voor de Formule 1, maar over een paar jaar gaat iedereen op hem mopperen omdat hij net zo domineert als Michael Schumacher. Het zou kunnen zijn dat Max dan wordt verweten dat hij de Formule 1 beschadigt.’
n Max Verstappen
29
‘Mijn leven is racen, er is niks anders.’
03
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
DE GRAND PRIX VAN BAHREIN BAHRAIN INTERNATIONAL CIRCUIT, SAKHIR
© Daimler AG
14-16 APRIL 2017
Duizend en Eén Nacht in Bahrein.
Het is niet helemaal zonder risico een Grand Prix te organiseren in een autocratische staat in het Midden Oosten, bleek in 2011 tijdens de Arabische Lente. Dat jaar werd de race in het vorstendom Bahrein geschrapt vanwege de politieke onrust. Beide kampen in het conflict, de heersende elite en hun politieke tegenstanders, gebruikten de impact van de Grand Prix voor pr-doeleinden: de elite om prestige te verwerven, de opstandelingen om de slechte mensenrechtensituatie aan de kaak te stellen.
FACTS & FIGURES BAHRAIN INTERNATIONAL CIRCUIT, SAKHIR LENGTE CIRCUIT 5,412 KM AANTAL RONDEN 57 LENGTE RACE 308,238 KM
SNELSTE RONDE 2016 NICO ROSBERG (MERCEDES) 1.34,482
PODIUM 2016 1. NICO ROSBERG (MERCEDES) 1:33.34,696 2. KIMI RÄIKKÖNEN (FERRARI) +10,282 3. LEWIS HAMILTON (MERCEDES) +30,148
MAX IN 2016 KWALIFICATIE: TIENDE RACE: ZESDE
POLE POSITION 2016 LEWIS HAMILTON (MERCEDES) 1:29.493
MEESTE OVERWINNINGEN FERNANDO ALONSO: 3 X (2005, 2006, 2010)
72
RONDERECORD PEDRO DE LA ROSA (MCLAREN) 1,31,447 (2005)
GRAND PRIX VAN BAHREIN
Ook de Formule 1 kreeg in 2011 te maken met de gevolgen van de Arabische Lente. Enkele weken voordat de race verreden zou moeten worden, liepen de protesten van de sjiitische meerderheid van de bevolking van Bahrein tegen de soennitische elite volledig uit de hand. De Koninklijke familie, tegenwoordig onder aanvoering van Koning Hamad bin Isa Al Khalifa, is al sinds 1783 aan de macht en heerst met ijzeren hand over het eilandenrijk in de Perzische Golf. En hoewel de regering het land flink heeft gemoderniseerd, blijven de mensenrechten een groot probleem. De protesten in 2011 liepen uit op gewelddadige confrontaties, waarbij tientallen mensen de dood vonden. Toch was er sprake van de race dat jaar alsnog te houden, in oktober, maar uiteindelijk werd hij als gevolg van de onlusten van de kalender geschrapt.
Dreiging
Š Red Bull Media House
Het was niet de enige keer dat er in de aanloop naar de Grand Prix van Bahrein sprake was van onrust. In 2012 hadden niet veel mensen uit de Formule 1 zin om af te reizen. In de Engelse krant The Guardian liet een anoniem teamlid weten weinig vertrouwen te hebben in een rustig verloop van het raceweekeinde. Alleen wanneer de regering het leger zou inzetten, zou het mogelijk zijn de race te laten doorgaan, zei hij. En dat vond hij onacceptabel. Het anonieme teamlid kreeg gelijk. Monteurs van Force India kwamen per ongeluk in een demonstratie terecht, waarbij de Molotov-cocktails van de demonstranten en de traangasgranaten van de veiligheidstroepen hen om de oren vlogen. Twee monteurs waren zo geschrokken van het incident, dat ze de race aan zich voorbij lieten gaan en de eerste de beste vlucht naar huis namen. In 2013 richtten de protesten zich op de race zelf. De tegenstanders beschuldigden de regering ervan de Formule 1 te gebruiken als pr-stunt, om internationaal prestige af te dwingen. Hoe meer buitenlanders schijnbaar zorgeloos in Bahrein kunnen vertoeven, hoe gemakkelijker het is de maatschappelijke ongelijkheid in het land te verdoezelen. Ook dat jaar ging het er hard aan toe
Bahrein: een race voor fijnproevers.
73
05
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
DE GRAND PRIX VAN SPANJE
CIRCUIT DE BARCELONA-CATALUNYA
© Red Bull Media House
12-14 MEI 2017
Max Verstappen: de eerste Nederlandse Grand Prix-winnaar.
Sinds 2016 zullen Nederlanders bij de Grand Prix van Spanje nog maar aan één ding kunnen denken: Max! Na het onverwachte besluit om Max Verstappen van het opleidingsteam Toro Rosso over te hevelen naar de auto van Red Bull, presteerde hij het onmogelijke en won als jongste coureur ooit een Grand Prix, op de leeftijd van 18 jaar en 228 dagen. Een ongekend succes voor de zoon van Jos Verstappen, die tot dat moment de succesvolste Nederlandse Formule 1-coureur was geweest.
FACTS & FIGURES CIRCUIT DE BARCELONACATALUNYA, BARCELONA LENGTE CIRCUIT 4,655 KM AANTAL RONDEN 66 LENGTE RACE 307,104 KM
SNELSTE RONDE 2016 DANIIL KVYAT (TORO ROSSOFERRARI) 1.26,948
PODIUM 2016 1. MAX VERSTAPPEN (RED BULL RACING-TAG HEUER) 1:41.40,017 2. KIMI RÄIKKÖNEN (FERRARI) +0,616 3. SEBASTIAN VETTEL (FERRARI) +5,581
MAX IN 2016 KWALIFICATIE: VIERDE RACE: EERSTE
POLE POSITION 2016 LEWIS HAMILTON (MERCEDES) 1.22,000
80
RONDERECORD KIMI RÄIKKÖNEN (FERRARI) 1.21,670 (2008) MEESTE OVERWINNINGEN MICHAEL SCHUMACHER: 6 X (1995, 1996, 2001, 2002, 2003, 2004)
GRAND PRIX VAN SPANJE
© Red Bull Media House
Ach, de Grand Prix van Spanje. Wat een sensatie. Op het circuit dat iedereen in de Formule 1 als zijn broekzak kent, ging de jonge Max Verstappen er op 15 mei 2016 met de zege vandoor. Hij leek het op het podium nog niet helemaal te beseffen. Tijdens het interview met de Spaanse operazanger Placido Domingo bedankte hij zijn team voor de uitstekende auto die ze hem hadden gegeven. Dat was eigenlijk te bescheiden. Verstappen had zich laten kennen als een coureur in hart en nieren. Hij had al zijn vechtlust nodig gehad om de Ferrari’s van Kimi Räikkönen en Sebastian Vettel achter zich te houden. Natuurlijk had hij de mazzel dat de twee Mercedes-coureurs Lewis Hamilton en Nico Rosberg in de eerste ronde samen van de baan waren gevlogen. Maar in de autosport geldt één ijzeren wet: ‘To finish first, you first have to finish.’ Die dag in mei 2016 herschreef Max Verstappen de geschiedenis van de Nederlandse autosport. In de lange geschiedenis van de Formule 1 waren Nederlanders altijd tot een bijrol veroordeeld geweest. Jonkheren als Carel Godin de Beaufort en Gijs van Lennep wisten in de jaren ’60 en ’70 een paar puntjes bijeen te sprokkelen in vaak aftandse auto’s. De entree van Jos Verstappen in de Formule 1 in 1994, als teamgenoot van Michael Schumacher, betekende al een grote breuk met het verleden: voor het eerst zat er een Nederlander bij een topteam. Maar om uiteenlopende redenen slaagde Jos er niet in zijn potentieel volledig te benutten, ondanks zijn podiumplaatsen in Hongarije en België. En nu hebben we ineens een potentiële wereldkampioen, een coureur die op zijn achttiende al een Grand Prix wist te winnen. Voor het eerst klonk na een Formule 1-race het Wilhelmus. Het verbijsterde commentaar van Olav Mol, ‘Yo ho, yo hee, yo fucking ho… Wat bizar!’, dong in Nederland mee naar de prijs van het beste televisiefragment van het jaar. Deze overwinning pakken ze Max Verstappen nooit meer af.
Kan Verstappen het kunstje nog eens flikken?
81
12
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
DE GRAND PRIX VAN BELGIË CIRCUIT DE SPA-FRANCORCHAMPS, STAVELOT
© Red Bull Media House
25-27 AUGUSTUS 2017
Eau Rouge, een van de mooiste bochten van het jaar.
Max Verstappen was er vorig jaar op gebrand zijn Nederlandse fans bij de Grand Prix van België iets bijzonders voor te schotelen. Met een sublieme ronde veroverde hij tijdens de kwalificatie de tweede plaats op de startgrid. Maar in de eerste bocht van de race in de Ardennen ging het mis. Was er wel ruimte naast de twee Ferrari’s? Of sneed Vettel te ver naar binnen, zodat Max het kind van de rekening was?
FACTS & FIGURES CIRCUIT DE SPA-FRANCORCHAMPS, STAVELOT LENGTE CIRCUIT 7,004 KM AANTAL RONDEN 44 LENGTE RACE 308,052 KM
SNELSTE RONDE 2016 LEWIS HAMILTON (MERCEDES) 1.51,583
PODIUM 2016 1. NICO ROSBERG (MERCEDES) 1:44.51,058 2. DANIEL RICCIARDO (RED BULL RACING-TAG HEUER) +14,113 3. LEWIS HAMILTON (MERCEDES) +27,634
MAX IN 2016 KWALIFICATIE: TWEEDE RACE: ELFDE
POLE POSITION 2016 NICO ROSBERG (MERCEDES) 1.46,744
MEESTE OVERWINNINGEN MICHAEL SCHUMACHER: 6 X (1992, 1995, 1996, 1997, 2001, 2002)
116
RONDERECORD SEBASTIAN VETTEL (RED BULL RACING) 1.47,263 (2009)
GRAND PRIX VAN BELGIË
Het was vorig jaar de eerste keer dat Max Verstappen in zijn Red Bull RB12 mee kon doen voor de ereplaatsen in de Grand Prix het dichtst bij huis. Maar het draaide uit op een deceptie. Het hele weekend waren de wegen vanaf Maastricht richting de Belgische Ardennen verstopt. Duizenden fans reisden af naar Francorchamps om het jonge talent, de eerste Nederlandse Grand Prix-winnaar uit de geschiedenis, met eigen ogen te kunnen aanschouwen. De sfeer deed denken aan de hoogtijdagen van de carrière van zijn vader Jos: de heuvels rond Spa-Francorchamps stroomden vol met Nederlandse vlaggen en Max was niet weg te slaan uit het nieuws. Maar de fans werden snel van hun illusies beroofd. Verstappen, die zichzelf had overtroffen met zijn tweede tijd in de kwalificatie, kwam in La Source, enkele tientallen meters na de start, al in aanraking met de twee Ferrari’s. Sebastian Vettel stuurde van de buitenkant scherp in en dwong zijn teamgenoot Kimi Räikkönen hetzelfde te doen. Max, die iets achter de twee Ferrari’s aan de binnenkant zat, kwam in de verdrukking. Door de aanrijding met Raikkonen liep zijn Red Bull aanzienlijke schade op. Hij was kansloos voor de ereplaatsen.
Stoom uit de oren
© Daimler AG
Als Vettel niet zo scherp had ingestuurd, als hij een metertje meer ruimte had gekregen, was er niet zo veel aan de hand geweest, zei Verstappen naderhand. Nu kwam de stoom uit zijn oren. Hoe kwaad hij was, was later in de race zichtbaar toen Raikkonen hem op het Kemmel Straight nog twee keer tegenkwam. De eerste keer vertikte Verstappen het om de veel snellere Ferrari zomaar te laten passeren en blokte hem rücksichtsloos. De tweede keer remde hij zo laat in Les Combes dat Räikkönen gedwongen was de chicane af te snijden. De anders zo stoïcijnse Fin
De eerste bocht in 2106: Vettel snijdt naar binnen.
117
© Daimler AG
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
162
163 Nico Rosberg, Wereldkampioen Formule 1 2016.
VAN MELBOURNE TOT ABU DHABI
STATISTIEKEN FIDB
De Nederlanders naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Dries van der Lof Jan Flinterman Carel Godin de Beaufort Ben Pon Gijs van Lennep Roelof Wunderink Boy Hayje Michael Bleekemolen Jan Lammers Huub Rothengatter Jos Verstappen Christijan Albers Robert Doornbos Giedo van der Garde Max Verstappen
seizoenen
jaren
races
1 1 7 1 4 1 2 2 5 3 8 3 2 1 2
1952 1952 1958-64 1962 1971, 1973-75 1975 1976-77 1977-78 1979-82, 1992 1984-86 1994-98, 2000-01, 2003 2005-07 2005-06 2013 2015-16 Totaal
1 1 26 1 8 3 3 1 23 26 107 46 11 19 40 316
punten
punten (2010)
zeges
4
2 57
2
23
17 4
4 18 119 11
253
253
1
280
487
1
poles
0
Na twee seizoenen is Max Verstappen al de Nederlander met de meeste punten in de totale F1-historie. En de enige met een overwinning. Zijn vader Jos staat tweede op deze ranglijst. Verstappen sr. reed veruit het grootste aantal races en is naast Max ook de enige met meer dan 100 punten (volgens de huidige telling). In totaal zijn tot op heden 15 Nederlanders tenminste één keer van start gegaan in een officiële Formule 1-race.
De Belgen naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Johnny Claes André Pilette Jacques Swaters Paul Frère Charles De Tornaco Roger Laurent Arthur Legat Georges Berger Olivier Gendebien André Milhoux Willy Mairesse Lucien Bianchi Jacky Ickx Teddy Pilette Patrick Neve Thierry Boutsen Eric van de Poele Philippe Adams Jérôme D'Ambrosio Stoffel Vandoorne
seizoenen
jaren
races
5 7 3 5 2 1 2 2 5 1 5 7 13 2 3 11 2 1 2 1
1950-53, 55 1951, 53-54, 56, 61, 63-64 1951, 53-54 1952-56 1952-53 1952 1952-53 1953-54 1956, 58-61 1956 1960-63, 65 1959-63, 65, 68 1967-79 1974, 77 1976-77 1983-93 1991-92 1994 2011-12 2016 Totaal
23 9 7 11 2 2 2 2 14 1 12 17 114 1 10 162 5 2 20 1 417
punten
2 11
punten (2010)
zeges
poles
22 36 11 45 6 8
18
91
7 6 181
33 33 671
132
10 650 3
1
1
358
1620
8
13
3
1
11
14
België kent niet alleen meer rijders (20) die aan F1-races deelnamen, ze scoorden ook veel beter. Volgens de huidige telling bijna vier keer zoveel. Met Jacky Ickx en Thierry Boutsen hebben ze ook twee meervoudig racewinnaars. Zij zijn samen goed voor ruim 80 procent van alle punten en noteerden meerdere pole-positions.
166
STATISTIEKEN FIDB
De Grand Prix van Nederland Zandvoort jaren lengte in km seizoenen ronden kilometers eerste ovw laatste ovw meeste ovw meeste team ovw langste race kortste race snelste kwalificatie snelste raceronde
1952-1985 4,193 (52-71) 4,226 (73-79) en 4,252 (80-85) 30 2361 9942 Ascari Lauda Clark (4) Ferrari (8) 1955 - 419,300 km 1971 - 293,510 km Piquet 1985, 1:11,074 Prost 1985, 1:16,538
Van 1952 tot 1985 was Circuit Park Zandvoort 30 keer gastheer van de GP van Nederland. Daarvan werden er maar liefst 25 gewonnen door een wereldkampioen. Het laatste jaar was tevens het snelste jaar. De race eindigde in 1 uur en 32 minuten, en de pole-position (Piquet) werd gereden met een gemiddelde snelheid van 215,370 km/u.
De Grand Prix van België Spa-Franchorchamps seizoenen jaren lengte in km ronden kilometers eerste ovw laatste ovw meeste ovw meeste team ovw langste race kortste race snelste kwalificatie snelste raceronde
49 1950-heden 14,1 (50-70) ca. 7,0 (83-heden) 1928 17592 Fangio Rosberg Schumacher (6) Ferrari (12) 1951-56 - 508,320 km 2001 - 250,848 km Stewart 1970, 244,038 km/u Amon 1970, 244,744 km/u
Zolder
Nivelles
10 1973, 75-82, 84 4,262 686 2921 Stewart Alboreto Lauda (2) Ferrari (4)
2 1972, 74 3,724 170 633 Fittipaldi Fittipaldi
Alboreto 1984, 204,997 km/u Arnoux 1984, 193,498 km/u
Regazzoni 1974, 192,014 km/u Hulme 1974, 188,002 km/u
Ook in het aantal races wordt Nederland afgetroefd door België. Maar liefst 61 Grand Prixs zijn er verreden. Vanaf het eerste jaar Formule 1, 1950, heeft België het slechts zes keer zonder Grand Prix moeten doen. Ook dit seizoen staat de race op de agenda. Het is de 50e keer dat de race op Spa-Francorchamps wordt verreden. Op de zeven kilometer lange baan wist Michael Schumacher maar liefst zes keer te winnen. Het circuit in Zolder was tien keer organisator van de Grand Prix van België, het circuit van Nijvel (Nivelles-Baulers) twee keer.
167