Kontrata e shitjes, kur është momenti për të firmosur
Reforma Kategoritë që nuk do t’u rritet mosha e pensionit
Ç’duhet të dimë para se të themi “pranoj” Suplementi Faqe 13-17
Sociale Faqe 19
GAZETë E përditshme E enjte 27 mars 2014 NR: 2925, ÇMIMI 20 LEKË ÇMIMI për maqedoni dhe greqi 1 euro www.standard.al e-mail: info@standard.al marketing@standard.al Botim i “standard”
Ligji i ri Paketa e legalizimeve, si do bëhet pagesa dhe hipotekimi i pronës
Intevista
Basha: Jemi për dialog, s’ka negociata pas shkëmbimit të letrave me Ramën
Skema e pagesës për ata që nuk kanë tokën e tyre, çdo tapi me barrë hipotekore prej 10%
Politikë Faqe 7
Gjykatat Administrative Ja përfitimet dhe problemet që lindin me ankimimin e biznesit
Q
everia ka miratuar ndryshimet në ligjin e legalizimeve përmes një skemë të re për këtë proces, duke nisur nga vlerësimi i truallit e deri tek tarifat që do të paguajnë qytetarët në zonat informale që kanë ndërtuar objekte në toka që nuk i kanë në pronësi. Në paketën e re bëhet e qartë se kush ka ndërtuar në tokën që nuk.. Lexoni në faqen 4-5
Ekonomi Faqe 10
Dëshmia e gardianëve grekë
Zbardhet letra e të dënuarit Ilir Kareli: Më privuat nga 2 jetë, tani duhet të marr një jetë nga ju I lir Kareli nuk shfaq asnjë shenjë pendese për ekzekutimin e gardistit grek. Para prokurorëve i dënuari shqiptar është justifikuar se vrasja është hakmarrje për privimin e jetës. Ai është shprehur se iu mohua që të shikonte nënën për herë të fundit... Faqe 12
Vendimi
Fermerët në bujqësi dhe blegtori, ja sa para marrin nga qeveria, kriteret për të përfituar cmyk
Faqe 18
Ndryshimet e ligjit Si do të funksionojë transferimi i nëpunësve, kur pezullohesh dhe lirohesh nga detyra
2-3 <<
Komisioni i Ligjeve Shtyhet Kodi Penal, opozita largohet nga mbledhja Politikë Faqe 6
“Partia Demokratike e hapur për të gjithë. Rama ofron modelin e tritol-politikës” Fushë-Krujë / 12
Kodi Penal / 8
Eksploziv makinës së policit, konflikt me një të arrestuar
Ashpërsimi i dënimit, 20 vjet burg për trafik eksplozivësh
A
N
tentat me eksploziv makinës së punonjësit të policisë së FushëKrujës. Automjetit të efektivit Dilaver Boga i është vendosur një sasi prej 100 gr lëndë plasëse. Ngjarja është shënuar rreth orës 03:00 dje në mëngjes në fshatin Halil, ndërsa automjeti ishte i parkuar pranë...
dryshime në Kodin Penal në ashpërsimin e masës së dënimit për trafikun e lëndëve eksplozive, e cila është forma e re e zgjedhur...
Kupa e Shqipërisë Kukësi i rrëmben fitoren Teutës, Flamurtari barazon me Skënderbeun
2
E enjte, 27 mars 2014
Politikë
Intervista
Basha: Jemi për dialog, nuk ka negociata pas shkëmbimit të letrave me Ramën “PD, e hapur për të gjithë. Rama ofron modelin e tritol-politikës”. “Brenda majit mbyllen zgjedhjet e strukturave në PD”
K
ryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, gjatë një interviste televizive në emisionin “Fakt” në “UTV News”, deklaroi se nuk ka negociata mes Partisë Demokratike dhe Partisë Socialiste pas shkëmbimit të letrave publike pak ditë më parë. Përballë kreut të PD-së ishin analistët Zheji, Bushati, Bejtja dhe Hoxha. Në intervistën e tij, kreu i opozitës foli për qëndrimet e fundit që do të mbahen në raport me mazhorancën lidhur me reformën administrativo-territoriale, respektimin e institucionet e pavarura si dhe një sërë çështjesh të tjera. Gjithashtu, kryetari i Partisë Demokratike theksoi se brenda muajit maj pritet të mbyllet procesi i zgjedhjes së strukturave në PD. -A ka negociata pas letrës së shkëmbyer me z. Rama? Lulzim Basha: Kemi shkëmbyer letrat që ju sapo i lexuat. -A ka takime në lidhje me stafin tuaj dhe zotit Rama për letrat e shkëmbyera? Lulzim Basha: Jo, nuk ka. -Asnjë komunikim përveç letrave publike? Lulzim Basha: Nuk ka asnjë komunikim zyrtar mes Partisë Demokratike dhe Partisë Socialiste, mes meje dhe z. Rama. Nuk ka pasur asnjë zhvillim tjetër përveç letrës së dërgua nga unë dhe fjala ime sot në mbledhjen e grupit parlamentar të Partisë Demokratike. -Nëse i merrni këto garanci, a ka një pengesë? Lulzim Basha: Kjo reformë ka nevojë për konsensus, është i domosdoshëm. Është reforma e decentralizimit. Kjo reformë nuk bëhet pa konsensus. Nëse kundërshtarët tanë ndajnë këtë mendim, atëherë çështja që shtrohet është e zgjidhur. -Pra do të ketë takim? Lulzim Basha: Dialogu për mua është kulturë, është mendësi. Nuk është një ngjarje e jashtëzakonshme për ta ruajtur në fotografi. Nuk kam pasur asnjë rezervim për të kryer takime të tilla. -Takimet janë komplementare me njëra-tjetrën dhe nuk është thjesht një fasadë, por një institucion. Gjithashtu nuk është një tabu dhe në këtë shkollë të re, kjo ka bërë përqendrimin e medias tek ky moment, prandaj insistova tek takimi si derivat?
E ndjeni një presion të disa aktorëve kundër këtij takimi? Lulzim Basha: Ajo që unë dua të ndaj është koncepti i dialogut. Vazhdon një traditë që takimi i kryetarit të pozitës dhe opozitës si një ngjarje e jashtëzakonshme. Për sa i përket dialogut, për mua është normalitet. Ky është qëndrimi i opozitës shqiptare dhe imi. Në Partinë Demokratike nuk kam parë luhatje apo tension për sa i përket dialogut. Që ditën e parë si kryetar i opozitës kam bërë të qartë qëndrimet tona për sa i përket qeverisë. Detyrat janë të ndara. Kemi thënë dhe i mbetemi që me këto detyra, detyrat e opozitës janë të qarta, opozitë e fortë, e ba-
Nuk ka asnjë komunikim zyrtar mes PD dhe PS, mes meje dhe z. Rama. Nuk ka pasur asnjë zhvillim tjetër përveç... ...letrës së dërgua nga unë dhe fjala ime sot në mbledhjen e grupit parlamentar të Partisë Demokratike Lulzim Basha: Ftesa e z. Rama për takim sigurisht që ka ardhur për çështjen e reformës administrative-territoriale, por për ato çështje që nuk debatohen, Kushtetuta, ligji, vendimi i gjykatave, janë kthyer më fuqishëm në tavolinat e qytetarëve shqiptar dhe ky është një debat dhe problem i jashtëzakonshëm. -Cila është frika nga një teatër politik? Lulzim Basha: Nuk kemi ndonjë frikë. Nuk u hidhet dot hi syve të qytetarëve. Nuk bëhet fjalë për nuanca, por për probleme të fundit në këta gjashtë muaj. Reforma terri-
zuar në fakte. Por kemi thënë që kjo opozitë debatin do ta kryejë për çështje si ato të rendit, ekonomike apo të papunësisë dhe jo që vendit t’i imponohet një debat inekzistencial. Unë jam i gatshëm të takohem. Pse them që dialogu si normalitet dhe normaliteti si dialog. Nuk kemi vënë kushte për reformën territoriale. Kushtetuta thotë që minimumi një konsensus politik. Pra nuk është një dëshirë imja, por një standard që nuk mund të ndërmerret pa konsensus politik. Ajo që unë kam kërkuar është z. Rama për konsensus apo nuk është? toriale-administrative nuk heq nga vëmendja qëndrimet e fundit. Sot në Komisionin e Ligjeve vjen propozimi. Nuk duhet të dialogojmë për zbatimin e Kushtetutës, të ligjit. -Duket si kur ka pasur një kakofoni brenda PD-së në dy linja për reformën. Kushtëzohet vetëm nga vetoja në Parlament. Nëse nesër Rama thotë që e keni këtë benefit dhe gjuha tjetër ka qenë dakord, por si mund të bëjmë ne reforma me një njeri që nuk ka mbajtur konsensus më parë. Çfarë doni ju? Lulzim Basha: Janë tri gjëra të ndryshme. I kërkuam Kryeministrit kur shpalli reformën territoriale rivendosjen e konsensusit. Të rivendoset konsensusi, ç’kuptim ka. Ka pasur një zhvillim deri atëherë, Gjykata Kushtetuese i dha të drejtë opozitës. Ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese dhe mazhoranca e ka fare të thjeshtë, ta zbatojë atë vendim. -Doni vetëm një gjë apo një paketë? Lulzim Basha: Nuk kemi kërkuar asnjë kusht e asnjë benefit. Ne kërkojmë standarde. Të jetë konsensus politik në Parlament, i cili finalizohet në votim. -Nëse mazhoranca ju jep garanci, ju bëni punën për reformën territoriale?
Lulzim Basha në emisionin “FAKT”
Rikthimi i konsensusit është një standard. Reforma duhet të ketë një jetëgjatësi përtej mandatit të kësaj mazhorance
Lulzim Basha: Rikthimi i konsensusit është një standard. Reforma duhet të ketë një jetëgjatësi përtej mandatit të kësaj mazhorance. -Nëse qeveria thotë që reforma do të bëhet me konsensus, ju dërgoni deputetët dhe fillon puna? Lulzim Basha: Sapo pyetja të marrë përgjigje që Rama është apo jo për konsensus politik, atëherë ne jemi gati. -Do të pranonit të hynit në procesin parlamentar vetëm me një premtim moral dhe publik? A besoni se mund t’ju dalë nga fjala? Lulzim Basha: Rivendosja e konsensusit do të thotë që mazhoranca të zmbrapset nga akti normativ. Nuk është rivendosur konsensusi, por Gjykata Kushtetuese ka vendosur kushtet ligjore që janë shkelur. Këta kanë bërë aktet ligjore dhe këta na i shesin si sukses. Jo vetëm që nuk kanë vendosur konsensusin, por nuk po zbatojnë as vendimin e Gjykatës Kushtetuese. Vendimi i Gjykatës Kushtetuese për nëpunësin civil duhet respektuar.
Raporti i prishjes së konsensusit do të reflektohet edhe në raportet me këtë mazhorancë për çështjen e reformës administrativo territoriale. Kërkoj që ligji të zbatohet. Vendimet e Gjykatave Administrative të zbatohen. -Do ta kushtëzoni reformën me këto probleme? Reforma territoriale është kapaku i tenxheres, sepse është një proces kompleks dhe i gjatë. Lulzim Basha: Nëse i shpallet luftë Kushtetutës, institucioneve, po kjo s’do mend. -Ju ndodheni përballë një hipermazhorance dhe thoni që po shkel Kushtetutën. Cila është zgjidhja juaj për këtë problem? Lulzim Basha: A duhet PD të bëjë një refleksion të thellë se çfarë nuk u bë në katër vitet e kaluara? Pa dyshim që po. E kam shpallur dhe ka filluar puna. Ky nuk do të jetë një proces i mbyllur, por i hapur dhe ndërveprues me qytetarin. Tërësia që ju shprehët për qëndrimet e mazhorancës së kaluar ka nevojë për saktësim. Në raport me administratën publike shqetësimi ynë është që kjo mazhorancë hodhi në kosh konsensusin dhe shkeli ligjin e ri. Disponojmë të dhëna për burra dhe gra që kanë shërbyer në administratë prej vitesh të cilët janë spastruar politikisht. Persona të cilët nuk kanë ardhur në kohën e qeverisjes së Partisë Demokratike. Ka një urdhër politik për të spastruar administratën publike. -Iu shmangët pyetjes... Lulzim Basha: Asnjë mandat kushtetues nuk u ndërpre në kohën e qeverisjes së PD-së. Problemi me institucionet e pavarura nuk është vetëm problemi i opozitës. Po zhbëhen
3
E enjte, 27 mars 2014
Politikë
Kreu i PD-së në mbledhjen e grupit parlamenar
“Mazhoranca të zbatojë vendimet e gjykatave” “Të tërhiqen nga marrja e kompetencave të Presidentit si në rastin e shkarkimit të kreut të ILDKP-së” Florenc Drizari
K standardet dhe kjo do të ndikojë tek integrimi i vendit. -Institucionet e demokracisë shqiptare a po mbajnë apo po tronditen shtyllat e demokracisë? Lulzim Basha: Ne po kërkojmë zbatimin e Kushtetutës, zbatimin e ligjit. Këta i trajtojnë institucionet e pavarura si kundërshtarë. Këtë bënë me ILDKP-në, me një akt të rëndomtë. Këto janë gjeste që flasin qartë për mentalitetin e mazhorancës. Kur institucionet që duhet të jenë garante, siç është Gjykata Kushtetuese, këto duhet të zbatohen. Po ku jemi? Këta thonë që nuk i zbatojmë. Këta kanë shpikur konceptim e pazbatimit të vendimeve të gjykatave. VendiBasha theksoi se brenda muajit maj pritet do të mbyllet ristrukturimi i degëve të PD
met e gjykatave thonë që janë të pavlefshme. Vendimin e pavlefshëm e shpall një gjykatë më e lartë. Rreziku është evident. -Në shtyllën e fundit moszbatimi i vendimeve të gjykatave, prandaj keni zgjedhur edhe marrëdhënien e kushtëzuar me mazhorancën? Lulzim Basha: Vendimet e gjykatave duhet të zbatohen, kjo është ABC. Qeveria duhet të mos ndërpresë mandatin e institucioneve të pavarura dhe pa këto vendi futet në një kolaps të rrezikshëm. Po u shembën këto kolona, do të na zënë të gjithë brenda. -Si mendoni të organizoni rikthimin në pushtet për interesin pub-
lik? Si mundet PD të rikthehet në pushtet në spektrin e analizës dhe të perspektivave të hapura për aleanca? Po një aleancë me z. Meta? Lulzim Basha: PD synon që nëpërmjet analizës të ringrihet e bashkuar dhe e gatshme për të përmbushur misionin e saj para shqiptarëve dhe në funksion të kësaj, do t’u drejtohet shqiptarëve me një platformë konkrete nga kjo mazhorancë që po i kërcënon. Mazhoranca përbëhet nga PS dhe LSI, ne jemi në opozitë bashkë me aleatët tanë. -Keni menduar për individë konkretë? Lulzim Basha: Brenda PD-së dera është e hapur për këdo që e sheh vetën në opozitë dhe që do të jetë përballë kësaj mazhorance. -Do ta pranonit bashkëpunimit me ata që kohë më parë njiheshin si luftëtarë të Sali Berishës? Lulzim Basha: Unë kam hapur dyert e Partisë Demokratike. -I tërhiqni veshin Berishës dhe Ramës për gjuhën e përdorur në seancën e fundit në Kuvend apo vetëm njërit? Lulzim Basha: Gjuha e përdorur nga Kryeministri është skandaloze. Nuk është hera e parë, është hera e parë që e kanë kapur kamerat. Përdor një fjalor të ulët vetëm për të mos dhënë përgjigje. E bën këtë, sepse kështu është mësuar. Kjo është gjuha e fundit që do të shohë Brukseli. E çfarë bëri opozita? Vetëm i kërkoi përgjigje për marrëveshjen me FMNnë. Shqiptarët duan të dinë a do të ketë taksa të reja, sa vende pune do të hapet. Kjo gjuhë është e dëmshme për fëmijët dhe duhet të kenë kujdes me këtë gjuhë sot.
ryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha ngriti hije dyshimi për lëvizjet e fundit të mazhorancës në raport me opozitën. Sëfundmi mes kreut të qeverisë dhe kreut të opozitës, janë shkëmbyer dy letra për uljen në një tryeze dialogu lidhur me reformën administrativo-territoriale dhe mazhoranca ka tërhqur nga axhenda e diskutimeve parlamentare dy projektligje që pakica parlamentare i ka kundërshtuar si nisma (projektilgji për nëpunësin civil dhe ai për AMA-n). Nga mbledhja e grupiti parlamentar demokrat, Basha theksoi se opozita nuk i ka bërë bisht dialogut dhe këtë e vërtetoi dhe pas letrës së kryeministrit Edi Rama drejtuar atij si kryetar opozite. “Mora një letër të hapur të kryeministrit ku më ftonte të pajtoheshim për çështje të reformës territoriale. Letra që kam marrë dhe kam kthyer janë tashmë të njohura. Koha ka treguar se dialogu për ne ka qenë dhe është vlerë, ka qenë dhe është mendësi për njëritjetrin”. gjithashtu Basha theksoi se opozita nuk mund të bëhet palë me një mazhorancë që nuk zbaton vendimet e gjykatave. Në këtë pikë, Basha i ka bërë thirrje kreut të qeverisë të zbatojë menjëherë vendimin e Kushtetueses për statusin e Nëpunësit Civil dhe të kthehen në vendet e punës të gjithë të larguarit padrejtësisht. “Një qeveri që refuzon të zbato-
Grupi parlamentar i PD
Basha theksoi se opozita nuk i ka bërë bisht dialogut dhe këtë e vërtetoi dhe pas letrës së kryeministrit jë vendimet e gjykatave padit veten si antidemokratike, kjo është e papranueshme në botën demokratike. Të prapësojë urdhin e paligjshëm, të zbatojë ligjin. Te tërheqë nga axhenda e kuvendit projektet për nëpunësin dhe AMA, pasi opozita refuzon lojën e shtyrjes së çdo projekti që bie ndesh të ligjeve të miratuara me konsensus, të heqë dorë nga sulmi kundër presidentit dhe institucioneve të pavarura”, tha ai. Gjatë fjalës së tij
në mbledhjen e grupit të PD-së, Basha theksoi se “opozita do ta bëjë me vendosmëri punën e vet si opozitë në Kuvend, me gjithë fjalorin rrugacëror të kryeministrit, apo isove me buzeqeshje të kryetarit të Kuvendit”. Sipas kreut të opozitës, mazhoranca duhet të heqë dorë në mënyrë të qartë e përfundimtare nga sulmet kundër institucionit të Presidentit të Republikës dhe institucioneve të pavarura; të tërhiqen nga marrja e kompetencave të Presidentit si në rastin e shkarkimit të kreut të ILDKP-së. “Të kthejnë normalitetin ligjor në këtë institucion. Të ndalin revanshin e tyre ndaj institucioneve e pavarura dhe kushtetuese me qëllim për t’i vënë nën thundrën politike ose përmes ndërprerjes antikushtetuese të mandateve të tyre ose përmes intimidimit”,-deklaroi Basha.
Shkarkimi i Zana Xhukës, PD e ankimon në Kushtetuese: U shkel ligjshmëria Partia Demokratike ka ankimuar në Gjykatën Kushtetuese shkarkimin nga posti i i kryetares së Inspektoratit të Lartë të Deklarimit Kombëtar të Pasurive të Zana Xhukës, e cila u shkarkua nga Kuvendi disa javë më parë. Në ankimin e saj mësohet se Partia Demokratike kërkon të shpallë të pavlefshme procedurat e Parlamentit, me pretendimin se në shkarkimin e zonjës Xhuka është shkelur parimi i ligjshmërisë dhe procedurat parlamentare. Ndërkohë që edhe ish-krye-
Zana Xhuka
tarja e ILDKP-së, Zana Xhuka pas shkarkimit ka deklaruar se do t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese për të vënë drejtësi. Sipas Xhukës, ajo është kryeinspektorja e ligjshme, ndaj dhe ka besim tek drejtësia. Xhuka pretendon se është zgjedhur në mënyrë të ligjshme po nga Kuvendi në krye të Inspektoratit të Lartë të Deklarimit e Kontrollit të Pasurive. Zana Xhuka u shkarkua nga Kuvendi me 77 vota pro dhe në vend të saj u zgjodh në krye të ILDKP-së Shkëlqim Ganaj.
4
E enjte, 27 mars 2014
Politikë
Ligji i ri
Zbardhet skema e legalizimeve, kush i merr falas e kush paguan. Rastet e kufizimit hipotekor Skema e pagesës për ata që nuk kanë tokën e tyre, çdo tapi me barrë hipotekore prej 10%. Familjet me ndihmë ekonomike paguajnë 50% të vlerës së tokës
Ligji i ri, paketa e legalizimeve
Gëzim Saliu
Q
everia ka miratuar ndryshimet në ligjin e legalizimeve përmes një skemë të re për këtë proces, duke nisur nga vlerësimi i truallit e deri tek tarifat që do të paguajnë qytetarët në zonat informale të cilët kanë ndërtuar objekte në toka që nuk i kanë në pronësi. Në paketën e re bëhet e qartë se kush ka ndërtuar në tokën që nuk e ka të vetën do të paguajë detyrimin për vlerën e truallit, ku sipas qeverisë, deri në trefishin e banesës do të ketë çmim favorizues e ndërsa mbi këtë masë pagimi i faturës me letra me vlerë në 30-50% do të ulë vlerën me 20% e ndërsa pagesa e menjëhershme këtij detyrimi ul edhe 20%
do të kalohet në çmimin e tregut. Nga ana tjetër, ligji i ri përcakton se legalizimet falas, pra mospagesa e procesit si edhe e truallit, do të zbatohen vetëm për ato familje që kanë ndërtuar objekte në tokën që ata kanë në pronësi. Pra, në këtë formë, legalizimi falas prek vetëm këtë pjesë të qytetarëve shqiptarë, pasi për pjesën tjetër, vetëm procesi do të jetë falas e ndërsa trualli ku ata kanë ndërtuar pa leje, do të paguhet.
1. Ndryshim i skemës së veprim-
it ku shteti përmes administratës specifike për procesin e legalizimit që do të zhvillojë shërbimin tek familjet në zonat informale
2.Ndryshon skema e vlerësimit të
trojeve, ku toka do të ketë çmim të ndryshëm në qytetet e vendit (për shembull çmimi i truallit në Tiranë nuk do të jetë më i njëjtë me atë në Kukës)
Skema e pagesës për familjet që kanë ndërtuar objekte jo në tokën e tyre
1. Pagim i faturës me letra me vlerë në 30-50%, gjë që e ul detyrimin në 20%
2.Nëse qytetari do të paguajë detyrimin të gjithë menjëherë ulet 20% e vlerës 3. Familjet që janë me ndihmë ekono-
mike do të përfitojnë përgjysmim të vlerës së detyrimit
4.Familjet që kanë pjesëtarë para ose 3. Do të falen të gjitha penalitetet tetraplegjikë nuk do të paguajnë detyrqë janë krijuar deri më sot dhe që nuk janë paguar akoma nga qytetarët që lidhen me procesin e legalizimeve
3.Kush ka ndërtuar pa leje në tokën që ka në pronësi nuk do të paguajë asnjë tarifë për legalizimin, as atë për tokën
4.Kush ka ndërtuar në tokën që nuk e ka të vetën, do të paguajë detyrimin për vlerën e truallit. Sipas qeverisë deri në trefishin e banesës do të ketë çmim të përballueshëm e ndërsa mbi trefish do të kalohet në çmimin e tregut 5. Shtëpia e dytë
do legalizohet me faturë të plotë
6. Taksa e infra-
strukturës nuk do të jetë më pjesë e ligjit të legalizimit
imin
5. Nëse qytetari nuk paguan dot tarifën e truallit, objekti do të legalizohet në hipotekë por me kufizim hipotekor
6. Në rast se nuk paguan menjëherë detyrimin për vlerën e truallit nuk përfiton uljen me 20% 7. Në rast se pas një viti kur e ke futur objektin në hipnotikë dhe sërish nuk ke paguar, nuk përfiton as uljen me 20% dhe as nga letrat me vlerë
8. Për çdo tapi do të ketë një barrë hipotekore prej 10% (shembull: Nëse qytetari do paguajë 400 mijë lekë për legalizimin kur toka nuk është e tij, shteti do të marrë 360 mijë lekë dhe 40-mijëlekëshi do të ngelet si barrë hipotekore, që do hiqet pas dy vjetësh kur të jenë paguar faturat e energjisë)
Zonë informale
Paketa Sipas ligjit të ri, do të ndryshojë skema e vlerësimit të trojeve, ku toka do të ketë çmim të ndryshëm në qytetet e vendit. Ndërkohë, për shtëpitë e dyta, ligji parashikon që ato të legalizohen me faturë të plotë e ndërsa përjashton nga procesi taksën e infrastrukturës si edhe fal të gjitha penalitetet që janë krijuar deri më sot dhe që nuk janë paguar akoma nga qytetarët që lidhen me procesin e legalizimeve. Një tjetër pikë e rëndësishme e ligjit është ajo që lidhet me skemën e pagesës për familjet që kanë ndërtuar objekte në tokën që nuk e kanë në pronësi, ku thuhet se pagimi i faturës me letra me vlerë në 30-50% do të ulë vlerën me 20% e ndërsa pagesa e menjëhershme këtij detyrimi ul edhe një tjetër 20% të vlerës. Ndërkohë, parashikohet që familjet me ndihmë ekonomike të përfitojnë përgjysmim të vlerës së detyrimit e për familjet që kanë pjesëtarë para ose tetraplegjikë të mos ketë asnjë detyrim për vlerën e truallit. Nga ana tjetër, në ligj nënvizohet se nëse
Do të ndryshojë skema e vlerësimit të trojeve, ku toka do të ketë çmim të ndryshëm në qytetet e vendit qytetari nuk ka mundësinë e pagesës së tarifës së truallit, objekti do të legalizohet sërish në hipotekë, por me kufizim hipotekor. Ky i fundit parashikon se qytetari ka një detyrim që e kufizon pronën e tij, pasi ai mund
Komision për administrimin e ujërave ndërkufitare, shpronësim për linjën Tiranë-Podgoricë Në mbledhjen e djeshme të Këshillit të Ministrave u mor vendimi për shpronësimin e familjarëve që preken nga ndërtimi i linjës 400 kv Tiranë - Podgoricë. “Pronarët e pasurive të paluajtshme, që shpronësohen, të kompensohen në lekë, në vlerë të plotë, sipas masës përkatëse të kompensimit, për sipërfaqe totale prej 9374.45 (nëntë mijë e treqind e shtatëdhjetë e katër pikë
dyzet e pesë) m², tokë bujqësore, shtëpi, arë dhe ullishte, vlerësuar në shumën e përgjithshme prej 139 117 832 (njëqind e tridhjetë e nëntë milionë e njëqind e shtatëmbëdhjetë mijë e tetëqind e tridhjetë e dy) lekësh. Fondi prej 139 117 832 (njëqind e tridhjetë e nëntë milionë e njëqind e shtatëmbëdhjetë mijë e tetëqind e tridhjetë e dy) lekësh të përballohet nga fondet e OST, sh.a.-
së”, - thuhej në vendim. Një tjetër vendim është ngritja e një komisioni për administrimin e ujërave ndërkufitare, anëtarët e të cilit do jenë përfaqësues nga të gjitha ministritë. “Sekretariati teknik i Këshillit Kombëtar të Ujit asiston në çdo mbledhje të komisionit dhe ka për detyrë: a) hartimin e programit të mbledhjes; b) hartimin e drafteve sipas tematikave përkatëse; c) njoft-
Liqeni i Ohrit
imin e anëtarëve; ç) realizimin e detyrave të tjera që i ngarkon kryetari i komisionit” theksohej në vendimin e qeverisë. Më tej, ekzekutiv bën të ditur se Komisioni harton, shqyrton dhe i propozon ministrit të Mjedisit marrëveshje bashkëpunimi me secilin vend fqinj, duke trajtuar të gjitha çështjet që lidhen me menaxhimin e integruar të burimeve ujore ndërmjet vendeve respektive.
5
E enjte, 27 mars 2014
Politikë
Paketa e re
Rama: Legalizim me urbanizim, procesi zgjat më shumë se katër vite Kryeministri jep certifikatat e para të legalizimit të miratuar nga qeveria Gëzim Saliu
P ta shesë atë, por kufizimi hipotekor i kalon më tej atij që e blen. Në rastin kur nuk e paguan menjëherë dhe kalon në kufizim hipotekor, qytetari
10
për qind do të jetë barra hipotekore e çdo tapie të re, e cila do të hiqet kur të jenë paguar plotësisht faturat e energjisë
që aplikon për legalizim të objektit nuk përfiton nga 20% i uljes si edhe nga letrat me vlerë. Po ashtu, paketa e re e legalizimeve ka përfshirë edhe
masa që lidhen me pagesat e faturave të energjisë elektrike. Kështu, për çdo tapi të re do të ketë një barrë hipotekore prej 10%, e cila do të hiqet vetëm kur të jenë paguar plotësisht faturat e energjisë elektrike nga ana e aplikuesit për legalizim të objektit. Po ashtu, me këtë ligj ndryshon edhe skema e veprimit, ku do të jenë përkatësisht punonjësit e administratës së ALUIZNI-t, të cilët do të merren me të gjithë dokumentacionin, përllogaritjet e vlerës, certifikatën, noterinë, si edhe me rastet e kalimit të pronësisë. Qeveria ka bërë të ditur se ligji i ri i legalizimeve të hyjë në fuqi brenda muajit prill.
Berat
Çuçi: Administrata e këtij qarku kushton 14-fish më shumë se vetë Bashkia Një takim konsultues me përfaqësues të organeve vendore, komuna e bashki, është zhvilluar në qytetin e Beratit, ku ministri i Çështjeve Vendore ka sqaruar rëndësinë e kësaj reforme. Ai është ndalur në fjalën e tij në detaje mbi situatën e organeve vendore sot në Shqipëri dhe në veçanti në këtë qark, ku numërohen 25 njësi vendore. Në takimin e zhvilluar në Berat për reformën administrative-territoriale, ministri ka ftuar opozitën shqiptare t’i bashkohet kësaj reforme të rëndësishme për vendin, pasi, sipas tij, opozita kur ka qenë në pushtet, e ka pasur këtë reformë në programin e saj në vitin 2005, sipas tij. Sipas
Bledi Çuçi
ministrit Çuçi, e gjithë administrata lokale në qarkun e Beratit i kushton buxhetit të shtetit 14-fish më shumë se vetë Bashkia e Beratit, pasi komunat harxhojnë deri në 96% të buxhetit të përftuar në pagesat e administratës.
as vendimit të marrë në mbledhjen e qeverisë, Kryeministri Rama zhvilloi dje një takim me qytetarët në zonën e Paskuqanit në Tiranë, ku bëri publike paketën e legalizimeve. Duke theksuar se ky proces do të jetë falas, kreu i qeverisë theksoi se qeveria e tij e njeh legalizimin si detyrim vetëm për ata që kanë ndërtuar një shtëpi për të futur kokën, ndërsa për shtëpitë e dyta legalizimi do të bëhet me faturë të plotë. “Ne morëm vendimin që gjithë procesin ta bëjmë falas. Ndryshimet do të na bëjnë t’i qëndrojmë zotimit që kemi dhënë për legalizimin. Ne kemi pasur një plan shumë të qartë për legalizimet dhe dua ta kujtoj, ne kemi qenë të parët në Shqipëri që kemi bërë plan për legalizimet. Por plani pësoi një ndryshim të rëndësishëm
4
“Por dua vetëm t’ju them që ky është vetëm fillimi i një udhëtimi, që unë mendoj do ta kemi bashkë, më të gjatë se katër vjet”
në fund të fushatës, ku duke dëgjuar qytetarët u përballëm me faktin se familje të panumërta kishin përgatitur letra deri edhe 3 herë. Shtëpitë do të kthehen në kapital të qarkullueshëm. Në 8 vjet 160 mijë familje nuk kishin marrë përgjigje. Ne morëm vendimin që gjithë procesin ta bëjmë falas. Veç faturës së shtetit, u është dashur të paguani edhe atë të pushtetit. Në dy vjet janë hapur shumë gjyqe prej legalizimeve kuturu. Nëse ne do të bëjmë legalizimin falas, do të marrim lekët nga ata që kanë dhënë. Legalizimi bëhet si një borxh ndaj gjakut dhe sakrificave ndaj atyre që janë pronarë të një shtëpie ku kanë hedhur të gjithë djersën. Paketa jonë është shumë e plotë”, - tha Rama. Takimi Duke bërë të ditur se procesi i legalizimeve do të lidhet edhe me urbanizimin, kreu i qeverisë theksoi se me këtë proces rivihet në qarkullim kapitali “i vdekur”. “Ne do ta lidhim procesin e legalizimeve
Edi Rama dje në Paskuqan
edhe me urbanizimin, por ju duke ju kushtëzuar ju. Por dua vetëm t’ju them që ky është vetëm fillimi i një udhëtimi, që unë mendoj do ta kemi bashkë, më të gjatë se katër vjet, për të bërë nga njëra anë legalizimin dhe ju shpinë ta ktheni jo vetëm në një kështjellë që nuk vjen fadroma ta shembi, por ta ktheni në kapital të qarkullueshëm, ta përdorni për kolateral, të shkoni në një bankë të merrni një kredi, të hapni një biznes, të mbështesni studimet e fëmijëve, në mënyrë që të mos rrini me sytë nga qielli “o punë në shtet, o s’ka punë”, por të bëheni ju sipërmarrës të vegjël, të ndihmoni fëmijët të marrin shkollë më të mirë e kështu me radhë”, - iu drejtua Rama banorëve të Paskuqanit që merrnin pjesë dje në takim. Sipas Kryeministrit, ndryshimet do t’i kalojnë për miratim përfundimtar Parlamentit, do të garantojnë procesin e legalizimeve falas e ndërsa sipas tij, për ata që kanë ndërtuar në tokën që nuk e kanë në pronësi, s’mund të ketë dhënie të truallit falas. “Kush ka ndërtuar pa leje në tokën që është e tij, ne s’kemi punë fare me parcelën e tij dhe nuk do paguajë asgjë as për token. Ndërsa kush ka ndërtuar në tokën e tjetrit, nuk mund t’i kërkohet qeverisë që t’ia falë. Për këto objekte deri në
“Kush ka ndërtuar pa leje në tokën që është e tij, ne s’kemi punë fare me parcelën e tij dhe nuk do paguajë asgjë... ...as për tokën. Ndërsa kush ka ndërtuar në tokën e tjetrit, nuk mund t’i kërkohet qeverisë që t’ia falë” - tha Rama trefishin e banesës çmimi do të jetë i përballueshëm për ju. Mbi trefish kalojmë në çmimin e tregut. Banesa e dytë, kush ka deklaruar dy banesa do legalizohen përsëri me vlerën e truallit”, - tha Rama, ku në fund shpërndau edhe certifikatat për disa nga banorët e pranishëm në takim. “Me këtë dokument gjithë sakrificat kthehen në titull pronësie dhe gjithsesi, koha do të tregojë çdo gjë, sepse e thashë, janë ndarë edhe më përpara letra, por kjo është letër me vlerë”.
6
E enjte, 27 mars 2014
Politikë
Komisioni i Ligjeve
Shtyhet Kodi Penal, opozita largohet nga mbledhja Mazhoranca miraton kandidaturat për komisioner të Avokatit të Popullit
P
ërfshirja e shqyrtimit të kandidaturave për postin e komisionerëve në institucionin e Avokatit të Popullit, në mbledhjen e djeshme të Komisionit të Ligjeve, bëri që deputetët e opozitës të braktisnin punimet. Sipas deputetëve të djathtë, anëtarët nuk ishin njoftuar për t’i diskutuar këto kandidatura bazuar në kalendarin e Kuvendit të miratuar disa ditë më parë dhe kjo përbënte një shkelje të rregullores. Deputetët e PD-së kërkuan që Komisioni të zhvillonte punimet duke diskutuar ndryshimet në Kodin Penal. Por propozimi i tyre nuk u mor parasysh nga kryetari i Komisionit Fatmir Xhafaj, duke thënë se për tri kandidaturat e Avokatit të Popullit deputetët kishin pasur disa muaj kohë. Pas disa “Dokumentacioni për këto kandidatura për t’u përgatitur për të bërë pyetje ka 3-4 muaj”- tha Xhafa
diskutimeve të shkurtra për çështjen e kalendarit të punimeve, deputetët e opozitës u larguan nga mbledhja. “Arsyet për shtyrje mund të jenë të vlefshme për çështjen përkatëse, por është e papranueshme që duke thyer rregulloren në mënyrë të vazhdueshme, ne na avancon një çështje dhe sillet pa paralajmërim te anëtarët e komisionit, së paku me konsultë midis kryetarit dhe nënkryetarit,duke
Komisioni i Ekonomisë
i pamundësuar deputetëve përgatitjen për këtë çështje”, - deklaroi Oerd Bylykbashi. Nga ana e tij, kryetari i Komisionit deklaroi se deputetët kanë pasur materialet në dispozicion prej 3 muajsh dhe kanë pasur të gjithë kohën e nevojshme për t’u përgatitur për pyetjet për kandidatët. “Nuk është e saktë për një gjë fare të thjeshtë. Kalendari i komisionit sipas nenit 33 bëhet nga kryetari në këshillim, kurse mbledhjen e komisionit e thërret kryetari i Komisionit sipas atij kalendari. Zhvendosja është një zhvendosje objektive. Unë pata detyrimin dhe i kërkova ndjesë anëtarëve të komisionit që janë njoftuar dje për përmbajtjen e komisionit, ashtu siç ndodh zakonisht, por nga ana tjetër dokumentacioni për këto kandidatura për t’u përgatitur për të bërë pyetje ka 3-4 muaj”, - tha Fatmir Xhafaj. Me votat e mazhorancës, Komisioni vendosi vijimin e seancës dëgjimore me kandidatët për pozicionin e komisionerit në institucionin e Avokatit të Popullit. Komisioni dëgjoi gjashtë kandidatët: Arben Shkëmbi, Alket Jaupi, Andi Bala, Erimir Kapedani, Aranita Brahaj dhe Etilda Saliu. Në komentet e tyre, deputetët e mazhorancës vlerësuan të të gjitha kandidaturat e lartpërmendura plotësonin kriteret duke ardhur nga fusha e mbrojtjes së të drejtave të njeriut. Pas miratimit të tyre në Komisioni e Ligjeve, tashmë i takon Kuvendit që do të vendosë për zgjedhjen e 3 komisionerëve të Avokatit të Popullit në seancë plenare.
Paulin Sterkaj dje në Komisionin e Sigurisë
Numrat e anëtarëve në komisione
Sterkaj: Meta ka mbështetur PD-në, sepse ka marrëdhënie më të mira Ardian Turku: Ministrat i kishit deputetë dhe nuk bënit numrat, tani është më ndryshe Florenc Drizari
N
umri i anëtarëve në komisionet parlamentare u bë dje objekt debati në Komisionin e Sigurisë Kombëtare. Fillimisht, ishte deputeti i Partisë Demokratike, Ardian Turku, i cili kërkoi që në dy mbledhje të këtij Komisioni të shtyhet orari i punimeve për faktin se dy deputetë të PD-së në orare të ngjashme ishin edhe në Komisionin e Veprimtarisë Prodhuese. Ky qëndrim i Turkut u interpretua nga deputeti socialist Paulin Sterkaj si pamundësi e deputetëve të opozitës për të ndjekur të gjitha veprimtaritë e Kuvendit, duke e lidhur këtë me numrin aktual të përfaqësuesve të saj. Deputeti Sterkaj tha se PD ka një numër të vogël mandatesh dhe për këtë duhet të koncentrojë punën e anëtarëve të saj. Gjithashtu, ai theksoi se Kryetari i Kuvendit, Ilir Meta, ka vendosur që në komisionet e përhershme parlamentare të ketë një numër sa më të lartë deputetësh, për vetë faktin se, sipas tij, Meta ka marrëdhënie shumë të mira me Partinë Demokratike. Paulin Sterkaj “Ju jeni një numër i vogël që doni të merrni pjesë kudo, por më mirë është që të koncentro-
heni dhe të kthehet siç ka qenë historia parlamentare. Këtë Ilir Meta jua ka mbështetur sipas dëshirës tuaj, sepse ka marrëdhënie më të mira me Partinë Demokratike dhe ju ka dhënë shansin, por ja që ju do të ngelni pa marrë pjesë në komisione dhe na vjen keq për ju”, theksoi Sterkaj. Pas kësaj deklarate reaguan edhe deputetët e opozitës, të cilët pranuan shumicën nga socialistët në komisione, por vunë në dukje se numri i lartë i anëtarëve është përcaktuar nga Kryetari i Kuvendit pa interesa partiake. Deputeti i opozitës, Ardian Turku, tha se vështirësinë për të mbuluar me deputetë të gjithë veprimtarinë e komi-
Turku, tha se vështirësinë për të mbuluar me deputetë të gjithë veprimtarinë e komisioneve parlamentare e ka pasur edhe mazhoranca
sioneve parlamentare e ka pasur edhe mazhoranca me numrin e lartë që kishte para se ministrat të hiqnin dorë nga mandati i deputetit. Me ndryshimet e fundit, tha ai, situata është ndryshuar. “Nuk kisha asnjë arsye politike. Ka qenë iniciativa e Kryetarit të Kuvendit meqë në atë kohë ministrat i kishit deputetë dhe nuk bëheshit anëtarë komisioni dhe tani është ndryshe me tërheqjen e disave. Nuk e vendosim ne këtu, është vendosur më parë në seancë plenare”, - deklaroi Turku. Aktualisht, Komisioni për Sigurinë Kombëtare përbëhet nga 26 anëtarë, ku PS është e përfshirë me 13 deputetë, PD me 7, 3 LSI, 2 PDIU dhe 1 nga PR. Më herët, Komisioni për Sigurinë Kombëtare miratoi me konsensus kalendarin trejavor të punimeve, paçka se edhe për këtë çështje pati debate mes palëve. Deputeti i PD-së, Arben Ristani, kërkoi që kalendari i punimeve të respektohet deri ditën e fundit, duke marrë si shembull largimin e opozitës nga Komisioni i Ligjeve për arsyet e përfshirjes në rendin e ditës të çështjeve që nuk ishin diskutuar më parë. Nga ana e kryetarit të Komisionit të Sigurisë, Spartak Braho, u theksua se do të respektohej kalendari i punimeve. Në këtë Komision, në javët e ardhshme pritet të raportojnë krerët e disa institucioneve, një ndër ta është edhe kryeprokurori Ardiatik Llalla.
•
E enjte 27 mars 2014
7
Politikë
Zbardhen ndryshimet
Si do funksionojë transferimi i nëpunësve, kur pezullohesh dhe lirohesh nga detyra Lirimi nga shërbimi civil bëhet pas dy vlerësimeve negative radhazi ose ku nëpunësi bëhet i paaftë përgjithmonë për të kryer detyrat për shkak të gjendjes shëndetësore
Kur ndodh transferimi për shkak të mbylljes dhe rikonstruktimi të institucionit
Gëzim Saliu Qeveria miraton ndryshimet e rradhës në ligjin “Për Nëpunësin Civil”, ku përcaktohet procedura për transferimin e përhershëm dhe të përkohshëm të nëpunësve civilë si edhe rastet kur merren masat e pezullimit apo lirimit nga shërbimi civil. Sipas vendimit të marrë në mbledhjen e djeshme të Këshillit të Ministrave, nëpunësi transferohet në mënyrë të përkohshme në interes të institucionit, deri në 6 muaj me/ose pa ndërprerje, gjatë 2 viteve, për përmirësimin e rezultateve të tij, deri në 3muaj pa ndërprerje gjatë 2 viteve si edhe për arsye të përkohshme shëndetësore apo gjatë shtatzanisë. Ndërkohë në vendim theksohet se transferimi i përkohshëm nuk bëhet për nëpunësit civilë në periudhë prove e ndërsa transferimi i përhershëm ndodh për shkak të gjendjes së paaftësisë shëndetësore për të kryer detyrat e pozicionit të mëparshëm, të shmangies së një konflikti të vazhdueshëm interesi si edhe përfundimit të pezullimit apo edhe kur pozicioni i mëparshëm është i plotësuar përfundimisht. Pezullimi dhe lirimi Në vendimin e saj, qeveria ka përcaktuar se pezullimi i marrëdhënies në shërbimin civil bëhet për disa arsye, kur e para është ajo që lidhet me nenin 54 të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”. Një tjetër arsye është ajo kur vetë nëpunësi bën kërkesë si edhe rasti i procedimit disiplinor sipas pikës 6, të nenit 59, të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”. “Nëse ka arsye të besohet se vazhdimi i ushtrimit të detyrës nga nëpunësi civil, ndaj të cilit ka filluar një procedim disiplinor, pengon hetimin administrativ apo mund të cenojë ushtrimin e përshtatshëm të detyrës
N
ë rastin e mbylljes dhe ristrukturimit, vendimi i qeverisë përcakton se në këto raste, njësia përgjegjëse krijon një komision ristrukturimi, i cili shqyrton mundësitë e sistemimit të çdo nëpunësi civil në vendet e lira ekzistuese dhe propozon transferimin e nëpunësit në një pozicion të lirë të së njëjtës kategori. “Komisioni i ristrukturimit në propozimin e tij mbështetet mbi kriteret specifike të vendeve të lira apo të krijuara të reja si pasojë e ristrukturimit dhe të dhënat e nëpunësve civilë, vendet e të cilëve preken si pasojë e ristrukturimit. Vendimi është individual për çdo nëpunës civil. Njësia përgjegjëse brenda 10 (dhjetë) ditëve nga data e marrjes së propozimit nga komsioni i ristrukturimit, vendos për transferimin e nëpunësit civil, njofton nëpunësin civil për vendimin dhe merr mendimin e tij me shkrim. Nëpunësi civil duhet të japë mendimin e tij me shkrim brenda 5 (pesë) ditëve nga data e marrjes së njoftimit”.
Lirimi nga shërbimi civil
N
ëpunësi civil lirohet nga shërbimi civil për shkaqet e parashikuara nga neni 66, i ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”, me deklarimin e njësisë së burimeve njerëzore të institucionit, ku nëpunësi ushtron detyrën. Lirimi nga shërbimi civil bëhet automatikisht menjëherë pas dy vlerësimeve negative radhazi nga njësia e burimeve njërëzore dhe i njoftohet menjëherë nëpunësit. Vlerësim negativ konsiderohet vlerësimi jokënaqshëm. Nëpunësi civil lirohet nga shërbimi civil kur bëhet i paaftë përgjithmonë për të kryer detyrat për shkak të gjendjes shëndetësore. Paaftësia shëndetësore përcaktohet nga njësia e burimeve njerëzore, në bazë të certifikatës së kontrollit shëndetësor dhe sipas kritereve të paaftësisë shëndetësore.
Mbledhja e Qeverisë
Pezullimi Pezullimi i marrëdhënies në shërbimin civil bëhet në këto raste: a) Për shkak të njërës prej arsyeve të pezullimit, sipas nenit 54, të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil” b) Me kërkesë të vetë nëpunësit c) Në rastin e procedimit disiplinor sipas pikës 6, të nenit 59, të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”.
së tij, komisioni disiplinor mund të vendosë pezullimin e nëpunësit civil ose të marrë çdo masë tjetër të përshtatshme, deri në marrjen e vendimit përfundimtar”, thuhet në pikën 6 të nenit 59. Ndërkohë në rastin e TND-së, Departamenti i Administratës Publike njofton anëtarin e TND-së brenda 2 (dy) ditëve nga data e konstatimit të shkakut të ligjshëm të pezullimit. “Anëtari i TND-së dëgjohet nga DAP-i brenda 3 (tri) ditëve nga data e marrjes së njoftimit. DAP-i pasi dëgjon nëpunësin civil vendos për pezullimin brenda 2 (dy)
ditëve. Nëpunësi civil me kërkesën e tij mund të kërkojë pezullimin e marrëdhënies në shërbimin civil. Kërkesa për pezullim bëhet me shkrim 15 (pesëmbëdhjetë) ditë përpara datës së kërkuar për pezullim”. Ndërkohë sa i përket lirimit të punonjësit të administratës nga puna, krahas përcaktimeve në shkaqet e parashikuara nga neni 66, i ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”, qeveria ka përcaktuar se,: “lirimi nga shërbimi civil bëhet automatikisht menjëherë pas dy vlerësimeve negative radhazi nga njësia e burimeve njërëzore dhe i njofto-
het menjëherë nëpunësit. Vlerësim negativ konsiderohet vlerësimi jokënaqshëm”. Po ashtu në vendim theksohet se nëpunësi civil lirohet nga shërbimi civil kur bëhet i paaftë përgjithmonë për të kryer detyrat për shkak të gjendjes shëndetësore. “Të drejtën për të propozuar pranë njësisë për burimet njerëzore lirimin nga shërbimi civil të nëpunësit civil e ka edhe eprori direkt. Në këtë rast, njësia e burimeve njerëzore deklaron vendimin për lirimin nga shëbimi civil të arsyetuar 3 (tri) ditë pas propozimit të eprorit direkt”.
Intervista
Cani: Do shlyejmë 350 mln USD deri në qershor ndaj bizneseve Ministri i Financave Shkëlqim Cani bën të ditur se qeveria shqiptare do të shlyejë deri në muajin qershor faturat e prapambetura ndaj bizneseve, me vlerë 350 milionë dollarë. Në një intervistë për agjencinë e lajmeve “Reuters”, ministri i Financave tha se qeveria synon të shlyejë borxhet gjatë tre muajve të ardhshëm, me shpresën e inkura-
“Kredia e FMN do të pasohet nga 200 milionë dollarë financim nga Banka Botërore në maj”
jimit të rritjes ekonomike. “Pjesa më e madhe e borxhit është ndaj kompanive të ndërtimit për rrugët, shkollat dhe spitalet, ndërsa qeveria Socialiste ka filluar shlyerjen graduale në muajin dhjetor”, tha ai. Më tej, ai bëri të ditur se çdo javë do të paguhen nga 35 milionë dollarë fatura të prapambetura, ndërsa pjesa tjetër e borxhit do të
paguhet në vitet e ardhshme. Po ashtu, ministri Cani foli për huanë e FMN-së, ndërsa tha se Shqipëria është duke pritur kredi të tjera të huaja këtë vit. “Kredia e FMN do të pasohet nga 200 milionë dollarë financim nga Banka Botërore në maj, dhe Shqipëria gjithashtu është duke negociuar një kredi prej 50 milionë eurosh me Komisionin Evropian”.
8
E enjte, 27 mars 2014
Kronikë
Kodi Penal
Ashpërsimi i dënimit, 20 vjet burg për trafik lëndësh plasëse Ministri Saimir Tahiri: Për mbajtje lëndësh plasëse, dënimi nga 5-8 vjet heqje lirie. Shkelja e rregullave teknike për mbajtjen, tregtimin dhe përdorimin e eksplozivit rrezikon 5 vjet burgim Anxhela Tato
N
dryshime në Kodin Penal në ashpërsimin e masës së dënimit për trafikun e lëndëve eksplozive, e cila është forma e re e zgjedhur nga bota e krimit për realizimin e atentateve. Paketa e re është miratuar nga Këshilli i Ministrave dhe është publikuar në një konferencë për shtyp nga ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri. “Personat që mbajnë, transportojnë apo trafikojnë lëndë plasëse për qëllime kriminale do të dënohen me 15-20 vite burg; personat që vjedhin energjinë elektrike do të dënohen deri në 5 vite burg; ndërsa drejtimi i automjeteve në gjendje të dehur, nën efektin e lëndëve narkotike apo pa leje drejtimi, të dënohet nga 10 ditë deri në 3 vjet heqje lirie”, - risitë e Kodit Penal, të cilat do t’i kalojnë për miratim Kuvendit. Deklarata “Objektivi kryesor i qeverisë është për të garantuar më shumë siguri, inovacion dhe progres. Sot qeveria me kërkesën e ministrit të Energjisë dhe ministrit të Brendshëm ka miratuar disa ndryshime në Kodin Penal, që do t’i shkojnë për miratim Kuvendit dhe lidhen me çështjen e vjedhjes së energjisë elektrike, ashpërsimin e masave që kanë të bëjnë me përdorimin e lëndëve plasëse, shitjen e kartave SIM në mënyrë të paautorizuar dhe shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor. Synojmë parandalimin e këtyre fenomeneve dhe rritjen e ndëshkueshmërisë për shkelësit. Për ndryshimet në Kodin Penal për vjedhjen e energjisë synon të adresohet ky problem dhe parashikohen masa për shkelësit. Lidhur me lëndët plasëse, vjen si analizë e ekspertëve të Ministrisë së Brendshme, që ka marrë në shqyrtim përdorim e lëndëve plasëse për qëllim civil; ndryshim në nenet 278 dhe 282 të Kodit Penal 5-8 vjet burg për mbajtje të eksplozivit dhe në rrethana cilësuese nga 15-20 vjet, pra në rastet kur lëndët eksplozive mbahen, transportohen trafikohen për qëllime kriminale. Sot u miratua kërkesa për amendimin e nenit 291 të Kodit Penal për sigurinë rrugore. Kjo është një nga pikat e masave të
“Objektivi kryesor i qeverisë është për të garantuar më shumë siguri, inovacion dhe progres” - tha Tahiri prezantuara bashkë me Ministrinë e Transportit për të garantuar sigurinë e qytetarëve. Drejtimi i automjeteve në gjendje të dehur, nën efektin e lëndëve narkotike apo pa leje drejtimi, të dënohet nga 10 ditë deri në 3 vjet”, - tha ministri Tahiri. Eksplozivët Kush kapet me lëndë eksplozive, rrezikon dënimin deri në 8 vjet burg dhe në rrethana cilësuese deri në 20 vjet heqje lirie. Kjo është rrethana kur eksplozivi ose lëndët plasëse mbahen, transportohen, trafikohen për qëllime kriminale. Ndërkohë, është propozuar ndryshimi i nenit 282, që është shkelja e rregullave të përdorimit të eksplozivit për qëllime civile. Bëhet fjalë kryesisht për përdorimin në fushën minerare, një sërë aktivitetesh të tjera industriale ku kërkohet përdorimi i eksplozivit. Pas një kontrolli në të gjitha magazinat e mbajtjes së eksplozivit dhe në të gjitha subjektet e licencuara për import dhe për përdorim për qëllime civile të eksplozivit, pas shkeljeve të vërejtura, por edhe pas konstatimit që në Kodin Penal, shkelja e rregullave teknike për mbajtjen, tregtimin dhe përdorimin për qëllime civile të eksplozivit njeh sanksione fare minimale, ne kemi propozuar që sanksionet të bëhen me burg nga 2 deri në 5 vjet dhe në rrethana cilësuese deri në 10 vjet burim.
Saimir Tahiri
Ndryshimi
Rritet maksimumi i dënimit për mbajtje eksplozivësh dhe shkelje rregullash teknike Ligji aktual dhe ndryshimi i paketës së miratuar nga Këshilli i Ministrave
R
ritet maksimumi i dënimit për veprën penale të mbajtjes së lëndëve plasëse, parashikuar nga neni 278 i Kodit Penal. Kushdo që akuzohet për këtë krim rrezikon dënimin deri në 8 vjet heqje lirie, pra 6 vjet më tepër referuar nenit aktual. “Mbajtja e municionit luftarak pa leje të organeve kompetente shtetërore përbën kundërvajtje penale dhe dënohet me gjobë ose me burgim gjer në dy vjet”, - citon neni 278, pika 2. Rritja e rasteve të përdorimit të eksplozivëve si një formë e re e atentateve ka detyruar ashpërsimin e politikës së dënimin Kushdo që zbulohet me lëndë plasëse mund të dënohet deri në 8 vjet heqje lirie
me qëllim rritjen e sigurisë dhe të ndëshkueshmërisë së kriminelëve. Kushdo që zbulohet me lëndë plasëse mund të dënohet deri në 8 vjet heqje lirie, duke ndryshuar në këtë mënyrë maksimumi i dënimit, i cili aktualisht njeh si masë dënimin me gjobë ose deri në 2 vjet burgim. Një pikë tjetër e ndryshuar nga neni 278 është rrethana cilësuese, e cila i shton edhe 5 vjet të tjera masës së dënimit. Aktualisht ligji njeh masën e dënimit deri në 15 vjet burgim, por zbulimi i bazave të eksplozivë çon dënimin deri në 20 vjet. “Kur vepra kryhet në sasi të mëdha në bashkëpunim, më shumë se një herë ose ka sjellë pasoja të rënda, dënohet me burgim nga pesë gjer në pesëmbëdhjetë vjet”, - neni 278, pika 4. Është parë e nevojshme edhe
“Njeriu bombë” Atentate të telekomanduara, shpërthim automjetesh janë ngjarje të përditshme të kronikës, të cilat në pjesën më të madhe të rasteve mbeten pa autor. Ndërsa çdo gjë nisi me mega-operacionin, i cili çoi pas hekurave “njeriun bombë”, Julian Sinanajn, dhe bandën e vrasësve me pagesë, asnjë të arrestuar nuk ka ende për dy rastet e shpërthimit në komisariatin e Fushë-Krujës apo sulmeve ndaj automjeteve ose banesave të kryekomunarëve, biznes-
menëve, punonjësve të policisë ose qytetarëve. Julian Sinanaj rezultoi se ishte autori i atentatit të telekomanduar ndaj prefektit të Vlorës Besnik Dervishi, kreut të PD-së për Vlorën, Ardian Kollozi si dhe tentativa për vrasjen e biznesit Piro Bare. Ndërsa dosja vijon të jetë në hetim, është identifikuar personi, i cili i siguronte “njeriut bombë” bazën materiale për realizimeve e krimeve, vijojnë hetimet për zbulimin e mënyrës dhe tregut sesi gjendej lënda plasëse.
Bazat Vetëm brenda muajit mars janë zbuluar dy baza prodhimi dhe tregtimi lëndësh plasëse. Në Komunën Gruemirë të Malësisë së Madhe u evidentua njëra nga pikat ku lënda plasëse përgatitej për t’u shitur në treg. Policia bëri të ditur se në banesën e Tafë Balilajt janë sekuestruar edhe 238 kallëpe tritoli, 200 metra fitil, 150 kapsolla detonatorë si dhe 100 copë ashpërsimi i dënimit për shkeljet e rregullave në rastet kur është e lejuar përdorimi ose mbajtja e lëndëve plasëse. “Shkelja e rregullave të caktuara për mbajtjen, prodhimin, përdorimin, ruajtjen, transportimin dhe shitjen e lëndëve plasëse, djegëse apo radioaktive, përbën kundërvajtje penale dhe dënohet me gjobë ose me burgim gjer në dy vjet”, neni 282. Me ndryshimet e propozuara
granata, 3 automatikë. Policia po verifikon nëse kjo bazë ka shërbyer për të furnizuar me lëndë eksplozive në atentatet e ndodhura së fundmi në disa qytete të vendit. Ndërkohë që në 7 mars në Lezhë u evidentua pika e dytë ku prodhohej lëndë plasëse. Gjatë kontrollit në banesë nga ana e bluve janë gjetur fishekë, detonatorë, armë zjarri si dhe granata. nga ana e Ministrisë së Brendshme masa e dënimit ndryshon nga 2-5 vjet burg. Pra kushdo që shkel rregullat e përcaktuara nga neni 282 rrezikon që të qëndrojë në qeli për 5 vjet. Të gjitha këto masa u ndërmorën në kuadër të rritjes së sigurisë dhe rendit, kur krimi i rrugës është në shpërthim dhe çdo ditë regjistrohen raste të reja atentatesh të telekomanduara.
9
E enjte, 27 mars 2014
Kronikë
Prokuroria
Dy dëshmitarë okularë për të provuar fajësinë e Arben Frrokut Nis gjyqi, lexohet kërkesa për gjykim. Provat e akuzës, filmime nga 80 kamera sigurie dhe 70 dëshmitarë që kanë dijeni për konfliktet. Avokati Gjokutaj kërkon vënien në dispozicion të filmimeve. Frroku: Procesi, i montuar nga Prokuroria tyrën e shefit të komisariatit të policisë nr. 6 Tiranë”, - ka deklaruar lidhur me momentin e krimit dhe gjetjen e makinës me të cilën u krye krimi prokurori.
Sonja Caka Më në fund dje ka nisur gjyqi për vrasjen e kryekomisarit Dritan Lamaj, për vrasjen e të cilit akuzohet biznesmeni Arben Frroku, ku prokurorët patën mundësinë të lexonin kërkesën për gjykim dhe të paraqitnin provat me të cilat pretendojnë të provojnë fajësinë e të pandehurit. Do të jenë dy dhe jo një dëshmitarët okularë që Prokuroria thotë se ka për të dëshmuar për këtë krim të rëndë, ndërsa do të jenë 70 dëshmitarët që kanë dijeni për rrethanat e çështjes. Ndërkohë, Prokuroria ka deklaruar se do të jenë 80 filmimet e 80 kamerave të sigurisë që janë marrë si provë dhe do të përdoren në interes të këtij gjykimi, ndërkohë që në 2 prill, kur u la edhe seanca e radhës, u është bërë fletëthirrje nga Gjykata 20 dëshmitarëve për t’u paraqitur për të dëshmuar. Pas leximit të kërkesës për gjykim, e kanë marrë fjalën avokatët e të pandehurit. Njëri prej tyre, avokati Genc Gjokutaj, deklaroi se Gjykata mund ta nisë shqyrtimin gjyqësor, por kërkoi që të njihej me pamjet e kamerave të sigurisë ditën e vrasjes, të cilat, sipas akuzës, e implikojnë klientin e tij. “Pamjet filmike të të gjitha bizneseve në autostradën Tiranë-Korçë”, - u shpreh avokati Gjokutaj në kërkesën verbale drejtuar trupës gjyqësore. Reagimi i Frrokut Gjithashtu, pas avokatit ka reaguar edhe vetë i pandehuri Arben Frroku, i cili bëri me dije se të gjitha provat e mbledhura nga Prokuroria janë të sajuara dhe ai nuk ka lidhje me vrasjen e oficerit të policisë Dritan Lamaj. “Jam i pafajshëm, Prokuroria ka sajuar dhe manipuluar provat ndaj meje”, - reagoi i pandehuri, duke shtuar: “Institucionet e dinë mirë që nuk kam lidhje me krimin”. Frroku deklaroi se ky është një proces i montuar dhe Prokuroria duhet të gjejë vrasësin e Lamajt dhe jo ta mbajë atë në burg padrejtësisht. Salla e gjyqit ishte e tejmbushur ditën e djeshme, jo vetëm nga numri i madh i mediave të interesuara, por edhe nga numri i madh i familjarëve të të pandehurit. Mes familjarëve të pranishëm ishte edhe vëllai i tij, Mark Frroku, aktualisht deputet në Parlamentin shqiptar, i cili ka qenë mbështetja më e madhe e të pandehurit që nga momenti i parë i ngritjes së dyshimeve për përfshirjen në këtë krim. Ngjarja Në kërkesën për gjykim lexuar dje në sallën e gjyqit, prokurorët ren-
Arben Frroku
Akuzat • “Vrasje në rrethana të tjera cilësuara”, në bashkëpunim
• “Mbajtje pa leje të armëve luftarake dhe municionit”
ditën dinamikën e ngjarjes ku mbeti i vrarë kryekomisari Lamaj. “Në datën 24.2.2013, rreth orës 18:30, në rrugën “Ibrahim Dervishi”, blloku i banesave “Vasil Shanto”, është qëlluar me armë automatike, brenda në mjetin e tij, tip “Lancia”, me targa TR 2564 N, shtetasi Dritan Lamaj, me detyrë specialist në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit. I dëmtuari është transportuar nga personat e pranishëm për në Spitalin Ushtarak, ku më pas ka ndërruar jetë. Nga hetimet ka rezultuar se viktima është ndjekur nga autorët me një mjet tip “BMW”, ngjyrë gri, me targa DR 1944 F dhe në momentin që po parkonte, është qëlluar nga brenda mjetit. Autorët më pas janë larguar nga vendngjarja. Menjëherë Policia Gjyqësore ka vajtur në vendngjarje, duke proceduar me këqyrjen ku janë gjetur dhe sekuestruar 4 gëzhoja automatiku model 56 dhe 1 trup predhe, të cilat janë dërguar për ekspertim. Nga këqyrja e kufomës rezulton se viktima ka marrë 12 plagë armë zjarri me drejtim qitjeje nga prapa-para, goditje të cilat i kanë shkaktuar vdekjen. Mjeti me
targa DR 1944 F është gjetur i djegur pjesërisht nga brenda mbrëmjen e datës 24.2.2013, në vendin e quajtur Rruga e Dorbës në fshatin Domje, pa targa, në të cilën janë gjetur 4 gëzhoja automatiku mod. 56. Mjeti tip “BMW” me targa DR 1944 F rezulton se i është vjedhur në datë 23.2.2013, ora 19:00, shtetasit Fatmir Lila në qytetin e Durrësit. Viktima ka ushtruar disa funksione në Policinë e Shtetit, ku ka qenë edhe në de-
Hetimi Më pas, përfaqësuesi i akuzës ka renditur hapat hetimorë të ndërmarrë dhe pse u akuzua i pandehuri Arben Frroku. “Nga hetimet ka rezultuar se viktima ka pasur një konflikt serioz me të pandehurin Arben Frroku, i cili ka një biznes në zonën që mbulon ky komisariat. Konflikti ka filluar në muajin mars të vitit 2012. Ky konflikt është acaruar më shumë në muajin shtator, kur shtetasi Arben Frroku është shoqëruar në komisariatin e policisë nr. 6 dhe ka mbetur ende i pazgjidhur. Nga veprimet hetimore, ka rezultuar se ky i fundit menjëherë pas ngjarjes ka udhëtuar nga Tirana në drejtim të qytetit të Korçës dhe rreth orës 21:27, ka kaluar pikën e kalimit Kufitar Kapshticë për në Greqi dhe aktualisht ndodhet atje. Nga hetimet rezultoi se i pandehuri Arben është treguar entuziast duke krijuar përshtypjen se kishte përfunduar ndonjë «punë» dhe duhej të festonte. Po ashtu, nga hetimet e kryera rezulton se persona të afërt me shtetasin nën hetim janë treguar të frikësuar për Arbenin lidhur me faktin se tashmë policia ka prova për ngatërrimin e tij në këtë ngjarje. Nga pyetja e personave që kanë të dhëna për hetimin, rezulton se ikja e të pandehurit Arben Frroku në drejtim
të Greqisë, pasditen e datës 24.2.2013, ka qenë e papritur. Po ashtu, konfirmohet edhe konflikti midis të pandehurit dhe viktimës Dritan Lamaj. Nga hetimi rezulton se deklarimet e një dëshmitari në vendngjarje…… provohen dhe me prova të tjera të administruara gjatë hetimit ku nga analiza e tyre përfundimtare rezulton se i pandehuri Arben Frroku ka kryer veprat penale të “Vrasjes në rrethana të tjera cilësuese”, në bashkëpunim, si dhe “Mbajtjes pa leje të armëve dhe municionit”, përfundon prokurori akuzën dhe më pas shton Konflikti ka filluar në muajin mars të vitit 2012. Ky konflikt është acaruar më shumë kur Frroku është shoqëruar në polici në shtator
se “i pyetur rreth akuzës, ky e pandehur e nuk pranon atë”. Më pas, u renditën provat shkresore dhe materiale me të cilat prokurorët do provojnë akuzën dhe fajësinë e të pandehurit Arben Frroku. Lidhur me të pandehurin Arben Frroku, akuza në ngarkim të tij pritet të provohet me materialet bashkëlidhur fashikullit, të cilat janë pamje filmike, të marra në pika të ndryshme në segmentin kombëtar Tiranë - Kapshticë; akte të tjera procedurale në kuadër të këtij hetimi, dy dëshmitarë okularë dhe 70 dëshmitarë të tjerë.
REPUBLIKA E SHQIPERISE
ENTI RREGULLATOR I ENERGJISE “Jam i pafajshëm, Prokuroria ka sajuar dhe manipuluar provat ndaj meje”, - reagoi i pandehuri Frroku, duke shtuar: “Institucionet e dinë mirë që nuk kam lidhje me krimin”
Njoftim për LiçeNsim Në zbatim të nenit 16, të Ligjit Nr. 9072, datë 22.05.2003 “Për Sektorin e Energjisë Elektrike” i ndryshuar, të nenit 18 të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të EREs, të nenit 10 të “Rregullores për Procedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plote/ të Pjesshëm dhe Rinovimit te Liçensave”, bëjmë me dije te gjithë personat, institucionet ose shoqëritë e interesuara se: shoqëria “Danske Commodities Albania” sh.p.k, ka aplikuar pranë Entit Rregullator te Energjisë për fillimin e proçedurave të liçensimit në aktivitetin e Furnizuesit të Kualifikuar të Energjisë Elektrike. Me vendimin nr. 23, datë 21. 03. 2014, Bordi i Komisionerëve ka filluar procedurat e liçensimit të këtij subjekti për aktivitetin e Furnizuesit të Kualifikuar të Energjisë Elektrike. Të interesuarit lidhur me këtë kërkesë mund të drejtohen pranë zyrave te ERE-s ne adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” nr. 10, pranë Institutit të Gjeofizikës, Tiranë, brenda afatit të përcaktuar në nenin 10 të ‘Rregullores për Proçedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plotë/ të Pjesshëm dhe Rinovimit të Liçensave” KRYETAR i ERE-s Petrit AHMETI
10
E Eshtunë, enjte, 15 27 mars 2014
Ekonomi
Ndryshimet
Çfarë ndryshon me Gjykatat Administrative Ja përfitimet dhe problemet që lindin me ankimimin e biznesit apo qytetarit në gjykatën më të re të krijuar në përputhje me reformën e gjyqësorit jen e shqyrtimit gjyqësor (neni 34 “6”).
Ervin Kaduku
M
e krijimin e një sektori të ri të gjyqësorit shqiptar, Gjykatave Administrative, ndryshojnë edhe rregulla të ankimimit të bizneseve dhe qytetarëve për akte të ndërmarra nga administrata shtetërore. Sa më poshtë, vijojnë rregullat e reja, që duhet të dihen për t’iu drejtuar kësaj Gjykate. Gjykata, në gjykimin administrativ, siguron nëpërmjet një procesi të rregullt gjyqësor dhe brenda afateve të shpejta e të arsyeshme, mbrojtjen juridike të të drejtave, lirive dhe interesave kushtetues dhe ligjorë të subjekteve, që mund të cenohen si pasojë e ushtrimit ose jo të funksioneve publike nga ana e organeve të administratës publike. Gjykata Administrative zbaton parimin e mbrojtjes së interesit publik dhe të të drejtave e interesave të ligjshëm të personave privatë. Organi i adminis-
20
për qind të pagës minimale në shkallë vendi, për çdo ditë vonesë në depozitimin e provave është masa e gjobës
tratës publike, si rregull, ka detyrimin të provojë bazueshmërinë në ligj dhe në fakt të veprimeve të kryera prej tij. Përse mund t’i drejtohemi Gjykatës Administrative …për të detyruar organin publik të kryejë një veprim administrativ, që është refuzuar apo për të cilin organi publik ka heshtur, ndonëse ka pasur kërkesë; …për detyrimin e organit publik për të kryer apo për të ndaluar kryerjen e një veprimi tjetër administrativ, të nevojshëm për mbrojtjen e të drejtave apo të interesave të paditësit; “Veprim tjetër administrativ” është çdo formë e njëanshme e veprimtarisë së organit publik, në kryerjen e funksionit publik dhe që nuk plotëson kushtet për të qenë akt administrativ apo kontratë dhe që krijon pasoja juridike mbi të drejtat subjektive apo interesat e ligjshëm.
Foto ilustruese
E drejta e padisë Kush mund t’i drejtohet Gjykatës Administrative Të drejtën e ngritjes së padisë e ka: çdo subjekt, që pretendon se i është cenuar një e drejtë apo një interes i ligjshëm nga një veprim apo mosveprim i organit publik; çdo subjekt që pretendon se është cenuar në të drejtat dhe interesat e tij të ligjshëm për shkak të ndërhyrjeve të paligjshme të organit publik, që nuk kanë formën e aktit administrativ; çdo shoqatë apo grup interesi që pretendon se është cenuar një interes i ligjshëm publik: I) nga një akt normativ; II) nga një akt administrativ, në rast se një e drejtë e tillë u njihet me ligj; Ndryshimi i procedurave të gjykimit në favor të biznesit Mosparaqitja e palëve në veprime përgatitore nuk përbën shkak për pushimin e gjykimit të çështjes, edhe kur ata janë thirrur dhe njoftuar rregullisht (neni 25 “3”). Mosparaqitja e palëve në seancë nuk shkakton shtyrjen apo pushimin e gjykimit (neni 34 “2”). Në rast se Gjykata ka caktuar afat për paraqitjen e pretendimeve përfundimtare me shkrim të palëve, mosparaqitja me shkrim e tyre brenda afatit të caktuar, nuk përbën shkak për shtyr-
Të drejtën e ngritjes së padisë e ka: çdo subjekt, që pretendon se i është cenuar një e drejtë apo një interes i ligjshëm nga një veprim apo mosveprim i organit publik; çdo subjekt që pretendon se është cenuar në të drejtat dhe interesat e tij të ligjshëm për shkak të ndërhyrjeve të paligjshme të organit publik, që nuk kanë formën e aktit administrativ;
Detyrimi ligjor i administratës për depozitimin e provave Paditësi, përveç aktit administrativ që kundërshton, nuk ka detyrim t’i bashkëlidhë padisë akte provuese, por, nëse i paraqet ato, duhet të paraqesë edhe kopje të tyre për të paditurin (neni 21 “2”). Shkelja e pajustifikuar e detyrimit për të paraqitur provat nga organi publik edhe brenda afatit të dytë të caktuar përbën shkak që Gjykata, me kërkesë të palës, ose kryesisht, të caktojë gjobë ndaj titullarit të organit publik. Masa e gjobës është e barabartë me 20 për qind të pagës minimale në shkallë vendi, për çdo ditë vonesë. Në rast se organi publik nuk i paraqet provat deri në datën e seancës gjyqësore, atëherë Gjykata, duke vlerësuar provat e tjera dhe rrethanat e çështjes, mund të konsiderojë të provuar faktet e pretenduara nga pala tjetër, për provimin e të cilave janë kërkuar këto prova (neni 26). Paditësi, përveç aktit administrativ që kundërshton, nuk ka detyrim t’i bashkëlidhë padisë akte provuese, por, nëse i paraqet ato, duhet të paraqesë edhe kopje të tyre për të paditurin (neni 21 “2”). Shkelja e pajustifikuar e detyrimit për të paraqitur provat nga organi publik edhe brenda afatit të dytë të caktuar përbën shkak që Gjykata, me kërkesë të palës, ose kryesisht, të caktojë gjobë ndaj titullarit të organit publik. Masa e gjobës është e barabartë me 20 për qind të pagës minimale në shkallë vendi, për çdo ditë vonesë. Në rast se organi publik nuk i paraqet provat deri në datën e seancës gjyqësore, atëherë Gjykata, duke vlerësuar provat e tjera dhe rrethanat e çështjes, mund të konsiderojë të provuar faktet e pretenduara nga pala tjetër, për provimin e të cilave janë kërkuar këto prova (neni 26). Paraqitja e provave të reja në ankim Në ankim nuk mund të paraqiten fakte të reja dhe të kërkohen prova të reja, përveçse kur ankue-
Biznes (foto ilustruese)
si provon se pa fajin e tij nuk ka mundur t’i paraqesë këto fakte ose t’i kërkojë këto prova në shqyrtimin e çështjes në Gjykatën Administrative të shkallës së parë, në afatet e parashikuara në këtë ligj (neni 47). Barra e provës Organi publik ka detyrimin të provojë ligjshmërinë e aktit administrativ, kontratës administrative dhe të veprimit tjetër administrativ, të nxjerrë jo me kërkesë të paditësit, si dhe faktet që ai ka parashtruar dhe ka vënë në themel të veprimtarisë së kundër-
10
ditë afat ka Gjykata për të vendosur që eksperti të paraqesë me shkrim shpjegimet në raste të veçanta dhe të ndërlikuara
shtuar në Gjykatë. Në rastet e tjera, pala ka detyrimin të provojë faktet, në të cilat bazon pretendimin e saj. Por edhe në këto raste, Gjykata, edhe kryesisht, me vendim të ndërmjetëm, mund të vendosë kalimin e barrës së provës tek organi publik, kur ka dyshime të arsyeshme, të bazuara në prova me shkresë, që vërtetojnë se organi publik fsheh apo nuk paraqet me dashje fakte dhe prova të rëndësishme për zgjidhjen e mosmarrëveshjes. Ky vendim ankimohet së bashku me vendimin përfundimtar. Moszbatimi i akteve
11
E enjte, 27 mars 2014
Ekonomi së ekspertit nga palët Eksperti i kërkuar nga palët paraqitet në seancë gjyqësore për të shpjeguar me gojë njohuritë e tij të posaçme për natyrën e mosmarrëveshjes. Për marrjen në pyetje të tij zbatohen rregullat e Kodit të Procedurës Civile për dëshmitarët. Vlera provuese e pohimeve të tij është e njëjtë me vlerën e thënieve të dëshmitarit. Ai u përgjigjet pyetjeve të bëra nga palët dhe Gjykata. Për të ndihmuar kujtesën, eksperti mund të lexojë dokumentet e hartuara prej tij. Në raste të veçanta dhe të ndërlikuara, Gjykata mund të vendosë që eksperti të paraqesë me shkrim shpjegimet e tij brenda 10 ditëve (neni 34 “4”).
Paditësi, përveç aktit administrativ që kundërshton, nuk ka detyrim t’i bashkëlidhë padisë akte provuese
nënligjore të paligjshme Gjykata Administrative, gjatë shqyrtimit gjyqësor të një veprimi administrativ, kryesisht ose me kërkesë të palëve, vendos të mos zbatojë një akt nënligjor normativ, në bazë të të cilit është kryer veprimi administrativ që shqyrtohet, kur çmon se akti nënligjor është i paligjshëm (neni 38). Gjyqtarët janë të pavarur dhe u nënshtrohen vetëm Kushtetutës dhe ligjeve. (neni 145 i Kushtetutës). Mundësia e marrjes
Eksperti i kërkuar nga palët paraqitet në seancë gjyqësore për të shpjeguar me gojë njohuritë e tij të posaçme për natyrën e mosmarrëveshjes
REPUBLIKA E SHQIPERISE
ENTI RREGULLATOR I ENERGJISE
Shpejtësia e gjykimit, elementet që sigurojnë gjykim të shpejtë Përcaktimi i afateve të shkurtra detyruese dhe me pasoja për mosrespektim, -Veprime procedurale-administrative jashtë seancës nëpërmjet sekretarisë (kërkim i provave shkresore dhe parashtrimeve paraprakisht nga administrata (neni 25), depozitim paraprak i aktit të ekspertimit (neni 25); -Njoftime me mënyra që sigurojnë shpejtësi (telefon, elektronikisht, neni 22); -Vlerësim dhe vendime mbi akte shkresore (pa seancë dëgjimore), neni 3 “4”, neni 67 (në fazën e ekzekutimit të detyrueshëm) si dhe gjykimet në gjykatën administrative të apelit dhe në kolegjin administrativ të Gjykatës së Lartë). Sanksione për mosekzekutimin e vendimit apo të urdhrit të Gjykatës (neni 68) Gjatë procedurës së ekzekutimit të detyrueshëm, gjyqtari apo kryetari i trupit gjykues, që ka dhënë vendimin, me kërkesë të palëve ose të përmbaruesit gjyqësor, në dhomë këshillimi, pa praninë e palëve, urdhëron kryerjen e veprimeve të posaçme dhe mar-
Përmbaruesi gjyqësor, në përfundim të afatit të ekzekutimit të detyrueshëm, njofton me shkrim gjyqtarin për veprimet e kryera rjen e masave të tjera të nevojshme, duke përcaktuar afatet dhe mënyrën e kryerjes së tyre. Ndryshime në ekzekutimin e vendimeve gjyqësore 1. Përmbaruesi gjyqësor, në përfundim të afatit të ekzekutimit të detyrueshëm të caktuar nga gjyqtari, njofton me shkrim gjyqtarin për veprimet e kryera nga organi publik debitor. 2. Në rast të moskryerjes me faj të detyrimeve, sipas vendimit apo urdhrave të Gjykatës, pa shkaqe të përligjura, gjyqtari edhe kryesisht vendos gjobë ndaj titullarit të organit publik debitor. Masa e gjobës është e barabartë me 20 për qind të pagës minimale, në shkallë vendi, për çdo ditë vonesë në ekzekutim. 3. Në rastet e konstatimit të mosekzekutimit të vendimeve, pa shkaqe të përligjura, gjyqtari kërkon marrjen e masave disiplinore dhe, kur është rasti, paraqet edhe kallëzim penal ndaj personave përgjegjës (neni 68).
REPUBLIKA E SHQIPERISE
ENTI RREGULLATOR I ENERGJISE
Njoftim për LiçeNsim
Njoftim për LiçeNsim
Në zbatim të nenit 16, të Ligjit Nr. 9072, datë 22.05.2003 “Për Sektorin e Energjisë Elektrike” i ndryshuar, të nenit 18 të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të ERE-s, të nenit 10 të “Rregullores për Procedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plote/ të Pjesshëm dhe Rinovimit te Liçensave”, bëjmë me dije te gjithë personat, institucionet ose shoqëritë e interesuara se: shoqëria “EnRel Hydro” sh.p.k, ka aplikuar pranë Entit Rregullator te Energjisë për fillimin procedurave të liçensimit në aktivitetin e tregtimit të energjisë elektrike.
Në zbatim të nenit 16, të Ligjit Nr. 9072, datë 22.05.2003 “Për Sektorin e Energjisë Elektrike” i ndryshuar, të nenit 18 të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të ERE-s, të nenit 10 të “Rregullores për Procedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plote/ të Pjesshëm dhe Rinovimit te Liçensave”, bëjmë me dije te gjithë personat, institucionet ose shoqëritë e interesuara se: shoqëria “EnRel Hydro” sh.p.k, ka aplikuar pranë Entit Rregullator te Energjisë për fillimin e proçedurave të liçensimit në aktivitetin e prodhimit të energjisë elektrike.
Me vendimin nr. 19, datë 21.03.2014, Bordi i Komisionerëve ka filluar procedurat për liçensimin e këtij subjekti në aktivitetin e tregtimit të energjisë elektrike.
Me vendimin nr. 18, datë 21.03.2014, Bordi i Komisionerëve ka filluar procedurat për liçensimit të këtij subjekti në aktivitetin e prodhimit të energjisë elektrike.
Të interesuarit lidhur me këtë kërkesë mund të drejtohen pranë zyrave te ERE-s ne adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” nr. 10, pranë Institutit të Gjeofizikës, Tiranë, brenda afatit të përcaktuar në nenin 10 të ‘Rregullores për Proçedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plotë/ të Pjesshëm dhe Rinovimit të Liçensave”.
Të interesuarit lidhur me këtë kërkesë mund të drejtohen pranë zyrave te ERE-s ne adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” nr. 10, pranë Institutit të Gjeofizikës, Tiranë, brenda afatit të përcaktuar në nenin 10 të ‘Rregullores për Proçedurat e Liçensimit Modifikimit, Transferimit të Plotë/ të Pjesshëm dhe Rinovimit të Liçensave”
KRYETAR i ERE-s Petrit AHMETI
KRYETAR i ERE-s Petrit AHMETI
12
E enjte, 27 mars 2014
Kronikë Fushë Krujë Eksploziv makinës së policit Dilaver Boga, dyshohet konflikti me një të arrestuar
Atentat me eksploziv makinës së punonjësit të policisë së Fushë-Krujës. Automjetit të efektivit Dilaver Boga i është vendosur një sasi prej 100 gr lëndë plasëse. Ngjarja është shënuar rreth orës 03:00 dje në mëngjes në fshatin Halil, ndërsa automjeti ishte i parkuar pranë banesës. Për pasojë, nga shpërthimi fatmirësisht nuk ka pasur të lënduar në njerëz, por vetëm dëme materiale. Policia ka mbërritur në vendin e ngjarjes dhe ka nisur hetimet për zbardhjen e saj. Nga hetimet paraprake dyshohet
se ngjarja mund të ketë ndodhur për shkak të detyrës, ndërsa është marrë në pyetje efektivi, i cili ka mohuar që të ketë konflikte apo kërcënime. Nuk dihen ende motivet e kësaj ngjarjeje, ndërsa dyshohet për një konflikt midis Bogës dhe një personi të arrestuar pak kohë më parë. Policia ende nuk ka një autor për këtë ngjarje, edhe pse janë bërë shoqërime të rastit. Nuk është hera e parë që ndodhin shpërthime me eksploziv në këtë qytet të vogël të rrethit të Krujës me rreth 30 000 banorë. Shpërthi-
Makina ku u vendos tritoli
mi i djeshëm shënon rastin e 4 të sulmeve ndaj punonjësve të komisariatit të Fushë-Krujës. Sulmi i parë
Letra e Ilir Karelit
Korçë
“Më privuat nga 2 jetë, tani duhet të marr një jetë nga ju” I dënuari shqiptar në Prokurori: Nuk më lejuat të shikoja nënën gjallë dhe të kisha familjen time Dëshmitë e gardianëve zbardhin krimin, i dënuari mbante një letër në dorë kur sulmoi gardianin Anxhela Tato Ilir Kareli nuk shfaq asnjë shenjë pendese për ekzekutimin e gardistit grek. Para prokurorëve i dënuari shqiptar është justifikuar se vrasja është hakmarrje për privimin e jetës. Ai është shprehur se iu mohua që të shikonte nënën për herë të fundit dhe jeta e tij është shkatërruar, duke iu hequr e drejta për të pasur një familje. Kur u pyet nga prokurori se përse e kreu krimin, shqiptari është përgjigjur: “Përse mua më privuat nga 2 jetë?” Ndërkaq, dëshmitë e rojave të burgut zbardhin rrethanat e vrasjes së djeshme. Sipas tyre, ngjarja ndodhi në katin e parë të burgut. Rojat kanë dëgjuar zhurma dhe kanë shkuar me shpejtësi dhe kanë parë skenën. Kareli e kishte sulmuar papritur dhe e kishte qëlluar në qafë 46-vjeçarin, ndërsa në duar mbante një letër. Në letër ishte shkruar: “Nuk u ngopët me kaq shumë vite të jetës sime? Që nga viti 1997 unë jam brenda dhe vazhdoni të më mbani ende. Pse nuk me latë ta gjeja gjallë nënën time dhe të krijoja edhe unë një familje? Tani patjetër duhet të marr një jetë nga ju”. Sipas dëshmive nga burgu, nëna e të dënuarit ishte në Itali e sëmurë dhe vdiq. Ndërkaq, mësohet se shqiptari Ilir (Ylli) Kareli është dënuar në vitin 1997 për vjedhje, ndërsa në vitin 2006 ka marrë liri me kusht pas kërkesës së tij. Por një vit më pas, në 2007-ën, arrestohet për vrasje dhe grabitje. Ai akuzohet se vrau një çift në Iraklio, me qëllim grabitjen dhe mori dënimin
cmyk
u shënua ndaj një efektivi të policisë në Bubq. Ndërkohë, në 23 janar, një sasi tritoli u hodh në oborrin e komisariatit të policisë. Shpërthimi tjetër do të shënohej sërish më 3 mars, me po të njëjtin skenar. Për këto ngjarje, deri më tani asnjë person nuk është vënë në pranga. Në shënjestër u vu gjithashtu Bashkia e qytetit, ku u hodh një sasi e vogël lënde plasëse. Pavarësisht nga shoqërimet apo arrestimet, asnjë prej këtyre personave nuk ka rezultuar në fund si autor i atentateve.
Sekuestrohet tritol, fishekë dhe detonator, pranga 3 personave Skuadrat e Forcës së Posaçme Operacionale e Antikrimit të Organizuar dhe forcat e Drejtorisë së Policisë së Korçës kanë goditur në një operacion blic një bazë të tritolit në fshatin Lozhan. Gjatë operacionit të koduar “Lozhan” mëngjesin e djeshëm u sekuestruan një sasi prej 66 copë kallëpe tritol, si dhe 35 copë tritol në forma të ndryshme, një mitraloz i rëndë, 2 kuti metalike të mbushur me fishekë model 56 dhe një pako detonator, të cilat duken edhe në këto pamje. Sipas burimeve nga informacionet e marra më herët në rrugë operative dyshohet se tritoli u shitej grupeve kriminale për kryerjen e atentateve me eksploziv. Të njëjtat burime bënë me dije se në pranga ka përfunduar Vasjan Plasari, 19 vjeç, Sergej Cenolli, 22 vjeç, dhe Halil Agolli, 26 vjeç, tre nga Korça, si dhe u bë shpallja në kërkim e një tjetër personi. Sipas policisë së Korçës, këta persona ishin duke udhëtuar në drejtim të qytetit të Korçës me një automjet “BMW” dhe u arritën të kapeshin në fshatin Lozhan, duke transportuar sasinë e tritolit të sekuestruar.
Tiranë
I dënuar për plagosje, ekstradohet Prend Vuka
Burgu ku ndodhi vrasja
me 20 vjet e 9 muaj burg, të cilin ishte duke e kryer në burgun e Malandrinos. Punonjësit e burgjeve Vrasja e rojës së burgut të Malandrinos nga një i dënuar shqiptar ka tronditur dhe revoltuar të gjithë punonjësit e burgI dënuari shqiptar është justifikuar se vrasja me thikë është hakmarrje për privimin e jetës
jeve në Greqi, të cilët gjithashtu janë të frikësuar për integritetin e tyre fizik. Federata e Punonjësve të Burgjeve të Greqisë ka shpërndarë një komunikatë, ku shprehet zemërimi për faktin që ata më herët e kishin dhënë alarmin për situatën e rëndë në burgje. “Ne kishim parala-
jmëruar me kohë për situatën e tmerrshme, në të cilën ndodhen burgjet në vend. Ne paralajmëruam se nëse nuk merren masa urgjente dhe efektive do të mbajmë zi viktimat, por vrasja e kolegut i kaloi kufijtë e durimit”, - thuhet në komunikatë. Në komunikatë njoftohet se punonjësit e burgjeve do të bojkotojnë detyrat e tyre gjatë vizitave të të afërmve tek të burgosurit, duke ndërprerë kështu funksionimin e rregullt të këtyre vizitave në datat 26-30 mars 2014, në shenjë zie dhe proteste për kolegun e vrarë. Ndërkaq, vizitat e avokatëve, gjykatat, kontrollet e planifikuara mjekësore dhe në përgjithësi të gjitha funksionet e tjera të brendshme do të jenë normale. Presidenti i Federatës së Punonjësve të Burgjeve, Spiros Karakitsos, theksoi nevojën për ndryshime radikale në sistemin e burgjeve dhe zbuloi se
“Nuk u ngopët me kaq shumë vite të jetës sime? Që nga viti 1997 unë jam brenda dhe vazhdoni të më mbani ende”
burgu i Malandrinos ka kapacitet për të akomoduar 280 persona, ndërkohë që mban 700 të burgosur. “Burgjet tona ngjajnë me burgjet e Kolumbisë dhe Brazilit dhe me asnjë vend të Evropës”, tha ai për TV “Mega”.
I kërkuar për plagosje të rëndë dhe i dënuar me 7 vite burg, ekstradohet nga Italia një 32-vjeçar nga Lezha. Burime zyrtare nga Policia e Shtetit thanë se nga Interpol Tirana gjatë ditës së djeshme është bërë ekstradimi nga Milanoja i Prend Vukës, 32 vjeç, nga Lezha. Ky person ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar, pasi Gjykata e Rrethit Gjyqësor Mirditë, me datën 17 maj 2007, e ka dënuar me 7 vjet burgim për kryerjen e veprës penale të “Plagosjes së rëndë me dashje” dhe “Mbajtjes pa leje të armëve luftarake”. Krimi për të cilin shtetasi Prend Vuka është deklaruar fajtor nga organet e drejtësisë, ka ndodhur më datë 11 dhjetor 2006, në qytetin e Rrëshenit, ku pas një debati që ka pasur për motive të dobëta me shtetasin Tonin K., e ka qëlluar me armë zjarri pistoletë, duke e plagosur rëndë. Arrestimi dhe ekstradimi i tij është bërë si rezultat i bashkëpunimit të Interpol Tiranës me Interpol Romën. Në aeroportin “Nënë Tereza”, në Rinas, 32-vjeçari Vuka u është dorëzuar përfaqësuesve të Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve.
Ne&Ligji
Për herë të parë E drejta dhe ligji përballë qytetarëve, sa të informuar jemi?
P
ër herë të parë në tregun mediatik shqiptar, gazeta “Standard” ofron një shërbim informativ për qytetarët përballë ligjeve dhe drejtësisë. Një suplement javor, “Ne & Ligji”, e organizuar dhe përgatitur nga një grup studentësh të Drejtësisë, përveçse frymës inovatore në median shqiptare, do të paraqesë çdo javë informacionet bazë për të drejtat juridike që ka çdo shtetas sipas ligjeve në fuqi. Duke reflektuar mbi varfërinë e informimit që kanë qytetarët rreth të drejtave të tyre përballë ligjit,
prej së cilës shprehen e mbrohen, “Standard” shkon afër lexuesve për të besuar se ndjeshmëria për t’u informuar do të përmbushë këtë qëllim. Qytetari në jetën e tij të përditshme ndeshet me një tufë kontratash, të të gjitha natyrave për të firmosur, pa pasur shpesh dijeni se çfarë është shkruar në to. Familjet dhe fëmijët përfundojnë në dyert e gjykatave, pa mundur të njohin siç duhet të drejtat e tyre apo çfarë u ofron ligji. Krimi dhe dhuna përplasen në edicionet informative, por asnjëherë pa kuptuar se çfarë ndodh
pas duarve të lidhura në pranga. Hendeku që ekziston midis avokatit dhe qytetarit, funksionit të institucioneve të drejtësisë dhe zbatimit të ligjit e shfaq përditë e më shumë realiteti ynë. Mungesa e njohjes së të drejtave qytetare çon shpesh në skllavërinë e tyre, nënshtrimin, ryshfetit, korrupsionit, kompromisit... duke prekur pa përjashtim të gjithë. Të njohësh Të Drejtat e tua është një mundësi informimi që për herë të parë e kryen në shërbim të qytetarit gazeta “Standard”, çdo javë, në ditë të enjte.
Çfarë duhet të dimë para se të themi “pranoj”
Kontrata e shitjes, kur është momenti për të firmosur
Të drejtat themelore të njeriut
Në cilën moshë fillon përgjegjësia penale për krime dhe për kundërvajtje cmyk
14
•
E enjte 27 mars 2014
Ne & Ligji
Kontrata
Kontrata e shitjes, kur është momenti për të firmosur
S
hitblerja është një nga proceset që na shoqëron më së shumti në ditët e sotme. Janë nevojat e shoqërisë që çojnë në domosdoshmërinë e një procesi të tillë në mungesë të të cilit nuk do të kishim dot gjithçka që na duhet. Pikërisht, pamundësia për të prodhuar vetë çdo gjë që na nevojitet na drejton ne te blerja e personi që ia blejmë produktin te shitja e tij. Ky proces realizohet me anë të kontratës së shitjes. Kontrata e shitjes ka për objekt kalimin e pronësisë së një sendi, të drejte (e drejta e përdorimit të një sendi, e drejta e shpikjes, e drejta e shfrytëzimit të të ardhurave të tyre) dhe kalimin e sendit apo të drejtave të ardhshme. Në këtë rast fitimi i pronësisë bëhet sapo sendi apo e drejta pranohen se ekzistojnë. Elementi i domosdoshëm i kontratës së shitjes është çmimi që përcaktohet në kontratë. Palët bien dakord edhe për mënyrën e caktimit të çmimit (ata mund t’ia besojnë caktimin e çmimit një pale të tretë të përcaktuar në kontratë). Çmimi përcaktohet në monedhë vendase ose të huaj në bazë të marrëveshjes. Çmimi paguhet në momentin e lidhjes së kontratës ose në një çast
Blerësi është i ngarkuar me shpenzimet e kontratës së shitjes, por në kontratë mund të parashikohet që këto shpenzime t’i ngarkohen shitësit
të dytë të përcaktuar në kontratë. Blerësi mund të pezullojë pagimin e çmimit kur ka arsye për të besuar se sendi apo një pjesë e tij mund të jetë objekt pretendimi nga persona të tjerë, përveç kur shitësi jep garanci apo kur blerësi njihte rrezikun në momentin e shitjes. Blerësi është i ngarkuar me shpenzimet e kontratës së shitjes, por në kontratë mund të parashikohet që këto shpenzime t’i ngarkohen shitësit. Shitësi duhet të dorëzojë sendin në datën e caktuar në kontratë dhe në gjendjen që ndodhej sendi në momentin e lidhjes së kontratës në të kundërt sendi konsiderohet me të meta (me përjashtim kur ndryshimet e sendit janë të pashmangshme). Në rast se dorëzimi fizik i sendit është i pamundur të bëhet shitësi ka detyrimin që në momentin e lidhjes së kontratës të dorëzojë të gjithë dokumentet e pronësisë. Kontrata e shitjes, cilat janë kriteret për pasuritë e paluajtshme? Specifikisht për kontratën e shitjes së sendeve të paluajtshme kërkohen disa kritere të posaçme: Kontrata për pasuritë e paluajtshme duhet bërë me akt noterial për efekt
vlefshmërie dhe të regjistrohet në Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, blerësi mund t’i kundërshtojë të metat e sendit të paluajtshëm brenda një afati 5-vjeçar nga momenti i dorëzimit të sendit ndryshe i parashkruhet kjo e drejtë. Regjistrimi pranë Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme bëhet për efekt provueshmërie dhe njohje tek të tretët. Rastet e zgjidhjes së kontratës janë: Mosdorëzimi i sendit në afat për vetë faktin se përbën një mospërmbushje të rëndësishme për blerësin duke qenë një element thelbësor i kontratës dhe sepse kjo mospërmbushje mund t’i sjellë dëme të pariparueshme blerësit ose deklarimi nga shitësi se nuk do ta dorëzojë sendin brenda afatit. Blerësi ka të drejtë të deklarojë zgjidhjen e kontratës në rastet kur sendi është dorëzuar me të meta të tilla që cenojnë thelbin e sendit dhe e bëjnë atë jofunksional. Shitësi ka të drejtë të kërkojë zgjidhjen e kontratës, kur blerësi nuk paguan çmimin në afat ose pas kalimit të afatit shtesë të caktuar nga shitësi. Punoi: Beklie Lala
•
E enjte 27 mars 2014
15
Kushtetuese
Ne & Ligji
Të drejtat themelore të njeriut
K
ushtetuta, ligji themeltar i vendit tonë, hyri në fuqi më 28 nëntor 1998, me referendum mbarëpopullor. Kushtetuta është burimi kryesor i gjithë sistemit ligjor të një shteti. Përveç rregullimeve të fushave të veçanta të së drejtës, një pozitë të rëndësishme zë katalogu i të drejtave dhe lirive themelore të njeriut që është tregues kryesor i renditjes së Kushtetutës sonë në radhën e kushtetutave demokratike të Evropës Perëndimore. Të drejta themelore janë ato të drejta që gëzojnë mbrojtje kushtetuese dhe ndërkombëtare, pavarësisht nga përmbajtja e tyre. Cilët janë subjektet që përfitojnë nga këto të drejta? Titullarë të të drejtave themelore janë jo vetëm shtetasit shqiptarë, por edhe të huajt dhe personat pa shtetësi, përcaktim i bërë ne nenin 16. 1 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë me përmbajtje: Të drejtat e liritë themelore si dhe detyrimet e parashikuara në Kushtetutë për shtetasit shqiptarë vlejnë njëlloj edhe për të huajt e për personat pa shtetësi në territorin e Republikës së Shqipërisë, me përjashtim të rasteve kur Kushtetuta e lidh në mënyrë të posaçme me shtetësinë shqiptare ushtrimin e të drejtave e të lirive të caktuara (p.sh. të drejtat elektorale).
Kufizimi bëhet vetëm me ligj, në përpjesëtim me vetë të drejtën dhe pa cenuar thelbin e saj, pa kaluar kufizimet e parashikuara ne Konventën Evropiane të Drejtave të Njeriut Për vetë karakterin e ndjeshëm që kanë këto të drejta, nuk mund të kufizohen në bazë shtetësie, por disa të drejta që nuk përfshihen te të drejtat themelore të huajt mund t’i gëzojnë vetëm në bazë të reciprocitetit, kjo domethënë që këtë të drejtë që e gëzojnë të huajt në Shqipëri duhet ta gëzojë dhe shtetasi shqiptar në shtetin shtetësinë e të cilit i huaji ka. Të drejtat themelore janë: e drejta për jetën, e drejta për të gëzuar jetën private, e drejta e pronës private, e drejta për informim, e drejta për një proces të rregullt ligjor, liria e ndërgjegjes
dhe e fesë, liria dhe siguria personale, liria e shprehjes. Rëndësia e këtyre të drejtave tregohet dhe në kushtet specifike dhe rastet e rralla kur mund të kufizohen. Kufizimi bëhet vetëm me ligj, në përpjesëtim me vetë të drejtën dhe pa cenuar thelbin e saj, pa kaluar kufizimet e parashikuara ne Konventën Evropiane të Drejtave të Njeriut. Shqipëria mund të bëjë hapa të pafundmë për demokratizimin e këtyre të drejtave, por minimumi i tyre është ai i përcaktuar në Konventën Evropiane të Drejtave të Njeriut. Punoi: Rimonda Dhjari
16
•
E enjte 27 mars 2014
Martesa
Ne & Ligji
Çfarë duhet të dimë
para se të themi “pranoj”
Martesa, liri dhe e drejtë Martesa, si baza e krijimit të familjes në shoqërinë e sotme, është e mbrojtur nga shteti dhe nga organizma të tjerë ndërkombëtarë. Kështu, Kushtetuta jonë, në nenin 53 të saj, si dhe Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut, në nenin 12, e rendisin martesën si një liri themelore, të pamohueshme. Në këtë mënyrë ajo është një e drejtë e fituar me lindjen e njeriut, por ajo është një veprim tërësisht privat, në vullnetin e vetë individit, dhe jo i detyrueshëm. Liria e individit nuk kufizohet vetëm në faktin nëse do të lidhë martesë ose jo, por edhe në zgjedhjen e bashkëshortit/ bashkëshortes së ardhshme. Vetë Kodi ynë i Familjes dëshmon liri të gjerë në lidhjen e martesës. Kufizimet në lidhjen e martesës Por kujdes! Legjislacioni ynë vërtet parashikon liri në lidhjen e martesës, por përkrah tyre kemi edhe kufizime. Kufizimet nuk mund të përbëjnë kurrsesi diskriminim racor, fetar, të shtresave shoqërore apo lirinë për të zgjedhur bashkëshortin e ardhshëm. Sipas parashikimeve te Kodit të Familjes, dy persona nuk mund të lidhin martesë nëse ekziston një nga pengesat e mëposhtme: nuk është ndërprerë ligjërisht martesa e mëparshme; ekziston një sëmundje psikike apo një zhvillim i metë mendor te njëri nga personat, që e bën të pamundur kuptimin e rëndësisë së martesës
dhe pasojave të saj; lidhja gjinore dhe lidhjet e gjakut deri në shkallën e katërt; lidhjet e krushqisë; lidhja familjare e bazuar në birësim; marrëdhënia e kujdestarisë. Kushtet për lidhjen e martesës Personat që lidhin martesë duhet të jenë në moshë madhore, pra mbi 18 vjeç, edhe pse legjislacioni ynë bën përjashtime, por të vlerësuara rast mbas rasti nga Gjykata. Bashkëshortët e ardhshëm duhet të shfaqin pëlqimin e tyre personalisht dhe njëkohësisht përpara punonjësit të Gjendjes Civile, duke deklaruar me përgjigje pohuese pozitive. Një ndër kushtet e tjera është mosqenia e pengesave ligjore të trajtuara më sipër. Forma e lidhjes së martesës Lidhja e martesës ndahet nga legjislacioni ynë në tri momente kyçe: faza e parë është ajo para lidhjes së martesës dhe ka të bëjë me përmbushjen e disa formaliteteve që informojnë nëpunësin e Gjendjes Civile për qëllimin e ligjshëm të martesës, duke
bërë një kërkesë për shpalljen e martesës, nga vetë bashkëshortët e ardhshëm ose nga një përfaqësues i pajisur me prokurë të posaçme. Shpallja e martesës bëhet për efekt njohjeje ndaj palëve të treta, 10 ditë përpara lidhjes së martesës kjo fazë mund të kalohet për shkaqe të arsyeshme të vlerësuara nga Gjykata me kërkesë të prokurorit. Gjatë kësaj faze mund të bëhen kundërshtimet për lidhjen e martesës, por vetëm nga një rreth i ngushtë personash si prindërit e bashkëshortëve të ardhshëm, bashkëshortit në rast se ndonjëri prej tyre nuk e ka përfunduar martesën në rrugë ligjore, kujdestari ose prokurori i rrethit. Me vlerësimin e kundërshtimit, punonjësi i Gjendjes Civile mund të pezullojë lidhjen e martesës, mund të
refuzojë marrjen në konsideratë të kundërshtimit ose të refuzojë lidhjen e martesës. Për vetë rëndësinë që paraqet, lidhja e martesës bëhet në një mënyrë solemne. Ajo duhet lidhur para një autoriteti, siç është nëpunësi i Gjendjes Civile, në një vend të përcaktuar nga ligji, me praninë personale të dy bashkëshortëve të ardhshëm dhe dy dëshmitarëve, duke u zhvilluar publikisht. Nëpunësi i Gjendjes Civile nga ana tjetër ka për detyrë identifikimin e personave që do të lidhin martesë, konstaton plotësimin e kushteve dhe praninë ose jo të pengesave, u lexon subjekteve në fjalë të drejtat e detyrimet që lindin nga martesa, merr pëlqimin e tyre, shpall lidhjen dhe më së fundi harton aktin e martesës në regjistrin e martesave, me nënshkrimin e bashkëshortëve dhe dy dëshmitarëve, duke e regjistruar edhe në Regjistrin Themeltar. Momenti në të cilin martesa do të prodhojë efekte juridike, është shpallja nga ana e nëpunësit të Gjendjes Civile, nga ky moment do të rrjedhin të drejtat dhe detyrimet nga lidhja e martesës. Ndërsa akti i martesës nuk është kusht për vlefshmërinë e saj, por vetëm për të provuar që martesa është lidhur. Pra, martesa vërtetohet me aktin e martesës, ndërsa statusi i të martuarit provohet me certifikatën e martesës, e hartuar nga shërbimi i Gjendjes Civile, mbi bazën e aktit të martesës.
•
E enjte 27 mars 2014
17
Penale
Ne & Ligji
Në cilën moshë fillon
përgjegjësia penale për krime dhe për kundërvajtje
V
epra penale përbën çdo veprim apo mosveprim të vendosur nga ligjet në fuqi, shkelja e të cilave shoqërohet me sanksione. Veprat penale kanë dy ndarje të mëdha: Krime dhe kundërvajtje penale. Dallimi kryesor i kësaj ndarjeje qëndron në rrezikshmërinë shoqërore të secilës prej tyre. Krimet kanë rrezikshmëri më të madhe shoqërore se kundërvajtjet, duke qenë se drejtohen ndaj objekteve kryesore, si: jeta, pasuria, rendi kushtetues etj. Ndryshim tjetër mes tyre është në moshën që duhet të ketë autori për përgjegjësi penale. Përgjegjësia penale për krime fillon në moshën 14 vjeç, ndërsa për kundërvajtjet në moshën 16 vjeç. Kjo moshë i referohet kohës së kryerjes së veprës penale. Legjislatori ka vendosur këtë kufi, pasi prezumohet se në këtë moshë personi arrin pjekurinë për të kuptuar veprimet e tij. Dënimet që zbatohen për këto dy vepra janë të ndryshme. Dënimet kryesore për krimet janë: burgim, burgim i përjetshëm, gjobë. Dënimi me burgim për krime jepet për një kohë nga 5 ditë deri në 25 vjet. Dënimi me gjobë jepet për një
shumë që fillon nga 100 mijë deri në 10 milionë lekë. Dënimi me burgim të përjetshëm, duke qenë sanksioni më i rëndë i parashikuar për krime, kërkon plotësimin e kushteve specifike të parashikuara nga Kodi Penal. Burgimi i përjetshëm jepet për personat qe kanë mbushur moshën 18 vjeç dhe vetëm ndaj burrave dhe së dyti personi duhet të ketë kryer
një krim të rëndë. Vlerësimi si krim i rëndë bëhet nga gjykata rast pas rasti, në varësi të objektit të cenuar dhe të pasojave që kanë ardhur nga krimi. Dënimet për kundërvajtjet janë dënimi me gjobë nga 50 mijë deri në 3 milionë lekë, ndërsa dënimi me burgim jepet për një kohë nga 5 ditë në 2 vjet. Punoi: Rimonda Dhjari
18
•
E enjte 27 mars 2014
Sociale
Vendimi
Fermerët në bujqësi dhe blegtori, ja sa lekë do të marrin nga qeveria, kriteret për të përfituar Fondi i programit për bujqësinë dhe zhvillimin rural do të mbështetë: grumbullimin e frutave dhe perimeve, prodhimin e produkteve organike, prodhimin e rrushit dhe bimëve mjekësore, prodhimin e perimeve në mjedise të mbrojtura etj Përcaktohen kriteret për fermerët në bujqësi dhe blegtori, të cilët do të subvencionohen nga qeveria. Dje Këshilli i Ministrave miratoi propozimin e ministrit të Bujqësisë për përcaktimin e fondeve që do të jepen për mbështetjen e prodhimit bujqësor, blegtoral dhe agropërpunimor. Fondi i programit për bujqësinë dhe zhvillimin rural do të mbështetë: grumbullimin e frutave dhe perimeve, prodhimin e produkteve organike, prodhimin e rrushit dhe bimëve mjekësore, prodhimin e perimeve në mjedise të mbrojtura, mbrojtjen e ullishtave nga dëmtimi prej mizës së ullirit, mbarështimin e gjedhit dhe bagëtive të imta, prodhimin e produkteve blegtorale, prodhimin e mjaltit, prodhimin e sektorit të akuakulturës si dhe nxitjen e kreditimit bankar dhe investimeve në sektorin e bujqësisë. “Vlera prej 154 000 000 lekësh do të përdoret për bashkëfinancim me projektin IPA 2011, “Mbështetje për bujqësinë dhe zhvillimin rural”. Këto fonde do të zbatohen sipas marrëveshjes operacionale të nënshkruar ndërmjet Ministrisë së Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujërave, AZHBR-së dhe projektit GIZ. Financimi i masës mbështetëse për prodhimin në serra me ngrohje qendrore, sipas rastit, të bëhet edhe në tremujorin e parë të vitit pasardhës, me fondet e caktuara për vitin përkatës buxhetor, por gjithnjë sipas masës së përfitimit të përcaktuar për vitin 2014. Procedura dhe mënyra e administrimit të fondit të programit për bujqësinë dhe zhvillimin rural përcaktohen në udhëzimin e përbashkët të Ministrisë së Financave dhe Ministrisë së Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujërave”, - thuhet në vendimin e qeverisë.
Masa e përfitimit - Mbështetjen për dorëzimin e prodhimit të frutave dhe perimeve në pikat e grumbullimit ose përpunimit, në masën 15% të vlerës së mallit të shitur dhe të vërtetuar me faturë tatimore, për jo më pak se 30 kv dhe jo më shumë se 300 kv, për frutat, dhe për jo më pak se 50 kv dhe jo më shumë se 400 kv, për perimet. - Mbështetjen e fermave organike, në vlerën 80 000 lekë/fermë të certifikuar. - Përmirësimi i teknologjisë së mbjelljes dhe kultivimit të vreshtave me fidanë të kultivarëve autoktonë, në vlerën 600 000 lekë/ha dhe me fidanë të kultivarëve të tjerë, në vlerën 500 000 lekë/ha për sipërfaqe jo më të vogël se 0.2 ha dhe jo më të madhe se 10 ha.
- Përmirësimi i teknologjisë së mbjelljes dhe kultivimit të bimëve mjekësore të kultivuara si: sherbelë, lavanda, timus, rigon, rozmarinë, mëllagë e bardhë, tërfili i kuq dhe kokoçeli (lule ciani), në vlerën 250 000 lekë/ha për sipërfaqe jo më të vogël se 0.2 ha dhe jo më të madhe se 10 ha. - Mbështetja e prodhimit në serra me ngrohje qendrore përmes financimit, në masën 50% të kostos së lëndës djegëse, të vërtetuar me faturë tatimore të shoqëruar me kuponin e kasës fiskale ose me urdhër xhirimi të bankës. - Ujitja me pika në ullishte, vreshta, pemëtore, agrume (vetëm për format intensive të kultivimit të tyre), në vlerën 250 000 lekë/ha, por financimi të bëhet për jo më pak se 0,5 ha dhe jo më shumë se 10 ha.
- Rehabilitimi i blloqeve të ullishtave ekzistuese të vjetra dhe/ose të degraduara, në masën 450 000 lekë/ha, por jo më shumë se 300 ha në shkallë vendi. - Mbrojtja e ullishtave nga dëmtimi prej mizës së ullirit, në bllok dhe sipas zonave prioritare të prodhimit, në vlerën jo më shumë se 35 000 lekë/ha. - Mbështetja e prodhimit të qumështit me 10 lekë/litër për fermat blegtorale që dorëzojnë minimalisht 1500 litra qumësht në muaj, por jo më shumë se 150 000 lekë për fermë në muaj. Pagesa të bëhet kundrejt sasive të qumështit të shitura me faturë tatimore. - Mbështetja e fermave blegtorale që mbarështojnë në mënyrë ekstensive lopë të matrikulluara në vlerën 10 000 lekë/krerë, por financimi të bëhet për jo më pak se 10 krerë dhe jo më shumë se 50 krerë. - Mbështetja e fermave blegtorale që mbarështojnë jo më pak se 100 krerë dele ose dhi të matrikulluara, në vlerën 1 200 lekë/krerë, por financimi të bëhet për jo më shumë se 300 krerë. -Mbështetja e mishit të të imtave, në vlerën 500 lekë/krerë të matrikulluar, për çdo therje në thertore, dhe 100 lekë, për lëkurën e dorëzuar në fabrikën e përpunimit në vend. - Mbështetja e mishit të derrit, në vlerën 500 lekë/krerë të matrikulluar, për çdo therje në thertore, dhe 100 lekë, për lëkurën e dorëzuar në fabrikën e përpunimit në vend. -Mbështetja e mishit të gjedhit, në vlerën 2 000 lekë/krerë të matrikulluar, për çdo therje në thertore, dhe 200 lekë, për lëkurën e dorëzuar në fabrikën e përpunimit në vend. -Mbështetja për bletërritësit me jo më pak se 50 koshere bletë, në vlerën 1 000 lekë/koshere.
- Mbarështimi intensiv i kërmillit, në masën 50% të vlerës së rasatit deri 500 kg/ha, por jo më shumë se 500 000 lekë/ha. Kjo mbështetje të jetë për ata që fillojnë investimin për mbarështimin e kërmillit për herë të parë. Për mbarështuesit, që e kanë bërë investimin fillestar më parë, të mbështeten fermat që bëjnë mbarështimin intensiv të kërmillit, me një vlerë 250 000 lekë/ha. - Mbështetja e sektorit të akuakulturës, në masën 25% të vlerës së rasatit, por jo më shumë se 600 mijë lekë/fermë dhe 25% të vlerës së ushqimeve për peshkun nën kultivim, por jo më shumë se 500 mijë lekë/fermë, vërtetuar me faturë tatimore të shoqëruar me kuponin e kasës fiskale ose me urdhër xhirimi të bankës. - Mbështetja për dorëzimin e prodhimit të midhjeve në qendrat e grumbullimit dhe/përpunimit, në vlerën 10 lekë/kg të dorëzuar (të shitur) e të vërtetuar me faturë tatimore, por financimi të bëhet për jo më pak se 200 kv dhe jo më shumë se 1 000 kv në vit. - Mbështetja, përmes subvencionit, në masën 70% të normës së interesit, për 7 vite radhazi, për kreditë deri në 30 000 000 lekë, që do të merren për aktivitetet e mëposhtme”. Ruajtjen dhe përpunimin e produkteve bujqësore, blegtorale, akuakulturës dhe bimëve mjekësore. Mekanizimin e bujqësisë, blegtorisë dhe akuakulturës. Mbështetja e investimeve deri në 50% të vlerës së projektit, por jo më shumë se 15 000 000 (pesëmbëdhjetë milionë) lekë për një subjekt, për: ngritje ambientesh për grumbullim dhe ruajtje të prodhimit, linja për standardizim dhe/ ose përpunim prodhimi,mekanikë bujqësore dhe hapje pusesh, rezervuarësh për vaditje dhe lerash.
Dëmshpërblimi
Ndryshimet
Qeveria ekzekuton vendimet e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut
Rialokohet numri i punonjësve në njësitë e qeverisjes qendrore
K
P
ëshilli i Ministrave ka miratuar 4 vendimet e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut të cilat detyrojnë shtetin shqiptar t’u paguajë dëmet e mëposhtme shtetasve të saj. “Ekzekutimin e vendimit të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, datë 15.1.2013, për çështjen nr. 49109/06, “Delvina kundër Shqipërisë”, në shumën 2 022 900 euro, si dhe pagesën e tatimit mbi të ardhurat për dëmshpërblimin. Ekzekutimin e vendimit
të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, datë 15.1.2013, për çështjen nr. 63756/09, “Themeli kundër Shqipërisë”, në shumën 3 900 euro, si dhe pagesën e tatimit mbi të ardhurat për dëmshpërblimin. Ekzekutimin e vendimit të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, datë 15.1.2013, për çështjen nr. 13620/10, “Tushaj kundër Shqipërisë”, në shumën 1 300 euro, plus edhe çdo taksë që mund të jetë e tatueshme në lidhje
me dëmin moral, shumën prej 500 eurosh si dhe pagesën e tatimit mbi të ardhurat për kostot dhe shpenzimet. Vlera në total e detyrimit është 1 800 euro. Ekzekutimin e vendimit të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, datë 31.7.2012, për ankimet nr. 604/07, nr. 43628/07 dhe nr. 46684/07, “Manushaqe Puto dhe të tjerë kundër Shqipërisë”, për pjesën e mbetur të detyrimit”, - thuhet në vendimin e Këshillit të Ministrave.
o dje, qeveria miratoi edhe vendimin për rialokimin e numrit të punonjësve në njësitë e qeverisjes qendrore. “Numri i punonjësve të Sekretariatit Teknik të Këshillit Kombëtar të Ujit bëhet 23 veta, duke e çuar numrin total të punonjësve të institucioneve të tjera qeveritare në 269 veta. Numri i punonjësve përballohet nga rezerva e parashikuar në ligjin vjetor të buxhetit, numri total i së cilës bëhet 9 veta. Në
programin “Mbështetje diplomatike jashtë shtetit”, në buxhetin e vitit 2014, miratuar për Ministrinë e Punëve të Jashtme, pakësohet fondi prej 20 000 000 lekësh, në zërin “Shpenzime korrente”. Në programin “Shërbime të tjera”, në buxhetin e miratuar të vitit 2014, për Sekretariatin Teknik të Këshillit Kombëtar të Ujit, shtohet fondi prej 20 000 000 lekësh, në zërin “Shpenzime korrente”, përcakton vendimi i qeverisë.
•
E enjte 27 mars 2014
19
Sociale
Vazhdon konflikti Bashki Prefekturë
Nënkryetari i Bashkisë së Tiranës, Enno Bozdo, i ka kërkuar Kryeministrit Edi Rama të ndalojë bllokimin që po i bën buxhetit të Bashkisë. “Buxheti i Bashkisë së Tiranës vazhdon të mbetet i bllokuar. Bllokimi i buxhetit dëmton drejtpërdrejt interesat e qytetarëve të Tiranës. Bllokimi i buxhetit pamundëson financimin e ndërtimit dhe rikonstruksionit të 69 shkollave të mesme, çerdheve dhe kopshteve për vogëlushët e Tiranës, të laboratorëve të rinj dhe palestrave të reja, të instalimit të ngrohjes në 100% të çerdheve dhe kopshteve dhe 90% të shkollave të mesme, deri në fund të këtij vitit; bllokon financimin e
ndërtimit të 82 km rrugë të reja dhe 128 mijë m² sipërfaqe e gjelbër. Bllokimi i buxhetit ka pamundësuar financimin e qendrave sociale, ku marrin mbështetje më shumë se 2300 qytetarë në nevojë, financimin e projekteve kulturore të Tiranës, mbështetjen për artistët e rinj, për piktorët, fotografët, muzikantët, mbështetjen për sportin dhe të gjitha veprimtaritë e shumta sportive që Bashkia organizon përgjatë një viti. Bllokimi i buxhetit pamundëson financimin e shpronësimit dhe kostot lokale për veprat e mëdha publike të Tiranës, si bulevardi i ri, lumi i Tiranës, linjën e tramit Kombinat - Kinostudio, stacionin
multimodal të pasagjerëve apo dhe projekti për zgjidhjen përfundimtare të mbledhjes dhe përpunimit të mbetjeve në Tiranë”, - tha Bozdo gjatë një daljeje për shtyp. Nga ana tjetër, prefekti i Tiranës, Sadi Vorpsi, i ka kërkuar Bashkisë që të dëmshpërbleje qytetarët, banesat e të cilëve do të prishen për shkak të ndërtimit të bulevardit, në mënyrë që të firmosë buxhetin e Bashkisë. “Si prefekt i Qarkut Tiranë, nuk mund të lejoj që qindra banorëve të kryeqytetit, siç e kemi parë edhe në protestat e zhvilluara prej tyre, t’u prishen shtëpitë nga Bashkia, pa u saktësuar më parë fondi që do t’i dëmshpërblejë ata”, - tha Vorpsi.
Reforma
Kategoritë që nuk do t’u rritet mosha e pensionit Analiza vjetore e ISSH-së, janë dhënë mbi 12 mijë përfitime për barrëlindje, 1145 përfitime afatshkurtra për sëmundje, 35 raste përfitimesh për aksidente në punë si dhe mbi 31 mijë pensione të parakohshme dhe suplementare Driçim Çaka Reforma që pritet të bëhet në sistemin e sigurimeve shoqërore do të prekë edhe moshën e pensionit. Këtë fakt e ka konfirmuar ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë Erion Veliaj gjatë analizës vjetore punës të Institutit të Sigurimeve Shoqërore. Sipas Veliajt, reforma nuk do të përfshijë ata të moshuar të cilët janë në prag të daljes në pension. “Nuk do të ketë rritje të moshës së daljes në pension për ata që janë në prag pensioni. Reforma në sistemin e sigurimeve shoqërore dhe pensioneve duhet të ishte realizuar më përpara. Një nga detyrat urgjente është reformimi i sistemit të sigurimeve shoqërore, modernizimi i tij me synim formulimin e një sistemi pensionesh të konsoliduar, bashkëkohor, të qëndrueshëm financiarisht, të drejtë dhe që ofron mbrojtje sociale të qëndrueshme për të gjitha shtresat”, - u shpreh Veliaj gjatë fjalës së tij, por cilat kategori nuk do t’u rritet mosha e pensionit? Burime pranë MMSRsë, bëjnë me dije se reforma nuk do të prekë ata të cilët sot 57 apo 58 vjeç për gratë apo 63 vjeç për burrat, që do të thotë se këta të moshuar do të dalin në pension sipas ligjit aktual. Reforma do të synojë që në harkun kohor 4-5 vjet të hyjë në fuqi ligji për rritjen e moshës së pensionit. “Sistemi i sigurimeve shoqërore në Shqipëri ndodhet përpara sfidave, po aq të mëdha sa edhe në vitet `90. Reforma e pensioneve mbetet e bashkërenduar me modernizimin administrativ mbetet sfida më e madhe, një gur themeli i sistemit të mbrojtjes shoqërore për brezat e ardhshëm. Administrativ-
Gjatë analizës vjetore të ISSH-së
isht pensionet të caktohen brenda afatit ligjor dhe nga ana tjetër koha mesatare e përpunimit të një pensioni të arrije në rreth 30-35 ditë”, - u shpreh Veliaj gjatë analizës vjetore. Analiza vjetore Për drejtoren e ISSH-së, Vjollca Braho, disa nga arritjet e vitit 2013 kanë qenë krijimi i Regjistrit Kombëtar Elektronik të Pensioneve dhe pagimi online i pensioneve. “Sot gati të gjitha pensionet që paguhen në qendrat urbane, paguhen online nëpërmjet këtij portali dhe regjistri të krijuar. Kjo mënyrë pagese ka bërë të mundur rritjen e cilësisë së shërbimit ndaj pensionistëve, ka rritur transparencën për masën e pensionit dhe kompensimeve që jepen nga qeveria”, - tha Braho gjatë fjalës së saj. “Kur flasim për pensionet, njerëzit kërkojnë siguri nga shteti shqiptar që për atë çfarë
të reja 36.049 pensione janë caktuar gjatë vitit 2013
lekë kanë 95.6 miliardë marrë familjet në
Shqipëri, nga pagesa e pensioneve dhe përfitimeve të tjera
570.423
pensione pleqërie, invaliditeti dhe familjare ka paguar ISSH gjatë vitit të kaluar
kanë kontribuar ndër vite ta marrin siç e meritojnë. Por, kërkojnë edhe inovacion, pra kalimin nga një shtet burokrat me letra e dosje të vjetra, në një shtet modern, të dixhitalizuar. E në fund, kërkojnë progres se si ne si shtetas e trajtojmë moshën e tretë”, - theksoi Veliaj në analizën vjetore të ISSH-së. Të dhënat Për vitin 2013 janë realizuar të ardhurat në përgjegjësi të ISSH-së në masën 114.4% ose rreth 400 milionë më tepër se planifikimi. Të tre komponentët e të ardhurave si kontributet nga të vetëpunësuarit në bujqësi, kontributet vullnetare dhe të ardhurat e tjera janë tejkaluar. Në total të ardhurat për kontributet u realizuan në masën 51.452 milionë lekë ose 100.6% me një tejkalim prej 291 milionë lekë më shumë. Të ardhurat nën përgjegjësinë e tatimeve u realizuan në masën 99.6%
dhe me një deficit prej 206 milionë lekë. “Problematike vazhdon të mbetet mosdërgimi i listë-pagesave nga autoritetet tatimore në kohë, problem që është përkeqësuar gjatë vitit 2013 me mosdërgimin e listë-pagesave të deklaruara online. Kjo sjell vonesa në dhënien e përfitimeve dhe sorollatje të qytetarëve”, - theksoi Braho gjatë analizës së saj. Gjatë vitit 2013 janë transferuar në drejtim të buxheteve familjare 95.6 miliardë lekë si pagesa të pensioneve dhe përfitimeve të tjera që ISSH jep. Në total ISSH ka paguar përfitime për mbi 570.423 pensione pleqërie, invaliditeti, familjar, mbi 12 mijë përfitime për barrëlindje, 1145 përfitime afatshkurtra për sëmundje, 35 raste përfitimesh për aksidente në punë, mbi 31 mije pensione të parakohshme dhe suplementare, si dhe rreth 7269 invalidë lufte dhe veteranë. Për vitin 2013 janë caktuar 36.049 pensione të reja. Krahasuar me vitin 2012 ky numër është 21.8% më i lartë ose 6.464 pensione më shumë. “Gjithashtu, janë rishqyrtuar të gjithë dosjet e pensioneve të invaliditetit dhe familjar që arrijnë në rreth 120 mije dosje, janë rillogaritur pensionet e parakohshme të ish-ushtarakëve, në zbatim të ligjit nr. 10142 dhe rishqyrtimi i të gjitha dosjeve që arrijnë në mbi 11 mijë, si dhe rishqyrtime të dosjeve të pleqërisë, si rezultat i paraqitjes së dokumenteve shtesë dhe kërkesave nga vetë pensionistët për masën e pensionit, shpesh herë të përsëritura këto kërkesa”, - përmendi drejtoresha e ISSH-së. Në vitin 2013 numri i pensioneve të reja të invaliditetit ishte 7.076. Ndërsa rritja neto e numrit të invaliditetit në krahasim me 2012 është 4372 pensione.
20
E enjte, 27 mars 2014
Sport
Kupa e Shqipërisë
Kukësi sulmon dhe i rrëmben fitoren Teutës Ekipi verilindor i ka marrë fitoren djemve të detit, që do të kërkojnë në Durrës një gol për të siguruar kualifikimin. Jurges Veizaj
J
anë zhvilluar dje ndeshjet e gjysmëfinaleve të vlefshme për Kupën e Shqipërisë. Përballë ishin kuksianët që përballeshin me Teutën dhe Flamurtari me Skënderbeun. Në përballjen e zhvilluar në Kukës, do të ishin vendasit ata që do të korrnin suksesin të parët. Kjo, pasi ekipi verilindor u tregua më i vendosur për të shënuar. Një motivacion i vendasve që u shpërblye më së miri duke i siguruar një sukses. Nga ana tjetër, Teuta nuk u largua me një fund të lumtur. Goli i Jakupit, i shënuar në minutën e 90-të, duhet thënë që është edhe shpresa që e mban ekipin durrsak gjallë në këtë kompeticion. Kjo, pasi një gol i shënuar në fushën e tyre u siguron kualifikimin për në finale. Ndeshja ka pasur një temp mjaft të lartë dhe plot pesë gola të shënuar e tregojnë më së miri këtë. Pjesa e parë Sfida nisi menjëherë e vrullshme. Kjo, pasi nuk do të zgjaste shumë dhe do të vinte edhe goli i parë i sfidës. Do të shënonin kuksianët të parët, që do të ekzaltoheshin shumë shpejt. Do të ishte Izucuku ai që do të shënonte që në minutën e katërt për skuadrën e tij. Lojtari i ardhur nga ekipi i Bylisit në merkaton e janarit i dha epërsinë skuadrës së Starovës, duke e bërë sfidën më të lehtë për ta. Ekipi vendas duket që kishte hyrë me dëshirën për të fituar dhe nuk ndaloi së sulmuari duke ushtruar trysni të fortë ndaj skuadrës kundërshtare. Një reagim i mrekullueshëm do të vinte nga Teuta. Skuadra durrsake nuk do të binte pre e presionit të skuadrës kuksiane. Djemtë e detit nuk do të vononin shumë dhe do të hakmerreshin mjaft shpejt. Do të ishte Ahmetaj që do të vinte nga mbrojtja për të çarë rr-
UEFA hedh idenë e Ligës së Kombeve
Tifozët e Kukësit
Ka qenë Jakupi ai që ka ngushtuar shifrat një minutë para fundit të takimit, duke i dhënë shpresa Teutës për ndeshjen e kthimit
jetën e verilindorëve për të rikthyer barazimin. Blutë do të tregoheshin mjaft të zotë përballë zonës kuksiane dhe do të krijonin një mur të fortë në mesfushë, ku vendosën që të ndërtonin lojën e tyre. Një strategji shumë e mirë që kishte efekt. Pas 30 minutash të luajtura më fund topi ra në këmbët e miqve, që filluan të luanin me pasime të shkurtra për të shkuar drejt portës së kuksianëve. Me pasimet e Da Silvës, Smab do të bëhej i rrezikshëm për mbrojtjen kundërshtare dhe do t’i hapte jo pak probleme. Pas kësaj do të vinte edhe Kukësi që me anë të Cikalleshit që do të detyronte Ahmetajn të ndërhynte duke e
Ideja e re e UEFA-s për të krijuar Ligën e Kombeve, duke filluar nga sezoni 2018-2019 do të përfshijë të gjitha 54 federatat anëtare të UEFA-s, të cilat do të kenë mundësi të luajnë me njëra-tjetrën një kompeticon të ngjashëm me kampionatet e fundjavës. Lajmi është publikuar nga e përditshmja britanike “The Telegraph”, e cila zbulon se në mbledhjen e Komitetit Ekzekutiv që do të zhvillohet këtë javë në Kazakistan do të miratohet edhe kompeticio-
penalizaur me karton të verdhë. Ndërsa pak minuta nga fundi, sulmuesi kavajas do të lëshonte një predhë që do të grushtohej bukur nga Rizvani, i cili e largon nga katërkëndëshi. Kështu, të dyja ekipet nuk do të mund të ndryshonin rezultatin, duke shkuar drejt dhomave të zhveshjes me shifra të barabarta. Pjesa e dytë Edhe pjesa e dytë pati të njëjtën panoramë si ajo e pjesës së parë. Ishte skuadra e Teutës ajo që u mundua që të krijonte një lojë më mbrojtëse. Një model loje i zgjedhur për të mos t’u dhënë shumë hapësira kuksianëve për të shënuar dhe për të ruajtur këtë rezultat që i çonte në finale. Mirëpo këtij modeli nuk iu bindën djemtë e Starovës. Ekipi kuksian ka të njëjtën uri të pjesën së parë. Duke vrapuar dhe duke mbajtur të njëjtin ritëm, ekipi verilindor tenton të çajë rrjetën e krijuar nga durrsakët. Është Jakupi ai që i afrohet shumë golit, duke prekur shtyllën. Një goditje që i fut drithërimat skuadrës vendase, e cila mbledh forcat për ta kthyer dobësinë në forcë. Biturku bën ndërrimin e parë për ekipin e tij, duke parë edhe hutimin e skuadrës kuksiane. Tekniku zëvendëson Idrizajn për Dostin, për t’i dhënë më shumë mundësinë skuadrës që tij
Kukësi-Teuta
Teutës do të ishte nigeriani që do të kishte mundësinë për ta çuar skuadrën e tij në avantazh, por që hutohet pata portës dhe prish gjithçka. Në minutën e 69-të do të vinte edhe zëvendësimi i dytë nga ana e Biturkut, që kërkon
më shumë freski në lojë dhe për këtë fakt nxjerr Xhafajn për t’i lënë vendin Joelit. Në minutën e 77-të do të vinte edhe goli i epërsisë, që do të kishte për autor Hysën. Ish-lojtari i Teutës do të kalonte Osmanin dhe do të futej në zonë, duke ndëshkuar Rizvanin. Një gol që qetëson gjakun e Kukësit dhe gëzon tifozerinë vendase. Pak minuta më vonë do të vinte edhe goli i tretë për vendasit që do të ekzaltoheshin pa masë. Do të ishte Cikalleshi ai që në minutën e 83-të do të siguronte fitoren e të kaltërve. Skuadra e Teutës, atëherë kur nuk pritej, një minutë para mbarimit të takimit, do të shënonte edhe golin e dytë. Jakupi do të ngushtonte diferencat, duke e lënë të hapur takimin e radhës që do të luhet në Durrës.
ni i ri, që do të nisë pas Botërorit të vitit 2018. Por si do të funksionojë konkretisht Liga e Kombeve? 54 përfaqësueset e kontinentit evropian do të ndahen në tri ose katër kategori dhe skuadrat mund të lëvizin në kategori me ngjitje ose zbritje në bazë të vendeve që do të zënë në divizionet përkatëse. 16 skuadrat më të mira të kontinentit do të luajnë në grupin e parë, që përbëhet dhe nga skuadrat më të forta. Ndeshjet mes tyre ato do t’i zhvillojnë në një periudhë dyv-
jeçare, gjatë datave kur janë parashikuar miqësoret, dhe do të luajnë me sistem vajtje-ardhje. Fitueset e katër divizioneve do të marrin pjesë në një “final four”, i cili mund të zhvillohet në një vend asnjanës në verën e një viti pa kompeticione ndërkombëtare. Gjithashtu, fituesit e çdo divizioni, përveçse do të kenë mundësi të ngjiten në kategori, gjithashtu do të kenë mundësinë edhe për të fituar një vend direkt për në Evropianin e ardhshëm.
që t’u presë shpresat verilindorëve që në ndeshjen e parë. Mirëpo atëherë kur nuk pritej, vjen edhe një shans i artë për kuksianët me anë të Bojas. Pas një keqkuptimi midis lojtarëve të Lojtari i ardhur nga ekipi i Bylisit në merkaton e janarit i dha epërsinë skuadrës së Starovës
21
E enjte, 27 mars 2014
Sport
Kupa e Shqipërisë
Flamurtari dhe Skënderbeu e mbyllin me barazim As “ujqërit e dëborës”, as vendasit nuk kanë arritur që të marrin një rezultat që i favorizonte për ndeshjen e radhës. Ekipi i Josës pret më i favorizuar sfidën në Korçë për të siguruar kualifikimin në finale
S
fidë tjetër emocionuese e gjysmëfinales ka qenë edhe përballja midis Flamurtarit dhe Skënderbeut. Një sfidë shumë e fortë dhe që gjithmonë ka dhuruar emocione. Jo vetëm luftë në aspektin sportiv, por edhe jashtë saj ku disa herë ka pasur edhe dhunë. Por sigurisht, që gjysmëfinalja midis të dyja ekipeve ka edhe më shumë presion. Kjo, pasi secila e dëshiron shumë kualifikimin në finale, por edhe fitoren përballë një rivali të përbetuar. Të dyja ekipet e kanë nisur sfidën mjaft fort dhe duke mos lejuar gabime. Referuar kronikës së lojës, duhej të vinte minuta e 6-të, që të regjistrohej rasti i parë në portat përFlamurtari-Skënderbeu
Italia U-17 përmbys kuqezinjtë Kombëtarja U-17 i nisi zyrtarisht me humbje ndeshjet e “Elite Round”, për kualifikimet në Evropianin e ardhshëm. Me fillim orën 14:00, në Çeki kuqezinjtë e drejtuar nga Xhemal Mustedanagiç luajtën ndeshjen me Italinë, kur dihet se në grupin tonë bën pjesë edhe Anglia e Çekia. Të vegjlit tanë kanë kaluar të parët në epërsi, me anë të kapitenit Bare, në minutën e 14-të, por s’e kanë ruajtur dot epërsinë. Për axurrët ka barazuar Felicoli 28′, ndërsa në pjesën e dytë ka qenë De Santis
61′, ai që ka përmbysur gjithçka nga pika e penalltisë dhe dhënë fitoren të tijve. Shqipëria ishte e bazuar në këtë ndeshje kryesisht te grupi i lojtarëve me të cilët u kualifikua në “Elite Raund”, ndaj edhe formacioni i sotëm, sikurse pritej, nuk kishte shumë ndryshime. Fakt është se thuajse të gjithë të grumbulluarit nga trajneri boshnjak i kuqezinjve luajnë jashtë vendit. Ndonëse është një grup shumë i vështirë nga ku do të kualifikohet vetëm një skuadër, synimi i kuqezinjve është paraqitja me nivel sa më të lartë.
Kompani: Ende nuk kemi fituar asgjë Qendrori i Mançester por Siti ka dy ndeshSitit, Vinsent Komje më pak të zhvillupani, ka paralajmëruara. “Është vetëm një ar bashkëlojtarët e tij hap. Skuadrat tjera që të mos vetëkënjanë akoma mirë. Duaqen pas fitores kundër het të zhvillojmë edhe Mançester Junajtidshumë ndeshje. Derisa Vinsent Kompani it. Ekipi i Pelegrinnuk i kemi pikët e nevit i mposhti me rezultat 3-0 djaojshme, nuk e konsideroj veten jtë e kuq në “Old Traford”, duke akoma atje”, - ka deklaruar Kompani për “Sky Sports”. u afruar në tri pikë me Çelsin,
Kapiteni Shkëmbi tenton përmes një goditjeje nga distance kuadratin e Mockës, por topi kalon ngjitur me shtyllën
katëse. Shkëmbi, afër vijës ballore të zonës së portës vlonjate, ekzekuton një goditje dënimi, por topi kalon ngjitur me shtyllën pingule të Mockës. Një minutë më pas, Pejiç pason bukur për Alikajn, që futet në dyluftim me Mockën. Të dy pësojnë dëmtim dhe duhet ndërhyrja e stafeve mjekësore për t’u ardhur në ndihmë. Mici pason një top të gjatë paralel me vijën anësore për G. Likën, që në afërsi të këndores kroson në zonën korçare. Atje ngrihet në ajër Bici, duke spastruar gjithçka, para se Abilaliaj të vihej në zotërim të topit. Kronometri i kryesorit Pashaj shënon minutën e dhjetë në këtë moment. Pas minutës së 20-të, loja zhvillohet e qetë dhe e kujdesshme, edhe
pse Flamurtari kërkon të marrë iniciativën. Sidoqoftë, nuk ka rrezik serioz në portat përkatëse. Shkëmbi në “kullën e regjisë” së Skënderbeut filtron çdo top që adresohet për te dyshja e tij e sulmit, Pejiç-Ribaj, ndërsa në fazën mbrojtëse juglindorët shtrëngojnë radhët para Shehit. Kapiteni Shkëmbi tenton përmes një goditjeje nga distance kuadratin e Mockës, por topi kalon ngjitur me shtyllën, duke mos u dhënë mundësinë korçarëve që të festojnë. Edhe pjesa e dytë ka të njëjtën rrjedhë si ajo e pjesës së parë. Është skuadra e Skënderbeut ajo që kërkon e para me forca të shumta të shënojë. Në minutën e 52-të ekzekuton bukur një goditje dënimi Telushi, e fituar nga Gilman Lika, por aty reagon shumë mirë Shehi. Nga ana tjetër, është Alikaj ai që përgjigjet për korçarët në minutën e 60-të, por topi është pak larg kuadratit të Mockës. Gjoka vendos të bëjë zëvendësimin e parë
“Ujqërit e dëborës” menaxhojnë lehtësisht lojën, duke mos kërkuar shumë ndryshime, pasi synimi i tyre është marrja e barazimit në minutën e 76-të, duke i dhënë mundësi Pepës dhe nxori jashtë fushe Shehajn. Ekipi vlonjat kërkon me ngulm fitoren, duke vënë në presion skuadrën korçare, mirëpo nuk ka aftësinë e duhur për të ndërtuar një aksion goli. Ndërsa “ujqërit e dëborës” menaxhojnë lehtësisht lojën, duke mos kërkuar shumë ndryshime, pasi synimi i tyre është marrja e barazimit. Një rezultat 0 me 0, që i ndihmon për të qenë më favoritë në sfidën e radhës.
Maradona: Do të më pëlqente të punoja me Guardiolën Diego Maradona u shpreh në një intervistë për të përditshmen gjermane se do t’i pëlqente që të punojë me trajnerin e Bajernit të Mynihut, Pep Guardiola, së paku për një javë. Strategu spanjoll e fitoi titullin e Bundesligës shtatë javë pa për-
funduar kampionati, ndërsa është në garë edhe në DFB Pokal edhe në Ligën e Kampioneve. “Do të doja të punoja së paku një javë me Guardiolën dhe ta vizitoja te Bajerni, ta shihja duke punuar. Do të më pëlqente kjo. Gjermania është
e fortë si gjithmonë dhe një nga favoritët për Kampionatin Botëror, kjo nuk ka ndryshuar. Mirëpo, tani ka një dallim: Sot mund të shohësh ndeshje të shkëlqyera në Gjermani (Bundesligë)”, - ka deklaruar 53-vjeçari për “Sport Bild”.
22
•
E enjte 27 mars 2014
Zbavitje
Fjalëkryqi i “Standard” 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
17
18
21
22 25
31 37
38
13
39
40
44
45 50
51
58
63
28
29
68
46 53
35
60
36 42
47
54
55 61
56 62 65
69
70
66
71
72
HORIZONTAL 1. Rowan Akinson në... ekran. 10. Një balet i famshëm. 17. Janë armët si bazooka. 19. Eshtë fe japoneze. 21. Teocoli komik italian 22. Janë tek në Brazil. 24. Një pjesë e alkimistëve. 25. Ajo e punës paguhet. 27. Tregohet pa hezituar. 32. Ruhej nga Cerberi. 33. Paguhen për të luftuar. 34. Ndjehet në kufij. 37. Ndjek,.. por jno dje
34
16
30
64
67
15
41
52 59
14
24
33
49
57
12
20
23
27
32
43 48
26
19
11
73
39. Një parafjalë. 40. Ishte Sirena që i dha emrin Napolit. 41. Sharon aktore. 43. Zanafilla e…zanafilës. 44. Në krye të armatës. 45. E ka simbolin Co një i tillë. 46. Në krye të ekstremistëve. 47. Ushtrohet një me… dhunë. 48. Eshtë lloj papagalli. 50. Guximi në kufij. 52. Dy shkronja për disa. 53. As unë, as ti. 54. Eshtë veshje sportive.
56. Preminger i kimenasë. 57.Art që këndonte me Paul Simon. 60. Raketa pa zë. 61. Një pjesë e lartësive. 62. Fillojnë pushimet. 63. Një klasifikimin me CD. 64. Fund ushtrie. 65. Libohova këngëtare. 67. Institute Bukurie italiane. 68. Rifillojnë nga kreu. 69. Ka shpejtësi fantastike. 71. Lumi i Bernës. 72. Ka kryeqendër Seviljen. 73. Një tip... në kërcim.
Fjalëkryqi pa skemë 1 2
3
4 5 6
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
1 2 3
26. Mund të jetë i posaçëm në… kronikë. 27. Janë proceset në… mbledhje. 28. Yoko e John Lennon. 29. Eshtë vepër taumaturgu. 30. Ente Ekonomike Autonome. 31. SuperPippo ish-bomber. 33. Udhëhoqi Marshimin e Madh. 35. Janë çnjerëzore. 36. Qyteti i Chievo-s. 38. Një det i bukanierëve. 40. Inicialet e Klee piktor. 41. Mbyllin kurse. 42. Një sport me stilt ë lirë. 47. Heroi që sokëllingte në i xhungël 49. Eshtë i shtatë me kinemanë. 51. Mbishkrimi në kryq. 55. Fillojnë tatëpjetën. 58. Inicialet e Petrarca-s. 59. Kaluar në krye. 66. Femra pa fe 69. Janë tek në doza. 70. Fund ditari.
Përgjigjja e fjalëkryqit të kaluar A R R
A
J
E A N N
E
N
B O C E
R O D
I
E
T A I
G
D
I
O M
P
H A P O R
K U I
E N G
I
T A
S
E N A
I
T A
I
S
8 9 10 11 12
M A B U
E
D R
I
T
I
V A L E N
N O
I
C
I
T
I L
L O U
E T
E R
A
E
I
E
O N
E T
T
A R
U E
G E
-... Dei e de Balaguer. -Salerno këngëtare 11. Mbledh baskët separatistë. -Një krokodil amerikan. -Gray i Oscar Wilde. 12. Një binar. -Eshtë shpërthimi më katastrofik. -Janë sundimtarët shtypës -Një thirrje e shumëpritur nga direku.
R
E R O
S
T
T
O M B R
M A N A
I
E
F
T E R
T A L E N R
S
A
E N
N G O N A
M E R
R
T E M A
I
E L E
G
M A T E R D P O Z
A D A M
I
I
L
N P
R
S M E R
P A C O
P
G
S
VERTIKAL 1. Kështu është një video aspak profesionale. 2. Ruhej nga eunukët. -Pan që humbi hijen. 3. I ka piktoreskë dreri -Gazmend tani te FRD 4. Pishtarë pa pishë. -Ka liqenë piktoreskë në Shqipëri 5. Një verë... gri -Gjysmë virusi. 6. Një material si eternit. -Janë enjtje. 7. Qënër kurimi. -Digjet pa çifte. -Pinci i Dy herë mat 8. Droje pa re. -Një vepër penale. 9. Pasqyrojnë rezultate me diagrama.
4 5 6 7
S
O M I
T R
T R R
S
O N A B
E
M
I
T
E
T
A D A
I
E N
E C O L E T
A G E T E T
-Gjysma e agimit. 10. Janë tre në round. -Fillojnë aktivitetin 11. Eshtë fëmija. -Një pikë... vaji. 12. Një mente është aromatike. -Gjysmë potere 13. Janë vargmelet e Italisë. -Ai i lotëve është në Jerusalem. 14. Fillojnë tokëzimin. -I kanë tek tokat. -Ndërmarrje Autonome Sportive. 15. Një është Mirel Josa. -Fillojnë daljen 16. Kush është... ka rënë dëshmor. -Një fjalë si... njëzëri. 17. Gjeti enigmën e Sfinksit. -Një kullë në xhami. 18. Një llahtar. -Ente Botuese Italiane. 19. Pak enigmatike. -Janë brejtës pylli. 20. Quentin i Pulp Fiction 21. Një material inert. -Mbyllin kuvendin. 22. Janë fusha sportive. -Përshëndetja e Jul Qezarit.
Përgjigjja e fjalëkryqit të kaluar
Eshtë një fjalëkryq për ekspertët dhe për kampionët. Për ta zgjidhur duhet që kutitë e zeza të vendosen nga ju
Duhet të nxini 46 kuti HORIZONTAL 1. Agjenci Humanitare Belge. -Një barkë lëkurëkuqsh. -Një mund të jetë edhe përdhes. -Janë grekë. 2. Një pije rosso dhe bianco. -Eshtë kreu... i bandës. -Parajsa e humbur. -Fillojnë temen. 3. Eshtë raca e pastër. -Janë venat e gjakut. -Eshtë i mirë me shokë shumë. -Inicialet e Rohmer regjisor.
VERTIKAL 1. Eshtë shahu i fundit 2. Sastre aktore. 3. Gjysmë stoike. 4. Në krye të titullarëve. 5. Fillojnë etiumologjinë. 6. Mund të jetë rrallë. 7. Kufizojnë botimin. 8. Pak ekomnomike. 9. Inicialet e Einsteion 10. Ekstreme gatimi. 11. Mbyllin komentin. 12. Një vend nisjeje. 13. Qe zot i erërave. 14. Eshtë sëmundje e atij që bën si ujk. 15. Lëviz në kufij. 16. Thompson aktore 18. Ai i Hekurt ishte otto Bismarck. 20. Janë llogari që.. qërohen. 22. Emër vajze. 23. Janë ato që janë të njëllojta. 25. Eshtë zonjë që ha… gurë.
4. Mund të ushtrohet edhe ai psikologjik. -Janë ata që bëjnë bamirësi. -I ka tek një torero. 5. Romet pa kufij. -Kufizojnë trotuaret. -Eshtë edhe ajo e zhvillimit të ngjarjeve. -Inicialet e Rossellini aktore. -Gjysmë aneksi. 6. Ora këngëtare -Mund të jetë identifikimi. -Rindërtuar pjesërisht 7. Janë vajrat si ai i lulediellit.
K S A U D K E M
-Gjysma e numrit. -Winslet aktore. 8. Janë njerëzit pa shtetësi. -Fillojnë takimin. -Eshtë pikë kushtetuese. -Mbyllin perden. 9. Një sëmundje si ekzema. -Ekstreme në tunel -Filippo Tommaso që shkroi Manifesti futurist. 10. Një anestetik. -Sorvino aktore.
I
T
K
I M B S
R A S T S
A N E M I K E A D P P
T A T
E R
J O N
R
E R E T
A T
I
M A L E S O R
I
I
I N E M A T E
L E N
S E S
I
I
A K E
G R E T A
T A T A T O T
I
T
O F
T R H A P
E R E A
A R A K N I
I
A
N E
E N E T
I O R E
T R A G E T E I
I
M U D R
I N S T A T K
I K A N A D E D H A T V E R
I M E T P R E M I
A
E T E O R
B A L A L A J K A K
N G E
R T J A S T A T O R
I N O T F F S H A T A R E S
T O
B
S A K S E
M R S N J O H J A K O M
I
I D E T K E T E
A T E T D E R
I
C
23
•
E enjte 27 mars 2014
Fjalëkryqi Simetrik
HORIZONTAL 1. Ajo masive është eksod 4. Janë djaj. 10. Ishin qendra tregtare dikur. 14. Janë të ndryshme në trakt. 15. Janë përemra si unë. 16. Një hollësi. 17. Ndezur në aparaturë 18. Janë përfaqësi diplomatike. 19. Kështu është bërë ai që zhduket. 21. Duhen respektuar në kohë. 23. Eshtë shtet i papës. 25. Mali ku ngeci Arka e Noes. 26. Janë automa. 28. Një sport me stil të lirë. 29. Kompozoi Carmen. 30. Mbanin flamur të zi. 31. Eshtë makinë indiane. 32. Një personazh biblik.
33. Drejtohen për të bërë zoom. 34. Një abonim 30 ditor. 35. King Cole i muzikës. 36. Një mund të jetë C. 37. Një lihbër bordi. 38. Në fund të vitit. 39. Lexohen në pentagram. 40. Ishte profeti i fundit i vogël. 42. Eshtë pluhuri si Dash. 43. Janë bashkëkombas të Karol Wojtyla-s. 45. Të parat në orkestër. 46. Kështu bëhet ajo që mësohet. 48. Janë popullsi e qytetit. 49. Gjysmë kuadri. 50. Bulba i Gogol. 51. Ndahen nga ortaket. 52. Një mund të jetë shënimi.
VERTIKAL 1. Gjysmë ironik. 2. Janë zogj të verdhë. 3. Inicialet e Kerouac. 4. Dalin nga trungu. 5. Shteti i francezëve. 6. Një fjalë franceze. 7. Kanë marrë fjalën. 8. Gabim rrjete në tenis. 9. Inicialet e Taylor aktore 10. Markë cigaresh. 11. Një sulm kardiak. 12. Kështu bëhet diktatori i fiksuar. 13. Roje pa re. 15. Janë tre ato të përemrave. 16. Ngrysen në mbrëmje. 18. Mc... në Formula 1. 19. Ato të kombit i marrin në duar udhëheqësit. 20. Një kitarë indiane. 22. Janë fije me tension. 23. Hidhen për të zgjedhur. 24. Film i Hitchcock. 25. Janë pajtime. 26. Kërkohen nga poetët. 27. Eshtë këngëtar lirik. 30. Irene aktore. 31. Janë veshje sportive. 33. Një brejtës pylli. 34. Ishte populli i tellallit. 36. Perëndia egjiptiane që qe bir i Isidës. 37. Kishin mbret Decebalin. 39. Kalohet në gjumë. 40. Një shkurre. 41. Nuk i tregohen babait. 42. Me të nxjerri një litër. 43. Metheny kitarist. 44. Një pjesë e Lombardisë. 47. Përfundojnë brenda. 48. Parashtesë për dy. 49. Kapen të parat.
Horoskopi 27 mars 2014 Dashi Yjet do iu nxitin ta joshni pa mase sot atë qe keni ne krah dhe jeta sentimentale do shkoje me se miri. Do iu rikthehen jo vetëm emocionet, por edhe pasioni. Beqaret ka shume mundësi te pëlqejnë një shtetas te huaj i cili ne fakt ka një karakter shume ndryshe nga ata. Për te përmirësuar financat nuk duhet absolutisht te fiksoheni pas lojërave te fatit.
Demi Do jeni shume te qarte për atë qe doni te bëni sot ne jetën tuaj ne çift dhe do flisni hapur me partnerin. Me ne fund edhe ju do i vendosni pikat mbi “i”. Beqaret do kenë dashuri me shikim te pare dhe jeta sentimentale do iu ndryshoje menjëherë. Financat do jene ne një gjendje goxha te mire, por do iu duhet te kryeni disa shpenzime te papritura dhe situata mund te ketë ndonjë tronditje te vogël ne mbrëmje.
Binjaket Ne planin sentimental nuk do keni për çfarë te qaheni gjate kësaj dite. Çdo gjë do shkoje ashtu si ju e kishit menduar. Beqaret nga ana tjetër do vazhdojnë te jene ne kërkim te princit te kaltër, por pa shume fat. Gjithsesi kjo nuk do te thotë qe te bini ne melankoli. Ne planin financiar duhet me shume se kurrë te tregoheni te kujdesshëm me shpenzimet.
Gaforrja Venusi dhe disa planetë te tjerë do e mbrojnë gjate gjithë kohës sot jetën tuaj ne çift. Nuk do keni as me te voglin debat me partnerin tuaj dhe do ndiheni te qete. Beqaret do e pëlqejnë jetën qe bëjnë dhe nuk do e ndiejnë nevojën e dikujt ne krah. Te ardhurat nuk do jene te këqija, megjithatë ju nuk do kënaqeni me aq dhe do bëni çfarë te mundeni qe te pasuroheni.
Luani Te gjithë ata qe kane kaluar një dite te vështirë ne jetën e tyre ne çift sot do ndihen disi me mire dhe me te qete. Do flisni për gjithçka me atë qe keni ne krah. Beqaret nuk do e mbajnë mendjen tek krijimi i një lidhjeje sepse edhe ashti si janë ndihen mjaft mire. Për te ardhurat duhet te kujdeseni me shume se kurrë. Nëse e kaloni pa probleme këtë dite do keni një periudhe te favorshme.
Virgjeresha Tregohuni te vëmendshëm edhe me detajet me te vogla sot ne jetën tuaj ne çift sepse vetëm ne këtë mënyrë lidhja juaj do ece ne rrugën e duhur. Beqaret do fiksohen keq pas një personi i cili nuk bën për ta. Po hodhët ndonjë hap keni për t’u penduar me vone. Financat duhet t’i menaxhoni me shume përkujdes dhe maturi sepse situata nuk do jete e qete.
Peshorja Jeta juaj ne çift do jete gjate gjithë kohës e mbrojtur sot. Do e ruani komunikimin dhe ambienti do jete mjaft e ngrohte. Nuk do keni për çfarë te qaheni. Beqaret do ndihmohen nga Merkuri dhe do e gjejnë princin e tyre te kaltër. Edhe ne planin financiar do keni fat me shumice kështu qe mund te kryeni edhe ndonjë investim apo transaksion me tepër.
Akrepi Mos u mundoni sot ta sfidoni partnerin dhe te kërkoni te jeni mbi te sepse do keni debate te shumta dhe do mërziteni pa mase nga ndonjë fjale qe ai do iu thotë. Beqaret nuk do vuajnë nga vetmia sepse jo vetëm qe miqtë do iu gjenden pranë, por as takimet nuk do mungojnë për asnjë çast. Financat fatmirësisht nuk do jene problematike. Do ndiheni mire.
Shigjetari Ata qe janë ne një lidhje do e rigjejne entuziazmin dhe harmoninë e para disa kohëve dhe do ndihen me se miri. Emocionet do shtohen aq shume saqë nuk do kenë çfarë te kërkojnë tjetër. Beqaret do kenë një dite normale dhe do vazhdojnë te kërkojnë dashurinë. Ne planin financiar do jene yjet ata qe do iu drejtojnë ne rrugën e duhur. Nuk priten probleme.
Bricjapi Dite shume paqëndrueshme kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Nuk do kuptoheni si duhet dhe kjo mund te sjelle ndonjëherë edhe konflikte te ashpra. Beqaret do kenë një dite goxha te animuar dhe mund ta gjejnë edhe personin e duhur. Me financat tregohuni vigjilente. Gabimi me i vogël mund t’iu kushtoje shtrenjte dhe do i vuani pasojat për një kohe te gjate.
Përgjigjja e fjalëkryqit të kaluar
Zbavitje E K I
P
P A K I T
T O T A L E T P E R
I M E T
D I L E M A T
D A R A R A T A R O M A T P A G A T O K E T L T R I D
I
T
M O P S
L A T A T P E L E R
R O M A K E T K O R A L E T
H A B E R E T V I
D
I N E N E T
N A V A M E T E R
Z I T A T E D I T O R
M I L A N C A R O N
E D E M A T T U N E L
I
M O R A L
T
M A T E R
N O T A R E T S
I N O R E T
T A V A N E T
I A T R
R E I R O S S
Martin e Paltrow, dicorc pas 10 vitesh martesë
P
as 10 vjet martesë me 2 fëmijë të mitur, çifti i jep fund dhe divorcohen. Aktorja Gwyneth Paltrow është ndarë nga bashkëshorti i saj Chris Martin, ndërsa lajmi është bërë publik nga vetë fituesja e çmimit Oscar që shkruan: “Me trishtim të madh kemi vendosur të ndahemi”. Aktorja 41-vjeçare dhe këngëtari 37-vjeçar i grupit Coldplay kanë dy fëmijë së bashku dhe sipas tyre kanë kaluar më shumë se një vit duke u përpjekur të shpëtojnë martesën. Siç ndodh zakonisht në raste të tilla, çifti vazhdon të ndjejë një dashuri të madhe për njëri-tjetrin, por është më mirë të vazhdojnë të ndarë jetën. “Jemi përpjekur gjatë, për 1
vit rresht, por nuk ia dolëm. Kemi arritur në përfundimin se ishte më e mirë ndarja edhe pse vazhdojmë ta duam shumë njëri-tjetrin. Vazhdojmë të jemi një familje dhe tani jemi edhe më të afërt”, shkruajnë ata. “Në radhë të parë jemi prindër dhe kemi fëmijë të cilët i duam shumë dhe do u qëndrojmë afër pavarësisht divorcit, ndaj do të kërkojmë që të respektohet privatësia në këto ditë të vështira. Ne gjithmonë e kemi dashur njëri-tjetrin, respektuar dhe ruajtur privatësinë tonë. Do e bëjmë këtë dhe në vijimësi”. Letra e postuar në faqen goop.com përfundon me nënshkrimin: “Me dashuri, Gwyneth dhe Chris”.
Bradley Cooper në rolin e Indiana Jones?
Ujori Për te dashuruarit do jete një dite goxha e qete. Çdo gjë do shkoje ashtu si e keni menduar kështu qe nuk do keni për çfarë te ankoheni. Beqaret do kenë një dite akoma me pozitive dhe do e gjejnë princin e tyre te kaltër. Do iu duket sikur keni rilindur. Financat do ua lini yjeve ne dore. Ata do përkujdesen dhe nuk do iu lënë te kryeni shpenzime te pamenduara.
Peshqit Nuk do jeni ne humorin e duhur gjate kësaj dite dhe nuk do i jepni partnerit rëndësinë e merituar. Me mire flisni hapur me te dhe shpjegojani situatën sepse ne këtë mënyrë ai edhe mund t’iu kuptoje. Beqaret do kenë mundësi te shumta për takime dhe mund te bëjnë zgjedhjen e duhur. Ne planin financiar do iu duhet te merrni masa drakonike qe te stabilizoni situatën.
P
roducentët filmikë kanë vendosur që të vazhdojnë me xhirimet për Indiana Jones, mirëpo kësaj radhe në rolin kryesor nuk do të jetë Harrison Ford. Vazhdimi i pestë i filmit për profesorin e arkeologjisë nuk është pritur aq mirë nga filmdashësit
dhe kritika, prandaj shefat e Disneyt mendojnë se duhet ta ndryshojnë protagonistin kryesor. Kandidati kryesor për rolin e Indiana Jones është Bradley Cooper. Sipas mediave amerikane, aktori fitues i Oskarit pritet të nënshkruajë marrëveshje për tre filma të radhës.
cmyk