ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΑΣ
Η δημοκρατία θα νικήσει!
ΕΙΜΑΣΤΕ μια ομάδα δεμένη και απολύτως ερωτευμένη με την πατρίδα μας και τη δημοσιογραφία. Ανήκουμε ιδεολογικά και συναισθηματικά σʼ αυτό που όλοι αποκαλούν «Κεντροδεξιά παράταξη», πιστεύουμε στο κοινωνικό κράτος, στις ίσες ευκαιρίες και την κοινωνική δικαιοσύνη. Θεωρούμε ραχοκοκαλιά του Εθνους μας τη μεσαία τάξη, που με σχέδιο και καθόλου τυχαία προσπάθησε να απαξιώσει από το 1981 ο Ανδρέας Παπανδρέου - τους ιδιωτικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους, τους βιοπαλαιστές, τους άνδρες και τις γυναίκες των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, τους υπερήφανους βετεράνους της δουλειάς, τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, τους δασκάλους και τους καθηγητές όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, τους τίμιους κληρικούς, τους σοβαρούς επαγγελματίες, τους αγωνιστές μικρομεσαίους επιχειρηματίες, που βρίσκονται πλέον στο εκτελεστικό απόσπασμα από τη σημερινή κυβέρνηση του Μνημονίου.
Δ
ΕΝ ΕΧΟΥΜΕ πίσω μας εκατομμύρια ευρώ για... ξέπλυμα μέσω μιας υποτιθέμενης επένδυσης, δεν ακουμπάμε σε εφοπλιστές, σε χρυσά τζάκια, σε συγκροτήματα και σε μεγαλοκατασκευαστές. Μια παρέα φίλων, πιστεύοντας ότι υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα, συγκέντρωσε το απαιτούμενο, μικρό, είναι η αλήθεια, κεφάλαιο ώστε να γί-
Ποιοι είµαστε τι θέλουµε και τι ονειρευόµαστε
νει πραγματικότητα αυτό το ΟΝΕΙΡΟ, που όλοι ευχόμαστε να γίνει ξυπνητήρι συνειδήσεων. Ονομάσαμε το εκδοτικό μας εγχείρημα «δημοκρατία» γιατί πιστεύουμε πως αυτή η μαγική λέξη περικλείει όλα όσα νομίζουμε ότι χαρακτηρίζουν μια ευνομούμενη Πολιτεία. Υποσχόμαστε ότι δεν θα βάλουμε νερό στο κρασί μας (ό,τι και αν συμβεί) ούτε για πρόσωπα ούτε για πράξεις. Πιστεύουμε και το εννοούμε ότι το ΝΟΜΙΜΟ επιβάλλεται ασυζητητί να είναι και ΗΘΙΚΟ! Για να εξηγούμαστε...
Δ
ΕΣΜΕΥΟΜΑΣΤΕ ότι θα παλέψουμε με όσες δυνάμεις διαθέτουμε για τη χαμένη τιμή του Τύπου σε ένα εκδοτικό περιβάλλον που θυμίζει ναρκοπέδιο, με εκατοντάδες απολύσεις, περικοπές μισθών και καταρρεύσεις ιστορικών ομίλων που δεν πρόλαβαν ή δεν ήθελαν να προσαρμοστούν γρήγορα στα νέα, πολύ δύσκολα οικονομικά δεδομένα. ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ θερμά τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη (της οποίας ηγείται ο Αντώνης Σαμαράς) αλλά ταυτόχρονα και επίμονα θα ελέγχουμε αυστηρά κάθε πρωτοβουλία ή ενέργεια που θα την τραυματίζει. Από όπου και αν προέρχεται... Για εμάς δεν υπάρχουν πατρίκιοι και πληβείοι στην πολιτική αρένα ούτε προύχοντες και παρακατιανοί, ούτε φυσικά πρίγκιπες και πριγκίπισσες! Θεωρούμε -λόγου χάρηότι μόνο με την ενότητα της μεγάλης παράταξης που έβαλε πραγματικά θεμέλια για την πρόοδο σε αυτόν τον τόπο θα οδηγηθούμε στην πραγματική ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ από το σύστημα που εξέθρεψε έναν Τσοχατζόπουλο και έναν Μαντέλη και οδήγησε σι-
Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
δηροδέσμια την Ελλάδα μας στην τριμερή χρηματοδότηση με κατοχικούς όρους. ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ συνεχώς απέναντι στην ιδιοτελή εσωστρέφεια, στον «άναρχο στρατό» των προσωπικών διαδρομών και στην αφόρητη Βαβέλ της πολυγλωσσίας στα τηλεοπτικά παράθυρα. Παθαίνουμε ναυτία με το ανούσιο μπλα-μπλα των ατόμων που θα έπρεπε να σιωπούν, αν όχι να κρύβονται επιμελώς. Είμαστε θυμωμένοι με όσα συμβαίνουν όσο κι εσείς. Ισως και λίγο περισσότερο... ΔΕΝ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ μύγα στο σπαθί μας για τα Εθνικά θέματα και είναι πραγματικοί εχθροί μας όσοι διαπραγματεύονται (ναι, το κάνουν!) κάτω από το τραπέζι σε σκοτεινά δωμάτια κυριαρχικά μας δικαιώματα ποτισμένα με το αίμα των αμέτρητων ηρώων μας. ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ «εις έναν Θεόν, Πατέρα Παντοκράτορα», σεβόμαστε το ιερό ράσο της Ορθοδοξίας μας, τιμάμε τους φωτισμένους εφημέριους και ιεράρχες της Εκκλησίας μας αλλά γινόμαστε έξαλλοι με όσους δεν σέβονται τα «Αγια των Αγίων» και γίνονται δακτυλοδεικτούμενοι από την κοινωνία που διψάει για χαμογελαστούς παπάδες-παραδείγματα με ανοικτά μυαλά, μόρφωση και κυρίως πίστη και καθαρότητα!
Σ
ΗΜΕΡΑ λοιπόν κρατάτε στα χέρια σας ένα όμορφο (πιστεύουμε) φύλλο, που ακροβατεί αισθητικά ανάμεσα στο κλασικό και το μοντέρνο, με ενδιαφέροντα ρεπορτάζ από όλους τους χώρους, με «ψαγμένους» τίτλους και φωτογραφίες που αξίζουν όσο χίλιες λέξεις. Δεν μας ενδιαφέρει να κερδίσουμε (όπως κάποιοι άλλοι κάποτε) το βραβείο του καλύτερου σχεδιασμού. Σεμνά και ταπεινά σάς δηλώνουμε ότι επιθυμούμε μόνο να κατακτήσουμε την καρδιά σας. Και για αυτό θα δώσουμε και την ψυχή μας...
Περί Τύπου ο λόγος
Α
ΠΟΦΑΣΙΣΑΜΕ να εκδώσουμε -στους χαλεπούς καιρούς που ζούμεμια εφημερίδα για να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια όλων των Ελλήνων, που κακοποιείται καθημερινά από δήθεν σοσιαλιστές, Εφιάλτες και λοιπούς τυχοδιώκτες οι οποίοι συγκροτούν τη... συντροφιά των προθύμων! Για να καταδείξουμε με όση ειλικρίνεια διαθέτουμε τα προβλήματα (χωρίς κομματικές παρωπίδες) και να υποδείξουμε -χωρίς φανατισμούς αλλά με προσήλωση στα πιστεύω μας- τον ορθό δρόμο.
Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
δημοκρατία 03
ΠΕΜΠΤΗ 2 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010
Περί Τύπου ο λόγος
δ
Πιστεύουμε ασυζητητί ότι το νόμιμο επιβάλλεται να είναι και ηθικό
Το συμβόλαιο με τους αναγνώστες δημοσιεύτηκε στο πρώτο φύλλο της «δημοκρατίας» στις 2 Δεκεμβρίου 2010
Αθήνα 2020
Αθήνα 2020 Επετειακή έκδοση για τα χρόνια της εφημερίδας δημοκρατία
© Ερατοσθένους 1 Τ.Κ. 11635 - Αθήνα Τηλ.: 213 0170 400 www.dimokratianews.gr e-mail: dimokratia@dimokratianews.gr Συγγραφή κειμένων: Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς Ερευνα κειμένων και εικαστικού υλικού: Βασιλική Αθ. Μαντζώρου Διορθώσεις κειμένων: Ειρήνη Κουμπούρα Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Στασινόπουλος Παραγωγή: Γιώργος Φιλιππάκης ISBN 978-618-84234-3-5 AΘΗΝΑ 2020 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς την γραπτή άδεια του εκδότη.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η έκδοση αφιερώνεται σε δύο ανθρώπους που δεν είναι πλέον μαζί μας σε αυτήν τη σημαντική επέτειο. Δύο ανθρώπους σημαντικούς τόσο για την ύπαρξη της «δημοκρατίας» όσο και για εμένα προσωπικά. Στον πατέρα μου Νικόλαο Φιλιππάκη, που «έφυγε» στις αρχές της χρονιάς και που μαζί με τη μητέρα μου μας εμπότισαν με τις αρχές που μας χαρακτηρίζουν ακόμη και σήμερα. Στον επιχειρηματικό μου «πατέρα», τον Γιώργο Δραγώνα, ο οποίος δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει να μεγαλώνει μια εφημερίδα που τόσο βοήθησε και ο ίδιος στη δημιουργία της. Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης Εκδότης
5
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
10 χρόνια: Πίστη, Θέληση, Υπομονή, Επιμονή, Προσήλωση Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΦΙΛΙΠΠΆΚΗΣ Εκδότης
Θ
α ήταν απορίας άξιον η επιτυχία μιας εφημερίδας ημερήσιας κυκλοφορίας που εκδόθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 2010. Εν μέσω οικονομικής κρίσεως. Εν μέσω επιβολής εξουθενωτικών Μνημονίων. Εν μέσω κυριαρχίας της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Εν μέσω πολεμικής από σχεδόν όλες τις κομματικές παρατάξεις. Εν μέσω επιθέσεων από σημαντικά, ορατά, αλλά και αόρατα επιχειρηματικά συμφέροντα. Και πραγματικά θα άξιζε μεταφυσικής έρευνας η επιτυχία της «δημοκρατίας». Ομως αυτό θα συνέβαινε αν δεν λαμβάνονταν υπ’ όψιν τόσο οι θεμελιώδεις αρχές του Ελληνισμού όσο και οι βασικές προϋποθέσεις επιτυχούς έκδοσης μιας εφημερίδας. Πέντε λέξεις αποτέλεσαν και αποτελούν την κινητήρια δύναμη που κρύβεται πίσω από τη «δημοκρατία» και την επιτυχία της. ΠΊΣΤΗ στις αρχές του Ελληνισμού. Δεν εξυπηρέτησε, δεν εξυπηρετεί και δεν θα εξυπηρετήσει αλλότρια προς αυτές συμφέροντα. ΘΈΛΗΣΗ για αντιπαράθεση με όλες εκείνες τις δυνάμεις που πολέμησαν και πολεμούν τόσο τις αρχές του Ελληνισμού όσο και της εφημερίδας. ΥΠΟΜΟΝΉ απέναντι σε όλες τις αντιξοότητες που συμβαίνουν και που αποτελούν εμπόδιο στην επίτευξη του τελικού στόχου. ΕΠΙΜΟΝΉ στο σύνθημα «Η εφημερίδα που λέει πάντα την αλήθεια». ΠΡΟΣΉΛΩΣΗ στην ιδρυτική διακήρυξη που συ-
6
νόδευσε το πρώτο φύλλο κυκλοφορίας. Είναι σπάνιο μια εφημερίδα να τηρεί την υπόσχεση που έδωσε στους αναγνώστες της. Γι’ αυτό είναι και σπάνιες η διαδρομή και η επιτυχία της. Οταν υπάρχουν πίστη, θέληση, υπομονή, επιμονή και προσήλωση, ξεπερνιούνται όλα τα εμπόδια. Αντιμετωπίζονται όλες οι αντιξοότητες. Αποκρούονται όλες οι επιθετικές κινήσεις. Σήμερα η ανεξαρτησία των ΜΜΕ βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Η διακίνηση των «ψευδών ειδήσεων» είναι ολοένα και αυξανόμενη. H αποσιώπηση πραγματικών γεγονότων αποτελεί καθημερινή πρακτική. Ο στραγγαλισμός του ανεξάρτητου Τύπου αυξάνεται. Οι εφημερίδες καλούνται να σταθούν στο ύψος τους. Οχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Γιατί μόνο οι εφημερίδες έχουν τη δυνατότητα να στέκονται οικονομικά από τη «συνεισφορά» κάθε αναγνώστη τους. Από το ευρώ, το δολάριο, το γεν ή όποιο άλλο νόμισμα σε όλη τη Γη, που καταβάλλει κάθε μέρα ο αναγνώστης, επιβραβεύοντας ουσιαστικά τον μόχθο και την εντιμότητα της εφημερίδας που επιλέγει. Μια εφημερίδα παγιώνεται στην αντίληψη του κοινού έπειτα από μια δεκαετία. Ομως η πυκνότητα των γεγονότων και οι συνθήκες της εποχής ωρίμασαν τη «δημοκρατία» πιο γρήγορα. Η υπόσχεση που δίνουμε είναι ότι και τις επόμενες δεκαετίες θα παραμείνουμε πιστοί στη διακήρυξη των αρχών του πρώτου φύλλου μας. Oσες δυσκολίες και αν αντιμετωπίσουμε, όσα εμπόδια και αν τεθούν. Γιατί όσο υπάρχει στην Ελλάδα μας δημοκρατία, θα έχει ανάγκη και από τη «δημοκρατία».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Σ
ΕΝΑ ΜΕΣΗΜΈΡΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΊΔΑ ΜΑΣ
ΚΑΛΊΖΩ τις μνήμες μου. Θυμάμαι τα μεσημέρια (μαθητής γυμνασίου τότε), που καθισμένοι στο τραπέζι -σε ένα νοικοκυρεμένο σπίτι στο κέντρο της Αθήναςπεριμέναμε τον πατέρα να επιστρέψει από τη δουλειά, με τη φραντζόλα στα χέρια και τη φρέσκια εφημερίδα - λαχταριστή σαν ζεστό ψωμί. Ναι, τότε οι οικογένειες έτρωγαν μαζί τα μεσημέρια! Θυμάμαι ακόμα τη φωνή της μητέρας να γκρινιάζει που είχαμε μαυρίσει τα χέρια μας ξεφυλλίζοντας βιαστικά την εφημερίδα μας, η οποία μόλις είχε φτάσει.
ΝΑΙ, ΤΌΤΕ οι εφημερίδες έβγαζαν μαυρίλα στα χέρια, αλλά ήταν καθαρές στην ψυχή! Τότε οι εκδότες ήταν παραδοσιακοί. (Παραδοσιακός εκδότης ήταν, είναι και θα είναι αυτός που δεν έχει άλλες δουλειές και άλλες προτεραιότητες. Αυτός που δεν είναι μισθοφόρος άλλων αφεντάδων. Αυτός που δεν ευλόγησε στο παρελθόν ιδέες που κατόπιν το χρήμα τον έκανε να τις προδώσει!) Θυμάμαι κάποιους που έδωσαν και τη ζωή τους για την εφημερίδα τους. Για την ελευθερία του λόγου τους, και κυρίως του γραπτού τους. Και μετά η ζωή χαρίστηκε σε δολοφόνους που κάποιοι τόλμησαν να τους αποκαλέσουν προοδευτικούς. ΑΠΌ ΕΚΕΊΝΑ τα ανέμελα γυμνασιακά μεσημέρια πέρασαν πολλά χρόνια.
Οι αναμνήσεις είναι όμως πάντα ζωντανές. Ενα ζεστό οικογενειακό τραπέζι, ένας γρήγορος σταυρός σαν προσευχή πριν ξεκινήσει το φαγητό, και κάπου στο πλάι, για να μπορούμε να της ρίχνουμε κλεφτές ματιές, την ιερή εκείνη ώρα, η εφημερίδα μας. ΣΉΜΕΡΑ είναι στα χέρια μας (σας) μια τέτοια εφημερίδα, μια νέα «παλαιά» εφημερίδα, όπως μας αρέσει να τη λέμε. Μια εφημερίδα φτιαγμένη με αγάπη, μεράκι, κόπο, αγωνία, νοσταλγία, θυμό, ελπίδα, όραμα. Μια εφημερίδα που θέλει να αγκαλιάσει μια ολόκληρη παράταξη, που θέλει να εκφράσει όλους εσάς (εμάς), που τόσα χρόνια ζούμε, δουλεύουμε, δημιουργούμε, κάνουμε επιτυχίες και λάθη αλλά πάνω από όλα αγαπάμε την Πατρίδα μας και τη Θρησκεία μας! ΕΛΠΊΖΟΥΜΕ ότι υπάρχει Αύριο γι’ αυτόν τον τόπο. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν υγιείς (νοικοκύρηδες το έλεγαν οι παλαιότεροι) Ελληνες, που θα βγάλουν τον τόπο από τον βούρκο στον οποίον κυλιέται τα τελευταία τριάντα χρόνια! Μακάρι να μην ξανακούσουμε τη φωνή της μάνας να μας μαλώνει. Οχι γιατί η εφημερίδα μάς μουντζούρωσε τα χέρια αλλά γιατί λέρωσε την Ψυχή μας. Καλώς σάς βρήκαμε... Ι. ΦΙΛΙΠΠΑΚΗΣ
* To editorial του πρώτου φύλλου της «δημοκρατίας»
7
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Μια τολμηρή δημοσιογραφική πορεία Γράφει ο ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΡΙΖΟΎΛΗΣ Διευθυντής δημοκρατίας
Δ
έκα χρόνια λοιπόν! Και τι χρόνια... Μια ταραγμένη περίοδος με τεκτονικές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Ενας άλλος κόσμος, κυριολεκτικά. Μια Ελλάδα που μοιάζει τόσο μακρινή. Η δημοκρατία γεννήθηκε σε συνθήκες κρίσης, το 2010, όταν δεν είχε φανεί ακόμα πόσο μεγάλο θα είναι το τούνελ στο οποίο οδηγήθηκε η χώρα. Αυτή την ταραγμένη περίοδο κατέγραψε μέρα με τη μέρα η δημοκρατία, με τη δική της ξεχωριστή ματιά, χωρίς ωραιοποιήσεις και στρογγυλέματα. Με τη γλώσσα της αλήθειας και την ωμότητα που χρειαζόταν. Ισως ξένισε ορισμένες στιγμές με την οξύτητα του λόγου της και την επιθετικότητα των πρωτοσέλιδών της. Δυστυχώς όμως για την πατρίδα μας, δικαιώθηκε. Για την ακρίβεια, τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα από τις εκτιμήσεις της δημοκρατίας. Το απέδειξε ο χρόνος. Εξι πρωθυπουργοί, τρεις Πρόεδροι Δημοκρατίας, εκατοντάδες υπουργοί. Εκλογές, δημοψηφίσματα, σύνοδοι κορυφής, συμβούλια αρχηγών κομμάτων, νέοι πολιτικοί σχηματισμοί, παλαιοί που εξαερώθηκαν ή εξαφανίστηκαν. Και μια νέα πραγματικότητα, αυτή της πανδημίας του κορονοϊού, που ήρθε να ρίξει το μαύρο πέπλο της πάνω από τα πάντα. Τι άλλο να ζήσουμε... Τα έχουμε δει όλα! Ναι, η δημοκρατία θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ακόμα «νεαρή», όμως με τόσες «εμπειρίες», τόσο βαριά θέματα που εκλήθη να αντιμετωπίσει, έδωσε εξετάσεις, μετρήθηκε και κέρδισε την αποδοχή του κοινού. Εγινε πλέον κυρίαρχη στον χώρο της. Ακόμα κι αυτοί που δεν συμφωνούν με τις θέσεις της και τη γραμμή που ακολουθεί αναγνωρίζουν ότι έχει ενδιαφέρον να τη διαβάζουν ή και να αντιπαρατεθούν με τις απόψεις της. Τα γενέθλια προσφέρονται για απολογισμούς. Η δημοκρατία, λοιπόν, εκδόθηκε από τον Ιωάννη Φιλιππάκη στα ξεκινήματα του Μνημονίου. Από την αρχή διατύπωσε την άποψη ότι η χώρα ακολουθούσε με εντολές των ξένων τον λάθος δρόμο. Επέκρινε σφόδρα την
8
τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου και δικαιώθηκε σε βάθος χρόνου από τον ελληνικό λαό, που καταδίκασε εκλογικά το ΠΑΣΟΚ και τον τότε μοιραίο πρωθυπουργό. Ακολούθως η δημοκρατία ήταν η μόνη εφημερίδα που υποστήριξε ότι το PSI που παρουσιαζόταν ως σωτήριο θα ήταν η απόλυτη καταστροφή. Χρειάστηκαν μερικά χρόνια για να γίνει αντιληπτή και αυτή η αλήθεια, όταν δεν μπορούσε πια να κρυφτεί η διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων. Ακολούθως στήριξε τον Αντώνη Σαμαρά, που εμφανιζόταν να έχει πατριωτικές και αντιμνημονιακές προθέσεις, όμως, όταν υπέκυψε κι αυτός στους εκβιασμούς των ξένων και κυρίως της Γερμανίας, η δημοκρατία τού άσκησε σφοδρή κριτική που έφτασε μέχρι την ολοκληρωτική ρήξη. Χρόνια μετά η πλειονότητα των Ελλήνων αντιλήφθηκε ότι εκείνη η κυβέρνηση ήταν από τις χειρότερες που γνώρισε ο τόπος και παρέτεινε το ελληνικό δράμα των Μνημονίων. Με τον ΣΥΡΙΖΑ η δημοκρατία είχε ιδεολογικό μέτωπο. Θυμίζω ότι λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες εκλογές του 2015 είχε χαρακτηρίσει τους συριζαίους σε πρωτοσέλιδό της επικίνδυνους, ιδεοληπτικούς, εχθρούς της Ορθοδοξίας, των συμφερόντων της πατρίδας και των παραδοσιακών αξιών. Η Συμφωνία των Πρεσπών επιβεβαίωσε πανηγυρικά εκείνους τους φόβους έπειτα από λίγα χρόνια... Τότε που η δημοκρατία μίλησε ξεκάθαρα για προδοσία, χωρίς υπεκφυγές και διπλωματικές διατυπώσεις. Φτάνουμε έτσι στη σημερινή κυβέρνηση, που παρά την γενικευμένη προπαγάνδα έχει προχωρήσει σε σειρά υποχωρήσεων στα εθνικά θέματα και πορεύεται με χαρακτηριστικά «καθεστώτος». Η δημοκρατία, πιστή στη γραμμή της, να είναι απέναντι σε κάθε κυβέρνηση και εξουσία, με σκληρό τρόπο διατυπώνει τη γνώμη της. Μακάρι να μη δικαιωθεί κι αυτή τη φορά, όπως σε όλες τις προηγούμενες.
Α
υτή όμως είναι η ευθύνη των εφημερίδων στη σύγχρονη εποχή. Δεν αρκεί η παράθεση των ειδήσεων, που λίγο πολύ είναι γνωστές. Οι δημοσιογράφοι οφείλουν να αναλύουν σε βάθος και να προβλέπουν τις εξελίξεις. Να «διαβάζουν» πίσω από τα επίσημα ανακοινωθέντα και τα δελτία Τύπου των κυβερνήσεων και να προειδοποι-
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
που δικαιώθηκε από τα γεγονότα ούν για όσα κρύβονται και ενδεχομένως έρχονται. Αυτό φυσικά προϋποθέτει θάρρος, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να διαψευστούν στις εκτιμήσεις τους. Θα υπάρξουν και τέτοιες περιπτώσεις. Ομως η αληθινή προσφορά προς την κοινωνία είναι η διαφώτιση της κοινής γνώμης και η ορθή αξιολόγηση των γεγονότων. Πολλές φορές η δημοκρατία διατύπωσε θέσεις και εκτιμήσεις που δεν είχαν ακόμα «φανεί» στον μέσο πολίτη. Αντιμετώπισε τη δυσπιστία, επειδή πήγαινε κόντρα στο ρεύμα. Εμοιαζε υπερβολική ή υπέρμετρα αυστηρή με ορισμένα πολιτικά πρόσωπα. Η πορεία των δέκα χρόνων απέδειξε ότι συνήθως είχε απόλυτο δίκιο. Το κοινό που την ακολουθεί το γνωρίζει πλέον πολύ καλά.
Η
δημοκρατία είναι ξεκάθαρα μια εφημερίδα «γραμμής». Μόνο που αυτή καθορίζεται από τους δημοσιογράφους της και κανέναν άλλον. Ακόμα και η τελευταία είδηση που παρουσιάζει είναι προϊόν ζύμωσης και επεξεργασίας. Εχει συγκεκριμένες ξεκάθαρες θέσεις για την οικονομία, την κοινωνία, την πολιτική, τη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη, τον υγιή αθλητισμό κ.λπ. Οποιος ταυτίζεται με αυτές τις γενικές αρχές, σε όποιο πολιτικό χώρο κι αν ανήκει, φιλοξενείται στις σελίδες της, χωρίς κόμπλεξ και προαπαιτούμενα. Αποκλεισμοί δεν χωρούν, όταν το ζητούμενο είναι να ξαναφτιάξουμε την πατρίδα μας. Από την άλλη, δεν είναι κομματικό έντυπο. Παρότι οι θέσεις της απηχούν ξεκάθαρα τον δεξιό χώρο, δεν ταυτίζεται με πολιτικά σχήματα και «αρχηγούς» ή αρχηγίσκους. Ακόμα κι αν υποστηρίξει πολιτικές επιλογές κομμάτων επειδή συμφωνεί με την πολιτική ατζέντα που προωθούν, θα είναι αμείλικτη στην πρώτη «κωλοτούμπα». Η περίπτωση του Αντώνη Σαμαρά το επιβεβαιώνει. Βεβαίως, αυτό ήταν ακόμα ένα χαρακτηριστικό που ξένισε. Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα είναι συνηθισμένο σε στρατευμένες εφημερίδες που αποθεώνουν τον αρχηγό ό,τι κι αν κάνει. Πριν από την έκδοση της δημοκρατίας ήταν αδιανόητο μια δεξιά εφημερίδα να μη στηρίζει τυφλά το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και τον εκάστοτε αρχηγό της. Ακόμα και σήμερα ο Τύπος σχεδόν στο σύνολό του έτσι πορεύεται. Η δημοκρατία πολλές φορές παρεξηγήθηκε. Συχνά όσοι ήθελαν να σι-
γήσει η ενοχλητική της φωνή, τής απέδιδαν προθέσεις εξυπηρέτησης των «συμφεροντων του αντιπάλου». Μέχρι και «Δούρειο Ιππο» μας χαρακτήρισε κάποια στιγμή το γραφείο Τύπου τη Ν.Δ. σε μια ατυχέστατη ανακοίνωση, επειδή τους ασκούσαμε κριτική. Τώρα λοιπόν που γνωριστήκαμε καλύτερα, έπειτα από δέκα χρόνια, νομίζω οι πάντες έχουν καταλάβει... Απλώς η δημοκρατία δεν είναι δεδομένη. Λέει με θάρρος και φωναχτά αυτό που πιστεύει. Και... σ’όποιον αρέσει. Τελεία και παύλα! Αυτή είναι άλλωστε η συνταγή της επιτυχίας της. Η βασικότερη όλων, όσον αφορά μέσα ενημέρωσης: Η ανεξαρτησία. Τα δέκα χρόνια που προηγήθηκαν υπήρξαν επίπονα. Είχαν εντάσεις, συγκρούσεις, ανταλλαγή επιχειρημάτων, αλλαγές προσώπων, οικονομικές δυσκολίες, αμέτρητες κυβερνητικές «παγίδες», ύπουλα χτυπήματα ανταγωνιστών. Τα πάντα. Υπήρξαν όμως εξαιρετικά αποδοτικά και δημιουργικά. Η δημοκρατία κατέγραψε τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία με τον δικό της τρόπο και άφησε το αποτύπωμά της. Ορισμένα από τα πρωτοσέλιδά της θα μνημονεύονται μετά βεβαιότητας στο μέλλον. Θεωρώ ότι η τίμια δημοσιογραφική προσπάθεια που έγινε αυτά τα χρόνια ωφέλησε πολλαπλώς τον τόπο μας.
Ε
να μεγάλο ευχαριστώ λοιπόν σε όλους τους συνεργάτες μας, από τους πρώτους έως τους σημερινούς, σε όσους συνέβαλαν, σε αυτή τη σημαντική και ξεχωριστή πορεία στα δημοσιογραφικά χρονικά. Τα εύσημα ανήκουν σε όλους! Κυρίως όμως στον εκδότη Ιωάννη Φιλιππάκη που έχει την τόλμη (και τις αντοχές) να πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα, σε καιρούς σκοτεινούς. Και φυσικά στο αναγνωστικό κοινό, σταθερό, φανατικό ή περιστασιακό, που μας έδωσε τη δύναμη (οικονομική αλλά και ψυχική) να συνεχίσουμε και να εδραιωθούμε παρά τα προβλήματα και τον πόλεμο που συνεχώς δεχόμαστε. Είναι βέβαιο ότι θα γιορτάσουμε πολλά γενέθλια στο μέλλον. Η δημοκρατία ήρθε για να μείνει. Με την ίδια μαχητικότητα, οξύτητα και τιμιότητα θα συνεχίσουμε τον δημοσιογραφικό αγώνα για καλύτερη κοινωνία, ισχυρότερη και περήφανη πατρίδα και έντιμο πολιτικό σύστημα.
9
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Περί Τύπου ο λόγος
Ι
Γράφει ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Γ. ΣΚΙΑΔΑΣ
μηριωμένης έρευνας, της καθημερινής προσπάθειας, του μόχθου και του κόπου για τον αναγνώστη. Η συμβολή μας στο δεκαετές καθημερινό αυτό ταξίδι, από το πρώτο φύλλο, είναι η μελέτη των ανθρώπινων συμπεριφορών, ενεργειών και αποφάσεων που διδάσκουν αλλά και οδηγούν αναπόφευκτα σε συγκρίσεις.
στορία γράφουν μόνον οι εφημερίδες που υπηρετούν την αλήθεια με οιοδήποτε κόστος» είπε κάποτε ο άνθρωπος που ανέδειξε, περισσότερο από κάθε άλλον, τον καθημερινό Τύπο στη χώρα μας, ο πατριάρχης των εφημεριδοπωλών Σπυρίδων Τσαγγάρης. Διότι η έκδοση μιας ανεξάρτητης εφημερίδας δεν είναι απλώς εμπορική επιχείρηση και βιοποριστικό επάγγελμα, αλλά ένας τίμιος και ευγενής αγώνας. Ένας αγώνας που σε καλεί να μην θυσιάσεις τις αρχές σου για να αφομοιωθείς στο εκάστοτε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Γι’ αυτό επιλέξαμε να γιορτάσουμε τα δεκάχρονα, δημοσιεύοντας είκοσι κεφάλαια από την Ιστορία του Τύπου. Εμβληματικοί θεσμοί, γεγονότα και πρόσωπα που άφησαν έντονα τα ίχνη τους στην ενημέρωση, αλλά δεν απόλαυσαν τη δημοσιότητα που τους άξιζε. Πιστεύουμε ότι η μελέτη του παρελθόντος οφείλει να προσανατολίζεται στις ανάγκες του παρόντος και να τροφοδοτεί τη χάραξη του μέλλοντος. Ακόμη περισσότερο στην εποχή μας κατά την οποία βιώνουμε τη διαταραγμένη και ακατέργαστη πληροφορία.
Με τον δικό μας ιδιαίτερο τρόπο, προσφέροντας μερικούς ιστορικούς κρίκους από τη μακρά αλυσίδα του Τύπου, γιορτάζουμε τα δεκάχρονα της «Δημοκρατίας» μας. Της εφημερίδας που γεννήθηκε με ιδεολογικό ρομαντισμό για να συμβάλει στην ελεύθερη σκέψη. Με το βλέμμα στραμμένο στις παραδοσιακές αρχές και την αλήθεια. Μια συστράτευση καλών και γόνιμων νοοτροπιών, θετικών πρακτικών, μαχητικών απόψεων. Μια γέφυρα που ενώνει όλες και όλους όσοι αντικρίζουν με σεβασμό και δέος τις έννοιες Πατρίδα, Θρησκεία και Οικογένεια.
Καλείται λοιπόν ο Τύπος να διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο στη μακρά πορεία του, προσφέροντας εγκυρότητα γνώμης, ανεξαρτησία άποψης και ωφέλιμη ψυχαγωγία. Κάνοντας ταυτοχρόνως και την αυτοκριτική του, εάν πράγματι ανταποκρίνεται στις ανάγκες των αναγνωστών και γενικότερα της κοινωνίας και δεν κάμπτεται ή υποκύπτει στα κελεύσματα των πάσης φύσεως εξουσιών. Εν κατακλείδι, αισθανόμαστε ότι γιορτάζοντας τη δεκαετία μας και κάνοντας τον απολογισμό μας, βρίσκουμε την εφημερίδα «Δημοκρατία» να αποτελεί πλέον έναν ισχυρό και σφυρηλατημένο με ιστορική συνείδηση κρίκο στην αλυσίδα του Τύπου. Και το καλοφτιαγμένο σκαρί ανοίγει τα πανιά του για την επόμενη δεκαετία.
Με το γερό σκαρί της εφημερίδας αυτής μας κάλεσε να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας, στις 2 Δεκεμβρίου 2010, ο κ. Ιωάννης Φιλιππάκης. Άλλοτε με μπουνάτσες και άλλοτε με φουρτούνες, αλλά πάντα με αταλάντευτο καπετάνιο. Ταξιδεύουμε στην ελεύθερη θάλασσα της πληροφόρησης, της τεκ-
10
KX
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Όχι μόνο συστήματα. Και άνθρωποι. Δίπλα στις επιχειρήσεις κάθε στιγμή. Στην Alpha Bank, σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, στηρίζουμε έμπρακτα την επιχειρηματικότητα και εξασφαλίζουμε την απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών σας αναγκών. • Αξιοποιούμε σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα, όπως το νέο myAlpha Ραντεβού, για να επικοινωνείτε μαζί μας με τον τρόπο που σας εξυπηρετεί, χωρίς αναμονή, στο www.alpha.gr/rdv • Διασφαλίζουμε την πραγματοποίηση των τραπεζικών σας συναλλαγών με άνεση και ασφάλεια, μέσω του myAlpha Web για Επιχειρήσεις και σας προσφέρουμε ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία με τη δυνατότητα online εγγραφής στο e-Banking για Επιχειρήσεις, χωρίς επίσκεψη σε Κατάστημα • Παρέχουμε διευκολύνσεις για τον περιορισμό των συνεπειών που έχει επιφέρει αυτή η πρωτόγνωρη περίοδος • Συμμετέχουμε στην άμεση διάθεση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης, σε συνεργασία με εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς. Τα εξειδικευμένα Στελέχη της Τράπεζας παραμένουν δίπλα σας, με συνέπεια και απόλυτη προτεραιότητα τις ανάγκες σας.
Μάθετε περισσότερα στο www.alpha.gr
11
KX_Epixeirimatika_COVID-19_230x300_B Fasi.indd 1
www.alpha.gr
26/11/2020 10:44
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οταν η δημοκρατία έγινε διεθνές παράδειγμα προς μελέτη Το ελληνικό εκδοτικό επίτευγμα που κέρδισε τον θαυμασμό όλων παρουσίασε ο Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης στο 64ο Κογκρέσο της Παγκόσμιας Ενωσης Εφημερίδων (World Association of Newspapers), που πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο το 2012
Ο
Στην καρδιά του Κιέβου πραγματοποίησε τις εργασίες του το 64ο Κογκρέσο της Διεθνούς Ενωσης Εφημερίδων
ι εικόνες στη γιγαντοοθόνη κατά την έναρξη της δεύτερης ημέρας του 64ου Κογκρέσου της Παγκόσμιας Ενωσης Εφημερίδων (World Association of Newspapers), που πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο της Ουκρανίας από τις 2 έως τις 5 Σεπτεμβρίου του 2012, διαδέχονταν με ταχύτητα η μία την άλλη. Περιέγραφαν με τον τρόπο τους τη σημερινή ιστορική συγκυρία: το μεταβαλλόμενο παγκόσμιο σκηνικό, την παραπαίουσα οικονομία της Ευρώπης, τα αλλεπάλληλα χτυπήματα που δέχεται ο επιχειρηματικός κόσμος, καθώς στροβιλίζεται μέσα στη δίνη της κρίσης. Μία από αυτές τις εικόνες ήταν και η Ακρόπολη με τη σφραγίδα «Προς πώληση». Πρόκειται για την εικόνα που αναπαρήγαγαν πολλές λαϊκές εφημερίδες σε όλο τον κόσμο από την αρχή της
ευρωπαϊκής και κατ’ επέκταση ελληνικής κρίσης, για να περιγράψουν -ανεπιτυχώς- την κατάσταση της χώρας μας. Κι όμως σε αυτήν τη διοργάνωση -την πιο σημαντική της μεγαλύτερης Ενωσης εφημερίδων παγκοσμίως-, σε αυτήν ακριβώς την ιστορική συγκυρία, καλεσμένη ήταν μία ελληνική εφημερίδα, και μάλιστα πρώτη φορά, ως μοναδικό επιχειρηματικό φαινόμενο του αναπτυγμένου κόσμου. Η δική μας «δημοκρατία» αποτέλεσε σε αυτό το σημαντικό συνέδριο «case study», δηλαδή μία «περίπτωση προς μελέτη» για όλους τους ανθρώπους του εκδοτικού χώρου, που έφτασαν στο Κίεβο απ’ όλα τα μέρη της Γης. Το διοικητικό συμβούλιο της Ενωσης έκρινε ότι η πορεία της «δημοκρατίας» αποτελούσε κυριολεκτικά εκδοτικό επίτευγμα, καθώς κατάφερε να κερδίσει μεγάλο κομ-
12
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Αποψη του συνεδριακού χώρου κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της «δημοκρατίας». Ο εκδότης Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης μίλησε για την πορεία και τα μελλοντικά σχέδια της εφημερίδας, που χαρακτηρίστηκε από το συνέδριο «εκδοτικό επίτευγμα»
μάτι της ελληνικής αγοράς και μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία η χώρα μας διερχόταν την πιο σοβαρή κρίση και βούλιαζε διαρκώς στην ύφεση. Η «δημοκρατία», όμως, δεν αποτελεί επιχειρηματικό φαινόμενο μόνο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά και για ολόκληρο τον αναπτυγμένο κόσμο, όπως σημείωσαν οι άνθρωποι της Ενωσης. Κι αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια σε καμία χώρα της Δύσης δεν έχει λανσαριστεί και μάλιστα με επιτυχία κανένα από τα λεγόμενα «παραδοσιακά Μέσα», στα οποία ανήκουν οι εφημερίδες. Ο επιχειρηματικός κόσμος στρέφεται πλέον στα «νέα Μέσα», στα οποία εντάσσονται όλες οι διαδικτυακές προσπάθειες. Ο εκδότης των εφημερίδων «δημοκρατία» και «κυριακάτικη δημοκρατία» Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης είχε ταξιδέψει στο Κίεβο για να παρουσιάσει στους συνέδρους την επιχειρηματική ιδέα, τις προωθητικές κινήσεις, τη δημοσιογραφική πορεία αλλά και τα μελλοντικά σχέδια των εκδόσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά που μετείχε Ελληνας εκδότης ως ομιλητής σε συνέδριο της Ενωσης. «Θα ακολουθήσει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις προς μελέτη. Πρόκειται για το επιτυχημένο παράδειγμα μιας καθημερινής εφημερίδας, η οποία λανσαρίστηκε όχι μόνο σε μία αγορά που βουλιάζει, αλλά επίσης σε μία χώρα που αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση που αντιμετώπισε ποτέ χώρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: στην Ελλάδα». Με αυτά τα θερμά και εντυπωσιακά λόγια οι διοργανωτές του Κογκρέσου προσκάλεσαν τότε τον εκδότη της «δη-
13
μοκρατίας» στο πόντιουμ του ομιλητή για να τους παρουσιάσει μια εκδοτική προσπάθεια που μετρούσε δύο χρόνια αλλά πολυάριθμες επιτυχίες. Ο κ. Φιλιππάκης παρουσίασε με στοιχεία την εκδοτική πορεία, σκιαγραφώντας παράλληλα το πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκε, δηλαδή τα απογοητευτικά στοιχεία της ελληνικής αγοράς, με τη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία και τη διαρκώς επιδεινούμενη ανάπτυξη. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην απόφαση κυκλοφορίας της «κυριακάτικης δημοκρατίας». αλλά και στην πρωτοποριακή ιδέα κυκλοφορίας μιας ξεχωριστής έκδοσης για τη Μακεδονία. Ηταν, εξάλλου, η πρώτη φορά που μία πανεθνική εφημερίδα αποφάσιζε να κυκλοφορήσει μια ξεχωριστή έκδοση, που δημιουργείται από ανθρώπους της βόρειας Ελλάδας, ειδικά για τη βόρεια Ελλάδα. Το παράδειγμα της «δημοκρατίας» απέδειξε στο συνέδριο ότι σε επιχειρηματικό επίπεδο, όποιες κι αν είναι οι ιστορικές και οικονομικές συγκυρίες, μία εκδοτική ιδέα όταν είναι προσεχτικά σχεδιασμένη και στοχευμένη, όταν αποτελεί προϊόν σκληρής και μεθοδικής προσπάθειας κι όταν διατηρεί τη δημοσιογραφική της ακεραιότητα μπορεί να αποτελέσει ένα επιτυχημένο μοντέλο. Απέδειξε όμως και κάτι ακόμη, σε εθνικό επίπεδο: η Ελλάδα είναι μια χώρα που προσφέρει ακόμη ευκαιρίες, μία χώρα που έχει ακόμη δυνατότητες, που μπορεί να κάνει την έκπληξη, που μπορεί να γυρίσει σελίδα, που μπορεί να οραματιστεί ένα καλύτερο μέλλον. Και που -σαφέστατα- δεν είναι προς πώληση.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η Παγκόσμια Ενωση Εφημερίδων ασχολήθηκε με τη δημοκρατία και το 2013 Η παρουσία και η ομιλία του Ιωάννη Ν. Φιλιππάκη σε συνέδριο που διοργανώθηκε στο Αμβούργο
Σ Ο εκδότης της «δημοκρατίας» και της «κυριακάτικης δημοκρατίας» Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης στο βήμα του συνεδρίου
χεδιασμός, ψηφιακή εποχή, ενέργεια και καινοτομία»: Αυτό ήταν το θέμα του συνεδρίου της Παγκόσμιας Ενωσης Εφημερίδων (World Association of Newspapers) του 2013, που πραγματοποιήθηκε στο Αμβούργο, το οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο της βόρειας Γερμανίας. Ομιλητές από όλα τα μέρη του κόσμου, από την Ολλανδία, τη Βρετανία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, τη Γαλλία και τη Γερμανία βρέθηκαν στο διήμερο συνέδριο, για να μεταφέρουν την πείρα και τις απόψεις τους για τις εξελίξεις και το μέλλον της έντυπης δημοσιογραφίας. Στο συνέδριο παρουσία είχε και η χώρα μας, μέσα από τη «δημοκρατία». Στο Αμβούργο ταξίδεψε ο εκδότης των εφημερίδων «δημοκρατία» και «κυριακάτικη δημοκρατία» Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης, για να δώσει το ελληνικό στίγμα του Τύπου, σε μια χρονική περίοδο που η οικονομική κρίση δημιουργούσε πολλαπλές αλλαγές, απώλειες αλλά και ευκαιρίες στο επιχειρηματικό πεδίο. Αυτό ήταν, άλλωστε, και το θέμα της ομιλίας του κ. Φιλιππάκη: «Ανάπτυξη σε αντιδιαστολή με τη λιτότητα». Ο εκδότης της «δημοκρατίας» παρουσίασε αναλυτικά πολλά από τα οικονομικά στοιχεία της χώρας μας, την επίδραση που έχει επιφέρει στις επιχειρήσεις του Τύπου η ύφεση της ελληνικής οικονομίας, τις δραματικές μειώσεις στις διαφημιστικές δαπάνες αλλά και στην κυκλοφορία των εφημερίδων. Ο εκδότης των εφημερίδων «δημοκρατία» και «κυριακάτικη δημοκρατία» Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης παρουσίασε με στοιχεία την έως τότε εκδοτική πορεία, σκιαγραφώντας παράλληλα το πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκε, δηλαδή τα απογοητευτικά στοιχεία της ελληνικής αγοράς με τη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία και τη διαρκώς επιδεινούμενη ανάπτυξη, για να αποδείξει ακριβώς αυτό που υποστήριζε το θέμα της ομιλίας του: Τις επιχειρηματικές δυνατότητες μέσα σε οικονομικό πλαίσιο λιτότητας. Το παράδειγμα της «δημοκρατίας» απέδειξε στο συνέδριο ότι σε επιχειρηματικό επίπεδο όποιες και αν είναι οι ιστορικές και οικονομικές συγκυρίες, μια εκδοτική ιδέα, όταν είναι προσεκτικά σχεδιασμένη και στοχευμένη, όταν αποτελεί προϊόν σκληρής και μεθοδικής προσπάθειας και όταν διατηρεί τη δημοσιογραφική ακεραιότητά της, μπορεί να αποτελέσει ένα επιτυχημένο μοντέλο. Ο κ. Ιωάννης Ν. Φιλιππάκης δεν έχασε όμως και άλλη μία μοναδική ευκαιρία. Να μιλήσει στο Αμβούργο, στη δεύτερη μεγαλύτερη γερμανική πόλη, στην καρδιά τής χώρας που παίρνει τις αποφάσεις για το μέλλον των κρατών της Ευρώπης, για την πολιτική που ασκεί αυτή η χώρα. Δεν έχασε την ευκαιρία να κατακεραυνώσει μέσα από το Αμβούργο τη γερμανική κυβέρνηση για όσα επιβάλλει με... όπλο την οικονομική ισχύ της.
14
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Μια ιδέα προσεκτικά σχεδιασμένη και στοχευμένη μπορεί να αποτελέσει ένα επιτυχημένο μοντέλο ΤΟ ΚΛΕΊΣΙΜΟ της ομιλίας του εκδότης της «δημοκρατίας»: «Η κάλυψη των ειδήσεων σε περιόδους κρίσης αποτελεί πραγματική πρόκληση, καθώς, όταν εμφανίζονται οι κρίσεις, τα ακραία περιστατικά πληθαίνουν. Καθήκον μας είναι, λοιπόν, να παρέχουμε στο κοινό επαρκείς ερμηνείες για αυτά τα ακραία περιστατικά. Η Ιστορία μάς έχει διδάξει πως, εκτός από ανθρώπινο πόνο, οι οικονομικές κρίσεις γεννούν βίαιες συγκρούσεις και κοινωνική αναταραχή. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κοινωνικές εξεγέρσεις οδηγούν σε πολέμους κρατών ή εθνικούς πολέμους, ενώ πολύ συχνά δημοκρατικά καθεστώτα ανατρέπονται με πραξικοπήματα και τη θέση τους παίρνουν απολυταρχικά καθεστώτα. Παρ’ όλα αυτά, τα πραξικοπήματα δεν γίνονται σε όλες τις περιπτώσεις με τα όπλα. Ορισμένες φορές δεν ενορχηστρώνονται από συνταγματάρχες ή από στρατηγούς, αλλά από εκλεγμένες κυβερνήσεις, οι οποίες ισχυρίζονται ότι είναι δημοκρατικές. Αυτό ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση της Κύπρου, όταν εκλεγμένες κυβερνήσεις ευρωπαϊκών κρατών οργάνωσαν ένα τρα-
πεζικό πραξικόπημα σε ένα μικρό κράτος της ευρωζώνης. Ενα μη συστημικό κράτος, όπως παραδέχτηκε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών. Για πρώτη φορά στην Ιστορία, μια ομάδα κρατών επέβαλε την περασμένη Παρασκευή απώλειες στους τραπεζικούς καταθέτες μιας άλλης χώρας, αποφασίζοντας αυτό που ονομάζεται “κούρεμα” σε ασφαλισμένες από το κράτος καταθέσεις. Ετσι, την περασμένη Παρασκευή γίναμε μάρτυρες ενός διαφορετικού είδους πραξικοπήματος, που δεν μοιάζει με όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Και, όπως ανέφερα προηγουμένως, είναι υποχρέωσή μας σε περιόδους κρίσεως να ερμηνεύουμε αυτά τα ακραία γεγονότα. Υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που δήλωσαν σοκαρισμένοι όταν η “δημοκρατία”, η εφημερίδα που εκπροσωπώ και της οποίας το όνομα προέρχεται από την ιερή, αρχαία λέξη που όλοι γνωρίζετε, απεικόνισε την κ. Μέρκελ στο άρθρο της πρώτης σελίδας με στρατιωτική στολή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αλλά αυτή ακριβώς είναι η δική μας “ερμηνεία” για την ασυνήθιστη κατάσταση την οποία
15
βιώνει η Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια. Η πραγματική ζημιά που έχει υποστεί η χώρα μου μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον αφανισμό, τον οποίο συνήθως επιφέρουν οι ένοπλες συγκρούσεις. Η ίδια συνταγή εφαρμόζεται αυτήν τη στιγμή και στην Κύπρο. Η επίδραση που θα έχει η αναγκαστική επιβολή ζημιών στους καταθέτες είναι στην ουσία ένοπλη ληστεία. Και αυτών των ειδών τα μέτρα επιβάλλονταν μέχρι σήμερα μόνο σε κράτη που είχαν χάσει σε κάποιον πόλεμο. Είναι αδιανόητα εν καιρώ ειρήνης και, μάλιστα μεταξύ συμμάχων. Για όλους τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, το άρθρο στο πρωτοσέλιδό μας, το οποίο απεικόνιζε τη φράου Μέρκελ ως στρατιωτική ηγέτιδα, εκπροσωπεί την άποψή μας ή, αν θέλετε καλύτερα, την ερμηνεία μας. Πιστεύουμε πως ο ιμπεριαλισμός δεν θα επιβάλλεται εφεξής με τα όπλα, αλλά με την οικονομική ισχύ. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα θα είναι ακριβώς τα ίδια: Πόνος και βάσανα μαζί με την απόλυτη καταστροφή της οικονομίας και των κοινωνικών δομών ενός μικρού έθνους».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η έκδοση της κυριακάτικης δημοκρατίας ΣΤΙΣ 4 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ του 2011 κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της «κυριακάτικης δημοκρατίας», σημειώνοντας σημαντική επιτυχία. Επρόκειτο για ένα ακόμα τόλμημα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο και αβέβαιο περιβάλλον, μέσα στην «καρδιά» των Μνημονίων. Η κυριακάτικη έκδοση έγινε πραγματικότητα κυρίως έπειτα από παρακλήσεις αναγνωστών. Αρχικώς κυκλοφόρησε σε μεγάλο σχήμα και καθιέρωσε σημαντικές προσφορές βιβλίων, λευκωμάτων και μουσικών συλλογών. Τάραξε τα νερά με πολλές αποκαλύψεις, μαχητική αρθρογραφία και αιχμηρά πρωτοσέλιδα.
16
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
17
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
δημοκρατία & ορθοδοξία Βάζουν (;) λουκέτο στον Πανάγιο Τάφο
Βουλγαρία: Τέλος εποχής με δάκρυα Τελέστηκε χθες η εξόδιος ακολουθία του μακαριστού Πατριάρχη Μαξίμου. ■ 3
H απάντηση της ΕΛ.ΑΣ. για τις ταυτότητες
7
Ακραία αντίδραση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων μετά το χαράτσι 1.800.000 € από την εταιρία ύδρευσης του Ισραήλ
Επιβεβαιώνει την εισήγηση-σοκ ο αρχιγραμματέας κ. Αρίσταρχος. Επιστολές σε Σαμαρά, Πούτιν, Ομπάμα
Οταν ο άγιος Νεκτάριος επισκέφθηκε τον Αθω
Οι άγνωστες λεπτομέρειες της παραμονής του και οι συνομιλίες με τους γέροντες που συνάντησε. ■ 4-5
Η καθησυχαστική επιστολή στην Ιερά Σύνοδο και οι «γκρίζες ζώνες». ■ 3
Στον θρόνο των Κοπτών με κλήρωση Ποιος είναι ο (πρώην φαρμακοποιός) νέος Πατριάρχης Θεόδωρος Β΄. ■ 7
Το ψαλτήρι: H… Μέρκελ με τα ράσα! Ο «σφιχτός» κληρικός, οι γαριδομακαρονάδες και η λάθος φωτογραφία. ■ 7
Καιρός να προταθούν δραστικές λύσεις για την παραπαίουσα κοινωνία μας Του σεβασμιότατου μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθιμου
Ν
α τελειώνουµε πια µε τις διαπιστώσεις για τη σήψη της ελλαδικής κοινωνίας µας. Η µιζέρια δεν είναι αξιοπρεπής στάση. Χρειάζονται λύσεις. Πριν από δεκαετίες δοκιµάσαµε τη στανική επιµονή σε πανανθρώπινες αξίες, όµως µε τρόπο εµετικό. Οταν στο άλλο άκρο δοκιµάσαµε την ελευθεριότητα, µας άρεσε η γεύση της και ριχτήκαµε µε τα µούτρα στην κραιπάλη της, οπότε φτάσαµε στην ασύδοτη απόρριψη πάντων. Τώρα κλαίµε πάνω στα συντρίµµια των επιλογών µας και εκεί εξαντλούµε κάθε ικµάδα µας. Λύσεις δεν υπάρχουν; Πιο χαµηλά να πάµε δεν έχει. Πιο κάτω να πέσουµε δεν γίνεται. Αρα µόνο να σηκωθούµε µπορούµε. Μόνο να ανεβούµε γίνεται. Οµως, χρειάζονται τόλµη και αποφασιστικότητα. Εκείνο που νοµίζω ότι θα µπορούσε να προταθεί ως µοναδική λύση είναι η επιστροφή σε δικά µας πράγµατα, που στάθηκαν διαχρονικά σταθµοί στην παγκόσµια Ιστορία. Κι αυτά είναι δύο: Το αρχαίο ελληνικό πνεύµα στην κλασική του άποψη και το ευ-
αγγελικό χριστιανικό µήνυµα στην ορθόδοξη επεξεργασία του. έπειτα πέφτει αδύναµος και ξεψυχά από αιµορραγία. Και τα δύο µεγέθη έχουν στον τόπο µας βάναυσα κακοποιηΘέλω να πω: Κάποτε συνηθίζεται και η ελεεινολογία των πάθεί, οπότε από την έως τώρα εµπειρία µας µπορούµε να προλά- ντων. Φτάνει πια! Καιρός να προταθούν λύσεις. Οι δυο αξίες, αρβουµε λάθη και υπερβολές του παλαιού και του πρόσφατου πα- χαιοελληνικό πνεύµα και ευαγγελικό µήνυµα, είναι στιβαρό θερελθόντος µας. µέλιο που µπορεί να στηρίξει την παραπαίουσα κοινωνία µας. Και τα δύο ανθούν σε ξένους «τόπους πολιτιστικούς» ερήµην Ισως, λέω ίσως, τώρα που τα πολιτικά κόµµατα έχασαν κάθε ιδετης ελλαδικής κοινωνίας, που «αυνανίζεολογικό υπόβαθρο, τώρα που η πληµµυται αναµασώντας τα λεκτικά, χωρίς να τα ρίδα της κρίσης ξεµπρόστιασε την πνευΤο αρχαίο ελληνικό πνεύμα ζει στ’ αλήθεια». µατική γύµνια του πολιτικού µας συστήµαστην κλασική του άποψη Και τα δύο σαν πουλιά ετοιµάζονται τος, είναι η ευκαιρία να βγούµε στην Ευαπό την πατρίδα µας να πετάξουν οριστιρώπη µε πρόταση σοβαρά οικοδοµηµένη και το ευαγγελικό μήνυμα κά και τότε θα αποµείνουµε στον γεωγραµε υλικά που ούτως ή άλλως σέβονται οι είναι οι μοναδικές διέξοδοι φικό µας κορσέ να φυλάµε την άδεια φωεταίροι µας. Πρόταση όµως σηµαίνει παιλιά τους. δεία και βίωµα. Πρώτα να διδαχθεί ο φοΚαι τα δύο είναι ανθισµένα τριαντάβισµένος λαός µας την αρχαία ελληνική φυλλα, κάποιοι ετοιµάζονται να τα κόψουν για το ανθοδοχείο τους γραµµατεία και την ευαγγελική διδασκαλία κι έπειτα ως βίωµα να και σε µας θα αποµείνει το κοτσάνι µε τ’ αγκάθια. την προτείνουµε στην Ευρώπη, που την έχει ανάγκη. Αλλιώς τα Βλέπετε άλλη λύση που θα µας επιτρέψει να αρθρώσουµε σο- προτεινόµενα, αντί να αποβούν βαρύτιµη στολή, θα φανούν σαν βαρό και αναγκαίο λόγο στο διεθνές γίγνεσθαι; Λόγο αποδεκτό και τρύπιος µανδύας. πανανθρώπινο, σεβαστό αναντίρρητα και τεκµηριωµένο; Λοιπόν, καιρός να προταθούν λύσεις µε θάρρος και δυναµική Ας πάψουµε, λοιπόν, µε τις διαπιστώσεις να γλείφουµε το αί- προοπτική. Αλλιώς ας «προσµένουµε το θαύµα, δειλοί, µοιραίοι κι µα µας στη λίµα, όπως ο σκύλος, που στην αρχή γλυκαίνεται κι άβουλοι αντάµα».
Η έκδοση της «Ορθόδοξης Αλήθειας» Η ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΊΑ θρησκευτική εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» προήλθε από τη «δημοκρατία». Στην πραγματικότητα ήταν η εξέλιξη του ειδικού 8σέλιδου ενθέτου «δημοκρατία και Ορθοδοξία» που ξεκίνησε να κυκλοφορεί το 2012 με την σαββατιάτικη έκδοση της δημοκρατίας. Από τον Φε-
βρουάριο του 2015 αποτέλεσε ξεχωριστή εφημερίδα, πρωτοποριακή για θρησκευτικό έντυπο, με 40 έγχρωμες σελίδες, πλούσια αφιερώματα και σημαντικούς αρθρογράφους – εμβληματικές προσωπικότητες στον χώρο της Εκκλησίας, Αγιορείτες, κληρικούς και λαϊκούς.
18
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
19
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Η δημοκρατία προχώρησε σε σημαντικές ειδικές εκδόσεις, φωτίζοντας ιστορικά ντοκουμέντα, αναλύοντας εθνικά ζητήματα και δίνοντας το παρόν σε μεγάλα γεγονότα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τέσσερις εξ αυτών των εκδόσεων
«Αι Θυσίαι της Ελλάδος εις τον Β’ Παγκόσμιον Πόλεμον» ΤΟ 2011 με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου , η «δημοκρατία» δημοσίευσε τα συγκλονιστικά στοιχεία των ολέθριων συνεπειών της κατοχής της Ελλάδας από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μια έρευνα που παρουσιάστηκε το 1945 στο Παρίσι και το Λονδίνο, καθώς και στη διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στον Αγ. Φραγκίσκο και απαριθμούσε αναλυτικά τις απώλειες της Ελλάδας, σε πληθυσμό, περιουσία και υποδομές. Τα στοιχεία που περιείχε το λεύκωμα συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής από το Γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών του υπουργείου Δημοσίων Εργων και από άλλες δημόσιες υπηρεσίες της εποχής. Το κείμενο του λευκώματος γράφτηκε από τον αρχιτέκτονα Κ.Α. Δοξιάδη.
ΑΙ ΘΥΣΙΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ Π Β' ΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ
20
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
«Η Κυρά του Πόντου» ΣΤΙΣ 13 Αυγούστου του 2011 η «δημοκρατία» κυκλοφόρησε την ειδική έκδοση «Η Κυρά του Πόντου» αφιερωμένη στην Παναγία Σουμελά. Στις σελίδες του αφιερώματος υπήρχαν εκτενείς αναφορές στη Γενοκτονία των Ποντίων με πλήθος ιστορικών ντοκουμέντων.
ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ! asdg
H «δηµοκρατία» τιµά µε σεβασµό την Παναγία Σουµελά (την Τιµιοτέραν των Ουρανών), την προστάτιδα των Ποντίων και του απανταχού Ελληνισµού και εύχεται σε όλους καλό ∆εκαπενταύγουστο
δημοκρατία www.dimokratianews.gr
| ΣΑΒΒΑΤΟ 13 - ΔΕΥΤΕΡΑ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2011
TIMH 4 EΥΡΩ
Η προστάτιδα και παρηγορήτρα, το Ακρωτήρι της Ελπίδας, η τροφός και φρουρός των ονείρων
Η ΚΥΡΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
Επιτέλους μια εφημερίδα
που λέει την αλήθεια!
δημοκρατία 13
ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2011
H ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ Του Κώστα Φωτιάδη*
Δ
εκαέξι αιώνες η Παναγία Σουµελά προστάτευε τον Ελληνισµό της Aνατολής. Σύµφωνα µε την παράδοση, το 386 οι Aθηναίοι µοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου, µετά από αποκάλυψη της Παναγίας, µε σκοπό να ιδρύσουν το µοναχικό της κατάλυµα. Eκεί, σε σπήλαιο της απόκρηµνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόµετρο 1.063 µέτρα, είχε µεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Eυαγγελιστής Λουκάς. Oι µοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος έχτισαν µε τη συµπαράσταση της γειτονικής Μονής Bαζελώνα κελί και στη συ-
νέχεια εκκλησία µέσα στη σπηλιά, όπου είχε µεταφερθεί θαυµατουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβληµα της ύδρευσης του µοναστηριού λύθηκε, επίσης σύµφωνα µε την παράδοση, κατά θαυµατουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαµα που βλέπουν και οι σηµερινοί ακόµη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασµατικό νερό µέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το µοναστήρι όχι µόνο στους Χριστιανούς, αλλά και στους Μουσουλµάνους, που εξακολουθούν να το επισκέπτονται και να ζητούν τη χάρη της Παναγίας. Kοντά στο σπήλαιο χτίστηκε το 1860 ένας πανοραµικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωµατίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη µονή ανοικοδοµήθηκαν µικροί ναοί αφιερωµένοι σε διάφορους αγίους.
Oι ιδρυτές του µοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκηνυµατικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιοµέτρων από τη µονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό των Aγίων Kωνσταντίνου και Eλένης και σε απόσταση δύο χιλιοµέτρων το παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας, στο οποίο οι µοναχοί το 1922 έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, το σταυρό του Αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ του Kοµνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου. H µονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδροµές των αλλόπιστων και των κλεφτών εξαιτίας της φήµης και του πλούτου που απέκτησε. Mερικά περιστατικά συνδέονται και µε θαυµατουργικές επεµβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του µοναστηριού. Σε κάποιες απ’ αυτές τις επιδροµές λεηλατήθηκε από ληστές και, σύµφωνα πάντα µε την παρά-
δοση, καταστράφηκε για ν’ ανασυσταθεί από τον Tραπεζούντιο Όσιο Xριστόφορο το 644. Tη µονή προίκισαν µε µεγάλη περιουσία και πολλά προνόµια, κτήµατα, αναθήµατα και κειµήλια οι Αυτοκράτορες του Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι Αυτοκράτορες της Tραπεζούντας Iωάννης B΄ Kοµνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kοµνηνός (1293-1330), Bασίλειος B΄ Kοµνηνός (1332-1340). Mεγάλοι ευεργέτες της µονής ήταν ο Mανουήλ Γ΄ Kοµνηνός (1390-1417) και ο Aλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε στη µονή ανεκτίµητης αξίας σταυρό µε τιµιόξυλο, ο οποίος σήµερα, µετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται µαζί µε τα άλλα κειµήλια της µονής στο νέο της θρόνο στην Kαστανιά της Bέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο έσωσε η Mεγαλόχαρη από µεγάλη τρικυµία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευ-
Υ 2011 ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟ
ΥΜΑΤΟΥ ΝΗΜΑ ΣΤΙΣ ΘΑ
26 δημοκρατία
ΠΡΟΣΚΥ Του Γεράσιμου Κόντου r ianews.g gkontos@dimokrat
Μυρτιδιώτισσα, ΧοζοΜΕΓΑΛΌΧΑΡΗ, ένη, η Παναγία «σκεβιώτισσα ή Φανερωμ ς της τους απανταπάζει» με τις προσευχέ
ΝΉ Η ΜΊΤΊΣΣΆ – ΓΕΘΣΉΜΆ ΠΆΝΆΓΊΆ ΊΕΡΟΣΟΛΥ τη εικόνα της Παναγίας Ιερομα του Θεθαυματουργή, αχειροποίη στο Ιερό Προσκύνη σολυμίτισσας βρίσκεται Γεθσημανής. Το 1870, η μοτης ομητορικού Μνήματος Ιεράς Μονής της Μυροφόόραμα μια ναχή Τατιανή της Ρωσικής Μαγδαληνής είδε σε ρου Αγίας Μαρίας της ζήτησε να τη ζωγραφίσει. Ενώ της άγνωστη μοναχή που αντιλήφθηκε ότι τα άμφια της τη ζωγράφιζε, η Τατιανή πρόσωπό της γίνονταν χρυσά και το Η Τατιανή άγνωστης γυναίκας γυναίκα ήταν η Παναγία. έδειξε να έλαμπε. Η άγνωστη που της στην ηγουμένη, από το κεδιηγήθηκε το όραμά η ευωδία που έβγαιναν δυσπιστεί. Το φως και της Παναγίας που βρέθηκε ζωλί της όμως και η εικόνα έχει αγγίξει κανείς, δεν άφητην γραφισμένη χωρίς να για το θαύμα. ναν περιθώρια αμφιβολίας
δα θεωρείται προστάτι χού Xριστιανούς, «μητέρα» των ανθρώτου έθνους μας και Σύμβολο της αγνόυν. πων που υποφέρο
ΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
Υ 2011 ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟ
ΤΟ ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΣΤΟ ΆΓΙΟ ΟΡΟΣ Η «εφέστια προστάτιδα» του Αγίου Όρους φέρει στο πλαίσιό ες της τις σφραγίδ όλων των ιερών μονών της χερσονή σου του Άθω. Σε κάθε αγιορείτ ικη μονή υπάρχει και ένα αντίγραφό της. Στα τέλη του 10ου αιώνα μ.Χ., η εικόνα βρισκόταν σε ένα κελί κοντά στη σκήτη του Αγίου Ανδρέα. Κατά την παράδοο ση, ένα βράδυ που γέροντας έλειπε από ητο κελί, εμφανίστ ικε στον υποτακτ ος κό του ο αρχάγγελ Γαβριήλ, που έψατο λε και χάραξε με δάχτυλό του σε μια πέτρινη πλάκα τον ύμνο «Άξιον εστίν ειως αληθώς...». Η κόνα, μπροστά στην οποία εψάλη για πρώτη φορά ο αγγελικός ύμνος, μεταφέρθηκε στο Πρωτάη και όρμο Στον το. Εκεί γίνεται ΆΣΤΉ – ΆΝΔΡΟΣ σε ΠΆΝΆΓΊΆ ΘΕΟΣΚΕΠ δεσπόζει ο ετήσια πανήγυρη, ανάμεσα στα βράχια, ς του Παραπορτιού, ανάμνηση του θαύπος ναός της προστάτιδα κάτασπρος και μεγαλόπρε Η παράδοση λέει ότι η ειματος και προς τιμήν του νησιού και των ναυτικών.στην Άνδρο από το πέλατης Θεοτόκου.
ΣύμφωΆΠΥΛΊΆΝΉ – ΠΆΡΟΣ ναού είΠΆΝΆΓΊΆ ΕΚΆΤΟΝΤ του παράδοση, κτήτορες Σε ένα τανα με την ορθόδοξη ος και η Αγία Ελένη. ναι ο Άγιος Κωνσταντίν Τόπους με σκοπό την ανεύτης Παναγίας έφτασε κάτοικοι ξίδι της προς τους Αγίους η Αγία Ελένη υποχρεώθη- κόνα παράξενο φως. Οι «λουσμένη» με ένα σε μια σπηλιά. Βρήρεση του Τιμίου Σταυρού, λόγω θαλασσοταραχής. γος, αν το φως και έφτασαν τη μετέφεραν στο Πάρο κε να σταματήσει στην σήμερα ο ναός, υπήρχε ένα ακολούθησ φύκια και την εικόνα πάνω σε . Την επόμενη ημέρα Στον χώρο όπου βρίσκεται ηκε εκεί και καν ι του Αγίου Αθανασίου νησιώτες αντιλήΑγία Ελένη προσευχήθ Οι αν την παρεκκλήσ μικρό εκκλησάκι. Η πή ναό στην Παναγία, επέστρεψε στη σπηλιά. από τη έταξε να χτίσει μεγαλοπρε Η εκκλησία με τις 99 φα- η εικόνατο θεϊκό σημάδι και έχτισαν ναό πάνω Σταυρό. με το θρύ- φθηκαν βοηθούσε να βρει το όμως δεν υπήρχε. Ύστερα σκεπή τη σύμφωνα για που, μεΞυλεία κρυφή η Κωνστα- σπηλιά. ημέρες το πλήρωμα ενός καραβιού που νερές πύλες και την στη όταν απελευθερωθεί το 17ο από λίγες να ρίξει το φορτίο του λο, θα αποκαλυφθεί Το τη ζωγραφισμένη κατά εικόνα τέφερε ξύλα υποχρεώθηκε τη θαλασσοταραχή. Η ντινούπολη, φιλοξενεί για να γλιτώσει από εικόνα της Θεοτόκου. στην ακτή του 1821 θάλασσα αιώνα θαυματουργή τα ξύλα που έφτασαν προγόνων της ηρωίδας πλοίο σώθηκε και με αποτελεί δωρεά των σκεπή της εκκλησίας. ους. κατασκευάστηκε η Μαντώς Μαυρογέν
Ο
τι είναι η Παναγία της Τήνου για τους Ελληνες του Νότου, είναι και η Παναγία Σουµελά για τους απανταχού Ποντίους και τους Ελληνες του Βορρά. Είναι η οδηγήτρια των Ελλήνων του Πόντου, που για αιώνες στάθηκε προστάτιδα και παρηγορήτρα τους, το ιερό και εθνικό τους σύµβολο, το Ακρωτήρι της Ελπίδας, η τροφός και φρουρός των ονεί-
! ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
δημοκρατία 19
Υ 2011 ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟ
ντος μετά του αναφερθέ της Mονής, οίτινες υ κατεγίνοντο εις Kωνσταντίνου Aϊτίνογλο εκ Tραπεζούντος κομιτο να αλέσουν τον Eκ της Mονής διεκρίσθέντα αραβόσιτον. παρέλαβον μεθ› εαυναμεν ότι οι Tούρκοι εκ ς μετά του παιδίου, τών τους αγωγιάτα δε μετ’ ολίγον τουφεκιτων ακουσθέντων κακούργημα, γενόμεσμών υπεθέσαμεν τούτων. Πράγμανον επί των δυστυχών Kυριακήν εκ Λιτην τι, οι επιστρέψαντες σαν τας υποθέεπιβεβαίω μοναχοί βεράς ς από την Παναγία τες ότι προ του ποταμού Σπάνιες αγιογραφίε τα, οι οποίες σεις μας, διηγηθέν εκ των αγωγιατών. Σουμελά στην Τραπεζούν χρόνων αλλάτο των είδον καιπτώμα ενός διηγήθησαν ότι άντεξαν στο πέρασμα μανίας των Τούρκων. Πλην τούτου, οι μοναχοί ως υπεσχέθη της καταστροφικής ο Mητροπολίτης Pοδοπόλε ότι δεν υπήρχεν μεγάνα ενεργήση, αλλ› . Eν τω μεταξύ λη ελπίς ταχείας βοηθείας τας επιθέσεις, ενεοι Tούρκοι δεν έπαυον αξιωματικοί και ελήιν φανίσθησαν δε και μέτρα προς παραβίασ φθησαν διάφορα της θύρας.
και της μητρικής αφοτητας, της αγάπης συνείδηση του λασίωσης, πέρασε στη πρόσωπο της Ορού μας ως το πανάγιο
ΆΜΟΡΓΟΣ Η παράδοΧΟΖΟΒΊΏΤΊΣΣΆ – να ταξιδεύει στο νησί ιστορία του ΠΆΝΆΓΊΆ την εικόνα της Παναγίας είναι ότι μια γυναίΣΣΆ – ΛΕΣΒΟΣ Η εκδοχή ΠΆΝΆΓΊΆ ΆΓΊΆΣΏΤΊ στα χρόνια της Εικονομαχί- ση θέλει τη Μικρά Ασία. Η πρώτη Παλαιστίνης τοποθέτησε προσκυνήματος ξεκινάειΑγάθων ο Εφέσιος πήρε μα- από Χόζοβα της ος για κα από την πόλη βάρκα για να τη σώσει από τους εικοας. Τότε, ο ιερομόναχ μαζί με άλλα κειμήλια, σε μια μεζί του στο νησί την εικόνα, διαπιστώθηκε το 1938, την εικόνα Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, την εικόνα Όπως σει. νομάχους. με προστατεύ από το μοναστήρι του την να ντυμένη στην Αμοργό μοναχοί δέσε μια μεγαλύτερη, την είχε κρύψει μέσα της Παναγίας. Έργο του Ευ- τέφεραν της Παλαιστίνης. Στην Κύπρο, οι μοναχοί εικόνα Χοτζεβά πλάκα, φέρει α που έκοψαν την εικόνα επίχρυση θαυματουργή Αγιασώτισσπαριστά- χθηκαν επίθεση από ληστές, θάλασσα. Τα δύο τεμάχια αγγελιστή Λουκά, η Θεού Αγία Σιών» και δύο και την έριξαν στη το βράχο της Αμοργού. την επιγραφή «Μήτηρ της το Θείο στα από κρατάει στην αγκαλιά της γειτο- βρέθηκαν ενωμένα κάτω Μονή της Χοζοβιώτισ νει την Παναγία να στο οποίο χτίστηκε η αλλά και κάτοικοι πιστοί, σημείο, πρωτομάΤο στον Χιλιάδες για τρόπο νησί Βρέφος. εδώ και αιώνες στο η υποδείχθηκε με θαυμαστό τη σμίλη του καρφωμέν νικής Τουρκίας συρρέουν που έδωσε το όνομά της σας που ένα πρωί βρήκε εικόνα την στορα, ουν να προσκυνήσ μέτρων. της Λέσβου. σε βράχο ύψους 300 στην περιοχή Αγιάσου
ΚΟΥΤΛΟΥΊΆ – ΊΕΡΆ ΜΟΝΉ ΦΟΒΕΡΆ ΠΡΟΣΤΆΣ ς ομορφιάς εικόνα της ΘεοτόΜΟΥΣΊΟΥ Η εκπληκτική Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου ι στην κου, που φυλάσσετα μόνο αντικείμενο που σώθηκε το μετόχι στο Άγιο Όρος, ήταν που κατέστρεψε ένα 13ο από τη φοβερή πυρκαγιά ένη τον Σέρρες. Φιλοτεχνημ του ναού της μονής κοντά στις τέμπλο παρεκκλησίου Πρωαιώνα μ.Χ., κοσμεί το νου λιτανεύεται στο και την Τρίτη της Διακαινησίεπίσκεψη της εικόνας «Άξιτην τάτο, ανταποδίδοντας ύσι την προηγούμενη ημέρα. ον Εστί» στο Κουτλουμο οι προσκυνητές έχουν να δικαι εικόστην Οι πατέρες της μονής που αποδίδονται ηγηθούν πολλά θαύματα1994, ξέσπασε πυρκαγιά στο , το περίπτωση μία φλόΣε στις να. Οι μοναχοί πλησίασαν δάσος κοντά στο ναό. Προστασία και ο πεντακάτη φωγες κρατώντας την Φοβερά Μια καταιγίδα έσβησε θαρος ουρανός μαύρισε. Όρος δεν έπεσε σταγόνα. Άγιο υπόλοιπο στο ενώ τιά,
Η Παναγία Σουμελά έδωσε δύναμη στον κατατρεγμένο Ελληνισμό να κρατήσει τα πατροπαράδοτα, τη θρησκεία, τη γλώσσα του
ς Η θύραν της Μονή
ρων, των στοχασµών και των µύχιων πόθων τους. Είναι αυτή που έδωσε δύναµη στον υπόδουλο και µαρτυρικό Ποντιακό Ελληνισµό να κρατήσει µε πείσµα και αυτοθυσία, χωρίς εµπάθεια και µίσος στους αλλοθρήσκους και αλλοεθνείς τυράννους του, τα πατροπαράδοτα, τη θρησκεία του, την εθνική του συνείδηση, τη λαογραφία του, τις ηθικές, τις κοινωνικές και τις οικογενειακές του αρχές και παραδόσεις και, προπάντων, την γλώσσα του.
δημοκρατία 15 και πάλιν η ευκαιKαι θα δίδεται ούτω τούτον Λαόν να υχον ρία εις τον γενναιόψ ις και να συνεχίζη συγκροτή τας πανηγύρε εμφανίζη τας αλησμοτας τελετάς και να ρροάς κατά τας νήτους εκείνας κοσμοσυεορτάς, ασπαζόεπετείους της Παρθένου των δεκαπέντε Ποντιαεικόνα την μενος ενος τα παλαιά της κών αιώνων, αισθανόμ εις αναβαπτιζόμενος συγκινήσεως ρίγη, πίστιν και τραγουτην προς την πατρίδαΠοντιακής λύρας το της δών εν συνοδεία αλησμόνητο τραγούδι: με Eμέν Kρωμναίτε λένε . Kανέναν κι φογούμαι Ση Σουμελάς την Παναγιάν μαι!» θα πάγω στεφανού
θόν Σύνδεση με το παρελ
ς οραματιστής και Kαι ήρθε ο Kρωμναίο κι έκανε πράξη κτήτωρ Φίλων Kτενίδης όλων των Ποντίων, στα 1951 την επιθυμία το σήμερα. Έστημε έκανε πράξη το χθες ενώνει με την παμας σε τη γέφυρα που με τον αλησμόνημονή, ιστορική λαίφατη επιφυλάσσει, 90 χρότο Πόντο, που μας πολλές ευχάριστες ξεριζωμό, τον νια μετά εκπλήξεις. συμπατριώτες μάς Πολλοί Ελλαδίτες τους νοσταλγούς μέμφονται ως αθεράπευ ους ενός παρελκι ανεδαφικούς ονειροπόλ ί πια από την θόντος που έχει διαγραφε
την προσωρινήν έστω Όπως επιτύχωμεν εις εθέσαμεν και ημείς απομάκρυνσίν των όμως το αδύενέργεια απειλάς, βλέποντες αντιστάσεως απενατον της μέχρι τέλους ώμεν της στιγμής φασίσαμεν να επωφεληθ Tούρκων και να των νσεως απομακρύ της όμως εγκαταλείποΙστορία. ότι εκφράζω την φύγωμεν. Nα φύγωμεν εντελώς ανοιMονής Προσωπικά, και πιστεύω ντίων, είμαστε της θύραν ντες την α ν› αποφασίσωπλειοψηφία των Ελληνοπο τοι νοσταλγοί κτήν· τούτο δεν ηδυνάμεθ των μοναχών ανέλαβε υπερήφανοι και αθεράπευ μεν. Eπί τέλους, εις την έννοια ότι η σκέμετά την έξοδον, αυτης πατρώας γης, με προσηλωμένη στον . να κλείση την θύραν κατόπιν δια σχοινίου ψη μας θα μένει πάντα αν και άφησαν τός δε να κατέλθη τα έπιπλα και τα λοιτόπο εκείνο όπου γεννήθηκ ς μας, δέσμιTούτο και έγινεν. Aπό εκρύψαμεν ότι ήτο παππούδε οι τους τα κόκαλά πά κινητά της Mονής του Λουκά και το των ηθών, των εθίμων οι των παραδόσεων, δυνατόν, την δε εικόναάβομεν μεθ› ημών Ιστορίας. Όλων εκείκαι της περήφανης τίμιον ξύλον συμπεριλ 11 ώραν τουρκιστί, ωραία, τόσο ελληνικά την νων που είναι τόσο το «είναι» μας ώστε και εξήλθομεν περί με μοναχούς ως προφυκαι τόσο ζυμωμένα ήταν και απάρνηση αποστείλαντες δυο οπισθοφυλακήν δια θα ως η απάρνησή τους λακήν και άλλους με Tοιουτοτρόπως δε, του εαυτού μας. είναι ανεδαφικοί παν ενδεχόμενον. το κέντρον και τους Tέλος, οι Πόντιοι δεν διατηρούν άσβεεις τα γυναικόπαιδια κατωρθώσαονειροπόλοι, ούτε επειδή ά στοιχεία 15 οικισμών ως σωματοφύλακες, τη φλόγα του μεγατην αντίστοιχα αριθμητικ ν, 30άνδρας της περιοχής στη στην ψυχή τους κόπους να φτάσωμεν Σουρμένω ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΟΚΤ. 1857) με πολλούς μεν της επαναλειτουργίAγουρτην 20 απότης ή Α) ΠΡΟΞΕΝΙΚΕΣ ύ υποπροξενείου Τρα- της περιοχής λοϊδεατικού ονείρου ενός ονείρου που υπόλεως)6, ώραν νυκτός εις το χωρίον αί του μετάσταση στο ένα αι Ερζερούμ (Θεοδοσιο 1. Του ελληνικο χρι την οριστική τους επαρχία Ούνιν αι προφυλακ ας της παλαιάς μονής, το Δεκαπενταύζονταν και τιμωα. Είναι χαρακτηριστικό πεζούντας. Στην έκθεση αυτή αναφέρετύν επαρχία Δουνάης, 7 από την τσινού, ένθα παρέμενο χρόνο στο άλλο θρήσκευμ όπως Eκείθεν την επαύριον ανανεώνεται κάθε χίες, ενώ άλλοι αναγνωρί έκδοση του Χάττι Χουμαγιο 11 των Μεταλλείων. ρωσσικού στρατού. χρέος του προσκυθάνατο. περιστατικό του 1850, και την ος εφιλοξεμετά υπέρτατο μαρτυρικό ότι, το όπου αυθεντικό Κρυμε με ένα : γουστο ρούνταν ν (δηλαδή ημεν εις Λιβεράν το μεγαλύτεδιηυθύνθ Bryer (στα ελληνικά) εικόνας της Παναγίντας. (1856), επιτροπή Κρωμιωτώ πείτου Kυρίλλου. Με όλους τους τρόπους,παραμείνει πι- το διηγείται ο A. νήματος της σεπτής είναι ανεδαφικός προξενείου Τραπεζού υπό του Mητροπολ ήταν γνωστοί στην να νήθημεν τότε ο υπουργός Γιατί δεν ς αντιπτοχριστιανών, που αναλαμβάνει να συ- 2. Του αγγλικού ι ότι ο εκλεγμένο έκθεσις εκτενής περιρο μέρος τους κατάφερε δεν ημέρα, Πόντο, όπως είχε γράψειης του Eλ. Bενιζέ- ας Σουμελά. σημειώνε το όνομα) Eκεί συνετάχθη και εκτεπατέρων του. Αυτό Πόντο και να Το μυστικό του Ομάρ ός η σκέψη πως κάποια της κυβέρνησ την ριοχή μ' αυτό τα και να αγωνιστεί για την Η έκθεση των Κρωμιωτών, Μουσταφά Γιαστό στην πίστη των ης, σα λεπτομερώς τα ανωτέρω της αντιπροσωπεία να πάει στον και το αντίθετο. που επισκέφθηκε ας και Προνοίας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρ- οραματισμ λαμβάνουστις Eυριπίδης Xειμωνίδ υπομνήμα τον αρχηγόν τους πίστης πρόσωποςτου Τουρσούν, είχε υποβάλει όπως έλεγε και ο σημαίνει ότι δεν συνέβαινε εί- «Ο Γεώργιος Φίνλεϊ, αναφέρει μια εμπει- ντάξει παι τα σύμβολα της Ορθοδοξί λου Λεων. ήτις και εδόθη εις θέντα ση της χριστιανικής είτε από δυσκολίες 1850, ζιτζή, γιος θα ξαναγυρίζει στον δεν υπήρχεν ο Πόαρχηγός εδή- παραλάβε στο αγγλικό Ορισμένοι, δηλαδή, ελ- Τραπεζούντα το σε με κάποιο Δημήτρη αναγνώρι προξενείων της Τραπεζούντας και χαν οι Πόντιοι, αλλά Παναγίας Σουμε- η Mεγαλόχαρη της θρόνο. Aς μην βιαστρατιάς. O ρηθείς Κων/πόλεως καιρωσσικής του Ελληνισμού. α τους είτε από την των της δύο καλόγεροι υπ’ όψιν. ε- πρεσβείες της ένα υπόμνηρία του. Συμφώνη λιό, τον ιστορικό τε από το χαρακτήρ Αυτός μέσω υν κομμαTο 1930 ζούσαν μόνο μοναστηριού. ντος. Mε την εικόνα ότι η έκθεσις θα ληφθή της Κων/πολης. Επισημαίνμέ- προξενείο Τραπεζούντας από λωσεν επικοινωνία των ορκαι υπηρέτης του. ό στατιστιεκ κάποιοι να με φακελώσοστην αστυο Πόντος». ιστορικού και και των πρεσβειών ου στούν λιπή προσπάθεια και είτε από τη συνεχή να γίνει οδηγός αριθμητικ αντίποινα ήλθε Mονή» και λά για τη γλώσσας πανάρχαι εν του των συνόδευε της Eις κάποιοι ο κίνδυνος ελληνικής ς μα, που ν και Tούρκοι κατέστρεψαν ολομιλούσε ένα είδος τικά. Aυτό το έκαναν γάνων της εκκλησία Κρω- ται ακόμη ς Iερεμίας στο Λαγκαδά οι σήμερα και τονίζεται η ανάγκη κό πίνακα Μουσουλμάνων, Κρωμιωτώ Tο 1922 νθρονισμός μάνους και τη λαπου τους ονόμαζαν νος Επανε ντας το με- O υπέργηρο ήμουν μαθητής, όμως αι στη ρους των Τούρκων αρνήθηκε να πάεπισυνταγμέ όταν ε οποίος διαπράττο τέλος, ι ο είναι νομία επαφή με τους Μουσουλαρχικό τους ζήλο, ήταν απ΄ αυτούς Στο ίκης, διαπίστωσ στο μοναστήρ πίνακας το μέτρων. ν. Ο Θεσσαλον σχερώς τον ες), που, όπως θηκε 20 χρόνια » τα πόδια του ή λήψης ορισμένων ι. H σκέψη δεν αναφέρετ στην Χριστιανώ και σκοπεύει της πολιτισμικής γενοκτονίτρεία τους μείωσαν με μιώτες (Κρωμλήδ γιατί δεν τον «άκουγαν ι τις εφιαλτι- H εικόνα φιλοξενή της Aθήνας. Πρώτος ντρέποντα την επόμενη γενιά. Tο μέτρο έγκλημα ούτε Μουσουλμάνοι συνάπτεται ένας κατάλογος που δίνει:με τις από το νόμιμο γραμματέα τουςγάλο και εξοικειώθηκαν Μεγάόλα τα πολύτι- ει Mουσείο ξαναζήσε στη συνέχεια, δεν ήταν στοιχεία στις χωριών ξέχασαν το παρελθόν έβλετον σημερινή ή γιατί δεν ήθελε να Aφού πρώτα λήστεψαν ται από τη μια γεητας Bυζαντινό Στην περίπτωσή τους, ούτε Χριστιανοί. Μια ημέρα, καθώς ονόματα πόλεων και αριθμό των να δώσει συγκεκριμένα ναας. ς πρότεινε το 1931 μεριμνήσουν α που υπήρχαν μέσα στη μοου μα της εκτίμησης μεταφέρεχειροπιαστό σήμετο περιβάλλον τους. κορυ- α' στήλη της τουρκικής βαρβαρότ ο Λεων. Iασωνίδη αντικείμεν στη β' το συνολικό Δυνάμεις προκειμέν η χριστιανική συνείδη- παν κάτω στην Τραπεζούντα από την τα ίχνη κές σκηνές από το και ζωντανός της Παναγίας Σουμελά Χουμαγιούν. δεί- ενορίες τους,τους, στη γ', δ', και ε' το σύνολο λες έπαψε να λειτουργεί που φωτιά για να σβήσουν ο πανέμορφος, ζωηρόςπροϊστάμενος επανενθρονισμό της Eλλάδας. Συγκε- νιά στις πολλές, εφαρμογή του Χάττι νή,, έβαλαν από τη ζωή των ατότον ρώτησε να του τρίτη γενιά, πράγμα οικογενειών όσους και ων τους ή για να ικανοποιή- και περιοχή και Ελλή- για την καλύπτει 55 οικισμούς φή του Μπόζτεπε, ρα στο άδηλο μέλλον, Tότε το μέτρο αλση στη δεύτερη και ς Σουμελιώτης, Στην άγνοιά εγκλημάτ μάνων, Κρωμιωτών α της σε κάποια τους στα πάτρια. των εφημερίδα «Πατρίς» Eλλήνων. Aμβρόσιο των λαών. χω- Συνολικά, ενοριακή του εκκλησία. εκεί μνημοτου Aγίου Θεράποντ άμβλυνε την αφοσίωσή ς. Εκεί- των Μουσουλ μόνο πουσουν τους εναντίον των κριμένα έγραψε στην σωμεν εν ταις Nέ- μων στη ζωή ό όνειρο και πληρο- ξει την όλα αυτά κατά πόλη, το μίσος η ελληνική έκθεση, φτά- πριν την αναγκαστική έξο- στην εκκλησία Aπό το μονασημερινό ανεδαφικ ρώτησε αν ήταν Χριστιανό μου νων αντίστοιχα. Κι και Πάντως, από τις μαρτυρίες στη Θεσσαλονίκη. των Aθηνών: «Aναζητή Σταυροπηγιακήν λάζει και ένα υπάρχουν) στις επαρ- νεύονται αναλυτικότερα, γι' αυτόOι μοναχοί, πρόγονοί οι Κρυπτο- του, τον της πιθανής οι ότι Tούμπας (όπου αλλά κρύπτη περιοχή φαίνεται ενορία “Όχι, την : κάς στην τινά και παρεκκλή με ολης και ά στοιχεία νος απάντησε φορίες που έχουμε, όνομά ριό αις Xώραις παλαιάν ερυμνήν, παρεμφε- μπορεί να μπει κάποιο τρόπο, που δεν έκρυψαν μέσα στο Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιο το 1923, Μητροπόλεων Αργυρούπ σαν μια ιδιαίτερη κοι- ήταν”. Στην ερώτηση, ποιο ήταν το νουν τους 86. Τα αριθμητικ δομάνοι και . Στις 14 Oκτωκαι σης με εικόνα της Πα- χό χριστιανοί αποτελού συνέ- χίες των ντας. Γενικά, οι 86 οικισμοί (πόΜουσουλ Mονήν, βραχώδη ανεκτίμητων κειμηλίων σαν, θα πραγμάτω Aγίας Bαρβάρας την πολεμικός, φτάτηςΈλλησι275 κατηγορία, λίγο πολύ του, απάντησε καθαρά “Ομάρ”. Στη ποιες διαφορές: 275 Oσίου Xριστο- των έφυγε εφοδιασμένος με ένα κολα- ρή προς την εν Πόντω ερημωθεί απαραίτητο να είναι νωνικοθρησκευτική κόσμος Τραπεζού και ενορίες τους) φέρεται ότι κας περισσότεροι,ναγίας, το Eυαγγέλιο του βρίου «Nέαν Πανα- είναι υπάρχει το Όνειρο. στους Μουσουλμάνους, χεια, έδωσε την εξήγηση: επειδή ο έκσωμεν αυτήν εις - λεις, χωριά του Αυτοκράτορα της κευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής οικογένει- 550 Κρωμιώτε γνωστή ακόμη και στην ελληνική εις νει να και μετωνομά φόρου και το σταυρό στην αγγλική προξενι- δεν τον θεωρούσε εξ’ ολοκλήρου Mουσουλσε τοικούνται συνολικά από 10.961 Μουσουλ- νες λιγότεροι απ' ό,τι ύ. Mε θα δώσωμεν αυτήν όπως σημειώνεται για την Kωνσταντινούπολη γίαν Σουμελά» και εις ντας Mανουήλ Kομνηνο είναι καθηγητής Tραπεζού ε, μάλιστα, να πούμε ζούσε πιο πολύ ανάμεσα να ες που αντιστοιχούν: σε 9.260 29.235 Έλ- θεση. σιν και παρηγορίαν πα- Πρωθυπουργού της Eλλάδας πρεσβείαςγια την Tραπεζούντα, με προο*Ο κ. Κώστας Φωτιάδης ανακούφι Πρόξενος ο ς κή έκθεση. Μπορούμ η της ιδιαιτερότητάς μάνο και ο ίδιος και αυτή ς άρχισε ψυχικήν , Ποτου εκεί Μακεδονία των από Δυτικής ενέργειες Με την ευκαιρία ύς παρά σε Τούρκους και απα- μάνους, 16.710 Κρωμιώτε περιλαμβάνονται όταν στο πλαίσιο Σουμελά. Λίγες ημέ- τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας Aθήναι! του Πανεπιστημίου ότι είχαν και συνείδησ δεν σε κάπου ανά- Xριστιανο Eλ. Bενιζέλου το 1930, του Xριστιανό φιλί- ρισμό την Παναγία ληνες. Στον κατάλογο ε στην Aθήνα όχι δεν είνε προσιταί αι ελληνοτουρκικής τους, η οποία τους τοποθετού και τους Χρι- θεωρεί τον εαυτό ρες αργότερα επέστρεφ αλλά και με τον ντίων, δι' ους της υποτιθέμενης μάνους Δημήτρης». μας, υργός Iσμέτ Iνομεσα στους Μουσουλ για το διάστημα μέ- ντούσε στο όνομα μόνο με τα σύμβολά ας ο Tούρκος πρωθυπο ον Aθήνα, δέχτηκε μια στιανούς, τουλάχιστ νού επισκέφτηκε την
21
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «Κωνσταντινούπολη» ΣΤΙΣ 29 Μαΐου 2011 η «δημοκρατία» εξέδωσε ειδική έκδοση για την Κωνσταντινούπολη με αφιερώματα στην Αλωση της Βασιλεύουσσας, στην Αγια-Σοφιά και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πέραν των σημαντικών άρθρων και κειμένων η έκδοση περιελάμβανε και σπάνιες γκραβούρες από την ιστορία της Πόλης. Η συγκεκριμένη εκδοτική προσπάθεια έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το κοινό.
22
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «Συλλαλητήριο για τη Μακεδονία»
ΒΓΑΛΤΕ ΤΙΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΤΑ ΜΠΑΛΚΟΝΙΑ! ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΗΜΕΡΑ ΓΙΟΡΤΗΣ ΔΩΡΕΑΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Η «δημοκρατία» έδωσε το δικό της ξεχωριστό παρόν στο μεγάλο συλλαλητήριο για την ελληνικότητα της Μακεδονίας και την ανατροπή της επιζήμιας Συμφωνίας των Πρεσπών. Στις 4 Φεβρουαρίου του 2018 εξέδωσε ειδικό φύλλο που μοιράστηκε δωρεάν σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα στον χώρο της πλατείας Συντάγματος με θέμα την ελληνικότητα της Μακεδονίας και πολιτικές αναλύσεις για την επικείμενη -τότε- συμφωνία με τα Σκόπια. δ
δημοκρατία KAΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ | ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
www.dimokratianews.gr
Ιδού ο αλυτρωτισμός των ψευτομακεδόνων
Αποστολή: Η πόλη των Σκοπίων με τα «μαϊμού» μνημεία
Τα προβληματικά σημεία στο Σύνταγμα της γειτονικής χώρας
Η ΙΣΤΟΡΙΑ δεν ξαναγράφεται... 4
3
Η Μακεδονία είναι ελληνική βροντοφωνάζουν χιλιάδες διαδηλωτές στο Σύνταγμα
Ο λαός ενωμένος ακυρώνει τα σχέδια των προθύμων και των προσκυνημένων
Δεν θα περάσει καμία «λύση» αν δεν εξασφαλιστεί το εθνικό συμφέρον (με διεθνή ισχύ)
ΓΡΑΦΟΥΝ Σ. ΚΑΛΕΝΤΕΡΙ∆ΗΣ
Οπως ο Αττίλας Γ. ΧΑΡΒΑΛΙΑΣ
Συνέντευξη του καθηγητή Ιωάννη Μάζη
ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
03
Λάθος διαπραγμάτευση Φ. ΚΡΑΝΙ∆ΙΩΤΗΣ
Απάντηση στην ελίτ Μ. ΚΟΤΤΑΚΗΣ
Η ευθύνη της ηγεσίας Γ. ΠΑΤΟΥΛΗΣ
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ
Εθνική υπερηφάνεια ∆. ΣΕΡΓΙΟΣ
Τα Σκόπια να ονομαστούν «Κεντροβαλκανική Δημοκρατία»!
Ενα µοναδικό ντοκουµέντο που πρέπει όλοι να διαβάσουν. ■ 2
Οι... αγνοί διεθνιστές ΣΠ. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ανιστόρητη ύβρις 8
Ολοι με τη γαλανόλευκη στα χέρια!
Η
καρδιά της Μακεδονίας χτυπάει σήµερα στο Σύνταγµα! Στις 2 το µεσηµέρι ξεκινά το µεγάλο συλλαλητήριο στην πρωτεύουσα, όπου η συµµετοχή του κόσµου αναµένεται να ξεπεράσει κατά πολύ το αντίστοιχο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, καθώς η ιστορική πλατεία, που τόσο έχει συνυφανθεί µε τα µεγάλα πολιτικά γεγονότα, αναµένεται να «βουλιάξει» από το µέγα πλήθος και το µέγα πάθος όλων όσοι αντιστέκονται στην εκχώρηση του ονόµατος της Μακεδονίας στους Σκοπιανούς. Μεγάλη θα είναι και η συµµετοχή πολιτών από κάθε γωνιά της Ελλάδας, ΙΟΥ 2018 ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡ που αναµένονται στην Αθήνα µε κάθε µέσο. Ηδη όλες τις προηγούµενες µέρες δεκάδες λεωφορεία είχαν ναυλωθεί για να µεταφέρουν χιλιάδες διαδηλωτές στο Σύνταγµα, ενώ ανάλογη θα είναι η συµµετοχή των νησιωτών µας, που καταφθάνουν στον Πειραιά και στη Ραφήνα. Μπροστάρης σε αυτή τη λαοθάλασσα µπαίνει ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος θα είναι ένας εκ των κεντρικών οµιλητών. Ο Μιχαήλ Πατσίκας, εκπρόσωπος του συντονιστικού οργάνου για τη διοργάνωση του συλλαλητηρίου, ενηµέρωσε ότι ο µεγάλος µας µουσικοσυνθέτης, ενώ είχε πει αρχικά ότι µπορεί να απευθύνει χαιρετισµό µέσω ηχογραφηµένου µηνύµατος, εξέφρασε την πρόθεσή του να δώσει κανονικά το «παρών» στο Σύνταγµα παρά την προχωρηµένη ηλικία του και τα προβλήµατα υγείας που αντιµετωπίζει. Στους κεντρικούς οµιλητές µεταξύ άλλων περιλαµβάνεται και ο γνωστός συνταγµατολόγος Γε-
Ηρθε η ώρα για το μεγάλο συλλαλητήριο της Αθήνας. Τι θα συμβεί σήμερα και ο κίνδυνος προβοκάτσιας
που αντιστέκονται στην πρωτοφανή αλλοίωση των ιστορικών µας παραδόσεων. Παράλληλα και η Εκκλησία απευθύνει έκκληση από την πλευρά της, που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη, ζητώντας από όλους να διασφαλιστεί ο ειρηνικός και χωρίς πολιτικούς και κοµµατικούς χρωµατισµούς χαρακτήρας της συγκέντρωσης. Βέβαιο πάντως είναι ότι... οι κακές προθέσεις, οι προσπάθειες κοµµατικοποίησης και οι απειλές σκοτεινών κύκλων δεν θα πέσουν απλώς στο κενό αλλά θα χαλυβδώσουν την πρόθεση του λαού να βροντοφωνάξει υπέρ της διαχρονικής ελληνικότητας της Μακεδονίας κάτω από ένα και µοναδικό λάβαρο: Αυτό της Ελληνικής Σηµαίας. Οσον αφορά τα µέτρα ασφαλείας από την ΕΛ.ΑΣ., θα είναι δρακόντεια, προκειµένου όσοι διαδηλώσουν να το κάνουν απερίσπαστα. Για τον σκοπό αυτό σχεδόν το σύνολο των αστυνοµικών δυνάµεων θα βρίσκεται σε µέτρα τάξης και ασφάλειας, δεδοµένων και των απειλών που έχουν εκτοξεύσει από τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρχικές οµάδες, µε πρώτη όλων τον Ρουβίκωνα. Αλλωστε, και στη Θεσσαλονίκη στο προηγούµενο συλλαλητήριο η ατµόσφαιρα πήγε να δυναµιτιστεί από ακραία στοιχεία, χωρίς όµως να τα καταφέρουν, καθώς όλα κύλησαν οµαλά. Οπως λένε οι αστυνοµικές Αρχές, σε καµία περίπτωση δεν θα πρέπει να έρθουν σε επαφή όσοι θα βρίσκονται στο Σύνταγµα µε οποιεσδήποτε οµάδες αντιεξουσιαστών θα επιχειρήσουν να κάνουν αντισυγκέντρωση.
ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ
ώργιος Κασσιµάτης, ενώ από την εξέδρα θα µιλήσει, εκπροσωπώντας τη ν Εκκλησία της Ελλάδος, ο µητροπολίτης Σύρου κ. ∆ωρόθεος. Οπως γίνεται σαφές, στο συλλαλητήριο της Αθήνας, σε αντίθεση µε αυτό της Θεσσαλονίκης, θα συµµετέχει επισήµως και η Εκκλησία, αφού ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυµος -υπαναχωρώντας από την αρχική προσωπική στάση του- έδωσε τελικά τις ευλογίες του στους διοργανωτές. Οπως αποφασίστηκε, ο µητροπολίτης Σύρου θα διαβάσει από την εξέδρα την απόφαση της ∆ιαρκούς Ιεράς Συνόδου, ενώ δίπλα του θα είναι οι µητροπολίτες ∆ράµας και Χίου. Προσοχή όµως στις προβοκάτσιες. Ακραίες φωνές επιχειρούν να «καπελώσουν» τη µεγάλη λαϊκή γιορτή για τη Μακεδονία και «περίεργοι» κύκλοι που δρουν στο ηµίφως και στα όρια του παρακράτους διοργανώνουν αντισυγκεντρώσεις, προσπαθώντας να εκφοβίσουν τους πολίτες
τισμού Εξι μνημεία αλυτρω Σκοπίων στο Σύνταγμα των
ΙΟΥ 2018 ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡ
δ
05
ΙΟΥ 2018 ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡ
ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ
«Ταυτότητα» αλυτρωτισμού από τα Σκόπια
ικό ρατίας» στο γειτον Εφοδος της «δημοκ ει ίζει να παραχαράσσ κρατίδιο που συνεχ διάθεση συμβιβασμού την Ιστορία χωρίς
µε το αστέστιες σηµαίες της ΠΓ∆Μ ρι της Βεργίνας µας. αλυτρωτιΧαρακτηριστική της διαφηµιείναι η κής προπαγάνδας πρωτοβουλίας στική πινακίδα µιας στις διαια χώρα που ψάχνει πολιτών που λέει «Τέλος αν αλλάξει µια την ταυτότητά της πραγµατεύσεις, γιατί για πάκλέβοντας δεξιά και φορά το όνοµα θα αλλάξει ό,τι ιστορι- ντα», ενώ ρωτά: «Θέλετε να λέγεστε αριστερά Νταβός εδόνες του Ζόραν Ζάεφ στο κά στοιχεία µπορεί Νεοµακεδόνες ή ΒορειοµακΉ µόνο Σκοπιανό οµόλογό Αλέξη Τσίπρα µε τον ή Βαρδάροι; Μέγας Αλέτου πρωθυπουργού να σφετεριστεί. Λίγος λίγος τσά- ή Σκοπιανοί πρόσφατη συνάντηση Στιγµιότυπο από την Μακεδόνες;» ξανδρος από την Ελλάδα, κι Βουλγαρία τη από ρος Σαµουήλ κράτους που Μεθοδεύσεις έτοιµη η συνταγή ενός ί να σταθεί διαπραγματευτική αποφασιφέρεται ελληνική την προσπαθε ηγεσία να τρέψει ονοματης Η τωρινή σε οποιαδήποτε ενη τη διπλήβρέθηκε ει µε τους γείγραμμή, αποδεχόμ πόδια του µετά τη διάσπαση του σµένη να συνοµιλήσ όσο και µε για χρήση «erga omnes» θα είχαμε μεταεθνότηισμό τηςστα πτώση εί, εµάς την µε και προσδιορ τόσο τον συμφωνηθ αβίας της, και σία τονές ονομασία όΓιουγκοσλ καθηγηικής» («Μακεντ είναι η εικόνα αυτούς και θα είχαυς. Στην πραγµαΑπό τον τας ως… «μακεδον εν χρειάζεται να είσαι κοµµουνισµού. Αυτή φέρει την πίεση σε µε τους Βούλγαρο δεν προτίθεται να !). Ιστορίας για αναίτιους καυβγάόµως, Σκόπια όπου, αν προσθέσου σκι» στα κυριλλικά τής Διπλωματικής στα με γλιτώσει από τους ΓΙΩΡΓΟ εθνική διακατέ- τικότητα,κάτω τίποτα από αυτά µε από την η σημερινή . Επιπλέον, αν ο Ζάαντίληψη που τους αφήσει Οι εκπτώσεις αυτές και την α να καταλάβεις ότι δες στο εσωτερικό ΧΑΡΒΑΛΙΑ αν πιθανότατ , έχουµε και µια τα οποία γαλουχήθηκε. Ο ενθουι προκαταβολιτην αναθέρμανση χει περί γραμμή, που επιβλήθηκ Αμερικαν εφ αρνείτο να συναινέσεόλων» (που είναι ίδαςαισθητικής κυβέρνηση ξεκίνησε κό κλιµάκιο τότε για το Σκοπιανό, σιασµός στο κυβερνητικαλοκαιρινή µεγάλη δόση κιτς. κατόπιν πίεσης της κά σε «βαφτίσια έναντι κόβαμε κάθε πετης διαπραγμάτευσης πίεση, με λανθαείναι µόνο η Ράις, καταγράφονται θα την επερχόµενη Το θέµα όµως δεν ΥΠΕΞ Κοντολίζα και το πιθανότερο), ελληνι- του τοπίου, αλλά οι φανε- για υπό ασφυκτική διεθνή ημα τουαισθητική ηρα. Οπως οι προτου ΝΑΤΟ είναι µεγάλος, και θα φορτωνόταν του εσωτερικού πολισε απόρρητο τηλεγράφ ματεύεται κουτοπόν ραιτέρω συζήτηση που έχουν σύνοδοο γραµµατέας της Βορειοατία! εν μια ημεροσμένες εκτιμήσεις με ν τησαν σκέψεις αδιαλλαξ αβάσιτην κρυφές Εξωτερικώ αντικατέσ εξόχως παρότι ρές και και με κού υπουργείου κάτοχοί του, που αποκλειστικά εκείνος τούς έκοψε τα δεν επι- την κοινωνία των Σκοτικού αντίκτυπου ου 2008 καιδιαποτίσει το άστρο της Βεργίδιαχειριστικής λαντικής Συµµαχίας μηνία 20 Σεπτεμβρί νυκτί τη σημαία με Τόσο απλά… τα, οι δεν τρέφουν φτερά. «∆εν υπάρχει περίπτωση να μη υπεραυτοπεποίθηση ξεκίνησε την και επιτρέψαηση. Πιθανότα τη παραλλαγή της πίων. Οι παλαιότερ όμως, ∆εν ΣλάΔυστυχώς, μπλέξαμε δέχονται αμφισβήτ νας με μια κακόγουσ μας επάρκειας. Κυρίως, δεν λυθεί το όνοµα. κ. , ξέρουν ότι είναι υπουργείο ΕξωτεριΒ' Παγκοσμίου Ποαυταπάτες πρωθυπουργό να γείτονες σε εντελώς δει- µπείτε αν B» είπε ο δε, στο ελληνικό γιαπωνέζικης του νεότεροι, με στον Σκοπιανό plan οι την την υν κουβέντα με τους με άλλη, ντοκουμέ κανένα την άλλα φωτιές αποσπάσο να υπάρχει και βοι. Από ς μας τα κών φυλάσσονται λέμου, προκειμένου «παίζει», ανάβοντά πολι- από την εποχή του Γκλι- Γενς Στόλτενµπεργκ, κόβοντας λανθασμένη βάση. για αυτούς Ενδιάουν ενδοτικές λά δειλά ζήτημα της λυπάμαι που θα τον µετά µε τον πρωθυπουργός ντα, που αποδεικνύ εξαιρετικά πολύτιμη ονοματολογία. Γιατί, Πράγματι, το κεντρικό προκύπτει εων ή υπουργών όνειρα που έκανε ο γκόροφ και εντονότερα έχει απόλυτο δίκιο τα Σκόπια τικές άλλων κυβερνήσ του ΠΑΣΟΚ κι, βροντοφωνάζουν ότι Ζόραν Ζάεφ για είσοδο µε προσωμεση Συμφωνία. επιβεβαιώσω, αλλά αντιπαράθεσης με Γκρούεφσ να ελίσσονται οι αυτές ελληνικές κυβερνήοριστική μό, που τρέφεται από αυτούς το µαρΞέρουν πολύ καλά Εξωτερικών, όπως όταν λέει ότι άλλες τύαπό τον αλυτρωτισ όνοµα και... µέχρι την χρειείναι Μακεδόνες. Για α. Το κυρίκάνουν τακτικού ν άγαλ- ρινό σεις και υπουργοί Εξωτεριπου θα που προαναφέρθηκαν…αν στηντυρά Σκοπιανοί και να αφετητο «μακεδονικό» ιδεολόγημ το τεραστίων διαστάσεω υ στην κύρωση της εισόδου, εντόνως αχωρήσεις, μας, όμως, στο οποίο βασίζεται κών «φλέρταραν» όμως, μικροπαρ Αλίμονό Αλεξάνδρο που χρόνια. τους, στοιχείο, δύο Μεγάλου αρχο αστεί µα του τευσης αρχίσουμε κάτι με- Παρά τα χάλια ική πημός είναι το συνταγμε ονομασίες ανεκδιήγη ρία όποιας διαπραγμά τηλεγραφή με το βλέμμα σε μα- πλατεία τους. Αξιόπιστη κυβερνητ νίααυτός ο αλυτρωτισ κεντρική τία του Φιανέφερε πως πληγές και τα διπλωμα σε πλείστες όσες πετες, όπως το «Μακεδο . Παρά τα χάµάς η άγαλµα το ξύνουμε διεθνές, να Σκοπίων γαλύτερο (και ετων Παραπέρα νική ματικό ία των προηγούμ πινακίδες γή χώρας δεν υπάρΣκόπια» ή «Μακεδο του γειτονικού κράτα με τα… καμώματα στην ελληνική λια τους, η διπλωματ που ασκούν λίππου και οι τεράστιες της εθνι- το Σύνταγµα της ριπτώσεις) όνομα Σκοπίάκρως στο… νέτο σκέαλλάξει στο παΔημοκρατία των νων γίνουν φέιγ βολάν τουπου που ασκούν είναι έβαλαν κατά µήκος χει περίπτωση να τους, που σήμερα ακούει Τσίπρα, εξίσου µεψωμί έχουν δηµιουργούν τα Σκόπια είναι ων», αλλά και για Μόνο µικρές δόσεις Βουλή. Βούτυρο στο τα χρησιμοπο μακιαβελική και το ιή- οδού για να κής τους το «Μακεδονία». επισκέ- ραµικρό. εων γίνονται, όπως το να με τες φόρμουλες να όποιας διαίδιους αλλά και στους που δεν θα διστάσει ταρρυθµίσ αποδείξει, σε αντίθεση άκρως μακιαβελική απαράδεκ στους Η αφετηρία, επομένως, η δέσμευκατηπρώτο αμυνθεί στις ευκοπως διαβαίνουν αναγνωριστούν οι άλλες γλώσσες, να είναι διπλής χρήσεως. Με πασει, προκειμένου να εμάς, που είμαστε πτες την αυταπάτη πραγμάτευσης έπρεπε the Great». σε έναν δήµο προσάπτει η αντιπω… Πάγκαλο, που το ότι δέχονται να… βα«highway Alexander αλβανικά κ.λπ., εάν τονΔημογορίες τις οποίες του για Νέα λόπιστοι - για να μην και καλύτερο τον πάση των Σκοπιανών μύλος δημοσίως, αλλά και στο εσωτερικό ίδια και στο αεροδρό- υπάρχει αντίστοιχος πληθυσµός Μια από πολίτευση, και… μπουνταλάδες! ραδέχεται σήμερα να τα πτιστούν κάπως αλλιώς, διεθνών χρήκαι στα ι και εκ θα πρέπει καθώς και η επίσηµη γλώσου, που διαθέσεις προκύπτε Αλλά ές μα 20%. των Παπανδρέ ΠΑΣΟΚ, από Αλυτρωτικ και νω µιο.χειριΤο συμπέρασ κρατία τον Γιωργάκη η «µακετους και έναντι όλων που διδάσκουστέρων για Ο εγκλωβισμός σε τη -λαλίστατη σήν, εμπορικών, για αυτούς παραµένει βιβλία της Ιστορίας, απολογούνται εκ των του αποτελέσματος. από την εδώ πλευρά τα παιδιά σα σεων - διμερών, πολυμερώ το περίφημο άναψε τον σήµερα ογία ννη! και τους. ακόµα ονοματολ νται ; Να σμούς στελεχών μια πρώιμη πα- δονική»! μερα- Ντόρα Μπακογιά περπατά µε αθλητικών κ.λπ. Δηλαδή, ς της τετο ζητούμενο τους. Η επιτοµή της γήπεδο και επέτρεΗ οικονοµία τους η «κόκκινη γραμστα σχολεία Ομως, αυτό είναι Ειδικά για τους χειρισμού καβγά στο δικό μας «erga omnes», που ήταν μας έβα- της δικής µας Ιστορίας. εί και ντοκουπολυεθνικές και αρκετές εμφανίζονται ατάο Ζάεφ, που ραχάραξης ή. χα- κάποιες εταιρίες να βρίσκονται τρίβει τα χέρια του ψε στους άλλους να λευταίας έχουν δημοσιευτ ότι, έξι μήνες λέω: μή» του Καραμανλ Γι' αυτό σας Τα ουν ραδιόφωνά τους παίζουν με συμβολικές χειροελληνικές να είχε αρχίσει η λε να τσακωθούμε; ραχοι και… large, μέντα, που αποδεικνύ καιρό, αλλά η τη... τραγούδια της διεθνούς Από εκεί έπρεπε Αν, και συκαι σε εδώ αξία. τα , στι, άτευση περιοχή πρακτική στην Βουκουρέ ρούµενα από τα αγάλματα Πήραμε τη διαπραγμ νομίες χωρίς καμιά μετά το βέτο στο µε τους εκφω- ζωή είναι ακριβή για τους Σκοπιακουβέντα και όχι βήμα για να ανοίξει τότε Σκοπιανό ομόµουσικής σκηνής, Μέγα Αλέξανδρο. µισθός στον ζωή μας λάθος. αντιθέτως, το πρώτο ήταν η ελληνική νάντησή της με τον ν κυριολεκτικά αεροδρόμια και τον ο νητές να αναφέρου τον τάδε ρα- νούς, καθώς ο µέσοςκάτι λιγότερο Μιλόσοσκι, είχε αναδιαπιστώναμε αν οποιαδήποτε κουβέντα οι άλλοι a priori λογό της Αντόνιο Γιατί μόνο έτσι θα ύν κάθε 2 λεπτά «ακούτε Μακεδονί- δηµόσιο τοµέα είναι αρκετά λιγότεκός- Ζάεφ έχει της αξίωση να δεσμευθο -φαινομενικά διαλλακτι από τα 400 ευρώ και διοφωνικό σταθµό προθέσεις ή διαπραγπαντού στο κέ- ρα στον ιδιωτικό τοµέα. πράγματι σοβαρές ας». Και παντού µα και αλλού τεράντρο των Σκοπίων Αποστολή στα Σκόπια: Φανή Χαρίση
r fcharisi@dimokratianews.g
Μ
ΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ Η... ΣΤΡΑΒΗ ΔΙΑΠ Δ
ό µουσείο της πόλης δεξιά: Το αρχαιολογικ
κή γλώσσα», σηµεινει λόγο για «µακεδονιµακεδονική γλώσσα, «Η ώνοντας επί λέξει: ιώντας το κυριλπου έχει γραφεί χρησιµοπο της η επίσηµη γλώσσα λικό αλφάβητο, είναι ς». ∆ηµοκρατίας της Μακεδονία τε και το άρΑλλαγής χρήζει οπωσδήπο kpap@dimokratianews.gr οι Σκοπιανοί ουσιαθρο 49, µε το οποίο µακεδονιος ύπαρξη την στικά αναγνωρίζουν αναθεώρηση του Συντάγµατ γειτονικές τους χώρες. από τις βακών µειονοτήτων σε της ΠΓ∆Μ είναι µία -της καθεστώς το καλού για αι θέτει που του κοινού σικές προϋποθέσεις αναδειµε «Η ∆ηµοκρατία ενδιαφέρετ υποχρεώσεις έναντι των προσώκαι ό των Σκοπιανών. Ιδού ∆ηµοκρατίας της Μακεδονίας- σύµφωνα τα δικαιώµατα εκείνων η κυβέρνηση -αλλά ας του Κρού- και για ανήκουν στον µακεδονικό λαό σε η αντι- ας και τον αλυτρωτισµ στην αρχή κνύει σχεδόν σύσσωµη τελική ακριβώς τι γράφει το προοίµιο της Μακε- την παράδοση της ∆ηµοκρατί τικής πων που τους απόδηου να υπάρξει αποφάσεις της Αντιφασισ ς της γειτονικές χώρες καθώς και για πολιτιστι∆ηµοκρατίας Το του: «Οι πολίτες της λαός καθώς και οι πο- σοβο και τις πολίτευση- προκειµέν βοηθά στην ρωτικής Συνέλευση ός Αθήνας και Σκοπίων. µους Μακεδόνες, τους αναπτύσσει δεσµούς συµφωνία µεταξύ και δονίας, ο µακεδονικ των συνόρων της και εί- Λαϊκής Απελευθε και διεκδικούσε την «ένωση κοµβικής σηµασίας τα Μακεδονίας (σ.σ.: και το κή τους ανάπτυξη λίτες που ζουν εντός ζήτηµα αυτό είναι α ενδιαφέρεται για λαού, του τουρκικού ολόκληρου του µακεδονικού λαού»!) µε την ανάγκη απά1991, µαζί τους. Η ∆ηµοκρατί ά και κοινωνικά διλασυνδέεται άµεσα τόσο µού όσο και µε την ναι µέλη του αλβανικού 8 ης Σεπτεµβρίου ά, οικονοµικ λαού, του σερβικού πολιτιστικ α ας στο δηµοψήφισµα της και ∆ηµοκρατί λειψης κάθε αλυτρωτισ την ονοµασία ένα- λαού, του βλάχικου ∆ηµοκρατί τη λαού πολιτών της του βοσνιακού για ν να συστήσουν κυρίαρ- καιώµατα των άρθρο. ού, του Ροµά λαού, εφαρµογή της λύσης παρόν αποφάσισα ς ως ανεξάρτητο και γράφει το επίµαχο την ευθύνη για το Μακεδονία εξωτερικό» της γης, ντι όλων (erga omnes). σηµεία που πρέπει άλλων παίρνουν κής τους χο κράτος». µέλλον της πατρογονι Εξι είναι τα κρίσιµα ύµενη αναθεώρητης γειτονικής και το ευγνώµονες στους Τελευταία προαπαιτο το οποίο αφήνει και γνωρίζοντας και όντας θυσίες και την αφο3, να αλλάξουν στο Σύνταγµα θηκε το 2001. ιθαγένεια την τις ση είναι του άρθρου αναθεωρή σύνοΤο σηµείο που αφορά 4 στο οποίο αναπρογόνους τους για χώρας, όπως αυτό των συνόρων: «Τα α και στον αγώσυγκεκριµένα το άρθρο ∆ηµοκρατίας της ανοιχτό το ζήτηµα της Μακεδονίας µποτους στην προσπάθει ανεξάρτητου ας της ενός η αντικατάσταση σε σίωσή φέρεται ότι «Οι πολίτες ∆ηµο- ρα της ∆ηµοκρατί µόνο σε συµφωνία µε το Κυρίαρχο θέµα είναι ονόµατος «∆ηµο- να τους για τη δηµιουργία της Μακεδονίας, και Μακεδονίας έχουν την ιθαγένεια της ρούν να αλλάξουν βούόλο το Σύνταγµα του το όνοµα που θα και κυρίαρχου κράτους αρχή της ελεύθερης ς γενιές να διας» µε Μακεδονίας». Σύνταγµα και στην υπεύθυνοι στις µελλοντικέ ν ό,τι είναι πο- κρατίας της κρατία της Μακεδονία δύο πλευρών. συµφωνία µε τους γενιτων λησης, καθώς και σε τηρήσουν και να αναπτύξου συµφωνηθεί µεταξύ κληροόπου απαιτείται ανα- κά αποδεκτούς διεθνείς κανόνες». Ακόµα ένα εδάφιο από την πλούσια πολιτιστική 7, το οποίο κάπροοιµίου του Συ- λύτιµο και τη συνύπαρξη εντός της Μακεθεώρηση είναι το άρθρο Η ριζική αλλαγή του νοµιά στις και πλέον α ι µε τον δικαιώµατ ντάγµατος, που αποτυπώνε η της Ιστορί- δονίας, µε ισότητα στα παραχάραξ επίσηµο τρόπο την
Aγαλµα του Μεγάλου
Aπό τον
Αλεξάνδρου στο κέντρο
ίντζο Κώστα Παπαχλιµ
H 1
2
των Σκοπίων. Πάνω
Το αεροδρόµιο αι στα οποία αποδεικνύετ Ποια είναι τα άρθρα άραξη της Ιστορίας ότι υπάρχει παραχ να αναθεωρηθούν και πρέπει οπωσδήποτε
των Σκοπίων. Αριστερά:
3
4
5
6
24
2
1
των Σκοπίων. 2. Το Αλεξάνδρου στο κέντρο α. 1. Το άγαλµα του Μεγάλου µε το όνοµα Μακεδονία στην προµετωπίδ µουσείο Οσµάνι αρχαιολογικό τους τον αντιπρόεδρο Μπουγιούρ 3. Η Φανή Χαρίση µε
3
με τον όρο «Μακεδονία» τιχαρακτηρισ Μπουγιάρ Οσμάνι: Oνομα το ζήτησε αυτό» είπε να βρεθεί λύ- ούτε η Ελλάδα
τας ότι για αρµοδιότη πρωθυπουργός, µε κά ο κ. Οσµάνι, προσθέτον θα πρέπει και οι δύο χώΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ της κυβέρνησης Ζάεφ, θέµα της ονοµασίας γενιές τα τις ευρωπαϊκές σχέσειςστην εφηµερίδα µας τονί- ση στο το µέλλον και τις επόµενες πεαν υπάρχει να λυ- ρες «να κοιτάξουν Μπουγιάρ Οσµάνι, µίλησε είναι για τη χώρα του του και όχι το παρελθόν». Στην ερώτηση δηµοψήφισµα στη χώζοντας πόσο σηµαντικό και να γίνει η χώρα να πραγµατοποιηθεί ος θεί το θέµα της ονοµασίας σε την Ελ- ρίπτωση το θέµα του ονόµατος, ο αντιπρόεδρ της Ε.Ε. Χαρακτήρι τώρα του για τονίζοµέλος του ΝΑΤΟ και ότι «δεν είναι η ώρα φίλους, τους Ελληνες αντίθετος, τονίζοντας πρέπει να επιλάδα φίλη χώρα και «η Ελλάδα είναι για δηµοψήφισµα και όταν λυθεί το θέµα, ότι ρα να συζητάµε πώς θα βρούµε τη φόρµουλα της ντας µάλιστα πως, Θεωρεί χώρα». φίλη κεντρωθούµε στο αποδεκτή». για εµάς θα είναι η καλύτερη στο όνοµα που θα συµφωνη- ονοµασίας που θα είναι κοινά δεν υπάρχει περίπτωση «Αλλωστε η λέξη «Μακεδονία». θεί να µην υπάρχει
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ
Η «δημοκρατία» άλλαξε σε μεγάλο βαθμό τις «συνήθειες» του Τύπου συνολικά, εισάγοντας στην «αγορά» των εφημερίδων τα ποιοτικά βιβλία. Η αρχή έγινε με ένα δίτομο βιβλίο-αφιέρωμα του Δημήτρη Ριζούλη στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο (ήταν η πρώτη προσφορά της «δημοκρατίας») με τίτλο «Παρακαταθήκη λόγων», που σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία. Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία, κυρίως θρησκευτικού περιεχομένου -τα πρώτα τέτοιου είδους που έδωσε εφημερίδα-, με κορυφαία τη σειρά για τον γέροντα -και μετέπειτα άγιο- Παΐσιο που αποτέλεσε τεράστια εκδοτική επιτυχία. Αργότερα η «δημοκρατία» προχώρησε σε εκδόσεις ιστορικών βιβλίων, που επίσης προκάλεσαν αίσθηση, βιογραφίες, μεγάλα γεγονότα, εγκυκλοπαίδειες, λευκώματα, αναλύσεις κ.λπ. Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν τα καθιερωμένα πλέον ημερολόγια της εφημερίδας -άλλη μια καινοτομία- που αφιερώνονται σε θρησκευτικά ή εθνικά θέματα. Η «δημοκρατία» όλα αυτά τα χρόνια με τις προσφορές της δημιούργησε ολόκληρη «σχολή», που έγινε αντικείμενο αντιγραφής από σχεδόν το σύνολο των εφημερίδων.
26
Η
ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ “Την πάσαν ελπίδα μου εις Σε ανατίθημι, Μήτηρ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπην Σου”
Η
ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ “Την πάσαν ελπίδα μου εις Σε ανατίθημι, Μήτηρ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπην Σου”
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
2017
2017
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
ΑΠΌ ΤΗΝ ΥΜΝΌΛΌΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΌΣ ΚΑΝΏΝ ΕΙΣ ΤΌΝ ΑΓΙΌΝ ΝΕΚΤΑΡΙΌΝ, ΜΗΤΡΌΠΌΛΙΤΗΝ ΠΕΝΤΑΠΌΛΕΏΣ ΤΌΥ ΕΝ ΑΙΓΙΝΗ ΤΌΝ ΘΑΥΜΑΤΌΥΡΓΌΝ
ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΌΣ ΚΑΝΏΝ ΕΙΣ ΤΌΝ
ού δίσκου (CD). Επιτρέπεται η χ ρήση ψηφιακ
μόνο για
ιδιω τική ,
ΜΗΤΡΌΠΌΛΙΤΗN ΠΕΝΤΑΠΌΛΕΏΣ ΤΌY ΕΝ ΑΙΓΙΝΗ ΤΌΝ ΘΑΥΜΑΤΌΥΡΓΌΝ υση λλε ετά κμ ςε φή ορ
(CD). υτού ου α δίσκ του label1_AGIOS NEKTARIOS_MONO.indd 1
10/25/15 7:48 PM
ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ
ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ
Σαράντος Σαράντος ΣαράντοςἸ. Ἰ.Ἰ.Καργάκος Καργάκος Καργάκος ΗΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΗΗΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΠΟΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΕΩΣ ΠΟΛΕΩΣ Πέτρος & Παύλος
Ἡ Ἡ πρωτοφανής πρωτοφανής Ἡ πρωτοφανής ἐπιτυχία ἐπιτυχία ἐπιτυχία τοῦ τοῦτοῦ Α’ Α’ τόμου τόμου Α’ τόμου τῆς τῆςτῆς «Αὐτοκρα«Αὐτοκρα«Αὐτοκρατορίας τορίας τορίας τῆς τῆςτῆς Κωνσταντινουπόλεως», Κωνσταντινουπόλεως», Κωνσταντινουπόλεως», μέ μέ μέ τίς τίς τίς τολμηρές τολμηρές τολμηρές σκέψεις σκέψεις σκέψεις πού πούπού διατυπώσαμε, διατυπώσαμε, διατυπώσαμε, προκειμένου προκειμένου προκειμένου γιά γιάγιά βιβλίο βιβλίο βιβλίο τῆς τῆςτῆς κακῶς κακῶς κακῶς λεγόμενης λεγόμενης λεγόμενης βυζαντινῆς βυζαντινῆς βυζαντινῆς ἱστορίας, ἱστορίας, ἱστορίας, μᾶς μᾶςμᾶς ἐπιτρέπει ἐπιτρέπει ἐπιτρέπει μέ μέχαρά χαρά μέ χαρά νά νάπαρουσιάσουμε νά παρουσιάσουμε παρουσιάσουμε καί καίκαί τόν τόντόν Β’ Β’τόμο, τόμο, Β’ τόμο, πού πούπού καλύκαλύκαλύπτει πτειπτει τή τήμακρά μακρά τή μακρά περίοδο περίοδο περίοδο ἀπό ἀπόἀπό τούς τούς τούς διαδόχους διαδόχους διαδόχους τοῦ τοῦτοῦ ἸουστιἸουστιἸουστινιανοῦ νιανοῦ νιανοῦ μέχρι μέχρι μέχρι τήν τήντήν Α’ Α’ἅλωση ἅλωση Α’ ἅλωση τῆς τῆςτῆς Πόλης Πόλης Πόλης ἀπό ἀπόἀπό τούς τούς τούς ΣταυΣταυΣταυροφόρους ροφόρους ροφόρους (1204). (1204). (1204). Κατά Κατά Κατά τή τήμακρά μακρά τή μακρά αὐτή αὐτή αὐτή χρονική χρονική χρονική περίοδο, περίοδο, περίοδο, ἡἡ Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία ἡ Αὐτοκρατορία χάνει χάνει χάνει σταδιακά σταδιακά σταδιακά τόν τόντόν ρωμαϊκό ρωμαϊκό ρωμαϊκό της τηςτης χαχα-χαρακτήρα ρακτήρα ρακτήρα καί καίκαί προσλαμβάνει προσλαμβάνει προσλαμβάνει μιά μιάμιά ἑλληνομορφία, ἑλληνομορφία, ἑλληνομορφία, πού πούπού θά θά θά γίνει γίνει γίνει περισσότερο περισσότερο περισσότερο ἔντονη ἔντονη ἔντονη στήν στήν στήν τελευταία τελευταία τελευταία φάση, φάση, φάση, πού πούπού ἀτυχῶς ἀτυχῶς ἀτυχῶς ἔκλεισε ἔκλεισε ἔκλεισε μέ μέτήν τήν μέ τήν Β’ Β’ἅλωση ἅλωση Β’ ἅλωση τοῦ τοῦτοῦ 1453. 1453. 1453. Στόχος Στόχος Στόχος μας μαςμας δέν δένδέν εἶναι εἶναι εἶναι νά νάἀναφερθοῦμε νά ἀναφερθοῦμε ἀναφερθοῦμε μόνο μόνο μόνο στά στάστά πολεμικά πολεμικά πολεμικά καί καίκαί στά στάστά θρησκευτικά θρησκευτικά θρησκευτικά γεγονότα, γεγονότα, γεγονότα, ἀλλά ἀλλά ἀλλά καί καίκαί στήν στήν στήν ἐμφάνιση ἐμφάνιση ἐμφάνιση νέων νέων νέων λαῶν λαῶν λαῶν πού πούπού γιά γιάγιά πρώτη πρώτη πρώτη φορά φορά φορά ἐμφανίζονται ἐμφανίζονται ἐμφανίζονται στόν στόν στόν ἱστορικό ἱστορικό ἱστορικό στίβο. στίβο. στίβο. Πολλοί Πολλοί Πολλοί ἀπό ἀπόἀπό τούς τούς τούς λαούς λαούς λαούς αὐτούς αὐτούς αὐτούς ἐξαφανίστηκαν ἐξαφανίστηκαν ἐξαφανίστηκαν μέσα μέσα μέσα στήν στήν στήν ἐναλλαγή ἐναλλαγή ἐναλλαγή τοῦ τοῦτοῦ χρόνου, χρόνου, χρόνου, ἀλλά ἀλλά ἀλλά ὅλοι ὅλοι ὅλοι ἄφησαν ἄφησαν ἄφησαν κάποιο κάποιο κάποιο ἱστορικό ἱστορικό ἱστορικό ἀποτύπωμα. ἀποτύπωμα. ἀποτύπωμα. Κάποιοι, Κάποιοι, Κάποιοι, ὅμως, ὅμως, ὅμως, συνεχίσυνεχίσυνεχίζουν ζουν ζουν τήν τήντήν ἱστορική ἱστορική ἱστορική τους τους τους πορεία, πορεία, πορεία, ἀφοῦ ἀφοῦ ἀφοῦ πῆραν πῆραν πῆραν ἀπό ἀπόἀπό τήν τήντήν ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία τῆς τῆςτῆς Κωνσταντινουπόλεως Κωνσταντινουπόλεως Κωνσταντινουπόλεως τά τά ἀναγκαῖα τά ἀναγκαῖα ἀναγκαῖα καθοδηγητικά καθοδηγητικά καθοδηγητικά φῶτα. φῶτα. φῶτα. Καί ΚαίΚαί κάτι κάτι κάτι ἄλλο ἄλλο ἄλλο πού πούπού τό τόθεωροῦμε θεωροῦμε τό θεωροῦμε σημαντικό: σημαντικό: σημαντικό: στή στήστή μακρά μακρά μακρά διάρκειά διάρκειά διάρκειά της τηςτης ἡἡΑὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία ἡ Αὐτοκρατορία παρουσιάζει παρουσιάζει παρουσιάζει πολλά πολλά πολλά μελαμελαμελανά νά σημεῖα νά σημεῖα σημεῖα καί καίκαί ἔχει ἔχειἔχει ἕνα ἕναἕνα ἄρωμα ἄρωμα ἄρωμα θρησκευτικό θρησκευτικό θρησκευτικό καί καίκαί πνευπνευπνευματικό ματικό ματικό τελείως τελείως τελείως διαφορετικό διαφορετικό διαφορετικό ἀπό ἀπόἀπό τό τό δικό δικό τό δικό μας. μας. μας. Ὡστόσο, Ὡστόσο, Ὡστόσο, χωρίς χωρίς χωρίς τό τόἄρωμα ἄρωμα τό ἄρωμα αυτό, αυτό, αυτό, πού πούπού διαχύθηκε διαχύθηκε διαχύθηκε σέ σέΔύση Δύση σέ Δύση καί καίἈνακαί ἈναἈνατολή, τολή, τολή, ὁὁσύγχρονος σύγχρονος ὁ σύγχρονος κόσμος κόσμος κόσμος δέν δένδέν θά θάεἶχε θά εἶχεεἶχε τή τήσημερινή σημερινή τή σημερινή του τουτου μορφή. μορφή. μορφή. Ἡ Ἡ Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία Ἡ Αὐτοκρατορία ἐξακολουθεῖ ἐξακολουθεῖ ἐξακολουθεῖ νά νά ὑπάρχει νά ὑπάρχει ὑπάρχει μέ μέ μέ χίλιες χίλιες χίλιες δυό δυόδυό ἐκφράσεις ἐκφράσεις ἐκφράσεις καί καίκαί στό στόστό χῶρο χῶρο χῶρο τοῦ τοῦτοῦ χριστιανικοῦ χριστιανικοῦ χριστιανικοῦ κόσμου κόσμου κόσμου καί καίκαί στό στόστό χῶρο χῶρο χῶρο τοῦ τοῦτοῦ Ἰσλάμ. Ἰσλάμ. Ἰσλάμ. Καί ΚαίΚαί ὄχι ὄχιμόνο ὄχι μόνο μόνο ὡς ὡςθρηὡς θρηθρησκευτική σκευτική σκευτική ἀλλά ἀλλά ἀλλά και καιὡς και ὡςκοσμική κοσμική ὡς κοσμική παρουσία, παρουσία, παρουσία, πού πούπού ἀποτελεῖ ἀποτελεῖ ἀποτελεῖ γιά γιάγιά τή τή σύγχρονη σύγχρονη τή σύγχρονη ἀνθρωπότητα ἀνθρωπότητα ἀνθρωπότητα μιά μιάμιά τεράστια τεράστια τεράστια πολιτική πολιτική πολιτική καί καίπολιτιστική καί πολιτιστική πολιτιστική περιουσία. περιουσία. περιουσία.
www.isideris.gr www.isideris.gr www.isideris.gr
Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
Ἀπό Ἀπό Ἀπότήν τήν τήνἉγία Ἁγία ἉγίαΣοφία Σοφία Σοφίατοῦ τοῦ τοῦΚωνσταντίνου Κωνσταντίνου Κωνσταντίνου στήν στήν στήνἉγία Ἁγία ἉγίαΣοφία Σοφία Σοφίατοῦ τοῦ τοῦἸουστινιανοῦ Ἰουστινιανοῦ Ἰουστινιανοῦ
www.isideris.gr www.isideris.gr www.isideris.gr
Σχέδιο Σχέδιο Σχέδιο Ἐξωφύλλου: Ἐξωφύλλου: Ἐξωφύλλου: Βασίλειος Βασίλειος Βασίλειος Β΄ Β΄Βουλγαροκτόνος Βουλγαροκτόνος Β΄ Βουλγαροκτόνος
10/25/15 7:48 PM
Άγιος Παντελεήμων
Σαράντος Ἰ. Καργάκος Σαράντος Σαράντος Ἰ. Ἰ. Καργάκος Καργάκος
ΣέΣέ Σέ γενικές γενικές γενικές γραμμές γραμμές γραμμές τότό τό βιβλίο βιβλίο βιβλίο αὐτό αὐτό αὐτό πραγματεύεται πραγματεύεται πραγματεύεται τήτή τή γέννηση γέννηση γέννηση ἑνός ἑνός ἑνός νέου νέου νέου κράτους, κράτους, κράτους, μέμέ μέ πνευματικό πνευματικό πνευματικό περιεχόμεπεριεχόμεπεριεχόμενονο νο ἑλληνοχριστιανικό, ἑλληνοχριστιανικό, ἑλληνοχριστιανικό, ἐνῶ ἐνῶ ἐνῶ παράλληλα παράλληλα παράλληλα ἐξετάζει ἐξετάζει ἐξετάζει διά διά διά μακρῶν μακρῶν μακρῶν τόν τόν τόν «ἀπό-ρωμαϊσμό» «ἀπό-ρωμαϊσμό» «ἀπό-ρωμαϊσμό» τῆς τῆς τῆς Δύσης Δύσης Δύσης καί καί καί τήτή τή γέννηγέννηγέννησηση ση μιᾶς μιᾶς μιᾶς Εὐρώπης Εὐρώπης Εὐρώπης μέμέ μέ «βαρβαρικές» «βαρβαρικές» «βαρβαρικές» φυλετικές φυλετικές φυλετικές καταβοκαταβοκαταβολές. λές. λές. Καί Καί Καί κάτι κάτι κάτι πού πού πού ἀφορᾶ ἀφορᾶ ἀφορᾶ στόν στόν στόν ὑπότιτλο: ὑπότιτλο: ὑπότιτλο: ἡ ἡἉγία ἡἉγία Ἁγία Σοφία Σοφία Σοφία δέν δέν δέν ἦταν ἦταν ἦταν ἁπλῶς ἁπλῶς ἁπλῶς τότό τό κορυφαῖο κορυφαῖο κορυφαῖο ἀρχιτεκτόνημα ἀρχιτεκτόνημα ἀρχιτεκτόνημα τῆς τῆς τῆς ΑὐτοΑὐτοΑὐτοκρατορίας· κρατορίας· κρατορίας· ἦταν ἦταν ἦταν σύμβολο σύμβολο σύμβολο ἰδεολογικό ἰδεολογικό ἰδεολογικό καί καί καί θρησκευτικό, θρησκευτικό, θρησκευτικό, πού πού πού εἰδικά εἰδικά εἰδικά γιά γιά γιά τόν τόν τόν ἑλληνικό ἑλληνικό ἑλληνικό λαό λαό λαό ἦταν ἦταν ἦταν καί καί καί παραμένει παραμένει παραμένει ὑπερ-σύµβολο, ὑπερ-σύµβολο, ὑπερ-σύµβολο, κάποτε κάποτε κάποτε ἐθνικό ἐθνικό ἐθνικό καί καί καί θρησκευτικό, θρησκευτικό, θρησκευτικό, σήμερα σήμερα σήμερα περισσότερο περισσότερο περισσότερο θρησκευτικό. θρησκευτικό. θρησκευτικό.
ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΗΗΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
ΤόΤό Τό βιβλίο βιβλίο βιβλίο αὐτό αὐτό αὐτό ξεφεύγει ξεφεύγει ξεφεύγει ἀπό ἀπό ἀπό τήτή τή γραμμή γραμμή γραμμή τῆς τῆς τῆς παραδοσιπαραδοσιπαραδοσιακῆς ακῆς ακῆς συγγραφῆς συγγραφῆς συγγραφῆς βιβλίων βιβλίων βιβλίων ἀναφερομένων ἀναφερομένων ἀναφερομένων στήν στήν στήν κακῶς κακῶς κακῶς ‒κατά ‒κατά ‒κατά τόν τόν τόν γράφοντα‒ γράφοντα‒ γράφοντα‒ λεγόμενη λεγόμενη λεγόμενη «Βυζαντινή «Βυζαντινή «Βυζαντινή ΑὐτοκραΑὐτοκραΑὐτοκρατορία», τορία», τορία», ὅρο ὅρο ὅρο πού πού πού πρῶτος πρῶτος πρῶτος χρησιμοποίησε χρησιμοποίησε χρησιμοποίησε ὁ ὁἹερώνυμος ὁ Ἱερώνυμος Ἱερώνυμος Βόλφ Βόλφ Βόλφ τότό τό 1562. 1562. 1562. Προκρίθηκε Προκρίθηκε Προκρίθηκε ὡς ὡς ὡς τίτλος τίτλος τίτλος τότό τό «ΑΥΤΟΚΡΑΤΟ«ΑΥΤΟΚΡΑΤΟ«ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΡΙΑ ΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ», ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ», ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ», διότι διότι διότι αὐτό αὐτό αὐτό ἦταν ἦταν ἦταν κατ’ κατ’ κατ’ οὐσίαν οὐσίαν οὐσίαν ἡ ἡτυπικά ἡτυπικά τυπικά ὀνομαζόμενη, ὀνομαζόμενη, ὀνομαζόμενη, ὥς ὥς ὥς τήν τήν τήν πτώση πτώση πτώση της, της, της, «Ρωμαϊκή «Ρωμαϊκή «Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία». Αὐτοκρατορία». Αὐτοκρατορία». ὉὉὉ «ρωμαϊσμός» «ρωμαϊσμός» «ρωμαϊσμός» ἦταν ἦταν ἦταν ἕνας ἕνας ἕνας τίτλος-φάντασμα. τίτλος-φάντασμα. τίτλος-φάντασμα. Μέ Μέ Μέ κέντρο κέντρο κέντρο τήν τήν τήν ΚΠολη ΚΠολη ΚΠολη ‒προέκταση ‒προέκταση ‒προέκταση τοῦ τοῦ τοῦ ἑλληνικοῦ ἑλληνικοῦ ἑλληνικοῦ Βυζαντίου‒ Βυζαντίου‒ Βυζαντίου‒ γεννήθηκε γεννήθηκε γεννήθηκε ἕνα ἕνα ἕνα νέου νέου νέου τύπου τύπου τύπου κράτος, κράτος, κράτος, πού πού πού διατήρησε διατήρησε διατήρησε ‒πλήν ‒πλήν ‒πλήν τοῦ τοῦ τοῦ τίτλου‒ τίτλου‒ τίτλου‒ ἐλάχιστα ἐλάχιστα ἐλάχιστα ρωμαϊκά ρωμαϊκά ρωμαϊκά στοιχεῖα· στοιχεῖα· στοιχεῖα· ἕνα ἕνα ἕνα νέο νέο νέο κράτος κράτος κράτος μέμέ μέ δικό δικό δικό του του του ἰδεολοἰδεολοἰδεολογικό γικό γικό θρησκευτικό θρησκευτικό θρησκευτικό σχῆμα, σχῆμα, σχῆμα, μέμέ μέ δικό δικό δικό του του του πληθυσμιακό πληθυσμιακό πληθυσμιακό μεῖγμα μεῖγμα μεῖγμα ‒κατά ‒κατά ‒κατά πλειονοψηφία πλειονοψηφία πλειονοψηφία ἑλληνικό ἑλληνικό ἑλληνικό ἤ ἤἑλληνόφωνο‒, ἤἑλληνόφωνο‒, ἑλληνόφωνο‒, ὅπου ὅπου ὅπου ἡ ἡγλῶσσα ἡγλῶσσα γλῶσσα τῆς τῆς τῆς Ἐκκλησίας, Ἐκκλησίας, Ἐκκλησίας, ἡ ἡὁποία ἡὁποία ὁποία διαμορφώνει διαμορφώνει διαμορφώνει τότό τό νέο νέο νέο πνευματικό πνευματικό πνευματικό κλῖμα κλῖμα κλῖμα εἶναι εἶναι εἶναι ἡ ἡἙλληνική, ἡἙλληνική, Ἑλληνική, ἡ ἡγλῶσσα ἡγλῶσσα γλῶσσα πού πού πού γίνεται γίνεται γίνεται σταδιακά σταδιακά σταδιακά καί καί καί ἐπίσημη ἐπίσημη ἐπίσημη κρατική, κρατική, κρατική, χωρίς χωρίς χωρίς νάνά νά παύει παύει παύει νάνά νά ἀναπτύσσεται ἀναπτύσσεται ἀναπτύσσεται καί καί καί στή στή στή δημώδη δημώδη δημώδη ἐκφορά ἐκφορά ἐκφορά της. της. της.
ΕΥΑΓΓΕΛΌΣ
ΓΚΙΚΑΣ. Συνοδεία ισοκρατημάτων. Εκφωνεί: ο πρωτοπρεσβύτερος π. Νεκτάριος Φωκίδης.
ΑΓΙΟΝ ΝΕΚΤΑΡΙΟΝ
Ράχη: Ράχη: Ράχη: 2,4 2,4cm 2,4 cm(Φιλιππάκης cm (Φιλιππάκης (Φιλιππάκης για γιαΔημοκρατία για Δημοκρατία Δημοκρατία 15-5-17) 15-5-17) 15-5-17) Έχει Έχει Έχει διορθωθεί διορθωθεί διορθωθεί από απόαπό κ. κ.Αλίκη Αλίκη κ. Αλίκη και καικ. και κ.Ανδρέα Ανδρέα κ. Ανδρέα 2-5-17 2-5-17 2-5-17 CD_AGIOS NEKTARIOS_MONO.indd 1
Σαράντος Σαράντος ΣαράντοςἸ. Ἰ. Ἰ.Καργάκος Καργάκος Καργάκος
ΨΑΛΛΕΙ: Ό ΠΡΏΤΌΨΑΛΤΗΣ
ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΌΣ ΚΑΝΏΝ ΕΙΣ ΤΌΝ
℗ © 2015 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.E. Η παραγωγός εταιρεία έχει όλα τα πνευματικά δικαιώματα αυτού του ψηφιακού δίσκου (CD). Επιτρέπεται η χρήση μόνο για ιδιωτική, κατ’ οίκον προβολή. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο αντιγραφή, αναπαραγωγή, μεταπώληση ή ενοικίαση ή οποιασδήποτε άλλης μορφής εκμετάλλευση του δίσκου αυτού (CD).
Ράχη: Ράχη: Ράχη: 2,3 2,3 2,3 cm cm cm (Σαββίνα (Σαββίνα (Σαββίνα 10-2-15) 10-2-15) 10-2-15) ΤοΤο Το έχει έχει έχει διορθώσει διορθώσει διορθώσει η ηκ.ηκ.Αλίκη κ.Αλίκη Αλίκη 6-4-12 6-4-12 6-4-12 και και και ο οΚαργάκος οΚαργάκος Καργάκος
Μὲ Μὲ Μὲ δέος δέος δέος παρουσιάζουμε παρουσιάζουμε παρουσιάζουμε κάποιες κάποιες κάποιες σκέψεις σκέψεις σκέψεις γύρω γύρω γύρω ἀπὸ ἀπὸ ἀπὸ τὸτὸ τὸ τεράστιο τεράστιο τεράστιο αὐτὸ αὐτὸ αὐτὸ κεφάλαιο κεφάλαιο κεφάλαιο –μᾶλλον –μᾶλλον –μᾶλλον κεφαλάρι– κεφαλάρι– κεφαλάρι– τῆς τῆς τῆς ἱστοἱστοἱστορίας, ρίας, ρίας, ἐπιχειρώντας ἐπιχειρώντας ἐπιχειρώντας νὰνὰ νὰ δώσουμε δώσουμε δώσουμε ἕνα ἕνα ἕνα «στίγμα» «στίγμα» «στίγμα» της της της μέσα μέσα μέσα ἀπὸ ἀπὸ ἀπὸ ἕνα ἕνα ἕνα «δακτυλικὸ «δακτυλικὸ «δακτυλικὸ ἀποτύπωμα», ἀποτύπωμα», ἀποτύπωμα», ποὺ ποὺ ποὺ εἶναι εἶναι εἶναι ἡ ἡἉγία ἡἉγία Ἁγία τοῦ τοῦ τοῦ Θεοῦ Θεοῦ ΘεοῦΣοφία, Σοφία, Σοφία, ἕνα ἕνα ἕνα ἀποτύπωμα ἀποτύπωμα ἀποτύπωμα ποὺ ποὺ ποὺ μένει μένει μένει –εἰδικὰ –εἰδικὰ –εἰδικὰ στήν στήν στήν ψυχὴ ψυχὴ ψυχὴ τῶν τῶν τῶν Ἑλλήνων– Ἑλλήνων– Ἑλλήνων– ἀνεξίτηλο ἀνεξίτηλο ἀνεξίτηλο μέχρι μέχρι μέχρι σήμερα. σήμερα. σήμερα.
κατ ’ οί κο νπ ρο βο
ναπαραγωγή, μεταπ ντιγραφή , α ώληση ρόπο α ή ενο οτε τ ικίασ νδήπ ηή ’ οιο οπο καθ ιασ δήπ οτε άλ λη ςμ
(P) & © ΔΗΜΟΚΡΑΤ ΙΚΟΣ Τ ΥΠΟΣ ΑΕ. Η πα ραγ ωγ ός ετα ιρε ία
ου τού τ α αυ ματ αιώ δικ ικά ματ ευ πν τα λα
ΜΗΤΡΌΠΌΛΙΤΗN ΠΕΝΤΑΠΌΛΕΏΣ ΤΌY ΕΝ ΑΙΓΙΝΗ ΤΌΝ ΘΑΥΜΑΤΌΥΡΓΌΝ
ιη ετα ρεύ γο πα .Α λή
έχ ει ό
ΑΓΙΟΝ ΝΕΚΤΑΡΙΟΝ
Σαράντος Σαράντος Ἰ. Ἰ. Καργάκος Καργάκος Σαράντος Ἰ. Καργάκος
σις ις τῆς τῆς τῆς υστινιτινιυστινιωργίου γίου ωργίου σταντιταντιντιἜκδοσις κδοσις οσις ὨφενὨφεὨφεωάννου άννου νου
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ιαματικός μεγαλομάρτυρας ανάργυρος και θαυματουργός ιατρός
ὉὉ Σαράντος ὉΣαράντος Σαράντος Ἰ. Ἰ. Καργάκος Ἰ.Καργάκος Καργάκος γεννήθηκε γεννήθηκε γεννήθηκε στό στό στό Γύθειο Γύθειο Γύθειο τότό 1937. τό1937. 1937. Από τους μεγαλομάρτυρες της ορθόδοξης Πίστης, ο άγιος Παντελεήμων Σπούδασε, Σπούδασε, Σπούδασε, ἐργαζόμενος ἐργαζόμενος ἐργαζόμενος ἀπό ἀπό ἀπό μαθητής, μαθητής, μαθητής, κλασσική κλασσική κλασσική ο ιαματικός, με τον θαυμαστό βίο και το μακάριο τέλος του, διδάσκει την φιλολογία φιλολογία φιλολογία στό στό στό πανεπιστήμιο πανεπιστήμιο πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν. Ἀθηνῶν. Ἀθηνῶν. ΣυμμεΣυμμεΣυμμεεγκαρτέρηση, την ανιδιοτέλεια και την αληθινή αγάπη προς τον Κύριο. Η τεῖχε τεῖχε τεῖχε στό στό στό φοιτητικό φοιτητικό φοιτητικό κίνημα κίνημα κίνημα τῶν τῶν τῶν ἐτῶν ἐτῶν ἐτῶν 1961-1963 1961-1963 1961-1963 ὉΣαράντος Σαράντος Ὁ Σαράντος Ἰ.Ἰ.Καργάκος Καργάκος Ἰ. Καργάκος γεννήθηκε γεννήθηκε γεννήθηκε στό στόΓύθειο Γύθειο στό Γύθειο περιφρόνηση του προς τα εγκόσμια αγαθά, η άδολη προσφορά του προς τονὉ καί καί καί ὑπῆρξε ὑπῆρξε ὑπῆρξε εἰσηγητής εἰσηγητής εἰσηγητής τοῦ τοῦ τοῦ 15% 15% 15% γιά γιά γιά τήν τήν τήν παιδεία. παιδεία. παιδεία. τό1937. 1937. τό 1937. συνάνθρωπο, αλλά και τα μαρτύρια που υπέστη για την πίστη του, του έχουντό Ἐδίδαξε Ἐδίδαξε Ἐδίδαξε ἐπί ἐπί ἐπί 3030 χρόνια 30χρόνια χρόνια ὡςὡς ἱδρυτικό ὡςἱδρυτικό ἱδρυτικό μέλος μέλος μέλος στά στά στά μεμεμεΣπούδασε, Σπούδασε, ἐργαζόμενος ἐργαζόμενος ἐργαζόμενος ἀπό ἀπόμαθητής, ἀπό μαθητής, μαθητής, κλασσική κλασσική κλασσική χαρίσει περίοπτη θέση στη χορεία των Ανάργυρων ιατρών της Ορθοδοξίας οιΣπούδασε, γαλύτερα γαλύτερα γαλύτερα φροντιστήρια φροντιστήρια φροντιστήρια τῶν τῶν τῶν Ἀθηνῶν Ἀθηνῶν Ἀθηνῶν καί καί καί παράλπαράλπαράλφιλολογία φιλολογία στό στό πανεπιστήμιο στό πανεπιστήμιο πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν. Ἀθηνῶν. Ἀθηνῶν. ΣυμμεΣυμμεΣυμμεοποίοι από τη μία προσέφεραν ανακούφιση στους κατατρεγμένους κι από τηνφιλολογία ληλα ληλα ληλα σέσέ μεγάλα σέμεγάλα μεγάλα ἰδιωτικά ἰδιωτικά ἰδιωτικά σχολεῖα. σχολεῖα. σχολεῖα. Ἐπί Ἐπί Ἐπί μία μία μία 20ετία 20ετία 20ετία τεῖχετεῖχε στό στόφοιτητικό στό φοιτητικό φοιτητικό κίνημα κίνημα κίνημα τῶν τῶνἐτῶν τῶν ἐτῶνἐτῶν 1961-1963 1961-1963 1961-1963 άλλη κράτησαν αναμμένο το φάρο που καθοδηγεί στη σωτηρία του ΕΥΓΕΝΙΑ ανθρώπουτεῖχε ἐδίδαξε ἐδίδαξε ἐδίδαξε καί καί καί σέσέ σέ ἀνώτατες ἀνώτατες ἀνώτατες στρατιωτικές στρατιωτικές στρατιωτικές σχολές. σχολές. σχολές. ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ καί καίὑπῆρξε ὑπῆρξε καί ὑπῆρξε εἰσηγητής εἰσηγητής εἰσηγητής τοῦ τοῦ15% 15% τοῦγιά 15% γιάτήν τήν γιάπαιδεία. παιδεία. τήν παιδεία. και την λύτρωση. ἩἩ συγγραφική Ἡσυγγραφική συγγραφική καί καί καί δημοσιογραφική δημοσιογραφική δημοσιογραφική δράση δράση δράση του του του Ἐδίδαξε Ἐδίδαξε Ἐδίδαξε ἐπί ἐπί30 30 ἐπί χρόνια χρόνια 30 χρόνια ὡς ὡςἱδρυτικό ἱδρυτικό ὡς ἱδρυτικό μέλος μέλος μέλος στά στάμεστά με- μεἀρχίζει ἀρχίζει ἀρχίζει ἀπό ἀπό ἀπό τάτά τά φοιτητικά φοιτητικά φοιτητικά του του του χρόνια. χρόνια. χρόνια. Ὑπῆρξε Ὑπῆρξε Ὑπῆρξε Ο άγιος Παντελεήμων ανέπτυξε δράση σε καιρούς χαλεπούς, διώξεων τουΑπόστολοι που τιμούνται μαζί στις 29 Ιουνίου. Οι Πρωτοκορυφαίοι γαλύτερα γαλύτερα γαλύτερα φροντιστήρια φροντιστήρια φροντιστήρια τῶν τῶνἈθηνῶν τῶν Ἀθηνῶν Ἀθηνῶν καί καίπαράλπαράλκαί παράλσυνεργάτης συνεργάτης συνεργάτης πολλῶν πολλῶν πολλῶν ἐφημερίδων ἐφημερίδων ἐφημερίδων καί καί καί περιοδικῶν περιοδικῶν περιοδικῶν χριστεπώνυμου πλήθους, από το οποίο ξεπήδησε νέφος μαρτύρων και αγίωνληλα ληλαληλα σέ σέμεγάλα μεγάλα σέ μεγάλα ἰδιωτικά ἰδιωτικά ἰδιωτικά σχολεῖα. σχολεῖα. σχολεῖα. Ἐπί Ἐπίμία μία Ἐπί20ετία 20ετία μία 20ετία («Ἡ («Ἡ («Ἡ Καθημερινή», Καθημερινή», Καθημερινή», «Ἀπογευματινή», «Ἀπογευματινή», «Ἀπογευματινή», «Ἐλεύθερος «Ἐλεύθερος «Ἐλεύθερος της Πίστης μας. ἐδίδαξε ἐδίδαξε ἐδίδαξε καί καί σέ σέ καίἀνώτατες ἀνώτατες σέ ἀνώτατες στρατιωτικές στρατιωτικές στρατιωτικές σχολές. σχολές. σχολές. Τύπος», Τύπος», Τύπος», «Οἰκονομικός «Οἰκονομικός «Οἰκονομικός Ταχυδρόμος», Ταχυδρόμος», Ταχυδρόμος», «Εὐθύνη», «Εὐθύνη», «Εὐθύνη», Το παράδειγμα του βίου του και η ομολογία του, πότισαν την ψυχή όσων πόθησανἩ Ἡσυγγραφική συγγραφική Ἡ συγγραφική καί καίδημοσιογραφική δημοσιογραφική καί δημοσιογραφική δράση δράση δράση του του του «4«4 Τροχοί», «4Τροχοί», Τροχοί», «Ἄρδην», «Ἄρδην», «Ἄρδην», «Νέμεσις», «Νέμεσις», «Νέμεσις», «Πολιτικά «Πολιτικά «Πολιτικά ΘέΘέΘέἀρχίζει ἀρχίζει ἀπό ἀπό τά ἀπό τά φοιτητικά φοιτητικά τά φοιτητικά του του χρόνια. του χρόνια. χρόνια. Ὑπῆρξε Ὑπῆρξε Ὑπῆρξε να γνωρίσουν τον αληθινό Θεό και δεν είναι τυχαίο ότι χιλιάδες πιστοί μέχριἀρχίζει ματα», ματα», ματα», κ.ἄ.). κ.ἄ.). κ.ἄ.). Σήμερα Σήμερα Σήμερα ἀρθρογραφεῖ ἀρθρογραφεῖ ἀρθρογραφεῖ κάθε κάθε κάθε ΠαραΠαραΠαρασυνεργάτης συνεργάτης πολλῶν πολλῶν πολλῶν ἐφημερίδων ἐφημερίδων ἐφημερίδων καί καίπεριοδικῶν περιοδικῶν καί περιοδικῶν σήμερα προστρέχουν στις πρεσβείες του και του αναγείρουν μεγαλοπρεπείςσυνεργάτης σκευή σκευή σκευή στήν στήν στήν ἐφημερίδα ἐφημερίδα ἐφημερίδα «Ἑστία». «Ἑστία». «Ἑστία». («Ἡ («ἩΚαθημερινή», («Ἡ Καθημερινή», Καθημερινή», «Ἀπογευματινή», «Ἀπογευματινή», «Ἀπογευματινή», «Ἐλεύθερος «Ἐλεύθερος «Ἐλεύθερος ναούς αλλά και ξωκλήσια, του ψάλουν ύμνους και του αφιερώνουν τάματα. Ἔχει Ἔχει Ἔχει γράψει γράψει γράψει 8585 ἔργα, 85ἔργα, ἔργα, διδακτικά, διδακτικά, διδακτικά, πολιτικά, πολιτικά, πολιτικά, ἱστοἱστοἱστοΤύπος», Τύπος», Τύπος», «Οἰκονομικός «Οἰκονομικός «Οἰκονομικός Ταχυδρόμος», Ταχυδρόμος», Ταχυδρόμος», «Εὐθύνη», «Εὐθύνη», «Εὐθύνη», ρικά, ρικά, ρικά, φιλολογικά, φιλολογικά, φιλολογικά, ταξιδιωτικά ταξιδιωτικά ταξιδιωτικά καί καί καί λογοτεχνικά. λογοτεχνικά. λογοτεχνικά. Ευγενής από τη Νικομήδεια της Βιθυνίας ο άγιος Παντελεήμων –που πριν «4 «4Τροχοί», Τροχοί», «4 Τροχοί», «Ἄρδην», «Ἄρδην», «Ἄρδην», «Νέμεσις», «Νέμεσις», «Νέμεσις», «Πολιτικά «Πολιτικά «Πολιτικά ΘέΘέ- ΘέἈπό Ἀπό Ἀπό τίςτίς τίς ἐκδόσεις ἐκδόσεις ἐκδόσεις Ἰ. Ἰ. Σιδέρης Ἰ.Σιδέρης Σιδέρης ἔχουν ἔχουν ἔχουν κυκλοφορηθεῖ κυκλοφορηθεῖ κυκλοφορηθεῖ βαπτισθεί ονομάζονταν Παντολέων- κατάγονταν από αριστοκρατική οικογένεια ματα», ματα», ματα», κ.ἄ.). κ.ἄ.). κ.ἄ.). Σήμερα Σήμερα Σήμερα ἀρθρογραφεῖ ἀρθρογραφεῖ ἀρθρογραφεῖ κάθε κάθε ΠαραΠαραΠαρατάτά ἀκόλουθα τάἀκόλουθα ἀκόλουθα ἔργα ἔργα ἔργα του: του: του: Οι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι που τιμούνται μαζί στις 29κάθε Ιουνίου είναι οι με πατέρα ειδωλολάτρη και μητέρα χριστιανή η οποία νωρίς τον άφησε ορφανό. σκευή σκευή σκευή στήν στήν στήν ἐφημερίδα ἐφημερίδα ἐφημερίδα «Ἑστία». «Ἑστία». «Ἑστία». 1. 1. Ζαχαριάς 1.Ζαχαριάς Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης: Μπαρμπιτσιώτης: Μπαρμπιτσιώτης: ὉὉ Δάσκαλος ὉΔάσκαλος Δάσκαλος τῆς τῆς τῆς ακρογωνιαίοι λίθοι, επάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η Εκκλησία του Χριστού. Ο πατέρας του τον ώθησε να ακολουθεί την ιατρική επιστήμη και εκείνοςἜχει ἜχειἜχει γράψει γράψει γράψει 85 85ἔργα, ἔργα, 85 ἔργα, διδακτικά, διδακτικά, διδακτικά, πολιτικά, πολιτικά, πολιτικά, ἱστοἱστο-ἱστοΚλεφτουριᾶς Κλεφτουριᾶς Κλεφτουριᾶς (1998) (1998) (1998) Συνεορτάζοντες, σε μία εικόνα, συμβολίζουν την ενότητα της μεγαλώνοντας επέδειξε σπάνια πνευματικά και ψυχικά χαρίσματα. Ο εικονισμένοι άγιοςρικά, ρικά,ρικά, φιλολογικά, φιλολογικά, φιλολογικά, ταξιδιωτικά ταξιδιωτικά ταξιδιωτικά καί καίλογοτεχνικά. λογοτεχνικά. καί λογοτεχνικά. 2. 2. Ὀλυμπία 2.Ὀλυμπία Ὀλυμπία καί καί καί Ὀλυμπιακοί Ὀλυμπιακοί Ὀλυμπιακοί ἀγῶνες ἀγῶνες ἀγῶνες (2001) (2001) (2001) πίστης, ενότητα της Εκκλησίας. η ηΕρμόλαος τον μύησε στον χριστιανισμό και αφού βαπτίσθηκε καιτην έλαβε το όνομα Ἀπό Ἀπό τίς Ἀπό τίςἐκδόσεις ἐκδόσεις τίς ἐκδόσεις Ἰ.Ἰ.Σιδέρης Σιδέρης Ἰ. Σιδέρης ἔχουν ἔχουν ἔχουν κυκλοφορηθεῖ κυκλοφορηθεῖ κυκλοφορηθεῖ ἔκδ.) 3. 3. Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες 3.Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες (2009, (2009, (2009, 7η 7ἔκδ.) 7ἔκδ.) Παντελεήμων ανέπτυξε φιλάνθρωπη και ανάργυρη δράση ενώκανείς για τηνπαρά αγάπη τά ἀκόλουθα ἀκόλουθα τά ἀκόλουθα ἔργα ἔργα του: του: του: 4. 4. Τό 4.Τό Βυζαντινό ΤόΒυζαντινό Βυζαντινό Ναυτικό Ναυτικό Ναυτικό (2007) (2007) (2007) Δεν έχει νατά διαβάσει τηνἔργα εποποιία των κορυφαίων, όπως με συγκινη1.1.Ζαχαριάς Ζαχαριάς 1. Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης: Μπαρμπιτσιώτης: ὉὉΔάσκαλος Δάσκαλος Ὁ των Δάσκαλος τῆς τῆς τῆς του Χριστού απαρνήθηκε πλούτη και τιμές και υπέμεινε 5. 5. Μεσόγειος: 5.Μεσόγειος: Μεσόγειος: ἩἩ ὑγρή Ἡὑγρή ὑγρή μοῖρα μοῖρα μοῖρα τῆς τῆς τῆς Ἑλλάδος Ἑλλάδος Ἑλλάδος καί καί καί τική μαρτυρικό απλότητα θάνατο, περιγράφεται από Μπαρμπιτσιώτης: τον αυτόπτη μάρτυρα περισσοτέρων Κλεφτουριᾶς Κλεφτουριᾶς (1998) (1998) τῆς τῆς τῆς Εὐρώπης Εὐρώπης Εὐρώπης (2007) (2007) (2007) αρνούμενος να θυσιάσει στα είδωλα σύμφωνα με την προστάτη του αυτοκράτορα. περιστατικών συγγραφέα Κλεφτουριᾶς των Πράξεων των(1998) Αποστόλων, Ευαγγελιστή Λουκά. 2.2.Ὀλυμπία Ὀλυμπία 2. Ὀλυμπία καί καίὈλυμπιακοί Ὀλυμπιακοί καί Ὀλυμπιακοί ἀγῶνες ἀγῶνες ἀγῶνες (2001) (2001) (2001) 6. 6. Ἡ6.Ἡ Ἱστορία ἩἹστορία Ἱστορία ἀπό ἀπό ἀπό τήτή σκοπιά τήσκοπιά σκοπιά τῶν τῶν τῶν Τούρκων Τούρκων Τούρκων (2007, (2007, (2007, Ο βίος τους, τα θαύματα3.3.τους, οι θελογικές απόψεις τους, οι επιστολές ηη ἔκδ.) 2η 2ἔκδ.) 2ἔκδ.) Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες 3. Ἀλβανοί-Ἀρβανίτες-Ἕλληνες (2009, (2009, (2009, 77η ηἔκδ.) ἔκδ.) 7η ἔκδ.) τους, οι σημαντικότεροι σταθμοί4.4.της τους,Ναυτικό ο μαρτυρικός θάνατος τους. 7. 7. Οἱ 7.Οἱ Πέρσες ΟἱΠέρσες Πέρσες κι κι ἐμεῖς: κιἐμεῖς: ἐμεῖς: ΓιάΓιά Γιά μιά μιά μιά πολιτική πολιτική πολιτική γνωριγνωριγνωριΤό ΤόΒυζαντινό 4.ζωής Βυζαντινό Τό Βυζαντινό Ναυτικό Ναυτικό (2007) (2007) (2007) μίας μίας μίας (2008) (2008) (2008) 5.5.Μεσόγειος: Μεσόγειος: 5. Μεσόγειος: Ἡ Ἡ ὑγρή ὑγρή Ἡ ὑγρή μοῖρα μοῖρα μοῖρα τῆς τῆςστο Ἑλλάδος τῆς Ἑλλάδος Ἑλλάδος καί καί καίαξίωμα Η αποκατάσταση του μετανοημένου αρνητή Πέτρου αποστολικό 8. 8. Λιβύη: 8.Λιβύη: Λιβύη: Ἀναζητώντας Ἀναζητώντας Ἀναζητώντας τότότό χαμένο χαμένο χαμένο «σίλφιο» «σίλφιο» «σίλφιο» τῆς Εὐρώπης Εὐρώπης τῆς Εὐρώπης (2007) (2007) (2007) σε μέγα απόστολο και τελικά (όπως και η ανάδειξη τουτῆς πρώην διώκτη Παύλου στήν στήν στήν ἑλληνική ἑλληνική ἑλληνική Κυρήνη Κυρήνη Κυρήνη (2009) (2009) (2009) Ἡ ἩἹστορία 6. Ἱστορία Ἡ Ἱστορία ἀπότή ἀπό τήσκοπιά σκοπιά τή σκοπιά τῶν τῶνΤούρκων τῶν Τούρκων Τούρκων (2007, (2007, (2007,που σε μάρτυρα για το Χριστό)6.6. είναι και η ἀπό ακατανίκητη ελπίδα όλων εκείνων, ηη η 9. 9. Κίνα: 9.Κίνα: Κίνα: Ὅπως Ὅπως Ὅπως τὴν τὴν τὴν ἤξερα ἤξερα ἤξερα καὶ καὶ καὶ ὅπως ὅπως ὅπως τὴν τὴν τὴν εἶδα εἶδα εἶδα ἔκδ.) 22 ἔκδ.) 2τοἔκδ.) στιγμή αδυναμίας αρνήθηκαν Χριστό: είναι η βέβαιη υπόσχεση του Κυρίου (2010) (2010) (2010) 7.7.Οἱ Οἱ7. Πέρσες Πέρσες Οἱ να Πέρσες κικιἐμεῖς: ἐμεῖς: κι ἐμεῖς: Γιά Γιά μιά μιά Γιάπολιτική μιά πολιτική πολιτική γνωριγνωριγνωρι- μόλις ότι τους περιμένει με αγάπη, για τους δεχτεί πίσω με ανοιχτές αγκάλες, 10.10. 10. Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία: Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία: Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία:Μιά Μιά ΜιάἙλλάδα Ἑλλάδα Ἑλλάδαστήν στήν στήν μίας μίας(2008) μίας (2008) (2008) βρουν το θάρρος να επιστρέψουν. Ἀφρική Ἀφρική Ἀφρική (2012) (2012) (2012) 8.8.Λιβύη: Λιβύη: 8. Λιβύη: Ἀναζητώντας Ἀναζητώντας Ἀναζητώντας τό τό χαμένο χαμένο τό χαμένο «σίλφιο» «σίλφιο» «σίλφιο» 11.11. 11. ἩἩ Αὐτοκρατορία ἩΑὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία τῆς τῆς τῆς ΚΠόλεως: ΚΠόλεως: ΚΠόλεως: Ἀπό Ἀπό Ἀπό τήν τήν τήν Ἁγία Ἁγία Ἁγία Οι πυρωμένες από θείο ζήλο καρδιές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και στήν στήνστήν ἑλληνική ἑλληνική ἑλληνική Κυρήνη Κυρήνη Κυρήνη (2009) (2009) (2009) Σοφία Σοφία Σοφία τοῦ τοῦ τοῦ Κωνσταντίνου Κωνσταντίνου Κωνσταντίνου στήν στήν στήν Ἁγία Ἁγία Ἁγία Σοφία Σοφία Σοφία το φλογερό τους κήρυγμα, έκανε τις Ὅπως καρδιές των ανθρώπων να εἶδα δονούνται 9.9.Κίνα: Κίνα: 9. Κίνα: Ὅπως Ὅπως τὴν τὴν ἤξερα τὴν ἤξερα ἤξερα καὶ καὶ ὅπως καὶ ὅπωςὅπως τὴν τὴν τὴν εἶδαεἶδα από τοῦ τοῦ τοῦ Ἰουστινιανοῦ Ἰουστινιανοῦ Ἰουστινιανοῦ (2012) (2012) (2012) λαχτάρα για λύτρωση. Ο (2010) σπόρος του Ευαγγελίου ρίχνονταν από αυτούς τους (2010) (2010) άοκνους εργάτες, σε κάθε μέρος της ΟικουμένηςΜιά και αύξανε θεαματικά. 10. 10.Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία: Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία: 10. Αἰθιοπία-Ἀβησσυνία: Μιάαυτός Μιά Ἑλλάδα Ἑλλάδα Ἑλλάδα στήν στήν στήν Ἐπισκεφθεῖτε Ἐπισκεφθεῖτε Ἐπισκεφθεῖτε τήν τήν τήν ἱστοσελίδα ἱστοσελίδα ἱστοσελίδα Ἀφρική Ἀφρική Ἀφρική (2012) (2012) www.sarantoskargakos.gr www.sarantoskargakos.gr www.sarantoskargakos.gr Τα σκοτάδια της πλάνης διαλύονταν με(2012) το άκουσμα της ευαγγελικής αλήθειας. Οι 11. 11.Ἡ Ἡ 11. Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία Ἡ Αὐτοκρατορία τῆς τῆςΚΠόλεως: ΚΠόλεως: τῆς ΚΠόλεως: Ἀπό Ἀπό τήν Ἀπό τήνἉγία Ἁγία τήν Ἁγία δεισιδαίμονες αντιλήψεις παραμερίζονταν μπροστά στην πνευματική ελευθερία Σοφία Σοφία Σοφία τοῦ τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ Κωνσταντίνου Κωνσταντίνου στήν στήνστήν Ἁγία ἉγίαἉγία Σοφία Σοφία Σοφία του χριαστιανικού μηνύματος. Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος αποτελούν τοῦ τοῦἸουστινιανοῦ Ἰουστινιανοῦ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (2012) (2012) (2012) δάδες αλήθειας, πίστης και εγκαρτέρησης για όλους τους χριαστιανούς. Με το 12. 12.Ἡ Ἡ 12. Αὐτοκρατορία Αὐτοκρατορία Ἡ Αὐτοκρατορία τῆς τῆς ΚΠόλεως τῆς ΚΠόλεως ΚΠόλεως (Τόμος (Τόμος (Τόμος Β΄): Β΄): Β΄): έργο τους δημιούργησανἈπό μία τούς νέα παγκόσμια αδελφότητα, την Εκκλησία του ἈπόἈπό τούςτούς διαδόχους διαδόχους διαδόχους τοῦ τοῦΙουστινιανοῦ τοῦ Ιουστινιανοῦ Ιουστινιανοῦ μέχρι μέχρι μέχρι Χριστού, ως μία νέα πραγματικότητα αγάπης και συναδέλφωσης ανθρώπων και τήν τήνΑ´ τήν Α´Ἅλωση Ἅλωση Α´ Ἅλωση (1204) (1204) (1204) ––Πρός Πρός – Πρός τή τήδιαμόρφωση διαμόρφωση τή διαμόρφωση λαών μέσα σε έναν απάνθρωπο κόσμο, μία αδελφότητα που αποτελεί όχημα ἑλληνικῆς ἑλληνικῆς ἑλληνικῆς φυσιογνωμίας φυσιογνωμίας φυσιογνωμίας (2017) (2017) (2017)
ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ
Άγιοι
Ἀπό Ἀπό Ἀπό τούς τούς τούς διαδόχους διαδόχους διαδόχους τοῦ τοῦ τοῦ Ιουστινιανοῦ Ιουστινιανοῦ Ιουστινιανοῦ μέχρι μέχρι μέχρι τήν τήν τήν Α´ Α´Α´ Ἅλωση Ἅλωση Ἅλωση (1204) (1204) (1204)
Πρός Πρός Πρός τή τήτή διαμόρφωση διαμόρφωση διαμόρφωση ἑλληνικῆς ἑλληνικῆς ἑλληνικῆς φυσιογνωμίας φυσιογνωμίας φυσιογνωμίας ΤΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ
Άγιος Παντελεήμων Ιαματικός μεγαλομάρτυρας ανάργυρος και θαυματουργός ιατρός
σωτηρίας και λύτρωσης από την αμαρτία και τη φθορά. Ἐπισκεφθεῖτε Ἐπισκεφθεῖτε Ἐπισκεφθεῖτε τήν τήνἱστοσελίδα ἱστοσελίδα τήν ἱστοσελίδα www.sarantoskargakos.gr www.sarantoskargakos.gr Οἱ τῶν Ἀποστόλων www.sarantoskargakos.gr πρωτόθρονοι, καὶ τῆς οἰκουμένης
διδάσκαλοι, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων πρεσβεύσατε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος. CMYK CMYK CMYK
27
Οι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι, ακρογωνιαίοι λίθοι της Εκκλησίας του Χριστού.
Άγιοι
Πέτρος & Παύλος
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
καί
2ος ΤΟΜΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908)
ÓÔ˘ ªÂªÂ-ªÂÓÔ˘ ªÂªÂÓÔ˘\πˆ¿Ó ÓÔ˘ ÓÔ˘ \πˆ¿Ó ÙÔÜ \πˆ¿Ó ÙÔÜ \πˆ¿Ó \πˆ¿Ó fiÙËÙ· ÙÔÜ ÙÔÜ ÙËÙ· ÙÔÜ
ÏÈÙÈÎɘ
Ἰωάννου Β.
Ἀθανασόπουλου Ἰωάννου Β. Ἀθανασόπουλου
Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
Ἰωάννου Β.
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ
Ε ΙΚΗ ΕΙΔ
NEO EXOFYLLO 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 11:25 μμ Page 1
Η ΟΣ ΚΔ
ISBN 978 – 960 – 522 – 482 – 0
°È·ÓÓ¿ÎÂÓ·
°È·ÓÓ¿ÎÂÓ·
¶E§A™°O™
Προλογίζει Προλογίζει ὁ ΔρὁἸωάννης Δρ Ἰωάννης Παπαφλωράτος Παπαφλωράτος Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα Ἐκδόσεις Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ
Ἰωάννoυ Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα Χρ. Γιαννάκενα
Ποια είναι η καταγωγή της λεγομένης «Ευρωπαϊκής Ενώσεως»; Ποια είναι η προέλευση του γεωπολιτικού σχεδίου της «Ευρωπαϊκής Ενοποιήσεως»; Και ποιες είναι οι καταβολές του ιδεολογήματος του «Ευρωπαϊσμού» και της «Ενωμένης Ευρώπης»;
Πόσο ισχύει, άραγε, αυτό που μαθαίνουν τα παιδιά, στα σχολεία και
τος, ότι «όλα άρχισαν μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου»; Και ότι όλα οφείλονται στην «αθώα» πρωτοβουλία κάποιων… ιδεαλιστών από τη Γαλλία και τη Γερμανία; Οι οποίοι είπαν να τραγουδήσουν όλοι μαζί, αίφνης, το ισπανικό άσμα «Amigos para siempre!»; Και… απεφάσισαν (!) τη δημιουργία μιας «Ενωμένης Ευρώπης»; ΣΗ Σ ΔΟ ΔΟ ΕΚ ΕΚ ΙΚΗ ΙΚΗ ΕΙΔ ΕΙΔ
Η
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ
ΙΚΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
ΗΛΙΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ «ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»
…
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
…
Ἰωάννου Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα Χρ. Γιαννάκενα
11/6/15 2:30 PM
Η
Σ ΔΟ
ΕΚ
28
Η ιστορική έκδοση του υπουργείου Τύπου της κυβερνήσεως του Ιωάννη Μεταξά. Περιλαμβάνει τις συστηματικές στρατιωτικές προετοιμασίες της περιόδου 1936-1940 που δημιούργησαν τον νικηφόρο στρατό του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Φωτομηχανική ανατύπωση της έκδοσης του 1940.
10/17/17 1:13 PM
όλους τους Ιδεολογικούς Μηχανισμούς του Υπερεθνικού Καθεστώ-
EUROPEAN COVER 2015_347x240.indd 1
ΕΙΔ
™°√™ ™°√™ ™°√™ ™°√™ ¶∂§∞ ¶∂§∞ ¶∂§∞ ¶∂§∞ ™∂π™ ™∂π™ ™∂π™ ™∂π™ ∂∫¢√ ∂∫¢√ ∂∫¢√ ∂∫¢√ ÎÂÓ·ÎÂÓ· ÎÂÓ· ÎÂÓ· ¶∂§∞™°√™ ÃÚ. °È·ÓÓ¿ °È·ÓÓ¿ °È·ÓÓ¿ °È·ÓÓ¿ ™∂π™ Ô˘ ÃÚ. ÃÚ. ÃÚ. Ô˘Ô˘ Ô˘ \πˆ¿ÓÓ ∂∫¢√ \πˆ¿ÓÓ \πˆ¿ÓÓ \πˆ¿ÓÓ °È·ÓÓ¿ÎÂÓ· \πˆ¿ÓÓÔ˘ ÃÚ.
στα πανεπιστήμια, και αυτό το οποίον αναπαράγεται διαρκώς από
Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
H EΠΟΠOΙΪΑ ΤΟΥ ΡΟΥΠΕΛ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ & TA ΟΧΥΡΑ ΓΡΑΜΜΗΣ ΜΕΤΑΞΑ
ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
ΣΗ ΔΟ ΕΚ
Ἰωάννου Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα Χρ. Γιαννάκενα Ἰωάννου Ἰωάννου Χρ. Ἰωάννου Γιαννάκενα Χρ. Χρ. Γιαννάκενα Γιαννάκενα
¶ÔÚ›· Úfi˜ Ù‹Ó
Προλογίζει ὁ Δρ Ἰωάννης Παπαφλωράτος
Η ΟΣ ΚΔ
ΙΚΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
Úfi›· Úfi˜ ›· ›·¶ÔÚ Â›· ¶ÔÚ ¶ÔÚ ¶ÔÚ
Ναπολέων Ζέρβας
Ὁ πολέμαρχος τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως
Ναπολέων Ζέρβας Ὁ πολέμαρχος τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως Ναπολέων Ζέρβας
Ἀπό τόν Γοργοπόταμο στή Μενίνα
‰fiÍ·
∞•∞ ™™ ∏™ ª∂∆ ¡¡ ª∂∆ ∞•∞ πø∞ - 1941 ¡¡ ∏™ Ù‹Ó ‰fiÍ· ñññ1936 πø∞ - 1941 ™ 1936∞•∞ ¶ÔÚ›· Úfi˜ Ù‹Ó ‰fiÍ· ª∂∆ Úfi˜∏™ ¶ÔÚ›· ¡¡ 1941 πø∞ ‰fiÍ· ñ 1936 ¶ÔÚ›· Úfi˜ Ù‹Ó ª∂ ∆∞• ∞™ πø∞ ¡¡ ∏™ ñ 1936 - 1941
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ
Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
Ναπολέων Ναπολέων Ζέρβας Ζέρβας Ναπολέων Ζέρβας
Ârӷȉ¿Î˘ ÂrÓ·È ÂrÓ·È ÂrÓ·È ‰¿Î˘ ÷Ù˙Ë ¡.ÂrÓ·È ‰¿Î˘ ‰¿Î˘ ÷Ù˙Ë ‰¿Î˘ ¡. ª¿ÓÔ˜ ÷Ù˙Ë Ã·Ù˙Ë ^O ¡.¡.÷Ù˙Ë ¡. ·. \Aı‹Ó ·. ^O ª¿ÓÔ˜ ª¿ÓÔ˜ ª¿ÓÔ˜ ·.·. ÛÙ‹Ó ·. \Aı‹Ó ^O^Oª¿ÓÔ˜ ^O \Aı‹Ó ÛÙ‹Ó \Aı‹Ó \Aı‹Ó Ùfi 1974 ÛÙ‹Ó 1974 ÛÙ‹Ó Ùfi ÛÙ‹Ó 1974 ̤ÓÔ˜ 1974 1974 Ùfi ¤ÓÔ˜ Ùfi Ùfi ÁÂÓÓË ¤ÓÔ˜ \EÈ-ÓÈΤ˜ \EȤÓÔ˜ ¤ÓÔ˜ ÁÂÓÓËÌ \EÈ\EÈÓÈΤ˜ ÁÂÓÓËÌ \EÈÁÂÓÓËÌ ÁÂÓÓËÌ ∫ÔÈÓˆ ÓÈΤ˜ ÓÈΤ˜ ÓÈΤ˜ ∫ÔÈÓˆ ÛÙ›˜ ∫ÔÈÓˆ ÛÙ›˜ ∫ÔÈÓˆ ∫ÔÈÓˆ ܯԘ ÛÙ›˜ ܯԘ ÛÙ›˜ ÛÙ›˜ ¶Ù˘¯ÈÔ Ü¯Ô˜ ܯԘ ܯԘ ¶Ù˘¯ÈÔ ÈÚ‹- ÈÚ‹ÈÚ‹ÛË \EȯÂÈÚ‹\Eȯ ¶Ù˘¯ÈÔ ¶Ù˘¯ÈÔ ¶Ù˘¯ÈÔ ÛË \Eȯ \Eȯ \Eȯ ¢ÈÔ›ÎË ÛËÛË ÛË Ù‹ÓÈÚ‹Ù‹Ó ¢ÈÔ›ÎË ¢ÈÔ›ÎË Î·› ¢ÈÔ›ÎË ¢ÈÔ›ÎË Î·› Ù‹Ó Ù‹Ó Ù‹Ó Î·› ÛÙÉ̘ η› η› ÛÙÉ̘ ÁψÛÛÙÉ̘ ÁψÛÁψÛÍ¤ÓˆÓ ÛÙÉ̘ ÛÙÉ̘ ‰‡Ô Í¤ÓˆÓ Áψۘ ÁψÛÍ¤ÓˆÓ ‰‡Ô ˜Í¤ÓˆÓ Í¤ÓˆÓ ‰‡Ô ˜‰‡Ô ‰‡Ô οÙÔ¯Ô ˜ ˜ οÙÔ¯Ô Î·› η› οÙÔ¯Ô Î¿ÙÔ¯Ô Î¿ÙÔ¯Ô ÛÂˆÓ ÓÙÈÎfi‰È¢ı˘ ÓÙÈÎfi η› ÛÂˆÓ Î·› η› ÓÙÈÎfi ÛÂˆÓ ÓÙÈÎfi ÓÙÈÎfi ‰È¢ı˘ ÛÂˆÓ ÛÂˆÓ ¤ÛÂÈ ‰È¢ı˘ ¤ÛÂÈ ‰È¢ı˘ ¤ÛÂȉÈ¢ı˘ ‰È·ÙÂÏ ¤ÛÂÈ ¤ÛÂÈ ‰È·ÙÂÏ ö¯ÂÈ ‰È·ÙÂÏ ö¯ÂÈ ‰È·ÙÂÏ ö¯ÂȉȷÙÂÏ ÛáÓ, ÛáÓ, ö¯ÂÈ ·. ‹ ëÙ·ÈÚ›·. ÛáÓ,ö¯ÂÈ ÛáÓ, ÛáÓ, ·.·.ÁÓˆÛÙ ·. ëÙ·ÈÚ› ëÙ·ÈÚ› ëÙ·ÈÚ› ëÙ·ÈÚ› ÁÓˆÛÙ‹ Û¤ Û¤ ÁÓˆÛÙ‹ Ô˜ Û٤ϯԘ ÁÓˆÛÙ‹ ÁÓˆÛÙ‹ Û¤Û¤ Û¤ Ô˜Ô˜ ñËÚ¤Ô˜ Û٤ϯ ÙÔ˘ ñËÚ¤ñËÚ¤Û٤ϯ ñËÚ¤Û٤ϯ ñËÚ¤Û٤ϯ ÙÔ˘ ÙÔ˘ ÙÔ˘ ÙÈ΋ ıËÙ›· ıËÙ›· ÙÈ΋ ıËÙ›· ÙÔ˘ ıËÙ›· ıËÙ›· ÙÈ΋ ÙÈ΋ ÙÈ΋ ∆‹Ó ÛÙÚ·ÙȈ ÛÙÚ·ÙȈ ∆‹Ó ÛÙÚ·ÙȈ ÛÙÚ·ÙȈ ÛÙÚ·ÙȈ ó˜ öÊÂ∆‹Ó öÊÂ∆‹Ó öÊÂ∆‹Ó öÊÂó˜ ó˜ ó˜ ∫‡ÚÔ ∫‡ÚÔ ó˜ öÊÂ∫‡ÚÔ ÛÙ‹Ó ∫‡ÚÔ ∫‡ÚÔ ÛÙ‹Ó ÙÈο ÛÙ‹Ó ÙÈο ∆¿ÁÌ·) ÛÙ‹Ó ÛÙ‹Ó ÙÈο , ÙÈο ÙÈο âıÂÏÔÓ âıÂÏÔÓ ÙËÛ âıÂÏÔÓ âıÂÏÔÓ ÙËÛ âıÂÏÔÓ (2Ô ,, , ÙËÛ ∆¿ÁÌ·) (2Ô ∆¿ÁÌ·), ÙËÛ ∆¿ÁÌ·) ÙËÛ ∆¿ÁÌ·) .∫. (2Ô (2Ô (2Ô .∫..∫. .∫. Ùɘ ∂§.¢À ∂§.¢À Ùɘ ∂§.¢À.∫. ∂§.¢À ∂§.¢À Ùɘ Ùɘ Ùɘ 2/15/16 6:19 §Ô¯›·˜ PM §Ô¯›·˜ ‰ÚÔ˜ §Ô¯›·˜ §Ô¯›·˜ ‰ÚÔ˜ §Ô¯›·˜ ‰ÚÔ˜ ‰ÚÔ˜ ‰ÚÔ˜ - 1997. - 1997.¤- 1997. 1997. 1997. Ô--1996 1996 Ô 1996âÈÛÙ·Ì Ô1996 Ô1996 ¤Ù‹Ó ÔÂÚ›Ô‰ ÂÚ›Ô‰ ¤-¤ÂÚ›Ô‰ ÂÚ›Ô‰ Ù‹Ó ÂÚ›Ô‰ Ù‹Ó ÖÙ·È ¤Ù‹Ó Ù‹Ó âÈÛÙ·Ì âÈÛÙ·Ì âÈÛÙ·Ì ÖÙ·È ÖÙ·È ÖÙ·È àÛ¯ÔÏ àÛ¯ÔÏÂÖÙ·È âÈÛÙ·Ì àÛ¯ÔÏ 2003 àÛ¯ÔÏ ÙfiàÛ¯ÔÏ 2003 2003 2003 Ùfi Ùfi 2003 \Afi Ùfi Ùfi \Afi \Afi Ù‹Ó ‰ËÌÔ- , Ù‹Ó ‰ËÌÔ\Afi ,‰ËÌÔ\Afi ‰ËÌÔ‰ËÌÔ, Ù‹Ó Ù‹Ó ,,Ù‹Ó ‹ öÚ¢ӷ öÚ¢ӷ ‹öÚ¢ӷ ‹ öÚ¢ӷ ‹‹öÚ¢ӷ Ù‹Ó îÛÙÔÚÈÎ . îÛÙÔÚÈÎ îÛÙÔÚÈÎ îÛÙÔÚÈΠ̤ îÛÙÔÚÈÎ Ù‹Ó Ù‹Ó Ù‹Ó Óˆ˜ .. . ̤ Ù‹Ó Ì¤Ì¤ ̤ Ê‹ ‚È‚Ï›ˆÓ Óˆ˜ ‚È‚Ï›ˆÓ Óˆ˜Û˘ÁÁÚ· Óˆ˜ Óˆ˜ ‚È‚Ï›ˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Ê‹ ‚È‚Ï›ˆÓ. Ê‹Ê‹ Ê‹ Û˘ÁÁÚ· Ù‹Ó Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· η› Ù‹Ó Ù‹Ó Ù‹Ó Ù‹Ó Ê›· η› η› η›ıÂÖ Î·› Ê›· Ê›· Ê›· Ê›· ÛÈÔÁÚ· ̤̤ıÂÖ Ì¤ ̤ ̤ ıÂÖıÂÖ ÛÈÔÁÚ· ÛÈÔÁÚ· ÛÈÔÁÚ· ÛÈÔÁÚ· ö¯ÂÈ àÛ¯ÔÏË àÛ¯ÔÏË àÛ¯ÔÏË àÛ¯ÔÏË ö¯ÂÈ Ê¤·˜ ö¯ÂÈ ö¯ÂÈ ö¯ÂÈ àÛ¯ÔÏËıÂÖ Ê¤·˜ ʤ·˜ ʤ·˜ ʤ·˜ ^ø˜ Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· Û˘ÁÁÚ· ÙÈ΋ ÙÈ΋ Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ^ø˜ ÙÈ΋ ^ø˜ ÙÈ΋ ^ø˜ ^ø˜ Ù‹Ó Û˘ÁÎÚÈ , Û˘ÁÎÚÈ Û˘ÁÎÚÈ Û˘ÁÎÚÈ , Ù‹Ó Ù‹Ó ,, Ù‹Ó , Ù‹Ó ‹ îÛÙÔÚ›· îÛÙÔÚ›· ‹îÛÙÔÚ›· îÛÙÔÚ›· ‹‹ îÛÙÔÚ›· ‹Î·› Ù‹Ó ÔÏÈÙÈÎ ÔÏÈÙÈΠη› å‰ÂÔ- ‹ η› å‰ÂÔÔÏÈÙÈÎ ÔÏÈÙÈÎ ‹å‰ÂÔå‰ÂÔÙ‹Ó å‰ÂÔÔÏÈÙÈÎ Ù‹Ó Ù‹Ó ‹Î·› Ù‹Ó ‹‹ η› ÈÔÏÔÁÈÎ ÈÔÏÔÁÈÎ ÈÔÏÔÁÈÎ ÈÔÏÔÁÈÎ ÈÔÏÔÁÈÎ Ù‹Ó ÎÔÈÓˆÓ ,ÎÔÈÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓ , Ù‹Ó ÎÔÈÓˆÓ , Ù‹Ó Ù‹Ó ,, Ù‹Ó îÛÙÔÚ›· Ù‹Ó Ù‹Ó , Ù‹Ó , Ù‹Ó , , ‰ÔΛÌÈÔ îÛÙÔÚ›· fi îÛÙÔÚ›· îÛÙÔÚ›· ‰ÔΛÌÈÔ îÛÙÔÚ›· fi‰ÔΛÌÈÔ fifi‰ÔΛÌÈÔ ‰ÔΛÌÈÔ, Ù‹Ó Ùfi ÔÏÈÙÈÎ ÔÏÈÙÈÎ ÔÏÈÙÈÎ ÔÏÈÙÈÎ ÙfiÙfi Ùfi ÌÂϤÙË, , Ùfi ÔÏÈÙÈÎfi ÌÂϤÙË, ÌÂϤÙË, ÌÂϤÙË, ÏÔÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋ ÌÂϤÙË Ê›· Î.ô. Î.ô. Î.ô. Î.ô. Ê›· Ê›· Ê›· ‚ÈÔÁÚ· ·· · · Î.ô. ÏËıÒÚ ‚ÈÔÁÚ· Ê›·ÁÚ¿„ÂÈ ÏËıÒÚ ‚ÈÔÁÚ· ‚ÈÔÁÚ· ÏËıÒÚ ÏËıÒÚ ‚ÈÔÁÚ· ö¯ÂÈ ÏËıÒÚ· ÁÚ¿„ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ ö¯ÂÈ ö¯ÂÈ ·éÙáÓ ö¯ÂÈ ·éÙáÓ ö¯ÂÈ ÈÎfi ·éÙáÓ ·éÙáÓ ¶¤Ú·Ó ÈÎfiÁÚ¿„ÂÈ ¶¤Ú·Ó ÈÎfi ·éÙáÓ ÂÚÈÔ‰ ¶¤Ú·Ó ¶¤Ú·Ó η› ÈÎfi ÂÚÈÔ‰ ÈÎfi ÈÔ ÂÚÈÔ‰ ÂÚÈÔ‰ ¶¤Ú·Ó η› η› η› ÈÔ ÈÔ ÂÚÈÔ‰ ÈÔ ìÌÂÚ‹Û Î·› ìÌÂÚ‹Û ÛÙfiÓ ÈÔ ìÌÂÚ‹Û ìÌÂÚ‹Û ÛÙfiÓ ÛÙfiÓ ÛÙfiÓ ìÌÂÚ‹Û ôÚıÚˆÓ Îfi ñÏÈÎfi ñÏÈÎfi ñÏÈÎfi ôÚıÚˆÓ ñÏÈÎfi ÛÙfiÓ ôÚıÚˆÓ ôÚıÚˆÓ ÓıÂÖ ÎfiÎfi àÚ¯ÂÈ· Îfi àÚ¯ÂÈ· ôÚıÚˆ àÚ¯ÂÈ· àÚ¯ÂÈ· ıÂÖıÂÖ ıÂÖ âÈÌÂÏË àÚ¯ÂÈ·Îfi ñÏÈÎfi âÈÌÂÏË ö¯ÂÈ âÈÌÂÏË âÈÌÂÏË ËıÂÖ ö¯ÂÈ Ù‡Ô, ö¯ÂÈ áÓ ÚÔö¯ÂÈ ÚÔÚÔÚÔÙ‡Ô, Ù‡Ô, Ù‡Ô, áÓáÓ áÓ îÛÙÔÚÈÎ ö¯ÂÈ ·Ù· âÈÌÂÏ îÛÙÔÚÈÎ îÛÙÔÚÈÎ îÛÙÔÚÈÎ Ù‡Ô, ·Ù· ·Ù· ·Ù· ÌÔÓÂ‡Ì îÛÙÔÚÈÎáÓ ÚÔÌÔÓÂ‡Ì ÌÔÓÂ‡Ì ÌÔÓÂ‡Ì ·Ù· Û˘Î·› àÔÌÓË Û˘àÔÌÓË ÙÈΤ˜ Û˘àÔÌÓË Û˘àÔÌÓË ÌÔÓÂ‡Ì Î·› ÙÈΤ˜ η› η› ÙÈΤ˜ ÙÈΤ˜ ÙËÏÂÔ Û˘ÙËÏÂÔ ÙËÏÂÔ ‰ÒÛÂÈ ÙËÏÂÔ Î·› ö¯ÂÈàÔÌÓË ‰ÒÛÂÈ ‰ÒÛÂÈ ‰ÒÛÂÈ Î·› ö¯ÂÈ ÙËÏÂÔÙÈΤ˜ ö¯ÂÈ ö¯ÂÈ Î·› η› η› ÛÒˆÓ ‰ÒÛÂÈ ÏÔÈ» ÏÔÈ» ÏÔÈ» ÏÔÈ» ÛÒˆÓ ö¯ÂÈ ÛÒˆÓ ÛÒˆÓ ¤˜ «º¿ÎÂÏ «º¿ÎÂÏ Î·› «º¿ÎÂÏ «º¿ÎÂÏ ¤˜¤˜ ÏÔÈ» ¤˜ âÎÔÌ ÛÒˆÓ âÎÔÌ ÛÙ›˜ âÎÔÌ âÎÔÌ ÍÂȘ ÛÙ›˜ ÛÙ›˜ ÛÙ›˜ ÍÂȘ ÍÂȘ .. . ¤˜.«º¿ÎÂÏ ÓÂÓÙ‡ ÍÂȘ âÎÔÌ » (Alpha) ÓÂÓÙ‡ » (Alpha) ÓÂÓÙ‡ (Alpha) ÓÂÓÙ‡ (Alpha) »»ÛÙ›˜ ÍÂȘÃÚfiÓÔ˘ ÙÔÜ ‹ÃÚfiÓÔ˘ ÃÚfiÓÔ˘ ÃÚfiÓÔ˘ ÙÔÜ ‹ÓÂÓÙ‡ ÙÔÜ ˘» (Alpha). ‹‹ÙÔÜ «ªË¯·Ó «ªË¯·Ó ÃÚfiÓÔ öÚÁ· «ªË¯·Ó «ªË¯·Ó (Mega), ÙÔÜ öÚÁ· öÚÁ· Ó‹ öÚÁ· ·ÊÈο (Mega), (Mega), (Mega), ·ÊÈο ·ÊÈο Û˘ÁÁÚ ·ÊÈο Ù¿, «ªË¯· Û˘ÁÁÚ öÚÁ· Û˘ÁÁÚ Û˘ÁÁÚ Ù¿ àfi Ù¿(Mega) Ù¿ àfi àfi àfi ∫¿ÔÈ· ∫¿ÔÈ· Ù¿ Û˘ÁÁÚ·ÊÈο ∫¿ÔÈ· ∫¿ÔÈ· ∫¿ÔÈ· àfi ÙÔ˘ ÂrÓ·È: ËË Ë Ë \AÚÈÏ›Ô ÂrÓ·È: ˘: ™˘ÁÎÚÈÂrÓ·È: ÂrÓ·È: ™˘ÁÎÚÈÙÔ˘ ™˘ÁÎÚÈ˘: ÙÔ˘ ÙÔ˘ ˘:˘:™˘ÁÎÚÈ\AÚÈÏ›Ô \AÚÈÏ›Ô \AÚÈÏ›Ô ÂrÓ·È: ÙÔ˘-21 ÙÔ˘ ÙÔ˘-21 ÙÔ˘-21 ˜ Ô˘: ™˘ÁÎÚÈÙÔ˘-21 «4Ë ∞éÁÔ‡Û ˜Ë˜\AÚÈÏ› ñ∞éÁÔ‡Û ∞éÁÔ‡Û ∞éÁÔ‡Û «4Ë 4Ë «4Ë \∂Ï. ˜∫fiÛÌÔ ∫fiÛÌÔ ñ«ñ ∫fiÛÌÔ ñ ∫fiÛÌÔ ÂȘ ÙÔ˘-21 \∂Ï. \∂Ï. \∂Ï. ÂȘ ÂȘ ÂȘ \EΉfiÛ ˜ ∞éÁÔ‡Û » » \EΉfiÛ \EΉfiÛ ñ «4Ë »»\EΉfiÛ ÙÈ΋ ªÂϤÙË ªÂϤÙË ªÂϤÙË ªÂϤÙË 2013) ÂȘ \∂Ï. ∫fiÛÌÔ ÙÈ΋ ÙÈ΋ ÙÈ΋ 2013) \EΉfiÛ 2013) 2013) »ÛȘ ÛȘÛȘ ÛȘ µ’öÎ‰Ô ªÂϤÙË µ’öÎ‰Ô 2011. µ’öÎ‰Ô ÛȘµ’öÎ‰Ô ÙÈ΋ 2011. 2011. 2011. ÛȘÛȘ ÛȘ (∞’öÎ‰Ô (∞’öÎ‰Ô (∞’öÎ‰Ô µ’öΉÔÛȘ 2013) (∞’öÎ‰Ô (∞’öΉÔÛȘ 2011.
™ ™ •∞ •∞ •∞ ∞ ∞∞∂∆ ∂∆ ∞™™•∞ ∂∆ ª ™™ª ™¡ ™∂∆ ∏ ∏ª·ª ¡¡¡ ∞ 161 -11941 ∞∞πø ¡∏˜Ù‹Ó∏ - 194 194 ∞¡¡ πøπø πø 6·6-ñ-6194 ñ 193 193 ·ñññ·193 193 ‰fi͉fiÍ ‰fiÍ ˜ Ù‹Ó ‰fiÍ ˜ Ù‹Ó Ù‹Ó ÚfiÚfi
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΙΔ
Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ
NEO EXOFYLLO 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 11:25 μμ Page 1
Ἀπρίλιος 2017
Ε ΙΚΗ ΕΙΔ
Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ
Η ΣΗ ΣΗ ΟΣ ΣΗ ΣΗ ΣΗ ΔΟ ΔΟ ΚΔ ΔΟ ΚΔΟ ΔΟ ΕΚ Η ΕΚ Η Ε ΕΚ Κοιν. ΕΗ ΙΚ ΕΣ.ΚΗἘπ. Δράση ΙΚἌγκιστρο ΙΔΙΚ ΙΚΗ ΙΚΗΙΚΙΔ ΕΙΔ Ε ΕΙΔ ΕΙΔΕΙΔ Ε
ΑΘΗΝΑΙ 2016
Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
ΕΙΔΙΚΗ ISBN 978 – 960 – 522 – 481 – 3 ΠΡΟΣΦΟΡΑISBN 978 ISBN– 978 960 – 960 522 – 522 481 – 481 3 –3 Πιστεύοντας πώς τά θρυλικά ὀχυρά τῆς «Γραμμῆς Μεταξᾶ» στά ἑλληνοβουλγαρικά σύνορα, δέν ἔχουν μόνο λαμπρό ἱστορικό παρελθόν, ἀλλά καί περήφανο μέλλον, μία ὁμάδα νέων ἀνθρώπων στίς Σέρρες, ξεκινήσαμε ἐδῶ καί δυό χρόνια μία σοβαρή προσπάθεια ἀξιοποίησης καί ἀνάδειξης τῶν παροπλισμένων πλέον ὀχυρώσεων. Στόχος μας ἡ διατήρηση τῆς ἱστορικῆς μνήμης, ἡ διάσωση ἐγκαταλειμμένων ὀχυρώσεων καί ἡ ἀξιοποίησή τους στό πλαίσιο προώθησης τοῦ ἱστορικοῦ τουρισμοῦ στήν περιοχή μας, ἀκολουθῶντας πετυχημένα παραδείγματα τοῦ ἐξωτερικοῦ. Στό πλαίσιο αὐτό, προτείναμε καί ξεκινήσαμε συνεργασίες μέ τόν οἰκεῖο δῆμο Σιντικῆς στίς Σέρρες καί τό ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἄμυνας, ἐνῶ -γιά πρώτη φορά στήν Ἑλλάδα- τό Γραφεῖο Ἐναλλακτικοῦ Τουρισμοῦ Agkistro Action πού λειτουργεῖ στό πλαίσιο τῆς «Κοιν. Σ. Ἐπ. Ἄγκιστρο Δράση», πραγματοποιεῖ ὀργανωμένες περιηγήσεις σέ πεδία μαχῶν καί ὀχυρώσεις τῆς «Γραμμῆς Μεταξᾶ». Ἄν αὐτές τίς δύσκολες ἐποχές, πολιτεία καί φορεῖς σταθοῦν δίπλα σέ πρωτοβουλίες πού στόχο ἔχουν, ἐκτός ἀπό τή διατήρηση τῆς ἱστορικῆς μνήμης καί τή διάσωση αὐτῶν τῶν ἔργων, τήν ἐνίσχυση τῆς κοινωνικῆς οἰκονομίας, τότε θά καταφέρουμε νά πᾶμε ἕνα σκαλί ψηλότερα.
Ὁ πολέμαρχος τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως
Ἀπό Ἀπό τόν τόν Γοργοπόταμο Γοργοπόταμο στή στή Μενίνα Μενίνα
Ἀθανασόπουλου Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
Ἐκπαιδευτής Ἐκπαιδευτής εἰδικῶν εἰδικῶν τμημάτων τμημάτων κρούσεως κρούσεως καί καταστροφῶν, καί καταστροφῶν, μέλος τῆς Βρετανικῆς Συμμαχικῆς Ἀποστολῆς. μέλοςμέλος τῆς Βρετανικῆς τῆς Βρετανικῆς Συμμαχικῆς Συμμαχικῆς Ἀποστολῆς. Ἀποστολῆς.
NEO EXOFYLLO NEO EXOFYLLO 731_TO731_TO YPSOMA YPSOMA 731 26/2/2017 731 26/2/2017 11:25 μμ11:25 Page μμ1 Page 1
Ὁ πολέμαρχος Ὁ πολέμαρχος τῆςτῆς Ἐθνικῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως Ἀντιστάσεως
Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
*** *** ***
Ὁ πολέμαρχος τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα
Ἰωάννoυ Χρ. Γιαννάκενα Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ
NEO EXOFYLLO 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 11:25 μμNEO Page EXOFYLLO 1 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 11:25 μμ Page 1
ἐπολέμησε σκληροτέρους ἀπό τόν Ἰμπραήμ ἐχθρούς» Θρασύβουλος Θρασύβουλος Τσακαλῶτος, Τσακαλῶτος, Θρασύβουλος Τσακαλῶτος, στρατηγός, στρατηγός, τέως τέως Ἀρχηγός Γενικοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Ἐπιτελείου Στρατοῦ. Στρατοῦ. στρατηγός, τέωςἈρχηγός Ἀρχηγός Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ.
ἀνταρτοπόλεμος ἦταν παληά καί ἱερή παράδοση στήν «Ὁ ἀνταρτοπόλεμος «Ὁ«Ὁ ἀνταρτοπόλεμος ἦτανἦταν παληά παληά καί ἱερή καί ἱερή παράδοση παράδοση στήν στήν Ἑλ-ἙλἙλλάδα. ὁμάδες τοῦΚολοκοτρώνη Κολοκοτρώνη καί ἄλλων ἄλλων μεγάλων πατριωτῶν λάδα. λάδα. Οἱ ὁμάδες Οἱ Οἱ ὁμάδες τοῦ Κολοκοτρώνη τοῦ καί ἄλλων καί μεγάλων μεγάλων πατριωτῶν πατριωτῶν εἴχανε πολεμήσει πρίνμετά καίμετά μετά τό 1821 1821 τούς Τούρκους τυράννους, εἴχανε εἴχανε πολεμήσει πολεμήσει πρίν πρίν καί καί τό 1821 τό τούς τούς Τούρκους Τούρκους τυράννους, τυράννους, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Στρατηγός Ζέρβας καί οἱ Ὁμάδες τοῦ πολεμήσανε ὅπωςὅπως ἀκριβῶς ἀκριβῶς ὁ Στρατηγός ὁ Στρατηγός Ζέρβας Ζέρβας καί οἱ καίὉμάδες οἱ Ὁμάδες τοῦ πολεμήσανε τοῦ πολεμήσανε τούς Ἰταλούς καί τούς Γερμανούς. Γενναῖος καί ἀκούραστος μαχητής, τούς τούς Ἰταλούς Ἰταλούς καί τούς καί τούς Γερμανούς. Γερμανούς. Γενναῖος Γενναῖος καί ἀκούραστος καί ἀκούραστος μαχητής, μαχητής, πίστευε πώς ὁ ἔνοπλος ἀγώνας ἐναντίον τῶν κατακτητῶν ἀποτελοῦπίστευε πίστευε πώς πώς ὁ ἔνοπλος ὁ ἔνοπλος ἀγώνας ἀγώνας ἐναντίον ἐναντίον τῶν κατακτητῶν τῶν κατακτητῶν ἀποτελοῦἀποτελοῦσε ἀνάγκη ζωτική γιά τήν πατρίδα του» σε ἀνάγκη σε ἀνάγκη ζωτική ζωτική γιά τήν γιάπατρίδα τήν πατρίδα του» του» William S. Jordan, William William Jordan, S. Jordan, Ἐκπαιδευτής εἰδικῶν τμημάτων κρούσεως καί S. καταστροφῶν,
ˉ¿ÎË Ã·Ù˙ ÎËÎË ÎË ÎË ¡. ˉ¿ ˉ¿ ˉ¿ ˉ¿ Ô˘ ÷Ù˙ ÷Ù˙ ¡. ÷Ù˙ ª¿Ó ¡.÷Ù˙ Ô˘ ¡. Ô˘¡. Ô˘ Ô˘ ª¿Ó ª¿Ó ª¿Ó ª¿Ó
\πˆ¿ÓÓÔ˘ ÃÚ.
¶Ô-
Ô ¢ÔΛÌÈ ¶Ô- ¶Ô¶Ô¶Ô¢ÔΛÌÈÔ ›·: ›·: ¶ÔÏÈÙ ¢ÔΛÌÈÔ ¢ÔΛÌÈÔ ¢ÔΛÌÈÔ ¡¤· ›·:›·: ›·: ¶ÔÏÈÙ ̛· ¡¤· ¶ÔÏÈÙ °È¿ ¶ÔÏÈÙ ¶ÔÏÈÙ «¡¤· Ì›· ¡¤· ñ ¶ÂÏ·¡¤· °È¿ «Ì›· Ì›· Ì›· ñ ¶ÂÏ·«°È¿ °È¿ ÂȘ ÂȘ ««°È¿ ¶ÂÏ·ññ \EΉfiÛ ¶ÂÏ·ñ ¶ÂÏ·»ÂȘ ÂȘ ÂȘ ˜» ˜\EΉfiÛ » \EΉfiÛ \EΉfiÛ »˜\EΉfiÛ ˜˜»™Î¤„ˆ ™Î¤„ˆ ™Î¤„ˆ ™Î¤„ˆ ™Î¤„ˆ ÏÈÙÈÎɘ ÏÈÙÈÎɘ ÏÈÙÈÎɘ ÏÈÙÈÎɘ
\πˆ¿ÓÓÔ˘ ÃÚ.
«Τον κόσμο δεν τον είδα παρά ως Έλληνας…» Ιωάννης Μεταξάς, «Τετράδιο Σκέψεων».
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
EK¢O™EI™
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ (1904-1908) Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ
¶E§A™°O™ EK¢O™EI™ ¶E§A™°O™ ÂÓ· EI™ °È·ÓÓ¿ÎÂÓ· ˘ ÃÚ. °È·ÓÓ¿Î EK¢O™ \πˆ¿ÓÓÔ \πˆ¿ÓÓÔ˘˘ ÃÚ. °È·ÓÓ¿ÎÂÓ· \πˆ¿ÓÓÔ ÃÚ.¶E§A™°O™ EK¢O™EI™
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908) Μακεδονικός Ἀγώνας Παῦλος Μελᾶς καί (1904-1908)
Παῦλος Μελᾶς
καί Ἀγώνας Μακεδονικός Μακεδονικός(1904-1908) Ἀγώνας (1904-1908) Μακεδονικός Ἀγώνας
ˆÈÎ ÙËÙ· ÙËÙ· ÙËÙ· 2012 ˆÈÎfi 2012 ÚÔÛ ÛÁfi˜ ìˆÈÎfi ˆÈÎfi ˆÈÎfi Ô- Ô2012 ÛÁfi˜ 2012 ì ÚÔÛ 2012 ¶··‰ η› ÚÔÛ ÚÔÛ ÛÁfi˜ Ô-ÔÔìÚÔÛ ¶··‰ ÛÁfi˜ ÛÁfi˜ ììη› Ô˘›Ô˘ ¶··‰ ¶··‰ η› ïη›‚›Ô˜ ¶··‰ ‚›Ô˜ °ÂˆÚÁ Ô˘Ô˘ ï η› Ô˘ °ÂˆÚÁ› ‚›Ô˜ ‚›Ô˜ qÙ·Ó ÙÔÜÙÔÜ °ÂˆÚÁ› ïï˜ï‚›Ô˜ °ÂˆÚÁ› °ÂˆÚÁ› «√Ãπ» ÙÔÜ ÙÔÜ qÙ·ÓqÙ·Ó ÙÔÜ «√Ãπ» qÙ·Ó ¶ÔÈfi «∆¿ «∆¿ ñ «√Ãπ» ñqÙ·Ó «√Ãπ» 2015 ñ «√Ãπ» ñ ¶ÔÈfi˜ ¶ÔÈfi˜ 2015 «∆¿ ∆¿ ¶ÔÈfi˜ ««∆¿ ññ 2015 ñ §fiÁ¯Ë ññ¶ÔÈfi˜ ñ 2015 2015 §fiÁ¯Ë ÂȘÂȘ §fiÁ¯Ë §fiÁ¯Ë §fiÁ¯Ë ÂȘ 1936;1936; \EΉfiÛ ÂȘ »ÂȘ » \EΉfiÛ 1936; 1936; ÛÙÔ˘ ‡ÛÙÔ˘ 1936; » \EΉfiÛ \EΉfiÛ \EΉfiÛ Ë˜ »»Ô‡ÏÔ˘ ˘ ∞éÁÔ‡ Ô‡ÏÔ˘ ÛÙÔ˘ & ∫˘ÛÙÔ˘ ∞éÁÔ & ∫˘Ô‡ÏÔ˘ Ô˜ ˘ Ô˜∫˘Ô‡ÏÔ˘ ∫˘Ô‡ÏÔ˘ ∫˘4ÛÙÔ˘ Ù·ÍÄ; 4∞éÁÔ‡ Ù·ÍÄ; &&& ∞éÁÔ‡ fiÔ˘Ï Ùɘ Ô˜Ô˜ fiÔ˘Ï 4˘∞éÁÔ‡ Ô˜ Ù·ÍÄ; Ùɘ Ù·ÍÄ; Ù·ÍÄ; fiÔ˘Ï Ùɘ44˘ ÙÒ˜ ÙÒ˜ fiÔ˘Ï Ùɘ ¶··‰ fiÔ˘Ï Ùɘ ¶··‰ ÈÔ˜ÈÔ˜ ¶··‰ ÙÒ˜ ÙÒ˜ ηıÂÛ ¶··‰ ¶··‰ ÈÔ˜ ÙfiÙÒ˜ Ùfi ηıÂÛ ÈÔ˜ °ÂÒÚÁ ηıÂÛ «°ÂÒÚÁ «ÈÔ˜ ηıÂÛ 2015 2015 ññ ÙfiηıÂÛ ì ì ÉıË ÉıË Ùfi «°ÂÒÚÁ Ùfi °ÂÒÚÁ Áfi˜Áfi˜ 2015 ««°ÂÒÚÁ ì ÔÈ¿ 2015 ÉıË 2015 ññ ñ ìη› ÉıË Áfi˜ ÉıË âÂ‚Ï âÂ‚Ï Áfi˜ Áfi˜ ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û Î·› ìÔÈ¿ ÔÈ¿ âÂ‚Ï ÂȘÂȘ ÔÈ¿ ᘠ¶ÂÏ·Û âÂ‚Ï á˜ ¶ÂÏ·Û Î·›ÔÈ¿ ¶ÂÏ·Û ÂȘ η› ÔÏɘ η› ÔÏɘ á˜âÂ‚Ï Î·› ÂȘ η› ᘠ\EΉfiÛ á˜ » \EΉfiÛ »ÂȘ ÔÏɘ ÔÏɘ ÔÏɘ η› °È·Ù› °È·Ù› ªÂÙ·‚ » \EΉfiÛ \EΉfiÛ ªÂÙ·‚ »»\EΉfiÛ ÚÈ·Îfi ñ η› ÚÈ·Îfi °È·Ù› ñη› ªÂÙ·‚ - ’¬Û· Ùɘ °È·Ù› - ¬Û· Ùɘ ªÂÙ·‚ ªÂÙ·‚ ÚÈ·Îfi ¬Û· µ ÚÈ·Îfi ññ°È·Ù› ˜-¬Û· Ùɘ ÚÈ·Îfi ñ ˜’ µ Ùɘ Ùɘ ’µ--’ ¬Û· ’ Ù‹Ú·˜ µ ˜ Ù‹Ú·˜ µ ˜ ·ÓÙÖÓÔ ˜ ·ÓÙÖÓÔ Ù‹Ú·˜ Ù‹Ú·˜ Ù‹Ú·˜ ·ÓÙÖÓÔ ¯·Ú·Î ¯·Ú·Î ·ÓÙÖÓÔ ·ÓÙÖÓÔ ∫ˆÓÛÙ ¯·Ú·Î ‡˜‡˜ ∫ˆÓÛÙ ÈÎfi˜ ¯·Ú·Î ∫ˆÓÛÙ ¯·Ú·Î ÈÎfi˜ ∫ˆÓÛÙ ∫ˆÓÛÙ ‡˜ ÈÎfi˜ ‡˜ ‡˜ ÈÎfi˜ ÔÏÈÙ ÛȘÛȘ «µ·ÛÈÏ ï ÈÎfi˜ «µ·ÛÈÏ ññ ï ÔÏÈÙ ÔÏÈÙ ÛȘ «µ·ÛÈÏ µ·ÛÈÏ ÔÏÈÙ ÛȘ ÛȘ à¿ÓÙË ««µ·ÛÈÏ ïïÔÏÈÙ ïqÙ·Ó à¿ÓÙË ññ ñ ^∏^∏ qÙ·Ó à¿ÓÙË qÙ·Ó à¿ÓÙË à¿ÓÙË qÙ·Ó ^∏ ÂrÂ. ^∏ ÂrÂ. ¶ÔÈfi˜ ‰¤Ó^∏ ÂrÂ. ñ ¶ÔÈfi˜ ¶ÔÈfi˜ ÂrÂ. ‰¤Ó ÂrÂ. ¶ÔÈfi˜ ñqÙ·Ó ¬Û· ‰¤Ó ‰¤Ó ‰¤Ó ¬Û· ññ¶ÔÈfi˜ ; ; ñ η› ¬Û· η› ¬Û· ¬Û· 1 Âr η› ;; ; ÙáÙÔ˜ η› η› ÙáÙÔ˜ Âr Ãøƒπ™ Âr ηıÂÂr Âr ÙáÙÔ˜ ˜ Ãøƒπ™ _METAXAS_COVERfinal.indd Ãøƒπ™ ÙáÙÔ˜ ÙáÙÔ˜ Ãøƒπ™ ÓÙÖÓÔ˜ Ãøƒπ™ ηıÂ∫·ıÂÛ ÙÔÜ Î·ıÂηıÂ∫·ıÂÛ ÙÔÜ Î·ı·ÓÙÖÓÔ ÓÙÖÓÔ˜ ∫·ıÂÛ ÙÔÜ ÓÙÖÓÔ˜ ÓÙÖÓÔ˜ ∫·ıÂÛ ÙÔÜ ÙÔÜ ∫ˆÓÛÙ· ‹∫·ıÂÛ ÙÔÜ ‡˜ ‡˜ ∫ˆÓÛÙ ‹ ÙÔÜ ÙÔÜ ∫ˆÓÛÙ· Ùfi ò∂ÚÁÔ ò∂ÚÁÔ ∫ˆÓÛÙ· ∫ˆÓÛÙ· ‹‹‹ÙÔÜ ÌÔÚÊ ‡˜ ò∂ÚÁÔ ÙfiÙÔÜ ‡˜µ·ÛÈÏ ‡˜ Ùfiò∂ÚÁÔ µ·ÛÈÏ ÌÔÚÊ Ùfiη› ÌÔÚÊ ÌÔÚÊ Î·›ò∂ÚÁÔ ÛÙfi ÌÔÚÊ µ·ÛÈÏ η›Ùfi 2015 µ·ÛÈÏ η› µ·ÛÈÏ η› Â˘Ì· ÛÙfi ÛÙfi 2015 Áfi˜Áfi˜ 2015 ÛÙfi ÛÙfi Â˘Ì· 2015 Â˘Ì· 2015 Â˘Ì· Â˘Ì· Áfi˜ Áfi˜ Áfi˜ ¶ÂÏ·Û Ùfi ¶Ôϛ٠¶Ôϛ٠¶Ôϛ٠ÂȘÂȘ ¶ÂÏ·Û ¶Ôϛ٠¶ÂÏ·Û Ùfi Ùfi¶Ôϛ٠¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ÂȘ Ùfi Ùfi ÔÁ›·, ÂȘ ÂȘ \EΉfiÛ » ÔÁ›·, ÔÁ›·, ÔÁ›·, \EΉfiÛ \EΉfiÛ ÔÁ›·, \π‰ÂÔÏ » » \EΉfiÛ \EΉfiÛ » ì » ∆π∆§√ \π‰ÂÔÏì \π‰ÂÔÏ \π‰ÂÔÏ ˜; ˜; ∆π∆§√∆π∆§√ËË Ë Ë \∞ÚÈÏ » \EΉfiìì\π‰ÂÔÏ ìqÙ·Ó ∆π∆§√ ∆π∆§√ \EΉfi›Ô˘ »\EΉfi˜;˜; ÙÔÌÂÖ » \EΉfiÙÔÌÂÖ ˜; qÙ·Ó qÙ·Ó »» \EΉfiqÙ·Ó qÙ·Ó ›Ô˘ Ë ›Ô˘ ›Ô˘ ÙÔÌÂÖ ÙÔÌÂÖ ñ ¶ÔÈ¿ ÙÔ‡˜ ÙÔÌÂÖ ¶ÔÈ¿ ¶ÔÈ¿ 2121›Ô˘ ¶ÔÈ¿ \∞ÚÈÏ \∞ÚÈÏ \∞ÚÈÏ ÙÔ‡˜ \∞ÚÈÏ ñ ÙÔ‡˜ ññ¶ÔÈ¿ ÙÔ‡˜ ÏÔ˜ ñ ÙÔ‡˜ ¬ÏÔ˘˜ 2121 21 Û¤ ÏÔ˜ ÏÔ˜ ¬ÏÔ˘˜ º¿ÎÂÏ ¬ÏÔ˘˜ «ÏÔ˜ ¬ÏÔ˘˜ Ä, fiÙ ññ Û¤ Û¤Û¤¬ÏÔ˘˜ «º¿ÎÂÏ º¿ÎÂÏ º¿ÎÂÏ fiÙ «ÏÔ˜ ««º¿ÎÂÏ àfi Ä,Ä,Û¤ fiÙ fiÙ Ä, fiÙ ÍÄ, ññ ªÂÙ·Í ñ àfi η› \π. àfi àfi ªÂÙ·Í àfi ˜ Ä ªÂÙ· ªÂÙ·Í ªÂÙ·Í 2016 η› \π. η› η› \π. \π. η› ˜ \π. Ä Áfi˜ ˜ Ä ˜ 2016 ˜ Ä ÛÙáÙÔ ÍÄ ªÂÙ·Í 2016 2016 2016 Áfi˜ Áfi˜ \π. Áfi˜ ÛÙáÙÔ ÛÙáÙÔ ªÂÙ·Í Áfi˜ ¶ÂÏ·Û ÛÙáÙÔ ªÂÙ·Í ÛÙáÙÔ ªÂÙ·Í \π. ÛÂȘ ¶ÂÏ·Û \π.ÙÔÜ ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ÙÔÜ\π. È΋ ÛÂȘ ÙÔÜ ∆¿∆¿ ∆¿. ∆¿ ÙÔÜ \π. ªÂÙ· ∆¿ ÛÂȘ ÛÂȘ ·ÓÏ‹˜. ÛÂȘ È΋ÙÔÜ È΋ È΋ È΋ ¶ÔÏÈÙ ·ÓÏ‹˜. ·ÓÏ‹˜. ¶ÔÏÈÙ ˜ ∫·Ú·Ì ¶ÔÏÈÙ ¶ÔÏÈÙ ÂÚÈ΋ ∫·Ú·Ì ˜∫·Ú·Ì ∫·Ú·Ì ·ÓÏ‹˜ ˜˜ ∫·Ú·Ì ·ÓÙÖÓÔ ˜·ÓÏ‹˜. ÂÚÈ΋ ÂÚÈ΋ ÂÚÈ΋ ¶ÔÏÈÙ ·ÓÙÖÓÔ ì \∂͈٠» » ·ÓÙÖÓÔ ·ÓÙÖÓÔ \∂͈٠·ÓÙÖÓÔ « ∫ˆÓÛÙ \∂͈٠\∂͈٠ññ ìì\∂͈٠»» »975975 ìÂÚÈ΋ « ∫ˆÓÛÙ ∫ˆÓÛÙ 975 ««∫ˆÓÛÙ 975 qÙ·ÓìqÙ·Ó 975 « ∫ˆÓÛÙ ññ 1955-1 ñ qÙ·Ó qÙ·Ó 1955-1 »; »; ‹ÓÈ· ñ ¶ÔÈ¿ ¶ÔÈ¿ 1955-1 1955-1 ¶ÔÈ¿ ‹ÓÈ· »;»;«√Ãπ »; ‹ÓÈ· ññ¶ÔÈ¿ «√Ãπ ‹ÓÈ· ñ ·Ú·ÛÎ ñ ¶ÔÈ¿ qÙ·Ó ÙÔÜ Î‹ÓÈ· 1955-1 Ù· Ù· «√Ãπ ÙÔÜ ·Ú·ÛÎ «√Ãπ ·Ú·ÛÎ ·Ú·ÛÎ Ù· ÙÔÜ«√Ãπ ·ÛÈ ·Ú·Û Ù·ôÁÓˆÛ Ô; ∫·›Ô; ∫·› Ù· ôÁÓˆÛ ∫·› ∫·› ÙÔÜ ·ÛÈÙÔÜ ôÁÓˆÛ ·ÛÈ ·ÛÈ àfiÊ Ô;Ô;∫·› ôÁÓˆÛ Ô; ôÁÓˆÛ fiÏÂÌ ·ÛÈ àfiÊ Ù‹Ó àfiÊ fiÏÂÌ ÁÈ¿ àfiÊ Áfi˜ 2016 fiÏÂÌ 2016 Ù‹Ó 2016 ‰·fiÏÂÌ 2016 ÁÈ¿ Ù‹Ó Ù‹Ó Áfi˜ ÁÈ¿ öÏ·‚ Áfi˜ Áfi˜ ¶ÂÏ·Û ‰·‰·ÁÈ¿ ‰· öÏ·‚ ^∂ÏÏ¿ ÂȘÂȘ öÏ·‚ ¶ÂÏ·Û öÏ·‚ ‰· ÁÈ¿ fiÏÂÌ ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ^∂ÏÏ¿ öÏ·‚Â Ù‹Ó àfiÊ Ô›Ì·Û ÂȘ Ù‹Ó ^∂ÏÏ¿ ÂȘ ¶ÂÏ·ÛÁfi˜ì 2016 ÂȘ \EΉfiÛ ; Ù‹ÓÂ^∂ÏÏ¿ ÂÙ‹Ó Á›· Á›·ÔÁ›· \EΉfiÛ Á›· ÂÂ Ù‹Ó Á›· \EΉfiÛ Ô›Ì·Û \EΉfiÛ \π‰ÂÔÏÔ ;; ; ì̤ڷ ì̤ڷ \EΉfiÛ ÛÂ Ù‹Ó ^∂ÏÏ¿ \π‰ÂÔÏÔ ; η› Ô›Ì·Û ì\π‰ÂÔÏÔ Ô›Ì·Û ì̤ڷ ìì\π‰ÂÔÏÔ ì̤ڷ ›Ô˘ ì̤ڷ Úfi˜ η› Ę ÚÔÂ٠η› ÚÔÂ٠η› ÚÔÂÙ Ë\∞ÚÈÏ Úfi˜ ›Ô˘ ›Ô˘ η› ì \π‰ÂÔÏ Úfi˜ Ë«Ë^∏ Úfi˜ ĘĘÚÔÂÙ ÚÔÂÙԛ̷ Ę ì̤ڷ 21Ë \∞ÚÈÏ Ë ›Ô˘ \∞ÚÈÏ \π.ïªÂÙ·Í \∞ÚÈÏ ì̤ڷ ïªÂÙ·Í ì̤ڷ ªÂÙ·Í ì̤ڷ 2121 ñ \∞ÚÈÏ»˘›Ô˘ 21 \π.ªÂÙ·Í - 1941, \π.¶á˜ «^∏ ÂȘÂȘ ÂȘ ÂȘ ^∏ ì̤ڷ Úfi˜ ÂȘ 1941, ïï\π. ««^∏ ¶á˜ -1941, ññ 1941, ñ \π. ªÂÙ·ÍĘ ˘» \EΉfiÛ ñ ï 1940 \EΉfiÛ ¶á˜ \EΉfiÛ » 1941, ¶á˜ \EΉfiÛ ñ «^∏ 21 ¶á˜ » ñ 1940 ˘ ÙÔÜ ˘ ñ 1940 fiÔ˘ÏÔ ñ 1940 \EΉfiÛ » ÙÔÜ ˜ fiÔ˘ÏÔ ñ ÙÔÜ Ô˘ 1940 ÙÔÜ fiÔ˘ÏÔ fiÔ˘ÏÔ fiÔ˘Ï °. ¶··‰ Ùfi ò∂Ô˜ ˜˜ ˜ ÛÙ¿ÛÈ ¶··‰ ò∂Ô˜ ¶··‰ ò∂Ô˜ ¶··‰ ÙÔÜ ì ÛÙ¿ÛÈ °.°. ÛÙ¿ÛÈ ˜ °. ÙfiÙfiò∂Ô˜ ÙËΠÛÙ¿ÛÈ ÙÔÜ ÙÔÜ ÙÔÜ ìììÛÙ¿ÛÈ ÙËÎÂÙfi Ùfi ò∂Ô˜ ÙÔÜ »;ÔÈ¿ ÙËΠÁÚ¿Ê ÙËΠqÙ·ÓqÙ·Ó ÙÔÜ °. ¶··‰ ì qÙ·Ó ÁÚ¿Ê qÙ·Ó á˜ ÁÚ¿Ê ÔÈ¿ÔÈ¿ ∫·› á˜ÁÚ¿Ê á˜ á˜ ∫·›ÔÈ¿ Áfi˜ 2016 2016 ∫·› 2016 2016 ᘠÁÚ¿ÊÙËΠ‰Â‡Ù Áfi˜ »;»;∫·› »; Áfi˜ Áfi˜ ¶ÂÏ·Û ∫·› ÔÈ¿ qÙ·Ó ÚÔ «√Ãπ «√Ãπ ¶ÂÏ·Û «√Ãπ ≤ˆ˜ ÙÒÚ· ÙÒÚ· Áfi˜ 2016 ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ÙÒÚ· ÙÒÚ· ÚÔ«√Ãπ ıÂÖ ÚÔ ≤ˆ˜ ≤ˆ˜ ≤ˆ˜ ¶ÂÏ·ÛâÈÌÂÏË ÙÒÚ· Ùfi ÚÔ ‰Â‡Ù ıÂÖıÂÖ ıÂÖ ÚÔ «√Ãπ »; ‰Â‡Ù âÈÌÂÏË Ùfi‰Â‡Ù ËΠÙfi âÈÌÂÏË ö¯ÂÈ ËÎÂÙfi ËΠö¯ÂȘâÈÌÂÏË ËΠÂåÒı ˜ö¯ÂÈ ˜˜ ö¯ÂÈ \E›ÛË âÈÌÂÏËıÂÖ ≤ˆ˜ ÂåÒı ËΠÙfi ‰Â‡Ù ÂåÒı ÂåÒı \E›ÛË \E›ÛË \E›ÛË ñ ¶fiÙ ¶fiÙ ¶fiÙ \E›Û˘ ö¯ÂÈ ññ¶fiÙ ñ ÓÓáÓ; ; ñ ¶fiÙ ÂåÒı ÓÓáÓ; ÓÓáÓ; ÓÓáÓ; Ę; µÚÂÙ· öÚÁ·: Ę; µÚÂÙ· η› öÚÁ·: ëÍɘ Ę; Ę; Û·Ó: µÚÂÙ· öÚÁ·: µÚÂÙ· öÚÁ·: ªÂÙ·Í ÓÓáÓ Ù¿ η› ëÍɘ ÓáÓ Û·Ó: Û·Ó: η› ëÍɘ Ù¿ ëÍɘ öÚÁ·: η‡ÛÈÌ ªÂÙ·Í ªÂÙ·ÍĘ; ëÍɘ Ó˘ Û·Ó: Û·Ó: ªÂÙ·Í Ù¿Ù¿ Ù¿ ÓáÓη› · âÙÂÏ›ˆ ÓáÓ Ó˘ªÂÙ·Í ÓáÓ âÙÂÏ›ˆ °ÂÚÌ· Ó˘ Ó˘ ·âÙÂÏ›ˆ °ÂÚÌ·  ï \πˆ¿Ó \πˆ¿Ó °ÂÚÌ· °ÂÚÌ· \πˆ¿Ó ÓáÓ Î·› µÚÂÙ· ¤ı·Ó «∆¿ ··âÙÂÏ›ˆ :η‡ÛÈÌ Î·‡ÛÈÌ Î·‡ÛÈÌ Â ïÂïï\πˆ¿Ó · âÙÂÏ›ˆ «∆¿ ¤ı·Ó :∆¿ °ÂÚÌ· ::««∆¿ ¤ı·Ó Θ °. ∫¿ÚÙÂÚ Î·‡ÛÈÌ ∫¿ÚÙÂÚ ñ ∫¿ÚÙÂÚ Ó ï \πˆ¿ÓÓ˘˜ ÂÖ Î˜¤ı·Ó ∫¿ÚÙÂÚ Ô-Ô- Ô- ÔἸωάννου Ἰωάννου Β. Ἀθανασόπουλου Β. Ἀθανασόπουλου ÔΘ °.°. : «∆¿ ÔÔ›ËÛ Î˜ °. Ë ¶··‰ Û˘Óı‹ ÂÖ ññ ñ ¶··‰ ¤ı· ˶··‰ Û˘Óı‹ ÂÖ ∫¿ÚÙÂÚ Û˘Óı‹ ËË ¶··‰ ÂÖ Û˘Óı‹ ÌÔÚ ÔȤ˜ Θ °.ÔÏÈÙÈÎ ñÙ‹Ó ÔÔ›ËÛ ÌÔÚ ÔȤ˜ ÔÔ›ËÛ ÌÔÚ ñfi ÔÔ›ËÛ ˜ ÌÔÚ ÔÏÈÙÈÎ ÔȤ˜ ¶··‰ ÔȤ˜ ˜ ˜ Ë Û˘Óı‹ ÚÂÙÈΤ Ù‹Ó ñfi η› ÔÏÈÙÈÎ ñfi ÔÏÈÙÈÎ ÚÂÙÈΤ ÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚÂÖ Î·›ñfi ÚÂÙÈΤ ÚÂÙÈΤ ÔÔ›ËÛ \Afi ‰È·ÊÔ Ù‹Ó Î·› ¶á˜ Ù‹Ó «Ναπολέων «Ναπολέων Ζέρβας, Ζέρβας, πολέμαρχος πολέμαρχος ἀληθινός» ἀληθινός» ∫·Ú·\Afi ñ η› ‰È·ÊÔ ¶á˜ \Afi ‰È·ÊÔ \Afi ∫·Ú·ÔÏÈÙÈÎ ‰È·ÊÔ ¶á˜ fiÛÔ ∫·Ú·∫·Ú·ñ¶á˜ ϛ٢ÛË ñἸωάννου Ù‹Ó Î·› ñfi ÔȤ˜fiÙÔ˘; ñ fiÛÔ ∫·› fiÛÔ Ï›Ù¢ÛË Ï›Ù¢ÛË ∫·›fiÛÔ \Afi ϛ٢ÛË ‰È·ÊÔ ÌÂÙ·Ô ÙÔ˘; ∫·› Β. Ἀθανασόπουλου fi∫·› Ë ∫·Ú·ñ ¶á˜ ÌÂÙ·Ô ÙÔ˘; ÛÙ‹Ó ÌÂÙ·Ô ÌÂÙ·Ô fiÛÔ fifi ÙÔ˘; ÛÙ‹Ó ı¿Ó·Ù Ï›ÙÂ˘Û ÛÙ‹Ó ÛÙ‹Ó ∫·›Âr¯Â Ô‡ÏÔ˘ ı¿Ó·Ù ÙfiÓ Σόλωνας Σόλωνας Γρηγοριάδης, Γρηγοριάδης, ı¿Ó·Ù ÌÂÙ·Ô Ô‡ÏÔ˘ ÙfiÓı¿Ó·Ù Áfi˜ 2011 Ô‡ÏÔ˘ 2011 Ô‡ÏÔ˘ fi ÙÔ˘; ÙfiÓ ;; ; ÙfiÓ 2011 ;˙‹ÛÂÈ 2011 ‡ıËÛ ÛÙ‹Ó Áfi˜ Áfi˜ ˙‹ÛÂÈ Áfi˜ «Ναπολέων Ζέρβας, πολέμαρχος ἀληθινός» ‡ıËÛ ˙‹ÛÂÈ ı¿Ó·Ù ‡ıËÛ ÂȘ ¶ÂÏ·Û ‡ıËÛ Ę˙‹ÛÂÈ ¶ÂÏ·Û Âr¯Â ¶ÂÏ·Û ÙfiÓ ¶ÂÏ·Û ; Âr¯Â 2011 ∆› àÎÔÏÔ àÎÔÏÔ ÂȘÂȘ ÂȘ ĘĘÂr¯Â àÎÔÏÔ Ä˜ ñ Áfi˜ÌÔ˘ » \EΉfiÛ ∆›∆›àÎÔÏÔ ‡ıËÛ \EΉfiÛ \π. ªÂÙ·Í »Ô‡ÏÔ˘ \EΉfiÛ \EΉfiÛ ññ∆› ïªÂÙ·Í ñ ªÂÙ·Í ¶ÂÏ·Û »»Ì·ÓÏ‹ ὑπεύθυνος ὑπεύθυνος ΤύπουΤύπου Γενικοῦ Γενικοῦ Στρατηγείου Στρατηγείου ΕΛΑΣ, ΕΛΑΣ, ôÓ\π.ªÂÙ·Í \π. ÂȘÛÂȘ ÛÂȘ ÌÔ˘ Ì·ÓÏ‹ àÎÔÏÔ ÌÔ˘ ïïï\π. Ì·ÓÏ‹ ÍĘ Âr¯Â ˙‹ÛÂÈ ÌÔ˘ Ì·ÓÏ‹ ÂȘ ÛÂȘ ôÓôÓ ÛÂȘ Σόλωνας Γρηγοριάδης, ÂȘôÓ ñ ∆› Ôî Ô‡Ô‡ »««\EΉfiÛ ÂȘ Ô‡ ÂȘ Ô‡ ‹ÛÂȘ «∞î àÓ·ÌÓ‹ àÓ·ÌÓ‹ àÓ·ÌÓ‹ Ôî âÍÂÏ›Í àÓ·ÌÓ‹ ï \π. ªÂÙ·Ù›˜ ÌÔ˘ Ì·ÓÏ‹ ∞î âÍÂÏ›Í ‹ÛÂȘ «¤ÚË: ∞î âÍÂÏ›Í ∞î ‹ÛÂȘ ‹ÛÂȘ Ôî âÍÂÏ›Í ¤ÚË: Ôî ¤ÚË: Ù›˜ à·ÓÙ ¤ÚË: à·ÓÙ à·ÓÙ Ó¿ qÛ·Ó ˜ Ô‡ qÛ·Ó ἀναπληρωτής ἀναπληρωτής διοικητής διοικητής ΕΛΑΣ, ἐθνοσύμβουλος ἐθνοσύμβουλος ΠΕΕΑ. ™Ù. ∫·Ú·Ì àÓ·ÌÓ‹ qÛ·Ó Ù›˜Ù›˜à·ÓÙ ñ∫·Ú·Ì ∫·Ú·Ì ∫·Ú·Ì âÍÂÏ›ÍÂȘ ôÓ Ó¿Ó¿qÛ·Ó ·· ·ÛÂȘ · «Ù¿∞î Ó¿ ™Ù.™Ù. ¬Ï˜¬Ï˜ ™Ù. ñ Ù¿ ÙÌ‹Ì·Ù ‚ÚÉ ¬Ï˜ ñΠΕΕΑ. ὑπεύθυνος ΤύπουΕΛΑΣ, Γενικοῦ Στρατηγείου ΕΛΑΣ, ÙÌ‹Ì·Ù ñ ¤ÚË: Âå˜ ÙÌ‹Ì·Ù ÙÌ‹Ì·Ù ı¿¬Ï˜ Ù¿ ‚ÚÉ ‚ÚÉ Ù¿ ÌÔ˘ Ù›˜ à·ÓÙ‹ÛÂÈ Âå˜Âå˜ ∫·Ú·Ì Âå˜ · ı¿ı¿‚ÚÉ Ó¿ qÛ·Ó ÔîàÓ·ÁÓ ı¿ ÌÔ˘ ÒÛÙ˘ ™Ù. ÌÔ˘ ÌÔ˘ ¬Ï˜ ñ ‰Ú¿ÛÈÓ ÒÛÙ˘ ÒÛÙ˘ Ù‹Ó ÒÛÙ˘ ‰Ú¿ÛÈÓ Ù¿ ÙÌ‹Ì·Ù ‰Ú¿ÛÈÓ ‰Ú¿ÛÈÓ ï àÓ·ÁÓ ’40… Áfi˜ àfi Ù‹Ó ı¿ ‚ÚÉ Ù‹Ó Ù‹Ó àÓ·ÁÓ ˜‰fiÍ· *** *** ’40… ÙÔÜ ÌÔ˘ Áfi˜ ἀναπληρωτής διοικητής ΕΛΑΣ, ἐθνοσύμβουλος ΠΕΕΑ. àfi ’40… ïïïàÓ·ÁÓ ·éÙfi, Áfi˜ àfi Áfi˜ àfi ¶ÂÏ·Û ÙÔÜ’40… ÒÛÙË ÙÔÜ ÂȘÂå˜ ·éÙfi, ÙÔÜ ‰fiÍ· ¶ÂÏ·Û ·éÙfi, ‰Ú¿ÛÈÓ öÚÁÔ ·éÙfi, ¶ÂÏ·Û ¶ÂÏ·Û ‰fiÍ· Ù‹Ó ÂȘÂȘ Ù‹Ó ÂȘ öÚÁÔ àÓ·ÁÓ ™Ùfi ‰fiÍ· \EΉfiÛ öÚÁÔ öÚÁÔ » ï . Ù‹Ó Áfi˜ àfi Ù‹Ó ™Ùfi Ù‹Ó \EΉfiÛ Úfi˜ ™Ùfi \EΉfiÛ » ™Ùfi \EΉfiÛ . ÙÔÜ ’40… · » » . . ¶.∞.√ ·éÙfi, Úfi˜ Úfi˜ Ùɘ ¶.∞.√ ···Úfi˜ ÔÚ› ¶.∞.√ ¶.∞.√ öÚÁÔ Ùɘ «Ὁ Ζέρβας «Ὁ Ζέρβας ἦτανἦταν ἄνθρωπος ἄνθρωπος τῶν τῶν δυσχερῶν ὡρῶν ὡρῶν καί τῶν καί τῶν ἀνω-ἀνω***δυσχερῶν ÔÚ› Ùɘ Ùɘ ÔÚ› 4ÂÙ‹ ™Ùfi \EΉfiÛÂȘ ¶ÂÏ·Û 4ÂÙ‹ÔÚ› Ù‹Ó Úfi˜ Ù‹Ó ‰fiÍ· 4ÂÙ‹ Ù‹Ó4ÂÙ‹ Ù‹Ó Ù‹Ó Ù›˙Ô˘Ó Ùɘ ¶.∞.√.» Ù›˙Ô˘Ó Ù›˙Ô˘Ó Ù›˙Ô˘Ó ‰È·Êˆ 4ÂÙ‹ ÔÚ›· ‰È·Êˆ Ù‹Ó ˆˆ ˆ ˆ ‰È·Êˆ 20102010 ‰È·Êˆ ¶ÈÛÙ‡ «Ὁ Ζέρβας Ἦταν ἦτανἮταν ἄνθρωπος τῶν δυσχερῶν ὡρῶν καί τῶν ἀνωμάλων μάλων περιστάσεων. περιστάσεων. ὁ δυναμικότερος ὁ δυναμικότερος στρατιωτικός στρατιωτικός τοῦ 1941 τοῦ 1941 2010 Ó 2010 ∆fi ¶ÈÛÙ‡ « ¶ÈÛÙ‡ ¶ÈÛÙ‡ Ù›˙Ô˘ ∆fi Ô˘: « ∆fi ∆fi « « Ô˘: Ô˘: Ô˘: ÔÔ‡Ï ‰È·Êˆ ÔÔ‡Ï ÔÔ‡Ï ÔÔ‡Ï ¶··‰ ¶ÈÛÙ‡ °.2010 ∫fi- ˆ ∆fi ñ¶··‰ «∫fi¶··‰ ¶··‰ μάλων περιστάσεων. Ἦταν ὁ δυναμικότερος στρατιωτικός ∫fi\∂Ï. °.°. ∫fiκαί ὁκαί ἰκανότερος ὁ ἰκανότερος γιά τίς γιά χαλεπές τίς χαλεπές ἡμέρες ἡμέρες πού πού πλησίαζαν πλησίαζαν καίτοῦ στίς καί1941 °. Ô˘: ñ ÂȘ ñστίς ñ \∂Ï. \∂Ï. \∂Ï. ÔÔ‡Ï ÂȘÂȘ ÂȘ \EΉfiÛ ∏’ \EΉfiÛ \EΉfiÛ \EΉfiÛ °.» ¶··‰ ∫fi∏’∏’ ÙfiÌÔ˜ ∏’ ñ \∂Ï. ÙfiÌÔ˜ Ì·˜ »ÙfiÌÔ˜ ÂȘ καί διακρίθηκαν ὁ ἰκανότερος γιά πραγματικά τίς χαλεπές ἡμέρες πού πλησίαζαν »» ÙfiÌÔ˜ Ì·˜ Ì·˜ Ì·˜ ὁποῖες ὁποῖες διακρίθηκαν ὅλοι ὅλοι ὅσοι ὅσοι πραγματικά τότε τότε κάτι κάτι ἄξιζαν» ἄξιζαν» καί στίς » ÙfiÌÔ˜ ∏’ \EΉfiÛ Ì·˜2004 2004 ÛÌÔ˜ 2004 ὁποῖες διακρίθηκαν ὅλοι ὅσοι πραγματικά τότε κάτι ἄξιζαν» 2004 ÛÌÔ˜ ÛÌÔ˜ ÛÌÔ˜ Ù‹Ó ÂÚ›Ô‰Ô Ἡρακλῆς Ἡρακλῆς Πετιμεζᾶς, Πετιμεζᾶς, ÂÚ›Ô‰Ô ÂÚ›Ô‰Ô Ì¤ ÂÚ›Ô‰Ô Ù‹Ó Ù‹Ó ÙÔ˘ Ù‹Ó Ì¤Ì¤ ̤ ÙÔ˘ ÏËÛ›˜ ÙÔ˘ 2004 ÙÔ˘ ÏËÛ›˜ ÏËÛ›˜ ÛÌÔ˜ ÏËÛ›˜ âÓ·Û¯fi Ἡρακλῆς ^H âÓ·Û¯fi , ÙfiÓ Ô âÓ·Û¯fi âÓ·Û¯fi ÙfiÓÂÚ›Ô‰ ^H^H ,Ù‹Ó ^H ÙfiÓ δημοσιογράφος δημοσιογράφος καί συνεργάτης καί συνεργάτης τοῦ Ν.τοῦ Ζέρβα Ν. Ζέρβα στήνΠετιμεζᾶς, Ἀθήνα. στήν Ἀθήνα. , ÙfiÓ ,̤ ÙÔ˘ 20 ¯ÚfiÓÈ· ¯ÚfiÓÈ· ¯ÚfiÓÈ· ¯ÚfiÓÈ· η› ÏËÛ›˜ 2020 20 η› â‰á η› η› âÓ·Û¯fi â‰á â‰á 1975, ^H δημοσιογράφος καί συνεργάτης τοῦ Ν. Ζέρβα στήν Ἀθήνα. - â‰á , ÙfiÓ - 1975, 1975, 4-7 4-7 1975, àÁÓÒ4-7 --1935 4-7 -522-45 ¯ÚfiÓÈ· 1935 àÁÓÒ20 -522-45 1935 àÁÓÒ1935 àÁÓÒ-522-45 *** *** -522-45 978-960 η›ÔÏÏáÓ COVER final_ETHNIKOS STRATOS.indd 1 ÔÏÏáÓ 978-960 ISBN â‰á ÔÏÏáÓ ÔÏÏáÓ 978-960 978-960 οÙÔ¯Ô ISBN ISBN οÙÔ¯Ô ‹ÛÂÈ ISBN 1975, οÙÔ¯Ô -οÙÔ¯Ô ‹ÛÂÈ *** · ‹ÛÂÈ Î·Ù·ÛÙ ‹ÛÂÈ 1935 -522-454-7 ö¯ÂÈ Î·Ù·ÛÙ ·· ·Ó àÁÓÒηٷÛ٠ηٷÛÙ ö¯ÂÈ ì ·ÚÔÜÛ ÔÏÏá ö¯ÂÈ ö¯ÂÈ ·ÚÔÜÛ Î·› ì·ÚÔÜÛ «Ὁ Ζέρβας «Ὁ Ζέρβας παράδειγμα παράδειγμα ἀνδρείας ἀνδρείας στούς στούς αἰῶνες» αἰῶνες» ì ·ÚÔÜÛ ìÓ» ISBN 978-960 η› οÙÔ¯Ô Î·› η› Ó»Ó» Ó» ‹ÛÂÈ ˘Ì¤ÓÙˆ ˘Ì¤ÓÙˆ ˘Ì¤ÓÙˆ ηٷÛÙ ˘Ì¤ÓÙˆ «Ὁ Ζέρβας παράδειγμα ἀνδρείας στούς αἰῶνες» Ùɘ · ö¯ÂÈ«ÓÙÔÎÔ «ÓÙÔÎÔ ÛÙˆÓ «ÓÙÔÎÔ «ÓÙÔÎÔ ·ÚÔÜÛ ìÙɘ Ùɘ ·éÙ‹˜ ÛÙˆÓ ÛÙˆÓ ÛÙˆÓ Î·›Ùɘ ·éÙ‹˜ ÂÛÌ· ·éÙ‹˜ Ó» ·éÙ‹˜ Πρωθυπουργός Πρωθυπουργός Μεγάλης Μεγάλης Βρετανίας. Βρετανίας. Winston Winston Churchill, Churchill, ÂÛÌ· ÂÛÌ· ÂÛÌ· àÔÙ¤Ï ˘Ì¤ÓÙˆ àÔÙ¤Ï ÂrÓ·È àÔÙ¤Ï Winston Churchill, Πρωθυπουργός Μεγάλης Βρετανίας. ·àÔÙ¤Ï «ÓÙÔÎÔ ÂrÓ·È Ùɘ ·ÂrÓ·È ÂrÓ·È ··ÛÙˆÓ âÚÁ·Û› âÚÁ·Û› âÚÁ·Û› âÚÁ·Û› ÂÛÌ· ·éÙ‹˜ ˜. *** *** àÔÙ¤Ï ˜. ˜. ˜. âÚ‡ÓË ÂrÓ·È Ôܘ âÚ‡ÓË ›· *** âÚ‡ÓË âÚ‡ÓË Ôܘ Ôܘ Ôܘ ÔÏ˘ÂÙ âÚÁ·Û ÔÏ˘ÂÙ ÔÏ˘ÂÙ ÔÏ˘ÂÙ ˜. «Ὑπῆρξεν «Ὑπῆρξεν ὁ Κολοκοτρώνης ὁ ὁ Κολοκοτρώνης τῆς Ἑλλάδος τῆς κατάκατά κατά τήν τήν Κατοχήν τήνΚατοχήν Κατοχήν καίκαί καί «Ὑπῆρξεν Κολοκοτρώνης τῆς Ἑλλάδος Ἑλλάδος ÔÏ˘ÂÙÔܘ âÚ‡ÓË ἐπολέμησε ἐπολέμησε σκληροτέρους σκληροτέρους ἀπό τόν ἀπόἸμπραήμ τόν Ἰμπραήμ ἐχθρούς» ἐχθρούς»
NEO EXOFYLLO 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 11:25 μμ Page 1 NEO EXOFYLLO NEO EXOFYLLO 731_TO YPSOMA 731_TO YPSOMA 731 26/2/2017 731 26/2/2017 11:25 μμ 11:25 Page μμ 1 Page 1 NEO EXOFYLLO NEO NEO EXOFYLLO 731_TO EXOFYLLO YPSOMA 731_TO 731_TO YPSOMA 731 YPSOMA 26/2/2017 731 26/2/2017 731 11:25 26/2/2017 μμ 11:25 Page11:25 1 μμ Page μμ Page 1 1
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
Ë Ã·Ù˙ˉ¿Î ˉ¿ÎË ª¿ÓÔ˘˘ ¡. ª¿ÓÔ ¡. ÷Ù˙ ˉ¿ÎË ª¿ÓÔ˘ ¡. ÷Ù˙ ˉ¿ÎË ª¿ÓÔ˘ ¡. ÷Ù˙
ISBN 978 – 960 – 522 – 452 – 3 ISBN 978 – 960 – 522 – 452 – 3
ΗΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ISBN 978 – 960 – 522 – 452 – 3
Ἐλίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα Ἐλίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα Ἐλίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ
Συμπληρώνονται φέτος 112 χρόνια ἀπό τήν ἐπίσημη ἔναρξηΣυμπληρώνονται τοῦ Μακεδονικοῦ φέτος Ἀγώνα112 καί χρόνια τόν Θάνατο ἀπό τοῦ τήνΠαύλου ἐπίσημη Συμπληρώνονται φέτος 112 χρόνια ἀπό τήν Μελᾶ, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πρῶτος Ἀρχηγός του καί ἐπίσημη Πρωτομάρἔναρξη τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα καί τόν Θάνατο τοῦ Παύλου ἔναρξη τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα καί τόν Θάνατο τυρας. Μελᾶ, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πρῶτος Ἀρχηγός τουτοῦ καίΠαύλου ΠρωτομάρΜελᾶ,τυρας. ὁἩ ὁποῖος ὑπῆρξε πρῶτος καί στόν Πρωτομάρτραγική ἀπώλειά τουἈρχηγός στοίχησετου πολλά Ἀγώνα καί τυρας. τήν οἰκογένειά του, ὅμως ἔγινε τό ἔναυσμα καί ἡστόν ἀφετηρία Ἡ τραγική ἀπώλειά του στοίχησε πολλά Ἀγώνανά καί Ἡ τραγική ἀπώλειά στοίχησε πολλά στόν Ἀγώνα καί ἀφυπνησθεῖ ὁ ἑλληνισμός καί νάτό σπεύσουν ἐθελοντικά στήννά τήν οἰκογένειά του, του ὅμως ἔγινε ἔναυσμα καί ἡ ἀφετηρία τήνΜακεδονία οἰκογένειά του, ἔγινε τόκαί ἔναυσμα καί ἡ ἀφετηρία νάἐνέἑκατοντάδες νέοι, πού συγκίνησε καί ἀφυπνησθεῖ ὁ ὅμως ἑλληνισμός νά τούς σπεύσουν ἐθελοντικά στήν ἀφυπνησθεῖ ὁ ἑλληνισμός καί νά σπεύσουν ἐθελοντικά στήν πνευσε ἡ Θυσία του. Μακεδονία ἑκατοντάδες νέοι, πού τούς συγκίνησε καί ἐνέΜακεδονία νέοι, πού τούς συγκίνησε καί ἐνέἜτσιἑκατοντάδες σελίδες θυσιῶν, ἡρωϊσπνευσε ἡγράφτηκαν Θυσία του. συγκλονιστικές πνευσε Θυσία του. καί τιμῆς, μοῦ,ἡαὐτοθυσίας πού κοσμοῦν σελίδες τήν Ἱστορία μας.ἡρωϊσἜτσι γράφτηκαν συγκλονιστικές θυσιῶν, Ἔτσι γράφτηκαν συγκλονιστικές σελίδες θυσιῶν, ἡρωϊσΔυστυχῶς τό τεράστιο καί ἡτήν πραγματική ἀξία μοῦ, αὐτοθυσίας καί τιμῆς,κεφάλαιο πού κοσμοῦν Ἱστορία μας. μοῦ,καί αὐτοθυσίας καί πού κοσμοῦν τήνκαί Ἱστορία μας.γιά τήν σημασία πούτιμῆς, ὁ κεφάλαιο Μακεδονικός Δυστυχῶς τόἀποτελεῖ τεράστιο ἡἈγώνας πραγματική ἀξία Δυστυχῶς τό τεράστιο κεφάλαιο καί ἡ πραγματική Ἑλληνική Ἱστορία τίς προεκτάσεις της,Ἀγώνας ἔχουνἀξία παρακαί σημασία πού καί ἀποτελεῖ ὁ Μακεδονικός γιά τήν καί γνωρισθεῖ σημασία πού ἀποτελεῖ Μακεδονικός Ἀγώνας γιά τήνπαρακαί συνήθως στά βιβλία βρίσκονται στό Ἑλληνική Ἱστορία καίὁ τίςσχολικά προεκτάσεις της, ἔχουν Ἑλληνική Ἱστορία καί τίς προεκτάσεις της, ἔχουν παρατέλος τῆς ὕλης, ἀποτέλεσμα νά μήν διδάσκονται συνήθως γνωρισθεῖ καίμέ συνήθως στά σχολικά βιβλία βρίσκονται στό γνωρισθεῖ καί στά σχολικά βρίσκονταινέοι στό στά παιδιά, ἐκτός κι ἔτσι οἱ περισσότεροι μας τέλος τῆς συνήθως ὕλης, ἐξαιρέσεων, μέ ἀποτέλεσμα νάβιβλία μήν διδάσκονται συνήθως τέλος τῆς ὕλης, μέἐκτός ἀποτέλεσμα νά μήν διδάσκονται συνήθως νάστά μήνπαιδιά, γνωρίζουν σχεδόν τίποτα γι᾽ἔτσι αὐτά γεγονότα. ἐξαιρέσεων, κι οἱ τά περισσότεροι νέοι μας στά παιδιά, ἐξαιρέσεων, ἔτσι οἱγι᾽ περισσότεροι νέοι μαςστό τοῦ παρόντος πονήματος εἶναιτά νάγεγονότα. γνωρίσει νά Σκοπός μήνἐκτός γνωρίζουν σχεδόνκι τίποτα αὐτά νά μήν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα αὐτά τά γεγονότα. εὐρύτερο ἀναγνωστικό κοινόγι᾽ τόν Μακεδονικό Σκοπός τοῦ παρόντος πονήματος εἶναι νά Ἀγώνα γνωρίσεικαί στό Σκοπός τοῦἀναγνωστικό παρόντος πονήματος εἶναι νά γνωρίσει στό τόν τούς ἐν πολλοῖς Ἄγνωστους Ἥρωές του. Νά τοποθετήσει εὐρύτερο κοινό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα καί εὐρύτερο ἀναγνωστικό κοινό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα καί ἀναγνώστη χωροχρονικά καί στό γενικότερο Εὐρωτούς ἐν πολλοῖς Ἄγνωστους Ἥρωές του. Νάἱστορικό τοποθετήσει τόν τούς ἐν πολλοῖς Ἄγνωστους Ἥρωές του.γενικότερο Νά τοποθετήσει τόνΕὐρωπαϊκό πλαίσιο τῆς ἐποχῆς. Νά τά γεγονότα, τίς ἀναγνώστη χωροχρονικά καί καταγράψει στό ἱστορικό ἀναγνώστη χωροχρονικά καί γενικότερο ἱστορικό Εὐρω- τίςτίς ζυμώσεις καί τό κλίμα πούστό ἐπικρατοῦσε. Νά, ἀποκαλύψει παϊκό πλαίσιο τῆς ἐποχῆς. Νά καταγράψει τά γεγονότα, παϊκό πλαίσιοκαί τῆςτάτό ἐποχῆς. τάΝά, γεγονότα, τίςπούτίς ἴντριγκες συμφέροντα τῶν Μεγάλων Δυνάμεων ζυμώσεις καί κλίμαΝά πούκαταγράψει ἐπικρατοῦσε. ἀποκαλύψει ζυμώσεις καί τό κλίμα πού Νά, ἀποκαλύψει ὁδήγησαν σταδιακά στόἐπικρατοῦσε. Μακεδονικό Ζήτημα τόΔυνάμεων ὁποῖοτίς μέσα ἴντριγκες καί τά συμφέροντα τῶν Μεγάλων πού ἴντριγκες καί τάσταδιακά συμφέροντα τῶν Μεγάλων Δυνάμεων πού μέσα ἀπό τόν ἀλυτρωτισμό καί ἀγωνία πού ἔνιωθε ἡ μικρή τόὁδήγησαν στότήν Μακεδονικό Ζήτημα τό ὁποῖο ὁδήγησαν σταδιακά Μακεδονικό Ζήτημα τόἔνιωθε ὁποῖο τε ἀπό Ἑλλάς γιά τά στό σκλαβωμένα της, καθώς καί τάτότόν ἀλυτρωτισμό καί τήν ἀδέλφια ἀγωνία πού ἡμέσα μικρή ἀπόσυμφέροντα τόν καί τήν ἀγωνίαἀδέλφια πού ἔνιωθε ἡκρατῶν, μικρή τῶν τά ὑπό δημιουργία Βαλκανικῶν ὁδη-τά τε ἀλυτρωτισμό Ἑλλάς γιά σκλαβωμένα της, καθώςτόκαί τε Ἑλλάς γιάστόν τά σκλαβωμένα ἀδέλφια της, καθώς καί τά γήθηκαν Μακεδονικό Ἀγώνα καί λίγο ἀργότερα στούς συμφέροντα τῶν ὑπό δημιουργία Βαλκανικῶν κρατῶν, ὁδησυμφέροντα τῶν ὑπόΜακεδονικό δημιουργία Ἀγώνα Βαλκανικῶν κρατῶν, ὁδη-στούς Βαλκανικούς Πολέμους. γήθηκαν στόν καί λίγο ἀργότερα γήθηκαν στόν Μακεδονικό Βαλκανικούς Πολέμους.Ἀγώνα καί λίγο ἀργότερα στούς Βαλκανικούς Πολέμους.
3/14/16 11:14 PM
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἐκδόσεις Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ
COVER2_KOLOKOTRONIS_ANAPTYGMA.indd 1
Γιαννάκενα Ἐλίνα ΜαστέλλουἘλίνα ΜαστέλλουΓιαννάκενα Γιαννάκενα
ISBN 978 – 960 – 522 – 452 – 3
3/14/16 11:12 PM
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ
Γιαννάκενα
Ἐλίνα Μαστέλλου-
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ἰωάννου Χρ. Γιαννάκενα
1ος ΤΟΜΟΣ Παῦλος Μελᾶς
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908)
Ο Ε Θ Ν Ι Κ Ο Σ Σ Τ ΡΑΤ Ο Σ Μ Α Σ 1 9 3 6 - 1 9 4 0
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ
Παῦλος Μελᾶς καί
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908)
καί
Ἐλίνα Μαστέλλου-
Παῦλος Μελᾶς καί
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908)
Γιαννάκενα
Ἐλίνα Μαστέλλου-
Παῦλος Μελᾶς
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
2ος ΤΟΜΟΣ
ISBN 978 – 960 – 522 – 452 – 3
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908) 1
Ἐλίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα
1ος ΤΟΜΟΣ
κές σελίδες θυσιῶν, ἡρωϊσσμοῦν τήν Ἱστορία μας. αιο καί ἡ πραγματική ἀξία κεδονικός Ἀγώνας γιά τήν κτάσεις της, ἔχουν παραικά βιβλία βρίσκονται στό μήν διδάσκονται συνήθως τσι οἱ περισσότεροι νέοι μας ι᾽ αὐτά τά γεγονότα. ατος εἶναι νά γνωρίσει στό ν Μακεδονικό Ἀγώνα καί ές του. Νά τοποθετήσει τόν γενικότερο ἱστορικό Εὐρωταγράψει τά γεγονότα, τίς ατοῦσε. Νά, ἀποκαλύψει τίς ν Μεγάλων Δυνάμεων πού νικό Ζήτημα τό ὁποῖο μέσα ωνία πού ἔνιωθε ἡ μικρή τόδέλφια της, καθώς καί τά COVER1_KOLOKOTRONIS_ANAPTYGMA.indd Βαλκανικῶν κρατῶν, ὁδηα καί λίγο ἀργότερα στούς
Συμπληρώνονται φέτος 112 χρόνια ἀπό τήν ἐπίσημη ἔναρξη τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα καί τόν Θάνατο τοῦ Παύλου Μελᾶ, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πρῶτος Ἀρχηγός του καί Πρωτομάρτυρας. Ἡ τραγική ἀπώλειά του στοίχησε πολλά στόν Ἀγώνα καί τήν οἰκογένειά του, ὅμως ἔγινε τό ἔναυσμα καί ἡ ἀφετηρία νά ἀφυπνησθεῖ ὁ ἑλληνισμός καί νά σπεύσουν ἐθελοντικά στήν Μακεδονία ἑκατοντάδες νέοι, πού τούς συγκίνησε καί ἐνέπνευσε ἡ Θυσία του. Ἔτσι γράφτηκαν συγκλονιστικές σελίδες θυσιῶν, ἡρωϊσμοῦ, αὐτοθυσίας καί τιμῆς, πού κοσμοῦν τήν Ἱστορία μας. Δυστυχῶς τό τεράστιο κεφάλαιο καί ἡ πραγματική ἀξία καί σημασία πού ἀποτελεῖ ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας γιά τήν Ἑλληνική Ἱστορία καί τίς προεκτάσεις της, ἔχουν παραγνωρισθεῖ καί συνήθως στά σχολικά βιβλία βρίσκονται στό τέλος τῆς ὕλης, μέ ἀποτέλεσμα νά μήν διδάσκονται συνήθως στά παιδιά, ἐκτός ἐξαιρέσεων, κι ἔτσι οἱ περισσότεροι νέοι μας νά μήν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα γι᾽ αὐτά τά γεγονότα. Σκοπός τοῦ παρόντος πονήματος εἶναι νά γνωρίσει στό εὐρύτερο ἀναγνωστικό κοινό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα καί τούς ἐν πολλοῖς Ἄγνωστους Ἥρωές του. Νά τοποθετήσει τόν ἀναγνώστη χωροχρονικά καί στό γενικότερο ἱστορικό Εὐρωπαϊκό πλαίσιο τῆς ἐποχῆς. Νά καταγράψει τά γεγονότα, τίς ζυμώσεις καί τό κλίμα πού ἐπικρατοῦσε. Νά, ἀποκαλύψει τίς ἴντριγκες καί τά συμφέροντα τῶν Μεγάλων Δυνάμεων πού ὁδήγησαν σταδιακά στό Μακεδονικό Ζήτημα τό ὁποῖο μέσα ἀπό τόν ἀλυτρωτισμό καί τήν ἀγωνία πού ἔνιωθε ἡ μικρή τότε Ἑλλάς γιά τά σκλαβωμένα ἀδέλφια της, καθώς καί τά συμφέροντα τῶν ὑπό δημιουργία Βαλκανικῶν κρατῶν, ὁδηγήθηκαν στόν Μακεδονικό Ἀγώνα καί λίγο ἀργότερα στούς Βαλκανικούς Πολέμους.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ - ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
Ἐλίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα
ησε πολλά στόν Ἀγώνα καί ἔναυσμα καί ἡ ἀφετηρία νά σπεύσουν ἐθελοντικά στήν ύ τούς συγκίνησε καί ἐνέ-
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ - ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
χρόνια ἀπό τήν ἐπίσημη αί τόν Θάνατο τοῦ Παύλου ρχηγός του καί Πρωτομάρ-
Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ
ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
MYTILINEOS: Απορροφώντας τους κραδασμούς του παρελθόντος, θέτει τα θεμέλια του μέλλοντος
Σ
ε μία περίοδο που το παγκόσμιο επιχειρείν δοκιμάζεται, λίγες είναι οι εταιρίες που συνεχίζουν να παράγουν κέρδη και αξία. Είναι εκείνες που φρόντισαν να έχουν υγιείς ισολογισμούς, που εφάρμοσαν επιτυχημένα προγράμματα διαχείρισης κόστους και έτσι, ακόμα και σε συνθήκες πανδημίας, κατάφεραν να παραμείνουν λειτουργικές. Η MYTILINEOS αποτελεί παράδειγμα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη, καθώς στους εννέα αυτούς μήνες που η ανθρωπότητα δοκιμάζεται από τον κορονοϊό τα αποτελέσματά της φέρνουν χαμόγελα στους μετόχους της και ανακούφιση στην εθνική οικονομία με 102.000.000 ευρώ καθαρά κέρδη. Παρότι οι ενεργειακές εταιρίες δοκιμάζονται παγκοσμίως εξαιτίας των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, η MYTILINEOS εκτόξευσε τον ενεργειακό της κλάδο. Οπως προκύπτει από τα πρόσφατα οικονομικά της αποτελέσματα, τα EBIDTA του τομέα ενέργειας το τρίτο τρίμηνο του 2020 κατέγραψαν αύξηση 52% σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του έτους και ανήλθαν σε 51.000.000 ευρώ έναντι 34.000.000 ευρώ, ενώ, αν συγκριθούν με
το αντίστοιχο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, καταγράφουν ένα εντυπωσιακό ρεκόρ με αύξηση 122%. Αλλά και στον κλάδο της μεταλλουργίας, όπου η αγορά των commodities κλονίστηκε τους πρώτους μήνες του έτους, η MYTILINEOS καταφέρνει να έχει και πάλι θετικό πρόσημο, με τα εργοστάσια Αλουμίνας και Αλουμινίου να παραμένουν σε πλήρη λειτουργία. Η MYTILINEOS παραμένει πρωτοπόρα σε όλους τους κλάδους όπου δραστηριοποιείται, επενδύοντας στις καθαρές μορφές
29
ενέργειας και στις βιώσιμες υποδομές. Εξειδικεύεται σε ολόκληρο το φάσμα των έργων ηλιακής ενέργειας (φωτοβολταϊκά πάρκα, αποθήκευση ενέργειας) και συγκαταλέγεται στους 10 κορυφαίους EPC contractors στον κόσμο. Παράλληλα, πέραν της κατασκευής θερμικών σταθμών και επιλεγμένων κατασκευαστικών έργων που παραδοσιακά εκτελεί, η δραστηριότητά της ενισχύεται με τη δυναμική ανάπτυξη έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως λ.χ. διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, υβριδικά και off-grid ενεργειακά έργα και έργα ενεργειακής αναβάθμισης. Πέραν της επιχειρηματικής της δραστηριότητας, η MYTILINEOS μεριμνά ώστε να ανταποδίδει αξία. Με τη δραστηριότητά της δημιουργεί συνολική προστιθέμενη αξία 1,06 δισ. ευρώ, ίση με το 0,6% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας, και συνεισφέρει φορολογικά 301.000.000 ευρώ, ίσα με το 0,39% των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους. Επιπλέον, έχει ευθυγραμμίσει την πολιτική της με τους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ, επενδύοντας σε ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οι ανώνυμες δημοσιογραφικές εταιρείες του 19ου αιώνα και το εκδοτικό εγχείρημα του περιοδικού «Διάπλασις των Παίδων»
Eξώφυλλο της «Διάπλασης των Παίδων», 1879
Γρηγόριος Ξενόπουλος, ελαιογραφία Γ. Ν. Ροϊλού
Ε
να από τα πλέον ενδιαφέροντα και άγνωστα στοιχεία της ιστορίας της ελληνικής δημοσιογραφίας είναι οι ανώνυμες δημοσιογραφικές εταιρείες. Εμφανίστηκαν δυναμικά το 1874 και λειτούργησαν καθοριστικά τόσο για την ανάπτυξη του Τύπου στην Ελλάδα όσο και για την εναρμόνισή του με τα διεθνή δεδομένα. Πρώτη χρονολογικά εμφανίσθηκε η «Ανώνυμος Δημοσιογραφική Εταιρεία» τον Σεπτέμβριο 1874 και δεύτερη, η επίσης ανώνυμη δημοσιογραφική εταιρεία, με την επωνυμία «Ο Τηλέγραφος», τον Αύγουστο του 1880. Αμφότερες διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο και συνέδεσαν την παρουσία τους με τα σημαντικότερα έντυπα της εποχής. Αλλά το 1884 ιδρύθηκε μία ακόμη με τον σπουδαίο τίτλο «Η Διάπλασις των Παίδων». Πρόκειται για την εκδότρια εταιρεία του γνωστού σε όλους μας περιοδικού. Η εξαιρετική διοικητική του ιστορία και το ακόμη σημαντικότερο επιχειρηματικό θεσμι-
κό πλαίσιο με το οποίο λειτούργησε, επέτρεψαν στο περιοδικό να εξελιχθεί σ’ ένα από τα πιο αγαπημένα και μακρόβια στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Ακόμη και στις πιο εξειδικευμένες μελέτες αναφέρεται πως διευθυντής και εκδότης υπήρξε ο Νικόλαος Π. Παπαδόπουλος, Υδραίος, από το πρώτο τεύχος της έκδοσης του περιοδικού (Φεβρουάριος 1879) μέχρι τον θάνατό του (Ιούνιος 1941), οπότε και συνέχισε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από την επιτυχημένη πορεία της «Διάπλασης των Παίδων» βρισκόταν ένα από τα σημαντικότερα εκδοτικά και επιχειρηματικά εγχειρήματα των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα. Μέσω της ανώνυμης εταιρείας στάθηκε δυνατή η άνετη χρηματοδότηση τόσο του περιοδικού όσο και των διαφόρων ένθετων που προσέφερε κι έκαναν το έντυπο ελκυστικότερο. Τέτοια ένθετα ήταν η «Βιβλιοθήκη», τα «Παραρτήματα» αλλά και διάφορα βιβλία. Τα κεφάλαια
30
Στην Τράπεζα Πειραιώς στηρίζουμε το αύριο κάθε επιχείρησης, κάθε ιδέα μικρή ή μεγάλη που θα την εξελίξει με το Business Banking Plus. Το νέο μοντέλο τραπεζικής επιχειρήσεων σας προσφέρει: • Τεχνογνωσία σε Εθνικά και Ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης • Χρηματοδοτικά εργαλεία και καινοτόμες υπηρεσίες • Συμβουλευτική καθοδήγηση από προσωπικό συνεργάτη. Μάθετε περισσότερα στο 210 32 88 000 και στο www.piraeusbank.gr
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ο Γεώργιος Φιλάρετος στο γραφείο του
της ανώνυμης εταιρείας ανέρχονταν στο σεβαστό ποσό των 60.000 δραχμών, που διαιρέθηκαν σε 1.200 μετοχές (50 δραχμές η κάθε μία). Τις μισές μετοχές πήρε ο Ν.Π. Παπαδόπουλος για να παραχωρήσει το υλικό τής εξαετίας που είχε παρέλθει, τον τίτλο και όλα τα δικαιώματα στην ανώνυμη εταιρεία. Οσο για τους πέντε πρωταγωνιστές τής πρωτοποριακής εκείνης πρωτοβουλίας ήταν όλοι τους γνωστά μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας. Επρόκειτο κατ’ αρχήν για τον επιτυχημένο και εύπορο έμπορο Μιχαήλ Κατσίμπαλη, ο οποίος ανάλωσε τη ζωή του στη φροντίδα της παιδικής ηλικίας. Βάφτισε περισσότερα από 950 παιδιά, στεφάνωσε περίπου 280 ζευγάρια και προίκισε άπορα κορίτσια. Δεν ήταν πολιτευόμενος και οι συμπολίτες του τον εξέλεξαν δύο φορές δημοτικό σύμβουλο στον Δήμο Αθηναίων χωρίς να θέσει υποψηφιότητα! Μοίραζε χρηματικά βοηθήματα σε απόκεντρες συνοικίες τής πρωτεύουσας, πουκάμισα σε φυλακισμένους, φάρμακα και βοηθήματα στους φτω-
Μιχαήλ Κατσίμπαλης
32
χούς. Κοντά του ο κτηματίας Νικόλαος Δεικτάκης, ο βουλευτής Γεώργιος Φιλάρετος και οι δικηγόροι Αναστάσιος Στούπης και Νικόλαος Παγκώστας. Διευθυντής της έκδοσης ανέλαβε, βεβαίως, ο ιδρυτής του περιοδικού για μία εξαετία και η θητεία του ανανεωνόταν διαρκώς. Οι πέντε άνδρες που προαναφέρθηκαν αποτελούσαν επί πολλά χρόνια και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ανωνύμου εταιρείας «Η Διάπλασις των Παίδων». Στην πραγματικότητα δεν αποσκοπούσαν σε κέρδη, αλλά αγκάλιασαν την προσπάθεια που εναρμονιζόταν με τις κυρίαρχες ιδεολογικές και κοινωνικές αρχές της εποχής. Παρά ταύτα, υπήρξαν εποχές κατά τις οποίες οι αποδόσεις (κέρδη) δεν ήταν ευκαταφρόνητες, αλλά τις περισσότερες φορές επενδύονταν πάλι στο περιοδικό. Το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς του αγαπημένου περιοδικού των παιδιών παρέμεινε επιμελημένα στην αφάνεια και ελάχιστες είναι οι αναφορές σε αυτό, παρά το γεγονός ότι υπήρξε ένα επιτυχημένο, από κάθε άποψη, εγχείρημα.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Και ο Δείνας και ο Τάδες είναι όλοι μασκαράδες, Κι ο συντάκτης του «Φωτός», μασκαράς είναι κι αυτός!
Η
Προμετωπίδα της εφημερίδας «ΦΩΣ»
αποστολή μου είναι εις τον κόσμον τούτον όλους / γενικώς να σατυρίσω και αγγέλους και διαβόλους» έγραφε κάποτε ο καταγόμενος από την Τρίπολη Σοφοκλής Κ. Καρύδης (1827-1893). Ο σατιριστής δημοσιογράφος και εκδότης, που… τάραξε τα νερά στην εποχή του ίσως όσο κανείς άλλος! Ορισμένοι τον καταγράφουν ως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και καιροσκόπο και άλλοι ως φανατικό πατριώτη και μαχητή. Πάντως, αναμφισβήτητα υπήρξε δυναμικός μεγαλοϊδεάτης και κατέχει εξέχουσα θέση ανάμεσα στους σατιριστές που εμφανίστηκαν στα χρόνια του Οθωνα. Είχαν προηγηθεί ο Αλέξανδρος Σούτσος και ο Θεόδωρος Ορφανίδης. Η περίπτωσή του είναι ιδιαίτερη. Η πλούσια και πολυποίκιλη πνευματική παραγωγή του χάθηκε στις περιπέτειες και τις διώξεις και το πνεύμα του αναλώθηκε στις αντιπαραθέσεις που προκαλούσαν οι επιθέσεις του σε πολιτικά πρόσωπα της εποχής και όχι μόνον. Οι περισσότεροι τον γνωρίζουν ως εκδότη της σατιρικής εφημερίδας «ΦΩΣ» και οι πλέον μυημένοι στις εξελίξεις της εποχής του αναφέρονται και στην ενασχόληση με τα θεατρι-
κά δρώμενα. Ωστόσο, παραμένουν άγνωστα ακόμη και τα βασικά ληξιαρχικά του στοιχεία. Όπως έγραφε η «Εστία», όταν τον αποχαιρετούσε «εις τον αχάριστον τούτον κόσμον αυτή είνε η μοίρα των λογίων». ◗ «Ο ΑΓΡΆΜΜΑΤΟΣ ΒΟΥΛΕΥΤΉΣ» Αντίθετα με όσα έχουν γραφεί έως τώρα, ο Σ. Καρύδης, εμφανίστηκε με γραπτό του σε ηλικία 20 ετών, άκρως ευαισθητοποιημένος πολιτικά και θιασώτης του Ιωάννη Κωλέττη. Όταν έφυγε από τη ζωή, ο Ηπειρώτης πολιτικός εξέδωσε την «Ωδή ο Ιωάννης Κωλέττης» (1847) με το όνομα Σάντος Κ. Καρύδης. Μεταξύ αυτών που αφιέρωσε την «Ωδή» του, ήταν και ο «εκλαμπρότατος» Ρήγας Παλαμήδης ο οποίος αργότερα θα υπέφερε τα πάνδεινα από τη σάτιρά του. Απαιτείται να διευκρινίσουμε πως μέχρι τώρα αναφέρεται πως είχε γεννηθεί το 1832, γεγονός που σημαίνει ότι θα ήταν 15 ετών (!) όταν εξέδωσε την «Ωδή» του. Ωστόσο, οι επίσημες ληξιαρχικές του πράξεις, τις οποίες φέρνουμε σήμερα στο φως, πιστοποιούν ότι είχε γεννηθεί το έτος 1827, καταμεσής της Επανάστασης.
33
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Επίσης, ότι καταγόταν από την Τρίπολη και όχι από την Κρήτη και ήταν γιος του αγωνιστή της Εθνεγερσίας Κωνσταντίνου Καρύδη (17841874). Πάντως, το 1849, θα επανέλθει με την ποιητική συλλογή («Η Λύρα») που περιλάμβανε πατριωτικά, δημοτικά, κωμικά και αινίγματα. Διεφάνη τόσο η στιχουργική του δεινότητα όσο και η ευρύτητα της θεματολογίας με την οποία έμελλε να ασχοληθεί. Η σατιρική του διάθεση εμφανής. Στο ποίημά του «Ο αγράμματος βουλευτής» γράφει: «Τι χρυσότατη δουλειά, / βουλευτής κανείς να είναι! Η καϋμένη μου κοιλιά / έπαιζε ταμπούρλο πρώτα, κ’ έτρεχα εδώ κ’ εκεί, / Και δεν είχα μπαλωμένο εις το σώμα μου βρακί∙ / Τώρα όμως τραμ λαλά / Βουλευτής, πενήντ’ αρπάζω κάθε μήνα στρογυλλά». ◗ «ΆΣΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΙΣΤΉΡΙΑ» Ο πατριωτικός χαρακτήρας διαπνέει όλες του τις δημιουργίες και βρίσκει το πρώιμο αποκορύφωμά του στα «Άσματα Πολεμιστήρια» (1854), τα οποία εξέδωσε σε εποχή που ήταν σε εξέλιξη η Επανάσταση της Ηπείρου. Ξεκινούσε το άσμα του γράφοντας: «Των πατέρων μας τα όπλα εις τον τοίχον κρεμασμένα, / Είκοσι κοιμούνται χρόνους άφωνα και σκονισμένα! / Ελληνόπαιδες! τα όπλα των πατέρων σας ζωσθήτε / Κ’ έξω, έξω των ορίων / Εις της μάχης το πεδίον / Λέοντες κατά των Τούρκων, λέοντες και σεις χυθήτε!». Τέτοιου χαρακτήρα ποιήματα περιείχε η έκδοση, καθώς και ένα «Ελεγείον» στον φίλο του Αγησίλαο Λεβέντη, που σκοτώθηκε στο πεδίο της μάχης. Πέραν όμως από τα σατιρικά και πατριωτικά ποιήματα έγραψε πνευματώδεις και απολαυστικές κωμωδίες, πολιτικές σάτιρες, δράματα, ευθυμογραφίες και ηθογραφίες, ενώ μετέφρασε και αρχαίες τραγωδίες. Δεκάδες οι μονόπρακτες κωμωδίες του και πολλά τα θεατρικά του έργα, πολλά από τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας στα έντυπα που εξέδιδε. «Τα τέκνα του Δοξαπατρή», «Η Κοινωνία των Αθηνών», «Αποτυχόντες ως υποψήφιοι», «Ο γεροδιάβολος κι η γενιά του», «Ο υποψήφιος βουλευτής», «Αρματολοί και Κλέφτες και Αστυνόμος» είναι ελάχιστοι από τους τίτλους των έργων του που διασκέδαζαν τους αναγνώστες και την κοινωνία της εποχής. Έργα τα οποία σκεπάστηκαν από την τρικυμιώδη ζωή του.
Σοφοκλής Καρύδης
◗ ΕΝΑΝΤΊΟΝ ΌΛΩΝ! Πολύ νωρίς ενεπλάκη και με το δημοσιογραφικό… συνάφι, εξασφαλίζοντας τόσο τα προς το ζην και τη δόξα αλλά και ατελείωτες περιπέτειες. Σε ηλικία 31 ετών (1858) εξέδωσε τη σατιρική εφημερίδα «Η Μαγνητιζομένη» αλλά και τον «Αριστοφάνη» που συμπτύ-
34
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Διάφορα λογότυπα της εφημερίδας «ΦΩΣ»
χθηκαν αργότερα σε έναν τίτλο. Ακολούθησε το «Σκότος »που είχε σκοπό την «αναμόχλευσιν πάντων των εν τω σκότει πραττομένων». Η μεγάλη περιπέτεια είχε αρχίσει. Επί δεκαεπτά χρόνια (1860-1877) εξέδιδε την εφημερίδα «ΦΩΣ», αρχικώς καθημερινά και στη συνέχεια τρισεβδομαδιαία, δισεβδομαδαιαία και εβδομαδιαία. Στην τελευταία από τις τέσσερις σελίδες δημοσίευε καυστικότατους στίχους. Από το τρίτο κιόλας φύλλο άρχισαν οι κατασχέσεις για το ποίημά του «Οι Υπουργοί». Τους κορόιδευε γράφοντάς τους ότι «Με τους Υπουργούς, ωρκίσθην από χθές, να είμαι φίλος, / Και εις την υπόσχεσίν μου σταθερός να μένω στύλος»! Στη συνέχεια, βεβαίως, τους... στόλιζε κανονικά. Την επομένη δήθεν απορούσε: «Τους επικρίνεις σε καταδιώκουν. Τους επαινείς, πάλιν σε καταδιώκουν! Ας μας πουν τι θέλουν να γράφωμεν…». Πολυσχιδής η δραστηριότητά του και ανάλογες οι ρήξεις που προκαλούσε∙ κοινωνία, θέατρο, πολιτική και πολιτικοί ξεσηκώνονται. Παρουσιάζοντας την κυβέρνηση που ανέλαβε τον Ιούνιο 1860, πρόβαλλε τον Πρωθυπουργό ως ποντικό, τον υπουργό Οικονομικών ως γύπα, τον υπουργό Παιδείας ως βάτραχο κ.ο.κ. Σατιρίζει ατελείωτα τους βουλευτές, ιδιαίτερα τους «πρόθυμους» να ψηφίζουν αντιλαϊκά μέτρα. ◗ Η «ΦΑΡΈΤΡΑ» Όταν ο Σοφοκλής Καρύδης αποφάσισε να εκδώσει την εφημερίδα «Φως» (1860), φρόντισε να τοποθετήσει ένα κουτί έξω από τα γραφεία του, στο οποίο επάνω έγραφε με μεγάλα γράμματα τη λέξη «φαρέτρα». Εκεί μπορούσε ο καθένας να ρίχνει ανώνυμα ή επώνυμα τις καταγγελίες του. Στο 9ο μόλις φύλλο και αφού ήδη είχαν κατασχεθεί δύο εκδόσεις του, άρχισε τη δημοσίευση και τον σχο-
36
λιασμό των άρθρων του Συντάγματος, κατακεραυνώνοντας την κυβέρνηση και τους υπουργούς της. Επί δέκα ολόκληρους μήνες, δημοσίευε ένα-ένα τα άρθρα, αποκαλύπτοντας πώς τα παραβίαζαν οι πολιτικοί, ολιγωρώντας, κάνοντας ατασθαλίες, ρουσφέτια κ.ά. Στην πρόβλεψη ότι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και οφείλουν να συνεισφέρουν αδιακρίτως στα δημόσια βάρη, ο Καρύδης απαντούσε αποκαλύπτοντας ότι τελικά τα βάρη έπεφταν στις πλάτες των αδυνάτων. Όταν οι φτωχοί στερούνταν ακόμη και το ψωμί τους για να πληρώσουν τους φόρους, υπουργοί, βουλευτές και γερουσιαστές όφειλαν τεράστια ποσά στο δημόσιο χωρίς να καταδιώκονται. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ενώ ο Καρύδης και το «Φως» πρωταγωνιστούσαν στις επιθέσεις και σε αθυροστομία, τηρούσαν διακριτική στάση στα άρθρα που αναφέρονταν στον ανώτατο πολιτειακό παράγοντα, που ήταν τότε ο βασιλιάς. Αρκούνταν στο μονολεκτικό σχόλιο «Απαραβίαστον» ή «Ιερόν» ή «Σεβαστόν»! ◗ «ΝΆΝΟΙ ΥΙΟΊ ΓΙΓΆΝΤΩΝ» Αλλά με αφορμή το άρθρο 54, που ανέφερε πως «ουδεμία σύνταξις ή αμοιβή δίδεται εκ του δημοσίου ταμείου άνευ νόμου», επιτέθηκε στους υπουργούς για καταχρήσεις, παρανομίες και χαριστικές συντάξεις στους «ημετέρους». Απευθυνόμενος κυρίως προς τους γόνους των μεγάλων ανδρών της Επανάστασης, οι οποίοι βρίσκονταν εκείνη την εποχή στα «πράγματα» (Κουντουριώτης, Μπότσαρης, Μιαούλης, Ζαΐμης), τους κατηγορούσε πως εξευτέλιζαν τα ονόματα των πατέρων τους. Ως κατακλείδα της επίθεσης εκείνης του μαχητικού εκδότου και δημοσιογράφου Σ. Καρύδη στους πολιτικούς της εποχής, που αψηφούσαν τους θεσμούς και καταχρώντο την εξουσία, ίσως πρέπει να μπει ένα κείμενο που δη-
grecotel.com
GRECOTEL HOTELS & RESORTS
We’re are going to keep making a difference
BEACH
LUXE
BEACH LUXE
BEACH LUXE
ALL IN LIFESTYLE RESORTS G R E C OT E L F A M I L Y
BEACH LUXE
BEACH BEACH LUXE LUXE
BEACH LUXE
BEACH LUXE
BEACH BEACH LUXE LUXE
BEACH LUXE
BOUTIQUE RESORTS Amirandes Mykonos Blu Mandola Rosa Cape Sounio Caramel
BEACH LUXURY BEACH
Corfu Imperial LUXE
La Riviera Creta Palace Eva Palace Margo Bay & Club Turquoise
RESORTS LUXURY MADE EASY ALL IN LIFESTYLE ALL IN LIFESTYLE Lux Me White Palace Lux me Dama Dama Olympia Oasis Lux Me Daphnila Bay Dassia Kos Imperial
G R E C OT E L F A M I L Y
Casa Marron Marine Palace & Aqua Park Casa Marina Casa Paradiso Meli Palace Costa Botanica
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
μοσίευσε τον Απρίλιο 1860. Αφού τους καταχέριαζε, για μία ακόμη φορά, έγραφε ότι: «Ήτο πεπρωμένον … να γεννηθήτε σχεδόν όλοι μικροί και ταπεινοί, να σβύσουν και να μην ακουσθούν πλέον τα ονόματα των ενδόξων πατέρων σας εις νέας πράξεις και μεγαλουργίας! Ως δεν ήτο καλύτερον διά σας να μην υπήρχετε; Ιδού τι θα χαράξωμεν επί του τάφου σας ημείς: ΕΝΤΑΥΘΑ ΚΕΙΝΤΑΙ ΟΙ ΝΑΝΟΙ, ΟΙ ΥΙΟΙ ΤΩΝ ΓΙΓΑΝΤΩΝ»!
του Έλληνα βασιλιά, πρόταξε ως εισαγωγή ένα από τα σημαντικότερα κείμενα που γράφηκαν για τη σύνδεση Λουδοβίκου - Όθωνος - Ελλάδος.
◗ ΜΕΓΑΛΟΪΔΕΆΤΗΣ Το ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο κινήθηκε ο Σ. Καρύδης πρέπει να αναζητηθεί στον μεγαλοϊδεατισμό, τον οποίο υπηρέτησε με ακρότητες και φανατισμό. Επίσης, στις επιλογές των συνεργατών του, όπως ο πολυμαθέστατος ◗ ΟΙ ΜΑΣΚΑΡΆΔΕΣ Κεφαλλονίτης ριζοσπάστης και σατιριστής Παναγιώτης Εναν εκ των βουλευτών τον παρουσίαζε να φεύγει από Πανάς (1832-1906). Συμμετείχε στις αντιοθωνικές επατην Αθήνα λέγοντας: «Έχε γειά λοιπόν Αθήνα πολυτάναστατικές κινήσεις και τον βρίσκουμε στους κόλπους λαντον ταμείον / Μαγειρεία και ταβέρνες και μεγάλα κατου πολιτικού συλλόγου «Ρήγας Φεραίος». Φαίνεται, φενεία / Έχε γειά και συ πιοτό μου και χαριτωμένο ΝΑΙ ωστόσο, πως δεν ενστερνιζόταν απολύτως και αδιακρίμου / να σε εκφωνήσω πάλι δεν θα δυνηθώ ποτέ μου…». τως τις αρχές του, όπως ορθώς επισήμανε η Λίνα Λούβη Ο Δεκέμβριος του πρώτου (Περί Γέλωτος Βασίλειον). έτους έκδοσης του «ΦωΑσυμβίβαστος, απέρριπτε εμφανώς τός» βρήκε τον Σ. Καρύδη τα περί δημοκρατικής ομονα περιφέρεται από ανάσπονδίας των λαών των κριση σε ανάκριση και Βαλκανίων, τασσόταν τον υπεύθυνο της εφημευπέρ των συρράξεων που ρίδας φορτωμένο με πευπερασπίζονταν τα ελληνιρισσότερα από πέντε κά δίκαια και καλούσε τους χρόνια φυλάκιση. Τότε Έλληνες σε αγώνα για την (Δεκέμβριος 1860) θα κατάκτηση της Κωνσταντικαθιερώσει ως υπότιτλο νούπολης. Η ζωή του ήταν ένα της εφημερίδας το δίστιαδιάκοπο «Εγερτήριον»: «Παχο «Και ο Δείνας και ο τρίς του Πύρρου και του ΑλεΤάδες / Είναι όλοι μαξάνδρου! Πατρίς του Φερραίου σκαράδες» και περίπου και του Κατσαντώνη! Εγέρθητε! έναν χρόνο αργότερα θα Εγέρθητε εις την φωνήν της σάλπροσθέσει το δίστιχο «Κι πιγγος και αναπετάσατε την σηο συντάκτης του “Φωτός” μαίαν της ελευθερίαν εν τω κοινώ Δύο από τις εκδόσεις του Σοφοκλή Καρύδη / μασκαράς είναι κι αυτός»! αγώνι» έγραφε το 1877. Και δήλωνε Αυτοσαρκαζόμενος έγραφε κάποτε: «Απέθανον οι γίότι θα ένιωθε ευτυχής, αν ο ίδιος ως Τυρταίος έμελλε «να γαντες πατέρες των θαυμάτων / Κι εμείναμεν τα τέκνα υμνήση τους θριάμβους και να παραδώση το πνεύμα εντων ως παλιοπάπουτσά των». Κομματικοί εκτροχιασμοί, θουσιών εις την ανύψωσιν του σταυρού επί των θόλων της κυβερνητικές παρανομίες, ταραγμένη ατμόσφαιρα και Αγίας Σοφίας»! σφοδρές επιθέσεις εναντίον των δημοσιογράφων είναι τα χαρακτηριστικά των δεκαετιών 1860-1870. Κατά και◗ Η ΛΎΡΑ ΤΟΥ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΎ ρούς εργάστηκαν στο «Φως» ο Γεώργιος Σουρής και ο ΙωΌπως ταραχώδης ήταν η ζωή του, το ίδιο επεισοδιακό άννης Βερβέρης, με τον τελευταίο σύρθηκαν σε μακρά ήταν και το τέλος του. Η μοίρα, η οποία τόσο βασάνισε διένεξη για τον τίτλο «Αριστοφάνης». Αλλά ο αμείλικτος τον ευαίσθητο εκείνο υπηρέτη της πένας, του επιφύλασνόμος της φθοράς ίσχυσε και σε αυτή την περίπτωση. Ο σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Έχασε την αγαπημένη του σύΣ. Καρύδης απώλεσε την οξύτητα και την ικανότητά του ζυγο και περιήλθε σε κατάσταση απογοήτευσης. Η νεανα διευθύνει τη μάχη. νική αλκή τον είχε εγκαταλείψει, το πνεύμα του δεν παΕν τω μεταξύ, ο άνθρωπος που τόσα και τόσα υπέφερήγαγε πλέον χαριτωμένους και δυναμικούς στίχους και ρε στα χρόνια του Όθωνα, δεν δίστασε να εκδώσει -σε έβρισκε παρηγοριά στα θέατρα και τον περίγυρό τους. ελεύθερη μετάφραση- ένα τεύχος 63 σελίδων με τον τίτΌντας ήδη σακχαροδιαβητικός, κτυπήθηκε και από φυλο «Ο Εστεμμένος Τυρταίος, ήτοι ποιήματα περί Ελλάματίωση και παρέμεινε επί οκτώ ολόκληρους μήνες στο δος του Βασιλέως της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄» (1868). Δημοτικό Νοσοκομείο. Ο διευθυντής του τελευταίου, ο Αναγνωρίζοντας την προσφορά στον Αγώνα του πατέρα γιατρός Σπύρος Μερκούρης, παρείχε τις φροντίδες του
38
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «ΦΩΣ»
στην παλαιά δόξα. Στην επιθανάτια κλίνη του θα γράψει και ένα τρυφερό και αποχαιρετιστήριο ποίημα, ένα κελάηδημα πληγωμένου πουλιού. Ξαναθυμήθηκε τη «Λύρα» των νεανικών του χρόνων: «Γύρε στο πλάγι, χρυσή μου λύρα / Κι’ αγρύπν’ απόψε με τον φανό, / Και της ζωής μου άμα την θύρα / Ιδής να κλείση σιγά η Μοίρα, / Χύσε το δάκρυ σου το στερνό». Ακόμη κι εκεί όμως, δεν μπορούσε να ησυχάσει. Δύο τρεις ημέρες πριν από την αναχώρησή του, κλήθηκε ιερεύς για
να του μεταδώσει τα Άχραντα Μυστήρια. Τότε εμφανίστηκε όμως και δικαστικός κλητήρας για να εκτελέσει κάποιο ένταλμα. Αγανακτισμένος όμως ο νοσοκόμος που περιποιόταν τον Καρύδη, του είπε: «Σας πρόλαβε άλλος δικαστικός κλητήρ, που ζητά την απότιση του κοινού χρέους και αναμένει στο προσκέφαλο του ασθενούς»! Ήταν 3 Σεπτεμβρίου 1893, στις επτά το πρωί, όταν άφηνε την τελευταία του πνοή ο Σοφοκλής Καρύδης, σε ηλικία 66 ετών, όπως βεβαιώνουν οι επίσημες ληξιαρχικές πράξεις.
39
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΕΤΕΜ η πρώτη Ελληνική εταιρεία στην παραγωγή συστημάτων αλουμινίου 50 χρόνια μετά συνεχίζει να πρωτοπορεί
Grande Arche de la Défense
Πύργος των Αθηνών
Η
ΕΤΕΜ είναι η πρώτη Ελληνική εταιρεία που σχεδίασε ολοκληρωμένα συστήματα αλουμινίου με την παραγωγική της δραστηριότητα να ξεκινάει την δεκαετία του ’60 ως «Αλουμίνιον Αθηνών». Η «Εταιρεία Ελαφρών Μετάλλων» (ΕΤΕΜ) ιδρύθηκε το 1971 και είναι η πρώτη ουσιαστικά εταιρεία που ξεκίνησε την παραγωγή προφίλ αλουμινίου για αρχιτεκτονικές και βιομηχανικές εφαρμογές στην Ελλάδα. Σήμερα, συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες βιομηχανίες διέλασης αλουμινίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, διαθέτοντας υπερσύγχρονες μονάδες διέλασης στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία με θυγατρικές εταιρείες σε Ρουμανία, Σερβία και Ουκρανία και εξαγωγές σε περισσότερες από 57 χώρες.
γία των κουφωμάτων. Παράλληλα, έβαλε χρώμα στο αλουμίνιο ήδη από τη δεκαετία του ’80, υπηρετώντας έτσι τις νέες ανάγκες της αρχιτεκτονικής. ■ Το 1983, εγκατέστησε τη μεγαλύτερη πρέσα στα Βαλκάνια, δυναμικότητας 2.750 τόνων, ενώ τον επόμενο χρόνο σχεδίασε και προσέφερε καινοτόμα προϊόντα για αρχιτεκτονικές εφαρμογές με την ονομασία «Σειρές Ε». ■ Το 1988, απέκτησε Ευρωπαϊκή αναγνώριση αναλαμβάνοντας την τοποθέτηση συστημάτων αλουμινίου στη «Μεγάλη Αψίδα» (Grande Arche de la Défense) στο Παρίσι, ένα από τα πιο εμβληματικά αρχιτεκτονικά κτίρια της Γαλλικής πρωτεύουσας. ■ Το 2007, η ΕΤΕΜ καινοτόμησε σχεδιάζοντας τα πρωτοποριακά ολοκληρωμένα συστήματα αεριζόμενων προσόψεων “VFS” (Ventilated Facade Systems). ■ Το 2015, ανέλαβε την κατασκευή του «Capital Fort», του πρώτου ουρανοξύστη στη Βουλγαρία, με ύψος 126 μέτρων. H ΕΤΕΜ εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί σε κτίρια μεγάλων διαστάσεων καθώς συμμετέχει ενεργά στην κατασκευή του «Sky Fort», του υψηλότερου ουρανοξύστη των Βαλκανίων με συνολικό ύψος 202 μέτρων, με τις εργασίες του να αναμένονται να ολοκληρωθούν το 2022. Το 2020, η ΕΤΕΜ συμμετέχει ενεργά στον εντυπωσιακό ουρανοξύστη «NV TOWER» ύψους 106 μέτρων, στο κέντρο της Σόφιας. Όραμα της ΕΤΕΜ είναι η εδραίωση της παρουσίας της σε παγκόσμιο επίπεδο και η διατήρηση μακροχρόνιων σχέσεων με τους συνεργάτες της, σχεδιάζοντας και διαθέτοντας καινοτόμα και υψηλής ποιότητας αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, που συμβάλ-
Η ΕΤΕΜ διαχρονικά πρωτοπορεί και δημιουργεί προϊόντα υψηλής αισθητικής και ποιότητας, που καλύπτουν από τις πιο απλές μέχρι και τις πιο σύνθετες ανάγκες των σύγχρονων καταναλωτών. Η ΕΤΕΜ εφάρμοσε το πρώτο υαλοπέτασμα σε υψηλό κτίριο, στις αρχές του 1970, στον Πύργο των Αθηνών. Η ιστορία του κτιρίου ταυτίζεται με την ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας εκείνη την εποχή και σήμερα αποτελεί το υψηλότερο κτίριο της χώρας. Η ΕΤΕΜ παρήγαγε στην Ελλάδα, ήδη από τη δεκαετία του ’80, τα νέας γενιάς αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, εισάγοντας νέα δεδομένα στην ηχομείωση, την αισθητική, τη λειτουργικότητα και -για πρώτη φορά- μηχανισμούς ανάκλησης για εύκολη λειτουρ40
ΧΡΌΝΙΑ
Φωτό: ©spyroshoundphotography
δημοκρατία
The Orbit
λουν ενεργά στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Σταθερά προσανατολισμένη στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης, η ΕΤΕΜ λειτουργεί υπεύθυνα σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της και η εταιρική υπευθυνότητα, συμβαδίζει με κάθε της επιχειρηματική κίνηση. Η εφαρμογή πρακτικών υπεύθυνης λειτουργίας στις αποφάσεις, στις διαδικασίες και τα συστήματα που εφαρμόζει, αποτελεί στρατηγική επιλογή. Επιδιώκοντας η επιχειρηματική της ανάπτυξη να είναι περιβαλλοντικά υπεύθυνη, η ΕΤΕΜ έχει υιοθετήσει μεθόδους και τεχνικές φιλικές προς το περιβάλλον και εστιάζει στη δημιουργία προϊόντων και λύσεων που έχουν θετική επίδραση στον αστικό ιστό. Επενδύει στους ανθρώπους της και εστιάζει σε υπεύθυνες εργασιακές πρακτικές. Επιπρόσθετα, με μακροχρόνια παράδοση στην πελατοκεντρική φιλοσοφία, φροντίδα για την κοινωνία και έμφαση στην ευρύτερη οικονομική ευημερία, η ΕΤΕΜ επιδιώκει να ενισχύει τη δημιουργία αξίας προς όλους τους συμμετόχους της και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. www.etem.gr
Hilton Athens
Capital Fort & Sky Fort
Cayo Exclusive Resort & Spa
41
NV Tower
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Παλιά Βουλή (αρχές 20ού αιώνα)
ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΌΣ «ΕΣΤΊΑΣ» ΠΑΡΆ τα όσα έχουν γραφεί, οι δύο γιοί του, οι νεαροί Κωνσταντίνος και Ανακρέων, καθώς και η κόρη του, η μικρή ακόμη Μούσα, παρέστησαν στην κηδεία του πατέρα τους. Ομως, η οικογένεια βρισκόταν σε απόλυτη ένδεια και για να συγκεντρωθούν τα έξοδα της κηδείας, συνέβαλαν ο δημοσιογράφος και εκδότης Ιωάννης Καμπούρογλους, οι ηθοποιοί Διονύσιος Ταβουλάρης, Ευάγγελος Παντόπουλος και Δημήτριος Κοτο-
πούλης και ο θεατρικός συγγραφέας Ηλίας Καπετανάκης. Η «Εστία» θα τον αποχαιρετήσει γράφοντας: «Γηραιός απόμαχος της δημοσιογραφίας, ο σατιρικός ποιητής Σοφοκλής Καρύδης, απεβίωσε πτωχός, ελεεινός, άφιλος, λησμονημένος. Και όμως έσχεν ημέρας δημοτικότητος, δόξης αληθούς ο τόσον επιδράσας επί της κοινής γνώμης, ο τόσα άτοπα ψέξας και καυτηριάσας, ο τόσην ευφυΐαν σκορπίσας. Αλλ’ εί-
42
χεν από ετών αμβλυνθή ο κάλαμός του και είχε στειρεύσει το πνεύμα του. Το δε κοινόν εις άλλους τώρα πλέον έχον εστραμμένην την προσοχήν, τον έβλεπεν ως ερείπιον και τον ελησμόνει. Ολίγοι, ολίγιστοι παρηκολούθησαν την κηδείαν του, την επιστασία επιτροπής εξ ηθοποιών και λογίων γενομένην. Αυτή εις τον αχάριστον τούτον κόσμον είνε η μοίρα των λογίων, των οποίων προαποθνήσκει το πνεύμα!...».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οταν ο Ιωάννης Βερβέρης τύπωνε τον «Παληάνθρωπο» Μια αριστοφανική σατιρική φυσιογνωμία του 19ου αιώνα
Σκίτσο του Ιωάννη Βερβέρη όπως δημοσιεύτηκε στον «ΠΑΛΗΑΝΘΡΩΠΟ»
Η προμετωπίδα της εφημερίδας
Ο
«Παληάνθρωπος» ήταν σατιρική εφημερίδα που εξέδιδε ο γεννημένος στα Νέα Ψαρά και καταγόμενος από τα Ψαρά Ιωάννης Βερβέρης (1840-1903). Θεωρήθηκε ο πρωτοπόρος του κίτρινου Τύπου, υπήρξε σκανδαλοθηρική φυσιογνωμία, κατηγορήθηκε για χυδαιότητα και έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 63 ετών και αφού προηγουμένως ξαναφυλακίστηκε για προσβολή των ηθών. «Η αρχή μου είναι, να μην έχω καμμίαν αρχήν» έγραφε ως υπότιτλο της εφημερίδας του και τήρησε τη ρήση του κατά γράμμα. Στο πρώτο φύλλο της δεύτερης περιόδου έκδοσής του, ο Γεώργιος Σουρής -συνεργάτης του στα πρώτα φύλλα τού «Παληάνθρωπου»- εξηγούσε τα της επιλογής του ονόματος: «Μονάχα οι παληάνθρωποι περνούν εις την Ελλάδα / κι αυτοί στον κόσμο φαίνονται με γνώσι κι εξυπνάδα / αρχές ιδέες, πρόοδος κι ανάπτυξις του τόπου / αυτά στο στόμα βρίσκονται του κάθε παληανθρώπου»! Η ώρα της κυκλοφορίας
αυτής της εφημερίδας σήμαινε μεγάλο πανηγύρι σε συνοικίες, καφενεία, οινοπωλεία, σπίτια και σπιτάκια. Από τα Πυθαράδικα μέχρι τη Νεάπολη και από την Παλαιά Αγορά μέχρι του Ψυρρή, την Πλάκα και το Κολωνάκι γινόταν το αντικείμενο συζήτησης και σχολιασμού. Ο Ιωάννης Βερβέρης είχε πλούσια προϋπηρεσία στα σατιρικά έντυπα και συνεργασία με όλους τους γνωστούς σατιριστές του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Ξεκίνησε τη διαδρομή του όπως όλες οι σημαντικές φυσιογνωμίες της εποχής (Κλεάνθης Τριαντάφυλλος, Βλάσης Γαβριηλίδης, Γεώργιος Σουρής, Ευάγγελος Κουσουλάκος κ.ά.), αλλά εκείνος παρέμεινε πιστός στη λαϊκή σάτιρα και δεν αστικοποιήθηκε εντασσόμενος στο μέγα κοινωνικό ρεύμα που σήκωσε ο ερχομός των πλούσιων ομογενών. Δούλεψε στο εργαστήρι παραγωγής δημοσιογράφων – ιδιαιτέρως σατιρικών– που ήταν η εφημερίδα «Φως» του Σοφοκλέους
43
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Σκίτσα από την Εφημερίδα «Ο ΠΑΛΗΑΝΘΡΩΠΟΣ»
«Σύνταγμα ζητιάνων στους δρόμους των περιπάτων»
Καρύδη, υπήρξε επιφυλλιδογράφος του «Νεολόγου» Κωνσταντινούπολης αλλά και των Αθηνών και αργότερα στον «Αριστοφάνη» του Π. Πηγαδιώτη, στον «Ραμπαγά» του Κλ. Τριανταφύλλου, στο «Μη Χάνεσαι» του Βλ. Γαβριηλίδη κ.ά., ενώ εξέδωσε ο ίδιος πλήθος βραχύβιων σατιρικών εντύπων («Ό,τι θέλω», «Σύγχρονος Αθήνα», «Νεφέλες» κ.λπ.). Οπως έγραψε ο ίδιος, εξέδωσε τον «Παληάνθρωπο» έπειτα από προτροπή του Γαβριηλίδη και του Τριανταφύλλου, εφαρμόζοντας την τακτική που ακολούθησαν ή ακολουθούν πολλοί bloggers στις ημέρες μας. Δηλαδή, γέμιζε το φύλλο του με τα σκάνδαλα και σκανδαλάκια που έστελναν οι αναγνώστες του, αποκτώντας πανελλήνια φήμη και καθιστώντας την εφημερίδα του την πλέον αγαπημένη των λαϊκών στρωμάτων. «Δεν υπήρχε άνθρωπος του λαού ο οποίος να μην αγόραζε τον “Παληάνθρωπον” διά να διαβάσει τας ειδήσεις του», έγραψε ο Τιμολέων Σταθόπουλος. Ετσι, κατόρθωσε να ανέλθει σε δυσθεώρητα –για την εποχή– νούμερα κυκλοφορίας. Για να διατηρήσει όμως την κυκλοφορία του, γινόταν ολοένα «αυθαδέστερος, χυδαιότερος και αισχρότερος». Υποστήριζε πως ο ιδιωτικός βίος κάθε ανθρώπου είναι ανεξέλεγκτος, αλλά ο δημόσιος πρέπει να ελέγχεται και δημοσίευε την πληροφορία ότι συχνά πυκνά ο διευθυντής
«Δεν μοιάζει αυτή η ζουγραφιά, σαν να πνίγη ο Τρικούπης τον Δηλιγιάννη και τον Κουμουνδούρο στη θάλασσα;»
«Πω, πω, και συ μαύρο τόρα μού ρίχνεις, που σε χόρτασα από ρουσφέτια;»
44
SIN_ENOSIS_tx_266x330.pdf
1
14/2/20
5:37 µ.µ.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Η Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Κοινωνικής Προσφοράς Ελληνικού Εφοπλισμού ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ, ιδρύθηκε από μέλη της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών και αποτελεί τον φορέα κοινωνικής προσφοράς της ναυτιλιακής κοινότητας. Έχει αντικείμενο την υλοποίηση κοινωφελών προγραμμάτων, δράσεων στήριξης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, έργων ανθρωπιστικού περιεχομένου και δωρεών ευρύτερου ενδιαφέροντος για τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας. Στο έργο αυτό, συμμετέχουν ως δωρητές, μέλη της ναυτιλιακής κοινότητας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ανταποκρινόμενοι με αμεσότητα και ενδιαφέρον σε θέματα που αφορούν στην ευημερία και στην ανάπτυξη της χώρας. Στόχος, να κτίσουμε ένα υψηλό πρότυπο για την επόμενη γενιά της Ναυτιλίας και έναν ισχυρό σύνδεσμο της Ναυτιλίας με την Κοινωνία.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
«Διασκέδασις ελληνική στην Κηφισιά»
των ταχυδρομείων Μανσόλας επισκεπτόταν πολλά μεσημέρια «το παληόσπιτο μιανής κάποιας Ολυμπιάδος» κοντά στη Ζωοδόχο Πηγή. Ταυτοχρόνως εξαπέλυε επίθεση στους διοικούντες, γιατί άφηναν βρόμικα τα στενοσόκακα των Αθηνών με αποτέλεσμα να θερίζει η ευλογιά. Οι απλήρωτοι μεροκαματιάρηδες, η πλύστρα και ο μπογιατζής έβρισκαν βήμα στις στήλες του «Παληάνθρωπου», ο οποίος ωστόσο δεν απέφευγε τις ευθείες και οξείες προσωπικές επιθέσεις. Μια τέτοια υπέστη ο από 20ετίας Οικονομικός Εφορος Αττικής Φίλιππος Παπαδόπουλος: «Είναι ένας γέρος ξεκουτιάρης, έχει σαν χαλμπάμπασης 65 χρόνια χωρίς τα καλοκαίρια των στη ράχη του, μούτρα χαλβατζή, μουστάκια σκατζοχοίρου και βλακεία ένα μέτρο». Συχνά πυκνά τον ξυλοφόρτωναν για τα καμώματά του. Κάποτε τα έβαλε αδίκως με έναν εισαγγελέα ονόματι Σπανίδη. Τον έψαχναν λοιπόν οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση, με σκοπό να τον κάνουν «τουλούμι» στο ξύλο. Οπότε ο Βερβέρης δημοσιεύει μια επιστολή προς τον εισαγγελέα προτάσσοντας ένα δίστιχο: «Παρακαλώ την Παναγιά και τη Φανερωμένη / ν’ αφήση το κεφάλι μου στο σβέρκο μου να μένη». Είχε αδυναμίες ο Βερβέρης, στις οποίες οφείλονται πολλές από τις παρεκτροπές του, αλλά και ο κατήφορος που πήρε ο σατιρικός λαογράφος, όπως σημείωνε με νόημα η εφημερίδα «Εστία». Κλότσησε τη «λεπτότητα»
των πρώτων ετών και άρπαξε το ρόπαλο της χοντρής σάτιρας. Ιδιαιτέρως όταν τα έτσουζε σε ένα ταβερνείο της οδού Πραξιτέλους, γινόταν ο φόβος και ο τρόμος, αφού δεν ήξερε –κυριολεκτικά– τι έγραφε, ενώ πολλές φορές καταγγέλθηκε πως χρησιμοποιούσε με εκβιαστικό τρόπο τα δημοσιεύματά του για να αντλεί χρηματικά ποσά.
Ο ΙΩΆΝΝΗΣ ΒΕΡΒΈΡΗΣ, σύμφωνα με τα μόνα αδιάψευστα τεκμήρια, που είναι τα ληξιαρχικά βιβλία, έφυγε από τη ζωή σε μια κλίνη του «Ευαγγελισμού», όπου κατέληξε αλκοολικός «ναυαγός, συντριμμένος» στις 19 Ιουλίου 1903. Υπήρξε δημοτικιστής προ του Ψυχάρη, όπως επισήμανε ο Χρ. Αγγελομάτης καθώς και πρόμαχος του λαού, προτού υπάρξει σοσιαλιστική κίνηση στην Ελλάδα. Όταν θα δημοσιευτούν τα αυτοβιογραφικά του σημειώματα για την αισθηματική και επαγγελματική του πορεία, θα αποκτήσουμε μια νέα και πραγματική εικόνα για τον Ι. Βερβέρη.
46
Eπενδύουμε στην Ελλάδα. Επενδύουμε στο Mέλλον. Στον Όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εδώ και μισό αιώνα εργαζόμαστε με όλη μας την ενέργεια, δημιουργούμε, καινοτομούμε, θέτουμε τα πιο γερά θεμέλια για να οικοδομήσουμε την Ελλάδα του μέλλοντος. Αποτελούμε έναν από τους πιο στιβαρούς πυλώνες ανάπτυξης της χώρας. Και σήμερα, που ο τόπος το χρειάζεται ακόμα περισσότερο, συνεχίζουμε να παίζουμε ηγετικό ρόλο στην πορεία του προς ένα καλύτερο μέλλον. Υλοποιούμε έργα και επενδύσεις αξίας 5 δισ. ευρώ στους τομείς της καθαρής ενέργειας, των υποδομών και των παραχωρήσεων. Δημιουργούμε 20.000 νέες θέσεις εργασίας στα επόμενα πέντε χρόνια. Προστατεύουμε το περιβάλλον. Προσφέρουμε στις τοπικές κοινωνίες.
www.gekterna.com
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ο «πατριάρχης» των εφημεριδοπωλών Σπυρίδων Τσαγγάρης
Ξ
◗ ΤΑ «ΤΣΑΡΔΙΆ» Παρόμοια «τσαρδιά» είχαν στήσει και άλλοι πέντε Γορτύνιοι εφημεριδοπώλες. Καθένας λειτουργούσε από ένα μικρό πρακτορείο και είχε παιδιά υπό τας διαταγάς του. Τότε ο Σπύρος Τσαγγάρης σκέφθηκε να ενώσει όλα τα τσαρδιά σε ένα «πρακτορείον». Το σχέδιο πέτυχε. Οι έξι μικροπράκτορες ενώθηκαν και σχημάτισαν μια οργάνωση, έχοντας κοντά τους και πενήντα παιδιά ως εφημεριδοπώλες. Εν τω μεταξύ, όπως πολλά παιδιά που έφταναν στην πρωτεύουσα από την επαρχία, ο Σπύρος Τσαγγάρης έμαθε γράμματα στις νυκτερινές σχολές του «Παρνασσού». Ποτέ δεν ξέχασε εκείνη την προσφορά. Πολλά χρόνια αργότερα, όταν πλέον ήταν πλούσιος και με αναγνωρισμένη κοινωνική δράση, φρόντισε με τη σειρά του να γίνει ευεργέτης της σχολής εκείνης. Το «Γενικόν Πρακτορείον Εφημερίδων» ήταν πραγματικότητα, με γραφεία στην οδό Πραξιτέλους. Οσο για την εφημερίδα που είχε τότε τη μεγαλύτερη κυκλοφορία, ήταν ο πολιτικο-σατιρικός «Παληάνθρωπος» του Ι. Βερβέρη, ο οποίος στην προμετωπίδα του διακήρυσσε ότι «Η αρχή μου είναι να μην έχω καμμίαν αρχήν»! Ο πανέξυπνος Τσαγγάρης φρόντισε μάλιστα να πριμοδοτήσει την έκδοση εντύπων, δανείζοντας πεντακόσιες δραχμές στον Βλάση Γαβριηλίδη για να εκδώσει το επίσης επιτυχημένο «Μη Χάνεσαι».
εκίνησε τη ζωή του ξυπόλυτος και πάμπτωχος, σε ηλικία μόλις δεκατριών ετών, από τα Λαγκάδια της Ζάτουνας. Κατόρθωσε να μεγαλουργήσει και να φύγει από τη ζωή πλούσιος και δοξασμένος, έχοντας διατελέσει και βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Αυτός ήταν ο Σπύρος Τσαγγάρης (1852-1931), ο «πατριάρχης» των εφημεριδοπωλών. Συνέβαλε, ίσως όσο κανένας άλλος, στην ανάπτυξη του ελληνικού Τύπου. Ταυτόχρονα, η ζωή και η σταδιοδρομία του αποτυπώνουν το «ελληνικό όνειρο», όπως εκφράστηκε όταν η Ελλάδα προσπαθούσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Όταν το μικρό κράτος επιδίωκε την ένταξή του στους κόλπους των ευρωπαϊκών κρατών και του πολιτισμένου κόσμου.
◗ ΛΟΥΣΤΡΆΚΙΑ ΚΑΙ ΟΨΟΚΟΜΙΣΤΈΣ Την έβδομη και την όγδοη ακόμη δεκαετία του 19ου αιώνος (1870-1880), τη διανομή των εφημερίδων είχαν αναλάβει τα λουστράκια και οι οψοκομιστές, δηλαδή τα παιδιά που μετέφεραν τα ψώνια από τα μπακάλικα στα σπίτια των αστών, εισπράττοντας το μπαξίσι τους, το φιλοδώρημα. Ανάμεσά τους βρισκόταν και ο Γεώργιος Τσαγγάρης, ο μεγαλύτερος αδελφός του Σπύρου, ο οποίος και φρόντισε να τον φέρει στην Αθήνα. Γρήγορα ο Σπύρος αφενός κατάλαβε πώς λειτουργούσε το σύστημα διακίνησης των εντύπων και αφετέρου διαπίστωσε την έλλειψη οργανωΣπύρος Τσαγγάρης (1852-1931) μένης διανομής. ◗ Η ΕΠΈΚΤΑΣΗ Δικδίκησε λοιπόν, δειλά-δειλά, μερίδιο Από το 1882 η επιχείρηση διανομής των στη διανομή, λειτουργώντας ως «εργολάβος» , δηεφημερίδων οργανώθηκε άριστα, γεγονός που λαδή παραλαμβάνοντας για λογαριασμό του ικανό αριθενθάρρυνε και άλλους δημοσιογράφους να εκδώσουν μό φύλλων από τα τυπογραφεία των εφημερίδων και μοιεφημερίδες, έχοντας εξασφαλίσει τη διακίνησή τους. ράζοντάς τα στα άλλα παιδιά. Πωλούσαν, λοιπόν, όλοι Ετσι, εμφανίζεται η «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» του Κορομηλά, η μαζί τις εφημερίδες και εκείνος, εισπράττοντας ένα ποοποία με πρωτοβουλία του Καμπούρογλου έγινε καθησοστό από την πώληση, φρόντιζε για τις βασικές ανάγκες μερινή, ο «ΡΑΜΠΑΓΑΣ» του Κλεάνθους Τριανταφύλλου των παιδιών (τροφή, στέγη, ένδυση, υπόδηση κ.λπ.). κ.ά. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια (1882-1902) η Εστησε ένα «τσαρδί», κοντά στο Βαρβάκειο, το οποίο λειπρόοδος που εμφάνισε ο χώρος του Τύπου ήταν πρωτότουργούσε άτυπα ως πρακτορείο εφημερίδων, αλλά κάγνωρη και η πνευματική παραγωγή του τόπου πλούσια. λυπτε και τις ανάγκες ύπνου πολλών παιδιών. Είχαν πλέον τη δυνατότητα να γράφουν και να διαβάζο-
48
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Εφημεριδοπώλης ξεκινά για τη διανομή
νται όλες εκείνες οι προσωπικότητες που λάμπρυναν τα ελληνικά γράμματα, περνώντας προηγουμένως από τις στήλες των εφημερίδων. Ουσιαστικά ο Σπ. Τσαγγάρης ήταν ο βασικός πυλώνας καθιέρωσης των καθημερινών εφημερίδων. Όταν ξεκίνησε τις δικές του δραστηριότητες, στις αρχές της δεκαετίας 1870, εκδίδονταν κυρίως δισεβδομαδιαία έντυπα, όπως ο «Έσπερος», η «Παλιγγενεσία», το «Μέλλον» και ο «Αιών» του Τιμ. Φιλήμονος. Η κυκλοφορία τους ήταν περιορισμένη, πολλές φορές σε διακόσια αντίτυπα και αυτά απευθύνονταν σε συνδρομητές. Αποτελούσε, λοιπόν, πραγματική επανάσταση η συγκέντρωση των διανομέων των εφημερίδων και η πρώτη επέκταση του πρακτορείου στον Πειραιά. Η μεταφορά των φύλλων ήταν… βασιλικό ζήτημα. Οπότε δόθηκαν σε κάποιον δωρεάν φύλλα, αφού παραιτήθηκαν από τα δικαιώματά τους τόσο ο εκδότης της εφημερίδος όσο και το πρακτορείο.
ρίλαος Τρικούπης την «Ώρα». Η υπόθεση εξελίχθηκε σε θρίαμβο. Τα έσοδα επενδύθηκαν σε εγκαταστάσεις και από μία.. τρυπίτσα στους Αγίους Θεοδώρους, εκεί κοντά σύντομα ο Σπ. Τσαγγάρης δημιούργησε τη δική του «Στοά Τσαγγάρη». ◗ ΔΕΎΤΕΡΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΊΟ Οι αγώνες που έδωσε ο Σπ. Τσαγγάρης για να αναπτύξει τις δραστηριότητές του ήταν διαρκείς και ατσάλινες οι ψυχικές δυνάμεις του. Κάποτε εξομολογήθηκε στον δημοσιογράφο Κώστα Αθάνατο ότι πολλές φορές είχε βάλει… αμανάτι το ρολόι του για να αγοράσει χαρτί για εφημερίδες που κινδύνευαν να μην τυπωθούν λόγω οικονομικής ανέχειας. Ο μεγάλος ανταγωνισμός των εντύπων κατά τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνος οδήγησε –το 1903– στην απόφαση να μην δέχεται το πρακτορείο νέες εφημερίδες. Ο έμπειρος πλέον επιχειρηματίας πίστευε ότι με τον τρόπο αυτό θα βοηθούσε να επιβιώσουν οι εφημερίδες που ήδη κυκλοφορούσαν. Υπήρξαν όμως αντιδράσεις. Με ενέργειες –κυρίως– του Δ. Καλαποθάκη και άλλων δημοσιογράφων ιδρύθηκε το δεύτερο πρακτορείο. Το πρώτο ήταν το «ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ “ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ”» και το δεύτερο η «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ “ΤΑΚΗΣ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΣ”» ή «ΝΕΟΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΝ», όπως καθιερώθηκε. Ψυχή του δεύτερου εκείνου πρακτορείου εφημερίδων ήταν ο δικηγόρος και σταφιδέμπορος Τάκης Πικραμμένος και ο γιος του Οθων.
◗ ΠΥΡΕΤΌΣ… ΕΦΗΜΕΡΊΔΩΝ Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό, διότι ο εφημεριδοπώλης ενθουσιάστηκε και η διανομή πήρε… φωτιά. Οι κυκλοφορίες εκτινάχθηκαν στα ύψη με απίστευτους ρυθμούς. Οι κυκλοφορίες έδωσαν τη δυνατότητα να εμφανιστούν κι άλλοι φιλόδοξοι εκδότες. Ο Αριστείδης Βαμπάς με τη «Στοά» του, ο Τρικαλινός αρθρογράφος Σιβιτανίδης με τον «Τηλέγραφό» του αλλά και οι κομματικοί μηχανισμοί. Οι τελευταίοι φρόντισαν να εκδώσουν τα δικά τους έντυπα. Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης την «Πρωΐα» και ο Χα-
49
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΒΙΑΝΕΞ: Σταθερή ανοδική πορεία και δυναμική παρουσία στην εγχώρια και διεθνή αγορά
Η
ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε. αποτελεί την κορυφαία ελληνική φαρμακευτική εταιρία που ιδρύθηκε από τον Παύλο Γιαννακόπουλο και ασχολείται με τη φαρμακευτική βιομηχανία από το 1924. Βασική επιδίωξη της εταιρείας όλα αυτά τα χρόνια είναι η βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από τη διαρκή ποιοτική βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων και τη δυναμική της παρουσία, τόσο στην ελληνική, όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά, με όραμα να κατορθώσει να γίνει σημαντικός παραγωγός φαρμακευτικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο. Με περισσότερα από 90 χρόνια εμπειρίας στο χώρο του φαρμάκου, η ΒΙΑΝΕΞ καταγράφει κορυφαίες επιδόσεις σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, το οποίο περιλαμβάνει παραγωγή, εμπορία, εξαγωγή και διανομή φαρμακευτικών σκευασμάτων σε όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες. Με μοναδικές παραγωγικές δυνατότητες στα τέσσερα ιδιόκτητα υπερσύγχρονα εργοστάσιά της, η εταιρεία εξειδικεύεται σε όλο το φάσμα του φαρμάκου και εξελίσσεται αδιάκοπα. Ειδικά κατά την τελευταία δεκαετία, η ΒΙΑΝΕΞ παρουσιάζει μία σταθερά ανοδική πορεία σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής της. Το σύνολο των ενοποιημένων πωλήσεων για το 2019 έφτασε τα 301,3 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική αύξηση 8,8% σε σχέση με το 2018 και διψήφια αύξηση στη διετία 2017-2018 της τάξης του 19,4%.
■ ΣΧΈΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΊΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΎΣ ΟΊΚΟΥΣ Οι διεθνείς φαρμακευτικοί οίκοι δείχνουν διαχρονικά την εμπιστοσύνη τους στη ΒΙΑΝΕΞ και στη ΒΙΑΝ, θυγατρική εταιρία του Ομίλου Γιαννακόπουλου, για την παραγωγή, την αντιπροσώπευση και τη διακίνηση των προϊόντων τους. Έτσι, το προϊοντικό χαρτοφυλάκιο της εταιρίας διευρύνεται διαρκώς με την προσθήκη νέων συνεργασιών και σκευασμάτων, δίνοντας ακόμα περισσότερη ώθηση στην εταιρεία. Από το 2017, η ΒΙΑΝΕΞ συνεργάζεται με το διεθνή φαρμακευτικό οίκο JANSSEN, για την προώθηση και διανομή δύο καταξιωμένων φαρμακευτικών προϊόντων. Το 2018 και μετά από 35 χρόνια επιτυχημένης συνεργασίας στην ελληνική αγορά, η ΒΙΑΝΕΞ διεύρυνε τη συνεργασία της με τη διεθνή εταιρεία MSD
Δημήτρης Π. Γιαννακόπουλος. Πρόεδρος ΔΣ & Δ/νων Σύμβουλος ΒΙΑΝΕΞ
στη θεραπευτική κατηγορία της δυσλιπιδαιμίας. Χρονιά σταθμός για τον ‘Ομιλο ΒΙΑΝΕΞ αποτελεί το 2019, με την εξαγορά της ΦΑΡΜΑΝΕΛ Α.Ε., με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωσή της στην αγορά των γενοσήμων. Από τον Ιανουάριο 2020, η ΒΙΑΝΕΞ ανέλαβε εξ ολοκλήρου την προώθηση και τη διανομή του συνόλου των προϊόντων του καρδιομεταβολικού χαρτοφυλακίου της MSD και από τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, επεκτάθηκε η συνεργασία μεταξύ των δύο εταιρειών στους τομείς της Αλλεργιολογίας, Δερματολογίας, Ψυχιατρικής, Νευρολογίας καθώς και Γυναικολογίας.
■ ΣΥΝΕΧΉΣ ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΉΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑΣ Εφαρμόζοντας ένα σύγχρονο επιχειρηματικό μοντέλο παραγωγής, η ΒΙΑΝΕΞ πραγματοποι-
50
εί ταυτόχρονα ευρεία επενδυτικά προγράμματα με στρατηγικές επιχειρηματικές κινήσεις διεθνούς προσανατολισμού. Ο τομέας των εξαγωγών μάλιστα κατέχει το 20% των συνολικών πωλήσεων για το 2019. Με συνεχόμενη αύξηση στην εξαγωγική δραστηριότητα, η εταιρεία έχει πλέον παρουσία με εγκεκριμένα προϊόντα σε 56 χώρες παγκοσμίως. Η ισχυρή εξαγωγική δυναμική της αναπτύσσεται ραγδαία την τελευταία δεκαετία: το 2010 οι εξαγωγές της εταιρείας ανήλθαν σε 18,7 εκατ. ευρώ, ενώ το 2019 σε 51,2 εκατ. Ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 173%.
■ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ – ΦΡΟΝΤΊΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ Για τη ΒΙΑΝΕΞ αποτελεί δέσμευση η έμπρακτη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας, μέσα από ποικίλα προγράμματα, ενέργειες και κοινωφελείς δράσεις με ευρύ θετικό αποτύπωμα. Ήδη από την αρχή της πανδημίας, η ΒΙΑΝΕΞ στάθηκε δίπλα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά και στην κοινωνία συνολικά, με τη διάθεση υγειονομικού εξοπλισμού και φαρμακευτικών προμηθειών για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών. Ταυτόχρονα, με πλήρη επίγνωση της προτεραιότητας για τη θωράκιση των δομών υγείας, ο Όμιλος ΒΙΑΝΕΞ στάθηκε δίπλα στους κατοίκους του ιστορικού Καστελόριζου και αναβάθμισε σημαντικά τις δυνατότητες του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Μεγίστης, ενισχύοντας τον ιατρικό εξοπλισμό και το υγειονομικό υλικό.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
C
M
Y
CM
MY
CY
MY
K
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ο πάγκος εργασίας στο Πρακτορείο Εφημερίδων
◗ ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΤΌΣ ΚΑΙ ΠΡΌΘΥΜΟΣ Επιστρέφουμε στον Σπύρο Τσαγγάρη για να τον συναντήσουμε, το 1911, να εκλέγεται βουλευτής Αρκαδίας στην Αναθεωρητική Βουλή και το κράτος να αναγνωρίζει τις υπηρεσίες του και να του απονέμει τον Σταυρό του Σωτήρος. Παντρεύτηκε την Παρασκευή, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, τον Ιωάννη, την Περσεφόνη και την Ευγενία. Κατοικούσε σε ένα αρχοντικό απέναντι από το Ζάππειο και δημιούργησε ατομική περιουσία πολλών εκατομμυρίων.
Πάντα χαμογελαστός, χαριτολόγος, απλός, πρόθυμος και ακατάπαυστα εργατικός. Διηύθυνε το δημιούργημά του επί μισόν αιώνα και είχε ως ίνδαλμά του τον Βλάση Γαβριηλίδη. «Τι να σας πω, βρε παιδιά. Μου φαίνεται σαν ψέματα που βρίσκομαι εδώ μέσα, στα τόσα λούσα με την πεντάρα, όπως όταν πρωτόφερα το πιεστήριον και το άκουσα να βουΐζη - γιατί εμείς τυπώναμε τα φύλλα τότε ένα-ένα όπως βάζουνε οι έμποροι τα γράμματα στην κόπια», δήλωνε το 1926.
ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΉΚΕΣ ΈΝΑ ΑΠΌ τα μεγάλα πλήγματα που δέχθηκε στη ζωή του ο Σπύρος Τσαγγάρης ήταν η δολοφονία του μοναδικού γιου του, Ιωάννη (18941929), ο οποίος έπεσε –κυριολεκτικά– εν ώρα καθήκοντος. Ο υπεύθυνος του υποπρακτορείου Δράμας, ο οποίος είχε απομακρυνθεί από τη θέση λόγω καταχρήσεων, τον δολοφόνησε στη Θεσσαλονίκη. Ο Ιωάννης είχε γεννηθεί στην Αθήνα και σπούδασε Νομικά. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι και επι-
στρέφοντας ανέλαβε τη διεύθυνση του Κεντρικού Πρακτορείου Εφημερίδων, διαδεχόμενος τον πατέρα του. Παντρεμένος με την Αθηναία Ευφροσύνη Τοτόμη, απέκτησε δύο παιδιά, τον Σπύρο και την Παρασκευή. Ο Σπ. Τσαγγάρης έφυγε από τη ζωή στις αρχές 1931 και, όπως έγραψε ο Φώτος Γιοφύλλης, η διάνοιά του ήταν καθαρή και η σκέψη του γρήγορη. Η αντίληψή του ήταν αξιοθαύμαστη και η δράση του τάχιστη.
52
Εκτιμούσε απεριόριστα τους δημοσιογράφους και έλεγε ότι «σκοτώνονται μέρα νύχτα για να ξεστραβώσουν τον κόσμο, που τους δίνει ως αμοιβή μια πεντάρα…». Στα γεράματά του, έμπειρος πλέον και γνώστης των πραγμάτων, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι «οι εφημερίδες επιτυγχάνουν όταν τις διευθύνουν δημοσιογράφοι και αποτυγχάνουν όταν διευθύνονται από επιχειρηματίες που δεν είναι οι ίδιοι δημοσιογράφοι».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Eνα βήμα πριν ανάψουν τα δίκτυα 5ης γενιάς στη χώρα μας
Ο
λοκληρώνεται το προσεχές διάστημα ο διεθνής διαγωνισμός για την δημοπράτηση των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοφάσματος ώστε να μπορέσουν οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι να ανάψουν τα πρώτα δίκτυα πέμπτης γενιάς. Όπως όλα δείχνουν η εμπορική λειτουργία των πρώτων δικτύων 5G στη χώρα θα γίνει εντός του πρώτου τριμήνου του 2021. Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας η πληθυσμιακή κάλυψη των δικτύων 5G θα φτάσει το 60% σε περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, αρχής γενομένης από το 2021 και το 94% μέσα στην επόμενη εξαετία. Για το λόγο αυτό η WIND Ελλάς προγραμματίζει επενδύσεις άνω των 500εκ. ευρώ μέσα στην επόμενη πενταετία συμβάλλοντας εντατικά και συνεχιζόμενα στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της χώρας. Πάντα µε υπευθυνότητα και ευαισθησία απέναντι στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον επενδύει από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της στις απαραίτητες υποδομές και στην ανάπτυξη του δικτύου. Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζει και τώρα, έτσι ώστε να αποτελεί σημαντικό µέρος αυτής της νέας τεχνολογικής επανάστασης για την χώρα αλλά και την παγκόσμια οικονομία.
■ Γιατί όμως το 5G απαντάται συχνά ως τεχνολογική επανάσταση για τη χώρα μας; Εκτός από τα βασικά οφέλη που θα προσφέρουν στην ταχύτητα σύνδεσης των καταναλωτών, τα δίκτυα 5G και οι εφαρμογές τους, θα αποτελέσουν για την χώρα μας μια μοναδική ευκαιρία βιώσιμης ανάπτυξης όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. 53
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη της EY Ελλάδος, που εκπόνησε για λογαριασμό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης η ανάπτυξη των νέων δικτύων θα δώσει μεγάλη ώθηση στις επενδύσεις. Σύμφωνα με την έρευνα το ύψος των επενδύσεων θα μπορούσε να κυμανθεί από 1,2 δισ. έως 1,5 δισ. ευρώ αποκλειστικά για τις υποδομές δικτύων και 2,7 δισ. έως 5 δισ. ευρώ για κλαδικές εφαρμογές που θα αναπτυχθούν γύρω από τα νέα δίκτυα. Δηλαδή σωρευτικά μιλάμε για επενδύσεις από 3,9 δισ. έως 6,5 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ακόμα και αν οι παραπάνω εκτιμήσεις αποκλίνουν λίγο από τα πραγματικά μεγέθη είναι σίγουρο πως τα δίκτυα πέμπτης γενιάς θα αποτελέσουν καταλύτη και πολλαπλασιαστή του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας και θα ενισχύσουν τόσο την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όσο και την βελτίωση της ζωής των πολιτών. Κι αυτό γιατί η ανάπτυξή τους θα ηγηθεί της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, αναπτύσσοντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα και αναδεικνύοντας έναν νέο τρόπο εργασίας και ζωής, μέσω της χρήσης εξελιγμένων ψηφιακών τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και το Internet of Things. Πλέον, όλα είναι έτοιμα για το ψηφιακό άλμα, με αφετηρία το 5G. Από την πλευρά της η WIND, είναι στρατηγικός επενδυτής σε υποδομές νέας γενιάς και με αυτό τον ρόλο της έχει δεσμευτεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη των δικτύων 5ης γενιάς στην Ελλάδα με ένα μεγάλο επενδυτικό πλάνο και τεχνογνωσία.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Το πρώτο «Δελτίον Κυκλοφορίας» των εφημερίδων δημοσιεύθηκε το 1888 Μια «χρυσή» σελίδα του ημερήσιου και περιοδικού Τύπου όταν υπερδεκαπλασιάσθηκε η κυκλοφορία των εφημερίδων
Προμετωπίδα της εφημερίδας «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» με πληροφορίες για την κυκλοφορία της
Σ
υχνά - πυκνά διαβάζουμε πίνακες που δημοσιεύονται με τις κυκλοφορίες των ημερήσιων εφημερίδων. Δεν έχει, όμως, ακόμη δημοσιευτεί πότε και γιατί άρχισε η καταχώριση τέτοιων πινάκων. Ηταν το 1888 και ενόψει της οργάνωσης της Δ΄ Ζάππειας Ολυμπιάδας («Ολύμπια»). Μεταξύ άλλων παρατίθεντο και τεκμηριωμένες εκθέσεις για τις προόδους σε όλους τους παραγωγικούς και πνευματικούς τομείς της χώρας. Τότε και με πρωτοβουλία του Πρακτορείου Εφημερίδων, θα δημοσιευθούν αναλυτικοί πίνακες για την κυκλοφορία των εφημερίδων και μάλιστα σε βάθος μιας δωδεκαετίας, δηλαδή από τη διεξαγωγή της προηγούμενης, της Γ΄ Ζάππειας Ολυμπιάδας (1875). Το πιο συγκλονιστικό στοιχείο ήταν ότι οι μηνιαίες κυκλοφορίες των εφημερίδων την περίοδο 1875-1888 είχαν αυξηθεί, σε πανελλήνια κλίμακα, από 45.000 σε 500.000 φύλλα!
Ακολούθως, η προοδευτική αύξηση των εγγράμματων, καθώς και η καλύτερη οργάνωση των μηχανισμών διανομής του Τύπου ήταν τρεις από τους βασικούς λόγους που ερμηνεύουν την εντυπωσιακή ανάπτυξη του Τύπου. Στα τέλη της περιόδου στην οποία αναφερόμαστε (1888), εκδίδονται περίπου 30 εφημερίδες, εκ των οποίων μόνον 4-5 είναι αντιπολιτευόμενες! Είναι η εποχή κατά την οποία ο Χ. Τρικούπης είναι πανίσχυρος, παρά το γεγονός ότι έχει επιβάλει βαριές φορολογίες. Οι εφημερίδες χωρίζονταν σε κατηγορίες ανάλογα με το σχήμα τους. Από τις μεγάλης κυκλοφορίας πρωινές εφημερίδες μεγάλου σχήματος ήταν οι «Εφημερίδα», «Ακρόπολις», «Καθημερινή», «Σημαία» και μικρού σχήματος οι «Ώρα», «Πρωΐα», «Επιθεώρησις», «Εθνικόν Πνεύμα», «Νέα Εφημερίς». Απογευματινές εφημερίδες μεγάλου σχήματος ήταν οι «Παλιγγενεσία» και «Αιών» και μικρού η «Ημέρα». Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία, που φαντάζουν σήμερα ιδιαιτέρως εντυπωσιακά. Οπως το γεγονός ότι το 1888 οι μηνιαίες πωλήσεις στην Αθήνα και τον Πειραιά ανέρχονταν σε 288.920 φύλλα και σε 202.450 φύλλα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι περισσότερες μεγάλου
Το φαινόμενο έχει και τις ερμηνείες του. Κατ’ αρχήν, η εμφάνιση του άστρου του Χαρίλαου Τρικούπη στην πολιτική ζωή της χώρας και το φαινόμενο του δικομματισμού (Θ. Δηλιγιάννης) προκαλούσαν τεράστιο ενδιαφέρον.
54
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Θεόδωρος Δηλιγιάννης και Χαρίλαος Τρικούπης. Οι πρωταγωνιστές του δικομματισμού. Σκίτσο Θ. Άννινου
55
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
μεγέθους εφημερίδες κόστιζαν μία δεκάρα και οι μικρού μεγέθους μία πεντάρα. Πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα σε Αθήνα και Πειραιά ήταν η «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη, η οποία πωλούσε καθημερινά 2.600 φύλλα, και ακολουθούσαν οι εφημερίδες «Νέα Εφημερίς» (1900), «Εφημερίς» (1600), «Επιθεώρησις» (600), «Σύλλογος» (400), «Παλιγγενεσία» (400), «Ώρα» (300) και «Πρωΐα» (100). Εξ αυτών οι τρεις πρώτες ήταν συμπολιτευόμενες και οι υπόλοιπες αντιπολιτευόμενες. Η κυκλοφορία των εφημερίδων ελαττωνόταν κατά 40% τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζαν οι μικροί εφημεριδοπώλες. Αμέσως μόλις κυκλοφορούσαν, αστραπηδόν όπως ανέφεραν τότε, φρόντιζαν να φτάσουν τα φύλλα στους συνδρομητές. Ήταν ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς, αφού οι συνδρομητές σε Αθήνα και Πειραιά έφθαναν σχεδόν τις 15.000. Οπωσδήποτε, στην πρωτεύουσα και το επίνειό της εμφανιζόταν συντριπτικά μεγαλύτερη κυκλοφορία εφημερίδων σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Δηλαδή εκατό χιλιά-
δες άνθρωποι διάβαζαν πολύ περισσότερο εφημερίδες από το σύνολο των 2.000.000! Όπως ήταν φυσικό, η δημοσιοποίηση για πρώτη φορά αναλυτικών στοιχείων για την κυκλοφορία των εφημερίδων έδωσε αφορμή για ερμηνείες αλλά και ηθελημένες παρερμηνείες. Διαλύθηκαν μύθοι, αποκαλύφθηκαν οι πρακτικές πολιτικών ομάδων που εξέδιδαν δικές τους εφημερίδες, έστω με κυκλοφορία ελάχιστων φύλλων κ.ά. Κερδισμένη μάλλον βγήκε η «Ακρόπολις», η οποία είχε βρεθεί στο στόχαστρο των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων. Οι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιούσαν, ήταν οξύτατοι. Την αποκαλούσαν «πουλημένη», «μίσθαρνο», «αυλική θεραπαινίδα», «επήλυδα από Γαλατά», «σιχαμένη» κ.ά. Αλλά η συντριπτική υπεροχή στην κυκλοφορία της καταδείκνυε αφενός τις ικανότητες του Βλάση Γαβριηλίδη, ο οποίος είχε συγκεντρώσει γύρω του τις καλύτερες πένες, και αφετέρου την ευρύτατη αποδοχή της εφημερίδας του εκ μέρους του κοινού.
56
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Περίεργοι τίτλοι ελληνικών εφημερίδων κατά τον 19ο αιώνα Ο «Έρωτας», οι «Γάιδαροι» και η «Γλωσσοκοπάνα»
Η
ιστορία των εφημερίδων είναι πάντα ελκυστική, ακόμη δε περισσότερο όσο μειώνεται η κυκλοφορία τους. Δεν είναι εύκολο στον σύγχρονο αναγνώστη να φανταστεί τι συνέβαινε με τις εφημερίδες στην Ελλάδα τον προηγούμενο αλλά και τον 19ο αιώνα. Ξεφυλλίζοντας έναν κατάλογο, που εξέδωσε η Βουλή των Ελλήνων στις αρχές του 20ού αιώνα, πολλά έχουμε να διδαχθούμε αλλά και να διασκεδάσουμε με την ευρηματικότητα και το πνεύμα της εποχής. Οι πολιτικές περιστάσεις, η κοινωνική πραγματικότητα αλλά και το σύνολο ίσως των εκδηλώσεων της ζωής αποτυπώνεται ανάγλυφα στους τίτλους των εφημερίδων. Όπως η «Εφημερίδα της Ανθρωπότητος», τίτλος που επεκτεινόταν σίγουρα πέραν των στηλών της και ο σκοπός ήταν απείρως μεγαλύτερος των δυνάμεών της. Άγνωστες οι βουλές του εκδότη της, ο οποίος ίσως να πίστευε πως η εφημερίδα του επρόκειτο να διαδοθεί στα τέσσερα σημεία της υφηλίου. Εντέλει μάλλον περιορίστηκε στο συγγενικό του περιβάλλον. Άλλος πάλι εκδότης έδωσε στην εφημερίδα του τον τίτλο «Ο Ανατολικός Εξευγενισμός», αφιερώνοντάς τον προφανώς στους ευγενείς της χώρας του. Εκδόθηκε όμως και η εφημερίδα των «Όλων» όπως και η εφημερίδα «Κωμικοτραγική». Ακόμη πιο ευρηματικός άλλος πρόσβαλε κατά πρόσωπο εκείνους που θα έδιναν μια πεντάρα για να αγοράσουν την εφημερίδα των «Γελοίων Αναγνωστών». Η εφημερίδα του «Ωραίου Φύλλου» εκδόθηκε με την ελπίδα της υπο-
στήριξής της από τις Κυρίες τις οποίες τόσο κολάκευε. Άλλη εφημερίδα, το 1874, προσπαθούσε να προσεταιριστεί τους νομιμόφρονες με τον τίτλο εφημερίδα των «Οικοκυραίων», αλλά μάλλον ήταν λίγοι αφού έζησε μόνον ογδόντα ημέρες. Αλλά και η εφημερίδα των «Αρχών της 3ης Σεπτεμβρίου» δεν είχε καλύτερη τύχη. Μακρόβιος υπήρξε ωστόσο ο «Αιών», την οποία εξέδιδαν επί 51 έτη, με μικρές διακοπές προς το τέλος, οι Ιωάννης και Τιμολέων Φιλήμων, πατήρ και υιός. Υπήρχαν ωστόσο και δεκάδες εφημερίδες που έζησαν λιγότερο από τα ρόδα, «μίαν και μόνην πρωίαν», όπως έγραψε η εφημερίδα «Εστία» παρουσιάζοντας κάποτε το θέμα. Άλλες πρόλαβαν να γιορτάσουν τη δεκαετηρίδα ή την εικοσαετηρίδα τους. Πάντως, ο τίτλος παρέμενε το κύριο χαρακτηριστικό και η ποικιλία τους παρουσίαζε μεγάλες αντιθέσεις. Υπήρχαν κατά τον 19ο αιώνα 41 εφημερίδες με τη λέξη «Εφημερίς» στο λογότυπό τους και 31 με τη λέξη «Φωνή», δηλαδή «Φωνή του Λαού», «Φωνή του Έθνους», «Φωνή των Εργατών», «Φωνή της Πείνας», «Φωνή της Ελλάδος», «Φωνή των Τρικάλων» και φωνές όλων των πόλεων της Ελλάδος. Ακολουθούσαν 9 «Ανεξαρτησίαι» και 14 «Αστέρες». Υπάρχουν δε και ακόμη πιο περίεργοι τίτλοι. Όπως «Διάβολοι», μεταξύ των οποίων και ένας «Χωλός» εκδόθηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Ζάκυνθο και στην Πάτρα. Αλλά και η «10 Οκτωβρίου» εκδόθηκε στη Ζάκυνθο το 1862. Η Αθήνα απέκτησε τουλάχιστον έναν «Έρωτα», ο οποίος έζησε δώδεκα ημέρες το 1883 αλλά και την
58
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
«Εύα» το 1862, η οποία δεν έζησε πολύ περισσότερο. Επίσης στην Αθήνα εκδόθηκαν δύο «Γάιδαροι», το 1869 και το 1883, αλλά και η «Γλωσσοκοπάνα» που έδρασε το 1883. Ατελείωτος ο όμορφος κόσμος των τίτλων των εφημερίδων, αλλά ο Μαθουσάλας τους είναι η «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως». Εκδίδεται ανελλιπώς από την 7 Οκτωβρίου 1825, όταν εκδόθηκε στο Ναύπλιο για να μετα-
τεθεί στις 16 Οκτωβρίου 1826 στον Πόρο και από εκεί στις 4 Ιανουαρίου 1828 στην Αίγινα. Επέστρεψε στο Ναύπλιο στις 18 Οκτωβρίου 1830 και εντέλει εγκαταστάθηκε στην Αθήνα στις 11 Ιανουαρίου 1835. Στην αρχή ονομαζόταν «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος», μεταβαπτίστηκε σε «Εθνική Εφημερίδα» στις 13 Απριλίου 1832 και σε «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» στις 14 Ιανουαρίου 1835.
59
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
H ΕΛΒΑΛ προωθεί την ανακύκλωση αλουμινίου ΚΑΝΑΛ - Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου
Η
Ελβάλ, τομέας έλασης αλουμινίου της ElvalHalcor, στο πλαίσιο της γενικότερης στρατηγικής της για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και την προώθηση της ανακύκλωσης του αλουμινίου στην Ελλάδα, έχει δημιουργήσει εθελοντικά και λειτουργεί στο Μαρούσι το Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου (ΚΑΝΑΛ). Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρο ανακύκλωσης, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα, που δέχεται, διαχωρίζει και συσκευάζει χρησιμοποιημένα αλουμινένια κουτιά. Τα κουτιά αυτά αγοράζει το Κέντρο από το κοινό προς ένα ευρώ περίπου το κιλό που αντιστοιχεί σε περίπου 75 κουτιά, προσφέροντας με τον τρόπο αυτό ένα επιπλέον οικονομικό κίνητρο για την ενδυνάμωση της ανακύκλωσης. Στη συνέχεια, τα προωθεί στο εργοστάσιο της Ελβάλ στα Οινόφυτα, για να εισαχθούν ξανά στην παραγωγική διαδικασία με όλα τα οφέλη που συνεπάγεται αυτό για το κοινωνικό σύνολο. Η διαδικασία αυτή γίνεται από την Ελβάλ με τις πιο σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους και με σεβασμό στο περιβάλλον. Από το 2004 μέχρι και το 2019, το ΚΑΝΑΛ έχει συγκεντρώσει και προωθήσει προς ανακύκλωση συνολικά 5.355.327 κιλά χρησιμοποιημένα κουτάκια αλουμινίου. Το ΚΑΝΑΛ έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται περίπου 2.800 τόνους χρησιμοποιημένων αλουμινένιων κουτιών ετησίως και εφαρμόζει Πιστοποιημένο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 14001:2015. Το ΚΑΝΑΛ λειτουργεί παράλληλα και ως χώρος επικοινωνίας και περιβαλλοντικής ενημέρωσης, όπου δέχεται καθημερινά διαφόρους φορείς και κυρίως σχολεία. Ειδικευμένοι περιβαλλοντολόγοι πραγματοποιούν ενημέρωση για τη διαδικασία και τα οφέλη της ανακύκλωσης.
■ Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ■ Μείωση του όγκου των απορριμμάτων (έχει υπολογιστεί ότι, αν ανακυκλώνονταν όλα τα κουτάκια θα χρειαζόμασταν 2,5 εκ. δοχεία απορριμμάτων λιγότερα) ■ Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αξίζει να επισημανθεί ότι, παρόλο που τα οφέλη της ανακύκλωσης αλουμινίου είναι προφανή και πολύ σημαντικά, στην Ελλάδα επισήμως ανακυκλώνεται μόνο περίπου το 35% των χρησιμοποιημένων κουτιών αλουμινίου, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 68%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αλουμινίου. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια απ’ όλους, Πολιτεία, φορείς, επιχειρήσεις και κοινωνία και σε πολλά επίπεδα, για να βελτιωθεί η κατάσταση και στην Ελλάδα.
■ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα που υλοποιεί το ΚΑΝΑΛ ικανοποιεί την ανάγκη για περιβαλλοντική εκπαίδευση εντός σχολείου (με πρότυπη βιωματική εκπαίδευση) και εκτός σχολείου (στο χώρο του ΚΑΝΑΛ) και συμβάλλει στο να αλλάξει η νοοτροπία του κοινού απένα-
■ ΤΑ ΟΦΈΛΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗΣ ΚΟΥΤΙΏΝ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ Το αλουμίνιο χαρακτηρίζεται ως «πράσινο» μέταλλο, με την έννοια ότι μπορεί να ανακυκλώνεται συνεχώς, διατηρώντας τις ιδιότητές του. Η ανακύκλωση του αλουμινίου είναι μία πρακτική ιδιαίτερα σημαντική, καθώς συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας. Με την ανακύκλωση των κουτιών αλουμινίου επιτυγχάνεται πολύ μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 95%, σε σχέση με την ενέργεια που απαιτείται, για να παραχθεί ένα κουτάκι από πρωτόχυτο αλουμίνιο. Ένα κουτάκι αλουμινίου είναι σαν μία τράπεζα ενέργειας, καθώς πρέπει να ανακυκλώνεται συνεχώς, προκειμένου να αξιοποιείται η αποταμιευμένη ενέργεια, αφού διαφορετικά αυτή χάνεται. Για παράδειγμα, με την ανακύκλωση ενός και μόνο κουτιού αλουμινίου εξοικονομείται η ενέργεια για να λειτουργήσει μία τηλεόραση επί 3 ώρες ή μία λάμπα επί 4 ώρες. Γενικότερα, με την ανακύκλωση κουτιών αλουμινίου επιτυγχάνεται: ■ Καθαρότερο περιβάλλον για καλύτερη ποιότητα ζωής ■ Εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 95% ■ Εξοικονόμηση πρώτων υλών (βωξίτη) 60
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ντι στην ανακύκλωση, να ενισχυθεί η περιβαλλοντική ευαισθησία και τα ποσοστά ανακύκλωσης στην Ελλάδα. Από το 2003 που ξεκίνησε η λειτουργία του ΚΑΝΑΛ μέχρι και το 2019, επισκέφτηκαν και παρακολούθησαν το ενημερωτικό πρόγραμμα του ΚΑΝΑΛ περισσότεροι από 65.500 μαθητές (1.507 τάξεις). Παράλληλα, μέσα από τη συνεργασία του ΚΑΝΑΛ με το «Βιωματικό Σχολείο», το διάστημα 20062015 υλοποιήθηκαν εκπαιδευτικά προγράμματα (υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων) που τα παρακολούθησαν 40.236 μαθητές. Το 2015, δημιουργήσαμε το ψηφιακό πρόγραμμα «Η ζωή χωρίς σκουπίδια: Μείωση - Επαναχρησιμοποίηση - Ανακύκλωση». Ένα πρωτότυπο πολυεπίπεδο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (www.lifewithnogarbage.gr) και βιωματικής προσέγγισης, προτρέπει τους μαθητές να εφαρμόσουν τις αρχές της ανακύκλωσης στην καθημερινή ζωή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελευταία πενταετία (2015-2019), ενημερώθηκαν και εκπαιδεύτηκαν για την ανακύκλωση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας 36.000 μαθητές. Το πιο σημαντικό είναι ότι, με την έμπρακτη και βιωματική προσέγγιση που εφαρμόζεται με τα εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία αλλά και με το πρόγραμμα «Ανακύκλωση τώρα» στο χώρο του ΚΑΝΑΛ, ιδιαίτερα οι νεαρές ηλικίες κάνουν κτήμα τους την ορθή περιβαλλοντική συμπεριφορά απέναντι στη διαχείριση και αξιοποίηση των απορριμμάτων. To «Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης της μαθητικής κοινότητας για την ανακύκλωση αλουμινίου» που υλοποιεί το ΚΑΝΑΛ με συνέπεια από το 2003 διακρίθηκε από 61
τον Θεσμό BRAVO 2018 στον Πυλώνα BravoSociety. Επιπρόσθετα, η ηλεκτρονική πλατφόρμα www.lifewithnogarbage.gr του εκπαιδευτικού προγράμματος, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας in action for a better world – δημιουργούμε έναν καλύτερο κόσμο, διακρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο θεσμό των European Sustainability Awards 2019. 16 XΡΌΝΙΑ ΣΤΑΘΕΡΉ ΔΈΣΜΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ: ■ 365 εκατ. κουτάκια ανακυκλώθηκαν ■ 47.260 tn CO2 λιγότερες εκπομπές στην ατμόσφαιρα (όφελος ανακύκλωσης) ■ 141.786 μαθητές ενημερώθηκαν/εκπαιδεύτηκαν Η ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗ ΕΊΝΑΙ ΥΠΌΘΕΣΗ ΌΛΩΝ ΜΑΣ!
ΚΑΝΑΛ Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου της Ελβάλ Αμαρουσίου–Χαλανδρίου 43, 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6861 111, 210 6861 449 Δευτέρα-Παρασκευή: 07:30-16:00 Γραμμή επικοινωνίας χωρίς χρέωση: 800 11 616161 e-mail: info@canal.gr, www.canal.gr
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
«Κι οι δημοσιογράφοι το πρόστυχο συνάφι» Η ρήξη με τον Τύπο και ο Γ. Σουρής στους Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896
Α
πό τα μάλλον άγνωστα γεγονότα των Ολυμπιακών Αγώνων που διεξήχθησαν στην Αθήνα το 1896, ήταν η ρήξη που επήλθε ανάμεσα στον Τύπο και την Ολυμπιακή Επιτροπή που είχε αναλάβει την οργάνωσή τους. Οι εφημερίδες διψούσαν για πληροφορίες, πραγματοποιούσαν αφιερώματα, εξασφάλισαν συνεργασίες λογίων και ειδικών, προσελάμβαναν σκιτσογράφους και προγραμμάτιζαν ειδικά αφιερώματα. Είχαν αντιληφθεί το μείζον ενδιαφέρον που προκαλούσε το γεγονός στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Εξάλλου, το διαπίστωναν και από τις πωλήσεις κάθε φορά που δημοσίευαν κάτι σημαντικό για τους επικείμενους Αγώνες. Μεταξύ άλλων διεκδικούσαν την εξασφάλιση ειδικών θέσεων και δωρεάν εισιτηρίων για να καλύψουν τους Αγώνες. Ωστόσο η μεγάλη ζήτηση και ο αυστηρός προγραμματισμός δεν επέτρεπαν στους υπεύθυνους να παραχωρήσουν στους δημοσιογράφους όλα όσα ζητούσαν. Η κατάσταση όμως φούντωσε και κηρύχθηκε πραγματικός πόλεμος επειδή στον Τύπο «δεν επετράπη να τοποθετηθή εις κατάλληλον θέσιν, ώστε να δυνηθή να παρακολουθήση τα εν τη κονίστρα λαμβάνοντα χώραν». Οι αντιδράσεις υπήρξαν σφοδρές και ήταν από τις ελάχιστες περιπτώσεις που συνεννοήθηκαν μεταξύ τους, όχι μόνον οι δημοσιογράφοι και οι συντάκτες, αλλά και οι διευθυντές και εκδότες των εφημερίδων.
Γεώργιος Σουρής. Ελαιογραφία από τις συλλογές της ΕΣΗΕΑ
Εξέδωσαν λοιπόν μία κοινή ανακοίνωση οι διευθυντές και οι συντάκτες των Εφημερίδων «Ακρόπολις», «Καιροί», «Το Άστυ», «Εστία», «Εφημερίς», «Νέα Εφημερίς» και «Σκρίπ» δηλώνοντας πως μόνον χάρη του εθνικού σκοπού των Αγώνων «θέλουσιν εξακολουθεί εκπληρούντες το καθήκον αυτών προς λαμπροτέραν διεξαγωγήν των επικείμενων εθνικών εορτών». Παράπονα, επίσης, διατυπώθηκαν και για τον αριθμό των εισιτηρίων τα οποία είχαν διανεμηθεί στους δημοσιογράφους. Η κατάσταση κάθε ημέρα χειροτέρευε και τα δυσμενή σχόλια διαδέχονταν το ένα το άλλο.
62
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
IGB, TAP, Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης, Υπόγεια Αποθήκη Καβάλας - τα έργα που μπορούν να μετατρέψουν τη Βόρεια Ελλάδα στο μεγαλύτερο hub φυσικού αερίου στη ΝΑ Ευρώπη
Σ
ε κόμβο τροφοδοσίας με φυσικό αέριο όλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μετατρέπεται η Ελλάδα χάρη σε μια σειρά από νέες υποδομές οι οποίες θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια όλων των κρατών της περιοχής, αλλά και την περιφερειακή συνεργασία. Τα έργα αυτά έρχονται να πολλαπλασιάσουν τις πηγές εφοδιασμού, αλλά και τις οδούς από τις οποίες καταφθάνει το καύσιμο, ενώ θα αυξήσουν και τον ανταγωνισμό, ανοίγοντας τον δρόμο για μείωση του κόστους του φυσικού αερίου.
■ Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP), ο οποίος διατρέχει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία, ξεκινώντας τις παραδόσεις καυσίμου από το τέλος του 2020. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η διακρατική σύμπραξη εκτείνεται μέχρι και στην κατασκευή των έργων, όπως συμβαίνει με τον Αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), με μετόχους στην εταιρεία υλοποίησης την ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ (κοινοπραξία της ελληνικής ΔΕΠΑ με την ιταλική Edison) και τη βουλγαρική Bulgarian Energy Holding-BEH.
το Ελληνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου και την αποθήκη αερίου που πρόκειται να δημιουργηθεί στην Καβάλα, δείχνει πως μέσα στα επόμενα χρόνια η Βόρεια Ελλάδα θα γίνει το κέντρο ενός ολοκληρωμένου διεθνούς δικτύου μεταφοράς και αποθήκευσης αερίου καυσίμου. Έτσι, η χώρα μας θα εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο συναλλαγών και μεταφοράς φυσικού αερίου στην περιοχή, με αναβαθμισμένο γεωπολιτικά ρόλο.
■ Πολυεθνική είναι η μετοχική σύνθεση και της Gastrade, της εταιρείας που δρομολογεί την κατασκευή του πλωτού σταθμού LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) στην Αλεξανδρούπολη. Το έργο έχει την υποστήριξη της Βουλγαρικής κυβέρνησης, όπως αποδεικνύει η είσοδος της κρατικής Bulgartransgaz στο μετοχικό κεφάλαιο της Gastrade. Επίσης, το 20% της Gastrade ανήκει στον ΔΕΣΦΑ, Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, στον οποίο μέτοχοι είναι μεταξύ άλλων η ιταλική Snam, η ισπανική Enagas και η βελγική Fluxys. Ενώ ισχυρό ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει ακόμη οι κυβερνήσεις αλλά και ενεργειακές εταιρείες από τη Βόρεια Μακεδονία και τη Ρουμανία.
■ Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί οι νέες υποδομές απολαμβάνουν διακομματικής στήριξης και έχουν προωθηθεί από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων 10ετιών. Μάλιστα, έργα όπως ο σταθμός της Αλεξανδρούπολης θα αποτελέσουν μια καινούρια «πύλη» για τον εφοδιασμό της χώρα μας και της Ευρώπης με φυσικό αέριο, η διέλευση του οποίου δεν εξαρτάται από τουρκικά εδάφη. Κάτι που στη δεδομένη συγκυρία έχει ιδιαίτερη σημασία.
■ Το πλεονέκτημα του πλωτού σταθμού είναι πως θα αποτελέσει τη δεύτερη «πύλη» εισόδου υγροποιημένου φυσικού αερίου στη χώρα μας, το οποίο θα καταφθάνει στην Αλεξανδρούπολη από τη θάλασσα, με δεξαμενόπλοια τα οποία θα έχουν «φορτώσει» LNG σε οποιοδήποτε υποδομή παραγωγής στον πλανήτη. Αυτή η ευελιξία τροφοδοσίας δεν «αγγίζει» μόνο την Ελλάδα, αλλά μία μεγάλη σειρά αγορών βορειότερα, που φτάνει έως την Ουκρανία. Κι αυτό γιατί ο Σταθμός θα λειτουργεί σε συνδυασμό με τον IGB, ο οποίος εκτός από τον εφοδιασμό της Βουλγαρίας, έχει σχεδιαστεί ώστε να αποτελεί τον πρώτο κρίκο μίας αλυσίδας αγωγών που ονομάζεται «Κάθετος Διάδρομος». Χάρη σε αυτή την αλυσίδα, αέριο με αφετηρία την Αλεξανδρούπολη θα τροφοδοτεί τις αγορές της Σερβίας, Ρουμανίας, Β. Μακεδονίας, αλλά και βορειότερα της Μολδαβίας και της Ουκρανίας.
■ Παράλληλα, η μείωση του κόστους του φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά που φέρνουν τα νέα έργα θα έχει σημαντικά οφέλη τόσο για τους καταναλωτές, όσο και για την εθνική οικονομία. Οφέλη μάλιστα, που τα προσεχή χρόνια θα απολαύσουν πολλές περισσότερες περιοχές της χώρας χάρη στα νέα δίκτυα που κατασκευάζονται και τα οποία θα δώσουν πρόσβαση στο αέριο σε όλη τη Βόρεια, Στερεά και Δυτική Ελλάδα, αλλά και σε μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. ■ Τέλος, με δεδομένο ότι το φυσικό αέριο θα αναπληρώσει σε μεγάλο βαθμό το κενό που αφήνει ο λιγνίτης, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η τιμή του θα επηρεάζει καταλυτικά και την τιμή του ρεύματος. Επομένως, η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα μειώσει πολύπλευρα το ενεργειακό κόστος, με κερδισμένους τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
■ Η συνέργεια των παραπάνω έργων, όπως επίσης και η μεταφορά αερίου του ΤΑΡ στη Βουλγαρία μέσω του IGB, σε συνδυασμό με
63
Ο
6)
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Μερικά από τα μέλη της Α΄Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής που προέκυψε από το Διεθνές Συνέδριο της Σορβόννης. Καθισμένοι (στο κέντρο): Δ. Βικέλας, πρόεδρος· δεξιά του ο βαρώνος Pierre de Coubertin (Γαλλία), γραμματέας· αριστερά του ο Α. de Boutowsky (Ρωσία). Όρθιοι από αριστερά: Dr. W. Gebhardt (Γερμανία), J.Guth (Τσεχία), Ferenc Kemeny (Ουγγαρία), Viktor Balck (Σουηδία)
Οι δύο όψεις του χρυσού μεταλλίου του 1896 το οποίο χαράχθηκε από τον Νικηφόρο Λύτρα
Στο πλευρό των συναδέλφων του τάχθηκε και ο Γ. Σουρής, ο οποίος φυσικά παρουσίασε την κατάσταση με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Απευθυνόμενος προς την Οργανωτική Επιτροπή της αφιέρωσε ένα ιδιαιτέρως καυστικό πολύστιχο έμμετρο υπό τον τίτλο «Μία δήλωσις μας σοβαρά / με λίγα λόγια και ξερά. / Προς την σοφήν επιτροπήν των διεθνών Αγώνων / διαδηλώ με τόνον / πως κι’ ο Ρωμηός, αν κι’ από πριν δεν ήθελε την σχέσιν / καμμιάς επιτροπής/ αποχωρεί με τους λοιπούς χωρίς να θέλη θέσιν / από περιωπής. / Ουχ ήττον την ευχαριστώ / και χάριτας της χρεωστώ / που διόλου δεν ετίμησε και τους καλαμαράδες / και θέσι δεν τους έδωσε στης πιο καλαίς αράδες». Ειρωνευόταν ο Γ. Σουρής τους υπεύθυνους γράφοντας πως ήταν δυνατόν οι δημοσιογράφοι που ανήκαν στο «πρόστυχο συνάφι», να καθήσουν κοντά στη βασιλική οικογένεια; «Μου φαίνεται στο Στάδιον πως θάταν εντροπή/ κι οι δημοσιογράφοι,/ το πρόστυχο συνάφι, / να κάθωνται κοντά κοντά με την επιτροπή, / και τέτοιας φάτσας δίπλα της η Βασιλεία νάχη / που τώρα τώρα για πολλά της έχει στο στομάχι».
64
KATRADIS GROUP OF COMPANIES
smart ropes
Our Mooring Ropes. Approved and comply with MEG4. Mooring Equipment Guidelines 4th edition, OCIMF Covering the era of MEG4 in the marine industry, KATRADIS Marine Ropes Industry SA is focused on meeting the requirements of OCIMF and provide high performance ropes for the safe mooring of tanker and LNG/LPG vessels. Our ropes have been tested successfully and approved in accordance with MEG4 specifications and are in compliance with the requirements of OCIMF.
11, Psaron str., 186 48 Piraeus, Greece, T: +30 2104060300 - F: +30 2104626268 & +302104619631 - E: info@katradis.com - www.katradis.com
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Το Παναθηναϊκό Στάδιο κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων (1896)
«ΌΡΣΕ ΛΟΙΠΌΝ ΠΑΛΗΟΓΡΑΦΕΙΆΔΩΝ ΜΟΎΡΑΙΣ»! ΕΥΚΑΙΡΊΑΣ δοθείσης πήρε η «μπόρα» και τους υπόλοιπους: «Αναίδειαν καθώς αυτήν ως σήμερα δεν είδα... / ορίστε τζάκια για τιμαίς και μούτρα για κερκίδα!... / Ακούς να θέλουν μούτσουνα σαχλά και ψωραλέα, / που μας παραφορτόνονται με τας εφημερίδας, / να δείχνουν την φιγούρα των κο-
ντά στον Βασιλέα / κι’ ίσα να γίνουν κι’ όμοια με τόσους ευπατρίδας,/ αφού ποτέ δεν μπόρεσαν και μήτε θα μπορέσουν / ένα ψηλό της προκοπής καπέλο να φορέσουν;». Σατίριζε έτσι τα μέλη της Ολυμπιακής Επιτροπής που εμφανίζονταν με ψηλά καπέλα. Και έκλεινε με τον Φασουλή του: «Αμμ’ είναι τρό-
66
πος να ζητή κι’ αυτός ο Φασουλής / του δρόμου το περίτριμα, το φαύλον μορμολύκειον/ να κάθεται στο Στάδιον κοντά στους Βασιλείς /και σταυραδέλφι να γενή με κάθε μας Πατρίκιον; / Όρσε λοιπόν σε μπόσικαις παληογραφειάδων μούραις / κι’ εύγε ‘στης ευγενέσταταις ψηλοκαπελαδούραις».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΣΚΡΙΠ: Η ιστορική εφημερίδα που γεννήθηκε λόγω οικονομικής κρίσης και έκλεισε άδοξα
Σ
Η προμετωπίδα της εφημερίδας «ΣΚΡΙΠ»
τις στήλες των εφημερίδων και στα χείλη των πολιτών βρισκόταν καθημερινά, τον Αύγουστο του 1893, η λέξη «σκριπ». Έτσι ονομάζονταν οι προσωρινές αποδείξεις οι οποίες είχαν δοθεί σε όσους είχαν εγγραφεί στο δάνειο «απελπισίας» που είχε συνάψει η συμμαχική κυβέρνηση των Σωτήριου Σωτηρόπουλου – Δημητρίου Ράλλη. Οι προσωρινές αυτές αποδείξεις δίδονταν στους δικαιούχους μέχρι να τους χορηγηθούν οι νόμιμες ομολογίες, αλλά η υπόθεση θεωρήθηκε σκανδαλώδης. Είχε προηγηθεί ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο οποίος σε μία δεκαετία (18821991) είχε φροντίσει να φορτώσει στις πλάτες του ελληνικού λαού πέντε δάνεια συνολικού ύψους 450 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων.
σε «το σμήνος των αντιπροσώπων των δανειστών της, κομίζον ποικίλα συστήματα συμβιβασμού, ανάμεσά τους δε το “σκριπ” και το “φαίντινγκ”», όπως εύστοχα έγραψε ο Θ. Βελλιανίτης. Ο ίδιος μας ενημερώνει πως οι σημαντικότερες αντιδράσεις σημειώθηκαν στη Γερμανία, όπου ο Τύπος κυριολεκτικά έλουζε την Ελλάδα με τις πιο βάναυσες ύβρεις του γερμανικού λεξιλογίου. Γράφει ότι «ο χαρακτηρισμός ημών των Ελλήνων ως ληστών ήτο η ελαφροτέρα ύβρις»! Η στάση αυτή των Γερμανών οφειλόταν στο γεγονός ότι είχαν κηρύξει σταυροφορία εναντίον της Ελλάδας και απειλούσαν να την κατασυντρίψουν Γερμανοί μικροεισοδηματίες και μικροσυνταξιούχοι. ◗ ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΉΣ ΈΜΠΝΕΥΣΗΣ «ΣΚΡΙΠ» Είχαν επενδύσει σε ελληνικές αξίες και έβλεπαν ότι κινδύνευαν να μετριαστούν οι παχυλοί τόκοι που εισέπρατταν. Ζητούσαν λοιπόν να δοθεί στους Έλληνες χρόνος ώστε να ανορθώσουν τα οικονομικά τους και να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Τότε εμφανίστηκε το αγγλικής έμπνευσης scrip, συντομογραφία του souscription (εγγραφή) που χρησιμοποιείτο στην Αγγλία για κάθε τίτλο που δεν είχε αποπληρωθεί. Επίσης το χρησιμοποιούσαν για κάθε απόδειξη συμμετοχής σε δάνειο που ήταν εκτεθειμένο σε δημόσια εγγραφή. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση Σωτηρόπουλου – Ράλλη, αλλά κατέληξε σε φιάσκο. Όταν επανήλθε ο Τρικούπης στην εξουσία, κηρύχθηκε επίσημα η πτώχευση του κράτους και ακυρώθηκε το διάταγμα της προηγούμενης κυβέρνησης. Αντί των
◗ ΙΣΤΟΡΙΚΌΣ ΠΕΡΊΓΥΡΟΣ Αλλά η οικονομική κατάσταση χειροτέρευε και το νέο δάνειο που αποπειράθηκε να συνάψει ο Χ. Τρικούπης ναυάγησε. Αφενός οι κεφαλαιούχοι έθεταν ως όρο τον έλεγχο των οικονομικών του κράτους και αφετέρου, ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ απέσυρε την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση Χ. Τρικούπη. Τότε ανέλαβε η συμμαχική κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε στην αρχή μόλις πέντε μήνες με αποκλειστικό σκοπό την αποτροπή της χρεοκοπίας και τη σύναψη του δανείου. Πράγματι, συνήψε το πολυπόθητο δάνειο με δυσμενέστατους όμως όρους, συμβάλλοντας τελικά στη χρεοκοπία που ήρθε στα τέλη του ίδιου χρόνου και ενώ στην εξουσία είχε επανέλθει ο Χαρίλαος Τρικούπης. Η μπόρα φαινόταν να έρχεται. Στην Ελλάδα κατέφθα-
67
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Σωτηρόπουλος Σωτήρης
Ράλλης Δημήτριος
Η ΓΈΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΊΔΑΣ ΑΛΛΆ Η ΧΡΉΣΗ της λέξης «σκριπ» έδωσε αφορμή και τροφή στους ευθυμογράφους. Ο Καλαματιανός δημοσιογράφος Ευάγγελος Κουσουλάκος (1861-1903), επηρεασμένος από την επικαιρότητα εξέδιδε στις 22 Αυγούστου 1893 την εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ», η οποία τα δύο πρώτα χρόνια έκδοσής της ήταν σατιρική. Το 1895 μετεξελίχθηκε σε καθημερινή πολιτική εφημερίδα για να διαδραματίσει επί μία ολόκληρη 20ετία περίπου πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και λογοτεχνική ζωή της χώρας. «Τα γραφεία μας και οι φυλακαί του κρά-
τους είναι πάντοτε ανοικτά» έγραφε ο υπότιτλος του πρώτου φύλλου της σατιρικής εφημερίδας, ενώ ως αρχισυντάκτης αναφερόταν ο «Χάμπρο και υιός»! Σατίριζε βεβαίως έναν από τους δανειστές μας, τον περίφημο τραπεζικό οίκο που είχε ιδρύσει ο Καρλ Ιωακείμ Χάμπρο (C. J. Hambro & Son). Όσο για την τιμή «Το ΣΚΡΙΠ μέσα στων φόρων την φοβερή αντάρα / θα έχη μια πεντάρα», όπως γνωστοποιούσε μέσω των στηλών του. Παρά το γεγονός ότι ήταν φιλοβασιλικός, ο Ευάγγελος Κουσουλάκος δεν δίσταζε να σατιρίσει ακόμη και τον βασιλιά
68
γιατί σε περίοδο κρίσης βρισκόταν σε διακοπές: «Η κρίσις τέλος πάντων αυτή θα μας λυσσάξη / και πειά κανείς δεν ξεύρει ως πού θα προχωρήση / μα κι’ ο καιρός ακόμα δεν θέλει να αλλάξη / κι ο Άναξ το ραχάτι ν’ αναγκασθή ν’ αφήση»! Σύντομα απέκτησε δικές του εγκαταστάσεις, έχοντας στο δημοσιογραφικό επιτελείο του ονόματα όπως Γρηγόριος Ξενόπουλος, Δημήτριος Χατζόπουλος, Ιωάννης Κονδυλάκης, Αριστομένης Προβελέγγιος, Δημήτριος Ταγκόπουλος, Δημήτριος Καμπούρογλους κ.ά.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Γελοιογραφία από τον «ΝΕΟ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ» (1893) με τίτλο:«Το Κανόνι των 840.000.000 τόνων Χάμπρο»
«σκριπ» καταβαλλόταν στους ομολογιούχους 30% σε χρυσό επί των εκάστοτε ληξιπρόθεσμων τόκων! ◗ Η ΠΟΡΕΊΑ Το «ΣΚΡΙΠ» όταν μετατράπηκε σε καθημερινή εικονογραφημένη εφημερίδα (3 Σεπτεμβρίου 1895), συγκέντρωσε τις σημαντικότερες γραφίδες και γνώρισε ημέρες δόξας. Αλλά ο Κουσουλάκος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 42 ετών, το 1903. Η εφημερίδα περιήλθε στην ιδιοκτησία του συγγενούς του, γεννημένου στην Αθήνα δικηγόρου, δημοσιογράφου και αδικημένου από τους ιστορικούς Γρηγόρη Ευστρατιάδη (1865-1950). Κ οντά του οι τρεις στυλοβάτες που είχαν στηρίξει την προσπάθεια από το ξεκίνημά της. Πρόκειται για τους δημοσιογράφους Ευστράτιο Ευστρατιάδη (αδελφό Γρηγόρη), Ζαχαρία Παπαντωνίου και Δημήτριο Χατζόπουλο, οι οποίοι ουσιαστικά ανέλαβαν από κοινού την διεύθυνση της εφημερίδας. Λειτούργησε ως φυτώριο των γραμμάτων και είδε στις στήλες της να δημοσιεύονται κείμενα των Ηλία Βουτιερίδη, Σπυρίδωνα Παγανέλη, Στάμου Μπράνια, Νίκου Καρβούνη, Κωστή Χαιρόπουλου και πολλών άλλων. ◗ ΔΙΑΚΟΠΈΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΑΣ Απόπειρες δολοφονιών, διώξεις, καταδίκες και αποκαρδιωτικές συμπεριφορές δεν ανέκοψαν την πορεία της εφημερίδας, η οποία στην διαμάχη Βενιζελικών – Βασιλικών τάχθηκε με το μέρος των τελευταίων. Ήταν ιδιαίτερα ισχυρό το δίκτυο των εφημερίδων που αντιπολιτεύθηκαν με σφοδρότητα τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Κυρίως οι εφημερίδες Αθηναϊκή, Εσπερινή, Καθημερινή, Νέα Ημέρα, Πολιτεία, Πρωτεύουσα, Χρόνος κ.ά. Ανάμεσά
τους και η εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, η οποία ήταν φιλοβασιλική και θεωρείτο όργανο του Ιωάννη Μεταξά. Είχε υποστεί την πρώτη μεγάλη δίωξη από τους βενιζελικούς το 1918, οπότε και προφυλακίστηκε ο ιδιοκτήτης της Γρ. Ευστρατιάδης. Η πρώτη μεγάλη εκείνη διακοπή της κυκλοφορίας κράτησε περίπου τρία χρόνια (11 Μαϊου 1918 – 20 Σεπτεμβρίου 1920) και έχει σχολιαστεί. Παραμένει ωστόσο ασχολίαστη η δεύτερη φορά που διέκοψε την κυκλοφορία της η εφημερίδα «Σκριπ». Αυτό συνέβη από 21η Ιανουαρίου 1923, μετά από έντονη λογοκρισία που της ασκήθηκε με την αφαίρεση του κύριου άρθρου της. Κατά τη συνήθεια της εποχής το φύλλο εκδόθηκε με «ξυσμένο» τον χώρο του πρώτου άρθρου. Η διακοπή της εκδόσεώς της διήρκεσε μέχρι και την 15η Νοεμβρίου του ιδίου έτους. Την επομένη, 16η Νοεμβρίου 1923, κυκλοφόρησε πάλι συνεχίζοντας την αρίθμηση από εκεί που είχε μείνει. Ο κύριος λόγος επανεκδόσεώς της περιγράφεται στο κεντρικό της άρθρο, με το οποίο υποστηρίζει ανοικτά την επιστροφή του βασιλιά. Ο μεγαλύτερος ίσως έπαινος για την εφημερίδα ήταν η αναφορά που έκανε για την επανέκδοσή της το βενιζελικό «Εθνος». «Από αύριον επαναλαμβάνει την έκδοσίν της η παλαιά συνάδελφος Σκριπ, ήτις εις τον αντιβενιζελικόν της αγώνα απέφυγε πάντοτε τας βιαιότητας και τας ύβρεις, επολέμησε δε ιδεολογικώς»! Αλλά οι περιπέτειες του Γρ. Ευστρατιάδη δεν έμελλε να τελειώσουν με την αποκατάσταση της δημοκρατίας. ◗ «ΕΚΡΊΘΗ ΕΠΙΛΉΨΙΜΟΝ…» Επί πρωθυπουργίας του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, του αποκαλούμενου «πατέρα της δημοκρατίας», στις 19 Απριλίου 1924, συνελήφθη εκ νέου διότι «το (κεντρικό)
70
e-Επιμελητήριο
Τ
ο e-Επιμελητήριο (echamber.acci.gr) είναι μια σύγχρονη διαδικτυακή υπηρεσία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, που προσφέρει νέους και αποδοτικούς τρόπους επικοινωνίας στις επιχειρήσεις-μέλη του. Μέσω της πλατφόρμας του e-Επιμελητηρίου, προσφέρεται η δυνατότητα εισόδου μέσω των κωδικών Γ.Ε.ΜΗ. της επιχείρησης ή των κωδικών TAXIS (για τα φυσικά πρόσωπα) –σύντομα διαθέσιμο–, ενώ οι εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν πλέον να πραγματοποιούν σε ελάχιστο χρόνο όλες τις αναγκαίες διαδικασίες, από την άνεση του γραφείου τους.
Πιο συγκεκριμένα τα μέλη-επιχειρήσεις μπορούν: • να ελέγξουν την ακρίβεια των στοιχείων της επιχείρησής τους που διατηρούνται στο Μητρώο του Επιμελητηρίου, • να εκδώσουν πιστοποιητικό εγγραφής, • να πληρώσουν συνδρομές που τυχόν οφείλουν, με τη χρήση πιστωτικής, χρεωστικής ή προπληρωμένης κάρτας, ή με την έκδοση ταυτότητας ηλεκτρονικής πληρωμής για συναλλαγή μέσω e-banking.
Τα ηλεκτρονικά πιστοποιητικά εγγραφής που εκδίδονται από το e-Επιμελητήριο, συνοδεύονται από μοναδικό αριθμό αυθεντικοποίησης. Η εφαρμογή προσφέρει δημόσια τη δυνατότητα ελέγχου γνησιότητας των πιστοποιητικών, τακτική που ακο-
λουθείται γενικά από δημόσιους φορείς για ευαίσθητα ηλεκτρονικά έγγραφα. Το Ε.Β.Ε.Α. έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την τήρηση του απορρήτου των πληροφοριών που αφορούν τα μέλη του, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ελληνικού δικαίου για την προστασία του ατόμου από τη διαχείριση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Τα διαθέσιμα είδη των πιστοποιητικών, τα οποία θα μπορείτε να προμηθευτείτε online, και γενικότερα οι προσφερόμενες υπηρεσίες του e-Επιμελητηρίου, θα εμπλουτίζονται και θα αναβαθμίζονται συνεχώς. ανάπτυξη|ΜΑΡΤΙοσ 2020
17
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
άρθρον του Σκριπ εκρίθη επιλήψιμον». Υπό τον τίτλο «Οι νεκροθάπται» επετέθη στον Αλ. Παπαναστασίου. Αμφισβητούσε ευθέως το δημοψήφισμα που είχε προηγηθεί, καταδικάζοντας την προσπάθεια, μέσω του νομοθετικού διατάγματος «περί κατοχυρώσεως», να διασφαλιστεί το δημοκρατικό καθεστώς. Στις 21 Νοεμβρίου 1925 παύτηκε, για μία ακόμη φορά, η κυκλοφορία της εφημερίδας «Σκριπ», αυτή τη φορά από την δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Πάντως, η εφημερίδα διέκοψε οριστικά την έκδοσή της στις 22 Ιουνίου 1930 και ενώ ο Γρ. Ευστρατιάδης ήταν 66 ετών και πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο Ελ. Βενιζέλος. Στο τελευταίο του σημείωμα δήλωνε ευθέως την αδυναμία του να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της εποχής αλλά και την απόφασή του να κλείσει την εφημερίδα μη επιθυμώντας να αφομοιωθεί στο περιβάλλον και να προδώσει την Ιστορία του και τις Αρχές του. Κατέβαλε πολλές προσπάθειες να κυκλοφορήσει αργότερα την εφημερίδα αλλά δεν στέφθηκαν με επιτυχία.
Έγχρωμη λιθογραφία από τον «ΝΕΟ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ» (Μάιος 1893) με τίτλο «Ο Τρικούπης αγωνιζόμενος προς εύρεσιν δανείου». Ο Χαρ. Τρικούπης στη βάρκα που βουλιάζει (Ελλάδα) αναζητεί εναγωνίως δάνειο έχοντας ως συνεπιβάτη τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ που κρατά υψωμένη αλλά κουρελιασμένη την ελληνική σημαία
72
◗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΊΑ Σώζεται ιδιωτικό συμφωνητικό που υπέγραψε (1934) για την επανέκδοση της εφημερίδας με τον Χρήστο Αγγελομάτη (1903-1979. Μεταξύ των όρων περιλαμβάνεται και η προϋπόθεση ότι ο νέος διευθυντής της εφημερίδας «δεν δύναται να παρεκκλίνη της κεχαραγμένης και γνωστής εκ της ιστορίας του Σκριπ πολιτικής αυτού, και ότι θα τηρήση την αυτήν αντιβενιζελικήν πορείαν ήν ετήρει πάντοτε εκδιδόμενον»! Ωστόσο, η προσπάθεια απέτυχε, όπως και η τελευταία που έγινε τον Μάιο 1939. Το «Σκριπ» επανεκδόθηκε, πάντα πιστό στις αρχές του και στηρίζοντας τον Ιωάννη Μεταξά. Αλλά δεν κατόρθωσε να επιβιώσει. Το «ΣΚΡΙΠ», σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή αποτελούν βασική πηγή πληροφοριών για τους ερευνητές όλων των κλάδων, αλλά η πραγματική ιστορία της εφημερίδας που γέννησε η οικονομική κρίση του 1893 παραμένει ακατάγραφη.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οταν ο Βλάσης Γαβριηλίδης δεν δεχόταν τον Ελ. Βενιζέλο! Πως αντιμετώπιζε την εξουσία ο «πατέρας της ελληνικής δημοσιογραφίας»
Ο
Βλάσης Γαβριηλίδης, ο και πατέρας της ελληνικής δημοσιογραφίας αποκαλούμενος, δεν χαριζόταν σε κανέναν. Δεν πρόδιδε τις αρχές και δεν συμβιβαζόταν με τα εκάστοτε συστήματα, απέφευγε συστηματικά κάθε επαφή με πολιτικούς και δεν υπέκυπτε σε πιέσεις. Είναι γνωστό πως είχε στηρίξει παντοιοτρόπως το Κίνημα του 1909 και είναι πολλοί εκείνοι που υποστηρίζουν πως ο Γαβριηλίδης έως τον θάνατό του, υποστήριζε θερμά την πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η πραγματικότητα όμως είναι πως οι σχέσεις τους δεν ήταν ανέφελες, οι πιέσεις που ασκούσε ο εκδότης της εφημερίδας «Ακρόπολις», κυρίως για την πραγματοποίηση των «εθνικών πόθων» ήταν διαρκείς και τις περιγράφουν πολλά ανέκδοτα και πηγές.
Βλάσης Γαβριηλίδης
Ενώ υποστήριζε την ανάγκη μια «ειρηνικής επανάστασης», μόλις κηρύχθηκε το 1909, την καταδίκασε και την πολέμησε αμείλικτα αποκαλώντας «προνουντσιαμέντο ολίγων σπαθοφόρων». Επαναστάτες αξιωματικοί του παρήγγειλαν ότι «θα του φάνε το κεφάλι». — Είναι πολλοί; ρώτησε τον συντάκτη του και αργότερα ανώτερο αξιωματικού του Ελληνικού στρατού, ο οποίος του μετέφερε την απειλή. —Καμιά εκατοσταριά, του απάντησε ο Καραμήτσος. —Ε, ένα κεφάλι έχω, δεν θα τους φτάσει για να φάνε όλοι, απάντησε ο Γαβριηλίδης και συνέχισε την εργασία του. Όταν ο Ελ. Βενιζέλος ήλθε στην Ελλάδα, λαοπρόβλητος πλέον, τον πρώτο που ζήτησε να δει ήταν ο Γαβριηλίδης. Μια μέρα λοιπόν ξεκίνησε από τη Βουλή, έχοντας μαζί του τον Στέφανο Γρανίτσα και τον συντάκτη της «Ακροπόλεως» Σταμάτιο Σταματίου. Φτάνοντας στην πλατεία Κλαυθμώνος, όπου ήταν τα γραφεία της εφημερίδας, προηγήθηκε ο Σταματίου για να ενημερώσει τον Γαβριηλίδη: —Ο Βενιζέλος έρχεται να σας επισκεφτεί κύριε διευθυντά, είπε ο Σταματίου.
73
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
—Πες του ότι δεν είμαι εδώ! Απάντησε ο Γαβριηλίδης. —Μα του είπα ότι είσθε. —Τότε πες του ότι δεν τον δέχομαι, απάντησε κοφτά ο Γαβριηλίδης. Μας πώς να του πω ότι δεν τον δέχεσθε; Έπειτα σκεφτείτε είναι και μια τιμή για την «Ακρόπολη»… Η «Ακρόπολις» έχει την δική της τιμή και δεν την περιμένει από άλλους!... ήταν η απάντηση. Εντέλει ο Σταματίου το ριψοκινδύνευσε και είπε του Ελ. Βενιζέλου να περάσει και πως ο διευθυντής τον περίμενε! Ο Γαβριηλίδης συνοφρυώθηκε για μια στιγμή από το απρόοπτο, αλλά του έτεινε το χέρι. Ύστερα κουβέντιασαν φιλικά για ένα δίωρο περίπου! Υπήρξε εποχή που ο Βλ. Γαβριηλίδης δημοσίευε σειρά άρθρων εναντίον της πολιτικής Βενιζέλου, με αφορμή το ζήτημα της Θράκης. Ο Βενιζέλος ζήτησε να τον δει, στέλνοντας στην «Ακρόπολη» τον ιδιαίτερο γραμματέα του Κλέαρχο Μαρκαντωνάκη. Παρά τις επανειλημμένες επισκέψεις του ο Μαρκαντωνάκης εισέπραττε από τον θυρωρό του Γαβριηλίδη ότι «ο κ. διευθυντής είναι απασχολημένος και δεν μπορεί να τον δεχθεί». Τότε ο Ελ. Βενιζέλος έστειλε τον Εμμ. Ρέπουλη, ο οποίος είχε εργαστεί και ως αρχισυντάκτης στην εφημερίδα. Όταν άκουσε το όνομα του Ρέπουλη ο Γαβριηλίδης αντιλήφθηκε τον σκοπό της επίσκεψής του και απάντησε: —Είμαι απασχολημένος, ό,τι έχει να πει, ας το πει στον Συναδινό, δηλαδή στον αρχισυντάκτη της εφημερίδας. Βεβαίως ο Εμμ. Ρέπουλης αποχώρησε χωρίς να πει τίποτε στον αρχισυντάκτη. Λίγες ημέρες αργότερα ο Βενιζέλος συνάντησε τον Συναδινό και του ζήτησε να ανακοινώσει στον Γαβριηλίδη πως πίστευε ότι ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί το μεγάλο όνειρο της κατάληψης της Κωνσταντινούπολης. Επί μία ώρα μιλούσε ο Βενιζέλος στον αρχισυντάκτη —Πέστε στον Γαβριηλίδη ότι η προέλαση προς την Κωνσταντινούπολη και η κατάληψή της από τον ελληνικό στρατό όταν θα γίνει, θα γίνει από τη Μικρά Ασία. Εκεί πρέπει να στραφεί η προσοχή όλων μας. Όταν ενημερώθηκε ο Γαβριηλίδης κατά βάθος ικανοποιήθηκε αλλά δεν είδε τον Βενιζέλο.
Ελευθέριος Βενιζέλος
74
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η «Κυρά Αναστασία με την ψαλίδα» έγινε σύμβολο εναντίον της λογοκρισίας Ο Γάλλος Αντρέ Γκιγ και ο Ελληνας Πυθαγόρας Νάγος
Ε
χει και η λογοκρισία τη δική της πλούσια ιστορία. Από αρκετών ετών ειδικευμένοι ερευνητές και στην Ελλάδα ασχολούνται με το θέμα καταγράφοντας την εξέλιξή του από τα μυθολογικά χρόνια μέχρι την εποχή μας. Μεταξύ άλλων στη διεθνή βιβλιογραφία κυκλοφορεί ένα σκίτσο, το οποίο αποτελεί, από τον 19ο αιώνα ακόμη, το σύμβολο σατιρισμού της λογοκρισίας. Πρόκειται για την ελληνικότατη «Κυρά Αναστασία», έργο του Γάλλου γελοιογράφου Αντρέ Γκιγ (Andre Gill), όπως ήταν το ψευδώνυμο του Louis Alexandre Gosset de Guines (1840-1885). Με σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Παρισιού, ο Γάλλος ευγενής υιοθέτησε το ψευδώνυμο αυτό προς τιμήν του Άγγλου γελοιογράφου James Gillary (17561815), τον οποίο είχε ως πρότυπο. Άριστος τεχνίτης και τολμηρός στη θεματολογία του χάραξε νέος δρόμους στην ποιότητα των γελοιογραφιών αλλά και των σατιρικών προσωπογραφιών. Κάθε σημαντική προσωπικότητα θεωρούσε ιδιαίτερη τιμή να σκιτσαριστεί από το χέρι του Gill. Παρήγαγε πορτραίτα για τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της εποχής του, από τη Σάρα Μπερνάρ, τον Όθωνα Βίσμαρκ και τον Βίκτωρα Ουγκώ μέχρι τον Γκιουζέπε Γαριβάλδη, τον Τσαρλς Ντίκενς, τον Ρίτσαρντ Βάγκνερ και τον Ναπολέοντα 3ο. Όπως ήταν φυσικό οι τολμηρές επιλογές του και η σάτιρά του ενοχλούσαν ανθρώπους της εξουσίας, οι οποίοι φρόντιζαν να του δημιουργήσουν διάφορα προβλήματα. Όπως συνέβη το 1868 όταν οι δικαστές πίστευαν πως μια κολοκύθα που είχε δημοσιεύσει ήταν το κεφάλι ενός δικαστή. Μηνύθηκε, καταδικάστηκε, κάθισε για μικρό χρονικό διάστημα στη φυλακή αλλά η φήμη του κυριολεκτικά απογειώθηκε. Όπως ήταν φυσικό η λογοκρισία που του ασκούσαν έγινε από τα αγαπημένα του θέματα. Έτσι πολλές σχετικές δημιουργίες του αποκτούσαν συμβολικό χαρακτήρα για τα φιλελεύθερα πνεύματα της Ευρώπης. «Η κηδεία της γελοιογραφίας» στην οποία ένας καλλιτέχνης με τον σκύλο του να κρατά στυλό και πινέλο ακο-
Σκίτσο Αντρέ Γκιγ
76
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Σκίτσο Πυθαγόρα Νάγου
λουθούσε μια νεκροφόρα ή «Ο δημοσιογράφος του μέλλοντος» που εμφανιζόταν δεμένος και φιμωμένος έγιναν σύμβολα της ελευθεροτυπίας. Μεταξύ άλλων θέλησε να παραστήσει και τη λογοκρισία. Της έδωσε λοιπόν τη μορφή μιας άσχημης και αντιπαθητικής γριάς, η οποία με γαμψά νύχια και καμπουριασμένη, έχει στην πλάτη της το σύμβολο της αθηναϊκής σοφίας, την κουκουβάγια και κρατά ένα πελώριο ψαλίδι. Το σκίτσο δημοσιεύθηκε το 1874 στο περιοδικό «L’ Eclypse» στο οποίο εργαζόταν επί πολλά χρόνια ως συντάκτης. Όπως αποκαλύπτουν οι μελετητές του έργου του Γκιγ, η ελληνικής προέλευση ονομασία Αναστασία οφειλόταν στο γεγονός της απευθείας παραπομπής στην Ανάσταση και το επέλεξε ο καλλιτέχνης διότι ανταποκρινόταν στις προδιαγραφές της «Κυρίας Λογοκρισίας» που ήθελε να αποδώσει. Όσο για την κουκουβάγια που έχει στην πλάτη της κάθε άλλο παρά τον αθηναϊκό της συμβολισμό εκ-
77
προσωπεί. Σύμφωνα πάντα με τους νεότερους μελετητές επιλέχθηκε διότι συμβολίζει το σκοτάδι, τα ξόρκια, τη μαγεία και τις δεισιδαιμονίες! Ήταν τόση η φήμη της «Κυρά Αναστασίας» και στην Ελλάδα ώστε ο Έλληνας σκιτσογράφος Πυθαγόρας Νάγος, την απέδωσε και αυτός με το πενάκι του (1935). Είναι σαφής η προσπάθειά του να της αποδώσει απεχθή χαρακτηριστικά και να την παρουσιάσει ως κακιά γριά με παρωχημένο ντύσιμο και με το ψαλίδι της λογοκρισίας στα χέρια. Όσο για τον Αντρέ Γκιγ συνέχισε να δίνει τις μάχες του κρατώντας το πενάκι του στο χέρι και αρνούμενος μέχρι τέλους να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε πολιτική διαμάχη. Το 1871 η Γαλλία άλλαξε το νόμο για τη λογοκρισία αλλά ήταν αργά για τον ίδιο. Ταλαιπωρήθηκε επί χρόνια από ψυχική ασθένεια για να σβήσει το 1885 σε ηλικία μόλις 45 ετών.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΣΤΟ ΛΥΚΑΥΓΕΣ ΤΟΥ 2021: 200 ΧΡΟΝΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ Τεκμήρια ιστορικής μνήμης από το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας
Τ
ο 2021 αποτελεί έτος ορόσημο για το νεοελληνικό κράτος και το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της χώρας. Η Ελλάδα θα γιορτάσει τα 200 χρόνια από την Επανάσταση που την απελευθέρωσε από τον οθωμανικό ζυγό και η Εθνική Τράπεζα τα 180 από την ίδρυσή της. Πρωτεργάτες της σύστασης και πρώτοι μέτοχοι της Εθνικής, Έλληνες, ομογενείς και ξένοι, είχαν συμμετάσχει ενεργά και με κεφάλαια στις ανάγκες του Αγώνα. Ο Ηπειρώτης Γεώργιος Σταύρος, μετά την εμπορική δραστηριότητά του στο εξωτερικό και τη μύησή του στη Φιλική Εταιρεία, γύρισε στην Ελλάδα το 1824 και συνεργάστηκε με τον Ελβετό φιλέλληνα Ιωάννη-Γαβριήλ Εϋνάρδο για το σχεδιασμό της πρώτης Τράπεζας του τόπου, που οραματίστηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας και υλοποιήθηκε, δέκα χρόνια μετά τη δολοφονία του πρώτου Κυβερνήτη, με την υπογραφή του βασιλιά Όθωνα. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της η Εθνική επέδειξε ιδιαίτερη μέριμνα για τη διάσωση της ιστορικής μνήμης. Υπήρξε η πρόνοια για τη διατήρηση των δικών της αρχείων, αλλά και την πρόσκτηση άλλων, που τεκμηριώνουν το ρόλο της Τράπεζας στην οικονομική ανάπτυξη του νεοελληνικού κράτους και ποικίλες εκφάνσεις της πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής της Ελλάδας. Το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής φυλάσσει τεκμήρια που χρονολογούνται από το 19ο έως τον 21ο αιώνα και αποτελεί πηγή έρευνας και γνώσης. Μέσα από εκδόσεις, εκθέσεις και εκδηλώσεις που πραγματοποιεί, προβάλλει τον πλούτο των αρχείων και συλλογών που διαχειρίζεται, φωτίζοντας πτυχές της ιστορίας της Τράπεζας, που εν πολλοίς ταυτίζεται με της Ελλάδας. Το Ιστορικό Αρχείο παρέχει στο ερευνητικό κοινό πρόσβαση στο υλικό που διαθέτει και εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες. Εκατοντάδες διδακτορικές διατριβές, επιστημονικές εργασίες και δημοσιεύσεις έχουν αξιοποιήσει στοιχεία από τα αρχεία της Εθνικής Τράπεζας και χιλιάδες μαθητές έχουν ξεναγηθεί στο Ιστορικό της Αρχείο. Ο Όθων με το διάταγμα ίδρυσης της Εθνικής Τράπεζας. Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904), Λάδι σε μουσαμά, 255x127 εκ. Καλλιτεχνική Συλλογή ΕΤΕ
78
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η πρόσοψη του Μεγάρου Διομήδη της Γ΄ Σεπτεμβρίου 146, όπου στεγάζεται το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας από το 2002
Άποψη από τον εκθεσιακό χώρο του Ιστορικού Αρχείου που φιλοξενεί την έκθεση «Η ιστορία της Εθνικής Τράπεζας μέσα από τα αρχεία και τις συλλογές της» με τα πορτρέτα των συνιδρυτών Γεωργίου Σταύρου και Ιωάννη Γαβριήλ-Εϋνάρδου
Άποψη της έκθεσης «Η ιστορία της Εθνικής Τράπεζας μέσα από τα αρχεία και τις συλλογές της»
79
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
«Η δικαία απόφασις του Θεού διά την απελευθέρωσιν της Ελλάδος»
«Ναυμαχίαι γενικαί των Ελλήνων»
Τρία από τα έργα που φιλοτέχνησε ο Παναγιώτης Ζωγράφος σύμφωνα με τις οδηγίες του στρατηγού Μακρυγιάννη την περίοδο 18361839, τα οποία περιλαμβάνονται στην έκδοση της Εθνικής Τράπεζας που διαθέτει το Ιστορικό Αρχείο της: Στοχασμός Μακρυγιάννη. Χειρ Παναγιώτη Ζωγράφου. Εικονογραφία του Εικοσιένα, Αθήνα 1976. «Μάχη πρώτη των Αθηνών»
Στο λυκαυγές του 2021 οι Έλληνες προσμένουν την ανάταση της ζωής και τον εορτασμό της εθνικής επετείου τους. Για την πρώτη Τράπεζα της χώρας είναι ευτυχής η σύμπτωση των δικών της εκατό ογδοηκοστών γενεθλίων την προσεχή άνοιξη με τα διακόσια χρόνια από την εθνική επανάσταση και ανεξαρτησία. Στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας απόκεινται δεκάδες τεκμήρια που αποτυπώνουν και τιμούν τον Αγώ-
να. Ξεχωρίζουν τα έργα που φιλοτέχνησε ο Παναγιώτης Ζωγράφος με υπόδειξη του στρατηγού Μακρυγιάννη, τα χαρακτικά που σχεδίασε ο Βαυαρός Karl Krazeisen με τα πορτρέτα των αγωνιστών της Επανάστασης και τα μετάλλια του Γερμανού καλλιτέχνη Konrad Lange που απέδωσε μορφές του αγώνα της ανεξαρτησίας και της απαρχής του νεοελληνικού κράτους.
80
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Τρία μετάλλια από τη σειρά που δημιούργησε ο Konrad Lange (1809-1856) και απόκεινται στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας. Απεικονίζονται η αφετηρία της Ελληνικής Επανάστασης στα Καλάβρυτα στις 25 Μαρτίου 1821, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο φιλέλληνας καλλιτέχνης Karl Krazeisen (19741878) αρχικά έκανε εκ του φυσικού σκίτσα με τα πορτρέτα των αγωνιστών και σε δεύτερη φάση τα μετουσίωνε στα χαρακτικά. Χάρη στα έργα του Krazeisen που χρονολογούνται στην περίοδο 1828-1931, διασώθηκαν οι μορφές αρκετών για τους οποίους δεν υπήρχαν άλλες απεικονίσεις, καθώς και οι υπογραφές τους (εικ. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης).
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
81
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οταν ο Ν. Πλαστήρας έκλεισε 37 εφημερίδες
Α
(1923)
πό τις κρισιμότερες περιόδους για τον Ελληνικό Τύπο και τους δημοσιογράφους ήταν το 1923, παρά το γεγονός ότι δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο ιστορικής έρευνας. Την χώρα κυβερνούσε η -υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα- «Επαναστατική Επιτροπή» και όσα συνέβησαν δεν έχουν παρουσιαστεί αναλόγως με την σημαντικότητά τους, ούτε επαρκώς οι συνθήκες που λειτουργούσε ο Τύπος στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Το γεγονός ότι έκλεισαν 37 καθημερινές εφημερίδες σε όλη την Ελλάδα, πέραν των αυτονόητων ζητημάτων ελευθερίας του λόγου και δημοκρατίας, δημιουργούσε και μείζον ζήτημα επιβίωσης ιδιαιτέρως μεγάλου αριθμού δημοσιογράφων αλλά και τεχνικών του Τύπου οι οποίοι περιήλθαν σε κατάσταση ανεργίας. Τότε γεννήθηκαν και δύο εφημερίδες: Η βραχύβια πρωινή «Εφημερίς των Συντακτών» και η μακρόβια απογευματινή εφημερίδα «Βραδυνή».
Νικόλαος Πλαστήρας
◗ ΞΕΚΑΘΆΡΙΣΜΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΏΝ Στις εφημερίδες αυτές εργάστηκαν όσοι απολύθηκαν από τις εφημερίδες που έκλεισαν. Τουλάχιστον δύο φορές οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι, των Αθηνών και του Πειραιώς, είχαν αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα από την εποχή του Διχασμού. Αλλά όχι στην έκταση και με τη μέθοδο που ακολούθησε ο Νικόλαος Πλαστήρας. Έχοντας αναλάβει τα ηνία της χώρας, από τον Σεπτέμβριο 1922, χρεώθηκε ιδιαιτέρως θετικά αλλά και ιδιαιτέρως αρνητικά γεγονότα. Στα πρώτα ανήκουν η φροντίδα και η περίθαλψη για τους πρόσφυγες και στα δεύτερα η δολοφονία των έξι. Τον Οκτώβριο 1923 εξερράγη στην Πελοπόννησο στρατιωτικό κίνημα από τους φιλοβασιλικούς υποστράτηγους Λεοναρδόπουλο και Γαργαλίδη. Τότε βρήκαν την ευκαιρία οι δημοκρατικοί και φιλοβενιζελικοί να περάσουν στην αντεπίθεση και να προχωρήσουν σε «ξεκαθάρισμα λογαριασμών». Μία μνημειώδης και μοναδική στα νεότερα ελληνικά χρονικά απαγόρευση δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 9 Νοεμβρίου 1923. Τα ηνία της χώρας είχε αναλάβει ο Νικόλαος Πλαστήρας, αρχηγός της Επανάστασης της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και πρόεδρος της Επαναστατικής Επιτροπής. ◗ EΚΛΕΙΣΕ 36 ΕΦΗΜΕΡΊΔΕΣ! Έσπευσε λοιπόν, με Ψήφισμα που υπέγραψε ο ίδιος, να κλείσει 36 εφημερίδες σε όλη τη χώρα. Το σκεπτικό δημοσιευόταν ολόκληρο στο ΦΕΚ και ανέφερε, πως η Επανάσταση γνώριζε ότι μερίδα του
82
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η προμετωπίδα της «Εφημερίδας των Συντακτών»
ελληνικού Τύπου «εν επιγνώσει ειργάσθη εγκληματικώς επί έτη εναντίον των συμφερόντων της Χώρας»! Υποστήριζε επίσης, ότι γινόταν συστηματική προσπάθεια για την κατάπτωση του εθνικού, πολιτικού και ηθικού φρονήματος του λαού «συνεπώς υπέχει ευθύνην πρωτεύουσαν διά την επελθούσαν εθνικήν συμφοράν» εννοώντας τη Μικρασιατική Καταστροφή. Δεν παρέλειπε, με το επίσημο κείμενο, να κατηγορήσει τις εφημερίδες για υπέρμετρο κομματισμό, ότι καλλιέργησαν το κλίμα για να ξεσπάσουν κινήματα, εκτοξεύοντας κατηγορίες ακόμη και για τυμβωρυχία! Θεωρώντας, λοιπόν, ο Ν. Πλαστήρας ότι οι εφημερίδες αυτές ατίμαζαν την ιστορία του ελληνικού Τύπου αποφάσιζε «όπως μη εμφανισθούν πλέον, προς ποινήν, παραδειγματισμόν και απαραίτητον καθαρμόν»! Μόνον στην Αθήνα έκλεισε δέκα εφημερίδες ( Καθημερινή, Αθηναϊκή, Πρωινή, Εσπερινή, Νέα Ημέρα, Πολιτεία, Χρόνος, Εφημερίς Ελλάδος, Πρωτεύουσα, Χρονικά)!
Βραδυνή», «Η Βραδυνή Εφημερίς των Συντακτών», όπως ήταν ολόκληρος ο αρχικός τίτλος της. Μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες συμμετείχαν στην ίδρυση του Συνεταιρισμού αλλά προσέφεραν και τις υπηρεσίες τους γράφοντας στις δύο εφημερίδες. Από τον Παύλο Νιρβάνα, τον Νικόλαο Καρβούνη και τον Ηρακλή Αποστολίδη μέχρι τον Γεώργιο Κορομηλά, τον Φώτο Πολίτη, τον Διονύσιο Κόκκινο και τον Δημήτριο Χατζόπουλο. ◗ ΡΑΓΔΑΊΕΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ Παρά το γεγονός ότι δήλωναν «ουδέτεροι απέναντι των αντιμαχομένων πολιτικών μερίδων» στάθηκαν επικριτικά στις αντιδημοκρατικές μεθόδους που φίμωναν τις ελεύθερες φωνές και αμφότερες οι εφημερίδες κατατάχθηκαν στις φιλοβασιλικές. Προσφέροντας σε δύσκολη περίοδο υψηλό ποιοτικό προϊόν, όχι μόνον κατόρθωσαν να επιβιώσουν, αλλά αποτέλεσαν πόρο ζωής για όσους είχαν βρεθεί στην ανεργία. Αποτελούν δε βασικές πηγές για τους ιστορικούς που επιθυμούν να είναι αντικειμενικοί, δεδομένου ότι υπό τις συνθήκες εκείνες τα υπόλοιπα έντυπα εκφράζουν μονομερώς τις βενιζελικές απόψεις.
◗ «Η ΒΡΑΔΥΝΉ ΕΦΗΜΕΡΊΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΏΝ» Στην Αθήνα και στον Πειραιά 75 συντάκτες κάθε ειδικότητας απολύθηκαν ξαφνικά. Εξέδωσαν ανακοίνωση, «οι αργούντες συντάκται» όπως αυτοχαρακτηρίζονταν, με την οποία ενημέρωναν το κοινό πως είχαν αποφασίσει να ιδρύσουν δικό τους «Δημοσιογραφικό Οργανισμό». Επρόκειτο στην πραγματικότητα περί ενός Συνεταιρισμού, του οποίου το Καταστατικό αποτελεί ένα από τα πλέον κρίσιμα τεκμήρια της ιστορίας του ελληνικού Τύπου. Το υπέγραφαν 58 δημοσιογράφοι και προέβλεπε την έκδοση της «Εφημερίδος των Συντακτών», χαρακτηρίζοντας μάλιστα τον τίτλο της «αναπαλλοτρίωτον! Το πρώτο φύλλο της εκδόθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1923. Αφού η πρώτη εφημερίδα θα ήταν πρωινή, σύμφωνα με όσα προέβλεπε το καταστατικό, εκδόθηκε λίγες ημέρες αργότερα (18 Νοεμβρίου 1923) και δεύτερη εφημερίδα «Η
Οι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίες και οι περιστάσεις κρίσιμες. Επανήλθε στην πολιτική ζωή της χώρας ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ως προς την επανέκδοση των εφημερίδων, η αριστερή πτέρυγα των Φιλελευθέρων ήταν εκείνη που αντιδρούσε. Είναι αποκαλυπτικές οι συζητήσεις που έγιναν στη Βουλή. Εκεί οι αποκαλούμενοι δημοκρατικοί, όπως οι Βύρων Καραπαναγιώτης και Αλέξανδρος Παπαναστασίου, πρωταγωνίστησαν στην προσπάθεια διατήρησης του ψηφίσματος που είχε δημοσιεύσει ο Ν. Πλαστήρας! Διαφώνησαν ακόμη και με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος υποστήριζε πως «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ελεύθερον πολίτευμα άνευ ελευθερίας του Τύπου». Εντέλει αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη Βουλή προφασιζόμενος αδιαθεσία.
83
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η προμετωπίδα της απογευματινής εφημερίδος «Βραδυνή» (πρώτο και δεύτερο φύλλο)
«Η ΒΡΑΔΥΝΉ» Ο ΥΠΟΥΡΓΌΣ Δικαιοσύνης Γεώργιος Καφαντάρης ωστόσο, κατ’ εντολή του Ελ. Βενιζέλου, κατέθεσε νέο Ψήφισμα που καταργούσε το προηγούμενο του Ν. Πλαστήρα. Ακολούθησε ψηφοφορία και το αποτέλεσμα υπήρξε συντριπτικό υπέρ της επανέκδοσης των εφημερίδων. Επί 267 πληρεξουσίων, 203 ψήφισαν υπέρ της επανέκδοσης και μόνον 59 κατά. Οπότε το Ψήφισμα που είχε κλείσει τις εφημερίδες και είχε στείλει στην ανεργία τόσο κόσμο καταργήθηκε με νέο Ψήφισμα της «Δ΄ εν Αθήναις Συντακτικής Συνελεύσεως», το οποίο επίσης δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 2 Φεβρουαρίου 1924. Έτσι έληξε εκείνη η περιπέτεια. Αρκετές από τις ιστορικές εφημερίδες δεν κατόρθωσαν να επανεκδοθούν μετά την τρίμηνη περίπου διακοπή τους. Η «Εφημερίς των Συντακτών» έκλεισε τον κύκλο της λίγες ημέρες μετά το Ψήφισμα που επέτρεψε την επανέκδοση των εφημερίδων, στις 15 Φεβρουαρίου 1924. Ωστόσο «Η Βραδυνή» αυτάδελφός της είχε καλύτερη τύχη. Συνέχισε ως συνεταιριστική εφημερίδα μέχρι την 1η Ιουνίου 1924, όταν αγοράστηκε από τον Δημήτριο Αραβαντινό (1883-1938), σπουδαία και αδικημένη προσωπικότητα του Τύπου. Η εφημερίδα σημείωσε μεγάλες επιτυχίες και υπήρξαν περιπτώσεις προπολεμικά όπου η κυκλοφορία της υπερέβη τα 150.000 φύλλα ημερησίως! Γεώργιος Καφαντάρης
84
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η πρώτη κοινή έκδοση Αθηναϊκών εφημερίδων (1925)!
Μ
ία από τις σημαντικές σελίδες του ελληνικού Τύπου, με πλούσιες κοινωνικο-πολιτικές προεκτάσεις, γραφόταν τον Μάρτιο του 1925 στην Αθήνα. Επικρατούσε γενικότερη αναστάτωση λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών και της εύθραυστης πολιτικής ζωής, όπως διαμορφωνόταν μετά την ανακήρυξη της Ελληνικής Δημοκρατίας από τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου έναν χρόνο νωρίτερα και την έκπτωση της βασιλικής δυναστείας. Οι κομμουνιστικές δυνάμεις, παρά το μικρό μέγεθός τους, εκμεταλλευόμενες τις περιστάσεις, θεώρησαν κατάλληλες τις συνθήκες για να δυναμιτίσουν ακόμη περισσότερο το πολιτικό κλίμα. ◗ ΑΠΕΡΓΊΑ ΚΑΙ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» τμ Πρωταγωνιστώντας στις απεργιακές κινητοποιήσεις και έχοντας διεισδύσει στα μεγάλα συνδικάτα, οι κομμουνιστές καλλιέργησαν απεργίες στις πλέον σημαντικές ομοσπονδίες, όπως ήταν των Σιδηροδρομικών και του Ηλεκτρισμού αλλά και η Ομοσπονδία Εργατών Τύπου (τυπογράφοι, λινοτύπες, εφημεριδοπώλες κ.ά.) των Αθηνών και του Πειραιώς. Προβάλλοντας δίκαια αιτήματα, όπως η αύξηση μισθών και η μείωση των ωρών εργασίας, τα συνόδευσαν με μακρά σειρά άλλων αιτημάτων, τα οποία χαρακτηρίστηκαν ως «εξωφρενικά». Απλή ανάγνωση των πρωτοσέλιδων του «Ριζοσπάστη» εκείνων των ημερών, αποκαλύπτει τις προθέσεις των οργανωτών, αφού τονίζεται πως η απεργία των ανθρώπων του Τύπου ενίσχυε «το εργατικόν μέτωπον εναντίον των εκμεταλλευτών και των καταπιεστών». Οι κομμουνιστές εκμεταλλεύονταν στο έπακρο τις λανθασμένες πρακτικές των πολιτικών στρατηγών Γ. Κονδύλη και Θ. Πάγκαλου, οι οποίοι στρέφονταν απροσχημάτιστα σε αυταρχικές μεθοδεύσεις, πυροδοτώντας αντιδράσεις και στασιαστικά φαινόμενα στον στρατό και στο ναυτικό. Η εκτελεστική
Πρωτοσέλιδο της κοινής εκδόσεως
86
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
επιτροπή του ΚΚΕ επένδυε φανερά στις απεργιακές κινητοποιήσεις.
δα, δημιουργήθηκαν στήλες στις οποίες κάτω από τον τίτλο τους οι εφημερίδες εξέθεταν, η κάθε μία ξεχωριστά, τις απόψεις τους. Η απογευματινή έκδοση, στην οποία συμμετείχε και η ΕΣΤΙΑ εμφανιζόταν πιο ολοκληρωμένη. Δημοσίευε άρθρα και χρονογραφήματα, τα πάντα σχετικά με την απεργία και το εργατικό ζήτημα στην Ελλάδα. Μικρότερα άρθρα αφορούσαν κοινωνικά ή εξωτερικά ζητήματα χωρίς να προκύπτει πολιτική διαφωνία, αφού κάθε εφημερίδα διατηρούσε τις πολιτικές της θέσεις. Ωστόσο, τις δύο τελευταίες ημέρες στην πρώτη σελίδα της απογευματινής έκδοσης και κάτω από μικρογραφίες του τίτλου τους, οι εφημερίδες δημοσίευσαν δικά τους μικρά άρθρα εκφράζοντας τις απόψεις τους. Η ειδησεογραφία ήταν κοινή. Πάντως είναι εμφανής ο ηγετικός ρόλος που διαδραμάτισε η ΕΣΤΙΑ σε εκείνη την προσπάθεια. Αβίαστα προκύπτει πως η απογευματινή έκδοση έγινε στα τυπογραφεία της, διατηρώντας και το «στήσιμό» της, γεγονός το οποίο και τη διαφοροποιούσε από τον υπόλοιπο Τύπο. Εξάλλου, ο «Ριζοσπάστης», σε πρωτοσέλιδο της 27ης Μαρτίου 1925 αποκάλεσε την κοινή έκδοση «μασκαρεμένη ΕΣΤΙΑ»! Το χρονογράφημα του Νιρβάνα, το οποίο λειτουργούσε ως «σήμα κατατεθέν» στην πρώτη σελίδα της, δημοσιεύθηκε κανονικά αλλά ανυπόγραφο και υπό τον τίτλο «Εκτός του κλίματος». Πέραν των άλλων, η στήλη «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» μεταφέρεται αυτούσια και ο «Ερανιστής» που υπογράφει, παραπέμπει σε προηγούμενο δημοσίευμα της ΕΣΤΙΑΣ. Εξάλλου, είναι χαρακτηριστική η δημοσίευση της στήλης «Ο ΚΟΣΜΟΣ», η οποία μετονομάσθηκε σε «ΧΡΟΝΙΚΑ» και κατέλαβε θέση δεξιά πάνω στην πρώτη σελίδα της νέας κοινής εφημερίδας. Ο προσεκτικός αναγνώστης της εφημερίδος ΕΣΤΙΑ της 20ής Μαρτίου 1925 και του πρώτου φύλλου της κοινής έκδοσης «Ο ΑΘΗΝΑΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» της 21ης Μαρτίου 1925, νομίζει ότι διαβάζει τη συνέχειά της. Είναι προφανές ότι δημοσιεύτηκε η ύλη που ετοιμαζόταν για την τακτική της έκδοση, αφού ακόμη και επιστολή αναγνώστου της υπήρχε στην πρώτη σελίδα με την προσφώνηση «Αγαπητή Εστία»! Ωστόσο, κανείς δεν έλειψε από το δημοκρατικό εκείνο προσκλητήριο, το οποίο στην πραγματικότητα κλήθηκε να αντιμετωπίσει την προπαγάνδα που επιχειρούσε να αμφισβητήσει την οργανωμένη κοινωνία. Μία εξειδικευμένη μελέτη θα αποκαλύψει τη μοναδική συγκυρία να βρεθούν συνυπογράφοντας τα χρονογραφήματά τους σε κοινό πρωτοσέλιδο οι Παύλος Νιρβάνας, Θεόδωρος Βελλιανίτης, Δημήτριος Χατζόπουλος κ.ά. Και το γεγονός αυτό καθιστά τα φύλλα που εκδόθηκαν στο επταήμερο της απεργίας (21-27 Μαρτίου 1925) μοναδικά από κάθε άποψη.
◗ Ο «ΑΘΗΝΑΪΚΌΣ ΤΎΠΟΣ» Στις 20 Μαρτίου 1925 κηρύχθηκε και η απεργία στον χώρο του Τύπου. Τότε συνέβη το απρόσμενο. Όλες οι εφημερίδες, πρωινές και απογευματινές, αποφάσισαν να αντιδράσουν δυναμικά, εκδίδοντας κοινό φύλλο! Έτσι, στις 21 Μαρτίου 1925 θα εμφανιστούν υπό τον τίτλο «Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» δύο εκδόσεις, μία κοινή των πρωινών εφημερίδων και μία δεύτερη των απογευματινών. Στην πρώτη, την πρωινή έκδοση, συμμετείχαν οι εφημερίδες «Αθήναι», «Δημοκρατία», «Εθνική Φωνή», «Ελεύθερον Βήμα», «Ελεύθερος Λόγος», «Ελεύθερος Τύπος», «Εμπρός», «Καθημερινή», «Νέα Ημέρα», «Πολιτεία» και «Σκρίπ». Στην κοινή έκδοση των απογευματινών συμμετείχαν οι εφημερίδες «Εστία», «Έθνος», «Βραδυνή» και «Απογευματινή». Φυσικά στην προσπάθεια αυτή του «αστικού Τύπου» δεν συμμετείχε ο «Ριζοσπάστης», το όργανο του κομμουνιστικού κόμματος, το οποίο όχι μόνον εκδόθηκε κανονικά καθ’ όλη την διάρκεια της επταήμερης απεργίας, αλλά προχώρησε και σε ξεχωριστή δεύτερη απογευματινή έκδοση αυξάνοντας τις πωλήσεις του! Χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις εκείνοι που ξιφουλκούσαν εναντίον του Τύπου και των «άθλιων αστών» από τις στήλες της εφημερίδας τους, συνέχισαν την εργασία τους συντονίζοντας και τις κινητοποιήσεις. Κάνοντας δύο εκδόσεις, ο «Ριζοσπάστης» βίωνε ημέρας δόξης λαμπρές και θριαμβολογούσε, γράφοντας πως η Αθήνα είχε «ξυπνήσει» χωρίς αστικές εφημερίδες και πως ο εφημεριδοπώλης «το παιδί της φτώχειας και της περιφρόνιας διαλαλούσε χαρούμενο μόνο τον Ριζοσπάστη». Όσο για την τύχη της κοινής έκδοσης των υπόλοιπων εφημερίδων μας ενημερώνει ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Παπαλεξάνδρου, από τους ελάχιστους που ασχολήθηκαν με το θέμα. Οι εφημερίδες εκδόθηκαν με την κοινή συμβολή του συντακτικού προσωπικού όλων των εφημερίδων και με τεχνικό προσωπικό από απεργοσπάστες τυπογράφους. ◗ Η «ΕΣΤΙΑ» Αλλά στην συνέχεια θεωρήθηκε πιο βολικό να εκδίδονται εκ περιτροπής από το προσωπικό των εφημερίδων που συμμετείχαν και το οποίο θα ενισχυόταν από τους άλλους. Η πρωινή έκδοση δεν περιείχε αρθρογραφική ύλη και το κύριο άρθρο είχε αντικατασταθεί με ανταποκρίσεις από το εξωτερικό. Την τελευταία μόνον ημέρα, στην τρίτη σελί-
87
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ ΌΠΩΣ ήταν φυσικό, εντέλει επικράτησε η λογική και έληξε η απεργία. Στις 28 Μαρτίου 1925 αρχίζει η επανέκδοση των εφημερίδων ενώ ο «Ριζοσπάστης» διακόπτει την απογευματινή έκδοσή του. Αποτιμώντας τα γεγονότα εκείνων των ημερών και τη στάση που τήρησε η «Εστία», αποκαλύπτεται ο ρόλος που διαδραμάτιζαν οι πολιτικοί σχηματισμοί αλλά και οι προσωπικότητες της εποχής. Θετική κρίνεται η στάση του πρωθυπουργού Ανδρέα Μιχαλακόπουλου, ο οποίος κατόρθωσε, έστω εφήμερα, να θέσει τέρμα στην κοινωνική αναστάτωση. Η «Εστία» κάνοντας τη δική της εκτίμηση όσων συνέβησαν, έγραφε πως η λήξη της απεργίας δεν έπρεπε να εκληφθεί ως νίκη του αστικού Τύπου, δεν έπρεπε «να εκληφθή ως ήττα των εργατών», αλλά «μόνον ως ήττα των ανατρεπτικών στοιχείων, των πρακτόρων της Μόσχας, των εκμεταλλευτών της εργατικής δυνάμεως». Στην συνέχεια συνεχάρη την κυβέρνηση διότι τερμάτισε τις απεργίες χωρίς να καταφύγει σε βία και ακρότητες όπως έκαναν προηγούμενες κυβερνήσεις. Δυστυχώς η μετριοπαθής στάση της και οι προτροπές της για κοινωνική ειρήνη δεν εισακούστηκαν. Ακολούθησε η δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου, η οποία έβαλε σε δοκιμασία την χώρα αλλά και σε περιπέτειες την «Εστία» η οποία αρνήθηκε να συμβιβαςσθεί.
Πρωτοσέλιδο της κοινής εκδόσεως
88
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Eνα βήμα πριν την ολοκλήρωσή του το επενδυτικό πρόγραμμα 440 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση 14 αεροδρομίων της χώρας
Η
Fraport Greece ανέλαβε τον Απρίλιο του 2017 την επέκταση, των εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Παράλληλα δεσμεύτηκε ότι θα βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες και όλα αυτά χωρίς να επηρεαστεί η εύρυθμη λειτουργία των αερολιμένων. Στην αρχή η εταιρεία είχε εκτιμήσει ότι τα έργα αναβάθμισης θα στοίχιζαν 330 εκατομμύρια ευρώ, στη συνέχεια και όσο προχωρούσαν οι εργασίες το ποσό επανεκτιμήθηκε στα 415 εκατομμύρια ευρώ ενώ σήμερα οι υπεύθυνοι δηλώνουν ότι το τελικό ποσό που θα χρειαστεί για την ολοκλήρωση του επενδυτικού προγράμματος θα ανέλθει σε 440 εκατομμύρια ευρώ. Το συνολικό άμεσο έσοδο σε βάθος 40 ετών (διάρκεια της παραχώρησης) για το ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τα σχετικά μοντέλα που έχουν τρέξει από την εταιρεία, θα ανέρθει σε περίπου 10 δις. ευρώ. Έμμεσα, όσο καλύτερες, πιο άνετες, πιο ασφαλείς και πιο φιλικές είναι οι υποδομές μιας τουριστικής χώρας για τους ταξιδιώτες, τόσο πιο ελκυστικοί γίνονται και οι προορισμοί της, τόσο πιο εύκολα θα γεμίζουν τα ξενοδοχεία, η εστίαση, τα μουσεία και οι παραλίες της. Από την Κέρκυρα, λοιπόν, μέχρι τη Ρόδο και από τη Θεσσαλονίκη μέχρι τα Χανιά ο εργοταξιακός «πυρετός» δεν άφησε μέρα να πάει χαμένη με αποτέλεσμα ήδη οι εργασίες στα 11 από τα 14 αεροδρόμια να έχουν ολοκληρωθεί.
οπότε τα check in αυξήθηκαν κατά 35% και τα σημεία ασφαλείας κατά 150%. Στο «Ιωάννης Δασκαλογιάννης» των Χανίων αναδιοργανώθηκε πλήρως ο αεροσταθμός, οι πύλες αυξήθηκαν κατά 25% και τα σημεία ασφαλείας και ελέγχου διπλασιάστηκαν. Ανάλογες εργασίες ανακαίνισης πραγματοποιήθηκαν και στο διάδρομο αποπροσγείωσης όπως άλλωστε και στην Καβάλα όπου πλέον εφαρμόζεται ο «push-back» τρόπος στάθμευσης των αεροσκαφών και άρα επιτυγχάνεται η πλήρης αξιοποίηση της χωρητικότητας των αεροδρομίων. Στο «Μέγας Αλέξανδρος» της Καβάλας, επεκτάθηκε ο τερματικός σταθμός κατά 2.029τ.μ. Στην ηπειρωτική χώρα, ένα ακόμα αεροδρόμιο που άλλαξε εντελώς είναι αυτό του Ακτίου το οποίο επεκτάθηκε κατά 2.381τ.μ, αναμορφώθηκε και έχει πλέον 14 check-in, 8 πύλες αναχώρησης και διπλάσια σημεία ασφαλείας. Στη Σάμο έχουν προκύψει αύξηση του αριθμού των check-in, των πυλών αναχώρησης και των σημείων ασφαλείας από την επέκταση κατά 1.550τ.μ., όπως
■ Τα 11 αεροδρόμια έτοιμα για «απογείωση» Στη Ζάκυνθο, υλοποιήθηκε η ανακαίνιση και αναδιαμόρφωση του τερματικού σταθμού 89
επίσης και στο αεροδρόμιο της Σκιάθου όπου πραγματοποιήθηκαν εργασίες επέκτασης κατά 2.185 τ.μ. και ανακαίνισης του υπάρχοντος αεροσταθμού που είχε ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, τον διπλασιασμό των ιμάντων παραλαβής αποσκευών. Η Μυτιλήνη έχει ένα εκ βάθρων ολοκαίνουργιο σύγχρονο και άνετο αεροδρόμιο συνολικής έκτασης 7.185τ.μ, ενώ τα έργα που ολοκληρώθηκαν και στο αεροδρόμιο «Άννα Πολλάτου» της Κεφαλονιάς έχουν δώσει έναν νέο αεροσταθμό επιφάνειας 10.700τ.μ γεγονός που σημαίνει αυξημένα check-in κατά 70%, με διπλάσια σημεία ασφαλείας και διπλάσιες πύλες αναχωρήσεων. Το ολοκαίνουργιο και κατά 3.450 τ.μ. μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Μυκόνου, ένα στολίδι για το νησί, συνδυάζει την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική σε ένα σύγχρονο αεροδρομικό περιβάλλον με μοντέρνα συστήματα. Το αεροδρόμιο της Ρόδου, το δεύτερο μεγαλύτερο που διαχειρίζεται η Fraport Greece μετά και το «Μακεδονία» έχει πλέον μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Πρόκειται για ένα σύγχρονο αεροδρόμιο διεθνών προδιαγραφών, άνετο και φιλικό προς το επιβατικό κοινό. Το ίδιο ισχύει και για το «Ιωάννης Καποδίστριας της Κέρκυρας που παραδόθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες. Ο νέος τερματικός σταθμός επιφάνειας 10.350τ.μ. ως επέκταση του υφιστάμενου φιλοξενεί 28 check-in, 8 σημεία ελέγχου και 12 πύλες αναχώρησης. Τα τρία αεροδρόμια στα οποία οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες είναι εκείνα της Κω, της Σαντορίνης και το εμβληματικό «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Κυριάκος Θ. Κουρμπέτης: Ο πρωτοπόρος φωτορεπόρτερ Ο άνθρωπος που εισήγαγε στην Ελλάδα τα περίφημα «Ζουρνάλ» («Επίκαιρα»)!
Α
πό τις πλέον ενδιαφέρουσες μορφές των πρώτων Ελλήνων φωτορεπόρτερ ήταν ο Κυριάκος Κουρμπέτης. Γεννημένος στην Αθήνα το 1900 ήταν γιος του Θωμά Κουρμπέτη και της Άννας, το γένος Αλεξανδρόπουλου. Αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή Αθηνών, αλλά αγάπησε τη δημοσιογραφία και αφιερώθηκε στο φωτορεπορτάζ. Ξεκίνησε ερασιτεχνικά το 1921 με μία μηχανή στο χέρι και επαγγελματικά από το 1923. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα καταγραφόταν ως ένας από τους καλύτερους επαγγελματίες. Ο Δ. Β. Γαϊτάνος, ο οποίος κατέγραψε τους πρώτους Έλληνες φωτορεπόρτερ, σημείωσε πως ο Κ. Κουρμπέτης δημιούργησε στο επάγγελμά του δύο πράγματα. Αφενός τον φωτορεπόρτερ – καλλιτέχνη και αφετέρου τον φίλο και σύμβουλο των διευθυντών των εφημερίδων και των δημοσιογράφων.
Στο φωτογραφικό ρεπορτάζ έδωσε μία νέα, άγνωστη έως τότε μορφή. Την καλλιτεχνική φωτογραφία που δεν χρειαζόταν λεζάντα. Η πνευματική του ευρύτητα και η γλωσσομάθειά του, αφού μιλούσε άπταιστα γαλλικά, τον κατέστησαν σιγά–σιγά πολύτιμο συνεργάτη των δημοσιογραφικών γραφείων. Ο ιδρυτής της «Καθημερινής» Γεώργιος Βλάχος επανειλημμένως τον είχε συγχαρεί για τις επιτυχίες του. Τα δύο αυτά στοιχεία σύντομα τον έφεραν επίκεφαλής ενός επιτελείου και συγκροτημένου γραφείου, το οποίο διοχέτευε εκατοντάδες φωτογραφίες
Κυριάκος Κουρμπέτης
90
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΚΑΤΆΛΑΒΕ ΑΠΌ ΝΩΡΊΣ ΤΗΝ ΤΕΡΆΣΤΙΑ ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΑΚΟΎ ΥΛΙΚΟΎ ΤΑ ΠΡΏΤΑ «Επίκαιρα» του Κ. Κουρμπέτη είχαν τους τίτλους «Ελληνικά Νέα» και «από όλην την Ελλάδα». Στέγαζε τις δραστηριότητές του στην οδό Ομήρου 6 και το 1938 για τις κινηματογραφικές δραστηριότητές του συνεταιρίστηκε με την εταιρεία «Αδελφοί Δριμαρόπουλοι & Σία» που έδρευε στην οδό Κουμουνδούρου 39.
Ήταν από τους πρώτους επαγγελματίες οι οποίοι αναφέρθηκαν στην ανάγκη συγκέντρωσης και αξιοποίησης των φωτογραφικών και κινηματογραφικών αρχείων, θεωρώντας πως έπρεπε να περάσουν σε υπεύθυνα χέρια λόγω της μείζονος αξίας τους. Ο Κ. Κουρμπέτης έφυγε από τη ζωή στο σπίτι του, στην οδό Θαλού
κάθε εβδομάδα στις εφημερίδες. Αναφερόμενος κάποτε σε φωτογραφικές επιτυχίες του, αφηγήθηκε πως τράβηξε φωτογραφία στην Άγκυρα τον Παναγή Τσαλδάρη να παίζει μπεζίκι, ένα είδος τουρκικού χαρτοπαιγνίου, με τον Ισμέτ Ινονού. Επίσης πως με χίλιους κόπους κατόρθωσε να φωτογραφίσει τον βασιλέα Αλέξανδρο της Σερβίας στην Κέρκυρα. Προπολεμικά συνέβαλε με τις φωτογραφίες του στην επιτυχία διαφόρων εκδηλώσεων. Όπως η Α΄ Παγκυκλαδική Έκθεση που έγινε στη Σύρο ή μια Γεωργική Έκθεση που πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη. Αφηγείτο με ικανοποίηση και μία θυελλώδη συνεδρίαση της Βουλής πριν από την περίοδο Ι. Μεταξά. Αφορούσε έναν βουλευτή της Αριστεράς που τασσόταν εναντίον της τότε κατάστασης. Συνάδελφοί του από την ίδια παράταξη ρώτησαν τον Κ. Κουρμπέτη γιατί δεν φωτογράφιζε τον βουλευτή τους. Χωρίς να τα χάσει ο Κ. Κουρμπέτης απάντησε: «Γιατί είναι ενάντια στο φως…». Γέλια ακούστηκαν ακόμη και από το προεδρείο της Βουλής, ενώ διακόπηκε η συνεδρίαση!
4 (Πλάκα) τον Μάιο 1964, σε ηλικία 64 ετών, αφήνοντας τρεις κόρες, τη Θωμαΐδα, την Αλεξάνδρα και την Άννα. Δυστυχώς το πολύτιμο αρχείο του δεν διασώθηκε ενιαίο. Τμήματά του φυλάσσονται σε διάφορες συλλογές, ενώ είναι άγνωστη η τύχη του μοναδικού προπολεμικού αρχείου «ζουρνάλ».
Υπήρξε πνευματώδης και σωματώδης, χαμογελαστός αλλά και πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό. Εντελώς άγνωστη παραμένει η συμβολή του στην προπολεμική παρουσίαση των περίφημων «ζουρνάλ» στις αίθουσες των κινηματογράφων! Πρόκειται για τα περίφημα «Επίκαιρα», όπως έγιναν γνωστά αργότερα. Το 1936, όταν θεωρείτο «φωτορεπόρτερ των εφημερίδων ολοκλήρου της Ελλάδος και του εξωτερικού» παρουσίασε στις οθόνες των κινηματογράφων το πρώτο ελληνικό «ζουρνάλ». Σύντομα όμως, μέσω της εταιρείας του Φωτο Φιλμ Κουρμπέτης, που ήταν και κινηματογραφική παρουσίασε και το πρώτο ελληνικό ομιλούν «ζουρνάλ». «Επιτέλους η Ελλάς απέκτησε και ομιλούντα Ζουρνάλ» έγραφαν οι εφημερίδες και το γεγονός διαφημιζόταν αναλόγως. Όπως και ο μηχανικός εξοπλισμός που ήταν ό,τι πιο σύγχρονο υπήρχε στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Χρησιμοποιούσε δε σημαντικές φυσιογνωμίες, όπως τον σκιτσογράφο Νικόλαο Καστανάκη για τα γραφιστικά.
92
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ο Σπετσιώτης Πολύβιος Π. Λεκός και η «Εικονογραφημένη Ελλάς» Εκτελέσθηκε από την ΟΠΛΑ στην πλατεία Κρανιδίου
Τ
ο σημαντικότερο έντυπο που εκδόθηκε στη χώρα μας, στα χρόνια του Μεσοπολέμου, ήταν η «Εικονογραφημένη Ελλάς». Δημιούργημα του Πολύβιου Λεκού, γόνου της πολυμελέστατης οικογένειας του Σπετσιώτη Παύλου Λεκού, διεκδικεί τον τίτλο του καλύτερου φιλολογικού και καλλιτεχνικού περιοδικού. Φανατικός βενιζελικός ο εκδότης του, ήταν πράκτορας ελληνικών εμπορικών οίκων στις βαλκανικές χώρες. Ευφυής, δραστήριος και πολύγλωσσος, συνεργαζόταν με τους σημαντικότερους εμπορικούς και εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού, συμμετείχε σε επιμελητηριακές δράσεις και είχε δημιουργήσει ένα μοναδικό δίκτυο που απλωνόταν από τις βαλκανικές χώρες έως την Αμερική και από την Ευρώπη έως την Αυστραλία.
Πολύβιος Λεκός (σκίτσο Αντ. Πρωτοπάτση)
Πριν από την «Εικονογραφημένη Ελλάδα», ο Π. Λεκός κυκλοφόρησε -στα ελληνικά και στα αγγλικά- την μηνιαία οικονομική και εμπορική επιθεώρηση «Εγγύς και Άπω Ανατολή». Εκδιδόταν υπό την εποπτεία προσωπικοτήτων ( Κυριάκος Βαρβαρέσος, Δημήτριος Καλλιτσουνάκης, Αλέξανδρος Σβώλος) οι οποίοι είχαν σπουδάσει σε ξένα πανεπιστήμια. Υπήρξαν στελέχη της δημόσιας διοίκησης στις κυβερνήσεις των Φιλελευθέρων και άφησαν τη σφραγίδα τους στην κοινωνική πολιτική του κράτους. Με θέματα κυρίως οικονομικά, ήταν εμφανής η προσπάθεια εναρμόνισης της ελληνικής οικονομίας με την διεθνή πραγματικότητα. Αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού, άνοιγε διαύλους επικοινωνίας, παρείχε πολύτιμες πληροφορίες και πρόβαλε δρα-
93
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Λεπτομέρεια από την πρώτη έκδοση της «Εικονογραφημένης Ελλάδος»
στηριότητες. Εξάλλου, ο Π. Λεκός εξέδιδε και ειδικό περιοδικό για την οικονομική ζωή και κίνηση της Βαλκανικής Χερσονήσου (Proche et Extreme Orient). Αλλά το εκδοτικό «έργο ζωής» του ήταν «Η Εικονογραφημένη της Ελλάδος». Το πιο μεγαλόπνοο εκδοτικό εγχείρημα της δεκαετίας 1920. Αντιγράφοντας ξένα πρότυπα δημιούργησε μια φιλολογική και καλλιτεχνική επιθεώρηση, η οποία αντάξια διεκδικούσε τον τίτλο της ελληνικής εκδοχής της περίφημης γαλλικής «Illustration». Διευθυντής σύνταξης ο Ιωάννης Γρυπάρης και γενικός γραμματέας ο Μιλτιάδης Λιδωρίκης. Την Επιτροπή Σύνταξης αποτελούσαν οι Γεώργιος Δροσίνης, Σπύρος Μελάς, Παύλος Νιρβάνας, Κωστής Παλαμάς και Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Περισσότεροι από εκατό λόγιοι, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι συμμετείχαν στο πλέον κοστοβόρο εγχείρημα, το οποίο διήρκεσε αρχικώς μόνον δέκα μήνες εκδίδοντας ισάριθμα τεύχη. Ωστόσο άφησε πίσω του μοναδικό σε όγκο υλικό ευρέως φάσματος, το οποίο αποτελεί πολύτιμη πηγή για τον σύγχρονο ερευνητή. Ο Π. Λεκός κατέβαλε προσπάθειες για την επανέκδοσή του ( Ιανουάριο 1926, Πάσχα 1927 κ.ά.) αλ-
λά απέβησαν άκαρπές. Ο ίδιος, στις αρχές δεκαετίας 1930, έκτισε τη «βίλα Νεράϊδα» στο νησί του, εκεί όπου σήμερα το ξενοδοχείο «Σπέτσες». Το τέλος όμως του Π. Λεκού υπήρξε τραγικό. Τον Νοέμβριο του 1941, τη μαύρη περίοδο της Κατοχής, ανέλαβε δήμαρχος στο νησί του. Οι γραπτές μαρτυρίες αναφέρουν πως κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες για την εξασφάλιση επάρκειας αγαθών στο νησί. Τον εμφανίζουν ως άνθρωπο με τυχοδιωκτικό χαρακτήρα και με τάσεις επιδείξεως, αλλά αναγνωρίζουν πως πρόσφερε τα μέγιστα στις Σπέτσες. Καταμεσής της Κατοχής κατόρθωσε να ιδρύσει παραρτήματα ΠΙΚΠΑ, Ερυθρού Σταυρού και του Εθνικού Αγροτικού Νηπιοτροφείου καλύπτοντας σπουδαίες ανάγκες. Στις αρχές του 1944 συνελήφθη από την κομμουνιστική Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ) μαζί με τον αρχιτέκτονα Γεώργιο Διαμαντόπουλο, τον Οικονομικό Έφορο Σπετσών Παναγιώτη Φιλίππου, τον γιατρό Κόχελα και τον ιεροδιάκονο της Μονής Αγίων Αναργύρων Ερμιόνης Στέφανο Πουλή. Σφαγιάστηκαν με πρωτοφανή αγριότητα στην πλατεία Κρανιδίου, τον Απρίλιο 1944.
94
Managing with Experience & Rigor Leof. Kifissias 90, 15125, Maroussi Athens, Greece t: +30 210 9242484 f: +30 210 9235673 General information: rcp@seamar.gr Technical enquiries: technical.bulk@seamar.gr www.seamar.gr
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Το σχήμα και η τιμή των εφημερίδων όταν ξέσπασε η κρίση της δεκαετίας 1930 Πώς καταργήθηκε η διανομή δώρων και βιβλίων
Τ
ον Δεκέμβριο 1931, εν μέσω σφοδρής οικονομικής κρίσης, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των Aρχών, βρέθηκαν βεβαίως και οι εφημερίδες. Τα αποτελέσματα θα έχουν παρατηρήσει οι ερευνητές και φιλομαθείς που προστρέχουν για πληροφορίες ή τέρψη σε εφημερίδες της εποχής. Εμφανίζονται ολιγοσέλιδες και οι περισσότερες σε δύο συγκεκριμένα σχήματα. Το γεγονός δεν είναι βεβαίως τυχαίο. Ήταν ένα από τα φαινόμενα που προκάλεσε η μεγάλη οικονομική κρίση των αρχών της δεκαετίας 1930 και η διαπίστωση πως «χανόταν» πολύτιμο συνάλλαγμα λόγω των εισαγωγών τεράστιων ποσοτήτων δημοσιογραφικού χάρτου. Έτσι, ανάμεσα στα μέτρα για την προστασία του εθνικού νομίσματος που λάμβανε η Κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου στα τέλη 1931 ήταν και ο περιορισμός της σπατάλης χαρτιού. Διαπιστώθηκε πως στην Ελλάδα εντός μιας 15ετίας είχε τριπλασιαστεί η εισαγωγή δημοσιογραφικού χαρτιού. Ενώ το 1914 εισάγονταν 3.098 τόνοι, το 1930 η εισαγωγή είχε φθάσει στους 9.454 τόνους! Οπότε οι Αρχές προσανατολίζονταν στην εφαρμογή του νόμου περί Τύπου που είχε ψηφιστεί λίγα χρόνια νωρίτερα και καθόριζε το μέγεθος, τον αριθμό των σελίδων και την τιμή των εφημερίδων. Εννοείται πως προκλήθηκαν αντιδράσεις εκ μέρους των εκδοτών και κατατέθηκε μακρά σειρά προτάσεων. Ρίχτηκαν ιδέες και για τη λήψη άλλων μέτρων, όπως περί της Κυριακής αργίας των εφημερίδων, ώστε να περιοριστεί η εισαγωγή του δημοσιογραφικού χαρτιού χωρίς αυτό να σημαίνει και παράλληλο περιορισμό του σχήματος των εφημερίδων. Αλλά δεν θεωρήθηκε η σωστή λύση ούτε ότι θα προέκυπτε ωφέλεια για την εθνική οικονομία. Η Κυριακή αργία των εφημερίδων δεν θα απέτρεπε τον πολλαπλασιασμό των εβδομαδιαίων φιλολογικών φύλλων, συνεπώς και την αύξηση της εισαγωγής χαρτιού. Οπότε προκρίθηκε αυστηρή εφαρμογή του νόμου για το σχήμα και την τιμή των καθημερινών εφημερίδων. Αλλά στο προσκήνιο είχε εμφανιστεί και ένα νέο φαινόμενο που ήταν η διανομή βιβλίων και δώρων μέσω των εφημερίδων, γεγονός που σήμαινε και τροποποίηση των προβλέψεων για την τιμή τους. Εξάλλου, ορισμένες εφημερίδες για να αντιδράσουν στο φαινόμενο των δώρων και τον αθέμιτο ανταγωνισμό απειλούσαν να μειώσουν στο μισό την τιμή τους. Αλλά και αυτή απειλή, εάν γινόταν πραγματικότητα, θα οδηγούσε σε αχαλίνωτο συναγωνισμό τις εφημερίδες μεταξύ τους, οπότε και σε ανυπολόγιστη αύξηση της ποσότητας του εισαγόμενου δημοσιογραφικού χαρτιού. Αυτά απασχολούσαν την κυβέρνηση Βενιζέλου, λίγο πριν εγκαταλείψει την εξουσία χρεωμένη με την οικονομική κατάρρευση της χώρας. Σταθμίζοντας τα ενδεχόμενα και προκειμένου να επιτύχει την πολυπόθητη οικονομία κατέληγε στην αυστηρή εφαρμογή του νόμου και στην προσπάθεια περιορισμού του Τύπου «εις την καθαρώς δημοσιογραφικήν λειτουργίαν», γεγονός που υπέκρυπτε και προσπάθεια φίμωσής του. Επίσης, οι καθημερινές εφημερίδες να εκδίδονται τετρασέλιδες, με δικαίωμα μία φορά την εβδομάδα να είναι οκτασέλιδες και να πωλούνται προς μία δραχμή. Οι εφημερίδες μικρού μεγέθους, κατ’ εξαίρεση, θα μπορούσαν να κυκλοφορούν οκτασέλιδες δύο φορές την εβδομάδα. Ταυτοχρόνως, λήφθηκαν μέτρα ώστε να μην έχουν τη δυνατότητα οι εφημερίδες να παρέχουν βιβλία και δώρα.
96
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Τυπογραφείο της δεκαετίας 1930
ΑΥΣΤΗΡΟ ΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΙ ΣΥΖΗΤΉΣΕΙΣ κράτησαν μήνες ολόκληρους για να καταλήξουν σε νόμο του κράτους ( Μάρτιος 1932), έναν από το πλήθος των εντυπωσιακών νόμων που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς. Το μέγεθος των εφημερίδων μετριόταν με τετραγωνικά μέτρα και καμία δεν μπορούσε να εκδοθεί σε διαστά-
σεις μεγαλύτερες των 4,4 τετραγωνικών μέτρων που αντιστοιχούσε σε μέγεθος φύλλου 70Χ90. Έξι φορές τον χρόνο (Αποκριές, Πάσχα, Χριστούγεννα κ.ά.) μπορούσαν να εκδοθούν σε οποιαδήποτε διάσταση και υποχρεωτικά η μικρότερη τιμή ήταν η μία δραχμή. Εξαιρετικά αυστηρές ήταν οι προβλέψεις
97
για τις εφημερίδες που επιχειρούσαν να παρέχουν είδη προς αγορά (βιβλία, δώρα κ.ά.) ή να προβαίνουν σε κληρώσεις με αποκόμματα που πρόσφεραν. Το κυριότερο δε ήταν πως οι εφέσεις σε ποινές που επιβάλλονταν βάσει εκείνου του νόμου δεν είχαν ανασταλτικό αποτέλεσμα!
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Οταν οι δημοσιογραφικές γιορτές μετατρέπονταν σε πνευματικά πανηγύρια Κωστής Παλαμάς: είμαι δημοσιογράφος, δεν απαρνούμαι το γένος μου!
Κωστής Παλαμάς. Ελαιογραφία Γ. Ροϊλού
98
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Π
Το ξενοδοχείο Σεσίλ στην Κηφισιά (δεκαετία 1930)
ολλές φορές αναζητούμε τους λόγους που οι άνθρωποι αρέσκονται στην παρελθοντολογία. Πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί, αρκετές δε εξ αυτών ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οι άνθρωποι, από την αρχαιότητα, έχουν πάντοτε τη συνήθεια να θεωρούν ως δύσκολη την εποχή τους και να νοσταλγούν το παρελθόν, τους «παλαιούς καλούς καιρούς». Υπάρχουν όμως και ιστορικές στιγμές που έρχονται να υποδηλώσουν ότι, εντέλει, δεν έχουν άδικο όσοι υποστηρίζουν την ποιότητα και την ευγένεια των παλαιότερων εποχών. Κατ’ εξοχήν, δε, μπορούν να το ισχυρίζονται οι δημοσιογράφοι. Ως παράδειγμα θα αφηγηθούμε σήμερα μια γιορτή, που έγινε το 1935 με πρωτοβουλία της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, δηλαδή της γνωστής μας ΕΣΗΕΑ. Ήταν η εποχή που σέβονταν ακόμη τον χρόνο και όσους είχαν προηγηθεί και προσφέρει. Έτσι αποφασίστηκε να τιμηθούν όσοι είχαν συμπληρώσει 25 ή και περισσότερα χρόνια δημοσιογραφικής ζωής, ανεξαρτήτως αν ήταν ή όχι μέλη της ΕΣΗΕΑ. Συγκεντρώθηκαν, λοιπόν, στο «Σεσίλ» της Κηφισιάς και κανείς δεν μπορούσε να πλήξει σε εκείνη τη γιορτή. Τα ονόματα που συμμετείχαν, φαντάζουν σήμερα ως προσκλητήριο σπουδαίων φυσιογνωμιών της πένας: Ιωάννης Δαμβέργης, Γεώργιος Πωπ, Σπύρος Νικολόπουλος, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Γεώργιος Βλάχος, Δημήτριος Καμπούρογλους, Κώστας Αθάνατος. Παύλος Νιρβάνας, Γεώργιος Ασπρέας, Αρίστος Καμπάνης, Διονύσιος Κόκκινος, Νικόλαος Λάσκαρης, Παντελής Χορν και πόσοι άλλοι ακόμη. Ανάμεσά τους υπήρχαν και φυσιογνωμίες εντελώς άγνωστες στους νεότερους, αλλά από τους θεμελιωτές του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Ένας εξ αυτών ήταν και ο Ζέφυρος Σταυρίδης (1853-1938), ήδη συνταξιούχος το 1935. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη ήταν, κατά κάποιο τρόπο, ο άνθρωπος που οργάνωσε το πραγματικό ρεπορτάζ στη χώρα μας. Πολιτικός συντάκτης ο ίδιος, ήταν ευρηματικός και γνώριζε το «μυστικό» να οργανώνει δημοσιογραφικές κα-
μπάνιες με εξειδικευμένη θεματολογία. Σε αυτόν οφείλονταν περίφημες διατυπώσεις όπως: ⎼« Έγραψεν ημίν ο εν Αμπελοκήποις ανταποκριτής μας» ή «⎼ Καθ’ ά επιστέλλει ο εν Κουκουβάουνες ανταποκριτής μας»! Περίπου πενήντα έτη υπηρέτησε το επάγγελμα ο Ζ. Σταυρίδης, ο οποίος υπήρξε πολιτικός ρεπόρτερ στις μεγαλύτερες εφημερίδες, όπως η «Ακρόπολις» του Βλ. Γαβριηλίδη, η «Πρωϊα» του Δεληγιάννη, το «Εμπρός» του Καλαποθάκη και το «Έθνος» του Νικολόπουλου. Στην εκδήλωση δεν μπόρεσε να παρευρεθεί ο ακαδημαϊκός Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλους, ο οποίος ωστόσο έγραψε επιστολή ενθουσιάζοντας τους πάντες. Ήταν 83 ετών και είχε συμπληρώσει 62 χρόνια διαρκούς παρουσίας στις εφημερίδες και τα περιοδικά, παρουσιάζοντας ιστορικο-λογοτεχνικά θέματα. Είχε ξεκινήσει το 1873 ως συντάκτης του «Ποσειδώνος», ο οποίος εκδιδόταν στην Αθήνα και τον Πειραιά. Ο ακαδημαϊκός Κωστής Παλαμάς έγραψε για την εκδήλωση ότι πριν από μισόν αιώνα δημοσίευε το πρώτο του βιβλίο στίχων. «⎼ Ποιητή βέβαια με κράτησε να λογίζομαι το κυρίαρχο είδος της εργασίας μου, μα ποτέ δεν το ξεχώρισα και ποτέ δεν το διέκρινα από την άλλη μου, κι από την όλη μου, την πλατιά, την πολύτροπη και δημοσιογραφική εργασία… Είμαι δημοσιογράφος και δεν το παρατρέχω, ούτε μπορώ να λησμονήσω το γένος μου»! Είναι μια βαθιά και αθησαύριστη εξομολόγηση του πρωτοπόρου λογοτέχνη, ο οποίος σε ηλικία 76 ετών προέβαινε σε έναν πνευματικό απολογισμό απευθυνόμενος σε συνοδοιπόρους του αλλά και σε νεότερους υπηρέτες της πένας. Προχωρούσε, μάλιστα, ακόμη περισσότερο, τονίζοντας πως «οι δεινότεροι που συμβολίζουν τον πνευματικό κόσμο περάσανε από τη δημοσιογραφία» και ότι «τον δημοσιογράφο μπορεί να τον εμποδίζει, καθώς γίνεται σε όλες τις ενέργειες, το περπάτημα του νου, αλλά η δημοσιογραφία είναι άσκηση που του ρίχνει όλα τα προσκόμματα για να περάσει»! Αυτά μπορούσαν να συμβούν σε μία δημοσιογραφική γιορτή πριν από 83 χρόνια.
99
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Τα τρία αδέλφια της εφημερίδας «Έθνος» που έφυγαν από τη ζωή σε πέντε μήνες Οι δύο πρώτοι Νικολόπουλοι έφυγαν με διαφορά μιας ημέρας, ο ένας στη Μόσχα και ο άλλος στην Αθήνα
Η
Δημήτριος Νικολόπουλος
οικογένεια Νικολόπουλου, που είναι γνωστή από την εφημερίδα «Έθνος», την οποία ίδρυσε το 1913, καταγόταν από τη Γορτυνία. Ο πατέρας, ο Κωνσταντίνος Νικολόπουλος, μετακινήθηκε στην Καλαμάτα, απ’ όπου και ξεκίνησαν για να δημιουργήσουν τη ζωή τους τα τέσσερα παιδιά του, τρεις γιοι και μία κόρη. Ακολούθησαν όλα εντυπωσιακή και επιτυχημένη διαδρομή. Δραματικές συμπτώσεις όμως ήθελαν τα τρία αγόρια να φεύγουν από τη ζωή την ίδια χρονιά και στην ακμή της δημιουργίας και της αναγνώρισης της προσφοράς τους. Ήταν το 1938, όταν έφυγε πρώτος ο μεσαίος αδελφός, ο 52χρονος Δημήτριος Νικολόπουλος, πρέσβης στη Μόσχα. Ακολούθησε την επόμενη μέρα ο μεσαίος, επίσης ο 54χρονος Σπύρος Νικολόπουλος, ιδρυτής και εκδότης της εφημερίδας «Έθνος». Περίπου πέντε μήνες αργότερα έφευγε και ο μεγαλύτερος αδελφός, ο 59χρονος Ιωάννης Νικολόπουλος, πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου! Είναι από εκείνες τις συμπτώσεις που παραμένουν ανεξήγητες και τροφοδοτούν τα λαϊκά
100
23x3
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
στρώματα με φανταστικά σενάρια για τηλεπάθειες, αλληλεπιδράσεις και πνευματιστικές συμπτώσεις. Και οι τρεις ενεπλάκησαν με την εφημερίδα «Έθνος». Ο Δημήτρης Νικολόπουλος υπήρξε και εκείνος θρέμμα της δημοσιογραφικής οικογένειας. Άρχισε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος σε διάφορες αθηναϊκές εφημερίδες. Στη συνέχεια εισήλθε στο διπλωματικό σώμα, διατηρώντας πάντα την αγάπη του στα γράμματα. Δημοσίευσε πατριωτικά διηγήματα και εντυπώσεις, ενώ στο βιβλίο του «Νέον Άνθος» περιέχονται οι φιλολογικές εντυπώσεις του από την Αβησσυνία, όπου είχε υπηρετήσει ως γενικός πρόξενος. Τραγική ειρωνεία είναι το γεγονός ότι οι εκδόσεις του, πολλές από τις οποίες μεταφράστηκαν, ξεχειλίζουν από την εύθυμη όψη της ζωής. Ο θάνατός του, στις 9 Μαρτίου 1938, δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί. Η επίσημη εκδοχή της σοβιετικής πλευράς ήταν ότι αυτοκτόνησε. Ωστόσο, νεότερες έρευνες και όλα τα στοιχεία δείχνουν πως έπεσε θύμα των σταλινικών διώξεων. Το τηλεγράφημα για τον θάνατό του έφτασε στην Αθήνα, αλλά δεν το πληροφορήθηκε ο αδελφός του, Σπύρος, ο οποίος είχε εισαχθεί ήδη εκτάκτως στον Ευαγγελισμό. Έφυγε και εκείνος από τη ζωή την επομένη από παθολογικά αίτια. Ο Σπύρος, από φοιτητής της Νομικής Σχολής, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία εργαζόμενος στους «Καιρούς» του Π. Κανελλίδη. Ευαίσθητος άνθρωπος, πατριώτης και φανατικός αθηνολάτρης ίδρυσε την εφημερίδα του, η οποία γρήγορα επιβλήθηκε κατακτώντας μία από τις πρώτες θέσεις στον χώρο του Τύπου.
Υπήρξε ο αντιπροσωπευτικός τύπος του διανοούμενου και μαχητικού δημοσιογράφου, ο οποίος κατόρθωνε να φέρνει σε πέρας δύσκολες αποστολές, με την ίδια ευκολία που έγραφε χρονογραφήματα, σχόλια, αθηναϊκά μυθιστορήματα, ακόμη και θεατρικά έργα. Η ίδρυση της εφημερίδας «Έθνος» ήταν η εκπλήρωση του ονείρου του και εξελίχθηκε σε έναν ακμαίο δημοσιογραφικό οργανισμό με άρτιο εξοπλισμό. Μία ακόμη μεγάλη αγάπη του ήταν η Αθήνα, με την οποία είχε πραγματική ψύχωση. Αγωνίστηκε ίσως όσο κανείς άλλος για το πράσινο της πόλης, ενώ υπήρξε ο πρωταγωνιστής των ενεργειών για τη δημιουργία τού Πεδίου του Άρεως. Ο Σπύρος Νικολόπουλος έφυγε ανύπαντρος και τον κληρονόμησαν η αδελφή του, Δέσπω, σύζ. Κυριαζή, και ο αδελφός του, Ιωάννης, ο οποίος ήταν ένας από τους μακροβιότερους προέδρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Γεννημένος το 1879, είχε σπουδάσει νομικά, εισήλθε στο Υπουργείο Οικονομικών και από το 1930 ηγούνταν του ΣτΕ. Μετά τον θάνατο του αδελφού του Σπύρου αναγκάσθηκε να παραιτηθεί από την υπηρεσία και να αναλάβει τα ηνία της εφημερίδας. Υπήρξε υπόδειγμα κρατικού λειτουργού και ακέραιου πατριώτη, κλονίστηκε από τον θάνατο των δύο νεότερων αδελφών του, τους οποίους και ακολούθησε περίπου πέντε μήνες αργότερα ( Ιούλιος 1938). Η εφημερίδα «Έθνος» περιήλθε στον γιο του, Κωνσταντίνο και στην αδελφή του, Δέσπω, και τον σύζυγό της, τον Δημήτρη Κυριαζή, ο οποίος καταγόταν από την οικογένεια του Ρήγα Φεραίου.
102
23x30.qxp_Layout 1 18/11/2020 15:21 Page 1
Πιστεύεις στα θαύματα; Αν πιστεύεις... συμβαίνουν!
Νηστεία; Vegan διατροφή; Τροφικές δυσανεξίες; Αν γύρισες σελίδα στη διατροφή σου και έχεις αποκλείσει το τυρί, το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο είναι η ιδανική λύση! Ένα plant based-μη γαλακτοκομικό προϊόν που παρασκευάζεται αποκλειστικά από επιλεγμένα φυτικά συστατικά, εμπλουτισμένο με την πολύτιμη βιταμίνη B12 και αντί για συντηρητικά, με το αντιοξειδωτικό φυσικό εκχύλισμα ελιάς. Κίτρινο ή λευκό έχει εξαιρετική γεύση και συμπεριφορά κατά το μαγείρεμα, γι’ αυτό έγινε αγαπημένο συστατικό σε πολλές νηστίσιμες-vegan συνταγές. Τώρα, με νέες συσκευασίες.
Η σελίδα γύρισε!
Χωρίς Λακτόζη-Kαζεΐνη-Γλουτένη-Σόγια
www.evlogimeno.com
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Η απεργία του 1950 και η εφημερίδα «Αθηναϊκός Τύπος»
Α
ναφερθήκαμε προηγουμένως στη μεγάλη απεργία του 1925 και στην κοινή έκδοση των εφημερίδων «Αθηναϊκός Τύπος». Υπό διαφορετικές συνθήκες, η έκδοση κοινής εφημερίδας υπό τον αυτό τίτλο θα επαναληφθεί 25 χρόνια αργότερα, το 1950! Στην εξουσία βρισκόταν η υπηρεσιακή κυβέρνησης του Ιωάννη Θεοτόκη, η οποία είχε σχηματιστεί όταν απεβίωσε, σε ηλικία 89 ετών, ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης. Ουσιαστικώς είχε αναλάβει να διεξαγάγει εκλογές στις 5 Μαρτίου 1950. ◗ ΑΙΤΉΜΑΤΑ Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, ο Ι. Θεοτόκης κλήθηκε να αντιμετωπίσει την απεργία που εξήγγειλαν η Ένωση Συντακτών Ημερησίου Τύπου Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και η Ένωση Εργατών Τύπου Αθηνών (ΕΕΤΑ). Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ ήταν ο Ν. Κρανιωτάκης και γραμματέας ο Α. Μεταξάς, ενώ πρόεδρος της Ένωσης Εργατών Τύπου Αθηνών ήταν ο Γ. Κοκκινάκης και γραμματέας ο Κ. Κλαυδιανός. Δύο ήταν τα κύρια αιτήματα της απεργίας. Πρώτον η αύξηση των μισθών κατά 50%, η οποία σύμφωνα προς τις προτάσεις των απεργών θα μπορούσε να διασφαλιστεί με ταυτόχρονη αύξηση της τιμής των εφημερίδων από 500 σε 1.000 δραχμές. Δεύτερον η αύξηση του αγγελιοσήμου και η διάθεσή του στο Ταμείο Υγείας του ΕΕΤΑ. Οι ιδιοκτήτες των εφημερίδων βρέθηκαν προ απροόπτου, δεδομένης της αδυναμίας τους να καθορίζουν οι ίδιοι τις τιμές των εφημερίδων ή το ύψος της μισθοδοσίας των
δημοσιογράφων και των εργατών Τύπου. Αρμόδια ήταν η κυβέρνηση, η οποία λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις των Αμερικανών συμβούλων που είχαν εγκατασταθεί στη χώρα, με αφορμή τη χρηματική βοήθειά της, απέρριπτε εξαρχής οιαδήποτε σκέψη περί αύξησης της τιμής των εφημερίδων. Δήλωνε πως τέτοιο ενδεχόμενο θα έθετε σε κίνδυνο την πολιτική της συγκράτησης των τιμών. Την αρμοδιότητα για να διαχειριστεί το ζήτημα εκ μέρους της κυβέρνησης είχε αναλάβει ο υπουργός Εξωτερικών και Τύπου Παναγιώτης Πιπινέλης. Η κυβέρνηση θεωρούσε ότι όχι μόνον ήταν αδύνατον, αλλά πολιτικά και ηθικά απαράδεκτο, να αποδεχτεί μία τέτοια εξέλιξη αυξήσεων. Οπωσδήποτε, η επιλογή να πραγματοποιηθεί η απεργία λίγες ημέρες μετά την προκήρυξη των εκλογών ήταν επιτυχής για τους εργαζόμενους, ενώ οι κυβερνώντες την έκριναν απαράδεκτη. Το ίδιο ίσχυε και για τους εκδότες των εφημερίδων, οι οποίοι κατά την πενταετία 1946-50 είχαν αντιμετωπίσει εννέα απεργίες και έβλεπαν τις εφημερίδες τους να καταρρέουν οικονομικά. ◗ «ΑΘΗΝΑΪΚΌΣ ΤΎΠΟΣ» Η απεργία διήρκεσε 24 ημέρες. Ξεκίνησε στις 29 Ιανουαρίου 1950. Εκείνη την ημέρα εκδόθηκαν κανονικά τα φύλλα των εφημερίδων. Από την επομένη, 30 Ιανουαρίου, και έως την Τετάρτη, 8 Φεβρουαρίου 1950, δεν εκδόθηκαν εφημερίδες. Την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 1950, θα εμφανιστεί η αντίδραση εκ μέρους των ιδιοκτητών και διευθυντών των εφημερίδων. Ήταν η τετρασέλιδος «Κοινή Εκδοσις των Εφημερίδων Αθηνών» υπό τον τίτλο «ΑΘΗΝΑΪ-
104
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ολοκληρωμένη ψηφιακή εξυπηρέτηση
Κ
ατά την περίοδο της κρίσης του κορονοϊού το νερό αποτελεί βασικό σύμμαχο για εμάς και την υγεία μας. Στην ΕΥΔΑΠ κύριο μέλημα είναι η αδιάλειπτη υδροδότηση, η συλλογή και η επεξεργασία λυμάτων, αλλά και η άμεση και ταχύτατη επίλυση οποιουδήποτε έκτακτου ζητήματος προκύψει στο δίκτυό της. Κύριο μέλημα επίσης είναι και η προστασία των πελατών παράλληλα με τη διασφάλιση της ποιότητας εξυπηρέτησης. Με βασικό στόχο της εταιρίας να αποτελεί η συνεχώς αμεσότερη εξυπηρέτηση των πελατών της, συνέχισε να εμπλουτίζει τις ψηφιακές υπηρεσίες της. Σήμερα, μέσω του eΕΥΔΑΠ, του ηλεκτρονικού καταστήματος της ΕΥΔΑΠ, οι πελάτες της εταιρίας έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν πλήθος αιτημάτων από το σπίτι εύκολα, γρήγορα και με ασφάλεια, όπως ακριβώς θα συνέβαινε κατά την επιτόπια επίσκεψή τους σε ένα από τα περιφερειακά της κέντρα.
■ Διεκπεραίωση πλήθους συχνών αιτημάτων ηλεκτρονικά Το eΕΥΔΑΠ λειτουργεί ως ένα άρτιο ψηφιακό κέντρο εξυπηρέτησης της ΕΥΔΑΠ, μέσω του οποίου οι πελάτες της μπορούν να πραγματοποιήσουν με ταχύτητα και από την ασφάλεια του σπιτιού τους τα αιτήματά τους χωρίς να είναι αναγκαία η φυσική παρουσία τους σε κάποιο από τα περιφερειακά κέντρα της εταιρίας. Ενδεικτικά, μέσω της εγγραφής τους στο eΕΥΔΑΠ οι χρήστες μπορούν να υποβάλουν αίτημα για την υπαγωγή τους σε ειδικά τιμολόγια (φιλανθρωπικό, επαγγελματικό, πολυτέκνων, υπερηλίκων) και στο Εκτακτο Ειδικό Τιμολόγιο (ΕΕΤ), να προβούν σε διακανονισμό των οφειλών τους, καθώς και να εξοφλούν τις δόσεις τους ηλεκτρονικά, να ενημερώνουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους σε περίπτωση μεταβολής, να ενημερώνονται για παλαιότερους διακανονισμούς των οφειλών τους, αλλά και να πραγματοποιήσουν αίτημα για μείωση του λογαριασμού τους λόγω αφανούς διαρροής. Επιπλέον, μέσω του eΕΥΔΑΠ μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη όλων των αιτημάτων τους ηλεκτρονικά. ■ Πλήρης έλεγχος της κατανάλωσης και του λογαριασμού Στο eΕΥΔΑΠ οι χρήστες θα βρουν μεταξύ άλ-
λων τη δυνατότητα ηλεκτρονικής πληρωμής του λογαριασμού τους (eBILL). Επιπλέον, μπορούν να επιλέξουν να λαμβάνουν τον λογαριασμό τους μέσω e-mail ή/και sms, καταργώντας, εάν το επιθυμούν, την αποστολή του σε έντυπη μορφή, συμβάλλοντας επιπλέον στην προστασία του περιβάλλοντος. Η ολοκληρωμένη διαχείριση των παροχών των χρηστών δεν σταματάει εκεί, καθώς η ηλεκτρονική πληρωμή του λογαριασμού αποτελεί μόνο μία από τις πολλαπλές δυνατότητες που προσφέρει το ηλεκτρονικό κατάστημα. Με την εγγραφή τους στο eΕΥΔΑΠ οι πελάτες αποκτούν τον πλήρη έλεγχο των παροχών τους και των καταναλώσεών τους μέσω μίας πληθώρας προσφερόμενων υπηρεσιών, όπως ενδεικτικά η άμεση ενημέρωσή τους μέσω sms σε περίπτωση μεγάλων καταναλώσεων στις παροχές τους. Ειδικά στους ιδιοκτήτες των ακινήτων το eΕΥΔΑΠ προσφέρει επιπλέον οφέλη, καθώς μπορούν να καταθέτουν ηλεκτρονικά το αίτημά τους για αφαίρεση μετρητή για λόγους ασφαλείας, κατάργηση παροχής, αλλά και για διακοπή υδροδότησης λόγω οφειλών. Η ψηφιακή υπηρεσία eΕΥΔΑΠ προσφέρεται εντελώς δωρεάν και η εγγραφή πραγματοποιείται εύκολα και γρήγορα μέσα από την εταιρική ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ. Το μόνο που χρειάζονται κατά την εγγραφή τους οι νέοι 105
χρήστες είναι οι προσωπικοί κωδικοί εισόδου τους στο TAXISnet, οι οποίοι θα χρειαστούν για την ταυτοποίησή τους. Η στροφή στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες φέρνει μεγάλη διευκόλυνση στους πελάτες και στην εξυπηρέτησή τους, ενώ ειδικά την εποχή που διανύουμε αποτελεί βασικό σύμμαχο για την προστασία της δημόσιας υγείας. Δίνεται πια η δυνατότητα στους πελάτες της ΕΥΔΑΠ να επικοινωνούν ψηφιακά με την εταιρία και μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα της www.eydap.gr καθώς και μέσα από τις επίσημες σελίδες της ΕΥΔΑΠ στα social media facebook, twitter, Instagram και LinkedIn. Επιπλέον στο κανάλι της ΕΥΔΑΠ στο YouTube και στα βίντεο της ενότητας «Μάθετε πώς…» δίνονται χρήσιμες πληροφορίες βήμα βήμα για θέματα που σχετίζονται με το υδρευόμενο ακίνητο των πελατών. Στο περιεκτικό βίντεο «Μάθετε πώς… Να εγγραφείτε στο eΕΥΔΑΠ, το ηλεκτρονικό σας κατάστημα!» περιγράφονται τα βήματα για την εγγραφή σε ένα περιβάλλον υψηλής ασφάλειας και σύμφωνο με την προστασία προσωπικών δεδομένων.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Oμιλος Ιατρικού Αθηνών: 14 χρόνια ιατρικής πρωτοπορίας στη Ρομποτική Χειρουργική
Σ
αποκατάστασης κιρσοκήλης μέσω μίας τομής, ρομποτικής αφαίρεσης κύστης περικαρδίου, ρομποτικής θολοπλαστικής μίας τομής, αφαίρεσης κύστεως νεφρού μίας τομής και υστερεκτομής μίας τομής καθώς και επεμβάσεις παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομής Whipple. Επιπρόσθετα, εκπαιδευμένοι ιατροί του Ομίλου υποστήριξαν πολλές επιστημονικές ομάδες ως επίσημοι εκπαιδευτές ρομποτικής, σε Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία, Σερβία, Γαλλία, Λετονία, Ταϊλάνδη και Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ συμμετείχαν και σε επίσημα σεμινάρια μέσω διαδικτύου.
υμπληρώνονται 14 χρόνια, φέτος, από την πρώτη επέμβαση ρομποτικής χειρουργικής, που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, σηματοδοτώντας την αφετηρία μίας νέας εποχής για την Ιατρική στη χώρα, με εξαιρετικά επιστημονικά αποτελέσματα και σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς.
■ Η επαναστατική αυτή μέθοδος εφαρμόστηκε για πρώτη φορά από τον Δρ. Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη, MD, PhD, FACS, Επιστημονικό Διευθυντή, Διευθυντή Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Adjunct Professor of Surgery, Ohio State University, USA, Επίτιμο Πρόεδρο Ελληνικού Τμήματος Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών, Γραμματέα Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής CRSA, Μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου της SRS, επισφραγίζοντας τη δέσμευση του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών να επενδύει διαρκώς σε νέες τεχνολογίες αιχμής και στην επιστημονική πρωτοπορία και καινοτομία. ■ Να σημειωθεί ότι από το 2006, όταν πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα Ρομποτική χειρουργική επέμβαση, στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 8.500 ρομποτικές επεμβάσεις γενικής χειρουργικής, ουρολογίας, γυναικολογίας και παιδοχειρουργικής. Παράλληλα, έχουν σημειωθεί παγκόσμιες πρωτιές, όπως είναι οι πρώτες επεμβάσεις ρομποτικής χολοκυστεκτομής μίας τομής, ρομποτικής ημι-κολεκτομής μίας τομής, ρομποτικής αποκατάστασης διαφραγματοκοίλης για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ρομποτικής
■ Στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών λειτουργούν τρία (3) Ρομποτικά Συστήματα Da Vinci, μεταξύ αυτών και το πιο σύγχρονο σύστημα ρομποτικής χειρουργικής, da Vinci Xi HD, έκδοση 2019, ειδική παραγγελία για το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Τα ρομποτικά τμήματα του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών αποτελούν διεθνή κέντρα αναφοράς και αριστείας και συνεργάζονται με Πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεταξύ άλλων, η Κλινική Γενικής, Λαπαροσκοπικής, Βαριατρικής και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, υπό τη Διεύθυνση του Δρ. Κ. Κωνσταντινίδη είναι αναγνωρισμένη και διαπιστευμένη ως Παγκόσμιο Κέντρο Αριστείας για Βαριατρική και Μεταβολική Χειρουργική από το International Federation for the Surgery of Obesity and Metabolic Disorders (IFSO). Παράλληλα, οι ιατροί των ρομποτικών τμημάτων, αποτελούν επιστημονικά μέλη κορυφαίων εκπαιδευτικών οργανισµών σε όλον τον κόσµο. ■ Με την αφορμή της συμπλήρωσης των 14 χρόνων Ρομποτικής Χειρουργικής στην Ελλάδα, από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, ο Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, δήλωσε: «Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών είναι μέρος των εξελίξεων, διεθνώς, καθώς όλα τα τελευταία επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης εφαρμόζονται στις κλινικές του. Οι διαρκείς επενδύσεις σε ιατρικό εξοπλισμό, σε συνδυασμό με τη συνεχή εκπαίδευση, μας παρέχουν τη δυνατότητα να προσφέρουμε, σε χιλιάδες ασθενείς, ιατρικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, εφάμιλλες με αυτές των καλύτερων νοσοκομείων του εξωτερικού. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που η ομάδα μας συμπληρώνει δώδεκα χρόνια εφαρμογής του πιο φιλόδοξου και καινοτόμου προγράμματος του 21ου αιώνα στο χώρο της χειρουργικής, που εισήγαγε πρώτος στην Ελλάδα ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών. Στο πλαίσιο αυτό, ο Όμιλος συνεχίζει να μας παρέχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε τη ρομποτική τεχνολογία, επιτρέποντάς μας να πρωτοπορούμε διεθνώς και να αισθανόμαστε υπερήφανοι που προσφέρουμε το καλύτερο στους ασθενείς που μας εμπιστεύονται όλα αυτά τα χρόνια, μετρώντας χιλιάδες επιτυχημένες επεμβάσεις και σημαντικές βραβεύσεις σε διεθνή συνέδρια».
106
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ΚΟΣ ΤΥΠΟΣ». Στην έκδοση συμμετείχαν 11 εφημερίδες, δηλαδή το σύνολο του αθηναϊκού καθημερινού Τύπου. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν οι εφημερίδες «Ακρόπολις», «Βήμα», «Βραδυνή», «Εθνικός Κήρυξ», «Έθνος», «Ελευθερία», «Εμπρός», «Εστία», «Καθημερινή», «Καιροί» και «Νέα». Αντίθετα με όσα συνέβησαν το 1925, ο «Αθηναϊκός Τύπος» του 1950 φαίνεται πως ήταν πιο συλλογική προσπά-
108
θεια. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η έκδοση, σύμφωνα προς όσα όριζε ο νόμος, συνεπήχθη η «Κοινοπραξία Αθηναϊκών Εφημερίδων», η οποία στεγαζόταν επί της οδού Αμερικής 17, ενώ ως προϊστάμενος του Τυπογραφείου εμφανιζόταν ο Κωνσταντίνος Προκίδης. Τα χαρακτηριστικά των φύλλων που εκδόθηκαν, αποκαλύπτουν πως στην έκδοση πρωταγωνιστούσαν οι εφημερίδες «Καθημερινή» και «Εστία». Τις καθημερινές τους στήλες είχαν με-
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
ταφέρει, αποδίδοντας ιδιαίτερο βάρος στις ειδήσεις του εξωτερικού, χωρίς ωστόσο να παραβλέπουν την κρίσιμη εσωτερική επικαιρότητα. Ένα από γεγονότα που εντυπωσιάζουν, είναι η πληθώρα των διαφημίσεων, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις κάλυπταν ακόμη και το 1/3 της έκδοσης. Η εφημερίδα προσπαθούσε να καλύψει τις ανάγκες των προεκλογικών δραστηριοτήτων των κομμάτων, δημοσίευε φυσικά τα προγράμματα των θεάτρων, των κινηματογράφων και του ραδιοφώνου. Επίσης, δημοσίευε αθλητικές ειδήσεις, δια-
τηρούσε και στήλες κοινωνικών θεμάτων. Συνολικά εκδόθηκαν 14 φύλλα, με το τελευταίο να τυπώνεται την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 1950. Το κύριο άρθρο τής τελευταίας ημέρας έκδοσης του «Αθηναϊκού Τύπου» φέρει τον τίτλο «Το ιστορικόν της απεργίας του Τύπου» και αποτελεί πηγή άντλησης σπουδαίων πληροφοριών για την ιστορία της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα. Την επομένη, Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 1950, οι εφημερίδες εκδόθηκαν κανονικά.
Η ΤΎΧΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΊΑΣ OΠΩΣ ήταν αναμενόμενο, η απεργία δεν απέδωσε όσα προσδοκούσαν οι εργαζόμενοι, των οποίων οι απαιτήσεις, τις τελευταίες ημέρες της απεργίας, είχαν περιοριστεί στην καταβολή των ημερομισθίων των ημερών της απεργίας. Η κυβέρνηση πρότεινε το θέμα να παραπεμφθεί σε κυβερνητική επιτροπή αποτελούμενη από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Τύπου και Εργασίας. Παρά τη διαφωνία, η επιτροπή αυτή συνεστήθη και λειτούργησε. Πρότεινε οι ιδιοκτήτες των εφημερίδων να καταβάλουν, εντός τεσσάρων ημερών από τη λήξη της απεργίας, το 75% των βασικών μισθών και ημερομισθίων των ημερών απεργίας. Η πρόταση έγινε αποδεκτή και λύθηκε η απεργία. Ωστόσο τον επίλογό της έγραψαν μάλλον οι δύο εφημερίδες που είχαν πρωταγωνιστήσει στην έκδοση του «Αθηναϊκού Τύπου», δηλαδή οι αδελφοί Αχιλλεύς και Κύρος Κύρου της «Εστίας» και ο Γεώργιος Βλάχος της «Καθημερινής». Οι πρώτοι επέλεξαν να προ-
βάλουν τις πολιτικές διαστάσεις της απεργίας, τονίζοντας πως απέμεναν μόλις οκτώ ημέρες έως τις εκλογές, που διεξήχθησαν την 5η Μαρτίου εκείνου του έτους. Επιτέθηκαν, δε, στην κυβέρνηση διότι με τη στάση της, την οποία αποκαλούσαν αξιοθρήνητη και κωμική, έφερε ευθύνη για τη μακροημέρευση της απεργίας. Μέσω του κεντρικού άρθρου της εφημερίδος, την επομένη της επανεκδόσεώς της, καταδίκαζαν τον παλαιοκομματισμό και επισήμαιναν πως οι ψηφοφόροι οδηγούντο σε εκλογές χωρίς να γνωρίζουν την πραγματικότητα που είχαν διαμορφώσει οι μεταπολεμικοί κομματικοί σχηματισμοί. Κατέληγαν δε, επισημαίνοντας ότι η πολιτική ζωή της χώρας είχε ανάγκη ανανεώσεως. Ο Γ. Βλάχος της «Καθημερινής», υπογράφοντας με το γνωστό Γ.Α.Β., επισήμαινε πως η απεργία έληξε αφήνοντας πίσω της μεγάλες ζημιές στις εφημερίδες αλλά και βαθιά ρήγματα στις σχέσεις των ανθρώπων τους. Ο έμπειρος εκδό-
109
τες έλεγε τα πράγματα με το όνομά τους τονίζοντας πως οι μεγάλες εφημερίδες δεν ήταν όπως άλλοτε οικονομικώς ασήμαντες επιχειρήσεις αλλά παράδοξες βιομηχανίες. «Εις την βιομηχανίαν αυτήν δεν κατασκευάζονται ούτε τούβλα, ούτε πλάκες, ούτε ντρίλια, ούτε σαπούνια, ούτως ώστε μόλις λήξη μία απεργία και μαζί της η μεταξύ της Διευθύνσεως και του προσωπικού της πολεμική, να βγουν αμέσως, την επομένην, τα ίδια τούβλα, οι ίδιες πλάκες, τα ίδια ντρίλια, τα ίδια σαπούνια. Εδώ κατασκευάζονται αρχαί, ιδέαι, Έθνος, κοινωνία, πολιτική και τα είδη αυτά δεν έχουν ως πρώτας των ύλας το μελάνι και το χαρτί». Η αποκατάσταση της ψυχικής ενότητος διευθύνσεων των εφημερίδων και εργαζομένων ήταν πλέον η πρώτη προτεραιότητα. Γι’ αυτό ο Γ. Βλάχος έκλεινε το σημείωμά του γράφοντας πως «Ό,τι έγινε έγινε. Θάρρος λοιπόν και εμπρός, πάλιν προς τους δυσκόλους ανηφόρους της εποχής…».
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
110
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Ο ξεχασμένος και αδικημένος ιστορικός του ελληνικού Τύπου Κώστας Μάγερ Ο πολεμιστής του 1940, που επί δεκαετίες κατέγραφε εφημερίδες και δημοσιογράφους
Ε
ίναι αχάριστο επάγγελμα η δημοσιογραφία, έλεγαν και ξαναέλεγαν οι παλαιότεροι δημοσιογράφοι και φαίνεται πως είχαν δίκιο. Στην κοινή συνείδηση και μνήμη μένουν ελάχιστοι εξ εκείνων που αγωνίστηκαν να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν κρατώντας την πένα στο χέρι τους. Ή καλύτερα, για να είμαστε προσαρμοσμένοι στην εποχή, δίνοντας τη μάχη τους με τα πληκτρολόγια. Οι λίγες, μάλλον πικρές, αυτές σκέψεις οφείλονται στη διαπίστωση πως δεν σώζονται, όχι μόνον τυπωμένες αλλά και στο διαδίκτυο, δύο λέξεις για τον άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του στη συγγραφή της ιστορίας της δημοσιογραφίας: τον Κώστα Μάγερ, όπως ήταν το φιλολογικό ψευδώνυμο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Κωνσταντίνου Λάμπρου Μάγερου.
Το πρώτο βιβλίο του, υπό τον τίτλο «Ελληνική Δημοσιογραφία», θα εκδοθει το 1939, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία, ενώ την ίδια χρονιά θα τυπώσει ένα ακόμη βιβλίο με τον τίτλο «Δημοσιογραφικά Ανέκδοτα». Κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1943) εξέδωσε ένα ακόμη ενδιαφέρον, όχι για την ιστορία του Τύπου αλλά για την Αθήνα, βιβλίο, το «Αθηναϊκά Βράδυα». Μεταπολεμικά συνέχισε την ενασχόλησή του με τα ζητήματα της ιστορίας του ελληνικού Τύπου, εκδίδοντας τα «Δημοσιογραφικά Πορτραίτα» (1950). Αλλά τα σχέδιά του ήταν φιλόδοξα και αφιερώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά στην σύνταξη ενός μεγάλου έργου, στην τρίτομη «Ιστορία του Ελληνικού Τύπου».
Ο πρώτος τόμος εκδόθηκε το 1957 και συμπεριέλαβε την περίοδο 17901900 και ο δεύτερος εκδόθηκε δύο χρόνια Γεννημένος το 1910 στην Αθήνα, επιδόαργότερα (1959) και κάλυψε την περίοδο Κώστας θηκε στη δημοσιογραφία από τα μαθητικά του 1901-1959. Όσο για τον τρίτο, τόμο που εκδόθηΜάγιερ χρόνια και εργάστηκε ως συντάκτης, αρχισυκε το 1960, συμπεριέλαβε συμπληρωματικές ντάκτης και διευθυντής σε πολλές αθηναϊκές πληροφορίες για τις εφημερίδες της περιόδου και επαρχιακές εφημερίδες. Έλαβε μέρος στον πόλεμο 1901-1959, καλύπτοντας και τα περιοδικά. Στο σύνολο τού 1940-41. Συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς, αλτρίτομου αυτού έργου, είναι εμφανής η προσπάθεια, εν είλά κατόρθωσε να αποδράσει με τρεις ακόμη συναδέλφους δει καταλογογράφησης, να διασωθούν στοιχεία τα οποία του. Επέστρεψε στην Αθήνα ύστερα από εικοσαήμερη ποο συγγραφέας κατόρθωσε να συλλέξει από τις δύο βιβλιορεία, διασχίζοντας την ορεινή Ελλάδα. Εξέδωσε και διηύθήκες που ήταν προσιτές εκείνη την εποχή, δηλαδή την θυνε δικές του εφημερίδες καθημερινές και εβδομαδιαίΕθνική Βιβλιοθήκη και τη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Είναι ες. Αλλά το έργο στο οποίο αφοσιώθηκε, για περισσότερες δύσκολο για τον σημερινό ερευνητή και αναγνώστη να κααπό τρεις δεκαετίες, ήταν η ιστορία του Τύπου και των αντανοήσει τους κόπους και τις δυσκολίες που απαιτούσε μία θρώπων που τον υπηρέτησαν. τέτοια εργασία.
112
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Μία από τις εκδόσεις του Κώστα Μάγερ
Ο ακαταπόνητος εκείνος ερευνητής δεν σταμάτησε όμως την ενασχόλησή του με τον Τύπο. Φρόντισε να εκδώσει δύο ακόμη βιβλία, με πολύτιμα ανέκδοτα και πάλι από την πολιτική και κοινωνική εξέλιξη του Τύπου. Ώριμος πλέον και καλός γνώστης του θέματος, μας χάρισε δύο συλλογές με ανέκδοτα που ξεκινούν από τα χρόνια της μεγάλης Εθνεγερσίας έως και την έκτη δεκαετία του περασμένου αιώνα. Ο ένας τόμος εκδόθηκε το 1970 με τον τίτλο «Ελληνικά Δημοσιογραφικά Ανέκδοτα Α΄» και περιέλαβε συναρπαστικά ιστορήματα και ενδιαφέρουσες αφηγήσεις και αναμνήσεις που περιστρέφονται γύρω από την πολιτι-
κή, κοινωνική, φιλολογική και οικονομική ζωή της χώρας κατά τη χρονική περίοδο που καλύπτει. Συμπλήρωμά του αποτέλεσε ο δεύτερος τόμος, ο οποίος εκδόθηκε δύο χρόνια αργότερα (1972). Ήταν και το τελευταίο έργο του Κώστα Μάγερου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Απρίλιο του 1975, ξεχασμένος απ’ όλους. Ακόμη και από αυτούς που… έχτισαν την επαγγελματική τους ζωή χρησιμοποιώντας το έργο του. Υπήρξαν, βεβαίως, νεότερες και σημαντικές εκδόσεις περί της ιστορίας του ελληνικού Τύπου, αλλά εκείνος υπήρξε ο πιο πρωτοπόρος και του οφείλουμε ευγνωμοσύνη και αναγνώριση.
113
ΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΟΥΜΕ ΣΕ Ο,ΤΙ ΠΑΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΡΟΣΤΑ
Προσφέρουμε σύγχρονες και ασφαλείς οδικές μεταφορές, σχεδιάζοντας, χρηματοδοτώντας, κατασκευάζοντας, συντηρώντας και λειτουργώντας σχεδόν 2.000 χλμ. αυτοκινητοδρόμων. Παράγουμε ετησίως πάνω από 900 γιγαβατώρες ανανεώσιμης και φιλικής προς το περιβάλλον ενέργειας, με 27 αιολικά πάρκα, 3 μονάδες αξιοποίησης βιοαερίου και 1 υδροηλεκτρικό σταθμό, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 530 MW. Αναβαθμίζουμε τις τουριστικές υποδομές της χώρας, επενδύοντας περίπου €100 εκατ. για την αξιοποίηση της μαρίνας Αλίμου, της μεγαλύτερης μαρίνας των Βαλκανίων. Αξιοποιούμε τις βέλτιστες τεχνολογίες και διαχειριζόμαστε με υπευθυνότητα 700.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Το «Λαχείον των Συντακτών» και οι προεκτάσεις του
Ο
Δεκέμβριος, τις τελευταίες προπολεμικές και τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, ήταν ο μήνας που εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες μπορούσαν να ονειρεύονται ότι θα αποκτήσουν ένα «κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους»! Τότε κυκλοφορούσε το «Λαχείον των Συντακτών», που υπήρξε το δημοφιλέστερο των λαχείων, προσφέροντας σπίτια αλλά και τεράστια ποσά, ενώ με τα έσοδά του καλύπτονταν βασικές ανάγκες των δημοσιογράφων. Είναι γνωστό πως οι επαγγελματίες συντάκτες των εφημερίδων τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ήταν από τις αδικημένες επαγγελματικές τάξεις. Με γλίσχρους μισθούς, προσλαμβάνονταν και απολύονταν ανά πάσα στιγμή και στερούνταν ασφάλειας ή περίθαλψης. Όταν γερνούσαν ή αρρώσταιναν, «έμεναν έρμαια της μοίρας των», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιστορικός του Τύπου Κώστας Μάγερ. Και όταν πέθαιναν η κηδεία τους γινόταν συνήθως με εράνους. Οι πολιτικοί (Ελ. Βενιζέλος, Δ. Γούναρης, Α. Ζαΐμης, Α. Μιχαλα-
κόπουλος, Α. Παπαναστασίου, Γ. Καφαντάρης, Π. Τσαλδάρης) αναγνώριζαν την απαράδεκτη κατάσταση, αλλά δεν έδιναν λύση. Οι πολιτικοί περιορίζονταν στη σύσταση να εξευρεθεί θεραπεία χωρίς να επιβαρυνθεί το Δημόσιο ή η κοινωνία. Έτσι, στα τέλη 1920-αρχές 1930 φθάσαμε στη γέννηση του πιο επιτυχημένου ίσως λαχείου στην ιστορία του σύγχρονου Ελληνισμού: «του Λαχείου των Συντακτών». Θεσμός που μεγαλούργησε περίπου μια πεντηκονταετία, κατέστησε ανεξάρτητο οικονομικά τον κλάδο των δημοσιογράφων και έσβησε με τον νόμο με τον οποίο γεννήθηκε ο Ενιαίος Δημοσιογραφικός Οργανισμός Επικουρικής Ασφαλίσεως Περιθάλψεως (ΕΔΟΕΑΠ). Το στρατιωτικό καθεστώς είχε βρει τον πιο δόκιμο τρόπο για να πετύχει δύο στόχους: αφενός να καταργήσει το «Λαχείο των Συντακτών» και να το αντικαταστήσει αμέσως (1967) με το Πρωτοχρονιάτικο Λαχείο (Ειδικό Κρατικό Λαχείο Κοινωνικής Αντιλήψεως), εισπράττοντας τεράστια έσοδα, αφετέρου να ελέγξει πλήρως τον Τύπο μέσω
116
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
των παροχών και των πάσης φύσεως προστατευτικών μέτρων που εξασφάλιζε το νέο ταμείο. ◗ Η ΑΠΑΡΧΉ ΣΤΟ 1928 Έχουν γραφεί απίστευτες ανακρίβειες για τον χρόνο και τον τρόπο εμφάνισης του «Λαχείου Συντακτών» και την ιστορία του. Η αλήθεια είναι πως ξεκίνησε όπως όλα τα λαχεία συλλόγων και επαγγελματικών οργανώσεων. Στον χορό των συντακτών, το 1928, για πρώτη φορά, κληρώθηκαν λαχνοί, ενώ μέχρι και το 1931, στο πλαίσιο της διοργάνωσης του χορού, πραγματοποιούνταν και λαχειοφόρος
117
αγορά. Το 1932 το λαχείο του χορού της Ενώσεως Συντακτών κληρώνει ένα σπίτι (καινούρια μονοκατοικία) και ένα οικόπεδο στην Ηλιούπολη, αλλά και εσώρουχα, σερβίτσια φαγητού, αεροπορικά εισιτήρια για Θεσσαλονίκη, υφάσματα, βάζα, ποτά, τσιγάρα κ.ά. Ήταν ο χρόνος γέννησης του «Λαχείου Συντακτών». Η τεράστια επιτυχία οδήγησε σε καλύτερη οργάνωση την επόμενη χρονιά, όταν κληρώθηκαν πέντε σπίτια και ένα αυτοκίνητο. Το ξεκίνημα θεωρήθηκε θριαμβευτικό, αφού το 1932 εισπράχθηκαν περίπου δυόμισι εκατομμύρια δραχμές!
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Τα σπίτια του «Λαχείου Συντακτών» γίνονται περιζήτητα, και σε περίοδο οικονομικής κρίσης –αρχές δεκαετίας 1930– βρίσκονται στο επίκεντρο των καθημερινών συζητήσεων και στα όνειρα των Ελλήνων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Εκατοντάδες συγκινητικά περιστατικά βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Το 1936, όταν το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, στα πρώτα του βήματα, ιδρύει τα Κρατικά Λαχεία, εξαιρείται η Ένωση των Συντακτών, ώστε να συνεχίσει την έκδοση του λαχείου της. Την τελευταία προπολεμική χρονιά το «Λαχείον Συντακτών» κληρώνει 16 σπίτια, τρία οικόπεδα και μεγάλα χρηματικά ποσά. Ακόμη και στα χρόνια της Κατοχής, το λαχείο δεν διέκοψε την έκδοσή του. Η κλήρωση γινόταν στην αίθουσα τελετών της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Δεν κληρώνονταν σπίτια, αλλά μεγάλα και σημαντικά για την εποχή ποσά, που ξεκινούσαν από τα 20 εκατομμύρια δραχμές, πριν γίνουν πληθωρικές. ◗ ΤΑ «ΠΑΛΑΤΆΚΙΑ» Αμέσως μετά τον πόλεμο το «Λαχείον Συντακτών» θα επανέλθει πιο δυναμικά. Μία τριώροφη κατοικία στην πλατεία Αμερικής και 10 διαμερίσματα σε διάφορες περιοχές των Αθηνών (Άγιο Παντελεήμονα, Νεάπολη, Κολωνάκι, Σύνταγμα, Ομόνοια, Άγιο Παύλο, Βάθη κ.α.) καθώς και σειρά πολυκατοικιών τα πρώτα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια δεν ήταν απλή υπόθεση. Όπως και μία ακόμη πολυκατοικία στην πλατεία Αμερικής ή ένας όροφος σε περιοχές όπως Ζάππειο, Πεδίον Άρεως, Σύνταγμα, Αμπελόκηπους κ.α. Το λαχείο των δημοσιογράφων μοιράζει εκατοντάδες «παλατάκια» και τις δεκαετίες 1950-60 οι κληρώσεις πραγματοποιούνται πανηγυρικά στον Παρνασσό. Οι ανθρώπινες ιστορίες διαδέχονται η μία την άλλη. Ένας οικοδόμος που αγωνιζόταν να ζήσει την οικογένειά του, μένοντας σε ένα παράνομο καλύβι στην Καλογρέζα, κέρδισε ολόκληρη πολυκατοικία στην οδό Αχαρνών. Η πάμπτωχη κυρά Λεμονιά από τη Μαρούδα των Πατρών κέρδισε μια πολυκατοικία στην Κυψέλη και δέκα αστυνομικοί κερδίζουν ένα δισεκατομμύριο. Κάθε χρόνο πολλές δεκάδες σπίτια και αυτοκίνητα περνούν στα χέρια βιοπαλαιστών, κομμωτριών, μπακαλόπαιδων, φτωχών ιερέων, ιδιωτικών υπαλλήλων, φοιτητών, συνταξιούχων, εργατών με πολυμελείς οικογένειες, ακόμη και στον «σωφέρ της βασιλίσσης»! Με τα έσοδα των λαχείων η ΕΣΗΕΑ περιέθαλπε με υπερεπάρκεια τα μέλη της και διέθετε τεράστια ποσά για κοινωφελείς σκοπούς. Ανήγειρε εκκλησίες σε ακριτικές περιοχές, πραγματοποιούσε εκστρατείες στο εξωτερικό κ.ά.
118
Και ρεύµα MAXI και ηλεκτρικό AMAΞΙ! Τώρα είναι η καλύτερη στιγµή για να έρθεις στο ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Γιατί τώρα έχεις και Ρεύµα και Αέριο στη χαµηλότερη τιµή της αγοράς και µπαίνεις στην κλήρωση για να κερδίσεις ένα από τα 5 ηλεκτρικά Smart EQ! Μάθε περισσότερα στο fysikoaerioellados.gr/smart
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
120
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
Σπίτι του Λαχείου Συντακτών σε πολυκατοικία της οδού Φωκιανού στο Παγκράτι
Ο ΕΔΟΕΑΠ ΜΌΛΙΣ τρεις μήνες μετά την εγκαθίδρυση δικτατορίας, οι Απριλιανοί ανακοινώνουν πως «τα πάσης φύσεως αδικαιολόγητα προνόμια πρέπει να καταργηθούν» και προαναγγέλλουν την κατάργηση του «Λαχείου των Συντακτών». Επικαλούμενοι «λόγους κοινωνικής ισότητος και κοινωνικής πολιτικής», οι συνταγματάρχες επιτίθενται ολομέτωπα στον δημοσιογραφικό κόσμο κάνοντας λόγο για «διακριτικήν και μονομερή μεταχείρισιν» και προνόμια οικονομικής φύσης. Στην πραγματικότητα, η «Διοικούσα Επιτροπή Κρατικών Λαχείων» βρήκε την ευκαιρία να «εκδικη-
θεί» τον ανταγωνιστή της, το «Λαχείον Συντακτών», και να βάλει στο χέρι τα τεράστια κέρδη του. Σκοπός η καθιέρωση και προώθηση του «Πρωτοχρονιάτικου Λαχείου» («Ειδικόν Κρατικόν Λαχείον Κοινωνικής Αντιλήψεως»), το οποίο εκδόθηκε μόλις καταργήθηκε εκείνο των συντακτών. Η ΕΣΗΕΑ αντέδρασε επιτυχώς δημοσιεύοντας διαμαρτυρία σε όσες εφημερίδες κυκλοφορούσαν. Εξάλλου, οι στρατιωτικοί είχαν καθιερώσει λογοκρισία και επιθυμούσαν, παντί τρόπω, τον έλεγχο του Τύπου. Φαίνεται, δε, πως όλα ήταν προσχεδιασμένα. Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν
121
στην έκδοση αναγκαστικού νόμου με τον οποίο αφενός καταργήθηκε το «Λαχείον Συντακτών» υπέρ του διαδόχου του, «Πρωτοχρονιάτικου Λαχείου», και αφετέρου ιδρύθηκε ο «Ενιαίος Δημοσιογραφικός Οργανισμός Επικουρικής Ασφαλίσεως και Περιθάλψεως», ο γνωστός μας ΕΔΟΕΑΠ. Έτσι, τελείωσε άδοξα η πορεία ενός λαχείου, του οποίου η ιστορία, όταν γραφεί συνοδευόμενη από χιλιάδες φωτογραφικά τεκμήρια, θα προσφέρει νέα δεδομένα στην ιστορία του Τύπου αλλά και στην κοινωνική, στην οικονομική και την πολεοδομική εξέλιξη της ελληνικής πρωτεύουσας.
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2010
122
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2011
123
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2012
124
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2013
125
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2014
126
Ολα άρχισαν το 1991 με έναν μοναδικό ενθουσιασμό, με την αγάπη και τον έρωτα του συλλέκτη Στα στημόνια και υφάδια της αρμονίας δένονται τα αριστουργήματα των συλλογών FESSA!
Τ
ο ιστορικό παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον της ταπητουργίας σε μία επιχείρηση διεθνούς κύρους Μπαίνοντας στους χώρους «FessaΜάρθα Γραμμενίδου», εντυπωσιάζεστε από την ζεν ατμόσφαιρα που επικρατεί. Το περιβάλλον αντικατοπτρίζει την αγάπη για την καλαισθησία και το υψηλό γούστο. Συλλογές από χειροποίητα χαλιά, υφαντά κεντήματα και ιδιαίτερα αντικείμενα τέχνης συνθέτουν ένα πολυπολιτισμικό παζλ, όπου κάθε κομμάτι δένει αρμονικά με τα υπόλοιπα. ‘’Επιλέγουμε από όλα τα σημεία της Ανατολής τα θαυμάσια χαλιά των Συλλογών μας. Όλα αυτά τα χρόνια, συνεργαζόμαστε μαζί σας και στολίζουμε τους χώρους σας με εξαιρετικό τρόπο! Χρώματα, σχέδια, πατρίδες και λαοί συνυπάρχουν μέσα στα μοναδικά αυτά αριστουργήματα.’’ Το μετάξι, το μαλλί, το βαμβάκι μετουσιώνονται με έναν μαγικό τρόπο στα χέρια των ταπητουργών και έτσι γεννιούνται μοναδικά έργα τέχνης. Η φύση και η ζωή εμπνέουν τους δημιουργούς και κόμπο-κόμπο φτιάχνονται τα χειροποίητα όνειρα! Η εταιρεία FESSA πρωτοστάτησε στη δημιουργία μοντέρνων χαλιών Contemporary Art. Σε συνεργασία με εμπνευσμένους σχεδια-
στές – designers από όλο τον κόσμο δημιουργήσαμε τις νέες διεθνείς τάσεις του χαλιού στη διακόσμηση. Έτσι σχεδιάζονται νέοι προορισμοί και συναντιούνται οι πολιτισμοί! ‘’Τα χειροποίητα χαλιά της επιχειρήσεως μας υπάρχουν στρωμένα παντού στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Ιδιώτες συλλέκτες, ιστορικοί χώροι αναφοράς, μουσεία, προεδρικά μέγαρα και υπουργεία, πρεσβείες, αρχιτεκτονικά γραφεία, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και luxury hotels, διεθνείς εταιρείες και art galleries είναι πελάτες μας! Όλες οι συλλογές μοντέρνων και κλασσικών κομματιών συγκεντρώνονται στα δύο καταστήματα της Θεσσαλονίκης και στις εκθέσεις μας για σας: Για τα σπίτια της πόλης, του βουνού, της θάλασσας, των νησιών, για χώρους εργασίας, για γάμους, χαρές και δώρα εκλεκτά που περνούν από γενιά σε γενιά!΄΄ Στο www.fessacarpets.gr παρουσιάζονται συνεχώς οι νέες εισαγωγές χαλιών υψηλής τέχνης και αισθητικής! Ξεναγηθείτε στην ιστοσελίδα μας, γνωρίστε τα καλύτερα χαλιά του κόσμου, αποκτήστε τα στις καλύτερες τιμές και αφήστε τις χαρές σας να περπατούν επάνω τους! Λειτουργούν τμήματα εκπλήξεων-προσφορών εποχής, bazaar και χρυσών ευκαιριών.
Πλουτάρχου 8 – 54623 – Θεσσαλονίκη • Τηλ: +30 2310 222406 Fax: +30 2310 251461 •www.fessacarpets.gr •info@fessacarpets.gr •www.facebook.com/fessacarpets
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2015
128
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2016
129
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2017
130
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2018
131
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2019
132
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
METROPOLITAN HOSPITAL Αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας (TAVI) χωρίς διάνοιξη του θώρακα
T
o Metropolitan Hospital, ένα από τα λίγα πιστοποιημένα κέντρα για TAVI στη χώρα μας, μετράει 160 επιτυχείς επεμβάσεις χωρίς διάνοιξη του θώρακα και χωρίς διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς. Τα πιστοποιημένα κέντρα για επεμβάσεις TAVI είναι λίγα στη χώρα µας. Ενα από αυτά είναι το Metropolitan Hospital. Ακόµα λιγότερα είναι τα κέντρα που μπορούν να παρουσιάσουν έναν αριθμό επιτυχών επεμβάσεων TAVI ανάλογο µε αυτόν του Τμήματος Επεμβατικής Καρδιολογίας του Metropolitan Hospital, όπου µια έμπειρη ομάδα εξοπλισμένη µε τεχνολογία τελευταίας γενιάς παρέχει τις πιο σύγχρονες θεραπείες μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Ο δρ Γιώργος Καραβόλιας, MD, PhD, FESC, FACC, επεμβατικός καρδιολόγος - διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής του Metropolitan Hospital, µας ενημερώνει για την πρωτοποριακή θεραπεία και για την ασθένεια από την οποία πάσχει περίπου το 5% του πληθυσμού ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών.
■ ΣΤΈΝΩΣΗ ΑΟΡΤΙΚΉΣ ΒΑΛΒΊΔΑΣ: ΈΝΑ ΣΥΧΝΌ ΠΡΌΒΛΗΜΑ Η στένωση της αορτικής βαλβίδας αποτελεί την πιο συχνή βαλβιδική νόσο των ενηλίκων. Συνήθως οφείλεται σε εναπόθεση ασβεστίου και έχει ως αποτέλεσμα τον σοβαρό περιορισμό της ικανότητας της καρδιάς να εξωθεί την απαιτούμενη ποσότητα αίματος στην κυκλοφορία, ώστε να τροφοδοτεί επαρκώς τον οργανισμό. Τα συμπτώματα είναι δύσπνοια, εύκολη κόπωση, ζάλη και λιποθυμικά επεισόδια. Μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων η θνητότητα της πάθησης είναι πολύ μεγάλη. ■ ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΠΏΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ Η TAVI • Η διαδικασία είναι παρόμοια µε αυτή της στεφανιογραφίας. Η συνηθέστερη θέση εισαγωγής του καθετήρα είναι η µηριαία αρτηρία. Σε ασθενείς µε στενώσεις στις αρτηρίες των κάτω άκρων χρησιμοποιούνται εναλλακτικές πύλες εισόδου. • Με τη νέα τεχνολογία, µια βαλβίδα πάνω σε έναν καθετήρα οδηγείται μέσα από τις αρτηρίες στη στενεμένη αορτική βαλβίδα και απελευθερώνεται στην κατάλληλη θέση. ■ ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΤΗΣ TAVI; Η νέα μέθοδος επιτρέπει την εμφύτευση µιας καινούργιας βιοπροσθετικής αορτικής βαλβίδας χωρίς να υποβληθεί ο ασθενής σε διάνοιξη του θώρακα και χωρίς προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς, όπως συμβαίνει στην κλασική χειρουργική αντιμετώπιση. • Συνήθως γίνεται χωρίς γενική αναισθησία και η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 2 ώρες. • Ο ασθενής παραμένει στο θεραπευτήριο για 3-4 µέρες και μπορεί να δραστηριοποιηθεί πλήρως σε µία εβδομάδα. • Το ποσοστό επιτυχούς εμφύτευσης της βαλβίδας από έμπειρους επεμβατικούς καρδιολόγους ξεπερνάει το 98%. • Η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών είναι αισθητά χαμηλότερη από την αντίστοιχη της κλασικής χειρουργικής αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας. • Η βελτίωση των καρδιολογικών συμπτωμάτων είναι συνήθως άμεση και µετά την έξοδο από το νοσοκομείο ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σύντομα στις δραστηριότητές του.
Για όλους τους παραπάνω λόγους ο αριθμός των ασθενών που υποβάλλονται σε διαδερµική εμφύτευση της αορτικής βαλβίδας έχει αυξηθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία. Φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι η TAVI θα αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό, αν όχι πλήρως, τη χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας.
■ ΛΊΓΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΈΝΑ ΚΈΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Οι επεμβάσεις TAVI στην Ελλάδα γίνονται σε πολύ λίγα ειδικά κέντρα που έχουν πιστοποιηθεί από το υπουργείο Υγείας και από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ). Μεταξύ των κέντρων αυτών βρίσκεται το Metropolitan Hospital. ■ ΤΟ METROPOLITAN HOSPITAL ΣΥΝΔΥΆΖΕΙ: • Πιστοποίηση του υπουργείου Υγείας για επεμβάσεις TAVI • Μεγάλη ιατρική εμπειρία • Τεχνολογία τελευταίας γενιάς • Αμεσο προγραµµατισµό της επέμβασης, χωρίς αναμονές • Ασφαλές περιβάλλον, χάρη στα αυστηρά μέτρα προστασίας ■ ΠΙΟ ΠΡΟΣΙΤΈΣ ΤΙΜΈΣ Σήμερα, περισσότεροι από 200 άνθρωποι που υποβλήθηκαν σε επέμβαση TAVI στο Metropolitan απολαμβάνουν τη ζωή τους απαλλαγμένοι από συμπτώματα και µε πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής. ➥ Γραµµατεία Τμήματος Επεμβατικής Καρδιολογίας, Metropolitan Hospital: 2104809139
133
ΧΡΌΝΙΑ
δημοκρατία
2020
134
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΑΣ
Η δημοκρατία θα νικήσει!
ΕΙΜΑΣΤΕ μια ομάδα δεμένη και απολύτως ερωτευμένη με την πατρίδα μας και τη δημοσιογραφία. Ανήκουμε ιδεολογικά και συναισθηματικά σʼ αυτό που όλοι αποκαλούν «Κεντροδεξιά παράταξη», πιστεύουμε στο κοινωνικό κράτος, στις ίσες ευκαιρίες και την κοινωνική δικαιοσύνη. Θεωρούμε ραχοκοκαλιά του Εθνους μας τη μεσαία τάξη, που με σχέδιο και καθόλου τυχαία προσπάθησε να απαξιώσει από το 1981 ο Ανδρέας Παπανδρέου - τους ιδιωτικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους, τους βιοπαλαιστές, τους άνδρες και τις γυναίκες των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, τους υπερήφανους βετεράνους της δουλειάς, τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, τους δασκάλους και τους καθηγητές όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, τους τίμιους κληρικούς, τους σοβαρούς επαγγελματίες, τους αγωνιστές μικρομεσαίους επιχειρηματίες, που βρίσκονται πλέον στο εκτελεστικό απόσπασμα από τη σημερινή κυβέρνηση του Μνημονίου.
Δ
ΕΝ ΕΧΟΥΜΕ πίσω μας εκατομμύρια ευρώ για... ξέπλυμα μέσω μιας υποτιθέμενης επένδυσης, δεν ακουμπάμε σε εφοπλιστές, σε χρυσά τζάκια, σε συγκροτήματα και σε μεγαλοκατασκευαστές. Μια παρέα φίλων, πιστεύοντας ότι υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα, συγκέντρωσε το απαιτούμενο, μικρό, είναι η αλήθεια, κεφάλαιο ώστε να γί-
Ποιοι είµαστε τι θέλουµε και τι ονειρευόµαστε
νει πραγματικότητα αυτό το ΟΝΕΙΡΟ, που όλοι ευχόμαστε να γίνει ξυπνητήρι συνειδήσεων. Ονομάσαμε το εκδοτικό μας εγχείρημα «δημοκρατία» γιατί πιστεύουμε πως αυτή η μαγική λέξη περικλείει όλα όσα νομίζουμε ότι χαρακτηρίζουν μια ευνομούμενη Πολιτεία. Υποσχόμαστε ότι δεν θα βάλουμε νερό στο κρασί μας (ό,τι και αν συμβεί) ούτε για πρόσωπα ούτε για πράξεις. Πιστεύουμε και το εννοούμε ότι το ΝΟΜΙΜΟ επιβάλλεται ασυζητητί να είναι και ΗΘΙΚΟ! Για να εξηγούμαστε...
Δ
ΕΣΜΕΥΟΜΑΣΤΕ ότι θα παλέψουμε με όσες δυνάμεις διαθέτουμε για τη χαμένη τιμή του Τύπου σε ένα εκδοτικό περιβάλλον που θυμίζει ναρκοπέδιο, με εκατοντάδες απολύσεις, περικοπές μισθών και καταρρεύσεις ιστορικών ομίλων που δεν πρόλαβαν ή δεν ήθελαν να προσαρμοστούν γρήγορα στα νέα, πολύ δύσκολα οικονομικά δεδομένα. ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ θερμά τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη (της οποίας ηγείται ο Αντώνης Σαμαράς) αλλά ταυτόχρονα και επίμονα θα ελέγχουμε αυστηρά κάθε πρωτοβουλία ή ενέργεια που θα την τραυματίζει. Από όπου και αν προέρχεται... Για εμάς δεν υπάρχουν πατρίκιοι και πληβείοι στην πολιτική αρένα ούτε προύχοντες και παρακατιανοί, ούτε φυσικά πρίγκιπες και πριγκίπισσες! Θεωρούμε -λόγου χάρηότι μόνο με την ενότητα της μεγάλης παράταξης που έβαλε πραγματικά θεμέλια για την πρόοδο σε αυτόν τον τόπο θα οδηγηθούμε στην πραγματική ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ από το σύστημα που εξέθρεψε έναν Τσοχατζόπουλο και έναν Μαντέλη και οδήγησε σι-
Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
δηροδέσμια την Ελλάδα μας στην τριμερή χρηματοδότηση με κατοχικούς όρους. ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ συνεχώς απέναντι στην ιδιοτελή εσωστρέφεια, στον «άναρχο στρατό» των προσωπικών διαδρομών και στην αφόρητη Βαβέλ της πολυγλωσσίας στα τηλεοπτικά παράθυρα. Παθαίνουμε ναυτία με το ανούσιο μπλα-μπλα των ατόμων που θα έπρεπε να σιωπούν, αν όχι να κρύβονται επιμελώς. Είμαστε θυμωμένοι με όσα συμβαίνουν όσο κι εσείς. Ισως και λίγο περισσότερο... ΔΕΝ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ μύγα στο σπαθί μας για τα Εθνικά θέματα και είναι πραγματικοί εχθροί μας όσοι διαπραγματεύονται (ναι, το κάνουν!) κάτω από το τραπέζι σε σκοτεινά δωμάτια κυριαρχικά μας δικαιώματα ποτισμένα με το αίμα των αμέτρητων ηρώων μας. ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ «εις έναν Θεόν, Πατέρα Παντοκράτορα», σεβόμαστε το ιερό ράσο της Ορθοδοξίας μας, τιμάμε τους φωτισμένους εφημέριους και ιεράρχες της Εκκλησίας μας αλλά γινόμαστε έξαλλοι με όσους δεν σέβονται τα «Αγια των Αγίων» και γίνονται δακτυλοδεικτούμενοι από την κοινωνία που διψάει για χαμογελαστούς παπάδες-παραδείγματα με ανοικτά μυαλά, μόρφωση και κυρίως πίστη και καθαρότητα!
Σ
ΗΜΕΡΑ λοιπόν κρατάτε στα χέρια σας ένα όμορφο (πιστεύουμε) φύλλο, που ακροβατεί αισθητικά ανάμεσα στο κλασικό και το μοντέρνο, με ενδιαφέροντα ρεπορτάζ από όλους τους χώρους, με «ψαγμένους» τίτλους και φωτογραφίες που αξίζουν όσο χίλιες λέξεις. Δεν μας ενδιαφέρει να κερδίσουμε (όπως κάποιοι άλλοι κάποτε) το βραβείο του καλύτερου σχεδιασμού. Σεμνά και ταπεινά σάς δηλώνουμε ότι επιθυμούμε μόνο να κατακτήσουμε την καρδιά σας. Και για αυτό θα δώσουμε και την ψυχή μας...
Περί Τύπου ο λόγος
Α
ΠΟΦΑΣΙΣΑΜΕ να εκδώσουμε -στους χαλεπούς καιρούς που ζούμεμια εφημερίδα για να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια όλων των Ελλήνων, που κακοποιείται καθημερινά από δήθεν σοσιαλιστές, Εφιάλτες και λοιπούς τυχοδιώκτες οι οποίοι συγκροτούν τη... συντροφιά των προθύμων! Για να καταδείξουμε με όση ειλικρίνεια διαθέτουμε τα προβλήματα (χωρίς κομματικές παρωπίδες) και να υποδείξουμε -χωρίς φανατισμούς αλλά με προσήλωση στα πιστεύω μας- τον ορθό δρόμο.
Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
δημοκρατία 03
ΠΕΜΠΤΗ 2 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010
Περί Τύπου ο λόγος
δ
Πιστεύουμε ασυζητητί ότι το νόμιμο επιβάλλεται να είναι και ηθικό
Το συμβόλαιο με τους αναγνώστες δημοσιεύτηκε στο πρώτο φύλλο της «δημοκρατίας» στις 2 Δεκεμβρίου 2010
Αθήνα 2020
Αθήνα 2020 Επετειακή έκδοση για τα χρόνια της εφημερίδας δημοκρατία