Energiecentrales van Essent

P0011

Essent produceert‌ in vogelvlucht

ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 1

10-09-12 16:18

Essent produceert… in vogelvlucht Kijk met de ogen van een vliegende slechtvalk naar de aarde en u ziet dorpen, steden, bossen, weilanden, rivieren en meren aan u voorbijgaan. Nederland in vogelvlucht.

Kijk wat gedetailleerder en u ziet de productielocaties van Essent liggen. Zie de windparken, de productiegebouwen, de koeltorens, de schoorstenen, de aanvoerhavens, de waterkrachtcentrales en meer. Zie hoe Essent produceert… in vogelvlucht.

Slechtvalk De slechtvalk kan in een duikvlucht een snelheid van ruim 200 kilometer per uur bereiken. Dat maakt hem tot de snelste vogel ter wereld. Hij broedt op hooggelegen plekken. Nederland telt enkele broedparen, onder meer in nestkasten op de koeltorens van de Amercentrale, de Clauscentrale en de Moerdijkcentrale van Essent.

Essent

Duurzame energie

Essent is een groot Nederlands energiebedrijf en sinds 30 september 2009 een 100 procent dochter van het internationale energieconcern RWE. We leveren elektriciteit, gas, warmte en energiediensten aan vele miljoenen huishoudens in onze thuismarkten Nederland en België. Het is onze ambitie om in deze markten het best presterende energiebedrijf te zijn. Dat willen we onder meer bereiken door onze klanten de beste persoonlijke service te bieden en de laagste energierekening. We willen de meest aantrekkelijke werkgever in de energiesector zijn, we zijn al de grootste producent van duurzame energie in Nederland en willen dat blijven, ondermeer door het halveren van onze CO2-uitstoot. In 2020 willen we twee keer zoveel energie produceren als in 2010.

Er werken zo’n 3.800 mensen bij Essent en we hebben een jaaromzet van 5,8 miljard euro (2011). Ons hoofdkantoor staat in ’s-Hertogenbosch.

Een groot deel van de energie die Essent levert, produceren we zelf. Op het gebied van duurzame energie zijn we de grootste producent van Nederland. We willen het aandeel duurzame energie in onze energiemix de komende jaren vergroten, zodat het percentage in 2020 tussen de 20 en 25 ligt. Het is onze doelstelling om in 2050 volledig CO2-neutraal energie te leveren. Onder meer door te investeren in biomassa en windenergie.

Zeker en betaalbaar Ondertussen blijft in de overgangsfase naar een volledig CO2-neutrale energielevering de vraag naar elektriciteit groeien. Essent legt niet alleen de nadruk op verduurzaming van de energieopwekking, we vinden leveringszekerheid en betaalbaarheid net zo belangrijk. Als u thuis de thermostaat hoger zet, moet het ook warmer worden en als u de lichtknop indrukt, moet het licht aangaan. En u wilt geen torenhoge energierekening. Dat is logisch.

Zou Nederland alleen met wind en zon

2 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 2

10-09-12 16:18

RWE Essent is sinds 30 september 2009 een

72.000 medewerkers en een omzet van rond de

dochterbedrijf van RWE. RWE is actief in de hele

51,7 miljard euro (2011) behoort RWE tot de vijf

energieketen: van olie-, gas- en bruinkoolwinning,

toonaangevende elektriciteit- en gasleveranciers

de bouw en exploitatie van conventionele en

van Europa. De belangrijkste uitgangspunten voor

duurzame energiecentrales, de handel in

de toekomstige groei van RWE zijn de energie-

grondstoffen tot het transport en de verkoop

centrales en het investeringsprogramma voor de

van stroom en gas. Met meer dan 16 miljoen

ontwikkeling van milieuvriendelijke en flexibele

elektriciteitsklanten, 8 miljoen gasklanten,

opwekkingscapaciteit.

stroom opwekken, dan is de leveringszekerheid niet gegarandeerd. De zon schijnt immers niet altijd en ook de wind laat ons wel eens in de steek. Het gebruik van deze duurzame energiebronnen is ook nog eens flink duurder dan fossiele brandstoffen.

Energie van fossiele brandstoffen blijft de komende jaren dan ook noodzakelijk. Voor zowel de zekerheid als de betaalbaarheid.

Die brandstoffen moeten wel zo schoon en efficiĂŤnt mogelijk worden gebruikt.

De modernisering van het Nederlandse productiepark is minstens zo belangrijk voor het verlagen van de CO2-uitstoot van de energiesector, als het vergroten van het aandeel duurzame energie. Essent heeft op dit gebied grote stappen gezet.

We moderniseerden de bestaande Clauscentrale B in Maasbracht en we bouwden de nieuwe CCGT Moerdijk 2 centrale. Verder wordt nog volop gebouwd aan de centrale in Eemshaven. Dankzij deze modernisering hoeven oudere, minder schone centrales minder of niet meer gebruikt te worden.

3 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 3

10-09-12 16:19

Essent in cijfers 2011 Werknemers:

ruim 3.800

Omzet:

ruim 5,8 miljard euro

Klanten elektriciteit:

ruim 2,3 miljoen

Klanten gas:

rond 2 miljoen

Opwekkingscapaciteit: 6.000 megawatt

Centrales in veel varianten Essent wil voor de opwekking van energie niet afhankelijk zijn van één soort brandstof of één type centrale. We zetten allerlei soorten centrales in om energie te produceren. Van een grootschalige kolen/biomassacentrale die voor miljoenen huishoudens elektriciteit kan opwekken, tot een buurtenergiecentrale die draait op koeienmest en één wijk van energie voorziet. Die veelzijdige mix aan centrales is volgens ons de beste manier om leveringszekerheid en betaalbaarheid te garanderen.

Amercentrale

Amercentrale

Eemshavencentrale

De Amercentrale in Geertruidenberg is één van de grote productielocaties van Essent.

Op de locatie staan twee centrales.

Eenheid 8, die sinds 1980 in bedrijf is en eenheid 9 uit 1993. Samen hebben zij een elektrisch vermogen van 1.245 megawatt.

Dat is genoeg om jaarlijks zo’n drie miljoen huishoudens van elektriciteit te voorzien.

Daarnaast hebben de twee productieeenheden een warmteproductievermogen van 600 megawatt. Tienduizenden bedrijven, huishoudens en glastuinbouwbedrijven tot in Breda en Tilburg worden door hen van warmte voorzien.

Op de Amercentrale worden niet alleen steenkool en schone biomassa gebruikt als

brandstoffen, maar ook houtgas dat wordt verkregen uit sloophout.

Eemshavencentrale In 2014 neemt Essent de nieuwe Eemshavencentrale in Groningen in gebruik.

Dit is een hypermoderne centrale met als brandstoffen steenkool en biomassa.

De twee blokken A en B gaan samen 1.600 megawatt elektriciteit leveren.

Dat is genoeg stroom voor ruim 2,5 miljoen huishoudens. Door toepassing van de nieuwste technieken is de centrale aanzienlijk schoner dan bestaande kolengestookte centrales. De centrale heeft een rendement van 46 procent.

4 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 4

10-09-12 16:19

Clauscentrale

Moerdijkcentrale

De Clauscentrale in Maasbracht bestond oorspronkelijk uit de twee identieke gasgestookte eenheden A en B, uit respectievelijk 1977 en 1978. Allebei hadden ze een vermogen van 640 megawatt.

Inmiddels is Claus B geheel gemoderniseerd en omgebouwd tot Claus C. Deze centrale heeft een vermogen van 1.275 megawatt en een rendement van 58,5 procent.

Ter vergelijking: de oude Claus B had een rendement van 40 procent. Met dezelfde hoeveelheid gas, wordt dus veel meer elektriciteit opgewekt. Essent heeft plannen om ook Claus A volledig te moderniseren.

WKC Moerdijk 1 dateert uit 1997 en is een warmtekrachtcentrale. De centrale wekt elektriciteit en warmte op uit aardgas en gebruikt daarvoor tevens stoom van de naastgelegen afvalverbrandingsinstallatie.

Dankzij de gecombineerde productie van elektriciteit en warmte wordt er meer energie gehaald uit de gebruikte brandstoffen. WKC Moerdijk 1 heeft een elektrisch vermogen van 339 megawatt.

Daarnaast levert de centrale 200 ton stoom per uur, waarvan 150 ton naar de naastgelegen fabriek van Shell Chemie gaat.

Begin 2012 is de uitbreiding van de Moerdijkcentrale in bedrijf genomen.

CCGT Moerdijk 2, zoals de nieuwe centrale heet, is een gecombineerde gas- en stoom-

turbine met een maximaal vermogen van 430 megawatt. De centrale heeft een rendement van 58 procent en produceert uitsluitend elektriciteit. Ook deze centrale wordt met aardgas gestookt.

Swentibold De warmtekrachtcentrale Swentibold op het terrein van DSM in Geleen is sinds 1999 in gebruik. De centrale wekt elektriciteit en warmte (voornamelijk stoom) op met als brandstoffen aardgas en restgassen uit de fabrieken van DSM. Swentibold heeft een elektrisch vermogen van 245 megawatt en een maximale stoomproductie van 300 ton per uur. De opgewekte elektriciteit en stoom worden voornamelijk geleverd aan DSM.

Clauscentrale

5 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 5

10-09-12 16:19

Moerdijkcentrale

Inesco In 2008 nam Essent de Inesco warmtekrachtcentrale in het Belgische Zwijndrecht (bij Antwerpen) in gebruik. De centrale, met een elektrisch vermogen van 133 megawatt, staat op het terrein van INEOS en produceert voor dit chemiebedrijf elektriciteit, warmte (stoom) en gedemineraliseerd water.

Essent levert de elektriciteit die INEOS niet nodig heeft aan het Belgische elektriciteitsnet.

Bio-energiecentrale Cuijk De bio-energiecentrale in Cuijk maakte tien jaar lang elektriciteit uit snoeihout afkomstig uit de bossen van onder andere Staatsbosbeheer en uit zaagresten van de houtindustrie. Na afloop van een toegekende subsidie kon Essent de centrale niet langer

rendabel laten draaien. Vanaf begin 2012 wordt de centrale ingezet als testlocatie voor verschillende soorten biomassa, zoals grassen en papierslib. Dit om een innovatief ‘tweede leven’ voor de centrale te ontwikkelen die aansluit op de Green Deal, een overeenkomst tussen overheid, bedrijfsleven en organisaties om de Nederlandse economie duurzamer en groener te maken.

Op weg naar een biobased economy.

Eco Zathe Een bijzondere centrale van Essent is Eco Zathe in Leeuwarden. Deze zogeheten buurtenergiecentrale levert duurzame elektriciteit en warmte aan 800 woningen in de Leeuwardense wijk Zuidlanden.

Het opmerkelijke is dat deze energie wordt opgewekt met biogas afkomstig van vergiste

koeienmest van ongeveer 200 melkkoeien.

Het biogas wordt aangeleverd met een vijf kilometer lange pijpleiding vanaf boerderij Nij Bosma Zathe in Goutum.

Warmtekrachtcentrales Essent heeft op zeven plaatsen in Nederland middelgrote warmtekrachtcentrales (wkc’s) staan. De opgewekte stroom gaat naar het elektriciteitsnet en de warmte (in de vorm van stoom) wordt onder meer gebruikt voor industriële processen van fabrieken in de buurt of voor verwarming.

Dankzij de gecombineerde productie van elektriciteit en warmte wordt er meer energie gehaald uit de gebruikte brandstof; aardgas. De centrales zijn onbemand en worden op afstand bediend vanuit de Regionale Centra in Eindhoven en Enschede.

6 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 6

10-09-12 16:19

Waterkrachtcentrales Essent heeft een waterkrachtcentrale in de Maas bij Linne en in de Vecht bij Gramsbergen. De centrale bij Linne wekt per jaar zo’n 35 miljoen kilowattuur aan elektriciteit op. Dat is genoeg Groene Stroom voor circa 9.000 huishoudens.

Centrale De Haandrik in de Vecht bij Gramsbergen produceert per jaar 300.000 kilowattuur Groene Stroom.

Dat is voldoende voor zo’n 100 huishoudens.

Windenergie op land In Nederland werken wij al ruim vijfentwintig jaar aan windenergie.

Niet alleen door projectontwikkeling, maar ook door realisatie, exploitatie en beheer. De windactiviteiten in Nederland

zijn ondergebracht bij RWE Innogy, een zusterbedrijf van Essent, dat intussen zo’n 160 windturbines in bedrijf heeft.

Die vertegenwoordigen een geïnstalleerd vermogen van ruim 200 megawatt.

En die capaciteit wordt uitgebreid.

Windpark Westereems in het Groningse Eemshaven is het grootste windpark op Nederlandse bodem en wekt genoeg Groene Stroom op voor zo’n 135.000 huishoudens, oftewel voor ruim de helft van de huishoudens in de provincie Groningen.

Medio 2012 is het park uitgebreid met twee windturbines van 6,15 megawatt elk.

De overige windparken zijn verdeeld over Groningen, Flevoland en Noord-Brabant.

Windparken op zee Via zusterbedrijf RWE Innogy is Essent betrokken bij de ontwikkeling van windparken op zee. Windpark Nordsee Ost is in aanbouw en ligt 30 kilometer ten noordwesten van het Duitse eiland Helgoland. Als het in 2013 in gebruik wordt genomen heeft het een vermogen van 295 megawatt. Voor een tweede park voor de kust van IJmuiden is een vergunning verstrekt.

Om de mogelijkheden voor windparken ver op zee te onderzoeken, heeft Essent 75 kilometer uit de kust bij IJmuiden een meteomast geplaatst. De mast van bijna 100 meter hoog hangt vol met meetapparatuur die gegevens als windsnelheid, temperatuur, luchtvochtigheid en de golfhoogte registreert. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) gaat de gegevens verzamelen en analyseren.

Eco Zathe Leeuwarden 7 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 7

10-09-12 16:19

Brandstoffen en energiebronnen Voor de opwekking van energie wil Essent niet afhankelijk zijn van ĂŠĂŠn brandstof. Dat zou de leveringszekerheid en betaalbaarheid van de elektriciteit (en warmte) in gevaar brengen.

We zetten een breed scala aan brandstoffen (en energiebronnen) in om energie op te wekken.

Dat noemen we onze brandstoffenmix. De belangrijkste brandstoffen die we gebruiken zijn aardgas, steenkool en biomassa. Van de duurzame energiebronnen benutten we vooral de wind, wat water en een beetje zon.

Amercentrale

Aardgas Voor zestig procent van de energie die Essent produceert wordt aardgas gebruikt.

Aardgas is vrijgekomen uit diepliggende olie- of steenkoollagen in de aardkorst.

Bij het opstijgen heeft het gas zich verzameld onder een laag gasdicht gesteente. Het gas kan in deze aardgasbellen relatief eenvoudig gewonnen worden.

Het aardgasveld bij Slochteren, afkomstig uit steenkoollagen, is daar een goed voorbeeld van. Essent gebruikt aardgas in de Clauscentrale, de Moerdijkcentrale en in de warmtekrachtcentrales.

Steenkool Neem grote hoeveelheden organisch materiaal. Pers het miljoenen jaren samen onder hoge druk en in de loop van tijd zal deze materie onder invloed van chemische processen en hitte eerst veranderen in veen,

8 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 8

10-09-12 16:19

vervolgens in bruinkool om ten slotte steenkool te worden. Steenkool wordt overal in de wereld gewonnen. Soms ligt het gewoon aan de aardoppervlakte en kan het zo opgeschept worden. Vaker moeten er mijnen gegraven worden om de steenkool te winnen. Essent gebruikt steenkool in de Amercentrale in Geertruidenberg en straks in de Groningse Eemshavencentrale.

Biomassa Biomassa is de verzamelnaam voor allerlei soorten organisch materiaal zoals groente-, fruit- en tuinafval (GFT), (snoei)hout, rioolslib en landbouwgewassen. Omdat de CO2 die bij de verbranding van deze materialen vrijkomt, deel uitmaakt van de natuurlijke, korte CO2-kringloop op aarde, worden het duurzame brandstoffen genoemd. Het grootschalig meestoken van biomassa is nodig om de duurzame energie doelstellingen van Essent en de Nederlandse overheid te verwezenlijken. Het is weliswaar duurder dan steenkool of aardgas, maar goedkoper dan wind op zee en zonne-energie.

Bovendien is biomassa volop beschikbaar.

Essent gebruikt biomassa in de Amercentrale en straks ook in de in aanbouw zijnde Eemshavencentrale. De biomassa die we gebruiken is gecertificeerd hout en zaagsel uit duurzaam beheerde bossen in onder meer Noord Amerika. Die worden tot pellets (korrels) geperst omdat deze gemakkelijk te transporteren zijn. Essent is internationaal koploper als het gaat om het meestoken van biomassa in een kolencentrale. In de Amercentrale stoken we continu ruim 20 procent biomassa mee. Dit percentage willen we de komende jaren stapsgewijs verhogen.

Biobased economy Door onze testlocatie in Cuijk weten we dat vele biomassastromen geschikt zijn voor de productie van energie, maar er is meer met biomassa mogelijk. Biomassa kan optimaal uitgesplitst (geraffineerd) worden tot verschillende hoogwaardige grondstoffen voor bijvoorbeeld cosmetica en medicijnen.

Als alle hoogwaardige componenten uit de biomassa zijn gehaald, blijft er een laagwaardig restant over dat uitermate geschikt is om bijvoorbeeld in kolencentrales mee te stoken. In dit proces is er dus geen afval.

Deze nieuwe kijk op biomassa vormt de basis voor de zogeheten biobased economy, een economie gebaseerd op het gebruik van hernieuwbare grondstoffen. In Nederland is Essent een groot voorstander van de biobased economy en is daarom betrokken bij diverse initiatieven.

Windenergie Ons weersysteem bestaat uit lage- en hogedrukgebieden. Door de drukverschillen ontstaat er een luchtstroom van hogedrukgebied naar lagedrukgebied. Dat noemen we wind. Hoe hoger de luchtdrukverschillen, hoe harder het waait.

Na de oliecrises in de zeventiger jaren van de vorige eeuw, kwam windenergie als bron voor elektriciteitsproductie nadrukkelijker in beeld. Wij gingen ermee aan de slag en in 1987 was Windpark Westermeerdijk, het eerste grote windpark in Nederland, een feit.

En in 1995 kwam Essent als eerste op de markt met het product Groene Stroom – elektriciteit uit duurzame bron, zoals windenergie. In het vlakke Nederland waait het bijna altijd. Het hoogste windaanbod vinden we aan de kust en rond het IJsselmeer. Maar ons land is relatief klein en dichtbevolkt. Goede windlocaties zijn schaars. En daarom wordt naast

ontwikkeling van nieuwe gebieden, ook gewerkt aan vervanging van oudere turbines door exemplaren met grotere vermogens en ashoogten. Zo worden bestaande locaties opnieuw en optimaal benut.

Waterkracht Het principe van waterkracht is eenvoudig.

De kracht van vallend of stromend water zet een schoepenrad (turbine) in beweging.

Die turbine laat de generatoren draaien die de stroom opwekken. Hoe groter het verval van het water, hoe hoger de energieproductie.

In Nederland zijn de hoogteverschillen klein, dus wordt waterkracht in Nederland maar op kleine schaal toegepast. De strenge eisen voor bescherming van trekkende vissoorten maakt het praktisch onmogelijk om in Nederland nog meer grote waterkrachtcentrales te bouwen.

Zonne-energie De zon is een onuitputtelijke bron van energie. Alleen lukt het de mens nog niet om die energie efficiënt en goedkoop te benutten. Momenteel worden twee manieren van zonne-energie het meest gebruikt. Thermische zonne-energie is een methode om de warmte van de zon in te zetten voor de verwarming van water.

Bijvoorbeeld door middel van zonneboilers.

Zonlicht kan ook met behulp van zonnepanelen met zogeheten photovoltaïsche cellen (PV-cellen) direct worden omgezet in elektriciteit. Essent heeft ervaring met zonne-energie, maar kiest vooralsnog voor windenergie en biomassa voor de opwekking van Groene Stroom.

9 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 9

10-09-12 16:19

10 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 10

10-09-12 16:19

Diversen Innovatie Als groot Nederlands energiebedrijf is Essent van oudsher één van de koplopers op het gebied van innovatie. Denk maar aan het eerste grote windpark in Nederland (1987), de bedenker van Groene Stroom (1995), de grootschalige meestook van biomassa (sinds 2000) en onze promotie van elektrisch vervoer (sinds 2009). Wij zijn bezig met een continue zoektocht naar innovatieve antwoorden op de energieproblemen van nu, morgen en de verre toekomst. Als voorloper op het gebied van het meestoken van biomassa zien we in torrefactie een nieuwe veelbelovende innovatie. Met torrefactie kunnen we biomassa omvormen tot biocoal, een compacte biobrandstof die net als gewone steenkool vermalen kan worden tot poeder zodat het optimaal brandt.

Het is een methode om vocht en vluchtige bestanddelen uit biomassa te halen en die biomassa vervolgens samen te persen totdat je kleine korrels, de zogeheten pellets, krijgt.

Deze pellets hebben zeer goede brandeigenschappen dankzij een hoge energieinhoud. We hebben een aandeel in een proeffabriek en hebben de eerste testen al op de Amercentrale uitgevoerd.

Excursiecentrum Wilt u zelf een centrale van Essent in bedrijf zien, een windpark bezoeken of meer weten over bijvoorbeeld buurtenergiecentrale Eco Zathe. Dat kan. Het excursiecentrum van Essent organiseert op aanvraag rondleidingen voor groepen op diverse productielocaties.

De rondleidingen worden op werkdagen gehouden, ’s ochtends of ’s middags.

De minimale groepsgrootte is tien personen.

Er geldt een minimumleeftijd. Aan een excursie zijn geen kosten verbonden.

Wel moet u zelf het vervoer naar de locatie regelen en betalen. Wilt u meer informatie, ga dan naar www.essent.nl/excursie.

Klant worden Essent levert naast elektriciteit, gas en warmte ook verschillende energiediensten zoals HR-ketels, service- en onderhoudsdiensten, slimme thermostaat, isolatiepakketten en meer. Wilt u net als twee miljoen andere huishoudens klant worden van Essent, dan kan dat bijvoorbeeld via www.essent.nl.

Werken bij Essent Essent is altijd op zoek naar technische mensen op elk niveau. Van monteur tot projectengineer, van milieucoördinator tot projectleider. Maar ook op de gebieden business development, finance & control, consultancy, commercie en IT kunnen we altijd goede mensen gebruiken. Interesse, kijk dan op www.werkenbijessent.nl.

Ook voor stageplaatsen, afstudeeropdrachten of ons trainee-programma.

11 ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 11

10-09-12 16:19

Essent ContractCheck Met 1 telefoontje checken of je nog goed zit.

Heel simpel.

Meer weten? www.essent.nl/centrales

ECC0011_BR_Algemeen_v6.indd 12

P0011

Bel gratis 0800 377 36 80 voor de Essent ContractCheck.

10-09-12 16:18