Aλλαγή στο κλίμα: επιπτώσεις στους εργαζόμενους

Πρόσφατα, και συγκεκριμένα στις 28 Απριλίου, διοργανώθηκαν σε όλη την Ευρώπη διάφορες εκδηλώσεις στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία. Ως γνωστό η ημέρα αυτή έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) ως μέρα ευαισθητοποίησης και προώθησης δράσεων για πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών σε διεθνές επίπεδο.

Το φετινό θέμα ήταν ιδιαίτερης σημασίας αφού έχοντας τον τίτλο «Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην επαγγελματική ασφάλεια και υγεία» ουσιαστικά συνδέει και δίνει και μια άλλη διάσταση στο φλέγον θέμα των ημερών, την κλιματική αλλαγή.

Γνωρίζουμε και έχουμε μελετήσει συστηματικά όλους τους κινδύνους που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Πλέον όμως αναγνωρίζεται και με τον πιο επίσημο τρόπο πόσο βλαπτικό μπορεί να γίνει το ίδιο το περιβάλλον για τον εργαζόμενο.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλες τις περιοχές του κόσμου. Σε ορισμένες όμως περιοχές εμφανίζονται όλο και πιο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα και έντονες βροχοπτώσεις, ενώ άλλες περιοχές δοκιμάζονται από καύσωνες και ξηρασίες μεγάλης έντασης. Οι εργαζόμενοι που εργάζονται σε εξωτερικές εργασίες αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά περιβαλλοντικές συνθήκες που τους εκθέτουν σε ακραία καιρικά φαινόμενα επηρεάζοντας τον οργανισμό και υποβάλλοντάς τους σε έντονες σωματικές καταπονήσεις πολύ συχνότερα από ό,τι στο παρελθόν. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Θερμοκρασιών Copernicus, το 2023 παρατηρήθηκαν οι υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες που έχουν ποτέ καταγραφεί, με αποτέλεσμα μέχρι τώρα η χρονιά αυτή να θεωρείται η θερμότερη στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας προκαλεί και υπερθέρμανση των ωκεανών και αύξηση της υγρασίας. Οι δύο αυτοί παράγοντες, δηλαδή αυξημένη θερμοκρασία και υγρασία, αποτελούν τον συνδυασμό που δημιουργεί δυσφορία και δύσκολες συνθήκες για εργαζόμενους σε θερμά περιβάλλοντα.

 

Ένα άλλο περιβαλλοντικό πρόβλημα που επηρεάζει τους εργαζόμενους είναι οι καταιγίδες σκόνης. Αυτές αποτελούν πλέον συχνό φαινόμενο σε περιοχές του κόσμου όπως είναι η περιοχή της Μεσογείου. Τα μικροσωματίδια που αποτελούν το κύριο συστατικό της σκόνης αυτής κάθε άλλο παρά αθώα είναι. Πολλές ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα η επιδείνωση της υγείας των αλλεργικών και ασθματικών ατόμων καθώς και των ατόμων με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και καρδιαγγειακά νοσήματα, έχουν συνδεθεί με τις καταιγίδες σκόνης ερήμου. Τα αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 10 μικρομέτρων (PM10) και ακόμη χειρότερα αυτά με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα (PM2,5) μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλέσουν φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, ενώ διάφοροι μικροβιακοί οργανισμοί που μεταφέρονται με τη σκόνη μπορεί να οδηγήσουν σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε εξωτερικούς χώρους εκτίθενται συστηματικά στους κινδύνους αυτούς.

Αυτά είναι δύο σοβαρά προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν το ταχύτερο. Σίγουρα οι αρμόδιες Αρχές για την ασφάλεια και την υγεία μεριμνούν για την έκδοση νομοθεσιών, κατευθυντήριων οδηγιών και ό,τι άλλο απαιτείται για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων. Αυτό όμως δεν αποτελεί λύση του προβλήματος αλλά προσωρινή θεραπεία.

Αυτό που απαιτείται πρώτιστα να γίνει είναι η ανάληψη δράσεων για το κλίμα τώρα, διαφορετικά οι επιπτώσεις αυτές θα ενταθούν. Όπως πολύ χαρακτηριστικά έχει αναφερθεί «Οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται όσο δεν κλείνουμε τη βρύση των εκπομπών» που προέρχονται από την καύση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Καθένας λοιπόν από το δικό του πόστο, αναλογιζόμενος το μερίδιο της ευθύνης του, πρέπει να συμβάλει με τον δικό του τρόπο, με το δικό του λιθαράκι στη βελτίωση της κατάστασης.

Δρ Τασούλα Κυπριανίδου-Λεοντίδου

Χημικός Μηχανικός