ΧΡΗΜΑ #463, Μάρτιος - Απρίλιος 2023 (αποσπάσματα)

«Οι προκλήσεις της νέας τετραετίας»

ι οίκοι αξιολόγησης, τα επενδυτικά σπίτια, οι αγορές εν γένει στέλνουν τα μηνύματά τους στο εγχώριο πολιτικό προσωπικό με κάθε τρόπο. Οι εκλογές πλησιάζουν, η πρώτη κάλπη είναι κοντά (21 Μαΐου), με το αποτέλεσμά της να καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την πορεία προς τη δεύτερη (2 Ιουλίου;), με αρκετά ενδεχόμενα στο τραπέζι, βασικά και εναλλακτικά, συμπεριλαμβάνοντας μέχρι το –απευκταίο για την οικονομία σίγουρα– σενάριο άλλης μίας, τρίτης, κάπου προς τις αρχές (;) Σεπτεμβρίου.

Πρόσφατα, η Standard & Poor’s έστειλε το δικό της μήνυμα, το οποίο, άσχετα με το πώς επιχείρησαν να το αξιολογήσουν (κατά το κομματικό δοκούν τους) κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, δεν χωρά δεύτερες ερμηνείες. Για όποιον θέλει να είναι

ειλικρινής με τον εαυτό του και με τη στοιχειώδη γνώση της οικονομικής λογικής, είναι φανερό ότι ο αμερικανικός οίκος προχώρησε σε αυτό που υπαγόρευαν τα εμφανώς βελτιωμένα οικονομικά –πλην όσων φέρουν παρωπίδες–, το μισό βήμα προς την επενδυτική βαθμίδα. Η Standard & Poor’s έθεσε ένα χρονοδιάγραμμα, έναν «οδικό χάρτη» 12 μηνών, στη διάρκεια του οποίου είναι «στο χέρι» της χώρας είτε να προχωρήσει το άλλο μισό, αποκτώντας το πολυπόθητο investment grade, είτε να οπισθοχωρήσει, αφήνοντας μια σημαντική ευκαιρία να πάει χαμένη. Τι σημαίνει η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας; Νομίζω πως αυτό δεν χρήζει ανάλυσης, τουλάχιστον για τους αναγνώστες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ. Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε αυτό και το περιορίζω σε τούτο μόνο: με επενδυτική βαθμίδα ο ΟΔΔΗΧ θα μπορούσε πολύ άνετα το πρόγραμμα εκδόσεων 2023 των 7 δισ. να το διευρύνει σε 10 δισ., σε 12 δισ., ακόμη και σε 14 δισ., με θετικό κλίμα στις διεθνείς αγορές, λ.χ. το τέταρτο τρίμηνο 2023. Τι θα σήμαινε αυτό; Για παράδειγμα, προπληρωμή GL, επί της ουσίας, επιστρέφοντας «ζεστό χρήμα» στα δημόσια ταμεία χωρών της ευρωζώνης, επηρεάζοντας προφανώς ευνοϊκά τη στάση τους έναντι της χώρας.

«Αν και αναγνωρίζουμε την αβεβαιότητα σχετικά με το εκλογικό αποτέλεσμα, υποθέτουμε στις προβλέψεις μας ότι η επόμενη κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιδιώκει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική εξυγίανση...» είναι ένα από τα μότο της

Standard & Poor’s, και ο νοών νοείτω… Η επόμενη κυβέρνηση θα έχει ένα ισχυρό «χαρτί» στα χέρια της, όπως το αναδεικνύει ο οίκος αξιολόγησης: «(...) το κόστος εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους παραμένει πολύ χαμηλό, περίπου στο 1,54%, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2022. Παρά το μεγάλο χρέος της χώρας, αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο κόστος αναχρηματοδότησης για τα περισσότερα κράτη στην κατηγορία αξιολόγησης “ΒΒ”...». Θα έχει όμως κι έναν κίνδυνο: «(...) έλλειψη αποφασιστικότητας να εκτελέσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να μειώσει το δημόσιο χρέος...».

Συνεπώς, χωρίς την επενδυτική βαθμίδα (που πολύ δύσκολα –έως καθόλου– θα δινόταν από τη Standard & Poor’s), ξεκίνησε επίσημα η εκλογική κούρσα, που διεξάγεται με αρκετή αβεβαιότητα ως προς την κυβερνητική «επόμενη ημέρα». Ήδη η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί από τα βασικά συστατικά του πολιτικού αφηγήματος (ένθεν κακείθεν).

Πρακτικά: Μετά από 12 αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από το 2019, η χώρα βρίσκεται ένα σκαλοπάτι πριν από την επενδυτική βαθμίδα από τρεις οίκους. Και ακολουθούν άλλα έξι κρίσιμα ορόσημα, με τους οίκους αξιολόγησης μέσα στο 2023, με το πρώτο στο ενδιάμεσο της πρώτης-δεύτερης κάλπης, στις 9 Ιουνίου, με τον οίκο Fitch, και το δεύτερο στις 4 Αυγούστου από τη Scope.

Από τα ενδιαφέροντα της υπόθεσης: το πιθανότερο είναι η Scope να έχει πάρει την «πιστοποίηση» από την ΕΚΤ μέχρι τότε, καθώς ο

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 35χρόνιαπεριοδικόΧΡΗΜΑ

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Στηνπροσπάθειααναβάθμισηςτηςκεφαλαιαγοράς

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑΠΡΟΪΟΝΤΑ

Ταπρογράμματατου2023γιαφθηνόχρήμα

περιεχόμενα

τ.463/03-04.2023

40 ~ ΦΑΚΕΛΟΣ «ΕΞΑΓΩΓΕΣ»

Ομεγάλος«πρωταγωνιστής»τηςελληνικήςοικονομίας

60 ~ CYBER SECURITY

Οινέεςαπειλέςκαιοιμέθοδοιαντιμετώπισήςτους

68 ~ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ Οεθνικός«πρωταθλητής»

02 ~ ΕΝ ΑΡΧΗ: Το«χαρτί»τηςεπενδυτικήςβαθμίδας

78 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS: McDonald’s

80 ~ ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ: Σημαντικότοδιακύβευμα

ΧΡΗΜΑ

τεύχος Μαρτίου - Απριλίου 2023

ISSN 1105-0470

Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται για

δημοσίευση στο περιοδικό δεν επιστρέφονται και

αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της ethosMEDIA

SA, η οποία έχει νόμιμο δικαίωμα για κάθε είδους

έντυπη ή ηλεκτρονική χρήση τους. Απαγορεύεται

αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική

ή μερική, φωτογραφιών και ύλης του περιοδικού

και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους

χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Η άποψη

των συντακτών δεν είναι απαραίτητα άποψη της

Διεύθυνσης του περιοδικού.

ιδιοκτησία

Κωνσταντίνος Ουζούνης CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu

Χρήστος Κώνστας Διευθυντής Σύνταξης konstas.c@ethosmedia.eu

Κυρέλα Πέτρου

Αρχισυντάκτρια petrou.k@ethosmedia.eu

Συντάκτες

Κ.Μ. Γελαντάλις banks-press@ethosmedia.eu

Γιάννης Λεοντάρης john.leondaris@gmail.com

Κώστας Παπαγρηγόρης kostasp76@gmail.com

Λυσικράτους 64, Καλλιθέα, Τ.Κ. 17674 | T: 210 998 4950 | E: banks-press@ethosmedia.eu Αριθμός ΓΕΜΗ: 00044774007000

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟY «Δύοείναιτακρίσιμαδιακυβεύματατηςεπόμενης τετραετίας:ησυνέχισηκαιαξιοποίησητηςκαλής πορείαςπουακολουθεί,τατελευταίαχρόνια,η ελληνικήοικονομίακαιοεκσυγχρονισμόςτων τμημάτωντουΔημοσίουπουπαραμένουνακόμα αιχμάλωτατουβαθέοςκράτους».

Ηλίας Χρυσικός Διευθυντής Πωλήσεων chrysikos.e@ethosmedia.eu

Νίκος Αθανασίου Database Marketing athanasiou.n@ethosmedia.eu

Λωρέττα Μπούρα Υπεύθυνη Συνδρομών boura.l@ethosmedia.eu

Γιούλη Μουτεβελή Διοικητική Υποστήριξη mouteveli.g@ethosmedia.eu

Νατάσσα Λαζαράκου Υπεύθυνη Λογιστηρίου lazarakou.n@ethosmedia.eu

Φωτογραφία Photopress Θ&Α Αναγνωστόπουλοι Shutterstock

Έλενα Χαραλάμπους Δημιουργικό zoegraph@gmx.net

Αμαλία Λούβαρη Επιμέλεια - Διόρθωση louvari.a@ethosmedia.eu

Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣυσκευασία-Ένθεση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

www.ethosmedia.eu | www.ethosevents.eu | www.banks.com.gr | www.insuranceworld.gr | www.virus.com.gr

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΘόδωροςΣκυλακάκης ΑναπληρωτήςΥπουργόςΟικονομικών «Οιπροκλήσειςτηςνέαςτετραετίας»

Ιστορική Αναδρομή ΧΡΗΜΑ

Το περιοδικό ΧΡΗΜΑ γεννήθηκε

τον Αύγουστο του 1988, όταν

ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών δεν ξεπερνούσε

τις 300 μονάδες και το Ακαθάριστο

Εγχώριο Προϊόν ανερχόταν σε 76 δισ. δολάρια.

Από το πρώτο τεύχος, πιστέψαμε

ότι υπήρχε θέση στην αγορά για μια ανεξάρτητη και αδέσμευτη φωνή. Επιστρατεύσαμε εργαλεία χρηματοοικονομικής και τεχνικής ανάλυσης, τα οποία ήταν άγνωστα εκείνη την εποχή, και πρωτοπορήσαμε, καθώς το περιοδικό ΧΡΗΜΑ ήταν το πρώτο στην Ελλάδα που εκδιδόταν με τη μέθοδο του desktop publishing, κάτι που επέτρεψε στη νεοφυή μας επιχείρηση να ανταγωνιστεί τους εκδοτικούς κολοσσούς της εποχής με επιτυχία.

Οι περιβόητες «Προτάσεις Αγοράς», που δημοσιεύαμε κάθε δεκαπενθήμερο, εντόπιζαν τις μετοχές οι οποίες διαπραγματεύονταν κάτω από την πραγματική τους αξία και έθεταν τι-

μές-στόχους για τον επόμενο χρόνο. Η επιτυχία τους ήταν τέτοια που ο «δείκτης ΧΡΗΜΑ» είχε υπερδιπλάσια

απόδοση από τον Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών επί πολλά χρόνια!

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης

των 35 ετών από την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους, επιχειρούμε μια ιστορική αναδρομή στην πορεία εξέλιξης του περιοδικού. Σε κάθε τεύχος που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2023

θα φιλοξενήσουμε εικόνες από εξώφυλλα, θέματα και συνεντεύξεις που παρουσιάστηκαν στο περιοδικό όλα αυτά τα χρόνια και σηματοδότησαν τη δυναμική και την εντυπωσιακή μεγέθυνση και εξέλιξή του.

Το ΧΡΗΜΑ, ανανεωμένο και σύγχρονο, συνεχίζει να στηρίζει την επιχειρηματικότητα στη χώρα και τις επενδύσεις, συμβάλλοντας στην εκ νέου ανάδειξη του Χρηματιστηρίου

Αθηνών σε ένα εργαλείο χρηματοδότησης των υγιών και δυναμικών ελληνικών επιχειρήσεων.

Το χρονικό μιας

ιστορικής

διαδρομής

1995

(1995-2000)

Το ΧΡΗΜΑ έχει πλέον εδραιωθεί στη συνείδηση των αναγνωστών ως επενδυτικός οδηγός. Ένα χρήσιμο εργαλείο, που τους καθοδηγεί στις καθημερινές τους επιλογές στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, που γνωρίζει τότε εποχές μεγάλης ανόδου. Σημαίνουσες προσωπικότητες της εποχής δίνουν το στίγμα τους για την ελληνική οικονομία.

Στο τεύχος 173, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1995, ο τότε πρόεδρος του ΣΕΒ, Ιάσων Στράτος, επισημαίνει και προειδοποιεί χαρακτηριστικά σε συνέντευξή

του για την πορεία της οικονομίας: «Η υποχώρηση του πληθωρισμού και η μείωση των επιτοκίων αποτελούν ασφαλώς θετικά στοιχεία. Όμως, παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να κατατρέχεται από τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία αν δεν αντιμετωπισθούν αποφασιστικά, οι προοπτικές παραμένουν αβέβαιες. Αναφέρομαι στο δημόσιο χρέος, το οποίο συνεχίζει να διογκώνεται, στο δημόσιο τομέα, ο οποίος εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από το μεγάλο μέγεθός του και τις δυσκαμψίες, ενώ προς το παρόν δεν φαίνεται να έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα

για να τεθεί υπό έλεγχο η παραπέρα αύξησή του και να αρχίσει επιτέλους η μείωση του δημόσιου τομέα. Τέλος, στο ζήτημα των διαρθρωτικών αλλαγών έχουν γίνει πολύ λίγα, καθώς ακόμα και οι ιδιωτικοποιήσεις που είχαν προγραμματισθεί δεν προχωρούν. Συνεπώς, για να εκμεταλλευθούμε την ανάσα που δίνει στην ελληνική οικονομία η μείωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, θα πρέπει να προχωρήσει με ακόμα ταχύτερα βήματα η δημοσιονομική εξυγίανση και να υλοποιηθούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία. Αν δεν υπάρξει πρόοδος στους δύο αυτούς κρίσιμους τομείς, δεν θα πρέπει να προσδοκάται ουσιαστική και αυτοπροωθούμενη άνοδος της ελληνικής οικονομίας στο μέλλον». Στο τεύχος 175 ξεχωρίζει η συνέντευξη του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, τότε διευθύνοντος συμβούλου της Δέλτα, ενώ δημοσιεύεται πληθώρα αναλύσεων για μετοχές και προοπτικές εισηγμένων εταιρειών. Ενδεικτικά, αναφέρουμε: Ελβιεμέκ, Κούμπας, Μουριάδης, Σαράντης, Νηρέας. Επίσης, περιλαμβάνεται ανάλυση για τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας και του ΧΑΚ.

Β’ ΜΕΡΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ

Ένα απαραίτητο επενδυτικό εργαλείο

1996

Για όσους ξέρουν να διαβάζουν

πίσω από τις λέξεις…

Στο τεύχος 191 του 1996, το περιοδικό γιορτάζει τα 8 χρόνια κυκλοφορίας του με ένα μεγάλο αφιέρωμα στις προβλέψεις κερδών των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Συνεχίζεται η παροχή ευρείας πληροφόρησης για τα τεκταινόμενα στις ευρωπαϊκές και διεθνείς οικονομίες και χρηματιστιστήρια, μέσα από τη συνεργασία με το Euromoney, με το συγκεκριμένο τεύχος να φιλοξενεί θέμα για τις μεταρρυθμίσεις στη γερμανική οικονομία.

Η βαρύτητα στα τεύχη της χρονιάς πέφτει στις παρουσιάσεις των εταιρειών και στις αναλύσεις των μετοχών τους. Χαρακτηριστική είναι η παρουσίαση της Lavipharm, με τίτλο «Δημιουργία νέων συνεργασιών και επέκταση στο εξωτερικό». Παραθέτουμε απόσπασμα: «Οι προβλέψεις για το 1996 είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες, αφού ο κύκλος εργασιών του ομίλου αναμένεται να αγγίξει τα 40 δισ. δρχ., αυξημένος κατά 35%. Η αισιοδοξία αυτή στηρίζεται στους ακόλουθους παράγοντες:

στα αναπτυσόμενα από την εταιρεία προϊόντα διαδερμικής τεχνολογίας, καθώς και της τεχνολογίας τής από του στόματος ελεγχόμενης αποδέσμευσης, στα πλεονεκτήματα που προσφέρει στην ελληνική αγορά, λόγω της συνεργασίας της με μεγάλες πολυεθνικές, στον σχεδιασμό νέων προϊόντων και υπηρεσιών, στη γεωγραφική της εξάπλωση στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των κρατών-μελών της Κοινοπολιτείας».

Στο τεύχος 202 –το τελευταίο της χρονιάς–φιλοξενείται χρηματιστηριακός απολογισμός και συνέντευξη του προέδρου του ΧΑΑ, Εμμανουήλ Ξανθάκη. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος του εξωφύλλου: «Χ.Α.Α.: Περίπου… με το σφυγμό ενός νεκρού!».

Περιλαμβάνονται ακόμη αναλύσεις και αποφάσεις γενικών συνελεύσεων των εταιρειών Alcatel, Νηρέας, Ridenco, Singular, Τράπεζα Εργασίας.

Το 1997 (τεύχος Ιανουαρίου, αρ. 203) ξε κινάει με προτάσεις για αγορές μετοχών και με κεντρικά θέματα τη μεγάλη αύξηση στην προσφορά μετοχών το 1997, τα άλυτα ζητήματα στρατηγικής στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τους παράγοντες που θα επηρεάσουν την πορεία του NYSE. Στο τεύχος 216 δημοσιεύεται ανασκόπηση της ελληνικής οικονομίας για το διάστημα 1991-1996, όπως και αφιερώματα στις ΑΕΔΑΚ και την Παράλληλη Αγορά.

Στο τεύχος 218, το ΧΡΗΜΑ αποτυπώνει την εικόνα στο ΧΑΑ μετά από την ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, φιλοξενώντας, παράλληλα, αφιερώματα για τις ξένες τράπεζες, τα αμοιβαία κεφάλαια, ενώ δημοσιεύεται ειδικό θέμα για τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών Γκάλης, Folli Follie, Altec, Chipita, Inform Λύκος. Στο τεύχος 219 δημοσιεύεται συνέντευξη του προέδρου της Fanco, κ. Κ. Μπιτζάνη, και μεγάλα αφιερώματα στους κλάδους της κλωστοϋφαντουργίας και των ιχθυοκαλλιεργειών, που βρίσκονται σε άνθηση. Επίσης, θέμα για τις μετοχές των κατασκευαστικών εταιρειών και παρουσιάσεις των εταιρειών Alco Hellas, Δέλτα και Εργάς.

Στο τεύχος 220, το κεντρικό θέμα, με τίτλο «Χ.Α.Α.: Άντληση κεφαλαίων ρεκόρ το 1997», αποτυπώνει την «κοσμογονία» που συντελείται στο χρηματιστήριο. Εμπερικλείεται επίσης αφιέρωμα για τον κλάδο του leasing, ανάλυση της κεφαλαιαγοράς της Πορτογαλίας και παρουσιάσεις των εταιρειών Seafarm Ionian, Μαΐλλης, Αλουμίνιον της Ελλάδος.

Εδώ χτυπά… η καρδιά του ΧΑΑ! 1997

1998

Χαρτογραφώντας το τοπίο της

ελληνικής οικονομίας

Στο πρώτο τεύχος του έτους (αρ. 226) το

ΧΡΗΜΑ δίνει τις προτάσεις του για αγορές μετοχών, ενώ δημοσιεύει έναν επενδυτικό οδηγό για hedge funds. Παράλληλα, «εγκαινιάζονται» συνεντεύξεις πολιτικών προσώπων. Σε αυτό το τεύχος φιλοξενείται

συνέντευξη του Γιάννου Παπαντωνίου, με τίτλο «Θα ξεπεράσουμε αυτή και οποιαδήποτε άλλη κρίση».

Στο επόμενο τεύχος (αρ. 227) δημοσιεύεται

συνέντευξη του Κώστα Καραμανλή, με τίτλο «Στόχος των μετοχοποιήσεων είναι μόνο η

αύξηση των δημοσίων εσόδων». Παραθέτουμε απόσπασμα της συγκεκριμένης συ -

νέντευξης για τις αποκρατικοποιήσεις, που

αποτέλεσαν φλέγον θέμα της εποχής και

πεδίο ισχυρής αντιπαράθεσης: «Οι αποκρατικοποιήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν

σε όλους τους τομείς όπου υπάρχει ιδιωτικό επενδυτικό ενδιαφέρον, δυνατότητες μεταφοράς τεχνολογίας και ανταγωνισμός από

τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, όπως στους τομείς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, τις τηλεπικοινωνίες και τις αεροπορικές-οδικές συγκοινωνίες. Σε άλλους κλάδους, όπως οι τράπεζες, τα ναυπηγεία, ο τουρισμός, όπου δεν υπάρχουν στοιχεία φυσικού μονοπωλίου, οι αποκρατικοποιήσεις θα προωθηθούν σε βάθος. Στόχος δεν είναι μόνο η μεταβολή

του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Στόχος είναι η ενίσχυση του ανταγωνισμού, η οικονομική ανάπτυξη, η βελτίωση της ποιότητας των σχετικών υπηρεσιών». Στο ίδιο τεύχος δημοσιεύεται συνέντευξη με τον πρόεδρο του ομίλου

Αλουμίνιο Αττικής, Απόστολο Αλλαμανή.

Στο τεύχος 230 δημοσιεύεται αναλυτικό θέμα για το κύμα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συνεργασιών που κυριαρχεί στο ΧΑΑ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται: «Όσοι προσπαθούν να αξιολογήσουν την τιμή μιας μετοχής με βάση κυρίως τα προβλεπόμενα κέρδη της, τότε κατά την τρέχουσα χρήση σε πολλές περιπτώσεις θα πρέπει να έχουν μετανιώσει. Οι μαζικές εξαγορές, συγχωνεύσεις και συνεργασίες που δημοσιεύονται (ή διαδίδονται) αλλάζουν σημαντικά την εικόνα μιας εισηγμένης εταιρείας, άρα αλλάζουν και την αποτίμηση της πραγματικής της αξίας. Κάτω από αυτές τις μεταβολές, που έχουν πάρει μαζικό χαρακτήρα, οι επενδυτές θα πρέπει να παραδεχτούν ότι μετοχές που μέχρι πρότινος έκριναν ότι θα πρέπει να διαπραγματεύονται με δείκτη Ρ/Ε π.χ. 10, τώρα δικαιολογείται ένα Ρ/Ε αρκετά υψηλότερο».

1999

Σταθερή πορεία σε μια…

τρικυμία ανακατατάξεων

Στο πρώτο τεύχος της χρονιάς (αρ. 238) δημοσιεύονται παραδοσιακά, πλέον, προτάσεις για αγορές μετοχών, ενώ φιλοξενείται μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Ελευθέριου Μουζάκη (Ελ. Δ. Μουζάκης ΑΕ), ο οποίος, μεταξύ άλλων, μιλά για τα μέτρα προστασίας που ζητούν κάποιες επιχειρήσεις από την πλευρά της Πολιτείας. Όπως αναφέρει: «Με τα κλάματα και τη ζητιανιά δεν λύνονται τα προβλήματα και αυτό έχει αποδειχτεί από την ιστορία. Εταιρείες που προσπάθησαν να επιβιώσουν μέσω του προστατευτισμού, τελικά δεν απέφυγαν το κλείσιμο. Το κράτος, από τη μεριά του, έχει κι αυτό τις δικές του ευθύνες. Πολλές φορές, στήριξε ζημιογόνες και αντιπαραγωγικές εταιρείες. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Όχι μόνο, τελικά, οι εταιρείες αυτές να κλείσουν, αλλά και να βλαφθούν οι υγιείς επιχειρήσεις και το κοινωνικό σύνολο.

Τους είχα προειδοποιήσει. Ένα άλλο μεγάλο σφάλμα του Δημοσίου ήταν η αδυναμία του να ελέγξει τα παράνομα κυκλώματα, κυρίως στο βαμβάκι».

Στο τεύχος 242 της ίδιας χρονιάς, συναντάμε εκτενές θέμα για τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στον τραπεζικό τομέα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται: «Όλα έγιναν ακριβώς όπως είχαν σχεδιαστεί και όπως ακριβώς όλοι γνώριζαν εκ των προτέρων! Αυτό μπορεί να ισχυριστεί όποιος πριν από δύο χρόνια άκουγε τις γνώμες των ειδικών του κλάδου που μιλούσαν για το κύμα των ιδιωτικοποιήσεων και για τη δραματική μείωση του αριθμού των τραπεζών στην Ελλάδα. Σήμερα –μετά και την πώληση της Ιονικής–, όλοι αναζητούν

το επόμενο βήμα, με πολλούς να αναμένουν

σειρά στρατηγικών συνεργασιών ξένων τραπεζών με ελληνικές».

Με δυναμικό προφίλ στη νέα χιλιετία…

Το ΧΡΗΜΑ συναντά τη νέα χιλιετία με νέο design, εμπλουτισμένη ύλη και περισσότερες σελίδες. Τα πρώτα τεύχη της χρονιάς εστιάζουν στις αλλαγές ιστορικού χαρακτήρα που συντελούνται στο ΧΑΑ, με τους κλάδους την πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών και του real estate να βρίσκονται στο προσκήνιο.

Το ίδιο διάστημα, ξένοι όμιλοι δίνουν δυναμικό «παρών» στην αγορά των σουπερμάρκετ.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό αφιέρωμα: «Το 1999 αποτέλεσε μια δύσκολη χρονιά για τα super markets, λόγω κυρίως του σκανδάλου με τις διοξίνες και τις πιέσεις της κυβέρνησης για συγκράτηση των τιμών. Επιπλέον, εντάθηκε σε μεγάλο βαθμό ο ανταγωνι -

σμός, καθώς η Lidl επέκτεινε το δίκτυό της

και ξεκίνησε να λειτουργεί στην ελληνική

αγορά η Carrefour, μετά τη συγχώνευσή της

διεθνώς με την Continent. Οι μεγάλες ξένες αλυσίδες αναμένεται να ισχυροποιήσουν την

παρουσία τους στην εγχώρια αγορά τα ερχόμενα χρόνια, είτε εξαγοράζοντας ελληνικές επιχειρήσεις είτε επενδύοντας τεράστια ποσά για τη δημιουργία νέων δικτύων. Το πιθανότερο είναι πάντως πως, μέσα σε λίγα χρόνια, θα κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο του κλάδου. Ο αριθμός των μικρομεσαίων αλυσίδων θα περιοριστεί σημαντικά, καθώς δεν θα αντέξουν τον κυριολεκτικά εξοντωτικό ανταγωνισμό». • • •

ε υποδέχθηκε σε εκείνο το μικρό, λίγο σκοτεινό, γραφείο, με τα έπιπλα και το μεγάλο, βαρύ, ξύλινο χρηματοκιβώτιο του κράτους, της εποχής του Χαρίλαου Τρικούπη. Συζητώντας, περάσαμε από τα υπόλοιπα γραφεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Σταθήκαμε στην περιβόητη αίθουσα των διαπραγματεύσεων, στην οποία κυριαρχεί ένας τεράστιος πίνακας με τον «Προμηθέα Δεσμώτη», προφανώς για να θυμίζει σε όλους τις δυσκολίες και τα βάσανα μιας

μικρής χώρας, που, αντί να εκμεταλλεύεται

την ευελιξία που της προσφέρει το μέγεθος, ταλαιπωρείται ασύστολα από τις εσωτερικές

της πληγές και διχόνοιες.

Ο Θόδωρος Σκυλακάκης είναι ένας εκ πεποιθήσεως φιλελεύθερος πολιτικός, που παλεύει για τις ιδέες του, αλλά ταυτόχρονα μάχεται με πάθος για την εφαρμογή μιας δίκαιης κοινωνικής πολιτικής, που θα προστατεύει τους πραγματικά

άτυχους και αδύναμους, όχι όμως εκείνους που

απλώς κρύβουν τα εισοδήματά τους.

Μέσα σε σαράντα λεπτά συζήτησης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών ξεδίπλω-

σε, με απλά λόγια, το οικονομικό σχέδιο της επόμενης τετραετίας, με τις προτεραιότητες

και τους στόχους που –υπό κανονικές συνθήκες πολιτικής συζήτησης– θα έπρεπε να υιοθετηθούν από όλους όσοι ασχολούνται με τη διακυβέρνηση αυτής της χώρας…

Ο Θόδωρος Σκυλακάκης είναι ένας φιλελεύθερος πολιτικός, που βρέθηκε στη Νέα Δημοκρατία ακριβώς όταν ανέλαβε ένας

μεγάλος φιλελεύθερος πολιτικός, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Την ευθύνη των οικονομικών του κράτους ανέλαβε όταν στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και της κυβέρνησης, βρέθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που η μοίρα το

έφερε, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, να

ασκήσει την πιο επεκτατική κοινωνική πολι-

τική στην ιστορία της χώρας.

Συζητώντας με τον Θόδωρο Σκυλακάκη, ανακαλύπτουμε την αξία της λογικής και των επιχειρημάτων. Ο καθένας έχει δικαίωμα να διαφωνεί μαζί του. Ουδείς όμως μπορεί να

ισχυριστεί ότι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δεν έχει ιδέες, εμπειρίες, γνώσεις και επιχειρήματα.

Αναπληρωτής

ΥπουργόςΟικονομικών

Θόδωρος Σκυλακάκης

■ Ποιες είναι, λοιπόν, οι προκλήσεις

και οι προτεραιότητες της οικονομικής

μας πολιτικής για την επόμενη τετραετία, αμέσως μετά τις εκλογές;

Οι προκλήσεις είναι πολλές και, όπως αποδείχθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι εκπλήξεις και οι ανατροπές είναι περισσότερες. Επομένως, απαιτούν άμεση προσαρμογή.

Οι προτεραιότητές μας είναι, κατά βάση, τρεις:

1. Η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, ώστε να περάσουμε από την «καταναλωτική εσωστρέφεια» στην «επενδυτική εξωστρέφεια».

2. Η αποτελεσματική λειτουργία του κράτους, ώστε να πάψει η Δημόσια Διοίκηση να μοιάζει με μια μεγάλη «σιδερένια μπάλα» δεμένη στα πόδια κάθε πολίτη και κάθε επιχειρηματία. 3. Η σωστή λειτουργία των θεσμών. Οι θεσμοί προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μια χώρα, σε μια οικονομία, στην κοινωνία.

Είναι λίγες οι χώρες στον πλανήτη που έχουν πετύχει την άψογη λειτουργία των θεσμών.

Και δεν είναι συμπτωματικό που αυτές, ακριβώς, οι χώρες προηγούνται σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.

■ Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Τι εννοείτε εσείς με την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου;

Πρώτα απ’ όλα, τη μετάβαση από την «γκρίζα»

στη «λευκή» οικονομία. Πρέπει, διαρκώς, να ασκούμε πιέσεις ώστε να μειώνεται η λεγόμενη «παράτυπη» οικονομία. Με τον τρόπο αυτό αυξάνουμε τα φορολογικά έσοδα του κράτους, έχουμε τη δυνατότητα για μείωση

των φορολογικών συντελεστών και έχουμε τους πόρους για την προστασία όλων εκείνων που έχουν την ανάγκη κοινωνικής μέριμνας.

Η προώθηση ηλεκτρονικών συναλλαγών, η εντατικοποίηση των ελέγχων, συνδυαστικά με τις μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών μειώνουν, διαρκώς, το κενό στις εισπράξεις ΦΠΑ. Και αυξάνονται, έτσι, οι διαθέσιμοι πόροι για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Επιδίωξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η ενίσχυση των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης, με βάση τις δυνατότητες της οικονομίας.

Αυτό κάναμε κατά τη διάρκεια των διαδοχικών

κρίσεων και θα συνεχίσουμε να κάνουμε, δια-

σφαλίζοντας παράλληλα πως δεν θα διαταραχθεί η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και οι καλές οικονομικές επιδόσεις της, που την έχουν θέσει σε αναπτυξιακή τροχιά και την έχουν φέρει πολύ κοντά στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

■ Πώς θα «ασπρίσετε» την «γκρίζα», την παράτυπη οικονομία; Έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή σχετικών μέτρων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Και, μέσα στα επόμενα χρόνια, θα αναδειχθούν εκπληκτικά αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών των πρωτοβουλιών είναι: η σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, η υποχρέωση να έχει κάθε επιχείρηση online δελτίο αποστολής για όλα τα αγαθά που διακινούνται, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο, που θα μας επιτρέψει, επιτέλους, να μάθουμε ποια προϊόντα και ποιες υπηρεσίες φέρνουν τα έσοδα κάθε επιχείρησης ή ελεύθερου επαγγελματία.

ΤοΕθνικόΣχέδιο ΑνάκαμψηςκαιΑνθεκτικότητας«Ελλάδα 2.0»,αποτελώνταςένα πρόγραμμαθεμελιώδους οικονομικούμετασχηματισμού,οδηγείτην ελληνικήοικονομία προςέναπιοεξωστρεφέςκαιανταγωνιστικό οικονομικόμοντέλο.

■ Τι άλλες αλλαγές πρέπει να γίνουν στο παραγωγικό μας μοντέλο; Εδώ έχουμε τρεις μεγάλες προτεραιότητες:

Πρώτα απ’ όλα, τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας στις επιχειρήσεις.

Η

χώρα μας, πριν μερικά χρόνια, ήταν δεύτερη ή τρίτη στη φοροδιαφυγή, με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους μας. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε αξιόλογη μείωση, αλλά έχουμε ακόμη μεγάλη απόσταση να διανύσουμε. Σήμερα, όμως, έχουμε τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που στηρίζουν αυτήν την προσπάθεια, σε πολύ αυστηρά χρονοδιαγράμματα… Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», αποτελώντας ένα πρόγραμμα θεμελιώδους οικονομικού μετασχηματισμού, οδηγεί την ελληνική οικονομία προς ένα πιο εξωστρεφές και ανταγωνιστικό οικονομικό μοντέλο, με ένα ψηφιοποιημένο κράτος, έναν πολύ μειωμένο «γκρίζο τομέα»

και ένα πιο φιλικό προς την ανάπτυξη φορολογικό σύστημα.

Δεύτερον, την ενεργειακή μετάβαση. Να περάσουμε από τη «βρώμικη» εισαγωγική οικονομία στην ενεργειακά καθαρή, εξαγωγική.

Ταυτόχρονα, να καλύψουμε το επενδυτικό κενό. Ξεκινήσαμε με επενδύσεις που αντιστοιχούν στο 10% του ΑΕΠ και πρέπει, οπωσδήποτε, να φτάσουμε σε ύψος επενδύσεων που να αντιστοιχούν στο 20% του ΑΕΠ.

Έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Τα τελευταία χρόνια, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε πάνω από 25 δισ.

ευρώ, το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 15

μονάδες (σε σχέση με το 2018 ως ποσοστό

του ΑΕΠ) και οι επενδύσεις αυξήθηκαν

κατά 45%. Ταυτόχρονα, είχαμε μια ραγδαία μείωση της ανεργίας, που προσεγγίζει τα προ των μνημονίων επίπεδα.

στο

Ζούµε (µε) την αγορά εδώ και 34 χρόνια.

Ενηµερώνουµε ουσιαστικά και αξιόπιστα.

Αναδεικνύουµε επιχειρηµατικές ευκαιρίες.

Συνεχίστε εδώ:

https://ethos-group.eu/hrima-mag/

και επιλέξτε FULL PACK ή DIGI PACK

Περισσότερες πληροφορίες στο Τµήµα Συνδροµών

στο email: hrima-subscriptions@ethosmedia.eu

ή στο τηλέφωνο: 210 998 4908 (κα Βούλα Βασιλικού)