ΧΡΗΜΑ 3648
www.hrima.gr
ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ
ΧΡΗΜΑ
Στις ΣΔΙΤ οι ελπίδες των κατασκευαστών
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.355 / 09.2009 / K 6.00
«Φρέσκο» χρήμα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια
αποκλειστικότητα
τ.355 / 09.2009
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΤΜΟΜΗΧΑΝH ΤΗΣ ΑΝAΚΑΜΨΗΣ
Γιάννης Καρακαδάς
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος SingularLogic
Αναζητούμε ευκαιρίες για εξαγορές Το management της SingularLogic δεσμεύεται ακόμη περισσότερο, μέσω της αναβαθμισμένης μετοχικής του παρουσίας, στη στόχευση για διαρκή αναπτυξιακή πορεία
18_COVER_355_FINAL.indd 1
9/21/09 8:05:10 PM
18_COVER_355_FINAL.indd 2
9/21/09 8:05:13 PM
17_EN ARXH_355_FINAL.indd 3
9/21/09 7:13:36 PM
✒ Aνδρέας Αναστασίου, Διευθυντής Σύνταξης
Ο «ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ» ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ Είτε με Νέα Δημοκρατία είτε με ΠΑΣΟΚ, η μετεκλογική οικονομική πολιτική είναι μάλλον βέβαιη. Μόνη παράμετρος σχετικής αβεβαιότητας είναι το αν κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα θα επιτύχει την αυτοδύναμη ανάδειξή του στην κυβερνητική εξουσία
Ε
ίθισται οι οικονομικοί αναλυτές να χαρακτηρίζουν τις προεκλογικές περιόδους «ασταθείς» και «αβέβαιες», δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι θα βγει από τις κάλπες ούτε τις επιπτώσεις που το εκλογικό αποτέλεσμα θα έχει στην άσκηση πολιτικής σε μια σειρά κρίσιμων για την ελληνική κοινωνία τομέων, κυρίως -βεβαίως- στο πεδίο της οικονομίας και της ποθούμενης ανάκαμψής της. Υφίσταται, όμως, πραγματικά αστάθεια και αβεβαιότητα στα ελλαδικά πολιτικάοικονομικά δρώμενα; Ένα καθόλου αβέβαιο δεδομένο, ασχέτως της έκβασης των εκλογών, είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές και τα οικονομικά μέτρα μόνιμου χαρακτήρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξακολουθήσει να απαιτεί από την όποια κυβέρνηση κληθεί να διαχειρισθεί την πορεία της χώρας. Είτε με Νέα Δημοκρατία, λοιπόν, είτε με ΠΑΣΟΚ, τα δεδομένα που διέπουν τα καθεστώτα απασχόλησης και ασφάλισης των εργαζομένων στην Ελλάδα δεν θα πρέπει να θεωρούνται καθόλου... δεδομένα. Αν το κόμμα που σήμερα κυβερνά λάβει ανανεωμένη εντολή διακυβέρνησης (προοτπική που μοιάζει εξαιρετικά απομακρυσμένη), θα μπορεί να κάνει επίκληση τόσο της διαθνούς κρίσης όσο και της νωπής λαϊκής εντο-
λής, ώστε να εφαρμόσει -στο πρώτο έτος της νέας θητείας της- ιδιαίτερα αντιδημοφιλή οικονομική πολιτική, έχοντας την ελπίδα ότι αυτή συν τω χρόνω θα... ξεχαστεί, με τη βοήθεια μάλιστα της γνωστής και καθιερωμένης πολιτικής πρακτικής της επιλεκτικής «εξυπηρέτησης» ομάδων (και μονάδων) του πληθυσμού και άλλων προεκλογικών παροχών και περιστασιακών «πυροτεχνημάτων». «ΚΑΜΜΕΝΗ ΓΗ» Αν η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση αναδειχθεί σε κυβέρνηση, τότε τα πράγματα θα είναι και πάλι απλά. «Παραλάβαμε καμμένη γη», θα πει ο Γιώργος Παπανδρέου (ακριβώς όπως, προ ετών, είχε πει και ο πατέρας του) και θα εφαρμόσει την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας (ή καλύτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης), ενδεχομένως με μικρές, επιφανειακές παραλλαγές, εξηγώντας ότι άλλος είναι ο φταίχτης για την επιβεβλημένη λιτότητα, καθώς και ότι οι «καλύτερες μέρες» δεν θα αργήσουν. Η μετεκλογική οικονομική πολιτική, λοιπόν, είναι μάλλον βέβαιη. Μόνη παράμετρος σχετικής αβεβαιότητας είναι το αν κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα θα επιτύχει την αυτοδύναμη ανάδειξή
του στην κυβερνητική εξουσία, προοπτική που φαίνεται -πάντως- να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες. Αν, παρ’ όλα αυτά, οι σήμερα λιγότερες πιθανότητες υπερισχύσουν και ξαναζήσουμε κατά κάποιον τρόπο «μέρες του 1989», τότε τα δύο κόμματα εξουσίας μπορεί να κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία, να προβούν σε επίκληση του γερμανικού παραδείγματος του «μεγάλου συνασπισμού», της «υπευθυνότητας» που τα χαρακτηρίζει και -βεβαίως- του «εθνικού συμφέροντος» και της αγάπης τους για την Πατρίδα, και θα συγκυβερνήσουν προσωρινώς. Με τον τρόπο αυτό, θα μοιρασθούν εξ ίσου την πολιτική φθορά για τα αντιδημοφιλή μέτρα, και θα παραπέμψουν τις μικροκομματικές κοκοραμαχίες τους στο κοντινό μέλλον. Ακόμη ένας παράγοντας αβεβαιότητας σχετίζεται με τα πρόσωπα που θα διοικούν, μετά τις εκλογές, οργανισμούς και επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Δεν φαίνεται, όμως, ο παράγοντας αυτός να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της οικονομίας συνολικά ή του Χρηματιστηρίου ειδικότερα.
ΧΡΗΜΑ τ.355, Σεπτέμβριος 2009
4 Σεπτέμβριος 2009
17_EN ARXH_355_FINAL.indd 4
ΕΝ ΑΡΧΗ...
9/21/09 7:13:38 PM
17_EN ARXH_355_FINAL.indd 5
9/21/09 7:13:43 PM
20
Τεχνικά έργα Στις ΣΔΙΤ οι ελπίδες των κατασκευαστών
Χρηματιστήριο Τεστ αντοχής για τη Σοφοκλέους
10
52 26
74η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης Ανανέωση - αντίβαρο στην ύφεση
Τράπεζες Ατμομηχανή της ανάκαμψης
«Φάκελοι» εισηγμένων εταιρειών Κορρές, ΚΑΕ, Τιτάν, Lamda Development, Eurobank Properties
72 Ιδιωτική Εκπαίδευση Νέο τοπίο μετά τις άδειες στα κολλέγια
6 Σεπτέμβριος 2009
21_PERIEXOMENA_ X355_final.indd 6
36 9/21/09 7:39:41 PM
περιεχόμενα τ.355/09.2009 60 ∼ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Lehman Bros Ένα πάθημα που δεν έγινε μάθημα 62 ∼ EUROMONEY Τουρκικές τράπεζες Πάθημα το 2001, μάθημα το 2009 64 ∼ EUROMONEY Φρέσκο χρήμα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια
ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ «Το management της SingularLogic δεσμεύεται, μέσω της αναβαθμισμένης μετοχικής του παρουσίας, στη στόχευση για διαρκή αναπτυξιακή πορεία», τονίζει ο Γ. Καρακαδάς, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας.
68 ∼ ΑΝΑΛΥΣΗ GMAG / JPMorgan Ενθαρρύνεται η ανάληψη ρίσκου με τοποθετήσεις σε μετοχές
ΧΡΗΜΑ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ΕΚΔΟΤΗΣ Mάρκος Βακαλόπουλος ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Aνδρέας Αναστασίου
Φίλωνος 79-81, 185 35 Πειραιάς, Τηλ. 210 99.84.950, Fax: 210 99.84.953 e-mail: hrima@hrima.gr, www.hrima.gr
ΣΥΝΤΑΞΗ Μάκης Αποστόλου Γιάννης Βερμισσώ Γιώργος Καλούμενος Γαλάτεια Μπασέα Γιάννης Παπαδογιάννης Στεφανία Σούκη Παναγιώτης Φρεντζάς
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Στέφανος Κοτζαμάνης, MSc αποκλειστικότητα EUROMONEY CREATIVE DIRECTOR Άγγελος Κωνσταντίνου ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ ΠΡΕΣ Hλίας Αναγνωστόπουλος
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ράντω Μανώλογλου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ MARKETING Νίκος Αθανασίου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Κωνσταντίνος Σαλβαρλής ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ Δέσποινα Ροπόδη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Στράτος Μωυσής
ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Δημήτρης Κάζος ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ MEGA PRESS, Βογιατζής Α.Ε.
∼Α παγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ∼T ο περιοδικό διανέμεται με ιδιωτικό ταχυδρομείο στην Αθήνα και τις μεγαλύτερες πόλεις και από τα ΕΛ.ΤΑ. σαν οικονομική επιστολή, στην υπόλοιπη Ελλάδα.
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Αλοίμονος - Νικολάου Α.Ε. ΔΙΑΝΟΜΗ Ελληνικό Πρακτορείο Διανομής Ξένου Τύπου
Κλιµατικά ουδέτερο περιοδικό, µε την πιστοποίηση της
Τεύχος Σεπτεμβρίου 2009
66 ∼ Έρευνα / ΕΘΕ ∼ Υψηλό επίπεδο μόρφωσης για τα στελέχη των θεσμικών 66 ∼ Έρευνα / Sprengler Fox ∼ «Συγκρατημένες» προσλήψεις 78 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Πετάει την 1η Οκτωβρίου η Olympic Air 80 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Porsche Panamera: Τετραθέσια καινοτομία 82 ∼ Στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών 86 ∼ Παρουσιάσεις ∼ Samsung, Air Liquide, OTE, Invest in Greece, ECSLA 87 ∼ Παρουσιάσεις ∼ Εμπορική, Coca-Cola, Emirates Hotels, Otesat-Maritel 88 ∼ Τα νέα της αγοράς ∼ Delatolas, Athens Heart, Deloitte 89 ∼ Τα νέα της αγοράς ∼ ΑΝΕΚ, Wind, Alba, OTE 90 ∼ Διά ταύτα... ∼ Με το χαρτί και το μολύβι...
16 21_PERIEXOMENA_ X355_final.indd 7
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γιάννης Καρακαδάς: Αναζητούμε ευκαιρίες για εξαγορές ΧΡΗΜΑ 7
9/22/09 3:21:42 PM
Χ
επικαιρότητα
ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Ωρίμασε η ελληνική κοινωνία Oι παρεμβάσεις που γίνονται είναι άμεσα συναρτημένες με την ωριμότητα της κοινωνίας. Σήμερα η κοινωνία είναι περισσότερο έτοιμη να αποδεχτεί μεταρρυθμίσεις. Απευθυνόμαστε λοιπόν στον Έλληνα πολίτη μιλώντας με απόλυτη ειλικρίνεια για το τι θα κάνουμε για να βγούμε από την κρίση και να επανέλθουμε σε ισχυρούς αναπτυξιακούς ρυθμούς. Δυστυχώς το κράτος στην Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα.
ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ
ΑΣ ΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ...
ΑΛΗΘΕΙΑ ✒
από τον Ανδρέα Αναστασίου
ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Πληρώνουμε υψηλούς φόρους Με την φορολογική πολιτική της ΝΔ το φορολογικό βάρος στη χώρα μας (φόρος εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές) αυξήθηκε από 39,5% το 2003 σε 42,7% το 2008. Η Ελλάδα είναι η χώρα, στον ΟΟΣΑ, με το υψηλότερο φορολογικό βάρος μετά την Ουγγαρία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΒΕΑ
Όχι άλλους φόρους στα εταιρικά κέρδη Οι επιχειρήσεις είναι κάθετα αντίθετες στην επαναφορά του αναχρονιστικού θεσμού των επανακρατικοποιήσεων, αλλά και στην αύξηση της φορολογίας των νομικών προσώπων, ώστε αυτή να εξισωθεί με αυτή των φυσικών προσώπων. Η βαριά φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών θα επιφέρει δραστική μείωση των επενδύσεων, κυρίως στις κεφαλαιαγορές. Και κατά συνέπεια, μείωση των εισοδημάτων και των φυσικών προσώπων, που θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετους φόρους για τα μερίσματα.
Ε
ίναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ελληνικότητα και ασθενής μνήμη κατά παράδοσιν συμβαδίζουν. Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιος ανατρέξει σε παλαιότερες προεκλογικές περιόδους μπορεί να διαπιστώσει ότι τα σήμερα εξαγγελλόμενα (από κυβερνώντες και αξιωματικώς αντιπολιτευομένους) ως ρηξικέλευθα μέτρα, που θα βάλουν «το μαχαίρι στο κόκκαλο», είναι σκηνές από έργο που έχουμε ξαναδεί. Συνηθίζουμε (κι εμείς οι δημοσιογράφοι) να αναφερόμαστε στα -μόνιμα- χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και στην περί αυτής άσκηση πολιτικής με όρους όπως «διαρθρωτικές αδυναμίες», «διεύρυνση δημοσίου ελλείμματος», «αναποτελεσματικός φοροεισπρακτικός μηχανισμός» και άλλα τέτοια επιστημονικοφανή και «περί διαγραμμάτων». Επειδή η οικονομία και η πολιτική, όμως, είναι εκδηλώσεις της κοινωνίας μας και μας περιλαμβάνουν όλους, μία «μετάφραση» πότε-πότε των βαρύγδουπων αυτών φράσεων σε όρους πιο λαϊκούς και ειλικρινείς δεν θα έβλαπτε. ... ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗΣ ΝΥΚΤΟΣ Οι υποσχέσεις που ακούμε ένθεν και ένθεν, λοιπόν, σημαίνουν ότι:
∼ Δεν θα γίνονται ρουσφετολογικοί, αναξιοκρατικοί διορισμοί
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΠΕΛΟΥΖΟΣ
υπεράριθμων συμβασιούχων του Δημοσίου «από το παράθυρο».
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS
Να μειώσουμε τη γραφειοκρατία Το πιο σοβαρό είναι να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, η οποία ταλανίζει τη χώρα μας τόσα χρόνια με τις συναρμοδιότητες πολλών Υπουργείων. Θα πρέπει να είναι αρμόδιο ένα Υπουργείο, το οποίο να συντονίζει όλες τις ενέργειες, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία των αδειών, ώστε να γίνουν οι επενδύσεις, να αναπτυχθεί η χώρα και να έχουμε περισσότερες θέσεις εργασίας σε μια κρίσιμη οικονομική περίοδο. Οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υπάρχουν άφθονοι.
ΝΤΟΜΙΝΙΚ ΣΤΡΟΣ-ΚΑΝ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΝΤ
Τα γκόλντεν... μπόνους αντιστέκονται Δεν προχωράμε αρκετά γρήγορα στην ρύθμιση των αλλαγών στο γνωστό ζήτημα των μπόνους, και αυτό εξηγεί την εύλογη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης, Πολλά πράγματα έχουν ήδη γίνει σχετικά με την αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και πάλι ο ρυθμός είναι πολύ αργός.
8 Σεπτέμβριος 2009
16_EPIKAIROTHTA_X355_FINAL.indd 8
9/21/09 7:12:03 PM
Τα σήμερα εξαγγελλόμενα (από κυβερνώντες και αντιπολιτευομένους) ως ρηξικέλευθα μέτρα, που θα βάλουν «το μαχαίρι στο κόκκαλο», είναι σκηνές από έργο που έχουμε ξαναδεί. ∼ Θα πάψει η ανοχή σε σκανδαλώδεις περιπτώσεις γνωστότατων «ημετέρων», που συνιστούν τερατώδους βαθμού περιπτώσεις φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, αγγίζοντας (ή και υπερβαίνοντας) τα όρια του λαθρεμπορίου και άλλων αξιόποινων πράξεων.
∼ Θα καταργηθεί το καθεστώς των τεράστιων προμηθειών «κάτω
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Σιγουριά, αισιοδοξία, προοπτική, ελπίδα... Με βάση το κυβερνητικό έργο, κατέστη εφικτό να μετριαστούν οι επιπτώσεις από την κρίση. Το πρόγραμμα αυτό, θεμελιώνει τις προϋποθέσεις για έξοδο από την κρίση, με σιγουριά και αισιοδοξία και ότι τα αποτελέσματα της εφαρμογής του μπορούν να εγγυηθούν την προοπτική και την ελπίδα στον τόπο. Παρά την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, η οικονομία δεν πέρασε σε βαθιά ύφεση, όπως συνέβη σε πολλές άλλες χώρες.
από το τραπέζι» (βλ. «μίζες»), στους τομείς των δημοσίων έργων και προμηθειών, όπως π.χ. στον εξαιρετικά αδιαφανή χώρο των οπλικών συστημάτων.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
∼ Θα αντιμετωπισθεί η ανισόρροπη διάρθρωση της αγοράς
Πολιτισμική και οικολογική ανάπτυξη
εργασίας ιδιωτικών υπαλλήλων και αυτοαπασχολουμένων, οι οποίοι μειώνουν με τεχνητό τρόπο το επίσημο ποσοστό της ανεργίας, οι δραστηριότητές τους όμως μόνο παραγωγικές και αναπτυξιακές δεν θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν (π.χ. πληρώνεται ο καθηγητής στο δημόσιο σχολείο για να μάθει τα παιδιά μας γράμματα, αλλά πληρώνεται και άλλος ένας ιδιώτης καθηγητής για να ξαναμάθει στα παιδιά μας τα ίδια γράμματα). ΔΕΝ ΖΟΥΜΕ ΣΤΟΝ... ΑΡΗ Επειδή ο γράφων, όπως και οι αναγνώστες αυτών των γραμμών, δεν ζει στον Άρη, διαθέτει αρκετή γνώση ώστε να μπορεί να προβεί σε αξιολογήσεις των εξαγγελιών και σε εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας και των αγορών της Ελλάδας. Ας είναι καλά τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, που έχουν επιφυλάξει έναν (περιορισμένο, αλλά για τα ελλαδικά μεγέθη αξιόλογο) ρόλο στην ελληνική κεφαλαιαγορά. Ας είναι καλά και οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας, που προσπαθούν (από την εποχή του Καποδίστρια, αλλά εις μάτην, μέχρι στιγμής) να μας σοβαρέψουν και να μας οργανώσουν. Ίσως και αυτοί κάποτε συνειδητοποιήσουν ότι το σύγχρονο ελληνικό κράτος τα ηρωικά «κλεφτόπουλα» το έστησαν, οπότε τις δικές τους (κλέφτικες) παραδόσεις είναι ταγμένοι να (συν)τηρούν οι υπερήφανοι νεοέλληνες...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΣΟΚ
Η απάντηση στο τι θέλουμε να παράγει η χώρα μας τα επόμενα 5, 10, 20 χρόνια είναι μπροστά μας. Βρίσκεται στο ανεξάντλητο ενεργειακό μας απόθεμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Βρίσκεται στο απαράμιλλο φυσικό μας περιβάλλον. Βρίσκεται στη μοναδική μας πολιτιστική κληρονομιά. Και θα αξιοποιήσουμε κάθε τι που έχει να προσφέρει για το καλό όλων, και όχι μόνο των λίγων.
ΛΟΪΝΤ ΜΠΛΑΝΚΦΑΪΝ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ GOLDMAN SACHS
Κρίση «κάτω από το τραπέζι» Η υπερπροσφορά χρήματος και ο πληθωρισμός είναι πλέον η μεγαλύτερη απειλή για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η ανάγκη προστασίας είναι επιτακτική για τις τράπεζες. Τα χειρότερα από αυτήν την κρίση είναι κάτω από το τραπέζι.
ΑΛΑΝ ΓΚΡΙΝΣΠΑΝ
ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΗΠΑ
ΝΙΚΟΛΑ ΣΑΡΚΟΖΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Οικολογική φορολογία Είναι καιρός να δημιουργήσουμε μία οικολογική φορολογία. Η Γαλλία πρέπει να ενισχύσει τους φόρους που επιβαρύνουν τις δραστηριότητες που ρυπαίνουν και να ελαφρύνει εξ ίσου τους φόρους επί της παραγωγής και της εργασίας.
Πιο ευάλωτη η Βρετανία Η βρετανική οικονομία θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες, για να ανακάμψει από την χρηματοπιστωτική κρίση. Η Βρετανία, επηρεάστηκε εντονότερα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ από την τρέχουσα ύφεση και την κατάρρευση του παγκόσμιου εμπορίου. Προφανώς και οι δύο αντιμετωπίσαμε την κρίση σε σημαντικό βαθμό αλλά η Βρετανία είναι περισσότερο παγκόσμια προσανατολισμένη οικονομία οπότε η δραματική πτώση στις εξαγωγές παγκοσμίως και στο εμπόριο γενικότερα, που ακολούθησαν μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, είχε εντυπωσιακές επιπτώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημά της. ΧΡΗΜΑ 9
16_EPIKAIROTHTA_X355_FINAL.indd 9
9/21/09 7:12:04 PM
Χ προτάσεις αγοράς
ΤΕΣΤ ΑΝΤΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ
Η
αλήθεια είναι ότι εδώ και αρκετά χρόνια, το ελληνικό χρηματιστήριο δείχνει να επηρεάζεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις διεθνείς εξελίξεις και ελάχιστα από τις εγχώριες. Ας θυμηθούμε ότι περιπτώσεις όπως οι καταστροφικές φωτιές του 2007, οι συνεχείς διαψεύσεις των κρατικών προϋπολογισμών, οι κατά καιρούς απειλές της οριακής κυβερνητικής πλειοψηφίας κ.λπ., πέρασαν ως μη γενόμενες από τη χρηματιστηριακή αγορά. Ακόμη όμως και κατά τους τελευταίους μήνες, πολλοί ήταν εκείνοι που απορούσαν για το κατά πόσο μπορούσαν να ανεβαίνει τόσο πολύ ο Γενικός Δείκτης και παράλληλα η πραγματική ελληνική οικονομία να βαδίζει από το κακό στο χειρότερο. Μάλιστα πολλοί είναι εκείνοι που φοβούνται ότι κατά την επόμενη διετία –ακόμη και αν ξεκινήσει η διεθνής ανάκαμψη- στην
Ελλάδα θα βιώνουμε μια κατάσταση αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης, όπου η κρίση θα διαχέεται από επιμέρους κλάδους στο σύνολο της οικονομίας και που η ανάγκη της κυβέρνησης για τη λήψη επώδυνων μέτρων θα επηρεάζει αρνητικά δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο. Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Γιατί όπως δείχνουν τα πράγματα, οι τιμές των μετοχών μας σε μικρό μόνο βαθμό δείχνουν επηρεάζονται μέχρι τώρα από τα εγχώρια γεγονότα και το ίδιο πιθανόν να ισχύσει και για το ορατό μέλλον. Πώς ερμηνεύεται αυτό; Ενδεχομένως από τη διεθνοποίηση της αγοράς μας και από το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές είναι εκείνοι που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών και του όγκου των συναλλαγών. Κάτω λοιπόν από αυτό το σκεπτικό, σημαντικό στοιχείο είναι ότι είδαμε τους ξένους να μην τρέμουν στην ιδέα των πρόωρων εκλογών και να διατηρούν
χαμηλούς τόνους, επιλέγοντας την αναμονή, από τις μαζικές πωλήσεις. Ίσως γιατί πιστεύουν ότι πρόκειται να εκλεγεί αυτοδύναμη κυβέρνηση και ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν πολύ σημαντικά πράγματα από το ενδεχόμενο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ. Ίσως πάλι, οι ξένοι θέλουν πρώτα να ξεκαθαρίσει η κατάσταση και στη συνέχεια να πάρουν τις όποιες αποφάσεις τους. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρωταγωνιστικό ρόλο θα παίξει ο τραπεζικός κλάδος, όσο και αν σημαντικό τμήμα των κερδών του β’ τριμήνου προέρχονται από αγοραπωλησίες χρεογράφων. Και αυτό για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί αρχίζουν να ελπίζουν ότι τελικά οι
10 Σεπτέμβριος 2009
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 10
9/21/09 6:00:47 PM
✒ από τον
Στέφανο Κοτζαμάνη
Το ελληνικό χρηματιστήριο, μετά από εξάμηνη άνοδο, καλείται να ξεπεράσει και νέα εμπόδια, όπως το κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας και η επιδείνωση των συνθηκών στην εγχώρια πραγματική οικονομία. Η αισιοδοξία δεν λείπει, πάντως, αφού υπάρχουν και αυτοί που αποδίδουν την πτώση του λιανεμπορικού τζίρου περισσότερο στο φόβο των καταναλωτών παρά στην επιδείνωση των πραγματικών δυνατοτήτων τους.
επισφάλειες των τραπεζών δεν θα είναι τόσο μεγάλες όσο αρχικά αναμενόταν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Και δεύτερον, γιατί οι τράπεζες είναι ίσως ο μόνος κλάδος που μπορεί πιο εύκολα από τους άλλους να διευρύνει το περιθώριο κέρδους του ακόμη και σε περιόδους κρίσης. Στο μέτωπο των τραπεζών δεν έχουν λείψει βέβαια το τελευταίο διάστημα, οι καλές ειδήσεις. Και δεν αναφερόμαστε τόσο στα ανώτερα των προβλέψεων κέρδη του πρώτου εξαμήνου (επηρεάστηκαν και από έκτακτους παράγοντες)
όσο κυρίως στο λειτουργικό κομμάτι και στις θετικές εξελίξεις γύρω από το μέτωπο των επισφαλειών. Συγκεκριμένα, όσο το Euribor διατηρείται στα τρέχοντα ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, οι τράπεζες έχουν την πολυτέλεια να αποκλιμακώνουν τα επιτόκια καταθέσεων, να διευρύνουν το spread στις χορηγήσεις (άρα να διευρύνουν τα περιθώρια λειτουργικού κέρδους τους) και παράλληλα οι δανειολήπτες να επιβαρύνονται με χαμηλότερα επιτόκια σε σχέση με το παρελθόν. Συγκεκρι-
μένα, ενώ το περιθώριο κέρδους των τραπεζών βελτιώνεται σταδιακά από το δεύτερο τρίμηνο του 2009, οι επιχειρήσεις «φορτώνονται» με επιτόκια που είναι κατά τουλάχιστον 2% χαμηλότερα σε σχέση με πέρυσι. Με τον τρόπο αυτό, ανακουφίζονται κυρίως οι επιχειρήσεις με τα υψηλά δάνεια και αποκτούν ΧΡΗΜΑ 11
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 11
9/21/09 6:00:48 PM
Χ προτάσεις αγοράς ∼ Τεστ αντοχής για τη Σοφοκλέους ☛
ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ, ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΕΣ ΜΑΛΛΟΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΙΜΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΕΝΩ ΕΠΙΣΗΣ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΕΥΚΟΛΑ ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΚΡΙΣΗΣ. ένα «μαξιλάρι» ικανό να απορροφήσει μέρος των κραδασμών που προκαλεί η μειωμένη ζήτηση. Τα ευχάριστα νέα όμως δεν φαίνεται να σταματούν εδώ, αλλά επεκτείνονται και στο κομμάτι των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στην Εθνική Τράπεζα για παράδειγμα, δηλώνουν (βλέπε έκθεση Citigroup) ότι ο ρυθμός ανόδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων έπιασε κορυφή κατά το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου και ότι άρχισε να αποκλιμακώνεται από το Μάιο έως τουλάχιστον και τον Ιούλιο, μήνα για τον οποίο υπάρχουν τα τελευταία στοιχεία. Γενικότερα, πολλοί ήταν εκείνοι που φοβούνταν μια έντονη έξαρση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από το φθινόπωρο και μετά, λόγω της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στην οικονομία. Πώς, απορούν, με μια εκτίναξη των ακάλυπτων επιταγών και με τις τράπεζες να έχουν κλείσει την κάνουλα των νέων χρηματοδοτήσεων από τον Οκτώβριο του 2008, καταναλωτές και επιχειρηματίες θα μπορέσουν να αντλήσουν την απαιτούμενη ρευστότητα. Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι ο πρώην υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών είχε υποστηρίξει ως ελάχιστο στόχο πιστωτικής επέκτασης το 10% για το 2009 και σήμερα θα είμαστε πολύ ευχαριστημένοι αν τελικά πιάσουμε το 5%... Παρ’ όλα αυτά όμως, οι ενδείξεις στο μέτωπο αυτό δείχνουν θετικές για τις τράπεζες. Αναλύοντας για παράδειγμα τα αποτελέσματα των εισηγμένων εταιρειών για το πρώτο φετινό εξάμηνο, μπορεί να παρατηρήσει ότι: Πρώτον, παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες των περισσότερων η πτώση των κερδών κυμάνθηκε γύρω στο 50% και παρά το ότι αυξήθηκαν οι ζημιογό-
νες εταιρείες, η εικόνα στους πίνακες των ταμιακών ροών ήταν πολύ καλύτερη από αυτή των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσεως. Και αυτό, γιατί στις πλείστες των περιπτώσεων οι διοικήσεις των εταιρειών έθεσαν ως πρώτο στόχο την εξασφάλιση ρευστότητας και την αποφυγή επικίνδυνων πωλήσεων, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την εικόνα των πωλήσεων και των κερδών. Και δεύτερον, ότι πέρα από τους -εδώ και χρόνια- λεγόμενους «συνήθεις υπόπτους» (Μαίλλης, Πετζετάκις, Shelman, Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, κ.ά.) είναι ζήτημα αν προστέθηκαν ακόμη δύο έως τρεις εισηγμένες που εμφανίζουν άμεσα κάποιο σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας. Βέβαια δεν είναι καθόλου λίγες οι εταιρείες που δεν πηγαίνουν καλά, ωστόσο στις πλείστες των περιπτώσεων, οι τράπεζες σπεύδουν να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνειά τους προς αυτές , ή ακόμη σπεύδουν να αγοράσουν οι ίδιες ακίνητά τους και θυγατρικές τους, προκειμένου να μην εμφανιστεί αδυναμία πληρωμής. Πολλές φορές, η πολιτική αυτή αποδίδει καρπούς (πχ ΑΕΓΕΚ, Ideal) ενώ στη χειρότερη περίπτωση μεταθέτει το «στοίχημα» των επισφαλειών σε επόμενες οικονομικές χρήσεις… ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ H χρηματιστηριακή αγορά φοβάται πρωτίστως το ενδεχόμενο να προκύψει μια κατάσταση ακυβερνησίας και πολιτικής ρευστότητας, μέσα από ένα εκλογικό ποσοστό, το οποίο δεν θα οδηγήσει σε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Το δεύτερο που φοβάται -σε περίπτωση που εκλεγεί αυτοδύναμη κυβέρνησηείναι το πάγωμα κάποιων πρωτοβουλιών οι οποίες θα λειτουργούσαν
ευνοϊκά προς τον επιχειρηματικό κόσμο και τις επιχειρήσεις. Και τέλος, ανησυχία υπάρχει επειδή οποιαδήποτε αλλαγή διακυβέρνησης επιφέρει καθυστερήσεις αρκετών μηνών στην προώθηση των έργων του ΕΣΠΑ (Δ’ ΚΠΣ) και άλλων αποφάσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη της χώρας. Και όλα αυτά σε μια περίοδο κρίσης. Από την άλλη πλευρά, αυτό που ενδεχομένως να είναι θετικό, είναι ότι μέσα από τις πρόωρες εκλογές αντιμετωπίζουμε ήδη μια κατάσταση που θα βρίσκαμε μπροστά μας στις αρχές του επόμενου έτους. ΔΕΗ: Από τη στιγμή που τα τιμολόγια της Επιχείρησης εγκρίνονται από την εκάστοτε κυβέρνηση, αβεβαιότητα για τη μετοχή της ΔΕΗ προκύπτει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Σύμφωνα με την Deutsche Bank, «η επίσπευση των εκλογών θα μπορούσε να αναβάλει τη σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση των τιμολογίων της Επιχείρησης. Η ΔΕΗ έχει υπολογίσει αναθεωρημένα τιμολόγια για όλους τους πελάτες της, βασισμένα στο οικονομικό κόστος, αλλά αυτό για να προχωρήσει χρειάζεται κυβερνητική έγκριση». Ο ξένος οίκος δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαίτερα, σημειώνοντας: «καταλαβαίνουμε ότι πολλές από τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ είναι ίδιες με αυτές της Νέας Δημοκρατίας και έτσι μια αλλαγή κυβέρνησης δεν θα οδηγούσε απαραίτητα σε μεγάλες αλλαγές». Όμως μια νέα κυβέρνηση αυξάνει την πιθανότητα των καθυστερήσεων. Επιπλέον, το θέμα της ρήτρας καυσίμων παραμένει ανοιχτό για τα τιμολόγια της ΔΕΗ (ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από το σχέδιο του ΠΑΣΟΚ για την οικονομική κρίση (15/4/09): «Μείωση τιμών στα τιμολόγια της ΔΕΗ με κατάργηση των αυξήσεων, που ενώ η σημερινή κυβέρνηση παρουσίασε ως ρήτρα καυσίμων, “ξέχασε” να τις αναπροσαρμόσει προς τα κάτω, όταν έπεσαν οι διεθνείς τιμές». ΟΤΕ: Κανείς δεν πιστεύει στην αγορά ότι η συμφωνία με τους Γερμανούς της Deutsche Telekom μπορεί να αλλάξει σε περίπτωση εκλογής του ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εκλογές, πλην όμως, διαφοροποιήσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν σε διάφορα μέτωπα, όπως για παράδειγμα σε αλλαγές υψηλόβαθμων στελεχών.
12 Σεπτέμβριος 2009
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 12
9/21/09 6:00:48 PM
Στο θέμα της μείωσης του προσωπικού, τα πράγματα ήταν δύσκολα και επί της παρούσας κατάστασης: οι συνδικαλιστές αντιδρούσαν και η στάση της κυβέρνησης ήταν αδιευκρίνιστη, καθώς μάλλον δεν θα ήθελε να φορτώσει στα δημόσια οικονομικά (ασφαλιστικά ταμεία, κ.λπ.) ένα μεγάλο μέρος του κόστους. Ενδεικτικό είναι ότι ο πρόεδρος του Οργανισμού κ. Παναγής Βουρλούμης είχε δηλώσει τον Ιούλιο ότι η διοίκηση προτίθεται να απευθυνθεί σε «θύλακες του προσωπικού», κατεβάζοντας έτσι τον πήχη των προσδοκιών… Σύμφωνα πάντως με την Deutsche Bank, σε μια ενδεχόμενη κυβερνητική αλλαγή, «δεν αναμένεται οι μειώσεις του προσωπικού να επηρεαστούν ιδιαίτερα, καθώς ο ΟΤΕ εμφανίζεται περισσότερο να επιλέγει εθελουσίας εξόδου, παρά ένα σχέδιο που επιβάλλει τη μείωση του προσωπικού». Ο γερμανικός οίκος αναφέρεται και στο μεγάλο project των οπτικών ινών (Fibre to the Home) κόστους 2,1 δις ευρώ. Το πρόγραμμα αυτό, σύμφωνα με την Deutsche Bank, αποτελούσε έναν κίνδυνο για τον ΟΤΕ, αλλά αυτό το πρόγραμμα πιθανόν να καθυστερήσει σε περίπτωση κυβερνητικής αλλαγής, καθώς «δεν πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει θέμα υψηλής προτεραιότητας». Αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε θα καθυστερήσουν και οι δουλειές των εταιρειών που θα αναλάμβαναν την υλοποίηση του project και οι εισηγμένες Intrakat και Optronics θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την κατασκευή ενός μεγάλου κομματιού του έργου. ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Κατά καιρούς, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει αναφερθεί στην ανάγκη αυστηρότερου πλαισίου, έτσι ώστε να χρηματοδοτηθεί η πραγματική οικονομία, καθώς και για κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών εξ’ αιτίας της κρίσης. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ: Στον κλάδο της πληροφορικής, οι παράγοντες της αγοράς δεν φοβούνται ότι θα υπάρξουν έργα που θα χαθούν, αλλά αναγνωρίζουν ότι θα προκύψει μια σημαντική καθυστέρηση για αρκετά από αυτά. «Τα έργα που θα καθυστερήσουν είναι ύψους αρκετών δεκάδων εκατ. ευρώ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΣΚΟΠΟΣ Χαρακτηριστικά του «ενδεικτικού αμυντικού χαρτοφυλακίου» είναι η έντονη κλαδική διασπορά, με τίτλους όλων των κεφαλαιοποιήσεων και με εταιρίες που φαίνεται να διαθέτουν αρκετά αμυντικά χαρακτηριστικά.
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΛΟΙΠΕΣ
Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Κύπρου ΟΤΕ ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ Jumbo, Rilken ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Eurobank Properties, Trastor, Lamda Development Autohellas, ΟΠΑΠ, METKA, MIG.
ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ: Medicon Hellas, ΕΛΤΟΝ Χημικά, Epsilon Net, Ευρωπαϊκή Πίστη, Byte, Pasal, Πετρόπουλος, Δομική Κρήτης, Μινέρβα, Sciens.
ΣΧΟΛΙΑ ΓΕΝΙΚΑ Ακόμη πιο δύσκολη καθίσταται η επιλογή αμυντικού χαρτοφυλακίου, καθώς από τη μια πλευρά παρατηρούμε σοβαρή άνοδο των αποτιμήσεων των εταιρειών κατά τους τελευταίους μήνες, ενώ παράλληλα η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών φέρνει χρονικά πιο κοντά παράγοντες αστάθειας που τους περιμέναμε το 2010. ΟΤΕ Έχει σαφώς λιγότερες αβεβαιότητες σε σύγκριση με άλλα «κρατικόχαρτα» όπως για παράδειγμα η ΔΕΗ και η ΕΥΑΘ. Η συνεργασία με τους Γερμανούς της Deutsche Bank δεν απειλείται. METKA Τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου δεν ικανοποίησαν, καθώς πολλές από τις υπογεγραμμένες συμβάσεις καθυστερούν να εκτελεστούν. Πάντως, το υπόλοιπο ανεκτέλεστων έργων για την εισηγμένη είναι μεγάλο και όταν η διεθνής οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει, υπάρχει η αισιοδοξία ότι τελικά τα projects θα «τρέξουν». AUTOHELLAS Μπορεί βέβαια τα κέρδη του πρώτου τριμήνου να είναι πολλαπλάσια των αντίστοιχων περυσινών, αλλά στο τέλος της χρήσης αναμένεται μια επίδοση κοντά στα περυσινά επίπεδα. Δεν είναι και λίγο, σε μια τόσο δύσκολη χρονιά. ΑΚΙΝΗΤΑ Lamda Development, Eurobank Properties και Trastor εξακολουθούν να διαπραγματεύονται με σημαντικό discount σε σύγκριση με την καθαρή αξία του ενεργητικού τους, όταν έχει φανεί ότι οι μέχρι τώρα επιπτώσεις στην εύλογη αξία των ακινήτων της από την κρίση, δεν είναι μεγάλη.
Σημ. 1: Οι μετοχές αυτές έχουν ενδεικτικό μόνο χαρακτήρα, συχνότατα περιλαμβάνονται σε εκθέσεις αναλυτών και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν επενδυτικές συμβουλές. Σημ. 2: Η ένδειξη «προς εξέταση» σημαίνει ότι αναμένονται κάποιες εξελίξεις, προκειμένου να ενταχθεί μία μετοχή ή όχι στο αμυντικό χαρτοφυλάκιο. Σημ. 3: Τ ο περιοδικό ΧΡΗΜΑ, η ηλεκτρονική εφημερίδα ΧΡΗΜΑ Week και γενικότερα η εταιρία Metaholding ΑΕ ενδεχομένως να διαθέτει ή να επιδιώξει να αποκτήσει πελατειακές σχέσεις με εταιρίες που αναφέρονται στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο. ΧΡΗΜΑ 13
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 13
9/21/09 6:00:48 PM
Χ προτάσεις αγοράς ∼ Τεστ αντοχής για τη Σοφοκλέους ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ: ΕΠΤΑ ΔΙΑΨΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ… «ΑΡΚΟΥΔΕΣ»
☛
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΕΙΝΑΙ ΘΕΤΙΚΟ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΩΡΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ, ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΗΔΗ ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΠΟΥ ΟΥΤΩΣ Ή ΑΛΛΩΣ ΘΑ ΒΡΙΣΚΑΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΠΟΜΕΝΟΥ ΕΤΟΥΣ.
και η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια περίοδο, όπου το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων πολλών εταιρειών του κλάδου αδειάζει επικίνδυνα. Και έτσι, οι εταιρείες θα έχουν να επωμιστούν με μεγάλα λειτουργικά έξοδα, καθώς θα δουλεύουν με χαμηλό capacity», μας ανέφερε παράγοντας εισηγμένου Ομίλου του κλάδου. «Το πόσους μήνες θα καθυστερήσουν αυτά τα έργα, εξαρτάται από το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και από το φορέα που προκηρύσσει το έργο. Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει το ενδεχόμενο να αλλάξουν όλα τα μέλη της επιτροπής…» συμπλήρωσε το ίδιο στέλεχος. Ενδεικτική η περίπτωση του έργου Taxis Net, προϋπολογισμού 4 εκατ. ευρώ, το οποίο ήδη προκηρύχθηκε και λογικά η ανάθεσή του θα πάρει κάποιους μήνες ακόμη. Υπάρχουν όμως και έργα τα οποία έχουν ήδη κατακυρωθεί (πχ το NAUTILUS σε Profile και ΜΑΡΑΚ), δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει και το… σίριαλ φαίνεται ότι θα έχει και συνέχεια. ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ «Οι περισσότερες επιχειρήσεις θα πρέπει να ξεχάσουν για κάμποσα χρόνια τις κερδοφορίες που είχαν πετύχει το 2008 και πόσο μάλλον, αυτές του 2007» μας δήλωσε διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης εμπορικής εταιρείας, ο οποίος συνέχισε: «το ξέσπασμα της κρίσης το φθινόπωρο του 2008 μας έκανε να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για το ποιο τελικά είναι το πραγματικό μέγεθος της ελληνικής αγοράς. Ζούσαμε σε μια εποχή
εικονικής πραγματικότητας, όπου τα μεγάλα δημόσια ελλείμματα και τα υπέρογκα δάνεια των τραπεζών, φούσκωναν τις αγορές και τις οδηγούσαν σε παράλογα ύψη. Σήμερα, θα πρέπει να προσαρμοστούμε με την σκληρή πραγματικότητα»… Στην αγορά βέβαια υπάρχουν και περισσότερο αισιόδοξες απόψεις. Είναι εκείνες που αποδίδουν την πτώση της ζήτησης όχι τόσο στη μείωση των εισοδημάτων των Ελλήνων πολιτών, όσο στον έντονο φόβο, ο οποίος μάλιστα καλλιεργήθηκε και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Και επί του παρόντος, δεν φαίνεται να έχουν άδικο, καθώς με το ΑΕΠ της χώρας στο πρώτο οκτάμηνο του 2009 να διατηρείται περίπου σταθερό, πώς εξηγείται ότι έχουμε σημαντική πτώση στον όγκο των λιανικών πωλήσεων, που σε πολλούς κλάδους μάλιστα υπερβαίνει ακόμη και το 20%, ή και το 30%; Μια πιθανή απάντηση στο παραπάνω ερώτημα όμως είναι ότι απλά, πολλοί καταναλωτές αντιδρούν από τώρα για τις εξελίξεις που προβλέπουν ότι θα έρθουν στο μέλλον. Για παράδειγμα, όταν οι πλείστοι προβλέπουν ένα σημαντικό αρνητικό ΑΕΠ για την Ελλάδα το 2009 και μέσα στο πρώτο εξάμηνο η επίδοση του ΑΕΠ κυμαίνεται γύρω στο μηδέν, τότε προκύπτει ότι μας περιμένει ένα πολύ δυσκολότερο δεύτερο εξάμηνο, παρά το γεγονός ότι το δ’ τρίμηνο του 2008 λόγω κρίσης και επεισοδίων ήταν «πατωμένο»... Επίσης, ολοένα και «σκουραίνουν» οι προβλέψεις των αναλυτών για το 2010, με τη μέση εκτίμηση να μιλά για ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο μηδέν!
Από την εκκίνηση του ανοδικού ράλι στο Χρηματιστήριο της Αθήνας τον Μάρτιο του 2009 έως σήμερα, οι «αρκούδες» της Σοφοκλέους έχουν διαψευσθεί τουλάχιστον επτά φορές, τις οποίες αναφέρουμε αμέσως παρακάτω. Διάψευση πρώτη: Η άνοδος του Μαρτίου ήταν απλά ένα bear market rally, διάρκειας λίγων μηνών. Από τα χαμηλά του Μαρτίου, ο τραπεζικός δείκτης της Σοφοκλέους έχει αποφέρει κέρδη της τάξεως του 151%, με το ανοδικό ράλι να συνεχίζει ακμαίο. Διάψευση δεύτερη: Δεν ήταν λίγοι αυτοί που προειδοποιούσαν τον περασμένο Μάιο για δραστική υποχώρηση τιμών, θυμίζοντας το ρητό «sell in May and go away». Στην πράξη, μακάρι όλοι οι μήνες να είχαν την πορεία του περασμένου Μαΐου. Διάψευση τρίτη: Η επαναφορά του short selling θα «βάλει κάθε κατεργάρη στον πάγκο του» και οι «αρκούδες» θα βρουν τρόπους να κερδοσκοπήσουν, κερδίζοντας από την πτώση του Γενικού Δείκτη. Διάψευση τέταρτη: Ο όγκος των χρηματιστηριακών συναλλαγών θα υποχωρήσει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω και της θερινής ραστώνης. Διάψευση πέμπτη: Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, πολύ πιθανόν να φέρει την τιμή της Εθνικής Τράπεζας προς το επίπεδο τιμών των 11,5 ευρώ, στην τιμή δηλαδή διάθεσης των νέων μετοχών κατά την τελευταία ΑΜΚ. Διάψευση έκτη: Ακόμη και αν δεν γίνει το παραπάνω, θα πληγούν οι άλλες μετοχές του τραπεζικού κλάδου, καθώς θα φύγουν κεφάλαια από αυτές, προκειμένου να κατευθυνθούν προς την Εθνική. Διάψευση έβδομη: Τα σενάρια περί αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου των άλλων (πλην Εθνικής) τραπεζών, μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, θα καταστήσουν επιφυλακτικούς τους επενδυτές απέναντι στις μετοχές αυτές. Τώρα, είναι η σειρά να δούμε αν η Σοφοκλέους θα διαψεύσει όλους εκείνους που υποστηρίζουν ότι θα υποχρεωθεί σε σημαντικές απώλειες, κάτω από το βάρος της πολιτικής αβεβαιότητας και των σοβαρών προβλημάτων στην πραγματική οικονομία. Χ
14 Σεπτέμβριος 2009
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 14
9/21/09 6:00:48 PM
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΤΕ Από τις λίγες μετοχές που δεν έχουν σηκώσει κεφάλι από την άνοδο του Μαρτίου. Οι υποστηρικτές του χαρτιού παραδέχονται ότι τα φετινά κέρδη θα είναι χαμηλά, αλλά βλέπουν με αισιοδοξία το 2010. Από τον Απρίλιο του 2009 σταμάτησαν οι πολύ φτηνές προσφορές στον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας, που είχαν διάρκεια ενός έτους. Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι πιστεύουν ότι ο ανταγωνισμός θα συνεχίσει να είναι οξύς τουλάχιστον για το ορατό μέλλον. Οψόμεθα… ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Σαφώς νοικοκυρεμένη εταιρεία, με κέρδη στο πρώτο εξάμηνο και καλύτερη σύνθεση χαρτοφυλακίου (λιγότερο και αποδοτικό αυτοκίνητο). Δεν έχει ανεβεί σημαντικά το τελευταίο εξάμηνο στο ταμπλό, έχοντας σχετικά χαμηλή κεφαλαιοποίηση σε σύγκριση με το ύψος των ιδίων κεφαλαίων της. Κερδίζει δίκτυα πωλήσεων από τον ανταγωνισμό. LAMDA DEVELOPMENT Δεν αναμένει νέα υποτίμηση εύλογων αξιών στα ακίνητά της μέσα στο β’ εξάμηνο, όπως λίγο έως πολύ και οι υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου. Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι εύλογες αξίες υποχρεώθηκαν σε περιορισμένη υποχώρηση στο πρώτο μισό του έτους, διαψεύδοντας τους αρχικούς φόβους ορισμένων. Με σημαντικότατο discount έναντι της Καθαρής Αξίας του Ενεργητικού της (NAV). RILKEN Κάτι λιγότερο από 1 εκατ. ευρώ τα καθαρά κέρδη του πρώτου εξαμήνου, με
κεφαλαιοποίηση στα 13,1 εκατ. ευρώ. Μηδενικός δανεισμός, μερικά εκατομμύρια ευρώ στο ταμείο και ένα ακίνητο που πρόκειται να πουληθεί, όταν ανακάμψει η αγορά του real estate. Στα μειονεκτήματα, η χαμηλή εμπορευσιμότητα του τίτλου. ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ Τιμή-στόχο 5,6 ευρώ έδωσε για τη μετοχή η Marfin Analysis, στα 4,65 ευρώ έκλεισε την Παρασκευή η τιμή του τίτλου. Το εγχείρημα στη Ρωσία πλέον δεν αμφισβητείται από κανέναν, ενώ θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι θα επιδράσουν θετικά στις κυπριακές τράπεζες, η έκδοση τριετών ομολόγων ύψους 3 δις ευρώ, με στόχο να ενισχυθεί η ρευστότητα των τραπεζών. ΙΚΤΙΝΟΣ Αν όμως η Δομική Κρήτης κατάφερε να «σηκώσει» τόσα πολλά λεφτά από την πώληση των αιολικών της πάρκων, κάποιοι έχουν αρχίσει να κάνουν υπολογισμούς για το τι θα μπορούσαν να αποφέρουν τα αιολικά πάρκα και σε άλλες μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Σοφοκλέους, αρκεί αυτά κάποια στιγμή να τεθούν σε λειτουργία. Η Ικτίνος Μάρμαρα για παράδειγμα, διαθέτει (εκτός των άλλων) αιολικά πάρκα με άδειες και διαπραγματεύεται με κεφαλαιοποίηση 17,4 εκατ. ευρώ. Λέτε; ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΣΠΥΡΟΥ Συγκαταλεγόταν στις εταιρείες που δεν θα έπρεπε να επηρεαστούν σημαντικά από την κρίση, ενώ παράλληλα έχει πολλές μιλήσει τα τελευταία χρόνια για πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και για
μεγάλες προοπτικές. Τα πολύ άσχημα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου εξηγούν και τη μετριότατη πορεία του τίτλου στο ταμπλό της Σοφοκλέους. PASAL DEVELOPMENT Η εταιρεία ακινήτων με το μεγαλύτερο discount στη Σοφοκλέους και μάλιστα με σημαντική διαφορά. Γίνονται κινήσεις για την περαιτέρω τόνωση των δραστηριοτήτων του εμπορικού κέντρου Athens Heart και σε περίπτωση που στεφθούν με επιτυχία, η μετοχή θα δικαιούται αναμφίβολα καλύτερη αποτίμηση. ΕΔΡΑΣΗ Σε καλό δρόμο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις του εισηγμένου Ομίλου με τις πιστώτριες τράπεζες, προκειμένου να ρυθμιστούν τα δάνεια (ύπαρξη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων). Η συγκυρία βέβαια για τις κατασκευαστικές εταιρείες δεν είναι ευνοϊκή, από την άλλη πλευρά όμως η Έδραση διαθέτει υψηλή ακίνητη περιουσία, τεχνογνωσία και ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων μάλλον ικανοποιητικό. ΔΟΛ Πολύ δύσκολη περίοδος για τον κλάδο των media η φετινή και αυτό φάνηκε από τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου. Η διεξαγωγή πάντως πρόωρων εκλογών θα φέρει αξιοσημείωτα διαφημιστικά έσοδα σε ένα μήνα χαμηλής εποχικότητας και αυτό θα πρέπει να προσεχτεί. Ειδικότερα για τη μετοχή του ΔΟΛ, κάποιο «πέταγμα» συνδέεται με εκτιμήσεις και σενάρια που μπορεί τελικά να διαψευσθούν.
OTE
Ευρωπαϊκή Πίστη
Lamda Development
Rilken
Τράπεζα Κύπρου
Ικτίνος
Αγροτικός Oίκος Σπύρου
Pasal Development
Έδραση
ΔΟΛ
ΧΡΗΜΑ 15
01_PROTASEIS AGORAS 355_Final.indd 15
9/21/09 6:00:49 PM
Χ συνέντευξη
ΑΝΑΖΗΤΟΥΜΕ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΞΑΓΟΡΕΣ
16 Φεβρουάριος 2009
15_INTERVIEW 355_FINAL.indd 16
9/21/09 7:10:52 PM
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΚΑΔΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ SINGULAR LOGIC
Η αναβαθμισμένη μετοχική μας παρουσία αναδεικνύει τη δέσμευση του συνόλου της διοικητικής ομάδας και εμού προσωπικά, στη συνεχιζόμενη υγιή αναπτυξιακή πορεία της SingularLogic, μιας εταιρείας με σημαντική παρεμβατικότητα στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι και ιδιαίτερα του κλάδου πληροφορικής. Είναι δε απόρροια ενός εξαιρετικά επιτυχημένου πλάνου αναδιάρθρωσης από το οποίο πετύχαμε σημαντικά οφέλη για την εταιρεία.
✒
Συνέντευξη στον Ανδρέα Αναστασίου
ΧΡΗΜΑ_Η μεγαλύτερη ελληνική εταιρία του κλάδου πληροφορικής αποχωρεί από το ΧΑ. Τι αλλάζει στη SingularLogic μετά από αυτήν την εξέλιξη; Γ. ΚΑΡΑΚΑΔΑΣ_Η μέχρι τώρα επιτυχημένη πορεία της εταιρείας, η οποία μας έχει καταστήσει τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη στο χώρο λογισμικού και λύσεων πληροφορικής, στηρίχτηκε σε δύο παραμέτρους: αφ’ ενός στον ισχυρό μας βασικό μέτοχο την Marfin Investment Group - η οποία εξασφάλισε και την κεφαλαιακή επάρκεια απαραίτητη για την αναδιάρθρωση και περαιτέρω ανάπτυξή μας - αφ’ ετέρου στο ισχυρό management της εταιρείας δεσμευμένο πάνω στην στόχευση της αναπτυξιακής πορείας. Σήμερα, με την αποχώρηση από το χρηματιστήριο, οι δύο αυτές συνιστώσες ενισχύονται περαιτέρω, αφού η MIG καθίσταται πλέον ο μεγαλύτερος και πλειοψηφικός μέτοχος στο σχήμα που προκύπτει, ενώ παράλληλα το management δεσμεύεται ακόμη περισσότερο μέσω της σημαντικής μετοχικής του παρουσίας στη συνέχιση αυτής της πορείας. Χ_Ποιές είναι οι συνέργιες που προκύπτουν για την εταιρία μετά την αύξηση του ποσοστού της MIG; Γ.Κ._Οι συνέργιες είναι προφανείς για την SingularLogic όντας μία εταιρεία μέλος
του μεγαλύτερου επιχειρηματικού ομίλου της Ελλάδας και της περιοχής. Για παράδειγμα, ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που μας δίνεται μέσα από τις πολλαπλές δραστηριότητες της MIG, είναι να αναπτύξουμε για τις εταιρείες του Ομίλου - οι οποίες έχουν όλες το χαρακτηριστικό της ηγέτιδας εταιρείας στον κλάδο τους - νέες πρωτοβουλίες λύσεων και λογισμικού. Τέτοιου είδους συνέργιες ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν τον Όμιλο Υγεία και τη νέα Ολυμπιακή, με σημαντικά οφέλη για τον Όμιλο στο σύνολό του. Χ_Ο κλάδος της πληροφορικής στην Ελλάδα ακολούθησε την παγκόσμια τάση και αντιμετώπισε τις επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης. Υπήρξαν, όμως, και εξαιρέσεις... Γ.Κ._Τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου, τουλάχιστον των εισηγμένων εταιρειών πληροφορικής, δείχνουν ότι ο κλάδος επηρεάστηκε και στην Ελλάδα με λίγες εξαιρέσεις, εκ των οποίων είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι, η SingularLogic ήταν μία από αυτές. Η πτώση εσόδων που παρατηρείται στον κλάδο, και φυσικά αναφέρομαι στις εισηγμένες, είναι της τάξης του 30%, ενώ αντίστοιχα η κερδοφορία -εξαιρουμένων ορισμένων- σημειώνει πτώση της τάξης του 80%. Το γεγονός αυτό μας δείχνει ότι κάποια
χαρακτηριστικά παθογένειας από τα οποία χαρακτηρίστηκε ο κλάδος στο παρελθόν, όπως η πολυδιάσπαση, η έλλειψη καινοτομίας, η έλλειψη ικανότητας ανάπτυξης των εταιρειών πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο, συνεχίζουν να τον ταλανίζουν και σήμερα. Στον αντίποδα η εταιρεία μας με ξεκάθαρη εστίαση στο αντικείμενο, με επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, τεχνολογίες και νέα προϊόντα έχει επιτύχει να διατηρήσει τα έσοδά της με ταυτόχρονη ελαφρά αναπτυξιακή τάση, γεγονός που καταδεικνύει ότι επηρεαστήκαμε ελάχιστα από την κρίση σε σχέση με τις εταιρείες του κλάδου. Χ_Δεδομένων των ενδείξεων ύφεσης και στην ελληνική οικονομία, θεωρείτε ότι προμηνύονται και νέες, «ετεροχρονισμένες» επιπτώσεις της κρίσης και στην ελληνική αγορά πληροφορικής; Γ.Κ._Στον βαθμό που θα υπάρξουν ετεροχρονισμένες επιπτώσεις της κρίσης στην οικονομία γενικότερα, προφανώς ο κλάδος πληροφορικής δεν θα μείνει ανεπηρέαστος. Στη SingularLogic αντλούμε μεγάλη αισιοδοξία από την προσπάθεια και επένδυση που έχουμε κάνει σε προϊόντα, λύσεις και τεχνολογίες. Θεωρούμε ότι η δυναμική που έχουμε αποκτήσει και η ευρηματικότητα να προσφέρουμε υπηρεσίες και προϊόντα υψηΧΡΗΜΑ 17
15_INTERVIEW 355_FINAL.indd 17
9/21/09 7:10:53 PM
Χ συνέντευξη ∼ Γιάννης Καρακάδας ☛
ΚΑΠΟΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΘΗΚΕ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΟΠΩΣ Η ΠΟΛΥΔΙΑΣΠΑΣΗ, Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ, Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΤΟΝ ΤΑΛΑΝΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ. λού επιπέδου στους πελάτες μας, θα αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης. Μην ξεχνάμε ότι στην κρίση οι τεχνολογίες αποτελούν εργαλείο αντιμετώπισης. Πιστεύουμε ότι έχουμε τις καλύτερες λύσεις και άρα έχουμε την αισιοδοξία ότι τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την κρίση θα επιλέξει την εταιρεία με τις καλύτερες λύσεις για να δώσει απαντήσεις στις προκλήσεις της εποχής. Χ_Πώς θα περιγράφατε τις γενικότερες προοπτικές της αγοράς πληροφορικής, παγκόσμιας και ελληνικής, στη διάρκεια του 2010; Γ.Κ._Ο κλάδος της πληροφορικής σίγουρα επηρεάζεται από το γενικότερο οικονομικό κλίμα και στον βαθμό που αυτό θα βελτιωθεί το 2010 θα υπάρξει και αντίστοιχη βελτίωση του κλάδου. Πιστεύουμε βέβαια ότι η βελτίωση αυτή θα αποτυπωθεί κυρίως σε εταιρείες που έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν και να εξυπηρετήσουν το πελατολόγιό τους με καινοτόμες προτάσεις. Εμείς θεωρούμε ότι η ηγετική μας θέση σε πολλούς κλάδους, μας επιφορτίζει με μεγαλύτερη ευθύνη ώστε να επενδύουμε στη συνεχή βελτίωση των προϊόντων και υπηρεσιών με προτεραιότητα προϊόντα που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διείσδυση στην αγορά. Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένο ότι κάθε συγκυρία παρουσιάζει ευκαιρίες, εμείς έχουμε διαμορφώσει ένα πλαίσιο προτάσεων προς τις εταιρείες και τους οργανισμούς που εξυπηρετούμε, με στόχο να τους δώσουμε καλύτερα εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης. Σημαντικό κομμάτι αυτής της πρότασης είναι, για παράδειγμα, οι υπηρεσίες outsourcing που παρέχουμε στους μεγάλους οργανισμούς του τραπεζικού τομέα, της υγείας, των τηλεπικοινωνιών, του λιανικού εμπορίου αλλά και της βιομηχανίας. Οι υπηρεσίες αυτές στοχεύουν τόσο στην μεί-
με τη συνεχή επαγρύπνηση και αναζήτηση για την ύπαρξη εταιρειών που θα μπορούσαν συνδυαζόμενες με το αντικείμενό μας, να αναδείξουν καλύτερες προοπτικές για την SingularLogic. Στο βαθμό που η οικονομική κρίση έχει επιφέρει μία ορθολογικοποίηση των προσδοκιών των εταιρειών αυτών, δεν αποκλείουμε εκ προοιμίου καμία στρατηγική επιλογή που θα ενισχύσει μελλοντικά την ανάπτυξή μας. Χ_Ποια είναι τα σχέδιά σας όσον αφορά στη γεωγραφική επέκταση της εταιρείας διά θυγατρικών σε άλλες χώρες; Γ.Κ._Διεκδικούμε να αποκτήσουμε μερίδια και εκτός Ελλάδας, μέσω της ανάπτυξης προϊόντων που απευθύνονται όχι μόνο στην ελληνική αλλά και στη διεθνή αγορά.
ωση εξόδων πληροφορικής των εταιρειών και οργανισμών όσο και στην αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών τους, με στόχο να επικεντρωθούν στις βασικές τους δραστηριότητες, απαλλαγμένες από την πρόκληση να ακολουθήσουν τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις. Μέσα από τέτοιου είδους προτάσεις με προφανή θετικό αντίκτυπο στην λειτουργία των πελατών μας, διεκδικούμε τις ευκαιρίες που και η κρίση μπορεί να παρουσιάσει. Παράλληλα, ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η σημαντική επένδυση την οποία έχουμε κάνει στην ανάπτυξη νέας τεχνολογίας για τα προϊόντα λογισμικού που διαθέτουμε. Είναι μία επένδυση των τελευταίων τριών ετών, μία αναβάθμιση που αποσκοπεί σε ένα ουσιαστικό πλεονέκτημα για τους χρήστες του λογισμικού μας μέσα από τεχνολογίες που βελτιώνουν τόσο την παραγωγικότητα όσο και εν δυνάμει την ανταγωνιστικότητά τους. Με αυτόν τον τρόπο επενδύουμε στην καλύτερη δυνατόν στήριξη των πελατών μας και ανταποκρινόμαστε στην εμπιστοσύνη τους. Αυτό αποτελεί επιχειρηματική κουλτούρα αλλά και εταιρική δέσμευση του οργανισμού μας προς τους πελάτες μας.
Χ_Η SingularLogic πέτυχε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μόλις τεσσάρων μηνών, την αναβάθμιση της πιστοποίησής της, από Avaya ECG Gold Business Partner σε Avaya ECG Platinum Business Partner. Πρακτικά, σε τι «μεταφράζεται» αυτή η διάκριση; Γ.Κ._Αυτή είναι μία από τις διακρίσεις που έχει λάβει η SingularLogic. Τον τελευταίο χρόνο έχουμε πετύχει αναβάθμιση σε περισσότερες από 10 συνεργασίες με διεθνείς οίκους τεχνολογίας. Αυτές οι συνεργασίες αναδεικνύουν τόσο την έμφαση στην ποιότητα υλοποίησης έργων και αξιοποίησης τεχνολογιών μεγάλων οίκων του εξωτερικού, όσο και την επένδυσή μας σε ανθρώπινο δυναμικό που αξιοποιεί αυτές τις τεχνολογίες για να προσφέρει στους πελάτες μας τις καλύτερες δυνατόν λύσεις. Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε πολλές από αυτές τις συνεργασίες με διεθνείς οίκους διαθέτουμε το ύψιστο επίπεδο πιστοποίησης διεθνώς, ενώ παράλληλα για κάποιες από αυτές αποτελούμε τους μοναδικούς πιστοποιημένους στον ελλαδικό χώρο.
Χ_Σκοπεύετε να υλοποιήσετε μία πολιτική εξαγορών ή πιστεύετε ότι το περιβάλλον, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, δεν επιτρέπει ανάλογες κινήσεις; Στην αγορά, ας πούμε, θεωρείται εύλογο να κάνετε σκέψεις για εξαγορά τομέως ομοειδούς επιχείρησης... Γ.Κ._Αναζητούμε πάντοτε ευκαιρίες διεύρυνσης της γκάμας προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχουμε, καθώς και καινοτόμες λύσεις οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν τη δυναμική της εταιρείας μας. Αυτό το κάνουμε τόσο με την επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη ιδίων προϊόντων όσο και
Χ_Ο Όμιλος MIG, βασιζόμενος στις δυνατότητες της SingularLogic, υπέβαλε πρόταση περί παροχής δωρεάν λογισμικού στο ελληνικό κράτος, προκειμένου αυτό να ελέγχει αποτελεσματικότερα τις φαρμακευτικές δαπάνες. Θα μας εξηγήσετε γιατί το έκανε αυτό και σε τι θα ωφεληθεί τόσο ο Όμιλος όσο και η SingularLogic; Γ.Κ._Η MIG, ως ο μεγαλύτερος επιχειρηματικός όμιλος, έχει όφελος να λειτουργεί σε μια σύγχρονη Ελλάδα με τα επιχειρηματικά της συμφέροντα να συμπίπτουν με το συμφέρον της χώρας και των πολιτών της. Οι φαρμακευτικές δαπάνες έχουν αναδειχθεί
18 Σεπτέμβριος 2009
15_INTERVIEW 355_FINAL.indd 18
9/21/09 7:10:53 PM
από όλες τις πλευρές σαν μία σημαντική πρόκληση των δημόσιων οικονομικών. Στο πλαίσιο αυτό προχωρήσαμε, μέσω του σχεδίου «ΦΩΣ» της MIG, σε μια συγκροτημένη πρόταση για τη διαφάνεια στο Δημόσιο Τομέα αλλά και τον ηλεκτρονικό έλεγχο συνταγογράφησης των φαρμάκων, με απώτερο σκοπό την εξοικονόμηση πόρων και την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας. H πρότασή μας, για την προώθηση των παραπάνω στόχων, περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός σύγχρονου τεχνολογικά προηγμένου πληροφοριακού συστήματος. Θεωρούμε ότι η συνεισφορά μας, αν θέλετε και μέσα στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, είναι θετική για να διασφαλίσει ένα καλύτερο περιβάλλον για όλους όσοι από εμάς δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Χ_Πέραν των στενά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, πώς βλέπετε τη θέση της εταιρείας μέσα στα ευρύτερα κοινωνικά δρώμενα και τι σημαίνει για εσάς ο όρος Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη; Γ.Κ._Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αναδεικνύει την υποχρέωση των εταιρειών να παρεμβαίνουν θετικά στο περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται. Σε αυτό ο όμιλος MIG έχει πάρει σημαντικότατες πρωτοβουλίες, και ως εταιρεία μέλος του ομίλου MIG συνεισφέρουμε και εμείς κάτω από αυτήν την «ομπρέλα». Μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες Κοινωνικής Ευθύνης και προσφοράς του Ομίλου MIG αποτελεί το σχέδιο «ΦΩΣ» στο οποίο ήδη αναφερθήκαμε. Επίσης, ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί το υπερσύγχρονο τεχνολογικά σύστημα πυρανίχνευσης που αναπτύξαμε για τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας στο πλαίσιο δωρεάς της MIG, το οποίο στις 11 Ιουνίου 2009 απέτρεψε την επέκταση πυρκαγιάς που είχε εκδηλωθεί στον ήδη ταλαιπωρημένο Δρυμό. Χ_Κύριε Καρακαδά, με τις δρομολογηθείσες κινήσεις «μεγαλώνετε» και ως μέτοχος της εταιρίας που διοικείτε. Τι συνεπάγεται αυτή η εξέλιξη; Γ.Κ._Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει τη δέσμευση του συνόλου της διοικητικής ομάδας και εμού προσωπικά, στη συνεχιζόμενη υγιή αναπτυξιακή πορεία της SingularLogic, μιας εταιρίας με σημαντική παρεμβατικότητα στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι και ιδιαίτερα του κλάδου πληροφορικής. Είναι δε απόρροια ενός εξαιρετικά επιτυχημένου πλάνου αναδιάρθρωσης από το οποίο πετύχαμε σημαντικά οφέλη για την εταιρεία. Χ
ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ, ΣΥΝΔΥΑΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΣ, ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΞΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ SINGULAR LOGIC. ΣΤΟ ΒΑΘΜΟ ΠΟΥ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΜΙΑ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΑΥΤΩΝ, ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΕΙΟΥΜΕ ΚΑΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ...
ΧΡΗΜΑ 19
15_INTERVIEW 355_FINAL.indd 19
9/21/09 7:10:54 PM
Χ
∼ αφιέρωμα
20 Σεπτέμβριος 2009
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 20
9/21/09 6:38:31 PM
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ - ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
ΣΤΙΣ ΣΔΙΤ ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ Η κρίση μείωσε για πρώτη φορά τα ενοίκια στα εμπορικά κέντρα στη χώρα μας, που πλέον έχουν σταθεροποιηθεί στα επίπεδα των 660 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως, έναντι 750 ευρώ το χρόνο που ήταν ένα χρόνο πριν.
∼
Ε
διεθνείς αλυσίδες εταιρειών λιανικού εμπορίου, χρηπενδυτική «ανομβρία» επικρατεί ματοπιστωτικούς οργανισμούς, κ.λπ. όπως οι όμιλοι εδώ κι ένα χρόνο στον τομέα των ✒ ακινήτων με τις περισσότερες από Carrefour Mαρινόπουλος, Lidl, Zara, Glou, Ηλεκτρονιαπό την Στεφανία τις μεγάλες εταιρείες να έχουν κή κ.ά. Σούκη «παγώσει» τις επενδύσεις που Επί πλέον, οι κινήσεις των μεγάλων αλυσίδων εν μέσω προγραμμάτιζαν, ενώ τα λίγα έργα που οικονομικής κρίσης εντοπίζονται κατ’ αρχάς στη μείωση των προγραμματίζεται να ξεκινήσουν έχουν ήδη επεκτατικών τους πλάνων, ορισμένοι retailers συγκεντρώνουν εξασφαλισμένα προσύμφωνα. τα σημεία πώλησής τους σε πιο κεντρικές περιοχές και καλύτερα Ο τομέας των εμπορικών ακινήτων είναι αυτός που κινείται εμπορικά κέντρα, ενώ υπάρχουν και άλλοι όπως ο όμιλος Inditex περισσότερο, έστω κι αν η ζήτηση από πλευράς των μεγά(Zara, Massimo Dutti, Zara Home, Uterque, Stradivarius κ.α.), λων αλυσίδων λιανεμπορίου για νέους χώρους είναι εμφανώς που εν μέσω κρίσης ανακατανέμει τις φίρμες του ομίλου στα σημεία όπου ήδη βρίσκεται, όταν ένα brand δεν έχει πιάσει τους μειωμένη, ως αποτέλεσμα της πτώσης του τζίρου τους. Για νέες στόχους για τη συγκεκριμένη περιοχή. οργανωμένες οικιστικές επενδύσεις ούτε λόγος, αφού η πτώση της ζήτησης στον τομέα της κατοικίας έχει επηρεάσει αρνητιΖΗΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΣΙΓΟΥΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ κά το συγκεκριμένο κλάδο. Στον τομέα της κατασκευής νέων Ως προς τη ζήτηση, είναι σταθερή για χώρους καταστημάτων σε γραφειακών χώρων, οι ελπίδες των μεγάλων developers και των «επιτυχημένα» εμπορικά κέντρα και σε τρεις βασικές περιοχές: κατασκευαστών στηρίζονται στο Δημόσιο και τους διαγωνισμούς εμπορικό κέντρο Αθήνας, Κηφισιά στα βόρεια προάστια και ΓλυΣΔΙΤ, που προκηρύσσονται κυρίως για την στέγαση Οργανισμών φάδα στα νότια, που είναι και οι τρεις βασικές εμπορικές πιάτσες. του Δημοσίου, αργούν ωστόσο να βρουν το δρόμο της υλοποίηΤο ποσοστό των διαθέσιμων χώρων έχει σημειώσει αύξηση, σης αφ’ ενός λόγω των δυσκολιών ως προς τη χρηματοδότηση, ιδιαίτερα σε δευτερεύουσες περιοχές. αφ’ ετέρου λόγω της πολυπλοκότητας του όλου εγχειρήματος. Τα μικρά καταστήματα στους εμπορικούς δρόμους είναι αυτά που Έτσι, στον τομέα των εμπορικών ακινήτων, η τάση που κυριαρέχουν πληγεί περισσότερο, αν ληφθεί υπόψη ότι σύμφωνα με χεί εσχάτως είναι αυτή της επαναδιαπραγμάτευσης (μείωσης) πρόσφατη έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (α’ εξάμητων μισθωμάτων της τάξης του 25% με 30% από ελληνικές και ΧΡΗΜΑ 21
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 21
9/22/09 3:22:56 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ακίνητα ☛
ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΣΧΕΔΙΩΝ, ΕΝΩ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΟΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΤΟΥΣ ΣΕ ΠΙΟ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ. νο 2009) σχεδόν 2 στα 10 μικρά καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας και τις κεντρικές συνοικίες των προαστίων μένουν για πολλούς μήνες ξενοίκιαστα. Συνολικά, στο κέντρο της Αθήνας το ποσοστό των επιχειρήσεων που έκλεισαν αφήνοντας καταστήματα «φαντάσματα» ανέρχεται σε 16,7%, ενώ περαιτέρω επιδείνωση των ποσοστών αυτών αναμένεται μέχρι το τέλος του 2010. Γεγονός πάντως είναι ότι τώρα οι αλυσίδες που πωλούν τα προϊόντα τους σε πιο ελκυστικές τιμές έχουν την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία και να επεκταθούν μέσα σε ένα λιγότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι πράξεις που έχουν πραγματοποιηθεί είναι πολύ λίγες, όμως οι αποδόσεις για πράξεις που αφορούν σε μικρού μεγέθους καταστήματα σε περιοχές υψηλής εμπορικότητας και προβολής κυμάνθηκαν σε επίπεδα προ κρίσης (περίπου 6%). Αντίθετα, οι αποδόσεις μεγάλων επενδυτικών πακέτων (πάνω από 50 εκατ. ευρώ) και ειδικά με ανάγκη για τραπεζικό δανεισμό κυμαίνονται σε επίπεδα του 7,5% - 8,5%. ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΜΙΣΘΩΜΑΤΩΝ Για τους πρώτους μήνες του 2009, τα μισθώματα σε περιοχές υψηλού προφίλ έχουν σημειώσει πτώση κατά περίπου 10% στην αγορά καταστημάτων σε σχέση με το 2008. Αντίστοιχη πτώση έχουν σημειώσει τα μισθώματα σε υψηλού προφίλ εμπορικά κέντρα, ενώ οι μέσες αποδόσεις για υψηλού προφίλ εμπορικά ακίνητα έχουν αυξηθεί ακολουθώντας τη διεθνή τάση και ανέρχονται σε 6,8%. Πράγματι, η κρίση μείωσε για πρώτη φορά τα ενοίκια στα εμπορικά κέντρα στη χώρα μας, που πλέον έχουν σταθεροποιηθεί στα επίπεδα των 660 ευρώ ανά τ.μ. το χρόνο, έναντι 750 ευρώ το χρόνο που ήταν ένα χρόνο πριν. Συμπεριλαμβανομένων πάντως των νέων μεγάλων malls που άνοιξαν εντός του 2008 (Golden Hall, Αthens Heart, Pantheon Plaza, Olympia Mall), big boxes, hypermarkets, outlets, και εμπορικά πάρκα, πλέον στην Ελλάδα το απόθεμα μεγάλων εμπορικών χώρων διαμορφώνεται σε 810.000 τ.μ.. Σύμφωνα με τα στοιχεία του International Council of Shopping Centers (ICSC - www.icsc. org), για τα εμπορικά κέντρα εν λειτουργία στην Αττική (Αθήνα) η αναλογία διαμορφώνεται σε 100 τ.μ./1000 κατοίκους, στη Θεσσααλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, σε 104 τ.μ./1000 κατοίκους ενώ ο μέσος όρος της Ελλάδος είναι 54 τ.μ./1000 κατοίκους. Η πρόβλεψη για το τέλος του έτους 2009 είναι 107 τ.μ./1000 κατοίκους για το νομό Αττικής, 104 τ.μ./1000 κατοίκους για το νομό Θεσσαλονίκης και 60
τ.μ./1000 κατοίκους για το σύνολο της Ελλάδας. Οσον αφορά τις νέες επενδύσεις, η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και η επιλεκτική επέκταση των εταιρειών στην ελληνική αγορά οδήγησε στην αναβολή ή την καθυστέρηση ολοκλήρωσης νέων επενδύσεων. Στην Αθήνα, η κατασκευή του μεγαλύτερου mall της Ελλάδος, με ύψος επένδυσης 250 εκατ. ευρώ και επιφάνεια 70.000 τ.μ. της Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική, έχει «παγώσει» από τον Νοέμβριο του 2008 λόγω δικαστικών προβλημάτων, ενώ βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος θα μπορούσε να λειτουργήσει τα Χριστούγεννα του 2009. Tώρα η Βωβός έχει ρίξει το βάρος στα άλλα έργα που «τρέχει» με σημαντικότερο το τουριστικό συγκρότημα του Πόρου (μία ξενοδοχειακή μονάδα και συγκρότημα μπανγκαλόου 3.800 τ.μ., αλλά και από ημιτελείς ανεξάρτητες εξοχικές κατοικίες 18.000 τ.μ. που βρίσκονται στο στάδιο της ολοκλήρωσής τους) για το οποίο αναζητεί αγοραστή. Από την πώληση του συγκροτήματος η εταιρεία επιδιώκει να εξασφαλίσει περίπου 50 εκατ. ευρώ που θα ενισχύσουν τη ρευστότητά της. Παράλληλα εξετάζει βρίσκεται σε επαφές με πιθανούς χρήστες για νέους γραφειακούς χώρους. ΕΡΓΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ Αντίθετα, προχωρούν κανονικά οι εργασίες για το πρώτο designer outlet του γνωστού ομίλου ΜcArthur Glen, με μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των εκπτωτικών κέντρων κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας, το οποίο θα κοστίσει 100 εκατ. ευρώ και προγραμματίζεται να λειτουργήσει το τελευταίο τρίμηνο του 2010. Ήδη, υπάρχει εκδηλωμένο ενδιαφέρον από ουκ ολίγες ελληνικές φίρμες από τον κλάδο της ένδυσης, ενώ στόχος της εταιρείας είναι το designer outlet να διαθέτει κατά 15%-20% ελληνικές εταιρείες και οι υπόλοιπες να αποτελούν επώνυμες φίρμες του εξωτερικού οι οποίες θα πωλούν τα προϊόντά τους σε μόνιμες εκπτώσεις από 30% έως 70%. Στην ίδια περιοχή, στη Γυαλού, ο μεγαλύτερος εγχώριος εισηγμένος κατασκευαστικός όμιλος, η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, μέσω της θυγατρικής του, επίσης εισηγμένης REDS ξεκινά τώρα την κατασκευή του retail park (για το οποίο ήδη υπάρχει από το 2007 προσύμφωνο πώλησης με την Henderson Global Investors Limited), ύψους επένδυσης 45-50 εκατ. ευρώ, και επιφάνεια 53.600 τ.μ., με 1.600 θέσεις στάθμευσης με στόχο να είναι έτοιμο το πρώτο εξάμηνο του 2011. Ο όμιλος προωθεί τη δημιουργία ακόμη ενός μεγάλου εμπορικού κέντρου σε άλλο ακίνητο στην περιοχή Κάντζα για το οποίο ωστόσο οι τελικές αδειοδοτήσεις τοποθετούνται το 2011. Η REDS σε κοινοπραξία με τις εισηγμένες Lamda Development και J&P ABAΞ προωθούν και τη δημιουργία εκθεσιακού/ συνεδριακού κέντρου και εμπορικού κέντρου κρουαζιέρας στην περιοχή Παλατάκι, έχοντας αναλάβει την κατασκευή και εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων μετά το σχετικό διαγωνισμό του ΟΛΠ. To εμπορικό κέντρο κρουαζιέρας θα έχει επιφάνεια 20.000 τ.μ., ενώ το σύνολο της επένδυσης, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το 2011, θα διαμορφωθεί στα 90 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο είναι από τα ελάχιστα που προωθεί αυτή την περίοδο η Lamda Development, η οποία αν και διαθέτει στο ταμείο της κεφάλαια προς επένδυση άνω των 200 εκατ. ευρώ τηρεί στάση αναμονής και έχει «παγώσει» λόγω της κρίσης το επενδυτικό της πρόγραμμα για Βαλκάνια και Ελλάδα ύψους άνω των 400 εκατ. ευρώ.
22 Σεπτέμβριος 2009
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 22
9/21/09 6:38:31 PM
ΧΡΗΜΑ 23
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 23
9/21/09 6:38:34 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ακίνητα ☛ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ Πάντως, ένας από τους σημαντικότερους δημόσιους διαγωνισμούς που «τρέχει» αυτή την στιγμή αφορά τη δημιουργία εμπορικού κέντρου 52.000 τ.μ., το οποίο θα ανεγερθεί σε έκταση 103.000 τ.μ. στην πρώην Διεθνή Ζώνη του Ολυμπιακού Χωριού, που κατασκευάσθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 και τώρα κατοικείται από δικαιούχους του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας. Στον εν λόγω διαγωνισμό κατατέθηκαν δύο προσφορές, αυτή των εισηγμένων εταιρειών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - J&P Aβαξ - ΒΙΟΤΕΡ και από τον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Το έργο αφορά την κατασκευή και εκμετάλλευση για 50 χρόνια του εμπορικού κέντρου, με μία επένδυση ύψους 60 εκατ. ευρώ περίπου. Ο όμιλος Χαραγκιώνη και η Sonae Sierra προωθούν επίσης την αξιοποίηση μίας πρώην ολυμπιακής εγκατάστασης, στο Γαλάτσι για τη δημιουργία mall 36.000 τ.μ.. Η έναρξη λειτουργίας της επένδυσης έχει ήδη καθυστερήσει ενάμιση χρόνο λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών και δυσκολιών ως προς τις αδειοδοτήσεις, ενώ τα κεφάλαια που έχουν δοθεί για μισθώματα προς την Ολυμπιακά Ακίνητα και για μελέτες ξεπερνούν τα 20 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος Χαραγκιώνη πάντως είναι από τους λίγους developers στην Ελλάδα που υλοποιούν σημαντικά έργα ανάπλασης στα ιστορικά κέντρα των πόλεων: Ο όμιλος προωθεί αυτή την περίοδο έξι μικρότερης κλίμακας έργα στα ιστορικά κέντρα της
ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΟΥΤΕ ΛΟΓΟΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ, ΑΦΟΥ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΕΧΕΙ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΚΛΑΔΟ. Αθήνας, του Piraeus Port, της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου Κρήτης με μία αξία επενδύσεων 220 εκατ. ευρώ. Εκτός Αθηνών, στη Θεσσαλονίκη, σταδιακά, από το φθινόπωρο του 2009 θα λειτουργήσει το Castle Mall, το οποίο θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2010. Στα Ιωάννινα προωθείται η κατασκευή δύο εμπορικών κέντρων από τη Vita Development σε ακίνητο όπου πρώτα θα λειτουργήσει το νέο ΙΚΕΑ το φθινόπωρο του 2009, καθώς και ένα ακόμη mall που είναι υπό σχεδιασμό από τον όμιλο Sonae Sierra. Η Vita Development σχεδιάζει τη δημιουργία του τρίτου mall στη Λάρισα, όπου επίσης θα λειτουργήσει το ΙΚΕΑ, ενώ η εταιρεία έχει προχωρήσει και σε συμφωνία με το Δήμο Ιάσμου στη Ροδόπη για τη δημιουργία του Iasmos Park σε ακίνητο που θα μισθωθεί από το δήμο. Η επένδυση θα
24 Σεπτέμβριος 2009
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 24
9/21/09 6:38:34 PM
κοστίσει 50-55 εκατομμύρια ευρώ και εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει το 2011. ΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της διεθνούς εταιρείας συμβούλων ακινήτων Savills για την πορεία της αγοράς εμπορικών ακινήτων στην Ευρώπη, οι αλυσίδες discount και γενικότερα όσες φίρμες παρουσιάζουν ελκυστική σχέση ποιότητας- τιμής θα βρεθούν στο επίκεντρο για το 2009 όσον αφορά το λιανεμπόριο. Πανευρωπαϊκά, η πτώση στις λιανικές πωλήσεις διαμορφώθηκε στο 1,4% σε ετήσια βάση από τον Απρίλιο του 2008 έως τον Απρίλιο του 2009, ενώ οι καταναλωτές δε φαίνεται να είναι διατεθειμένοι λόγω της κρίσης να βάλουν το χέρι... στην τσέπη για το υπόλοιπο του έτους ακριβώς λόγω της κρίσης. H πτώση στις λιανικές πωλήσεις έχει αντίκτυπο πανευρωπαϊκά και στις τιμές των ενοικίων των καταστημάτων στα εμπορικά κέντρα και τα εμπορικά πάρκα ανά την Ευρώπη κυρίως για τις αγορές που είχαν παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη άνοδο, όπως π.χ. το Λονδίνο, η Κωνσταντινούπολη και η Μαδρίτη. Τα ενοίκια είναι κατά 6% χαμηλότερα, κατά μέσο όρο, σε σχέση με ένα 12μηνο νωρίτερα. Παρίσι, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Μιλάνο, Λισσαβώνα και Όσλο παρουσιάζουν όλες μια σχετική σταθερότητα, έστω κι αν οι περιφερειακές τους αγορές υφίστανται πιέσεις όσον αφορά τα ενοίκια. Σύμφωνα με την κυρία Έρη Μητσοστεργίου associate director του ευρωπαϊκού Τμήματος Ερευνών της Savills, «η αγορά πλέον προσαρμόζεται στη συνεχώς μεταβαλλόμενη καταναλωτική συμπεριφορά, με τις αλυσίδες του λιανεμπορίου να αναπροσαρμόζουν τις στρατηγικές τους και τις εταιρείες ανάπτυξης να καθυστερούν την υλοποίηση νέων έργων. Ωστόσο, προς το τέλος του έτους αναμένεται βελτίωση του κλίματος στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές». Στο κομμάτι των επενδύσεων, η ανάλυση της Savills καταγράφει πτώση της τάξεως του 55% στο συνολικό τζίρο στην Ευρώπη, γεγονός που αποδίδεται στη μειωμένη ρευστότητα και στο... χάσμα όσον αφορά τις τιμές πώλησης μεταξύ πωλητών και ενδιαφερόμενων αγοραστών. Στο κομμάτι των νέων έργων, η κατασκευή νέων εμπορικών κέντρων αναμένεται να σημειώσει πτώση από 20% έως 60% ανάλογα με τη χώρα, λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης αλλά και της απροθυμίας των επενδυτών να προχωρήσουν στην υλοποίηση νέων έργων. ΣΤΙΣ ΑΕΕΑΠ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ Με το «βαρύ πυροβολικό» ενός χαρτοφυλακίου ακινήτων αξίας 1 δισ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα θα διαθέτει σύντομα τη μεγαλύτερη Επενδυτική Εταιρεία Ακινήτων του ελληνικού Χρηματιστήριου, στρέφοντας το ενδιαφέρον των επενδυτών σε έναν κλάδο, ο οποίος μέχρι σήμερα ήταν μάλλον υποτιμημένος. Μία από τις αιτίες και ο μικρός αριθμός των εταιρειών- μόλις δύο, η Eurobank Properties AEEAΠ και η Trastor AEEAΠ, ενώ τον περασμένο Ιούλιο έκανε το ντεμπούτο της και η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ. Πλέον, σύμφωνα και με τους αναλυτές, με την προσθήκη της Εθνικής ΑΕΕΑΠ, η οποία αναμένεται οσονούπω αλλά και της ΟΤΕ Properties, η οποία θα είναι η επόμενη εισαγωγή στο ΧΑ, ο κλάδος αναμένεται να αποκτήσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τα ακίνητα που έχουν επιλεγεί για την ΑΕΕΑΠ της Εθνικής έχουν όλα ως χρήστη την ίδια την Τράπεζα, γεγονός το οποίο,
σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, «δεν αποτελεί κίνδυνο όσον αφορά τη μη διασπορά ρίσκου ειδικά μάλιστα κατά την τρέχουσα συγκυρία, κατά την οποία οι ‘’καλοί’’ μισθωτές που εξασφαλίζουν εγγυημένο εισόδημα είναι σαφώς λιγότεροι σε σχέση με ένα χρόνο πριν». Η ΑΕΕΑΠ της Εθνικής θα έχει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο ακινήτων από όλες τις μέχρι σήμερα εισηγμένες ΑΕΕΑΠ - Eurobank Properties AEEΑΠ, Trastor ΑΕΕΑΠ και πιο πρόσφατα η MIG Real Estate AEEΑΠ -, αν και η ΑΕΕΑΠ τoυ ομίλου Eurobank, με μία αξία χαρτοφυλακίου κοντά στα 600 εκατ. ευρώ, έχει τη μεγαλύτερη διασπορά τόσο από γεωγραφικής πλευράς όσο και από πλευράς αριθμού μισθωτών, αφού πέραν της τράπεζας, μισθωτές είναι και μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, μεγάλες εταιρείες κ.ά. ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ Όσον αφορά στην ΟΤΕ Properties, μέσα στο φθινόπωρο αναμένεται να ενισχυθεί με ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων η αξία του οποίου θα διαμορφώνεται κοντά στα 250 εκατ. ευρώ. Με έσοδα μόλις 228 χιλ. ευρώ στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2009, το επενδυτικό πλάνο της Επενδυτικής Ακινήτων του ΟΤΕ προβλέπει ότι μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο (οπότε συμπληρώνεται και ένας χρόνος από την άδεια σύστασης της ΑΕΕΑΠ) θα γίνει η εισφορά του κλάδου ακινήτων από τον κύριο μέτοχο της εταιρείας, την ΟTE Ακίνητα. Η τελική αξία του εισφερόμενου κλάδου δεν έχει μέχρι σήμερα καθορισθεί επακριβώς, ωστόσο ήδη έχει γίνει αποτίμηση περί των 75 ιδιόκτητων και υποψήφιων προς ένταξη ακινήτων από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών. Με την ολοκλήρωση της εισφοράς του κλάδου των ακινήτων, η εταιρεία θα έχει στην κυριότητά της και θα διαχειρίζεται ενεργά ένα ποικίλης σύνθεσης χαρτοφυλάκιο εμπορικών ακινήτων υψηλού προφίλ, τα οποία βρίσκονται στις κύριες αστικές περιοχές της Ελλάδος και θα εκμισθώνονται κυρίως στον ΟΤΕ, σε εταιρείες του ομίλου αλλά και τρίτους ώστε να εξασφαλίζεται η απαραίτητη διασπορά κινδύνου. Στο μέτωπο των υπολοίπων ΑΕΕΑΠ, κοινός τους παρονομαστής τα ικανοποιητικά ταμειακά διαθέσιμα, με «πρωταθλήτρια» τη Eurobank Properties AEEΑΠ, η οποία λόγω της κρίσης έχει «παγώσει» τις επενδύσεις τον τελευταίο χρόνο και διαθέτει στα ταμεία της κεφάλαια περί τα 200 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία εξακολουθεί να εξετάζει διάφορες περιπτώσεις για νέες αγορές ακινήτων- ακόμη και μεγάλα χαρτοφυλάκια της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ- περιμένοντας τις κατάλληλες συνθήκες στην αγορά. Αντίστοιχα, η Trastor AEEAΠ, με νέο διοικητικό σχήμα υπό τον κ. Κυριάκο Ευαγγέλου και επενδυτική δυστοκία τα τελευταία χρόνια όσο βρισκόταν αποκλειστικά στο άρμα του ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, σχεδιάζει τώρα το νέο επενδυτικό της πλάνο που περιλαμβάνει την τοποθέτηση κεφαλαίων σε ακίνητα με μεγαλύτερες αποδόσεις από τον μέσο όρο της αγοράς. Το ταμείο της εταιρείας βρίσκεται με διαθέσιμα της τάξεως των 16 εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση της MIG Real Estate AEEAΠ, η οποία έλαβε το καλοκαίρι φρέσκα κεφάλαια από την είσοδό της στο ΧΑ εξετάζει νέες επενδύσεις αρχικά στο κομμάτι των τραπεζικών καταστημάτων και σε νέες ευκαιρίες που τυχόν μπορεί να προκύψουν λόγω της γενικότερης «καθίζησης» της αγοράς ακινήτων. Χ ΧΡΗΜΑ 25
08_AFIEROMA_ΑΚΙΝΗΤΑ_FINAL.indd 25
9/22/09 3:23:47 PM
Χ
∼ αφιέρωμα
74
η
ΔΕΘ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ
ΑΝΑΝΕΩΣΗ - ΑΝΤΙΒΑΡΟ ΣΤΗΝ ΥΦΕΣΗ
26 Σεπτέμβριος 2009
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 26
9/21/09 7:05:54 PM
Έντονο ήταν το πολιτικό χρώμα στην 74η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, λόγω των πρόωρων εκλογών που προκηρύχθηκαν λίγες ώρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο. Η ούτως ή άλλως σημαντικότερη έκθεση της χώρας μας έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα σε έναν από τους πλέον κρίσιμους πολιτικούς «αγώνες» της Μεταπολίτευσης, εξ αιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η οικονομία.
H
ανανέωση της Διεθνούς ΕκΠόλη» της 74ης ΔΕΘ, αναδεικνύει τη ζωντάνια και τον θέσεως Θεσσαλονίκης την αναπτυξιακό χαρακτήρα της πόλης, ενώ δόθηκε βάρος τελευταία πενταετία - όπως στην προώθηση του μεγάλου «στοιχήματος» για τις πόκαι του συνόλου του εκθεσιλεις της Λάρισας και του Βόλου, της διοργάνωσης των ✒ ακού ημερολογίου αλλά και Μεσογειακών Αγώνων του 2013. Στο ίδιο μήκος κύαπό τον Μάκη της στρατηγικής μάρκετινγκ ματος ο Πρόεδρος του Συλλόγου Χίου Θεσσαλονίκης, Αποστόλου του εθνικού εκθεσιακού φορέα - και η οργανωτική δομή ως εκπρόσωπος του «Τιμώμενου Νομού» της Χίου, κ. των τελευταίων διοργανώσεων, και ιδιαίτερα της φετινής», Γιάννης Τσούτσας, τόνισε ότι η Χίος έδωσε δυναμικό «παρών» τόνισε ο πρόεδρος της HELEXPO AE, κ. Αριστοτέλης Θωμόπουστην 74η ΔΕΘ με μια πληθώρα εκδηλώσεων για τη Μαστίχα και λος, «δημιουργούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε η ΔΕΘ να το Ούζο Χίου, τη Ναυτιλία του νησιού, τις Ανανεώσιμες Πηγές αντέξει στους κραδασμούς της διεθνούς οικονομικής ύφεσης.» Ενέργειας κ.ά. Στην 74η ΔΕΘ συμμετείχαν συνολικά 915 εκθέτες εκ των Τέλος, σημειώνεται ότι, τιμώμενη χώρα της φετινής ΔΕΘ ήταν οποίων οι ξένες συμμετοχές ήταν 247, προερχόμενοι από 35 η Ινδία, που συμμετείχε με μια πραγματικά δυναμική επιχειρηχώρες. Η φετινή ΔΕΘ περιελάμβανε 13 επί μέρους Εκθεσιακά ματική και πολιτιστική παρουσία, για την οποία ο Πρόεδρος Αφιερώματα, εκ των οποίων τα δύο ήταν νέα και αφορούσαν στο της HELEXPO ευχαρίστησε και δημοσίως τον πρέσβη της Ινδίας Παιδί και στη Γεύση (Εκθεσιακά Αφιερώματα «Kid & Fun» και στην Αθήνα, κ DilipSinha. Από την πλευρά του ο κ. Dilip Sinha, «Tasteland» αντίστοιχα), πλαισιωμένα από πολλές και σημαντιεξήρε τη σημασία της ΔΕΘ στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκακές παράλληλες εκδηλώσεις, επιχειρηματικού και πολιτιστικού νικής και ΝΑ Ευρώπης, χαρακτήρισε τιμή για τη χώρα του τη χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων τα δύο κορυφαία Διεθνή Συνέσυμμετοχή της στη φετινή ΔΕΘ με την ιδιότητα της «Τιμώμενης δρια για τις Επενδύσεις και το Real Estate. Χώρας» και δήλωσε ότι στόχος της Ινδίας είναι η ανάπτυξη των διμερών εμπορικών συναλλαγών της με την Ελλάδα στο επίπεδο ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ του 1 δισ. ευρώ το 2010, έναντι των 500 εκατ. ευρώ στο οποίο Άλλη καινοτομία της φετινής διοργάνωσης ήταν η ανάδειξη και ανέρχονται σήμερα. Στην 74η ΔΕΘ συμμετείχαν συνολικά 70 βράβευση των επιχειρήσεων που διακρίνονται για τον επενδυτιεταιρείες από τους κλάδους κοσμήματος, συσκευών, επίπλων, κό και εξαγωγικό δυναμισμό τους καθώς και για τους ρυθμούς δερματίνων ειδών και καταναλωτικών αγαθών, ενώ πραγμαανάπτυξής τους, σε ειδική εκδήλωση του 5ου Business Forum τοποιήθηκε ένα ιδιαίτερα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών της ΔΕΘ, του νέου θεσμού που σηματοδοτεί τον επιχειρηματικό εκδηλώσεων και Indian Food Festival. χαρακτήρα της Έκθεσης. Όλα αυτά με τη μεγάλη υποστήριξη του Μεγάλου Χορηγού της 74ης ΔΕΘ, του ΟΠΑΠ, και με Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ 74ης ΔΕΘ καινοτόμες υπηρεσίες υψηλής αποδοτικότητας όπως το πρόΟ οργανωτικός σχεδιασμός της HELEXPO για την 74η ΔΕΘ πεγραμμα προκαθορισμένων επιχειρηματικών συναντήσεων Expo ριελάμβανε τρεις θεματικούς πυλώνες, τρεις τιμώμενες περιοχές Partenariat, η ηλεκτρονική αγορά After Expo Market, οι ευκαικαι τρεις καινοτόμες μορφές επικοινωνίας: ρίες επί πλέον προβολής των εκθετών μέσω του Extra Promo 1. Θεματικός Πυλώνας Home, με γενικό τίτλο «Άλλαξε το σπίτι Manual σε έντυπα, ηλεκτρονικά μέσα και indoor διαφήμιση που σου», προσφέρει η HELEXPO στους εκθέτες και επισκέπτες της ΔΕΘ 2. Θεματικός Πυλώνας Lifestyle, με επί μέρους ενότητες: και όλων των Εκθέσεων που διοργανώνει. ∼ A utoland: Σε τιμές μαγείας Στην 74η ΔΕΘ εντάχθηκαν, επίσης δύο νέοι θεσμοί: του «Τιμώ∼ F ashion Forward International Thessaloniki μενου Νομού» - που φέτος ήταν η Χίος - και της «Τιμώμενης ∼ K id & Fun: Η μεγαλύτερη γιορτή για το παιδί Πόλης», που φέτος αντίστοιχα ήταν η Λάρισα. Εκ μέρους του ∼ T asteland: Γεύσεις μαγείας με τα «αστέρια» της μαγειρικής Δήμου Λαρισαίων, ο Αναπληρωτής Δήμαρχος και Αντιδήμαρχος ∼ D isc Festival: Ρυθμός μαγείας με αγαπημένα αστέρια και νέους ερμηνευτές, και Αστικής Ανάπτυξης και Υποδομών, κ. Σπυρίδων Μπαρμπού3. Θεματικός Πυλώνας Global Exchange, με γενικό αντικείμενο της, επεσήμανε ότι η συμμετοχή της Λάρισας, ως «Τιμώμενη τις επενδύσεις.
«
ΧΡΗΜΑ 27
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 27
9/21/09 7:05:55 PM
Χ αφιέρωμα ∼ 74η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ GLOBAL EXCHANGE
ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΤΟΥΣ Στην περίοδο ύφεσης που διανύουμε, η 74η ΔΕΘ προσπάθησε να αναδείξει ευκαιρίες και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς και κατ’ επέκταση τη διάθεση κεφαλαίων στην αγορά.
Ο
∼ ∼ ∼ ∼ ∼
ι Επενδύσεις ήταν η θεματική: ∼ τ ου εκθεσιακού αφιερώματος στις ξένες οργανωμένες συμμετοχές GlobalExchange, τ ου BusinessForum της ΔΕΘ με τη συμμετοχή διακεκριμένων εισηγητών – επενδυτικών οργανισμών, τ ου προγράμματος προκαθορισμένων συναντήσεων μεταξύ επενδυτών και επενδυτικών προορισμών Expopartenariat, τ ης νέας ηλεκτρονικής επενδυτικής αγοράς AfterExpoMarket που κεφαλαιοποιεί τις επαφές στη διάρκεια της Έκθεσης του Forum και του Expopartenariat, τ ης συμμετοχής της Ινδίας ως τιμώμενης χώρας τ ου Διεθνούς Συνεδρίου της CEREAN για επενδύσεις στην ακίνητη περιουσία
EXPORTS & INVESTMENT LEADERS AWARDS Με τη βράβευση των πιο δυναμικών σε επενδύσεις και εξαγωγές ελληνικών επιχειρήσεων και των πιο δυναμικά αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων-diamonds της Βόρειας Ελλάδας από τη HELEXPO και την StatBank ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 5ου Business Forum της 74ης ΔΕΘ, που ήταν αφιερωμένο στις Επενδύσεις ως αντίδοτο στη διεθνή οικονομική κρίση. Η βράβευση των πλέον δυναμικών σε εξωστρέφεια και επενδύσεις επιχειρήσεων, τόνισε ο πρόεδρος της HELEXPO AE, κ. Αριστοτέλης Θωμόπουλος, αποτελεί ελάχιστη τιμητική αναγνώριση της επιτυχημένης δράσης τους και δίνει το παράδειγμα αλλά και το ηθικό κίνητρο για ακόμη μεγαλύτερα επενδυτικά και εξαγωγικά επιτεύγματα, σηκώνοντας τη σημαία της ανάπτυξης και κυρίως της Ελλάδας και στα πιο μακρινά σημεία του πλανήτη. Στο ίδιο μήκος κύματος ο διευθύνων σύμβουλος της StatBank, κ. Σπύρος Κτενάς, επεσήμανε ότι παρά την κρίση υπάρχουν και καλές εξελίξεις και πολύ δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις και ότι βασική προτεραιότητα εν μέσω της διεθνούς οικονομικής ύφεσης πρέπει να είναι η στήριξη της βιομηχανίας της χώρας και η τόνωση της εξωστρέφειας των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών τόσο του κράτους, όσο και ιδιωτών. Στους Export Leaders, και πιο συγκεκριμένα στην υποκατηγορία «Κύκλος εργασιών Εξαγωγών» οι τρεις κορυφαίες επιχειρήσεις που βραβεύθηκαν ήταν οι Motor Oil, Jetoil και Χαλκόρ, στην
υποκατηγορία «Ποσοστό Εξαγωγών επί του συνολικού κύκλου εργασιών της εταιρείας», οι Mobil Oil, Σωληνουργεία Κορίνθου, Ολυμπιακή Φρούτων και στην Υποκατηγορία «Υποκαταστήματα στο Εξωτερικό», οι Folli-Foliie, Sarantis και Korres. Στους Investmenty Leaders και πιο συγκεκριμένα στην υποκατηγορία «Ελληνικές Επενδύσεις στο εξωτερικό» οι τρεις κορυφαίες επιχειρήσεις που βραβεύτηκαν ήταν οι OTE-Cosmote, Intralot, Tιτάν, στην υποκατηγορία «Ελληνικές επενδύσεις στην Ελλάδα» οι Ελληνικά Πετρέλαια, Marfin Iinvestment Group, Pharmathen, στην Υποκατηγορία «Ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα» οι Deutsche Telekom, Emirates International Telecommunications LLC και Dubai Financial LTD και στην Υποκατηγορία «Επενδύσεις στον Τουρισμό» οι Τουριστικές Επιχειρήσεις Μεσσηνίας, Aquis Hotels & Resorts, Lakitira Hotels. Στην Κατηγορία Diamonds Βορείου Ελλάδος - Δυναμικά Αναπτυσσόμενες Επιχειρήσεις και πιο συγκεκριμένα στην Υποκατηγορία «Εμπόριο» βραβεύτηκαν οι Μασούτης, Fanny SA Ένδυση και Φαρμακευτική Ιπποκράτης, στην υποκατηγορία «Βιομηχανία» οι Αλουμύλ Μυλωνάς, Ενεργειακή Θεσσαλονίκης και Καπνική Μιχαηλίδης και στην υποκατηγορία «Τουρισμός» οι Sani Hotels (Sani-Pallini), Poseidon και Τουριστικές Επιχειρήσεις Χαλκιδικής - Τορνιβούκας. Οι τρεις κορυφαίες τράπεζες που βραβεύτηκαν για την εξωστρέφεια και τα υποκαταστήματα στο εξωτερικό ήταν οι EFG Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Alpha Bank. Στην Κατηγορία Ανάπτυξη - Εκσυγχρονισμός Δικτύου οι τρεις κορυφαίες επιχειρήσεις που πήραν βραβείο είναι οι Αγροτική Τράπεζα, Vodafone και Wind, ενώ τέλος στην Κατηγορία Ναυτιλία οι Aegean Marine Petroleum, Excel και Navios.
BUSINESS FORUM ΔΕΘ «Άμεσες Ξένες Επενδύσεις: Αδράξτε τις ευκαιρίες στην εποχή της κρίσης». Με αυτή τη θεματική σημαντικοί προσκεκλημένοι εισηγητές - εκπρόσωποι φορέων και οργανισμών παρουσίασαν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της εποχής. Πάνω από 130 επενδυτές και στελέχη επιχειρήσεων δήλωσαν συμμετοχή στο BusinessForum. Οι χώρες από τις οποίες προέρχονται είναι: Αλβανία, Αυστρία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Ελλάδα, Ελβετία, Εσθονία, ΗΠΑ, Ινδία, Ινδονησία, Κόσσοβο, Κροατία & Σερβία.
28 Σεπτέμβριος 2009
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 28
9/24/09 2:14:01 PM
Untit
Untitled-1 1 12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 29
9/24/09 9/24/09 12:07:48 2:14:01 PM
Χ αφιέρωμα ∼ 74η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
INVEST IN GREECE ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 3-4 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΥΠΟ ΕΞΕΤΑΣΗ Στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα δήλωσε στο περιθώριο του Συνεδρίου ο Διευθύνων Σύμβουλος του Invest in Greece Agency, κ. Απόστολος Τσουκαλάς, ο Οργανισμός Invest in Greece - που είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας για την προώθηση, προσέλκυση και υποστήριξη των άμεσων επενδύσεων, εποπτευόμενος από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών - εξετάζει πάνω από 100 επενδυτικά σχέδια, ελληνικών και ξένων κεφαλαίων, προϋπολογισμού 3- 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου το 50% έχει ήδη εγκριθεί ή αναμένεται να εγκριθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα (εντός του 2009). Στο πρώτο εξάμηνο του 2009 καταγράφηκε και στην Ελλάδα πτώση των άμεσων ξένων επενδύσεων ανάλογη της αντίστοιχης διεθνούς, καθώς κυμάνθηκε στο 15%-20% και σε κάθε περίπτωση ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη. Έμφαση έδωσε, επίσης, ο κ. Τσουκαλάς τόσο στις δηλώσεις του, όσο και από το βήμα του Συνεδρίου στη νέα διαδικασία ταχείας αδειοδότησης (Fast Track) για επενδύσεις στους τομείς Βιομηχανίας, Ενέργειας, Τουρισμού και Υψηλής Τεχνολογίας-Καινοτομίας, που αναλαμβάνει ο Invest in Greece ως Κέντρο Εξυπηρέτησης Επενδυτών (one-stop shop), υπεύθυνο έναντι του επενδυτή, για την έκδοση όλων των αδειοδοτήσεων του επιχειρηματικού του σχεδίου, που μπαίνει βάσει κριτηρίων στη Διαδικασία Fast Track. Από την πλευρά της η Senior Economic Affairs Officer του UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development - Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη), κα Nazha Benabbes Taarji-Aschenbrenner, εκτίμησε ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις παγκοσμίως θα επανέλθουν σε θετικό πρόσημο από το 2011. Όσον αφορά, δε, την ελληνική επενδυτική παρουσία στην Ινδίατιμώμενη χώρα της 74ης ΔΕΘ, αυτή σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Indian Institute of Foreign Trade K.T. Chacko, είναι ισχνή, καθώς στην περίοδο 2000-2009 δεν ξεπέρασε τα μόλις 360.000 ευρώ.
EXPO PARTENARIAT Ενενήντα Επιχειρηματίες από 14 χώρες (Αίγυπτος, Βουλγαρία, Ινδία, Ιορδανία, Ν. Κορέα, Νεπάλ, Νιγηρία, Πακιστάν, Ρουμανία, Ρωσία, Τουρκία, ΗΠΑ, Ελλάδα & Κύπρο) δήλωσαν συμμετοχή στο Πρόγραμμα Προκαθορισμένων Συναντήσεων Expopartenariat της Helexpo.
CEREAN ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟ REAL ESTATE Το CEREAN (Central European Real Estate Associations Network - Δίκτυο Κτηματομεσιτικών Εταιρειών Κεντρικής Ευρώπης) πραγματοποίησε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη με την οργανωτική υποστήριξη της HELEXPO το 15ο Ετήσιο Συνέδριό του. Το θέμα ήταν «Rear Estate: Μύθοι και Πραγματικότητα», και πέραν του Global Exchange εντασσόταν και στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «3η Real Estate Expo». Keynote speaker του Συνεδρίου είναι ο κ. Sutton Wheeler, αντιπρόεδρος του διεθνούς Ομίλου Trump, ενώ δυναμικό «παρών» έδωσε και η NAR – National Association of Realtors (Εθνική Ένωση Μεσιτών) των ΗΠΑ. Εξ ίσου δυναμική ήταν η συμμετοχή μεσιτών από τη Ρωσία και την Ουκρανία. To Global Exchange διοργανώθηκε με τη χορηγία των EΛTA.
☛
ΔΟΘΗΚΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΑΧΕΙΑΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ, ΠΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ INVEST IN GREECE ΩΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ (ONE-STOP SHOP), ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ ΒΑΣΕΙ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ FAST TRACK.
ΝΕΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΑΡΕΛΑΣΗ «ΕΛΕΦΑΝΤΩΝ» Ελέφαντες - γιγάντια έργα τέχνης, τοποθετήθηκαν στις πλατείες των μεγαλύτερων ελληνικών πόλεων με αφορμή την 74η ΔΕΘ. Τα μοναδικά αυτά έργα τέχνης κατασκευάστηκαν κατά παραγγελία της HELEXPO, από τα εργαστήρια του Δήμου Πατρέων, με την επιμέλεια του δημιουργού Πέτρου Βρυώνη και τη συνεργασία των Βασίλη Λιακόπουλου, Δημήτρη Τζουμάνη και Κυριάκου Ντόνη, φιλοτεχνήθηκαν δε αφιλοκερδώς από το γνωστό καλλιτέχνη κ. Άγγελο Χατζηαράπογλου (γνωστός ως TZIARA) συνδυάζοντας χρώματα και μοτίβα του Ινδικού πολιτισμού με την δική του προσωπική ζωγραφική γραφή. ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΤΑ ΓΕΜΑΤΑ ΔΕΘ Είναι ο τίτλος ενός πρόδρομου δεκαήμερου φεστιβάλ πολιτιστικής μαγείας την ομορφότερη ώρα της ημέρας, 7.30 – 10 το βράδυ, στην ομορφότερη περιοχή της Θεσσαλονίκης τη νέα παραλία της. Η HELEXPO, προσέφερε στους Θεσσαλονικείς μια πρώτη γεύση στιγμών μαγείας σε συνεργασία με την Live2net και με την ευγενική υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης. Σαξόφωνα, κιθάρες σε ρυθμούς τζαζ και μαγευτικές φωνές αλλά και γιόγκα και χοροί της ανατολής θα συντροφεύουν τους Θεσσαλονικείς στην απογευματινή τους βόλτα, στέλνοντας ένα διαφορετικό, πρωτότυπο και «μαγευτικό» μήνυμα πρόσκλησης στη διοργάνωση. ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ ΝΤΥΜΕΝΑ ΔΕΘ Με την ευγενική υποστήριξη του ΟΑΣΘ η HELEXPO έντυσε αστικά λεωφορεία με τα χρώματα, τα αφιερώματα και τα μηνύματα της 74η ΔΕΘ, καλώντας τους Θεσσαλονικείς να συμμετέχουν.
30 Σεπτέμβριος 2009
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 30
9/21/09 7:05:57 PM
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 31
9/21/09 7:06:00 PM
Χ αφιέρωμα ∼ 74η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ HELEXPO AE
ΠΕΡΑΣΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ Υπολογίζεται ότι το σύνολο των εκθετών σε όλες τις εκθέσεις της HELEXPO ξεπερνά πλέον τους 8.000 ενώ το σύνολο των επισκεπτών ξεπερνά τους 1.600.000 ετησίως.
T
ην τελευταία πενταετία η HELEXPO στράφηκε στην αγορά και πέρασε στην αντεπίθεση έχοντας να αντιμετωπίσει όχι μόνον τον εγχώριο αλλά και το διεθνή ανταγωνισμό στον τομέα της διοργάνωσης εκθέσεων. Υιοθέτησε την καινοτομία σε όλες τις δραστηριότητες, τις εκθέσεις και τις υπηρεσίες της και τα οικονομικά αποτελέσματα δεν άργησαν να εμφανιστούν. Ο κύκλος εργασιών της HELEXPO από 18,1 εκατ. ευρώ το 2004 έφτασε το 2008 τα 26,1 εκατ. ευρώ για την εταιρεία και τα 33,6 εκατ. ευρώ για τον όμιλό μας. Και είναι σημαντικός γιατί είναι ευθέως ανάλογος ενός υπερδεκαπλάσιου κύκλου εργασιών σε χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις της περιοχής στηρίζοντας ουσιαστικά την τοπική οικονομία. Η κερδοφορία μας διατηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της πενταετίας και ανήλθε πέρυσι στα 2,6 εκατ. ευρώ για την εταιρεία και στα 3,7 εκατ. ευρώ για τον Όμιλο. Με τα κέρδη της η HELEXPO επανεπενδύει και βελτιώνει ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες της, ανοίγεται σε νέες αγορές για να φέρει στις εκθέσεις της αγοραστές από την ευρύτερη περιοχή αλλά και απ’ όλο τον κόσμο. Από την άλλη βελτίωσε τις υποδομές στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, με παρεμβάσεις τόσο στους στεγασμένους, όσο και στους υπαίθριους χώρους του και το πράσινο, μετατρέποντάς το σε ένα πιο όμορφο και πιο φιλόξενο Εκθεσιακό Πάρκο. Υπολογίζεται ότι το σύνολο των εκθετών σε όλες τις εκθέσεις της HELEXPO ξεπερνά πλέον τους 8.000 ενώ το σύνολο των επισκεπτών ξεπερνά τους 1.600.000 ετησίως. Το μερίδιό της στην Ελληνική Εκθεσιακή Αγορά αυξήθηκε από 11% το 2003 σε 16% το 2008.
Συνολικά τρεις νέες εκθέσεις το 2006, οκτώ νέες εκθέσεις το 2007, τέσσερις νέες εκθέσεις το 2008 ανεβάζουν το μέσο όρο των εκθέσεων που διοργανώνει η HELEXPO σε 24 ετησίως από 13 το 2004, πέντε τουλάχιστον από τις οποίες φθάνουν ή/και ξεπερνούν σε μέγεθος την ίδια τη ΔΕΘ. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο που εκπονήσαμε σύμφωνα με τις οδηγίες της Ειδικής Γραμματείας των ΔΕΚΟ περιλαμβάνει 11 νέες εκθέσεις της HELEXPO μέσα στην ερχόμενη πενταετία. Στο ίδιο Σχέδιο, που εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή των ΔΕΚΟ, προβλέπονται οι σημαντικές προϋποθέσεις για την αναπτυξιακή προοπτική της HELEXPO και συγκεκριμένα: ∼ Η άρση του δημόσιου χαρακτήρα της HELEXPO. ∼ Η τροποποίηση της Σύμβασης Μίσθωσης των Εκθεσιακών Κέντρων της ΔΕΘ, αναφορικά με το μίσθωμα και τους επιχειρησιακούς περιορισμούς, ιδιαίτερα σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο. ∼ Η στρατηγική συνεργασία με τον ΟΠΕ στη βάση αμοιβαίων στόχων. ∼ Η περαιτέρω ενεργοποίηση της Ελληνικής διπλωματίας και κυρίως της οικονομικής διπλωματίας για τη στήριξη του διεθνούς και του εμπορικού χαρακτήρα της Γενικής Έκθεσης του Σεπτεμβρίου. ∼ Η τροποποίηση του Καταστατικού της HELEXPO με σκοπό την προσαρμογή στις παραπάνω προϋποθέσεις και την πληρέστερη ενεργοποίηση στον τομέα της δημιουργίας και λειτουργίας θεματικών πάρκων, στον τομέα της παροχής υπηρεσιών εστίασης, στον τομέα των εκδόσεων και στον τομέα των logistics».
32 Σεπτέμβριος 2009
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 32
9/21/09 7:06:01 PM
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
Η μεταποίηση πρέπει να επανέλθει στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής. 1. Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, μέσω: α) λήψης άμεσων μέτρων όπως η κατάργηση της εισφοράς 0,6%, το πάγωμα και η κεφαλαιοποίηση των τόκων των δανείων για τα δυο επόμενα εξάμηνα και η μείωση του spread των επιτοκίων δανεισμού με τη δημιουργία ειδικού προγράμματος επιδότησης επιτοκίου, β) της θεσμοθέτησης προγράμματος τύπου ΤΕΜΠΜΕ, που θα ενισχύει αποκλειστικά τη μεταποίηση και θα ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, γ) της πληρωμής των οφειλών του κράτους προς τις επιχειρήσεις, δ) της παροχής ενισχύσεων και κινήτρων προς τις επιχειρήσεις για τη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας, και, ε) του εξορθολογισμού της διαδικασίας έκδοσης μεταχρονολογημένων επιταγών. 2. Άσκηση ουσιαστικής βιομηχανικής πολιτικής, με τη μετεξέλιξη της ΓΓ Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης από φορέα εφαρμογής, υλοποίησης και διαχείρισης προγραμμάτων, σε φορέα σχεδιασμού, παραγωγής και άσκησης βιομηχανικής πολιτικής. Επίσης, άσκηση κλαδικής βιομηχανικής πολιτικής, και ενίσχυσης ευπαθών και δυναμικών κλάδων της μεταποίησης, με ταυτόχρονη ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων περιοχών και περιφερειών της χώρας, κατ΄ αντιστοιχία με πολιτικές που ακολούθησαν άλλες ευρωπαϊκές χώρες και με τη χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα της παραγωγικής βάσης της χώρας. 3. Η έλλειψη στρατηγικής στη γεωργική παραγωγή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ θα αποβεί καταστροφική για τη βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων: παροχή κατευθύνσεων για την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας βάσει ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης και πλήρους ιχνηλασιμότητας, για καλλιέργειες που θα εξυπηρετούν εξειδικευμένες χρήσεις, και, κυρίως, παραγωγή αγροτικών προϊόντων που θα καλύπτουν τις βασικές απαιτήσεις των μεταποιητικών επιχειρήσεων και των καταναλωτών. 4. Φορολογία: κατάργηση του «Ειδικού Τέλους Ακίνητης Περιουσίας» για τη βιομηχανία και κυρίως για τις αποθήκες που είναι κενές και λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. 5. Ακρίβεια: για τη μείωση των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων και για την ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της περιφέρειας είναι επιβεβλημένη η θεσμοθέτηση υγιέστερου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και αλυσίδων λιανικού εμπορίου. 6. Έλεγχος αγοράς: λειτουργία των μηχανισμών εφαρμογής του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου ελέγχου της αγοράς για την προστασία των εγχώριων επιχειρήσεων.
7. Δημόσια έργα / προμήθειες: να υπάρξει ρύθμιση για την υποχρεωτική χρήση προδιαγραφών υλικών και προϊόντων. 8. Χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων στην περιφέρεια: χρονική συντόμευση αξιολογήσεων, ελέγχων, πιστοποίησης δαπανών και εκταμιεύσεων. Συχνότερη σύγκλιση και αποτελεσματικότερη λειτουργία των γνωμοδοτικών επιτροπών. 9. Θεσμικό πλαίσιο για την έρευνα: ο «Εθνικός Οργανισμός Έρευνας και Τεχνολογίας» να έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη και να εγκατασταθεί μελλοντικά στο κτίριο της «Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης». 10. Επενδύσεις στις παραμεθόριες περιοχές: κατάργηση του σχετικού νόμου που ισχύει από το 1927 και εκσυγχρονισμό της σχετικής νομοθεσίας.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1. Μετεξέλιξη του Υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης σε Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης με αυξημένες αρμοδιότητες. 2. Επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων μεταφορικών υποδομών και της υποστήριξης της επιχειρηματικότητας στην περιφέρεια. 3. Για την ανάδειξη και αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου της Θεσσαλονίκης προτείνουμε τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού μέσω του οποίου θα μελετηθεί και θα προδιαγραφεί το πλέγμα υποδομών που είναι απαραίτητο για τη Θεσσαλονίκη για τα επόμενα τριάντα χρόνια. 4. Επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης της «Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης» και θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων εγκατάστασης επιχειρήσεων νέας οικονομίας (ελληνικών και ξένων) στα όριά της. Επίσης, θα πρέπει: α) να επιταχυνθούν οι ρυθμοί υλοποίησης του έργου, β) να ορισθούν άμεσα τουλάχιστον δυο θύλακες υποδοχής καινοτόμων δραστηριοτήτων, και, γ) οι πρώτες επιχειρήσεις να εγκατασταθούν στους θύλακες στις αρχές του 2010. 5. Εκσυγχρονισμός του συνόλου των παραγωγικών υποδομών του λιμένα Θεσσαλονίκης, και, κυρίως, την επιτάχυνση της κατασκευής του 6ου προβλήτα. 6. Δημιουργία νέου, σύγχρονων προδιαγραφών, εκθεσιακού κέντρου, έως το 2012, γενέθλιο έτος για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της ήδη διακηρυγμένης βούλησης της πολιτείας για δημιουργία νέου εκθεσιακού κέντρου, προτείνουμε: α) να δημοσιοποιηθεί ο τρόπος και η διαδικασία υλοποίησης του έργου, β) να γνωστοποιηθεί ο φορέας που θα υλοποιήσει την κατασκευή του νέου εκθεσιακού κέντρου, και, γ) να δοθούν έγκαιρα ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα για την κατασκευή του. ΧΡΗΜΑ 33
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 33
9/21/09 7:06:01 PM
Χ αφιέρωμα ∼ 74η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΛΕΠ/ΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ, ΟΤΕ
ΘΕΑΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΥΠΟΔΟΜΗΣ
Σ
Η διείσδυση της ευρυζωνικότητας στο σύνολο της κοινωνίας αποτελεί για τον ΟΤΕ στρατηγική επιχειρηματική επιλογή και τεράστια πρόκληση.
τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, τα δεδομένα αλλάζουν συχνά και με ταχύτητα. Οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, οι ανάγκες των πελατών μεταβάλλονται, νέοι ανταγωνιστές προστίθενται και άλλοι σταματούν τη λειτουργία τους. Η επιχειρηματικότητα στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών είναι για δυνατούς παίκτες. Στη χώρα μας, με δεδομένη την ύπαρξη σκληρού ανταγωνισμού, αλλά και τους περιορισμούς που τίθενται από το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, οι στόχοι του ΟΤΕ επικεντρώνονται στην αειφόρο ανάπτυξη και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, μέσω της παροχής ποιοτικών προϊόντων, υπηρεσιών και εξυπηρέτησης, με ταυτόχρονη αξιοποίηση των συνεργιών εντός του Ομίλου ΟΤΕ. Παράλληλα, ο ΟΤΕ ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία έχοντας πλέον και έναν ισχυρό σύμμαχο, τη Deutsche Telekom, που με τη τεχνογνωσία και το μέγεθός της, ως μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών στον κόσμο, μπορεί να βοηθήσει τον ΟΤΕ στην προσφορά νέων τεχνολογιών και ακόμα ποιοτικότερων προϊόντων και υπηρεσιών. Η ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Η Τηλεπικοινωνιακή Περιφέρεια Βορείου Ελλάδος (ΤΠΒΕ), καλύπτει γεωγραφικά το 43,2% της χώρας και εξυπηρετεί το 29% του συνόλου των πελατών του ΟΤΕ. Με ένα σύγχρονο αστικό, υπεραστικό και διεθνές δίκτυο, η ΤΠΒΕ παρέχει στους περίπου 1.400.000 πελάτες της υψηλού επιπέδου επικοινωνία, νέες υπηρεσίες αιχμής της τεχνολογίας (π.χ. IPTV) και υποστήριξη. Συμμετέχει ενεργά στη διαρκή πανελλαδική προσπάθεια του ΟΤΕ για αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με την ευρυζωνικότητα να βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων και εξασφαλίζει ποσοστό 28% στο σύνολο των ADSL συνδέσεων πανελλαδικά.
ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ & ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Ο ΟΤΕ αναπτύσσει και αξιοποιεί τις τεχνολογικές δυνατότητες και υποδομές του με στόχο την επέκταση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στο σύνολο της κοινωνίας. Η επέκταση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας αποτελεί για τον ΟΤΕ στρατηγική επιχειρηματική επιλογή και τεράστια πρόκληση. Με δεδομένη τη γεωγραφική εξάπλωση της ευρυζωνικότητας πανελλαδικά, οι επιδιώξεις του ΟΤΕ εστιάζονται πλέον: ∼ σ την αύξηση των διαθέσιμων ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο, ακόμη και σε απομακρυσμένα σημεία της ελληνικής επικράτειας, ∼ σ την ανάπτυξη και εξάπλωση των υποδομών και ευρυζωνικών δικτύων,
∼ σ την αξιοποίηση των συστημάτων διαχείρισης δικτύου έτσι ώστε να συμβάλλουν στην ταχύτερη και οικονομικότερη παροχή υπηρεσιών στους πελάτες. Σε ότι αφορά στην ανάπτυξη του δικτύου ευρυζωνικότητας στην Τηλεπικοινωνιακή Περιφέρεια Βορείου Ελλάδος, οι πελάτες έχουν ήδη ξεπεράσει τις 300.000. Σε σχέση με πέρυσι, η αύξηση είναι της τάξης του 20,9%, αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης επέκτασης του δικτύου ADSL στην Τηλεπικοινωνιακή Περιφέρειά μας. Επί πλέον, το πλήθος των Κέντρων της ΤΠΒΕ στα οποία έχουν εγκατασταθεί κόμβοι του δικτύου ADSL, ανέρχεται σήμερα στα 576 και καθημερινά προστίθενται νέα Κέντρα, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Υπενθυμίζεται ότι, κάθε χρόνο ο ΟΤΕ εκτελεί εκτεταμένο κατασκευαστικό πρόγραμμα με στόχο την επέκταση του δικτύου ADSL σε όλη τη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό και για την περιοχή δικαιοδοσίας μας, το τρέχον κατασκευαστικό πρόγραμμα προβλέπει την εγκατάσταση 298 κόμβων ADSL νέας τεχνολογίας εξοπλισμένων με μονάδες ethernet dslam και switch. Οι νέες πόρτες του ADSL δικτύου ανέρχονται στο σύνολό τους στις 51.000 και μέσω της εγκατεστημένης υποδομής αυτές μπορούν να αυξηθούν στις 267.000. Ταυτόχρονα, διαρκώς επεκτείνεται και εκσυγχρονίζεται το ζευκτικό δίκτυο δακτυλίων του ΟΤΕ, μέσω του οποίου διέρχονται τα μεγάλης ταχύτητας και κάθε είδους κυκλώματα διασύνδεσης. Επί πλέον, ο ΟΤΕ υλοποιεί και τρόπους ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης, είτε μικρής εμβέλειας (Wi-Fi) είτε μέσης - μεγάλης (Wi-Max). ΠΡΟΪΟΝΤΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Οι συνεχείς και συντονισμένες προσπάθειες του ΟΤΕ για την ποιοτική αναβάθμιση της εξυπηρέτησης των πελατών, συμβάλλουν καθοριστικά στην εδραίωση της ηγετικής παρουσίας της εταιρείας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το conn-x TV, η υπηρεσία ψυχαγωγίας / συνδρομητικής τηλεόρασης που περιλαμβάνει τηλεοπτικά κανάλια, video on demand περιεχόμενο (τηλεοπτικές σειρές, ταινίες, παιδικά προγράμματα, μουσική), παιχνίδια, είναι η IPTV πρόταση του ΟΤΕ. Αποτελεί την πιο προηγμένη τεχνολογικά, μορφή μετάδοσης ψηφιακού τηλεοπτικού σήματος μέσω της απλής τηλεφωνικής πρίζας και μιας ευρυζωνικής σύνδεσης. Διατίθεται ήδη σε 25 μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο, Ρόδος, Νάξος, Κως, Θήρα, Σύρος, Ξάνθη, Καβάλα, Δράμα, Σέρρες, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη, Τρίκαλα, Κατερίνη, Βέροια, Έδεσσα, Κιλκίς, Γιαννιτσά, Ρέθυμνο και Χανιά), ενώ, σταδιακά μέσα στο 2009, θα διατεθεί σε όλες τις πρωτεύουσες νομών. Χ
*Ο κ. Βασίλης Ρηγόπουλος είναι απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - Τμήμα Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης - Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Διετέλεσε ανώτατο στέλεχος του ΟΤΕ και Διευθύνων Σύμβουλος της Trans Jordan for Communications Services με έδρα το Αμμάν της Ιορδανίας. 34 Σεπτέμβριος 2009
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 34
9/22/09 12:09:08 PM
12_AFIEROMA_DETH_FINAL.indd 35
9/22/09 12:09:09 PM
Χ
∼ αφιέρωμα
36 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 36
9/21/09 6:57:33 PM
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΟΙ ΑΔΕΙΕΣ ΣΤΑ 33 ΚΟΛΛΕΓΙΑ Αναγνωρίσεις μετ’ εμποδίων, αλλά και διαφόρων «ταχυτήτων», αφού ο δρόμος ανοίγει για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ΕΕ, αλλά ακόμη όχι για των ΗΠΑ ή της... Ελλάδας.
Ε
∼
Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ενώ νωρίτερα την παραίνα νέο τοπίο διαμορφώνεται στον τησή του είχε υποβάλει και ο πρόεδρος του Τμήματος κλάδο των ιδιωτικών μεταλυκειαΝομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής κ. κών εκπαιδευτηρίων από το φετινό Θ. Φορτσάκης. φθινόπωρο. Τα ελληνικά κολλέγια ✒ Συγκεκριμένα, για το θέμα αυτό σε επιστολή προς που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά από τον πανεπιστήμια βρίσκονται στην τον υπουργό Παιδείας, οι καθηγητές επισημαίνουν Γιώργο Καλούμενο τελική ευθεία της ισότιμης αναότι «μετά την παραίτηση και του εκπροσώπου των γνώρισής τους με τα δημόσια ΑΕΙ, ενώ ανοίγει ο δρόμος για να Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, οι άδειες που χορηγήθηκαν, δεν συμβεί το ίδιο και με τις ιδιωτικές σχολές που «συνδέονται» ισχύουν για τους παρακάτω λόγους: Η Επιτροπή δεν είχε με αμερικάνικα ιδρύματα. Συγκεκριμένα η χώρα μας βρίσκεται πλήρη σύνθεση, εφ’ όσον δύο μέλη της είχαν παραιτηθεί και ένα βήμα πιο κοντά στην κοινοτική οδηγία για την αναγνώριση επομένως και οι αναπληρωτές τους. Σύμφωνα με το νόμο, οι αναπληρωτές αντικαθιστούν τους τακτικούς, όταν κωλύονται. των τίτλων σπουδών των ιδιωτικών κολεγίων, καθώς τον ΙούΟι συνεδριάσεις της επιτροπής ήταν άτυπες, αφού δεν τηρούλιο κυκλοφόρησαν τα ΦΕΚ στα οποία αναφέρονται οι άδειες νταν πρακτικά». ιδρύσεως στα Κολλέγια που είχαν υποβάλει αιτήσεις έως την Οι καθηγητές προσθέτουν: «Ζητάμε οι διαδικασίες να είναι 31/12/08. Από το υπουργείο Παιδείας δόθηκαν 39 άδειες σε αξιοκρατικές, διαφανείς και αντικειμενικές. Πιστεύουμε ότι διάφορες πόλεις της Ελλάδας, για 33 κολλέγια τα οποία είχαν πρέπει να γίνεται στα κολλέγια ουσιαστικός έλεγχος, που πευποβάλει αιτήσεις στο υπουργείο από τον περασμένο Δεκέμριλαμβάνει τα προσόντα του εκπαιδευτικού προσωπικού, τις βριο. υποδομές και τον εξοπλισμό, το πρόγραμμα σπουδών, τα εκΣυνολικά δόθηκαν άδειες σε πέντε αμερικανικά κολλέγια, 12 παιδευτικά μέσα και τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους εκπαιπου συνεργάζονται με βρετανικά πανεπιστήμια, σε εννέα που δευόμενους, καθώς επίσης και τα προσόντα των υποψηφίων συνεργάζονται με ιδρύματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών και σπουδαστών. Επιβάλλεται να οριστεί καινούργια επιτροπή για επτά κολλέγια που είτε είναι καινούργια είτε δεν συνεργάζονται με κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Η διαδικασία βρίσκε- να μελετήσει τους φακέλους, που έχουν υποβληθεί για αξιολόγηση και μέχρι να γίνει αυτό να μην χορηγηθεί καμία άδεια ται στο στάδιο της άδειοδότησης λειτουργίας των κολεγίων, λειτουργίας». Πάντως ο έλεγχος για την άδεια λειτουργίας η οποία προς το παρόν συναντά κάποιες δυσκολίες, καθώς δεν έχει τόσο ποιοτικά κριτήρια όσο υποδομών και κτιριακών παραιτήθηκε από την Επιτροπή Αξιολόγησης και Ελέγχου ο εγκαταστάσεων». εκπρόσωπος Εκπαιδευτικού Προσωπικού των Τεχνολογικών ΧΡΗΜΑ 37
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 37
9/21/09 6:57:34 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ιδιωτική εκπαίδευση - Νέο τοπίο διαμορφώνουν οι άδειες στα 33 κολλέγια ☛
ΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ ΑΔΕΙΕΣ ΣΤΑ 39 ΚΟΛΛΕΓΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΥΝ ΤΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ 22 ΑΕΙ ΚΑΙ ΤΑ 15 ΤΕΙ ΠΟΥ ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΩΤΑΤΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ, ΤΟΤΕ Η ΕΛΛΑΔΑ ΘΑ ΒΡΕΘΕΙ ΜΕ 37 ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΕΙ ΚΑΙ 39 ΙΔΙΩΤΙΚΑ.
μπορεί να ενταχθεί σε κάποιον ελληνικό δικηγορικό σύλλογο. Όλα αυτά ισχύουν για τα προπτυχιακά προγράμματα καθώς για τα μεταπτυχιακά δεν προβλέπεται αναγνώρισή τους μέχρι στιγμής. Βέβαια μεταξύ των 33 κολεγίων που έχουν ενταχθεί στη διαδικασία ελέγχου, προκειμένου να πάρουν άδεια ιδρύσεως, υπάρχουν και κολλέγια που συνεργάζονται με αμερικανικά πανεπιστήμια. Αυτά τα κολλέγια δεν αναμένεται να ενταχθούν στο Προεδρικό Διάταγμα, καθώς δεν προβλέπεται, αλλά αναμένεται να υπάρξει διακρατική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών, όπου θα ισχύουν τα ίδια κριτήρια για την αδειοδότηση με αυτά των κολεγίων που συνεργάζονται με πανεπιστήμια της ΕΕ.
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ «Φασαρία για το τίποτα» γίνεται με το θέμα των παραιτήσεων των μελών της επιτροπής σύμφωνα με τον Πρύτανη του Alba Graduate Business School κ. Νικ. Τραυλό. «Είναι στην διακριτική ευχέρεια του υπουργού όταν υπάρχει παραίτηση μέλους της επιτροπής, να ορίζει νέα μέλη με αναπληρωτές. Στην περίπτωση άρνησης και του αναπληρωτή, μπορεί να προωθηθεί στο ΦΕΚ μία νέα απόφαση» τονίζει ο κ. Τραυλός. Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει θέμα ηθικής τάξης με την άρνηση των μελών να συμμετέχουν στην επιτροπή. Κι αυτό γιατί με τον τρόπο αυτό στην ουσία αρνούνται να εφαρμόσουν τον νόμο. «Τα πανεπιστήμια δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα, εφ’ όσον ισχύει η άποψή τους ότι τα κολλέγια δεν προσφέρουν ποιοτική εκπαίδευση» αναφέρει ο κ. Τραυλός. Ο Σύνδεσμος Κολεγίων σημειώνει από την πλευρά του ότι απαιτείται ακόμη η άμεση έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο η χώρα μας θα εφαρμόσει τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών των αποφοίτων των κολεγίων. Υπενθυμίζεται ότι μόλις πριν μερικούς μήνες υπήρξε νέα καταδίκη της χώρας μας για τη μη ενσωμάτωση στην Ευρωπαϊκή Οδηγία. Με την ολοκλήρωση του ελέγχου των κολεγίων ο υπουργός Παιδείας, (πάντα με κάποια επιφύλαξη καθώς δεν ξέρουμε την επόμενη κυβέρνηση) το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να προωθήσει την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο θα ενσωματώνεται η σχετική κοινοτική οδηγία (36/2005) στο εθνικό δίκαιο και η οποία προβλέπει την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους κολεγίων. Σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα φαίνεται ότι υπό προϋποθέσεις θα αναγνωριστούν αυτά των κολεγίων που συνεργάζονται με ιδρύματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό θα γίνεται μέσω της εγγραφής του απόφοιτου στους επαγγελματικούς συλλόγους των κρατών μελών της ΕΕ με τα οποία τα κολλέγια συνεργάζονται. Έτσι για παράδειγμα ένας πολιτικός μηχανικός που έχει φοιτήσει σε κολλέγιο που συνεργάζεται με κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα στο Λονδίνο, θα μπορεί να εγγραφεί στο εκεί τεχνικό επιμελητήριο και στη συνέχεια στο ελληνικό. Αντίστοιχα ο απόφοιτος νομικής σχολής που αντιπροσωπεύει κάποιο γαλλικό πανεπιστήμιο θα εγγράφεται στο δικηγορικό σύλλογο π.χ. του Παρισιού και στη συνέχεια θα
Επίσης, πρόβλημα υπάρχει και με τα κολλέγια που είναι αμιγώς ελληνικά και δεν συνεργάζονται με ιδρύματα του εξωτερικού. Αυτά ακόμα και αν είναι διεθνώς αναγνωρισμένα και έχουν λάβει πιστοποιήσεις από το εξωτερικό, δεν αναγνωρίζονται προς το παρόν. Μία άλλη κατηγορία κολεγίων που δημιουργείται είναι τα ξένα ινστιτούτα, όπως το ελληνοαμερικανικό και το γαλλικό, που μετατρέπονται σε ανώτατες σχολές.
38 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 38
9/21/09 6:57:37 PM
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 39
9/21/09 6:57:38 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ιδιωτική εκπαίδευση - Νέο τοπίο διαμορφώνουν οι άδειες στα 33 κολλέγια ☛
ΣΤΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ (ΣΑΕΠ) ΑΝΗΚΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΘΕ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΑΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ή ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΕ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. Έτσι προκύπτουν το Ελληνοαμερικανικό Πανεπιστήμιο, ενώ το Γαλλικό Ινστιτούτο θα λειτουργεί ως παράρτημα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Το πρώτο θα «στεγάζει» σχολές διοίκησης επιχειρήσεων, μουσικής, πληροφορικής και ψυχολογίας καθώς και μεταπτυχιακά προγράμματα σε αυτές τις επιστήμες, ενώ το δεύτερο γαλλική φιλολογία, διεθνείς σχέσεις και πολιτικές επιστήμες. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το Ελληνοαμερικανικό και το Γαλλικό Ινστιτούτο ανήκουν διοικητικά στην αμερικανική και γαλλική πρεσβεία. Οι αλλαγές που προβλέπονται στον νόμο περί κολεγίων θα τροποποιήσουν οριστικά τη τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα καθώς θα σπάσει το μονοπώλιο των δημόσιων ΑΕΙ. Αν τελικά πάρουν άδειες λειτουργίας τα 39 κολλέγια που έχουν καταθέσει αιτήσεις και πληρούν τις προϋποθέσεις, μαζί με τα 22 ΑΕΙ και τα 15 ΤΕΙ που αναβαθμίζονται σε ανώτατα ιδρύματα, τότε η Ελλάδα θα βρεθεί με 37 δημόσια ΑΕΙ και 39 ιδιωτικά. Αρμόδια Αρχή για να δέχεται τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και να εκδίδει αποφάσεις για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, είναι το Συμβούλιο Αναγνωρίσεως Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ). Στις αρμοδιότητες του εν λόγω συμβουλίου, ανήκει και η κρίση κάθε θέματος που αφορά στην αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και ιδιαίτερα του ζητήματος, αν απαιτείται η πραγματοποίηση πρακτικής άσκησης προσαρμογής στην Ελλάδα ή η υποβολή του αιτούντος σε δοκιμασία επάρκειας.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ Το ΣΑΕΠ θα έχει δύο τμήματα που θα συμμετέχουν εκπρόσωποι επαγγελματικών σωματείων όπως το ΤΕΕ, ΔΣΑ, οι Ιατρικοί Σύλλογοι και εκπρόσωποι του ΔΟΑΤΑΠ. Ο πτυχιούχος θα κάνει αίτηση πληρώνοντας παράβολο 100 ευρώ και το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή του πτυχίου του, θα έχει πάρει την απάντηση του. Το εν λόγω Συμβούλιο, θα κρίνει τι απαιτείται για την αναγνώριση κάθε πτυχίου. Αυτό θα γίνεται στις περιπτώσεις που η διάρκεια εκπαίδευσης έιναι περισσότερο από ένα έτος μικρότερη από αυτήν που ισχύει στη χώρα. Τα τριετούς φοίτησης πτυχία θα συνοδεύονται οπωσδήποτε από άσκηση ή εξετάσεις. Θα προτείνεται στον πτυχιούχο είτε πρακτική άσκηση είτε γραπτή δοκιμασία και ο ίδιος θα αποφασίζει με ποιο τρόπο θα αναγνωρίζει το πτυχίο του. Οι επαγγελματικοί σύλλογοι θα έχουν τον απόλυτο λόγο στις γραπτές εξετάσεις. Εκείνοι θα αποφασίζουν για την επιστη-
μονική επάρκεια του πτυχιούχου, μέσω των θεμάτων που θα εξετάζεται. Η διαδικασία δεν θα ξεπερνά τους τρεις μήνες και αφού «τελεσιδικήσει» το ΣΕΑΠ οι επαγγελματικές οργανώσεις θα είναι υποχρεωμένες να εγγράψουν στα μητρώα τους καινούργιους πτυχιούχους. Aναγνωρίζονται οι τίτλοι σπουδών που αποκτήθηκαν μερικώς στην Eλλάδα και μερικώς σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. H εν λόγω αναγνώριση θα παρέχει στον δικαιούχο, το δικαίωμα να ασκεί στην Eλλάδα το επάγγελμα για το οποίο διαθέτει τα προσόντα στο κράτος-μέλος καταγωγής του πτυχίου. Ακόμα αναγνωρίζονται πτυχία τριετούς διάρκειας σπουδών που αποκτήθηκαν από πανεπιστήμια του εξωτερικού, σε συνεργασία με τα κολλέγια. Ένα από τα ζητήματα είναι αν θα αναγνωρίζονται νέα αλλά και παλαιά πτυχία, των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ και της πρώην EΣΣΔ. Tο νέο όργανο ΣΕΑΠ που δημιουργείται θα αξιολογεί τα πτυχία των ξένων πανεπιστημίων, και αναλόγως θα αποφασίζει εάν θα τα δέχεται ως έχουν ή θα υποχρεώνει τους κατόχους τους σε δοκιμασίες. Tα επαγγελματικά προσόντα των πτυχιούχων θα αναγνωρίζονται: α) είτε με πρακτική άσκηση τουλάχιστον δύο ετών στην Eλλάδα, β) είτε με εξετάσεις στον αρμόδιο επαγγελματικό σύλλογο, γ) είτε εάν ο πτυχιούχος έχει κάνει ήδη πρακτική άσκηση τριών ετών στη χώρα έκδοσης πτυχίου. Με την αναγνώριση των πτυχίων, αλλά και την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων εκατομμυρίων πτυχιούχων θα ανοίξουν πολλές πόρτες για δεκάδες επαγγέλματα. Παράλληλα, θα πρέπει να αναγνωριστούν επαγγελματικά δικαιώματα και τίτλοι σπουδών 25.000 αποφοίτων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων από ελληνικά κολλέγια.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Παρά τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν με το θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν, η πορεία των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων ήταν ανοδική τα τελευταία χρόνια. Οι συνολικές πωλήσεις των κυριοτέρων επιχειρήσεων ιδιωτικής εκπαίδευσης, οι οποίες δημοσιοποιούν τα οικονομικά τους αποτελέσματα, ακολούθησαν ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 7%. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η εκτίμηση για τις συνολικές πωλήσεις υποεκτιμά το πραγματικό μέγεθος λόγω της μη δημοσιοποίησης των οικονομικών αποτελεσμάτων πολλών επιχειρήσεων νομικών μορφών ΟΕ, ΕΕ, κ.λπ., και των διαφόρων μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων τα οποία λειτουργούν ως σωματεία, αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, κ.λπ. Από τα στοιχεία της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών προκύπτει μία εκτίμηση για τις ιδιωτικές δαπάνες για τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η δαπάνη η οποία προκύπτει για το 2004 είναι 174,3 εκατ. ευρώ. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΟΠ 1998-1999, τα οποία έχουν αναχθεί σε τρέχουσες τιμές βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή για την εκπαίδευση. Οι σχετικές όμως έρευνες συχνά υποεκτιμούν τη δαπάνη και είναι επίσης πιθανό τα νοικοκυριά να δαπανούν σήμερα μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους σε εκπαιδευτικές υπηρεσίες από ότι το 1998. Ως εκ τούτου η εκτίμηση αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί ως κατώτατο όριο της ετήσιας δαπάνης για τριτοβάθμιες εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Χ
40 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 40
9/24/09 10:24:21 AM
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 41
9/24/09 10:24:22 AM
Χ αφιέρωμα ∼ Ιδιωτική εκπαίδευση - Νέο τοπίο διαμορφώνουν οι άδειες στα 33 κολλέγια
DR. TODD G. FRITCH VICE PRESIDENT for ACADEMIC DEVELOPMENT & DEAN of GRADUATE and PROFESSIONAL STUDIES, DEREE COLLEGE
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Οι υποψήφιοι θα πρέπει να προτιμούν σχολεία τα οποία συστηματικά εφαρμόζουν υψηλά πρότυπα στην εκπαίδευση που προσφέρουν και τα οποία έχουν καλή φήμη στην αγορά εργασίας. ΧΡΗΜΑ_Ποια θα λέγατε ότι είναι τα κυριότερα κριτήρια με τα οποία ένας υποψήφιος σπουδαστής πρέπει να επιλέξει το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο θα φοιτήσει; T. FRITCH_Όπως σε κάθε σημαντική επιλογή, η καλύτερη επιλογή σχολής είναι αυτή που ευθυγραμμίζεται καλύτερα με την προσωπικότητα και τους στόχους του υποψηφίου. Γενικά, πάντως, οι υποψήφιοι θα πρέπει να προτιμούν σχολεία τα οποία συστηματικά εφαρμόζουν υψηλά πρότυπα στην εκπαίδευση που προσφέρουν και τα οποία έχουν καλή φήμη στην αγορά εργασίας. Χ_Πόσο «ασφαλής» μπορεί να αισθάνεται ο απόφοιτος του Deree καθώς επιδιώκει να σταδιοδρομήσει μέσα στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον; T. F._Το Deree, το οποίο είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, έχει μακρά παρουσία στην Ελλάδα και υπήρξε πρωτοπόρο στην ελληνική ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει πάνω από 28.000 απόφοιτους οι οποίοι εργάζονται σε πάνω από 1.700 εταιρείες και οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πράγματι, είναι δύσκολο να βρεις μεσαία και μεγάλη εταιρεία στην Ελλάδα η οποία δεν έχει αποφοίτους του Deree στα μεσαία και ανώτερα διευθυντικά κλιμάκιά της. Νομίζω ότι αυτό που κάνει το Deree να ξεχωρίζει, πέραν της υψηλής εκπαιδευτικής του στάθμης, είναι το ότι εξοικειώνει τους φοιτητές του με τη χρήση της κριτικής σκέψης σε όλες τις πλευρές της ζωής τους – κάτι που είναι εξαιρετικά πολύτιμο. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι η βοήθεια που προσφέρει στους αποφοίτους του στο να ξεκινήσουν την καριέρα τους: πάνω από 90% των αποφοίτων του Deree είτε ξεκινούν την καριέρα τους στον τομέα που επιθυμούν ή γίνονται αποδεκτοί από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της αρεσκείας τους. Αυτό είναι εξαιρετικό για την Ελλάδα. Τέλος, οφείλω να αναφέρω και τη χρησιμότητα του εκτεταμένου δικτύου των αποφοίτων, το οποίο θα συνεχίσει να τους είναι χρήσιμο σε όλη την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Χ_Μπορείτε να υποδείξετε κάποιες επαγγελματικές ή στελεχιακές ειδικότητες «του μέλλοντος»; T. F._Ιστορικά, σε περιόδους ύφεσης ή οικονομικής κρίσης, οι εγγραφές σε τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα αυξάνονται σημαντικά. Ο λόγος είναι ότι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την
ευκαιρία ή την ανάγκη να αυξήσουν τις δεξιότητές τους και τις γνώσεις τους για να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας, ή για να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ώστε να ακολουθήσουν μια νέα καριέρα. Η τάση αυτή επαληθεύεται και στην παρούσα κρίση, ιδιαίτερα στο μεταπτυχιακό επίπεδο, με μεγάλο ενδιαφέρον για προγράμματα όπως το Master of Science in Finance, το οποίο ασχολείται με μερικά από τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της παγκόσμιας κρίσης. Υπάρχει επίσης σημαντικό ενδιαφέρον για το Master of Arts in Communication, καθώς προσφέρει δεξιότητες των οποίων η σημασία αυξάνεται διαρκώς εν όσω προχωρά η παγκοσμιοποίηση και οι εργαζόμενοι πρέπει να μπορούν να επικοινωνούν με νέους τρόπους και πέρα από τα φυσικά ή τα πολιτιστικά σύνορα της χώρας τους. Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδος είναι ο τουρισμός ο οποίος έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και γι αυτό νομίζω ότι το νέο μας πρόγραμμα για Bachelor of Science in International Tourism and Hospitality Management – του οποίου η δομή και ο προσανατολισμός είναι μοναδικά στην Ελλάδα – θα έχει μεγάλη επιτυχία. Χ_Τι δυνατότητες παρέχονται σε άτομα που ευρίσκονται ήδη μέσα στην παραγωγική διαδικασία και επιθυμούν να αναβαθμίσουν τα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα τους; T. F._Σήμερα υπάρχει πληθώρα εκπαιδευτικών επιλογών για εργαζόμενους οι οποίοι επιθυμούν να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους ή να αποκτήσουν νέες και να μπούν σε νέους τομείς δραστηριότητας. Για παράδειγμα, το Deree προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα σε business, χρηματοοικονομικά, επικοινωνίες και ψυχολογία τα οποία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για ανθρώπους που έχουν ήδη κάποια εργασιακή εμπειρία. Επειδή δε το αμερικανικό σύστημα εκπαίδευσης είναι τόσο ευέλικτο, επαγγελματίες που επιθυμούν να σπουδάσουν μπορούν να σχεδιάσουν τις σπουδές τους σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Επίσης το Deree επεκτείνεται στον τομέα των επαγγελματικών σπουδών. Το προσεχές τετράμηνο, για παράδειγμα, προσφέρει 26 διαφορετικά επιχειρηματικά σεμινάρια στα οποία διδάσκουν διακεκριμένοι επαγγελματίες του χώρου σε τομείς όπως η επιχειρηματικότητα, ηγεσία και επιχειρηματικές δεξιότητες, δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία, διαχείριση ακινήτων, διαχείριση μη κερδοσκοπικών οργανισμών και τεχνολογία. Χ
42 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 42
9/21/09 6:57:40 PM
Δρ ΜΑΝΙΑ ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ - ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ iCΟΝ INTERNATIONAL TRAINING
ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΑΙΤΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Ένα πτυχίο ή μεταπτυχιακός τίτλος δεν είναι ίσης αξίας με κάθε άλλο πτυχίο ή μεταπτυχιακό τίτλο, ενώ η αξία αυτή δεν εξαρτάται από το εάν προσφέρεται από ιδιωτικό ή κρατικό φορέα. ΧΡΗΜΑ_Σε ποιό βαθμό η εκπαίδευση που παρέχεται σήμερα στην Ελλάδα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας; Μ. ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ – ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ_Στόχος ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού προγράμματος πρέπει πλέον να είναι όχι απλώς η κατάρτιση, αλλά και η ανάπτυξη προσωπικών ικανοτήτων των εκπαιδευομένων, κυρίως δε της προσαρμοστικότητας, της διάθεσης για συνεχή μάθηση και της κατανόησης και διαχείρισης διαπολιτισμικών διαφορών. Η ανάπτυξη αυτών των ικανοτήτων θα τους επιτρέψει να είναι διά βίου ανταγωνιστικοί σε διεθνές επίπεδο, διότι ένα σύγχρονο και μελλοντικό χαρακτηριστικό είναι η κινητικότητα των επιχειρήσεων και των στελεχών. Αυτά τα χαρακτηριστικά αναπτύσουν τα προγράμματα που προσφέρει η iCon. Είναι αυτούσια προγράμματα των Κρατικών Βρετανικών Πανεπιστημίων Λέστερ (Leicester) και Heriot Watt Εδιμβούργου. Η υψηλή θέση των Πανεπιστημίων μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί από τους δημοσιευμένους καταλόγους των Financial Times, των Times, της Guardian και του Association of MBAs. Η αποδοχή των προγραμμάτων μας από τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά υψηλή και οι συνεργασίες μέσω της χρηματοδότησης των σπουδών στελεχών επαναλαμβάνονται, αλλά και διευρύνονται. Σε πρόσφατη δε έρευνα μεταξύ των αποφοίτων μας διαπιστώσαμε ότι η απασχολησιμότητά τους (εξεύρεση εργασίας εντός ελαχίστου χρόνου) αγγίζει το 100%, το δε 80% έλαβε μισθολογική αύξηση και μάλιστα μέχρι 40% σε μικρό χρονικό διάστημα από την αποφοίτηση. Χ_Πώς αξιολογείτε τις τρέχουσες εξελίξεις στο εκπαιδευτικό περιβάλλον της Ελλάδας (καθιέρωση ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και πού θα λέγατε ότι οδηγούν; Μ. Π.-Κ._Ήδη εδώ και μία δεκαετία περίπου προσφέρεται μία πολύ μεγάλη γκάμα μεταπτυχιακών και προπτυχιακών προγραμμάτων με μεγάλη διαφοροποίηση ως προς τα χαρακτηριστικά τους. Η κατάσταση αυτή υποχρεώνει κάθε σοβαρό υποψήφιο να προβεί στις κατάλληλες συγκρίσεις και επιλογές. Και στην Ελλάδα γίνεται αντιληπτό όλο και περισσότερο ότι ένα πτυχίο ή μεταπτυχιακός τίτλος δεν είναι ίσης αξίας με κάθε άλλο πτυχίο ή μεταπτυχιακό τίτλο, καθώς και ότι η αξία αυτή δεν εξαρτάται από
το εάν προσφέρεται από ιδιωτικό ή κρατικό φορέα. Η προσπάθεια που καταβάλλει κανείς για τη λήψη του τίτλου είναι εχέγγυο ότι είναι σοβαρό, αναγνωρισμένο και μεγάλης αξίας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Χ_Πόσο ασφαλής μπορεί να αισθάνεται ο απόφοιτος του οργανισμού σας, καθώς επιδιώκει να σταδιοδρομήσει μέσα στο ανταγωνστικό περιβάλλον της αγοράς; Μ. Π.-Κ._H συντριπτική πλειοψηφία των αποφοίτων μας (το 98%) εργάζεται ήδη στον πρώτο χρόνο αποφοίτησης σε ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις όλων των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας. Το iCon success & fun club στηρίζει τη συνεχή ανάπτυξη των προσόντων και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των αποφοίτων και περιλαμβάνει ομιλίες, σεμινάρια και συνέδρια με καταξιωμένα στελέχη, κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις αλληλογνωριμίας, ψυχαγωγίας και αλληλοϋποστήριξης, αλλά και δραστηριότητες προβολής τους, γραφείο σταδιοδρομίας και εξεύρεση ευκαιριών. Το πελατολόγιο της iCon από ελληνικές επιχειρήσεις δείχνει επίσης την αναγνώριση και από την ελληνική αγορά. Πολλές και διεθνείς επιχειρήσεις, ιδιωτικές ή κρατικές και η επανειλημμένη συμμετοχή στελεχών τους αποδεικνύουν σημαντική αναγνώριση. Χ_Ποιά θα λέγατε ότι είναι τα κυριότερα κριτήρια με τα οποία ένας υποψήφιος σπουδαστής πρέπει να επιλέξει το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο θα φοιτήσει: Μ. Π.-Κ._1. Οι σπουδαστές να είναι εγεγραμμένοι σπουδαστές του αντίστοιχου Πανεπιστημίου. 2. Οι απόφοιτοι να λαμβάνουν το αυτούσιο πτυχίο του Πανεπιστημίου. 3. Στα δίδακτρα να συμπεριλαμβάνονται όλες οι παροχές, χωρίς κανένα «κρυφό κόστος». 4. Να υπάρχει δυνατότητα επιτυχούς παρακολούθησης όλων των προγραμμάτων από οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδος, χωρίς άσκοπες μετακινήσεις. 5. Να υπάρχει πρόσβαση στην κεντρική ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του αντίστοιχου Πανεπιστημίου. 6. Προσαρμογή του ρυθμού της εκπαίδευσης στις ατομικές ανάγκες εργαζομένων στελεχών. 7. Συμμετοχή σε Club όπως στο iCon success & fun club, το οποίο στηρίζει τη συνεχή ανάπτυξη των προσόντων και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των αποφοίτων. 8. Να προσφέρεται συμβούλευση για την ορθή επιλογή προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού προγράμματος, όπως κάνουν τα έμπειρα και ειδικά εκπαιδευμένα στελέχη της iCon. Χ ΧΡΗΜΑ 43
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 43
9/21/09 6:57:40 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ιδιωτική εκπαίδευση - Νέο τοπίο διαμορφώνουν οι άδειες στα 33 κολλέγια
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΞΥΝΗ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΤΡΑΥΛΟΣ
ΣΠΟΥΔΕΣ ΜΕ ΑΝΤΙΚΡΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ
Σε αντίθεση με τα ελληνικά κρατικά ΑΕΙ/ΤΕΙ, που ακόμα και σήμερα δεν αξιολογούνται από κάποιον επίσημο φορέα, το Mediterranean College ελέγχεται περιοδικά από τον κρατικό βρετανικό φορέα διασφάλισης ποιότητας QAA.
Είναι παράλογο και εθνικά επικίνδυνο ανεξάρτητα ελληνικά ιδιωτικά κολλέγια να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση έναντι ιδιωτικών κολλεγίων που αντιπροσωπεύουν πανεπιστημιακά ιδρύματα της ΕΕ.
To Mediterranean College είναι το πρώτο ιδιωτικό αγγλόφωνο Κολλέγιο στην Ελλάδα από το 1977. Στα 32 χρόνια διαρκούς και επιτυχούς παρουσίας μας στην ιδιωτική πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχουμε απαλλάξει χιλιάδες νέους από την ανάγκη σπουδών στο εξωτερικό προσφέροντας σύγχρονα προγράμματα σπουδών σε ειδικότητες με αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Αυτό που καθιστά το Mediterranean College πρωτοπόρο στις εξελίξεις, είναι η εγκαθίδρυση, το 1992, του θεσμού των ακαδημαϊκών συνεργασιών franchise με έγκριτα κρατικά Βρετανικά πανεπιστήμια. Έτσι, τα τελευταία 17 χρόνια, προσφέρουμε αυτούσια βρετανικά πανεπιστημιακά προγράμματα με σπουδές εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Το επιστέγασμα της επιλογής αυτής, είναι ότι, πληρώντας όλους τους όρους της σχετικής οδηγίας της ΕΕ, λάβαμε επίσημα άδεια ίδρυσης (Μεσογειακό Κολλέγιο - αρ. 76767/Δ6) από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ 1531, 27/7/09). Πρέπει να τονίσω ότι από τη στιγμή που το Mediterranean College άρχισε να παρέχει στην Ελλάδα franchised προγράμματα Βρετανικών πανεπιστημίων, επέλεξε να ενταχθεί στα ίδια συστήματα ελέγχου και αξιολόγησης που εντάσσονται και τα βρετανικά πανεπιστήμια. Έτσι, σε αντίθεση με τα ελληνικά κρατικά ΑΕΙ/ΤΕΙ που, ακόμα και σήμερα δεν ελέγχονται ούτε αξιολογούνται από κάποιον επίσημο φορέα, το Mediterranean College ελέγχεται περιοδικά από τον κρατικό βρετανικό φορέα διασφάλισης ποιότητας QAA (Quality Assurance Agency for Higher Education) και είναι πιστοποιημένο από τον, επίσης κρατικό, Βρετανικό φορέα πιστοποίησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, BAC (British Accreditation Council for Further and Higher Education) ως ίδρυμα που παρέχει ανώτατη εκπαίδευση. ΕπΊ πλέον οι απόφοιτοί μας λαμβάνουν πιστοποιητικό αναγνώρισης των πτυχίων τους από το NARIC (Βρετανικό ΔΟΑΤΑΠ). Σήμερα, το ελληνικό κράτος προτίθεται να ενσωματώσει στο ελληνικό δίκαιο την οδηγία 36/2005 της ΕΕ και να αναγνωρίσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων μας. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση σημειώθηκε με την ένταξη των Κολεγίων στο Υπουργείο Παιδείας. Αποτέλεσμα τούτου είναι η σταδιακή αύξηση του αριθμού των αποφοίτων Λυκείου που συνειδητά επιλέγουν να σπουδάσουν στα Κολλέγια και όχι σε ΤΕΙ/ΑΕΙ της περιφέρειας, σε ειδικότητες με χαμηλή απορροφητικότητα στην αγορά εργασίας. Αντίστοιχα, αύξηση του ενδιαφέροντος παρατηρούμε και για τα μεταπτυχιακά προγράμματα, από απόφοιτους ΤΕΙ/ΑΕΙ και εργαζόμενους του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα, οι οποίοι αναζητούν υψηλού επιπέδου, σύγχρονες και ευέλικτες μεταπτυχιακές σπουδές, σε ένα οργανωμένο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Χ
Υπό το πρίσμα της αποτυχίας της προσπάθειας αναθεώρησης του Άρθρου 16 του Συντάγματος, ο νόμος περί Κολλεγίων, θέτοντας την άτυπη εκπαίδευση κάτω από την αιγίδα του Υπ.Ε.Π.Θ., βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση. Η αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων ιδιωτικών κολλεγίων που αντιπροσωπεύουν Πανεπιστήμια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μονόδρομος για κάθε χώρα της ΕΕ και επομένως πρέπει οι σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες άμεσα να ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο. Είναι, βέβαια, παράλογο και εθνικά επικίνδυνο ανεξάρτητα ελληνικά ιδιωτικά κολλέγια να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση έναντι ιδιωτικών κολλεγίων που αντιπροσωπεύουν πανεπιστημιακά ιδρύματα της ΕΕ. Ελπίζω να αποκατασταθεί σύντομα αυτή η αδικία. Η πρόκληση για τα κρατικά Πανεπιστήμια δεν είναι η αντιπαράθεσή τους με τα ιδιωτικά κολλέγια, αλλά η αναβάθμιση και περαιτέρω βελτίωσή τους για τη σωστή ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικής τους θέσης. Τα ιδιωτικά κολλέγια οπωσδήποτε θα ασκήσουν πίεση στα κρατικά Πανεπιστήμια να βελτιώσουν την ποιότητά τους. Συνεπώς, οι αντιδράσεις των τελευταίων δημιουργούν πολλά ερωτηματικά. Για την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας της μεταλυκειακής εκπαίδευσης προτείνω το Υπ.Ε.Π.Θ. να κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα σε κερδοσκοπικά και μη κερδοσκοπικά ιδιωτικά κολλέγια, όπως άλλωστε ισχύει στις Αγγλοσαξονικές χώρες όπου συνυπάρχουν κρατικά και μη κρατικά ιδρύματα. Τέλος, ας σημειωθεί πως έχει επικρατήσει η άποψη, βάσει της οποίας έχουν θεσπιστεί δίδακτρα στα κρατικά μεταπτυχιακά προγράμματα, πως το Άρθρο 16 του Συντάγματος δεν περιορίζει τη θέσπιση και λειτουργία μη κρατικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Επομένως, μπορεί η κυβέρνηση να προβεί στην έκδοση των σχετικών νόμων αναγνώρισης μη κρατικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων με πλήρη ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα. Χ
MARKETING EXECUTIVE MEDITERRANEAN COLLEGE
ΠΡΥΤΑΝΗΣ, ALBA ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
44 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 44
9/21/09 6:57:41 PM
OTE ACADEMY
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Παρέχεται η δυνατότητα σε στελέχη, που προέρχονται από οποιονδήποτε επιχειρηματικό τομέα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, να αποκτήσουν γνώσεις στα πιο εξελιγμένα εργαλεία του management και να επιτύχουν αποτελεσματικότερη απόδοση σ’ ένα διεθνές περιβάλλον ανταγωνισμού το οποίο μεταβάλλεται συνεχώς.
Η έγκαιρη διάγνωση των αλλαγών και η αντιμετώπιση των προκλήσεων, ο καθορισμός των στόχων, και η επίτευξη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων, είναι προτεραιότητα σε κάθε επιχείρηση προκειμένου να διατηρήσει την Ανταγωνιστικότητα της, σ’ ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται διαρκώς. Βασική προϋπόθεση, η ύπαρξη στελεχών που διαθέτουν Γνώση, αντίληψη Στρατηγικής, ικανότητα στοχευμένης Δράσης για την επίτευξη Αποτελεσμάτων. Η OTEAcademy ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της σύγχρονης επιχειρηματικότητας σχεδίασε και υλοποιεί με επιτυχία για δύο συνεχή χρόνια το πρόγραμμα «Executive Program in Telecom Management» για στελέχη που ασκούν διοίκηση σ’ έναν ιδιαίτερα κρίσιμο χώρο της αγοράς και ίσως τον πιο ραγδαία εξελισσόμενο, δηλαδή των υπηρεσιών και τεχνολογιών Επικοινωνιών και Πληροφορικής. Στόχος του προγράμματος είναι η συνεχής επαγγελματική εξέλιξη των στελεχών, η ενίσχυση των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους, η ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών, καθώς και η άσκηση επιτυχούς στρατηγικής πολιτικής και αποτελεσματικής ηγεσίας. Η ΟΤΕAcademy έχοντας ως αφετηρία την πολύτιμη τεχνογνωσία από τον πρωτοποριακό χώρο των τεχνολογιών Επικοινωνιών και Πληροφορικής προσφέρει τώρα το πρόγραμμα και για τον ευρύτερο τομέα του management. Δημιούργησε το Executive Program in Management». Έτσι παρέχει τη δυνατότητα σε στελέχη που προέρχονται από οποιονδήποτε άλλο επιχειρηματικό τομέα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, να αποκτήσουν γνώσεις στα πιο εξελιγμένα εργαλεία του management και του strategic thinking και να επιτύχουν αποτελεσματικότερη απόδοση σ’ ένα διεθνές περιβάλλον ανταγωνισμού το οποίο μεταβάλλεται συνεχώς. Τα προγράμματα «Executive Program in Telecom Management» και «Executive Program in Management» οριοθετούν τη βαρύτητα της OTEAcademy στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης καθώς καλύπτουν κρίσιμους τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες και το management, όπου η ανάγκη για ανάπτυξη τεχνογνωσίας αποτελεί κύριο παράγοντα για στελέχη και επιχειρήσεις». Tα προγράμματα «Executive Program in Telecom Management» και «Executive Program in Management» συνδυάζουν την επαγγελματική εμπειρία και την ακαδημαϊκή τεχνογνωσία των εισηγητών, την αμφίδρομη επικοινωνία των συμμετεχόντων και των εισηγητών και την εφαρμογή της θεωρητικής κατάρτισης μέσα από «case studies» και «business games». Οι συμμετέχοντες και οι εταιρείες τους ωφελούνται από την ταυτόχρονη χρήση της θεωρίας και των ακαδημαϊκών ιδεών με τις πρακτικές εφαρμογές. Συμμετέχουν στη σύλληψη, στο σχεδιασμό και την ολοκλήρωση μιας πρόκλησης και ενός δημιουργικού προγράμματος. Λειτουργούν στενά μέσα στην ομάδα τους, υπό την επίβλεψη του εισηγητή για να οριστικοποιήσουν και να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, που περιλαμβάνει μια πλήρως ανεπτυγμένη λύση για τις πιθανές ή πραγματικές προκλήσεις της εταιρείας τους.
ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραμμα «Executive Program in Management» αποτελείται από τρεις ενότητες. Κάθε ενότητα διαρκεί επτά μέρες (οκτώ ώρες την ημέρα). Μεταξύ των ενοτήτων μεσολαβεί ένα διάστημα 2 μηνών όπου οι συμμετέχοντες επιστρέφουν στην εργασία τους και εφ’ ενός εφαρμόζουν όλα όσα έμαθαν κατά τη διάρκεια της κάθε ενότητας αφετέρου προετοιμάζουν την εργασία στο πλαίσιο του προγράμματος. Το πρόγραμμα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχει στους συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που απαιτούνται για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που δημιουργούνται στο επαγγελματικό περιβάλλον. Τα στελέχη που επιθυμούν να αποκτήσουν επιπλέον γνώσεις ιδιαίτερα στο χώρο των Τηλεπικοινωνιών και της Πληροφορικής μπορούν να παρακολουθήσουν επιπλέον τρία εκπαιδευτικά αντικείμενα (Τεχνολογίες Τηλεπικοινωνιών, Δίκαιο και Ρυθμιστικό Πλαίσιο Τηλεπικοινωνιών). Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ∼ Παγκόσμια Βιομηχανία Τηλεπικοινωνιών και Αναδυόμενες Τάσεις ∼ Τεχνολογίες Πληροφοριών και Τηλεπικοινωνιών (*) ∼ Information and Telecom Technologies in Business Χρηματοοικονομικά και Λογιστική για στελέχη ∼ Δίκαιο και Ρυθμιστικό Πλαίσιο Τηλεπικοινωνιών (*) ∼ Αξιολόγηση Επενδύσεων ∼ Αρχές μάρκετινγκ Β’ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ∼ Decision Making ∼ Διοίκηση Έργου (Project Management) ∼ Ανάπτυξη Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) ∼ Αρχές Διοίκησης για στελέχη ∼ Επιτυχημένες Διαπραγματεύσεις ∼ Business Game ( Η πρόκληση της διαχείρισης της αλλαγής) Γ’ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΒΗΝΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ∼ Στρατηγική για Κερδοφορία / Βιώσιμα Ανταγωνιστικά Πλεονεκτήματα ∼ Ηγεσία και Αποτελεσματικότητα Ομάδας ∼ Προστιθέμενη Αξία Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών ∼ Ηγούμενοι Αλλαγών ∼ Καινοτομία και Eπιχειρηματικότητα ∼ Business Game (Collaborative Decision Making) ∼ Παρουσίαση Ολοκληρωμένης Εργασίας Χ ΧΡΗΜΑ 45
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 45
9/21/09 6:57:42 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Ιδιωτική εκπαίδευση - Νέο τοπίο διαμορφώνουν οι άδειες στα 33 κολλέγια
ATExcelixi
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ
Πλούσιο εκπαιδευτικό, συνεδριακό και πολιτιστικό έργο από την εταιρεία του Ομίλου ATEBank Το 2ο διεθνές Συνέδριο-Workshop της ΑΤΕxcelixi ΑΕ, με τίτλο «Από την εκπαίδευση στη Μάθηση και την Εργασιακή Αποτελεσματικότητα», προσέφερε στους συμμετέχοντες μεθόδους και τεχνικές που επιτυγχάνουν τη μεταφορά της γνώσης από το εκπαιδευτικό στο εργασιακό περιβάλλον με αυτονόητα οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους. Η δημιουργία μάλιστα του πρωτοποριακού εργαλείου «Transfer Logix», που δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε από το διακεκριμένο καθηγητή κ. Ed. Holton και την «Transfer Solutions» σηματοδότησε μια νέα εποχή στο θέμα «Μεταφορά της Γνώσης». Αποτελεί το πρώτο και μοναδικό σύστημα που αυτοματοποιεί τις διαδικασίες (αξιοποιεί τις δυνατότητες του διαδικτύου - Web based) και επιτυγχάνει τη μεταφορά και εφαρμογή της γνώσης προς όφελος τόσο της επιχείρησης ή του οργανισμού όσο και των εργαζομένων. Το Transfer Logix βασίζεται στην πολυετή, ερευνητική εργασία των πλέον ειδικών στο θέμα Ed. Holton και A. Bates. Εν τω μεταξύ, η ATExcelixi, ξεκίνησε μια νέα στρατηγική που αφορά τη δημιουργία και παροχή προγραμμάτων ηλεκτρονικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (e-learning), αξιοποιώντας την ευκαιρία του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» και της Δράσης e-services. Με τη συγχρηματοδότηση της πρότασής της από την ΚτΠ δημιούργησε δύο πρωτοποριακά προγράμματα e-learning με τους εκπαιδευτικούς τίτλους «Ασφαλιστική διαμεσολάβηση» και «Βελτίωση των δεξιοτήτων management». Όπως είναι γνωστό, το e-learning αποτελεί τον πιο σύγχρονο τρόπο διαρκούς κατάρτισης και συμπληρωματικής εκπαίδευσης. (ΕΠΑΝΑ)ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ Σε συνεργασία με το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας, το ΚΕΚ της ΑΤΕxcelixi προσφέρει επιδοτούμενα σεμινάρια, στο πλαίσιο του προγράμματος Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης (ΛΑΕΚ), που απευθύνονται σε εργαζομένους σε επιχειρήσεις που απασχολούν 1-25 εργαζόμενους. Τα σεμινάρια έχουν διάρκεια 50 ωρών, υλοποιούνται στο χώρο του ΚΕΚ και γίνονται σε ώρες εκτός ωραρίου εργασίας. Για την παρακολούθηση, στους συμμετέχοντες καταβάλλεται αποζημίωση ποσού διακοσίων πενήντα ευρώ. Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται σε άτομα που επιθυμούν να αυξήσουν την τεχνογνωσία τους στο χώρο των Δικτύων αποκτώντας ένα διεθνές πιστοποιητικό εξειδίκευσης. Εργαζόμενοι με αυτό το πιστοποιητικό αποτελούν σήμερα καθοριστικούς παράγοντες της ορθής και αποτελεσματικής λειτουργίας των ηλεκτρονικών δικτύων των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πόρων και οικονομιών κλίμακας για τις επιχειρήσεις τους. Επισημαίνεται ότι η ΑΤΕxcelixi ΑΕ αποτελεί πιστοποιημένη Cisco Networking Academy. Εξ άλλου, συνεχίζεται το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για την πιστο-
ποίηση Εσωτερικών Ελεγκτών. Τέλος, η ΑΤΕxcelixi συμμετέχει μέχρι στιγμής σε δύο προγράμματα που αφορούν στην κατάρτιση ανέργων σε πιστοποιημένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης με υποχρεωτική απασχόληση σε θέσεις συναφείς με θέματα τουρισμού και «πράσινα» επαγγέλματα. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ Με πολύ μεγάλη επιτυχία η ATExcelixi, Εκπαιδευτικό και Συνεδριακό Κέντρο, εταιρεία του Ομίλου ATEBank, διοργάνωσε ένα μοναδικό γεγονός μέσα στο καλοκαίρι. Στους κήπους των εγκαταστάσεών της στο Καστρί, ο Γιάννης Σιμωνίδης παρουσίασε την «Απολογία του Σωκράτη», δοσμένη με εξαιρετικό τρόπο, σε μια θεατρική παράσταση που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην αγγλική γλώσσα. Η «Απολογία του Σωκράτη» έχει παρουσιαστεί και σε πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Κύπρο, Τουρκία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ουρουγουάη. Ο Γιάννης Σιμωνίδης τιμήθηκε πρόσφατα από τη Νομαρχία Αθηνών με τον τίτλο του Πρεσβευτή του Ελληνισμού 2009, για την πολυετή προσφορά του στα ελληνικά γράμματα και τις τέχνες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Την παράσταση προλόγισε ο Βασίλης Καρασμάνης, αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας στο ΕΜΠ. Η εκδήλωση διοργανώθηκε με αφορμή την έναρξη των προγραμμάτων Διμερούς Αναπτυξιακής Βοήθειας 2009 του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών που υλοποιούνται από την ΑΤΕxcelixi, στο πλαίσιο των οδηγιών της Επιτροπής DAC του ΟΟΣΑ και με χρηματοδότηση του Υπουργείου Εξωτερικών. Αποτέλεσε, επίσης, έμπρακτη απόδειξη του πνεύματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που διέπει την εταιρεία. Χ
46 Σεπτέμβριος 2009
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 46
9/21/09 6:57:43 PM
ΧΡΗΜΑ 47
10_AFIEROMA_EDUCATION_X355_FINAL.indd 47
9/21/09 6:57:45 PM
Χ
∼ αφιέρωμα
48 Σεπτέμβριος 2009
25_AFIEROMA_CORPORATE_Χ355_FINAL.indd 48
9/21/09 7:36:07 PM
CORPORATE BANKING
ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ, ΜΕΓΑΛΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Ο φόβος των υψηλών επισφαλειών έκανε τις τράπεζες να βάλουν σε δεύτερη μοίρα δραστηριότητες με μεγάλα περιθώρια κέρδους, αλλά και μεγάλη αβεβαιότητα, στο ρευστό περιβάλλον που διαμόρφωσε η κρίση. Αντ’ αυτών, τα πιστωτικά ιδρύματα «ακούμπησαν» με μεγαλύτερη σιγουριά στους γνωστούς, καθιερωμένους, μεγάλους εταιρικούς πελάτες τους.
Η
∼
σχεδόν... παρακαλώντας τους να τους δανείσουν Το ισχυρό «σοκ» που υπέκεφάλαια. Παράλληλα με τις δανειοληπτικές στησαν οι ανά τον κόσμο επιλογές, τα πιστωτικά ιδρύματα αναπτύσσουν και τράπεζες τα τελευταία ένα με ✒ προωθούν -προς τους εταιρικούς πελάτες τους- μια δύο χρόνια, τις έκανε -για ένα από τον διάστημα τουλάχιστον- να αναμεγάλη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών, ειδικά Ανδρέα Αναστασίου θεωρήσουν την ιεράρχηση που σχεδιασμένων για την εξυπηρέτηση λειτουργικών έθεταν στις επί μέρους επιδιώξεις για ανάπτυξη των εργασιών αναγκών των μεγάλων επιχειρήσεων. και της κερδοφορίας τους, από τη μια πλευρά, και για διασφάλισή τους έναντι των ποικίλων κινδύνων από την άλλη. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η δεύτερη από τις αναφερθείσες αυτές επιδιώξεις, η οποία Τα δάνεια προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα ως ποσοστό επί του είχε για καιρό σχετικώς υποτιμηθεί, ανήλθε τώρα σε υψηλόΑΕΠ βρίσκονται περί το 46% έναντι 72% στην Ευρωζώνη, τα στεγαστικά δάνεια στο 25% έναντι 36% στην Ευρωζώνη, ενώ τερη βαθμίδα σημασίας, καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα δεν τα καταναλωτικά στο 13% έναντι 16%. Ταυτόχρονα, ο μέσος είχαν άλλη επιλογή παρά να διασφαλίσουν ότι το διαρκές ετήσιος ρυθμός αύξησης της συνολικής αγοράς των δανείων «πάρε και δώσε» χρημάτων, που είναι η δουλειά τους, δεν στην Ελλάδα ήταν τα τελευταία χρόνια ο ταχύτερος στην Ευθα διαταρασσόταν από ατυχείς περιστάσεις, ήτοι από την ρωζώνη, μαζί με τον αντίστοιχο της Ισπανίας, φανερώνοντας αυξημένη ασυνέπεια των δανειοληπτών πελατών τους και τη τη δυναμική του συστήματος. διόγκωση των επισφαλών απαιτήσεών τους. Τα στοιχεία, λοιπόν, δείχνουν ότι το μεγαλύτερο περιθώριο Οι τράπεζες, λοιπόν, πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν τη ανάπτυξης στην Ελλάδα βρίσκεται στον χώρο της τραπεζικής δουλειά τους, η οποία κατά κύριο λόγο και με απλά λόγια των επιχειρήσεων. Συνεπώς, συνιστά πραγματική ευκαιρία συνίσταται στο να δανείζουν χρήματα. Για να διασφαλίσουν, για τις ελληνικές τράπεζες να κινηθούν με τρόπο συστηματιόμως, ότι τα χρήματα που δανείζουν θα επανέλθουν -και με το κό προς μεθόδους ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης της μοντέρπαραπάνω- στο ταμείο τους, οι τράπεζες (πέραν της ευκαιρινας ελληνικής επιχείρησης. ακής εκμετάλλευσης της περιόδου των εξαιρετικά χαμηλών Σύγχρονα εργαλεία όπως αυτά της τμηματοποίησης της αγοεπιτοκίων και των επενδύσεών τους σε χρεόγραφα) στράφηράς, της διαχείρισης της πελατειακής σχέσης μέσω εξελιγκαν προς τους πλέον αξιόπιστους και φερέγγυους δανειολήμένων συστημάτων διαχείρισης, της διαμόρφωσης ειδικού πτες -που, κατά τεκμήριο, είναι οι μεγαλύτερες επιχειρήσειςΧΡΗΜΑ 49
25_AFIEROMA_CORPORATE_Χ355_FINAL.indd 49
9/21/09 7:36:08 PM
Χ αφιέρωμα ∼ Corporate banking - Μεγάλοι πελάτες, μεγάλη ασφάλεια ☛
ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. ΣΥΝΙΣΤΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, ΛΟΙΠΟΝ, ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ «ΠΑΚΕΤΩΝ» ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ. πλαισίου συνεργασίας για τις αποδοτικότερες σχέσεις, της εξυπηρέτησης μέσω πολλών διαφορετικών εναλλακτικών δικτύων (περιφερειακά κέντρα επιχειρηματικής πίστης, εξειδικευμένοι σύμβουλοι επιχειρήσεων, ηλεκτρονική τραπεζική, κινητή τηλεφωνία) δίνουν τον τόνο στις μονάδες τραπεζικής επιχειρήσεων των ελληνικών τραπεζών. Παράλληλα, η βασική αρχή του «ακολούθησε τον πελάτη» θα συνεχίσει να τροφοδοτεί το τραπεζικό σύστημα, καθώς ο διεθνοποιημένος προσανατολισμός και η εξωστρέφεια των Ελλήνων επιχειρηματιών συνδέεται άρρηκτα με τη διαχείριση των τραπεζικών τους σχέσεων και τη λειτουργία των ελληνικών τραπεζών. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΣΙΓΟΥΡΙΑ Η λιανική τραπεζική δείχνει πλέον σαφή σημάδια κόπωσης, την ίδια στιγμή που το περιθώριο κέρδους των τραπεζών από τις συγκεκριμένες εργασίες είναι σχετικά μικρό, ενώ λόγω της κρίσης, ο κίνδυνος αύξησης των επισφαλειών και των καθυστερήσεων είναι πάντα υπαρκτός. Οι χορηγήσεις στεγαστικής πίστης που τα τελευταία χρόνια αποτέλεσαν την ατμομηχανή των τραπεζικών εργασιών δείχνουν κατά τη διάρκεια της περυσινής αλλά και της φετινής χρήσης έντονα σημάδια κάμψης, με τον ρυθμό αύξησης των εκταμιεύσεων να βαίνει συνεχώς μειούμενος. Παράλληλα, εντείνεται μεταξύ των τραπεζιτών η ανησυχία, καθώς η διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης και η ακόμη αβέβαιη έκβασή της, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και στην πραγματική οικονομία, με πρώτη αρνητική συνέπεια την αύξηση της δυσκολίας των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στην αποπληρωμή του δανεισμού τους και ως εκ τούτου την αύξηση των επισφαλειών και των καθυστερούμενων δανείων. Υπό το βάρος των παραπάνω εξελίξεων τα τραπεζικά επιτελεία
αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική τους και στρέφονται προς άλλες τραπεζικές εργασίες, αποδοτικότερες, ποιοτικότερες, ασφαλέστερες, και με μεγαλύτερη διάρκεια. Οι διοικήσεις των τραπεζών κινήθηκαν το τελευταίο διάστημα με στόχο τη διεύρυνση της συνεργασίας τους με τις μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανίες, καθώς η σχέση των τραπεζών με τις μεγάλες επιχειρήσεις θεωρείται ασφαλέστερη, ενώ παράλληλα προκύπτει και πληθώρα συνεργιών. Προς αυτή την κατεύθυνση τα αρμόδια τμήματα των πιστωτικών ιδρυμάτων βελτιώνουν συνεχώς, σε σχέση με τα περασμένη έτη, τους όρους δανειοδότητης των επιχειρήσεων, παρά την άνοδο του κόστους δανεισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ λανσάρουν νέα ελκυστικά προϊόντα που μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία ανάπτυξης στα χέρια των επιχειρηματιών. Ακόμη, δημιουργούν σύγχρονη υποδομή στο δίκτυό τους, είτε με την κατάλληλη διαμόρφωση των υπαρχόντων καταστημάτων είτε με τη δημιουργία επιχειρηματικών κέντρων, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους. ΕΥΡΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Το ενδιαφέρον για στενότερη συνεργασία των τραπεζών με τις επιχειρήσεις δεν περιορίζεται στο πεδίο των χορηγήσεων και μόνο, καθώς οι πολύ μεγάλες εταιρίες έχουν ήδη υψηλό βραχυπρόθεσμο δανεισμό. Έτσι, οι τράπεζες: 1. διαμορφώνουν ειδικά προϊόντα και εφαρμόζουν συγκεκριμένη πολιτική προσέγγισης των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, πολύ μικρό ποσοστό των οποίων έχει λάβει βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, 2. έχουν καθιερώσει μία ευρεία γκάμα υπηρεσιών προς τις μεγάλες επιχειρήσεις.Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, οι ρυθμοί ανάπτυξης των υπολοίπων της αγοράς μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων προσεγγίζουν το 30%, εκτιμώντας ότι τα επιχειρηματικά δάνεια ξεπερνούν τα 15 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι «κρυμμένες» στη στεγαστική και καταναλωτική πίστη χρηματοδοτήσεις. Πρόκειται για δάνεια που ελήφθησαν για την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων και όχι για την κάλυψη καταναλωτικών αναγκών ή για την απόκτηση ακινήτου. Τραπεζικοί με μεγάλη εμπειρία στην ελληνική αγορά υπολογίζουν ότι το 30% των υπολοίπων των καταναλωτικών δανείων και το 20% των δανείων στέγης αφορούν χορηγήσεις προς ελεύθερους επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις που διά της πλαγίας οδού εξασφάλισαν την απαιτούμενη ρευστότητα για την εκτέλεση των εργασιών τους. Αν τα παραπάνω ποσά προστεθούν στις υπόλοιπες χορηγήσεις, τότε οι οφειλές των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών και των ελευθέρων επαγγελματιών προς τις τράπεζες υπερβαίνουν τα 30 δισ. ευρώ.
50 Σεπτέμβριος 2009
25_AFIEROMA_CORPORATE_Χ355_FINAL.indd 50
9/21/09 7:36:08 PM
Τα μεγαλύτερα μερίδια από την παραπάνω πίτα έχουν οι Eurobank, Εθνική, Alpha Bank και Πειραιώς, ωστόσο στη μάχη του ανταγωνισμού έχουν εισέλθει τα τελευταία χρόνια και οι υπόλοιπες τράπεζες. Με επιθετική πολιτική, τόσο σε επίπεδο επιτοκίων όσο και σε επίπεδο προμηθειών, με τη δημιουργία νέων προϊόντων που συνδυάζουν ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης, υψηλά επιτόκια καταθέσεων και άλλες διευκολύνσεις, καθώς και με τη στελέχωση των αρμοδίων τμημάτων με το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, οι τράπεζες επιδιώκουν τη διείσδυσή τους στη συγκεκριμένη κατηγορία πελατών, η οποία τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αποτελέσει βασική πηγή εσόδων, καθώς η λιανική τραπεζική θα ωριμάζει. ΝΕΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ, ΝΕΟΙ ΟΡΟΙ Εκτός από τα επιτόκια, η μάχη του ανταγωνισμού έχει μεταφερθεί και σε επίπεδο προμηθειών για την εκτέλεση βασικών εργασιών. Πέρυσι τόσο η Eurobank όσο και η Εθνική Τράπεζα προχώρησαν στην κατάργηση πολλών προμηθειών που επέβαλλαν για συναλλαγές που πραγματοποιούν κατά κύριο λόγο ελεύθεροι επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, δημιουργούνται νέα δίκτυα για την προώθηση ολοκληρωμένων λύσεων προς επιχειρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα παροχής προσωποποιημένης εξυπηρέτησης με την προσφορά όλων των χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών ως εξατομικευμένων λύσεων ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πέραν των παραπάνω, τα τραπεζικά ιδρύματα προσφέρουν και συμβουλευτικές υπηρεσίες, λειτουργώντας κατ’ ουσίαν ως συνεργάτες, με στόχο να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις στη λήψη σωστών αποφάσεων, τις οποίες εν συνεχεία μπορούν να υποστηρίξουν με μικρότερο ρίσκο προσφέροντας την απαιτούμενη ρευστότητα. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ CORPORATE BANKING Ο τομέας Corporate Banking των τραπεζών παρέχει σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες ολοκληρωμένες τραπεζικές υπηρεσίες και προϊόντα όπως: ∼ Κάλυψη των δανειακών κεφαλαιακών αναγκών της επιχείρησης στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής της στρατηγικής ∼ Δυνατότητα παροχής παράλληλων και συμπληρωματικών προϊόντων και υπηρεσιών ∼ Διεθνή επέκταση, ιδιαίτερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. ∼ Με πελατοκεντρικό προσανατολισμό, οι ομάδες του Corporate Banking συνδυάζουν την γνώση της αγοράς, των σύγχρονων προϊόντων και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, για να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών της επιχείρησης, από τις καθημερινές της τραπεζικές ανάγκες έως την στρατηγική της χρηματοοικονομικής της ανάπτυξη.
Οι μεγάλοι εταιρικοί πελάτες απολαμβάνουν προσωποποιημένη και γρήγορη εξυπηρέτηση σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών Εμπορικής Τραπεζικής: ∼ Διαμεσολαβητικές Υπηρεσίες (Treasury Services – Διαχείριση Διαθεσίμων) ∼ Αξίες προς Είσπραξη και Επενδύσεις ∼ Πληρωμές ∼ Μισθοδοσία προσωπικού ∼ Ηλεκτρονική Τραπεζική ∼ Συνάλλαγμα ∼ Χορηγήσεις Βραχυπρόθεσμης Διάρκειας ∼ Χρηματοδοτήσεις Κεφαλαίου Κίνησης ∼ Χρηματοδοτήσεις Εμπορίου ∼ Έκδοση Εγγυητικών Επιστολών και Ενεγγύων Πιστώσεων Στο πλαίσιο του Corporate Banking και σε συνεργασία με άλλα τμήματά τους, οι τράπεζες παρέχουν λύσεις διαχείρισης των συναλλαγματικών και επιτοκιακών κινδύνων, που αντιμετωπίζει μια επιχείρηση στο διεθνές περιβάλλον. ∼ Προθεσμιακές Πράξεις Συναλλάγματος (Forwards) και Ανταλλαγής Επιτοκίων (FRAs) ∼ Δικαιώματα Προαίρεσης Νομισμάτων και Επιτοκίων (FX and Interest Rate Options) ∼ Συμφωνίες Ανταλλαγής Νομισμάτων (Swaps) και Επιτοκίων ∼ Σύνθετα προϊόντα Οι επιχειρήσεις, προκειμένου να καλύψουν τις δανειακές κεφαλαιακές τους ανάγκες, στο πλαίσιο του χρηματοοικονομικού στρατηγικού τους σχεδιασμού, έχουν στη διάθεσή τους επιλογές όπως: ∼ Μακροπρόθεσμη Διμερή και Κοινοπρακτική Χρηματοδότηση ∼ Δάνεια ∼ Ομολογιακά Δάνεια ∼ Μετατρέψιμα και Ανταλλάξιμα Δάνεια ∼ Χρηματοδότηση Εξαγορών ∼ Χρηματοδότηση Ακινήτων (εμπορικών και οικιστικών) ∼ Χρηματοδότηση Έργων (Project Finance) Η συνεργασία των τραπεζών με τις μεγάλες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των επενδυτικών δραστηριοτήτων των τελευταίων, περιλαμβάνει συμβουλές εξαγορών και συγχωνεύσεων, συγκέντρωση κεφαλαίων και λύσεις κεφαλαιακών αναδιαρθρώσεων. Το Corporate Banking, ακόμη, παρέχει στους μεγάλους εταιρικούς πελάτες ένα ευρύ πλαίσιο επιπρόσθετων προϊόντων και υπηρεσιών όπως: ∼ Factoring ∼ Leasing ∼ Εταιρικές Πιστωτικές Κάρτες ∼ Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ∼ Θεματοφυλακή, Χρεόγραφα ∼ Χρηματιστηριακές Συναλλαγές. Χ
ΧΡΗΜΑ 51
25_AFIEROMA_CORPORATE_Χ355_FINAL.indd 51
9/21/09 7:36:08 PM
Χ
∼ θέμα
Τα αποτελέσματα των τραπεζών στο δεύτερο τρίμηνο ήταν ουσιαστικά βελτιωμένα, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα προβλήματα είναι πίσω μας. Αντίθετα, τα προβλήματα στην εγχώρια οικονομία συσσωρεύονται, λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, αλλά και λόγω των χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων της χώρας.
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
«ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΗ» ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ
∼
Α
ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ιφνιδιάζουν οι τράπεζες, και παρά τα σοβαρά τραύματα που έχει προΤη δυναμική επιστροφή των τραπεζικών μετοχών ενίκαλέσει η χρηματοπιστωτική κρίσχυσαν τα θετικά αποτελέσματα του δευτέρου τριμήνου, ση οι μετοχές του κλάδου ηγούνται τα οποία σηματοδότησαν την αναστροφή της έντονα της δυναμικής χρηματιστηριακής πτωτικής πορείας των μεγεθών του κλάδου. Τα κέρδη ✒ ανάκαμψης. του β΄ τριμήνου χαρακτηρίστηκαν από τους αναλυτές από τον Γιάννη Παρά την προσφυγή στην κρατική βοήθεια, την καταως ευχάριστη έκπληξη. Παπαδογιάννη κόρυφη πτώση των κερδών, την μεγάλη αύξηση των Τα κέρδη της Εθνικής Τράπεζας στο δεύτερο τρίμηνο μη εξυπηρετούμενων δανείων -αποτέλεσμα της επιδείνωσης των ανήλθαν στα 391 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατά 23%, της οικονομικών συνθηκών- αλλά και την βέβαιη επιβολή αυστηEurobank EFG στα 88 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 9% σε σχέση ρότερων εποπτικών κανόνων (με επιπτώσεις σε κερδοφορία και με το α’ τρίμηνο, της Alpha Bank ανήλθαν στα 128,6 εκατ. ευρώ αποδοτικότητα), ο κλάδος δεν φαίνεται να χάνει -τουλάχιστον σημειώνοντας αύξηση κατά 51%, ενώ η κερδοφορία της Τράπεζα στη Σοφοκλέους- την πρωτοκαθεδρία του. Από τον περασμένο Πειραιώς σε τριμηνιαία βάση ενισχύθηκε σε ποσοστό 48% (76 Μάρτιο μέχρι σήμερα η μετοχή της Πειραιώς από τα επίπεδα των εκατ. ευρώ έναντι 52 εκατ. στο πρώτο τρίμηνο). 3,13 ευρώ έχει εκτιναχθεί στα 11 ευρώ καταγράφοντας κέρδη Η σημαντική αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων και η κατά 45%, η Alpha Bank από τα 3,54 ευρώ έχει εκτιναχθεί στα ισχυρή ανάκαμψη των αγορών αποτελούν τα δύο βασικά στοιχεία 12 ευρώ αποκομίζοντας κέρδη 236%, η Eurobank EFG από τα που τροφοδοτούν την ανάκαμψη των αποτελεσμάτων των τραπε3,37% έχει αναρριχηθεί στα 10 ευρώ με κέρδη 197% ενώ η Εθνιζών στο δεύτερο τρίμηνο. Ωστόσο, η βελτίωση αυτή είναι περιοκή από τα επίπεδα των 8 ευρώ βρίσκεται σήμερα κοντά στα 23 ρισμένη και οφείλεται περισσότερο στη δυναμική ανάκαμψη των ευρώ σημειώνοντας άνοδο κατά 182%. αγορών και ελάχιστα στην ανάκαμψη της τραπεζικής αγοράς. Ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο για το φαινόμενο του ελατηρίΟ στόχος του σχεδίου για την ενίσχυση της ρευστότητας της ου: οι αποτιμήσεις των τραπεζών είχαν συμπιεστεί πολύ (πέρα εγχώριας οικονομίας, για πιστωτική επέκταση 10%, πλέον έχει από το σημείο που δικαιολογούσε η πραγματικότητα) και τώρα αναπροσαρμοστεί στο 6%-8%, ενώ στελέχη τραπεζών εκτιμούν εκτινάσσονται προς τα πάνω (ενδεχομένως και τώρα περισσότερο ότι το 2009 ο ρυθμός αύξησης των δανείων δεν θα ξεπεράσει το από όσο δικαιολογεί η πραγματικότητα). 5%. Επί πλέον η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών οδηγεί
52 Σεπτέμβριος 2009
06_THEMA BANKS 355_final.indd 52
9/21/09 6:12:59 PM
☛
ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ ΚΑΝΟΥΝ ΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΛΑΤΗΡΙΟΥ: ΟΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΕΙΧΑΝ ΣΥΜΠΙΕΣΤΕΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ, ΟΠΟΤΕ ΜΕΤΑ ΕΚΤΙΝΑΧΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΝΩ, ΙΣΩ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΟΣΟ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΣΑΝ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. ☛
ΠΟΛΛΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ Η ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΟΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ: ΠΡΟΣΒΛΕΠΟΥΝ ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Ή ΑΝΑΔΟΧΟΙ, ΟΠΟΤΕ ΒΑΖΟΥΝ ΤΑ ΔΥΝΑΤΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ. στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων υποχρεώνοντας τις τράπεζες να διενεργούν υψηλές προβλέψεις. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Το ξέφρενο ράλι υποδαυλίζουν με ενθουσιασμό οι ξένοι αναλυτές, οι οποίοι υπογραμμίζουν στις αναλύσεις τους την ευχάριστη έκπληξη που επιφύλαξαν τα αποτελέσματα και προβλέπουν περαιτέρω βελτίωση. Παράλληλα, προχωρούν σε αυξήσεις των τιμών-στόχων υιοθετώντας μια αισιόδοξη θεώρηση για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών. Άλλωστε και οι διοικήσεις των τραπεζών επιθυμούν έντονα τη βελτίωση των αποτιμήσεων, καθώς το καλό κλίμα στο χρηματιστήριο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση των αυξήσεων κεφαλαίου και την εξαγορά των προνομιούχων μετοχών από το Ελληνικό Δημόσιο. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο «ενθουσιασμός» των ξένων συνδέεται άμεσα με τις σχεδιαζόμενες αυξήσεις κεφαλαίου: προσβλέπουν στη συμμετοχή τους στις μελλοντικές εκδόσεις ως σύμβου-
λοι ή ανάδοχοι οι ξένοι οίκοι, οπότε βάζουν τα δυνατά τους για τη βελτίωση του κλίματος. ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ Τα αποτελέσματα των τραπεζών στο δεύτερο τρίμηνο ήταν ουσιαστικά βελτιωμένα, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα προβλήματα είναι πίσω μας. Αντίθετα, τα προβλήματα στην εγχώρια οικονομία συσσωρεύονται, λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης (στη δίνη της οποίας η χώρα μας εισήλθε με χρονική υστέρηση) αλλά κυρίως λόγω των σοβαρών χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων της χώρας. Όλα αυτά έχουν σοβαρή επίπτωση στις τράπεζες: η ζήτηση δανείων παραμένει καθηλωμένη σε πολύ χαμηλά επίπεδα, οι καθυστερήσεις καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών αυξάνουν (και φαίνεται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνουν και το 2010), ενώ οι επερχόμενες εποπτικές ρυθμίσεις (για την θωράκιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος) θα έχουν αποτέλεσμα μεγαλύτερες κεφαλαιακές απαιτήσεις από τις τράπεζες και τελικά χαμηλότερα επίπεδα αποδοτικότητας και κερδοφορίας για τις εμπορικές τράπεζες. Η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στην χώρα αποτυπώνεται στην εξέλιξη των δεικτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων (άνω των 90 ημερών) των μεγάλων τραπεζών. Στο τέλος Ιουνίου, οι καθυστερήσεις της Εθνικής ανήλθαν στο 5,1% έναντι 4,5% που ήταν στο τέλος Μαρτίου, ο δείκτης καθυστερήσεων της Eurobank ανήλθε στο 5,9% από 4,9% που ήταν στο πρώτο τρίμηνο, της Alpha Bank διαμορφώθηκε στο 4,8% από 4,3% στο πρώτο τρίμηνο, ενώ ο δείκτης καθυστερήσεων της Πειραιώς ανήλθε στο 4,3% από 4,1%. Η αύξηση των καθυστερήσεων αποδυναμώνει τους ισολογισμούς των τραπεζών. Ο δείκτης κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από συσσωρευμένες προβλέψεις στο πρώτο εξάμηνο εκτιμάται ότι υποχώρησε κάτω από το επίπεδο του 40% έναντι 43,7% που ήταν στο τέλος του πρώτου τριμήνου, 48,9% που ήταν στο τέλος του 2008 και 53,4% που ήταν στο τέλος του 2007. Χ
ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΙΜΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 6 ΜΗΝΕΣ ALPHA BANK
ATE BANK
EFG EUROBANK
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
MARFIN POPULAR BANK
ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΧΡΗΜΑ 53
06_THEMA BANKS 355_final.indd 53
9/21/09 6:13:02 PM
Χ
∼ θέμα
Οι φορείς του λιανεμπορίου εκφράζουν κριτική στην οικονομική πολιτική, η οποία -εν μέσω κρίσης- ενισχύει την ύφεση και όχι την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, αυξάνοντας την κρατική σπατάλη, όντας αναποτελεσματική στη σύλληψη της φοροδιαφυγής και επιβάλλοντας νέους, αναδρομικούς φόρους στους ίδιους οι οποίοι πάντα πληρώνουν.
ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
∼
Σ
χεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) για ημαντική μείωση τζίρου, χιλιάδες τον Ιούνιο, όπου ο δείκτης κύκλου εργασιών παρουσίαπολύσεις και «λουκέτα» είναι οι ασε μείωση 11,7% χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα προβλέψεις των μεγαλύτερων φορέων του λιανεμπορίου σε ότι αφορά καύσιμα και τα λιπαντικά αυτοκινήτων. την πορεία της αγοράς μέσα στο ✒ επόμενο δωδεκάμηνο. Οι εκτιμήσεις ΣΕΛΠΕ από τον Γιώργο αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς το λιανεμπόριο αποΤΟΝΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ∼ ∼ Καλούμενο τελεί τον κλάδο που πρώτος από όλους «αντιλαμβάνεται» Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεων Ελτις αλλαγές στην οικονομική συμπεριφορά των καταναλωτών. λάδος (ΣΕΛΠΕ), είχε προτείνει την εφαρμογή μίγματος επεκταΌπως προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιοποίησαν οι τικής δημοσιονομικής πολιτικής, με κύρια χαρακτηριστικά την εκπρόσωποι των φορέων του λιανικού εμπορίου, αυτή τη αναπτυξιακή του διάσταση για τα δυο πρώτα χρόνια και την σταστιγμή βρισκόμαστε στο μέσον της οικονομικής «καταιγίδας» διακή επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας τα τελευταία τρία και με βάση εκτιμήσεις του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικών χρόνια. Η ΕΕ στο πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής ύφεσης, θα Πωλήσεων Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ) αυτό σημαίνει ότι η μείωση του δεχόταν ένα τέτοιο πρόγραμμα υπό την προϋπόθεση ότι θα ήταν κύκλου εργασιών στο λιανεμπόριο θα κυμανθεί στα επίπεδα καλά σχεδιασμένο, καλά διατυπωμένο και αξιόπιστο και θα είχε του 10%-20%, για τα έτη 2009 και 2010. Σε έρευνα της MARC την ευρύτατη πολιτική συναίνεση των δυο μεγάλων κομμάτων για λογαριασμό της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών ως προς την εφαρμογή του. Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) οι θέσεις εργασίας που Σύμφωνα με τον ΣΕΛΠΕ, οι οργανωμένες επιχειρήσεις λιανικής βρίσκονται σε κίνδυνο εξ αιτίας της δύσκολης κατάστασης στην έχουν την εμπειρία του τι σημαίνει κρίση. Δεν μπορούν όμως οποία βρίσκονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις φτάνουν ακόμα να παλέψουν με μια κυβερνητική οικονομική πολιτική, η οποία και τις 200.000. αποτελεί παγκόσμια εξαίρεση, αφού εν μέσω οικονομικής κρίΤο Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) από σης ενισχύει την ύφεση και όχι την ανάκαμψη της οικονομικής την πλευρά του απέστειλε υπόμνημα στον Πρωθυπουργό με 33 δραστηριότητας, αυξάνοντας διαρκώς την κρατική σπατάλη, προτεραιότητες για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Τα κυνηγώντας χωρίς αποτέλεσμα την φοροδιαφυγή, επιβάλλοπροβλήματα στο λιανεμπόριο φαίνονται και στα τελευταία στοιντας συγχρόνως νέους και μάλιστα αναδρομικούς φόρους στους
54 Σεπτέμβριος 2009
07_THEMA_RETAIL_X355_FINAL.indd 54
9/22/09 3:25:13 PM
☛
ΣΕΛΠΕ: «ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟΚΟΜΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ, ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΑΝΥΠΕΡΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ». ίδιους οι όποιοι πάντα πληρώνουν. Θα πρέπει, λοιπόν, να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία και η ανάκαμψη των αγορών με μέτρα που θα στοχεύουν στα εξής: - να τερματιστεί η συνεχιζόμενη ανοχή λειτουργίας των κλειστών επαγγελμάτων, των κρατικών μονοπωλίων, των καρτέλ και των περιστασιακών μονομερών επιδοτήσεων χωρίς οικολογικό περιεχόμενο, -να σταματήσει η επιβολή νέων άμεσων και έμμεσων φόρων πάνω σε αυτούς που είναι συνεπείς και πάντα πληρώνουν, - να ενισχυθούν τα εισοδήματα των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων για την τόνωση της αγοραστικής τους δύναμης. Μόνο με περίσσευμα αγοραστικής δύναμης που δημιουργεί η ανάπτυξη, ενισχύεται η κατανάλωση και τα έσοδα του κράτους. Το μίγμα οικονομικής πολιτικής, ικανό να επιτύχει ανάπτυξη σε συνδυασμό με δημοσιονομική σταθεροποίηση, κύριο στόχο πρέπει να έχει την αύξηση της συνολικής ενεργούς ζήτησης μέσω: 1. γρήγορης και δραστικής μείωσης της δημόσιας σπατάλης ανερχόμενης (σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του 2004) σε 20% επί των δημοσίων δαπανών, ποσό, που με βάση τα σημερινά δεδομένα αντιστοιχεί σε 15 δισ. ευρώ ετησίως. 2. δραστικής μείωσης των φόρων, παράλληλα και αναλογικά με την μείωση των δαπανών, σε συνδυασμό με την σύλληψη της φοροδιαφυγής μέσω εφαρμογής ορθολογικών αντικειμενικών κριτηρίων 3. αύξησης των δημόσιων επενδύσεων σε έργα υποδομής με στόχο την αύξηση της εθνικής παραγωγικότητας. «Γνωρίζουμε ότι μια τέτοια προσπάθεια έχει τεράστιες πολιτικές και κοινωνικές δυσκολίες για να εφαρμοστεί. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι η επιτυχία της εξαρτάται από την δυνατότητα των δυο μεγάλων κομμάτων να συνεργαστούν, με στόχο την επίλυση των μεγάλων οικονομικών, κοινωνικών και εθνικών προβλημάτων τα οποία είναι αλληλένδετα μεταξύ τους», τονίζει ο ΣΕΛΠΕ και καταλήγει: «Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για πειραματισμούς πολιτικών αυτοδυναμιών και μονοκομματικών κυβερνήσεων και τούτο γιατί τα προβλήματα τείνουν να γίνουν ανυπέρβλητα και δεν μπορούν να περιμένουν». ΓΣΕΒΕΕ ∼ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ ∼ Στο «κόκκινο» βρίσκονται 200.000 θέσεις εργασίας, καθώς ήδη το α΄ εξάμηνο χάθηκαν 85.250 , ενώ περίπου 100.000 θέσεις εκτιμάται ότι θα βρεθούν σε κατάσταση επισφάλειας μέχρι το τέλος του χρόνου σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ. Την ίδια ώρα αυξάνονται τα «λουκέτα» στην αγορά, σε επτά νομούς της χώρας για πρώτη φορά μετά το 1974, ενώ καταγράφεται και μείωση στις
ιδρύσεις επιχειρήσεων. Επί πλέον σε σοβαρό κίνδυνο βρίσκονται και οι αυτοαπασχολούμενοι. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα για το β΄ τετράμηνο του έτους, που διεξήγαγε η εταιρεία δημοσκοπήσεων MARC για λογαριασμό του Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ. Από την ίδια έρευνα προκύπτει επίσης, ότι τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, ενώ οι μισές δήλωσαν ότι θα μειώσουν τις παραγγελίες προς τους προμηθευτές το επόμενο εξάμηνο. Επίσης, επτά στις δέκα επιχειρήσεις θεωρούν εκτός από την οικονομική κρίση, ότι το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το βασικότερο αντικίνητρο για την πρόσληψη προσωπικού, ενώ τρεις στις τέσσερις κρίνουν ότι το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν στον ΟΑΕΕ είναι υψηλό. EBEA ∼ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ & ΝΟΙΚΟΚΥΡΕΜΑ ∼ Συνεργασία και συναίνεση όλων, κυβέρνησης, αντιπολίτευσης, κοινωνικών εταίρων, φορέων πολιτών πρότεινε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κ. Μίχαλος, ο οποίος κάλεσε κυβέρνηση και αντιπολίτευση να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι και να συναινέσουν, γιατί αυτό απαιτούν και οι παρούσες συνθήκες και οι επιχειρήσεις. Οι δηλώσεις αυτές του κ. Μίχαλου έγιναν με αφορμή το υπόμνημα που απέστειλε το Επιμελητήριο στον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων. Στο υπόμνημα το ΕΒΕΑ επισημαίνει 33 προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν, προκειμένου να υπάρξει επάνοδος της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Μεταξύ των προτάσεων είναι το πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο για μια πενταετία, η εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος κρατικών προμηθειών, η εντατικοποίηση προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, η διατήρηση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων στα σημερινά επίπεδα, η ευθυγράμμιση του Ενιαίου Φόρου Κατανάλωσης με τους αντίστοιχους μέσους όρους της Ευρωζώνης κ.ά. ΕΣΕΕ ∼ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΩΝ ∼ Συνάντηση με τον πρωθυπουργό, πραγματοποίησε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Δ. Αρμενάκης όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια, εν όψει των εξαγγελιών που θα γίνονταν στη ΔΕΘ. Συζητήθηκαν τα προβλήματα που αφορούν το εμπόριο, ενημερώθηκε ο Πρωθυπουργός για την κατάσταση της αγοράς και προτάθηκαν ορισμένες λύσεις. Πιο συγκεκριμένα, στο Ασφαλιστικό, ζητήθηκε από τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ η συνέχιση της χρηματοδότησης του ασφαλιστικού φορέα, του ΟΑΕΕ, στα πρότυπα του ΙΚΑ. Επίσης, για όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση, η καθιέρωση σύνταξης ίσης με αυτούς οι οποίοι παίρνουν σύνταξη από ένα ταμείο. «Είναι μια κοινωνική αδικία που επιτέλους πρέπει να διορθωθεί. Τα ταμεία -επιτρέψτε μου τη λέξη- ‘ληστεύουν’ αυτούς οι οποίοι παίρνουν σύνταξη από δύο διαφορετικά ταμεία» τόνισε ο κ. Αρμενάκης. Για το φορολογικό, ζητήθηκε η περαίωση των ανέλεγκτων χρήσεων, ώστε να αποφευχθούν άλλα δυσμενέστερα μέτρα φορολογικού περιεχομένου. Επί πλέον έγινε λόγος για την αύξηση του ορίου της αυτοπεραίωσης στις 600.000 ευρώ, από 300.000 που είναι σήμερα, ώστε και ο αριθμός των προς έλεγχο υποθέσεων να περιοριστεί και οι περιπτώσεις τυχόν επαφών και χειραψιών μεταξύ ελεγκτών και ελεγχομένων να περιοριστούν. Επίσης ζητήθηκε η κατάρΧΡΗΜΑ 55
07_THEMA_RETAIL_X355.indd 55
9/21/09 6:34:29 PM
Χ θέμα ∼ Λιανικό εμπόριο Απαιτείται συναινετική αναπτυξιακή πολιτική ☛
ΘΕΤΙΚΗ, ΓΕΝΙΚΑ, Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΣΜΑΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. ΔΥΝΑΤΟΙ «ΠΑΙΚΤΕΣ» ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΚΑΤΑΦΕΡΑΝ ΝΑ ΑΠΟΚΟΜΙΣΟΥΝ ΚΕΡΔΗ, ΕΝΩ ΑΛΛΟΙ ΕΙΧΑΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ. γηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, δεδομένου ότι σήμερα η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση επιτρέπει διασταυρώσεις κάθε είδους και όχι την ταλαιπωρία των επιχειρήσεων, με την τήρηση ενός σωρού βιβλίων και στοιχείων. Προτάθηκε από την ΕΣΕΕ και η εφαρμογή κινήτρων μεταβίβασης, ιδίως των οικογενειακών ελληνικών επιχειρήσεων, για να δημιουργηθούν μακροβιότερες επιχειρήσεις, πιο αξιόπιστες, που θα σέβονται ακόμα περισσότερο τον καταναλωτή.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ Θετική, γενικά, εικόνα προκύπτει από τα αποτελέσματα εξαμήνου των λιανεμπορικών επιχειρήσεων αν αναλογιστεί κανείς το δύσκολο επιχειρηματικό κλίμα των τελευταίων μηνών. Δυνατοί «παίκτες» του κλάδου κατάφεραν να αποκομίσουν κέρδη σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, ενώ άλλοι είχαν σχετικά περιορισμένες απώλειες. Το θετικό μέχρι στιγμής όμως είναι ότι οι ελληνικές εισηγμένες του λιανεμπορίου αντιστέκονται σθεναρά στις επιθέσεις της διεθνούς αλλά και της εγχώριας οικονομικής κρίσης. COCA-COLA 3Ε ∼ ΚΕΡΔΗ 201 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ∼ Μείωση κατά 4% σημείωσαν τα καθαρά κέρδη της Coca - Cola 3Ε για το πρώτο εξάμηνο του 2009, καθώς διαμορφώθηκαν στα 201 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, τα συγκρίσιμα κέρδη ανά μετοχή διαμορφώθηκαν σε 0,55 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 5% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους. Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες, συνυπολογιζομένης της επίδρασης των καθαρών κεφαλαιουχικών δαπανών, αυξήθηκαν κατά 172 εκατ. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 σημειώθηκαν ταμειακές εισροές της τάξεως των 122 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με ταμειακές εκροές της τάξεως των 50 εκατ. το πρώτο εξάμηνο του 2008. Ο όγκος πωλήσεων διαμορφώθηκε σε 1.033 εκατ. κιβώτια, σημειώνοντας αύξηση 2% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2008 (986 εκατ. κιβώτια σε προσαρμοσμένη βάση ημερών πωλήσεων, 3% μείωση εν συγκρίσει με το πρώτο εξάμηνο του 2008). Τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις ανήλθαν σε 3,266 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 1% σε σχέση με το 2008. ELMEC SPORT ∼ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΡΔΩΝ 70% ∼ Αύξηση κερδών 70% στο εξάμηνο, στα 5,5 εκατ. ευρώ ανακοί-
νωσε η Elmec Sport, με τα έσοδα της εταιρείας να εμφανίζουν άνοδο 6,7%, στα 121,5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ειδικότερα, στα 121,5 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν οι ενοποιημένες πωλήσεις της Elmec Sport το Α. εξάμηνο του 2009 από 113,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2008 σημειώνοντας αύξηση κατά 6,7%. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) το 2009 διαμορφώθηκαν στα 10,2 εκατ. ευρώ από 12,2 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας διολίσθηση κατά 16% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο επηρεασμένα κυρίως από την Ρουμάνικη δραστηριότητα λόγω της σημαντικής υποτίμησης του τοπικού νομίσματος RON έναντι του ευρώ καθώς και της συνακόλουθης μείωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Επί πλέον, οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές επηρέασαν αρνητικά τα έξοδα του ομίλου τα και ανήλθαν στα 2 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009 από 0,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του προηγούμενου έτους, κυρίως λόγω της υποτίμησης του RON έναντι του ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων κατά το Α’ εξάμηνο του 2009 ανήλθαν σε 8 εκατ. ευρώ από 6,4 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 25% περίπου. Κατά το Α’ τρίμηνο του 2009 ο όμιλος κατέγραψε χρηματοοικονομικά κέρδη μη επαναλαμβανόμενα από πώληση παγίου αξίας 5,2 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε 5,5 εκατ. ευρώ έναντι 3,2 εκατ. ευρώ το 2008, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 71% περίπου. FOLLI - FOLLIE ∼ ΣΥΝ 29% ΤΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ∼ Ο Όμιλος της Folli-Follie παρουσίασε στο εξάμηνο του 2009, σε ενοποιημένη βάση, κύκλο εργασιών 452,7 εκατ. ευρώ έναντι 413,3 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο του 2008, δηλαδή αύξηση κατά 9,5%. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ήταν αυξημένα κατά 10,3% και ανήλθαν στα 101,5 εκατ. ευρώ από 92,0 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 80,3 εκατ. εκατ. ευρώ σε σχέση με 64,1 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο του 2008 (+25,2%), τα δε καθαρά κέρδη μετά φόρων στα 62,8 εκατ. ευρώ από 51,6 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 21,6%. Τα ενοποιημένα κέρδη μετά φόρων και μετά την αφαίρεση των δικαιωμάτων μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε 54,7 εκατ. ευρώ από 42,4 εκατ. ευρώ το 2008 (+29%). Τα κέρδη ανά μετοχή ανήλθαν στα 1,67 ευρώ έναντι 1,29 ευρώ του εξαμήνου 2008. VIVARTIA ∼ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ∼ Ο Όμιλος Vivartia κατόρθωσε να επιτύχει βελτίωση βασικών οικονομικών μεγεθών σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στις χώρες που δραστηριοποιείται. Αναλυτικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2009 οι ενοποιημένες πωλήσεις του Ομίλου Vivartia ανήλθαν σε 704,2 εκατ. ευρώ από 632,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, αυξημένες κατά 11,3%. Μέρος της αύξησης οφείλεται στην ενσωμάτωση των νέοενοποιούμενων θυγατρικών Everest και Nonni’s. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου ανήλθαν σε 64,1 εκατ. ευρώ από 54,2
56 Σεπτέμβριος 2009
07_THEMA_RETAIL_X355_FINAL.indd 56
9/24/09 10:32:36 AM
ΧΡΗΜΑ 57
07_THEMA_RETAIL_X355_FINAL.indd 57
9/24/09 10:32:38 AM
Χ θέμα ∼ Λιανικό εμπόριο Απαιτείται συναινετική αναπτυξιακή πολιτική εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, σημειώνοντας αύξηση κατά 18,3%. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας ανήλθαν σε ζημιές 1,68 εκατ. ευρώ από ζημιές 2,76 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, παρουσιάζοντας βελτίωση κατά 39,1%. Σχολιάζοντας τις οικονομικές καταστάσεις του πρώτου εξαμήνου του 2009, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Vivartia, κ. Σπ. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι η Vivartia κατόρθωσε να βελτιώσει τα αποτελέσματα της σε ένα δύσκολο και αβέβαιο περιβάλλον. Ο Όμιλος συνέχισε στο πρώτο εξάμηνο, την προσπάθεια για επίτευξη συνεργιών, αύξηση της παραγωγικότητας και βελτίωση του κόστους όπως και τη συνεχή ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών μέσω της ανάπτυξης νέων καινοτόμων προϊόντων.
2009 ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 15,1 εκατ. ευρώ έναντι 16 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, μειωμένος κατά 5,2%. Η πτώση αυτή αποδίδεται, τόσο στην ευρύτερη υποχώρηση της καταναλωτικής ζήτησης, όσο και στη συγκράτηση των πωλήσεων χονδρικής, οι οποίες επηρεάστηκαν σημαντικά από την υιοθέτηση νέας, ιδιαίτερα αυστηρής πιστωτικής πολιτικής από τις αρχές του έτους. Σημειώνεται, ότι η επίδραση της μείωσης των πωλήσεων χονδρικής στον ενοποιημένο κύκλο εργασιών αντισταθμίστηκε μερικώς από την αύξηση κατά 6% των πωλήσεων λιανικής, οι οποίες στο πρώτο εξάμηνο του 2009 ανήλθαν σε 4,4 εκατ. ευρώ, ενισχυμένες από την αυξημένη εμπορική κίνηση κατά την περίοδο των εκπτώσεων.
FASHION BOX ∼ ΠΤΩΣΗ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ∼ Στα 437 χιλ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας για τη Fashion Box στο α’ εξάμηνο, έναντι 675 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο το προηγούμενο έτος. Σημειώνεται, ότι τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου της προηγούμενης χρήσης περιελάμβαναν έκτακτο, μη επαναλαμβανόμενο αποτέλεσμα από την εκποίηση ακινήτου, το οποίο καθιστά τα οικονομικά μεγέθη των δύο περιόδων μη συγκρίσιμα. Το συνολικό έσοδο του Ομίλου από την ανωτέρω πώληση ανέρχεται σε 176 χιλ. ευρώ, ενώ το καθαρό κέρδος, αφαιρουμένων των φόρων και των λοιπών εξόδων ήταν 130 χιλ. ευρώ Το έκτακτο αυτό αποτέλεσμα επηρέασε τα περισσότερα μεγέθη κερδοφορίας του πρώτου εξαμήνου 2008, από τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων μέχρι και τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας. Στο πρώτο εξάμηνο του
ΚΡΙ ΚΡΙ ∼ ΟΡΙΑΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ∼ Αύξηση 2,9% στον κύκλο εργασιών και 1% στα κέρδη μετά φόρων παρουσίασαν τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου της Κρι Κρι στο α’ εξάμηνο του 2009, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας ανήλθε σε 23.697 χιλ. ευρώ, έναντι 22.950 χιλ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Βελτίωση επήλθε και στα μεγέθη της εταιρεικής κερδοφορίας. Συγκεκριμένα, τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) παρουσίασαν άνοδο, κατά 8,0%, αγγίζοντας τα 5.976 χιλ. ευρώ, τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 4.870 χιλ. ευρώ, από 4.625 χιλ. ευρώ το 2008. Τέλος, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 4.082 χιλ. ευρώ, έναντι 4.014 χιλ. ευρώ της αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου. Χ
58 Σεπτέμβριος 2009
07_THEMA_RETAIL_X355.indd 58
9/21/09 6:34:36 PM
ΧΡΗΜΑ 59
07_THEMA_RETAIL_X355.indd 59
9/21/09 6:34:39 PM
Χ
διεθνείς αγορές
ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ LEHMAN BROTHERS
ΕΝΑ ΠΑΘΗΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΠΟΙΟΙ «ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΣΧΟΙΝΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΚΡΕΜΑΣΜΕΝΟΥ»
ΔΙΕΘΝΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΙΣΤΡΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ Ανόδους της τάξης του 15+% σημείωσαν όλοι οι σημαντικοί ευρωπαϊκοί χρηματιστηριακοί δείκτες στο δίμηνο που μας πέρασε, και μάλιστα με όγκους συναλλαγών αρκετά αξιόλογους τόσο για την συγκυρία, όσο και για καλοκαίρι. Οι μελλοντικοί ρυθμοί θα επηρεασθούν τόσο από τα στοιχεία της μεταποιητικής δραστηριότητας (η οποία αυτή την στιγμή βρίσκεται σε καλό επίπεδο) όσο και από τις μελλοντικές κινήσεις των επιτοκίων, εν όψει πληθωριστικών φαινομένων. νας χρόνος έχει περάσει από την 15η ΣεπτεμβρίΕπί πλέον, καθοριστικό ρόλο θα παίξει και η ροή κεφαλαίων στην ου του 2008 και την κατάρρευση της Lehman αγορά, η οποία αν και έχει ανοδικές τάσεις, εντούτοις δεν είναι Brothers, η οποία σηματοδότησε την κορύφωση αυτή που θα περίμενε κάποιος μετά από όλα αυτά τα μέτρα τόνωτης μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης (που είχε σης που έχουν εφαρμοσθεί. ξεκινήσει 14 μήνες νωρίτερα), και την είσοδο της Wall Street Στην Ιαπωνία, οι τελευταίες κινήσεις του NIKKEI επηρεάζονται στην εντατική. αρκετά και από τις πολιτικές εξελίξεις, όπου οι φιλελεύθεροι πέρασαν στην αντιπολίτευση και οι δημοκρατικοί στην εξουσία μετά από πενήντα τέσσερα συναπτά έτη διακυβέρνησης, με κύρια ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΚΙΝΔΥΝΟΙ προεκλογική υπόσχεση για τους νικητές την μείωση της γραφει- Σήμερα, μπορούμε πια να πούμε ότι τα χειρότερα έχουν οκρατίας και την πάταξη της διαπλοκής κυβέρνησης και επιχει- αποφευχθεί, η παγκόσμια οικονομία με αργά βήματα βρίσκει τον δρόμο της εξόδου από την στενωπό, αλλά ασφαλέστατα ρηματιών. ακόμη υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που θα πρέπει να ξεπεραΔΕIΚΤΕΣ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛH στούν- ειδικά στον τραπεζικό κλάδο. 31/08 30/06 ΜHΝΑ Ασφαλώς δεν είναι δείγμα υγείας το να βλέπει κανείς οργανιDJ Eurostoxx 50 2783.75 2401.69 15.91% σμούς σαν την Bank of America ή την Citigroup, οι οποίες διDax 5459.14 4808.64 13.53% ασώθηκαν από την κρίση με παρεμβάσεις έξωθεν και άνωθεν, CAC 40 3647.22 3140.44 16.14% αντί να μπουν σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης - απεξάρτησης, να FTSE 4889.55 4249.21 15.07% DJIA 9155.24 8447.00 8.38% προσπαθούν να επεκταθούν και άλλο, χρησιμοποιώντας τα S&P 500 1011.13 919.32 9.99% πολλά δισ. δολάρια που τους παρείχε αφειδώς ο... κρατικός Nasdaq Corp 2001.23 1835.04 9.06% επενδυτής. Bovespa 56887.90 51465.46 10.54% Nikkei 10367.85 9927.92 4.43% ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ... Hang Seng 20865.7 0 18378.73 13.53% Ούτε μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη ότι το πάθημα έγινε
Ε
ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ Μέχρι και κάτω από τα 1,45 ανά ευρώ υποχώρησε η ισοτιμία του δολαρίου έναντι του ευρώ, και κάπως λιγότερο έναντι της στερλίνας. Η υποχώρηση ερμηνεύεται ως τάση για ανάληψη αυξημένου ρίσκου και συνδέεται με την ανάκαμψη των χρηματιστηριακών δεικτών του τελευταίου τετραμήνου. Στους κερδισμένους του διμήνου συμπεριλαμβάνεται και το δολάριο Καναδά, ενώ στους χαμένους το δολάριο Αυστραλίας, και τέλος το γιεν, το οποίο έφθασε πολύ κοντά στο ψυχολογικό όριο των 90 ανά δολάριο, γεγονός που προκάλεσε ανησυχίες για το μέλλον των ιαπωνικών εξαγωγών.
ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ EUR USD JPY GBP CHF CAD AUD HKD EUR 0,69 0,01 1,14 0,66 0,64 0,59 0,09 USD 1,45 0,01 1,65 0,96 0,93 0,86 0,13 JPY 133,33 92,59 152,21 88,16 85,51 79,54 11,91 GBP 0,88 0,61 0,01 0,58 0,56 0,52 0,08 CHF 1,52 1,05 0,01 1,73 0,97 0,90 0,14 CAD 1,56 1,08 0,01 1,78 1,03 0,93 0,14 AUD 1,69 1,16 0,01 1,91 1,11 1,08 0,15 HKD 11,22 7,75 0,08 12,77 7,40 7,18 6,68
60 Σεπτέμβριος 2009
14_DIETHNEIS AGORES 355_FINAL.indd 60
9/21/09 7:07:51 PM
✒ από τον Παναγιώτη Φρεντζά
Ασφαλώς δεν είναι δείγμα υγείας το να βλέπει κανείς οργανισμούς σαν την Bank of America ή την Citigroup, οι οποίες διασώθηκαν από την κρίση με παρεμβάσεις έξωθεν και άνωθεν, αντί να μπουν σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης - απεξάρτησης, να προσπαθούν να επεκταθούν και άλλο, χρησιμοποιώντας τα πολλά δισ. δολάρια που τους παρείχε αφειδώς ο... κρατικός επενδυτής.
ΕΠΙΤΟΚΙΑ - ΟΜΟΛΟΓΑ ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ... ...όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε όταν σημειώνονται υψηλές αποδόσεις από τις επενδύσεις σε κοινές μετοχές. Σημαντική, όχι τόσο από επενδυτική, όσο από ιστορική άποψη, ήταν η πώληση ομολόγων με ρήτρα γουάν από την Κινεζική κυβέρνηση στην αγορά του Χονγκ Κονγκ. Ενώ για τώρα η κίνηση αυτή δεν σημαίνει και πολλά, στο μέλλον μπορεί και να καθορίσει τις εξελίξεις στην ασιατική αγορά ομολόγων. ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΕΚΤ
μάθημα, το γεγονός ότι οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες (οι οποίες ασφαλώς συνεισέφεραν τα μέγιστα στο να φθάσει το σύστημα μισό βήμα πριν από την άβυσσο) διαμαρτύρονται ότι οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις (που θα συζητηθούν από κοινού στην σύνοδο της G-20 στο Πίτσμπουργκ, στις 24 και 25 του μήνα) περιορίζουν τα κέρδη τους κατά 30%... ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ Ούτε και η δραματική μείωση του δανεισμού από τους Αμερικανούς καταναλωτές, σε δωδεκάμηνη βάση, κατά 10% και πλέον (ή 21,6 δισ. δολάρια, σε απόλυτους αριθμούς) φαίνεται ότι χτύπησε κάποιο «καμπανάκι» για τους οργανισμούς αυτούς, και να τους κάνει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι ο καταναλωτής αυτός που θα σώσει την οικονομία (ήδη έχει συνεισφέρει έμμεσα αρκετά τρις), αλλά η αλλαγή πρακτικών και νοοτροπίας. «ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ» ΣΕ... ΑΝΑΣΤΟΛΗ Σε ό,τι αφορά στην Ευρώπη, το βήμα δόθηκε από την (εν πολλοίς αναμενόμενη) απόφαση του Ecofin να παραμείνει ανενεργό το πλαφόν για τα δημοσιονομικά ελλείμματα (3%) για άλλα τρία χρόνια.
ΕΜΠΟΡΕYΜΑΤΑ Πετρέλαιο NYM ($/βαρέλι) Χρυσός ($/ ουγγιά) Χαλκός ($/ λίβρα) Ασήμι ($/ ουγγιά)
ΤΙΜΕΣ 30/06 69,44 944,0 223,3 16,44
ΤΙΜΕΣ 30/06 69,77 928,1 229,5 13,61
ΜΕΤΑΒΟΛH % -0,47 7,1 27,7 20,7
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΟΥΠΟΝΙ ΛΗΞΗ
3 Μήνες 6 Μήνες Έτος Έτη 3 Έτη 4 Έτη 5 Έτη 6 Έτη 7 Έτη 8 Έτη 9 Έτη 10 Έτη 15 Έτη 20 Έτη 30 Έτη
0,000 0,000 4,750 1,500 4,000 3,500 2,250 3,250 4,000 4,250 4,250 3,500 6,250 4,750 4,250
90930 100217 100611 111006 120413 130412 140411 150104 160104 170104 180104 190104 240104 280704 390704
ΤΙΜΗ/ ΑΠΟΔΟΣΗ 31-08-09
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΣ/ ΑΠΟΔΟΣΗΣ
99,98/0,54 0,001 / 0,006 99,84/0,37 0,000 / 0,020 103,16/0,50 -0,011 / -0,0002 100,76/1,06 0,006 / 0,003 106,2/1,53 -0,016 / 0,040 105,16 / 1,99 -0,056 / 0,015 99,75 / 2,31 -0,104 / 0,024 103,38 / 2,61 -0.134 / 0.024 107.08 / 2.84 -0.177 / 0.027 108.23 / 3.05 -0.271 / 0.037 108.16 / 3.17 -0.304 / 0.038 101.85 / 3.27 -0.348 / 0.041 126.78 / 3.79 -0.445 / 0.035 108.81 / 4.07 -0.516 / 0.037 111.31 / 4.10 -0.759 / 0.040
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Ο,ΤΙ ΛΑΜΠΕΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΥΣΟΣ Μπορεί στον περιστασιακό αναλυτή να κάνει εντύπωση η άνοδος του χρυσού, ο οποίος έφτασε και ξεπέρασε το συμβολικό φράγμα των χιλίων δολαρίων, αλλά αυτοί που τρίβουν τα χέρια τους είναι όσοι ποντάρισαν στον άργυρο, και οι οποίοι έχουν κερδίσει για φέτος πάνω από 40%. Και τα δύο αυτά μέταλλα ανεβαίνουν γιατί υπάρχει ανησυχία στην αγορά για πληθωριστικές κινήσεις, αλλά επιπλέον η άνοδος της τιμής του ασημιού μπορεί να θεωρηθεί και σαν σημείο μεταποιητικής ανάκαμψης, καθώς σε αντίθεση με τον χρυσό το ασήμι έχει αρκετές εφαρμογές στην μεταποίηση. Το πώς θα χειρισθούν οι αρμόδιες αρχές τις όποιες πληθωριστικές πιέσεις είναι κάτι που θα καθορίσει και τις μελλοντικές εξελίξεις στην αγορά εμπορευμάτων. Το πετρέλαιο βρίσκεται μέσα ή πολύ κοντά στον στόχο που έχει θέσει ο ΟΠΕΚ (70-80 δολάρια το βαρέλι), και συνεπώς δεν αναμένονται σημαντικές μεταβολές, σε ότι αφορά την διάθεσή του. ΧΡΗΜΑ 61
14_DIETHNEIS AGORES 355_FINAL.indd 61
9/21/09 7:07:52 PM
Χ
∼ αποκλειστικότητα ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΤΟ ΠΑΘΗΜΑ ΤΟΥ 2001 ΕΓΙΝΕ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟ 2009 Χαρακτηριστικό της υγείας του κλάδου είναι και το γεγονός ότι στα αποτελέσματα τριμήνου τα περισσότερα τραπεζικά ιδρύματα ξεπέρασαν τις προσδοκίες των αναλυτών. Τα κέρδη των οκτώ μεγαλύτερων τραπεζών ανήλθαν στα 1,3 δισ. δολάρια, μόλις 10% κάτω από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Ο
✒ του κλάδου είναι και το γεγονός ότι στα αποτελέσματα τραπεζικός κλάδος στην Τουραπό τον κία έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα τριμήνου τα περισσότερα τραπεζικά ιδρύματα ξεπέραGuy Norton ανθεκτικός στην κρίση, παρά σαν τις προσδοκίες των αναλυτών. Τα κέρδη των οκτώ το γεγονός ότι οι τραπεζικοί μεγαλύτερων τραπεζών ανήλθαν στα 1,3 δισ. δολάρια, δείκτες διεθνώς βρίσκονται ακόμη σε μόλις 10% κάτω από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. περιδίνηση λόγω του πρόσφατου χρηΣύμφωνα με τον Τανζού Γιουκσέλ αναπληρωτή γενικό διευθυματοπιστωτικού κραχ. Παρ’ όλα αυτά ο ντή της Vakifbank: «Οι τουρκικές τράπεζες έχουν περάσει από τουρκικός χρηματοπιστωτικός κλάδος αποδεικνύεται από τους τις «στρεσογόνες» εξετάσεις τις κρίσης και μέχρι τώρα τα πήγαν πιο δυναμικούς μεταξύ των αναδυόμενων αγορών στην Ευρώπη καλά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολύ λίγες χώρες που ο τρακαι έχει βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση της ψυχολοπεζικός τους κλάδος διαθέτει την κερδοφορία, την κεφαλαιακή γίας των επενδυτών στη γειτονική χώρα. επάρκεια και την ρευστότητα του τουρκικού κλάδου». Τα καλύΑποτελεί τραγική ειρωνεία ότι ο τουρκικός τραπεζικός δείκτης τερα των αναμενόμενων αποτελέσματα, σύμφωνα με τον Γιουκαποκομίζει τα οφέλη από την αποτυχία του 2001 όταν ήταν σέλ, έχουν εκτοξεύσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών ο αδύναμος κρίκος στην τότε οικονομική κρίση που βίωσε η και δανειστών, ενώ οδηγούν σε καλύτερες προβλέψεις διεθνών χώρα. οίκων και ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Το πρόΜετά την «αποτυχία» του 2001 ο κλάδος βελτίωσε σε μεγάλο σφατο «ράλι» αξιολογήσεων οδήγησε τον δείκτη Turkey Large βαθμό τη διαχείριση κινδύνου, απέκτησε πιο αυστηρούς καCap Bank να κινηθεί ανοδικά κατά 39,07% σε ετήσια βάση ένανόνες λειτουργίας με αποτέλεσμα αυτή τη φορά οι τράπεζες να ντι αύξησης 27% του εγχώριου τραπεζικού δείκτη ISE-National είναι πολύ πιο προσεκτικές στις κινήσεις τους. Έτσι, οι τουρ30 headline. κικές τράπεζες αντέχουν, καθώς διαθέτουν υψηλή κεφαλαιακή Στο μέτωπο των δανειακών υποχρεώσεων των τουρκικών τραεπάρκεια και συνετό εξωτερικό δανεισμό, ενώ γενικότερα οι πεζών και εκεί υπάρχει θετική εξέλιξη, καθώς μειώθηκε κατά διοικήσεις τους εστιάζουν περισσότερο στη σταθερότητα παρά 80% ο σχετικός δείκτης, με συνέπεια να μπορούν τα ιδρύματα σε τριψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό της υγείας να δανείζονται με ευνοϊκότερους όρους.
62 Σεπτέμβριος 2009
11_EUROMONEY_TURKBANK_X355_FINAL.indd 62
9/22/09 3:26:49 PM
t ☛
ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΞΩΤΙΚΑ Ή ΤΟΞΙΚΑ «ΒΑΡΙΔΙΑ» ΣΤΟΥΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΕΝΩ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ. ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ Στο ίδιο κλίμα με τον Γιουκσέλ είναι και οι εκτιμήσεις του Κερέμ Τεζτζάν, αναλυτή της Deutsche Bank στην Κωνσταντινούπολη. «Έχουμε από καιρό εκφράσει την άποψη ότι οι τουρκικές τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν δομικά προβλήματα. Τα επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας είναι ισχυρά, ενώ τα σταθερά διαθέσιμα τους δίνουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν με ευκολία τη μειωμένη ρευστότητα που προέρχεται από τη διεθνή στενότητα στην αγορά χρήματος». Επίσης, ο αναλυτής της Deutsche Bank επισημαίνει ότι οι τουρκικές τράπεζες δεν έχουν εξωτικά ή τοξικά «βαρίδια» στους ισολογισμούς τους, ενώ δεν έχουν μεγάλες επενδύσεις που εξαρτώνται άμεσα από την μεταβολή των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Βέβαια, εκτός από τους αισιόδοξους υπάρχουν και οι πιο μετριοπαθείς αναλυτές, οι οποίοι θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει μία πιο προσεκτική άποψη σε ότι αφορά τις εκτιμήσεις λόγω και του πρόσφατου ράλι, καθώς και της πιθανότητας για περαιτέρω επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού. Ένας από αυτούς ο Εμρέ Ιζγκί, τραπεζικός αναλυτής της Citi στο Λονδίνο προειδοποιεί ότι η μείωση κατά τουλάχιστον τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ της Τουρκίας το 2009 και η αύξηση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μπορούν να προκαλέσουν πίεση στα αποτελέσματα έτους των τραπεζών. «Το ανοδικό ράλι των τραπεζών αφήνει μικρά περιθώρια για περαιτέρω αύξηση μέχρι το τέλος του έτους», προειδοποιεί ο Ιζγκί. Πάντως, μέχρι στιγμής τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται χαμηλά στο 4,6% και σύμφωνα με τον Τεζτζάν θα πρέπει να αυξηθούν δραστικά στο 9,6%, για να «σβήσουν» τα έσοδα του 2009, ενώ θα πρέπει να φτάσουν το 22% για να τραβήξουν προς τα κάτω τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας χαμηλότερα από το 8% και να χρειαστεί να αλλάξει η κεφαλαιακή διάρθρωση των τραπεζών. Ακόμη και το 2001, όταν η τουρκική οικονομία είχε αρνητική ανάπτυξη 7,4% και 21 τράπεζες κρίθηκαν αφερέγγυες, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφτασαν στο 19%. Όπότε είναι σχεδόν απίθανο με τις σημερινές συνθήκες να χρειαστούν κυβερνητικές εγγυήσεις για την επάρκεια των τραπεζών, όπως συνέβη σε άλλες υπό ανάπτυξη χώρες στην Ευρώπη. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μπορεί να αυξηθούν κατά περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες μέσα στο έτος, όμως οι τράπεζες θα μπορέσουν να ξεπεράσουν τη μείωση του ενεργητικού τους μέσω της ισχυρής κερδοφορίας. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής προέρχεται από την αύξηση του καθαρού περιθωρίου κέρδους των τραπεζών, εξ αιτίας της επιθετικής πολιτικής που ακολούθησε η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας σε ότι αφορά τη μείωση των επιτοκίων. Η πτώση έφτασε τις 750 μονάδες βάσης, δηλαδή από το 18,5%
στο τέλος του 2008 στο 11% σήμερα, κάτι που από τη μία οδήγησε τις τράπεζες να πληρώνουν μικρότερα επιτόκια για τις καταθέσεις, τη στιγμή που αποκόμισαν απρόσμενα κέρδη από κυβερνητικά ομόλογα με σταθερό επιτόκιο, το οποίο είχε διαμορφωθεί πριν από τις διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα. ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ Πάντως, παρά το «κόψιμο» στα επιτόκια, μέχρι πρόσφατα η ανάπτυξη του δανεισμού ήταν παγωμένη καθώς οι δυνητικοί επενδυτές είχαν μεταθέσει τις κινήσεις τους για αργότερα ενώ και οι τράπεζες έδειχναν απρόθυμες να μειώσουν τα επιτόκια χορηγήσεων προκειμένου να υποχωρήσει η ζημιά των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Από τον Απρίλιο και μετά, όμως, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται σημάδια ανάκαμψης, με το συνολικό ποσό χορηγούμενων δανείων να αυξάνεται κατά 0,6%. Αρκετοί αναλυτές προβλέπουν σημαντική ανάκαμψη, με τη συνολική αύξηση δανείων να φτάνει το 9% στο τέλος του χρόνου. Από την πλευρά της η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να στηρίξει το δανεισμό, καθώς προτίθεται να δημιουργήσει ένα δημόσιο οργανισμό ο οποίος θα παρέχει στήριξη κυρίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους εξ αιτίας της κρίσης. Άλλο ένα ενθαρρυντικό στοιχείο για τον τουρκικό τραπεζικό τομέα είναι ότι όχι μόνο αυξάνονται οι καταθέσεις, αλλά και ότι οι Τούρκοι έχουν σταματήσει να μετατρέπουν τις αποταμιεύσεις τους από τουρκικές λίρες σε δολάρια ΗΠΑ, υπό τον φόβο πιθανής υποτίμησης του νομίσματος. Παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι ο τραπεζικός τομέας στην Τουρκία έχει βγει οριστικά από κάθε κίνδυνο. Κι αυτό επειδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται, ο δανεισμός παραμένει αναιμικός, ενώ ο κλάδος συνεχίζει να είναι εξαιρετικά ευαίσθητος, σε μία αντιστροφή του κύκλου πτώσης των επιτοκίων. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι το κλειδί για τη συνέχεια θα είναι το timing και το μέγεθος οποιασδήποτε συνεργασίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο θα έχει μεγάλη επίδραση στο αν οι τράπεζες θα αλλάξουν την τακτική τους να επενδύουν σε ομόλογα, και να αρχίσουν ξανά να χορηγούν δάνεια. Χ ΧΡΗΜΑ 63
11_EUROMONEY_TURKBANK_X355_FINAL.indd 63
9/22/09 3:26:49 PM
Χ
∼ αποκλειστικότητα ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΕΣ
ΦΡΕΣΚΟ ΧΡΗΜΑ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ
Ν
Επενδυτική πνοή προσφέρουν στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου, τα επιτυχημένα deals του δεύτερου φετινού τρίμηνου, οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και η κεφαλαιακή αναδιάρθρωση τραπεζών και επιχειρήσεων.
✒ τους κεφάλαιο. Οι τραπεζίτες λοιπόν αναμένουν να έο επενδυτικό χρήμα, που υποαπό τον λογίζεται περί τα 274 δισ. ευρώ, έχουν περισσότερη δουλειά, σύντομα προκειμένου να Peter Lee εισέρευσε και πάλι, στη διάρκεια επεξεργαστούν σχέδια για την αναμόρφωση της κεφατου δεύτερου εφετινού τριμήνου λαιακής διάρθρωσης των επιχειρήσεων. στις ανά τον κόσμο κεφαλαιαγορές, γεγοΧαρακτηριστικό της κινητικότητας που έχει αρχίσει να διαφαίνός που δείχνει ότι οι αγορές έχουν αρχίσει νεται είναι ότι η Goldman Sachs διοργάνωσε τον Ιούλιο ένα συνα ξεπερνούν την περίοδο πανικού και ότι νέδριο για στελέχη 60 επιχειρήσεων τα οποία συναντήθηκαν με το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι έτοιμο για μία νέα αρχή. τους επικεφαλής 40 θεσμικών fund. «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέΤο επόμενο βήμα, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι η αύξηση ρον από δυνητικούς επενδυτές» αναφέρει ο Μάθιου Γουέστερτων νέων αιτήσεων για εισαγωγή στα χρηματιστήρια από πλευμαν επί κεφαλής τομέα κεφαλαιαγορών της Goldman Sachs ράς των επιχειρήσεων. Το δεύτερο τρίμηνο του 2009 ήταν το και συνεχίζει λέγοντας: «Παρ’ ότι δεν πιστεύω ότι θα δούμε πιο «δραστήριο» χρηματιστηριακά μετά το τελευταίο τρίμηνο ένα τεράστιο αριθμό δημόσιων εγγραφών στο άμεσο μέλλον, του 2007. Οι αγορές έκαναν ένα δυνατό «ριμπάουντ», ιδιαίτερα πολλές επιχειρήσεις το έχουν στο μυαλό τους και οι αιτήσεις θα η αμερικανική, της οποίας ο τραπεζικός κλάδος έκανε ρεκόρ είναι περισσότερες μέσα στους επόμενους μήνες». Οι τραπεζίτες αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, μετά από ένα πολύ αδύναμο πιστεύουν ότι μόνο στην Ευρώπη υπάρχουν 15 με 20 ιδιωτικές πρώτο τρίμηνο όπου τα χρηματιστήρια διεθνώς είχαν ΑΜΚ επιχειρήσεις που είναι πιθανό να κάνουν δημόσιες προσφορές μόλις 71 δισ. δολάρια. για πάνω από 1 δισ. ευρώ η κάθε μία. Το καλό για τους επενΒέβαια, οι αναλυτές ανησύχησαν από κάποιες προβλέψεις δυτές είναι ότι αν και τα χρηματιστήρια είχαν έντονη ανοδική σύμφωνα με τις οποίες το καλοκαίρι θα είναι πιο αδύναμο επενκίνηση κατά το δεύτερο τρίμηνο και στη συνέχεια «φρέναραν», το εύρος διακύμανσης των δεικτών είναι πολύ μικρότερο από δυτικά λόγω κάποιων κερδών στις δευτερογενείς αγορές κεφαότι δύο χρόνια πριν. Ο περιορισμός των έντονων διακυμάνσεων λαίου στο δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου. Όμως με την ανακοίνωση είναι βασικό προαπαιτούμενο για κάθε αναθέρμανση στις νέες αποτελεσμάτων εξαμήνου πολλές επιχειρήσεις είναι πιθανό να εισαγωγές στα χρηματιστήρια, οι οποίες θέλουν μήνες για να αποκαλύψουν τα πλάνα τους για νέες αυξήσεις στο μετοχικό
64 Σεπτέμβριος 2009
14_EUROMONEY_IPOS_Χ355_FINAL.indd 64
9/21/09 7:09:28 PM
t ☛
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΔΙΑΦΑΙΝΕΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η GOLDMAN SACHS ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ 60 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΠΙ ΚΕΦΑΛΗΣ 40 ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ. οργανωθούν και εκτελεστούν και μπορούν εύκολα να συναντήσουν εμπόδια αν οι βασικοί δείκτες «γυρίζουν» απότομα κάθε εβδομάδα. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Ο Χένρικ Γκόμπελ, επί κεφαλής επενδύσεων Ευρώπης της Morgan Stanley, τονίζει σχετικά: «Οι νέες εισαγωγές είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν σε ένα ασταθές χρηματιστηριακό περιβάλλον, όπως αυτό που έχουμε δει τους τελευταίους 12 μήνες, που χαρακτηριζόταν από χαμηλή αξία συναλλαγών. Αντίθετα, οι αιτήσεις αυξάνονται σημαντικά όταν η διακύμανση πέφτει χαμηλά και προς αυτή την κατεύθυνση πηγαίνουμε τώρα. Μέχρι στιγμής για φέτος στην Ευρώπη έχει γίνει μόνο μία μεγάλου μεγέθους αίτηση για εισαγωγή, αλλά μέσα στο δεύτερο εξάμηνο είναι πιθανό να δούμε τόνωση της κινητικότητας από πλευράς των εταιρειών». Το Μάιο η Morgan Stanley πέτυχε το μεγαλύτερο χρηματιστηριακό deal στη Μεγάλη Βρετανία ύψους 221 εκατ. λιρών και αφορούσε την Max Properties ένα καιροσκοπικό επενδυτικό «όχημα». Η «όρεξη» για τέτοιου είδους εγχειρήματα κόπηκε σύντομα όταν διαδοχικές αιτήσεις για τις εταιρείες NewRiver Retail και Landbank απορρίφθηκαν. Και οι δύο αυτές εταιρείες έλπιζαν να μαζέψουν κεφάλαια για να αγοράσουν γη και ακίνητα από «πιεσμένους» από την κρίση κατασκευαστές. Αν όμως οι διακυμάνσεις στις τιμές των μετοχών περιοριστούν και τα κυβερνητικά προγράμματα σταθερότητας στις αναπτυσσόμενες οικονομίες αρχίζουν να αποδίδουν, τότε η όρεξη των μεγαλοεπενδυτών για ανάληψη ρίσκου θα ανοίξει ξανά. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ Στις ΗΠΑ τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης στην αγορά ήρθαν το Μάιο, με συμφωνίες στον τεχνολογικό κλάδο. Την αρχή έκανε η εταιρεία παραγωγής λογισμικού για το διαδίκτυο SolarWinds και ακολούθησε η Open Table που έχει ως αντικείμενο το «κλείσιμο» μέσω ίντερνετ τραπεζιών σε εστιατόρια. Οι μετοχές και των δύο εταιρειών απέδωσαν καλά όπως και η μετοχή της Logmeln που ειδικεύεται στην διαδικτυακή ασφάλεια. Το deal της τελευταίας ολοκλήρωσε τον κύκλο των εισαγωγών στην αμερικανική αγορά για το δεύτερο τρίμηνο του 2009 οι οποίες έφτασαν τις 11 ενώ η συνολική τους αξία εκτιμάται με μετριοπαθείς υπολογισμούς στα 1,5 δισ. δολάρια. Αντίθετα, στο εξάμηνο από το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2008 μέχρι τις αρχές του δευτέρου τριμήνου του 2009 μόνο δύο εισαγωγές πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη η ένταση των ντιλς ήταν χαμηλότερη. H PwC δρομολόγησε 28 αιτήσεις εισαγωγής στο δεύτερο τρίμηνο συ-
νολικής αξίας 456 εκατ. ευρώ. Τα deals αυτά είχαν αξία μόλις 9 εκατ. ευρώ μεγαλύτερη από την συνολική αξία του πρώτου τριμήνου, και πολύ μικρότερη από το δεύτερο τρίμηνο του 2008 όπου πραγματοποιήθηκαν 133 εισαγωγές στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια με αξία που άγγιξε τα 9 δισ. δολάρια. Οι μεγαλύτερες σε αξία εισαγωγές παγκοσμίως πραγματοποιήθηκαν μέχρι στιγμής στις αναπτυσσόμενες χώρες και συγκεκριμένα της VisaNet στο χρηματιστήριο της Βραζιλίας στο τέλος Ιουνίου με 37 δισ. δολάρια, και της China Zhongwang Holding’s στο χρηματιστήριο της Κίνας τον Απρίλιο με 1,3 δισ. δολάρια. ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Για τους διεθνείς επενδυτές μετοχών το διακύβευμα είναι ποια ανεπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη χώρα προσφέρει την πιο ελκυστική τιμή με βάση τις προοπτικές αύξησης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της. Ένα τέτοιο παράδειγμα φαίνεται ότι είναι η Ιαπωνία. Προσφέρει μέτρια προοπτική ανάπτυξης είναι όμως πολύ φθηνή. Από την άλλη η Κίνα φαίνεται διαφορετική καθώς οι τραπεζίτες περιμένουν να συνεχιστεί η ροή νέων εισαγωγών και δημόσιων προσφορών στο χρηματιστήριο οι οποίες αναμένεται να βρουν ανταπόκριση από επενδυτές διατεθειμένους να πληρώσουν τις «αστραφτερές» προοπτικές ανάπτυξης της χώρας. Άλλή μία πηγή χρηματοδότησης για τα χρηματιστήρια το 2010 θα είναι τα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να καλύψουν μερικά από τα τεράστια ελλείμματα που έχουν δημιουργηθεί στην προσπάθεια να σώσουν τα τραπεζικά τους ιδρύματα, αλλά και για να τονώσουν τις οικονομίες τους μετά το χρηματοπιστωτικό κραχ. Μένει να φανεί τι θα κάνουν οι κυβερνήσεις με τα μεγάλα πακέτα μετοχών τραπεζών που έχουν στην κατοχή τους. Μικρές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ίσως είναι η λύση, αν και αυτές παίρνουν πολύ χρόνο. Επί πλέον, οι κυβερνήσεις έχουν και άλλες μετοχές να πουλήσουν εκτός από τις τραπεζικές. Για παράδειγμα, η Γερμανία μπορεί να πουλήσει μετοχές της Deutsche Telekom και της Deutsche Post. ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΟΜΟΛΟΓΑ Μία άλλη λύση γρήγορης απόδοσης για τις κυβερνήσεις είναι να εκδώσουν μεγάλη ποσότητα ομολόγων με τη δυνατότητα μετατροπής τους σε μετοχές σε τιμή μεγαλύτερη της τρέχουσας με την προοπτική ότι αυτή θα ανέβει στη λήξη του ομολόγου. Όλοι οι τραπεζίτες που ασχολούνται με χρηματιστηριακά deals συμφωνούν ότι το timing είναι το παν. Οι έντονες διακυμάνσεις έχουν περιοριστεί τουλάχιστον σε σχέση με την περίοδο μεταξύ Σεπτεμβρίου 2008 και του φετινού Μαρτίου αλλά ακόμα δεν έχουν φτάσει σε επίπεδο τέτοιο που να πείσουν τους επενδυτές να αναλαμβάνουν σχετικά μεγάλους κινδύνους. Η ισχυρή ζήτηση το τελευταίο διάστημα τροφοδοτείται και από τα αναζωογονημένα hedge funds τα οποία αποκόμισαν σημαντικά κέρδη εξαμήνου και επέστρεψαν δυναμικά στις κεφαλαιαγορές. Μάλιστα, παρά την κριτική που έχουν δεχτεί (τα Hedge Funds),οι αναλυτές θεωρούν ότι χωρίς αυτά πολλά από τα deals που αναφέρονται παραπάνω δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί και ο ρόλος τους στην διαμόρφωση ενός νέου πιο υγιούς τοπίου μετά την κρίση είναι πολύ σημαντικός. Χ ΧΡΗΜΑ 65
14_EUROMONEY_IPOS_Χ355_FINAL.indd 65
9/21/09 7:09:28 PM
Η-
Χ έρευνα
ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΕΘΕ
ΥΨΗΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΟΡΦΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ Άρης Ξενόφος: «Επιτακτική ανάγκη οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις από την μεριά των πολιτικών φορέων, με στόχο την ενίσχυση της θεσμικής διαχείρισης σε βάθος χρόνου».
Η
Ένωση Θεσμικών Επενδυτών διεξήγαγε έρευνα μεταξύ των μελών της, τα αποτελέσματα της οποίας καταδεικνύουν το υψηλό επίπεδο γνώσης των στελεχών της και τον πρωταγωνιστικό ρόλο των θεσμικών διαχειριστών στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, επί συνόλου 679 στελεχών απασχολούμενων σε ΑΕΔΑΚ, ΕΠΕΥ, ΑΕΕΧ και ΑΕΕΑΠ εμφανίζονται κάτοχοι πτυχίου Ανώτατης Εκπαίδευσης σε ποσοστό 70% με το ήμισυ αυτών να κατέχουν μεταπτυχιακούς τίτλους Masters και PhD σε Ελλάδα και Εξωτερικό. Αναφορικά με τις επενδύσεις των κεφαλαίων υπό διαχείριση σε μετοχικούς και ομολογιακούς τίτλους χρήζουν επισήμανσης τα ακόλουθα. Σε 2,6 δισ. ευρώ ανέρχεται το ύψος των κεφαλαίων που έχουν επενδυθεί σε εταιρείες που διαπραγματεύονται στο ΧΑ, με τους θεσμικούς διαχειριστές να ελέγχουν το 10,5% της συνολικής κεφαλαιοποίησης των εταιρειών του FTSE/ASE Midcap 40 και το 3,5% της συνολικής
κεφαλαιοποίησης των εταιρειών του FTSE/ASE 20. Επίσης, σε 2,5 δισ. ευρώ ανέρχεται η χρηματοδότηση των αναγκών του Δημοσίου μέσω των τοποθετήσεων σε ΟΕΔ, ενώ σε 800 εκατ. ευρώ ανέρχεται η συμμετοχή των θεσμικών διαχειριστών σε ομολογιακά δάνεια με εκδότες ελληνικές εταιρείες. Όπως επισημαίνει ο κ. Ξενόφος, Πρόεδρος της ΕΘΕ «τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν το υψηλό επίπεδο γνώσης του στελεχιακού δυναμικού των μελών μας και ενισχύουν περαιτέρω το προφίλ των Ελλήνων Θεσμικών Διαχειριστών, που ανταποκρίθηκαν με συνέπεια και ποιότητα στις απαιτήσεις των καιρών κατά την διάρκεια της πρόσφατης χρηματιστηριακής κρίσης. Επιπρόσθετα, υπογραμμίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που παίζουν και τον δυνητικό αναπτυξιακό ρόλο που δύνανται να παίξουν στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη διαρθρωτικών παρεμβάσεων από την μεριά των πολιτικών φορέων με στόχο την ενίσχυση της θεσμικής διαχείρισης σε βάθος χρόνου». Χ
ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ SPRENGLER FOX HELLAS
«ΣΥΓΚΡΑΤΗΜΕΝΕΣ» ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ
Θετικά μηνύματα από Τουρκία, Ρωσία και Πολωνία, όπου είναι πιθανότερο οι εταιρείες να προσλάβουν νέο προσωπικό
Η
SpenglerFox Hellas, εταιρεία ανεύρεσης υψηλόβαθμων στελεχών, παρακολουθώντας τις συνέπειες της παγκόσμιας ύφεσης στην ελληνική αγορά, στράφηκε εκ νέου σε δείγμα εταιρειών προκειμένου να διαπιστώσει πώς διαμορφώνεται η στρατηγική τους σε θέματα προσλήψεων ανθρωπίνου δυναμικού τους τελευταίους μήνες. Υπενθυμίζεται ότι στο αντίστοιχο ερώτημα της SpenglerFox στις αρχές του έτους, το 59% των εταιρειών που ερωτήθηκαν είχαν δηλώσει ότι είχαν αναπροσαρμόσει την στρατηγική τους και δεν θα προχωρούσαν σε νέες προσλήψεις. Σύμφωνα με το νέο δείγμα οι εταιρείες παραμένουν σαφώς επηρεασμένες από την οικονομική κρίση καθώς ένα 58% διατηρεί την συγκρατημένη πολιτική. Παρ’όλα αυτά, ένα μικρό ποσοστό δηλώνει ότι γίνονται κάποια βήματα και υπάρχει η πρόθεση να ξεκινήσουν νέες προσλήψεις μέχρι το τέλος του έτους.
Σε επίπεδο κλάδων, ο τομέας της Βαριάς Βιομηχανίας εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά όσον αφορά στην διατήρηση της αναπροσαρμοσμένης, συντηρητικής στρατηγικής. Κάποια θετικά μηνύματα έρχονται από τον τραπεζικό τομέα και τις Υπηρεσίες όπου εκεί ένα 50% σημείωσε το άνοιγμα νέων θέσεων τους επόμενους μήνες.Όπως και την προηγούμενη φορά έτσι και τώρα, η SpenglerFox διεξήγε την ίδια έρευνα και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τα αποτελέσματα είναι και πάλι ανάλογα καθώς και σ’αυτές τις χώρες ένα ποσοστό της τάξης του 59% δεν θα προχωρήσει σε προσλήψεις, με την Ουγγαρία να σημειώνει το υψηλότερο ποσοστό. Η πολιτική αυτή στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστάται από το εξωτερικό όσον αφορά στις πολυεθνικές. Τα μηνύματα είναι πιο θετικά για την Τουρκία, την Ρωσία και την Πολωνία όπου είναι πιθανότερο οι εταιρείες να προχωρήσουν σε προσλήψεις. Χ
66 Σεπτέμβριος 2009
19_EREVNA_X355_final.indd 66
9/21/09 7:16:22 PM
19_EREVNA_X355_final.indd 67
9/21/09 7:16:25 PM
Χ ανάλυση
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ GMAG ΤΗΣ JP MORGAN
ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΟΧΕΣ
Οι μελλοντικοί οικονομικοί δείκτες υποδεικνύουν έντονη επιτάχυνση της δραστηριότητας το 2009-2010. Παρ’ ότι η τροχιά της ανάπτυξης δείχνει να έχει σχήμα V, δεν είμαστε βέβαιοι ότι η όποια άνοδος θα έχει μεγάλη διάρκεια.
Η
Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αφιερώσει πολύ χρόνο και προσπάθεια στον σχεδιασμό της στρατηγικής της για μια μελλοντική έξοδο από την ποσοτική χαλάρωση. Στην εξαμηνιαία του κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής Τραπεζικών Υποθέσεων της Γερουσίας (μια ομιλία γνωστή παλαιότερα ως Humphrey-Hawkins testimony), ο πρόεδρος Μπεν Μπερνάνκι έδωσε μερικά στοιχεία για τις σκέψεις της Fed, αν και ο άξονας της προσέγγισής του είχε ήδη φανεί σε ένα προηγούμενο άρθρο του στην Wall Street Journal όπου εξέταζε τις στρατηγικές εξόδου από την ποσοτική χαλάρωση. Ο κ. Μπερνάνκι κατέστησε σαφές ότι η χαλαρή πολιτική μάλλον θα χρειαστεί να εφαρμοστεί για αρκετό καιρό ακόμη. Οι δύο βασικές του ανησυχίες σχετικά με την ανάπτυξη στις ΗΠΑ επικεντρώνονται στην αγορά εργασίας και την κατανάλωση, και πιστεύει ότι η ανάκαμψη θα είναι απλώς βαθμιαία μέχρι το 2011 ενώ ο πληθωρισμός θα μείνει χαμηλός σε αυτό το διάστημα. Ανέφερε επίσης ότι η όποια αλλαγή πολιτικής θα γίνει όταν οι τράπεζες αρχίσουν να δανείζουν πιο επιθετικά και όταν η πιστωτική ανάκαμψη επανέλθει. Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι επενδυτές ίσως απολαύσουν μια φάση «χρυσής τομής» για τους επόμενους 6-12 μήνες. Καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα καθιστά σαφές ότι δεν έχει σχέδια για στρατηγική εξόδου (και παράλληλα δείχνει ανοιχτά ποιες μορφές θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια έξοδος), οι επενδυτές παίρνουν στην ουσία τις ευλογίες της Fed για να προσθέσουν επενδυτικό κίνδυνο στα χαρτοφυλάκιά τους . ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Οι περισσότερες ενδείξεις από τους μελλοντικούς οικονομικούς δείκτες μιλούν για μια έντονη επιτάχυνση της δραστηριότητας
που θα ξεκινήσει στο δεύτερο εξάμηνο του 2009 και θα συνεχιστεί το 2010. Οι δείκτες ΡΜΙ φαίνονται να κινούνται ακάθεκτα πάνω από το κρίσιμο επίπεδο των 50 μονάδων που σηματοδοτεί την επάνοδο στην οικονομική ανάπτυξη. Επί κεφαλής σε αυτόν τον τομέα βρίσκεται η Κίνα, με τον επίσημο δείκτη PMI πάνω από το 50 εδώ και πέντε μήνες. Ο παγκόσμιος δείκτης PMI της J.P. Morgan έφθασε στο 50 τον Ιούλιο, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης εκτός μεταποίησης αργεί περισσότερο να φθάσει στο μεταίχμιο ανάπτυξης/συρρίκνωσης. Την ανάκαμψη αυτή επιβεβαιώνουν και οι δείκτες της ομάδας μας που παρακολουθεί την πορεία της αγοράς συναλλάγματος (Currency Team), οι οποίοι δείχνουν μια σειρά από ανακάμψεις σχήματος V στις κύριες οικονομίες του ΟΟΣΑ, με τη Βρετανία, την Αυστραλία και τη Σουηδία στην εμπροσθοφυλακή και με την Ευρωζώνη και την Ιαπωνία να υστερούν. Παρ’ ότι η τροχιά της παγκόσμιας ανάπτυξης φαίνεται να είναι σε σχήμα V, η διάρκεια και η βιωσιμότητα της όποιας ανάκαμψης παραμένει ασαφής. Δεν είμαστε βέβαιοι ότι η όποια άνοδος θα έχει μεγάλη διάρκεια. Κατά συνέπεια παραμένουμε στη μεσοπρόθεσμη πρόβλεψή μας για μια χλιαρή οικονομική ανάκαμψη που τη συγκρατούν η δανειακή απεξάρτηση των νοικοκυριών και η έλλειψη κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα. Διατηρούμε την πεποίθηση ότι ο αναπτυσσόμενος κόσμος μπορεί να ξεπεράσει σε δραστηριότητα τις χώρες του ΟΟΣΑ. Αυτό, ωστόσο, θα αντισταθμίσει μόνον εν μέρει την απώλεια δραστηριότητας και τους συνεπαγόμενους μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης στον ανεπτυγμένο κόσμο. ΚΕΡΔΗ & ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ Η «κεκτημένη ταχύτητα» της κερδοφορίας (που ορίζεται ως ο λόγος των θετικών προς τις αρνητικές αναθεωρήσεις) στις 24 αγορές που παρακολουθούμε συνέχισε να ανεβαίνει για πέμπτο
68 Σεπτέμβριος 2009
20_ANALYSIS_X355_final.indd 68
9/21/09 7:21:35 PM
20_ANALYSIS_X355_final.indd 69
9/21/09 7:21:37 PM
Χ ανάλυση
☛
ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ΩΘΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΟΥΡΙΩΝ ΑΝΕΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΩΣ ΠΡΟΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΤΑΘΜΙΣΗ ΣΕ ΜΕΤΟΧΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ. ☛
ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΜΕΤΟΧΩΝ, ΠΡΟΤΙΜΩΝΤΑΙ ΟΙ ΠΛΕΟΝ ΚΥΚΛΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ, ΕΝΩ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΤΑΘΜΙΣΗ ΣΕ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ, ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΒΡΕΤΑΝΙΑ, ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ ΣΕ ΗΠΑ ΚΑΙ ΙΑΠΩΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΠΛΗΝ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ. συνεχή μήνα, με τον μέσο όρο να φθάνει το 1,37 τον Αύγουστο. Από το δείγμα μας των 24 αγορών, οι 12 παρουσιάζουν θετική κεκτημένη ταχύτητα - εννέα από τις οποίες βρίσκονται στην Ασία και τον αναδυόμενο κόσμο ενώ μόνον οι ΗΠΑ, η Ιταλία και η Σουηδία εκπροσωπούν τον ανεπτυγμένο κόσμο. Τον περασμένο μήνα επισημαίναμε ότι μια περαιτέρω άνοδος των αγορών θα απαιτούσε οπωσδήποτε μια εξάπλωση της κεκτημένης ταχύτητας της κερδοφορίας από την Ασία στον υπόλοιπο κόσμο. Η βελτίωση στους μελλοντικούς οικονομικούς δείκτες συνοδεύτηκε από ενθαρρυντικές ενδείξεις στις ανακοινώσεις κερδών του 2ου τριμήνου. Μέχρι τη στιγμή που γράφεται το παρόν, είχαν εκδώσει αποτελέσματα οι 400 από τις εταιρείες του δείκτη S&P 500, και το 73% αυτών υπερέβαιναν τις προσδοκίες. Οι περισσότερες από τις εταιρείες που ξεπέρασαν τις προσδοκίες έδρεψαν τα οφέλη της περικοπής του κόστους μάλλον παρά της υπέρβασης των αναμενόμενων πωλήσεων. Ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται και στην Ευρώπη: από το 1/3 των εταιρειών του Eurostoxx 600 που έχουν εκδώσει αποτελέσματα, το 63% αναφέρει κέρδη καλύτερα του αναμενομένου, αλλά μόνον οι μισές αναφέρουν πωλήσεις καλύτερες των προσδοκιών. Αυτή τη στιγμή, οι συγκεντρωτικές εκτιμήσεις του IBES μέσα από μια bottom-up προσέγγιση (που δίνει έμφαση πρωταρχικώς στις εταιρείες, μετά στους κλάδους και μετά στην ευρύτερη οικονομία) δείχνουν πτώση στα παγκόσμια κέρδη κατά 11% το 2009 και μια αναμενόμενη ζωηρή άνοδο κατά 25% για το 2010 και περαιτέρω άνοδο κατά 22% το 2011. ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Οι αγορές μετοχών ωθούνται με τη βοήθεια αρκετών ούριων ανέμων. Πρώτον, η παγκόσμια οικονομική προοπτική είναι πιο ευνοϊκή, με αυξανόμενες ενδείξεις για μια επικείμενη ζωηρή ανάκαμψη. Δεύτερον, ο κύκλος κερδοφορίας υπερβαίνει σε απόδοση τον οικονομικό κύκλο, με τον τομέα των εταιρειών να δρέπει τα οφέλη από τις έγκαιρες και επιθετικές μειώσεις στα κόστη, και αυτό προϊδεάζει για μια πιο έντονη ανάκαμψη της κερδοφορίας το 2009/10. Τρίτον, οι αποτιμήσεις των μετοχών παραμένουν θετικές, τόσο ιστορικά όσο και σε σχέση με τα
ομόλογα και τους πιστωτικούς τίτλους. Τέταρτον, φαίνεται να υπάρχουν σαφή μηνύματα από τις κεντρικές τράπεζες ότι δεν θα βιαστούν να αντιστρέψουν τις πολιτικές τόνωσης μέσα στους επόμενους 6-12 μήνες. Πέμπτον, τα στοιχεία για τις τοποθετήσεις στην αγορά δείχνουν ότι οι επενδυτές διατηρούν διεθνώς μια μειωμένη θέση σε προϊόντα με επενδυτικό κίνδυνο και τώρα φαίνεται να σπεύδουν όλοι να προσθέσουν στοιχεία κινδύνου στα χαρτοφυλάκια. Τέλος, αυτή η συγκεκριμένη δυναμική ενισχύεται από τα πτωτικά επίπεδα μεταβλητότητας λόγω των χαλαρών νομισματικών συνθηκών. Αυτό σημαίνει ότι τα πραγματικά επίπεδα επενδυτικού κινδύνου στα χαρτοφυλάκια υπολείπονται των αναμενόμενων επιπέδων κινδύνου, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να υφίστανται αυξανόμενες πιέσεις για να προσθέσουν περαιτέρω επενδυτικό κίνδυνο. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων έχει δημιουργήσει μια σειρά από «ενάρετους» (virtuous) κύκλους που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις αγορές μετοχών σημαντικά υψηλότερα μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες. Ωστόσο, κάθε επενδυτική στάση που ακολουθεί αναλύσεις βασισμένες σε αυτο-ενισχυόμενους παράγοντες μας κάνει να ανησυχούμε – και αυτό επειδή ο κάθε κύκλος (φαύλος ή μη) αποδεικνύεται τελικά μη βιώσιμος. Αυτό είναι πιθανό να επιβεβαιωθεί και με τη σημερινή δυναμική των αγορών. Πάντως, πιστεύουμε ότι είναι λογικό να μην αφήνει κανείς τις ευκαιρίες να χάνονται, και συνεπώς προχωρήσαμε στην ανάληψη μεγαλύτερου επενδυτικού κινδύνου σε μετοχικές τοποθετήσεις από πλευράς τακτικής, έχοντας πλέον μια σημαντικά αυξημένη στάθμιση στις μετοχές έναντι των ομολόγων. ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Υπάρχουν διάφοροι ενδεχόμενοι κίνδυνοι που θα μπορούσαν να αντιστρέψουν αυτή τη θετική δυναμική: ∼ Ο ι κεντρικές τράπεζες να κινηθούν πρόωρα και να καταργήσουν τις ευνοϊκές νομισματικές ρυθμίσεις. ∼ Ο πληθωρισμός μπορεί να επανακάμψει πιο γρήγορα και να πλήξει τις αγορές μετοχών - λέγεται ότι το «κατώφλι πόνου» θα ήταν ενδεχομένως ένας πληθωρισμός στο 4%. ∼ Ο ι πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων να ανεβούν γρήγορα, λόγω των αλλεπάλληλων εκδόσεων κρατικών τίτλων. ∼ Η οικονομική ανάκαμψη να ατονήσει, καθυστερώντας και την ανάκαμψη της κερδοφορίας. ∼ Η υποχώρηση του δολαρίου να μετατραπεί σε κατάρρευση. ∼ Να υπάρξει περιστολή στην Κίνα, επηρεάζοντας το όλο σύμπλεγμα των εμπορευμάτων. Σε αυτό το στάδιο πιστεύουμε ότι κανείς από αυτούς τους κινδύνους δεν είναι πιθανόν να ανακύψει άμεσα, αλλά περισσότερο μας απασχολεί μια ενδεχόμενη σύσφιξη από τις κεντρικές τράπεζες, και ίσως η περίπτωση της Κίνας. Όλα αυτά θα τα παρακολουθούμε στενά τους ερχόμενους μήνες. Από πλευράς κατανομής μετοχών, εξακολουθούμε να δίνουμε έμφαση στις αγορές με υψηλότερο συντελεστή “beta” και διατηρούμε αυξημένες θέσεις στις μετοχές ΗΠΑ μικρής κεφαλαιοποίησης, στην Ασία (Χονγκ Κονγκ και Αυστραλία) και στις αναδυόμενες αγορές. Εντός Ευρώπης, έχουμε αυξημένη στάθμιση στη Γερμανία και την Ισπανία, θέσεις που αντισταθμίζονται από τη μειωμένη στάθμιση στην Ολλανδία και μια γενικότερη μειωμένη στάθμιση στην Ευρώπη πλην Βρετανίας. Διατηρούμε την αυξημένη μας στάθμιση στη Βρετανία, η οποία ωφελείται από σημαντικά μέτρα τόνωσης και από τις σχετικά ελκυστικές αποτιμήσεις. Διατηρούμε μια συνολικά ουδέτερη θέση στις μετοχές ΗΠΑ και Ιαπωνίας. Χ
70 Σεπτέμβριος 2009
20_ANALYSIS_X355_final.indd 70
9/22/09 12:10:33 PM
20_ANALYSIS_X355_final.indd 71
9/22/09 12:10:34 PM
Χ φάκελοι
ΤΙΤΑΝ
ΥΦΕΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗ, ΚΑΜΨΗ ΣΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη υπήρξε σημαντική πτώση της ζήτησης για δομικά υλικά. Ο Όμιλος, όμως, συνέχισε να επεκτείνει τις εμπορικές του δραστηριότητες στην Αλβανία, εν όψει της λειτουργίας νέου εργοστασίου στις αρχές του 2010.
Η
✒ ύφεση στην εγχώρια κτηματαγορά σε συνγια δομικά υλικά σε όλες τις από τον ΤΙΤΑΝ Γιώργο δυασμό με την πτωτική αγορά δομικών αγορές. Ο Όμιλος συνέχισε Καλούμενο υλικών στις ΗΠΑ, αλλά και η υποχώρηση να επεκτείνει τις εμπορικές της ζήτησης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ήταν του δραστηριότητες στην Αλβανία, οι κύριοι παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά τα εν όψει της λειτουργίας του νέου εραποτελέσματα εξαμήνου του Τιτάνα. Ως αποτέλεσμα ο κύκλος εργαγοστασίου δυναμικότητας 1,5 εκατ. σιών του Ομίλου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 ανήλθε σε 684 τόνων στις αρχές του 2010. Συνολικά στην περιοχή τα λειτουργικά κέρδη εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 11% σε σύγκριση με το πρώτο προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) μειώθηκαν κατά 36% σε εξάμηνο του 2008. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και 32 εκατ. ευρώ. αποσβέσεων (EBITDA) υποχώρησαν κατά 16% και έφθασαν τα 161 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη του Ομίλου, μετά τα δικαιώματα μειοΣτην Ανατολική Μεσόγειο, οι εξαγορές που πραγματοποιήθηκαν ψηφίας και τους φόρους, ανήλθαν σε 59 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά το 2008 σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης για οικοδομικά 49% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. υλικά στην Αίγυπτο, οδήγησαν σε σημαντική άνοδο των αποτεΤα αποτελέσματα επηρεάστηκαν ευνοϊκά από την ανατίμηση του λεσμάτων του 1ου εξαμήνου 2009. Στην Αίγυπτο αναμένεται να Δολαρίου και της Αιγυπτιακής Λίρας έναντι του ευρώ. Με σταθερές ξεκινήσει η λειτουργία της νέας γραμμής παραγωγής τσιμέντου στο συναλλαγματικές ισοτιμίες, ο κύκλος εργασιών θα είχε μειωθεί εργοστάσιο Beni Suef, δυναμικότητας 1,5 εκατ. τόνων ετησίως, προς κατά 15%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) θα είχαν μειωθεί το τέλος του 2009. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων τόκων και κατά 19%. Η συνεχιζόμενη καθίζηση της αγοράς δομικών υλικών αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 102% σε 48 εκατ. ευρώ. στις ΗΠΑ, η μείωση της κατανάλωσης τσιμέντου στην Ελλάδα για Προσαρμοζόμενος στις διαμορφούμενες συνθήκες, ο Ομιλος εστίασε τρίτη συνεχή χρονιά καθώς και η κάμψη των αγορών της Νοτιοστη συμπίεση του κόστους, τη μείωση του κεφαλαίου κίνησης και Ανατολικής Ευρώπης, άσκησαν έντονη πίεση στα αποτελέσματα τη σωστή διαχείριση της ρευστότητας με στόχο τη μείωση του δατου Ομίλου. Η πίεση αυτή εν μέρει μόνο αντισταθμίστηκε από την νεισμού. Τα έξοδα διοίκησης και διάθεσης κατά το Α’ εξάμηνο του σημαντική άνοδο της αγοράς στην Αίγυπτο. 2009 μειώθηκαν κατά 9,7% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιΣτην Ελλάδα, η υπερβάλλουσα προσφορά κατοικιών σε συνδυασμό όδου, παρά την ενσωμάτωση νέων δραστηριοτήτων στον Ομιλο. Ο με την κρίση της διεθνούς οικονομίας έχουν οδηγήσει σε σημαντική καθαρός δανεισμός του Ομίλου μειώθηκε από 1.114 εκατ. ευρώ τον υποχώρηση της οικοδομικής δραστηριότητας και της ζήτησης για Δεκέμβριο του 2008 σε 1.028 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2009. δομικά υλικά. Στο 1ο εξάμηνο του έτους η λειτουργική κερδοφορία Πέραν της κάμψης των αγορών, τα συνολικά αποτελέσματα του (EBITDA) στην Ελλάδα και τη Δυτική Ευρώπη ανήλθε σε 58 εκατ. Ομίλου επηρεάστηκαν από την αύξηση του χρηματοοικονομικού ευρώ εμφανίζοντας πτώση κατά 37% σε σύγκριση με την αντίστοιχη κόστους που οφείλεται στον υψηλότερο δανεισμό και από τις αυξηπερίοδο του 2008. μένες αποσβέσεις λόγω των εξαγορών που πραγματοποιήθηκαν το 2008. Επιπλέον, η θετική και έκτακτη φορολογική επίδραση ύψους 16 εκατ. ευρώ που είχε ο Όμιλος το 1ο εξάμηνο του 2008, επηρεάζει ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Στις ΗΠΑ, η αγορά δομικών υλικών παρέμεινε έντονα πτωτική, χατη βάση σύγκρισης με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. ρακτηριζόμενη από την υπερπροσφορά κατοικιών και συνεχώς χαμηλότερους ρυθμούς έναρξης εργασιών ανέγερσης νέων οικοδομών. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Β’ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Tο πακέτο οικονομικής στήριξης που εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές για το υπόλοιπο του 2009 επηρεάτου 2009 δεν πρόλαβε ακόμη να επηρεάσει την ζήτηση των προϊόζονται από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Οι διαμορφούμενες ντων της εταιρείας. Το πρώτο εξάμηνο η λειτουργική κερδοφορία τάσεις στις αγορές που δραστηριοποιείται ο Όμιλος αναμένεται να στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 13% φθάνοντας τα 23 εκατ. ευρώ. συνεχιστούν κατά τη διάρκεια του 2009. Αντίστοιχα, σταθερές παραμένουν και οι προτεραιότητες του Τιτάνα. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, υπήρξε σημαντική πτώση της ζήτησης 72 Σεπτέμβριος 2009
09_FAKELOI_TITAN_LAMDA_X355_FINAL.indd 72
9/21/09 6:40:48 PM
☛
ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, ΟΙ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 2008 ΚΑΙ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009. Στις ΗΠΑ, η Ένωση Αμερικανικών Τσιμεντοβιομηχανιών σε πρόσφατες δημοσιεύσεις προβλέπει πτώση της κατανάλωσης τσιμέντου κατά 22% το 2009. Τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της αγοράς κατοικίας και των έργων υποδομής δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιαστικά την κατανάλωση τσιμέντου κατά τη διάρκεια του 2009. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η κάμψη της ζήτησης για δομικά υλικά, λόγω της επιβράδυνσης της αγοράς κατοικίας. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα συνεχιστεί η πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας λόγω της γενικής οικονομικής
ύφεσης στην περιοχή. Στον αντίποδα, στην Αίγυπτο εκτιμάται ότι η αγορά δομικών υλικών θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται. Παράλληλα προγραμματίζεται η έναρξη λειτουργίας της δεύτερης γραμμής παραγωγής του εργοστασίου Beni Suef προς το τέλος του 2009, δίνοντας τη δυνατότητα περαιτέρω κάλυψης της αυξανόμενης ζήτησης και θετικής συνεισφοράς στα αποτελέσματα του Ομίλου. Τέλος, στην αγορά της Τουρκίας αναμένεται βραχυπρόθεσμα να εξακολουθήσει η υπερβάλλουσα προσφορά τσιμέντου, με πτωτικές συνέπειες για τα επίπεδα των τιμών στην εγχώρια αγορά και στις εξαγωγές. ΜΗΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Στη μητρική εταιρία, ο κύκλος εργασιών ανήλθε στα 219 εκατ. ευρώ μειωμένος κατά 19%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) ανήλθαν στα 54 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 31%, αντικατοπτρίζοντας κυρίως τη μείωση των εγχώριων πωλήσεων. Τα καθαρά κέρδη ανήλθαν στα 22 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 67%, σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2008. Χ
LAMDA DEVELOPMENT
ΥΨΗΛΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ, ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ Η διοίκηση της εταιρείας τοποθετεί την έναρξη νέων επενδύσεων από το 2010 και μετά, ενώ για την ώρα επικεντρώνεται στη βελτίωση του προφίλ των τριών εμπορικών κέντρων που αποτελούν το «βαρύ πυροβολικό» της. ✒ η εταιρεία ασχολείται Έχοντας στα ταμεία της διαθέσιμα της τάξεως των 250 LAMDA DEVELOPMENT από την Στεφανία κυρίως με μελέτες για εκατ. ευρώ εν μέσω κρίσης, η Lamda Development δεν Σούκη νέα έργα, ώστε να είναι φαίνεται να βιάζεται να προχωρήσει σε νέες επενδύέτοιμη να προχωρήσει στην υλοσεις. Η εταιρεία, λόγω της οικονομικής κρίσης, προς το παρόν ποίηση νέων projects όταν οι συνέχει «παγώσει» το επενδυτικό της πρόγραμμα, ύψους 408 εκατ. θήκες το επιτρέψουν. Η διοίκηση, ευρώ, σε Ελλάδα και Βαλκάνια και έχει επικεντρωθεί στη συπάντως, τοποθετεί την έναρξη νέων νεχή βελτίωση του προφίλ των τριών εμπορικών κέντρων που επενδύσεων από το 2010 και μετά, διαθέτοντας στο χαρτοφυλά«τρέχει» και αποτελούν το βαρύ πυροβολικό της, αλλά και στη κιό της σημαντικά ακίνητα στην Ελλάδα και αλλού στα Βαλκάμείωση των λειτουργικών της εξόδων τουλάχιστον κατά 20% νια. Παρ’ όλα αυτά, ο Όμιλος διατηρεί το βασικό του δίκτυο στη έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Ήδη για το πρώτο εξάμηνο του 2009 η επισκεψιμότητα του κοι- Ρουμανία, στη Βουλγαρία και τη Σερβία με σκοπό την επιδίωξη συμφωνιών προπωλήσεων και προενοικιάσεων των προγραμμανού στο The Mall Athens, το πιο επιτυχημένο εμπορικό κέντρο τισμένων αναπτύξεων (για τις περισσότερες από τις οποίες έχουν στην Ελλάδα (στο οποίο συμμετέχει και η HSBC) σημείωσε ήδη εκδοθεί οι σχετικές άδειες), ενώ διατηρεί ενδιαφέρον και για αύξηση κατά 22% σε ετήσια βάση, ενώ και τα πρώτα δείγματα επέκταση στην αγορά της Τουρκίας, η οποία πιθανότατα θα είναι του Ιουλίου είναι θετικά, αφού οι εκπτώσεις έχουν ανεβάσει τις ο επόμενος σταθμός εκτός Ελλάδας. πωλήσεις των καταστημάτων. Αντίστοιχα, στο Golden Hall, οι Οι προβλέψεις της διοίκησης για τις οικονομικές επιδόσεις του κινήσεις ενίσχυσης του προφίλ, σε συνδυασμό με τη μεγάλη τρέχοντος έτους αναφέρουν ότι για το 2009 τα επαναλαμβανόδιαφημιστική καμπάνια και τις πρωτοβουλίες για δωρεάν πάρμενα EBITDA του ομίλου θα ξεπεράσουν τα 30 εκατ. ευρώ, ενώ κινγκ κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων έως τις 31 Αυγούστου, η καθαρή αξία ενεργητικού (NAV) θα διαμορφωθεί στα περυαποδίδουν, ενισχύοντας επίσης την επισκεψιμότητα. Θετικά σινά επίπεδα, ήτοι στα 485,8 εκατ. ευρώ. Τα υψηλά διαθέσιμα από πλευράς αριθμού επισκεπτών κινείται και το έτερο mall του της εταιρείας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, ομίλου, το Mediteranean Cosmos (στο οποίο συμμετέχουν επίαφ’ ενός για την εκμετάλλευση ευκαιριών που μπορεί να προσης οι όμιλοι Sonae και Χαραγκιώνης) στη Θεσσαλονίκη. κύψουν σε Ελλάδα και Βαλκάνια, αφ’ ετέρου για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού προγράμματος στην περίπτωση που το ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ επιτρέψουν οι συνθήκες. Χ Όσον αφορά τώρα στις νέες επενδύσεις, στην παρούσα φάση, ΧΡΗΜΑ 73
09_FAKELOI_TITAN_LAMDA_X355_FINAL.indd 73
9/21/09 6:40:48 PM
Χ φάκελος
EUROBANK PROPERTIES
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΣΤΟ 6ΜΗΝΟ
Μ
ε χρηματικά διαθέσιμα 200 εκατ. ευρώ σε προθεσμιακές καταθέσεις και υψηλής ποιότητας χαρτοφυλάκιο ακινήτων η μεγαλύτερη εταιρεία επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας στη χώρα μας Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ αποτελεί μία ενδιαφέρουσα πρόταση για τους επενδυτές. Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας διαθέτει 54 ακίνητα εκ των οποίων το 40% έχει ως μισθωτή κάποια εταιρεία του ομίλου Eurobank, ενώ το υπόλοιπο 60% ανήκει σε μισθωτές που κατέχουν ηγετική θέση στον κλάδο δραστηριοποίησης τους , όπως οι Carrefour Marinopoulos, L’Oreal, SingularLogic, Wind, H&M κ.α. Τα 28 από αυτά είναι γραφεία τα 19 εμπορικά καταστήματα και τα 7 σύγχρονες αποθήκες. Στο πρώτο εξάμηνο η εταιρεία προχώρησε στην πώληση τριών ακινήτων συνολικής αξίας 12,64 ευρώ και στην αγορά ενός, στην τιμή των 4 εκατ. ευρώ με μικτή απόδοση 8%. Συγκεκριμένα πούλησε ένα τραπεζικό κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και ένα στο Παγκράτι, ένα κτίριο γραφείων στην Καλλιθέα, ενώ η αγορά αφορά κτίριο γραφείων στο κέντρο της Αθήνας.
όρους εγγυημένης διάρκειας με παράιτηση από το δικαίωμα καταγγελίας για συγκεκριμένο χρόνο. Τα κέρδη εξαμήνου μετά από φόρους ανήλθαν σε 25,9 εκατ. ευρώ έναντι 24,1 εκατ. ευρώ για το αντίστοιχο περυσινό διάστημα ενώ η εσωτερική αξία της εταιρίας στις 30/6 2009 ήταν 722 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την τιμή της μετοχής στις 31/8 (7,87 ευρώ) η εταιρεία διαπραγματεύεται με discount 34%. Η κεφαλαιοποίηση στις 31/8 ανερχόταν σε 480 εκατ. ευρώ και η μερισματική απόδοση στο 6,68%. Η μετοχική σύνθεση της εταιρείας είναι: 55,5% EFG Eurobank, 13,2% Lamda Development, 5,8% REIB, 10,7% ξένοι θεσμικοί, 10,1% φυσικά πρόσωπα, 4,7% Έλληνες θεσμικοί. Ο συνολικός δανεισμός στο εξάμηνο ανήλθε στα 77,4 εκατ. ευρώ, με μέσο όρο λήξης τα 8,4 έτη. Το μέσο σταθμισμένο κόστος δανεισμού βρίσκεται στο 2,88%, ενώ όλες οι δανειακές υποχρεώσεις είναι κυμαινόμενου επιτοκίου. Ο λόγος δάνεια προς επενδύσεις είναι στο 13/5 και οι υποχρεώσεις προς σύνολο ενεργητικού 11%. Σε ότι αφορά τη γεωγραφική κατανομή των ακινήτων της εταιρείας τα 35 βρίσκονται στην Αττική, 13 στην υπόλοιπη Ελλάδα, τρία στη Ρουμανία, δύο στη Σερβία και 1 στο Κίεβο. Χ
ΕΣΟΔΑ ΑΠO ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ Τα έσοδα εξαμήνου από μισθώματα ανήλθαν στα 20,3 εκατ. ευρώ φέτος έναντι 18,1 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ τα κέρδη από πώληση επενδυτικών ακινήτων στα 720.000 ευρώ. Τα έσοδα από τόκους ήταν και αυτά αυξημένα στα 5,4 εκατ. ευρώ έναντι 5,01 εκατ. ευρώ το περσινό εξάμηνο. Οι εμπορικές μισθώσεις είναι 12ετούς διάρκειας με μέση σταθμισμένη διάρκεια μισθωτηρίων τα 9,7 έτη. Το 71% των μισθώσεων περιλαμβάνουν
EUROBANK
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ (Σε ‘000 ευρώ) Κύκλος εργασιών Έσοδα από ενοίκια Κέρδη από πώληση ακινήτων Καθαρό κέρδος από αναπροσαρμογή επενδύσεων σε εύλογη αξία Έξοδα επισκευών και συντηρήσεων Έξοδα συμβουλευτικών υπηρεσιών Λοιπά έξοδα σχετιζόμενα με επενδύσεις σε ακίνητα Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Αποσβέσεις ενσώματων παγίων στοιχείων Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα Λειτουργικά κέρδη Έσοδα από τόκους Χρημ/κα έξοδα Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος Καθαρά κέρδη περιόδου
30/6/09
30/6/08
20.358 720 21.078 5.892 134 546 1.340 516 21 510 812 24.111 5.410 2.124 27.397 1.468 25.929
18.138 18.183 8.503 48 1.498 1.566 418 16 28 838 22.330 5.017 1.323 26.024 1.856 24.167
Πηγή: Ενδιάμεση ενοποιημένη και εταιρική οικονομική έκθεση περιόδου που έληξε 30 Ιουνίου 2009
74 Σεπτέμβριος 2009
09b_FAKELOI_PROPERTIES_X355_FINAL.indd 74
9/24/09 10:25:45 AM
09b_FAKELOI_PROPERTIES_X355_FINAL.indd 75
9/24/09 10:25:46 AM
Χ ρεπορτάζ
ΚΑΕ - EXPRESS HOLIDAYS
TRAVEL THERAPY: ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΔΩΡΟ ΤΟ... SHOPPING Travel Therapy ονομάζεται η νέα υπηρεσία που προκύπτει από την συνεργασία των ΚΑΕ με την Express Holidays, η οποία θα βρίσκεται στη διάθεση των καταναλωτών από την 1η Οκτωβρίου.
Ο
✒ Σε σχετική ανακοίνωση, ο κ. Δασκαλάκης αναφέρει: ι ταξιδιώτες της Express Holidays με από τον «Νιώθω περήφανος που δύο περίπου χρόνια μετά την προορισμό το Κάιρο, την Τυνησία, το Γιώργο Καλούμενο εξαγορά των ταξιδιωτικών γραφείων της Carrefour Ντουμπάι, την Κύπρο, την Κωνσταντικαι τη δημιουργία του μεγαλύτερου και ταχύτερα ανανούπολη και την Πράγα θα έχουν τη πτυσσόμενου δικτύου παροχής ταξιδιωτικών υπηρεσιών στην δυνατότητα να κάνουν αγορές από τα ΚΑΕ, αξίας Ελλάδα, προχωράμε στο επόμενο βήμα που είναι εκμετάλλευση ίσης με το κόστος του ταξιδιού τους. Οι επιβάτες θα λαμβάνουν συνεργιών με μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως τα δωροεπιταγή μέσω της οποίας θα μπορούν να ψωνίζουν στο Ελ. ΚΑΕ, σχεδιάζοντας και οργανώνοντας καινοτόμα προϊόντα για Βενιζέλος πριν την αναχώρηση τους για το ταξίδι. Τα συγκεκριτην ελληνική και διεθνή αγορά. μένα «πακέτα» θα κοστίζουν από 500-650 ευρώ οπότε σε αυτά Έχοντας πάντα σαν στόχο την απόλυτη ικανοποίηση και την τα επίπεδα θα κυμαίνονται, σε πρώτη φάση, και οι δωροεπιταπροσφορά μοναδικών προνομίων στους πελάτες μας σε ένα γές. Σύμφωνα με τη διοίκηση των ΚΑΕ, minimum στόχος είναι στο επόμενο τρίμηνο να δοθούν 10.000 πακέτα και να επεκταθεί ιδιαίτερα δύσκολο και ανταγωνιστικό περιβάλλον συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να βρίσκουμε έξυπνες, πρωτοπόρες και η προσφορά και σε άλλους προορισμούς αλλά και στα ταξίδια συμφέρουσες λύσεις που θα προτρέπουν τον κόσμο να ταξιδέτου εσωτερικού. Συγκεκριμένα στα σχέδια των δύο εταιρειών ψει. Όλες αυτές οι στρατηγικές συμμαχίες δεν θα μπορούσαν να είναι να προσφέρουν αργότερα και ταξίδια VIP με αντίστοιχα επιτευχθούν εάν δεν είχαμε την αμέριστη επιχειρηματική υποαεροπορικά εισιτήρια, σε εξωτικούς προορισμούς με διαμονή σε στήριξη του κυρίου Βίκτωρα Ρέστη, τον οποίο και ευχαριστώ πεντάστερα ξενοδοχεία. Όπως ανέφερε ο κ. Κουτσουλιούτσος, προσωπικά». Χ σήμερα μόλις το 25% των ταξιδιωτών πραγματοποιούν αγορές στο αεροδρόμιο και με τη πρωτοβουλία αυτή τα ΚΑΕ εξασφαλίζουν σίγουρες πωλήσεις και αύξηση του τζίρου τους. Με βάση ΚΑΕ τις εκτιμήσεις του ίδιου από την πρωτοβουλία αυτή οι πωλήσεις θα αυξηθούν 12 φορές από το μέσο όρο που έχουν σήμερα. Προς το παρόν η προσφορά αφορά όσους ταξιδεύουν από το Ελ.Βενιζέλος, αλλά πρόθεση των δύο εταιρειών είναι η συμμετοχή και άλλων αεροδρομίων στο πακέτο της προσφοράς. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ EUROSTAR Εξ άλλου ολοκληρώθηκε και τυπικά από την Express Holidays η εξαγορά, έναντι τιμήματος 5 εκατ. ευρώ, του 49% της Eurostar, της θυγατρικής εταιρείας του ομίλου ΔΟΛ που διαχειρίζεται τα τουριστικά πρακτορεία Travel Plan και Triaena Travel. Με την απόκτηση της συμμετοχής του 49%, η Express Holidays αναλαμβάνει και το management της αποκτηθείσας εταιρείας, με τον πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της κ. Γιώργο Δασκαλάκη να ασκεί πλέον τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου στη Eurostar. Στόχος πλέον των δύο εταιρειών, πέρα από την αναμενόμενη αύξηση των αντίστοιχων μεριδίων στην εγχώρια και διεθνή τουριστική βιομηχανία, είναι η έμφαση στον εισερχόμενο τουρισμό, ενέργεια η οποία θα υποστηριχθεί με την συμμετοχή του ομίλου στην Διεθνή Έκθεση World Travel Market στο Λονδίνο.
ΕΛΜΕΚ
FOLLIE-FOLLIE
76 Σεπτέμβριος 2009
22_REPORTAGE_KAE_KORRES_X355_FINAL.indd 76
9/22/09 3:28:09 PM
ΚΟΡΡΕΣ
ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Με την J&J συμφωνήθηκε μεταβατική περίοδος, μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, κατά τη διάρκεια της οποίας η Κορρές θα διανέμει τα προϊόντα της στη Β. Αμερική μέσω της νεοσυσταθείσας Korres North America, Ltd.
Δ
ύο στρατηγικές συνεργασίες πραγματοποίησε η Κορρές με στόχο την ενίσχυση της θέσης της στην αμερικανική αγορά. Η μία αφορά στην πώληση και διανομή των προϊόντων Κορρές στη Βόρεια Αμερική με την Johnson & Johnson και η δεύτερη στην προώθησή τους σε επιβάτες πτήσεων της Delta Airlines. Συγκεκριμένα η συμφωνία με την Johnson & Johnson περιλαμβάνει μια αρχική αμοιβή ύψους 7,25 εκατ. δολ. και ένα πρόγραμμα royalties επί των πωλήσεων των προϊόντων με μίνιμουμ απόδοση μέχρι το 2014 τα 10,25 εκατ. δολάρια. Σε ότι αφορά τα δικαιώματα (royalties) θα αποδίδονται στην Κορρές ΑΕ από το 2011 έως και το 2019. Τμήμα της συμφωνίας αποτελεί η ύπαρξη μιας μεταβατικής περιόδου, εκτιμώμενης διάρκειας μέχρι τον Ιανουάριο του 2011. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Κορρές ΑΕ θα διανέμει τα προϊόντα της στη Βόρεια Αμερική μέσω της νεοσυσταθείσας θυγατρικής της εταιρείας, Korres North America, Ltd. Η συμφωνία, κατά τη μεταβατική περίοδο, δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στα αποτελέσματα της εταιρείας, καθώς η αρχική αμοιβή θα καλύψει το κόστος υποστήριξης της μάρκας στη Βόρεια Αμερική στην εν λόγω περίοδο, καθώς και τη λήξη της συνεργασίας της Κορρές ΑΕ με τον υφιστάμενο διανομέα. Σημαντική ώθηση στα μεγέθη της εταιρείας αναμένεται εξ άλλου να δώσει και το ντιλ της εταιρείας με την Delta Air Lines. Η συνεργασία είναι ενεργή από τις αρχές Αυγούστου και προβλέπει την προσφορά προϊόντων περιποίησης στους επιβάτες Business Elite Class. Πιο συγκεκριμένα η Delta Air Lines, η οποία εξυπηρετεί πάνω από 170 εκατ. επιβάτες ετησίως σε 368 προορισμούς, διαθέτει στους ταξιδιώτες της διακεκριμένης θέσης ένα on-board kit με τα προϊόντα Γιαούρτι Κρέμα Ενυδάτωσης προσώπου και βούτυρο Karite Lip Balm, προσφέροντας τους έτσι τη δυνατότητα να φρεσκαριστούν εν πτήσει. Η συμφωνία περιλαμβάνει και τη συνεργασία των δύο εταιρειών σε εκδηλώσεις και προβολή προϊόντων. «Η επιλογή της Delta Air Lines σημαίνει αναγνώριση της προσπάθειας μας και είναι ιδιαίτερα τιμητική» αναφέρει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Γ. Κορρές και συνεχίζει λέγοντας «παράλληλα αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία να επικοινωνήσουμε τη δυναμική ανάπτυξης προϊόντων της ελληνικής αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και να γνωρίσουν τα προϊόντα μας καινούριοι καταναλωτές. Είμαστε πραγματικά περήφανοι για τη συνεργασία μας με μία τόσο αναγνωρισμένη εταιρεία».
☛
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΩΘΗΣΗ ΣΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΤΟ DEAL ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ DELTA AIR LINES. Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΗΣ BUSINESS ELITE CLASS. Το πρώτο εξάμηνο του 2009, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 5,6%, στα 27,0 εκατ. ευρώ από 25,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2008. Οι βασικές κατηγορίες οι οποίες συντέλεσαν στην ανάπτυξη των πωλήσεων ήταν τα προϊόντα σώματος/ μαλλιών καθώς επίσης τα φαρμακευτικά και λοιπά προϊόντα. Συγκεκριμένα τα προϊόντα σώματος κατά το πρώτο εξάμηνο παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 29,6%, αποτέλεσμα της θετικής πορείας των υφιστάμενων προϊόντων της κατηγορίας και των νέων αρωμάτων Κορρές τα οποία λανσαρίστηκαν στα τέλη του 2008. Τα προϊόντα μαλλιών ενισχύθηκαν κατά 8,4%, με κύριο παράγοντα ανάπτυξης τις βαφές, και τα φαρμακευτικά/ λοιπά προϊόντα αυξήθηκαν κατά 9,6%. Ο Όμιλος συνέχισε και το πρώτο εξάμηνο του 2009 να ενδυναμώνει το δίκτυο των καταστημάτων του στις αγορές που δραστηριοποιείται με το άνοιγμα τεσσάρων νέων καταστημάτων Κορρές στο εξωτερικό (Πράγα, Γερμανία-Kassel, Αυστρία Linz & Pasching), και το δεύτερο στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Στο τέλος του εξαμήνου 2009, το δίκτυο καταστημάτων του Ομίλου ανήλθε στα 36. Ο βασικός όγκος πωλήσεων της εταιρίας γίνεται στην Αμερική, στην Ισπανία, τη Γερμανία. Όμως η μάρκα, έχοντας τοποθετηθεί και σε άλλα σημεία στον κόσμο, έχει αρχίσει να αποκτά διεθνή αναγνωρισιμότητα. Έτσι πλέον η στρατηγική επιλογή της εταιρείας είναι η εστίαση στις βασικές και ώριμες αγορές στις οποίες ταιριάζει περισσότερο η μάρκα, προκειμένου να αναπτυχθεί ουσιαστικότερα σ’ αυτές. Χ ΚΟΡΡΕΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Εν μέσω οικονομικής ύφεσης και μείωσης της κατανάλωσης η εταιρεία παρουσιάζει μονοψήφιο αριθμό αύξησης πωλήσεων. ΧΡΗΜΑ 77
22_REPORTAGE_KAE_KORRES_X355_FINAL.indd 77
9/21/09 8:02:53 PM
Χ
∼ ρεπορτάζ
Σε 1,1 δισ. δολάρια ανέρχεται το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας, η οποία διαθέτει τον νεαρότερο στόλο αεροσκαφών στη ΝΑ Ευρώπη. Το προσωπικό της ανέρχεται σε 5.000 άτομα, ενώ τα δρομολόγιά της εκτείνονται σε όλον τον κόσμο, είτε με δικά της αεροσκάφη είτε σε συνεργασία με άλλες, μεγάλες εταιρείες.
OLYMPIC AIR
ΣΤΟΝη ΑΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Η
∼
Olympic Air, είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις πτήσεις σε δρομολόγια εσωτερικού και εξωτερικού με σύγχρονα αεροσκάφη που αποτελούν τον νεώτερης ηλικίας αεροπορικό στόλο στην νοτιοανατολική Ευρώπη. Σχετικές ανακοινώσεις έκαναν, σε ειδική εκδήλωση που έγινε στα μέσα Σεπτεμβρίου, οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Marfin Investment Group (MIG) και της Olympic Air, Ανδρέας Βγενόπουλος και Αντώνης Συμιγδαλάς. Τα κορυφαία στελέχη του επενδυτικού ομίλου και της νέας αεροπορικής εταιρείας, μεταξύ άλλων, ανέφεραν ότι: Η MIG υπέγραψε στις 30 Απριλίου τις συμφωνίες για την εξαγορά περιουσιακών στοιχείων της Ολυμπιακής και λίγο πριν συμπληρωθούν πέντε μήνες η Olympic Air, είναι έτοιμη από την 1η Οκτωβρίου να ξεκινήσει το πτητικό της έργο. Στο διάστημα αυτό, δημιουργήθηκε η νέα αεροπορική εταιρεία, χάρη στην αφοσίωση και την σκληρή δουλειά εκατοντάδων στελεχών που δέχθηκαν την μοναδική αυτή πρόκληση. Από την πρώτη ημέρα δημοσίευσης των αγγελιών για την επιλογή προσωπικού, η εταιρεία δέχθηκε 43.000 αιτήσεις από τις οποίες επιλέχθηκαν πάνω από 17.000 άτομα και πραγματοποίησαν συναντήσεις με στελέχη της Olympic Air και συμβούλους ανθρώπινου δυναμικού της MIG. Σήμερα έχουν προσληφθεί 5.000 άτομα τα οποία κατανέμονται στις τρεις εταιρείες που αποτελούν τον όμιλο: την εταιρεία πτητικού έργου Olympic Air, την εταιρεία επίγειας εξυπηρέτησης Olympic Handling και την τεχνική βάση Olympic Engineering. Η διοίκηση και το προσωπικό της εταιρείας θα συνεχίσουν να εργάζονται εντατικά προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι στόχοι που είναι:
∼ Μεγιστοποίηση της πρόσβασης επιβατών από και προς την Ελλάδα.
∼ Παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, με έμφαση στην ακρίβεια προγράμματος πτήσεων, καθώς και στη φιλική εξυπηρέτηση και ικανοποίηση του επιβάτη. ∼ Ανάληψη της κύριας θέσης στο εσωτερική αγορά. ∼ Σύναψη συμφωνιών με αξιόπιστους αερομεταφορείς για τη διενέργεια πτήσεων κοινού κωδικού (code-share) και τη σύναψη εμπορικών σχέσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας. ΣΤΟΛΟΣ & ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ Ο στόλος της Olympic Air θα αποτελείται σύμφωνα με τον ισχύοντα προγραμματισμό από 32 αεροσκάφη από τα οποία τα δεκαέξι είναι Airbus 319 και 320, δέκα Bombardier Q400, πέντε Bombardier Dash 100 και ένα ATR – 42. Ήδη από την 1η Οκτωβρίου θα είναι διαθέσιμα 21 συνολικά αεροσκάφη , τα οποία θα γίνουν 25 από την 1η Νοεμβρίου και στη συνέχεια θα προστεθούν τα υπόλοιπα. Συνολικά η επένδυση της εταιρείας σε αεροσκάφη και ανταλλακτικά αναμένεται να φθάσει σε 1,1 δισ δολάρια Με το στόλο αυτό και σε συνεργασία με άλλες αεροπορικές εταιρείες, η Olympic Air θα ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις του επιβατικού κοινού και θα εμπλουτίσει τις λύσεις που έχουν οι πελάτες της για ταξίδια σε όλον τον κόσμο. Η αεροπορική σύνδεση της Ελλάδας με τα εξωτερικό θα βελτιωθεί καθώς θα προσφέρονται περισσότερες συνδέσεις από ότι στο παρελθόν. Η Olympic Air θα καλύπτει τα δρομολόγια εσωτερικού πετώντας από και προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξ/πολη, Λήμνο, Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο, Κω, Ρόδο, Σύρο, Μύκονο, Σαντορίνη,
78 Σεπτέμβριος 2009
23_REPORTAGE_OLYMPIC_X355_FINAL.indd 78
9/21/09 7:26:21 PM
☛
Η OLYMPIC AIR ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΕΥΡΥ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ SKYTEAM, ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ 14 ΜΕΛΗ ΑΠΟ 4 ΗΠΕΙΡΟΥΣ. ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΥΤΗ ΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΙ 905 ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ ΣΕ 169 ΧΩΡΕΣ, ΜΕ 16.787 ΠΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ. Ηράκλειο, Χανιά, Κεφαλονιά, Ζάκυνθο, Πρέβεζα, Ιωάννινα, Κέρκυρα. Επίσης έχει προσφερθεί να καλύψει το σύνολο των άγονων γραμμών για Σκύρο, Σκιάθο, Ικαρία, Κάλυμνο, Λέρο, Αστυπάλαια, Καστελόριζο, Κάσο, Σητεία, Πάρο, Νάξο, Μήλο, Κύθηρα και Καλαμάτα. Όσον αφορά το εξωτερικό η εταιρεία είναι έτοιμη να πραγματοποιεί πτήσεις προς Λονδίνο, Παρίσι, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Βελιγράδι, Βουκουρέστι, Βιέννη, Μιλάνο, Ρώμη, Κωv/πoλη, Λάρνακα, Βηρυτό, Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Σόφια, Τίρανα, Τελ Αβίβ. Παράλληλα, η Olympic Air καταρτίζει συμφωνίες με μεγάλες αεροπορικές εταιρείες για πτήσεις κοινού κωδικού προς Νέα Υόρκη, Τορόντο, Μόντρεαλ, Αυστραλία, Γιοχάνεσμπουργκ, Ατλάντα, Abu Dhabi. Η πρόσβαση του ελληνικού επιβατικού κοινού προς το εξωτερικό αλλά και η σύνδεση ξένων χωρών με την Ελλάδα ενισχύεται, καθιστώντας την Ελλάδα σημαντικότερο κόμβο επιβατικής κίνησης. Ήδη έχει υπογραφεί συμφωνία με την Delta Airlines για πτήσεις κοινού κωδικού προς Νέα Υόρκη, από 1η Οκτωβρίου 2009, η οποία θα εμπλουτιστεί και με άλλους προορισμούς από τις αρχές του 2010. Βρίσκεται σε στάδιο τελικής επεξεργασίας η συνεργασία της Olympic Air με την Air France, για πτήσεις κοινού κωδικού, τόσο μεταξύ Ελλάδας – Γαλλίας, όσο και για πτήσεις προς το Μόντρεαλ του Καναδά από τον Μάρτιο 2010. Παράλληλα, ολοκληρώνεται η διασφάλιση πτήσεων κοινού κωδικού με την KLM για την εκμετάλλευση των δρομολογίων Ελλάδας – Ολλανδίας καθώς και δρομολογίων προς και από Τορόντο από τον Μάρτιο 2010. Έχει επίσης προχωρήσει η υλοποίηση της συνεργασίας της Olympic Air με την Etihad Airways για πτήσεις κοινού κωδικού προς και από Adu Dhabi καθώς επίσης και για πτήσεις προς και από Νότιο Αφρική, Αυστραλία και Νοτιοανατολική Ασία, Κίνα και Ιαπωνία. Επίσης, ολοκληρώνονται οι συμφωνίες συνεργασίας με την CSACzech Airlines για Πράγα, την Aerosvit για Κίεβο και Οδησσό, την Fly Baboo για Γενεύη, την Kuwait Airways για Κουβέιτ.
σμούς σε 169 χώρες με 16.787 ημερήσιες πτήσεις. Ακόμα ανακοινώνεται ότι η νέα εταιρεία αποφάσισε να επιβραβεύσει με μίλια τους επιβάτες της παλαιάς Ολυμπιακής που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Icarus. Το πρόγραμμα επιβράβευσης τακτικών επιβατών της Olympic Air, το Travelair Club θα προσφέρει μίλια και στους τακτικούς επιβάτες της παλαιάς Ολυμπιακής. Η OLYMPIC AIR θα χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα δίκτυα προς διευκόλυνση του επιβατικού κοινού: ∼ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: Συνεργασία με όλα τα ΙΑΤΑ τουριστικά γραφεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. ∼ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ OLYMPIC AIR: Δυνατότητα για κράτηση και αγορά εισιτηρίων μέσω του www.olympicair.com. ∼ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ: Δημιουργήθηκε τηλεφωνικό κέντρο κρατήσεων, και θα λειτουργεί 365 μέρες το χρόνο από τις 07:00 - 23:00 στα τηλέφωνα 801 801 01 01 από σταθερό τηλέφωνο ή 210 35 50 500 από κινητό. ∼ ΕΚΔΟΤΗΡΙΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ Τέλος, μεταξύ άλλων ο κ. Α. Βγενόπουλος έκανε και την ακόλουθη δήλωση: «Στις 5 Φεβρουαρίου ανταποκριθήκαμε στην έκκληση της Κυβέρνησης για να ολοκληρωθεί επιτέλους ο διαγωνισμός για την ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ που κινδύνευε να κηρυχθεί άγονος και να συνεχίσει να λειτουργεί μια νέα ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ στα πλαίσια της ελληνικής επιχειρηματικότητας και του υγιούς ανταγωνισμού. Είχαμε πει τότε ότι η ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ είναι ένα κομμάτι της ιστορίας μας και της ζωής μας και θέλουμε να υπάρχει και να μας ξανακάνει υπερήφανους. Σήμερα έχουμε μπει πια στην τελική ευθεία και σε λιγότερο από δυο εβδομάδες η επιδίωξή μας αυτή, που είναι και όνειρο της πλειοψηφίας των Ελλήνων, θα γίνει πραγματικότητα. Θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους 5.000 εργαζόμενους που ήλθαν κοντά μας με εμπιστοσύνη αλλά και πίστη στο όραμα. Πολλοί απ’ αυτούς αρνήθηκαν αργομισθίες στο Δημόσιο και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, ενώ άλλοι εγκατέλειψαν καριέρες σε κατεστημένες ανταγωνιστικές εταιρείες για να είναι μέρος αυτής της προσπάθειας που όλοι μας την θεωρούμε σαν εθνική υπόθεση. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι επέτυχαν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, μοναδικό στον χώρο των διεθνών αερομεταφορών. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι απέδειξαν ότι υπάρχει μια Ελλάδα με υγιή χαρακτηριστικά, μια Ελλάδα που μπορεί να πάει ψηλά…» Χ
ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ & ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ Πρέπει να σημειωθεί ότι η Olympic Air επεξεργάζεται ένα ευρύ πλαίσιο εμπορικής συνεργασίας με τις Delta Airlines & Air France / KLM και Aeroflot, με προοπτική ένταξής της στη συμμαχία της SKYTEAM, την παγκόσμια αεροπορική συμμαχία πού αριθμεί στις τάξεις της 14 μέλη από 4 ηπείρους. Στην περίπτωση αυτή οι επιβάτες της Olympic Air θα αποκτήσουν πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο της SKYTEAM, που καλύπτει 905 προοριΧΡΗΜΑ 79
23_REPORTAGE_OLYMPIC_X355_FINAL.indd 79
9/21/09 7:26:25 PM
Χ
∼ ρεπορτάζ
PORSCHE PANAMERA
ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΡΩΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παρουσιάσθηκε το πρώτο τετράθυρο και τετραθέσιο μοντέλο Μεγάλου Τουρισμού (GT) στην ιστορία της Porsche.
Τ
∼
✒ σχεδιαστικά μυστικά του αυτοκινήτου από τον πλέον ην Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου, η από τον Ανδρέα αρμόδιο, τον Oliver Rosenbohm, Interior Designer της Sportscar AE, o Επίσημος Εισαγωγέας Αναστασίου Panamera και να συνομιλήσουν με δύο επί πλέον κοPorsche στην Ελλάδα, διοργάνωσε ρυφαία στελέχη της Porsche AG, τον Michael Baumann, Head of την επίσημη παρουσίαση στην Ελλάδα της International Press, και την Christianne Leismeister, PR Manager Panamera, του πρώτου τετράθυρου και τεγια την Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη, οι οποίοι τίμησαν με τη τραθέσιου μοντέλου Μεγάλου Τουρισμού (GT) στην ιστορία της παρουσία τους την εκδήλωση. Porsche. Η Porsche παρουσίασε με υπερηφάνεια την τέταρτη σειρά ☛ μοντέλων της Porsche μετά την 911, τις Boxster/Cayman και το Cayenne, σε τρεις εκδόσεις με κινητήρες V8, ενώ στη συνέχεια ΓΕΦΥΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΗ θα ακολουθήσει η βασική έκδοση με κινητήρα V6, καθώς και η ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΣΠΟΡ υβριδική Panamera. 911 ΚΑΙ ΤΟ SUV ΤΗΣ PORSCHE, ΤΟ Για πρώτη φορά, στη βάση της σειράς βρίσκεται η Panamera S, CAYENNE, Η PANAMERA ΕΙΝΑΙ Η η οποία συνδυάζει οκτακύλινδρο κινητήρα 4,8 λίτρων και 400 ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ. ίππων με πίσω κίνηση, ενώ τη μετάδοση αναλαμβάνει, ως μέρος του βασικού εξοπλισμού, ένα μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων έξι σχέσεων ή, προαιρετικά, το κιβώτιο ταχυτήτων PDK με επτά Η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της Sportscar AE, σχέσεις. Νταίζη Μανιατοπούλου, στον λόγο που απηύθυνε δήλωσε μεταξύ Οι εκπρόσωποι του Τύπου είχαν την ευκαιρία να μάθουν τα άλλων πως θα ήθελε να αφιερώσει την τέταρτη σειρά μοντέλων της εταιρείας στον Ferry Porsche τον άνθρωπο που πρώτος συνέλαβε την ιδέα να κατασκευάσει ένα σπορ τετραθέσιο αυτοκίνητο. Επί πλέον, συμπλήρωσε: «Με την Panamera, εισάγουμε μια νέα, πρωτοποριακή φιλοσοφία αυτοκινήτου, πέρα από τις τρεις υπάρχουσες σειρές μοντέλων μας. Γεφυρώνοντας την απόσταση ανάμεσα στην κλασική σπορ 911 και το SUV της Porsche, το Cayenne, η Panamera είναι αναμφισβήτητα μοναδική στην κατηγορία της. Ένα αυτοκίνητο πέρα από κάθε σύγκριση». Στο περιθώριο της ειδικής εκδήλωσης, το ΧΡΗΜΑ είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον υπεύθυνο για τον εσωτερικό σχεδιασμό της Panamera, κ. Oliver Rosenbohm.
80 Σεπτέμβριος 2009
24_REPORTAGE_PANAMERA_Χ355_FINAL.indd 80
9/21/09 8:09:23 PM
ΟΛΙΒΕΡ ΡΟΖΕΝΜΠΟΜ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, PANAMERA
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΘΕΣΕΙΣ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΟΡΤΕΣ, ΚΑΝΕΙΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ Ο σχεδιασμός της Panamera εξυπηρετεί ένα συνδυασμό ζητουμένων, τα οποία παντρεύουν τη χρησιμότητα και τη λειτουργικότητα με την καλαισθησία και την αξιοπιστία. ΧΡΗΜΑ_Πού βασίσθηκε ο σχεδιασμός της πρώτης τετραθέσιας και τετράθυρης σπορ Porsche; Ο. ΡΟΖΕΝΜΠΟΜ_Θελήσαμε να διευρύνουμε το ήδη επιτυχές «χαρτοφυλάκιο» μοντέλων μας. Αν κοιτάξετε την Panamera θα αντιληφθείτε αμέσως ότι πρόκειται για μία Porsche. Είναι μακρύτερη και λίγο χαμηλότερη από την Cayenne, ενώ είναι πιο γενναιόδωρη άπό πλευράς χώρων σε σύγκριση με την 911. Πέρα από τις διαφορές, όμως, η Panamera διατηρεί τα βασικά στοιχεία της μάρκας, την ίδια σχεδιαστική «γλώσσα» ή το DNA της μάρκας, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Τα χαρακτηριστικά αυτά την καθιστούν απολύτως αναγνωρίσιμη ως Porsche. Χ_Κάποιοι έσπευσαν να την αποκαλέσουν «εκτεταμένη 911»; Υποθέτω ότι ο χαρακτηρισμός δεν σας βρίσκει πολύ σύμφωνο... Ο.Ρ._Όχι βέβαια. Η Panamera διαθέτει τη δική της σχεδιαστική ταυτότητα. Ξεκινήσαμε το σχεδιασμό της έχοντας να εξυπηρετήσουμε ένα συνδυασμό ζητουμένων, τα οποία θα πάντρευαν τη χρησιμότητα και τη λειτουργικότητα με την καλαισθησία, αλλά βεβαίως και με την αξιοπιστία. Επρόκειτο για ένα συνδυασμό ο οποίος για πρώτη φορά επιδιώχθηκε να εφαρμοσθεί σε αυτοκίνητο αυτού του τύπου. Φτιάξαμε, λοιπόν, ένα αυτοκίνητο με τέσσερις θέσεις και τέσσερις πόρτες, χωρίς όμως να προβούμε σε κανένα συμβιβασμό: ούτε ως προς την άνεση για όλους τους επιβάτες του ούτε ως προς τον σπορ χαρακτήρα της Porsche, ενώ ακόμη και το πορτ μπαγκάζ είναι πολύ ευρύχωρο. Χ_Ο σχεδιασμός ενός τέτοιου μοντέλου βασίσθηκε σε έμπνευση που ξεκίνησε από «λευκό χαρτί» ή στη διάθεση ικανοποίησης κάποιας «λαϊκής απαίτησης»; Ο.Ρ._Πιστεύουμε ότι αρμόζει απόλυτα στην ήδη υφιστάμενη γκάμα μοντέλων της Porsche, την οποία και επεκτείνει με επιτυχή τρόπο. Ίσως όλοι οι κάτοχοι της Porsche, οι οποίοι κατά τεκμήριο αγαπούν και επιλέγουν τη μάρκα, διαθέτουν επίσης κάποιο τετραθέσιο αυτοκίνητο. Δεν βλέπουμε το λόγο, λοιπόν, γιατί και αυτό το αυτοκίνητό τους να μην είναι Porsche. Χ_Μικρές -όχι θεαματικές- αλλαγές στη διάρκεια δεκαετιών διατηρούν την Porsche απολύτως αναγνωρίσιμη ως τέτοια, αλλά ταυτόχρονα κάθε νέο μοντέλο της είναι και ένα μοντέρνο σπορ αυτοκίνητο του σήμερα... Ο.Ρ._Ακριβώς! Το κατορθώνουμε αυτό αφιερώνοντας πολύ χρόνο στο να ορίσουμε τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της μάρκας, αυτά που αποτελούν την ταυτότητά της, και να τα διατηρήσουμε. Ακολούθως προχωράμε σε νέο σχεδιασμό άλλων στοιχείων, εκτός
του βασικού DNA της. Έτσι, πετυχαίνουμε τόσο να δημιουργούμε ένα νέο μοντέλο, σύμφωνο με την αισθητική της εποχής του, αλλά και να διατηρούμε την πετυχημένη και δημοφιλή χαρακτηριστική εντύπωση της Porsche. Χ_Ποια είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του DNA της Porsche; Ο.Ρ._Στο εξωτερικό της είναι τα κυρτά φτερά, που πάντα προεξέχουν του καπώ προς τα πάνω, ενώ στο εσωτερικό της ο διακόπτης της μίζας, που βρίσκεται αριστερά του τιμονιού. Χ_Είναι και οι ξεχωριστοί διακόπτες για διαφορετικές λειτουργίες; Ο.Ρ._Βεβαίως! Πιστεύω μας είναι ότι προσφέρουν άριστη λειτουργικότητα, ιδίως όταν κάποια οδηγική επιλογή οφείλει να εφαρμοσθεί σε ελάχιστο χρόνο. Χ_Λαμβάνετε υπόψη σας την καθιερωμένη αισθητική ή καθιερώνετε δικές σας, καινοτόμους τάσεις; Ο.Ρ._Μας αρέσει η καινοτομία, η οποία όμως δεν έρχεται από το πουθενά. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, αν παρατηρήσετε την Panamera θα ανακαλύψετε στοιχεία που είναι απολύτως καινοτομικά για ένα αυτοκίνητο της συγκεκριμένης κατηγορίας, τα οποία όμως βασίζουν την έμπνευσή τους σε δοκιμασμένα χαρακτηριστικά του σούπερ μοντέλου της Porsche, της Carrera GT, η οποία είναι αυτοκίνητο αγώνων. Παίρνοντας, λοιπόν, ένα στοιχείο από ένα μοντέλο της ίδιας της Porsche και προσαρμόζοντάς το σε ένα νέο μοντέλο με δημιουργικό τρόπο, τότε πιστεύω ότι καινοτομούμε ενώ την ίδια στιγμή τηρούμε και τις παραδόσεις της «οικογένειας». Χ ΧΡΗΜΑ 81
24_REPORTAGE_PANAMERA_Χ355_FINAL.indd 81
9/21/09 8:09:23 PM
Χ
στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών
Coca-Cola
09-2009
Εσωτερική αναδιάρθρωση Η Coca-Cola Τρία Έψιλον προχώρησε σε εσωτερική αναδιάρθρωση της περιφερειακής επιχειρησιακής δομής της με ισχύ από 1η Αυγούστου 2009. Ο διαχωρισμός των χωρών στις τρεις γνωστές κατηγορίες - Ανεπτυγμένες, Αναπτυσσόμενες και Αναδυόμενες – παραμένει ως έχει. Ο κ. Richard Smyth παραμένει αρμόδιος για την Ιταλία, την Αυστρία, την Ελβετία, τη Σλοβενία, την Εσθονία, την Λιθουανία και την Λεττονία και θα είναι επίσης υπεύθυνος για την ΠΓΔΜ. Ο νέος Περιφερειακός Διευθυντής κ. Keith Sanders, ο οποίος έχει αναλάβει τα καθήκοντά του από 1η Αυγούστου 2009, θα είναι υπεύθυνος για την Ρωσία, την Ουκρανία, την Λευκορωσία, την Αρμενία
και την Πολωνία. Ο κ. John Brady, θα συνεχίσει ως Περιφερειακός Διευθυντής, να είναι αρμόδιος για την διαχείριση της Ρωσίας, της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, της Βορείου Ιρλανδίας, της Κροατίας, της Βοσνίας & Ερζεγοβίνης και παράλληλα θα είναι υπεύθυνος για την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Τσεχία και την Σλοβακία. Ο κ. Δημήτρης Λόης, ο οποίος έχει αναλάβει καθήκοντα Γενικού Επιχειρησιακού Διευθυντή από 1η Αυγούστου 2009, θα αναλάβει προσωρινά τη διεύθυνση της Νιγηρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας, μέχρι να οριστεί νέος Περιφερειακός Διευθυντής.
Aspis Bank
Dionic
Ζημιές παρά τη μείωση δαπανών Η πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών της Aspis Bank και των θυγατρικών της Εταιρειών, κατά το α’ εξάμηνο 2009, συνοψίζεται στα παρακάτω: Το ενεργητικό αυξήθηκε κατά 1% σε 2,65 δισ. ευρώ από 2,62 δισ. ευρώ στα τέλη του 2008. Οι χρηματοδοτήσεις μετά από προβλέψεις μειώθηκαν κατά 5,6% σε 2 δισ. ευρώ από 2,1 δισ. ευρώ στα τέλη του 2008. Οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 11% σε 2,21 δισ. ευρώ από 1,99 δισ. ευρώ στα τέλη του 2008. Η σχέση χορηγήσεων προς καταθέσεις πελατών διαμορφώθηκε σε 94,7%. Το σύνολο των λειτουργικών δαπανών μειώθηκε κατά 21% σε 44,6 εκατ. ευρώ από 56,3 εκατ. ευρώ το α΄ εξάμηνο 2008. Οι ζημίες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε 30,5 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας εκτιμάται σε 8,8% σε ενοποιημένη βάση και 10,4% σε ατομική βάση. Ο Όμιλος Aspis Bank κατέγραψε ζημίες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ύψους 30,5 εκατ. ευρώ ως αποτέλεσμα του περιορισμού της ανάπτυξης των εργασιών, γεγονός το οποίο δεν αντισταθμίστηκε από την μείωση των εξόδων από τόκους και την μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 21%. Τα καθαρά έσοδα από τόκους μειώθηκαν σε 7 εκατ. ευρώ έναντι 23 εκατ. ευρώ το A’ εξάμηνο 2008.
Μείον 5% ο κύκλος εργασιών Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της Dionic στο πρώτο εξάμηνο του 2009 διαμορφώθηκε σε 37 εκατ. ευρώ έναντι 39 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2008, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 5%. Τα μικτά κέρδη του Ομίλου κατέγραψαν μείωση της τάξης του 12,3% έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2008 και ανήλθαν σε 8,6 εκατ. ευρώ έναντι 9,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Ταυτόχρονα, το μικτό περιθώριο κέρδους ανήλθε σε 25,3% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών έναντι 23,4% το πρώτο εξάμηνο του 2008. Ανάλογη ήταν και η εξέλιξη των λοιπών στοιχείων κερδοφορίας του ομίλου. Ειδικότερα, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου, ανήλθαν σε 3,4 εκατ. ευρώ έναντι 3,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2008 ενώ το περιθώριο EBITDA διαμορφώθηκε σε 10,0% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών έναντι 9,2% την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (EBIT) ανήλθαν στο πρώτο εξάμηνο του 2009 σε 2,6 εκατ. ευρώ έναντι 3,2 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2008 ενώ τα κέρδη προ φόρων του Ομίλου (ΕΒΤ) διαμορφώθηκαν σε 1,9 εκατ. ευρώ έναντι 2,2 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2008. Τέλος, τα ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (ΕΑΤΑΜ) ανήλθαν σε 0,7 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2009 έναντι 1,1 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο μου 2008.
82 Σεπτέμβριος 2009
03_ENDOTERA_X355_final.indd 82
9/21/09 6:06:46 PM
Centric
Έλαστρον
Πτώση κερδών 10,1%
Υποχώρηση κερδοφορίας
Τα ενοποιημένα κέρδη της εταιρείας μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (ΕΑΤΑΜ) διαμορφώθηκαν στα 3,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009 έναντι 3,9 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2008 μειωμένα κατά 10,1%. Επί πλέον, τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) σημείωσαν αύξηση κατά 4,9% και ανήλθαν στα 5,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009 έναντι 5,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) του ομίλου αυξήθηκαν κατά 4,4% και διαμορφώθηκαν στα 5,4 εκατ. ευρώ έναντι 5,2 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009. Αναλόγως, τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων (ΕΒΤ) παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 15,8% και ανήλθαν στα 5,0 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2009 έναντι 4,3 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Το χρηματοοικονομικό κόστος βελτιώνεται αισθητά, γεγονός που αποδίδεται στη μείωση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού κατά 44% σε σχέση με την 31η.12.2008 και του κόστους κεφαλαίου, καθώς και στη συνεχιζόμενη και στο δεύτερο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης μετατροπή του ομολογιακού δανείου της εταιρείας.
Ελληνική Τράπεζα
Κερδοφόρο εξάμηνο Ο Όμιλος της Ελληνικής Τράπεζας ενεργοποιώντας και αξιοποιώντας τις δυνάμεις και τα συγκριτικά πλεονεκτήματά του, κατόρθωσε να αντιμετωπίσει σε σημαντικό βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τα αποτελέσματα του δεύτερου τριμήνου του 2009 παρουσιάζονται σημαντικά βελτιωμένα σε σύγκριση με τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου. Ως αποτέλεσμα, το πρώτο εξάμηνο παρουσιάζει κέρδη πριν από τη φορολογία που ανέρχονται σε 8,9 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με ζημιές ύψους 11,8 εκατ. ευρώ κατά την πρώτη τριμηνία του έτους και κέρδη 56,5 εκατ. ευρώ για το αντίστοιχο εξάμηνο του 2008. Ταυτόχρονα με τα θετικά αποτελέσματα, ο Όμιλος διατηρεί ισχυρούς δείκτες ρευστότητας με το δείκτη μεικτών χορηγήσεων προς καταθέσεις να παραμένει στο πολύ ικανοποιητικό επίπεδο του 74,9% σε σύγκριση με 81,6% το Δεκέμβριο του 2008 και 74,5% τον Ιούνιο του 2008, ενώ ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας του Ομίλου ανήλθε σε 13% σε σύγκριση με 11% κατά την 31η Δεκεμβρίου 2008.
Forthnet
Ο κύκλος εργασιών της Έλαστρον διαμορφώθηκε, στο πρώτο εξάμηνο του έτους, στα 46,4 εκατ. ευρώ έναντι 100,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο 1ο εξάμηνο του 2008, ακολουθώντας πορεία ανάλογη του κλάδου. Η περαιτέρω υποχώρηση των τιμών του χάλυβα, αποτυπώθηκε άμεσα στις τιμές διάθεσης των προϊόντων και παρά τα μειωμένα αποθέματα που διατηρεί ο Όμιλος, επέδρασε αρνητικά στην κερδοφορία. Έτσι το ενοποιημένο μικτό κέρδος ανήλθε σε 0,5 εκατ. ευρώ έναντι 18,9 εκατ. ευρώ, ενώ τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοοικονομικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε ζημιές 3,8 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 12,8 εκατ. ευρώ. Τέλος, τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας υποχώρησαν σε ζημιές 4,7 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 7,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2008.
Βελτίωση μεγεθών στο β’ τρίμηνο Στο 2ο τρίμηνο του 2009 ο Όμιλος Forthnet συνέχισε τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Ο όμιλος είχε θετικές λειτουργικές ταμειακές ροές για το 2ο τρίμηνο του 2009. Πιο αναλυτικά, τα έσοδα 2ου τριμήνου ήταν 92,2 εκατ. ευρώ και το EBITDA 18,7 εκατ. ευρώ, το περιθώριο EBITDA στο 2ο τρίμηνο 2009 έφτασε το 20,3%, ενώ οι τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 22,4% στα 43,7 εκατ. ευρώ. Η ενοποίηση των υπηρεσιών Συνδρομητικής Τηλεόρασης καθώς και η βελτίωση των αποτελεσμάτων στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες συνεισφέρουν στη βελτίωση όλων των βασικών οικονομικών μεγεθών του Ομίλου και για το 2ο τρίμηνο του έτους. Τα έσοδα ανήλθαν στα 92,2 εκατ. ευρώ και το EBITDA στα 18,7 εκατ. ευρώ, με το περιθώριο EBITDA να παραμένει άνω του 20%.
Fourlis
Πτώση 5,3% στα καθαρά κέρδη Μείωση 5,3% παρουσίασαν τα καθαρά κέρδη (μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας) του ομίλου Φουρλής κατά το πρώτο εξάμηνο και ανήλθαν σε 13,39 εκατ. ευρώ από 14,14 εκατ. ευρώ κέρδη το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) παρέμειναν σταθερά σε σχέση με το Α’ εξάμηνο 2008 φτάνοντας τα 30,26 εκατ. ευρώ. Συνέπεια των ανωτέρω είναι ότι τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας ανήλθαν σε 19,58 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 0,5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 (19,48 εκατ. ευρώ). Έτσι, τα κέρδη ανά μετοχή έφθασαν τα 0,26 ευρώ από 0,28 ευρώ. Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου Fourlis στο εξάμηνο ανήλθε σε 316,08 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 9,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 (349,86 εκατ.). ΧΡΗΜΑ 83
03_ENDOTERA_X355_final.indd 83
9/21/09 6:06:46 PM
Χ
στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών
ΚΑΕ
Αύξηση κερδών και τζίρου Σε 268,1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν οι ενοποιημένες πωλήσεις του Ομίλου ΚAΕ. κατά το α’ εξάμηνο του 2009, έναντι 260,6 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2008, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,9%. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 42,6 εκατ. ευρώ από 40,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 4,6%, αντιστρέφοντας την αρνητική τάση του α’ τριμήνου, με το αντίστοιχο περιθώριο να βελτιώνεται στο 15,9% από 15,6%. Αξίζει δε να σημειωθεί πως η αύξηση του EBITDA στο β’ τρίμηνο του 2009 (Απρίλιο-Ιούνιο) ήταν 9,9% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 25,8 εκατ. ευρώ από 24,0 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 7,5% ενώ τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας του Ομίλου ανήλθαν σε 17,5 εκατ. ευρώ από 16,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 3,8%. Τέλος, τα ενοποιημένα κέρδη ανά μετοχή διαμορφώθηκαν στα 0,333 ευρώ από 0,321 ευρώ.
Kleeman
Βελτίωση στο β’ τρίμηνο Μείωση αποτελεσμάτων στο A’ εξάμηνο, αλλά βελτιωμένες επιδόσεις στο δεύτερο τρίμηνο σε σχέση με το πρώτο εμφάνισε ο όμιλος Kleeman. Έτσι, σε επίπεδο ομίλου ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 47,97 εκατ. ευρώ, έναντι 58,33 εκατ. ευρώ στην αντίστοιχη περίοδο του 2008, παρουσιάζοντας μείωση κατά 17,8%. Τα ενοποιημένα μικτά κέρδη μειώθηκαν κατά 19,5%, από 20,45 εκατ. ευρώ σε 16,47 εκατ. ευρώ, ενώ τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) μειώθηκαν από 10,76 εκατ. ευρώ σε 7,72 εκατ. ευρώ.
Στο δεύτερο τρίμηνο του 2009 και σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο, παρατηρήθηκε σαφής βελτίωση στο μικτό περιθώριο κατά επτά ποσοστιαίες μονάδες, κυρίως λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών των πρώτων υλών και της προσαρμογής των δαπανών στις μειωμένες πωλήσεις. Αντίστοιχα, σε επίπεδο περιθωρίου EBITDA, το ποσοστό από 13,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2009, βελτιώθηκε σε 18,9% στο δεύτερο τρίμηνο. Τα κέρδη προ φόρων του πρώτου εξαμήνου έκλεισαν σε 5,72 εκατ. ευρώ έναντι 8,74 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περσινής περιόδου, εμφανίζοντας μείωση 34,5%, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας μειώθηκαν από 6,48 εκατ. ευρώ σε 4,11 εκατ. ευρώ.
09-2009
ΜΕΤΚΑ
Πτώση κερδών αλλά ισχυρή ρευστότητα Στα αποτελέσματα του Α’ Εξαμήνου του 2009, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών για τον Όμιλο Μυτιληναίος διαμορφώθηκε στα 328 εκατ. ευρώ έναντι των 490 εκατ. ευρώ της αντίστοιχής περιόδου του προηγούμενου έτους, μείωση που οφείλεται κατά 81,2 εκατ. ευρώ σε χρονική υστέρηση στην εκτέλεση έργων από τη θυγατρική ΜΕΤΚΑ λόγω απρόβλεπτων γεγονότων και κατά δεύτερο λόγο κατά 65,1 εκατ. ευρώ από την αναστολή λειτουργίας της θυγατρικής Sometra στη Ρουμανία. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 47,7 εκατ. ευρώ από 56,0 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Τέλος, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε 10,4 εκατ. ευρώ έναντι 24,1 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2008 (ποσό όμως στο οποίο είχαν ενσωματωθεί 20,3 εκατ. ευρώ μη επαναλαμβανόμενα κέρδη). Όσον αφορά στη θυγατρική ΜΕΤΚΑ, το Α’ Εξάμηνο του 2009 ο κύκλος εργασιών της ανήλθε στα 101,8 εκατ. ευρώ έναντι 211,9 εκατ. ευρώ το 2008, μείωση που αποδίδεται κυρίως σε χρονική υστέρηση εκτέλεσης συγκεκριμένων έργων. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η εκτέλεση των υπογεγραμμένων συμβάσεων αναμένεται να επιταχυνθεί σημαντικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 15,1 εκατ. ευρώ από 38,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, ενώ το περιθώριο κέρδους EBITDA εξακολουθεί να παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο (14,9%), τόσο σε απόλυτο μέγεθος, όσο και συγκρινόμενο με το διεθνή ανταγωνισμό, παρά την επέκταση των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό αλλά και την απουσία αμυντικών έργων για το συγκεκριμένο διάστημα. Όσον αφορά τα καθαρά κέρδη, αυτά ανήλθαν σε 8,1 εκατ. ευρώ. Τέλος, επισημαίνεται η ισχυρή καθαρή ταμειακή θέση της ΜΕΤΚΑ (46 εκατ. ευρώ το Α’ Εξάμηνο του 2009).
84 Σεπτέμβριος 2009
03_ENDOTERA_X355_final.indd 84
9/21/09 6:06:46 PM
ΟΤΕ
ΟΠΑΠ
Ο Κύκλος Εργασιών του Ομίλου κατά το Β’ τρίμηνο του 2009 μειώθηκε κατά 6,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 ή κατά 5,9% σε συγκρίσιμη βάση, εξαιρουμένων των εσόδων της Cosmofon (ο Όμιλος έπαψε να ενοποιεί την εταιρεία, στις 12 Μαΐου, 2009). Περίπου η μισή από αυτή τη μείωση, σε συγκρίσιμη βάση, αποτυπώνει τις χαμηλότερες πωλήσεις εξοπλισμού, κυρίως σε κινητά τηλέφωνα. Χωρίς τις πωλήσεις εξοπλισμού, τα συγκριτικά έσοδα από υπηρεσίες θα είχαν μειωθεί μόνο κατά 3,3%, ξεπερνώντας σημαντικά τα επίπεδα των τηλεπικοινωνιακών αγορών των χωρών στις οποίες δραστηριοποιείται ο Όμιλος. Η υπόλοιπη μείωση οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα από μηνιαία πάγια στην Ελλάδα, στην επίδραση των χαμηλότερων τελών τερματισμού σταθερής προς κινητή τηλεφωνία καθώς και στα μειωμένα έσοδα από μισθωμένες γραμμές και υπηρεσίες διασύνδεσης, αποτέλεσμα των μειώσεων στις τιμές χονδρικής στην Ελλάδα που επέβαλε η Ρυθμιστική Αρχή. Τα λειτουργικά κέρδη του Ομίλου στο Β’ τρίμηνο 2009 ανήλθαν σε 79,5 εκατ. ευρώ. Στο τρίμηνο, τα καθαρά κέρδη του Ομίλου ΟΤΕ διαμορφώθηκαν στα 4,7 εκατ. ευρώ. Το κέρδος από την πώληση της Cosmofon ανήλθε στα 24,4 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη επηρεάστηκαν στο δεύτερο τρίμηνο από το κόστος των προβλέψεων για πρόωρη αποχώρηση προσωπικού, καθώς και από την επιβολή νέου φόρου στην Ελλάδα για τα ληφθέντα μερίσματα από την Cosmote (31 εκατ. ευρώ).
Μείωση κερδών 3,8%, στα 371,2 εκατ. ευρώ εμφάνισε στο α΄ εξάμηνο του έτους ο ΟΠΑΠ, έναντι των 385,8 εκατ. ευρώ που είχε επιτύχει την αντίστοιχη περιόδο του 2008. Οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν στα 2.764,1 εκατ. ευρώ έναντι 2.760,2 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2008, σημειώνοντας αύξηση 0,1%. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) σημείωσαν μείωση 8,9% στα 506,7 εκατ. ευρώ έναντι 556,1 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2008. Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή μειώθηκαν στα 1,16 ευρώ έναντι 1,21 ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Οι συνολικές πωλήσεις στο α’ εξάμηνο του 2009 ανήλθαν σε 2.764,1 εκατ. ευρώ, από 2.760,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο του 2008, παρουσιάζοντας αύξηση 0,1%. Κατά τη διάρκεια του β’ τριμήνου 2009 οι πωλήσεις ανήλθαν σε 1.301,5 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 5,7%, από 1.380,5 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού μειώθηκαν στο α’ εξάμηνο του 2009 κατά 14,3%, στα 1.024,8 εκατ. ευρώ από 1.195,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, κυρίως λόγω των μειωμένων εσόδων του «Πάμε στοίχημα».
Υποχώρηση κύκλου εργασιών
Μείωση 3,8% στα κέρδη εξαμήνου
Vivartia
Αύξηση πωλήσεων, βελτίωση αποτελεσμάτων
S&B Βιομηχανικά Ορυκτά
Πτώση στα κέρδη εξαμήνου Μείωση 41% στα καθαρά κέρδη και 13% στις πωλήσεις παρουσίασαν τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά το έτος 2008, σε σχέση με το 2007. Με βάση τα αποτελέσματα του έτους 2008, το διοικητικό συμβούλιο της S&B θα προτείνει στην ετήσια γενική συνέλευση μέρισμα 0,16 ευρώ ανά μετοχή. Το προτεινόμενο μέρισμα σημαίνει ποσοστό διανομής στους μετόχους επί των κερδών των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων 35% και, με βάση την τιμή κλεισίματος της μετοχής την 9η Μαρτίου 2009 (4,74 ευρώ ανά μετοχή), μερισματική απόδοση 3,4%. Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, για το έτος 2008, ο όμιλος εταιρειών της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά ανακοίνωσε συνολικές ενοποιημένες πωλήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των διακοπτόμενων δραστηριοτήτων, 468,4 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη μετόχων 15,4 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 13% και 41% αντίστοιχα. Κατά συνέπεια, τα βασικά κέρδη ανά μετοχή ανήλθαν σε 0,50 ευρώ σε σχέση με 0,84 ευρώ για το 2007. Τα κέρδη EBITDA και τα λειτουργικά κέρδη αυτών των δραστηριοτήτων υποχώρησαν οριακά κατά 3% και 5% αντίστοιχα, ενώ στα καθαρά κέρδη υπήρξε μείωση 38%, αντανακλώντας υψηλότερο κόστος δανεισμού και άλλες χρηματοοικονομικές επιβαρύνσεις.
Ο Όμιλος Vivartia κατόρθωσε να επιτύχει βελτίωση βασικών οικονομικών μεγεθών σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στις χώρες που δραστηριοποιείται. Αναλυτικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2009 οι ενοποιημένες πωλήσεις του Ομίλου Vivartia ανήλθαν σε 704,2 εκατ. ευρώ από 632,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, αυξημένες κατά 11,3%. Μέρος της αύξησης οφείλεται στην ενσωμάτωση των νέο-ενοποιούμενων θυγατρικών Everest και Nonni’s. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου ανήλθαν σε 64,1 εκατ. ευρώ από 54,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, σημειώνοντας αύξηση κατά 18,3%.Τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας ανήλθαν σε ζημιές 1,68 εκατ. ευρώ από ζημιές 2,76 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, παρουσιάζοντας βελτίωση κατά 39,1%. Σχολιάζοντας τις οικονομικές καταστάσεις του πρώτου εξαμήνου του 2009, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Vivartia, κ. Σπ. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι η Vivartia κατόρθωσε να βελτιώσει τα αποτελέσματα της σε ένα δύσκολο και αβέβαιο περιβάλλον. Ο Όμιλος συνέχισε στο πρώτο εξάμηνο, την προσπάθεια για επίτευξη συνεργιών, αύξηση της παραγωγικότητας και βελτίωση του κόστους όπως και τη συνεχή ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών μέσω της ανάπτυξης νέων καινοτόμων προϊόντων.
ΧΡΗΜΑ 85
03_ENDOTERA_X355_final.indd 85
9/21/09 6:06:46 PM
Χ παρουσιάσεις SAMSUNG ΟΚΤΩ ΔΙΕΘΝΗ ΒΡΑΒΕΙΑ IDEA 2009 H Samsung Electronics απέσπασε οκτώ βραβεία βιομηχανικού σχεδιασμού IDEA (International Design Excellence Awards) για το 2009 και ξεπέρασε κάθε προηγούμενο επίτευγμά της στην ιστορία των βραβεύσεών της. Με το χρυσό βραβείο IDEA βραβεύτηκαν η νέα σειρά LED 7000 HDTV, τo Blu-ray Disc player BD-P4600 και ο φούρνος διπλού-ψησίματος σε διαφορετική θερμοκρασία BTS1. Τα βραβεία ανακοινώθηκαν από τα περιοδικά Business Week και Industrial Designers Society of America. Τα βραβεία IDEA έχουν καθιερωθεί ως ο μεγαλύτερος διεθνής θεσμός βραβείων βιομηχανικού σχεδιασμού, ο οποίος επιβραβεύει τη σχεδιαστική αρτιότητα τόσο σε προϊόντα όσο και σε στρατηγική, έρευνα, συσκευασία, καινοτομία, αλλά και οικολογικό σχεδιασμό. Τα οκτώ βραβεία που απέσπασε η Samsung, είναι τα περισσότερα που έχει λάβει ποτέ στην ιστορία του θεσμού και ανεβάζουν τον αριθμό των βραβείων που της έχουν απονεμηθεί τα τελευταία έξι χρόνια στα 23. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα χρόνια η Samsung Electronics κατέχει την πρώτη θέση στην «εταιρική» κατηγορία. Το ασημένιο βραβείο IDEA απέσπασαν η πολύ λεπτή οθόνη LCD P2370 και ο ευέλικτος, φορητός εκτυπωτής Stamp Printer, ενώ με το χάλκινο βραβείο βραβεύτηκαν το αστραφτερό MP3 Player YP-S2 σε σχήμα βοτσάλου, το Netbook Computer Go(tm) N310 και το smartphone Social campaign phone-Live. OTE ΝΕΟ CONN-X TV SPORTS 2 Από τις 7 Αυγούστου 2009, στο conn-x TV, τη συνδρομητική ψηφιακή πλατφόρμα του ΟΤΕ, προστέθηκε το conn-x TV Sports 2. Με τη δημιουργία του conn-x TV Sports 2, οι επιλογές των φίλων του αθλητισμού αυξάνονται σημαντικά, με την παροχή μιας ακόμη αθλητικής ροής προγράμματος. Ήδη, στο conn-x TV περιλαμβάνονται περισσότερα από 40 τηλεοπτικά κανάλια, μεταξύ των οποίων και τα αθλητικά Eurosport και Eurosport 2, Extreme Sports, ESPN Classic και ESPN America. Ζωντανές μεταδόσεις αγώνων, επιλεγμένα αθλητικά προγράμματα από όλο τον πλανήτη, πλούσιο θέαμα και δυνατές συγκινήσεις, δίνουν ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στο αθλητικό περιεχόμενο του conn-x TV, εμπλουτίζοντας τις επιλογές των ελλήνων τηλεθεατών.
AIR LIQUIDE ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ Η Air Liquide ανακοινώνει την έναρξη λειτουργίας δύο νέων μονάδων διαχωρισμού του αέρα (Air Separation Units - ASUs) μεγάλης κλίμακας, με συνολική δυναμικότητα παραγωγής 4.000 τόνους αερίου οξυγόνου ανά ημέρα. Το συνολικό ύψος της επένδυσης αγγίζει το ποσό των 90 εκατ. ευρώ. Οι μονάδες αυτές σύμφωνα με τα πλάνα του Ομίλου, θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους το 2009-2010,. Η Air Liquide δημιούργησε τις δύο νέες μονάδες με σκοπό την προμήθεια με οξυγόνο, άζωτο και αργόν των χαλυβουργίων Shagang, κατόπιν της απόφασης τους να προμηθευτούν από εξωτερικό συνεργάτη τα απαιτούμενα για τις παραγωγικές διαδικασίες βιομηχανικά αέρια. Η μακροπρόθεσμη αυτή συνεργασία με την Jiangsu Shagang αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο συμβόλαιο προμήθειας βιομηχανικών αερίων μέσω σωληναγωγού στην Κίνα, ενώ παράλληλα αντανακλά την ταχύτατη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της Air Liquide στη χώρα αυτή. Επιπλέον, οι δύο νέες μονάδες θα προμηθεύουν και άλλους βιομηχανικούς πελάτες της περιοχής τόσο με αέρια όσο και με υγροποιημένα προϊόντα. Προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες της συγκεκριμένης αγοράς, η οποία βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, θα έχουν συνολική δυναμικότητα παραγωγής 600 τόνους υγρού οξυγόνου και αζώτου ανά ημέρα. Σχεδιασμένες και κατασκευασμένες από τις ομάδες του κέντρου Engineering της Air Liquide στο Hangzhou, οι μονάδες παραγωγής ενσωματώνουν τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες με υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας και ενεργειακής απόδοσης.
INVEST IN GREECE ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕ ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΤΕΛ-ΑΒΙΒ Η Invest in Greece, παρουσίασε τις επενδυτικές ευκαιρίες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Ελλάδα, στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), σε επιχειρηματική αποστολή που διοργανώθηκε στο Λονδίνο και το Κέιμπριτζ της Μεγάλης Βρετανίας. Στο πλαίσιο της αποστολής, τα στελέχη του Οργανισμού πραγματοποίησαν σειρά συναντήσεων με σημαντικές αγγλικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, όπου συζητήθηκε το ενδεχόμενο επέκτασης των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης νέων προϊόντων στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι οι αγγλικές επιχειρήσεις, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν λόγω της οικονομικής κρίσης, εξετάζουν σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα το ενδεχόμενο επέκτασης σε νέες αγορές. Επίσης η Invest in Greece, παρουσίασε τις επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, σε επιχειρηματική αποστολή που διοργανώθηκε στην ευρύτερη περιοχή του Τελ Αβίβ, με τη σύμπραξη του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Ισραήλ. ECSLA ΣΥΝΕΔΡΙΟ LOGISTICS ΣΤΟ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ Διεθνούς εμβέλειας Συνέδριο και Σεμινάριο με θέμα την εφαρμογή σύγχρονων Logistics σε προϊόντα ελεγχόμενης θερμοκρασίας και τις προοπτικές ανάπτυξης δικτύων διανομής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, διοργανώνεται στις 21 & 22 Σεπτεμβρίου 2009 στο Βουκουρέστι από το Ευρωπαϊκό Παράρτημα του διεθνούς οργανισμού Global Cold Chain Alliance, το Supply Chain Institute και την Planning Romania σε συνεργασία με το European Cold Storage and Logistics Association (ECSLA). Το διήμερο συνέδριο και σεμινάριο διοργανώνεται επ’ ευκαιρία της τακτικής συνεδρίασης των μελών Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Παραρτήματος του GCCA και του ECSLA που τιμούν με τις εισηγήσεις τους το συνέδριο.
86 Σεπτέμβριος 2009
04_PAROYSIASEIS_355.indd 86
9/21/09 6:09:54 PM
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ e-BANKING Η Εμπορική Τράπεζα, δημιούργησε δύο νέες υπηρεσίες μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής τραπεζικής, e.Banking, οι οποίες αφορούν στην άμεση ενημέρωση των πελατών για την πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών, καθώς και στη μεταφορά κεφαλαίων εντός του Ενιαίου Χώρου Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA). Η νέα υπηρεσία της Εμπορικής Τράπεζας, “Emporiki Alerts”, παρέχει στους πελάτες τη δυνατότητα να ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για τις κινήσεις των καταθετικών λογαριασμών και πιστωτικών καρτών τους. Η νέα υπηρεσία, η οποία θα είναι άμεσα διαθέσιμη στους πελάτες της Τράπεζας, είναι ιδιαίτερα ευέλικτη και επιτρέπει στον
COCA-COLA «ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΟΒΑΣΗ» ΓΙΑ 3η ΧΡΟΝΙΑ Η Coca-Cola, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας υλοποιεί για τρίτη συνεχή χρονιά το κοινωνικό πρόγραμμα «Ιατρική Απόβαση στα Ελληνικά Νησιά», σε συνεργασία με την Επιστημονική Εταιρία Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος (ΕΕΦΙΕ). Το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το υποστηρίζει η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Στόχοι του προγράμματος αποτελούν η ενίσχυση των ιατρικών υπηρεσιών που προσφέρονται στα νησιά μας κατά την ιδιαίτερα απαιτητική καλοκαιρινή περίοδο και η έγκυρη ενημέρωση των κατοίκων και των παραθεριστών για θέματα υγείας. Έτσι, η Coca-Cola Τρία Έψιλον θα προσφέρει στα Κέντρα Υγείας 14 νησιών απαραίτητο εξοπλισμό για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (οξύμετρα, απινιδωτές, καρδιογράφους), με στόχο την ενίσχυση των ιατρικών υπηρεσιών στο πρώτο σημείο επαφής των ανθρώπων με τα Κέντρα Υγείας, ενώ εθελοντές φοιτητές Ιατρικής θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε Ιατρικά Κέντρα νησιών. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί φέτος σε 27 νησιά όπως η Κέρκυρα, οι Παξοί, η Κεφαλονιά, η Ζάκυνθος, η Λευκάδα, η Ιθάκη, η Πάρος, τα Κύθηρα, η Ύδρα, η Κέα, η Άνδρος, η Σύρος, η Τήνος, η Νάξος, η Σέριφος, η Σκιάθος, η Ίος, η Αμοργός, η Ρόδος, η Πάτμος, η Κως, η Χίος, η Σαντορίνη, η Κίμωλος, η Κάρπαθος, η Σκύρος, και η Αλόννησος
κάθε χρήστη να την προσαρμόζει στις δικές του ανάγκες. Συγκεκριμένα, μέσα από το e-Banking της Τράπεζας, οι πελάτες θα μπορούν να επιλέγουν τον τρόπο με τον οποίο επιθυμούν να ενημερώνονται (μέσω sms ή/και e-mail) για τις πιστωτικές κάρτες και τους καταθετικούς λογαριασμούς καθώς και τις συναλλαγές για τις οποίες επιθυμούν πληροφόρηση (π.χ. ολοκλήρωση μίας πάγιας εντολής πληρωμής ή αγορά μέσω πιστωτικής κάρτας εκτός Ελλάδας). Επί πλέον, οι πελάτες θα μπορούν μέσω e-Βanking να τροποποιούν εύκολα όλες τις παραπάνω επιλογές τους, καθώς και να απενεργοποιούν ή να επανενεργοποιούν την υπηρεσία όποτε επιθυμούν.
EMIRATES HOTELS & RESORTS ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ
Κοντά στην ολοκλήρωση του πλησιάζει η κατασκευή του Wolgan Valley Resort & Spa, του πρώτου πολυτελούς-προστατευόμενου θερέτρου στο κέντρο του Blue Mountains World Heritage Area της Αυστραλίας. Με τη λειτουργία του Wolgan Valley Resort & Spa, θα δημιουργηθούν άμεσα θέσεις εργασίας, ενώ το υφιστάμενο εργατικό δυναμικό, που απασχολήθηκε στο έργο από το 2007, προήλθε από την ευρύτερη περιοχή, βοηθώντας έτσι στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, σε μία περίοδο ιδιαίτερης ανάγκης. Το θέρετρο διαθέτει 40 ιδιωτικές πολυτελείς βίλες, με ατομική ιδιωτική βεράντα και πισίνα. Σχεδόν οι μισές από τις μονόκλινες σουίτες έχουν ήδη επιπλωθεί, ενώ η πισίνα, το γυμναστήριο καθώς και το πολυτελές Timeless Spa, θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Αυγούστου. Επιπλέον, το θέρετρο θα προσφέρει μεγάλη επιλογή εστιατορίων για ποικιλία γεύσεων, εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας και μια περιοχή αναψυχής. Από αρχιτεκτονική άποψη, το θέρετρο χτίστηκε με σεβασμό στην κουλτούρα, την τοπική κοινωνία και τις παραδόσεις της Αυστραλίας, εμπνευσμένο από την παραδοσιακή αγροτική κατοικία της χώρας, συνδυασμένο με τα καλύτερα κατασκευαστικά υλικά και ειδικευμένα συστήματα, ώστε να διαφυλαχτεί ο φυσικός πλούτος και η αυθεντική φυσιογνωμία της περιοχής.
OTESAT-MARITEL ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ FLEET BROADBAND 150 Η Otesat-Maritel ανακοινώνει ότι πραγματοποίησε επιτυχώς την πρώτη εγκατάσταση τερματικού εξοπλισμού Inmarsat FleetBroadband 150 στην Ευρώπη. Μετά την 1η Πανευρωπαϊκή παρουσίαση του FleetBroadband 150 στην Αθήνα και κατόπιν στο Αμβούργο, η Otesat-Maritel σε συνεργασία με την Nordic IT, Εμπορικό Συνεργάτη της (Service Provider) στην Γερμανία, εγκατέστησε επιτυχώς το πρώτο FB150 στο πλοίο Saxum της Briese Schiffahrt, Γερμανικής εταιρίας με έδρα το Leer. Η Briese Schiffahrt είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στην αγορά πλοίων πολλαπλού σκοπού και project cargo στο Leer της Γερμανίας και διαχειρίζεται 89 πλοία χωρητικότητας 3,000 έως 21,000 mt dwt. Η εταιρία ιδρύθηκε το 1983 από τον Roelf Briese και είναι γνωστή για τις πλήρως αναβαθμισμένες λειτουργίες της.
ΧΡΗΜΑ 87
04_PAROYSIASEIS_355.indd 87
9/21/09 6:09:54 PM
τα νέα της αγοράς
09-09
Χ Delatolas Express Cargo
Πρωτοβουλία «Καθαρές Παραλίες»
Σ
το πλαίσιο της προσπάθειας ευαισθητοποίησης για την προστασία του περιβάλλοντος, ομάδα υπαλλήλων της Delatolas Express Cargo ανέλαβε το πρωί της Κυριακής 2 Αυγούστου τον καθαρισμό, των παραλιών του Αγ. Δημητρίου και της Γαλάζιας Ακτής στο Λαγονήσι, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στα φίλτρα των τσιγάρων και μοιράζοντας παράλληλα χάρτινα τασάκια ακτής. Οι «γόπες», σύμφωνα με στοιχεία της HELMEPA εκτός του ότι λερώνουν τις παραλίες, προκαλούν μεγάλη βλάβη στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον και στη διατροφή των θαλάσσιων ειδών, καθώς χρειάζονται 1-5 χρόνια, για να ανακυκλωθούν από τη φύση. Επιπλέον όπως αναφέρει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου, «Αρχιπέλαγος», οι χημικές ουσίες που εκχύνονται είναι τοξικές για τη θαλάσσια πανίδα. Η πλειονότητα των λουομένων και ιδιαίτερα τα παιδιά ανταποκρίθηκαν θερμά στην πρωτοβουλία της Delatolas.
Athens Heart
Deloitte
Αύξηση επισκεψιμότητας
Κορυφαία στη διαχείριση ταλέντου
Κ
ατά 35% αυξήθηκε ο αριθμός των επισκεπτών στο Athens Heart, στην περίοδο των καλοκαιρινών εκπτώσεων. Οι επισκέπτες του εμπορικού κέντρου είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν αγορές με εκπτώσεις που άγγιζαν το 70% και να επιδοθούν σε ποικίλες δραστηριότητες που εκτυλίσσονταν κάθε απόγευμα. Τεράστιοι φουσκωτοί ήρωες διασκέδαζαν μικρούς και μεγάλους, χορεύοντας μέχρι και breakdance, ξυλοπόδαροι σκορπούσαν χαμόγελα και έβγαζαν φωτογραφίες, μουσικοί αυτοσχεδίαζαν και παρέσυραν τον κόσμο σε μίνι μουσικά δρώμενα... Επί πλέον, κάθε Σάββατο οι μικροί φίλοι διασκέδαζαν στη Φάρμα του Παιχνιδιού, η οποία μονοπώλησε το ενδιαφέρον τους με κουκλοθέατρο, κατασκευές, παιχνίδια κ.ά.
Η
Kennedy Consulting Research & Advisory, ανέδειξε την Deloitte ως την κορυφαία εταιρία στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών διαχείρισης ταλέντου ανάμεσα σε 20 εταιρίες, στην έρευνα που εκπόνησε με τίτλο «Talent management consulting marketplace 2009-2012». Η διαχείριση ταλέντου αφορά στη συστηματική προσέλκυση, αναγνώριση, ανάπτυξη και διακράτηση στελεχών που έχουν υψηλές δυνατότητες και μπορούν με την απόδοσή τους να βοηθήσουν σημαντικά μία επιχείρηση, είτε άμεσα είτε μακροπρόθεσμα. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, η σωστή διαχείριση του ταλέντου μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην ανάπτυξη, όσο και στην ίδια την επιβίωση μίας επιχείρησης. Στην έρευνα της Kennedy, η Deloitte κατετάγη στην κορυφή, έχοντας κατακτήσει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς με βάση τα έσοδα από την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα διαχείρισης ταλέντου, ενώ αξιολογήθηκε με τον υψηλότερο βαθμό και για το εύρος των υπηρεσιών που προσφέρει. Σύμφωνα με τη Mary Ann Bui, Ανώτερη Αναλύτρια της Kennedy, «Η Deloitte έχει κάνει τα περισσότερα βήματα, όσον αφορά στην καινοτομία. Η εταιρία με την πάροδο του χρόνου ανέπτυξε σημαντικά τις βασικές υπηρεσίες ανθρώπινου κεφαλαίου που παρείχε, με αποτέλεσμα να προσφέρει πλέον ένα ιδιαίτερα μεγάλο φάσμα εξελιγμένων υπηρεσιών διαχείρισης ταλέντου».
88 Σεπτέμβριος 2009
05_NEA AGORAS_X355_final.indd 88
9/21/09 6:10:49 PM
ΑΝΕΚ
Κρουαζιέρες και ταξίδια με... ασφάλεια
Η
ΑΝΕΚ ενημερώνει για την πραγματοποίηση κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο το διάστημα από 24/10/09 έως 04/11/09 με το El.Venizelos,ότι οι κρατήσεις θέσεων θα γίνονται από 27/8/09 στα κεντρικά πρακτορεία της Εταιρείας και τα συνεργαζόμενα πρακτορεία. Εξ άλλου το ασφαλιστήριο Άμεσης Ιατρικής Βοήθειας της Interamerican, που παρέχει από τις αρχές Μαΐου η ANEK σε όσους ταξιδεύουν με τα πλοία της, αποδεικνύεται από τη χρήση ως μια ιδιαίτερα ουσιαστική παροχή, καθώς το «Ασφαλώς Μαζί» γίνεται πράξη. Ήδη, από τις 15 Μαΐου που ισχύει η προσφορά έως το τέλος Ιουλίου, σε πέντε περιστατικά χρειάστηκε μεταφορά με ασθενοφόρο και σε ένα με υγειονομικό αεροπλάνο από τα Χανιά στην Αθήνα, μετά από ατύχημα. Στις ακτοπλοϊκές γραμμές της ΑΝΕΚ στην Αδριατική 24 επιβάτες έλαβαν ιατρικές συμβουλές για την αντιμετώπιση εκτάκτων προβλημάτων υγείας εν πλω και άλλοι 37 στις γραμμές Κρήτης – Πειραιά, ενώ 91 επιβάτες ζήτησαν ιατρικές συμβουλές κατά την πρώτη εβδομάδα κάλυψης μετά το ταξίδι τους. Ακόμη, σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξε κάλυψη δαπανών μετάβασης σε νοσοκομείο ή επιστροφής στον τόπο διαμονής σε παθόντες ή και συγγενείς τους.
Wind
ALBA
COO ο Ν. Ζαρκαλής
Ενημερωτικές Ίντερνετ εκδηλώσεις στον Όλυμπο
Ο
κ. Νάσος Ζαρκαλής αναλαμβάνει καθήκοντα Chief Operating Officer & Αναπληρωτή CEO στην Wind. Ο κ. Ζαρκαλής έχει 17 χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας, από τα οποία τα 10 αφορούν στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Από το 1999 ως το 2007 ανέλαβε θέσεις αυξανόμενης ευθύνης στον εμπορικό τομέα της Vodafone Ελλάδας και στις αρχές του 2008, μετακινήθηκε στην Hellas Online ως Διευθύνων Σύμβουλος. Ο κ. Emad Barsoum, Διευθύνων Σύμβουλος της Wind Ελλάς, δήλωσε σχετικά: “Η εταιρεία μας, ως ο 2ος μεγαλύτερος τηλεπικοινωνιακός πάροχος στην Ελλάδα, έχει την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει την εγχώρια αγορά, προσφέροντας στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές και οφέλη από ποτέ. Η εμπειρία του κ. Ζαρκαλή είναι ένα πολύτιμο πλεονέκτημα για τη Wind Ελλάς, ιδίως στο πλαίσιο των προκλήσεων που παρουσιάζει η αγορά, καθώς προχωράμε με την υλοποίηση της στρατηγικής μας για σύγκλιση και παροχή ολοκληρωμένων τηλεπικοινωνιακών λύσεων. Καλωσορίζουμε τον Νάσο στην ομάδα διοίκησης της εταιρείας”. Ο Νάσος Ζαρκαλής είναι Χημικός Μηχανικός, πτυχιούχος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διαθέτει μεταπτυχιακό δίπλωμα (Master) Χημικού Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο Delaware των ΗΠΑ και MBA από το Henley Management College, Ηνωμένο Βασίλειο.
Τ
o ALBA Graduate Business School διοργανώνει μία σειρά από ενημερωτικές εκδηλώσεις για τα προγράμματα MSc in Strategic HRM, Professional MBA, MBA in Banking (σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών) και MBA in Shipping για το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. Μία ομάδα από καθηγητές, αποφοίτους και στελέχη του ALBA θα παρευρίσκεται κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για να ανταποκριθεί σε τυχόν ερωτήματα των υποψήφιων φοιτητών, σχετικά με το ALBA και τα Προγράμματα. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Επισημαίνεται ότι και τα τρία MBA προγράμματα έχουν πιστοποιηθεί από τον διεθνή οργανισμό πιστοποίησης σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων AMBA (The Association of MBAs), όπως όλα τα προγράμματα MBA του ALBA, ενώ το MSc in Strategic HRM έχει πιστοποιηθεί από τον διεθνή Οργανισμό EFMD (European Foundation for Management Development) με την πιστοποίηση EPAS
ΟΤΕ
Σ
το καταφύγιο «Γιώσος Αποστολίδης», στον Όλυμπο, σε υψόμετρο 2.697 μέτρων (!), υπάρχει πλέον δυνατότητα επικοινωνίας -τηλεφωνία και internet- χάρη στον ΟΤΕ. Στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου, στο διάσελο μεταξύ των κορυφών Προφήτης Ηλίας και Τούμπα, το καταφύγιο «Γιώσος Αποστολίδης», που διαχειρίζεται ο Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών Θεσσαλονίκης, αποτελεί το μοναδικό κτίσμα στην χώρα μας σε τέτοιο υψόμετρο! Το καταφύγιο, που δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, λειτουργεί σε καθημερινή βάση τη θερινή περίοδο, από τέλος Μαΐου μέχρι αρχές Οκτωβρίου, ενώ μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 80 άτομα. Τη χειμερινή περίοδο, λόγω του υψομέτρου, των μεγάλων αποστάσεων αλλά και της δυσκολίας ανεφοδιασμού και μεταφοράς υλικών, λειτουργεί μόνο κατόπιν συνεννοήσεως για την εξυπηρέτηση οργανωμένων ορειβατικών ομάδων. Ομάδα τεχνικών του ΟΤΕ από την Κατερίνη και τη Βέροια πραγματοποίησε πορεία επτά και πλέον ωρών στον Όλυμπο, προκειμένου να εγκαταστήσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για την τηλεφωνοδότηση του καταφυγίου.
ΧΡΗΜΑ 89
05_NEA AGORAS_X355_final.indd 89
9/21/09 6:10:50 PM
Χ δια ταύτα...
… ι β ύ λ ο μ ο τ ι α κ ί τ ρ α Με το χ Ακόµη και µε τα σκληρά µέτρα που εξήγγειλε η ΝΔ, ή ακόµη και µε τις αλλαγές που υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ, η τρύπα των δηµόσιων οικονοµικών το 2010, αποκλείεται να κλείσει!
Α
κούγοντας την οµιλία του πρωθυπουργού ✒ θα πρέπει να αποσαφηνιστούν σε πολύ µεγάλο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, βαθµό, προκειµένου να βγάλουµε συµπέρασµα. από τον απορεί κάποιος πώς θα βγουν τα µεγέθη Λουκιανό* Βέβαια, θεωρείται σχεδόν απίθανή η κάλυψη του του προϋπολογισµού του 2010, όπου ελλείµµατος από µια πολιτική που θα αυξάνει τους υπενθυµίζουµε το δηµοσιονοµικό έλλειµµα θα πρέπει να µισθούς στο δηµόσιο και δεν θα περιλαµβάνει κάποια πολύ µειωθεί κατά τρεις έως τέσσερις µονάδες του ΑΕΠ, δηλαδή ουσιαστικά εισπρακτικά µέτρα. κατά περισσότερο από 5 δισ. ευρώ! Το παράλογο, λοιπόν, είναι ότι βρισκόµαστε στο Σεπτέµβριο του 2009, µε µια πρόωρη εκλογική αναµέτρηση, που έγινε µε Πρώτα απ’ όλα γιατί τα περί µη αυξήσεων στους µισθούς βασική αιτία την οικονοµία, και που τα δύο µεγάλα κόµµατα των δηµοσίων υπαλλήλων και περί παγώµατος προσλήψεων ανακοινώνουν πολιτικές που σχεδόν… αποκλείεται να έγιναν λίγο έως πολύ και φέτος, αλλά οι κρατικές δαπάνες, πετύχουν τους στόχους τους! Είναι δηλαδή σχεδόν βέβαιο κάθε άλλο παρά µειώθηκαν. Αντίθετα, µε βάση τα επίσηµα ότι θα επιβληθούν νέα σκληρότερα µέτρα, πέρα από αυτά που στοιχεία συνεχίζουν να αυξάνονται µε ανησυχητικούς υποστηρίζουν προεκλογικά η Νέα Δηµοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. ρυθµούς. Αυτό ωστόσο που ξεκαθάρισε ο αρχηγός της Νέας Δηµοκρατίας Δεύτερον, γιατί το 2010, σε ένα έτος οικονοµικής κρίσης, είναι η πρόθεσή του να ελαστικοποιήσει σε κάποιο βαθµό τις είναι πολύ δύσκολο να αυξήσεις τα φορολογικά έσοδα, χωρίς εργασιακές σχέσεις. Οι διατυπώσεις βέβαια του κ. Καραµανλή την επιβολή νέων φόρων. Τη δυσκολία αυτή την ένοιωσε στο πετσί της φέτος, η διοίκηση του Υπουργείου Οικονοµικών, ήταν αρκετά προσεκτικές, ωστόσο όλα δείχνουν ότι η πράξη θα µπορούσε να είναι πολύ χειρότερη για την πλευρά των καθώς όλα δείχνουν ότι η όποια άνοδος των φορολογικών εργαζοµένων. Από τη στιγµή δηλαδή που σήµερα -χωρίς εσόδων θα είναι περιορισµένη, παρά το µπαράζ νέων φόρων, κανένα νέο µέτρο- η εβδοµάδα των τεσσάρων ηµερών µπορεί το χαράτσι των ηµιυπαίθριων κ.λπ. να περικόψει τις αµοιβές κατά 20%, πόσο πιο σκληρά µπορούν Και τρίτον, γιατί η σύλληψη της φοροδιαφυγής -ακόµη να γίνουν τα πράγµατα, όταν ψηφιστεί νέος νόµος; και όταν υπάρχει πραγµατική πολιτική βούληση- αποτελεί Το µόνο βέβαιο, λοιπόν, είναι ότι µετεκλογικά θα δούµε την υπόθεση που χρειάζεται πολύ καιρό, προκειµένου οι υιοθέτηση σκληρών οικονοµικών µέτρων, ανεξαρτήτως του υπηρεσίες να οργανωθούν, να δράσουν και να αποδώσουν. κόµµατος που θα εκλεγεί. Τα δύο µεγάλα κόµµατα επιδιώκουν Τα νούµερα λοιπόν δεν βγαίνουν για το 2010, µε βάση τα να διαχειριστούν τη διακυβέρνηση της χώρας σε µια πολύ όσα είπε ο κ. Κωνσταντίνος Καραµανλής. Όµως, καθόλου δύσκολη περίοδο, καλούµενα, όµως, να αποδείξουν ότι βέβαιο δεν είναι και το αν βγαίνουν τα νούµερα, σε περίπτωση µπορούν να κυβερνήσουν πολύ καλύτερα σε σύγκριση µε το µιας διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Και αυτό, γιατί το µόνο που φτωχό παρελθόν τους. ουσιαστικά έχουµε, είναι κάποιες γενικόλογες αρχές, που
* Ο Λουκιανός είναι Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστηµίου των Λαδάδικων (Για την αντιγραφή: Στέφανος Κοτζαµάνης)
90 Σεπτέµβριος 2009
02_DIA_TAUTA_X355_Final.indd 90
9/21/09 6:03:47 PM
18_COVER_355_FINAL.indd 2
9/21/09 8:05:13 PM
ΧΡΗΜΑ 3648
www.hrima.gr
ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ
ΧΡΗΜΑ
Στις ΣΔΙΤ οι ελπίδες των κατασκευαστών
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.355 / 09.2009 / K 6.00
«Φρέσκο» χρήμα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια
αποκλειστικότητα
τ.355 / 09.2009
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΤΜΟΜΗΧΑΝH ΤΗΣ ΑΝAΚΑΜΨΗΣ
Γιάννης Καρακαδάς
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος SingularLogic
Αναζητούμε ευκαιρίες για εξαγορές Το management της SingularLogic δεσμεύεται ακόμη περισσότερο, μέσω της αναβαθμισμένης μετοχικής του παρουσίας, στη στόχευση για διαρκή αναπτυξιακή πορεία
18_COVER_355_FINAL.indd 1
9/21/09 8:05:10 PM