ΧΡΗΜΑ #358

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ 2010

ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ... ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.358 / 12.2009 / a6.00

Τουρκικές επιχειρήσεις: με όραμα και στρατηγική

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ τ.358 / 12.2009

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Θωμάς Ρούμπας Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Dionic

Οι τράπεζες «τραβούν το χαλί» στους μικρομεσαίους Λείπει κάποιος ειδικός δίαυλος επικοινωνίας μέσω του οποίου οι εισηγμένες θα εξηγούν στους επενδυτές τα επενδυτικά σχέδιά τους. Κάτι τέτοιο πρέπει να καθιερώσει η ΕΧΑΕ.

29_COVER_358_FIN.indd 1

12/9/09 4:20:03 PM

29_COVER_358_FIN.indd 2

12/9/09 4:20:06 PM

31_EN_APXH_x358_final.indd 3

12/9/09 6:00:27 PM

✒ Aνδρέας Αναστασίου, Διευθυντής Σύνταξης

ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙΣ... ΛΟΓΙΚΗΣ & ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ Μακάρι το έλλειμμά μας να αφορούσε μόνο στο κρατικό ταμείο και μακάρι η υποβάθμιση της χώρας μας να αφορούσε μόνο στην πιστοληπτική της ικανότητα. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, τα χρήματα θα βρεθούν. Άλλωστε το να δανειζόμαστε είναι πατροπαράδοτο και παραδοσιακό... σπορ.

Τ

ο 2004 η νέα (τότε) κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προέβη στην «απογραφή» του δημόσιου ελλείμματος και χρέους, αποκαλύπτοντας ότι με στοιχεία «μαϊμού» της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ γίναμε δεκτοί στη ζώνη του ευρώ και γενικώς «κουλαντρίσαμε» τους εν Ευρώπη εταίρους μας. «Ντροπή και καταισχύνη», έλεγε αν χορώ η κυβερνητική κομπανία, απευθυνόμενη στους προκατόχους της. Μα είναι πράγματα αυτά, να κοροϊδεύουμε και τους κοινοτικούς εταίρους και τους ημεδαπούς ψηφοφόρους; Το 2009 η νέα (τώρα) κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προέβη ομοίως σε «απογραφή» του δημόσιου ελλείμματος και χρέους (έστω και όχι ακριβώς κατονομαζόμενη ως τέτοια), αποκαλύπτοντας ότι με στοιχεία «μαϊμού» της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας προσπαθούσαμε να αποφύγουμε την αυστηρή επιτήρηση και γενικώς «κουλαντρίσαμε» τους εν Ευρώπη εταίρους μας. «Ντροπή και καταισχύνη», λέγει τώρα αν χορώ η κυβερνητική κομπανία, απευθυνόμενη στους προκατόχους της. Μα είναι πράγματα αυτά, να κοροϊδεύουμε και τους κοινοτικούς εταίρους και τους ημεδαπούς ψηφοφόρους; Και μετά γκρινιάζουμε όταν δεν μας παίρνουν στα σοβαρά διεθνώς... «Φταίνε οι ξένοι κερδοσκόποι» όταν κατακρημνίζονται οι τιμές των μετοχών στην «Σοφοκλέους»...

4 Δεκέμβριος 2009

31_EN_APXH_x358_final.indd 4

Θίγεται η εθνική υπερηφάνειά μας όταν οι κοινοτικοί ελεγκτές θέλουν να κάνουν «φύλλο και φτερό» τα κρατικά λογιστικά μας βιβλία... Διαγιγνώσκουμε διεθνείς συνομωσίες όταν αμφισβητούν την ειλικρίνεια και τιμιότητά μας... Φταίει η αντιπολίτευση, που «καρφώνει» και ρεζιλεύει την... πατρίδα στους ξένους... Φταίνε, βεβαίως, και οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι υποβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητά μας, εμφορούμενοι από κίνητρα αποκλειστικώς κερδοσκοπικά ή ίσως ανθελληνικά... ΠΙΑΣΑΜΕ ΠΑΤΟ... Την ίδια ώρα που η παγκόσμια οικονομία αρχίζει να βλέπει «φως» στην άκρη του τούνελ και τα μακροοικονομικά μεγέθη της βελτιώνονται ή έστω παύουν να επιδεινώνονται, τα δικά μας... άστα να πάνε... Πιάσαμε πάτο στο πλαίσιο της Ευρωζώνης των προηγμένων (τρομάρα μας!) οικονομιών. Πάτο σε ποσοστό ελλείμματος και χρέους ως προς το ΑΕΠ. Πάτο σε πιστοληπτική αξιολόγηση. Πάτο σε αξιοπιστία... Οι δικαιολογίες κυβερνώντων και άλλων ιθυνόντων, με επικλήσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης εξανεμίσθηκαν. Δική μας, καταδική μας είναι η παθογένεια και αναπηρία, την οποία επιβάλαμε

στην οικονομία και στην κοινωνία μας. Η «αρπαχτή» είναι μαγκιά, τιμή μας και καμάρι μας, όντας λαός του αυθαίρετου, της καταπάτησης, του ημιυπαίθριου, της φοροδιαφυγής, της αργομισθίας, του ρουσφετιού, της δωροδοκίας και πάσης φύσεως διαφθοράς. Μακάρι το έλλειμμά μας να αφορούσε μόνο στο κρατικό ταμείο και μακάρι η υποβάθμιση της χώρας μας να αφορούσε μόνο στην πιστοληπτική της ικανότητα. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, τα χρήματα θα βρεθούν. Άλλωστε το να δανειζόμαστε είναι ακόμη ένα πατροπαράδοτο και παραδοσιακό... σπορ. Μήπως εμείς θα τα πληρώσουμε; Στις πλάτες των παιδιών μας θα πέσει το βάρος. Ας δανειστούν, λοιπόν, κι αυτά και... πάει λέγοντας.Η υποβάθμιση της λογικής μας, όμως, δεν αποφεύγεται όσα λεφτά και αν βρούμε. Ομοίως, το μεγάλο έλλειμμά μας δεν μπορεί να καλυφθεί με λεφτά, δικά μας ή δανεικά. Βλέπετε, δεν έχω προσέξει πουθενά να πωλείται... αξιοπρέπεια...

ΧΡΗΜΑ τ.358, Δεκέμβριος 2009

ΕΝ ΑΡΧΗ...

12/9/09 6:00:31 PM

31_EN_APXH_x358_final.indd 5

12/9/09 6:00:34 PM

18 58

Οι επενδύσεις του 2010

Έτος... περισυλλογής

Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ 2009

Όλες οι υποψήφιες εταιρείες

86 28

Τράπεζες

Καταθέσεις που κάνουν καλό στην υγεία

68

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Επενδύσεις σε ακίνητα

Προς ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο

Κρύβει μακροπρόθεσμα οφέλη

42

Αγορά ενέργειας - Αειφόρος ανάπτυξη

Νέοι «παίκτες» - Νέες τάσεις

6 Δεκέμβριος 2009

30_PERIEXOMENA_X358_final.indd 6

12/9/09 6:02:21 PM

περιεχόμενα τ.358/12.2009 10 ∼ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Σε ρόλο-κλειδί ο... Γ. Παπακωνσταντίνου 66 ∼ ΑΡΘΡΟ - ΕΚΚΛΗΣΗ Aspen Institute Πέρα από τα βραχυπρόθεσμα κέρδη 70 ∼ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Alpha Bank, S&B, Sprider, Fourlis, Korres

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Λείπει ένας ειδικός δίαυλος επικοινωνίας, μέσω του οποίου οι εισηγμένες θα μπορούσαν να εξηγούν τα σχέδιά τους στους επενδυτές. Κάτι τέτοιο πρέπει να καθιερώσει η ΕΧΑΕ.

90 ∼ EUROMONEY Τουρκικές επιχειρήσεις: όραμα και στρατηγική

ΧΡΗΜΑ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης

Γιώργος Καλούμενος

ouzounis.k@ethosmedia.eu

Γαλάτεια Μπασέα

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ράντω Μανώλογλου ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ manologlou.r@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ MARKETING Νίκος Αθανασίου

ΕΚΔΟΤΗΣ Mάρκος Βακαλόπουλος

bassea.g@ethosmedia.eu

athanasiou.n@ethosmedia.eu

Τεύχος Δεκεμβρίου 2009

kaloumenos.g@ethosmedia.eu

Blast Communications ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Διαφημιστική Ε.Π.Ε vakalopoulos.m@ethosmedia.eu papadogiannis.g@ethosmedia.eu & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δημήτρης Κάζος Κωνσταντίνος Σαλβαρλής Άγγελος Κωνσταντίνου ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Στεφανία Σούκη savarlis.k@ethosmedia.eu souki.s@ethosmedia.eu Aνδρέας Αναστασίου ΕΚΤΥΠΩΣΗ anastasiou.a@ethosmedia.eu Παναγιώτης Φρεντζάς ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ frentzas.p@ethosmedia.eu ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Βογιατζής MEGA PRESS Α.Ε. Δέσποινα Ροπόδη Στέφανος Κοτζαμάνης, MSc Κωνσταντίνος Ουζούνης ropodi.d@ethosmedia.eu ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ kotzamanis.s@ethosmedia.eu Αλοίμονος Α.Ε. ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ αποκλειστικότητα Νατάσσα Λαζαράκου ΔΙΑΝΟΜΗ Μάκης Αποστόλου EUROMONEY lazarakou.n@ethosmedia.eu apostolou.m@ethosmedia.eu

Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu

∼Α παγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ∼ Tο περιοδικό διανέμεται από τα ΕΛ.ΤΑ. σαν οικονομική επιστολή, σε όλη την Ελλάδα.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Γιάννης Παπαδογιάννης

ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ ΠΡΕΣ Hλίας Αναγνωστόπουλος

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648

ETHOS MEDIA S.A. Φίλωνος 79-81, 185 35 Πειραιάς T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr Κλιµατικά ουδέτερο περιοδικό, µε την πιστοποίηση της

ISSN 1105-0470

08 ∼ Επικαιρότητα 78 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Το πρώτο Future Store από την Ηλεκτρονική 80 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Πόλεμος Fnac & Public στο ιστορικό κέντρο 82 ∼ Ρεπορτάζ ∼ CNP Marfin: Νέα εταιρική ταυτότητα 84 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Cyta: Από τη Θεσσαλονίκη «βλέπει» Αθήνα 88 ∼ Διεθνείς αγορές ∼ Ιπτάμενες αγορές - Στάσιμη οικονομία 92 ∼ Αφιέρωμα ∼ Αγορά τυχερών παιχνιδιών 98 ∼ Αφιέρωμα ∼ Αγορά leasing 103 ∼ Παρουσιάσεις ∼ Meandros New Concept, Mega Κωτσόβολος 106 ∼ Διά ταύτα... ∼ Το μήνυμα το λάβαμε;

14 30_PERIEXOMENA_X358_final.indd 7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Θωμάς Ρούμπας: Οι τράπεζες «τραβούν το χαλί» στους μικρομεσαίους ΧΡΗΜΑ 7

12/9/09 6:02:26 PM

Χ

επικαιρότητα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΕΒ

Όχι στον προσχηματικό διάλογο Ο ΣΕΒ θα συμμετάσχει στον διάλογο για το ασφαλιστικό χωρίς προαπαιτήσεις και χωρίς προκαταλήψεις. Θα δώσει έμφαση όχι τόσο στην - πολλές φορές προσχηματικώς- ζητούμενη ειλικρίνεια του διαλόγου, όσο κυρίως στην αποτελεσματικότητά του, δηλαδή στη δυνατότητα να δημιουργήσει συναντίληψη και συναινέσεις και να οδηγήσει σε αποφάσεις και εφαρμογή λύσεων.

ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

Πλεονεκτούμε... γεωγραφικώς Είναι δύναμη για μία χώρα να βρίσκεται στο μέσο αναδυόμενων οικονομιών, σε μία περιοχή όπου μπορούν να γίνουν επενδύσεις και να εξυπηρετηθεί μία ολόκληρη περιοχή. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας δεν είναι μόνον η αγορά των 10 εκατομμυρίων, είναι μία πολύ ευρύτερη αγορά την οποία μπορείς να εξυπηρετήσεις από την Ελλάδα.

ΠΑΝΟΣ ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΣ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Αδιάφορο προϊόν ο ελληνικός τουρισμός Ο ελληνικός τουρισμός οδηγείται προς την τέλεια καταιγίδα. Οι εικόνες που προβάλλονταν μέχρι πρόσφατα στο εξωτερικό ήταν τουλάχιστον καταστροφικές για τη χώρα Συνεχίζουμε να προσφέρουμε ένα αδιάφορο προϊόν διότι αντί να κτίσουμε στα θεμέλια των Ολυμπιακών Αγώνων επιστρέψαμε στην παρωχημένη νοοτροπία.

ΦΘΗΝΟ ΧΡΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ

ΦΟΥΣΚΕΣ από τον Ad van Tiggelen*

Τ

ο 2009 αποδείχθηκε εξαιρετική χρονιά για τους επενδυτές, αντιστρέφοντας εν μέρει τις μεγάλες ζημιές του 2008. Οι χαριτωμένες φυσαλίδες της σαμπάνιας που συνοδεύει το παραπάνω γεγονός, ωστόσο, δεν είναι οι μοναδικές «φούσκες» που απασχολούν τους επενδυτές. Άλλωστε, βρισκόμαστε στα μεθεόρτια μίας κρίσης, σε ένα σημείο του κύκλου το οποίο στο παρελθόν αποτελούσε το σημείο γένεσης «φούσκας» σε διάφορους τομείς του χρηματοοικονομικού κόσμου. Ο συνδυασμός εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, μεγάλης ρευστότητας και περιορισμένης ζήτησης χρημάτων από την πραγματική οικονομία, μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε υπερεπενδύσεις σε συγκεκριμένους χρηματοοικονομικούς τίτλους. Για αυτό οι αγορές που οδηγούνται από τη ρευστότητα έχουν μία τάση να αγνοούν τα πενιχρά οικονομικά νέα, γεγονός που αποτυπώνεται στη φράση «οι ανοδικές αγορές σκαρφαλώνουν ένα τοίχο ανησυχίας». Πρόσφατα, αρκετοί οικονομολόγοι προειδοποίησαν ότι νέες φούσκες είναι πιθανόν να έρθουν στο προσκήνιο. Η πιο προφανής εντοπίζεται στην ακίνητη περιουσία της Ασίας. Οι τιμές ακίνητης περιουσίας σε χώρες όπως η Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη εκτοξεύονται στα ύψη, γεγονός που μπορεί εύκολα να αποδοθεί στο συνδυασμό υψηλής οικονομικής ανάπτυξης, μεγάλης αύξησης προσφοράς χρήματος και επιτοκίων που διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα, λόγω της συσχέτισής τους με το νόμισμα των ΗΠΑ. Στον ανεπτυγμένο κόσμο, νέες φούσκες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να αναδυθούν από ό,τι στην Ασία ή τη Λατινική Αμερική. Άλλωστε, τα χαμηλά επιτόκια από μόνα τους δεν θέτουν επαρκείς συνθήκες για τη δημιουργία φούσκας. Μία φούσκα χρειάζεται να τροφοδοτηθεί και από υπερβολική αύξηση της προσφοράς χρήματος. Οι δείκτες προσφοράς χρήματος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ μέτρια επίπεδα, σε πολύ χαμηλότερα από την περίοδο 2003-2007, όταν δηλαδή δημιουργήθηκε η φούσκα στην αγορά κατοικίας. Παρά το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες διοχετεύουν τεράστια ποσά χρήματος, τα διαθέσιμα αυτά δεν προσφέρονται στο σύνολό τους στην πραγματική οικονομία (ο δανεισμός βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα) και ανακυκλώνονται στο ευρύτερο τραπεζικό σύστημα, όπου τοποθετούνται ενδεχομένως σε κρατικά

ΜΠΟΪΚΟ ΜΠΟΡΙΣΟΦ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Δεν μας συμφέρει ο αγωγός

Μέτρα για φοροφυγάδες και σπάταλους

Η συμφωνία για τον αγωγό μεταφοράς πετρελαίου Μπουργκάς -Αλεξανδρούπολη δεν διασφαλίζει κέρδη για τη χώρα μας και δεν προστατεύει τα συμφέροντά μας.

Τα μέτρα θα είναι σκληρά για όσους φοροδιαφεύγουν και σπαταλούν δημόσιο χρήμα και θα είναι δίκαια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση.

ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

8 Δεκέμβριος 2009

21_EPIKAIROTHTA_X358_final.indd 8

12/9/09 7:22:21 PM

Οι κεντρικές τράπεζες διοχετεύουν τεράστια ποσά, που -αντί να κατευθυνθούν στην πραγματική οικονομία- ανακυκλώνονται στο τραπεζικό σύστημα, όπου τοποθετούνται σε κρατικά ομόλογα και σε άλλες επενδύσεις χαμηλού κινδύνου. ομόλογα και σε άλλες κατηγορίες χρηματοπιστωτικών μέσων χαμηλού κινδύνου. ΥΠΟΤΙΜΗΜΕΝΟ ΔΟΛΑΡΙΟ Πέρα από τις εξελίξεις που ήδη αναφέρθηκαν, θα πρέπει να εξετάσουμε ακόμη ένα φαινόμενο υπεύθυνο για τη δημιουργία φούσκας: το επονομαζόμενο «carry trade». Αυτή η στρατηγική ακολουθείται από κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου και άλλους χρηματοοικονομικούς παίκτες, οι οποίοι δανείζονται διαθέσιμα σε νομίσματα που ενσωματώνουν χαμηλά επιτόκια και τα επενδύουν σε τοποθετήσεις υψηλότερου κινδύνου και απόδοσης. Πριν από την κρίση, το νόμισμα που χρησιμοποιείτο στην παραπάνω πρακτική ήταν το ιαπωνικό γιεν, τώρα είναι το δολάριο ΗΠΑ. Από τη στιγμή που ο Μπερνάνκε δεσμεύθηκε να διατηρήσει το επιτόκιο των ΗΠΑ κοντά στο μηδέν για κάποιο διάστημα και λόγω του ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πιθανό να αντιταχθούν σε ένα «αδύναμο» δολάριο σε βραχυχρόνιο ορίζοντα, οι επενδυτές νοιώθουν ασφαλείς να δανείζονται σε δολάρια ΗΠΑ, προκειμένου να τα επενδύσουν σε νομίσματα με υψηλότερα επιτόκια, εμπορεύματα και μετοχές. Η πρακτική αυτή μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία φούσκας σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω κατηγορίες. Τι μπορούν, λοιπόν, οι επενδυτές να αποκομίσουν από όλα αυτά; Οι φούσκες δημιουργούν προσωρινές επενδυτικές ευκαιρίες, αλλά η χρονική στιγμή που επιλέγεται είναι καθοριστικής σημασίας. Στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη δεν αναμένεται να δημιουργηθούν σύντομα φούσκες, παρά τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια. Σε άλλες αγορές, θεωρούμε ότι υπάρχουν αρκετές υποψηφιότητες για τη δημιουργία φούσκας. Η αγορά ακίνητης περιουσίας της Ασίας, νομίσματα, εμπορεύματα (συμπεριλαμβανομένου και του χρυσού) και μετοχές που σχετίζονται με εμπορεύματα αποτελούν μερικά τέτοια παραδείγματα. Το δολάριο ΗΠΑ αποτελεί περίπτωση «αντεστραμμένης» φούσκας, καθώς εξασθένησε περαιτέρω λόγω της εφαρμογής του «carry trade» και σαφέστατα είναι υποτιμημένο (η δίκαιη αξία του σε σχέση με το ευρώ είναι περίπου 1,20). Επομένως, το νόμισμα των ΗΠΑ θα μπορούσε κατά ένα περίεργο τρόπο να παράσχει εξαιρετικό καταφύγιο εάν και όταν οι αγορές διορθώσουν και οι παίκτες του «carry trade» υποχρεωθούν να αγοράσουν δολάρια για να καλύψουν το χρέος τους.

ΜΠΕΝ ΜΠΕΡΝΑΝΚΕ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ FEDERAL RESERVE

Με μέτρο η απόσυρση... μέτρων Αν και οι περισσότεροι οικονομικοί δείκτες δείχνουν πως οι χρηματοπιστωτικές αγορές σταθεροποιούνται και η παγκόσμια οικονομία βγαίνει από την ύφεση, το έργο μας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Η ανεργία στις ΗΠΑ ενδεχομένως να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα για κάποιο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν συνεχιστεί -όπως περιμένουμε- η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Στην κατεύθυνση της διασφάλισης της μακροχρόνιας σταθερότητας θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για την απόσυρση των έκτακτων μέτρων στήριξης καθώς η οικονομία θα ανακάμπτει. Ο καθορισμός του κατάλληλου χρόνου για την απόσυρση των μέτρων στήριξης θα απαιτήσει προσεκτική ανάλυση.

ΖΑΝ ΚΛΟΝΤ ΤΡΙΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΚΤ

Τέλος στις δημοπρασίες 12μηνων δανείων Η δημοπρασία 12μηνών δανείων της 16ης Δεκεμβρίου θα είναι η τελευταία και το επιτόκιο προσφοράς δεν θα είναι σταθερό στο 1%, αλλά θα καθοριστεί με βάση τα επιτόκια της αγοράς και συγκεκριμένα σύμφωνα με το μέσο ελάχιστο επιτοκίων προσφορών.

ΕΡΙΚ ΡΟΖΕΝΓΚΡΕΝ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ FED ΒΟΣΤΩΝΗΣ

Το πάθημα, μάθημα

* Ο Ad van Tiggelen είναι στρατηγικός αναλυτής της ING IM Europe

Η Federal Reserve έκανε λάθη που συνέβαλαν στην ύφεση, ωστόσο η κεντρική τράπεζα μαθαίνει από τα λάθη της. Η Fed δεν κατάφερε να προβλέψει και να αποτρέψει όλα τα προβλήματα που οδήγησαν στην κρίση. Κάνουμε ωστόσο το καλύτερο για να μάθουμε από τα λάθη μας.

ΤΙΜΟΘΙ ΓΚΑΪΤΝΕΡ

ΓΟΥΩΡΕΝ ΜΠΑΦΕΤ

Να μειώσουμε το έλλειμμα στο 3%

Επενδύστε στην... κρίση

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΗΠΑ

Για μια οικονομία όπως αυτή των ΗΠΑ, πρέπει να μειώσουμε το έλλειμμα στο επίπεδο του 3% στο μεσοπρόθεσμο διάστημα. Είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτό.

ΙΔΡΥΤΗΣ BERKSHIRE HATHAWAY

Έκανα τις καλύτερες επενδύσεις μου το 1974. Δηλαδή σε μια περίοδο μεγάλης απαισιοδοξίας, πετρελαϊκής κρίσης, στασιμοπληθωρισμού και άλλων τέτοιων δυσάρεστων καταστάσεων. Αλλά οι μετοχές ήταν φθηνές. ΧΡΗΜΑ 9

21_EPIKAIROTHTA_X358_final.indd 9

12/9/09 7:22:22 PM

Χ προτάσεις αγοράς

✒ από τον

Στέφανο Κοτζαμάνη

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΣΕ ΡΟΛΟ - «ΚΛΕΙΔΙ»

Ο Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σχετικά ξεκομμένο από τις διεθνείς εξελίξεις το χρηματιστήριο Αθηνών, αναμένεται ότι θα επηρεάζεται περισσότερο από τις εγχώριες μακροοικονομικές εξελίξεις.

Μ

πορεί σήμερα κάποιος να αγοράσει άφοβα ελληνικές μετοχές με την προοπτική να αποκομίσει βραχυμεσοπρόθεσμα ικανοποιητικές αποδόσεις; Η απάντηση είναι αρνητική και αυτό για αρκετούς λόγους: Πρώτον, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος

ενός σοβαρού «γυρίσματος» των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών που φαίνεται να έχουν ήδη προεξοφλήσει ένα μεγάλο ποσοστό της ανάκαμψης που ελπίζεται ότι θα ξεκινήσει από το 2010. Δεύτερον, γιατί έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι δύσκολα θα δούμε ση-

μαντικά αυξημένα κέρδη για το μέσο όρο των εισηγμένων εταιρειών στη Σοφοκλέους μέσα στο επόμενο έτος, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει ο φόβος ότι θα δούμε το κοντέρ να κατεβαίνει ακόμη περισσότερο. Τρίτον, γιατί ακόμη η νέα κυβέρνηση δεν έχει πείσει τις αγορές ότι

10 Δεκέμβριος 2009

18_PROTASEIS_x358_φιναλ.indd 10

12/9/09 7:24:32 PM

διαθέτει την πολιτική βούληση, έτσι ώστε εφαρμόσει αποτελεσματικές πολιτικές για την κατακόρυφη πτώση του ελλείμματος μέσα στην επόμενη τριετία. Αντίθετα, μέχρι σήμερα ενώ φαίνεται εφικτή η υποχώρηση του ελλείμματος το 2010, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη για την «επόμενη μέρα». Και τέταρτον, γιατί το εγχώριο «έξυπνο χρήμα» που είχε σώσει την αγορά της Σοφοκλέους αγοράζοντας τον περασμένο χειμώνα, είναι εκτός αγοράς, έχοντας ρευστοποιήσει από το καλοκαίρι (επιτυγχάνοντας μεγάλες αποδόσεις) σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα από τα τρέχοντα. Άρα το πιθανότερο είναι, ότι δεν θα επιλέξουν τώρα κοντά να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην υπόθεση. Το νέο στοιχεία άλλωστε του τελευταίου μήνα, είναι ότι μετά από πολλά χρόνια, οι τιμές των ελληνικών μετοχών άρχισαν και πάλι να επηρεάζονται από την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας. Συγκεκριμένα, τέτοιες επιδράσεις είχαμε κατά το παρελθόν τόσο το 1994 με τις κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίον της δραχμής, όσο και στα τέλη της ίδιας δεκαετίας, όταν είχε αρχίσει να προεξοφλείται η ένταξη της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Τότε όμως, η συμμετοχή των ξένων θεσμικών στο ΧΑ ήταν πολύ περιορισμένη και από την περίοδο που το ελληνικό χρηματιστήριο εντάχθηκε στις αναπτυγμένες αγορές, αυτή η περίοδος είναι η πρώτη που ο γενικός δείκτης δεν επηρεάζεται από τις διεθνείς διακυμάνσεις των ξένων αγορών. Και όλα δείχνουν ότι αυτή η διάθεση αυτονόμησης του ΧΑ από την πορεία των ξένων αγορών σε μεγάλο βαθμό θα συνεχιστεί και κατά τους επόμενους μήνες. Και η ανησυχία είναι η εξής: Από τη μια πλευρά η κυβέρνηση θα κληθεί να πάρει αυστηρά μέτρα για την αύξηση των φορολογικών εσόδων και τον περιορισμό των δαπανών, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο της οικονομίας και να πείσει τις αγορές ομολόγων και μετοχών, ότι ο κίνδυνος της χώρας δεν υπάρχει, ή έστω ότι θα μειώνεται συνεχώς. Από την άλλη πλευρά όμως, όλα αυτά τα μέτρα δεν μπορούν παρά να επιδράσουν αρνητικά στη ζήτηση, άρα

και στις κερδοφορίες των εταιρειών μέσα στα επόμενα χρόνια. Μακάρι η κυβέρνηση να επιλέξει τελικά έναν δρόμο που να οδηγήσει στη σταθεροποίηση, χωρίς να πλήξει τις κερδοφορίες, ωστόσο για πολλούς ένας τέτοιος συνδυασμός μοιάζει με τον… τετραγωνισμό του κύκλου.

Ο «ΓΟΡΔΙΟΣ ΔΕΣΜΟΣ» ΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Φταίνε οι δηλώσεις κάποιων υπευθύνων ή μήπως φταίνε κάποιοι κερδοσκόποι που θέλουν να τα οικονομήσουν στην αγορά ομολόγων σε βάρος της Ελλάδας; Όσο προσπαθούμε να διώξουμε τις ευθύνες από πάνω μας και να τις μεταθέσουμε σε τρίτους, τόσο φεύγουμε από το στόχο μας και την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ουσία είναι ότι ο πρώτος παράγοντας που ευθύνεται για την κατάσταση στην ελληνική αγορά ομολόγων είναι η δημοσιονομική εκτροπή, την οποία άλλωστε έχουν παραδεχτεί τόσο ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γιώργος Προβόπουλος, όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο Γιώργος Παπανδρέου. Ο δεύτερος λόγος, μετά τη δημοσιονομική εκτροπή, είναι η χαρακτηριστική αναξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό, σε ό,τι αφορά τα στατιστικά της στοιχεία (βλέπε «Greek statistics»), σε συνδυασμό με μια έντονη καχυποψία των παραγόντων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι σχεδόν πάντα, άλλα λέμε και άλλα κάνουμε. Μέχρι εδώ λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχουν ευθύνες της νέας κυβέρνησης για την τρέχουσα συγκυρία στην αγορά ομολόγων, καθώς άλλωστε ούτε δύο μήνες δεν έκλεισε στην εξουσία.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΛΑΘΗ Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και κυβερνητικές ευθύνες στην υπόθεση, οι οποίες έρχονται να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την όλη κατάσταση. Η κυριότερη εξ αυτών μάλιστα, εστιάζεται στο γεγονός ότι συντάχθηκε ένας προϋπολογισμός, ο οποίος προσπάθησε να ισορροπήσει μεταξύ των ομολογιούχων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τη μια

πλευρά, και του «βαθέως ΠΑΣΟΚ» και των προεκλογικών του εξαγγελιών, από την άλλη. Και φυσικά, δεν ικανοποίησε καμιά από τις δύο πλευρές, προκαλώντας διπλό πρόβλημα στην κυβέρνηση. Στην ουσία δηλαδή, ο προϋπολογισμός του 2010 δεν περιείχε –σύμφωνα πάντα με τους παράγοντες της αγοράς- κανένα από τα σοβαρά διαρθρωτικά μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν από μια χώρα, η οποία βρίσκεται κοντά στην χρεοκοπία… Αντίθετα, οι όποιες κυβερνητικές πρωτοβουλίες για διαρθρωτικά μέτρα (ασφαλιστικό, φορολογικό, κ.λπ.) τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση και πολύ δύσκολα θα έχουμε αποφάσεις πριν από το επόμενο εξάμηνο. Στο φλέγον μάλιστα ζήτημα του ασφαλιστικού, η κυβέρνηση ξεκίνησε το διάλογο με «τρία ΔΕΝ» αντί -όπως θα περίμενε η αγορά- να ξεκινήσει με τρία «ΘΑ»-... Δεν είναι λοιπόν παράλογο που οι Ευρωπαίοι και οι ομολογιούχοι φοβούνται ότι πίσω από τον υπουργό Οικονομικών κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου, θα συναντήσουν έναν ακόμη Γιώργο Αλογοσκούφη ή έναν ακόμη Γιάννη Παπαθανασίου. Δηλαδή, ανθρώπους που από τη μια πλευρά έδειχναν «ζεστοί» για το συμμάζεμα των δημόσιων οικονομικών και από την άλλη, έπρατταν πολύ λιγότερα απ’ όσα έπρεπε προς αυτή την κατεύθυνση. Πέραν αυτού βέβαια, η κυβέρνηση έχει υποπέσει και σε άλλα σφάλματα, μικρότερης φυσικά σημασίας. Γνωστός επιχειρηματίας ότι από την πρώτη ημέρα διακυβέρνησης είδε την αλλαγή στις δομές των υπουργείων, προβληματίστηκε: «Τα πρώτα δείγματα δεν είναι καλά. Όταν έχεις μπροστά σου να αντιμετωπίσεις μια μεγάλη φουρτούνα, δεν ξεκινάς να στρίψεις το καράβι»… Τέτοιες «στροφές καραβιού» επίσης, είχαμε και σε άλλα θέματα, όπως για παράδειγμα στον τρόπο επιλογής των γενικών γραμματέων των υπουργείων, μια διαδικασία που ακόμη δεν έχει πλήρως ολοκληρωθεί, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ορκιστεί από τις αρχές Οκτωβρίου. Παρόμοια εξέλιξη είχαμε και με την αντικατάσταση του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας κ. Τάκη ΑράποΧΡΗΜΑ 11

18_PROTASEIS_x358_φιναλ.indd 11

12/9/09 7:24:32 PM

Χ προτάσεις αγοράς ∼ Χρηματιστήριο: Σε ρόλο - «κλειδί» ο Γ. Παπακωνσταντίνου γλου, ενός ανθρώπου της αγοράς με επιτυχημένο έργο στο μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό όμιλο της χώρας, μέσα στην καρδιά της κρίσης στο μέτωπο των ομολόγων. Θυμίζουμε ότι η παρέμβαση του κ. Αράπογλου ως πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών ήταν η θετικότερη παρέμβαση αξιωματούχου κατά την εβδομάδα της αναταραχής στο μέτωπο των κρατικών ομολόγων. Κανείς φυσικά στην αγορά δεν υποτιμά την εμπειρία και την αξία των διαδόχων του κ. Αράπογλου, ωστόσο αυτό που σχολιάστηκε δυσμενώς ήταν το timing της επιλογής, αλλά και ο «άκομψος» τρόπος για έναν manager που η ιστορία θα τον κατατάξει στους πλέον επιτυχημένους.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ Η επόμενη μέρα τώρα για την κυβέρνηση θα πρέπει να είναι προς την εμπέδωση ενός κλίματος που θα δείχνει την ελληνική κυβέρνηση να είναι αποφασισμένη στη λήψη σοβαρών διαρθρωτικών μέτρων. Πολύ πιθανόν να χρειαστεί να συγκρουστεί με μέρος του κομματισμού μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ ή ακόμη και με τις προεκλογικές εξαγγελίες του ίδιου του σημερινού πρωθυπουργού. Θα πρέπει επίσης να γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί, προκειμένου να υποκατασταθούν σε σημαντικό βαθμό τα κεφάλαια των τραπεζών που προέρχονταν ουσιαστικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τελικά κατέληγαν σε τίτλους του ελληνικού δημοσίου. Υπάρχουν προτάσεις για την έκδοση λαϊκών ομολόγων, πλην όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να επιλέγεται από την κυβέρνηση, λόγω των προβλημάτων που θα επιφέρει στις τράπεζες και κατά συνέπεια στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Μια άλλη σκέψη είναι η άντληση κεφαλαίων από χώρες με πλεονάσματα, όπως για παράδειγμα η Κίνα, όπου όμως τέτοιες συμφωνίες δεν υπάρχουν, τουλάχιστον έως σήμερα. Άλλωστε, ας φανταστούμε πόσο καλή εντύπωση κάναμε στην Κίνα ως ευνομούμενη χώρα, όταν έχουν ήδη την εμπειρία της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά. Χ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΣΚΟΠΟΣ

Χαρακτηριστικά του «ενδεικτικού αμυντικού χαρτοφυλακίου είναι η έντονη κλαδική διασπορά, με τίτλους όλων των κεφαλαιοποιήσεων και με εταιρίες που φαίνεται να διαθέτουν αρκετά αμυντικά χαρακτηριστικά.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ Τράπεζες Ενέργεια Κατασκευές Τηλεπικοινωνίες Κρατικόχαρτα Ακίνητα Εμπόριο Λοιπές

Εθνική, Κύπρου, ATE Bank, ΤΤ ΔΕΗ, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Motor Oil, Revoil Ελλάκτωρ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, J&P Άβαξ ΟΤΕ, Intracom ΟΠΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΗ Eurobank Properties, Trasto Jumbo, Fourlis Συμμετοχών METKA, Ιασώ, Rilken

ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ

Πετρόπουλος, Autohellas, Γενική Εμπορίου, Στ. Κανάκης, Ευρωπαϊκή Πίστη, Σαράντης, Lamda Development, Ικτίνος Μάρμαρα, ΕΛΤΡΑΚ, S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, Sciens

ΣΧΟΛΙΑ

ΤΡΑΠΕΖΕΣ Αποτελέσματα γ’ τριμήνου καλύτερα των αναμενόμενων, πλην όμως εξάρτηση από τις διαθέσεις των ξένων επενδυτών και ανοιχτό μέτωπο με την κυβέρνηση για μια σειρά από σημαντικά θέματα. Η πιθανολόγηση συγχώνευσης ΑΤΕ - ΤΤ (και) από «υπεύθυνα στόματα» προκαλεί ενδιαφέρον και κινητικότητα. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ενδιαφέρον λόγω αναδιάταξης δυνάμεων μετά την αποχώρηση των πολυεθνικών. Οι μεγάλοι μεγαλώνουν κι άλλο, αλλά και οι μεσαίοι κάνουν ενδιαφέρουσες κινήσεις και ισχυροποιούνται. Υπάρχει και η πολιτική προτεραιότητα που η νέα κυβέρνηση έχει εξαγγείλει για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η οποία επίσης συμβάλλει στην κινητικότητα. ΜΕΤΚΑ Αυξάνεται συνεχώς το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των υπογεγραμμένων συμβάσεων και η βελτίωση του διεθνούς κλίματος καθιστά τα συγκεκριμένα έργα πολύ πιο πιθανά για εκτέλεση σε σύγκριση με το παρελθόν. ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Η ενθάρρυνση, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την κατά το δυνατόν ευρύτερη αξιοποίηση των ΣΔΙΤ (ως μεθόδου προώθησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά ταυτόχρονα και ελάφρυνσης των κρατικών προϋπολογισμών από δημοσιονομικά βάρη) διαμορφώνει προϋποθέσεις για νέες αναλήψεις έργων από τις μεγάλες -κυρίως- εταιρείες του τεχνικού κλάδου.

SCIENS Η αποτίμησή της στο ταμπλό παραμένει σαφώς κατώτερη από την καθαρή αξία του ενεργητικού της. Τώρα που η κατάσταση στις ΗΠΑ βελτιώνεται, ίσως δούμε κάτι να κινείται σε ό,τι αφορά το εξωτερικό. Σημ. 1: Ο ι μετοχές αυτές έχουν ενδεικτικό μόνο χαρακτήρα, συχνότατα περιλαμβάνονται σε εκθέσεις αναλυτών και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν επενδυτικές συμβουλές. Σημ. 2: Η ένδειξη «προς εξέταση» σημαίνει ότι αναμένονται κάποιες εξελίξεις, προκειμένου να ενταχθεί μία μετοχή ή όχι στο αμυντικό χαρτοφυλάκιο. Σημ. 3: Τ ο περιοδικό ΧΡΗΜΑ, η ηλεκτρονική εφημερίδα ΧΡΗΜΑ Week και γενικότερα η εταιρία Metaholding ΑΕ ενδεχομένως να διαθέτει ή να επιδιώξει να αποκτήσει πελατειακές σχέσεις με εταιρίες που αναφέρονται στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο.

12 Δεκέμβριος 2009

18_PROTASEIS_x358_φιναλ.indd 12

12/9/09 7:24:32 PM

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΤΕ BANK - ΤΤ Θετικό κλίμα δημιουργήθηκε μετά από κάποιες σπόντες για επικείμενη συγχώνευσή τους, αλλά μην το δέσετε κιόλας. Αφήστε που μια συγχώνευση από μόνη της, δεν ανεβάζει την τιμή της μετοχής μακροπρόθεσμα.

INTRACOM Αξιοπρόσεκτο rebound μετά από μια σημαντική υποχώρηση της μετοχής. Τα αποτελέσματα εννεαμήνου ήταν μεν καλύτερα από τα περυσινά, αλλά έγιναν ακόμη καλύτερα με την προσθήκη του έκτακτου κέρδους από την πώληση δικαιωμάτων της Hellas On Line. Το θετικό, πάντως, για την Intracom είναι ότι λόγω της συμμαχίας με την Vodafone, οι επενδύσεις της HOL θα χρηματοδοτούνται σε μικρότερο βαθμό από την εισηγμένη. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ Μένουμε στα αξιοπρόσεκτα rebound και πάμε τώρα στις δύο μετοχές του ασφαλιστικού κλάδου, την ΑΤΕ Ασφαλιστική και την Ευρωπαϊκή Πίστη. Το κακό είναι ότι και για τις δύο μετοχές η άνοδος προέκυψε με ελάχιστη αξία συναλλαγών. Αυτή είναι η κατάσταση στη Σοφοκλέους, αν εξαιρέσει κάποιος λίγες μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης… ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Στην τακτική γενική συνέλευση, η διοίκηση είχε προϊδεάσει για μηδενική κερδοφορία κατά τη φετινή χρήση. Όμως, ιδίως και μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εννεαμήνου, όλα δείχνουν ότι τα κέρδη θα είναι σημαντικά και

ακόμη σημαντικότερα το 2010, όταν θα φανούν και τα οφέλη από την απόκτηση των λιπαντικών της Shell. Να συνεκτιμηθούν οι συζητήσεις και για την ανάληψη δύο νέων αντιπροσωπειών.

REVOIL Μονοψήφιο το P/E, καλή η μερισματική απόδοση και όλα δείχνουν ότι ο στόχος για πρόσθετα πρατήρια μέσα στην επόμενη τριετία είναι επιτεύξιμος. Πολύ καλή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μια οικογενειακή επιχείρηση με διάδοχη κατάσταση, έχει ενισχυθεί και με στελέχη από την αγορά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα πολύ ισχυρό management team. ΕΔΡΑΣΗ - Χ. ΨΑΛΛΙΔΑΣ Το μαρτύριο της σταγόνας τραβά η μετοχή στο ταμπλό, καθώς από τον Ιανουάριο του 2008 έως σήμερα υποχωρεί βήμα-βήμα. Από τα 60 λεπτά τότε, στα 25 την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Ο δανεισμός είναι μεγάλος και η κατάσταση στον κλάδο δύσκολη, ωστόσο στα θετικά είναι η ακίνητη περιουσία της και η τεχνογνωσία που διαθέτει. Έτσι, τα περί προσέλκυσης στρατηγικού συνεταίρου, αυτή τη φορά πολύ πιθανόν να αποκτήσουν ουσία και όχι να είναι η τελευταία απόπειρα επιβίωσης, όπως συνέβη σε τόσες άλλες εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου.

SPRIDER STORES Τα όσα ανέφερε η εισηγμένη στην παρουσίαση που έγινε στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών δεν ενθουσίασαν κανέναν, ωστόσο μάλλον είχαν προεξο-

φληθεί από την υποχώρηση του τίτλου από τα 2 ευρώ στο 1,39… Πολύ πιο δύσκολη η κατάσταση για τη μητρική Χατζηιωάννου.

CARDICO Ο δανεισμός των 75,9 εκατ. ευρώ κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητος είναι. Θετικό, πάντως, το στοιχείο ότι δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, καθώς επίσης και ότι υπάρχει ακίνητο προς πώληση. Η αγορά βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής.

SHELMAN Με την επίσημη ανακοίνωση του deal της πώλησης της πλειοψηφίας των μετοχών από την Alfa Woods, ο τίτλος ξεκίνησε την κατιούσα. Όχι μόνο γιατί ισχύει το αγόραζε στη φήμη και πούλα στην είδηση (άλλωστε η μετοχή είχε σκαρφαλώσει έως και τα 90 λεπτά) αλλά και γιατί η εξαγορά του 72,09% των μετοχών έγινε προς 0,43 ευρώ, όταν μετά την πτώση, η τρέχουσα τιμή της Σοφοκλέους βρισκόταν στο 0,58… ΑΕΓΕΚ Θυμάστε ότι από την αρχή του εγχειρήματος Μαρούλη είμαστε πολύ επιφυλακτικοί με την πορεία της μετοχής. Και αυτό, όχι γιατί ευθύνεται ο επιχειρηματίας, αλλά οι όροι του deal, οι οποίοι πρωταρχικά εξυπηρέτησαν τις πιστώτριες τράπεζες. Η ουσία είναι ότι μετά το παιχνιδάκι του Ιουνίου, ο τίτλος έχει χάσει 64,5% το τελευταίο εξάμηνο και με κεφαλαιοποίηση στα 43 εκατ. ευρώ, πολύ δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι είναι υποτιμημένος…

ATE BANK

ΤΑΧΥΔΡ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ

INTRACOM

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

REVOIL

ΕΔΡΑΣΗ-ΨΑΛΛΙΔΑΣ

SPRIDER

CARDICO

SHELMAN

ΑΕΓΕΚ

ΧΡΗΜΑ 13

18_PROTASEIS_x358_φιναλ.indd 13

12/9/09 7:24:34 PM

Χ συνέντευξη

ΘΩΜΑΣ ΡΟΥΜΠΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΜΙΛΟΥ DIONIC

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ «ΤΡΑΒΟΥΝ ΤΟ ΧΑΛΙ» ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΥΣ Λείπει κάποιο ειδικό εργαλείο, μέσω του οποίου οι εισηγμένες εταιρείες θα μπορούσαν να επικοινωνούν με τους επενδυτές, να τους εξηγούν τα επενδυτικά σχέδιά τους και τους τρόπους αξιοποίησης των κεφαλαίων που προτίθενται να αντλήσουν, να απαντούν σε ενδεχόμενες ερωτήσεις τους και γενικώς να διαθέτουν έναν ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ώφειλε να λάβει η ΕΧΑΕ. ✒

Συνέντευξη στον Ανδρέα Αναστασίου

Ο

Όμιλος Dionic, είναι πολυμετοχική εταιρεία που εισάγει, αντιπροσωπεύει και διανέμει σε μεταπωλητές προϊόντα οικιακής ψυχαγωγίας, πληροφορικής, τηλεπικοινωνιακών μέσων και συστημάτων ασφαλείας, παιχνιδιών, ειδών βρεφανάπτυξης, ειδών ένδυσης και υπόδησης, τροφίμων και ευρέως καταναλωτικών προϊόντων. Tοποθετείται, επίσης, στον τομέα του Λογισμικού και στην παροχή υπηρεσιών Διαδικτύου. Ακόμη, δραστηριοποιείται στον στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό, καθώς επίσης και στην ανάληψη του σχεδιασμού και της υλοποίησης της στρατηγικής μέσων της διαφημιστικής καμπάνιας ενός διαφημιζόμενου. Πέραν τούτων, δραστηριοποιείται στον κλάδο της ανάπτυξης ακινήτων. Τέλος, ο Όμιλος Dionic δραστηριοποιείται στον κλάδο της ενέργειας, με συμμετοχή σε εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όλα αυτά προσπαθήσαμε να χωρέσουμε στη συζήτησή μας με τον κ. Θωμά Ρούμπα, διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου.

14 Δεκέμβριος 2009

27_INTERVIEW 358_FILAN.indd 14

12/9/09 8:13:17 PM

ΧΡΗΜΑ_Αναπτύσσετε πολύ μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων. Με τι οργανωτικό σχήμα συνδυάζονται όλες αυτές και ποια είναι η κεντρική δραστηριότητα του Ομίλου Dionic; Θ. ΡΟΥΜΠΑΣ_Η εταιρεία ξεκίνησε πριν από 14 χρόνια και τότε κανείς μας δεν φανταζόταν πού ακριβώς θα βρισκόμασταν σήμερα. Ξεκίνησε ως διανομέας προϊόντων ψυχαγωγίας, ενώ στρατηγική μας -από κάποιο σημείο και μετά- ήταν να δημιουργήσουμε δίκτυο, το οποίο σήμερα αποτελεί το κύριο περιουσιακό μας στοιχείο. Με τον όρο δίκτυο εννοούμε από τη μια μεριά τους παραγωγούς, με τους οποίους συνεργαζόμαστε για την προμήθεια ποικιλίας προϊόντων, και από την άλλη τα καταστήματα λιανικής μέσω των οποίων τα είδη που εισάγουμε ή προμηθευόμαστε από ελληνικές παραγωγικές επιχειρήσεις φθάνουν στον τελικό καταναλωτή. Στην πορεία διαπιστώσαμε ότι το μέλλον ανήκει σε όσους έχουν καλή πρόσβαση σε δίκτυα. Γι’ αυτό κάναμε επιχειρηματικές κινήσεις διαφόρων ειδών: συγχωνεύσεις, εξαγορές, μετατροπές εταιρειών κ.λπ., για να εξυπηρετήσουμε αυτή τη στρατηγική. Διαμορφώσαμε, λοιπόν, ένα επιχειρηματικό μοντέλο μάλλον σπάνιο στην ελληνική αγορά και στην ευρύτερη περιοχή, σύμφωνα με το οποίο -όπως είπατε- διαθέτουμε στο δίκτυό μας μια ευρεία ποικιλία προϊόντων, πολλά από τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με κάποια άλλα. Μπορεί, δηλαδή, να απευθύνονται σε διαφορετικές κατηγορίες καταναλωτών και να διατίθενται σε αυτούς μέσω διαφορετικών μεταπωλητικών διαύλων. Μετά από πολλά χρόνια εφαρμογής του μοντέλου, η οργάνωσή μας μάς επιτρέπει να παρακολουθούμε χιλιάδες κωδικούς προϊόντων, χωρίς -για κάποιους τομείς του Ομίλου- να έχει ιδιαίτερη σημασία τι προϊόν αντιπροσωπεύει κάθε κωδικός. Χ_Για την προώθηση των προϊόντων, όμως, απαιτείται εξειδικευμένη γνώση της αγοράς. Θ. Ρ._Πράγματι. Γι’ αυτό το οργανωτικό μοντέλο μας βασίζεται σε δύο πυλώνες: έναν κεντρικό, στον οποίο οι διαφορετικές εταιρείες ή οι επιχειρηματικές μονάδες του Ομίλου αναθέτουν διαδικασίες όπως τη λογιστική και μηχανογραφική υποστήριξή τους, καθώς και τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων τους, και έναν αποκεντρωμένο, που περιλαμβάνει

☛

ΤΟ INTERNET ΚΑΙ ΤΑ «ΝΕΑ ΜΕΣΑ» ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΥΡΙΟ. ΣΤΟ ΟΡΑΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΤΑΙ «ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ» ΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ, ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΜΟΡΦΗ, ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΕΥΚΟΛΙΑΣ Ή ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ. την προαιρετική μόνο συνεργασία με τις κεντρικές υπηρεσίες του Ομίλου σε θέματα αλυσίδας διανομών, επιδιορθώσεων των διανεμομένων ειδών και γενικότερα εξυπηρέτησης πελατών. Οι εμπορικοί διευθυντές, δηλαδή, των επί μέρους τομέων είναι εξειδικευμένα στελέχη, που ασχολούνται αποκλειστικά με το συγκεκριμένο κομμάτι της αγοράς που ενδιαφέρει κάθε διαφορετική εμπορική δραστηριότητά μας. Παράλληλα, όμως, έχουμε επενδύσει σε οριζόντιες υποδομές, που μας εξασφαλίζουν σημαντικές οικονομίες κλίμακος, συνέργιες, αποτελεσματικότητα και ποιότητα στον συνολικό έλεγχο των δραστηριοτήτων μας. Το σύνολο των οικονομικών λειτουργιών, δηλαδή, είναι κεντρικοποιημένο. Τρόποι εισπράξεων και πληρωμών, εύρεσης πόρων ή καθορισμού πιστωτικής πολιτικής και όλα τα συναφή περνούν μέσα από την κεντρική οικονομική υπηρεσία του Ομίλου. Με αυτόν τον τρόπο, παραδείγματος χάριν, μπορούμε και παρακολουθούμε συνολικά, καλύτερα και πιο αποτελεσματικά πολλούς πελάτες, στους οποίους διαφορετικές μονάδες του Ομίλου πωλούν διαφορετικά προϊόντα. Μια μεγάλη εταιρεία σούπερ μάρκετ, ας πούμε, είναι πελάτης πέντε διαφορετικών εταιρειών και μονάδων μας. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι ο ορισμός για αυτόν τον πελάτη ενιαίου πλαισίου σχέσεων είναι κάτι εύλογο και πρακτικό, τόσο για εμάς όσο και γι’ αυτόν. Ασφαλίζουμε, λόγου χάριν, με ενιαίο τρόπο το σύνολο των απαιτήσεών μας από κάθε πελάτη, εντάσσοντάς τες στο πλαφόν που ορίζει η ασφαλιστική εταιρεία. Με την ευκαιρία, μάλιστα, ας δώσω και μια εξήγηση για τον μειωμένο εφετινό τζίρο μας, ο οποίος οφείλεται και στη μείωση των σχετικών πλαφόν, την οποία επέβαλαν οι ασφαλιστικές εταιρείες, ως επακόλουθο της γενικότερης δυσμενούς οικονομικής κατάστασης. Συνέπεια τούτου ήταν να αναγκασθούμε κι εμείς να περιορίσουμε την πιστωτική πολιτική προς

τους πελάτες μας, οπότε και αυτοί με τη σειρά τους να πρέπει να περιορίσουν τις παραγγελίες τους. Χ_Είναι, φυσικά, κατανοητή η διάθεση διασφάλισης των απαιτήσεων. Από την άλλη, όμως, η πτώση του τζίρου δεν είναι κάτι ευχάριστο... Θ. Ρ._Πολλά μη ευχάριστα συμβαίνουν στην αγορά το τελευταίο διάστημα και μέλημά μας είναι να αποφύγουμε τα χειρότερα. Σε συνθήκες κρίσης, λοιπόν, φροντίζουμε να πορευόμαστε έτσι ώστε να παραμείνουμε και να βγούμε από αυτήν υγιείς. Πιστεύουμε ότι οι υγιείς επιχειρήσεις έχουν μέλλον και όχι αυτές που επιδιώκουν υψηλούς τζίρους με κάθε μέσον. Χ_Είδαμε, λοιπόν, το ένα από τα τρία σκέλη κεντρικοποιημένων υπηρεσιών του Ομίλου. Θ. Ρ._Το δεύτερο είναι οι υπηρεσίες πληροφορικής. Οτιδήποτε σχετίζεται με μηχανογραφική υποστήριξη (συστήματα, καταγραφής, παρακολούθησης, πληροφόρησης κ.λπ.) ρυθμίζονται κεντρικά. Αλλιώς δεν θα μπορούσαμε να παρακολουθούμε το σύνολο των διαφορετικών δραστηριοτήτων μας τόσο αποτελεσματικά. Και το τρίτο είναι η διαχείριση ανθρώπινων πόρων. Οι διαδικασίες εύρεσης, αξιολόγησης, εκπαίδευσης και γενικότερα κάθε είδους διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, που στελεχώνει όλες τις εταιρείες μας, γίνεται επίσης κεντρικά. Τα logistics και το service, από την άλλη, υφίστανται ως οριζόντιες υποδομές, πλην όμως σε άλλες δραστηριότητές μας ενδείκνυται η κεντρική αξιοποίησή τους, ενώ σε άλλες συμφέρει η επί μέρους μονάδα να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες της με δικές της δυνάμεις. Χ_Μιλήσαμε μέχρι τώρα κυρίως για δραστηριότητες διάθεσης προϊόντων. Θα έλεγα, όμως, ότι αιχμή της στρατηγικής σας αποτελεί και ο τομέας των υπηρεσιών. ΧΡΗΜΑ 15

27_INTERVIEW 358_FILAN.indd 15

12/9/09 8:13:17 PM

Χ συνέντευξη ∼ Θωμάς Ρούμπας Θ. Ρ._Σωστά. Ξεκινήσαμε ως εισαγωγική, εμπορική εταιρεία, και αυτό είναι ακόμη το βασικό μας αντικείμενο. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχουμε αναπτύξει και άλλες δραστηριότητες με πολύ ενδιαφέρον. Ο λόγος για υπηρεσίες που παρέχουμε στους τομείς του λογισμικού, του στρατηγικού επιχειρησιακού σχεδιασμού και των «νέων μέσων». Στραφήκαμε και προς αυτήν την κατεύθυνση, δεδομένου ότι πρόκειται για τομέα που δεν απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε υποδομή και κεφάλαια κίνησης, ενώ μπορεί να παράσχει σημαντικά έσοδα και σημαντικό περιθώριο κέρδους. Κινηθήκαμε προς τα εκεί λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη τάση αύξησης των επισφαλειών στους μεταπωλητές, την αύξηση των αποθεμάτων και την

απαξίωσή τους -σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων- και τη συνεχή αναζήτηση κεφαλαίων κίνησης, που είναι απαραίτητα για την επιτυχή συνέχιση μιας εμπορικής δραστηριότητας: μιλάμε για το τεράστιο άνοιγμα μεταξύ της πίστωσης που έχουμε από προμηθευτές και της πίστωσης που δίνουμε σε πελάτες. Χ_Σημαντικό κίνητρο για τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων σας, λοιπόν, ήταν η ανάγκη άντλησης κεφαλαίων. Όμως δεν ήταν γι’ αυτό το λόγο που εισαχθήκατε και στο Χρηματιστήριο; Θ. Ρ._Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω ότι το Χρηματιστήριο -έτσι όπως λειτουργεί σήμερα- εξυπηρετεί ουσιαστικά το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών. Εμείς αντλήσαμε κεφάλαια μόνο μία φορά, όταν πρωτομπήκαμε, πριν από δέκα χρό-

☛

ΤΟ 2010 ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΟ, ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΕΝΔΟΓΕΝΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Ή ΚΑΙ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΣΠΑΣΜΩΔΙΚΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟΝ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.

νια. Αφού, λοιπόν, επί εννέα χρόνια το Χρηματιστήριο δεν μας χρησίμευσε για την άντληση κεφαλαίων -γι’ αυτό δηλαδή που υποτίθεται ότι είναι η βασική λειτουργία και θεμελιώδης λόγος ύπαρξής του- αποφασίσαμε να αναπτύξουμε τις νέες δραστηριότητες που σας ανέφερα, ώστε να αντλήσουμε κεφάλαια και να χρηματοδοτήσουμε την περαιτέρω ανάπτυξή μας σε όλους τους τομείς. Χ_Κάπως έτσι, λοιπόν, μπήκατε και στον χώρο του Διαδικτύου. Θ. Ρ._Το Internet, συγκεκριμένα, αποτελούσε στρατηγική επιλογή και όχι απλώς μια δραστηριότητα που θα συνεισφέρει εμμέσως στις λοιπές δραστηριότητες του Ομίλου. Το Internet και τα «νέα μέσα» είναι το αύριο. Στο ορατό μέλλον, μεγάλο μέρος του εμπορίου, που τώρα διενεργείται «πρόσωπο με πρόσωπο» στα σημεία πώλησης, θα αλλάξει μορφή, για λόγους ευκολίας ή οικονομίας. Η τάση έχει ήδη εκδηλωθεί και αναπτύσσεται: περισσότερο στο εξωτερικό και λιγότερο στην Ελλάδα. Κι εδώ, όμως, με την ενηλικίωση της γενιάς των σημερινών εφήβων, το εμπορικό τοπίο και οι σχετικές συνήθειες πιστεύω ότι θα διαφοροποιηθούν δραστικά. Ήδη, λοιπόν, ο Όμιλός μας αναπτύσσει επιτυχώς δραστηριότητα σε τρεις τομείς που όλα δείχνουν ότι συγκλίνουν και θα συγκλίνουν περισσότερο: το εμπόριο μιας μεγάλης γκάμας προϊόντων, τις υπηρεσίες λογισμικού και εφαρμογών ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και άλλων διαδικτυακών εφαρμογών, όπως είναι η Atcom, μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, και η δημοφιλέστατη -ειδικά στη νεολαία«μηχανή αναζήτησης» Skroutz. Χ_Εισέρχεστε και σε άλλο καινοτόμο τομέα: αυτόν των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Θ. Ρ._Σ’ αυτόν τον τομέα ο Όμιλός μας παρέχει σε ενδιαφερόμενους επενδυτές το «όχημα», με την έννοια του επιχειρηματικού φορέα, που διαθέτει την κατάλληλη οικονομική επιφάνεια και το επίπεδο της οργάνωσης που απαιτείται για τη διεκπεραίωση καινοτόμων εγχειρημάτων σημαντικής κλίμακας. Χ_Βλέπω, όμως, ακόμη μία δραστηριότητά σας, στον τομέα της διαφήμισης.

16 Δεκέμβριος 2009

27_INTERVIEW 358_FILAN.indd 16

12/9/09 8:13:19 PM

Θ. Ρ._Ναι. Έχουμε συμμετοχή σε ένα ιδιόμορφο, θα έλεγα, media shop, που είναι και μικρή διαφημιστική εταιρεία. Επίσης, όμως, διαθέτει τεχνογνωσία και αντιπροσωπείες τεχνολογικά προηγμένων διαφημιστικών μέσων. Διαφημιστικών μέσων των επόμενων χρόνων, με τη χρήση ολογραμμάτων και άλλων καινοτόμων μέσων. Χ_Διαβλέπετε ή παρατηρείτε ήδη -στην Ελλάδα ή διεθνώς- κάποια τάση μεταβολής των ποσοστών κατανομής των διαφημιστικών κονδυλίων μεταξύ των «παραδοσιακών» διαφημιστικών μέσων και του Διαδικτύου; Θ. Ρ._Το βέβαιο είναι πως τώρα έχει φθάσει η ώρα οι επιχειρήσεις να βρίσκονται μέσα στο Internet και να αναπτύσσουν σχετικές με αυτό δραστηριότητες. Πριν από δέκα χρόνια μάλλον ήταν αρκετά νωρίς για να αφιερώσει κανείς σε αυτό το μέσον σημαντικούς πόρους. Και τώρα ίσως ακόμη να αποτελεί μη αποδοτική ή και ζημιογόνο δραστηριότητα. Πιστεύω, όμως, ότι έχουμε φθάσει στο «σημείο 0», στη βρεφική ηλικία του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, οπότε τώρα είναι η ώρα να πιάσουμε «καλό πόστο» μέσα σ’ αυτό και να είμαστε ήδη εδραιωμένοι, καθώς η σχετική δραστηριότητα ωριμάζει. Χ_Τι μερίδιο του κύκλου εργασιών σας προέρχεται από τις υπηρεσίες; Θ. Ρ._Το 80% του τζίρου μας προέρχεται από την εμπορική δραστηριότητα και το 20% από την παροχή υπηρεσιών: τις εταιρείες Atcom και Διαδικασία. Σε 2-3 χρόνια αναμένεται ότι οι δύο τομείς θα συμβάλλουν ισότιμα, ενώ στη συνέχεια η σχέση σταδιακά θα τείνει να αντιστραφεί. Χ_Μια και αναφερόμαστε στο μέλλον, πείτε μας πώς βλέπετε να διαγράφονται οι προοπτικές, γενικά για την αγορά και ειδικότερα για τον Όμιλο Dionic. Θ. Ρ._Η γενικότερη κατάσταση μάς έκανε το έτος που τελειώνει σε λίγο και τα δύο προηγούμενα να έχουμε πτώση τζίρου κατά περίπου 5% ανά έτος και υποχώρηση κερδών κατά περίπου 30%. Θεωρώ ότι το 2010 θα είναι πιο δύσκολο από τα τελευταία τρία χρόνια για όλη την αγορά, μαζί και για εμάς. Εμείς, όμως, είμαστε έτσι οργανωμένοι και διαθέτουμε τόσο υγιή μεγέθη, χωρίς

υπερβολικό δικό μας δανεισμό και χωρίς ιδιαίτερες επισφάλειες πελατών, ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι από την κρίση θα βγούμε ισχυροποιημένοι (ας πούμε με μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς) όταν άλλοι δεν θα έχουν αντέξει. Θεωρώ ότι το 2010 θα είναι πιο δύσκολο λόγω των ενδογενών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες ή και λόγω του σπασμωδικού τρόπου με τον οποίον οι περισσότερες από αυτές αντιμετωπίζουν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Φοβάμαι ότι οι ασφαλιστικές θα μειώσουν περισσότερο τα πλαφόν ασφάλισης πιστώσεων, λόγω των αυξημένων επισφαλειών στην αγορά. Αλλά φοβάμαι περισσότερο ότι οι τράπεζες, αντί να στηρίξουν τους μικρομεσαίους, μάλλον θα τραβήξουν κι άλλο το χαλί κάτω από τα πόδια τους. Επακόλουθο αυτής της τακτικής θα είναι αρκετοί μεταπωλητές να μην αντέξουν. Και κάποιοι από αυτούς θα συγκαταλέγονται μεταξύ των 10.000 πελατών μας, με συνέπεια κι εμείς να υποστούμε επιδράσεις της όλης κατάστασης. Αυτό δεν θα ισχύσει, όμως, για όλους τους τομείς. Στο πεδίο του Internet περιμένουμε ότι θα πάμε καλύτερα από φέτος. Ενώ υπολογίζουμε ότι η Atcom και η Διαδικασία θα πάρουν και πολλά έργα στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ. Χ_Κατά τα λοιπά, πότε βλέπετε «φως»; Θ. Ρ._Μάλλον από το 2011 και μετά. Χ_Ποια είναι τα σχέδιά σας για τότε; Θ. Ρ._Κοιτάξτε. Είμαστε ένας Όμιλος σαρανταπεντάρηδων managers, οπότε έχουμε πολλή ζωντάνια, πολλά σχέδια, πολλά όνειρα... Θέλουμε να γίνουμε ένας Όμιλος των πέντε ηπείρων και θεωρούμε ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο γι’ αυτό, παρ’ όλο που ακόμη είμαστε αρκετά «μικροί». Θα αναπτύξουμε περαιτέρω τη στρατηγική μας, που συζητήσαμε προηγουμένως, θα δώσουμε έμφαση στις υπηρεσίες και σε δραστηριότητες του μέλλοντος. Επίσης, θα επικοινωνήσουμε δυναμικότερα το μοντέλο του Ομίλου μας, ώστε να προσεγγίσουμε καλύτερα το κοινό, και το καταναλωτικό και το επενδυτικό. Χ_Τι λείπει, δηλαδή, τώρα, από την επικοινωνία σας; Μήπως η πιο ενεργή επαφή με παράγοντες του χρηματιστηριακού και επενδυτικού χώρου;

Σας είπα και πριν πως το Χρηματιστήριο Αθηνών δεν επιτελεί το ρόλο του. Δεν δημιουργεί συνθήκες όπου όλες οι εισηγμένες θα έχουν την κατάλληλη προβολή και πρόσβαση στα κεφάλαια που χρειάζονται για την ανάπτυξή τους. Έτσι όπως δουλεύει σήμερα το Χρηματιστήριο, εξυπηρετεί απλώς λίγους, μεγάλους «παίκτες» και τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντά τους. Όχι μακροπρόθεσμους, αναπτυξιακούς σκοπούς και την οικονομία ως σύνολο. Δεν μπορεί, ενώ μία μεγάλη τράπεζα βρίσκει με μεγάλη ευκολία τεράστια κονδύλια και κάνει την αύξηση κεφαλαίου της, τα πολύ λιγότερα κεφάλαια που εταιρείες όπως η δική μας θα αξιοποιούσαν για την υγιά ανάπτυξή τους να μην μπορούν να βρεθούν. Λείπει, λοιπόν, κάποιο ειδικό εργαλείο (ένα intranet, παραδείγματος χάριν), μέσω του οποίου οι εισηγμένες εταιρείες θα μπορούσαν να επικοινωνούν με τους επενδυτές, μικρούς και μεγάλους, να τους εξηγούν τα επενδυτικά σχέδιά τους και τους τρόπους αξιοποίησης των κεφαλαίων που προτίθενται να αντλήσουν, να απαντούν σε ενδεχόμενες ερωτήσεις τους και γενικώς να διαθέτουν έναν ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ώφειλε να λάβει η ΕΧΑΕ και ας μας χρέωνε γι’ αυτό. Εμείς δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση. Και χωρίς τη συμβολή του Χρηματιστηρίου, όμως, εμείς πορευόμαστε συνετά και οργανωμένα, αναπτυσσόμαστε και να είστε βέβαιος ότι δεν στηριζόμαστε σε «πήλινα πόδια». Αισθανόμαστε, βέβαια, αδικημένοι. Το 1999 η κεφαλαιοποίησή μας έφθασε να είναι 250 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τώρα είναι μόλις 12 εκατομμύρια ευρώ, τη στιγμή που η εσωτερική μας αξία ανέρχεται σε 30 εκατομμύρια ευρώ και τα θεμελιώδη μεγέθη μας είναι ισχυρά και υγιή. Η αποτίμησή μας ήταν στρεβλή το 1999, όταν μάλιστα ήμασταν πολύ μικρότεροι, αλλά είναι σαφέστατα στρεβλή και τώρα. Ας είναι, όμως. Εμείς δεν σταματήσαμε ούτε θα σταματήσουμε να αναπτυσσόμαστε. Όσον αφορά στην επικοινωνία μας, προτιμήσαμε για την ώρα να είμαστε φειδωλοί και να τηρήσουμε χαμηλό προφίλ. Επιφυλασσόμαστε, όμως, σε καταλληλότερη συγκυρία, να βγούμε δυναμικά προς τα έξω και να προβάλουμε το επιχειρηματικό και αναπτυξιακό μοντέλο μας, που είμαι βέβαιος ότι θα προσεχθεί και θα εκτιμηθεί. Χ ΧΡΗΜΑ 17

27_INTERVIEW 358_FILAN.indd 17

12/9/09 8:13:19 PM

Χ

∼ αφιέρωµα

ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΟΥ 2010

ΕΤΟΣ... ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΣ Περί του ότι η ελληνική οικονοµία το 2010 θα διέλθει από στενωπό, δεν έχει κανείς αµφιβολία. Σχετικά µε το αν θα βρει, υπό την πίεση των διεθνών εταίρων της, τρόπους θεραπείας των παθογενειών της, έµπειροι παράγοντες της αγοράς εκτιµούν ότι και αυτό θα γίνει, έστω και µε τρόπο επώδυνο.

18 Δεκέµβριος 2009

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 18

12/9/09 8:24:55 PM

✒ από τον Ανδρέα Αναστασίου

Μ

ε τους σκεπτικιστές των περί την «Σοφοκλέους» πραγµάτων να δικαιώνονται, το 2009 βαίνει προς το τέλος του. Τα πράγµατα δείχνουν να επιβεβαιώνονται οι κατά καιρούς προειδοποιήσεις τους (όπως αυτές που θα δείτε στο ΧΡΗΜΑ, αν ανατρέξετε στα προηγούµενα εφετινά τεύχη του), ότι η διεθνής ανάκαµψη από την κρίση δεν θα συµπεριλάβει αυτοµάτως και την Ελλάδα. Η διεθνής κρίση, όπως πολύ γλαφυρά δείχνουν πλέον οι καταστάσεις, χρησίµευσε ως δικαιολογία εκ µέρους των πολιτικών, όχι ιδιαίτερα πειστική µάλιστα, αν σκεφθεί κανείς πού βρίσκονται σήµερα αυτοί που προ τριµήνου µας διαβεβαίωναν ότι δεν συντρέχει σοβαρός λόγος ανησυχίας. Ήρθε, λοιπόν, το «τέλος της ιστορίας» για το ελληνικό επενδυτικό σκηνικό; Όχι βέβαια. Η Ελλάδα... ποτέ δεν πεθαίνει ούτε η οικονοµία ούτε το Χρηµατιστήριό της. Είναι φανερό, όµως, ότι ζούµε τη φάση κατά την οποία «µόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει». Με αυτό το «λίγο καιρό» να µην είναι δυνατό να ορισθεί επακριβώς, ενώ και ο τρόπος, µε τον οποίο θα βρούµε το δρόµο για την έξοδο από τη σηµερινή, εξαιρετικά δυσµενή κατάσταση, δεν φαίνεται να έχει βρεθεί ακόµη. Ποια η θέση του επενδυτή, ως εξ όλων τούτων, µέσα στην τρέχουσα συγκυρία; Τι προσδοκίες µπορεί να έχει και σε τι κινήσεις ενδείκνυται να προχωρήσει; Ίσως για να πάρουµε κουράγιο, έρχεται στο µυαλό µας η ρήση του Γουόρεν Μπάφετ, ότι ο ίδιος είχε σηµαντικότατα οφέλη από τις οικονοµικές και χρηµατιστηριακές κρίσεις. Τόσο αυτός όσο και οι περισσότεροι άλλοι διάσηµοι, µεγάλοι επενδυτές, όµως, δεν έχουν ποτέ συστήσει κινήσεις βραχυπρόθεσµης εκµετάλλευσης της αρνητικής συγκυρίας ή κινήσεις «στα

τυφλά». Η θέση κάθε σώφρονα διαχειριστή κεφαλαίων, συµβούλου επενδύσεων ή µεµονωµένου επενδυτή, σε κάθε περίπτωση, πρέπει µάλλον να ορίζεται από -τουλάχιστον- δύο κριτήρια: ∼ Μακροπρόθεσµες προσδοκίες και ∼ Μελέτη των οικονοµικών στοιχείων των εταιρειών. Περί του ότι η Ελλάδα, η οικονοµία και το Χρηµατιστήριό της το 2010 θα διέλθουν από στενωπό, δεν έχει πλέον κανείς αµφιβολία. Σχετικά µε το αν θα βρει, µε τη βοήθεια ή και υπό την πίεση των διεθνών εταίρων της, τρόπους θεραπείας των παθογενειών της, ώστε να βγούµε από τη στενωπό και να σταθούµε στα πόδια µας, έµπειροι παράγοντες της αγοράς εκτιµούν ότι και αυτό θα γίνει, έστω και µε τρόπο επώδυνο και κοπιαστικό. Η επενδυτική Ελλάδα, λοιπόν, το Χρηµατιστήριό της και οι εταιρείες του θα είναι εδώ και αύριο. Οι ξένοι, που σήµερα εγκαταλείπουν το σκάφος κακήν κακώς, θα επανέλθουν αγοράζοντας στα χαµηλά, επειδή έτσι θα επιτάσσει το συµφέρον τους. Για τους µικρότερους εγχώριους επενδυτές, λοιπόν, η εποχή φαίνεται ότι ενδείκνυται για περισυλλογή, µελέτη και εντοπισµό ευκαιριών. Για µελέτη της γενικότερης κατάστασης ώστε να εντοπισθεί ο κατάλληλος χρόνος για κάθε κίνηση, αλλά και µελέτη της αγοράς, των διαφόρων κλάδων και µεµονωµένων εταιρειών, ώστε οι επιλογές να περιλαµβάνουν µόνο κατ’ ελάχιστον το στοιχείο της τύχης. Την ενδεικνυόµενη, κατά την άποψή µας, περισυλλογή και µελέτη φιλοδοξεί να εξυπηρετήσει το παρόν αφιέρωµα, παραθέτοντας χρήσιµα προς τούτο στοιχεία και, ίσως, µε τον τρόπο αυτό δείχνοντας κάποιους δρόµους. Τους οποίους, όµως, κάθε επενδυτής βρίσκει συνδυάζοντας τη διαθέσιµη πληροφόρηση µε τη δική του γενικότερη γνώση και το δικό του επενδυτικό κριτήριο. Χ

ΧΡΗΜΑ 19

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 19

12/9/09 8:25:00 PM

Χ αφιέρωµα ∼ Οι επενδύσεις του 2010 Έτος... Περισυλλογής

ING INVESTMENT MANAGEMENT

ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΥΨΗΛΩΝ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ

Οι κλάδοι της υγείας και των τηλεπικοινωνιών έχουν τις πιο ελκυστικές αποτιµήσεις, ενώ οι επενδυτές θα πρέπει να είναι σκεπτικιστές ως προς των κλάδο των αγαθών πολυτελείας. Οι κλάδοι που σχετίζονται µε τα εµπορεύµατα πρόκειται να επωφεληθούν από τις αυξανόµενες τιµές τους.

Η

ING IM έχει θετική στάση έναντι των µετοχών των αναδυοµένων αγορών, θεωρώντας ότι προσφέρουν συστηµατικά υψηλή ανάπτυξη. Ο Patrick Moonen, Senior Equity Strategist, λέει: «Δεν βλέπουµε πλέον τις αναδυόµενες αγορές σαν ένα «κοµπάρσο» στην παγκόσµια ανάπτυξη, αλλά ως µία περιοχή που διαθέτει το δικό της µοναδικό σύνολο ευκαιριών». Η ING IM προβλέπει υψηλό ρυθµό αύξησης εταιρικής κερδοφορίας στις αναδυόµενες αγορές, υψηλή αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων και λειτουργικού περιθωρίου κέρδους. Κυρίως, λόγω των ισχυρών µακροοικονοµικών µεγεθών, του δείκτη του χρέους ως προς το ΑΕΠ, το πλεόνασµα του ισοζυγίου και των προοπτικών ανάπτυξης αυτής της κατηγορίας. Οι αυξανόµενες τιµές των εµπορευµάτων βοηθούν επίσης τις αναδυόµενες αγορές συνολικά, αλλά είναι πολύ πιθανό να δηµιουργήσουν µεγαλύτερες αποκλίσεις µεταξύ των επιµέρους αγορών που τις απαρτίζουν. Οι εξαγωγείς των εµπορευµάτων θα επωφεληθούν µέσα στο 2010, ενώ οι εισαγωγικές χώρες είναι πολύ πιθανό να έρθουν αντιµέτωπες µε αυξανόµενο κόστος. Η ING IM προβλέπει ότι οι µετοχικοί επενδυτές θα αναζητήσουν κυρίως βελτίωση των αποδόσεων µέσα στο 2010 και ότι τα µερίσµατα θα αντιπροσωπεύσουν µεγαλύτερο µέρος της συνολικής απόδοσης από τις µετοχές. Ως αποτέλεσµα της αύξησης των κερδών και µερισµατικών πληρωµών εγγύτερων στα συνήθη επίπεδα, αναµένεται διψήφιο νούµερο στην αύξηση των µερισµάτων το επόµενο έτος µε τις µερισµατικές αποδόσεις να προσεγγίζουν εκείνες των εταιρικών οµολόγων. Το επόµενο έτος, είναι επίσης πιθανό να δούµε µεταβολές ως προς ποιοι κλάδοι θα έχουν την πρωτοπορία. Η ING IM εκτιµά ότι οι αποτιµήσεις των κυκλικών κλάδων βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο του εύρους διαπραγµάτευσής τους και ότι η ανάκαµψη πρόκειται να διαχυθεί προς πιο αµυντικούς κλάδους. Οι κλάδοι της υγείας και των τηλεπικοινωνιών έχουν τις πιο ελκυστικές αποτιµήσεις, ενώ οι επενδυτές θα πρέπει να είναι σκεπτικιστές ως προς των κλάδο των αγαθών πολυτελείας. Οι κλάδοι που σχετίζονται µε τα εµπορεύµατα πρόκειται να επωφεληθούν από τις αυξανόµενες τιµές τους. Ο Patrick Moonen συνεχίζει λέγοντας: «Συνολικά αναµένουµε το 2010 να είναι µία καλή χρονιά για τις µετοχικές αγορές, οι οποίες τροφοδοτούνται από την σταθεροποίηση του ρυθµού αύξησης της κερδοφορίας των εταιρειών. Η γεωγραφική περιοχή που προτιµάµε περισσότερο είναι αυτή των αναδυοµένων αγορών, αλλά παραµένουµε σε εγρήγορση σχετικά µε τις διευρυνόµενες αποκλίσεις µεταξύ χωρών και γεωγραφικών ζωνών. Πρόκειται να δώσουµε µεγαλύτερη έµφαση στις στρατηγικές υψηλών µερισµατικών αποδόσεων». ΣΤΑΘΕΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Στην αγορά σταθερού εισοδήµατος, η ING IM δείχνει προτίµηση σε τίτλους της αγοράς εταιρικών οµολόγων που συνδυάζουν καλύτερες

☛

ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ Η ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΤΙΤΛΟΥΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΜΕ ΙΣΧΥΡΟΥΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΕΣ, ΕΝΩ ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΥΓΙΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ. αξιολογήσεις και ισχυρότερα θεµελιώδη χαρακτηριστικά, ενώ καλεί τους επενδυτές να βρίσκονται σε επιφυλακή για µία προσωρινή µεταστροφή των συνθηκών ρευστότητας, που αναµένεται προς το τέλος του πρώτου τριµήνου του 2010. Ο Valentijn Van Nieuwenhuijen, Head of Fixed Income Strategy and Economics αναφέρει: «Σε περιβάλλον αυξανόµενων αποκλίσεων στις κεφαλαιαγορές, συνιστούµε η διασπορά του κινδύνου στα χαρτοφυλάκια σταθερού εισοδήµατος να επικεντρώνεται σε τίτλους εκδοτών µε σχετικά δυνατούς ισολογισµούς. Επί πλέον, αναµένουµε υψηλότερα επίπεδα µεταβλητότητας µέσα στο 2010. Ως αποτέλεσµα, προτιµάµε τις κατηγορίες εταιρικών οµολόγων που είναι υψηλότερα διαβαθµισµένες και αναζητούµε έκθεση σε υγιή µακροοικονοµικά θεµελιώδη µεγέθη του αναδυόµενου κόσµου τηρώντας παράλληλη αυξηµένη διασπορά. «Η κορυφαία επιλογή µας είναι τα Ευρωπαϊκά AAA Asset Baked Securities (ABS) καθώς είναι µία από τις λίγες αγορές όπου διατηρείται ακόµα η προσαύξηση στην τιµή λόγω του ότι δεν αποτελούν εύκολα ρευστοποιήσιµους τίτλους (liquidity premium), ενώ ταυτόχρονα τα θεµελιώδη µεγέθη τους βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης. Οι συνθήκες ρευστότητας ενισχύουν αυτή την κατηγορία επένδυσης, όπως και τις περισσότερες κατηγορίες επενδύσεων, που αποφέρουν σηµαντικά µεγαλύτερες αποδόσεις σε σχέση µε τα διαθέσιµα. «Επίσης έχουµε αυξηµένες θέσεις σε εταιρικά οµόλογα υψηλής βαθµολόγησης (corporate investment grade credit) και σε οµόλογα αναδυοµένων αγορών σε εγχώριο νόµισµα. Δεδοµένης της πεποίθησης ότι οι κεντρικές τράπεζες θα διατηρήσουν σε χαµηλά επίπεδα τα επιτόκια για µεγαλύτερο διάστηµα από ότι αναµένουν οι αγορές, πιστεύουµε ότι και οι περισσότερες από τις λοιπές αγορές σταθερού εισοδήµατος θα πετύχουν ικανοποιητικές αποδόσεις µέσα στο 2010. Ωστόσο, φαίνονται περισσότερο εκτεθειµένες σε πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται µε την πιθανή µεταστροφή στη νοµισµατική πολιτική και στην παροχή ρευστότητας κατά τη διάρκεια του επόµενου έτους και τα σηµάδια που προµηνύουν ότι η κυκλική ανάκαµψη θα αποδυναµωθεί µέσα στο πρώτο εξάµηνο του 2010.» Χ

20 Δεκέµβριος 2009

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 20

12/9/09 8:25:00 PM

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 21

12/9/09 8:25:02 PM

Χ αφιέρωµα ∼ Οι επενδύσεις του 2010 Έτος... Περισυλλογής

MERRILL LYNCH WEALTH MANAGEMENT

ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΝ ΣΕ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ Οι «κυκλικές µετοχές» σε τοµείς όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα βασικά και βιοµηχανικά αγαθά, αναµένεται να υπεραποδώσουν. Τα κυκλικά στοιχεία ενεργητικού πρωτοστάτησαν στην ανάκαµψη των αγορών το 2009, µε τις παγκόσµιες µετοχές να αποφέρουν αποδόσεις άνω του 26%.

Ο

✒ να υπεραποδώσουν. Τα κυκλικά στοιχεία ενεργητικού ι µετοχές αναµένεται να ξεπεράσουν σε από τον πρωτοστάτησαν στην ανάκαµψη των αγορών κατά το απόδοση τα εταιρικά και κρατικά οµόλογα Bill O’Neill 2009, µε τις παγκόσµιες µετοχές να αποφέρουν αποτο 2010 καθώς οι καταναλωτές αναµένεται δόσεις που υπολογίζονται άνω του 26%. Το 2010, οι αµυντικές να αντικαταστήσουν τις κυβερνήσεις στο ρόλο του µετοχές (defensive stocks) στους τοµείς της υγείας και των οργανικαταλύτη της διαρκούς οικονοµικής ανάπτυξης, σµών κοινής ωφέλειας, καθώς και στους τοµείς της αυτοκινητοβιοσύµφωνα µε τον Bill O’Neill, συντάκτη της έκθεσης Year Ahead µηχανίας και των χηµικών, αναµένεται να παρουσιάσουν υστέρηση, 2010 της Merrill Lynch Wealth Management. σύµφωνα µε τον κο O’Neill. Ο ρυθµός ανάπτυξης της παγκόσµιας οικονοµίας για το 2010 προβλέπεται να φθάσει το 4,3% - έπειτα από συρρίκνωση της τάξης του 1% ΑΝΟΔΙΚΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ & ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ το 2009 - µε αναµενόµενη αύξηση των καταναλωτικών δαπανών και δανείων καθώς ο κίνδυνος της ανεργίας αποµακρύνεται και τα εισοδή- Προβλέπεται ότι οι κεντρικές τράπεζες θα αυξήσουν την προσοχή µατα των νοικοκυριών αυξάνονται, σύµφωνα µε την άποψη του κου τους στον πληθωρισµό το 2010, µε το Ηνωµένο Βασίλειο, την Ινδία, O’Neill, Portfolio Strategist της Merrill Lynch Wealth Management την Κορέα και την Ινδονησία να συγκαταλέγονται στις χώρες οι για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική (EMEA). οποίες αναµένεται να αυξήσουν τα επιτόκια κατά το πρώτο εξάµηνο του έτους. Η Κίνα και η Ευρωζώνη αναµένεται να κάνουν το ίδιο έως ☛ τα τέλη του έτους. Αλλά η απειλή του υποκείµενου πληθωρισµού είναι πιθανόν να παραµείνει ανεκδήλωτη, προβλέπει ο κος O’Neill. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΘΕΙ «Υπάρχει ο κίνδυνος να παρουσιαστεί ένα σύντοµο, οξύ σοκ στα επιΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ, ΟΞΥ «ΣΟΚ» ΣΤΑ τόκια κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2010», δηλώνει ο κος O’Neill. ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ «Αλλά δεν αναµένουµε ότι ο πληθωρισµός θα αποτελέσει πρόβληµα ΤΟΥ 2010, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΟΤΙ κατά το επόµενο έτος. Η σηµαντική έκδοση κρατικών οµολόγων, η Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ αύξηση των επιτοκίων και η µεγάλη ευαισθησία σε πληθωριστικές ενδείξεις αναµένεται να επιβαρύνουν τα κρατικά οµόλογα». ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΤΟΣ. «Πιστεύουµε ότι το 2010 είναι η κατάλληλη χρονιά για να εγκαταΟΔΗΓΟΣ ΟΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ λείψει κανείς τα κρατικά οµόλογα», αναφέρει ο ίδιος. «Οι αποδόΗ Κίνα και η Ινδία αναµένεται να πρωτοστατήσουν στην παγκόσµια σεις των αµερικανικών και βρετανικών οµολόγων παρουσιάζονται οικονοµική ανάκαµψη µε ρυθµούς ανάπτυξης που θα κυµαίνονται πολύ χαµηλές. Όταν αρχίσουν να ανεβαίνουν τα βραχυπρόθεσµα γύρω στο 10% και στο 7% αντίστοιχα, σύµφωνα µε την έκθεση Year επιτόκια, τότε οι τιµές των οµολόγων αναµένεται να παρουσιάσουν Ahead 2010. Οι Κινέζοι καταναλωτές αναµένεται να τροφοδοτήπτώση. Προβλέπουµε κινδύνους ιδίως για τις καµπύλες απόδοσης σουν την εγχώρια ανάπτυξη, δηλώνει ο κος O’Neill. των αµερικανικών και βρετανικών οµολόγων». Οι Ηνωµένες Πολιτείες και η Ευρωζώνη προβλέπεται να καταΟι αποτιµήσεις των εταιρεικών οµολόγων φαίνονται επίσης γράψουν ηπιότερους ρυθµούς ανάπτυξης, γύρω στο 3% και 2% υπερβολικές σε σύγκριση µε τις µετοχές, παρότι θα µπορούσαν να αντίστοιχα το 2010. Η οικονοµία της Ιαπωνίας αναµένεται επίσης προσφέρουν καλύτερες προοπτικές από τα κρατικά οµόλογα, ιδίως όταν πρόκειται για υψηλής πιστοληπτικής ικανότητας οµόλογα. να κινηθεί µε ρυθµό ανάπτυξης περίπου 3%, έπειτα από συρρίκνωΤα εµπορεύµατα αναµένεται να επωφεληθούν από την επάνοδο της ση της τάξης του 6% το 2009. παγκόσµιας οικονοµίας σε πορεία ανάπτυξης το 2010, µε την τιµή «Πιστεύουµε ότι θα είναι µια καλή χρονιά για τις µετοχές», δηλώτου αργού πετρελαίου να φτάνει κατά µέσο όρο τα US$85 το βαρέλι. νει ο κος O’Neill. «Αναµένουµε ανάπτυξη η οποία δεν θα συνοΗ Merrill Lynch Wealth Management προτείνει για τα χαρτοφυδεύεται µε κίνδυνο πληθωρισµού. Προβλέπουµε ότι οι µετοχές λάκια εµπορευµάτων να εστιαστεί η προσοχή στα µέταλλα, ιδίως θα ξεπεράσουν σε απόδοση τόσο τα εταιρικά όσο και τα κρατικά στα πολύτιµα µέταλλα το χρυσό και το ασήµι. Ανάµεσα στα βασικά οµόλογα το 2010». Οι κυκλικές µετοχές (cyclical stocks) σε τοµείς όπως το πετρέλαιο µέταλλα, ο χαλκός αναµένεται να αποφέρει ελκυστικές αποδόσεις και το φυσικό αέριο, τα βασικά και βιοµηχανικά αγαθά, αναµένεται λόγω της ζήτησης από τις αναδυόµενες αγορές. Χ 22 Δεκέµβριος 2009

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 22

12/9/09 8:25:03 PM

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 23

12/9/09 8:25:04 PM

Χ αφιέρωµα ∼ Οι επενδύσεις του 2010 Έτος... Περισυλλογής

ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ

ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΟΥ FTSE ASE–20 Τα καθαρά κέρδη των εταιρειών του FTSE ASE-20, στο εννεάµηνο Ιανουαρίου – Δεπτεµβρίου 2009, υποχώρησαν κατά 12,8%, ενώ εξαιρουµένων των τραπεζών ενισχύθηκαν κατά 20,7% σε σχέση µε τα κέρδη του 2008. Ο συνολικός κύκλος εργασιών µειώθηκε κατά 11,3%, ενώ εξαιρουµένων των τραπεζών η µείωση ήταν 16,3%.

Μ

είωση της κερδοφορίας εµφανίζουν στο σύνολό τους οι εταιρείες που συµµετέχουν στο δείκτη FTSE ASE-20, όσον αφορά τα δηµοσιευµένα οικονοµικά τους στοιχεία για το εννεάµηνο της χρήσης 2009, συγκρινόµενα µε το αντίστοιχο διάστηµα του 2008. Η εικόνα αυτή είναι αντιπροσωπευτική και των υπολοίπων εισηγµένων εταιρειών του ΧΑ. Τα καθαρά κέρδη υποχώρησαν κατά 12,8%, ενώ εξαιρουµένων των τραπεζών εµφανίζουν σηµαντική ενίσχυση κατά 20,7% σε σχέση µε τα κέρδη του 2008. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των εταιρειών του FTSE ASE20 µειώθηκε κατά 11,3% το εννεάµηνο του 2009, σε σχέση µε το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα, ενώ εξαιρουµένων των τραπεζών η µείωση ανήλθε σε 16,3%. Το µέσο σταθµικό περιθώριο των καθαρών κερδών υποχώρησε στο 11,1% από 11,3% το αντίστοιχο διάστηµα το 2008. Εξαιρουµένων των τραπεζών το µέσο σταθµικό περιθώριο των καθαρών κερδών παρουσιάζεται ενισχυµένο στο 7,7% από 5,3% το εννεάµηνο του 2008. Για τις τράπεζες που συµµετέχουν στο δείκτη FTSE ASE20, τα καθαρά κέρδη διαµορφώθηκαν στα 2,46 δισ. ευρώ έναντι 3,62 δισ. ευρώ το 2008. Τα αποτελέσµατα εµφανίζουν βελτίωση κατά το β’ τρίµηνο, µε τα κέρδη να ενισχύονται από χρηµατοοικονοµικές πράξεις σε οµόλογα, ενώ συνεχίσθηκε η συντηρητική πολιτική κάλυψης του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Τα καθαρά κέρδη εταιρειών εξαιρουµένου των τραπεζών διαµορφώθηκαν στα 2,52 δισ. ευρώ έναντι 2,08 δισ. ευρώ το 2008, αποτελώντας το 49% της συνολικής κερδοφορίας του FTSE ASE-20 έναντι 63% για την ίδια περίοδο πέρυσι. Επισηµαίνεται ότι οι εταιρείες του δείκτη FTSE ASE-20 αποτελούν το 72% περίπου της συνολικής κεφαλαιοποίησης

του ΧΑ. Ο κλάδος των τραπεζών αντιπροσωπεύεται µε οκτώ εταιρείες, οι οποίες αποτελούν το 40% περίπου της συνολικής κεφαλαιοποίησης του ΧΑ. ΤΡΑΠΕΖΕΣ Η εικόνα των αποτελεσµάτων των εισηγµένων στο ΧΑ τραπεζών δείχνει να βελτιώνεται σταδιακά τα τελευταία τρίµηνα µετά το πρώτο. Έτσι το 3ο τρίµηνο η κερδοφορία ήταν καλύτερη από το 2ο τρίµηνο. Σε ετήσια βάση τα λειτουργικά έσοδα (Κύκλος Εργασιών) των τραπεζών το εννεάµηνο του 2009 βελτιώθηκαν συνολικά κατά 5,5%. Σε επίπεδο κερδοφορίας όµως έχει καταγραφεί υποχώρηση των καθαρών κερδών κατά 32%. Οι τράπεζες ενισχύθηκαν σηµαντικά και το 3ο τρίµηνο από επενδύσεις τους σε οµόλογα του δηµοσίου. Η σταδιακή αναπροσαρµογή δανείων αλλά και η περαιτέρω εξοµάλυνση της διατραπεζικής αγοράς τόσο σε επίπεδο ρευστότητας όσο και σε υποχώρηση του διατραπεζικού επιτοκίου euribor ωφελούν τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια (ΝΙΜ) των εισηγµένων στο ΧΑ τραπεζών. Η ενίσχυση της ρευστότητας και της κεφαλαιακής βάσης των Ελληνικών τραπεζών µέσω προγράµµατος ύψους ευρώ28δις. του δηµοσίου εξακολουθεί να παρέχει περιθώριο ασφάλισης των Ελληνικών τραπεζών στην κρίση και συγκεκριµένα ασφάλεια έναντι πιθανώς µεγαλύτερων επισφαλειών σε δάνεια. Πρέπει να σηµειωθεί ότι µέρος της ενίσχυσης που παρέχεται σε εγγυήσεις και σε οµόλογα αποσύρεται σταδιακά από το 4ο τρίµηνο του 2009. Οι υψηλές προβλέψεις για µη εξυπηρετούµενα δάνεια των εισηγµένων στο ΧΑ τραπεζών σχηµατίζουν ένα ακόµα (εκτός της ισχυρής κεφαλαιακής επάρκειας) περιθώριο ασφάλειας για τυχόν µελλοντική αύξηση των επισφαλειών. Σύµφωνα µε

24 Δεκέµβριος 2009

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 24

12/9/09 8:25:04 PM

την Τράπεζα της Ελλάδος η πιστωτική επέκταση έχει υποχωρήσει αρκετά. ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Στα 18 εκατ. ευρώ έναντι 191 εκατ. ευρώ (-90% ετησίως) διαµορφώθηκαν τα καθαρά κέρδη µετά από φόρους και δικαιώµατα µειοψηφίας της Marfin Investment Group (MIG) στο 9µήνο του έτους, µε τις ενοποιηµένες πωλήσεις να διαµορφώνονται σε 1.394,6 εκατ. ευρώ, σηµειώνοντας αύξηση 6,1% σε σχέση µε περσινή περίοδο. Στο τέλος του Γ΄ τριµήνου, τα ρευστά διαθέσιµα της MIG ανέρχονταν σε 428,2 εκατ. ευρώ. Τα ενοποιηµένα κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαµορφώθηκαν σε 114 εκατ. ευρώ (-59,7% ετησίως). Το καθαρό περιθώριο κέρδους µειώθηκε στο 1,3% από 14,5% σε ετήσια βάση. Η εταιρεία δραστηριοποιείται σε περίπου 40 χώρες και σε 22 διαφορετικούς κλάδους µέσω θυγατρικών, οι οποίες στο σύνολό τους διαθέτουν πλειοψηφικά µερίδια αγοράς τα οποία συνεχίζουν να ενισχύουν. Η καθαρή θέση (Net Asset Value- NAV) έφθασε τα 3,7 δισ. ευρώ (Καθαρά θέση (NAV) ανά µετοχή ευρώ4,89). ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ Το 2009 είναι µια θετική χρονιά για τα διυλιστήρια. Πρέπει να σηµειωθεί ότι και οι δύο εταιρείες κινήθηκαν προς την τόνωση των δικτύων πωλήσεων λιανικής. Παρά την πτώση των τιµών του πετρελαίου σε σχέση µε το 2008 και οι δύο εγχώριες εταιρείες του κλάδου βελτίωσαν τόσο τη λειτουργική όσο και την καθαρή κερδοφορία. Τα Ελληνικά Πετρέλαια σηµείωσαν αξιόλογη άνοδο της κερδοφορίας (καθαρά κέρδη) το εννεάµηνο κατά 31% στα 201εκατ. ευρώ. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) βελτιώθηκαν κατά 1,5% στα 345 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών επηρεάστηκε σε µεγάλο βαθµό από την πτωτική σε σχέση µε τον προηγούµενο χρόνο τιµή του πετρελαίου και κατέγραψαν υποχώρηση κατά 40% στα 4.889 εκατ. ευρώ. Στην κατεύθυνση της επέκτασης του δικτύου λιανικής η Ελληνικά Πετρέλαια εξαγόρασε την αλυσίδα λιανικής της διεθνούς εταιρείας BP στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα η Ελληνική εταιρεία εξαγόρασε περίπου 1,200 καταστήµατα λιανικής και αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κµ της BP µε συνολικό κόστος ευρώ359εκ το οποίο περιλαµβάνει υποχρεώσεις µέχρι ευρώ40 εκατ. Επί πλέον η Ελληνικά Πετρέλαια ενοποιεί για πρώτη φορά τη συµµετοχή της κατά 50% στην κοινοπραξία ELPEDISON. Τα µεγέθη της Motor Oil υποχώρησαν έναντι ενίσχυσης αυτών των Ελλ. Πετρελαίων, αφού τα καθαρά κέρδη του οµίλου υποχώρησαν κατά 5,8% στα 125 εκατ. ευρώ. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) πιέστηκαν κατά 18,5% στα 198 εκατ. ευρώ. Η πτώση στον κύκλο εργασιών έφθασε τα 34,8% σε ετήσια βάση στα 4.289 εκατ. ευρώ και η Motor Oil την αλυσίδα λια-

νικής της Shell στην Ελλάδα. Αντίστοιχα η Motor Oil εξαγόρασε τα καταστήµατα λιανικής και αποθηκευτικούς χώρους 137.000 κµ του Οµίλου της Shell στην Ελλάδα µε συνολικό κόστος 219 εκατ. ευρώ και επί πλέον 26 εκατ. ευρώ κόστισε η εξαγορά της Shell Gas (εταιρεία εµπορίας φυσικού αερίου). ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Εµφανής ήταν η έλλειψη σηµαντικών αθλητικών γεγονότων το γ’ τρίµηνο, τα οποία σε συνδυασµό µε την παρατεταµένη οικονοµική κρίση αλλά και µε τις υψηλότερες αποδόσεις κερδών λόγω ανταγωνιστικότητας του οµίλου, επηρέασαν αρνητικά τα µεγέθη του ΟΠΑΠ. Ο κύκλος εργασιών κινήθηκε οριακά χαµηλότερα (0,1%) ενώ τα καθαρά κέρδη σηµείωσαν πτώση 8,7% ετησίως. Αναµένεται ένταση του ανταγωνισµού τα επόµενα χρόνια και σίγουρα κινήσεις του Οργανισµού προς την αντιµετώπισή του. Το θέµα της φορολόγησης των κερδών «παγώνει» έως τον Ιούνιο του 2010. Σε ανάλογα επίπεδα κινήθηκε και η Intralot, µε την παγκόσµια οικονοµική κρίση, την εντεινόµενη αρνητική επίδραση των συναλλαγµατικών ισοτιµιών σε κάποιες από τις χώρες δραστηριοποίησης, καθώς και του αυξανόµενου κόστους έναρξης των νέων έργων να επιδρά αρνητικά στο τελικό αποτέλεσµα. Όσον αφορά στις πρόσφατες εξελίξεις, η εταιρεία ξεκίνησε επιτυχώς τις δραστηριότητες της στο Άρκανσο, στις ΗΠΑ. Επί πλέον, η εταιρεία προχώρησε σε συµφωνία µε την Cogetech, για την από κοινού αξιοποίηση της προσοδοφόρας αγοράς βίντεο-λόττο της Ιταλίας και έχει υπογράψει συµβόλαιο µε τη Loteria de Concepcion στη Χιλή. Εξελίξεις αναµένονται και στο Ξυστό, κάτι που θα λειτουργήσει θετικά για την Eταιρεία, τουλάχιστον σε επίπεδο κύκλου εργασιών. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Στα 435 εκατ. ευρώ διαµορφώθηκαν τα καθαρά κέρδη του οµίλου ΟΤΕ για το πρώτο 9µήνο της χρήσης σηµειώνοντας πτώση 13,4% συγκριτικά µε το προηγούµενο 9µήνο του 2008. Ο κύκλος εργασιών κατέγραψε πτώση 6,5%, διαµορφούµενος στα 4,46 δισ. ευρώ έναντι 4,76 δισ. ευρώ για το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα. Η συνεχιζόµενη πτώση των εσόδων στην ελληνική αγορά κινητής τηλεφωνίας από την αρχή της χρονιάς, σε συνδυασµό µε τον έντονο ανταγωνισµό στις χρεώσεις καρτοκινητής, που επηρέασε και τις Ρουµανία και Αλβανία το Γ΄ τρίµηνο, οδήγησαν στη µείωση των συνολικών εσόδων κινητής τηλεφωνίας κατά 7,8%. Το καθαρό περιθώριο κέρδους ανήλθε στο 9,7% έναντι 10,5% το 9µήνο του 2008, επηρεασµένο από την πρόσθετη φορολόγηση στην κινητή τηλεφωνία. Στόχος του οργανισµού είναι να παρέχει εµπορικά τις πρώτες υπηρεσίες VDSL εντός του 2010 εάν η υλοποίηση των έργων κυλήσει µε βάση τα χρονοδιαγράµµατα που έχει θέσει η διοίκηση.

ΧΡΗΜΑ 25

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 25

12/9/09 8:25:05 PM

Χ αφιέρωµα ∼ Οι επενδύσεις του 2010 Έτος... Περισυλλογής ☛

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ FTSE ASE-20 ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΟΥΝ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 72% ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑ. Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΟΚΤΩ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 40% ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑ. ΤΡΟΦΙΜΑ Με πτώση 4,4% στις πωλήσεις και µε υποχώρηση των κερδών κατά 6,2% έκλεισε το 9µήνο του 2009 για τον όµιλο της Coca-Cola 3E. Πιο συγκεκριµένα ο κύκλος εργασιών ανήλθε στα 5,15 δισ. ευρώ έναντι 5,38 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Τα καθαρά κέρδη µετά δικαιωµάτων ανήλθαν στα 396 εκατ. ευρώ έναντι 422 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα. Η παρουσία του Οµίλου σε αρκετές χώρες δείχνει να περιορίζει τον κίνδυνο στο ορατό µέλλον. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ο όµιλος της ΔΕΗ δηµοσίευσε για το εννεάµηνο του 2009 κέρδη ύψους 643 εκατ. ευρώ από ζηµιές 245 εκατ. ευρώ το 2008. Σε λειτουργικό επίπεδο (EBITDA) του οµίλου καταγράφηκε σηµαντική βελτίωση της κερδοφορίας που έφθασε τα 1,375 εκατ. ευρώ από 281 εκατ. ευρώ το εννεάµηνο του 2008. Το περιθώριο κέρδους (EBITDA) βελτιώθηκε στο 30,6% από 6,4% το εννεάµηνο του 2008. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 1,8% στα 4,5 δισ. ευρώ. Οι χαµηλές σε σχέση µε το 2008 τιµές του πετρελαίου, οι περιορισµένες σε ετήσια βάση (δαπανηρές) εισαγωγές και η αυξηµένη συνεισφορά υδροηλεκτρικής ενέργειας λόγω ικανοποιητικών βροχοπτώσεων περιόρισαν σε µεγάλο βαθµό το κόστος ενισχύοντας τη λειτουργική αλλά και τη καθαρή κερδοφορία.

ΜΕΤΑΛΛΑ Οι δύο εταιρείες του κλάδου που περιλαµβάνονται στο δείκτη FTSE ASE 20 (Μυτιληναίος και Βιοχάλκο) έχουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά µεταξύ τους. Ο όµιλος Μυτιληναίου δηµοσίευσε για το εννεάµηνο του 2009 περίπου 20% βελτιωµένη κερδοφορία µετά φόρων και δικαιωµάτων µειοψηφίας στα 18 εκατ. ευρώ από 15 εκατ. ευρώ το εννεάµηνο του 2008. Τα λειτουργικά κέρδη προ τόκων φόρων & αποσβέσεων (EBITDA) βελτιώθηκαν 11,5% στα 78 εκατ. ευρώ το εννεάµηνο του 2009. Ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 30% στα 512 εκατ. ευρώ. Παρατηρείται για το εννεάµηνο του 2009 αύξηση του περιθωρίου καθαρού κέρδους στο 3,6% από 2,1% το εννεάµηνο του 2008 αλλά και βελτίωση του περιθωρίου EBITDA στο 15,3% από 9,6% το εννεάµηνο του 2008. Ο κύκλος εργασιών του εξαµήνου του 2009 είχε δεχθεί πλήγµα λόγω καθυστερήσεων σε ηλεκτροµηχανολογικά έργα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύµατος (EPC) αλλά το 3ο τρίµηνο ο ρυθµός εκτέλεσης έργων επανήλθε. Ο ενοποιηµένος κύκλος εργασιών του οµίλου Βιοχάλκο για το εννεάµηνο 2009 ανήλθε σε 1,728 εκατ. ευρώ, µειωµένος κατά 40% έναντι των 2.881 εκατ. ευρώ το εννεάµηνο του 2008. Τα EBITDA ανήλθαν σε µόλις 60 εκατ. ευρώ από 290 εκατ. ευρώ το εννεάµηνο του 2008. Τα αποτελέσµατα των εταιρειών του Οµίλου επηρεάσθηκαν δυσµενώς από τη διεθνή ύφεση και κατ’ επέκταση µειωµένη ζήτηση. Η µείωση των τιµών των µετάλλων έπληξε εκτός από το κύκλο εργασιών και την αξία των αποθεµάτων άρα και τη λογιστική κερδοφορία. ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ O κύκλος εργασιών του Οµίλου Τιτάν κατά το εννεάµηνο του 2009 ανήλθε σε 1,046 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας µείωση 11,6% σε σύγκριση µε το την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) υποχώρησαν κατά 11,4% ετησίως και έφθασαν τα 258 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη του Οµίλου, µετά τα δικαιώµατα µειοψηφίας ανήλθαν σε 104 εκατ. ευρώ, χαµηλότερα κατά 36,5% σε σχέση µε το εννεάµηνο του 2008. Η συνεχιζόµενη µείωση της οικοδοµικής δραστηριότητας σε Ελλάδα και στις ΗΠΑ είχε αρνητικό αντίκτυπο στα αποτελέσµατα του Οµίλου. Τα µεγαλύτερα οφέλη για τον όµιλο προήλθαν από την αγορά της Αιγύπτου όπου η οικοδοµική δραστηριότητα κινείται θετικά. Ο κατασκευαστικός όµιλος Ελλάκτωρ δηµοσίευσε για το εννεάµηνο του 2009 βελτίωση της κερδοφορίας κατά 4,5% σε σχέση µε το 9µήνο του 2008 στα 72 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ τόκων φόρων & αποσβέσεων του οµίλου αυξήθηκαν 12,2% στα 249 εκατ. ευρώ, µε κύκλο εργασιών 32,7% υψηλότερο στα ευρώ1.665 εκατ. Ο κύκλος εργασιών του οµίλου ενισχύεται σηµαντικά από τη συµµετοχή εταιρειών παραχωρήσεων που συµµετέχει. Ο κλάδος των Παραχωρήσεων είχε το εννεάµηνο του 2009 ενοποιηµένα έσοδα 243,2 εκατ. ευρώ έναντι 195,7 εκατ. ευρώ για την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, αυξηµένα κατά 24,3%. Μικρή υποχώρηση παρατηρείται στα περιθώρια κέρδους του οµίλου σε κάθε επίπεδο της κατάστασης αποτελεσµάτων. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των υπογεγραµµένων συµβάσεων αγγίζει σήµερα τα 3,5 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχουν συµβάσεις προς υπογραφή ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Χ

26 Δεκέµβριος 2009

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 26

12/9/09 8:25:07 PM

28_AFIEROMA_EPENDYSEIS_X358_final.indd 27

12/9/09 8:25:09 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

«ΚΡΥΒΕΙ» ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΟΦΕΛΗ

✒ από τον

Aνδρέα Αναστασίου

28 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 28

12/10/09 12:07:20 PM

Οι δράσεις από πλευράς επιχειρήσεων, που αφορούν στην κοινωνική ευθύνη συνεχώς αυξάνονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Η ανάγκη των εταιρειών να δείχνουν (και να είναι) περισσότερο ευαίσθητες σε κοινωνικά, περιβαλλοντικά αλλά και εργασιακά θέματα γίνεται όλο και μεγαλύτερη, καθώς η σημασία που δίνουν οι Έλληνες καταναλωτές στα ζητήματα αυτά δείχνει να ενισχύεται σημαντικά.

O

ι επιχειρήσεις στη χώρα μας ακολουθούν τις διεθνείς τάσεις που έχουν από καιρού επικρατήσει στο πεδίο της εταιρικής υπευθυνότητας, αφού -όπως έχει αποδειχθεί στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία- κυρίαρχο ρόλο έχουν εκείνες οι εταιρείες οι οποίες όχι μόνο παρουσιάζουν εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα, αλλά παράλληλα διαθέτουν και υψηλή ευαισθησία σε θέματα ηθικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής. Σήμερα, σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις που είναι ενταγμένες στο ευρωπαϊκό δείκτη FTSE 100 «επενδύουν» σε διάφορες δράσεις που έχουν σχέση με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Μία εταιρεία θεωρείται κοινωνικά υπεύθυνη όταν, όχι μόνο συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που της επιβάλλουν οι νόμοι, αλλά και προχωρεί εθελοντικά σε δράσεις και ενέργειες που υπερβαίνουν αυτές τις υποχρεώσεις της και έχουν σχέση με τους υπαλλήλους, συνεργάτες, προμηθευτές, μετόχους και πελάτες της, τις κοινότητες μέσα στις οποίες είναι δραστηριοποιημένη και την κοινωνία σαν σύνολο. Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εφαρμόζεται κυρίως σε τρεις άξονες: την περιβαλλοντική ευθύνη (π.χ. περιορισμός ρύπων ή θορύβου, επεξεργασία λυμάτων και γενικότερα την προστασία του περιβάλλοντος), την κοινωνική (ενέργειες που γίνονται για την ισότητα των δύο φύλων, τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας) και την οικονομική (διαφάνεια οικονομικών αποτελεσμάτων, εφαρμογή κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης). Ωστόσο τα ερωτήματα για τη χρησιμότητα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τους καταναλωτές είναι αρκετά. Δεν είναι λίγοι αυτοί που διατυπώνουν την άποψη ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη σχετίζεται συχνά με την «αποενοχοποίηση» της επιχείρησης από οτιδήποτε καταστρέφει την εικόνα της προς τους καταναλωτές ή τους μετόχους της, στερώντας την με αυτό τον τρόπο, τη στρατηγική διάσταση και τη σύνδεσή της με την ανάπτυξη μιας τοπικής κοινωνίας. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η ανάγκη για τέτοιου είδους πρωτοβουλίες είναι μεγάλη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ανησυχίες και προσδοκίες στους καταναλωτές αλλά και τους επενδυτές για περισσότερες υπεύθυνες ενέργειες από πλευράς επιχειρήσεων αναφορικά με το περιβάλλον, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για διαφάνεια στις επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενώ δημιουργούνται όλο και περισσότερα κοινωνικά κριτήρια που επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις ανθρώπων (καταναλωτών και επενδυτών) και οργανισμών. Μία εταιρεία δηλαδή που είναι κοινωνικά υπεύθυνη και το προβάλλει παράλληλα, αυτό μπορεί να έχει οφέλη από όλες τις πληθυσμιακές ομάδες που έχουν τέτοιες ανησυχίες. Χ ΧΡΗΜΑ 29

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 29

12/10/09 12:07:33 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη

ΜΑΡΙΑ ΚΥΜΗΝΑ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ EUROCHARITY

ΤΟ CSR 2.0 ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ! ΕΣΕΙΣ ΕΙΣΤΕ ΕΤΟΙΜΟΙ; Παρουσιάζοντας ό,τι πιο καινοτομικό στο χώρο της ΕΚΕ και της βιώσιμης ανάπτυξης, η Money Conferences και η EuroCharity θέτουν το CSR 2.0 ως κεντρικό θέμα του συνεδρίου τους CEO & CSR 2010. Το συνέδριο της χρονιάς που έρχεται, συνέχεια των συνεδρίων CEO & CSR 2007, 2008 και 2009, θα έχει γενικό θέμα «CSR 2.0: Η εποχή της εταιρικής αειφορίας και υπευθυνότητας».

Η

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) είναι μια έννοια που έχει περάσει από πολλά κύματα και έχει στη διάρκεια των χρόνων βρει πολλούς υπέρμαχους αλλά και αρκετούς επικριτές. Παρά τις μακροσκελείς συζητήσεις όμως, η ΕΚΕ βρήκε σιγά-σιγά το ρόλο και το χώρο της στον επιχειρηματικό κόσμο. Είτε την ενστερνίστηκαν από ανάγκη (ακολουθώντας τους ηγέτες της αγοράς), είτε επειδή μπορούσε εν δυνάμει να αποτελέσει ένα δυνατό εργαλείο επικοινωνίας και μάρκετινγκ, είτε επειδή οι πρακτικές που συμπεριλαμβάνει ήταν συμβατές με την ήδη υπάρχουσα εταιρική κουλτούρα, ένα είναι σίγουρο: ότι η ΕΚΕ έχει παρεισφρήσει τον κλοιό της επιχείρησης και είναι εδώ για να μείνει. Όπως κάθε τι νέο όμως, έτσι και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, υπόκειται σε μια σειρά αλλαγών που επιφέρουν οι εξελίξεις τόσο στον ίδιο το χώρο όσο και στο γενικότερο κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον. Μια διαδοχική αλυσίδα τροποποιήσεων που μεταλλάσσει την αρχική έννοια με τρόπο τέτοιο ώστε να αποφευχθεί η απαρχαίωσή της και να επιτευχθεί ο επιτυχής της προσδιορισμός σε ένα πλαίσιο νέων δεδομένων. Ο όρος CSR 2.0 δημιουργήθηκε για να περιγράψει την ανάγκη της προσαρμογής του μοντέλου της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και την αναπόφευκτη εξέλιξη του σε μια συνεχώς εξελισσόμενη κοινωνία. Συγκρίνει δε τη μετάβαση από την παλαιότερη αντίληψη της ΕΚΕ (CSR 1.0) στη νέα εποχή (CSR 2.0) με την μετάβαση της τεχνολογίας από Web 1.0 σε Web 2.0 συνδέοντας την κοινή πορεία μεταξύ αυτών. Ο όρος Web 2.0 χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη νέα γενιά του Παγκόσμιου Ιστού η οποία βασίζεται στην όλο και μεγαλύτερη δυνατότητα των χρηστών του Διαδικτύου να μοιράζονται πληροφορίες και να συνεργάζονται online. Αποτελεί μία δυναμική διαδικτυακή πλατφόρμα στην οποία μπορούν να αλληλεπιδρούν χρήστες χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις σε θέματα υπολογιστών και δικτύων. Χαρακτηριστικές εφαρμογές του Web 2.0 είναι τα κοινωνικά μέσα (social media), τα wiki και τα blog. Οι επιχειρήσεις στις μέρες μας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό περνούν μια μεταβατική περίοδο αλλαγών όπου επαναπροσδιορίζουν το ρόλο τους ως μέρος του γενικότερου κοινωνικού συνόλου. Το ως το τώρα μοντέλο της ΕΚΕ όπως

είχε γίνει αντιληπτό και εφαρμοστεί έχει αρχίσει ιδίως στις ΗΠΑ (τάση που έχει έρθει και στην Ευρώπη) να μετακινείται πέρα την κλασική προσέγγιση της φιλανθρωπίας και του εργαλείου των Δημοσίων Σχέσεων και του Μάρκετινγκ, προς ένα περισσότερο διαδραστικό μοντέλο που επικεντρώνεται στη σχέση με τους συμμετόχους (stakeholders) της επιχείρησης. Το πεδίο επομένως που ως τώρα αναφερόταν στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, την αειφορία και την επιχειρηματική ηθική υποδέχεται μια νέα εποχή όσον αφορά στη σχέση επιχείρησηςκοινωνίας. Το βασικό μήνυμα του μοντέλου του CSR 2.0 είναι ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη χρήζει προσαρμογής και αυτό που χρειάζεται και στο οποίο σιγά-σιγά γινόμαστε μάρτυρες είναι η μετάβαση προς μια περισσότερο ευφυή και εξελιγμένη μορφή Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης η οποία μετονομάζεται πλέον σε Εταιρική Αειφορία και Υπευθυνότητα και χρησιμοποιεί τη δύναμη των συνεργαζόμενων δικτύων προκειμένου να μεγεθύνει τις λύσεις σε παγκόσμιες προκλήσεις, χαρακτηρίζεται δε από τη συμμετοχή, τη διαφάνεια και την επικοινωνία πολλών προς πολλούς. Αλλαγές της αντίληψης των καταναλωτών, νέα επείγοντα ζητήματα στην κοινωνικό-οικονομική ατζέντα και η επιθυμία των επιχειρήσεων να αποτελέσουν «ηθικούς πολίτες», βοήθησαν στο παρελθόν την ανάπτυξη και εξάπλωση του αρχικού μοντέλου της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Αλλά η εμφάνιση του Web 2.0 αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα μέσα από τον οποίο μια δίχως προηγούμενο εμπλοκή του κοινού θα εξαπλωθεί επηρεάζοντας μεταξύ άλλων την αλληλεπίδραση μεταξύ κοινού και επιχειρήσεων.

30 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 30

12/10/09 12:07:35 PM

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 31

12/10/09 12:07:37 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη ☛

ΟΠΩΣ ΚΑΘΕ ΤΙ ΝΕΟ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ, ΥΠΟΚΕΙΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΛΛΑΓΩΝ, ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΟΥΝ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΣΟ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.

ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΟ Η εποχή του CSR 2.0 με την ταυτόχρονη εμπλοκή του Web 2.0 βρίσκει το κοινό τεχνολογικά, κοινωνικά και ψυχολογικά ενδυναμωμένο και ηθικά ενήμερο. Παραδοσιακά οι καταναλωτές έχουν αποτελέσει σ’ ένα μεγάλο βαθμό μία ανοργάνωτη και μη δομημένη ομάδα συμμετόχων αφημένη στις δικές της καταναλωτικές συνήθειες. Ο ερχομός του Web 2.0 έχει επιφέρει δραστικές αλλαγές σ’ αυτό. Οι καταναλωτές είναι περισσότερο ενημερωμένοι, αποφασιστικοί, περισσότερο συνηθισμένοι στο να ακούγεται η γνώμη τους και πλέον μέσω των δυνατοτήτων του νέας γενιά Διαδικτύου έχουν ένα εν δυνάμει κοινό εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Ακόμα και περισσότερο απομακρυσμένες ή ακόμα και περιθωριοποιημένες φωνές βρίσκουν βήμα και κοινό. Είναι προφανές ότι μια επιχείρηση οφείλει για τη βιωσιμότητα της να μην παραβλέψει αυτή τη μεταστροφή και την ανάγκη για επαναπροσέγγιση του μοντέλου ΕΚΕ που εφαρμόζει. Άλλωστε ποτέ πριν δεν είχε ο επιχειρηματικός κόσμος και τα στελέχη πρόσβαση σε τόση πολυφωνία η οποία αν χρησιμοποιηθεί δημιουργικά μπορεί να επιφέρει ιδιαίτερα επικερδή αποτελέσματα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για να πεισθεί κανείς ότι οι ετήσιοι απολογισμοί ΕΚΕ και βιώσιμης ανάπτυξης δεν είναι εκείνοι που τελικά διαμορφώνουν την αντίληψη των καταναλωτών αλλά και των λοιπών συμμετόχων προς μια επιχείρηση. Είναι σίγουρα ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των μετόχων, του ανταγωνισμού, των συμβούλων, των εταιρειών επικοινωνίας και των επενδυτών. Η αντίληψη του ευρύτερου κοινού όμως διαμορφώνεται από περισσότερο σύνθετους παράγοντες που συμπεριλαμβάνουν την αλληλεπίδραση με την επιχείρηση, τους υπαλλήλους της, τον τρόπο που επιλέγει να προβληθεί και πολλά ακόμα. Και εφόσον είναι συνήθως το ευρύ κοινό του οποίου οι καταναλωτικές συνήθειες παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στην κερδοφορία ή μη μιας επιχείρησης, το κοινό αυτό επιθυμεί να εισακούγεται από τις εταιρείες τουλάχιστον τόσο όσο και ο ειδικός σύμβουλος που

η εταιρεία χρησιμοποιεί ή όσο μια ΜΚΟ, που μέσα από πίεση επιδιώκει την επιτυχία της δικής της ατζέντας. Η αλλαγή αντίληψης και η υιοθέτηση του μοντέλου του CSR 2.0 θα μεταβάλει τη σημασία κάποιων εννοιών. ∼ Συμμετοχή - Εμπλοκή των συμμετόχων (stakeholders) σε όλα τα στάδια και όλα τα επίπεδα από την αρχή ως το τέλος. ∼ Το κέντρο είναι η ίδια η αγορά. ∼ Καινοτομία - Οι έξυπνες επιχειρήσεις μετατρέπουν την πίεση της αγοράς σε καινοτομία. ∼ Εντιμότητα - Καθίσταται δυσκολότερη η διατήρηση μιας εικόνας που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. ∼ Συνιδιοκτησία - Μια πραγματικά ενσωματωμένη κουλτούρα κοινά αποδεκτών αξιών δημιουργείται μέσα από την εμπλοκή και τη συνεργασία. ∼ Δυναμική - Τα πρότυπα (CSR Standards) και οι ετήσιοι έλεγχοι (CSR Audits) αντικαθιστούνται σε μεγάλο βαθμό από συνεχή εμπλοκή των συμμέτοχων. ∼ Εμπιστοσύνη στις εταιρικές αξίες - Κινούμαστε πρώτοι κι ας κινούμαστε μόνοι. ∼ Ποιότητα - Η ΕΚΕ ως καθολική στρατηγική. ∼ Πλήθος - Η φύση και ο αριθμός των έργων ΕΚΕ θα αυξηθεί δραματικά. ∼ Εγγύτητα - Το τοπικό είναι παγκόσμιο. Παρουσιάζοντας πάντα ό,τι πιο καινοτομικό στο χώρο της ΕΚΕ και της βιώσιμης ανάπτυξης και επιθυμώντας να εισαγάγουν το κοινό στη νέα έννοια του CSR 2.0, η Money Conferences και η EuroCharity βάζουν το CSR 2.0 ως κεντρικό θέμα του συνεδρίου CEO & CSR 2010. Το συνέδριο της χρονιάς που έρχεται, τέταρτο σε σειρά, αποτελεί τη συνέχεια των συνεδρίων CEO & CSR 2007, 2008 και 2009, τα οποία ολοκληρώθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία με τη συμμετοχή ανώτατων στελεχών του επιχειρηματικού κόσμου, ειδικών του χώρου και εκπροσώπων μέσων μαζικής ενημέρωσης τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό. Το συνέδριο CEO & CSR 2010 με τίτλο «CSR 2.0: Η εποχή της εταιρικής αειφορίας και υπευθυνότητας» θα δώσει μια μοναδική ευκαιρία σε πρωτοπόρες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό να συναντηθούν με ομότιμούς τους και να ανταλλάξουν απόψεις αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, αναλύοντας τη θέση που μπορούν να καταλάβουν τα κοινωνικά μέσα σε μια νέα εποχή Κοινωνικής Υπευθυνότητας. Όπως κάθε χρόνο το συνέδριο θα κορυφωθεί με την τελετή για τα «Βραβεία CEO & CSR 2010». Χ

32 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 32

12/10/09 12:07:39 PM

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 33

12/10/09 12:07:41 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη

SUSTAINABLE DEVELOPMENT - EUROCERT

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΕ

Γ

ια τη συστηματική και στρατηγική διαχείρισης της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, η οποία συνδέεται άρρηκτα με την ανάπτυξη συστημάτων και εργαλείων σε μία επιχείρηση, είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν όσοι παρακολούθησαν την «Εσπερίδα Ποιότητας για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη». Η εσπερίδα διοργανώθηκε από την Sustainable Development και την Eurocert στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Ποιότητας, που διοργάνωσε η ΕΕΔΕ, ως Εθνικός Εκπρόσωπος του EOQ (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ποιότητας) και σε μία προσπάθεια ενημέρωσης του επιχειρηματικού κοινού αναφορικά με την ποιότητα της κοινωνικής υπευθυνότητας και πως αυτή μπορεί να επιτευχθεί στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον και τις απαιτήσεις που αυτό δημιουργεί, με τη βοήθεια σύγχρονων εργαλείων που ενισχύουν την προσπάθεια διαχείρισής της. Ο Γεν. Γραμματέας του ΔΣ της ΕΔΕΕ και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Ποιότητας, κ. Μ. Κοζάνης, χαιρετίζοντας τις εργασίες της εσπερίδας, τόνισε την αξία της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας μιας επιχείρησης, ενώ από την πλευρά του ο κ. Νίκος Αναλυτής, Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου για την ΕΚΕ, αναφέρθηκε στο χαιρετισμό του στην αξία της ποιότητας των στοιχείων που δημοσιεύονται σ’ έναν απολογισμό. Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ήταν και οι τοποθετήσεις των ομιλητών σε σημαντικά ζητήματα της παραπάνω θεματικής. Η Managing Director της Sustainable Development, κα Κ. Κατσούλη, αναφέρθηκε στα πρότυπα αναφοράς για την ΕΚΕ που ακολουθούνται διεθνώς, δίνοντας παράλληλα βασικά στοιχεία ερευνών σχετικά με τα ποσοστά των εταιρειών που σε παγκόσμιο αλλά και τοπικό επίπεδο δημοσιεύουν απολογισμό ΕΚΕ (περισσότερο από το 75% των μεγαλύτερων επιχειρήσεων στην Ευρώπη και την Αμερική). Ο κ. Γ. Νικολόπουλος, Certification Manager της Eurocert, αναφέρθηκε στη μεθοδολογία επαλήθευσης των στοιχείων που παρουσιάζονται σ’ έναν απολογισμό, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία αυτών που δημοσιεύονται. Ο Λέκτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Κ. Ευαγγελινός, παρουσίασε τη μεθοδολογία που έχει ειδικά αναπτυχθεί για την αξιολόγηση (benchmarking) των ελληνικών απολογισμών ΕΚΕ, εκθέτοντας παράλληλα τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του 2007, ενώ ο κ. Φ. Κουρμούσης, πρόεδρος της Ένωσης Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας, αναφέρθηκε τόσο στο θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει σε διεθνές επίπεδο αναφορικά με την ΕΚΕ, όσο και στα εργαλεία που αναπτύσσονται για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση της. Ως επιτυχημένο παράδειγμα διεθνούς ανάπτυξης μίας εταιρίας που έχει βασιστεί στην ποιότητα και την ανάπτυξη συστημάτων διασφάλισης, σημαντική ήταν και η τοποθέτηση του κ. Stefano Gardi, Sustainable Development Director του Ομίλου Italcementi, ο οποίος μετέφερε τη διεθνή εμπειρία του χωρίς να περιοριστεί στο θεωρητικό κομμάτι, αλλά καταθέτοντας στους συμμετέχοντες παραδείγματα ευρωπαϊκών τάσεων σε θέματα κοινωνικής υπευθυνότητας. Η εσπερίδα πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της Ένωσης Πτυχιούχων Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας και του Εργαστηρίου Επιχειρησιακής Περιβαλλοντικής Πολιτικής και Διαχείρισης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και την υποστήριξη της Connective WGSE. Χορηγός Επικοινωνίας της εσπερίδας ήταν το περιοδικό Περιβάλλον21. Χ

ORIFLAME

ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

Η

σουηδική εταιρεία φυσικών καλλυντικών απευθείας πώλησης Oriflame, αντιλαμβάνεται την ευθύνη του επιχειρηματικού κόσμου απέναντι στις κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται και στο πλαίσιο αυτό, συμμετέχει ενεργά και στηρίζει ουσιαστικά και με συνέπεια, οργανισμούς που προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο επιτελώντας σημαντικό έργο.

MDA ΕΛΛΑΣ Στο πλαίσιο της διαρκούς υποστήριξης του έργου σημαντικών φιλανθρωπικών οργανώσεων η Oriflame ενισχύει με συνέπεια το έργο του σωματείου MDA Ελλάς, το οποίο επικεντρώνεται στη δημιουργία του ιδανικού περιβάλλοντος για άτομα που πάσχουν από νευρομϋικές παθήσεις. Η πιο πρόσφατη πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει να κάνει με την προσφορά 1€ για κάθε χριστουγεννιάτικο αρκουδάκι που δημιούργησε η εταιρεία για το σκοπό αυτό, και διατίθεται αποκλειστικά μέσω του δικτύου της εταιρείας. Βασική πεποίθηση του σωματείου είναι ότι «Δεν υπάρχει ασθένεια που δεν θεραπεύεται, μόνο ασθένεια για την οποία δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία!», αρχή που είναι πολύ κοντά στη φιλοσοφία και τις βασικές αξίες της Oriflame, σύμφωνα με τις οποίες όλοι μπορούν να καταφέρουν τους στόχους τους, μέσα από το motto «Yes You Can!» ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Το Δεκέμβριο του 2008, η Oriflame Hellas ανακοίνωσε τη συνεργασία της με το σύλλογο «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζει τους στόχους του Χαμόγελου του Παιδιού μέσα από την κινητοποίηση των 60.000 συνεργατών της σε όλη την Ελλάδα. Σε αυτή την κατεύθυνση, τα Χριστούγεννα του 2008, το Πάσχα και τον Αύγουστο του 2009 υλοποιήθηκαν ενέργειες με εντυπωσιακά αποτελέσματα, οι οποίες προέβλεπαν ότι με κάθε αγορά συγκεκριμένων προϊόντων από τον κατάλογο της Oriflame εξασφαλίζεται ένα ευρώ για την ενίσχυση του Χαμόγελου του Παιδιού. Ωστόσο, η ανάληψη δράσεων αυτού του είδους αποτελούν μια συνεχή διαδικασία, βάσει συγκεκριμένου προγραμματισμού της εταιρείας, με σαφή προσανατολισμό και στόχους.

WOMEN IN NEED HELLAS Ανάλογη είναι και η συνεργασία της Oriflame Hellas με τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Women In Need Hellas (W.I.N.). Αποστολή της W.I.N., που δραστηριοποιείται διεθνώς, είναι η παροχή κάθε αναγκαίας ψυχολογικής και ηθικής υποστήριξης σε γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί ψυχολογικά και συναισθηματικά. Το μήνυμα της W.I.N. είναι «Μπορείς να αλλάξεις τη ζωή σου» και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό σημείο επαφής με την Oriflame, η οποία μέσα από την παροχή ενός ευέλικτου και κερδοφόρου συστήματος εργασίας βοηθάει τους ανθρώπους να αλλάξουν τη ζωή τους και να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα. Κατέχοντας τον ρόλο του επίσημου ετήσιου χορηγού, η Oriflame Hellas ενισχύει οικονομικά τη W.I.N. Hellas, προσφέροντας σε πολλές γυναίκες την ευκαιρία για μια καινούργια, καλύτερη ζωή. Χ

34 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 34

12/10/09 12:07:42 PM

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 35

12/10/09 12:07:43 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη

PUBLIC

ΑΝΤ1

Η

ους τελευταίους μήνες η τηλεόραση του ΑΝΤ1 στηρίζει ενεργά μία πολύ σημαντική προσπάθεια να γίνει η γη μας πιο «φρέσκια» και πιο πλούσια: το Ολοκληρωμένο Σύστημα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΑΝΤ1 ήταν χορηγός επικοινωνίας της «2ης Μεγάλης Γιορτής Ανακύκλωσης» που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Συντάγματος από τις 2 έως τις 14 Νοεμβρίου υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και του Εθνικού Συλλογικού Συστήματος «Aνταποδοτική Ανακύκλωση». Το Σύστηµα «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών έχει γεμίσει την πόλη μας με Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Σαν αποτέλεσμα, ολοένα και περισσότεροι πολίτες αποκτούν τη συνήθεια της ανακύκλωσης, ενώ συνεχώς ανακτώνται μεγαλύτερες ποσότητες υλικών συσκευασίας. Ο ΑΝΤ1 έχει «υιοθετήσει» το Ολοκληρωμένο Κέντρο Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στο Γκάζι, καλώντας κατοίκους και περαστικούς να ανακυκλώνουν µμεταλλικές, πλαστικές, γυάλινες και χάρτινες συσκευασίες, σακούλες, καθώς και μπαταρίες. Το ποσό που θα προκύψει από το κέντρο ανακύκλωσης του ΑΝΤ1, θα δοθεί στην περιβαλλοντική οργάνωση «Ελλάδα Καθαρή». Κατά τη διάρκεια της 2ης Γιορτής Ανακύκλωσης, μαθητές σχολείων από όλη την Αθήνα επισκέφθηκαν την πλατεία Συντάγματος, για να συμβάλουν στο έργο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Μάλιστα, τα σχολεία με τη σημαντικότερη συμμετοχή στο διαγωνισμό ανακύκλωσης κέρδισαν μεγάλα έπαθλα. Παράλληλα, όσοι βρέθηκαν στη γιορτή, απόλαυσαν ξεχωριστά happenings, με αποκορύφωμα τις ζωντανές εμφανίσεις του Μιχάλη Χατζηγιάννη και των Οnirama ως special guests το Σάββατο 14 Νοεμβρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2009, το εθνικό συλλογικό σύστηµα «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» ανακύκλωσε 87.401.511 συσκευασίες που αντιστοιχούν σε 37.733.745,42 κιλά συσκευασιών. Χ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ Public εκτός από τη δέσμευση της για παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και πλήρους ενημέρωσης σε ότι αφορά στα προϊόντα πολιτισμού και τεχνολογίας, έχει επίσης δεσμευτεί και για την ανάληψη δράσεων που αναδεικνύουν την αλυσίδα καταστημάτων μας σε έναν κοινωνικά υπεύθυνο πολίτη. Σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνει πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, ενώ παράλληλα υποστηρίζει το ρόλο οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην κοινωνία των πολιτών. Συγκεκριμένα, τη χρονιά που πέρασε τα καταστήματα Public επέδειξαν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους την ευαισθητοποίησή τους σε διάφορα κοινωνικά θέματα. Έτσι, στο πλαίσιο, της ευαισθητοποίησης και αφύπνισης του κοινωνικού συνόλου, τα δυο τελευταία χρόνια το Public του Συντάγματος, με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, ανέλαβε σημαντική πρωτοβουλία και σε συνεργασία με μεγάλους Ιατρικούς Ομίλους της χώρας χορήγησε δωρεάν μαστογραφίες και Test Pap σε εκατοντάδες επισκέπτριές του. Με την κίνηση αυτή στοχεύει στην ευαισθητοποίηση όλων των γυναικών πάνω σε θέματα που έχουν να κάνουν με την πρόληψη. Μια παρόμοια ενέργεια για την πρόληψη, πραγματοποιήθηκε στο Public Συντάγματος στις 23 Οκτωβρίου, όταν σε συνεργασία με το ΝΟΥΝΟΥ CalciPlus διοργανώθηκε ημερίδα ενημέρωσης, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα οστεοπόρωσης, ενώ προσφέρθηκαν και 125 τεστ οστικής πυκνότητας σε επισκέπτριες του καταστήματος. Εκτός όμως από τις δράσεις για την ενημέρωση του κοινού πολλές είναι και οι ενέργειες των Public που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση και εμπλοκή του κοινού. Έτσι, τα έσοδα από τα στολίδια που πωλούνταν από τα καταστήματα Public κατά τη διάρκεια των περσινών Χριστουγέννων, δόθηκαν σε Ιδρύματα Αστέγων. Οι επισκέπτες των Public, συνειδητοποιώντας την ανάγκη που έχουν οι άστεγοι για φροντίδα, αγκάλιασαν τη συγκεκριμένη ενέργεια με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση ενός σημαντικού ποσού που προσφέρθηκε σε συγκεκριμένα ιδρύματα. Με την ίδια ευαισθησία που αντιμετωπίζει η Public τα κοινωνικά προβλήματα, επιδίδεται και σε ενέργειες που αφορούν το περιβάλλον. Για το λόγο αυτό το Public Συντάγματος συμμετείχε στις 28 Μαρτίου στην «Ώρα της Γης», με μια πρωτότυπη ενέργεια στην οποία συμμετείχε και το κοινό. 1000 φανάρια, τα οποία «άναψαν» όταν τα φώτα έσβησαν συμβολικά για μια ώρα, μοιράστηκαν στους επισκέπτες του καταστήματος κατά τη διάρκεια της ημέρας, μεταφέροντας το μήνυμα για τη σημασία της προστασίας του πλανήτη. Τα καταστήματα Public, έχοντας αντιληφθεί ότι η κοινωνική δράση δεν πρέπει να αποτελεί απλά έναν άξονα στρατηγικής, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής τους λειτουργίας, προγραμματίζουν ακόμη περισσότερες δράσεις για το κοινωνικό σύνολο στο μέλλον. Χ

ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Τ

36 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 36

12/10/09 12:07:44 PM

ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ, ECODRIVING

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ ΟΔΗΓΗΣΗ

T

o ecodriving είναι ένας έξυπνος τρόπος οδήγησης, που συμβάλλει στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου κατά μέσο όρο 15%, στη μείωση των εκπομπών ρύπων και των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στη μείωση της ηχορύπανσης καθώς και στον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων. «Έξυπνες» αλλαγές στην οδηγική σας συμπεριφορά εξασφαλίζουν σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την τσέπη σας!

1. Αλλάξτε ταχύτητα στις 2.000 με 2.500 στροφές 2. Ο δηγήστε με σταθερή ταχύτητα, χρησιμοποιώντας τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα στο κιβώτιο.

3. Σ ταματήστε επιβραδύνοντας ομαλά με τη μεγαλύτερη ταχύτητα στο κιβώτιο 4. Σ τις στροφές να επιβραδύνετε ομαλά, εάν είναι δυνατόν χωρίς τη χρήση φρένου.

5. Σ τις ανηφόρες, να κινείστε με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα στο κιβώτιο χρησιμοποιώντας σχεδόν όλο το γκάζι.

6. Σ τις κατηφόρες, εκμεταλλευθείτε την ταχύτητα που αποκτά το

όχημα και αποφύγετε να πατάτε το γκάζι.

7. Προβλέψτε τις συνθήκες κυκλοφορίας.

8. Σχεδιάστε τη διαδρομή εξαρχής 9. Σβήστε τον κινητήρα σε σύντομες στάσεις (άνω του 1 λεπτού).

10. Κάντε συνετή χρήση του κλιματισμού.

11. Κ άντε σωστή και τακτική συντήρηση του οχήματος σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και ιδιαιτέρως των ελαστικών.

12. Αποφύγετε τη μεταφορά περιττών φορτίων και τη χρήση σχαρών οροφής.

13. Χρησιμοποιήστε το βοηθητικό εξοπλισμό του οχήματος (στροφόμετρο, trip computer, cruise control).

14. Επιλέξτε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης (μέσα μαζικής μεταφοράς, ποδήλατο, περπάτημα) 15. Επιλέξτε αποδοτικότερο όχημα με γνώμονα την ετικέτα οικονομίας καυσίμου.

16. Ενημερωθείτε για τα πλεονεκτήματα των υβριδικών οχημάτων. Πηγή: ΚΑΠΕ/Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας

EMPORIKI LEASING

ΓΙΟΡΤΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

Μ

ε μεγάλη επιτυχία και σημαντική ανταπόκριση των πολιτών ολοκληρώθηκε το Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009 η «2η Μεγάλη Γιορτή Ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων» στην Πλατεία Συντάγματος. Η Emporiki Leasing ευχαριστεί όλο τον κόσμο που έδωσε το «παρών» στη γιορτή ανακύκλωσης, αποδεικνύοντας ότι όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και πράξη, και καλό αποτέλεσμα με όφελος για όλους. Πραγματικά, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της «2ης Μεγάλης Γιορτής Ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων» 2-14 Νοεμβρίου 2009, η συμμετοχή του κοινού ήταν τεράστια. Μαζί κατορθώσαμε να ανακυκλώσουμε πολλές χιλιάδες μεταλλικές, πλαστικές, γυάλινες συσκευασίες, αλλά και πλαστικές σακούλες μέσα από τα Ολοκληρωμένα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Η γιορτή κορυφώθηκε την τελευταία μέρα με τη μοναδική συναυλία του Μιχάλη Χατζηγιάννη και τους Onirama. Ακόμη, πραγματοποιήθηκε η απονομή των σημαντικών επάθλων στα σχολικά τμήματα που συμμετείχαν με μεγάλη επιτυχία στο «Μεγάλο Διαγωνισμό Ανακύκλωσης». Χ

ΧΡΗΜΑ 37

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 37

12/10/09 12:07:46 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη

ΤΟΝΙΑ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ PUBLIC AFFAIRS & COMMUNICATIONS MANAGER, HSBC ΕΛΛΑΔΟΣ

H

ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

HSBC Ελλάδος, με κύρια επιδίωξή της τη διαχρονική προσφορά συνέχισε και το 2009 με νέες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες κοινωνικής υπευθυνότητας που ανέλαβε, να τονώνει το αίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης στους εργαζομένους της και να αποδεικνύει έμπρακτα τη βαθύτερη φιλοσοφία του Ομίλου και των αξιών που τον διέπουν. Πιο συγκεκριμένα, το κοινωνικό πρόσωπο της HSBC αναδεικνύεται μέσω των Χορηγιών της σε εκδηλώσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα, όπως τα Gala Concerts 2009 που διοργάνωσαν τα Παιδικά Χωριά SOS και το Gala που οργάνωσε το Σωματείο για τη φροντίδα των ατόμων με νευρομυϊκές παθήσεις, MDA Ελλάς. Στο παραπάνω πλαίσιο, η Τράπεζα υποστηρίζει Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς ανθρωπιστικού χαρακτήρα καλλιεργώντας την Εθελοντική Συνείδηση του ανθρώπινου δυναμικού της και ενθαρρύνοντας τη δημιουργία και δράση εθελοντικών ομάδων. Υποστηρίζοντας ενεργά την προσπάθεια για την προώθηση και συνεχή ανάπτυξη του θεσμού των υποτροφιών, η HSBC συμμετείχε και φέτος, ως Χορηγός, στη βράβευση 52 αριστούχων φοιτητών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Επιπλέον, σε θέματα που αφορούν στην προστασία του Περιβάλλοντος, η HSBC, μέσω του Προγράμματος Ανακύκλωσης και φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών, μείωσε το συντελεστή carbon footprint, κατά 400% τον αριθμό των servers με αντίστοιχη ενεργειακή μείωση. Επίσης, στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, όλος ο φωτισμός της Τράπεζας αντικαταστάθηκε από λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας. Παράλληλα, συμμετείχε ενεργά σε αναδασώσεις όπως του Κοκκι-

ναρά στην Πεντέλη, της Αιξωνής στους πρόποδες του Υμηττού, και του Αισθητικού Δάσους της Καισαριανής σε συνεργασία με τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Όμιλος HSBC διακρίνεται διαρκώς για την κοινωνική υπευθυνότητά του και κυρίως για τις δράσεις του για το Περιβάλλον και την Εκπαίδευση. Ενδεικτικά, το κύριο πρόγραμμα του Ομίλου για το Περιβάλλον είναι το “HSBC Climate Partnership” κατά το οποίο συνεργάζεται με Οργανισμούς όπως οι WWF, The Climate Group και Earthwatch, κινητοποιώντας πολίτες, εταιρείες και κυβερνήσεις παγκοσμίως και συνδράμοντας στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής του πλανήτη. Για την Εκπαίδευση, ο Όμιλος έχει δημιουργήσει για τα μη προνομιούχα παιδιά του πλανήτη, διάφορα προγράμματα όπως το “Future First” και το JA More than Money, μέσω των οποίων χρηματοδοτούνται και οργανώνονται δράσεις όπως υποτροφίες, σεμινάρια εκπαιδευτικών, εξοπλισμός σχολείων, συμβουλευτικά προγράμματα οικογενειών και επαγγελματική εκπαίδευση. Χ

38 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 38

12/10/09 12:07:48 PM

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 39

12/10/09 12:07:50 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη «κρύβει» μακροπρόθεσμα οφέλη

COCA-COLA TΡΙΑ ΕΨΙΛΟΝ

ΝΟΙΑΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ Άμεση και διαδραστική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων στην Ελλάδα.

Η

Coca-Cola Τρία Έψιλον και η Coca-Cola Hellas, στο πλαίσιο του προγράμματος υπεύθυνης διαχείρισης υδάτινων πόρων, «Αποστολή Νερό», ανανεώνουν και αναβαθμίζουν τη διαδικτυακή παρουσία του προγράμματος και δημιουργούν το διαδραστικό portal www.apostolinero.gr To portal, με ανανεωμένη εμφάνιση, εύκολη και ευχάριστη πλοήγηση, στοχεύει στο να αποτελέσει σημείο αναφοράς τόσο για την ενημέρωση σχετικά με το πρόβλημα της λειψυδρίας στην Ελλάδα αλλά και σε διεθνές επίπεδο, όσο και για την πληροφόρηση σχετικά με τις ελληνικές και παγκόσμιες πρωτοβουλίες αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού, όπως οι δράσεις του προγράμματος «Αποστολή Νερό». Μέσα από τις ενότητες του portal, μεταξύ άλλων, οι επισκέπτες θα έχουν την δυνατότητα, να διαβάζουν την επισκόπηση του ελληνικού τύπου σχετικά με το νερό και να ενημερώνονται για όλες τις δράσεις του προγράμματος «Αποστολή Νερό». Για να αποτελέσει κεντρικό σημείο διαλόγου με το κοινό, το portal θα ανανεώνεται σε εβδομαδιαία βάση, μεταδίδοντας σχετικά νέα. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να δώσουν το δικό τους feedback μέσω του συστήματος δημοσκοπήσεων και e-mail, έτσι ώστε το portal να αποτελέσει πραγματικά ένα interactive μέσο επικοινωνίας. Η ενέργεια ακολουθεί μία σειρά πολλαπλών δράσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Αποστολή Νερό», που περιλαμβάνουν καμπάνια ενημέρωσης στα Μ.Μ.Ε., διανομή ενημερωτικών εντύπων, υποστήριξη και συμμετοχή σε συνέδρια, καθώς και την υλοποίηση προγραμμάτων για τη σωστή διαχείριση και προστασία των υδάτινων πόρων σε τοπικές κοινωνίες. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα Συλλογής Όμβριων Υδάτων, σε συνεργασία με το Μεσογειακό Σκέλος της Διεθνούς Σύμπραξης για το Νερό (GWP: Global Reporting Initiative), στη Σύρο, Τήνο και Νάξο με στόχο την εγκατάσταση υδατοσυλλεκτών και την ορθή αξιοποίηση των όμβριων υδάτων που συλλέγονται. Σχετικά με το πρόγραμμα «Αποστολή Νερό» To Σύστημα της Coca-Cola στην Ελλάδα, (Coca-Cola Hellas & Coca-Cola Τρία Έψιλον) στο πλαίσιο της δέσμευσης του για υπεύθυνη διαχείριση των φυσικών πόρων και των πρώτων υλών για τη διασφάλιση μιας Βιώσιμης Ανάπτυξης, ξεκίνησε το 2006 το πρόγραμμα «Αποστολή Νερό» που έχει ως στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εργαζόμενων και όλων των Ελλήνων σχετικά με την υπάρχουσα κατάσταση και τη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων. Με σύνθημα «Νοιάσου για το νερό», το πρόγραμμα προτρέπει: να μάθουμε περισσότερα για το μοναδικό αυτό αγαθό να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία του για τη Ζώη στον πλανήτη να ενημερωθούμε για πρακτικούς τρόπους περιορισμού της αλόγιστης κατανάλωσης. να αλλάξουμε νοοτροπία σχετικά με την καθημερινή χρήση του.

Το «Αποστολή Νερό» υλοποιείται με την υποστήριξη του Μεσογειακού Σκέλους της Διεθνούς Σύμπραξης για το Νερό (GWP: Global Reporting Initiative).

ΣΥΛΛΟΓΗ ΟΜΒΡΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ Η συλλογή όμβριων υδάτων είναι μία τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τη συλλογή βρόχινου νερού από τις στέγες και επιφάνειες χρησιμοποιώντας απλές τεχνικές -όπως δοχεία- ή τεχνικές περισσότερο σύνθετες, όπως στέρνες ή υπόγεια φράγματα. Αυτές οι τεχνικές έχουν τις ρίζες τους σε πρακτικές αρχαίων πολιτισμών (Ελλάδα, Βόρεια Αφρική) και ακόμη και σήμερα αποτελούν πηγές πόσιμου νερού σε αγροτικές περιοχές. Η αναβίωση παραδοσιακών τεχνικών συλλογής και διαχείρισης υδάτων που έχουν παραμεριστεί και αντικατασταθεί από σύγχρονες τεχνικές -μερικές φορές λιγότερο βιώσιμες/αειφόρες- είναι μία σίγουρη κίνηση προς την καλή διαχείριση των υδάτινων πόρων. Στα πλαίσια αυτά, η συλλογή όμβριών υδάτων είναι μία πολλά υποσχόμενη εναλλακτική. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται κατ’ αρχάς στα δημόσια κτίρια πέντε δήμων της Νομαρχίας Κυκλάδων, συγκεκριμένα στα νησιά Σύρο, Τήνο & Νάξο και αναμένεται να συμβάλλει αποφασιστικά στην εξοικονόμηση νερού. Επιπρόσθετα το πρόγραμμα, πέραν της τοποθέτησης των υδατοσυλλεκτών, αναπτύχθηκε και σε άλλους άξονες οι οποίοι περιελάμβαναν την εκπαίδευση τοπικών τεχνιτών στην κατασκευή και συντήρηση συστημάτων συλλογής όμβριων υδάτων καθώς και την επιμόρφωση μαθητών και εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των νησιών των Κυκλάδων που υλοποιήθηκε το πρόγραμμα, με τη χρήση ειδικού υλικού περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αποτελέσματα προγράμματος: Συλλογή ετησίως, περίπου 290.000 λίτρων νερού για πολλαπλές χρήσεις και στα τρία νησιά Συλλογή ετησίως, περίπου 100.000 λίτρων πόσιμου νερού στο νησί της Σύρου Κάλυψη αναγκών σε νερό 500 μόνιμων κατοίκων των τριών νησιών Εκπαίδευση 28 τεχνικών στη κατασκευή και συντήρηση συστημάτων συλλογής όμβριων υδάτων Περιβαλλοντική ενημέρωση σε 206 μαθητές πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των τριών νησιών Εφαρμογή σεμιναρίων σχετικά με τη συλλογή όμβριων υδάτων σε 83 καθηγητές και δάσκαλους των τριών νησιών. Χ

40 Δεκέμβριος 2009

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 40

12/10/09 12:07:51 PM

15_AFIEROMA_EKE_x358_final.indd 41

12/10/09 12:07:53 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

42 Δεκέμβριος2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 42

12/9/09 7:53:28 PM

ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΝΕΟΙ «ΠΑΙΚΤΕΣ» ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

Οι ιδιωτικοί όμιλοι δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κάτι το οποίο αποτελεί προτεραιότητα και της νέας κυβέρνησης.

Έ

∼

1.000 MW μόνο από μια ανανεώσιμη πηγή, τα φωντονη επιχειρηματική δραστητοβολταϊκά. Στην Ελλάδα από τις 8.200 αιτήσεις για ριότητα εκδηλώνεται τους τε✒ την παραγωγή 3.500 MW φωτοβολταϊκών, το 2008 λευταίους μήνες σε όλους τους από τον εγκαταστάθηκαν μόλις 9 MW. τομείς του εγχώριου ενεργειαΜάκη Ήδη πάντως μεγάλοι ελληνικοί (Ελλάκτωρ, ΔΕΗ κού κλάδου, επιβεβαιώνοντας Αποστόλου Ανανεώσιμες), ξένοι όμιλοι (EDF, ENEL, Enerόσους μιλούσαν για το «Ελντοcon, Gamesa, Verbund-Energa, Energiekontor, Eurus, Enova ράντο του 21ου αιώνα» όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο Windenergie, EOS Energy, Vendavel, Cesa-Acciona Energia, τον πλανήτη γενικότερα.

Endless Energy, Amoco/ Enron, Windwarts) αλλά και ισχυρές Σε εγχώριο επίπεδο, η είσοδος μεγάλων ελληνικών αλλά και συμπράξεις (Iberdrola-Ρόκας, Edison – ΕΛΠΕ (μαζί με ομίξένων επιχειρηματικών ομίλων στον τομέα παραγωγής Ηλελους Ελλάκτωρ και Βιοχάλκο), Endesa (ENEL)-Μυτιληναίος, κτρικής Ενέργειας κατά την τελευταία δεκαετία, αρχίζει πλέον ENEL-Κοπελούζος, ΓΕΚ Τέρνα – GDF Suez) αυξάνουν συνεχώς να γίνεται ορατή, καθώς αρκετά έργα έχουν ήδη υλοποιηθεί, ενώ ακόμη περισσότερα δρομολογούνται για τα επόμενα χρόνια. την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων τους, κυρίως στην αιολιΕκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια, οι επενδύσεις για την κατακή ενέργεια, ενώ έχουν φιλόδοξα σχέδια και για την ανάπτυξη σκευή νέων μονάδων στην Ελλάδα. θα ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ άλλων εναλλακτικών μορφών ενέργειας . σε ετήσια βάση. Από τους κατασκευαστές αιολικών πάρκων, τα μεγαλύτερα Ήδη η ΔΕΗ βλέπει νέους «παίκτες» (Verbund-Energa, Blue μερίδια κατέχουν η Vestas (41,7%) – το ποσοστό φθάνει το Aegean Energy, ATEL, EGL, EFT) να μπαίνουν (ή να προτί53,6% μαζί με τη NEG Micon - η Bonus (19,6%) και η Enercon θενται να εισέλθουν) στον ανταγωνισμό – σε εμπορικούς και (15,1%), ενώ ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά η Gamesa, η βιομηχανικούς πελάτες στη φάση αυτή – ενώ δεν αποκλείεται Nordex, η Zond κ.ά. το 2010 να επανέλθει στο προσκήνιο το ενδεχόμενο νέας μετοΗ «ΔΕΗ», από την πλευρά της, παίρνει τα μέτρα της ώστε να χοποίησης της εταιρείας και η υποχώρηση του ποσοστού του αντισταθμίσει τις πιθανές απώλειες από την είσοδο των ιδιωτών Δημοσίου κάτω από το 51%. Από την πλευρά της η δημόσια στην αγορά, προχωρώντας σε συμμαχίες στην Ελλάδα (π.χ. με επιχείρηση δεν «μένει με σταυρωμένα τα χέρια», αφού προωθεί Χαλυβουργική και Τιτάν) αλλά και ανοίγματα στα Βαλκάνια (συσυμμαχίες με στόχο την εξάπλωση στα Βαλκάνια, ενώ παράλνεργάζεται ήδη με τη γερμανική RWE και την Contour Global). ληλα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Οι δύο εγχώριοι όμιλοι διύλισης προχωρούν σε κινήσεις που Πηγών Ενέργειας. αφορούν όλο το φάσμα της αγοράς ενέργειας. Ειδικότερα τα Οι ιδιωτικοί όμιλοι δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση «Ελληνικά Πετρέλαια» (σε συνεργασία με την Edison) και «Moτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κάτι το οποίο αποτελεί tor Oil» (μαζί και με τον Μυτιληναίο) προωθούν τη δημιουργία και προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης. Σημειώνεται ότι το νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής αλλά και ΑΠΕ, ενώ στην 2008 στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν συνολικά μόλις 210,9 εμπορία προχώρησαν στην εξαγορά των εν Ελλάδι θυγατρικών MW από ανανεώσιμες πηγές, ανεβάζοντας την συνολική ισχύ της BP και της Shell αντίστοιχα, αυξάνοντας το μερίδιό τους στη στα 1198,33 MW, όταν η Ισπανία την ίδια χρονιά εγκατέστησε σχετική αγορά. ΧΡΗΜΑ 43

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 43

12/9/09 7:53:28 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις ∼ ΔΕΗ: Ο LEADER ∼ Πρόσφατα εκδόθηκαν οι οικοδομικές άδειες για τη μονάδα φυσικού αερίου στο Αλιβέρι ισχύος 427 ΜW η οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2011, ενώ η μονάδα 835 MW στη Μεγαλόπολη εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει το 2012. Η εταιρεία προσπαθεί να άρει τα τελευταία εμπόδια για την κατασκευή λιγνιτικής μονάδας στην Πτολεμαΐδα (ισχύος 550-600 ΜW), ενώ σκοπεύει να προχωρήσει σε δεύτερη προκήρυξη για τη λιγνιτική μονάδα ισχύος 350-450 MW στη Μελίτη. Ακόμη η ΔΕΗ επεξεργάζεται ένα πρόγραμμα κατασκευής Υδροηλεκτρικών Σταθμών συνολικής ισχός 342 ΜW στο διασυνδεδεμένο σύστημα. Εντός του 2011 αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία οι σταθμοί της Μεσοχώρας και του Ιλαρίωνα, ενώ αυτός του Μετσοβίτικου αναμένεται να είναι έτοιμος στα μέσα του 2012. Αναφορικά με τις μονάδες της επιχείρησης στα νησιά αξίζει να σημειώσουμε ότι ο σταθμός του Ρόδου ισχύος 115 MW θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία το α’ τρίμηνο του 2012, ενώ ο Σταθμός του Αθερινόλακκου θα λειτουργήσει στα μέσα του 2013.

Για τις ΑΠΕ, στόχος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες είναι η συνολικής ισχύς των μονάδων της να φθάσει το 1 GW σε εγκατεστημένη ισχύ μέχρι το 2014, και γι’ αυτό το λόγο προωθεί επενδύσεις 2 δισ. ευρω. Το 2009, ολοκλήρωσε την κατασκευή και έθεσε σε λειτουργί́α, ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, συνολικής ισχύος 38 MW, σε κοινοπραξία με την EDF Energies Nouvelles. Ξεκίνησε επίσης την κατασκευή 9 αιολικών πάρκων σε 7 νησιά, συνολικής ισχύος 35 MW, από τα οποία αυτό στην Πάρο θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στη χρονιά. Προχωράει τέλος με την διαδικασία αδειοδότησης για διάφορα αιολικά πάρκα, όπως στο Μουζάκι, ισχύος 30 ΜW, και στην Άνδρο, ισχύος 120MW, των οποίων η κατασκευή θα μπορούσε να ξεκινήσει μέσα στο 2010. Το 2010 αναμένεται να ξεκινήσει ακόμη η κατασκευή ενός από τα μεγαλύτερα Φωτοβολταικά Πάρκα στην Ευρώπη, με εγκατεστημένη ισχύ 50 MW στην περιοχή της Μεγαλόπολης, καθώς επίσης και η κατασκευή διαφόρων Φωτοβολταικών Πάρκων, με ισχύ από 180KW σε 30MW, όπως αυτό της Κοζάνης.

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ / ΥΛΟΠΟΙΕΙ

Ελλ. Πετρέλαια – Edison

Η νέα εταιρεία που σύστησε σε συνεργασία με την Edison (Elpedison) προωθεί τη δημιουργία μονάδας 422 MW στη Θίσβη Βοιωτίας η οποία αναμένεται να λειτουγήσει εντός του ερχόμενου καλοκαιριού. Ο στόχος της κοινοπραξίας είναι η δημιουργία ενός ενεργειακό χαρτοφυλακίου συνολικής ισχύος 1.500-2.000 MW.

Motor Oil

Σε συνεργασία με τον όμιλο Μυτιληναίου έχει αποφασίσει να δημιουργήσει μονάδα ισχύος 437 MW στο διυλιστήριο της εταιρείας στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, ενώ παράλληλα έχει κταθέσει μέσω της θυγατρικής (Ηλεκτροπαραγωγή Σουσακίου) αίτηση στη ΡΑΕ για μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 440 MW στο ίδιο μέρος.

Ελλάκτωρ

Η τρέχουσα εγκατεστημένη ισχύς στα αιολικά πάρκα διαμορφώνεται στα 86MW, ενώ υπό κατασκευή βρίσκονται άλλα 107MW. Η διοίκηση εκτιμά πως η εγκατεστημένη ισχύς θα ανέλθει στα 180MW μέχρι τα τέλη του 2010, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε διαδικασία έκδοσης αδειών εγκατάστασης βρίσκονται ακόμη 96 MW. Η διοίκηση της εταιρείας έχει εκφράσει την αισιοδοξία της σχετικά με τις προοπτικές της εταιρείας στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων όπου βρίσκονται υπό ανάπτυξη 14ΜW στη βιομάζα (στις ήδη υπάρχουσες μονάδες συνολικής ισχύος 28,5 MW)

Μυτιληναίος-Endesa

Η διοίκηση βρίσκεται εν αναμονή των εξελίξεων γύρω από την απορρόφηση της Endesa από την Enel, αφού σε περίπτωση που η τελευταία αποφασίσει ότι δεν την ενδιαφέρει η συνεργασία με τον ελληνικό όμιλο, τότε θα αναζητηθεί νέος στρατηγικός σύμμαχος. Στα σχέδια της διοίκησης πάντως βρίσκεται η ολοκλήρωση του εργοστασίου συμπαραγωγής 334 MW και της κατασκευής μονάδας 444 MW στον Άγιο Νικόλάου (η οποία αναμένεται να λειτουργήσει εντός του β’ εξαμήνου του 2010). Μέχρι το 2012 αναμένεται να λειτουργήσει ακόμη μία μονάδα της Endesa ισχύος 437 MW στο Διμηνιό Βόλου.

ΓΕΚ Τέρνα - Gaz de France Suez

Ο όμιλος έχει άδεια για κατασκευή φωτοβολταϊκού σταθμού 1 MW και για μονάδα 450 MW στον Άγιο Νεκτάριο Βοιωτίας. Το 2010 αναμένεαι να τεθεί σε λειτουργία η μονάδα Ήρων ΙΙ ισχύος 435 MW στη Θήβα. Η θυγατρική του ομίλου, Τέρνα Ενεργειακή η οποία λειτουργεί 148,6 MW εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, κατασκευάζει ακόμη 103,5 MW

Ρόκας-Iberdrola

Οι Ισπανοί της Iberdrola, οι οποίοι έχουν τον απόλυτο έλεγχο της εταιρείας συνεχίζουν την επέκτασή τους στην εγχώρια αγορά ΑΠΕ, όπου ο Ρόκας κατέχει τα μεγαλύτερα μερίδια. Υπό κατασκευή βρίσκονται αιολικά ισχύος 55 MW σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα

Enelco (Enel-Κοεπλούζος)

Η εταιρεία η οποία επικράτησε στον πρώτο διαγωνισμό του ΔΕΣΜΗΕ για τη δημιουργία νέας μονάδας στο Νότιο Σύστημα, υλοποιεί την κατασκευή μονάδας ισχύος 447 MW στη Χαιρώνεια Βοιωτίας. Σημειώνεται ότι το περυσινό καλοκαίρι η Enel υπέγραψε συμφωνία με την Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου και τη Διεθνή Κατασκευαστική (Όμιλος Σαμαρά), για τη συμμετοχή της σε νέα αιολικά έργα, που αντιστοιχούν σε 1.400 MW επιπλέον ισχύος σε όλη την Ελλάδα.

44 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 44

12/9/09 7:53:29 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 45

12/9/09 7:53:30 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις ☛

Η «ΦΥΓΗ» ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΕ ΕΛΠΕ ΚΑΙ MOTOR OIL ΝΑ ΑΥΞΗΣΟΥΝ ΤΑ ΜΕΡΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΤΑΣΗ, ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΤΙΣ ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΝΑ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ «ΠΙΤΑ» ΤΩΝ 12 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ. Την ίδια χρονιά αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή του πρώτου Υβριδικού Σταθμού στην Ευρώπη, στην Ικαρία. Τέλος, αναφορικά με τη γεωθερμία, η διοίκηση της εταιρείας εκτιμά ότι θα ολοκληρωθεί η αδειοδοτική διαδικασία για τη Λέσβο το 2010 και θα ξεκινήσει αμέσως μετά την κατασκευή του πρώτου γεωθερμικού σταθμού, ενώ θα ακολουθή́σουν σταθμοί στη Νίσυρο και στη Μήλο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κινήσεις προσαρμογής στις Κλιματικές Αλλαγές του πλανήτη, αρκετών ελληνικών εταιρειών όπως π.χ. της Γέφυρας Α.Ε, της Mamidoil-Jetoil και της Gaea, ενώ και η ΔΕΗ αναμένεται να αλλάξει πολιτική έχοντας στο τιμόνι έναν από τους «φανατικούς» υποστηρικτές της λεγόμενης καθαρής ενέργειας, τον καθηγητή κ. Αρθούρο Ζερβό. ∼ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ∼ Οι εξαγορές των δύο πολυεθνικών ομίλων εμπορίας πετρελαιοειδών κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών από τους εγχώριους ομίλους διύλισης, αλλά και η γενικότερη οικονομική κρίση που αρχίζει να επηρεάζει ακόμη περισσότερο την Ελλάδα, αλλάζουν ριζικά το τοπίο στον κλάδο. Η «φυγή» της BP και της Shell από τη χώρα μας, στο πλαίσιο αναπροσαρμογής της στρατηγικής των δύο μητρικών τους, έδωσε την ευκαιρία στους ομίλους των Ελληνικών Πετρελαίων και της Motor Oil να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην εμπορία, ωστόσο δεν άλλαξε τη γενικότερη τάση των τελευταίων ετών στην αγορά που θέλει τις μεσαίες ελληνικές εταιρείες (Jet Oil, Aegean, Revoil, Elinoil, ΕΤΕΚΑ) να αυξάνουν συνεχώς τη συμμετοχή τους σε μία «πίτα» που ξεπερνάει τα 12 δισ. ευρώ ετησίως. Οι οικονομικές δυσχέρειες όμως που αντιμετωπίζουν αρκετές μικρές εταιρείες – και πολύ περισσότεροι ιδιώτες πρατηριούχοι - λόγω της… σφιχτότερης χρηματοδοτικής πολιτικής των τραπεζών, είναι πιθανόν να επισπεύσουν κάποια deals αλλά και ορισμένα… λουκέτα. Πιο συγκεκριμένα, 3-4 εταιρείες εμπορίας οι οποίες έχουν πληγεί από την κρίση και τις δεκάδες ακάλυπτες επιταγές βρίσκονται σε συζητήσεις με τους ισχυρούς ελληνικούς ομίλους προκειμένου να δεθούν στο «άρμα» τους, από τις οποίες ουσιαστικά εξαρτάται η «επιβίωσή» τους. Ξεκινώντας από τους «μεγάλους» του κλάδου, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι πολυεθνικές εταιρείες μπορεί να πούλησαν τις εν Ελλάδι θυγατρικές τους, ωστόσο η απουσία τους δεν θα 46 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 46

12/9/09 7:53:32 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 47

12/9/09 7:53:34 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις γίνει αντιληπτή από τους καταναλωτές καθώς τα «σήματά» τους θα παραμείνουν στα πρατήρια για αρκετά ακόμη χρόνια. Σύμφωνα με παράγοντες των εξαγορασθεισών εταιρειών, τόσο η BP όσο και η Shell θα συνεχίσουν να λειτουργούν με σχετική «αυτονομία», αφού το μοντέλο λειτουργίας τους κρίνεται επιτυχημένο. Παράλληλα, το μεν σήμα της BP θα διατηρηθεί τουλάχιστον μέχρι το 2018, ενώ ανάλογη εξέλιξη αναμένεται και το σήμα της Shell για το οποίο υπάρχει συμφωνία με τη Motor Oil για 5+5 χρόνια. Οι εγχώριοι «παίκτες» και κυρίως η Jetoil (του ομίλου Μαμιδάκη), η Aegean (του κ. Δημήτρη Μελισσανίδη), η Revoil (της οικογένειας Ρούσσου), η Elinoil (υπό την διοίκηση των κ.κ. Καρνέση και Αληγιζάκη και την ισχυρή παρουσία του κ. Κυνηγού) και η ΕΤΕΚΑ (του κ. Γιώργου Σπανού) έχουν ήδη επιδοθεί σε έναν… «άγριο» ανταγωνισμό προκειμένου να εκμεταλλευθούν τις «καραμπόλες» που προκύπτουν από τα δύο deals και να προσθέσουν κάποια από τα πρατήρια της BP Hellas και της Shell Hellas στον στόλο τους. Τους τελευταίους μήνες έχουν αλλάξει… σήμα δεκάδες πρατήρια που βρίσκονταν υπό την… σκέπη των πολυεθνικών, με τη «μάχη» να δίνεται κυρίως σε Αττική, Πελοπόννησο, Κρήτη και κάποια άλλα νησιά. Δεν πρέπει δε να ξεχνάμε ότι στον στόλο των ισχυρών ελληνικών ομίλων εμπορίας έχουν προστεθεί αρκετά πρατήρια των «προβληματικών» El Petrol, Sunoil και Dracoil. Όπως επισήμανε πριν από μερικές ημέρες ο γενικός διευθυντής της Revoil κ. Σταύρος Νιφόρας, «στόχος της εταιρείας είναι η αύξηση των πρατηρίων σε περισσότερα από 500 σε σχέση με τα 425 που υπάρχουν σήμερα» με το ενδιαφέρον της εταιρείας να στρέφεται μεταξύ άλλων στις αγορές της Κρήτης και άλλων νησιών αξιοποιώντας τη δυνατότητα χρήσης αποθηκευτικών χώρων που διαθέτουν άλλες εταιρείες. ∼ Η «ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» ∼ Στη φάση αυτή, ενδιαφέρον παρουσιάζει η «μάχη της Κρήτης» όπου η Επιτροπή Ανταγωνισμού έθεσε σαν όρο έγκρισης της συμφωνίας ΕΛΠΕ-ΒΡ την πώληση κάποιων πρατηρίων λόγω υψηλής συγκέντρωσης (καθώς επίσης και σε Δωδεκάνησα και Λέσβο). Ειδικότερα, η Aegean του Δημήτρη Μελισσανίδη – ο οποίος διατηρεί άριστες σχέσεις με τη διοίκηση της Motor Oil - την περασμένη άνοιξη συμφώνησε με την ΕΚΟ (η οποία ελέγχεται από τον όμιλο ΕΛΠΕ) για την πώληση δύο πλοίων τροφοδοσίας καυσίμων, με αντάλλαγμα την απόκτηση πρόσβασης στους αποθηκευτικούς χώρους που διαθέτει η ΕΚΟ στη μεγαλόνησο. Η Jet Oil, του ομίλου Μαμιδάκη, έχει δρομολογήσει την κατασκευή αποθηκευτικών χώρων χωρητικότητας 40.000 κυβικών μέτρων στη Σούδα του νομού Χανίων προκειμένου να αυξήσει τα μερίδιά της στο νησί, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα η διοίκηση της Revoil παραδέχθηκε ότι έχει ήδη καταθέσει επίσημο αίτημα για απόκτηση πρόσβασης στις αποθήκες της ΕΚΟ στην Κρήτη. Ακόμη, η Elinoil απόκτησε δύο πλοία, εκ των οποίων το ένα θα μεταφέρει καύσιμα στην Κρήτη, προκειμένου να τροφοδοτηθεί το δίκτυο που διαθέτει στο νησί. Τέλος, στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού τους, Jetoil και Revoil προχώρησαν σε σημαντικές αλλαγές των πρατηρίων τους (και

των σημάτων τους), ενώ Aegean και Elinoil έχουν προχωρήσει σε ανάλογες κινήσεις τα προηγούμενα χρόνια. ∼ Η «ΦΥΓΗ» ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ ∼ Αναμφισβήτητα το 2009 «σημαδεύτηκε» από την απόφαση των πολυεθνικών κολοσσών BP και Shell να πουλήσουν τις εν Ελλάδι θυγατρικές τους στους εγχώριους ομίλους διύλισης ΕΛΠΕ και Motor Oil αντίστοιχα, αφού η στρατηγική τους σε διεθνές επίπεδο εστιάζεται στην εξόρυξη και στη διατήρηση του τομέα της εμπορίας μόνο σε χώρες όπου υπάρχει πρόσφορο έδαφος για σημαντική ανάπτυξη (π.χ. Τουρκία). Η αρχή έγινε το περασμένο καλοκαίρι από τον όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων ο οποίος ήλθε σε συμφωνία με τη ΒΡ για τη μεταβίβαση σ’ αυτόν, των εμπορικών δραστηριοτήτων της πολυεθνικής στην Ελλάδα εκτός αυτών που αφορούν στα καύσιμα αεροπορίας, στα λιπαντικά και στον τομέα ηλιακής ενέργειας. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας αφορά δίκτυο περίπου 1.200 πρατηρίων καυσίμων, αποθηκευτικές εγκαταστάσεις 170.000 κυβικών μέτρων ανά την Ελλάδα, καθώς και τον τομέα εμπορικών και βιομηχανικών πελατών. Η αξία του deal ανήλθε σε 359 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο συμπεριελάμβανε και την ανάληψη καθαρού δανεισμού και άλλων υποχρεώσεων ύψους 40 εκατ. ευρώ. Με βάση τη συμφωνία, περίπου 240 εργαζόμενοι της BP θα εξακολουθήσουν να απασχολούνται στις δραστηριότητες που έχουν μεταβιβασθεί. Το υπόλοιπο προσωπικό θα εξακολουθήσει να απασχολείται στις άλλες δραστηριότητες της BP στην Ελλάδα. Στη συμφωνία προβλέπεται ακόμη εύλογη μεταβατικής περίοδος για την διαχείριση του δικτύου και των σημάτων της BP. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της «Ελληνικά Πετρέλαια» κ. Τίμο Χριστοδούλου, «στο πλαίσιο της στρατηγικής μας, που εστιάζεται στην αναβάθμιση της διύλισης και εμπορίας, η συμφωνία αυτή ενισχύει τη θέση του ομίλου στην λιανική εμπορία πετρελαιοειδών στην Ελλάδα και επιφέρει παράλληλα σημαντικές συνέργιες.» Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ κ. Γιάννης Κωστόπουλος, σχολιάζοντας το deal ανέφερε ότι «η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για την ανάπτυξη του Ομίλου μας και είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με την στρατηγική μας. Είμαι ενθουσιασμένος από την επικείμενη συνεργασία με τα στελέχη, τους ανθρώπους και τους συνεργάτες της ΒΡ Hellas, η οποία από το 1951 που λειτουργεί στην Ελλάδα, έχει διαγράψει συνεχή επιτυχημένη πορεία και ισχυρή κερδοφορία στην εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών.» Τέλος, πρόσθεσε ότι «το διευρυμένο δίκτυο πρατηρίων αλλά και η ενίσχυση της τεχνογνωσίας και των δυνατοτήτων που προκύπτουν από τη συμφωνία, θα προσδώσουν στον όμιλο αξία και θα οδηγήσουν στην περαιτέρω βελτίωση παροχής υπηρεσιών και προϊόντων προς όφελος των καταναλωτών στην Ελλάδα». Λίγους μήνες αργότερα και μετά από ιδιαίτερα σκληρές διαπραγματεύσεις, όλες οι δραστηριότητες (πλην των λιπαντικών) της θυγατρικής του αγγλοολλανδικού κολοσσού Shell στην Ελλάδα, κατέληξαν στη Motor Oil αντί συνολικού τιμήματος 245,6 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα η Motor Oil ήρθε σε συμφωνία με τη Shell Overseas Holdings Ltd προκειμένου να αποκτήσει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα που αφορούν:

48 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 48

12/9/09 7:53:34 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 49

12/9/09 7:53:37 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις ☛

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΝΟΙΚΤΟ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΞΕΥΡΕΣΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΕΠΑ, ΟΠΟΥ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟ 65% ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΤΟ 35%. ∼ τ η διακίνηση και εμπορία καυσίμων μέσω του δικτύου των 700 περίπου πρατηρίων καυσίμων που φέρουν το σήμα της, ∼ τ ις συνοδευτικές ιδιόκτητες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις καυσίμων συνολικής χωρητικότητας 137.000 κ.μ. (Καλοχώρι, Αμφιλοχία, Πέραμα, Χανιά, Αλεξανδρούπολη, Ρόδος), ∼ τ ην ανάμιξη και παρασκευή λιπαντικών στις εγκαταστάσεις στο Πέραμα, ∼ τ ην αποθήκευση και διανομή χημικών, ∼ τ ο 49% της εμπορίας αεροπορικών καυσίμων. Η μεταβίβαση των εν λόγω δραστηριοτήτων θα πραγματοποιηθεί μέσω της απόκτησης του 100% των μετοχών της εταιρείας Shell Hellas η οποία, μετά την ολοκλήρωση της αναδιοργάνωσης που υφίσταται και ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, θα ενσωματώνει τις δραστηριότητες αυτές. Το 51% της εμπορίας αεροπορικών καυσίμων θα παραμείνει υπό τον έλεγχο της Shell Overseas Holding Ltd. Η αξία της συναλλαγής θα ανέλθει σε 219,1 εκατ. ευρώ.

ΜΕΡΙΔΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ (%, ΑΥΓ. 2009)

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

2008

EKO - ELDA SHELL BP JET OIL AVIN AIGAIO ΕΛΙΝΟΙΛ REVOIL ETEKA SILK OIL CYCLON DRACOIL KAOIL GALLON-OIL KMOIL ARGO SUNOIL MEDOIL ΧΡΥΣΟΙΛ ELPETROL BITOUMINA

17,6 13,0 14,0 8,2 8,9 7,7 6,7 5,0 4,0 3,2 2,4 1,9 1,9 0,5 0,8 0,6 1,1 0,3 0,0 2,0 0,1

2009 15,9 13,7 12,6 8,5 8,4 8,3 6,9 6,1 4,4 3,6 3,2 2,5 2,1 1,2 0,7 0,6 0,4 0,3 0,2 0,2 0,1

Διαφορά 09/08 -1,7 0,6 -1,4 0,3 -0,4 0,6 0,1 1,1 0,5 0,4 0,8 0,6 0,1 0,7 -0,1 0,0 -0,7 0,0 0,2 -1,8 0,0

Παράλληλα συμφωνήθηκε η διατήρηση του εμπορικού σήματος της Shell στα πρατήρια καυσίμων που αποτελούν αντικείμενο της συναλλαγής για περίοδο τουλάχιστον 5 ετών, για την οποία ωστόσο είναι άγνωστο το τίμημα που θα κληθεί να

πληρώσει η Motor Oil. Ακόμη, η Motor Oil ήρθε σε συμφωνία με τη Shell Gas (LPG) Holdings BV για την απόκτηση των μετοχών της Shell Gas AEBE. Υγραερίων, εταιρείας μέσω της οποίας ο όμιλος Shell δραστηριοποιείται στον κλάδο του υγροποιημένου αερίου στην Ελλάδα. Το τίμημα θα ανέλθει σε 26,5 εκατ. ευρώ. Τέλος σημειώνεται ότι η Shell υπέγραψε συμφωνία με την εταιρεία «Π. Πετρόπουλος ΑΕΒΕ» για την ανάληψη της γενικής διανομής και εμπορίας των λιπαντικών Shell στην Ελλάδα. Η εξαγορά αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2010, και υπόκειται στην έγκριση των Ελληνικών Αρχών Ανταγωνισμού. Το τίμημα, που θα χρηματοδοτηθεί από ίδια κεφάλαια και δανεισμό, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 14 εκατ. ευρώ και θα εξαρτηθεί από την καθαρή θέση της δραστηριότητας πριν την ολοκλήρωση της εξαγοράς. ∼

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ∼

Στον τομέα του φυσικού αερίου, παραμένει ανοιχτό το θέμα εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή στη ΔΕΠΑ, όπου το ελληνικό δημόσιο κατέχει το 65% και τα Ελληνικά Πετρέλαια το 35%. Για μία ΔΕΚΟ, με κέρδη ύψους 120,45 εκατ. ευρώ κατά την περυσινή χρονιά (+53% από το 2007) και με τζίρο στα επίπεδα του 1,5 δισ. ευρώ, αλλά κυρίως με τις προοπτικές που έχει ο κλάδος τόσο στην Ελλάδα – όπου η διείσδυση αυξάνεται με μεγάλη ταχύτητα – όσο και στο εξωτερικό (με την κατασκευή μεγάλων αγωγών), το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι τεράστιο. Τα ΕΛΠΕ, τα οποία ήδη διαθέτουν 35%, αλλά και η ΔΕΗ – η οποία έχει option αγοράς για το 30% - εμφανίζονται ως βασικοί υποψήφιοι από το εγχώριο μέτωπο, ωστόσο η κυβέρνηση θα προτιμήσει κάποιον ξένο επενδυτή. Στους «μνηστήρες» θα πρέπει να συμπεριλάβουμε τις «δυνάμεις» της Γηραιάς Ηπείρου και πιο συγκεκριμένα την ιταλική Edison (με την οποία ήδη συνεργάζεται η ΔΕΠΑ στο project του ελληνοϊταλικού αγωγού), τη γαλλική Gaz de France (με την οποία υπάρχει ήδη συνεργασία στην προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου αλλά και σε άλλους τομείς), τη γερμανική Ε.ΟΝ., ενώ είναι άγνωστες οι προθέσεις των ισπανών (Gas Natural) μετά το προ ετών «ναυάγιο» συμφωνίας με τη ΔΕΠΑ. Δεν θα πρέπει τέλος να αποκλειστεί και η περίπτωση του ρωσικού κολοσσού της Gazprom, αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Ρώσοι παίζουν καταλυτικό ρόλο στον ευρύτερο ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ενώ αποτελούν και τους βασικούς προμηθευτές φυσικού αερίου της χώρας μας. Πάντως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων… Για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου η ΑΡΕ έχει παραδώσει στο αρμόδιο υπουργείο (ΥΠΕΚΑ) σχετική εισήγηση που αφορά στη θέσπιση κανονισμού αδειών φυσικού αερίου η οποία θα δίνει τη δυνατότητα για απόκτηση άδειας προμήθειας και πώλησης σε επιλέγοντες πελάτες και από άλλες εταιρείες πλην της ΔΕΠΑ. Παράλληλα εκκρεμούν ο Κώδικας Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου και ο Κώδικας Προμήθειας σε επιλέγοντες πελάτες. Σε κάθε περίπτωση πάντως το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς δεν μπορεί να γίνει πριν από την έναρξη λειτουργίας των νέων αγωγών φυσικού αερίου, δηλαδή από το 2012-2013. Για τον

50 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 50

12/9/09 7:53:37 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 51

12/9/09 7:53:39 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις πρώτο εξ αυτών, τον ελληνοϊταλικό αγωγό «Ποσειδών» (ITGI) ενδιαφέρον έχουν δείξει ήδη κάποιοι ξένοι όμιλοι μεταξύ των οποίων η ρωσική Gazprom, η νορβηγική Statoil και η γερμανική EON. Για τον South Stream είναι ακόμη νωρίς να πούμε τι μέλλει γενέσθαι από τη στιγμή που δεν πρόκειται να είναι έτοιμος νωρίτερα από το 2015. Πάντως οι ανεξάρτητοι προμηθευτές φυσικού αερίου ενδιαφέρονται να καλύψουν τις ίδιες ανάγκες τους (πλην των συφωνιών με τη ΔΕΠΑ) με την προμήθεια είτε υγροποιημένου (π.χ. ο όμιλος Μυτιληναίου για τις ανάγκες των νέων μονάδων του), είτε συμπιεσμένου αερίου (ΔΕΗ για το σταθμό στην Κρήτη, Κοπελούζος για τις ανάγκες της μονάδας της Enelco). Από την άλλη πλευρά η ΓΕΚ-Τέρνα (για τη μονάδα Ήρων ΙΙ στη Θήβα) και η Ηλεκτροπαραγωγή Θίσβης της Elpedison (για τη μοναδα στη Θίσβη) οι ανάγκες σε φυσικό αέριο θα καλυφθούν από τη ΔΕΠΑ. ∼ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΟΙ ΑΠΕ ∼ Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία έχει θέσει ως μία από τις βασικές της προτεραιότητες την προώθηση της πράσινης οικονομίας, παρουσίασε στις αρχές του μήνα ένα νέο νομοσχέδιο για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στο οποίο καθορίζονται ακόμη εθνικός δεσμευτικός στόχος 20% για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μέχρι το 2020 - αντί του 18% που προβλέπει η Οδηγία 28/2009 – και εθνικός στόχος τουλάχιστον 40%, για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2020. Σύμφωνα λοιπόν με το σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), απλοποιούνται δραστικά οι διαδικασίες αδειοδότησης των ΑΠΕ με το συνολικό χρόνο να μειώνεται από τα 3-5 χρόνια σε μόλις 8 -10 μήνες, ενώ ορίζονται τα εξής: ∼ Η άδεια παραγωγής εκδίδεται από τη ΡΑΕ, και όχι από το

πρώην Υπουργείο Ανάπτυξης, ώστε να περιοριστεί η διάρκεια της σχετικής αδειοδοτικής διαδικασίας σε μόλις δύο μήνες. ∼ Ε ξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ΑΠΕ που χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως μη οχλούσες ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητες, επιταχύνοντας έτσι χιλιάδες μικρομεσαίες επενδύσεις. ∼ Σ υγχωνεύονται, σε μία ενιαία διαδικασία, οι διαδικασίες Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ), όπως δηλαδή γίνεται σε όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη. ∼ Α ποδίδεται σημαντικό μέρος (50%) του ειδικού τέλους παραγωγού ΑΠΕ υπέρ των ΟΤΑ απ’ ευθείας στους οικιακούς καταναλωτές του δημοτικού ή κοινοτικού διαμερίσματος του ΟΤΑ, στο οποίο εγκαθίσταται το έργο ΑΠΕ, μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Το υπόλοιπο ποσοστό των εσόδων από το ειδικό τέλος αποδίδεται στον αντίστοιχο ΟΤΑ. ∼ Τ ροποποιείται, βελτιώνεται και συμπληρώνεται το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ (ΚΥΑ 49828/2008), ώστε να απεμπλακεί μεγάλος αριθμός εν εξελίξει έργων ΑΠΕ, που βρίσκονται σήμερα σε αδειοδοτική τελμάτωση. ∼ Σ υνίσταται στο ΥΠΕΚΑ Αυτοτελής Ειδική Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδύσεων ΑΠΕ, στα πρότυπα «φορέα μιας στάσης (one-stop shop)» που θα παρέχει πληροφορίες σε όσους ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν επενδύσεις για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Με απόφαση που υπέγραψε η Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη εντός της ερχόμενης τριετίας αναμένεται να δημιουργηθούν αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 400 MW. Η παραγόμενη ενέργεια θα διοχετεύεται στο υπό κατασκευή ηλεκτρικό δίκτυο Νέας Μάκρης - Νότιας Εύβοιας. Μετά την σύνδεσή τους, τα νέα αιολικά πάρκα εκτιμάται ότι θα παράγουν ετησίως περίπου 1,2 εκατομμύρια MWh καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας και θα αποφευχθεί η εκπομπή 1 εκατ. τόνων CO2, με όφελος για την ελληνική οικονομία που

52 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 52

12/9/09 7:53:41 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 53

12/9/09 7:53:45 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις ☛

ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΥ ΥΠΕΓΡΑΨΕ Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ, ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΤΡΙΕΤΙΑΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 400 MW. υπολογίζεται σε περίπου 25 εκατ. ευρώ ετησίως. Το σύνολο των επενδύσεων θα ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με την απόφαση, το ηλεκτρικό δίκτυο Νέα Μάκρη – Νότια Εύβοια θα κατασκευαστεί από τη ΔΕΗ και θα χρηματοδοτηθεί από όσους παραγωγούς έχουν αδειοδοτηθεί να κατασκευάσουν πάρκα αιολικής ενέργειας στην Εύβοια και τις Κυκλάδες. Εάν, για οποιονδήποτε λόγο κάποιος παραγωγός αποσυρθεί από τη διαδικασία, δεν υλοποιήσει την επένδυση και αρνηθεί να καταβάλει το ποσόν που του αναλογεί, το κόστος θα καλυφθεί από τον μηχανισμό χρέωσης χρήσης του Συστήματος, με ευθύνη του Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ). Με τον τρόπο αυτό παρέχεται επαρκής εγγύηση στη ΔΕΗ για την κατασκευή του δικτύου. ∼ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ∼ Μετά από διετή καθυστέρηση, η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε τον περασμένο Μάιο να ανοίξει ουσιαστικά την αγορά της ηλιακής ενέργειας στη χώρα μας, δίνοντας τη δυνατότητα στους ιδιώτες και τις μικρές επιχειρήσεις να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα σε προσόψεις, στέγες σπιτιών και ταράτσες κτιρίων. Και όλα αυτά χωρίς καμία υποχρέωση να ανοίξουν βιβλία στην Εφορία και με μόνο μία άδεια από την Πολεοδομία. Το νέο πρόγραμμα αφορά μικρά συστήματα ισχύος έως 10 KW και προβλέπει εγγυημένη τιμή πώλησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο στα 55 λεπτά/ κιλοβατώρα, δηλαδή σε τιμή πενταπλάσια από τη σημερινή που αγοράζει το μέσο νοικοκυριό από τη ΔΕΗ (12 λεπτά/ kWh για μία μέση κατανάλωση 5.000- 7000 kwh/ ετησίως). Η μέση επένδυση για την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος 5 KW σε επιφάνεια 80 τ.μ. μίας ταράτσας κοστίζει γύρω στις 25.000-27.000 ευρώ. Για μία μέση παραγωγή της τάξης των 6.500 kWh σε ετήσια βάση (1.300 ανά KW), τα εγγυημένα έσοδα ανέρχονται στα επίπεδα των 3.575 ευρώ. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η απόσβεση της επένδυσης θα γίνει μέσα σε 7-8 χρόνια, ωστόσο οι υποψήφιοι επενδυτές θα πρέπει να υπολογίζουν απόσβεση σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο ανέρχεται – σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς – σε 12-15 χρόνια. Θα πρέπει δηλαδή να συνυπολογίσουμε ότι μέσα στα επόμενα 25 χρόνια η «ψαλίδα» της τιμής που πουλάει η ΔΕΗ στα νοικοκυριά θα μικραίνει διαρκώς σε σχέση με την εγγυημένη τιμή αγοράς των 55 λεπτών/ kWh (και των ακόμη χαμηλότερων

τιμών -κατά 5% ετησίως- που προβλέπονται για εκείνους που θα ξεκινήσουν την επένδυση από το 2012 μέχρι το 2019). Παράλληλα, η εμπειρία από τους ηλιακούς θερμοσίφωνες στις πολυκατοικίες δείχνει ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα απαιτούνται χρήματα για τις επισκευές στις ταράτσες λόγω των διαρροών, ενώ δεν πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο σοβαρότερων ζημιών στα πάνελ, σε κάποιο από τα συχνά πλέον ακραίο καιρικό φαινόμενο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο εξοπλισμός καλύπτεται με εγγύηση 10 ετών περίπου. Δεν πρέπει ακόμη να μας διαφεύγει το γεγονός ότι μιλάμε για μέσες τιμές, κάτι που σημαίνει ότι δεν ισχύει για όλα τα νοικοκυριά η μέση κατανάλωση (οπότε και το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας), ούτε είναι σταθερή η μέση απόδοση του φωτοβολταϊκού συστήματος σε 1.300/ KW για όλη τη διάρκεια της 25ετίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δύσκολα κάποιος επενδυτής μπορεί να βγει χαμένος από την εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος, αντίθετα προβλέπονται σημαντικά κέρδη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. ΔΕΗ ΥΒΡΙΔΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ∼ ∼ Το έργο συνδυάζει αιολικό δυναμικό και υδατοπτώσεις για την παραγωγή και αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, και είναι ένα από τα πρώτα του είδους που κατασκευάζονται ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΕΜΠ, η επένδυση δεν είναι βιώσιμη χωρίς επιδοτήσεις και η πρόταση του Πολυτεχνείου είναι το κόστος αυτό να καλυφθεί από το Τέλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που εισπράττει η ΔΕΗ από τους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Η υβριδική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στην Ικαρία περιλαμβάνει δύο υδροηλεκτρικά ισχύος 4,15 MW, αιολικό πάρκο ισχύος 2,7 MW και αντλιοστάσιο. Η ενέργεια παράγεται από τα υδροηλεκτρικά ενώ τις ώρες που είναι διαθέσιμη αιολική παραγωγή (δηλαδή όταν φυσάει), τροφοδοτούνται με ενέργεια οι αντλίες για να επιστρέψουν το νερό στα φράγματα των υδροηλεκτρικών όπου αποθηκεύεται για να παράγει και πάλι ενέργεια. Με το έργο αυτό θα επιτευχθεί κάλυψη του 50 % των αναγκών της Ικαρίας σε ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές, μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 30 - 40 %. Το έργο, το οποίο ξεκίνησε το 1998, προβλέπεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2010.

MAMIDOIL - JETOIL ∼ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ∼ Το Μάρτιο του 2009 η Mamidoil Jetoil ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προχωρήσει σε αντιστάθμιση ρύπων για τα ΙΧ βυτιοφόρα οχήματα της εταιρίας που κυκλοφορούν στην ελληνική επικράτεια. Συγκεκριμένα, το 2009 εντάχθηκαν στην 1η φάση του προγράμματος τα 18 από τα 31 ΙΧ βυτιοφόρα και ξεκίνησε η αναλυτική καταγραφή των χιλιομέτρων και η παρακολούθηση ανά βυτίο. Η εταιρεία στο τέλος του 2009 θα προχωρήσει σε αντιστάθμιση των ρύπων των οχημάτων αυτών σε συνεργασία με τον διεθνή Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό myclimate. Το 2010 στη 2η φάση του προγράμματος θα ενταχθούν και τα υπόλοιπα 13 ΙΧ βυτιοφόρα της εταιρίας. Έτσι, στο τέλος του 2010 η Mamidoil Jetoil θα έχει αντισταθμίσει όλους τους εκπε-

54 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 54

12/9/09 7:53:46 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 55

12/9/09 7:53:48 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά ενέργειας – αειφόρος ανάπτυξη Νέοι «παίκτες», Νέες τάσεις μπόμενους ρύπους που εκλύονται από τα ΙΧ βυτιοφόρα της που κυκλοφορούν στην ελληνική επικράτεια. Παράλληλα με το πρόγραμμα αυτό, η Jetoil έχει ξεκινήσει τη μελέτη και καταγραφή των εκπεμπόμενων ρύπων στα γραφεία της που βρίσκονται στο χώρο των εγκαταστάσεών της στη Θεσσαλονίκη, με σκοπό στο τέλος του 2010 να μειώσει τις εκπομπές και να προχωρήσει σε αντιστάθμιση για τους υπόλοιπους ρύπους. Τέλος, προγράμματα ανακύκλωσης χαρτιού, μπαταριών και ηλεκτρικών συσκευών «τρέχουν» τόσο στα κεντρικά γραφεία της Αθήνας, όσο και στις εγκαταστάσεις και στα γραφεία της Θεσσαλονίκης.

BP SOLAR HELLAS ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ «ΗΠΙΕΣ» ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ∼ ∼ Η εταιρεία αναλαμβάνει την υλοποίηση λύσεων με το «κλειδί στο χέρι» για επενδυτές στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά, αλλά και εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων για ιδιωτική χρήση σε εταιρικά ακίνητα.

H BP Solar, μέλος του ενεργειακού ομίλου BP, είναι μια εταιρία που δραστηριοποιείται εδώ και περισσότερα από 35 χρόνια σε περισσότερες από 160 χώρες στον τομέα της σχεδίασης, κατασκευής και διάθεσης φωτοβολταϊκών πλαισίων παγκοσμίως, καθώς και στην υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων κάθε κλίμακας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ειδικότερα η τεχνολογία των φωτοβολταϊκών στην οποία εστιάζει η BP Solar, αποτελούν βασικό άξονα για την ανάπτυξη της πράσινης επιχειρηματικότητας. Η υλοποίηση αυτών των έργων σε εταιρικό επίπεδο αφενός αποδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας στην πράσινη ανάπτυξη, αφετέρου μπορεί να αποτελέσει παράλληλα και μια επενδυτική ευκαιρία. Η παραγωγή ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά δεν επιβαρύνει καθόλου το περιβάλλον με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, προσφέροντας πραγματικά «πράσινη» ενέργεια ενώ αξιοποιεί έναν από τους πόρους που η Ελλάδα κατέχει σε αφθονία, την ηλιακή ακτινοβολία. Η BP Solar αναλαμβάνει για τους επενδυτές που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά την υλοποίηση λύσεων με το «κλειδί στο χέρι» (turn key solutions), που σημαίνει υπηρεσίες σχεδία-

σης, εγκατάστασης και συντήρησης από την εταιρεία καθώς και την παροχή πολυετών εγγυήσεων οι οποίες διασφαλίζουν τις επενδύσεις τους και την απόδοση των κεφαλαίων τους. Παράλληλα εταιρείες που ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν έργα φωτοβολταϊκών στις εγκαταστάσεις τους ή σε άλλα εταιρικά ακίνητα μπορούν να απευθυνθούν στην BP Solar αξιοποιώντας την τεχνογνωσία, την τεχνολογία αιχμής, την κατασκευαστική εμπειρία, το παγκόσμιο δίκτυο και την κορυφαία ποιότητα που παρέχει η εταιρία, η οποία αναλαμβάνει τις τεχνικές λεπτομέρειες και τις επιμέρους διαδικασίες της κατασκευής. Αν και η ανάπτυξη της οικιακής αγοράς στην Ελλάδα είναι σε αρχικό στάδιο, η εταιρεία στην Ελλάδα έχει αναπτύξει ένα δίκτυο εκπαιδευμένων εξουσιοδοτημένων συνεργατών που μπορούν να υποστηρίξουν και τις απαιτήσεις της οικιακής αγοράς. Στην Ελλάδα η BP Solar Hellas AE δραστηριοποιείται από το 2007 με την πλήρη υποστήριξη της BP Solar Europe, παρέχοντας ανταγωνιστικές και αποδοτικές εφαρμογές ενεργειακής παραγωγής από φωτοβολταϊκά για έργα κάθε κλίμακας σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ειδικότερα για το 2009 έχουν υλοποιηθεί μια σειρά έργων σε όλη την επικράτεια, τα οποία υπερβαίνουν σε ισχύ τα 4 MW και προσφέρουν στην εταιρεία δυνατότητα άμεσης παρακολούθησης της παραγόμενης ενέργειας και όλων των λεπτομερειών λειτουργίας. Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο η εταιρεία έχει αναπτύξει πληθώρα έργων, σε χώρες όπως Ισπανία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ιταλία, Κορέα, Κίνα, Αυστραλία κ.ά., όπως και σημαντικά έργα και σε περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου για παράδειγμα η ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά πλαίσια χρησιμοποιείται για την παροχή πόσιμου νερού. Χ

56 Δεκέμβριος 2009

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 56

12/9/09 7:53:52 PM

16_AFIEROMA_ENERGY_x358_FINAL.indd 57

12/9/09 7:53:53 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

58 Δεκέμβριος 2009

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 58

12/9/09 8:04:31 PM

INVESTMENT MONEY CONFERENCE 2009

15 Δεκεμβρίου 2009, Athenaeum InterContinental, Αθήνα * Το πέμπτο επιχειρηματικό συνέδριο που διοργανώνει εφέτος η MoneyConferences.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 2009

Αναδεικνύουν τις καλύτερες εταιρείες του Χρηματιστηρίου Αθηνών

∼

* Έβδομο έτος του θεσμού που υποστηρίζει τον ελληνικό επενδυτικό κόσμο. * Ποιες είναι, ανά κατηγορία, οι υποψήφιες για βράβευση εταιρείες.

Τ

ο Investment MoneyConference 2009, ετήσιο επενδυτικό συνέδριο που διοργανώνεται για τέταρτη συνεχή χρονιά, είναι το πέμπτο εφετινό, επιχειρηματικό συνέδριο της MoneyConferences, ακολουθώντας τα συνέδρια Asset Management, CEO & CSR, Banking και Insurance MoneyConference 2009. Το συνέδριο θα εστιάσει σε τομείς της αγοράς που είτε έδειξαν ιδιαίτερη αντοχή στις συνθήκες της κρίσης είτε εκτιμάται ότι θα βγουν αναζωογονημένοι από αυτήν, οπότε και παρουσιάζουν έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον. Κεντρικός Ομιλητής θα είναι ο Νότης Μηταράκης, Διευθυντής Έρευνας στην Fidelity International, ενώ θεματικές ενότητές του θα είναι:

3. Διαχείριση Περιουσίας: Πώς Διαμορφώνεται το Private Banking του Μέλλοντος Συντονιστής: Χρήστος Κώνστας, Δημοσιογράφος Ομιλητές: Νίκος Χριστοφίδης, Καθηγητής, Imperial College, Γενικός Διευθυντής, Financial Engineering Limited Γιάννης Κυριακόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος - Γενικός Διευθυντής, ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών Δημοσθένης Αρχοντίδης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Ομίλου Private Banking, Eurobank EFG Θεόδωρος Κρίντας, Διευθύνων Σύμβουλος & Γενικός Διευθυντής, Attica Wealth Management ΑΕΔΑΚ Νικόλαος Γεωργικόπουλος, Ερευνητής Χρηματοοικομικών, ΚΕΠΕ

1. Επενδύσεις σε Έργα Υποδομής: Διεθνής και Ελληνική Εμπειρία από τις ΣΔΙΤ Συντονίστρια: Στεφανία Σούκη, Δημοσιογράφος Ομιλητές: Ηρακλής Δρούλιας, Γενικός γραμματέας της Διοικητικής Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Νότης Βαγιακάκος, Διευθύνων Σύμβουλος, HDI Gerling Hellas Νίκος Μαντζούφας, Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ Δημήτρης Παρασκευάς, Δικηγόρος, Δικηγορικό Γραφείο Ηλία Παρασκευά 1933

4. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Βιώσιμη Ανάπτυξη - Αποδοτικές Επενδύσεις Συντονιστής: Θανάσης Αντωνίου, Δημοσιογράφος Ομιλητές: Παύλος Ραβάνης, Πρόεδρος, Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών Διονύσης Παπαβασιλείου, Υπεύθυνος Τμήματος Υποστήριξης Ενεργειακών Επενδύσεων, Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Αναστάσιος Γκαρής, Διευθύνων Σύμβουλος, ΔΕΗ Ανανεώσιμες Πηγές Απόστολος Κάκκος, Διευθύνων Σύμβουλος, LAMDA Hellix

2. Ελληνικός Τουρισμός: Επενδυτικές Ευκαιρίες στην Αναβάθμιση των Υπηρεσιών Συντονιστής: Χάρης Ντιγριντάκης, Δημοσιογράφος Ομιλητές: Βασίλης Πατσουράτης, Γενικός Διευθυντής, Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) Σοφία Βασιλείου, Γενική Διευθύντρια, Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) Κατερίνα Κατσαμπέ, Πρόεδρος, Εταιρία Τουριστικής Ανάπυξης Αθηνών Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, Εντεταλμένος Σύμβουλος, Aldemar

ΒΡΑΒΕΙΑ ΣΕ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ Το συνέδριο θα κορυφωθεί με την καθιερωμένη τελετή για την απονομή των Επιχειρηματικών Βραβείων ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 2009, για έβδομο συνεχόμενο έτος. Οι υποψήφιοι έχουν επιλεγεί από την συντακτική ομάδα του περιοδικού ΧΡΗΜΑ, ενώ οι νικητές θα προκύψουν κατά 50% από την on-line ψηφοφορία στην οποία μετείχαν οι αναγνώστες της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ Week και 50% από την κατευθυνόμενη δημοσκόπηση της ALCO σε εκατό (100) Διευθύνοντες Συμβούλους εισηγμένων εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού χώρου. ΧΡΗΜΑ 59

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 59

12/9/09 8:04:31 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2009

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΧΡΗΜΑ

Γεώργιος Ουζούνης 2009

Τ

ο περιοδικό ΧΡΗΜΑ, για έβδομη συνεχή χρονιά και μετά την απήχηση των προηγουμένων ανάλογων διοργανώσεων, προχωρά στην απονομή των Επιχειρηματικών Βραβείων ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 2009, με στόχο την προβολή των επιχειρήσεων που συμβάλλουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη του χρηματιστηριακού θεσμού και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης των επιχειρήσεων αποτελούν η ανάπτυξή τους, οι επενδύσεις, οι καινοτόμες δράσεις τους, ο διεθνοποιημένος προσανατολισμός τους, τα θετικά αποτελέσματα, η εναρμόνισή τους με την εταιρική διακυβέρνηση και την εταιρική κοινωνική ευθύνη, καθώς και η συμπεριφορά τους απέναντι στη χρηματιστηριακή αγορά και στο επενδυτικό κοινό γενικότερα. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ Καλύτερης εταιρείας – 2009 Καλύτερης εταιρείας FTSE ASE 20 – 2009 Καλύτερης εταιρείας Διεθνούς Αγοράς – 2009 Καλύτερης εταιρείας FTSE SMALL CAP 80 – 2009 Καλύτερης εταιρείας του Δημοσίου – 2009 Καλύτερης τράπεζας – 2009 Ανάκαμψης αποτελεσμάτων – 2009 Υψηλών ρυθμών ανάπτυξης – 2009 Διεθνοποίησης – 2009 Υψηλών επενδύσεων – 2009 Επιχειρηματικής καινοτομίας – 2009 Επενδυτικών σχέσεων – 2009 Εταιρικής διακυβέρνησης – 2009 Εταιρικής κοινωνικής ευθύνης -2009 Καλύτερης εταιρείας εναλλακτικής αγοράς – 2009 Καλύτερης εταιρείας του ΧΑΚ - 2009 ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Alapis 2. Μυτιληναίος 3. Τιτάν 4. Εθνική Τράπεζα 5. Τράπεζα Πειραιώς 6. Eurobank EFG 7. Τράπεζα Κύπρου 8. Marfin Popular Bank 9. Alpha Bank 10. Hellenic Post Bank 11. Motor Oil 12. Φουρλής Συμμετοχών 13. Marfin Investment Group 14. Ελλάκτωρ 15. ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ 16. Sprider Stores 17. Folli-Follie

18. Aegean Airlines 19. Eurobank Properties 20. ΟΠΑΠ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE-ASE/20 Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Alpha Bank 2. ATE Bank 3. Βιοχάλκο 4. ΔΕΗ 5. Coca Cola Τρία Έψιλον 6. Ελλάκτωρ 7. Ελληνικά Πετρέλαια 8. Εθνική Τράπεζα 9. Eurobank EFG 10. Intralot 11. Τράπεζα Κύπρου 12. Marfin Popular Bank 13. Marfin Investment Group 14. Motor Oil 15. Μυτιληναίος 16. ΟΠΑΠ 17. ΟΤΕ 18. Τράπεζα Πειραιώς 19. Τιτάν 20. Hellenic Post Bank ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Alapis 2. Aegean Airlines 3. S&B Βιομηχανικά Ορυκτά 4. ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ 5. ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή 6. Coca-Cola Τρία Έψιλον 7. ΕΧΑΕ 8. Eurobank Properties 9. KAE 10. METKA 11. Jumbo 12. Πλαίσιο 13. Yalco 14. ΣΙΔΕΝΟΡ 15. Forthnet 16. Frigoglass 17. Φουρλής Συμμετοχών 18. Intralot 19. Ελλάκτωρ 20. Μηχανική

60 Δεκέμβριος 2009

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 60

12/9/09 8:04:32 PM

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 61

12/9/09 8:04:34 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2009 ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE-SMALL CAP/80 Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Creta Farm 2. Κορρές 3. Βιοκαρπέτ 4. Πετρόπουλος 5. Revoil 6. Centric Πολυμέσα 7. Κρι Κρι 8. Sciens 9. Dionic 10. Profile 11. Byte 12. Space Hellas 13. Sprider 14. Intrakat 15. Κλουκίνας-Λάππας 16. Trastor 17. Autohellas 18. Ευρωσύμβουλοι 19. InfoQuest 20. MLS Πληροφορική ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η ευελιξία της εταιρίας στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, ο βαθμός εξυπηρέτησης των πελατών, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. ΟΠΑΠ 2. Hellenic Post Bank 3. ΟΛΘ 4. ΔΕΗ 5. ΟΛΠ 6. ΕΥΔΑΠ 7. ΕΥΑΘ 8. ΑΤΕ Bank 9. Ελληνικά Πετρέλαια ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Αξιολογούνται παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Εθνική Τράπεζα 2. Alpha Bank 3. Τράπεζα Πειραιώς 4. Eurobank EFG 5. Τράπεζα Κύπρου 6. Marfin Popular Bank 7. Εμπορική Τράπεζα 8. Τράπεζα Αττικής 9. Γενική Τράπεζα 10. Aspis Bank 11. Hellenic Post Bank 12. Marfin Egnatia Bank 13. ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Αξιολογείται η εταιρία που φαίνεται ότι θα καταφέρει το 2009 να

ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, διακόπτοντας ζημιές ή την πτωτική πορεία του παρελθόντος ή τέλος παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση επιδόσεων μέσα στο 2009. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. SingularLogic 2. Υγεία 3. Ευρωσύμβουλοι 4. MLS Πληροφορική 5. ΔΕΗ 6. Sprider Stores 7. Folli-Follie 8. Revoil ΥΨΗΛΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Αξιολογείται η επίδοση της εταιρίας ως προς την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης κατά το 2009, που εκτιμάται ότι είναι διατηρήσιμοι και στο μέλλον. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Marfin Popular Bank 2. Τράπεζα Κύπρου 3. Sprider Stores 4. Jumbo 5. Εθνική Τράπεζα 6. MLS Πληροφορική 7. Centric Πολυμέσα 8. SingularLogic 9. Τηλέτυπος 10. Hellenic Post Bank ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Αξιολογείται η επίδοση της εταιρίας ως προς την επέκταση των δραστηριοτήτων της κατά το 2009, στο εξωτερικό, είτε μέσω εξαγωγών είτε μέσω παραγωγικής επέκτασης. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Εθνική Τράπεζα 2. Σαράντης 3. Τράπεζα Κύπρου 4. Πλαστικά Θράκης 5. Πλαστικά Κρήτης 6. ΣΙΔΕΝΟΡ 7. Τιτάν 8. Coca-Cola Τρία Έψιλον 9. Creta Farm 10. Folli-Follie 11. Intralot 12. J&P Άβαξ 13. S&B Βιομηχανικά Ορυκτά 14. Vivartia 15. Μηχανική 16. Yalco 17. Dromeas 18. Fashion Box 19. Νηρέας Ιχθυοκαλλιέργειες ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Αξιολογείται η επίδοση της εταιρίας ως προς την υλοποίηση φιλόδοξων επενδυτικών προγραμμάτων, ικανών να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη παρουσία της στην αγορά. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Marfin Investment Group 2. Ιασώ 3. Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες 4. Motor Oil

62 Δεκέμβριος 2009

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 62

12/9/09 8:04:35 PM

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 63

12/9/09 8:04:36 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2009 5. Tιτάν 6. Πλαίσιο 7. Jumbo 8. Ελληνικά Πετρέλαια 9. Πετρόπουλος 10. Μυτιληναίος 11. Hellas On Line ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Αξιολογείται η επίδοση της εταιρίας ως προς την εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, τόσο στη διαδικασία παραγωγής, όσο και στην προσφορά προϊόντων & υπηρεσιών. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. MLS Πληροφορική 2. Mediterra 3. SingularLogic 4. Kleeman 5. Creta Farm 6. Υγεία 7. Ιασώ 8. Audio Visual 9. Ελινόιλ 10. Dromeas 11. Hellas On Line 12. ΕΛΓΕΚΑ 13. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Αξιολογείται η στάση της εταιρίας απέναντι στο επενδυτικό κοινό (ποιότητα και επάρκεια παρεχόμενων πληροφοριών, ικανοποιητική ιστοσελίδα, προθυμία εξυπηρέτησης μετόχων, στάση των βασικών μετόχων και της διοίκησης απέναντι στη μετοχή και τους μικρομετόχους, κ.λπ.). ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Εθνική Τράπεζα 2. ΚΑΕ 3. Mηχανική 4. Νηρέας Ιχθυοκαλλιέργειες 5. ΟΠΑΠ 6. Τιτάν 7. Φουρλής Συμμετοχών 8. Alapis 9. Alpha Bank 10. Coca-Cola Τρία Έψιλον 11. Eurobank EFG 12. Forthnet 13. Intralot 14. Marfin Popular Bank 15. Motor Oil 16. ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Αξιολογείται η τυπική προσαρμογή των εταιριών στο θεσμικό πλαίσιο περί Εταιρικής Διακυβέρνησης, αλλά και η πρόθεση των εταιριών για την ουσιαστική Εταιρική Διακυβέρνηση, σε ανταπόκριση των αυξημένων απαιτήσεων του ανταγωνισμού και των κεφαλαιαγορών. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. ΟΠΑΠ 2. Τιτάν 3. Τράπεζα Κύπρου 4. Τράπεζα Πειραιώς 5. Φουρλής Συμμετοχών 6. Coca-Cola Τρία Έψιλον 7. Cosmote 8. Eurobank EFG 9. Marfin Popular Bank 10. Motor Oil

ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Αξιολογείται η έμφαση των εταιριών στο γενικότερο κοινωνικό τους ρόλο (εργαζόμενοι, καινοτομία, προστασία περιβάλλοντος, ενίσχυση τοπικών κοινωνιών, χορηγικό έργο, αθλητισμός, κοινωνική μέριμνα, πολιτισμός κ.λπ.). ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Εθνική Τράπεζα 2. ΟΠΑΠ 3. OTE 4. Τιτάν 5. Τράπεζα Κύπρου 6. Τράπεζα Πειραιώς 7. Alpha Bank 8. Blue Star 9. Coca-Cola Τρία Έψιλον 10. Cosmote 11. Eurobank EFG 12. Hellenic Post Bank 13. Marfin Popular Bank 14. S&B Βιομηχανικά Ορυκτά 15. Vivartia ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, καινοτομία, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η, η έμφαση στις επενδύσεις, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η σταθερότητά τους κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Alpha Trust 2. Envitec Τεχνικών & Περιβαλλοντικών Έργων 3. Epsilon Net 4. Euroxx Χρηματιστηριακή 5. Mediterra 6. Performance Technologies 7. Entersoft 8. Κρητών Άρτος 9. Doppler 10. Optronics Technologies 11. Foodlink 12. Βιοΐατρική 13. Ρομποτικής Τεχνολογίας ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΧΑΚ (Εξαιρουμένων των εταιρειών: Τράπεζα Κύπρου και Marfin Popular Bank) Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1. Ελληνική Τράπεζα 2. Logicom 3. Sea Star Capital 4. Δήμητρα Επενδυτική 5. Tsokkos Hotels 6. Louis 7. Ζορπάς 8. Muskita 9. Ocean Tankers 10. Πανδώρα Χ

64 Δεκέμβριος 2009

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 64

12/9/09 8:04:37 PM

24_AFIEROMA_AWARDS_358_final.indd 65

12/9/09 8:04:38 PM

Χ άρθρο

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΚΕΡΔΗ

ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Τριάντα δύο σημαίνουσες προσωπικότητες των ΗΠΑ, από τους χώρους του επιχειρείν, των επενδύσεων, της πολιτικής, της ακαδημαϊκής ζωής και της εργασίας, από κοινού με το Ινστιτούτο Άσπεν, απευθύνουν δημόσια έκκληση να πάψει να επικρατεί η -καταστροφική για τις εταιρικές αξίες- επενδυτική έμφαση στο βραχυπρόθεσμο κέρδος, με την καθιέρωση κανόνων, οι οποίοι θα επιβραβεύουν την μακροπρόθεσμη δημιουργία αξίας, προς όφελος των ίδιων των επενδυτών, αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.

M

ία υγιής κοινωνία απαιτεί υγιείς και υπεύθυνες εταιρείες, οι οποίες θέτουν μακροπρόθεσμους στόχους. Τα τελευταία χρόνια, διοικητικά συμβούλια, στελέχη, μέτοχοι και νομοθέτες έχουν θυσιάσει την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στο βωμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους. Πιστεύουμε ότι οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι έχουν πλήξει την εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις, οι οποίες εξακολουθούν να είναι η βάση της ελεύθερης αμερικανικής οικονομίας. Για να αποκατασταθεί αυτή η εμπιστοσύνη, πρέπει να επανέλθει η επικέντρωση σε μακροπρόθεσμους στόχους από συμβούλια και διοικήσεις και κυρίως από επενδυτές και αν αυτό δεν μπορεί να γίνει εθελοντικά τότε ας γίνει με την επιβολή των κατάλληλων κανόνων. Σχετική συζήτηση έχει αρχίσει εδώ και αρκετά χρόνια, αναφορικά με το τι μπορεί να κάνουν επιχειρήσεις και επενδυτές στο θέμα της βραχυπρόθεσμης οπτικής τους, συμπεριλαμβανομένης και της παροχής κινήτρων στα στελέχη ώστε να επικεντρώνονται σε μακροπρόθεσμα επενδυτικά προϊόντα. Η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, αλλά και το πρωτοφανές δημόσιο ενδιαφέρον για τη λειτουργία επιχειρήσεων και αγορών, δίνουν μία σπάνια ευκαιρία για τη δημιουργία γενικών κανόνων-υποδείξεων προς την κατεύθυνση δημιουργίας μακροπρόθεσμου πλούτου με περισσότερη διαφάνεια και μεγαλύτερες ηθικές αντιστάσεις. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΙ «ΠΑΙΚΤΕΣ» Η λέξη επενδυτής πρέπει να φέρνει στο μυαλό εικόνες μαμάδων και μπαμπάδων που αποταμιεύουν για τα συντάξιμα χρόνια ή για τις σπουδές των παιδιών τους. Οι επενδυτές όταν συμμετέχουν μόνοι τους στην αγορά είναι παθητικοί και ανοργάνωτοι, με αποτέλεσμα ο ρόλος τους να είναι υποβαθμισμένος τα τελευταία χρόνια. Οι μεγαλύτεροι επενδυτές, που επηρεάζουν την αγορά σήμερα είναι τα ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών ταμείων, των αμοιβαίων κεφαλαίων και των funds. Η ποικιλία των επενδυτικών σχημάτων συμβάλλει στον υγιή αντα-

γωνισμό και είναι μέρος της δύναμης των κεφαλαιαγορών. Αν τα σχήματα αυτά έχουν σωστά κίνητρα, μπορούν να συνεισφέρουν στην δημιουργία μακροπρόθεσμων κερδών. Ωστόσο, η επιρροή των μάνατζερ, των επιχειρήσεων, των funds κ.λπ., οι οποίοι προσβλέπουν σε βραχυπρόθεσμα κέρδη από μετοχές δημιουργεί τρία βασικά προβλήματα: 1. Τα τελικά κέρδη των επενδυτών, πλήττονται, από τη στιγμή που το κόστος αυξάνεται εξ αιτίας των συχνών συναλλαγών.

2. Οι μάνατζερ, που έχουν πρωτίστως το μυαλό τους στα βραχυπρόθεσμα κέρδη, δεν ενδιαφέρονται για την μακροπρόθεσμη κερδοφορία και δεν λαμβάνουν αποφάσεις για την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους.

3. Ο ι μακροπρόθεσμοι επενδυτές χάνουν το ενδιαφέρον τους για επενδύσεις σε επιχειρήσεις που βάζουν βραχυπρόθεσμους στόχους. κάτι που θέτει την μακροπρόθεσμη επιβίωσή τους σε κίνδυνο. Αν ενθαρρύνουμε επενδυτές και εκπροσώπους τους να υιοθετήσουν μακροπρόθεσμη προοπτική, αυτόματα ενθαρρύνουμε και τα διοικητικά συμβούλια να υιοθετούν ανάλογες στρατηγικές για ανάπτυξη και βιώσιμα κέρδη και να στηρίζονται στη μελέτη μακροοικονομικών μεγεθών όταν λαμβάνουν αποφάσεις. Οι βραχυπρόθεσμες πρακτικές δεν περιορίζονται στη συμπεριφορά μερικών επενδυτών ή εκπροσώπων τους. Είναι πολύ πιο διαδεδομένες και ενταγμένες στο χρηματοοικονομικό σύστημα, καθώς υπάρχει μεγάλη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ διευθυντών, διοικητικών συμβουλίων, επενδυτικών συμβούλων και κυβερνήσεων. Συνεπώς μεγαλύτερο αποτέλεσμα έχει η σφαιρική παρά η αποσπασματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Παρουσιάζουμε τις παρακάτω υποδείξεις για να εστιάσουμε την προσοχή και τον διάλογο στα πολλαπλά προβλήματα των βραχυπρόθεσμων επιδιώξεων, καθώς και για να δηλώσουμε ποια πιστεύουμε ότι είναι τα κρίσιμα σημεία που θα μας επιτρέψουν να επιστρέψουμε σε μία υπεύθυνη και ισορροπημένη προσέγγιση

66 Δεκέμβριος 2009

23_ARTHRO_SHORT_TERM_x358_final.indd 66

12/9/09 7:54:59 PM

☛

Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΩΝ, ΔΙΝΟΥΝ ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝΥΠΟΔΕΙΞΕΩΝ, ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΗΘΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ. στις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα.

1. Κίνητρα αγορών: Ενθάρρυνση για περισσότερη υπομονή 2. Κ αθήκοντα κανονιστικών αρχών: Ευθυγράμμιση συμφερόντων των funds με τους επενδυτές τους 3. Δ ιαφάνεια: Ενδυνάμωση των αποκαλύψεων σε ό,τι αφορά επενδυτικές πρακτικές ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Η πρώτη υπόδειξη που σχετίζεται με τα κίνητρα της αγοράς ώστε να έχει υπομονή, είναι ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός για να ενθαρρύνει τους επενδυτές να επικεντρωθούν σε μακροπρόθεσμους στόχους. Ο καπιταλισμός έχει μεγάλη δύναμη οικονομικά και κοινωνικά, και αν η δύναμη του αυτή κατευθυνθεί σωστά μπορεί να έχει τεράστιες θετικές συνέπειες σε όλα τα επίπεδα. Επιστρατεύοντας τις υγιείς δυνάμεις της αγοράς και επανακαθορίζοντας τα κίνητρα των συνιστωσών της, οι παρακάτω προτάσεις ενθαρρύνουν την υπομονή των επενδυτών, και ενισχύουν τους μακροπρόθεσμους κοινωνικούς στόχους: ∼ Α ναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής ώστε αυτή να αποτρέπει τις «έντονες» συναλλαγές. Οι φορολογικοί συντελεστές πρέπει να έχουν καθοδική κλιμάκωση ανάλογα με το πόσο μακροπρόθεσμη είναι η επένδυση. ∼ Κ ατάργηση του ορίου στην αναγνώριση ζημιών από μακροπρόθεσμες επενδύσεις, που τώρα βρίσκεται στα 3.000 δολάρια για κάθε είδους επένδυση. ∼ Υ ιοθέτηση κανόνων για μίνιμουμ χρόνο στην απόδοση κερδών από μία επένδυση ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Η δεύτερη πρόταση σχετίζεται με τη διαβεβαίωση ότι τα επενδυτικά funds λειτουργούν με ξεκάθαρους κανόνες στην κατεύθυνση ότι τα συμφέροντα τους ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα των επενδυτών που εκπροσωπούν. Οι κανόνες αυτοί βοηθούν τους αμερικανούς επενδυτές να κάνουν οικονομία για σκοπούς ζωτικής σημασίας όπως για τη σύνταξη και τα πανεπιστημιακά δίδακτρα. Αυτές οι πολιτικές δημιουργούν ζήτηση για την αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων, μία ζήτηση που αυξάνει λόγω των μειώσεων που σταδιακά επιβάλλονται στις συντάξεις. Όλα αυτά τα μακροπρόθεσμα funds, ενδεχομένως να χρειάζονται ριζικές αλλαγές στη λειτουργία τους, και πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνουν αντικείμενο ελέγχου στο κατά πόσο το συμφέρον των διαχειριστών ταυτίζεται με αυτό των επενδυτών που εκπροσωπούν. Η πρόκληση της αντιμετώπισης της λάθος ευθυγράμμισης συμ-

Ο διάσημος επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ(πάνω δεξιά), πρώην υπουργοί των ΗΠΑ και ο Τζέιμς Γούλφενσον(πάνω αριστερά), πρώην πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι μεταξύ αυτών που προσυπέγραψαν την έκκληση, όπως και ο Τζον Γουΐλκοξ της Sodali (κάτω), συνέντευξη του οποίου είχε δημοσιευθεί στο ΧΡΗΜΑ του περασμένου Οκτωβρίου

φερόντων μεταξύ διαχειριστών και κοινωνίας είναι πολύ μεγάλη και η βελτίωση της μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την επιβολή νέων νόμων και κανονισμών. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ Η τρίτη και τελευταία υπόδειξη για μεγαλύτερη διαφάνεια στις επενδυτικές συναλλαγές, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο ώστε να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αποκτήσουν μακροπρόθεσμο προσανατολισμό. Το τυχαίο αποτέλεσμα που προκύπτει από την αυξανόμενη πολυπλοκότητα δομημένων και παράγωγων επενδυτικών προϊόντων έχει δώσει τη δύναμη σε κάποιους επενδυτές να επηρεάζουν τις επιχειρηματικές αποφάσεις, χωρίς αυτή η επιρροή να μπορεί να ελεγχθεί από τις κρατικές αρχές. Αυτή η έλλειψη διαφάνειας δημιουργεί ευκαιρίες για τους επενδυτές να χρησιμοποιήσουν αυτή την επιρροή για να αποκομίσουν βραχυπρόθεσμα οφέλη σε βάρος μακροπρόθεσμων κερδών και αξιών. Οι ευκαιρίες αυτές έχουν πολλές μορφές. Για να δοθεί ένα ακραίο παράδειγμα, οι ευκαιρίες αυτές έχουν εύρος, από κάποιον που γίνεται επίσημος μέτοχος με δύναμη ψήφου σε μία επιχείρηση ενώ ταυτόχρονα κερδοσκοπεί βραχυπρόθεσμα με τις μετοχές της, μέχρι έναν επενδυτή που έχει στην κατοχή του μετοχές από μία εταιρεία και εκμεταλλεύεται αυτή τη θέση του για να αυξήσει την αξία της περιουσίας του σε μία άλλη επιχείρηση. Και υπάρχουν και άλλες πιο «έξυπνες» τεχνικές. Ο εκσυγχρονισμός των κανόνων διαφάνειας οι οποίοι θα λαμβάνουν υπόψη την ισχύουσα πολυπλοκότητα αλλά θα την μεταφράζουν σε απλούς κανονισμούς μπορεί να παίξει σημαντικό και συγκεκριμένο ρόλο στο να βοηθήσει τις εταιρείες να έχουν μακρά οπτική. Αυτό θα συμβεί μέσω της ενθάρρυνσης της επενδυτικής συμπεριφοράς ώστε αυτή να έχει στόχο την δημιουργία αξιών μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και εξασφαλίζοντας σε αυτούς που παίρνουν τις επιχειρηματικές αποφάσεις περισσότερη κατανόηση για ποια είναι τα κίνητρα των μετόχων τους. Χ ΧΡΗΜΑ 67

23_ARTHRO_SHORT_TERM_x358_final.indd 67

12/9/09 7:55:01 PM

Χ

∼ θέμα

Nέοι κανόνες, όπως ειδικότεροι περιορισμοί, διαχείριση της κεφαλαιακής διάρθρωσης, όροι κατανομής κερδών κ.τ.λ., οι οποίοι επηρεάζουν τους δείκτες ρευστότητας των ευρωπαϊκών REITs, βρέθηκαν στο επίκεντρο των νομοθετικών πρωτοβουλιών τη χρονιά που τελειώνει.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ

ΠΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Κ

∼

Trusts θα εξυπηρετήσει πέντε βασικούς στόχους και ι ενώ στην Ελλάδα ο κλάδος των συγκεκριμένα: Επενδυτικών Εταιρειών Ακινήτων ετοιμάζεται να διευρυνθεί ∼ Στη βελτίωση των όρων του ανταγωνισμού στον με την προσθήκη μίας ακόμη κλάδο, την στιγμή που αυξάνονται πανευρωπαϊκά ο ✒ –της μεγαλύτερης- εισηγμένης αριθμός των REITs από την ΑΕΕΑΠ, αυτής του ομίλου της ∼ Στην ενίσχυση της διαφάνειας και της «ασφάλειας» Στεφανία Εθνικής Τράπεζας, στην Ευρώπη, στην αγορά. Και μόνο με το ρόλο του εγγυητή για τις Σούκη οι φορείς της ευρωπαϊκής βιομηχανίας real estate συναεπενδύσεις σε ακίνητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί σπίζονται με ένα κοινό στόχο: τη δημιουργία του πρώτου, κοινού να συμβάλει τα μέγιστα στον έλεγχο και την σταθερότητα στις ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου με στόχο να ξεπερασθούν όλα αγορές ακινήτων ανά την Ευρώπη. ∼ Στην ανάγκη να διορθωθεί η υφιστάμενη κατάσταση στην αγοτα εμπόδια για τις διασυνοριακές επενδύσεις και να ενισχυθεί η σταθερότητα και η διαφάνεια στην αγορά. «Ήδη το ΕU REIT βρίρά ακινήτων όπου αποταμιευτές σε μικρά κράτη μέλη δεν έχουν σκεται σε προχωρημένο στάδιο διαβούλευσης, μεταξύ όλων των εύκολη πρόσβαση σε καλής ποιότητας επενδυτικά προϊόντα σε εμπλεκόμενων φορέων, όπως οι European Property Federation, άλλα κράτη μέλη ή ακόμη και σε ακίνητα υψηλών προδιαγραThe European Group of Valuers’ Associations (TEGoVA), Urban φών στις χώρες τους.

Land Institute, Royal Institute of Chartered Surveyors», επισημαί- ∼ Στην αντιστροφή της σημερινής, αυξανόμενης τάσης εταιρειών ακινήτων που στρέφονται σε φορολογικούς παραδείσους. νει ο κ. Ηλίας Ζιώγας, μέλος του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών, ∼ Στην ενίσχυση της εξειδίκευσης στον κλάδο του real estate και ο οποίος συμμετέχει στην κοινή πανευρωπαϊκή προσπάθεια. Οι εν λόγω φορείς- εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής βιομηχανίας real την αύξηση των επενδύσεων σε ακίνητα κοινωνικής κατοικίας estate έχουν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη θέσπιση και γενικότερα κοινωνικής πολιτικής Οι φορείς του ευρωπαϊκού ενός πλαισίου για τα REITs, το οποίο θα θεσπίζει συγκεκριμένους real estate φιλοδοξούν η δημιουργία του κοινού ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου για τα REITs να συμβάλλει ώστε η σημερινή, κανόνες για την ανάπτυξη του κλάδου πανευρωπαϊκά. «Εκτιμάται ότι οι προτάσεις μπορεί να ολοκληρωθούν μέχρι την κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων να μετεξελιχθεί άνοιξη του 2010 και θα αφορούν όχι μόνο για τη λειτουργία των στη μεγαλύτερη και την πλέον αποτελεσματική αγορά ακινήτων συγκεκριμένων επενδυτικών οχημάτων αλλά και άλλα θέματα διεθνώς, ενώ ταυτόχρονα, οι επενδυτές μικρότεροι ή μεγαλύτεόπως για παράδειγμα ο καθορισμός των προσόντων και των διαροι, ιδιώτες ή θεσμικοί θα έχουν την ευκαιρία να επωφεληθούν δικασιών των fund managers κ.τ.λ.» επενδύοντας τα κεφάλαιά τους σε μία διαφανή αγορά. Σημειωτέον ότι στη συνολική κατανομή των επενδύσεων των ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ REITs η Ευρώπη κατέχει ποσοστό κοντά στο 19% της παγκόσμιΤο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για τα Real Estate Investment ας αγοράς, με την Γερμανία και την Αγγλία να εμφανίζονται ως οι

68 Δεκέμβριος 2009

20_THEMA_AKINHTA_x358_final.indd 68

12/10/09 10:29:43 AM

☛

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΑΛΛΟΝ ΥΠΟΤΙΜΗΜΕΝΟΣ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΙΚΡΟ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΥΝΤΟΜΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΤΗΣ ΘΥΓΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΤΕ, ΠΛΑΪ ΣΤΙΣ MIG REAL ETATE, EUROBANK PROPERTIES ΚΑΙ TRASTOR. δύο μεγαλύτερές αγορές στην Ευρώπη, ενώ στην τρίτη θέση να ακολουθεί η Γαλλία. Πέραν των συλλογικών πρωτοβουλιών, σε ουκ ολίγες χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση τους θεσμικού τους πλαισίου. Επί πλέον, νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως οι πιο πρόσφατες σε Ισπανία και Φινλανδία, εξακολουθούν να λαμβάνονται με επίκεντρο τις Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην πρόσφατη μελέτη EPRA Global REIT Survey 2009, του οργανισμού Εuropean Public Real Estate Association (ο οποίος εκπροσωπεί πάνω από 220 μέλη), «με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης να είναι πλέον πιο ορατές από ποτέ, οι νέες, αυτές πρωτοβουλίες που λαμβάνονται πανευρωπαϊκά σχετίζονται και με το γενικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον που επηρεάζει τη λειτουργία των συγκεκριμένων επενδυτικών οχημάτων. Nέοι κανόνες, όπως ειδικότεροι περιορισμοί, διαχείριση της κεφαλαιακής διάρθρωσης, όροι κατανομής κερδών κ.τ.λ., οι οποίοι επηρεάζουν τους δείκτες ρευστότητας των ευρωπαϊκών REITs, βρέθηκαν στο επίκεντρο των νομοθετικών πρωτοβουλιών την περασμένη χρονιά.» ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στη χώρα μας, οι ΑΕΕΑΠ απολαμβάνουν σημαντικά φορολογικά πλεονεκτήματα όπως π.χ. πλήρη απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά ακινήτων από το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, καθώς και εξάντληση κάθε λοιπής φορολογικής υποχρέωσης της εταιρείας προς το δημόσιο με την καταβολή ετήσιου φόρου 10% επί του εκάστοτε ισχύοντος επιτοκίου αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προσαυξημένου κατά μία ποσοστιαία μονάδα επί του συνόλου των επενδύσεων σε ακίνητα, πλέον των διαθεσίμων τους. Το ανωτέρω ευνοϊκό φορολογικό πλαίσιο των ΑΕΕΑΠ δίνει τη δυνατότητα για υψηλές αποδόσεις μέσω των μερισμάτων που διανέμονται και τα οποία μπορεί να είναι κατά περίπτωση (ανάλογα με τη μερισματική πολιτική που ακολουθεί η κάθε εταιρεία) μεγαλύτερα από τα μετά από φόρους μισθώματα που εισπράττονται από κάποιο ιδιώτη ιδιοκτήτη ενός ακινήτου. Παράλληλα, για τις ΑΕΕΑΠ δεν διενεργούνται αποσβέσεις, αλλά μόνο αποτιμήσεις της αξίας των ακινήτων από το ΣΟΕ, και οι τυχόν υπεραξίες ή υποαξίες που διαμορφώνονται ενσωματώνονται στα αποτελέσματα. Οι υψηλές αποδόσεις εξασφαλίζονται επίσης από την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ακινήτων. Οι ΑΕΕΑΠ στελεχώνονται από πρόσωπα με τεχνογνωσία και εμπειρία ώστε να γίνεται η καλύτερη δυνατή διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους. Όσον αφορά στους κινδύνους που ενέχει η άμεση επένδυση σε ακίνητη περιουσία, αυτοί μειώνονται λόγω της διασποράς που υποχρεούται να έχει μία ΑΕΕΑΠ στο χαρτοφυλάκιό της. Το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει ότι η αξία κάθε ακινήτου (κατά το χρόνο της απόκτησης του) δεν μπορεί να υπερβαίνει το 25% της συνολικής αξίας των επενδύσεών της.

Σημαντικό πλεονέκτημα των ΑΕΕΑΠ αποτελεί η δυνατότητα πώλησης των μετοχών της ΑΕΕΑΠ και συνακόλουθης άμεσης ρευστοποίησης του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Αντίθετα με τις δυσκολίες που μπορεί να παρουσιάζει η πώληση ή μίσθωση ενός ακινήτου, δεδομένων των επιπέδων προσφοράς και ζήτησης στην κτηματαγορά κάθε περίοδο, η συμμετοχή σε μια ΑΕΕΑΠ μπορεί να εξασφαλίσει τη ρευστότητα του κεφαλαίου στην επιθυμητή περίοδο μέσω συναλλαγών στο ΧΑ ή σε κάποια αντίστοιχη αγορά. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής στην ΑΕΕΑΠ ακόμα και σε επενδυτές με σχετικά μικρό διαθέσιμο κεφάλαιο το οποίο κάτω από άλλες συνθήκες δε θα ήταν επαρκές για επένδυση σε ακίνητα. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα ο κλάδος είναι μάλλον υποτιμημένος, γεγονός το οποίο οφείλεται και στο μικρό αριθμό των εισηγμένων εταιρειών- μόλις τον περασμένο Ιούλιο εισήχθη η MIG Real Estate, η τρίτη κατά σειρά εισηγμένη ΑΕΕΑΠ μετά τις Eurobank Properties AEEAΠ και Trastor AEEAΠ, οι οποίες είχαν προηγηθεί. Ο μικρός αριθμός των εταιρειών, οφείλεται και στο ότι η σχετική νομοθεσία δεν ήταν αρκετά ελκυστική για τη δημιουργία τέτοιων επιχειρήσεων, καθώς φορολογούσε τα εισφερόμενα ακίνητα. Ωστόσο, με το νόμο του 2007 πολλές από τις αδυναμίες έχουν διορθωθεί. Στα επόμενα χρόνια ο θεσμός των εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία αναμένεται να αναπτυχθεί σημαντικά και να αποτελέσει μια ιδιαίτερα δημοφιλή μορφή επένδυσης. Με δεδομένο το ενδιαφέρον που εκτιμάται ότι θα επιδείξουν για τη δημιουργία ανάλογων εταιρειών μεγάλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί, πολλοί από τους οποίους διαθέτουν σήμερα τεράστια ακίνητη περιουσία, είναι προφανές ότι η ανάπτυξη των ΑΕΕΑΠ θα δημιουργήσει τον κύριο κορμό θεσμικών επενδυτών ακινήτων στην Ελλάδα και θα καθορίσει αποφασιστικά το μέλλον και την ανάπτυξη της κτηματαγοράς. Ήδη, με τη νέα ΑΕΕΑΠ της Εθνικής Τράπεζας, ο κλάδος αναμένεται να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Εκτός του κλάδου των τραπεζών- οι οποίες, ως γνωστόν, είναι από τις μεγαλύτερες ιδιοκτήτριες ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, έπεται η ΑΕΕΑΠ του ΟΤΕ (αν και η εισαγωγή της ΟΤΕ Properties στο ΧΑ έχει μέχρι στιγμής καθυστερήσει λόγω κρίσης αλλά και αλλαγών στη διοίκηση), ενώ αντίστοιχες κινήσεις έχουν ανακοινωθεί και από άλλους επιχειρηματικούς ομίλους όπως π.χ. η ΑΧΟΝ. Για το εννεάμηνο του 2009, οι επενδύσεις σε ακίνητα των τριών εισηγμένων ΑΕΕΑΠ, Eurobank Properties, Trastor και MIG Real Estate, διαμορφώθηκαν στα 795 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο της τάξεως του 8% από τα τέλη του 2008. Μάλιστα, οι εν λόγω εταιρείες ήταν οι μόνες ουσιαστικά μέσα στο έτος που πραγματοποίησαν αγοραπωλησίες και «ζέσταναν» έστω και σε μικρό βαθμό την αγορά. Οι επενδύσεις σε ακίνητα της Eurobank Properties έφθασαν στο εννεάμηνο του 2009 στα 633 εκατ. ευρώ, έναντι 578 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2008. Τα έσοδα μίσθωσης επενδυτικών ενισχύθηκαν κατά 9%, φθάνοντας τα 30,6 εκατ. ευρώ από 28,1 εκατ. ευρώ. Η Trastor ΑΕΕΑΠ, είχε αξία επενδύσεων σε ακίνητα στο τέλος του εννεαμήνου στα 96,1 εκατ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από μισθώματα ανήλθαν σε 5,2 εκατ. ευρώ έναντι 5,4 εκατ. ευρώ κατά το 2008, παρουσιάζοντας μείωση που αποδίδεται σε πωλήσεις επενδυτικών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008. Όσον αφορά στη MIG Real Estate, το σύνολο των επενδύσεων σε έφθασε τα 66,2 εκατ. ευρώ, από 64,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από μισθώματα αυξήθηκαν κατά 80,3% και διαμορφώθηκαν στα 2,20 εκατ. ευρώ. Χ ΧΡΗΜΑ 69

20_THEMA_AKINHTA_x358_final.indd 69

12/10/09 10:29:44 AM

Χ φάκελοι

ALPHA BANK

ΜΕΡΙΣΜΑ... ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Δεν προβλέπεται μέρισμα για την χρήση 2009, κάτι που θα συμβεί για τη χρήση 2010 και θα ισοδυναμεί με το 35% των κερδών της τράπεζας

✒ εν υπάρχει πρόθεση της Alpha Bank να σης ότι η νέα κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι δεν έχει από τον Γιώργο προχωρήσει σε εξαγορές ή συγχωνεύσεις βρει ακόμη το βηματισμό της, διαθέτει τη βούληση για Καλούμενο στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολιτην αντιμετώπιση μιας σειράς διαχρονικών προβλημάκής Ευρώπης, ενώ για την ελληνική αγορά αν γίνει των της ελληνικής οικονομίας, όπως την πάταξη της φοροδιακάτι τέτοιο θα είναι μετά το 2010. Σύμφωνα με τον φυγής, την επίλυση του ασφαλιστικού καθώς και θεμάτων που Μαρίνο Γιαννόπουλο, γενικό διευθυντή και επικεφαλής των συνδέονται με τα κλειστά επαγγέλματα κ.λπ. Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών (CFO) της τράπεζας, ☛ «με την εξαγορά μικρών τραπεζών δεν μπορεί κανείς να κερδίσει σημαντικά μερίδια αγοράς και σε γενικές γραμμές εξαγορές τέΟ ΡΥΘΜΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ, τοιου μεγέθους δεν είναι επικερδείς, ενώ παράλληλα χρειάζεται ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ χρόνος για αφομοίωση». Ο κ. Γιαννόπουλος ανέφερε ότι για την ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗΣ, χρήση 2009 δεν προβλέπεται μέρισμα κάτι που θα συμβεί για τη ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΟΤΙ -ΑΠΟ ΤΟ 2010 ΚΑΙ χρήση 2010 και θα ισοδυναμεί με το 35% των κερδών της τράπε- ΜΕΤΑ- ΘΑ ΚΥΜΑΝΘΕΙ ΜΕΤΑΞΥ 6% ζας. Η επέκταση της Alpha Bank θα συνεχιστεί μέσω οργανικής ΚΑΙ 10%, ΑΠΟ ΜΟΛΙΣ 5% ΠΟΥ ΗΤΑΝ ανάπτυξης και τo 2010. Για τα δάνεια σε καθυστέρηση αναφέρΦΕΤΟΣ. θηκε ότι ο ρυθμός αύξησης τους μειώθηκε στο τρίτο τρίμηνο, κάτι που θα συνεχιστεί στην Ελλάδα και στο επόμενο διάστημα. ΔΑΝΕΙΑ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Αναφερόμενος σε επιμέρους θέματα, o Βασίλειος Ψάλτης, ανώΜιλώντας για την γενικότερη οικονομική κατάσταση στη χώρα τερος διευθυντής της Διεύθυνσης Εταιρικού Σχεδιασμού και μας, ο Μιχάλης Μασουράκης, ανώτερος διευθυντής της ΔιεύΕλέγχου της τράπεζας είπε, μεταξύ άλλων, ότι η Alpha Bank θυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, εκτίμησε ότι ο διαθέτει δανειακό χαρτοφυλάκιο με τους χαμηλότερους κινδύρυθμός ανάπτυξης το 2009 θα κινηθεί με αρνητικούς ρυθμούς, νους σε σχέση με άλλες τράπεζες. Ειδικότερα, μόνο το 12% του από -0.5% μέχρι - 0,9%, ενώ από το 2010 θα επανέλθουν οι θεδανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας είναι στην καταναλωτική τικοί ρυθμοί ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία. Ανέφερε επίπίστη, που θεωρείται τομέας εργασιών με υψηλότερο συγκριτικά κίνδυνο και μόλις 3% του χαρτοφυλακίου της είναι εκτός ΕΕ.

ALPHA BANK ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ Συγκριτικό πλεονέκτημα της Alpha Bank αποτελεί επίσης και το γεγονός ότι το 65% του ισολογισμού της χρηματοδοτείται από καταθέσεις, ανέφερε ο κ. Ψάλτης. Αναφερόμενος στους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, επισήμανε ότι από το 2010 θα επιταχυνθούν με ρυθμούς από 6% μέχρι και 10% περίπου, από μόλις 5% περίπου που κυμαίνονται φέτος. Η αύξηση του μετοχικού της Alpha Bank γίνεται με σκοπό την εξαγορά των προνομιούχων μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου 940 εκατ. ευρώ. Η έκδοση είναι πλήρως εγγυημένη από κοινοπραξία διεθνών χρηματοοικονομικών οίκων. Όπως αναφέρθηκε, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται για πιστωτική επέκταση στα τρέχοντα ελκυστικά επίπεδα αποδόσεων ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές και ενδυναμώνει την ελκυστικότητα του ονόματός της Alpha Bank στην προσέλκυση καταθέσεων. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στην Τράπεζα να επαναφέρει την πάγια πολιτική της στον τομέα της διανομής μερίσματος στους μετόχους της. Χ

Δ

70 Δεκέμβιος 2009

03_FAKELOS_ALPHA_BANK_X358_final.indd 70

12/9/09 6:32:40 PM

03_FAKELOS_ALPHA_BANK_X358_final.indd 71

12/9/09 6:32:42 PM

Χ φάκελοι

S&B ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ

ΜΕΛΕΤΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΕΞΑΓΟΡΕΣ «Σωστά τοποθετημένη εν αναμονή της ανάκαμψης» Σχέδια για επέκταση δραστηριοτήτων εκτός Ευρώπης Διεύρυνση εφαρμογών «από το ορυχείο στην αγορά» ✒ S&B Βιομηχανικά Ορυκτά θα συνεχίσει ναύλους. Σε συνδυασμό με τους ενισχυμένους όγκους από τον Γιώργο τη γεωγραφική της εξάπλωση πέρα από πωλήσεων στο τρίτο τρίμηνο, τα περιθώρια κερδοφορίας Καλούμενο την Ευρώπη και θα αναπτύξει καινούροδήγησαν σε καθαρά κέρδη για το εννεάμηνο 4,2 εκατ. γιες βιομηχανικές λύσεις και νέες εφαρμογές των ευρώ, υπερδιπλάσια των καθαρών κερδών του Α’ εξαμήνου. προϊόντων της. Αυτά ανέφερε ο κ. Κρίτων Αναβλαβής, Οικονομικός Διευθυντής του Ομίλου σε παρουσίαση η οποία ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ, ΜΕΙΩΣΗ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών. Ο Οικονομικός Διευθυντής του Ομίλου ανέλυσε τις πρωτοβουλίες Επιπροσθέτως, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά μέσω πιθανών στοχευπου έχουν αναληφθεί στον Όμιλο από το φθινόπωρο του 2008 σχεμένων εξαγορών, θα εξετάσει νέες αλυσίδες «από το ορυχείο στην τικά με τη συγκράτηση του κόστους, τη δημιουργία χρηματορροών αγορά», επιδιώκοντας την περαιτέρω διεύρυνση των εφαρμογών και τη μείωση του καθαρού δανεισμού. Η εφαρμογή των πρωτοβουτελικής χρήσης των προϊόντων της. Σχετικά με άλλες παρεμφερείς λιών αυτών είχε θετικά αποτελέσματα, καθώς μέσα στο εννεάμηνο με αυτές των βιομηχανικών ορυκτών δραστηριότητες, όπως είναι οι καθαρές λειτουργικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 7,2 εκατ. ευρώ ή η γεωθερμία και η ακίνητη περιουσία της Εταιρίας στη Μήλο, θα 15%, ενώ οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες αυξήαναζητηθεί η δημιουργία πρόσθετης αξίας σε μεσο-μακροπρόθεσμο θηκαν σημαντικά κατά 43,6 εκατ. ευρώ και ανήλθαν σε 63,5 εκατ. ορίζοντα. ευρώ. Επί πλέον, ο καθαρός δανεισμός μειώθηκε κατά 36% ή 73,4 Σε σχέση με τα αποτελέσματα εννεαμήνου της εταιρείας ο κ. Αναβλα- εκατ. ευρώ, σε 129,8 εκατ. ευρώ από 203,1 εκατ. ευρώ στην αρχή βής αναφέρθηκε στο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που διαμορτου έτους, αντικατοπτρίζοντας τη βελτίωση των οργανικών ταμειφώθηκε στη διάρκεια του, και στον τρόπο με τον οποίο η παραγωγή ακών ροών και την επιτυχημένη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, χάλυβα διεθνώς και η κατασκευαστική δραστηριότητα επηρέασαν ύψους περίπου 41 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών στον τομέα του την οικονομική πορεία του Ομίλου. Οι συνολικές πωλήσεις και τα Περλίτη ανήλθε σε 48 εκατ. ευρώ, περίπου 17% κάτω από το αντίκέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων στοιχο εννεάμηνο του 2008. Οι πωλήσεις του τρίτου τριμήνου ήταν και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) για τον Όμιλο ανήλθαν σε στα ίδια επίπεδα με το δεύτερο. Στον τομέα Βωξίτη, ο κύκλος εργα242 εκατ. ευρώ και 30 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Παρά τη μείωση σιών κατέγραψε μείωση 36% περίπου σε σχέση με την προηγούμενη αυτών των μεγεθών κατά 32% και 46% αντίστοιχα, σε σχέση με την χρονιά, υποστηριζόμενος από τις πωλήσεις του τρίτου τριμήνου, ιστορικά υψηλότερη απόδοση του εννεαμήνου του 2008, οι πωλήπου ήταν οι καλύτερες μέχρι στιγμής και οι οποίες εμφανίζονται σεις αλλά και το EBITDA του τρίτου τριμήνου επέδειξαν σημαντική αισθητά βελτιωμένες κατά 43% σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο. διαδοχική βελτίωση συγκριτικά με το δεύτερο τρίμηνο, της τάξεως Γενικά οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τον σίδηρο και τον του 8% και 26%, αντίστοιχα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει αύξηση χάλυβα εμφανίζουν μικρή αύξηση στη ζήτηση, ενώ οι πωλήσεις στα των περιθωρίων κερδοφορίας κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης ήταν 44 εκατ. ευρώ, μειωμένες την τρίτη κατά σειρά βελτίωση από το τέταρτο τρίμηνο του 2008. κατά 38% σε σύγκριση με πέρυσι. Η βελτίωση στα περιθώρια κερδοφορίας προκύπτει κυρίως από τη Για τον κλάδο της Otavi, οι πωλήσεις ανήλθαν σε περίπου 18 εκατ. συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ΗΠΑ και τη μείωση στους ευρώ, μειωμένες κατά 42%. Οι πωλήσεις σε ό,τι αφορά στο τρίτο τρίμηνο, περιλαμβάνουν την παραδοσιακά αδύναμη περίοδο των καS&B ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ λοκαιρινών διακοπών, αλλά και τις υψηλότερες μηνιαίες πωλήσεις μέχρι στιγμής. Οι πωλήσεις στις αγορές Υαλουργίας και Κεραμικών, αλλά και σε αυτήν των πυριμάχων, εμφάνισαν θετικές ενδείξεις. Με την παράλληλη διατήρηση των τιμών και των θέσεων του Ομίλου στις αγορές που εξυπηρετεί, οι λειτουργικές και οικονομικές προσαρμογές που υλοποιήθηκαν, καθιστούν τον Όμιλο S&B -σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της εταιρείας- σωστά τοποθετημένο εν αναμονή της μελλοντικής ανάκαμψης. Χ

H

72 Δεκέμβιος 2009

04_FAKELOS_S&B_X358_FINAL.indd 72

12/9/09 8:05:06 PM

04_FAKELOS_S&B_X358_FINAL.indd 73

12/9/09 8:05:07 PM

Χ φάκελοι

SPRIDER STORES

ΣΤΟΧΟΣ ΤΑ 150 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ Τα 150 καταστήματα έχει στόχο να φτάσει ο Όμιλος Sprider Stores μέχρι το τέλος του 2011 σε Ελλάδα και εξωτερικό. Από αυτά τα 100 θα είναι εντός της χώρας μας και τα 50 εκτός Ελλάδας. ✒ ο δίκτυο καταστημάτων του Ομίλου Sprider προ φόρων, τόκων, αποσβέσεων και επενδυτικών αποαπό τον Γιώργο τελεσμάτων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 15.426 χιλ.

Stores, μετά την προσθήκη εννέα νέων σηΚαλούμενο ευρώ έναντι 14.676 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο μείων πώλησης εντός του 2009, απαριθμεί πέρυσι, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 5,1%. Τέλος, τα κέρδη σήμερα 108 καταστήματα, εκ των οποίων 86 είναι στην προ φόρων (ΕΒΤ) διαμορφώθηκαν σε 6.967 χιλ. ευρώ έναντι 8.015 Ελλάδα ενώ 22 λειτουργούν σε χώρες της Νοτιοανατοχιλ. ευρώ το πρώτο εννεάμηνο 2008, μειωμένα κατά 13,1% ενώ τα λικής Ευρώπης (Ρουμανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Κύπρο. ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας η πορεία της αγοράς κατά το (ΕΑΤΑΜ) σημείωσαν μείωση της τάξης του 31,4% και ανήλθαν σε τρίτο τρίμηνο χαρακτηρίζεται ως μέτρια ενώ για το τέταρτο τρίμηνο αναμένεται ακόμα χειρότερη. Οι ιδιαίτερα αντίξοες και πρωτόγνωρες 4.037 χιλ. ευρώ έναντι 5.884 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα επιβαρύνθηκαν και από συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά απόρροια της διεθνούς απομείωση αποθεμάτων, η οποία αποδίδεται τόσο στη ταχεία επιοικονομικής ύφεσης, έπληξε σημαντικά την καταναλωτική εμπιδείνωση των συνθηκών στη αγορά κατά το τρίτο και κυρίως τέταρτο στοσύνη με αποτέλεσμα την συμπίεση των περιθωρίων. Με στόχο τρίμηνο του 2009 όσο και στα έκτακτα γεγονότα του περασμένου την αύξηση του μεριδίου αγοράς καθώς και της ανταγωνιστικότητάς Δεκεμβρίου, που είχαν ως αποτέλεσμα την καθίζηση της ζήτησης της η Sprider Stores εφάρμοσε συγκεκριμένα μέτρα ενίσχυσης της στην Αθήνα και στην περιφέρεια, κατά την κρίσιμη αγοραστική περευστότητας, και ενίσχυσης του όγκου πωλήσεων. Αποτέλεσμα των ρίοδο των Χριστουγέννων. Η ιδιαίτερα θετική πορεία του δικτύου ενεργειών αυτών ήταν ο Όμιλος να ενισχύσει συνολικά τη δραστηριSprider Stores στην ελληνική αγορά αποτυπώνεται στα αποτελέότητα και στο τρίτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης με ιδιαίτερα θεσματα της μητρικής εταιρίας, με τα κέρδη προ φόρων, τόκων, αποτική εικόνα να παρουσιάζουν κυρίως τα αποτελέσματα της μητρικής σβέσεων και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBITDA) της μητρικής εταιρίας, τα οποία αποτυπώνουν τη δραστηριότητα των Sprider Stores εταιρίας να διαμορφώνονται σε 17.424 χιλ. ευρώ έναντι 14.996 στην ελληνική αγορά. Η τρέχουσα δυσμενής οικονομική συγκυρία χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, καταγράφοντας αύξηση έχει επηρεάσει σε σημαντικότερο βαθμό τις χώρες της Νοτιοανατολιτης τάξης του 16,2%. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και κής Ευρώπης, όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος, απ’ ότι την Ελλάδα. επενδυτικών αποτελεσμάτων (ΕΒΙΤ) ανήλθαν σε 10.488 χιλ. ευρώ έναντι 9.605 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, αυξημένα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ κατά 9,2%. Τα κέρδη προ φόρων (ΕΒΤ) διαμορφώθηκαν σε 9.810 Τα αποτελέσματα εννεαμήνου της εταιρείας είχαν μικτή εικόνα ενώ χιλ. ευρώ έναντι 8.880 χιλ. ευρώ το εννεάμηνο 2008, παρουσιάζοσε επίπεδο μητρικής είχαν θετικό πρόσημο. ντας αύξηση της τάξης του 10,5%. Τέλος, τα κέρδη μετά από φόρους Ειδικότερα όσον αφορά στο εννεάμηνο του 2009 ο ενοποιημένος (ΕΑΤ) αυξήθηκαν κατά 4,5% και ανήλθαν σε 6.804 χιλ. ευρώ έναντι κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 13,2% και ανήλθε σε 114.975 χιλ.

6.510 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. ευρώ έναντι 101.550 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Τα μικτά κέρδη του Ομίλου ανήλθαν σε 67.922 χιλ. ευρώ έναντι 65.176 χιλ. ευρώ το εννεάμηνο του 2008, αυξημένα κατά 4,2%. Το μικτό ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Το μοντέλο Sprider Stores βασίζεται σε έξι κύριους πυλώνες και περιθώριο κέρδους υποχώρησε κατά 5,1 ποσοστιαίες μονάδες και συγκεκριμένα στην αξιοποίηση ενός ισχυρού επώνυμου προϊόντος διαμορφώθηκε σε 59,1% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών έναντι 64,2% την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Τα ενοποιημένα κέρδη «οικονομικής μόδας», στην εφαρμογή του επεκτάσιμου μοντέλου καταστήματος, στην υλοποίηση ενεργειών προώθησης σε τοπικό SPRIDER ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ αλλά και πανεθνικό επίπεδο, στην διαρκή προσφορά ανταγωνιστικών τιμών διατηρώντας τη βέλτιστη σχέση τιμής – μόδας – ποιότητας και στην ανάπτυξη και αξιοποίηση ενός υπερσύγχρονου συστήματος διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της στρατηγικής του Ομίλου για ανάπτυξη, μέχρι το τέλος του 2009 αναμένεται η λειτουργία ακόμη ενός Sprider Store ενώ για το 2010 ο Όμιλος σχεδιάζει την δημιουργία δέκα έως δεκαπέντε νέων σημείων πώλησης, όλα στην Ελλάδα. Χ

Τ

74 Δεκέμβιος 2009

14_FAKELOS_SPRIDER_X358_FINAL.indd 74

12/9/09 7:56:12 PM

14_FAKELOS_SPRIDER_X358_FINAL.indd 75

12/9/09 7:56:13 PM

Χ φάκελοι

ΚΟΡΡΕΣ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ «ΕΝΤΟΣ», ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ «ΕΚΤΟΣ» Η Εταιρεία, μέσα στην 14ετή πορεία της, κατάφερε να αυξήσει σημαντικά την αναγνωρισιμότητα της μάρκας της, αποκτώντας σημαντική παρουσία σε 30 χώρες σε επώνυμα πολυκαταστήματα στο Τόκιο, Λος Άντζελες, Βερολίνο, Σίδνεϊ, Χονγκ Κονγκ, καθώς και σε περισσότερα από 5.600 φαρμακεία στην Ελλάδα. ✒ ργανική θα είναι η ανάπτυξη του Ομίφαρμακείου: χρήση βοτάνων και φυσικών συστατικών από τον Γιώργο λου Κορρές στην Ελλάδα και θα βασιστεί υψηλής ποιότητας, προϊόντα φιλικά προς το δέρμα Καλούμενο στις υφιστάμενες κατηγορίες προϊόκαι το περιβάλλον με κλινικά ελεγμένη αποτελεσμαντων, δίνοντας έμφαση σε ενέργειες επικοινωτικότητα, με αισθητική αρτιότητα και σε προσιτή τιμή, προσφένίας και προώθησης. Στο εξωτερικό, ο Όμιλος θα ροντας τη δυνατότητα καθημερινής χρήσης. Η Εταιρεία επιλέγει ακολουθήσει στρατηγική εστίασης στις αναπτυγμένες αγορές, να αντικαθιστά τα χημικά συνθετικά με φυσικά συστατικά. όπως είναι η Γερμανία, η Ισπανία και η Γαλλία, με μια συνδυαΑποστολή της είναι η συνεχής επένδυση στον τομέα της έρευστική επέκταση σε φαρμακεία, σε επιλεκτικά σημεία διανομής νας νέων τεχνολογιών και συστατικών. Η Εταιρεία, μέσα στην και με τη λειτουργία νέων καταστημάτων Κορρές.

14ετή πορεία της, κατάφερε να αυξήσει σημαντικά την αναγνωΣε επίπεδο επιχειρηματικών συμφωνιών, μεγάλες είναι οι προσ- ρισιμότητα της μάρκας της, αποκτώντας σημαντική παρουσία σε δοκίες από τη συμφωνία παροχής άδειας χρήσεως των σημάτων 30 χώρες σε επώνυμα πολυκαταστήματα στο Τόκιο, Λος Άντζετου Ομίλου από την Johnson & Johnson για την διανομή και λες, Βερολίνο, Σίδνεϊ, Χονγκ Κονγκ, καθώς και σε περισσότερα προώθηση των προϊόντων της στην Βόρεια και Λατινική Αμεαπό 5.600 φαρμακεία στην Ελλάδα. Επί πλέον η Εταιρεία ρική καθώς και από τη συμφωνία με την Delta Air Lines-την διαθέτει 32 καταστήματα ΚΟΡΡΕΣ σε πόλεις μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία διεθνώς- για την προσφορά όπως η Αθήνα, Λονδίνο, προϊόντων Κορρές στους επιβάτες της διακεκριμένης θέσης. Επιπρόσθετα παρουσιάστηκε η πορεία των οικονομικών αποτεΠαρίσι, Φραγκφούρτη, λεσμάτων εννεάμηνου 2009 του Ομίλου Κορρές, με κύριο χαΓενεύη, Βιέννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Νέα ρακτηριστικό την βελτίωση της λειτουργικής κερδοφορίας και των λειτουργικών ταμειακών ροών. Πιο συγκεκριμένα: Υόρκη, Πεκίνο, Ντουμπάι και Σιγκαπούρη. ∼ Αύξηση κατά 16,2% του EBITDA σε 7,9 εκατ. ευρώ από 6,8 Τα νέα προϊόντα που εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2008. λάνσαρε η εταιρεία στην ∼ Αύξηση κατά 10,4% της καθαρής μετά φόρων και δικαιωμάαγορά το 2009, είναι η των μειοψηφίας κερδοφορίας σε 3,4εκατ. ευρώ από 3,1εκατ. νέα σειρά αντιγήρανευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2008. σης «Κερσετίνη και ∼ Θετικές ταμειακές ροές 5,5εκατ. ευρώ από -2,6 εκατ. ευρώ το Βελανιδιά»- η πρώτη εννεάμηνο του 2008. καλλυντική σειρά παΗ Κορρές Α.Ε., έχει τις ρίζες της στο πρώτο Ομοιοπαθητικό γκοσμίως που ενσωμαΦαρμακείο της Αθήνας. Δημιουργήθηκε το 1996 με στόχο την τώνει τα αποτελέσματα αξιοποίηση της εκτενούς επιστημονικής της εμπειρίας για τη της βραβευμένης με δημιουργία προϊόντων ωφέλιμων και ασφαλών. Οι αρχές που Νόμπελ έρευνας στον διέπουν τα προϊόντα της παραμένουν ίδιες από την εποχή του τομέα «Πρωτεάσωμα

Ο

ΚΟΡΡΕΣ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

και Ανθρώπινη Γήρανση»- η νέα οργανική σειρά «Materia Herba», πιστοποιημένη από τον ECOCERT, τα νέα αρώματα Κορρές καθώς και οι νέες σειρές προϊόντων της Kings & Queens.

76 Δεκέμβιος 2009

11_FAKELOI_FOURLIS_KORRES_X358_FINAL.indd 76

12/9/09 7:57:07 PM

ΟΜΙΛΟΣ FOURLIS

ΜΕΧΡΙ ΟΚΤΩ ΙΚΕΑ «ΧΩΡΑΕΙ» Η ΕΛΛΑΔΑ Η διοίκηση του ομίλου έχει επικεντρωθεί σε τέσσερις ποιοτικούς στόχους, τους οποίους και πετυχαίνει για εφέτος: στην αύξηση του μεριδίου αγοράς, στη μείωση του δανεισμού, στην επέκταση του δικτύου και στη διατήρηση της κερδοφορίας.

Τ

✒ α επτά με οκτώ καταστήματα ΙΚΕΑ σχεδιάζει ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ από τον Tο εννεάμηνο του 2009 o κύκλος εργασιών του Ομίλου να φτάσει στην Ελλάδα ο όμιλος Fourlis μέχρι Γιώργο Fourlis ανήλθε σε € 512,12 εκατομμύρια έναντι € 546,39 το 2013-14. Το επόμενο σημείο πώλησης που Καλούμενο εκατομμυρίων το αντίστοιχο διάστημα του 2008, ενώ τα κααναμένεται να λειτουργήσει είναι αυτό στα Ιωθαρά κέρδη (μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας) ανήλθαν άννινα στο τέλος του 2010 και θα ακολουθήσει ένα στη σε € 23,05 εκατομμύρια ευρώ έναντι € 33,98 το εννεάμηνο του 2008. Σόφια μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2011. Άλλα δύο ΙΚΕΑ θα ακολουΗ μείωση των καθαρών κερδών οφείλεται κυρίως στα μη επαναλαμθήσουν στην επαρχία το ένα εκ των οποίων πιθανότατα θα είναι στην βανόμενα κέρδη της αντίστοιχης περιόδου του 2008 από την πώληση Κρήτη. της DSGI SOUTH-EAST EUROPE A.E.Β.Ε. (Π. Κωτσόβολος Α.Ε.Β.Ε), Συνολικά σε Ελλάδα Βουλγαρία και Κύπρο ο όμιλος στοχεύει στα 12 καθώς και στα αποτελέσματα της δραστηριότητας του κλάδου χονδρικαταστήματα. Ο φετινός κατάλογος, σύμφωνα με τον Απόστολο Πεκής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών στη Ρουμανία την τρέχουσα χρήση. ταλά, Διευθύνων Σύμβουλο του Ομίλου, είναι κατά 4% φθηνότερος Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) κατά μέσο όρο από τον προηγούμενο παρά το γεγονός ότι το μεικτό ανήλθαν σε € 47,64 εκατομμύρια ευρώ έναντι € 63,93 εκατομμυρίων περιθώριο κέρδους παραμένει σταθερό. Σε σχέση με τις διαφορές που ευρώ το εννεάμηνο του 2008 ενώ τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων παρουσιάζονται μεταξύ προϊόντων της ΙΚΕΑ στην Ελλάδα και σε και δικαιωμάτων μειοψηφίας είναι € 32,68 εκατομμύρια σε σύγκριση άλλες χώρες ο κ. Πεταλάς ανέφερε ότι στην Ελλάδα το κόστος, οι πομε € 46,90 εκατομμύρια το αντίστοιχο διάστημα του 2008. σότητες και ο ανταγωνισμός είναι διαφορετικά σε σχέση με το εξωτεΈτσι τα κέρδη ανά μετοχή είναι 0,45 ευρώ από 0,67 ευρώ. ρικό. Επιπρόσθετα στη χώρα μας δεν επιτρέπεται η πώληση προϊόντων Ο κλάδος λιανικής οικιακού εξοπλισμού (ΙΚΕΑ), παρουσίασε οριακή κάτω του κόστους, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στη Γερμανία για μείωση πωλήσεων 1,4% φθάνοντας τα € 229,95 εκατομμύρια έναντι λόγους ανταγωνισμού. Για το ΙΚΕΑ στη Λάρισα το οποίο είναι το πρώτο € 233,21 το αντίστοιχο διάστημα του 2008 και κέρδη προ φόρων € στην επαρχία ο κ. Πεταλάς είπε ότι αποτελεί μία θετική εμπειρία καθώς 27,01 εκατομμύρια σε σχέση με € 23,19 εκατομμύρια την αντίστοιχη στόχος από τον πρώτο χρόνο είναι να παρουσιάσει θετικό αποτέλεσμα. περίοδο της χρήσης 2008, αυξημένα κατά 16,5%. Σημειώνεται, ότι τα Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Fourlis τόνισε ότι η κρίση έβαλε αποτελέσματα του κλάδου αυτού συμπεριλαμβάνουν € 3,4 εκατομτα πράγματα σε άλλη ταχύτητα, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο όγκος μύρια, που αφορούν έξοδα προ-ανοίγματος των καταστημάτων ΙΚΕΑ πωλήσεων στο εννεάμηνο αν και ο αριθμός επισκέψεων στα καταστήστην Ελλάδα και τη Βουλγαρία καθώς επίσης και μη επαναλαμβανόματα παρέμειναν στα ίδια επίπεδα. Γενικά το 4ο τρίμηνο θα είναι πιο μενα κέρδη € 1,7 εκατομμύρια από την πώληση ακινήτου θυγατρικής δύσκολο του αναμενόμενου, ενώ την κατάσταση επιδεινώνει η αβεεταιρίας, που πραγματοποιήθηκε εντός του πρώτου εξαμήνου του βαιότητα των εξαγγελθέντων φορολογικών μέτρων όπως η έκτακτη τρέχοντος έτους, ενώ το εννεάμηνο της περυσινής περιόδου συμπεεισφορά, η αλλαγή φορολογικών συντελεστών κλπ. Η διοίκηση του ριλάμβανε € 5,7 εκατομμύρια, που αφορούσαν κυρίως έξοδα προομίλου έχει επικεντρωθεί σε τέσσερις ποιοτικούς στόχους, τους οποίανοίγματος του δεύτερου καταστήματος ΙΚΕΑ στην Αθήνα, καθώς και ους και πετυχαίνει για εφέτος, σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή € 1,96 εκατομμύρια επιπλέον κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων της ΙΚΕΑ, λόγω της απεργίας στα λιμάνια. Ο κλάδος λιανικής αθλητικών κ. Γ. Αλεβίζο: στην αύξηση του μεριδίου αγοράς, στη μείωση του ειδών (INTERSPORT), παρουσίασε αύξηση πωλήσεων κατά 11,4% δανεισμού, στην επέκταση του δικτύου και στη διατήρηση της κερ(€ 57,77 εκατομμύρια), ενώ τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν σε € δοφορίας. Στα θετικά συγκαταλέγονται, η λειτουργική κερδοφορία 3,38 εκατομμύρια από € 4,76 εκατομμύρια το αντίστοιχο διάστημα η οποία παραμένει σταθερή στα περυσινά επίπεδα, οι απαιτήσεις που του 2008, κυρίως λόγω της υποτίμησης του τοπικού νομίσματος στη είναι εξασφαλισμένες και το γεγονός ότι ο δανεισμός στη Ρουμανία Ρουμανία έναντι του Ευρώ και των πωλήσεων των νέων καταστημάέχει γίνει σε τοπικό νόμισμα. Τα οικονομικά στοιχεία του εννεαμήνου των, τα περισσότερα εκ των οποίων άνοιξαν στη Ρουμανία. Ο Όμιλος 2009 του ομίλου FOURLIS έχουν ως εξής: Fourlis αριθμεί σήμερα 48 καταστήματα Intersport σε Ελλάδα, ΡουμαΦΟΥΡΛΗΣ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ νία, Βουλγαρία και Κύπρο έναντι 40 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Τέλος, ο κλάδος ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, παρουσίασε μείωση πωλήσεων κατά 14,1% στα € 224,39 εκατομμύρια, και κέρδη προ φόρων € 2,27 εκατομμύρια έναντι € 7,39 εκατομμύρια στο εννεάμηνο του 2008. Η πτώση τόσο σε επίπεδο πωλήσεων όσο και κερδών προέρχεται από τη δραστηριότητα στη Ρουμανία, παρότι στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους η κατάσταση παρουσιάζεται σταθερή και ελαφρά βελτιούμενη. Χ ΧΡΗΜΑ 77

11_FAKELOI_FOURLIS_KORRES_X358_FINAL.indd 77

12/9/09 7:57:07 PM

Χ ρεπορτάζ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ

ΑΝΟΙΞΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ FUTURE STORE Το πρώτο “Future Store” της Ηλεκτρονικής άνοιξε επί της Κηφισίας στο ύψος του Παράδεισου Αμαρουσίου και σηματοδοτεί την αλλαγή φιλοσοφίας της εταιρείας για τη δημιουργία πιο μοντέρνων “concept” καταστημάτων.

Τ

✒ από τον

πώληση προϊόντων του οργανισμού. Επίσης, για την ο πρώτο “Future Store” της Ηλεκτρονικής Γιώργο διευκόλυνση των επισκεπτών και την αναβαθμισμένη ουσιαστικά συνιστά ριζική ανακαίνιση υφιΚαλούμενο παρουσία των προϊόντων τους, οι βασικοί αντιπρόσωποι στάμενου καταστήματος της εταιρείας, το λευκών και μαύρων συσκευών θα έχουν παρουσία μέσα από δικά οποίο μάλιστα ήταν και το πρώτο της αλυσίδας όταν τους ειδικά περίπτερα. είχε ξεκινήσει τη δραστηριότητά της πριν από περίπου 20 χρόνια. Το νέο κατάστημα της οδού Κηφισίας θα λειτουργεί ΗΛΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ πλέον σε τριπλάσιο εμβαδόν 1.300 τετραγωνικών μέτρων, θα εκτείνεται σε τρία επίπεδα και -μέσα από μία σειρά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών- θα προσφέρει μία ολοκληρωμένη πρόταση αγοράς για το καταναλωτικό κοινό, σε ό,τι αφορά στα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη. Αυτό που χαρακτηρίζει to “Future Store” είναι η αναβαθμισμένη ποιότητα κατασκευής του και ότι πλέον κάθε μάρκα έχει το δικό της χώρο μέσα στο κατάστημα. Κάτι που διευκολύνει τους καταναλωτές να επιλέξουν το προϊόν της αρεσκείας τους. Η διαμόρφωση του καταστήματος βασίστηκε στη χρήση μοντέρΣΥΝΤΟΜΑ, ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟ FUTURE STORE ΣΤΟΝ ΑΛΙΜΟ Μέσα στο κατάστημα της Ηλεκτρονικής θα υπάρχει η δυνατότητα νων, οικολογικών και τεχνολογικά αναβαθμισμένων στοιχείων, δωρεάν σύνδεσης στο ίντερνετ μέσω Wi-Fi, ενώ οι επισκέπτες θα τόσο για το εσωτερικό όσο και για το εξωτερικό του. Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται στο νέο κατάστημα αναβαθμίζονται, με την υπη- μπορούν να απολαύσουν έναν καφέ από τη Νespresso ή ακόμα και ρεσία VIP Service να καλύπτει τις ανάγκες και των πιο απαιτητικών να αθληθούν σε έναν από τους διαδρόμους γυμναστικής στον εικαταναλωτών, δίνοντας τη δυνατότητα αγορών σε οποιαδήποτε δικά διαμορφωμένο χώρο του δευτέρου ορόφου. ώρα και ημέρα αλλά και τη δυνατότητα αυθημερόν παράδοσης. Μία ακόμα σημαντική καινοτομία του καταστήματος είναι ο υπόΕπίσης σε κάθε “Future Store” θα λειτουργεί στο εξής ένα καινογειος χώρος του, που θα λειτουργήσει ως Gallery, φιλοξενώντας τατόμο «eco point» το οποίο, σε συνεργασία με το WWF, θα υποκτικά διαφορετικές θεματικές εκθέσεις. Η Gallery θα είναι ανοιχτή δεικνύει στο καταναλωτικό κοινό τους τρόπους με τους οποίους καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του καταστήματος και θα υποστημπορεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Παράλρίζει ενεργά τα πολιτιστικά δρώμενα της πρωτεύουσας. Tον πρώτο ληλα, το «eco point» θα προωθεί το έργο του WWF μέσα από την μήνα λειτουργίας της η Gallery θα φιλοξενήσει έργα από την Urban Art II, ενισχύοντας τη σχέση πολιτισμού και τεχνολογίας. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ηλεκτρονικής, κ. Γ. Στρούτσης, μέχρι το τέλος του 2009 θα λειτουργήσει και δεύτερο “Future Store” στον Άλιμο και ανάλογα με την πορεία των δύο καταστημάτων θα αποφασιστεί το άνοιγμα και άλλων με το ίδιο concept. O κ. Στρούτσης δήλωσε σχετικά: «Είμαστε ενθουσιασμένοι που και πάλι αλλάζουμε τα δεδομένα στην αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, με το νέο μας “Future Store”. Παρά τις δεδομένες δύσκολες συνθήκες, θεωρούμε χρέος μας προς το καταναλωτικό κοινό να πρωτοπορούμε συνεχώς και να παρέχουμε μία ολοκληρωμένη αγοραστική εμπειρία για τον καθένα ξεχωριστά, μια εμπειρία που συνδυάζει τα κύρια χαρακτηριστικά του μέλλοντος: την τεχνολογία, την τέχνη και την οικολογία». Χ 78 Δεκέμβριος 2009

05_REPORTAGE_ELECTRONIKI_X358_final.indd 78

12/9/09 7:58:31 PM

05_REPORTAGE_ELECTRONIKI_X358_final.indd 79

12/9/09 7:58:34 PM

Χ ρεπορτάζ

FNAC - PUBLIC

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚOΣ «ΠΟΛΕΜΟΣ» ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Σε κοντινή απόσταση, σε Μοναστηράκι και Σύνταγμα αντίστοιχα, το Fnac και το Public έχουν στόχο να προσελκύσουν το νεανικό κοινό της περιοχής, με κίνητρα high end τεχνολογικά προϊόντα και ψηφιακή ψυχαγωγία.

Τ

✒ ο γνωστό σύνθημα «Ελλάς Γαλλία Συμμαt-shirts, φιγουρίνια κ.α), καθώς και μια ξεχωριστή κααπό τον Γιώργο χία» αποτελεί και επίσημα παρελθόν στο τηγορία με comics και τις πιο ενημερωμένες εκδόσεις Καλούμενο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, τουλάχιστον manga. Ο τρίτος όροφος είναι αφιερωμένος στη μουσε ότι αφορά την αγορά προϊόντων υψηλής τεχνοσική και στο βιβλίο, ενώ υπάρχει και Παιδική Γωνιά με βιβλία, λογίας και της ηλεκτρονικής διασκέδασης, μετά cd, dvd και επιτραπέζια για παιδιά, καθώς και παιδικές εκδηλώτην λειτουργία του νέου καταστήματος Fnac στο Μοναστηράκι. σεις κάθε Σάββατο στις 12.30. Η ενότητα της μουσικής εμπλουΤο κατάστημα, το οποίο είναι το τρίτο της γαλλικής αλυσίδας τίζεται με...βινύλια, ανταποκρινόμενη στη νέα αυξανόμενη τάση στην Ελλάδα, βρίσκεται πολύ κοντά στο αντίστοιχο σημείο συλλεκτών που ζητούν νέες κυκλοφορίες σε βινύλιο. Η ενότητα πώλησης της άμεσα ανταγωνιστικής Public στο Σύνταγμα και η του βιβλίου επεκτείνεται και στον τέταρτο όροφο, όπου παράλμάχη για την μεταξύ τους επικράτηση στην περιοχή αναμένεται ληλα θα λειτουργεί το forum, ο ειδικά διαμορφωμένος χώρος με μεγάλο ενδιαφέρον. Η πρώτη αναμέτρηση ήδη ξεκίνησε στο για πολιτιστικές εκδηλώσεις. επίπεδο της... καταπληκτικής θέας που οι επισκέπτες και των δύο καταστημάτων μπορούν να απολαύσουν από τους τελευταίους ορό- FNAC: 10 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2012 φους των δύο κτιρίων. Στον τελευταίο όροφο του Fnac υπάρχει Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της Fnac Ελλάδας Jacques βεράντα με ανοικτή θέα προς την Πλάκα και την Ακρόπολη, ενώ Βrault, στόχος της εταιρίας είναι να έχει στην Ελλάδα 8-10 καστην οικολογική ταράτσα του Public θα ξεκινήσει άμεσα τη λειταστήματα μέχρι το 2012, εκ των οποίων τα 5-6 θα βρίσκονται τουργία του το all-day café bar με θέα τη Βουλή. Το νέο κατάστημα στην Αθήνα, δύο στη Θεσσαλονίκη και ένα σε κάποια από τις Fnac Μοναστηράκι, που βρίσκεται επί των οδών Μητροπόλεως και μεγάλες επαρχιακές πόλεις. Η γαλλική εταιρεία θέλει να εδραιΑιόλου, στεγάζεται σε κτίριο πέντε επιπέδων, συνολικής επιφάωθεί στην ελληνική αγορά μέσω της συνεχούς ανάπτυξης της, νειας 2.800 τ.μ. και προσφέρει όλη την γκάμα προϊόντων της Fnac, της μείωσης του λειτουργικού κόστους και της βελτίωσης των ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και νέες θεματικές ενότητες. όρων αγοράς για τους καταναλωτές. Όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής της Fnac, ο τζίρος της εταιρίας στην Ελλάδα αυξήθηκε ☛ κατά 6,3% στο εννεάμηνο του 2009, ενώ μέχρι τα τέλη του 2010 Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΗΔΗ ΞΕΚΙΝΗ- στόχος είναι ο διπλασιασμός του κύκλου εργασιών.

ΣΕ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ... ΘΕΑΣ ΠΟΥ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΟΡΟΦΟΥΣ ΤΟΥΣ. ΣΤΟ FNAC Η ΒΕΡΑΝΤΑ ΒΛΕΠΕΙ ΠΡΟΣ ΠΛΑΚΑ ΚΑΙ ΑΚΡΟΠΟΛΗ, ΑΝΩ Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΤΑΡΑΤΣΑ ΤΟΥ PUBLIC ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ.

Συγκεκριμένα, το ισόγειο στεγάζει την κινητή τηλεφωνία, τα GPS, τα αξεσουάρ και τις υπηρεσίες της Fnac (πώληση εισιτηρίων για θεάματα και after sales service). Στον ημιόροφο βρίσκεται το «Apple corner», ενώ ο πρώτος όροφος περιλαμβάνει είδη πληροφορικής, φωτογραφικές μηχανές και βιντεοκάμερες, τηλεοράσεις και ηχοσυστήματα. Στον δεύτερο όροφο βρίσκονται τα DVD, τα videogames, η ‘γωνία διασκέδασης’ (fun corner με

PUBLIC: ALL-DAY CAFE BAR Το all-day café bar στον 5ο όροφο του Public Συντάγματος ανοίγει στα μέσα Νοεμβρίου και αναμένεται να αποτελέσει το νέο σημείο συνάντησης στην πόλη. Έχοντας ως αποκλειστικό πλεονέκτημα τη μοναδική του θέα, το νέο all-day café bar ξεκινάει τη μέρα σας με φοβερά ροφήματα και snacks και κλείνει το βράδυ σας με εκπληκτικά cocktails. Πρόκειται για την πρώτη «οικολογική» ταράτσα, καθώς χρησιμοποιεί την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Με αυτό τον τρόπο αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια, πετυχαίνει την εύρυθμη λειτουργία του με σεβασμό στο περιβάλλον. Με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική προσέγγιση και με μεγάλη φροντίδα στην επιμέλεια των γεύσεων, το νέο all-day café bar στον 5ο όροφο του Public Συντάγματος επιφυλάσσει στους επισκέπτες του μια μοναδική εμπειρία. Το λογότυπο της εταιρίας café των καταστημάτων Public δημιουργήθηκε από την εταιρία Ink Design. Χ

80 Δεκέμβριος 2009

01_REPORTAGE_TECH_X358_final.indd 80

12/9/09 6:29:48 PM

01_REPORTAGE_TECH_X358_final.indd 81

12/9/09 6:29:52 PM

Χ ρεπορτάζ

CNP - MARFIN INSURANCE

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ... ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Ο Όμιλος σχεδιάζει να καθιερώσει και στην κυπριακή αγορά το μικτό προϊόν, που συνδυάζει καταθετικό λογαριασμό και κάλυψη ιατρικής περίθαλψης, σε συνεργασία με τα θεραπευτήρια του Ομίλου «Υγεία», όταν αυτά καλύψουν ευρύτερα την κυπριακή επικράτεια.

Π

✒

από τον ροϊόντα ασφάλειας υγείας, ανάλογα να συνάδει με το μερίδιο αγοράς που κατέχει η Marfin Ανδρέα Αναστασίου αυτών που η Marfin Egnatia Bank ήδη Egnatia Bank. διαθέτει με επιτυχία στην ελληνική «Η στήριξη των δύο ισχυρών μετόχων προσφέρει αγορά, άρχισαν προσφάτως να διατίθενται και στους πελάτες μας τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, σιγουριά και στην Κύπρο από το δίκτυο της Marfin Laiki εμπιστοσύνη», ανέφεραν τα στελέχη του νέου Ομίλου, γεγοBank. Ο Όμιλος, μάλιστα, σχεδιάζει να καθιερώσει στην κυνός που εκφράζεται στο νέο σλόγκαν της διαφημιστικής του πριακή αγορά και το μικτό προϊόν, που συνδυάζει καταθετικό εκστρατείας: ‘Γιατί κανείς ποτέ πριν, δεν είχε τόση ασφάλογαριασμό και κάλυψη ιατρικής περίθαλψης σε συνεργασία με λεια’». Το τηλεοπτικό μήνυμα της διαφημιστικής καμπάνιας τα θεραπευτήρια του Ομίλου «Υγεία». Η τοποθέτηση του προϊόξεκίνησε να μεταδίδεται στην Κύπρο από την Τρίτη 17 Νοεμντος αυτού στην κυπριακή αγορά θα γίνει όταν τα θεραπευτήρια βρίου. Το λογότυπο του νέου Ομίλου CNP - Marfin Insurance, του Ομίλου Υγεία καλύψουν ευρύτερα την κυπριακή επικράπου παρουσιάσθηκε στους εκπροσώπους του Τύπου, συνδυάζει τεια, καθώς η δραστηριότητα του Ομίλου στην Κύπρο έχει τα λογότυπα των δύο μετόχων, της CNP Assurance και της ξεκινήσει με παρουσία στη Λεμεσό και στην Πάφο, ενώ σε ενηMarfin Laiki Bank. μερωτική εκδήλωση -που έγινε στη Λευκωσία τον περασμένο Ως γνωστόν, η CNP Assurance, που απέκτησε το 50,1% του μήνα- κατέστη σαφές ότι θεραπευτήρια «Υγεία» θα δημιουργηνέου Ομίλου, είναι η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία ζωής θούν επίσης στη Λευκωσία και σε άλλες πόλεις της Κύπρου. στη Γαλλία και από τις πέντε μεγαλύτερες στην Ευρώπη, με Η εν λόγω ενημερωτική εκδήλωση έγινε επί τη ευκαιρία πα22 εκατομμύρια πελάτες σε 14 χώρες. Ο Όμιλος CNP - Marfin ρουσίασης της εταιρικής ταυτότητας του νέου Ασφαλιστικού Insurance αποτελείται από τις ελληνικές εταιρείες Marfin Ζωής, Ομίλου CNP - Marfin Insurance. Την παρουσίαση έκανε η ΔιεύMarfin Ασφαλιστική και Marfin Πρακτορειακή, καθώς και τις θυνση του Ομίλου, ενώ παρόντα στην εκδήλωση ήταν κορυφαία κυπριακές Laiki Cyprialife και Λαϊκή Ασφαλιστική. διοικητικά στελέχη της Marfin Laiki Bank και του γαλλικού Ο κ. Carissan, που μίλησε εκ μέρους του γαλλικού Ομίλου, ασφαλιστικού κολοσσού CNP Assurance, που συνέπραξαν στη μεταξύ άλλων είπε: «Η κύρια δραστηριότητά μας είναι σαφώς δημιουργία του νέου ασφαλιστικού ομίλου, ο οποίος κατέχει η τραπεζοασφάλεια (bancassurance). Το μεγαλύτερο μέρος των ήδη ηγετική θέση στην κυπριακή αγορά με μερίδιο 21,5%. δραστηριοτήτων μας δημιουργείται μέσα από μακροχρόνιες συΣτη σχετική δημοσιογραφική διάσκεψη, μίλησαν για τη νέα νεργασίες με τράπεζες και χρηματοοικονομικά ιδρύματα. Οι κυταυτότητα, το όραμα και τις προσδοκίες του νέου Ομίλου, ριότεροι εταίροι μας στην Ευρώπη είναι η French Savings Bank ο Τάκης Φειδία, Πρώτος Εκτελεστικός Διευθυντής της και η Postal Bank, ο Όμιλος UniCredit στην Ιταλία, η Barclays CNP - Marfin Insurance Κύπρου, ο Pierre Nicolas Carissan, Bank Plc στην Ισπανία και την Πορτογαλία και η Marfin Popular Managing Director International Business Development της CNP Bank στην Ελλάδα και την Κύπρο.» Χ Assurance, και ο Παναγιώτης Κουννής, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Κύπρου της Marfin Laiki Bank.

ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΡΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στόχος του νέο Ομίλου CNP - Marfin Insurance, όπως τονίστηκε στην εκδήλωση, είναι η περαιτέρω ενίσχυση της ηγετικής θέσης στην κυπριακή αγορά και η εισαγωγή νέων, καινοτόμων προϊόντων, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία της Marfin Laiki στον χρηματοοικονομικό τομέα. Στην ελληνική αγορά, ο Όμιλος στοχεύει σε σημαντική αύξηση του μεριδίου αγοράς ώστε 82 Δεκέμβριος 2009

07_REPORTAGE CNP MARFIN_logos_X358_final.indd 82

12/9/09 6:39:06 PM

07_REPORTAGE CNP MARFIN_logos_X358_final.indd 83

12/9/09 6:39:09 PM

Χ ρεπορτάζ

CYTA

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, «ΒΛΕΠΕΙ»... ΑΘΗΝΑ Τα προϊόντα που θα συνεχίσει να προσφέρει η Cyta θα είναι σταθερή τηλεφωνία και ίντερνετ, ενώ προς το παρόν δεν σκέφτεται την παροχή υπηρεσιών ψηφιακής τηλεόρασης, παρά το γεγονός ότι η τεχνογνωσία και οι υποδομές της στη χώρα μας της το επιτρέπουν.

M

ε εντατικούς ρυθμούς θα συνεχιστεί και είναι αποτέλεσμα τόσο της επένδυσής μας σε ιδιόκτητες ✒ την επόμενη χρονιά η επέκταση της κυυποδομές και ποιοτικές υπηρεσίες, όσο και της τακτικής από τον πριακής Cyta στην ελληνική αγορά. Ήδη μας να φροντίζουμε τη σχέση μας με τον πελάτη και μετά Γιώργο Καλούμενο η εταιρεία ξεκίνησε τη δραστηριότητα την πώληση. Την τεχνογνωσία που αποκτήσαμε στην ελτης στη Θεσσαλονίκη καθώς μέχρι τώρα ληνική αγορά την αξιοποιούμε ήδη στη Θεσσαλονίκη, το η ανάπτυξη της αφορούσε αποκλειστικά στην περιφέρεια. Η αγορά δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας, όπου επεκτείνουμε το της Θεσσαλονίκης αναμένεται να αποτελέσει σταθμό για την περαιδίκτυό μας. Πιστεύουμε ότι η ειλικρίνειά μας, η σκληρή δουλειά και τέρω εξέλιξη της εταιρείας σύμφωνα με τη διοίκηση της καθώς με οι εντατικές προσπάθειες για διαρκή βελτίωση των υπηρεσιών μας την κίνηση αυτή στοχεύει να ξεπεράσει τους 100.000 πελάτες μέσα θα πείσουν και το κοινό της Θεσσαλονίκης να μας εμπιστευθεί». Με στο 2010 από περίπου 45.000 που είναι σήμερα. Από το 2011 η Cyta αφορμή την είσοδο στο νομό, τόσο ο Πρόεδρος της Cyta, κ. Στάθης σχεδιάζει να εισέλθει και στην αγορά της Αττικής ενώ στο τέλος του Κιττής, όσο και ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της εταιρείας κ. ίδιου έτους υπολογίζεται να έχει θετικό πρόσημο σε ότι αφορά τα Φώτιος Σαββίδης, στάθηκαν στη σοβαρότητα της παρουσίας της Cyta αποτελέσματα EBITDA. Η μέχρι τώρα επένδυση της εταιρείας στην στην ελληνική αγορά και στις άριστες προδιαγραφές που διαθέτει για ελληνική αγορά έχει ξεπεράσει τα 65 εκατ. ευρώ, ενώ πρόκειται να ένα ανεξάρτητο και κερδοφόρο μέλλον στην Ελλάδα. επενδυθούν άλλα 80 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2011. Τα προϊόντα ☛ που θα συνεχίσει να προσφέρει η Cyta θα είναι σταθερή τηλεφωνία «ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ και ίντερνετ, ενώ προς το παρόν δεν σκέφτεται την παροχή υπηρεΠΑΡΟΧΟΣ. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΗΔΗ ΞΕΠΕΡΑσιών ψηφιακής τηλεόρασης παρά το γεγονός ότι η τεχνογνωσία και ΣΑΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΚΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥΣ οι υποδομές της στη χώρα μας της το επιτρέπουν. ΣΤΟΧΟΥΣ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΝΘΑΡΕιδικότερα, προχωρώντας σε ένα σύντομο απολογισμό για το 2009, ο κ. Αχιλλέως επεσήμανε τα εξής: ΡΥΝΕΙ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ ΜΕ ΑΞΙΩ-

ΣΕΙΣ ΜΙΑ ΘΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ. ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, ΑΝ ΚΑΙ ΩΡΙΜΗ, ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.»

Τα κεντρικά γραφεία του Ομίλου Cyta στη Λευκωσία ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ «Η χρονιά που διανύουμε θεωρούμε ότι υπήρξε ενδεικτική όσον αφορά στη μελλοντική μας πορεία στην Ελλάδα. Με την ανάληψη του έργου της Κοινωνίας της Πληροφορίας αντιμετωπίσαμε προκλήσεις στις οποίες ανταποκριθήκαμε δυναμικά και με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον πολίτη. Σε αυτόν τον ένα χρόνο εμπορικής λειτουργίας δοκιμαστήκαμε, αντέξαμε, υλοποιήσαμε τις δεσμεύσεις μας και κυρίως, αποδείξαμε τις δυνάμεις μας. Με τους συνδρομητές μας να υπερβαίνουν σήμερα τους 45.000 και με ρυθμό ανάπτυξης σε νέες συνδέσεις από τους υψηλότερους στην αγορά, μπορούμε να υπερηφανευόμαστε ότι η μάρκα μας σημαίνει κάτι για τον καταναλωτή. Πιστεύω ότι αυτό

Συγκεκριμένα, ο κ. Κιττής υπογράμμισε: «Οι βάσεις της μητρικής και η απόλυτη στήριξή της τόσο σε τεχνογνωσία όσο και σε οικονομικούς πόρους υπήρξε το εφαλτήριο για να κτιστεί αυτό για το οποίο σήμερα, ένα μόλις χρόνο μετά, νιώθουμε όλοι υπερήφανοι. Σε μια αγορά εξαιρετικά ανταγωνιστική την οποία χαρακτηρίζει η έντονη τάση συγχωνεύσεων και εξαγορών στο χώρο αποδείξαμε ότι μία εταιρεία μπορεί, όταν γνωρίζει πως, να σταθεί μόνη της δίπλα στους υπόλοιπους παρόχους». Ο κ. Σαββίδης συμπλήρωσε με τη σειρά του ότι η Cyta Κύπρου έχει παράδοση στην επιτυχία, γεγονός που αποτελεί εγγύηση για την πολύ καλή πορεία της και στην Ελλάδα: «Στην Κύπρο είμαστε ο κορυφαίος πάροχος. Στην Ελλάδα ήδη ξεπεράσαμε τους αρχικούς στρατηγικούς στόχους, γεγονός που μας ενθαρρύνει να διεκδικήσουμε με αξιώσεις μία θέση ανάμεσα στους πρώτους. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η ελληνική αγορά, αν και ώριμη, παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης». Χ

84 Δεκέμβριος 2009

09_REPORTAGE_CYTA_X358_final.indd 84

12/9/09 6:42:15 PM

09_REPORTAGE_CYTA_X358_final.indd 85

12/9/09 6:42:16 PM

Χ

∼ θέμα

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΛΟ ΣΤΗΝ «ΥΓΕΙΑ» Πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας με χαμηλό κόστος έχουν όλο και περισσότεροι πελάτες τραπεζών με το άνοιγμα ενός τρεχούμενου λογαριασμού

Τ

∼

η δυνατότητα να απολαμβάνουν επιτόκιο συνδεδεμένο με το επιτόκιο της ΕΚΤ –0,50%, ποικίλες υπηρεσίες υγείας έχουν όλο χωρίς να απαιτείται ελάχιστο ποσό κατάθεσης για το και περισσότεροι πελάτες τραπεζών, άνοιγμα και την τήρησή του. οι ίδιοι και τα παιδιά τους, με το Ο καταθετικός λογαριασμός «Feel Good» ξεχωρίζει από άνοιγμα ενός απλού καταθετικού τα αντίστοιχα προϊόντα της αγοράς τόσο για τις σημαντι✒ λογαριασμού και με επιβάρυνση μία κές εκπτώσεις που προσφέρει σε ιατρικές επισκέψεις, από τον χαμηλή σχετικά ετήσια συνδρομή. διαγνωστικές εξετάσεις, δερματολογικές θεραπείες (αιΓιώργο Πρόκειται για μία πρόσφατη αλλά συνεχώς αυξανόμενη σθητικές και ιατρικές), έξοδα νοσηλείας αλλά και λόγω Καλούμενο τάση που όλο και περισσότερες τράπεζες υιοθετούν και της μοναδικής συνεργασίας με την Παιδιατρική κλινική φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν και άλλες στο άμεσο μέλλον. Τα του ομίλου Ευρωκλινικής (Ευρωκλινική Παίδων), προσφέροντας χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχοντας αντιληφθεί την ανάγκη των έτσι την καλύτερη δυνατή περίθαλψη στα παιδιά. Όλα τα προνόμια πελατών τους για πιο σύνθετες και ποιοτικότερες υπηρεσίες υγείας προσφέρονται με χαμηλή συνδρομή της τάξης των 80 ευρώ για 2 συνδέουν την απλή διαδικασία ανοίγματος ενός καταθετικού λογαχρόνια, και χωρίς καμία επιβάρυνση για τα παιδιά έως 17 ετών. ριασμού με ανάλογα προγράμματα από το πρώτο κιόλας ευρώ της Όπως δήλωσε σχετικά ο Απόστολος Παπαναγιώτου, Senior κατάθεσης. Το πιο πρόσφατο λανσάρισμα είναι το «Feel Good» και Customer Proposition Manager της HSBC Ελλάδος: «Εμείς οι προέκυψε από τη συνεργασία της HSBC με την Ευρωκλινική, ενώ άνθρωποι της HSBC πιστεύουμε ακράδαντα και επενδύουμε στην αντίστοιχα προγράμματα προσφέρει η Marfin, τα «Marfin Ταμιελληνική αγορά επεκτείνοντας διαρκώς τις υπηρεσίες και συνερευτήριο + Υγεία» και «Marfin Kid+» αλλά και η Eurobank, με το γασίες μας. Απόρροια της θέσης μας αυτής αποτελεί ο λογαριασμός «Ζωή και Υγεία». Οι συνδρομές ξεκινούν από τα 60 ευρώ το χρόνο «Feel Good», που ανταποκρίνεται πλήρως στις σύγχρονες ανάγκες και φτάνουν τα 100 ευρώ αλλά ο συνδυασμός των υπηρεσιών - προβληματισμούς του καταναλωτικού κοινού. Ο λογαριασμός που προσφέρουν ποικίλει και είναι θέμα πλέον των προσωπικών «Feel Good» καθιστά τον κάτοχό του, μέλος δύο Ομίλων, αποαναγκών του καθενός για το ποιο από όλα θα επιλέξει. Τα προγράμλαμβάνοντας την τεχνογνωσία και εξειδίκευση σε υπηρεσίες και ματα που μέχρι στιγμής «τρέχουν» οι τράπεζες είναι τα εξής: προϊόντα που διατίθενται τόσο από την HSBC όσο και από την Ευρωκλινική».

HSBC «Feel Good» Σύμφωνα με την κα Χριστίνα Ταμπουρέα, Διευθύντρια Marketing Η HSBC, ένας από τους μεγαλύτερους τραπεζικούς οργανισμούς & Επικοινωνίας του Ομίλου Ευρωκλινικής «Στον όμιλο της παγκοσμίως, και η Ευρωκλινική, ένωσαν τις δυνάμεις τους και Ευρωκλινικής εργαζόμαστε όλοι για υπηρεσίες υγείας υψηλού εγκαινίασαν τη συνεργασία τους με το νέο καταθετικό λογαριασμό επιπέδου, διαθέτοντας άρτια καταρτισμένο νοσηλευτικό και διοι«Feel Good». κητικό προσωπικό, ιατρούς υψηλού κύρους, ιατροτεχνολογικό Πρόκειται για τρεχούμενο λογαριασμό που προσφέρει ένα ολοκληεξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας και ανθρωποκεντρικό πρόσωπο. ρωμένο, αποτελεσματικό, και ποιοτικό πρόγραμμα υγείας μέσω Αποσκοπώντας πάντα στην απόλυτη ικανοποίηση των ασθενών του οποίου μπορεί κανείς να απολαύσει πολύτιμες και ξεχωριστές μας, υποστηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο ενέργειες και συνεργαιατρικές υπηρεσίες. Ο λογαριασμός παρέχεται με κυμαινόμενο σίες οι οποίες έχουν πάντα ως επίκεντρο τον άνθρωπο – ασθενή. Η

86 Δεκέμβριος 2009

02_THEMA_banks_health_X358_final.indd 86

12/9/09 8:06:16 PM

συνεργασία μας με την HSBC δίνει ιδιαίτερα προνόμια και παροχές σε κάθε αποδέκτη, προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας».

MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ + ΥΓΕΙΑ.

H MARFIN EGNATIA BANK, σε συνεργασία με τον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, δημιούργησε και προσφέρει το λογαριασμό ταμιευτηρίου MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ + ΥΓΕΙΑ. Με απλές διαδικασίες με το άνοιγμα ενός λογαριασμού MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ + ΥΓΕΙΑ δίνει: ∼Δ ωρεάν απεριόριστες επισκέψεις σε ιατρούς 32 ειδικοτήτων ∼Π ολύ σημαντικές εκπτώσεις σε διαγνωστικές εξετάσεις ∼Δ ωρεάν ετήσια μαστογραφία ή υπέρηχος μαστού (γυναίκες) και ετήσιο τεστ κοπώσεως (άνδρες) ∼Δ ωρεάν χρήση τηλεφωνικού κέντρου όλο το 24ωρο για ιατρικές συμβουλές ∼Έ κπτωση 20% για ιατρικές επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία της Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ, κατόπιν ραντεβού, στις ειδικότητες : Παιδοκαρδιολόγου, Αλλεργιολόγου, Παιδονεφρολόγου, Γαστρεντερολόγου, Ενδοκρινολόγου, Ορθοπαιδικού, Οφθαλμιάτρου, Δερματολόγου, Ω.Ρ.Λ. Στα Νοσοκομεία και συνεργαζόμενα Διαγνωστικά Κέντρα του Ομίλου Υγεία (Υγεία, Παιδιατρική Κλινική ΜΗΤΕΡΑ και ΛΗΤΩ Lαb) Σημαντικές Παροχές Υγείας : Απεριόριστες δωρεάν ιατρικές επισκέψεις για λήψη ιστορικού, διάγνωση, σύσταση θεραπευτικής αγωγής, σύσταση και εκτίμηση αποτελεσμάτων διαγνωστικών εξετάσεων: ∼ γ ια επείγοντα περιστατικά, 24 ώρες/24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο, στις εφημερεύουσες ειδικότητες Παθολόγου, Καρδιολόγου, Ορθοπαιδικού, Χειρουργού, Παιδιάτρου, Παιδοχειρουργού,. ∼ για μη επείγοντα περιστατικά, κατόπιν ραντεβού, σε επιλεγμένες ιατρικές ειδικότητες: Ενδεικτικά: Αλλεργιολόγου, Γαστρεντερολόγου, Δερματολόγου, Νευρολόγου, Ουρολόγου, Οφθαλμίατρου, Ογκολόγου, Πνευμονολόγου, Ηπατολόγου Νευροχειρουργού, Λοιμοξιολόγου, Ω.Ρ.Λ., Ταξιδιωτικής Ιατρικής κ.α. Επιπλέον, παρέχεται ειδική προνομιακή τιμολόγηση για : Διαγνωστικές εξετάσεις ( π.χ 9 ευρώ η Γενική Αίματος, 22 ευρώ Ακτινογραφία Θώρακος) και στις επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις και ιατρικές πράξεις μόνο στα εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων και των συνεργαζόμενων Διαγνωστικών Κέντρων (π.χ. γαστροσκόπηση, βιοψίες, συρραφή τραύματος, τοποθέτηση γύψου ή νάρθηκα, κ.α.). Τέλος, παρέχονται δωρεάν ετήσιες προληπτικές εξετάσεις, μια δωρεάν μαστογραφία για τις γυναίκες και ένα δωρεάν τεστ κοπώσεως για τους άνδρες. Χαρακτηριστικά λογαριασμού: ∼Χ ωρίς ελάχιστο ποσό αρχικής κατάθεσης ∼Ε ξαμηνιαία απόδοση τόκων ∼Κ λιμακωτό επιτόκιο 0 για τα πρώτα 1.000 και 0,10% για το υπόλοιπο ποσό ∼Τ ριμηνιαίο αντίγραφο λογαριασμού Αξιοποιήστε τα προνόμια ιατρικής περίθαλψης για έναν ολόκληρο χρόνο, μόνο με το ελάχιστο κόστος των : ∼6 0 ευρώ για κάθε ενήλικα ∼4 0 ευρώ για κάθε παιδί (14 ετών και κάτω) και εκμεταλλευθείτε τη δυνατότητα επιστροφής του ποσού αυτού στο λογαριασμό σας μετά από ένα έτος, σε περίπτωση που το μέσο ετήσιο υπόλοιπο καταθέσεων είναι τουλάχιστον 2.500 ευρώ.

MARFIN kid + Το MARFIN kid + είναι ένας αποταμιευτικός καταθετικός λογαριασμός για παιδιά, με σκοπό τη μηνιαία αποταμίευση, με τα εξής χαρακτηριστικά: Λογαριασμός ταμιευτηρίου με statement Κλιμακωτό επιτόκιο 1% για ποσά 0-1.000 ευρώ, 2,5% για ποσά από 1.001-10.000 ευρώ και επιτόκιο συνδεδεμένο με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για ποσά άνω των 10.000 ευρώ Ελάχιστη μηνιαία καταβολή 50 ευρώ Δυνατότητα έκτακτων καταβολών Κάρτα μέλους στο πρόγραμμα Εκτοκισμός κάθε 31/12 Δικαίωμα μιας ανάληψης ετησίως Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι εξασφαλίζει στα παιδιά σας επιπλέον «συν» με: ∼Α περιόριστες επισκέψεις σε εφημερεύοντες ιατρούς (παιδίατρο, παιδοχειρουργό) στο Νοσοκομείο ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ και το ΛΗΤΩ LAB, έναντι αντιτίμου από 15 έως 20 ευρώ. ∼Σ ημαντικές εκπτώσεις σε διαγνωστικές εξετάσεις, έξοδα νοσηλείας και επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία κατόπιν ραντεβού, στα παραπάνω νοσηλευτικά ιδρύματα. ∼Δ ωρεάν διακομιδή με ασθενοφόρο σε περίπτωση έκτακτης εισαγωγής στην Παιδιατρική για την περιοχή της Αττικής Συμμετοχή σε κλήρωση για ένα ταξίδι 4 ατόμων κάθε χρόνο στη Eurodisney (εφόσον γίνουν και οι 12 μηνιαίες καταβολές και πραγματοποιηθεί έως μία ανάληψη μέσα στο χρόνο) Eurobank: Ζωή & Υγεία Η Eurobank EFG και η EFG Eurolife Ασφαλιστική, σε συνεργασία με τους Ομίλους Ιατρικού Αθηνών και Εταιρειών Υγείας ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ, προσφέρουν το πρόγραμμα «Ζωή και Υγεία». Πρόκειται για ένα πλήρες και ολοκληρωμένο πρόγραμμα προνομιακής πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας και κάλυψης νοσοκομειακής περίθαλψης. Το πρόγραμμα αφορά όλους τους πελάτες της τράπεζας Eurobank που τηρούν έναν οποιοδήποτε λογαριασμό καταθέσεων στην τράπεζα, ανεξαρτήτως ποσού, και οι οποίοι αποκτούν το δικαίωμα κάλυψης ιατρικών και διαγνωστικών παροχών είτε εντελώς δωρεάν είτε με έκπτωση η οποία φτάνει και το 40%. Με ετήσιο κόστος μόλις 100 ευρώ ο πελάτης της τράπεζας που αποκτά το πρόγραμμα «Ζωή και Υγεία», έχει πρόσβαση σε παροχές υγείας όπως: ∼Δ ωρεάν απεριόριστες επισκέψεις σε ιατρούς (παθολόγους, καρδιολόγους, χειρουργούς, ορθοπεδικούς, παιδίατρους). ∼Δ ωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις, έως 200 ευρώ το χρόνο, με εκπτώσεις έως 40% για περαιτέρω εξετάσεις. ∼Δ ωρεάν check up. ∼Σ ημαντικές εκπτώσεις έως 20% σε περίπτωση νοσηλείας. ∼Σ ημαντικές εκπτώσεις έως 40% σε οδοντιατρικές εργασίες και οφθαλμολογικές εξετάσεις σε προνομιακές τιμές. Ο δικαιούχος του προγράμματος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στους Ομίλους Ιατρικού Αθηνών και Εταιρειών Υγείας ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ, ανάλογα με την προτίμησή του. Σημειώνεται ότι και οι δύο αυτοί πάροχοι καλύπτουν σχεδόν στο σύνολο -άμεσα ή έμμεσα- όλη την Ελλάδα, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα Ζωή και Υγεία να καλύπτει ευρύ φάσμα πελατών της Eurobank ανεξαρτήτως τόπου κατοικίας ή ηλικίας. Πέραν αυτών, οι δικαιούχοι του προγράμματος θα έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας, μέσω τηλεφωνικού κέντρου όλο το 24ωρο, καθημερινές και αργίες, με εξειδικευμένο προσωπικό των δύο παρόχων. Χ ΧΡΗΜΑ 87

02_THEMA_banks_health_X358_final.indd 87

12/9/09 8:06:16 PM

Χ

διεθνείς αγορές

ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ... ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

ΙΠΤΑΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ,

ΣΤΑΣΙΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΑΜΕΛΗΤΕΟ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

ΔΙΕΘΝΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΑΝΙΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ Ανοδικά κινήθηκαν για τον μήνα Νοέμβριο οι δείκτες όλων των σημαντικών χρηματαγορών. Η άνοδος αυτή κυμάνθηκε από μηδαμινή, στην περίπτωση του Τόκιο (λόγω της συνεχούς ανόδου του γιεν και της κακής κατάστασης των ιαπωνικών εξαγωγών) έως και διψήφια, στην περίπτωση της Βραζιλίας- άνοδος που έχει προβληματίσει την κυβέρνηση, και οδήγησε στην επιβολή έκτακτων ρυθμιστικών μέτρων για την αποφυγή δημιουργίας χρηματιστηριακής φούσκας. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, οι επενδυτές μοιάζουν να βασίζονται περισσότερο στην διαίσθησή τους και το τυχερό τους άστρο, παρά σε κάποια συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία- τουναντίον, αυτά τα τελευταία δεν δικαιολογούν σε καμία περίπτωση την διάχυτη αισιοδοξία που επικρατεί στα χρηματιστήρια. ΔΕIΚΤΕΣ DJ Eurostoxx 50 Dax CAC 40 FTSE DJIA S&P 500 Nasdaq Corp Bovespa Nikkei Hang Seng

ΚΛΕIΣΙΜΟ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛH 30/11 30/10 ΜHΝΑ 2893.70 2812.34 2.89% 5811.49 5402.40 7.57% 3820.14 3712.77 2.89% 5330.86 5021.31 6.16% 10452.68 9892.20 5.67% 1109.24 1049.29 5.71% 2185.03 2020.03 8.17% 69236.20 61011.70 13.48% 9977.67 9882.75 0.96% 22553.87 21932.14 2.83%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΑΝΘΗΣΗ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ Το ισχυρό ευρώ, σε συνάρτηση με την σχετική σιγουριά της επένδυσης και την παρατεταμένη χαμηλή πτήση των επιτοκίων, επέδρασε ευεργετικά στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων (και) για τον μήνα Νοέμβριο. Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι δεν παρατηρήθηκαν μετακινήσεις θεσμικών από ομόλογα ευρωπαϊκής χώρας σε αυτά μιας άλλης ευρωπαϊκής χώρας, με τα ιρλανδικά ομόλογα να δέχονται το κύριο κύμα των εκροών. Με την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη να δείχνει (ήδη) σημεία επιβράδυνσης, είναι πιθανόν στο αμέσως προσεχές μέλλον η ζήτηση στην αγορά να αυξηθεί. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εξ άλλου, αναμενόταν η έκδοση μίας νέας σειράς αμερικανικών τριετών και δεκαετών ομολόγων για τις 8 και 10 Δεκεμβρίου αντίστοιχα, συνολικού ύψους 50 δισ. δολαρίων.

Ε

νώ τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη δείχνουν σαφώς ότι η μεγάλη οικονομική κρίση κάθε άλλο παρά έχει παρέλθει οριστικά, τόσο οι αγορές όσο και η καταναλωτική εμπιστοσύνη κινήθηκαν έντονα ανοδικά κατά τον προηγούμενο μήνα, συνθέτοντας έτσι ένα ακόμη παράδοξο που χρήζει ερμηνείας. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, τα πρόσφατα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι πρόσκαιρες βελτιώσεις στην απασχόληση έχουν σχεδόν εξαλειφθεί, και η (επίσημη) ανεργία κινείται ακόμη σε διψήφια ποσοστά. Ο δανεισμός σε επίπεδο καταναλωτή εξακολουθεί να είναι «κατεψυγμένος», οι αποπληρωμές δανείων εξακολουθούν να είναι προβληματικές (οι κατασχέσεις υποθηκευμένων ακινήτων αυξάνονται συνεχώς). Παρ’ όλα αυτά, η καταναλωτική εμπιστοσύνη για κάποιον περίεργο λόγο αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς. Οι δείκτες ανεβαίνουν με γρήγορους, όσο και περίεργους ρυθμούς (λοκομοτίβα είναι σαφώς οι μετοχές του χρηματοπιστωτικού κλάδου, ο οποίος πρώτιστα ευθύνεται για την κρίση- εντούτοις οι μετοχές αυτές παρουσιάζουν αποδόσεις τριπλάσιες του μέσου όρου των μετοχών). Επιπλέον, οι στρεβλώσεις στην αγορά συναλλάγματος με το φθηνό δολάριο και στερλίνα και τα δυσθεώρητα ακριβά ευρώ, γιεν και (βραζιλιάνικο) ρεάλ εξακολουθούν να υφίστανται. ΝΟΣΗΡΗ «ΑΝΘΗΣΗ» Τα αμοιβαία κερδοσκοπικά κεφάλαια γνωρίζουν μία νέα άνθηση, παίρνοντας ώθηση από τα μηδενικά επιτόκια δανεισμού και την ουσιαστική ανυπαρξία αλλαγών στο σύστημα ελέγχου των αγορών. Το πώς η «άνθηση» αυτή αντιφάσκει με το νοσηρό στάτους των χρηματοπιστωτικών οργανισμών έχει συζητηθεί κατ’ επανάληψη, και η ανησυχητική διαπίστωση είναι ότι οι λόγοι δεν είναι καθόλου διαφορετικοί από αυτούς που προκάλεσαν την κρίση που έφερε πριν από λίγους μήνες την αγορά στο χείλος του γκρεμού:

ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ

EUR USD JPY GBP CHF CAD AUD HKD EUR 0,67 0,01 1,10 0,66 0,63 0,61 0,09 USD 1,50 0,01 1,65 1,00 0,95 0,92 0,13 JPY 131,58 86,96 143,30 86,76 82,73 79,31 11,23 GBP 0,91 0,61 0,01 0,59 0,57 0,56 0,08 CHF 1,51 1,00 0,01 1,69 0,95 0,92 0,13 CAD 1,58 1,05 0,01 1,76 1,05 0,96 0,14 AUD 1,64 1,09 0,01 1,80 1,09 1,04 0,14 HKD 11,66 7,75 0,09 12,97 7,73 7,37 7,09

88 Δεκέμβριος 2009

26_DIETHNEIS_AGORES_X358_final.indd 88

12/9/09 6:06:27 PM

✒ από τον Παναγιώτη Φρεντζά

Η νέα «φούσκα» έχει ήδη δημιουργηθεί και η κατάσταση θα επιδεινωθεί, αν η όρεξη για υπερκέρδη δεν χαλιναγωγείται από κάποια κοινή δέσμη κανόνων.

Ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, επισφαλή δάνεια και ανεπαρκέστατος έλεγχος (το ποσοστό των assets που βρίσκεται υπό την εποπτεία των ελεγκτικών οργάνων είναι πρακτικά αμελητέο), βραδύτατοι ρυθμοί αναδιάρθρωσης των άκρως προβληματικών χαρτοφυλακίων, διατήρηση των παλιών επενδυτικών πρακτικών οι οποίες αποδείχθηκαν εκ των πραγμάτων καταστροφικές, διατήρηση της μειωμένης διαφάνειας στις συναλλαγές. Συμπερασματικά, η νέα «φούσκα» στην παγκόσμια οικονομία έχει ήδη δημιουργηθεί, και η κατάσταση θα χειροτερεύει εφ’ όσον η ακόρεστη όρεξη για υπερκέρδη δεν χαλιναγωγείται από κάποια κοινή δέσμη αυστηρών περιοριστικών κανόνων. Ανησυχία φαίνεται να υπάρχει επί του παρόντος κύρια στις χώρες όπου διακινείται κυρίως ο χρηματιστηριακός τζόγος (Βραζιλία, Κίνα, Ασιατικές αγορές, εμπορεύματα), αλλά μέχρι στιγμής λίγες μόνο ελεγκτικές αρχές έχουν μεταφράσει αυτή τους την ανησυχία σε ουσιώδη μέτρα ελέγχου των κερδοσκοπικών κινήσεων, ενώ κατά κανόνα τα μέτρα αυτά είναι ιδιαίτερα ήπια (ποιον άραγε φοβούνται να μην εξοργίσουν οι ελεγκτικές αρχές;). Ασφαλώς οι τελευταίες βρίσκονται σε δυσχερή θέση: Άνοδος των επιτοκίων θα σήμαινε την ανάσχεση των όποιων ρευμάτων ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά η διατήρησή τους από την άλλη στα σημερινά μηδενικά επίπεδα συντηρεί, και ενισχύει το κλίμα της παράλογης ευωχίας στην αγορά μετοχών και κρατικών ομολόγων. Κανείς δεν φαίνεται (ακόμη) να παίρνει στα σοβαρά τα άκρως ανησυχητικά μηνύματα που έρχονται από περιπτώσεις όπως αυτή της Dubai World, η από το στόμα του διοικητή της Fed, ο οποίος έχει προβλέψει με σιγουριά ισχυρές αναταράξεις για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Ουσιαστικά, κανείς δεν είναι βέβαιος για το που ακριβώς βρίσκεται, και προς τα πού βαδίζει η παγκόσμια οικονομία, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία φαίνεται να έχει υιοθετήσει την «ανώδυνη» και επικίνδυνη λύση της φτηνής σπέκουλας.

ΕΜΠΟΡΕYΜΑΤΑ

Πετρέλαιο NYM ($/βαρέλι) Χρυσός ($/ ουγγιά) Χαλκός ($/ λίβρα) Ασήμι ($/ ουγγιά)

ΤΙΜΕΣ 30/11 78.54 1217.7 324.25 19.16

ΤΙΜΕΣ 31/10 76.90 1102.4 294.92 17.11

ΜΕΤΑΒΟΛH % 2.13 10.45 9.94 11.95

ΕΠΙΤΟΚΙΑ - ΟΜΟΛΟΓΑ ΚΑΘΗΛΩΜΕΝΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ, ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ... Οι κεντρικές τράπεζες δεν φαίνονται ακόμη να ανησυχούν σοβαρά (η πιθανόν θεωρούν ότι ο έλεγχος της αγοράς δεν είναι πρώτιστα δικό τους καθήκον) από τα παράδοξα που συμβαίνουν στις διεθνείς αγορές, και διατήρησαν στο σύνολό τους τα επιτόκια σε μηδενική βάση για πολλοστή φορά (με πιο πρόσφατο παράδειγμα την ΕΚΤ, η οποία στις 3/12 ανακοίνωσε ότι το overnight παραμένει στο 1%. Ενδιαφέρον πάντως θα έχει η μελλοντική αντίδραση των κεντρικών τραπεζών, αν τα φαινόμενα στρέβλωσης στις αγορές γίνουν πιο ανησυχητικά (αν και σύμφωνα με πολλούς ειδικούς το καμπανάκι θα έπρεπε να έχει σημάνει προ πολλού). ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΟΥΠΟΝΙ ΛΗΞΗ

3 Μήνες 6 Μήνες Έτος 2 Έτη 3 Έτη 4 Έτη 5 Έτη 6 Έτη 7 Έτη 8 Έτη 9 Έτη 10 Έτη 15 Έτη 20 Έτη 30 Έτη

0,000 0,000 2.250 1.250 4,250 4,000 2,500 3.500 3.750 4.000 3.750 3.250 6,250 4,750 4.750

100217 100512 101210 111216 121012 131011 141010 160704 170104 180104 190104 200104 240104 280704 400704

ΤΙΜΗ/ ΑΠΟΔΟΣΗ 30-11-09

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΣ/ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

99,92 / 0,40 99,79 / 0,49 101,42 / 0,83 99,86 / 1,32 107,28 / 2,01 107,28 / 2,01 100,99 / 2,28 105,02 / 2,60 106,06 / 2.79 107,27 / 2,97 105,15 / 3.09 100,43 / 3,20 127,82 / 3,68 109,89 / 3,98 113,99 / 3,95

0,004 / -0,002 0,003 / 0,003 -0,043 / 0,038 -0,158 / 0,80 -0,219 / 0,073 -0,264 / 0,067 -0,314 / 0,69 -0,318 / 0.055 -0,335 / 0.051 -0,319 / 0.043 -0,306 / 0.038 -0,314 / 0.037 -0,372 / 0.029 -0,405 / 0.029 -0,634 / 0.033

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ Η άνοδος του πολύτιμου μετάλλου κατά 35% για το 2009, στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, δεν σηματοδοτεί κάποια καινοφανή επενδυτική τάση, και θα πρέπει να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην αδυναμία του δολαρίου έναντι των άλλων νομισμάτων, όσο και στα μηδενικά επιτόκια, τα οποία κάνουν τις παραδοσιακές αποταμιεύσεις μη ελκυστικές για τους μικροεπενδυτές. Όμως, δεν φαίνεται ότι ο χρυσός αποτελεί δελεαστική επενδυτική πρακτική για τον θεσμικό η μέσο επενδυτή, καθώς η απόδοση της επένδυσης δεν μπορεί να θεωρηθεί ελκυστική. Η τιμή του μαύρου χρυσού κινήθηκε ελαφρά ανοδικά, αλλά παρέμεινε κάτω από το όριο των 80 δολαρίων ανά βαρέλι. ΧΡΗΜΑ 89

26_DIETHNEIS_AGORES_X358_final.indd 89

12/9/09 6:06:28 PM

Χ

∼ αποκλειστικότητα ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Η αλλαγή που έχει συντελεστεί τον τελευταίο καιρό στα βασικά οικονομικά μεγέθη της Τουρκίας προσφέρει τη δυνατότητα στις διοικήσεις να χαράζουν στρατηγικές «μακράς πνοής», οι οποίες εμπεριέχουν σε μεγαλύτερο βαθμό το στοιχείο του οραματισμού.

Ο

✒ από τον ι τουρκικές επιχειρήσεις έχουν των αξιολογήσεων της Fitch στην Κωνσταντινούπολη.

Nick μακρά παράδοση στην διαχείριση «Ο επιχειρηματικός τραπεζικός τομέας έχει ξυπνήσει Kochan νομισματικών και χρηματοοικοσε ότι αφορά την ανάγκη επενδύσεων σε προϊόντα αντινομικών κρίσεων. Οι κρίσεις αυτές, οδήγηστάθμισης του κινδύνου» τονίζει ο Μπερκέρ. «Πρώτα τα στεσαν τα ανώτατα στελέχη των επιχειρήσεων λέχη πίστευαν ότι αυτό ήταν χάσιμο χρόνου και χρήματος γιατί να ακολουθούν στρατηγικές που βασίπρέπει να πληρώνουν αμοιβές και προμήθειες για τέτοια προζονταν στη βραχυπρόθεσμη λογική του ϊόντα. Αλλά η κρίση και η αστάθεια του δολαρίου, των άλλων χαμηλού κόστους. Το θέμα σε ότι αφορά νομισμάτων και των εμπορευμάτων δίδαξαν τους επενδυτές ότι τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις είναι αν τα στελέχη της που ασχο- οι θέσεις τους μπορούν να πληγούν. Οπότε αυτή είναι μία διδακτική περίοδος για τις τούρκικες επιχειρήσεις» συμπληρώνει το λούνται με τα επιχειρηματικά δάνεια και έχουν εκπαιδευτεί στο στέλεχος της Fitch. προηγούμενο περιβάλλον ανασφάλειας θα μπορέσουν να αλλάΗ Σενίζ Γιαρτζάν, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Τράπεζας Βιομηξουν την φιλοσοφία τους και να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες χανικής ανάπτυξης της Τουρκίας υπογραμμίζει την ανάγκη υιοθέσύμφωνα με τις συνθήκες που πλέον έχουν διαμορφωθεί. τησης στρατηγικών αντιστάθμισης όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Για παράδειγμα ο Αττίλα Κοκσάλ, αναπληρωτής γενικός διευθυ«Ο δείκτης μεταβλητότητας μεταξύ της τουρκικής λίρας και των ντής της επενδυτικής τράπεζας Standard Unlu αναφέρει σχετικά: ξένων νομισμάτων είναι πολύ υψηλός» αναφέρει η Γιαρτζάν. «Συ«Στην Τουρκία δεν υπάρχουν πολλά μακροπρόθεσμα σκεπτόμενα νεπώς το κόστος μη αντιστάθμισης κινδύνου είναι αρκετά μεγάλο. διοικητικά στελέχη. Έχουμε χάσει αυτή την ικανότητα. Ήμασταν Η Τουρκία είχε διψήφια επίπεδα πληθωρισμού και επιτοκίων με πάντα εστιασμένοι στο βραχυπρόθεσμο μέλλον. Το δικό μας «ματη διαφορά μεταξύ τους να βρίσκεται στο 45% με αποτέλεσμα η κροπρόθεσμο» αφορούσε το χρονικό διάστημα από έναν έως τρεις μήνες. Κανείς δεν μπορεί να κάνει σχέδια δύο-τριών ή πέντε χρόνων. αντιστάθμιση κινδύνου να μην είναι εφικτή. Αυτός είναι ο λόγος που η τακτική της αντιστάθμισης δεν είναι τόσο δημοφιλής στην Σε επίπεδο πολιτικών τα στελέχη μας είναι πολύ ικανά, σε επίπεδο Τουρκία. Αυτό όμως αλλάζει τώρα καθώς οι επιχειρήσεις που στρατηγικής όμως δεν είναι, και αυτό δείχνει σιγά σιγά να αλλάζει». έχουν επενδύσει σε συνάλλαγμα θα έχουν περισσότερο χώρο για να Η Τουρκία βιώνει μία εποχή αλλαγής στην επιχειρηματική της αντισταθμίσουν τον κίνδυνο επειδή οι διαφορές μεταξύ των επιτοκουλτούρα, καθώς οι παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες αλλάζουν κίων της τουρκικής λίρας και των ξένων νομισμάτων έχει πέσει σε την εταιρική συμπεριφορά. Η διαδικασία εκμάθησης ήδη έχει μονοψήφιο νούμερο. Η κατάσταση αλλάζει» συμπληρώνει. ξεκινήσει σύμφωνα με τον Μποτάν Μπερκέρ , γενικό διευθυντή

90 Δεκέμβριος 2009

06_EUROMONEY TURKEY_X358_final.indd 90

12/9/09 8:17:29 PM

t ☛

ΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ «ΨΑΧΝΟΥΝ» ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΝ ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ, ΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΣ ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΣΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΜΕΤΑΞΥ 5% ΚΑΙ 6%. ΑΥΤΟ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ. ΘΕΤΙΚΟΤΕΡΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο Τζανέρ Ονέρ, χρηματοοικονομικός σύμβουλος του συνταξιοδοτικού ομίλου Oyak, συμφωνεί με την Γιαρτζάν. «Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σε τεράστιο βαθμό την τελευταία πενταετία. Γι’ αυτό τα πράγματα είναι πιο σταθερά. Έτσι μπορούμε να προστατευόμαστε σε αναπάντεχες εξελίξεις στις διεθνείς αγορές μέσω συμφωνιών swap, αντισταθμίσεων και όλων των ειδών ανάλογων συμφωνιών». Οι εξαγωγικές εταιρείες είναι ιδιαίτερα «ανυπόμονες» στο να ενισχύσουν την στρατηγική τους στην αντιστάθμιση κινδύνου, αναφέρει ο Κοκσάλ. «Όλο και περισσότεροι εξαγωγείς προβαίνουν σε αντιστάθμιση κινδύνου σε ότι αφορά την έκθεση τους σε ξένα νομίσματα. Οι εξαγωγείς, που δανείζονται σε ξένο νόμισμα, δημιουργούν από μόνοι τους ένα φυσικό αντιστάθμισμα. Έχουν υποχρεώσεις και ταυτόχρονα ποσά που τους οφείλονται σε συνάλλαγμα και με αυτό τον τρόπο εξισορροπούν το ρίσκο. Έτσι δεν χρειάζεται να προσφύγουν στις διεθνείς χρηματαγορές καθώς δημιουργούν το δικό τους δίχτυ ασφαλείας, μέσω αυτού του «ισολογισμού» απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένα νομίσματα. Για παράδειγμα μία τούρκικη κλωστοϋφαντουργική εταιρεία που εξάγει στη Γερμανία και πουλάει σε ευρώ μπορεί να χρηματοδοτήσει τη δραστηριότητα της με δύο τρόπους: Ή σε τούρκικες λίρες ή σε συνάλλαγμα. Αν χρηματοδοτήσει τον εαυτό της στο τούρκικο νόμισμα, τότε θα περιμένει να ενισχυθεί το ξένο νόμισμα έναντι της λίρας. Αν όμως τελικά συμβεί το αντίθετο και η λίρα ενισχυθεί έναντι των ξένων νομισμάτων τότε οι υποχρεώσεις της θα αυξηθούν και οι απαιτήσεις της θα μειωθούν. Για αυτό οι επιχειρήσεις έχουν προσλάβει στελέχη εξειδικευμένα στη διαχείριση ρίσκου στις νομισματικές συναλλαγές. «Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν dealing room και έμπειρα στελέχη για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους από τις μεταβολές των επιτοκίων. Τα επιτόκια πέφτουν προς το παρόν αλλά σε λίγο καιρό θα έχουν αντίστροφη πορεία. Έτσι οι μάνατζερ πρέπει να αναρωτηθούν «δημιουργούμε διασπορά του κινδύνου;» αναφέρει ο Κοκσάλ. Και η Γιαρτζάν επιβεβαιώνει το ανανεωμένο ενδιαφέρον για διασπορά του κινδύνου. «Σαν αποτέλεσμα των παγκόσμιων οικονο-

μικών συνθηκών, οι εταιρείες πελάτες θέλουν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο που προέρχεται από τη διαφορά του επιπέδου των επιτοκίων» και συνεχίζει λέγοντας «Θέλουν να «μετατρέψουν» τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε σταθερά επιτόκια, καθώς τα επίπεδα των σημερινών επιτοκίων είναι πολύ χαμηλά. Εμείς δανείζουμε σε επενδυτικά σχέδια με ορίζοντα 10ετίας. Οι εταιρείες ψάχνουν να εκμεταλλευτούν τα επιτόκια που βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, συνάπτοντας «σταθερά» δάνεια στα επίπεδα μεταξύ 5-6%». Αυτό αντανακλά τις προσδοκίες των τραπεζών για αύξηση των επιτοκίων. Όπως αναφέρει η Γιαρτζάν: «Μπορεί να δούμε χαμηλά επιτόκια μέσα στα επόμενα τρία χρόνια αλλά στη συνέχεια θα αυξηθούν μαζί με την ανάκαμψη. Όσοι δανείζονται σε τουρκική λίρα επίσης θέλουν να μετατρέψουν σε σταθερό το επιτόκιο. Οι τουρκικές επιχειρήσεις δανείζονται σε συνάλλαγμα για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, αλλά έχουν περιορισμένο ποσό τοποθετήσεων σε τουρκικές λίρες. ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Καθώς οι τουρκικές εταιρείες εξετάζουν τις δυνατότητες χρηματοδότησής τους, οι τράπεζες τις πιέζουν να δουν την πιθανότητα να εκδώσουν εταιρικά ομόλογα ώστε να εκμεταλλευτούν το φθηνό χρήμα και την όρεξη των επενδυτών για αποδόσεις. Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι οι αρχές στην Τουρκία έχουν χαμηλώσει κάποια από τα «τεχνικά» εμπόδια στην αγορά για την έκδοση ομολόγων από επιχειρήσεις. Η Γιαρτζάν το επαληθεύει: «Εξαιτίας του προγράμματος οικονομικής σταθερότητας στην Τουρκία, έχουμε κατορθώσει να ομαλοποιήσουμε την κατάσταση τα τελευταία πέντε χρόνια» λέει η Γιαρτζάν. «Οπότε οι απαιτήσεις δανεισμού για τις δημόσιες δαπάνες χαμηλώνουν. Η κυβέρνηση διαδραματίζει όλο και μικρότερο ρόλο στις αγορές και ο δρόμος ανοίγει όλο και περισσότερο για τον ιδιωτικό τομέα». Τα επιτόκια της λίρας έχουν πέσει σε μονοψήφιο νούμερο για πρώτη φορά στην ιστορία και αυτό βοηθάει την ανανέωση της τούρκικης εταιρικής αγοράς ομολόγων. Πολλές επιχειρήσεις μιλάνε με επενδυτικές τράπεζες ή μεσιτικά γραφεία για να τις βοηθήσουν στην έκδοση εταιρικών ομολόγων σε τούρκικες λίρες. Αυτό που εμποδίζει την αποδοχή και υιοθέτηση των νέων αγορών αφορά περισσότερο στην έλλειψη εξοικείωσης παρά στην όποια αμφιβολία ότι λειτουργούν ή αξίζουν. Η υπέρβαση όμως αυτή δεν είναι εύκολη σύμφωνα με τη Γιαρτζάν: «Ακόμα και αν η ζήτηση από πλευράς επιχειρήσεων υπάρχει, τα στελέχη δεν έχουν μάθει να αναλύουν τους κινδύνους που συνδέονται με τα εταιρικά ομόλογα. Είναι ένα πολύ καινούριο ζήτημα για την Τουρκία και θα χρειαστούμε πολύ καλούς «πωλητές». Τα πρώτα εγχειρήματα θα πρέπει να δομηθούν από πολύ αξιόπιστες επενδυτικές τράπεζες έτσι ώστε οι επενδυτές να μην αγοράσουν εργαλεία που ενέχουν μεγάλο πιστωτικό κίνδυνο». Οι πρώτοι που θα προβούν σε τέτοιες κινήσεις θα πρέπει να έχουν μεγάλο κύρος. Θα πάρει χρόνο στους ιδιώτες επενδυτές για να αποδεχτούν τις νέες αγορές, όμως οι προοπτικές δείχνουν ότι η τάση είναι αυξητική. Χ

ΧΡΗΜΑ 91

06_EUROMONEY TURKEY_X358_final.indd 91

12/9/09 8:17:30 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΚΡΙΣΗ Μία από τις μεγαλύτερες αγορές τυχερών παιχνιδιών παγκοσμίως, σχετικά με το μέγεθός της, αποτελεί η Ελλάδα. Ο τζίρος σε ΟΠΑΠ, καζίνο, ιππόδρομο και λαχεία αγγίζει τα δέκα δισ. ευρώ ετησίως, ενώ η κατά κεφαλή δαπάνη φθάνει τα 850 ευρώ το χρόνο.

✒ από τον

Γιώργο Καλούμενο

Σ

τα μεγέθη της αγοράς τυχερών παιχνιδιών, που αναφέρονται παρακάτω, δεν υπολογίζεται ο παράνομος τζόγος που γίνεται κυρίως μέσω ίντερνετ (π.χ. στοίχημα, καζίνο, φρουτάκια κ.λπ.) το ύψος του οποίου είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί. Με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις ανέρχεται τουλάχιστον στα 5 με 6 δισ. ευρώ ετησίως. Σε ότι αφορά την νόμιμη πλευρά του τζόγου ο ΟΠΑΠ διατηρεί και φέτος τα πρωτεία, καθώς τα στοιχήματα των Ελλήνων στα παιχνίδια του παρέμειναν φέτος στα περυσινά επίπεδα- παρά την κρίση- σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου εννεαμήνου του 2009. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία οι πωλήσεις του Οργανισμού σε αυτή την περίοδο έφτασαν τα 4 δισ. ευρώ και υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τα 5,5 δισ. ευρώ. Παράγοντες του Οργανισμού αποδίδουν τα κέρδη στην καλή πορεία του «Στοίχημα», ενώ το παιχνίδι «Κίνο» είναι αυτό που παρουσιάζει επίσης μεγάλη αύξηση, ακόμη μεγαλύτερη και από το «Πάμε Στοίχημα». Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στο ότι οι Ελληνες επιθυμούν με μικρά στοιχήματα, λόγω οικονομικής δυσπραγίας, να κερδίσουν. Μικρές αυξήσεις, σε σχέση με πέρσι, παρουσιάζουν οι πωλήσεις των λαχείων (λαϊκό, εθνικό, κρατικό). Σύμφωνα με τα

92 Δεκέμβριος 2009

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 92

12/9/09 8:18:16 PM

στοιχεία της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου Οικονομικών φέτος οι πωλήσεις υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τα 530 εκατομμύρια ευρώ. Στα 300 εκατομμύρια ευρώ φτάνουν οι πωλήσεις του Ιππόδρομου. Μεγάλο κομμάτι της πίτας των επίσημων εσόδων από τον τζόγο, έχουν οι ιδιωτικές εταιρείες, δηλαδή τα καζίνο. Υπολογίζεται πως μέσα στο 2008 τα χρήματα που παίχτηκαν στο Καζίνο Λουτρακίου, το Καζίνο της Πάρνηθας και του Ρίο, ξεπέρασαν τα 3,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, ενώ το 2009 ο τζίρος υπολογίζεται ότι θα υπερβεί τα 5 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο συνολικός τζίρος των Ελληνικών καζίνο για το 2008 έφθασε τα 3,18 δις ευρώ, και ήταν ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με το 2007. Τα καθαρά κέρδη των καζίνο εμφανίζουν μείωση της τάξης του 4% ενώ ο τζίρος από τα στοιχήματα στον ιππόδρομο (ΟΔΙΕ) έφθασε τα 296,7 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 4%. Αντίθετα μικρή άνοδο κατέγραψαν το 2008 οι συνολικές πωλήσεις των κρατικών λαχείων. Ο τζίρος του Λαϊκού Λαχείου ανήλθε σε 250 εκατ. ευρώ (αύξηση 1,11% σε σύγκριση με το 2007), του Εθνικού Λαχείου σε 126 εκατ. ευρώ (αύξηση 16,4% σε σύγκριση με το 2007), ενώ του Κρατικού Πρωτοχρονιάτικου Λαχείου σε 53,3 εκατ. ευρώ (μείωση 0,28%).

«ΠΑΓΩΣΕ» Ο ΦΟΡΟΣ Η κυβέρνηση πάγωσε εκ νέου τον φόρο επί των κερδών από

τυχερά παιχνίδια, που επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ στα τέλη Οκτωβρίου. Σε μια προσπάθεια να αντλήσει έσοδα και να μειώσει το διογκούμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, η προηγούμενη κυβέρνηση πέρασε νόμο τον Ιούλιο, που επέβαλε φόρο 10% στα κέρδη από τα τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Το μέτρο είχε οδηγήσει σε μεγάλη πτώση τη μετοχή του ΟΠΑΠ λόγω ανησυχιών ότι θα αποθάρρυνε τους παίκτες να επανεπενδύουν τα κέρδη τους, πλήττοντας έτσι τις πωλήσεις της εταιρίας. Η κυβέρνηση ανέστειλε πάλι το νόμο, με στόχο να τον τροποποιήσει όταν ξεκινήσει το νομοθετικό της έργο η Βουλή. Εξάλλου οι δηλώσεις της διοίκησης του ΟΠΑΠ περί εξαγοράς εταιρείας online στοιχηματισμού στο εξωτερικό, φέρνει το θέμα του ηλεκτρονικού τζόγου στο προσκήνιο. Η ανακίνηση μάλιστα του θέματος δείχνει ότι απασχολεί και την ελληνική κυβέρνηση η παραχώρηση αδειών διαδικτυακού στοιχήματος, είτε στο πρότυπο της Ιταλίας είτε σ’ εκείνο της Γαλλίας. Αν αυτό συμβεί, τότε θα υπάρξει μερική άρση του μονοπωλίου του Δημοσίου στα τυχερά παιχνίδια. Η εκχώρηση αδειών διαδικτυακού στοιχήματος από την ελληνική κυβέρνηση κλείνει ένα θέμα «τριβής» της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η τελευταία, παρά το γεγονός ότι έχει σιγήσει για ένα χρόνο τώρα, διατηρεί το δικαίωμα να παραπέμψει το θέμα του μονοπωλίου της Ελλάδας στον αθλητικό στοιχηματισμό στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. ΧΡΗΜΑ 93

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 93

12/9/09 8:18:17 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Τυχερά παιχνίδια Δεν γνωρίζουν από κρίση

ΟΠΑΠ ∼ ΜΙΚΡΗ ΠΤΩΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ∼

Κ

αλύτερα των προσδοκιών της αγοράς αποδείχθηκαν τα αποτελέσματα του ΟΠΑΠ τόσο σε επίπεδο 9μήνου όσο και στο γ’ 3μηνο του 2009. Ειδικότερα, τα καθαρά κέρδη του εννεάμηνου 2009, μειώθηκαν κατά 8,7% στα 501,7 εκ. ευρώ, από 549,6 εκ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2008. Στο γ’ τρίμηνο του 2009 η μείωση των καθαρών κερδών, ανήλθε σε 20,3%, στα 130,5 εκατ. ευρώ, από 163,8 εκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με έξι αναλυτές σε δημοσκόπηση του Reuters, τα καθαρά κέρδη του ΟΠΑΠ στο γ’ τρίμηνο του 2009 αναμενόταν να διαμορφωθούν στα 141,8 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο, μειωμένα κατά 13,4% σε ετήσια βάση. Οι αναλυτές ανέφεραν ότι ο αντίκτυπος της παγκόσμιας κρίσης και η απαγόρευση του καπνίσματος από την 1η Ιουλίου έπληξαν τις πωλήσεις τρίτου τριμήνου του Kino, που αντιστοιχεί περίπου στο ήμισυ του τζίρου της εταιρίας. Στο εννεάμηνο 2009 το περιθώριο κερδών EBITDA μειώθηκε στο 17,4%, από 20,0% την ίδια περίοδο του 2008. Κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου 2009 τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν, κατά 22,5% στα 186,6 εκ. ευρώ από 240,7 εκ ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Η μείωση των κερδών EBITDA, αντανακλά κυρίως την αύξηση του ποσοστού διανομής κερδών στους νικητές του ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ και την αύξηση, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, των εξόδων διάθεσης. Οι πωλήσεις στο εννεάμηνο του 2009 παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, ανερχόμενες σε 3.973,9 εκ. ευρώ. παρά την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Οι συνολικές πωλήσεις στο εννεάμηνο του 2009 διατηρήθηκαν στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο ανερχόμενες σε 3.973,9 εκατ. ευρώ. Κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου 2009 οι πωλήσεις ανήλθαν στα 1.209,8 εκατ. ευρώ, από 1.217,0 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού μειώθηκαν στο εννεάμηνο του 2009 κατά 8,6%, σε 1.494,8, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά την οποία υπήρχαν αυξημένες πωλήσεις λόγω του Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου (Ιούνιος του 2008). Κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου 2009 οι πωλήσεις του «ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ» αυξήθηκαν κατά 7,5% στα 462,2 εκατ. ευρώ έναντι 430,0 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Τα έσοδα από τα αριθμολαχεία στο εννεάμηνο 2009 αυξήθηκαν κατά 5,8% στα 2.479,1 εκατ. ευρώ, από 2.342,6 εκατ. ευρώ, την αντίστοιχη περίοδο του 2008, ενώ κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου τα έσοδα των αριθμολαχείων μειώθηκαν κατά 4,9%, στα 739,8 εκατ. ευρώ. ∼ KINO ∼ Τα έσοδα του KINO στο εννεάμηνο 2009 παρουσίασαν αύξηση 3,2% στα 2.111,5 εκ. ευρώ, από 2.045,3 εκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Στο γ’ τρίμηνο του 2009 τα έσοδα του ΚΙΝΟ, μειώθηκαν κατά 8,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, επηρεαζόμενα και από την απεργία των πρακτόρων τον Ιούλιο του 2009.

∼ ΤΖΟΚΕΡ - ΛΟΤΤΟ ∼ Από τα υπόλοιπα αριθμολαχεία, το ΤΖΟΚΕΡ και το ΛΟΤΤΟ, κατά τη διάρκεια του 9μήνου του 2009 παρουσίασαν αύξηση, 39,0% και 27,5% αντίστοιχα, επηρεαζόμενα από την ύπαρξη ευνοϊκών διαδοχικών jackpots, ως αποτέλεσμα και των αναμορφώσεων που έγιναν στην αρχή του έτους. Το συνολικό κόστος πωλήσεων αυξήθηκε στο εννεάμηνο 2009 κατά 0,7% στα 3.157,5 εκατ. ευρώ, από 3.134,9 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, ενώ για το γ’ τρίμηνο η αύξηση ανήλθε σε 0,8%, στα 978,2 εκατ. ευρώ. Οι αποδόσεις στους νικητές των παιχνιδιών, αυξήθηκαν στο εννεάμηνο 2009 κατά 1,8% στα 2.680,4 εκατ. ευρώ, από 2.633,3 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Στο γ’ τρίμηνο του 2009, το κόστος των αποδόσεων στους νικητές, αυξήθηκε σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2008, κατά 2,3%. ∼ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ∼ Τα μικτά κέρδη στο εννεάμηνο του 2009 ανήλθαν στα 816,4 εκατ. ευρώ έναντι 842,3 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, με το περιθώριο μικτού κέρδους να διαμορφώνεται στο 20,5%, από 21,2% το εννεάμηνο του 2008. Αντανακλώντας τους παράγοντες που αναλύθηκαν παραπάνω, τα κέρδη από λειτουργικές δραστηριότητες σημείωσαν μείωση κατά 9,0% στα 660,2 εκ. ευρώ, από 725,2 εκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΟΠΑΠ ΑΕ, στο πλαίσιο της ακολουθούμενης τα τελευταία χρόνια μερισματικής πολιτικής και λαμβάνοντας υπόψη την αναμενόμενη έκτακτη εισφορά που πρόκειται να επιβληθεί σε όλες τις μεγάλες Ελληνικές επιχειρήσεις (σύμφωνα με σχετικό σχέδιο Νόμου, που έχει κατατεθεί στις 20.11.09), αποφάσισε τη διανομή προμερίσματος για την χρήση του 2009, ύψους 0,65 ευρώ ανά μετοχή, προ παρακράτησης φόρου, έναντι 0,80 ευρώ ανά μετοχή στο προηγούμενο έτος (συνολικά ποσό προμερίσματος 207.350.000 ευρώ, έναντι 255.200.000 ευρώ το 2008). Το εν λόγω ποσό ανά μετοχή υπόκειται σε παρακράτηση φόρου 10%, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 18 του Ν.3697/2008. Δικαιούχοι στη λήψη του προμερίσματος είναι οι μέτοχοι της εταιρείας, που είναι εγγεγραμμένοι στα αρχεία του ΣΑΤ την Παρασκευή 18.12.2009. Η αποκοπή του προμερίσματος θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 16.12.2009 και η πληρωμή του προμερίσματος θα γίνει την Πέμπτη 24.12.2009.

94 Δεκέμβριος 2009

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 94

12/9/09 8:18:18 PM

INTRALOT ∼ ΠΤΩΣΗ ΚΕΡΔΩΝ 25% ∼

Μ

είωση 25% στα καθαρά κέρδη εννεαμήνου, ανακοίνωσε η Intralot, η δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως εταιρεία παροχής συστημάτων για τυχερά παιχνίδια, εξαιτίας της μείωσης των εσόδων από τις δραστηριότητες στην Τουρκία και των επιπτώσεων από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Ειδικότερα, τα κέρδη της εταιρείας, που διαχειρίζεται το αθλητικό στοίχημα σε πάνω από 12 χώρες, διαμορφώθηκαν στα 58 εκατ. ευρώ, έναντι 77 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Αναλυτές σε δημοσκόπηση του Reuters ανέμεναν τα καθαρά κέρδη να διαμορφωθούν στα 58,9 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο οι πωλήσεις μειώθηκαν 15,4% στα 681 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις για 704 εκατ. ευρώ. Η μετοχή της Intralot διαπραγματεύεται 7,4 φορές περίπου τα εκτιμώμενα για το 2009 κέρδη, έναντι πολλαπλασιαστή κερδών 21 για την Scientific Games. ∼ ΣΤΟ ΒΙΝΤΕΟΛΟΤΤΟ ΙΤΑΛΙΑΣ ∼ Στην νέα αγορά βιντεολόττο (VLTs) της Ιταλίας μέσω κοινοπραξίας με την Cogetech S.p.A., εισέρχεται η INTRALOT, μέσω της συνεργασίας με τη μία από τις μεγαλύτερες αδειοδοτημένες εταιρείες για τη διαχείριση VLTs στην Ιταλία. Η INTRALOT συμμετέχει στη νεοσυσταθείσα κοινοπραξία με ποσοστό 51%. Η λειτουργία των VLTs αναμένεται να ξεκινήσει το 1ο εξάμηνο του 2010. Το μεγαλύτερο μέρος των μηχανών θα ενσωματωθεί αρχικά στο δίκτυο των αποκλειστικών σημείων πώλησης προϊόντων στοιχήματος της INTRALOT, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ιταλία. Αυτή η συνέργια του στοιχήματος και των VLTs αναμένεται να οδηγήσει σε οικονομίες κλίμακος μέσω της χρήσης κοινής υποδομής. Η Cogetech S.p.A. ιδρύθηκε το 2004 και αποτελεί μία από τις 4 κορυφαίες εταιρείες της Ιταλίας που δραστηριοποιούνται στην αγορά των μηχανημάτων ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών (AWPs), μία από τις μεγαλύτερες αγορές στην Ευρώπη. Η εταιρεία λειτουργεί περισσότερες από 38.000 μηχανές AWPs σε 15.000 σημεία πώλησης, ενώ παρέχει ακόμα αθλητικό στοίχημα, διαδικτυακό πόκερ, εμπορικές υπηρεσίες και πληρωμές μέσω Internet. Ο κ. Fabio Schiavolin, Διευθύνων Σύμβουλος της Cogetech, δήλωσε: Είμαστε πολύ ευτυχείς που ενώνουμε την τεχνογνωσία της, που μας οδήγησε να αποτελούμε σήμερα έναν από τους σημαντικότερους παίκτες της ιταλικής αγοράς AWPs, με αυτήν της INTRALOT, μίας εταιρείας με ισχυρό δίκτυο και πολύ αναγνωρίσιμο όνομα στην Ιταλία, η οποία θα αξιοποιήσει τις πολύτιμες εμπειρίες της από την παγκόσμια αγορά τυχερών παιχνιδιών. Η ταχεία ανάπτυξη της αγοράς AWPs και η μεγάλη εμπειρία μας σε αυτόν τον τομέα μας καθιστούν αισιόδοξους για την πορεία της αγοράς VLTs και την ανάπτυξη μας και σε αυτόν τον τομέα. Είμαστε πεπεισμένοι πως η συνεργασία μας με την INTRALOT θα οδηγήσει σε εντυπωσιακά αποτελέσματα.» Ο κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου INTRALOT, σχολίασε: Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, καθώς η συμφωνία μας με την Cogetech σηματοδοτεί την είσοδό

☛

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΑΝ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΠΑΠ, ΤΟΣΟ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΟ 3ο ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2009. ΤΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2009, ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ 8,7% ΣΤΑ 501,7 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΑΠΟ 549,6 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ 2008.

μας στην ιταλική αγορά VLTs, δημιουργώντας συνέργιες με την επένδυσή μας στην αγορά στοιχηματισμού της Ιταλίας, η οποία συνεχίζει την εντυπωσιακή της ανάπτυξη. Το επιτυχημένο μοντέλο απελευθέρωσης της Ιταλίας έχει δημιουργήσει ένα παράδειγμα που πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα ακολουθήσουν, και είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που αποτελούμε μέρος αυτού. Η INTRALOT προτίθεται να προωθήσει περαιτέρω την παρουσία της στην αγορά VLTs τόσο της Ιταλίας, εν όψει των νέων εξελίξεων, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Μαζί με την Cogetech θα συνεργαστούμε στενά, ώστε να αναζητήσουμε και άλλες επιχειρηματικές ευκαιρίες και να επεκταθούμε περαιτέρω στην προσοδοφόρα ιταλική αγορά. ∼ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ∼ Νέα στρατηγική χαράζει η Intralot προκειμένου να βελτιώσει την κερδοφορία της, ξεκινώντας ένα «μάζεμα» των δραστηριοτήτων της με βασικό στόχο την περαιτέρω διείσδυση σε συγκεκριμένες αγορές και την ταυτόχρονη απομάκρυνση από άλλες, όπου οι επενδύσεις της δεν είχαν την προσδοκώμενη απόδοση, όπως, για παράδειγμα, η Κολομβία. Ο διευθύνων σύμβουλος της Intralot, Κ. Αντωνόπουλος, κατέστησε σαφές σε πρόσφατες δηλώσεις του ότι στόχος τους είναι να σταματήσουν κάποιες δραστηριότητες που δεν είναι κερδοφόρες στα Βαλκάνια και στη Λατινική Αμερική. Ταυτόχρονα σε χώρες που έχουν μεγάλη διείσδυση και υπάρχει προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης, όπως, για παράδειγμα, η Ιταλία και η Αυστραλία, η Intralot θα επιδιώξει να ενισχυθεί με συνέργειες, προσθέτοντας δηλαδή στα υφιστάμενα δίκτυά της νέες υπηρεσίες και προϊόντα. Οπως τόνισε ο κ. Αντωνόπουλος, η Intralot τώρα επικεντρώνεται κυρίως στις υφιστάμενες δραστηριότητες αντί στην επιθετική αναζήτηση ευκαιριών σε νέες αγορές. ΧΡΗΜΑ 95

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 95

12/9/09 8:18:20 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Τυχερά παιχνίδια Δεν γνωρίζουν από κρίση «Η απροσδιοριστία που βλέπουμε στο επιχειρηματικό και οικονομικό παγκόσμιο περιβάλλον μας επιβάλλει να είμαστε συνετοί στη διαχείριση την οικονομική», είπε. «Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη δεν είναι πια η βασική μας προτεραιότητά μας. Η οργανική μας κερδοφορία είναι ο βασικός μας στόχος». Στον αντίποδα η Κολομβία αποτελεί μια από τις πιο πιθανές περιοχές για να σταματήσει τις δραστηριότητές της η εταιρεία, καθώς ήδη από την περασμένη χρονιά είχε ανακοινώσει την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης για τη διαχείριση όλων των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού. Παρά το σημαντικό μέγεθος της αγοράς της Κολομβίας, με περίπου 45 εκατ. πληθυσμό, η Ιntralot δεν είναι ικανοποιημένη από την πορεία των δραστηριοτήτων της στη συγκεκριμένη αγορά της Λατινικής Αμερικής. Το ίδιο ισχύει και για την Ουρουγουάη. Η εταιρεία δραστηριοποιείται σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, πλην της Βενεζουέλας, με αρκετά δυνατή παρουσία στη Χιλή. Επτά χρόνια μετά την πρώτη της δουλειά στη Χιλή, ως παρόχου συστημάτων για τη λειτουργία τυχερών παιχνιδιών, μάλιστα, η Ιntralot υπέγραψε πριν από λίγες εβδομάδες συμβόλαιο με τη Loteria de Concepciοn στη Χιλή για την παροχή τεχνολογικών λύσεων αλλά και για τη διαχείριση τυχερών παιχνιδιών στη χώρα. Τo συμβόλαιο έχει 7ετή διάρκεια με δυνατότητα τριών ετήσιων ανανεώσεων. Με τη νέα αυτή συνεργασία η εταιρεία είναι πεπεισμένη πως μέσω της συνεργασίας μας με τη Loteria de Concepciοn θα καταφέρει να δώσει ώθηση στις πωλήσεις της λοταρίας. Εκτός από τη Χιλή η εταιρεία έχει διεισδύσει στην αγορά της Βραζιλίας, του Περού και της Αργεντινής όπου το 2007 υλοποίησε επένδυση 22 εκατ. δολαρίων για την εξαγορά της εταιρείας τυχερών παιχνιδιών Techno Accion και, σύμφωνα με αναλυτές, η συγκεκριμένη αγορά μπορεί να αποφέρει αρκετά κέρδη για την Intralot. Στα Βαλκάνια η εταιρεία έχει παρουσία σε Κροατία, Σερβία, ΠΓΔΜ και στη Βουλγαρία, η οποία αποτελεί την πιο σίγουρη για συνέχιση των δραστηριοτήτων, καθώς η διοίκηση της Intralot έχει δηλώσει ότι είναι απόλυτα ικανοποιημένη από τις δραστηριότητες στη Βουλγαρία. Η Γενική Τεχνική Διεύθυνση Συστημάτων της INTRALOT έλαβε τη σημαντική διάκριση “Recognised for Excellence in Europe – 4 Stars” κατακτώντας το 2ο επίπεδο του μοντέλου για την επιχειρηματική αριστεία του “European Foundation for Quality Management (EFQM)”.

∼ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ∼ Η INTRALOT επιβραβεύθηκε από τo EFQM για τις επιτυχείς ενέργειες και τις άριστες πρακτικές προς την επιχειρηματική αριστεία που εφήρμοσε σε συνέχεια της δέσμευσης που ανέλαβε, όταν πέρασε το 1ο επίπεδο του μοντέλου το 2007. Όλα τα επίπεδα του προγράμματος “Επίπεδα Επιχειρηματικής Αριστείας” του EFQM βασίζονται σε 8 βασικές αρχές αρίστευσης: Προσανατολισμός στα Αποτελέσματα, Εστίαση στον πελάτη, Ηγεσία και Αφοσίωση στους Στόχους, Διοίκηση βάσει Διαδικασιών και Δεδομένων, Συμμετοχή και Ανάπτυξη των Ανθρώπων, Συνεχής Γνώση, Βελτίωση και Καινοτομία, Ανάπτυξη Συνεργασιών και Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Η διάκριση αυτή ήταν αποτέλεσμα διαδικασίας αξιολόγησης από την Ελληνική Εταιρία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), τον εθνικό εταίρο του EFQM στην Ελλάδα, η οποία επιβράβευσε τη συνέπεια της INTRALOT με τις ανωτέρω αρχές και τα 9 κριτήρια του μοντέλου της EFQM, τα οποία καλύπτουν τομείς, όπως η ηγεσία, η στρατηγική, οι άνθρωποι, οι συνεργασίες και οι πόροι, οι διαδικασίες, τα αποτελέσματα των ανθρώπων, των πελατών καθώς και τα σημαντικότερα αποτελέσματα απόδοσης. Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε κυρίως μέσω συνεντεύξεων σε στελέχη της ανώτερης διοίκησης, καθώς και σε τυχαίο δείγμα υπαλλήλων δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην αποφασιστικότητα και στη δέσμευση της εταιρείας προς την επιχειρηματική αριστεία και τη συνεχή της βελτίωση. Ο EFQM είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος αποτελεί σημείο αναφοράς των Οργανισμών που αναζητούν τις καλύτερες πρακτικές για τις επιχειρήσεις τους. Το ανωτέρω πρόγραμμα ξεκίνησε το 2001, ώστε να ανταμείψει τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα των εταιρειών, οι οποίες υιοθετούν το μοντέλο EFQM, καθώς και να τους παρέχει κίνητρα για τη διαρκή βελτίωσή τους. Ο κ. Κωνσταντίνος Φαρρής, Γενικός Τεχνικός Διευθυντής της INTRALOT, δήλωσε: “Η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων αποτελεί ένα θεμελιώδη και συνεχώς επαναπροσδιοριζόμενο στόχο της INTRALOT, ο οποίος υιοθετείται από τη διοίκησή της, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Το μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας του EFQM επισφραγίζει τη δέσμευση αυτή και την τοποθετεί σε απτά πλαίσια για την καθημερινή εφαρμογή της”.

96 Δεκέμβριος 2009

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 96

12/9/09 8:18:22 PM

ΚΑΖΙΝΟ ∼ ΝΕΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ∼

Στα μεγάλα καζίνο τα ποσά που ποντάρονται σε τραπέζια και μηχανάκια έχουν μειωθεί μέχρι και 15%, ενώ μεγαλύτερη είναι η κάμψη του τζίρου στα μικρότερα καζίνο της χώρας. Οι οικονομικές δυσκολίες που έχουν περιορίσει τον αριθμό των παικτών, από την μια, και η αλματώδης ανάπτυξη του ηλεκτρονικού τζόγου από την άλλη, υποχρεώνουν τις διοικήσεις και των 9 καζίνο της χώρας να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους με στροφή σε νέα παιχνίδια δημοφιλή στο Διαδίκτυο (όπως το πόκερ texas hold’em), αλλά και με επιπλέον προσφορές. ☛

ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΠΩΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2008 ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΚΑΖΙΝΑ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ, ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΚΑΙ ΡΙΟΥ, ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΑ 3,5 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΝΩ ΤΟ 2009 Ο ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΥΠΕΡΒΕΙ ΤΑ 5 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται απόφαση με την οποία δίνεται η δυνατότητα στα καζίνο να υποβάλουν σχέδια αναδιάταξης των χώρων τους, να αντικαταστήσουν τα παιχνίδια που προέβλεπε η άδειά τους με νέα δημοφιλέστερα, καθώς και να προσθέσουν νέα τραπέζια στον ήδη υφιστάμενο χώρο. Η απόφαση προβλέπει την ανάθεση της πλήρους ευθύνης έγκρισης των αλλαγών στο εσωτερικό των καζίνο, στην Επιτροπή Εποπτείας της Λειτουργίας των Καζίνο, η οποία καθίσταται πλέον η βασική αρχή παρακολούθησής τους. Όπως προβλέπει η απόφαση Μαρκόπουλου, οι λόγοι που μπορεί να προκαλέσουν την αναδιάταξη των χώρων των καζίνο, θα μπορούσαν να είναι, η εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών, η ασφαλέστερη μετακίνηση των παικτών-πελατών, η βελτίωση της εκμετάλλευσης του χώρου του καζίνο, η αντικατάσταση τεχνικών μέσων και υλικών διεξαγωγής των τυχερών παιχνιδιών με άλλα, πλέον εμπορικά ή πλέον σύγχρονης τεχνολογίας, από την οποία προκύπτει μεταβολή του αριθμού ή της σύνθεσης (είδους) των μέσων αυτών, καθώς και η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων τόσο για το καζίνο, όσο και για το Δημόσιο. Πέρυσι υπολογίζεται ότι τα κέρδη των 9 καζίνο της χώρας έφτασαν τα 760 εκατ. ευρώ, ενώ τα ποσά που παίχτηκαν ξεπέρασαν τα 2,9 δισ. ευρώ. Αν η πτώση του 15% παραμείνει κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του έτους, τότε οι απώλειες σε στοιχήματα εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσουν συνολικά το 2009 τα 400 εκατ. ευρώ.

∼

ONLINE ∼ ΤΖΟΓΟΣ

Τα μεγέθη που παρουσιάζουν οι εταιρείες online τζόγου είναι εντυπωσιακά. Σύμφωνα με την GBGC, από το 2004 που άρχισε να σχηματοποιείται η αγορά, ο τζίρος και τα κέρδη των εταιρειών του κλάδου διαρκώς ανέρχεται. Το 2008 για πρώτη φορά τα μεικτά κέρδη του κλάδου ξεπέρασαν τα 20 δισ. δολ., και μέχρι το 2012, το νούμερο αυτό θα υπερδιπλασιαστεί, φτάνοντας τα 45 δισ. δολ. Ο πραγματικός τζίρος που πραγματοποιείται, είναι ασφαλώς μεγαλύτερος από τα μεικτά κέρδη των εταιρειών. «Με δεδομένες τις αποδόσεις στο στοίχημα (περίπου 80%), ο συνολικός τζίρος του παιχνιδιού είναι πενταπλάσιος των μεικτών κερδών που ανακοινώνονται», παραδέχεται στέλεχος της αγοράς. «Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα», προσθέτει, «οι ευρωπαϊκές εταιρείες ανακοινώνουν ως έσοδα τα μικτά τους κέρδη, που συνίστανται στον τζίρο μείον τις αποδόσεις στους παίκτες». Έτσι με δεδομένη μια γκανιότα της τάξης του 4%-5%, ο online τζίρος στα παιχνίδια καζίνο (πόκερ, ζάρια, black jack κ.λπ.) είναι 10-15 φορές μεγαλύτερος από τα αναφερόμενα μεικτά κέρδη των επιχειρήσεων. Με άλλα λόγια, τα 20 δισ. δολ. που αναφέρονται ως κέρδη στις εταιρείες online τζόγου, αντιστοιχούν σε στοιχήματα ύψους άνω των 170 δισ. δολ. Με την ίδια λογική, στην Ελλάδα ο καταμετρημένος online τζόγος ανήλθε το 2008 σε 1,2 δισ. δολ., αφήνοντας μεικτά κέρδη στις επιχειρήσεις ύψους 167 εκατ. δολ.

ΧΡΗΜΑ 97

12_AFIEROMA_GAMBLING_X358_FINAL.indd 97

12/9/09 8:18:27 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΑΓΟΡΑ LEASING

Η ΠΤΩΤΙΚΗ ΤΡΟΧΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

∼

Αρνητικό υπολειπόμενο κεφάλαιο θα έχει φέτος το σύνολο των εταιρειών leasing κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια. Η μείωση μάλιστα θα είναι σημαντική, καθώς θα φθάνει το 15%-17%.

Η

πτώση στις νέες συμβάσεις ∼ ΤO 2008 ∼ του 2009 κυμαίνεται μεταξύ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ένωσης Ελληνι50%-70% ανά εταιρεία κών Εταιρειών Χρηματοδοτικής Μίσθωσης, το 2008, το ✒ γεγονός που παγιώνει την αρσύνολο των νέων εργασιών διαμορφώθηκε στα 2,56 δισ. από τον νητική πορεία του κλάδου. ευρώ, έναντι 2,87 δισ. ευρώ το 2007. Την ίδια στιγμή, το Γιώργο Κύρια αιτία των αρνητικών εξελίξεων είναι η κρίση που υπολειπόμενο κεφάλαιο των υπογεγραμμένων συμβάσεων Καλούμενο οδήγησε σε περιορισμό των επενδύσεων από την πλευρά διαμορφώθηκε στα 8,52 δισ. ευρώ, έναντι 7,93 δισ. ευρώ των επιχειρήσεων. το 2007, σημειώνοντας αύξηση 7,4%. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί Τα σημάδια πτώσης στην αγορά είχαν ήδη φανεί από το τελευταίο ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο παίζουν οι συμβάσεις στον τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, η οποία έκλεισε, με το σύνολο κλάδο των ακινήτων (Direct και Sales and Lease Back), κλάδος ο των νέων συμβάσεων να παρουσιάζει μείωση 10,6%. Τις ελπίδες οποίος αναπτυσσόταν με εντονότατους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, του για ανάκαμψη στηρίζει ο κλάδος στη δραστηριοποίηση του αποσπώντας το 56%-60% των συνολικών συμβάσεων και αποτελώδημόσιου, αρχής γενομένης με το σχέδιο νόμου για την απόκτηση ντας το μοχλό αύξησης των εργασιών του κλάδου. Πέρυσι ο κλάδος από δημόσιους φορείς υβριδικών αυτοκινήτων με χρηματοδότηση αποτέλεσε το 53,14% των συνολικών νέων εργασιών ήτοι συμβάσεις leasing.

1,36 δισ. ευρώ. Ακολούθησε ο κλάδος των μηχανημάτων με συμβάΤο τελευταίο νομοσχέδιο αναφέρεται βέβαια μόνο σε επιβατικά σεις 484,8 εκατ. ευρώ και μερίδιο 18,9%, τα επαγγελματικά οχήματα αυτοκίνητα κρατικών λειτουργών, ενώ μεγαλύτερες προοπτικές με 275,1 εκατ. ευρώ και μερίδιο 10,73%, τα επιβατικά αυτοκίνητα υπάρχουν και για το άνοιγμα της αγοράς στα επαγγελματικά οχήμαμε 6,52% και τέλος ο εξοπλισμός γραφείου με 4,65%. Το υπόλοιπο τα, όπως απορριμματοφόρα, ασθενοφόρα κ.λπ.

6,05% αφορά διάφορες μισθώσεις. Πέρα από τα οχήματα, το leasing μπορεί να απελευθερώσει ρευΟ κλάδος των υπηρεσιών πρωταγωνιστεί στις συμβάσεις με ποσοστό στότητα και για την αγορά εξοπλισμών, αλλά και στον τομέα των 35%, ακολουθεί το εμπόριο με 33% και τελευταία η βιομηχανία με ακινήτων για το Δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο η αγορά 13%. Ποσοστό 19% αφορά διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους. οχημάτων θα μπορούσε να μεταφραστεί σε συνολικές συμβάσεις Όσον αφορά στη διάρκεια των συμβολαίων, το 53,62% αφορά συμυψηλότερες του 1 δισ. ευρώ για τις εταιρείες Leasing. βάσεις μεγαλύτερες της δεκαετίας, το 28,92% συμβάσεις 4-5 ετών, το

98 Δεκέμβριος 2009

13_AFIEROMA_LEASING_X358_FINAL.indd 98

12/9/09 6:27:33 PM

ΧΡΗΜΑ 99

13_AFIEROMA_LEASING_X358_FINAL.indd 99

12/9/09 6:27:47 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά leasing: Η πτωτική τροχιά συνεχίζεται 8,65% 6 έως 9 χρόνια και το 8,81% μέχρι τριετία. ∼ ΜΕΡΙΔΙΑ ∼ Από πλευράς νέων εργασιών το μεγαλύτερο μερίδιο στις νέες συμβάσεις πέρυσι απέσπασε η Eurobank Leasing με 508,4 εκατ. ευρώ και ακολούθησαν η Κύπρου Leasing με 415,7 εκατ. ευρώ, η Πειραιώς Leasing με 388,8 εκατ. ευρώ και Alpha Leasing με 305 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά στο υπολειπόμενο κεφάλαιο η τετράδα είναι η ίδια με την Eurobank Leasing να έχει 1,63 δισ. ευρώ, την Κύπρου Leasing με 1,37 δισ. ευρώ, την Alpha Leasing με 1,29 δισ. ευρώ και την Πειραιώς Leasing με 1,28 εκατ. ευρώ. ∼ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ∼ Εν τω μεταξύ, στα 297,5 δισ. ευρώ ανήλθε η συνολική αγορά leasing καθιστώντας τη Γηραιά Ηπειρο πρώτη στον κόσμο, με την αγορά των ΗΠΑ να βρίσκεται στη δεύτερη θέση με συνολικό τζίρο 175,2 δισ. ευρώ. Ακολουθούν η Ιαπωνία με 53,5 δισ. ευρώ, ο Καναδάς με 18,5 δισ. ευρώ, η Αυστραλία με 17,2 δισ. ευρώ και η Βραζιλία με 7,2 δισ. ευρώ. ∼ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ∼ Σύμφωνα με τα στοιχεία της ομοσπονδίας εταιρειών leasing και εταιρειών μακροχρόνιας μίσθωσης αυτοκινήτων Leaseurope για την ευρωπαϊκή αγορά leasing, τα συνολικά υπολειπόμενα κεφάλαια των εταιρειών, στο τέλος το 2008, έφτασαν τα 771 δισ. ευρώ, ήτοι αύξηση 4,26%, έναντι του προηγούμενου χρόνου. Ενώ όμως εμφανίζεται ικανοποιητική αύξηση στο χαρτοφυλάκιο μισθώσεων, οι νέες εργασίες που έγιναν πέρυσι ήταν μειωμένες. Ετσι, με βάση τα στοιχεία που παρέχονται από τα μέλη του Leaseurope, οι νέες συμβάσεις προς τις επιχειρήσεις ήταν της τάξης των 330 δισ. ευρώ, ποσό που μεταφράζεται σε μείωση 5,07% σε σχέση με 2007. Όπως φαίνεται και από τα συνολικά στοιχεία των συμβάσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι εργασίες στο χώρο του real estate αποτελούν το 29% μόνο του συνόλου των συμβάσεων και μόλις το 11% των νέων συμβάσεων για το 2008. Παρά τη χρηματοπιστωτική κρίση που πίεσε τα περιθώρια ανόδου της ελληνικής αγοράς χρηματοδοτικής μίσθωσης περίπου κατά 10%, τα περιθώρια ανάπτυξης που εμφανίζει παραμένουν σημαντικά. Είναι ενδεικτικό, ότι το μερίδιο ανάπτυξης που έχει το leasing μέσα στην ελληνική αγορά είναι περίπου 7%, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος του ευρωπαϊκού μεριδίου πλησιάζει το 20%. Οπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου, τα μεγέθη αυτά θα αυξηθούν θεαματικά αν βρει το leasing εφαρμογή στον δημόσιο τομέα, από τον οποίο μέχρι στιγμής απουσιάζει. Η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην προμήθεια του κινητού παγίου εξοπλισμού του Δημοσίου με leasing κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, προσθέτουν οι ίδιες πηγές.

∼ ΜΟΡΦΕΣ LEASING ∼ Η διαμόρφωση των τύπων της χρηματοδοτικής μίσθωσης και του περιεχομένου αυτών γίνεται με βάση της αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων του αστικού κώδικα, άρθρο 261 και των περισσοτέρων διατάξεων του ενοχικού δικαίου. Κάποιες ωστόσο οριστικοποιημένες μορφές leasing που χρησιμοποιούνται για την χρηματοδοτική μίσθωση κινητού εξοπλισμού και ακινήτων μπορεί να είναι: - Το Direct Leasing. Είναι μια σχέση διμερής όπου τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η τυποποίηση μισθώματος παγίου στοιχείου, η σύντομη συνήθως διάρκεια, η δυνατότητα ανανέωσης ή ακύρωσης του μισθίου από τον μισθωτή, κατόπιν ανάληψης κινδύνου οικονομικής απαξίωσης από τον εκμισθωτή. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο εκμισθωτής αγοράζει τον εξοπλισμό ή το ακίνητο και το παραχωρεί στο πελάτη.

- Η Πώληση και η Επαναμίσθωση (Sale and Lease Back): η μορφή αυτή μίσθωσης αποτελεί μια συμφωνία πώλησης και μίσθωσης καθώς η επιχείρηση που έχει στην κατοχή της ένα “Α” περιουσιακό στοιχείο αποφασίζει να το πουλήσει στην εταιρεία leasing, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιείται μια συμφωνία μίσθωσης του εν λόγω στοιχείου στον πωλητή για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα και υπό ειδικούς όρους. Τέλος, η μορφή αυτή μίσθωσης αποτελεί σημαντική ενέργεια βελτίωσης της ρευστότητας εκείνων των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερπαγιοποίησης όπου ένα μέρος των παγίων στοιχείων τους έχουν χρηματοδοτηθεί με βραχυπρόθεσμα κεφάλαια.

- Χρηματοδοτική Μίσθωση του Πωλητή (Vendor Leasing): αυτό το είδος χρηματοδότησης προϋποθέτει μια μορφή συνεργασίας μεταξύ μιας εταιρείας leasing και ενός προμηθευτού. Ο προμηθευτής πληρώνεται τοις μετρητοίς από την εταιρεία, ενώ μπαίνει τριτεγγυητής των συμβάσεων που υπογράφονται μεταξύ της εταιρείας χρηματοδοτικής μίσθωσης και του μισθωτή. Η μορφή αυτή leasing απευθύνεται σε πελάτες που διαθέτουν υψηλή πιστοληπτική ικανότητα. ‘Αλλες μορφές leasing είναι: ∼ Η Διασυνοριακή Χρηματοδοτική Μίσθωση (Cross Border Leasing) ∼ Η Συμμετοχική Χρηματοδότηση ( Leveraged Leasing) ∼ Η Μικτή Χρηματοδοτική Μίσθωση (Operating Leasing) ∼ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ∼ Σε μοχλό ανάπτυξης της αγοράς των επαγγελματικών ακινήτων εξελίσσεται ο θεσμός του leasing (μακροχρόνια μίσθωση ακινήτου η οποία συνήθως οδηγεί στην απόκτησή του από τον μισθωτή κατά τη λήξη της σύμβασης), καθώς ενισχύει τις δυνατότητες της αγοράς και πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες επιλογών τόσο του πωλητή όσο και

100 Δεκέμβριος 2009

13_AFIEROMA_LEASING_X358_FINAL.indd 100

12/9/09 6:27:48 PM

☛

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ, ΤΟ LEASING ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ. ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΜΟΝΟ Η ΑΓΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΘΕΙ ΣΕ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΕΣ ΤΟΥ 1 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ LEASING. του αγοραστή. H ζήτηση για υπηρεσίες leasing ακινήτων προέρχεται είτε απευθείας από τους ενδιαφερόμενους μισθωτές (αγοραστές) είτε από τους ιδιοκτήτες (κατασκευαστές) ή μεσίτες για λογαριασμό των πελατών τους (αγοραστών / μισθωτών). Ο ενδιαφερόμενος μισθωτής εξετάζει το leasing μεταξύ άλλων πιθανών επιλογών που συνήθως είναι είτε η ενοικίαση είτε η απόκτηση μέσω τραπεζικής χρηματοδότησης. H εξ ιδίων διαθεσίμων απόκτηση ακινήτου είναι εξαιρετικά σπάνια αφού συνεπάγεται τη δέσμευση ζωντανού χρήματος σε περιουσιακό στοιχείο ιδιαίτερα μακροπρόθεσμης απόδοσης και χαμηλής σχετικά ρευστότητας. Στα πλεονεκτήματα του leasing ακινήτων περιλαμβάνονται τα εξής: ∼ H δυνατότητα εκμετάλλευσης ευκαιριών στην αγορά ακινήτου λόγω της ταχύτητας που χαρακτηρίζει τον συγκεκριμένο τύπο συναλλαγής. ∼ H ευνοϊκή, λόγω του αναπτυξιακού χαρακτήρα και των ωφελειών που προσφέρει στον οικονομικό κύκλο, φορολογική του αντιμετώπιση. ∼ H απελευθέρωση χρηματοδοτικών πόρων στην περίπτωση του leaseback ακινήτων. ∼ ΣΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ∼ Υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσιάζει η ελληνική αγορά λήζινγκ στον κλάδο του αυτοκινήτου, διαθέτοντας ταυτόχρονα πολύ καλές προοπτικές. Το μέγεθος της αγοράς εκτιμάται ότι είναι περί τα 30.000 αυτοκίνητα χρονομίσθωσης ετησίως. Μέχρι σήμερα το leasing έχει διεισδύσει αποτελεσματικά στην αγορά των επαγγελματικών αυτοκινήτων βαρέος τύπου σε ποσοστά που πλησιάζουν ακόμα και το 80% της συνολικής αγοράς. Στην κατηγορία των επιβατικών εταιρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με την Εμπορική Leasing, αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη μέθοδο χρηματοδότησης των εταιριών χρονομισθώσεων, οι οποίες λόγω συγκεκριμένων φορολογικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν έναντι των εταιριών Leasing, εξυπηρετούν λιανικώς την αγορά αυτή, ενώ οι εταιρίες Leasing λειτουργούν ως χονδρέμποροι χρηματοδοτώντας τις εταιρίες αυτές. Η εν λόγω αγορά, σύμφωνα με την Εμπορική Leasing, αναπτύσσεται με ρυθμούς πάνω από 14%. Υστέρηση ωστόσο παρατηρείται στην κατηγορία των ελαφρών επαγγελματικών αυτοκινήτων και στην αγορά των ιδιωτών. Τα αυτοκίνητα που χρονομισθώνονται, είναι κάθε τύπου και κατηγορίας. Οι μισθωτές είναι ιδιώτες που επιλέγουν συνήθως αυτοκίνητα αξίας μεγαλύτερης των 30.000 ευρώ ή εταιρείες που επιλέγουν συνήθως αυτοκίνητα από 8.000 ευρώ έως 50.000 ευρώ καλύπτοντας ανάγκες πωλητών, στελεχών και διευθυντών. Όσον αφορά τις προοπτικές του leasing στελέχη της αγοράς επιση-

μαίνουν ότι αυτές είναι ευοίωνες, καθώς η ελληνική αγορά απέχει αρκετά από την φάση ωρίμανσης, ενώ ο εκσυγχρονισμός του χώρου του αυτοκινήτου (φορολογική και θεσμική εναρμόνιση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, χαμηλά επιτόκια, αυτοκινητιστική κουλτούρα) σαφώς δρα υποστηρικτικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς. Με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα το αυτοκίνητο αποτελεί βασική δραστηριότητα του Leasing. Στην χώρα μας υπάρχουν ακόμα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης εξ αιτίας και του νομοθετικού πλαισίου αλλά και της διάθεσης των εταιριών Leasing να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο υπό μορφή υπολειμματικής αξίας του μισθωμένου εξοπλισμού. Στη χώρα μας, μόνο το 4,5% των αυτοκινήτων είναι μισθωμένα εταιρικά αυτοκίνητα, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο μέγεθος είναι 15%. Οι εταιρείες leasing αυτοκινήτων διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: στις μεγάλες ανεξάρτητες διεθνείς εταιρίες (Hertz, Avis, Master Lease, Leaseplan κ.λπ.), στις θυγατρικές τραπεζικών ομίλων (Πειραιώς Best Leasing, Emporiki Rent, Autorental κ.λπ.) και στις πολλές μικρές εταιρείες, είτε ανεξάρτητες είτε συνδεδεμένες με εμπόρους αυτοκινήτων. ∼ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟ LEASING ∼ ∼ Τα μισθώματα που καταβάλλονται στην εταιρία leasing για τον εξοπλισμό και το τμήμα των μισθωμάτων που αφορά σε κτίριο, θεωρούνται δαπάνες και μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα. ∼ Η επιχείρηση και ο επαγγελματίας μπορούν να χρησιμοποιήσουν άμεσα τον εξοπλισμό/ακίνητο που έχουν επιλέξει, καθώς η εταιρία leasing καλύπτει μέχρι και το 100% της αξίας της επένδυσης, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ στην περίπτωση κινητού εξοπλισμού. ∼ Ο επενδυτής μπορεί να επιτύχει καλύτερους όρους προμήθειας εξοπλισμού ή απόκτησης επαγγελματικού ακινήτου, καθώς η αξίας τους εξοφλείται άμεσα τοις μετρητοίς. ∼ Η διάρκεια της μίσθωσης και το ύψος του μισθώματος ορίζονται σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητες της επιχείρησης, αφού ληφθούν υπόψη και τυχόν εποχικοί παράγοντες. ∼ Η πραγματοποίηση επένδυσης σε καινούριο εξοπλισμό μέσω leasing από νέες ή υφιστάμενες επιχειρήσεις μπορεί να συνδυαστεί με τα οφέλη που προκύπτουν από την υπαγωγή της στον αναπτυξιακό νόμο, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζονται από αυτόν. ∼ Μετά τη λήξη της μισθωτικής περιόδου ο επενδυτής αποκτά την κυριότητα του παγίου έναντι προσυμφωνημένου (συνήθως συμβολικού) τιμήματος. Η απόκτηση του ακινήτου είναι απαλλαγμένη από το φόρο μεταβίβασης. ∼ Ο επενδυτής προστατεύεται από την τεχνολογική απαξίωση του εξοπλισμού του, τον οποίο μπορεί να ανανεώνει χωρίς να δεσμεύει τα διαθέσιμα κεφάλαιά του. ∼ Βελτιώνεται η εικόνα του ισολογισμού της επιχείρησης και της κεφαλαιακής της διάρθρωσης. ∼ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ∼ Οι διαδικασίες συνεργασίας μεταξύ του επενδυτή και της εταιρίας leasing, είναι απλές και το κόστος αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Η έγκριση μίας σύμβασης leasing εξαρτάται από την πιστοληπτική ικανότητα του μισθωτή και το είδος της επένδυσης, αξιολογείται δε με τραπεζικά κριτήρια. Η σύμβαση leasing για εξοπλισμό δεν επιβαρύνεται με χαρτόσημο. Η αντίστοιχη σύμβαση για ακίνητο καταρτίζεται με συμβολαιογραφική πράξη. ΧΡΗΜΑ 101

13_AFIEROMA_LEASING_X358_FINAL.indd 101

12/9/09 6:27:48 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά leasing: Η πτωτική τροχιά συνεχίζεται

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ LEASING - ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ∼ ASPIS LEASING ∼ H ASPIS Leasing A.E. δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα των χρηματοδοτικών. Αρχικά λειτούργησε ως ABN Leasing A.E., θυγατρική της ABN NV, κατόπιν ως ABN AMRO Leasing Hellas A.E. και από το 2002 λειτουργεί ως ASPIS Leasing A.E. Η εταιρεία Leasing συστήθηκε το 1992 και το 2002 εξαγοράστηκε από την ASPIS BANK, συνεχίζοντας σήμερα τη δραστηριότητά της με την επωνυμία ASPIS Leasing A.E. ∼ ALPHA LEASING ∼ Εταιρεία του Ομίλου Alpha Bank η Alpha Leasing προσφέρει υπηρεσίες χρηματοδοτικής μίσθωσης σε όλη την Ελλάδα μέσω των Υποκαταστημάτων της στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο, του Γραφείου της στη Λάρισα και του δικτύου των Καταστημάτων της Alpha Bank. Τα 370 καταστήματα της Alpha Bank με το εξειδικευμένο προσωπικό τους αποτελούν τα σημεία πώλησης των προϊόντων της Alpha Leasing, όπως είναι μια απλή Χρηματοδοτική Μίσθωση (Direct Leasing), η Πώληση και Επαναμίσθωση Πάγιων Στοιχείων (Sale & Leaseback) και η συνεργασία της Εταιρείας Leasing με τον Προμηθευτή και Μισθωτή (Vendor Leasing). ∼ ΑΤΕ LEASING ∼ Θυγατρική εταιρεία της ATEBank, η ΑΤΕ Leasing, απευθύνεται σε κάθε νομικής μορφής Επιχείρηση και Ελεύθερο Επαγγελματία που θέλουν να εκσυγχρονίσουν ή να αναπτύξουν το παραγωγικό τους δυναμικό χωρίς να δεσμεύουν τα δικά τους κεφάλαια. Η ATE Leasing παρέχει τις κάτωθι μορφές Leasing: Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (Financial Leasing), Πώλησης και Επαναμίσθωσης (Sale & Leaseback), Χρηματοδοτικής Μίσθωσης με Συνεργασία Προμηθευτών (Vendor Leasing), Διασυνοριακής Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (Crossborder Leasing), Κοινοπρακτικής Μίσθωσης (Syndicated Leasing), Leasing Ακινήτων, Επιχειρήσεων και Ελεύθερων Επαγγελματιών που ασκούν εμπορική δραστηριότητα. ∼ GENIKI LEASING ∼ Θυγατρική της Γενικής Τράπεζας της Ελλάδας Α.Ε., ιδρύθηκε το 1987 από τη Citibank N.A. με την επωνυμία CITILEASING και αποκλειστικό σκοπό τη Χρηματοδοτική Μίσθωση Κινητών Πραγμάτων. Εξαγοράστηκε από τη Γενική Τράπεζα τον Αύγουστο του 2001 με σκοπό την επέκταση των εργασιών του Ομίλου της Γενικής Τράπεζας και στις Χρηματοδοτικές Μισθώσεις. Η εταιρεία σήμερα δραστηριοποιείται στη Χρηματοδοτική Μίσθωση Κινητών καθώς και ακινήτων, κλάδος στον οποίο έχει εισέλθει με δυναμικά. Σημεία εξυπηρέτησης των πελατών είναι όλα τα Υποκαταστήματα της Γενικής Τράπεζας καθώς και τα Γραφεία της Εταιρείας. ∼ ΕΘΝΙΚΗ LEASING ∼ Η Εθνική Leasing είναι η εταιρεία Χρηματοδοτικής Μίσθωσης του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας με πολυετή δραστηριότητα και δυναμική παρουσία στο γοργά αναπτυσσόμενο χώρο της Χρηματοδοτικής Μίσθωσης. Ως θυγατρική του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας αντλεί από αυτόν όλα τα πλεονεκτήματα της πρώτης δύναμης στην Τραπεζική Αγορά, εξασφαλίζοντας παράλληλα μεγάλη ευελιξία στην εξυπηρέτηση των πελατών της. Η Εθνική Leasing απευθύνεται σε πελάτες ενεργούς σε κάθε τομέα της οικονομικής δραστηριότητας, με έμφαση στις υπηρεσίες, στη βιομηχανία, στη βιοτεχνία, στο εμπόριο,

στις κατασκευές και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Στις δυνατότητες της Εθνικής Leasing περιλαμβάνεται κάθε είδους σύμβαση Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (Leasing) σε ακίνητα και κινητά, καθώς και συμβάσεις Χρηματοδοτικής Μίσθωσης για εξοπλισμό επενδύσεων που εντάσσονται στους Αναπτυξιακούς Νόμους. ∼ EFG EUROBANK ERGASIAS LEASING ∼ Δύο εταιρείες Χρηματοδοτικής Μίσθωσης διαθέτει ο Όμιλος EFG Eurobank. Η EFG Eurobank Ergasias Χρηματοδοτικές Μισθώσεις Α.Ε. (Leasing) είναι 100% θυγατρική εταιρεία της Τράπεζας EFG Eurobank Ergasias. Δραστηριοποιείται στις Χρηματοδοτικές Μισθώσεις (Leasing) παντός είδους κινητού εξοπλισμού και ακινήτων για επαγγελματική χρήση, με ηγετική θέση στην ελληνική αγορά του Leasing. H ΕFG Eurobank Fin & Rent ΑΕΤΕ, εταιρεία του ομίλου της Τράπεζας EFG Eurobank Ergasias, έχει δεσπόζουσα θέση στον τομέα Λειτουργικών Μισθώσεων Αυτοκινήτων. ∼ ΕΜΠΟΡΙΚΗ LEASING ∼ Τα προϊόντα Χρηματοδοτικής Μίσθωσης της Εμπορικής Leasing είναι σχεδιασμένα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του Ελεύθερου Επαγγελματία και της Επιχείρησης για την απόκτηση κινητού ή ακίνητου εξοπλισμού. Στην Εμπορική Leasing μπορεί κανείς να χρηματοδοτήσει έως και το 100% της αξίας της επένδυσής του, χωρίς να απαιτείται κατά κανόνα ίδια συμμετοχή ή περαιτέρω εξασφάλιση. Σημεία εξυπηρέτησης των πελατών είναι ένα από τα 371 καταστήματά της. ∼ MARFIN LEASING ∼ Η εταιρεία Marfin Leasing είναι θυγατρική εταιρεία Χρηματοδοτικών Μισθώσεων (Leasing) της MARFIN EGNATIA BANK, η οποία προσφέρει στην επιχείρησή σας τα εξής προϊόντα Χρηματοδοτικής Μίσθωσης: Κάθε είδους εξοπλισμό, μηχανήματα ή ακίνητα που χρησιμοποιούνται για βιομηχανικό, βιοτεχνικό ή επαγγελματικό σκοπό, όπως διάφορος μηχανολογικός εξοπλισμός, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εξοπλισμός γραφείων και καταστημάτων, έπιπλα κ.λπ., μέσα μεταφοράς (λεωφορεία, φορτηγά, θάλαμοι, βυτία, επιβατηγά αυτοκίνητα κ.λπ.), που χρησιμοποιούνται από Εταιρείες ή Επαγγελματίες, μηχανήματα τεχνικών έργων (εκσκαφείς, γερανοί, φορτωτές, χωματουργικά κ.λπ.) και ιατρικά μηχανήματα και τεχνολογικός εξοπλισμός. ∼ ΚΥΠΡΟΥ LEASING ∼ Έχοντας ιδρυθεί το 1997, η Κύπρου Leasing, μέλος του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου, αποτελεί ηγετική μορφή στην αγορά του Leasing. Στηριζόμενη στην εξειδίκευση των στελεχών της και επενδύοντας στη συνεχή βελτίωσή τους, η Κύπρου Leasing συνεργάζεται ευρέως με οίκους προμηθευτών (Vendor Leasing) και προχωράει δυναμικά στη μίσθωση πάγιου εξοπλισμού και ακινήτων. Η Εταιρία έχει πετύχει σταθερή παρουσία σε ηγετική θέση της αγοράς. ∼ PROTON BANK LEASING ∼ Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η ProtonBank εξελίχθηκε σε έναν ολοκληρωμένο Χρηματοπιστωτικό Όμιλο, που, εκτός από επενδυτικές υπηρεσίες, προσφέρει τραπεζικές εργασίες, χρηματιστηριακές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, καθώς και υπηρεσίες Leasing. Η ProtonBank απευθύνεται σε ιδιώτες πελάτες, εταιρείες, θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές που έχουν την ανάγκη εξειδικευμένων επενδυτικών υπηρεσιών, σύγχρονων επενδυτικών εργαλείων και πρακτικών. Συγκεκριμένα, παρέχει προϊόντα Leasing: Leasing Οχημάτων & Εξοπλισμού, Direct Leasing Ακινήτων και Leaseback Ακινήτων Χ

102 Δεκέμβριος 2009

13_AFIEROMA_LEASING_X358_FINAL.indd 102

12/9/09 6:27:49 PM

Χ παρουσίαση

MEANDROS NEW CONCEPT

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΩΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ Μέσω της συνεργασίας με την Fokas, περίπου 12.000 πελάτες των πολυκαταστημάτων έχουν κάνει χρήση των τουριστικών πακέτων ολιγοήμερης διαμονής σε γνωστούς θερινούς και χειμερινούς προορισμούς που προσφέρει η Meandros.

Σ

✒ τη δημιουργία ολοκληρωμένου διαφημιστιπροϊόντων έχει κατορθώσει να προσφέρει υπηρεσίες από τον Γιώργο κού τμήματος σαφώς προσανατολισμένου στο υψηλής ποιότητας και να έχει κερδίσει την εμπιστοΚαλούμενο κομμάτι του τουρισμού έχει προχωρήσει η σύνη αρκετών σημαντικών επιχειρήσεων. Ενδεικτικά Meandros New Concept SA, εταιρεία που δραστηριοποιείται από αναφέρονται: Πολυκαταστήματα Φωκάς, DSGi Ελλάς (Κωτσόβοτο 1992 στο χώρο της εκμετάλλευσης τουριστικών σκαφών με λος), Super Market Γαλαξίας, Super Market Kρόνος, Imako, Sof πλοιοκτησία και διαχείριση στόλου μεγαλύτερου των 30 πολυτεTop Ikia, Gruppo Cucine κ.ά. λών yachts. Μάλιστα, η εταιρεία έχοντας υλοποιήσει ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα παρουσιάζει την υπηρεσία «Loyalty ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ - ΓΙΩΤ Vacation Packages», το οποίο βοηθάει τις επιχειρήσεις, οι οποίες Η Meandros New Concept SA συνεργάζεται με υψηλής ποιότητας δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο στο χώρο του λιανεμπορίου καταλύματα σε Μύκονο, Σαντορίνη, Αράχωβα, Bansko Βουλγακαι των υπηρεσιών, να αποκτήσουν νέους πελάτες και αφετέρου ρίας, Ελατοχώρι Πιερίας, Καλάβρυτα και άλλους προορισμούς, να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τους με τους ήδη υπάρχοντες. τα οποία έχουν επιλεγεί βάσει ποιοτικών κριτηρίων και προσφέΗ «Loyalty Vacation Packages» αποτελεί μια premium παροχή, ρουν αδιαμφισβήτητα υπηρεσίες αναγνωρισμένης αξίας που προσφέρει αμοιβαίο όφελος μεταξύ καταναλωτή και επιχειΑπό τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της η Meandros New Concept ρήσεων. Στο πλαίσιό της προσφέρονται πολυτελή τουριστικά SA κατάφερε να εδραιωθεί στον πολύ απαιτητικό χώρο των πακέτα ολιγοήμερης διαμονής σε υπέροχους θερινούς (Σαντοyachts και για αυτό συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο ενεργά δραρίνη, Μύκονος κ.ά.) και χειμερινούς (Αράχωβα, Bansko Βουλστηριοποιούμενων εταιρειών, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση και γαρίας, Ελατοχώρι Πιερίας, Καλάβρυτα κ.ά) προορισμούς, τα το management πολλών επαγγελματικών Yachts. οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προωθητικές ενέργειες MEGA ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ και καταναλωτικούς διαγωνισμούς αλλά και ως δώρα/bonus για ΜΕ «ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΠΟ» ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ εργαζομένους και συνεργάτες/πελάτες. Ήδη μέσω της συνεργασίας της εταιρίας με τη Fokas, έχουν δοθεί σε καταναλωτές 12.000 Εκ βάθρων ανακαίνιση έγινε στο κατάστημα Mega Κωτσόβολος τουριστικά πακέτα σε διάφορους προορισμούς ενώ υπολογίστο εμπορικό πάρκο του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριζεται σε σύντομο χρονικό διάστημα τα πακέτα να ξεπεράσουν ος Βενιζέλος. Για το συγκεκριμένο κατάστημα, κύριο χαρακτηριτα 20.000. Η ουσία της ενέργειας έγκειται στην παροχή ενός στικό του οποίου είναι τα ξεχωριστά τμήματα προϊόντων ανάλογα ακριβού και εξόχως ελκυστικού δώρου, με ένα πολύ μικρό και με τη μάρκα ή την τεχνολογία τους, η διοίκηση της εταιρείας έχει συμβολικό κόστος. υψηλές προσδοκίες για την από εδώ και πέρα πορεία του. Πολύ σημαντικό είναι, μάλιστα, να αναφερθεί πως οι αποδέκτες/ Όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της DSGi για την Ελλάδα, Chris Matthews, «πιστεύουμε ακράδαντα πώς όταν οι καιροί πελάτες μπορούν να κάνουν χρήση του δώρου κατά την διάρκεια είναι δύσκολοι, τότε είναι η κατάλληλη ώρα για αλλαγές. Με μιας αρκετά μεγάλης περιόδου (π.χ. επτά μήνες για τους χειμεγνώμονα την multi-channel και multi-brand στρατηγική μας, ρινούς προορισμούς), γεγονός που δίνει ακόμη μεγαλύτερη αξία στοχεύουμε στην κάλυψη των αναγκών των πελατών μας σε όλη στο προιόν «Loyalty Vacation Packages» και το καθιστά ακόμη τη χώρα. Επεκτείνουμε δυναμικά το δίκτυο μας στην Ελλάδα, με πιο εξατομικευμένο σαν υπηρεσία και παροχή. σύγχρονα και τεχνολογικά προηγμένα καταστήματα, ενώ παράλΗ Meandros New Concept SA προχώρησε στην δημιουργία ληλα ενισχύουμε το δίκτυο franchise και τα online καταστήματα διαφημιστικού τμήματος αρχικά για να ικανοποιήσει τις δικές μας, παρέχοντας διαρκώς οφέλη στους πελάτες μας. Ξεκινήσατης ανάγκες όσον αφορά την επικοινωνία, αλλά διέγνωσε μια με πρώτοι την ανακύκλωση παλαιών ηλεκτρικών συσκευών, γενικότερη απαίτηση της αγοράς για διαφημιστικά προϊόντα έχοντας μέχρι σήμερα ανακυκλώσει πάνω από 150.000 συσκευές. με premium concept, που θα οδηγούν σε win-win συνεργασίΣε μια εποχή που άλλοι μειώνουν τις επενδύσεις τους, εμείς συες και θα συνδράμουν ουσιαστικά τις επιχειρήσεις στον τομέα νεχώς προσπαθούμε να καινοτομούμε και το ανακαινισμένο μας της προώθησης υπηρεσιών και προϊόντων. Διαθέτοντας άρτιες κατάστημα αντικατοπτρίζει αυτή μας την προσπάθεια.» Χ υποδομές και μακροχρόνια εμπειρία στον χώρο των τουριστικών ΧΡΗΜΑ 103

19_PAROUSIASEIS_MEANDROS_KOTSOVOLOS_x358_final.indd 103

12/10/09 12:16:43 PM

τα νέα της αγοράς

12-09

Χ Mio Moov M Series

Νέα σειρά φορητών συστημάτων πλοήγησης

Η

Mio Technology, κορυφαία εταιρεία διεθνώς στην ανάπτυξη προϊόντων mobile services, παρουσιάζει τη νέα σειρά φορητών συστημάτων πλοήγησης (PND) Mio Moov M Series. Η νέα σειρά περιλαμβάνει το μικρό αλλά θαυματουργό Mio Moov M300 με επίπεδη οθόνη 3,5” και το λεπτό και στυλάτο Mio Moov M400 με κρυστάλλινη widescreen οθόνη αφής 4,3”. Η σειρά Mio Moov M αντιπροσωπεύει προϊόντα που ενσωματώνουν πληθώρα εντυπωσιακών τεχνικών χαρακτηριστικών και παράλληλα είναι διαθέσιμα σε προσιτή τιμή, προσφέροντας απλή χρήση για ανέμελη οδήγηση και προστιθέμενη αξία στους χρήστες. Η Mio εξοπλίζει τα δύο μοντέλα της σειράς με δέκτη προσδιορισμού θέσης GPS SiRFInstantFixII για ταχύτερη λήψη σήματος, επιτρέποντας στους οδηγούς να ξεκινούν το ταξίδι τους γρηγορότερα και ευκολότερα. Επιπλέον, οι συσκευές διαθέτουν πλήρη καθοδήγηση λωρίδων (lane guidance) και βελτιωμένη φωνητική καθοδήγηση εξόδων στους αυτοκινητόδρομους.

Amstel

Ermis Awards

Η

Amstel κέρδισε έξι βραβεία στα φετινά Ermis Awards για την διαφημιστική της παρουσία αλλά και για το πρόγραμμά της Εταιρικής Ευθύνης. Η διαφημιστική καμπάνια «Θα σκεφτόσουν τη ζωή χωρίς Amstel» και η ευρύτατη εφαρμογή της σε τηλεόραση, ραδιόφωνο και διαδίκτυο, αποτέλεσε την καμπάνια της χρονιάς και ‘στόλισε’ την πιο αγαπημένη μπύρα των Ελλήνων με: • 3 βραβεία Ermis Ad GOLD για την καμπάνια “Θα σκεφτόσουν τη ζωή χωρίς Amstel;”, για το τηλεοπτικό σποτ “τίλιο” και το ραδιοφωνικό σποτ “Λιμοντσέλο” • 1 βραβείο Ermis GOLD PR για το πρόγραμμα περιβαλλοντικής αφύπνισης Amstel Eco στην κατηγορία Εταιρική Διακυνέρνηση • 1 βραβείο Ermis Ad BRONZE για τη σειρά τριών διαφημιστικών ταινιών “τίλιο” “κοκτέηλ” & “σαλέπι” • 1 βραβείο Ermis Web BRONZE για το πασχαλινό banner “Θα σκεφ΄τσουν το Πάσχα χωρίς αρνί;” Η τηλεοπτική και ραδιοφωνική καμπάνια πραγματοποιήθηκε από την εταιρία Spot JWT & η διαδικτυακή καμπάνια από την G.O.D., ενώ η εκστρατεία καθαρισμού παραλιών από την εταιρεία Newton. Η φιλοσοφία της καμπάνιας βασίζεται στο ότι η Amstel αποτελεί κομμάτι της ελληνικής πραγματικότητας εδώ και δεκαετίες.

iSquare

Νέος επίσημος διανομέας Apple

Η

iSquare ανέλαβε πρόσφατα την προώθηση, διανομή και υποστήριξη των προϊόντων Apple στην Ελλάδα και την Κύπρο και ήδη δραστηριοποιείται δυναμικά για την επίτευξη των στόχων της. Η Διοίκηση και τα στελέχη της εταιρείας υποδέχθηκαν, σε ειδική εκδήλωση τον περασμένο μήνα, εκπροσώπους του Τύπου, πελάτες, συνεργάτες καθώς και πολλούς φίλους, οι οποίοι παρουσία των εκπροσώπων της Apple είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά όλα τα εντυπωσιακά προϊόντα καθώς και τα νέα μοντέλα της Apple. Το ελληνικό κοινό για πρώτη φορά είχε την ευκαιρία να περιεργαστεί το νέο iMac με την «απόλυτη οθόνη» που συνοδευόταν από το ποντίκι πολλαπλής αφής, το Magic mouse, το νέο MacBook, τον πιο δημοφιλή φορητό υπολογιστή, όπως επίσης και το οικολογικό Mac mini. Η iSquare, επίσης, ανακοίνωσε τη νέα της ιστοσελίδα στη διεύθυνση www.isquare.gr, που φιλοδοξεί να χρησιμεύσει ως κόμβος επικοινωνίας και ενημέρωσης του κοινού για τα προϊόντα και τις λύσεις της εταιρείας.

104 Δεκέμβριος 2009

22_NEA_THS_AGORAS_x358_final.indd 104

12/9/09 7:19:54 PM

Πλαίσιο 1969 - 2009

40 χρόνια σε 40 λέξεις

Σ

αράντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη «γέννησή» του και το Πλαίσιο σβήνει τα κεράκια του, μετρώντας αντί για χρόνια, λέξεις. Σαράντα λέξεις, που όλα αυτά τα χρόνια καθόρισαν την κουλτούρα, τη φιλοσοφία και την ιστορία του. Από το μόλις 10 τ.μ. Πλαίσιο του 1969 στην οδό Στουρνάρη 24, με είδη Σχεδίου & Χαρτοπωλείου, μέχρι τη Νο 1 σήμερα εταιρεία Πληροφορικής & Ειδών Γραφείου στην Ελλάδα, που ταυτίζεται με την πρωτοπορία, την εξειδίκευση και την εξυπηρέτηση. Σαράντα χρόνια εφηβικής διάθεσης και πάθους για την τεχνολογία, μέσα από τα δικά σας μάτια! Ο εορτασμός των 40 χρόνων από το Πλαίσιο θα διαρκέσει συνολικά 40 ημέρες, με διαφορετικές εκπλήξεις κάθε βδομάδα, ξεκινώντας με 40 απίστευτες προσφορές σε προϊόντα Πληροφορικής, Ειδών Γραφείου, Τηλεπικοινωνιών και Ψηφιακής τεχνολογίας!

iCon International Training

Soren Brinck

Σπουδές HR με το University of Leicester

Νέος διευθύνων σύμβουλος της Μύθος

Μ

ετά από δώδεκα χρόνια συνεχούς και επιτυχημένης συνεργασίας με το University of Leicester, η iCon International Training (www.icon.gr) ανακοινώνει την έναρξη ενός νέου προγράμματος στην Ελλάδα (και του πρώτου προπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστημίου του Leicester στη χώρα μας), του BSc in Human Resource Management. Καθώς η συνεισφορά του ανθρώπινου δυναμικού αποδεικνύεται όλο και σημαντικότερη για την επιτυχία των επιχειρήσεων, πολλές επιχειρήσεις δεν αρκούνται μόνο σε ένα σχετικό μεταπτυχιακό τίτλο. Αντιθέτως, απαιτούν άτομα με καθαρόαιμες, βαθύτερες και πολύπλευρες σπουδές στο HRM, που να εμπεριέχουν και προπτυχιακό τίτλο (Bachelor) διάρκειας τουλάχιστον τριών ετών, ο οποίος δίνει χρόνο στους σπουδαστές να διεισδύσουν βαθύτερα σε όλες τις πτυχές του επαγγέλματος. Σπουδαία είναι ωστόσο και τα προγράμματα MSc (Master of Science) σε μια πλούσια γκάμα θεμάτων Ανθρώπινου Δυναμικού που προσφέρει το κορυφαίο βρετανικό Πανεπιστήμιο στην χώρα μας με την υποστήριξη της icon. Το University of Leicester πρωτοπορεί και στην εκπαίδευση υψηλόβαθμων στελεχών, προσφέροντας το εξαιρετικά ευέλικτο πρόγραμμα MBA με εξειδίκευση στις εργασιακές σχέσεις (employment relations - HRM), για τα άτομα που κατέχουν διοικητικές θέσεις σε τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού ή επιθυμούν να ασχοληθούν με την κρίσιμη για τις επιχειρήσεις λειτουργία του HRM. Για όσους ενδιαφέρονται για ακόμη υψηλότερα προσόντα, προσφέρεται το Doctorate in Social Sciences που είναι πολύ δημοφιλές μεταξύ των Ελλήνων.

Rolco

Στην έκθεση Ecofestival

Γ

ια πρώτη φορά φέτος η Rolco συμμετείχε στην 12η έκθεση βιολογικών προϊόντων και υπηρεσιών Ecofestival. Η συγκεκριμένη έκθεση έχει πλέον καθιερωθεί ως θεσμός για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στη χώρα μας και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Οργανισμού Ελέγχου & Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων. Η έκθεση έλαβε χώρα από τις 5 έως και τις 9 Νοεμβρίου στο Εκθεσιακό Κέντρο HELEXPO προσελκύοντας μεγάλο ενδιαφέρον από καταναλωτές, ευαισθητοποιημένους πολίτες, εμπορικούς επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Στο πλαίσιο της έκθεσης η Rolco είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει από κοντά τη σειρά των απορρυπαντικών planet που σέβονται το περιβάλλον καθώς και τη νέα βιολογική σειρά προσώπου tact bio με βιολογικά συστατικά.

Α

πό τον Νοέμβριο του 2009 ο Soren Brinck ανέλαβε τα καθήκοντα Διευθύνοντος Συμβούλου της Μύθος Ζυθοποιία. Ο Soren Brinck κατείχε σημαντικές θέσεις στον Όμιλο Carlsberg. Από τον Ιανουάριο του 2008 διετέλεσε Διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού (Strategy Director) του Ομίλου. Από τη θέση αυτή συνέβαλε στον καθορισμό της ατζέντας της στρατηγικής τόσο του Διοικητικού Συμβουλίου όσο και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ομίλου, ενώ αναφερόταν ευθέως στο Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου Carlsberg Jorgen Buhl Rasmussen. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού (Strategy Director) πραγματοποίησε ένα μεγάλο σχέδιο, το πρόγραμμα ενσωμάτωσης στον Όμιλο των επιχειρήσεων μετά την εξαγορά της S&N. Νωρίτερα, ο Soren Brinck είχε διατελέσει Διευθυντής του προγράμματος Εμπορικής Υπεροχής της Carlsberg -Commercial Excellence (ComEx)-, όπου ήταν υπεύθυνος για την ανάπτυξη του ComEx στη ζεστή αγορά (Off Trade), κρύα αγορά (On trade) και Marketing σε πολλές εταιρείες της Carlsberg. Ο Soren κατέχει Master (M. Sc) στο Marketing και ξεκίνησε την καριέρα του ως σύμβουλος στην Accenture στο Strategy & Business Architecture Competence Group και στη συνέχεια στην Arla Foods στον τομέα του Corporate Business Development, πριν την έναρξη της συνεργασίας του με την Carlsberg το 2005. ΧΡΗΜΑ 105

22_NEA_THS_AGORAS_x358_final.indd 105

12/9/09 7:19:55 PM

Χ δια ταύτα...

; ε μ α β ά λ ο τ α μ υ ν Το μή Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι σε αντίθεση µε τις συνεντεύξεις στα τηλεοπτικά κανάλια, από τις αγορές δεν ξεφεύγεις εύκολα… ✒ ολλές φορές στην Ελλάδα, βρίσκουµε µπορούσαν να «περάσουν» και στις διεθνείς αγορές. από τον µια εύκολη δικαιολογία: φταίνε οι Λουκιανό* Το ερώτηµα, δηλαδή, που ετέθη από τις αγορές ξένοι, φταίνε τα κερδοσκοπικά κυ–αλλά επίσης διευκρινίσθηκε σαφώς και από την κλώµατα, φταίνε οι δηµοσιογράφοι, φταίει ο Ευρωπαϊκή Επιτροπή- είναι ότι εντάξει, εµείς θα σας δώΑλµούνια και φυσικά ευθύνεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση. σουµε κάποια χρόνια προθεσµία για να προσαρµόσετε την Συµπεριφερόµαστε, δηλαδή, στα θέµατα της οικονοµίας οικονοµία σας, αλλά θα πρέπει να µας εξηγήσετε –και φυόπως και στο ποδόσφαιρο, όπου για τις ήττες της οµάδας σικά να µας πείσετε- µε ποιο τρόπο θα το κάνετε. φταίει ο διαιτητής, ο κακός αγωνιστικός χώρος, οι τραυµαΑντί όλων αυτών, η κυβέρνηση ξεκίνησε µε µία έκτακτη ειτισµοί των παικτών µας, το πούλµαν που κόλλησε µία ώρα σφορά, συνέχισε µε ένα ακαθόριστο «άνοιγµα» του ασφαλιστην κίνηση… στικού, πέταξε κάτι ακαθόριστες κουβέντες για περιστολές

Π

Αναµφίβολα, οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, δεν είναι άγιοι και -αναµφίβολα επίσης- δεν θα τους έβλαπτε καθόλου το κέρδος και µάλιστα το γρήγορο και εύκολο κέρδος. Το κυρίως πρόβληµά µας όµως, είναι άλλο. Είτε οι ξένοι είναι καλοί, είτε είναι κακοί, δύο είναι οι κύριες παράµετροι του προβλήµατος: Πρώτον, ότι η Ελλάδα είναι η µόνη χώρα της Ευρωζώνης που συνδυάζει τρία αρνητικότατα στοιχεία. Έχει πολύ µεγάλο δηµοσιονοµικό έλλειµµα, τεράστιο χρέος και πλήρως αναξιόπιστα στατιστικά στοιχεία. Αυτά για την προηγούµενη κυβέρνηση. Και δεύτερον, ότι η νέα κυβέρνηση δεν έχει µέχρι σήµερα, δώσει στις αγορές µια ξεκάθαρη εικόνα για το τι πρόκειται να κάνει. Φαίνεται πως λόγω κεκτηµένης ταχύτητας, πιστεύουν ότι οι γενικόλογες απαντήσεις που έδιναν στα κανάλια θα

δαπανών και φυσικά το φορολογικό το περιµένουµε γύρω στο Μάρτη… Όπως φαίνεται, λοιπόν, υπάρχει µια διαφορά φιλοσοφίας µεταξύ της κυβερνητικής φιλολογίας και των επιθυµιών της αγοράς. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι «άνοιξε» το ασφαλιστικό, ενώ η αγορά ζητάει από την κυβέρνηση όχι µόνο να ανοίξει, αλλά και να «κλείσει» το ασφαλιστικό. Η κυβέρνηση, επίσης, άνοιξε το διάλογο για το ασφαλιστικό µε τα τρία «ΔΕΝ» (όπως κατά το παρελθόν και η κα Πετραλιά), ενώ οι αγορές θα ήθελαν να τον ανοίξει µε τα τρία «ΘΑ»… Το µόνο βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει τα µηνύµατα των καιρών και να συνειδητοποιήσει ότι, σε αντίθεση µε τις συνεντεύξεις στα τηλεοπτικά κανάλια, από τις αγορές δεν ξεφεύγεις εύκολα

* Ο Λουκιανός είναι Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστηµίου των Λαδάδικων (Για την αντιγραφή: Στέφανος Κοτζαµάνης)

106 Δεκέµβριος 2009

17_DIA_TAUTA_x358_FINAL.indd 106

12/9/09 6:59:18 PM

29_COVER_358_FIN.indd 2

12/9/09 4:20:06 PM

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ 2010

ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ... ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.358 / 12.2009 / a6.00

Τουρκικές επιχειρήσεις: με όραμα και στρατηγική

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ τ.358 / 12.2009

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Θωμάς Ρούμπας Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Dionic

Οι τράπεζες «τραβούν το χαλί» στους μικρομεσαίους Λείπει κάποιος ειδικός δίαυλος επικοινωνίας μέσω του οποίου οι εισηγμένες θα εξηγούν στους επενδυτές τα επενδυτικά σχέδιά τους. Κάτι τέτοιο πρέπει να καθιερώσει η ΕΧΑΕ.

29_COVER_358_FIN.indd 1

12/9/09 4:20:03 PM