ΧΡΗΜΑ #359

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

ΒΑΣΙΛΕYΕΙ Η ΑΒΕΒΑΙOΤΗΤΑ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.359 / 01-02.2010 / K 6.00

Ελκυστικές οι επενδύσεις σταθερών αποδόσεων

αποκλειστικότητα

τ.359 / 01-02.2010

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡHΣΕΙΣ: Η ΠΡOΚΛΗΣΗ ΤΟΥ 2010

Απόστολος Βακάκης

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Jumbo

Νέο «κινητήρα» χρειάζεται η ελληνική οικονομία H Ελλάδα μπορεί να βγει από την κρίση, εφ’ όσον αντιληφθεί τι την δημιούργησε. Χρειάζεται, όμως, γενναία πρωτοβουλία απ’ όσους νοιάζονται για τη χώρα...

27_COVER_359_Final.indd 1

2/23/10 3:28:49 PM

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00W

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00W

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00W

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 120,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00W

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 15,00W (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α 4,5%)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΠΩΣ ΧΡΕΩΣΕΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΜΟΥ AΡ. ΚΑΡΤΑΣ ΕΥΡΩ: VISA DINERS

ΗΜΕΡ. ΛΗΞΗΣ MASTERCARD AMERICAN EXPRESS

ΥΠΟΓΡΑΦΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Υπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

27_COVER_359_Final.indd 2

2/23/10 3:28:50 PM

16_EN_APXH_X359_FINAL.indd 3

2/24/10 5:24:00 PM

✒ Aνδρέας Αναστασίου, Διευθυντής Σύνταξης

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ! Το διανεμητικό ασφαλιστικό σύστημα προϋποθέτει κράτος πρόνοιας, υψηλή φορολογία, σοβαρό εισπρακτικό μηχανισμό και πολίτες που δεν ψάχνουν τρόπους να κρύψουν εισοδήματα και να μην καταβάλουν φόρους και εισφορές...

Κ

άτι ήξερε ο Κ. Καραμανλής, που επέλεξε να φύγει από την πρωθυπουργία και τις ευθύνες της μια ώρα αρχύτερα. Αυτό που δεν ξέρουμε τώρα είναι αν ο Γ. Παπανδρέου έχει μετανιώσει που... κέρδισε. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο, όπως και να έχει το πράγμα, να παρίσταται στα διεθνή φόρα όντας επί κεφαλής της πλέον δακτυλοδεικτούμενης κυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για λόγους που κάθε άλλο παρά σε... καλό παράδειγμα παραπέμπουν. Από τη μια, λοιπόν, η νέα κυβέρνηση έχει τους κοινοτικούς, οι οποίοι –παρά την... γαλατική ευγένειά τους- δεν κρατιούνται άλλο και τα λένε έξω απ’ τα δόντια. Κι από την άλλη έχει το εσωτερικό μέτωπο, στο οποίο η γαλατική ευγένεια απουσιάζει ούτως ή άλλως εξ ορισμού.Έχει τους αγρότες και τα τρακτέρ τους, μαχητικούς και ανυποχώρητους, μόνους εναντίον όλων: Ελλήνων και ξένων μεταφορέων, εμπόρων, τουριστών και απασχολουμένων στον τουρισμό και τις συγκοινωνίες... Μα δεν έχουν κι αυτοί το δίκιο τους; Τι να σας πω; Το έχουν. Ακόμη και τα δικαστήρια πολλές φορές κάνουν δεκτό τον ισχυρισμό ότι κάποιος δικαιούται να διεκδικεί επειδή η άλλη πλευρά του έχει δημιουργήσει βάσιμες προσδοκίες ότι κάτι θα του δώσει. Ε, λοιπόν, με το «έθιμο» των μπλόκων να καταλήγει στην ικανοποίηση της ετήσιας «αρπαχτής», η προσδοκία έχει βασίμως εδραιωθεί! Μα φέτος τα πράγ-

ματα είναι διαφορετικά: περνάμε μεγάλη κρίση, χρωστάμε –ως κράτος- τα μαλλιά της κεφαλής μας και δεν ξέρουμε πού θα τα βρούμε (ή μάλλον ξέρουμε τη γνωστή συνταγή των δανεικών, μόνο που κι αυτή πλέον έχει δυσκολέψει). Φέτος έχουμε μια νέα κυβέρνηση, που υπόσχεται διαρθρωτικά μέτρα και για την αγροτική οικονομία, αντί εκτάκτων ενισχύσεων, που δεν είναι παρά... ασπιρίνες εναντίον καρκινωμάτων... Ξέρω κι εγώ; Μήπως αν οι αγρότες έκαναν λίγο πίσω, αποδεχόμενοι ως αντάλλαγμα όχι τζάμπα μετρητά αυτή τη φορά, αλλά δεσμεύσεις περί δρομολόγησης μακρόπνοων αναπτυξιακών μέτρων... Μήπως, λέω, κάτι τέτοιο απέβαινε καλύτερο και για τους ίδιους και για την ελληνική οικονομία και για τα πολιτικά ήθη της χώρας; ΙΕΡΑ... «ΚΕΚΤΗΜΕΝΑ» Ο πρωθυπουργός έχει απέναντί του, επίσης, τους διάφορους δημόσιους λειτουργούς. Άλλοι από τους οποίους είναι συμβασιούχοι, έχοντας μπει κάπου από το... παράθυρο, πλην όμως απαιτούν να μονιμοποιηθούν, καθώς καλύπτουν «πάγιες και διαρκείς ανάγκες» σ’ ένα δημόσιο εχθρό του πολίτη και σε διαρκή ημιαργία. Άλλοι, πάλι, έχουν «κεκτημένο» να συνταξιοδοτούνται... νεαροί. Και τα «κεκτημένα» είναι ιερά, φυσικά, κι ας τα πληρώνει ο... γείτονας. Έχει,

ακόμη, όλους εμάς τους ασφαλισμένους. Που προσδοκάμε, φυσικά, μια ανθρώπινη ιατρική περίθαλψη όποτε την έχουμε ανάγκη, καθώς και μια αξιοπρεπή διαβίωση όταν αφυπηρετήσουμε. Δίκιο δεν έχουμε; Τι και αν τα ασφαλιστικά μας ταμεία είναι πτωχευμένα; Μήπως εμείς είχαμε την ευθύνη της διαχείρισής τους; Όχι βέβαια. Αλλά η ασφάλισή μας δεν μπορεί παρά να είναι είτε ανταποδοτική (θα πάρουμε σύνταξη ανάλογα με τις εισφορές μας όλων των ετών που εργασθήκαμε) είτε διανεμητική, που προϋποθέτει σοβαρό κράτος πρόνοιας, με υψηλή φορολογία για τους έχοντες, σοβαρό εισπρακτικό ελεγκτικό μηχανισμό και πολίτες με συνείδηση, που δεν αξιοποιούν το παραμικρό παραθυράκι για να κρύψουν εισοδήματα και να μην καταβάλουν φόρους και εισφορές. Τι από αυτά έχουμε στην Ελλάδα; Ας μην προσπαθήσουμε να απαντήσουμε, γιατί θα γελάμε και θα κλαίμε μαζί... Με όλα αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, ας μην παραπονιόμαστε: πάμε πολύ καλά ως χώρα, ως οικονομία, ως κράτος... Για να το διατυπώσω και λίγο διαφορετικά: εσείς βλέπετε να μπορούσαμε να πάμε καλύτερα;

ΧΡΗΜΑ τ.359, Φεβρουάριος 2010

4 Φεβρουάριος 2010

16_EN_APXH_X359_FINAL.indd 4

ΕΝ ΑΡΧΗ...

2/24/10 5:24:10 PM

16_EN_APXH_X359_FINAL.indd 5

2/25/10 2:14:22 PM

10 22

Χρηματιστήριο Αθηνών

Βασιλεύει η αβεβαιότητα

Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - «Γεώργιος Ουζούνης» 2009

Εταιρεία της χρονιάς η Εθνική Τράπεζα

Κατασκευές

«Πάγωσαν» τα δημόσια έργα

72

26 20

Τράπεζες

Ρευστότητα & καθυστερήσεις οι προκλήσεις του 2010

58

Καταθετικά προϊόντα Αγορά logistics - ταχυμεταφορών

Και πάλι κίνητρα στους καταθέτες

Έβαλαν «χειρόφρενο» το 2009

6 Φεβρουάριος 2010

28_PERIEXOMENA_X359_final.indd 6

2/24/10 6:07:02 PM

περιεχόμενα τ.359/02.2010 25 ∼ ΑΡΘΡΟ Κώστας Βέργος Φαίνεται «φως» στο β’ εξάμηνο 80 ∼ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Κανάκης, Έλαστρον, Aegean, Πλαίσιο 86 ∼ EUROMONEY Ελκυστικά τα επενδυτικά προϊόντα σταθερών αποδόσεων 88 ∼ ΑΡΘΡΟ Γιάννης Μιχόπουλος Τι καθορίζει τις τιμές των μετοχών

ΧΡΗΜΑ

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Η συζήτησή μας με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Jumbo ξεκίνησε από τα περί οικονομικής κρίσης επίκαιρα και σχεδόν «κόλλησε» σε αυτά.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης

Γιώργος Καλούμενος

ouzounis.k@ethosmedia.eu

Γαλάτεια Μπασέα

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ράντω Μανώλογλου ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ manologlou.r@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING Αθηνά Φραδέλου

ΕΚΔΟΤΗΣ Mάρκος Βακαλόπουλος

bassea.g@ethosmedia.eu

fradelou.a@ethosmedia.eu

Τεύχος Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2010

kaloumenos.g@ethosmedia.eu

Blast Communications ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Διαφημιστική Ε.Π.Ε vakalopoulos.m@ethosmedia.eu papadogiannis.g@ethosmedia.eu & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δημήτρης Κάζος Κωνσταντίνος Σαλβαρλής Άγγελος Κωνσταντίνου ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Στεφανία Σούκη savarlis.k@ethosmedia.eu souki.s@ethosmedia.eu Aνδρέας Αναστασίου ΕΚΤΥΠΩΣΗ anastasiou.a@ethosmedia.eu Παναγιώτης Φρεντζάς ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ frentzas.p@ethosmedia.eu ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Βογιατζής MEGA PRESS Α.Ε. Δέσποινα Ροπόδη Στέφανος Κοτζαμάνης, MSc Κωνσταντίνος Ουζούνης ropodi.d@ethosmedia.eu ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ kotzamanis.s@ethosmedia.eu Αλοίμονος Α.Ε. ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ αποκλειστικότητα Νατάσσα Λαζαράκου ΔΙΑΝΟΜΗ Μάκης Αποστόλου EUROMONEY lazarakou.n@ethosmedia.eu apostolou.m@ethosmedia.eu

Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu

∼Α παγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ∼ Tο περιοδικό διανέμεται από τα ΕΛ.ΤΑ. σαν οικονομική επιστολή, σε όλη την Ελλάδα.

Γιάννης Παπαδογιάννης

ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ ΠΡΕΣ Hλίας Αναγνωστόπουλος

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A. Φίλωνος 79-81, 185 35 Πειραιάς T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648

ISSN 1105-0470

08 ∼ Επικαιρότητα ∼ ΑΜΚ 4,6 δισ. ευρώ το 2009 στο Χ.Α.

52 ∼ Αφιέρωμα ∼ Αγορά μαζικής εστίασης: Εποχικότητα & ταχύτητα τα «κλειδιά» 66 ∼ Αφιέρωμα ∼ Αγορά Γαλακτοκομικών: Πόλεμος τιμών και μεριδίων 78 ∼ Ρεπορτάζ ∼ Trader’s Eye: Επαγγελματικό επενδυτικό εργαλείο για όλους 84 ∼ Διεθνείς αγορές ∼ Ξαφνικά, όλα τα μάτια στην Ελλάδα 90 ∼ Νέα της αγοράς ∼ Coinstar, spitogatos.gr, Euroscience & Genesis Pharma, iCon CeMS, Verbund, Cisco, Interamerican, A.LA.R.M - CSE, Friesland, 93 ∼ Ανάλυση ∼ Saxo Bank: Προς αναπληθωρισμό το 2010 96 ∼ Έρευνα ∼ Ernst & Young: Αναζήτηση στόχων για εξαγορές 98 ∼ Διά ταύτα ∼ Γιατί δεν μας θέλουν οι ξένοι...

16 28_PERIEXOMENA_X359_final.indd 7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Απόστολος Βακάκης: Νέο «κινητήρα» χρειάζεται η ελληνική οικονομία ΧΡΗΜΑ 7

2/24/10 6:07:09 PM

Χ

επικαιρότητα

ΤΖΟΖΕΦ ΣΤΙΓΚΛΙΤΣ

ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ

Σφάλματα άλλων πληρώνει η Ελλάδα Μεταξύ των χωρών που υποφέρουν από την κρίση λόγω των σφαλμάτων άλλων ενέταξε την Ελλάδα ο Νομπελίστας οικονομολόγος Γιόζεφ Στίγκλιτζ. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «αν ένα μέρος της Ευρώπης όπως η Γερμανία είναι αδύναμο, τότε οι χώρες που εξαρτώνται από τον γερμανικό τουρισμό υποφέρουν. Και μεταξύ των χωρών αυτών είναι και η Ελλάδα». Σε ομιλία του σε συνέδριο του Economist που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ο επιφανής οικονομολόγος, Ανέφερε ότι δεν κατανοεί το σύνδρομο του «φετιχισμού» του ελλείμματος ο οποίος συνήθως δεν στρέφεται στο να καταπολεμήσει τις πηγές του με αποτέλεσμα να αυξάνει το εθνικό χρέος. Συγκεκριμένα είπε ότι «το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε λοιπόν δείχνει ότι αν μειώσουμε τα ελλείμματα με τον εσφαλμένο τρόπο αυτό μπορεί να είναι αντιπαραγωγικό, ενώ μία αύξηση των ελλειμμάτων μακροχρόνια θα μπορούσε να μειώσει το δημόσιο χρέος μακροπρόθεσμα». Για την Ευρώπη είπε ότι έχει πολλές πτυχές για τις οποίες δεν τα πήγε τόσο καλά και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις τα πήγε χειρότερα από τις ΗΠΑ παρά το γεγονός ότι σε αυτές ξεκίνησε η κρίση. Τόνισε ότι πολλές χώρες στην Ευρώπη είχαν παρόμοια προβλήματα με αυτά των ΗΠΑ. Για παράδειγμα η Ισπανία είχε φούσκα στα στεγαστικά δάνεια η οποία «έσκασε» ακόμα μεγαλύτερη ακόμα και από αυτή των ΗΠΑ., ενώ η χώρα της Ιβηρικής έχει και μεγαλύτερο πρόβλημα ανεργίας. Η Ιρλανδία πέρασε από μία μεγαλύτερη τραπεζική κρίση και παρά το γεγονός ότι στο Ηνωμένο βασίλειο βοήθησαν με καλύτερο τρόπο τις τράπεζες τους από ότι στις ΗΠΑ οι συνέπειες για τους Ιρλανδούς ήταν σοβαρότερες.

ΑΛΑΝ ΓΚΡΙΝΣΠΑΝ

ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΗΠΑ

Καθρέφτης της οικονομίας οι μετοχές Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η αξία των μετοχών, οι τιμές των μετοχών δεν είναι απλώς κέρδη στα χαρτιά. Έχουν στην πραγματικότητα πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΕΠΠΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΔΙΚΤΥΩΝ

Υπερχρεωμένες επιχειρήσεις & νοικοκυριά Ο στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε όχι μόνον το δημοσιονομικό εκτροχιασμό, αλλά και την υπερχρέωση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, γεγονός που κάνει δυσκολότερη την προσπάθειά μας.

ΑΜΚ 4,6 ΔΙΣ.

ΤΟ 2009 ΣΤΟ Χ.Α. από τον Σπύρο Καπράλο*

Τ

Το 2009 είχε ξεκινήσει με τους χειρότερους οιωνούς για τη παγκόσμια οικονομία και βέβαια για την ελληνική. Το 2009 όμως, ήταν για την ΕΧΑΕ πολύ δύσκολο όχι μόνο από πλευράς συναλλαγών. Όπως είναι γνωστό, στις 2 Σεπτεμβρίου ο Όμιλος ΕΧΑΕ έπεσε θύμα βομβιστικής επίθεσης, που προκάλεσε μεγάλες υλικές ζημιές στο κτίριο. Αισθανόμαστε, όμως, ιδιαίτερη ικανοποίηση και εισπράξαμε πολύ θετικά σχόλια, από τους μετόχους μας στο εξωτερικό, που το Χρηματιστήριο λειτούργησε κανονικά από την πρώτη ημέρα της τρομοκρατικής επίθεσης, μερικές μόλις ώρες μετά την έκρηξη, και παρά τις καταστροφές, χωρίς καμία καθυστέρηση. Μιας και έγινε αναφορά σε καθυστερήσεις των συστημάτων, θα ήταν παράλειψη να μην επισημανθεί και μια σημαντική πρωτιά για την αγορά μας για το 2009. Το 2009 το Χ.Α. ήταν ένα από τα λίγα χρηματιστήρια το οποίο λειτούργησε χωρίς καμία διακοπή όλο το χρόνο. Το ΟΑΣΗΣ, δηλαδή, δεν «έπεσε», όπως λέγεται στην τεχνική διάλεκτο, ούτε ένα λεπτό κατά τη διάρκεια του χρόνου. Και αν αυτό φαντάζει απλό, ας αναλογισθούμε το downtime που είχαν μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατά τη διάρκεια του 2009. Χαρακτηριστικό παράχδειγμα το Χρηματιστήριο του Λονδίνου, που από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο είχε downtime που ξεπέρασε τις τρεις ώρες. ΥΨΗΛΟΣ ΟΓΚΟΣ, ΧΑΜΗΛΟΣ ΤΖΙΡΟΣ Το 2009 πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές συνολικού ύψους 50,9 δισ. ευρώ, έναντι 78,2 δισ. ευρώ το 2008, μειωμένες κατά 35%. Η μέση ημερήσια αξία των συναλλαγών, για το σύνολο του 2009, ανήλθε στα 205 εκατ. ευρώ, έναντι 316 εκατ. ευρώ το 2008. Η μείωση στη συναλλακτική δραστηριότητα οφείλεται αποκλειστικά στην πτώση των τιμών των μετοχών, αφού ο

8 Φεβρουάριος 2010

23_EPIKAIROTHTA_X359_final.indd 8

2/24/10 5:26:40 PM

Η ΕΧΑΕ αποτελεί το πιο επιτυχημένο παράδειγμα ιδιωτικοποίησης στην ελληνική αγορά, αφού από το 2003 μέχρι σήμερα κατάφερε να περιορίσει τις λειτουργικές της δαπάνες κατά 33%. όγκος των συναλλαγών, ο αριθμός μετοχών που άλλαξαν χέρια δηλαδή, εμφάνισε το 2009 αισθητή αύξηση. Συγκεκριμένα, το 2009 άλλαξαν χέρια 11,5 δισ. μετοχές, έναντι 9,6 δισ. μετοχών το 2008, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 20%. Από την πλευρά του όγκου συναλλαγών, το 2009 ήταν το δεύτερο καλύτερο έτος στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών, πίσω μόνο από το 2007 που είχαν αλλάξει χέρια 12,1 δισ. μετοχές. Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν από την αγορά μας το 2009 από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ξεπέρασαν τα 4,6 δισ. ευρώ, έναντι μόλις 600 εκατ. ευρώ που αντλήθηκαν το 2008. Να θυμίσω ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου του 2009 ήταν αυτές της Εθνικής Τράπεζας κατά 1,2 δισ., της Alpha Bank κατά 1 δισ., της Εμπορικής κατά 850 εκατ., του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου κατά 530 εκατ. και της Alapis κατά 450 εκατ. Το 2009 είχαμε επίσης την εισαγωγή μιας εταιρείας στην οργανωμένη αγορά του ΧΑ και τριών εταιρειών στην εναλλακτική αγορά. Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν στις τέσσερις εισαγωγές ήταν 12 εκατ. ευρώ. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ Από την πλευρά των εξόδων, η ΕΧΑΕ το 2009 είχε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Μέσα στη δύσκολη διεθνή συγκυρία, καταβάλαμε μια μεγάλη προσπάθεια για να μειώσουμε περαιτέρω τις λειτουργικές δαπάνες της ΕΧΑΕ για να συγκρατήσουμε την πτώση της κερδοφορίας. Έτσι, εκτιμούμε ότι τα λειτουργικά μας έξοδα το 2009 εμφανίζουν μείωση κατά 10% σε σχέση με το 2008. Αξίζει να αναφερθεί ότι πλέον, ξοδεύουμε κάθε χρόνο, 10 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το 2003. Η προσπάθεια που έγινε όλα αυτά τα χρόνια, απέδωσε καρπούς. Άλλωστε, όπως μας έχουν αναφέρει και οι μέτοχοι μας, η ΕΧΑΕ αποτελεί σήμερα το πιο επιτυχημένο παράδειγμα ιδιωτικοποίησης στην ελληνική αγορά, αφού από το 2003 μέχρι σήμερα κατάφερε να περιορίσει τις λειτουργικές της δαπάνες κατά 33%. Άλλο σημαντικό έργο με το οποίο ασχολείται η ΕΧΑΕ είναι η εποπτεία αλλά και η διαχείριση κινδύνου της αγοράς μας. Πιο συγκεκριμένα, αυτή την εποχή διερευνά όλες τις εναλλακτικές επιλογές, τόσο εντός Ελλάδος όσο και στο εξωτερικό, προκειμένου να προχωρήσει στην προμήθεια ενός νέου συστήματος εποπτείας συναλλαγών. Πολύ περιληπτικά αναφέρεται ότι η εποπτεία που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα ήταν η απολογιστική εποπτεία, ενώ αρκετά χρηματιστήρια έχουν υιοθετήσει πλέον την προληπτική εποπτεία, τον εντοπισμό δηλαδή οποιασδήποτε παραβατικής συμπεριφοράς πριν αυτή τελεστεί. *Περίληψη παρουσίασης του Προέδρου του Χ.Α.

ΛΟΥΚΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Άλλη αντιπροεδρία εν όψει; Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα εδώ και μήνες, όχι τόσο για όσα ο ίδιος λέει, αλλά μάλλον για όσα λέγονται γι’ αυτόν. Δεδομένου ότι η θητεία του στον διεθνή οργανισμό ολοκληρώνεται στις 31 Μαΐου 2010, συζητείται εντόνως ο νέος ρόλος που θα διαδραματίσει, με την πράξη να έχει ήδη διαψεύσει σενάρια περί υποψηφιότητάς του στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις για το ευρωπαϊκό και για το εθνικό κοινοβούλιο. Τελευταίο σενάριο τον τοποθετεί στο ρόλο του υπεύθυνου επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας, ενδεχόμενο που όμως δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. Αντιθέτως, τα περί αντιπροεδρίας της κυβέρνησης, με καθήκοντα υπερ-υπουργού Οικονομίας, ίσως έχουν σοβαρή βάση...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Στα όρια του ο καταναλωτισμός Το πρότυπο που μέχρι σήμερα στήριζε τους ρυθμούς ανάπτυξης, ένα πρότυπο που βασίζεται κυρίως στην κατανάλωση με δανεισμό, το βλέπουμε όλοι ότι έχει φτάσει στα όριά του. Πρέπει να παραχθεί νέο εισόδημα, όχι μόνο για να καλύψει αυτό που μειώθηκε το 2009, αλλά για να αντέξει να καλύψει τις ανάγκες των πολιτών στα χρόνια που έρχονται.

ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

Βασιζόμαστε στις δυνάμεις μας Θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της δύσκολης συγκυρίας βασιζόμενοι αποκλειστικά στις δικές μας δυνάμεις. Κάθε πρωτοβουλία των εταίρων μας στην Ε.Ε. για την αντιμετώπιση των κερδοσκοπικών επιθέσεων και τη σταθεροποίηση του ευρώ είναι ασφαλώς ευπρόσδεκτη.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒ

Ομολογία με καθυστέρηση Η ανάγκη της αλλαγής ομολογείται σήμερα, έστω με καθυστέρηση, από όλο το πολιτικό σύστημα και συνειδητοποιείται από το σύνολο της ελληνικής κοινής γνώμης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να πάψει η Ελλάδα να αποτελεί το μαύρο πρόβατο της Ευρωζώνης. ΧΡΗΜΑ 9

23_EPIKAIROTHTA_X359_final.indd 9

2/24/10 5:26:42 PM

Χ προτάσεις αγοράς

✒ από τον

Στέφανο Κοτζαμάνη

10 Φεβρουάριος 2010

19_PROTASEIS_X359_final.indd 10

2/24/10 5:29:07 PM

Η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ ΣΤΟ Χ.Α.

Αμυντική στάση έναντι της ελληνικής αγοράς συνιστούν οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, οι οποίοι -παρ’ όλα αυτά- θεωρούν μάλλον ελκυστικές τις τρέχουσες αποτιμήσεις των τραπεζικών τίτλων.

Τ

ο Σχέδιο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης έγινε κατ’ αρχήν δεκτό από τους κοινοτικούς εταίρους μας και η πιθανότητα πτώχευσης του Ελληνικού Δημοσίου τείνει να καταστεί πρακτικώς μηδενική. Οι κοινοτικοί κατέστησαν σαφές ότι η κατ’ αρχήν αποδοχή με κανέναν τρόπο δεν σημαίνει και επα-

νάπαυση, γι’ αυτό και η Ελλάδα -εκτός του ότι θα πρέπει να γίνει πειστική για την τήρηση του Σχεδίου- θα πρέπει και να είναι έτοιμη για πρόσθετα μέτρα, στην περίπτωση που τα πρώτα αστοχήσουν μερικώς και δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα. Οι εταίροι μας, επίσης, απέκλεισαν μεν την εκδοχή εκ μέρους τους διάσωσης της ελληνικής οικονομίας, πλην

όμως όχι τόσο κατηγορηματικά. Μάλλον, δηλαδή, προκρίνοντας το «συν Αθηνά και χείρα κίνει», καθώς η άλλη διαθέσιμη εκδοχή (προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) δεν συνάδει με την ιδιότητα μέλους της Ευρωζώνης (δεν θα μπορούσε η νομισματική πολιτική της Ελλάδας να εποπτεύεται και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και –πρακτικώς- και από το ΔΝΤ, ΧΡΗΜΑ 11

19_PROTASEIS_X359_final.indd 11

2/24/10 5:29:08 PM

Χ προτάσεις αγοράς ∼ Η αβεβαιότητα βασιλεύει στο Χ.Α. ☛

ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΒΑΡΑΙΝΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΟΥΝ ΑΝΟΔΟ ΣΤΟ ΤΑΜΠΛΟ, ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΑΦΗΝΟΥΝ ΑΔΙΑΦΟΡΟ. ήτοι το τελευταίο να έχει εμμέσως λόγο σε ζητήματα της πρώτης). Όλα αυτά συμβάλλουν σε μια σχετική χαλάρωση της έντασης στην ελληνική κεφαλαιαγορά, χωρίς βεβαίως να σηματοδοτούν και κάποια ιδιαίτερα αισιόδοξη προοπτική. Το κόστος δανεισμού για το Ελληνικό Δημόσιο και για τις ελληνικές τράπεζες εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, παρά την πρόσφατη υποχώρηση των spreads. Και ακριβώς το κόστος αυτό και οι συνέπειές του είναι που κάνουν τους επενδυτές του Χρηματιστηρίου Αθηνών να τηρούν στάση αναμονής.

ΚΑΚΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Οι τράπεζες, που τις έχουμε συνηθίσει σε ρόλο «ατμομηχανής» της Σοφοκλέους, δεν μπορούν στις παρούσες συνθήκες να τραβήξουν μπροστά. Την εβδομάδα που πέρασε ο τραπεζικός δείκτης υποχώρησε μόνο κατά 0,79%. Στο σύνολο του Ιανουαρίου, όμως, οι απώλειες του δείκτη των τραπεζών ανήλθαν στο 13,02%, με τις μετοχές της Τράπεζας Πειραιώς, της Proton Bank και της EFG Eurobank Ergasias να καταγράφουν απώλειες άνω του 20%. Το P/E των εισηγμένων στο ΧΑ τραπεζών διαμορφώνεται στο 8,9. Η αβεβαιότητα, που κάνει τους επενδυτές διστακτικούς για τοποθετήσεις, επιτείνεται και από την αναμονή περαιτέρω εξελίξεων στο μέτωπο του κρατικού δανεισμού, καθώς το Ελληνικό Δημόσιο (ΟΔΔΗΧ) σκοπεύει να εκδώσει νέο κοινοπρακτικό ομόλογο το Φεβρουάριο, με στόχο την άντληση 3-5 δισ. ευρώ, ενώ επίσης το Μάρτιο λήγουν ομόλογα ύψους περί τα 23 δισ. ευρώ, τα οποία πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν με περαιτέρω δανεισμό. Οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι είναι ιδι-

αίτερα επιφυλακτικοί σχετικά με την οικονομία της Ελλάδας, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η επιφυλακτικότητα δεν μεταφέρεται στις ελληνικές μετοχές. Η Citigroup στην τελευταία έκθεσή της ξεχώρισε περιπτώσεις όπου στο βασικό (μετριοπαθές) σενάριό της κερδισμένοι θα είναι οι τίτλοι των Εθνικής Τράπεζας, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Coca Cola 3Ε και Τράπεζα Κύπρου. Στο θετικό σενάριο υπερισχύουν οι τίτλοι των ΕΤΕ, Κύπρου, ΔΕΗ, ΟΤΕ, Jumbo, ΕΧΑΕ, Frigoglass, Τέρνα Ενεργειακή, Aegean και Eurobank, ενώ στο αρνητικό σενάριο επιπλέει μόνο η Coca Cola 3E, επειδή έχει περιορισμένη έκθεση στην ελληνική αγορά. Πρώτες επιλογές της JP Morgan είναι η Εθνική Τράπεζα, η Alpha Bank και η Τράπεζα Κύπρου. Η Εθνική παραμένει κορυφαία επιλογή και για την Merrill Lynch, η οποία εκτιμά ότι οι αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών παραμένουν ελκυστικές.

ΣΤΕΝΕΥΟΥΝ ΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ Το μόνο που έλλειπε από τη Σοφοκλέους, ήταν να διαταραχθεί το θετικό κλίμα που επικρατούσε μέχρι και τα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας στις διεθνείς αγορές και να αρχίσει η διόρθωση των ξένων μετοχών, μετά από ένα γερό ράλι. Τα σχέδια του Αμερικανού προέδρου για τις τράπεζες, αλλά και γενικότερα η πολιτική του φθορά κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησης της χώρας του, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια καλή αφορμή για την αναστροφή ενός γερού ράλι που ξεκίνησε πέρυσι και που βασίστηκε όχι σε γεγονότα, αλλά σε προσδοκίες για μια ανάκαμψη που θα ερχόταν στο μέλλον. Η νέα αυτή αβεβαιότητα έρχεται να

προστεθεί στα βάρη που κουβαλάει το ελληνικό χρηματιστήριο και που αναμφίβολα έγιναν περισσότερα μέσα στο 2010. Μόνο και μόνο η άνοδος των spreads στα κρατικά ομόλογα της χώρας -στο βαθμό φυσικά που θα διατηρηθούν στα τρέχοντα ή θα σκαρφαλώσουν σε ψηλότερα επίπεδαπροκαλεί μεγάλες ζημιές χαρτοφυλακίου στις τράπεζες και διαμορφώνει όλες εκείνες τις συνθήκες για αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων… Δεν είναι τυχαίο ότι οι προβλέψεις των αναλυτών για τα φετινά τραπεζικά κέρδη αποκλιμακώνονται συνεχώς. Ξεκινώντας από μια χαμηλή βάση το 2009 (συνέβαλε και η έκτακτη φορολογική εισφορά), οι αναλυτές αρχικά μιλούσαν για βελτίωση που θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και το 30%. Στη συνέχεια όμως, είδαμε τη συγκεκριμένη αισιοδοξία να αποκλιμακώνεται και μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα η Unicredit πρόβλεψε ότι τα κέρδη των ελληνικών τραπεζών το 2010 θα είναι χαμηλότερα από αυτά του 2009.

ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΝ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι στα φετινά top picks των αναλυτών, περιορισμένη θέση -και σε κάθε περίπτωση μικρότερη σε σχέση με πέρυσι- έχουν οι μετοχές του τραπεζικού κλάδου. Με δεδομένο ότι οι τράπεζες αποτελούν τον κορμό της Σοφοκλέους, γίνεται φανερή η «τήρηση αποστάσεων», τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα, αρκετών αναλυτών από ένα θετικό σενάριο για την πορεία του Γενικού Δείκτη. Να σημειωθεί επίσης ότι μέρος των λιγότερων φετινών προτάσεων για τράπεζες αφορούν σε ομίλους με έδρα την Κύπρο. Επίσης, μια σειρά από άλλα γεγονότα (μονοψήφιοι δείκτες P/E, δρομολογούμενα deals σε πολλούς κλάδους, επικείμενες αποκρατικοποιήσεις με φετινό κυβερνητικό στόχο την είσπραξη 2,5 δις ευρώ, κ.λπ.) που κατά το παρελθόν θα πυροδοτούσαν το αγοραστικό ενδιαφέρον των επενδυτών, σήμερα αφήνουν την αγορά σχεδόν αδιάφορη. Αυτό αποτελεί αναμφίβολα κώδωνα

12 Φεβρουάριος 2010

19_PROTASEIS_X359_final.indd 12

2/24/10 5:29:09 PM

κινδύνου για την πορεία του Γενικού Δείκτη στο ορατό μέλλον, πλην όμως θα μπορούσε να σημάνει -κάτω από προϋποθέσεις- και υψηλά χρηματιστηριακά κέρδη για τους τολμηρούς. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που οι αγορές διαπιστώσουν σχετικά σύντομα σωστή κυβερνητική αντιμετώπιση στο μέτωπο του χρέους, θεωρείται πολύ πιθανόν ότι όχι μόνο θα ανέβουν λόγω της συγκεκριμένης αυτής εξέλιξης, αλλά παράλληλα θα σπεύσουν να συνεκτιμήσουν και τους θετικούς εκείνους παράγοντες που μέχρι σήμερα περνούν απαρατήρητοι.

ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ Για τη φετινή χρονιά, κυβερνητικός στόχος είναι η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα να αυξηθεί με διψήφιο ποσοστό, προκειμένου να στηριχτεί η επιχειρούμενη ανάταξη της πραγματικής οικονομίας. Ωστόσο, μετά το «χλωμότατο» 2009 ωστόσο, κανείς από τους παράγοντες της αγοράς δεν φαίνεται να αισιοδοξεί ότι θα επιτευχθεί τελικά ο στόχος που έχει θέσει η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα Λούκα Κατσέλη. Οι αναλυτές βλέπουν στην καλύτερη περίπτωση ότι οι τράπεζες πιθανόν να αυξήσουν φέτος τις χορηγήσεις τους κατά 6%-7% και μάλιστα οι εκτιμήσεις αυτές έχουν δοθεί με την παραδοχή ότι το ΑΕΠ της χώρας το 2009 είτε θα κυμανθεί οριακά θετικά, είτε ελαφρώς αρνητικά. Πάντως, η εκκίνηση του 2010 δεν ήταν η καλύτερη δυνατή σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες για ολόκληρο το έτος και τώρα η κυβέρνηση πέρα από την επίσημη εκτίμησή της για φετινό ΑΕΠ γύρω στο -0,3%, αρχίζει να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για ένα δυσμενέστερο σενάριο που αναφέρεται σε μια επίδοση κοντά στο -0,8%. Η HSBC ειδικότερα, προβλέπει οριακή μόνο άνοδο πιστωτικής επέκτασης τόσο για φέτος, όσο και για το 2011, βασιζόμενος σε παράγοντες όπως τα αυστηρότερα κριτήρια των τραπεζών, η συνεχιζόμενη τάση για μικρότερη έκθεση στις τράπεζες, η μικρή διαφορά της πιστωτικής διείσδυσης σε σχέση με την Ευρωζώνη, κ.λπ. Έτσι, αναμένει μόλις +2% για φέτος και +3% για το 2011. Χ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΣΚΟΠΟΣ

Χαρακτηριστικά του «ενδεικτικού αμυντικού χαρτοφυλακίου είναι η έντονη κλαδική διασπορά, με τίτλους όλων των κεφαλαιοποιήσεων και με εταιρίες που φαίνεται να διαθέτουν αρκετά αμυντικά χαρακτηριστικά.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ Τράπεζες Ενέργεια Κατασκευές Τηλεπικοινωνίες Κρατικόχαρτα Ακίνητα Εμπόριο Ορυκτά Λοιπές

Εθνική, Κύπρου Motor Oil, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Revoil Ελλάκτωρ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, J&P Άβαξ ΟΤΕ, Forthnet ΟΠΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΗ Eurobank Properties, Lamda Development, Trastor Jumbo, Fourlis Συμμετοχών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, Βιοχάλκο MIG, Sciens, Κανάκης, Autohellas, ΕΥΑΘ

ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ

Pasal, Byte, Μινέρβα, Folli-Follie, Sprider, Πετρόπουλος, Autohellas, Γενική Εμπορίου, Ευρωπαϊκή Πίστη, Σαράντης, Ικτίνος Μάρμαρα, ΕΛΤΡΑΚ

ΣΧΟΛΙΑ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Θετικά αποτελέσματα 2009, αλλά τοπίο στην ομίχλη το 2010, λόγω αβεβαιότητας στο πεδίο της αποτελεσματικότητας των κυβερνητικών μέτρων και του κόστους της ρευστότητας, το οποίο εν πολλοίς εξαρτάται από το κατά πόσον το Πρόγραμμα Σταθερότητας θα πείσει τους ξένους δανειστές και επενδυτές. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η κατάσταση στην ελληνική αγορά και η αύξηση του φόρου στα καύσιμα δεν αρέσει στις εταιρείες του κλάδου, όμως η ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας διεθνώς μπορεί να ευνοήσει τις μεταφορές. Η εξαγγελθείσα κυβερνητική προτεραιότητα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συμβάλει, επίσης, στην κινητικότητα. ΜΕΤΚΑ Αυξάνεται συνεχώς το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των υπογεγραμμένων συμβάσεων, ενώ η βελτίωση του διεθνούς κλίματος καθιστά τα συγκεκριμένα έργα πολύ πιο πιθανά για εκτέλεση σε σύγκριση με το παρελθόν. ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Η ενθάρρυνση, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την κατά το δυνατόν ευρύτερη αξιοποίηση των ΣΔΙΤ (ως μεθόδου προώθησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά ταυτόχρονα και ελάφρυνσης των κρατικών προϋπολογισμών από δημοσιονομικά βάρη) διαμορφώνει προϋποθέσεις για νέες αναλήψεις έργων (εντός και εκτός συνόρων) από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. ΟΡΥΚΤΑ Από τους πρώτους κλάδους που αναμένεται να ευνοήσει η παγκόσμια παραγωγική ανάκαμψη.

SCIENS Η αποτίμησή της στο ταμπλό παραμένει σαφώς κατώτερη από την καθαρή αξία του ενεργητικού της. Τώρα που η κατάσταση στις ΗΠΑ βελτιώνεται, το νέο fund της εταιρείας φαίνεται να έχει πρόσφορο έδαφος ενώπιόν του. Σημ. 1: Ο ι μετοχές αυτές έχουν ενδεικτικό μόνο χαρακτήρα, συχνότατα περιλαμβάνονται σε εκθέσεις αναλυτών και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν επενδυτικές συμβουλές. Σημ. 2: Η ένδειξη «προς εξέταση» σημαίνει ότι αναμένονται κάποιες εξελίξεις, προκειμένου να ενταχθεί μία μετοχή ή όχι στο αμυντικό χαρτοφυλάκιο. Σημ. 3: Τ ο περιοδικό ΧΡΗΜΑ, η ηλεκτρονική εφημερίδα ΧΡΗΜΑ Week και γενικότερα η εταιρία Metaholding ΑΕ ενδεχομένως να διαθέτει ή να επιδιώξει να αποκτήσει πελατειακές σχέσεις με εταιρίες που αναφέρονται στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο. ΧΡΗΜΑ 13

19_PROTASEIS_X359_final.indd 13

2/24/10 5:29:09 PM

Χ προτάσεις αγοράς ∼ Η αβεβαιότητα βασιλεύει στο Χ.Α.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ SCIENS Ξεκίνησε το έργο του το fund της εισηγμένης. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στη διαδικασία άντλησης κεφαλαίων προκειμένου να τοποθετηθεί στην αγορά κατοικίας στις ΗΠΑ. Με σημαντικό discount η μετοχή σε σύγκριση με την καθαρή εσωτερική της αξία και μεγαλώνει πολύ σε μέγεθος, μετά την απόφαση για απορρόφηση εταιρειών ιδιοκτησίας των τριών μεγαλύτερων μετόχων της.

TRASTOR ΑΕΕΑΠ Πολύ υψηλή η μερισματική απόδοση της μετοχής, μετά και την υποχώρησή της στο ταμπλό του ΧΑ. Μελετά διάφορους τρόπους ανάπτυξης μέσα στο 2010, προκειμένου να μεγαλώσει σε μέγεθος, παρά το γενικότερο περιβάλλον κρίσης που επικρατεί. Τα κέρδη της μετά από φόρους διαμορφώθηκαν το 2009 κατά 60% χαμηλότερα του 2008 (4,023 εκατ. ευρώ έναντι 9,971 εκατ. ευρώ ευρώ το 2008). Τα προ φόρων κέρδη ανήλθαν σε 4,953 εκατ. ευρώ για το 2009 έναντι 10,540 εκατ. ευρώ του 2008.

AEGEAN AIRLINES Στα 258,5 εκατ. μόλις η κεφαλαιοποίηση στο ταμπλό, αλλά η συμφωνία συγχώνευσης με την Olympic Air σίγουρα δημιουργεί νέες συνθήκες στην ελληνική αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά αερομεταφορών. Η ενοποιημένη εταιρεία θα έχει μεγαλύτερη πληρότητα στα δρομολόγια εσωτερικού, ενώ θα μπορεί να καθιερώσει πολύ περισσότερους προορισμούς εξωτερικού. Σε πρώτη φάση, πάντως, μόνο

το γεγονός ότι στο πεδίο του ανταγωνισμού το περιβάλλον γίνεται «φιλικότερο» είναι σαφέστατα θετική εξέλιξη. ΒΙΟΧΑΛΚΟ Από τα 5 ευρώ, στην τελευταία πτώση, το τίτλος κατρακύλησε κοντά στα 3 ευρώ παρά το θεωρητικό discount με το οποίο διαπραγματευόταν έναντι των συμμετοχών της. Το κλειδί πάντως, σε μεγάλο βαθμό, αποτελεί η εξέλιξη της τιμής του χάλυβα μέσα στο 2010 (πορεία ΣΙΔΕΝΟΡ), η οποία μέχρι τώρα διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα.

J&P ΑΒΑΞ Άλλη μια μετοχή που έχει υποχρεωθεί σε άτακτη υποχώρηση, καθώς από τα 4 ευρώ του Οκτωβρίου βρέθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου χαμηλότερα και από τα 2 ευρώ! Και όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία της FACTSET, το P/E του τίτλου για το 2010 είναι έντονα μονοψήφιο. Και όμως, συγκαταλέγεται στις πλέον αμυντικές επιλογές της Σοφοκλέους (μεγάλο ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων, συμβάσεις αυτοχρηματοδοτούμενων έργων κ.λπ.).

REVOIL Κάτω και από τα 90 λεπτά βρέθηκε ο τίτλος, παρά τα ισχυρά αποτελέσματα και το αναμενόμενο καλό μέρισμα. Από τις εταιρείες της Σοφοκλέους που έχουν επιδείξει ιδιαίτερα αμυντική συμπεριφορά απέναντι στην κρίση, καθώς δεν δραστηριοποιείται σε τομείς καυσίμων (βιομηχανικό, ναυτιλιακό, κ.λπ.) που επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική συγκυρία.

MEVACO Κατακόρυφη πτώση της μετοχής το τελευταίο χρονικό διάστημα, χωρίς προφανή λόγο. Η κεφαλαιοποίηση της μετοχής έχει πέσει κάτω από τα 10 εκατ. ευρώ, όταν τα ίδια κεφάλαιά της στις 30.9.2009 είχαν διαμορφωθεί στα 28,35 εκατ. ευρώ. Τα αποτελέσματα του 2009 βέβαια, δεν εντυπωσιάζουν κανέναν, ωστόσο η εισηγμένη είναι υγιής και βλέπει με συγκρατημένη αισιοδοξία το 2010, καθώς αναμένει αύξηση πωλήσεων.

SPRIDER Στα χαμηλά δωδεκαμήνου η μετοχή. Τα αποτελέσματα του 2009 σίγουρα δεν εντυπωσιάζουν, ωστόσο αν το 2010 πάει σχετικά καλά, τότε ο τίτλος μάλλον θα δικαιούται ένα καλό rebound.

INTRALOT Η Inteltek, τουρκική θυγατρική της Intralot, έλαβε έγκριση από την αρμόδια αρχή στο Αζερμπαϊτζάν, για να αναλάβει τη διοργάνωση, λειτουργία, διαχείριση και ανάπτυξη του αθλητικού στοιχήματος σταθερής και αμοιβαίας απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων και των σχετικών υποστηρικτικών υπηρεσιών στη χώρα. Η Inteltek θα κατέχει το 51% της νεοϊδρυθείσας εταιρείας, Azerinteltek, η οποία θα έχει έδρα στο Αζερμπαϊτζάν. Η Azerinteltek θα οργανώνει και θα διαχειρίζεται το αθλητικό στοίχημα σε αποκλειστική βάση σε περισσότερα από 1.000 σημεία πώλησης σε όλη τη χώρα για περίοδο 10 ετών.

SCIENS

TRASTOR

AEGEAN AIRLINES

ΒΙΟΧΑΛΚΟ

J&P ΑΒΑΞ

REVOIL

MEVACO

SPRIDER

INTRALOT

ΜΕΤΚΑ

14 Φεβρουάριος 2010

19_PROTASEIS_X359_final.indd 14

2/24/10 5:29:11 PM

ΧΡΗΜΑ 15

19_PROTASEIS_X359_final.indd 15

2/24/10 5:29:13 PM

Χ συνέντευξη

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΚΑΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ JUMBO H Ελλάδα δεν είναι δύσκολο να βγει από την κρίση, υπό μία προϋπόθεση: ότι έχει αντιληφθεί τι την δημιούργησε. H παλιά «μηχανή», που ήταν υπεύθυνη για την κρίση, δεν έχει δυνατότητα να ζοριστεί ώστε να αποδώσει όσο χρειάζεται για να βγούμε από αυτήν. Προσδοκώ, λοιπόν, μια πρωτοβουλία απ’ όσους νοιάζονται για την Ελλάδα, για την εγκατάσταση μιας νέας, αποτελεσματικής «μηχανής».

16 Φεβρουάριος 2010

24_INTERVIEW_VAKAKIS 359_final.indd 16

2/24/10 5:30:03 PM

ΝΕΟ «ΚΙΝΗΤΗΡΑ» ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ✒

Συνέντευξη στον Ανδρέα Αναστασίου

Η συζήτησή μας με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Jumbo ξεκίνησε από τα περί οικονομικής κρίσης επίκαιρα και σχεδόν «κόλλησε» σε αυτά. Ήταν φανερό, όμως, ότι ο κ. Βακάκης θεωρούσε πως -στην παρούσα συγκυρία- μεγαλύτερη αξία έχει αν ο ίδιος, με την οπτική του μάνατζερ, φωτίσει την ευρύτερη εικόνα της οικονομίας, από το να περιορισθεί στις εταιρικές υποθέσεις και μόνο... ΧΡΗΜΑ_Τι φέρνει στην αγορά η κοινοτική απόφαση υποστήριξης προς τη χώρα μας; Α. ΒΑΚΑΚΗΣ_Η απόφαση αυτή είναι μια έμμεση μορφή αναχρηματοδότησης του χρέους, μια βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση προς το ελληνικό κράτος. Το θέμα είναι αν η χρονική «ανάσα» που παρέχεται θα αξιοποιηθεί κατάλληλα ώστε να βάλουμε μια τάξη στα πράγματα. Άποψή μου είναι ότι κινούμεθα πάντα σε ένα τρίπτυχο. Από τη στιγμή που έχει γίνει κατανοητό ένα πρόβλημα, για να το αντιμετωπίσουμε πρέπει να είμαστε: 1. ενωμένοι, 2. δημιουργικοί, 3. ανθρώπινοι. Χ_Και τα τρία ακούγονται δύσκολα στην ελληνική πραγματικότητα. Α.Β._Πιστεύω ότι στη χώρα μας υπάρχουν υγιείς δυνάμεις, πρόθυμες να συσπειρωθούν πίσω από μια ηγεσία που εμπνέει. Η ηγεσία, λοιπόν, καλείται να παίξει τον καθοριστικό ρόλο. Χ_Η έμμεση αυτή αναχρηματοδότηση είναι αρκετή για να καθησυχάσει τις

αγορές; Α.Β._Η αναχρηματοδότηση είναι μόνο ένα πρώτο βήμα. Η αποπληρωμή των χρεών, που θα ευνοούσε τις αγορές, είναι κάτι πολύ μακρινό ακόμη. Σημερινό ζητούμενο είναι η αξιοποίηση του χρονικού περιθωρίου που μας παρέχει η αναχρηματοδότηση προκειμένου να δημιουργήσουμε υπεραξίες, κάτι που έχουμε αμελήσει όλη αυτή την εικοσαετία κατά την οποία συσσωρευόταν το δημόσιο χρέος. Το θεωρούσαμε, όμως, περιττό, όπως κάποιοι θεωρούν περιττό να φτιάξουν τον κινητήρα ενός αυτοκινήτου επειδή αυτό μπορεί να κυλήσει στην κατηφόρα. Ε, λοιπόν, τώρα που φτάσαμε στην ανηφόρα χρειαζόμαστε τον κινητήρα και δεν τον έχουμε. Χ_Τι κάνουμε λοιπόν; Α.Β._Με τη δική μου λογική του μάνατζερ, πιστεύω ότι η διαδικασία επίλυσης του προβλήματος δεν πρέπει να ξεκινήσει από την επιδιόρθωση του παλιού κινητήρα, που δεν λειτουργεί σωστά, αλλά με την εγκατάσταση νέου, που θα λειτουργεί

παράλληλα με την παλιά. Χ_Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά του νέου κινητήρα; Α.Β._Η «παλιά μηχανή» του δημόσιου τομέα έχει εθιστεί στο ότι στο τέλος του μήνα «βρέξει - χιονίσει» θα λάβει το μισθό της. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Ας μείνει, λοιπόν, στη θέση του, για να αποφύγουμε και κοινωνικές τριβές και εντάσεις, που δεν είναι παραγωγικές. Δίπλα του, όμως, ας εγκατασταθεί μια «νέα μηχανή», που εξ αρχής θα ξέρει ότι για να αμειφθεί θα πρέπει να αποδώσει ουσιαστικά. Χ_Συμφωνείτε με την άποψη ότι, αν οι ξένοι επενδυτές κρίνουν ως αποτελεσματικά τα μέτρα που λαμβάνονται, θα επανέλθει σύντομα η νηνεμία στην ελληνική κεφαλαιαγορά; Α.Β._Οι ξένοι επενδυτές ουσιαστικά μας έχουν δανείσει λεφτά και έχουν αγωνία για την τύχη τους. Ναι, αν κρίνουν ότι κινδυνεύουν λιγότερο, αυτό θα συμβάλει στην κατεύθυνση νηνεμίας, που όμως θα είναι προσωρινή, επειδή η αποτελεσματικότητα των όποιων μέτρων θα κρίνεται ΧΡΗΜΑ 17

24_INTERVIEW_VAKAKIS 359_final.indd 17

2/25/10 2:07:11 PM

Χ συνέντευξη ∼ Απόστολος Βακάκης καθημερινά στην πράξη. Αυτό που θα παρείχε μεγαλύτερη εγγύηση, στο ότι ακολουθούμε πλέον μια πορεία εξυγίανσης, θα ήταν μια συνεννόηση και συστράτευση στον εθνικό στόχο της οικονομικής ανάκαμψης όλων των θεσμικών φορέων, που συναποτελούν τους στηλοβάτες της ελληνικής κοινωνίας. Χ_Εννοείτε συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων; Α.Β._Πέραν τούτου, εννοώ ότι η ανάκαμψη οφείλει να ορισθεί ως κοινός στόχος όλων των πολιτειακών φορέων και ως τέτοιος να υπηρετηθεί αναλόγως. Η κυβέρνηση, ας πούμε, πολύ λίγα θα καταφέρει αν δεν έχει στο πλευρό της την ηγεσία της Δικαιοσύνης: Συμβούλιο της Επικρατείας και Άρειο Πάγο. Χ_Με ποιο τρόπο η Δικαιοσύνη θα συμβάλει στην ανάκαμψη; Α.Β._Με το να αποκτήσει και αυτή τμήματα της «νέας μηχανής». Να σας δώσω ένα παράδειγμα από τη Βουλγαρία, όπου η Jumbo αναπτύσσει δραστηριότητα. Εκεί ήρθε το κράτος με δική του πρωτοβουλία και μας πρότεινε -για τις επαφές μας με την κρατική μηχανή- να μη χρησιμοποιούμε τις συνήθεις διαδικασίες της «οικονομικής θέσης» (ας την πούμε έτσι), αλλά άλλες, πιο ταχείες, που έχουν επισήμως καθιερωθεί σαν «business class», προκειμένου να διευκολύνουν αυτούς που επενδύουν στη χώρα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει μια τέτοια γραμμή, με αποτέλεσμα να χάνονται οι προτεραιότητες και να καθυστερούν ή και να αποτρέπονται οι επενδύσεις. Χ_Είναι θέμα ταχύτητας δηλαδή; Α.Β._Είναι θέμα ορθής αξιολόγησης προτεραιοτήτων, αλλά είναι και θέμα παροχής ενός πλαισίου προστασίας των επενδύσεων, ενός πλέγματος διαδικασιών που θα εμπνέουν ασφάλεια στους επενδυτές. Αυτά

τα είχαμε πετύχει μόνο στην περίοδο προετοιμασίας και τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων και είδαμε πόσο τεράστιο όφελος είχαμε: πώς έγιναν πάρα πολλά πράγματα σε πάρα πολύ λίγο χρόνο. Ίσχυσαν τότε ειδικές, επείγουσες διαδικασίες με σκοπό την εξυπηρέτηση ενός σοβαρού εθνικού στόχου. Ε, λοιπόν, και σήμερα υπάρχει ένας σοβαρότατος εθνικός στόχος, που δεν είναι άλλος από την αναπτυξιακή πορεία, η οποία προϋποθέτει την εγκατάσταση και λειτουργία της καινούργιας «μηχανής», την οποία αναφέραμε. Χ_Η «μηχανή» που προτείνετε εξυπηρετεί, ενδεχομένως, τη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή προοπτική, δεν απαντά όμως στην καυτή και άμεση ανάγκη για δημόσιους πόρους. Α.Β._Υπάρχουν άλλες εν δυνάμει πηγές πόρων, που παραμένουν αναξιοποίητες. Το κράτος είναι ένας μεγάλος γαιοκτήμων, που αφήνει εντελώς αναξιοποίητη αυτή την ιδιότητά του. Για να δώσω ένα παράδειγμα, οι Μαλδίβες έχουν πετύχει μια τεράστια τουριστική ανάπτυξη παραχωρώντας σε ιδιώτες για αξιοποίηση πολλά από τα 1.500 νησάκια του συμπλέγματος. Η Ελλάδα, που διαθέτει 3.500 νησάκια, γιατί δεν κάνει κάτι ανάλογο; Εδώ, όμως, το κράτος δεν φροντίζει καν να πάρει πίσω τα λεφτά που έχει δαπανήσει για ολυμπιακές εγκαταστάσεις, οι οποίες αφήνονται να ρημάξουν, αντί -έναντι δημοσίου οφέλους- να παραχωρηθούν προς αξιοποίηση σε ιδιώτες επενδυτές. Ποιος δεν θα επικροτούσε μια τέτοια στρατηγική, πέρα από κάποιους εκ συστήματος «αντιρρησίες», οι οποίοι όμως (για να επανέλθω στον καθοριστικό ρόλο του δικαστικού συστήματος) δεν μπορεί να αφήνονται να μπλοκάρουν επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για χρόνια. Η Δικαιοσύνη, μέχρι την ανώτατη βαθμίδα της, πρέπει

☛

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΣΟ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΠΕΡΥΣΙΝΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΑΣ: ΕΙΧΑΜΕ ΔΩΣΕΙ GUIDANCE ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ 6%, ΕΝΩ ΠΕΤΥΧΑΜΕ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 9,3%. ΑΥΤΟ ΕΠΕΙΔΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΟΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΘΕΤΙΚΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ.

να εξετάζει κατά προτεραιότητα τέτοια σημαντικά για την εθνική οικονομία ζητήματα και να αποφαίνεται (θετικά ή αρνητικά, δική της υπόθεση) μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Κανείς από τους εν δυνάμει, Έλληνες ή ξένους, επενδυτές δεν έχει χρόνο για χάσιμο ή κεφάλαια για «μπλοκάρισμα». Τέτοιες επενδύσεις θα συνέβαλαν στη μείωση του δημοσίου χρέους, ενώ επίσης θα παρείχαν «ανάσα» παραγωγικής δραστηριότητας και απασχόλησης. Καμία τέτοια επένδυση δεν θα προχωρήσει, όμως, αν πρώτα δεν διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που θα εμπνέει ασφάλεια. Αντί γι’ αυτό, η Ελλάδα μάλλον «τιμωρεί» όσους αποτολμούν να επενδύσουν στη χώρα μας. Χ_Τι λείπει, λοιπόν: η πολιτική βούληση ή η ικανότητα; Α.Β._Ίσως λείπει η εμπιστοσύνη εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας προς άλλους θεσμικούς φορείς και παράγοντες. Γιατί όμως; Δεν νομίζω ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης, ας πούμε, νοιάζεται λιγότερο από την κυβέρνηση για την ανάκαμψη της οικονομίας μας. Αν ζητηθεί και από αυτήν να συμμετάσχει στην εθνική προσπάθεια για αναδιοργάνωση της κρατικής μηχανής και της κοινωνίας μας, πιστεύω ότι μπορεί η ίδια να προτείνει τρόπους με τους οποίους θα λειτουργεί ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Χ_Ας πάμε, όμως, και στα ζητήματα της εταιρείας σας και της χρηματιστηριακής αγοράς. Σε περιόδους κρίσεων εταιρείες που κατορθώνουν να διατηρηθούν κερδοφόρες είναι κυρίως αυτές των κλάδων υγείας ή ειδών πρώτης ανάγκης. Και η Jumbo, όμως, πηγαίνει καλά. Είναι και η αγορά παιχνιδιού τόσο ανελαστική; Α.Β._Δεν νομίζω ότι υπάρχει ελληνική οικογένεια που δεν παίρνει παιχνίδια για τα παιδιά της, αλλά δεν νομίζω επίσης ότι υπάρχει ελληνική οικογένεια που να μπορεί γενικότερα να δαπανήσει εφέτος λιγότερα απ’ όσα δαπάνησε πέρυσι. Η αγορά συνεχίζει και υπάρχει και θα ήταν λάθος αν σταματούσαμε την προσπάθεια ανάπτυξης, επειδή γίνεται όλη αυτή η συζήτηση είτε περί παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης είτε περί ελληνικών δημοσιονομικών προβλημάτων. Σε τέτοιες εποχές, αντιθέτως, η προσπάθεια πρέπει να εντείνεται ώστε και η κάθε επιχείρηση να συμβάλλει

18 Φεβρουάριος 2010

24_INTERVIEW_VAKAKIS 359_final.indd 18

2/24/10 5:30:03 PM

στην παραγωγικότητα της κοινωνίας. Χ_Μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις, παρά ταύτα, καταγράφουν μείωση των πωλήσεών τους... Α.Β._Οφείλουμε να επιβιώσουμε μέσα στο δεδομένο περιβάλλον. Και για να επιβιώσουμε πρέπει να μπορούμε να αποδείξουμε ότι γίναμε τουλάχιστον κατά τι καλύτεροι από πέρυσι, έστω και μέσα σε μια γενικότερα πτωτική αγορά. Πράγματι, λοιπόν, βιώσαμε μια πτωτική αγορά, αλλά τα αποτελέσματά μας ήταν καλύτερα από τα αντίστοιχα περυσινά. Ήταν, μάλιστα, καλύτερα και από αυτά που οι ίδιοι είχαμε δώσει ως πρόβλεψη: είχαμε δώσει guidance για αύξηση κερδοφορίας 6%, ενώ τελικώς πετύχαμε πάνω από 9,3%. Αυτό επειδή συνειδητοποιήσαμε εγκαίρως ότι έπρεπε να λειτουργήσουμε πιο επιθετικά έναντι των προβλημάτων. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα θα διέλθει από μια μεταβατική περίοδο τουλάχιστον ενός έτους. Ποια είναι η ενδεδειγμένη τακτική γι’ αυτήν την περίοδο; Να επιταχύνουμε το επενδυτικό μας έργο αντί να λάβουμε αμυντική στάση και να το επιβραδύνουμε. Αν δεν τα κάνουμε αυτό, θα βιώσουμε τα αποτελέσματα της αδράνειάς μας. Δεδομένου, βεβαίως, ότι ήμασταν κατάλληλα προετοιμασμένοι για να μπορούμε να κινηθούμε και σε σχετικά δυσχερείς συνθήκες. Χ_Περιορίσατε τα έξοδά σας; Α.Β._Στην Ελλάδα και στον κλάδο μας η πλευρά των δαπανών είναι μάλλον ανελαστική, οπότε δεν μπορούσαμε να βασίσουμε εκεί τη βελτίωσή μας. Βασισθήκαμε, λοιπόν, σε αλλαγές στο προϊόντικό μας μείγμα, προωθώντας κατηγορίες με μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους και αναπτύσσοντας νέες κατηγορίες. Χ_Αναφέρεστε στα είδη σπιτιού... Α.Β._Και σ’ αυτά. Διαγνώσαμε εγκαίρως ότι -δεδομένων και των δημογραφικών εξελίξεων, με την υπογεννητικότητα κ.λπ.- η ανάπτυξή μας δεν θα μπορούσε να βασιστεί μόνο στο παιδικό καταναλωτικό κοινό. Προσθέσαμε, λοιπόν, προϊόντα που απευθύνονται σε αυτούς που συνοδεύουν τα παιδιά στα καταστήματά μας: στους γονείς και στους παππούδες. Προσθέσαμε είδη σπιτιού, όπως είπατε, αλλά και είδη σχετικά με τα ζώα και, φυσικά, τα εποχιακά είδη, που είναι πολύ σημαντικά, καθώς παρακολουθούν την εποχικότητα στις συνήθειες των καταναλωτών. Πήγαμε καλά, λοιπόν, τα Χρι-

☛

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΜΑΣ, ΥΛΟΠΟΙΩΝΤΑΣ -ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2010- ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ, ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΕΞΙ ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ: ΔΥΟ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, ΕΝΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΘΑ ΕΠΕΚΤΑΘΟΥΜΕ ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΦΘΑΣΟΥΜΕ ΤΑ 8 ΜΕ 10 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ. στούγεννα με τα δώρα, γιατί όμως να μην πάμε καλά και τις Απόκριες με τις στολές και τις μεταμφιέσεις; Ξέρετε... το λιανεμπόριο είναι μία διαρκής ένταση, έχει όμως και κάτι πολύ θετικό: κάθε βράδυ, όταν κάνουμε ταμείο, έχουμε μια πολύ καλή ένδειξη για το αν και πόσο καλές ήταν οι επιλογές μας. Χ_Τι έδειξε, λοιπόν, το ταμείο το 2009; Α.Β._Έδειξε αύξηση των αποδείξεων που κόψαμε κατά 5%, ενώ η αξία του μέσου καλαθιού παρέμεινε η ίδια. Είχαμε, δηλαδή, αύξηση επισκεψιμότητας, η οποία -εν μέσω συνολικά συρρικνούμενης αγοράς- δείχνει ότι μεγαλώνει το μερίδιό μας. Χ_Θα συνεχίσετε και το βαλκανικό άνοιγμα; Α.Β._Βεβαίως. Στη βουλγαρική αγορά εισήλθαμε με κάποιο φόβο για το νέο και το άγνωστο, αλλά επιβραβευθήκαμε. Φροντίζουμε, λοιπόν, για την περαιτέρω ανάπτυξή μας. Χ_Επηρεάζει τα επενδυτικά σας σχέδια η αύξηση στο κόστος του χρήματος; Α.Β._Όχι ιδιαίτερα, επειδή δεν βασιζόμαστε στο δανεισμό για την επέκτασή μας. Ο καθαρός δανεισμός μας, μάλιστα, στις 31 Δεκεμβρίου 2009 ήταν μηδενικός, αφού το σύνολο του δανεισμού μας καλυπτόταν από το ταμείο μας. Συνεχίζουμε, λοιπόν, την επέκτασή μας, υλοποιώντας -το δεύτερο εξάμηνο του 2010- το επενδυτικό σχέδιό μας, που περιλαμβάνει έξι νέα καταστήματα: δύο στη Βουλγαρία, ένα στην Κύπρο και τρία στην Ελλάδα. Χ_Θα αξιοποιήσετε και τα οικόπεδα που έχετε αγοράσει στη Ρουμανία; Α.Β._Αυτό αργότερα, αφού πρώτα εδραιωθούμε στη Βουλγαρία με οκτώ έως δέκα καταστήματα. Χ_Η πλειοψηφία των μετόχων της Jumbo

είναι ξένοι θεσμικοί. Ποια είναι η συμπεριφορά τους έναντι της μετοχής, της εταιρείας και του μάνατζμεντ, το τελευταίο διάστημα, που στο εξωτερικό δεν λέγονται τα καλύτερα για την Ελλάδα; Α.Β._Οι ξένοι θεσμικοί μέτοχοί μας είναι μαζί μας πολλά χρόνια. Μας γνωρίζουν καλά και έχουν εξαιρετική συμπεριφορά, πολύ πιο ώριμη και πολύ πιο σοβαρή από συμπεριφορές άλλων, για τις οποίες ακούμε και διαβάζουμε. Αυτό, όμως, σχετίζεται και με τη δική μας συμπεριφορά. Κι εμείς, λοιπόν, το μάνατζμεντ της εταιρείας, δεν τους βλέπουμε σαν επενδυτές - χρηματοδότες, αλλά σαν συνεταίρους με τους οποίους έχουμε τα ίδια δικαιώματα. Σημειώστε ότι η Jumbo, μαζί μόνο με τον ΟΠΑΠ νομίζω, ήταν από τις ελάχιστες εισηγμένες που δεν έχασαν χρηματιστηριακή αξία ακόμη και στην κρίση του 1999-2001. Οι ξένοι μέτοχοί μας, λοιπόν, είναι πεπεισμένοι ότι τους βλέπουμε σαν συνεταίρους και όχι σαν κορόιδα... Χ_Εν κατακλείδι, κύριε Βακάκη; Α.Β._Θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα δεν είναι δύσκολο να βγει από την κρίση, υπό μία προϋπόθεση: ότι έχει αντιληφθεί τι την δημιούργησε. Είπαμε ότι η παλιά «μηχανή», που ήταν υπεύθυνη για την κρίση, δεν έχει δυνατότητα να ζοριστεί ώστε να αποδώσει όσο χρειάζεται για να βγούμε από αυτήν. Προσδοκώ, λοιπόν, μια πρωτοβουλία απ’ όσους νοιάζονται για την Ελλάδα, για την εγκατάσταση μιας νέας, αποτελεσματικής «μηχανής». Χ_Αισιοδοξείτε ότι μπορεί η Ελλάδα να λειτουργήσει ως ορθολογικός μηχανισμός, κάτι που μάλλον δεν έκανε ποτέ στη νεότερη ιστορία της; Α.Β._Ίσως δεν το έκανε γιατί δεν χρειάστηκε, αφού μπορούσε να επιβιώνει με πιο εύκολες λύσεις. Η ανάγκη, όμως, είναι αυτή που φέρνει τις αλλαγές... Χ ΧΡΗΜΑ 19

24_INTERVIEW_VAKAKIS 359_final.indd 19

2/24/10 5:30:03 PM

Χ

∼ θέμα

Από τα στοιχεία των τραπεζών προκύπτει ότι οι επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση των δανείων από την περιοδική αύξηση της ανεργίας έχουν διάρκεια μέχρι και έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν η ανεργία σταθεροποιηθεί θα χρειαστεί διάστημα που μπορεί να φθάσει τους έξι μήνες μέχρι να αποτυπωθεί η θετική αυτή εξέλιξη στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων.

ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ - ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΦΕΡΕ ΚΑΙ ΤΟ 2010

Η

∼

υποχρεώσεις του. Οι τράπεζες έχουν αντλήσει από την διαχείριση της ρευστότητας και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) περί τα 40 δισ. των επιπτώσεων στην ποιότητα των ευρώ από την έκτακτη χρηματοδότηση που παρείχε η χαρτοφυλακίων από την επιδείΕΚΤ προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες για την άμβλυνση νωση των οικονομικών συνθηκών ✒ των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης. στη χώρα αποτελούν τις μεγάλες από τον Από τα κεφάλαια αυτά το μεγαλύτερο, τα 28,5 δισ. προκλήσεις που θα πρέπει να αντιΓιάννη Παπαδογιάννη ευρώ, λήγουν τον προσεχή Ιούνιο, ενώ επί πλέον 7,5 μετωπίσουν την εφετινή χρονιά οι δισ. ευρώ θα πρέπει να επιστραφούν τον Σεπτέμβριο του 2010. Η εγχώριες τράπεζες. Επιπρόσθετη δυσκολία για τις τράπεζες είναι αντικατάσταση των κεφαλαίων αυτών θα πρέπει να γίνει όχι μόνο ότι η διαχείριση των μεγάλων αυτών προκλήσεων θα πρέπει να σε ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον, καθώς πολλές ευρωπαγίνει σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλής ανάπτυξης. Το 2009 ϊκές τράπεζες θα αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές, αλλά και ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης κυμάνθηκε κοντά στο 3%, ενώ με την αξιοπιστία της χώρας να βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλό για την εφετινή χρονιά εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε ορισημείο. Οι εγχώριες τράπεζες θα βρεθούν αντιμέτωπες όχι μόνο ακά θετικά επίπεδα. Μάλιστα, στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι με την αύξηση του κόστους δανεισμού, αλλά κυρίως με την περιο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης μπορεί να είναι αρνητικός, αν ορισμένη διαθεσιμότητα των επενδυτικών κεφαλαίων, ειδικά για οι μεγάλες δημοσιονομικές προκλήσεις δεν αντιμετωπισθούν χώρες με μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα όπως η Ελλάδα. αποτελεσματικά και οι πιέσεις στην οικονομία ενταθούν. Χαμηλή ανάπτυξη σημαίνει μειωμένα έσοδα για τις τράπεζες και κατά «ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟ» ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ συνέπεια μεγαλύτερη δυσκολία απορρόφησης των κραδασμών. Με «τραυματισμένο» το ελληνικό δημόσιο, οι ελληνικές τράΗ πρώτη μεγάλη πρόκληση για τις διοικήσεις των τραπεζών πεζες θα έχουν κατ’ αρχήν δυσκολίες να αντλήσουν την ρευστόείναι ο κίνδυνος ρευστότητας, που είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για έναν τραπεζικό οργανισμό. Αναλυτικότερα, η ανησυχία για τις τητα που χρειάζονται, ενώ αν η μακροοικονομική κατάσταση ελληνικές τράπεζες εστιάζεται στον κίνδυνο αναχρηματοδότησης, επιδεινωθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες τότε είναι πιθανό ο οποίος εν πολλοίς ορίζεται ως η αδυναμία ενός πιστωτικού να αντιμετωπίσουν ακόμα και πρόβλημα ρευστότητας. Για να αποιδρύματος να βρει επαρκείς πόρους για να χρηματοδοτήσει τις φύγουμε τις περιπέτειες, θα πρέπει πάση θυσία να εφαρμοστεί

20 Φεβρουάριος 2010

10_THEMA_BANKS_X359_final.indd 20

2/24/10 5:30:46 PM

το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης: αν το πρόγραμμα σταθερότητας εφαρμοστεί μέχρι το τέλος Ιουνίου με αποφασιστικότητα και συνέπεια τότε οι μεγάλες αβεβαιότητες θα εκλείψουν, οι πιέσεις θα εκτονωθούν, και οι τράπεζες με άνεση θα αντλήσουν τα αναγκαία κεφάλαια. Στελέχη τραπεζών τονίζουν στο «Χ» ότι η ρευστότητα για τους επόμενους μήνες είναι εξασφαλισμένη. Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης είναι πολύ μικρές, ενώ υπενθυμίζουν ότι η ΕΚΤ έχει τερματίσει μόνον τις χρηματοδοτήσεις ετήσιας διάρκειας. Οι τράπεζες έχουν ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα να αντλήσουν χρηματοδότηση μικρής διάρκειας από την ΕΚΤ ξεπερνώντας με άνεση τυχόν απρόβλεπτες βραχυχρόνιες δυσκολίες. Υπογραμμίζεται ότι η ανησυχία για τις τράπεζες έχει κατά βάση μία μόνο πηγή: την κατάσταση της Ελληνικής Δημοκρατίας. Οι αγορές δεν αμφιβάλλουν για την ποιότητα των τραπεζών, αλλά για την ικανότητα του δημοσίου να συμμαζέψει τα του οίκου του. Σε κάθε περίπτωση, ο προβληματισμός για τον κίνδυνο ρευστότητας και τις ανάγκες αναχρηματοδότησης των υποχρεώσεων των ελληνικών τραπεζών θα απασχολήσει έντονα τους επόμενους μήνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Fitch σε πρόσφατη ανάλυσή της για τις ελληνικές τράπεζες υπογραμμίζει τη μεγάλη πρόκληση για την αναχρηματοδότηση των κεφαλαίων που άντλησαν από τα έκτακτα μέτρα της ΕΚΤ. Σύμφωνα με τον διεθνή οίκο, η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, εν μέσω σταδιακής απόσυρσης των έκτακτων μέτρων ρευστότητας και πιθανών αλλαγών στις απαιτήσεις πιστοληπτικής διαβάθμισης των τίτλων που δέχεται η ΕΚΤ ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας, θα καταστήσει πιο δύσκολη την αναπροσαρμογή των πηγών χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών. Στο πλαίσιο αυτό η Fitch προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθοδικές πιέσεις στην αξιολόγηση, σε μεσοπρόθεσμη βάση. Από την πλευρά της η Τράπεζα της Ελλάδος, με στόχο να θωρακίσει το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τον κίνδυνο ρευστότητας, επέβαλε, από 31 Δεκεμβρίου 2009, την απεικόνιση της ρευστότητας σε επίπεδο ομίλου. Μέχρι τώρα οι εγχώριες τράπεζες είχαν την υποχρέωση να τηρούν τα ελάχιστα όρια ρευστότητας μόνο σε ατομική βάση, δηλαδή για τις εγχώριες δραστηριότητες. Παράλληλα, η ΤτΕ ζήτησε από τις τράπεζες να υποβάλουν αναλυτικά την πολιτική ρευστότητας, καθώς και σχέδιο αντιμετώπισης καταστάσεων κρίσης ρευστότητας. Επίσης, θέσπισε την υποχρέωση των τραπεζών να υποβάλλουν ετήσιο σχέδιο χρηματοδότησης σε επίπεδο ομίλου, καθώς και να διενεργούν και να της γνωστοποιούν τα αποτελέσματα άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) σε επίπεδο ομίλου. ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΩΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ Αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010 προβλέπουν οι τράπεζες εκτιμώντας ότι ο δείκτης καθυστερήσεων θα ξεπεράσει το 10% των συνολικών δανείων από περίπου 7,2% που είναι σήμερα. Μάλιστα πολλά τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι η ανοδική πορεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεχιστεί και το 2011 αν δεν αντιμετωπίσουν τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που απειλούν την ελληνική οικονομία. Οι επιτελείς των τραπεζών δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας: θεωρούν ότι η εφετινή χρονιά θα είναι έτος δοκιμασίας για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών θα έχει άμεση επίπτωση στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Ωστόσο προβλέπουν ότι η αύξηση των καθυστερήσεων θα έχει μειούμενο ρυθμό. Παρ’ όλα αυτά οι

☛

ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΚΤΙΜΟΥΝ ΟΤΙ Ο ΡΥΘΜΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ, ΑΝ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΘΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΕΝΤΑΘΟΥΝ. επιπτώσεις για τις τράπεζες θα είναι σημαντικές, καθώς η αύξηση των καθυστερήσεων θα οδηγήσει σε νέες προβλέψεις, οι οποίες θα ροκανίσουν περισσότερο την ήδη εξασθενημένη κερδοφορία του κλάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, στο εννεάμηνο ο δείκτης καθυστερήσεων διαμορφώθηκε στο 7,2% έναντι 6,8% που ήταν στο πρώτο εξάμηνο, 6% στο πρώτο τρίμηνο του 2009, 5% στο τέλος του 2008 και μόλις 4,5% που ήταν στο τέλος του 2007. Αναλυτικότερα, στο τέλος Σεπτεμβρίου οι καθυστερήσεις ανήλθαν στo 6,9% στα στεγαστικά δάνεια (έναντι 5,3% το Δεκ.

08), στο 11,7% στα καταναλωτικά δάνεια (από 8,2% το Δεκ. 08) ενώ οι καθυστερήσεις στα επιχειρηματικά δάνεια ανήλθαν στο 6,4% (από 4,3% το Δεκ. 08). Τα καταναλωτικά δάνεια αποτελούν τον πυρήνα του προβλήματος και, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, οι καθυστερήσεις της κατηγορίας διαμορφώνονται στο εκρηκτικό 11,7%. Πρόκειται για δάνεια κατά κανόνα χωρίς εξασφαλίσεις, που δόθηκαν χωρίς φειδώ και εν πολλοίς αποτελούν την επιτομή των υπερβολών στις οποίες παρασύρθηκε το τραπεζικό σύστημα στα χρόνια της ευφορίας. Οι καθυστερήσεις στα καταναλωτικά ήδη έχουν φτάσει σε διψήφιο νούμερο και με την ανεργία να καλπάζει οι τράπεζες προετοιμάζονται για τα χειρότερα. Στελέχη τραπεζών αναγνωρίζουν την άμεση σύνδεση του ποσοστού καθυστερήσεων με την ανεργία και την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Τα οικονομετρικά μοντέλα που έχουν αναπτύξει οι τράπεζες προκείμενου να ιχνηλατήσουν την πορεία των καθυστερήσεων, στα οποία η ανεργία αποτελεί βασική παράμετρο, δείχνουν ότι ο βαθμός συσχέτισης μεταξύ ανεργίας και καθυστερήσεων είναι πάρα πολύ μεγάλος. Κάθε αύξηση του αριθμού των ανέργων συνεπάγεται άνοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μάλιστα από τα στοιχεία των τραπεζών προκύπτει ότι οι επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση των δανείων από την περιοδική αύξηση της ανεργίας έχουν διάρκεια μέχρι και έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν η ανεργία σταθεροποιηθεί θα χρειαστεί διάστημα που μπορεί να φθάσει τους έξι μήνες μέχρι να αποτυπωθεί η θετική αυτή εξέλιξη στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων. Μέχρι τότε τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών θα υφίστανται την πίεση της προηγούμενης ανοδικής πορείας της ανεργίας. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν επίσης ότι ο νέος νόμος για την ρύθμιση των οφειλών επιχειρήσεων και επαγγελματιών μπορεί να ασκήσει ακόμα μεγαλύτερη πίεση στις καθυστερήσεις. Υπογραμμίζουν τον κίνδυνο οι προωθούμενες ρυθμίσεις για τις οφειλές επιχειρήσεων - επαγγελματιών και ιδιωτών να οδηγήσουν σε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκονται, δηλαδή σε μείωση της ρευστότητας στην αγορά και αύξηση των επιτοκίων. Παράλληλα, ανησυχία διατυπώνεται για τον κίνδυνο πολλοί να εκλάβουν την ρύθμιση ως ευκαιρία για να μην πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, παρά το γεγονός ότι έχουν την δυνατότητα. Χ ΧΡΗΜΑ 21

10_THEMA_BANKS_X359_final.indd 21

2/24/10 5:30:46 PM

Χ

∼ θέμα

Οι μεγάλοι του κλάδου, πέραν του ότι διαθέτουν υψηλό ανεκτέλεστο ήδη ανειλημμένων εργολαβιών, έχουν επίσης τη δυνατότητα να πάρουν μεγάλες «ανάσες» αναλαμβάνοντας έργα στο εξωτερικό, προς τα οποία είναι στραμμένη η προσοχή τους, ειδικά μάλιστα προς την κατηγορία των έργων παραχώρησης.

ΘΙΓΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ

«ΠΑΓΩΣΑΝ» ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

Τ

∼

μεγάλη ανάσα και μάλιστα φαίνεται ότι «κυνηγούν» ο καλοκαίρι και… βλέπουμε. αυτού του είδους τα έργα, πολλώ δε μάλλον όταν αυτά Κάπως έτσι διαμορφώνεται αυτή ανήκουν στην κατηγορία των έργων παραχώρησης. Πιο την στιγμή η κατάσταση για τους πρόσφατο παράδειγμα, ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ο οποίος εγχώριους κατασκευαστές, αφού ✒ σε συνεργασία με τη γαλλική VINCI υπέγραψαν στα ο σχεδιασμός του Υπουργείου από την μέσα Ιανουαρίου με το ρουμανικό Δημόσιο τη σύμβαΥποδομών για ένα νέο σύστημα Στεφανία Σούκη ση παραχώρησης του έργου του «Αυτοκινητοδρόμου δημοπράτησης δημοσίων έργων, αλλάζοντας (για μία ακόμη φορά) το μειοδοτικό σύστηCOMARNIC - BRASOV». Στο συγκεκριμένο έργο, μα επιλογής αναδόχων δημοσίων έργων, έχει μεταθέσει χρονικά προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, η ΕΛΛΑΚΤΩΡ συμμετέχει στην την προκήρυξη νέων διαγωνισμών για τουλάχιστον ένα εξάμηνο, παραχώρηση μέσω της ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕ (50%) και όσος είναι και ο χρόνος που προβλέπεται για τη διαμόρφωση του στην κατασκευή μέσω της ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ (50%), η περίοδος κατανέου πλαισίου. σκευής προβλέπεται να διαρκέσει τέσσερα χρόνια, ενώ η διάρκεια Κι αν οι εγχώριοι μεγαλοεργολάβοι έχουν αυτή την στιγμή της παραχώρησης είναι για 30 χρόνια. υψηλό ανεκτέλεστο, λόγω ουσιαστικά των μεγάλων συγχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους ΕΡΓΑ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ μικρότερους κατασκευαστές, που βρίσκονται σε δεινή θέση ζηΣτο εσωτερικό, πάντως, όσα μεγάλα (δημόσια) έργα εξαγγέλθητώντας από το κυβερνητικό επιτελείο να προωθήσει μικρότερου καν προεκλογικά από τον πρώην υπουργό κ. Γ. Σουφλιά τα… και μεσαίου μεγέθους έργα στην περιφέρεια, ώστε να ενισχύσουν πήρε πίσω η νέα κυβέρνηση, πράγμα καθόλου σπάνιο βεβαίως εν καιρώ κρίσης το αντικείμενό τους. Κι αυτό ενώ το Ελληνικό για την ελληνική πραγματικότητα. Πάντως, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του νέου υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Δημόσιο παραμένει ο χειρότερος πελάτης για τους κατασκευΔημήτρη Ρέππα, τα κεφάλαια, κυρίως κοινοτικά, που θα χρημααστές δημιουργώντας οικονομικό αδιέξοδο για ουκ ολίγους τοδοτήσουν έργα υποδομής, όπως παραχωρήσεις οδικών αξόνων εργολάβους. Χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός ότι αναφορικά και αεροδρόμια υπολογίζονται στα 7,5 δισ. ευρώ έως το 2014. με την καταβολή των οφειλών του Δημοσίου προς τις τεχνικές Το σημαντικότερο από τα έργα, το οποίο, μάλιστα, είχε ανακοιεταιρείες, τον Δεκέμβριο του 2009 διατέθηκε μόλις ένα μικρό νωθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ μόλις δύο ημέρες πριν από την προμέρος, της τάξεως των 214 εκατ. ευρώ από το 1,6 δισ. ευρώ που κήρυξη εκλογών τον περασμένο Σεπτέμβριο, ακυρώθηκε από το υπολογίζεται ότι είναι το συνολικό ποσό των οφειλομένων από νέο Υπουργείο Υποδομών με στόχο να επαναδημοπρατηθεί στην την Πολιτεία για εκτελεσθέντα έργα ακόμη και πενταετίας! καλύτερη περίπτωση στο τέλος του 2010 και να υπάρξει νέα Για τους μεγάλους, τα έργα του εξωτερικού είναι μία ακόμη

22 Φεβρουάριος 2010

12_THEMA_KATASKEVES_X359_final.indd 22

2/24/10 5:31:57 PM

χάραξη με μικρότερο κόστος και λιγότερες αντιδράσεις από τους κατοίκους των περιοχών από όπου διέρχεται. Πρόκειται φυσικά για τους πολυσυζητημένους Νέους Αυτοκινητοδρόμους Αττικής, προϋπολογισμού επί υπουργίας Γ. Σουφλιά 1,8 δισ. ευρώ, το οποίο δημοπρατείται ξανά και ξανά την τελευταία δεκαετία (σ.σ. στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, μάλιστα, είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον ακόμη και όμιλοι οι οποίοι τώρα έχουν καταρρεύσει, όπως ο όμιλος Αλλαμανή). Σύμφωνα με τις προθέσεις του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Δ. Ρέππα, το έργο θα επανασχεδιασθεί, ενώ θα αλλάξει και το φυσικό αντικείμενο του διαγωνισμού, προκειμένου οι νέοι δρόμοι να είναι ενταγμένοι στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της πρωτεύουσας. Ο επανασχεδιασμός θα γίνει με βάση τις αλλαγές που θα γίνουν στο Ρυθμιστικό της Αθήνας (όπου θα καθορίζονται οι χρήσεις γης ανά περιοχή) και με στόχο την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος. Το δεύτερο μεγάλο έργο, το οποίο επίσης εξαγγέλθηκε από τον Γ. Σουφλιά λίγο πριν από την προκήρυξη των εκλογών το φθινόπωρο, με στόχο οι προσφορές από τους ενδιαφερομένους να κατατεθούν στο τέλος του 2009 - αρχές του τρέχοντος έτους, είναι αυτό για την κατασκευή -με τη μέθοδο της παραχώρησης για 35 χρόνια- του αεροδρομίου στο Καστέλλι της Κρήτης. Το Υπουργείο Υποδομών αποφάσισε, επίσης, να ακυρώσει το διαγωνισμό (για τον οποίο αρχικό ενδιαφέρον, όπως είναι φυσικό, έχουν εκδηλώσει όλοι οι μεγάλοι εγχώριοι όμιλοι σε συνεργασία και με ξένους κολοσσούς, όπως η Vinci και η γερμανική Hochtief), και να τον δημοπρατήσει εκ νέου το καλοκαίρι του 2010. Με το νέο σχεδιασμό, όπως εξήγγειλε ο κ. Ρέππας, θα υπάρξει καλύτερη πρόταση για τα περιβαλλοντικά θέματα, καθώς και συντονισμένη δράση για τα ραδιοβοηθήματα. Στο ύψος των 2,1 δισ. ευρώ αντιστοιχούν (επί προηγούμενης κυβέρνησης) οι διαγωνισμοί για την ανάπτυξη του πανελλαδικού δικτύου οπτικών ινών, μία από τις πολλά υποσχόμενες νέες δραστηριότητες για τους εργολάβους, οι οποίοι θα αναζητήσουν στην περίπτωση αυτή συμπράξεις με εναλλακτικούς παρόχους από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Έως τα τέλη του Μαρτίου θα έχει επιλεγεί ο σύμβουλος που θα εκπονήσει τη μελέτη τεχνικής σκοπιμότητας και οικονομικής βιωσιμότητας του έργου, με προοπτική να ξεκινήσει η υλοποίησή του στα τέλη του 2011. Το μοντέλο της παραχώρησης είναι αυτό που είναι προτιμητέο, ενώ η «μάχη» από τους μεγάλους παίκτες αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σκληρή, με ηχηρά ονόματα να συμμετέχουν, λαμβανομένων υπόψη και των μεγάλων προοπτικών της αγοράς. Η διείσδυση της ευρυζωνικότητας στον ελληνικό πληθυσμό έχει

ήδη υπερβεί το 16% και η πορεία σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο συνεχίζεται. Αν και η γλώσσα των αριθμών καταγράφει μεν μια πορεία σύγκλισης με την υπόλοιπη Ευρώπη, είναι γεγονός ότι υστερούμε ακόμη σημαντικά στην ευρυζωνική διείσδυση, ενώ βρισκόμαστε στην τελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά στα εναλλακτικά δίκτυα πρόσβασης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στελέχη της αγοράς, στο μέλλον, για να στηριχθεί περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς, θα χρειαστεί ένα ανανεωμένο, διάφανο, αποδοτικό και ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο, έτσι ώστε να δοθεί ασφάλεια σχεδιασμού στους επενδυτές. Οι επεκτάσεις του μετρό στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη είναι ακόμη ένα πεδίο… μάχης για τους κατασκευαστές, με τις προσφυγές να ακολουθούν η μία την άλλη (βλ. την επέκταση προς Πειραιά, ύψους 515 εκατ. ευρώ) και τις καθυστερήσεις να είναι πλέον πάγια τακτική. Χαρακτηριστικά επισημαίνεται η περίπτωση του μετρό Θεσσαλονίκης, έργο ύψους 1,1 δισ. ευρώ, όπου -σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΑΕΓΕΚ κ. Γ. Μαρούλη- ο αργός ρυθμός των απαλλοτριώσεων, ο εντοπισμός αρχαιολογικών ευρημάτων και η καθυστερημένη παράδοση χώρων από την Αττικό Μετρό ΑΕ έχουν προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημιά στην κοινοπραξία των ΑΕΓΕΚ Κατασκευαστική - Impregilo - Seli - Ansaldo - Ansaldobreda, που έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου. Οι φήμες μάλιστα λένε ότι, λόγω των καθυστερήσεων, η κοινοπραξία απαιτεί αποζημίωση της τάξεως των 110 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα νέοι διαγωνισμοί θα πραγματοποιηθούν για τις επεκτάσεις των λιμένων Πάτρας και Ηγουμενίτσας, που αντιστοιχούν σε προϋπολογισμό περί τα 300 εκατ. ευρώ και είχαν δημοπρατηθεί επίσης προεκλογικά. Πρόθεση του Υπουργείου τώρα είναι να γίνουν νέοι διαγωνισμοί αφού προηγουμένως επανεξετασθούν τα δεδομένα. ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗΣ Η μεγαλύτερη εξέλιξη πάντως όσον αφορά τα δημόσια έργα είναι η αναμόρφωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για την θέσπιση νέου συστήματος μελετών και δημοπράτησης των δημοσίων έργων. Το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή μέσα στο 2010 και αφού ολοκληρωθούν όλες οι φάσεις της διαβούλευσης. Το κυβερνητικό επιτελεί πλέον θεωρεί ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο μελετών και εκτέλεσης των έργων έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του και έχει έλθει η ώρα για την αναγκαία αλλαγή του με την τρίτη φάση της διαβούλευσης να ολοκληρώνεται στο τέλος Μαΐου ώστε στη συνέχεια να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις. Άξονες αναφοράς για το νέο σύστημα

ΧΡΗΜΑ 23

12_THEMA_KATASKEVES_X359_final.indd 23

2/24/10 5:32:00 PM

Χ θέμα ∼ Θίγονται κυρίως οι μικροί κατασκευαστές «Πάγωσαν» τα Δημόσια έργα ☛

ΟΙ ΠΟΛΥΣΥΖΗΤΗΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΙ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΠΙ ΥΠΟΥΡΓΙΑΣ ΣΟΥΦΛΙΑ 1,8 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ, ΘΑ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΠΕΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ, ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΝΑ ΚΟΣΤΙΣΟΥΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΑΝΑΧΑΡΑΧΘΕΙ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥΣ. είναι «η διασφάλιση της ποιότητας των εκπονούμενων μελετών και παραγόμενων έργων, η σύντμηση του χρόνου και του κόστους των εκπονούμενων μελετών και των παραγόμενων έργων, χωρίς υπερβάσεις και αποκλίσεις από το φυσικό αντικείμενο-στόχο, η διαφάνεια και αξιοκρατία στις αναθέσεις και ανάρτηση στο διαδίκτυο πλήρους εικόνας για την πορεία του έργου, την προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης», τα αυτονόητα δηλαδή αλλά τόσο δύσκολα να εφαρμοσθούν στην ελληνική πραγματικότητα. Οι άξονες αυτοί θέτουν και ειδικότερους στόχους, όπως την οργάνωση και εξυγίανση των Μητρώων Μηχανικών και Επιχειρήσεων, τον εφοδιασμό των Αναθετουσών Αρχών πριν από την προκήρυξη του διαγωνισμού με αξιόπιστους φακέλους του έργου, την αποσαφήνιση και αντικειμενικοποίηση των κανόνων ανάθεσης των έργων, τον εκσυγχρονισμό και συμπλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών, σε συνδυασμό με την επικαιροποίηση και συμπλήρωση των Αναλυτικών Τιμολογίων και την απλούστευση των διαδικασιών σε όλο το φάσμα παραγωγής έργων. Πάντως, από τους φορείς του κατασκευαστικού κλάδου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, ο Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών Ανωτέρων Τάξεων (ΣΤΕΑΤ) προτείνει στο Υπουργείο Υποδομών το σύστημα της ελεύθερης συμπλήρωσης τιμολογίου, όπως επίσης και τη διεξαγωγή των διαγωνισμών σε δύο φάσεις με εξέταση τυχόν ενστάσεων στο πρώτο στάδιο. Σύμφωνα με τον ΣΤΕΑΤ, ανεξάρτητα από την επιλογή μεθοδολογίας δημοπράτησης, θεωρείται επιβεβλημένη η καθιέρωση της Ελεύθερης Συμπλήρωσης Ανοικτού Τιμολογίου (ΕΣΑΤ) με ανάλυση της προσφοράς κατ’ είδος δαπάνης. Η εφαρμογή της διαδικασίας εξέτασης των προσφορών σε δύο φάσεις, δηλ. εξέτασης των διαγωνιζομένων όσον αφορά στην κάλυψη προϋποθέσεων συμμετοχής και στη συνέχεια υποβολή και αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, αποτελεί μια δυνατότητα για το μεσοδιάστημα μέχρι την οριστικοποίηση του συστήματος δημοπράτησης. Παράλληλα, σε ειδικές περιπτώσεις έργων μπορεί να προωθείται ο διαγωνισμός με την διαδικασία Προεπιλογής (τεχνικά οικονομικά κριτήρια). Η ΠΕΔΜΕΔΕ προτείνει μεταξύ άλλων: Από τους φορείς πάντως του κατασκευαστικού κλάδου, πρώτη η ΠΕΔΜΕΔΕ ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Υπουργείου και κατέθεσε τις προτάσεις της που αναφέρουν μεταξύ άλλων: Σχετικά με τις προϋποθέσεις δημοπράτησης κάθε έργου προτείνεται να καθιερωθεί υποχρεωτικά η έκδοση πρόσφατης διοικητικής πράξης πριν τη δημοσίευση της προκήρυξης, με την οποία θα βεβαιώνεται η ύπαρξη όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων δημοπράτησης, ενώ σε ό,τι αφορά τις διαγωνιστικές διαδικασίες

προτείνει οι επιτροπές διαγωνισμού να έχουν μόνιμο χαρακτήρα, τουλάχιστον ετήσιας διάρκειας και να είναι ανεξάρτητες έναντι των Αναθετουσών Αρχών. Επί πλέον η διαδικασία του διαγωνισμού να περιλαμβάνει δυο διακριτά στάδια σε διαφορετικές ημερομηνίες μεταξύ τους, από τα οποία το πρώτο στάδιο θα αφορά την κατάθεση και εξέταση των δικαιολογητικών, την υποβολή τυχόν ενστάσεων, την εκδίκασή τους και την οριστικοποίηση αυτών που έχουν δικαίωμα συμμετοχής και υποβολής προσφοράς, ενώ το δεύτερο στάδιο θα αφορά την κατάθεση των προσφορών και την αποσφράγισή τους αυθημερόν με καταγραφή και ανακοίνωση όλων των σχετικών στοιχείων. Η ανάδειξη του μειοδότη για την ανάθεση του έργου προτείνεται να γίνεται με την εφαρμογή συστήματος αξιολόγησης προσφορών με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά, ενώ τα κριτήρια συμμετοχής και υπολογισμού της πλέον συμφέρουσας προσφοράς για την ανάδειξη του μειοδότη να αποτελούν οι υποβαλλόμενες οικονομικές προσφορές, ( πλήθος προσφορών, μέση προσφερόμενη έκπτωση, συντελεστές ακραίων περιπτώσεων και ομαδοποιήσεων κλπ) τα πιθανά ανεκτά επί μέρους κοστολογικά όρια που θέτουν τα τεύχη δημοπράτησης καθώς και ποιοτικά στοιχεία των διαγωνιζομένων (οργανωτική ικανότητα, φερεγγυότητα, ποιοτικές και περιβαλλοντικές δομές οργάνωσης, διαθεσιμότητα προσωπικού και μέσων, επιβαρυντικά στοιχεία κλπ). ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ Για την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας στα έργα το υπουργείο ανακοίνωσε στα μέσα Ιανουαρίου τη δημιουργία ενός συστήματος επιτελικής παρακολούθησης έργων, μελετών και υπηρεσιών, το οποίο θα ξεκινήσει να λειτουργεί μέσα στο 2010. Το σύστημα θα περιλαμβάνει τα θεσμικά στοιχεία του έργου, τις βασικές ημερομηνίες του (δημοπράτηση, υπογραφή σύμβασης, παράδοση), τα οικονομικά του στοιχεία, την κατάσταση της σύμβασης, την κωδικοποίησή του, καθώς και γενικές πληροφορίες, όπως ανάδοχος, περιβαλλοντικοί όροι κ.λπ. Μέσω διαδικτύου, τα στοιχεία του έργου θα επικαιροποιούνται συνεχώς τουλάχιστον ανά τρίμηνο. Ήδη, το σύστημα έχει αρχίσει να τροφοδοτείται με έργα και έχουν ενταχθεί σε αυτό περί τα 120 δημόσια έργα. Στόχος, στο τέλος Μαρτίου να έχουν πρόσβαση σε αυτό εκτός από τις υπηρεσίες του υπουργείου και όλοι οι πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν έτσι να ενημερώνονται για όλα τα έργα και τις μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη αμέσως μετά τη δημοπράτησή τους. Στο τέλος του χρόνου, σύμφωνα πάντα με τις εξαγγελίες, θα έχει δημιουργηθεί η τράπεζα δεδομένων, με πλήρη στοιχεία για κάθε έργο που γίνεται στη χώρα μας. Χ

24 Φεβρουάριος 2010

12_THEMA_KATASKEVES_X359_final.indd 24

2/24/10 5:32:01 PM

Χ άρθρο

ΑΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ

ΦΑΙΝΕΤΑΙ «ΦΩΣ» ΣΤΟ Β’ ΕΞΑΜΗΝΟ Το πρόγραμμα σταθεροποίησης της ελληνικής κυβέρνησης, αν και σε κάποιο τμήμα του είναι δύσκολο να υλοποιηθεί, στο συνολό του λογικά θα υλοποιηθεί με επιτυχία. Όταν υπάρξουν ενδείξεις επιτυχούς υλοποίησής του, θα υπάρξει και ταχεία ανακούφιση των αγορών ομολόγων και μετοχών.

Β

λέποντας την αγορά σφαιρικά και αν θα μπορούσαμε όμως γενικά οι πιέσεις θα αποκλιμακώνονται. Καθώς οι ξέγενικά να περιγράψουμε την φάση του οικονομινες αγορές κινούνται συμπαγώς προς νέα υψηλά και καθώς κού-χρηματιστηριακού κύκλου παγκοσμίως, θα οι αγορές σε βάθος τριών - τεσσάρων μηνών συγκλίνουν, μπορούσαμε να πούμε ότι κατά το 2010 βρισκόμαστε στην και οι ισορροπίες αποκαθίστανται, η πορεία του Γενικού τρίτη φάση που διακρίνεται από συνέχιση της ανόδου των Δείκτη, συντομότερα ή αργότερα, θα επανασυνδεθεί με ✒ τιμών των μετοχών, σταδιακή πτώση του ενδιαφέροντος εκείνη των αγορών του εξωτερικού, αγορών που θα βρίσκοαπό τον σε ομόλογα, άνοδο της τιμής του χρυσού και προϋποθένται σε καλά επίπεδα και θα συνεχίζουν να ανατιμώνται αν Κωνσταντίνο Βέργο, PhD* σεις ανόδου της τιμής των μετάλλων. Στο πλαίσιο αυτό, και με σημαντικές διακυμάνσεις. θα μπορούσαμε να περιμένουμε παγκοσμίως σημαντικά Από πλευράς κλάδων, οι επενδύσεις διαφοροποιούνται. υψηλότερες αποτιμήσεις, ενώ καθώς κατά το α΄ εξάμηνο του 2010 Ενώ το 2009 το ενδιαφέρον εστιάζονταν σε Τράπεζες, τώρα η σχέση περνάμε σε φάση αλλαγής των δεδομένων των επιτοκίων και των απόδοσης/κινδύνου είναι διαφορετική σε επίπεδο κλάδων. Οι εταιεμπορευμάτων, θα υπάρξουν κάποιες αξιόλογες αναταράξεις στις τιμές ρείες μεγάλης κεφαλαιοποίησης, που σχετίζονται με βαριά βιομηχανία των μετοχών, επιτρέποντας όμως σημαντικές ανατιμήσεις μετοχικών και ιδιαίτερα οι μεταλλουργικές εταιρείες, αναμένεται να σταθούν αξιών σε ετήσια βάση. κερδισμένες από την φάση που διανύουμε, διότι η άνοδος της ζήτηΣτην Ελλάδα, η αλλαγή κυβέρνησης άργησε να συνοδευτεί από ένα σης στην αμερικανική αγορά και στη συνέχεια στην ευρωπαϊκή, θα συμπαγές πακέτο αντιμετώπισης του δημόσιου χρέους και ελλείμεπιτρέψει καλύτερη τιμολόγηση των προϊόντων αυτών παγκοσμίως ματος, κάτι που πλέον αρχίζει να έχει μεγάλες συνέπειες στο κόστος και στην Ελλάδα και ταχεία επιστροφή σε υψηλή κερδοφορία. δανεισμού της χώρας και των εταιρειών, ιδιαίτερα τραπεζών, καθώς Από την άλλη πλευρά, παρ’ ότι οι ελληνικοί τραπεζικοί τίτλοι είναι το επασφάλιστρο κινδύνου (spread) των δεκαετούς διάρκειας ομολόεμφανώς υποτιμημένοι, θα επιτραπεί ουσιαστική ανατίμησή τους, γων του δημοσίου έναντι των Γερμανικών κατά το τελευταίο δίμηνο αλλά με σημαντικές διακυμάνσεις, καθώς οι τιμές τους θα επηρεάζοαυξήθηκε σημαντικά. νται δραματικά τόσο από την εξέλιξη των δεδομένων δημόσιου χρέΝα σημειωθεί εδώ, ότι σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, φέτος ους όσο και από την εκδήλωση ή μη δημοσιονομικών προβλημάτων η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα χρήσης του λεγόμενου αποτελέσμασε άλλα κράτη, προβλήματα που είναι εξαιρετικά πιθανό να εκδηλωτος χιονόμπαλας (snowball effect), δηλαδή να μειώνει το χρέος ως θούν στη φάση του οικονομικού κύκλου που διανύουμε. αποτέλεσμα του ότι το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ είναι μεγαλύτερο Από πλευράς εθνικών αγορών, εκτιμάμε ότι η αμερικανική αγορά από το επιτόκιο δανεισμού, διότι απλά το ΑΕΠ θα μειωθεί τόσο το μετοχών θα συνεχίσει να υπεραποδίδει στις αρχές του 2010 έναντι 2009 όσο και το πρώτο εξάμηνο του 2010, ενώ επίσης το ετήσιο των άλλων μετοχικών αγορών, αλλά σταδιακά το ενδιαφέρον θα ενδυκρατικό έλλειμμα κατά το 2009 φαίνεται ότι θα είναι σημαντικά ναμωθεί στις άλλες αγορές, που θα πάρουν τη σκυτάλη στο δεύτερο (75%) αυξημένο. Το πρόγραμμα σταθεροποίησης της ελληνικής κυεξάμηνο. βέρνησης που δημοσιοποιήθηκε, αν και σε κάποιο μικρό τμήμα του Σε ό,τι αφορά στην απόδοση εταιρειών μικρής έναντι εκείνων της (φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή) είναι δύσκολο να υλοποιηθεί, μεγάλης κεφαλαιοποίησης, εκτιμάμε ότι στο επόμενο διάστημα, ιδιαίστο συνολό του λογικά θα υλοποιηθεί με επιτυχία. Όταν υπάρξουν τερα κατά το πρώτο εξάμηνο, θα ήταν δύσκολο οι ελληνικές εταιρείες ενδείξεις επιτυχούς υλοποίησης του προγράμματος σταθεροποίησης, μικρής κεφαλαιοποίησης να μπουν στο προσκήνιο του επενδυτικού θα υπάρξει ταχεία ανακούφιση των αγορών ομολόγων και μετοχών. ενδιαφέροντος, παρά το γεγονός ότι δύνανται να βελτιώσουν τις αποτιμήσεις τους, επομένως το ενδιαφέρον θα συνεχίσει να εστιάζεται σε ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ τίτλους μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Χ Στις επόμενες εβδομάδες, καθώς υπάρχει αβεβαιότητα για το «χρονοδιάγραμμα δημοσίου δανεισμού», θα υπάρχει κάποια κερδοσκοπία. * Διευθυντής Τμήματος Ανάλυσης ΚΥΚΛΟΣ ΑΧΕΠΕΥ, Βραχυπρόθεσμα θα συνεχιστούν για λίγο οι πιέσεις σε τραπεζικούς Πρόεδρος Ένωσης Πιστοποιημένων Αναλυτών (ΕΕΠΑΜΑ) τίτλους, που θα επανεμφανιστούν κατά τον Απρίλιο, καθώς στα τέλη Το παρόν δεν αποτελεί οδηγό για επενδύσεις Απριλίου λήγουν μεγάλου ύψους πολυετή ομόλογα του κράτους, σε μετοχές ή άλλους τίτλους. ΧΡΗΜΑ 25

14_ARTHRO_VERGOS_X359_final.indd 25

2/24/10 6:12:31 PM

26 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 26

2/24/10 5:42:58 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ «ΧΡΗΜΑ - ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ»

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΤΟΥ 2009 Ποιες εταιρείες βράβευσαν οι αναγνώστες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ Week

✒

από τον Ανδρέα Αναστασίου

Γ

∼

ια 7η συνεχόμενη χρονιά πραγματοποιήθηκε η τελετή απονομής των «Επιχειρηματικών Βραβείων ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης», κατά την οποία απονεμήθηκαν 16 κατηγορίες βραβείων σε εισηγμένες εταιρείες, οι οποίες διακρίθηκαν στα επιχειρηματικά δρώμενα του 2009. Η τελετή απονομής των βραβείων πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του “Investment Money Conference 2009”. Τα βραβεία στους εκπροσώπους των εταιρειών απένειμαν ο κ. Άρης Ξενόφος, Πρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών και Διευθύνων Σύμβουλος της EFG Eurobank ΑΕΔΑΚ, ο κ. Γκίκας Μάναλης, Γενικός Διευθυντής Λειτουργιών, Ανάπτυξης Προϊόντων και Υπηρεσιών του Χ.Α., και ο κ. Γεώργιος

Κούμπας, Γραμματέας της Ένωσης Εισηγμένων Εταιρειών. Οι προτιμήσεις των επενδυτών - αναγνωστών του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ WEEK εμφάνισαν αρκετά μεγάλη διασπορά, σε διαγωνιστικές κατηγορίες με πολλές συμμετέχουσες εταιρείες, με επακόλουθο οι βραβευθείσες εταιρείες να μη συγκεντρώνουν πολύ εντυπωσιακά ποσοστά, ενώ την ίδια στιγμή εταιρείες με πολύ καλές επιδόσεις να μένουν εκτός τριάδας για λίγες μόνο ψήφους. Επισημαίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις συγκεκριμένες θέσεις στην κατάταξη κρίθηκαν από διαφορά μόνο μίας ψήφου. Πολυνίκες η Intralot και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, που κέρδισαν βραβεία σε τρεις κατηγορίες η κάθε μία, καθώς και οι Εθνική Τράπεζα, ΕΛΠΕ, Alapis, Μηχανική, Centric, Sprider, Eurobank, SingularLogic και Τράπεζα Πειραιώς, που κέρδισαν από δύο βραβεία. ΧΡΗΜΑ 27

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 27

2/24/10 5:42:58 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009 ΒΡΑΒΕΙΑ & ΝΙΚΗΤΕΣ ΤΟΥ 2009 ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 2009 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE-ASE/20 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE-SMALL CAP/80 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΧΑΚ* 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

* Εξαιρουμένων των εταιρειών: Τράπεζα Κύπρου και Marfin Popular Bank

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΦΟΥΡΛΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΟΤΕ INTRALOT ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ INTRALOT ALAPIS ΜΗΧΑΝΙΚΗ CENTRIC ΠΟΛΥΜΕΣΑ SPRIDER STORES MLS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΟΠΑΠ HELLENIC POSTBANK ΕΥΔΑΠ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK EFG HELLENIC POSTBANK ΥΓΕΙΑ FOLI-FOLLIE SINGULAR LOGIC CENTRIC ΠΟΛΥΜΕΣΑ SPRIDER STORES SINGULAR LOGIC INTRALOT ΔΡΟΜΕΑΣ CRETA FARM ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ MARFIN INVESTMENT GROUP HELLAS ON LINE AUDIOVISUAL MEDITERRA ΙΑΣΩ ALAPIS ΝΗΡΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ EUROBANK EFG ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ COSMOTE HELLENIC POSTBANK ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΡΗΤΩΝ ΑΡΤΟΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ EUROXX ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ LOUIS GROUP ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ MUSKITA

28 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 28

2/24/10 5:42:58 PM

ΤΙ «ΜΕΤΡΗΣΕ» ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΨΗΦΟΦΟΡΩΝ ∼ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ∼ Ισχυροί δείκτες ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας. Δυνατή καταθετική βάση. Επιτυχής ολοκλήρωση αύξησης κεφαλαίου. Προοπτικές από την αγορά της Τουρκίας.

μάτων της. Το επιχειρηματικό μοντέλο που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται ανθεκτικό σε δύσκολες συνθήκες, από τις οποίες η εταιρεία αναμένεται να εξέλθει με αυξημένο μερίδιο αγοράς.

∼ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ∼ Φιλόδοξη συμμετοχή στο υποσχόμενο «ελντοράντο» της ενέργειας. Υψηλές ανεκτέλεστες συμβάσεις της -εταιρείας του ΟμίλουΜΕΤΚΑ. Προσδοκίες από τη διεθνή ανάκαμψη: άνοδος τιμής αλουμινίου.

∼ MLS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ∼ Μηδενικό τραπεζικό δανεισμό. Σημαντικές επενδύσεις σε προγράμματα εκπαίδευσης, πλοήγησης αυτοκινήτων, ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης.

∼ ΦΟΥΡΛΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ∼ Ισχυρή αμυντική παρουσία λόγω ΙΚΕΑ & Intersport. Προοπτικές ανάπτυξης μέσα από δοκιμασμένα και επιτυχή brands. Ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια. ∼ ΟΤΕ ∼ Θετικές ταμειακές ροές. Δυνατότητα σημαντικού περιορισμού δαπανών (Deutsche Telekom, προγράμματα εθελουσίας εξόδου). Ισχυρή κερδοφορία – Σημαντική μερισματική απόδοση. ∼ INTRALOT ∼ Σημαντική διεθνής παρουσία. Υψηλή κερδοφορία. Δυνατότητα εντονότερου ρόλου στην υποσχόμενη αγορά τυχερών παιχνιδιών. ∼ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ∼ Ισχυρή κερδοφορία παρά τα χαμηλά περιθώρια διύλισης. Προσδοκίες από τη διεθνή οικονομική ανάκαμψη. Οφέλη από την εξαγορά του δικτύου της ΒΡ. Δρομολόγηση επενδυτικού προγράμματος για αύξηση της παραγωγικότητας. ∼ ALAPIS ∼ Εντονότατη και δευρυνόμενη παρουσία στην κατακερματισμένη αγορά φαρμάκου. Ισχυρό μάνατζμεντ. Μεγάλες δυνατότητες για συνέργιες και οικονομίες κλίμακος.

∼ ΟΠΑΠ ∼ Ισχυρότατη ρευστότητα. Πολύ υψηλή κερδοφορία. Στόχος διεθνοποίησης. Ελκυστικοί χρηματιστηριακοί δείκτες (ΡΕ, μερισματική απόδοση). ∼ HELLENIC POSTBANK ∼ Ισχυρή ρευστότητα, ευρύτατη πελατειακή βάση, δυνατότητα ανάπτυξης συνεργιών και επέκταση σε παράπλευρα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Στο πεδίο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, ειδικότερα, εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα πολλές κινήσεις της Τράπεζας, αναφέροντας ενδεικτικά την ενίσχυση των πυρόπληκτων, του Συλλόγου Φίλων παιδιών με καρκίνο «Η Ελπίδα», της Ένωση Γονέων & Φίλων Ατόμων με Σύνδρομο Ντάουν «Ηλιαχτίδα», καθώς και η υποστήριξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων. ∼ ΕΥΔΑΠ ∼ Ισχυρή άμυνα απέναντι στην κρίση. Ικανοποιητική ρευστότητα. Προσδοκώμενα οφέλη σε περίπτωση αποπληρωμής των υποχρεώσεων του δημοσίου προς την εταιρεία. ∼ EUROBANK EFG ∼ Ισχυρή ρευστότητα. Στόχος για αποπληρωμή του προνομιούχου δανεισμού. Σημαντική κερδοφορία. Ισχυρή διεθνοποιημένη θέση.

∼ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ∼ Ισχυρή παρουσία στο real estate σε ξένες αγορές. Διεκδικεί σημαντικά κατασκευαστικά έργα εντός και εκτός Ελλάδας.

∼ ΥΓΕΙΑ ∼ Πολύ υψηλή κερδοφορία. Εκτίναξη επιδόσεων κατά την τελευταία τριετία. Προοπτικές ανάπτυξης λόγω νέων μονάδων σε Τουρκία και Κύπρο. Ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια. Ισχυρότερη ρευστότητα μετά την ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου.

∼ CENTRIC ΠΟΛΥΜΕΣΑ ∼ Πολύ υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, λόγω της δραστηριοποίησής της στο online gaming. Προοπτικές ανάπτυξης μέσω νέων προϊόντων και συνεργασιών.

∼ FOLI-FOLLIE ∼ Πολύ ισχυρές, άνω των προσδοκιών οι φετινές επιδόσεις, σαφής μείωση χρηματοοικονομικού κόστους, πολυμέτωπες προοπτικές ανάπτυξης.

∼ SPRIDER STORES ∼ Διατηρεί τις οικονομικές επιδόσεις της στα περυσινά επίπεδα, παρά τις επιπτώσεις της γενικότερης οικονομικής ανάσχεσης, ενώ παράλληλα συνεχίζει να διευρύνει το δίκτυό των καταστη-

∼ SINGULAR LOGIC ∼ Ισχυρότατη βελτίωση επιδόσεων κατά την τελευταία τριετία. Πολύ υψηλή κερδοφορία σε ένα έτος δύσκολο για τον κλάδο, πολύ υψηλό υπόλοιπο ανεκτέλεστων συμβάσεων. ΧΡΗΜΑ 29

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 29

2/24/10 5:42:58 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009 ∼ ΔΡΟΜΕΑΣ ∼ Σημαντική παρουσία εκτός Ελλάδος, σε συνεργασία με γνωστούς επιχειρηματικούς ομίλους. Ευρύτατη παραγωγική γκάμα προϊόντων. Υψηλής αξίας πάγιες εγκαταστάσεις. ∼ CRETA FARM ∼ Το πρόγραμμα διεθνοποίησης άρχισε ήδη να αποδίδει καρπούς, με την εισηγμένη να βελτιώνει δραστικά τις οικονομικές της επιδόσεις, αντιμετωπίζοντας επιθετικά τη δυσμενή συγκυρία. ∼ MARFIN INVESTMENT GROUP ∼ Ο ισχυρότερος επιχειρηματικός όμιλος στη Ελλάδα, με νέες επενδύσεις στις αερομεταφορές και τα έργα περιβάλλοντος. Ανοδική οικονομική πορεία των βασικών της επιχειρηματικών μονάδων, όπως η Vivartia, η SingularLogic και το Υγεία. Βελτίωση από τρίμηνο σε τρίμηνο των επιδόσεων της Marfin Popular Bank. ∼ HELLAS ON LINE ∼ Διευρύνει το μερίδιό της στην αγορά κατά τη φετινή περίοδο, ενώ προχώρησε στην απορρόφηση του τμήματος σταθερής τηλεφωνίας της Vodafone. ∼ AUDIOVISUAL ∼ Ηγετική παρουσία στις αγορές που δραστηριοποιείται. Έμφαση στη βελτίωση των αποτελεσμάτων της. Δρομολόγηση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου. ∼ MEDITERRA ∼ Συνδυάζει με ενδιαφέροντα τρόπο τη διαφύλαξη των πολιτιστικών παραδόσεων και την ήπια γεωργική ανάπτυξη του τόπου καταγωγής της με σύγχρονους τρόπους μάρκετινγκ και χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων της. Το χαρτοφυλάκιο συνεργασιών της - με μεγάλους ομίλους - και η γεωγραφική της εξάπλωση δείχνουν ότι το ανθρώπινο δυναμικό και οι καινοτόμες ιδέες και εφαρμογές της επιτυγχάνουν επιχειρηματικά αποτελέσματα εξαιρετικά θετικά, σε σχέση με τα μεγέθη της εταιρίας. ∼ ΙΑΣΩ ∼ Στο πρώτο τρίμηνο του 2010 αναμένεται η εκκίνηση του Ιασώ Θεσσαλίας, ενώ βλέψεις υπάρχουν και για δημιουργία κλινικής στα νότια προάστια της πρωτεύουσας. Ο κλάδος της ιδιωτικής περίθαλψης συγκαταλέγεται στους σχετικά αμυντικούς έναντι της κρίσης. ∼ ΝΗΡΕΑΣ ∼ Ηγετική παρουσία στο χώρο των θαλάσσιων ιχθυοκαλλιεργειών. Ευνοείται από την άνοδο της τιμής της τσιπούρας και προσδοκά βελτίωση επιδόσεων από το 2010. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ∼ Η μεγαλύτερη τράπεζα της Κύπρου, η οποία επεκτείνεται με επιτυχία και στη ρωσική αγορά. Το μερίδιο της αγοράς που ελέγχει ήδη στην Ελλάδα βαίνει αυξανόμενο, ενώ διαθέτει ικανοποιητικότατο δείκτη σχέσης χορηγήσεων προς καταθέσεις.

∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ∼ Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε χορηγήσεις και καταθέσεις αλλά και όσον αφορά στην κερδοφορία της. Διαθέτει ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα και σε βαλκανικές χώρες, ενώ έχει πολύ ικανοποιητική διείσδυση στην πελατειακή κατηγορία των ΜικροΜεσαίων Επιχειρήσεων. Στο πεδίο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, ειδικότερα, σημαντική απήχηση έχει η πρωτοβουλία της με τίτλο «Green Banking for Life». ∼ COSMOTE ∼ Το μερίδιό της στην αγορά, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, εξακολουθεί να διευρύνεται, ενώ ισχυρό πλεονέκτημά της στην κατεύθυνση της περαιτέρω ανάπτυξής της αποτελεί το ευρύτατο δίκτυο των καταστημάτων ΟΤΕ, Cosmote και Γερμανός. Η επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας συμπληρώνεται από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που έχει ως άξονες τους Εργαζόμενους, την Υπεύθυνη Λειτουργία, την Αγορά, την Κοινωνία και το Περιβάλλον και στόχο τη συνεισφορά στην αειφόρο ανάπτυξη και την αποτελεσματική και μετρήσιμη προσφορά στον άνθρωπο. Στο πλαίσιο αυτό εντασσόταν και η -για όγδοη συνεχή χρονιά- χορήγηση υποτροφιών σε νέους της ελληνικής περιφέρειας, πρωτοετείς φοιτητές Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, συνολικού ύψους 189 χιλιάδων ευρώ. ∼ ΚΡΗΤΩΝ ΑΡΤΟΣ ∼ Εταιρεία του κλάδου των τροφίμων στην Κρήτη, που προάγει τα τοπικά προϊόντα και απώτερο στόχο έχει τη διάδοσή τους και εκτός Ελλάδος. ∼ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ∼ Την τετραετία 2005-2008 επέτυχε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης πωλήσεων της τάξεως του 65%, στοιχείο που την κατατάσσει μεταξύ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων του κλάδου. Εισήλθε στην Εναλλακτική Αγορά εφέτος. Διατηρεί τη γενική κλινική Doctors’ Hospital, η οποία είναι εξειδικευμένη στη χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, αλλά σταδιακά αναπτύσσει και άλλα τμήματα. Ασχολείται, επίσης, με το εμπόριο ιατρικών ειδών ως αντιπρόσωπος οίκων του εξωτερικού. ∼ EUROXX ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ∼ ΑΕΠΕΥ με έντονη παρουσία σε ευρύτατη γκάμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ικανών να ανατπαποκριθούν στις απαιτήσει του παγκοσμιοποιημένου πελάτη. ∼ LOUIS GROUP ∼ Ισχυρότατη παρουσία στους τομείς της κρουαζιέρας, των ξενοδοχείων και του τουρισμού, σε Κύπρο, Ελλάδα, Αίγυπτο και άλλες χώρες. Ευρύτατη παρουσία στη αγορά. Ισχυρό brand name. ∼ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ∼ Η τρίτη σε μέγεθος κυπριακή τράπεζα, με παρουσία σε Κύπρο, Ελλάδα και Ρωσία. Ικανοποιητική ρευστότητα, πλήρης γκάμα προϊόντων και μία από τις ισχυρότερες μετοχές του ΧΑΚ. ∼ MUSKITA ∼ Εταιρεία διέλασης αλουμινίου με εργοστάσιο σε Κύπρο και Ηνωμένο Βασίλειο. Ικανοποιητικές επιδόσεις παρά την διεθνή ύφεση. Ηγετική παρουσία στην Κύπρο. Ισχυρό management.

30 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 30

2/24/10 5:42:59 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 31

2/24/10 5:43:01 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Εθνική Τράπεζα 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας 2009 & 1ο βραβείο Καλύτερης Τράπεζας. Η κα Ιωάννα Κατζηλιέρη, βοηθός Γενική Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Άρη Ξενόφο, Πρόεδρο της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών και τον κ. Κωνσταντίνο Ουζούνη, Γενικό Διευθυντή της Ethos Media.

Μυτιληναίος 2ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας 2009. Ο κ. Δημήτρης Κατραλής, Οικονομικός Αναλυτής & IR του Ομίλου Μυτιληναίου και ο κ. Ξενόφος.

Φουρλής Συμμετοχών 3ο βραβείο. Ο κ. Αναστάσιος Γκύζης, Treasury Assistant της εταιρείας Φουρλής Συμμετοχών, και ο κ. Ξενόφος.

32 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 32

2/24/10 5:43:08 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 33

2/24/10 5:43:09 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

ΟΤΕ 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSEASE/20. Ο κ. Δημήτρης Τζελέπης, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Επενδυτικών Σχέσεων του ΟΤΕ, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Άρη Ξενόφο και τον κ. Κ. Ουζούνη.

Intralot 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Διεθνούς Αγοράς, 1ο βραβείο Διεθνοποίησης & 2ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSE-ASE/20. Ο κ. Ηλίας Αθανασίου, Investor Relations & Financial Analysis Director του Ομίλου Intralot, και ο κ. Ξενόφος.

Ελληνικά Πετρέλαια 1ο βραβείο Υψηλών Επενδύσεων & 3ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSE-ASE/20. Η κα Ράνια Σουλάκη, Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια, και ο κ. Ξενόφος.

34 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 34

2/24/10 5:43:16 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 35

2/24/10 5:43:17 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Alapis 1ο βραβείο Επενδυτικών Σχέσεων & 2ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Διεθνούς Αγοράς. Ο κ. Μιχάλης Κυριακίδης, Ειδικός Σύμβουλος Επιχειρηματικών & Διευθυντικών Διαδικασιών της εταιρείας Alapis, και ο κ. Ξενόφος.

Μηχανική 3ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Διεθνούς Αγοράς & 3ο βραβείο Επενδυτικών Σχέσεων. Ο κ. Γεώργιος Κουρτέλης, Προϊστάμενος Τμήματος Μετόχων της Μηχανικής, και ο κ. Ξενόφος.

Centric Πολυμέσα 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSE-Small Cap/80 & 1ο βραβείο Υψηλών Ρυθμών Ανάπτυξης. Ο κ. Ιωάννης Καποδίστριας, Αντιπρόεδρος του ΔΣ της Centric και Managing Director των θυγατρικών εταιριών του Ομίλου, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Άρη Ξενόφο και τον κ. Κ. Ουζούνη.

Sprider Stores 2ο βραβείο Βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSE-Small Cap/80 & 2ο βραβείο Υψηλών Ρυθμών Ανάπτυξης. Ο κ. Χαράλαμπος Ξυλούρης, Διευθύνων Σύμβουλος της Sprider, και ο κ. Ξενόφος.

36 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 36

2/24/10 5:43:23 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 37

2/24/10 5:43:25 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

MLS Πληροφορική 3ο βραβείο Βραβείο Καλύτερης Εταιρείας FTSE-Small Cap/80. Ο κ. Παντελής Ατάρογλου, Εμπορικός Διευθυντής της MLS, και ο κ. Άρης Ξενόφος.

ΟΠΑΠ 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας του Δημοσίου. Η κα Πασχαλιά Τσελεκίδου, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Χορηγιών της ΟΠΑΠ ΑΕ, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γκίκα Μάναλη, Γενικό Διευθυντή Λειτουργιών, Ανάπτυξης Προϊόντων και Υπηρεσιών του Ομίλου Ελληνικά Χρηματιστήρια, και τον κ. Ουζούνη.

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 2ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας του Δημοσίου, 2ο βραβείο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης & 3ο βραβείο Καλύτερης Τράπεζας. Ο κ. Κλέων Παπαδόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ του ΤΤ, ο κ. Μάναλης και ο κ. Ουζούνης.

38 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 38

2/24/10 5:43:31 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 39

2/24/10 5:43:33 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

ΕΥΔΑΠ 3ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας του Δημοσίου. Στην φωτογραφία η κα Μαργαρίτα Γκαμαλέτσου, Corporate Communications Manager της ΕΥΔΑΠ, και ο κ. Γκίκας Μάναλης.

Eurobank EFG 1ο βραβείο Εταιρικής Διακυβέρνησης & 2ο βραβείο Καλύτερης Τράπεζας. Ο κ. Αλέξανδρος Τσουρινάκης, Βοηθός Γενικός Δ/ντής & Επικεφαλής Private Banking Ελλάδος της Eurobank EFG, και ο κ. Γκ. Μάναλης.

Folli Follie 2ο βραβείο Ανάκαμψης Αποτελεσμάτων. Στην φωτογραφίαο κ. Τζώνη Βούτσας, Strategic Planning & new Business Development Director της Folli Follie, και ο κ. Γκίκας Μάναλης.

40 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 40

2/25/10 2:09:21 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 41

2/24/10 5:43:40 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

SingularLogic 3ο βραβείο Ανάκαμψης Αποτελεσμάτων & 3ο βραβείο Υψηλών Ρυθμών Ανάπτυξης. Η κα Πέπη Μυλωνά, Corporate Communication Manager της SingularLogic, και ο κ. Μάναλης.

Δρομέας 2ο βραβείο Διεθνοποίησης. Ο κ. Ιωάννης Παπαπαναγιώτου, Διευθυντής Marketing & Πωλήσεων Αθηνών της εταιρείας Δρομέας, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γεώργιο Κούμπα, Γενικό Γραμματέα της Ένωσης Εισηγμένων Εταιρειών

Creta Farm 3ο βραβείο Διεθνοποίησης. Ο κ. Βασίλης Κουφογιάννης, Οικονομικός Διευθυντής της εταιρείας Creta Farm, και ο κ. Γ. Κούμπας.

42 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 42

2/24/10 5:43:47 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 43

2/24/10 5:43:48 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Hellas On Line 3ο βραβείο Υψηλών Επενδύσεων. Ο κ. Γεώργιος Γιαννέτσος, Οικονομικός Διευθυντής της HOL, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Audiovisual 1ο βραβείο Επιχειρηματικής Καινοτομίας. Ο κ. Απόστολος Βούλγαρης, Αντιπρόεδρος & Γενικός Διευθυντής της Audiovisual, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γ. Κούμπα και τον κ. Κ. Ουζούνη.

Mediterra 2ο βραβείο Επιχειρηματικής Καινοτομίας. Ο κ. Φώτης Μαργαρίτης, Διευθυντής Αγορών και Ανάπτυξης νέων προϊόντων της Mediterra, και ο κ. Γ. Κούμπας.

44 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 44

2/24/10 5:43:55 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 45

2/24/10 5:43:57 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Ιασώ 3ο βραβείο Επιχειρηματικής Καινοτομίας. Ο κ. Περικλής Έξαρχος, Διευθυντής Πωλήσεων και Marketing του Ιασώ, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Νηρέας 2ο βραβείο Επενδυτικών Σχέσεων. Η κα Μαρία Κωτσοβού, Διευθύντρια Σχέσεων με τους Επενδυτές της Νηρέας, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Τράπεζα Κύπρου 2ο βραβείο Εταιρικής Διακυβέρνησης. Ο κ. Ευάγγελος Αθανασίου, Ανώτερος Διευθυντής Τομέα ΜΜΕ και Ιδιωτών Τράπεζας Κύπρου Ελλάδος, και ο κ. Γ. Κούμπας.

46 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 46

2/24/10 5:44:03 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 47

2/24/10 5:44:05 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Τράπεζα Πειραιώς 3ο βραβείο Εταιρικής Διακυβέρνησης & 3ο βραβείο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Η κα Μαίρη Ζαπάντη, Διευθύντρια Διεύθυνσης Εταιρικής Διακυβέρνησης της Τράπεζας Πειραιώς, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Cosmote 1ο βραβείο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Η κα Μαριλένα Φατσέα, Διευθύντρια Επενδυτικών Σχέσεων της Cosmote, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γ. Κούμπα και τον κ. Κ. Ουζούνη.

Κρητών Άρτος 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Εναλλακτικής Αγοράς. Ο κ. Μανώλης Δαμιανάκης, Πρόεδρος Δ.Σ. της εταιρείας Κρητών Άρτος, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γ. Κούμπα και τον κ. Κ. Ουζούνη.

48 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 48

2/24/10 5:44:11 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 49

2/24/10 5:44:12 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης» Οι καλύτερες εισηγμένες του 2009

Βιοϊατρική Ρομποτικής Τεχνολογίας 2ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Εναλλακτικής Αγοράς. Ο κ. Γεράσιμος Χαλιώτης, Πρόεδρος της εταιρείας, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Euroxx Χρηματιστηριακή 3ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας Εναλλακτικής Αγοράς. Ο κ. Γιώργος Γονιδάκης, Διευθυντής Τμήματος Ξένων Αγορών της εταιρείας, και ο κ. Γ. Κούμπας.

Louis Plc 1ο βραβείο Καλύτερης Εταιρείας του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου. Ο κ. Κώστας Χατζημάρκος, Investor Relations Manager της εταιρείας Louis Plc, παραλαμβάνει το βραβείο από τον κ. Γ. Κούμπα και τον κ. Κ. Ουζούνη.

50 Φεβρουάριος 2010

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 50

2/25/10 2:13:10 PM

20_AFIEROMA_BPABEIA_X359_final.indd 51

2/25/10 2:13:13 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

52 Φεβρουάριος 2010

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 52

2/24/10 5:45:34 PM

CATERING - ΜΑΖΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ

ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΑ «ΚΛΕΙΔΙΑ»

Τα τελευταία χρόνια το catering δεξιώσεων και το βιομηχανικό catering παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις, γεγονός που αναμένεται να συνεχιστεί την επόμενη τριετία, λόγω ευνοϊκών συνθηκών από την πλευρά της ζήτησης. Στη μαζική εστίαση οι οργανωμένες αλυσίδες κερδίζουν έδαφος σε βάρος των παραδοσιακών μεμονωμένων εστιατορίων.

Ο

∼

από τις εταιρείες του υποκλάδου, για να αντεπεξέλθουν κλάδος του catering διακρίστην υψηλή ζήτηση και να διαχειριστούν ζητήματα νεται σε τρεις τομείς που προσωπικού και ρευστότητας. Επιπλέον, προκειμένου είναι το catering δεξιώσεων, να μειωθούν οι επιδράσεις της εποχικότητας, απαιτείτο βιομηχανικό catering και το ✒ ται από τις εταιρείες συνεχής προσπάθεια ανάπτυξης αεροπορικό catering. Ο ετήσιαπό την του πελατολογίου τους και προσφοράς νέων υπηρεσιος τζίρος της εγχώριας αγοράς Γαλάτεια ών. catering εκτιμάται σε περίπου Μπασέα Αντιθέτως, στο βιομηχανικό catering δραστηριοποι392,5 εκατ. ευρώ. Στον κλάδο ούνται λίγες εταιρείες, μεγάλου μεγέθους από πλευράς κύκλου της τροφοδοσίας με τρόφιμα εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται εργασιών. Κατά συνέπεια, η συγκέντρωση στον υποκλάδο είναι 3.000 περίπου εταιρείες, εκ των οποίων η συντριπτική πλειουψηλή. Επιπλέον, επικρατεί έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των ψηφία προσφέρει υπηρεσίες catering δεξιώσεων. Ενδεικτικά, το εταιρειών του υποκλάδου, όσον αφορά στις προσφερόμενες catering δεξιώσεων υπολογίζεται ότι καταλαμβάνει το 51% της τιμές, προκειμένου να επιτευχθούν συμφωνίες συνεργασίας με αγοράς. διάφορες κατηγορίες πελατών, όπως τα νοσοκομεία, τα εκπαιΟ υποκλάδος του catering δεξιώσεων χαρακτηρίζεται από χαδευτήρια, τα ξενοδοχεία, διάφορες επιχειρήσεις κ.τ.λ. μηλά εμπόδια εισόδου και κατά συνέπεια δραστηριοποιείται σε Τέλος, σχετικά με το αεροπορικό catering, σημειώνεται ότι πρόαυτόν πληθώρα μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και λίγες κειται για ένα πολύ εξειδικευμένο τομέα του catering, ο οποίος εταιρείες μεγάλου μεγέθους από πλευράς κύκλου εργασιών. Επιαπαιτεί ιδιαίτερη τεχνογνωσία. Οι παράμετροι αυτοί, καθώς και πλέον, υπηρεσίες catering δεξιώσεων προσφέρουν πολλαπλές λοιπά εμπόδια εισόδου που προκύπτουν από το νομικό πλαίσιο επιχειρήσεις με άλλη κύρια δραστηριότητα, οι οποίες ωστόσο του υποκλάδου, συντελούν στη διαμόρφωση μιας αγοράς με διαθέτουν τα μέσα για να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους έντονα χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου. στο catering, όπως για παράδειγμα ξενοδοχεία, ζαχαροπλαστεία, αρτοποιεία, εστιατόρια κ.τ.λ. Το κύριο στοιχείο ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών του υποκλάδου είναι η τιμολογιακή πολιτική, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ... ενώ η ποιότητα των γευμάτων καταλαμβάνει δευτερεύουσα θέση. ∼ Οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές των πρώτων υλών ασκούν Η εποχικότητα στο catering δεξιώσεων είναι ιδιαίτερα έντονη υψηλή πίεση στα περιθώρια κερδοφορίας των εταιρειών που (η περίοδος υψηλής ζήτησης είναι από το Μάιο έως το Σεπτέμδραστηριοποιούνται στον κλάδο. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες, βριο), γεγονός που απαιτεί καλό προγραμματισμό και οργάνωση αρκετές φορές, προκειμένου να αντισταθμίσουν το υψηλότερο ΧΡΗΜΑ 53

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 53

2/24/10 5:45:34 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Catering - μαζική εστίαση -Εποχικότητα και ταχύτητα τα «κλειδιά» ☛

ΚΥΡΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΚΛΑΔΟΥ ΔΕΞΙΩΣΕΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΕΝΩ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΓΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΗ.

κόστος, οδηγούνται σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού και σε προσφορά χαμηλής ποιότητας γευμάτων. Το ανεπαρκές νομικό πλαίσιο και οι ανεπαρκείς έλεγχοι συμβάλλουν στην επιδείνωση των φαινομένων αυτών. ∼ Όλες οι εταιρείες του κλάδου αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό, καθώς υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένου, κυρίως, προσωπικού. ... ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ∼ Όσον αφορά στην πορεία του κλάδου, τα τελευταία χρόνια το catering δεξιώσεων και το βιομηχανικό catering παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις, γεγονός που αναμένεται να συνεχιστεί την επόμενη τριετία, λόγω ευνοϊκών συνθηκών από την πλευρά της ζήτησης. ∼ Αντίθετα, στο αεροπορικό catering παρατηρείται σταθερότητα τα τελευταία έτη. Ωστόσο, οι ρυθμοί ανάπτυξης για το συγκεκριμένο υποκλάδο εκτιμάται ότι θα κινηθούν σε αρνητικό επίπεδο στο άμεσο μέλλον, λόγω δυσμενών συνθηκών που επηρεάζουν αναλόγως τον αεροπορικό κλάδο (κατά κύριο λόγο οι αυξανόμενες τιμές των καυσίμων). ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Όπως προκύπτει από τη χρηματοοικονομική ανάλυση του κλάδου, οι εταιρείες γενικά χαρακτηρίζονται από χαμηλά περιθώρια κερδοφορίας. Οι μικρές ιδιαίτερα, εταιρείες λειτουργούν με ζημίες, γεγονός που δείχνει τον έντονο ανταγωνισμό που επικρατεί στον κλάδο. Επιπλέον, οι εταιρείες του δείγματος παρουσιάζουν χαμηλή ρευστότητα και υψηλή εξάρτηση από τρίτες πηγές κεφαλαίων. Ο δανεισμός των εταιρειών αφορά ως επί το πλείστον σε βραχυχρόνιες υποχρεώσεις. Τα θετικά χρηματοοικονομικά στοιχεία που προκύπτουν για τις εταιρείες του δείγματος αφορούν σε ιδιαίτερα ευνοϊκό εμπορικό κύκλο, υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα ενεργητικού και υψηλή αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων. ∼

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗ ΜΑΖΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ ∼

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του κλάδου της μαζικής εστίασης κατά τα τελευταία χρόνια είναι η επέκταση των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης. Όπως προκύπτει και από έρευνα της ICAP, που ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2009, οι οργανωμένες αλυσίδες κερδίζουν έδαφος σε βάρος των παραδοσιακών μεμονωμένων εστιατορίων, επεκτείνοντας τα καταστήματα του δικτύου τους που έχουν κοινή οργάνωση και εμπορικό

σήμα, στοχεύοντας στην ευρεία αναγνωρισιμότητά τους από το καταναλωτικό κοινό. Η διάδοση του θεσμού της δικαιόχρησης (franchising) συνετέλεσε στην ταχύτερη επέκταση των δικτύων καταστημάτων των αλυσίδων. Η εγχώρια αγορά εστίασης μέσω οργανωμένων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης ακολούθησε ανοδική πορεία την περίοδο 19922008 με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 15,2%. Τονίζεται ότι, μετά το 2000 η αγορά συνεχίζει να αυξάνει, αλλά ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται συγκριτικά με την περίοδο 1992-2000. Το 2008 η αξία της συνολικής αγοράς γρήγορης εστίασης μέσω αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης αυξήθηκε κατά 8,6% σε σχέση με το 2007, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην θετική απόδοση της κατηγορίας snack-sandwich και της κατηγορίας Pizza. Στα εκτιμώμενα μεγέθη αυτά δεν περιλαμβάνονται τα «ανεξάρτητα» καταστήματα που δεν ανήκουν σε οργανωμένες αλυσίδες. Η ανάπτυξη που παρουσίασε ο κλάδος των εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, συνδέεται άμεσα με την τάση αλλαγής των καταναλωτικών συνηθειών. Κατά κύριο λόγο το φαινόμενο αυτό οφείλεται στις αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις των μελών της σύγχρονης οικογένειας και στη γενικότερη επιτάχυνση των ρυθμών ζωής, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Επιπλέον, η αυξανόμενη απασχόληση των γυναικών καθιστά οξύτερο το πρόβλημα της προετοιμασίας του καθημερινού φαγητού της οικογένειας. Υπό τις συνθήκες αυτές, η μείωση του διαθέσιμου χρόνου συμβάλλει στην αυξημένη ζήτηση των νοικοκυριών για έτοιμο φαγητό, ανάγκη την οποία καλύπτουν και τα καταστήματα του εξεταζόμενου κλάδου. Η εξεταζόμενη αγορά διαχωρίζεται στις εξής τέσσερις κύριες κατηγορίες ανάλογα με το βασικό προσφερόμενο μενού: Burger, Pizza, Snack / Sandwich και Σουβλάκι. Το 2008 τη μεγαλύτερη συμμετοχή στη συνολική αγορά εστίασης μέσω οργανωμένων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης είχε η κατηγορία Burger με 36,5% και ακολούθησε η κατηγορία Snack / Sandwich της οποίας το μερίδιο ανήλθε σε 29,5%. Η κατηγορία pizza συμμετείχε με 23,9% στο σύνολο της εξεταζόμενης αγοράς. Το υπόλοιπο 10% μοιράζονται αλυσίδες εστιατορίων που ασχολούνται με το σουβλάκι με (7,8%), καθώς και άλλων τύπων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης που δεν μπορούν να καταταχθούν σε κάποια από τις προαναφερόμενες κατηγορίες (2,3%). ∼ ΤΑΣΗ ΓΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ∼ Η πορεία κάθε αλυσίδας επηρεάζεται τόσο από την στρατηγική επέκτασης που ακολουθεί, όσο και από το είδος των προϊόντων που προσφέρει. Όσον αφορά στην επέκταση των δικτύων, εντονότερη ανάπτυξη κατά την τελευταία τριετία εμφάνισαν τα καταστήματα της κατηγορίας snack - sandwich και τα καταστήματα pizza, ενώ αυξημένα είναι συνολικά και τα καταστήματα της ομάδας «λοιπές κατηγορίες». Αντίθετα, μείωση παρουσιάζει η κατηγορία «σουβλάκι - ethnic» και στασιμότητα τα δίκτυα τύπου burger. Οι περισσότερες αλυσίδες γρήγορης εξυπηρέτησης αναπτύσσουν τα δίκτυά τους στα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους και σε επαρχιακές πόλεις. Στην «αποκεντρωτική» τάση κυρίαρχη αναδεικνύεται η κατηγορία Burger που έχει παρουσία στους περισσότερους νομούς της χώρας, ενώ ακολουθούν σε έκταση γεωγραφικής κάλυψης οι κατηγορίες Pizza και Snack / Sandwich.

54 Φεβρουάριος 2010

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 54

2/24/10 5:45:35 PM

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 55

2/24/10 5:45:40 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Catering - μαζική εστίαση -Εποχικότητα και ταχύτητα τα «κλειδιά» ☛

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΥΝ ΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΤΟΥΣ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ, ΑΛΛΑ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ.

Στo πλαίσιo της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συνετάχθη ομαδοποιημένος ισολογισμός 15 επιχειρήσεων του κλάδου (εκ των οποίων 10 κερδοφόρες), για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία ισολογισμών των χρήσεων 2006 και 2007. Όπως προκύπτει από τα δεδομένα αυτά, το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του δείγματος παρουσίασε ελαφρά άνοδο (κατά 1,3%) το 2007 σε σχέση με το 2006, ενώ το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων σημείωσε αύξηση 3,9% την ίδια περίοδο. Οι συνολικές πωλήσεις των επιχειρήσεων του δείγματος αυξήθηκαν κατά 6,2% το 2007 σε σχέση με το 2006, ενώ τα κέρδη EBITDA των εταιρειών του δείγματος μειώθηκαν κατά 21,9% τη διετία 2007/06. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα των εταιρειών του δείγματος παρέμεινε αρνητικό και τα δύο έτη, με αξιόλογη όμως μείωση των ζημιών το 2007 σε σχέση με το 2006. ∼

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ∼

∼ HELLENIC CATERING ∼ ∼ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ «ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ» ∼ Η Γενική Τροφίμων - Μπάρμπα Στάθης, προωθεί με ταχείς ρυθμούς την ίδρυση κοινής εταιρίας με τη Hellenic Catering για την παραγωγή, συσκευασία και διανομή φρέσκων λαχανικών. Οι διαδικασίες για την ίδρυση της νέας εταιρίας με τη Hellenic Catering είναι σε φάση ολοκλήρωσης, καθώς έχει εκπονηθεί ήδη το Business Plan και αναζητείται, όπως αναφέρεται από τη διοίκηση της Γενικής Τροφίμων, ο κατάλληλος χώρος εγκατάστασης. Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό από την πλευρά του Ομίλου της Goody’s η νέα εταιρία θα εγκατασταθεί στη ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης. ∼ EVEREST ∼ ∼ ΣΤΗ VIVARTIA ΤΟ 100% ∼ Σε εξαγορά του συνόλου του ομίλου Everest με την απόκτηση του 49% του μετοχικού κεφαλαίου που βρισκόταν στην κατοχή του επιχειρηματία, κ. Λαυρέντιου Φρέρη, θα προχωρήσει εντός των επόμενων ημερών ο όμιλος Vivartia σε συνέχεια δεσμευτικής συμφωνίας. Ο κ. Φρέρης θα παραμείνει και μετά την οριστική συμφωνία στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου. Ο Όμιλος Everest απασχολεί περισσότερους από 3.000 εργαζομένους και διαθέτει έξι ισχυρά brand names (Everest, La Pasteria, Kuzina, Papagallino Olympus Plaza, Gloria Jeans, Olympic Catering). Έχει σημαντική επιχειρηματική παρουσία σε κλειστές

αγορές (αεροδρόμια, πλοία, σταθμούς ΟΣΕ, ΣΕΑ, θεματικά πάρκα) και εκτεταμένο δίκτυο σε ανοικτές αγορές, με περισσότερα από 330 σημεία πώλησης σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το εννεάμηνο του 2009 ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε σε 126,3 εκατ. ευρώ και τα ΕBIDTA σε 18,5 εκατ. ευρώ. Μεγαλύτερη θυγατρική του ομίλου Everest, στην οποία συμμετέχει με 74,73%, είναι η Olympic Catering. Με μακρόχρονη εγχώρια και διεθνή εμπειρία στο χώρο της μαζικής εστίασης, η εταιρία διακρίνεται για την εξειδίκευσή της στο χώρο του αεροπορικού catering και handling, στο οποίο έχει διακριθεί εδώ και τρεις δεκαετίες σε κοινή πορεία με την Ολυμπιακή Αεροπορία. Η Olympic Catering απασχολεί περίπου 350 μόνιμους υπαλλήλους καθώς και σημαντικό αριθμό εποχιακών εργαζομένων. Για το εννιάμηνο του 2009 ο κύκλος εργασιών της εταιρίας ανήλθε στο ποσό των 47,7 εκατ. ευρώ και τα EBITDA σε 4,2 εκατ. ευρώ. ∼ INTERCATERING ∼ ∼ ΧΩΡΟΙ ΥΨΗΛΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ∼ Βασικοί τομείς δραστηριότητας της είναι: 1. η οργάνωση εκδηλώσεων που καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα από ένα μικρό τραπέζι 10 ατόμων μέχρι μία εκδήλωση 10.000 ατόμων. Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας, η εταιρεία διαθέτει δικούς της χώρους υψηλών προδιαγραφών, που μπορούν να φιλοξενήσουν εκδηλώσεις, είτε κοινωνικές είτε επαγγελματικές. 2. Το επαγγελματικό catering (contract catering), το οποίο αφορά τη λειτουργία χώρων εστίασης σε κλειστούς χώρους (Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Πολεμικό Μουσείο Αθηνών και Θεσσαλονίκης κ.ά.). Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 15 τέτοιοι χώροι. Η Intercatering απασχολεί 90 άτομα, μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό. Η εταιρεία στεγάζεται σε σύγχρονες εγκαταστάσεις 2.500 τ.μ., πιστοποιημένες με ISO 9001 και HACCP, στις οποίες γίνεται και η παραγωγή. Οι χώροι της εταιρείας είναι: ∼ IIsland (Βουλιαγμένη) 5 χώροι - έως 2.000 άτομα ∼ Ble (Άλιμος) - 2 χώροι - έως 2.500 άτομα ∼ Κάππα Studios (Σπάτα) 3 χώροι - έως 2.500 άτομα ∼ Plaza Resort Hotel (Ανάβυσσος) 1 χώρος - έως 500 άτομα ∼ ΠΟΙΑΘ (Μικρολίμανο) 3 χώροι - έως 250 άτομα ∼ Κέντρο Τεχνών Χαλανδρίου (Χαλάνδρι) 3 χώροι - έως 1.000 άτομα ∼ Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Ταύρος) 2 χώροι έως 1.500 άτομα ∼ ΖΑΝΑΕ ∼ ∼ ΣΕ ΝΕΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ∼ Η ΖΑΝΑΕ ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1930 και λειτούργησε αρχικά σαν βιομηχανία παραγωγής Ζύμης Αρτοποιίας. Το 1939 επεκτάθηκε στον τομέα της κονσερβοποιίας με την παραγωγή Έτοιμων Φαγητών και το 1972 ιδρύθηκε το εργοστάσιο παραγωγής Προϊόντων Τομάτας στο Ζερβοχώρι Ημαθίας. Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η μετεγκατάσταση του εργοστασίου της Θεσσαλονίκης σε νέες εγκαταστάσεις στην ΒΙΠΕ της Σίνδου με τον πλέον σύγχρονο μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό. Η εταιρεία στις δυο παραγωγικές μονάδες που διαθέτει, απασχολεί 300 άτομα μόνιμο ανθρώπινο δυναμικό που φτάνει έως 500 στις περιόδους αιχμής. Δραστηριοποιείται σε τρεις κλάδους βιομηχανικής παραγωγής: Έτοιμα Φαγητά, Προϊόντα Τομάτας και βέβαια, Ζύμη Αρτοποιίας στην οποία είναι ο leader της αγοράς. Χ

56 Φεβρουάριος 2010

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 56

2/24/10 5:45:40 PM

ΑΝΝΑ ΔΑΪΚΙΔΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING INTERCATERING

ΕΜΠΕΙΡΙΑ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Κ

άποτε ερωτήθηκε ο Henry Ford πόσο δύσκολο ή εύκολο ήταν να διοικεί ένα κολοσσό με τέτοια τεράστια επιτυχία. Η απάντηση του ήταν άμεση... «Μα φυσικά ποντάροντας στην τεχνολογία και στα μηχανήματα και όσο το δυνατό λιγότερο στον ανθρώπινο παράγοντα». Επενδύοντας τεράστια ποσά στην ανάπτυξη νέων μέσων για την βελτίωση των γραμμών παραγωγής, προσπάθησε να αντικαταστήσει την ασταθή αποδοτικότητα των ανθρώπων με την σταθερότητα και αποτελεσματικότητα των μηχανημάτων. Για να μην παρεξηγηθούμε, όποιο μηχάνημα και να δημιουργηθεί πάντα θα χρειάζεται κάποιον άνθρωπο για να το χειρίζεται αλλά και για να το κατασκευάζει. Το παράδειγμα του Henry Ford μπορεί να είχε εφαρμογή στην αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά θα είχε τραγικό τέλος εάν εφαρμοζόταν στον χώρο της εστίασης και δει του Outside Catering (o/c). Ο λόγος είναι απλός. Εάν κάποιος έκανε την ίδια ερώτηση σε κάποιον έμπειρο caterer θα του απαντούσε ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή ότι «ποντάροντας στον ανθρώπινο παράγοντα και σημαντικά λιγότερο στην σύγχρονη τεχνολογία». Ακούγεται πραγματικά οξύμωρο αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει κάθε εταιρεία που ασχολείται με catering έγκειται στο ότι η σωστή και αποτελεσματική της δράση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον παράγοντα «άνθρωπος». Eκεί είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές εταιρείες catering. Η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών σίτισης των τελευταίων ετών δεν βρήκε μια αγορά έτοιμη και ώριμη ώστε να αντιμετωπίσει την νέα πρόκληση με τον απαραίτητο προγραμματισμό. Επιπτώσεις αυτού ήταν (και είναι) η κάπως παρεξηγημένη άποψη πολλών, για το πόσο υπεύθυνα αντιμετωπίζουν οι απανταχού caterers τις αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς. Δεν νοείται catering που δεν έχει πιστοποίηση HACCP όπως επίσης και ανθρώπινο δυναμικό (ανάλογα με το μέγεθός της) που να έχει εκτός από πρακτική εμπειρία και ακαδημαϊκή. Τι συμβαίνει όμως με το ταχέως αναπτυσσόμενο «Βιομηχανικό

Catering»; Θα μπορούσαμε να πούμε σαφέστατα ότι το διέπουν οι ίδιοι πάνω κάτω κανόνες που προείπαμε με μια μικρή διαφορά... ότι η παρουσία του βιομηχανικού catering λειτουργεί συμπληρωματικά στα πεδία δράσης ενός οργανωμένου Caterer. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι δεν θα μπορούσε ποτέ η βιομηχανική παραγωγή φαγητού να λειτουργήσει σαν αυτοτελής παράγοντας μίας εξωτερικής εκδήλωσης. ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΕΔΕΙΞΑΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ Προσπαθώντας να τονίσουμε τον πολυδιάστατο χαρακτήρα που μπορεί να παίξει στην ζωή μας το o/c θα αναφερθούμε στην συνεισφορά του στα Πολιτισμικά και Τουριστικά δρώμενα μιας χώρας. Σκεφθείτε την τεράστια προβολή της χώρας μας με τα ολοένα (ευτυχώς) και περισσότερα events που λαμβάνουν χώρα δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους. Περισσότερες εταιρείες από ποτέ προτιμούν να διοργανώσουν τα Παγκόσμια Συνέδρια τους στην χώρα μας. Τα μελλοντικά σχέδια για την ανάπτυξη του Συνεδριακού Τουρισμού προϋποθέτουν έμπειρους και αποτελεσματικούς caterers όπου και θα αναλαμβάνουν την λειτουργία τους. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες απλά μας έδειξαν τον δρόμο που ανοίγεται καθώς επίσης και τις προοπτικές μιας τέτοιας ανάπτυξης. Αποκομίσαμε μια πολύ χρήσιμη εμπειρία για το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα σε μία δεκαετία. Μέσα σε όλα αυτά ο ρόλος της Intrercatering είναι σίγουρα μεγάλος. Το όνομά της καθώς και η πολυετής εμπειρία των στελεχών της είναι η μεγαλύτερη εγγύηση για την διασφάλιση των παρεχομένων υπηρεσιών. Η σιγουριά που μας χαρίζουν τα 21 χρόνια συνεχούς παρουσίας στον ελληνικό χώρο είναι ένας από τους λόγους που μας τοποθετούν στην κορυφή της αγοράς. Η άρρηκτα δεμένη ιστορία της Intercatering με τις πρωτοποριακές ιδέες καθώς και επενδύσεις στο χώρο της εστίασης είναι ένας ακόμα λόγος που μας κρατά στην πρώτη θέση όλα αυτά τα χρόνια. Βλέποντας το μέλλον η Intercatering επένδυσε σε τομείς όπου ήσαν είτε άγνωστοι είτε με μεγάλο κόστος για την εποχή όπως (Δημιουργία τμήματος Ποιοτικού Ελέγχου, Προσωπικού, Πωλήσεων, Operation και τέλος Παραγωγής). Σημαντικό κομμάτι της εταιρείας είναι το Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου το οποίο έχει την ευθύνη ώστε η παρασκευή και διακίνηση των φαγητών της να γίνεται με συνθήκες που προβλέπουν οι σύγχρονοι κανόνες υγιεινής και διασφάλισης ποιότητας. Πέραν του εσωτερικού ελέγχου που γίνεται καθημερινά η Εταιρεία είναι πιστοποιημένη από το 2000 σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 9001 από το φορέα πιστοποίησης BVQI το οποίο εξασφαλίζει την υψηλή ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών στον τομέα της μαζικής εστίασης με απώτερο σκοπό την ικανοποίηση του πελάτη. Χ

ΧΡΗΜΑ 57

25_AFIEROMA_CATERING_X359_final.indd 57

2/24/10 5:45:42 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

Κ Την τελευταία διετία έχουν γίνει της μόδας και οι λογαριασμοί Ταμιευτηρίου οι οποίοι συνδέονται με ορισμένες βασικές υπηρεσίες υγείας ή ασφαλιστικά προγράμματα, ενώ «μάχη» δίνεται για την ανάληψη των μισθοδοσιών των εταιρειών προσφέροντας δελεαστικά προνόμια στους καταθέτες.

58 Φεβρουάριος 2010

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 58

2/24/10 5:46:33 PM

Σ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΘΕΤΕΣ

✒ από τον

Μάκη Αποστόλου

ημαντικά προβλήματα ρευστότητας αναμένεται να δημιουργήσει στις ελληνικές τράπεζες η αναμενόμενη παύση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εντός των ερχόμενων μηνών, γεγονός όμως το οποίο θα έχει, όπως είναι φυσικό, αρνητικές επιπτώσεις στην πιστωτική επέκταση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Η πίεση, δηλαδή, που θα δημιουργηθεί στις τράπεζες για κάλυψη του χρηματοδοτικού τους κενού, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκιακών περιθωρίων δανεισμού των πελατών τους, αντίθετα θα ευνοήσει τις καταθέσεις, μιας και θα ενταθεί ο ανταγωνισμός στους προθεσμιακούς λογαριασμούς αλλά ακόμη και του απλού ταμιευτηρίου. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στον τομέα των καταθέσεων, η φυγή αρκετών δισ. ευρώ «τρομοκράτησε» τις τράπεζες οι οποίες αύξησαν τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων. Έτσι, τα επιτόκια τριμήνου για πολύ μεγάλα ποσά κυμαίνονται σήμερα μεταξύ 3,2% - 3,8%, όταν μερικούς μήνες πριν κινούνταν στο 2,5%, ενώ για μικρά ποσά έφτασαν έως και το 2,8% στις μικρές τράπεζες. Η Κριστίνα Τορέγια, μέλος της Fitch Financial Institutions, υποστηρίζει ότι «οι ελληνικές τράπεζες, ιδίως αυτές με μεγαλύτερη εξάρτηση από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, αντιμετωπίζουν την πρόκληση να αντικαταστήσουν τη χρηματοδότηση αυτή με πιο παραδοσιακές πηγές χρηματοδότησης, όπως είναι οι καταθέσεις των πελατών, εκδόσεις χρεωστικών τίτλων ή εμπορικά διατραπεζικά repos, αλλά και να βελτιώσουν την συνολική τους ρευστότητα», ενώ προσθέτει: «πιθανή αδυναμία να το πράξουν θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθοδικές πιέσεις στις αξιολογήσεις, επί πλέον των υφιστάμενων θεμάτων όπως η επιδείνωση της ποιότητας των παγίων και η υποχώρηση της κερδοφορίας». Πάντως, στην εγχώρια αγορά, οι τράπεζες προσφέρουν μία πλούσια γκάμα από καταθετικά προϊόντα, τα οποία ικανοποιούν τις ανάγκες κάθε πελάτη. Τα προνόμια ασφαλώς είναι μεγαλύτερα όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των καταθέσεων, αφού οι «έχοντες» είθισται να απολαμβάνουν καλύτερης αντιμετώπισης από τις τράπεζες σε όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Εκτός από τον απλούς λογαριασμούς Ταμιευτηρίου και Όψεως, οι οποίοι προσφέρονται για συχνή χρήση, οι τράπεζες προσφέρουν διάφορους προθεσμιακούς λογαριασμούς με σαφώς υψηλότερα επιτόκια ανάλογα με τη διάρκεια. Ακόμη, έχουν δημιουργήσει προϊόντα για συγκεκριμένες κατηγορίες πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά, οι σπουδαστές, οι συνταξιούχοι, οι μισθωτοί, οι οικονομικοί μετανάστες, οι αγρότες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι… νεόνυμφοι κ.ά. Την τελευταία διετία έχουν γίνει της μόδας και οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου οι οποίοι συνδέονται με ορισμένες βασικές υπηρεσίες υγείας ή ασφαλιστικά προγράμματα, ενώ «μάχη» δίνεται για την ανάληψη των μισθοδοσιών των εταιρειών προσφέροντας δελεαστικά προνόμια στους καθαθέτες. Ασφαλώς, δίνεται η δυνατότητα για άνοιγμα λογαριασμού τόσο σε ευρώ, όσο και σε συνάλλαγμα. Τέλος, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι υπάρχουν τα πάλαι ποτέ ιδιαίτερη δημοφιλή καταθετικά-επενδυτικά προϊόντα (π.χ. unit linked, bankassurance) τα οποία όμως έχουν χάσει τη λάμψη τους λόγω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ας δούμε όμως τα καταθετικά προϊόντα που προσφέρουν 13 τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. ΧΡΗΜΑ 59

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 59

2/24/10 5:46:34 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Καταθετικά Προϊόντα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ∼ MARFIN EGNATIA BANK ∼ MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ+ΥΓΕΙΑ Το MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ+ΥΓΕΙΑ είναι ένα τραπεζικό προϊόν με κοινωνική διάσταση που προσφέρει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης στα Noσοκομεία και τα συνεργαζόμενα Διαγνωστικά Κέντρα του Ομίλου ΥΓΕΙΑ στην Αττική (ΥΓΕΙΑ, ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ ΛΗΤΩLAB), αλλά και από τη Δευτέρα 1η Φεβρουαρίου στη Βιοκλινική Θεσσαλονίκης. Ανοίγοντας ένα λογαριασμό MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ + ΥΓΕΙΑ και μόνο με 60 ευρώ για τους ενήλικες και 40 ευρώ για παιδιά ηλικίας έως 14 ετών, απολαμβάνετε για έναν ολόκληρο χρόνο σε συνεργασία με τα συνεργαζόμενα Noσοκομεία και Διαγνωστικά Κέντρα, μοναδικά προνόμια υγείας όπως: ∼ Δωρεάν απεριόριστες ιατρικές επισκέψεις σε ιατρούς πολλών ειδικοτήτων ∼ Δωρεάν απεριόριστες ιατρικές επισκέψεις σε εφημερεύοντες ιατρούς όλο το 24ωρο ∼ Δωρεάν μία μαστογραφία ή υπέρηχο μαστού για τις γυναίκες και ένα τεστ κοπώσεως για τους άνδρες, ετησίως ∼ Σημαντικές εκπτώσεις σε διαγνωστικές εξετάσεις ∼ Δωρεάν 24ωρη τηλεφωνική παροχή ιατρικών συμβουλών στο 1051 ∼ Δωρεάν διακομιδή με ασθενοφόρο σε περίπτωση έκτακτης εισαγωγής για την περιοχή της Αττικής ή της Θεσσαλονίκης Για το άνοιγμα του λογαριασμού δεν απαιτείται καμία ελάχιστη κατάθεση παρά μόνο το κόστος του προγράμματος (H 60 ή H 40 αναλόγως της ηλικίας). Επιπλέον είναι σημαντικό ότι το πρόγραμμα μπορεί να γίνει απ’ όλους ανεξαρτήτως ηλικίας. ασφάλισης και κατάστασης υγείας. Ανοίγοντας ένα λογαριασμό MARFIN ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ+ΥΓΕΙΑ σε οποιοδήποτε κατάστημα της Marfin Egnatia Bank, ο κάτοχος αποκτά την προσωρινή κάρτα μέλους του προγράμματος. Σε σύντομο χρονικό διάστημα του αποστέλλεται η μόνιμη κάρτα, την οποία θα πρέπει να έχει μαζί του σε κάθε επίσκεψη στα Νοσοκομεία και τα συνεργαζόμενα Διαγνωστικά Κέντρα, προκειμένου να κάνει χρήση των παροχών. Προκειμένου για τον προγραμματισμό κάποιου ραντεβού σε ιατρό ή για τη διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων και προληπτικών ελέγχων, ο κάτοχος θα πρέπει να επικοινωνήσει με το συντονιστικό κέντρο καλώντας το 1051 όλο το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο. Κατά την επίσκεψή του, θα του ζητηθεί να επιδείξει την κάρτα ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ+ΥΓΕΙΑ και την αστυνομική του ταυτότητα για την πιστοποίηση των στοιχείων του.

MARFIN KID+ Πρόκειται για έναν αποταμιευτικό καταθετικό λογαριασμό για παιδιά έως 17 ετών, με σκοπό τη μηνιαία αποταμίευση, ενώ εξασφαλίζει απεριόριστες επισκέψεις σε εφημερεύοντες ιατρούς (παιδίατρο, παιδοχειρουργό) στο Νοσοκομείο ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ και το ΛΗΤΩ LAB, έναντι αντιτίμου από 15 έως 20 ευρώ,

σημαντικές εκπτώσεις σε διαγνωστικές εξετάσεις, έξοδα νοσηλείας και επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία κατόπιν ραντεβού, στα παραπάνω νοσηλευτικά ιδρύματα, δωρεάν διακομιδή με ασθενοφόρο σε περίπτωση έκτακτης εισαγωγής στην Παιδιατρική για την περιοχή της Αττικής και συμμετοχή σε κλήρωση για ένα ταξίδι 4 ατόμων κάθε χρόνο στη Eurodisney. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Προσφέρει υψηλό κλιμακωτό επιτόκιο ανάλογα με το ποσό που έχετε στον λογαριασμό σας, για να απολαμβάνετε ακόμη περισσότερα κέρδη, τη δυνατότητα απόκτησης της πιστωτικής κάρτας Marfin Blue Visa με δωρεάν συνδρομή για 1 έτος, για να πραγματοποιείτε ευκολότερα τις αγορές σας, δωρεάν κάρτα MARFIN Cash and Buy για να πραγματοποιείτε εκτός από τις συναλλαγές σας στα ΑΤΜ και τις αγορές σας σε περισσότερες από 8.000.000 επιχειρήσεις με το σήμα ELECTRON, στην Ελλάδα και στον κόσμο, με αυτόματη χρέωση του τραπεζικού σας λογαριασμού. Τέλος παρέχει τη δυνατότητα πληρωμής των λογαριασμών ΟΤΕ, ΔΕΗ, FORTHNET, VODAFONE κ.λπ. μέσω δωρεάν πάγιας εντολής σας. ∼ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ∼ ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΙΔΩΝ Με το πρόγραμμα αυτό, η τράπεζα καλύπτει όλες τις ανάγκες του παιδιού (αποταμιευτικές, έκτακτες κλπ), από τη γέννηση μέχρι την ενηλικίωσή του, προσφέροντας παράλληλα σημαντικά προνόμια. Το Εθνική Παίδων πλαισιώνεται από προγράμματα επιβραβεύσεων και κινήτρων: πρόγραμμα επιβράβευσης συνέπειας των καταθέσεων στο λογαριασμό, πρόγραμμα επιβράβευσης χρήσης ανοικτού δανείου «Διαθέσιμο Εθνική Παίδων», πρόγραμμα επιβράβευσης χρήσης πιστωτικής κάρτας και άλλες χρηματικές επιβραβεύσεις βάσει προωθητικών προγραμμάτων. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Ο καταθετικός λογαριασμός «Ευρωπαϊκό Ταμιευτήριο», προσφέρει υψηλότερο επιτόκιο συνδεδεμένο με το επιτόκιο της Ε.Κ.Τ., σε συνδυασμό με τα προνόμια και τις συναλλακτικές διευκολύνσεις του ταμιευτηρίου, ενώ, επιπλέον επιστρέφει μετρητά στην πιστωτική κάρτα go.

FAMILY FAST Βασικά χαρακτηριστικά του προϊόντος αυτού είναι: ∼ άνοιγμα λογαριασμού ταμιευτηρίου, χωρίς ελάχιστο ποσό αρχικής κατάθεσης που ικανοποιεί την ανάγκη για αποταμίευση αλλά και για διενέργεια βασικών συναλλαγών π.χ. πληρωμή λογαριασμών ή ενοικίου. ∼ αποστολή εμβασμάτων στη χώρα καταγωγής σας, όχι μόνο μέσω Καταστημάτων της ΕΤΕ αλλά και μέσω των ATMs 24 ώρες την ημέρα / 7 ημέρες την εβδομάδα, με προνομιακό τιμολόγιο.

60 Φεβρουάριος 2010

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 60

2/24/10 5:46:34 PM

∼ προνομιακοί όροι χορήγησης: Πιστωτικής κάρτας για διευκόλυνση των προσωπικών σας συναλλαγών, Στεγαστικών δανείων για κάλυψη των στεγαστικών σας αναγκών και Συμμετοχή στο εγγυημένο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα “Προσθέτω” για την κάλυψη της βασικής μελλοντικής ανάγκης σας για συνταξιοδότηση. ΜΙΣΘΟΔΟΤΙΚΟΣ PLUS Ο «Μισθοδοτικός Plus» είναι ένας προνομιακός λογαριασμός για τους μισθωτούς καθώς συνδυάζει: ∼ Απόδοση από το πρώτο ευρώ, είτε επιλέξετε λογαριασμό ταμιευτηρίου (με βιβλιάριο) είτε τρεχούμενο. ∼ Δικαίωμα υπερανάληψης από τον τρεχούμενο λογαριασμό με μεγάλο πιστωτικό όριο που φθάνει μέχρι τα 10.000 ευρώ, και μάλιστα με ευνοϊκό επιτόκιο. ∼ Προσφορά πιστωτικών καρτών με ευνοϊκό επιτόκιο και δωρεάν συνδρομή για όλη τη διάρκεια του λογαριασμού. ∼ Έκπτωση στο κυμαινόμενο επιτόκιο βασικών καταναλωτικών δανείων. ∼ Ευνοϊκό περιθώριο επιτοκίου στα μη επιδοτούμενα στεγαστικά δάνεια. ΜΗΝΙΑΙΟ Για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν την ασφαλή τοποθέτηση των χρημάτων τους με την πιο ελκυστική απόδοση, η νέα, ετήσια προθεσμιακή κατάθεση “ΜΗΝΙΑΙΟ” εξασφαλίζει συμπλήρωμα εισοδήματος κάθε μήνα, με την καταβολή σταθερού ποσού τόκων και σταθερό ανταγωνιστικό επιτόκιο. Με αυτόν τον τρόπο, έχετε τη δυνατότητα για ασφαλή οικονομικό προγραμματισμό, ενώ ταυτόχρονα διατηρείτε το κεφάλαιό σας στο ακέραιο. ∼ ALPHA BANK ∼ ALPHA ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΣ Σχεδιάστηκε για να προσφέρει καλύτερη ποιότητα στην εξυπηρέτηση μέσα από μία σειρά πλεονεκτημάτων και υπηρεσιών (π.χ. ελκυστικά επιτόκια, δυνατότητα υπεραναλήψεως, καρνέ επιταγών κ.λπ.). Στα πλεονεκτήματά της αναφέρουμε τα ακόλουθα: ∼ Alpha Bank Enter Visa χωρίς συνδρομή για αναλήψεις μετρητών και αγορές σε όλο τον κόσμο με άμεση χρέωση του τραπεζικού λογαριασμού. ∼ δυνατότητα εκδόσεως της Alpha Bank Visa χωρίς συνδρομή για τα δύο πρώτα έτη. ∼ δυνατότητα εκδόσεως καρνέ επιταγών με προτυπωμένο το ονοματεπώνυμο του κατόχου. ∼ δυνατότητα τραπεζικών συναλλαγών μέσω τηλεφώνου, Internet, κινητού τηλεφώνου, με τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών μας Alphaphone, Alpha Web Banking και Alpha Mobile Banking αντίστοιχα. ∼ δυνατότητα εξοφλήσεως λογαριασμών ΔΕΗ/ΟΤΕ/ΕΥΔAΠ, πιστωτικών καρτών ή άλλων λογαριασμών, μεσω πάγιας εντολής. ∼ δυνατότητα υπερανάληψης μέσω του Προγράμματος Υπερανάληψης Alpha Επιπλέον (μέχρι 6.000 ευρώ).

- έκπτωση 10% στα ασφάλιστρα των προγραμμάτων “Αlpha Kατοικία” και “Αlpha Kατοικία Plus” της ΑΧΑ Ασφαλιστική.

ALPHA ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ PLUS Το επιτόκιο κάθε κλίμακος εφαρμόζεται σε ολόκληρο το ποσό

της καταθέσεως με βάση το ύψος του ημερησίου διαθέσιμου υπολοίπου. Έχει σχεδόν όλα τα πλεονεκτήματα του Προνομιακού.

ALPHA 405 Λογαριασμός ταμιευτηρίου ο οποίος τηρείται σε συνάλλαγμα και κινείται με το γνωστό βιβλιάριο καταθέσεων. Ελάχιστο όριο για άνοιγμα λογαριασμού είναι τα ισοδύναμα σε αξία ποσά των 2.000 δολαρίων.

ALPHA 105 Απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα (κατοίκους εσωτερικού ή εξωτερικού) και το οποίο μπορεί να αποκτηθεί με ελάχιστο ποσό 1.000 ευρώ ή ισόποσο στα λοιπά νομίσματα.

ALPHA 105 ΟΨΕΩΣ ΣΕ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ Προσφέρει δνατότητα υπεραναλήψεως σε συνάλλαγμα και καρνέ επιταγών συναλλάγματος με προτυπωμένο το ονοματεπώνυμο του καταθέτη, δυνατότητα αποστολής του αντιγράφου λογαριασμού, στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα, σύμφωνα με την επιθυμία του πελάτη, χήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Τραπέζης, Alpha Web Banking, Alphaphone Banking και Alpha Mobile Banking. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ALPHA ΜΗΝΙΑΙΑ ΠΡΟΟΔΟΣ Η 36μηνη Προθεσμιακή Κατάθεση συνδυάζει προνομιακό κλιμακούμενο επιτόκιο, μηνιαία καταβολή τόκων και απόδοση του κεφαλαίου σας κάθε μήνα στην επέτειο του προϊόντος χωρίς επιβάρυνση. Υπάρχει ακόμα ελευθερία στο κεφάλαιό σας κάθε μήνα χωρίς επιβάρυνση, σε κάθε επέτειο της καταθέσεως, για την περίπτωση που χρειάζεσθε χρήματα. Ελάχιστο ποσό καταθέσεως είναι τα 30.000 ευρώ. ∼ EUROBANK ∼ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Με το προϊόν αυτό απολαμβάνετε αποταμιεύσεις με αξία από το πρώτο κιόλας ευρώ, τα χρήματά σας είναι διαθέσιμα όποια στιγμή τα χρειαστείτε, ενώ δίνεται κίνητρο για συνεχή αποταμίευση. Ειδικότερα, το επιτόκιο του λογαριασμού παραμένει υψηλό, εφόσον πραγματοποιήσετε έως και τρεις αναλήψεις κάθε μήνα. Εάν κάποιο μήνα χρειαστεί να κάνετε περισσότερες από τρεις αναλήψεις, το επιτόκιο του λογαριασμού ακολουθεί για τον επόμενο μήνα και μόνο, το ισχύον επιτόκιο του απλού ταμιευτηρίου της Τράπεζας. ΖΩΗ & ΥΓΕΙΑ Η Eurobank σε συνεργασία με τους Ομίλους Ιατρικού Αθηνών και Βιοιατρικής-Ευρωδιάγνωσης ενισχύει την ιατρική σας περίθαλψη με το νέο πρόγραμμα «Ζωή & Υγεία». Με 100 ευρώ το χρόνο, το προϊόν αυτό σας παρέχει μια σειρά από πολύτιμες ιατρικές παροχές με προνομιακούς όρους. ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ - PRONOMIO Το Πρόγραμμα προσφέρει μεταξύ άλλων προνομιακό επιτόκιο κατάθεσης, από το πρώτο ευρώ, όριο Υπερανάληψης με επιτόκιο μειωμένο κατά 1 μονάδα από το εκάστοτε τρέχον, αποστολή τριμηνιαίου αντίγραφου λογαριασμού ή χορήγηση βιβλιαρίου, κάρτα ανάληψης μετρητών για συναλλαγές μέσω ΑΤΜ’s, δωρεάν πάγιες εντολές πληρωμής λογαριασμών και δωρεάν τραπεζικές συναλλαγές. Εφ’ όσον διατηρείτε στην τράπεζα ΧΡΗΜΑ 61

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 61

2/24/10 5:46:34 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Καταθετικά Προϊόντα ☛

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ, ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ, ΟΙ ΜΙΣΘΩΤΟΙ, ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ, ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ, ΟΙ... ΝΕΟΝΥΜΦΟΙ Κ.ΛΠ. μέσα μηνιαία υπόλοιπα από 3.000 ευρώ και άνω σε καταθέσεις/ επενδύσεις, επωφελείστε από το πρόγραμμα των Δωρεάν Τραπεζικών Συναλλαγών σε οποιοδήποτε καταθετικό λογαριασμό σας επιθυμείτε να τις ενεργοποιήσετε και έχετε επιπλέον: ∼ Πληρωμές όλων των λογαριασμών σας (π.χ. ΔΕΗ, Τηλεφωνία, Ύδρευση, Nova, Vodafone κ.α.) μέσω του Europhone Banking, του e-banking ή του δικτύου των ΑΤΜ ∼ Πληρωμές/μεταφορές χρημάτων σε ευρώ εντός Ελλάδας ∼ Απεριόριστα εξερχόμενα εμβάσματα (με χρήση IBAN) μέσω του Europhone Banking ή του e-banking ∼ Απεριόριστα εισερχόμενα εμβάσματα ∼ Έκδοση τραπεζικών επιταγών σε διαταγή τρίτου, με χρέωση λογαριασμού ∼ Έκδοση μπλοκ επιταγών, 10 ή 25 φύλλων ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ PERSONAL BANKING Ο λογαριασμός Personal Banking εξασφαλίζει στα μετρητά σας όλα τα προνόμια ενός σύγχρονου και υψηλότοκου λογαριασμού, εισάγοντάς σας συγχρόνως στον κόσμο των προνομίων της υπηρεσίας Personal Banking. Συγκεκριμένα προσφέρει υψηλό επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor μηνός από το πρώτο ευρώ για ποσά από 20.000 ευρώ, μηναία πληρωμή τόκων καθλως και όλα τα προνόμια του προγράμματος «Δωρεάν Συναλλαγές». ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΟΣ Με τον Ευρωπαϊκό Προθεσμιακό λογαριασμό έχετε τη δυνατότητα αυτόματης ανανέωσης κεφαλαίου μετά τη λήξη της περιόδου, επανεπένδυσης των τόκων σε κάθε ανανέωση, αυτόματης αναπροσαρμογής του επιτοκίου σε κάθε ανανέωση και άμεσης ρευστοποίησης μέρους ή του συνόλου του αρχικού σας κεφαλαίου όποτε το θελήσετε πριν τη λήξη, χωρίς κόστος κεφαλαίου. Ελάχιστο ποσό τοποθέτησης τα 10.000 ευρώ. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ∼ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Κύρια χαρακτηριστικά του λογαριασμού αυτού είναι το άνοιγμα λογαριασμού με οποιοδήποτε ποσό, η απόδοση από το πρώτο λεπτό, η μηνιαία απόδοση τόκων, το κλιμακούμενο επιτόκιο, η ενημέρωση μέσω βιβλιαρίου καταθέσεων ή μηνιαίου αντιγράφου κίνησης λογαριασμού και η δωρεάν χρεωστική κάρτα Visa Debit. Ακόμη δίνεται η δυνατότητα δωρεάν αυτόματης εξόφλησης λογαριασμών πιστωτικών καρτών, ΔΕΚΟ, εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, συνδρομητικής τηλεόρασης, ασφαλιστικών κ.τ.λ. και εγγραφής στις υπηρεσίες winbank internet και Πειραιώς phone banking.

ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ Με τη νέα προθεσμιακή κατάθεση “Με το Παραπάνω” επωφελήστε από κλιμακούμενο επιτόκιο με ανοδικές αποδόσεις κάθε μήνα, διάρκεια 6, 12, 18 ή 24 μήνες, πολύ χαμηλό ποσό αρχικής κατάθεσης, μόνο 5.000 ευρώ, μηνιαία καταβολή των τόκων και δυνατότητα να έχετε διαθέσιμα τα χρήματά σας κάθε μήνα, την ημερομηνία καταβολής των τόκων, χωρίς καμία επιβάρυνση ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Η προθεσμιακή κατάθεση “Ευρωπαϊκές Αποδόσεις” αποτελεί ιδανική επιλογή για εσάς που θέλετε η απόδοση των κεφαλαίων σας να συνδέεται με την πορεία του επιτοκιακού δείκτη Euribor. Έχει διάρκεια 1 ή 3 μήνες, έχει επιτόκιο συνδεδεμένο με το τρέχον Euribor μηνός ή τριμήνου, ενώ το ελάχιστο ποσό κατάθεσης είναι 6.000 ευρώ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 12 Εάν επιθυμείτε επιπλέον σταθερό μηνιαίο εισόδημα, απολαμβάνοντας συγχρόνως την εγγύηση ενός προνομιακού επιτοκίου για ένα ολόκληρο χρόνο, η προθεσμιακή κατάθεση Πειραιώς 12 έχει διάρκεια 12 μήνες με σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια, μηνιαία καταβολή τόκων και ελάχιστο ποσό κατάθεσης 3.000 ευρώ ή 15.000 δολάρια. ΠΕΙΡΑΙΩΣ DOUBLE DOLLAR Πρόκειται για προθεσμιακή κατάθεση σε Δολάρια Αμερικής, διάρκειας δύο ετών, με καταβολή των τόκων κάθε τρίμηνο ή κάθε χρόνο. Ελάχιστο ποσό επένδυσης 15.000 ευρώ. Στις επιπλέον δυνατότητες περιλαμβάνονται η συμμετοχή σε Δημόσιες Εγγραφές χωρίς απώλεια τόκων, με απλή δέσμευση της κατάθεσης, η δέσμευση της κατάθεσης για χορήγηση δανείου, η προσθήκη ή αλλαγή συνδικαιούχων και η πρόωρη ρευστοποίηση. ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Η Τράπεζα Πειραιώς, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Πίστη και μεγάλους Ιατρικούς Ομίλους, προσφέρει ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα για εσάς και την οικογένειά σας: Ιατρικές επισκέψεις, διαγνωστικές εξετάσεις, ετήσιο check up, εκπτώσεις σε περίπτωση νοσηλείας ή σε ιατρικές πράξεις, δίκτυο ιατρών και διαγνωστικών κέντρων σε όλη την Ελλάδα, τηλεφωνική εξυπηρέτηση 24 ώρες το 24ωρο. Παρέχεται, επίσης, ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση απώλειας εργασίας. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ∼ ΥΠΕΡ-ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ PLUS Στα πρόσθετα πλεονεκτήματα του προϊόντος αναφέρονται η άμεση έκδοση Κύπρου Debit Card, οι εξοφλήσεις λογαριασμών με πληρωμές ή πάγιες εντολές για Οργανισμούς Δημοσίου - ΔΕΚΟ, Εταιρείες Τηλεφωνίας κ.ά., καθώς και η έκδοση Κύπρου Visa ή Κύπρου MasterCard με δώρο τη μισή συνδρομή του πρώτου χρόνου.

CY-JUNIOR Σύγχρονο αποταμιευτικό πρόγραμμα για ανήλικους το οποίο αποτελεί αποδοτική εξασφάλιση για το μέλλον κάθε παιδιού ή νεαρού επενδυτή, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική υποστήριξη των νέων στα πρώτα τους αποταμιευτικά ή επενδυτικά βήματα.

62 Φεβρουάριος 2010

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 62

2/24/10 5:46:35 PM

NOTICE Οι καταθετικοί λογαριασμοί NOTICE διαθέτουν τα υψηλά επιτόκια μιας προθεσμιακής κατάθεσης αλλά και την ευελιξία ενός αποταμιευτικού λογαριασμού που καλύπτουν κάθε καταθετική σας ανάγκη.

EXTRA ΣΥΝΤΑΞΗ Απευθύνεται σε συνταξιούχους (ΙΚΑ, Δημοσίου ή οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού φορέα έχει ενταχθεί στα Διατραπεζικά Συστήματα ΔΙΑΣ) αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο τη σύνταξή τους, εύκολα και χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες.

3 PLUS 3 Πρόκειται για προθεσμιακή κατάθεση συνολικής διάρκειας 6 μηνών σε ευρώ με προνομιακά επιτόκια για το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο και απόδοση των τόκων στο τέλος του κάθε τριμήνου. Πρόκειται για μία προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 2 συνεχόμενων τριμήνων, σε Ευρώ με απόδοση των τόκων στη λήξη κάθε τριμήνου. Οι τόκοι μεταφέρονται αυτόματα κάθε τρίμηνο σε καταθετικό λογαριασμό της επιλογής σας, αυξάνοντας επιπρόσθετα τη συνολική απόδοση του αρχικού κεφαλαίου, μέσω της διαδικασίας ανατοκισμού των τόκων. Ελάχιστο ποσό κατάθεσης τα 30.000 ευρώ.

REFLEX Πρόκειται για προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 12 Μηνών, της οποίας το επιτόκιο αυξάνει κατά 0,25 κάθε τρίμηνο. Προσφέρει προστασία από ενδεχόμενη μείωση επιτοκίων για όλη τη διάρκεια της κατάθεσης καθώς και τη δυνατότητα πρόωρης ανάληψης συγκεκριμένου ποσοστού του αρχικού κεφαλαίου χωρίς επιβαρύνσεις. ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 3, 6, 12 & 24 ΜΗΝΩΝ Οι λογαριασμοί φέρνουν ιδιαίτερα προνομιακά επιτόκια και με τις μηνιαίες καταβολές τόκων σας εξασφαλίζουν ένα επιπρόσθετο σταθερό εισόδημα, που θα σας διευκολύνει στην κάλυψη των καθημερινών σας αναγκών. Εναλλακτικά, διατηρώντας τις μηνιαίες αυτές καταβολές τόκων σε άλλο καταθετικό λογαριασμό της επιλογής σας μπορείτε να επωφεληθείτε από επιπλέον αποδόσεις. ∼ ΑΤΕ BANK ∼ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ «ΑΥΞΑΝΩ» Πρόκειται για ευέλικτη προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 6 ή 12 μηνών, με ελάχιστο ποσό κατάθεσης 10.000 ευρώ, υψηλό επιτόκιο που κλιμακώνεται κατά τον τελευταίο μήνα της κατάθεσης και μηδενική ρήτρα πρόωρης εξόφλησης, εφόσον η εξόφληση γίνει κατά την ημερομηνία λήξης του τριμήνου ΑΤΕ ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΩ Πρόκειται για προνομιακό καταθετικό λογαριασμό ο οποίος προσφέρεται για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια 12 μηνών και προκαθορισμένο εισαγωγικό επιτόκιο το οποίο δύναται να διπλασιαστεί στη λήξη της χρονικής διάρκειας εφόσον τηρηθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. ΑΤΕ ΚΟΥΜΠΑΡΑΣ Απευθύνεται σε όσους από εσάς, νέα ζευγάρια, γονείς, παππούδες κ.τ.λ., επιθυμείτε να αποταμιεύσετε ποσά για λογαριασμό των παιδιών σας, εγγονιών σας κ.τ.λ.. Το επιτόκιο του λογαρια-

σμού είναι ιδιαίτερα προνομιακό και εφαρμόζεται από το πρώτο ευρώ και για όλο το υπόλοιπο του λογαριασμού. ΝΕΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ Εάν είστε νεόνυμφοι ή πρόκειται σύντομα να παντρευτείτε, η ΑΤΕBank έχει δημιουργήσει έναν καταθετικό λογαριασμό, μέσω του οποίου: ∼ οι καλεσμένοι σας μπορούν να καταθέτουν το ποσό των χρημάτων που επιθυμούν να σας «δωρίσουν», ∼ απολαμβάνετε απόδοση των χρημάτων σας από το πρώτο ευρώ, ∼ έχετε τη δυνατότητα υπερανάληψης για την κάλυψη έκτακτων εξόδων. «ΔΗΜΗΤΡΑ» ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ Απευθύνεται σε όσους αναζητούν αποδόσεις υψηλότερες από αυτές του απλού ταμιευτηρίου και δεν επιθυμούν τη δέσμευση των χρημάτων τους σε προθεσμιακές καταθέσεις. Τα επιτόκια του λογαριασμού στηρίζονται στο παρεμβατικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και ακολουθούν τις μεταβολές αυτού. «ΕΣΤΙΑ» ΤΡΕΧΟYΜΕΝΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜOΣ Προσφέρει δωρεάν χρεωστική ΤΕnet VISA Debit ια χρήση στα TM και στα POS με το σήμα της VISA (Ελλάδα και Εξωτερικό), δυνατότητα δικαιώματος υπερανάληψης μέχρι και 1.500 ευρώ για την αντιμετώπιση κάποιας έκτακτης ανάγκης σας, ακόμα και αν το υπόλοιπο του λογαριασμού σας είναι μηδενικό, εξόφληση των λογαριασμών ΔΕΗ, ΟΤΕ, κινητής/σταθερής τηλεφωνίας κ.λπ. καθώς και των πιστωτικών καρτών της ATEbank με πάγια εντολή σας, δυνατότητα χορήγησης μπλοκ επιταγών αν το επιθυμείτε, δωρεάν μηνιαία αναλυτική κατάσταση κίνησης (extrait) του λογαριασμού σας, δυνατότητα πάγιας εντολής πίστωσης της μισθοδοσίας ή της σύνταξής σας. ∼ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ∼ ΤΤ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ PLUS O τρεχούμενος λογαριασμός προσφέρει υψηλό Επιτόκιο με απόδοση από το πρώτο Ευρώ, δικαίωμα υπερανάλαηψης έως 5.000 ευρώ για την κάλυψη έκτακτων αναγκών, άνοιγμα λογαριασμού χωρίς ελάχιστο ποσό κατάθεσης, δωρεάν χορήγηση της χρεωστικής κάρτας TT Visa Electron (για αναλήψεις μετρητών ακόμα και αυτών της υπερανάληψης, καταθέσεις μετρητών και αγορές), χρήση δικτύου ΑΤΜ της τράπεζας (ΤΑΧΥΝΕΤ), δικτύου ΔΙΑΣ και Maestro, απεριόριστο αριθμό συναλλαγών χωρίς χρέωση, δωρεάν αποστολή αντίγραφου κίνησης λογαριασμού ανά τρίμηνο, δωρεάν το πρώτο μπλοκ επιταγών, δυνατότητα παγίων εντολών για πληρωμή υποχρεώσεων σας προς την τράπεζα και εκτοκισμό ανά εξάμηνο. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ 2000 Ο λογαριασμός «Ταμιευτήριο 2000» έχει ειδικά σχεδιαστεί για να προσφέρει την καλύτερη εξυπηρέτηση στη διαχείριση μισθών και συντάξεων πλεονεκτήματα: άνοιγμα λογαριασμού χωρίς όριο, τόκος από το πρώτο λεπτό, ανταγωνιστικά επιτόκια, απεριόριστο αριθμό συναλλαγών χωρίς χρέωση, δωρεάν χορήγηση της χρεωστικής κάρτας Τ.Τ. Visa Electron για απεριόριστες συναλλαγές (π.χ. αναλήψεις, καταθέσεις) μέσω ΑΤΜ και αγορές από καταστήματα της Ελλάδας και του εξωτερικού με άμεση χρέωση του λογαριασμού σας. ΧΡΗΜΑ 63

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 63

2/24/10 5:46:35 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Καταθετικά Προϊόντα «ΜΕΓΑΛΩΝΩ» (ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ) Ο λογαριασμός προσφέρει επιτόκιο 2%,για όλο το ποσό του λογαριασμού, εκτοκισμό δύο φορές το χρόνο 30/6 και 31/12, δωρεάν έξοδα διαχείρισης λογαριασμού, ποσό αρχικής κατάθεσης από 50 ευρώ, δώρο καλωσορίσματος τον πρώτο κουμπαρά του και δώρο Κάρτα Μέλους με μοναδικό αριθμό για συμμετοχή στις εβδομαδιαίες κληρώσεις. ∼ EMPORIKI BANK ∼ ΥΠΕΡ-ΕΧΩ Οι λογαριασμοί ευέλικτης προθεσμιακής κατάθεσης “ΥΠΕΡέχω” σας παρέχουν μηνιαίο αυξανόμενο εισόδημα και παράλληλα την ελευθερία να αποσύρετε το κεφαλαίο σας στην αρχή κάθε μήνα χωρίς καμία επιβάρυνση. Οι λογαριασμοί σας προσφέρoυν εξασφαλισμένα και προσυμφωνημένα επιτόκια για τον κάθε μήνα που φτάνουν ανάλογα με τη διάρκεια της κατάθεσης έως 6% τον τελευταίο μήνα, επιβραβεύοντάς σας με συνεχώς αυξανόμενα επιτόκια κατά τη διάρκεια της επένδυσης. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Λογαριασμός Ταμιευτηρίου (χωρίς βιβλιάριο), που απευθύνεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα και παρέχει ευελιξία, άμεση ρευστότητα και παράλληλα υψηλότερη απόδοση από τον κλασσικό λογαριασμό Ταμιευτηρίου. Λογαριασμός 2 σε 1. Όσο αυξάνει το ποσό, αυξάνεται και το επιτόκιο, άρα λειτουργεί όχι μόνο ως λογαριασμός αποταμίευσης, αλλά και ως λογαριασμός επένδυσης EMPORIKI SALARY Λογαριασμός μισθοδοσίας (χωρίς βιβλιάριο), που απευθύνεται σε μισθωτούς και συνταξιούχους του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα που η υπηρεσία τους έχει ενταχθεί στο Σύστημα Διατραπεζικών Πληρωμών DIASPAY καθώς και σε εργαζόμενους που η εργοδότρια εταιρεία τους έχει υπογράψει σύμβαση μισθοδοσίας με την Εμπορική Τράπεζα. Προσφέρεται η πιστωτική κάρτα Visa Electron με δωρεάν συνδρομή για πάντα και προνομιακό επιτόκιο (μειωμένο κατά 1,25 εκατοστιαίες μονάδες σε σχέση με το εκάστοτε ισχύον επιτόκιο της Visa Electron το οποίο αναγράφεται στο Ημερήσιο Δελτίο Επιτοκίων της Τράπεζας, το οποίο είναι διαθέσιμο τόσο στα Καταστήματα όσο και στην ιστοσελίδα της Τράπεζας www.emporiki.gr) και δυνατότητα σύνδεσης με δύο καταθετικούς λογαριασμούς.

SALARY PLUS Λογαριασμός μισθοδοσίας (χωρίς βιβλιάριο), που απευθύνεται μόνο σε εργαζόμενους που η εργοδότρια εταιρεία τους έχει υπογράψει σύμβαση μισθοδοσίας με την Εμπορική Τράπεζα. Παρέχονται μεταξύ άλλων: ∼ Πιστωτική κάρτα Visa Electron με δωρεάν συνδρομή και προνομιακό επιτόκιο ∼ Δωρεάν κάρτα αναγνώρισης για εύκολη πρόσβαση στις συναλλαγές ∼ Δυνατότητα υπερανάληψης με προνομιακό επιτόκιο και μέχρι δύο καθαρούς μισθούς ∼ Δυνατότητα χορήγησης καρνέ επιταγών ∼ Δυνατότητα χορήγησης πιστωτικής κάρτας MASTERCARD με δωρεάν συνδρομή για όσο διαρκεί η μισθοδοτική σχέση

∼ Έκπτωση 30% στα έξοδα όλων των στεγαστικών δανείων και ευνοϊκότερη τιμολόγηση στα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου. Επιπλέον δυνατότητα απόκτησης δανείου CASH 4U Ανακαίνισης Ακινήτου με ευνοϊκό επιτόκιο και δωρεάν ασφαλιστική κάλυψη αποπληρωμής του δανείου (απευθύνεται αποκλειστικά σε κατόχους στεγαστικών δανείων της Τράπεζας). ∼ GENIKI BANK ∼ GENIKI XTRA ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ Πρόκειται για ένα ευέλικτο πρόγραμμα που φροντίζει να αποταμιεύετε κάθε μήνα το ποσό που εσείς έχετε επιλέξει, προσφέροντας σας υψηλή απόδοση. Το προϊόν αποτελείται από δύο συνδεδεμένους καταθετικούς λογαριασμούς: έναν οποιοδήποτε καταθετικό λογαριασμός της GENIKI Bank ο οποίος λειτουργεί ως βασικός λογαριασμός και έναν δευτερεύοντα λογαριασμό με ιδιαίτερα υψηλό επιτόκιο κατάλληλο για αποταμίευση.

GENIKI ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ PLUS Ο λογαριασμός GENIKI Ταμιευτήριο Plus αποτελεί μία συμφέρουσα λύση για κάθε καταθέτη που επιθυμεί να απολαμβάνει υψηλό επιτόκιο από το πρώτο ευρώ χωρίς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις.

GENIKI ΜΙΣΘΟΣ SUPER PLUS Πρόκειται για έναν προνομιακό λογαριασμό μισθοδοσίας με ιδιαίτερα υψηλές αποδόσεις έως 3%, δυνατότητα υπερανάληψης και μια σειρά από μοναδικά πλεονεκτήματα στα προϊόντα της GENIKI Bank. Προσφέρει τη δυνατότητα προκαταβολής του μισθού σας, Δωρεάν πάγιες εντολές για την εξόφληση των λογαριασμών σας (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.λπ.), Δωρεάν έκδοση του πρώτου καρνέ επιταγών (10 φύλλων) κ.ά., ενώ προσφέρει προνόμια στα προϊόντα της τράπεζες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την παροχή των πιστωτικών καρτών GENIKI Visa, Visa Gold ή Mastercard με δωρεάν συνδρομή, καταναλωτικών δανείων με προνομιακούς όρους και 50% έκπτωση στην εφ’ άπαξ δαπάνη εξέτασης αιτήματος δανειοδότησης και έγκρισης δανείου και στεγαστικών δανείων με 50% έκπτωση στην εφ’ άπαξ δαπάνη εξέτασης αιτήματος δανειοδότησης και έγκρισης δανείου και 100% έκπτωση για μεταφορές από άλλες τράπεζες. Ακόμη προσφέρονται Αμοιβαία Κεφάλαια με έκπτωση 25% στα έξοδα συμμετοχής το GENIKI Άνετα, πρόγραμμα προστασίας τραπεζικών καρτών της GENIKI Bank από παράνομη χρήση σε περίπτωση κλοπής ή απώλειάς τους, με έκπτωση στο ετήσιο ασφάλιστρο, το GENIKI Στήριξη, ασφαλιστικό πρόγραμμα που εξασφαλίζει τα αγαπημένα σας πρόσωπα, με έκπτωση στο ετήσιο ασφάλιστρο και τέλος, θυρίδες ασφαλείας με έκπτωση 50% στο ετήσιο μίσθωμα.

GENIKI ΑΠΟΔΟΤΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Το GENIKI Αποδοτικό Ταμιευτήριο είναι ένας προνομιακός λογαριασμός που σας παρέχει υψηλότερα επιτόκια έναντι αυτών του απλού ταμιευτηρίου, ανάλογα με το μέσο εξαμηνιαίο σας υπόλοιπο. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ∼ ATTICA ΥΠΕΡ- ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Προσφέρεται επιτόκιο 1,50%, από το πρώτο ευρώ και με μηναία απόδοση τόκων. Τα χρήματα είναι διαθέσιμα οποιαδήποτε

64 Φεβρουάριος 2010

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 64

2/24/10 5:46:35 PM

στιγμή, με μόνη προϋπόθεση ότι για πάνω από τρεις αναλήψεις το μήνα (στις αναλήψεις δεν περιλαμβάνονται οι πληρωμές λογαριασμών ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ με πάγιες εντολές), ο λογαριασμός εκτοκίζεται, για το μήνα αυτό, με το βασικό επιτόκιο ταμιευτηρίου της Τράπεζας, 0,50%.

ATTICA «ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ» ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟΥ Είναι λογαριασµός ταμιευτηρίου που εξυπηρετεί την καταβολή µισθών για µισθοδοτούµενους υπαλλήλους επιχειρήσεων/οργανισμών. Ο λογαριασµός ενισχύει τη συνεργασία µε Δήµους, Δηµόσιους Οργανισµούς και Επιχειρήσεις, ΝΠΔΔ και Ιδιωτικές εταιρείες, προσφέροντας εκτός του λογαριασμού ταμιευτηρίου και πρόσθετες παροχές προς τους μισθοδοτούμενους και τις επιχειρήσεις. ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΣ ΤΡΕΧΟΥΜΕΝΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Είναι έντοκος λογαριασμός πρώτης ζήτησης και απευθύνεται σε ιδιώτες και επαγγελματίες, οι οποίοι επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πληρωμές αγαθών και υπηρεσιών με τη χρήση επιταγών. Απαιτείται ελάχιστο ποσό αρχικής κατάθεσης (σήµερα 5.000 ευρώ).

ATTICA «ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ» ΤΡΕΧΟΥΜΕΝΟΣ Είναι τρεχούµενος λογαριασµός πρώτης ζήτησης που εξυπηρετεί την πληρωµή µισθών για µισθοδοτούµενους, υπαλλήλους και συνταξιούχους. Ο λογαριασµός ενισχύει τη συνεργασία µε Δήµους, Δηµόσιους Οργανισµούς και Επιχειρήσεις, ΝΠΔΔ και Ιδιωτικές εταιρείες, και προσφέρει ένα πακέτο προϊόντων.

ATTICA ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ Προσφέρεται με επιτόκιο έως 2,40%, ανάλογα με το ποσό και τη διάρκει, έχει διάρκεια 1, 2 ή 3 μήνες και έχει ελάχιστο ποσό κατάθεσης τα 30.000 ευρώ.

MULTI PROFIT Είναι συνδυασμός δύο προθεσμιακών καταθέσεων. Το συνολικό ποσό της επένδυσης χωρίζεται σε δύο μέρη: το ένα μέρος του συνολικού κεφαλαίου επενδύεται σε προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας ενός ή δύο μηνών με ελκυστικό επιτόκιο, ενώ το υπόλοιπο μέρος του συνολικού κεφαλαίου επενδύεται σε προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 3, 6, 12 ή 24 μηνών με ιδιαίτερα υψηλό επιτόκιο. Το ελάχιστο ποσό συνολικής κατάθεσης είναι τα 15.000 ευρώ.

CHOICE PROFIT (20, 30, 50, 70) Ένα μέρος του κεφαλαίου του πελάτη τοποθετείται σε προθεσμιακή κατάθεση με ιδιαίτερα ελκυστικό επιτόκιο και το υπόλοιπο επενδύεται σε αμοιβαίο κεφάλαιο της Attica Wealth Management και πιο συγκεκριμένα στα Α/Κ Μικτό Εσωτερικού, Μικτό Εξωτερικού, Μετοχικό Εσωτερικού, Attica Marathon Μετοχικό εσωτερικού και Attica Real Estate Μετοχών Εξωτερικού. Το προϊόν προσφέρει ιδιαίτερα υψηλή απόδοση για το τμήμα της προθεσμιακής κατάθεσης, η οποία φτάνει μέχρι και 20%. ∼ HSBC ∼ ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ FEEL GOOD Με σύμμαχους τις δύο υπερσύγχρονες κλινικές, την Ευρωκλινική Αθηνών και την Ευρωκλινική Παίδων, η τράπεζα προσφέρει ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας και φροντίδας, χωρίς ελάχιστο ποσό κατάθεσης, συμμετοχή μόνο με 80 ευρώ για δύο έτη για τον κύριο κάτοχο του λογαριασμού και 40 ευρώ για δύο

έτη για κάθε συνδικαιούχο και καμία επιβάρυνση για τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς σας (ηλικίας μέχρι 17 ετών). ΤΡΕΧΟΥΜΕΝΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ EXECUTIVE Εάν αυτό που επιθυμείτε από τον τραπεζικό λογαριασμό σας είναι ευελιξία στις καθημερινές σας συναλλαγές, ασφάλεια και άμεση πρόσβαση στα χρήματά σας, τότε βρίσκεστε στο σωστό μέρος. Ο Τρεχούμενος Λογαριασμός - Executive από την HSBC σε Ευρώ έχει ανταγωνιστικό επιτόκιο, και προσωπικό καρνέ επιταγών και μηνιαίο αντίγραφο κίνησης λογαριασμού (statement). ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ U START! Με τον Φοιτητικό Λογαριασμό U Start! ο πελάτης αποκτά την Κάρτα Αυτόματης Εξυπηρέτησης U Start! που του δίνει πρόσβαση στον καταθετικό λογαριασμό του U Start! άμεσα και γρήγορα, 24ώρες το 24ωρο από όπου κι αν βρίσκεται σε Βρετανία, Ελλάδα ή και οπουδήποτε στον κόσμο! Έχει άμεση πρόσβαση στα χρήματά του από τον λογαριασμό στην Ελλάδα, χωρίς προμήθειες για τη χρήση των ΑΤΜ του δικτύου της HSBC και έλεγχο των συναλλαγών του, μέσω της γραπτής ενημέρωσης των μηνιαίων statements. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ COMPLETE Με τον Λογαριασμό Μισθοδοσίας Complete, όλοι οι εργαζόμενοι μπορούν να απολαμβάνουν προνομιακό επιτόκιο, δικαίωμα υπερανάληψης και μηνιαίο αντίγραφο κίνησης λογαριασμού, ενώ έχουν δικαίωμα υπερανάληψης με ιδιαίτερα προνομιακό επιτόκιο, δυνατότητα δωρεάν αυτόματης εξόφλησης λογαριασμών ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ και έκδοσης μπλοκ επιταγών χωρίς επιβάρυνση.

MY CHILDREN Το My Children απευθύνεται στους γονείς, στον παππού, στο θείο και σε όλους εσάς που επιθυμείτε να επενδύσετε στο μέλλον των παιδιών. Συνδυάζοντας τα οφέλη της συστηματικής αποταμίευσης μέσω του Λογαριασμού Ταμιευτηρίου με το υψηλότερο επιτόκιο και του ασφαλιστικού - επενδυτικού προγράμματος Ευ Ζην, το Μy Children δημιουργεί ένα κεφάλαιο - στήριγμα για το μέλλον του παιδιού. ∼ CITIBANK∼ EASY PAY Ο λογαριασμός ταμιευτηρίου EASY PAY κάνει την καθημερινότητά σας πιο εύκολη, αφού σας επιτρέπει να εξοφλείτε απλά, με πάγιες εντολές, τους λογαριασμούς σας (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.λπ.).

CITI-ONE Ο λογαριασμός καλύπτει όλες τις συναλλακτικές ανάγκες, προσφέροντας μοναδικά πλεονεκτήματα και ανταγωνιστικά επιτόκια. Προσφέρει δυνατότητα υπερανάληψης μέχρι 1.500 ευρώ για κάλυψη απρόβλεπτων αναγκών, βιβλιάριο επιταγών για ευκολία και ασφάλεια στις συναλλαγές σας, δυνατότητα αυτόματης πληρωμής λογαριασμών (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, κάρτες Diners Club, Citibank Visa και MasterCard) για άνεση και ταχύτητα, 24ωρη τηλεφωνική εξυπηρέτηση μέσω CitiPhone Banking, εύκολη πρόσβαση στα χρήματά σας με τη Citibank Card στα ATMs της Citibank και στα ΑΤΜ s συνδεδεμένα με το δίκτυο ΔΙΑΣ, μηνιαία αναλυτική ενημέρωση μέσω του Citibank Statement και 24ωρη εξυπηρέτηση μέσω του Citibank Online. Χ ΧΡΗΜΑ 65

17_AFIEROMA_DEPOSITS_X359_final.indd 65

2/24/10 5:46:35 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΑΓΟΡΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ

«ΠΟΛΕΜΟΣ» ΤΙΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΡΙΔΙΩΝ Ο κλάδος των τυροκομικών είναι ο μεγαλύτερος σε αξία στο χώρο των τροφίμων με ετήσια αξία που υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ, ενώ οι ποσότητες που καταναλώνονται αγγίζουν τους 320.000 τόνους.

✒

Φ

από τον Γιώργο Καλούμενο

ωτιά έχει πάρει η αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας με τις εξελίξεις να παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας και τον ανταγωνισμό να γίνεται συνεχώς οξύτερος. Οι φήμες για εξαγορές και συγχωνεύσεις, ο πόλεμος τιμών, οι κατηγορίες και τα πρόστιμα για τη δημιουργία καρτέλ και οι αγορανομικές διατάξεις συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ στην εγχώρια αγορά. Κύριος πρωταγωνιστής στις εξελίξεις του κλάδου είναι η Vivartia η οποία έπιασε κυριολεκτικά στον ύπνο τον ανταγωνισμό με την αιφνιδιαστική απόφαση της να μειώσει την τιμή του γάλακτος στο 1 ευρώ από 1,30 περίπου. Επίσης η Vivartia διέψευσε πρόσφατα τις φήμες που την ήθελαν να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για αύξηση του ποσοστού που κατέχει στη Μεβγάλ. Η πρώτη κίνηση δηλαδή η μείωση κατά 30% και πλέον της τιμής στο φρέσκο γάλα έφερε κυριολεκτικά τα πάνω κάτω στον κλάδο καθώς συρρίκνωσε εντυπωσιακά τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών και τις ανάγκασε να αλλάξουν το πεδίο των μαχών τους ενώ ακύρωσε και το πλεονέκτημα των private label προϊόντων.

ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ Σύμφωνα με νεότερη έκδοση της κλαδικής μελέτης η οποία κυκλοφόρησε από τη Διεύθυνση οικονομικών μελετών της ICAP Group, ο κλάδος των γαλακτοκομικών προϊόντων κατέχει εξέχουσα θέση στον ευρύτερο κλάδο των τροφίμων, καθώς περιλαμβάνει μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες ειδών διατροφής της χώρας. Ο κλάδος των τυροκομικών είναι ο μεγαλύτερος σε αξία στο χώρο των τροφίμων με ετήσια αξία που υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ, ενώ οι ποσότητες που καταναλώνονται αγγίζουν τους 320.000 τόνους. Στον εν λόγω κλάδο παρατηρείται σχετικά υψηλός βαθμός συγκέντρωσης, παρ’ όλη τη δραστηριοποίηση μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων. Πρόκειται για μονάδες οι οποίες διαθέτουν σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό τον οποίο ανανεώνουν διαθέτοντας σημαντικά κονδύλια για επενδύσεις, εφαρμόζουν σύγχρονες μεθόδους διοίκησης, ενώ μέσω των μεθόδων προώθησης που ακολουθούν και του οργανωμένου και ευρύτατου δικτύου διανομής τους, έχουν κατορθώσει να καλύπτουν το σύνολο σχεδόν της χώρας.

66 Φεβρουάριος 2010

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 66

2/24/10 5:47:27 PM

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Η ΤΙΜΗ ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ, ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ΟΤΙ ΓΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΠΩΣ ΤΑ ΤΥΡΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΣΤΑΘΕΡΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΓΕΥΣΗ ΤΟΥΣ.

ΧΡΗΜΑ 67

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 67

2/24/10 5:47:28 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά Γαλακτοκομικών ☛

ΚΑΘΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΩΡΙΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ Ή ΜΙΚΡΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ, ΕΙΤΕ ΜΕ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΤΕ ΙΔΡΥΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ. Βασικό σημείο αναφοράς του κλάδου είναι το γεγονός ότι το σύνολο της εγχώριας πρωτογενούς παραγωγής αγελαδινού γάλακτος καθορίζεται από το καθεστώς των ποσοστώσεων. Η αύξηση της ποσόστωσης του αγελαδινού γάλακτος για την Ελλάδα, σε 837 χιλ. τόνους, ενισχύει τα περιθώρια για περαιτέρω ανάπτυξη της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων. Η συνολική εγχώρια κατανάλωση γάλακτος παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο 1999-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 3%. Το φρέσκο παστεριωμένο γάλα εξακολουθεί να αποτελεί την κυριότερη κατηγορία γάλακτος, καθώς το ποσοστό συμμετοχής στο σύνολο της κατανάλωσης, διαμορφώθηκε σε 44,4% το 2008, παρ’ όλα αυτά παρατηρείται σημαντική μείωση του ποσοστού αυτού τη τελευταία διετία. Αντίθετα, το γάλα υψηλής παστερίωσης αύξησε εντυπωσιακά το ποσοστό συμμετοχής του επί της συνολικής αγοράς. Συγκεκριμένα, το 2008 η εν λόγω κατηγορία κάλυψε μερίδιο 25,8% της συνολικής αγοράς γάλακτος. Το αντίστοιχο ποσοστό για το ισοδύναμο του συμπυκνωμένου γάλακτος, διαμορφώθηκε σε 27,2% το 2008, ενώ η κατανάλωσή του είναι φθίνουσα. Η συνολική εγχώρια κατανάλωση γιαουρτιού παρά την ανοδική πορεία τη δεκαετία 1996-2006, παρουσίασε πτωτικές τάσεις την τελευταία διετία. Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας κατανάλωσης καλύπτεται από τα εγχώρια προϊόντα, ενώ η εξαγωγική επίδοση στο συγκεκριμένο προϊόν είναι οπωσδήποτε αξιόλογη, συγκριτικά με τα λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα. Το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης γιαουρτιού αφορά το λευκό γιαούρτι, προϊόν που κάλυψε το 70% της αγοράς το 2008, έναντι αντίστοιχου μεριδίου 30% του σύνθετου γιαουρτιού (παιδικό, με πρόσθετα κ.λπ.). ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Στην ελληνική αγορά διατίθεται μεγάλη ποικιλία τόσο εισαγόμενων όσο και εγχώριων τυριών. Στον παραγωγικό τομέα δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων. Η πλειονότητα είναι μικρού μεγέθους με χαμηλή δυναμικότητα παραγωγής. Οι μεγάλου μεγέθους παραγωγικές μονάδες συγκεντρώνουν σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερο μέρος στην παραγωγή, ενισχύοντας τη θέση τους. Οι εισαγωγικές επιχειρήσεις τυροκομικών προϊόντων έχουν σημαντική παρουσία και συμβάλλουν στην προσφορά μιας ευρύτερης ποικιλίας τυριών στην εγχώρια αγορά. Οι κυριότερες εταιρίες που δραστηριοποιούνται είναι: η Τυράς ΑΕ, η Δωδώνη ΑΒΓΗ ΑΕ, η Μεβγάλ ΑΕ, η Ήπειρος ΑΕΒΕ, η Friesland-Campina AE, η Κολιός ΑΕ και η Φάγε Βιομηχανία Επεξεργασία Γάλακτος ΑΕ. Η κατά κεφαλή κατανάλωση τυριού

την Ελλάδα αγγίζει τα 27 κιλά ανά έτος κατατάσσοντας την Ελλάδα μαζί με τη Γαλλία στην πρώτη θέση διεθνώς στον τομέα της κατανάλωσης τυριών. Τα τυροκομικά παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση καθ’ ότι αποτελούν βασικό είδος διατροφής η οποία ζήτηση επηρεάζεται ως ένα βαθμό από την τιμή και το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών. Για το λόγο αυτό παρουσίασε και μια υποχώρηση της τάξης του 2%-2,5% μέσα στο 2009,εν μέσω οικονομικής κρίσης ενώ τα προηγούμενα χρόνια σημείωνε αύξηση κατά 4-5% ετησίως. Παρ’ όλα αυτά η υποχώρηση θεωρείται πολύ μικρή σε σύγκριση με την πορεία άλλων σημαντικών τομέων του λιανεμπορίου και του κλάδου τροφίμων. Με βάση τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας της ΕΣΥΕ η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για τυροκομικά προϊόντα κάλυπτε το 8,38% της συνολικής μηνιαίας δαπάνης για είδη διατροφής. Ποσοτικά με βάση την ίδια έρευνα η μέση μηνιαία αποκτηθείσα ποσότητα τυριών ανά νοικοκυριό ήταν στο επίπεδο των 3,5 κιλών. ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΥΡΙΟΥ Ο κλάδος των τυροκομικών μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με βάση το «χρώμα» των προϊόντων, με βάση την υφή και τέλος ο διαχωρισμός των χύμα από τα συσκευασμένα. Στην κατηγοριοποίηση με βάση το χρώμα έχουμε τα λευκά και τα κίτρινα τυριά με κατανομή 50-50, με το 90% της κατηγορίας να καλύπτεται από τη φέτα (και προϊόντα τύπου φέτας με λίγα λιπαρά).Ας σημειωθεί εδώ ότι η φέτα κατέχει το 44% της κατανάλωσης τυριών στην Ελλάδα. Με άλλη κατηγοριοποίηση αυτή της υφής έχουμε τα «μαλακά» τυριά που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο στη συνολική εγχώρια παραγωγή τυροκομικών προϊόντων από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις(67%-68% για το 2008). Εδώ κατατάσσεται και η φέτα που καλύπτει το 70% του συνόλου της κατηγορίας. Ακολουθεί η κατηγορία των «σκληρών και ημίσκληρων» με μερίδιο 18% και η κατηγορία των «τυριών τυρογάλακτος» με μερίδιο παραγωγής 14%. Τέλος μικρό ποσοστό συμμετοχής έχουν τα «λιωμένα τυριά» στο σύνολο της εγχώριας παραγωγής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η κατηγοριοποίηση στην αγορά τυριού με βάση το διαχωρισμό του χύμα τυριού από το συσκευασμένο. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη το 75% των πωλήσεων γίνεται από τον πάγκο κοπής. Σταδιακά η σχέση αυτή αλλάζει αργά ανά χρόνο υπέρ των συσκευασμένων τυποποιημένων προϊόντων(μια κατηγορία που αριθμεί μόλις δύο δεκαετίες στην Ελλάδα) και κινείται ανοδικά. ΤΑΣΕΙΣ & ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ Για τον καταναλωτή η τιμή δεν παίζει πάντα τον καθοριστικό ρόλο, δεδομένου ότι για προϊόντα όπως τα τυριά σημαντικό κριτήριο αποτελεί η σταθερή ποιότητα και η γεύση τους. Ο καταναλωτής διαπιστώνεται ότι επιλέγει κατά βάση ελληνικά προϊόντα, καθώς θεωρεί ότι είναι πιο ποιοτικά ιδιαίτερα τα ΠΟΠ. Ταυτοχρόνως ο καταναλωτής επιβραβεύει τυριά που προσφέρουν υψηλή προστιθέμενη αξία αναφορικά με τη γεύση, την περιοχή παραγωγής τους, την ποιότητα και τη συσκευασία τους. Τα εισαγόμενα τυριά αποτελούν μια ακόμη γευστική τάση των τελευταίων ετών. Οι λάτρεις των εκλεπτυσμένων γεύσεων και της διαφοροποίησης αναζητά όλο και πιο έντονα τυριά αντίστοιχης κλάσης, παρά το γεγονός ότι είναι ακριβότερα. Έτσι

68 Φεβρουάριος 2010

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 68

2/24/10 5:47:28 PM

υπάρχει και ένα ρεύμα στη ζήτηση προϊόντων μικρότερων εγχώριων παραγωγών, χωρίς όμως αυτό το ρεύμα να θεωρείται τάση. Τα συσκευασμένα τυριά αυξάνουν μερίδιο έναντι του χύμα παρότι το τελευταίο εξακολουθεί να κατέχει ηγετικό μερίδιο. Η τάση αυτή όμως θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια αφού ο καταναλωτής θα έχει συνεχώς νέες προτάσεις και σε τιμή που δεν θα είναι πλέον πολύ αυξημένη σε σχέση με το χύμα. Μια νέα τάση που διαμορφώνεται στον κλάδο των τυροκομικών είναι η ανάπτυξη από τις βιομηχανίες, προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η τάση των καταναλωτών να προσέχουν τη διατροφή τους έχει δώσει νέα δυναμική στα light τυροκομικά. Όλο και περισσότερες εταιρείες εστιάζουν στα χαμηλά λιπαρά ή θερμίδες των προϊόντων που παράγουν. Η «νέα» κατηγορία των light προϊόντων επηρέασε τόσο την κατηγορία των λευκών όσο και των κίτρινων τυριών. Έντονα ανοδικές είναι και οι πωλήσεις βιολογικών τυριών. Την ανάπτυξή τους εμποδίζει η υψηλότερη τιμή τους και η δυσπιστία των καταναλωτών κατά πόσο πρόκειται για πραγματικά βιολογικά προϊόντα. Να σημειωθεί ότι το μερίδιο των βιολογικών τυριών στην Ελλάδα υπολείπεται από τον Ευρωπαϊκό μέσον όρο. ΜΕΓΑΛΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον των επιχειρήσεων τροφίμων για είσοδο στην αγορά τυροκομικών. Ακόμη και επιχειρήσεις χωρίς σχέση με τον κλάδο επιδιώκουν την είσοδο τους σε αυτόν. Ο κλάδος διακρίνεται από έντονο ανταγωνισμό, ιδιαίτερα μεταξύ των μεγαλύτερων εταιρειών οι οποίες διαθέτουν «αναγνωρίσιμα» προϊόντα μέσω των σούπερ μάρκετ. Οι μεγάλες επιχειρήσεις διαθέτουν μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό καθώς οι επιχειρήσεις του κλάδου επιδιώκουν την καλύτερη δυνατή τοποθέτηση των προϊόντων τους στα σημεία λιανικής πώλησης. Όσον αφορά τις εγχώριες παραγωγικές επιχειρήσεις συνολικά δέχονται έντονες ανταγωνιστικές πιέσεις από τα εισαγόμενα προϊόντα, τα οποία έχουν επιτύχει σημαντική διείσδυση, καλύπτοντας το 30% της εγχώριας κατανάλωσης το 2008. Σημαντικό να αναφέρουμε είναι και το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια η αγορά τυροκομικών έχει γίνει περαιτέρω ανταγωνιστική τόσο με την ενδυνάμωση πολυεθνικών εταιριών μέσω εξαγορών (πχ εξαγορά της Campina από τη Friesland), αλλά και με τη δυναμική αντίδραση των ελληνικών εταιριών. Μεταξύ των κυριότερων Ελληνικών παραγωγικών επιχειρήσεων τυροκομικών προϊόντων συγκαταλέγεται η Τυράς ΑΕ, καταλαμβάνοντας μερίδιο μεταξύ 12,0%-12,5% το 2008. Η Δωδώνη ΑΒΓΗ ΑΕ κατέλαβε ποσοστό παραγωγής της τάξης του 8,5% ενώ η εταιρεία Μεβγάλ ΑΕ κατέλαβε ποσοστό μεταξύ 4,5%-5% το 2008. Η εταιρεία Ήπειρος ΑΕΒΕ εκτιμάται ότι απέσπασε μερίδιο μεταξύ 3%-3,5% το ίδιο έτος. Τέλος αξιόλογη θέση στη συνολική παραγωγή τυριών κατέχουν η Κολιός ΑΕ, η Φάγε Βιομηχανία Επεξεργασία Γάλακτος ΑΕ και η Εβροφάρμα ΑΕ. Η Μινέρβα Ελαιουργική εισήλθε και στην κατηγορία της τυποποιημένης φέτας και λίγο αργότερα της γραβιέρας αποσπώντας μερίδια ήδη 10% και 25% αντίστοιχα. Σημαντικές εισαγωγικές εταιρίες είναι οι: Friesland Hellas AEBE, Campina Hellas AE και Optima AE. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ Μπαράζ προσφορών, νέα προϊόντα, έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των κύριων πρωταγωνιστών και σταδιακή αύξηση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς των προϊόντων γιαουρτιού, μιας αγοράς που παρά τη

☛

Η ΑΓΟΡΑ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΩΡΙΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΤΙ ΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΑ. ΠΟΛΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ, ΛΟΙΠΟΝ, ΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ. στασιμότητά της, έχει αποτελέσει πεδίο σημαντικών ανακατατάξεων τα τελευταία χρόνια. Βασικοί πρωταγωνιστές του κλάδου είναι οι δύο μεγάλες δυνάμεις της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας ΦΑΓΕ και Vivartia, οι οποίες ελέγχουν περίπου το 50% της αγοράς, ενώ δυναμική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία παρουσιάζουν οι Μεβγάλ, Όλυμπος, Κρι Κρι, Friesland και Danone. Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπων του κλάδου, η αγορά γιαουρτιού και επιδορπίων εκτιμάται στα 350 εκατ. ευρώ, αποτελώντας το 16% περίπου της συνολικής αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων. Το γιαούρτι παρουσιάζει υψηλή διείσδυση στα ελληνικά νοικοκυριά καθώς το 97% των Ελλήνων τρώει γιαούρτι τουλάχιστον μια φορά το χρόνο και το 75% περισσότερες από μια φορά το μήνα. Έτσι η εν λόγω αγορά θεωρείται ιδιαίτερα ώριμη, χωρίς περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης, με αποτέλεσμα την τελευταία τετραετία να έχει κινηθεί με μέσο ρυθμό αύξησης μόλις 0,5%. Παρά την ιδιαίτερα διαδεδομένη και υψηλή κατανάλωσή όμως, ο κλάδος όπως και το σύνολο της αγοράς ειδών διατροφής, επηρεάστηκε έντονα από την οικονομική κρίση, οδηγώντας σε απώλειες μέσα στο 2009, κυρίως όσον αφορά στην αξία πωλήσεων,. Μάλιστα αν δεν παρουσίαζε αύξηση η κατηγορία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτα αλλά και η εισαγωγή ειδικού τύπου προϊόντων (π.χ. με προβιοτικά) τότε η πτώση θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Η αξία πωλήσεων υποχώρησε βέβαια με μεγαλύτερο ρυθμό λόγω και της πίεσης της τιμής αφενός από τις προσφορές δωρεάν ποσοτήτων προϊόντων αλλά και λόγω της μετακίνησης των καταναλωτών προς τα κατά 30% (ή και περισσότερο) φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτα. ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Όπως σημειώθηκε και προηγουμένως, η αγορά γιαουρτιού στην Ελλάδα είναι ώριμη και παρουσιάζει στασιμότητα γεγονός που οδηγεί στη εκτίμηση ότι τα περιθώρια για ανάπτυξη είναι μικρά. Πολλές εταιρείες έχουν στραφεί στο εξωτερικό, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα της ΦΑΓΕ η οποία πέρα από τις εξαγωγές της, διαθέτει παραγωγική μονάδα στις ΗΠΑ. Επίσης και αρκετές άλλες ελληνικές εταιρείες έχουν στρέψει το βλέμμα τους στο εξωτερικό αναζητώντας νέες δυναμικές αγορές καθώς και στρατηγικές συμμαχίες που θα τους επιτρέψουν να εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες που οι αγορές αυτές προσφέρουν. Η ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά ήταν από τις πρώτες που κέντρισαν το ενδιαφέρον των ελληνικών το γαλακτοβιομηχανιών. Ήδη εκτός από τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες της χώρας στον ευρωπαϊκό χώρο εξάγουν πλέον και άλλες εταιρείες, όπως η Δωδώνη, η Τυράς και η ΚριΚρι. Σύμφωνα με στοιχεία της ICAP οι εξαγωγές γιαουρτιού ανήλθαν στους 23.468 τόνους το 2008, εκ των οποίων το 92% αφορούσε το λευκό γιαούρτι, ενώ συνολικά οι εξαγωγές κυμαίνονται κοντά στο 23% της συνολικής ετήσιας παραγωγής. Χ ΧΡΗΜΑ 69

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 69

2/24/10 5:47:29 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά Γαλακτοκομικών

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ∼ VIVARTIA ∼ ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΜΕΒΓΑΛ Η Vivartia με ανακοίνωσή της στο Χρηματιστήριο Αθηνών, διαψεύδει δημοσίευμα της εφημερίδας και ενημερώνει το επενδυτικό κοινό και τις αρμόδιες αρχές ότι δεν υπάρχουν σήμερα διαπραγματεύσεις με μετόχους της ΜΕΒΓΑΛ για αύξηση του ποσοστού της στην εν λόγω εταιρία. Εξ άλλου, την 30.6.2010 αντί την 31.3.2009 όρισε ως νέα ημερομηνία ισολογισμού μετασχηματισμού για την απόσχιση των τεσσάρων κλάδων της Vivartia, ο πρόεδρος του ομίλου Σπ. Θεωδωρόπουλος κατά τη διάρκεια της χθεσινής έκτακτης γενικής συνέλευσης των μετόχων. Ο κ. Θεοδωρόπουλος απέδωσε την παράταση στο γεγονός ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος προκειμένου να ολοκληρωθούν οι πολύπλοκες διαδικασίες της ταυτόχρονης απόσχισης των τεσσάρων κλάδων της εταιρίας. Κατόπιν της απόφασης αυτής του διοικητικού συμβουλίου και δεδομένου ότι, όπως επιπλέον εξέθεσε στους μετόχους ο πρόεδρος της γενικής συνέλευσης, τα προς έγκριση θέματα της ημερήσιας διάταξης δεν ήταν έτοιμα προς συζήτηση και λήψη απόφασης, η εξ αναβολής έκτακτη γενική συνέλευση της 8ης Ιανουαρίου 2010 δεν προχώρησε στη συζήτηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης. Με νεότερη πρόσκληση της εταιρίας θα συγκληθεί, όταν αυτό καταστεί δυνατό, νέα γενική συνέλευση για τη συζήτηση και λήψη αποφάσεων επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης της 8ης Iανουαρίου. Ειδικότερα και σε συνέχεια της από 26.3.09 ανακοίνωσης, ο κλάδος παραγωγής και εμπορίας γαλακτοκομικών και ποτών, ο κλάδος παραγωγής και εμπορίας αρτοποιίας και ζαχαρώδων, ο κλάδος παροχής υπηρεσιών εστίασης και ο κλάδος παραγωγής και εμπορίας καταψυγμένων τροφίμων εισφέρονται στις 100% θυγατρικές της εταιρίες “Δέλτα Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρία Τροφίμων”, “Chipita Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Eταιρία”, “Goody’s Ανώνυμη Εταιρία Υπηρεσιών Εστίασης” και “Mπάρμπα Στάθης Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρία” αντίστοιχα, ενώ η εταιρία θα συνεχίσει να λειτουργεί με τη δραστηριότητα της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών διοίκησης στις θυγατρικές της. Οι δύο βασικοί στόχοι της ανωτέρω επιχειρηματικής κίνησης παραμένουν η καλύτερη διοίκηση των τεσσάρων κλάδων αλλά και η διεθνής επέκταση των επιμέρους δραστηριοτήτων τους, καθώς και η επίτευξη μεγαλύτερης ευελιξίας κινήσεων και στρατηγικών συνεργασιών για τον κάθε κλάδο ξεχωριστά. ∼ ΦΑΓΕ ∼ ΗΓΕΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ Το 1993 η ΦΑΓΕ καινοτομεί στην ελληνική αγορά, λανσάροντας το φρέσκο γάλα ΦΑΓΕ, σε δύο τύπους: πλήρες και DIET 1% λιπαρά. Με πρωτοποριακή συσκευασία που εξασφαλίζει τη διατήρηση της φρεσκάδας του, εξαιρετική ποιότητα και πλούσια γεύση, δημιουργεί νέα δεδομένα στην αγορά, κερδίζοντας την αγάπη και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Η ποιότητα εξασφαλίζεται χάρη στις νέες εγκαταστάσεις, αποκλειστικά για

το φρέσκο παστεριωμένο γάλα, τη νέα γραμμή παστερίωσης και ομογενοποίησης και τις νέες μηχανές συσκευασίας. Το 1999 λανσάρει στην αγορά το ΓΑΛΑ ΦΑΡΜΑ, ΠΛΗΡΕΣ και DIET 1% λιπαρά, ένα γάλα υψηλής παστερίωσης και μοναδικής γεύσης. Ακολουθώντας τις παγκόσμιες τάσεις και πρωτοπορώντας ταυτόχρονα στην ελληνική αγορά, η ΦΑΓΕ προσφέρει σήμερα στον καταναλωτή το δικαίωμα να επιλέξει το γάλα που ταιριάζει καλύτερα στις συνήθειες και τον τρόπο ζωής του. Ο όμιλος υπήρξε πρωτοπόρος στην αγορά συσκευασμένου γιαουρτιού και παρά των οξύτατο ανταγωνισμό οι απαρχές του οποίου τοποθετούνται στις αρχές της δεκαετίας του ’90, έχει κατορθώσει να διατηρεί την ηγετική του θέση και μάλιστα με εξαίρεση την αγορά του «παραδοσιακού» γιαουρτιού, 1 στα 3 γιαούρτια που καταναλώνονται φέρουν την επωνυμία ΦΑΓΕ. Την ίδια στιγμή ο όμιλος έχει αναπτύξει και έντονη εξωστρέφεια, προωθώντας το ελληνικό γιαούρτι στις αγορές του εξωτερικού, επικεντρώνοντας μάλιστα την στρατηγική του στην παραγωγική μονάδα που λειτουργεί εδώ και ένα χρόνο στις ΗΠΑ, έχοντας μάλιστα κατακτήσει μερίδιο αγοράς της τάξης του 2% στη χώρα. Η ΦΑΓΕ είναι η εταιρία που το 1975 άλλαξε ριζικά την αγορά του γιαουρτιού στην Ελλάδα, καθώς μέχρι τότε το γιαούρτι ήταν περισσότερο δημοφιλές στους μεγαλύτερους σε ηλικία καταναλωτές. Δημιούργησε νέα εικόνα για το γιαούρτι, τυποποιώντας το, ώστε να έχει σταθερή γεύση, ποιότητα και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Η εταιρεία η οποία διατηρεί μερίδιο στο σύνολο της αγοράς το οποίο προσεγγίζει το 30%, εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να κατέχει τα πρωτεία και στο συσκευασμένο στραγγιστό γιαούρτι με μερίδιο 48% στην κατηγορία. Τα γιαούρτια της ΦΑΓΕ ανήκουν σε μια «οικογένεια» περισσότερων από 100 επώνυμων γαλακτοκομικών προϊόντων: Γιαούρτια, επιδόρπια, γάλατα, κρέμες γάλακτος, τυριά και delicatessen, πολλά από τα οποία έχουν ήδη κατακτήσει και τις ξένες αγορές αφού διατίθενται σε περισσότερα από 20.000 σημεία πώλησης στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. ∼ FRIESLAND CAMPINA HELLAS ∼ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΓΚΑΜΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η παρουσία της FrieslandCampina Hellas στην Ελλάδα έχει μία μακρά ιστορία, η οποία ξεκινά με το ζαχαρούχο γάλα «ΝΟΥΝΟΥ». Στο πέρασμα του χρόνου, η γκάμα των γαλακτοκομικών προϊόντων της FrieslandCampina Hellas διευρύνθηκε σημαντικά, καλύπτοντας το πλήρες φάσμα των κατηγοριών και υποκατηγοριών του γάλακτος, των παιδικών τροφών, του γιαουρτιού, και από το 2007, του επώνυμου τυριού. Σε αυτά τα χρόνια, το σήμα «ΝΟΥΝΟΥ» κέρδισε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη της ελληνικής οικογένειας, αποτελώντας αποδεδειγμένα μία από τις πλέον αγαπημένες μάρκες του καταναλωτικού κοινού. Με προϊόντα φυσικής προέλευσης, τα οποία επεξεργάζονται σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας, μελετώνται επιστημονικά και εμπλουτίζονται με

70 Φεβρουάριος 2010

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 70

2/24/10 5:47:29 PM

θρεπτικά συστατικά, ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες και ποικίλες διατροφικές απαιτήσεις των διαφορετικών ηλικιακών ομάδων. Πίσω από το όνομα «ΝΟΥΝΟΥ», υπάρχουν οι άνθρωποι, η οργάνωση και η φιλοσοφία μίας διεθνούς εταιρείας, αφοσιωμένης σε αυτό που γνωρίζει καλά να κάνει: γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, τα οποία ο καταναλωτής μπορεί να εμπιστεύεται. Και είμαστε περήφανοι γιατί το κάνουμε με ευθύνη, ειλικρίνεια και ακεραιότητα προς όλους τους κοινωνικούς εταίρους. Με μεθοδικό σχεδιασμό, έμφαση στην καινοτομία και την ποιότητα και διαρκή ανάπτυξη σχέσεων με τον πελάτη, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να καταστήσουμε κάθε νέα χρονιά την πλέον επιτυχημένη της ιστορίας μας, στο πνεύμα μίας βιώσιμης ανάπτυξης που συνεισφέρει στην πρόοδο των εργαζομένων, των συνεργατών μας και της ελληνικής κοινωνίας.

H FrieslandCampina Hellas δραστηριοποιείται στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων, καλύπτοντας τις διατροφικές ανάγκες όλων των μελών της ελληνικής οικογένειας. Με την επωνυμία ΝΟΥΝΟΥ, η FrieslandCampina Hellas διαθέτει στην Ελληνική αγορά βρεφικά γάλατα, παιδικές τροφές, γάλατα εβαπορέ και υψηλής παστερίωσης, γιαούρτια, κρέμες γάλακτος και κίτρινα τυριά. Παράλληλα, διακινεί προϊόντα για επαγγελματική χρήση και με άλλες επωνυμίες της μητρικής εταιρείας. Τα προϊόντα στην ελληνική αγορά φέρουν το εμπορικό όνομα ΝΟΥΝΟΥ, το οποίο για 80 χρόνια αποτελεί εγγύηση ποιότητας και θρεπτικής αξίας στην διατροφή της ελληνικής οικογένειας. Το ΝΟΥΝΟΥ, έχει γίνει συνώνυμο του γάλακτος, ενώ το ποσοστό αναγνωσιμότητας του Brand αγγίζει το 100%. Η αγάπη και η εμπιστοσύνη, με την οποία οι Έλληνες αγκαλιάζουν τα προϊόντα γάλακτος ΝΟΥΝΟΥ, επιβεβαιώνουν τη συνέπεια με την οποία η μάρκα ανταποκρίνεται σταθερά στα ποιοτικά κριτήρια διατροφής ολόκληρης της οικογένειας εδώ και 80 χρόνια. ∼ ΚΡΙ ΚΡΙ ∼ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ Στην ενδυνάμωση των προϊόντων της και στην ανανέωση της εικόνας της προχωρά το 2010 η διοίκηση της εταιρίας Κρι Κρι. Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στα ατομικά παγωτά, η Κρι-Κρι φέτος θα δώσει ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση και απόλαυση στους μικρούς φίλους της εμπλουτίζοντας την γκάμα των παιδικών παγωτών με τον αγαπημένο σε όλα τα παιδιά ήρωα Ben 10 στα τυχερά κύπελλα με πολλά δωράκια και με το νέο ξυλάκι φράουλα & σοκολάτα φράουλα σε σχήμα καρδιάς, το Love U. Επί πλέον, ενισχύονται η premium σειρά Ensticto, με τη νέα γεύση Ensticto Strawberry Fighter και η σειρά Master με το νέο ξυλάκι Αlmond chocolate για τους φανατικούς λάτρεις της σοκολάτας. Στα Οικογενειακά παγωτά, η εταιρία προχωράει σε επαναλανσάρισμα όλων των παγωτών με νέες μοντέρνες συσκευασίες 1.100 ml και 2 lt, λανσάρεται ο νέος κωδικός Dolce Vita Καϊμάκι 1.100 ml και ενισχύεται η ανερχόμενη κατηγορία των multipacks με δύο νέες πολυσυσκευασίες, τo Master mini ξυλάκι 0% και το Master mini ξυλάκι double caramel. Όπως επισημαίνεται, όλα αυτά, σε συνδυασμό με την έντονη διαφημιστική προβολή που και το 2010 θα έχει πρωταγωνιστή τον Σάκη Ρουβά, αναμένεται ότι θα συμβάλλουν καθοριστικά στην εδραίωση της Κρι-Κρι ως «star της απόλαυσης» και για το καλοκαίρι του 2010. Χ ΧΡΗΜΑ 71

13_AFIEROMA_DAIRY_X359_final.indd 71

2/24/10 5:47:30 PM

Χ

∼ αφιέρωμα

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ LOGISTICS & COURIER

ΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΒΑΛΑΝ «ΧΕΙΡΟΦΡΕΝΟ» ΤΟ 2009

H κάμψη της περυσινής χρονιάς δεν συναντάται σε όλα τα επίπεδα της αγοράς, καθώς αρκετές εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο της μείωσης των λειτουργικών τους εξόδων, εκχωρούν τη διαχείριση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας σε 3PL providers μεγάλου μεγέθους.

72 Φεβρουάριος 2010

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 72

2/24/10 5:48:17 PM

✒ από τον

Γιώργο Καλούμενο

Π

τώση 12%-15% είχε ο κλάδος των logistics το 2009 αν και μέχρι το 2008 είχε ανοδική πορεία καθώς τα τελευταία χρόνια οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν σταδιακά τα οφέλη από την εκχώρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας σε τρίτους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Hellastat, η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε κατά τους τελευταίους μήνες του 2008 έχει αρνητικές συνέπειες στη διεθνή και εγχώρια εμπορευματική κίνηση. Συγκεκριμένα, τους πρώτους 4 μήνες του 2009 η πτώση του όγκου των εμπορευματικών ροών που εισάγονται διαμορφώνεται σε 35% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2008 ενώ η υποχώρηση του διακινηθέντος όγκου στον τομέα της εσωτερικής μεταφοράς εκτιμάται σε 40% για το εν λόγω διάστημα. Όπως αναφέρεται και παραπάνω ο κλάδος υπέστη κάμψη το 2009 της τάξης του 12%-15%. Ωστόσο η μείωση αυτή δεν συναντάται σε όλα τα επίπεδα της αγοράς, καθώς αρκετές εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο της μείωσης των λειτουργικών τους εξόδων, εκχωρούν τη διαχείριση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας σε 3PL providers μεγάλου μεγέθους. ΚΛΑΔΟΣ 3PL Οι εταιρείες 3PL λειτουργούν σε μια αγορά διαρκώς αυξανόμενου ανταγωνισμού, τόσο σε επίπεδο τιμολόγησης όσο και ποιότητας υπηρεσιών, όπου καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχή λειτουργία αποτελεί η ικανότητα προσφοράς εξειδικευμένων υπηρεσιών προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε πελάτη. Η διείσδυση του τομέα των 3PL στην Ελλάδα -αν και έχει ενισχυθεί σημαντικά- εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε σαφώς μικρότερα επίπεδα συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς μόλις το 10% των ελληνικών επιχειρήσεων αποτελούν πελάτες του κλάδου (ποσοστό που διαμορφώνεται σε 50%-70% στην ΕΕ). Στον τομέα των επενδύσεων, οι εταιρείες της αγοράς τα τελευταία χρόνια έχουν διαθέσει σημαντικά κονδύλια τόσο για την επέκταση και δημιουργία νέων αποθηκευτικών χώρων, όσο και για την υιοθέτηση και εφαρμογή νέων τεχνολογικών εργαλείων, όπως συστήματα ευφυών μεταφορών, ρομποτικά συστήματα αποθήκης κ.ά. Η ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους κυμαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον να εκδηλώνεται για περιοχές που βρίσκονται πλησίον των κεντρικών οδικών αξόνων (Αττική Οδός και Εθνική Οδός). Οι εταιρείες ενδιαφέρονται για αναπτύξεις ακινήτων στο Θριάσιο Πεδίο (αν και τα διαθέσιμα οικόπεδα είναι λίγα), τα Οινόφυτα, τα Σπάτα, ενώ στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης προτιμώνται η Σίνδος και το Καλοχώρι. Ωστόσο η προσφορά κατάλληλων χώρων διαμορφώνεται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα έναντι της ζήτησης ενώ τα περισσότερα ακίνητα που διατίθενται για εκμετάλλευση είναι κατά κανόνα παλαιά και χαμηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον έντονο κατακερματισμό αρκετών εκτάσεων, διατηρεί τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, τα οποία ωστόσο θεωρούνται πλέον σταθερά. Πάντως, οι αποδόσεις των βιομηχανικών ακινήτων παραμένουν υψηλότερες συγκριτικά με τις υπόλοιπες κατηγορίες ακινήτων, κυμαινόμενες περίπου στο 7,5%-8,5%. ΧΡΗΜΑ 73

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 73

2/24/10 5:48:17 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Ταχυμεταφορές & Logistics THIRD-PARTY LOGISTICS Με τον όρο Third-Party Logistics αναφέρεται η ανάληψη, από εξειδικευμένο πάροχο υπηρεσιών logistics, για λογαριασμό βιομηχανικών ή εμπορικών επιχειρήσεων και σε μέσομακροπρόθεσμη βάση, της διεκπεραίωσης του συνδυασμού τουλάχιστον δύο από τις παρακάτω υπηρεσίες logistics: ∼ο ργάνωση και εκτέλεση της μεταφοράς (απλής ή συνδυασμένης) /μεταφόρτωση ∼ αποθήκευση ∼ παραγγελιοληψία και εκτέλεση παραγγελιών ∼ διαχείριση αποθεμάτων ∼ συσκευασία, αποσυσκευασία, ανασυσκευασία, ετικετοποίηση ∼ άλλες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως παροχή πρόσβασης σε προηγμένα πληροφορικά συστήματα, είσπραξη αξίας τιμολογίων, τελική προσαρμογή προϊόντων, κ.λπ. Εκτιμήσεις πανευρωπαϊκών μελετών (MarketLine Inc), φέρουν το ποσοστό της αγοράς υπηρεσιών Logistics στην Ελλάδα που καλύπτεται από εξειδικευμένες εταιρείες (παρόχους υπηρεσιών 3rd Party Logistics), μόλις στο 11%. Όπως έχει αποδείξει η εμπειρία όμως, το σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης του κλάδου δεν μεταφράζεται αυτόματα και σε επιτυχία οποιασδήποτε επιχείρησης θελήσει να μπει στον κλάδο αυτό. Οι πιθανότητες και η στρατηγική επιτυχίας, διαφοροποιούνται σημαντικά ανάλογα με την γεωγραφική περιοχή παροχής υπηρεσιών 3rd Party Logistics (3PL), τις κατηγορίες προϊόντων στις οποίες πρόκειται να επικεντρωθεί η συγκεκριμένη επιχείρηση, τους υφιστάμενους και δυνητικούς ανταγωνιστές της, την τιμολογιακή πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει, κ.λπ. Η αποτίμηση της δυνατότητας επιτυχίας μιας επιχείρησης που είτε πρωτο-εισέρχεται στο χώρο της παροχής υπηρεσιών 3PL είτε αναρωτιέται όσον αφορά την επέκταση των υπηρεσιών της, μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο μέσα από την τεκμηριωμένη και πρακτική ανάλυση μίας μελέτης σκοπιμότητας. Η μελέτη αυτή, θα σταθμίσει όλους τους παραπάνω παράγοντες και θα καταλήξει σε σαφείς προτάσεις, όσον αφορά τη δυνατότητα ή όχι της συγκεκριμένης επιχείρησης να προχωρήσει στον κλάδο των 3PL και την πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει. ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 370 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης συνοψίζονται στα εξής: ∼Ο κύκλος εργασιών του δείγματος το 2008 αυξήθηκε κατά περίπου 13%, σε 1,64 δισ. ευρώ. Τα 2/3 των επιχειρήσεων βελτίωσαν τις πωλήσεις του 2007, ενώ η μέση μεταβολή 08/07 διαμορφώθηκε σε 7,1%. ∼Ω στόσο, παρά τη σταθερότητα του μικτού περιθωρίου στο 20%, τα λειτουργικά αποτελέσματα υποχώρησαν κατά 5,6% σε 108,13 εκατ. ευρώ λόγω της σημαντικής ανόδου των εξόδων διάθεσης. Επιπλέον, τα ΚΠΦ του κλάδου, υποδιπλασιάστηκαν σε 29,49 εκατ. ευρώ με την αντίστοιχη μέση μεταβολή να σχηματίζεται σε -1,5%. ∼ Η υποχώρηση της λειτουργικής και προ φόρων κερδοφορίας συνοδεύτηκε από κάμψη των περιθωρίων ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ σε 5,8% και 1,7% αντίστοιχα. ∼ Η κεφαλαιακή μόχλευση το 2008 βελτιώθηκε σε 1,9 προς 1, από 2,6 προς 1 το 2007, λόγω της συγκρατημένης ανόδου των Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων.

∼ Η αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων υποχώρησε περαιτέρω για δεύτερη διαδοχική χρονιά σε 7%, με τις αιτίες της κάμψης να εντοπίζονται στη βελτίωση της κεφαλαιακής μόχλευσης και στην υποχώρηση των περιθωρίων κερδοφορίας. Το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς των μεταφορών κατέχει ο υποκλάδος των οδικών μεταφορών. Στα αρχεία των υπηρεσιών του υπουργείου Μεταφορών υπάρχουν δηλωμένα 3.840.000 αυτοκίνητα, 1.131.000 φορτηγά, 28 χιλιάδες ταξί, 3.100 λεωφορεία και 969.000 δίκυκλα όλων των τύπων. Από αυτά το 40% των αυτοκινήτων χρησιμοποιούνται για επαγγελματική χρήση ενώ στα φορτηγά το ποσοστό ανεβαίνει στο 95%. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Σύμφωνα με την Icap η εξεταζόμενη αγορά τροφοδοτείται κυρίως από τις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου για μεταφορά εγγράφων και δεμάτων, γεγονός που καθιστά τις ιδιωτικές εταιρείες τη σημαντικότερη κατηγορία πελατών για τις υπηρεσίες ταχυμεταφοράς. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα κατηγοριών επιχειρήσεων που εμφανίζουν μεγάλη ζήτηση για υπηρεσίες ταχυμεταφοράς μπορούν να αναφερθούν οι θυγατρικές ομίλων εταιρειών, οι αντιπροσωπείες και τα υποκαταστήματα ξένων εταιρειών, επιχειρήσεις ελληνικών ή ξένων συμφερόντων οι οποίες διατηρούν γραφεία στην Ελλάδα και οι δραστηριότητές τους είναι στο εξωτερικό (λ.χ. ναυτιλιακά γραφεία), διαφημιστικές εταιρείες και γενικότερα επιχειρήσεις οι οποίες διακινούν μεγάλο όγκο εγγράφων μεταξύ της έδρας και των υποκαταστημάτων τους σε όλη τη χώρα. Μικρότερη συμμετοχή στην αγορά των ταχυμεταφορών έχει ο δημόσιος τομέας, αν και οι συγκεκριμένοι φορείς (υπηρεσίες, οργανισμοί, επιχειρήσεις) χρησιμοποιούν τις εξεταζόμενες υπηρεσίες σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το παρελθόν. Όσον αφορά τους ιδιώτες, η συγκεκριμένη κατηγορία πελατών χαρακτηρίζεται από παράγοντες του εξεταζόμενου κλάδου σαν περιστασιακή, καθώς αυτοί χρησιμοποιούν τις ταχυμεταφορές σε ιδιαίτερα έκτακτες περιπτώσεις. Τα τελευταία χρόνια άνοδο παρουσιάζει ο όγκος των αποστολών από επιχειρήσεις προς ιδιώτες, λόγω κυρίως της σταδιακής διάδοσης στη χώρα μας των αγορών από απόσταση (internet, «τηλεαγορές», κατάλογοι). ΠΡΟΣΦΟΡΑ Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά ταχυμεταφορών και διαθέτουν γενική άδεια παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών, ανέρχονται σε 337 (στοιχεία 16/11/2007). Οι επιχειρήσεις του κλάδου διαφοροποιούνται ως προς το μέγεθός τους, την υποδομή και τις γεωγραφικές περιοχές που καλύπτουν. Συγκεκριμένα, υπάρχουν οι διεθνείς εταιρείες (συνήθως πρόκειται για θυγατρικές ή υποκαταστήματα πολυεθνικών), οι οποίες πραγματοποιούν κυρίως αποστολές εξωτερικού. Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι εθνικοί ταχυμεταφορείς που διατηρούν δίκτυα υποκαταστημάτων ή / και αντιπροσώπων τα οποία καλύπτουν σχεδόν όλη την επικράτεια, εστιάζονται δε σε αποστολές εσωτερικού. Τέλος, στον κλάδο δραστηριοποιούνται και οι επιχειρήσεις τοπικής εμβέλειας (αφορούν την πλειοψηφία των επιχειρήσεων ταχυμεταφορών στη χώρα μας), οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες συγκεκριμένων αγορών του εσωτερικού, όπως είναι κάποιο αστικό κέντρο ή ένας νομός.

74 Φεβρουάριος 2010

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 74

2/24/10 5:48:17 PM

Ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου κλάδου, είναι η συνεργασία που αναπτύσσεται μεταξύ εταιρειών με σκοπό την «αλληλοκάλυψη» τυχόν «κενών» που υπάρχουν στα δίκτυά τους. Για παράδειγμα, μια εταιρεία που διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο εκτός Ελλάδας καλύπτει τις συγκεκριμένες αποστολές της συνεργαζόμενης εταιρείας, ταυτόχρονα δε η τελευταία την καλύπτει σε περιοχές της χώρας μας που δεν έχει παρουσία. ΑΓΟΡΑ Η εγχώρια αγορά ταχυμεταφορών εμφάνισε μια συνολικά ανοδική πορεία κατά την περίοδο 1991-2007, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 24,3%. Ειδικότερα, το 2007 η εγχώρια αγορά εκτιμάται σε €332.000 χιλ. από €306.200 χιλ. το 2006, εμφανίζοντας αύξηση κατά 8,4%. Το 69,6% της συνολικής αγοράς του 2007 προήλθε από τις αποστολές εσωτερικού και το υπόλοιπο από αποστολές εξωτερικού. Σχετικά με τον όγκο των αποστολών που διακινήθηκαν το 2007, εκτιμάται σε 52 εκατ. τεμάχια. Στη συνολική αγορά ταχυμεταφορών του 2007 η εταιρεία ACS ΑΕ εκτιμάται ότι κατέλαβε ποσοστό 23,5% η δε Γενική Ταχυδρομική ΑΕΕ με 14,3%. Σημαντική παρουσία στη συνολική αγορά ταχυμεταφορών για το ίδιο έτος είχαν και οι εταιρείες DHL Express (Ελλάς) ΑΕ, ΤΝΤ Σκάιπακ (Ελλάς) ΕΠΕ, Speedex AE Ταχυμεταφορών και ΕΛΤΑ Ταχυμεταφορές ΑΕ. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Στην παρούσα μελέτη αναλύεται ο κλάδος των υπηρεσιών διαμεταφοράς, ο οποίος εντάσσεται στον ευρύτερο κλάδο των μεταφορών. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζονται επιχειρήσεις οι οποίες επιμελούνται της οργάνωσης και της εκτέλεσης του εκάστοτε μεταφορικού έργου, χωρίς να έχουν απαραίτητα την ιδιοκτησία ή τη διαχείριση των απαιτούμενων μεταφορικών μέσων. Σημειώνεται ότι, το αντικείμενο των διαμεταφορικών εταιρειών συνίσταται στο συντονισμό της εκτέλεσης του μεταφορικού έργου με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, το οποίο συχνά απαιτεί το συνδυασμό περισσότερων του ενός μεταφορικών μέσων. Αναλαμβάνουν επομένως την ευθύνη της εξεύρεσης του μεταφορέα, ο οποίος μπορεί να είναι κάποια μεταφορική επιχείρηση με φορτηγά οχήματα, κάποια αεροπορική ή ναυτιλιακή εταιρεία, σιδηροδρομικός οργανισμός κ.λπ., ανάλογα με τη φύση και το προορισμό των μεταφερόμενων εμπορευμάτων. Ο κλάδος των διαμεταφορών χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού εταιρειών, ο δε ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι έντονος. Η υψηλή διαπραγματευτική δύναμη ορισμένων κατηγοριών αγοραστών και προμηθευτών εντείνει ακόμα περισσότερο των ανταγωνισμό μεταξύ των υφιστάμενων εταιρειών του κλάδου, συμπιέζοντας τα κέρδη τους, καθώς πολλές φορές δεν μπορούν να μετακυλήσουν στους πελάτες την αύξηση των τιμών που τους επιβάλλουν οι προμηθευτές. ΖΗΤΗΣΗ Η πορεία των εργασιών των επιχειρήσεων διαμεταφοράς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζήτηση για εμπορευματικές μεταφορές. Οι άμεσοι παράγοντες επηρεασμού της ζήτησης για εμπορευματικές μεταφορές εντοπίζονται στη βιομηχανική και εμπορική δραστηριότητα, στο μέγεθος των εισαγωγών και εξαγωγών, στο ύψος των ναύλων και των καυσίμων, στο κόστος και στις διαδικασίες εκτελωνισμού (για τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Επιπλέον, οι υποδομές των μεταφορών της χώρας επηρεάζουν σημαντικά το επίπεδο των παρεχόμε-

☛

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΘΕΣΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΤΟΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ, ΟΠΩΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΥΦΥΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΡΟΜΠΟΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΗΚΗΣ Κ.Α. νων υπηρεσιών. Όσον αφορά τους παράγοντες επηρεασμού της ζήτησης που προαναφέρθηκαν, αφ’ ενός μεν ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής της μεταποίησης διαμορφώθηκε το 2008 στα χαμηλότερα επίπεδα της τρέχουσας δεκαετίας, αφετέρου δε τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές προϊόντων (σε αξία) ήταν ανοδικές από το 2002 και έπειτα. Παράλληλα, η ζήτηση για υπηρεσίες διαμεταφοράς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από την ύπαρξη ή μη ιδιόκτητου στόλου μεταφορικών οχημάτων από τις εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις της χώρας. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στη διεκπεραίωση της μεταφοράς με ίδια μέσα και στην ανάθεση του μεταφορικού έργου σε κάποια διαμεταφορική επιχείρηση. ΠΡΟΣΦΟΡΑ Ο κλάδος των διαμεταφορών χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων, οι οποίες λειτουργούν είτε ως απλοί διαμεσολαβητές μεταφορικού έργου είτε ως πλήρως καθετοποιημένες επιχειρήσεις. Οι τελευταίες προσφέρουν εκτός από τις υπηρεσίες διαμεταφοράς και υπηρεσίες εκτελωνισμού, αποθήκευσης, συσκευασίας, ανασυσκευασίας και διαχείρισης εμπορευμάτων τρίτων (logistics). Οι περισσότερες από τις ελληνικές επιχειρήσεις διεθνών και εθνικών διαμεταφορών είναι μέλη των συνδέσμων ΣΥΝΔΔΕ&L και ΠΕΕΔ, οι οποίοι αριθμούν σήμερα συνολικά 216 μέλη. Ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στο κλάδο των διαμεταφορών έχει ως αποτέλεσμα ο υφιστάμενος ανταγωνισμός να είναι έντονος και σε αρκετές περιπτώσεις να παρατηρείται συγκράτηση ή/και πτώση των τιμών. Σημειώνεται ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός παρατηρείται στις οδικές διαμεταφορές, όπου δραστηριοποιούνται και οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία πλήττει πλέον τις περισσότερες χώρες του κόσμου, έχει επηρεάσει σημαντικά τη ζήτηση των υπηρεσιών διαμεταφοράς. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση των εισαγωγών και εξαγωγών εμπορευμάτων και προϊόντων. Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεδομένου ότι οι μεγάλες εταιρείες έχουν εδραιώσει την παρουσία τους στην αγορά και έχουν εξασφαλίσει την απαραίτητη φήμη και πελατεία. Σημειώνεται επιπλέον ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, μελλοντικά ο αριθμός των επιχειρήσεων θα μειωθεί σημαντικά, κυρίως μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, αλλά και λόγω της παύσης των λειτουργιών ΧΡΗΜΑ 75

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 75

2/24/10 5:48:17 PM

Χ αφιέρωμα ∼ Ταχυμεταφορές & Logistics εταιρειών που δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν από την έλλειψη ρευστότητας και τη δυσκολία δανεισμού κεφαλαίων, που οφείλεται στην οικονομική κρίση. ΜΕΓΕΘΗ ΑΓΟΡΑΣ ΔΙΑΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Το 2008 η αγορά των υπηρεσιών διαμεταφορών στην Ελλάδα ανήλθε σε €1.020 εκ. παρουσιάζοντας αύξηση 6,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο οδικός τομέας δεσπόζει στον κλάδο των διαμεταφορών με ποσοστό συμμετοχής που κυμάνθηκε μεταξύ του 58%-64% (βάσει αξίας) την περίοδο 2004-2008. Το μερίδιο του θαλάσσιου τομέα κυμάνθηκε μεταξύ 11%-16% την ίδια περίοδο, ενώ οι σιδηροδρομικές διαμεταφορές κυμάνθηκαν μεταξύ του 10%-12%. Όσον αφορά τις αεροπορικές μεταφορές εμφάνισαν μικρή αύξηση του ποσοστού συμμετοχής τους στη συνολική εξεταζόμενη αγορά το 2008 (12%) σε σχέση με το 2007 (11%). Σχετικά με τα μερίδια επιμέρους εταιρειών στη συνολική αγορά υπηρεσιών διαμεταφοράς για το 2008, στην πρώτη θέση βρίσκεται η εταιρεία Kuehne Nagel ΑΕ με μερίδιο μεταξύ του 6,0%6,5%. Ακολούθησαν οι εταιρείες Πρόοδος ΑΕ Ελληνικών & Διεθνών Μεταφορών και Schenker ΑΕ με μερίδια που διαμορφώθηκαν σε 6% περίπου και μεταξύ 4,5%-5,0% αντίστοιχα. Οι δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου κάλυψαν από κοινού το 36,1% της συνολικής αγοράς σε αξία, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο βαθμός συγκέντρωσης δεν είναι ιδιαίτερα υψηλός. Όσον αφορά την εξέλιξη της εγχώριας αγοράς διαμεταφορών για το 2009, σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και βάσει εκτιμήσεων των εταιρειών του κλάδου υπολογίζεται ότι η συνολική αξία της θα παρουσιάσει σημαντική πτώση, που ενδεχόμενα ξεπεράσει το 10%. Σημειώνεται ωστόσο, ότι το ακριβές μέγεθος της πτώσης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την έκβαση της κρίσης μέχρι το τέλος του έτους.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ LOGISTICS Σύμφωνα με εκπρόσωπους των επιχειρήσεων του κλάδου με τους οποίους συνεργάστηκε η Hellastat για την εκπόνηση της μελέτης, οι προκλήσεις είναι πολλές και καταγράφονται συνοπτικά ως εξής: ∼Η περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών ∼Η απελευθέρωση των αδειών φορτηγών και του επαγγέλματος του μεταφορέα ∼ Η οικονομική ανάπτυξη γειτονικών χωρών (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Ρωσία) ∼ Η βελτίωση του νομικού πλαισίου με την θεσμοθέτηση της λειτουργίας των εμπορευματικών κέντρων ∼ Η επιχορήγηση επενδύσεων μέσω του αναπτυξιακού νόμου ∼ Η σταδιακή αναγνώριση της σημασίας των υπηρεσιών logistics ∼ Η τεχνολογική διείσδυση ∼ Οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων για την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού. Η επίτευξη των προαναφερθέντων προκλήσεων προϋποθέτει ότι ο κλάδος των Μεταφορών & των Logistics θα μπορέσει επίσης να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες διαχρονικές αδυναμίες, όπως: 1. Η έντονη πολυδιάσπαση του κλάδου 2. Η έλλειψη ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου 3. Η έλλειψη κατοχύρωσης και αναγνώρισης του επαγγέλματος του logistician 4. Οι ανεπαρκείς υποδομές του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου και ελλιπής σύνδεση με λιμενικές εγκαταστάσεις 5. Οι περιορισμένοι αποθηκευτικοί χώροι στα λιμάνια 6. Οι εταιρείες 3PL δεν έχουν δικαίωμα να διατηρούν ιδιόκτητο μεταφορικό στόλο 7. Η γήρανση του μεταφορικού στόλου των οδικών μεταφορών και το «κλειστό» επάγγελμα του μεταφορέα.

∼

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ACS COURIER

Η

ACS Courier, εταιρεία του Ομίλου Info-Quest, λειτουργεί στην Ελληνική αγορά από το 1981 και έχει αναδειχτεί στην ηγέτιδα εταιρεία στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ταχυμεταφοράς (courier), εξυπηρετώντας τις καθημερινές ανάγκες επικοινωνίας και μεταφοράς εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και ιδιωτών στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο, με ταχύτητα, ασφάλεια και αξιοπιστία. Η ACS διαφοροποιείται σημαντικά από τις υπόλοιπες εταιρείες ταχυμεταφορών, καθώς προχωρά συστηματικά σε σημαντικές

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ επενδύσεις υποδομών για την αποδοτικότερη οργάνωση και λειτουργία, αλλά και τη βελτίωση της υψηλής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών της.

H ACS σε αριθμούς - Υποδομές και Οργάνωση: ∼ 28 χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας. ∼ Εγκαταστάσεις 30.000 m2. ∼ Δίκτυο 350 καταστημάτων (300 στην Ελλάδα, 50 σε Κύπρο, Αλβανία, Βουλγαρία). ∼ Επιτυχημένη διακίνηση 15.500.000 αποστολών ετησίως.

76 Φεβρουάριος 2010

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 76

2/24/10 5:48:18 PM

∼ Εξυπηρέτηση 15.000 προορισμών εντός Ελλάδος (όλη η Ελλάδα). ∼ 1.600 μεταφορικά μέσα ΦΔΧ, ΦΙΧ, Δίκυκλα. ∼ 3.000 εξειδικευμένα άτομα στελεχιακό δυναμικό. ∼ 10 Κέντρα διαλογής και διαμεταφόρτωσης σε όλη την Ελλάδα. ∼ Καθημερινή Διασύνδεση καταστημάτων με 70 συνδυασμένους (Οδικούς, Θαλάσσιους και Αεροπορικούς) Άξονες μεταφοράς. ∼ Αποκλειστικές πτήσεις Cargo προς κύριους νησιωτικούς προορισμούς. ∼Α υτόματα συστήματα διαλογής και ζύγισης αποστολών. ∼Σ ύγχρονες Μηχανογραφικές Υποδομές: • Online Track & Τrace Αποστολών.

• Αυτόματη Απόδοση Αντικαταβολών και ηλεκτρονική ενημέρωση.

• Αυτόματη διασύνδεση πελατών, μέσω του προγράμματος ηλεκτρονικής διαχείρισης αποστολών «ACS Connect».

• Online Real-time Διασύνδεση καταστημάτων, Online Τιμο-

λόγηση υπηρεσιών στο κατάστημα, Online υπηρεσίες εισπράξεων στα καταστήματα (εξόφληση λογαριασμών, αγορά εισιτηρίων κλπ).

• Χαρτογράφηση περιοχών-πελατών/Fleet Μanagement-GPS. ∼ Άμεση και επαγγελματική εξυπηρέτηση: • CS μεγάλων εταιρικών πελατών (Key Accounts) και ιδιωτών πελατών • CRM/Τηλ. εξυπηρέτηση 24x7 • Εξυπηρέτηση περισσότερων από 100.000 τηλεφωνικών συναλλαγών μηνιαίως. Για το 2010 προγραμματίζεται η επέκταση του Δικτύου Καταστημάτων της ACS εντός Ελλάδος. Παράλληλα συνεχίζεται η αναβάθμιση των υποδομών, ενώ σχεδιάζονται επίσης νέα προϊόντα και υπηρεσίες, με βασικούς άξονες την ποιότητα, την ταχύτητα και την αξιοπιστία, στα πλαίσια της ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης των αναγκών της αγοράς.

∼ ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

SALES MANAGER DELATOLAS EXPRESS CARGO SA

Ο

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

όμιλος DELATOLAS εκτός από την μεγάλη αναγνώριση του ονόματος ως μια από τις μεγαλύτερες μεταφορικές εταιρείες της χώρας. έχει την ιδιαιτερότητα να δραστηριοποιείται στις υπηρεσίες third party logistics αλλά και στις Ταχυμεταφορές μέσω των εταιρειών Delatolas Express Cargo SA και της Delatolas Courier Ltd. Το 2009 ήταν ένα δύσκολο έτος, κι όπως όλοι θεωρώ, έτσι κι εμείς αντιμετωπίσαμε ως εταιρεία μια σειρά από αντιξοότητες που δημιουργήθηκαν από την παγκόσμια Ύφεση και τις αγκυλώσεις της Ελληνικής αγοράς. Το 2010 μαζί με προσδοκίες , κουβαλά μια συνεχιζόμενη μείωση της ζήτησης και ένα οικονομικό περιβάλλον αβεβαιότητας και κινδύνων. Είμαστε όμως σε θέση να αισιοδοξούμε ότι θα καταφέρουμε να επιτύχουμε τους εταιρικούς στόχους, οι οποίοι είναι η διατήρηση της αναπτυξιακής μας πορείας, μείωση των λειτουργικών μας εξόδων, ενδυνάμωση της εταιρικής μας ταυτότητας στην αγορά. Βέβαια σε όλα αυτά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη δύσκολη θέση που βρίσκεται η χώρα μας την παρούσα χρονική περίοδο, σε συνδυασμό με διάφορες κινητοποιήσεις κοινωνικών ομάδων όπως είναι η αγροτική τάξη, τα οποία συμβάλλουν στην επιδείνωση του ήδη πολύ αρνητικού κλίματος της αγοράς και των επενδύσεων. Παρακολουθούμε συζητήσεις για εθνικό σχέδιο δράσης στα Logistics, παρουσιάζονται προοπτικές να γίνει η Ελλάδα διαμετακομιστικός κόμβος των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου, όμως τελικά οι προσωπικές πρωτοβουλίες των Ελλήνων επιχειρηματιών δεν αρκούν αν δεν κινητοποιηθεί και ο κρατικός μηχανισμός με κίνητρα και ανάλογα μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση. Ποιες προοπτικές από την άλλη να συζητήσουμε όταν δεν υπάρχουν καν οι βασικές υποδομές (δρόμοι, λιμάνια, τρένα κ.λπ.). Οι αποθήκες μας βρίσκονται σε κομβικό σημείο στην περιοχή του Ασπροπύργου, στην έξοδο της Αττικής Οδού.

Η εταιρεία μας παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης, αποθήκευσης και διανομής προς όλη την Ελλάδα, με μεγαλύτερο πλεονέκτημα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη διανομή, η οποία πραγματοποιείται ανάλογα μέσω του ιδιόκτητου στόλου της εταιρείας, αλλά κι ενός επιλεγμένου δικτύου συνεργατών στην επαρχία. Ιδιαίτερα για την Θεσσαλία και τη Βόρεια Ελλάδα η εταιρεία χρησιμοποιεί δικό της δίκτυο με καθημερινές απευθείας αναχωρήσεις σε όλες τις πόλεις χωρίς μεταφορτώσεις μέσω της θυγατρικής μας εταιρείας ΔΙΜΕΤ. Επί πλέον για τη διαχείριση των παραγγελιών και την παρακολούθηση των αποθεμάτων, χρησιμοποιούμε Warehouse Management System (Aberon και e-Aberon της εταιρείας Optimum), το οποίο δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη μας, να παρακολουθεί on-line οποιαδήποτε ώρα και ημέρα, την εξέλιξη των παραγγελιών του, το απόθεμά του, καρτέλες είδους και ισοζύγια, ακόμα και να καταχωρεί παραγγελίες οποιαδήποτε ώρα και στιγμή ακόμα και μέσα στο Σαββατοκύριακο, σε όποιο σημείο της Ελλάδας ή του εξωτερικού κι αν βρίσκεται εφόσον έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί στο internet. Η Delatolas Courier διαφοροποιείται ως προς το ότι εξειδικεύεται στην διανομή δεμάτων και σε συγκεκριμένους κλάδους όπως είναι για παράδειγμα το κανάλι διανομής φαρμακείων, καταφέρνοντας να πετύχει μικρούς χρόνους παράδοσης με πολύ μικρό κόστος, το οποίο δεν εξαρτάται από τον όγκο ή το βάρος του δέματος. Η ευελιξία αυτής της εμπορικής πολιτικής με χαμηλό κόστος ακόμα και για δέματα 30 κιλών και μεγάλου όγκου, δημιουργεί νέες προοπτικές για ανάπτυξη. Δεδομένης της τάσης που υπάρχει στην αγορά για διατήρηση μικρού αποθέματος στα καταστήματα, προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε μια υπηρεσία που συνδυάζει και για τα μικρά φορτία, χαμηλό κόστος με μικρούς χρόνους παράδοσης. Χ ΧΡΗΜΑ 77

18-AFIEROMA LOGISTICS 359_final.indd 77

2/24/10 5:48:18 PM

Χ ρεπορτάζ

EUROBANK EFG ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ

TRADER’S EYE: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Μέσω της πλατφόρμας «Trader’s Eye» της Eurobank, ο επενδυτής μπορεί σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθεί τιμές ελληνικών και διεθνών μετοχών, συγκριτικά διαγράμματα, ειδοποιήσεις τιμών κ.ά.

Σ

✒ ε αναβάθμιση της ηλεκτρονικής πλατφόρ∼ αξιοποιεί, από την πρώτη στιγμή για τη διευκόλυνσή από τον Γιώργο μας Eurobank Trader με την εφαρμογή του του, τις «προτεινόμενες» οθόνες που του δίνουν τη δυΚαλούμενο «Trader’s Eye» προχώρησε η Eurobank. Το νατότητα να παρακολουθεί τις πιο «δημοφιλείς» αγορές Eurobank Trader 2.0 είναι μία ηλεκτρονική πλατφόρμα ή κλάδους (ETFs, BRICs, και κλάδους όπως ενέργεια, ναυτιλία, τελευταίας τεχνολογίας που επιτρέπει στο χρήστη να μέταλλα κ.ά.). Η εταιρεία παρείχε ήδη από το 2002 την υπηρεσία εκτελεί από όπου κι αν βρίσκεται τις εντολές του ηλεκτρονικά αυτή για συναλλαγές των πελατών της αποκλειστικά στο ελληνικό μέσω του διαδικτύου. Τον «μεταφέρει» στις σημαντικότερες χρηΧρηματιστήριο με τη χρήση του internet, με περισσότερους από ματιστηριακές αγορές του κόσμου και ταυτόχρονα του παρέχει τη 1.500 ενεργούς πελάτες. Η Εurobank EFG Χρηματιστηριακή με χώδυνατότητα να ενημερωθεί για το χαρτοφυλάκιο και τις συναλλαγές ρα-«πιλότο» τη Ρουμανία, θα επεκτείνει από το 2010 τη χρήση του του. Μέσω της πλατφόρμας «Trader’s Eye», ο επενδυτής μπορεί σε Eurobank Trader 2.0 και στις θυγατρικές της στη Νοτιοανατολική πραγματικό χρόνο να παρακολουθεί τιμές ελληνικών και διεθνών Ευρώπη.μετοχών, συγκριτικά διαγράμματα, ειδοποιήσεις τιμών (alerts) κ.ά. Το Eurobank Trader 2.0 (www.eurobanktrader.gr) στην ουσία ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε “Εργαλεία” συναλ«Πρόκειται για μια καινοτόμο υπηρεσία που ανοίγει νέα εποχή στις λαγών παρόμοια με αυτά που έχουν οι επαγγελματίες trader και χρηματιστηριακές συναλλαγές, η οποία συνδυάζει την πληροφόνα εκτελούν τις χρηματιστηριακές τους εντολές ηλεκτρονικά από ρηση, την πρόσβαση και την εκτέλεση συναλλαγών στο 99% της όπου κι αν βρίσκονται, φτάνει να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικό Διεθνούς Κεφαλαιοποίησης» τόνισε ο Αναπληρωτής Διευθύνων υπολογιστή με σύνδεση στο ίντερνετ. Το κόστος των πελατών της Σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG κ. Νικόλαος Καραμούζης. χρηματιστηριακής για την πρόσβαση στην πλατφόρμα αυτή (χωρίς Με σημαντικές επενδύσεις στους ανθρώπους, τις υποδομές, τα νέα τις προμήθειες για αγορές και πωλήσεις) ξεκινά από 6 ευρώ το μήνα προϊόντα, ο όμιλος της Eurobank EFG αξιοποιεί τις τεχνολογικές για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και την πραγματοεφαρμογές με στόχο την πληρέστερη ικανοποίηση των αναγκών ποίηση αγοραπωλησιών μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών και και των απαιτήσεων των πελατών μας, στην Ελλάδα και τις χώρες φτάνει έως τα 35 ευρώ το μήνα για αντίστοιχες υπηρεσίες σε όλες όπου έχουμε παρουσία.» Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου τις διεθνείς αγορές (Λονδίνο, Γερμανία, ΗΠΑ κ.λπ.) που υποστηρίτης Eurobank EFG Χρηματιστηριακή κ. Κώστας Μητρόπουλος, ζει το σύστημα. ανέφερε ότι «το Eurobank Trader παρέχει στους επενδυτές πληροφόρηση, πρόσβαση και εργαλεία με έναν ιδιαίτερα φιλικό και εξελιγμένο τρόπο. Έτσι δίνει στους πελάτες μας την δυνατότητα να ΓΚΑΜΑ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ Πιο ειδικά με το Eurobank Trader 2.0 ο επενδυτής μπορεί να: πληροφορούνται και να εκτελούν εντολές σε πραγματικό χρόνο, ∼ παρακολουθεί δυναμικά μέσω της πλατφόρμας «Trader’s Eye», και ταυτόχρονα να διαχειρίζονται οι ίδιοι το χαρτοφυλάκιό τους.» σε πραγματικό χρόνο τιμές ελληνικών και διεθνών μετοχών, συΤο 2009 η Eurobank EFG Χρηματιστηριακή ΑΕΠΕΥ διατήρησε τη γκριτικά διαγράμματα, ειδοποιήσεις τιμών (alerts) κ.ά. δυναμική της και κατέκτησε την πρώτη θέση στην Ελληνική Αγορά ∼ εκτελεί εντολές ηλεκτρονικά στο ελληνικό χρηματιστήριο και (15%) σε μερίδιο αγοράς. Με το πελατολόγιό της να αριθμεί 40.000 στις μεγαλύτερες διεθνείς αγορές (NYSE, NASDAQ, Euronext) ενεργούς ιδιώτες πελάτες και 170.000 χρηματιστηριακούς κωδι∼ ενημερώνεται για το χαρτοφυλάκιό του, ενώ ταυτόχρονα έχει κούς είναι η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή εταιρεία στον τομέα εξυπρόσβαση στα ιστορικά στοιχεία των συναλλαγών του (πινακίδια, πηρέτησης πελατών, ενώ διαθέτει το μεγαλύτερο χρηματιστηριακό εντολές, ανάλυση χρηματικών κινήσεων κ.ά.) δίκτυο στην Ελλάδα και παρουσία σε τέσσερις χώρες της Νοτιοανα∼ διαμορφώνει τις «προσωπικές του οθόνες» μέσω της εφαρμογής τολικής Ευρώπης Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Τουρκία.

«Trader’s Εye», οθόνες με τις απόλυτα προσωπικές επενδυτικές Η Eurobank EFG Χρηματιστηριακή παρέχει ήδη στους πελάτες της, επιλογές και προτιμήσεις του (μετοχές, δείκτες, ETF’s, δυναμικά τη δυνατότητα διενέργειας συναλλαγών σε μετοχές και παράγωγα γραφήματα και τεχνική ανάλυση) σε 30 αλλοδαπά χρηματιστήρια.. Χ

78 Φεβρουάριος 2010

06_REPORTAGE_EUROBANK_TRADER_X359_final.indd 78

2/24/10 5:50:05 PM

06_REPORTAGE_EUROBANK_TRADER_X359_final.indd 79

2/24/10 5:50:07 PM

Χ φάκελοι

ΠΛΑΙΣΙΟ:

ΠΑΜΕ ΚΑΛΑ, ΑΛΛΑ... ΔΕΝ ΥΠΟΣΧΟΜΑΣΤΕ Βελτιωμένα μεγέθη στο 4ο τρίμηνο του 2009, κυρίως λόγω είσπραξης της ασφαλιστικής αποζημίωσης για την καταστροφή του καταστήματος της Στουρνάρη, αλλά και λόγω της καμπάνιας για τα 40 χρόνια.

«Δ

✒ ουλειά μας είναι η διαχείριση από τον ΝΕΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Γιώργο του αγνώστου, κάτι στο οποίο τα Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πλαίσιο Γιώργο Γεράρδο, Καλούμενο πάμε καλά επί σαράντα ολόκληρα η επαναλειτουργία του ιστορικού καταστήματος τοχρόνια και μέχρι τώρα. Όμως δεν μποποθετείται στο διάστημα μεταξύ τέλους του 2010 και αρχών του ρούμε να υποσχεθούμε κάτι συγκεκριμένο 2011, αλλά πολύ σύντομα, περίπου σε ένα μήνα, θα ξεκινήσει η για το μέλλον, όπως άλλωστε δεν έχουμε ποτέ υποσχεθεί μεγάλα λειτουργία καινούργιου σημείου πώλησης σε πολύ κοντινή απόπράγματα, ούτε αυτά που έχουμε ήδη επιτύχει. Ειδικά στη συγκεσταση από αυτό. Πρόκειται για κατάστημα εμβαδού 600 τ.μ. επί κριμένη συγκυρία, δεν μπορούμε να κάνουμε σαφείς προβλέψεις, της οδού Στουρνάρη 39. Σε ό,τι αφορά στο άνοιγμα νέων καταεφ’ όσον εξαρτώμεθα από δύο μεγάλους παράγοντες, τους οποίους στημάτων ο κ. Γεράρδος τόνισε ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα, εμείς δεν μπορούμε να επηρεάσουμε: τη γενικότερη κατάσταση καθώς μάλιστα η ανάπτυξη της εταιρείας μπορεί να βασισθεί και της ελληνικής οικονομίας και τις παγκόσμιες εξελίξεις στην σε άλλους παράγοντες και κινήσεις, πέραν του αριθμού των κατααγορά προϊόντων τεχνολογίας. Γι’ αυτό που μπορούμε, πάντως, στημάτων λιανικών πωλήσεων. Σε ό,τι αφορά στη δραστηριοποίνα σας διαβεβαιώσουμε είναι ότι κοιμόμαστε και ξυπνάμε έχοντας ηση στη Βουλγαρία ανέφερε ότι εκεί η εταιρεία «έφαγε» ένα μικρό στο μυαλό μας το πώς θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε τη δουλειά χαστούκι λόγω της κακής κατάστασης στη βαλκανική χώρα, αλλά μας και να αναπτύξουμε περαιτέρω την εταιρεία.» Με αυτά τα η αρνητική επίδραση που προκλήθηκε ήταν πολύ μικρή σε σχέση λόγια ο πρόεδρος της Πλαίσιο ΑΕ, Γιώργος Γεράρδος, «ζωγράμε τα συνολικά μεγέθη του Ομίλου. φισε» την υφιστάμενη συγκυρία και τις προοτπικές που διαγράφονται για την εταιρεία του. ΩΘΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ SERVICE Στα πεπραγμένα, όπου οι αναφορές μπορούσαν να είναι σαφείς και Από τις πλέον θετικές εξελίξεις για την Πλαίσιο ήταν η δυνατόξεκάθαρες, είχαμε τα εξής: ο τζίρος του 4ου τριμήνου 2009 έκλεισε τητα παροχής υπηρεσιών service σε τρεις πολύ σημαντικές μάρκες που ήδη εμπορεύεται: στα laptop Acer, HP και Toshiba. Το service με θετικό πρόσημο, ενώ παράλληλα η εταιρεία κατάφερε να πατης Πλαίσιο περιορίζει τον χρόνο επιστροφής στον πελάτη σε ρουσιάσει μειωμένα έξοδα κατά το ίδιο διάστημα, παρά το γεγονός μία εβδομάδα με δέκα μέρες, διάστημα που είναι πολύ μικρότερο ότι οι αποσβέσεις της αυξήθηκαν. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργααπό αυτό που ίσχυε για το service τους παλαιότερα. Επίσης, μεσιών της αυξήθηκε κατά 6,4% στα 123,4 εκατ. ευρώ, ενώ τα έξοδα υποχώρησαν κατά 4,7% στα 17,4 εκατ. ευρώ. γάλη ανάπτυξη παρουσίασαν οι πωλήσεις μέσω του web site της εταιρείας, καθώς οι ημερήσιες επισκέψεις στην ιστοσελίδα της Συνολικά, οι πωλήσεις το 2009 διαμορφώθηκαν σε 389.670 εκατ. ΠΛαίσιο ξεπερνούν τις 90.000. Στόχος μέσα στο 2011, σύμφωνα ευρώ μειωμένες κατά 5,4% σε σχέση με τις περυσινές. Αντίθετη με τον αντιπρόεδρο Κώστα Γεράρδο, είναι η περαιτέρω αύξηση πορεία ακολούθησαν τα έξοδα του Ομίλου, τα οποία σε ετήσιο του μεριδίου της Πλαίσιο και μέσω αυτής να βελτιωθούν τα αποεπίπεδο μειώθηκαν κατά 7,6%. Τα Κέρδη Μετά από Φόρους του τελέσματά της, καθώς η αγορά συνολικά δεν αναμένεται να αναΟμίλου διαμορφώθηκαν στα 4,7 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 11,1% πτυχθεί. Μείζον θέμα κατά το τρέχον έτος για την Πλαίσιο, αλλά σε σχέση με πέρυσι, με καθοριστικό ρόλο στην αύξηση αυτή να και γενικότερα για την αγορά, θα είναι η ύπαρξη ρευστότητας, έχει παίξει η ασφαλιστική αποζημίωση για την καταστροφή του καθώς η έλλειψή της «είναι ικανή να δημιουργήσει εμφράγματα» καταστήματος της Στουρνάρη 24, η οποία εισεπράχθη στη διάρόπως υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Γ. Γεράρδος. Σε ό,τι αφορά κεια του τελευταίου τριμήνου της χρήσης. στην περίοδο των γιορτών αναφέρθηκε ότι πολύ καλά πήγε το ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ κομμάτι του gaming, και ειδικά η παιχνιδομηχανή Wii αλλά και το Playstation 3. Για την παρουσία των καταστημάτων Πλαίσιο στα μεγάλα εμπορικά κέντρα, αναφέρθηκε ότι αυτό του Athens Heart βρίσκεται στο επίπεδο του break even, σε αντίθεση με αυτό του The Mall το οποίο σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Ο κ. Γεράρδος, μάλιστα, ανέφερε ότι μάλλον για το Πλαίσιο μεγαλύτερη επιτυχία έχουν τα καταστήματα που βρίσκονται εκτός εμπορικών κέντρων, σε αντίθεση με τη γενικότερη τάση που υπάρχει στην αγορά. Χ 80 Φεβρουάριος 2010

22_FAKELOS_PLAISIO_X359_final.indd 80

2/24/10 5:50:31 PM

Χ φάκελοι

AEGEAN AIRLINES:

ΠΤΗΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ «ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ» ΤΟ 2010 Στο μικρό χρονικό διάστημα, που μεσολάβησε από την ημέρα παρουσίασης των στοιχείων της εταιρείας στους αναλυτές μέχρι την ημέρα που το ΧΡΗΜΑ πήγαινε στο τυπογραφείο, κατέστη σαφές ότι οι συνθήκες στην ελληνική αγορά αερομεταφορών αλλάζουν δραστικά, μετά τη συμφωνία συγχώνευσης Aegean και Olympic Air…

Ε

✒ από τον

τήσια αύξηση 10% στην επιβατική κίνηση Γιώργο Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΔΣ της Aegean, κ. Θ. ΒαΚαλούμενο στο σύνολο του δικτύου της παρουσίασε η σιλάκη αυτή τη στιγμή υπάρχουν 34 αεροδρόμια στο Aegean Airlines στο 2009, αν και δεν είναι βέβαιο εξωτερικό που λειτουργούν με μονοπωλιακό καθεστώς. Σε ό,τι ότι η βελτίωση αυτή θα μεταφραστεί και σε αξία στα αφορά τους διαγωνισμούς για τις άγονες γραμμές αυτοί έπρεπε αποτελέσματα της περσινής χρονιάς. να έχουν ολοκληρωθεί πριν από τη δημιουργία της νέα Ολυμπιακής από την προηγούμενη κυβέρνηση. Όμως οι διαδικασίες Η εταιρεία μεταφέροντας το 2009 πάνω από 6,5 εκατ. επιβάτες, καθυστέρησαν, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε λόγω της πρόωρης κατέγραψε ετήσια αύξηση 10% στο σύνολο του δικτύου της. προσφυγής στις κάλπες και αναγκαστικά τα δρομολόγια πραγΣυγκεκριμένα, στο δίκτυο εσωτερικού η Aegean μετέφερε 3,8 εκ. επιβάτες, σημειώνοντας αύξηση 2% σε σχέση με το 2008 ενώ ματοποιούνται μέσω διαδικασίας ανάθεσης για τέσσερις μήνες. Το ίδιο σκηνικό υπάρχει και στις διακρατικές συμφωνίες όπου στο δίκτυο εξωτερικού κατέγραψε αύξηση ύψους 22%, μεταφέέχουν ανατεθεί στην Ολυμπιακή μέχρι να πραγματοποιηθεί και ροντας 2,8 εκ. επιβάτες. Μεικτή αναμένεται να είναι η εικόνα εκεί ο αντίστοιχος διαγωνισμός. για το 2010 καθώς η αγορά του εξωτερικού αναμένεται να έχει πτώση 8% ενώ η εγχώρια αγορά αναμένεται να αναπτυχθεί. Με βάση αυτές τις προβλέψεις το ενδεχόμενο για αύξηση προοριΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ «ΑΤΟΥ» σμών στο εξωτερικό είναι μικρό στην παρούσα φάση. Αυτή τη Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Δ. Γερογιάννης ανέστιγμή βρίσκεται σε εκκρεμότητα ο διαγωνισμός για 11 δρομοφερε ότι, λόγω της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας, το πλάνο λόγια σε άγονες γραμμές, καθώς και το τι θα γίνει με τις διακραπου ακολουθείται θα αναμορφώνεται κάθε μήνα ενώ ιδιαίτερη τικές συμβάσεις με τις χώρες εκτός ευρωπαϊκής ένωσης. βαρύτητα, θα δοθεί στη δυνατότητα ευελιξίας στο κόστος κτήσης των αεροσκαφών. Για το λόγο αυτό η εταιρεία ανέβαλε την ☛ παραλαβή πέντε Airbus, ενώ συνάπτει συμφωνίες βραχυπρόθεΛΟΓΩ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ σμου χαρακτήρα με ορίζοντα 2-3 ετών. Έτσι αυξάνεται ο βαθμός ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ, ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΠΟΥ ευελιξίας χωρίς να αυξάνεται το κόστος για την εταιρεία. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ ΘΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Ο κ. Γερογιάννης ανέφερε ότι η Aegean πρακτικά δεν έχει δάνεια που να βαρύνουν τον ισολογισμό της πέραν των τριών αεΚΑΘΕ ΜΗΝΑ, ΕΝΩ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΘΑ ΔΟΘΕΙ ΣΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ροσκαφών που απέκτησε πρόσφατα με τη μέθοδο του operating ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ leasing, υποχρέωση που μπορεί πολύ εύκολα να «φύγει από πάνω της» ουσιαστικά χωρίς ιδιαίτερες συνέπειες. Η διοίκηση ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ. της εταιρείας έθεσε ως τις σημαντικότερες προκλήσεις για το 2010 τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία που θα επηρεάAEGEAN ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ σουν την καταναλωτική συμπεριφορά , την είσοδο στην αγορά νέου ιδιώτη ανταγωνιστή, και την πιθανή άνοδο στις τιμές του «μαύρου χρυσού». Μεταξύ των πλεονεκτημάτων που έχει η Aegean έναντι του ανταγωνισμού τα οποία και θα τη βοηθήσουν να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις είναι η μικρή ηλικία και ομοιογένεια του στόλου της, τα οικονομικά αποθέματα, η ένταξη στη Star Alliance τον Ιούνιο του 2010 και η ευελιξία που αφορά στο 20% του στόλου της. Χ ΧΡΗΜΑ 81

09_FAKELOS_AEGEAN_X359_final.indd 81

2/24/10 5:58:57 PM

Χ φάκελοι

ΕΛΑΣΤΡΟΝ:

ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΨΕΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η πορεία των οικονομικών μεγεθών του Ομίλου, ακολούθησε την γενικότερη τάση του κλάδου, με υποχώρηση της δραστηριότητας και συμπίεση των περιθωρίων κέρδους για το σύνολο του εννεαμήνου της τρέχουσας χρήσης ✒

Σ

από τον

Γιώργο τη βέλτιστη διαχείριση του κεφαλαίου κίΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ Καλούμενο νησης, του λειτουργικού κόστους και του Θετική νότα αποτέλεσε η βελτίωση των μεγεθών του πιστωτικού κινδύνου, με σημαντική ενίσχυση των 3ου τριμήνου της τρέχουσας χρήσης έναντι του 2ου τριμήνου, με θετικών ταμειακών ροών επικεντρώθηκαν οι ενέρτον ενοποιημένο κύκλο εργασιών να ανέρχεται σε 23,2 εκατ. ευρώ γειες της διοίκησης για την αντιμετώπιση της κρίσης έναντι 22,1 εκατ. ευρώ , καταγράφοντας αύξηση κατά 5% περίπου και τη θωράκιση του Ομίλου από τις δυσμενείς της επιπτώσεις και το ενοποιημένο μικτό κέρδος ανήλθε σε 1,1 εκατ. ευρώ έναντι μέσα στο 2009. Συγκεκριμένα οι θετικές ταμειακές ροές ανήλζημιών 0,6 εκατ. ευρώ το 2ο τρίμηνο του 2009. Επισημαίνεται θαν σε 47 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων οι λειτουργικές σε 44 εκατ. ότι οι πρωτόγνωρα έντονες διακυμάνσεις των τιμών του χάλυβα ευρώ, έναντι αρνητικών λειτουργικών ταμειακών ροών12,0 διεθνώς, οι οποίες στο 2008 ακολούθησαν έντονα ανοδική πορεία εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Αντίστοιχα μείμε κατακόρυφη πτώση στη συνέχεια, σε συνδυασμό με τη σφιχτή ωση κατά 40% παρουσίασαν οι συνολικές υποχρεώσεις, οι πολιτική των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, οδήγησαν αναπόοποίες διαμορφώθηκαν στα 62,6 εκατ. ευρώ έναντι 104,7 εκατ. φευκτα στη συρρίκνωση των επενδύσεων και της ζήτησης με σηευρώ την 31η/12/2008, ενώ ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός μαντικές επιπτώσεις στην κατασκευαστική δραστηριότητα και σε (τραπεζικά δάνεια – διαθέσιμα) μειώθηκε κατά 62,5% και όλους σχεδόν τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας. Αν και ανήλθε σε 27,7 εκατ. ευρώ τη 30η/9/2009 έναντι 73,9 εκατ. υπάρχουν σημάδια σταθεροποίησης παγκοσμίως και η ανάκαμψη ευρώ τη 31η/12/2008. Με τις ενέργειες αυτές, ο δείκτης δανειαναμένεται, επικρατεί ακόμη αβεβαιότητα στην αγορά διεθνώς. ακής μόχλευσης (ξένα/ίδια κεφάλαια) βελτιώθηκε και διαμορΗ Έλαστρον είναι ένας από τους κυριότερους επεξεργαστές και φώθηκε στο 0,76 έναντι 1,19 την 31η/12/2008. μεταπωλητές προϊόντων χάλυβα στην Ελλάδα με πάνω από 50 Όσον αφορά στην πορεία των υπόλοιπων οικονομικών μεγεθών έτη παρουσίας στον τομέα διαχείρισης της μεγαλύτερης ποικιλίας του Ομίλου, ακολούθησε την πορεία του κλάδου γενικότερα, με προϊόντων χάλυβα στην αγορά (πάνω από 300 είδη). Τα προϊόντα υποχώρηση της δραστηριότητας και συμπίεση των περιθωρίων του Ομίλου, απευθύνονται σε εφαρμογές στον τομέα της βιομηχακέρδους για το σύνολο του εννεαμήνου της τρέχουσας χρήσης. νίας, στους κλάδους των κατασκευών, της ενέργειας καθώς και της Συνοπτικά ο κύκλος εργασιών του Ομίλου Έλαστρον στο εννεάναυτιλίας. Επίσης, βάσει της πολυετούς του εμπειρίας, ο Όμιλος μηνο του 2009 διαμορφώθηκε στα 69,6 εκατ. ευρώ έναντι 155,3 Έλαστρον διατηρεί τη μέγιστη δυνατή ποιότητα των παρεχόμενων εκατ. ευρώ το 2008 ενώ το ενοποιημένο μικτό κέρδος ανήλθε προϊόντων, αξιοποιώντας τις μακροχρόνιες σχέσεις με μεγάλους σε 1,7 εκατ. ευρώ έναντι 25,1 εκατ. ευρώ και τα αποτελέσματα προμηθευτές από όλο τον κόσμο, όπως η Tata Group (πάνω από προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων 35 προμηθευτές σε 24 χώρες). Μέσω ενός ανεπτυγμένου δικτύου και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε ζημιές 2,3 εκατ. διανομής, διαθέτει τα προϊόντα του σε ένα ευρύ πελατολόγιο ευρώ έναντι κερδών 15,7 εκατ. ευρώ το 2008. Τέλος τα ενοποι(πάνω από 2.900 πελάτες) προσανατολισμένο κατά κύριο λόγο ημένα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηστην ελληνική αγορά. Όσον αφορά στις προοπτικές ανάπτυξης, ο φίας υποχώρησαν σε ζημιές 4,0 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 8,5 όμιλος με εφαλτήριο την αλλαγή της ονομασίας το 2008 από Α. εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρήσης. Καλπίνης – Ν. Σίμος ΑΕΒΕ σε Έλαστρον ΑΕΒΕ, χάραξε την νέα του στρατηγική επέκτασης και εκτός των ελληνικών συνόρων. ΕΛΑΣΤΡΟΝ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ Εφαρμόζει επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 44 εκατ. ευρώ που περιλαμβάνει την αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων στον Ασπρόπυργο, τη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου κέντρου χαλύβων στη Β. Ελλάδα σε κοινοπραξία (50-50) με την παγκοσμίου φήμης Tata Steel (Τata Έλαστρον), το οποίο ολοκληρώθηκε και τη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου κέντρου χαλύβων στην περιοχή του Βουκουρεστίου της Ρουμανίας, σε κοινοπραξία (1/3) με τη Χαλυβουργία Ελλάδος και την Αφοί Τριγώνη (B.I.G. SRL). Χ

82 Φεβρουάριος 2010

02_FAKELOS_ELASTRON_X359_final.indd 82

2/24/10 5:52:09 PM

Χ φάκελοι

ΚΑΝΑΚΗΣ:

ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΕΤΑΙΡΟΥ Η Κανάκης θα προσπαθήσει στα επόμενα χρόνια να ενισχύσει τη θέση της στην αγορά της Ανατολικής Ευρώπης, αν και τελικά δεν θα προχωρήσει στη δημιουργία logistics center στη Βουλγαρία, καθώς η διανομή των προϊόντων της θα γίνεται από συνεργαζόμενη εταιρεία που εδρεύει στη γειτονική χώρα.

Α

✒ από τον

νοικτό το ενδεχόμενο σύναψης στρατηεταιρείας θα ανέλθει στα 19 εκατ. ευρώ έναντι 18,732 Γιώργο Καλούμενο γικής συνεργασίας ή εξαγοράς από την εκατ. ευρώ που ήταν το 2008, τα κέρδη της εκτιμάΚανάκης άφησε για το άμεσο μέλλον ο ται ότι θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 3%-5%, ενώ ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας κ. όγκος πωλήσεων θα «τρέξει» με ρυθμό ανάπτυξης 5%. Για την Στέλιος Κανάκης. Ο κ. Κανάκης ανέφερε ότι μέσω επόμενη χρονιά εκτιμάται ότι η εταιρεία θα επιτύχει αύξηση του της συνεργασίας αυτής στοχεύει στην εκμετάλλευση συνεργιών όγκου πωλήσεών της κατά 8%. είτε μέσω ενός διευρυμένου δικτύου διανομής είτε μέσω της ☛ δημιουργίας μεγαλύτερης γκάμας ποιοτικών προϊόντων. ΓενιΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΜΕΣΗ κότερα η Κανάκης θα προσπαθήσει στα επόμενα χρόνια να ενισχύσει τη θέση της στην αγορά της Ανατολικής Ευρώπης, αν και ΑΥΞΗΣΗ ΤΖΙΡΟΥ, Η ΟΠΟΙΑ ΚΥΜΑΙΝΕΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ 5% ΚΑΙ 7% ΕΤΗΣΙΩΣ, ΕΝΩ Η τελικά δεν θα προχωρήσει στη δημιουργία logistics center στη Βουλγαρία, καθώς η διανομή των προϊόντων της θα γίνεται από ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΘΗΚΕ συνεργαζόμενη εταιρεία που εδρεύει στη γειτονική χώρα. ΟΥΤΕ ΤΟ 2009, ΟΠΟΤΕ Ο ΚΥΚΛΟΣ Για τη συγκεκριμένη αγορά ο κ. Κανάκης ανέφερε ότι έχει ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΦΘΑΣΕΙ ΤΑ γίνει μεγάλη προσπάθεια διείσδυσης μέσω της συνεργασίας 19 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΑΠΟ 18,7 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ με γνωστή βουλγαρική εταιρεία του κλάδου και της δημιουρΤΟ 2008. γίας προϊόντων που ταιριάζουν στις γευστικές συνήθειες του βουλγάρικου λαού. Για την ελληνική αγορά ο κ. Κανάκης είπε ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΡΙΔΙΩΝ ότι γίνεται συνεχής προσπάθεια κατάκτησης μεριδίων από την Τα στοιχεία αυτά παρατέθηκαν από τον Πρόεδρο του Διοικητιπίτα των 100 εκατ. ευρώ της εγχώριας αγοράς. Αυτή τη στιγμή κού Συμβουλίου και διευθύνων σύμβουλο, κ. Στέλιο Κανάκη, η εταιρεία έχει 2.350 άμεσους και 4.000 «έμμεσους» πελάτες, την Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλο του ΔΣ κ. Έλφη στους οποίους μπορεί να διανέμει τα προϊόντα της μέσα σε μία Κανάκη και τον οικονομικό διευθυντή, κ. Αθανάσιος Σύρμο. μέρα από την πραγματοποίηση της παραγγελίας, σε όποιο σηΣτη διάρκεια της παρουσίασης η διοίκηση έκανε μία σύντομη μείο της Ελλάδας και αν βρίσκονται. ιστορική αναδρομή και επεσήμανε τους βασικούς παράγοντες Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές επιδόσεις η εταιρεία έχει από το που συνετέλεσαν στην πετυχημένη πορεία της εταιρείας και 2001 μέση αύξηση τζίρου η οποία κυμαίνεται μεταξύ 5% και 7% στην κατάκτηση της σημαντικής της θέσης στην Ελλάδα στον ετησίως, ενώ η πορεία της αυτή δεν διαταράχθηκε ούτε το 2009, κλάδο της εμπορίας πρώτων υλών ζαχαροπλαστικής, αρτοοπότε ο κύκλος εργασιών αναμένεται να φτάσει τα 19 εκατ. ποιίας και παγωτού, που δραστηριοποιείται. Αναφέρθησαν οι ευρώ από 18,7 εκατ. ευρώ το 2008. Ειδικότερα για το σύνολο τάσεις και τα χαρακτηριστικά του κλάδου, καθώς και οι τελευτης τρέχουσας χρήσης εκτιμάται ότι ο κύκλος εργασιών της ταίες επιχειρηματικές εξελίξεις. Από τη μέχρι τώρα πορεία των εργασιών της εταιρείας και με ΚΑΝΑΚΗΣ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ βάση και τα δημοσιευμένα αποτελέσματα του 9μήνου 2009, φαίνεται πως η Κανάκης. αντιμετώπισε με επιτυχία την οικονομική ύφεση. Διατήρησε τα μεγέθη της και αύξησε τα μερίδιά της στον κλάδο που δραστηριοποιείται. Παράλληλα, ενίσχυσε με την αναγκαία προετοιμασία τις οργανωτικές και λειτουργικές υποδομές , ώστε να ξεπεράσει τα εμπόδια που αναμένεται να συναντήσει σε άλλη μία δύσκολη χρονιά, όπως διαφαίνεται να είναι το 2010. Χ ΧΡΗΜΑ 83

01_FAKELOS_KANAKHS_X359_final.indd 83

2/24/10 5:52:35 PM

Χ

διεθνείς αγορές

ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΕΠΑΙΤΕΙΑ» ΑΠΟ ΤΟ ΔΝΤ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η DB

ΞΑΦΝΙΚΑ, ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ

«ΠΑΡΑ ΦΥΣΙΝ» Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤ

ΔΙΕΘΝΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΣΤΟ ΡΑΛΙ ΤΟΥ 2009 Υποχώρηση σημείωσαν οι ανά τον κόσμο χρηματιστηριακοί δείκτες από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του 2010, και η πτώση αυτή συνεχίστηκε, με λιγότερο έντονους ρυθμούς τόσο μήνα Ιανουάριο όσο και τον Φεβρουάριο. Οι αγορές φαίνονται πλέον να δίνουν, μετά την ευωχία που τις διακατείχε για το μεγαλύτερο τμήμα της περασμένης χρονιάς, περισσότερο βάρος στα μακροοικονομικά στοιχεία, και τα οποία ασφαλώς δεν δικαιολογούν, έστω και συγκρατημένη, επενδυτική αισιοδοξία. Μετά την Ελλάδα, που έχει κατοχυρωθεί πλέον ως αποδέκτης του διεθνούς χρηματιστηριακού αναθέματος, στο στόχαστρο –ως δημοσιονομικώς απείθαρχες και αιτία αποσταθεροποίησης της Ευρωζώνης- τίθενται (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) και οι Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Ιρλανδία. ΔΕIΚΤΕΣ DJ Eurostoxx 50 Dax CAC 40 FTSE DJIA S&P 500 Nasdaq Corp Bovespa Nikkei Hang Seng

ΚΛΕIΣΙΜΟ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛH 29/01 31/11 ΜHΝΑ 2766.83 2893.70 -4.38% 5608.79 5811.49 -3.49% 3739.46 3820.14 -2.11% 5188.52 5330.86 -2.67% 10067.33 10452.68 -3.69% 1073.87 1109.24 -3.19% 2147.35 2185.03 -1.72% 65401.77 69236.2 -5.54% 10198.04 9977.67 2.21% 20121.99 22553.87 -10.78%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΥΠΟ ΜΕΓΑΛΗ ΠΙΕΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩ Από τα επίπεδα του 1,60 δολαρίων, που βρέθηκε αυτό στα τέλη Νοεμβρίου, το ευρώ σημείωσε άτακτη υποχώρηση, και σήμερα βρίσκεται περί τα 1,35 δολάρια Η πτώση αυτή δεν συνδέεται μόνο με τα άσχημα νέα αναφορικά με τα ελλείμματα κάποιων χωρών της ΕΕ, όσο και στις διαρκείς στρεβλώσεις που υπάρχουν από τον Ιούλιο, τουλάχιστον, του 2008, και οι οποίες οφείλονται τόσο σε κερδοσκοπικά παιχνίδια που ακόμη παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, ανεξέλεγκτα, όσο και στην μονόπλευρη επιλογή της Τράπεζας της Κίνας να συγκρατεί απροκάλυπτα και κατ’ εξακολούθηση την ισοτιμία του γουάν, για να ενισχύονται έτσι οι κινεζικές εξαγωγές (των οποίων η μερίδα του λέοντος είναι φυσικά ή κρατικές, ή από εταιρίες που ελέγχονται από το κράτος).

Γ

ια πρώτη ίσως φορά από την καθιέρωση του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, η χώρα μας έγινε το πρώτο θέμα σε όλα τα διεθνή οικονομικά (και όχι μόνο) media- και δυστυχώς, για λάθος λόγους... Βέβαια η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που αντιμετωπίζει βαραθρώδη δημοσιονομικά ελλείμματα και ανάπτυξη που υπόσχεται κάθε τι άλλο, παρά ταχεία ανάκαμψη. Και η Ισπανία, και (σε μικρότερο βαθμό) η Πορτογαλία αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα, αλλά εκεί οι ελπίδες ανάκαμψης είναι υψηλότερες, γιατί και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους είναι υψηλότερη.

O πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε αυτές τις τρεις χώρες, και κινούνται σε σωστή κατεύθυνση, θα οδηγήσουν μέχρι τα τέλη του 2012 στον περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων στα επιθυμητά επίπεδα του 3% επί του ΑΕΠ, αλλά τόνισε με νόημα ότι η στήριξη του τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ είναι «παρά φύσιν» και δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ (αυτό εμείς το μεταφράζουμε κατά το δοκούν...). Πάντως, σε ότι αφορά την ανεργία, ο κ. Τρισέ δεν εμφανίστηκε και τόσο αισιόδοξος, αφού προέβλεψε ότι η ανοδική τάση θα συνεχιστεί, αλλά με βραδύτερους ρυθμούς.

ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ DEUTSCHE BANK Τα σχόλια του κου Τρισέ, τουλάχιστον σε ότι αφορά την Ελλάδα, αντιμετωπίστηκαν χλευαστικά από την Deutsche Bank, η οποία αναρωτήθηκε ιδιαίτερα μεγαλόφωνα πώς είναι δυνατόν μία τεχνικά χρεοκοπημένη και αντιπαραγωγική οικονομία να μειώσει τόσο πολύ τα ελλείμματά της και κατέληξε με την πρόβλεψη της ελληνικής «επαιτείας» προς το ΔΝΤ σε σύντομο χρονικό διάστημα.

ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ

EUR USD JPY GBP CHF CAD AUD HKD EUR 0.72 0,01 1,15 0,68 0,67 0,64 0,09 USD 1,39 0,01 1,60 0.94 0,93 0,88 0,13 JPY 125.00 90.09 143,35 86,72 83,93 79,40 11,57 GBP 0,87 0,63 0,01 0,59 0,59 0,55 0,08 CHF 1,47 1,06 0,01 1,69 0,99 0,94 0,14 CAD 1,48 1,07 0,01 1,71 1,01 0,95 0,14 AUD 1,57 1,13 0,01 1,81 1,07 1,06 0,15 HKD 10,76 7,76 0,09 12,39 7,72 7,25 6.86

84 Φεβρουάριος 2010

21_DIETHNEIS_AGORES_X359_final.indd 84

2/24/10 6:09:01 PM

✒ από τον Παναγιώτη Φρεντζά

Το πρόβλημα της ανεργίας, σε συνδυασμό με την διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, έπαιξε κυρίαρχο ρόλο και στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα μία σημαντική «κοιλιά» των χρηματιστηριακών δεικτών κατά το τελευταίο δίμηνο. Η διόγκωση των ελλειμμάτων δεν είναι εκούσια επιλογή της κυβέρνησης Ομπάμα. Απλά η τελευταία δεν φαίνεται έως τώρα ικανή να τα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, ακόμη και σε τομείς όπου κανείς θα περίμενε θεαματική βελτίωση, όπως για παράδειγμα οι αμυντικές δαπάνες. Αντί αυτές να συρρικνωθούν, τουναντίον έχουν αυξηθεί. Πλέον τούτου, και το πρόβλημα της ανεργίας, αν και σαφώς λιγότερο έντονο εκεί από τα καθ’ ημάς (το 19% της ανεργίας στην Ισπανία, για παράδειγμα, ηχεί εξωφρενικά υψηλό, και κρούει πολλούς κώδωνες ταυτόχρονα), αλλά εντούτοις δεν εμφανίζει κανένα σημείο υποχώρησης, παρότι η μείωσή της υποτίθεται ότι είναι πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης. Η πτωτική αυτή τάση αναμένεται να επηρεάσει και τις αναδυόμενες αγορές κατά τον μήνα Φεβρουάριο. Μέχρι τα τέλη του περασμένου μήνα, η πορεία του δείκτη MSCI World Index δεν αντικατόπτριζε αυτήν την τάση, και ο τεχνικός αυτός δείκτης 23 ανεπτυγμένων αγορών ακολουθούσε ανοδική πορεία. Έντονες διακυμάνσεις υπήρξαν και στην αγορά συναλλάγματος, όπου το ευρώ σημείωσε θεαματική πτώση έναντι των άλλων κυρίων νομισμάτων. Αυτό είναι κάτι που τεχνικά δεν θα πρέπει να στεναχώρησε τους Ευρωπαίους τραπεζίτες, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η πτώση αυτή είναι, σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσμα μεγάλης κλίμακας κερδοσκοπικών παιχνιδιών, με τους «παίκτες» να κυμαίνονται από τα μικρομεσαία αμοιβαία κερδοσκοπικά κεφάλαια, μέχρι και την Τράπεζα της Κίνας, η οποία δημιουργεί σοβαρότατες στρεβλώσεις στην αγορά με την συνεχή και «ανήθικη» χειραγώγηση του εθνικού της νομίσματος.

ΕΜΠΟΡΕYΜΑΤΑ

Πετρέλαιο NYM ($/βαρέλι) Χρυσός ($/ ουγγιά) Χαλκός ($/ λίβρα) Ασήμι ($/ ουγγιά)

ΤΙΜΕΣ 29/01 71.46 1083.8 305.25 16.19

ΤΙΜΕΣ 30/11 78.54 1217.7 324.25 19.16

ΜΕΤΑΒΟΛH % -9.01 -11.00 -5.86 -15.50

ΕΠΙΤΟΚΙΑ - ΟΜΟΛΟΓΑ ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Μέσα στα πολλά που μας είπε ο κ. Τρισέ, μας αποκάλυψε και το αυτονόητο: ότι το διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού της ECB θα παραμείνει στο ιστορικό του χαμηλό του 1% για πολλές ακόμη συνεδριάσεις της Επιτροπής Νομισματικών Υποθέσεων της τράπεζας- ήτοι μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα απτά σημεία ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για τον λόγο αυτό, και το Euribor αποχαιρέτησε τον Ιανουάριο στην χαμηλότερή του, ιστορικά, τιμή. Μάλλον απροσδόκητη ήταν η παγωμένη αντίδραση των θεσμικών για το γερμανικό δεκαετές bund που δημοπρατήθηκε στις 6 του περασμένου μήνα, και δεν κατάφερε τελικά να πετύχει τον στόχο της ολικής απορρόφησης (10 δισ. ευρώ). ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΟΥΠΟΝΙ ΛΗΞΗ

3 Μήνες 6 Μήνες Έτος 2 Έτη 3 Έτη 4 Έτη 5 Έτη 6 Έτη 7 Έτη 8 Έτη 9 Έτη 10 Έτη 15 Έτη 20 Έτη 30 Έτη

0,000 0,000 2.250 1.250 3,250 2.250 2,500 3.500 3.750 4.000 3.750 3.250 6,250 4,750 4.750

100414 100714 101210 111216 121412 131411 141227 160704 170104 180104 190104 200104 240104 280704 400704

ΤΙΜΗ/ ΑΠΟΔΟΣΗ 29-01-10

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΣ/ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

99,94/0,28 99,84/0,36 101,38/0,61 100,24/1,12 105,80/1,62 101,17/1,96 101,05/2,28 105,40/2,51 106,22/2.75 107,30/2,95 105,08/3.09 100,44/3,20 128,50/3,61 111,30/3,88 114,48/3,93

0/0,002 -0,001/0,004 -0,011/0,007 0,002/-0,001 0,008/-0,004 0,003/-0.001 0,003/-0.001 0,015/-0,003 0,015/-0,003 0,024/-0.040 0,043/-0.068 0,046/-0.06 0,14/-0,011 0,299/-0,022 0,465/-0,024

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

ΟΠΙΣΘΕΝ ΟΛΟΤΑΧΩΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑ Σημαντική ήταν η πτώση που καταγράφηκε μέσα στο δίμηνο και για τα περισσότερα από τα κύρια εμπορεύματα, με τις τιμές να υποχωρούν σε επίπεδα εξ ίσου χαμηλά όσο αυτά του περασμένου Αυγούστου. Το πετρέλαιο, μετά από ένα σύντομο φλερτ με τα 80 δολάρια το βαρέλι, υποχώρησε κατά περισσότερες από εννέα εκατοστιαίες μονάδες, ενώ τέλος έλαβε και το παρατεταμένο ράλι χρυσού και ασημιού, το οποίο είχε φέρει τις τιμές τους σε δυσθεώρητα ύψη. Πτωτικά, αλλά σε μικρότερο βαθμό, κινήθηκε και η τιμή των βασικών βιομηχανικών εμπορευμάτων, όπως ο χαλκός. Η υποχώρηση της τιμής του χαλκού οφείλεται τόσο στη μειωμένη διεθνή ζήτηση για καταναλωτικά προϊόντα, αλλά και στην αύξηση της εγχώριας κινεζικής παραγωγής του μετάλλου, που οδήγησε σε μικρότερη διεθνή ζήτηση. ΧΡΗΜΑ 85

21_DIETHNEIS_AGORES_X359_final.indd 85

2/24/10 6:09:01 PM

Χ

∼ αποκλειστικότητα

ΕΛΚΥΣΤΙΚΑ ΤΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ Η Citi και η Goldman Sachs έβγαλαν μαζί πάνω από 19 δισ. δολάρια από επενδυτικά προϊόντα σταθερού εισοδήματος, επενδύσεις σε ισοτιμίες και εμπορεύματα μόνο κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2009.

Σ

✒ από τον

Hamish ε πολύ καλύτερη «φόρμα», από ότι αγοράς συνέβη καθώς λίγες τράπεζες είχαν τη βούRisk θα περίμενε κανείς λόγω της κρίσης, ληση να πάρουν ρίσκο ή να προσφέρουν ρευστότητα βρίσκεται η αγορά χρεογράφων με σταθερή στους πελάτες τους. Αυτό οδήγησε στο άνοιγμα της ψαλίδας απόδοση. Πολλοί λένε ότι η εποχή των οίκων των spreads με αποτέλεσμα η δευτερογενής αγορά να επιβρα«μεσιτών» έχει παρέλθει. Πάντως η ρευστότητα δυνθεί. Την ίδια στιγμή οι πιο ρευστές αγορές, όπως αυτές που παραμένει περιορισμένη και οι τράπεζες είναι επενδύουν στις μεταβολές των επιτοκίων, γέμισαν από ανησυχία απρόθυμες να δεσμεύσουν κεφάλαια. Έτσι το για αυξανόμενο ρίσκο. Νέες παρουσίες όπως του πρακτορείου ερώτημα που τίθεται είναι αν η ανάκαμψη της εν λόγω αγοράς θα Baillie’s μπήκαν στη «μάχη» προκειμένου να γεμίσουν το κενό συνεχιστεί. ρευστότητας που δημιουργήθηκε. Τώρα φαίνεται ότι βρισκόμα«Το 2009 ήταν έτος νιρβάνας για την αγορά χρεογράφων με στε στην φάση της προσωρινής διόρθωσης παρά στο μέσον μίας σταθερή απόδοση» αναφέρει ο Lain Baillie, επικεφαλής της καταιγίδας.

Christopher Street Capital, εταιρείας που εδρεύει στο Λονδίνο. Με την ώθηση που τους δίνουν οι «νοικοκύρηδες» επενδυτές ΠΤΩΣΗ ΣΤΟ 2010 τα «σταθερά» επενδυτικά προϊόντα έχουν επανέλθει στη ζωή. Η Πόσο μπορεί να κρατήσει; «Κάθε στοιχείο που μπορεί να υποπρωτογενής αγορά αναζωπυρώθηκε, ξεπερνώντας όλα τα προηνοήσει ότι η εποχή φθηνού χρήματος έρχεται προς το τέλος της, γούμενα ρεκόρ εκδόσεων στην Ευρώπη. Η δευτερογενής η οποία θα προκαλέσει έντονη καθοδική κίνηση στην αγορά» λέει ο Τζον είχε δείξει σημάδια κόπωσης στο τέλος του 2008 έχει επιΆντερσον, επικεφαλής πιστώσεων της Gartmore. στρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, αλλά με μεγαλύτερα spreads. Αν κάποιος κοιτάξει τα αποτελέσματα από οποιαδήποτε μεγάλη Τα spreads πριν ένα χρόνο βρίσκονταν στα επίπεδα των πέντε επενδυτική τράπεζα θα διαπιστώσει ότι τα κέρδη προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από σταθερές αποδόσεις. Η Citi και η Goldman μονάδων και σήμερα έχουν μειωθεί στις δύο όταν πριν την κρίση Sachs έβγαλαν μαζί πάνω από 19 δισ. δολάρια από επενδυτικά ήταν μία μονάδα. προϊόντα σταθερού εισοδήματος, επενδύσεις σε ισοτιμίες και Η διαφοροποίηση αυτή μεταξύ πρωτογενούς και δευτερογενούς

86 Φεβρουάριος 2010

07_EUROMONEY_BONDS_X359_final.indd 86

2/24/10 5:54:18 PM

t ☛

ΤΑ SPREADS ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΩΘΕΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ, ΕΝΩ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΤΗ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΑ.

εμπορεύματα μόνο κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2009. Ακόμη πειστικότερο παράδειγμα για τη συμβολή των σταθερών αποδόσεων στα περσινά αποτελέσματα των τραπεζών είναι η περίπτωση της JP Morgan. Συγκεκριμένα αποκόμισε 15 δισ. δολάρια στο εννεάμηνο σε σχέση με μόλις 5,6 δισ. δολάρια για την ίδια περίοδο του 2007 όταν η αγορά βρισκόταν ακόμα σε άνθηση. Το μείγμα των επενδύσεων με σταθερή απόδοση έχει επίσης αλλάξει. Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες αποκόμισαν αμοιβές ρεκόρ από συμβόλαια της πρωτογενούς αγοράς, τα μεγαλύτερα περιθώρια κερδοφορίας, ειδικά στο πρώτο εξάμηνο του 2009 αφορούσαν στη δευτερογενή αγορά, σύμφωνα με τον Τσίκο Τσαν Γκάνταπουρ, επικεφαλής ροών σταθερών αποδόσεων και ισοτιμιών της Societe Generale στο Λονδίνο. Αυτό όμως ήταν κάτι αναμενόμενο για το 2009. «Το 2009 ήταν μία χρονιά που δεν θα επαναληφθεί. Αυτό που αναμένουμε για το 2010 είναι μία πτώση της αγοράς κατά 30% με 35%» αναφέρει. ΑΛΛΑΓΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Σε ό,τι αφορά στο αν η εμπειρία των δύο προηγούμενων ετών έχει αλλάξει τη συμπεριφορά της αγοράς, η απάντηση είναι καταφατική, ειδικά όσο αφορά στους επενδυτές που πραγματοποιούν τοποθετήσεις στο εξωτερικό. Καθώς η πελατειακή βάση προς εξυπηρέτηση έχει μικρύνει, ο ανταγωνισμός έχει ενταθεί σε μεγάλο βαθμό, κάτι που σημαίνει ότι το επίπεδο των υπηρεσιών έχει βελτιωθεί αισθητά. «Δεδομένου ότι υπάρχουν λιγότεροι πελάτες, βρίσκει κανείς περισσότερο σεβασμό και υποστήριξη τουλάχιστον σε ότι αφορά την πλευρά των πωλήσεων», λέει ο Γκάνταπουρ. Οι μεγάλοι επενδυτές είναι ευχαριστημένοι από τις υπηρεσίες που λαμβάνουν από τις τράπεζες αλλά επισημαίνουν ότι αυτές δεν είναι πλέον τα «αφεντικά» στην αγορά καθώς την πρωτοκαθεδρία έχουν πλέον τα επενδυτικά Fund. «Η ρευστότητα στην αγορά έχει βελτιωθεί, αλλά δεν έχει φτάσει στα προ κρίσης επίπεδα. Υπάρχει μικρή ποσότητα κεφαλαίου για επενδύσεις» τονίζει ο Τζο Μπιέρνατ, επικεφαλής στρατηγικών επενδύσεων της European Credit Management, που τώρα αποτελεί τμήμα της Wells Fargo. «Η περισσότερη ρευστότητα βρίσκεται στην πρωτογενή αγορά, με αγορές νέων χρεογράφων. Εκεί παίζεται το κυρίως παιχνίδι αυτή τη στιγμή» συμπληρώνει ο Μπιέρνατ. Πράγματι, το 2009 ήταν έτος έκρηξης για την αγορά χρεογράφων. Σε παγκόσμιο επίπεδο εκδόθηκαν επενδυτικά προϊόντα αξίας 5,3 τρισ. δολαρίων, έναντι 4,3 τρισ. δολαρίων το 2008, σύμφωνα με έρευνα της Dealogic. Η αύξηση αυτή δεν προέρχεται

τόσο από την Αμερική όπου οι επενδύσεις ήταν πάνω κάτω οι ίδιες αλλά από την Ευρώπη όπου η αύξηση ισοδυναμεί με το ένα τρίτο των εκδόσεων του 2008. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ Η επικράτηση των επενδύσεων που γίνονται με μετρητά έναντι των αγορών παραγώγων σε ολόκληρο το 2009 υπογραμμίζει περαιτέρω την ενισχυμένη ζήτηση για προϊόντα σταθερών αποδόσεων από μεγάλους επενδυτές. Ο πληγωμένος χρηματοπιστωτικός τομέας δημιούργησε σπρεντ με αποδόσεις ικανοποιητικές λαμβανομένου υπόψη και του ρίσκου, για τα funds, και το γεγονός αυτό έφερε φρέσκο χρήμα στην αγορά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Goldman Sachs σε αμοιβαία κεφάλαια επενδύθηκαν 159 δισ. δολάρια συν 29 δισ. δολάρια στα υψηλής απόδοσης αμοιβαία, σε σχέση με τα μόλις 31 δισ. συνολικά του 2008. Είναι επίσης απόδειξη της μακροπρόθεσμης προοπτικής της αγοράς σταθερών αποδόσεων, το γεγονός ότι υπάρχουν 35 μήνες συνεχόμενων θετικών ροών στα επενδυτικά ομόλογα, σύμφωνα πάντα με την Goldman Sachs. «Το κύμα χρήματος που εισέρευσε στην τραπεζική αγορά ήταν πραγματικά απίστευτο» αναφέρει ο Γκιγιόμ Αμπλάρ επικεφαλής των σταθερού εισοδήματος συναλλαγών της BNP Paribas. «Αυτό που επίσης είναι εντυπωσιακό, είναι ότι ειδικά προς το τέλος του 2009 θα περίμενε κανείς από τους επενδυτές να έχουν διάθεση να μειώσουν το ρίσκο. Παρ’ όλα αυτά αρκετοί από τους πελάτες μας εκδήλωσαν φόβους ότι θα χάσουν μέρος του επικείμενου ράλι»» συμπληρώνει ο Αμπλάρ. Για τις αγορές παραγώγων και ιδιαίτερα αυτές των πιστώσεων το 2009 ήταν μία «ενδιάμεση» χρονιά. Παρά το γεγονός ότι τα «στενότερα» σπρεντ υποδηλώνουν αυξημένη ρευστότητα, η δυνατότητα για περισσότερες συναλλαγές μειώθηκε αισθητά, λένε οι traders. Σύμφωνα με μία μελέτη παραγόντων της αγοράς ή ένταση των συναλλαγών έχει μειωθεί κατά 50%. Σύμφωνα με τους traders, μέχρι πριν από δύο χρόνια η αναλογία επενδύσεων σε παράγωγα έναντι των επενδύσεων σε ρευστό ήταν στο 70/30. Σήμερα η αναλογία αυτή έχει αντιστραφεί πλήρως.. Μέχρι το 2008 ο μεγαλύτερος τομέας δραστηριότητας στην αγορά των swap ήταν τα λεγόμενα δομημένα προϊόντα. Ο θάνατος των περισσότερων συνθετικών δομημένων χρεωστικών ομολόγων έχει σχεδόν ολοκληρωτικά εκμηδενίσει τη μία πλευρά της αγοράς: τους πωλητές πιστωτικής ασφάλειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 97 δισ. δολάρια δομημένων χρεωστικών ομολόγων είχαν τυπωθεί σε σχέση με τα 385 δισ. δολάρια του 2007 σύμφωνα με στοιχεία της Deutsche Bank. Χ ΧΡΗΜΑ 87

07_EUROMONEY_BONDS_X359_final.indd 87

2/24/10 5:54:19 PM

Χ άρθρο

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ;

ΤΙ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ανάλυση ορισμένων εκ των βασικών παραγόντων που επηρεάζουν τις αναμενόμενες τιμές των μετοχών και η συγκριτική εξέτασή τους μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Η ανάλυση βασίζεται σε δημοσιευμένες έρευνες καθηγητών του εξωτερικού.

Ο

✒ ι αναμενόμενες τιμές των μετοχών αποτετων μετοχών με ανάλογα υψηλή λογιστική αξία να από τον Ιωάννη λούν συνάρτηση πολλαπλών μεταβλητών μειώνονται στην ίδια περίοδο, ενώ έχει παρατηρηΜιχόπουλο* σημαντικά συσχετισμένων μεταξύ τους. θεί ότι τα χαρακτηριστικά κάθε μετοχής και όχι το Μία ιδιαίτερα σημαντική μεταβλητή είναι η ποιότητα και η ιδιαίτερο βάρος κάποιου συγκεκριμένου παράγοντα είναι οι ποσότητα της πληροφόρησης των επενδυτών. Σύμφωνα με καθοριστικοί παράγοντες για τις αναμενόμενες αποδόσεις των έρευνες η αποτελεσματική πληροφόρηση που συνοδεύεται μετοχών. από ακριβείς και ασφαλείς ενδείξεις διαπιστώθηκε ότι τείνει να αυξήσει παρά να μειώσει τα πριμ κινδύνου των μετοχών. ΑΔΥΝΑΜΕΣ ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ Αντιθέτως όταν η πληροφόρηση βασίζεται σε συγχεόμενες ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ «ΒΕΤΑ» και πολλαπλές πληροφορίες και δεν διέπεται από αυστηΑκόμη οι έρευνες έδειξαν ότι οι υψηλής λογιστικής αξίας ρή ποιοτική συνέπεια, τότε υπάρχει ένα ανώτατο όριο στο μετοχές συνδιακυμαίνονται με έντονη συσχέτιση με άλλες πριμ κινδύνου των μετοχών και αυτό το ανώτατο όριο είναι ανάλογης λογιστικής αξίας μετοχές και ότι οι διακυμάνσεις ανεξάρτητο από το βαθμό του επενδυτικού κινδύνου και το αυτές δεν συνδέονται με τους μεμονωμένους κινδύνους υποπροφίλ των επενδυτών. Επίσης, η ύπαρξη ποιοτικής πλητίμησης της αξίας της μετοχής, αλλά αντιθέτως αντανακλούν ροφόρησης συνοδευμένης από ακριβείς ενδείξεις, έχει ως το γεγονός ότι οι υψηλής λογιστικής αξίας μετοχές τείνουν συνέπεια οι αναμενόμενες υπερβολικές αποδόσεις να είναι να έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, τα οποία οδηγούν σε θετικά συσχετισμένες με την υποθετική διακύμανση, αλλά το παρόμοιες συμπεριφορές και σε έντονη θετική συσχέτιση αντίθετο μπορεί να ισχύει όταν οι ενδείξεις είναι ανακριβείς στις περισσότερες περιπτώσεις. Αντιθέτως, στις υποτιμημένες και στηρίζονται στο βαθμό αβεβαιότητας των επενδυτών για μετοχές δεν παρατηρούνται έντονες συσχετίσεις, με αποτέλετην πορεία της πραγματική οικονομίας, όπως έχει επισημάνει σμα να μην καθίστανται ασφαλείς οι μελλοντικές προβλέψεις. ο καθηγητής Pietro Veronesi. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι οι προβλέψεις για τα μελλοντικά Εκτός από την πληροφόρηση ιδιαίτερα σημαντικές μεταβλημερίσματα συνδιακυμαίνονται με τις προβλέψεις για τις υπερτές που επηρεάζουν τις αναμενόμενες τιμές των μετοχών και βολικές αναμενόμενες αποδόσεις και έχουν θετική συσχέτιση τις μερισματικές αποδόσεις είναι το ποσοστό της μόχλευμε τις αποκλίσεις στον οικονομικό κύκλο των προσδοκώμεσης της εταιρείας, οι ιστορικές αποδόσεις, οι τρέχουσες μενων μετοχικών αποδόσεων. ρισματικές αποδόσεις, ενώ δύο από τις βασικότερες θεωρούΙδιαίτερα ενδιαφέροντα είναι και τα συμπεράσματα που νται το μέγεθος κάθε εταιρείας και η λογιστική αξίας κάθε προέκυψαν από την αξιολόγηση των δεικτών που χρησιμομετοχής. Σύμφωνα με τις υπό εξέταση έρευνες, δεν υπάρχουν ποιούνται στη διενέργεια ασφαλών προβλέψεων και στις ενδείξεις ενός μεμονωμένου παράγοντα κινδύνου στον οποίο αναλύσεις. Καταρχήν σημαντικά αξιόλογη είναι η άποψη κάθε μετοχή να είναι εκτεθειμένη. Οι περισσότερες από τις των καθηγητών Kent Daniel και Sheridan Titman οι οποίοι ταυτόχρονες κινήσεις μετοχών υψηλής λογιστικής αξίας δεν απέδειξαν ότι ο δείκτης beta για την αγορά, δεν έχει αποτευποτιμώνται λογιστικά λόγω της επίδρασης που ασκούν οι λεσματική δύναμη πρόβλεψης και ερμηνείας των αναμενόχαμηλής λογιστικής αξίας μετοχές, αλλά εξαιτίας της τάσης μενων αποδόσεων των μετοχών, ασχέτως αν ελέγχει τους δύο

88 Φεβρουάριος 2010

11_ARTHRO_MIHOPOULOS_X359_final.indd 88

2/24/10 5:55:47 PM

☛

Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ, ΑΠΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΛΑΣΤΙΚΕΣ Ή ΕΛΛΙΠΕΙΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Ή ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ. βασικούς παράγοντες, δηλαδή το μέγεθος της εταιρείας και τους δείκτες λογιστικής αξίας των μετοχών. Επιπροσθέτως διαπιστώθηκε ότι οι μεταβλητές που αποτελούν δείκτες για τη δομή της μελλοντικής συνδιακύμανσης των μετοχών, δεν είναι σε θέση να κάνουν ασφαλείς προβλέψεις για τις μελλοντικές μερισματικές αποδόσεις. Επίσης, αποδείχτηκε ότι ο δείκτης μερίσματος προς τιμή δεν είναι ο πλέον αποτελεσματικός δείκτης για την εκτίμηση των μελλοντικών μερισματικών αποδόσεων και των τιμών των μετοχών, ενώ υπάρχει ένας δείκτης ο οποίος ονομάζεται cayt και έχει την ιδιαίτερη ικανότητα να καταγράφει τις αποκλίσεις από τη μέσο όρο της κατανάλωσης, της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων αλλά και των εισοδηματικών πόρων και ο οποίος αναλύεται διεξοδικά σε έρευνα των Lettau και Ludvigson. ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ Ακόμη παρατηρήθηκε ότι ο μακροχρόνιος δείκτης μερίσματος προς τιμή έχει σημαντικές δυσκολίες στην πρόβλεψη τόσο της μερισματικής πολιτικής όσο και των υπερβολικών αποδόσεων των μετοχών, επειδή οι υπερβολικές αναμενόμενες αποδόσεις συνδιακυμαίνονται με την αναμενόμενη μερισματική πολιτική στους ίδιους λόγους και η εξάρτηση αυτή των μεταβλητών οδηγεί σε λανθασμένες ενδείξεις τον παραπάνω δείκτη λόγω της ενσωμάτωσης πολλών φορών των ίδιων μεταβλητών στο ίδιο μοντέλο, ενώ η διαχρονική μεταβολή στις επενδυτικές ευκαιρίες δεν ενσωματώνεται κατάλληλα στις αποκλίσεις του δείκτη αυτού. Εκτός από την επίδραση των δεικτών αξιοσημείωτο είναι το συμπέρασμα ότι η μεταβλητότητα των αποδόσεων είναι πιο ευαίσθητη σε μεταβολές του επιτοκίου δανεισμού σε περιόδους οικονομικών υφέσεων. Ομοίως οι προσδοκώμενες τιμές των μετοχών είναι πιο ευαίσθητες σε μεταβολές τους επιτοκίου, των πριμ κινδύνου και της πολιτικής νομισματικής ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Όσον αφορά στην επίδραση της φορολογικής πολιτικής στην εκτίμηση των αναμενόμενων μερισματικών αποδόσεων και των τιμών των μετοχών, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει περίπτωση η φορολογική πολιτική να μην μπορεί να εξηγήσει όλες τις ανωμαλίες που μπορούν να προκύψουν στη σχέση μεταξύ της μερισματική πολιτικής και της πολιτικής εκτίμησης της λογιστικής αξίας των μετοχών. Επίσης, τα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση του φορολογικού συντελεστή δεν θα επιδρούσε αρνητικά στις μετοχές με υψηλές μερισματικές αποδόσεις.

Τέλος, ένα άλλο πολύ βασικό συμπέρασμα των Αndy Νaranjo, Μ. Nimalendran και Mike Ryngaert, είναι ότι η θετική συσχέτιση μεταξύ των μερισματικών αποδόσεων και των αναμενόμενων τιμών των μετοχών μπορεί να είναι εικονική ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να μην υπάρχει τόσο έντονη συσχέτιση, καθώς τα παραπάνω μεγέθη ενδέχεται να δεχτούν επιδράσεις και από άλλες μη εξεταζόμενες μεταβλητές, όπως οι ανωμαλίες που παρατηρούνται στο ρυθμό αύξησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στις εισοδηματικές ή ταμειακές ροές σε σχέση με την τιμολογιακή πολιτική, στις προοπτικές έκδοσης νέων μετοχών καθώς και επιδράσεις και άλλων παραγόντων που μπορούν να θέσουν εμπόδια στις πολιτικές μερισματικής ανάπτυξης. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Όσον αφορά στα διαφορετικά δομικά χαρακτηριστικά μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων οικονομιών, ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα των ερευνητών που σχετίζονται με τη διαφορετικότητα στην κίνηση των μετοχών και στις πραγματοποιούμενες μερισματικές αποδόσεις είναι τα εξής: Στις οικονομίες με υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σύμφωνα με τους καθηγητές Randall Morck, Bernard Yeung και Wayne Yu, οι τιμές των μετοχών τείνουν να μεταβάλλονται κατά μη συγχρονισμένο τρόπο, ενώ αντιθέτως στις οικονομίες με χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ παρατηρήθηκαν συγχρονισμένες ανοδικές και καθοδικές πορείες μετοχικών τίτλων και αυτή η συγχρονισμένη κίνηση που παρατηρείται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν εξαρτάται από τη διάρθρωση της αγοράς, αλλά από άλλους βασικούς παράγοντες που συνδέονται με την πολιτική κάθε χώρας και είναι η προστασία των επενδυτών, η κοινοποίηση της ενδοεπιχειρησιακής πληροφόρησης, η προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και ο αντίκτυπος των συναλλαγών. Σε έρευνα των καθηγητών Geert Bekaert, Campbell R. Harvey και Christian Lundblad διαπιστώθηκε ότι ένας ιδιαίτερα αξιόλογος δείκτης είναι οι μηδενικές ημερήσιες αποδόσεις οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν μέτρο πρόβλεψης και εκτίμησης αναμενόμενων αποδόσεων τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις ανεπτυγμένες οικονομίες και επίσης ότι οι ξαφνικές κρίσεις ρευστότητας είναι θετικά συσχετισμένες με τις αναμενόμενες αποδόσεις των μετοχών και αρνητικά συσχετισμένες με τις μερισματικές αποδόσεις και στις δύο κατηγορίες οικονομιών. Τέλος, η ανάλυση των ερευνών κατέδειξε ότι το φορολογικό καθεστώς, οι επενδυτικοί περιορισμοί, η επικαιρότητα των εμπορικών πληροφοριών, οι κανονισμοί συναλλάγματος, η διαθεσιμότητα και η αξιοπιστία των λογιστικών πληροφοριών, η διάρθρωση των χρεογράφων που χρησιμοποιούνται στις συναλλαγές, η ρευστότητα της αγοράς, ο πολιτικός κίνδυνος και οι θεσμικές δομές προστατεύουν τους επενδυτές των αναδυόμενων οικονομιών και δημιουργούν αυτόνομους μηχανισμούς εκτίμησης των αναμενόμενων τιμών των μετοχών και των μερισματικών αποδόσεων, κάτι το οποίο προστατεύει τις οικονομίες αυτές από την πλήρη ενοποίηση με τις ανεπτυγμένες στα πλαίσια της απελευθέρωσης των αγορών. Χ

* Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ΧΡΗΜΑ 89

11_ARTHRO_MIHOPOULOS_X359_final.indd 89

2/24/10 5:55:47 PM

τα νέα της αγοράς

01-02/10

Χ Αλφόνσο Γκρασόπουλοs - Coinstar

Best Manager στον τομέα του Money Transfer

Ο

Αλφόνσο Γκρασόπουλος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Coinstar Money Transfer στην Ελλάδα και Περιφερειακός Διευθυντής για τις χώρες Ιταλία, Κύπρο, Ελβετία και Πολωνία ανακηρύχθηκε «Best Manager» στον τομέα του Money Transfer (ταχυμεταφορά χρημάτων) από το Διεθνή Σύνδεσμο Υπηρεσιών Μεταφοράς Χρημάτων (ΙΑΜΤΝ), το μοναδικό διεθνή εμπορικό οργανισμό που εκπροσωπεί τον τομέα του money transfer παγκοσμίως. Ο Leon Isaacs, Διευθύνων Σύμβουλος του ΙΑΜΤΝ σχολίασε: «Η βράβευση αυτή διοργανώνεται για 4η συνεχή χρονιά και η απόφαση για την επιλογή ήταν πιό δύσκολη από ποτέ λόγω των πολλών υποψηφιοτήτων που λάβαμε. Το βραβείο απονεμήθηκε στον κ. Γκρασόπουλο μετά από σειρά συστάσεων που λάβαμε από πελάτες, συνεργάτες, πράκτορες και προσωπικό της εταιρείας. Είναι γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του πορείας, έχει επιδείξει μια σε βάθος κατανόηση της αγοράς και μια πρωτοποριακή προσέγγιση των αναγκών της».Η Coinstar Money Transfer αποτελεί έναν από τους κύριους προμηθευτές μεταφοράς χρημάτων, με 45.000 σημεία εξυπηρέτησης και παρουσία σε 150 χώρες.

spitogatos.gr

Επένδυση θεσμικού σε ελληνική ιστοσελίδα

Η

Oxygen Capital ανακοίνωσε επένδυση ύψους 750.000 ευρώ στη μεγαλύτερη ιστοσελίδα αγγελιών ακινήτων στην Ελλάδα, spitogatos.gr. Η επένδυση πραγματοποιήθηκε μέσω του Oxygen TANEO Neoventures Α.Κ.Ε.Σ., Venture Capital fund, στο οποίο συμμετέχουν η οικογένεια Ρέστη, το Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) και άλλοι ιδιώτες επενδυτές. Η Oxygen Capital διαθέτει συνολικά κεφάλαια ύψους 30 εκατ. Ευρώ προς επένδυση σε δυναμικές και εξωστρεφείς μικρομεσαίες Ελληνικές επιχειρήσεις. Η ιστοσελίδα spitogatos.gr αποτελεί την πρώτη επένδυση της Oxygen Capital, αλλά και την πρώτη είσοδο θεσμικού επενδυτή στο χώρο του internet στην Ελλάδα. Έχοντας συμπληρώσει τρία χρόνια από την εμφάνισή του στο Ελληνικό χώρο internet, ο spitogatos.gr έχει ήδη καθιερωθεί ως η Νο1 Ελληνική ιστοσελίδα ακινήτων με περισσότερους από 125 χιλιάδες Έλληνες που αναζητούν στέγη να το επιλέγουν κάθε μήνα. «Στόχος του spitogatos.gr είναι να κάνει την εύρεση στέγης ταχύτερη και ευκολότερη, προσφέροντας στους επισκέπτες του τη μεγαλύτερη και πληρέστερη βάση δεδομένων. δήλωσε ο κ. Δημήτρης Μελαχροινός, Διευθύνων Σύμβουλος του spitogatos.gr.

ΝΟΥΝΟΥ

«Αγκαλιάστηκαν» τα 80χρονα

Μ

ε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε ο επετειακός διαγωνισμός δώρων των αγαπημένων προϊόντων ΝΟΥΝΟΥ που συμπλήρωσαν φέτος 80 χρόνια δυναμικής παρουσίας στην Ελλάδα, 80 χρόνια αγάπη για γάλα, όρεξη για ζωή. Η συμμετοχή του κοινού ήταν θερμή και πέρα από κάθε προσδοκία ξεπερνώντας τις 550.000 συμμετοχές, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη κάθε καταναλωτή στα προϊόντα ΝΟΥΝΟΥ. Μεγάλος νικητής αναδείχθηκε, ο Δημήτρης Κούκης, ύστερα από κλήρωση που πραγματοποιήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας σε ειδική εκδήλωση, παρουσία εκπροσώπων της FrieslandCampina Hellas και υποψήφιων νικητών. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας κύριος Γρηγόρης Σκλήκας, συγχάρηκε τον υπερτυχερό νικητή και με μεγάλη χαρά του παρέδωσε επιταγή αξίας 80.000 ευρώ, το μεγαλύτερο έπαθλο του διαγωνισμού 80 χρόνια ΝΟΥΝΟΥ.

90 Φεβρουάριος 2010

26_NEA_THS_AGORAS_X359_final.indd 90

2/25/10 2:10:30 PM

Euroscience & Genesis Pharma

Ενίσχυσης σχολείων ακριτικών περιοχών

Τ

ο Πρόγραμμα «Άσε τη γνώση να πετάξει» αποτελεί μια πρωτοβουλία της Euroscience, με την υποστήριξη της ελληνικής φαρμακευτικής εταιρείας Genesis Pharma, που σκοπό έχει την ενίσχυση των σχολείων των ακριτικών περιοχών της χώρας μας με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά και των σχολικών και δημοτικών βιβλιοθηκών με βιβλία και εκπαιδευτικά εγχειρίδια.

Euroscience και Genesis Pharma ενώνουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να συλλέξουν μεταχειρισμένους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, οι οποίοι επισκευάζονται και αποστέλλονται σε σχολεία ακριτικών περιοχών, ώστε να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες. Παράλληλα, αγοράζουν επιστημονικά βιβλία και τα διαθέτουν σε σχολικές και δημοτικές βιβλιοθήκες. Επτά ακριτικά νησιά αποτελούν τους σταθμούς του προγράμματος για το πρώτο εξάμηνο του 2010, Καστελόριζο, Αγαθονήσι, Λειψοί, Χάλκη, Τήλος, Σύμη και Νίσυρος. Με την πολύτιμη βοήθεια των δημοτικών αρχών έχουν καταγραφεί όλες οι ανάγκες σχολείων και βιβλιοθηκών. Με προσφορά της Genesis Pharma έχουν καλυφθεί κατά 100% οι ανάγκες σε Καστελόριζο, Αγαθονήσι, Τήλο, Σύμη και μερικώς σε Νίσυρο, Λειψούς και Χάλκη, με 110 υπολογιστές, φωτοαντιγραφικά πολυμηχανήματα και περισσότερα από 250 βιβλία επιστημονικού και εκπαιδευτικού περιεχομένου. Η αποστολή του υλικού στα νησιά θα ολοκληρωθεί τις ερχόμενες ημέρες.

Cisco

iCon - CeMS

Μελέτη για την κοινωνική Σεμινάριο για χρηματοοικονομικά δικτύωση θέματα» Cisco ανακοίνωσε τα

Η

iCon (www.icon.gr, τηλ.

210 9248534) και το CeMS (www.cems.gr, τηλ.

210 9248356) διοργανώνουν μεταξύ 8 και 22 Μαρτίου σεμινάριο 20 ωρών με τίτλο «Ανάλυση – Χρηματοδότηση – Διαχείριση Κινδύνου». Η θεματολογία του σεμιναρίου, το οποίο βασίζεται στην ύλη κορυφαίων βρετανικών MBA & MSc Finance, περιλαμβάνει τα εξής: ∼ Α νάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και αριθμοδεικτών ∼ Τα μυστικά της σωστής ταμειακής διαχείρισης ∼ Βελτίωση του παρουσιαστικού της επιχείρησης ∼ Σύνταξη και παρακολούθηση προϋπολογισμού ∼ Ανάλυση αποκλίσεων προϋπολογισμού ∼ Αποτίμηση επενδύσεων ∼ Ο γρίφος της τραπεζικής χρηματοδότησης και είδη της ∼ Διαχείριση κινδύνων και μείωση επιπτώσεων ∼ Θέματα ειδικού ενδιαφέροντος Οι εισηγητές κ. Γιώργος Παπαδόπουλος και Δρ. Ιωάννης Γκατζόφλιας είναι tutors κορυφαίων βρετανικών πανεπιστημίων (University of Leicester, Heriot Watt University) και διαθέτουν πλούσια ακαδημαϊκή και επαγγελματική εμπειρία στους τομείς αρμοδιότητάς τους. Το σεμινάριο μπορεί κανείς να το παρακολουθήσει αυτοπροσώπως στο Κουκάκι (στάση μετρό Συγγρού – Φιξ), όπου βρίσκεται το εκπαιδευτικό κέντρο της iCon και το κτίριο του CeMS, αλλά και με ευέλικτο εξ αποστάσεως σύστημα απ’ όλη την Ελλάδα. Έκπτωση χορηγείται σε σπουδαστές και αποφοίτους της iCon και του CeMS ενώ είναι δυνατή και χρηματοδότηση μέσω του ΛΑΕΚ 0,45%. Η διαδικασία αναλαμβάνεται από τους διοργανωτές.

Η

αποτελέσματα μίας παγκόσμιας μελέτης, που διεξήχθη από ανεξάρτητη εταιρεία, και η οποία σχεδιάστηκε ειδικά για να εκτιμήσει με ποιον τρόπο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης για να συνεργάζονται εκτός της εταιρείας, κάνοντας έτσι φανερή την ανάγκη για καλύτερη διαχείριση των εργαλείων με μεγαλύτερη εμπλοκή των συστημάτων πληροφορικής. Η συγκεκριμένη δημοσίευση αποτελεί το πρώτο από δύο μέρη μίας έρευνας που έχει αναθέσει η Cisco, με στόχο να εξετάσει τον αντίκτυπο της κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών συνεργασίας στην επιχείρηση. Η μελέτη βασίζεται σε μία σειρά συνεντεύξεων με 105 συμμετέχοντες που αντιπροσωπεύουν 97 οργανισμούς από 20 χώρες σε όλο τον κόσμο. Διεξήχθη μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 2009 από κορυφαίες σχολές διοίκησης στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη: Το IESE Business School στην Ισπανία, το E. Philip Saunders College of Business στο Rochester Institute of Technology των ΗΠΑ και το Henley Business School στη Βρετανία. Η χρήση των εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, ως πλατφόρμων συνεργασίας συνδέει τις επιχειρήσεις με τον υπόλοιπο κόσμο με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους. Τα εν λόγω εργαλεία φέρνουν την τεχνολογία σε επαφή με τις επιχειρήσεις, συνδέουν τους ανθρώπους με τις πληροφορίες, καθιερώνουν πιθανούς νέους δρόμους προς την αγορά και βελτιώνουν την επικοινωνία με τους πελάτες και τη διάδοση του εμπορικού σήματος. Τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν ότι ο κόσμος των επιχειρήσεων βρίσκεται στα πρόωρα στάδια της υιοθέτησης αυτών των εργαλείων καθώς και στη διαδικασία υιοθέτησης σημαντικών προκλήσεων - όπως είναι η ανάγκη για διαχείριση των εργαλείων αυτών και η συμμετοχή του ΙΤ, που μπορεί να επηρεάσουν την ολοκλήρωση και υιοθέτηση των νέων πλατφορμών και τεχνολογιών. ΧΡΗΜΑ 91

26_NEA_THS_AGORAS_X359_final.indd 91

2/24/10 5:59:55 PM

τα νέα της αγοράς 01-02/10

Χ

Verbund

Ενέργεια για ιδιώτες και επιχειρήσεις

Η

Verbund, από τους μεγαλύτερους παρόχους ενέργειας στην Ευρώπη, παρουσίασε τις νέες υπηρεσίες που προσφέρει στην ελληνική αγορά. Με έμφαση στην «Πράσινη Ενέργεια» οι εκπρόσωποι της εταιρείας στην Ελλάδα μίλησαν για τη δυναμική της εταιρείας στην ελληνική αγορά ενέργειας και τις νέες συνθήκες όπως διαμορφώνονται μετά την απελευθέρωσή της. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα προγράμματα Business I & Business II, που δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επωφελούνται έκπτωσης που ξεκινάει από 20% στον ισχύοντα λογαριασμό τους, καθώς και τα προγράμματα Green Home Ι & Green Home ΙΙ, για οικιακούς χρήστες, τα οποία παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά και με τα οποία οι ιδιώτες μπορούν να έχουν έκπτωση που ξεκινάει από 15% στον ισχύοντα λογαριασμό. Πιο συγκεκριμένα, με τα προγράμματα Business I & II οι εταιρικοί πελάτες της Verbund έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν προαιρετικά το Green Xtra, μέσω του οποίου πιστοποιείται από τη Verbund ότι για όση ενέργεια καταναλώνουν άλλη τόση παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Από την άλλη πλευρά, με τα προγράμματα Green Home I & II, πέρα από τη σημαντική οικονομία στο λογαριασμό του ηλεκτρικού, η Verbund εξασφαλίζει την έκδοση «Πράσινων Πιστοποιητικών» σε κάθε ιδιώτη πελάτη για την ποσότητα της ενέργειας που καταναλώνει ανά έτος. Η Verbund στην Ελλάδα ιδρύθηκε το Μάιο του 2006 και είναι αποτέλεσμα της κοινοπραξίας που δημιουργήθηκε μεταξύ της Verbund - Austrian Power Trading AG (55% των μετοχών) και της Energa Α.Ε. (45% των μετοχών). Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική αγορά και είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες μέσης και χαμηλής τάσης. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εταιρεία διαθέτει από το 2006 και για 20 χρόνια άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας 300MW από το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνισμού και Ναυτιλίας (πρώην Ανάπτυξης).

Interamerican

A.LA.R.M - CSE

Ρεκόρ στις υπηρεσίες βοήθειας Πράσινο Marketing και ΕKE στην Ελλάδα διαίτερα έντονη ήταν

Ι

η δραστηριότητα που ανέπτυξε το 2009 η Interamerican στους τομείς της Άμεσης Ιατρικής και της Οδικής Βοήθειας. Συνολικά, η εταιρεία ανταποκρίθηκε σε 180.183 περιστατικά, με μεγάλη αύξηση της κίνησης σε σχέση με το 2008 στην Οδική Βοήθεια (30,8%), ενώ αυξημένη ήταν η κίνηση και στην Άμεση Ιατρική Βοήθεια (3%). Σε βάθος χρόνου, η Interamerican έχει υποστηρίξει ασφαλισμένους της από το 2004 έως το 2009 σε περισσότερες από 762 χιλιάδες περιπτώσεις με Οδική και σε περισσότερα από 167 χιλιάδες περιστατικά με Άμεση Ιατρική Βοήθεια, πλήθος που καταδεικνύει την ηγετική θέση της εταιρείας στις υπηρεσίες Βοήθειας. Ειδικότερα, η Interamerican το 2009 στην Οδική Βοήθεια –όπου είναι αδειοδοτημένη για όλες τις κατηγορίες οχημάτων κατά τις απαιτήσεις του νέου νόμου- ανταποκρίθηκε σε 153.055 κλήσεις. Η εταιρεία παρέσχε υπηρεσίες επιτόπου επισκευής σε 60.539 περιπτώσεις, ρυμούλκησης σε 60.291 και επιστροφής στην έδρα σε 7.434 περιπτώσεις. Ακόμη, επιλήφθηκε της διαχείρισης 24.791 περιστατικών τροχαίου ατυχήματος με την ειδική υπηρεσία της Autohelp. Αξιοσημείωτη είναι η γεωγραφική κατανομή, με την Αττική να παρουσιάζει το 52,1% των περιστατικών, την περιοχή Θεσσαλονίκης το 24,3% κατά τις λοιπές περιφέρειες της χώρας το 23,6%. Στον τομέα της Άμεσης Ιατρικής Βοήθειας η Interamerican παρέσχε τις υπηρεσίες της σε 27.128 περιστατικά. ΟΙ μεταφορές ασθενών ή τραυματιών με ασθενοφόρο έφθασαν τις 4.031, ενώ οι αεροδιακομιδές με ελικόπτερο ή αεροπλάνο –ορισμένες από αυτές κρίσιμες για τη ζωή των μεταφερθέντων- ήταν συνολικά 98, εκ των οποίων οι 89 από τη νησιωτική Ελλάδα. Καταγράφηκαν, ακόμη, 22.829 περιπτώσεις παροχής ιατρικών συμβουλών και πληροφοριών, ενώ η εταιρεία ανέλαβε έξοδα μεταφοράς συγγενούς του παθόντος και νοσοκομειακά έξοδα ή υποστήριξη στο εξωτερικό σε 170 περιπτώσεις.

Γ

ια δεύτερη συνεχή χρονιά το Ερευνητικό Εργαστήριο Marketing του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (A.LA.R.M.) και το Κέντρο Αειφορίας (CSE) συνεργάσθηκαν για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της ετήσιας έρευνας με αντικείμενο «Πράσινο Marketing: οι Περιβαλλοντικές Διαστάσεις του Marketing στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης», σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο «Άγγελος Γουλανδρής» του Κέντρου ΓΑΙΑ. Στόχος της εκδήλωσης ήταν η συνεχής, επιστημονική και πλήρης ενημέρωση των στελεχών επιχειρήσεων για τη σημασία του Πράσινου Marketing και της συμπεριφοράς του Πράσινου Καταναλωτή. Η έρευνα (πανελλαδική ποσοτική σε δείγμα 700 καταναλωτών) διεξάγεται για δεύτερη χρονιά και συμβάλλει με τον πλέον έγκυρο και επιστημονικό τρόπο στη χαρτογράφηση και μελέτη της αντίληψης, στάσης και συμπεριφοράς των καταναλωτών απέναντι στις περιβαλλοντικές διαστάσεις του Marketing στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, με έμφαση στις πρακτικές του Πράσινου Marketing. Τα αποτελέσματα των δύο ετών αναδεικνύουν τη συνεχώς αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού κοινού απέναντι σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα και, ακολούθως, την εντεινόμενη προσπάθεια των επιχειρήσεων να αναδείξουν τις δράσεις Εταιρικής Κονωνικής Ευθύνης που υλοποιούν. Στο πλαίσιο αυτό, οι ενέργειες και δράσεις Πράσινου Marketing – από την ανάπτυξη νέων οικολογικών προϊόντων ή τη μετατροπή υφιστάμενων σε μορφές πιο φιλικές προς το περιβάλλον, έως την προσπάθεια αλλαγής της συμπεριφοράς των καταναλωτών ως προς την χρήση οικιακών συσκευών προς όφελος του περιβάλλοντος – διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο.

92 Φεβρουάριος 2010

26_NEA_THS_AGORAS_X359_final.indd 92

2/25/10 2:10:40 PM

Χ ανάλυση

SAXO BANK:

ΑΝΑΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΤΟ 2010 Xρονιά με προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και πιθανό αντιπληθωρισμό για την ελληνική οικονομία προβλέπει για φέτος η Saxo Bank.

Η

✒ Saxo Bank εκτιμά ότι το 2010 θα είναι αντιμετωπίστηκε με χαμηλότερα επιτόκια και με μεγααπό τον έτος αναπληθωρισμού (σ.σ. σκόπιμης λύτερο χρέος. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι απαιτείται Γιώργο Καλούμενο ανοδικής ώθησης του τιμαρίθμου, διά ραγδαία αύξηση κινήτρων προκειμένου να συνεχισθεί της διοχέτευσης ρευστότητας στην η κατάσταση αυτή. Τα χαμηλά επιτόκια ενθάρρυναν την αγορά με την ενθάρρυνση των νομισματικών αλόγιστη κερδοσκοπία, τους ηθικούς κινδύνους, τις υπερβολιαρχών και με σκοπό την αναστροφή της τάσης προς αρνητικό κές επενδύσεις και τις κακές επενδύσεις, δημιουργώντας έτσι το πληθωρισμό), ότι οι θετικές τάσεις που ξεκίνησαν το δεύτερο βάρος ενός χρέους που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί. Αυτό που εξάμηνο του 2009 θα συνεχισθούν και το 2010, όπως τονίσθηκε χρειαζόμαστε τώρα είναι απομόχλευση και χρεοκοπίες προκειμέκατά την παρουσίαση στην Αθήνα των οικονομικών προβλέψεων νου να μειωθεί το χρέος και να καταστεί ξανά εξυπηρετούμενο. για το 2010 και των εκτιμήσεων για την πορεία της διεθνούς Δυστυχώς όμως, οι προσπάθειες των κυβερνήσεων να τονώσουν και της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, αναμένονται μετωπικές τις οικονομίες εμποδίζει την αλλαγή προς την μακροπρόθεσμη συγκρούσεις με αντίρροπες τάσεις στις δομές του συστήματος, οι βιωσιμότητα και το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η επιμήκυνση οποίες θα μπορούσαν να μετατρέψουν το 2010 σε μια χρονιά με της κρίσης». συνεχείς εναλλαγές. Ο κ. Εμμανουήλ Λεμονάκης, Διευθυντής της Saxo Bank Ελλάδος, Σύμφωνα με την Saxo Bank, η δραματική επιβράδυνση της κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου σχολίασε τα εξής: «Οι οικονομίας της Κίνας θα είναι ένα από τα ζητήματα που ενδέχεται Ετήσιες Προβλέψεις και οι ‘Ακραίες Προβλέψεις’ της Saxo Bank να ασκήσουν τη μεγαλύτερη επιρροή στις διεθνείς αγορές που αποτελούν έναν θεσμό για την Τράπεζα και η παρουσία του Chief συνεχίζουν να κυριαρχούνται από αβεβαιότητα – όταν δηλαδή Economist, David Karsbοl, αποτελεί τιμή για εμάς και αντικατοτο μοντέλο εξαγωγών με άξονα τις επενδύσεις προσκρούσει στη πτρίζει τη σημαντική θέση της ελληνικής αγοράς για την Saxo μειούμενη ζήτηση από τις Δυτικές χώρες. Οι κινεζικές εξαγωBank. Η άφιξη της Saxo Bank στην Ελλάδα αποτελεί σημαντική γές μειώθηκαν σχεδόν 20% το προηγούμενο έτος, και οι αγορές στρατηγική κίνηση, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες αντιμετωπίζουν την Κίνα με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπιζαν στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον». την Ιαπωνία το 1988. Σε ότι αφορά στην Ελλάδα, η οποία «για την ώρα καταγράφει ΟΙ «ΑΚΡΑΙΕΣ» ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2010 θετικό πληθωρισμό», η Saxo Bank εκτιμά ότι ενδέχεται να αντι1. Μείωση των αποδόσεων των Ομολόγων στο 2,25% μετωπίσει αποπληθωρισμό το 2010, καθώς τα δημοσιονομικά Οι αποπληθωριστικές πιέσεις και η ακραία νομισματική πολιτιελλείμματα και τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό «θα αποκή θα μειώσουν την απόδοση των Ομολόγων και άλλων κρατελέσουν μια πρόκληση τόσο για την ίδια τη χώρα όσο και για τικών τίτλων σταθερού εισοδήματος, όταν οι χρηματιστές που ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση». διαπραγματεύονται τίτλους σταθερού εισοδήματος αρνηθούν να Η Saxo Bank εξηγεί ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιρλανπιστέψουν τις προοπτικές ανάπτυξης που κυκλοφορούν ως ιδέα δία, η οποία επέδειξε πολιτική βούληση για τη λήψη σκληρών στις χρηματιστηριακές αγορές. Πιστεύουμε ότι η απόδοση του αποφάσεων, «επέτρεψε για μεγάλο διάστημα τη διόγκωση των γερμανικού 10ετούς Κρατικού Ομολόγου ενδέχεται να συμπιεεν λόγω προβλημάτων», δημιουργώντας έτσι «ένα πραγματικό στεί και η τιμή του να διαμορφωθεί από τα 122,6 στα 133,3 έως πρόβλημα». το τέλος του 2010, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα «φυγής προς Ο David Karsbοl, Chief Economist της Saxo Bank, δήλωσε κατά την ποιότητα». τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου στην Αθήνα: «Η βελτίωση που 2. Μείωση του Δείκτη Μεταβλητότητας VIX στις 14 μονάπαρατηρείται στις χρηματοοικονομικές αγορές ως προς το ΑΕΠ δες και την ψυχολογία των καταναλωτών είναι τόσο αληθινή όσο Οι αγορές δείχνουν τον ίδιο εφησυχασμό απέναντι στον κίνδυνο και η κερδοσκοπική ανάπτυξη, η οποία καλλιεργήθηκε από το όπως και την περίοδο 2005-06. Αν και ο δείκτης μεταβλητότητας εύκολο χρήμα την περίοδο 2003-2006. Στον ανεπτυγμένο κόσμο κινείται χαμηλότερα ήδη από τον Οκτώβριο του 2008, το γεγονός κυριάρχησαν οι «φούσκες» που προκάλεσε η αύξηση των δανείαυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τον VIX από τις 22,32 στις 14 ων από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και το κάθε πρόβλημα μονάδες, όσο στενεύει το εύρος συναλλαγών και πέφτει η υπονοΧΡΗΜΑ 93

08_ANALYSH_SAXO_BANK_X359_final.indd 93

2/24/10 5:56:54 PM

Χ ανάλυση ∼ Saxo bank: Αναπληθωρισμός το 2010 ούμενη μεταβλητότητα των δικαιωμάτων αγοράς.

3. Υποτίμηση του Κινεζικού Γουάν (CNY) κατά 5% έναντι του Αμερικανικού Δολαρίου Οι προσπάθειες των Κινεζικών αρχών να περιορίσουν την πιστωτική επέκταση και να αποφύγουν τα επισφαλή δάνεια, σε συνδυασμό με αρκετές φούσκες οικονομικής ανάπτυξης που έχουν δημιουργηθεί, ενδέχεται να αποκαλύψουν ότι η κινεζική ανάπτυξη, η οποία βασίζεται στις επενδύσεις, είναι τελικά ανεπαρκής. Η τεράστια κινεζική πλεονάζουσα παραγωγή και το γενικό οικονομικό σκηνικό θα μπορούσαν να αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες για την υποτίμηση του CNY έναντι του δολαρίου.

4. Μείωση του χρυσού στα $870 το 2010, και άνοδος στα $1500 το 2014 Η γενική ενίσχυση του δολαρίου ενδέχεται να ανακόψει τα πρόσφατα φαινόμενα κερδοσκοπίας στην αγορά του χρυσού. Παρόλο που μακροπρόθεσμα παραμένουμε “bullish” για τον χρυσό (πιστεύουμε ότι θα φτάσει τα $1500 μέσα σε πέντε χρόνια), αυτή η αγορά φαίνεται να έχει γίνει υπερβολικά εύκολη και διαδεδομένη για να αποδώσει βραχυπρόθεσμα. Μια σημαντική διόρθωση στο επίπεδο των $870 μπορεί να εξαλείψει τους κερδοσκόπους, ενώ συγχρόνως να διατηρήσει την ανοδική τάση του χρυσού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

5. Συναλλαγματική ισοτιμία αμερικανικού Δολαρίου – ιαπωνικού Γιεν στα 110 Αν και η πτωτική τάση του δολαρίου οφείλεται στις ανεύθυνες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές, πιστεύουμε ότι το δολάριο μπορεί να ανακάμψει εντός του 2010, γιατί οι κερδοσκοπικές συναλλαγές στο δολάριο παραμένουν για πολύ μεγάλο διάστημα κραυγαλέες και υπερβολικά εύκολες. Παράλληλα, το ιαπωνικό Γιέν δεν αντανακλά την οικονομική πραγματικότητα της Ιαπωνίας, η οποία αγωνίζεται να αντιμετωπίσει το τεράστιο χρέος και τον γηράσκοντα πληθυσμό της.

6. Σχηματισμός τρίτου κόμματος στις ΗΠΑ από οργισμένους Αμερικανούς Το κλίμα αναβρασμού που επικρατεί ως αποτέλεσμα των διασώσεων χρηματοοικονομικών εταιρειών και της γενικότερης αποδοκιμασίας των δύο μεγάλων κομμάτων, προσεγγίζει τα επίπεδα του 1994 και 2006. Το αίτημα για πραγματική αλλαγή που εκφράζουν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι μπορεί να αποτελέσει κινητήριο δύναμη για τη δημιουργία ενός τρίτου κόμματος, το οποίο θα έχει καθοριστικό ρόλο στις εκλογές του 2010.

7. Χρεοκοπία του Αποθεματικού Ταμείου Κοινωνικής Ασφάλισης των ΗΠΑ Αυτό δεν αποτελεί τόσο έναν ακραίο ισχυρισμό, όσο μια αναλογιστική και μαθηματική βεβαιότητα. Το ακραίο έγκειται στο ότι οι φόροι και οι εισφορές για την κοινωνική ασφάλιση κατασπαταλώνται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Το 2010 θα είναι η πρώτη χρονιά που οι δαπάνες του ανύπαρκτου αποθεματικού ταμείου θα χρειαστεί να χρηματοδοτηθούν εν μέρει από το Γενικό Ταμείο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Το κόλπο με τον προϋπολογισμό, ότι δηλαδή στην πραγματικότητα το «αποθεματικό» δεν έχει πόρους, θα γίνει εμφανές για πρώτη φορά. Μέρος των δαπανών της κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν είτε από την αύξηση των φόρων, είτε από την αύξηση του δανεισμού ή περισσότερο τύπωμα νέου χρήματος.

8. Μείωση της τιμής της ζάχαρης κατά ένα τρίτο Παρά την πρόσφατη απότομη διακύμανση των τιμών, λόγω της

☛

Ο DAVID KARSBΟL, ΕΠΙ ΚΕΦΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΤΗΣ SAXO BANK, ΕΞΗΓΕΙ ΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ, ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΠΕΔΕΙΞΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΓΙΑ ΛΗΨΗ ΣΚΛΗΡΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ, ΕΠΕΤΡΕΨΕ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΤΗ ΔΙΟΓΚΩΣΗ ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΤΣΙ ΕΝΑ ΣΟΒΑΡΟΤΑΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. ξηρασίας στην Ινδία και τις ασυνήθιστα έντονες βροχοπτώσεις στη Βραζιλία, η καμπύλη μελλοντικών τιμών δείχνει ήδη μια σημαντική καθίζηση που θα διαρκέσει και μετά το 2011. Συνεπώς, εάν επικρατήσουν ομαλότερες καιρικές συνθήκες το 2010, η ζάχαρη θα αποτελέσει ένα από τα αγαθά με χαμηλή ζήτηση. Επιπλέον, η αύξηση της τιμής της αιθανόλης (που συσχετίζεται με τη ζήτηση της ζάχαρης) ανάγκασε τόσο τη Βραζιλία όσο και τις ΗΠΑ να μειώσουν το ποσοστό αιθανόλης στη βενζίνη κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, μειώνοντας κατά συνέπεια και τη ζήτηση της ζάχαρης.

9. Άνοδος κατά 50% του Δείκτη Μικρής Κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου του Τόκυο Οι εταιρείες μικρής κεφαλαιοποίησης έχουν αρνητικές επιδόσεις στον Nikkei. Ωστόσο τα βασικά τους χαρακτηριστικά δείχνουν ότι πρόκειται για έναν «δείκτη διαπραγμάτευσης», σε σύγκριση με εκείνον της υψηλότερης κεφαλαιοποίησης. Δεδομένου ότι ο λόγος της χρηματιστηριακής προς τη λογιστική αξία βρίσκεται στο 0,77 και ότι μόνο 12% του δείκτη αποτελείται από τίτλους χρηματοοικονομικών εταιρειών, δεν γνωρίζουμε την ύπαρξη κάποιου άλλου δείκτη με τόσο χαμηλές τιμές. Με ένα θετικό ΑΕΠ το 2010, ο δείκτης αυτός μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει τη μεγάλη έκπληξη.

10. Το Εμπορικό Ισοζύγιο των ΗΠΑ με θετικό πρόσημο για πρώτη φορά σε 34 χρόνια Η τελευταία φορά που το εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ ήταν θετικό ήταν το 1975, μετά τη μεγάλη πτώση του δολαρίου που ακολούθησε την πετρελαϊκή κρίση. Πλέον το δολάριο είναι και πάλι αρκετά φθηνό, τόσο, ώστε να τονώσει τις εξαγωγές των ΗΠΑ και να καταστήσει απαγορευτικές τις εισαγωγές. Παρόλο όμως που το εμπορικό ισοζύγιο έχει ήδη βελτιωθεί, οι αλλαγές χρειάζονται χρόνο, και εάν έχουν την κατάλληλη δυναμική δεν θα αποκλείαμε ένα θετικό εμπορικό ισοζύγιο για τις ΗΠΑ, για έναν ή περισσότερους μήνες μέσα στο 2010.

TOP PICKS ΤΗΣ SAXO BANK ΓΙΑ ΤΟ 2010 1. Πώληση (Short) EURTRY και ZARTRY Η Τουρκική Λίρα TRY είναι προσωρινά υποτιμημένη κατά τη γνώμη μας. Οι πιέσεις του πληθωρισμού μεγαλώνουν στη Τουρκία. Οι αποδόσεις είναι πάρα πολύ χαμηλές αυτή τη στιγμή, λαμβάνοντας υπόψη τις βελτιώσεις της οικονομίας που παρατηρήθηκαν τον τελευταίο καιρό. Εν τω μεταξύ, το ευρώ και το Ραντ Νοτίου Αφρικής (ZAR) είναι δύο υπερτιμημένα νομίσματα κατά τη γνώμη μας. Το ZAR δίνει μάχες μετά το

94 Φεβρουάριος 2010

08_ANALYSH_SAXO_BANK_X359_final.indd 94

2/24/10 5:56:54 PM

World Cup σε συνδυασμό με έναν ασθενή δημόσιο τομέα. Η Ευρωζώνη έχει τα δικά της προβλήματα, ωστόσο, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την Ελλάδα και το Club Med. Η ανεργία αναμένεται να ανέβει στα ύψη μέσα με χαμηλή ανάπτυξη και χαμηλή απόδοση.

2. Αγορά (Long) γερμανικών ομολόγων (Bunds) Συνιστούμε αγορά Bunds αφού η τρέχουσα τιμολόγηση φαίνεται υπερβολικά αισιόδοξη λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες – που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η Γερμανία - και η Ευρωζώνη. Αναμένουμε χαμηλή ανάπτυξη και πληθωρισμό το 2010 με πολυάριθμες πηγές αποπληθωριστικών πιέσεων. Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να βρίσκεται σε κίνδυνο και για την Ευρωζώνη στο σύνολό, βλέπουμε το ποσοστό ανεργίας να ανέρχεται πάνω από 10% το 2010.Αυτό θα ασκήσει πίεση στους καταναλωτές και στη διάθεσή τους να καταναλώσουν. Επιπλέον, μας αρέσει το ασφαλές καθεστώς που τα Bunds έχουν κάθε φορά που τα πράγματα δυσκολεύουν.

3. Αγορά (Long) CRB Ο δείκτης CRB άντεξε για άλλη μια φορά από το σημείο αιχμής στα μέσα του 2008, παρ’ όλο που πολλά εμπορεύματα επέστρεψαν πάλι στο επίκεντρο. Σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένουμε ότι η ανάπτυξη θα επιστρέψει σε αρκετά καλό επίπεδο, παρότι η Ιαπωνία και η Ευρωζώνη, θα κάνουν τα πάντα για να το υπονομεύσουν. Με την παγκόσμια ανάπτυξη, η ζήτηση για εμπορεύματα θα εξακολουθήσει να είναι ισχυρή, η οποία θα στείλει την αξία της αγοράς βόρεια, ειδικά το πρώτο εξάμηνο του έτους 4. Αγορά (Long) US10Y και Πώληση (Short) JGB Επιπλέον ευνοούμε την έκθεση σε FX, η οποία είναι συνδεδεμένη με αυτή την αγοροπωλησία. Ενώ η Αμερική και η Ιαπωνία αναμένεται να προσπαθούν εναγωνίως να μετριάσουν την αύξηση της υψηλής ανεργίας το 2010, επιχειρηματολογούμε αυτή την αγοροπωλησία με μια απλή ερώτηση: Ποιος θέλει να δανείσει χρήματα σε μία Ιαπωνία που είναι επιβαρυμένη με χρέη και που προσφέρει χαμηλές αποδόσεις της τάξης του 1,2%-1,3%; Βλέπουμε επίσης δυνατότητα στο UST10Y εξαιτίας της αποπληθωριστικής πίεσης σύμφωνα με την οποία η πιστωτική συστολή καταβάλλει την οικονομία στις ΗΠΑ (και η μακρά περίοδος των χαμηλών ποσοστών Fed, που είναι το τελικό αποτέλεσμα).

5. Αγορά (Long) TSE Small Cap και Πώληση (Short) Nikkei Οι μικρής κεφαλαιοποίησης εταιρίες είναι θεμελιωδώς υποτιμημένες σε σύγκριση με το δείκτη Nikkei. Ενώ ο δείκτης Nikkei έχει εκτοξευθεί περίπου 45%, ο δείκτης TSE μικρής κεφαλαιοποίησης έχει μόνο κερδίσει 20%. Και αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι τα θεμελιώδη μεγέθη φαίνονται να είναι καλύτερα για εταιρίες μικρής κεφαλαιοποίησης. Η αγορά κινείται σε μια τιμή έκπτωσης 23% σε σχέση με τη λογιστική αξία (P/B of 0.77) ακόμα και με χαμηλή έκθεση στα χρηματοοικονομικό κλάδο. Με μια αποδυνάμωση του JPY οι εταιρίες μικρής κεφαλαιοποίησης θα έπρεπε να τα πάνε καλά.

6. Αγορά (Long) GWX και Πώληση (Short) Nasdaq 100 Οι αμερικανικοί δείκτες έχουν αποτιμηθεί για μία απότομη άνοδο το 2010, αλλά οι κεφαλαιακές επενδύσεις θα παραμείνουν ισχνές και κατά συνέπεια το υψηλό P/Ε του Nasdaq δε δικαιολογείται. Σχετικά με το NASDAQ, το GWX ETF με εταιρίες σε ανεπτυγμένες χώρες προσφέρει μια πιο διαφοροποιημένη

έκθεση σε μακροοικονομικά ρίσκα. Θεμελιώδης αξιολόγηση είναι επίσης στο παιχνίδι εδώ με μια σταθερή μερισματική απόδοση και μια χαμηλή price/book. Σε συνδυασμό με τη δυνατότητα των εταιριών μικρής κεφαλαιοποίησης αν υπάρξει ανάπτυξη, πιστεύουμε ότι αυτή η αγοροπωλησία έχει καλές προϋποθέσεις αναφορικά με το δείκτη Nasdaq.

7. Πώληση (Sell) του Συμβολαίου Ζάχαρης Μαρτίου 2011 Η Ζάχαρη εμφάνισε μια ισχυρή παρουσία το 2009 καθώς η τιμή ανέβηκε εξαιτίας μιας χαμηλής προσφοράς λόγω της ξηρασίας στην Ινδία και των ισχυρών βροχών στη Βραζιλία. Η παραγωγή τώρα βελτιώνεται και τα αποθέματα θα αποκατασταθούν σε δύο χρόνια – αν δεν υπάρξει μια περίοδος αφύσικων καιρικών συνθηκών. Με δεδομένη την αύξηση της προσφοράς οι τιμές θα είναι υπό πίεση. Επιπλέον, το μερίδιο της αιθανόλης της βενζίνης μειώθηκε κατά 5% - στις ΗΠΑ και στη Βραζιλία, το οποίο είναι άμεσο χτύπημα στη ζήτηση της ζάχαρης.

8. Αγορά (Long) iShares S&P Global Energy Sector Index Fund (το Α’ Εξάμηνο του 2010) Εκτιμούμε ότι ο κλάδος θα ευνοηθεί από την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη και την επακόλουθη αναπήδηση στη ζήτηση πόρων. Ο κλάδος πρόσφατα ξεκίνησε να καλύπτει την κίνηση στις τιμές του πετρελαίου, γεγονός το οποίο περιμένουμε να συνεχιστεί. Οι μεγάλοι ολοκληρωμένοι παίκτες (Ε&P) οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της κεφαλαιοποίησης του τομέα έχουν καθυστερήσει, και πιστεύουμε ότι μια περιστροφή προς αυτήν την περιοχή θα οδηγήσει σε περαιτέρω υπερκάλυψη της απόστασης. Όσον αφορά σε μεμονωμένες μετοχές προτιμούμε τις εταιρίες με έκθεση στην παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια, ιδιαίτερα αυτές που είναι πιστές σε υγιείς μερισματικές πολιτικές.

9. Πώληση (Short) EURCAD strangle To EURCAD σε επίπεδα 1,5500 με όρια προς τα κάτω και προς τα πάνω 1,3900 και 1,7600 αντίστοιχα καλύπτει όλες τις περιπτώσεις εξαιρετικής μεταβολής της τιμής, εφόσον τα όρια αυτά δεν έχουν ξεπεραστεί τα τελευταία πέντε χρόνια. Επιπλέον, η χαμηλή συσχέτιση με το USDJPY -αναμένουμε ότι το USD θα ανακτήσει κάποιο από το χαμένο έδαφος έναντι του ΕUR μέσα στο 2010- υπονοεί ότι το USDCAD θα κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα και θα διατηρηθεί μεταξύ 1,55 και 1,56. Η σύστασή μας λοιπόν είναι πώληση EUR Put με διάρκεια ενός έτους, ημερομηνία λήξης 8 Δεκεμβρίου, τιμή strike 1,4500 και πώληση EUR Call 1,6800, για να λάβετε 590 CAD pips, τρέχουσα τιμή αναφοράς 1,5600.

10. Long Dec2010 3 month Short Sterling futures contract (leverage x20) (Θέση Αγοράς στο Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Future): 3 Month Short Sterling Future, Dec 2010 (μόχλευση x 20) Αγορά Συμβολαίου Μελλοντικής Εκπλήρωσης Dec2010 3 month Short Sterling, που αυτήν τη στιγμή είναι στα 98,21, αναμένουμε να κινηθεί στα ίδια επίπεδα και στη λήξη του Συμβολαίου να είναι 99,40. Αρχικά τοποθετήστε ένα stop loss στα 97,80 και εν συνεχεία αλλάξτε το σε trailing stop με 40 ticks κάτω από την τρέχουσα τιμή της αγοράς. Η Βρετανική Οικονομία βρίσκεται ακόμα σε ύφεση και είναι εξαιρετικά αργή στο να ανακάμψει σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία. Ως εκ τούτου, η Τράπεζα της Αγγλίας πιθανώς να επιλέξει να διατηρήσει τα επιτόκια στα ίδια επίπεδα για εκτεταμένο χρονικό διάστημα, όπως και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Χ ΧΡΗΜΑ 95

08_ANALYSH_SAXO_BANK_X359_final.indd 95

2/24/10 5:56:54 PM

Χ έρευνα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ERNST & YOUNG

ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ «ΣΤΟΧΩΝ» ΓΙΑ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΟΡΕΣ

Το ένα τρίτο των ανά τον κόσμο επιχειρήσεων εξετάζει περιπτώσεις εταιρειών, που μπορεί να προσφέρονται για απορρόφηση ή συνένωση μέσα στο τρέχον έτος.

Α

υξανόμενη αίσθηση προσμονής επικρατεί σχετικά με τις παγκόσμιες συνθήκες για τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές, καθώς το 33% των επιχειρήσεων είναι πιθανό ή πολύ πιθανό να εξαγοράσουν άλλες εταιρείες τους επόμενους 10 μήνες, σύμφωνα με μια νέα μελέτη στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 500 ανώτατα στελέχη απ’ όλο τον κόσμο και την οποία διεξήγαγε το τμήμα Transaction Advisory Services της Ernst & Young. Μάλιστα, το 25% εκτιμά ότι θα προβεί σε μια τέτοια κίνηση το επόμενο εξάμηνο. Η μελέτη Γιατί το κεφάλαιο είναι σημαντικό – δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σε δύσκολες εποχές (Why capital matters – building competitive advantage in uncertain times), βασίζεται στην πρώτη από μια σειρά τακτικών ερευνών με γενικό τίτλο Βαρόμετρο κεφαλαιακής εμπιστοσύνης (Capital confidence barometer), η οποία διεξήχθη τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, παρότι συνειδητοποιούν τις ευκαιρίες για συναλλαγές, το 62% των επιχειρήσεων νιώθουν ότι η ικανότητά τους να ενεργήσουν περιορίζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων. Η Pip McCrostie, Παγκόσμια Αντιπρόεδρος του τμήματος Transaction Advisory Services της Ernst & Young, αναφέρει: «Τους ερχόμενους μήνες, είναι πολύ πιθανή η αύξηση της δραστηριότητας συγχωνεύσεων και εξαγορών, καθώς οι εταιρείες πωλούν στοιχεία ενεργητικού που είναι μη λειτουργικά, δεν καταγράφουν ικανοποιητικές αποδόσεις ή βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση. Οι εταιρείες που είναι σε θέση να αγοράσουν, θα έχουν την ευκαιρία να εξασφαλίσουν μερίδιο αγοράς και να αυξήσουν τα έσοδά τους με τρόπους που πριν από δύο χρόνια ήταν ανέφικτοι. «Η εξαγορά δεν θα αποτελεί επιλογή για όλους. Το κεφά-

λαιο δεν είναι πλέον φθηνό ούτε είναι άμεσα διαθέσιμο. Οι σκληρές νέες πραγματικότητες θα ωθήσουν ορισμένα ανώτατα στελέχη να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο αναθεώρησης της στρατηγικής τους. Πολλές εταιρείες αντιμετώπισαν την ύφεση με βραχυπρόθεσμα μέτρα σχετικά με τα ταμειακά διαθέσιμα και τα έξοδα. Μολονότι τα μέτρα αυτά ήταν εύλογα, αποτελούν σε μεγάλο βαθμό προσωρινή λύση, εξασφαλίζοντας πολύτιμο χρόνο. Για να μπορέσουν να αναπτυχθούν, οι εταιρείες πρέπει να είναι ανθεκτικές και να προσαρμόζονται γρήγορα. Αυτό μεταφράζεται σε ικανότητα έντονου ανταγωνισμού για νέες χρηματοδοτικές επιλογές σε καιρούς που τα κεφάλαια είναι περιορισμένα, ενίσχυση των βασικών δραστηριοτήτων τους και ικανότητα λήψης καιροσκοπικών αποφάσεων». Η έρευνα κατέδειξε ότι η ενίσχυση των βασικών δραστηριοτήτων αποτελεί τον κύριο παράγοντα προώθησης των συναλλαγών, καθώς το 64% εξετάζει το ενδεχόμενο εξαγορών για αυτό το λόγο και το 50% των ανώτατων στελεχών επιδιώκει εξαγορές προκειμένου να επεκταθεί σε νέες γεωγραφικές αγορές – σχεδόν οι μισοί αναφέρουν τις ΗΠΑ ως τον πλέον ελκυστικό προορισμό μεταξύ των ανεπτυγμένων αγορών, ενώ στις αναδυόμενες αγορές επικράτησαν η Ινδία (30%) και η Κίνα (27%). Το 63% των ερωτηθέντων αναμένει επιτάχυνση των ενοποιήσεων στον κλάδο τους επόμενους 12 μήνες, ενώ το 61% εκτιμά ότι η ύφεση θα αναδείξει τους λιγοστούς «νικητές» του κλάδου οι οποίοι θα βρίσκονται στην πλέον κατάλληλη θέση για να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες εξαγορών. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ Μολονότι η εμπιστοσύνη σχετικά με τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές είναι αυξημένη, η έρευνα αντικατοπτρίζει επί-

96 Φεβρουάριος 2010

03_EREVNA_M&A_X359_final.indd 96

2/24/10 6:00:38 PM

☛

ΑΝ ΚΑΙ Η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΗ, Η ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΖΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΙΣΧΥΡΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΤΟ 70% ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΚΤΙΜΑ ΟΤΙ Η ΥΦΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΘΑ ΕΠΙΜΕΙΝΕΙ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ 2010. ☛

ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ ΘΑ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΣΜΟ ΤΗΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΟΠΟΥ ΟΙ ΓΡΗΓΟΡΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΡΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Ή ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧIΑ. σης ένα ισχυρό ποσοστό επιφυλακτικότητας, καθώς το 70% των εταιρειών εκτιμά ότι η ύφεση στην ευρύτερη οικονομία θα επιμείνει πέραν των επόμενων 12 μηνών. Από αυτές τις εταιρείες, το 40% πιστεύει ότι η ύφεση θα συνεχιστεί για περισσότερο από δύο έτη. Επί πλέον, το 53% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι όροι χρηματοδότησης δεν θα επιστρέψουν στα επίπεδα που επικρατούσαν στα μέσα του 2007 για τουλάχιστον τρία ακόμα έτη, ενώ το 19% πιστεύει ότι θα χρειαστούν περισσότερα από πέντε έτη ή ότι πιθανώς να μην επιστρέψουν ποτέ σε εκείνα τα επίπεδα. Η McCrostie συνεχίζει: «Το 2010 η διασφάλιση χρηματοδότησης θα εξακολουθήσει να είναι δύσκολη. Θα χρειαστεί να διερευνηθούν νέες επιλογές, από κοινοπραξίες (joint ventures) έως εισαγωγή μετοχών στο χρηματιστήριο (ΙΡΟ). Υπό αυτές τις περίπλοκες και αβέβαιες συνθήκες, η εξασφάλιση κεφαλαίων θα αποτελεί κεντρικό θέμα στο σχεδιασμό και τη στρατηγική που καταστρώνουν τα διοικητικά συμβούλια. Τα διοικητικά συμβούλια χρειάζονται νέα εργαλεία για τη μέτρηση της αποδοτικότητας, την κατάρτιση προϋπολογισμών και τη δημιουργία χρηματοοικονομικών μοντέλων για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων αναφορικά με τα κεφάλαιά τους, οι οποίες –με την πάροδο του χρόνου– θα καταστούν συνήθεις επιχειρησιακές πρακτικές. Κορυφαίες επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι εν μέσω των νέων κινδύνων υπάρχουν επίσης ευκαιρίες – η ανθεκτικότητα πρέπει να ενισχυθεί παράλληλα με τη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης στις μεταβολές της αγοράς». ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Παρ’ ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις αποτιμήσεις, η ανε-

παρκής χρηματοδότηση, η επιφυλακτικότητα των επενδυτών και η σχολαστικότητα των διοικητικών συμβουλίων αναφέρονται ως υφιστάμενα εμπόδια στο κλείσιμο συμφωνιών, η συγκέντρωση κεφαλαίων αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγοντας, καθώς το 46% είναι έτοιμο να εξετάσει εναλλακτικές δομές συμφωνιών με μικρότερο βαθμό εξάρτησης από πιστώσεις και νέα κεφάλαια. Η McCrostie προσθέτει: «Βλέπουμε ήδη διοικητικά συμβούλια κορυφαίων επιχειρήσεων να ακολουθούν μια πιο εστιασμένη, πιο πειθαρχημένη και πιο αυστηρή διαχείριση των κεφαλαίων τους. Διαφορετικές επιλογές θα καλύψουν διαφορετικές ανάγκες – ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για οργανωτικές αναδιαρθρώσεις, αποεπενδύσεις ή καιροσκοπικές εξαγορές. Αντίθετα, η παντελής αδράνεια και η προσπάθεια αποφυγής της θύελλας δεν αποτελεί συνταγή επιτυχίας». Ο ΤΑΧΥΤΕΡΟΣ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ Σε ένα περιβάλλον όπου τα αυξανόμενα προβλήματα οδηγούν σε επιτάχυνση των σχεδίων δράσης, η ετοιμότητα και η ευελιξία για άμεση δράση θα είναι καθοριστικές για την επιτυχία. Το 45% των ανώτατων στελεχών αναμένει αύξηση των προβληματικών επιχειρήσεων που θα εμφανιστούν στην αγορά, αλλά τα δύο τρίτα δεν εμπιστεύονται την ικανότητά τους να αντιδράσουν άμεσα σε τέτοιες ευκαιρίες. Μόνο το 36% δηλώνει έτοιμο να ανταποκριθεί γρήγορα, εάν εμφανιστεί η κατάλληλη ευκαιρία. «Οι Διοικήσεις θα πρέπει πλέον να αντεπεξέλθουν στις νέες απαιτήσεις που επιβάλλουν οι υφιστάμενες συνθήκες. Θα πρέπει να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, να κερδίσουν την ‘κούρσα’ για τα λιγοστά κεφάλαια, να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Οι νικητές θα αποφύγουν τον πειρασμό της αδράνειας και θα έχουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαιά τους σε μια περίοδο όπου οι γρήγορες αποφάσεις κρίνουν την επιτυχία ή την αποτυχία» επισημαίνει η McCrostie. «Η αγορά θα χωριστεί σε εκείνους που προσαρμόζονται γρήγορα και προοδεύουν και σε εκείνους που παίζουν με τους παλιούς κανόνες παρά τις παντελώς νέες συνθήκες της αγοράς. Χρειάζονται ταχύτατες αντιδράσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης. Όπως ακριβώς ο χρόνος και η παλίρροια, έτσι και το μερίδιο της αγοράς: δεν περιμένει κανέναν». Χ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ Το βαρόμετρο της κεφαλαιακής εμπιστοσύνης (Capital confidence barometer) της Ernst & Young είναι μια έρευνα στην οποία συμμετείχαν 490 ανώτατα στελέχη μεγάλων εταιρειών απ’ όλο τον κόσμο και από διαφορετικούς κλάδους. Το Βαρόμετρο θα διεξάγεται κατά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010, προκειμένου να υπολογίσει τυχόν μεταβολές στο κλίμα, την εμπιστοσύνη, την εστίαση και τις δραστηριότητες των διοικητικών συμβουλίων, καθώς η δυναμική των συνθηκών μετά την ύφεση θα γίνεται σαφέστερη. ΧΡΗΜΑ 97

03_EREVNA_M&A_X359_final.indd 97

2/24/10 6:00:38 PM

Χ δια ταύτα...

Γιατί θέλουν

ς α μ ν ε δ . . . ι ο ν έ ξ ι ο

Αν µπαίναµε στη θέση των Γερµανών που βλέπουν στην τηλεόραση τι συµβαίνει στην Ελλάδα, θα µας… είχαµε κόψει την πίστωση. ✒ ς υποθέσουµε –και αυτό δεν είναι µακριά Και αν, στα µάτια τα δικά µας, αυτό αποτελεί µια ετήαπό τον από την πραγµατικότητα- ότι οι Αµερικανοί Λουκιανό* σια «παραδοσιακή» εκδήλωση, στα µάτια των ξένων µαζί µε τα ελεγχόµενα διεθνή µέσα τους, διφαντάζει σαν κάποιο από τα πραξικοπήµατα που συµογκώνουν το δηµοσιονοµικό πρόβληµα της Ελλάδας, βαίνουν σε αφρικανικές χώρες… προκειµένου να πλήξουν το ευρώ. Βλέπουν, επίσης, να κλείνουν τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα,

Α

Ας υποθέσουµε επίσης, ότι και οι δηµοσιογράφοι γενικότερα, εντός και εκτός Ελλάδας, «τεντώνουν» το θέµα, επειδή έτσι επιτυγχάνονται υψηλότερες θεαµατικότητες και κυκλοφορίες. Αυτά όµως όλα, καθόλου δεν αλλάζουν τόσο το µέγεθος του προβλήµατος που παραµένει µεγάλο, όσο και την εικόνα που παρουσιάζει η χώρα προς το εξωτερικό. Ας προσπαθήσουµε τώρα να δούµε πώς µας βλέπουν, όχι οι Αµερικανοί, που έχουν τα δικά τους συµφέροντα, αλλά οι Γερµανοί, οι οποίοι σε µεγάλο βαθµό µας έχουν δανείσει. Την ώρα, λοιπόν, που οικονοµικά ισχυρότατες χώρες, όπως η Γερµανία και η Ολλανδία, αποφάσισαν να αυξήσουν τα όρια συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 χρόνια, βλέπουν στις ελληνικές τηλεοράσεις πόσο έντονες διαµαρτυρίες προκαλούν ορισµένα σχέδια, προκειµένου κάποιοι πολίτες να µην συνταξιοδοτούνται στα 45 χρόνια τους, αλλά κάπως αργότερα…

Ποιος σαµποτάρει ποιον; Ανοίγουν, επίσης, τις τηλεοράσεις τους και βλέπουν την Ελλάδα υπό κατάληψη, µε µπλόκα αγροτών να διακόπτουν την κυκλοφορία στους δρόµους και να γονατίζουν την οικονοµία.

τον Βούλγαρο πρωθυπουργό να συνοµιλεί µε τα ελληνικά µπλοκ των αγροτών και τελικά τα µπλοκ να ανοίγουν… Βλέπουν, τέλος, την ελληνική κυβέρνηση να δηλώνει µεν πρόθυµη να προχωρήσει σε συµµάζεµα της οικονοµίας, αλλά εκατόν κάτι ηµέρες µετά την ανάληψη της εξουσίας, να µην έχει προχωρήσει ακόµη σε κάτι το ουσιαστικό. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, ας µην απορούµε για το ρεκόρ που έπιασαν τα spreads των ελληνικών οµολόγων και για το πόσο ακριβά θα πληρώσουµε τα δανεικά που παίρνουµε. Οι πλείστοι ισχυρίζονται ότι τελικά η Ελλάδα θα παραµείνει στη ζώνη του ευρώ, παρά τα σοβαρά προβλήµατα που υπάρχουν. Και έχουν δίκιο. Αυτό, όµως, που δεν µας συµπληρώνουν είναι ότι πέρα από το θάνατο, υπάρχει και το σενάριο του… αργού θανάτου! Πέρα, δηλαδή, από το σενάριο της πτώχευσης, υπάρχει και το πιθανότερο ενδεχόµενο, στην περίπτωση που δεν πάρουµε επώδυνα και σοβαρά µέτρα σύντοµα: αυτό της βαθιάς ύφεσης, που θα διαρκέσει τουλάχιστον τρία έως πέντε χρόνια και που θα φέρει την οικονοµία της χώρας στα χρόνια του… Νίκου Ξανθόπουλου...

* Ο Λουκιανός είναι Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστηµίου των Λαδάδικων (Για την αντιγραφή: Στέφανος Κοτζαµάνης)

98 Φεβρουάριος 2010

15_DIA_TAUTA_X359_final.indd 98

2/24/10 6:01:23 PM

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00W

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00W

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00W

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 120,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00W

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 15,00W (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α 4,5%)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΠΩΣ ΧΡΕΩΣΕΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΜΟΥ AΡ. ΚΑΡΤΑΣ ΕΥΡΩ: VISA DINERS

ΗΜΕΡ. ΛΗΞΗΣ MASTERCARD AMERICAN EXPRESS

ΥΠΟΓΡΑΦΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Υπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

27_COVER_359_Final.indd 2

2/23/10 3:28:50 PM

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

ΒΑΣΙΛΕYΕΙ Η ΑΒΕΒΑΙOΤΗΤΑ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.359 / 01-02.2010 / K 6.00

Ελκυστικές οι επενδύσεις σταθερών αποδόσεων

αποκλειστικότητα

τ.359 / 01-02.2010

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡHΣΕΙΣ: Η ΠΡOΚΛΗΣΗ ΤΟΥ 2010

Απόστολος Βακάκης

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Jumbo

Νέο «κινητήρα» χρειάζεται η ελληνική οικονομία H Ελλάδα μπορεί να βγει από την κρίση, εφ’ όσον αντιληφθεί τι την δημιούργησε. Χρειάζεται, όμως, γενναία πρωτοβουλία απ’ όσους νοιάζονται για τη χώρα...

27_COVER_359_Final.indd 1

2/23/10 3:28:49 PM