Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 91|ιανουάριος-φεβρουάριος/2020
22 αφιέρωμα
τεύχος#91 01-02/2020
1ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Καθολική αποδοχή για την ανάδειξη και ανάπτυξη του θεσμού των ΤΕΑ
48 αφιέρωμα ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ Η χώρα με τους περισσότερους σεισμούς στην Ευρώπη δεν έχει συνεγγυητικό
70 θέμα ΕΑΕΕ Οι μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα δεν αρκούν για να δοθεί λύση στο ασφαλιστικό
ISSN 1791-8480
Gabriel Bernardino Πρόεδρος της ΕΙΟΡΑ
Τώρα είναι η ώρα για μεταρρυθμίσεις που θα ενθαρρύνουν τις επικουρικές συντάξεις και τα ΤΕΑ
γίνετε συνδρομητές! Στρατηγικές Λύσεις
µε τα φτερά της Πληροφορικής & τη δεξιότητα του Ανθρώπινου ∆υναµικού
Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ στοιχεία συνδρομητή ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
ΕΤΑΙΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ETHOS MEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu
αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€
ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€
αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)
τρόποι εξόφλησης συνδρομών Κ ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)
Υπηρεσίες
Πληροφοριακά Συστήµατα
Σύσταση ΤΕΑ
∆ιαχείριση ΤΕΑ
∆ιαχείριση διοικητικών λειτουργιών ΤΕΑ
∆ιαχείριση Οµαδικών Συνταξιοδοτικών
Business Process Reengineering
∆ιαχείριση Οµαδικών Ζωής & Υγείας
GAP analysis
εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της Β εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
Σχεδιασµός & Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστηµάτων
Prudential Informatics | Μοµφεράτου 148 | 11 475 Αθήνα | pipc.gr
Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
editorial
τεύχος 91 ιανουάριος-φεβρουάριος 2020 τιμή τεύχους 10 €
Η ατζέντα του 2020 έχει χρώμα… πράσινο
T
ο θέμα της κλιματικής αλλαγής, των καταστροφών και της ανάληψης ρίσκου περιλαμβάνει η ατζέντα του 2020. Τι ακούσαμε και τι διαβάσαμε από το World Economic Forum 2020 και από τη μελέτη της Marsh: Οι 5 μεγαλύτεροι παγκόσμιοι κίνδυνοι σε ό,τι αφορά την πιθανότητα, τη σοβαρότητα και τον αντίκτυπο σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και είναι: 1) τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές σε ιδιοκτησίες, υποδομές, αλλά και να αφαιρέσουν ανθρώπινες ζωές, 2) ο κίνδυνος της αποτυχίας του μετριασμού της αλλαγής του κλίματος και της προσαρμογής στον κίνδυνο από τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις, 3) ο κίνδυνος απώλειας της βιοποικιλότητας και κατάρρευσης του οικοσυστήματος, με συνέπειες μη αναστρέψιμες για το περιβάλλον και με αποτέλεσμα την εξάντληση των πόρων τόσο για την ανθρωπότητα όσο και για τις βιομηχανίες, 4) ο κίνδυνος των μεγάλων καταστροφών, όπως είναι οι σεισμοί, τα τσουνάμι, οι ηφαιστιογενείς εκρήξεις και οι γεωμαγνητικές καταιγίδες, 5) οι ανθρωπογενείς καταστροφές και ζημιές, περιλαμβανομένων και των εγκλημάτων στο περιβάλλον, όπως είναι οι πετρελαιοκηλίδες και οι ραδιενεργές μολύνσεις.
Ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, δήλωσε πως «η κλιματική αλλαγή δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι εδώ, σε όλο τον πλανήτη και στην Ελλάδα». Το 2020 έχει κι άλλους κινδύνους, που θα τους αναπτύξουμε στο περιοδικό μέσα στο έτος. Όμως, μόνη η αγορά δεν μπορεί να πετύχει πολλά. Η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις εποπτικές αρχές πρέπει να φτιάξουν ένα πλαίσιο και να θεσπίσουν κίνητρα για να βοηθήσουν τις ασφαλιστικές να παίξουν τον ρόλο τους. Έλενα Ερμείδου
Ιδιοκτησία
insurance w*rld
Διευθυντής Σύνταξης ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ konstas.c@ethosmedia.eu Αρχισυντάκτης ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΝΙΟΥΡΑΣ kaniouras.s@ethosmedia.eu Συντάκτες ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ ermeidou.e@ethosmedia.eu ΛΑΛΕΛΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ chrysanthopoulou.l@ethosmedia.eu
Η ΕΑΕΕ, στο τέλος του 2019, διοργάνωσε ένα συνέδριο για την κλιματική αλλαγή. Έφτασε η ώρα ο κλάδος να περάσει από τη θεωρία στην πράξη, να ενημερώσει τους πολίτες για τους κλιματικούς κινδύνους και να προωθήσει την ιδέα της πρόληψης, να χρηματοδοτήσει τις οικονομικές επιπτώσεις των κινδύνων, να στηρίξει επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον, να χρηματοδοτήσει επιστημονικές έρευνες.
2
Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953, E:info@insuranceworld.gr www.banks.com.gr - www.virus.com.gr
ΒΑΪΟΣ ΚΡΟΚΟΣ krokos.v@ethosmedia.eu Δημιουργικό ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ popikalogianni@gmail.com Eπιμέλεια-Διόρθωση ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ louvari.a@ethosmedia.eu Key Account Manager ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu Διοικητική Υποστήριξη ΓΙΟΥΛΗ ΜΟΥΤΕΒΕΛΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu Υποδοχή Διαφήμισης ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu Υπεύθυνος Συνδρομών και Κυκλοφορίας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΛΒΑΡΛΗΣ salvarlis.k@ethosmedia.eu Marketing & Magazine Coordinator ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ lyberi.a@ethosmedia.eu Λογιστήριο ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΗ andrioti.m@ethosmedia.eu Φωτογραφία ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ SHUTTERSTOCK Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣακουλοποίηση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.
ISSN 1791-8480
Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο για συνεχή, σφαιρική & έγκυρη ενημέρωση! * Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
www.ARAG.gr
περιεχόμενα
τεύχος 91 | ιανουάριος-φεβρουάριος 2020
06
www.insuranceworld.gr
Η έγκυρη και έγκαιρη διαδικτυακή ενημέρωση
08
συνέντευξη
GABRIEL BERNARDINO Πρόεδρος της ΕΙΟΡΑ
18
παρουσίαση
einsurance.gr Η μεσιτική εταιρεία που γεννήθηκε μέσα στην κρίση και έμαθε να τη διαχειρίζεται
22
συνέδριο
1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης Καθολική αποδοχή για την ανάδειξη και ανάπτυξη του θεσμού των ΤΕΑ
43
συνέντευξη
ΜΑΡΟΥΣΩ ΤΡΕΣΣΟΥ Ο Όμιλος Affidea συνεχίζει την ανάπτυξή του με ένα πολυετές πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης
46
προφίλ
ΝΙΚΟΣ ΔΕΛΕΝΔΑΣ Τρίτης γενιάς ασφαλιστής
Insurancemarket Στόχος πάνω από 100 phygital καταστήματα την επόμενη τριετία
64 θέμα
MDRT Ελλάδος Ένα «ραντεβού» που εκπλήρωσε τον σκοπό του
69 άρθρο
Ευρωκλινική Παίδων Νέα Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) στο κέντρο της Αθήνας
70 θέμα ΕΑΕΕ Οι μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα δεν αρκούν για να δοθεί λύση στο ασφαλιστικό
74
παλμός της αγοράς
76
διεθνή νέα
79
παρουσίαση
48
Φυσικές καταστροφές
80
Η χώρα με τους περισσότερους σεισμούς στην Ευρώπη δεν έχει συνεγγυητικό insurance w*rld
θέμα
MetLife
αφιέρωμα
4
58
Ας ξεκινήσουμε τη νέα χρονιά με μια πράξη φροντίδας για τον εαυτό μας
αιρετικός
portal
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ
Στις δομές των ασφαλιστικών οι ESG παράμετροι το 2020 Περιβαλλοντικές, κοινωνικές και παράμετροι Διακυβέρνησης ESG θα ενσωματώνονται στα πλάνα των ασφαλιστικών αλλά και στα stress tests των ασφαλιστικών που διενεργεί η EIOPA. Η νέα τάση των ESG παραμέτρων, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια, μετασχηματίζοντας τις αγορές κεφαλαίων και δημιουργώντας συνθήκες σταθερότητας στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον, υποδηλώνει ότι οι βιώσιμες επενδύσεις αποτελούν επενδυτικές ευκαιρίες αν συνδυαστούν με το προφίλ κινδύνου. Με άλλα λόγια, η ελκυστικότητα οποιασδήποτε επένδυσης εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σύμφωνα με την Insurance Europe, ο βαθμός ελκυστικότητας μιας επένδυσης εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων ESG κατά τη διαδικασία λήψης των επιχειρηματικών αποφάσεων και από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
Στις σελίδες αυτές θα βρείτε τους τίτλους ειδήσεων και άρθρων που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα στο ασφαλιστικό portal insuranceworld.gr
➧ Τα σχέδια της ERGO για το 2020 Συνεχίζει στον δρόμο που άνοιξε ο Θοδωρής Κοκκάλας, θέλοντας να ξεπεράσει τον εαυτό της, η ERGO, δράττοντας τις ευκαιρίες μαζί με την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, όπως τόνισε ο Dr. Markus Rie�, CEO του Ομίλου ERGO. Ο τελευταίος συνεχάρη όλους τους συνεργάτες και διοικητικούς στην ετήσια εορταστική εκδήλωση της ERGO Ελλάδας, ενώ ανακοίνωσε επίσημα τη μετάβαση του Θ. Κοκκάλα από τη θέση του CEO στην ERGO Ελλάδας στη θέση του προέδρου στην ERGO Γερμανίας από την 1η Μαΐου 2020.
6
insurance w*rld
➧ Όλα όσα ψάχνουν οι επενδυτές στους τίτλους των ασφαλιστικών Οι επενδυτικοί τίτλοι ILS και τα ομόλογα καταστροφών αναγνωρίζονται
ως επενδύσεις αειφόρου ανάπτυξης, καθώς ορισμένες κατηγορίες αυτών των περιουσιακών στοιχείων ταυτίζονται με τους στόχους (Goal #13) Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ, οι οποίοι σχετίζονται με τη λήψη μέτρων ενάντια στην κλιματική αλλαγή. ➧ Τρέχουν οι αποδόσεις των Α/Κ των ασφαλιστικών Allianz, Interamerican, Interlife, MetLife, NP Ασφαλιστική και άλλες έχουν πατήσει γερά στις αγορές, έχοντας καταφέρει σήμερα να διεκδικούν υψηλότερα μερίδια σε αυτές και θέσεις στα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά ταμεία. Πιθανόν και τοποθετήσεις σε μεγάλα έργα υποδομών των οποίων το θεσμικό πλαίσιο ετοιμάζεται από την ΕΚΤ και την EIOPA σε συνεργασία με την Insurance Europe.
➧ Η μάχη του eprivacy: Κερδισμένες ή χαμένες οι ασφαλιστικές; «Έχει σχεδιαστεί για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των πελατών, ωστόσο θα μπορούσε να περιορίσει την εξέλιξη των ψηφιακών επιχειρηματικών μοντέλων των ασφαλιστικών. Το eprivacy, ο κανονισμός για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στην Ευρώπη, που σχεδιάζεται από την ΕΕ, μπορεί να παρεμποδίσει σημαντικά την ανάπτυξη καινοτόμων ασφαλιστικών προσφορών, καθώς οι επιπτώσεις απλώνονται πολύ πιο πέρα από το απλό θέμα που έχει να κάνει με την εμπιστευτικότητα των δεδομένων». ➧ WEF20: Το δίλημμα των Big Data που αφορά όλους Το πρώτο κεφάλαιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης γράφτηκε
portal ➧ Αερομεταφορές: Τρεις συν μία ευκαιρίες για ασφαλιστές Αυξάνει τα μερίδιά του ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ο κλάδος των αερομεταφορών, ο τουρισμός και η εστίαση. Ταυτόχρονα, ανοίγονται νέες ευκαιρίες για να αυξήσουν τα μερίδιά τους οι ασφαλίσεις αερομεταφορών στον κλάδο κατά ζημιών. Εννέα νέοι προορισμοί, δέκα νέα δρομολόγια, αύξηση συχνοτήτων σε υπάρχοντες προορισμούς, έξι νέες αεροπορικές στον ΔΑΑ για το καλοκαίρι του 2020. ➧ Ο Παύλος Μυλωνάς έδωσε το στίγμα για την Εθνική Ασφαλιστική Στο θέμα της πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής η διοίκηση φέρεται αποφασισμένη να ολοκληρώσει τη διαδικασία επιλογής αγοραστή μέχρι τον Μάρτιο. Το Data Room έχει ήδη ανοίξει, οι τρεις ενδιαφερόμενοι παίρνουν τα στοιχεία που χρειάζονται και μέσα στις επόμενες εβδομάδες
(μέχρι 25 Φεβρουαρίου) αναμένεται να κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές. ➧ La Parisienne Assurances: Επενδύει σε νέες συνεργασίες Την Ελλάδα πρόσθεσε στο επιχειρηματικό της χαρτοφυλάκιο η αρχαιότερη και ανεξάρτητη ασφαλιστική της Γαλλίας La Parisienne Assurances (1829) συνάπτοντας συμφωνία για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων του κλάδου αυτοκινήτου με τη Support Brokers & Agents SA και τη NEQUS ΑE. Έφτασε έτσι να διατηρεί παρουσία σε 13 ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της ασφαλιστικής σε τηλεφωνική επικοινωνία με το iw.gr. ➧ Έσπασαν τα «ταμεία» οι εγγυήσεις Τη μεγαλύτερη άνοδο παραγωγής ασφαλίστρων στους επιμέρους κλάδους των ασφαλίσεων κατά ζημιών έγραψαν οι εγγυήσεις στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2019, σε σχέση με το 2018. Η άνοδος έκλεισε στο 36,3%, με τη συμμετοχή τους στη συνολική παραγωγή του κλάδου να φτάνει στο 0,11% και την παραγωγή ασφαλίστρων στα 2.094.434,47 ευρώ. ➧ Εν εξελίξει το περιστατικό με τις κλοπές δεδομένων Εν εξελίξει και υπό παρακολούθηση βρίσκεται το συμβάν που αφορά στις κλοπές προσωπικών δεδομένων σε εταιρεία ταξιδιωτικής πρακτόρευσης.
Σύμφωνα με πηγές του iw που εξειδικεύονται στις cyber ασφαλίσεις, και βάσει των τελευταίων ενημερώσεων, δεν πρόκειται για ελληνική εταιρεία, ούτε για την εταιρεία πρακτόρευσης booking, όπως είχε αρχίσει να συζητείται. Πρόκειται για εταιρεία που έχει έδρα τις ΗΠΑ, με αντικείμενο τη διαχείριση λογαριασμών. ➧ Oracle: Σε φάση τεχνολογικής ανάπτυξης οι ασφαλιστικές Σε φάση τεχνολογικής ανάπτυξης, συμβαδίζοντας με τις νέες τάσεις της τεχνολογίας, βρίσκονται οι ασφαλιστικές στην Ελλάδα, με πολλά περιθώρια για εξειδίκευση ανά τομέα ή σε επιμέρους κλάδους δήλωσε στο iw ο Αντώνης Μονοκρούσος, Country Leader, Oracle Hellas, GCM Cluster Leader. ➧ Einsurance.gr: Επιχειρεί αλλιώς, βγαίνει δυνατά στην αγορά «Αναμένουμε σημαντικές αυξήσεις στο χαρτοφυλάκιό μας από τις αναβαθμίσεις υπηρεσιών που ήδη έχουμε προγραμματίσει στο υπάρχον χαρτοφυλάκιό μας, οι οποίες σχετίζονται με την πληρότητα των υπηρεσιών που έχουμε τη δυνατότητα να τους παρέχουμε» δηλώνει στο iw η κ. Λουκία Παυλίδου, γενική διευθύντρια της Einsurance.gr Μεσίτες Ασφαλίσεων. ➧ Καλά τα προϊόντα της αγοράς, μπορούμε όμως να αποταμιεύσουμε; Εστιάζοντας o IOBE στο ζήτημα της αποταμίευσης, τονίζει ότι οι δυνατότητες
και οι προοπτικές παραμένουν ακόμη ιδιαίτερα περιορισμένες. Θετική ένδειξη ωστόσο είναι το γεγονός πως καταγράφεται μικρή ανάκαμψη στην πρόθεση αποταμίευσης για το επόμενο δωδεκάμηνο. ➧ Τα μερίδια της διαμεσολάβησης στη Ζωή το 2018 Μετρούν το «ανάστημα» και τη δύναμή τους στις ατομικές ασφαλίσεις ζωής οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αποκλειστικής συνεργασίας με τους τραπεζοασφαλιστές, καθώς είναι τα δύο κανάλια διανομής με το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Διαφορετική εικόνα παρουσιάζουν τα κανάλια διανομής των ομαδικών ασφαλίσεων, στα οποία υπερισχύουν οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές μη αποκλειστικής συνεργασίας και οι άμεσες πωλήσεις. ➧ Έφυγε από τη ζωή ο Σταμάτης Συγγρός «Λέμε λιγότερα και κάνουμε περισσότερα (…), αλλά είμαστε σίγουροι για αυτό που κάνουμε ή θα κάνουμε» έλεγε ο πρόεδρος της Victory Promise και μέλος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Σταμάτης Συγγρός, που έφυγε από τη ζωή στις 5 Ιανουαρίου 2020. «Έφυγε, σήμερα, από κοντά μας ένας υπέροχος άνθρωπος, ένας καλός φίλος, ένας όμορφος οικογενειάρχης, ένας άψογος επαγγελματίας, ο Σταμάτης Συγγρός» δήλωσε ο πρόεδρος του ΕΕΑ, Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, αμέσως μόλις έμαθε για τον θάνατό του. ιανουάριος φεβρουάριος 2020
από την έκρηξη δεδομένων και την εξάπλωση των συνδεδεμένων συσκευών. Το τι θα γραφτεί στο επόμενο κεφάλαιο εξαρτάται από τις αποφάσεις των κυβερνήσεων. Μιλώντας στο iw.gr, στέλεχος από την εγχώρια ασφαλιστική αγορά, εξειδικευμένο σε θέματα Διαδικτύου και ασφάλειας ψηφιακών δεδομένων, τονίζει ότι: «Είμαστε πολύ κοντά στο να παίρνουν οι επιχειρήσεις και οι ασφαλιστικές αποτελέσματα ερευνών από μεγάλες εταιρείες του λιανικού εμπορίου».
7
συνέντευξη
Gabriel Bernardino 8
insurance w*rld
Πρόεδρος της ΕΙΟΡΑ
συνέντευξη
Τώρα είναι η σωστή ώρα στην Ελλάδα για μεταρρυθμίσεις που θα ενθαρρύνουν τις επικουρικές συντάξεις και τα ΤΕΑ στη Λαλέλα Χρυσανθοπούλου
iw? Επισκεφθήκατε πρόσφατα την Ελλάδα, επομένως γνωρίζετε ότι η ελληνική κυβέρνηση προωθεί τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, με στόχο την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα (επαγγελματική ασφάλιση). Θεωρείτε ότι οι πρωτοβουλίες της κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; απ. Σε πολλές χώρες μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, υλοποιήθηκαν μεταρρυθμίσεις με στόχο την αύξηση της βιωσιμότητας του συστήματος συντάξεων. Αν και οι προσαρμογές στον πρώτο πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος (κρατική σύνταξη) είναι επιβεβλημένες, αυτό έχει σαφείς συνέπειες: Τα προβλεπόμενα ποσοστά αναπλήρωσης κινούνται πτωτικά ενώ το συνταξιοδοτικό κενό διευρύνεται. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το ποσοστό αναπλήρωσης κυμαίνεται στο 64% κατά το έτος συνταξιοδότησης, αλλά θα μειωθεί στο 43% έως το 2060. Επομένως, είναι εξίσου επιβεβλημένο να ενισχυθούν τα συνταξιοδοτικά σχήματα που λειτουργούν επικουρικά του πρώτου πυλώνα, προκειμένου να περιοριστεί
το συνταξιοδοτικό κενό και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος του φαινομένου της φτώχειας των συνταξιούχων στο μέλλον. Η Ελλάδα βγαίνει από μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της. Καθώς η οικονομία ενδυναμώνεται και αναπτύσσεται, τώρα είναι η σωστή ώρα για την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων που ενθαρρύνουν τις επικουρικές συντάξεις. Όσον αφορά στον τρίτο πυλώνα (ιδιωτική ασφάλιση), η EIOPA ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη –και στην Ελλάδα– να εξετάσουν φορολογικά κίνητρα για να στηρίξουν την ανάπτυξη πανευρωπαϊκών προσωπικών συνταξιοδοτικών προϊόντων (PEPPs). iw? Ποιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να αναληφθούν στην Ελλάδα –και σε άλλες χώρες της ΕΕ– για την προώθηση των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης; Είστε ικανοποιημένος με τον τρόπο ενσωμάτωσης της Οδηγίας IORP II στις εθνικές νομοθεσίες; απ. Υπάρχουν δύο σημαντικά στοιχεία προκειμένου να ενισχυθεί ο
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
ατά την τριήμερη θεσμική επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Ελλάδα, στα μέσα Φεβρουαρίου, με αφορμή την πρόσκληση συμμετοχής του ως κεντρικού ομιλητή στο 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, που διοργάνωσε επιτυχώς η Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ) στις 13 Φεβρουαρίου 2020, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΙΟΡΑ), κ. Gabriel Bernardino, ξέκλεψε λίγο χρόνο για να παραχωρήσει μια αποκλειστική συνέντευξη στο iw. Ο διοπτροφόρος Πορτογάλος, που διανύει τη δεύτερη θητεία του στο τιμόνι της EIOPA, μίλησε για όλα: Για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και τα απαιτούμενα μέτρα για να ενισχυθούν ο δεύτερος αλλά και ο τρίτος πυλώνας του συστήματος, για τους κινδύνους που απορρέουν από τα χαμηλάαρνητικά επιτόκια που «επιμένουν», για την επικείμενη αναθεώρηση της Solvency II, για την αντιμετώπιση της νέας γενιάς κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή και τα συμβάντα στον κυβερνοχώρο.
9
συνέντευξη 10
insurance w*rld
Η Ελλάδα βγαίνει από μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της. Καθώς η οικονομία ενδυναμώνεται και αναπτύσσεται, τώρα είναι η σωστή ώρα για την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων που ενθαρρύνουν τις επικουρικές συντάξεις.
ρόλος των επαγγελματικών συντάξεων: Πρώτον, η παροχή μεγαλύτερης ελευθερίας και επιλογής για την ανάπτυξη τέτοιων σχημάτων και, δεύτερον, η ενίσχυση της εποπτείας των συνταξιοδοτικών ταμείων. Για παράδειγμα, περισσότερη ελευθερία θα μπορούσε να δοθεί εάν ενθαρρυνόταν η ανάπτυξη διακλαδικών, διεπαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα, με δεδομένο ότι οι επιχειρήσεις αυτές αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας και οι εργαζόμενοί τους θα μπορούν να απολαύσουν τα οφέλη των οικονομιών κλίμακας που θα δημιουργηθούν. Περισσότερες επιλογές μπορούν να δοθούν μέσα από διαφορετικά είδη φορέων παροχής υπηρεσιών συντάξεων, αλλά και μέσα από τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών για τις
επενδύσεις και τις εκταμιεύσεις. Μιλώντας πιο γενικά, το να έχεις ταμεία επαγγελματικών συντάξεων είναι ένα θέμα, αλλά η υψηλή συμμετοχή σε αυτά είναι άλλο θέμα. Εδώ υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν. Πρώτα από όλα, υπάρχει ανάγκη για καλή επικοινωνία. Στο τέλος της ημέρας, οι πολίτες δεν αποταμιεύουν αρκετά για τη συνταξιοδότησή τους και πρέπει να παράσχουμε σαφή πληροφόρηση για το ύψος της αποταμίευσής τους, την αξία των συντάξεών τους και πώς αυτό «μεταφράζεται» σε εισόδημα όταν συνταξιοδοτηθούν. Μόνο όταν οι ενδιαφερόμενοι έχουν αυτού του είδους την πληροφόρηση θα είναι σε θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές για το πώς και πόσο θα πρέπει να αποταμιεύουν. Η Οδηγία IORP II προβλέπει υποχρέωση των συνταξιοδοτικών ταμείων να στέλνουν ετησίως στα μέλη τους
συνέντευξη μώσουν τον ρόλο των επικουρικών συντάξεων. iw? Με δεδομένα τα αποτελέσματα των stress tests των Ταμείων Επαγγελματικών Ασφαλίσεων, ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος για την ανάπτυξη του κλάδου στην Ευρώπη; απ. Τα stress tests του Δεκεμβρίου 2019 ήταν μια σημαντική άσκηση για την αξιολόγηση της αντοχής και των δυνητικών ευάλωτων σημείων των ευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών ταμείων καθορισμένων παροχών (defined benefit) και καθορισμένων εισφορών (defined contribution) και της δυνητικής επίπτωσης στη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Εκτός από το βασικό σενάριο, η EIOPA χρησιμοποίησε ένα σενάριο δυσμενών συνθηκών στις αγορές που χαρακτηριζόταν από μια αιφνίδια επαναξιολόγηση των ασφαλίστρων κινδύνου και «σοκ» επιτοκίων, με αποτέλεσμα την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων και τη διεύρυνση των πιστωτικών spreads. Το σενάριο αυτό εφαρμόστηκε στους ισολογισμούς για τη χρήση 2018 ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος Ταμείων Επαγγελματικών Ασφαλίσεων από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Το βασικό σενάριο έδειξε σωρευτικό χρηματοδοτικό κενό 41 δισ. ευρώ στα ΤΕΑ ή 4% του συνολικού παθητικού τους, σύμφωνα με την κοινή μεθοδολογία του stress test. Το δυσμενές σενάριο θα οδηγούσε σε χρηματοδοτικό κενό 180 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις εθνικές μεθοδολογίες, και σε κενό 216 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την κοινή μεθοδολογία. Στη βάση των παραδοχών της κοινής μεθοδολογίας, το χρηματοδοτικό κενό σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο θα προκαλούσε σωρευτική μείωση των καθορισμένων παροχών
ύψους 173 δισ. ευρώ και οι χρηματοδοτούσες επιχειρήσεις θα έπρεπε να παρέχουν χρηματοοικονομική στήριξη 49 δισ. ευρώ. Στην άσκηση του 2019, η EIOPA χρησιμοποίησε μια εκτεταμένη ανάλυση ταμειακών ροών, η οποία «φώτισε» τις συνέπειες του… stress στα ΤΕΑ, σε όρους χρονισμού: Ειδικότερα, η χρηματοοικονομική κατάσταση των Ταμείων θα επηρεαζόταν έντονα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, προκαλώντας ισχυρή πίεση στις χρηματοδοτούσες επιχειρήσεις λίγα χρόνια μετά το «σοκ». Ως συνέπεια, θα εμφανίζονταν δυνητικά μακροπρόθεσμες παρενέργειες στο συνταξιοδοτικό εισόδημα των μελών των ΤΕΑ και των άλλων δικαιούχων για δεκαετίες (εάν παγιώνονταν οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις). Η ΕΙΟΡΑ θα συνεχίσει να αξιολογεί τα ευρήματα των stress test και θα αναλύσει σε μεγαλύτερο βάθος την επενδυτική συμπεριφορά των ΤΕΑ, με δεδομένο το περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών/αρνητικών επιτοκίων. Χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να υλοποιηθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της Οδηγίας IORP II και άλλων νομοθετικών πρωτοβουλιών. iw? Ποια είναι η θέση της EIOPA αναφορικά με την επικείμενη αναθεώρηση της Οδηγίας Solvency II; Πιστεύετε ότι είναι υπερβολικά «αυστηρή», όπως υποστηρίζει η Insurance Europe; Πώς αξιολογείτε την εφαρμογή της Οδηγίας τέσσερα χρόνια αφότου τέθηκε σε ισχύ και τι θα αλλάζατε επειγόντως; απ. Προσεγγίσαμε την αναθεώρηση της Solvency II ως μια ευκαιρία να διασφαλίσουμε όχι μόνο ότι η Οδηγία παραμένει κατάλληλη για τους επιδιωκόμενους σκοπούς, αλλά και ότι αντανακλά την εξέλιξη των συνθηκών της αγοράς. Πιστεύουμε
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
μια δήλωση που θα περιλαμβάνει αυτήν ακριβώς την πληροφορία. Η ΕΙΟΡΑ έχει συνεργαστεί στενά με τις εθνικές αρχές για να αναπτύξει ένα πρότυπο δήλωσης που θα κατευθύνει τον κλάδο για το πώς να πληροφορεί σωστά τα μέλη του. Ελπίζουμε ότι αυτό θα καθιερωθεί και θα βοηθήσει τους ανθρώπους να παίρνουν πιο ορθές αποφάσεις όταν πρόκειται για την αποταμίευση για τα γηρατειά τους. Πρέπει επίσης να διευκολύνουμε τη συμμετοχή στα ΤΕΑ. Ορισμένες χώρες σημείωσαν πρόοδο καθιστώντας ημιυποχρεωτικές τις συνεισφορές ή με συστήματα αυτόματης εγγραφής. Αυτό κατά βάση σημαίνει ότι όλοι εγγράφονται αυτόματα σε ένα ΤΕΑ και μετά μπορούν να εξαιρεθούν αν το επιθυμούν. Θα απαιτηθεί ενδεχομένως χρόνος και προσπάθεια για να δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο για αυτόματη εγγραφή. Μόλις όμως δημιουργηθεί, έχουμε διαπιστώσει ότι μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για την αύξηση της συμμετοχής. Η ουσιαστική ανάπτυξη των επαγγελματικών συντάξεων στην Ελλάδα προϋποθέτει επίσης την επανεξέταση των δομών της εποπτείας. Απαιτείται ένα πιο ισχυρό εποπτικό όργανο, που να ανταποκρίνεται περισσότερο στις εξελίξεις της αγοράς και να έχει στενότερο διάλογο με τον κλάδο. Συνοψίζοντας, η καλή πληροφόρηση, η μεγαλύτερη ελευθερία και επιλογή και η ενισχυμένη εποπτεία είναι όλα απαραίτητα για να υπάρχει αξιοπιστία στην αγορά και στην εποπτεία και για να δημιουργηθούν συνθήκες διαφάνειας. Όλα αυτά συμβάλλουν στην οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των αποταμιευτών. Στην ΕΙΟΡΑ έχουμε δεσμευθεί να βρούμε λύσεις για να βοηθήσουμε χώρες όπως η Ελλάδα να ενδυνα-
11
συνέντευξη ότι, σε γενικές γραμμές, το πλαίσιο της Solvency II είναι αποτελεσματικό και λειτουργεί σωστά. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ, είδαμε ότι η ασφαλιστική βιομηχανία «ευθυγραμμίζει» καλύτερα τα κεφάλαιά της με τους κινδύνους που αναλαμβάνει και υιοθετεί προσέγγιση βασισμένη στον κίνδυνο (risk-based approach) για να αξιολογεί και να περιορίζει τους κινδύνους. Επιπροσθέτως, οι ασφαλιστικές εταιρείες ενίσχυσαν τα μοντέλα διακυβέρνησής τους και την ικανότητά τους να διαχειρίζονται τους κινδύνους. Αυτά είναι καλά νέα και για τις ίδιες τις εταιρείες και για τους καταναλωτές. Πρέπει όμως να διασφαλίσουμε ότι η Οδηγία θα συνεχίσει να εξυπηρετεί τους στόχους για τους οποίους θεσπίστηκε. Θα προτείνουμε αλλαγές σε κάποια σημεία, αλλά η προσέγγισή μας θα εστιάζει στην εξέλιξη των ρυθμίσεων και όχι σε... επαναστατικές μεταβολές. “Evolution rather than revolution!”. Ένας τομέας που απαιτεί επειγόντως αλλαγές αφορά στον σημερινό τρόπο προσέγγισης του επιτοκιακού κινδύνου. Η standard φόρμουλα της Solvency II υποτιμά τα πραγματικά επιτόκια στο υφιστάμενο περιβάλλον χαμηλών/ αρνητικών επιτοκίων. Στην αιτιολογημένη γνώμη μας –που θα δημοσιοποιήσουμε στο τέλος Ιουνίου– η EIOPA θα καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις με ισχυρή τεχνική τεκμηρί-
ωση για το πώς μπορεί να διορθωθεί αυτό. Η αναλογικότητα αποτελούσε ανέκαθεν σημαντικό στοιχείο της Solvency II. Αξιολογώντας την εμπειρία μας από την έως τώρα εφαρμογή της Οδηγίας στην πράξη, πιστεύουμε ότι μπορούν να αναληφθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες για να βελτιωθεί η εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας. Ως μέρος της διαδικασίας της αναθεώρησης, θέσαμε σε διαβούλευση δυνητικές αλλαγές στις εποπτικές αναφορές και δημοσιεύσεις. Μεταξύ άλλων, εξετάζουμε τη θέσπιση ορίων με βάση τον κίνδυνο για να μειώσουμε τις υποχρεώσεις δημοσίευσης των λιγότερο πολύπλοκων και «επικίνδυνων» επιχειρήσεων, την απλούστευση και τυποποίηση των δημόσιων πληροφοριών, με σαφή διαχωρισμό των πληροφοριών που προορίζονται για τους συμμετέχοντες στην αγορά και των πληροφοριών για τους καταναλωτές, που πρέπει να είναι απλές και σύντομες, και την απλοποίηση των απαιτήσεων για τις εξαρτημένες εταιρείες ασφάλισης (captives). Θέλω πάντως να υπογραμμίσω πως, όποιες αλλαγές και να προτείνουμε στη Solvency II, δεν λησμονούμε ούτε στιγμή τον κεντρικό στόχο της Οδηγίας, που είναι η καλύτερη προστασία των ασφαλισμένων. iw? Σας ανησυχεί το ότι τα επιτόκια στην ευρωζώνη παραμένουν σε
εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα; Έχετε συζητήσει το θέμα με τη νέα επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; απ. Το περιβάλλον των υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων είναι σαφώς στην κορυφή της ατζέντας μας. Αυτό δεν ισχύει μόνο για εμάς, αλλά και για οποιονδήποτε εμπλέκεται στον κλάδο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, από τους κεντρικούς τραπεζίτες και τα στελέχη επιχειρήσεων έως τους καταναλωτές. Τα χαμηλά επιτόκια επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον ασφαλιστικό κλάδο, όσον αφορά στην κατανομή του ενεργητικού, τον κίνδυνο των επανατοποθετήσεων (των κεφαλαίων), την κερδοφορία και τη φερεγγυότητα. Στην ΕΙΟΡΑ θεωρούμε ότι συνιστά μία από τις σημαντικότερες πηγές συστημικού κινδύνου για τις ασφαλιστικές εταιρείες τα επόμενα χρόνια. Παρακολουθούμε την κατάσταση εδώ και καιρό και πρόσφατα εκδώσαμε συστάσεις προς τις εθνικές εποπτικές αρχές και τις ασφαλιστικές εταιρείες για το πώς θα διασφαλιστεί η χρηματοοικονομική ευρωστία του κλάδου. Βραχυπρόθεσμα, η ΕΙΟΡΑ συστήνει στις εθνικές εποπτικές αρχές να εντατικοποιήσουν την παρακολούθηση και την εποπτεία των ασφαλιστικών που είναι πιο εκτεθειμένες στο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και σε συνεργασία με τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να διερευνήσουν πρωτοβουλίες για την
12
insurance w*rld
Η ουσιαστική ανάπτυξη των επαγγελματικών συντάξεων στην Ελλάδα προϋποθέτει επίσης την επανεξέταση των δομών της εποπτείας. Απαιτείται ένα πιο ισχυρό εποπτικό όργανο, που να ανταποκρίνεται περισσότερο στις εξελίξεις της αγοράς και να έχει στενότερο διάλογο με τον κλάδο.
συνέντευξη ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ευρωστίας των τελευταίων. Στο πλαίσιο αυτό, συστήνουμε στις ασφαλιστικές σύνεση κατά τη διανομή των μερισμάτων. Οι εθνικές εποπτικές αρχές καλούνται να εξετάσουν εάν είναι απαραίτητο να περιορίσουν τη διανομή μερισμάτων κατά περίπτωση. Συστήνεται επίσης στις εθνικές αρχές και στις ασφαλιστικές να καταρτίσουν προληπτικά σχέδια εξυγίανσης και εκκαθάρισης προκειμένου να μειώσουν την πιθανότητα κατάρρευσης κάποιου ομίλου και τον δυνητικό αντίκτυπο. Σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, συστήνεται στις εθνικές εποπτικές αρχές να εντοπίσουν εάν λείπει κάποιο εργαλείο ή αρμοδιότητα από την υφιστάμενη «εργαλειοθήκη» τους και να αναλάβουν πρωτοβουλίες αν βρουν κάποιο κενό. Επιπροσθέτως, η EIOPA πραγματοποιεί συζητήσεις για τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος χαμηλών/αρνητικών επιτοκίων στον χρηματοπιστωτικό τομέα και την οικονομία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου.
απ. Η ΕΙΟΡΑ εργάζεται εδώ και καιρό πάνω στα θέματα αυτά και συμμερίζεται πλήρως τις απόψεις του αντιπροέδρου Dombrovskis. Πράγματι, έχουμε διαπιστώσει ότι το «κατακερματισμένο τοπίο» των εθνικών πλαισίων ανάκαμψης και εξυγίανσης θα μπορούσε να εγείρει σημαντικά εμπόδια για τη συ-
ντεταγμένη εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων, ιδίως στην περίπτωση διασυνοριακών ομίλων. Θεωρούμε ότι η εισαγωγή ενός ευρωπαϊκού πλαισίου ανάκαμψης και εξυγίανσης και συστημάτων εγγύησης ασφαλίσεων είναι σημαντική όχι μόνο για την ολοκλήρωση του μακροπροληπτικού σκέλους της Solvency II, αλλά κυρίως για την προστασία των καταναλωτών και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης
των Ευρωπαίων καταναλωτών στον ασφαλιστικό κλάδο. Η ελευθερία εγκατάστασης και η ελευθερία παροχής υπηρεσιών έκαναν πραγματικότητα τα οφέλη της Ενιαίας Αγοράς για τους ασφαλισμένους. Την ίδια στιγμή όμως αυξάνονται οι ασφαλιστικές που χρεοκόπησαν ή έφτασαν στο χείλος του γκρεμού, συμπεριλαμβανομένων και εταιρειών με διασυνοριακή
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
iw? Σύμφωνα με τον Valdis Dombrovskis, αντιπρόεδρο της Κομισιόν και αρμόδιο για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, «δεν υπάρχει ευρωπαϊκό πλαίσιο εκκαθάρισης ασφαλιστικών εταιρειών, ούτε ευρωπαϊκοί κανόνες για συστήματα εγγύησης ασφαλίσεων». Θεωρείτε ότι υπάρχει ανάγκη για τέτοια εργαλεία;
13
συνέντευξη
Όποιες αλλαγές και να προτείνουμε στη Solvency II, δεν λησμονούμε ούτε στιγμή τον κεντρικό στόχο της Οδηγίας, που είναι η καλύτερη προστασία των ασφαλισμένων
δραστηριότητα. Τέτοιες περιπτώσεις αναδεικνύουν την ανάγκη για εναρμόνιση του πλαισίου των εθνικών σχεδίων εγγύησης καταθέσεων, ώστε να προστατεύονται οι ασφαλισμένοι σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας εταιρείας. Η Solvency II δεν είναι πλαίσιο «μηδενικού σφάλματος». Χρεοκοπίες συμβαίνουν και θα ξανασυμβούν. Η ΕΙΟPA καλείται, μεταξύ άλλων, να διασφαλίσει τη βελτιωμένη ποιότητα και συνοχή της εποπτείας και να μειώσει την πιθανότητα χρεοκοπιών.
14
insurance w*rld
iw? Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ασφαλιστικός κλάδος φέτος και τα επόμενα χρόνια; Νομίζετε ότι είναι επαρκώς προετοιμασμένος για τον cyber κίνδυνο και τα ρίσκα που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή;
απ. Ο ασφαλιστικός κλάδος πρέπει να προσαρμοστεί πιο γρήγορα από ποτέ στα νέα δεδομένα. Δύο από τις πιο επείγουσες προκλήσεις συνδέονται αφενός με την κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα (sustainability), αφετέρου με την αυξανόμενη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Κοιτώντας το θέμα της κλιματικής αλλαγής, όλοι διαπιστώνουμε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται συχνότερα και σοβαρότερα. Η επιτυχία της «ατζέντας της βιωσιμότητας» θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από την ικανότητα των συμμετεχόντων στις χρηματαγορές –συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών– να ενσωματώσουν στις σημερινές διαδικασίες υπολογισμού κινδύνου και λήψης αποφάσεων τις αναμενόμενες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, της εξάντλησης φυσι-
κών πόρων, της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, καθώς και θέματα κοινωνικά, όπως και διακυβέρνησης. Αυτό σαφώς εγκυμονεί προκλήσεις για όλους τους «παίκτες» της αγοράς, για τις ασφαλιστικές όμως είναι ζωτικής σημασίας για τη δραστηριότητά τους. Ως θεσμικοί μακροπρόθεσμοι επενδυτές, είναι σημαντικό για τις ασφαλιστικές να υιοθετούν βιώσιμη προσέγγιση στην επενδυτική τους συμπεριφορά, καθώς αυτό θα υποστηρίξει τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις τους προς τους ασφαλισμένους. Οι ασφαλιστικές μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο συνεργαζόμενες με τις επιχειρήσεις για τη δημιουργία μέτρων περιορισμού του κινδύνου, διευκολύνοντας έτσι τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο επενδυτικό περιβάλλον και μια πιο ανθεκτική αγορά κεφαλαίου.
συνέντευξη των ασφαλιστικών, αλλά σημαντικά κόστη σε ασφαλισμένους και τρίτα μέρη. Πέραν των άμεσων οικονομικών ζημιών, εξάλλου, υπάρχει και το φάσμα μεγάλης –και ενδεχομένως μη αναστρέψιμης– ζημίας στη φήμη των ασφαλιστικών. Η στενή παρακολούθηση και η καλύτερη κατανόηση της φύσης των cyber απειλών και συμβάντων είναι το πρώτο βήμα προς την αντιμετώπισή τους. Η έλλειψη δεδομένων συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη λεπτομερή κατανόηση θεμελιωδών πτυχών του cyber κινδύνου και για την παροχή των ενδεδειγμένων καλύψεων. Τα διαθέσιμα ποσοτικά στοιχεία είναι λίγα και ανομοιογενή, κάτι που δυσχεραίνει την τιμολόγηση του κινδύνου και τον υπολογισμό του μεγέθους της έκθεσης. Η έλλειψη δεδομένων παρεμποδίζει επίσης τη μέτρηση και διαχείριση του cyber κινδύνου για τις ασφαλιστικές. Αποτελεί ζητούμενο η ανάπτυξη ενός τυποποιημένου πλαισίου δημοσίευσης cyber συμβάντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα επιτρέψει τον διαμοιρασμό των συγκεντρωτικών δεδομένων –ανώνυμα φυσικά–, ώστε οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες να μπορέσουν να αναπτύξουν επαρκή μοντέλα τιμολόγησης και διαχείρισης των cyber κινδύνων. Αυτό θα απέτρεπε το να καταστούν μη ασφαλίσιμοι ορισμένοι εξ αυτών, σε βάρος της οικονομίας, των επιχειρήσεων και των πολιτών. Όταν δουλεύουμε μαζί στην Ευρώπη, μπορούμε να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για να αναπτύξουμε άμυνες, είτε έναντι των cyber επιθέσεων, είτε έναντι της κλιματικής αλλαγής, είτε έναντι άλλων απειλών στην οικονομία. Είναι σημαντικό να συνεργαζόμαστε, γιατί οι περισσότερες από τις προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες για να αντιμετωπιστούν
αποτελεσματικά από οποιαδήποτε μεμονωμένη κυβέρνηση. Η ανάλυση των δυνητικών επιπτώσεων διαφορετικών απειλών στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους είναι δύσκολο έργο και απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών και της ασφαλιστικής βιομηχανίας. Η ΕΙΟΡΑ θα συνεχίσει τον εποικοδομητικό διάλογο για να διασφαλίσει ότι οι αναδυόμενοι κίνδυνοι θα ενσωματώνονται στο εποπτικό πλαίσιο. iw? Είχατε μιλήσει στο παρελθόν για την πιθανότητα να καταστεί υποχρεωτική η cyber ασφάλιση. Είναι ορατή η προοπτική αυτή; απ. Η αυξημένη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών συνοδεύεται από την ένταση της cyber απειλής. Όταν έκανα τα σχόλια περί πιθανής υποχρεωτικότητας της cyber ασφάλισης, αναφερόμουν στο μέλλον, όταν ο κλάδος ανάληψης των cyber κινδύνων θα είναι περισσότερο ώριμος. Μας ενθαρρύνει το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή αγορά cyber ασφαλίσεων αναπτύσσεται ταχέως και εκτιμούμε ότι η τάση αυτή θα διατηρηθεί. Η αυξημένη ζήτηση δεν θα έρθει μόνο ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης συχνότητας των cyber επιθέσεων και των αυστηρότερων ρυθμίσεων αναφορικά με τη cyber ασφάλεια, αλλά και επειδή όσο οι επιχειρήσεις αυξάνουν την ετοιμότητά τους θα διαπιστώνουν την ανάγκη για καλύτερη ασφαλιστική προστασία. Σε κάθε περίπτωση, βλέπουμε την ανάγκη για μια ισχυρή ευρωπαϊκή απόκριση στον cyber κίνδυνο. Η EIOPA πρέπει να δώσει το μέτρο για την ανάπτυξη ενός ισχυρού αμυντικού πλαισίου. Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν επαρκή εργαλεία αξιολόγησης και άμβλυνσης για την αντιμετώπιση των δυνητικά
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Η ΕΙΟΡΑ παρακολουθεί επίσης με προσοχή το διευρυνόμενο κενό προστασίας όσον αφορά στις φυσικές καταστροφές. Αυτήν τη στιγμή, μόνο το 35% των ζημιών που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές είναι ασφαλισμένο. Όταν οι κίνδυνοι γίνονται πολύ μεγάλοι, καθίστανται «μη ασφαλίσιμοι», κάτι που μπορεί να έχει συστημικό αντίκτυπο όχι μόνο στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών της ΕΕ. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, υπάρχει ανάγκη μεγαλύτερης κατανόησης των αιτιών πίσω από το κενό προστασίας στην Ευρώπη. Είναι σημαντικό να «οικοδομηθεί» ασφαλιστική ικανότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παραδείγματος χάρη υπό τη μορφή ενός πίνακα κινδύνων (risk dashboard) για τις φυσικές καταστροφές που θα μπορούσε να παρέχει πληροφορίες για τα απαραίτητα μέτρα. Πρέπει επίσης να γίνουμε πιο ανθεκτικοί έναντι των cyber κινδύνων. Οι cyber επιθέσεις εναντίον χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων γίνονται συχνότερες και πιο πολύπλοκες. Και ενώ μέχρι πρότινος επικεντρώνονταν στην αποκόμιση χρηματικού οφέλους, τώρα κινούνται προς τη διακοπή λειτουργίας κρίσιμων υποδομών, κάτι που μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην ίδια τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο πλαίσιο της αρμοδιότητας παρακολούθησης των κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η ΕΙΟΡΑ διεξάγει δομημένο διάλογο με τους ευρωπαϊκούς ασφαλιστικούς ομίλους για την ασφάλιση έναντι του cyber κινδύνου. Με τις έως τώρα διαθέσιμες πληροφορίες, τα cyber συμβάντα (που αυξήθηκαν κατά 300% το 2018 σε σχέση με το 2017) προκαλούν όχι μόνο διαταραχή επιχειρηματικής δραστηριότητας
15
συνέντευξη συστημικών και ακραίων κινδύνων. Πιστεύουμε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των ασφαλιστικών και των ασφαλισμένων αναφορικά με τους ορισμούς και τους όρους και προϋποθέσεις στις συμβάσεις ασφάλισης έναντι των κινδύνων στον κυβερνοχώρο. Τέλος, εκτιμούμε ότι θα πρέπει να διατίθενται –σε ευρωπαϊκό επίπεδο– επαρκή ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα για τα συμβάντα στον κυβερνοχώρο. Παρουσιάσαμε πρόσφατα την προσέγγισή μας, στη στρατηγική μας για την ανάληψη των κινδύνων στον κυβερνοχώρο. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε το cyber underwriting και τη διαχείριση των συναφών κινδύνων στην Ευρώπη και να διερευνούμε τα θέματα που εγείρονται όταν οι cyber ζημίες δεν προσδιορίζονται ρητά στις συμβάσεις. Επιπροσθέτως, θα συνεχίσουμε να ενσωματώνουμε σενάρια που περιλαμβάνουν συμβάντα στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο των stress test μας. iw? Οι ασφαλιστικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας διαταράσσουν την καθεστηκυία τάξη στον κλάδο. Θεωρείτε ότι έχετε επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης και της ρύθμισης των insurtechs;
16
insurance w*rld
απ. Πέρυσι δημοσιεύσαμε μια θεματική μελέτη για τη χρήση των big data analytics στους κλάδους ασφάλισης οχημάτων και υγείας, που έδειξε πώς οι αλλαγές που φέρνει η ψηφιοποίηση επηρεάζουν ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, από τη βελτίωση του σχεδιασμού των προϊόντων και τις διαδικασίες ανάπτυξης (των προϊόντων), έως την αποτελεσματικότερη διαχείριση των αιτήσεων
αποζημιώσεων και των εντοπισμών των κρουσμάτων απάτης. Η καινοτομία μπορεί να μειώσει τα λειτουργικά κόστη, τις τριβές και τα φαινόμενα «συμφόρησης» στην παραγωγή και κυκλοφορία ασφαλιστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και τον ανταγωνισμό στις αγορές, να μειώσει την ασυμμετρία στην πληροφόρηση και να διευρύνει την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Χάρη στην καινοτομία, οι καταναλωτές δρέπουν τα οφέλη μιας ευρύτερης γκάμας προϊόντων και υπηρεσιών, συχνά προσβάσιμες από οπουδήποτε και οποτεδήποτε και εξατομικευμένες σε τέτοιο βαθμό που θα ήταν αδιανόητος λίγα χρόνια πριν. Υπάρχουν ωστόσο και ορισμένοι κίνδυνοι για τους καταναλωτές και την προστασία των επενδυτών, αλλά και για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και ακεραιότητα της αγοράς. Η πρόκληση είναι η εξεύρεση του σημείου ισορροπίας μεταξύ της ενθάρρυνσης της χρηματοοικονομικής καινοτομίας και της διασφάλισης της προστασίας των καταναλωτών και της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Για να βρεθεί η χρυσή τομή είναι σημαντικό να τοποθετηθούν οι ευρωπαϊκές αξίες στην καρδιά του διαλόγου. Τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως ο σεβασμός της ιδιωτικότητας και οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της δικαιοσύνης, πρέπει να αποτελούν τη βάση για ένα αξιόπιστο πλαίσιο καινοτομίας. Δεν πρόκειται μόνο για τεχνικό και εποπτικό θέμα, αλλά και για κοινωνικό ζήτημα. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη δεν είμαστε θετικά διακείμενοι σε πρακτικές όπως είναι τα συστήματα μαζικής κοινωνικής παρακολούθησης που έχουν αναφερθεί σε άλλες ηπείρους. Αντ’ αυτού θα πρέπει να αναπτύξουμε το δικό μας
μοντέλο καινοτομίας, στηριζόμενο στις αξίες μας. Μόνο έτσι μπορούμε να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών για την καινοτομία και τη χρήση των δεδομένων. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η ΕΙΟΡΑ έχει συγκροτήσει μια συμβουλευτική επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την ψηφιακή δεοντολογία στην ασφάλιση, που θα μας βοηθήσει στην ανάπτυξη αρχών ψηφιακής υπευθυνότητας στην ασφάλιση, θεμελιωμένες στις ευρωπαϊκές αξίες. Οι αρχές αυτές θα αναγνωρίζουν τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η ασφάλιση στην οικονομία και την κοινωνία μας, που αντανακλάται στην αρχή της αλληλεγγύης που χαρακτηρίζει τον ασφαλιστικό κλάδο. Η καινοτομία ήρθε για να μείνει και πρέπει να την αγκαλιάσουμε. Αυτό σημαίνει ότι καλούμαστε να αγκαλιάσουμε και τις νέες προκλήσεις στην εποπτεία, χωρίς να λησμονούμε τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές μας. iw? Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, το Brexit έγινε πραγματικότητα. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τον ευρωπαϊκό ασφαλιστικό κλάδο και το City του Λονδίνου; Διαβλέπετε προβλήματα στη συνέχεια; Η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιπτώσεις για τις ασφαλιστικές εταιρείες, τους φορείς παροχής συνταξιοδοτικών υπηρεσιών, τις εποπτικές αρχές και, φυσικά, τους καταναλωτές; απ. Αμέσως μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου 2016, η EIOPA ξεκίνησε να αξιολογεί τα απαραίτητα βήματα για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τις εταιρείες και τους καταναλωτές. Η θέση μας ήταν ξεκάθαρη από την αρχή: Να προετοιμαστούμε για παν ενδεχόμενο και να διασφαλίσου-
συνέντευξη οικονομίας. Ο ρόλος μας είναι να διασφαλίζουμε ότι η αγορά λειτουργεί ορθά, ότι οι καταναλωτές είναι προστατευμένοι και η ασφαλιστική βιομηχανία μπορεί να αντέχει τα «σοκ». Όσον αφορά στο Brexit, αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσουμε να προτρέπουμε την ασφαλιστική βιομηχανία
και τις εποπτικές αρχές να είναι έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα κατά τη μεταβατική περίοδο. Θέλουμε να διατηρήσουμε στενή σχέση και συνεργασία με τις βρετανικές εποπτικές αρχές σε ρυθμιστικά και εποπτικά θέματα, ώστε να εξακολουθήσουν να είναι σημαντικοί εταίροι μας στην ανάπτυξη διεθνών προτύπων. iw
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
με την προστασία των ασφαλισμένων. Από εκείνη την περίοδο βοηθάμε τις εποπτικές αρχές και τη βιομηχανία να προετοιμαστούν για το Brexit, εκδίδοντας Γνώμες και Συστάσεις για τις απαιτούμενες δράσεις. Από την ημερομηνία εξόδου της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ, από πλευράς χρηματοοικονομικής σταθερότητας, η άμεση έκθεση των ασφαλιστικών εταιρειών που εδρεύουν στην ΕΕ στη Μ. Βρετανία θεωρείται σχετικά περιορισμένη. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προληπτική εποπτεία των (αντ)ασφαλιστικών εταιρειών με διασυνοριακή δραστηριότητα και να διατηρηθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα και μετά το Brexit, η ΕΙΟΡΑ και τα μέλη της έχουν συμφωνήσει σε Μνημόνια Κατανόησης με την Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αυτά καλύπτουν την εποπτική συνεργασία, την ανταλλαγή πληροφοριών και την αμοιβαία υποστήριξη στους τομείς της ρύθμισης και εποπτείας του ασφαλιστικού κλάδου. Όσον αφορά στην εποπτεία των θεσμών επαγγελματικών συντάξεων, η ΕΙΟΡΑ και τα μέλη της έχουν συμφωνήσει αντίστοιχα Μνημόνια Κατανόησης με τη Ρυθμιστική Αρχή Συντάξεων της Μ. Βρετανίας. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, η ΕΙΟΡΑ θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά και να αξιολογεί τις εξελίξεις και να αναλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της αποστολής της να ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο για τους ασφαλισμένους. Το μήνυμά μου στις ασφαλιστικές εταιρείες εντός και εκτός ΕΕ και στις εποπτικές αρχές παραμένει το ίδιο: Ένας ασφαλιστικός κλάδος που λειτουργεί εύρυθμα όχι μόνο καθησυχάζει τους πολίτες, αλλά συμβάλλει στην ευρωστία και ανθεκτικότητα της
17
παρουσίαση
της Έλενας Ερμείδου
Η μεσιτική εταιρεία που γεννήθηκε μέσα στην κρίση και έμαθε να τη διαχειρίζεται
Τ
ο 2015 ήταν μια χρονιά που αποτυπώθηκε στις μνήμες μας ως μία από τις δυσκολότερες στη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής οικονομίας. Οι εκλογές στην αρχή του έτους, οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας, ο αυξημένος κίνδυνος να βρεθεί η χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα capital controls, είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα εκείνης της περιόδου που καθιστούσαν το κλίμα «τοξικό» για κάθε είδους επενδυτική κίνηση. Ωστόσο, όλοι οι κανόνες έχουν και
18
insurance w*rld
Οι βάσεις της όμως τοποθετούνται μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν η Λ. Παυλίδου ξεκίνησε τις σπουδές της στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς
τις εξαιρέσεις τους: η Λουκία Παυλίδου, αψηφώντας τις αντίξοες συνθήκες εκείνης της χρονιάς, οργανώνει μια ομάδα νέων επαγγελματιών με επιστημονική κατάρτιση και επενδύει σημαντικά κεφάλαια στην ίδρυση μιας πρότυπης εταιρείας μεσιτών ασφαλίσεων. Έτσι, το 2015, ιδρύει την “einsurance.gr”. Οι βάσεις της εταιρείας όμως τοποθετούνται μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν η Λ. Παυλίδου ξεκίνησε τις σπουδές της στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, ενώ παράλληλα, αποκτώντας την άδεια του ασφαλιστικού συμβούλου, δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο αποκλειστικό δίκτυο πολυεθνικής ασφαλιστικής εταιρείας. Οι διακρίσεις στην αρχή της καριέρας της, αλλά και οι εμπειρίες που συσσώρευσε, ειδικότερα στους κλάδους ζωής και υγείας μέσα από την ασφάλιση φυσικών προσώπων, ενίσχυσαν τη σχέση της με την ασφαλιστική αγορά, ανέδειξαν τη διάθεση προσφοράς στον συνάνθρωπο και την προετοίμασαν για τα επόμενα επαγγελματικά της βήματα. Η απόκτηση της άδειας του μεσίτη ασφαλίσεων σαφώς είναι ένας επαγγελματικός σταθμός, που, σε συνδυασμό με την επιδίωξη της επαγγελματικής εξέλιξης, έρχεται ως φυσική συνέπεια. Ενώ η δημιουργία της “einsurance.gr” και η λειτουργία της στα πρότυπα μιας σύγχρονης επιχείρησης ευθυγράμμισαν το όνει-
ρό της με την πραγματικότητα. Οι στόχοι που θέτει εξαρχής είναι ξεκάθαροι και δομούν τον χαρακτήρα της επιχείρησής της. H einsurance.gr επιδιώκει: 1
2
3
4
τ ην ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης των πολιτών, τ ην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, τ ην εξεύρεση λύσεων σε σύνθετα επιχειρηματικά ζητήματα, η ενασχόληση της επιχείρησης με τη συμβουλευτική τόσο σε φυσικά πρόσωπα όσο και σε επιχειρήσεις να πραγματοποιείται πάντα με σεβασμό, συνέπεια και υπευθυνότητα.
Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται και υλοποιείται ένα αυστηρό πρόγραμμα δομής, οργάνωσης και στοχοθεσίας, που της επιτρέπει να αναπτύσσεται αλλά και να ανταποκρίνεται με επιτυχία τόσο στους κλάδους ζωής και υγείας όσο και σε σύνθετους επιχειρηματικούς κινδύνους. Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας δομείται με συνέπεια, ενώ η μεγέθυνσή του γίνεται ομαλά, ώστε να μη διαταράσσονται οι ποιοτικοί δείκτες, που είναι το κύριο ζητούμενο. Οι συχνές μετρήσεις του δείκτη διατηρησιμότητας, ο χαμηλός δείκτης ζημιών, η εξαιρετική σύνθεση του χαρτοφυλακίου, αλλά και η συνεχής αύξηση του μεριδίου της στην ασφαλιστική αγορά, καταδεικνύουν
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
19
παρουσίαση
παρουσίαση
✓ Ο χαμηλός δείκτης ζημιών, η εξαιρετική σύνθεση του χαρτοφυλακίου, αλλά και η συνεχής αύξηση του μεριδίου της στην ασφαλιστική αγορά, καταδεικνύουν τον υψηλό επαγγελματισμό της
20
insurance w*rld
τον υψηλό επαγγελματισμό και την πεποίθηση ότι στην ποιότητα βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας της einsurance.gr. «Αυτό το οποίο επιδιώκουμε είναι η συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών μας προσφέροντας μια ολιστική εξυπηρέτηση του πελάτη, με στόχο να δημιουργήσουμε μακροχρόνιες σχέσεις μαζί του. Δεν επιδιώκουμε να προσφέρουμε απλά ένα ασφαλιστικό προϊόν, αλλά μια ασφαλιστική εμπειρία. Και στόχος μας είναι να συνεισφέρουμε στο να βελτιώνουν οι ασφαλισμένοι μας την ποιότητα ζωής τους και να εκπληρώνουν τους προσωπικούς και επαγγελματικούς στόχους τους» μάς λέει η Λουκία Παυλίδου. «Θέλουμε να πορευόμαστε μαζί τους και κάθε άτομο για εμάς να αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα. Θεωρούμε ότι η εξέλιξη του κάθε ανθρώπου και η επίτευξη των στόχων του είναι ο δρόμος και για τη δική μας επιτυχία». Σήμερα, η einsurance.gr αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι συνδυάζουν τη μοναδικότητα να είναι νέοι ηλικιακά με πανεπιστημιακές γνώσεις και ταυτόχρονα να διαθέτουν πολύχρονη εμπειρία στον ασφαλιστικό κλάδο. Η εταιρεία λειτουργεί με βάση ένα πλέγμα αρχών και αξιών που επιδιώκει να ενισχύει και, τελικά, να το μεταδίδει τόσο στους ασφαλισμένους της όσο και στους
συνεργάτες της, με σκοπό να καινοτομεί. Η δράση της σε ασφαλιστικά και αντασφαλιστικά συμβόλαια εκτείνεται τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή ασφαλιστική αγορά, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η επιλογή της επωνυμίας “einsurance.gr”. Η Λουκία Παυλίδου προσθέτει: «Η einsurance.gr ονομάστηκε έτσι διότι εξαρχής θέλαμε η εταιρεία μας να καινοτομήσει ενσωματώνοντας στη λειτουργία της όλα τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Θέσαμε ως κύριο στόχο μας να αναβαθμίσουμε την εμπειρία που απολαμβάνει ο πελάτης μας στην παροχή συμβουλών για θέματα ασφαλιστικών υπηρεσιών. Για να το καταφέρουμε αυτό, ενισχύσαμε τις δομές επικοινωνίας με τους ασφαλισμένους, υιοθετήσαμε την προσωποποιημένη συμβουλευτική, αυξήσαμε την ταχύτητα ανταπόκρισης στα αιτήματά τους και δώσαμε τη δέουσα επιμέλεια στη διαχείριση των αποζημιώσεών τους. Γενικώς, επιδιώκουμε καθημερινά να εργαζόμαστε ώστε να δημιουργούμε συνθήκες αριστείας στην εμπειρία ασφάλειας που νιώθουν οι πελάτες μας». Ο κλάδος ζωής, υγείας και σύνταξης είναι εκείνος που αδιαμφισβήτητα αποτέλεσε τη βάση του χαρτοφυλακίου της einsurance.gr, όμως η επιθυμία των πελατών να εξυπηρετηθούν στο σύνολο των αναγκών τους έδωσε το κίνητρο για τη διείσδυση
και στους υπόλοιπους κλάδους, διατηρώντας όμως πάντα την ίδια φιλοσοφία. Πιο συγκεκριμένα, οι κλάδοι αστικής ευθύνης, περιουσίας και marine έχουν δυναμική αύξηση και κατέχουν σημαντικό μέρος της νέας παραγωγής. Η εταιρεία συνταιριάζει αρμονικά τη σύγχρονη οπτική αντίληψη μιας νέας επιχείρησης με τη σημαντική εμπειρία των εταίρων της. Έχει εξασφαλίσει άψογη συνεργασία και υποστήριξη από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες της αγοράς, ενώ μέσω της μεσιτικής ιδιότητάς της διαμεσολαβεί εκπροσωπώντας τους ασφαλισμένους πελάτες της, ενεργώντας αποτελεσματικά με στόχο την προάσπιση των συμφερόντων τους. Τα «όπλα» της είναι όλες αυτές οι αξίες και οι αρχές που βλέπουμε στα πλέον επιτυχημένα σχήματα της αγοράς. Εύκολα διακρίνεις το πάθος και την αγάπη για το επάγγελμα, αλλά και την πραγματική γνώση και τη σκληρή δουλειά. Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι η einsurance.gr έχει αναπτύξει επιλεγμένες συνεργασίες με εξειδικευμένους μεσίτες και ειδικούς νομικούς συμβούλους, ώστε να ανταλλάσσει τεχνογνωσία και να παρέχει στους υπάρχοντες και υποψήφιους πελάτες την υψηλού επιπέδου μελέτη του ασφαλιστικού κινδύνου που ταιριάζει στην πεποίθηση ότι μόνο το τέλειο είναι αρκετά καλό. iw
Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Η αξιόπιστη λύση για συμπληρωματική σύνταξη του Βάιου Κρόκου
22
insurance w*rld
Καθολική αποδοχή για την ανάδειξη και ανάπτυξη του θεσμού-Πλήθος παραγόντων στο 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
23
Υ
ψηλότερη των προσδοκιών, κατά κοινή ομολογία, ήταν η αποδοχή από πλήθος κόσμου του 1ου Συνεδρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης που συνδιοργάνωσαν η ΕΛΕΤΕΑ και η Ethos Media, όπως αποτυπώθηκε από την παρουσία εκπροσώπων όλων των εμπλεκόμενων πλευρών: εργοδότες, εκπρόσωποι εργαζομένων, asset managers, δημόσιοι φορείς, επόπτες, ορκωτοί λογιστές κ.λπ. Η ανάπτυξη του θεσμού είναι πράγματι γεγονός, τα τελευταία χρόνια. Μπορεί το χάσμα με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους (αριθμός Ταμείων, εργαζόμενοι, επενδύσεις, συνεισφορά επί του ΑΕΠ κ.ά.) να παραμένει πολύ μεγάλο, όμως η πρόοδος τα τελευταία χρόνια με τις προσπάθειες της ΕΛΕΤΕΑ είναι ρεαλιστική. Ειδικότερα την τελευταία τριετία, και ιδίως το έτος 2019, ο κλάδος της επαγγελματικής ασφάλισης στην Ελλάδα διέγραψε έναν ανοδικό κύκλο. Αυτό πιστοποιεί η σύσταση και η λειτουργία 5 νέων επαγγελματικών ταμείων εντός του προηγούμενου έτους και η επικείμενη αδειοδότηση εντός του πρώτου τριμήνου του 2020 άλλων 5 νέων Καταστα-
τικών ΤΕΑ από πολύ σημαντικές επιχειρήσεις και επαγγελματικές ενώσεις. Ήδη, στον δεύτερο πυλώνα, έχουν δραστηριοποιηθεί εισηγμένες εταιρείες και επιχειρήσεις που προέρχονται από πολύ δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Στο τέλος της περσινής χρονιάς, η ελληνική αγορά επαγγελματικής ασφάλισης αριθμούσε 23 επαγγελματικά ταμεία, με συνολικό ενεργητικό που προσέγγιζε το 1,6 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό επί του ΑΕΠ μόλις 0,84%. Το δε ποσοστό των ενεργών ασφαλισμένων σε ΤΕΑ επί του συνόλου των απασχολουμένων ανέρχεται στο 4,1%. Ειδικότερα: Έναν ενδεδειγμένο και αξιόπιστο τρόπο συμπληρωματικής συνταξιοδοτικής αναπλήρωσης αποτελούν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης τα οποία μπορούν, μεταξύ άλλων, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση των «εθνικών» επενδύσεων, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό. Όπως επισημάνθηκε στο 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς καλούνται να κινηθούν με πιο συστηματικό
τρόπο, ώστε να υπάρξει η κατάλληλη κουλτούρα και εκπαίδευση στην αγορά. Παράλληλα, αναγκαία είναι η απλούστευση των διαδικασιών για την περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού, όπως και μια ενιαία εποπτεία, που θα διασφαλίζει τη μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε να διευκολύνεται η σύσταση των ΤΕΑ. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η επαγγελματική ασφάλιση αποτελεί μια υπόθεση που στόχο έχει το αμοιβαίο όφελος για εργοδότη και εργαζόμενο και το ζητούμενο είναι η σιγουριά, η αξιοπιστία και η σταθερότητα στην τήρηση των κανόνων. Το «κλειδί» για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλισης είναι η φορολογία και η παροχή κινήτρων. Κατά τα άλλα, «αγκάθι» παραμένει το υψηλό κόστος λειτουργίας και οι χρονοβόρες διαδικασίες, κάτι που μπορεί να απλουστευθεί μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών. Έγινε σαφές επίσης τι μπορεί να προσφέρει ένα ΤΕΑ και ένα ομαδικό ιδιωτικό ασφαλιστήριο, που σε κάθε περίπτωση μπορούν να συνυπάρξουν υπό το πρίσμα ενός ολοκληρωμένου συστήματος ασφάλισης.
Ο ρόλος της Κοινοτικής Οδηγίας IORP II
24
insurance w*rld
Στο ελληνικό Δίκαιο ενσωματώνεται η σχετική Κοινοτική Οδηγία 2016/2341 «IORP II», που αποτελεί το κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη θέσπιση κάποιων ελάχιστων και ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών για τη λειτουργία ΙΕΣΠ (Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών), μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού
νομοσχεδίου, όπως σημείωσε ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης. Ειδικότερα, η Κοινοτική Οδηγία βελτιώνει σημαντικά το σύστημα διακυβέρνησης των ΙΕΣΠ και εισάγει νέα πρότυπα πληροφόρησης και ενημέρωσης τόσο για τις εποπτικές αρχές όσο και για τους ασφαλισμένους, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας
και της βιωσιμότητας. Ένα νέο, επίσης, σημαντικό στοιχείο της Οδηγίας είναι και η κατάργηση των περιορισμών των διασυνοριακών δραστηριοτήτων, που βοηθούν τα ΙΕΣΠ να αξιοποιήσουν τα οφέλη της ΕΕ, πραγματοποιώντας πλέον διασυνοριακές μεταφορές μεταξύ ΙΕΣΠ χωρίς εμπόδια και δαιδαλώδεις διαδικασίες.
Ο «κουμπαράς πολυτελείας» Στον αντίποδα, όπως επισημαίνει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, οι απαιτούμενες κοινοτικές οδηγίες έχουν ενσωματωθεί και, παρά τις προκλήσεις, η Εποπτεία βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Κομβικό στοιχείο, πλέον, θεωρείται όχι η απλή διασπορά κινδύνου (μετοχές, ομόλογα, άλλες επενδυτικές επιλογές), αλλά και η μείωση του ρίσκου μέσω διαφορετικών asset managers ως προς τη διαχείριση. Όπως τόνισαν εκπρόσωποι των κορυφαίων ΑΕΔΑΚ, αυτό που απασχολεί τα ΤΕΑ είναι οι σίγουρες, χαμηλότερες αποδόσεις με μακροπρόθεσμο στόχο. Σημείωσαν πως απαιτείται από όλους κουλτούρα όσον αφορά την αποταμίευση, χαρακτηρίζοντας τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης
«κουμπαρά πολυτελείας», καθώς αποτελεί μια εναλλακτική λύση αποταμίευσης, με τη στήριξη και την εποπτεία επαγγελματιών. Ανοίγοντας την αυλαία των εργασιών, ο γενικός διευθυντής της Ethos Media, κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, σημείωσε: «Τεράστια χαρά και ευτυχία αποτελεί για την Ethos Group το 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, το οποίο λαμβάνει χώρα σε αγαστή συνεργασία με την ΕΛΕΤΕΑ, το οποίο δίνει τη δυνατότητα τόσο σε εργαζομένους όσο και σε εργοδότες να αξιολογήσουν τα δεδομένα και τα οφέλη που προσφέρει η επαγγελματική ασφάλιση, ένα ζήτημα που αφορά το σύνολο της κοινωνίας και οικονομίας».
Χρήστος Νούνης Ευτυχής η χρονική συγκυρία για την ανάπτυξη των ΤΕΑ Για την ώρα, ήδη στον δεύτερο πυλώνα έχουν δραστηριοποιηθεί εισηγμένες εταιρείες και επιχειρήσεις που προέρχονται από πολύ δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τον κ. Νούνη, τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών υιοθετούν, πλέον, τα επαγγελματικά ταμεία και ως «εργαλεία» αποτελεσματικής και αμφίδρομα ανταποδοτικής διαχείρισης του εργατικού τους δυναμικού, πέραν των υπολοίπων σημαντικών πλεονεκτημάτων οργανωτικής, λειτουργικής και φορολογικής φύσεως, που αυτά προσφέρουν στα ασφαλισμένα τους μέλη. Όπως σημείωσε, η επαγγελματική ασφάλιση αποτελεί, πλέον, αναγκαιότητα για το υφιστάμενο συνταξιοδοτικό πρόβλημα της χώρας, με
τους αυξημένους δημογραφικούς, δημοσιονομικούς και λοιπούς περιορισμούς που το χαρακτηρίζουν. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Νούνη, οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό σύστημα δεν θα πρέπει να εξαντλούνται σε μονόπλευρες παρεμβάσεις στον πρώτο διανεμητικό πυλώνα, αλλά να κινούνται προς την κατεύθυνση της παράλληλης αξιοποίησης της συμπληρωματικής κεφαλαιοποιητικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης και την καθιέρωση ενός ισορροπημένου συνδυασμού κρατικού και ιδιωτικού συστήματος ασφάλισης, που θα εστιάζεται στην ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης (ΤΕΑ) και θα υποστηρίζει την παράλληλη ενίσχυση της ιδιωτικής ασφάλισης (τρίτου πυλώνα). ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Ιδιαίτερα έντονο είναι το ενδιαφέρον που καταγράφεται, πλέον, σήμερα στην αγορά επαγγελματικής ασφάλισης για την ίδρυση και λειτουργία επαγγελματικών ταμείων από ελληνικές αλλά και πολυεθνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Αυτό επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ και του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ, κ. Χρήστος Νούνης, σημειώνοντας πως αναμένεται να συνεχιστεί εντονότερα το 2020, λαμβάνοντας υπόψη πληροφορίες από την αγορά, αλλά και το διερευνητικό ενδιαφέρον εταιρειών που καταγράφεται στην ΕΛΕΤΕΑ σηματοδοτεί μια νέα φάση ανάπτυξης του θεσμού προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
25
Να υπερβούμε το πενιχρό 5% Αναλύοντας περαιτέρω την ανάγκη ενίσχυσης της επαγγελματικής ασφάλισης σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα τριών πυλώνων ασφάλισης, ο κ. Νούνης εξήγησε πως η χρονική συγκυρία είναι ευοίωνη για τον δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα ώστε να ξεπεράσουν το μόλις 5% που συνει-
σφέρουν στο ασφαλιστικό σύστημα συνολικά, δημιουργώντας παράλληλα οφέλη για τους ασφαλισμένους και την ελληνική οικονομία. Όπως εξήγησε: «(…) οι δύο αυτοί πυλώνες διασφαλίζουν τη μεγιστοποίηση της ανταποδοτικότητας εισφορών-παροχών, μέσω του
κεφαλαιοποιητικού τους χαρακτήρα, τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και τη συμπληρωματικότητα των κρατικών παροχών με πρόσθετες παροχές/ εισοδήματα που αυξάνουν σε σημαντικό βαθμό για τους συμμετέχοντες ασφαλισμένους την αναπλήρωση των παροχών που λαμβάνουν από τον πρώτο κρατικό πυλώνα ασφάλισης. Επιπλέον, η συμπληρωματική της κοινωνικής ασφάλισης παροχή συνταξιοδοτικών υπηρεσιών από τον δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα μπορεί να δημιουργήσει μεσομακροπρόθεσμα μεγάλο όγκο αποθεματικών, μέσω της αποταμίευσης και της παραγωγικής αξιοποίησής της, παρέχοντας πολύτιμους πόρους για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης της χώρας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο για τη χώρα μας στην παρούσα φάση».
Γιάννης Βρούτσης Η κυβέρνηση πιστεύει στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης
26
insurance w*rld
Υπέρ του θεσμού των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του δεύτερου πυλώνα, τάχθηκε ο υπουργός Εργασίας, κ. Γιάννης Βρούτσης, κατά την ομιλία του στο 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης. Ο κ. Βρούτσης περιέγραψε τα μελανά σημεία της οικονομίας, του ασφαλιστικού συστήματος, και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν εν καιρώ κρίσης, και όχι μόνο. Μιλώντας για την επαγγελματική ασφάλιση, σημείωσε πως ο σχετικός νόμος εισάγεται στη Βουλή προς ψήφιση το επόμενο διάστημα, αναδεικνύοντας το γεγονός πως η κυβέρνηση στηρίζει
έμπρακτα τις μεταρρυθμίσεις. Ειδικότερα για την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, ο κ. Βρούτσης σημείωσε πως ενισχύεται με: την κατάθεση και ψήφιση νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση της δεύτερης ευρωπαϊκής οδηγίας για τα επαγγελματικά ταμεία, την προώθηση κανονιστικών πράξεων που προβλέπονται στο νομοσχέδιο, την περαιτέρω νομική θωράκιση των επαγγελματικών ταμείων μέσω τροποποίησης του νόμου 2002, την τροποποίηση και συμπλήρωση
του νομικού πλαισίου, με στόχο την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των επαγγελματικών ταμείων. Όπως εξήγησε ο κ. Βρούτσης, δύο βασικοί λόγοι, πλέον, αποτελούν στοιχεία που δίνουν ώθηση στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση πιστεύει ακράδαντα στους τρεις πυλώνες ασφάλισης, οι οποίοι θα ενισχυθούν με σημαντικές παρεμβάσεις, και κυρίως στα επαγγελματικά ταμεία. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων, εξυπηρετείται
μέσω των συμπληρωματικών συστημάτων ασφάλισης ένας επιπλέον στόχος: η ανάπτυξη και προώθηση της κοινοτικής κεφαλαιαγοράς. Παράλληλα, ο υπουργός Εργασίας ξεκαθάρισε πως το δημόσιο κοινωνικό σύστημα δεν κινδυνεύει από την επαγγελματική ασφάλιση, εξηγώντας τον κεντρικό ρόλο του πρώτου πυλώνα, που αποκτά πλέον –σύμφωνα με τον ίδιο– όρους βιωσιμότητας ώς το 2070. Καταλήγοντας, ο κ. Βρούτσης σημείωσε πως η ανάπτυξη θα έρθει… και μέσα από τα επαγγελματικά ταμεία.
Βασιλική Λαζαράκου Επενδυτές μεγάλης κλίμακας τα ΤΕΑ Έναν σύγχρονο θεσμό ασφάλισης, που προσφέρει τη δυνατότητα ασφαλών συνταξιοδοτικών παροχών, χαρακτήρισε τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, από την πλευρά της, η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κ. Βασιλική Λαζαράκου. Περαιτέρω, η κ. Λαζαράκου επεσήμανε πως πρόκειται για επενδυτές μεγάλης κλίμακας, με μακροπρόθεσμους στόχους, περιγράφοντας τον ρόλο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς γύρω από τα ΤΕΑ ως επόπτη των Κανόνων Επενδύσεων. Αναφερόμενη επίσης στην ενσωμάτωση της αναθεωρημένης Οδηγίας (2349/2016) στο ελληνικό Δίκαιο, η κ. Λαζαρίδου τόνισε πως με την τελευταία λαμβάνουν χώρα: η διαμόρφωση υψηλότερων προτύπων χρηστής διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνων, η ενθάρρυνση διασυνοριακής δραστηριότητας και μεταφοράς, η εξασφάλιση σαφών πληροφοριών σε μέλη και δικαιούχους των Ταμείων και η εξασφάλιση αναγκαίων «εργαλείων» στους επόπτες για την αποτελεσματική λειτουργία τω ιδρυμάτων. Μιλώντας πιο εξειδικευμένα για τα
χαρακτηριστικά των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, η κ. Λαζαράκου σημείωσε πως τα ΤΕΑ πλεονεκτούν λόγω της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων και παροχής υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει πως τα ΤΕΑ μπορούν, για παράδειγμα, να διαχειρίζονται κεφάλαια επιχειρήσεων που έχουν ιδρυθεί σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, δηλαδή εταιρείες με θυγατρικές σε όλη την ΕΕ θα μπορούν να έχουν
ένα και μόνο Ταμείο για όλο τους το προσωπικό. Επιπροσθέτως, τα ΤΕΑ μπορούν να συμβάλουν στις προσπάθειες για μια βιώσιμη ανάπτυξη με επενδύσεις στο περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση. «Θέλουμε και αυτή η αγορά να συνεισφέρει με επενδύσεις, προς όφελος του συνόλου της οικονομίας» τόνισε, μεταξύ άλλων, η κ. Λαζαράκου.
Ευφροσύνη Κουσκουνά H IORP II ενισχύει τη διαφάνεια και την ελευθερία των διασυνοριακών σχέσεων Στη φιλοσοφία των κανόνων που αφορούν τη δραστηριότητα της επαγγελματικής ασφάλισης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, η κ. Ευφροσύνη Κουσκουνά, πρόεδρος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. «Η επαγγελματική ασφάλιση αποτελεί το πρώτο συμπλήρωμα της κοινωνικής ασφάλισης και δανείζεται όρους από αυτήν. Όμως η εφαρμογή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος και η έκθεση στη χρηματαγορές επιβάλλει αναγκαία την εφαρμογή ειδικών τεχνικών και εποπτικών αρχών για την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των ασφαλισμένων» σημειώνει. Υπό συνθήκες ασφάλειας και φερεγγυότητας, τα ιδρύματα επαγγελματικής ασφάλισης μπορούν να διαδραματίσουν μείζονα ρόλο στην κοινωνική συνοχή των κρατών μελών, τονίζει η κ. Κουσκουνά. Αναφερόμενη στην οδηγία IORP II,
σημειώνει πως εισάγει έναν σύγχρονο τρόπο διακυβέρνησης, ενισχύει τη διαφάνεια και την ελευθερία των διασυνοριακών σχέσεων, διευκρινίζοντας πως τα Ταμεία, βάσει Οδηγίας, έχουν ως βασικό στόχο να χορηγούν συνταξιοδοτικές παροχές, και οι λοι-
πές παροχές πρέπει να λογίζονται ως συμπληρωματικές, επικουρικά. Διάφορες διατάξεις της Οδηγίας, όπως σημείωσε, ενσωματώνονται με τις τελευταίες υπουργικές αποφάσεις στην ελληνική νομοθεσία.
Δρ Άρτεμις Αναγνώστου Δεδούλη Η πολυετής κρίση μάς προσγείωσε στη σκληρή πραγματικότητα
28
insurance w*rld
«Τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα μπορούν να απαντήσουν καλύτερα στις σύγχρονες προκλήσεις και δημογραφικές πιέσεις που ασκούνται στα διανεμητικά συστήματα και στα προβλήματα που προκαλεί η ανεργία στο δημόσιο σύστημα» σημείωσε η κ. Άρτεμις Αναγνώστου-Δεδούλη, επίτιμη γενική διευθύντρια Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας. «Δεν αποτελούν πανάκεια, ωστόσο κρίνεται πως με τα μικτά συστήματα μπορεί να επιμεριστεί ο τελικός κίνδυνος, προστατεύεται καλύτερα το εισόδημα ενός συνταξιούχου κ.ά.
Επιπλέον, μέσω των Επαγγελματικών Ταμείων εξυπηρετείται και η ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς –μέσω μακροπρόθεσμων επενδύσεων– και εν τέλει το σύνολο της οικονομίας» τόνισε. Παράλληλα, περιέγραψε τους λόγους για τους οποίους δεν υπήρξε ανάπτυξη στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη. Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά της κατάστασης: Ο αριθμός των ασφαλισμένων σε ΤΕΑ ανέρχεται μόλις σε 34.550, έναντι των 4,71 εκατ. του συνολικού συστήματος, δηλαδή στο 0,73% επί του συνόλου
των ενεργών ασφαλισμένων. Μόνο 122 εκατ. ευρώ είναι το χαρτοφυλάκιο προς επένδυση για τα 19 Ταμεία Επικουρικής Ασφάλισης, και για τα 4 επαγγελματικά ταμεία υποχρεωτικής ασφάλισης ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ, λόγω της προικοδότησης δημόσιας περιουσίας. Όπως εξήγησε, μεταξύ άλλων, η επαγγελματική ασφάλιση παραμένει προνόμιο για εργαζομένους με υψηλότερα εισοδηματικά κριτήρια, καθώς το σύνολο του ποσοστού ασφάλισης στο δημόσιο σύστημα (εισφορές εργοδοτών-εργαζομένων) παραμένει τόσο υψηλό, που δεν
αφήνει περιθώρια ώστε να κινηθεί ένα ποσοστό προς την επαγγελματική ασφάλιση. Όπως σημείωσε, επίσης, η κ. Δεδούλη, η πολυετής κρίση και οι μεγάλες μειώσεις των δημόσιων συντάξεων απομυθοποίησαν την εξασφάλιση που παρείχε το δημόσιο σύστημα και προσγείωσαν εργαζομένους και συνταξιούχους στη σκληρή πραγματικότητα της απώλειας του «συνταξιοδοτικού παραδείσου». Ως αποτέλεσμα, το τελευταίο διάστημα, είναι έντονη η κινητικότητα γύρω από τα ΤΕΑ, με νέες συστάσεις και με τους εργαζόμενους να αναζητούν τα οφέλη που προσφέρουν.
Gabriel Bernardino Εσείς θα καθορίσετε το μέλλον σας καθορίσουν το μέλλον τους. Σύμφωνα με τον ίδιο, «με τη χρήση των κεφαλαιαγορών, μπορούμε να κλείσουμε το συνταξιοδοτικό κενό, με στόχο μακροπρόθεσμα υψηλότερες αποδόσεις και συντάξεις». Όπως σημείωσε: «Δεν είμαι εδώ να σας πω τι θα κάνετε με τις συντάξεις». Ανέφερε δε ότι, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία, σήμερα είναι μια
τεράστια ευκαιρία και η ορθή χρονική στιγμή για αλλαγές: «Η Ελλάδα βγαίνει μετά από μια τεράστια κρίση, αναπτύσσεται και είναι η σωστή στιγμή για τις μεταρρυθμίσεις» τόνισε. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον κ. Bernardino, είναι απαραίτητη μια ενιαία ισχυρή εποπτεία, ώστε να δημιουργηθεί μια βιομηχανία βιώσιμη, με αξιοπιστία και φερεγγυότητα.
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Ιδιαίτερης σημασίας για το συνέδριο και για τα μηνύματα που απορρέουν από αυτό για τον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης στην Ελλάδα ήταν η παρουσία του κ. Gabriel Bernardino, ο οποίος τόνισε ότι η EIOPA και οι επιμέρους θεσμοί καλούνται να λάβουν εκείνες τις πρωτοβουλίες ώστε να αντιμετωπιστεί το συνταξιοδοτικό κενό. Αναλύοντας την τρέχουσα κατάσταση, ο κ. Bernardino σημείωσε πως: «Τα νέα μοντέλα εργασίας, οι μη τυποποιημένες μορφές εργασίας, οι χώρες που μπορεί να αλλάξει ένας εργαζόμενος, το δημογραφικό, είναι μεταξύ των κρίσιμων παραγόντων που απειλούν το εισόδημα κατά τη σύνταξη. Η Ευρώπη ψάχνει να βρει τον τρόπο να γεφυρώσει το κενό στο συνταξιοδοτικό, για να μειώσει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες και να διατηρήσει την κοινωνική συνοχή». Ο Gabriel Bernardino από την Αθήνα έκανε συστάσεις καλώντας για το άνοιγμα της αγοράς, ωστόσο οι Έλληνες είναι αυτοί, είπε, που θα
29
Γιώργος Σκιαδόπουλος Πρότυπο το κρατικό νορβηγικό ταμείο για τα ΤΕΑ Πρακτικές και τεχνικές συμβουλές γύρω από το asset management που αφορά τα ΤΕΑ έδωσε, από την πλευρά του, ο κ. Γιώργος Σκιαδόπουλος, καθηγητής στο Queen Mary University of London και στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Συγκεκριμένα, εστίασε την προσοχή του στη διαχείριση κινδύνων, την αξιολόγηση των επιδόσεων ενός ενεργού διαχειριστή και στο πώς θα μπορούσαμε να χτίσουμε τις επενδύσεις ώστε να ωφεληθούν οι
συνταξιούχοι. Παρουσίασε, μεταξύ άλλων, στρατηγικές σε επίπεδο επενδύσεων, την ενεργητική διαχείριση αποθεματικών, άλλες καινοτόμες τεχνικές, αυξάνοντας τις αποδόσεις με ορθή, ωστόσο, διαχείριση του ρίσκου. Κατά τον κ. Σκιαδόπουλο, η φιλοσοφία που θα πρέπει να διέπει τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης ταιριάζει με το γνωστό κρατικό νορβηγικό ταμείο, προνοώντας για τις μελλοντικές γενεές.
Παναγιώτης Ζαμπέλης Η μόνη διέξοδος για τις μελλοντικές συνταξιοδοτικές παροχές
30
insurance w*rld
Με μια χρήσιμη ιστορική αναδρομή για την κατάσταση στο συνταξιοδοτικό σύστημα και τους παράγοντες που αποτέλεσαν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της επαγγελματικής ασφάλισης ξεκίνησε την ομιλία του ο κ. Πάνος Ζαμπέλης, πρόεδρος και διευθύνων
σύμβουλος της AON Hewitt και πρόεδρος του ΤΕΑ-ΕΛΤΑ. Κατά την ομιλία του για τις προοπτικές επαγγελματικής ασφάλισης στην Ελλάδα, παραδέχθηκε πως το 1ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη, τόσο εξαιτίας όσων ακούστηκαν όσο και λόγω της ευρείας συμμετοχής στελεχών της αγοράς αλλά και του ενδιαφέροντος λοιπών παραγόντων. Ο ίδιος άλλωστε χαρακτηρίζεται για τις βαθιές γνώσεις του γύρω από τα ζητήματα αυτά: «Θυμάμαι τις εποχές που παρόμοιες εκδηλώσεις απασχολούσαν μόλις 20-30 άτομα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στις προκλήσεις της κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη και τις συστάσεις τις περασμένες δεκαετίες, σημείωσε πως η μείωση των παροχών και η αύξηση των ορίων ηλικίας είχαν προφανές πολιτικό κόστος. Ως εκ τούτου, προκαλεί απορία το γεγονός ότι οι πολιτικές ηγεσίες στην
Ελλάδα δεν προώθησαν επαρκώς τη λύση της επαγγελματικής ασφάλισης, όπως συνέβη και στην ΕΕ. Ο κ. Ζαμπέλης στηλίτευσε τα «κακώς κείμενα» της Πολιτείας όλα αυτά τα χρόνια, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους δεν υπήρξε η απαιτούμενη ανάπτυξη 18 χρόνια μετά το 2002, από τον πρώτο νόμο για τα ΤΕΑ (ν. 3029/2002). Συγκεκριμένα: Άργησαν να δοθούν τα φορολογικά κίνητρα, οι εισφορές προς την κοινωνική ασφάλιση είναι πολύ υψηλές, υπήρχαν προβληματικές κανονιστικές διατάξεις (π.χ. 100 άτομα), ενώ, ακόμα και τώρα, ο τομέας των ΤΕΑ δεν έχει λάβει τη θέση που του αρμόζει στο ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα. Ειδικότερα, επεσήμανε τι απαιτείται ώστε τα ΤΕΑ να γίνουν ένας τομέας που θα αφορά τη συντριπτική πλειοψηφία, που τα έχει ανάγκη, και όχι να καταστεί ένας θεσμός για μια ελίτ εργαζομένων. Τι χρειάζεται:
Να διευθετηθούν τα προβλήματα του κρατικού συνταξιοδοτικού συστήματος. Να μειωθεί ουσιαστικά το κόστος του. Να αναγνωριστεί ο ρόλος των ΤΕΑ στο πλαίσιο του συνταξιοδοτικού μας συστήματος. Να γίνει μια πιο επιμελής επεξεργασία των κινήτρων. Το νομικό πλαίσιο να έρθει στο ύψος των περιστάσεων (αναγνώριση του ρόλου του εργοδότη κ.λπ.). Να υπάρξει σύγχρονη και ενιαία εποπτεία (ανεξάρτητη αρχή), απαλλαγμένη από γραφειοκρατία.
Σύμφωνα με τον κ. Ζαμπέλη, το κρατικό συνταξιοδοτικό σύστημα σύντομα δεν θα είναι σε θέση να παρέχει ούτε το μισό ύψος σύνταξης από αυτό που παρέχει τώρα. Από τα ποσά των καταβαλλόμενων συντάξεων σήμερα, το 40% καλύπτεται από τις καταβαλλόμενες εισφορές και το υπόλοιπο 60% από τον κρατικό προϋπολογισμό. Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι κρίσιμο να οριστεί με σαφήνεια αν τα ΤΕΑ έχουν κάποιο ρόλο στο συνολικό συνταξιοδοτικό σύστημα και ποιος είναι αυτός ο ρόλος. Ακόμα και σήμερα, μετά από περίπου 10 κυβερνήσεις, που πέρασαν, καμία
δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά με τα ΤΕΑ –κυβερνήσεις και με τα τρία μεγάλα κόμματα των ημερών μας. Προς το παρόν, φαίνεται ότι στα ΤΕΑ έχει απομείνει ένας ρόλος «φιλοδωρήματος» για κάποια ελίτ εργαζομένων που έχει τη δυνατότητα να μετέχει σε κάποιο ΤΕΑ. Όμως οι συνθήκες φαίνονται πια αρκετά πιο ευοίωνες για τον θεσμό των ΤΕΑ, που αποτελεί, όπως σημειώνει ο κ. Ζαμπέλης, τη μόνη διέξοδο για τις μελλοντικές συνταξιοδοτικές παροχές. Υπό αυτό το πρίσμα, απαιτούνται δομές, ρυθμιστικό πλαίσιο, συνεργασία φορέων.
Μια win-win συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων Με κινητήριο μοχλό ανάπτυξης την εμπιστοσύνη ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους καλούνται να αναπτυχθούν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης. Στο πάνελ Ι του συνεδρίου, υπό τον τίτλο «Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Σύμπραξη Κοινωνικών Εταίρων», αναζητήθηκε η «χρυσή τομή» ανάμεσα σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους, με φόντο την απαραίτητη δημιουργία κουλτούρας για την ανάπτυξη του θεσμού στην Ελλάδα. Εκπρόσωποι Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) στην Ελλάδα περιέγραψαν τις συνθήκες και τα επιτεύγματα ώς τώρα, ενώ εκπρόσωποι εργαζομένων ανέλυσαν τις ανάγκες από τη δική τους σκοπιά,
σε αυτό το υπό διαμόρφωση νέο πλαίσιο. Σύμφωνα με τις απόψεις των ομιλητών, είναι γεγονός πως απαιτούνται ακόμη αρκετές προσπάθειες για την ανάπτυξη της αποταμιευτικής συνείδησης. Βασικό ζητούμενο και για το μέλλον του συγκεκριμένου θεσμού είναι να υπάρχει σιγουριά και αξιοπιστία, ένα νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που θα είναι σταθερό. Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια σύμπνοια απόψεων, ενώ, όπως αναφέρθηκε, πληθαίνουν οι περιπτώσεις που οι ίδιοι οι εργοδότες προκρίνουν τη σύσταση ΤΕΑ. Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί πως οι διαδικασίες παραμένουν χρονοβόρες και αρκετές φορές το κόστος είναι
✓
32
insurance w*rld
Ζητούμενο η ανάπτυξη της αποταμιευτικής συνείδησης, ανάγκη για σταθερό νομοθετικό-φορολογικό πλαίσιο
υψηλό, κυρίως για μικρότερα ΤΕΑ. Τέλος, όπως επισημάνθηκε, η επαγγελματική ασφάλιση έρχεται να συμπληρώσει τη «μεγάλη εικόνα» και ο ρόλος της είναι διακριτός, γεγονός που καθιστά αρμονική τη συνύπαρξη με τις ομαδικές ασφαλίσεις του τρίτου πυλώνα. Ο κ. Χαράλαμπος Α. Κατσιπουλάκης, οικονομικός διευθυντής της Tsakos Columbia Shipmanagement και πρόεδρος του ΤΕΑ Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων Ομίλου Τσάκου και Συνεργατών, αναφέρθηκε στη λειτουργία του επαγγελματικού ταμείου του ομίλου, επισημαίνοντας ότι οι εργαζόμενοι αποτελούν το μεγαλύτερό τους περιουσιακό στοιχείο. Όπως δήλωσε, έχει σημασία η συνέργεια και η φερεγγυότητα και απαιτείται κουλτούρα-παιδεία. Σημείωσε δε ότι σήμερα στο επαγγελματικό ταμείο του ομίλου εντάσσονται εργαζόμενοί τους (ναυτικοί) αλλοδαποί, συνεισφέροντας στην εισροή συναλλάγματος. Ο κ. Ιωάννης Καντώρος, διευ-
θύνων σύμβουλος του Ομίλου Interamerican, ξεκίνησε από την παραδοχή πως το συνταξιοδοτικό παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα. Το τελευταίο διάστημα, όλη η κουβέντα, όπως επεσήμανε, γίνεται για το πώς θα βελτιώσουμε τον πρώτο πυλώνα, σημειώνοντας ότι πρέπει να βάλουμε μαζί και τους τρεις πυλώνες. Τόνισε, επίσης, ότι η Πολιτεία θα έπρεπε να δει πιο θερμά την προσέλκυση μακροχρόνιων μεγάλων επενδυτών. Ο κ. Χαρίλαος Αλαμάνος, πρόεδρος του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ) και του ΤΕΑ-ΣΟΕΛ, επεσήμανε ότι είναι ανάγκη να βρεθεί λύση στο φορολογικό
Νικόλαος Μοσχάτος
Ιωάννης Καντώρος
για να προχωρήσει η επαγγελματική ασφάλιση, ενώ παραδέχθηκε πως το 2012 χάθηκε η αξιοπιστία με το PSI. Ο κ. Νικόλαος Μοσχάτος, διευθυντής Ανθρωπίνων Πόρων της Accenture, ανέφερε ότι το 2017, με τη βοήθεια των συμβούλων τους, κατάφεραν να ιδρύσουν το Ταμείο: «Στις όποιες κινήσεις που κάναμε για τη διεύρυνση του προγράμματος, δεν ασχοληθήκαμε μόνο με τις υψηλές αποδόσεις ή το φορολογικό. Το πιο σημαντικό κέρδος ήταν ότι σιγά σιγά ο κόσμος άρχισε να αντιλαμβάνεται την αξία των ΤΕΑ» επεσήμανε ο ίδιος. Ο κ. Αλέξανδρος Παπαζέκος, διευθυντής του ΤΕΑ-ΕΛΤΑ, ανέφερε
Αλέξανδρος Παπαζέκος
Χαρίλαος Αλαμάνος
ότι «έχουμε δώσει ώς τώρα 97 εκατ. ευρώ και μεσοσταθμικά 15.000 ευρώ κατά την αποχώρηση, σημειώνοντας ότι, παρά τα προβλήματα, είχαμε τη στήριξη διοίκησης, Υπουργείου κ.λπ.». Η κ. Γεωργία Μουρλά, αναπληρώτρια επιτελική διευθύντρια Σχέσεων με Εκδότριες και πρόεδρος του ΤΕΑ του Χρηματιστηρίου Αθηνών, τόνισε ότι: «Για εμάς ήταν μονόδρομος, παρά το ομαδικό συμβόλαιο ασφάλισης που είχαμε. Θέλουμε να στηρίξουμε τον θεσμό με κάθε τρόπο». Επεσήμανε επίσης ότι: «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την κεφαλαιαγορά για να κλείσουμε το συνταξιοδοτικό κενό σε Ευρώπη-Ελλάδα».
Γεωργία Μουρλά
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Χαράλαμπος Α. Κατσιπουλάκης
33
Bruno Gabellieri Να πείσετε τους νέους για τα οφέλη
Τους στόχους και τον ρόλο που διαδραματίζει η AEIP παρουσίασε, από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας, κ. Bruno Gabellieri, European Association of Paritarian Institutions (AEIP), ο οποίος βρέθηκε κι αυτός στην Αθήνα μαζί με τον κ. Gabriel Bernardino, επικεφαλής της EIOPA, για τις ανάγκες του συνεδρίου, αναλύοντας παράλληλα τις προοπτικές και τις προκλήσεις για τα Ταμεία
Επαγγελματικής Ασφάλισης. Η AEIP, που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο εργοδοτών και εκπροσώπων εργαζομένων, δίνει έμφαση στην ανάπτυξη του θεσμού των ΤΕΑ, που μπορούν να αποτελέσουν ένα συμπληρωματικό εισόδημα μετά το πέρας του εργασιακού τους βίου. «Πρέπει να πείσετε τους νέους, δηλαδή τους μελλοντικούς συνταξιούχους, για τα οφέλη της επαγγελμα-
τικής ασφάλισης» τόνισε. Σημείωσε πως τα «εργαλεία» υπάρχουν, και οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Μιλώντας για τα επαγγελματικά ταμεία, ο κ. Gabellieri σημείωσε πως λειτουργούν με επαγγελματισμό, πως τα σχήματα αυτά έχουν πρωτίστως κοινωνικό χαρακτήρα, βασίζονται στην εθνική στρατηγική μιας χώρας και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο αφενός ως συμπληρωματική παροχή στις συντάξεις των εργαζομένων, αφετέρου ανακουφίζοντας το δημόσιο σύστημα ασφάλισης. Παράλληλα, τα εν λόγω Ταμεία (IORPs) είναι από τους λίγους επενδυτές στην ΕΕ με τόσο μακρόπνοη στόχευση, έχοντας τη δυνατότητα για επενδύσεις με κοινωνικό και περιβαλλοντολογικό πρόσημο. Ο κ. Gabellieri μίλησε για τις γενικότερες προκλήσεις στην ΕΕ, όπως το δημογραφικό πρόβλημα, η αύξηση των εργαζομένων που δεν έχουν μόνιμη εργασία, η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη και τα μηδενικά επιτόκια δανεισμού.
Νικήτας Πιττής Επενδύσεις με διαφοροποίηση χαρτοφυλακίων και… διαχειριστών
34
insurance w*rld
Χρήσιμη και εμπεριστατωμένη ήταν η παρουσίαση του κ. Νικήτα Πιττή, καθηγητή Οικονομετρίας στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του ΠΑΠΕΙ και Chief Economist στην Asset Wise Capital Management, η οποία είχε ως αντικείμενο τις επενδύσεις ασφαλιστικών ταμείων σε περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών ή αρνητικών επιτοκίων. Όπως επισημάνθηκε, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι 15 τρισ. δολ.
είναι η αξία των ομολόγων με αρνητική απόδοση αυτή τη στιγμή, ενώ το 30% των IG ομολόγων (εταιρικά ομόλογα υψηλής αξιολόγησης) παγκοσμίως έχουν αρνητική απόδοση. Παράλληλα, αναφορικά με τα κυβερνητικά ομόλογα, για να βρει κανείς έστω και οριακά θετικές επιδόσεις, θα πρέπει να δεσμεύσει κεφάλαια για 20 και 30 χρόνια. Όπως εξήγησε ο κ. Πιττής, η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στην
εποχή της κρίσης του 2008, στα δραστικά μέτρα των κεντρικών τραπεζών με επιτόκια στο 0%, στα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης. Ακολούθησε η πτώση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, η οποία συμπαρέσυρε τα εταιρικά ομόλογα. Αποτέλεσμα του φαινομένου αυτού ήταν το γεγονός ότι εταιρείες που δεν είχαν καλά θεμελιώδη απέκτησαν πρόσβαση σε φτηνό δανεισμό. Πρακτικά, αρκετές από αυτές χαρα-
κτηρίζονται εταιρείες-«ζόμπι», με μηδενική ή οριακή κερδοφορία, των οποίων η βιωσιμότητα κινδυνεύει σε ενδεχόμενη ύφεση της οικονομίας. Συμπερασματικά, όπως εξήγησε ο κ. Πιττής, στα βήματα για την αντιμετώπιση της αποτελεσματικής διαχείρισης του ρίσκου περιλαμβάνεται η αύξηση του βαθμού ενεργητικής διαχείρισης και η διεύρυνση των κατάλληλων προς επένδυση κατηγοριών επένδυσης (περισσότερες μετοχές, εμπορεύματα, συνάλλαγμα κ.ά.). Παράλληλα, απαιτείται η πλήρης χαρτογράφηση τόσο των δυσμενών όσο και των βασικών σεναρίων για την πορεία της αγοράς. «Κλειδί» για την αποτελεσματικότερη διαχείριση
των επενδύσεων σε δυσμενείς συνθήκες είναι η δημιουργία διαφορετικών χαρτοφυλακίων με βάση τα
assets, αλλά και η ανάθεση αυτών σε διαφορετικούς διαχειριστές, που έχουν διαφορετικό στυλ διαχείρισης.
Η «μεγάλη εικόνα» και οι τεχνικές προκλήσεις γύρω από τη λειτουργία των ΤΕΑ συνεδρίου. Οι εποπτικές και λοιπές αρχές δηλώνουν «παρών» στο εν λόγω εγχείρημα των ΤΕΑ, κατά γενική ομολογία, όμως οι διαδικασίες σύστασης παραμένουν χρονοβόρες, η εποπτεία
κατακερματισμένη, ενώ το κόστος λειτουργίας υψηλό, αν και θα μπορούσε να μειωθεί με την υιοθέτηση αυτοματοποιημένων διαδικασιών. Σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με τους ομιλητές, αποτελεί το γεγονός
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Στοιχεία τεχνικής φύσεως, αλλά και ουσίας, γύρω από τη σύσταση, την οργάνωση, την εποπτεία και τη διαχείριση λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης τέθηκαν επί τάπητος στο πάνελ ΙΙ του
35
Δρ Παρασκευή Τσάμη
πως στα ΤΕΑ προβλέπονται καθορισμένες εισφορές. Στον αντίποδα, απειλή θα μπορούσε να αποτελέσει η Πανευρωπαϊκή Σύνταξη (PEEP), λόγω μεγέθους, και το γεγονός πως θα συμμετέχουν στο εγχείρημα τράπεζες ή άλλες μεγάλες χρηματοοικονομικές οντότητες που απευθύνονται σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες. Συζητήθηκαν, επίσης, τα προβλήματα και οι προκλήσεις, ενώ στο επίκεντρο βρέθηκε και η δυνατότητα σύστασης Ταμείου στο οποίο θα συμμετέχουν εργαζόμενοι διαφορετικών κλάδων. Όπως έγινε σαφές, τα ΤΕΑ αποτελούν την εναλλακτική λύση, σε αντίθεση με όσους συνδέουν τα Ταμεία με τον πρώτο ή τον τρίτο πυλώνα, αντίστοιχα.
36
insurance w*rld
Μεταξύ άλλων, από την πλευρά της, η Δρ Παρασκευή Τσάμη, γενική διευθύντρια Κοινωνικής Ασφάλισης, περιέγραψε τα πρώτα βήματα, από την υποβολή του καταστατικού (που θα περιέχει όρους όπως τους ασφαλιζόμενους κινδύνους και τον σκοπό, θα αναφέρει τις παροχές και το ύψος των παροχών και τη διαδικασία αναπροσαρμογής σε θέματα διαδοχικής ασφάλισης, την έδρα, τους εκπροσώπους, τους πόρους, τα αποθεματικά, τον τρόπο επενδύσεων, αναλογιστικές μελέτες κ.ά.), μέχρι και τις τελικές διαδικασίες.
Γιώργος Συμεωνίδης
Αναφορικά με τις αιτήσεις που δέχεται το Υπουργείο Εργασίας, η κ. Τσάμη σημειώνει πως υπάρχει πλήρης υποστήριξη από τα γραφεία της αρμόδιας υπηρεσίας, με γραπτά παραδείγματα για ένα καταστατικό ή τηλεφωνικές επικοινωνίες, υπό το πλαίσιο θεσμοθετημένων και κατοχυρωμένων ενεργειών, με στόχο τις καλύτερες δυνατές συμβουλευτικές υπηρεσίες για κάθε ενδιαφερόμενο. Για υψηλή εποπτεία και από τις τρεις αρμόδιες αρχές, και κατ’ επέκταση από την EIOPA, στο ανώτερο θεσμικό επίπεδο, γεγονός που προσδίδει φερεγγυότητα στα ΤΕΑ, έκανε λόγο ο κ. Γιώργος Συμεωνίδης, εκτελεστικό μέλος του Συμβουλίου της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Μεγάλη είναι η πρόκληση, πλέον, για την Εθνική Αναλογιστική Αρχή, η οποία αναλύει τις υποβληθείσες μελέτες για τα ΤΕΑ, με στόχο εν τέλει τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος, ώστε τα χρήματα των ασφαλισμένων να καταλήξουν στους ασφαλισμένους. «Η ύπαρξη τριών εποπτικών φορέων, που λειτούργησε με επαγγελματισμό όλα αυτά τα χρόνια, ήταν βασικό στοιχείο στο να εμπεδωθεί η ασφάλεια και εμπιστοσύνη στον θεσμό» σημείωσε ο κ. Γιώργος Κεντούρης, αδειούχος αναλογιστής
Γιώργος Κεντούρης
FHAS, αντιπρόεδρος της AON Hewitt Ελλάδας, Κύπρου, Τουρκίας, συμφωνώντας με τους συνομιλητές του πάνελ. Ωστόσο, αναγκαία κρίνεται η ενοποίηση ή ένα είδος συντονισμού, καθώς υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις σε διαδικασίες αδειοδότησης κ.λπ. «Παράλληλα, οι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να θέσουν επί τάπητος ένα ενιαίο πλαίσιο αρχών: για την υπαγωγή στην ασφάλιση, τη διακυβέρνηση των Ταμείων και, φυσικά, το αν θα υπάρχουν περισσότερες επενδυτικές επιλογές» τόνισε ο κ. Κεντούρης μιλώντας για το παράδειγμα του Βελγίου και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύχθηκε ο θεσμός. Από την άλλη πλευρά, ξεκάθαρη ήταν η θέση του για σαφή προσανατολισμό των ΤΕΑ αποκλειστικά
Άρτεμις Καραθανάση
Έντονο είναι το ενδιαφέρον για τον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης, σύμφωνα με την κ. Αρτέμιδα Καραθανάση, ανώτερη διευθύντρια του Νομικού Τμήματος της PwC Greece, αναλύοντας τον κομβικό της ρόλο, εξαιτίας των ελλειμμάτων στον πρώτο πυλώνα ασφάλισης, των προβλημάτων, των μειώσεων των συντάξεων κ.λπ. Τα φορολογικά και άλλα κίνητρα, παράλληλα, αποτελούν επίσης σημαντικά στοιχεία για τον θεσμό των ΤΕΑ και την παροχή εν τέλει μιας ικανοποιητικής συμπληρωματικής σύνταξης για κάθε εργαζόμενο. Στον αντίποδα, η κ. Καραθανάση μίλησε για τα προβλήματα στο λειτουργικό κόστος αλλά και για τη γραφειοκρατία, που σε συνδυασμό αποθαρρύνουν κυρίως τις ΜμΕ. Σημαντικό στοιχείο που έθεσε επίσης επί τάπητος είναι η ενδεχόμενη σύσταση Ταμείων από διαφορετικούς κλάδους –όπως συμβαίνει σε χώρες της ΕΕ–, κάτι που, για την ώρα, δεν προβλέπεται.
Αθανάσιος Δούμας
Τους ουσιαστικούς λόγους για το αν έχει νόημα για μια ομάδα ανθρώπων να συστήσουν Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης επεσήμανε ο κ. Αθανάσιος Δούμας, ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής της Prudential Informatics, περιγράφοντας παράλληλα τις σχετικές διαδικασίες. Για τη διασφάλιση και την επάρκεια των πόρων των Ταμείων μίλησε επίσης ο κ. Δούμας, σχολιάζοντας, παράλληλα, τα λειτουργικά έξοδα που αναπόφευκτα υπάρχουν, λόγω του σύνθετου νομοθετικού πλαισίου (εποπτεία, αναλογιστές, ορκωτός ελεγκτής, εσωτερικός έλεγχος, καθημερινή λειτουργία κ.λπ.). Λύση σε όλα μπορούν να δώσουν τυποποιημένες διαδικασίες σε συνδυασμό με πληροφοριακά συστήματα και άρτια καταρτισμένο προσωπικό. Μικρού και μεσαίου μεγέθους Ταμεία και την αποφυγή γιγάντωσης προκρίνει ο o κ. Χαράλαμπος Φύτρος, Β’ αντιπρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ, αναλογιστής & χρηματοοικονομικός αναλυτής του ΤΕΑ της Johnson & Johnson. Το βαρύ κανονιστικό πλαίσιο έχει φτιαχτεί με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, σύμφωνα με τον κ. Φύτρο, γεγονός που απαιτεί τις κατάλληλες προσαρμογές. Σχολιάζοντας την εικόνα που έχει δημιουργηθεί σήμερα για τα ΤΕΑ, ο κ. Φύτρος υπερθεμάτισε
Χαράλαμπος Φύτρος
επίσης τις τάσεις στο εξωτερικό και τη δυνατότητα για Ταμεία στα οποία θα συμμετέχουν μέλη από διαφορετικούς κλάδους. Θα πρέπει και οι ΜμΕ, αλλά και μικρότερες εταιρείες, να γνωρίσουν τον θεσμό και τα «εργαλεία» που προσφέρει. Απειλή για τα ΤΕΑ αποτελούν τα Πανευρωπαϊκά Ταμεία (PEPPS), καθώς τα «εργαλεία» παρέχονται από τράπεζες μεγαλύτερων θεσμικών και, σχεδιασμένα σε πανευρωπαϊκή έκθεση, απευθύνονται σε μεγαλύτερους πληθυσμούς. Αυτό σημείωσε, μεταξύ άλλων, ο κ. Κωνσταντίνος Κρεμαλής, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διαχειριστής-εταίρος στην Κρεμαλής-Δικηγορική Εταιρεία, διαιτητής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας, και σύμβουλος επιχειρήσεων. Πώς θα αντιδράσουν τα εθνικά Ταμεία; «Να γίνουν πιο ανταγωνιστικά στους μεγάλους αριθμούς με αλλαγή των καταστατικών. Να γίνουν πιο ανταγωνιστικά στη διακίνηση των ασφαλισμένων, γιατί υπάρχουν Ταμεία που είναι εξαιρετικά κλειστά και δεν έχουν πρόβλεψη για μεταβολή χώρας» σημείωσε, συμπληρώνοντας πως «θα πρέπει να μην ακολουθήσουμε πρότυπα σωματειακού τύπου», αλλά με τη λογική συναινετικής ή συμμετοχικής διοίκησης, όπως στην Ευρώπη.
Κωνσταντίνος Κρεμαλής
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
ως δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, απαντώντας σε διάφορες αιτιάσεις για ροπή προς τον πρώτο ή τον τρίτο πυλώνα ασφάλισης, αντίστοιχα. Πρωταρχικός στόχος είναι η αποταμίευση για την εξοικονόμηση πόρων, ώστε να υπάρξει συμπληρωματική κάλυψη στις συντάξεις.
37
Νικόλαος Δ. Φίλιππας Πώς θα κάνουμε τους ανθρώπους πιο χαρούμενους
38
insurance w*rld
Στοιχεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος γύρω από τις επιπτώσεις της μακροζωίας, που σχετίζονται με μια σειρά θεμάτων, παρουσίασε κατά την ομιλία του ο κ. Νικόλαος Φίλιππας, καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιά, επιστημονικός διευθυντής της Interamerican Research Center και πρόεδρος του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού. «Μετά και την κρίση του 2008, όλοι κατάλαβαν πως κάτι δεν πάει καλά και η μεγάλη εικόνα, πλέον, είναι η ανάγκη για ποιοτικότερο τρόπο ζωής –wellbeing– και τα επαγγελματικά ταμεία μπορούν να συνεισφέρουν θετικά σε κοινωνία και οικονομία» σημείωσε. Εξάλλου, οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου είναι πολυσύνθετες, όπως είπε, ξεχωρίζοντας πληθώρα παραγόντων που διαμορφώνουν το
πλαίσιο της ζωής των ανθρώπων: χρηματοοικονομικούς, ψυχολογικούς, βιολογικούς, μακροοικονομικούς και τεχνολογικούς. Μίλησε, επίσης, για τις δεξιότητες που πρέπει συνεχώς να αποκτούν οι άνθρωποι, και κυρίως τα παιδιά, στις μέρες μας, καθώς οι νέες τεχνολογίες, το Διαδίκτυο και οι δυνατότητες που προσφέρουν επιτάσσουν, και προσφέρουν παράλληλα, συνεχή επανεκπαίδευση. Αναφέρθηκε ακόμη στη σημαντικότητα που έχει η ποιότητα στη ζωή μέσα από τη σωματική και πνευματική ευεξία και τη χρηματοοικονομική ευημερία. Στην ομιλία του, μεταξύ άλλων, έμφαση δόθηκε και στην έννοια του “financial stress”, δηλαδή τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες από χρέος, κάτι που ταλανίζει, ως γνωστόν, την Ελλάδα σε δημόσιο και ιδιωτικό επίπεδο. Μόνο για τις ΗΠΑ υπολογίζεται πως οι συνέπειες αποτυπώνονται στο ιλιγγιώδες ποσό των 500 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η είσοδος της τεχνολογίας, πλέον, αποτυπώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Στο επίκεντρο των προκλήσεων βρίσκονται επίσης η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές, το disruption, η τεχνητή νοημοσύνη και η εικονική πραγματικότητα. «Όλα όμως πρέπει να έχουν ως στόχο το wellbeing των πολιτών» σημείωσε ο κ. Φίλιππας. Στον αντίποδα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το μεγάλο ζήτημα της γήρανσης του ελληνικού πληθυσμού. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 2050 η ηλικιακή ομάδα των +65 θα αποτελεί περίπου το 34% του συνολικού πληθυσμού, έναντι του 26,1%
του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μιλώντας για τη μακροζωία, ο κ. Φίλιππας σημείωσε πως σε παγκόσμιο επίπεδο το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από τα 40 έτη στις αρχές του 19ου αιώνα στα 75 έτη το 2017. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από 36 έτη σε 81,4 το 2017. Οι προκλήσεις: θα υπάρχει ποιότητα ζωής, συστήματα υγείας και σύνταξη για τα επιπλέον χρόνια ζωής; Τέλος, αναφερόμενος στην έννοια της αποταμίευσης, στηλίτευσε το γεγονός πως η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα με αρνητική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στους παράγοντες που επηρεάζουν την αποταμίευση περιλαμβάνονται: εγχώρια και διεθνής πολιτική και οικονομία, μακροοικονομικοί λόγοι, συμπεριφορικοί λόγοι, βιολογικοί και γενετικοί. Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Greighton, Ted Klentz: «Η αποταμίευση σαν ενέργεια δεν έχει περάσει στο DNA του ανθρώπου», καθώς μόνο το 14%17% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αποταμιευτές από τη φύση τους. Επέκρινε δε το γεγονός πως, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι Έλληνες καταναλώνουν 17 δισ. σε τζόγο, την ώρα που δεν μεριμνούν για το μέλλον το δικό τους ή των παιδιών τους μέσω κάποιας μορφής αποταμίευσης. Καταλήγοντας, ο κ. Φίλιππας τόνισε πως τα ΤΕΑ αποτελούν μέρος της λύσης των παραπάνω προβλημάτων, παρέχοντας ποιότητα ζωής στη μετασυνταξιοδοτική περίοδο. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η χρηματοοικονομική εκπαίδευση των πολιτών από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όπως συνιστούν παγκόσμιοι οργανισμοί (ΟΟΣΑ, Unicef).
Φαίδων Ταμβακάκης Αλλάζει το «παιχνίδι» με την είσοδο της Κίνας σε συντάξεις-αποταμίευση κότητα, ο κ. Ταμβακάκης υπενθύμισε πως τα ΤΕΑ κατέχουν το χαμηλότερο ποσοστό επί του ΑΕΠ, μόλις στο 0,7%, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες δεν αποταμίευαν. «Για χρόνια, η κύρια αποταμίευση στην Ελλάδα ήταν το ακίνητο, κυρίως λόγω του ανίσχυρου νομίσματος και της ανασφάλειας Η αποθησαυρισμένη περιουσία των Ελλήνων δεν είναι μικρή προς το ΑΕΠ της χώρας αν συνυπολογίσουμε ότι η συνολική αξία των ακινήτων ιδιωτικών και επαγγελματικών πριν από την οικονομική κρίση έφτανε τα 2 τρισεκατομμύρια» επεσήμανε. Αναλύοντας περαιτέρω την αγορά ομολόγων, πιθανές επενδυτικές επιλογές και την έννοια της αποταμίευσης, ο κ. Ταμβακάκης είπε ακόμη πως από τα τελευταία στοιχεία αποδεικνύεται πως τα ομόλογα είναι αποταμιευτικό εργαλείο. Ομοίως και στην Ελλάδα, με τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου να αποτελείται κατά 54,7% από ομόλογα, κατά 11,9% από μετοχές και κατά
19,1% από συλλογικές επενδύσεις. Οι επενδύσεις σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων έχουν να κάνουν σημαντικά με τη διάρθρωση των αγορών και την εντοπιότητα. Σε διεθνές επίπεδο, το ποσοστό των επενδύσεων που γίνονται σε συνταξιοδοτικά ταμεία είναι της τάξης του 10-20%. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε για το Επαγγελματικό Ταμείο Οικονομολόγων Μικτό, που επενδύει μόνο σε ελληνικούς τίτλους, με απόδοση Α/Κ 103,96% και δείκτη αναφοράς 27,29%. Το Ταμείο κατάφερε να έχει μέση απόδοση 6,6%, ενώ ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες η μέση ετήσια απόδοση ξεπερνά το 1%.
✓ Στο επίκεντρο δημογραφικό, μακροζωία, οι αποδόσεις και τα αμοιβαία κεφάλαια ESG στην Ευρώπη
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Χρήσιμα στοιχεία, που αποδεικνύουν τις προκλήσεις που υπάρχουν σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, ανέδειξε ο κ. Φαίδων Ταμβακάκης, συνιδρυτής και αντιπρόεδρος του ΔΣ της Alpha Trust, για τη διαχείριση των ΤΕΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα συνταξιοδοτικά ταμεία κατέχουν πάνω από το 10% των μετοχών και πάνω από το 20% των ομολόγων παγκοσμίως. Ωστόσο, τα δεδομένα αλλάζουν τώρα που η Κίνα επιδιώκει μεγαλύτερη συμμετοχή σε αποταμιεύσειςσυντάξεις. Στο επίκεντρο βρέθηκαν το δημογραφικό, η μακροζωία, οι αποδόσεις και τα αμοιβαία κεφάλαια ESG στην Ευρώπη. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, σημείωσε πως «δυσανάλογα τεράστια είναι η αποθησαυρισμένη περιουσία των Ελλήνων για την ικανότητά τους και τα μεγέθη του ΑΕΠ της χώρας. Είναι μεγάλη αν συνυπολογιστεί η αξία των ακινήτων, η οποία προ κρίσης άγγιζε τα 2 τρισ. ευρώ. Δεν βρίσκονταν σε χέρια ιδιωτών, ήταν όμως είδος αποταμίευσης. Η ιδιοκτησία στον κόσμο άλλαξε σημαντικά, ενώ τα κράτη καλούνται να βρουν τρόπους να αντιμετωπίσουν το δημογραφικό και να δώσουν συντάξεις». Ανοδική είναι η πορεία των ΤΕΑ και η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία 20 χρόνια. Βάσει των τελευταίων στοιχείων, η αξία των περιουσιακών υπό διαχείριση κεφαλαίων διαμορφώθηκε στα 49,5 τρισ. (+6,4% GAGR), έναντι 23,6 το 2008, σηματοδοτώντας τις αλλαγές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς στον κόσμο. Το συνολικό μερίδιο των συνταξιοδοτικών ταμείων ασφάλισης θα αυξηθεί κάθετα τα επόμενα χρόνια, με την είσοδο της Κίνας στην αγορά των συντάξεων. Σχολιάζοντας την ελληνική πραγματι-
39
Έμφαση σε σίγουρες και χαμηλότερες αποδόσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα
40
insurance w*rld
Με την παρουσία κορυφαίων εταιρειών από το asset management και θεσμικών φορέων έλαβε χώρα το πάνελ ΙΙΙ «Εποπτεία, Διαχείριση & Αποδόσεις Επενδύσεων Επαγγελματικών Ταμείων». Αυτό που απασχολεί τα ΤΕΑ είναι οι σίγουρες αποδόσεις με μακροπρόθεσμο στόχο. Κομβικό στοιχείο, πλέον, θεωρείται όχι η απλή διασπορά κινδύνου (μετοχές, ομόλογα, άλλες επενδυτικές επιλογές), αλλά και η μείωση του ρίσκου μέσω διαφορετικών asset managers ως προς τη διαχείριση. Όπως επισημαίνει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, οι απαιτούμενες Κοινοτικές Οδηγίες έχουν ενσωματωθεί και, παρά τις προκλήσεις, η Εποπτεία είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο. Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί, επίσης, η διαρκής αξιολόγηση των διαχειριστών. Σημειώθηκε, επίσης, πως απαιτείται από όλους κουλτούρα όσον αφορά την αποταμίευση, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που χαρακτηρίζουν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης «κουμπαρά πολυτελείας», καθώς δίνεται
η δυνατότητα αποταμίευσης με τη συνοδεία επαγγελματιών της αγοράς, σύγχρονων «εργαλείων» και υπό αυστηρό εποπτικό πλαίσιο. Επιπλέον, οι ομιλητές του τελευταίου πάνελ σημείωσαν πως η ίδρυση ενός ΤΕΑ θα είναι προς όφελος του εργοδότη και του εργαζομένου, και πως οι εταιρείες asset management, με την πολύχρονη εμπειρία και τα σύγχρονα «εργαλεία» που διαθέτουν, μπορούν να παρέχουν λύσεις υψηλής ποιότητας. Τακτικοί είναι οι έλεγχοι από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, με στόχο τη χρηστή διαχείριση και τις επενδύσεις των Ταμείων Επαγγελματικής Διαχείρισης, όπως σημειώνει η κ. Μαρία Μαργαριτσανάκη, στέλεχος στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στη Διεύθυνση Φορέων. Σημαντικό κομμάτι, μεταξύ άλλων, αποτελεί η Δήλωση Αρχών Επενδυτικής Πολιτικής, στην οποία αποτυπώνονται οι στόχοι, η διάρθρωση του χαρτοφυλακίου, οι επαναλαμβανόμενοι κίνδυνοι κ.λπ.
Ευκαιρία για περαιτέρω πρόοδο στον θεσμό αποτελούν οι δράσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, σύμφωνα με τον κ. Θεοφάνη Μυλωνά, πρόεδρο του ΔΣ και διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, και πρόεδρο της ΕΘΕ, και με απώτερο στόχο τις περαιτέρω ποιοτικές επενδύσεις. Όπως σημείωσε, στη σημερινή εποχή, πλέον, και οι «πράσινες επενδύσεις» αποτελούν κρίσιμο παράγοντα για την επιλογή διαχειριστή.
Μαρία Μαργαριτσανάκη
Business partner θα πρέπει να θεωρείται ο επόπτης, όπως τόνισε ο κ. Κρις Αίσωπος, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Trust και Α’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (ΕΘΕ). Μέσω της συνεργασίας έχει βελτιωθεί το πλαίσιο –που βελτιώνεται συνεχώς–, γεγονός που δημιουργεί σταθερότητα και αμοιβαία οφέλη για όλους του εμπλεκομένους. Ο κ. Αίσωπος κάλεσε τις διοικήσεις των ΤΕΑ να αντιληφθούν πως η χάραξη της επενδυτικής πολιτικής βασίζεται σε μακρόπνοες επιλογές. Τις παραμέτρους που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν από τη διοίκηση ενός ΤΕΑ για τις διαδικασίες επιλογής ενός διαχειριστή επενδύσεων παρέθεσε, από την πλευρά του, ο κ. Ηρακλής
Δρ Ευστράτιος Σαραντινός
Κρις Αίσωπος
Ηρακλής Μπαμπλέκος
Μπαμπλέκος, πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Asset Management ΑΕΔΑΚ, με έμφαση στα εμπορικά, τα τεχνικά και άλλα στοιχεία, όπως το track record. Παράλληλα, πρέπει να αξιολογείται και το είδος της επικοινωνίας με τον διαχειριστή, σημειώνοντας πως οι Έλληνες διαχειριστές δεν έχουν να ζηλέψουν πια τίποτα από τις ξένες εταιρείες.
δόσεις, σε συνάρτηση πάντα με τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν.
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο Δρ Ευστράτιος Σαραντινός, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Asset Management ΑΕΔΑΚ, ενθαρρύνοντας το κοινό, για όποιον ενδιαφέρεται να προχωρήσει στην ίδρυση Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης, καθώς οι ελληνικές ΑΕΔΑΚ μπορούν να προσφέρουν σημαντικές απο-
Τη δική του οπτική και τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η επένδυση ενός ΤΕΑ στον τομέα του real estate επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Αριστοτέλης Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος της Prodea Investments και Β’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (ΕΘΕ). iw
Κίμων Βολίκας
Τους μηχανισμούς και τις ιδιαιτερότητες του κεφαλαιοποιητικού συστήματος προς όφελος της κοινωνίας και των εργαζομένων περιέγραψε, από την πλευρά του, μεταξύ άλλων, ο κ. Κίμων Βολίκας, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Asset Management ΑΕΔΑΚ.
Αριστοτέλης Καρυτινός
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Θεοφάνης Μυλωνάς
41
42
insurance w*rld
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών και της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, με την πολύτιμη υποστήριξη των:
συνέντευξη
Μαρουσώ Τρέσσου Ο Όμιλος Affidea συνεχίζει την ανάπτυξή του με ένα πολυετές πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης Ασφαλιστικών Εταιρειών και Δικτύου της Affidea Ελλάδος H Διευθύντρια Ασφαλιστικών Εταιρειών και Δικτύου, κ. Μαρουσώ Τρέσσου, μιλά στο iw, με αφορμή την επέκταση του ομίλου στην Ελλάδα και την εξαγορά των κέντρων Δερματολογίας, για τις νέες υπηρεσίες στους ασφαλισμένους.
Συνέντευξη στο insurance world
iw? Κυρία Τρέσσου, περιγράψτε μας τη φιλοσοφία και την κουλτούρα του Ομίλου Affidea στον χώρο της Εξωνοσοκομειακής Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης στη χώρα μας.
Η Affidea είναι μια εταιρείαπρότυπο στον χώρο της υγείας, που διακρίνεται για τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των παρεχόμενων υπηρεσιών της, που έχει ως κύριο μέλημα την υπεροχή μέσα από την ποιότητα και βασικό στόχο την κάλυψη της επιτακτικής ανάγκης για πρόληψη και προαγωγή της υγείας των συμπολιτών μας. Όραμα και βασική φιλοσοφία σε όλες τις εκφάνσεις της λειτουργίας του Ομίλου Affidea είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών μέσα από καινοτόμες και πλήρως προσβάσιμες από όλους υπηρεσίες υγείας. Δίνουμε έμφαση πρωτίστως στην παροχή υπηρεσιών με επίκεντρο τον εξεταζόμενο, στην επιστημονική υπεροχή, στην καινοτομία υπηρεσιών και στην τεχνολογική ανωτερότητα με μηαπ.
χανήματα τελευταίας γενιάς, με σκοπό την ολιστική κάλυψη αναγκών και τη διαρκή αναζήτηση αριστείας, και τέλος στη διαρκή ανάπτυξη του δικτύου παροχής των υπηρεσιών υγείας. iw? Ποια θεωρείτε ότι είναι τα χαρακτηριστικά του Ομίλου Affidea που σας διαφοροποιούν έναντι του ανταγωνισμού; απ. Ο Όμιλος Affidea, με την αδιάλειπτη παρουσία του στον χώρο της υγείας, έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό των ασφαλιστικών εταιρειών, των εξεταζόμενων και του ιατρικού κόσμου. Η αναγνώριση αυτή οφείλεται στην υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών μας. Ποιότητα ολική, η οποία αντικατοπτρίζεται στην πιστοποιημένη τεχνολογική μας ανωτερότητα, στην τεχνογνωσία του ανθρώπινου δυναμικού μας, ιατρικού και διοικητικού, και στην άρτια εξυπηρέτηση που παρέχουμε στους ασφαλισμένους. Αλλά, πάνω και πέρα από όλα, στο φιλικό και ανθρώπινο πρόσωπο της Affidea. Εμείς είμαστε μια ανοιχτή ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Διευθύντρια
43
συνέντευξη 44
insurance w*rld
Ο Όμιλος Affidea επενδύει διαρκώς στην τεχνολογία αιχμής και εφαρμόζει τα πιο σύγχρονα και καινοτόμα πληροφοριακά συστήματα, με στόχο πάντα την άριστη εξυπηρέτηση και ποιότητα στα αποτελέσματα
αγκαλιά για τον άνθρωπο. Στον τομέα της Εξωνοσοκομειακής Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης έχουμε αναπτύξει το μεγαλύτερο δίκτυο εξυπηρέτησης, τόσο διαγνωστικών κέντρων όσο και γιατρών όλων των ειδικοτήτων, καλύπτοντας τις ανάγκες των ασφαλισμένων των ασφαλιστικών εταιρειών σε όλα τα επίπεδα. Υποστηρίζουμε καθημερινά τους στρατηγικούς μας συνεργάτες, τις ασφαλιστικές εταιρείες, χτίζοντας σχέσεις, με στόχο την αμοιβαία εμπιστοσύνη με διάρκεια στον χρόνο. Η πιστοποιημένη ποιότητά μας, το δίκτυό μας, οι υποδομές μας και οι άνθρωποί μας είναι τα χαρακτηριστικά που μας διαφοροποιούν και μας επιτρέπουν να στεκόμαστε σε καθημερινή βάση στο πλευρό των χιλιάδων ασφαλισμένων. iw? Η Διεύθυνση Ασφαλιστικών Εταιρειών και Δικτύου βρίσκεται στον πυρήνα λειτουργίας της Affidea κι εσείς αναλάβατε τη διεύθυνση, στηρίζοντας τον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης. Ποια είναι τα
νέα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα προσφέρετε στους ασφαλισμένους; απ. Εμείς, στη Διεύθυνση Ασφαλιστικών Εταιρειών και Δικτύου, προσπαθούμε να κατανοούμε την ανάγκη των ασφαλιστικών εταιρειών πριν δημιουργηθεί και είμαστε σε θέση να προσφέρουμε πραγματικά πρωτοποριακά και καινοτόμα προγράμματα, ατομικά και ομαδικά, Εξωνοσοκομειακής Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης για τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους τους, ανάλογα με την κάθε ανάγκη. Και εδώ θα ήθελα να προσθέσω ότι, με την ευκαιρία της πρόσφατης επέκτασης και επένδυσης του Ομίλου Affidea στην ελληνική αγορά της Δερματολογίας, μέσω της εξαγοράς των ιατρικών κέντρων City Med σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και σε αυτόν τον κλάδο, εμπλουτίζοντας τις υπηρεσίες μας. Μέσω αυτής της επένδυσης, η Affidea
συνέντευξη iw? Πρόκειται για μια σημαντική κίνηση στον χώρο της υγείας. Τι σημαίνει η εξαγορά αυτή για την Affidea και τους ασφαλισμένους των ασφαλιστικών εταιρειών; απ. Για όλους εμάς στην Affidea η κίνηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο του στρατηγικού μας σχεδιασμού. Με την επένδυση αυτή κάνουμε σαφή τη δέσμευσή μας στην αναπτυξιακή μας προοπτική. Διευρύνουμε το πεδίο δράσης μας, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνουμε το υψηλό επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών μας και τον σεβασμό στον εξεταζόμενο, που μας εμπιστεύεται το πολυτιμότερο αγαθό της υγείας του. Παράλληλα, η εξαγορά αυτή θα ωφελήσει και τους ασφαλισμένους των ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς αποκτούν πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, προαγωγής της υγείας και ιατρικής περίθαλψης που πληρούν τα υψηλότερα πρότυπα και διαδικασίες ασφάλειας. iw? Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η αναπτυξιακή σας πορεία. Ποιες μονάδες και υπηρεσίες θα εγκαινιάσετε το επόμενο διάστημα; απ. Ο Όμιλος Affidea συνεχίζει την ανάπτυξή του με ένα πολυετές πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και περιλαμβάνει τόσο τη διεύρυνση του Δικτύου Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης,
με νέες διαγνωστικές μονάδες σε περισσότερες γεωγραφικές περιφέρειες, όσο και τη δραστηριοποίηση και επέκταση του Ομίλου σε νέους τομείς, αγορές και παροχές υπηρεσιών. Οι εξελίξεις στον χώρο της Ιατρικής σε επίπεδο υπηρεσιών, αλλά και εξυπηρέτησης, οδηγούν την Affidea στο να θέτει διαρκώς νέους στόχους και να αποτελεί σημείο αναφοράς και αξιοπιστίας, διευρύνοντας τις δραστηριότητές της. Ο Όμιλος Affidea επενδύει διαρκώς στην τεχνολογία αιχμής και εφαρμόζει τα πιο σύγχρονα και καινοτόμα πληροφοριακά συστήματα, με στόχο πάντα την άριστη εξυπηρέτηση και ποιότητα στα αποτελέσματα, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται τόσο στο συνεχώς μεταλλασσόμενο περιβάλλον υγείας όσο και στις προσδοκίες όλων των πολιτών που εμπιστεύονται την υγεία τους στην Affidea 15 ολόκληρα χρόνια. iw? Ποιο είναι το όραμά σας για την Affidea και το μέλλον της; απ. Στην παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλής ποιοτικής στάθμης προς τους ασφαλισμένους βασιζόμαστε όχι μόνο στην τελευταία λέξη της τεχνολογίας και στις βέλτιστες πρακτικές, αλλά και στη συνέπεια και στην υπευθυνότητα που μας διακρίνει διαχρονικά. Η δέσμευση των ασφαλιστικών εταιρειών απέναντι στους ασφαλισμένους τους για ποιοτικές, πλήρεις και ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας αποτελεί, πλέον, δέσμευση δική μας απέναντί τους. Με βεβαιότητα, πια, μπορώ να πω ότι η Affidea έχει καταφέρει να καταστεί ο πλέον αξιόπιστος συνεργάτης της ασφαλιστικής αγοράς. Ως Όμιλος θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε πάρα πολύ τον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης με τον καλύτερο τρόπο που εμείς ξέρουμε και την ποιότητα που εξυπηρετούμε. iw
Η πιστοποιημένη ποιότητά μας, το δίκτυό μας, οι υποδομές μας και οι άνθρωποί μας είναι τα χαρακτηριστικά που μας διαφοροποιούν και μας επιτρέπουν να στεκόμαστε σε καθημερινή βάση στο πλευρό των χιλιάδων ασφαλισμένων
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
προσθέτει μια σημαντική τεχνογνωσία στον τομέα της Κλινικής και Επεμβατικής Δερματολογίας, δημιουργώντας συνέργεια με τις διαγνωστικές, απεικονιστικές και βιοπαθολογικές εξετάσεις της. Με την ένταξη ενός αναγνωρισμένου παρόχου Δερματολογίας, όπως είναι το Athens City Med στο δίκτυό μας, κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας για υψηλών προδιαγραφών φροντίδα στους ασφαλισμένους των ασφαλιστικών εταιρειών.
45
προφίλ
Από την Έλενα Ερμείδου
Νίκος Δελένδας*
Τρίτης γενιάς ασφαλιστής
46
insurance w*rld
Νίκος Δελένδας, γενικός διευθυντής Πωλήσεων & Εκπαίδευσης της Eurolife ERB, δεδομένου του ότι είναι ουσιαστικά τρίτης γενιάς ασφαλιστής, είναι προφανές ότι είχε σκεφτεί να ασχοληθεί με τις ασφάλειες. Αρχικά, ασχολήθηκε με τον χώρο αυτό όχι τόσο επειδή του άρεσε η ασφαλιστική βιομηχανία και το προϊόν αυτό καθαυτό, αλλά επειδή του άρεσε η υπηρεσία που παρέχεται προς τον πελάτη και, κυρίως, επειδή μέσω αυτής της δουλειάς «έρχεσαι σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους». Αφού πέρασε, ως μαθητευόμενος, από όλους τους κλάδους, σε ένα ασφαλιστικό γραφείο που αντιπροσώπευε διαφορετικές ασφαλιστικές εταιρείες, η πρώτη του θέση ήταν σε μια ελβετική ασφαλιστική εταιρεία, την Helvetia. Λόγω των σπουδών του στα Οικονομικά και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, ανέλαβε διπλό ρόλο, ως υπεύθυνος του reporting της εταιρείας προς το εξωτερικό αλλά και έχοντας την ευθύνη της υποστήριξης πωλήσεων σε σχέση με τα οικονομικά των συνεργατών και υποκαταστημάτων της εταιρείας. Στη συνέχεια, όταν η εταιρεία συγχωνεύθηκε με την Allianz και την AGF, διατήρησε τον συγκεκριμένο ρόλο για τον ενοποιημένο Οργανισμό. Παράλληλα, του δόθηκε η δυνατότητα, μέσω μετεκπαίδευσης στο εξωτερικό, αλλά και σπουδών σε ασφαλιστικά θέματα στη Γερμανία και την Αμερική, να κατανοήσει
Η συγκεκριμένη εταιρεία και η πρόσκληση που του απηύθυνε ο κ. Σαρρηγεωργίου, που προφανώς τον γνώριζε καλά από την προηγούμενη θέση του, ήταν σίγουρα μια πρόκληση περισσότερο το πώς λειτουργούν οι ξένες ασφαλιστικές αγορές, αλλά και το “view” των μετόχων μεγάλων πολυεθνικών ομίλων. Θεωρεί ότι και τα δύο ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα για τη μετέπειτα πορεία του. Ξεκίνησε κυρίως με το κομμάτι της διαχείρισης και του ελέγχου των οικονομικών μεγεθών. Ως υπεύθυνος του reporting και των εξόδων πωλήσεων, η επόμενη θέση του ήταν αρκετά διευρυμένη: Chief Financial Officer στον Όμιλο Allianz. Προφανώς, η προηγούμενη εμπειρία του, τόσο στην ελληνική αγορά όσο και ως εργαζόμενος στην Allianz Γερμανίας, του έδωσε τα εχέγγυα για να λειτουργήσει με «ισορροπία» στον αναβαθμισμένο τομέα ευθύνης του. Όμως, στην αρχή, μπήκε στον χώρο κυρίως λόγω του ότι τον γοήτευε η επικοινωνία με τους ανθρώπους, γι’ αυτό και, όταν του ζητήθηκε, πριν από αρκετά χρόνια, μεταπήδησε στο κομμάτι των πωλήσεων ως επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Πωλήσεων και Εκπαίδευσης. Προσπαθώντας να αξιολογήσει τον εαυτό του όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά, πάντα προσπαθούσε να ισορροπήσει μεταξύ δύο γνωστι-
κών αντικειμένων: της γνώσης για τη δυσκολία που έχει η πώληση ασφαλιστικών προγραμμάτων –την οποία έχει εξασκήσει στην αρχή της καριέρας του, μέχρι να «ανέβει» επαγγελματικά (οπότε, για λόγους τάξης, προτίμησε να δίνει συστάσεις φίλων και υποψήφιων πελατών σε έμπειρους ασφαλιστές)–, και της γνώσης των αριθμών, τόσο της «εγχώριας» εταιρείας όσο και του μετόχου, που εκτιμά ότι πάντα έδινε μια «ασφάλεια» στον προϊστάμενό του ότι θα μπορούσε να κινηθεί εξασφαλίζοντας τα συμφέροντα όλων: πελάτη, συνεργάτη, εταιρείας και μετόχου. Η Eurolife ERB και η πρόσκληση που του απηύθυνε ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, που προφανώς τον γνώριζε καλά από την προηγούμενη θέση του, ήταν σίγουρα μια πρόκληση. Ήταν μια πρόκληση, καθώς κλήθηκε να «απογαλακτιστεί» από έναν όμιλο στον οποίο υπηρέτησε για πολλά χρόνια, πηγαίνοντας σε μια «άσημη» τότε εταιρεία, μονοκαναλική και μονοπροϊοντική, την οποία ο μέτοχος, ορθά βλέποντας το μέλλον, αποφάσισε να την επεκτείνει και σε κανάλια, με πράκτορες
προφίλ και μεσίτες, και σε προϊόντα. Και νομίζει ότι αυτό έγινε με επιτυχία και σεβασμό σε όλους τους εμπλεκομένους. Τα αποτελέσματα άλλωστε το αποδεικνύουν. Τόσο σε ό,τι αφορά το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας, που είναι απόλυτα ισορροπημένο στις βασικές ασφαλιστικές ανάγκες, όσο και στο ότι τα τελευταία χρόνια πρωταγωνιστεί στην αγορά, με κοινή ανάπτυξη από όλα τα δίκτυά της, τόσο από πλευράς πωλήσεων όσο και από πλευράς κερδών. Είναι επίσης σημαντικό πως αυτό έχει επιτευχθεί σε ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο «τόσο σε επίπεδο προϊσταμένου όσο και σε επίπεδο συναδέλφων, πραγματικά χαίρεσαι να πηγαίνεις το πρωί στην εργασία σου» εξηγεί. Δεν θέλει να μιλήσει για σταθμούς στο παρελθόν, θα ήθελε να μιλήσει για το μέλλον και τις προκλήσεις που έχει ως κλάδος. Τις προκλήσεις μάλιστα τις κατατάσσει σε κάποιες βασικές ενότητες:
μηχανή», δεν είναι κάτι που το έχει πολυσκεφτεί. Παρ’ όλα αυτά, προσπαθώντας «να μπει στα παπούτσια του άλλου», θα πρέπει το κράτος να καταλάβει πως η ιδιωτική ασφάλιση είναι, στην ουσία, μια λύση «μείωσης του ρίσκου» σε βασικά ζητήματα, όπως σύνταξη, υγεία και καταστροφικά γεγονότα. Πραγματικά, του κάνει εντύπωση γιατί το κράτος, αντί να ψάχνει για πόρους ώστε να πληρώσει συντά-
ξεις, δημόσια υγεία και πληγέντες από φυσικές καταστροφές, δεν έχει ως ύψιστη προτεραιότητα να βρει άλλους φορείς να συμπράξουν στην επίλυση του προβλήματος αυτού. Τονίζει δε: «Καταλαβαίνω πως υπάρχει και “πολιτικό” κόστος, καταλαβαίνω πως υπάρχει και οικονομικό, εφόσον δοθούν φοροκίνητρα, αλλά στην πραγματικότητα άλλη λύση δεν υπάρχει παρά μόνο η σύμπραξη κοινωνικής και ιδιωτικής ασφάλισης». iw
Στελέχωση της αγοράς, τόσο σε διοικητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο πωλήσεων, με νέα στελέχη, με σύγχρονο προφίλ. Αξιοποίηση των εξελίξεων στην κοινωνική ασφάλιση, ώστε πραγματικά να πάρουμε ως ιδιωτική ασφάλιση τη θέση που μας αρμόζει. Διεύρυνση της αγοράς σε νέα κοινά ασφαλισμένων, με μοντέρνα προϊόντα και υπηρεσίες. Αξιοποίηση της τεχνολογίας, σε έναν κλάδο που είναι εν γένει παραδοσιακός, προς όφελος όλων: των πελατών, συνεργατών και εταιρειών. Στο επίμαχο ερώτημα αν σήμερα ήταν αυτός που έπαιρνε για το κράτος αποφάσεις, τι θα συζητούσε και τι θα έκανε, απαντά πως οι φιλοδοξίες του δεν έχουν σχέση με την «κρατική
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
*Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων & Εκπαίδευσης, Eurolife ERB 47
αφιέρωμα
της Έλενας Ερμείδου
Η χώρα με τους περισσότερους σεισμούς στην Ευρώπη δεν έχει συνεγγυητικό
Ψ
48
insurance w*rld
ηλά στην ατζέντα της παγκόσμιας οικονομικής, πολιτικής και επιχειρηματικής κοινότητας βρίσκεται το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, με τις ασφαλιστικές και τους μεγάλους μακροπρόθεσμους θεσμικούς επενδυτές να παίρνουν τον κεντρικό ρόλο στη σκηνή. Στις μεγάλες απειλές της παγκόσμιας οικονομίας εντάσσονται οι φυσικές καταστροφές, μεγάλο ποσοστό των οποίων προέρχεται από την αλλαγή του κλίματος. Οι απώλειες μεταφράζονται σε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και ζημιές σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία, με τον όρο «κλιματική αλλαγή» εννοούμε τη μεταβολή του κλίματος και τις μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Τέτοιου τύπου μεταβολές περιλαμβάνουν σημαντικές διακυμάνσεις ως προς τη μέση κατάσταση του κλίματος ή τη μεταβλητότητά του σε βάθος δεκαετιών. Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες, καθώς και σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες που επιδρούν αρνητικά, μεταβάλλοντας τη σύνθεση της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η κλιματική αλλαγή ορίζεται ως η μεταβολή στο κλίμα που οφείλεται
άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες.
To ανθρώπινο χέρι, οι δηλώσεις της ΕΕ και οι μαρτυρίες της Swiss Re Οι άνθρωποι επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο το κλίμα και τη θερμοκρασία της Γης μέσω της χρήσης ορυκτών καυσίμων, της αποψίλωσης των ομβρόφιλων δασών και της κτηνοτροφίας, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι δραστηριότητες αυτές προσθέτουν τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου στα αέρια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου και υπερθέρμανση του πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της υπερκατανάλωσης προϊόντων του πρωτογενούς τομέα, της αλόγιστης υπερκατανάλωσης των φυσικών πόρων και της αύξησης του πληθυσμού της Γης, υποβαθμίστηκε το φυσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των χωρών του ανεπτυγμένου και του αναπτυσσόμενου κόσμου. Παγκόσμιος σκοπός των κρατών, φορέων και συλλόγων είναι η συνεργασία μεταξύ τους για την αειφόρο ανάπτυξη σε όλα τα γεωγραφικά επίπεδα και την καταπολέμηση της ανισότητας σε διεθνές επίπεδο. Ταυτόχρονα, είναι χαρακτηριστικό το ότι έχει αναπτυχθεί
ένα παγκόσμιο κίνημα που ζητά την ισοκατανομή των περιβαλλοντικών βαρών και την κλιματική δικαιοσύνη: 11.000 θάνατοι και 140 δισ. δολ. το οικονομικό κόστος των φυσικών καταστροφών στον κόσμο, από τα οποία τα 7 δισ. δολ. ήταν κόστος ζημιών που προήλθε από ανθρώπινο χέρι ενώ τα 56 δισ. δολ. ήταν ασφαλισμένα και αποζημιώνονται. Η αλλαγή του κλίματος οδηγεί, όλο και συχνότερα, σε σοβαρότερες δευτερογενείς καταστροφές. Αυτές οι καταστροφές εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους, όπως με πλημμύρες σε τοπικό επίπεδο, καταρρακτώδεις βροχές, παρατεταμένη ξηρασία, σοβαρές πυρκαγιές και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, στα οποία καλούνται να επικεντρωθούν οι επιστήμονες προκειμένου να διεξαχθούν νέες μελέτες. Όπως δηλώνει ο επικεφαλής Κινδύνων Φυσικών Καταστροφών στη Swiss Re, Martin Bertogg, «υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη συχνότητα και τη σφοδρότητα των δευτερογενών καταστροφικών κινδύνων. Οι μακροοικονομικοί παράγοντες κινδύνου, όπως η ραγδαία αύξηση των πληθυσμών και η αύξηση της αξίας των ακινήτων σε περιοχές που είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο, συμβάλλουν στην αύξηση των απωλειών που προέρχονται από φυσικές καταστροφές.
αφιέρωμα ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Οι απώλειες μεταφράζονται σε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και ζημιές σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία
49
αφιέρωμα
άρθρο
Η οπτική της Munich Re Ο κίνδυνος από τις πλημμύρες Σύμφωνα με τη Munich Re, η άνοδος της θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα και τη θάλασσα αλλάζει το πρότυπο των βροχοπτώσεων, με την αύξηση της συχνότητας των βροχοπτώσεων στα αστικά κέντρα –που είναι χτισμένα σε μεγάλες αποστάσεις από τα ποτάμια– να δημιουργεί ζητήματα σοβαρά. Η Munich Re σημειώνει ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού των περιοχών αυτών υποτιμά τις χρηματοοικονομικές απώλειες, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένες ζημιές να παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο, συμπληρώνοντας ότι στην περίπτωση επέλασης του γεγονότος, οι ιδιοκτήτες κατοικιών και οι επιχειρηματίες είναι υποχρεωμένοι να αποκαταστήσουν τις ζημιές στις περιουσίες τους ή να περιμένουν τα προγράμματα στήριξης από το κράτος.
Υψηλές θερμοκρασίες και ξηρασία
50
insurance w*rld
Η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη οδηγεί στην αύξηση των φαινομένων ξηρασίας. Η ξηρασία εγείρει θέμα διατροφικού κινδύνου, λόγω των ζημιών που προκαλεί στις αγροτικές καλλιέργειες.
Σε περιόδους επαναλαμβανόμενης και παρατεταμένης ξηρασίας, το έδαφος και η χλωρίδα καταστρέφονται, ενώ μέτρα αντιστάθμισης και περιορισμού των κινδύνων αυτών είναι πολύ δαπανηρά. Επίσης, όταν το έδαφος ξηραίνεται, αυξάνεται η πιθανότητα πρόκλησης πυρκαγιών. Σε περιοχές υγρών εδαφών, οι παρατεταμένες ξηρασίες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα καθίζησης στα κτήρια και ρηγματώσεις. Ζημιές, επίσης, μπορεί να προκληθούν από το φαινόμενο της ξηρασίας και την υποχώρηση της στάθμης των υδάτων στη ναυτιλία και την ενέργεια.
Ο κίνδυνος από σεισμούς Οι σεισμοί είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις ανθρώπινες ζωές και προκαλούν τις μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές ζημιές. Το 90% των σεισμών γίνονται εκεί όπου συναντώνται οι μεγάλες τεκτονικές πλάκες. Οι απώλειες που προκαλεί ένας σεισμός δεν καθορίζονται μόνο από τις σεισμικές παραμέτρους και την ποιότητα του υπεδάφους, αλλά και από τα χαρακτηριστικά του φέροντος οργανισμού. Οι ισχυρότεροι σεισμοί, συχνά, προκαλούν σεισμικά κύματα, κατολισθήσεις και υγροποίηση του εδάφους, φαινόμενα τα οποία μπορούν να προκαλέσουν υπερβολικά υψηλές ζημιές.
Ερρίκος Μοάτσος Πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας Αντασφαλίσεων Μεταφορών και Σκαφών, Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΧΑ Ασφαλιστικής
Ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς στην αντιμετώπιση των οικονομικών ζημιών από φυσικές καταστροφές
«Ο
ι φυσικές καταστροφές είναι στην κορυφή της επικαιρότητας και στην καθημερινή ενημέρωση, πλέον. Επειδή βρισκόμαστε σε μια χώρα που είναι μέσα στις 10 πιο σεισμογενείς χώρες του κόσμου και η πλέον σεισμογενής της Ευρώπης (το 50% της σεισμικής ενέργειας ολόκληρης της Ευρώπης εκλύεται στην Ελλάδα), το ενδιαφέρον μας εκτείνεται και στις καταστροφές από σεισμούς». Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του World Economic Forum (Global Risks), oι φυσικές καταστροφές παραμένουν διαχρονικά στην κορυφή
αφιέρωμα 1 Την επιμόρφωση για τους κινδύνους που διατρέχουμε, που έχει πολύ μεγάλη σημασία, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε σπάνια μεν, αλλά πολύ βίαια συμβάντα, όπως ένας σεισμός μεσαίας-μεγάλης έντασης με περίοδο επαναφοράς όπως λέμε 1 στα 100 ή 1 στα 200 χρόνια ή μια πλημμύρα από αυτές που συμβαίνουν (ή μάλλον συνέβαιναν, γιατί τώρα η συχνότητα άλλαξε) κάθε 50 χρόνια, για παράδειγμα. Ο σεισμός της Αθήνας του 1999 έχει εκτιμηθεί ως σεισμός με περίοδο επαναφοράς ανάμεσα σε 1 στα 50 και 1 στα 150 χρόνια, ανάλογα με το μοντέλο εκτίμησης. Η επένδυση στην πρόληψη στοιχίζει συνολικά λιγότερο στην κοινωνία από την επιδιόρθωση των ζημιών και των συχνά μη προσμετρούμενων συνεπειών στη δυσλειτουργία της οικονομίας (απώλεια αγορών, θέσεων εργασίας κ.λπ.). Με βάση μια μελέτη, η επένδυση 6 δισ. δολ. ετησίως σε αποτροπή ζημιών από φυσικές καταστροφές επιφέρει όφελος 360 δισ. δολ. σε βάθος 15ετίας.
2
Η χρηματοδότηση έρευνας είναι
ένα δεύτερος τομέας, στον οποίο, στο εξωτερικό τουλάχιστον, βλέπουμε όλο και περισσότερο να επενδύουν οι ασφαλιστικοί και αντασφαλιστικοί όμιλοι. Είναι χαρακτηριστικό το ότι σημαντικά ταμεία χρηματοδότησης επιστημονικής έρευνας έχουν συσταθεί από ασφαλιστές για τη μελέτη της εξέλιξης των φυσικών φαινομένων, τη μοντελοποίηση των ζημιών, την ανθεκτικότητα των πόλεων. 3 Τρίτος σημαντικός τομέας, που σχετίζεται περισσότερο με την κλιματική αλλαγή, είναι αυτός της στήριξης των πιο φιλικών προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας. Αρκετοί ασφαλιστικοί όμιλοι έχουν προσυπογράψει το πρόγραμμα UNEP FI αλλά και τη συμφωνία του Παρισιού, και έχουν αναλάβει υποχρεώσεις όπως, για παράδειγμα, τη στροφή των επενδύσεων προς φιλικές προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας και την αποεπένδυση από τις πολύ ρυπογόνες, όπως ο ορυκτός άνθρακας. Επίσης, θέτουν περιορισμούς, μέχρι και αποκλεισμό σε ορισμένες περιπτώσεις, στην ασφάλιση εγκαταστάσεων με πολύ υψηλές εκπομπές CO2. Με τον τρόπο αυτό συνεισφέρουν έμμεσα στην επίσπευση της μεταστροφής, που είναι τόσο αναγκαία.
Η συζήτηση έχει αρχίσει και στην Ελλάδα, αναφέρει ο Ερρίκος Μοάτσος, και αναμένονται κινήσεις. Αρκεί, βεβαίως, να υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες, όπως για παράδειγμα τα κίνητρα για επενδύσεις στα λεγόμενα πράσινα ομόλογα ή γενικότερα σε βιώσιμες επενδύσεις. Κίνητρα χρειάζονται, γιατί σήμερα υπάρχει μεγάλη ζήτηση για κεφάλαια προς επένδυση σε πράσινα ομόλογα, αλλά μικρή προσφορά, καθώς δεν είναι όλες οι παράμετροι ορισμένες ακόμη: τι είναι βιώσιμη επένδυση, πώς μετριέται η ανταποδοτικότητα σε περιορισμό ρύπων, πώς δημοσιοποιούνται τα στοιχεία των επενδύσεων αυτών ώστε να είναι συγκρίσιμα, ποιες είναι οι κεφαλαιακές υποχρε-
✓ «Ο κύριος ρόλος –λόγος ύπαρξης– του κλάδου ασφαλειών είναι η κάλυψη των οικονομικών επιπτώσεων των ζημιών από φυσικές καταστροφές, ωστόσο οι ασφαλιστές έχουν κι έναν επιπλέον πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν»
ώσεις από τέτοιες επενδύσεις, είναι σημεία προς διευκρίνιση.
Ο κύριος ρόλος του κλάδου των ασφαλειών Δεν είναι άλλος από την κάλυψη –την ασφάλιση– των ζημιών από φυσικές καταστροφές. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η καταγραφή των οικονομικών επιπτώσεων των καταστροφικών ζημιών και η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από στοιχεία της Swiss Re –υπάρχουν βεβαίως και άλλα–, προκύπτουν τα εξής: Τ η διετία 2017-2018, μόνο οι οικονομικές ζημιές από φυσικές καταστροφές ανήλθαν παγκοσμίως σε 500 δισ. ευρώ. ι ασφαλιστές αποζημίωσαν 220 Ο δισ. ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι υπάρχει ακόμα σημαντικό κενό προστασίας, της τάξεως των 280 δισ. ή κοντά στο 60% μόνο για τα έτη 2017 και2018. ι φυσικές καταστροφές στοιχίζουν Ο το 0,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά μέσο όρο τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ η παγκόσμια ασφαλιστική αγορά είναι κεφαλαιοποιημένη για να αναλάβει τον κίνδυνο, με το συνολικό capacity, όπως λέμε, για κάλυψη καταστροφικών κινδύνων να εκτιμάται σε 2 τρισ. ευρώ. ιανουάριος φεβρουάριος 2020
των πιο σημαντικών κινδύνων του κόσμου. Ο ρόλος των επιχειρήσεων και των πολιτών, γενικότερα, στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών –πέραν βεβαίως αυτού των κρατών– έχει επισημανθεί σε πολλές περιστάσεις. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, που είναι και οι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές παγκοσμίως, έχουν έναν ιδιαίτερο, πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Ο κύριος ρόλος –λόγος ύπαρξης– του κλάδου ασφαλειών είναι η κάλυψη των οικονομικών επιπτώσεων των ζημιών από φυσικές καταστροφές, ωστόσο οι ασφαλιστές έχουν κι έναν επιπλέον πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν: πρόκειται για την ευρύτερη στήριξη της κοινωνίας και της οικονομίας μέσα από τους πιο κάτω κύριους άξονες, όπως αναφέρει ο Ερρίκος Μοάτσος:
51
αφιέρωμα συνέντευξη
Λύσεις για την ασφάλιση των καταστροφών
Ιωάννης Παν. Βοτσαρίδης Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Interlife ΑΑΕΓΑ
52
insurance w*rld
Τρία ερωτήματα έθεσε το iw στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Interlife, Ιωάννη Βοτσαρίδη
Πρώτο ερώτημα: Τι έχει κάνει η ΕΑΕΕ για να ενισχύσει τον ρόλο των ασφαλιστικών ως προς το θέμα των καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής σε συνεργασία με τις ασφαλιστικές; O κ. Βοτσαρίδης απάντησε ότι η ΕΑΕΕ περιορίζεται, προς το παρόν, σε συμβουλευτικό ρόλο όσον αφορά την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνει ενημερωτικές εκδηλώσεις, όπως η ημερίδα που οργάνωσε τον Δεκέμβριο στην Αθήνα με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή-Φυσικές Καταστροφές, Πρόληψη & Αντιμετώπιση», στην οποία εκπρόσωποι της Ένωσης, του ΥΠΕ, επιστήμονες και ακαδημαϊκοί συζήτησαν διάφορες παραμέτρους των κλιματικών προκλήσεων και την αντιμετώπισή τους από την ασφαλιστική αγορά. Δεύτερο ερώτημα: Τι έχει κάνει η Interlife; Η Interlife πιστεύει ότι το πρόβλημα της ασφάλισης έναντι της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών φαινομένων μπορεί να είναι αντιμετωπίσιμο, αρκεί να υπάρχει βούληση για τολμηρές αποφάσεις και διεθνή συνεργασία. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Interlife έχει κάνει, σε σχετικές εισηγήσεις του, τρεις προσεγγίσεις: Παραμετρική ασφάλιση έναντι καιρικών φαινομένων βάσει δείκτη αναφοράς Στα παραδοσιακά ασφαλιστικά προγράμματα που αφορούν φυσικά φαινόμενα, η ασφαλιστική αποζημίωση καταβάλλεται κατόπιν αξιολόγησης των ζημιών που έχει υποστεί ο ασφαλισμένος. Μόλις ολοκληρωθεί και συμφωνηθεί η εκτίμηση των ζημιών, ο ασφαλισμένος λαμβάνει αποζημίωση στο πλαίσιο ενός παραμετρικού ασφαλιστικού προγράμματος βάσει δείκτη και χορηγείται αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα, όταν ένας προκαθορισμένος μετεωρολογικός δείκτης αποκλίνει από τον ιστορικό μέσο όρο,
ανεξαρτήτως της πραγματικής ζημίας. Αυτού του είδους η ασφάλιση βασίζεται στη μέτρηση ενός αντικειμενικού και ανεξάρτητου δείκτη που σχετίζεται ιδιαιτέρως με την πραγματική ζημία. Η παραδοσιακή ασφάλιση βάσει αποζημίωσης και η παραμετρική ασφάλιση μπορούν να συνδυαστούν. Αξιοποιώντας τα διδάγματα και την εμπειρία από πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από περιφέρειες κρατών της ΕΕ, η παραμετρική ασφάλιση μπορεί να θεωρηθεί λύση για τον ιδιωτικό και για τον δημόσιο τομέα. Έτσι επιτυγχάνουμε μείωση ασφαλίστρων και γενικών εξόδων, γιατί δεν απαιτείται πραγματογνωμοσύνη για τον καθορισμό των απαιτήσεων. Επίσης, επιταχύνει την αποζημίωση και είναι δυνατόν να σχετίζεται με απλούστερα ασφαλιστήρια. Η ασφάλιση είναι μια εξαιρετικά σημαντική απαίτηση για την ανάπτυξη, καθώς οι ανασφάλιστες ζημίες είναι δυνατόν να παρατείνουν τη φτώχια και να εμποδίζουν την οικονομική ανάπτυξη. Εναλλακτικά, στις αναπτυσσόμενες χώρες αναπτύσσονται απλουστευμένα εργαλεία μεταβίβασης και εκχώρησης μέρους των κινδύνων, όπως τα προϊόντα microinsurance. Τέτοια προγράμματα παραμετρικής ασφάλισης έχουν εφαρμοστεί, επίσης, με την υποστήριξη της Επιτροπής Ευρωπαϊκής Ασφάλισης σε τρίτες χώρες, οι οποίες είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένες σε κινδύνους καιρικών φαινομένων και καταστροφών, όπως ξηρασίες, σεισμούς και θύελλες. Μετεωρολογική έρευνα Η μετεωρολογική έρευνα δύναται να κλιμακωθεί μόνο για ευρεία κάλυψη αν υπάρχει συστηματική κάλυψη της επικράτειας, με μετεωρολογικούς σταθμούς αρκετά κοντά στις περιοχές κινδύνου που έχουν χαρτογραφηθεί. Πέραν της φυσικής παρουσίας μετεωρολογικών σταθμών, απαιτείται συλλογή, διατήρηση, ανταλλαγή και αρχειοθέτηση δεδομένων και άμεση διαθεσιμότητά τους σε σχέση με τα καλυπτόμενα από ασφάλιση συμβά-
LEA GUE CUP 2020
ΕΝΑΡΞΗ
9.3.2020
ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
ΠΑΡΕ ΜΕΡΟΣ! ∆ΗΛΩΣΕ από τώρα συµµετοχή στο
CREATED BY SHAPE, WWW.SHAPE.COM.GR
League Cup Ποδοσφαίρου Ασφαλιστικών Εταιρειών (ΠΑΣΦΕ)! ∆ΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ την οµάδα σου, συµπεριλαµβανοµένων 2 φίλων σου και ετοιµάσου για παιχνίδι! 6X6 LEAGUE CUP 2020 Γήπεδα 6x6 εγκεκριµένων προδιαγραφών UEFA µε φωτισµό 200LUX Επαγγελµατική ∆ιοργάνωση Πρωταθλήµατος από Τεχνικό Υπεύθυνο ∆ιαιτησία και Ιατρική κάλυψη σε κάθε αγώνα Τελετή απονοµής κυπέλλου
FACEBOOK PASFEOFFICIAL
∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: SHAPE, Τ: 2102723628, 2102718583
ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ 2020 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ αλλάζουμε / τα δεδομένα
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ:
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
PASFE.GR
αφιέρωμα ντα. Η χρήση δορυφορικών δεδομένων, σε συνδυασμό με αριθμητικές αναλύσεις και προγνώσεις, έχει οδηγήσει ήδη σε συνεχιζόμενη αύξηση των δεξιοτήτων. Πολλοί οικονομικοί τομείς είναι ευαίσθητοι στις κλιματικές συνθήκες και, συνεπώς, στις μεταβολές του κλίματος. Ως εκ τούτου, τα οφέλη της επένδυσης σε μετεωρολογικές υποδομές εκτείνονται και πέραν της ανάπτυξης ασφαλιστικών προϊόντων βάσει δείκτη, ιδίως για τα δασοκομικά και γεωργικά προϊόντα. Η επιτροπή διενεργεί σήμερα διαβουλεύσεις με στόχο την παροχή στο μέλλον μιας υπηρεσίας παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Παρακολούθησης της Γης.
54
insurance w*rld
Catastrophe Bonds Τα χρεόγραφα που συνδέονται με ασφαλίσεις, όπως τα ομόλογα καταστροφών ή άλλα εναλλακτικά μέσα μεταβίβασης κινδύνου, είναι δυνατόν να θεωρηθούν ένας αποτελεσματικός τρόπος αύξησης της ασφαλιστικής ικανότητας για εξαιρετικά απίθανα, χαμηλής συχνότητας, αλλά υψηλής σοβαρότητας, συμβάντα φυσικών καταστροφών. Για τους ασφαλιστές, τους αντασφαλιστές και τις επιχειρήσεις, τα ομόλογα παρέχουν πολυετή προστασία έναντι φυσικών καταστροφών με ελάχιστο πιστωτικό κίνδυνο αντισυμβαλλομένου. Για τους επενδυτές, προσφέρουν τη δυνατότητα διαφοροποίησης και μείωσης του κινδύνου του χαρτοφυλακίου τους, καθώς η αθέτηση υποχρεώσεων των ομολόγων δεν σχετίζεται με την αθέτηση υποχρεώσεων των περισσότερων άλλων χρεογράφων. Ειδικότερα για το πρόβλημα των ασφαλιστικών αποζημιώσεων στη χώρα μας, ο κ. Βοτσαρίδης προτείνει τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με την ίδρυση συμπράξεων (ΣΔΙΤ), μέσω των οποίων οι ασφαλιστές είναι δυνατόν να προσφέρουν την τεχνογνωσία και τα «εργαλεία»
τους για την αξιολόγηση των κινδύνων, την πώληση ασφαλιστηρίων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την παροχή συμβουλών στις κυβερνήσεις κατά τη λήψη των επενδυτικών τους αποφάσεων. Οι ασφαλιστές μπορούν να παρέχουν ασφαλιστική κάλυψη για μεσαίου μεγέθους ζημίες, η κυβέρνηση περιορίζει την έκθεσή της και οι ασφαλιστές αναλαμβάνουν κινδύνους σε επίπεδο που είναι εντός των δυνατοτήτων τους. Οι κυβερνήσεις ενδέχεται επίσης να λειτουργούν και ως αντασφαλιστές. Είναι δυνατόν να απαιτούν από την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά να αναλαμβάνει και να πληρώνει ένα ποσοστό του κινδύνου, π.χ. συμφωνίες ποσοστιαίας εκχώρησης. Οι κυβερνήσεις είναι δυνατόν να λειτουργούν ως αντασφαλιστές τελευταίου βαθμού, αναλαμβάνοντας κινδύνους πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο ζημίας, λόγω καταστροφών, π.χ. αντασφάλιση υπερβάλλοντος κεφαλαίου (excess of loss) ή περιορισμού ζημιάς (stop-loss). Η προσέγγιση αυτή συνδυάζει την ικανότητα της κυβέρνησης να επιμερίζει τον ενδεχόμενο κίνδυνο και την ικανότητα της ασφαλιστικής αγοράς να εφαρμόζει ασφαλιστικές αρχές και να χρησιμοποιεί επίσης τις διοικητικές της ικανότητες, π.χ. την είσπραξη ασφαλίστρων, την εμπορική προώθηση και τη διαχείριση των απαιτήσεων. Ως εκ τούτου, τα δημόσια προγράμματα είναι δυνατόν να παρέχουν κάλυψη στα υψηλότερα επίπεδα κινδύνου, ενώ η ιδιωτική ασφαλιστική αγορά εξακολουθεί να αναλαμβάνει ορισμένες ή και όλες τις χαμηλότερες βαθμίδες κινδύνου. Συνοψίζοντας Οι φυσικές καταστροφές από πλευράς οικονομικής ζημίας αντιμετωπίζονται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, αν όχι στο 100%. Η Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα είναι μονόδρομος για την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Τα κράτη πρέπει να εντάξουν στα
μεσομακροπρόθεσμα πλάνα τους λογικές ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα). Η παραμετρική ασφάλιση σε συνεργασία με τα δίκτυα των μετεωρολογικών σταθμών θα δώσουν άμεσα αποτελέσματα. Τα Catastrophe Bonds μπορούν να λύσουν προβλήματα χρηματοδότησης. Τρίτο ερώτημα: Παραδείγματα από το εξωτερικό Η διαφορά μας με χώρες του εξωτερικού, και ειδικότερα της ΕΕ, όπως διευκρινίζει ο κ. Βοτσαρίδης, είναι ότι ο μέσος Ευρωπαίος έχει υψηλότερο βαθμό ασφαλιστικής συνείδησης και ασφαλίζει τα περιουσιακά του στοιχεία έναντι φυσικών καταστροφών σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τον μέσο Έλληνα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, κράτος, φορείς αλλά και ασφαλιστικές εταιρείες δεν καταφέραμε, λέει, να δημιουργήσουμε ασφαλιστική συνείδηση στον Έλληνα πολίτη. Κατά συνέπεια, οι οικονομικές επιπτώσεις μιας καταστροφής είναι πολύ πιο αντιμετωπίσιμες σε ατομικό επίπεδο, ενώ το κράτος, σε περιπτώσεις Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) λειτουργεί, ουσιαστικά, ως αντασφαλιστής. Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα της ΕΕ έδειξε ότι η ασφάλιση έναντι καταστροφών εμφανίζει σήμερα σε ορισμένα κράτη χαμηλό βαθμό διείσδυσης, ενώ οι κίνδυνοι πλημμυρών, καταιγίδων ή σεισμών είναι, όπως αναμενόταν, ετερογενείς στα διάφορα κράτη. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι ασφαλιστικές έναντι μεγάλων ζημιών φυσικών καταστροφών δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν πλήρως στους υφιστάμενους κινδύνους. Η διείσδυση της ασφάλισης έναντι θύελλας είναι υψηλή, ενώ έναντι πλημμύρας και σεισμού είναι υψηλότερη, μόνο όμως στις περιπτώσεις που οι κίνδυνοι ομαδοποιούνται με άλλους κινδύνους (ολοκληρωμένα προγράμματα ασφάλισης).
αφιέρωμα
Τι δείχνει η καταγραφή των στοιχείων της για τις ζημιές από φυσικές καταστροφές μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ότι μόνο το 15% των σπιτιών είναι ασφαλισμένα –σε μια χώρα εκτεθειμένη σε φυσικές καταστροφές–, έχουμε ένα πραγματικό πρόβλημα να αντιμετωπίσουμε.
Προτάσεις ΕΑΕΕ Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται η στρατηγική τοποθέτηση και η σχετική μελέτη που έχει εκπονήσει η Ένωση για την εξεύρεση λύσης για την εκ των προτέρων χρηματοδότηση των ζημιών από φυσικές καταστροφές. Λύση που προϋποθέτει, κατά την άποψή μας, τη σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, όπως έχει λειτουργήσει στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Σε ό,τι αφορά τον σεισμό, η Ελλάδα είναι η πλέον σεισμογενής χώρα της Ευρώπης και από τις πλέον σεισμογενείς παγκοσμίως. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη της Ένωσης, οι ζημιές σε περιουσιακά στοιχεία από ένα ενδεχόμενο σεισμού με πιθανότητα 0,5% –δηλαδή ενός πιο σπάνιου, αλλά πιθανού ενδεχομένου– μπορούν να ανέλθουν σε αρκετά δισ. ευρώ (εκτιμώνται μεταξύ 7 και 10 δισ. ευρώ). τάση –τόσο στη συχνότητα όσο Η και στη σφοδρότητα– είναι ανοδική και λόγω της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε σημαντικό κενό προστασίας (Protection Gap), αφού μόνο το 15% των σπιτιών είναι ασφαλισμένα.
Έ χει αποδειχθεί, επανειλημμένα, ότι η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών μιας καταστροφής από το κράτος, όπως λειτουργεί σήμερα, δεν είναι επαρκής και δεν είναι αποτελεσματική τόσο για το ίδιο όσο και για τους πολίτες. Η εκ των προτέρων χρηματοδότηση των ζημιών από φυσικές καταστροφές είναι η ενδεδειγμένη λύση με βάση τη διεθνή πρακτική. Τα κύρια χαρακτηριστικά της μελέτης του συστήματος της Ένωσης είναι τα εξής: Η καθολική ασφάλιση είναι απαραίτητη για την ελαχιστοποίηση του κόστους ασφάλισης μέσω της καλύτερης διασποράς του κινδύνου. Χρειαζόμαστε ένα απλό σύστημα ασφάλισης μέχρι 120 τ.μ., με 1.000 ευρώ ασφαλισμένη αξία, ώστε να καλύπτεται η μεγάλη πλειοψηφία των σπιτιών με έναν απλό τρόπο υπολογισμού της αξίας (το μέσο σπίτι είναι 86 τ.μ.). Προβλέπει ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής εταιρείας-κοινούς όρους ασφάλισης για εύκολη σύγκριση. Αρχικά, μπορούν να καλύπτονται οι ζημιές από τον σεισμό και τα επακόλουθά του (πυρκαγιά, έκρηξη, τσουνάμι), που αποτελεί διαχρονικά τον πλέον σημαντικό καταστροφικό κίνδυνο της χώρας. ιανουάριος φεβρουάριος 2020
H
συχνότητα των καταστροφικών ζημιών αυξάνεται, επιβεβαιώνοντας κατά κάποιον τρόπο και την κλιματική αλλαγή. Είναι χαρακτηριστικό το ότι οι ασφαλισμένες ζημιές των τελευταίων τριών χρόνων, μόνο, αντιπροσωπεύουν το 25% περίπου των ζημιών της 25ετίας. Στην Ελλάδα, είμαστε εκτεθειμένοι σε πολλούς διαφορετικούς καταστροφικούς κινδύνους: σεισμικές δονήσεις, πλημμύρες, χιονοπτώσεις κ.λπ., έντονα –ακραία– καιρικά φαινόμενα, δασικές πυρκαγιές. Συνολικά, τα τελευταία χρόνια, οι ασφαλιστικές έχουν αποζημιώσει περί τα 350 εκατ. ευρώ για 28 χιλιάδες ζημιές σε 30 καταγεγραμμένα καταστροφικά συμβάντα. Αυτό μας δίνει έναν μέσο όρο 12,5 χιλ. ευρώ σε κάθε ζημιωθέντα πολίτη για καθεμιά ζημιά. Σημαντικό νούμερο. Σημειωτόν ότι η μέση ζημιά κατοικίας στο Μάτι ήταν 40 χιλ. ευρώ και αφορά σε μικρό, σχετικά, ποσοστό των ασφαλισμένων σπιτιών και επιχειρήσεων. Συνεπώς, οι ζημιές στην οικονομία είναι σημαντικά μεγαλύτερες, πολλαπλάσιες. Έχουμε, λοιπόν, και στη χώρα μας ένα Protection Gap που πρέπει να καλύψουμε. Αν λάβουμε υπόψη μας δε το γεγονός ότι οι Έλληνες έχουν επενδύσει τις αποταμιεύσεις τους στην ακίνητη περιουσία –στο σπίτι τους– σε ποσοστό 70%, που είναι το
55
αφιέρωμα Σε δεύτερη φάση, μπορεί να γίνει επέκταση για κάλυψη και από άλλους καταστροφικούς κινδύνους (πλημμύρα, δασική πυρκαγιά). Χρειάζεται επίσης μέριμνα για την υποστήριξη των ιδιαίτερα αυξημένων κινδύνων (π.χ. παλιές κατασκευές χωρίς αντισεισμική θωράκιση, σε επικίνδυνες γεωγραφικές περιοχές). Πρέπει επίσης να διερευνηθεί μια ενδεχόμενη συγχρηματοδότηση, σε ένα ποσοστό, από έναν φορέα, κρατικό ή μη (κατ’ επιλογή), η οποία θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει την πρόσβαση και αξιοποίηση μηχανισμών χρηματοδότησης και πέραν της αντασφάλισης (π.χ. καταστροφικά ομόλογα κ.λπ.). Επίσης, ο φορέας αυτός μπορεί να προσφέρει λύσεις για την ομαλή λειτουργία του συστήματος όπως: Έναν πρόσθετο μηχανισμό σταθεροποίησης ασφαλίστρου σε περίπτωση αύξησης μετά από μεγάλο συμβάν, έναν πρόσθετο εγγυητικό μηχανισμό (μέσω δημιουργίας ειδικού κεφαλαίου) σε περίπτωση μεγάλου συμβάντος, πέραν των προβλεπόμενων από το πλαίσιο λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας, που οδηγεί σε αδυναμία κάλυψης του συνόλου των ζημιών από μια ασφαλιστική εταιρεία. Ανάληψη αυξημένου ποσοστού για ιδιαίτερα αυξημένους κινδύνους, που ισοδυναμεί με διευκόλυνση της λειτουργίας της αγοράς –είναι ο κοινωνικός ρόλος του φορέα.
56
insurance w*rld
Πιο συγκεκριμένα, ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς συνοψίζεται στα παρακάτω: Οι ασφαλιστές διαχειρίζονται τις ασφαλιστικές συμβάσεις, δηλαδή την έκδοση συμβολαίων και την είσπραξη ασφαλίστρων. Αναλαμβάνουν τον ασφαλιστικό κίνδυνο και τον αντασφαλίζουν καταλλήλως, αξιοποιώντας την παγκόσμια ασφαλιστική αγορά. Διαχειρίζονται
τις ζημιές και αποζημιώνουν τους ασφαλισμένους. Τους ρόλους αυτούς μπορεί να εξασφαλίσει η ασφαλιστική αγορά, καθώς διαθέτει: (α) την επιχειρησιακή οργάνωση και τους πόρους, (β) την τεχνογνωσία στη διαχείριση καταστροφικών κινδύνων και την πρόσβαση στις διεθνείς ασφαλιστικές αγορές και, τέλος, (γ) τη φερεγγυότητα η οποία εξασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από το αυστηρό ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας Solvency II και την καταλυτικής σημασίας εποπτεία της Τραπέζης της Ελλάδος.
Οφέλη για κράτος και πολίτες Το κράτος απαλλάσσεται από την υποχρέωση να αποζημιώσει τους πολίτες, εξοικονομώντας πόρους. Αυτό συνεπάγεται μικρότερη επιβάρυνση του προϋπολογισμού από την αιφνίδια και μη προγραμματισμένη οικονομική στήριξη των πολιτών. Όσο για τους πολίτες, τα οφέλη είναι: σφάλιση της πλειοψηφίας των Α κατοικιών, προστασία των περιουσιών με ελαχιστοποίηση του κόστους ανά κατοικία. Εξασφάλιση των οικονομικών πόρων για την αποκατάσταση των ζημιών κατά τρόπο συστηματικό. Άμεση εξυπηρέτηση-γρήγορη καταβολή αποζημιώσεων από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Δικαιότερη κατανομή του κόστους (μέσα από τον μηχανισμό του ασφαλίστρου). Ενημέρωση για τους κινδύνους, ενίσχυση της συνείδησης του κινδύνου και λήψη μέτρων προστασίας, όπου αυτό είναι εφικτό. Αξιοποίηση των υποδομών της ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς και λειτουργία της αγοράς υπέρ του καταναλωτή, ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα επιλογής ασφαλιστικής εταιρείας.
Βαρόμετρο Κινδύνου Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί ακραίες καταστροφές παγκοσμίως και απειλεί πληθυσμούς και επιχειρήσεις, σύμφωνα με το Βαρόμετρο Κινδύνου της Allianz. Η άνοδος της στάθμης των υδάτων, οι ξηρασίες, οι έντονες καταιγίδες και οι μαζικές πλημμύρες απειλούν τις επιχειρήσεις, γιατί θέτουν σε κίνδυνο εργοστάσια και άλλα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και συνδέσεις μεταφορικών κόμβων που οδηγούν σε αλυσίδες εφοδιασμού. Ο αριθμός των γεγονότων που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες/απώλειες πλημμυρών έχει αυξηθεί κατά τρία έως τέσσερα από το 1980. Υπάρχουν 16.000 θάνατοι στις οικονομίες των G20 μόνο και μόνο λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων κάθε χρόνο, με τον οικονομικό αντίκτυπο να εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 142 δισ. δολάρια.
Ενδέχεται να μην μπορούν να ασφαλιστούν όλοι οι κίνδυνοι Ο κίνδυνος να αυξηθούν τα έντονα φαινόμενα των φυσικών καταστροφών είναι μεγάλος, αναφέρει μελέτη της PwC. Εξίσου μεγάλος είναι επίσης και ο κίνδυνος να μην μπορούν να δοθούν σωστές λύσεις για την κάλυψη αυτών, με άλλα λόγια κάποιοι κίνδυνοι μπορεί να μην ασφαλίζονται, αναφέρει η έρευνα. Η συχνότητα και η ένταση των καιρικών φαινομένων πιθανόν να οδηγήσουν στην επαναξιολόγηση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές, οδηγώντας τους (αντ)ασφαλιστές στον σχεδιασμό νέων όρων, που θα περιέχουν και εξαιρέσεις στις πολιτικές των συμβολαίων τους, σύμφωνα με τη μελέτη.
αφιέρωμα Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος
Η Νότια Ευρώπη στο στόχαστρο
Σ
ύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, ακόμη κι αν οι παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών αποδειχθούν αποτελεσματικές, η κλιματική αλλαγή είναι αναπόφευκτη και απαιτούνται συμπληρωτικές δράσεις προκειμένου να προσαρμοστούμε στις συνέπειές της. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θερμοκρασίας εμφανίζονται στη Νότια Ευρώπη το καλοκαίρι και στην περιοχή της Αρκτικής τον χειμώνα, οι δε βροχοπτώσεις μειώνονται στη Νότια Ευρώπη και αυξάνονται στον Βορρά. Οι
Π
Γιάννης Μελακοπίδης Treaty Senior Broker
«Η πιο σεισμογενής χώρα στην Ευρώπη δεν έχει συνεγγυητικό»
αρότι η Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη σεισμική δραστηριότητα, το ελληνικό κράτος δεν έχει, μέχρι στιγμής, υιοθετήσει κάποια μεθοδολογία διασποράς των κινδύνων που αφορούν στις φυσικές καταστροφές. Η Ελβετία, χώρα χαμηλού κινδύνου σε επίπεδο σεισμικότητας, έχει ιδρύσει συνεγγυητικό ταμείο φυσικών καταστροφών από το 1939, η Ισπανία από το 1954, η Ιαπωνία και η πολιτεία της Καλιφόρνια από το 1966, η Τουρκία το 2000 και η Ρουμανία το 2009. Η συμμετοχή στα συνεγγυητικά σχήματα μπορεί να είναι είτε υποχρεωτική είτε προαιρετική για τους πολίτες.
Σε ακραία σενάρια, η φύση των κινδύνων θα αλλάξει τόσο, που σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές μπορεί να μην ασφαλίζεται. Από την πλευρά της, η Moody’s τονίζει ότι οι αντασφαλιστές είναι εκτεθειμένοι σε απρόβλεπτους κινδύνους κλιματικών αλλαγών, ωστόσο εκτιμά ότι οι κίνδυνοι αυτοί, τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε έτη, θα είναι διαχειρίσιμοι.
προβλεπόμενες αυξήσεις της έντασης και της συχνότητας των καυσώνων και των πλημμυρών και οι αλλαγές στην κατανομή ορισμένων λοιμωδών νοσημάτων και της γύρης μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στην ανθρώπινη υγεία. Απαιτείται, επομένως, προσαρμογή μέσω της πρόβλεψης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της λήψης κατάλληλων μέτρων, με σκοπό την πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση των συνεπειών. Στρατηγικές και μέτρα απαιτούνται σε τοπικό, εθνικό, διακρατικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Υπάρχουν Ταμεία στα οποία το κράτος εγγυάται τις αποζημιώσεις, άλλα στα οποία είναι υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση και άλλα στα οποία κράτος και ασφαλιστικός κλάδος λειτουργούν συνδυαστικά. Με δεδομένο το ότι η χώρα μας και οι πολίτες της το χρειάζονται άμεσα, αφού εκ των πραγμάτων το κράτος παρουσιάζει αδυναμίες στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών, το καλύτερο συνεγγυητικό είναι αυτό που θα λειτουργήσει άμεσα. Η αποτελεσματικότητα της κάλυψης αξιολογείται με βάση το κόστος (μπορούν να συμμετέχουν όλοι;), το είδος και τον βαθμό της κάλυψης, και τη διαθεσιμότητα της κάλυψης. iw ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Δεν είναι διαχειρίσιμοι όλοι οι κίνδυνοι
Σ
ύμφωνα με τη SCOR, μία από τις μεγαλύτερες αντασφαλιστικές στον κόσμο, για πρώτη φορά στην ιστορία, η κλιματική αλλαγή αποδίδεται σε ανθρώπινους χειρισμούς. Η SCOR τονίζει πως αν δεν βρεθούν λύσεις για να μειωθούν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι επιπτώσεις στον κλάδο των αντασφαλειών θα είναι απίστευτες.
57
θέμα
συνέντευξη στον Βάιο Κρόκο
58
insurance w*rld
Nα δημιουργήσει μια phygital ολιστική εμπειρία σε κάθε γειτονιά επιδιώκει η Insurancemarket, έχοντας ως φιλόδοξο στόχο το άνοιγμα άνω των 100 καταστημάτων την επόμενη τριετία.
θέμα
Insurancemarket Στόχος πάνω από 100 phygital καταστήματα την επόμενη τριετία Λαμβάνοντας ήδη τις πρώτες θετικές εντυπώσεις πελατών από το πρώτο phygital concept store στο Σύνταγμα, η διοίκηση της εταιρείας έχει στο επίκεντρο τη συνεχή αναβάθμιση της συνολικής εμπειρίας του πελάτη με σύγχρονα «εργαλεία» και αποφάσεις που βασίζονται στη συνεχή ανάλυση δεδομένων. Για το 2019 οι συνολικές πωλήσεις διαμορφώθηκαν στα 28 εκατ. ευρώ, με θετικό EBITDA και εκ νέου ανάπτυξη ~20%. Για το 2020 οι στόχοι είναι εξίσου υψηλοί τόσο για τον ασφαλιστικό κλάδο όσο και για τον τομέα ενέργειας, στον οποίο υπάρχουν ακόμη υψηλότερα περιθώρια ανάπτυξης. Σε συνέντευξή τους στο iw, ο Μανώλης Μαρσέλος, γενικός διευθυντής και συνιδρυτής της εταιρείας, και ο Στέφανος Φαλκονάκης, Director, Digital & Marketing, περιγράφουν τις δομές της εταιρείας, επισημαίνουν τους περαιτέρω στόχους, αναλύοντας τις σύγχρονες προκλήσεις στον ασφαλιστικό –και όχι μόνο– κλάδο.
από τον καναπέ του σπιτιού του, από τον Η/Υ και το tablet. Σαν μότο θα λέγαμε έχουμε το “1 κατάστημα σε κάθε γειτονιά”. Βάσει του πλάνου μας, στοχεύουμε στο άνοιγμα 100120 καταστημάτων την επόμενη τριετία» σημειώνει ο κ. Μαρσέλος. «Γνωρίζουμε τις ανάγκες του κοινού, ποιοι αγοράζουν online, τι απαιτεί τις γνώσεις και τη συνδρομή ενός ασφαλιστικού συμβούλου. Μια online διαδικασία έχει πλεονεκτήματα, είναι πιο γρήγορη, και σκοπός μιας phygital προσέγγισης, μέσω του εξειδικευμένου προσωπικού μας, είναι να οδηγήσει τον καταναλωτή βήμα-βήμα πιο κοντά στην ψηφιακή εμπειρία» συμπληρώνει ο κ. Φαλκονάκης. Μιλώντας για τον ευρύτερο ψηφιακό μετασχηματισμό του ασφαλιστικού κλάδου, που βρίσκεται σε εξέλιξη, ο κ. Μαρσέλος σημειώνει πως πράγματι έχουν συντελεστεί, τα τελευταία
Μανώλης Μαρσέλος
Γενικός Διευθυντής & Συνιδρυτής, Insurancemarket
Στέφανος Φαλκονάκης
Director, Digital & Marketing, Insurancemarket
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Ε
υκαιρία για να γνωρίσει ο καταναλωτής ακόμα καλύτερα τις υπηρεσίες της Insurancemarket αποτελεί το νέο φυσικό κατάστημα στη Φιλελλήνων. Εκεί, insurance experts είναι έτοιμοι να καθοδηγήσουν και να καλύψουν τις ανάγκες με τη χρήση διαδραστικών οθονών αφής τελευταίας τεχνολογίας και αξιοποιώντας τα «εργαλεία» της γνωστής πλατφόρμας. «Είτε έρθει κανείς στο κατάστημα είτε πραγματοποιήσει την αγορά του κανείς online, εμείς προσφέρουμε την ίδια καταναλωτική εμπειρία σε ψηφιακό επίπεδο. Με τη φυσική παρουσία όμως, κάθε καταναλωτής που μπορεί να ήταν διστακτικός έρχεται να “εκπαιδευτεί” και να ολοκληρώσει ουσιαστικά τη συναλλαγή του. Αυτό πετυχαίνουμε με το φυσικό κατάστημα. Ο τρόπος σύγκρισης-πληρωμής κ.λπ. είναι σαν να ήταν κανείς
59
θέμα χρόνια, σημαντικά βήματα από τους μεγάλους ασφαλιστικούς ομίλους. Αφενός, από τη μια πλευρά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι παγκόσμιο trend και υπαρκτή ανάγκη, που οφείλουν να ακολουθήσουν, αφετέρου μειώνει τα λειτουργικά κόστη. Περαιτέρω όμως προσπάθειες απαιτούνται στο κομμάτι του User Experience, κάτι που πρέπει να αφουγκραστεί περισσότερο ο κλάδος.
Από τον «πόλεμο τιμών» στον «πόλεμο προσφορών»… μέσω τεχνολογίας
60
insurance w*rld
Τα προηγούμενα χρόνια, η εταιρεία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις υποδομές, με νέα εσωτερικά συστήματα και άλλες αυτοματοποιημένες διαδικασίες, διαβλέποντας τη νέα εποχή (ΑΙ, blockchain κ.λπ.). Στο επίκεντρο, όπως εξηγεί η διοίκηση, δεν είναι μόνο η αύξηση των πωλήσεων, αλλά και η βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη, το customer
journey. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, οι αποφάσεις που λαμβάνονται βασίζονται αποκλειστικά στην ανάλυση δεδομένων. Υπό αυτό το πρίσμα, η Insurancemarket δίνει μεγάλη βαρύτητα στους σχετικούς δείκτες μέτρησης ικανοποίησης πελατών (NPS). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, μεταξύ άλλων, πως ειδικός αλγόριθμος που έχει αναπτύξει η εταιρεία μπορεί να προβλέψει σε ποσοστό 92% αν τελικά ο καταναλωτής θα προβεί στην αγορά του εκάστοτε προϊόντος. «Οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν πραγματικά το τοπίο, καθώς σε πραγματικό χρόνο μπορεί να δει κανείς το κόστος κτήσης ή το πραγματικό lifetime value ενός πελάτη. Στην αγορά εισέρχονται νέοι πελάτες, με άλλες συνήθειες και budget, που θα προτιμήσουν ασφάλιση για έναν μήνα, όχι γιατί θα θέλουν να είναι ανασφάλιστοι τον επόμενο, αλλά γιατί έτσι κάνουν τον προγραμματισμό τους. Στο μέλλον,
ίσως, η λεγόμενη “συνδρομητική ασφάλιση”, όπως συμβαίνει με υπηρεσίες όπως Netflix, Spotify κ.ά., αποτελέσει τη μεγάλη τομή στην αγορά. Αντί λοιπόν, να υπάρχει ένας “πόλεμος τιμών”, ας υπάρξει ένας “πόλεμος προσφορών”, προς όφελος του καταναλωτή» τονίζει ο κ. Μαρσέλος. «Αλλάζει πολύ η συνήθεια των millennials, και όχι μόνο. Όπως δεν αγοράζουν σπίτι ή χρησιμοποιούν το Airbnb κ.ά., έτσι και προτιμούν προγράμματα μικρότερης διάρκειας ή ανά χιλιόμετρο, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό. Μόλις τα τελευταία χρόνια αντιλήφθηκαν οι ασφαλιστικές εταιρείες τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται από την άνθηση της τεχνολογίας» επισημαίνει ο κ. Φαλκονάκης.
Άλλαξε η προσέγγιση στον κλάδο υγείας Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο δεν βρίσκεται
θέμα «Αγκάθι» τα ανασφάλισταΤι κάνει η Insurancemarket Η εκ νέου αύξηση στα ανασφάλιστα ΙΧ που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους δεν είναι κάτι που περνά απαρατήρητο από τη διοίκηση της εταιρείας. Απεναντίας, ενθαρρύνει τους πελάτες να φροντίζουν την κάλυψή τους με πακέτα έναντι κινδύνων από ανασφάλιστα οχήματα, ενώ συμμετέχει σε δράσεις για την εκπαίδευση παιδιών και νέων στην ορθή οδηγική συμπεριφορά. Ειδικότερα, ειδικός αλγόριθμος ενημερώνει-υπενθυμίζει στον εκάστοτε πελάτη τη δυνατότητα και το πόσο σημαντικό είναι να συμπεριλάβει και αυτήν την κάλυψη πριν την τελική αγορά του προϊόντος. Πέραν αυτού, η εταιρεία διαθέτει 3 διαφορετικά επίπεδα υποστήριξης στο κομμάτι της αποζημίωσης: «(…) πέρα από τη φροντίδα ατυχήματος, που προσφέρουν οι περισσότερες εταιρείες, εμείς έχουμε τη δική μας
✓ Ανάπτυξη 50% σε energy-market/InsurancePro το 2020
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
μόνο ο κλάδος αυτοκινήτου, αλλά και αυτός της Υγείας. Αν και η αρχική προσέγγιση στον κλάδο εστιαζόταν σε συνεργασίες με συγκρίσεις νοσοκομειακών προγραμμάτων εταιρειών που προσφέρουν απευθείας πωλήσεις, η στρατηγική την τελευταία τριετία άλλαξε. Ειδικότερα, οι online συγκρίσεις αφορούν κυρίως την πρωτοβάθμια περίθαλψη, δηλαδή κάρτες υγείας που έχει συνηθίσει ο καταναλωτής να αγοράζει εύκολα και από άλλα κανάλια διανομής. Επιπλέον, στα πλήρη νοσοκομειακά προγράμματα υπάρχει ειδική φόρμα ερωτήσεων, την οποία ο πελάτης συμπληρώνει και, με τη βοήθεια ειδικής ομάδας ασφαλιστικών συμβούλων, ο καθένας μπορεί να επιλέξει το κατάλληλο πρόγραμμα για τις ανάγκες του. «Θέση μας πάντως είναι πως το κομμάτι της Υγείας θέλει συμβουλή από ειδικούς και πριν την αγορά και στο κομμάτι της αποζημίωσης» τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Μαρσέλος.
61
θέμα 62
insurance w*rld
“προφροντίδα”, δηλαδή μια 24ωρη υπηρεσία, που μόλις καλέσει ένας πελάτης μας θα του δώσουμε τις βασικές πληροφορίες και το τι πρέπει να κάνει. Παράλληλα, διαθέτουμε ένα άρτια εκπαιδευμένο inhouse τμήμα ζημιών, που διαχειρίζεται πάνω από 5 χιλιάδες ζημιές τον χρόνο και είναι έτοιμο να καθοδηγήσει σε κάθε βήμα της ζημιάς τον πελάτη. Αξίζει να αναφέρουμε επίσης πως οι πελάτες είναι επιπλέον “θωρακισμένοι”, μιας και συνεργαζόμαστε με την ARAG, η οποία παρέχει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου στη διαχείριση της ζημιάς και του οχήματος». Από την πλευρά του, ο κ. Φαλκονάκης σημειώνει: «Και εμείς μαθαίνουμε πως υπάρχει ξανά σημαντική αύξηση ανασφάλιστων, άρα περιμένουμε από την Πολιτεία τις κατάλληλες ενέργειες ώστε να μην υπάρχουν ανασφάλιστα στους ελληνικούς δρόμους». Παράλληλα, όπως τονίζει, η Insurancemarket δαπανά ένα μεγάλο μέρος του budget της σε σημαντικές δράσεις σε συνεργασία με το «ΙΟΑΣ Πάνος Μυλωνάς». Πρόκειται για μια βιωματική εκπαίδευση σε νέους και παιδιά για την ανάπτυξη σωστής συμπεριφοράς ως μελλοντικοί οδηγοί. Με αφορμή τα παραπάνω, στη συζήτησή μας τέθηκαν επί τάπητος και τα κυοφορούμενα φορολογικά κίνητρα στην ασφάλιση πρώτης κατοικίας έναντι των φυσικών καταστροφών και, ευρύτερα, ο ρόλος της Πολιτείας. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μαρσέλος: «Γενικότερα, το κράτος δεν θα έπρεπε να έχει σχέση με αποζημιώσεις, κατά την προσωπική μου άποψη. Θα έπρεπε όμως να βοηθήσει τον πολίτη να μπορέσει να αγοράσει ένα προϊόν, ώστε να εξασφαλίσει αυτόν και την περιουσία του. Το βασικότερο είναι να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με τους καταναλωτές πόσο φτηνό είναι να ασφαλίσουν
θέμα Υψηλά περιθώρια ανάπτυξης σε Ενέργεια και InsurancePro Σημαντικές όμως είναι και οι προσπάθειες που καταβάλλονται στο πιο πρόσφατο εγχείρημα του ομίλου moneymarket, το energy-market. Μπορεί να υπάρχουν ομοιότητες στα μεγέθη και τις δυνατότητες που έχουν κορυφαίες εταιρείες-πάροχοι, το τοπίο όμως παραμένει σε εμβρυακό στάδιο: Γραφειοκρατικές offline διαδικασίες, βομβαρδισμός διαφημίσεων, συμβόλαια με «μικρά γράμματα» συνθέτουν μια αγορά που χρήζει περαιτέρω εξειδίκευσης και σαφήνειας.
Εκεί έρχεται ο ρόλος της εταιρείας και σε αυτό το κομμάτι. Όπως σχολιάζει ο κ. Μαρσέλος, στόχος της εταιρείας είναι να βοηθήσει τον καταναλωτή να επιλέξει, με διαφανείς διαδικασίες και εξειδίκευση, το κατάλληλο προϊόν. «Μου θυμίζει εποχές 2000-2005 στον ασφαλιστικό κλάδο. Τα υπόλοιπα κανάλια διανομής στην ασφαλιστική αγορά κάνουν τη δουλειά τους με συνέπεια και σοβαρότητα, γιατί έχουν υψηλό αίσθημα ευθύνης, προσπαθώντας να είναι αντικειμενικοί για κάθε προϊόν. Η ενεργειακή αγορά όμως δεν είναι τόσο ώριμη ακόμη, όμως χρόνο με τον χρόνο υπάρχουν σημαντικά σημάδια βελτίωσης» τονίζει. Κατά τις εκτιμήσεις της διοίκησης, οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2020 για το energy-market θα μπορούσαν να αγγίξουν ακόμα και το 50-60%. Το ίδιο υψηλό ποσοστό θα μπορού-
σε να αγγίξει την τρέχουσα χρονιά και το InsurancePro, που αποτελεί χρήσιμο ψηφιακό εργαλείο για τη διαμεσολάβηση και βελτιστοποιεί το επίπεδο εξυπηρέτησης προς τον ασφαλισμένο. Μιλώντας, τέλος, για το οικονομικό περιβάλλον, την εγχώρια startup σκηνή και το τοπίο που διαμορφώνεται στο σύγχρονο επιχειρείν, οι κύριοι Μαρσέλος και Φαλκονάκης σημείωσαν πως, στις μέρες μας, η πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη καινοτόμων ιδεών είναι πιο εύκολη. Ωστόσο, τα κεφάλαια από μόνα τους δεν αρκούν… Μεγαλύτερη σημασία για τους νέους που προσπαθούν να δημιουργήσουν είναι η υποστήριξη και η καθοδήγηση που λαμβάνουν από τους ειδικούς για να αναπτύξουν την κατάλληλη κουλτούρα και επαγγελματισμό, ώστε η καινοτόμος ιδέα να μετατραπεί… σε success story. iw
✓ Data-driven αποφάσεις για την καλύτερη εμπειρία του πελάτη ιανουάριος φεβρουάριος 2020
την περιουσία τους. Βλέπεις κόσμο που επλήγη από καταστροφές, ενώ θα μπορούσε να έχει κάλυψη με 80 ευρώ τον χρόνο, 6 ευρώ τον μήνα. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, και να δοθούν φορολογικά κίνητρα, και τέτοιες προσπάθειες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση».
63
θέμα
της Έλενας Ερμείδου
MDRT Ελλάδος 7 Φεβρουαρίου 2020:
Ένα «ραντεβού» που εκπλήρωσε τον σκοπό του
64
insurance w*rld
Διάθεση για επικοινωνία, διάδοση ιδεών και εμπειριών από κορυφαίους ασφαλιστές από όλο τον κόσμο
Μ
ε πλήθος κόσμου πραγματοποιήθηκε, στις 7 Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής, το MDRT Ελλάδος 2020, με τίτλο “Dream it. Target it. Do it.” Ήταν ένα πολύ επιτυχημένο ολοήμερο συνέδριο, με διάθεση για επικοινωνία, διάδοση ιδεών και εμπειριών από κορυφαίους ασφαλιστές από όλο τον κόσμο, που συγκεντρώθηκαν στην Ελλάδα για να συναντήσουν τους ομοτίμους τους. Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο Κάρολος Μαρκουίζος, MDRT
GREECE Country Chair 2019-2020 Life Insurance Agent, ο οποίος αναφέρθηκε στον ρόλο του MDRT GREECE. Από το βήμα του συνεδρίου, απηύθυνε πρόσκληση προς όλους τους επαγγελματίες του κλάδου για να συμμετάσχουν στις επόμενες συναντήσεις του MDRT στο Λος Άντζελες και το Ντουμπάι. Μιλώντας για τους στόχους του MDRT στην Ελλάδα, ο Κάρολος Μαρκουίζος δηλώνει: «Ο στόχος για την Ελλάδα είναι να μπορέσουμε να φτάσουμε μετά από 5 χρόνια στα 100 μέλη, από τα 42 που είμαστε
θέμα Κάρολος Μαρκουίζος: «Ο στόχος για την Ελλάδα είναι να μπορέσουμε να φτάσουμε μετά από 5 χρόνια στα 100 μέλη, από τα 42 που είμαστε σήμερα»
σήμερα. Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι να μπορέσουμε να μεταφέρουμε αυτήν τη γνώση και το πάθος μας, ώστε να μπορέσουμε να βάλουμε ακόμα ένα πετραδάκι σ’ αυτό που λέγεται ασφάλιση ζωής». Απαντώντας στο iw για τον σκοπό του MDRT, τονίζει: «Ο θεσμός του MDRT θεωρούμε, στην Επιτροπή Επικοινωνίας Ελλάδος, ότι είναι σημαντικός, γιατί σαν μόνο σκοπό έχει τη μετάδοση των γνώσεων από τα 70.000 μέλη που υπάρχουν στις 70 χώρες από 500 εταιρείες και κίνητρο την ανάπτυξη σε επαγγελματικό, αλλά κυρίως και σε προσωπικό επίπεδο των ασφαλιστών ζωής». Σχετικά με τα οφέλη, ο ίδιος τονίζει: «Τα οφέλη που μπορούν να πάρουν οι ασφαλιστές από τον Οργανισμό
Δημήτρης Αναστασίου Συντονιστής Ασφαλιστικών Συμβούλων, Μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
«Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε ένα εξαιρετικό συνέδριο, γεμάτο συγκίνηση, πάθος και διάθεση μοιράσματος ιδεών από κορυφαίους ασφαλιστές από όλο τον κόσμο. Ένας θεσμός που πρέπει να ενισχυθεί από όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες, δείχνοντας έτσι έμπρακτα το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους στην πρώτη γραμμή. Τριάντα τρία χρόνια μετά, και από τη θέση του συντονιστή του Agency System της Εθνικής Ασφαλιστικής, νιώθω χαρά με τη συμμετοχή μου, αλλά και υπερηφάνεια που η εταιρεία μας ήταν ο μεγάλος χορηγός του συνεδρίου. Ο ένας ομιλητής ήταν καλύτερος από τον άλλον και σας διαβεβαιώνω πως ακόμα και ο πιο έμπειρος συνάδελφός μας έχει μόνο να κερδίσει από τη συμμετοχή του. Προτρέπω όλους τους συναδέλφους
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
✓
είναι αυτά που οι ίδιοι θα αξιολογήσουν ότι μπορούν να τα βάλουν στην καθημερινή τους εργασία, για να προχωρήσουν σαν άνθρωποι και σαν επαγγελματίες. Ο Οργανισμός προσφέρει απλόχερα τη γνώση μέσα από πολλά εργαλεία, τα οποία βρίσκονται online και από τα 4 ετήσια συνέδρια που κάνει». Ο πρόεδρος του MDRT, Tony Gordon, ο πρώτος μη Αμερικανός πρόεδρος και μέλος πάνω από 40 χρόνια, αφού ο Κάρολος Μαρκουίζος ολοκλήρωσε την ολιγόλεπτη ομιλία του, κρατώντας το μότο «Απλά βήματα για μεγάλη παραγωγή», απαρίθμησε τα βήματα που χρειάζεται να κάνει ο ασφαλιστής για να επιτύχει το καλύτερο αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον Tony Gordon, έξι είναι τα βήματα που κάνουν έναν ασφαλιστή επιτυχημένο. Είναι ο στόχος, η πειθαρχημένη συμπεριφορά, το όραμα στην εργασία, η εστίαση στο θετικό και όχι στο αρνητικό, η προσέγγιση στις ανάγκες του πελάτη και η αυτοπεποίθηση. Υπάρχουν και οι αξίες που πρέπει να έχουν οι ασφαλιστές και είναι η επιμονή, η σταθερότητα, η δέσμευση, η συνέχεια, η αξιοπιστία και η αφοσίωση στο αντικείμενο που έχουν επιλέξει, η ανθρωπιά.
65
θέμα μου να συμμετέχουν σε ανάλογες διοργανώσεις, επιδιώκοντας να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, αλλά και να βελτιώσουν την ποιότητα της επαγγελματικής ζωής τους. Αν έπρεπε να βγάλω ένα σύνθημα για αυτήν τη διοργάνωση, θα έλεγα ότι “αφού κάποιος οπουδήποτε στον κόσμο μπορεί να κάνει κάτι εξαιρετικό, τότε μπορούμε και εμείς”. Ας πάψουμε να κοιτάμε απέναντι, επιδιώκοντας να βελτιώσουμε τον εαυτό μας προς όφελος όλων. Μπράβο στους διοργανωτές, πολλά συγχαρητήρια στους συμμετέχοντες και φυσικά στην Εθνική, τη μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της χώρας μας, που αγκάλιασε τον θεσμό» δήλωσε ο Δημήτρης Αναστασίου, συντονιστής ασφαλιστικών συμβούλων, μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.
Million Dollar Round Table (MDRT)
66
insurance w*rld
Το Million Dollar Round Table (MDRT) ιδρύθηκε το 1927. Είναι μια παγκόσμια, ανεξάρτητη ένωση, η οποία αριθμεί περισσότερους από 72.000 επαγγελματίες στις πωλήσεις ασφαλειών ζωής και χρηματοοικονομικών προϊόντων, από 500 και
πλέον εταιρείες σε 72 χώρες και περιφέρειες. Όλα τα μέλη της ένωσης διακρίνονται για την άριστη επαγγελματική τους κατάρτιση, για την τήρηση αυστηρών κανόνων δεοντολογίας, καθώς και για την εξαιρετική ποιότητα εξυπηρέτησης των πελατών τους. Η συμμετοχή στο MDRT αναγνωρίζεται διεθνώς ως κριτήριο επαγγελματικής αριστείας στον κλάδο. Για την Ελλάδα, η Επιτροπή Επικοινωνίας Μελών του MDRT (Membership Communications Committee-MCC Million Dollar Round Table Greece) για την περίοδο 2019-2020 είναι: Δημήτρης Αρσενόπουλος Area Chair for Northern Greece Ειρήνη Γαϊτατζή Company Chair for AXA Σταυρούλα Γεωργακοπούλου Area Chair for Southern Greece Λουκάς Δαρζέντας Company Chair for Mega Brokers Σοφία Ζερβουδάκη Area Chair for Mainland Greece
Παναγιώτης Λελεδάκης Company Chair for IFA Academy Γιάννης Παναγόπουλος Company Chair for Interamerican Hellenic Life Ευάγγελος Σακελλαρίου Local Chair Athens Κατερίνα Χαραλαμπίδου Company Chair for Apollo SA Η Επιτροπή Επικοινωνίας στην Ελλάδα είναι αυτή που διοργανώνει κάθε χρόνο την εκδήλωση για το συνέδριο. Στο φετινό συνέδριο, κατά σειρά, εμπορικοί χορηγοί ήταν οι εταιρείες: Εθνική Ασφαλιστική (ο μεγαλύτερος), ΑΧΑ, Interamerican, Prime Insurance, Απόλλων ΑΕ, Mega Brokers, MetLife. Στόχος των ασφαλιστικών είναι να ενισχύσουν το επάγγελμα του ασφαλιστή και του χρηματοοικονομικού συμβούλου και το MDRT να αυξήσει τα εγγεγραμμένα μέλη του. Το MDRT Ελλάδος, ο πρόεδρός του και η Επιτροπή Επικοινωνίας, έχοντας θέσει τους στόχους του 2020, προετοιμάζονται για να δώσουν το επόμενο ραντεβού των μελών το 2021.
θέμα
συνέντευξη
Το MDRT είναι πρότυπο αριστείας Κωνσταντίνος Λαζαρίδης
Συντονιστής Γραφείου Πωλήσεων Χαλκίδας
Μ
ιλώντας στο iw για το παγκόσμιο συνέδριο MDRT, o κ. Κωνσταντίνος Λαζαρίδης, Συντονιστής Γραφείου Πωλήσεων Χαλκίδας, τονίζει ότι το συνέδριο προσφέρει καινοτόμες ευκαιρίες για χιλιάδες μέλη στον κόσμο, προτρέποντας κάθε ασφαλιστικό σύμβουλο να βιώσει τη διαχρονική αξία του θεσμού.
68
insurance w*rld
iw? Μιλήστε μας για το παγκόσμιο συνέδριο MDRT. απ. Το παγκόσμιο συνέδριο MDRT προσφέρει μια δυναμική και καινοτόμα ευκαιρία για τα χιλιάδες μέλη του από όλο τον κόσμο. Οι συμμετέχοντες παρακολουθούν εμπνευσμένους ηγέτες της χρηματοασφαλιστικής αγοράς και μοιράζονται σε βάθος τις
παγκόσμιες τάσεις ανταλλάσσοντας καινοτόμες ιδέες. Η συμμετοχή στο Million Dollar Round Table απαιτεί τα μέλη να έχουν παραγωγές από 120.000 ευρώ και πάνω. Αυτό το προαπαιτούμενο για πολλούς επαγγελματίες του ασφαλιστικού χώρου αποτελεί πρόκληση. Κάπως έτσι εισέβαλε, αρχικά, και στη δική μου σκέψη η δυνατότητα συμμετοχής μου. Ξεκίνησα, λοιπόν, το 2005 να συμμετέχω έχοντας τα κριτήρια ήδη από το 2003. Εξελίχθηκα σε ισόβιο μέλος και με την πάροδο των χρόνων απέκτησα ουσιαστική επαγγελματική αυτοπεποίθηση, δεξιότητες και μια φιλοσοφία φιλόδοξου δυναμισμού, με συνέπεια την πολλαπλή βελτίωση, προς όφελος των πελατών μου. iw? Πώς θα το χαρακτηρίζατε, τι περικλείει αυτό το συνέδριο; απ. Το MDRT αποτελεί ένα αποδεκτό παγκόσμιας εμβέλειας πρότυπο αριστείας, μια λέσχη επιτυχημένων
ασφαλιστών, όπου τα μέλη του φημίζονται για τις ικανότητες, τα αποτελέσματα και τον αυστηρό κώδικα δεοντολογίας τους. Περικλείει υπηρεσίες όπως συνέδρια, σεμινάρια, εκδόσεις και εργαστήρια, οι λειτουργίες των οποίων αποσκοπούν στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ασφαλιστή, αυτού που θέλει να έχει μια ισορροπία στη ζωή, επαγγελματικά, προσωπικά και κοινωνικά. Τα χιλιάδες μέλη των πεντακοσίων διαφορετικών εταιρειών και χωρών χαρακτηρίζονται από αυστηρό κώδικα δεοντολογίας, διατηρούν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, ήθους, και προσδίδουν στον ασφαλιστικό χώρο διαχρονική αξία και ποιότητα. Έχετε κάτι να προτείνετε; Προτρέπω τον κάθε σύμβουλο που σέβεται, εκτιμά και αγαπάει τον χώρο που υπηρετεί να ενισχύσει ουσιαστικά τον ρόλο του δίδοντας στον εαυτό του την ευκαιρία (εάν δεν το έχει ήδη κάνει) να βιώσει τη διαχρονική αξία που ονομάζεται MDRT. iw iw?
απ.
παρουσίαση
Ευρωκλινική Παίδων
Νέα Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) στο κέντρο της Αθήνας
H
νο, έχουν αναδείξει την Ευρωκλινική Παίδων σε κλινική αναφοράς για τη σύγχρονη παιδιατρική. Μέχρι σήμερα, στην Ευρωκλινική Παίδων έχουν νοσηλευθεί ή υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις περισσότερα από 400.000 παιδιά, ενώ η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους μικρούς ασθενείς επιβεβαιώνεται βάσει μετρήσεων ικανοποίησης που διενεργήθηκαν από ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών, σύμφωνα με την οποία 9 στους 10 γονείς δήλωσαν απόλυτα ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες που έλαβε το παιδί τους, στοιχείο που επιβεβαιώνει ότι η Ευρωκλινική Παίδων είναι η παιδιατρική κλινική που εμπιστεύονται και προτιμούν οι γονείς για την παιδιατρική φροντίδα και τη νοσηλεία των παιδιών τους. Για όλους αυτούς τους λόγους, σε συνδυασμό με τη στρατηγική θέση της κλινικής στο κέντρο της Αθήνας, η Ευρωκλινική Παίδων είναι το πρώτο παιδιατρικό νοσοκομείο πανευρωπαϊκά που βραβεύθηκε ως φιλικό προς τον μικρό ασθενή (patients’ friendly hospital), αποδεικνύοντας με πράξεις πως το παιδί και οι ανάγκες του αποτελούν τη βασική της προτεραιότητα. iw
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
σματικά ακόμη και το πιο απαιτητικό περιστατικό. Η καλύτερη Ο συντονισμός της περίθαλψης από φροντίδα στην το εξειδικευμένο και αφοσιωμένο υπηρεσία του προσωπικό της ΜΕΘ, σε συνδυασμό με την άμεση διαθεσιμότητα μικρού ασθενή των επιμέρους ειδικοτήτων και του σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού, εξασφαλίζουν στον μικρό ασθενή την Ευρωκλινική Παίδων καλύτερη δυνατή φροντίδα, σε ένα εγκαινιάζει τη νέα Μονάδα περιβάλλον ασφαλές και υποστηρικτιΕντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), κό για την οικογένεια. με διευθυντή τον κ. Ιωάννη ΠαπαΗ Ευρωκλινική Παίδων έχει συμπληδάτο, τέως διευθυντή της Μονάδας ρώσει ήδη 17 χρόνια επιτυχημένης Εντατικής Θεραπείας Παίδων στο πορείας με επίκεντρο τη φροντίδα του Νοσοκομείο «Π. & Α. Κυριακού». μικρού ασθενή. Οι γονείς μπορούν να Η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας της βρουν όλες τις παιδιατρικές ειδικότηΕυρωκλινικής Παίδων είναι αφιερωτες και υποειδικότητες, καθώς στην μένη στην εξειδικευμένη και πλήρη κλινική λειτουργούν 25 τμήματα υποστήριξη των μικρών ασθενών που RADIENT: 89,84 - 41,8 - 55,08 - 21,48 & 63,67 - 0 - 25,78 -0 και εξειδικευμένα κέντρα, στα οποία πάσχουν από απειλητικές ασθένειες αντιμετωπίζεται όλο το φάσμα των για τη ζωή, καθώς και αυτών που παιδιατρικών παθήσεων. αναρρώνουν από μεγάλες χειρουργιΗ Παιδιατρική Κλινική, ο Παιδοκές επεμβάσεις (ορθοπαιδικές, ΩΡΛ, χειρουργικός Τομέας με το Τμήμα παιδοχειρουργικές, γναθοχειρουργικές Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, επεμβάσεις κ.λπ.). το υπερσύγχρονο Παιδοακτινολογικό Το σοβαρό άσθμα, η οξεία αναπνευΤμήμα, το άριστα εξοπλισμένο Εργαστική ανεπάρκεια, τα καρδιολογικά στήριο Βιοπαθολογίας και το Τμήμα προβλήματα, η καρδιακή ανακοπή, Επειγόντων Περιστατικών, το οποίο το διαβητικό κώμα, οι επιληπτικές λειτουργεί 24/7, 365 ημέρες τον χρόκρίσεις, είναι μερικές μόνο από τις ασθένειες που αντιμετωπίζονται στη Μονάδα. Η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας της Ευρωκλινικής Παίδων διαθέτει ιατρικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας (αναπνευστήρες, μηχανήματα υποκατάστασης νεφρικής λειτουργίας, monitors κ.λπ.) και είναι στελεχωμένη από μια ομάδα εξειδικευμένων γιατρών, νοσηλευτών και ειδικών συμβούλων από όλο το φάσμα της Παιδιατρικής και της Παιδοχειρουργικής, έτοιμη να αντιμετωπίσει αποτελε-
69
θέμα
από τον Βάιο Κρόκο και την Έλενα Ερμείδου
Οι μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα δεν αρκούν για να δοθεί λύση στο ασφαλιστικό
Γ
70
insurance w*rld
Φορολογικά κίνητρα για την ασφάλιση κατοικίας έρχονται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα
ια πολλούς οι 7-8 μήνες μπορεί να θεωρηθούν μικρό χρονικό διάστημα, για άλλους αρκετό, ώστε να γίνουν σημαντικά έργα, πόσο μάλλον από μια πολιτική ηγεσία που θέλει να δώσει έμφαση στην προσέλκυση επενδύσεων και τις μεταρρυθμίσεις. Το μήνυμα από τον πρόεδρο της ΕΑΕΕ, κ. Αλέξανδρο Σαρρηγεωργίου, στην πρόσφατη ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση και την καθιερωμένη εκδήλωση, ήταν σαφές: «(…) η κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή με την ασφαλιστική αγορά και τα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα είναι απαραίτητα, αλλά όχι αρκετά». Οι προσδοκίες της ασφαλιστικής αγοράς, άλλωστε, για περαιτέρω διεύρυνση των εργασιών, με στόχο την ανάδειξη του θεσμού και τα
οφέλη που μπορεί να προσφέρει σε κοινωνία και οικονομία είναι υψηλές. Αντίστοιχα, μεγάλη είναι και η διάθεση, τώρα, μετά την πολυετή κρίση που έπληξε τη χώρα, για μεγέθυνση των αριθμών, της παραγωγής και της συνεισφοράς επί του εγχώριου ΑΕΠ, που κατά γενική ομολογία απέχουν αισθητά από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Στην εκδήλωση της 25ης Φεβρουαρίου ήταν όλοι εκεί: οι κορυφαίοι εκπρόσωποι των ασφαλιστικών εταιρειών, της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και πλήθος άλλων στελεχών του κλάδου. Οι συνθήκες παραμένουν –για πολλούς– ευοίωνες, ωστόσο απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες στη συνεργασία Πολιτείας-ασφαλιστικής αγο-
θέμα τον ιδιωτικό τομέα» τόνισε, εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ο κ. Γιώργος Τσίπρας. Παράλληλα, ανέφερε πως τα περιθώρια ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς είναι σημαντικά και θα είναι μεγαλύτερα όσο ενισχύεται ο ρόλος του κράτους. Είναι όμως απαραίτητο να υπάρχει ένα ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο και αυστηρός έλεγχος της αγοράς. Κρίσιμες, ωστόσο, προτάσεις της ασφαλιστικής αγοράς παραμένουν επίσης:
✓ Οι προτάσεις της αγοράς προς την Πολιτεία: Τι είδαμε στην 114η ετήσια Γενική Συνέλευση της ΕΑΕΕ
α) η θέσπιση φορολογικών κινήτρων στον τρίτο πυλώνα, να δοθούν επίσης ευκαιρίες στον δεύτερο πυλώνα με την ανάπτυξη των κεφαλαιοποιητικών χαρακτηριστικών του συστήματος και να υπάρχουν αντίστοιχες φορολογικές ρυθμίσεις στα ομαδικά ασφαλιστήρια που παρέχουν οι εταιρείες, όπως συμβαίνει στην επαγγελματική ασφάλιση, β) η θέσπιση φορολογικών κινήτρων, ώστε να εκπίπτουν οι ασφαλίσεις στον τομέα της υγείας. Στον απόηχο των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών στον πρώτο πυλώνα, και εν μέσω διαβουλεύσεων για ΣΔΙΤ σε υγεία, φυσικές καταστροφές, αγροτικές ασφαλίσεις και άλλους, πιθανόν, κρίσιμους τομείς, η ασφαλιστική αγορά ευελπιστεί σε «καλύτερες μέρες». Ήρθε η ώρα από τα λόγια να περάσουμε στις πράξεις…
ιανουάριος φεβρουάριος 2020
ράς. Πεποίθηση της αγοράς παραμένει το γεγονός πως οι μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα δεν αρκούν για να λυθούν επαρκώς τα προβλήματα στο ασφαλιστικό σύστημα. Στον αντίποδα, ελπιδοφόρο μήνυμα αποτελεί η σύμπνοια με την Πολιτεία όσον αφορά το πάγιο αίτημα για φορολογικά κίνητρα στην ασφάλιση κατοικιών για σεισμό και φυσικές καταστροφές. Όπως ειπώθηκε διά στόματος του υπουργού Ανάπτυξης, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα θα ενταχθούν τα παραπάνω κίνητρα. «Αισθανόμαστε αισιοδοξία για το μέλλον της ασφαλιστικής αγοράς, καθώς οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις διαθέτουν τεχνογνωσία, αξιόλογο έμψυχο δυναμικό και αίσθημα κοινωνικής ευθύνης» τόνισε ο Διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιάννης Στουρνάρας. Τόνισε, επίσης, πως είναι η πέμπτη χρονιά που οι ασφαλιστικές εταιρείες λειτουργούν υπό το καθεστώς Solvency II, και η βελτίωση είναι εμφανής. Ενισχύθηκε η δομή, η διακυβέρνηση και η διαχείριση κεφαλαίων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Η Τράπεζα της Ελλάδος, ως επόπτης της ασφαλιστικής αγοράς, στάθηκε αρωγός των ασφαλιστικών επιχειρήσεων σε αυτήν τους την προσπάθεια. «Ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης είναι συμπληρωματικός στις συντάξεις και την υγεία. Θέλουμε όμως ο δημόσιος τομέας να δίνει λύσεις και να λειτουργεί εξίσου αποτελεσματικά με
71
θέμα Μαργαρίτα Αντωνάκη: Σύμμαχος στη ζωή και τις δυσκολίες η ιδιωτική ασφάλιση «Η ιδιωτική ασφάλιση είναι σύμμαχος στη ζωή και τις δυσκολίες», σημείωσε κατά το εισαγωγικό της μήνυμα η κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, γενική διευθύντρια της ΕΑΕΕ. Όπως τόνισε, το 2020 οριοθετεί μια νέα δεκαετία μετά από μια πολυετή κρίση, κατά την οποία τόσο η χώρα όσο και η ασφαλιστική αγορά «πληγώθηκαν», αλλά σταθήκαμε όρθιοι. Παρουσιάζοντας ένα βίντεο στο κοινό με κρίσιμα ζητήματα, όπως το δημογραφικό, το σύστημα υγείας, οι φυσικές καταστροφές και οι νέες τεχνολογίες, σημείωσε ότι σε όλα αυτά η «ιδιωτική ασφάλιση είναι σύμμαχος».
Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου: Επιλέγουμε να είμαστε ανασφάλιστοι Τον «κώδωνα του κινδύνου» έκρουσε, για μία ακόμη φορά, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ, κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, για τη διαμορφωθείσα κατάσταση, καθώς το πρόβλημα παραμένει πάντα επίκαιρο: παραμένουμε ανασφάλιστοι: «Ανασφάλιστοι στην υγεία, ανασφάλιστοι στις φυσικές καταστροφές και χωρίς χρήματα στην άκρη για τις συντάξεις μας», συμπληρώνοντας πως «το τρένο έρχεται καταπάνω μας και το κοιτάμε ακόμα». «Είναι επείγον να μιλήσουμε για όσα μπορούμε να κάνουμε ως ασφαλιστική αγορά. Είμαστε από τους πιο καλά κεφαλαιοποιημένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και μεγάλος θεσμικός επενδυτής, με 14 δισ. ευρώ επενδύσεις, μακροπρόθεσμου
✓
72
insurance w*rld
Φορολογικά κίνητρα στην ασφάλιση κατοικιών για σεισμό και φυσικές καταστροφές
μάλιστα χαρακτήρα. Έχουμε πείρα, τεχνογνωσία, κεφάλαια και προτάσεις. Η Πολιτεία πρέπει να ανοίξει τον δρόμο. Αναμένουμε τις πράξεις σας» σημείωσε. Ειδικότερα, ο κ. Σαρρηγεωργίου υπενθύμισε πως η ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι ακόμη αρκετά μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, καθώς η διείσδυση στην εγχώρια οικονομία αποτυπώνεται ακόμα μόλις με 2,2% του ΑΕΠ ή το γεγονός ότι μόλις το 15% των κατοικιών στη χώρα είναι ασφαλισμένο. Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις, το κόστος ζημιών σε έναν ενδεχόμενο καταστρεπτικό σεισμό σε περιοχές όπως η Αττική θα μπορούσε να ανέλθει σε 7-10 δισ. ευρώ. Μιλώντας για τις αποζημιώσεις που κατέβαλε η ασφαλιστική αγορά μετά από τις φονικές καταστροφές στη Μάνδρα και το Μάτι, αντίστοιχα, δήλωσε: «(…) δόθηκαν για αποζημιώσεις, μετά τις καταστροφές στη Μάνδρα, 12,3 εκατ. ευρώ, ενώ με αναγωγή στο σύνολο των κατοικιών, δηλαδή αν όλα τα σπίτια ήταν ασφαλισμένα, θα έδιναν οι ασφαλιστικές πάνω από 80 εκατ. ευρώ αποζημιώσεις και, αντίστοιχα, αν όλοι ήταν ασφαλισμένοι στο Μάτι, οι αποζημιώσεις θα ήταν πάνω από 200 εκατ. ευρώ». Σε άλλα δυσμενή στοιχεία, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ επανέλαβε πως ένα 0,8% επί του ΑΕΠ αντιστοιχεί στην εθνική αποταμίευση, είτε ως ιδιώτες είτε ως κράτος, σε σχέση με το 140% επί του ΑΕΠ, όπως σε χώρες του ΟΟΣΑ. Περαιτέρω, ο κ. Σαρρηγεωργίου επεσήμανε τις προσπάθειες του κλάδου υπό το βαρύ και κοστοβόρο κανονιστικό πλαίσιο, ενώ μίλησε και για κινδύνους που ελλοχεύουν στον κλάδο από τις νέες τεχνολογίες, με φαινόμενα που παραπέμπουν στο Airbnb στον ξενοδοχειακό κλάδο ή την Uber στις μεταφορές. Περιγράφοντας, τέλος, το αποτύπωμα της αγοράς και τα οφέλη που προσφέρει σε κοινωνία και
οικονομία, επεσήμανε, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που διενήργησε η Ένωση, πως το 67% των πολιτών δήλωσαν ότι θέλουν συμπληρωματικό συμβόλαιο στη σύνταξη.
Κίνητρα στην ασφάλιση κατοικίας-ΣΔΙΤ στην Υγεία Φορολογικά κίνητρα για την ασφάλιση κατοικίας από φυσικές καταστροφές θα συμπεριληφθούν στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, όπως γνωστοποίησε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης. Κατά την ομιλία του, υπογράμμισε ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι πρόβλημα στην πορεία προς την ανάπτυξη, αλλά μέρος της λύσης. Σημείωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση ακούει και αντιλαμβάνεται την ανάγκη ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς, αλλά πρέπει να «είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί, ώστε να προσμετρήσουμε τις επιπτώσεις στα δημοσιονομικά από τις όποιες εκπτώσεις στις εισφορές». Τάχθηκε υπέρ της ελεύθερης αγοράς, αλλά με αυστηρή τήρηση των κανόνων, και ανέφερε χαρακτηριστικά ότι για πρώτη φορά έχουμε εφαρμογή του νόμου και ανάρτηση τιμοκαταλόγων ιδιωτικών κλινικών προκειμένου ο καθένας να γνωρίζει τι πληρώνει. Περαιτέρω, όπως τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, «υλοποιούνται από το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Ανάπτυξης ένας μεγάλος αριθμός ΣΔΙΤ όσον αφορά την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και όσον αφορά τους διαγωνισμούς για μικροβιολογικές και άλλες εξετάσεις μέσα στα νοσοκομεία, ακόμα και για την περίπτωση του μάνατζμεντ κάποιων δημόσιων νοσοκομείων». Αναφερόμενος στο ασφαλιστικό, εξήγησε ότι η μεταρρύθμιση που υλοποιήθηκε δίνει μεγαλύτερη ελευθερία στο σύστημα του πρώτου πυλώνα. Οι ασφαλιστικές εισφορές στο πρώτο εξάμηνο του 2020 θα μειωθούν κατά 1%, ενώ οι μεταρ-
θέμα Για την ασφάλιση κατοικίας Θέτοντας επί τάπητος το ζήτημα της ασφάλισης των φυσικών καταστροφών, διευκρίνισε ότι στην κατάρτιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος θα υπολογιστεί η δαπάνη για την έκπτωση των ασφαλίστρων για τις κατηγορίες σεισμών, φυσικών και λοιπών καταστροφών, έτσι ώστε οι ασφαλισμένοι να έχουν ένα πραγματικό κίνητρο να ασφαλίζουν την πρώτη τους κατοικία για όλους αυτούς τους κινδύνους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το σχέδιο αυτό θα φέρει πολύ περισσότερα χρήματα στα δημόσια ταμεία από την παραγωγή ασφαλίστρων, αλλά, το κυριότερο, θα φέρει καλύτερη εξασφάλιση όλων των πρώτων κατοικιών των Ελλήνων πολιτών από ενδεχόμενους κινδύνους και, άρα, μια ομαλότερη εξέλιξη του οικονομικού μας κύκλου. Τέλος, έκανε λόγο για το χτίσιμο μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης του καταναλωτή και με το ασφαλιστικό πλάνο, παρατηρώντας ότι οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ακριβώς όταν αυξάνονται τα ασφάλιστρα τι συμβαίνει και κατά πόσο αυτό είναι θεμιτό.
εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της μετάβασης σε οικονομία μηδενικού άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόκληση για τις επιχειρήσεις και τους επόπτες είναι να αξιοποιήσουν τη δυναμική της ασφαλιστικής αγοράς για την υποστήριξη της μετάβασης. Η αύξηση της έκθεσης στις αλλαγές του κλίματος και της τρωτότητας ευάλωτων πληθυσμών παγκοσμίως θα αυξήσει τις πιέσεις για μηχανισμούς αποφυγής, μετριασμού και αποκατάστασης των ζημιών και, συνεπώς, για πολιτικές μετακύλισης και επιμερισμού του κινδύνου, τονίζει ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας. Γι’ αυτό, οι πολιτικές της ασφάλισης κλιματικού κινδύνου πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής της βιώσιμης ανάπτυξης, τη στιγμή που οι κλιματικοί κίνδυνοι είναι υπαρκτοί, προβλέψιμοι και άμεσα αντιμετωπίσιμοι. Ο κλάδος των ασφαλειών μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, λειτουργώντας είτε ως μηχανισμός προσαρμογής, μέσω της απορρόφησης ζημιών από τη διάθεση κατάλληλων ασφαλιστικών προγραμμάτων, είτε ως μηχανισμός μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, μέσω της κατάλληλης επιλογής των επενδύσεων προς δραστηριότητες που στηρίζουν τους κλιματικούς στόχους, τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας στη Γενική Συνέλευση της ΕΑΕΕ. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις καλούνται:
Κλιματική αλλαγή: Σε τρεις άξονες ο ρόλος των ασφαλιστικών
ν α συνεκτιμήσουν και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες κατά την αξιολόγηση ενός κινδύνου πριν τον αναλάβουν,
Από τα «χέρια» των ασφαλιστικών και των μεγάλων θεσμικών επενδυτών θα περάσει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων μέσω της μείωσης των
ν α εντάξουν στη διαχείριση των κινδύνων τη συστηματική αναγνώριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλούνται από επιχειρηματικές πρακτικές
✓ Ποιος ο ρόλος του κλάδου στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
των αντισυμβαλλομένων τους, με σκοπό να τους επηρεάσουν θετικά ώστε να ενισχύσουν τη δυνατότητα αποτροπής ή περιορισμού τυχόν δυσμενών επιπτώσεων στο κλίμα και στο περιβάλλον, ν α καταστήσουν δημόσια διαθέσιμες τις σχετικές πολιτικές τους. * Τον συντονισμό της εκδήλωσης πραγματοποίησε η κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, γενική διευθύντρια της ΕΑΕΕ. Την εκδήλωση –που έλαβε χώρα την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών– παρακολούθησαν πάνω από 500 προσκεκλημένοι: εκπρόσωποι της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων ο κ. Μάκης Βορίδης, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, ο κ. Γιώργος Ζαββός, υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, και ο κ. Λευτέρης Αυγενάκης, υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού. Επίσης, βουλευτές, γενικοί γραμματείς, εκπρόσωποι της Τραπέζης της Ελλάδος, ο Συνήγορος του Καταναλωτή και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και άλλων μεγάλων θεσμικών φορέων, της ασφαλιστικής αγοράς, των ΜΜΕ και του ασφαλιστικού Τύπου. iw ιανουάριος φεβρουάριος 2020
ρυθμίσεις γίνονται με τον ρυθμό που τα δημοσιονομικά το επιτρέπουν. Ωστόσο, εντός τετραετίας, βλέπει ο υπουργός να υλοποιείται η δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης για τη συνεργασία της ιδιωτικής και επικουρικής ασφάλισης, λόγω του ότι οι μεταβολές θα έχουν επιπτώσεις στα δημοσιονομικά ζητήματα του κράτους.
73
παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της ΕΥΡΩΠΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Ενισχύεται το ΔΣ με νέα, καταξιωμένα στελέχη Στην τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της «ΕΥΡΩΠΗ Ασφαλιστική» αποφασίστηκε ομόφωνα και η εκλογή του κ. Ανδρέα Παπαστάμου ως ανεξάρτητου μέλους του ΔΣ και του κ. Νικόλαου Παπαχρονόπουλου ως μέλους του ΔΣ της εταιρείας. Ο κ. Παπαστάμου είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο/Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών, με μακρόχρονη διδακτική και ερευνητική εμπειρία. Είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Master στην Ευρωπαϊκή Οικονομία από το Universit� Libre de Bruxelles. Ο κ. Παπαχρονόπουλος είναι δικηγόρος Αθηνών και διαθέτει πολυετή εμπειρία στον ασφαλιστικό χώρο.
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Ενισχύει το πρόγραμμα «Πολυπροστασία» επαγγελματικής στέγης
74
insurance w*rld
Η Συνεταιριστική Ασφαλιστική, σταθερά προσηλωμένη στη δημιουργία προϊόντων που απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες, επαναλανσάρισε και παρουσίασε πρόσφατα στους συνεργάτες της το ήδη επιτυχημένο πρόγραμμα «Πολυπροστασία» επαγγελματικής στέγης. Το πρόγραμμα «Πολυπροστασία» στόχευε από την αρχή στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και ο πρόσφατος εμπλουτισμός του με σημαντικές νέες καλύψεις, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό ασφάλιστρο, έρχεται να θωρακίσει ακόμη περισσότερο τον
μικρομεσαίο επιχειρηματία, για τον οποίο η ασφάλιση της επαγγελματικής του στέγης είναι συχνά προϋπόθεση βιωσιμότητας. Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα προστέθηκαν, μεταξύ άλλων: Κ αλύψεις γενικής αστικής ευθύνης και εργοδοτικής ευθύνης Π αροχή επιδόματος λόγω διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης συνεπεία καλυπτόμενου κινδύνου Κ άλυψη εξόδων άντλησης νερών, η οποία συμπληρώνει την εξαιρετικά σημαντική κάλυψη πλημμύρας, φαινόμενο που συχνά, πλέον, παρατηρείται λόγω της κλιματικής αλλαγής Π ροαιρετικές καλύψεις διάρρηξης χρηματοκιβωτίου και βραχυκυκλώματος χωρίς φλόγα.
EUROBANK-EUROLIFE ERB Νοσοκομειακό πρόγραμμα νέας γενιάς H Eurobank θέτει στη διάθεση των πελατών της το νέο νοσοκομειακό πρόγραμμα «Εξασφαλίζω περίθαλψη για όλους», που σχεδίασε η ασφαλιστική εταιρεία Eurolife ERB για όσους αναζητούν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας και πρόσβαση σε κορυφαία νοσοκομεία, εντός και εκτός Ελλάδας, με ευνοϊκή τιμολογιακή πολιτική. Το «Εξασφαλίζω περίθαλψη για όλους» εντάσσεται στο πλαίσιο των τραπεζοασφαλιστικών λύσεων της Eurobank που προσφέρει, ως ασφαλιστικός πράκτορας, στους πελάτες της και διατίθεται μέσα από τα καταστήματά της. Είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ της Eurolife ERB και του Hellenic Healthcare Group (HHG), που είναι ο μεγαλύτερος όμιλος υγείας στην Ελλάδα.
ALLIANZ Επικεφαλής του Market Management & Communications o Χρήστος Θεοδωρίδης Η Allianz Ελλάδος ενισχύει την εφαρμογή του αναπτυξιακού της πλάνου καλωσορίζοντας στην οικογένειά της τον κ. Χρήστο Θεοδωρίδη, ο οποίος αναλαμβάνει τον ρόλο του επικεφαλής της Διεύθυνσης Market Management & Communications. Θα έχει υπό την ευθύνη του τις λειτουργίες Market Management, Communications και Customer Contact Center. Ο κ. Θεοδωρίδης διαθέτει πολυετή εμπειρία στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ στους κλάδους Strategic Consulting, Τηλεπικοινωνιών και Ιδιωτικής Ασφάλισης, έχοντας εργαστεί σε σημαντικές ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες. Η τελευταία θέση που κατείχε ήταν διευθυντής Marketing στην ERGO Hellas, στην οποία ήταν υπεύθυνος για τις δραστηριότητες Product Marketing, Communications, PR, Sponsorships, CRM και Customer Analytics.
INTERAMERICAN Απόδοση 8,95% του αμοιβαίου κεφαλαίου του ΤΕΑ των εργαζομένων της
ΑΧΑ Φέρνει το πρώτο ασφαλιστικό smart shop Με φόντο τη χριστουγεννιάτικη αγορά του Πειραιά, η ΑΧΑ εγκαινίασε το πρώτο smart shop, στον πεζόδρομο της οδού Καραΐσκου. Η εταιρεία, που διακρίνεται για τη χρήση σύγχρονης αισθητικής και τεχνολογικών εφαρμογών αιχμής στους χώρους εξυπηρέτησής της, πρωτοπορεί και δημιουργεί έναν χώρο που προσφέρει στον πελάτη μια ολοκληρωμένη ασφαλιστική εμπειρία.
Η φιλοσοφία των smart shops, που βασίζεται στη δημιουργία ενός φιλόξενου και ευχάριστου περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τη δυναμική της τεχνολογίας, εξασφαλίζει μια ξεχωριστή εμπειρία εξυπηρέτησης και διασφαλίζει ταυτόχρονα το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών που χαρακτηρίζει την ΑΧΑ.
Σκοπός του Αμοιβαίου Κεφαλαίου INTERLIFE ΜΙΚΤΟ είναι η επίτευξη της υψηλότερης δυνατής απόδοσης για τον μεριδιούχο από υπεραξία και εισόδημα, σε συνδυασμό με την ανάληψη μέτριου επενδυτικού κινδύνου. Για την πραγματοποίηση του επενδυτικού του σκοπού, το ενεργητικό του ΑΚ επενδύεται μέσω ευέλικτης στρατηγικής σε προσεκτικά επιλεγμένες και αξιολογημένες εισηγμένες μετοχές, επιλεγμένες ομολογίες, καθώς και σε καταθέσεις και μέσα χρηματαγοράς.
INTERLIFE Υψηλές αποδόσεις από το αμοιβαίο κεφάλαιό της Σε υψηλές αποδόσεις κινείται το Αμοιβαίο Κεφάλαιο της Interlife Ασφαλιστικής INTERLIFE ΜΙΚΤΟ, που διαχειρίζεται η Alpha Trust από το 2009. Η σωρευτική απόδοση του αμοιβαίου κεφαλαίου ήταν για την περίοδο του προηγούμενου έτους 24,68% (στοιχεία 31ης Δεκεμβρίου 2019), ενώ για την τριετία έφτασε το 49,91%, με το ενεργητικό του να ανέρχεται σε 20.325.224,91 ευρώ, σύμφωνα με την αποτίμησή του στις 9 Ιανουαρίου 2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά την απόδοση της πενταετίας τοποθετείται στη 10η θέση επί συνόλου 32 ΑΚ (στοιχεία 31ης Δεκεμβρίου 2019).
CNP ΖΩΗΣ Αλλάζει τα δεδομένα της αποταμίευσης με το Bonjour Future Planning Το Bonjour Future Planning είναι το νέο ασφαλιστικό προϊόν της CNP ΖΩΗΣ, που έρχεται να προστεθεί στην οικογένεια των προϊόντων Bonjour Solutions. Σχεδιάστηκε για να καλύψει τις σύγχρονες αποταμιευτικές ανάγκες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το Bonjour Future Planning είναι ένα ασφαλιστικό προϊόν ορισμένης διάρκειας συνδεδεμένο με επένδυση σε δύο αμοιβαία κεφάλαια. Παρέχει τη δυνατότητα τακτικών και έκτακτων καταβολών, με στόχο τη δημιουργία κεφαλαίου, ενώ παράλληλα παρέχει ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου κατά τη διάρκεια ισχύος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Προσφέρεται με τρεις επενδυτικές επιλογές (συντηρητική, ισορροπημένη και δυναμική), αναλόγως του επενδυτικού προφίλ του πελάτη, όπως αυτό προκύπτει μετά τη συμπλήρωση κατάλληλου ερωτηματολογίου. ιανουάριος φεβρουάριος 2020
Άλλη μία χρονιά σημαντικών αποδόσεων για το Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) των εργαζομένων της INTERAMERICAN έκλεισε, καθώς για το 2019 ανήλθε στο 8,95%. Το τελευταίο υποστηρίζει αποτελεσματικά τη λύση συμπληρωματικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης για το σύνολο των μελών του. Το Ταμείο, που αριθμεί 1.264 μέλη, αποταμιεύει τις επενδύσεις τους μέσω του μικτού αμοιβαίου κεφαλαίου “ΤΕΑ INTERAMERICAN Global Balanced Fund of Funds”. Το αμοιβαίο κεφάλαιο, από τον Ιούλιο του 2013, που επενδύονται σε αυτό τα αποθεματικά του Ταμείου στο σύνολό τους, έχει αποδώσει ποσοστό 26,76%. Επενδύει σε άλλα επιλεγμένα κεφάλαια εξειδικευμένων οίκων του εξωτερικού, στοχεύοντας στην προστασία του κεφαλαίου και την επίτευξη μακροπρόθεσμων αποδόσεων. Αξίζει να σημειωθεί πως το υπό διαχείριση κεφάλαιο εφάπαξ παροχών του Ταμείου ανέρχεται σε 20,52 εκατ. ευρώ (31 Δεκεμβρίου 2019).
παλμός της αγοράς
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
75
διεθνή νέα AON & WILLIS TOWERS WATSON Ο «γάμος» τους δημιουργεί μεσιτικό κολοσσό
76
insurance w*rld
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας της εξαγοράς της Partner Re (της οικογένειας Agnelli) από τη γαλλική Covea, ύψους 9 δισ. δολ., και ο διεθνής (αντ)ασφαλιστικός κλάδος «συνταράσσεται» από ένα πολύ μεγαλύτερο deal, ύψους 30 δισ. δολ. Ο λόγος για τη μεγα-συγχώνευση των Aon και Willis Towers Watson (μέσω της εξαγοράς της δεύτερης από την πρώτη), που «παντρεύει» τη δεύτερη και την τρίτη μεγαλύτερη μεσιτική εταιρεία του κόσμου, δημιουργώντας έναν νέο όμιλο με χρηματιστηριακή αξία της τάξης των 80 δισ. δολ. Η συμφωνία –που θα πραγματοποιηθεί με ανταλλαγή μετοχών– ήρθε ακριβώς έναν χρόνο αφότου οι συνομιλίες μεταξύ των δύο ομίλων είχαν οδηγηθεί σε ναυάγιο, 24 ώρες μετά τη διαρροή στον Τύπο των συνομιλιών. Ο διευθύνων σύμβουλος της Αon και η γενική οικονομική διευθύντρια, Christa Davies, θα ηγηθούν του νέου ομίλου. Ο διευθύνων σύμβουλος της Willis Towers Watson, John Haley, θα γίνει εκτελεστικός πρόεδρος. Οι μεσιτικές εταιρείες, που «φέρνουν πιο κοντά» τις επιχειρήσεις που αναζητούν ασφαλιστική κάλυψη με τις ασφαλιστικές, συγχωνεύονται, για να αυξήσουν τις προμήθειές τους και να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους πελάτες που θέλουν να συναλλάσσονται με λιγότερους μεσάζοντες.
Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου
Η Marsh McLennan, η μεγαλύτερη μεσιτική του κόσμου, εξαγόρασε πέρσι την Jardine Lloyd Thompson Group έναντι 5,7 δισ. δολ., η δε Willis Towers Watson προήλθε το 2016 από μια συγχώνευση, ύψους 8,9 δισ. δολ. «Η συμφωνία Aon-Willis Towers Watson συνδυάζει δύο επιχειρήσεις, που εν πολλοίς αλληλοσυμπληρώνονται, σε μια παγκόσμια πλατφόρμα βασισμένη στην τεχνολογία, που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των πελατών» αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν των δύο εταιρειών. Οι μέτοχοι της Willis Towers Watson θα λάβουν 1,08 μετοχές της Aon για καθεμία από τις δικές τους μετοχές, με τους υφιστάμενους μετόχους να κατέχουν το 63% της νέας εταιρείας μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Το deal θα ενισχύσει τα κέρδη ήδη από την πρώτη πλήρη οικονομική χρήση μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας και θα οδηγήσει σε ετήσιες συνέργειες ύψους 800 εκατ. δολ., προ φόρων, από το τρίτο έτος.
COVEA-PARTNER RE Deal 9 δισ. δολ. στις αντασφάλειες Το μεγαλύτερο deal στον αντασφαλιστικό κλάδο από την εξαγορά της XL από τον όμιλο της ΑΧΑ το 2018 (έναντι 15,3 δισ. δολ.) έχει πάλι… γαλλικό «άρωμα». Κι αυτό γιατί, και σε αυτήν την περίπτωση, πρωταγωνιστεί ένας άλλος γαλλικός όμιλος, η Covea, που ανακοίνωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία με την εταιρεία holding της οικογένειας Agnelli, την Exor, για την εξαγορά της αντασφαλιστικής PartnerRe, έναντι 9 δισ. δολ. σε μετρητά. H εξαγορά της PartnerRe θα βοηθήσει την Covea να διαφοροποιήσει την γκάμα των δραστηριοτήτων της πέρα από τις ασφαλίσεις κατοικιών, οχημάτων, ζωής και υγείας. Ο (αντ)ασφαλιστικός κλάδος δέχεται πιέσεις από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και γι’ αυτό αναζητεί τρόπους να διαφοροποιήσει τις πηγές εσόδων του. Υπενθυμίζεται ότι η Covea εγκατέλειψε την προσπάθειά της να εξαγοράσει την επίσης γαλλική αντασφαλιστική Scor το 2019, ρίχνοντας «τίτλους τέλους» σε μια «εμφύλια» επιχειρηματική σύρραξη, αφού η Scor αντιστάθηκε σθεναρά. H δε Exor απέκτησε την PartnerRe μέσω εχθρικής εξαγοράς, «μπαίνοντας σφήνα» στη συμφωνία συγχώνευσης της PartnerRe με μια άλλη εταιρεία με έδρα τις Βερμούδες, την Axis Capital Holdings. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της
Covea, Thierry Derez: «Η εξαγορά αυτή έρχεται σε μια χρονική περίοδο ριζικού μετασχηματισμού του ασφαλιστικού κλάδου, με την εμφάνιση νέων κινδύνων και νέων τρόπων ζωής, και με είσοδο νέων παικτών στην αγορά. Ταιριάζει θαυμάσια με την αναπτυξιακή μας στρατηγική, την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε, την απαραίτητη αλληλοσυμπλήρωση τεχνογνωσιών και τη σημασία της αμοιβαιοποίησης των κινδύνων σε παγκόσμια κλίμακα. Θα εδραιώσει το μέλλον της PartnerRe και του συνεταιριστικού μας ομίλου, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα όχι μόνο των μελών και των πελατών μας, αλλά και των εργαζομένων και των εταίρων μας».
INSURANCE EUROPE Γιατί δεν της άρεσε η πρόταση της EIOPA για το PEPP Ιδιαίτερα επικριτική εμφανίζεται η Insurance Europe, ο Σύνδεσμος των (αντ)ασφαλιστικών εταιρειών της ΕΕ, απέναντι στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) για το Πανευρωπαϊκό Προσωπικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν (PEPP). Όπως προκύπτει από το έγγραφο που κατέθεσε η Insurance Europe στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το PEPP, o Σύνδεσμος θεωρεί την προσέγγιση της EIOPA «υπέρμετρα
διεθνή νέα φιλόδοξη», σε βαθμό μάλιστα που να υπερβαίνει το πεδίο αρμοδιοτήτων της σε αρκετές περιστάσεις. Η Insurance Europe συμβουλεύει την ΕΙΟΡΑ να υιοθετήσει μια λιγότερο φιλόδοξη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα του θέματος καθώς και τη σύντομη χρονική προθεσμία που έχει για να καταθέσει την πρότασή της στην Κομισιόν. «Σημαντικές τεχνικές λεπτομέρειες, που αυτήν τη στιγμή απουσιάζουν από το κείμενο εργασίας της EIOPA, πρέπει να αποσαφηνιστούν προτού η Αρχή υποβάλει τη γνωμοδότησή της στην Επιτροπή τον Αύγουστο» σημειώνεται μεταξύ άλλων.
ALLIANZ, AΧΑ, SWISS RE, MUNICH RE, ZURICH «Πρασινίζουν»
78
insurance w*rld
Allianz, AXA, Swiss Re, Munich Re, Zurich και άλλοι Ευρωπαίοι (αντ)ασφαλιστές προπορεύονται των συναδέλφων τους στις διαδικασίες μείωσης επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα. Κι ενώ ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το θέμα αυτό διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία, όλοι είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο που καθορίζει τις επενδυτικές επιλογές και την έκθεση των ισολογισμών στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τη Moody’s, η υποχώρηση στα επίπεδα επενδύσεων σε άνθρακα αποτελεί θετικό στοιχείο, καθώς όχι μόνο προστατεύει έναντι του κινδύνου ευθύνης απέναντι στην αλλαγή του κλίματος, αλλά και περιορίζει τον επενδυτικό κίνδυνο.
Ενώ και οι πέντε όμιλοι, σύμφωνα με τη Moody’s, έχουν λάβει μέτρα στο underwriting που αφορούν τον περιορισμό των επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα, δίνουν ο καθένας διαφορετική έμφαση. Η Swiss Re είναι η πρώτη ασφαλιστική που σταματά βαθμιαία το underwriting και τις επενδύσεις σε παράγωγα πετρελαίου και φυσικού αερίου, μια τολμηρή κίνηση, δεδομένου του μεγέθους και της σημασίας των εταιρειών στον τομέα αυτό. Η έκταση και το χρονοδιάγραμμα της προγραμματισμένης αποδέσμευσης των επιχειρήσεων από τον τομέα του άνθρακα και άλλων ορυκτών καυσίμων ποικίλλει επίσης. Allianz, AXA και Munich Re αποσύρονται, αλλά συνεχίζουν να ασφαλίζουν τις επιχειρήσεις του άνθρακα και τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η Swiss Re και η Zurich διαφοροποιούνται ελαφρώς, εξαιρώντας πελάτες που αντλούν πάνω από το 50% των εσόδων τους από την εξόρυξη άνθρακα ή την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον άνθρακα, και στην περίπτωση της Zurich σε πετρελαιοειδή.
ALLIANZ Ρεκόρ λειτουργικών κερδών το 2019 Την καλύτερη επίδοση στην ιστορία της –από πλευράς λειτουργικών κερδών– σημείωσε η Allianz το 2019, αφού το «κοντέρ» έγραψε 11,9 δισ. ευρώ, εντός των στόχων που είχαν τεθεί για τη χρήση του περασμένου οικονομικού έτους. Η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της Ευρώπης κατόρθωσε να αυξήσει τα κέρδη της για πέμπτο συνεχόμενο έτος, να αυξήσει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τον δείκτη φερεγγυότητας κατά Solvency II (στο 212% από 202% στο τέλος του γ’ τριμήνου 2019) και να αυξήσει την απόδοση ιδίων κεφαλαίων στο 13,6%. «Το 2019 ήταν ένα ακόμα επιτυχημένο έτος, με αποτελέσματα-ρεκόρ για τον Όμιλο Allianz.
Αυτό αποτυπώνει την εμπιστοσύνη των πελατών και των μετόχων, αλλά και τη σκληρή δουλειά των εξαιρετικών εργαζομένων μας» σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος της Allianz, Oliver Bate. Ο κύκλος εργασιών της Allianz αυξήθηκε κατά 7,6%, στα 142,4 δισ. ευρώ, ενώ τα λειτουργικά κέρδη –όπως προαναφέρθηκε– ανήλθαν στα 11,9 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3% σε ετήσια βάση. Κινητήρια δύναμη της ισχυρής κερδοφορίας ήταν ο κλάδος υγείας-ζωής (με ετήσια αύξηση κερδών 13,4%), ο βραχίονας διαχείρισης ενεργητικού (όπου το συνολικό υπό διαχείριση ενεργητικό ανήλθε στο ύψος-ρεκόρ των 2,26 τρισ. ευρώ και τα λειτουργικά κέρδη στα 2,7 δισ., ευρώ, αυξημένα κατά 6,9%), καθώς και η εγγραφή εφάπαξ κερδών από τις δραστηριότητες στις ΗΠΑ. Στον αντίποδα, στον κλάδο περιουσίας-ατυχημάτων καταγράφηκε μείωση λειτουργικών κερδών κατά 11,9%, στα 5 δισ. ευρώ. Όπως υπογράμμισε η διοίκηση, η Allianz βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης των στόχων της Renewal Agenda 2.0, και ο πήχης της κερδοφορίας για την τρέχουσα χρήση τίθεται στα 12 δισ. ευρώ (συν-πλην 500 εκατ. ευρώ), εκτός απρόοπτων γεγονότων, κρίσεων ή μεγάλων φυσικών καταστροφών. To διοικητικό συμβούλιο της Allianz θα προτείνει προς τη Γενική Συνέλευση τη διανομή μερίσματος 9,60 ευρώ/ μετοχή, αυξημένο, επί έβδομο συνεχόμενο έτος, κατά 6,7%. Ανακοινώθηκε, επίσης, και νέο πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων μετοχών έως 1,5 δισ. ευρώ.
παρουσίαση
Τ
ο ξεκίνημα μιας νέας χρονιάς είναι πάντα η αφορμή για να θέσουμε νέους στόχους, να πάρουμε νέες αποφάσεις, να «αυτοδεσμευθούμε» σε υποσχέσεις προς τον εαυτό μας. Για πολλές γυναίκες οι στόχοι στην αρχή του έτους αφορούν συχνά στην ανάγκη της αυτοφροντίδας: «Να μειώσω το άγχος μου, να προσέξω τη διατροφή μου, να βρω λίγο ελεύθερο χρόνο για άθληση ή για τις αγαπημένες μου ασχολίες, να φροντίσω καλύτερα την υγεία μου, να κάνω εκείνο τον προληπτικό έλεγχο που ανέβαλα πέρυσι…» είναι κάποιες από τις υποσχέσεις που δίνουμε, με την ελπίδα και τη θέληση να τις τηρήσουμε. Όπως έχουν δείξει σχετικές μελέτες, οι αποφάσεις που παίρνουμε στην αρχή της χρονιάς έχουν περισσότερες πιθανότητες να υλοποιηθούν σε σχέση με αυτές που λαμβάνονται σε άλλες στιγμές. Ακόμη όμως κι αν είναι δύσκολο να τα καταφέρουμε σε όλα τα μέτωπα, υπάρχουν επιλογές και λύσεις που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Μία από αυτές είναι η επένδυση σε ένα καλό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας, το οποίο θα μας παρέχει τη σιγουριά της κατάλληλης υποστήριξης, όποτε κι αν τη χρειαστούμε. Ειδικά για τις γυναίκες που θέλουν να προστατέψουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους από το ενδεχόμενο της εμφάνισης μιας σοβαρής γυναικολογικής νόσου, η MetLife έχει σχεδιάσει το Lady Care: ένα πρόγραμμα που υποστηρίζει τόσο την πρόληψη όσο
Ας ξεκινήσουμε τη νέα χρονιά με μια πράξη φροντίδας για τον εαυτό μας και την αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου, μέσα από ένα σύστημα συνδυασμένων παροχών. Σε επίπεδο πρόληψης, παρέχει δωρεάν ετήσιο διαγνωστικό και προληπτικό έλεγχο με τεστ Pap και ψηφιακή μαστογραφία, σε συνεργαζόμενα κέντρα. Όσον αφορά στην αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου, το πρόγραμμα προσφέρει δύο επίπεδα παροχών, Gold και Platinum, από τα οποία μπορεί να επιλέξει η ασφαλισμένη εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες της. Ανάλογα με την επιλογή επιπέδου, οι παροχές περιλαμβάνουν εφάπαξ αποζημίωση σε περίπτωση διάγνωσης, η οποία φθάνει τα 40.000 ευρώ, μηνιαίο επίδομα υποστήριξης ύψους 500 ευρώ για έναν χρόνο, καθώς και επίδομα χειρουργικής αισθητικής αποκατάστασης. Επίσης, η ασφαλισμένη του προγράμματος Lady Care αποκτά πρόσβαση στα προνόμια και τις υπηρεσίες του δικτύου Advanced Benefit Club της MetLife, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δωρεάν ιατρικές επισκέψεις και προνομιακές τιμές για διαγνωστικές εξετάσεις και check-up καθώς και εκπτώσεις σε περίπτωση νοσηλείας σε μια πλειάδα συνεργαζόμενων ιδιωτικών νοσοκομείων. Πόσο απαραίτητη είναι η ασφαλιστική κάλυψη ενάντια στον γυναικολογικό καρκίνο; Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια η νόσος κάνει όλο και πιο συχνά την εμφάνισή της στον γυναικείο πληθυσμό. Ταυτόχρονα, όμως, εξελίσσεται και η επιστήμη και
η ιατρική πρακτική. Όπως δείχνει η εμπειρία, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μέσα από τακτικές εξετάσεις και ελέγχους μπορούν να σώσουν ζωές. Εξίσου σημαντική για την έκβαση της νόσου είναι και η δυνατότητα πρόσβασης στην κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Σε μια τέτοια περίπτωση, ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, όπως το Lady Care, απαλλάσσει τη γυναίκα από το πρόσθετο άγχος του κόστους και της αναζήτησης χρημάτων. Της επιτρέπει να ξεκινήσει χωρίς καθυστέρηση την ενδεδειγμένη για την περίπτωσή της θεραπευτική αντιμετώπιση, να παραμείνει ψύχραιμη και να αντιμετωπίσει τη νόσο με περισσότερη αισιοδοξία. Μπορεί, επίσης –εφόσον η ασφαλισμένη το επιλέξει–, να της παρέχει την οικονομική υποστήριξη για να αναζητήσει πρόσθετη βοήθεια, όπως για παράδειγμα συμβουλευτική ψυχικής υγείας ή νοσηλευτική βοήθεια στο σπίτι, ή ακόμα και να καλύψει τρέχοντα έξοδα, αν χρειαστεί να μείνει εκτός εργασίας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Το Lady Care μπορεί, επομένως, να γίνει πολύτιμος σύμμαχος στη δύσκολη στιγμή. Ας επιλέξουμε, λοιπόν, φέτος να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για τον εαυτό μας, εξασφαλίζοντας ποιοτικές υπηρεσίες πρόληψης και φροντίδας για την υγεία μας, αλλά και μια αξιόπιστη ασπίδα προστασίας ενάντια στο απρόοπτο. Ας ξεκινήσουμε τη νέα χρονιά με λιγότερο άγχος στην καθημερινότητά μας, με περισσότερη σιγουριά και αυτοπεποίθηση. iw ιανουάριος φεβρουάριος 2020
LADY CARE
79
Ο «πόλεμος» των δεδομένων
Τ
α δεδομένα έχουν αρχίσει να μπερδεύονται και να μας μπερδεύουν. Από τη μια από εδώ, από την άλλη από εκεί, είμαστε στριμωγμένοι να αποδεχόμαστε ό,τι μας υπαγορεύουν, ή κάνω λάθος; Από τη μια έχουμε τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων, και από την άλλη, για να μπορέσεις να μπεις σε μια εφαρμογή, είσαι αναγκασμένος να αποδεχτείς τους όρους της πλατφόρμας, τα πάντα, διαφορετικά μένεις στην απέξω. Στην πρώτη σελίδα διαβάζεις «τα προσωπικά σας δεδομένα είναι απόρρητα» ή κάτι παρόμοιο, αν πας παρακάτω, διαβάζεις κατεβατά ακαταλαβίστικα… Είναι πιστευτό αυτό με τα προσωπικά δεδομένα και το απόρρητο; Οι εταιρείες μαζεύουν δεδομένα και
παρέχουν υπηρεσίες σε τρίτους, χρησιμοποιούν τα cookies και την τεχνολογία εντοπισμού συσκευών για να μαθαίνουν τις προσωπικές προτιμήσεις και να στέλνουν διαφημιστικές ειδοποιήσεις. Κάθε εταιρεία έχει και τη δική της εφαρμογή. Σκεφτείτε προς πόσες κατευθύνσεις φεύγουν τα δεδομένα, σε ποιους server και σε ποια cloud χωρών εκτός και εντός Ευρώπης μαζεύονται... Σε λίγο, οι ασφαλιστικές θα φτάσουν να παίρνουν –αν δεν το κάνουν ήδη– πληροφορίες για τους εν δυνάμει πελάτες τους από τα μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα. Πόσα από αυτά υπόσχονται προσωποποιημένη εξυπηρέτηση… Φτάσαμε να κάνουμε τους γιατρούς μέσα από τις φορητές συσκευές και όπου να ’ναι θα φτάσουμε και στη δημόσια υγεία: χαμηλώνει το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. Καλά όλα αυτά, αλλά ας μην τρελαινόμαστε με το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων, ούτε με τις διασφαλίσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε πιο σίγουροι για να λέμε σε όλα «ναι». Και με τις ασφαλιστικές, η χαρά δεν είναι όλη δική μας… Ο «πόλεμος» με τα δεδομένα δεν είναι εύκολη υπόθεση.
80
insurance w*rld
ο αιρετικός
γίνετε συνδρομητές! Στρατηγικές Λύσεις
µε τα φτερά της Πληροφορικής & τη δεξιότητα του Ανθρώπινου ∆υναµικού
Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ στοιχεία συνδρομητή ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
ΕΤΑΙΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ETHOS MEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu
αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€
ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€
αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)
τρόποι εξόφλησης συνδρομών Κ ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)
Υπηρεσίες
Πληροφοριακά Συστήµατα
Σύσταση ΤΕΑ
∆ιαχείριση ΤΕΑ
∆ιαχείριση διοικητικών λειτουργιών ΤΕΑ
∆ιαχείριση Οµαδικών Συνταξιοδοτικών
Business Process Reengineering
∆ιαχείριση Οµαδικών Ζωής & Υγείας
GAP analysis
εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της Β εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
Σχεδιασµός & Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστηµάτων
Prudential Informatics | Μοµφεράτου 148 | 11 475 Αθήνα | pipc.gr
Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 91|ιανουάριος-φεβρουάριος/2020
22 αφιέρωμα
τεύχος#91 01-02/2020
1ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Καθολική αποδοχή για την ανάδειξη και ανάπτυξη του θεσμού των ΤΕΑ
48 αφιέρωμα ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ Η χώρα με τους περισσότερους σεισμούς στην Ευρώπη δεν έχει συνεγγυητικό
70 θέμα ΕΑΕΕ Οι μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα δεν αρκούν για να δοθεί λύση στο ασφαλιστικό
ISSN 1791-8480
Gabriel Bernardino Πρόεδρος της ΕΙΟΡΑ
Τώρα είναι η ώρα για μεταρρυθμίσεις που θα ενθαρρύνουν τις επικουρικές συντάξεις και τα ΤΕΑ