Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 92|μάρτιος-απρίλιος/2020
34 αφιέρωμα Cyber απειλές στην εποχή του Covid-19 τεύχος#92 03-04/2020
46 θέμα Swiss Re: Οι πέντε μεγάλες τάσεις που επιτάχυνε η πανδημία του κορωνοϊού
50 αφιέρωμα Η επόμενη μέρα μετά τον Covid-19: Κίνητρα και συνεργασία με την Πολιτεία
Σταύρος Κωνσταντάς ISSN 1791-8480
CEO, Εθνική Ασφαλιστική
Η νέα εποχή μάς βρίσκει πιο δυνατούς και πανέτοιμους για την επανεκκίνηση της οικονομίας
γίνετε συνδρομητές! Τράπεζα
Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ
Φροντιστήριο
στοιχεία συνδρομητή Σχολείο Παιδιών
Super Market
Super Market
Δουλειά
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
ΕΤΑΙΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ethosMEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu
Σε αυτό το ράλι κερδίζει όποιος δεν τρέχει. Νέο app ERGO Drive&Win
Κατέβασέ το στο κινητό σου, γίνε καλύτερος οδηγός και κέρδισε από την ERGO: Μοναδικά δώρα
Μίλια κοινωνικής προσφοράς
Έως -20% στα ασφάλιστρα, αν έχεις ασφάλεια αυτοκινήτου ERGO Είναι πραγματικά απλό. Αρκεί να:
αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€
ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€
αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)
τρόποι εξόφλησης συνδρομών
Τηρείς τα όρια ταχύτητας
Κ ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)
Μη φρενάρεις απότομα και βέβαια...
εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της Β εταιρίας ethosMEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
Επιταχύνεις απαλά
Μη χρησιμοποιείς το κινητό σου ενώ οδηγείς.
Το ERGO Drive&Win σε βοηθάει να βελτιώσεις την οδηγική συμπεριφορά σου για να κερδίσεις περισσότερα.
Ξεκίνα σήμερα!
Μάθε τους όρους και τις προϋποθέσεις στο www.ergohellas.gr
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά! Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ethosMEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
650.000 ασφαλιστήρια συμβόλαια 5.700 συνεργάτες 102,2 εκ. € αποζημιώσεις προς τους ασφαλισμένους μας* * Οικονομικά στοιχεία 31.12.19
editorial
τεύχος 92 μάρτιος-απρίλιος 2020 τιμή τεύχους 10 €
Η ισχύς του κράτους επαναπροσδιορίζεται και μοιράζεται
H
πανδημία του κορωνοϊού έθεσε νέα ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο του κράτους και τόνισε την ανάγκη για περισσότερη δημόσια διαχείριση κινδύνων. Αφού καταλαγιάσει, τα κράτη και το ελληνικό κράτος θα πρέπει να επικεντρώσουν όλες τις προσπάθειές τους σε προληπτικά μέτρα για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των πολιτών και της κοινωνίας. Μέχρι σήμερα, το ελληνικό κράτος έχει περιοριστεί σε ρόλο πατριαρχικό, αποφασίζοντας μονομερώς, ταυτόχρονα αντιδρώντας σε προτάσεις συνομιλητών, διατηρώντας το αλάθητο. Είναι απολύτως νόμιμο το κράτος να μεριμνά και να οργανώνει την πρόληψη, να διασφαλίζει την ασφάλεια των πολιτών του. Βασικά, αυτός είναι ο βασικός του ρόλος. Πρόληψη και προστασία. Είδαμε στις ημέρες του κορωνοϊού, το κράτος έσπευσε έγκαιρα και ανέλαβε τους κινδύνους της υγείας. Δέσμευσε νοσοκομεία με σοβαρές υποδομές και έμπειρους γιατρούς που βλέπουν χιλιάδες περιστατικά κάθε μήνα, όπως το ΝΙΜΤΣ. Ο κορωνοϊός μάς έκανε να δούμε αλλιώς τα πράγματα. Να αναθεωρήσουμε τη στάση μας. Οι πολίτες εμπιστεύθηκαν και πάλι το κράτος. Οι ασφαλιστικές συνεργάστηκαν. Οι ασφαλιστικές είδαν για πρώτη φορά να ενσαρκώνεται ο ρόλος τους. Οι αντασφαλιστές, βλέποντας ότι το κράτος αναλαμβάνει κινδύνους, δεν ανησυχούσαν. Θα υπάρξει αλλαγή; Θα αλλάξει το κράτος, θα ωριμάσουν οι πολίτες, θα βρεθούν οι ισορροπίες; Μια αλλαγή εστιασμού σίγουρα θα αποτελέσει πολύ καλή είδηση για τους (αντ)ασφαλιστές, καθώς οι ασφαλιστικές λύσεις θα ήταν μεταξύ των επιλογών που διαθέτει μια κυβέρνηση σε ό,τι έχει να κάνει με την πρόληψη και των (αντ)ασφαλιστών. Η ιδέα της πανδημίας αναβίωσε στις σκέψεις του κόσμου τον φόβο της φυματίωσης, της χολέρας και ούτω καθ’ εξής. Αυτό θα πρέπει να βάλει σε σκέψη τόσο τις κυβερνήσεις όσο και τους αντασφαλιστές για τα επίπεδα επαρκούς προστασίας από τέτοιου είδους κινδύνους στο μέλλον. Το έδαφος είναι πρόσφορο για πρωτοβουλίες που μειώνουν τους εν λόγω κινδύνους και ελαχιστοποιούν τις συνέπειες. Το ζητούμενο είναι να μην αρχίσουν οι άσκοπες συζητήσεις και αναλύσεις για εσωτερική κατανάλωση. Η κρίση μπορεί να αλλάξει την πορεία της ιστορίας και της ασφαλιστικής αγοράς. Έλενα Ερμείδου
ιδιοκτησία
Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953, E:info@insuranceworld.gr www.insuranceworld.gr
Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu Διευθυντής Σύνταξης ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ konstas.c@ethosmedia.eu Αρχισυντάκτης ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΝΙΟΥΡΑΣ kaniouras.s@ethosmedia.eu Συντάκτες ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ ermeidou.e@ethosmedia.eu ΛΑΛΕΛΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ chrysanthopoulou.l@ethosmedia.eu ΒΑΪΟΣ ΚΡΟΚΟΣ krokos.v@ethosmedia.eu Δημιουργικό ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ popikalogianni@gmail.com Eπιμέλεια-Διόρθωση ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ louvari.a@ethosmedia.eu Key Account Manager ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu Διοικητική Υποστήριξη ΓΙΟΥΛΗ ΜΟΥΤΕΒΕΛΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu Υποδοχή Διαφήμισης ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu Υπεύθυνος Συνδρομών και Κυκλοφορίας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΛΒΑΡΛΗΣ salvarlis.k@ethosmedia.eu Marketing & Magazine Coordinator ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ lyberi.a@ethosmedia.eu Λογιστήριο ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΗ andrioti.m@ethosmedia.eu Φωτογραφία ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ SHUTTERSTOCK Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣακουλοποίηση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.
ISSN 1791-8480
Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο για συνεχή, σφαιρική & έγκυρη ενημέρωση!
2
insurance w*rld
www.banks.com.gr • www.virus.com.gr • www.nplconfidential.com • www.coffeemag.gr • www.ethomedia.eu • www.ethosevents.eu
* Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
περιεχόμενα
τεύχος 92 | μάρτιος-απρίλιος 2020
06
www.insuranceworld.gr
Η έγκυρη και έγκαιρη διαδικτυακή ενημέρωση
08
συνέντευξη
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Ασφαλιστικής
16
Aon Από το 1982 μέχρι και σήμερα
18
αφιέρωμα
Κορωνοϊός: «Πρόσκρουση σε παγόβουνο»
28
συνέντευξη
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΣΣΟΣ Γενικός Διευθυντής Ελεγκτικών Υπηρεσιών, KPMG
34
αφιέρωμα
Cyber απειλές στην εποχή του Covid-19
46 θέμα
4
insurance w*rld
Swiss Re Οι πέντε μεγάλες τάσεις που επιτάχυνε η πανδημία του κορωνοϊού
50
αφιέρωμα Η επόμενη μέρα μετά τον Covid-19: Κίνητρα και συνεργασία με την Πολιτεία
64
παρουσίαση Απλότητα και δύναμη η νέα «ταυτότητα» του ethosGROUP
66 θέμα
Πώς θα επηρεάσει ο Covid-19 την αγορά ασφάλισης ΙΧ;
70 θέμα
Generali Ένα οικοσύστημα υπηρεσιών για μια καλύτερη ζωή
74
παλμός της αγοράς
76
διεθνή νέα
80
αιρετικός
portal
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
6
insurance w*rld
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ
Χρειάζεται να αλλάξει το μοντέλο τουριστικών ασφαλίσεων; Με τα αεροπλάνα στην ξηρά, τις αεροπορικές να περιμένουν το «αύριο» –κάποιες και κρατικά πακέτα ενίσχυσης–, τα ξενοδοχεία να έχουν «κατεβάσει ρολά», τους τουριστικούς πράκτορες να ψάχνονται χωρίς να ξέρουν αν την επομένη δεν θα «βαρέσουν κανόνι», τους υγειονομικούς όρους λειτουργίας να αλλάζουν, το μοντέλο Airbnb να κλυδωνίζεται, τα εργασιακά-ασφαλιστικά να αλλάζουν, το μοντέλο των τουριστικών ασφαλίσεων θα παραμείνει ίδιο; Οι καλύψεις του «χθες» θα είναι και του «αύριο», ποια θα είναι η χρησιμότητά τους; Κι αν όχι, έχει σκεφτεί κανείς από τον κλάδο των ασφαλειών ποιες θα είναι οι νέες καλύψεις, ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά τους, το εύρος τους, θα είναι πρόσθετες ή στις βασικές πολιτικές;
Στις σελίδες αυτές θα βρείτε τους τίτλους ειδήσεων και άρθρων που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα στο ασφαλιστικό portal insuranceworld.gr
➧ Ασφαλιστικές vs πανδημία κορωνοϊού: Τι έγινε τις μέρες αυτές Οι ασφαλιστικές λαμβάνουν μέτρα με στόχο να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό. Τα προβλήματα που ξεπήδησαν από την πανδημία ανέδειξαν τα κενά στους όρους των ασφαλιστικών συμβάσεων. Συγκρούσεις και διαφωνίες υπήρξαν ως προς το εύρος των καλύψεων, κυρίως στις ευθύνες, όπως υπήρξαν και αυτοί που, για πολιτικούς λόγους, όπως ο Trump, εκμεταλλεύθηκαν το φαινόμενο της πανδημίας. ➧ Andrea Misticoni, Euler Hermes: Η ετοιμότητα της εταιρείας και οι προκλήσεις εν μέσω Covid-19 Οι επενδύσεις σε επίπεδο IT και ο σχεδιασμός των προηγούμενων ετών έπαιξαν ρόλο-«κλειδί» στην απρόσκοπτη συνέχιση των εργασιών εν μέσω της πανδημίας για την Euler Hermes Hellas. Μιλώντας στο iw, ο CEO, κ. Andrea
Misticoni, περιγράφει τα πρώτα βήματα και τις δράσεις της εταιρείας, που είχαν ως αποτέλεσμα να είναι απόλυτα έτοιμη ώστε να εξυπηρετήσει πελάτες και συνεργάτες με το ίδιο ακριβώς επίπεδο παροχής υπηρεσιών. ➧ Χωρίς να ανοίξει ο τουρισμός, συνέδριο στην Ύδρα δεν γίνεται Ο τουρισμός κινεί την ελληνική οικονομία, κινεί και τα νήματα του συνεδρίου των (αντ)ασφαλιστών που διοργανώνει κάθε χρόνο η ΕΑΕΕ. Το συνέδριο στη Μύκονο ακυρώθηκε. Θα ανακοινωθούν νέες ημερομηνίες. Ενδεχομένως να είναι η Ύδρα που έχει και τη μεγάλη παράδοση στο networking. ➧ Ευ. Καφφετζή, Globalnet: Οι καιροί απαιτούν διαφοροποίηση και εστιασμό Για την ανάγκη διαφοροποίησης με λύσεις, καλύψεις και εστιασμό σε επιμέρους κινδύνους κάνει λόγο η διευθύνουσα
σύμβουλος της Globalnet, κ. Ευγενία Καφφετζή. Προσφέροντας τη δική της οπτική για την εν εξελίξει κρίση, τόνισε πως το μεγάλο asset της εταιρείας είναι οι συνεργάτες της. ➧ Ποιος είναι ο κλάδος που αν δεν ασφαλιστεί δεν δουλεύει; Σε πάνω από το 20% του ΑΕΠ ανέρχεται η συνολική συμμετοχή του τουρισμού στην Ελλάδα, η «πόρτα» του όμως παραμένει κλειστή. Ακόμη κι όταν ανοίξει, υπάρχει ο κίνδυνος να ξανακλείσει, με παράπλευρες απώλειες που θα δημιουργήσουν «ντόμινο» αφερεγγυοτήτων και πτωχεύσεων στον κλάδο, επιδεινώνοντας περαιτέρω την οικονομική του θέση. «Ο τουρισμός αν δεν ασφαλιστεί, δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει» δηλώνει πηγή του iw. ➧ Ασφαλιστικές: Οι προκλήσεις για τους risk managers από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού
portal ➧ Μειώθηκαν κατά 127.181 τα ασφαλισμένα οχήματα από την αρχή του έτους Αποκαλυπτική της κατάστασης είναι η ανάρτηση του προέδρου της Επιτροπής Ασφάλισης Αυτοκινήτου της ΕΑΕΕ και CEO της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής, κ. Δημήτρη Ζορμπά, για τη ραγδαία μείωση των ασφαλισμένων οχημάτων το πρώτο τετράμηνο, δηλαδή από τις αρχές του χρόνου. Κατά 127.181 μειώθηκε ο αριθμός των ασφαλισμένων οχημάτων το διάστημα 31 Δεκεμβρίου 2019-21 Απριλίου 2020. ➧ Allianz: Η υγεία στα χρόνια του Covid-19 και η Medi24 Ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης επιβαρυμένο και πολλά θύματα αφήνει πίσω του ο Covid-19. Η τηλε-υγεία, με την υποστήριξη της ψηφιακής τεχνολογίας, δεν λύνει το πρόβλημα, μπορεί όμως να μειώσει ορισμένες αγχωτικές διαταραχές τόσο των ασθενών όσο και των
γιατρών σε κρίσιμες περιόδους, τονίζει η Allianz. ➧ Χρ. Κάτσιος: Δουλειά με ετοιμότητα και ψηφιακά εργαλεία Άμεσα αντανακλαστικά, με στοχευμένες ενέργειες για την ομαλή επιχειρησιακή συνέχεια, εφαρμόστηκαν από τις πρώτες στιγμές της κρίσης στις εσωτερικές λειτουργίες της Groupama. Σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Κάτσιο, CEO της εταιρείας, μόλις σε δύο μέρες περίπου το 90% του ανθρώπινου δυναμικού (270 άτομα) ήταν σε θέση να συνεχίσουν απρόσκοπτα, με τηλεργασία και άλλα σύγχρονα μέσα, τις εργασίες τους. ➧ Κ. Αποστολίδης: Το είδος της στρατηγικής θα καθορίσει την επόμενη μέρα Μεγαλύτερη αξία έχει, πλέον, το είδος της στρατηγικής που θα ακολουθήσουν οι εταιρείες την επόμενη μέρα, σε συνέχεια των συνεπειών της πανδημίας και των νέων δεδομένων που προκύπτουν στον ασφαλιστικό κλάδο και την οικονομία συνολικά. Αυτό επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής της MetLife, κ. Κυριάκος Αποστολίδης, κατά την παρουσία του στο Web Table της AON, σημειώνοντας πως όλες οι εταιρείες ανταποκρίθηκαν άμεσα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. ➧ Κάτι «απορρυθμίστηκε» στις γενικές ασφαλίσεις Πωλήσεις και κερδοφορία είναι τα δύο μεγάλα ζητούμενα για τις εγχώριες
ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Δύο στόχοι που όμως δεν γράφουν τα αποτελέσματα που θα επιθυμούσε πραγματικά ο κλάδος. Οι επενδύσεις καλά πάνε, οι νέες δουλειές στις γενικές ασφαλίσεις πώς πάνε; Η κερδοφορία πώς θα ήταν χωρίς τα αποτελέσματα που δίνουν οι επενδύσεις; ➧ Ν. Ζάχος: Δεν είναι λύση τα χαμηλότερα ασφάλιστρα Δεν είναι λύση τα χαμηλότερα ασφάλιστρα συνολικά και οι προσφορές γενικότερα στην αγορά, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Ζάχο, CFO & Administrative Services Manager της NP Ασφαλιστικής. Στόχος, τώρα, θα πρέπει να είναι η διατήρηση της παραγωγής, των πελατών και του ασφαλίστρου, με την άμεση κάλυψη των αναγκών πελατών και συνεργατών. ➧ Πέντε τοπ κίνδυνοι για την εγχώρια ασφαλιστική αγορά Ο κίνδυνος της αγοράς, ο πιστωτικός, ο λειτουργικός, ο κίνδυνος ρευστότητας και ο ασφαλιστικός κίνδυνος είναι οι πέντε μεγάλοι κίνδυνοι που απειλούν τους δείκτες φερεγγυότητας των ασφαλιστικών αγορών. O Covid-19 ήδη χτύπησε τις αγορές, προκαλώντας απώλειες μέχρι 30% στους μετοχικούς τίτλους. Απώλειες αναμένεται να καταγράψει και το ΑΕΠ της χώρας το 2020, συρρικνώνοντας το μέγεθος της ασφαλιστικής αγοράς. Θα φανούν όλα με το που θα βγει η χώρα από την απομόνωσή της.
➧ Η ατζέντα του 2020 έχει χρώμα πράσινο και χρώμα… κορωνοϊού Το θέμα της κλιματικής αλλαγής και των καταστροφών περιλαμβάνει η ατζέντα του 2020 και συμπληρώνεται με τα χρώματα… του κορωνοϊού. Όλα ξεκίνησαν από τις αρχές του έτους. Ο κίνδυνος του κορωνοϊού από τις αρχές του έτους εξαπλώθηκε σε όλον τον πλανήτη, με αρνητικές συνέπειες στην υγεία και την οικονομία. Και οι δύο κατηγορίες κινδύνων μελετώνται από την παγκόσμια (αντ)ασφαλιστική κοινότητα. ➧ Με οδηγό τη φερεγγυότητα οι ασφαλιστικές Ενθαρρυντικό είναι το στοιχείο πως οι δείκτες φερεγγυότητας και τα μεγέθη των εταιρειών είναι αισθητά βελτιωμένα το 2019 σε σχέση με την περσινή αντίστοιχη περίοδο, γεγονός που θα αποτελέσει σημαντικό εχέγγυο στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων το 2020 λόγω Covid-19. ➧ Αλλαγές που συζητούνται στην αγορά Βρέθηκε, ακούγεται, η κατάλληλη αφορμή για να αλλάξουν πολλά στην αγορά. Ένα από τα σημαντικότερα: οι περιγραφές θέσεων εργασίας. Αυτό ακούγεται και μεταδίδεται από την περασμένη εβδομάδα. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έφτασε στα αυτιά του «Ανασφάλιστου», συζητώντας για μία-δύο ασφαλιστικές. iw μάρτιος απρίλιος 2020
Μεγάλες αλλαγές, επαναπροσδιορισμό μοντέλων και στόχων φέρνει o Covid-19. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα μοντέλα πρόβλεψης κινδύνων, που σίγουρα στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είχαν ως βασικό σενάριο την πανδημία, αλλά κυρίως πυρκαγιές, σεισμούς, ζημιές σε επιχειρήσεις ή δυσοίωνες οικονομικές προβλέψεις, όπως ειπώθηκε σε σχετική συζήτηση στο πρόσφατο AON Web Table.
7
συνέντευξη
Σταύρος Κωνσταντάς 8
insurance w*rld
Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Ασφαλιστικής
συνέντευξη
Η νέα εποχή βρίσκει την Εθνική Ασφαλιστική ακόμη πιο ισχυρή και πανέτοιμη για την επανεκκίνηση της οικονομίας Σε κάθε δύσκολη στιγμή μιας επιχειρηματικής διαδρομής, ο ρόλος του ασφαλιστή είναι ζωτικής σημασίας. Το «σοκ» που υπέστη η πραγματική οικονομία, αμέσως μετά την εξάπλωση της πανδημίας Covid-19 και το απόλυτο lockdown, υποχρέωσε τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας σε μια συνολική αλλαγή στρατηγικής και αναθεώρησης των στόχων και των μεθόδων.
για την ακόμη πιο δύσκολη προσπάθεια της ανάκαμψης. Ο Σταύρος Κωνσταντάς εντάχθηκε στον όμιλο της Εθνικής στις αρχές του 2011, αναλαμβάνοντας καθήκοντα γενικού διευθυντή (CFO & COO) και από το 2016 είχε επωμισθεί τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου. Είναι αδειούχος αναλογιστής από το 1994, έχει σχεδόν 30ετή εμπειρία σε διοικητικές θέσεις στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, ενώ διετέλεσε και μέλος, για 4 έτη, του ΔΣ της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος. Είναι, επίσης, μέλος διοικητικών συμβουλίων ασφαλιστικών εταιρειών του ομίλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο κ. Σταύρος Κωνσταντάς έχει διαχειριστεί με ιδιαίτερη
αποτελεσματικότητα σε δύσκολες οικονομικές συγκυρίες την ανακεφαλαιοποίηση της εταιρείας, συνεπεία του PSI, την απορρόφηση του χαρτοφυλακίου της International Life, καθώς και τρεις, μέχρι σήμερα, διαδικασίες πώλησης της εταιρείας. Αυτά τα τελευταία 10 χρόνια, η Εθνική Ασφαλιστική παρουσιάζει συνεχή, επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία, υψηλούς κεφαλαιακούς δείκτες, παρουσία σε όλους τους κλάδους ασφάλισης, υποδειγματική εταιρική διακυβέρνηση, δίνοντας επίσης βαρύνουσα σημασία σε δράσεις ανακούφισης κοινωνικών ομάδων. Η Εθνική Ασφαλιστική θα είναι η πρωταγωνίστρια στην ελληνική αγορά και στη νέα ιστορική περίοδο.
μάρτιος απρίλιος 2020
κ. Σταύρος Κωνσταντάς, ως διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Ασφαλιστικής, κατά την περίοδο της έξαρσης της κρίσης, δούλευε μαζί με όλη τη διοικητική ομάδα διαχείρισης κρίσεων για την αναγκαία προσαρμογή της εταιρείας στα νέα δεδομένα και τη συνέχιση της εύρυθμης λειτουργίας της. Από τα 680 στελέχη της διοίκησης στα κεντρικά γραφεία της Εθνικής Ασφαλιστικής, τουλάχιστον 500 δούλευαν εξ αποστάσεως, με εξαντλητικά ωράρια, χωρίς Σαββατοκύριακα και διακοπές, έτσι ώστε η εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και συνεργατών να συνεχιστεί απρόσκοπτα και η επανεκκίνηση της οικονομίας να βρει την εταιρεία ισχυρή, καλά προετοιμασμένη και ετοιμοπόλεμη
9
συνέντευξη iw? Διευθύνετε τον μεγαλύτερο οργανισμό ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Ποια είναι η νέα στρατηγική του ομίλου για τη μετά το απόλυτο lockdown περίοδο;
10
insurance w*rld
απ. Τους τελευταίους τρεις μήνες, η χώρα μας, αλλά και όλη η υφήλιος, αντιμετωπίζει τον φονικό νέο ιό Covid-19, ο οποίος έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας, χωρίς η παγκόσμια ιατρική κοινότητα να μπορεί με απόλυτη βεβαιότητα να αποφανθεί πότε θα τεθούν σε κυκλοφορία τόσο το σωτήριο φάρμακο όσο και το εμβόλιο. Στη χώρα μας, κινηθήκαμε έγκαιρα και αποτελεσματικά και, μετά από σαράντα μέρες lockdown, επιστρέφουμε σταδιακά στην καθημερινότητα. Το ευτύχημα είναι πως με τις κυβερνητικές δράσεις η χώρα μας έχει γίνει υπόδειγμα διαχείρισης της πανδημίας! Η επόμενη μέρα όμως φέρνει μαζί της σημαντικές μεταβολές τόσο από πλευράς υγιεινής και αυστηρής εφαρμογής των οδηγιών των ειδικών, ώστε να διατηρήσουμε και να ελαχιστοποιήσουμε την παρουσία κρουσμάτων, όσο και της οικονομίας, η οποία αναμένεται να σηκώσει το βαρύ φορτίο του lockdown σε μεγαλύτερο και αρκετά αβέβαιο χρονικό ορίζοντα. Αναμένουμε μια σημαντική ύφεση στον τουρισμό, τη σημαντικότατη αυτή βιομηχανία για τη χώρα μας, που συνεισφέρει το 30% του ελληνικού ΑΕΠ και που θα συμπαρασύρει μεγάλη μερίδα συναφών επαγγελμάτων. Η νέα οικονομική κρίση θα πλήξει, πέραν του τουρισμού, σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων. Η αναμενόμενη ύφεση στη χώρα μας θα αποτελέσει μια αρνητική εξέλιξη για την ασφαλιστική αγορά και την εταιρεία. Η αγορά μας –και η εταιρεία μας– θα κληθεί να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες πολλαπλές ζημίες οικονομικής απώλειας από μεγάλη μερίδα της ασφαλιστικής αγοράς τόσο σε επίπεδο παραγωγικής δραστηριότητας όσο και σε επίπεδο ζημιών
του ευρύτερου χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος. Από πλευράς της ασφαλιστικής αγοράς και της Εθνικής Ασφαλιστικής, τα πρώτα βήματά μας στη νέα πραγματικότητα θα έλεγα ότι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά. Η Εθνική Ασφαλιστική πάντα λειτουργεί άλλωστε με σύνεση προς όφελος ασφαλισμένων, συνεργατών, εργαζομένων και του μετόχου της. Θα ήθελα να σημειώσω ότι η διαδικασία πώλησης είναι, μέχρι σήμερα, τυπικά, σε εξέλιξη. Είμαστε στη φάση της παρατήρησης και αξιολόγησης των εξελίξεων. Όλη η εκτελεστική ομάδα εργάζεται ακατάπαυστα ώστε να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα αφενός για την ασφάλεια των εργαζομένων, αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας. Η συνεργασία εργαζομένων-διοίκησης και συνεργατών ήταν και είναι πολύ αποτελεσματική. Την περίοδο του lockdown, ως εταιρεία με ιδιαίτερη κοινωνική ευαισθησία και έντονη κοινωνική δράση, στηρίξαμε την προσπάθεια του κράτους και των κοινωνικών φορέων δωρίζοντας, ενδεικτικά, 100 χιλιάδες χειρουργικές μάσκες, 10 μόνιτορ παρακολούθησης ζωτικών οργάνων ΜΕΘ στο Υπουργείο Υγείας καθώς και 200 τάμπλετ για τις ανάγκες του Υπουργείου Παιδείας. Εξυπακούεται ότι η προσπάθειά μας συνεχίζεται. Σήμερα, καλούμαστε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την ελληνική οικονομία, να σταθούμε δίπλα στους ασφαλισμένους μας, όπως κάνουμε κάθε φορά σε δύσκολες συγκυρίες, τιμώντας την ιστορία της εταιρείας μας. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και προσαρμόζουμε συνεχώς τη στρατηγική μας. Το τρίμηνο που πέρασε (Q1 2020), οι ζημιές στους κλάδους υγείας, λόγω αναβολής των προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων, καθώς και του κλάδου αυτοκινήτου, λόγω της περιορισμένης κυκλοφορίας, μειώθηκαν αισθητά. Καθώς όμως επανερχό-
μαστε στην καθημερινότητα, η τάση αυτή αλλάζει και, κατά συνέπεια, πολύ γρήγορα, θα επιστρέψουμε στους γνώριμους ρυθμούς. Πρόκειται περί απλού μικρού ετεροχρονισμού. Από πλευράς μας, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε τους στρατηγικούς μας στόχους σύμφωνα με τις εξελίξεις στην οικονομία, προσαρμόζοντας ανάλογα τα προϊόντα μας και τους στόχους παραγωγής. Από πλευράς διοικητικής διαχείρισης, από την πρώτη στιγμή της κρίσης λάβαμε όλα τα μέτρα για απρόσκοπτη εξ αποστάσεως εργασία, με όλα τα στελέχη της εταιρείας, αλλά και τα δίκτυά μας, να συνεχίζουν την εργασία τους από το σπίτι, σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, ενώ στα γραφεία η παρουσία των στελεχών σε καθημερινή βάση γίνεται με απόλυτη εφαρμογή των οδηγιών και είναι σε περιορισμένη κλίμακα. Η Εθνική Ασφαλιστική, παρά την αναπάντεχη αυτή κρίση, εξακολουθεί να παραμένει κερδοφόρα, με υψηλότατα αποθέματα ρευστότητας και έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για την επόμενη μέρα. Στο πλαίσιο της στρατηγικής μας, μέσω συλλογικών αποφάσεων και κατόπιν ενδελεχούς επισκόπησης συνεπειών και κινδύνου από τις λειτουργίες της Κανονιστικής, Αναλογιστικής και Διαχείρισης Κινδύνου: Ε πανεξετάσαμε προσεκτικά τα προϊόντα μας και προβήκαμε σε ενέργειες περιορισμένης μείωσης των ασφαλίστρων στον κλάδο αυτοκινήτου. Τ ροποποιήσαμε τις διαδικασίες επικοινωνίας και εξυπηρέτησης στελεχών με ψηφιοποίηση εργασιών, με πολύ καλά αποτελέσματα και πλήρη ασφάλεια μετάδοσης πληροφοριών. Έμφαση δόθηκε στην απρόσκοπτη λειτουργία νοσηλείας και περίθαλψης των ασφαλισμένων μας.
συνέντευξη ώσαμε παρατάσεις για μη ακύΔ ρωση όλων των ασφαλιστηρίων συμβολαίων μας (ζωής, πυρός και αυτοκινήτου). Ε πικοινωνούμε μέσω τηλεδιασκέψεων με όλα τα στελέχη των πωλήσεων. ναμορφώνουμε τεχνικά χαραΑ κτηριστικά προϊόντων ζωής για να αντεπεξέλθουμε στο δυσμενές επενδυτικό κλίμα και δίνουμε προαιρετικές και βελτιωμένες δυνατότητες σε παλαιότερα συμβόλαια σε περίπτωση που ασφαλισμένοι επιθυμούν τη ρευστοποίησή τους. Οι κινήσεις μας επικοινωνούνται με πλήρη διαφάνεια σε όλους τους ασφαλισμένους. Ε πανεκπαιδεύουμε μέσω webinars τα στελέχη της εταιρείας μας, καθώς και τα στελέχη του εταιρικού μας δικτύου. νακοινώσαμε, παρά την οικονομιΑ κή επιβάρυνση που αυτό θα φέρει, την κάλυψη του κόστους τεστ για κορωνοϊό για τους ασφαλισμένους μας που χρήζουν χειρουργικής επέμβασης. Στο σημείο αυτό, εξετάζουμε και άλλες δυνατότητες που θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε σύντομα.
Σ ε συνεννόηση με το δίκτυο bancassurance και εκμεταλλευόμενοι το άριστο ψηφιακό περιβάλλον της μητρικής μας εταιρείας, σχεδιάζουμε δράσεις σε κλάδους αυτοκινήτου, υγείας και σε προϊόντα τύπου safe wallet.
Η Εθνική Ασφαλιστική, παρά την αναπάντεχη αυτή κρίση, εξακολουθεί να παραμένει κερδοφόρα, με υψηλότατα αποθέματα ρευστότητας, και έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για την επόμενη μέρα. μάρτιος απρίλιος 2020
ίνουμε κίνητρα στο παραγωγικό Δ δίκτυο προσέλκυσης, αλλά κυρίως διακράτησης νέων συνεργατών, και δίνουμε ελαφρύτερα κίνητρα στον κανονισμό πωλήσεων για την ενίσχυση των συνεργατών μας που το εισόδημά τους θα μειωθεί.
11
συνέντευξη
Ε παναξιολογούμε τα κόστη λειτουργίας μας συνεχώς, σε μια χρονιά ιδιαίτερα αβέβαιη. Ε πενδύουμε στην τεχνολογία ψηφιοποίησης και παροχής εργαλείων στα δίκτυά μας για καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων μας. Τ έλος, ετοιμάζουμε προϊόν unit linked συνδεδεμένο με αμοιβαία κεφάλαια τόσο της μητρικής μας όσο και διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό γίγνεσθαι. Τα περισσότερα από τα ως άνω αναφερόμενα είχαν, τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο, το θετικό αποτύπωμά τους στα αποτελέσματα. Οριακή θετική κερδοφορία και μικρή αύξηση παραγωγής και στον κλάδο ζωής, αλλά και στους γενικούς κλάδους, σε αντίθεση με την ασφαλιστική αγορά, στον κλάδο ζωής. Είχαμε πολύ υψηλή εισπραξιμότητα και, σε αντίθεση με δυσμενείς προσδοκίες, είχαμε ελάχιστες ακυρώσεις και εξαγορές, πολύ χαμηλότερες από προηγούμενα έτη. iw? Υπάρχουν νέες ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν; Ποιες διορθωτικές κινήσεις σχεδιάζετε;
12
insurance w*rld
Στην Εθνική Ασφαλιστική, από την πρώτη στιγμή, δηλώσαμε ότι καλύπτεται η πανδημία του κορωνοϊού καθώς και το τεστ διάγνωσης σε περιπτώσεις εισαγωγής στο νοσοκομείο. Η πανδημία και οι επιπτώσεις από αυτήν ήδη καλύπτονται από τα συμβόλαια ζωής.
απ. Η πανδημία του κορωνοϊού, που στοίχισε τη ζωή παγκοσμίως σε χιλιάδες συνανθρώπους μας, δεν έχει ακόμη κλείσει τον κύκλο της οριστικά, συνεπώς παρακολουθούμε τις εξελίξεις και προετοιμαζόμαστε για τα νέα δεδομένα. Σε πρώτη φάση, οι περισσότεροι άνθρωποι κατά τη μετακίνησή τους θα αποφεύγουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και θα κάνουν μεγαλύτερη χρήση των δικών τους οχημάτων, με αποτέλεσμα σημαντική αύξηση στην κυκλοφορία, κατά συνέπεια θα
συνέντευξη iw? Η εμπειρία της πανδημίας ανέδειξε την ανάγκη καλύψεων στα συμβόλαια υγείας που μέχρι χθες θεωρούνταν μη σημαντικές. Ποια είναι τα δικά σας συμπεράσματα και ποιες οι σκέψεις για αλλαγές; απ. Στην Εθνική Ασφαλιστική, από την πρώτη στιγμή, δηλώσαμε ότι καλύπτεται η πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και το τεστ διάγνωσης σε περιπτώσεις εισαγωγής στο νοσοκομείο. Η πανδημία και οι επιπτώσεις από αυτήν ήδη καλύπτονται από τα συμβόλαια ζωής. Σε αυτήν τη φάση, είναι αρκετά πρώιμο να μιλήσουμε για μεταβολές στα συμβόλαιά μας. Η Εθνική Ασφαλιστική, πιστή στην υπόσχεσή της, εδώ και 129 χρόνια, να παραμείνει δίπλα στους ασφαλισμένους της σε κάθε στιγμή, κράτησε αμετάβλητη αυτήν την υπόσχεση, συνεχίζουμε να καλύπτουμε σταθερά τους ασφαλισμένους προσφέροντάς τους αξιόπιστα προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας σε όλους τους κλάδους.
Η σχέση ποιότητας-τιμής των συμβολαίων μας, αλλά και η συνέπεια διαχρονικά στις χαμηλές αυξήσεις ασφαλίστρων και στον εμπλουτισμό των παροχών στον κλάδο υγείας, γίνεται αποδεκτή από τους ασφαλισμένους μας διαχρονικά. Η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να στηρίξει ανάγκες της κοινωνίας ακόμα και σε περιόδους πανδημίας. Το δημόσιο και το ιδιωτικό σύστημα υγείας μπορούν σε καταστάσεις ιδιαίτερες να συνδράμουν συμπληρωματικά για το κοινό καλό. iw? Υπάρχουν όροι στα συμβόλαια που πρέπει να διατυπωθούν με περισσότερη σαφήνεια;
Οι νέοι όροι των συμβολαίων μας είναι απόλυτα διαφανείς, ακολουθώντας πλήρως τις οδηγίες της IDD και την ασφαλιστική νομοθεσία, συνεπώς η πανδημία του κορωνοϊού δεν έχει δημιουργήσει, για την ώρα, την ανάγκη αναπροσαρμογής ή επαναδιατυπώσεις των όρων των συμβολαίων μας. απ.
iw? Κατά τη διάρκεια του lockdown, οι Έλληνες μείωσαν θεαματικά την κυκλοφορία με το αυτοκίνητο. Σε άλλες μεγάλες και ώριμες ασφαλιστικές αγορές, υπήρξαν πρωτοβουλίες για επιστροφή bonus σε ασφαλισμένους ή αλλαγή των όρων στα συμβόλαια. Βελτιώθηκαν οι δείκτες κερδοφορίας στη συγκεκριμένη αγορά; απ. Είναι γεγονός ότι λόγω του κορωνοϊού μειώθηκε σημαντικά η χρήση των ΙΧ την περίοδο του lockdown, με αποτέλεσμα να μειωθούν, όπως προανέφερα, και οι ζημίες του κλάδου –αυτό πράγματι βελτίωσε πρόσκαιρα τους δείκτες κερδοφορίας. Υπογραμμίζω όμως ότι η κερδοφορία αυτή είναι πρόσκαιρη, μιας και, όπως ανέφερα προηγουμένως, η αύξηση
της χρήσης των ΙΧ θα οδηγήσει και σε σχετική αύξηση στις δηλωθείσες ζημίες την προσεχή περίοδο. Με πιο απλά λόγια, αναφερόμαστε σε έναν δίμηνο, το πολύ, ετεροχρονισμό των ζημιών. Οι όποιες αλλαγές σε κάθε εταιρεία θα πρέπει να σταθμίζονται πρωτίστως σε όρους κεφαλαιακής επάρκειας, δευτερευόντως σε κερδοφορία και σε τελευταία θέση στην αύξηση παραγωγής. iw? Η μετά τον κορωνοϊό εποχή φέρνει μεγάλη οικονομική ύφεση. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο. Αλλάζει η επενδυτική στρατηγική του ομίλου; απ. Η ύφεση σίγουρα θα επηρεάσει το σύνολο σχεδόν των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας για μακρύ χρονικό διάστημα και είναι βέβαιο ότι θα έχει σημαντικότατες επιπτώσεις στην επενδυτική μας στρατηγική. Στο επίπεδο των επενδύσεων, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων κρίνονται προβληματικές, μια και οι περικοπές στα επιτόκια της Κεντρικής Τράπεζας ήταν ιδιαίτερα μεγάλες, ταυτόχρονα οι χρηματαγορές ανά τον κόσμο καθώς και η τιμή του πετρελαίου καταρρέουν, ο αντίκτυπος όμως περιορίζεται από τη σχετικά περιορισμένη έκθεση των ασφαλιστικών εταιρειών σε μετοχές και από το γεγονός ότι πολλά χρεόγραφα μπορούν να διακρατηθούν μέχρι τη λήξη τους. Εξάλλου οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι μακροπρόθεσμοι θεσμικοί επενδυτές. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η εξεύρεση επενδυτικών εργαλείων που θα αποφέρουν σημαντικές αποδόσεις ελαχιστοποιείται. iw? Πώς θα διαχειριστεί η διοίκηση τις επιπτώσεις από τη μείωση της παραγωγής σε όλους τους κλάδους (αυτοκίνητο, υγεία, συνταξιοδοτικά προγράμματα) από το πλήγμα που έχει επιφέρει στα
μάρτιος απρίλιος 2020
πρέπει να αναμένουμε –δυστυχώς– αύξηση της συχνότητας των τροχαίων ατυχημάτων, αλλά την ίδια στιγμή θα υπάρξει και αύξηση στη ζήτηση ασφάλισης οχημάτων. Επίσης, κάθε εισαγωγή στα νοσοκομεία θα συνοδεύεται με τεστ διάγνωσης κορωνοϊού. Ήδη έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος για τις χειρουργικές επεμβάσεις από το αρμόδιο υπουργείο. Άρα αναμένεται να αυξηθούν και τα κόστη ανά περιστατικό σε όλη την ασφαλιστική αγορά. Επιπλέον, όσοι από τους ασφαλισμένους μας αντιμετωπίσουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της πανδημίας ενδέχεται να δυσκολευτούν πρόσκαιρα στην καταβολή των ασφαλίστρων τους, γεγονός το οποίο στενά παρακολουθούμε. Ειδικά σε κλάδους γενικών ασφαλίσεων, επιχειρήσεις που πλήττονται θα έχουν δυσχέρεια στην καταβολή ασφαλίστρων.
13
συνέντευξη
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που έπεται της πανδημίας θα φέρει σημαντική μεταβολή στο business plan της εταιρείας. Η πανδημία δημιουργεί σημαντική προοπτική συσσώρευσης κινδύνου, η οποία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες, σε συνδυασμό με το πλήγμα στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια η πτώση των τιμών σε μετοχές και ομόλογα, αλλά και από την εκδήλωση νέων λειτουργικών κινδύνων;
14
insurance w*rld
απ. Μοιραία, η παγκόσμια οικονομική κρίση που έπεται της πανδημίας θα φέρει σημαντική μεταβολή στο business plan της εταιρείας, η πανδημία δημιουργεί σημαντική προοπτική συσσώρευσης κινδύνου, η οποία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες σε συνδυασμό με το πλήγμα στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, η αγορά μας θα δοκιμαστεί και ως διοίκηση θα κληθούμε να προσαρμόσουμε τα προϊόντα μας, τις πωλήσεις μας και την επενδυτική μας στρατηγική ανάλογα. Το ευτύχημα για εμάς είναι ότι η εταιρεία μας συνεχίζει να παραμένει έστω και οριακά κερδοφόρα, με ισχυρή εταιρική διακυβέρνηση και συνεχή έλεγχο του κόστους, ενώ η παραγωγή μας τα προηγούμενα χρόνια από όλα τα δίκτυά μας, καθώς και η επενδυτική μας στρατηγική, έχει επιφέρει σημαντική ρευστότητα στην εταιρεία. Σε αυτήν τη φάση, είναι θεωρώ πολύ πρώιμο να μιλήσουμε για άμεσες ενέργειες, βρισκόμαστε στην αρχή της επανεκκίνησης της οικονομίας και σίγουρα υπάρχουν πολλά σενάρια για το πώς θα εξελιχθεί η επερχόμενη κρίση. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία θα παίξουν η εξέλιξη της τουριστικής περιόδου στη χώρα μας,
οι αποφάσεις της Πολιτείας για την τόνωση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η εξέλιξη της πανδημίας, ειδικά από το φθινόπωρο. Ας μην ξεχνάμε ότι, ανεξαρτήτως της πανδημίας, η ιδιωτική ασφάλιση στην Ελλάδα αναμένει σειρά πρωτοβουλιών από την Πολιτεία για την ενίσχυσή της. iw? Διαπιστώνετε αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών που απαιτούν προσαρμογές στον τρόπο λειτουργίας του ομίλου, την προϊοντική γκάμα, τη δράση του δικτύου και τις μεθόδους προσέγγισης-εξυπηρέτησης των πελατών; απ. Η εταιρεία μας, κατά τη διάρκεια του lockdown, συνέχισε να λειτουργεί κανονικά τόσο από πλευράς αποζημιώσεων όσο και έκδοσης συμβολαίων. Η νέα παραγωγή είχε κάποια πτώση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν σταμάτησαν οι ανανεώσεις των συμβολαίων. Από την πρώτη στιγμή, είχαμε φροντίσει μέσα από όλα τα μέσα επικοινωνίας μας με το πελατειακό μας κοινό να τους ενημερώσουμε για τα μέτρα που έχουμε λάβει ως εταιρεία κατά του κορωνοϊού, αλλά και να απαντάμε σε κάθε πιθανό ερώτημά τους σχετικά με τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά τους. Η συμπεριφορά των ασφαλισμένων μας θα έλεγα ότι ακολούθησε αυτήν της γενικότερης συγκρατημένης και πειθαρχημένης αντίδρασης που όλοι επιδείξαμε κατά τη διάρκεια της έξαρσης της πανδημίας.
iw? Πώς θα πωλούνται τα unit linked προϊόντα στην εποχή των μειωμένων, μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών; απ. Η πώληση των unit linked προϊόντων απευθύνεται πάντα σε μερίδα ασφαλισμένων που μπορούν να διακρίνουν την ευκαιρία της επένδυσης την κατάλληλη στιγμή. Σίγουρα όσο η κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη η ζήτηση για τέτοια προϊόντα αναμένεται να είναι σχετικά περιορισμένη, όταν η αγορά όμως σταθεροποιηθεί και βελτιωθεί η επενδυτική ψυχολογία, θα υπάρξει σημαντικός αριθμός ασφαλισμένων που θα θελήσουν να συμπεριλάβουν τα προϊόντα αυτά στα χαρτοφυλάκιά τους, διαβλέποντας την επενδυτική ευκαιρία, ανάλογα με το επενδυτικό τους προφίλ. Σε εποχές που καταργούνται ή ελαχιστοποιούνται οι εγγυήσεις επιτοκίου, τέτοια προϊόντα είναι συνήθως πιο ελκυστικά. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη συνέντευξη και να τονίσω ότι η εταιρεία, τα τελευταία δέκα έτη, με συνεχή επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία, υψηλούς κεφαλαιακούς δείκτες, παρουσία σε όλους τους κλάδους ασφάλισης, υποδειγματική εταιρική διακυβέρνηση και βαρύνουσα σημασία σε δράση ανακούφισης κοινωνικών ομάδων, θα πρωτοστατεί στην ελληνική αγορά –όχι μόνο ως η ιστορικότερη εταιρεία. iw
παρουσίαση
της Έλενας Ερμείδου
Από το 1982 μέχρι και σήμερα Η ιστορία και οι βασικές αρχές λειτουργίας
Η
16
insurance w*rld
ραγδαία εξέλιξη της Aon ξεκίνησε το 1982, όταν η Ryan Insurance Group συγχωνεύθηκε με την Combined International Corporation. Το 1987, η συσταθείσα εταιρεία εισήχθη στο χρηματιστήριο της Wall Street υπό την ονομασία “Aon”. Το 1988 ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά. Κατά τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, συνεχείς εξαγορές και οργανική ανάπτυξη οδήγησαν στη ραγδαία εξέλιξη και αναγνώριση της Aon στην παγκόσμια ασφαλιστική αγορά. Στο διάστημα των τελευταίων 20 ετών, η Aon έχει εξαγοράσει κάποιες
από τις πιο γνωστές εταιρείες του ασφαλιστικού και συμβουλευτικού χώρου, περιλαμβανομένων και των Hudig-Langeveldt, Rollins Burdick Hunter, Reinsurance Agency, Miller, Mason & Dickenson, Alexander & Alexander. Τον Αύγουστο του 2008, η Aon ανακοίνωσε την εξαγορά της εταιρείας Benfield Group Ltd, του μεγαλύτερου μεσίτη αντασφαλίσεων παγκοσμίως. Τον Ιούλιο του 2010, η Aon ανακοίνωσε την εξαγορά της Hewitt Associates, Inc., μίας από τις μεγαλύτερες διεθνείς συμβουλευτικές επιχειρήσεις ολοκληρωμένων υπηρεσιών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, η οποία απασχολούσε περίπου 23.000 εργαζομένους σε 30 χώρες, με στόχο την ενσωμάτωση της Hewitt στο business unit της Aon, το οποίο ασχολούνταν με τις συμβουλές παροχών προσωπικού. Η Aon Risk Solutions, η Aon Benfield
και η Aon Hewitt έχουν πλέον ενοποιηθεί πλήρως και αποτελούν τα τρία ενιαία μέρη της Aon United. Από την 1η Ιουνίου του 2010, η Aon ανέλαβε τη χορηγία της φανέλας της Manchester United για τέσσερα χρόνια, τονίζοντας με τη συνεργασία αυτή τη βαρύτητα που έχουν για την Aon αξίες όπως αυτές της ηγεσίας, της ομαδικής δουλειάς και του πάθους για την τελειότητα. Στην κελτική γλώσσα, η λέξη “Aon” σημαίνει «ενότητα» ή «μοναδικότητα», την οποία η εταιρεία μεταφράζει ως την «απόλυτη δέσμευση» στους πελάτες της για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών και επιχειρηματικών λύσεων, προκειμένου να τους υποστηρίξει στην επίτευξη των στρατηγικών, επιχειρηματικών ή άλλων στόχων που θέτουν. Αυτό επιτυγχάνεται με την εις βάθος κατανόηση των ιδιαίτερων στοιχείων και επιδιώξεων των οργανισμών τους και με διαρκή προσπάθεια για
παρουσίαση Τ α υψηλότερα δυνατά κριτήρια ποιότητας Επιχειρηματική κατανόηση Ομαδική εργασία Αποδοχή και υποστήριξη των διαδικασιών αλλαγής και αύξησης της αποτελεσματικότητας Μείωση κόστους Πειθαρχία Ενθάρρυνση της καινοτομίας Κεφαλαιοποίηση των δυνατοτήτων που προκύπτουν Ποικιλομορφία και διαφορετικότητα
ΥΓΕΙΑ: Η Aon παρέχει συμβουλευτικές λύσεις και λύσεις παροχών προσωπικού για να βοηθήσει τους πελάτες να μετριάσουν το αυξανόμενο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης και να βελτιώσουν την υγεία και την ευημερία των εργαζομένων. Τα παραπάνω ενεργοποιούνται με ΔΕΔΟΜΕΝΑ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ: Η Aon συνδυάζει τα παγκόσμια δεδομένα, την τεχνολογία και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ανάπτυξη λύσεων που βοηθούν τους πελάτες να μειώσουν την αστάθεια και να βελτιώσουν την απόδοσή τους.
Η Aon στην Ελλάδα Η Aon διεθνώς σήμερα Η Aon plc (NYSE: AON) αποτελεί μια κορυφαία εταιρεία επαγγελματικών υπηρεσιών παγκοσμίως, που παρέχει ένα ευρύ φάσμα λύσεων σε θέματα διαχείρισης κινδύνων, συνταξιοδότησης και υγείας, σε μια εποχή που αυτά τα θέματα δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικά για την παγκόσμια οικονομία. Οι 50.000 συνάδελφοί της σε 120 χώρες αναπτύσσουν λύσεις –καθοδηγούμενες από δεδομένα και με τη συμβολή των ειδικών– που μειώνουν την αστάθεια που αντιμετωπίζουν οι πελάτες της και τους βοηθούν να μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους.
Οι λύσεις που παρέχει ΚΙΝΔΥΝΟΣ: Η Aon παρέχει συμβουλευτικές λύσεις, λύσεις για εμπορικούς κινδύνους και αντασφαλιστικές λύσεις, για να βοηθήσει τους πελάτες να εντοπίσουν καλύτερα, να ποσοτικοποιήσουν και να διαχειριστούν την έκθεσή τους σε κίνδυνο. ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ: Η Aon παρέχει αναλογιστικές, επενδυτικές και ομαδικές λύσεις συνταξιοδότησης για να βοηθήσει τους πελάτες να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν ασφαλή, δίκαια και βιώσιμα προγράμματα συνταξιοδότησης.
Η Aon, με σχεδόν 30 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά, παρέχει συμβουλές και λύσεις που εστιάζουν στη Διαχείριση Κινδύνων, στη Συνταξιοδότηση και στην Υγεία. Στις 15 Ιουλίου 2013, η Aon Greece προχώρησε σε δυναμικό άνοιγμα στην αγορά της Βορείου Ελλάδος, ιδρύοντας υποκατάστημα της Aon στη Θεσσαλονίκη. Στόχος της επιτυχημένης αυτής κίνησης ήταν όχι μόνο η επίτευξη ανάπτυξης του πελατολογίου της εταιρείας, αλλά και η προσφορά αμεσότερης και αποτελεσματικότερης υποστήριξης στους υπάρχοντες πελάτες με έδρα την Βόρειο Ελλάδα, είτε πρόκειται για επιχειρήσεις είτε για ιδιώτες. Με περισσότερους από 70 επαγγελματίες και 2 γραφεία, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, είναι ένας από τους μεγαλύτερους οργανισμούς του είδους της στην Ελλάδα και επιτηρεί επίσης τις δραστηριότητες του τοπικού γραφείου της στην Κύπρο. Η αποδεδειγμένη κατανόηση και εμπειρία της σε όλους τους κλάδους τής δίνει τη δυνατότητα να υποστηρίξει πολυεθνικές εταιρείες, μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επαγγελματικές ομάδες και ιδιώτες. Οι πελάτες της επωφελούνται από το παγκόσμιο δίκτυό της και έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα
υπηρεσιών από ένα και μόνο σημείο. Συνδυάζει ό,τι καλύτερο μπορεί να παρέχει η Aon για να προσφέρει στους πελάτες τις πιο αποδοτικές και ολοκληρωμένες λύσεις. Επιπλέον, έχει πιστοποιηθεί από τον Οργανισμό Επιθεώρησης και Πιστοποίησης T�V Austria Hellas (Μέλος του T�V Austria Group), σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 27001:2013, το οποίο εξασφαλίζει το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας και προστασίας των πληροφοριών των πελατών της, και με το πρότυπο EN ISO 9001:2015, το οποίο εξασφαλίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες της, αναδεικνύοντας τη συνεχή της δέσμευση στην παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών.
Σημαντικές αποζημιώσειςSunlight case Το Μάιο του 2018, η παραγωγική μονάδα των βιομηχανικών μπαταριών Sunlight, μέλος του Ομίλου Εταιρειών Olympia, στο Νέο Όλβιο Ξάνθης, καταστράφηκε από πυρκαγιά που ξέσπασε στο εργοστάσιο της εταιρείας. Η Aon Ελλάς ήταν ο μεσίτης-σύμβουλος ασφαλίσεων της Sunlight και συντονιστής του συνασφαλιστικού σχήματος των ασφαλιστικών εταιρειών που αποφάσισε την καταβολή συνολικού καθαρού ποσού 66 εκατ. ευρώ για τις υλικές και αποθετικές ζημίες που προκάλεσε η εν λόγω πυρκαγιά. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό αποζημίωσης που έχει καταβληθεί έως σήμερα στην Ελλάδα. Οι ασφαλιστικές εταιρείες που συμμετείχαν στο σχήμα ήταν η Ergo Ασφαλιστική ΑΕ (leader του σχήματος με 25%), η Ευρώπη Ασφαλιστική (20%), η Interamerican (19%), η Generali Hellas AAE (15%), η Eurolife ERB Ασφαλιστική (9%), η Interasco ΑΕΓΑ (4%), η Oρίζων Ασφαλιστική (4%) και η Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ (4%). iw
μάρτιος απρίλιος 2020
επιτυχή και αειφόρο συνεργασία μαζί τους με:
17
αφιέρωμα
της Έλενας Ερμείδου
«Πρόσκρουση σε
παγόβουνο»
Ο κορωνοϊός στη ζωή των ασφαλιστών Σύγκρουση της αγοράς με την ύφεση
18
insurance w*rld
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του περιοδικού Insurance World που θα μιλήσουμε τόσο πολύ για ένα θέμα πανδημίας, δίνοντας μάλιστα μεγάλες διαστάσεις. Μιλάμε, φυσικά, για τον Covid-19 ή –όπως αρχικά το ακούγαμε– τον κορωνοϊό. Έναν ιό με τεράστιο αντίκτυπο, καθώς ακουμπά όλο τον κλάδο των ασφαλειών, επιφέροντας συνέπειες με την πολύμηνη παρουσία του στην παραγωγή ασφαλίστρων. Από
τον κλάδο του αυτοκινήτου, της ζωής και των ζημιών, μέχρι τις ευθύνες. Λόγω του κορωνοϊού, διαφαίνονται κάποιες νέες τάσεις στις εκδόσεις των νέων συμβολαίων ή ακόμη και στις ανανεώσεις των συμβολαίων, και όλα μεταβάλλονται. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε τη σημασία του ρόλου των αντασφαλιστών στη διαμόρφωση των καλύψεων. Ανά τον κόσμο, πέρασαν τρεις δέσμες μέτρων. Τα μέτρα που επιβλήθηκαν διά Νόμου, και τα οποία απαγόρευαν κάθε κίνηση, με
εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις, όπως τα σουπερμάρκετ. Τα μέτρα που δεν ήταν για όλο τον πληθυσμό υποχρεωτικά. Μέτρα τα οποία περιείχαν συστάσεις. Υπήρξαν και κυβερνήσεις κρατών που δεν επέβαλαν μέτρα, όπως η Σουηδία. Δύο σχεδόν ανάλογες πανδημίες σάρωσαν την υφήλιο τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Το 1968, ένας άγνωστος τότε ιός, ξεκινώντας από την Κίνα, έφτασε σε όλο τον κόσμο. Ένα εκατομμύριο ήταν τότε ο απολογισμός των νεκρών.
αφιέρωμα σεις ομόφωνα διά της έκδοσης πράξεων νομοθετικού περιεχομένου. Στην πλειονότητά τους οι πολίτες δέχτηκαν τα μέτρα, μην έχοντας άλλη επιλογή. Ο κόσμος όλος, εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, εισοδηματίες, ήταν όλοι συντονισμένοι στις οθόνες των συσκευών και των μέσων που εμπιστεύονταν –αν και όλοι, σαν να ήταν συντονισμένοι, τα ίδια ανέφεραν– και παρακολουθούσαν εξ αποστάσεως τις εξελίξεις.
Το μεγάλο στοίχημα Το μεγάλο στοίχημα των κυβερνήσεων του κόσμου ήταν η ζωή πρώτα
και μετά η οικονομία. Ποιος θα αντιτασσόταν σε αυτό και θα έβαζε πρώτα την οικονομία; Έτσι κι έγινε. Η οικονομία «κατέβασε ρολά» για δύο μήνες. Οι επιχειρήσεις κλείδωσαν, η οικονομία μπήκε στην καραντίνα, κόπηκαν οι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι εξαγωγές πήραν την κατιούσα, οι αφερεγγυότητες την ανιούσα, οι αγορές «κουτρουβάλησαν», οι αξίες των τίτλων υποχώρησαν, τα εισοδήματα συρρικνώθηκαν, η παραγωγή ασφαλίστρων, τουλάχιστον στο διάστημα αυτό, υποχωρούσε, η κεφαλαιακή θέση των ασφαλιστικών «έτριζε», το ΑΕΠ των χωρών υποχώρησε. μάρτιος απρίλιος 2020
Το 1957, ένας άλλος ιός, ο ιός της ασιατικής γρίπης, ξεκινώντας και πάλι από την Κίνα, κατάφερε να καταλάβει όλο τον κόσμο. Πάνω από δύο εκατομμύρια ήταν τότε οι νεκροί, κυρίως διαβητικοί και καρδιοπαθείς. Το θέμα της πανδημίας τότε δεν επισκίασε τον πόλεμο της Αλγερίας, ούτε την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης. Η οικονομία δεν κλείδωσε, όλα της τα γρανάζια δούλευαν κανονικά και χωρίς διακοπές. Κατά την πανδημία του 2020, οι περισσότερες κυβερνήσεις, κατά έναν μαγικό τρόπο, που δύσκολα κανείς θα περίμενε, επέβαλαν απαγορεύ-
19
αφιέρωμα Η απειλή πάνω από το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι πραγματικότητα
20
insurance w*rld
Οι προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφορικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία είναι δυσοίωνες. Το πλήγμα αναμένεται βαρύ για όλες τις χώρες του κόσμου και ιδιαίτερα για τις έχουσες ευάλωτη οικονομία, η οποία στηρίζεται σε έναν κλάδο, όπως η Ελλάδα στον τουρισμό. Ο κορωνοϊός θα επιβαρύνει τις αλυσίδες εφοδιασμού και τη ζήτηση ενώ σε επίπεδο κοινωνίας θα ανοίξει η ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της ΕΕ, θα έχει φέτος την πιο μεγάλη ύφεση και το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η ύφεση προβλέπεται να φτάσει στο 9,7%, ενώ το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να αυξηθεί στο 19,9%. Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά το πρωτοφανές ποσοστό 7,7% το 2020. Εκτός από την Ελλάδα, τις χειρότερες οικονομικές επιδόσεις στην ευρωζώνη θα έχουν η Ιταλία (-9,5%), η Ισπανία
(-9,4%) και η Γαλλία (-8,2%). Συνολικά, η οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 7,4% το 2020. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EBRD) ενισχύει την υποστήριξη που παρέχει λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού παρέχοντας κεφάλαια ύψους 21 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2020-21.
Μετρά απώλειες η ασφαλιστική αγορά-«Η μπίλια δεν έκατσε ακόμα» Αν και η απάντηση στην ερώτηση «τι ύψους απώλειες έγραψε η ασφαλιστική αγορά από τον κορωνοϊό» δεν είναι εύκολη, καθώς «η μπίλια δεν έχει κάτσει ακόμα», οι απώλειες για αυτήν την αγορά δεν είναι τόσο μεγάλες, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του iw. Το κράτος αυτήν τη φορά ανέλαβε τον κίνδυνο της υγείας, δίνοντας στην αγορά ρόλο συμπληρωματικό, με την παροχή επιδομάτων. Το κράτος, επίσης, κατά κάποιον τρόπο, έδωσε αποζημιώσεις σε μορφή επιδόματος για τη διακοπή των λειτουργιών των περισσότερων επιχειρήσεων, ενώ οι οικονομίες των κρατών, περιλαμβανομένης και την
Ελλάδας, δράττουν τα οφέλη από τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΚΤ και της ΕΕ. Τι φοβάται η ασφαλιστική αγορά; Πέρασε μια δεκαετή οικονομική κρίση, η πορεία της παραγωγής ασφαλίστρων ακολούθησε σχεδόν την πορεία του ΑΕΠ της χώρας, δεν μπορούσε να βγει στις αγορές μετά την επιβολή περιορισμού κίνησης κεφαλαίων και τώρα, που ήρθε η στιγμή να αλλάξει πορεία, την πρόλαβε ο κορωνοϊός. Πολλά ερωτήματα έχει αφήσει στο πέρασμά του ο κορωνοϊός. Όπως: ποιος θα είναι ο ρόλος των ασφαλίσεων υγείας από εδώ και πέρα, ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις που θα κάνει η Πολιτεία όσον αφορά στην αντιμετώπιση των πανδημιών; Θα υλοποιηθούν οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην υγεία, στην περιουσία; Θα επανασχεδιαστούν οι ευθύνες έναντι τρίτων και οι ευθύνες διευθυντών, στελεχών και μελών διοικητικού συμβουλίου, θα αλλάξουν οι όροι στις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις; Εν κατακλείδι, ποιους νέους όρους θα ενσωματώσουν τα συμβόλαια, τι εξαιρέσεις θα υπάρξουν;
αφιέρωμα Μιλώντας για τις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις, περιλαμβανομένων και των επαγγελματικών, ας παρατηρήσουμε ότι, μετά την καραντίνα της οικονομίας και την απαγόρευση κυρίως των αερομεταφορών, με εξαίρεση τις μεταφορές των φορτίων, το άνοιγμα των συνόρων δημιουργεί πεδίο αντιπαραθέσεων μεταξύ κρατών και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποια σχέδια θα οριστικοποιηθούν, τι εξαιρέσεις θα υπάρξουν σε ορισμένες χώρες για κατηγορίες επαγγελμάτων; Πώς και υπό ποιους όρους θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός αποζημίωσης ενός ταξιδιωτικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου στο μέλλον;
Ερωτήματα για τα διαθέσιμα εισοδήματα Ο αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία θα είναι μεγάλος από το πάγωμα της οικονομίας. Τίθεται και το ερώτη-
μα γενικού περιεχομένου που λέει: «Θα έχουν οι Έλληνες διαθέσιμο εισόδημα για να είναι σε θέση να ασφαλιστούν ή θα περιμένουν από την κρατική βοήθεια και το κρατικό επίδομα την επόμενη φορά»; Αυτό το ερώτημα δεν απαντάται εύκολα, ούτε και τώρα. Κρίσιμο είναι, επίσης, το ερώτημα για τον ρόλο του κράτους από εδώ και πέρα, αν θα καταφέρει να διασχίσει τις Συμπληγάδες Πέτρες και να συνεργαστεί με την ιδιωτική ασφάλιση ώστε να δημιουργήσει, σε συνεργασία με τις τοπικές περιφέρειες, μια δεξαμενή κινδύνων προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των ασφαλισμένων, ώστε να μπορεί να αποζημιώσει σωστά αυτούς που έχουν ανάγκη. Σημαντικό ρόλο στην αγοραστική δύναμη των πολιτών θα παίξει και το πόσο σωστά θα διαχειριστεί το κράτος τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στα «χέρια» του, αλλά και ποια θα είναι φορολογική πολιτική που θα
εφαρμόσει προς άπαντες. Και καλό είναι να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν το γεγονός ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία, που θα έχουν αντίκτυπο και στην ασφαλιστική αγορά, θα φανούν στο τρίτο και στο τέταρτο τρίμηνο του 2020. Στα τέλη του 2020-αρχές του 2021, θα γίνει το «ριμπάουντ» στην αγορά, υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα επιδημίας τον Οκτώβριο.
✓ Η Ελλάδα, σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της ΕΕ, θα έχει φέτος την πιο μεγάλη ύφεση και το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η ύφεση προβλέπεται να φτάσει στο 9,7%.
μάρτιος απρίλιος 2020
Ερωτήματα για τις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις
21
αφιέρωμα
Οι περισσότερες ασφαλιστικές το έχουν προβλέψει στις αντασφαλιστικές τους συμβάσεις, αλλά ακόμη κι αν δεν το είχαν προβλέψει, θεωρητικά, υπάρχει δυνατότητα για αντασφαλιστική κάλυψη και αφού συμβεί το γεγονός.
Ομαδικά συμβόλαια ζωής
Κατά τις ανανεώσεις θα φανούν οι τάσεις Ένα από τα «κλειδιά» στην υπόθεση της ασφάλισης το έχουν στα χέρια τους και οι αντασφαλιστές. Είναι αυτοί που θα αποφασίσουν αν θα δώσουν αναλογίες αντασφάλισης για τον κορωνοϊό. Τι αντασφάλιστρο θα δώσουν και με ποιους όρους θα γίνουν οι ανανεώσεις των συμβάσεων στα τέλη του έτους και στις αρχές Ιανουαρίου 2021. Αυτήν τη στιγμή, οι πρώτες πληροφορίες λένε ότι τα αντασφάλιστρα σε όλες τις γραμμές παραγωγής έχουν πάρει την ανιούσα, αλλά και ότι στην αγορά σχεδιάζεται η εισαγωγή νέων επενδυτικών προϊόντων αντιστάθμισης κινδύνων.
✓
22
insurance w*rld
Θα υλοποιηθούν οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην υγεία, στην περιουσία; Θα επανασχεδιαστούν οι ευθύνες έναντι τρίτων και οι ευθύνες διευθυντών, στελεχών και μελών διοικητικού συμβουλίου, θα αλλάξουν οι όροι στις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις;
Κλάδος ζωής Αρχικά, η εγχώρια ασφαλιστική αγορά δεν αντέδρασε. Έστω και με καθυστέρηση, ανταποκρίθηκε σωστά. Αντασφαλιστικές και ασφαλιστικές δεν ανησυχούσαν, τα πράγματα έβαιναν ομαλά, χωρίς να συμβαίνει κάτι ακραίο που «θα έριχνε στο ρείθρο» την αγορά. Το κράτος είχε αναλάβει τον μεγάλο κίνδυνο, τα έξοδα νοσηλείας επιβάρυναν το δημόσιο σύστημα υγείας. Ο κίνδυνος του κορωνοϊού για τις ασφαλιστικές ήταν πολύ χαμηλός στα ασφαλιστήρια ζωής, τα οποία λήγουν στα 70 χρόνια, ενώ ο ιός χτυπούσε πολύ μεγάλες ηλικίες. Ο ιός σημείωσε πολύ χαμηλά ποσοστά στην Ελλάδα, η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη, τα ιδιωτικά νοσοκομεία δεν χρειάστηκε να πάρουν μέρος. Οι ασφαλιστικές λειτούργησαν συμπληρωματικά, κατέβαλαν τα επιδόματα σύμφωνα με τις πολιτικές των συμβολαίων, χωρίς να υπάρχει ένας ενιαίος κανόνας για όλα τα ασφαλιστήρια.
Συμβόλαια υγείας Στην ασφάλιση υγείας, όπου καλύπτεται η νοσηρότητα, όλα σχεδόν τα συμβόλαια υγείας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης προβλέπουν την κάλυψη των ασφαλισμένων από συμβάντα επιδημίας ή πανδημίας.
Πρόβλημα από τον κορωνοϊό μπορεί να υπάρξει στα ομαδικά συμβόλαια ζωής και υγείας, καθώς η έκθεση των συμβολαίων αυτών στον κίνδυνο από τον ιό μπορεί πιθανώς να είναι πολύ μεγαλύτερη, λόγω του κινδύνου συσσώρευσης. Αν σε μια καλυπτόμενη εταιρεία υπάρξει κρούσμα, τα κρούσματα πιθανώς θα πολλαπλασιαστούν, επηρεάζοντας αναλόγως τα αποτελέσματα ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου.
Τα κεφαλαιακά αποθέματα επλήγησαν λιγότερο από τις χρηματιστηριακές υποχωρήσεις Το lockdown βρήκε το σύνολο του κλάδου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ επαρκώς κεφαλαιοποιημένο. Διόρθωση στις μετοχές -35% υπήρξε στις μετοχές στα τέλη Μαρτίου στους δείκτες S&P 500 και Dow Jones και 40% για τον FTSE 100. Ο δείκτης DAX έγραψε μέγιστη πτώση -25% και ο CAC -30% περίπου. Οι περιφερειακές αγορές μετοχών της ευρωζώνης στο Μιλάνο και την Ισπανία σημείωσαν μέγιστη πτώση -40%. Ελεγχόμενες ήταν οι απώλειες των ασφαλιστικών: τα κεφαλαιακά τους αποθέματα επλήγησαν λιγότερο από τις χρηματιστηριακές υποχωρήσεις. Παράλληλα, λόγω των εποπτικών κανονισμών από την EIOPA, που επιβάλλει χαμηλή έκθεση σε μετοχικές αξίες, οι ασφαλιστικές δεν ξεπέρασαν το 25-30% των επενδύσεών τους σε μετοχές. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στο να μην υπάρξουν μεγάλες αρνητικές μεταβολές στα εποπτικά κεφάλαια των ασφαλιστικών.
αφιέρωμα
Σε φυσιολογικά επίπεδα οι αποζημιώσεις σε Ζωή και Υγεία-Πώς εγκρίνονται
Δ
εν προέκυψε κάποια αξιοσημείωτη μεταβολή, αφού γενικότερα κινήθηκαν σε φυσιολογικά πλαίσια σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις για τις αποζημιώσεις στους κλάδους ζωής και υγείας, λόγω κορωνοϊού, αναφέρει στο iw ο διευθυντής Ασφαλιστικών Εργασιών της ΜΙΝΕΤΤΑ, Νίκος Παυλόπουλος. Μιλώντας για τον κλάδο αυτοκινήτου, αναφέρει πως ο περιορισμός των μετακινήσεων μείωσε, για το χρονικό διάστημα που ίσχυσε, τον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων και κατ’ επέκταση τις σχετικές απαιτήσεις. Η μείωση όμως αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί χαρακτηριστική των ετήσιων αποτελεσμάτων για τον κλάδο αυτοκινήτου, μια που η συνολική επίδρασή της στους δείκτες ζημιάς πιθανότατα δεν θα είναι μεγάλη. Ήδη, μάλιστα, φαίνεται να επιβεβαιώνεται κάτι τέτοιο από τις απαιτήσεις που προκύπτουν κατά τις πρώτες ημέρες μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
στε κάθε φάκελο αποζημίωσης με απλές διαδικασίες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και να φροντίζουμε για την, όσο το δυνατόν συντομότερη, καταβολή αποζημίωσης». Συμπλήρωσε δε ότι: «Οι αποζημιώσεις συνεχίζουν να δίδονται πάντοτε με γνώμονα τους όρους των συμβολαίων, αλλά και το σύνολο της ασφαλιστικής σύμβασης». Απαντώντας μετά από τις συζητήσεις που έχουν γίνει σχετικά με τους όρους των συμβολαίων με αφορμή τον Covid-19, διευκρίνισε ότι οι όροι των προγραμμάτων της MINETTA επανεξετάζονται τακτικά και προσαρμόζονται –όποτε κρίνεται απαραίτητο– με βάση τα εκάστοτε δεδομένα και τις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων. Επιδιώκεται –και είναι σημαντικό να τονιστεί– να υπάρχει πληρότητα καλύψεων σε όλα τα ασφαλιστικά προϊόντα που διαθέτει η ασφαλιστική, προβλέποντας ανάγκες που ενδέχεται να προκύψουν, λει-
τουργώντας δηλαδή και προληπτικά. Για παράδειγμα, το ξέσπασμα του Covid-19 δεν υπαγόρευσε κάποια αλλαγή όρων ή επιπρόσθετη κάλυψη, αφού ήδη στα προγράμματα της εταιρείας στους κλάδους ζωής και υγείας δεν υπήρχε εξαίρεση για πανδημία. Κλείνοντας τρεις μήνες από την εποχή της καραντίνας, ο κ. Νίκος Παυλόπουλος επισημαίνει, μετά από σχετική ερώτηση, ότι η ασφαλιστική αγορά συνεχίζει το έργο της απρόσκοπτα, στο σύνολό της, επιτυγχάνοντας μάλιστα πολύ καλά επίπεδα προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Το μεγάλα ερωτηματικά της επιστροφής στην κανονικότητα –πότε και σε ποιο επίπεδο θα επέλθει αυτή– θα απαντηθούν κυρίως ως συνάρτηση της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, η οποία φαίνεται ότι θα επηρεαστεί αρνητικά σε αρκετό βαθμό τους επόμενους μήνες. Οι εκτιμήσεις αυτήν τη στιγμή για το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων δεν μπορούν να είναι ασφαλείς, αφού τα δεδομένα αλλάζουν καθημερινά. Όσο κοινότυπο όμως κι αν ακούγεται, κάθε απότομη μεταβολή μπορεί να γεννήσει και ευκαιρίες, τις οποίες οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να εντοπίσουμε και να αξιοποιήσουμε.
Εγκρίνονται όλες οι απαιτήσεις; Ποια είναι τα κριτήρια για μια αποζημίωση;
μάρτιος απρίλιος 2020
Στην ερώτηση του iw αν εγκρίνονται όλες οι απαιτήσεις και με ποια κριτήρια χορηγείται μια αποζημίωση, ο κ. Παυλόπουλος απαντά: «Για εμάς, στη ΜΙΝΕΤΤΑ, η άμεση και δίκαιη καταβολή αποζημίωσης στους ασφαλισμένους αποτελεί μια διαρκή προτεραιότητα. Ακόμα και κατά την περίοδο της πανδημίας, όπου στο σύνολό μας εργαζόμαστε απομακρυσμένα, συνεχίζουμε να διαχειριζόμα-
23
αφιέρωμα
Θεοδώρα Γουργούλη Πρόεδρος του ΠΣΑΣ
Α
σφαλιστικοί διαμεσολαβητές, σύμβουλοι, πράκτορες, όπως και να το διατυπώσουμε, έχουμε να κάνουμε διαχρονικά με μια κατηγορία που συνδυάζει πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως σφαιρική παιδεία, καλή επικοινωνία, τόλμη, υπομονή, επιμονή, διορατικότητα, ακεραιότητα, αποφασιστικότητα, οργανωτικότητα, εξειδίκευση σε ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, διά βίου μάθηση, και πάνω απ’ όλα πάθος και αγάπη για την εργασία που κάνουν. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, ως υλικά, δομείται η επιτυχημένη καριέρα του επαγγελματία ασφαλιστή, η οποία τα τελευταία 10 χρόνια έχει “περάσει από σαράντα κύματα”. IDD, GDPR, επαναπιστοποιήσεις, αύξηση φορολογικών συντελεστών, αύξηση προκαταβολής φόρου από το 55% στο 100%, σφικτές οικονομικές πολιτικές ασφαλιστικών εταιρειών, κι όμως ήμασταν εδώ, αισιόδοξοι για το αύριο. Και ήλθε η πανδημία... Και η σύνθετη ζωή μας έγινε πολύ πιο σύνθετη. Η αισιοδοξία, προσώρας, αντικαταστάθηκε από ένα ξάφνιασμα, ένα μούδιασμα, μια αβεβαιότητα για το “σήμερα”, για το “αύριο”... Είχαμε ανάγκη να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να δούμε όσο πιο ψύχραιμα μπορούμε τα νέα δεδομένα και να σχεδιάσουμε την “επόμενη ημέρα”. Ειλικρινά, νομίζω ότι ακόμα γράφουμε το σενάριο του “αύριο” χωρίς να
24
insurance w*rld
«
Οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι επί των ημερών του κορωνοϊού και η «επόμενη ημέρα» είμαστε βέβαιοι για τον αριθμό των “επεισοδίων” που θα έχει. Είμαστε όμως βέβαιοι για τον ρόλο μας και τη σπουδαιότητά του σε αυτό. Είμαστε οι σύμβουλοι που προσεγγίζουμε ήδη από την πρώτη ημέρα, με νέους τρόπους, διαδικτυακούς, αλλά όχι απρόσωπους, τους πελάτες μας, για να τους καθησυχάσουμε με την παρουσία μας, να τους θυμίσουμε πόσο υπερήφανοι πρέπει να αισθάνονται για τις αποφάσεις που είχαν πάρει να προστατέψουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους μέσω των ασφαλιστηρίων που είχαν συνάψει, να εξηγήσουμε, να ακούσουμε, να είμαστε κοντά τους με κάθε πρόσφορο μέσο. Έτσι ξαναχτίζουμε την εμπιστοσύνη, και αυτό είναι πολύτιμο για όλους μας. Οι πελάτες μας αισθάνονται σιγουριά, κι εμείς επενδύουμε πρώτα στη διατήρηση των εργασιών μας, του εισοδήματός μας, και έπειτα επιτελούμε τον ρόλο μας στην ενημέρωση των πολιτών, με όποιον τρόπο ταιριάζει καλύτερα στον καθέναν από εμάς, για να τους δείξουμε τις εναλλακτικές που έχουν. Ο δρόμος δεν είναι εύκολος, ποτέ δεν ήταν. Είναι όμως η ώρα να ξεκινήσουμε την ανοδική μας πορεία, γιατί όλα οδηγούν προς τα εκεί με τον πιο κραυγαλέο τρόπο. Τώρα ξέρουμε και ξέρουν ότι από μόνος του κανείς δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της διαχείρισης της υγείας. Δυστυχώς, μαθαίνουμε με επώδυνο
τρόπο ότι η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού φορέα είναι η λύση, και είναι πιο κοντά από ποτέ. Εάν θέλουμε με ένα λογικό κόστος να έχουμε αξιοπρεπείς υπηρεσίες, ο δρόμος είναι μονόδρομος και σύντομα θα οδηγηθούμε εκεί. Παρότι ο φόβος επηρεάζει την οικονομία, επιβάλλεται το συντομότερο δυνατό η Πολιτεία να δώσει κίνητρα για την ιδιωτική ασφάλιση. Ο ρόλος μας τώρα είναι η συνεχής ενημέρωση και καθοδήγηση των πολιτών για τους καταστροφικούς κινδύνους που ελλοχεύουν και για την αντιμετώπισή τους, και είναι αρκετοί, εκτός από αυτόν της υγείας, όπως: κίνδυνος που αφορά το δημογραο φικό και τη σύνταξή τους, ο κίνδυνος που αφορά, όλο και συχνότερα, τις φυσικές καταστροφές, ο κίνδυνος που αφορά τις περιβαλλοντολογικές καταστροφές, ο κίνδυνος που αφορά τις επαγγελματικές αστικές ευθύνες που έχουμε. Αυτοί είναι οι σπόροι του “σήμερα” και οι νέες εργασίες του “αύριο”. Ενός “αύριο” διαφορετικού, αλλά σίγουρα καλύτερου, γιατί όλοι συνειδητοποιούμε τις δυσκολίες. Γιατί, μετά την μπόρα, έρχεται πάντα η καλοκαιρία, και εμείς οι σπορείς του “σήμερα” θα είμαστε εκεί για να κερδίσουμε τον σεβασμό όλων, που είναι πολύ πιο σημαντικός από την αποδοχή τους».
αφιέρωμα CEO, ARAG Hellas
Ω
ς εξειδικευμένη και μόνη ανεξάρτητη εταιρεία νομικής προστασίας στην Ελλάδα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δικά μας ποιοτικά χαρακτηριστικά και τις εταιρικές πρακτικές, θα λέγαμε πως υπήρξε επηρεασμός στα παρακάτω επίπεδα της ασφαλιστικής μας λειτουργίας: A
Π ρώτα-πρώτα στο επίπεδο της εργασιακής μας καθημερινότητας
Από τα μέσα Μαρτίου, για την προστασία του προσωπικού, των ασφαλισμένων, των συνεργατών και όλων όσοι συναλλάσσονται καθημερινά μαζί μας, καθιερώσαμε το καθεστώς της τηλεργασίας (home office). Το βασικό μας μέλημα ήταν να διατηρηθούν ενεργές στο ακέραιο οι βασικές μας λειτουργίες και κυρίως η εξ αποστάσεως απρόσκοπτη επαφή και εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων σε όλα τα επίπεδα των υπηρεσιών μας, δηλαδή συμβουλευτικά, διαμεσολαβητικά, εξωδικαστικά και δικαστικά, υπό την επιφύλαξη όμως της λειτουργίας των δικαστηρίων. Με την απευθείας εκτροπή των τηλεφώνων εργασίας σε τηλέφωνα από το σπίτι, ονομαστικά για κάθε θέση εργασίας και ευθύνης, με την καθοδήγηση των ουδέτερων κλήσεων προς το αρμόδιο, κατά περίπτωση, πρόσωπο και με όλα τα στοιχεία επικοινωνίας αναρτημένα εκ των προτέρων στην ιστοσελίδα μας,
εξασφαλίσαμε την προσβασιμότητα και διαθεσιμότητά μας πλήρως. B
Σ τις συνήθειες των ασφαλισμένων για τη διά ζώσης επικοινωνία
Είναι γεγονός πως η εταιρεία μας, λόγω του αντικειμένου της, δέχεται καθημερινά στα γραφεία της πολλαπλές επισκέψεις από συνεργάτες, αλλά κυρίως από πελάτες που, εκτός των τακτικών ασφαλιστικών περιπτώσεων που τους απασχολούν, επιδιώκουν να συζητήσουν μαζί μας νομικά θέματα, να πάρουν μια συμβουλή, μια καθοδήγηση για προπαρασκευαστικές ενέργειες, ή για λόγους επείγοντος να τους ετοιμάσουμε μια αναφορά, μια ένσταση, ένα υπόμνημα κ.λπ. Αντιμετωπίσαμε, λοιπόν, αυτήν την περίοδο την πρόκληση να καθησυχάσουμε τους πελάτες μας και να τους καθοδηγήσουμε έτσι ώστε, αντί της προσωπικής επαφής, να προτιμηθεί η ηλεκτρονική-ψηφιακή, η οποία, ευτυχώς, με τη σημερινή σύγχρονη τεχνολογία, κάνει τα πράγματα εύκολα διαχειρίσιμα. Γ
Σ τη δημιουργία «νέας ύλης» για τη Νομική Προστασία
Πρέπει ιδιαιτέρως να τονιστεί πως στον δικό μας κλάδο ασφάλισης η υγειονομική κρίση δημιούργησε γρήγορα «νέα ύλη». Οι απαγορεύσεις της μετακίνησης και οι συνέπειές τους, η διακοπή των ταξιδιών, το κλείσιμο
των δικαστηρίων, τα νέα νομοθετικά μέτρα για τα εργασιακά, όπως το κλείσιμο των επιχειρήσεων, η αναστολή εργασίας, η χορήγηση επιδομάτων, οι άδειες ειδικού σκοπού, αλλά και η αυξημένη διακινδύνευση μεγάλων ομάδων εργασίας, λόγω της πανδημίας, έφεραν στο φως δικαιώματα και υποχρεώσεις που απέκτησαν νομική βάση και ζήτησαν τη δικονομική τους αποτύπωση. Έγινε δηλαδή η Νομική μας Προστασία, ακόμη μία φορά, για τους πελάτες μας αναγκαία και χρήσιμη μπροστά στη νέα πραγματικότητα. Δ
Τ έλος, στο επίπεδο των οικονομικών συνεπειών
Δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως η υγειονομική κρίση θα αφήσει ανεπηρέαστα τα παραγωγικά αποτελέσματα του κλάδου και κάθε εταιρείας ξεχωριστά. Με άλλα λόγια, πιστεύουμε πως θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο στόχος της χρονιάς και το πλάνο ανάπτυξης. Μια τέτοια άσκηση θα πρέπει να γίνει όχι τόσο λόγω των σημερινών δυσκολιών στην αγορά (δυσκολία στην επικοινωνία, νέα και παλιά συμβόλαια, ακυρώσεις, αναστολή ισχύος, μεταβολή στη διάρκεια ασφάλισης κ.λπ.), αλλά κυρίως λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, που σίγουρα θα διαδεχθεί την υγειονομική. Αυτό νομίζω πως είναι και το πιο δύσκολο σημείο της εξίσωσης. Ρόλος-«κλειδί» για την ανάπτυξη του κλάδου η εκπαίδευση. μάρτιος απρίλιος 2020
Δημήτριος Τσεκούρας
Πώς επηρεάστηκε ο κλάδος νομικής προστασίας-Τέσσερα στάδια
25
αφιέρωμα
Αποτελεσματική διαχείριση ομάδας σε περιόδους κρίσεων Έμιλυ Μπραΐμη Business Development Manager & Υπεύθυνη Εκπαίδευσης, Mega Brokers
Μ
26
insurance w*rld
ετά από περίπου τρεις μήνες πανδημίας, έχουμε πλέον προσαρμοστεί σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής και εργασίας. Η πανδημία έφερε πολλές αλλαγές, αλλά και διαπιστώσεις. Το να διοικείς μια ομάδα πωλήσεων είναι απαιτητικό, πόσο μάλλον όταν αυτό καλείσαι να το κάνεις εξ αποστάσεως και εν μέσω Covid-19. Η ενίσχυση της ομάδας πωλήσεων σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση προϋποθέτει δημιουργικότητα και καινοτόμες μεθόδους για να παρακινηθεί η ομάδα. Σκοπός μετά από κάθε κρίση είναι να βγαίνουν όλα τα μέλη της ομάδας πιο δυνατά σε σχέση με πριν. Από την περίοδο του lockdown υπήρχαν 3 βασικά σημεία στα οποία εστίασε η ομάδα και λειτούργησαν ευεργετικά: οι τακτικές συναντήσεις παρέμειναν στο πρόγραμμα, η παρουσία στα social media έπρεπε να αναπτυχθεί ταχύτερα και η νέα εκπαιδευτική καθοδήγηση που είχε ανάγκη η ομάδα για να αποκτήσει νέες ικανότητες. Οι τακτικές συναντήσεις μιας ομάδας
Πώς μπορεί ένας μάνατζερ ομάδας ασφαλιστικών διαμεσολαβητών να κρατήσει το ηθικό και την παραγωγικότητα σε υψηλά επίπεδα ανθρώπων, είτε αφορούν ένα τμήμα μιας εταιρείας είτε ολόκληρη την εταιρεία, δίνουν ρυθμό στον τρόπο εργασίας. Όταν υπάρχει μια τακτική και θεσμοθετημένη συνάντηση, όλοι ξέρουν πως έχουν ευθύνες και οφείλουν να είναι προετοιμασμένοι να παρουσιάσουν τα αποτελέσματά τους μπροστά στους υπόλοιπους συναδέλφους της ομάδας. Έτσι, το πρώτο πράγμα που πρέπει να διασφαλίζεται σε μια κρίση είναι πως οι συναντήσεις της ομάδας συνεχίζονται απρόσκοπτα και στην ίδια συχνότητα. Εν μέσω κορωνοϊού, οι συναντήσεις έγιναν μέσω τηλεδιάσκεψης. Μπορεί η αίσθηση να μην ήταν η ίδια σε σχέση με μια διά ζώσης συνάντηση, αλλά ήταν πολύ καλύτερα από το να μην πραγματοποιείται καθόλου συνάντηση. Είναι σημαντικός και ο ρόλος του μάνατζερ, που οφείλει να καθοδηγήσει τους ανθρώπους του. Το γεγονός ότι δουλεύουν απομακρυσμένα δεν αναιρεί την προσπάθειά τους και την αξία που έχουν για την εταιρεία. Ειδικά για τους νέους συνεργάτες, που έχουν μόλις ενταχθεί στην ομάδα, είναι σημαντικό να
μη νιώσουν απομονωμένοι και ο μάνατζερ να ενθαρρύνει τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση των μελών. Οι συναντήσεις one-to-one είναι πιο αναγκαίες από ποτέ. Μπορεί να απαιτούν περισσότερο χρόνο, αφιερώνοντας όμως 30 λεπτά σε καθημερινή βάση σε κάθε μέλος της ομάδας, μπορούν όλοι να λάβουν το σωστό feedback, να επικοινωνήσουν τις ανησυχίες τους, να βρουν λύσεις και να επανακαθορίσουν τους στόχους τους. Επιπλέον, η νέα κατάσταση κάνει το κλείσιμο νέων πωλήσεων μέσω τηλεδιάσκεψης δυσκολότερο. Η λύση αυτής της πρόκλησης είναι η ομαδική συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας και η παρουσία του επικεφαλής της ομάδας σε συναντήσεις των συνεργατών με πελάτες. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την επαγγελματική παρουσία στα social media και το χτίσιμο του προσωπικού brand κάθε συνεργάτη. Είναι απαραίτητο οι συνεργάτες να έχουν παρουσία σε τουλάχιστον 2 μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ξεκάθαρη στρατηγική επικοινωνίας προς το κοινό τους και καθημερινές ενέργειες
αφιέρωμα συνεργάτες, αυτή πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις νέες ανάγκες της εποχής. Χρήσιμα θέματα στα οποία εκπαιδεύσαμε τους συνεργάτες την περίοδο του lockdown είναι η δημιουργία ενός business plan και η προσαρμογή του στις νέες απαιτήσεις της εποχής, η χρήση των μέσων τηλεδιάσκεψης, η δημιουργία επαγγελματικής σελίδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι πωλήσεις μέσω τηλεφώνου και μέσω τηλεδιασκέψεων και οι μέθοδοι μαζικής προώθησης προϊόντων για ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Ακόμη και σε ειδικές περιστάσεις, που απαιτούν να είμαστε σε απόσταση, για να είμαστε ασφαλείς, η προσωπική επικοινωνία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο. Οι συνεργάτες της ομάδας, που κάλεσαν όλους τους πελάτες τους εν μέσω καραντίνας για να τους πουν πως θα είναι δίπλα τους σε ό,τι χρειαστούν, δημιούργησαν νέες εργασίες από αυτά τα τηλεφωνήματα.
Τέλος, είναι χρήσιμο να θυμόμαστε το ρητό του Αϊνστάιν που λέει πως «στη μέση κάθε κρίσης, κρύβεται μια ευκαιρία». Είναι πολύ σημαντικό για ομάδες και οργανισμούς να είναι προσανατολισμένοι να βλέπουν τις ευκαιρίες και όχι τα προβλήματα και τις δυσκολίες. iw
Λίγα λόγια για την Έμιλυ Μπραΐμη H Έμιλυ Μπραΐμη είναι απόφοιτη του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε σε πολυεθνική εταιρεία στον τομέα των πωλήσεων και της εκπαίδευσης και αυτήν τη στιγμή είναι Business Development Manager και Υπεύθυνη Εκπαίδευσης στην εταιρεία Mega Brokers. μάρτιος απρίλιος 2020
τροφοδοσίας του κοινού με νέες πληροφορίες και ειδήσεις. Για παράδειγμα, αν το πελατολόγιο ενός συνεργάτη αποτελείται κατά κύριο λόγο από οικογένειες, είναι σημαντικό το πλάνο επικοινωνίας να έχει ως άξονα την οικογενειακή ζωή και θέματα που την αφορούν. Οι αναρτήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν εικόνες που σχετίζονται με την οικογένεια, άρθρα που θα τους είναι χρήσιμα καθώς και προγράμματα ασφάλισης που μπορεί να τους ενδιαφέρουν. Ο χρυσός κανόνας είναι ότι τουλάχιστον το 80% του περιεχομένου που δημοσιοποιεί ένας επαγγελματίας πρέπει να σχετίζεται με αυτά που ενδιαφέρει το κοινό του και λιγότερο από 20% να είναι αυτοπροβολή. Αν κάποιος χειριστεί διαφορετικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν θα λάβει τα αντίστοιχα αποτελέσματα και ίσως και να ζημιωθεί. Όσον αφορά την εκπαιδευτική καθοδήγηση που έχουν ανάγκη οι
27
συνέντευξη
Φίλιππος Κάσσος* στην Έλενα Ερμείδου
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια σύνθετη και συνεχής διαδικασία, που απαιτεί προσαρμογή και επικαιροποίηση
Τα βήματα που χρειάζεται να κάνουν οι ασφαλιστές για να παραμείνουν στην αγορά iw? Οι ασφαλιστικές διατείνονται ότι έχουν ψηφιακά μετασχηματιστεί, προσαρμόζοντας τα προϊόντα τους στις ανάγκες του πελάτη. Εν τούτοις, η ασφαλιστική διείσδυση δεν έχει αυξηθεί. Έχει γίνει κάποιο λάθος στον μετασχηματισμό, δεν έχουν μελετήσει καλά τις ανάγκες του πελάτη, λείπουν κάποια συστατικά για να καινοτομήσουν, ή μέχρι εκεί μπορεί να φτάσει το ποσοστό διείσδυσης, και θα πρέπει να φροντίσουν να αυξήσουν τη διατηρησιμότητα στα χαρτοφυλάκιά τους;
28
insurance w*rld
απ. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι έχει ολοκληρώσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό του και περιμένει να δει άμεσα τα αποτελέσματα αυτού στην αύξηση της παραγωγής ή και της διατηρησιμότητας του χαρτοφυλακίου του. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια σύνθετη και συνεχής διαδικασία, που απαιτεί προσαρμογή και επικαιροποίηση, ανάλογα με την ανάπτυξη των νέων καινοτόμων τεχνολογιών αλλά και την κατανόηση του τρόπου συμπεριφοράς του πελάτη και της
ανάλυσης των μεγάλων δεδομένων (mega data and analytics). Από τη φύση του, ο ασφαλιστικός κλάδος είναι μια πολύπλοκη βιομηχανία με μεγάλο αριθμό προϊόντωνλύσεων, πλήθος από μεσάζοντες, πολύπλοκα μοντέλα τιμολόγησης, τα οποία, συχνά, είναι ιδιαίτερα προσαρμοσμένα στον ενδιαφερόμενο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι καταναλωτές έχουν περισσότερη δύναμη από ποτέ, με πληθώρα επιλογών, με τις προσδοκίες εξυπηρέτησης και εξατομίκευσης να αυξάνονται διαρκώς, ενώ η εμπιστοσύνη τους στις ασφαλιστικές εταιρείες παραμένει χαμηλή. Η απλοποίηση της εμπειρίας του πελάτη είναι απαραίτητη προκειμένου οι ασφαλιστικές εταιρείες να αυξήσουν την αλληλεπίδραση με τους πελάτες τους και να ανταποκριθούν με τη σειρά τους στις εμπειρίες που οι καταναλωτές ήδη βιώνουν σε άλλους κλάδους, όπως ο τραπεζικός ή το λιανικό εμπόριο. Κατά βάση, οι ασφαλιστικές εταιρείες χρειάζεται να κατανοήσουν και να καλύψουν τις πλήρεις ανάγκες των πελατών τους σε όλα τα διαφορετικά σημεία επαφής μαζί τους. Η αλληλεπίδραση με τις ασφαλιστικές εταιρείες
συνέντευξη
*Γενικός Διευθυντής Ελεγκτικών Υπηρεσιών, KPMG
iw? Γιατί οι ασφαλιστικές μιλούν για καινοτομία, τη στιγμή που, διατηρώντας τις υποδομές παλαιάς τεχνολογίας, αποτρέπουν την καινοτομία; απ. Έχουμε σημειώσει και στο παρελθόν ότι ανάμεσα στα στρατηγικά διλήμματα των ασφαλιστών είναι ο χρόνος υλοποίησης ενός ψηφιακού μετασχηματισμού, δεδομένης της ύπαρξης σημαντικών υποδομών παλαιότερης τεχνολογίας, η οποία ωστόσο εξυπηρετεί ακόμη και σήμερα τις βασικές ανάγκες της επιχείρησης. Όλοι συμφωνούν στην αναγκαιότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, ωστόσο το κόστος αλλαγής της τεχνολογικής υποδομής μιας ασφαλιστικής είναι ιδιαίτερα σημαντικό και οι αποδόσεις του χώρου ολοένα και λιγότερο ελκυστικές από τους επενδυτές, που αποφεύγουν την τοποθέτηση νέων κεφαλαίων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το ζήτημα του ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι καινούργιο, ωστόσο η ταχύτητα των αλλαγών στον χώρο αυτό και ο φόβος ότι τα περιθώρια χρόνου στενεύουν, με τους ανταγωνιστές ή νεοεισερχόμενους να αποκτούν σημαντικό προβάδισμα, αποτελούν την αφορμή για άμεση αξιολόγηση και λήψη αποφάσεων.
Πολλοί θεωρούν ότι ο ασφαλιστικός κλάδος είναι από τους τελευταίους στην εφαρμογή και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και, κατά συνέπεια, αν δεν υπάρχει ραγδαία αλλαγή, θα δημιουργηθεί –αν δεν έχει γίνει ώς έναν βαθμό ήδη– γόνιμο έδαφος για τη διείσδυση αλλά και την επικράτηση νέων «παιχτών», όπου οι ασφαλιστές με τις παραδοσιακές τεχνικές, στρατηγικές και συστήματα θα εξαφανιστούν από τον χάρτη. Αυτό δεν είναι κάτι ασυνήθιστο σε άλλους κλάδους της αγοράς, άρα δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι ανάλογο και στις ασφάλειες. Για τις παραδοσιακές ασφαλιστικές εταιρείες είναι σημαντικό να επιλυθούν τα ζητήματα των τεχνολογικών υποδομών παλαιού τύπου (legacy systems) και να αντικατασταθούν με υποδομές ικανές να υποστηρίξουν τη νέα, ψηφιακή εποχή. Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες επιβαρύνονται από ένα μονολιθικό επιχειρησιακό και τεχνολογικό περιβάλλον, απόρροια χρόνων απόκτησης διάφορων τεχνολογιών, χωρίς μια σαφή εικόνα της τελικής αρχιτεκτονικής των συστημάτων/τεχνολογίας. Η επίλυση παλαιότερων θεμάτων τεχνολογικής υφής και η δημιουργία ψηφιακών λύσεων θα πρέπει να γίνονται ταυτόχρονα. Διαφορετικά, οι εταιρείες δεν θα είναι σε θέση να καινοτομούν και να εξάγουν δεδομένα απαραίτητα για την εξατομίκευση της εμπειρίας του πελάτη. iw? Ο σχεδιασμός του φορολογικού συστήματος παραμένει για χρόνια στην ατζέντα προτεραιοτήτων της ασφαλιστικής αγοράς. Η επιλογή λογιστικής βάσης και για τη φορολογική χρήση πλεονεκτεί ή μειονεκτεί έναντι της εποπτικής βάσης. Τι είναι προτιμητέο για την ελληνική ασφαλιστική αγορά; απ.
Η φορολόγηση εισοδήματος στις
ασφαλιστικές εταιρείες ζωής, περιουσίας και ατυχημάτων ήταν ανέκαθεν πολύπλοκο ζήτημα. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολλές μελέτες και προσπάθειες διεθνώς για να εξετάσουν το θέμα αυτό, ενώ οι όποιες αλλαγές στη φορολόγηση δεν ακολουθούσαν τις εξελίξεις στη βιομηχανία, εξαιτίας της δυσκολίας κατανόησης των ασφαλιστικών προβλέψεων, που απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση των ασφαλίσεων ζωής, που συνίσταται και το ιδιαίτερο πρόβλημα πολυπλοκότητας, τα διάφορα κράτη έχουν επιλέξει μια ποικιλία μεθόδων για να προσπαθήσουν να φορολογήσουν το εισόδημα που προκύπτει από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι μελέτες αυτές αναλύουν τα πολιτικά και τεχνικά προβλήματα που προκύπτουν στον σχεδιασμό ενός αποτελεσματικού μέσου φορολογίας εισοδήματος. Οι μελετητές σε χώρες ανά τον κόσμο έχουν αξιοποιήσει ενίοτε την εκτεταμένη πρακτική εμπειρία τους στον σχεδιασμό ενός φορολογικού συστήματος για τον ασφαλιστικό κλάδο. Ωστόσο, κατά τον σχεδιασμό, έχουν ανακύψει πολιτικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη της φορολογικής πολιτικής, που περιλαμβάνει και κριτική ανάλυση των διαφόρων τεχνικών ζητημάτων που προκύπτουν από τη μετατροπή της θεωρίας στην πράξη. Στις πλείστες των περιπτώσεων, η φορολογική βάση των ασφαλιστικών προβλέψεων είναι διαφορετική της λογιστικής βάσης, διότι η τελευταία συνήθως περιλαμβάνει πιο πολύπλοκους κανόνες, που μπορεί να εμπεριέχουν και επιλογές της διοίκησης που επηρεάζουν το φορολογικό αποτέλεσμα. Ο πιο συχνός προβληματισμός των φορολογικών αρχών έγκειται στην επιλογή της κατάλληλης φορολογικής βάσης μεταξύ εποπτικών
μάρτιος απρίλιος 2020
θα πρέπει να είναι εύκολη για τους καταναλωτές, οι οποίοι χρειάζεται να πιστεύουν πως μπορούν να βασίζονται στην ασφαλιστική τους εταιρεία όταν και εφόσον χρειαστεί. Οι πελάτες αναμένουν συνδεδεμένες υπηρεσίες, με τις οποίες θα είναι εύκολο να αλληλοεπιδράσουν χωρίς σημεία τριβής. Οι νεοφυείς ασφαλιστικές εταιρείες (insurtechs) πρωτοπορούν, επανεξετάζοντας, εξορθολογώντας και απλοποιώντας ολόκληρη την εμπειρία πελάτη.
29
συνέντευξη 30
insurance w*rld
(Solvency I και ΙΙ) και λογιστικών αναφορών από πλευράς φορολογικής σταθερότητας, τον περιορισμό των επιλογών των διοικήσεων και της δυνατότητας ελέγχου από πλευράς φορολογικής διοίκησης. Αυτό που είχε προκριθεί στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, όσο και σε πολλές δικαιοδοσίες, είναι η χρήση των εποπτικών αναφορών του πρώτου πλαισίου Φερεγγυότητας (Solvency I), λόγω του ελέγχου από τις εποπτικές αρχές, κάτι που ωστόσο δεν ισχύει πλέον, λόγω της άφιξης του νέου πλαισίου Φερεγγυότητας ΙΙ (Solvency II) από το 2016. Δηλαδή η φορολογική βάση στην Ελλάδα παραμένει στο Solvency I (ΝΔ 400/ 70), το οποίο ωστόσο ως κανονιστικό πλαίσιο έχει ήδη καταργηθεί και δεν ελέγχεται από τις εποπτικές αρχές και, κατά συνέπεια, δεν υφίσταται και ο λόγος της επιλογής της. Επιπλέον, η προετοιμασία των επιχειρήσεων για την εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου ΔΠΧΑ 17 περιπλέκει ακόμη περισσότερο την όποια απόφαση θα κληθούν να λάβουν οι φορολογικές αρχές και αφορά είτε τη μετάβαση στο νέο εποπτικό πλαίσιο είτε την αλλαγή στάσης, με επιλογή λογιστικής βάσης και για φορολογική χρήση. Θεωρούμε ότι η αξιολόγηση για αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου είναι απαραίτητη και θα πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό με συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, διότι στην παρούσα φάση οι εταιρείες βρίσκονται στη διαδικασία αλλαγής ή και αναβάθμισης των πληροφοριακών συστημάτων για την εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου, που απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Κατά συνέπεια, οι οποιεσδήποτε αλλαγές θα πρέπει να είναι γνωστές πριν την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των πληροφοριακών συστημάτων. Σε αντίθετη περίπτωση,
τυχόν αποφάσεις που θα ληφθούν μετά την υιοθέτηση του λογιστικού προτύπου θα επηρεάσουν σημαντικά το κόστος των επενδύσεων αυτών. iw? Ποια είναι η εικόνα της χρηματοοικονομικής κατάστασης και φερεγγυότητας των ελληνικών ασφαλιστικών; Όλες οι ασφαλιστικές μελετούν τους ίδιους δείκτες για να εκδώσουν τη φερεγγυότητά τους; Οι δείκτες υπολογίζονται με έναν τρόπο ή οι υπολογισμοί ποικίλλουν; απ. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της KPMG για την ασφαλιστική αγορά με στοιχεία του 2018, ο μέσος όρος του δείκτη Φερεγγυότητας (SCR) ανέρχεται στο 180% περίπου, με αυξητικές τάσεις από το 2016, που ήταν στο 165%. Σε σχέση με την προηγούμενη χρήση δεν παρατηρούνται ιδιαίτερες μεταβολές, το οποίο αναδεικνύει την ασφάλεια κεφαλαίων που παρέχουν οι ελληνικές επιχειρήσεις. Στην ανάλυση βασικών κινδύνων, που απαρτίζουν και τον βασικό δείκτη, δεν παρατηρούμε σημαντική μεταβολή σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Οι ελληνικές ασφαλιστικές επιχειρήσεις διατηρούν υψηλή φερεγγυότητα και κεφαλαιακή επάρκεια, αν και υπολείπονται του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Οι τιμές λαμβάνουν υπόψη τυχόν μεταβατικά μέτρα. Το σημερινό περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων επηρεάζει και τους δείκτες ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων, που παραμένουν ωστόσο σε υψηλά και ασφαλή επίπεδα. Όσον αφορά στον υπολογισμό, ο βασικός δείκτης Φερεγγυότητας προκύπτει από το κλάσμα των εποπτικών επιλέξιμων κεφαλαίων προς το ποσό της απαίτησης κεφαλαίου φερεγγυότητας. Όσο περισσότερα είναι τα
διαθέσιμα κεφάλαια της ασφαλιστικής ή και όσο μικρότερο είναι το απαιτούμενο ποσό φερεγγυότητας τόσο μεγαλύτερος είναι ο βασικός δείκτης. Η απαίτηση κεφαλαίου φερεγγυότητας είναι το ποσό των κεφαλαίων που οι ασφαλιστικές (και αντασφαλιστικές) εταιρείες υποχρεούνται να κατέχουν βάσει της οδηγίας Solvency II της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να μπορούν να επιβιώσουν στις πιο ακραίες αναμενόμενες απώλειες κατά τη διάρκεια ενός έτους, με διάστημα εμπιστοσύνης στο 95%. Το ποσό της απαίτησης κεφαλαίων προέρχεται από το άθροισμα των απαιτούμενων κεφαλαίων για τους επιμέρους κινδύνους που ενσωματώνει ο υπολογισμός, όπως οι κίνδυνοι από την ανάληψη ασφαλιστικών εργασιών, τον κίνδυνο αγοράς, τον λειτουργικό κίνδυνο και τους λοιπούς κινδύνους που αντιμετωπίζει μια ασφαλιστική και πρέπει να υπολογίζεται εκ νέου τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Ο υπολογισμός είναι κοινός για όλους τους ασφαλιστές που εφαρμόζουν τη βασική φόρμουλα, όπως ορίζει η οδηγία. Υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης των επιμέρους υπολογισμών μόνο κατόπιν άδειας της εποπτικής αρχής. Ωστόσο, σχεδόν το σύνολο της ελληνικής αγοράς ακολουθεί τη βασική φόρμουλα, και οι τυχόν εγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν έχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. iw? Γιατί υπάρχουν αποκλίσεις στο αποτέλεσμα των δεικτών (SCR) μεταξύ μεταβατικών και μη μεταβατικών μέτρων; Τι σημαίνει αυτό για την ασφαλιστική και τι για τον πελάτη, που μάλλον δεν μπορεί να κατανοήσει τίποτα από όλα αυτά; απ. Κατά την εφαρμογή του Solvency II το 2016, η οδηγία περιλάμβανε μια
συνέντευξη
Η καθαρή αρνητική μεταβολή προέρχεται κυρίως από τη μείωση των αποθεματικών τρέχουσας αξίας από χρεόγραφα, λόγω πτώσης τιμών και των αρνητικών επιτοκίων, καθώς και λοιπές κινήσεις που αφορούσαν σε ρευστοποίηση χαρτοφυλακίου για ενίσχυση κερδοφορίας
πολογίζουν τις τεχνικές προβλέυ ψεις τους χρησιμοποιώντας τα προεξοφλητικά επιτόκια της οδηγίας Solvency I ή να υπολογίζουν τις τεχνικές προβλέψεις σύμφωνα με τους κανόνες Φερεγγυότητας Ι. Τα μεταβατικά μέτρα ισχύουν μόνο για τεχνικές προβλέψεις και για ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν συναφθεί πριν από την έναρξη του καθεστώτος Solvency II και αναμένεται να καταργηθούν στο τέλος της
μεταβατικής περιόδου. Με την πάροδο των ετών, και με έτος αφετηρίας το 2016, σε περίπτωση που η προσαρμογή δεν γίνεται όπως έχει σχεδιαστεί και εγκριθεί από τις εποπτικές αρχές, υπάρχει η απαίτηση από τις εποπτικές αρχές για επίσπευση της προσαρμογής μέσω λήψης κατάλληλων διοικητικών μέτρων που μπορεί να αφορούν τη μείωση αναλήψεων νέων κινδύνων, την αντασφάλιση ή και την άμεση καταβολή κεφαλαίων, ανάλογα με το πρόβλημα. Θεωρώ ότι τόσο οι ασφαλιστές όσο και οι ασφαλισμένοι δεν έχουν λόγους να ανησυχούν, διότι οι εποπτικές αρχές, μέσω της συνεχούς εποπτείας, διαθέτουν μηχανισμούς για έγκαιρη προειδοποίηση και λήψη των κατάλληλων μέτρων σε περίπτωση αναμενόμενης αδυναμίας εφαρμογής των μεταβατικών μέτρων, διασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργία της εταιρείας και της αγοράς. Σε αυτό συμβάλλει και η ύπαρξη των ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων, που διασφαλίζει ότι μια ασφαλιστική εταιρεία θα κατέχει απαιτούμενα ελάχιστα κεφάλαια, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια στο διάστημα ενός έτους σε μικρότερα ποσοστά εμπιστοσύνης. Στο σημείο αυτό να επισημάνουμε ότι η εποπτική αρχή της Ελλάδος, σε αντίθεση με άλλες εποπτικές αρχές της Ευρώπης, δεν επιτρέπει τον
υπολογισμό και επομένως την κάλυψη των ελάχιστων απαιτούμενων κεφαλαίων με μεταβατικά μέτρα, που αποτελεί μία ακόμη διασφάλιση των Ελλήνων ασφαλισμένων. iw? Πού οφείλεται η πτώση απόδοσης του ενεργητικού και των ιδίων κεφαλαίων των ασφαλιστικών; απ. Μετά από συνεχή έτη αύξησης των ιδίων κεφαλαίων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, αισθητή ήταν η πτώση τους το 2018, κατά 7% περίπου, τα οποία ανέρχονται πλέον στο 18,7% του ενεργητικού σε σχέση με το 20% περίπου, που ήταν τα προηγούμενα έτη. Η ανωτέρω πτώση στα ίδια κεφάλαια ήταν τόσο σημαντική που κάλυψε και την υψηλή κερδοφορία του έτους. Η καθαρή αρνητική μεταβολή προέρχεται κυρίως από τη μείωση των αποθεματικών τρέχουσας αξίας από χρεόγραφα, λόγω πτώσης τιμών και των αρνητικών επιτοκίων, καθώς και λοιπές κινήσεις που αφορούσαν σε ρευστοποίηση χαρτοφυλακίου για ενίσχυση κερδοφορίας. Επιπλέον, παρατηρήθηκαν επιλεκτικές επιστροφές κεφαλαίου και καταβολή μερισμάτων, καθώς και λοιπές κινήσεις ύψους 200 εκατ. ευρώ περίπου. Σε κάθε περίπτωση, το ύψος των ιδίων κεφαλαίων παραμένει υψηλό, καλύπτοντας πλήρως τις εποπτικές απαιτήσεις.
μάρτιος απρίλιος 2020
σειρά μέτρων για την εξασφάλιση της ομαλής μετάβασης από το Solvency I, διότι η επιβάρυνση σε απαιτούμενα κεφάλαια ήταν σημαντική για πολλές εταιρείες, και ιδιαίτερα αυτές με σημαντικά χαρτοφυλάκια ζωής και υγείας μακροχρόνιας ασφάλισης. Τα μεταβατικά μέτρα είναι σχετικά με την αποτίμηση των τεχνικών προβλέψεων με τρόπο που βοηθούν τη μετάβαση σε ένα καθεστώς που είναι συνεπές με την τρέχουσα αγορά, σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς, που ο υπολογισμός των ασφαλιστικών αποθεματικών δεν ήταν συνεπής με την αγορά. Η οδηγία δίνει περιθώριο σε αυτούς τους ασφαλιστές 16 χρόνια προσαρμογής στο νέο πλαίσιο. Σύμφωνα με την οδηγία, υπάρχουν δύο μεταβατικά μέτρα, που επιτρέπουν στους ασφαλιστές να:
31
συνέντευξη iw? Θα μπορούσε η κατανομή επενδυτικού χαρτοφυλακίου να αλλάξει τις αποδόσεις σταθερού εισοδήματος των ασφαλιστικών; Θα επηρεάζονταν οι αποδόσεις των ιδίων κεφαλαίων;
32
insurance w*rld
απ. Η εποχή των αρνητικών επιτοκίων και χαμηλών αποδόσεων στην Ευρώπη έχει επηρεάσει, όπως ήταν αναμενόμενο, και τις αποδόσεις στην Ελλάδα, με συνεχή πτωτική πορεία τα τελευταία χρόνια. Εμφανείς είναι οι διαφοροποιήσεις στη σύνθεση χαρτοφυλακίου μεταξύ ελληνικών επιχειρήσεων και μέσου όρου ευρωπαϊκών ασφαλιστικών και αφορούν κυρίως τις τοποθετήσεις σε μετοχικά και λοιπά χαρτοφυλάκια –πλην ομολόγων και UL–, που προσφέρουν συνήθως υψηλότερες αποδόσεις αλλά και κινδύνους. Οι επενδύσεις αυτές στην Ευρώπη αφορούν το 30% περίπου του συνολικού χαρτοφυλακίου σε αντίθεση με την Ελλάδα, που αφορούν μόνο το 12% περίπου. Οι ελληνικές ασφαλιστικές φαίνονται ακόμη διστακτικές για επενδύσεις σε μετοχικούς τίτλους, λόγω κυρίως κακής εμπειρίας στο παρελθόν. Ωστόσο, παρατηρήθηκε αύξηση το 2018 έναντι της προηγούμενης χρήσης στους μη εισηγμένους μετοχικούς τίτλους, ιδιαίτερα στις μικτές επιχειρήσεις, από 28% το 2017 σε 42% το 2018, που παρέσυρε τη βαρύτητα στο σύνολο σε 17%, έναντι 13% το 2017 και 10% το 2016, αυξάνοντας τους κινδύνους ρευστότητας, με επίπτωση σε αυξημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Από την τελευταία έκθεση της KPMG εξάγεται και το συμπέρασμα ότι οι Έλληνες ασφαλιστές δεν εμπιστεύονται ακόμη τις μεγαλύτερες αποδόσεις που συνήθως προσφέρουν τα εταιρικά ομόλογα, ενώ δεν φαίνεται να συμμετέχουν ενεργά στις νέες εκδόσεις του ελληνικού χρηματιστηρίου.
Οι τοποθετήσεις σε μετοχικούς ή και μη εισηγμένους τίτλους, ακόμη και σε εκδότες ομολογιακών τίτλων με χαμηλή πιστοποιημένη πιστοληπτική διαβάθμιση, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προσφέρουν μεγαλύτερες και σταθερές αποδόσεις μέσω αυξημένων επιτοκίων, ωστόσο, λόγω των κινδύνων που ενσωματώνουν, επιβαρύνουν τις εταιρείες με επιπλέον απαιτούμενα κεφάλαια. Σε περίπτωση που ασφαλιστές δεν διαθέτουν πλεονάζοντα κεφάλαια ή δεν έχουν τη δυνατότητα για άμεση κάλυψη κεφαλαίων σε περίπτωση απωλειών, αποφεύγουν τις τοποθετήσεις σε τίτλους που επιβαρύνουν τους κεφαλαιακούς δείκτες. Δυστυχώς για τους επενδυτές όσο μεγαλύτερα είναι τα ίδια κεφάλαια που δεσμεύουν τόσο μικρότερες είναι και οι αποδόσεις τους. iw? Πώς βλέπετε τις προοπτικές της αγοράς και των επιμέρους βασικών κλάδων; απ. Η σταδιακή μείωση της ανεργίας και η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος το 2018 και το 2019 είχαν δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες, με επακόλουθη την ανοδική τάση στην ιδιωτική κατανάλωση για ασφάλιση που είδαμε στα τελευταία δύο έτη και που αναμενόταν να συνεχιστεί και το 2020. Δυστυχώς, ωστόσο, οι επιπτώσεις από την πανδημία της νόσου Covid-19 δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστη και την ασφαλιστική αγορά και οι όποιες προβλέψεις είχαν γίνει για το 2020 δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο σε αυτές τις συνθήκες να διεξαχθούν οι όποιες προβλέψεις, διότι η πανδημία δεν έχει ολοκληρώσει όλα τα στάδιά της. Παρατηρούμε σημαντικές αποκλίσεις στις προβλέψεις για την ελληνική οι-
κονομία, η οποία, όπως όλες οι οικονομίες του Νότου, είναι και σημαντικά εξαρτώμενη από τον τουρισμό. Όπως και όλοι οι λοιποί κλάδοι της οικονομίας, που επηρεάστηκαν από την εξάπλωση του κορωνοϊού και το κλείσιμο μεγάλου μέρους της εμπορικής δραστηριότητας, έτσι και στην ασφαλιστική αγορά αναμένεται μείωση της παραγωγής, το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί από την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Στις γενικές ασφαλίσεις, και ιδιαίτερα στους κλάδους του αυτοκινήτου, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση της συχνότητας και σφοδρότητας των ατυχημάτων στην περίοδο του lockdown, κάτι που συμβάλλει θετικά στην κερδοφορία. Επιπλέον, το μη δουλευμένο μέρος των ασφαλίσεων που είχαν συναφθεί το προηγούμενο έτος και αφορά το 2020 συμβάλλει στη διατήρηση των εσόδων, παρά τη μείωση της νέας παραγωγής. Μην ξεχνάμε ότι ο κλάδος αυτός επηρεάζεται και από τον τουρισμό μέσω της ασφάλισης του στόλου των οχημάτων “rent a car”, που αναμένεται να «εξαφανιστεί» στην τρέχουσα περίοδο. Στις ασφαλίσεις ζωής και υγείας, οι εκτιμήσεις είναι περισσότερο πολύπλοκες και επηρεάζονται σημαντικά από το ύψος της νέας παραγωγής αλλά και της διαχείρισης του ιατρικού κόστους μέσω των κατάλληλων συνεργασιών. Στους κλάδους αυτούς, τα περιθώρια κερδών είναι εξαιρετικά χαμηλά. Η μείωση της νέας παραγωγής στα προϊόντα επενδυτικού τύπου, εκτός από την άμεση επίπτωση στον τζίρο των επιχειρήσεων, αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά και την κερδοφορία μέσω της μειωμένης εισπραττόμενης αμοιβής διαχείρισης. Μια δύσκολη χρονιά για τους ασφαλιστές το 2020, το στοίχημα είναι πλέον για το 2021. iw
αφιέρωμα
του Βάιου Κρόκου
Cyber απειλές στην εποχή του Covid-19
34
insurance w*rld
Ο κορωνοϊός στη ζωή των ασφαλιστών
αφιέρωμα καν και οι λύσεις για αυτές πολλαπλασιάστηκαν, κάτι που σίγουρα θα συνεχιστεί. Για την ιστορία, οι τελευταίες εκτιμήσεις –προ κορωνοϊού– έκριναν πως η προβλεπόμενη μέση ετήσια αύξηση στα ασφάλιστρα θα άγγιζε το 25% μέχρι το 2025. Τα τελευταία χρόνια, την Ελλάδα απασχόλησαν κυρίως φαινόμενα όπως telephone hacking, ransom και απάτες στη μεταφορά κεφαλαίων. Νέοι κίνδυνοι όμως βρίσκονται προ των πυλών… Ειδικότερα, το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phising) έχει παρουσία πολλών ετών και οι κυβερνοεγκληματίες έχουν αναπτύξει μια μεγάλη γκάμα μεθόδων επίθεσης. Η πιο κοινή τεχνική ηλεκτρονικού «ψαρέματος» είναι να μιμηθεί κάποιος μια τράπεζα ή ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προκαλώντας το θύμα να συμπληρώσει τα στοιχεία του λογαριασμού του σε μια ψεύτικη φόρμα μέσα στο κείμενο του μηνύματος, σε ένα επισυναπτόμενο αρχείο, ή παραπέμποντάς τον σε μια ιστοσελίδα, σύμφωνα με την ESET. Στο παρελθόν, τα λανθασμένα domain names χρησιμοποιούνταν συχνά για τον σκοπό αυτό. Σήμερα, οι επιτιθέμενοι χρησιμοποιούν πιο εξελιγμένες μεθόδους, κάνοντας τους συνδέσμους και τις ψεύτικες σελίδες να μοιάζουν πολύ με τους νόμιμους ομολόγους τους. Οι πληροφορίες που έχουν κλαπεί από τα θύματα, συνήθως, χρησιμοποιούνται για το άδειασμα των τραπεζικών λογαριασμών τους ή πωλούνται στη μαύρη αγορά του internet. Παρόμοιες επιθέσεις μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν μέσω τηλεφωνικών κλήσεων (vishing) καθώς και μηνυμάτων SMS (smishing). Στη διάρκεια της κρίσης, θα πρέπει να επιτευχθεί τόσο η γρήγορη προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα όσο και ο επαναπροσδιορισμός του μοντέλου
✓ Η πρόληψη, η προστασία, η χάραξη και η υιοθέτηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου στον πυρήνα του οποίου θα βρίσκεται και η κυβερνοασφάλεια κρίνονται επιτακτικές
λειτουργίας της εταιρείας, ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες απαιτήσεις. Στόχος είναι η εφαρμογή των κατάλληλων στρατηγικών και πρακτικών που δημιουργούν ισχυρότερες δομές, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα, την ανάκαμψη και την ανάπτυξη. Με τα παραπάνω δεδομένα, η πρόληψη, η προστασία, η χάραξη και η υιοθέτηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου στον πυρήνα του οποίου θα βρίσκεται και η κυβερνοασφάλεια κρίνονται επιτακτικές. Σε πρώτη φάση, οι επιχειρήσεις καλούνται να κατανοήσουν τους κινδύνους που διατρέχουν και το είδος των καλύψεων που θα πρέπει να καλύψουν. Στην ελληνική αγορά, οι cyber καλύψεις ήδη εστιάζονται σε λύσεις όπως αστική ευθύνη έναντι τρίτων, δαπάνες διοικητικών υποχρεώσεων (νομική προστασία και διοικητικά πρόστιμα) ή δαπάνες διαχείρισης γεγονότων. Ακόμη, προαιρετικά μπορούν να υπάρξουν καλύψεις για απώλεια καθαρού κέρδους, συνεπεία διακοπής λειτουργίας του δικτύου, δαπανών εκβιασμού ή παραβίασης πνευματικής ιδιοκτησίας. Όπως και πριν, με τη ραγδαία άνοδο της υψηλής τεχνολογίας, έτσι και τώρα, με τον Covid-19, νέοι κίνδυνοι ελλοχεύουν. Η αγορά του cyber insurance καλείται να καλύψει ανάγκες και κενά που δημιουργούνται. Ας μείνουμε προστατευμένοι. μάρτιος απρίλιος 2020
Ν
έες συνήθειες, νέα «εργαλεία» και πρακτικές έφερε το ξέσπασμα της πανδημίας στην καθημερινότητα των πολιτών και στο εργασιακό τοπίο. Η μετάβαση στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή έλαβε χώρα απότομα, ίσως όμως αποτελέσει και μια καλή ευκαιρία ώστε να επισπευσθούν οι «ψηφιακές μεταρρυθμίσεις» σε όλα τα επίπεδα. Η διαμορφωθείσα κατάσταση, ωστόσο, που επιβάλλει ραγδαία αύξηση της διαδικτυακής δραστηριότητας, αποτελεί σίγουρα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για κυβερνοαπειλές και επίδοξους χάκερς. Επί ποδός πολέμου βρέθηκαν, σε πρώτη φάση, συστημικές τράπεζες και άλλες οντότητες που είδαν, εύλογα, αύξηση συναλλαγών και online δραστηριότητας εν μέσω της κρίσης που επέφερε η εξάπλωση του κορωνοϊού. Η αύξηση των εξ αποστάσεως τραπεζικών συναλλαγών έθεσε σε εγρήγορση τις τράπεζες, γεγονός που πρέπει να συμμεριστούν εξίσου πελάτες-συναλλασσόμενοι για ενδεχόμενες απάτες. Το ίδιο συνέβη και με άλλες εταιρείες όλων των κλάδων, καθώς σίγουρα η νέα «κανονικότητα» καθιστά τον ψηφιακό μετασχηματισμό πιο αναγκαίο από ποτέ. Το κυβερνοέγκλημα είναι κάτι που απασχολεί όλους: πολυεθνικές, ΜμΕ και πολίτες. Απειλές ελλοχεύουν σε όλες τις εκφάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας: τράπεζες, ασφαλιστικές, τμήματα ΙΤ, online λιανεμπόριο, μεταφορές-logistics, υπηρεσίες Δημοσίου κ.λπ. Είναι γεγονός, σύμφωνα με στοιχεία της περιόδου 2017-2018, πως η αγορά του cyber insurance βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο και κυμαίνεται στα 4 δισ. δολ. (με το 90% να αφορά τις ΗΠΑ). Χρόνο με τον χρόνο, οι ανάγκες που δημιουργήθη-
35
αφιέρωμα
άρθρο
Η πανδημία ανέδειξε την κρισιμότητα του cyber insurance
Η
του Νίκου Γεωργόπουλου
36
insurance w*rld
MBA, cyRM, CDPO, Cyber Privacy Risks Advisor, Cromar Coverholder at Lloyd’s, Co-Founder DPO Academy
πανδημία Covid-19 βρήκε τις περισσότερες επιχειρήσεις απροετοίμαστες, με αποτέλεσμα να αντιδράσουν με βεβιασμένες ενέργειες, προσπαθώντας να υποστηρίξουν άμεσα λύσεις τηλεργασίας, χρησιμοποιώντας εργαλεία απομακρυσμένης πρόσβασης, δημιουργώντας έτσι ένα διευρυμένο περιβάλλον κυβερνοαπειλών. Λόγω του Covid-19, λαμβάνει χώρα ένας από τους ταχύτερους μετασχηματισμούς που έχει βιώσει ποτέ η παγκόσμια οικονομία και, εν μέσω αυτής της κατάστασης, «οι κυβερνοαπατεώνες, όπως συνήθως, προσαρμόζονται ταχύτερα στα νέα δεδομένα από τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν δώσει έμφαση στην επιβίωσή τους». Καθώς η τηλεργασία γίνεται η νέα κανονικότητα, η απότομη μετάβαση σε ένα ψηφιακό περιβάλλον εργασίας και η αυξανόμενη εξάρτηση από την τεχνολογία έφεραν τις ελληνικές επιχειρήσεις, στην πλειονότητά τους, ξαφνικά αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις που σχετίζονται με την υποστήριξη των πληροφοριακών συστημάτων τους και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Τα φαινόμενα απάτης στον κυβερνοχώρο την περίοδο αυτή έχουν αυξηθεί, κυρίως λόγω της τηλεργασίας και της αυξημένης τρωτότητας των εργαλείων απομακρυσμένης
πρόσβασης. Τo phishing μέσω της αποστολής ψευδών emails, η κοινωνική μηχανική (social engineering), η πληρωμή πλαστών τιμολογίων και τα προγράμματα κρυπτογράφησης εταιρικών αρχείων (ransomware) αποτελούν μερικά από τα μέσα ηλεκτρονικής απάτης που έχουν στη διάθεσή τους οι κυβερνοεγκληματίες, οι οποίοι έχουν στόχο να προκαλέσουν περιστατικά παραβίασης ασφάλειας των εταιρικών συστημάτων. Τα κρούσματα κυβερνοαπάτης αναμένεται να αυξηθούν τους επόμενους μήνες. Η διατήρηση της εμπιστοσύνης των πελατών τους είναι το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο των επιχειρήσεων και είναι κρίσιμη για την επιβίωσή τους και τη διατήρηση της φήμης τους. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν στην ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων τους, προσαρμόζοντας κατάλληλα τις πολιτικές και διαδικασίες, να δώσουν έμφαση στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τους, που αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας στις εταιρικές απάτες, και να δημιουργήσουν πολιτικές ασφαλούς διαχείρισης της τηλεργασίας. Εκτός από τις εταιρικές απάτες, η πανδημία δημιούργησε και σημαντικές νέες προκλήσεις που συνδέονται και με την προστασία των δεδομένων,
αφιέρωμα «Έρευνες δείχνουν ότι όταν μια επιχείρηση διαχειριστεί αποτελεσματικά ένα περιστατικό παραβίασης ασφάλειας και η ανάκαμψή της είναι γρήγορη, μπορεί να επωφεληθεί από υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης των πελατών της από ό,τι πριν από την κρίση». Τα πιο συνηθισμένα περιστατικά που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι το κλείδωμα των συστημάτων τους από κακόβουλο λογισμικό (ransomware) και η αποστολή χρημάτων σε άγνωστο παραλήπτη (money fraudulent transfer) μετά από λήψη παραποιημένου παραστατικού, συνήθως τιμολογίου προμηθευτή, μέσω e-mail. Και οι δύο παραπάνω περιπτώσεις αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού της. Η Cromar Coverholder at Lloyd’s,
✓ Αύξηση της κυβερνοεγκληματικότητας το επόμενο εξάμηνο
σε συνεργασία με την αγορά των Lloyd’s, παρέχει τις κατάλληλες ασφαλιστικές λύσεις για να αντιμετωπίσουν και να διαχειρισθούν οι επιχειρήσεις τέτοιου είδους περιστατικά. Η Cromar, για την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων, δημιούργησε την καινοτόμο εκπαιδευτική μηχανή www.cyberinsurancequote.gr, η οποία βραβεύθηκε από την αγορά των Lloyd’s στον ετήσιο διαγωνισμό Lloyd’s Market Innovation Awards.
μάρτιος απρίλιος 2020
την ιδιωτικότητα, αλλά και την κανονιστική συμμόρφωσή τους. Επίσης, η κρίση τέσταρε την επιχειρησιακή ανθεκτικότητα, τα ζητήματα ασφάλειας δεδομένων και την οικονομική ευρωστία των επιχειρήσεων. Στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων, τα Σχέδια Επιχειρησιακής Συνέχειας δεν περιλάμβαναν την απειλή εκδήλωσης της πανδημίας μεταξύ των πιθανών σεναρίων και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών δεν είχαν ποτέ δοκιμαστεί. Πολλές επίσης επιχειρήσεις είχαν να αντιμετωπίσουν και τους κινδύνους που συνδέονται με τους προμηθευτές τους. Η πανδημία ανέδειξε και την ανάγκη ύπαρξης ασφάλισης cyber insurance ως εργαλείου διαχείρισης κινδύνου. Λόγω του Covid-19 αναμένεται αύξηση της κυβερνοεκληματικότητας το επόμενο εξάμηνο και του αριθμού των περιστατικών παραβίασης ασφάλειας. Ένα περιστατικό παραβίασης ασφάλειας μπορεί να προκαλέσει αδυναμία χρήσης των εταιρικών συστημάτων και μη δυνατότητα εξυπηρέτησης των πελατών. Αν το περιστατικό παραβίασης συνοδεύεται και από απώλεια προσωπικών δεδομένων πελατών, δημιουργείται άγχος και δυσαρέσκεια στους πελάτες, που μεταφράζονται σε απώλεια πελατών και εσόδων. Η ασφάλιση cyber insurance είναι ένα κρίσιμο κομμάτι της συνολικής στρατηγικής για τη διαχείριση των κινδύνων. Ενώ η ασφάλιση δεν μπορεί να εμποδίσει ένα περιστατικό ασφαλείας, μπορεί να βοηθήσει το Πλάνο Αντιμετώπισης Περιστατικών Παραβίασης Ασφάλειας της εταιρείας με την παροχή βοήθειας μέσω εξειδικευμένων παρόχων που προσφέρουν τις κατάλληλες υποδομές και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό όταν εμφανίζεται συμβάν ασφάλειας, μειώνοντας τις επιπτώσεις της παραβίασης στους πελάτες και στη φήμη της εταιρείας.
37
αφιέρωμα
συνέντευξη
Μάριος Συντιχάκης Business Technology Leader, Όμιλος Interamerican
Παράθυρο ευκαιρίας για χάκερςΣτα δικά μας χέρια το μέλλον
Ένα νέο παράθυρο ευκαιρίας για τους χάκερς ανέδειξε η ραγδαία άνοδος της τηλεργασίας τον καιρό της πανδημίας. Ωστόσο, αρκετοί, όπως η Interamerican, επέδειξαν υψηλή ετοιμότητα, αντοχή και ευελιξία.
Μ
ιλώντας στο iw, ο κ. Μάριος Συντιχάκης, Business Technology Leader του Ομίλου Interamerican, εξήγησε, μεταξύ άλλων, πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εταιρείας βοήθησε συνεργάτες και πελάτες. Όπως εκτιμά, ο ρόλος της κυβερνοασφάλειας θα αναβαθμιστεί περαιτέρω στο επόμενο διάστημα, ανεξάρτητα από την έκταση της τηλεργασίας, λογικά σε συνδυασμό με νέες εξειδικευμένες υπηρεσίες κατά απαίτηση (on-demand services). iw? Ποιους νέους κινδύνους έχουν φέρει η τηλεργασία και οι νέες συνθήκες που βιώνουν πολίτεςεπιχειρήσεις; Ήμασταν έτοιμοι;
38
insurance w*rld
απ.
Η τηλεργασία αυξάνει την έκθεση
των επιχειρήσεων σε τεχνολογικούς κινδύνους. Κατά την πρόσφατη πανδημία, παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση του αριθμού των εξωτερικών τερματικών σημείων του εταιρικού δικτύου, της γεωγραφικής διασποράς τους και της ανομοιογένειας του εξοπλισμού, αλλά και του λογισμικού τους. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την κατεπείγουσα κατάσταση και τον χαμηλό βαθμό εξοικείωσης των χρηστών στις νέες συνθήκες εργασίας, δημιούργησαν ένα παράθυρο ευκαιρίας για τους χάκερς. Όπως έδειξαν οι σχετικές αναφορές, ο αριθμός των επιθέσεων αυξήθηκε κατακόρυφα, με προφανή στόχευση επιχειρησιακών λειτουργιών και δεδομένων. Αρκετές εταιρείες αιφνιδιάστηκαν από την ταχύτητα των εξελίξεων, άλλες πάλι (μεταξύ τους και η
Interamerican) επέδειξαν υψηλή ετοιμότητα, αντοχή και ευελιξία. Για όλες τις εταιρείες, ωστόσο, η πρόκληση τόσο στον τεχνολογικό όσο και στον οργανωτικό τομέα ήταν πρωτοφανής. iw? Πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εταιρείας βοήθησε συνεργάτες και πελάτες; απ. Είναι μέρος της αποστολής μας να βρισκόμαστε δίπλα στους πελάτες μας, όποτε αυτοί μας χρειάζονται, και ειδικά σε καιρούς δύσκολους, όπως οι σημερινοί. Τόσο ο ψηφιακός μετασχηματισμός όσο και ο οργανωτικός, ο οποίος τον συμπληρώνει και τον υποστηρίζει, συνέβαλαν ώστε να μη λείψουμε ούτε μία στιγμή από το πλευρό των πελατών και των συνεργατών μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην κορύφωση της κρίσης, με το 90% του ανθρώπινου δυναμικού μας να εργάζεται οίκοθεν, όχι μόνο δεν επηρεάστηκαν οι επιχειρησιακές μας λειτουργίες (και κατά συνέπεια το επίπεδο των παρεχόμενων από την εταιρεία μας υπηρεσιών), αλλά ταυτόχρονα ολοκληρώθηκε ο τριμηνιαίος προγραμματισμός έργων σχεδιασμού και ανάπτυξης όπως ακριβώς θα γινόταν υπό κανονικές συνθήκες.
αφιέρωμα iw? Ένα σχόλιο για την επόμενη μέρα...
Σε μια συγκυρία μεγάλης αβεβαιότητας και ρευστότητας, οι προβλέψεις δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, φαντάζει λογικό κάποιες από τις πρακτικές που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως η τηλεργασία, μαζί με τις τεχνολογικές λύσεις που τις υποστήριξαν, να παραμείνουν σε χρήση και μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας. Δεν αποκλείεται τεχνολογίες ή πρακτικές που αναδείχθηκαν και εξαπλώθηκαν κατά την έξαρση της πανδημίας να βρουν εφαρμογή και σε διαφορετικά πεδία. απ.
Πιθανότατα ο ρόλος της κυβερνοασφάλειας θα αναβαθμιστεί περαιτέρω στο επόμενο διάστημα, ανεξάρτητα από την έκταση της τηλεργασίας, λογικά σε συνδυασμό με νέες, εξειδικευμένες υπηρεσίες κατά απαίτηση (on-demand services). Στο σημείο αυτό απαιτείται προσοχή ώστε να βρεθεί λειτουργική ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ευελιξίας. Οι ασφαλείς υπηρεσίες δεν έχουν αξία αν είναι παρωχημένες και οι πρωτοποριακές λύσεις είναι επικίνδυνες αν δεν είναι ασφαλείς. Η ανάπτυξη και ταχύτατη παράταξη αυτοματισμών ασφάλειας (security automations) είναι ίσως μια επιλο-
✓ Οι ασφαλείς υπηρεσίες δεν έχουν αξία αν είναι παρωχημένες και οι πρωτοποριακές λύσεις είναι επικίνδυνες αν δεν είναι ασφαλείς
γή που αξίζει να διερευνηθεί στους επόμενους μήνες. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κρίση θα περάσει. Το τι ακολουθεί μετά είναι, σε μεγάλο βαθμό, στα δικά μας χέρια.
Το κυβερνοέγκλημα «προτιμά» Apple, Netflix, Yahoo Phising για το πρώτο τρίμηνο από την Check Point Research. Στην έκθεση περιλαμβάνονται οι επωνυμίες που αντέγραψαν συχνότερα οι εγκληματίες κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του τρέχοντος έτους, στις προσπάθειές τους να αποσπάσουν προσωπικά στοιχεία ή στοιχεία πληρωμών. Σε μια επίθεση brand phishing, οι κυβερνοεγκληματίες προσπαθούν να «μιμηθούν» τον επίσημο ιστότοπο ενός γνωστού brand, χρησιμοποιώντας ιστοσελίδα με παρόμοιο σχεδιασμό και με domain ή διεύθυνση URL που μοιάζουν με εκείνο του γνήσιου ιστότοπου. Το link προς τον ψεύτικο ιστότοπο μπορεί να σταλεί σε στοχευμένα άτομα μέσω e-mail ή γραπτού μηνύματος, ένας χρήστης μπορεί να ανακατευθυνθεί στην ιστοσελίδα κατά τη διάρκεια της περιήγησής του
στο Διαδίκτυο, ενώ το ίδιο μπορεί να συμβεί και μέσω κακόβουλης εφαρμογής για κινητά, που ανακατευθύνει τους χρήστες. Ο ψεύτικος ιστότοπος περιέχει, συχνά, μια φόρμα που χρησιμοποιείται για να κλέψει τα διαπιστευτήρια των χρηστών, τα στοιχεία πληρωμής ή άλλα προσωπικά στοιχεία. Η Apple ήταν το εμπορικό σήμα που αντέγραψαν συχνότερα οι εγκληματίες στον κυβερνοχώρο, ανεβάζοντάς την από την έβδομη θέση (2% του συνόλου των επιθέσεων phishing που πραγματοποιήθηκαν παγκοσμίως το τέταρτο τρίμηνο του 2019) στην κορυφή της κατάταξης. Το 10% όλων των προσπαθειών ηλεκτρονικού «ψαρέματος» που έγιναν στο πρώτο τρίμηνο του 2020 σχετίζονται με τον τεχνολογικό γίγαντα, καθώς οι ψηφιακοί εγκληματίες προσπάθησαν να αξιοποιήσουν την μάρτιος απρίλιος 2020
Κ
ορυφαία brands υψηλής αναγνωρισιμότητας και εμπορικής επιτυχίας, όπως είναι ευνόητο, έχουν ως κύριο στόχο οι κυβερνοεπιθέσεις ανά τον κόσμο. Οι κυβερνοεγκληματίες συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τους χρήστες, πραγματοποιώντας εξελιγμένες επιθέσεις ηλεκτρονικού «ψαρέματος» μέσω e-mail, διαδικτυακών εφαρμογών και εφαρμογών για κινητές συσκευές. Αντιγράφουν αναγνωρισμένα brands που γνωρίζουν ότι θα έχουν μεγάλη ζήτηση τη συγκεκριμένη περίοδο και αξιοποιούν τις αλλαγές που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού στη συμπεριφορά των χρηστών. Στην κορυφή των προτιμήσεων βρίσκονται Apple, Netflix, Yahoo, WhatsApp, PayPal κ.ά. Ειδικότερα, σημαντικά είναι τα ευρήματα της τελευταίας Έκθεσης Brand
39
αφιέρωμα ισχυρή αναγνώριση που απολαμβάνει το brand. Το Netflix κατέλαβε τη δεύτερη θέση, με το 9% όλων των προσπαθειών ηλεκτρονικού «ψαρέματος» να σχετίζονται με την εταιρεία, ίσως εν μέρει λόγω της αύξησης των ατόμων που απέκτησαν πρόσβαση στην υπηρεσία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Παράλληλα, η Chase Bank ανέβηκε στην έκτη θέση, με το 5% όλων των επιθέσεων phishing να προσπαθούν να εκμεταλλευθούν με κακόβουλο τρόπο το συγκεκριμένο brand. Ο κλάδος που ήταν πιο πιθανό να γίνει στόχος επιθέσεων phishing ήταν ο τεχνολογικός και ακολούθησαν ο τραπεζικός και τα ΜΜΕ. Αποτυπώνεται συνεπώς η ευρεία εξάπλωση των επιθέσεων σε ιδιαίτερα δημοφιλείς κλάδους για τους καταναλωτές, κυρίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, περιόδου κατά την οποία οι πολίτες ήρθαν αντιμέτωποι με πιθανές αλλαγές στην οικονομική τους κατάσταση, ενώ αυξήθηκε η χρήση νέων τεχνολογιών απομακρυσμένης εργασίας και υπηρεσιών οικιακής ψυχαγωγίας (streaming).
Τα κορυφαία brands που αντέγραψαν οι ψηφιακοί εγκληματίες στο πρώτο τρίμηνο του 2020 *Οι μάρκες κατατάσσονται βάσει των συνολικών τους εμφανίσεων σε επιθέσεις brand phishing.
40
insurance w*rld
Apple (σχετίζεται με το 10% όλων των επιθέσεων brand phishing παγκοσμίως) Netflix (9%) Yahoo (6%) WhatsApp (6%) PayPal (5%) Chase (5%) Facebook (3%) Microsoft (3%) eBay (3%) Amazon (1%)
Τα κορυφαία brands που αντέγραψαν οι ψηφιακοί εγκληματίες ανά κανάλι επίθεσης Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, φορείς που πραγματοποίησαν επιθέσεις σε κινητά ή προσπάθησαν να εξαπατήσουν χρήστες μέσω του Διαδικτύου «μιμήθηκαν» παρόμοιες μάρκες, στις οποίες περιλαμβάνονταν τραπεζικές υπηρεσίες και υπηρεσίες streaming, όπως η Chase Bank και το Netflix. Το κανάλι του Διαδικτύου ήταν το πιο δημοφιλές, συγκεντρώνοντας το 59% των επιθέσεων, ενώ το phishing μέσω κινητών βρέθηκε στη δεύτερη θέση, σε αντίθεση με το τελευταίο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, που βρισκόταν στην τρίτη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως οι χρήστες περνούν περισσότερο χρόνο στα κινητά τους τηλέφωνα κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, την οποία εκμεταλλεύονται οι ψηφιακοί εγκληματίες. Web (59% όλων των επιθέσεων phishing κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020) Apple Netflix PayPal eBay Mobile (23% όλων των επιθέσεων phishing κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020) Netflix Apple WhatsApp Chase E-mail (18% όλων των επιθέσεων phishing κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020) Yahoo Microsoft Outlook Amazon
«Οι κυβερνοεγκληματίες συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τους χρήστες, πραγματοποιώντας εξελιγμένες επιθέσεις ηλεκτρονικού “ψαρέματος” μέσω e-mail, διαδικτυακών εφαρμογών και εφαρμογών για κινητές συσκευές. Αντιγράφουν αναγνωρισμένα brands που γνωρίζουν ότι θα έχουν μεγάλη ζήτηση τη συγκεκριμένη περίοδο και αξιοποιούν τις αλλαγές που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού στη συμπεριφορά των χρηστών» δήλωσε η Maya Horowitz, διευθύντρια Πληροφοριών και Έρευνας Απειλών στην Check Point. «Το phishing θα συνεχίσει να αναπτύσσεται ως απειλή τους επόμενους μήνες, ειδικά καθώς οι εγκληματίες συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τους φόβους και τις ανάγκες των ανθρώπων που χρησιμοποιούν βασικές υπηρεσίες από τα σπίτια τους. Όπως πάντα, ενθαρρύνουμε τους χρήστες να είναι προσεκτικοί και επιφυλακτικοί όταν αποκαλύπτουν προσωπικά δεδομένα». Η Έκθεση Brand Phishing της Check Point βασίζεται στο ThreatCloud intelligence της Check Point, στο μεγαλύτερο δίκτυο συνεργασίας για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος, το οποίο παρέχει δεδομένα για τις απειλές και τις τάσεις που επικρατούν στις επιθέσεις, αξιοποιώντας ένα παγκόσμιο δίκτυο ανιχνευτών απειλών. Η βάση δεδομένων ThreatCloud περιλαμβάνει περισσότερες από 250 εκατομμύρια διευθύνσεις που αναλύονται για τον εντοπισμό bot, περισσότερες από 11 εκατομμύρια υπογραφές κακόβουλου λογισμικού και περισσότερους από 5,5 εκατομμύρια μολυσμένους ιστότοπους, ενώ αναγνωρίζει εκατομμύρια τύπους κακόβουλου λογισμικού καθημερινά.
αφιέρωμα
Το 40% των παραβιάσεων δεδομένων επηρεάζουν τις πληροφορίες πελατών
O
ι προσωπικές πληροφορίες πελατών φαίνεται πως εμπλέκονται σε παραβιάσεις δεδομένων πιο συχνά από οποιονδήποτε άλλο τύπο εταιρικών δεδομένων, σύμφωνα με έρευνα του IT Security Risks Survey της Kaspersky. Αυτό το είδος διαρροής δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε χρηματικές απώλειες αλλά και απώλεια φήμης, καθώς και σε κυρώσεις από μη
συμμόρφωση σε κανονισμούς αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Ωστόσο, αν η επεξεργασία δεδομένων αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, η ζημιά από πιθανή παραβίαση δεδομένων μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Ο τρόπος με τον οποίο μια επιχείρηση αποθηκεύει και χρησιμοποιεί δεδομένα πελατών παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και τη διατήρηση της φήμης της.
Ωστόσο, η έρευνα της Kaspersky έδειξε ότι τα προσωπικά στοιχεία ταυτοποίησης είναι ο συχνότερα στοχευόμενος τύπος δεδομένων μεταξύ εγκληματιών στον κυβερνοχώρο (40%). Ως αποτέλεσμα, το 29% των εταιρειών που ερωτήθηκαν αντιμετώπισαν προβλήματα με την προσέλκυση νέων πελατών μετά από παραβίαση δεδομένων.
Μία στις τρεις επιθέσεις ransomware στοχεύει εταιρικούς χρήστες κατά μέσο όρο 1,46 εκατ. δολ. το 2019, ποσό που περιλάβανε κόστος για διακοπή λειτουργίας, πρόστιμα και ζημιές στη φήμη. Η επίθεση WannaCry ήταν η πιο αισθητή στο είδος της, εξαπλώθηκε με τη βοήθεια ενός προηγμένου κυβερνο-όπλου, του EternalBlue, το οποίο είναι ένα πολύπλοκο και αποτελεσματικό exploit, που χρησιμοποιήθηκε για να στοχεύσει την unpatched ευπάθεια στα Windows. Ως αποτέλεσμα, το WannaCry προκάλεσε μια πραγματική παγκόσμια επιδημία στον κυβερνοχώρο. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εγκαταλείψουμε τις προσπάθειες, καθώς η προστασία από το ransomware είναι δυνατή μέσω εφικτών μέτρων ασφαλείας. Η
Kaspersky, μαζί με την INTERPOL, ενθαρρύνουν τους οργανισμούς να ακολουθήσουν αυτές τις πρακτικές ασφάλειας και να βεβαιωθούν ότι έχουν αξιόπιστη προστασία έναντι του ransomware, ειδικά αφού πρόσφατα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η απειλή εξακολουθεί να ισχύει. Σύμφωνα με την έρευνα της Kaspersky, συνολικά 767.907 χρήστες δέχτηκαν επίθεση από encryptors το 2019, με σχεδόν έναν στους τρεις (30%) να είναι εταιρικός. Ακόμη, από όλες τις οικογένειες encryptors, το WannaCry ήταν το πιο συνηθισμένο: το 2019, επιτέθηκε σε 164.433 χρήστες και αντιπροσώπευε το 21% του συνόλου των εντοπισμένων επιθέσεων. μάρτιος απρίλιος 2020
Τ
ην ώρα που η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της αυξημένης διαδικτυακής δραστηριότητας λόγω Covid-19 –τις νέες τεχνολογίες και τις νέες απειλές που αναδύονται–, συμπληρώνονται τρία χρόνια από τη μεγαλύτερη επιδημία ransomware στην ιστορία: Η γνωστή επίθεση WannaCry. Τα προγράμματα ransomware αποτελούν, πλέον, μια μεγάλη πρόκληση για πολλούς οργανισμούς. Παρ’ όλο που αυτή δεν είναι η πιο προηγμένη απειλή από τεχνική άποψη, επιτρέπει στους εγκληματίες να μπλοκάρουν επιχειρηματικές δραστηριότητες και να εκβιάζουν για χρήματα. Ως αποτέλεσμα ενός περιστατικού ransomware, οι οργανισμοί έχασαν
41
αφιέρωμα Με σημαντικό περιθώριο, ακολούθησαν κι άλλες οικογένειες, όπως οι GandCrab (11%) και Stop (4%). Το πρώτο είναι ένα γνωστό ransomware-as-a-service, που αναπτύχθηκε από μια ομάδα εγκληματιών, ενοικιάστηκε στην ευρύτερη κοινότητα και διανέμεται εδώ και χρόνια. Η καμπάνια “Stop ransomware” είναι επίσης μια γνωστή απειλή, που διαδίδεται μέσω παραβιασμένου λογισμικού και ιστότοπων, καθώς και adware. «Από το ξέσπασμα του WannaCry, οι ψηφιακοί εγκληματίες έχουν διαφοροποιήσει τους φορείς επίθεσής τους για να ξεκινήσουν επιθέσεις ransomware. Η εστίασή τους και οι επιθέσεις έχουν γίνει πιο στοχευμένες
✓
42
insurance w*rld
Πιο ευάλωτα τα νοσοκομεία εν μέσω Covid-19, καθώς όσα δέχτηκαν επιθέσεις έχουν χάσει την πρόσβαση σε κρίσιμο ιατρικό εξοπλισμό και πληροφορίες ασθενών
και μετακινούνται σε επιχειρήσεις, κυβερνητικούς και υγειονομικούς οργανισμούς, όπου οι πληροφορίες είναι κρίσιμες, ώστε να απαιτούν υψηλότερα λύτρα. Τα νοσοκομεία ήταν τα πιο ευάλωτα εν μέσω της πανδημίας Covid-19, καθώς εκείνα που δέχτηκαν επιθέσεις έχουν χάσει την πρόσβαση σε κρίσιμο ιατρικό εξοπλισμό και πληροφορίες ασθενών. Το INTERPOL Global Cybercrime Program έχει υποστηρίξει αυτούς τους οργανισμούς που έχουν πέσει θύματα για να ανακάμψουν από τις επιθέσεις και να αποτρέψουν περαιτέρω ζημιές. Τώρα, συνεργαζόμαστε στενά με τις χώρες μέλη και τους ιδιώτες εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένης της Kaspersky, για την ευαισθητοποίηση του κοινού για τον μετριασμό και την πρόληψη των απειλών στον κυβερνοχώρο, διεξάγοντας μια παγκόσμια εκστρατεία ευαισθητοποίησης τον Μάιο του 2020. Η εκστρατεία, η οποία ενθαρρύνει το κοινό να διατηρήσει καλή υγιεινή στον κυβερνοχώρο και να #WashYourCyberHands, επικεντρώνεται στο ransomware αυτήν την εβδομάδα για να υποστηρίξει την Ημέρα Κατά του Ransomware» σημειώνει ο Craig Jones, Director, INTERPOL Cybercrime Directorate. «Η επιδημία WannaCry, η οποία είχε ως αποτέλεσμα εταιρείες να χάσουν εκατομμύρια λόγω διακοπής λειτουργίας ή κόστους που σχετίζεται με ζημιές στη φήμη, έδειξε τι μπορεί να συμβεί αν το ransomware επεκταθεί σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Η απειλή παραμένει επίκαιρη σήμερα, καθώς θα υπάρχουν χρήστες εκεί έξω που ακόμα μπορεί να μη γνωρίζουν πολλά για αυτήν και να πέσουν θύματα. Τα καλά νέα είναι ότι η σωστή προσέγγιση ασφάλειας και τα σχετικά μέτρα μπορούν να κάνουν το ransomware μια ακόμη μη κρίσιμη απειλή. Και θα θέλαμε η Anti-
Ransomware Ημέρα στις 12 Μαΐου να γίνει η ημέρα που οι επιχειρήσεις και οι χρήστες παγκοσμίως δεν αντιμετωπίζουν πλέον προκλήσεις με ransomware» σχολιάζει ο Sergey Martsynkyan, επικεφαλής B2B Product Marketing, Kaspersky. Για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να παραμείνουν προστατευμένες από το ransomware, οι ειδικοί προτείνουν στους οργανισμούς να λάβουν τα ακόλουθα μέτρα κατά του ransomware το συντομότερο δυνατό: Ε ξηγήστε στους υπαλλήλους πώς οι ακόλουθοι απλοί κανόνες μπορούν να βοηθήσουν μια εταιρεία να αποφύγει περιστατικά ransomware. Τα ειδικά μαθήματα κατάρτισης μπορούν να βοηθήσουν. ιατηρείτε πάντα επικαιροποιημένα Δ αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων σας, ώστε να μπορείτε να τα αντικαταστήσετε σε περίπτωση απώλειας (π.χ. λόγω κακόβουλου λογισμικού ή κατεστραμμένης συσκευής) και να τα αποθηκεύετε όχι μόνο σε φυσικό αντικείμενο, αλλά και στο cloud storage, για μεγαλύτερη αξιοπιστία. Βεβαιωθείτε ότι έχετε γρήγορη πρόσβαση σε αυτά σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Ε ίναι απαραίτητο να εγκαταστήσετε όλες τις ενημερώσεις ασφαλείας μόλις αυτές είναι διαθέσιμες. Πάντα να ενημερώνετε το λειτουργικό σας σύστημα και το λογισμικό για να εξαλείψετε τις πρόσφατες ευπάθειες. ν μια εταιρική συσκευή είναι Α κρυπτογραφημένη, θυμηθείτε ότι το ransomware αποτελεί ποινικό αδίκημα. Δεν πρέπει να πληρώσετε τα λύτρα που απαιτούν οι επιθέσεις. Αν πέσετε θύμα, αναφέρετέ το στις τοπικές διωκτικές αρχές. Προσπαθήστε πρώτα να βρείτε ένα decryptor στο Διαδίκτυο.
αφιέρωμα
Οι επιθέσεις αυξάνονται, αλλά οι επιχειρήσεις δεν δίνουν έμφαση στην κυβερνοασφάλεια έλεγχος, η διαχείριση κινδύνων και οι νομικές υπηρεσίες, παρ’ όλα αυτά δεν έχουν ιδιαίτερη σύνδεση με τα άλλα τμήματα της επιχείρησης. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις (74%) δηλώνουν ότι η σχέση μεταξύ των ομάδων κυβερνοασφάλειας και μάρκετινγκ είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ουδέτερη –αν όχι ανύπαρκτη– ή χαρακτηρίζεται από έλλειψη εμπιστοσύνης, ενώ το 64% υποστηρίζουν το ίδιο για την ομάδα έρευνας και ανάπτυξης και το 59% για τα τμήματα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Περισσότεροι από τους μισούς (57%) δηλώνουν ότι η σχέση τους με το οικονομικό τμήμα, στο οποίο βασίζονται για την έγκριση του προϋπολογισμού, είναι εξίσου τεταμένη. Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο κ. Παναγιώτης Παπαγιαννακόπουλος, Associate Partner και Υπεύθυνος των Υπηρεσιών Cybersecurity, Data Protection & Privacy της ΕΥ Ελλάδος και της
EY Νοτιοανατολικής Ευρώπης, παρατηρεί: «Καθώς οι επιχειρήσεις προχωρούν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι η κυβερνοασφάλεια θα πρέπει να αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο κάθε πρωτοβουλίας που βασίζεται στις νέες τεχνολογίες. Άλλωστε, σύμφωνα με πολλαπλές έρευνες και τελευταία άρθρα γνώμης, η εμπιστοσύνη, τόσο εσωτερικά όσο και στο οικοσύστημα, είναι το νέο ψηφιακό νόμισμα. Ταυτόχρονα, η πρόσφατη πανδημία έθεσε το θέμα της κυβερνοασφάλειας σε υψηλή προτεραιότητα, με δεδομένη τη βίαιη αλλαγή τρόπου λειτουργίας των επιχειρήσεων, που βασίζεται στην απομακρυσμένη εργασία και σε ψηφιακές λύσεις. Πλέον, είναι αναγκαία μια πολύ πιο στενή συνεργασία μεταξύ της διεύθυνσης κυβερνοασφάλειας, των άλλων τμημάτων της επιχείρησης, καθώς και του διοικητικού συμβουλίου».
✓ Οι επιπτώσεις της πανδημίας καθιστούν αναγκαία την πιο στενή συνεργασία μεταξύ της διεύθυνσης κυβερνοασφάλειας και των άλλων τμημάτων μιας επιχείρησης μάρτιος απρίλιος 2020
Π
αρά τη συνολική αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων, μόνο το ένα τρίτο των επιχειρήσεων αναφέρουν ότι τα τμήματα κυβερνοασφάλειας εμπλέκονται στη φάση του σχεδιασμού νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, Global Information Security Survey (GISS). Η φετινή έρευνα GISS, στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 1.300 διευθυντικά στελέχη στον τομέα της κυβερνοασφάλειας παγκοσμίως, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, αποκάλυψε ότι σχεδόν το 60% των επιχειρήσεων έχουν αντιμετωπίσει αυξημένο αριθμό κυβερνοεπιθέσεων τους τελευταίους 12 μήνες. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, οι ακτιβιστές φέρουν την ευθύνη για το 21% των επιτυχημένων κυβερνοεπιθέσεων, σε σχέση με την περσινή έκδοση της έρευνας, στην οποία μόνο το 12% των ερωτηθέντων θεωρούσαν τους ακτιβιστές πιθανή πηγή κινδύνου στον κυβερνοχώρο. Αντίστοιχα, οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες καταλαμβάνουν την πρώτη θέση (23%) στις επιτυχημένες επιθέσεις. Παρά τον αυξανόμενο κίνδυνο, οι ομάδες κυβερνοασφάλειας εμπλέκονται μόνο στο 36% των νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών που βασίζονται στην τεχνολογία, κατά τα πρώτα στάδιά τους. Σύμφωνα με την έρευνα, ενώ οι ομάδες κυβερνοασφάλειας διατηρούν καλές σχέσεις με τα παρακείμενα τμήματα, όπως το IT, ο εσωτερικός
43
αφιέρωμα
8 στις 10 επιχειρήσεις «βλέπουν» αύξηση κρουσμάτων το επόμενο εξάμηνο
Α
ν και η προηγούμενη έρευνα της EY κατέδειξε το γεγονός ότι οι ομάδες κυβερνοασφάλειας εμπλέκονται μόνο στο 36% των νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών που βασίζονται στην τεχνολογία, κατά τα πρώτα στάδιά τους, η ανησυχία στελεχών και διοικήσεων γίνεται πλέον όλο και πιο έκδηλη γύρω από τέτοιους κινδύνους. Πληθαίνουν δε εκείνοι που εκτιμούν πως η εταιρική διακυβέρνηση, η εταιρική κουλτούρα, οι δικλίδες ασφαλείας και η πληροφόρηση των επιχειρήσεών τους χρήζουν βελτίωσης ή ενίσχυσης. Σε σχετικό webcast με αντικείμενο τον αυξημένο κίνδυνο φαινομένων
εταιρικής απάτης, καθώς και των απειλών προς την ακεραιότητα των επιχειρήσεων εξαιτίας της εξάπλωσης του Covid-19, στελέχη της EY μετέφεραν την εμπειρία που συγκεντρώνει καθημερινά το παγκόσμιο δίκτυο του οργανισμού. Αναφέρθηκαν σε θέματα εταιρικής απάτης και συμμόρφωσης και παρουσίασαν πρακτικές για τη διατήρηση και την ενίσχυση μιας κουλτούρας ακεραιότητας στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον που δημιουργεί η πανδημία. Τις προκλήσεις αλλά και τις αντίστοιχες προτάσεις της ΕΥ ανέλυσαν ο κ. Γιάννης Δρακούλης, Associate Partner και επικεφαλής του τμή-
44
insurance w*rld
Το κυβερνοέγκλημα προσαρμόζεται γρηγορότερα, την ώρα που η παγκόσμια οικονομία βιώνει έναν από τους ταχύτερους μετασχηματισμούς
ματος Υπηρεσιών Ειδικών Ερευνών & Εταιρικής Συμμόρφωσης (Forensic & Integrity Services) της EY Ελλάδος, και η κ. Κυριακή Κατσάνη, Senior Manager, Υπηρεσίες Ειδικών Ερευνών & Εταιρικής Συμμόρφωσης της EY Ελλάδος. Κατά την εναρκτήρια εισήγησή του, ο κ. Δρακούλης παρατήρησε ότι «βρισκόμαστε στη μέση ενός από τους πιο ταχείς μετασχηματισμούς που έχει βιώσει ποτέ η παγκόσμια οικονομία» και ότι, εν μέσω αυτής της κατάστασης, «οι απατεώνες προσαρμόζονται ταχύτερα από εκείνους οι οποίοι έχουν στρέψει την προσοχή τους στην επιβίωση της επιχείρησής τους». Με τη σειρά της, η κ. Κατσάνη τόνισε ότι, σε περιόδους κρίσης, όπως η σημερινή, οι κίνδυνοι εμφάνισης φαινομένων ανήθικης συμπεριφοράς ενισχύονται, καθώς εντείνεται η οικονομική πίεση στις επιχειρήσεις και τα στελέχη τους, οι μηχανισμοί ελέγχου ατονούν, δημιουργώντας ευκαιρίες για τους επιτήδειους, και γίνεται πιο εύκολη η εκλογίκευση και ο εξορθολογισμός οποιωνδήποτε παράτυπων ενεργειών, ενδυναμώνοντας, έτσι, το λεγόμενο «τρίγωνο της απάτης». Οι συμμετέχοντες έδωσαν τη δική τους εκτίμηση για το περιβάλλον απειλών απάτης προς τις επιχειρήσεις, εκφράζοντας, κατά συντριπτική πλειοψηφία (77%), την άποψη ότι τα κρούσματα απάτης θα αυξηθούν τους επόμενους έξι μήνες. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώθηκε και από τους ομιλητές, οι οποίοι σημείωσαν ότι ήδη τα φαινόμενα απάτης έχουν αυξηθεί, και πιο συγκεκριμένα
αφιέρωμα εμπιστοσύνης είναι το σημαντικότερο “όπλο” των οργανισμών και είναι κρίσιμη τόσο για την επιβίωσή τους όσο και για τη διατήρηση της φήμης της επιχείρησης» εξήγησε η κ. Κατσάνη. Καθώς η ακεραιότητα είναι σημαντικότερη από ποτέ, οι επιχειρήσεις καλούνται να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ των καλών προθέσεων και της πραγματικά ακέραιης επιχειρηματικής λειτουργίας. Για να το πετύχουν αυτό θα πρέπει να επενδύσουν σε μια «ατζέντα ακεραιότητας». Όπως εξήγησε η κ. Κατσάνη, η ατζέντα αυτή έχει στον πυρήνα της τέσσερις βασικούς πυλώνες: 1) την εταιρική διακυβέρνηση και τις πολιτικές που διασφαλίζουν την ακέραιη συμπεριφορά κατά μήκος του οργανισμού, 2) μια εταιρική κουλτούρα ακεραιότητας, 3) ελέγχους και σχετικές δικλίδες ασφαλείας και 4) πληροφόρηση που βασίζεται στην ανάλυση δεδομένων για αναδυόμενους κινδύνους. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να καταδείξουν ποιοι από τους τέσσερις αυτούς πυλώνες της ατζέντας ακεραιότητας θεωρούν ότι χρειάζονται βελτίωση ή ενίσχυση στις επιχειρήσεις τους, σήμερα. Σχεδόν οι μισοί (48%) πιστεύουν ότι όλοι οι πυλώνες χρήζουν βελτίωσης, ενώ μόλις το 1% αυτών θεωρούν ότι υπάρχει ήδη υψηλό επίπεδο ωριμότητας και δεν απαιτείται περαιτέρω βελτίωση ή ενίσχυση κάποιου πυλώνα.
Ο «οδικός χάρτης» για την επόμενη μέρα Κατά την τελευταία ενότητα, οι ομιλητές παρουσίασαν έναν «οδικό χάρτη» για τις άμεσες δράσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, τώρα και για την επόμενη μέρα, αλλά και για την αποκατάσταση της κανονικότητας μετέπειτα, μετά το πέρας της πανδημίας. Σε σχετική ερώτηση, τα στελέχη που συμμετείχαν στο webcast υπέδειξαν τα ζητήματα ρευστότητας (52%) ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιχείρησή τους την επόμενη μέρα της πανδημίας. Αντίστοιχα, το 27% των στελεχών κατέδειξαν τα ζητήματα μείωσης προσωπικού, το 17% τη ζημία από περιπτώσεις εταιρικής απάτης και το 16% τα αιτήματα για αποζημιώσεις, με το 22% αυτών να θεωρούν όλες τις ανωτέρω εξίσου επικίνδυνες επιπτώσεις. Κλείνοντας, η κ. Κατσάνη υπογράμμισε ότι καθώς η πανδημία συνεχίζεται, οι απατεώνες θα επενδύουν στον φόβο του κοινού και στην έλλειψη προγραμμάτων ακεραιότητας για να επιτύχουν τους σκοπούς τους, με τον κ. Δρακούλη να συμπληρώνει ότι «η προσοχή της κοινωνίας προς τις υπεύθυνες επιχειρήσεις είναι πιο μεγάλη από ποτέ». Και κατέληξε πως «τώρα είναι η ώρα να δημιουργήσουν νέα πρότυπα και να οικοδομήσουν μια κουλτούρα ακεραιότητας». iw
μάρτιος απρίλιος 2020
στον κυβερνοχώρο, κυρίως λόγω της τηλεργασίας και της αυξημένης τρωτότητας των εργαλείων απομακρυσμένης πρόσβασης. Τo phishing μέσω ψευδών e-mails, η πλαστοπροσωπία (spoofing), η κοινωνική μηχανική (social engineering), τα πλαστά τιμολόγια και τα fake news, αποτελούν μόνο μερικά από τα μέσα ηλεκτρονικής απάτης που έχουν στη διάθεσή τους οι επιτήδειοι. Η οικοδόμηση μιας κουλτούρας ακεραιότητας, συμμόρφωσης και ηθικής συμπεριφοράς, καθώς και ένα σχέδιο διαχείρισης απειλών από απάτες, αποτελούν ενδεδειγμένους τρόπους πρόληψης και μετριασμού των κινδύνων αυτών. Σε σχετική ερώτηση οι συμμετέχοντες ανέδειξαν τις μορφές ηλεκτρονικής απάτης που θεωρούν ως τις πιο επικίνδυνες για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, το 75% θεωρεί τις πρακτικές phishing ως τις πιο επικίνδυνες, με τις λογιστικές απάτες να ακολουθούν (58%). Εξίσου επικίνδυνες μορφές απάτης, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, αποτελούν και τα ψευδή επαγγελματικά e-mails (53%), καθώς και τα πλαστά τιμολόγια (53%). Σύμφωνα με τους ομιλητές, η κρίση θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις που αποδίδουν σημασία στα ζητήματα ηθικής συμπεριφοράς να διακριθούν. «Η διατήρηση της
45
θέμα
επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου ανάλυση των Patrick Saner, Head Macro Strategy, Swiss Re, και Astrid Frey, Chief Economist Europe, Swiss Re
Swiss Re
Οι πέντε μεγάλες τάσεις που επιτάχυνε η πανδημία του κορωνοϊού
46
insurance w*rld
Το νέο τοπίο στην παγκόσμια οικονομία Ευκαιρίες και κίνδυνοι για την (αντ)ασφαλιστική βιομηχανία
θέμα
H
εμπειρία του Covid-19 αναμένεται να λειτουργήσει ως επιταχυντής για δομικές αλλαγές που ήταν ήδη σε εξέλιξη πριν την έναρξη της κρίσης: ψηφιακός μετασχηματισμός, αύξηση του ρόλου των κυβερνήσεων, αναδιάρθρωση των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων (προς την κατεύθυνση της μείωσης του κινδύνου) και, τέλος, προοπτική αύξησης του πληθωρισμού, σε συνδυασμό όμως με συμπίεση των αποδόσεων. Όλα αυτά εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους, αλλά και ευκαιρίες, για τον παγκόσμιο (αντ)ασφαλιστικό κλάδο, όπως εκτιμά η Swiss Re.
1 Συντονισμός δημοσιονομικής/
νομισματικής πολιτικής και εκτύπωση χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες
Το «εγχειρίδιο» που χρησιμοποίησαν οι κεντρικές τράπεζες κατά τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 βγαίνει ξανά από το συρτάρι και σε ορισμένες περιπτώσεις οι αξιωματούχοι προχωρούν σε ακόμη πιο τολμηρά μέτρα: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για παράδειγμα, ήρε το «πλαφόν» που είχε θέσει να μην αγοράσει πάνω από το ένα τρίτο των επιλέξιμων ομολόγων των κρατών μελών της ευρωζώνης στο πλαίσιο του ύψους 750 δισ. ευρώ προγράμματος Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP). Κοιτώντας μπροστά, μέτρα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν «ανορθόδοξα», όπως π.χ. πιο «ακραίες» μορφές συντονισμού της δημοσιονομικής/νομισματικής πολιτικής ή χρηματοδότηση
χρεών μέσω εκτύπωσης χρήματος, ίσως γίνουν κανόνας. Κινήσεις προς την κατεύθυνση αυτή βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ και η ενεργοποίηση νέων προγραμμάτων μαζικής αγοράς ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες, ακόμη και χωρίς «ταβάνι». Οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν ακόμη να βάλουν «πλαφόν» στις αποδόσεις των ομολόγων, κάτι που θα οδηγούσε σε συμπίεση των αποδόσεων, δημιουργώντας ένα δύσκολο περιβάλλον για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές, όπως τους (αντ)ασφαλιστικούς ομίλους. 2
Αύξηση του ρόλου των κυβερνήσεων Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του Covid-19, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο αναδείχθηκαν σε πιστωτές και χρηματοδότες εσχάτου καταφυγίου, αναλαμβάνοντας πολύ πιο ενεργό ρόλο στην οικονομία και είναι απίθανο να «οπισθοχωρήσουν» απότομα, ακόμη και μετά το τέλος της πανδημίας. Έχουμε ήδη δει κεφαλαιακές ενέσεις από το Δημόσιο ή ακόμη και κρατικοποιήσεις ιδιωτικών εταιρειών και… έπεται συνέχεια, καθώς τα δάνεια θα μετατραπούν σε μετοχικά μερίδια και οι εγγυήσεις σε διασώσεις. Επιπροσθέτως, η κρίση ενίσχυσε
τις οικονομικές ανισότητες και είναι πολύ πιθανό να δούμε κι άλλα «ταμπού» να σπάνε: Για παράδειγμα, η ιδέα του εγγυημένου βασικού εισοδήματος κερδίζει έδαφος (μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση έλαβε πρόσφατα η Ισπανία) και η αύξηση της φορολογίας φαντάζει ορατό ενδεχόμενο. 3
Το «ζενίθ» της παγκοσμιοποίησης και η αναδιάρθρωση των εφοδιαστικών αλυσίδων Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση σε 600 πολυεθνικές εταιρείες στην Ασία, το 82% των ερωτωμένων και το 93% των κινεζικών εταιρειών δήλωσαν ότι προχωρούν σε αλλαγές στις εφοδιαστικές τους αλυσίδες λόγω του εμπορικού πολέμου ΗΠΑΚίνας. Στην παράμετρο αυτή έρχονται τώρα να προστεθούν οι διαταραχές στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση του Covid-19, που εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν τις επιχειρήσεις σε κινήσεις για να καταστήσουν πιο ανθεκτικές τις δικές τους εφοδιαστικές αλυσίδες. Έτσι, αναμένονται αλλαγές, όπως μεταφορά παραγωγικών δραστηριοτήτων, για να περιοριστεί ο κίνδυνος συγκέντρωσης, και σμίκρυνση των μάρτιος απρίλιος 2020
Κάθε μεγάλη κρίση σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής και η κρίση του κορωνοϊού μάλλον δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Εκτιμούμε ότι το «σοκ» στην παγκόσμια οικονομία από την πανδημία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως έναυσμα για σειρά δομικών αλλαγών, εκ των οποίων οι ακόλουθες είναι πολύ σημαντικές για την (αντ)ασφαλιστική βιομηχανία:
47
θέμα εφοδιαστικών αλυσίδων με δημιουργία παράλληλων δομών. Οι βασικοί παράγοντες που θα ληφθούν υπόψη είναι τα κόστη, οι απαιτήσεις διαχείρισης κινδύνων, μακροπρόθεσμοι στρατηγικοί παράγοντες (όπως π.χ. η μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές κρίσιμου εξοπλισμού) και η ανάγκη θωράκισης έναντι του κινδύνου νέων εμπορικών διαμαχών. Τέτοιες κινήσεις συνεπάγονται την κατασκευή νέων παραγωγικών μονάδων και των συνοδευτικών υποδομών, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες στους τομείς ασφάλισης περιουσίας και ασφάλισης έναντι του κινδύνου παύσης/διαταραχής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η Swiss Re κάνει λόγο για αύξηση 5-10% στη ζήτηση για ασφαλιστικές καλύψεις περιουσίας και επιχειρηματικού εξοπλισμού σε αγορές στις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας, όπου αναμένεται να μεταφερθούν παραγωγικές δραστηριότητες που θα φύγουν από την Κίνα, λόγω του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ. Η δε ζήτηση για καλύψεις παύσης/διαταραχής επιχειρηματικής δραστηριότητας θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 10-20% σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς περισσότερες επιχειρήσεις θα επιδιώξουν να αμβλύνουν τους κινδύνους που συνδέονται με την ομαλή τους τροφοδοσία.
✓
48
insurance w*rld
Αν και η εμφάνιση στασιμοπληθωρισμού δεν αποτελεί το βασικό σενάριο της Swiss Re, αποτελεί εντούτοις ένα τοξικό σενάριο, αφού θα συνδύαζε χαμηλές πραγματικές αποδόσεις επενδύσεων με υψηλό πληθωρισμό
4
Επιταχυνόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός Η Swiss Re θεωρεί ότι η τάση της ψηφιοποίησης θα ενισχυθεί στη μετά τον κορωνοϊό εποχή. Όπως όλοι γνωρίζουμε, πολλοί υπάλληλοι γραφείου πέρασαν σε καθεστώς τηλεργασίας το προηγούμενο διάστημα, ενώ αυξήθηκε η παρουσία των εταιρειών/πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου. Η εμπειρία του Covid-19 θα έχει ως αποτέλεσμα τη μονιμοποίηση των τάσεων αυτών, δημιουργώντας ευκαιρίες για την (αντ)ασφαλιστική βιομηχανία στους τομείς της ασφάλισης έναντι cyber κινδύνων, στα ατομικά ασφαλιστικά προϊόντα και στις εμπορικές ασφαλίσεις. 5
«Τέλος εποχής» για τον χαμηλό πληθωρισμό; Μετά από περισσότερες από δύο δεκαετίες χαμηλού πληθωρισμού, το «σοκ» του κορωνοϊού θα μπορούσε να πυροδοτήσει αλλαγή πορείας. Ειδικότερα, η τρέχουσα κρίση θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τον απότομο περιορισμό της παραγωγικής δυναμικότητας και την εμφάνιση επίμονων διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την έντονα επεκτα-
τική δημοσιονομική πολιτική, ίσως οδηγήσουν σε στασιμοπληθωρισμό, τον συνδυασμό δηλαδή υψηλού πληθωρισμού και χαμηλής οικονομικής δραστηριότητας. Οι τάσεις αναστροφής της παγκοσμιοποίησης (de-globalization) και της χρηματοδότησης του χρέους από τις κεντρικές τράπεζες εντείνουν τον κίνδυνο του πληθωρισμού. Δεν ανησυχούμε για επανεμφάνιση του πληθωρισμού στο ορατό μέλλον. Ωστόσο, δίνουμε πιθανότητες 1015% στο σενάριο του στασιμοπληθωρισμού τα επόμενα 2-3 χρόνια. Η Swiss Re καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αξιοποίηση των εμπειριών των τελευταίων δεκαετιών μπορεί να μην αποδειχθεί επιτυχημένη στρατηγική για το μέλλον. Για τους (αντ)ασφαλιστές, οι επικείμενες αλλαγές υποδειγμάτων θα φέρουν νέες προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. «Παρότι ένα περιβάλλον στασιμοπληθωρισμού δεν αποτελεί το βασικό μας σενάριο, θα ήταν ένα τοξικό σενάριο, αφού θα συνδύαζε χαμηλές πραγματικές αποδόσεις επενδύσεων με υψηλό πληθωρισμό. Την ίδια στιγμή, η δημιουργία “παράλληλων” εφοδιαστικών αλυσίδων και η επιταχυνόμενη ψηφιοποίηση θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για την (αντ)ασφαλιστική βιομηχανία». iw
θέμα
του Βάιου Κρόκου
Η επόμενη μέρα μετά τον Covid-19
Κίνητρα και συνεργασία με την Πολιτεία
Σ
50
insurance w*rld
τα «αχαρτογράφητα νερά» της εν εξελίξει υγειονομικής-οικονομικής κρίσης, όλοι αναζητούν ένα στήριγμα. Κοινωνικό, οικονομικό, θεσμικό. Όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλες τις κρίσεις, είναι αναγκαίες εκείνες οι κατευθυντήριες γραμμές που θα δώσουν την απαιτούμενη στήριξη και θα αποτελέσουν «οδηγό» για την επόμενη μέρα. Μετά το πρώτο «σοκ» που έπληξε
το σύνολο της κοινωνίας και της οικονομικής δραστηριότητας, οι επίσημοι φορείς της αγοράς τοποθετήθηκαν επισήμως, παρείχαν χρήσιμες συμβουλές εν μέσω της πρωτόγνωρης συγκυρίας, διευκρινίσεις για κρίσιμα ζητήματα σε ασφαλιστικές καλύψεις κ.λπ., ενώ επίσης διεκδίκησαν από την Πολιτεία εύλογα αιτήματα για τη στήριξη και τη μακροημέρευση του κλάδου. Την ίδια ώρα, εταιρείες του κλάδου, βάσει της πολιτικής
που χαράζουν, προχώρησαν σε ανάλογες προσπάθειες. Τα αποτελέσματα των παραπάνω δράσεων σίγουρα θα αξιολογηθούν στο εγγύς μέλλον. Η κρίση είναι εδώ και οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Βασικό ζητούμενο της αγοράς παραμένει η εμβάθυνση της ασφαλιστικής συνείδησης, η επικοινωνία και τα οφέλη που μπορεί να κομίσει ο ασφαλιστικός κλάδος στην κοινωνία σε κάθε δύσκολη στιγμή.
μάρτιος απρίλιος 2020
51
θέμα
θέμα Την τήρηση των πρόσφατων δεσμεύσεων για φορολογικά κίνητρα, αρχής γενομένης από τον κλάδο περιουσίας (κατοικία), αναμένει η ασφαλιστική αγορά, όπως διατυπώθηκε στο πρόσφατο webinar της EAEE για την επόμενη μέρα στην αγορά, διά στόματος του πρόεδρου της, κ. Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου. «Ας είναι ο Covid-19 ένα έναυσμα για την ενίσχυση της ασφάλισης και της συνείδησης των πολιτών γύρω από αυτήν» σημείωσε ο κ. Σαρρηγεωργίου, ο οποίος τόνισε ότι η ασφαλιστική αγορά, ως ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής (με 14 δισ.), μπορεί να δώσει λύσεις –με διάλογο με την Πολιτεία–, ώστε να επενδυθούν απευθείας στην πραγματική οικονομία. «Μετά από έναν σεισμό, όλοι τρέχουν να ασφαλίσουν την περιουσία τους, έναν χρόνο μετά όμως υπάρχουν ξανά ανασφάλιστα σπίτια» σημείωσε, χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι ο Έλληνας παραμένει ανασφάλιστος. «Καταστροφικοί κίνδυνοι», σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελούν το δημογραφικό, η υγεία ή τα
✓ Φορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς-Διαβεβαιώσεις Γεωργιάδη
52
insurance w*rld
Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου
ανασφάλιστα ΙΧ στους δρόμους. Νωρίς είναι, ωστόσο (μόλις ενάμισης μήνας), ακόμη, για να εκτιμηθεί η κατάσταση στον κλάδο αυτοκινήτου, του οποίου τα αποτελέσματα δεν ήταν και ποτέ «συναρπαστικά». Σύμφωνα με τον κ. Σαρρηγεωργίου, θα ήταν παρακινδυνευμένο το σενάριο της επιστροφής ασφαλίστρων, καθώς απαιτείται χρόνος για να συνυπολογισθούν η συχνότητα και η σφοδρότητα των ατυχημάτων. Στο επίκεντρο βρέθηκε και το Business Interruption, με τον κ. Σαρρηγεωργίου να αναφέρει πως όσοι ήταν ασφαλισμένοι με γραπτούς όρους και καλύψεις σε συμβόλαια αποζημιώνονται. Αναφέρθηκε, ωστόσο, στον ευρύτερo διάλογο που γίνεται αυτές τις μέρες (στις ΗΠΑ, κυρίως, τη Γαλλία κ.λπ.), στη λύση ΣΔΙΤ που προκρίνεται και στον ρόλο του κράτους ως αντασφαλιστή. Όπως σημείωσε, η ασφαλιστική αγορά είναι εδώ και παίζει σημαντικό ρόλο. Καλύπτει την απώλεια ζωής και την υγεία, αλλά και άλλους κινδύνους που συνδέονται με τη συνέχιση της επιχειρηματικότητας. Υπάρχει όμως μια βασική προϋπόθεση για όλα αυτά: το να είναι κανείς ασφαλισμένος με τις απαραίτητες καλύψεις. Στο σχετικό πάνελ παρευρέθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, οποίος δεσμεύτηκε ότι, παρά τις τρέχουσες προκλήσεις και το δημοσιονομικό κόστος, στόχος της κυβέρνησης είναι η τήρηση των εν λόγω εξαγγελιών για την κατοικία, με
Άδωνις Γεωργιάδης
ευρύτερο στόχο τη στήριξη της ιδιωτικής ασφάλισης και την ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης. «Δεν θα κάνουμε πίσω στις εξαγγελίες μας λόγω Covid, η έννοια της ασφαλιστικής συνείδησης θα πρέπει να είναι πιο έντονη. Απεναντίας, ο κορωνοϊός θα ενισχύσει τη διάθεση για αυτές τις μεταρρυθμίσεις» σημείωσε. Μιλώντας για τα τελευταία μέτρα ενίσχυσης της κυβέρνησης (στήριξη ΚΑΔ, τράπεζες, Εγγυοδοτικό, ΤΕΠΙΧ ΙΙ κ.ά.), ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε πως πράγματι έγιναν αντιληπτές λίγο αργότερα οι ανάγκες για στήριξη (και) των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών. Παράλληλα, επεσήμανε την αναγκαιότητα για υγιή ανταγωνισμό στην αγορά και δεσμεύθηκε στην πάταξη όποιων φαινομένων καταγγελθούν στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Τα μακροοικονομικά σενάρια στην Ελλάδα και την Ευρώπη, τον ρόλο των τραπεζών, τις παρεμβάσεις του κράτους και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η ασφαλιστική αγορά επεσήμανε, μεταξύ άλλων, από την πλευρά του, ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιάννης Στουρνάρας. Ο ίδιος σημείωσε πως, εν μέσω της δύσκολης συγκυρίας, υπάρχουν και θετικά στοιχεία, όπως η χαμηλότερη κάμψη του δείκτη εμπιστοσύνης σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, η πρόσφατη αύξηση των καταθέσεων, ο ικανοποιητικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών (17% τέλη του 2019), που θα παρέχει τη
Γιάννης Στουρνάρας
θέμα Γιώργος Τσίπρας
απασχολούν τον κλάδο, όπως η φορολόγηση, η εποπτεία, τα κίνητρα, οι κίνδυνοι από φυσικά φαινόμενα/ κλιματική αλλαγή και η αστική ευθύνη επιχειρήσεων, κάτι που πρέπει να αναπτυχθεί στο μέλλον. Δήλωσε, ωστόσο, αισιόδοξος για το μέλλον της αγοράς και στη μετά τον Covid-19 εποχή. Όπως εξήγησε ο κ. Χατζηθεοδοσίου, η συνεργασία με τους φορείς, την ΕΑΕΕ κ.λπ. είναι άριστη και αποτελεσματική όταν υπάρχει διάλογος, παρά τις όποιες διαφωνίες, σημειώνοντας, από την άλλη πλευρά, πως τα κίνητρα που αναζητά ο κλάδος από την Πολιτεία δεν έχουν ακόμα δοθεί. Παράλληλα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού, για τις οποίες πρέπει να παρεμβαίνει η ΤτΕ και τα δικαιώματα του καταναλωτή. Σημείωσε επίσης την ανάγκη εκσυγχρονισμού όσον αφορά τις εξετάσεις και τις επαναπιστοποιήσεις των ασφαλιστών και την ισχυρότερη εποπτεία. Έμφαση έδωσε επίσης στο γεγονός πως αρκετές επιχειρήσεις του κλάδου της διαμεσολάβησης και άλλες μικρομεσαίες δεν μπορούν να αφομοιώσουν άμεσα τα νέα δεδομένα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Στόχος, όπως τόνισε, είναι η συνεργασία των επιμελητηρίων και των αρμόδιων σχετικών φορέων για την ανάδειξη του κλάδου για ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις και την ανάδειξη της ασφαλιστικής συνείδησης.
Γιάννης Χατζηθεοδοσίου
✓ Νέα δεδομένα στη λειτουργία του κλάδου και στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων από τις εταιρείες και τη διαμεσολάβηση
Για την ανάγκη ενός θεσμικού διαλόγου με πρωτοβουλία της ΕΑΕΕ για τα ζητήματα που προκύπτουν στη μετά τον κορωνοϊό εποχή έκανε λόγο, από την πλευρά του, εκ μέρους της ΕΑΔΕ, ο κ. Δημήτρης Γαβαλάκης. Τόνισε τον σημαντικό ρόλο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, της οποίας η ακαθάριστη παραγωγή κυμαίνεται, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΟΒΕ, στα 400 εκατ., σημειώνοντας την ανάγκη να τηρούνται οι νόμοι για όλα τα δίκτυα και οι καταναλωτές να ενημερώνονται σωστά. Στόχος πρέπει να είναι η εντονότερη ανάδειξη της αξιοπιστίας του κλάδου, ενώ σημείωσε πως η πανδημία δεν θα πρέπει να αποτελέσει πεδίο αθέμιτου ανταγωνισμού, αναφερόμενος σε πιθανές πρακτικές τραπεζών αυτό το διάστημα με την πώληση ασφαλιστικών προϊόντων. «Ανοικτός διάλογος, συνεργασία, διεκδικήσεις με στόχο ο ασφαλιστικός κλάδος να συνεισφέρει περισσότερο στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Δημήτρης Γαβαλάκης
μάρτιος απρίλιος 2020
δυνατότητα για δάνεια 15 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία εντός του 2020. Μίλησε για την ανάγκη κοινής προσπάθειας για την επόμενη μέρα και συνέχισης των μεταρρυθμίσεων. Για τις προκλήσεις στην ασφαλιστική αγορά, εστιάστηκε στα νέα δεδομένα που φέρνει η εξ αποστάσεως λειτουργία, η ψηφιοποίηση και το underwriting, η διατήρηση εμπιστοσύνης και φερεγγυότητας και η ανάδειξη νέων προϊόντων (κλάδος υγείας, επιχειρησιακή συνέχεια, ασφάλιση πιστώσεων). Στην ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης, με ένα ισχυρό όμως δημόσιο σύστημα υγείας, αναφέρθηκε, κατά την ομιλία του, ο κ. Γιώργος Τσίπρας, αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνοντας πως μέσω της πανδημίας δημιουργούνται νέοι ρόλοι για τις ασφαλιστικές εταιρείες, ενώ κρίνεται αναγκαία η προετοιμασία τους για ένα ενδεχόμενο νέο κύμα του ιού. Αναφέρθηκε στα μετριοπαθή και αρνητικά σενάρια όσον αφορά τις προβλέψεις για την ύφεση της οικονομίας και την ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων από την Πολιτεία και τις τράπεζες. Την ανάγκη οριζόντιων μέτρων στήριξης, μετά τις έγκαιρες παρεμβάσεις του για τη στήριξη των ασφαλιστών, επεσήμανε εκ νέου ο πρόεδρος του ΕΕΑ, κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου. Σημείωσε πως είναι απαραίτητη η ισονομία στην αγορά, αναδεικνύοντας θέματα που
53
θέμα
“Success story” η αντίδραση της αγοράς, νέες προκλήσεις στον ορίζοντα
Α
ν και δεν ήταν η πανδημία (και το ολικό lockdown) το πρώτο αντικείμενο μελέτης στις προβλέψεις της ασφαλιστικής αγοράς για τα μοντέλα της επιχειρησιακής συνέχειας, οι εκτιμήσεις κορυφαίων παραγόντων της αγοράς συγκλίνουν στο ότι οι αντιδράσεις και τα μέτρα ήταν άμεσα και αποτελεσματικά. Στο Insurance Web Round Table, που διοργάνωσε η AON, συμμετείχε πληθώρα εκπροσώπων της αγοράς, αποτιμώντας τις τρέχουσες εξελίξεις, τις βραχυπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κρίσης. Επί τάπητος τέθηκε η νέα εργασιακή/ επιχειρηματική πραγματικότητα λόγω της κρίσης του Covid-19 και ο κρίσιμος ρόλος της ηγεσίας. Παράλληλα, συζητήθηκαν οι προκλήσεις για τη Λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνου και οι ενέργειες των risk managers. Επιπλέον, στο επίκεντρο βρέθηκαν θέματα για το ενεργητικό και τις υποχρεώσεις των ασφαλιστικών εταιρειών καθώς και η αντιμετώπισή τους.
Αναλυτικά:
Business as usual Η πανδημία του Covid-19 αποτέλεσε ένα «black swan γεγονός», με επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία διεθνώς. Η κρίση αυτή θα έχει απροσδιόριστη διάρκεια και αποτελεί το εφαλτήριο για τον σχεδιασμό μιας νέας κανονικότητας σε κάθε πεδίο της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά απέδειξε πως διαθέτει γρήγορα αντανακλαστικά στη διαχείριση της κρίσης. Συμβάδισε απολύτως σε επίπεδο συλλογικής ευθύνης με την κοινωνία. Οι ασφαλιστικές εταιρείες εφάρμοσαν άμεσα μέτρα ασφάλειας και υγιεινής για το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού τους και το δίκτυο των συνεργατών τους, υιοθετώντας πρακτικές εξ αποστάσεως εργασίας σε ποσοστό 50-80% του πληθυσμού των εργαζομένων τους. Η επικοινωνιακή στρατηγική των εταιρειών προσαρμόστηκε στην έννοια
του «μαζί», στην συναισθηματική προσέγγιση, για να αποτελέσει το αντίβαρο στην ατομική μοναξιά και στην εύλογη ανασφάλεια, με πρωτοβουλίες όπως helpdesks και hotlines και για ψυχολογική υποστήριξη. Οι εταιρείες ενημέρωσαν άμεσα και με απόλυτη διαφάνεια το δίκτυο και τους πελάτες τους για τον νέο τρόπο λειτουργίας μέσα στην κρίση. Τα υφιστάμενα πλάνα επιχειρηματικής συνέχειας των εταιρειών απέδωσαν. Οι ελληνικές εταιρείες, που τα τελευταία χρόνια είχαν επενδύσει σημαντικά στην τεχνολογία, μπόρεσαν να δώσουν digital υπηρεσίες στο εσωτερικό και το εξωτερικό κοινό τους (υποστήριξη δικτύου και πελατών π.χ. με ψηφιοποιημένα συμβόλαια/ηλεκτρονική υπογραφή, ψηφιοποιημένη διαδικασία ανανεώσεων συμβολαίων, αποζημιώσεων κ.λπ.), επιτυγχάνοντας να συνεχίσουν να λειτουργούν με όρους “business as usual”.
Στρατηγικοί στόχοι των εταιρειών είναι: 1. Η διατήρηση υψηλού επιπέδου υπηρεσιών και όχι οι ευκαιριακές εκπτώσεις στα ασφάλιστρα, μέσω και της περαιτέρω ψηφιοποίησης των διαδικασιών. 2. Η ενδυνάμωση του δικτύου συνεργατών για τη διατήρηση της παραγωγής ασφαλίστρων με την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εργαλείων εξ αποστάσεως προσέγγισης του πελάτη.
54
insurance w*rld
3. Η παρακολούθηση, μέτρηση και αξιολόγηση των νέων συμπεριφορών των καταναλωτών, με σκοπό τον σχεδιασμό καινοτόμων προϊόντων.
θέμα Κανείς δεν είχε ενσωματώσει το σενάριο της πανδημίας στην ORSA του 2019. Όμως η διαδικασία ήταν ικανοποιητική και κάλυψε σε μεγάλο βαθμό την υφιστάμενη κρίση. Αποτέλεσε λοιπόν ένα “success story”. Tα ηγετικά στελέχη των εταιρειών όμως αναγνωρίζουν ότι στο άμεσο μέλλον θα χρειαστούν συνεχή επικαιροποίηση των επιχειρηματικών τους πλάνων, αφού οι επιπτώσεις της κρίσης αυτής έχουν ιδιαίτερα δυναμικό χαρακτήρα και λαμβάνουν αποφάσεις με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Θεωρούν αναγκαία τη χαρτογράφηση και την αξιολόγηση εκ νέου των κινδύνων για την ασφαλιστική αγορά. Έτσι, η διαδικασία Εκτίμησης Ιδίου Κινδύνου και Φερεγγυότητας (ORSA) αποδεικνύεται το βασικό «εργαλείο» forward looking για την επόμενη ημέρα. Η αποτελεσματική διαχείριση των υφιστάμενων αλλά και των νέων κινδύνων απαιτεί σενάρια επικεντρωμένα στις νέες παραμέτρους (π.χ. πετρελαϊκή κρίση) και τον επαναπροσδιορισμό του “risk appetite” και των αντίστοιχων κατηγοριοποιημένων δράσεων.
Βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, μακροπρόθεσμος ορίζοντας Το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο των εταιρειών, λόγω της υψηλής μεταβλητότητας των χρηματαγορών, απαιτεί πολύ πυκνό χρόνο παρακολούθησης για να αντιμετωπιστούν οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι ρευστότητας και επιτοκίου, μέσω μικρών τακτικών κινήσεων. Αντίστοιχα, και οι απαιτήσεις της εποπτείας έχουν αυξηθεί σε επίπεδο reporting. Οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές και αναμένουν ότι σταδιακά θα εξομαλυνθεί η χρηματαγορά. Έτσι, δεν προτίθενται να προβούν σε δραστικές αλλαγές στην επενδυτική τους στρατηγική. Τη θέση αυτή ενισχύουν οι σημαντικές
κρατικές παρεμβάσεις για την παροχή ρευστότητας και στήριξης των κρατικών ομολόγων. Στο ασφαλιστικό χαρτοφυλάκιο, οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης έχουν άμεσα αποτελέσματα και με ένα μετριοπαθές σενάριο θα χρειαστούν περίπου δύο χρόνια για την επιστροφή του στα επίπεδα των αρχών του 2020. Στον κλάδο του αυτοκινήτου δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες επιπτώσεις στην παραγωγή, ενώ αντίθετα η μείωση της κυκλοφορίας έχει θετική επίδραση, η οποία υπερβαίνει το 50% στον δείκτη ζημιών. Στον κλάδο υγείας, λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας και ανασφάλειας σε θέματα υγείας, προβλέπεται ότι οι ακυρώσεις θα κυμανθούν σε χαμηλά επίπεδα και η μετατόπιση του βάρους της διαχείρισης στο δημόσιο σύστημα υγείας έχει επίσης περιορίσει τις αποζημιώσεις του κλάδου. Αντίθετα, για τα χαρτοφυλάκια ζωής, η υψηλή μεταβλητότητα στις χρηματαγορές και τα μηδενικά/αρνητικά επιτόκια επιδρούν αρνητικά στην παραγωγή συνταξιοδοτικών-αποταμιευτικών προϊόντων, ενώ οι εγγυήσεις που ζητούν οι καταναλωτές από τις εταιρείες δεν είναι δυνατόν να παρέχονται. Σημειώνουμε ότι θετικά στην εικόνα των υποχρεώσεων συμβάλλει και η αύξηση του volatility adjustment. Μακροπρόθεσμα, είναι σημαντικό να αξιολογούνται δυναμικά οι επιπτώσεις της πανδημίας στην Ευρώπη και παγκοσμίως, αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Οι πραγματικές επιπτώσεις στην ασφαλιστική παραγωγή θα φανούν αργότερα, μετά την άρση της καραντίνας. Είναι δεδομένη η σχέση της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς με το εγχώριο ΑΕΠ, και η αναμενόμενη ύφεση θα επιδράσει αρνητικά τις πωλήσεις. Επίσης, αρνητική επίδραση στις υποχρεώσεις θα υπάρχει και από άλλους παράγοντες, όπως η αύξηση αποζημιώσεων στο χαρτοφυλάκιο υγείας, λόγω της αναβολής των προ-
γραμματισμένων επεμβάσεων κατά τη διάρκεια του lockdown. Η ικανοποιητική εικόνα του δημόσιου συστήματος υγείας εν μέσω πανδημίας φέρνει και πάλι ως επίκαιρο ζητούμενο την πρόταση της ασφαλιστικής αγοράς για ΣΔΙΤ, με σκοπό τη βιωσιμότητα και την περαιτέρω ενίσχυση του συστήματος. Εξάλλου η ασφαλιστική αγορά έχει συμπληρωματικό ρόλο και δεν προτίθεται να υποκαταστήσει τη δημόσια υγεία. Επισημαίνεται η ανάγκη της αποκωδικοποίησης των νέων συμπεριφορών που υιοθετούν οι καταναλωτές και θα επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών, στα προϊόντα-υπηρεσίες που θα προσφέρουν, στον τρόπο προσέγγισής τους από τα δίκτυα, στον τρόπο εξυπηρέτησής τους. Σχετική έρευνα που παρουσιάστηκε έδειξε ότι το 49% των καταναλωτών εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις της κρίσης με ύφεση θα έχουν διάρκεια άνω του ενός χρόνου, ενώ το 66% αυτών έχουν έντονη ανησυχία-αβεβαιότητα για την τωρινή τους οικονομική κατάσταση και το 41% αναμένουν μείωση των εισοδημάτων τους μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Το 34% αυτών θα προβούν σε μέτριες περικοπές στις τακτικές τους δαπάνες, ενώ σε ποσοστό 12% θεωρούν ότι δεν θα μπορούν να ικανοποιούν τις δαπάνες τους για ασφάλιστρα. Βασική πρόκληση για τις ασφαλιστικές εταιρείες θα αποτελεί ο εντατικός ψηφιακός μετασχηματισμός τους στην επικοινωνία με τους πελάτες και τα δίκτυα. Τα πλάνα επιχειρηματικής συνέχειας θα χρειαστούν εντατική επικαιροποίηση και θα πρέπει να συμπεριλάβουν πιθανές περικοπές δαπανών. Οι risk managers αλλά και οι underwriters καλούνται να αξιολογήσουν νέους κινδύνους, νέα προϊόντα και νέα όρια κάλυψης. Ο απώτερος στόχος των εταιρειών παραμένει η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πελατών και των συνεργατών μέσω της έγκυρης και έγκαιρης επικοινωνίας. μάρτιος απρίλιος 2020
Σενάρια πανδημίας
55
θέμα Ιδιαίτερης σημασίας ήταν οι τοποθετήσεις κορυφαίων στελεχών για τα παραπάνω ζητήματα. Μεταξύ άλλων: Μεγαλύτερη αξία έχει, πλέον, το είδος της στρατηγικής που θα ακολουθήσουν οι εταιρείες την επόμενη μέρα, σε συνέχεια των συνεπειών της πανδημίας και των νέων δεδομένων που προκύπτουν στον ασφαλιστικό κλάδο και την οικονομία συνολικά. Αυτό επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής της MetLife, κ. Κυριάκος Αποστολίδης, σημειώνοντας πως όλες οι εταιρείες ανταποκρίθηκαν άμεσα, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια, η MetLife ενεργοποίησε έγκαιρα τις κατάλληλες λειτουργίες, με στόχο τη στήριξη συνεργατών και πελατών, έχοντας στο επίκεντρο την υγεία και την ασφάλεια όλων. «Δεν είναι σίγουρα εύκολη υπόθεση με αυτές τις συνθήκες. Σημαντικά στοιχεία είναι η επικοινωνία με όλους εν μέσω αγωνίας, άγχους και ανασφάλειας. Εξάλλου αποτελεί και ένα κομμάτι της υπόσχεσής μας» τόνισε ο κ. Αποστολίδης. Μιλώντας για τα δίκτυα και τις πωλήσεις, ο κ. Αποστολίδης σημείωσε πως η οικονομία αλλάζει και μπορεί σε λίγο διάστημα το γενικό lockdown να αποτελεί παρελθόν, αλλά δεν θα επιστρέψουμε άμεσα στις ίδιες συνήθειες και συνθήκες.
56
insurance w*rld
Κυριάκος Αποστολίδης
Άρα στο επίκεντρο θα παραμείνουν οι ηλεκτρονικές πωλήσεις και προφανώς μεγάλη πρόκληση θα συνεχίσουν να είναι οι συμβουλές ηλεκτρονικά, όπως και η ανάγκη συνεχούς εκπαίδευσης κ.λπ. Περαιτέρω, το μήνυμα ίσως αλλάζει. Πλην του underwriting, της αναλογιστικής μελέτης και όλων των άλλων παραμέτρων που χρησιμοποιούν οι ασφαλιστικές, κομβικό ρόλο θα διαδραματίσει η ενσυναίσθηση: Πώς σκέφτονται οι πελάτες, πώς νιώθουν και τι έχουν ανάγκη; Καταλήγοντας, όπως σημείωσε ο κ. Αποστολίδης, μεγαλύτερη αξία έχει πια το είδος της στρατηγικής την επόμενη μέρα με επίκεντρο την: Ε στίαση: τι θα προσφέρουν και τι όχι οι εταιρείες; Όλα τα προϊόντα ή με μεγαλύτερη έμφαση και ποιότητα σε συγκεκριμένους τομείς; Απλοποίηση: με κατανοητές λύσεις και όχι δυσνόητους τεχνικούς όρους. Διαφοροποίηση: με εξειδίκευση, καινοτόμες και διαφορετικές καλύψεις. Δεν είναι λύση τα χαμηλότερα ασφάλιστρα συνολικά και οι προσφορές γενικότερα στην αγορά, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Ζάχο, CFO & Administrative Services Manager της NP Ασφαλιστικής. Όπως σημείωσε ο κ. Ζάχος, στόχος θα πρέπει να είναι, τώρα, η καλύτερη επικοινωνία με τους πελάτες, τους συ-
Νίκος Ζάχος
νεργάτες, τα δίκτυα, την αγορά και την εποπτεία. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, η NP δημοσίευσε άμεσα την Έκθεση Φερεγγυότητας, ώστε τα δίκτυα να μπορούν να έχουν έγκαιρα την εικόνα της κατάστασης και της εταιρείας ειδικότερα. Στόχος, τώρα, θα πρέπει να είναι η διατήρηση της παραγωγής, των πελατών και του ασφαλίστρου με την άμεση κάλυψη αναγκών πελατών και συνεργατών. Όπως σημείωσε, άγνωστες είναι ακόμη οι συνολικές επιπτώσεις στην ελληνική και την παγκόσμια οικονομία και, κατά συνέπεια, στον ασφαλιστικό κλάδο. Ωστόσο, η νέα πραγματικότητα είναι ήδη εδώ, και όλες οι δράσεις, οι νέες εφαρμογές στην επικοινωνία και τον τρόπο εργασίας αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον. Άμεσα αντανακλαστικά, με στοχευμένες ενέργειες για την ομαλή επιχειρησιακή συνέχεια, υπήρξαν από τις πρώτες στιγμές της κρίσης στις εσωτερικές λειτουργίες της Groupama. Σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Κάτσιο, CEO της εταιρείας, σε δύο μόλις μέρες, περίπου το 90% του ανθρώπινου δυναμικού (270 άτομα) ήταν σε θέση να συνεχίσουν απρόσκοπτα, με τηλεργασία και άλλα σύγχρονα μέσα, τις εργασίες τους. Οι επενδύσεις το τελευταίο διάστημα και οι γενικότερες προσπάθειες ψηφιακού μετασχηματισμού συντέλεσαν σε αυτό σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τον ίδιο, σε επίπεδο τόσο πελατών
Χρήστος Κάτσιος
θέμα Ευγενία Καφφετζή
κ. Ευγενία Καφφετζή. Ξεπερνώντας το αρχικό «σοκ», η εταιρεία έδειξε άμεσα αντανακλαστικά, στο οποίο συνέβαλε το πολύ καλό επίπεδο ψηφιοποίησης, όπως σημείωσε, με τις εσωτερικές λειτουργίες να είναι, πλέον, ακόμη πιο ευέλικτες. Δίνοντας τη δική της οπτική για την εν εξελίξει κρίση, τόνισε πως το μεγάλο asset της εταιρείας είναι οι συνεργάτες. «Χωρίς μεγάλες ανακοινώσεις και με διαφανή και άμεσο τρόπο ενημερώσαμε συνεργάτες-πελάτες για τους τρόπους λειτουργίας, με στόχο να γίνει αντιληπτό πως οι προσπάθειες πρέπει να είναι αμοιβαίες προς όφελος όλων» τόνισε μιλώντας για την επικοινωνιακή στρατηγική κατά την τρέχουσα συγκυρία. Η εταιρεία επεξεργάζεται εναλλακτικά μοντέλα και συγκεκριμένους τρόπους δράσης για τα δίκτυα των συνεργατών. «Δεν είμαστε απλοί παρατηρητές του φαινομένου, αλλά στόχος είναι να ελέγξουμε την κατάσταση. Η ασφάλιση πιστώσεων κατέχει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομία και είμαστε δίπλα προς όφελος όλων» σημείωσε, από την πλευρά του, ο κ. Γεράσιμος Τζέης, Managing Director, Atradius Hellas, μιλώντας για την ομαλή συνέχιση των εργασιών. Όπως σημείωσε, το μεγαλύτερο μέρος των διαδικασιών συνεχίστηκαν ψηφιακά, με σταθερή τηλεφωνική επικοινωνία όλων των manager, ενώ όλοι ήταν ενήμεροι για το στρατηγικό πλάνο που θα ακολουθηθεί. Την ίδια
Γεράσιμος Τζέης
ώρα, υπήρξαν σαφείς πρωτοβουλίες για την υγεία του προσωπικού, ενώ σταθερή παραμένει η σχέση εμπιστοσύνης με τα δίκτυα τις δύσκολες αυτές στιγμές.
Ασφαλιστικές: Οι προκλήσεις των risk managers από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού Πώς η Λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνου πραγματοποιεί ανάλυση του οικονομικού και του λειτουργικού κινδύνου, αντιμετωπίζοντας την πιθανότητα μιας ευρύτερης οικονομικής ύφεσης; Πώς οριοθετούν οι risk managers τις πρωτοβουλίες που θα λάβουν, με στόχο τη μείωση του κινδύνου; Μεγάλες αλλαγές, επαναπροσδιορισμό μοντέλων και στόχων φέρνει o Covid-19. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα μοντέλα πρόβλεψης κινδύνων, που σίγουρα στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είχαν ως βασικό σενάριο την πανδημία, αλλά κυρίως, πυρκαγιές, σεισμούς, ζημιές σε επιχειρήσεις ή δυσοίωνες οικονομικές προβλέψεις, όπως ειπώθηκε σε σχετική συζήτηση στο πρόσφατο AON Web Table. «Από το χαρτί περάσαμε στην πράξη. Η μαζικότητα του lockdown έφερε νέους λειτουργικούς κινδύνους. Αλλαγές στο “day to day business”, που φέρνουν νέους κινδύνους» σημείωσε, από την πλευρά του, ο κ. Θάνος Αγγελόπουλος, Chief Risk & Actuarial Officer, Υδρόγειος Ασφα-
Θάνος Αγγελόπουλος
μάρτιος απρίλιος 2020
όσο και συνεργατών. Ο κ. Κάτσιος σημείωσε πως η εταιρεία εστιάστηκε αρχικά σε «ώριμα» project, με μεγαλύτερη αξία (ηλεκτρονική υπογραφή), και σε άλλα που αποτελούν παρακαταθήκη για το μέλλον. Ευνόητη ήταν η συμμόρφωση με τις κατευθύνσεις της Πολιτείας για την Υγεία & Ασφάλεια του προσωπικού (προληπτική απολύμανση, απομακρυσμένα meetings, προμήθεια με 10.000 μάσκες), παρέχοντας επίσης τηλεφωνική ψυχολογική υποστήριξη σε υπαλλήλους. Σημαντικό στοιχείο για τη συνέχιση των εργασιών αποτέλεσε η διαφοροποίηση σε σχέση με τις εργασίες και το ανθρώπινο δυναμικό. Όπως εξήγησε ο κ. Κάτσιος, κάθε δυο-τρεις μέρες υπάρχει προσωπική πληροφόρηση για την κατάσταση από τη διοίκηση, η οποία παράλληλα έχει εκπονήσει σχέδιο για την επόμενη μέρα. Στον αντίποδα, προσοχή χρειάζεται –σύμφωνα με τον ίδιο– στις εργασίες των δικτύων, καθώς μπορεί αρκετοί να είναι δεκτικοί και προετοιμασμένοι για τα ψηφιακά μέσα, όχι όμως όλοι. Τέλος, όπως τόνισε, εν μέσω κρίσης δημιουργούνται κάποιες βραχυπρόθεσμες ευκαιρίες, αλλά αυτές δεν θα πρέπει να αλλάζουν τον συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό. Για την ανάγκη διαφοροποίησης με λύσεις, καλύψεις και εστιασμό σε επιμέρους κινδύνους κάνει λόγο η διευθύνουσα σύμβουλος της Globalnet,
57
θέμα 58
insurance w*rld
λιστική. «Τι οικονομικοί κίνδυνοι; Δεν υπάρχουν επιπτώσεις και σε ζητήματα GDPR όταν μιλάμε με πελάτες για δεδομένα παρουσία άλλων στο σπίτι μας;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά. Κατά την εκτίμησή του, η αρνητική μεταβολή του ΑΕΠ θα επηρεάσει την παραγωγή ασφαλίστρων, ακόμη ωστόσο είναι πρόωρο να εκτιμήσει κανείς αν μιλάμε για ύφεση τριών, έξι ή δώδεκα μηνών. Βιαστική κίνηση, που εμπεριέχει ρίσκο, χαρακτήρισε την άμεση αλλαγή στο ασφάλιστρο, σημειώνοντας πως θα χρειαστεί χρόνος για να εκτιμηθούν οι παράμετροι για το αν π.χ. δεν υπάρχουν τόσα οχήματα στους δρόμους. Στο επίκεντρο, σύμφωνα με τον ίδιο, έρχεται πιο έντονα και το ζήτημα του business interruption (συζήτηση που γίνεται στο εξωτερικό), καθώς η αγορά θα κληθεί να καλύψει νέους κινδύνους, να δώσει λύσεις με νέα προϊόντα ή να αναλογιστεί τι όρια μπορεί να βάλει σε νέους και παλιούς κινδύνους. Η αξιολόγηση των σεναρίων (risk appetite) πρέπει να τεθεί επί τάπητος, σύμφωνα με τον κ. Κίμωνα-Ρεϊνίερ Ευσταθόπουλο, επιχειρησιακό και
τεχνικό διευθυντή, εκτελεστικό μέλος του ΔΣ της ΔΥΝΑΜΙΣ Ασφαλιστικής, με στόχο να εκτιμηθεί κατά πόσο ήταν σωστές οι προβλέψεις, ώστε να βελτιωθεί έπειτα το προφίλ των κινδύνων. Και για τον ίδιο, μεγάλο ερώτημα, που θα καθορίσει όλα τα παραπάνω, είναι η ένταση, ο χρόνος και οι επιπτώσεις της ύφεσης. Προφανώς, η ασφαλιστική βιομηχανία θα πρέπει να έχει προβλέψεις για όλους τους κινδύνους, και όχι μόνο εκτιμήσεις για επιτόκια, μεταβλητότητα αγορών κ.λπ., σύμφωνα με τον κ. Alberto Berti, Chief Risk Officer, Interamerican. «Είναι success story, είτε μιλάμε για 25 είτε για 1.000 άτομα η ομαλή επιχειρησιακή συνέχεια. Στόχος είναι να υπάρχει επιτυχία και για την ORSA (Εκτίμηση Ιδίου Κινδύνου και Φερεγγυότητας-Own Risk and Solvency Assessment)» σημείωσε. «Η εταιρεία κινήθηκε άμεσα και υπήρξε αναβάθμιση στις υποδομές από την πρώτη φάση της κρίσης» τόνισε επίσης. «Κλειδί» αποτελεί η εντατικοποίηση των εργαλείων όπως η ORSA για τον κ. Λυκούργο Πέτροβα, Chief Operations Officer, AXA, για την
εκτίμηση των κινδύνων και εν τέλει τη θωράκιση της φερεγγυότητας. Μιλώντας για τις τρέχουσες προκλήσεις, ο ίδιος τόνισε πως έχει μεταβληθεί το ύψος των κινδύνων, λόγω του γενικευμένου lockdown. Ωστόσο, παραμονεύουν άλλοι κίνδυνοι σε προσωπικές και ομαδικές ασφαλίσεις. Αλλαγές θα πρέπει να αναμένονται στο κομμάτι των επιχειρηματικών ασφαλίσεων (υπήρχαν προβλέψεις ώς τώρα π.χ. για αργίες και κλειστά καταστήματα). Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ανάγκη να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στην αγορά, τους μεσίτες και τους πελάτες γύρω από τον πληττόμενο ξενοδοχειακό κλάδο.
Πιέσεις σε συνταξιοδοτικά και unit linkedΤι αλλάζει στην Υγεία Μεγάλη φαίνεται να είναι η επίδραση στα χαρτοφυλάκια ζωής των εταιρειών, καθώς η έντονη μεταβλητότητα στις αγορές και τα μηδενικά επιτόκια θα φέρουν άμεσες συνέπειες στον τομέα των συνταξιοδοτικών-αποταμιευτικών προϊόντων.
θέμα Ηρακλής Δασκαλόπουλος
παραγωγής σε σχέση με τον κλάδο ζωής. Από την άλλη πλευρά, η καλή εικόνα που επέδειξε το δημόσιο σύστημα υγείας προκρίνει την ανάγκη ΣΔΙΤ με μια συνολική πρόταση του κλάδου για ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας. Δηλαδή με τη συνεργασία υπό όρους συμπλήρωσης και όχι υποκατάστασης. Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι ακόμη δύσκολο να εκτιμηθούν, ωστόσο, βάσει ενός μεσαίου σεναρίου, θα απαιτηθούν δύο-τρία χρόνια για να επανέλθει το σύνολο της οικονομίας στην πρότερη κατάσταση. Στις σημαντικές επιπτώσεις στις εργασίες των ιδιωτικών κλινικών αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μίνος Μωυσής, Founding Partner, Synergon Partners, γεγονός που δημιουργεί νέα δεδομένα στις σχέσεις του ασφαλιστικού κλάδου με τις ιδιωτικές κλινικές. Συγκεκριμένα, δημιουργούνται τώρα δυνατότητες για καλύτερους όρους διαπραγμάτευσης στη συνεργασία του κλάδου με τις κλινικές. «Δεν θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα στα κεφάλαια και τις υποχρεώσεις, ενώ δεν διακρίνονται, για την ώρα, σοβαρές επιπτώσεις στις επενδύσεις του κλάδου, λόγω της μεταβλητότητας στις αγορές» συμπλήρωσε. Για την ανάγκη για συντονισμένες κινήσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έκανε λόγο ο κ. Θανάσης Πιέρρος, Chief Actuary & Chief Risk Officer, Board Member, Intersalonica Non Life & Intersalonica Life: Λογικές είναι, λόγω της κατάστασης, οι αλλαγές στα spreads και επόμενο είναι τα corporate bonds να επηρεάζονται ακόμη περισσότερο λόγω Covid, γεγονός που συνέβαινε και το προηγούμενο διάστημα, λόγω των χαμηλών-μηδενικών επιτοκίων. Στόχος θα πρέπει να είναι τα διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια ομολό-
γων, με τουλάχιστον μέτρια προς υψηλή αξιολόγηση για τις ασφαλιστικές, στη σημερινή συγκυρία. Από την άλλη πλευρά, σε συνθήκες κρίσης πληθαίνουν οι κινήσεις μείωσης της χρονικής διάρκειας σε μια επένδυση και με σκοπό την εξασφάλιση ρευστότητας. Η έντονη μεταβλητότητα και τα μηδενικά επιτόκια, ωστόσο, δημιουργούν πιθανά προβλήματα στις επανεπενδύσεις, σημειώνει. Το συγκριτικό του πλεονέκτημα θα συνεχίσει να διατηρεί ο ιδιωτικός τομέας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Γιάννη Σίνου, Διευθυντή Risk, Αναλογιστικού & Αντασφαλιστικού, Generali Hellas. Εν μέσω Covid-19, πράγματι υπήρξαν θετικές παρεμβάσεις ενίσχυσης του ΕΣΥ, όχι όμως για όλες τις προκλήσεις, όπως στον τεχνολογικό εξοπλισμό ή σε άλλες παθήσεις, γεγονός που αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο κλάδος. Αναφερόμενος στα χαρτοφυλάκια υγείας, σημείωσε πως οι πολίτες θα δείξουν εκ νέου το ενδιαφέρον τους, ενώ αλήθεια είναι πως οι προκλήσεις είναι μεγάλες για τα unit linked αυτήν την περίοδο. Τέλος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Σίνου, ίσως είναι νωρίς ακόμη για ασφαλείς προβλέψεις για το ύψος των ανανεώσεωνακυρώσεων συμβολαίων, ενώ ως προς τις ζημιές τα τεχνικά αποτελέσματα δεν αναμένεται να καταγράψουν πολλές, για την ώρα, αρνητικές επιπτώσεις.
Γιάννης Σίνος
μάρτιος απρίλιος 2020
Μιλώντας στο ασφαλιστικό Web Table της AON, ο κ. Ηρακλής Δασκαλόπουλος, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Εθνικής Ασφαλιστικής, υπενθύμισε την άμεση εξάρτηση του κλάδου από την πορεία του εγχώριου ΑΕΠ, γεγονός που συνέβη και στα χρόνια της δεκαετούς κρίσης και που εύλογα θα προκαλέσει πιέσεις και στην ασφαλιστική παραγωγή. Υπό αυτό το πρίσμα, και σύμφωνα με την τρέχουσα συγκυρία, οι συνέπειες θα είναι σημαντικές βραχυπρόθεσμα, όμως αργότερα θα μπορέσει να επέλθει ξανά ισορροπία. «Αγκάθι» αποτελεί, για μία ακόμη φορά, το γεγονός πως η ασφάλιση δεν αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για τους πολίτες. Αναφορικά με τα unit linked προϊόντα, οι προβλέψεις κάνουν λόγο για σημαντική πτώση, λόγω των μακροοικονομικών συνθηκών, ενώ εκτιμάται πως οι πελάτες στο εγγύς μέλλον θα ζητούν από τις εταιρείες εγγυήσεις, κάτι που θα φαντάζει δύσκολο να επιτευχθεί. Σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, η εικόνα και στον τομέα της υγείας φαίνεται πως αλλάζει. Η συνέπειες της υγειονομικής κρίσης ίσως φέρουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των αποζημιώσεων, μιας και δεν θα υπάρχουν τόσες «άσκοπες» εισαγωγές στα νοσοκομεία, αλλά μόνο στα σοβαρά περιστατικά ασφαλισμένων. Σε γενικές γραμμές, πάντως, εκτιμάται πως χαμηλότερα θα είναι τα ποσοστά ακυρώσεων ή η μείωση της νέας
59
θέμα
Στον «αστερισμό» του Covid-19 η διαμεσολάβηση: Ανάγκη για ενότητα και δράση
Έ
60
insurance w*rld
να τοπίο γεμάτο άγνωστες εξισώσεις για την επόμενη μέρα, νέες λειτουργίες και διαδικασίες ή ακόμη και προκλήσεις που δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την ίδια τη βιωσιμότητά της, διαμόρφωσε η πανδημία στον κόσμο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης. Αν και η χρονιά ξεκίνησε με αισιοδοξία για αύξηση των ασφαλιστικών εργασιών, υπό το πρίσμα της συνεχούς σταδιακής ανάκαμψης της ελληνικής
οικονομίας και του ασφαλιστικού κλάδου, ειδικότερα, η έλευση της πανδημίας ήρθε, ως «κεραυνός εν αιθρία», να ανατρέψει οικονομικούς σχεδιασμούς και άλλα επιμέρους ετήσια πλάνα στα ασφαλιστικά γραφεία. Ίσως ένα από τα θετικά στοιχεία στη δύσκολη τρέχουσα συγκυρία ήταν η ανάγκη για άμεση υιοθέτηση των νέων σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων με εξ αποστάσεως εργασία,
που λειτούργησε αποτελεσματικά, κατά κοινή ομολογία, στις περισσότερες περιπτώσεις. Τα νέα αυτά εργαλεία δεν αρκούν όμως από μόνα τους. Επιτακτική κρίνεται η σωστή εκμάθηση και ο χειρισμός τους από κάθε ασφαλιστή, ενώ ακόμη περισσότερο αναγκαία κρίνεται η υιοθέτησή τους από τον απλό καταναλωτή-πολίτη. Δεν ήταν λίγα τα φαινόμενα μη ανανέωσης συμβολαίων από πολίτες που δεν
θέμα Ο παλμός της αγοράς Στις δύσκολες μέρες του lockdown, το iw συνομίλησε με τον πρόεδρο του ΠΣΣΑΣ, κ. Ιωάννη Τοζακίδη, ο οποίος σημείωσε ότι οι επιστολές προς την ΕΑΕΕ είχαν στόχο να αναδείξουν, μεταξύ άλλων, πως οι ασφαλιστικές εταιρείες –με βάση την πολιτική τους– μπορούν να βοηθήσουν τους ασφαλισμένους και την ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον κανονισμό πωλήσεων, τονίζοντας πως είναι ανάγκη, και τώρα, εν μέσω της δύσκολης συγκυρίας, να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα στην αγορά, ενώ, παράλληλα, σημαντική είναι και η εξάλειψη της όποιας γραφειοκρατίας προς όφελος των ασφαλισμένων. Ειδικότερα, αναφορικά με τις προτάσεις για τη διαμεσολάβηση, όπως τόνισε, μέριμνα θα πρέπει να υπάρχει τόσο στο αποκλειστικό όσο και στο ελεύθερο δίκτυο. Όπως σημείωσε, προέχει, πέραν των παραπάνω προκλήσεων, η ανάγκη για ενότητα και σύμπνοια των φορέων στον ασφαλιστικό κλάδο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΠΣΣΑΣ θα συνεχίσει τις προσπάθειες με προτάσεις και το επόμενο διάστημα, με στόχο την ανάπτυξη της ασφαλιστικής συνείδησης και τη στήριξη του κλάδου, τόνισε ο κ. Τοζακίδης. Δυναμικές και με ουσιαστική στόχευση ήταν οι παρεμβάσεις-προτάσεις της ΠΟΑΔ το προηγούμενο διάστημα για επίκαιρα ζητήματα, όπως οι ανανεώσεις αδειών και οι επαναπιστοποιήσεις, οι ηλεκτρονικές πληρωμές, η ανάγκη μέτρων στήριξης υπέρ του κλάδου που πλήττεται αυτές τις κρίσιμες στιγμές κ.ά. Μιλώντας την ίδια κρίσιμη περίοδο στο iw ο πρόεδρος της ΠΟΑΔ, κ. Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, εξήγησε πως η ομοσπονδία έχει τη δυνατότητα να έχει μια πανελλαδική εικόνα της κατάστασης και των προβλημάτων λόγω των μελώνσωματείων ανά την επικράτεια
και στόχος είναι να παρεμβαίνει με λύσεις προς όφελος του κλάδου και των ασφαλισμένων. «Στην επιτυχία των παρεμβάσεων αυτών συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό όλα τα μέλη του νέου ΔΣ, που διαθέτουν υψηλή κατάρτιση, εμπειρία και γνωρίζουν πραγματικά τι απασχολεί κάθε ασφαλιστή ανά την επικράτεια» δήλωσε. «Είχαμε εικόνα από νωρίς και αποδείχθηκε πως δεν επρόκειτο για λίγα άτομα, αλλά εκατοντάδες ασφαλιστές, που θα είχαν πρόβλημα με τις άδειες και τις επαναπιστοποιήσεις. Τόσο με επικοινωνία με το ΕΕΑ όσο και με την έγκαιρη ανάδειξη του θέματος στο αρμόδιο υπουργείο, ο στόχος επετεύχθη. Με στοχευμένες προτάσεις και λύσεις, και όχι για λόγους επικοινωνίας» τόνισε ο κ. Μιχαλόπουλος. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με την πρόταση προς την ΕΑΕΕ, με στόχο να δοθεί η δυνατότητα επιμήκυνσης της διάρκειας ασφαλιστηρίων συμβολαίων –χωρίς παρακράτηση ασφαλίστρων–, μιας και δεν θα μπορούσαν όλοι οι πολίτες να ανανεώσουν τα συμβόλαιά τους, λόγω των δυσμενών συνθηκών, των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης και της απουσίας εξοικείωσης με online πληρωμές. «Είναι αλήθεια πως η κατάσταση είναι διαφορετική αν συγκρίνει κανείς την Αθήνα με την Περιφέρεια ή τη δυνατότητα που έχει κανείς να ασφαλιστεί ή να ανανεώσει ένα συμβόλαιο αναλόγως περιοχής ή ηλικίας. Και σε αυτό το σημείο εντοπίσαμε αρκετά προβλήματα» τόνισε. Υπενθύμισε δε και τα φαινόμενα που υπήρξαν κατά τα οποία η Τροχαία δεν αναγνώριζε τα ηλεκτρονικά ασφαλιστήρια σε κατά τόπους ελέγχους, κάτι που ανέδειξε η ΠΟΑΔ με σχετική επιστολή προς τους αρμόδιους υφυπουργούς, κ. Ελευθέριο Οικονόμου και κ. Νικόλαο Χαρδαλιά. Οι προκλήσεις το επόμενο διάστημα αναμένονται ιδιαίτερα έντονες. Ερωτήματα προκύπτουν, εν μέσω μάρτιος απρίλιος 2020
είχαν γνώση ή πρόσβαση στις νέες εφαρμογές. Από την άλλη πλευρά, έκδηλη ήταν από την πρώτη στιγμή η ανάγκη στήριξης του κλάδου στο πλαίσιο των κυβερνητικών μέτρων, κάτι που δεν έγινε άμεσα αντιληπτό από το οικονομικό επιτελείο. Οι επίμονες όμως προσπάθειες και παρεμβάσεις του ΕΕΑ, οι «ηχηρές φωνές» επίσημων φορέων και σωματείων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και σε όλη την Περιφέρεια, ανέδειξαν τα θετικά αποτελέσματα που μπορούν να φέρουν οι θεσμικές παρεμβάσεις με ενότητα και στόχευση προς όφελος του κλάδου συνολικά. Ωστόσο, τα ερωτήματα παραμένουν πολλά για το εγγύς μέλλον, καθώς οι μεγάλες αλλαγές έρχονται από τέτοιες κρίσεις. Κρίσιμο παραμένει το ζητούμενο της ομαλής συνέχισης των λειτουργιών κάθε γραφείου, αλλά και η ανάγκη για νέα παραγωγή, που σίγουρα κλονίστηκε το προηγούμενο δίμηνο. Η ανάγκη για επικοινωνία είναι και θα είναι ακόμη πιο επιτακτική, πλέον! Ο κόσμος της διαμεσολάβησης καλείται να χρησιμοποιήσει τα σύγχρονα εργαλεία και να αναλογιστεί τα νέα δεδομένα και τις επιπτώσεις της πανδημίας, να αφουγκραστεί τις ανάγκες των πολιτών, τις οποίες και θα αναθεωρήσουν για ζητήματα υγείας, συντάξεων ή άλλων χρήσιμων καλύψεων που προσφέρει η ασφάλιση. Είναι αλήθεια άλλωστε πως το επάγγελμα του ασφαλιστικού συμβούλου δεν είναι απλά η πώληση ασφαλιστικών προϊόντων: είναι η τέχνη του ευ εργάζεσθαι μέσα από τη γνώση ενός περιβάλλοντος που αλλάζει καθημερινά, κάτι που βιώνουμε όλοι στον μέγιστο βαθμό αυτές τις μέρες. Ένα επάγγελμα με κοινωνικές διαστάσεις, καθώς συμβάλλει με τις γνώσεις του σε κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον των πελατών του. Ένα μέλλον με απρόβλεπτα ακόμη χαρακτηριστικά.
61
θέμα της έκτακτης αυτής κατάστασης, για τη νέα παραγωγή, για τη διατήρηση χαρτοφυλακίων ή για το γεγονός ότι υπάρχουν πάγια έξοδα με μειωμένη ή αναιμική δραστηριότητα. Ιδιαίτερες πιέσεις εκτιμάται ότι θα υπάρξουν σε γενικούς κλάδους (πυρός, αστικής ευθύνης κ.ά.). «Σε κάθε περίπτωση, παραμένουμε αισιόδοξοι και παρόντες στις προκλήσεις, δίπλα σε πολίτες και συνεργάτες» δήλωσε ο πρόεδρος της ΠΟΑΔ.
Νέες πρωτοβουλίες προαναγγέλλουν Ι. Χατζηθεοδοσίου-Δ. Γαβαλάκης Νέες πρωτοβουλίες, με γνώμονα την ενότητα στον κλάδο, προανήγγειλαν πρόσφατα με επιστολή τους προς τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, οι κύριοι Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου και Δημήτρης Γαβαλάκης. Μεταξύ άλλων, γίνεται λόγος για τη δημιουργία Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης Διαμεσολαβούντων και τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων για την ασφάλιση. Όπως αναφέρει η σχετική επιστολή:
62
insurance w*rld
«Ο κλάδος βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Φύγαμε από την “κλειστή” εποχή του επαγγέλματος και εμφανιζόμαστε ενεργά στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, με εναρκτήριο λάκτισμα δέκα χρόνια πριν την ιστορική συνεύρεση όλων των σωματείων σε αίθουσα ξενοδοχείου. Αναδείξαμε την κλαδική μας παρουσία μέσα από την εντυπωσιακή μας συσπείρωση, τη συμμετοχή μας σε όλα όσα μας αφορούν, το πείσμα και την επιμονή μας να διεκδικούμε. Με το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και τον θεσμικό του ρόλο να αποτελεί αρωγό σε ό,τι απασχολεί την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, και τα Σωματεία να συντονίζονται πανελλαδικά σε επίκαιρα θέματα, διεκδικήσαμε, επιμείναμε, αποδεί-
ξαμε και τελικά κερδίσαμε σειρά από νίκες επί βασικών θεμάτων. Άλλωστε, έναν χρόνο πριν, η Εθνική Συνδιάσκεψη όλων των εκλεγμένων συναδέλφων σε όλα τα επιμελητήρια της χώρας και των σωματείων από όλη την Ελλάδα επικύρωσε του λόγου το αληθές. Αποτράπηκε ο Τειρεσίας, καταρρίφθηκε η σύνδεση φορολογικής ενημερότητας με την άδεια επαγγέλματος, κερδίσαμε αυτό που θεωρήσαμε σωστό μέσα από την IDD και την εφαρμογή της, κατοχυρώσαμε τα εμπορικά μας δικαιώματα αλλά και τη διαφάνεια μέσω της αναγραφής του ονόματος του διαμεσολαβούντα που βρίσκεται μπροστά στον πελάτη, με παρεμβάσεις εθνικής νομοθεσίας, θέσαμε και συνεχίζουμε τη μάχη για τις αθέμιτες πρακτικές, bancassurance και τόσα άλλα. Σε αυτήν τη δύσκολη και ιδιαίτερη περίοδο, λόγω κορωνοϊού, πετύχαμε κάτω από αντίξοες συνθήκες την ένταξη της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης στο Β’ πλαίσιο μέτρων στήριξης της κυβέρνησης. Αποκτήσαμε πλαίσιο στήριξης και προστασίας για τον κλάδο μας σε εύρος πολύ σημαντικότερο από άλλους κλάδους που αντιμετωπίζουν ανάλογη μείωση εισοδημάτων. Διευθετήσαμε με απόλυτη εγρήγορση τεχνικά θέματα, όπως η προϋπόθεση της υπαγωγής σε ΦΠΑ, αλλά και η ένταξη των νέων επαγγελματιών (με έναρξη το 2019) με την τελευταία εγκύκλιο της ΑΑΔΕ (23/4/2020), ώστε κανένας συνάδελφός μας να μη μείνει απέξω και ιδιαίτερα οι νέοι στο επάγγελμά μας, οι οποίοι είναι δεδομένο ότι πλήττονται περισσότερο από όλους. Προϋπόθεση για τις επόμενες προκλήσεις, και ίσως μάχες, είναι η ενότητα. Πρώτιστος όρος. Δεν υπάρχουν στη συλλογικότητα πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι. Υπάρχει “παράσταση”, την οποία παρακολουθεί το κοινό. Οι φορείς και τα πρόσωπα πίσω από αυτούς (ΕΑΔΕ, ως συντονιστικό όργανο ενότητας,
ΠΟΑΔ-ΠΣΑΣ-ΠΣΣΑΣ-ΣΕΜΑ και κάθε σωματείο της Αττικής, Θεσσαλονίκης και Περιφέρειας) διεκδικούν για τον κλάδο και εκπροσωπούν ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, εκλεγμένοι από νόμιμες και επίσημες διαδικασίες. Οι προκλήσεις πολλές για τον κλάδο και εμείς οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να αναρριχηθούμε σε νέες υψηλότερες κορυφές, αναδεικνύοντας τον κομβικό ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στη ζωή των επιχειρήσεων, των πολιτών, των κρατικών συστημάτων υγείας, σύνταξης και προστασίας από φυσικές καταστροφές. Το ΕΕΑ –σε συνεργασία με τα σωματεία– ετοιμάζει σειρά νέων πρωτοβουλιών: ολοκλήρωση της πρώτης στην Η ιστορία του κλάδου μας σημαντικής μελέτης με την ICAP. δημιουργία Ταμείου ΕπαγγελμαH τικής Ασφάλισης Διαμεσολαβούντων. καμπάνια για την προστασία του H κλάδου μας από κάθε είδους αθέμιτες πρακτικές και η ανάδειξη της αξίας του επαγγελματία ασφαλιστικού διαμεσολαβητή. θέσπιση φορολογικών κινήτρων Η για την ασφάλιση. περαιτέρω βελτίωση των ποσοΗ στών φορολόγησης του κλάδου μας. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις επόμενες κινήσεις μας. Είναι βέβαιο ότι οι καλύτερες ημέρες έρχονται για την ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Οι επαγγελματίες, με νέα χαρακτηριστικά, εφόδια και σύγχρονες αντιλήψεις, θα δώσουν άλλη διάσταση στην ιδιωτική ασφάλιση και για να συμβεί αυτό, πρέπει να έχουν ισχυρή, ενιαία, δυναμική και αρραγή εκπροσώπηση». iw
θέμα
της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Πώς θα επηρεάσει ο Covid-19 την αγορά ασφάλισης ΙΧ;
66
insurance w*rld
Τα σήματα από τις ΗΠΑ - Οι διαφορετικές προσεγγίσεις στην Ευρώπη - Η στροφή προς την ασφάλιση με βάση τη χρήση του ΙΧ και το δίλημμα «πληρώνω ανάλογα με το πόσο οδηγώ ή ανάλογα με το πώς οδηγώ;»
θέμα την εκτιμώμενη μείωση των αποζημιώσεων για τροχαία ατυχήματα. Η δε Direct Lines Insurance ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε επιστροφές ασφαλίστρων σε πελάτες που θα περιορίσουν την ετήσια χρήση του ΙΧ τους ή δεν θα το χρησιμοποιήσουν στο εξωτερικό. Στην ηπειρωτική Ευρώπη υπήρξαν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ο γενικός οικονομικός διευθυντής της ΑΧΑ, Etienne Bouas-Laurent, δήλωσε σε πρόσφατη ενημέρωση σε αναλυτές ότι, αν και η εταιρεία αναμένει ο δείκτης ζημιών για τον κλάδο ασφάλισης ΙΧ να είναι «εξαιρετικός» το τρέχον τρίμηνο, είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα για το υπόλοιπο του έτους. «Θέλουμε να έχουμε καλύτερη εικόνα για την εξέλιξη των βασικών μας μεγεθών προτού αρχίσουμε να επιστρέφουμε χρήματα στους ιδιώτες πελάτες μας μετά από έναν ή δύο μήνες καλής πορείας» υπογράμμισε. Η ΑΧΑ, πάντως, έδωσε επιστροφές στα ασφάλιστρα δύο μηνών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και επέκτεινε την ασφάλιση αναστολής εργασίας σε εγκύους και άτομα με χρόνιες ασθένειες. Παρόμοια στάση υιοθέτησε και η δανέζικη ασφαλιστική Tryg, o διευθύνων σύμβουλος της οποίας, Morten Hubbe, δήλωσε ότι το ενδεχόμενο εκπτώσεων θα τεθεί επί τάπητος μόνο αν τα οφέλη από τις χαμηλότερες αποζημιώσεις είναι «πολύ έντονα θετικά». «Είμαστε όμως πολλά τρίμηνα μακριά από τη συζήτηση αυτή» έσπευσε να προσθέσει. Εκπρόσωπος της ολλανδικής ΝΝ, πάλι, ανέφερε ότι η εταιρεία έχει λιγότερες αποζημιώσεις από τον
κλάδο ασφάλισης ΙΧ, πλην όμως η Ολλανδία δεν είναι σε lockdown και «ο κυκλοφοριακός φόρτος είναι μειωμένος μεν, αλλά και πάλι αρκετός… Οι υποθέσεις εργασίας για την τιμολογιακή πολιτική έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα και πρέπει να δούμε με μακροπρόθεσμη οπτική την επίπτωση της προσωρινής μείωσης της κυκλοφορίας» κατέληξε. Είναι δε αξιοσημείωτο το ότι πολυεθνικοί όμιλοι υιοθετούν διαφορετική προσέγγιση από χώρα σε χώρα. Η Zurich Insurance, για παράδειγμα, προχώρησε σε στοχευμένες εκπτώσεις στα ασφάλιστρα ΙΧ σε χώρες όπως η Πορτογαλία –όπου προσφέρει μια έκπτωση ανανέωσης ύψους 8 εκατ. ευρώ για πελάτες που δεν υποβάλλουν αίτηση αποζημίωσης κατά την περίοδο ισχύος των περιοριστικών μέτρων– και η Ισπανία, στην οποία το εν λόγω bonus δεν καλύπτει μόνο τις ασφαλίσεις ΙΧ, αλλά και τις ασφαλίσεις περιουσίας και τις γενικές ασφάλειες αστικής ευθύνης για καταστήματα και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην Ιρλανδία, ο ελβετικός όμιλος θα εκδώσει «δωροκάρτα» 40 δολ. για τους πελάτες του κλάδου ασφάλισης ΙΧ από τα τέλη Μαΐου και μετά. Στη Μ. Βρετανία, ωστόσο, η ίδια εταιρεία συστήνει στους πελάτες της που έχουν μειώσει τις μετακινήσεις τους λόγω της πανδημίας να επικοινωνούν με τους μεσίτες τους και θα εξετάσει «κατά περίπτωση» το ενδεχόμενο χορήγησης έκπτωσης. Ούτε η Allianz έχει ενιαία πολιτική για τις εκπτώσεις ασφαλίστρων ελέω κορωνοϊού. Σύμφωνα με τον γερμανικό ασφαλιστικό κολοσσό, σε ορισμένες αγορές τα ασφάλιστρα ΙΧ προσαρμόζονται ούτως ή άλλως μάρτιος απρίλιος 2020
Μ
ετά τα περιοριστικά μέτρα που έλαβαν πληθώρα χωρών ανά τον κόσμο, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, για την πανδημία του κορωνοϊού, οι δρόμοι ερήμωσαν και ο αριθμός των αυτοκινήτων σε κυκλοφορία μειώθηκε κατακόρυφα. Και η ασφαλιστική αγορά κλήθηκε να αντιμετωπίσει το εύλογο ερώτημα των πελατών: «Γιατί να πληρώνω για την ασφάλιση του αυτοκινήτου μου όσο δεν οδηγώ»; Στις ΗΠΑ, η απάντηση που έδωσαν πολλές ασφαλιστικές εταιρείες ήταν η χορήγηση εκπτώσεων ή η επιστροφή χρημάτων στους ασφαλισμένους. Για παράδειγμα, η Liberty Mutual πρόσφερε επιστροφή 15% στην ασφάλιση ιδιωτικών ΙΧ για περίοδο δύο μηνών. Η State Farm χορήγησε εκπτωτικά πακέτα συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ σε αυτούς που είχαν ενεργά συμβόλαια ασφάλισης ΙΧ την περίοδο 20 Μαρτίου-31 Μαΐου. Οι πελάτες της Progressive Insurance θα λάβουν πίστωση 20% στα ασφάλιστρα των μηνών Απριλίου και Μαΐου, ενώ άλλες εταιρείες, όπως οι AllState, Geico και Nationwide, προσφέρουν αντισταθμιστικά οφέλη στους ασφαλισμένους τους εξαιτίας των επιπτώσεων του Covid-19. Στη Μεγάλη Βρετανία, η Admiral έγινε ο πρώτος μεγάλος ασφαλιστικός όμιλος που κινήθηκε σε αυτήν τη γραμμή και ακολούθησε η Liverpool Victoria (βρετανική θυγατρική της Allianz), που ανακοίνωσε ότι διαθέτει 30 εκατ. στερλίνες για επιστροφές σε πελάτες της με οικονομικές δυσκολίες που έχουν ασφαλίσει σε αυτήν τα ΙΧ ή τις μοτοσικλέτες τους, με το ποσό να προέρχεται από
67
θέμα
✓ Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα του Capgemini Research Institute, οι μισοί καταναλωτές ηλικίας κάτω των 35 ετών σκοπεύουν να χρησιμοποιούν πιο αραιά τα μέσα μαζικής μεταφοράς και πιο συχνά το αυτοκίνητό τους
68
insurance w*rld
ανάλογα με τη χρήση του αυτοκινήτου και τα χιλιόμετρα που «γράφει». Για παράδειγμα, στη Γερμανία, αποτελεί συνήθη πρακτική για την εταιρεία να ζητά από τους πελάτες της στοιχεία για την απόσταση που διένυσαν στο τέλος κάθε χρόνου και να προσαρμόζει αναλόγως τα ασφάλιστρα. Οι πελάτες που γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι θα οδηγήσουν λιγότερο μπορούν να λάβουν άμεσα την έκπτωση αλλάζοντας τα στοιχεία για τα χιλιόμετρα μέσω του μεσίτη τους ή του portal της Allianz. Η γαλλική θυγατρική του ομίλου, εξάλλου, αύξησε τις εκπτώσεις για τους πελάτες της τηλεματικής το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου 2020. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πιέσεις των εποπτικών αρχών επηρεάζουν τις αποφάσεις για τις εκπτώσεις. Η ισπανική Mapfre χορηγεί εκπτώσεις 15%, συνολικού ύψους άνω των 30 εκατ. δολ., για ασφάλιστρα ΙΧ στους πελάτες της στη Μασαχουσέτη (όπου έχει τη μεγαλύτερη παρουσία από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ) για το δίμηνο Απριλίου-Μαΐου. Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, Fernando Mata, σημείωσε ότι η εταιρεία προχώρησε σε αυτήν την πρωτοβουλία «μετά από ισχυρή σύσταση των εποπτικών αρχών της πολιτείας», προσθέτοντας ότι μπορεί να αναλάβει αντίστοιχα μέτρα και σε άλλες πολιτείες στις οποίες δραστηριοποι-
είται. Εκτός της αμερικανικής αγοράς, η Mapfre εστιάζει την εκπτωτική της πολιτική σε άτομα και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Για παράδειγμα, έχει προβλέψει 60 εκατ. ευρώ για εκπτώσεις ασφαλίστρων σε αυτοαπασχολούμενους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ανανεώνουν τα συμβόλαιά τους. Σε κάθε περίπτωση, οι εκπτώσεις είναι ασφαλώς μια θετική εξέλιξη για τους ασφαλισμένους. Είναι όμως πράγματι μια καλή λύση ή απλώς μια γρήγορη λύση σε μια ασυνήθιστη κατάσταση; Όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς ασφάλισης ΙΧ, η πανδημία του κορωνοϊού επανέφερε στο προσκήνιο ένα γνωστό πρόβλημα, που αποτυπώνεται στο ερώτημα: «Πώς μπορούν οι ασφαλιστικές εταιρείες να διασφαλίσουν ότι οι τιμές είναι δίκαιες για τους πελάτες τους»; Η απάντηση σε αυτό θα μπορούσε να έρθει με τη μορφή ασφαλιστικών προϊόντων βασισμένων στη χρήση του ΙΧ (Usage-based insurance ή UBI), όπου το ασφάλιστρο για κάθε πελάτη διαμορφώνεται ανάλογα με: τ o πόσο οδηγεί ο εκάστοτε πελάτης το ΙΧ του (Pay As you Drive-PAYD), τ ην οδηγική συμπεριφορά του πελάτη (Pay How you DrivePHYD). Κατά τις ίδιες πηγές, το γεγονός ότι κατά την πανδημία του κορωνοϊού υπήρχαν λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μειώνονται και τα ρίσκα. Στο πλαίσιο αυτό, οι πρωτοβουλίες μείωσης των ασφαλίστρων έλαβαν υπόψη μόνο τον χρόνο οδήγησης και όχι την οδηγική συμπεριφορά. «Η κρίση του Covid-19 καταδεικνύει γιατί μια απλή λύση τύπου PAYD δεν επαρκεί για τη σωστή αξιολόγηση των κινδύνων στους δρόμους. Από την αρχή της κρίσης, αν και οι περισσότεροι χρήστες
οδηγούσαν σημαντικά λιγότερο και ο κυκλοφοριακός φόρτος μειώθηκε, εντούτοις ο αριθμός των συμβάντων δεν σημείωσε αντίστοιχη μείωση» παρατηρεί ο Arun Ramakrishnan, στέλεχος της εταιρείας ανάλυσης οδηγικών δεδομένων Sentiance. Και επικαλείται το παράδειγμα της Νέας Υόρκης, όπου τα οχήματα σε κυκλοφορία κατέγραψαν μεν μείωση 78-92% τον Ιανουάριο, πλην όμως οι παραβάσεις του ΚΟΚ που συνδέονται με την υπερβολική ταχύτητα αυξήθηκαν κατά 57% την ίδια περίοδο. Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρήθηκαν και στη Νορβηγία. Στη Μινεσότα, τα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα αυξήθηκαν κατά 50%, σε μια περίοδο κατά την οποία ο κυκλοφοριακός φόρτος σημείωσε ισόποση μείωση. Και στην Καλιφόρνια καταγράφηκε αύξηση στις «καραμπόλες» σε πολυσύχναστους δρόμους κατά το lockdown, που αποδόθηκε στις υψηλότερες ταχύτητες των οδηγών σε οδικές αρτηρίες που υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν μποτιλιαρισμένες. Με άλλα λόγια, η κρίση του Covid-19 δείχνει ότι το να κατανοεί κανείς πώς οδηγούν οι άνθρωποι είναι πιο σημαντικό για τον έλεγχο των κινδύνων από τον αριθμό των οχημάτων στους δρόμους. Την ίδια στιγμή, εξαιτίας των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης, η διεκπεραίωση των αιτήσεων αποζημίωσης για τροχαία συμβάντα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τις ψηφιακές τεχνολογίες. Ωστόσο, οι φωτογραφίες συχνά δεν αποτυπώνουν όλες τις πτυχές της κατάστασης που οδηγεί στη σύγκρουση. Οι προηγμένες λύσεις τηλεματικής όχι μόνο μπορούν να δώσουν πληροφορίες για τις συγκρούσεις σε πραγματικό χρόνο, αλλά και να αποτελέσουν τη βάση για μια αναλυτική έκθεση συμβάντος χάρη στα δεδομένα των αισθητήρων κίνησης. Εντοπίζοντας κρίσιμα «οδηγικά γεγονότα» πριν από μια σύγκρουση,
θέμα
✓ «Στην κοινωνία της μετά τον κορωνοϊό εποχής, οι άνθρωποι θα παίρνουν άλλες αποφάσεις και πιθανότατα θα έχουν λιγότερο χρόνο για αναψυχή και ταξίδια. Το μέλλον καθίσταται όλο και πιο αβέβαιο, επομένως οι ασφαλιστικές θα πρέπει να αναπτύξουν υβριδικά μοντέλα ασφαλίσεων για αυτήν τη νέα εποχή».
Όσο για το πώς διαμορφώνεται το τοπίο της μετά τον κορωνοϊό εποχής για την ασφάλιση ΙΧ, ο Tony Dingemanse της ολλανδικής εταιρείας RISK παρατηρεί πως «κατά την περίοδο της κλιμάκωσης του Covid-19, η μείωση των μετακινήσεων και των διανυόμενων αποστάσεων είχε θετικές επιπτώσεις στον αριθμό και την “ένταση” των αιτήσεων αποζημίωσης. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για το πώς θα “ιχνηλατούν” τα μοτίβα των ασφαλισμένων οδηγών. Στην κοινωνία της μετά τον κορωνοϊό εποχής, οι άνθρωποι θα παίρνουν άλλες αποφάσεις και πιθανότατα θα έχουν λιγότερο χρόνο για αναψυχή και ταξίδια. Το μέλλον καθίσταται όλο και πιο αβέβαιο, επομένως οι ασφαλιστικές θα πρέπει να αναπτύξουν υβριδικά μοντέλα ασφαλίσεων για αυτήν τη νέα εποχή». «Υποψιάζομαι ότι ο κορωνοϊός θα
έχει μεγάλες επιπτώσεις στη μελλοντική μας καθημερινότητα» προσθέτει ο διευθύνων σύμβουλος της Sentiance, Toon Vanparys. «Θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, μετακινούμαστε, ψωνίζουμε και πάμε διακοπές. Υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν για τις ασφαλιστικές να αφήσουν τα χαρακώματα και να αναπτύξουν νέα εξειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες για τους υφιστάμενους και τους νέους πελάτες τους. Οι άνθρωποι θα δουλεύουν περισσότερο από το σπίτι, αλλά ταυτόχρονα η χρήση των ΙΧ θα αυξηθεί αλματωδώς, κάτι που σημαίνει ότι λιγότερο έμπειροι οδηγοί θα κυκλοφορούν στους δρόμους σε ώρες αιχμής. Οι λύσεις “πληρώνω ανά χιλιόμετρο” δεν οδηγούν σε ασφαλείς δρόμους, οι λύσεις “πληρώνω ανάλογα με το πώς οδηγώ” μπορούν να αποδειχθούν πιο αποτελεσματικές, συνδυάζοντας την αυξημένη χρήση ΙΧ με βιώσιμη χρήση». iw μάρτιος απρίλιος 2020
οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να φωτίσουν τα αίτια και να ολοκληρώσουν ταχύτερα τη διαδικασία των αποζημιώσεων. Πώς θα είναι οι δρόμοι στη μετά τον κορωνοϊό εποχή; Κρίνοντας από την Κίνα, την πρώτη μεγάλη οικονομία που μπήκε στη «στενωπό» του Covid-19 (και την πρώτη που βγήκε), τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οδηγούμαστε πιθανότατα σε ένα μοντέλο με περισσότερα ΙΧ (καθώς οι άνθρωποι διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς), περισσότερους νέους οδηγούς και υψηλότερους κινδύνους. Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα του Capgemini Research Institute, οι μισοί καταναλωτές ηλικίας κάτω των 35 ετών σκοπεύουν να χρησιμοποιούν πιο αραιά τα μέσα μαζικής μεταφοράς και πιο συχνά το αυτοκίνητό τους. Οι δυνητικοί κίνδυνοι που εγκυμονεί ένα τέτοιο σενάριο είναι προφανείς.
69
θέμα
Generali
Ένα οικοσύστημα υπηρεσιών για μια καλύτερη ζωή
70
insurance w*rld
Οδηγό για το μέλλον –που ούτως ή άλλως η πανδημία καθιστά αβέβαιο και με μεγάλες προκλήσεις– αποτελούν για τον όμιλο της Generali τα πολύ θετικά αποτελέσματα του 2019, η υψηλή φερεγγυότητα, με μια νέα σειρά ψηφιακών εργαλείων για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πελατών και των ασφαλιστικών συμβούλων.
θέμα από Σμύρνη… Σαλονίκη», μια υπερπαραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, σε κείμενο και σκηνοθεσία της Μιμής Ντενίση.
Τα γρήγορα αντανακλαστικά στην πανδημία Ποικίλες δράσεις έλαβαν χώρα, από πλευράς Generali, εν μέσω της πρωτοφανούς συγκυρίας και της εξάπλωσης του Covid-19: ποτέλεσε από τις πρώτες εταιρείες Α που ενεργοποίησαν εκτάκτως την κάλυψη για ημερήσιο νοσοκομειακό επίδομα για όλους τους ασφαλισμένους, σε οποιοδήποτε νοσοκομειακό πρόγραμμα, και παρά τη ρητή εξαίρεση της πανδημίας. Παράλληλα, εν μέσω των πολύ δύσκολων συνθηκών την περίοδο του lockdown, προχώρησε στην ενεργοποίηση ειδικής επιδότησης, αναλαμβάνοντας η ίδια να καλύψει μέρος των ασφαλίστρων για την περίοδο που οι επιχειρήσεις αυτές βρίσκονταν σε κατάσταση αναστολής της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Στόχος της Generali ήταν να ενισχύσει τις μικρές επιχειρήσεις σε αυτήν την ιδιαίτερη συνθήκη της πανδημίας και να συνδράμει στην ομαλότερη προσαρμογή στην κανονικότητα. Σημαντική εξέλιξη, επίσης, κάνοντας ένα ακόμη βήμα, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, η εταιρεία εξασφάλισε για τους πελάτες της μια νέα ασφαλιστική εμπειρία με τη νέα εφαρμογή MyGenerali, η οποία είναι διαθέσιμη για iPhone και Android. Αναβαθμίζοντας σημαντικά, τόσο σε λειτουργικότητα όσο και σε πλήθος υπηρεσιών, το υπάρχον portal πελατών της, η εταιρεία κάνει ένα ακόμη βήμα στον ψηφιακό της μετασχηματισμό, παρέχοντας πληθώρα ασφαλιστικών υπηρεσιών, και όχι μόνο, μέσω του κινητού. Τ ο MyGenerali app αποτελεί μια λύση 360 μοιρών για τον πελάτη.
Συγκεντρώνει, για πρώτη φορά, όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχει η Generali σε ένα σημείο. Πλέον, με το πάτημα ενός κουμπιού και από μία μόνο πύλη εξυπηρέτησης, ο πελάτης έχει πρόσβαση σε μια σειρά από διασυνδεδεμένες υπηρεσίες, αποκτώντας ολοκληρωμένη εικόνα της ασφαλιστικής του κάλυψης, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει όπου κι αν βρίσκεται, όποτε τη χρειαστεί. Τη στήριξή της στην καινοτόμο ψηφιακή εφαρμογή τηλεϊατρικής Dr. Button πρόσφερε η Generali, με στόχο τη διασφάλιση της απομακρυσμένης ιατρικής υποστήριξης σε όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες, κατά την περίοδο της πανδημίας. Μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα τηλεσυνεδρίας με εθελοντές γιατρούς για την παροχή ιατρικής συμβουλευτικής σχετικά με τον Covid-19. Ο ασθενής έχει τη δυνατότητα να καλεί τον γιατρό της επιλογής του από όπου κι αν βρίσκεται, όποτε προκύψει ανάγκη, μέσω tablet, smartphone (iOS και Android) ή υπολογιστή, εξασφαλίζοντας αμεσότητα, ασφάλεια και ευκολία.
μάρτιος απρίλιος 2020
Σ
τους στόχους άλλωστε της εταιρείας είναι να μην προσφέρει απλά ασφαλιστικές λύσεις, αλλά ένα οικοσύστημα υπηρεσιών που θα υποστηρίζει τους ασφαλισμένους στην καθημερινότητά τους και θα τους βοηθά να ζήσουν μια καλύτερη ζωή. Η χρονιά είχε ξεκινήσει με τις καλύτερες των προϋποθέσεων, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Generali, κ. Πάνο Δημητρίου, να σημειώνει, χαρακτηριστικά, κατά την ετήσια συνάντηση με τα δίκτυα: «Στην Generali πιστεύουμε ότι, ως ένας παγκόσμιος εταίρος, έχουμε την ευθύνη και υποχρέωση να φέρνουμε τους συνεργάτες μας σε επαφή με τις τάσεις και εξελίξεις που αλλάζουν την αγορά και το μέλλον. Έτσι, τα προηγούμενα χρόνια, αναζητήσαμε τους κατάλληλους ανθρώπους –προσωπικότητες που ξεχωρίζουν στον τομέα τους και ειδικεύονται στην ανάλυση και αξιολόγηση των εξελίξεων–, να μοιραστούν με τους συνεργάτες μας τις γνώσεις τους και να μας προβληματίσουν και να κινητοποιήσουν όλους προς τη σωστή κατεύθυνση. Πιστεύω ότι το καταφέραμε αυτό. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη παράδοση που έχουμε καθιερώσει ως εταιρεία. Αυτή είναι να μοιραζόμαστε με τους συνεργάτες και φίλους μας κάποιες ξεχωριστές εμπειρίες. Ταξίδια και εκδηλώσεις ποικίλης μορφής, που μας κάνουν πιο “πλούσιους”. Στιγμές που μας θυμίζουν την ιστορία και τον πολιτισμό μας και μας εκθέτουν σε άλλους πολιτισμούς και ερεθίσματα, διευρύνοντας τη ματιά μας. Αυτός είναι ο στόχος μας απόψε». Για την ιστορία, επιβεβαιώνοντας, για μία ακόμη φορά, ότι η ασφάλιση δεν είναι απλώς υπηρεσία, αλλά εμπειρία, η Generali επεφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη για τους επίτιμους προσκεκλημένους της. Οι 500 και πλέον ασφαλιστικοί σύμβουλοι από όλη την Ελλάδα είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την καθηλωτική θεατρική παράσταση «Κι
71
θέμα
Επιβεβαιώνεται η ορθότητα των στρατηγικών επιλογώνΆνοδος για έβδομη συνεχή χρονιά στην παραγωγή ασφαλίστρων Ανοδική τάση, για έβδομη συνεχή χρονιά, κατέγραψαν και το 2019 τα παραγωγικά μεγέθη της Generali Hellas. Η εταιρεία έκλεισε τη χρήση 2019 με συνολική παραγωγή ασφαλίστρων ύψους 217,8 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 4,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Για μία ακόμη χρονιά, η Generali επιτυγχάνει τους παραγωγικούς στόχους της, διατηρώντας σε σταθερά υψηλό επίπεδο το μερίδιο αγοράς της, το οποίο διαμορφώθηκε για το 2019 σε 5,3%. Η αύξηση της παραγωγής στην υπό εξέταση περίοδο προήλθε κυρίως από τον κλάδο ζωής, o οποίος συνεχίζει να μεγεθύνεται, σημειώνοντας σημαντική άνοδο, της τάξης του 11,7%, με την παραγωγή ασφαλίστρων να ανέρχεται στα 103,8 εκατ. ευρώ, ενώ ο κλάδος γενικών ασφαλίσεων παρέ-
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της Generali Hellas για τη χρήση 2019, ο Chief Financial Officer της εταιρείας, Ηλίας Ρήγας, δήλωσε:
72
insurance w*rld
«H Generali και με τα αποτελέσματα του 2019 επιβεβαιώνει την ορθότητα των στρατηγικών της επιλογών. Επιλογές που περιλαμβάνονται στο νέο τριετές στρατηγικό πλάνο, με στόχο την αξιοποίηση δυνάμεων
μεινε σχεδόν σταθερός σε σχέση με το 2018 και με την παραγωγή ασφαλίστρων να κυμαίνεται στα 113,9 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, ο κλάδος των γενικών ασφαλίσεων συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό πυλώνα δραστηριοποίησης της εταιρείας, κατέχοντας το 52% της παραγωγής, ενώ, την ίδια στιγμή, ο κλάδος ζωής, που και αυτήν τη χρονιά παρουσίασε αξιοσημείωτη δυναμική ανάπτυξης, έφτασε στο 48%. H παραπάνω ποσοστιαία ανάλυση αποτυπώνει τον στρατηγικό στόχο της εταιρείας για ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο. Την ίδια χρονιά, τα αποτελέσματα μετά από φόρους της Generali διαμορφώθηκαν σε 7,8 εκατ. ευρώ, έναντι 1,8 εκατ. ευρώ το 2018, ενώ τα ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 36,2%, ανερχόμενα στα 94,0 εκατ. ευρώ.
Για το 2019, η Generali Hellas κάλυψε επαρκώς το σύνολο των κεφαλαιακών απαιτήσεών της, που απορρέουν από το κανονιστικό πλαίσιο Solvency ΙΙ, χωρίς να κάνει τη χρήση μεταβατικών μέτρων κατά τον υπολογισμό της βέλτιστης εκτίμησης των ασφαλιστικών της υποχρεώσεων, πέραν της προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας (Volatility Adjustment). Ο δείκτης φερεγγυότητας SCR αυξήθηκε το 2019 κατά 16,3 μονάδες σε σύγκριση με το 2018 και ανήλθε στο 156,9%, από το 140,6% έναν χρόνο πριν, ενώ αντίστοιχα ο δείκτης φερεγγυότητας MCR διαμορφώθηκε στο 364,1%, αυξημένος κατά 44 μονάδες από το 320,1% το 2018. Αναφορικά με τις επιπτώσεις της ταχείας εξάπλωσης του Covid-19 στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, εξέλιξη που επηρεάζει την οικονομική ανάπτυξη και σταθερότητα, η Generali παρακολουθεί τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, εφαρμόζοντας άμεσα μια σειρά πρωτοβουλιών για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης επιχειρηματικής της συνέχειας, την προστασία της υγείας των ανθρώπων που εργάζονται για την εταιρεία, το δίκτυο διανομής και τους πελάτες της.
για ταχύτερη ανάπτυξη. Οι πυλώνες αυτής της στρατηγικής εστιάζουν στην: κερδοφόρο ανάπτυξη, αποτελεσματική διαχείριση κεφαλαίων και χρηματοοικονομική βελτιστοποίηση, την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ως μέλη ενός παγκόσμιου ασφαλιστικού δικτύου, καταφέραμε τη χρονιά που μας πέρασε να συμβάλουμε ουσιαστικά προς αυτήν την κατεύθυνση, επιτυγχάνοντας σημαντικά τεχνικά και παραγωγικά αποτελέσματα, στηριζόμενοι πρωτίστως στους επαγγελματίες συνεργάτες μας ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, στις συνεχείς επενδύσεις στις εξελιγμένες τεχνολογικές εφαρμογές που αξιοποι-
ούνται τόσο από το δίκτυο πωλήσεων όσο και από τους ασφαλισμένους, και στον σχεδιασμό έξυπνων, απλών και καινοτόμων ασφαλιστικών υπηρεσιών και προϊόντων. Τα πολύ ικανοποιητικά αυτά αποτελέσματα του 2019 μάς επιτρέπουν να διαδραματίσουμε ηγετικό ρόλο στην αγορά και να δώσουμε δυναμικά το “παρών” και στο γεμάτο προκλήσεις, λόγω πανδημίας, νέο περιβάλλον, προσφέροντας όχι απλά ασφαλιστικές λύσεις, αλλά ένα οικοσύστημα υπηρεσιών που θα υποστηρίζει τους ασφαλισμένους στην καθημερινότητά τους και θα τους βοηθά να ζήσουν μια καλύτερη ζωή». iw
μάρτιος απρίλιος 2020
73
θέμα
παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της CARGLASS® Ηλεκτρονική τιμολόγηση εφαρμόζει πλέον Το σύστημα της ηλεκτρονικής τιμολόγησης εφαρμόζει πλέον η Carglass®, στο πλαίσιο του διαρκούς ψηφιακού μετασχηματισμού των δομών και λειτουργιών της εταιρείας, το οποίο αναμένεται να αποφέρει πολλαπλά οφέλη τόσο για τους συνεργάτες της όσο και για το περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, τα παραστατικά θα εκδίδονται πλέον ψηφιακά, ενώ θα αποστέλλονται, τόσο στους συνεργάτες της εταιρείας όσο και στους τελικούς καταναλωτές, σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, αναβαθμίζεται το ήδη υπάρχον σύστημα ψηφιακής διασύνδεσης E-filing, στο οποίο έχουν πρόσβαση οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι εταιρείες leasing, βάσει του οποίου, πλέον, για κάθε περιστατικό, δημιουργείται ένας μοναδικός ψηφιακός φάκελος, που φέρει ηλεκτρονικά όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Η εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης ενισχύει περαιτέρω και το Σχέδιο Επιχειρησιακής Συνέχειας της εταιρείας, καθώς διασφαλίζεται η πλήρης αρχειοθέτηση και ακεραιότητα των παραστατικών, χωρίς τον κίνδυνο της απώλειας από φυσικές καταστροφές.
ΜYGENERALI APP Mια νέα εμπειρία ασφάλισης
74
insurance w*rld
Μια νέα ασφαλιστική εμπειρία εξασφάλισε για τους πελάτες της η Generali παρουσιάζοντας τη νέα της εφαρμογή MyGenerali, η οποία είναι διαθέσιμη
για iPhone και Android κινητά. Αναβαθμίζοντας σημαντικά, τόσο σε λειτουργικότητα όσο και σε πλήθος υπηρεσιών, το υπάρχον portal πελατών της, η εταιρεία κάνει ένα ακόμη βήμα στον ψηφιακό της μετασχηματισμό, παρέχοντας πληθώρα ασφαλιστικών υπηρεσιών, και όχι μόνο, μέσω του κινητού. Το MyGenerali app αποτελεί μια λύση 360 μοιρών για τον πελάτη. Συγκεντρώνει, για πρώτη φορά, όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχει η Generali σε ένα σημείο. Πλέον, με το πάτημα ενός κουμπιού και από μία μόνο πύλη εξυπηρέτησης, ο πελάτης έχει πρόσβαση σε μια σειρά από διασυνδεδεμένες υπηρεσίες, αποκτώντας ολοκληρωμένη εικόνα της ασφαλιστικής του κάλυψης, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει όπου κι αν βρίσκεται, όποτε τη χρειαστεί.
ή ενοχλήσεις ενδέχεται να έχει (symptom checker) και να λαμβάνει αξιόπιστη καθοδήγηση για το τι πρέπει να κάνει. Το Medi ON θα κατευθύνει τον ασφαλισμένο της εταιρείας σχετικά με τις πιθανότερες αιτίες του προβλήματος, για το πού πρέπει να απευθυνθεί (ιατρείο ή νοσοκομείο ή Γραμμή Υγείας 1010), ποια είναι η καταλληλότερη ιατρική ειδικότητα, καθώς και το αν το περιστατικό του θεωρείται επείγον ή όχι. Επίσης, όπου είναι δυνατόν, θα του παρέχει και μια περιγραφή της πάθησης.
BEST WORKPLACES HELLAS Ποιες ασφαλιστικές βρίσκονται στη λίστα τους
MEDI ON ΑΠΟ ΤΗΝ INTERAMERICAN Mια πρωτοποριακή εφαρμογή ελέγχου υγείας Την πρωτοποριακή για την Ελλάδα εφαρμογή Medi ON παρέχει η Interamerican στους πελάτες της με ασφαλιστήριο υγείας, με αφορμή τη συγκυρία της πανδημίας. Η εταιρεία, με στρατηγική ολιστικής ψηφιοποίησης και με έμφαση στην καινοτομία και πρόληψη για καλύτερη υγεία, εστιάζει ιδιαίτερα στην αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και στον τομέα της υγείας. Η εφαρμογή Medi ON απαντά στην επίκαιρη ανάγκη της εξ αποστάσεως διαχείρισης ενδείξεων για πρόβλημα υγείας και, βέβαια, είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης και των περιορισμών επαφής. Ωστόσο, έχει και άμεση, ευρύτερη χρηστική αξία σε βάθος χρόνου για τους ασφαλισμένους της Interamerican. Με την εφαρμογή, μέσω smartphones και tablets, παρέχεται η δυνατότητα στον χρήστη-πελάτη να ελέγχει οποιαδήποτε συμπτώματα υγείας
Για ακόμη μία χρονιά φέτος, το Great Place to Work® Hellas συμπεριέλαβε στη λίστα του για τις επιχειρήσεις με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον ασφαλιστικές εταιρείες που ξεχώρισε με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας Best Workplaces 2020. Στον συγκεκριμένο κατάλογο συμπεριλαμβάνονται η AXA Ασφαλιστική (στην κατηγορία εταιρειών που απασχολούν πάνω από 250 εργαζομένους), η Groupama Ασφαλιστική (στην κατηγορία εταιρειών που απασχολούν πάνω από 250 εργαζομένους) και Euler
ΔΥΝΑΜΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ «Η αλληλεγγύη είναι πολιτισμός» Με το σύνθημα «Η αλληλεγγύη είναι πολιτισμός», η ΔΥΝΑΜΙΣ Ασφαλιστική εφάρμοσε το Πλάνο Συνέχισης Επιχειρησιακής Λειτουργίας (Dynamis Business Continuity Plan-DBCP). Το πλάνο τέθηκε σε λειτουργία άμεσα και περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και όλες τις διαδικασίες για την ομαλή ροή των εργασιών, ακολουθώντας τις κρατικές οδηγίες για την προστασία της δημόσιας υγείας. Η νέα πολιτική, εξ αποστάσεως, αποζημιώσεων επιτρέπει την ολοκλήρωση της διαδικασίας αποζημίωσης ηλεκτρονικά, ενώ η νέα παροχή «Αλληλεγγύη Covid-19» αποδεικνύει έμπρακτα ότι η ΔΥΝΑΜΙΣ συμβάλλει με όσα μέσα διαθέτει στη μάχη κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού και στη στήριξη όσων το έχουν ανάγκη. Η ΔΥΝΑΜΙΣ Ασφαλιστική ευχαριστεί τους συνεργάτες της για την πολύτιμη συμβολή τους στην επιτυχημένη εφαρμογή του Πλάνου Συνέχισης Επιχειρησιακής Λειτουργίας εν μέσω της πρωτοφανούς αυτής κατάστασης.
INTERLIFE Προσφορά τροφίμων σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες Με την Εταιρική Υπευθυνότητα ως βάση της στρατηγικής της, η Interlife Ασφαλιστική, για άλλη μία φορά, διέθεσε 2,5 τόνους τροφίμων σε Κοινωνικά Παντοπωλεία της χώρας, με στόχο την ενίσχυση του έργου τους για την ανακούφιση ευπαθών ομάδων και στο πλαίσιο των ιδιαίτερων συνθηκών που δημιουργούνται από την πανδημία του Covid-19. Αποδέκτες της προσφοράς της εταιρείας ήταν
το Πολυκοινωνικό του Δήμου Αλεξανδρούπολης, το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Ιερού Ναού Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Αμυνταίου, η Δομή Παροχών Αγαθών του Ιερού Ναού Αγ. Αθανασίου της Ιεράς Μητροπόλεως Σταυρουπόλεως και Νεαπόλεως και ο Οργανισμός «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για την υποστήριξη των Κέντρων Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας και των Σπιτιών του στη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα. Η πρωτοβουλία αυτή, ως δράση αλληλεγγύης και αρωγής, εντάσσεται στο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης «Προσφέρω… αλλιώς», που υλοποιεί η εταιρεία ευθυγραμμιζόμενη με τους στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs) και προσεγγίζοντας τους στόχους 1 και 2 για Μηδενική Φτώχεια και Μηδενική Πείνα.
MATRIX Ανακοίνωσε την εξαγορά της από την Howden Ο όμιλος Howden Broking Group (Howden), η ηγετική διεθνής μεσιτική δύναμη στους ειδικούς κινδύνους, και ο όμιλος Matrix Insurance and Reinsurance Brokers (Matrix) ανακοίνωσαν την ολοκλήρωση της συνένωσής τους, που ως αποτέλεσμα έχει και τη δημιουργία της Howden Matrix, της κορυφαίας μεσιτικής στην Ελλάδα
και στην Κύπρο. Η ανεξάρτητη μεσιτική Matrix ιδρύθηκε το 2003, έλαβε τη διαπίστευση Broker at Lloyd’s το 2012 και σύντομα κυριάρχησε στις αγορές της Ελλάδας και της Κύπρου, καθώς και στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές, παρέχοντας υψηλού επιπέδου αντασφαλιστικές και εξειδικευμένες υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Σήμερα, η Matrix κατέχει την ηγετική θέση, από πλευράς μεριδίου αγοράς, στην ελληνική και κυπριακή αντασφαλιστική αγορά, σημαντική διείσδυση στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση μεγάλων και πολύ μεγάλων εμπορικών και βιομηχανικών κινδύνων, καθώς και εταιρική παρουσία στην Τουρκία και στη Νότιο Αφρική.
Η ανακοίνωση της ολοκλήρωσης της συνένωσης μεταξύ των ομίλων Ηowden και Matrix αποτελεί το επισφράγισμα της μεταξύ τους στρατηγικής συμμαχίας κατά το 2019, που είχε ως αποτέλεσμα την εξαγορά της Πειραιώς Μεσίτες ΑΕ, θυγατρικής ασφαλιστικής διαμεσολάβησης της Τράπεζας Πειραιώς, του μεγαλύτερου ελληνικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. O κ. Δημήτρης Τσεσμετζόγλου θα συνεχίσει τη μακρόχρονη και επιτυχή του θητεία ως CEO, ενώ η Matrix θα ενταχθεί διοικητικά στην Περιφέρεια Μεσογείου της Howden (Mediterranean Region), με επικεφαλής τον διευθύνοντα σύμβουλο, κ. Danny Sever, ενώ η μετονομασία σε Howden-Matrix θα ολοκληρωθεί εντός του 2020. iw μάρτιος απρίλιος 2020
Hermes Greece Ασφάλισης Πιστώσεων και άλλων Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών (στην κατηγορία εταιρειών που απασχολούν από 50 έως 250 εργαζομένους). Συνολικά, δήλωσαν συμμετοχή 53 εταιρείες από διάφορους κλάδους της αγοράς, οι οποίες απασχολούν περισσότερους από 29.600 εργαζομένους.
παλμός της αγοράς
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
75
διεθνή νέα DELOITTE Αυξάνονται και «αγριεύουν» οι cyber επιθέσεις εναντίον κυβερνήσεων
76
insurance w*rld
Όχι μόνο οι κυβερνήσεις πέφτουν, ολοένα και συχνότερα, θύματα κυβερνοεπιθέσεων, αλλά και οι χάκερς επεκτείνουν τη βάση των επιθέσεών τους και ζητούν περισσότερα χρήματα. Αυτό προέκυψε, μεταξύ άλλων, από μελέτη της Deloitte, σύμφωνα με την οποία το 2019 οι κυβερνήσεις ανακοίνωσαν 163 κυβερνοεπιθέσεις (πιθανότατα υπάρχουν κι άλλες που δεν ανακοινώθηκαν) και κατέβαλαν 1,8 εκατ. δολ. σε λύτρα. Δαπάνησαν, επίσης, δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε κόστη ανάκτησης. Ο αριθμός των cyber επιθέσεων ήταν αυξημένος κατά 150% σε σχέση με το 2018. Η άρνηση καταβολής λύτρων μπορεί να είναι η σωστότερη επιλογή επί της αρχής, αλλά μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο δαπανηρή. Για παράδειγμα, η πόλη της Βαλτιμόρης αρνήθηκε να πληρώσει λύτρα 76.000 δολ., για να πληρώσει, τελικά, πάνω από 18 εκατ. δολ. σε κόστη ανάκτησης και διαφυγόντα έσοδα. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αυξημένος κίνδυνος cyber επιθέσεων, προτείνονται μέτρα όπως εξυπνότερη αρχιτεκτονική συστημάτων, υψηλότερος βαθμός ετοιμότητας των εργαζομένων και καλύτερη… cyber-υγιεινή.
Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου
MUNICH RE
GENERALI
Βλέπει «σειρά ευκαιριών» μετά την πανδημία
Στα 113 εκατ. ευρώ τα κέρδη πρώτου τριμήνου
«Ποικιλία ευκαιριών» στην (αντ)ασφαλιστική αγορά κατά τη μετά τον κορωνοϊό εποχή βλέπει η Munich Re, σύμφωνα με τον γενικό οικονομικό διευθυντή της, Christoph Jurecka. Κοιτώντας μπροστά, είναι πολύ νωρίς να πει κανείς σε ποιες ευκαιρίες θα εστιαστεί ο όμιλος, αλλά ο κ. Jurecka επεσήμανε ότι υπάρχουν ήδη πολλές επιλογές στην αγορά: «Για παράδειγμα, υποθέτοντας ότι οι πρωτασφαλιστές θέλουν να περιορίσουν τη μεταβλητότητα για να αμβλύνουν τους κινδύνους στους ισολογισμούς τους, ίσως θα μπορούσαμε να τους στηρίξουμε με αντασφαλιστικά εργαλεία διαχείρισης κεφαλαίων. Αυτό είναι ένα παράδειγμα ευκαιρίας στην αγορά». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η Munich Re έχει λανσάρει, εδώ και δύο χρόνια, αντασφαλιστικές καλύψεις έναντι κινδύνου πανδημίας, για τις οποίες όμως δεν παρατήρησε ιδιαίτερη ζήτηση.
Ερωτώμενος αν ο όμιλος παρατηρεί αυξημένη ζήτηση για γενικές αντασφάλειες, έκανε λόγο για δύο τάσεις που επηρεάζουν την αγορά στην παρούσα φάση: «Για πολλούς πρωτασφαλιστές ορισμένες από τις γραμμές δραστηριότητας εξαρτώνται από την πορεία του ΑΕΠ, οπότε η αύξησή τους θα είναι μικρότερη. Από την άλλη όμως, σε περιόδους κρίσης και αυξημένων κινδύνων, αβεβαιότητας και μεταβλητότητας, η προστασία είναι κάτι που θεωρούμε ότι θα ενδιαφέρει περισσότερο» κατέληξε ο κ. Jurecka.
Στα 113 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα καθαρά κέρδη πρώτου τριμήνου της Generali, έναντι κερδών 744 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Ο ιταλικός ασφαλιστικός όμιλος παρέμεινε «στο μαύρο», παρά την πανδημία του κορωνοϊού, οι παρενέργειες της οποίας αποτυπώθηκαν στις ζημίες ύψους 655 εκατ. ευρώ στο επενδυτικό του χαρτοφυλάκιο. Το λειτουργικό αποτέλεσμα για την εξεταζόμενη περίοδο διαμορφώθηκε σε 1,45 δισ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη ενσωματώνουν και μη λειτουργικές δαπάνες ύψους 100 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του Ειδικού Διεθνούς Ταμείου που σύστησε ο όμιλος για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της πανδημίας. «Το πρώτο τρίμηνο του έτους έδειξε καλές λειτουργικές επιδόσεις και επιβεβαίωσε την εύρωστη κεφαλαιακή θέση του ομίλου. Τα καθαρά κέρδη επηρεάστηκαν από απομειώσεις συνδεόμενες με την πορεία των αγορών ως αποτέλεσμα της πανδημίας» σχολίασε ο γενικός οικονομικός διευθυντής του ομίλου Generali, Cristiano Borean. Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη για να εκτιμηθούν οι συνέπειες στον διεθνή ασφαλιστικό κλάδο, ο ίδιος υπογράμμισε ότι το μοντέλο λειτουργίας του ομίλου διασφαλίζει την επιχειρηματική του συνέχεια. «Αυτό οφείλεται και στη συνεχώς αυξανόμενη ψηφιοποίηση των διαδικασιών και των προϊόντων μας, καθώς και στα πολυκαναλικά δίκτυα διανομής,
μάρτιος απρίλιος 2019
77
διεθνή νέα
διεθνή αφιέρωμα νέα που αξιοποιούνται από ένα διεθνές δίκτυο πρακτόρων».
ΑΧΑ Στρατηγική συμμαχία της με τον ξενοδοχειακό όμιλο Accor
78
insurance w*rld
Καινοτόμο στρατηγική συμμαχία σύναψαν δύο «βαριά» ονόματα του γαλλικού επιχειρείν: ο λόγος για τον ασφαλιστικό όμιλο ΑΧΑ και τον ξενοδοχειακό όμιλο Accor, με τον πρώτο να παρέχει υπηρεσίες υγείας στους πελάτες των 5.000 ξενοδοχείων της Accor ανά τον κόσμο, μια κάλυψη ιδιαίτερα σημαντική στην παρούσα συγκυρία της πανδημίας του κορωνοϊού. Αρχής γενομένης από τον Ιούλιο του 2020, η συμμαχία αυτή θα επιτρέψει στην Accor να επωφεληθεί από το υψηλότερο επίπεδο υπηρεσιών υγείας, χάρη στις ιατρικές λύσεις της AXA Partners, του διεθνούς βραχίονα του ομίλου που εξειδικεύεται στις υπηρεσίες ιατρικής βοήθειας, ταξιδιωτικών ασφαλίσεων και προστασίας πιστώσεων. Οι πελάτες της Accor θα επωφεληθούν από τα προηγμένα προϊόντα τηλεϊατρικής της ΑΧΑ, αποκτώντας δωρεάν πρόσβαση σε ιατρικές συμβουλές εξ αποστάσεως. Θα αποκτήσουν επίσης πρόσβαση στο ευρύ ιατρικό δίκτυο της ΑΧΑ, που περιλαμβάνει δεκάδες χιλιάδες εγκεκριμένους ιατρικούς επαγγελματίες. Όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, Thomas Buberl: «Η ΑΧΑ αναδείχθηκε πέρσι σε παγκόσμιο leader των υπηρεσιών τηλεϊατρικής. Η συνεργασία με την Accor αποτελεί μοναδική ευκαιρία να διευρυνθεί η πρόσβαση στην τεχνογνωσία μας και τις λύσεις υγειονομικής περίθαλψης που παρέχου-
με. Καθώς αντιμετωπίζουμε μιαν άνευ προηγουμένου κρίση υγείας με τον Covid-19, ποτέ αυτή μας η φιλοδοξία δεν ήταν πιο επίκαιρη».
LLOYD’S «Κορωνο-λογαριασμός» 203 δισ. δολ. για τον (αντ)ασφαλιστικό κλάδο Στα 107 δισ. δολ. εκτιμά η ιστορική (αντ)ασφαλιστική αγορά του Λονδίνου Lloyd’s τον συνολικό λογαριασμό που θα κληθεί να πληρώσει για το 2020 ο (αντ)ασφαλιστικός κλάδος διεθνώς σε σχέση με την πανδημία του κορωνοϊού. Η «λυπητερή» σχεδόν διπλασιάζεται και υπολογίζεται στα 203 δισ. δολ. αν υπολογιστούν και οι
απώλειες στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Τα ίδια τα Lloyd’s εκτιμούν ότι θα κληθούν φέτος να καταβάλουν στους πελάτες τους αποζημιώσεις ύψους 3-4,3 δισ. δολ., με τον διευθύνοντα σύμβουλο, John Neal, να κάνει λόγο «για μιαν άνευ προηγουμένου πρόκληση για την ασφαλιστική βιομηχανία». Τα Lloyd’s επισημαίνουν ότι τα 4,3 δισ. δολ. που αναμένουν ότι θα καταβάλουν στους πελάτες της αγοράς είναι μέγεθος συγκρίσιμο με τις ζημίες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και αντιστοιχούν στις σωρευτικές ζημίες από τους τυφώνες Harvey, Irma και Maria το 2017. Αν αυτοί οι υπολογισμοί αποδειχθούν ρεαλιστικοί, αυτό σημαίνει ότι ο Covid-19 θα αποτελεί το μεγαλύτερο μεμονωμένο ζημιογόνο συμβάν στην ιστορία. Είναι δε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η εκτίμηση των 107 δισ. δολ. αφορά μόνο στις ζημίες από underwriting για φέτος και δεν λαμβάνει υπόψη δυνητικές αποζημιώσεις που μπορεί να
γίνουν απαιτητές τα επόμενα χρόνια.
COVEA- PARTNER RE Ναυάγησε το mega-deal Σε ναυάγιο οδηγήθηκε ένα μεγάλο αντασφαλιστικό deal που είχε εξαγγελθεί στο ξέσπασμα της κρίσης κορωνοϊού στην Ευρώπη. Πρόκειται για την εξαγορά της αντασφαλιστικής Partner Re με έδρα τις Βερμούδες (που ελέγχεται από την οικογένεια Ανιέλι μέσω της εταιρείας holding ΕXOR) από τη γαλλική Covea, σε μια σαφή ένδειξη ότι ο Covid-19 αναδιατάσσει –μεταξύ άλλων– και τον χάρτη των συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο. Η Covea ζήτησε επαναδιαπραγμάτευση του τιμήματος των 9 δισ. δολ., επικαλούμενη τις παρενέργειες του κορωνοϊού, για να συναντήσει την άρνηση της ΕXOR, που επέμεινε στην αρχική τιμή. ΕXOR και Covea είχαν υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας στις αρχές Μαρτίου, με το οποίο είχαν ανακοινώσει με πανηγυρικό τρόπο τη συμφωνία. Οι Γάλλοι επιδίωξαν να χαμηλώσει το τίμημα, εξαιτίας της αλλαγής των συνθηκών λόγω κορωνοϊού, που αποτυπώθηκαν στην κατακόρυφη αύξηση της μεταβλητότητας και στην πτώση των τιμών των μετοχών. Η EXOR, από την πλευρά της, δήλωσε «πεπεισμένη» ότι η πώληση της Partner Re με δυσμενέστερους όρους σε σχέση με αυτούς που συμφωνήθηκαν στο αρχικό μνημόνιο συνεργασίας της 3ης Μαρτίου δεν αναγνωρίζει την εγγενή αξία της εταιρείας. iw
16.06.20
LiveOn digital event
διεθνή αφιέρωμα νέα
διοργάνωση
Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου
Η ιατρική καινοτομία έναντι της COVID-19
Θεματολογία
ethosevents.eu
σεπτέμβριος μάρτιος οκτώβριος απρίλιος 2019
Ανάλυση του γενετικού προφίλ των Ελλήνων ασθενών που νοσούν από COVID-19 Ανάπτυξη αντιδραστηρίων για τα λεγόμενα rapid test Πιστοποίηση των λεγόμενων τεστ αντισωμάτων Έρευνα και ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίου Εμπόδια και στις προκλήσεις που συναντούν οι κλινικές μελέτες για την ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίου Οι ερευνητικές προσπάθειες που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα
79
#hic20
Παίζουμε με το δικαίωμα
Μ
ας το δίνουν ή το παίρνουμε το δικαίωμα, δικαιωματικά; Όταν δεν ορίζεται από τον Νόμο, το δίνουμε και το παίρνουμε όσο μας παίρνει και για ό,τι συμφωνήσουμε εντός, εκτός και επί τα αυτά. Το δικαίωμα συμβολαίου είναι το ποσό που εισπράττεται μαζί με το ασφάλιστρο για τα έξοδα του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Παίζεται η διαπραγμάτευση, ο καθένας βάζει τους όρους του και όπου «κάτσει». Όταν δεν υπάρχει νομοθεσία και σταθερότητα, υπάρχουν τσακωμοί. Και οι τσακωμοί για τις προμήθειες δεν είναι εύκολη υπόθεση. Άλλα
γίνονται, άλλα ακούγονται. Τι έχουν λαμβάνειν οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές; Συμφωνούν οι ασφαλιστικές για ένα ποσοστό προμήθειας επί της παραγωγής, επί του ασφαλίστρου, στο οποίο όμως δεν συμπεριλαμβάνεται το δικαίωμα του συμβολαίου. Οι ασφαλιστικές, ανεβοκατεβάζοντας το δικαίωμα, καθορίζουν και το πραγματικό ύψος της προμήθειας που δίνουν στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. «Βγαίνουν τα σπαθιά» στις συμφωνίες, καμία πλευρά δεν είναι ευχαριστημένη. Προς το παρόν, διατείνονται ορισμένοι κύκλοι της αγοράς ότι το δικαίωμα εκθέτει ανεπανόρθωτα εκείνες τις ασφαλιστικές εταιρείες που το χρησιμοποιούν κατά κόρον και σε υπερβολικά ποσοστά του «καθαρού» τους ασφαλίστρου, ακόμη κι εκεί που έχουν άλλες, περισσότερο διαφανείς, λύσεις. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι το δικαίωμα συμβολαίου αφορά στα έξοδα διαχείρισης των συμβολαίων. Οι πράκτορες αντιτείνουν ότι μέσω του δικαιώματος μειώνουν το πραγματικό κόστος πρόσκτησης των εργασιών και τονίζουν ότι συνυπολογίζοντας το δικαίωμα αποδεικνύεται μύθος η άποψη περί υψηλών προμηθειών. Δεν θα ανοίξει νέος κύκλος συζητήσεων των ασφαλιστικών για αυτό το δικαίωμα;
80
insurance w*rld
ο αιρετικός
γίνετε συνδρομητές! Τράπεζα
Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ
Φροντιστήριο
στοιχεία συνδρομητή Σχολείο Παιδιών
Super Market
Super Market
Δουλειά
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
ΕΤΑΙΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ethosMEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu
Σε αυτό το ράλι κερδίζει όποιος δεν τρέχει. Νέο app ERGO Drive&Win
Κατέβασέ το στο κινητό σου, γίνε καλύτερος οδηγός και κέρδισε από την ERGO: Μοναδικά δώρα
Μίλια κοινωνικής προσφοράς
Έως -20% στα ασφάλιστρα, αν έχεις ασφάλεια αυτοκινήτου ERGO Είναι πραγματικά απλό. Αρκεί να:
αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€
ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€
αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)
τρόποι εξόφλησης συνδρομών
Τηρείς τα όρια ταχύτητας
Κ ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)
Μη φρενάρεις απότομα και βέβαια...
εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της Β εταιρίας ethosMEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
Επιταχύνεις απαλά
Μη χρησιμοποιείς το κινητό σου ενώ οδηγείς.
Το ERGO Drive&Win σε βοηθάει να βελτιώσεις την οδηγική συμπεριφορά σου για να κερδίσεις περισσότερα.
Ξεκίνα σήμερα!
Μάθε τους όρους και τις προϋποθέσεις στο www.ergohellas.gr
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά! Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ethosMEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 92|μάρτιος-απρίλιος/2020
34 αφιέρωμα Cyber απειλές στην εποχή του Covid-19 τεύχος#92 03-04/2020
46 θέμα Swiss Re: Οι πέντε μεγάλες τάσεις που επιτάχυνε η πανδημία του κορωνοϊού
50 αφιέρωμα Η επόμενη μέρα μετά τον Covid-19: Κίνητρα και συνεργασία με την Πολιτεία
Σταύρος Κωνσταντάς ISSN 1791-8480
CEO, Εθνική Ασφαλιστική
Η νέα εποχή μάς βρίσκει πιο δυνατούς και πανέτοιμους για την επανεκκίνηση της οικονομίας