Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 97|ιανουάριος-φεβρουάριος/2021
18 2ο Συνέδριο
Επαγγελματικής Ασφάλισης
τεύχος#97 01-02/2021
Επαγγελματική ασφάλιση: Μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για την κοινωνία
54 θέμα Η αγορά ενέργειας έχει «σύμμαχο» την ασφαλιστική βιομηχανία
68 θέμα «Μια χρονιά πολύ διαφορετική από τις άλλες το 2020»
ISSN 1791-8480
Χριστόφορος Πισσαρίδης Ήρθε η ώρα να ξανασχεδιάσουμε το μέλλον
Στρατηγικές Λύσεις
µε τα φτερά της Πληροφορικής & τη δεξιότητα του Ανθρώπινου ∆υναµικού
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
Τι σε κάνει να θυμάσαι πάντα να μην ξεχάσεις;
K
Στην ERGO Ασφαλιστική ξέρουµε. Είναι η υπευθυνότητα. Και όσα φροντίζεις µε υπευθυνότητα έργο µας είναι να τα προστατεύουµε σταθερά και µε ευθύνη.
Υπηρεσίες
Πληροφοριακά Συστήµατα
Σύσταση ΤΕΑ
∆ιαχείριση ΤΕΑ
∆ιαχείριση διοικητικών λειτουργιών ΤΕΑ
∆ιαχείριση Οµαδικών Συνταξιοδοτικών
Business Process Reengineering
∆ιαχείριση Οµαδικών Ζωής & Υγείας
GAP analysis Σχεδιασµός & Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστηµάτων
Prudential Informatics | Μοµφεράτου 148 | 11 475 Αθήνα | pipc.gr
editorial
τεύχος 97 ιανουάριος-φεβρουάριος 2021 τιμή τεύχους 10 € Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Η «αφωνία» της αγοράς
Διευθυντής Σύνταξης ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ konstas.c@ethosmedia.eu Αρχισυντάκτης ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΝΙΟΥΡΑΣ kaniouras.s@ethosmedia.eu
Γ
Συντάκτες ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ ermeidou.e@ethosmedia.eu
ια να προλάβουμε να «επιβιβαστούμε στο τρένο» και να μην το χάσουμε όταν αυτό «θα περνά από τον σταθμό» πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και τα σχέδια που κάνουμε για να προβάλουμε τα προϊόντα της ασφαλιστικής αγοράς. Κλείσαμε έναν χρόνο από τότε που «έκανε ποδαρικό» ο Covid-19 και δεν ακούσαμε τίποτα νέο από τους εκπροσώπους της ασφαλιστικής αγοράς. Πλήρη «αφωνία». Απουσιάζει ο δυνατός εκείνος λόγος που θα μπορούσε να φέρει τον κλάδο στο μέτωπο των αλλαγών. Τα «νερά» φαίνονται «λιμνάζοντα», ήρεμα, σε αυτήν την αγορά ή σαν να μην ενδιαφέρεται κανείς να τα «ανανεώσει». Πρόκειται για βόλεμα ή για απουσία ενδιαφερόντων; Είναι πολυτέλεια να «κοσκινίζουμε» την πανδημία και να μην ασχολούμαστε με την παραγωγή και την οικονομία. Άλλωστε μπαίνει η άνοιξη, θα το λήξουν το θέμα, «έσπασε και ο κουμπαράς», ό,τι ήταν να πάρει ο καθένας το πήρε. Οι μελέτες για τον κλάδο παρατηρούν ότι η μέση μείωση εσόδων των μικρών και μεσαίων ασφαλιστικών θα κυμανθεί από 6% μέχρι 15%, οι μεγάλες θα έχουν μηδενική ή οριακά λίγο κάτω στο -1%. Πώς συμπορεύονται με τις νέες στρατηγικές οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, ποια είναι τα σχέδια για επενδύσεις, ποια είναι τα σχέδια για σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης, ποιες είναι οι επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες, ποια είναι τα σχέδια για την ψηφιακή προβολή τους;
ΛΑΛΕΛΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ chrysanthopoulou.l@ethosmedia.eu ΒΑΪΟΣ ΚΡΟΚΟΣ krokos.v@ethosmedia.eu Δημιουργικό ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ popikalogianni@gmail.com Eπιμέλεια-Διόρθωση ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ louvari.a@ethosmedia.eu Key Account Manager ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu Διοικητική Υποστήριξη ΓΙΟΥΛΗ ΜΟΥΤΕΒΕΛΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu Υποδοχή Διαφήμισης ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu Υπεύθυνη Συνδρομών ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗ oikonomaki.s@ethosmedia.eu
Η Ελλάδα είναι πολύ πίσω στον ψηφιακό μετασχηματισμό, έτσι και οι ασφαλιστικές δεν έχουν το κίνητρο, αλλά κάποια πράγματα μπορούν να γίνουν και χωρίς τις υποδομές του κράτους.
Λογιστήριο ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΗ andrioti.m@ethosmedia.eu
Χρειάζεται ξεβόλεμα και ανανέωση για να προλάβουμε να «επιβιβαστούμε στο τρένο» και να μην κολλήσουμε εκεί που είμαστε σήμερα.
Φωτογραφία ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ SHUTTERSTOCK
Έλενα Ερμείδου
Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣακουλοποίηση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.
ISSN 1791-8480
ιδιοκτησία
Λυσικράτους 64, 176 74 Καλλιθέα T:210 9984950, E:info@insuranceworld.gr www.insuranceworld.gr
Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο για συνεχή, σφαιρική & έγκυρη ενημέρωση!
2
insurance w*rld
www.banks.com.gr • www.virus.com.gr • www.nplconfidential.com • www.coffeemag.gr • www.ethomedia.eu • www.ethosevents.eu
* Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
περιεχόμενα
τεύχος 97 | ιανουάριος-φεβρουάριος 2021
06
www.insuranceworld.gr
Η έγκυρη και έγκαιρη διαδικτυακή ενημέρωση
08
συνέντευξη
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣ Καθηγητής στο London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πρόεδρος της Επιτροπής Σχεδίου Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία, Κάτοχος Βραβείου Νόμπελ Οικονομικών 2010
16
παρουσίαση
FREEDOM
18
2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης Μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για την κοινωνία
46 άρθρο
Στον απόηχο του 2ου Συνεδρίου της ΕΛΕΤΕΑ Από τον Χρήστο Νούνη και τον Χαράλαμπο Φύτρο
48
συνέντευξη
4
insurance w*rld
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΩΣΤΗΣ Chief Operating Officer, Mega Brokers
54 θέμα
Η αγορά ενέργειας έχει «σύμμαχο» την ασφαλιστική βιομηχανία
66 θέμα
Πώς η βασική γνώση για τους κινδύνους επηρεάζει τις επενδυτικές επιλογές κατά την κρίση του Covid-19
68 θέμα
«Μια χρονιά πολύ διαφορετική από τις άλλες το 2020»
72
παρουσίαση METLIFE Πώς μπορείς να βγεις κερδισμένος συνδυάζοντας τη δημόσια με την ιδιωτική σου ασφάλιση;
74
παλμός της αγοράς
78
διεθνή νέα
79
αιρετικός
portal
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
Χρ. Γεωργακόπουλος:
6
insurance w*rld
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ
«Η Ευρωπαϊκή Πίστη στην κορυφή της αγοράς»
Τη θέσπιση φοροαπαλλαγών και κινήτρων ζήτησε από το βήμα του 2ου Συνεδρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης ο Χρήστος Γεωργακόπουλος, διευθύνων σύμβουλος, Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ, τονίζοντας ότι η Πολιτεία θα κερδίσει πολύ περισσότερα από αυτά που υποτίθεται θα χάσει μειώνοντας φόρους. Ο Χρήστος Γεωργακόπουλος, με παρουσία 43 συναπτών ετών στην αγορά, επιχείρησε, στη διάρκεια της ομιλίας του στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, να τεκμηριώσει τη θέση του περιγράφοντας πρόσφατα παραδείγματα που οδηγούν στην ανάγκη σοβαρού σχεδιασμού και άμεσης λειτουργίας των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων στην Ελλάδα.
Στις σελίδες αυτές θα βρείτε τους τίτλους ειδήσεων και άρθρων που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα στο ασφαλιστικό portal insuranceworld.gr
➧ Καθαροί λογαριασμοί για τους ασφαλισμένους Την από κοινού συνεργασία των πυλώνων ασφάλισης ζητά η ασφαλιστική αγορά για να πλαισιωθεί το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Πρέπει να δοθούν λύσεις, να φύγουμε από τη θεωρία και να πάμε στην πράξη, εισηγείται ο πρόεδρος του ΕΕΑ, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου. ➧ Ευθεία απειλή για τους ξενοδόχους, ευκαιρία για τους ασφαλιστές Όχι, απλά διπλασιάζονται, αλλά τριπλασιάζονται και τετραπλασιάζονται οι κυβερνοεπιθέσεις προς τα ξενοδοχεία, αναφέρει στέλεχος από την ασφαλιστική αγορά. Το digihotel μάς έρχεται πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν, και αυτό σημαίνει ότι τα χτυπήματα των χάκερς θα πολλαπλασιαστούν. Οι μεγαλύτερες απειλές για τα ξενοδοχεία
σήμερα είναι η παραβίαση και η υποκλοπή δεδομένων από μηχανήματα POS. ➧ Πέντε ανοιχτά πεδία για την ασφάλιση τουρισμού Στο απόλυτο κενό βρίσκονται σήμερα οι επιχειρήσεις του κλάδου τουρισμού. Το τρίτο σκληρό lockdown της κυβέρνησης αποτελειώνει την εστίαση, ενώ άγνωστο είναι ακόμη το πώς θα διαμορφωθεί ο ξενοδοχειακός χάρτης. Τα μέτρα της κυβέρνησης δεν επαρκούν, ούτε μπορούν να καλύψουν ζημιές που μπορεί να συμβούν μακριά στο μέλλον. ➧ Σχέδια γνωστής ασφαλιστικής με καλή φήμη για νέα μερίδια στην αγορά Γνωστή, πολύ γερή κεφαλαιακά, ασφαλιστική και με πολύ καλό όνομα και φήμη στην αγορά έχει ξεκινήσει «αγώνα δρόμου»
μαζί με τους συνεργάτες της, επιχειρώντας να πάρει νέα μερίδια, μπαίνοντας στην αυριανή αγορά του τουρισμού και της εστίασης με το που «θα ανοίξει η πόρτα». ➧ Ασφαλιστική διαμεσολάβηση: Μάχη για διατηρησιμότητα και νέα παραγωγή Διφορούμενα είναι τα μηνύματα από την αγορά, την ώρα που η ασφαλιστική διαμεσολάβηση καλείται να διαβεί τη δύσκολη στενωπό της υγειονομικήςοικονομικής κρίσης με τη διατήρηση συμβολαίων, αρχικά, και την επέκταση σε νέα παραγωγή στη συνέχεια. «Αγκάθι» παραμένει για πολλούς η απουσία φυσικής παρουσίας-επικοινωνίας, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για συμβόλαια υγείας ή άλλα προϊόντα, πιο σύνθετα από το αυτοκίνητο.
portal ➧ Ο πόλεμος των τιμών στο αυτοκίνητο δεν έχει φρένο Γύρους μειώσεων στα τιμολόγια των αυτοκινήτων έχουν φέρει οι νέες ψηφιακές πλατφόρμες ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, αλλά και τα παρατεταμένα lockdown. Αρκετοί πάντως ασφαλιστές εμφανίζονται ανήσυχοι, τονίζοντας στο iw ότι ο πόλεμος των τιμών στον κλάδο αυτοκινήτου δεν θα τελειώσει, ενώ κάποιοι άλλοι βλέπουν την κατάσταση αυτή που επικρατεί σήμερα ως κίνητρο για να στραφούν προς άλλους κλάδους ασφάλισης, που αφήνουν περισσότερο χρήμα. ➧ Το μεγάλο ξεκαθάρισμα των ασφαλιστικών πρακτόρων Αναδιατάξεις, αναδιανομές, αξιολογήσεις, αλλά και λύσεις συνεργασιών ασφαλιστικών πρακτόρων με τα εταιρικά δίκτυα, προβλέπει η ασφαλιστική ατζέντα το 2021. Ικανοποίηση και παροχή κινήτρων για κάποιους, αλλά γεύση αποδοκιμασίας για κάποιους άλλους που δεν έπιασαν στόχους στα χρο-
νικά πλαίσια που ορίζουν οι συμβάσεις. ➧ Δύο νέα προϊόντα από την επόμενη εβδομάδα στην αγορά Δύο νέα προϊόντα από τον κλάδο ζωής ετοιμάζονται να βγουν στην αγορά, σύμφωνα με πηγές του iw, σε απάντηση των παρατεταμένων περιόδων χαμηλών επιτοκίων και της αδυναμίας του κλάδου να καλύψει τα εγγυημένα προϊόντα. ➧ «Μήδεια»: Ωφελημένοι οι κάτοχοι ιδιωτικής ασφάλισης Το πέρασμα της «Μήδειας» έφερε στο προσκήνιο, για μία ακόμη φορά, τη σημαντικότητα του να μπορεί κανείς να καλυφθεί από φυσικές καταστροφές και αναπάντεχα γεγονότα που προκαλούν ζημιές, ακόμη και ολικές καταστροφές, στην περιουσία ή την κατοικία του. ➧ Νομοσχέδιο για τις φυσικές καταστροφές Μήπως κάποιοι πήραν στα χέρια τους κανένα αγγλικό ή γερμανικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο, είπαν να το μεταφράσουν, το μετέφρασαν, και πίστεψαν ότι έχουν κάνει δουλειά; Γιατί, κι αυτό να έγινε, δεν έγινε σωστά. Μήπως κάποιοι μπερδεύτηκαν με τους όρους της αντασφάλισης; ➧ Η ασφαλιστική αγορά δεν πουλά Εδώ και έναν χρόνο, απουσιάζει ένας δυνατός λόγος από τις ασφαλιστικές, που να εμπνεύσει την αγορά.
Μπήκαμε στο 2021 και δεν ακούσαμε τίποτα ιδιαίτερο, που να καθοδηγεί και να δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης. Μόνο ό,τι ακούμε για την υγεία και την άνοδο του κλάδου κ.τ.λ. Τα ίδια δηλαδή. Όλα αυτά θα καταλαγιάσουν αν η αγορά δεν δώσει έμφαση στη λεπτομέρεια, που δημιουργεί και τις σχέσεις εμπιστοσύνης. ➧ Η ώρα της αποταμίευσης Η κυβέρνηση, χωρίς να έχει μακροπρόθεσμο σχέδιο για τις επιχειρήσεις, μοιράζει επιδόματα… Αυξήθηκε η ανασφάλεια των πολιτών από την πανδημία και τις ενέργειες που γίνονται για την αντιμετώπισή της. Οι πολίτες δεν μπορούν να καταναλώσουν, λόγω των μέτρων περιορισμού, οπότε αποταμιεύουν, ενώ αισθάνονται μεγάλη αβεβαιότητα για το μελλοντικό τους εισόδημα και χρησιμοποιούν την αποταμίευση ως μέτρο πρόληψης. Ήρθε η ώρα οι ασφαλιστικές να εκδώσουν νέα αποταμιευτικά. ➧ Η πρόκληση του ρίσκου της ενέργειας Πολλές είναι οι προκλήσεις για τον νέο υπουργό Ενέργειας: η ομαλοποίηση της αγοράς ενέργειας, η λειτουργία του χρηματιστηρίου ενέργειας, οι συνεχείς διαπραγματεύσεις με τη ΔΕΗ, οι διαπραγματεύσεις τιμολογίων ενέργειας με τις βιομηχανικές μονάδες, οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας, η είσοδος των ΑΠΕ στην αγορά
ενέργειας στην Ελλάδα, οι ιδιωτικοποιήσεις για την ασφαλιστική αγορά. Μία όμως είναι πολύ μεγάλη: Η διαχείριση του ρίσκου της ενέργειας. ➧ Γιατί οι επιχειρήσεις πρέπει να δουν την ασφάλιση πιστώσεων και εγγυήσεων Πέραν μιας πανδημίας, είναι οι επιχειρήσεις θωρακισμένες για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους και τις προκλήσεις από τον ανταγωνισμό, τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες ή τη χαμηλή ρευστότητα; Πόσες επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα οι ΜμΕ, θα αποταθούν την «επόμενη μέρα» στον ασφαλιστή για να ενισχύσουν τη φερεγγυότητα και τις χρηματοροές τους; ➧ «Η αλεπού από το παζάρι» ζητά ασφαλιστικές Ο λόγος για την πλατφόρμα Pricefox, η οποία στοχεύει, αν δει κανείς τον σχεδιασμό της, να «πιάσει» όλες τις ασφαλιστικές. ➧ Εμβόλιο Covid-19: Πόλεμος ευθυνών και συμφερόντων Τι έχει υπογράψει η Ευρώπη με τις φαρμακευτικές και, ειδικότερα, με την αγγλοσουηδική Astra Zeneca; Οι όροι του συμβολαίου με την τελευταία παραμένουν εμπιστευτικοί. Δεν ξέρουμε τίποτα για τις ευθύνες των δύο μερών, ποιες είναι και πώς αποδίδονται, για τους όρους της τιμολόγησης και της διανομής και άλλες λεπτομέρειες. ιανουάριος φεβρουάριος 2021
➧ Ασφαλιστική αγορά: «Ώρα μηδέν» Όσο συνεχίζεται το αυστηρό και παρατεταμένο lockdown στην Ελλάδα τόσο αδειάζουν οι τσέπες των πολιτών. Σε λίγο, όχι να αγοράσουν ασφάλειες δεν θα έχουν, αλλά ούτε και να πληρώσουν αυτές που ήδη έχουν θα μπορούν.
7
συνέντευξη στον Χρήστο Ν. Κώνστα
Ήρθε η ώρα να ξανασχεδιάσουμε το μέλλον
Ν
«
insurance w*rld
8
α σκεφτούμε, να συζητήσουμε, να διαφωνήσουμε, αλλά τελικά να συμφωνήσουμε». Ο διεθνώς πολυβραβευμένος οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης προσπαθεί διαρκώς, με χαμηλούς τόνους και χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις, να πείσει τους Έλληνες ότι πρέπει να συζητήσουν και να αναζητήσουν νέους τρόπους και νέες μεθόδους ανάλυσης της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Ο ρόλος του κράτους, η αναγκαιότητα της επιχειρηματικότητας και οι νέες απαιτήσεις οργάνωσης των κοινωνικών παρεμβάσεων είναι τα θέματα που αγαπά να συζητά σε κάθε δημόσια παρέμβασή του. Μια συζήτηση με τον νομπελίστα οικονομολόγο Χριστόφορο
Πισσαρίδη αναπόφευκτα περιστρέφεται στα οικονομικά των αγορών εργασίας, στη μακροοικονομική πολιτική, στην οικονομική ανάπτυξη και στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές που θα αλλάξουν τη ζωή μας στα χρόνια που έρχονται. Πριν από δέκα χρόνια, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών, από κοινού με τον Ντέιλ Μόρτενσεν του πανεπιστημίου Northwestern και τον Πίτερ Ντάιαμοντ του MIT, για το έργο του στην ανάλυση των αγορών με τριβές. Προηγουμένως, το 2005, ήταν ο πρώτος οικονομολόγος εκτός των ΗΠΑ που κέρδισε (μαζί με τον Ντέιλ Μόρτενσεν) το διεθνούς κύρους βραβείο του Ινστιτούτου
για τη Μελέτη της Εργασίας (ΙΖΑ) στα Οικονομικά της Εργασίας. Το βιβλίο του Equilibrium Unemployment Theory αποτελεί σημείο αναφοράς στα οικονομικά της ανεργίας και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ο Χρ. Πισσαρίδης είναι εκλεγμένο μέλος της Econometric Society, της Βρετανικής Ακαδημίας, της Ακαδημίας Αθηνών, της Ακαδημίας της Ευρώπης και αρκετών άλλων επιστημονικών συλλόγων, ενώ επίσης είναι ισόβιο επίτιμο μέλος της American Economic Association. Το iw έχει την τιμή να καταγράφει τις απόψεις ενός σπουδαίου Έλληνα, που κατάγεται από την Κύπρο, αλλά ζει και λειτουργεί ως πολίτης του αναπτυγμένου κόσμου.
Χριστόφορος Πισσαρίδης ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Καθηγητής στο London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πρόεδρος της Επιτροπής Σχεδίου Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία, Κάτοχος Βραβείου Νόμπελ Οικονομικών 2010
9
συνέντευξη iw? Μας εντυπωσιάσατε τον Φεβρουάριο με την εμπεριστατωμένη παρέμβασή σας στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης. Εξηγήστε μου όμως γιατί αισθανθήκατε τόσο έντονα την ανάγκη να διαχωρίσετε με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα τη συμβολή του κρατικού και του ιδιωτικού τομέα στο ασφαλιστικό μας σύστημα;
Έχω την εντύπωση ότι στην Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη παρανόηση για τους ρόλους του κρατικού και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Για να ξεκινήσουμε μια ουσιαστική συζήτηση, θεωρώ ότι πρέπει να ξεχωρίσουμε τον ρόλο του κράτους από αυτόν του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία, καθώς και οι δύο έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια οικονομική και μια κοινωνική πολιτική, οι οποίες συμπληρωματικά θα ενισχύουν την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη. Το κοινωνικό κράτος είναι απαραίτητο σε κάθε οικονομία. Για να λειτουργήσει όμως χρειάζεται μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Με απλά λόγια, το κράτος ασφαλίζει, προσφέρει ένα περιβάλλον στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία στις ευέλικτες αγορές. απ.
Το σύστημα αυτό το έχουμε ονομάσει flexicurity, που σημαίνει ευελιξία στις αγορές και ασφάλεια από το κράτος. Σε αυτό το περιβάλλον αναπτύσσεται η καινοτομία και επιχειρήσεις υψηλής παραγωγικότητας, όπως βλέπουμε σε χώρες όπως η Ολλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες. iw? Ζούμε, ωστόσο, σε μια περίοδο της ιστορίας κατά την οποία –ιδιαίτερα μετά την πανδημία– ο ρόλος του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα διευρύνεται εξ ανάγκης και εξ αντικειμένου. απ. Δεν πρέπει να κάνουμε αυτό το λάθος, οι προσωρινές συγκυρίες δεν πρέπει να επηρεάζουν τη συνολική μας στρατηγική. Ας ξεκινήσουμε από την αρχή: Ποιος είναι ο κεντρικός στόχος μιας σωστής οικονομικής πολιτικής; Η αντιμετώπιση της φτώχειας με αξιοπρέπεια και συνείδηση. Για να αποφύγουμε τη φτώχεια πρέπει να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα, να βρούμε πόρους για επενδύσεις, μόρφωση, καλή δημόσια υπηρεσία και περιβαλλοντική πολιτική. Στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα στην οικονομία και την κοινωνία. Σε ό,τι αφορά την οικονομία, έχουμε
10
insurance w*rld
Για να αποφύγουμε τη φτώχεια πρέπει να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα, να βρούμε πόρους για επενδύσεις, μόρφωση, καλή δημόσια υπηρεσία και περιβαλλοντική πολιτική. Στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα στην οικονομία και την κοινωνία.
νομικές υποχρεώσεις. Σε ό,τι αφορά την κοινωνία –ιδιαίτερα εδώ στην Ευρώπη–, τα κράτη έχουν περισσότερα περιθώρια να επιλέγουν την πολιτική προστασίας των πολιτών τους. Η κυρίαρχη, ωστόσο, οικονομική φιλοσοφία είναι η ελεύθερη αγορά (το παλιό γνωστό “Laissez-faire” theory), με μόνο μικρά περιθώρια απόκλισης. Η φιλοσοφία αυτή είναι υπέρ του ιδιωτικού τομέα στην παραγωγή, σε αντιδιαστολή με τις κρατικά ελεγχόμενες βιομηχανίες. Η Ευρώπη είναι υπέρ των ιδιωτικών επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας, απαγορεύει ρητά τις κρατικές ενισχύσεις σε προβληματικές επιχειρήσεις ενώ υποστηρίζει τις ανταγωνιστικές και ευέλικτες αγορές, συμπεριλαμβανομένων των αγορών εργασίας. Η επιλογή αυτή δεν επήλθε τυχαία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε αυτή τη φιλοσοφία μετά από εμπειρία πολλών ετών και αφού μελέτησε τις πλέον επιτυχημένες χώρες στον κόσμο και την οικονομική τους ανάπτυξη. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και άλλων οικονομιών κεντρικού σχεδιασμού, όπως και η ανάπτυξη που γνώρισε η Κίνα, αφότου υιοθέτησε το μοντέλο της ανοικτής αγοράς, σίγουρα ελήφθησαν υπόψη στις επιλογές της Ενωμένης Ευρώπης. iw? Σίγουρα, ωστόσο, μετά την καταιγίδα του ιού Covid-19, το κοινωνικό κράτος φαίνεται ότι καθοδηγεί την κούρσα στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. απ. Η Ευρώπη έχει στο κέντρο της πολιτικής της ένα σύστημα διακυβέρνησης, το «ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος». Οι κύριοι ευρωπαϊκοί θεσμοί προσφέρουν μεγαλύτερη ελευθερία ελιγμών στην κοινωνική πολιτική των κρατών-μελών, αλλά
συνέντευξη
Στην παρούσα φάση, η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ανακαλύψει τον τροχό. Ο ταχύτερος δρόμος είναι να αντιγράψουμε τις καλύτερες πρακτικές όσων οικονομιών ήδη προπορεύονται, με τις απαραίτητες προσαρμογές. σεται η καινοτομία και επιχειρήσεις υψηλής παραγωγικότητας, που τελικά οδηγούν σε ένα καλύτερο επίπεδο ζωής. iw? Η συλλογική δουλειά που έκανε η Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων, στην οποία εσείς είστε επικεφαλής, τελικά εξελίχθηκε σε ένα σχέδιο για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης… απ. Οι πόροι του Ταμείου RRF προσφέρουν την ευκαιρία για ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Οι δικές μας συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση αφορούν στη διαχείριση της οικονομίας. Οι πολιτικές που προτείνουμε για το Σύστημα Δικαιοσύνης και τον Δημόσιο Τομέα θα καταστήσουν πιο ευέλικτες και διαφανείς τις σχέσεις στην αγορά και θα προσελκύσουν ακόμη
περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις, επιπλέον των πόρων του RRF. Οι συστάσεις μας για τα προγράμματα κατάρτισης, τους ανέργους, τις νέες μητέρες και τους νέους πατέρες, έχουν σχεδιασθεί με στόχο να παρέχουν ένα καλό σύστημα διά βίου μάθησης και ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, που θα αυξήσουν την εργασία και θα διευκολύνουν περισσότερες γυναίκες να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους και τις δεξιότητές τους και να αμειφθούν ανάλογα. Και οι συστάσεις μας για τη στήριξη των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος, τις βιώσιμες συντάξεις και τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος θα ενισχύσουν το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων και προστασίας. Στην παρούσα φάση, η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ανακαλύψει τον τροχό. Ο ταχύτερος δρόμος είναι
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
σίγουρα ευνοούν αυτό το σύστημα διακυβέρνησης, που ξεχωρίζει την Ευρώπη από άλλες περιοχές του πλανήτη. Έχει στο κέντρο του την ισχυρή στήριξη στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, στους ανέργους και στα άτομα με ειδικές ανάγκες, ένα καλό συνταξιοδοτικό σύστημα για τους ηλικιωμένους, παιδεία τόσο για τους νεότερους όσο και για τους μεγαλύτερους εργαζόμενους και καθολική κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης. Η Ελλάδα πρέπει οπωσδήποτε να διαμορφώσει ένα σύστημα διοίκησης που να είναι συναφές με εκείνο της ενιαίας αγοράς. Το κράτος ασφαλίζει, προσφέρει ένα περιβάλλον στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία στις ευέλικτες αγορές. Η οικονομία χρειάζεται δυναμικές και ευέλικτες αγορές, οι πολίτες θέλουν ασφάλεια από το κράτος. Σε αυτό το περιβάλλον αναπτύσ-
11
συνέντευξη
Η υποχρεωτική κοινωνική αποστασιοποίηση αλλάζει όχι μόνο την αγορά εργασίας, αλλά και την οργάνωση των πόλεων. Η τηλεργασία και οι τηλεδιασκέψεις θα παραμείνουν στη ζωή μας και μετά την πανδημία. να αντιγράψουμε τις καλύτερες πρακτικές όσων οικονομιών ήδη προπορεύονται, με τις απαραίτητες προσαρμογές. Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα, καθολικά ενταγμένη σε μια πολύ μεγάλη αγορά. Σε αυτήν την αγορά υπάρχουν χώρες που προηγούνται: Η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία και ακόμη μια-δυο χώρες βλέπουμε ότι έχουν υψηλά εισοδήματα και χαμηλά επίπεδα ανισότητας. Σε καμία περίπτωση η μεγαλύτερη ελευθερία στην οικονομία δεν αντιφάσκει με ένα περισσότερο αποτελεσματικό κράτος, ακριβώς το αντίθετο ισχύει… Σίγουρα, ωστόσο, αυτή η πρωτοφανής οικονομική κρίση, αυτό το απότομο φρενάρισμα της παγκόσμιας οικονομίας που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού αλλάζει και τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα… iw?
12
insurance w*rld
απ. Χωρίς αμφιβολία, η πανδημία προκαλεί ήδη κοσμογονικές αλλαγές στον τομέα της εργασίας και στον τρόπο ζωής των πολιτών. Η ευέλικτη και εξ αποστάσεως εργασία είναι μία από αυτές τις αλλαγές που φέρνω ως παράδειγμα. Η υποχρεωτική κοινωνική αποστασιοποίηση αλλάζει όχι μόνο την αγορά εργασίας, αλλά και την οργάνωση των πόλεων. Η τηλεργασία και οι τηλεδιασκέψεις θα παραμείνουν στη ζωή μας και μετά την πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι θα κυριαρχήσουν
μορφές εργασίας που έχουν άμεση σχέση με την τεχνολογία, τις ταχυμεταφορές και την απομακρυσμένη απασχόληση. Σε περιόδους αβεβαιότητας, είναι πιο ευέλικτο για τις επιχειρήσεις να απασχολούν ελεύθερους επαγγελματίες για να παρέχουν την (απαιτούμενη) υπηρεσία, παρά να προσλαμβάνουν εργαζομένους πλήρους απασχόλησης. Αυτοί οι αυτοαπασχολούμενοι, ωστόσο, θα πρέπει να απολαμβάνουν του αγαθού της κοινωνικής ασφάλισης για να μπορούν να είναι περισσότερο παραγωγικοί. iw? Ποια συμβουλή δίνετε σε κυβερνήσεις μικρών χωρών –όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος– για να αντιμετωπίσουν το κύμα της φτώχειας που θα φέρει η «επόμενη μέρα» της πανδημικής κρίσης;
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσεις τη φτώχεια από το να προσφέρεις καλές θέσεις εργασίας σε όποιον τις έχει ανάγκη. Όταν ο άνθρωπος έχει μια καλή δουλειά, αποκτά αξιοπρέπεια, γίνεται κυρίαρχος του πλούτου του, όσο περιορισμένος και να είναι, και αισθάνεται μέρος της κοινωνίας που ζει. Όταν όμως παίρνει χρήματα ως αντιπαροχή από το κράτος, τότε συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Είναι καθήκον των κυβερνήσεων να στηρίζουν την επιχειρηματικότητα και να συμβάλλουν στην άντληση κεφαλαίων για επενδύσεις, μαζί με τη μόρφωση, που είναι απαραίτητη. απ.
Ευημερία, ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη φέρνουν μόνο οι καλές επιχειρήσεις και όχι το Δημόσιο. Μοναδική πηγή εισοδήματος του Δημοσίου είναι ο ιδιωτικός τομέας, δηλαδή οι επιχειρήσεις. Για να έχει εισόδημα το κράτος, ώστε να το διανείμει δίκαια, χρειάζεται καλές επιχειρήσεις, γιατί μόνο αυτές θα παράγουν για να μπορέσει να τις φορολογήσει. Ελλάδα και Κύπρος μπορούν τώρα να πρωτοπορήσουν στις μεταρρυθμίσεις. Χρειάζονται μια καθολική πολιτική για όλη την οικονομία, ξεκινώντας τις μεταρρυθμίσεις από τον δημόσιο τομέα και στη συνέχεια να αρχίσουν σιγά-σιγά να γίνονται μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, αφήνοντας ελεύθερους τους επιχειρηματίες να επιλέξουν τους κλάδους που θα δραστηριοποιηθούν. iw? Μεταρρυθμίσεις προς ποια κατεύθυνση; Όλοι μιλούν για αλλαγές, αλλά ο προσανατολισμός δεν είναι για όλους ίδιος. απ. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι στην Ελλάδα και την Κύπρο υπάρχει ανάγκη για μια νέα νοοτροπία και ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης. Χρειαζόμαστε πολιτικές που να ενθαρρύνουν την καινοτομία και την εξέλιξη, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού πλούτου. Θέλουμε έναν δημόσιο τομέα μακριά από τη γραφειοκρατία. Να ενθαρρύνει και όχι να εμποδίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Οι αριθμοί αποκαλύπτουν την
συνέντευξη αλήθεια και δείχνουν τον δρόμο: Σε σχέση με την παραγωγικότητα της αγοράς εργασίας, η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση και η Κύπρος στη 13η θέση στην Ενωμένη Ευρώπη. Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της κατανομής πόρων, η Ελλάδα βρίσκεται στην 27η θέση και η Κύπρος στην 26η θέση. Η Ελλάδα έχει χαμηλότερη συμμετοχή παραγωγικών συντελεστών από την Κύπρο και βρίσκεται στην 27η θέση και η Κύπρος στη 14η θέση. Όσον αφορά τις επενδύσεις, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση, με μόνο 10% του ΑΕΠ να επενδύεται, ενώ η Κύπρος βρίσκεται στην 22η θέση από τα 27 κράτη μέλη, ενώ στην επιχειρηματικότητα, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 26η θέση και η Κύπρος στην 23η θέση. Σε σχέση με την αποτελεσματικότητα στην κατανομή των πόρων στην αγορά εργασίας, η Ελλάδα χρησιμοποιεί αυτήν την κατανομή πόρων με τη χειρότερη αποτελεσματικότητα, ενώ η Κύπρος ξεπερνά μόνο την Ελλάδα από όλες τις χώρες της ΕΕ. Το συμπέρασμα είναι απλό: Είμαστε πολύ πίσω στην ΕΕ στην παραγωγικότητα και στις επενδύσεις και πολύ φτωχοί στην απόδοση στην καινοτομία. Πληρώνουμε πρόστιμα στην ΕΕ εξαιτίας της περιβαλλοντικής ασυνειδησίας. Όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν με τη συνεργασία όλων των παραγόντων, μακριά από κομματικά συμφέροντα, από τη διαφθορά και τις κλαδικές πιέσεις.
απ. Η κυβέρνηση στην Ελλάδα ξεκίνησε την προσπάθεια για την καθιέρωση ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος χορήγησης επικουρικών συντάξεων. Το σχέδιο είναι απλό: Διατηρείται η κύρια ασφάλιση ως πρώτος πυλώνας και η ιδιωτική σύνταξη ως τρίτος πυλώνας. Στη μέση υπάρχουν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης και ο δεύτερος πυλώνας. Στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα θα πρέπει να ενταχθούν όλοι οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά
εργασίας και εθελοντικά όσοι απασχολούνται ήδη στην αγορά. Σε μέσα επίπεδα, στα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ το σύνολο του ενεργητικού των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων είναι κοντά στο 50% του συνόλου των υπό διαχείριση κεφαλαίων. Στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται μόλις στο 1%, ενώ μόνο το 5% των πληρωμών σε συντάξεις βασίζεται σε εισφορές κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα.
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
iw? Ας γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι: Εδώ, στην Ελλάδα, όλοι πλέον βλέπουν πως ανοίγει –και πάλι– ο φάκελος «ασφαλιστικό σύστημα». Η Επιτροπή στην οποία προεδρεύετε έχει κάνει συγκεκριμένες προτάσεις. Μπορείτε να μας τις συνοψίσετε;
13
συνέντευξη Εφόσον η Ελλάδα λειτουργήσει ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής ασφάλισης, σε διάστημα 40 ετών θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αποθεματικά αξίας 99 δισ. ευρώ και τα οφέλη από την αύξηση της αποταμίευσης και των επενδύσεων θα τόνωναν το ΑΕΠ κατά περίπου 7%. Εμείς προτείναμε στην κυβέρνηση να μειώσει το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας (ασφαλιστικών εισφορών). Να μειώσει το ανώτατο όριο εισοδήματος (πλαφόν ασφα-
14
insurance w*rld
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσεις τη φτώχεια από το να προσφέρεις καλές θέσεις εργασίας σε όποιον τις έχει ανάγκη. Όταν ο άνθρωπος έχει μια καλή δουλειά, αποκτά αξιοπρέπεια, γίνεται κυρίαρχος του πλούτου του, όσο περιορισμένος και να είναι, και αισθάνεται μέρος της κοινωνίας που ζει.
λιστέων αποδοχών) επί του οποίου επιβάλλονται αναλογικές ασφαλιστικές εισφορές για τους μισθωτούς εργαζόμενους, ώστε να προσεγγίσει τους μέσους όρους στην ΕΕ. Έχουμε προτείνει, αλλά τελικά η κυβέρνηση φυσικά θα αποφασίσει την αντικατάσταση της ποσοστιαίας εισφοράς υγείας των μισθωτών με ένα σταθερό ποσό ή ένα σύστημα λίγων κλάσεων, όπως ισχύει και με τους αυτοαπασχολούμενους. Εναλλακτικά, υπάρχει η διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος αναλογικών εισφορών, αλλά με ακόμα πιο χαμηλό πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας. Το σχετικό κενό θα καλυφθεί από γενικά φορολογικά έσοδα. Αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης με τρόπο που να είναι αναλογιστικά και ουσιαστικά περισσότερο ανταποδοτική. iw? Είπατε προηγουμένως πως θα αλλάξουν οι πόλεις στις οποίες ζούμε; Πώς το βλέπετε; Τι θα αλλάξει; απ. Η αλλαγή στον τρόπο παροχής των υπηρεσιών μέσω της τηλεργασίας και η ραγδαία ανάπτυξη των ηλεκτρονικών αγορών θα αντικατοπτριστούν στον αστικό ιστό. Ήδη βλέπουμε ότι οι τιμές των εμπορικών ενοικίων πέφτουν. Αυτό
σημαίνει ότι η μεγάλη διαφορά που υπάρχει μεταξύ των εμπορικών και οικιστικών περιοχών των πόλεων θα αλλάξει. Εάν οι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι, θα υπάρχει χαμηλότερη ζήτηση για εμπορικούς χώρους στο κέντρο και μεγαλύτερη ζήτηση για υπηρεσίες ή επιχειρήσεις σε κατοικημένες περιοχές. Το μέγεθος και το εύρος των αλλαγών εξαρτάται από τη φύση, τον σχεδιασμό της και τους όρους χρήσης κάθε πόλης. Για παράδειγμα, η Βαρκελώνη θα είναι πιο «ευκίνητη» από το αυστηρό Λονδίνο. Η πανδημία θα τελειώσει. Θα επιστρέψουμε και πάλι στα ψώνια στα εμπορικά καταστήματα, αλλά όχι στον βαθμό που το κάναμε πριν. Το ίδιο θα ισχύσει και για τους κινηματογράφους, τα θέατρα και τα εστιατόρια. Ο κόσμος θα συνεχίσει να κάνει περισσότερα πράγματα στο σπίτι, αλλά όχι δουλειές του σπιτιού. Όταν κάποιος εργάζεται από το σπίτι, δεν θέλει να μαγειρέψει ή να το καθαρίσει με το που τελειώσει (τη δουλειά). Έτσι, θα προσλάβει κάποιον άλλον να του το κάνει και ο/η οικονόμος θα γίνει το νέο επάγγελμα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο ήδη η συγκεκριμένη υπηρεσία κερδίζει έδαφος και νομίζω ότι θα κερδίσει πολύ περισσότερα. iw
παρουσίαση
της Έλενας Ερμείδου
Όταν ο σελιδοδείκτης στο ημερολόγιο έδειχνε 4 Ιουλίου 2017, εγένετο…
16
insurance w*rld
FREEDOM
παρουσίαση να επεξεργάζονται τις εφαρμογές και τα δεδομένα από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου ή χρονική στιγμή, μέσω Διαδικτύου, με απόλυτη ασφάλεια. Πυρήνας εργασιών είναι οι κλάδοι υγείας και σύνταξης, unit linked και corporate. Συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, με τις οποίες διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις. Άλλωστε, οι ξεκάθαρες σχέσεις δημιουργούν ξεκάθαρες συνεργασίες.
Μετά από τρία χρόνια λειτουργίας, η εταιρεία έχει περάσει σε κερδοφορία και το χαρτοφυλάκιό της αγγίζει τα 7 εκατ. ευρώ. Ρωτήσαμε τους συνεργάτες της τι νιώθουν όταν βρίσκονται στη FREEDOM και εκείνοι απάντησαν: Νιώθω ελευθερία Νιώθω ευεξία Νιώθω χαρά Νιώθω ασφάλεια Είμαστε οικογένεια. iw
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
T
έλος Σεπτεμβρίου του 2016 κλείνει ένας κύκλος. Ολοκληρώνεται η συνεργασία της Σοφίας Ρατσιάτου, γενικής διευθύντριας Πωλήσεων, με την ασφαλιστική εταιρεία στην οποία είχε υπηρετήσει επί 32 χρόνια. Μετά από έξι μήνες ξεκούρασης, περισυλλογής και αποσυμπίεσης, αποφασίζει να ανοίξει έναν άλλο κύκλο στο επιχειρείν. Δημιουργεί, μαζί με δύο συνεργάτες και φίλους, τη FREEDOM-Πρακτορειακή Ανώνυμη Εταιρεία, στις 4 Ιουλίου 2017, Ημέρα της Ανεξαρτησίας! Χτίζει μια δυνατή υποστηρικτική ομάδα, που έχει πάντα τη διάθεση να εξυπηρετήσει πελάτες και συνεργάτες, δίνοντας λύσεις που ταιριάζουν στις ανάγκες τους, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα. FREEDOM σημαίνει ενσυναίσθηση, ακεραιότητα, πάθος, χαρά. Καθημερινή έμπνευσή τους είναι να κάνουν τη διαφορά με τα ταλέντα τους και με σκληρή δουλειά. Οι πελάτες είναι η βασική προτεραιότητα. Οι σχέσεις συνεργατών-πελατών είναι σχέσεις ζωής. Βλέπουν μέσα από τα δικά τους μάτια, ώστε να τους προσφέρουν τη βέλτιστη εμπειρία –“The FREEDOM way”, όπως λένε. Στη FREEDOM όλοι οι συνεργάτες νιώθουν συμμέτοχοι. Έχουν λόγο, επηρεάζουν αποφάσεις, υπάρχει ευελιξία και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων. Συγκριτικό πλεονέκτημα αποτελεί το κλίμα παρακίνησης, οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες, τα σύγχρονα εργαλεία, όπως το πολυτιμολόγιο, ο κανονισμός πωλήσεων, τα ταξίδια. Από την πρώτη μέρα εργασιών πρωτοστάτησαν και όλη η λειτουργία τους βρίσκεται σε περιβάλλον cloud, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους συνεργάτες να έχουν πρόσβαση και
17
Επαγγελματική ασφάλιση: Μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για την κοινωνία Σύνταξη-επιμέλεια: Βάιος Κρόκος
Έ
18
insurance w*rld
ναν ισχυρό μοχλό ανάπτυξης για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας και κρίσιμο παράγοντα ευημερίας για την κοινωνία, κατά τα διεθνή πρότυπα, έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει ο δεύτερος πυλώνας επαγγελματικής ασφάλισης. Το χάσμα με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους παραμένει πολύ μεγάλο, ωστόσο η εν εξελίξει ασφαλιστική μεταρρύθμιση και οι περαιτέρω προσπάθειες ώστε εργοδότες και εργαζόμενοι να γνωρίσουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης αποτελούν καλό οιωνό για το μέλλον του θεσμού. Ήδη άλλωστε οι προσπάθειες αυτές έχουν αποδώσει καρπούς: Τα τελευταία τρία χρόνια δημιουρ-
γήθηκαν 8 νέα Ταμεία, ενώ μέσα στο 2021 αναμένεται να εγκριθούν τουλάχιστον 10 νέα καταστατικά, γεγονός που δείχνει τη μεγάλη δυναμική του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Στο τέλος του 2020, η ελληνική αγορά επαγγελματικής ασφάλισης αριθμούσε 25, με συνολικό ενεργητικό που προσέγγιζε το 1,7 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό επί του ΑΕΠ μόλις 0,99%, με ποσοστό ενεργών ασφαλισμένων σε ΤΕΑ στο 4,92% επί του συνόλου των απασχολουμένων. Με μεγάλη επιτυχία αποτυπώθηκε το παρόν και το μέλλον του θεσμού στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, που διοργανώθηκε από την Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ) και την ethosEVENTS σε συνεργασία με το οικονομικό και επιχειρηματικό portal
banks.com.gr, το ασφαλιστικό περιοδικό Insurance World και το portal insuranceworld.gr μέσω της LiveOn, της ολοκληρωμένης ψηφιακής τεχνολογίας επιχειρηματικής επικοινωνίας του ethosGROUP. Μια σπουδαία στιγμή, μεταξύ άλλων, σηματοδότησε η ομιλία του νομπελίστα οικονομολόγου sir Χριστόφορου Πισσαρίδη, ενώ συμμετείχαν οι αρμόδιοι υπουργοί, θεσμικοί φορείς και κορυφαίοι εκπρόσωποι ανθρώπων της αγοράς, οι οποίοι περιέγραψαν αναλυτικά τόσο τη «μεγάλη εικόνα» όσο και επιμέρους κρίσιμες λεπτομέρειες γύρω από την επαγγελματική ασφάλιση. Συνοψίζοντας, τα συμπεράσματα τα οποία μπορούν να αποτελέσουν «βάση» για την περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης μπορούμε να πούμε πως είναι ότι:
ιαμορφώνονται προϋποθέσεις Δ ανάπτυξης του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης με τη μείωση των εισφορών προς τον πρώτο πυλώνα και τις «εξωτερικότητες» που αναμένεται να δημιουργήσει ο νέος κεφαλαιοποιητικός φορέας του πρώτου πυλώνα (π.χ. εκπαίδευση των εργαζομένων στην έννοια της μακροχρόνιας αποταμίευσης). παραίτητη κρίνεται η δημιουρΑ γία ενός νέου, ενιαίου και αποτελεσματικότερου εποπτικού οργάνου του δεύτερου πυλώνα, για το οποίο η ΤτΕ ετέθη στη διάθεση του Υπουργείου Εργασίας για την παροχή τεχνογνωσίας. Την ίδια ώρα, απαιτείται και η δημιουργία μιας νέας εποπτείας για τον νέο κεφαλαιοποιητικό φορέα του πρώτου πυλώνα ταυτόχρονα με την ίδρυσή του. Κρίσιμο παράγοντα για το μέλλον
του θεσμού αποτελούν τα πολυεργοδοτικά ταμεία (πολυσυμμετοχικά, πολυκλαδικά) επαγγελματικής ασφάλισης, που αναμένεται να ανθήσουν την επόμενη πενταετία στην Ευρώπη και ταιριάζουν στην ελληνική πραγματικότητα. Ωστόσο, για να αποκτήσει η ελληνική αγορά αυτήν τη δυνατότητα απαιτείται νέα νομοθετική παρέμβαση. Η ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας IORP II στην ελληνική νομοθεσία δεν ολοκλήρωσε, αλλά αντίθετα άνοιξε τον δρόμο για νέες αναγκαίες παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν την ουσιαστική ανάπτυξη του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης. αρά το γεγονός ότι ο πρώτος και Π ο δεύτερος πυλώνας λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά, δεν διαφαίνεται η προοπτική συνεργειών μεταξύ τους με αφορμή την κεφαλαιοποιητική κυβερνητική μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση. Ελλάδα καλείται να ακολουθήΗ σει τη φιλοσοφία ανάπτυξης της Ευρώπης, με μια έξυπνη προσαρ-
μογή του μοντέλου flexicurity στα ελληνικά δεδομένα, το οποίο θα εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματα της χώρας. Έ χει δημιουργηθεί ο μηχανισμός παρακολούθησης της διαδικασίας αδειοδότησης νέων ΤΕΑ από τις εποπτικές αρχές, για τον εντοπισμό των αιτιών που προκαλούν καθυστερήσεις. Σε κάθε περίπτωση, στόχος όλων των αρχών είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών, χωρίς όμως εκπτώσεις στην ποιότητα και τα στάνταρ. Ε πισημάνθηκε η ανάγκη τροποποιήσεων και μεταρρυθμίσεων του πολύ παλαιού Ν. 3029/2002, με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις που περιέγραψαν εκπρόσωποι της αγοράς σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των ΙΕΣΠ/ΤΕΑ. Προτάθηκε η παρέμβαση της Ένωσης Επαγγελματικών Ταμείων για την υλοποίηση δράσεων με σκοπό τη συνεργασία εκπροσώπων του υπουργείου και των εποπτικών αρχών και ανθρώπων της αγοράς με εμπειρία στη λειτουργία των ΤΕΑ, ώστε να είναι εύστοχες και ιανουάριος φεβρουάριος 2021
δεύτερος πυλώνας επαγγελμαΟ τικής ασφάλισης αναδεικνύεται σε «κρίσιμο παράγοντα ευημερίας στην κοινωνία», όπως επεσήμανε και η πολιτική ηγεσία.
19
ρεαλιστικές οι αναμενόμενες υπουργικές αποφάσεις. Τ α ΤΕΑ αποτελούν, πλέον, για τα τμήματα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού πολύ σημαντικά εργαλεία για την προσέλκυση, διατήρηση και ανταμοιβή των στελεχών τους. Επιπλέον, και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, κατά τη διαδικασία κινητικότητάς τους, επιζητούν και λαμβάνουν υπόψη στα κριτήρια λήψης των αποφάσεών τους για πρόσληψη τη διαθεσιμότητα προγραμμάτων συμπληρωματικών παροχών επαγγελματικής ασφάλισης από πλευράς των εργοδοτριών επιχειρήσεων. Τ α ΤΕΑ θα πρέπει να εντάξουν στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια τοποθετήσεις σε έργα ΣΔΙΤ, έργα υποδομών καθώς και ενεργειακά έργα προκειμένου αφενός να διαφοροποιούν αποτελεσματικά τα χαρτοφυλάκιά τους και αφετέρου οι ασφαλισμένοι τους να απολαμβάνουν αποδόσεις-μερίσματα από μεγάλα
επενδυτικά έργα της Ελλάδας που αναμένεται να λάβουν χώρα τα επόμενα χρόνια. Τροφή για σκέψη» αποτέλε« σαν τα ευρήματα ειδικής προσομοίωσης εφαρμογής του μοντέλου της Δανίας στην περίπτωση της Ελλάδας σε ορίζοντα 25ετίας (1995-2020), με υποθέσεις εργασίας τις εισφορές του 7% του μηνιαίου μισθού σε επαγγελματικά ταμεία και 5% ετήσια αναπροσαρμογή του μισθού. Τα αποτελέσματα έδειξαν μέσο κατά κεφαλήν ύψος σωρευμένου για τους ατομικούς λογαριασμούς των Ελλήνων εργαζομένων 52.578 ευρώ και συνολικά 187 δισ. ευρώ ή 113,23% ως ποσοστό του ΑΕΠ του 2020. Τ α ΤΕΑ, πέραν της βασικής τους δράσης, δραστηριοποιούνται επιτυχώς και στην παροχή συμπληρωματικών ολοκληρωμένων παροχών υγείας (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης). Τέτοιο παράδειγμα
αποτελεσματικής σύμπραξης δεύτερου και τρίτου πυλώνα ασφάλισης αποτελεί το ΤΕΑΥΠΟΙΚ, που συνεργάζεται με τον Όμιλο της Ευρωκλινικής. Επίσης, το ΤΕΑ-ΕΛΤΑ παρέχει, σε συνεργασία με την NN Ασφαλιστική, και τη χρήση αντασφαλιστικού προγράμματος, σημαντικές συμπληρωματικές παροχές υγείας επιδοματικού κυρίως χαρακτήρα στα ασφαλισμένα του μέλη. Τ ελευταίο επιτυχημένο παράδειγμα σύμπραξης αποτελεί η στρατηγική συνεργασία του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ και του Ομίλου της Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ: Μια συμφωνία αμοιβαίας συνεργασίας ανταλλαγής τεχνογνωσίας, παροχής ασφαλιστικών προγραμμάτων ιδιωτικής και επαγγελματικής ασφάλισης στα ασφαλισμένα τους μέλη και το εργατικό τους δυναμικό και την εξασφάλιση οικονομιών κλίμακας με την ένταξη της Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ στον κλάδο συνταξιοδοτικών παροχών του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ.
Τι είδαμε στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης
20
insurance w*rld
Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του κράτους στο αναπτυξιακό σχέδιο της ελληνικής οικονομίας; Στην κεντρική ομιλία του στο συνέδριο, ο νομπελίστας οικονομολόγος sir Χριστόφορος Πισσαρίδης αναφέρθηκε στις χαμηλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι χρειάζονται καθολικές και κατά μέρους πολιτικές για να αλλάξει αυτή η κατάσταση την επόμενη δεκαετία. Απαραίτητη αρχή για να επιτευχθεί αυτό επεσήμανε ότι αποτελεί ο διαχωρισμός του ρόλου του κράτους από αυτόν του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία. «Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα
σε μια πολύ μεγάλη ενιαία αγορά. Αυτό της δίνει μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης. Για να το πετύχει αυτό μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων μικρών χωρών της ΕΕ, προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα» σημείωσε. Ειδικότερα, ανέφερε ότι το σύστημα που περιγράφει είναι αυτό που υποστηρίζει η ΕΕ για τα μέλη της, γνωστό σαν flexicurity. Εφαρμόζεται με επιτυχία από τις πιο πολλές μικρές χώρες του Βορρά, κυρίως Δανία, Ολλανδία, Νορβηγία και Σουηδία. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, έχουν ανθήσει η καινοτομία, μεγάλες εταιρείες υψηλής
παραγωγικότητας και περιβαλλοντική πολιτική που έχουν φέρει υψηλά επίπεδα και καλή ποιότητα ζωής. «Οι προτάσεις μας στο αναπτυξιακό σχέδιο εναρμονίζονται με αυτήν τη γενική προσέγγιση στη διαχείριση της οικονομίας. Οι πολιτικές που συστήνουμε για το σύστημα δικαιοσύνης και τον δημόσιο τομέα θα καταστήσουν πιο ευέλικτες και διαφανείς τις σχέσεις στην αγορά και θα προσελκύσουν επενδύσεις» ανέφερε ο κ. Πισσαρίδης. Της ομιλίας του sir Πισσαρίδη είχαν προηγηθεί σημαντικές παρεμβάσεις και χαιρετισμοί κυβερνητικών στελεχών, θεσμικών παραγόντων και
ανθρώπων της αγοράς. Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο κ. Χρήστος Νούνης, πρόεδρος του ΕΛΕΤΕΑ και πρόεδρος του ΔΣ του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ, τόνισε ότι η ΕΛΕΤΕΑ, στο βραχύ χρονικό διάστημα των μόλις 2,5 ετών λειτουργίας της, έχει να επιδείξει έντονα στοιχεία παρεμβατικότητας, σύνθεσης και εξωστρέφειας, καταγράφοντας ήδη πολύ σημαντικό έργο στο ενεργητικό της. Παρουσιάζοντας τις δράσεις της ένωσης στον χρόνο λειτουργίας της, ο κ. Νούνης ανέφερε ότι στις 31 Δεκεμβρίου 2020 η ελληνική αγορά επαγγελματικής ασφάλισης αριθμούσε 25 επαγγελματικά ταμεία, με συνολικό ενεργητικό που προσέγγιζε το 1,7 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό επί του ΑΕΠ μόλις 0,99%, με ποσοστό ενεργών ασφαλισμένων σε ΤΕΑ στο 4,92% επί του συνόλου των απασχολουμένων. «Ήδη στον δεύτερο πυλώνα έχουν
δραστηριοποιηθεί εισηγμένες εταιρείες και επιχειρήσεις που προέρχονται από πολύ δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, αλλά και πολυεθνικές εταιρείες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το αυξημένο έμπρακτο ενδιαφέρον που καταγράφεται σήμερα στην αγορά για ίδρυση
και λειτουργία επαγγελματικών ταμείων από επιχειρήσεις και επαγγελματικούς φορείς, προοιωνίζει ότι ο θεσμός εισέρχεται σε αναπτυξιακή φάση και η χρόνο με τον χρόνο μεγέθυνσή του θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στην ελληνική οικονομία και κοινωνία» τόνισε.
Κωστής Χατζηδάκης Η μεταρρύθμιση στην επικουρική ασφάλιση θα ενισχύσει την προσωπική αποταμίευση πρώτος και ο δεύτερος πυλώνας δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά –όπως ίσως νομίζουν κάποιοι–, αλλά συμπληρωματικά». Υπογράμμισε μάλιστα ότι τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για τον περιορισμό του μη μισθολογικού κόστους –με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από την αρχή του έτους– διαμορφώνουν προϋποθέσεις για ισχυρή ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα τα επόμενα χρόνια. «Αίρεται σε κάποιο βαθμό ένα διαχρονικό δομικό εμπόδιο, το υψηλό μη μισθολογικό κόστος, και δημιουργείται χώρος για προσωπική αποταμίευση μέσω του δεύτερου πυλώνα. Πολλές φορές στο παρελθόν, οι υψηλές εισφορές αναφέρθηκαν ως εμπόδιο στην ανάπτυξη του κλάδου, οπότε οι προοπτικές είναι τώρα βελτιωμένες».
Ο κ. Χατζηδάκης παραλλήλισε την προωθούμενη μεταρρύθμιση του συστήματος επικουρικής ασφάλισης με άλλες μεταρρυθμίσεις που προώθησε κατά τη θητεία του στα Υπουργεία Μεταφορών και Υποδομών. «Τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, τα ΣΔΙΤ κ.λπ. εξασφαλίζουν τους αναγκαίους πόρους όταν τους χρειάζεσαι, δίνοντας παράλληλα ικανοποιητικές αποδόσεις αργότερα στους ιδιώτες επενδυτές. Η ενθάρρυνση, λοιπόν, με διάφορες παρεμβάσεις της ατομικής αποταμίευσης για να κατευθυνθεί στις συντάξεις αντιμετωπίζει με έναν παραπλήσιο τρόπο –και ως ενός ορισμένου σημείου φυσικά– τα προβλήματα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι το συγκεκριμένο μοντέλο έχει υιοθετηθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης». ιανουάριος φεβρουάριος 2021
«Η μεταρρύθμιση του συστήματος των επικουρικών συντάξεων για τους νέους εργαζομένους –με εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων στον πρώτο, δημόσιο πυλώνα του συστήματος– θα φέρει πιο κοντά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην έννοια της προσωπικής αποταμίευσης και της μακροπρόθεσμης επένδυσης. Θα εκπαιδεύσει τους εργαζόμενους και θα «μπολιάσει» την κοινωνία με την ιδέα της προσωπικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, και αυτό θα ωφελήσει την ανάπτυξη και του δεύτερου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, που στηρίζεται στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης». Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, τονίζοντας επίσης: «Ο
21
Εξηγώντας τα οφέλη για τους συνταξιούχους από την εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων στο ασφαλιστικό σύστημα (έχοντας προηγουμένως υπενθυμίσει ότι η δομή του υφιστάμενου συστήματος χρονολογείται από το 1930, όταν τα δημογραφικά δεδομένα ήταν πολύ διαφορετικά), ο ίδιος
ανέτρεξε σε ένα ακόμη παράδειγμα: Όπως είπε: «Το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος” γνώρισε τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, πριν την πανδημία του κορωνοϊού. Οι Καναδοί συνταξιούχοι, μέσω του συνταξιοδοτικού τους Ταμείου, που κατέχει ένα μέρος του Διεθνούς Αερολιμένα
Αθηνών, λάμβαναν μέρισμα από την ανάπτυξη αυτή. Και το ερώτημα είναι: Γιατί να ωφελούνται οι Καναδοί και όχι οι Έλληνες συνταξιούχοι»; Κλείνοντας, τόνισε ότι «ο αναβαθμισμένος ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει στο μέλλον ο κλάδος των επαγγελματικών ταμείων ως συμπληρωματικός συνταξιοδοτικός πυλώνας μάς υποχρεώνει όλους να είμαστε προσεκτικοί στην εποπτεία των ταμείων στη διαχείριση των αποθεματικών και στη σχεδίαση των προσφερόμενων συνταξιοδοτικών προϊόντων. Στο Υπουργείο Εργασίας σχεδιάζουμε τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, την ενίσχυση των αρμόδιων εποπτικών αρχών και τη μετάβαση από το ισχύον κατακερματισμένο σχήμα σε μια ενιαία εποπτική δομή, με στόχο τη θωράκιση του κλάδου και τη διασφάλιση των συμφερόντων των ασφαλισμένων».
Χρήστος Σταϊκούρας Η επαγγελματική ασφάλιση «κλειδί» στην αναβάθμιση του ασφαλιστικού συστήματος
22
insurance w*rld
Τη στήριξη της κυβέρνησης στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, καθώς μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αναμόρφωση, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του ασφαλιστικού μας συστήματος. Εν μέσω των πρωτόγνωρων προκλήσεων που έχει επιφέρει η πανδημία σε όλα τα επίπεδα, ο κ. Σταϊκούρας εξήγησε πως το ασφαλιστικό είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, που στη χώρα μας, κατά καιρούς αλλά και διαχρονικά, έχει γίνει αντικείμενο έντονων συζητήσεων, διαβουλεύσεων, αλλά και διαξιφισμών: Ζήτημα που συμπλέκεται άμεσα με το δημογραφικό, ίσως τη σημαντικότερη πρόκληση που θα κληθεί να αντιμε-
τωπίσει η χώρα μας μεσομακροπρόθεσμα. Οι ηλικιωμένοι αυξάνονται, τα παιδιά μειώνονται και το εργατικό δυναμικό περιορίζεται, με τις συνέπειες να είναι τεράστιες σε οικονομία και ασφαλιστικό. Ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων αυξάνεται ραγδαία. Ένα από τα κρισιμότερα ερωτήματα που μας θέτει το δημογραφικό πρόβλημα είναι η ουσιαστικά δίκαιη ανάπτυξη. Αφού εξήγησε τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης με παροχές εν μέσω των δύσκολων συνθηκών (πολιτικές προστασίας ευάλωτων ομάδων, στήριξη σε επιχειρήσεις-εργαζόμενους, μείωση μη μισθολογικού κόστους κ.ά.), σκιαγράφησε τις προκλήσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος σε συνάρτηση με την εν εξελίξει ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Συγκεκριμένα:
Τ ο υφιστάμενο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ως διανεμητικό, είναι εξαιρετικά εκτεθειμένο στον «δημογραφικό κίνδυνο», σύμφωνα με τον οποίο, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, μειώνεται συνεχώς η αναλογία των οικονομικά ενεργών πολιτών προς τους συνταξιούχους. Το υφιστάμενο σύστημα δεν λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας. Αντίθετα, θέτει αντικίνητρα τόσο στην εργασία όσο και στην αποταμίευση και τις επενδύσεις. Το υφιστάμενο σύστημα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στις νεότερες γενιές και δημιουργεί κίνητρα για στροφή στην «γκρίζα» οικονομία, καθώς είναι διάχυτο το κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας στους νέους για το αν θα καταφέρουν να πάρουν σύνταξη. «Οι παραπάνω προκλήσεις, σε συν-
ντιμετώπιση και επιμερισμό του Α δημογραφικού κινδύνου Εισαγωγή ισχυρών κινήτρων αποτροπής της αδήλωτης εργασίας Μεγαλύτερη διασπορά ρίσκου και, επομένως, διαχρονικά μεγαλύτερη ασφάλεια για τις συντάξεις Ενίσχυση της οικονομικής μεγέθυνσης Εμπέδωση του αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης «Πρόκειται για ένα σύστημα που εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό του μεγέθους του δεύτερου πυλώνα στην Ευρώπη είναι το ύψος των στοιχείων ενεργητικού που κατέχουν τα επαγγελματικά ταμεία και ο ρυθμός αύξησής τους την τελευταία δεκαετία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΕΚΤ, στην ευρωζώνη τα περιουσιακά στοιχεία των συνταξιοδοτικών σχημάτων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2008 έως το 2019, προσεγγίζοντας τα 3 τρισ. ευρώ. Μέγεθος που αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του ΑΕΠ της ευρωζώνης το 2019, έναντι ποσοστού 13% του ΑΕΠ το 2008», όπως τόνισε. Παραθέτοντας στοιχεία του ΟΟΣΑ, συμπλήρωσε:
συνολική περιουσία των επαγΗ γελματικών ταμείων του δεύτερου πυλώνα αυξήθηκε το διάστημα 2009-2019 ταχύτερα από το ΑΕΠ στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Εντός του ΟΟΣΑ, 8 από τις 37 χώρες είχαν περιουσιακά στοιχεία στο τέλος του 2019 άνω του 100% της οικονομίας τους. Ο μέσος όρος αξίας των περιουσιακών στοιχείων των επαγγελματικών ταμείων των χωρών του ΟΟΣΑ, σε σχέση με το μέγεθος των οικονομιών τους, ήταν 91,5% το 2019. «Αντιθέτως, στον τομέα αυτό, η Ελλάδα είναι ουραγός» είπε χαρακτηριστικά. «Παρότι η επαγγελματική ασφάλιση έχει θεσμοθετηθεί από το 2002, δεν έχει καταφέρει να καθιερωθεί στη συνείδηση των ασφαλισμένων ως λύση για συμπληρωματική συνταξιοδοτική παροχή. Γεγονός που αντανακλάται στην αξία των περιουσιακών στοιχείων των επαγγελματικών ταμείων της χώρας μας, σε σχέση με το ΑΕΠ της, η οποία διαμορφώνεται μόλις στο 0,8% το 2019. Εντούτοις, παρότι η αγορά παραμένει ρηχή και μικρή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια ανάπτυξής της την τελευταία πενταετία, καθώς καταγράφεται μια σταθερά ανοδική πορεία του κλάδου, με αύξηση της συνολικής αξίας του ενεργητικού των εν λειτουργία
Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης της τάξης του 45,8%. Παράλληλα, η μέση ετήσια απόδοση των ελληνικών Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης διαμορφώθηκε στο 4,7% την περίοδο 2011-2019, έναντι 4,9% που ήταν ο μέσος όρος απόδοσης των αντίστοιχων ευρωπαϊκών ταμείων» επεσήμανε. Από την άλλη πλευρά, ο υπουργός Οικονομικών ανέδειξε –και– τα οφέλη της ιδιωτικής ασφάλισης (αποκατάσταση πολύτιμων υλικών και οικονομικών πόρων, νέες θέσεις εργασίας, προστασία νοικοκυριών, τόνωση φορολογικών εσόδων κ.ά.), επισημαίνοντας πως όποια «κακώς κείμενα» ανήκουν στο παρελθόν, με την αυστηρή εποπτεία της ΤτΕ και το κανονιστικό πανευρωπαϊκό πλαίσιο Solvency II, μεταξύ άλλων. Καταλήγοντας, εκτίμησε πως η παρούσα συγκυρία αποτελεί την καλύτερη αφορμή για την προώθηση αλλαγών που είναι αναγκαίες ώστε να αναμορφώσουμε και να αναβαθμίσουμε το ασφαλιστικό μας σύστημα, καθιστώντας το εργαλείο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, προς όφελος όλων των Ελλήνων, όλων των γενεών. Αλλαγές που ενισχύουν τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, εμπεδώνουν την ασφαλιστική συνείδηση, ενθαρρύνουν την εργασία και συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της αλληλεγγύης των γενεών. ιανουάριος φεβρουάριος 2021
δυασμό με τις έντονες δημοσιονομικές πιέσεις που δέχεται εδώ και αρκετές δεκαετίες το συνταξιοδοτικό μας σύστημα, και οι οποίες επιτείνονται λόγω της πανδημίας, καθιστούν εκ νέου επίκαιρο και επείγον το ζήτημα της μεταρρύθμισής του. Ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις δημογραφικές τάσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επάρκεια των συντάξεων, τη βιωσιμότητα και τη δημοσιονομική ισορροπία» τόνισε. Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, ο εμπλουτισμός του τρέχοντος συστήματος με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία θα οδηγήσει σε μια διαπυλωνική στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος, με πολλαπλές θετικές συνέπειες, όπως:
23
Γεώργιος Ζαββός Έμφαση στα ΤΕΑ, αρχές του 2022 το Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν
Το πλέγμα πρωτοβουλιών και δράσεων που έχουν ως στόχο την ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα ασφάλισης περιέγραψε, κατά την ομιλία του, ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, κ. Γεώργιος Ζαββός. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν, το λεγόμενο PEPP, που αποτελεί ασφαλιστικό προϊόν που θα παρέχεται από τις ασφαλιστικές εταιρείες, για το οποίο έχει ήδη συσταθεί στο υπουργείο ειδική ομάδα εργασίας. «Το PEPP αποτελεί μια καινοτομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς θα είναι ένα προϊόν που θα χαρακτηρίζεται από μεγάλη διαφάνεια και πολύ χαμηλό κόστος για τον ασφαλισμένο,
καθώς τα θέματα αυτά ρυθμίζονται από Κανονισμό. Ακόμη, έχει το χαρακτηριστικό της φορητότητας, που σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος θα μπορεί να μεταφέρει και να συνεχίσει την ασφάλισή του σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ κι αν εγκατασταθεί. Αποτελεί, λοιπόν, μία ακόμη λύση, που μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τον πρώτο πυλώνα και να οδηγήσει σε ενίσχυση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος των ασφαλισμένων. Η ομάδα εργασίας θα πρέπει να ορίσει κυρίως τα κριτήρια συσσώρευσης και αποσυσσώρευσης των εισφορών, τις αρμόδιες εποπτικές αρχές και τις κυρώσεις. Ως κυβέρνηση, εξετάζουμε και τα κατάλληλα κίνητρα για τους ασφαλισμένους που θα επιλέξουν το προϊόν αυτό, αλλά και γενικότερα τα κίνητρα που πρέπει να δοθούν για
✓
24
insurance w*rld
Αν και ο δεύτερος πυλώνας ασφάλισης υπάγεται, κατά κύριο λόγο, στις αρμοδιότητες του Υπ. Εργασίας, το ΥΠΟΙΚ ενδιαφέρεται σημαντικά, καθώς τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης διαχειρίζονται επενδύσεις με μεγάλη σημασία για την εθνική οικονομία και κατευθύνουν κεφάλαια στην κεφαλαιαγορά
την ενίσχυση της ιδιωτικής ασφάλισης. Η ομάδα εργασίας θα ολοκληρώσει τις εργασίες της μέχρι το τέλος του έτους και ο Κανονισμός για το PEPP θα ξεκινήσει να ισχύει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022» σημείωσε χαρακτηριστικά. Αν και ο δεύτερος πυλώνας ασφάλισης υπάγεται, κατά κύριο λόγο, στις αρμοδιότητες του Υπ. Εργασίας, το ΥΠΟΙΚ ενδιαφέρεται σημαντικά, καθώς τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης διαχειρίζονται επενδύσεις με μεγάλη σημασία για την εθνική οικονομία και κατευθύνουν κεφάλαια στην κεφαλαιαγορά. Όπως εξήγησε αναλυτικά: «Για τον σκοπό αυτό έχουμε προβεί και θα προβούμε σε περαιτέρω δράσεις τόσο για την ανάπτυξη όσο και για την ενίσχυση της αξιοπιστίας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Θεσπίσαμε το νέο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης, το οποίο ενσωματώνει τις βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης, εκσυγχρονίζει το πλαίσιο λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς και προσαρμόζεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Μεταξύ άλλων, θεσπίσαμε για πρώτη φορά κριτήρια καταλληλότητας για τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εισηγμένων εταιρειών, ενισχύσαμε τα κριτήρια ανεξαρτησίας τους, τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου, αυξήσαμε τις κυρώσεις για τις εταιρείες και τους ορκωτούς ελεγκτές σε περιπτώσεις παραβάσεων, ισχυροποιήσαμε τη συνεργασία Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και ΕΛΤΕ και νομοθετήσαμε κανόνες για την αποτελεσματικότερη προστασία των μετόχων και επενδυτών. Επίσης, συστήσαμε ομάδα εργασίας στο Υπουργείο Οικονομικών με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων της κεφαλαιαγοράς για τον σχεδι-
ασμό της στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Οι παράγοντες της κεφαλαιαγοράς μάς έκαναν συγκεκριμένες προτάσεις για κίνητρα προς την κατεύθυνση αυτή, οι οποίες είναι υπό εξέταση για την εφαρμογή τους. Μέρος των προτάσεων αυτών μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, γεγονός το οποίο αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας» σημείωσε. Στους βασικούς στόχους των παρα-
πάνω προτάσεων περιλαμβάνονται: αύξηση των εγχώριων μακροΗ χρόνιων επενδύσεων και αποταμιεύσεων φυσικών προσώπων Η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της αγοράς Η υποστήριξη της πράσινης ανάπτυξης μέσω της κεφαλαιαγοράς και η δημιουργία πλαισίου για την άντληση κεφαλαίων «πράσινων» εταιρειών
ανάπτυξη χρηματοοικονομικής Η παιδείας «Όλες αυτές οι δράσεις αποσκοπούν στην προσέλκυση των μακροπρόθεσμων επενδυτών, που έχει αυτή τη στιγμή ανάγκη η χώρα μας. Και στους πιο σημαντικούς μακροπρόθεσμους επενδυτές, που θα ωφεληθούν από αυτές τις σημαντικές μεταρρυθμιστικές τομές, συγκαταλέγονται τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης» κατέληξε ο κ. Ζαββός.
Τι εκτιμούν θεσμικοί εκπρόσωποι και αρχές
26
insurance w*rld
Απευθύνοντας έναν σύντομο χαιρετισμό στις εργασίες του συνεδρίου, ο κ. Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, αναφέρθηκε στις διαφορές αιτίες της ελληνικής πραγματικότητας που καθυστέρησαν τη λειτουργία των ΤΕΑ, τονίζοντας πως τώρα είναι «η ώριμη περίοδος για να συντελέσουμε όλοι σε μια νέα πραγματικότητα» και επισημαίνοντας ότι «το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθήνας έχει σε εξέλιξη τη δημιουργία ΤΕΑ, θεσμό που ήδη στηρίζει και ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης, καθώς αποτελεί ελπίδα ενίσχυσης του συνταξιοδοτικού συστήματος». Στην ανάγκη συνέχισης των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών στο ασφαλιστικό μας σύστημα, το υψηλό ποσοστό συνταξιοδοτικής δαπάνης επί του ΑΕΠ και την ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος ασφάλισης αναφέρθηκε ο κ. Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας, πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ). «Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού βρίσκεται στην ατζέντα τα τελευταία 30 χρόνια. Τα τελευταία 10 χρόνια, μολονότι έχουν μειωθεί οι υψηλοί συντελεστές για συντάξεις και έχουν γίνει πολλές διαρθρωτικές αλλαγές,
ωστόσο η συνταξιοδοτική δαπάνη της Ελλάδας στην Ευρώπη παραμένει πάνω από 6%. Το ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει το μεγαλύτερο ποσοστό επί του ΑΕΠ για πληρωμή μισθών και συντάξεων στην Ευρώπη. Μαζί με το δημογραφικό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Το ασφαλιστικό μας, αντί για μοχλός ανάπτυξης, αποτελεί τροχοπέδη. Απαιτείται ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού ασφαλιστικού συστήματος και αύξηση των υπό διαχείριση κεφαλαίων από τα ΤΕΑ, που αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 1,6 δισ. ευρώ» είπε. Μολονότι η συνολική περιουσία των επαγγελματικών ταμείων του δεύτερου πυλώνα αυξήθηκε ταχύτερα από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) στις περισσότερες χώρες-μέλη του Οργανισμού, με 8 από τις 37 χώρες να έχουν περιουσιακά στοιχεία στο τέλος του 2019 άνω του 100% της οικονομίας τους, στη χώρα μας το ενεργητικό των ΤΕΑ ανέρχεται σε μόλις 0,8% του ΑΕΠ» σημείωσε. «Η χώρα μας παραμένει πρωταθλητής στην Ευρώπη ως προς τη συνταξιοδοτική δαπάνη, που καταλαμβάνει το 16% του ΑΕΠ. Το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, αντί να αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, αποτελεί τροχοπέδη» συμπλήρωσε,
επισημαίνοντας ότι «το ταμείο των οικονομολόγων (ΕΤΑΟ) έχει παρουσιάσει αξιοσημείωτη ανάπτυξη από το 2004 που δημιουργήθηκε. Έχει φτάσει στο 100%, ακολουθώντας το κεφαλαιοποητικό σύστημα με βάση την ανταπόδοση των εισφορών». Η κ. Ευφροσύνη Ε. Κουσκουνά, BSc, MSc, FHAS, πρόεδρος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής (ΕΑΑ), επεσήμανε ότι όλο και περισσότερα κράτη προχωρούν σε αναδιαμόρφωση των συνταξιοδοτικών τους συστημάτων. «Η διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής βασίζεται όλο και περισσότερο στη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Τα ΤΕΑ αποτελούν έναν συνεχώς εξελισσόμενο θεσμό, ο οποίος είναι συνυφασμένος με την ιδιωτική και τη συλλογική αυτονομία και αντιμετωπίζεται ως πρόσφορο πεδίο συγκερασμού κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων. Η συνεχώς αυξανόμενη συγκέντρωση κεφαλαίων που προορίζονται για την καταβολή επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών έχει αναδείξει τα τελευταία χρόνια την ανάγκη ανάπτυξης ολοκληρωμένων ρυθμίσεων για τα ζητήματα διακυβέρνησης των φορέων επαγγελματικής ασφάλισης» σημείωσε.
Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους φορείς επαγγελματικής συνταξιοδότησης βρέθηκε στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ενδιαφέροντος, ιδίως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια τάση αυστηροποίησης των κανόνων που διέπουν τη λειτουργία τους. Υπό το πρίσμα αυτό, εξηγούνται οι σημαντικές ιδιαιτερότητες που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο της επαγγελματικής ασφάλισης. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η πρωτογενής ελληνική νομοθεσία, καθώς και η δευτερογενής που θα ακολουθήσει, στόχο έχουν την ασφάλεια των επαγγελματικών
συνταξιοδοτικών παροχών, μέσω αφενός της χρηστής διακυβέρνησης των ιδρυμάτων που παρέχουν επαγγελματική ασφάλιση και αφετέρου μέσω της προληπτικής εποπτείας, την παροχή ενημέρωσης στα μέλη των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και τη διαφάνεια, εξήγησε η κ. Κουσκουνά. Η κ. Βασιλική Λαζαράκου, Δ.Ν., πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, επεσήμανε την πολύ σημαντική ευθύνη της εποπτείας των ΤΕΑ που έχει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Όπως ανέφερε, η ΕΚ εντός του έτους θα συνεισφέρει περαιτέρω στην ενίσχυση του νομοθετικού και
ελεγκτικού πλαισίου για τη σωστή λειτουργία και στελέχωση των ΤΕΑ. Στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας, δίνεται η ευκαιρία να χρηματοδοτούν τα ΤΕΑ την ελληνική οικονομία, όπως π.χ. μέσω έργων υποδομής, αρκεί να ακολουθούνται οι τρεις βασικοί παράγοντες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση). «Μέσα από τις επενδυτικές τους αποφάσεις πρέπει να συμβάλλουν στη διασφάλιση και ενίσχυση των τριών αυτών παραγόντων» σημείωσε, ενώ τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ΕΚ ώστε να διαθέτει επαρκείς ανθρώπινους πόρους για να ασκεί αποτελεσματικότερη εποπτεία.
Χρήστος Γεωργακόπουλος Χρέος της Πολιτείας να θεσμοθετήσει τον πυλώνα της επαγγελματικής ασφάλισης-Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Πίστη ελευθερία και τη νεότητα, τα οποία φθίνουν κατά την τρίτη ηλικία, επισημαίνοντας πως η ανεπαρκής λειτουργία του πρώτου πυλώνα ασφάλισης έχει αφήσει εκτεθειμένη αυτήν την ηλικία. Είναι χρέος της Πολιτείας να διασφαλίσει και να θωρακίσει τον δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα ασφάλισης, τόνισε, όπως έχει θεσπιστεί και
στο ευρωπαϊκό σύστημα, στη βάση της συνέπειας, της εντιμότητας και της σωστής διαχείρισης. Ο κ. Γεωργακόπουλος, με 43 στην αγορά, τεκμηρίωσε τις θέσεις του περιγράφοντας πρόσφατα παραδείγματα, τα οποία οδηγούν στην ανάγκη σοβαρού σχεδιασμού και άμεσης λειτουργίας των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων στην Ελλάδα, κάνοντας λόγο επίσης για την ανάγκη θέσπισης φοροαπαλλαγών και κινήτρων, στο πλαίσιο των ευρύτερων προσπαθειών με στόχο την ανάπτυξη. «Η Πολιτεία θα κερδίσει πολλά περισσότερα από αυτά που υποτίθεται θα χάσει μειώνοντας φόρους» είπε χαρακτηριστικά. Μιλώντας για το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, μεταξύ άλλων, τόνισε πως η ανάγκη κάθε πολίτη είναι να εξασφαλίσει τους πόρους επιβίωσής του στην τρίτη ηλικία. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στις ελλείψεις που παρου-
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Για το πρόβλημα του Ασφαλιστικού, τη νέα «κεφαλαιοποιητική» μεταρρύθμιση και τις προοπτικές ουσιαστικής ανάπτυξης της επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης στο νέο περιβάλλον μίλησε ο κ. Χρήστος Γεωργακόπουλος διευθύνων σύμβουλος της ΑΕΓΑ Ευρωπαϊκή Πίστη. Χαρακτήρισε ως βασικά αγαθά την υγεία, την
27
σιάζει το δημόσιο σύστημα υγείας, το οποίο δεν μπορεί να καλύψει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες των πολιτών, και ιδιαίτερα τις ανάγκες των πολιτών της τρίτης ηλικίας. Παράλληλα, έκανε εκτενείς αναφορές στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής, κάτι που το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει, αλλά και σε θέματα κακής διαχείρισης από το Δημόσιο. «Είναι χρέος της Πολιτείας να θεσμοθετήσει και λειτουργήσει τον πυλώνα της επαγγελματικής ασφάλισης, και
χρέος όλων των φορέων να μην υπάρξουν φαινόμενα που υπήρξαν στο παρελθόν όπως αυτό με την “Ασπίς Πρόνοια”. Χρέος, επίσης, της Πολιτείας και της ιδιωτικής ασφάλισης είναι να διασφαλίσει και να προασπίσει τα συμφέροντα των πολιτών» σημείωσε. «Η Ευρωπαϊκή Πίστη, με 43 χρόνια στην αγορά της ιδιωτικής ασφάλισης, υπηρετεί τον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης με ήθος και επαγγελματισμό, για αυτό και έχει συνάψει στρατηγική συνεργασία του
ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ. Έχει την τεχνογνωσία να σχεδιάζει και να παρέχει μοναδικές παροχές στον επαγγελματικό κόσμο, προκειμένου να προστατεύσει τα αγαθά για τα οποία εργάζονται καθημερινώς» τόνισε ο κ. Γεωργακόπουλος. Η Ευρωπαϊκή Πίστη βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των ασφαλιστικών εταιρειών με υψηλή φερεγγυότητα, βάσει του καθεστώτος Solvency II και με 5.554 ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Paul Bonser Έρχεται ανάπτυξη στα πολυεργοδοτικά ταμεία Τις παγκόσμιες αναδυόμενες τάσεις που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια στα προγράμματα συνταξιοδότησης παγκοσμίως, τα οφέλη για παρόχους και εργοδότες από τον καθορισμό των εισφορών (Defined Contribution) και τον «ρόλο-κλειδί» των πολυεργοδοτικών ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης (multiemployer) της AON παρουσίασε ο Paul Bonser, Senior Partner and Head of Aon’s UK International Retirement Practice. Σύμφωνα με τον κ. Bonser, τα οφέλη από τις multi-employer συνταξιοδοτικές λύσεις είναι τα εξής:
28
insurance w*rld
πρόσβαση σε οικονομίες κλίμαΗ κας οδηγεί σε μειωμένες επενδύσεις και λειτουργικά κόστη
Ε κπαιδευτική επάρκεια: Τα μέλη έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις
επενδυτική πολυπλοκότητα Η επιτρέπει σε διαφορετικά μέλη να κάνουν σαφείς τις προτιμήσεις τους για τον επιχειρηματικό κίνδυνο
ιαφάνεια: Εγγύηση ότι όλα τα Δ κόστη είναι πλήρως αποσαφηνισμένα και ότι τα μέλη έχουν απλή πρόσβαση σε βασικές πληροφορίες
ρόσβαση στις στρατηγικές Π ανεξαρτητοποίησης με θεσμικούς ρυθμούς, όπου είναι δυνατόν
Ε παγγελματική διακυβέρνηση για την προστασία των συμφερόντων των μελών και τη διασφάλιση
ότι τα χρήματά τους επενδύονται σωστά «Οι multi-employer συνταξιοδοτικές λύσεις για EMEA της AON παρέχουν ισχυρή διακυβέρνηση, πρόσβαση σε ειδικά σχεδιασμένες-διαχειριζόμενες παγκοσμίως επενδύσεις και ευρηματικές επικοινωνίες μελών, που ενισχύουν την οικονομική ευημερία και επιδιώκουν να προσφέρουν βέλτιστα αποτελέσματα συνταξιοδότησης και αποταμίευσης» πρόσθεσε ο Paul Bonser.
ΠΑΝΕΛ Ι Η εν εξελίξει ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ο ρόλος των ΤΕΑ
πυλώνα του συστήματος, ανέλυσε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Πάνος Τσακλόγλου. Σύμφωνα με τον ίδιο, στόχος της προωθούμενης μεταρρύθμισης είναι να περιορίσει τους κινδύνους του ασφαλιστικού συστήματος που απορρέουν από τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, να δώσει ώθηση στην αναπτυξιακή διαδικασία της ελληνικής οικονομίας, να εξασφαλίσει υψηλότερες συντάξεις για τους μελλοντικούς συνταξιούχους και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Όπως σχολίασε, αυτήν τη στιγμή, καταγράφεται έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κίνητρα για αδήλωτη εργασία. «Με
τη μεταρρύθμιση που επιχειρούμε και τη δημιουργία ατομικών κουμπαράδων, δίνουμε ισχυρά κίνητρα κατά της ανασφάλιστης εργασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά. Παράλληλα, ο υφυπουργός Εργασίας διευκρίνισε ότι το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης παραμένει δημόσιο, ως μέρος του πρώτου πυλώνα ασφάλισης. Επίσης, ο κ. Τσακλόγλου σημείωσε ότι το εποπτικό πλαίσιο θα είναι αυστηρό και στόχος είναι, μεταξύ άλλων, η μέγιστη δυνατή διαφάνεια ως προς την πληροφόρηση την οποία θα λαμβάνουν οι ασφαλισμένοι. O κ. Ιωάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, επεσήμανε ότι η οικονομική επάρκεια μετά τη συνταξιοδότηση δεν μπορεί να προέρχεται μόνο από μία πηγή. Όσον αφορά τα οφέλη της
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης γύρω από την εν εξελίξει ασφαλιστική μεταρρύθμιση, τα χαρακτηριστικά του κεφαλαιοποιητικού συστήματος και τους φορείς παροχής συμπληρωματικής ασφάλισης πραγματοποιήθηκε στο πάνελ I με τίτλο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση, κεφαλαιοποίηση και φορείς παροχής συμπληρωματικής ασφάλισης», παρουσία κορυφαίων ομιλητών, με συντονιστή τον κ. Σταύρο Θωμαδάκη, ομότιμο καθηγητή Χρηματοοικονομικής ΕΚΠΑ και πρόεδρο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Προτύπων Δεοντολογίας του Διεθνούς Ελεγκτικού & Λογιστικού Επαγγέλματος. Τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντική η μεταρρύθμιση του συστήματος επικουρικής ασφάλισης με την εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων στον πρώτο-δημόσιο
29
μεταρρύθμισης, ανέφερε ότι αυξάνει τους μετα-εργασιακούς πόρους του εργατικού δυναμικού. Επεσήμανε ακόμη ότι βασικός ρόλος των Ταμείων είναι να λειτουργούν ως θεματοφύλακας των υποσχέσεων του εργοδότη προς τους εργαζομένους, υπό την προϋπόθεση ότι τα χρήματά τους τυγχάνουν σωστής διαχείρισης. Όπως εξήγησε, βασικά συστατικά μιας ολοκληρωμένης μεταρρύθμισης του δεύτερου πυλώνα πρέπει να αποτελέσουν: αναγνώριση του ρόλου κάθε Η διακριτής συνιστώσας ενός αποτελεσματικού συστήματος επαγγελματικής ασφάλισης, ήτοι του ιδρύματος συνταξιοδοτικών παροχών, των συνταξιοδοτικών κεφαλαίων που διαχειρίζεται το ίδρυμα αυτό, των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων που περιλαμβάνει κάθε κεφάλαιο και του φορέα που διαχειρίζεται το ίδρυμα. αποσαφήνιση ότι τα ιδρύματα Η επαγγελματικής ασφάλισης δεν λειτουργούν εναλλακτικά των δημόσιων ασφαλιστικών ταμείων, αλλά συμπληρωματικά, καθώς αποτελούν τους θεματοφύλακες των υποσχέσεων του εργοδότη προς τους υπαλλήλους του. εισαγωγή αυξημένων βαθμών Η ευελιξίας, που θα ανταποκρίνονται στην ελληνική οικονομική πραγματικότητα, όπως η δυνατότητα δημιουργίας πολυεργοδοτικών ταμείων (multi-employer fund). άρση τυχόν εμποδίων στη δυναΗ τότητα μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.
30
insurance w*rld
προσδιορισμός διαδικασιών για Ο την ομαλή μεταφορά, εκκαθάριση ή διακανονισμό των παροχών σε
περίπτωση που το Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης, η χρηματοδοτούσα επιχείρηση ή ο φορέας διαχείρισής του περιέλθουν σε κατάσταση αφερεγγυότητας. εξάλειψη τυχόν περιττού καταΗ κερματισμού της εποπτείας των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης. επαγγελματική ασφάλιση, Η καθώς βασίζεται στην αρχή της κεφαλαιοποίησης, εκτίθεται στους επενδυτικούς κινδύνους των χρηματοοικονομικών αγορών και συνεπώς απαιτεί σημαντική ενίσχυση της διαφοροποίησης της επενδυτικής στρατηγικής, που θα υλοποιείται από πολλούς και διαφορετικούς συμμετέχοντες. Σ ε ένα τέτοιο σύστημα επαγγελματικής ασφάλισης, ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης θα μπορούσε να αναλάβει έναν αυξημένο ρόλο ως φορέας διαχείρισης επαγγελματικών ταμείων. Ο ασφαλιστικός κλάδος έχει μεγάλη εμπειρία, καθώς διαχειρίζεται εδώ και πολλά χρόνια ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα επαγγελματικής ασφάλισης. Ο κ. Τάσος Γιαννίτσης, ομότιμος καθηγητής Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ, πρώην Υπουργός, εκτίμησε ότι είναι σκόπιμη η εισαγωγή ενός συστήματος κεφαλαιοποίησης για ένα μέρος του ασφαλιστικού συστήματος, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της υπερβολικής ασφαλιστικής επιβάρυνσης, τονίζοντας ότι τα πιο επιτυχημένα ασφαλιστικά συστήματα στον κόσμο είναι αυτά που πέτυχαν να συνδυάσουν διανεμητικά με κεφαλαιοποιητικά συστήματα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, η συζήτηση για τη μετατροπή του συστήματος των
επικουρικών συντάξεων σε κεφαλαιοποιητικό δεν μπορεί να γίνει παραγνωρίζοντας ότι, ακόμη και μετά τις όποιες παρεμβάσεις, την περίοδο 2000-2018 οι συνολικές δαπάνες για συντάξεις αυξήθηκαν στη χώρα μας από 17,5 δισ. ευρώ σε 35 δισ. ευρώ ή από 12,7% σε 18,7% του ΑΕΠ, οι φόροι από τους οποίους το Δημόσιο χρηματοδοτεί τις συντάξεις αυξήθηκαν από 6,4 δισ. ευρώ σε 17 δισ. ευρώ, ενώ η σχέση συνολικών συντάξεων προς συνολικούς μισθούς αυξήθηκε από 41% σε 71%. Ο κ. Γιαννίτσης παρουσίασε 4 παράγοντες που καθιστούν αναγκαία τη μεταρρύθμιση: τη διαγενεακή δικαιοσύνη με δεδομένη την καλπάζουσα γήρανση, την ανάγκη εμπέδωσης της εμπιστοσύνης, την καταπολέμηση της de facto ιδιωτικοποίησης του συστήματος ασφάλισης για αυξανόμενο αριθμό ασφαλισμένων και τη μείωση της επιβάρυνσης των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων για τη χρηματοδότηση των σημερινών ελλειμμάτων. Και επεσήμανε ότι η αναξιοπιστία και οι κίνδυνοι που έχει το σημερινό σύστημα κάνουν σκόπιμη την επιλογή να έχουν οι ασφαλισμένοι δικαίωμα να χειριστούν ένα τμήμα της συνταξιοδοτικής τους διασφάλισης σε ένα στέρεο θεσμικό πλαίσιο: Ώστε, έστω το 2030, να μη βρεθεί η Ελλάδα να βρίσκεται σε επίπεδο ΑΕΠ πίσω από τη θέση που ήμασταν το 2008, δηλαδή 22 χρόνια πριν. Ο κ. Νικόλαος Βέττας, γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τόνισε ότι υπάρχει σήμερα η ευκαιρία να περάσουμε σε ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα, που θα μοιράζει τον κίνδυνο. Ειδικότερα, διευκρίνισε ότι ένα μέρος του συστήματος θα γίνει σταδιακά κεφαλαιοποιητικό και θα
αντιστοιχεί στο ποσοστό που καταλαμβάνουν οι επικουρικές συντάξεις και συγκεκριμένα στο ένα πέμπτο. Ανέφερε, επίσης, ότι τα οφέλη θα είναι μεγαλύτερα αν δεν ενταχθούν σε αυτό μόνο οι νεοασφαλισμένοι, αλλά και μεγαλύτερες ηλικίες. Ιδιαίτερα σημαντική εκτίμησε ότι είναι η σύσταση συστήματος εποπτείας μαζί με την εισαγωγή του νέου συστήματος.
Ο κ. Χαράλαμπος Φύτρος, FHAS, CFA, PhD, Β’ αντιπρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ, αναλογιστής και χρημ/κός αναλυτής ΤΕΑ Johnson & Johnson, αναφέρθηκε στα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και ηθικά ζητήματα στα οποία δίνει έμφαση η ΕΛΕΤΕΑ. «Μείζον θέμα για τα ταμεία δεν είναι η κεφαλαιοποίηση αυτή καθεαυτή, αλλά η πολύπλευρη ανάπτυξή τους» επεσήμανε. Όπως ανέφερε,
υπάρχει λειτουργικός κίνδυνος αν δούμε μονόπλευρα και μόνο κεφαλαιοποιητικά τη σύσταση και ίδρυση των ΤΕΑ, ενώ πρέπει να υπάρξει πλήρης διαχωρισμός των ταμείων από την εκάστοτε επιχειρηματική οντότητα που τα δημιουργεί. «Θεωρούμε ότι χρειάζονται δράσεις που να επιτρέπουν συνέργειες του δεύτερου πυλώνα με τον πρώτο πυλώνα ασφάλισης» ανέφερε.
Γαβριήλ Αμίτσης Ένα εμβληματικό εργαλείο για την προώθηση επαρκών και βιώσιμων πολιτικών ασφάλισης και τα ομαδικά προγράμματα που διαχειρίζονται επιχειρήσεις της ασφαλιστικής αγοράς. «Το βασικό χαρακτηριστικό της επαγγελματικής ασφάλισης πρέπει να είναι η αντανάκλαση μιας στρατηγικής ενίσχυσης των εισοδηματικών πηγών των πολιτών που προωθείται με δυναμικές πρωτοβουλίες των κοινωνικών εταίρων και της αγοράς» τόνισε.
«Ο τομέας της επαγγελματικής ασφάλισης θεωρείται και αντιμετωπίζεται διαχρονικά και διακομματικά ως ο “φτωχός συγγενής” του συστήματος της ασφαλιστικής προστασίας», είπε χαρακτηριστικά. Και συνέχισε: «Πρέπει να προσεγγιστεί από το κράτος, τους κοινωνικούς εταίρους και την αγορά ως εμβληματικό εργαλείο για την προώθηση επαρκών και βιώσιμων πολιτικών».
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Τη δική του οπτική γύρω από τις τελευταίες εξελίξεις στην επαγγελματική ασφάλιση παρέθεσε ο δρ Γαβριήλ Αμίτσης, καθηγητής Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας και διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Κοινωνικής Διοίκησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, σε ομιλία του με τίτλο «Ο δεύτερος πυλώνας ως εμβληματικό εργαλείο προώθησης επαρκών, βιώσιμων και ποιοτικών ασφαλιστικών πολιτικών». Μεταξύ άλλων, υπενθύμισε ότι πρόσφατα το ερευνητικό εργαστήριο προχώρησε σε Μνημόνιο Συνεργασίας με την ΕΛΕΤΕΑ, με στόχο την αναβάθμιση και την εκπαίδευση στην επαγγελματική ασφάλιση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η επαγγελματική ασφάλιση, ειδικά στην Ελλάδα, πρέπει να θεωρηθεί ως ένας αυτόνομος χρηματοπιστωτικός πυλώνας κάλυψης των πολιτών σε περίπτωση εμφάνισης κινδύνων (π.χ. απώλεια εισοδήματος) και δεν πρέπει να συγχέεται με το σύστημα κοινωνικής
31
Fausto Parente Υπάρχει πρόοδος στην Ελλάδα-Ποιες πρωτοβουλίες παίρνει η EIOPA
32
insurance w*rld
Στην ομιλία του ο κ. Fausto Parente, Executive Director, European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA), μίλησε για τη βιωσιμότητα των συντάξεων, τα νέα ψηφιακά εργαλεία, το PEPP, παραθέτοντας τις πρωτοβουλίες που επεξεργάζεται η EIOPA για την προώθηση βιώσιμων συντάξεων. «Σχεδόν το 20% των πολιτών της ΕΕ διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σε μεγαλύτερη ηλικία. Χωρίς δράση, ο αριθμός αυτός θα επιδεινωθεί. Κι όμως, οι συντάξεις αποτελούν ένα μη δημοφιλές θέμα προς συζήτηση» τόνισε, συμπληρώνοντας πως κανείς δεν θέλει να ακούσει ότι θα συνταξιοδοτηθεί αργότερα ή ότι δεν θα λάβουν ικανοποιητική σύνταξη εν τέλει. Υπό το πρίσμα των δυσμενών συνθηκών (δημογραφικό, οικονομικές πιέσεις κ.λπ.), η EIOPA στοχεύει να διευκολύνει κυβερνήσεις και πολίτες ώστε να συνεργαστούν και να προετοιμαστούν καλύτερα για τη συνταξιοδότηση, με συμβουλές σχετικά με την ανάπτυξη πινάκων
συνταξιοδότησης που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της παρακολούθησης των εξελίξεων των συντάξεων στα κράτη μέλη. «Οι πληροφορίες δεν θα βοηθήσουν μόνο τις κυβερνήσεις στη λήψη αποφάσεων. Με τις σωστές πληροφορίες, οι άνθρωποι θα μπορούν επίσης να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο εξοικονόμησης χρημάτων εν όψει συνταξιοδότησης. Εάν μπορούμε να παρέχουμε στους ανθρώπους μια απλή, κατανοητή επισκόπηση του αναμενόμενου συνταξιοδοτικού εισοδήματός τους από όλες τις πηγές, θα διευκολύνει τους ανθρώπους να προγραμματίσουν τη συνταξιοδότησή τους» επεσήμανε. Μιλώντας ειδικότερα για τις επαγγελματικές συντάξεις, ο κ. Parente τόνισε πως μπορούν να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στο να βοηθήσουν τους ανθρώπους να εξοικονομήσουν χρήματα για τη συνταξιοδότησή τους. Αναγνώρισε δε πως πράγματι στην Ελλάδα τον τελευταίο χρόνο έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος γύρω από τον δεύτερο πυλώνα ασφάλισης
και την εποπτεία των συντάξεων. Όπως εξήγησε, αυτές τις μέρες, η τάση αφορά τα συστήματα επαγγελματικών συντάξεων καθορισμένων εισφορών, με μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου να μεταφέρεται στα μέλη του συνταξιοδοτικού συστήματος. «Είναι σημαντικό τα άτομα να έχουν εμπιστοσύνη στις οντότητες που διαχειρίζονται τις συντάξεις τους. Αυτός είναι ένας από τους στόχους της Οδηγίας IORP II, δηλαδή η ενίσχυση της διακυβέρνησης και της διαχείρισης κινδύνων των συνταξιοδοτικών ταμείων και η βελτίωση της διαφάνειας στα μέλη του συστήματος και στους δικαιούχους. Επομένως, η Οδηγία παρέχει ένα καλό πλαίσιο για κυβερνήσεις που θέλουν να καλύψουν το συνταξιοδοτικό τους χάσμα μέσω της ανάπτυξης επαγγελματικών συντάξεων. Παράλληλα με την ανάπτυξη πινάκων συνταξιοδότησης και συστημάτων παρακολούθησης, μπορούμε επίσης να κάνουμε περαιτέρω βελτιώσεις στην Οδηγία IORP II. Φέτος, η EIOPA σχεδιάζει να πραγματοποιήσει προπαρασκευαστικές εργασίες για να διερευνήσει το πεδίο βελτίωσης για την προγραμματισμένη αναθεώρηση της Οδηγίας IORP II» σημείωσε. Αναφέρθηκε, επίσης, στις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το PEPP, χαρακτηρίζοντάς το “game changer”, παρέχοντας στους καταναλωτές έναν εναλλακτικό βιώσιμο τρόπο εξοικονόμησης για συνταξιοδότηση. «Ενθαρρύνουμε τις κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη και ενθαρρύνω την ελληνική κυβέρνηση να εξετάσει την κατάλληλη φορολογική μεταχείριση για να υποστηρίξει την ανάπτυξη PEPP στην Ελλάδα» είπε ο κ. Parente.
ΠΑΝΕΛ ΙΙ Βέλτιστες πρακτικές και θεσμικό πλαίσιο σε διεθνές επίπεδο
34
insurance w*rld
Πολλά και σημαντικά είναι τα στοιχεία που καλείται να αποκομίσει η Ελλάδα από την εμπειρία των χωρών του εξωτερικού, όπου ο τομέας της επαγγελματικής ασφάλισης είναι εμφανώς πιο ανεπτυγμένος. Κατά το πάνελ II του συνεδρίου, με συντονιστή τον δημοσιογράφο Βάιο Κρόκο, καταγράφηκαν η διεθνής εμπειρία, οι βέλτιστες πρακτικές και η λειτουργία των ΤΕΑ, με τους ομιλητές να αναλύουν το νέο θεσμικό πλαίσιο της IORP II σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Fausto Parente, executive director της EIOPA, ανέδειξε τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η τελευταία Οδηγία στον κλάδο της επαγγελματικής ασφάλισης. Την ίδια ώρα –και με δεδομένο το περιβάλλον χαμηλών ή αρνητικών επιτοκίων στις διεθνείς αγορές–, ανέδειξε τον τρόπο με τον
οποίο προχωρούν σε επενδύσεις τα ΤΕΑ, υποστηρίζοντας επίσης πως μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μετά-Covid εποχή στις προσπάθειες ανάτασης των οικονομιών. Τον ρόλο που διαδραματίζει σε όλα αυτά περιέγραψε, από την πλευρά του, ο κ. Philip Neyt, πρόεδρος της European Association of Paritarian Institutions (AEIP). Όπως εξήγησε, η AEIP έχει ως κύριο σκοπό την προάσπιση και εκπροσώπηση παρόχων κοινωνικής ασφάλισης σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία έχουν ιδρυθεί και διευθύνονται από κοινού από εργοδότες και εργαζομένους σε ισότιμη βάση. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις τρέχουσες συνθήκες στον τομέα της εργασίας και στο τι συνέπειες μπορεί να έχει και στην επαγγελματική
ασφάλιση, δεδομένων των επιπτώσεων της πανδημίας και των νέων τεχνολογιών (digital nomads). Ανέδειξε επίσης βέλτιστες πρακτικές από την αγορά του Βελγίου, η οποία διαθέτει ένα ευέλικτο κανονιστικό πλαίσιο και μια αγορά στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλισης που συγκεντρώνει assets 40,2 δισ. δολ., ήτοι το 7,5% του ΑΕΠ της χώρας. Περί τα 380 συνταξιοδοτικά ταμεία έχει η Ιταλία, όπως τόνισε ο Dr. Christos Louvaris Fasois, Policy Advisor on Pension & Financial Affairs, AEIP, αναλύοντας τα στοιχεία και τη διαφορετικότητα στο θεσμικό πλαίσιο της γειτονικής χώρας. Παράλληλα, ανέδειξε στοιχεία για την ανθεκτικότητα των ταμείων σε συνάρτηση με την πανδημία και πρότεινε λύσεις για την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων επιπτώσεων.
Αρκετή απόσταση από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους έχουν Ελλάδα και Κύπρος, σύμφωνα με τον Μάριο Γιαννά FIA, διευθυντή της Cronje & Yiannas Actuaries and Consultants, ο οποίος περιέγραψε τις διαφορές και τις ομοιότητες αυτών των δύο αγορών. Παράλληλα, ανέλυσε τις παγκόσμιες τάσεις και το διεθνές χρηματοοικονομικό περιβάλλον γύρω από την επαγγελματική ασφάλιση, ενώ περιέγραψε και την εμπειρία του
από τις αγορές της Αγγλίας και της Ιρλανδίας. Για το κατά πόσο έτοιμοι είναι οι Έλληνες εργαζόμενοι να υιοθετήσουν πρακτικές και να γνωρίσουν τα οφέλη των ΤΕΑ μίλησε ο κ. Ιωάννης Τζανάκος, γενικός γραμματέας και εκπρόσωπος της ΕΛΕΤΕΑ, στην επιτροπή OPSG της EIOPA. Την ίδια ώρα, έκανε λόγο για ενδεχόμενες τροποποιήσεις που μπορεί να απαιτούνται στην IORP II, στο πλαίσιο των
προσπαθειών για την εποχή μετά την πανδημία. Τέλος, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της αγοράς και των ομιλητών βρίσκεται, μεταξύ άλλων, και το νέο Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν, το λεγόμενο PEPP: Ο ρόλος του και η συνύπαρξη με όλους τους πυλώνες ασφάλισης και οι εναλλακτικές προτάσεις που προσφέρει στο σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών.
Ρεβέκκα Πιτσίκα Προσελκύουν, διατηρούν και ανταμείβουν τους εργαζομένους
διακράτηση ταλέντων σε σύγχρονες κοινωνίες» είπε. «Στην ουσία, προσφέρουν κάτι πολύ παραπάνω από τα υπάρχοντα συνταξιοδοτικά προγράμματα. Οι εισφορές στα ΤΕΑ κεφαλαιοποιούνται στον ασφαλιστικό τους λογαριασμό. Η σύνταξη εξαρτάται από την απόδοση του χαρτοφυλακίου του ατομικού τους λογαριασμού. Το εργατικό δυναμικό πληρώνει τις συντάξεις των γονέων. Τα ΤΕΑ είναι νέος θεσμός στη χώρα, ξεκίνησαν το 2002, και δεν έχουν επικοινωνηθεί και ενισχυ-
θεί όσο πρέπει, κι έτσι έχουν χαμηλή διείσδυση στον επιχειρηματικό κόσμο. Τώρα, οι συνθήκες είναι πιο ώριμες για αυτά τα προγράμματα». Κατά την κ. Πιτσίκα, σε μια σύγχρονη εταιρεία, ο υπεύθυνος πρέπει να: να πείσει την εταιρεία για την ίδρυση ΤΕΑ, να συμμετέχει και να προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά της εισφοράς, να το εντάξει στο συνολικό πακέτο αποδοχών, ενισχύοντας τη φήμη της εταιρείας ως υπεύθυνου εργοδότη.
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Ένα κοινό συμβόλαιο ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους χαρακτήρισε τον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης η κ. Ρεβέκκα Πιτσίκα, CEO, People for Business (PfB). Κατά την ομιλία της με τίτλο «Η αξία των επαγγελματικών ταμείων στις επιχειρήσεις ως εργαλείο για την προσέλκυση, διατήρηση και ανταμοιβή στελεχών» τόνισε: «Τα ΤΕΑ έρχονται να απαντήσουν στην ανάγκη των εργαζομένων για τις μελλοντικές συντάξεις, καθώς το τυχαίο και το απροσδόκητο θα το συναντάμε στο μέλλον. Τα Ταμεία αυξάνονται τα τελευταία χρόνια και αναπτύσσονται» ανέφερε. «Μιλώντας για συνταξιοδοτικά συστήματα, τα ΤΕΑ είναι μια επιτακτική ανάγκη, καθώς διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην οικονομία και την ενίσχυση των κινήτρων για επίσημη (όχι αδήλωτη) εργασία. Το όφελος από αυτά τα Ταμεία είναι μεγάλο. Κυρίως για τους εργαζομένους» σημείωσε. «Τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης αποτελούν μια παροχή υψηλής προστιθέμενης αξίας, ως ένα σημαντικό εργαλείο για την προσέλκυση και
35
ΠΑΝΕΛ ΙΙΙ Η αγορά αφουγκράζεται τα οφέλη της επαγγελματικής ασφάλισης
36
insurance w*rld
Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία τέθηκαν επί τάπητος στο πάνελ III, με θέμα «Εξελίξεις, συγκυρία και αναπτυξιακές προοπτικές του δεύτερου ασφαλιστικού πυλώνα» και με συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, δημοσιογράφο, Head of Content, ethosMEDIA. Μιλώντας ως πρώτος εισηγητής, o καπετάν Παναγιώτης N. Τσάκος, ιδρυτής της Τsakos Group of Companies, αναφέρθηκε στον ανθρώπινο παράγοντα: «Οι άνθρωποί μας είναι η κινητήριος δύναμη και το μεγαλύτερο περιουσιακό μας στοιχείο. Είμαστε εδώ να τους φροντίσουμε και να φροντίσουμε τους ανθρώπους που θέλουμε να έρθουν στη θάλασσα» τόνισε. Σημείωσε πως το ΤΕΑ της εταιρείας μπορεί να προσελκύσει νέους ανθρώπους να γίνουν ναυτικοί, γιατί
η ελληνική ναυτιλία παρέχει πολλές εργασιακές ευκαιρίες. Δίπλα του, ο κ. Νίκος Τσάκος, ο οποίος επεσήμανε πως υπάρχει μεγάλη αποδοχή τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους αλλοδαπούς ναυτικούς που απασχολούν, ωστόσο επεσήμανε ότι θα πρέπει να λυθούν τα θέματα συναλλαγματικών συναλλαγών για τους αλλοδαπούς. Από την πλευρά του, ο κ. Γεώργιος Γεωργόπουλος, ανώτερος γενικός διευθυντής Group Human Resources της Τράπεζας Πειραιώς, ανέφερε ότι το ΤΕΑ του ομίλου Πειραιώς είναι από τα πιο «φρέσκα» ΤΕΑ στην αγορά, καθώς λειτουργεί από τον Νοέμβριο, αντικαθιστώντας έναν αριθμό πολλών προγραμμάτων ασφάλισης που υπήρχαν στις τράπεζες που απορροφήθηκαν. Όπως ανέφερε, «έτυχε μεγάλης
αποδοχής από το προσωπικό. Η τράπεζα συνεισφέρει το 2% του μικτού μηνιαίου μισθού και ο εργαζόμενος μπορεί να συνεισφέρει μέχρι 20% του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του». Επεσήμανε, επίσης, ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση στη λειτουργία τους είμαστε εμείς οι ίδιοι. Οι εργαζόμενοι πρέπει να μπουν στη λογική της μακροχρόνιας αποταμίευσης. Χρειάζεται εκπαίδευση του προσωπικού ώστε να μη δημιουργείται ανασφάλεια. Επίσης, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα μέσα σε ένα ΤΕΑ διαφορετικών επενδυτικών προσεγγίσεων». Στις δικές του επίσης εμπειρίες γύρω από όλα αυτά αναφέρθηκε ο κ. Κυριάκος Σαμπατακάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Accenture. Όπως είπε, η λειτουργία του ΤΕΑ της Accenture ξεκίνησε το
2017, διαπιστώνοντας ήδη τα πολλαπλά οφέλη που παρέχει στους εργαζομένους. «Η πρώτη πρόκληση ήταν να εξηγήσουμε στα στελέχη μας πώς λειτουργεί και η δεύτερη πρόκληση αφορά τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης». Επεσήμανε δε ότι είναι τεράστιο το όφελος για τους εργαζομένους σωρευτικά, οι οποίοι παράλληλα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν online τα στοιχεία και την πορεία του. «Δημιουργήσαμε το ΤΕΑ γιατί θέλαμε να δούμε πώς λειτουργεί αυτό το εργαλείο και να διαπιστώσουμε τις δυνατότητές του» ανέφερε ο κ.
Σωκράτης Λαζαρίδης, διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών. «Τα ΤΕΑ είναι το μεγαλύτερο πρακτικό εργαλείο που μπορούμε να βρούμε» σημείωσε, επισημαίνοντας ότι «κατά κύριο λόγο, το νούμερο ένα θέμα είναι πώς θα πειστεί ο κόσμος για την αξία αυτής της παροχής». Επίσης, πρότεινε να υπάρχουν εναλλακτικά επενδυτικά σχήματα, γιατί πρέπει να πειστούν οι νέοι. Δεύτερο βασικό θέμα αποτελεί η μεταφερσιμότητα και, ακολούθως, ο περιορισμός του κόστους λειτουργίας-εποπτείας. Από τη δική του σκοπιά, ο κ. Ιω-
άννης Βοτσαρίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Interlife AAEΓΑ, ανέφερε ότι η ίδρυση του Ταμείου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου θεσμού λειτουργίας της εταιρείας και σε αυτό συμμετέχουν εργαζόμενοι και διαμεσολαβητές. Η εταιρεία καταβάλλει ποσοστό του μισθού των εργαζομένων και οι διαμεσολαβητές ποσοστό επί του ετήσιου τζίρου. «H ανταπόκριση ήταν γύρω στο 50%-60% μετά από πολλή ενημέρωση, γιατί στην Ελλάδα επικρατεί ανυπαρξία ασφαλιστικής συνείδησης» τόνισε ο κ. Βοτσαρίδης.
αποταμίευση και στην εκπαίδευση, ενώ επεσήμανε τη σπουδαιότητα της επαγγελματικής διαχείρισης, αναφέ-
ροντας ότι πάνω από το 70% των ΤΕΑ στην Ευρώπη αναθέτουν τη διαχείρισή τους σε επαγγελματίες διαχειριστές.
Οι επαγγελματίες διαχειριστές δίπλα στα ΤΕΑ Πολλές είναι οι αλλαγές στην καθημερινότητά μας, αλλά και σε επίπεδο λειτουργίας των αγορών λόγω της πανδημίας, σύμφωνα με τον κ. Θεοφάνη Μυλωνά, πρόεδρο του ΔΣ και διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ και πρόεδρο της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (ΕΘΕ). «Σε τέτοιες περιόδους είναι η ευκαιρία να ρυθμίσουμε εκκρεμή θέματα, όπως το συνταξιοδοτικό» τόνισε ο κ. Μυλωνάς, σημειώνοντας ότι επιβάλλονται άμεσα αλλαγές στην
Τα ΤΕΑ προσφέρουν ευημερία-Το παράδειγμα της Δανίας παρόμοιων χωρών, όπως η Ελλάδα και η Δανία, οι οποίες ωστόσο, στην πραγματικότητα, έχουν τεράστιες διαφορές σε οικονομικά δεδομένα και στην ευημερία και ευτυχία των
πολιτών. Η Δανία παρουσιάζει πολύ υψηλότερες θέσεις σε όλους τους βασικούς δείκτες (υγεία, εκπαίδευση, ανεργία, βιώσιμη ανάπτυξη κ.λπ.). Στη Δανία τα συνταξιοδοτικά κεφά-
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Με κύρια λέξη την «ευημερία», ο κ. Φαίδων Ταμβακάκης, συνιδρυτής και πρόεδρος του ΔΣ της Alpha Trust, προχώρησε στη συνέχεια σε σύγκριση των δεδομένων δύο φαινομενικά
37
λαια ως ποσοστό του ΑΕΠ ανέρχονται σε 219,7% και στην Ελλάδα σε 0,8%. Όπως εξήγησε, οι Δανοί αντιλήφθηκαν τη δεκαετία του ’80 ότι δεν είχαν
αποθεματικά. Εισήγαγαν το 1987 τα πρώτα ΤΕΑ, που πέρασαν μια νηπιακή περίοδο, και τελικά το 1993 ξεκίνησαν υποχρεωτικά (κλαδικά και κρατικά), δείχνοντας έτσι τον δρόμο
της ευημερίας μέσω των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. «Η Πολιτεία πρέπει να είναι πιο αποφασιστική, κλωτσήσαμε μια ευκαιρία το 1995, ξανά το 2000 και κάποιοι, όπως οι Δανοί, την αξιοποίησαν και έγιναν οι δεύτεροι πιο ευτυχισμένοι στον κόσμο» τόνισε με νόημα ο κ. Ταμβακάκης. Κλείνοντας τη ζώνη των ομιλιών, ο κ. Νικόλαος Δ. Φίλιππας, καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, επιστημονικός διευθυντής του Interamerican Research Center και πρόεδρος του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, μίλησε για διεθνείς επενδυτικές στρατηγικές και ανέφερε ότι «η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντικό θέμα. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους νέους ότι θα ζήσουν πολλά χρόνια και να κοιτάξουν την οικονομική τους ευημερία. Η επαγγελματική ασφάλιση συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή». Όπως επεσήμανε, το 2019 στη χώρα μας περίπου 19 δισ. κατευθύνθηκαν στον τζόγο, όταν την ίδια στιγμή το άθροισμα των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία ανέρχονταν σε 1,3 δισ. ευρώ. Ανέπτυξε, επίσης, τα χαρακτηριστικά της ενεργητικής και παθητικής διαχείρισης, αναφέροντας ότι τα αμοιβαία κεφάλαια έχουν φθάσει σήμερα τα 54,9 τρισ. δολ., καθώς υπάρχουν περισσότερα από 122.000 αμοιβαία κεφάλαια.
ΠΑΝΕΛ IV Επενδυτική στρατηγική, επαγγελματική διαχείριση και αποδόσεις στα ΤΕΑ
38
insurance w*rld
Στις σημαντικές συζητήσεις της ημέρας, στο πάνελ ΙV, με θέμα «Αποτελέσματα επενδυτικής διαχείρισης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Μελλοντικές προοπτικές», που συντόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO, ethosGROUP, ο κ. Κρις
Αίσωπος, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Trust και Α’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (ΕΘΕ), έκανε αναφορά στην ανοδική τάση των επαγγελματικών ταμείων, αναφέροντας ότι από το 2006, που ιδρύθηκε το ΕΤΑΟΠ, και μέχρι σήμε-
ρα έχουν δημιουργηθεί 20 επαγγελματικά ταμεία. Στην Ελλάδα βέβαια, όπως επεσήμανε, αντιστοιχούν στο 0,8% του ΑΕΠ, όταν στην ευρωζώνη ο μέσος όρος βρίσκεται στο 25%. Στην Ελλάδα, στα ΤΕΑ συμμετέχουν 200 χιλιάδες άνθρωποι, γεγονός που
ότι η αυξημένη ρευστότητα, σε σχέση με τη μεγάλη μόχλευση που επικρατεί, δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά. «Αυτά τα φαινόμενα είναι γνώριμα σ’ εμάς από την εποχή του 1999 και είναι σίγουρο ότι θα συνεχιστούν. Η επαγγελματική διαχείριση έχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο γνώσης και επομένως ασφάλειας» τόνισε. «Όλα τα δεδομένα θα πρέπει να ποσοτικοποιούνται και να εξετάζονται με βάση τους σκοπούς και στόχους ανάπτυξης του κάθε Ταμείου. Θα αναγκαστούμε να μετακινηθούμε και σε άλλες μορφές επενδύσεων, πέραν των παραδοσιακών» κατέληξε. Ο κ. Θωμάς Κωνσταντινίδης, διευθύνων σύμβουλος, Ευρωπαϊκή Πίστη Asset Management ΑΕΔΑΚ, ανέφερε ότι οι επαγγελματίες διαχειριστές έχουν να προσφέρουν πιο σωστή επενδυτική πολιτική, εξασφαλίζοντας στρατηγική συμμετοχή και ασφάλεια. «Μπορούμε με την ικανότητά μας να βοηθήσουμε
πιο ορθά τα Ταμεία να διαχειριστούν τα αποθεματικά τους και να συμβάλουμε στην επίτευξη καλύτερων αποδόσεων» τόνισε. Ο κ. Αναστάσιος Σεπετής, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με εξειδίκευση στα χρηματοοικονομικά της αειφόρου ανάπτυξης και κοινωνικής προστασίας, σημείωσε ότι η «η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης πρέπει να βρίσκεται στο συνταξιοδοτικό προφίλ κάθε επιχείρησης, καθώς υπάρχουν κοινοί στόχοι μεταξύ Ταμείων και αειφόρου ανάπτυξης». Ο ίδιος επεσήμανε ότι «οι ESG παράγοντες υπάρχουν παντού, οριζόντια πλέον. Σήμερα, απ’ όλες τις πλευρές επενδύονται τρισεκατομμύρια σε εταιρείες που εκπληρώνουν αυτά τα κριτήρια, σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα στην πράξη έχουν γίνει ελάχιστα ακόμα, γιατί δεν έχει περάσει επαρκώς στους χρηματοοικονομικούς φορείς η σπουδαιότητα της επένδυσης σε αυτές τις εταιρείες».
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
αποδεικνύει ότι χρειάζεται εξοικείωση με τον θεσμό. Εκτιμά ότι η συγκυρία μπροστά μας είναι πολύ ευνοϊκή, καθώς έχουν γίνει τεράστια βήματα προόδου σε σχέση με το παρελθόν, ώστε να υπάρχει επαγγελματισμός και αξιοπιστία. Η κ. Ελένη Κορίτσα, αντιπρόεδρος του ΔΣ και αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, ανέφερε ότι η επαγγελματική διαχείριση είναι ικανή να ξεπεράσει όλα τα προβλήματα αποδόσεων με στρατηγική κατανομή επενδύσεων, που μπορεί να αποδώσει ακόμα και σε εποχές αρνητικών επιτοκίων. «Στην Ελλάδα έχουμε πολύ χαμηλότερη κατανομή σε μετοχές και πρέπει να αυξηθεί η συμμετοχή των μετοχών, όπως και να δούμε τη συμμετοχή των ΤΕΑ σε ΣΔΙΤ» επεσήμανε. Ο κ. Ηρακλής Μπαμπλέκος, πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Asset Management ΑΕΔΑΚ, σημείωσε
39
ΠΑΝΕΛ V Εποπτεία: Πρωτοβουλίες και διευκρινίσεις για να μη χαθεί το αναπτυξιακό momentum
40
insurance w*rld
Την ανάγκη διευθέτησης κρίσιμων ζητημάτων γύρω από την εποπτεία για να απαλειφθούν στρεβλώσεις και καθυστερήσεις, ώστε να συνεχιστεί το αναπτυξιακό momentum του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης επεσήμαναν, κατά τις ομιλίες τους, οι συμμετέχοντες στο πάνελ V με θέμα «Νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΙΕΣΠ-ΤΕΑ και ανάγκη οργανωτικής ενίσχυσης του μηχανισμού εποπτείας του δεύτερου πυλώνα» και συντονιστές της συζήτησης τον κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, γενικό γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, και τον κ. Χρήστο Νούνη, πρόεδρο της ΕΛΕΤΕΑ. Μεταξύ άλλων, αναδείχθηκαν τα «αγκάθια» που παρατηρούνται από το γεγονός ότι η Εποπτεία παραμένει κατακερματισμένη σε διαφορετικές αρχές, την ώρα μάλιστα που παρατηρείται υποστελέχωση σε αυτές, με ό,τι συνεπάγεται αυτό στην ταχύτητα λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα κατά την ίδρυση ενός Ταμείου. Την ίδια ώρα, περαιτέρω διευκρινίσεις απαιτούνται σε κρίσιμα ζητήματα και διατάξεις αναφορικά με τα Ταμεία Υποχρεωτικής Επαγγελματικής Ασφάλισης, τα χαρακτηριστικά των μικρών ΤΕΑ, τα «πολυεργοδοτικά» ταμεία και τη συσχέτιση του πρώτου και του δεύτερου πυλώνα, με αφορμή τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για το νέο επικουρικό κεφαλαιοποιητικό ταμείο. «Η IORP II, η πρόσφατη οδηγία από την ΕΕ που ορίζει τους κανόνες για τον δεύτερο πυλώνα ασφάλισης, ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία την άνοιξη του 2020. Είμαστε σε διαδικασία επεξεργασίας των κανονιστικών κειμένων/υπουργικών αποφάσεων και αναμένεται να
ολοκληρωθούν μέσα στο εννεάμηνο του 2021. Ήδη έχει εκδοθεί η πρώτη υπουργική απόφαση αναφορικά με τη χρηματοοικονομική κατάσταση των Ταμείων. Η Εποπτεία αποτελεί ένα πλέγμα ενεργειών: από την ίδρυση των τρόπων παροχής μέχρι και την εκκαθάριση. Το πλαίσιο των τριών αρχών ίσως χρειάζεται μια αναδιάρθρωση και πάνω σε αυτό υπάρχουν σκέψεις και ενέργειες για την καλύτερη απόδοση και αποτελεσματικότητα. Σαν υπουργείο, έχουμε εντοπίσει διάφορες καθυστερήσεις όσον αφορά την ίδρυση ενός Ταμείου, θέλουμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, χωρίς ωστόσο να κάνουμε “εκπτώσεις”. Δεν μπορούμε να φτάσουμε άμεσα από το 0 ως το 100» σημείωσε η δρ Παυλίνα Καρασιώτου, γενική γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. «Για την ώρα, εντοπίζουμε τα προβλήματα ή τις αλλαγές που φέρνει το θεσμικό πλαίσιο στην Εποπτεία. Ήδη έχουμε εξασφαλίσει την προέγκριση έργου τεχνικής βοήθειας από την ΕΕ (θα ξεκινήσει στις αρχές του καλοκαιριού). Στόχος να αξιολογηθεί το υφιστάμενο πλαίσιο στη χώρα, ώστε να είμαστε σύμφωνοι με τις βέλτιστες πρακτικές» τόνισε. Σύμφωνα με την ίδια, δεν θα υπάρξει κανένας αιφνιδιασμός όσον αφορά τις πρωτοβουλίες που θα πάρει η Πολιτεία, σε συνάρτηση και με τον πρώτο πυλώνα. Επεσήμανε πως πράγματι υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις και απαιτούνται γρήγορες διαδικασίες βραχυχρόνια για την ίδρυση των ΤΕΑ, χωρίς όμως να γίνονται εκπτώσεις στα στάνταρ των απαιτήσεων. «Μακροπρόθεσμα, πράγματι υπάρχουν “συμπληρωματικότητες” στους
δύο πρώτους πυλώνες ασφάλισης που χρήζουν διευθέτησης αναφορικά με τη λειτουργία και την Εποπτεία» τόνισε. «Με το νέο θεσμικό πλαίσιο επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός και η ανάδειξη ολοκληρωμένων ρυθμίσεων στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προτύπων. Το νέο πλαίσιο θεμελιώνει την επαγγελματική διαχείριση των ΙΕΣΠ-ΤΕΑ μέσω συγκεκριμένων αρχών εταιρικής διακυβέρνησης και εποπτικών απαιτήσεων, με σκοπό τη φύλαξη των συμφερόντων των μελών και των δικαιούχων. Όπως τόνισε, η αναλογιστική εποπτεία θα στηρίζεται στην εν λόγω κοινοτική οδηγία. Θα στηρίζεται επίσης και στη δευτερογενή νομοθεσία που προκύπτει ένα σύγχρονο πλαίσιο προληπτικής εποπτείας» είπε, από την πλευρά της, η κ. Σταματία Σπανοπούλου, εκτελεστικό μέλος του Συμβουλίου της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή θα παρέχει, σε κάθε περίπτωση, την απαραίτητη υποστήριξη στις ανάγκες και τις εργασίες του υπουργείου. Συγκεκριμένα, στον καθορισμό των λεπτομερειών σχετικά με τις τεχνικές προβλέψεις, τις αποδεκτές μεθόδους αποτίμησης, τα μέγιστα χρησιμοποιούμενα επιτόκια και τις λοιπές κοινές παραδοχές, ακόμη και για παραδοχές που χρησιμοποιούνται στις σχετικές προβολές σε συνταξιοδοτικές παροχές χωρίς εγγυήσεις όπου απαιτείται σύνεση. Όπως τόνισε επίσης: «Η επόμενη υπουργική απόφαση που θα ακολουθήσει αφορά τον επικαιροποιημένο τρόπο υπολογισμού του απαιτούμενου περιθωρίου φερεγγυότητας και την κάλυψή τους για περιουσιακά στοιχεία ελεύθερα υποχρεώσεων,
ότι η ενσωμάτωση της Οδηγίας έγινε στη χώρα αργά, τέσσερα χρόνια μετά από την έκδοση στην ΕΕ. «Γεννάται ένα κενό, και προβληματίζει το γεγονός πώς θα υιοθετηθεί επαρκώς στα ελληνικά δεδομένα και όχι ως μια απλή “μετάφρασή” της» τόνισε. Περαιτέρω, σημείωσε πως κομίζει νέα πράγματα, τα οποία ξεκαθαρίζουν, για παράδειγμα, τις διασυνοριακές δραστηριότητες, ενώ συμπληρώνονται διατάξεις στην εταιρική διακυβέρνηση (εξωτερικές αναθέσεις-outsourcing κ.ά.). Εισάγει λεπτομερείς διατάξεις που αφορούν τις υποχρεώσεις των ΤΕΑ σχετικά με την παροχή πληροφοριών στα μέλη τους. Διαμορφώνεται ένα πλαίσιο εξαιρετικά ασφαλές για τους ασφαλισμένους στα ΤΕΑ, βάσει της καλής διακυβέρνησης και Εποπτείας. Σύμφωνα με την ίδια, ωστόσο, υπάρχουν κάποια ζητήματα τα οποία ο Έλληνας νομοθέτης πρέπει να επιλύσει: Ειδικότερα, έχουν μείνει εκτός Οδηγίας τα Ταμεία υποχρεωτικής (διά νόμου, που αντικαθιστούν τη δημόσια ασφάλιση) Επαγγελματικής
Ασφάλισης. Παράλληλα, απαιτούνται ρυθμίσεις για τη διακυβέρνηση, τις επενδύσεις κ.λπ. «Ο κατακερματισμός της Εποπτείας εμποδίζει την αποτελεσματικότητα. Με μια ενιαία αρχή θα είχαμε μια σφαιρική προσέγγιση. Τέλος, θα έπρεπε να διευκρινιστεί το νομικό καθεστώς για τα μικρά επαγγελματικά ταμεία: Ποια είναι, τι εφαρμόζουν και τι όχι από την IORP II» τόνισε. Αναφερόμενη στο νέο επικουρικό κεφαλαιοποιητικό ταμείο που προωθεί η κυβέρνηση, σημείωσε πως μπορεί να είναι ίδια η Εποπτεία με αυτήν των επαγγελματικών ταμείων. Δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις και, κάλλιστα, θα μπορούσε να είναι κοινή. «Το νέο επικουρικό ταμείο θα μπορούσε να προσλάβει χαρακτηριστικά των ΤΕΑ ως προς την καλή διακυβέρνηση ή τη διάκριση βασικών λειτουργιών –στοιχεία που αποτελούν μια βάση για τον νομοθέτη» επεσήμανε. «Είμαστε σε αγαστή συνεργασία με τη διοίκηση της ΕΛΕΤΕΑ για όλα τα ζητήματα. Το νέο θεσμικό πλαίσιο εισάγει κάποια νέα δεδομένα: Δίνεται
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
προκειμένου τα ΤΕΑ να διατηρούν τη φερεγγυότητά τους στις περιπτώσεις αποκλίσεων μεταξύ του αναμενόμενου και του πραγματικού ύψους διευθέτησης των υποχρεώσεων, λόγω των αντιθέτων διακυμάνσεων στις τεχνικές προβλέψεις για τα περιουσιακά στοιχεία και τις δαπάνες. Θα ακολουθήσει, επίσης, υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων. Αναφορικά με τη διαχείριση κινδύνων, πρέπει να ορίζονται οι στρατηγικές, οι διαδικασίες και οι απαραίτητες αρχές και πολιτικές. Ενδεικτικά, για τον αναλογιστικό κίνδυνο, για τον επενδυτικό, για τον κίνδυνο ρευστότητας και για τον λειτουργικό. Τέλος, σε ερχόμενη υπουργική απόφαση θα καθορίζονται οι ενιαίοι κανόνες για τη δομή και το περιεχόμενη της αναλογιστικής έκθεσης». Στο πλαίσιο της νομικής προσέγγισης του θέματος, στο πάνελ μίλησε η κ. Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου, καθηγήτρια Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και δικηγόρος, η οποία υπενθύμισε
41
42
insurance w*rld
η δυνατότητα στα ΤΕΑ να επενδύσουν σε μέσα μακροπρόθεσμου ορίζοντα που δεν διαπραγματεύονται σε ρυθμιζόμενες αγορές, στα ΠΜΔ ή σε μηχανισμούς οργανωμένης διαπραγμάτευσης. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να επενδύουν σε μέσα που εκδίδει ή εγγυάται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ταμείου στρατηγικών επενδύσεων. Στη διαδικασία λήψης επενδυτικών αποφάσεων, στο επίκεντρο έρχονται επίσης με τη νέα Οδηγία παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ESG). Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, σε κάθε περίπτωση, θα συνεισφέρει με νέα προσέγγιση και τεχνική υποστήριξη στο αρμόδιο υπουργείο, ώστε να διευρυνθεί η βάση επενδυτικών ορίων και άλλες λεπτομέρειες –θεματοφυλακή κ.ά.» τόνισε, από την πλευρά της, η κ. Μαρία Μαργαριτσανάκη, στέλεχος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Παράλληλα, ανέδειξε το γεγονός πως η στελέχωση των υπηρεσιών παραμένει ελλιπής, πόσο μάλλον όταν η φύση της συγκεκριμένης Εποπτείας είναι πολύ σημαντική και απαιτητική, με ιδιαίτερα δύσκολα τεχνικά χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι τα Ταμεία είναι σύνθετες οντότητες, που πρέπει να είναι οργανωτικά επαρκείς. «Θα πρέπει να εξεταστεί εφεξής πώς θα λειτουργήσει ένα πλαίσιο Εποπτείας του θεσμού για την ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης. Θα χαρούμε πολύ να συμμετέχουμε σε όποιο εγχείρημα της Πολιτείας προς αυτήν την κατεύθυνση» κατέληξε. Πολύπλοκο, σε κάθε περίπτωση, είναι το εγχείρημα γύρω από τον δεύτερο πυλώνα ασφάλισης και την Εποπτεία, σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Κεντούρη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της AON Solutions Greece, σημειώνοντας πως απαιτείται ευελιξία στη διακυβέρνηση, την προσέγγιση γύρω από τις επενδύσεις κ.λπ. «Η αγορά ακούει με ενδιαφέρον
αλλά και σκεπτικισμό τις δηλώσεις και τις προθέσεις για τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου εποπτικού φορέα. Παρά τις όποιες δυσλειτουργίες, έχει συσσωρευτεί αρκετή εμπειρία τα τελευταία 16 χρόνια και η AON είναι από την αρχή στις προσπάθειες, συμβάλλοντας από την πλευρά της στην ίδρυση σημαντικών Ταμείων. Να αποφύγουμε το ολικό γκρέμισμα της Εποπτείας και το χτίσιμο από την αρχή, που μπορεί να επιφέρει επιπλέον πισωγυρίσματα. Αρκετές προβλέψεις δεν υλοποιήθηκαν από τον πρώτο νόμο» τόνισε. «Το ζητούμενο είναι ο σχεδιασμός και η αλληλεπίδραση πρώτου και δεύτερου πυλώνα» σημείωσε, με αφορμή τις πρωτοβουλίες της Πολιτείας. Έδωσε επιτυχημένα παραδείγματα από αγορές του εξωτερικού, όπως του Βελγίου, όπου και λειτουργούν, διασυνοριακά, μεγάλα ταμεία πολυεθνικών. «Απαιτείται ένας ξεκάθαρος σχεδιασμός, για να μη χαθεί το momentum στον κλάδο επαγγελματικής ασφάλισης» τόνισε χαρακτηριστικά. Μια σφαιρική εικόνα για το σύνολο των εποπτικών απαιτήσεων που έχει ένα ΤΕΑ έδωσε ο κ. Aπόστολος Δούμας, managing director της Prudential Informatics, στηλιτεύοντας, παράλληλα, σημεία της υπάρχουσας κατάστασης. «Πρακτικά, τέσσερα χρόνια αργότερα, η Ελλάδα, για να αποφύγει πρόστιμα, ψήφισε τον νόμο (άνοιξη του 2020), στον οποίο υπάρχουν αναφορές για αναδρομική εφαρμογή ορισμένων διατάξεων από 1/1/19 – πράγμα μη ρεαλιστικό. Οι εκπρόσωποι της Ένωσης, κατά την παρουσία τους στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, επεσήμαναν ότι το νομοσχέδιο είναι μια “κακή μετάφραση” της ευρωπαϊκής οδηγίας, με πολλές ασάφειες και παραπομπές σε μελλοντικές υπουργικές αποφάσεις. Η πρώτη υπουργική απόφαση εκδό-
θηκε σχεδόν ένα χρόνο μετά, με την οποία προβλέπεται να εφαρμοστούν σχετικές διατάξεις την 1/1/21, κάτι που φαντάζει αδύνατο» τόνισε. «Αγκάθι» σε όλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Δούμα, αποτελεί η νομική φράση «εφαρμοζόμενων αναλογικά» στις διατάξεις –που είναι αφηρημένη όπως είπε–, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα ανομοιογένεια στην υλοποίηση. Όπως τόνισε παράλληλα, τα ΤΕΑ θα πρέπει να προσαρμόσουν τα νέα λογιστικά τους συστήματα ώστε να ανταλλάσσουν στοιχεία με την πλατφόρμα του myDATA. Ωστόσο σε αυτό το σημείο παραμένει ασαφές σε ποια κατηγορία έχουν ενταθεί τα ΤΕΑ. «Προσθέτουμε κόστος χωρίς ουσία, ενώ θα έπρεπε να προσθέτουμε ουσία χωρίς κόστος» είπε χαρακτηριστικά. «Είναι εφικτό όμως, παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες και τις στρεβλώσεις, τα ΤΕΑ μπορούν να αντεπεξέλθουν. Ωστόσο το λειτουργικό κόστος θα αυξηθεί αισθητά και ερώτημα αποτελεί πόσα από τα υφιστάμενα ΤΕΑ μπορούν να το αντέξουν. Το αυξημένο κόστος αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στη σύσταση νέων Ταμείων, γεγονός που αποτελεί εμπόδιο στη βούληση της Πολιτείας –όπως ακούστηκε– για στήριξη του δεύτερου πυλώνα» επεσήμανε. «Υπάρχει λίστα αναμονής και καθυστερήσεις σε υπό ίδρυση Ταμεία. Οι αρχές πρέπει να μιλήσουν και να αφουγκραστούν τις ανάγκες και τον παλμό της αγοράς, κερδίζοντας γνώσεις και εμπειρίες, στο πλαίσιο μιας καλής και γόνιμης συνεργασίας» σημείωσε. Μιλώντας, τέλος, για τα επαγγελματικά ταμεία, σημείωσε πως μπορούν να είναι «πολυεργοδοτικά», δίνοντας παραδείγματα όπως το ΤΕΑ του ΥΠΟΙΚ και το ΤΕΑ αστυνομικών-λιμενικών-πυροσβεστών.
ΠΑΝΕΛ VI Τα ΤΕΑ υποστηρίζουν και την Υγεία-Δυνατότητες περαιτέρω συμπράξεων με τον τρίτο πυλώνα
δείχνει να παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη την τελευταία πενταετία» ανέφερε, σημειώνοντας ότι ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών προωθεί τη δημιουργία ΤΕΑ, προκειμένου οι γιατροί να μπορούν να εξασφαλίσουν ένα καλό επίπεδο συνταξιοδότησης. Όπως τόνισε, υπάρχει ήδη πολύ θετική ανταπόκριση. Ο κ. Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ), πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Mega Brokers AE, ανέφερε ότι ο δεύτερος πυλώνας είναι μια πραγματικότητα και μια διέξοδος για το κράτος και τους πολίτες. «Πρέπει να μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα αξιοπρεπές συνταξιοδοτικό μέλλον. Σαν χώρα είμαστε πολύ πίσω σε αυτόν τον τομέα. Πρέπει να τρέξουμε τα πράγματα πιο γρήγορα»
επεσήμανε ο κ. Χατζηθεοδοσίου, ανακοινώνοντας ότι προετοιμάζεται ήδη ΤΕΑ για τους διαμεσολαβητές. Όπως τόνισε: «Δεν υπάρχει και δεν πρέπει να υπάρχει αντιπαράθεση μεταξύ δεύτερου και τρίτου πυλώνα. Η κρίση της πανδημίας κατέδειξε την ανάγκη της σύμπραξης, γιατί μπορεί να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες στο καλύτερο δυνατό κόστος. Πρέπει να υπάρξει καλύτερη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». Ο κ. Αντώνης Βουκλαρής, διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ευρωκλινικής, ανέφερε ότι «έχουμε πάνω, πλέον, από δύο χρόνια εμπειρίας απόλυτης επιτυχίας λειτουργίας ενός Ταμείου, που παρέχει ιατρικές υπηρεσίες με πολύ χαμηλότερο κόστος. Με υποπολλαπλάσιο κόστος για τον ασφαλισμένο». Και συνέχισε: «Εξε-
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Στην τελευταία συζήτηση της ημέρας, στο πάνελ VΙ, με θέμα «Επαγγελματικά ταμεία ασφάλισης και συμπληρωματικές παροχές υγείας. Συμπράξεις δεύτερου και τρίτου πυλώνα ασφάλισης. Ανάπτυξη θεσμού επαγγελματικής ασφάλισης», και συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, δημοσιογράφο, Head of Content, ethosMEDIA, ο κ. Γεώργιος Πατούλης, περιφερειάρχης Αττικής, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, ανέφερε ότι, με τις παρεμβάσεις που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η Πολιτεία, επιτεύχθηκε η βιωσιμότητα του συστήματος, χωρίς ωστόσο να διασφαλιστούν οι παροχές. «Η συμπληρωματική ασφάλιση είναι πλέον αναγκαία. Στη χώρα μας, το επίπεδο διείσδυσης της συμπληρωματικής ασφάλισης είναι πολύ χαμηλό, αλλά ο δεύτερος πυλώνας
43
τάζουμε τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό για να τις υιοθετήσουμε. Πρέπει να υπάρξει ένας ξεκάθαρος υγειονομικός χάρτης, ώστε να μην υπάρχουν οι υφιστάμενες στρεβλώσεις στην αγορά. Είναι γεγονός ότι σήμερα, πλέον, η πρωτοβάθμια περίθαλψη καλύπτεται από τον ιδιωτικό τομέα». Ο κ. Νικόλαος Χαλκιόπουλος, πρόεδρος του ΔΣ, εκτελεστικό μέλος, γενικός διευθυντής του Χαρτοφυλακίου της ΑΕΓΑ Ευρωπαϊκή Πίστη, αναφέρθηκε στη συνεργασία με το ΤΕΑ του ΥΠΟΙΚ, η οποία αποτελεί μια σύμπραξη με βάση την ανταλλαγή υπηρεσιών και παροχών. Σε σχέση με το σημερινό κόστος υπηρεσιών υγείας, ο ίδιος ανέφερε ότι «ο ΦΠΑ ταλανίζει τον τομέα
της υγείας με τα κόστη νοσηλείας. Παρέχοντας ισόβια προϊόντα, όταν τα πωλούσαμε τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε ΦΠΑ σε αυτές τις υπηρεσίες. Αυτό σήμερα έχει επιβαρύνει σοβαρά το όλο σύστημα. Εάν μπορέσουμε να το διαχειριστούμε λογικά, το θέμα του κόστους θα ξεφουσκώσει». Ο κ. Παναγιώτης Ζαμπέλης, αναλογιστής και πρόεδρος του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης Προσωπικού Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΤΕΑ-ΕΛΤΑ), ανέφερε ότι «το δικό μας ταμείο, πέραν από τις παροχές υγείας, προσφέρει και συνταξιοδοτική παροχή. Ήταν μάλιστα πολύ χρήσιμο που καλύφθηκε η ασφάλιση ζωής και ατυχήματος, γιατί στο επάγγελμα των ταχυδρομικών υπάρχουν
πολλά ατυχήματα και εγκληματικές ενέργειες. Το Ταμείο μας στον τομέα υγείας κινείται κυρίως με επιδοματικό τρόπο, κυρίως για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας». Ο κ. Χρήστος Νούνης, πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ και πρόεδρος του ΔΣ του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης του Υπουργείου Οικονομικών (ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ), ανέφερε ότι το ΤΕΑ του Υπουργείου Οικονομικών ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, έχοντας καλύψει σήμερα περισσότερες από 10.000 οικογένειες. Σημείωσε ότι το Ταμείο έχει τη δυνατότητα κάλυψης όλων των δημόσιων υπαλλήλων, δηλαδή ένα δυνητικό κοινό 600 χιλιάδων ανθρώπων. iw
GRADIENT: 89,84 - 41,8 - 55,08 - 21,48 & 63,67 - 0 - 25,78 - 0
44
insurance w*rld
OCIN21_adv_21x28.indd 1
10/2/21 10:10 PM
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
45
άρθρο
Στον απόηχο του 2ου Συνεδρίου της ΕΛΕΤΕΑ Τρεις προκλήσεις και πέντε προτεραιότητες για την επόμενη ημέρα της επαγγελματικής ασφάλισης
Από τον Χρήστο Νούνη και τον Χαράλαμπο Φύτρο Ο δρ Χρήστος Π. Νούνης είναι πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ και ο δρ Χαράλαμπος Φύτρος είναι Β’ αντιπρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ
M
ε την επιτυχή ολοκλήρωση του 2ου Συνεδρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης, που διοργάνωσε η Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ), προσδιορίστηκαν με σαφήνεια οι προκλήσεις του εθνικού μας ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος και χαρτογραφήθηκαν οι βασικοί άξονες προτεραιοτήτων για την ενίσχυση του 2ου πυλώνα ασφάλισης και των επαγγελματικών ταμείων.
Οι βασικές προκλήσεις στον αστερισμό της πανδημίας, που βιώνουμε και στη χώρα μας, παραμένουν στο προσκήνιο και είναι: ημογραφικό: Η μεγαλύτερη Δ πρόκληση παραμένει το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας, που εδράζεται στην υπογεννητικότητα, στην αύξηση του προσδόκιμου διαβίωσης και των δεικτών εξάρτησης και φυσικά οξύνεται από την απώλεια ενεργού ανθρώπι-
νου δυναμικού, λόγω του “brain drain”. μπιστοσύνη: Το αναδιανεμητικό Ε ασφαλιστικό μοντέλο, στο οποίο βασίστηκε μονομερώς η χώρα μας επί δεκαετίες, φαίνεται ότι δεν εμπνέει εμπιστοσύνη, ιδίως στις νέες γενιές. Στο πρόβλημα αυτό τα ΤΕΑ αποτελούν αποδεδειγμένα εργαλεία ενίσχυσης και συμπληρωματικής προστασίας των εργαζομένων, επιτυγχάνοντας για τους εργοδότες και τις επιχειρήσεις που τα χρησιμοποιούν την προσέλκυση, διατήρηση και ανταμοιβή του ανθρώπινου δυναμικού τους μέσω χορήγησης συνταξιοδοτικών και υγειονομικών παροχών.
46
insurance w*rld
υμβολή στο Παραγωγικό ΜοΣ ντέλο: Η τρίτη μεγάλη πρόκληση είναι η λειτουργία των ΤΕΑ ως αναπτυξιακού πυλώνα της οικονομίας, όπως στις υπόλοιπες αναπτυγμένες οικονομίες. Υπό το πρίσμα αυτό, οι βαθμοί ελευθερίας των επενδύσεων θα πρέπει να διευρυνθούν, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον
άρθρο και τη δυνατότητα καταγραφής υψηλών αποδόσεων (π.χ. αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, ενεργειακά έργα, υποδομές και ΣΔΙΤ), αξιοποιώντας παράλληλα τις ευκαιρίες διαφοροποίησης και μείωσης του επενδυτικού κινδύνου. Στις προκλήσεις αυτές η επαγγελματική ασφάλιση αποτελεί έναν θεσμό ζωτικής σημασίας, που λειτουργεί ως αντίβαρο στις δυσμενείς επιπτώσεις τους.
ρίτον, σε θεσμικό επίπεδο, η ενΤ σωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας IORP II στην ελληνική νομοθεσία δεν ολοκλήρωσε, αλλά αντίθετα άνοιξε τον δρόμο για νέες αναγκαίες παρεμβάσεις, που θα επιτρέψουν την ουσιαστική ανάπτυξη του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης και την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης. Η ΕΛΕΤΕΑ αποτελεί τον βασικό φορέα στην παροχή τεχνογνωσίας για τη δημιουργία και λειτουργία νέων ΤΕΑ.
εύτερον, είναι απαραίτητη η Δ προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών, με επίκεντρο τη θέσπιση
έταρτον, σε έναν κόσμο όπου τα Τ συστήματα καθορισμένων εισφορών αποτελούν βασική βιώσιμη λύση στις προκλήσεις του κινδύνου
ενιαίας εποπτείας των επαγγελματικών ταμείων. Είναι επιτακτική, πλέον, η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου ενιαίου φορέα εποπτείας για τον 2ο πυλώνα ασφάλισης. Η ίδια ανάγκη αποτελεσματικής εποπτείας υφίσταται και για τον νέο δημόσιο κεφαλαιοποιητικό φορέα, που θα λειτουργεί υπό την αιγίδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Κάθε εφαρμογή πολιτικών δεν μπορεί, πλέον, να παραμένει αποσπασματική και ασύνδετη με άλλες πολιτικές: οι μεταρρυθμιστικές τομές θα πρέπει να επιδεικνύουν καθολικό χαρακτήρα.
μακροβιότητας, αναγνωρίζεται η σπουδαιότητα των πολυ-εργοδοτικών ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να καταστήσουν προσβάσιμη την επαγγελματική ασφάλιση στους μικρούς και μεσαίους εργοδότες. Τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα αφορούν στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης, καλύτερης διαφοροποίησης και διαχείρισης των επενδυτικών κινδύνων με ισχυρότερα επενδυτικά σχήματα. έμπτον, αναδείχθηκαν οι βέλτιΠ στες πρακτικές που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια μέσω των συμπράξεων μεταξύ των ΤΕΑ και (αντ)ασφαλιστικών επιχειρήσεων και παρόχων υπηρεσιών υγείας. Χαρακτηριστικά επιτυχημένα παραδείγματα αποτελούν η συνεργασία του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ με τον Όμιλο της Ευρωκλινικής και τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Πίστης ΑΕΓΑ για την παροχή ολιστικών ασφαλιστικών προγραμμάτων στους ασφαλισμένους τους με ιδιαίτερα προνομιακό κόστος, ενώ και το ΤΕΑ-ΕΛΤΑ παρέχει, σε συνεργασία με τη MetLife Ασφαλιστική, και τη χρήση αντασφαλιστικού προγράμματος, σημαντικές συμπληρωματικές παροχές υγείας. iw ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Παράλληλα, το σύνολο των συμμετεχόντων συμφώνησαν ότι η ένταξη της κεφαλαιοποίησης στον πυρήνα της κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να αποτελέσει το επόμενο βήμα για την κοινωνική και οικονομική ευημερία πολιτών και Πολιτείας. Τα ΤΕΑ λειτουργούν συμπληρωματικά για την ενίσχυση του εισοδήματος και την παροχή ολοκληρωμένων παροχών υγείας, όπως στην περίπτωση του ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ, που αποτελεί βέλτιστη πρακτική. Για τον λόγο αυτό, ο θεσμός αναμένεται να ενισχυθεί και να διευρυνθεί στο μέλλον. Όσον αφορά τις επιμέρους προτεραιότητες που προέκυψαν για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλισης, αυτές είναι: Πρώτον, η επαγγελματική ασφάλιση ως θεσμός σύμπραξης κοινωνικών εταίρων (εργοδοτών και εργαζομένων), αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας για την ευημερία των πολιτών και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής στους τομείς συμπλήρωσης του εισοδήματος και της υγείας. Η υγιής συνύπαρξη με τον 1ο πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να δημιουργήσει εξωτερικότητες προς όφελος της κοινωνίας και της ελληνικής οικονομίας μέσω της ενίσχυσης της μακροχρόνιας αποταμίευσης.
47
συνέντευξη
Μιχάλης Κωστής
Chief Operating Officer, Mega Brokers
Το DNA αυτού του οργανισμού είναι φτιαγμένο για να πρωταγωνιστεί και να βρίσκεται πάντα στην πρώτη θέση στην Έλενα Ερμείδου
48
insurance w*rld
O νέος διευθυντής λειτουργιών στη Mega Brokers, Μιχάλης Κωστής, σε μια συνέντευξή του εφ’ όλης της ύλης, μιλάει στο iw για την πορεία της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, για την ανάληψη των νέων καθηκόντων του, αλλά και για τις ευκαιρίες ανάπτυξης που προσφέρει η Mega Brokers στους ανθρώπους της. Κάνει αναφορά στην εγχώρια αγορά ιδιωτικής ασφάλισης, αλλά και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτικών ασφαλιστικών και ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, προτείνοντας μορφές στενότερης συνεργασίας. Φυσικά, δεν παραλείπει να μιλήσει για τους στόχους του, οι οποίοι, τονίζει, θα εκπληρωθούν μέσω της πλήρους υποστήριξης των συνεργατών της Mega Brokers.
συνέντευξη Έχω ξεκινήσει την επαγγελματική μου σταδιοδρομία από άλλους κλάδους του εμπορίου, έχοντας περάσει από διάφορες θέσεις. Τα τελευταία 17 χρόνια εργάζομαι στην ασφαλιστική βιομηχανία και τα τελευταία 4 χρόνια βρίσκομαι στη Mega Brokers, έχοντας την ευθύνη των πωλήσεων. Μέσα από αυτή τη θέση και σε έναν μεγάλο οργανισμό, εκτιμώ ότι προσέφερα, αλλά και πήρα, πάρα πολλά πράγματα. Προσπάθησα να μάθω την εταιρεία και τη λειτουργία της εσωτερικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να κατανοήσω τον τρόπο εργασίας των τμημάτων και να μεταφέρω αυτή τη γνώση στην ομάδα των πωλήσεων. Υπάρχει μια σοφή παροιμία που λέει «Ό,τι δεν εξελίσσεται πεθαίνει». Η Mega Brokers, κάθε χρόνο, μεγαλώνει, και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αναδιοργανώνεται εσωτερικά, προκειμένου να είναι πάντα στο προσκήνιο με μοντέρνες ιδέες και σύγχρονη οργάνωση. Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτής της νέας στρατηγικής που χαράσσει η διοίκηση, πάρθηκε και η απόφαση για μια νέα οργανωτική δομή. Για μένα αποτέλεσε μεγάλη τιμή η εμπιστοσύνη που μου έδειξε η διοίκηση να αναλάβω μια τόσο σημαντική θέση στην εταιρεία. Πάντα μου άρεσαν οι προκλήσεις. Συνεπώς, η ανάληψη των καθηκόντων αυτών ήταν ο συνδυασμός της νοοτροπίας του οργανισμού να εξελίσσει τους ανθρώπους του, αλλά και του δικού μου χαρακτήρα να βελτιώνομαι και να δοκιμάζω νέα πράγματα. απ.
iw? Γιατί στη Mega Brokers; Είναι οι άνθρωποί της, η δομή της, τα οικονομικά κίνητρα που μπορεί να δίνει, οι ευκαιρίες ανάπτυξης, περιλαμβανομένης και της εκπαίδευσης; απ. Με δυο λέξεις, «όλα μαζί». Η Mega Brokers αποτελεί τον μεγαλύτερο οργανισμό ασφαλιστικής διαμεσολάβησης στην Ελλάδα. Το DNA αυτού του οργανισμού είναι φτιαγμένο για να πρωταγωνιστεί και να βρίσκεται πάντα στην πρώτη θέση. Δεν είναι καθόλου εύκολο να διατηρείσαι στην κορυφή για πολλά χρόνια. Το μυστικό είναι η αγάπη για αυτό που κάνεις, η νοοτροπία του νικητή, την οποία αποκτάς δουλεύοντας στη Mega Brokers, και φυσικά οι άνθρωποί της. Για να μπορείς να πρωταγωνιστείς θα πρέπει ασφαλώς να υπάρχουν ικανοί συνάδελφοι και στελέχη δίπλα σου για να υλοποιείται το επιχειρησιακό πλάνο. Σαφέστατα, υπάρχει μια ευέλικτη οργανωτική δομή, η οποία όμως όταν το απαιτούν οι συνθήκες και οι καιροί, αλλάζει. Και σε αυτό το κομμάτι η Mega Brokers έχει αποδείξει ότι δεν φοβάται τις αλλαγές. Τολμά, και αυτό νομίζω είναι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα. Η εκπαίδευση είναι άλλος ένας παράγοντας της επιτυχίας. Μάλιστα, στο ολοκαίνουργιο κτήριο που κατασκευάσαμε για να στεγάσει όλες τις υπηρεσίες μας, έχουμε διαθέσει έναν ολόκληρο όροφο, ο οποίος αποτελεί συνεδριακή και εκπαιδευτική αίθουσα, χωρητικότητας 100 ατόμων. Παράλληλα με τα εργαλεία που μας προσφέρει η τεχνολογία, μπορούν σε real-time οι συνεργάτες μας να παρακολουθούν τις εκπαιδεύσεις από το γραφείο τους μέσω live streaming. Σε αυτήν την αίθουσα πραγματοποι-
Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τις ανάγκες του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή
ούνται εκπαιδεύσεις με δομημένο πρόγραμμα, το οποίο ανακοινώνεται στις αρχές κάθε έτους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό σε καιρούς δύσκολους, που διανύουμε, να νιώθεις την ασφάλεια και τη σιγουριά ενός οργανισμού με γερές βάσεις, που επενδύει σε υποδομές, τεχνολογία, ανθρώπινους πόρους. Θα ήθελα, στο σημείο αυτό, να σημειώσω ότι ο αριθμός του προσωπικού τα τελευταία χρόνια αυξάνεται διαρκώς. Όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμα πλεονεκτήματα που διαθέτει η εταιρεία σε κάνουν να θέλεις να εργαστείς σε αυτόν τον οργανισμό. iw? Ποια θα λέγατε ότι είναι τα δυνατά σας σημεία μετά την πολυετή εμπειρία που έχετε στον κλάδο των ασφαλειών και πώς θα μπορούσατε να τα αξιοποιήσετε για να προσφέρετε κάτι παραπάνω στην ομάδα σας; απ. Έχω ασχοληθεί με τις πωλήσεις πάρα πολλά χρόνια και τις έχω υπηρετήσει από διάφορες θέσεις. Η γνώση της αγοράς, η επικοινωνία με τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, όλα αυτά τα χρόνια, μου προσέφεραν πολλά εφόδια. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τι χρειάζεται ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, ποιες είναι οι ανη-
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
iw? Ήταν η συνέχεια της πορείας της καριέρας σας που σας οδήγησε στην ανάληψη των καθηκόντων του διευθυντή λειτουργιών στη Mega Brokers ή αποφασίσατε να κάνετε κάτι διαφορετικό στον ίδιο πάντα κλάδο που εργάζεστε;
49
συνέντευξη
«θέλω» των πελατών στις εταιρείες και αυτές, από την πλευρά τους, να δουλέψουν πάνω σε προϊόντα “value for money”, που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς. iw? Τι περιμένετε εσείς από τα τμήματα που έχετε υπό την επίβλεψή σας και τι αυτά από εσάς;
συχίες του, ποιες είναι οι ανάγκες του. Γνωρίζω καλά το δίκτυο των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών σε όλη την Ελλάδα. Έχω, λοιπόν, μεγάλη γνώση και εμπειρία να μεταφέρω στη νέα μου ομάδα από τον ρόλο που καλούμαι να υπηρετήσω. Επίσης, σαν άνθρωπος, είμαι πολύ πεισματάρης, και δεν έχω μάθει να χάνω, αλλά ούτε και να τα παρατάω. Φυσικά, το πείσμα και το πνεύμα του νικητή επικρατεί και στη Mega Brokers, συνεπώς είναι μονόδρομος η επιτυχία. Έχω τη διάθεση μαζί με την υπόλοιπη ομάδα να σχεδιάσουμε πλάνο δράσης των τμημάτων της εταιρείας προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς. Η εμπειρία των στελεχών της εταιρείας θα βοηθήσει στην υλοποίηση του στρατηγικού πλάνου της εταιρείας.
50
insurance w*rld
Ο σκοπός μας δεν είναι να πουλάμε προϊόντα στους πελάτες, αλλά να καλύπτουμε ανάγκες που έχουν
iw? Πώς βλέπετε σήμερα την εγχώρια αγορά ασφαλειών και πώς τις σχέσεις των ασφαλιστικών εταιρειών με την ασφαλιστική διαμεσολάβηση; Έχετε να προτείνετε κάτι; απ. Έχει γίνει πολύ μεγάλη πρόοδος τα τελευταία χρόνια στην ασφαλιστική αγορά όσον αφορά στην ποιότητα των προϊόντων αλλά και των υπηρεσιών που παρέχονται από όλους τους εμπλεκομένους σε αυτήν. Φυσικά, υπάρχει μακρύς δρόμος ακόμα να διανύσουμε για να πούμε ότι έχουμε καταφέρει, ο καθένας από το πόστο που υπηρετεί, να δημιουργήσουμε ασφαλιστική συνείδηση. Η δεκαετής οικονομική κρίση μάς δίδαξε πολλά και μας έκανε να ευαισθητοποιηθούμε περισσότερο στον τομέα της αναγκαιότητας της ασφάλισης, από τη στιγμή που το κράτος αδυνατεί σε μεγάλο βαθμό να καλύψει τις ασφαλιστικές ανάγκες των πολιτών. Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να βοηθήσουν ακόμα περισσότερο στη δημιουργία προϊόντων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των πελατών και οι διαμεσολαβητές να αντιληφθούν ακόμα περισσότερο το σπουδαίο έργο που επιτελούν. Συνολικά, όμως, πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο. Αυτό που θα ήθελα να προτείνω είναι στενότερη συνεργασία ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους διαμεσολαβητές. Ο διαμεσολαβητής να μεταφέρει τον παλμό και τα
απ. Ήδη τα τμήματα της εταιρείας δουλεύουν σε έναν πολύ ικανοποιητικό βαθμό όλα αυτά τα χρόνια και το αποδεικνύουν τα αποτελέσματα. Οι άνθρωποι που στελεχώνουν τα τμήματα αυτά έχουν την εμπειρία και τη γνώση της δουλειάς, αλλά και των προϊόντων. Υπάρχει όρεξη για δουλειά και δεκτικότητα στις αλλαγές και στις καινοτομίες. Θα αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις πληροφορίες που παίρνουμε από την εμπορική διεύθυνση, τα «θέλω» των συνεργατών-πελατών και γενικότερα τις ανάγκες της αγοράς. Έχοντας αυτές τις πληροφορίες, θα μπορούμε να σχεδιάσουμε πλάνα δράσης που θα εξυπηρετούν αυτούς τους σκοπούς. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν όλα τα τμήματα τους στόχους της εταιρείας και πάνω σε αυτό θα δουλέψουμε. Οι στόχοι θα είναι γνωστοί σε όλους. Ποσοτικοί, αλλά και ποιοτικοί. Θα δουλέψουμε ακόμα περισσότερο στη διατμηματική επικοινωνία, και αυτό που θα επιδιώξω εγώ από τα τμήματα είναι προτάσεις. Προτάσεις βελτίωσης του τρόπου εργασίας –είναι σημαντικό να ακούμε προσεκτικά τι μας λένε οι άνθρωποί μας. iw? Πιστεύετε ότι θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση των στόχων του 2021 λόγω της συνεχιζόμενης κατάστασης με την πανδημία; απ.
Η εταιρεία έχει ένα στρατηγικό
συνέντευξη iw? Ποια προϊόντα προσελκύουν το ενδιαφέρον των ασφαλισμένων και ποια όχι; Υπάρχει εξήγηση γιατί οι ασφαλισμένοι στρέφονται σε μια κατηγορία ασφαλιστικών προϊόντων; απ. Ο σκοπός μας δεν είναι να πουλάμε προϊόντα στους πελάτες, αλλά να καλύπτουμε ανάγκες που έχουν. Ως εκ τούτου, ο ρόλος του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή είναι να βοηθήσει τον πελάτη του να εντοπίσει τις ανάγκες που έχει και να του προτείνει προϊόντα που θα καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Τα αποτελέσματα του 2020 έδειξαν ότι αυξήθηκαν οι πωλήσεις των ασφαλιστικών προϊόντων υγείας.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να βοηθήσουν ακόμα περισσότερο στη δημιουργία προϊόντων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των πελατών και οι διαμεσολαβητές να αντιληφθούν ακόμα περισσότερο το σπουδαίο έργο που επιτελούν Επίσης, οι φυσικές καταστροφές που συνέβησαν στην Ελλάδα καταδεικνύουν την ανάγκη για προστασία των περιουσιακών στοιχείων των πολιτών. Το κράτος, μη διαθέτοντας πόρους, δεν είναι σε θέση να προστατεύσει, συνεπώς η ιδιωτική ασφάλιση –και ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής– μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην κάλυψη αυτών των αναγκών. Συμπερασματικά, η ανάδειξη των αναγκών του πελάτη οδηγεί τον ίδιο σε αγορά ενός, δύο ή περισσότερων προϊόντων, συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφερθώ στην αναγκαιότητα σύνταξης του εντύπου αναγκών του πελάτη, μέσα από το οποίο ο σύμβουλος έχει μια πλήρη εικόνα του profile του, για να οδηγηθεί με αυτόν τον τρόπο σε μια ολοκληρωμένη πρόταση αγοράς του καταλληλότερου προϊόντος. iw? Τι θα έπρεπε να αλλάξει στο σύστημα ώστε να πλησιάσουμε τις χώρες που είναι περισσότερο προσανατολισμένες στην αξία της ασφάλισης; απ. Αρχικά, για να είμαστε δίκαιοι, έχουμε κάνει πολλά βήματα προ-
όδου. Όμως, κατά την προσωπική μου άποψη, το μυστικό για να αντιληφθούμε την αξία της ασφάλισης και να πλησιάσουμε άλλους λαούς, πιο προηγμένους ασφαλιστικά, είναι η «κουλτούρα» που πρέπει να αποκτήσουμε. Και αυτό γίνεται μέσω της παιδείας. Επιτυγχάνεται μέσω της σωστής, ολοκληρωμένης και έμπρακτης συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων στην ασφάλιση. Δηλαδή τη συνεργασία του κράτους, των ασφαλιστικών εταιρειών, των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, αλλά και των ίδιων των πολιτών. Είμαστε όμως σε καλό δρόμο. iw? Τι στόχους έχετε θέσει για το 2021; απ. Ο στόχος μου για το 2021 είναι να συμβάλω καθοριστικά στην κοινή προσπάθεια όλης της Mega Brokers για την επίτευξη των στρατηγικών της στόχων. Στόχος μου και δέσμευση, επίσης, αποτελεί η εφαρμογή της ξεκάθαρης αποστολής μας, η παροχή άριστων υπηρεσιών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης μέσα από την πλήρη και αποτελεσματική υποστήριξη των συνεργατών μας, υπηρετώντας πιστά τις αξίες μας: ακεραιότητα, ομαδικότητα, επαγγελματισμός και συνεχής βελτίωση. iw
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
πλάνο το οποίο δεν περιορίζεται σε χρονικό ορίζοντα ενός χρόνου. Οι στρατηγικοί στόχοι δεν αλλάζουν, οι τακτικές επίτευξης όμως μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με τον τρόπο που διαμορφώνεται το περιβάλλον. Το 2020 καταφέραμε να διατηρήσουμε τις επιχειρηματικές μας δραστηριότητες και προτεραιότητες. Σαφέστατα, ζήσαμε και ζούμε καταστάσεις άνευ προηγουμένου. Όμως, στο σημείο αυτό, θα πω ότι σε κάθε κρίση υπάρχουν και ευκαιρίες. Η Mega Brokers πολλαπλασίασε τις δυνάμεις της σε καιρούς κρίσης. Φυσικά και δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πανδημία, όμως μπορούμε, μέσα από αυτήν την άσχημη συγκυρία που βιώνουμε, να προσφέρουμε λύσεις στους συνανθρώπους μας μέσα από προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν πραγματικά ανάγκη. Οφείλουμε να καθοδηγήσουμε τους συνεργάτες σε σωστές επιλογές, εκπληρώνοντας τις προσδοκίες όλων αυτών οι οποίοι βρίσκονται κοντά μας.
51
Πρό(σ)κληση αντί ευχών
1
1 Σε 500.000 Ασφαλισμένους, 6.170 Εργαζομένους, 4.000 Μετόχους και…11 εκ.συμπολίτες
Ας
2
2 Παρακελευστικό μόριο
Ας γνωριστούμε καλύτερα. Εμείς στην Ευρωπαϊκή Πίστη ισχυριζόμαστε ότι δεν είµαστε µια συνηθισµένη Ασφαλιστική Εταιρία και ως απόδειξη του ισχυρισμού μας έχουμε την ασυνήθιστα μεγάλη πρόοδό μας επί 43 χρόνια, η οποία αποτελεί «προϊόν» της εμπιστοσύνης σας. Εμείς στην Ευρωπαϊκή Πίστη αντιλαμβανόμαστε το έργο που επιτελούμε όχι μόνον ως εμπορική, εκ του Νόμου, δραστηριότητα αλλά και κυρίως ως αποστολή, ως χρέος μας να προστατεύουμε από κάθε κίνδυνο τα αγαθά τα οποία κάθε άνθρωπος αγωνίζεται νυχθημερόν να δημιουργήσει και να διασφαλίσει, όπως είναι το εισόδηµα, η οικογένεια, η περιουσία και η ποιότητα ζωής, όταν οι φυσικές πηγές δημιουργίας και διασφάλισής τους – ζωή, υγεία, νεότητα, εργασία – πάψουν να υπάρχουν. Εμείς στην Ευρωπαϊκή Πίστη με συμβουλές και παραινέσεις μας επί έτη, προσπαθούμε να συμβάλλουμε στην βελτίωση του επιπέδου κατανόησης των πραγματικών πηγών επιτυχίας και ευτυχίας εκείνων, προς τους οποίους απευθύνουμε αυτήν την πρό(σ)κληση.
Κάτω από το φως αυτών των θέσεων, στο βαθµό που τις συµµερίζεστε ας συµφωνήσουµε:
1
Ας συμφωνήσουμε ότι είναι πράξη κοινής λογικής να κρατάμε τον εαυτό μας και εκείνους που αγαπάμε μακριά από τους μίζερους, τους κακότροπους, τους γκρινιάρηδες, τους απαισιόδοξους, τους αγέλαστους, τους ιδιοτελείς και από καθέναν που επιχειρεί ηθελημένα ή αθέλητα να μας δηλητηριάσει το μυαλό και την καρδιά. Δεν τους χρωστάμε ούτε μια στιγμή από την ζωή μας για να τους επιτρέπουμε να μας την κάνουν άνω – κάτω.
2
Ας συμφωνήσουμε ότι είναι πράξη σοφίας να μην θυσιάζουμε τα μεγάλα και σημαντικά στο βωμό των μικρών και ασήμαντων. Ότι δεν πρέπει να αφήνουμε το μικρό και ασήμαντο – που σε λίγο δεν θα το θυμόμαστε καν – να μολύνει την καρδιά και το μυαλό μας. Πρώτα τα σημαντικά, αυτά που επιλέξαμε ως σημαντικά για το 2021. Αν δεν το έχουμε κάνει ακόμη, ας το κάνουμε σήμερα, τώρα!
3
Ας συμφωνήσουμε ότι είναι πράξη σωφροσύνης να αυξήσουμε τα όρια της κατανόησής μας απέναντι στο δικαίωμα των άλλων να έχουν διαφορετική άποψη από την δική μας. Να κάνουν λάθη. Κανένας δεν είναι αλάνθαστος, ούτε εμείς. Με λάθη από δόλο και ιδιοτέλεια δεν πρέπει να συµβιβαζόµαστε. Η κατανόηση δηµιουργεί σχέσεις εµπιστοσύνης και γίνεται πηγή ευτυχίας.
4
Ας συμφωνήσουμε ότι δεν πρέπει να στεναχωριόμαστε για πράγματα που συνέβησαν στο παρελθόν – τα οποία δεν μπορούμε πλέον να επηρεάσουμε – ούτε γι΄ αυτά που υποθέτουμε ότι θα συμβούν στο μέλλον – που μπορεί να μην συμβούν. Όνειρα πρέπει να έχουμε, πορφυρά, συναρπαστικά γιατί χωρίς όνειρα και στόχους δεν μπορούμε να φτάσουμε πουθενά. Κανένας δεν μπορεί να φτάσει κάπου, αν δεν ξέρει ο ίδιος που θέλει να πάει. Έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι το όνειρο και η πραγµατικότητα είναι ένα και το αυτό και ότι αυτό που τα χωρίζει είναι µόνο ο χρόνος. Ας μην αφήσουμε ποτέ τις αναμνήσεις μας να είναι καλύτερες από τα όνειρά μας.
5
Ας συμφωνήσουμε ότι ο χρόνος που μόλις ανέτειλε έχει για όλους μας 365 ημέρες και ότι είναι στο δικό μας χέρι και σε κανενός άλλου, αν θα τις γεμίσουμε με σκέψεις, με συναισθήματα και με πράξεις δημιουργίας, χαράς, χαμόγελου. Ας αποφασίσουμε να χαμογελάμε ακόμη και αν κάτι δεν πάει καλά, να ζήσουμε 365 ημέρες, κάθε ημέρα με πάθος κάνοντάς την, την πιο όμορφη ημέρα της ζωής μας. Ας συλλογιστούμε ότι ακόμη και ο πόνος που μας δημιουργεί αποστροφή, είναι χρήσιμος, γιατί στην ουσία είναι μια προειδοποίηση ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι πρέπει να πάρουμε άμεσα μέτρα προστασίας.
6
Ας συμφωνήσουμε ότι αυτό που αλλάζει δεν είναι μόνο ο χρόνος. Όλα γύρω μας αλλάζουν. Το κάθε μορφής περιβάλλον αλλάζει, θεσμικά, οικονομικά, κοινωνικά, τεχνολογικά, φυσικά… και ότι η ικανότητα προσαρμογής μας στις διαφορετικές καθημερινά συνθήκες είναι όρος επιβίωσης. Αν δεν προσαρμοζόμαστε – αποτελεί φυσικό Νόμο – μας περιμένει η περιθωριοποίηση και η εξαφάνιση και ως κύρια όπλα άμυνας έχουμε την μάθηση και την εγρήγορση.
7
Ας συμφωνήσουμε ακόμη ως συνέχεια των παραπάνω ότι πράγματι υπάρχουν δυσκολίες προσαρμογής και εξωτερικά εμπόδια που μας δυσκολεύουν. Η αλήθεια όµως, η πραγµατικότητα, είναι ότι τα πιο σηµαντικά εµπόδια είναι µέσα µας. Ότι το πιο δύσκολο δεν είναι το πως θα προσαρμοστούμε σε ένα νέο περιβάλλον, σε μια νέα κατάσταση αλλά το πως θα απαλλαγούμε από μια άλλη που είναι βαθιά ριζωμένη στην ψυχή μας. Αντιστεκόμαστε στις αλλαγές γιατί το καθημερινό, το γνωστό, το οικείο μας δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ασφάλειας, μας στερεί όμως το αγαθό της ελευθερίας. Γιατί όπως λέει μια σοφή ρήση δεν μπορούμε να κάνουμε τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο και να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα. Το φάρµακο της αποτελεσµατικής προσαρµογής και της υπέρβασης των εσωτερικών µας εµποδίων το λένε «Απόφαση». Απόφαση να νικήσουµε τις αδυναµίες µας, τον εαυτό µας. Γιατί δεν υπάρχει µεγαλύτερη, πιο λαµπρή νίκη, από το να νικήσουµε τις αδυναµίες µας.
8
Ας συμφωνήσουμε ότι τα πολυτιμότερα αγαθά με τα οποία μας προίκισε η φύση είναι το μυαλό μας (πνεύμα), η καρδιά μας (συναίσθημα) και το σώμα μας (ύλη). Ας τα φροντίζουµε κάθε ηµέρα µε αγάπη. Κανένας άλλος δεν µπορεί να το κάνει για λογαριασµό µας. Οι άνθρωποι αυτοκτονούμε κάθε ημέρα με την κακή διατροφή, την κακή αναπνοή, την έλλειψη άσκησης, τις μαύρες σκέψεις και τα μαύρα συναισθήματα. Ας κατανοήσουμε ότι η μόνη διαφορά από την αυτοκτονία με ένα πιστόλι είναι η… ταχύτητα της μεθόδου που επιλέγει κάποιος για να αφανιστεί.
9
Ας συλλογιστούμε με ψυχραιμία το επίκαιρο φαινόμενο της πανδημίας χωρίς το συναίσθημα του φόβου, του άγχους, της ανασφάλειας, της απογοήτευσης, που στην πραγματικότητα δεν είναι το αποτέλεσμα των προβλημάτων αλλά η αιτία τους. Η πανδημία είναι ένα φαινόμενο, μια κατάσταση για την αντιμετώπιση της οποίας αυτό που μπορούμε να κάνουμε και πρέπει να κάνουμε, είναι η αυστηρή τήρηση των μέτρων. Απόσταση, Μάσκα, Πλύσιμο χεριών, Αποχή από την συμμετοχή σε συγκεντρώσεις προσώπων. Η ανθρωπότητα στα χρόνια που πέρασαν και σε εκείνα που θα έρθουν βίωσε και θα βιώσει φαινόμενα και καταστάσεις πιο άγριες και με χειρότερες συνέπειες. Πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν «πανδημίες» με διαφορετικά ονόματα κάθε φορά, όπως ήταν ο Α’ και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο τρισχειρότερος στην Πατρίδα μας εμφύλιος και η διχόνοια που κουβαλάμε μέχρι σήμερα, η δικτατορία, η πτώχευση, η ασιατική και η ισπανική γρίπη, το AIDS και άλλα πολλά. Ο κόσμος όμως δεν σταμάτησε να ζει, να δημιουργεί, να αναπτύσσεται. Γιατί υπάρχει πάντα μια κατηγορία ανθρώπων που ονειρεύεται, εργάζεται, δημιουργεί, προοδεύει και μια άλλη που παραμένει σε αδράνεια, περιμένοντας να δει τι θα γίνει, μεμψιμοιρεί, γκρινιάζει, που τις φταίνε πάντα οι άλλοι και οι κάθε μορφής κοροναϊοί. Διαλέξτε σε ποια κατηγορία θέλετε να ανήκετε. Αν επιλέξετε την πρώτη ελάτε στην Ευρωπαϊκή Πίστη με όποια ιδιότητα επιλέξετε ώς αποδέκτες της προ(σ)κλησης μας ή και με όλες.
10
Ας κλείσουμε με μια παραίνεση με την αγάπη που ξέρετε τόσα χρόνια και δικαιούστε. Συσπειρωθείτε στην Ευρωπαϊκή Πίστη και αφοσιωθείτε σ΄ αυτό που επιλέξατε. Θυμηθείτε όλοι την διδασκαλία μας επί 40 και πλέον χρόνια, που ορίζει ότι η Αγάπη δηµιουργεί, ο Ενθουσιασµός πολλαπλασιάζει και η Αφοσίωση εξασφαλίζει δηµιουργώντας σχέσεις εµπιστοσύνης. Ότι όπου οι άνθρωποι λειτουργούν ως ομάδα, όπου υπάρχει πνεύµα οµάδας, το αποτέλεσµα δεν είναι άθροισµα είναι γινόµενο.
11
Περιμένουμε την δική σας συμβουλή/παραίνεση, για να γίνουμε καλύτερη Εταιρία, καλύτεροι άνθρωποι στο ceo@europisti.gr. Με απέραντη αγάπη, Για την Ευρωπαϊκή Πίστη
Χρήστος Γεωργακόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος
θέμα
του Βάιου Κρόκου
54
insurance w*rld
Η αγορά ενέργειας έχει «σύμμαχο» την ασφαλιστική βιομηχανία
θέμα ριστικά στην απαραίτητη ενεργειακή μετάβαση με τον πιο, οικονομικά, ανταγωνιστικό τρόπο για την εθνική οικονομία, να επιτύχουν τη δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και να αναδείξουν τελικά τη χώρα μας σε ένα από τα κράτη μέλη που θα έχει υιοθετήσει φιλόδοξους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους, μέσω ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού προγράμματος μέτρων και πολιτικών, τοποθετώντας μας στο επίκεντρο των εξελίξεων της ενεργειακής ένωσης τόσο για το 2030 όσο και μακροπρόθεσμα για το 2050. Κρατικές, ιδιωτικές πρωτοβουλίες και επενδυτικά σχέδια βρίσκονται εν εξελίξει σε όλους τους τομείς, όπως στην ηλεκτρική ενέργεια και την ηλεκτροκίνηση, το φυσικό αέριο, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.ά.
Μια προσπάθεια που πρακτικά αποτελεί το μεγαλύτερο εγχείρημα μεταπολεμικά σε αυτόν τον τομέα και, όπως αποτυπώνεται στην αγορά μέχρι στιγμής, υπάρχει πληθώρα σχεδίων και δράσεων, ενώ μεγάλες βιομηχανίες και επενδυτές ήδη προχωρούν στα απαιτούμενα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Κοινή πεποίθηση παραγόντων της αγοράς αποτελεί το γεγονός πως με το πέρας της πανδημίας αναμένεται μεγαλύτερη ώθηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για μεγάλα ενεργειακά projects. Δεν είναι αμελητέο, επίσης, το γεγονός πως ένας σημαντικός αριθμός δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων έχουν προταθεί να ενταχθούν στον πράσινο πυλώνα των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Χαρακτηριστικά, τον έναν από τους τέσσερις βασικούς πυλώνες με συμμετοχή 38% από τα κεφάλαια των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμ-
ψης για την Ελλάδα αποτελεί η Πράσινη Μετάβαση, καθώς η ανάπτυξη με όρους κυκλικής οικονομίας και αειφόρου ανάπτυξης αποτελεί σήμε-
ρα μια μη αναστρέψιμη μείζονα παγκόσμια τάση, σε όλες τις εκφάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας, με πολλαπλά οφέλη.
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Μ
πορεί η συνέχιση της πανδημίας να έχει δημιουργήσει αρκετά εμπόδια στην ομαλή λειτουργία εμπορικών δραστηριοτήτων ή να βάζει «στον πάγο» επιχειρηματικά-επενδυτικά projects, όμως η πορεία του ενεργειακού μετασχηματισμού της χώρας θεωρείται μονόδρομος. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα, στο πλαίσιο των οικονομικών και γεωστρατηγικών στόχων της χώρας, έχοντας στο επίκεντρο την απολιγνιτοποίηση και την επί τω συνόλω ενεργειακή μετάβαση σε πιο πράσινες μορφές ενέργειας. Επιδίωξη είναι οι ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι που τίθενται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) μέχρι το 2030 να συμβάλουν καθο-
55
θέμα
Ευοίωνες προβλέψεις από Bloomberg (BNEF) Ήταν στα τέλη του 2020, εν μέσω πανδημίας και lockdown, όταν σε τελευταία ανάλυσή του το Bloomberg NEF εκτιμούσε πως η Ελλάδα μπορεί να αναδειχθεί σε μία από τις χώρες που θα ηγηθούν του ενεργειακού μετασχηματισμού στην Ευρώπη έως το 2030, καθώς η φθηνή ηλιακή και αιολική ενέργεια, οι μπαταρίες και οι αυξανόμενες τιμές του διοξειδίου του άνθρακα μετασχηματίζουν ριζικά το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας. Σύμφωνα με την ανάλυση του BNEF, το ελληνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα αλλάξει με ταχείς ρυθμούς την τρέχουσα δεκαετία, αυξάνοντας το μέγεθός του κατά 55%,
✓
56
insurance w*rld
Σύμφωνα με την ανάλυση του BNEF, το ελληνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα αλλάξει με ταχείς ρυθμούς την τρέχουσα δεκαετία, αυξάνοντας το μέγεθός του κατά 55%, από 20 GW εγκατεστημένη ισχύ σε 31 GW το 2030
από 20 GW εγκατεστημένη ισχύ σε 31 GW το 2030. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ελλάδα θα αποκτήσει 18 GW νέας παραγωγικής ισχύος, το 67% της οποίας θα είναι αιολική και ηλιακή, στα 7,5 GW και 4 GW, αντίστοιχα. Ήδη έως το 2025, η εγκατεστημένη ισχύς αιολικής και φωτοβολταϊκής ενέργειας θα είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με σήμερα, με το μερίδιο των μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να ανέρχεται σχεδόν στο 50%, καταλαμβάνοντας την κυρίαρχη θέση στο μείγμα παραγωγής από τα ορυκτά καύσιμα. Και όλα αυτά χωρίς την προϋπόθεση επιδοτήσεων για ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες, όπως η ηλιακή και η αιολική. Η ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας, βάσει της ανάλυσης του BNEF, έχει ως κινητήριο μοχλό το κόστος: Είναι ήδη πιο οικονομικό στην Ελλάδα να παραχθεί ηλεκτρική ενέργεια από νέους αιολικούς ή φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε σύγκριση με τα νέα εργοστάσια φυσικού αερίου ή λιγνίτη, σύμφωνα με τo BNEF. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως είναι ήδη φθηνότερο να κατασκευαστεί ένα νέο αιολικό ή φωτοβολταϊκό
έργο για την παραγωγή ηλεκτρισμού από τη λειτουργία των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2020, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από νέες αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις θα είναι φθηνότερη και από αυτήν που παράγεται από υφιστάμενα εργοστάσια φυσικού αερίου. Επιπλέον, η έκθεση υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των καταναλωτών ως βασικών συντελεστών του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος, με σημαντικό μερίδιο της νέας ισχύος να εγκαθίσταται στο δίκτυο διανομής μέχρι το 2030. Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, ο ρόλος του φυσικού αερίου θα είναι να παρέχει ευελιξία και όχι να αντικαταστήσει τον λιγνίτη ως φορτίο βάσης. Οι ευέλικτες μηχανές αερίου, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα υδροηλεκτρικά εργοστάσια και τις νέες μπαταρίες για αποθήκευση ενέργειας που θα προστεθούν στο δίκτυο, αποτελούν το «κλειδί» για τη διασφάλιση του συστήματος που θα βασίζεται στις ΑΠΕ. Αυτός ο συνδυασμός τεχνολογιών θα βοηθήσει τη χώρα να φτάσει πολύ κοντά στο μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα μέχρι το 2050.
θέμα
Πολύ μεγάλη η ασφαλιστέα ύληΚίνδυνοι και ευκαιρίες Όπως γίνεται αντιληπτό, πληθώρα νέων ευκαιριών δίνει στην ασφαλιστική βιομηχανία ο εν εξελίξει ενεργειακός μετασχηματισμός στη χώρα, βάσει των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ και των έργων που πραγματοποιούνται ή που έχουν προγραμματιστεί. Η ασφαλιστέα ύλη που προκύπτει είναι τεράστια και ο ασφαλιστικός κλάδος αποτελεί ισχυρό «σύμμαχο», καθώς αναλαμβάνει πρακτικά ένα μέρος του ρίσκου που επωμίζεται ένας «επενδυτής» στην ενέργεια μπροστά σε μια σειρά κινδύνων που ελλοχεύουν: κατά την τέλεση ενός έργου, τη συντήρηση και τη λειτουργία κ.α. ή στην περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής. Έχουν επισημανθεί, άλλωστε, πολλές φορές, από τον ασφαλιστικό κλάδο οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που εμφανίζονται άλλωστε πιο συχνά ακόμη και στις νότιες χώρες της Μεσογείου και την Ελλάδα ειδικότερα. Οι κίνδυνοι πληθαίνουν και απαιτείται εξειδίκευση για: ανεμογεννήτριες, αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκές μονάδες, αιολικά και υδροηλεκτρικά πάρκα, γεωθερμικά συστήματα, θερμικά ηλιακά συστήματα, συστήματα ηλιακού κλιματισμού, βιομηχανικές εγκαταστάσεις ψύξης, παθητικά ηλιακά συστήματα ή τεχνολογίες βιομάζας (μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο) και πολλά άλλα.
Ειδικότερα, το ενδιαφέρον γίνεται όλο και πιο έντονο για εθνικά και τοπικά έργα γύρω από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για παράδειγμα, εστιάζοντας σε ένα συμβόλαιο για μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση η ασφάλιση έρχεται να καλύψει μια σειρά κινδύνων, είτε πρόκειται για έναν φωτοβολταϊκό σταθμό/ πάρκο είτε αναφερόμαστε σε ένα οικιακό φωτοβολταϊκό σύστημα –σε στέγες μονοκατοικιών, πολυκατοικιών, μικρών επιχειρήσεων, κτηρίων του Δημοσίου, εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων. Οι καλύψεις μπορεί να αφορούν τη διάρκεια κατασκευής, τοποθέτησηςσυναρµολόγησης, συντήρησης και λειτουργίας. Οι κίνδυνοι μπορεί να καλύπτουν οποιαδήποτε αιφνίδια και απρόοπτη φυσική απώλεια ή ζημιά από οποιαδήποτε αιτία, εκτός από αυτές που ρητά εξαιρούνται, όπως λόγω ανωτέρας βίας. Ενδεικτικά, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν κάλυψη με:
στική ευθύνη προς τρίτους, αλλά Α και εργοδοτική ευθύνη, πέραν του ΙΚΑ, για τυχόν ατυχήματα που μπορεί να συμβούν Κάλυψη ζημιών από τρομοκρατικές ενέργειες, απεργίες, πολιτικές ταραχές Κάλυψη για την περίοδο εκτεταμένης συντήρησης Κάλυψη ζημιών σε υφιστάμενη περιουσία για μονάδες πάνω σε στέγες Κάλυψη εσφαλμένης μελέτης για εργασίες πολιτικού μηχανικού Ασφάλιση περιουσίας και μηχανικών βλαβών μετά την παράδοση και έναρξη της λειτουργίας της μονάδας Κάλυψη για απώλεια ή ζημιά της ασφαλισμένης μονάδας ή σταθμού, καθώς επίσης και για απώλεια μικτών εσόδων συνεπεία ασφαλισμένης υλικής ζημιάς, λόγω διακοπής παροχής ενέργειας προς τη ∆ΕΗ, από κινδύνους όπως πυρκαγιά, κεραυνό, σεισμό, έκρηξη κ.ά. Κάλυψη για κακοτεχνία, αμέλεια, βραχυκύκλωμα κ.λπ.
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
* Σε κάθε περίπτωση, στην ασφαλιστική αγορά διατίθενται πολλά και με διαφορετικά χαρακτηριστικά προγράμματα, ενώ το επόμενο διάστημα, με την περαιτέρω αύξηση του ενδιαφέροντος για ΑΠΕ, θα διατεθούν ακόμη περισσότερα. Κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μελετήσει προσεκτικά τη λίστα των εξαιρέσεων και να απευθυνθεί στον ασφαλιστικό του σύμβουλο.
57
θέμα
Κρίσιμος σύμβουλος ο ασφαλιστής
Π
ολλοί και εξειδικευμένοι είναι οι κίνδυνοι που αφορούν μια ΑΠΕ, από το αρχικό στάδιο μιας επένδυσης, μέχρι την κατασκευή και την ομαλή λειτουργία ή τις πολύπλοκες δομές χρηματοδότησης και ιδιοκτησίας, γεγονός που απαιτεί μια ολοκληρωμένη πρόταση ασφαλιστικών προϊόντων. Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής έρχεται να λειτουργήσει ως σύμβουλος που εγγυάται το σύνολο της επένδυσης σε ΑΠΕ, είτε αφορά μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες είτε μονάδες μικρότερης κλίμακας. Υποστηρίζει από την αρχή τον επενδυτή, επισημαίνοντας κινδύνους στους οποίους εκτίθεται το έργο (risk management), και συμβουλεύει σε θέματα ενίσχυσης της ασφάλειας της επένδυσης και της ελαχιστοποίησης του κινδύνου.
Επιπλέον, η ασφαλιστική κάλυψη των ΑΠΕ διαμορφώνει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ενεργειακών επενδύσεων. Ενισχύει την
εμπιστοσύνη τόσο των τραπεζών και των επενδυτών όσο και των εταιρειών που επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν αναπτυξιακά έργα στον τομέα αυτό.
Απαιτείται συνεχής εκπαίδευση
Υ
58
insurance w*rld
πό το πρίσμα όμως των σύνθετων αυτών κινδύνων που αναδύονται, λόγω των τεχνικών χαρακτηριστικών και της νέας τεχνολογίας που προκύπτει με την ανάπτυξη των ΑΠΕ, ένας ασφαλιστικός διαμεσολαβητής καλείται να είναι άρτια ενημερωμένος. Σε αυτό το πλαίσιο, πιο επίκαιρο από ποτέ είναι το Ολοκληρωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ασφαλίσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, EIAS CERTIFIED SPECIALIST in Renewable Energy Risk and Insurance του Ελληνικού Ινστιτούτου Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ), που ξεκινά στις 16 Μαρτίου.
Το εξειδικευμένο αυτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί σε περιβάλλον σύγχρονης ψηφιακής εκπαίδευσης, webinar, αλλά και σε περιβάλλον φυσικής τάξης, κατά την επιλογή των συναδέλφων και σπουδαστών. Ειδικότερα, αναπτύσσει τις πλέον σύγχρονες προσεγγίσεις αξιολόγησης κινδύνου και ασφάλισης φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, αιολικών πάρκων, μονάδων παραγωγής βιοαερίου, γεωθερμικών μονάδων και υδροηλεκτρικών σταθμών, ενώ αναλύει διεξοδικά την ενδεδειγμένη ασφαλιστική και αντασφαλιστική τεχνική των προσεγγίσεων αυτών.
Περιγραφή και θεματολογία Οι εναλλακτικές και, κυρίως, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν την αιχμή των νέων ενεργειακών τεχνολογιών και διαρκώς ενισχύουν τη συγκριτική θέση τους στη διεθνή και την ελληνική αγορά ενέργειας, ενώ αυξάνουν ολοένα και περισσότερο το μερίδιό τους στην παραγωγή και την εμπορία της. Μάλιστα, μετά τις συμφωνίες του Κιότο και των Παρισίων, περί προστασίας του περιβάλλοντος από ρυπογόνους παράγοντες, αλλά και την πρόσφατη επαναπροσχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής σε αυτές, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργει-
θέμα Πρόγραμμα Ασφαλίσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, διάρκειας είκοσι τεσσάρων (24) εκπαιδευτικών ωρών, οδηγεί τους αποφοίτους του στην έγκριτη και ευρείας αναγνωρισιμότητας πιστοποίηση EIAS CERTIFIED SPECIALIST in Renewable Energy Risk and Insurance, ενώ έχει σχεδιαστεί ώστε να προσφέρει πλήρη και συγκροτημένη γνώση της αγοράς των ΑΠΕ (εγχώριας και διεθνούς), καθώς και περιεκτική, συστηματική, εξειδικευμένη και απολύτως χρηστική τεχνογνωσία στο εκπαιδευτικό του κοινό, επί του συνόλου των πεδίων ασφάλισής τους. Ταυτόχρονα, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέχει στους συμμετέχοντες τεκμηριωμένη και εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία υπέρ της ασφάλισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στην περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του κλάδου ασφαλιστικής δραστηριότητας και στην ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των πωλήσεων των κατάλληλων, προς αυτήν την κατεύθυνση, ασφαλιστικών προϊόντων. Η θεματολογία του εκπαιδευτικού προγράμματος έχει ως εξής: α. Επενδύσεις και ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Τάσεις και προοπτικές
παγκόσμια εικόνα: Τάσεις και Η προοπτικές Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα: Μεγέθη, η διαχρονική εξέλιξη, οι εθνικοί στόχοι Η ελληνική εμπειρία από την ασφάλιση μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Παράγοντες κινδύνου, δομή καλύψεων και συμβολαίων, η εμπειρία ζημιών, προοπτικές β. Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ασφάλισή τους Το νομικό περίγραμμα και η νέα νομοθεσία Απορρέουσες υποχρεώσεις Ασφαλιστικές δυνατότητες που προκύπτουν από το νομοθετικό πλαίσιο και τις προβλέψεις του γ. Τεχνική ανάλυση συνιστωσών των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Τεχνική ανάλυση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων Τεχνική ανάλυση αιολικών πάρκων Τεχνική ανάλυση μονάδων παραγωγής βιοαερίου Τεχνική ανάλυση γεωθερμικών μονάδων Τεχνική ανάλυση υδροηλεκτρικών σταθμών
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
ας έχουν γνωρίσει περαιτέρω ώθηση, και σημαντικά κεφάλαια, εγχώρια και διεθνή, επενδύονται πλέον σε αυτές. Στις πιο προηγμένες χώρες και οικονομίες του κόσμου μας, αυτές οι πηγές ενέργειας ισχυροποιούνται και τυγχάνουν ευρύτατης αποδοχής, αφού οι κοινωνίες ευαισθητοποιούνται υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και επομένως πιέζουν, με την καλή έννοια, τις κυβερνήσεις τους προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης, εγκατάστασης και ανάπτυξής τους. Οι εν λόγω τάσεις αναπτύσσονται ραγδαία και στη χώρα μας, όπου, στο πλαίσιο της Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το έτος 2050, αδειοδοτούνται με γοργούς ρυθμούς νέες επενδύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προς τον σκοπό της πλήρους απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής. Οι πιο διαδεδομένες από αυτές τις νέες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας είναι αυτές των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, αιολικών πάρκων, μονάδων παραγωγής βιοαερίου, γεωθερμικών μονάδων και υδροηλεκτρικών σταθμών, που τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να εγκαθίστανται σχεδόν παντού και να προσελκύουν επενδύσεις τόσο από τον δημόσιο τομέα όσο και από ιδιώτες. Πραγματικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι απολύτως συμβατές με την ενεργειακή πολιτική της χώρας μας, η εγκατάστασή τους διέπεται από σχετική ευκολία, η απόδοσή τους ενισχύεται από τις κλιματολογικές μας συνθήκες και η σχέση μεταξύ του κόστους επένδυσης και του οφέλους που προκύπτει είναι επικερδής και μακροχρόνια. Οι ασφαλίσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρουσιάζουν, επομένως, ορατές και μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές, αφού οι δυνατότητες πολλαπλασιασμού τους μεγιστοποιούνται, καθώς αντιστοίχως πολλαπλασιάζονται –πλέον και στη χώρα μας– οι εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το Ολοκληρωμένο Εκπαιδευτικό
59
θέμα δ. Ασφαλιστική τεχνική και εφαρμοσμένες προσεγγίσεις ασφάλισης Ορισμός και περιγραφή ασφαλιστικών κινδύνων Αξιολόγηση και ανάληψη ασφαλιστικών κινδύνων Καλυπτόμενοι και διαπραγματευόμενοι κίνδυνοι, εξαιρέσεις Δομή και ανάλυση όρων ασφαλιστηρίων συμβολαίων Ζημίες και αποζημιωτική πολιτική Τυπικά και μη τυπικά πρωτόκολλα ασφαλιστικών διαδικασιών ε. Τεχνική αντασφάλισης κινδύνων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Τρόποι και τύποι αντασφάλισης κινδύνων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Ανάλυση των αντασφαλιστικών λογαριασμών Ανάλυση των οικονομικών δεδομένων των αντασφαλιστικών λογαριασμών Τιμολόγηση αντασφαλιστικών συμβάσεων Risk management
60
insurance w*rld
στ. Ειδικά θέματα τεχνικής ανάλυσης και ασφαλίσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Πιθανότερες αιτίες ζημιών Σπουδαία παραδείγματα ζημιών και ανάλυση των αιτιών τους Υπολογισμός απώλειας κερδών Στοιχεία ελέγχου και συντήρησης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Στοιχεία υπολογισμού παλαιότητας εξοπλισμού
ίνητρα αγοράς και οφέλη από την Κ ασφάλιση Τα προαναφερόμενα θεματικά αντικείμενα αναπτύσσονται λεπτομερώς και κατά τρόπο εύληπτο, διαδραστικό και εφαρμοσμένο, από τους εμπειρότατους, επιστημονικά καταρτισμένους και άκρως εξειδικευμένους εισηγητές του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Μαθησιακό μοντέλο Πέραν της θεωρητικής προσέγγισης των παραμέτρων των ασφαλίσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που είναι αναγκαία προκειμένου να οριστούν το θεσμικό πλαίσιο, τα ασφαλιστικά αντικείμενα, οι κίνδυνοι, η ασφαλιστική τεχνική και τα πρωτόκολλα διαδικασιών, έμφαση θα δοθεί σε επιλεγμένα case studies και στην παρουσίαση της συγκροτημένης εμπειρίας, ώστε το εκπαιδευτικό κοινό να μπορεί πλέον να αντιλαμβάνεται άριστα, και κατά τρόπο αξιοποιήσιμο, το συνολικό πλαίσιο του εν λόγω τομέα ενδιαφέροντος.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε: α. Διοικητικά στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών και εταιρειών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης που εργάζονται σε τομείς γενικών ασφαλίσεων, κυρίως των κλάδων πυρός και αστικής ευθύνης, και επιθυμούν να διευρύνουν, να εμπλουτίσουν ή να εξειδικεύσουν την τεχνογνωσία τους στις ασφαλίσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
ζ. Σύνοψη της διαδικασίας ασφάλισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Επισκόπηση βασικών πρωτοκόλλων διαδικασιών Κριτήρια εκτίμησης και επιλογής κινδύνων
β. Ειδικότερα, διοικητικά στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών και εταιρειών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης που εργάζονται στους τομείς ασφαλίσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και επιθυμούν να επικαιροποιήσουν και να εξειδικεύσουν περαιτέρω την τεχνογνωσία τους επί του αντικειμένου αυτού.
η. Επιχειρηματολογία ανάπτυξης εργασιών Νομικά επιχειρήματα
γ. Πραγματογνώμονες, P&C underwriters και διακανονιστές ζημιών που απασχολούνται στους το-
μείς ανάληψης κινδύνων και ασκούν καθήκοντα εκτίμησης, αξιολόγησης και τιμολόγησής τους, καθώς και στους κλάδους ζημιών, όπου διαχειρίζονται θέματα μείωσης της ζημίας και επανείσπραξής της (claims managers, adjusters, handlers). δ. Ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές όλων των βαθμίδων που σχεδιάζουν την είσοδό τους στην αγορά των ασφαλίσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή επιθυμούν να αξιοποιήσουν ακόμη πιο πολύ τις μεγάλες ευκαιρίες της διά της απόκτησης της κατάλληλης ασφαλιστικής τεχνογνωσίας και επιχειρηματολογίας. ε. Στελέχη πωλήσεων, μάρκετινγκ, αναλογιστικών τομέων και εκπαίδευσης ασφαλιστικών εταιρειών και εταιρειών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, που σχεδιάζουν, εποπτεύουν, προωθούν ή διδάσκουν ασφαλιστικά προϊόντα και, επομένως, τις ασφαλίσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. στ. Στελέχη τραπεζών που χειρίζονται ασφαλιστικά θέματα και θέματα χρηματοδότησης επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. ζ. Επενδυτές και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και κατασκευαστές και τεχνικούς συντήρησής τους, που επιθυμούν να εκσυγχρονίσουν και να εξειδικεύσουν περαιτέρω την τεχνογνωσία τους ή να θωρακίσουν τις εν λόγω μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έναντι κινδύνων. η. Μηχανικούς και επιστήμονες περιβάλλοντος που δραστηριοποιούνται ή ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στο πεδίο των υπηρεσιών περιβαλλοντικής συμβουλευτικής, όπως, ενδεικτικά, αδειοδότηση επιχειρήσεων, περιβαλλοντική επιθεώρηση και άσκηση πραγματογνωμοσύνης, με άξονα τις μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
θέμα
Ενέργεια & Ασφάλιση: Η «μεγάλη εικόνα»
από τους εργολάβους. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις αμέλειας, όπως και για κινδύνους που προκύπτουν από νέους τύπους εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται στις ΑΠΕ, καθιστώντας δύσκολη την αξιολόγησή τους από τους ασφαλιστές. Για την ώρα, οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν σήμερα χαμηλό κίνδυνο για τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά αυτό ενδέχεται να αλλάξει στο μέλλον, με τη συνεχή ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων παρακολούθησης και διαχείρισης. Τέτοιο πρόβλημα όμως μπορούν να συναντήσουν οι αλυσίδες εφοδιασμού –πέραν των φυσικών ζημιών–, καθώς ελλοχεύουν κίνδυνοι από διακοπές λειτουργιών στα συστήματα πληροφορικής ή τηλεπικοινωνιών, κίνδυνοι από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, παραβίασης δεδομένων, απώλεια ανθρώπων με δεξιότητες, διακοπές συνεργασίας με εξωτερικούς συνεργάτες, διακοπές στα δίκτυα μεταφορών.
Σε κάθε περίπτωση, είναι αλήθεια πως το κόστος διακοπής των λειτουργιών μιας επιχείρησης και η ζημιά στη φήμη της από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο είναι σημαντικά τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους ασφαλιστές. Κρίσιμη παράμετρο, επίσης, αποτελούν οι πολιτικές και ρυθμιστικές αρχές, που μπορούν να μεταβληθούν και να προκαλέσουν απώλειες σε έσοδα-κύκλο εργασιών. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές ή και η ποσότητα της ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας που πωλείται μπορεί να υπόκεινται σε σχετικά υψηλά επίπεδα παρέμβασης με εντολή των κυβερνήσεων και από τις ρυθμιστικές αρχές σε σύγκριση με άλλους τύπους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Πέραν αυτού, οι πολιτικοί κίνδυνοι που προστίθενται μπορεί να προκαλέσουν διακοπή των επιδοτήσεων ή αλλαγές σε φορολογικές ελαφρύνσεις, ζητήματα που πρέπει να εξετάσουν σοβαρά, μεταξύ άλλων, οι ασφαλιστές. ιανουάριος φεβρουάριος 2021
Ε
στιάζοντας στη «μεγάλη εικόνα», ο μετασχηματισμός της αγοράς ενέργειας δεν αφορά, φυσικά, μόνο τη χώρα μας, ούτε πρόκειται απλά για ένα μεμονωμένο έργο ή μια εγκατάσταση ΑΠΕ. Πολλοί και μεγάλοι κίνδυνοι σε μεγάλους ομίλους και διεθνείς αγορές γεωστρατηγικής σημασίας είναι ικανοί να διαταράξουν την ομαλή πορεία προς την «πράσινη μετάβαση». Όπως αναφέρουν αναλυτές σε διεθνές επίπεδο, η ασφαλιστική βιομηχανία καλείται να συμβάλει στην αντιμετώπιση μεγάλων κινδύνων. Συγκεκριμένα, εργολάβοι, υπεργολάβοι και αλυσίδες εφοδιασμού καλούνται να προσαρμοστούν και να εκπαιδευτούν σε ό,τι επιτάσσει η ταχεία ανάπτυξη στις ΑΠΕ, με δεξιότητες και τεχνογνωσία γύρω από τις κατασκευές. Οι ασφαλιστές καλούνται, λοιπόν, να καλύψουν κινδύνους στο πλαίσιο των νέων προδιαγραφών των κατασκευών και της ποιότητάς τους και των κινδύνων που προκύπτουν
61
θέμα
Αλλάζουν τις τιμολογήσεις ο Covid-19 και τα χαρακτηριστικά της αγοράς; Τι εκτιμά η Willis Towers Watson
Α
62
insurance w*rld
λλάζει το τοπίο κινδύνου της βιομηχανίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της επακόλουθης μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πρωτοβουλίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με έκθεση της Willis Towers Watson “Renewable Energy Market Review”. Επιπροσθέτως, σε όλα τα παραπάνω έρχεται και η αυξανόμενη πίεση που ασκούν τα κίνητρα ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση). Συγκεκριμένα, ο κλιμακούμενος αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής και οι παράγοντες ESG αποτελούν βασικό θέμα της έκθεσης. Οι βασικές προκλήσεις που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, περιλαμβανομένης και της υπέρβασης των φραγμών που αφορούν την κλίμακα, τον ρυθμιστικό έλεγχο και τις πιθανές μελλοντικές διαφορές, πρέπει να αντιμετωπιστούν από τους διαχειριστές κινδύνων. Είναι αλήθεια πως ο ρόλος τους θα αυξηθεί σημαντικά, καθώς κατευθύνουν τις αλλαγές στη νομοθεσία, την τεχνολογία και την καινοτομία, μεταφράζοντας τι σημαίνει αυτό για την εταιρεία και τους επενδυτές της. Την ίδια ώρα, η επίδειξη βελτι-
ωμένης απόδοσης ESG θα συμβάλει στη μείωση του κόστους κεφαλαίου και θα ενισχύσει τις συνεργασίες εντός βιομηχανιών και κοινοτήτων. Αυτές οι αυξανόμενες πιέσεις δημιουργούν επίσης ανάπτυξη στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να μεταβούν σε περιβάλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Παράλληλα, ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι αντιμέτωπος και με τη σκλήρυνση της ασφαλιστικής αγοράς, καθώς οι ασφαλιστές επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τις αυξήσεις των τιμών του περασμένου έτους για να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτιώσεις στην τιμολόγηση, ώστε να αποκαταστήσουν αυτό το χαρτοφυλάκιο όσον αφορά την κερδοφορία. Αυξήσεις μεταξύ 10% και 40% παρατηρούνται σε ένα φάσμα παγκόσμιων αγορών, με τις τιμές στον κλάδο ατυχημάτων να αυξάνονται περισσότερο. Μερικές από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ασφαλιστική αγορά ανανεώσιμων πηγών αφορούν τα παλιά περιουσιακά στοιχεία, τη λειτουργία, τη συντήρηση και τα ανταλλακτικά, τον κίνδυνο φυσικής καταστροφής, την εμπειρία του ανάδοχου, τις υποχρεώσεις του δανειστή, τον ρυθμό της τεχνολογικής αλλαγής και τους κινδύνους διακο-
πής της αλυσίδας εφοδιασμού λόγω Covid-19. «Σε αυτές τις πρωτοφανείς στιγμές, η βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αντιμετωπίζει κινδύνους και προκλήσεις από όλες τις πλευρές, καθώς η Covid-19 συσφίγγει τον ασφυκτικό κλοιό για την παγκόσμια οικονομία και οι συνθήκες της ασφαλιστικής αγοράς σκληραίνουν. Ωστόσο, το ζήτημα των κλιματικών κινδύνων και του ESG θα έχει σημαντικότερο αντίκτυπο στη μελλοντική διαμόρφωση του κλάδου» σημειώνει ο Graham Knight, επικεφαλής Παγκόσμιων Φυσικών Πόρων στην Willis Towers Watson. «Οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να αναπτύξουν ένα σημαντικό αποτύπωμα ESG και να ενσωματώσουν τον κίνδυνο κλιματικής αλλαγής στις στρατηγικές τους για τον περιορισμό του κινδύνου, προκειμένου να επιβιώσουν στο μέλλον» τονίζει. «Οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να γνωρίζουν πώς η ενεργειακή μετάβαση θα επηρεάσει τη βιομηχανία τους, γιατί η κλιματική αλλαγή μεταμορφώνει ήδη το τοπίο κινδύνου της βιομηχανίας τους, πώς μπορούν να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο στην ανάπτυξη της απάντησής τους σε αυτήν τη μετάβαση και ποιες πιέσεις ESG θα επηρεάσουν τη βιομηχανία στο μέλλον. Στην Willis Towers Watson, βοηθάμε τις εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να περιηγηθούν σε αυτό το σύνθετο έδαφος κινδύνου και να διαχειριστούν τη μετάβαση για να παρέχουν καινοτόμες λύσεις και να προωθήσουν την ανάπτυξη σε αυτόν τον ολοένα και πιο σημαντικό τομέα» τονίζει χαρακτηριστικά.
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
63
θέμα
θέμα
Αυτοκίνητο
Αλλάζει το τοπίο η ηλεκτροκίνηση
Η
64
insurance w*rld
ασφάλιση αυτοκινήτου αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής ασφαλίστρων. Για καιρό, η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα ανασφάλιστα οχήματα, την οδική ασφάλεια και εκπαίδευση, τον «πόλεμο τιμών» στο ασφάλιστρο και τον έντονο ανταγωνισμό. Ένα κρίσιμο στοιχείο, πλέον, που έρχεται να επαναπροσδιορίσει την οπτική γύρω από όλα αυτά είναι η ηλεκτροκίνηση. Η ανάπτυξη της αγοράς των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, μέσα από τις νέες τεχνολογίες, που αναπτύσσονται με ταχύτητα, αλλάζει τα δεδομένα και για την ασφαλιστική τους κάλυψη. Καθώς δεν υπάρχει ιστορικότητα στα δεδομένα για τη στατιστική πρόβλεψη του κινδύνου, ο ρόλος της ασφάλισης είναι καθοριστικός και αφορά τη μελέτη των αναδυόμενων κινδύνων που προκύπτουν από την τεχνολογική εξέλιξη της ηλεκτροκίνησης, με στόχο να τους καταστήσει διαχειρίσιμους και ασφαλίσιμους. Στο επίκεντρο βρίσκεται, μεταξύ άλλων, η ασφάλιση στην ανάπτυξη και διασφάλιση των επενδύσεων σε σταθμούς φόρτισης, καθώς ένα συμβόλαιο μπορεί να παρέχει σχεδιασμό σύγχρονων καλύψεων, τόσο της ίδιας της υποδομής όσο και σε επίπεδο αστικής ευθύνης, από πιθανές δυσλειτουργίες του σταθμού που ενδέχεται να προκαλέσουν ζημιές σε οχήματα, εξοπλισμό ή στον περιβάλλοντα χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως,
σύμφωνα με την Allianz Global Corporate Specialty, περίπου 100 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα εκτιμάται ότι θα έχουν βγει στους δρόμους μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα 7 εκατομμύρια που κυκλοφορούν σήμερα.
Τι γίνεται με την ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντων αυτοκινήτου Συγκεκριμένα, τα ηλεκτρικά οχήματα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντων αυτοκινήτου, αν και θα υπάρξουν επίσης συνέπειες για τις εμπορικές ασφαλίσεις του κλάδου περιουσίας & ατυχημάτων. Οι νέες και υπάρχουσες τεχνολογίες θα πρέπει να δοκιμαστούν από τις πραγματικές συνθήκες και τις ακραίες συνθήκες οδήγησης, ενώ άλλες, νέες διαδικασίες παραγωγής, όπως η εκτύπωση 3D ή 4D, θα μπορούσαν να αλλάξουν τα χαρακτηριστικά των προϊόντων. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελούνται από λιγότερα μέρη, αλλά πιο ολοκληρωμένα και συμπαγή. Αυτό που αποτελείται από τρία μέρη σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο, σήμερα, έχει μόνο ένα μέρος σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Ωστόσο, ο μικρότερος αριθμός εξαρτημάτων συνδέεται όλο και περισσότερο μέσω αισθητήρων και ενσωματωμένου λογισμικού, προσθέτοντας πολυπλοκότητα και εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πώς αλληλεπιδρούν
αυτά τα μέρη και ποιος ευθύνεται για οποιοδήποτε ελάττωμα. Την ίδια στιγμή, η ηλεκτροκίνηση χρησιμοποιεί περισσότερα μικρά εξαρτήματα, τα οποία σχεδιάζονται και παράγονται ξεχωριστά. Αν ο κύκλος ζωής διαφόρων εξαρτημάτων ενός από τα ολοκληρωμένα μέρη δεν ταιριάζει με τα υπόλοιπα, το κόστος επισκευής μπορεί να είναι πολύ υψηλό. Επίσης, οι κίνδυνοι πυρκαγιάς και έκρηξης που σχετίζονται με μπαταρίες υψηλής τάσης θα μπορούσαν να φέρουν σωρεία απαιτήσεων στον κλάδο περιουσίας & ατυχημάτων από τους αυξημένους κινδύνους πυρκαγιάς κατά τον χειρισμό και την αποθήκευση μπαταριών. Η αύξηση της χρήσης του λογισμικού και των δεδομένων που σχετίζονται με τη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων μπορεί να προκαλέσει ζημιές στον σκληρό δίσκο και στο λειτουργικό πρόγραμμα, ενώ ανοίγουν και νέα ζητήματα cyber κινδύνων. Σε κάθε περίπτωση, γνωστές παράμετροι, επίσης, συνθέτουν το «παζλ» για το τελικό κόστος του ασφαλίστρου, όπως η αντικειμενική αξία ενός οχήματος, η ηλικία, τα χρόνια που κατέχει δίπλωμα οδήγησης, η περιοχή ή άλλα κριτήρια. Σημειώνεται ότι μια πιθανή αύξηση στο κόστος ασφάλισης μπορεί να ισοσκελιστεί με τα οικονομικά κίνητρα που δίνονται από εταιρείες αυτόνομα ή βάσει κρατικών πρωτοβουλιών/παρεμβάσεων. iw
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
65
θέμα
θέμα
Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου
Πώς η βασική γνώση για τους κινδύνους (risk literacy) επηρεάζει τις επενδυτικές επιλογές κατά την κρίση του Covid-19
Τι έδειξε έρευνα της Allianz σε 7 χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία)
H
66
insurance w*rld
πανδημία του κορωνοϊού μάς έχει εξωθήσει σε μια μόνιμη διαδικασία αξιολόγησης κινδύνων: Να δούμε τους φίλους μας; Να περάσουμε τις γιορτές με τους παππούδες; Να επενδύσουμε σε trendy μετοχές; Αν και πολλές από τις αποφάσεις αυτές περιστρέφονται γύρω από την ανθρώπινη επαφή (ή την αποφυγή της…), αρκετές είναι χρηματοοικονομικού χαρακτήρα. Εν μέσω αβεβαιότητας, η βασική γνώση για τους κινδύνους (risk literacy) μπορεί να συμβάλει στη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων με δομημένο τρόπο. Ως risk literacy ορίζεται η δυνατό-
τητα αντίληψης των κινδύνων και η ικανότητα λήψης των ενδεδειγμένων αποφάσεων, έχοντας συνείδηση των εν λόγω κινδύνων. Θέλοντας να υπολογίσει το risk literacy εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού, η Allianz πραγματοποίησε έρευνα σε 7.000 άτομα σε 7 διαφορετικές χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία), από την οποία εξήγαγε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα: Συνολικά, το επίπεδο risk literacy αξιολογήθηκε ως πολύ χαμηλό (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανάληψη κινδύνων). Λιγότερο από το ένα τρίτο του δείγματος κρίθηκε ότι είχε επαρκή
γνώση των κινδύνων. Οι καλύτερες επιδόσεις –προβλεπόμενα– καταγράφηκαν στις γερμανόφωνες χώρες, με τα αντίστοιχα ποσοστά να διαμορφώνονται στο 33% για τους Ελβετούς, στο 31% για τους Αυστριακούς και στο 29% για τους Γερμανούς. Ακολουθούν οι χώρες του «Νότου», με το ποσοστό των risk literate Γάλλων και Ιταλών να ανέρχεται στο 26% και των Ισπανών στο 25%. Αν και τα ποσοστά του risk literacy σε κάθε χώρα δεν ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με την ηλικιακή κατηγορία, εντούτοις είναι αξιοσημείωτο το ότι, στις ΗΠΑ, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας έχουν καλύτερη γνώση του
θέμα ΗΠΑ και Ελβετία, η πλάστιγγα της… ριψοκινδυνότητας γέρνει αποφασιστικά προς το πλευρό των ανδρών. Επηρεάζει το επίπεδο του risk literacy τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων; Η σχέση μεταξύ των δύο δεν είναι σαφής, αν και η μελέτη της Allianz φαίνεται να υποδεικνύει ότι η γνώση για τους κινδύνους διαδραματίζει ρόλο όσον αφορά την επιλογή των assets. Η πλειοψηφία των «αναλφάβητων» όσον αφορά τους κινδύνους δήλωσαν ότι προτιμούν να έχουν μετρητά (30%), ενώ στους γνώστες των κινδύνων το ποσοστό διαμορφώνεται στο 22%. Από την άλλη πλευρά, το 36% των risk literate ατόμων προτιμούν ομόλογα, μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, ενώ μόνο το 26% των «αναλφάβητων» θεωρούν ενδεδειγμένες τις προαναφερθείσες τοποθετήσεις. Πλην όμως, η ευθυγράμμιση των «αναλφάβητων» και των risk literate όσον αφορά τις τοποθετήσεις σε ασφαλιστικά προϊόντα και κρυπτονομίσματα δείχνει ότι δεν αρκεί μόνο το επίπεδο γνώσης των κινδύνων για να εξηγήσει τις επενδυτικές επιλογές: Οι προσωπικές επιλογές και η διάθεση για κίνδυνο διαδραματίζουν και αυτές σημαντικό ρόλο. Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη της Allianz, τα μετρητά είναι η πιο δημοφιλής επενδυτική τοποθέτηση για τις γυναίκες, ενώ τα ασφαλιστικά προϊόντα… δεν είναι και τόσο δημοφιλή. Εν είδει πειράματος, ο γερμανικός όμιλος ρώτησε τους συμμετέχοντες σε ποιο asset θα προτιμούσαν να τοποθετηθούν και στη συνέχεια να διακρατήσουν για έναν χρόνο. Οι περισσότερες γυναίκες σε όλες σχεδόν τις χώρες απάντησαν «μετρητά» –απάντηση που αντανακλά και τη μειωμένη διάθεση για ανάληψη κινδύνου–, με την εξαίρεση της Αυστρίας και των ΗΠΑ, όπου η απάντηση ήταν «μετοχές». Από την άλλη πλευρά, στις περισσότερες χώρες, οι άνδρες επιλέγουν τις μετοχές (και τα ομόλογα) ως προτιμη-
τέα επενδυτική επιλογή, με εξαίρεση μόνο τη Γαλλία, όπου οι άνδρες προτιμούν τα μετρητά. Η Γαλλία εμφανίζει μία ακόμη ιδιαιτερότητα, καθώς είναι η μόνη χώρα που και τα δύο φύλα προτιμούν –και μάλιστα με μεγάλη διαφορά– τα ασφαλιστικά προϊόντα από τα κρυπτονομίσματα. Ενώ στην Ιταλία και την Αυστρία τουλάχιστον οι γυναίκες «βλέπουν» μεγαλύτερη αξία στα ασφαλιστικά προϊόντα από ό,τι στα κρυπτονομίσματα, σε όλες τις άλλες χώρες η ασφάλιση είναι μάλλον αντιδημοφιλής ως χρηματοοικονομικό εργαλείο. Όπως επισημαίνει η Allianz: «Μια δεκαετία μηδενικών ή ακόμα και αρνητικών επιτοκίων έχει προφανώς αμαυρώσει την αντίληψη του κοινού για την ασφάλιση ως επενδυτικό προϊόν με αξία». Όσον αφορά στην επίπτωση της πανδημίας στις επενδυτικές επιλογές, προξενεί εντύπωση το ότι οι περισσότεροι ερωτηθέντες που έχουν επηρεαστεί αρνητικά από την κρίση (ακόμα και αυτοί που λαμβάνουν προνοιακά επιδόματα…) δήλωσαν ότι προτιμούν τις… μετοχές. «Τα μετρητά είναι βασιλιάς» μόνο μεταξύ αυτών που αύξησαν το εισόδημά τους εν μέσω της κρίσης και αυτών που δαπάνησαν περισσότερο από το εισόδημά τους κατά την ίδια περίοδο. Τελικά, τι σημαίνουν όλα αυτά για τους φορείς χάραξης πολιτικής; Τα αποτελέσματα της έρευνας δίνουν ισχυρά επιχειρήματα υπέρ της ενίσχυσης της εκπαίδευσης περί των χρηματοοικονομικών θεμάτων και κατ’ επέκταση της βελτίωσης του risk literacy. «Υψηλότερα επίπεδα γνώσης των κινδύνων θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη επενδυτικών προϊόντων που ταιριάζουν καλύτερα στην προσωπική κατάσταση του κάθε επενδυτή» αναφέρεται μεταξύ άλλων. «Τα καλά νέα είναι ότι η γνώση των κινδύνων είναι μια φθηνή πολιτική που μπορεί εύκολα να υλοποιηθεί διά της εισαγωγής του ευρύτερου κοινού στη στατιστική σκέψη». iw ιανουάριος φεβρουάριος 2021
ρίσκου (28%) σε σχέση με το συνολικό ποσοστό για τη χώρα (23%), που είναι και το χαμηλότερο μεταξύ των επτά χωρών της μελέτης της Allianz. Και εδώ εγείρεται το κρίσιμο ερώτημα: Σε ποιον βαθμό επηρεάζεται η διάθεση ανάληψης ρίσκου από τη γνώση των ρίσκων; Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. «Σε γενικές γραμμές, δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι η καλύτερη γνώση των κινδύνων συνεπάγεται μεγαλύτερη διάθεση για ανάληψη κινδύνων ή το αντίθετο» αναφέρουν οι ερευνητές του γερμανικού ασφαλιστικού κολοσσού. Στη Γερμανία και την Ελβετία, για παράδειγμα, το υψηλότερο risk literacy φαίνεται να πηγαίνει «χέρι-χέρι» με τη διάθεση ανάληψης κινδύνων. Στην Ιταλία και τις ΗΠΑ φαίνεται να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Οι ερωτηθέντες με «μέτρια» διάθεση ρίσκου, πάντως, είναι αυτοί που φαίνεται να έχουν και την καλύτερη γνώση των κινδύνων, με την Ελβετία να αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα. Στο δείγμα της Allianz, οι γυναίκες φαίνεται να έχουν χαμηλότερη διάθεση για ανάληψη κινδύνων από ό,τι οι άντρες, εκτός από τη Γαλλία και την Ισπανία, όπου οι γυναίκες εμφανίζονται περισσότερο προδιατεθειμένες να αναλάβουν ρίσκα από ό,τι οι άντρες. Ενδεικτικά, τα ποσοστά των «ριψοκίνδυνων» γυναικών είναι 30% στη Γαλλία και 28% στην Ισπανία, έναντι 26% και 27% των ανδρών στις δύο χώρες, αντίστοιχα. Οι Γερμανίδες είναι οι πιο «επιφυλακτικές», σύμφωνα με την έρευνα (επιβεβαιώνοντας ίσως μέχρι έναν βαθμό το στερεότυπο της φειδωλής «Βαυαρής νοικοκυράς»), καθώς το ποσοστό των «επενδύειν επικινδύνως» Γερμανίδων είναι μόλις 8%, ενώ των Γερμανών 15% (και πάλι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με άλλες χώρες). «Ισοβαθμία» μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά στη διάθεση ανάληψης ρίσκων εμφανίζεται στην Αυστρία και την Ιταλία, ενώ σε
67
θέμα
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
«Μια χρονιά πολύ διαφορετική από τις άλλες το 2020» «Συνεχίσαμε να επιδιώκουμε με επιμονή και σθένος τους μακροπρόθεσμους στόχους μας»
Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου
68
insurance w*rld
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος Eurolife FFH Ασφαλιστική, Πρόεδρος ΔΣ, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ)
T
ο 2020 ήταν μια χρονιά πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες. Μια χρονιά που ανέτρεψε τη ροή των εξελίξεων και όλες τις προβλέψεις. Η ασφαλιστική αγορά είναι εξοικειωμένη με το απρόβλεπτο και απροσδόκητο και διαθέτει τη νοοτροπία, τους ανθρώπους, τις διαδικασίες και τα εργαλεία για να ανταποκριθεί στις αλλαγές. Και το απέδειξε. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας και των περιορισμών για τον έλεγχο της εξάπλωσής της, η ελληνική οικονομία το 2020 παρουσίασε ύφεση που κινείται κοντά στο 10%. Την ίδια χρονιά, η ασφαλιστική αγορά στην Ελλάδα ναι μεν έκλεισε με μείωση στην παραγωγή ασφαλίστρων, όμως η μείωση αυτή (-3,7%) δεν ήταν δραματική. Αυτό αποδεικνύει ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν την αξία ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου και το διατηρούν παρά τις δυσκολίες. Η ανταπόκριση της αγοράς στις προκλήσεις της πανδημίας ήταν άμεση σε όλα τα επίπεδα. Ενεργοποιώντας επιχειρησιακά σχέδια και εφαρμόζοντας την τηλεργασία σε πολύ μεγάλο ποσοστό, οι εταιρείες παρέμειναν σε πλήρη λειτουργία, εξυπηρετώντας τους ασφαλισμένους. Κεντρικά, μέσω της ΕΑΕΕ, ενισχύσα-
με τον ΕΟΔΥ. Επιπλέον, πολλά μέλη μας συνέβαλαν και μεμονωμένα στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης με χορηγίες, δωρεές κ.ά. Εξηγήσαμε τι καλύπτουν τα συμβόλαια στην πανδημία και καλύψαμε τους ασφαλισμένους μας. Προχωρήσαμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον εκσυγχρονισμό των εταιρειών. Παράλληλα, συνεχίσαμε να επιδιώκουμε με επιμονή και σθένος τους μακροπρόθεσμους στόχους μας, να συνεργαζόμαστε με την Πολιτεία, διάφορους φορείς, ελληνικούς και ξένους, και να ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις του αυστηρότατου θεσμικού πλαισίου και της εποπτείας. Και βέβαια να καταβάλλουμε αποζημιώσεις που φθάνουν τα 2,2 δισ. ευρώ. Παρά το δύσκολο 2020, η ελληνική ασφαλιστική αγορά ξεκινά το 2021 πιο ισχυρή, πιο αξιόπιστη και πιο δυνατή από ποτέ. Είμαστε ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής, με 17 δισ., μεγάλος εργοδότης και αξιόπιστος συνεργάτης της Πολιτείας. Είμαστε εδώ, μπορούμε –και επιβάλλεται πλέον– να παίξουμε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας και να δώσουμε στους πολίτες και στο κράτος λύσεις με έμφαση στους τομείς των συντάξεων, της υγείας και των φυσικών καταστροφών.
θέμα άρθρο
Παραγωγή ασφαλίστρων: Αυξήσεις σε λοιπούς κλάδους πλην του αυτοκινήτου
M
ειωμένη κατά 3,7% σε σχέση με το 2019 ήταν η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020. Το 2020, οι ασφαλίσεις ζωής κατέγραψαν μείωση κατά 8% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ οι ασφαλίσεις κατά ζημιών παρουσίασαν οριακή αύξηση κατά 0,4%. Στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, η ασφάλιση αυτοκινήτου (αστική ευθύνη οχημάτων και συμπληρωματικές καλύψεις) κατέγραψε μείωση κατά 4,1%, ενώ οι λοιποί κλάδοι, πλην του αυτοκινήτου, αυξάνουν συνολικά την παραγωγή τους σε ποσοστό 4,3%.
Αποζημιώσεις 2.820 εκατ. ευρώ για το σύνολο των κλάδων ασφάλισης Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα
στοιχεία, η ιδία κράτηση επί των ασφαλιστικών αποζημιώσεων που καταβλήθηκαν στις ασφαλίσεις ζωής ήταν 1.337 εκατ. ευρώ, ενώ επιπροσθέτως αυξήθηκε η ιδία κράτηση των μαθηματικών αποθεμάτων και λοιπών προβλέψεων κατά 806 εκατ. ευρώ. Επομένως, το άθροισμα της ιδίας κράτησης των πληρωθεισών αποζημιώσεων και της αντίστοιχης μεταβολής των προβλέψεων έφθασε τα 2.143 εκατ. ευρώ. Στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, η ιδία κράτηση επί των ασφαλιστικών αποζημιώσεων που καταβλήθηκαν ήταν 651 εκατ. ευρώ, ενώ η μεταβολή των προβλέψεων ήταν 26 εκατ. ευρώ. Επομένως, για τις ασφαλίσεις κατά ζημιών, το αντίστοιχο άθροισμα της ιδίας κράτησης των πληρωθεισών αποζημιώσεων και της μεταβολής των προβλέψεων
έφθασε τα 677 εκατ. ευρώ. Συνολικά, οι πληρωθείσες αποζημιώσεις εντός του έτους και η μεταβολή των προβλέψεων έφθασαν αθροιστικά τα 2.820 εκατ. ευρώ για το σύνολο των κλάδων ασφάλισης. Σε αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνεται η συμμετοχή των αντασφαλιστικών επιχειρήσεων (συνήθως του εξωτερικού) για αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν επί ασφαλισμένων κινδύνων στη χώρα μας.
Οικονομικά μεγέθη 16 δισ. ευρώ Το σύνολο του ενεργητικού των ασφαλιστικών επιχειρήσεων έφτασε τα 19,3 δισ. ευρώ, ενώ οι επενδύσεις τα 15,9 δισ. ευρώ. Τέλος, τα ίδια κεφάλαια ήταν 4,2 δισ. ευρώ και οι ασφαλιστικές προβλέψεις συνολικά αθροίζονται σε 13,1 δισ. ευρώ. Όσον αφορά τη φερεγγυότητα του κλάδου της ιδιωτικής ασφάλισης, η αγορά υπερκαλύπτει τη συνολική απαίτηση κεφαλαίων: ίδια κεφάλαια 3,3 δισ. ευρώ, SCR 1,9 δισ. ευρώ και MCR 0,7 δισ. ευρώ.
άρθρο
2020: Αναθεώρηση Solvency II και ζυμώσεις σε επίπεδο χρηματοοικονομικής εποπτείας με επίκεντρο τις εργασίες για την αναθεώρηση της Φερεγγυότητας ΙΙ (Solvency II) Παράλληλα, διεξήγαγε δύο κύκλους ασκήσεων για τις ανάγκες της Ολιστικής Εκτίμησης Αντικτύπου (Holistic Impact Assessment), τον Μάρτιο και τον Ιούλιο του 2020, με τη δεύτερη να εστιάζεται στις επιπτώσεις του Covid-19 στη χρηματοοικονομική
λειτουργία των δραστηριοποιούμενων στην ΕΕ ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Το σύνολο της ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς συμμετείχε στις ασκήσεις αυτές, ενώ επιπλέον συμμετείχε και σε επιμέρους ασκήσεις της Insurance Europe, της ομοσπονδίας των ιανουάριος φεβρουάριος 2021
T
ον Δεκέμβριο του 2020, η ΕΙΟΡΑ κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τεχνική Συμβουλή της για την αναθεώρηση του Solvency II, η οποία υπήρξε προϊόν διαβούλευσης που είχε θέσει τον Οκτώβριο 2019.
69
θέμα ευρωπαϊκών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, με στόχο την τεκμηρίωση των αντιπροτάσεών της απέναντι στις δρομολογούμενες εισηγήσεις της ΕΙΟΡΑ. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά, μέσω της ΕΑΕΕ, είχε ενεργή εμπλοκή σε όλες τις ασκήσεις, με την υποβολή από εταιρείες-μέλη των απαιτούμενων στοιχείων. Επίσης, η Ιnsurance Europe (ΙΕ) συμμετείχε στην ξεχωριστή διαβούλευση που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της πλατφόρμας “Better Regulation”, την οποία εγκαινίασε την 1η Ιουλίου 2020. Σε αντίθεση με τις ανακοινώσεις της ΕΙΟΡΑ για την πρόθεσή της να επιτύχει ένα ισορροπημένο αποτέλεσμα, σύσσωμη η ευρωπαϊκή ασφαλιστική βιομηχανία δηλώνει προβληματισμένη. Σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε η ΙΕ,
την ίδια μέρα της δημοσιοποίησης από την ΕΙΟΡΑ της Τεχνικής Συμβουλής της, διατυπώνει τη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων ασφαλιστών σε σχέση με τις προωθούμενες εισηγήσεις. Η ΙΕ, στο δημοσίευμά της, επισημαίνει πως, παρότι η αναθεώρηση του Solvency II αποτελεί ευκαιρία για την επίλυση των προβλημάτων του υφιστάμενου πλαισίου κατά τρόπο που θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους ασφαλιστές να επενδύσουν περισσότερο στην οικονομία, να παρέχουν περισσότερα μακροπρόθεσμα αποταμιευτικά προϊόντα και μεγαλύτερη προστασία στους πελάτες τους, αλλά και να είναι πιο ανταγωνιστικοί στη διεθνή σκηνή, το κείμενο της ΕΙΟΡΑ όχι μόνο αγνοεί αυτήν τη δυναμική, αλλά, αντίθετα, θα καταστήσει το Solvency II ακόμη πιο συντηρητικό, χωρίς να αποδεικνύει ότι τα ισχύοντα επίπεδα
κεφαλαίου είναι πολύ χαμηλά. Οι εισηγήσεις της ΕΙΟΡΑ παρακάμπτουν το μακροπρόθεσμο επιχειρηματικό μοντέλο των ασφαλιστικών επιχειρήσεων με τρόπο που αποκλίνει από τους σημαντικούς φιλόδοξους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως είναι η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και η Ένωση Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union). Στην παρούσα φάση, η ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά, εκφραζόμενη από την ΙΕ, έχει ξεκινήσει δράσεις, τις οποίες θα κλιμακώσει στο επόμενο χρονικό διάστημα, προκειμένου να αναδείξει την παραπάνω προβληματική στους συννομοθέτες Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο της ΕΕ, οι οποίοι είναι και αυτοί που θα καθορίσουν τις αλλαγές που θα επιφέρει η αναθεώρηση στο ισχύον πλαίσιο.
άρθρο
Οι καθοριστικές αλλαγές και η διείσδυση της τεχνολογίας
Μαργαρίτα Αντωνάκη
70
insurance w*rld
Γενική Διευθύντρια, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ)
M
ία από τις καθοριστικές αλλαγές που έφερε η πανδημία του Covid-19 ήταν στον τρόπο που εργαζόμαστε, με την εφαρμογή της τηλεργασίας σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Και η ΕΑΕΕ, φυσικά, δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Οι συνθήκες μάς οδήγησαν στο να αλλάξουμε πολύ σύντομα τον τρόπο λειτουργίας μας. Με απόλυτη προτεραιότητα την προστασία του ανθρώπινου δυναμικού μας και βασικό στόχο να συνεχίσουμε απρόσκοπτα την εξυπηρέτηση των μελών μας και την προώθηση των στόχων μας, ήδη από το πρώτο διάστημα, περάσαμε σε καθεστώς τηλεργασίας και χρησιμοποιήσαμε τις δυνατότητες και τα εργαλεία που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία για να συνεχίσουμε κανονικά το έργο μας. Με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών και την εδραίωση νέων καναλιών επικοινωνίας, περάσαμε
σε ένα νέο μοντέλο λειτουργίας, που λειτούργησε εξίσου αποτελεσματικά. Η ΕΑΕΕ, παρά τις δύσκολες συνθήκες, συνέχισε να αποτελεί φόρουμ διαλόγου και επικοινωνίας για όλα τα θέματα που απασχολούν τον κλάδο και ευελπιστούμε ότι τα μέλη μας συνέχισαν να λαμβάνουν το ίδιο επίπεδο υπηρεσιών. Το online περιβάλλον κυριάρχησε το 2020. Ατέλειωτες ώρες τηλεδιασκέψεων και συνεχής επικοινωνία με τα μέλη μας και με εγχώριους φορείς, με όλους τους πιθανούς online τρόπους, ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του έτους. Και, βέβαια, διαρκής επαφή με την ομοσπονδία των ευρωπαϊκών ασφαλιστικών ενώσεων, την Insurance Europe, όπου βασικό θέμα ήταν η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ευρωπαϊκών αγορών για τη διαχείριση της πανδημίας και φυσικά όλες οι τρέχουσες ευρωπαϊκές εξελίξεις. iw
confidential
the insider’s guide Ignore it, at your peril!
an subscription portal, the ultimate resource for news, analysis, opinions, data and exclusive behind-the-scenes content regarding the Greek NPLs and NPEs market
www.nplconfidential.com
παρουσίαση
Πώς μπορείς να βγεις κερδισμένος συνδυάζοντας τη δημόσια με την ιδιωτική σου ασφάλιση;
Ζ
72
insurance w*rld
ούμε σε μια εποχή κατά την οποία η προστασία της υγείας αναδεικνύεται σε κυρίαρχο ζητούμενο, τόσο σε συλλογικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Σε αυτό το περιβάλλον, οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να νιώθουν σίγουροι για την ασφαλιστική τους κάλυψη. Θέλουν να γνωρίζουν ότι αν προκύψει πρόβλημα υγείας στους ίδιους ή σε κάποιο μέλος της οικογένειάς τους, θα έχουν τη δυνατότητα να το αντιμετωπίσουν χωρίς να σκέφτονται τα έξοδα. Αυτός είναι ο λόγος που όλο και πιο πολλοί στρέφονται στην ιδιωτική ασφάλιση, αναζητώντας πρόσθετη οικονομική προστασία και περισσότερες επιλογές, τη στιγμή που θα χρειαστούν. Συμπληρώνοντας τις παροχές του δημόσιου συστήματος, η ιδιωτική ασφάλιση παρέχει πράγματι τη σιγουριά της πρόσβασης σε ποιοτική και άμεση φροντίδα υγείας. Για την ακρίβεια, ο συνδυασμός των παροχών της ιδιωτικής και της δημόσιας ασφάλισης είναι η λύση για να εξασφαλίσει κανείς την πληρέστερη δυνατή κάλυψη με αποτελεσματική διαχείριση του κόστους. Πώς μπορεί ένας ασφαλισμένος να επωφεληθεί από τη συνδυαστική χρήση του ιδιωτικού ασφαλιστηρίου του και των παροχών του δημόσιου ασφαλιστικού ταμείου;
Ένας από τους πιο συνήθεις τρόπους αφορά την κάλυψη της συμμετοχής στα έξοδα νοσηλείας. Είναι γνωστό ότι τα προγράμματα υγείας, ανάλογα με τους όρους κάθε συμβολαίου, προβλέπουν ένα ποσό συμμετοχής του ασφαλισμένου στα έξοδα νοσηλείας που γίνονται σε ιδιωτικά νοσοκομεία. Το ποσό αυτό μπορεί να μειωθεί σημαντικά ή ακόμη και να μηδενιστεί αν γίνει ταυτόχρονα χρήση του δημόσιου ασφαλιστικού φορέα. Όφελος υπάρχει, όμως, και στις περιπτώσεις στις οποίες η νοσηλεία γίνεται σε δημόσιο νοσοκομείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν υπάρχουν, ουσιαστικά, έξοδα νοσηλείας, ωστόσο πολλά ασφαλιστικά προγράμματα προβλέπουν την παροχή οικονομικής υποστήριξης με τη μορφή επιδόματος. Για παράδειγμα, το ABC Health Care, το νοσοκομειακό πρόγραμμα της MetLife, καλύπτει τα έξοδα νοσηλείας σε κορυφαία ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας με κεφάλαιο που μπορεί να φθάσει μέχρι και τις 500.000 ευρώ ετησίως. Αν η νοσηλεία γίνει σε δημόσιο νοσοκομείο, το πρόγραμμα παρέχει ημερήσιο επίδομα με το οποίο μπορεί κανείς να καλύψει πρόσθετα έξοδα που θα προκύψουν στη διάρκεια της νοσηλείας ή ενδεχόμενες ανάγκες στην περίοδο της ανάρρωσης. Είναι, επίσης, γεγονός ότι η αντιμετώ-
πιση ενός προβλήματος υγείας μπορεί ορισμένες φορές να απαιτήσει υψηλές δαπάνες, που υπερβαίνουν τα έξοδα νοσηλείας, είτε αυτή αφορά ιδιωτικό είτε δημόσιο νοσοκομείο. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειαστεί μετάβαση και διαμονή μακριά από τον μόνιμο τόπο κατοικίας, απουσία για ένα διάστημα από την εργασία, νοσηλευτική βοήθεια στο σπίτι κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο συνδυασμός της δημόσιας και της ιδιωτικής ασφάλισης μπορεί να προσφέρει πιο ολοκληρωμένη υποστήριξη, περιορίζοντας σημαντικά το οικονομικό άγχος για τον ασφαλισμένο. Μια τέτοια λύση είναι το MediPlan της MetLife, το οποίο μπορεί να συμπληρώσει τις παροχές του δημόσιου φορέα ή να συνδυαστεί με οποιοδήποτε άλλο νοσοκομειακό πρόγραμμα. Ανάλογα με το επίπεδο που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος με βάση τις ανάγκες του, το MediPlan παρέχει νοσοκομειακό επίδομα, το οποίο καταβάλλεται ακόμη και για μία ημέρα νοσηλείας, είτε αυτή αφορά δημόσιο είτε ιδιωτικό νοσοκομείο. Λύσεις ολοκληρωμένης προστασίας παρέχει, επίσης, το ExtraMed της MetLife. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο μπορεί να καλύψει την εμφάνιση 7 ή 31 σοβαρών ασθενειών με την παροχή χρηματικού επιδόματος που καταβάλλεται σε μετρητά, 30 ημέρες μετά τη διάγνωση, ανεξάρτητα
παρουσίαση την επικράτεια. Μέσω του Advanced Benefit Club υπάρχει η δυνατότητα, μεταξύ άλλων, για απευθείας αποζημίωση της νοσηλείας, ειδικές τιμές για προληπτικούς ελέγχους (checkup), δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού, προνομιακές τιμές σε διαγνωστικές εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις σε ένα ευρύ πανελλαδικό δίκτυο γιατρών και διαγνωστικών κέντρων.
Η φροντίδα της υγείας θα εξακολουθήσει να είναι ζήτημα προτεραιότητας για κάθε οικογένεια και τη νέα χρονιά. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να γνωρίζουμε πώς θα αξιοποιήσουμε έξυπνα όλες τις διαθέσιμες λύσεις και δυνατότητες. Συνδυάζοντας τις παροχές του ασφαλιστικού μας ταμείου με τις επιλογές και την πρόσθετη σιγουριά που προσφέρει η ιδιωτική ασφάλιση, μπορούμε να είμαστε πολλαπλά κερδισμένοι. iw ιανουάριος φεβρουάριος 2021
από το αν θα απαιτηθεί νοσηλεία. Τα χρήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως κρίνει ο ασφαλισμένος και ανάλογα με τις ανάγκες του. Όλα τα προγράμματα υγείας της MetLife παρέχουν πρόσβαση στο Advanced Benefit Club, ένα ισχυρό και συνεχώς αναπτυσσόμενο δίκτυο, που περιλαμβάνει τα περισσότερα νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα στην Αττική και την υπόλοιπη Ελλάδα, και πάνω από 2.000 γιατρούς σε όλη
73
παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της ΣΕΣΑΕ O Ι. Βασιλάτος πρόεδρός του και για τη διετία 2021-2022 Περισσότερα από 100 στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς συμμετείχαν ψηφιακά, σύμφωνα με τις προβλέψεις του αντίστοιχου νόμου, στις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Εκπροσώπων & Στελεχών Ασφαλιστικών της 10ης Φεβρουαρίου 2021. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, ο κ. Ι. Βασιλάτος, πρόεδρος του ΣΕΣΑΕ, παρουσίασε τον απολογισμό του διοικητικού συμβουλίου και τις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν το 2020, παρά τους περιορισμούς που προέκυψαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Ειδική αναφορά έγινε στη σημαντική συμβολή των μελών των επιτροπών, των συνεργατών και των χορηγών του συνδέσμου, η υποστήριξη των οποίων εξασφάλισε την ολοκλήρωση του προσαρμοσμένου στα νέα δεδομένα πλάνου εκδηλώσεων του συνδέσμου. Οι πρόεδροι των επιτροπών αναφέρθηκαν στις πρωτοβουλίες που έλαβαν για την υλοποίηση του έργου τους.
ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Συμφωνία με την Hellenic Healthcare Group για την κάλυψη ρομποτικών επεμβάσεων
74
insurance w*rld
Σε μια σημαντική συμφωνία με την Hellenic Healthcare Group για την κάλυψη ρομποτικών επεμβάσεων προχώρησε η Εθνική Ασφαλιστική, όπως ενημερώνει με σχετική εγκύκλιο που στάλθηκε στους συνεργάτες της: «Έχοντας ως γνώμονα την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας προς τους ασφαλισμένους μας και τη
βέλτιστη εξυπηρέτησή τους, συμφωνήθηκε το πλαίσιο πραγματοποίησης των ρομποτικών επεμβάσεων, ώστε τα σχετικά έξοδα να καλύπτονται απευθείας μέσω της εγγυητικής μας επιστολής. Ήδη, από την 1/11/2020, οι ασφαλισμένοι μας που επιλέγουν για τη νοσηλεία τους τα νοσοκομεία ΥΓΕΙΑ, METROPOLITAN HOSPITAL και METROPOLITAN GENERAL καλύπτονται απευθείας για τα έξοδα της ρομποτικής τεχνικής (μαζί με τα υπόλοιπα αναγνωρισθέντα έξοδα νοσηλείας). Ενδεικτικά, η συμφωνία περιλαμβάνει τις επεμβάσεις ολικής αρθροπλαστικής γόνατος και ισχίου με το σύστημα MAKO και επεμβάσεις όπως η ολική προστατεκτομή, η νεφρεκτομή, η κυστεκτομή και άλλες εξειδικευμένες επεμβάσεις με το σύστημα DA VINCI».
METLIFE Μεταβιβάζει το ομαδικό συνταξιοδοτικό της Cepal Hellas στην AXA Σε άλλη μία μεταβίβαση ομαδικού συνταξιοδοτικού προγράμματος προχωρά η MetLife, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ΤτΕ. Πρόκειται για το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα των υπαλλήλων της εταιρείας Cepal Hellas, το οποίο θα αναλάβει η AXA Ασφαλιστική.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, βασική προϋπόθεση για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι οι λήπτες της ασφάλισης να ενημερωθούν εμπεριστατωμένα για τα οφέλη που έχουν να αποκομίσουν ζητώντας για την κάλυψή τους τη συνδρομή των πλέον εξειδικευμένων και έμπειρων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, που δεν είναι άλλοι από τους μεσίτες ασφαλίσεων. «Είναι στο δικό μας χέρι, στο χέρι των μεσιτών ασφαλίσεων, να μεταφέρουμε τα σωστά μηνύματα στο ασφαλιζόμενο κοινό, ώστε να το φέρουμε ακόμη πιο κοντά μας. Για την επίτευξη του κρίσιμου αυτού στόχου θα πρέπει να δράσουμε από κοινού, με συντονισμό και υπό την ομπρέλα του ΣΕΜΑ» σημείωσε, χαρακτηριστικά, ο κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, για να προσθέσει ότι μέσω ενός ισχυρού φορέα οι μεσίτες ασφαλίσεων θα επιτύχουν μεγαλύτερη ισχύ στο επιχειρείν.
Μ. ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ Πώς οι brokers θα διπλασιάσουν τον τζίρο τους Έναν «οδικό χάρτη», μέσω του οποίου οι μεσίτες ασφαλίσεων τα επόμενα χρόνια θα επιδιώξουν να διπλασιάσουν την παραγωγή τους από τα 500 εκατ. ευρώ, που είναι σήμερα, στο 1 δισ. ευρώ, περιέγραψε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων, κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, μιλώντας στο πλαίσιο της 1ης ψηφιακής ημερίδας του ΣΕΜΑ, με τίτλο “Branding SEMA-Rebranding Brokers».
ΜΙΝΕΤΤΑ Με ποιους κορυφαίους αντασφαλιστές συνεργάζεται το 2021 Η ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική ανακοινώνει τη συνεργασία της με κορυφαίες αντασφαλιστικές εταιρείες και για την τρέχουσα χρονιά. Συγκεκριμένα, έχει εξασφαλίσει αντασφαλιστι-
παλμός της αγοράς
η ζωντανή σας σύνδεση με την ασφαλιστική αγορά της Ελλάδας! Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 83|σεπτέμβριος-οκτώβριος/2018
16 αφιέρωμα ΣΥΝΤΑΞΕΙΣΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ Αλλάζει άρδην το σκηνικό των συντάξεων
52 αφιέρωμα ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ Νέες ισορροπίες στις δύο αγορές υγείας
48 θέμα CYBER INSURANCE
Ο ασφαλιστικός κλάδος ενώπιος ενωπίω με την πρόκληση του cyber κινδύνου
αφιέρωμα
Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Πρόεδρος & CEO Eurolife ERB, Πρόεδρος ΕΑΕΕ
Η ιδιωτική ασφάλιση αρωγός του κράτους
www.insuranceworld.gr
visit us ethosmedia.eu Email: info@ethosmedia.eu T: 210 9984950
ιανουάριος φεβρουάριος 2021
40
ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Κρίση και τεχνολογία αύξησαν τη ζήτηση για νέα προγράμματα και καλύψεις
75
παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της κή κάλυψη από τις εταιρείες Swiss Re, Mapfre Re, QBE Re, MS Amlin, CCR Re, Aspen, DEVK Re, Nacional Re, Triglav Re, Sava Re, Sirius International, Covea, Korean Re. Η ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική θα συνεχίσει να αναζητά τις πιο αποδοτικές συνεργασίες, αλλά και να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να ενισχύει διαρκώς το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρει στο κοινό και στους συνεργαζόμενους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές.
ΕUROLIFE FFH Υψηλή απόδοση χαρτοφυλακίου επενδύσεων των ομαδικών προγραμμάτων Υψηλή απόδοση της τάξης του 2,78% κατέγραψε το χαρτοφυλάκιο επενδύσεων των ομαδικών προγραμμάτων διαχείρισης κεφαλαίου της Eurolife FFH το 2020, αποδεικνύοντας ότι, σε μια χρονιά με ιδιαίτερες διακυμάνσεις και γεμάτη αστάθμητους παράγοντες, η εταιρεία υπερέχει στη διαχείριση επενδυτικών χαρτοφυλακίων. Άλλωστε για την Eurolife FFH αξία έχει να υποστηρίζει όλους αυτούς που εμπιστεύονται τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις που διαμορφώνονται στο σύγχρονο περιβάλλον. Η υψηλή αυτή απόδοση αποτελεί συνέχεια μιας σειράς αποδόσεων που διαχρονικά απολαμβάνουν οι ασφαλισμένοι των ομαδικών προγραμμάτων διαχείρισης κεφαλαίου της Eurolife FFH (6,01% το 2017, 5,90% το 2018 και 4,02% το 2019).
ΕΥΡΩΠΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Ν. Μακρόπουλος: «Ισχυρά κίνητρα για ανάπτυξη και επιβράβευση με τον νέο κανονισμό πωλήσεων»
76
insurance w*rld
Δυναμικές προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή της σε όλο το φάσμα των ασφαλιστικών εργασιών δίνει η ΕΥΡΩΠΗ Ασφαλιστική με τον νέο κανονισμό πωλήσεων για το 2021. Ο τελευταίος διακρίνεται για την ανταποδοτικότητά του, ανοίγει νέους ορίζοντες για τους καινούργιους συνεργάτες και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για
τη διεύρυνση του δικτύου της, όπως σημειώνει η εταιρεία. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί επίσης το γεγονός πως η εταιρεία επανέρχεται ταυτόχρονα με ισχυρές προοπτικές στον τομέα της ασφάλισης αυτοκινήτου. Ειδικότερα, ο νέος κανονισμός: Στηρίζει την επιτελική απόφαση η ΕΥΡΩΠΗ Ασφαλιστική να επανατοποθετηθεί στον κλάδο αυτοκινήτου με νέα ασφαλιστικά πακέτα στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης και με νέο, βελτιωμένο τιμολόγιο, που είναι σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2021. Είναι κατανοητός, διαφανής, ειλικρινής και αρωγός στην ανάπτυξη της παραγωγής, δίνοντας μπόνους που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2021, υψηλές αμοιβές στους νέους συνεργάτες και άμεση απόδοση των μπόνους. Ανταμείβει άμεσα τους συνεργάτες ώστε να εξελιχθούν με βάση τις προσωπικές τους επιδόσεις. Ενισχύει την παραγωγικότητα και επιβραβεύει την αποτελεσματικότητα. Ο νέος κανονισμός πωλήσεων, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει: νέες κλίμακες προμηθειών, κίνητρα μέσω προωθητικών ενεργειών, μπόνους από την πρώτη στιγμή σε κάθε νέο συνεργάτη. Ακόμη, επιβραβεύει τόσο την αύξηση της παραγωγής όσο και τη διατήρηση του εν ισχύ χαρτοφυλακίου. Επιπροσθέτως, θεσπίζει ενισχυμένα μπόνους στην πρόσκτηση νέων εργασιών, ενώ ειδικά στον κλάδο
αυτοκινήτου αναγνωρίζει και τις ανανεώσεις και το «καλό αποτέλεσμα» κάθε συνεργάτη. Κυρίαρχη θέση στον κανονισμό πωλήσεων έχει και το Exclusive Bonus Επίτευξης Στόχου Νέας Παραγωγής, που είναι ένα αυτοκίνητο μάρκας Mercedes GLA 200. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της εταιρείας, κ. Νικόλαος Μακρόπουλος: «Ο νέος κανονισμός πωλήσεων σχεδιάστηκε με υψηλή μέριμνα για τους διαχρονικούς μας συνεργάτες, ενώ δίνει πλεονεκτήματα και εφόδια σε νέους συνεργάτες που θα έλθουν κοντά στην εταιρεία μας. Βοηθά όλους στην ανάπτυξη των εργασιών τους, συντελεί στη βελτίωση των εισοδημάτων τους και τους αναγνωρίζει με τον καλύτερο τρόπο τις επιδόσεις τους».
ΕΕΑΕ Μήνυμα για στήριξη των ασφαλιστών, πρωτοβουλίες από BIPAR Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία δεν αφήνουν αλώβητη την ασφαλιστική αγορά, όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή της η ΕΕΑΕ, αναφέροντας πως είναι αναγκαίες οι προσπάθειες στήριξης του επαγγέλματος και των ασφαλιστών, ειδικότερα. Όπως τονίζει: «Ήδη δίνεται το μήνυμα μελέτης και επανασχεδιασμού της πολιτικής από την πανευρωπαϊκή μας ένωση BIPAR, που συγκεντρώνει τα μηνύματα από όλες τις ενώσεις των κρατών μελών της, και μας ζητείται να ενημερώσουμε για τους τρόπους και τα μέσα, υλικοτεχνικά, οικονομικά, μειώσεων στόχων κ.λπ., με τα οποία οι εταιρείες στήριξαν τους συνεργάτες ασφαλιστικούς πράκτορες στο έργο τους κατά την περίοδο που πέρασε και τις ανακοινώσεις και τις αποφάσεις τους για το τρέχον έτος και τα επόμενα».
παλμός της αγοράς
Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου
Η ελληνική αγορά υγείας
visit us ethosmedia.eu Email: info@ethosmedia.eu T: 210 9984950
μάιος ιούνιος 2020
με ένα κλικ!
77
διεθνή νέα LLOYD’S Ξανανοίγει η αίθουσα συναλλαγών την άνοιξη Η ιστορική αίθουσα συναλλαγών στα κεντρικά γραφεία της ασφαλιστικής αγοράς του Λονδίνου Lloyd’s of London, στη Lime Street, αναμένεται να ξανανοίξει είτε μετά το Πάσχα (12 Απριλίου) είτε στις αρχές Μαΐου. «Οι Lloyd’s επεξεργάζονται σχέδια για το πώς και πότε μπορεί να ξανανοίξει τόσο η αίθουσα συναλλαγών (underwriting room) όσο και τα κεντρικά γραφεία με ασφαλή τρόπο» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. «Με δεδομένο ότι τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης αναμένεται να συνεχιστούν, το πιθανότερο είναι ότι θα επανέρθουμε στη ρότα (να λειτουργεί η αίθουσα για trading σε συγκεκριμένες γραμμές δραστηριότητας ανά ημέρα), ώστε να διασφαλιστεί ότι η χωρητικότητα δεν θα υπερβαίνει το 45% σε καμία περίπτωση». Τον Μάρτιο του 2020, στις αρχές της πανδημίας, η αίθουσα συναλλαγών των Lloyd’s έκλεισε για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, η αίθουσα ξανάνοιξε για underwriting «πρόσωπο με πρόσωπο» και με φυσική παρουσία, αλλά με περιορισμένη χωρητικότητα. Κατά το δεύτερο ολικό lockdown στη Μ. Βρετανία, που ξεκίνησε στις 6 Ιανουαρίου, οι Lloyd’s of London έκλεισαν για δεύτερη φορά την αίθουσα συναλλαγών.
ΕΙΟPA Προτείνει μέτρα για την ασφαλισιμότητα του business interruption Θέση στο φλέγον θέμα του πότε πρέπει να ασφαλίζεται και πότε όχι και με ποιους όρους η παύση/διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας (business interruption) –ζήτημα που ήρθε στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας στον ασφαλιστικό κλάδο διεθνώς λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού– παίρνει η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA). H ΕΙΟPA διερεύνησε εναλλακτικές λύσεις για προληπτικά μέτρα προς την κατεύθυνση της μείωσης των ζημιών, της μεταβίβασης του ρίσκου αγορών και της εύρεσης λύσεων που αφορούν πολλαπλούς κινδύνους (multi-peril solutions) για τη διαχείριση του συστημικού κινδύνου. Προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα της κοινωνίας να επωμιστεί τον κίνδυνο της παύσης/διακοπής επιχειρηματικής δραστηριότητας, πέρα από παραδοσιακούς ασφαλιστικούς μηχανισμούς, η ΕΙΟPA επιχειρηματολογεί για τη χρήση των κεφαλαιαγορών ως ένα επιπλέον επίπεδο μεταβίβασης και διαφοροποίησης των κινδύνων. Και καταλήγει επισημαίνοντας ότι απαιτείται περισσότερη πρόοδος για τη μοντελοποίηση και τιμολόγηση του πανδημικού κινδύνου, με τη χορήγηση κινήτρων –όπου είναι δυνατόν– για την πρόληψη του κινδύνου μέσω της θέσπισης των κατάλληλων καταλυτών για αποζημιώσεις.
CLYDE & CO Γιατί έρχεται κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων στον ασφαλιστικό κλάδο
78
insurance w*rld
Η αυξητική τάση των ασφαλίστρων και οι πιο
θετικές προοπτικές για τις περισσότερες γραμμές δραστηριότητας θα καταστήσουν τους ισχυρότερους «παίκτες» της αγοράς πιο πρόθυμους να αναζητήσουν ευκαιρίες ανάπτυξης μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, «ενεργοποιώντας» deals που μπορεί να «μπήκαν στον πάγο» το 2020, υποστηρίζει σε μελέτη της η Clyde & Co. Η μελέτη προβλέπει ότι οι εξαγορές και συγχωνεύσεις στον ασφαλιστικό κλάδο θα ξεπεράσουν τις 220 για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2021 (για πρώτη φορά από το 2019), με τον αριθμό να αυξάνεται ακόμα περισσότερο κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Σύμφωνα με την έκθεση, η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά έχει οδηγήσει ορισμένες ασφαλιστικές στο να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίων και έχει προσελκύσει περισσότερα funds στον κλάδο –περιλαμβανομένων και ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων–, κάτι που θα λειτουργήσει υποβοηθητικά για τη χρηματοδότηση των deals.
Η Clyde & Co θεωρεί επίσης ότι η τεχνολογία θα λειτουργήσει ως βασικός καταλύτης για deals, όχι μόνο φέτος, αλλά και για τα επόμενα χρόνια, καθώς οι ασφαλιστικές εταιρείες στρέφονται προς insurtechs που μπορούν να τους δώσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, είτε μέσω εξαγοράς είτε μέσω στρατηγικής συνεργασίας. Όπως παρατηρεί, η πανδημία επιτάχυνε την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εργαλείων σε όλο τον ασφαλιστικό κλάδο, γεγονός που λειτούργησε ως «μαγιά» για μικρά και μεγάλα deals. iw
Όλα τα γεύματα δεν είναι εύπεπτα…
Ό
λα τα γεύματα δεν είναι εύπεπτα. Όταν μάλιστα μαγειρεύονται με την ίδια συνταγή εδώ και χρόνια, τα βαριέσαι, πας για κάτι άλλο, πιο νόστιμο. Κουράστηκε η αγορά να διαβάζει απολογισμούς για γεύματα και μαγειρέματα. Χορτάσαμε να το πω, χρειαζόμαστε χωνευτικό. Ας δώσει η αγορά –και τα νέα προεδρεία– κάτι πιο εύπεπτο, κάτι νέο, όχι για να γεμίσει τα χαρτιά των απολογισμών, αλλά που να χρειαζόμαστε. Με ένα πιάτο φαγητό δεν γεμίζεις ιδέες, με ένα ποτήρι κρασί δεν σε
«μεθά» η ιδέα της ασφάλισης. Πολυτέλεια δεν είναι να αναλώνεις τον χρόνο να σκεφτείς τι μερίδες θα προσφέρεις από το να σκεφτείς τι ανάγκες έχουν οι συμπολίτες μας; Οι δράσεις αυτές, να το πω πιο ξεκάθαρα, ούτε διαφημιστικούς σκοπούς εξυπηρετούν ούτε κοινωνικούς. Στη διαφήμιση, για να πουλήσεις πρέπει να είσαι σοβαρός, να σε εμπιστεύεται η αγορά και να έχεις προϊόν, στις δράσεις ΕΚΕ καλούμαστε να αποδείξουμε ότι αυτό που κάνουμε έχει θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Κρίνετε μόνοι σας. Εδώ σταματώ.
ο αιρετικός
γίνετε συνδρομητές! Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ στοιχεία συνδρομητή ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ
ΕΤΑΙΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
ΑΦΜ*
ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ethosMEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού
Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Γ ια οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu
αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€
ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€
αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)
τρόποι εξόφλησης συνδρομών ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: Κ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Β εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ethosMEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο στο e-mail oikonomaki.s@ethosmedia.eu, υπόψη κ. Σταυρούλας Οικονομάκη.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!
80
insurance w*rld
Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά! Υπεύθυνη συνδρομών: Σταυρούλα Οικονομάκη, 210 998 4876, 693-2430897, oikonomaki.s@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ethosMEDIA S.A., Λυσικράτους 64, 176 74 Καλλιθέα
Στρατηγικές Λύσεις
µε τα φτερά της Πληροφορικής & τη δεξιότητα του Ανθρώπινου ∆υναµικού
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
Τι σε κάνει να θυμάσαι πάντα να μην ξεχάσεις;
K
Στην ERGO Ασφαλιστική ξέρουµε. Είναι η υπευθυνότητα. Και όσα φροντίζεις µε υπευθυνότητα έργο µας είναι να τα προστατεύουµε σταθερά και µε ευθύνη.
Υπηρεσίες
Πληροφοριακά Συστήµατα
Σύσταση ΤΕΑ
∆ιαχείριση ΤΕΑ
∆ιαχείριση διοικητικών λειτουργιών ΤΕΑ
∆ιαχείριση Οµαδικών Συνταξιοδοτικών
Business Process Reengineering
∆ιαχείριση Οµαδικών Ζωής & Υγείας
GAP analysis Σχεδιασµός & Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστηµάτων
Prudential Informatics | Μοµφεράτου 148 | 11 475 Αθήνα | pipc.gr
Ο
Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ
Κ Ο Σ Μ Ο Σ
τεύχος 97|ιανουάριος-φεβρουάριος/2021
18 2ο Συνέδριο
Επαγγελματικής Ασφάλισης
τεύχος#97 01-02/2021
Επαγγελματική ασφάλιση: Μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για την κοινωνία
54 θέμα Η αγορά ενέργειας έχει «σύμμαχο» την ασφαλιστική βιομηχανία
68 θέμα «Μια χρονιά πολύ διαφορετική από τις άλλες το 2020»
ISSN 1791-8480
Χριστόφορος Πισσαρίδης Ήρθε η ώρα να ξανασχεδιάσουμε το μέλλον