Ph.B #009

009

# Ο Κ Τ 2 0 1 2 ΤΙΜΗ 6 €

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αλέκος Παπαδόπουλος

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κωνσταντίνος Φιτσώρος

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 9 μέτρα πριν την εκταμίευση

www.phB.com.gr ISSN: 2241-0961

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Μετ’ εμποδίων η ανατιμολόγηση φαρμάκων

Δεν χρειάζεται να είναι ακριβό για να είναι πολύτιμο Τα γενόσημα φάρμακα διασφαλίζουν το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τα πρωτότυπα φάρμακα εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους από τα ασφαλιστικά ταμεία προς όφελος όλων των πολιτών. Η TEVA είναι η κορυφαία εταιρεία παραγωγής γενοσήμων φαρμάκων και μεταξύ των 15 μεγαλύτερων φαρμακευτικών εταιρειών στον κόσμο. Εκτός από γενόσημα φάρμακα, αναπτύσσει και παράγει και καινοτόμα θεραπευτικά μόρια για νευρολογικές, αιματολογικές και ογκολογικές παθήσεις.

Γιατί στην ΤΕVA πιστεύουμε ότι η υγεία είναι ένα αγαθό για όλους. Και η προστασία της δεν χρειάζεται να είναι ακριβή.

TEVA Pharmaceuticals Hellas S.A. Κηφισίας 166Α & Σοφοκλέους 2, 151 26 Μαρούσι, Ελλάδα, Τηλ: +30 210 72 79 099 www.tevapharm.com

1

1

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

06

6 ΠΡΟΦΙΛ Λεύτερης Παπαγεωργόπουλος Καλό κουράγιο στον ΕΟΠΥΥ κ. πρόεδρε...

8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αλέκος Παπαδόπουλος «Πρέπει να κατακτήσουμε την εθνική αυτογνωσία»…

12 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Μετ’ εμποδίων η ανατιμολόγηση φαρμάκων

22

18 ΡΕΠΟΡΤΑΖ 9 μέτρα πριν την εκταμίευση

32

22 ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Νέο πλαίσιο για τα ιατροτεχνολογικά 26 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κωνσταντίνος Φιτσώρος «Δεν έχουμε μόνο γενόσημα»

38

32 ΑΡΘΡΟ Εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου του Κωνσταντίνου Νικ. Συρίγου 38 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Καραμανδάνειο Πατρών: Νοσοκομείο με πλεόνασμα!

CEO: Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αιμίλιος Νεγκής negis.e@ethosmedia.eu

      

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Βίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήμητρα Ευθυμιάδου efthymiadou.d@ethosmedia.eu

009

# ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

2

Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

/ Οκτώβριος 2012

Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΔΙΟΡΘΩΣΗ- ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Αμαλία Λούβαρη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

26 44 ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 50 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Εμπόδια στους ασθενείς με ωχρά κηλίδα

50

76

56 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Οι εξελίξεις στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του μαστού 62 ΑΡΘΡΟ Οικονομική κρίση και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην Ελλάδα: Τραγωδία ή ευλογία του Ευάγγελου Φραγκούλη 64 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

56

76 ΑΡΘΡΟ Στοματική Υγεία: Νέο πρόγραμμα στην Ελλάδα Του Δρος Μιχάλη Καλαβρυτινού 85 ΕΙΔΗΣΕΙΣ 89 VIRUS 94 ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΥΓΕΙΑΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Γρηγόρης Λεωνίδης leonidis.g@ethosmedia.eu

Eπιμέλεια ΥΛΗΣ - creative: Θεοδοσία Μαρούτση theodosia.maroutsi@gmail.com

Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A.

                            ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γιώργος Μελιτσιώτης melitsiotis.g@ethosmedia.eu

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING: Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu

Εκτύπωση - Παραγωγή - Συσκευασία: Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γιούλη Μουτεβελή mouteveli.g@ethosmedia.eu

ISSN: 2241-0961

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: info@PhB.com.gr www.PhB.com.gr • www.ethosmedia.eu * Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

3

EDITΟRIAL

ση, ό δ η τ ά τ ε Μ οση… ον τομέα του φαρμάκου, δ ό π α ε μ υ στ θέλο υση παρέμβαση την ΠΥΥ, συγχώνε γόνας» για νών στον ΕΟ

α ριο της στα μείωση δαπ ή Το «μαρτύ γά ρ μεία κ.ο.κ. Α ι. τα ν στα νοσοκο ς συνεχίζε τω ση ά μ δό η ς τμ τη η έγκρισ ιθεί. Το ν για να δόση θα εγκρ παραμένου η ές ς, χ ω τυ ντ π ά π , Πολλές γρήγορα, ετά τη δόση ράδειγμα θα γίνει μετά. Μ ούν. Για πα στ θα νι τι η ι φ α να εί οσ απ θέμα ack ή θα ο του claw b ρ έτ … μ η το οσ ί όδ τε π μός εφαρμοσ θέλουμε α ής συμψηφισ ποιας μορφ ; Ένα καίριο η κά σ ί ο τε δ ό οσ π μ α ρ α εφ τις Τι σημαίνει δή το πόσο άτους προς ειλές του κρ χύτητα, δηλα οφ τα ς η τι ι ε μ να εί βρεθούν νέες σημείο σει χανίες; Θα θα διοχετεύ η ομ ση βι νη ρ κο α βέ μ ρ κυ φα ως π.χ. γρήγορα η ν ΕΟΠΥΥ, όπ υχώς, η το στ α δυ γι ι ν α Κ ω . όδ ά αγορ πηγές εσ α; ση ρευστό στην στο κάπνισμ στην εξόφλη ία ρ ει π εμ νέος φόρος α ς α ερ έν μ σή ι ρ μέχ όσον τους είναι ότι εφ μοσίου προς νο σίγουρο ό μ ο Τ δεν χρεών του δη ι… γί δεν είνα ι η ανερ α μόνο θετική νεχίζεται κα ές συ υτ η θε εσ ον η ύφ ομ η πρ βγαίνουν στ α αριθμοί δεν αναμφίβολ οι ς η ι, σ τα ό δ τε π ς τη ασε ανακό Η έγκριση ουρνάρας έχ ειρήσεις, ο Γιάννης Στ ής» στις επιχ ν ζω Α . σα 12, ΥΥ Π νά Ο «α Ε ιμμα του 20 ς θα δώσει το 1 δισ. έλλε στο χώρο τη ι ε α μ ντ υ το ού οι νο π ριο όνια τον ύπ που δραστη υνεύει με χρ ειλών του χρονιά, κινδ η εν όμ Το μόνο σίγουρο είναι υγείας. Περίπου το 70% των οφ επ ν τη υτές υγείας. ούν προμηθε ορ φ α υπνηλία… υ ότι εφόσον η ύφεση ίο Δημοσ αθαρίσει το σ είλει να ξεκ η φ σ ο ο δ η ό σ π η α ν ει μαίν Η κυβέρ συνεχίζεται και η ανεργία Ανδρέας ις Τι άλλο ση αλες κινήσε ι σήμερα, ο ρ τσ ά έχ χι Μ . Ό ίο ς; π α το εί το ά να χώρο της υγ δεν ανακόπτεται, οι γε διακριτικ ηση των τζος απέφευ στην υλοποί έν οί ρ μ ου ισ υκ χν Λ τε σι ι εδώ τοποθετήσεις και ερα αριθμοί δεν βγαίνουν ις δημόσιες Δυστυχώς κα στ υ. ίο ση ον θέ μ ει νη ρ Μ εη πά μέτρων του ταν όσο έτρεχ όγηση στον ΕΟΠΥΥ. Αν ο δικαιολογούν την ανατιμολ ό ε υτ μ ς, Α ν υ. σα το , βη α ι πέρ όμω ν… όσα συνέ η. Από δω κα α διασπείρου υσ χί τε συ ά νη γμ α α ο ρ π Γιάννης Στουρνάρας έχασε μόν δια φαρμάκων ά του… ίξει τα χαρτι πρέπει α θ υ ο π α είλει να ανο ρ οφ έτ τον ύπνο του με το 1 δισ. μ ά ικ λ Τα τε υπωθούν σε τούν θα αποτ οσ μ ρ α έλλειμμα του 2012, την εφ να εγκής υ. Λίγο Αιμίλιος Ν υ Μνημονίο το ση η οί οπ επικαιρ επόμενη χρονιά, κινδυνεύει ς: περαιτέρω ρίζουμε όμω ω γν τα ύ ολ π

με χρόνια υπνηλία...

                                

4

/ Οκτώβριος 2012

5

ΠΡΟΦΙΛ

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

Καλό κουράγιο στον ΕΟΠΥΥ κ. πρόεδρε... Αυτό που εκτιμούν πολλοί επάνω του είναι η επικοινωνιακή του άνεση με τους δημοσιογράφους. Ο κ. Παπαγεωργόπουλος μιλούσε πάντα με ευκολία, αλλά και ευγένεια στους εκπροσώπους του Τύπου οι οποίοι ήταν μάλλον ευχαριστημένοι από τις μικρές διευκολύνσεις του άλλοτε διοικητή του ΟΓΑ. Τώρα το αν θα ακολουθήσει την ίδια τακτική στον υπό κατάρρευση ΕΟΠΥΥ, είναι άγνωστο

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

6

Ό

ταν ακούστηκε, για πρώτη φορά, το όνομα του Λευτέρη Παπαγεωργόπουλου για τη θέση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ, πολλοί έδειξαν ένα ελαφρύ μειδίαμα, καθώς για μία ακόμη φορά απογοητεύτηκαν από την επιλογή προσώπων του πρωθυπουργού και της τριμερούς κυβέρνησης. Στην προεδρία του ΕΟΠΥΥ όλοι περίμεναν ένα ισχυρό πρόσωπο, με εμπειρία στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ΕΟΠΥΥ με προϋπολογισμό περίπου 6 δισ. είναι μακράν ο μεγαλύτερος κρατικός οργανισμός. Σύντομα φαίνεται ότι όλοι θα ανήκουμε σε αυτόν και φυσικά θα εξαρτόμαστε και από αυτόν. Αν καταρρεύσει οριστικά, μαζί του θα καταρρεύσουν και όλοι οι Έλληνες ασφαλισμένοι. Η επιλογή του κ. Παπαγεωργόπουλου δεν αντιστοιχεί στις προσδοκίες και τις ανάγκες. Όχι, δεν είναι άπειρος στη διοίκηση δημόσιων οργανισμών. Έχει μακρά θητεία σε κομματικά επιλεγμένες θέσεις του δημόσιου τομέα και αναμφίβολα το κύριο του προσόν είναι ότι αποτελεί ένα «υπάκουο» στέλεχος της Ν.Δ. επί σειρά ετών. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες. Η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου σίγουρα δεν είναι καθόλου τυχαία. Το ζήτημα των ημερών – όσο κι αν ακούγεται περίεργο - είναι ποιος θα «έχει το πάνω χέρι» στο μεγαλύτερο Οργανισμό. Μπορεί σήμερα να καταρρέει οικονομικά, σύντομα όμως, θέλοντας και μη, θα πρέπει κάπως να χρηματοδοτηθεί. Εκτός αυτού ο ΕΟΠΥΥ ως «μονοψώνιο», δηλαδή ως ουσιαστικά μονοπωλιακό «μαγα-

/ Οκτώβριος 2012

ζί», θα κάνει και το μεγαλύτερο παιχνίδι με φάρμακα και προμήθειες στον τομέα της υγείας. Εύλογα λοιπόν αυτός που θα αναλάμβανε θα έπρεπε να είναι πρόσωπο της αρεσκείας πολλών. Οι «κακές γλώσσες» λένε πως ο πιο χαρούμενος για τον διορισμό Παπαγεωργόπουλου είναι ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς, που, ως αρμόδιος για τον ΕΟΠΥΥ υπουργός, θα έχει τελικά τον απόλυτο έλεγχο. Εξάλλου ο Λευτέρης Παπαγεωργόπουλος και από τη θητεία του στον ΟΓΑ, δεν φημίζεται για τις ...πρωτοβουλίες του. Ίσα ίσα το αντίθετο. Όσοι έχουν κινηθεί στους χώρους που πέρασε, λένε ότι είναι το απόλυτο κομματικό πρόσωπο, καθώς υλοποιεί εντολές των ανωτέρων του χωρίς ιδιαίτερες αντιρρήσεις. Είναι άλλωστε πάντα χαμογελαστός, δεν χαλάει χατίρι εύκολα σε κανέναν και πόσο μάλιστα σε πολιτικούς του προϊσταμένους. Γι’ αυτό ενδεχομένως και ο Μάριος Σαλμάς να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος. Το παιχνίδι είναι πια ολοκληρωτικά στα χέρια του... Οι καλά γνωρίζοντες λένε ότι ο κοινωνικός, και μονίμως χαμογελαστός νέος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, είχε ευνοηθεί ιδιαίτερα από το σύστημα Καραμανλή και τώρα φαίνεται ότι δέχεται βοήθεια και από την κυβέρνηση Σαμαρά. Και αυτό επειδή, όπως όλα δείχνουν, οι επαφές του και με το περιβάλλον Σαμαρά είναι σχεδόν το ίδιο καλές. Βέβαια όσοι δεν είχαν ποτέ καλή συνεργασία μαζί του και δεν εκτιμούν και ιδιαιτέρως τις ικανότητές του στο μάνα-

τζμεντ λένε πικρόχολα πως «χειρότερα τον ΕΟΠΥΥ δεν μπορεί να τον κάνει»! Η γενική εκτίμηση πάντως είναι ότι τοποθετήθηκε για να έχει το κόμμα και η κυβέρνηση Σαμαρά άμεση σχέση με τον ΕΟΠΥΥ χωρίς φωνές και αντιρρήσεις. Εξάλλου ο Λευτέρης Παπαγεωργόπουλος θα ήταν ο τελευταίος που θα αντιδρούσε στην υλοποίηση δύσκολων αποφάσεων για τον ΕΟΠΥΥ, όπως περικοπές παροχών κ.ά. Ως διοικητής του ΟΓΑ ο κ. Παπαγεωργόπουλος δεν είχε ιδιαίτερο πρόβλημα να «περάσει» διάφορα θέματα. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι αγροτοσυνδικαλιστές είχαν ελάχιστα ασχοληθεί μαζί του, καθώς ήταν εστιασμένοι σε άλλα ζητήματα του κλάδου. Εξάλλου ο ΟΓΑ θεωρούνταν μάλλον ένα ταμείο προνοιακού χαρακτήρα δεδομένου του ότι οι αγρότες θεωρούνταν πάντα φτωχή κοινωνική τάξη και οι εισφορές τους ήταν ελάχιστες. Γι’ αυτό και ο Οργανισμός ήταν μάλλον στο απυρόβλητο. Εξάλλου ο συγκεκριμένος φορέας ήταν πάντα ένα «άνδρο» κομματικών δραστηριοτήτων, αν σκεφτεί κανείς ότι πολλές κυβερνήσεις οφείλουν την επανεκλογή τους στον αγροτικό πληθυσμό. Τη θέση του στον ΟΓΑ εγκατέλειψε ο Λευτέρης Παπαγεωργόπουλος το 2010, όταν υπουργός Εργασίας ήταν ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος και του ζήτησε την παραίτησή του. Πληροφορίες που θέλουν τον πρώην υπουργό Υγείας να μη θέλει ούτε να τον δει, δεν επιβεβαιώνονται. Αυτό πάντως που εκτιμούν πολλοί επάνω του είναι η επικοινωνιακή του άνεση με τους δημοσιογράφους. Ο κ. Παπαγεωργόπουλος μιλούσε πάντα με ευκολία, αλλά και ευγένεια στους εκπροσώπους του Τύπου, οι οποίοι ήταν μάλλον ευχαριστημένοι από τις μικρές διευκολύνσεις του άλλοτε διοικητή του ΟΓΑ. Τώρα το αν θα ακολουθήσει την ίδια τακτική στον υπό κατάρρευση ΕΟΠΥΥ, είναι άγνωστο. Το βέβαιο είναι ότι και ως πρώην βουλευτής Εύβοιας είναι ιδιαίτερα συμπαθής. Άλλωστε δεν παραλείπει συχνά πυκνά να εμφανίζεται στην περιοχή του, δεδομένου του ότι διατηρεί και αρκετές φιλίες με κατοίκους της περιοχής. Ο 65χρονος Λευτέρης Παπαγεωργόπουλος είναι δικηγόρος στον Άρειο Πάγο και είναι και πολύτεκνος, καθώς έχει τέσσερα παιδιά αλλά και πολλά εγγόνια. Μάλιστα οι πατριώτες του στη Χαλκίδα αρκετά συχνά τον βλέπουν να ασχολείται, ως

χαρούμενος παππούς, με τα εγγόνια του. Πάντως, πέραν των άλλων, ο κ. Παπαγεωργόπουλος διαθέτει εξειδίκευση στα εργατικά θέματα και έχει περάσει από πολλά πόστα ως νομικός σύμβουλος τόσο στο ΙΚΑ όσο και στο Εργατικό Κέντρο Εύβοιας, αλλά και σε διάφορα εργατικά σωματεία. Παράλληλα έχει διατελέσει νομικός σύμβουλος και σε επιχειρήσεις όπως στην ΑΓΕΤ Ηρακλής και την Alpha Bank. Βουλευτής Ευβοίας εξελέγη στις εθνικές εκλογές τον Ιούνιο του 1989, το Νοέμβριο του 1989, τον Απρίλιο του 1990, τον Οκτώβριο του 1993, το Σεπτέμβριο του 1996, καθώς και τον Απρίλιο του 2000. Η αποτυχία του στις εκλογές του 2004 να εκλεγεί βουλευτής τον οδήγησε τελικά με εντολή του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στον ΟΓΑ. Τώρα, παραμένει μάλλον άλλο ένα ερώτημα το αν, μετά από αυτά, κατορθώσει να κάνει τη διαφορά στον ΕΟΠΥΥ. Βέβαια στη μάχη επιβίωσης του μεγαλύτερου φορέα Υγείας της χώρας θα έχει στο πλευρό του και έναν άλλο γνώριμο του ΕΟΠΥΥ, τον αντιπρόεδρο πλέον Αλέξανδρο Γαρύφαλλο, ο οποίος ήταν στενός συνεργάτης και σύμβουλος του πρώην προέδρου του ΕΟΠΥΥ, Γεράσιμου Βουδούρη. Ο κ. Γαρύφαλλος φέρεται, σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, να είναι ο εμπνευστής του νέου συστήματος των τηλεφωνικών ραντεβού του ΕΟΠΥΥ με τις ιδιωτικές εταιρείες, που κοστίζουν πανάκριβα στις τσέπες των 9,5 εκατ. ασφαλισμένων...

7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ*

«Πρέπει να κατακτήσουμε την εθνική αυτογνωσία»…

Συνέντευξη στον Αιμίλιο Νεγκή Φωτο: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Δ

εν ξέρουν τι τους γίνεται»… Με αυτήν τη φράση απαντά ο Αλέκος Παπαδόπουλος σε εκείνους που λένε ότι η έξοδος της χώρας από το ευρώ και η καταγγελία του Μνημονίου είναι προτιμότερη. Το ίδιο σκληρός είναι και με εκείνους που κάνουν λόγο για επαναδιαπραγμάτευση. Όπως λέει, χαρακτηριστικά, «αφού τις μεταρρυθμίσεις τις κάναμε με κίβδηλο τρόπο προσπαθώντας να τις αποφύγουμε και να ξεγελάσουμε την τριμερή διεθνή εποπτεία, κάνουμε δήθεν ότι διαπραγματευόμαστε νέους όρους για να καλύψουμε τα παλιά μας ανομήματα». Θεωρεί ότι, από δω πέρα, δεν υπάρχει καμία περίπτωση μονοκομματικής περίπτωσης και προτείνει αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, τονίζοντας ότι «πρέπει να απαλλαγεί η πολιτική ζωή από το λάφυρο του μπόνους των 50 εδρών και να υιοθετηθεί άμεσα το σύστημα της απλής αναλογικής των δύο κατανομών χωρίς το +1». Η συνέντευξη πάντως δεν ήταν εφ’ όλης της ύλης. Ο Αλέκος Παπαδόπουλος δεν θέλησε, για μία ακόμη φορά, να σχολιάσει τις εξελίξεις στο χώρο της υγείας. Έντεκα χρόνια, μετά το πέρασμά του από την οδό Αριστοτέλους, είναι φανερό ότι «η πληγή δεν έχει κλείσει». Ίσως αλλάξει γνώμη στο μέλλον. Αξίζει να περιμένουμε…

«

*Πρώην υπουργός

8

Τον διεθνή οικονομικό έλεγχο τον ονομάσαμε «Μνημόνιο», μια ουδέτερη λέξη, και τον καταστήσαμε το μεγάλο εχθρό του λαού. Τη χρεωκοπία της χώρας το Μάη του 2010 την ονομάσαμε «ένταξη στο μηχανισμό στήριξης» και «δανειακή σύμβαση»

/ Οκτώβριος 2012

9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Το μεγάλο κακό που γίνεται σήμερα από κάποιους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αντιληφθούν την πραγματικότητα, είναι ότι δεν ακολουθούν μια αρχή που λέει ότι: μόνο όταν κατανοήσεις βαθιά ένα πρόβλημα, μπορείς και να βρεις τη λύση του

Πώς βλέπετε την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη χώρα; Η χώρα μας βρίσκεται σήμερα σε εκείνη τη μετέωρη κατάσταση, όπου το βήμα που ετοιμάζεται να κάνει δεν ξέρουμε αν θα είναι προς τα εμπρός ή προς τα πίσω, προς την πλήρη ενσωμάτωση με τον ανεπτυγμένο κόσμο ή προς την υποβάθμιση και την περιθωριοποίησή της στην Ευρώπη. Αυτή είναι σήμερα η ρεαλιστική αποτίμηση και η πραγματικότητα του τόπου μας. Όσοι καλόπιστα ή κακόπιστα δεν το καταλαβαίνουν, προσφέρουν πολύ κακές υπηρεσίες στη χώρα και στο λαό. Χειρότερη όμως υπηρεσία προσφέρουν όσοι με συνθήματα και λόγια κενά περιεχομένου αποπροσανατολίζουν ακόμα και σήμερα την ελληνική κοινωνία και προτάσσουν ιδεολογικές σκιαμαχίες για να συγκαλύψουν την έλλειψη ουσιαστικού πολιτικού λόγου. Έχουμε φτάσει στον πάτο ή έχουν ακόμα πολλά να δουν τα μάτια μας; Το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδος, αν εκεί αναφέρεστε, συντρέχει απόλυτα με το πολιτικό και άρα και με το πολιτισμικό. Γι’ αυτό η χώρα σήμερα θέλει νέα θεσμικά εργαλεία και τους κατάλληλους νέους ανθρώπους της εποχής που θα τα χρησιμοποιήσουν. Τις αλλαγές τις φέρνουν εκείνοι οι πολιτισμοί και οι ιδεολογίες που κομίζουν νέα πράγματα και γεννούν νέες απαιτήσεις∙ τα αντίθετα αφορούν επαγγελματίες που εμπορεύονται ελπίδες. Θεωρείτε ότι υπάρχουν πράγματι περιθώρια επαναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου; Μπορεί η χώρα πράγματι να απαγκιστρωθεί από τη δανεια-

10

/ Οκτώβριος 2012

κή σύμβαση ή αργά ή γρήγορα οδηγούμαστε στη χρεωκοπία; Όχι μόνο εσείς οι δημοσιογράφοι, αλλά και οι πολιτικοί και οι διανοούμενοι και οι επιστήμονες αυτής της χώρας οφείλουν να μιλούν με καθαρό λόγο και να χρησιμοποιούν γνήσιες ονοματολογίες. Τον διεθνή οικονομικό έλεγχο τον ονομάσαμε «Μνημόνιο», μια ουδέτερη λέξη, και τον καταστήσαμε το μεγάλο εχθρό του λαού. Τη χρεωκοπία της χώρας το Μάη του 2010 την ονομάσαμε «ένταξη στο μηχανισμό στήριξης» και «δανειακή σύμβαση». Πάνω στη συμφωνία για μεταρρυθμίσεις που μας επέβαλε ο διεθνής οικονομικός έλεγχος για να μας δώσει χρήματα να επιβιώσουμε, εμείς οικοδομήσαμε άλλες, καινούριες λέξεις, όπως «επαναδιαπραγμάτευση», «αναθεώρηση», «απαγκίστρωση»∙ και αφού τις μεταρρυθμίσεις τις κάναμε με κίβδηλο τρόπο προσπαθώντας να τις αποφύγουμε και να ξεγελάσουμε την τριμερή διεθνή εποπτεία, κάνουμε δήθεν ότι διαπραγματευόμαστε νέους όρους για να καλύψουμε τα παλιά μας ανομήματα των κίβδηλων μεταρρυθμίσεων, που τα ονομάζουμε «μεσοπρόθεσμα ισοδύναμα». Είστε υπέρ ή κατά του Μνημονίου; Εγώ είμαι μόνο υπέρ της σωτηρίας της χώρας μου. Εδώ και 15 χρόνια φωνάζω ότι οδηγούμαστε μαθηματικά στη χρεωκοπία και πρέπει να πάρουμε μέτρα. Αν ακόμη και πριν 4 χρόνια είχαμε πάρει το ένα τέταρτο των μέτρων που αναγκαστήκαμε να πάρουμε μετά το 2010, η χώρα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση και μέχρι το 2020 θα είχε βγει στις αγορές. Αλλά το μεγάλο κακό που γίνεται σήμερα από κάποιους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αντιληφθούν την

Πιστεύω ότι η Ευρώπη, και όχι μόνο, επιθυμεί να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και θα βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Το ερώτημα, και σε αυτή την περίπτωση, είναι αν εμείς θέλουμε να μείνουμε εντός της Ευρωζώνης πτωχοί παρίες και ως τριτοευρωπαϊκή χώρα ή ως ισότιμοι εταίροι με ανταγωνιστική οικονομία

πραγματικότητα, είναι ότι δεν ακολουθούν μια αρχή που λέει ότι: μόνο όταν κατανοήσεις βαθιά ένα πρόβλημα, μπορείς και να βρεις τη λύση του. Εν προκειμένω, για έναν ολόκληρο λαό, μόνο αν κατακτήσει την εθνική αυτογνωσία θα μπορέσει να αποτρέψει τα χειρότερα και να θέσει τα θεμέλια της ανάταξής του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι προτιμότερη η έξοδος της χώρας από το ευρώ και η απόρριψη της δανειακής σύμβασης και του Μνημονίου. Ποια είναι η δική σας άποψη; Δυστυχώς υπάρχουν και κυκλοφορούν αυτές οι ανεύθυνες απόψεις, είτε από άγνοια είτε από συμφέρον. Το συμπέρασμα είναι ότι δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Σε μια τέτοια περίπτωση και υπό τις σημερινές συνθήκες που επικρατούν διεθνώς, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε σε καταστροφή τη χώρα. Πιστεύω ότι η Ευρώπη, και όχι μόνο, επιθυμεί να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και θα βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Το ερώτημα, και σε αυτήν την περίπτωση, είναι αν εμείς θέλουμε να μείνουμε εντός της Ευρωζώνης πτωχοί παρίες και ως τριτοευρωπαϊκή χώρα ή ως ισότιμοι εταίροι με ανταγωνιστική οικονομία. Η κυβέρνηση Σαμαρά συνιστά κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα με τη συνεργασία τριών κομμάτων. Ποια εικόνα έχετε για την κυβέρνηση; Ήταν μια λύση ανάγκης ή υπάρχει μέλλον για κυβερνήσεις συνεργασίας; Το μέλλον στη χώρα μας περνάει μέσα από κυβερνήσεις συνεργασίας πλέον. Η ιστορία των μονοκομματικών κυβερνήσεων

ετελεύτησε και μαζί από δω και πέρα και η εξουσιαστική επικυριαρχία ενός κόμματος εφ’ όλης της κοινωνίας. Ο πολιτικός αγώνας δεν θα διεξάγεται «για το καθεστώς», δηλαδή την εξουσία, αλλά «μέσα στο καθεστώς» και επί τη βάσει των προγραμματικών προτάσεων του κάθε κόμματος. Επίσης τα κόμματα θα πιθανολογούν εκ των προτέρων με ποιους θα συνεργαστούν και ο λαός θα ψηφίζει το κόμμα της προτιμήσεώς του και με κριτήριο τη δυνατότητα μετεκλογικής συνεργασίας με άλλα συγγενή κόμματα. Γι’ αυτό πρέπει να απαλλαγεί η πολιτική ζωή από το λάφυρο του μπόνους των 50 εδρών και να υιοθετηθεί άμεσα το σύστημα της απλής αναλογικής των δύο κατανομών χωρίς το +1. Επειδή στην Ελλάδα όμως δεν υπάρχει κουλτούρα συνεργασιών, αλλά αντίθετα υποκουλτούρα τυφλής κομματικής διαμάχης, πρέπει να υποβοηθηθεί και με την υιοθέτηση του σουηδικού μοντέλου, όπως το είχα προτείνει από το 2000, σύμφωνα με το οποίο οι εκλογές πρέπει να γίνονται κάθε 4 χρόνια σε συγκεκριμένη ημερομηνία κι αν προκύψει στο ενδιάμεσο ανάγκη εκλογών, η νέα Βουλή δεν θα εκλέγεται για μια νέα τετραετία, αλλά μόνο για το εναπομείναν διάστημα. Υπάρχουν κι άλλες πολιτικές προϋποθέσεις που πρέπει να οικοδομηθούν από τώρα και που θα διευκολύνουν την πολιτική διαχείριση κατά και μετά την περίοδο της κρίσης.

Εγώ είμαι μόνο υπέρ της σωτηρίας της χώρας μου. Εδώ και 15 χρόνια φωνάζω ότι οδηγούμαστε μαθηματικά στη χρεωκοπία και πρέπει να πάρουμε μέτρα. Αν ακόμη και πριν 4 χρόνια είχαμε πάρει το ένα τέταρτο των μέτρων που αναγκαστήκαμε να πάρουμε μετά το 2010, η χώρα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση και μέχρι το 2020 θα είχε βγει στις αγορές

Έχουν περάσει 11 χρόνια από τη θητεία σας στο Υπουργείο Υγείας. Γιατί έκτοτε ουδέποτε έχετε αναφερθεί στον τομέα της υγείας; Και δεν σκοπεύω να το κάνω. Θα το εκτιμήσω για το μέλλον. •••

11

Ρεπορταζ

• Μείωση της δαπάνης κατά 50 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2012 και άνω των 300 εκατ. σε ετήσια βάση

Μετ’ εμποδίων η ανατιμολόγηση φαρμάκων Επιτέλους, πρέπει να δημιουργηθεί μια οργανωμένη υπηρεσία τιμολόγησης, η οποία να συλλέγει στοιχεία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να τιμολογεί με διαφάνεια και αξιοπιστία 3 ή 4 φορές το χρόνο

Μ

εσοσταθμική μείωση στις τιμές των φαρμάκων έως και 16% θα επιφέρει η ανατιμολόγηση φαρμάκων, η οποία την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές βρισκόταν στην τελική ευθεία. Η αγορά πάντως αναμένει με αγωνία την έκδοση διορθωτικού δελτίου, ώστε να αποκατασταθούν λάθη του αρχικού δελτίου τιμών, που εκδόθηκε στις 17-10-2012. Το μέτρο αναμένεται να αποφέρει μείωση της δαπάνης κατά 50 εκατ. ευρώ έως

12

το τέλος του 2012 και άνω των 300 εκατ. σε ετήσια βάση. Η Τρόικα είχε συμπεριλάβει

/ Οκτώβριος 2012

13

Ρεπορταζ

Τ

ο χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί έως τις 309-2012, αλλά για μία ακόμη φορά αποδείχθηκε ότι η τιμολόγηση με βάση τις τιμές 22 χωρών είναι ένα επίπονο εγχείρημα

το μέτρο σε εκείνα που θα έπρεπε να εφαρμόσει η κυβέρνηση στον τομέα της υγείας πριν την εκταμίευση της δόσης. Το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί έως τις 30-92012, αλλά για μία ακόμη φορά αποδείχθηκε ότι η τιμολόγηση με βάση τις τιμές 22 χωρών είναι ένα επίπονο εγχείρημα. Τα κριτήρια, με τα οποία έγινε η ανατιμολόγηση, χονδρικά μπορούν να αποτυπωθούν σε 4 βασικά σημεία: 1. Τα πρωτότυπα φάρμακα χωρίς αντίγραφα θα λάμβαναν τιμή το μέσο όρο των 3 χαμηλότερων τιμών που ισχύουν στην Ευρώπη.

2. Στα πρωτότυπα που έχουν αντίγραφα, η τιμή τους θα έπρεπε να μειωθεί κατά 50%. Η κυβέρνηση και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Μ. Σαλμάς αποφάσισαν τα ποσοστά μείωσης να εφαρμοστούν στην ανώτερη τιμή που είχε ένα

14

/ Οκτώβριος 2012

φάρμακο, όταν τελούσε υπό προστασία πατέντας.

3. Εξαίρεση αποτελούν τα πρωτότυπα (με αντίγραφα) φάρμακα με τιμή 5-10 ευρώ, τα οποία θα μειώνονταν κατά 5%, ενώ σε εκείνα με τιμή έως 5 ευρώ, η τιμή τους θα μειωνόταν μόνο κατά 3%. Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση επιχείρησε να «προστατέψει» παλιά και φθηνά φάρμακα, ώστε να μην αποσυρθούν από την αγορά και αντικατασταθούν από ακριβότερα.

4. Τα αντίγραφα φάρμακα θα λάμβαναν το 80% τις τιμής του αντίστοιχου πρωτοτύπου. Βέβαια, η σχετική υπουργική απόφαση με τα κριτήρια, που υπέγραψε ο Μ. Σαλμάς, ήταν αρκετά περίπλοκη και σε ορισμένα σημεία αντιφατική, γεγονός που στην υλοποίησή της προκάλεσε μεγάλες στρεβλώσεις σε ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων και εύλογες αντιδρά-

σεις από το ΣΦΕΕ και την ΠΕΦ. Οι ενστάσεις άρχισαν να πέφτουν βροχή και τα πρώτα 24ωρα εκδόθηκαν διαδοχικές αναθεωρήσεις για τα πιο οφθαλμοφανή λάθη. Φαίνεται ότι ο διαχωρισμός που επιχειρήθηκε στα σκευάσματα προ του 2000 τελικά προκάλεσε περισσότερα προβλήματα από εκείνα που υποτίθεται ότι θα έλυνε. Στην πράξη αποδείχτηκε, για μία ακόμη φορά, ότι το υπουργείο Υγείας (και ο ΕΟΦ) δεν διαθέτουν την αναγκαία υποδομή, ώστε η τιμολόγηση των φαρμάκων να γίνεται με διαφάνεια και αξιοπιστία. Τουλάχιστον αυτή τη φορά μπήκαν οι βάσεις, ώστε να μην επαναληφθούν οι «αμαρτίες» του παρελθόντος: Ξεκαθαρίστηκε ποια πρωτότυπα φάρμακα είναι εντός και ποια εκτός προστασίας. Εδώ υπήρξε εμπλοκή, γιατί ούτε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) ούτε ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) είχαν στην κατοχή τους στοιχεία για τις πατέντες των φαρμάκων. Το

θέμα ξεπεράστηκε τον Αύγουστο, όταν ο κ. Σαλμάς με απόφασή του ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο σχετική κοινοτική οδηγία, που κάνει λόγο για «αποκλειστικότητα δεδομένων» (data exclusivity) των φαρμάκων. Έτσι, πλέον, ένα πρωτότυπο φάρμακο θεωρείται ότι είναι εκτός πατέντας όταν έχει λήξει η περίοδος «αποκλειστικότητας δεδομένων», πέραν της οποίας μπορούν να δημιουργηθούν γενόσημα. Με τον τρόπο αυτό λοιπόν στο νέο δελτίο τιμών, που βγήκε την Τετάρτη, στο καθεστώς «εκτός πατέντας» έμειναν μόνο 879 σκευάσματα, ενώ μέχρι πρότινος ήταν 1.521! Το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι: Πόσα χρόνια τα υπόλοιπα σκευάσματα παρέμεναν προστατευμένα και άρα λάμβαναν υψηλή τιμή; Σήμερα, αυτά μειώθηκαν στο 50% της υψηλότερης τιμής που είχαν λάβει σε καθεστώς προστασίας. Το υπουργείο Υγείας απέκτησε πρόσβαση σε μια αξιόπιστη βάση δεδομένων για τις τιμές που ισχύουν στην Ευρώπη. Στο σημείο αυτό ήταν καταλυτική η συμβολή της task force και του κ. Ράιχενμπαχ, που εξασφάλισαν πρόσβαση στη βάση δεδομένων EURIPID, την οποία διατηρεί η Κομισιόν. Αν και η βάση δεδομένων περιλαμβάνει μόνο λιανικές τιμές και χρειάζεται η εφαρμογή ειδικών εργαλείων (απομειωτές) για τον προσδιορισμό των χονδρικών, είναι ένα καλό σύστημα αναφοράς. Η Τρόικα είχε συμπεριλάβει το μέτρο της ανατιμολόγησης σε εκείνα που θα έπρεπε να εφαρμόσει η κυβέρνηση στον τομέα της υγείας, πριν την εκταμίευση της δόσης. Το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί έως τις 30-9-2012

Συμψηφισμό για το claw back

Συμψηφισμό της αυτόματης επιστροφής (claw back), που πρέπει να καταβάλουν οι φαρμακοβιομήχανοι επειδή οι δαπάνες για φάρμακα έχουν ξεφύγει, με τα χρέη του ΕΟΠΥΥ προς τις φαρμακοβιομηχανίες προωθεί η κυβέρνηση. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, θέμα συμψηφισμού είχε θέσει στην Τρόικα και η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υγείας, αλλά δεν είχε εγκριθεί από την Τρόικα. Θυμίζουμε ότι για το πρώτο τετράμηνο του έτους ο ΕΟΠΥΥ έχει ζητήσει ως επιστροφή περίπου 152 εκατ. ευρώ, ενώ ως το τέλος του έτους το τελικό ποσό εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 250 εκατ. (λόγω των κινητοποιήσεων). Την ίδια ώρα, οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν να λαμβάνουν περίπου 1,6 δισ. από το Δημόσιο (ΕΟΠΥΥ, νοσοκομεία ΕΣΥ, στρατιωτικά νοσοκομεία).

15

Ρεπορταζ

Έ

να πρωτότυπο φάρμακο θεωρείται ότι είναι εκτός πατέντας όταν έχει λήξει η περίοδος «αποκλειστικότητας δεδομένων», πέραν της οποίας μπορούν να δημιουργηθούν γενόσημα

και πως πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 3 μήνες! Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Η αγορά δεν αντέχει άλλους πειραματισμούς και ερασιτεχνισμούς με τις τιμές των φαρμάκων. Ειδικά οι μεγάλες, διεθνείς εταιρείες, αφού οι τιμές της Ελλάδας επηρεάζουν τις αντίστοιχες τιμές μέσω του συστήματος reference pricing σε άλλες μεγάλες χώρες, όπως τη Βραζιλία και την Τουρκία.

Όπως αναμενόταν, το δελτίο τιμών δεν συμπεριέλαβε κανένα από τα σκευάσματα που έλαβαν άδεια από την 1-1-2011 μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για περίπου 1.700 προϊόντα και ανάμεσά τους βρίσκονται και ορισμένα που αφορούν σοβαρές ή σπάνιες νόσους, για τις οποίες δεν υπάρχουν θεραπείες ή οι υπάρχουσες δεν επαρκούν. Ο Μ. Σαλμάς έχει δηλώσει πως στο επόμενο δελτίο τιμών θα συμπεριληφθούν ορισμένα σκευάσματα, τα οποία έλαβαν άδεια με διαδικασίες ταχείας έγκρισης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και αφορούν κατά κύριο λόγο σπάνια και σοβαρά νοσήματα. Ακόμη, έχει διαβεβαιώσει ότι θα ενταχθούν και ορισμένα αντίγραφα φάρμακα, τα οποία αφορούν θεραπευτικές κατηγορίες,

16

στις οποίες μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν γενόσημα. Ο ΣΦΕΕ έχει στείλει κατάλογο με 12 τέτοια σκευάσματα, τα οποία αφορούν ετησίως περίπου 600 ασθενείς σε όλη τη χώρα και η έγκρισή τους θα προκαλέσει επιβάρυνση ύψους 12 εκατ. ευρώ. Η ΠΕΦ έχει ενημερώσει εγγράφως ότι υπάρχουν 20 γενόσημα, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της δαπάνης κατά 70-80 εκατ. ευρώ το χρόνο! Πρόκειται για γενόσημα που αφορούν σε θεραπευτική κατηγορία στην οποία μέχρι τώρα δεν υπήρχαν γενόσημα στην αγορά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΠΕΦ, η εισαγωγή ενός και μόνο γενοσήμου στην κατηγορία των γαστρεντερικών, για

/ Οκτώβριος 2012

Από την άλλη και οι φαρμακοβιομηχανίες οφείλουν να αντιληφθούν ότι τα ψέματα τελείωσαν. Ας μην ξεχνάμε ότι το 2009 κατά παραδοχή της Λούκας Κατσέλη φθάσαμε να έχουμε τα ακριβότερα γενόσημα και από τα πιο ακριβά πρωτότυπα φάρμακα στην Ευρώπη! Ο ΣΦΕΕ και η ΠΕΦ οφείλουν να συμβάλλουν παραγωγικά και όχι να κάνουν ανταρτοπόλεμο, εκμεταλλευόμενοι τις έκδηλες αδυναμίες των κρατικών μηχανισμών.

φάρμακο που μέχρι τώρα δεν είχε γενόσημο (Nexium), μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 30 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τα καινοτόμα φάρμακα, ας δούμε δύο παραδείγματα: Το φάρμακο INCIVO (ουσία telaprevir), που αφορά την ηπατίτιδα C, εγκρίθηκε με επιταχυνόμενη διαδικασία, επειδή η αρμόδια Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων θεώρησε ότι «με δεδομένο το ότι το 70% των λοιμώξεων με ιό της ηπατίτιδας C στο δυτικό κόσμο είναι γονότυπου 1, προκύπτει ένα σημαντικό όφελος για τη δημόσια υγεία με τη διάθεση αυτής της θεραπευτικής επιλογής στους ασθενείς» - όπως αναφέρει η σχετική απόφαση της επιτροπής.

Η κυβέρνηση και ο Μάριος Σαλμάς οφείλουν να αποδείξουν ότι δεν θα επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Επιτέλους, πρέπει να δημιουργηθεί μια οργανωμένη υπηρεσία τιμολόγησης στον ΕΟΦ (ή όπου αλλού), η οποία να συλλέγει στοιχεία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να τιμολογεί με διαφάνεια και αξιοπιστία 3 ή 4 φορές το χρόνο. Και όχι να τρέχουμε 10 ή 15 μέρες για να βρούμε τιμές για 12.500 προϊόντα.

Και το πιο σημαντικό: Μπορεί η κυβέρνηση να συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις της Τρόικας όσον αφορά στις τιμές των φαρμάκων, ωστόσο, συνεχίζει να παρεμβαίνει στις τιμές, χωρίς να διαθέτει τα «εργαλεία» στον τομέα της κατανάλωσης των φαρμάκων ώστε να αντιμετωπίσει την υποκατάσταση φθηνών φαρμάκων από ακριβότερα. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί και την κύρια αιτία της έκρηξης των δαπανών για φάρμακα.•••

Η

σχετική υπουργική απόφαση με τα κριτήρια, που υπέγραψε ο Μ. Σαλμάς, ήταν αρκετά περίπλοκη και σε ορισμένα σημεία αντιφατική, γεγονός που στην υλοποίησή της προκάλεσε μεγάλες στρεβλώσεις σε ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων και εύλογες αντιδράσεις από το ΣΦΕΕ και την ΠΕΦ

Το φάρμακο ZYTIGA (ουσία abiraterone acetate), που αφορά ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, αξιολογήθηκε με επιταχυνόμενη διαδικασία, επειδή κρίθηκε ότι «η φτωχή πρόγνωση των ασθενών αυτών (με μεταστατικό ανθεκτικό στον ευνουχισμό καρκίνο του προστάτη, των οποίων η νόσος έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια ή μετά από θεραπεία με χημειοθεραπευτικό σχήμα που περιέχει δοσεταξέλη) αντιπροσωπεύει μια υψηλής σημασίας ακάλυπτη ιατρική ανάγκη, ενώ ο καινοτόμος μηχανισμός δράσης της δραστικής ουσίας αμπιρατερόνης έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μια εναλλακτική θεραπευτική επιλογή για αυτούς τους ασθενείς – σύμφωνα με την ίδια την επιτροπή.

17

Ρεπορταζ

• Ένταξη των κλάδων υγείας όλων των ταμείων στον ΕΟΠΥΥ • Αύξηση της εισφοράς των ασφαλισμένων του ΟΓΑ για παροχές υγείας του ΕΟΠΥΥ

ΥΓΕΙΑ

9 μέτρα πριν την εκταμίευση Η πιο σημαντική αλλαγή που ετοιμάζει η κυβέρνηση είναι η επιβολή στους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συμμετοχής 30% όταν νοσηλεύονται σε ιδιωτικές κλινικές

Τ

α ωραία λόγια επί Ανδρέα Λοβέρδου μάς τελείωσαν. Η νέα κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη, πριν την εκταμίευση της δόσης, να εφαρμόσει στην υγεία 9 μέτρα, τα οποία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμφανίζαμε στην Τρόικα ότι είχαν ήδη γίνει!

Έτσι, λοιπόν, έως τα τέλη Οκτωβρίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και η ένταξη των κλάδων υγείας όλων των ταμείων στον ΕΟΠΥΥ. Το μέτρο αυτό είχε προβλεφθεί από την αρχή στο Μνημόνιο και στην εφαρμογή του είχε επιμείνει, με επιστολές του στον

18

Ανδρέα Λοβέρδο, ο Ματτίας Μορς. Η κυβέρνηση προσπάθησε να αποφύγει την εφαρμογή του μέτρου, θεσπίζοντας ρύθμιση η οποία προέβλεπε ότι ένα ταμείο μπορεί να εξαιρεθεί αν δεν έχει ανάγκη κρατικής χρηματοδότησης με βάση αναλογιστικές

/ Οκτώβριος 2012

μελέτες. Όμως, όπως φαίνεται, η Τρόικα είναι ανένδοτη επί του θέματος. Έτσι, λοιπόν, ο κλάδος Υγείας του ΕΤΑΑ, στον οποίο ασφαλίζονται γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί, επρόκειτο με βάση το νόμο 4075/12 να ενταχθεί στον ΕΟΠΥΥ από τον περασμένο Ιούνιο, αλλά με νέα τροπολογία, που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή, πλέον μπαίνει οριστικά στον ΕΟΠΥΥ από την 1η Νοεμβρίου. Το ίδιο θα ισχύει για τον κλάδο ασθενείας προσωπικού τραπεζών ΕΤΒΑ, Εμπορικής και Πίστεως (Alpha), Γενικής και American Express. Ακόμη, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει και ένα μέτρο που δεν υπήρχε μέχρι πρότινος στο Μνημόνιο: τον αποκαλούμενο «εκσυγχρονισμό του κανονισμού παροχών του ΕΟΠΥΥ. Πρακτικά αυτό σημαίνει περικοπές και περιορισμό των δικαιωμάτων που προβλέπει ο ισχύων ενιαίος κανονισμός, που είχε φτιάξει η πρώην γ.γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Αθηνά Δρέττα. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η πιο σημαντική αλλαγή που ετοιμάζει η κυβέρνηση είναι η επιβολή στους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συμμετοχής 30% όταν νοσηλεύονται σε ιδιωτικές κλινικές. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους ασφαλισμένους του ΤΑΥΤΕΚΩ θα είναι 20% και για τους ασφαλισμένους των υπολοίπων ταμείων θα είναι 15%. Το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι θα έχει εξοικονόμηση περίπου 93 εκατ. ευρώ. Αυξάνεται η εισφορά των ασφαλισμένων του ΟΓΑ για παροχές υγείας του ΕΟΠΥΥ. Από την 1η Ιανουαρίου 2013, η εισφορά αυξάνεται σε 25,87 ευρώ το μήνα από 14,56 ευρώ σήμερα. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση εσόδων κατά 86 εκατ. ευρώ, με ταμειακή απόδοση για τον ΕΟΠΥΥ 56 εκατ. ευρώ.

19

Ρεπορταζ

Ο

κλάδος Υγείας του ΕΤΑΑ, στον οποίο ασφαλίζονται γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί, επρόκειτο με βάση το νόμο 4075/12 να ενταχθεί στον ΕΟΠΥΥ από τον περασμένο Ιούνιο, αλλά με νέα τροπολογία, που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή, πλέον μπαίνει οριστικά στον ΕΟΠΥΥ από την 1η Νοεμβρίου

20

/ Οκτώβριος 2012

H Bristol-Myers Squibb είναι μια παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία με αποστολή της να ανακαλύπτει, να αναπτύσσει και να παρέχει καινοτόμα φάρμακα που συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών.

Together we can prevail.

Together we can prevail. www.bms-greece.gr 21 Bristol-Myers Squibb A.E. Αττικής 49-53 & Προποντίδος 2, Τ.Κ. 152 35 Βριλήσσια, Αττική ΤΘ 63883 - Bριλήσσια, Τ.Κ. 152 03, Αττική Τηλ.: 210 6074 300 & 210 6074 400, Φαξ: 210 6074 333, ΑΡ.Μ.Α.Ε. 62772/01ΑΤ/Β/07/148

ΝομικA ΘΕΜΑΤΑ

• Ταξινόμηση των προϊόντων ανάλογα με τους κινδύνους υγείας • Διάκριση των διαδικασιών της αξιολόγησης της συμμόρφωσης ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει το προϊόν

Ε.Ε.

Νέο πλαίσιο για τα ιατροτεχνολογικά Επιμέλεια: Εύα Κίτσιου, Δ.Ν. Δικαίου Υγείας, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, «Κρεμαλής Δικηγορική Εταιρεία»

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2012, και κατόπιν της διενέργειας δημόσιων διαβουλεύσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε δύο προτάσεις για την αντικατάσταση των οδηγιών 90/385/ΕΟΚ και 93/43/ΕΟΚ

Η

ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας του κλάδου των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και η ταχεία και οικονομικά συμφέρουσα πρόσβαση στην αγορά των οικείων προϊόντων συνιστούν τους βασικούς πυλώνες της προτεινόμενης αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου της αγοράς των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και των in vitro διαγνωστικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων.

Μέχρι και σήμερα, ο μεν τομέας των ιατροτεχνολογικών προϊόντων ρυθμίζεται από τις κοινοτικές οδηγίες 90/385/ΕΟΚ (ενεργά εμφυτεύσιμα προϊόντα) και 93/43/ΕΟΚ (ιατροτεχνολογικά προϊόντα), ο δε τομέας των in vitro διαγνωστικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων από την κοινοτική οδηγία 98/79/ΕΚ. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2012, και κατόπιν της διενέργειας δημόσιων διαβουλεύσεων (2008, 2010), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέ-

22

βαλε δύο προτάσεις για την αντικατάσταση των ανωτέρω οδηγιών από αντίστοιχους Κανονισμούς, οι οποίοι θα ρυθμίζουν τις συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων υγείας. Αναφορικά με ζητήματα που άπτονται της έννοιας των εν λόγω δύο κατηγοριών προϊόντων, οι υποβληθείσες προτάσεις προβλέπουν ρητά ότι: Ιατροτεχνολογικά προϊόντα δεν συνιστούν: α) ανθρώπινοι ιστοί και κύτταρα και προϊόντα που προέρχονται από

/ Οκτώβριος 2012

Δ

ιάκριση των νομικών υποχρεώσεων του κατασκευαστή του προϊόντος ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου στην οποία ανήκει το προϊόν που παράγει

ανθρώπινους ιστούς και κύτταρα, τα οποία δεν έχουν υποστεί ουσιώδη επεξεργασία, και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2001/83/ΕΚ και β) εμφυτεύματα που δεν προορίζονται για ιατρική χρήση, τα οποία προσομοιάζουν με ιατροτεχνολογικά προϊόντα ως προς τα χαρακτηριστικά και την επικινδυνότητά τους (π.χ. εμφυτεύματα για αισθητικούς σκοπούς).

In vitro διαγνωστικά προϊόντα συνιστούν ρητά: α) ιατροτεχνολογικά προϊόντα υψηλού κινδύνου που κατασκευάζονται και χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός μόνο ιδρύματος υγείας, β) δοκιμές που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την προδιάθεση για πρόβλημα υγείας ή ασθένεια (π.χ. γενετικές δοκιμές) και οι δοκιμές που παρέχουν πληροφορίες για την πρόβλεψη της ανταπόκρισης ή των αντιδράσεων στη θεραπεία (π.χ. συνοδοί διάγνωσης), γ) το ιατρικό λογισμικό που προορίζεται ειδικά από τον κατασκευαστή για μία ή περισσότερες από τις ιατρικές χρήσεις που περιλαμβάνονται στον ορισμό του in vitro διαγνωστικού προϊόντος. Θεσμική ασφαλιστική δικλείδα μείζονος σημασίας, τόσο για το υψηλό επίπεδο υγείας των χρηστών και των ασθενών-χρηστών όσο και για τη διαφάνεια στον οικείο κλάδο, συνιστούν: 1. Η ταξινόμηση των προϊόντων ανάλογα με τους κινδύνους υγείας που συνεπάγονται για το χρήστη τους. Καθιερώνονται οι κατηγορίες Α (χαμηλότερου κινδύνου), Β, Γ και Δ (υψηλότερου κινδύνου).

2. Η διάκριση των διαδικασιών της αξιολόγησης της συμμόρφωσης ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει το προϊόν. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις των προϊόντων που υπάγονται στην Α κατη-

23

ΝομικA ΘΕΜΑΤΑ

Η

ταχεία εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση των υπηρεσιών ιατρικής και αισθητικής αποκατάστασης και επέμβασης, προοιωνίζεται τις σημαντικές εμπορικές προοπτικές της αγοράς των ιατροτεχνολογικών προϊόντων

Η

άμεση εφαρμογή των πρόσφατων θεσμικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με επιμέλεια και συνέπεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, παρέχει τα απαιτούμενα εχέγγυα για την ισόρροπη και υγιή λειτουργία της αγοράς των ιατροτεχνολογικών προϊόντων προς όφελος των χρηστών και των ασθενών

24

γορία, η αξιολόγηση της συμμόρφωσης διενεργείται με αποκλειστική ευθύνη του κατασκευαστή, ενώ προκειμένου για τα προϊόντα που κατατάσσονται στις Β, Γ και Δ κατηγορίες η συμμετοχή των επίσημων φορέων αξιολόγησης είναι υποχρεωτική και διακρίνεται ανά κατηγορία προϊόντων μόνο ως προς το στάδιο κατά το οποίο διενεργείται η διαδικασία της αξιολόγησης συμμόρφωσης. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την Δ κατηγορία, για την οποία προβλέπεται ότι προηγείται υποχρεωτικά της διαθέσεως του προϊόντος στην αγορά η ρητή προηγούμενη έγκριση του σχεδίου ή του τύπου του ιατροτεχνολογικού προϊόντος και του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας.

3. Η διάκριση των νομικών υποχρεώσεων του κατασκευαστή του προϊόντος ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου στην οποία ανήκει το προϊόν που παράγει. Έτσι, οι κατασκευαστές των προϊόντων υψηλού κινδύνου υποχρεούνται να δημοσιεύουν περίληψη αναφορικά με την ασφάλεια και τις επιδόσεις των προϊόντων τους, καθώς και με τα βασικά στοιχεία των συνοδευτικών κλινικών δεδομένων. Περαιτέρω, εκτείνεται το εύρος των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στην Eudamed (ευρωπαϊκή τράπεζα δεδομένων για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα). Η εν λόγω τράπεζα θα περιλαμβάνει τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα που εντάσσονται σε ένα ευρωπαϊκό σύστημα ταυτοποίησης (UDI), τους οικείους οικονομικούς φορείς (κατασκευαστές, εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους, εισαγωγείς, διανομείς), τα πιστοποιητικά που εκδίδουν οι φορείς αξιολόγησης της συμμόρφωσης (κοινοποιημένοι οργανισμοί), τις μελέτες των κλινι-

/ Οκτώβριος 2012

κών επιδόσεων, στοιχεία αντλούμενα από την εφαρμογή μηχανισμών επαγρύπνησης και εποπτείας της σχετικής αγοράς (περιγραφή σοβαρών περιστατικών, διορθωτικών μέτρων περιστολής του κινδύνου επανάληψης του περιστατικού κ.λπ.). Τέλος, ο κοινοτικός νομοθέτης «δανείζεται» ρυθμίσεις από τη νομοθεσία που διέπει τα φάρμακα. Για παράδειγμα, εισάγει την έννοια του «ειδικευμένου προσώπου», δηλαδή του προσώπου, το οποίο, στο πλαίσιο της οργανωτικής δομής του κατασκευαστή είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή του οικείου κανονιστικού πλαισίου. Επίσης και την έννοια του «αναδόχου», προκειμένου για τη διεξαγωγή παρεμβατικών μελετών κλινικών επιδόσεων, και ρυθμίζει με ειδικές διατάξεις τη διεξαγωγή του παράλληλου εμπορίου (ρύθμιση ζητημάτων επανασυσκευασίας, εκ νέου επισήμανσης κ.λπ.). Η ταχεία εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση των υπηρεσιών ιατρικής και αισθητικής αποκατάστασης και επέμβασης, προοιωνίζεται τις σημαντικές εμπορικές προοπτικές της αγοράς των ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Η άμεση εφαρμογή των πρόσφατων θεσμικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με επιμέλεια και συνέπεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, παρέχει τα απαιτούμενα εχέγγυα για την ισόρροπη και υγιή λειτουργία της αγοράς των ιατροτεχνολογικών προϊόντων προς όφελος των χρηστών και των ασθενών, η οποία «επιβραβεύει» τις επιχειρήσεις που δεν φείδονται σημαντικών χρηματικών επενδύσεων για την κατασκευή και τη διάθεση προϊόντων με υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας. •••

2527 1

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΙΤΣΩΡΟΣ*

«Δεν έχουμε μόνο γενόσημα» * Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της TEVA Hellas

Ο επικεφαλής της TEVA Hellas, Κ. Φιτσώρος, ανοίγει τα χαρτιά του

Συνέντευξη στη Δήμητρα Ευθυμιάδου

26

Κ

αιρό τώρα η ισραηλινή φαρμακευτική εταιρεία TEVA βρίσκεται στο επίκεντρο των σχολίων της αγοράς φαρμάκου. Κάποιοι μιλούν για μια εταιρεία γενοσήμων που επιχειρεί να εισβάλει με κάθε τρόπο στην ελληνική αγορά, δημιουργώντας ένα καθεστώς μονοπωλίου, κυρίως με εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αλλά και με αμφιβόλου ποιότητας σκευάσματα. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της TEVA Hellas, κ. Κωνσταντίνος Φιτσώρος, μιλώντας στο PhB, απαντά για όλους και για όλα. Ξεκαθαρίζει πάντως ότι η ποιότητα των φαρμάκων της εταιρείας δεν σχετίζεται με την τιμή τους, απαντώντας έτσι σε όσους μιλούν για φάρμακα χαμηλής ποιότητας από την Ινδία. Εξηγεί γιατί η ισραηλινή εταιρεία αποφάσισε να μπει τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά και γιατί προσφέρει στην ανάπτυξη της χώρας μας, αλλά μιλάει και για τους Έλληνες εργαζόμενους που προσλαμβάνει. Ο κ. Φιτσώρος αναλύει όμως και τον τρόπο με τον οποίο η TEVA κατορθώνει να

/ Οκτώβριος 2012

δίνει εκπτώσεις στα φάρμακά της ακόμη και κατά 95%, επισημαίνοντας με νόημα ότι και πολλές άλλες εταιρείες, ελληνικές και πολυεθνικές, έχουν προβεί τελικά σε ανάλογες εκπτώσεις. Η TEVA εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα στην ελληνική αγορά. Γιατί τώρα και όχι στο παρελθόν; Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της TEVA για την περίοδο 2007 – 2012 ήταν να αποκτήσει ισχυρή επιχειρησιακή παρουσία και δραστηριότητα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο στις «μεγάλες» αγορές, δηλαδή σε αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και

της Αγγλίας. Στο πλαίσιο της επίτευξης αυτού του στρατηγικού στόχου, η απόφαση για είσοδο στην ελληνική αγορά πάρθηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2006. Ειδικά για την Ελλάδα, όμως, το γεγονός ότι η χρήση των γενοσήμων φαρμάκων ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, έκανε ακόμα πιο ελκυστική τη δημιουργία της TEVA HELLAS. Η εταιρεία ξεκίνησε τις προετοιμασίες εισόδου στην αγορά το 2007 και το Μάιο του 2008 άρχισε την εμπορική της δραστηριότητα. Σήμερα η TEVA HELLAS απασχολεί 41 εργαζόμενους, ενώ το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της αποτελείται από μια ευρεία γκάμα καινοτόμων, γενοσήμων και βιο-ομοειδών φαρμάκων. Δεν έχουμε μόνο γενόσημα, όπως πιστεύει το ευρύ κοινό. Σκοπός της εταιρείας είναι να επενδύσει στην Ελλάδα, δηλαδή να δημιουργήσει εργοστάσια, δεδομένου του ότι η χώρα έχει ανάγκη από ανάπτυξη; Η εταιρεία μας επενδύει και δημιουργεί θέσεις εργασίας που καλύπτονται αποκλειστικά από Έλληνες εργαζόμενους, από την πρώτη μέρα ύπαρξής της στην Ελλάδα και θα συνεχίσει να το κάνει όσο της δίνεται η δυνατότητα να προσφέρει τα φάρμακά της στο σύστημα υγείας και στον Έλληνα ασθενή. Όσο για το ενδεχόμενο της δημιουργίας γραμμών παραγωγής στην Ελλάδα, αυτό αποτελεί μια στρατηγική επιλογή που θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν θα επέλθει σταθερότητα στην οικονομία και από το αν θα υπάρξει ένα ξεκάθαρο και δίκαιο επενδυτικό πλαίσιο χωρίς προστατευτισμούς και γραφειοκρατία.

με στόχο τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Αυτό είναι θέμα χρόνου να συμβεί και στην Ελλάδα. Η TEVA είναι άκρως επιτυχημένη στο να ανταποκρίνεται στα αιτήματα των συστημάτων υγείας για την παροχή ποιοτικών και με ανταγωνιστική τιμή γενοσήμων φαρμάκων, γιατί είχε τη διορατικότητα, την προνοητικότητα και την ικανότητα να χτίσει έγκαιρα όλες εκείνες τις επιχειρησιακές δομές, σε παγκόσμιο επίπεδο, που διασφαλίζουν την κάλυψη αυτών των αναγκών. Η ελληνική οικονομία θα ωφεληθεί από την παρουσία της TEVA, αλλά και όλων των άλλων εταιρειών με γενόσημα φάρ-

Η TEVA αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία γενοσήμων παγκοσμίως

Η ελληνική οικονομία θα ωφεληθεί και αλλιώς από την TEVA εκτός από τις χαμηλές τιμές; Καταρχάς, πρέπει να σας πω ότι οι χαμηλές τιμές των off patent, αλλά και των γενοσήμων φαρμάκων, όπως αυτές καταγράφονται σε όλη την Ευρώπη, αλλά και τον κόσμο, επιβάλλονται από τα συστήματα υγείας τα οποία δοκιμάζονται από την οικονομική ύφεση, που κάνει την παρουσία της ολοένα και πιο αισθητή,

27

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Δ

ίνουμε κανονικά φάρμακα στα νοσοκομεία, μέσω προσφορών απευθείας σε αυτά, μέσω των ΥΠΕ κ.λπ. και μάλιστα σε πάρα πολλά από αυτά είμαστε, για συγκεκριμένα σκευάσματα, και εταιρεία επιλογής

μακα, όχι από τις ανταγωνιστικές τιμές, αλλά από την προστιθέμενη αξία που προκύπτει από αυτές. Ο απλός πολίτης θα μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση σε φάρμακα πληρώνοντας λιγότερα χρήματα, αλλά με διασφαλισμένη πάντα την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά τους. Τα ασφαλιστικά ταμεία θα μπορούν να συγκρατήσουν και να μειώσουν τη φαρμακευτική δαπάνη και να μετακυλήσουν πόρους σε άλλους ευαίσθητους τομείς της υγείας. Τα νέα καινοτόμα φάρμακα θα έρχονται και στην Ελλάδα χωρίς καθυστερήσεις, γιατί πολύ απλά δεν θα επιβαρύνεται ο εκάστοτε προϋπολογισμός από το αυξημένο κόστος τους και έτσι οι Έλληνες ασθενείς, ειδικά εκείνοι που αντιμετωπίζουν σοβαρά νοσήματα, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις νεότερες διαθέσιμες θεραπείες χωρίς να υπάρχει η αίσθηση ότι σε σχέση με τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες, είναι «δεύτερης» κατηγορίας. Για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύω ότι τα γενόσημα είναι εξαιρετικά πολύτιμα, χωρίς όμως κατ’ ανάγκη να πρέπει να είναι και ακριβά. Πώς κατορθώνετε να έχετε τόσο χαμηλές τιμές σε σχέση με τα ελληνικά γενόσημα φάρμακα, αλλά ακόμη και ξένων εταιρειών; Η TEVA είναι μια εταιρεία που εδώ και πολλά χρόνια έχει ξεφύγει από την προσέγγιση του «επιχειρώ σε μια τοπική αγορά» και γι’ αυτό το λόγο η ανάπτυξή της δεν εξαρτάται από τον προστατευτισμό των εκάστοτε τοπικών αρχών, αλλά από ποιοτικά στοιχεία, που της επιτρέπουν να ανταποκρίνεται με εξαιρετική επιτυχία στις απαιτήσεις και των 120 χωρών στις οποίες

28

/ Οκτώβριος 2012

επιχειρεί. Εμείς βλέπουμε την παγκόσμια αγορά ως την αγορά που επιχειρούμε και η εταιρεία μας, έχοντας καταφέρει να είναι ηγέτιδα παγκοσμίως στο χώρο των γενοσήμων φαρμάκων και παράλληλα μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής έτοιμων σκευασμάτων αλλά και πρώτων υλών, έχει τη δυνατότητα να παράγει η ίδια τα φάρμακά της και να τα προσφέρει σε ανταγωνιστικές τιμές. Για το αν έχουμε πάντα σε όλα τα σκευάσματά μας τις πιο ανταγωνιστικές τιμές δεν είμαι και πολύ σίγουρος, γιατί αν κρίνω από αυτά που έχουν καταγραφεί στα ελληνικά νοσοκομεία, όπου η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία είναι πολύ πιο διαδεδομένη σε σχέση με την ιδιωτική αγορά, δεν είναι λίγες οι φορές που ελληνικές εταιρείες, που είναι και παραγωγοί, μας έχουν κερδίσει σε διαδικασίες προσφορών, με εκπτώσεις πάνω από 80 – 90%. Πώς καταφέρατε να δώσετε 95% έκπτωση στους ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς στα νοσοκομεία; Το ποσοστό έκπτωσης δεν είναι ενδεικτικό από μόνο του για να περιγράψει το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας προσφορών για ένα φάρμακο. Είναι άλλο να μιλάμε για έκπτωση 95% σε ένα φάρμακο που, μέχρι να λήξει η πατέντα προστασίας του, είχε τιμή 900 ευρώ και άλλο να είχε 4 ευρώ. Επίσης οι εταιρείες που έχασαν σε αυτήν τη διαδικασία, πολυεθνικές και ελληνικές, έδωσαν εκπτώσεις μέχρι και 93%. Όλοι λοιπόν ήμασταν πολύ κοντά σε εκπτώσεις. Καλό θα ήταν, επομένως, όταν απευθυνόμαστε στον Έλληνα πολίτη να προσέχουμε να δίνουμε όλη την εικόνα για το τι έχει πραγματικά συμβεί, γιατί αλλιώς υπάρχει ο

κίνδυνος να συνδεθεί στο μυαλό του η έκπτωση στην τιμή με έκπτωση στην ποιότητα του φαρμάκου, κάτι που είναι τελείως ψευδές και μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνο. Οι άλλες εταιρείες θεωρούν ότι μειώσατε τις τιμές στο ελάχιστο δυνατό σημείο, καταργώντας ουσιαστικά το κέρδος σας, με μοναδικό σκοπό να μπείτε στην ελληνική αγορά και να τη μονοπωλήσετε. Εκτιμούν μάλιστα ότι στο μέλλον (όταν θα έχετε μονοπωλήσει την αγορά) θα αυξήσετε κανονικά τις τιμές. Θα δούμε αυξήσεις; Πιστεύω ότι η διαδικασία των εκπτώσεων προς τα νοσοκομεία και η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία ήταν και είναι μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο που μέχρι τώρα λειτουργεί το σύστημα στα ελληνικά νοσοκομεία. Είναι λογικό λοιπόν αυτοί που μέχρι σήμερα μονοπωλούσαν αυτό το κομμάτι της αγοράς να βιώνουν αυτή την αλλαγή πιο έντονα, γιατί πιθανότατα έχουν απώλειες. Θεωρώ ότι τέτοια επιχειρήματα, όπως αυτό περί μείωσης των τιμών κάτω από το κόστος, γίνονται καθαρά για επικοινωνιακούς λόγους, με στόχο να δημιουργήσουν ψευδείς εντυπώσεις. Τελικώς η TEVA δίνει φάρμακα στα νοσοκομεία, καθώς κάποιοι διαγωνισμοί φαίνεται πως μπλόκαραν εξαιτίας των ενστάσεων; Φυσικά και δίνουμε κανονικά φάρμακα στα νοσοκομεία, μέσω προσφορών απευθείας σε αυτά, μέσω των ΥΠΕ κ.λπ. Μάλιστα σε πάρα πολλά από αυτά είμαστε για συγκεκριμένα σκευάσματα και εταιρεία επιλογής, όχι μόνο γιατί έχουμε ανταγω-

νιστικές τιμές, αλλά γιατί κυρίως έχουμε τη δυνατότητα να προμηθεύουμε με συνέπεια και συνέχεια όλες τις απαιτούμενες ποσότητες, διασφαλίζοντας τη συνεχή ροή των φαρμάκων του εκάστοτε νοσοκομείου. Οι διαγωνισμοί (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί) που διεξήχθησαν από την ΕΠΥ, στους οποίους συμμετείχαν πολλές πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες, είναι είτε σε ισχύ (ΕΠΥ 1) είτε πολύ κοντά στο να υπογραφούν συμβάσεις (ΕΠΥ 2, ΕΠΥ3). Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας. Γιατί πιστεύετε ότι θα πάρετε τα λεφτά σας και τι πίστωση χρόνου θα δώσετε; Τα προβλήματα ρευστότητας στην ελληνική αγορά είναι γνωστά και η αποπληρωμή των χρεών δεν αφορά μόνο σε εμάς, αλλά και στο σύνολο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Αυτό που θέλουμε να πιστεύουμε είναι ότι θα γίνουν κάποια στιγμή εκείνα τα βήματα που θα επιτρέψουν στη χώρα μας και στο σύστημα υγείας να ορθοποδήσει. Ελπίζω ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε λάβει ως κλάδος το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών μας. Αν δεν γίνει αυτό, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να διαταραχθεί η σχετικά ομαλή, μέχρι σήμερα, λειτουργία του συστήματος υγείας.

Η

TEVA είναι άκρως επιτυχημένη στο να ανταποκρίνεται στα αιτήματα των συστημάτων υγείας για την παροχή ποιοτικών και με ανταγωνιστική τιμή γενοσήμων φαρμάκων, γιατί είχε τη διορατικότητα, την προνοητικότητα και την ικανότητα να χτίσει έγκαιρα όλες εκείνες τις επιχειρησιακές δομές, σε παγκόσμιο επίπεδο, που διασφαλίζουν την κάλυψη αυτών των αναγκών

Κάποιοι μιλούν για κακής ποιότητας φάρμακα, που κανείς δεν γνωρίζει πώς παράγονται και με τι πρώτες ύλες. Πράγματι οι πρώτες ύλες είναι από την Ινδία; Θεωρώ ότι τα γραφόμενα καθημερινά στα ΜΜΕ περί φαρμάκων κακής ποιότητας, που κανείς δεν γνωρίζει τίποτα γι’ αυτά, δεν απευθύνονται στην TEVA και δεν μας αφο-

29

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ε

λπίζω ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε λάβει ως κλάδος το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών μας. Αν δεν γίνει αυτό, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να διαταραχθεί η σχετικά ομαλή, μέχρι σήμερα, λειτουργία του συστήματος υγείας.

ρούν. Η TEVA δεν έγινε η μεγαλύτερη εταιρεία γενοσήμων στον κόσμο με φάρμακα «υπόπτου» προελεύσεως, ούτε είναι δυνατόν μια εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης να μην έχει ελεγχόμενη παραγωγή, οπουδήποτε και αν βρίσκονται τα εργοστάσιά της, από τον FDA, τον ΕΜΑ και άλλες αρχές των χωρών προς τις οποίες εξάγει προϊόντα. Σχετικά με την Ινδία, θέλω να σας αναφέρω πάντως, ότι εκεί λειτουργούν γύρω στα 75 πιστοποιημένα από τον FDA εργοστάσια, μερικών από τις μεγαλύτερες φαρμακοβιομηχανίες του κόσμου. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), με επιστολή του προς την Teva πέρσι, της είχε απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση, αφού σε επιθεώρηση του εργοστασίου της στην Ιερουσαλήμ εντόπισε σοβαρές παραβιάσεις του Κανονισμού Παρασκευής Φαρμάκων. Μιλούσε μάλιστα για ανεπαρκείς απαντήσεις από την πλευρά της εταιρείας. Δεν ισχύουν τελικά οι διαπιστώσεις του FDA και πώς διασφαλίζετε την ποιότητα των προϊόντων; Οι «προειδοποιητικές επιστολές» από τον FDA αποτελούν σταθερή πρακτική του Οργανισμού, μετά από τους ελέγχους που διενεργούν στα πιστοποιημένα από αυτούς εργοστάσια. Οι επιστολές αυτές είναι αναρτημένες στην επίσημη ιστοσελίδα του FDA και όπως μπορεί κανείς να δει, οι περισσότερες από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες στον χώρο των πρωτοτύπων, αλλά και των γενοσήμων φαρμάκων, έχουν κατά καιρούς δεχτεί τέτοιες «επιστολές». Ένα από τα εργοστάσιά μας στο Ισραήλ δέχθηκε παρατηρήσεις τις οποίες έλαβε υπόψη και προχώρησε σε ό-

30

/ Οκτώβριος 2012

λες τις διορθωτικές ενέργειες σύμφωνα με τα GMP (κανόνες Καλής Παρασκευαστικής Πρακτικής) και έλαβε και πάλι επιστολή από τον FDA σχετικά με την ικανοποίησή του από τις διορθωτικές ενέργειες. Αυτό που έχει αξία είναι να διερευνήσει κανείς ποιοι και γιατί επέλεξαν να δημοσιεύσουν αυτή την επιστολή αμέσως μετά τη διενέργεια των πανελλήνιων διαγωνισμών για τα φάρμακα από την ΕΠΥ και γιατί παρουσίασαν την είδηση σαν ένα συγκλονιστικό γεγονός, ενώ στην πραγματικότητα όλοι όσοι ασχολούνται με το χώρο του φαρμάκου γνωρίζουν πως όταν μια εταιρεία έχει μονάδα παραγωγής πιστοποιημένη από τον FDA, πρέπει να «μάθει να ζει» με αυτές τις επιστολές, αφού θεωρείται δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα προκύψουν παρατηρήσεις από τις καθιερωμένες επιθεωρήσεις; Η ποιότητα των προϊόντων μας διασφαλίζεται από την ίδια τη δέσμευση της TEVA στους κανόνες ορθής παρασκευαστικής πρακτικής, αλλά και από το γεγονός ότι, όπως σας είπα, τα εργοστάσιά μας, δεν «υπακούουν» μόνο στις αρχές λειτουργίας των εκάστοτε χωρών όπου βρίσκονται, αλλά στις κατά πολύ υψηλότερες απαιτήσεις του FDA και του ΕΜΑ. Η διαρκής επανεκτίμηση των διεργασιών μας, η προσήλωση στους κανόνες, η εκπαίδευση των εργαζομένων μας και η φαρμακοεπαγρύπνιση, αποτελούν τους βασικούς άξονες διασφάλισης της ποιότητας των προϊόντων μας. Πού είναι τα εργοστάσιά σας και σε ποιες χώρες εξάγονται τα προϊόντα σας; Η TEVA έχει εργοστάσια σε όλο τον κόσμο (βόρεια και λατινική Αμερική, Ευρώπη και Ασία) και κάθε ένα από αυτά εξάγει προς διάφορες γεωγραφικές περιοχές. Τι σκοπεύετε να κάνετε για να αλλάξετε αυτήν την εικόνα; Πιστεύω ότι την εικόνα μας στην ελληνική αγορά δεν θα την ορίσουν μεμονωμένα δημοσιεύματα που προσπαθούν να θίξουν το κύρος της εταιρείας. Η εικόνα μας διαμορφώνεται πρωτίστως από την προσφορά μας ως εταιρεία στην ελληνική κοινωνία. Γνωρίζουμε ότι είμαστε μια εταιρεία που σε αρκετές περιπτώσεις δέχεται πόλεμο γιατί διαφοροποιεί τους κανόνες του παιχνιδιού, αλλά αυτό δεν μας ενοχλεί, αφού όλοι εδώ στην TEVA HELLAS είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτό γίνεται προς όφελος του Έλληνα ασθενή και του ασφαλιστικού μας συστήματος. •••

31 7

AΡΘΡΟ

• Νέα βιολογικά φάρμακα θα στοχεύουν σε συγκεκριμένα γονίδια, που εκφράζονται μόνο από τα καρκινικά κύτταρα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ

Εξατομικευμένη θεραπεία του Κωνσταντίνου Νικ. Συρίγου, Αν. καθηγητή παθολογίας-ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντή ογκολογικής μονάδας Γεν. Νοσοκομείου «Η Σωτηρία», Visiting Professor of Thoracic Oncology, Yale School of Medicine, USA

Σ

ήμερα, η θλίψη και η αγωνία που συνεπάγεται η διάγνωση ενός καρκίνου συχνά συνοδεύεται και από το άγχος που προκαλεί η επικείμενη χημειοθεραπεία, η οποία έχει μεγάλη τοξικότητα, καθώς βλάπτει τόσο τα υγιή

32

Η στρατηγική θεραπείας του καρκίνου αλλάζει: κάθε ασθενής θα λαμβάνει διαφορετική, εξατομικευμένη θεραπεία, που θα έχει ως βάση τα νέα βιολογικά φάρμακα και θα προκύπτει από τη μοριακή εξέταση του όγκου

όσο και τα καρκινικά κύτταρα. Πράγματι, τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα, για να επιτύχουν το θάνατο των καρκινικών κυττάρων, προσβάλλουν και όλα τα κύτταρα του οργανισμού που πολλαπλασιάζονται γρήγορα, όπως των μαλλιών (που πέφτουν), του

/ Οκτώβριος 2012

33

AΡΘΡΟ

Νέα εργαλεία Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νέες διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να προσδιορίσουν τον υπότυπο στον οποίο ανήκει ο καρκίνος κάποιου ασθενή. Πολλές από αυτές εξετάζουν το DNA στους ιστούς του όγκου για την παρουσία μη φυσιολογικών γονιδίων ή προϊόντων των γονιδίων (πρωτεϊνών) – γνωστά ως βιοδείκτες του καρκίνου. Οι εν λόγω βιοδείκτες του καρκίνου δεν χρησιμοποι-

ούνται μόνο στη διάγνωση του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου που έχει ένας ασθενής, αλλά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον καθορισμό της κατάλληλης θεραπείας για έναν συγκεκριμένο ασθενή. Για παράδειγμα, ο πιο συχνός τύπος καρκίνου στην Ευρώπη, ο καρκίνος του πνεύμονα, αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτής της θεραπευτικής προσέγγισης. Μερικοί ασθενείς με ένα

συγκεκριμένο τύπο καρκίνου του πνεύμονα – μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) – ενδέχεται να φέρουν μια μετάλλαξη στο γονίδιο ALK. Εάν συμβαίνει αυτό, θεωρούνται κατάλληλοι για συγκεκριμένες θεραπείες που στοχεύουν στο μεταλλαγμένο γονίδιο ΑLK. Ο μοριακός έλεγχος και η καθοδηγούμενη από τους βιοδείκτες θεραπεία (έναρξη, έλεγχος της αποτελε-

σματικότητας, συνέχιση της θεραπείας) αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της εξατομικευμένης ιατρικής προσέγγισης. Μέσω της χρήσης μοριακών και διαγνωστικών τεχνολογιών οι γιατροί μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα το γενετικό προφίλ μιας νόσου και, ενδεχομένως, να αντιστοιχίσουν κάθε ασθενή με ένα θεραπευτικό σχήμα, με σκοπό να προσφέρουν τα βέλτιστα αποτελέσματα.

Ο

όγκος κάθε ασθενή θα εξετάζεται με τεχνικές μοριακής βιολογίας για μια πλειάδα γονιδίων και θα διαπιστώνεται ποιος είναι ο πλέον κατάλληλος συνδυασμός φαρμάκων για το συγκεκριμένο άτομο

34

/ Οκτώβριος 2012

εντέρου (έτσι προκαλείται η διάρροια), του μυελού των οστών και κυρίως των λευκών αιμοσφαιρίων (γι’ αυτό και μειώνεται η ικανότητα αντίστασης του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού). Η επιστήμη της ογκολογίας απομακρύνεται πια από την κλασική χημειοθεραπεία, που έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα και μεγάλη τοξικότητα, και προσανατολίζεται στη δημιουργία φαρμάκων τα οποία ανιχνεύουν τα καρκινικά κύτταρα και σκοτώνουν μόνο αυτά, ενώ σέβονται τα διπλανά τους. Προωθείται η ανάπτυξη νέων, βιολογικών φαρμάκων, τα οποία στοχεύουν σε συγκεκριμένα γονίδια, που εκφράζονται μόνο από τα καρκινικά κύτταρα. Αναμένεται ότι τα φάρμακα αυτά θα είναι πιο αποτελεσματικά, αφού θα απενεργοποιούν γονίδια απαραίτητα γα την ανάπτυξη του καρκίνου, αλλά και λιγότερο τοξικά, αφού θα προσβάλλουν τα καρκινικά κύτταρα και όχι τα υγιή. Η κατανόηση του καρκίνου έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια, καθώς οι ερευνητές έχουν φτάσει σε σημείο να καταλαβαίνουν τη βιολογία της νόσου σε ένα βαθύτερο μοριακό επίπεδο. Η θεαματική εξέλιξη των τελευταίων ετών στον τομέα της μοριακής βιολογίας και τεχνολογίας έχουν επιτρέψει την εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση στην ογκολογία. Η αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος το 2001 υπήρξε η ουσιαστική επανάσταση στη γενετική έρευνα. Ταυτόχρονα αποτέλεσε ορόσημο και για την αντικαρκινική θεραπεία, καθώς ο καρκίνος είναι μια νόσος που προκαλείται από γονιδιακές μεταλλάξεις ή άλλες γενετικές ανωμαλίες οι οποίες ενοχοποιούνται για τη μετατροπή των υγιών κυττάρων σε καρκι-

νικά. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί στον προσδιορισμό των γονιδίων ή των γενετικών ανωμαλιών που μπορούν να πυροδοτήσουν ή να ενισχύσουν την ανάπτυξη ενός καρκινικού όγκου. Ένας βασικός παράγοντας είναι η κατανόηση του ρόλου των μεταλλάξεων στην ανάπτυξη του όγκου. Ήδη από τη δεκαετία του ’80, εξελίξεις στον τομέα έρευνας της μοριακής βιολογίας οδήγησαν στον προσδιορισμό μεταλλάξεων που εμπλέκονται με τη διαδικασία της καρκινογένεσης σε ένα ευρύ φάσμα νεοπλασιών. Στο διάστημα αυτό έχουν αναπτυχθεί διαφορετικές μοριακές θεραπείες που στοχεύουν σε συγκεκριμένες μεταλλάξεις, δίνοντας έτσι στους ογκολόγους περισσότερο στοχευμένες θεραπευτικές επιλογές. Ο όγκος κάθε ασθενή θα εξετάζεται με τεχνικές μοριακής βιολογίας για μια πλειάδα γονιδίων και θα διαπιστώνεται ποιος είναι ο πλέον κατάλληλος συνδυασμός φαρμάκων για το συγκεκριμένο άτομο. Έτσι κάθε ασθενής θα λαμβάνει έναν εξατομικευμένο συνδυασμό θεραπείας, διαφορετικό από κάποιου άλλου ασθενή. Με αυτόν τον τρόπο θα επιλέγεται η ενδεδειγμένη θεραπεία κάθε καρκινοπαθούς, που θα είναι μοναδική! Πολλά από τα λεγόμενα βιολογικά φάρμακα χρησιμοποιούνται, ήδη, σε μορφή χαπιών ή ορού: τα μονοκλωνικά αντισώματα στοχεύουν σε μόρια που βρίσκονται αποκλειστικά στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου. Άλλα βιολογικά φάρμακα στοχεύουν σε μεταλλαγμένα γονίδια του όγκου ή στα αγγεία που τον τροφοδοτούν: όταν δεν είναι εφικτό να χτυπηθούν τα καρκινικά κύτταρα, μπορούν να καταστραφούν τα αγγεία που τα θρέφουν. Μην μπορώντας,

Η

επιστήμη της ογκολογίας απομακρύνεται πια από την κλασική χημειοθεραπεία, που έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα και μεγάλη τοξικότητα, και προσανατολίζεται στη δημιουργία φαρμάκων τα οποία ανιχνεύουν τα καρκινικά κύτταρα και σκοτώνουν μόνο αυτά

35

AΡΘΡΟ

Π

ολλά από τα λεγόμενα βιολογικά φάρμακα χρησιμοποιούνται, ήδη, σε μορφή χαπιών ή ορού: τα μονοκλωνικά αντισώματα στοχεύουν σε μόρια που βρίσκονται αποκλειστικά στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου

λοιπόν, ο όγκος να πάρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή του οδηγείται σε ασιτία και θάνατο. Κάποιες ομάδες ασθενών επωφελούνται ήδη από την αποτελεσματικότητα αυτών των θεραπειών. Πρόκειται για ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού, του εντέρου, του νεφρού, του εγκεφάλου και του ήπατος. Χρειάζεται όμως προσοχή: τα φάρμακα αυτά δεν είναι για όλους και απαιτείται εξατομικευμένη προσέγγιση. Επίσης πρέπει να χορηγούνται μόνο σε εξειδικευμένα ογκολογικά κέντρα, καθώς δεν είναι χωρίς παρενέργειες και η χρήση τους απαιτεί εμπειρία: σε ορισμένους ασθενείς μπορούν να προκαλέσουν δερματικά προβλήματα, υπέρταση, διαταρα-

Βιώνουμε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον καρκίνο. Τις τελευταίες δεκαετίες, η κατανόηση που έχουμε για τον καρκίνο έχει αλλάξει, από την απλουστευμένη άποψη της «ομοιόμορφης» νόσου σε αυτήν της ετερογενούς, σύνθετης ομάδας νόσων ποικίλης προέλευσης, διαφορετικών γενετικών χαρακτηριστικών και ξεχωριστής κλινικής εικόνας.

36

Συνακόλουθο αποτέλεσμα αυτής της νέας προσέγγισης αποτελεί η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση, η οποία είναι πλέον γεγονός στον καρκίνο του πνεύμονα. Κατανοώντας τις διαδικασίες που καθοδηγούν τα διάφορα είδη καρκίνου και στοχεύοντας στα αίτια, μπορούμε να επηρεάσουμε πολύ θετικότερα την πορεία της υγείας περισσότερων ασθενών.

/ Οκτώβριος 2012

χή της νεφρικής λειτουργίας κ.ά. Η καθιέρωση της εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης αναμένεται να εξασφαλίσει άμεσα σε πολλούς ασθενείς με καρκίνο σημαντική παράταση και ικανοποιητική ποιότητα της ζωής τους, ενώ ελπίζεται ότι στο μέλλον θα μπορούσε να οδηγήσει στην ίαση των περισσότερων καρκινοπαθών.

Ποια είναι τα οφέλη 1. Οι καρκινοπαθείς θα έχουν γρηγορότερα και σε φθηνότερη τιμή πρόσβαση στα νέα φάρμακα και αυτό γιατί: Θα υπάρχει αποτελεσματικότερος σχεδιασμός των κλινικών μελετών

Ένα σημαντικότατο επίτευγμα της σύγχρονης ιατρικής αποτελεί το νέο ογκολογικό φάρμακο με την ονομασία crizotinib (έλαβε πρόσφατα έγκριση από το FDA των ΗΠΑ για τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, ενώ επίκειται και η ευρωπαϊκή έγκρισή του. Για να θεραπευθεί ένας ασθενής με το φάρμακο crizotinib προϋποτίθεται η παρουσία ενός ειδικού βιοδείκτη, ο οποίος ανι-

χνεύεται με ειδική διαδικασία. Μόνο οι ασθενείς που έχουν μια συγκεκριμένη μοριακή ανωμαλία ωφελούνται από τη θεραπεία με το crizotinib. Οι ασθενείς αυτοί βλάπτονται σημαντικά όταν αντί για το Crizotinib λαμβάνουν τη συμβατική χημειοθεραπεία. Πρόκειται για το πρώτο φάρμακο στην ογκολογία που πήρε έγκριση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και ως συν-

Για την εξαγωγή συμπεράσματος σχετικά με το όφελος ή όχι ενός νέου φαρμάκου θα απαιτείται μικρότερος αριθμός ασθενών, άρα ελαχιστοποίηση της έκθεσης πολλών ασθενών σε φάρμακα που είναι πιθανό να μην παρέχουν κάποιο όφελος. Θα είναι συντομότερος ο χρόνος και μικρότερο το κόστος διεξαγωγής των προγραμμάτων κλινικών μελετών λόγω του μικρότερου αριθμού ασθενών. Θα μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για την έγκριση των νέων φαρμάκων λόγω του νέου σχεδιασμού των μελετών.

2. Τα νέα φάρμακα θα είναι πιο αποτελεσματικά και λιγότερο τοξικά και αυτό γιατί: Θα στοχεύουν με ειδικό τρόπο τα καρκινικά κύτταρα και θα «σέβονται» τα υγιή. Θα χορηγούνται μόνο στους ασθενείς ε-

δυασμός φαρμάκου – μοριακού δείκτη - εργαστηριακής μεθόδου: «Εγκρίνεται το φάρμακο Crizotinib - σε ασθενείς με τη μετάλλαξη ALK - που πιστοποιείται με την εργαστηριακή μέθοδο FISH». Η ανάπτυξη αυτή αποτελεί επιτυχία της μεταφραστικής έρευνας και πρότυπο για τη μελλοντική ανάπτυξη φαρμάκων στην ογκολογία.

κείνους που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν όφελος.

3. Θα υπάρχει εξοικονόμηση κλίμακας για τα συστήματα υγείας και τα ασφαλιστικά ταμεία και αυτό γιατί: Τα νέα φάρμακα είναι μεν πιο ακριβά, αλλά θα τα λαμβάνουν μόνο οι συγκεκριμένες, μικρές ομάδες ασθενών που έχουν βάσιμες πιθανότητες να ωφεληθούν από αυτά (πιο περιορισμένη και πιο αποτελεσματική χρήση). Θα υπάρχει συνεχής έλεγχος της αποτελεσματικότητας της θεραπείας με μοριακούς δείκτες, ώστε να διακόπτεται έγκαιρα η χορήγησή τους, όταν η νόσος γίνεται ανθεκτική. Θα εξαλειφθεί το κόστος αντιμετώπισης των παρενεργειών της χημειοθεραπείας.

Who is Who

Ο Αν. Καθηγητής Κωνσταντίνος Συρίγος αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών το 1988. Έλαβε τις ειδικότητες της παθολογίας αρχικά και ακολούθως της ογκολογίας, μετά από εκπαίδευση σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Αθήνας και του Λονδίνου. Είναι αριστούχος διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών (MD Thesis) και του Imperial College of Science, Technology and Medicine, London University (PhD Thesis). Από το 2002 είναι υπεύθυνος της Ογκολογικής Μονάδας Γ’ ΠΠ, στο Γενικό Νοσοκομείο «Η Σωτηρία», Aν. καθηγητής παθολογίας – ογκολογίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών και από το 2006 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ. Είναι συνεργάτης ερευνητής στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ). Συμμετέχει σε Διεθνείς Κλινικές Μελέτες Φάσης Ι-IV για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων στην ογκολογία, κυρίως σε νεοπλάσματα του πνεύμονα, του μαστού, του προστάτη και του παγκρέατος. Έχει πολυσχιδές εκπαιδευτικό έργο, τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο (Master Course, διδακτορικές διατριβές) σε πανεπιστημιακές σχολές ιατρικής και νοσηλευτικής, καθώς και σε Ανοιχτά Πανεπιστήμια. Είναι ο συγγραφέας 8 διεθνών επιστημονικών τόμων, 80 κεφαλαίων σε διεθνείς επιστημονικούς τόμους, πάνω από 290 επιστημονικών άρθρων και πάνω από 500 επιστημονικών ανακοινώσεων σε ελληνικά και διεθνή ιατρικά συνέδρια.

Eίναι κριτής σε 18 διεθνή επιστημονικά περιοδικά και το συγγραφικό έργο του έχει πάνω από 4.900 διεθνείς βιβλιογραφικές αναφορές. Eίναι μέλος πολλών ελληνικών και διεθνών επιστημονικών ςταιρειών (ASCO, AACR, ACCP, ATS, ESMO, ERS, IASLC, ETOP), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας MASCC (Multidisciplinary Association of Supportive Care in Cancer), καθώς και μέλος της Επιτροπής Μεταφραστικής Έρευνας (Translational Research Committee) της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολόγων-Ογκολόγων (ESMO).

37

Ρεπορταζ

• Αύξηση κατά 38% των ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία το 2011 σε σχέση με το 2010 • Αύξηση 45,18% στον κύκλο εργασιών

Καραμανδάνειο ΠΑΤΡΩΝ

Νοσοκομείο με πλεόνασμα! Τα αποτελέσματα του νοσοκομείου είναι θετικά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, λόγω στοχευμένων ενεργειών σε τομείς που μπορούσαν να εξοικονομηθούν πόροι ή να αυξήσουν τα έσοδά του

Ν

οσοκομεία ΕΣΥ και οικονομική διαχείριση θεωρούνται συχνά λέξεις ασυμβίβαστες. Λάθος! Το παιδιατρικό νοσοκομείο Καραμανδάνειο της Πάτρας κατάφερε, παρά τα προβλήματα, την οικονομική κρίση και τη γραφειοκρατία να κάνει την έκπληξη: να παρουσιάσει πλεόνασμα για το 2011!

Η έκθεση διαχείρισης που αφορά στον ισολογισμό (ναι, έχει ισολογισμό για το 2011) και τα αποτελέσματα χρήσης της περσινής χρονιάς μιλά από μόνη της: Ο κύκλος εργασιών της κυλιόμενης χρήσης ανήλθε σε 2.185.087,52 ευρώ έναντι των 1.505.081,20 ευρώ της προηγούμενης χρήσης, δηλαδή σημείωσε αύξηση κατά 680.006,32 ευρώ ή κατά περίπου 45,18%. Το γεγονός αυτό αποδίδεται τόσο στην αύξηση του κόστους των νοσηλίων το τελευ-

38

ταίο τρίμηνο 2011, σύμφωνα με το ΦΕΚ 1702/01.08.2011 του Υπουργείου Υγείας, αλλά κυρίως οφείλεται στην αύξηση των περιστατικών που επισκέφθηκαν το νοσοκομείο τόσο στο επίπεδο των εξωτερικών ιατρείων όσο και για νοσηλεία. Ειδικότερα, το 2011 εξετάσθηκαν στα εξωτερικά ιατρεία 56.441 ασθενείς (αύξηση 38% σε σχέση με το 2010), νοσηλεύθηκαν 6.084 ασθενείς (αύξηση 4,32%) και πραγματοποιήθηκαν 192.516 εργα-

/ Οκτώβριος 2012

39

Ρεπορταζ

Ο

κύκλος εργασιών της κυλιόμενης χρήσης ανήλθε σε 2.185.087,52 ευρώ έναντι των 1.505.081,20 ευρώ της προηγούμενης χρήσης

Γιάννης Γιαννακόπουλος, διοικητής του νοσοκομείου Καραμανδάνειο Πατρών

40

στηριακές εξετάσεις (αύξηση 17,3%). Το μικτό αποτέλεσμα της κυλιόμενης χρήσης ανήλθε στα 838.015,08 ευρώ έναντι των 203.264,58 ευρώ της προηγούμενης χρήσης, δηλαδή σημείωσε σημαντική αύξηση κατά 634.750,50 ευρώ, με το μικτό περιθώριο ως ποσοστό επί των πωλήσεων να ανέρχεται στο 38,00% περίπου. Η σημαντική βελτίωση του μικτού αποτελέσματος οφείλεται κυρίως στην αύξηση των νοσηλίων - όπως αναφέρθηκε - στην αύξηση των περιστατικών που προσήλθαν στο νοσοκομείο και απέφεραν έτσι περισσότερα έσοδα, στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, καθώς και στην προμήθεια γενοσήμων φαρμάκων. Το τελικό αποτέλεσμα για τη χρήση 2011 είναι πλεόνασμα ύψους 95.484,91 ευρώ έναντι ελλείμματος -558.064,29 στη χρήση του 2010 και -778.500,37 το 2009. Επίσης σημειώνουμε ότι το αποτέλεσμα χρήσης προ αποσβέσεων είναι πλεονασματικό κατά ποσό 276.313,13 ευρώ και το αντίστοιχο της προηγούμενης χρήσης

/ Οκτώβριος 2012

ελλειμματικό ποσό -337.396,14 ευρώ. Αξίζουν λοιπόν τα εύσημα στη διοίκηση, με επικεφαλής τον κ. Γιάννη Γιαννακόπουλο, ο οποίος είναι παιδίατρος – νεογνολόγος. Σημειώνεται ότι στο μικτό αποτέλεσμα δεν αναφέρεται το κόστος μισθοδοσίας που επιχορηγείται από το κράτος, με το ποσό των 6.437.491,82 ευρώ. Στην περίπτωση που συμπεριληφθεί, το μικτό αποτέλεσμα της κυλιόμενης χρήσης διαμορφώνεται αρνητικό κατά ποσοστό -257,72% και της προηγούμενης κατά ποσό -917,05% αντίστοιχα.

Οικονομική θέση του νοσοκομείου Η οικονομική κατάσταση του νοσοκομείου κατά την 31/12/2011 κρίνεται ικανοποιητική. Τα ίδια κεφάλαια ανέρχονται σε ποσό 8.139.753,60 ευρώ έναντι 7.097.400,56 ευρώ της προηγούμενης χρήσης. Οι βασικοί χρηματοοικονομικοί δείκτες της εταιρείας για τις χρήσεις 2011 και 2010 έχουν ως εξής:

Τ

ο μικτό αποτέλεσμα της κυλιόμενης χρήσης ανήλθε στα 838.015,08 ευρώ έναντι των 203.264,58 ευρώ της προηγούμενης χρήσης, δηλαδή σημείωσε σημαντική αύξηση κατά 634.750,50 ευρώ, με το μικτό περιθώριο ως ποσοστό επί των πωλήσεων να ανέρχεται στο 38,00% περίπου

41

Ρεπορταζ

Η

σημαντική βελτίωση του μικτού αποτελέσματος οφείλεται κυρίως στην αύξηση των νοσηλίων

Στοχευμένες ενέργειες

Ακίνητα -μετοχές

Το νοσοκομείο διαθέτει 80 μετοχές στην Τράπεζα της Ελλάδος και 214 στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, οι οποίες κατά την 31.12.2011 αποτιμήθηκαν στην τρέχουσα χρηματιστηριακή τους αξία. Το νοσοκομείο διαθέτει 19 ακίνητα, εκ των οποίων έχει παραχωρήσει το 1 στο Δήμο με αντισταθμιστικά οφέλη, τα 7 είναι κενά (εκτός εκμετάλλευσης), αλλά βρίσκονται σε διαδικασία εκμίσθωσης, και τα 10 τα μισθώνει σε τρίτους.

42

Τα αποτελέσματα του νοσοκομείου είναι θετικά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές λόγω στοχευμένων ενεργειών σε τομείς που μπορούσαν να εξοικονομηθούν πόροι ή να αυξήσουν τα έσοδά του, όπως: α) Η τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών στις ταράτσες του νοσοκομείου, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου κίνησης (μείωση 37,5%) για τη θέρμανση του νερού του νοσοκομείου τους μήνες του καλοκαιριού, της άνοιξης και των άλλων εποχών με αυξημένη ηλιοφάνεια, β) Η υπογραφή σύμβασης με το ΙΚΑ για τη διενέργεια αξονικών τομογραφιών και σε ενήλικες, γεγονός που αποσυμφόρησε και τα άλλα νοσοκομεία της περιοχής και έφερε έσοδα στο νοσοκομείο, γ) Η πλήρης καταγραφή της ακίνητης περιουσίας, οι βεβαιώσεις από το υποθηκοφυλακείο ότι δεν υπάρχουν βάρη σε αυτή, οι εγκρίσεις από την ΕΠΥ (επιτροπή προμηθειών του ΥΥΚΑ) και οι διαγωνισμοί για την αξιοποίησή της, που αποφέρουν πρόσθετα έσοδα, καθώς και οι αγωγές σε αυτούς που δεν απέδιδαν τα μισθώματα… Στο νοσοκομείο δεν υπάρχουν ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, γιατί αξιοποιήθηκαν όλες οι προκηρύξεις του 2010 και διορίσθηκαν τόσο οι γιατροί όσο και οι νοσηλευτές πριν την 31/12/2010, με αποτέλεσμα όλα τα τμήματα να είναι στελεχωμένα με προσωπικό. Τα παραπάνω οδήγησαν στο να αυξηθεί ο κύκλος εργασιών του νοσοκομείου, εφόσον μπήκαν σε ολοήμερη λειτουργία και τμήματα τα οποία πριν ήταν υποστελεχωμένα, όπως οι ΩΡΛ (από 2 γιατροί έγιναν 4) ή οι παιδοψυχίατροι (από 1 έγιναν 3 με αύξηση 38% στα

/ Οκτώβριος 2012

περιστατικά) ή οι παιδοαναισθησιολόγοι (από 3 έγιναν 5, με αποτέλεσμα την αύξηση των χειρουργείων κατά 16,8%) και ταυτόχρονα αυξήθηκαν και τα έσοδα. Επίσης η πλήρης εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος δίνει τη δυνατότητα για καθημερινό έλεγχο τόσο των αναγκών όσο και των στοιχείων όπου φαίνεται να υπάρχουν μεγάλες δαπάνες και αυτό έχει οδηγήσει το νοσοκομείο στο να έχει το χαμηλότερο κόστος νοσηλείας πανελλαδικά - 355 ευρώ περίπου σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΥΚΑ (Μάρτιος 2012) - και χωρίς να υπάρχουν ελλείψεις σε υλικά, ενώ υπάρχουν και ταμειακά διαθέσιμα για την πληρωμή προμηθευτών. Η τοποθέτηση επίσης ενός κοστολόγου στο νοσοκομείο έχει οδηγήσει στην άμεση βεβαίωση των νοσηλίων και στην είσπραξη χρημάτων από τα ασφαλιστικά ταμεία ακόμα και από τον ΕΟΠΠΥ για το πρώτο τρίμηνο του 2012.•••

43

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

1.

1. AstraZeneca 44 2. Φάρμακο γαι μυελοΐνωση 44 3. Sanofi 46 4. Gilead 48 5. Roche 48

Νέο ισχυρό αντι

Η AstraZeneca ανακοίνωσε ότι έλαβε έγκριση για ένα νέο ενέσιμο αντιβιοτικό, που περιέχει κεφαλοσπορίνη. Το νέο φάρμακο αφορά την αντιμετώπιση ενηλίκων που πάσχουν από περίπλοκες μολύνσεις του δέρματος και των μαλακών μορίων ή από πνευμονία της κοινότητας

Τ

ο φάρμακο ονομάζεται Zinforo και είναι η μοναδική μονοθεραπεία κεφαλοσπορίνης στην Ευρώπη που έχει επιδείξει αποτελεσματικότητα σε στελέχη σταφυλόκοκκου που είναι ανθεκτικά στη μεθυκιλλίνη (methicillin-resistant Staphylococcus aureus - MRSA). Πρόκειται για τα λεγόμενα και super bugs

2.

Για ασθενείς με μυελοΐνωση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα ενέκρινε τη δραστική ουσία ruxolitinib για τη θεραπεία της σπληνομεγαλίας ή άλλων συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη νόσο, σε ενήλικες ασθενείς με πρωτοπαθή μυελοΐνωση. Η μυελοΐνωση είναι μια σπάνια, απειλητική για τη ζωή, αιματολογική κακοήθεια, που χαρακτηρίζεται από ανεπάρκεια του μυελού των οστών, διογκωμένη σπλήνα (σπληνομεγαλία) και σοβαρά συμπτώματα, όπως υπερβολική κόπωση, νυχτερινές εφιδρώσεις και δυσεπίλυτο κνησμό (φαγούρα), χαμηλή ποιότητα ζωής και απώλεια βάρους, καθώς και μικρότερη επιβίωση. Στην Ε.Ε. η νόσος πλήττει περίπου 0,75 σε κάθε 100.000 ανθρώπους κάθε χρόνο. Η μυελοΐνωση αναπτύσσεται κατόπιν της ανεξέλεγκτης σηματοδότησης του μονοπατιού JAK, το οποίο ρυθμίζει την παραγωγή αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα να προκληθούν αλλοιώσεις

44

στο μυελό των οστών και προβλήματα στην παραγωγή του αίματος, που οδηγούν σε διόγκωση του σπλήνα και άλλες σοβαρές επιπλοκές. Η ruxolitinib στοχεύει άμεσα στον υποκείμενο μηχανισμό της νόσου, μειώνοντας σημαντικά τη σπληνομεγαλία. «Η έγκριση της ruxolitinib από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σηματοδοτεί τον ερχομό μιας νέας, και άκρως αναγκαίας, θεραπευτικής επιλογής, η οποία έχει τη δυνατότητα να αλλάξει ουσιαστικά τις ζωές των ασθενών. Στοχεύοντας το απορυθμισμένο μονοπάτι JAK, η ruxolitinib προσφέρει γρήγορα και με διάρκεια οφέλη, ενώ έχει τη δυνατότητα να γίνει το νέο πρότυπο θεραπείας», δήλωσε σχετικά η Δρ Κλερ Χάρρισον από το Guy’s and St. Thomas’ NHS Foundation Trust, του νοσοκομείου Guy’s του Λονδίνου. Η χρόνια φλεγμονή μέσω αυξημένων επιπέδων κυτοκίνης είναι μία από τις κύριες συνέπειες των απορρυθμισμένων

/ Οκτώβριος 2012

σηματοδοτών JAK 1 και JAK 2 και μπορεί να είναι ένας κύριος συντελεστής για τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των ασθενών με μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα, όπως η μυελοΐνωση. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βασίστηκε στα θετικά αποτελέσματα των κλινικών μελετών του προγράμματος COMFORT. Σε μια μελέτη Φάσης ΙΙΙ, η ruxolitinib φάνηκε να μεταβάλλει την κλινική πορεία της μυελοΐνωσης, αντιστρέφοντας την εξέλιξη των συμπτωμάτων και τη σπληνομεγαλία, βελτιώνοντας, έτσι, την ποιότητα ζωής και επηρεάζοντας δυνητικά τη συνολική επιβίωση. Η μελέτη COMFORT-I έδειξε ότι το 41,9% των ασθενών που έλαβαν ruxolitinib πέτυχε τουλάχιστον 35% μείωση στον όγκο του σπλήνα στις 24 εβδομάδες από την αρχική τιμή, σε σύγκριση με το 0,7% των ασθενών ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο. Μια πρώιμη ανάλυση της COMFORT-Ι στις 51 εβδομάδες

βιοτικό από την AstraZeneca (σούπερ μικρόβια), που έχουν εμφανιστεί σε πολλά νοσοκομεία της Ευρώπης. Ο MRSA εκτιμάται ότι πλήττει 150.000 ασθενείς στην Ευρώπη, προκαλώντας σοβαρές μολύνσεις του δέρματος και πρόσθετο κόστος στα νοσοκομεία ύψους 380 εκατ. ευρώ! Το Zinforo έχει σχεδιαστεί με διαφορετικό τρόπο από τις υπάρχουσες κεφαλοσπορίνες και διαθέτει έναν καινοτόμο τρόπο δράσης, που έχει αποτέλεσμα εναντίον διαφόρων παθογόνων μικροβίων, όπως ο σταφυλόκοκκος (συμπεριλαμβανομένου του MRSA), ο στρεπτόκοκκος, η πνευμονία κ.λπ. Η έγκριση του φαρμάκου βασίστηκε στα αποτελέσματα 4 κλινικών δοκιμών. Σε αυτές, μεταξύ των άλλων, αποδείχθηκε ότι το Zinforo είναι αποτελεσματικό σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως π.χ. τους ηλικιωμένους ή σε άτομα με συνοδές παθήσεις, όπως διαβητικοί, ασθματικοί και άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

θεραπείας έδειξε αύξηση της συνολικής επιβίωσης με τη ruxolitinib σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Στην COMFORT-II, μετά από 48 εβδομάδες θεραπείας, η ruxolitinib μείωσε το μέγεθος του σπλήνα κατά 35% ή περισσότερο στο 28% των ασθενών σε σύγκριση με 0% των ασθενών στην ομάδα που έλαβε την καλύτερη διαθέσιμη θεραπεία. Ως καλύτερη διαθέσιμη θεραπεία θεωρείται οποιοσδήποτε εμπορικά διαθέσιμος παράγοντας (ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό) ή καμία θεραπευτική αγωγή.

45

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Νέα θεραπεία για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

3.

Η Sanofi και η θυγατρική της Genzyme ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι o Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την τεριφλουνομίδη (teriflunomide), μία από του στόματος θεραπεία για ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας (ΣΚΠ), που χορηγείται μία φορά την ημέρα

46

Η

τεριφλουνομίδη είναι το δεύτερο φάρμακο για τη σκλήρυνση κατά πλάκας που χορηγείται από το στόμα. Το πρώτο είναι η φιγκολιμόδη (Gilenya) της ελβετικής Novartis, το οποίο κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τον Αύγουστο του 2011. Η τεριφλουνομίδη έχει δείξει σημαντική αποτελεσματικότητα σε μια σειρά μετρήσεων που αφορούν τη δραστηριότητα της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των υποτροπών, της επιβράδυνσης της εξέλιξης της φυσικής αναπηρίας και της μείωσης του αριθμού των εγκεφαλικών βλαβών που ανιχνεύονται με μαγνητική τομογραφία. Η έγκριση του FDA βασίστηκε στα στοιχεία αποτελεσματικότητας από τη μελέτη TEMSO (Teriflunomide Multiple Sclerosis Oral). Σε αυτήν τη μελέτη Φάσης ΙΙΙ, και μετά από αξιολόγηση στη διετία, η τεριφλουνομίδη στη δόση των 14 mg μείωσε σημαντικά το ποσοστό των υποτροπών και το χρόνο έως την εξέλιξη της αναπηρίας έναντι εικονικού φαρμάκου, σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας. Στην ίδια μελέτη, η τεριφλουνομίδη στη δόση 7 mg επίσης μείωσε σημαντικά το ποσοστό των υποτροπών. «Πολλοί άνθρωποι που ζουν με ΣΚΠ έχουν να αντιμετωπίσουν και το επιπλέον φορτίο των ενέσιμων θεραπειών που πρέπει να λαμβάνονται από κάθε ημέρα μέχρι μία φορά την εβδομάδα. Η έγκριση της τεριφλουνομίδης από τον FDA, μίας νέας από του στόματος θεραπευτικής επιλογής, είναι μια ενθαρρυντική εξέλιξη για την κοινότητα της ΣΚΠ και μπορεί να αποτελέσει μια πολύτιμη θεραπεία για τους ανθρώπους που ζουν με αυτήν τη συχνά εξουθενωτική νόσο», δήλωσε ο Dr. Aaron E. Miller, Medical Director στο The Corinne Goldsmith Dickinson Center for Multiple Sclerosis, Mount Sinai Medical Center. Το κλινικό πρόγραμμα της τεριφλουνομίδης βρίσκεται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβά-

/ Οκτώβριος 2012

νει περισσότερους από 5.000 ασθενείς σε 36 χώρες και είναι ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν διεξαχθεί στην ΣΚΠ. Μερικοί ασθενείς που εντάχθηκαν στις φάσεις επέκτασης των κλινικών μελετών έχουν λάβει θεραπεία μέχρι και για 10 έτη. Στο Φύλλο Οδηγιών της τεριφλουνομίδης συμπεριλαμβάνεται προειδοποίηση σχετικά με τον κίνδυνο ηπατοτοξικότητας και τον κίνδυνο τερατογένεσης που βασίζεται σε δεδομένα από προκλινικές μελέτες σε ζώα. Στις κλινικές μελέτης της ΣΚΠ με την τεριφλουνομίδη, η συχνότητα εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν παρόμοια μεταξύ των ασθενών που έλαβαν τεριφλουνομίδη και εκείνων που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίστηκαν με την τεριφλουνομίδη στους ασθενείς με ΣΚΠ, περιελάμβαναν αυξημένα επίπεδα ALT, αλωπεκία, διάρροια, γρίπη, ναυτία και παραισθησία. Το Φύλλο Οδηγιών της τεριφλουνομίδης είναι επίσης επικαιροποιημένο με βάση τα παγκοσμίως υπολογιζόμενα 2,1 εκατ. έτη ασθενών από την κυκλοφορία της λεφλουνομίδης η οποία, στις ΗΠΑ, ενδείκνυται για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Η τεριφλουνομίδη είναι ο βασικός ενεργός μεταβολίτης της λεφλουνομίδης. Με τη λεφλουνομίδη έχει παρατηρηθεί σοβαρή ή και θανατηφόρος ηπατική βλάβη σε κάποιους ασθενείς. Η τεριφλουνομίδη είναι ένας ανοσοτροποποιητής με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Παρότι ο ακριβής μηχανισμός δράσης της τεριφλουνομίδης δεν είναι πλήρως κατανοητός, μπορεί να περιλαμβάνει μείωση του αριθμού των ενεργοποιημένων λεμφοκυττάρων μέσα στο κεντρικό σύστημα (ΚΝΣ). Αιτήσεις έγκρισης κυκλοφορίας της τεριφλουνομίδης βρίσκονται σε φάση αξιολόγησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (European Medicines Agency, EMA) και άλλες ρυθμιστικές αρχές.

47

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

4. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε πρόσφατα το σκεύασμα Stribild της Gilead, το οποίο είναι ο πρώτος τετραπλός συνδυασμός φαρμάκων κατά του ιού HIV, που περιέχει αναστολέα της ιντεγκράσης

Η Roche συμπληρώνει το χαρτοφυλάκιο προϊόντων για την αιμόσταση με τον αναλυτή Multiplate, προσφέροντας εξατομικευμένη αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία και διαστρωμάτωση κινδύνου αιμορραγίας με μία μοναδική διαγνωστική λύση. Ο αναλυτής Multiplate αποκτήθηκε πρόσφατα με την εξαγορά που πραγματοποίησε η Roche της Verum Diagnostica, του παγκόσμιου ηγέτη στον έλεγχο της αιμοπεταλιακής λειτουργίας. Ο εργαστηριακός έλεγχος πήξης εκτιμάται ότι αποτελεί την πέμπτη μεγαλύτερη αγορά επαγγελματικών διαγνωστικών συσκευών παγκοσμίως. Το σύστημα περιλαμβάνει 6 αντιδραστήρια που φέρουν την πιστοποίηση CE, συμπεριλαμβανομένων των ADPtest, ASPItest, TRAPtest, COLtest, RISTOtest και ADPtest HS. Προσφέροντας χρόνο ολοκλήρωσης ελέγχου του ολικού αίματος σε 5 ταυτόχρονα κανάλια της τάξης των 10 λεπτών, ο αναλυτής Multiplate

48

Ε

Τετραπλό χάπι της

ιδικότερα, το σκεύασμα περιέχει 150 mg elvitegravir (αναστολέας της ιντεγκράσης), 150 mg cobicistat, 200 mg emtricitabine και 300 mg tenofovir disoproxil fumarate. Βασικό του πλεονέκτημα είναι ότι η θεραπεία χορηγείται με ένα χάπι ημερησίως. «Την τελευταία δεκαετία, οι συνδυασμοί φαρμάκων έχουν απλοποιήσει τη θεραπεία για πολλούς ασθενείς και έχουν καθιερωθεί. Η έγκριση του Stribild παρέχει στους γιατρούς και στους ασθενείς τους

αποτελεί σήμερα το προϊόν αναφοράς στο είδος του. Ο αναλυτής αυτός βοηθά τους επαγγελματίες υγείας στην πρόγνωση του κινδύνου θρόμβωσης και αιμορραγίας που διατρέχει ο ασθενής. Έτσι, επιτρέπει την προσαρμογή της αντιαιμοπεταλιακής θεραπείας και τη διαστρωμάτωση των ασθενών με βάση τον κίνδυνο αιμορραγίας που διατρέχουν κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και μετά από αυτή. Έχει καταδειχθεί ότι οι ασθενείς με υψηλή υπολειμματική αντιδραστικότητα υπό θεραπεία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου 2 και υποτροπιαζόντων ισχαιμικών συμβάντων. Για την εξασφάλιση της ρευστότητας του αίματος και για τη μείωση του σχηματισμού θρόμβων, χρησιμοποιούνται αναστολείς των αιμοπεταλίων, όπως η ασπιρίνη και η κλοπιδογρέλη. Ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται όλοι οι ασθενείς καλά στους αντιθρομβωτικούς

/ Οκτώβριος 2012

παράγοντες. Για παράδειγμα, έως και το 25% των ασθενών ανταποκρίνονται μόλις ανεπαρκώς στη θεραπεία με τον αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα κλοπιδογρέλη. Αυτοί οι ασθενείς ονομάζονται μη ανταποκρινόμενοι. Ο αναγνωρισμένος αυξημένος κίνδυνος μπορεί να μειωθεί με τη μετάβαση αυτών των ασθενών σε άλλες αντιαιμοπεταλιακές θεραπείες, οι οποίες έχει καταδειχθεί ότι μειώνουν τα υποτροπιάζοντα συμβάντα. Στους ασθενείς που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία όπως η ασπιρίνη, η αξιολόγηση του κινδύνου αιμορραγίας πριν από τις χειρουργικές επιπτώσεις είναι σημαντική. Επειδή είναι ευρέως γνωστό ότι η ασπιρίνη σχετίζεται με τάση για ήπια αιμορραγία, η θεραπεία των ασθενών με επιπρόσθετους αντιθρομβωτικούς παράγοντες, όπως η κλοπιδογρέλη, έδειξε την παρουσία κινδύνου αιμορραγίας περιεγχειρητικά. Ο αναλυτής Multiplate βοηθά τους ε-

Gilead για το AIDS μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή με ένα χάπι ημερησίως για άτομα που ξεκινούν για πρώτη φορά θεραπεία για τον ιό HIV», σημειώνει ο Paul Sax, κλινικός διευθυντής του Τμήματος Μεταδοτικών Νόσων στο γυναικολογικό νοσοκομείο Brigham της Βοστώνης και καθηγητής ιατρικής στο Χάρβαρντ. Η έγκριση του Stribild βασίστηκε στα αποτελέσματα δύο κλινικών μελετών φάσης ΙΙΙ με διάρκεια 48 εβδομάδες, στις οποίες έγινε σύγκρισή του με άλλους συνδυασμούς, όπως το Atripla και Truvada μαζί με ritonavir-boosted atazanavir. Το Stribild είναι το τρίτο σκεύασμα της Gilead, που περιλαμβάνει πολλές ουσίες σε ένα χάπι. Το πρώτο, το Atripla, εγκρίθηκε το 2006 και κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ από την Gilead και την Bristol-Myers Squibb. Το δεύτερο, το Complera, εγκρίθηκε το 2011 και συνδυάζει το Truvada της Gilead με το rilpivirine της Janssen. Η εταιρεία έχει υποβάλει αιτήσεις έγκρισης τόσο στην Ε.Ε. όσο και σε Αυστραλία και

παγγελματίες υγείας, μέσω της παρακολούθησης του ασθενούς εκ των προτέρων, να καθορίσουν αν ο ασθενής διατρέχει κίνδυνο σοβαρής αιμορραγίας όταν λαμβάνει θεραπεία με συγκεκριμένους αντιθρομβωτικούς παράγοντες. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η ανάλυση με τον Multiplate μπορεί να προσδιορίσει με επιτυχία την αποτελεσματικότητα των αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων όπως η ασπιρίνη, καθώς και των αντιαιμοπεταλιακών θεραπευτικών επιλογών όπως η κλοπιδογρέλη και η πρασουγρέλη. Μια σημαντική πρόκληση σε ασθενείς με ενδοαγγειακή ενδοπρόθεση είναι ότι η τυρβώδης ροή στην επιφάνεια του εμφυτεύματος μπορεί να ενεργοποιήσει το σχηματισμό αιμοπεταλίων. Κατά συνέπεια, η φαρμακευτική αναστολή των αιμοπεταλίων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της θρόμβωσης της ενδοπρόθεσης. Επί του παρόντος, στην κλινική πρακτι-

Καναδά. Αξιοσημείωτο είναι το ότι η Gilead έχει παραχωρήσει δικαιώματα σε αρκετές ινδικές εταιρείες ώστε να παρασκευάσουν γενόσημες μορφές του σκευάσματος για να διανεμηθούν σε περισσότερες από 100 αναπτυσσόμενες χώρες. Παράλληλα, η Gilead έχει δημιουργήσει στις ΗΠΑ ειδικά προγράμματα, τα οποία παρέχουν πρόσβαση στη θεραπεία με τα φάρμακά της (και το Stribild) και σε άτομα που δεν έχουν ασφάλιση και δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να λάβουν θεραπεία.

κή συνιστάται η διπλή αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία για την αποφυγή της δημιουργίας θρόμβων. Ωστόσο, πρόκληση αποτελούν οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένους αντιθρομβωτικούς παράγοντες. Σε μία από τις μεγαλύτερες κλινικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα, οι ασθενείς που δεν είχαν καλή ανταπόκριση στην κλοπιδογρέλη διέτρεχαν 9,4 φορές υψηλότερο κίνδυνο θρόμβωσης της ενδοπρόθεσης σε σχέση με τους ασθενείς με φυσιολογική ανταπόκριση, ενώ το ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν αντίσταση στην ασπιρίνη είναι περίπου ένας στους δέκα. Αρκετές μελέτες κατέδειξαν ότι η προσαρμογή της αντιαιμοπεταλιακής θεραπείας μέσω ελέγχου με τον Multiplate έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά την επίπτωση των σοβαρών ανεπιθύμητων ισχαιμικών συμβάντων μετά από εμφύτευση στεφανιαίας ενδοπρόθεσης.

49

Ρεπορταζ

• Καταχρηστικές χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες ελέγχου • Δεν αποζημιώνεται η οπτική τομογραφία συνοχής

Ε.Ο.Ε.

Εμπόδια στους ασθενείς με ωχρά κηλίδα

Αν η νόσος αφεθεί χωρίς θεραπεία και προσεγγίσει το τελικό κλινικό της σημείο, δηλαδή την τύφλωση, οι οικονομικές συνέπειες είναι δυσβάσταχτες τόσο για τον ίδιο τον πάσχοντα και την οικογένειά του όσο και για το σύστημα υγείας

Σ

οβαρά εμπόδια συναντούν το τελευταίο διάστημα όσοι πάσχουν από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, τόσο στη διάγνωση όσο και στην πρόσβαση στη θεραπεία της νόσου. Όπως καταγγέλλουν οι επιστήμονες, οι ασφαλιστικοί φορείς έχουν σταματήσει να αποζημιώνουν σημαντικές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η οπτική τομογραφία συνο-

50

χής (OCT), ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνουν τον ασθενή με καταχρηστικές χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες ελέγχου. Το αποτέλεσμα είναι να καθυστερεί η άμεση αντιμετώπιση της νόσου, να υπονομεύεται το θεραπευτικό αποτέλεσμα και να οδηγούνται όλο και περισσότεροι ασθενείς στην τύφλωση. Οι ειδικοί επιστήμονες προειδοποιούν ό-

/ Οκτώβριος 2012

51

Ρεπορταζ

Η

πάθηση αποτελεί την τρίτη σοβαρότερη αιτία τύφλωσης και μέχρι το 2020 αναμένεται να διπλασιαστεί ο αριθμός των πασχόντων εξαιτίας της δημογραφικής γήρανσης

τι αν η νόσος αφεθεί χωρίς θεραπεία και προσεγγίσει το τελικό κλινικό της σημείο, δηλαδή την τύφλωση, οι οικονομικές συνέπειες είναι δυσβάσταχτες τόσο για τον ίδιο τον πάσχοντα και την οικογένειά του όσο και για το σύστημα υγείας. Αυτά επεσήμαναν σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, ο πρόεδρος της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας και επίκουρος καθηγητής, κ. Δημήτριος Παπακωνσταντίνου, ο διευθυντής του τμήματος αμφιβληστροειδούς του ινστιτούτου Athens Vision, κ. Αλέξανδρος Χαρώνης και ο καθηγητής οικονομικών της υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Ιωάννης Υφαντόπουλος. Όπως ανέφεραν, αυξάνονται τα κρούσματα της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η πάθηση αποτελεί την τρίτη σοβαρότερη αιτία τύφλωσης και μέχρι το

52

/ Οκτώβριος 2012

2020 αναμένεται να διπλασιαστεί ο αριθμός των πασχόντων εξαιτίας της δημογραφικής γήρανσης. Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας έχει αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής του ασθενή, αφού δεν μπορεί να εκτελεί αυτόνομα απλές και καθημερινές δραστηριότητες. Η αδυναμία αυτή αποτελεί και την κύρια αιτία εμφάνισης ψυχικών διαταραχών με κυριότερη την κατάθλιψη. Ωστόσο, σήμερα υπάρχουν τα κατάλληλα διαγνωστικά εργαλεία, τα οποία επιτρέπουν την έγκαιρη και ακριβή διάγνωση της νόσου, καθώς και εξειδικευμένες εγκεκριμένες θεραπείες, οι οποίες μπορούν να επιβραδύνουν ή ακόμα και να αναστρέψουν την επιδείνωση της οπτικής οξύτητας. Δυστυχώς όμως, στην Ελλάδα, λόγω των οικονομικών προβλημάτων, οι ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στα νέα διαγνωστικά εργαλεία και τις νέες θεραπείες!

1. Ιωάννης Υφαντόπουλος, Δημήτρης Παπακωνσταντίνου και Αλέξανδρος Χαρώνης

Όπως και σε κάθε ασθένεια - τόνισαν οι ομιλητές - «κλειδί» για την επιτυχημένη έκβαση είναι το τρίπτυχο «πρόληψη – διάγνωση - θεραπεία». Μόνο που στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά σε θέματα πρόληψης και διάγνωσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι τόσο οι ασθενείς τρίτης ηλικίας όσο και οι διαβητικοί ασθενείς συχνά παραμελούν τον ετήσιο επανέλεγχο από οφθαλμίατρο, παρόλο που αυτός στις συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού είναι απαραίτητος. Έτσι, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να σπεύδουν στον οφθαλμίατρο μόνο όταν η όραση έχει μειωθεί σημαντικά.

Βασική αιτία τύφλωσης Στοιχεία δείχνουν ότι 39 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν χάσει την όρασή τους εξαιτίας των παθήσεων της ωχράς κη-

λίδας και άλλα 245 εκατ. έχουν εξαιρετικά χαμηλή όραση. Στο 80% των περιπτώσεων θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με την έγκαιρη διάγνωση της πάθησης. Στις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ελλάδα, σχεδόν το 70% των ασθενών που έχουν υποστεί σοβαρή απώλεια όρασης, πάσχει από παθήσεις της ωχράς κηλίδας. Κυριότερες παθήσεις της ωχράς κηλίδας είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων άνω των 60 ετών), το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων εργασιακής ηλικίας που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη) και το οίδημα οφειλόμενο σε θρόμβωση φλέβας του αμφιβληστροειδούς (συχνή αγγειακή αιτία τύφλωσης ενηλίκων). Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Οι επιπτώσεις στο σύστημα υγείας

Η τύφλωση συνεπάγεται μια σειρά δαπανών για τον ασθενή, τους οικείους του και το σύστημα. Χαρακτηριστικά αναφέρονται: Άμεσο ιατρικό κόστος Νοσοκομειακές & ιατρικές δαπάνες Υποστηρικτική (συμπτωματική) θεραπεία Έμμεσο κόστος Χαμένη παραγωγικότητα Δαπάνες αποκατάστασης & εκπαίδευσης του ασθενούς Επιβάρυνση συγγενών ή επαγγελματία για κατ’ οίκον βοήθεια Επιδόματα / συντάξεις αναπηρίας Η μείωση της τυφλότητας οδηγεί σε σημαντική περιστολή των εξόδων και της κρατικής δαπάνης. Η τυφλότητα είναι μία από τις πιο πολυδάπανες αναπηρίες με τεράστιο άμεσο και έμμεσο κόστος (επιδόματα, φοροαπαλλαγές, αναπηρικές συντάξεις, βοηθήματα κ.λπ.), τόσο για το κράτος όσο και για τον ασθενή, που υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ κατ’ έτος. Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι μόνο το κόστος απόκτησης ενός εκπαιδευμένου σκύλου - οδηγού ανέρχεται σε 30.000 ευρώ.

53

Ρεπορταζ

Σ

την Ελλάδα, λόγω των οικονομικών προβλημάτων, οι ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στα νέα διαγνωστικά εργαλεία και τις νέες θεραπείες

είναι μια χρόνια νόσος που έχει ως αποτέλεσμα να εξασθενίζει η κεντρική όραση. Η ωχρά κηλίδα είναι ένα μικρό κομμάτι του αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, η οποία είναι υπεύθυνη για την οξεία κεντρική όραση. Η νόσος συνήθως πλήττει στην αρχή το ένα μάτι και περίπου στις μισές περιπτώσεις εμφανίζεται και στο άλλο μέσα σε 5 χρόνια! Η ασθένεια διακρίνεται σε δύο μορφές:

Την ξηρά και την υγρή μορφή. Η πρώτη είναι η πιο συχνή και η πιο ελαφριά, αλλά μερικές φορές μπορεί να μετεξελιχθεί στην υγρή μορφή. Η τελευταία, αν και αφορά μόνο το 10% των κρουσμάτων της νόσου, ευθύνεται σε ποσοστό 90% για την τύφλωση που προκαλεί η νόσος. Η πλειοψηφία των ασθενών παθαίνουν σοβαρή απώλεια της όρασης μέσα σε λίγους μήνες από τη διάγνωση.

Το 2% των Ελλήνων έχει γλαύκωμα! Το γλαύκωμα αποτελεί επίσης ένα σημαντικό παράγοντα ανησυχίας για τη δημόσια υγεία. Από στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπολογίζεται ότι το 2002 υπήρχαν 4,5 εκατ. τυφλοί άνθρωποι από γλαύκωμα. Αν και το γλαύκωμα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, είναι πιο συχνό στις μεγαλύτερες ηλικίες και με την αύξηση του μέσου όρου ζωής, οι εκτιμήσεις της επίπτωσης του γλαυκώματος αυξάνονται. Έτσι, προβλέπεται ότι μέχρι το 2020, 79,6 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως θα έχουν γλαύκωμα και από αυτούς 11,2 εκατ. θα είναι αμφοτερόπλευρα τυφλοί. Το γλαύκωμα δεν παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό ένας στους 2 πάσχοντες από γλαύκωμα δεν γνωρίζει ότι έχει τη νόσο. Στην Ελλάδα η επίπτωση του γλαυκώματος υπολογίζεται στο 2% του γενικού

54

πληθυσμού, αλλά το ποσοστό αυτό αυξάνεται σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 200.000 με 250.000 άτομα έχουν γλαύκωμα, αλλά ένα μέρος από αυτούς δεν έχουν διαγνωσθεί ότι πάσχουν από αυτό. Από μια έρευνα που έγινε πρόσφατα σε ένα δείγμα 917 συμμετεχόντων, βρέθηκε ότι 1 στους 5 Έλληνες δεν έχει επισκεφθεί ποτέ στη ζωή του οφθαλμίατρο, ενώ 2 στους 5 Έλληνες (42%) δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεση των ματιών τους. Επίσης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, όπου το γλαύκωμα είναι συχνότερο, μόνο οι μισοί (51%) επισκέπτονται τακτικά τον οφθαλμίατρό τους, ενώ περίπου 15% δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεση των ματιών τους. Πάνω από τους μισούς Έλληνες (54%) είχαν ακούσει για το γλαύκωμα, μια λέξη ελληνική που προέρχεται από το αρ-

/ Οκτώβριος 2012

χαίο «γλαυκός» που σημαίνει κυανόλευκος και κατά τον Αριστοτέλη αποδίδει το χρώμα που παίρνει το μάτι των πασχόντων στο τελικό στάδιο (απόλυτο γλαύκωμα). Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο, το οποίο λειτουργεί σαν ένα «ηλεκτρικό καλώδιο», περιέχει 1,2 εκατ. νευρικές ίνες και μεταφέρει την εικόνα που βλέπουμε στον εγκέφαλο. Το γλαύκωμα μπορεί να καταστρέψει αυτές τις ίνες και να οδηγήσει σταδιακά σε απώλεια του οπτικού πεδίου. Πολλές φορές, το γλαύκωμα συνοδεύεται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση. Η «ύπουλη» αυτή πάθηση δρα αργά, χωρίς αρχικά συμπτώματα, και σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, το άτομο δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει προσβληθεί, παρά μόνο όταν είναι

Η συχνότητα της ασθένειας αυξάνεται κατακόρυφα με την πάροδο της ηλικίας και κυμαίνεται από 18% στην ηλικία των 70-74 ετών στο 47% στα άτομα άνω των 85 ετών. Να σημειωθεί ότι, παγκοσμίως, ο αριθμός των ανθρώπων άνω των 60 ετών θα φθάνει το 1,2 δισ. το 2025 και θα ξεπεράσει τα 2 δισ. το 2050. Η έκρηξη της δημογραφικής γήρανσης αναμένεται να πυροδοτήσει και αντίστοιχη αύξηση στα

πολύ αργά και έχει χάσει σημαντικό μέρος της όρασής του. Μόνο ένας τύπος γλαυκώματος, που λέγεται «οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας», παρουσιάζει έντονα συμπτώματα, όπως θολή όραση, έντονο πόνο στα μάτια, πονοκέφαλο, ναυτία και εμετό. Επίσης, παρατηρείται απότομη αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι σπάνιο και χρειάζεται άμεσα χειρουργική επέμβαση. Επειδή ακριβώς η πλειονότητα των ασθενών με γλαύκωμα δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ο μοναδικός τρόπος για τον έλεγχό του είναι η οφθαλμική εξέταση. Η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι αναγκαία μετά την ηλικία των 40 ετών και ιδιαίτερα όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος ή όταν έχει συμβεί τραύμα στα μάτια.

περιστατικά της ασθένειας. Όπως προαναφέρθηκε, ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου είναι η ηλικία. Σημαντικό ρόλο όμως παίζει και η κληρονομικότητα. Γι’ αυτό, οι ειδικοί συστήνουν σε άτομα που έχουν πάσχοντα συγγενή, να ελέγχουν τακτικά την όρασή τους. Διάφορες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι βλαπτική επίδραση έχει τόσο το κάπνισμα όσο και η κατανάλωση λιπαρών τροφών. •••

Νέες θεραπείες

Στη θεραπευτική των παθήσεων της ωχράς κηλίδας, την τελευταία πενταετία, έχει λάβει χώρα μια επανάσταση που λέγεται αντι-VEGF θεραπεία. Παρόλο που μέχρι πρότινος είτε δεν υπήρχε κάποια θεραπευτική λύση είτε τα αποτελέσματα των τότε θεραπειών ήταν φτωχά, σήμερα υπάρχει ένας εγκεκριμένος αντι-VEGF παράγοντας, η ρανιμπιζουμάμπη (Lucentis), που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά και τις τρεις παθήσεις της ωχράς κηλίδας που απειλούν την όραση. Πρόσφατα, σε ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά οφθαλμολογικά συνέδρια, το Euretina, παρουσιάστηκαν αποτελέσματα κλινικών μελετών με χρήση ρανιμπιζουμάμπης (Lucentis), που δείχνουν διατήρηση ή βελτίωση της όρασης στο 90% των ασθενών με παθήσεις της ωχράς κηλίδας. Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε επίσης σε μια πενταετή επιδημιολογική μελέτη που έλαβε χώρα στη Δανία, η οποία έδειξε ότι από το 2007, όταν ξεκίνησε η χρήση της ρανιμπιζουμάμπης (Lucentis), το ποσοστό τύφλωσης στη χώρα μειώθηκε στο μισό.

55

Ρεπορταζ

• Το 16% των γυναικών με καρκίνο του μαστού διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο • Τα νέα περιστατικά προχωρημένου καρκίνου του μαστού αυξάνονται κατά 1% ετησίως

ΕΟΠΕ

Οι εξελίξεις στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του μαστού Οι μέχρι σήμερα θεραπευτικές επιλογές για την προχωρημένη ή μεταστατική νόσο είναι σχετικά περιορισμένες. Έτσι υπάρχει άμεση ανάγκη για την ανάπτυξη νέων, πιο αποτελεσματικών και εξατομικευμένων θεραπειών, που θα συνοδεύονται και από λιγότερες - σε σχέση με τη χημειοθεραπεία ανεπιθύμητες ενέργειες

Ο

ι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του μαστού βρέθηκαν στο επίκεντρο ενημερωτικής εκδήλωσης που πραγματοποίησε η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος. Παρά την πρόοδο της ιατρικής, η αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί πονοκέφαλο για τους γιατρούς.

56

/ Οκτώβριος 2012

57

Ρεπορταζ

Π

αρά τις θεραπευτικές εξελίξεις, ο μέσος χρόνος επιβίωσης μετά τη διάγνωση παραμένει στα ίδια επίπεδα εδώ και δεκαετίες, δηλαδή στα περίπου 2-3 έτη

Νέα θεραπεία Πρόσφατα εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το everolimus (Afinitor) για τη θεραπεία μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών με την πιο συχνή μορφή καρκίνου του μαστού προχωρημένου σταδίου, δηλαδή ορμονοθετικό καρκίνο, αρνητικό στους υποδοχείς τύπου 2 του ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (HER2/neu). Η έγκριση βασίστηκε στα δεδομένα μελέτης της Φάσης ΙII (BOLERO-2), όπου συμμετείχαν περισσότερες από 700 ασθενείς και η οποία κατέδειξε σημαντική βελτίωση στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου για τις ασθενείς που

58

έλαβαν everolimus. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα έδειξαν ότι το everolimus, σε συνδυασμό με την εξεμεστάνη, έναν αναστολέα της αρωματάσης, υπερδιπλασίασε την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου στους 11 μήνες (από 4,1), ενώ παράλληλα μείωσε κατά 55% τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με εξαμεστάνη. Το everolimus στοχεύει την πρωτεΐνη mTOR στα καρκινικά κύτταρα, μια πρωτεΐνη η οποία έχει κεντρικό ρόλο ως σημαντικός ρυθμιστής της κυτταρικής διαίρεσης, του κυτταρικού μεταβολι-

/ Οκτώβριος 2012

σμού και της ανάπτυξης αιμοφόρων αγγείων. Έχει διαπιστωθεί, ότι στον καρκίνο του μαστού η αντίσταση στην ορμονοθεραπεία σχετίζεται με την υπερενεργοποίηση του μονοπατιού της πρωτεΐνης mTOR. «Δυστυχώς, οι μέχρι σήμερα θεραπευτικές επιλογές για την προχωρημένη ή μεταστατική νόσο είναι σχετικά περιορισμένες. Έτσι υπάρχει άμεση ανάγκη για την ανάπτυξη νέων, πιο αποτελεσματικών και εξατομικευμένων θεραπειών, που θα συνοδεύονται και από λιγότερες - σε σχέση με τη χημειοθεραπεία - ανεπιθύμητες ε-

νέργειες. Οι θεραπείες αυτές στοχεύουν σε κομβικά, για την εμφάνιση και την πρόοδο της καρκινικής νόσου, μοριακά μονοπάτια», επεσήμανε ο Χ. Παπαδημητρίου, παθολόγος-ογκολόγος, αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνος της Ογκολογικής Μονάδας του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα». «Η έγκριση του everolimus αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη, καθώς βελτιώνει την αποτελεσματικότητα της ορμονοθεραπείας με αναστολέα της αρωματάσης, αυξάνοντας σημαντικά το χρόνο χωρίς εξέλιξη της νόσου».

Ο

μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι μια μη ιάσιμη νόσος και, συνεπώς, η θεραπευτική αντιμετώπιση στοχεύει κυρίως στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών

Ο πρόεδρος της εταιρείας και καθηγητής Βασίλης Γεωργούλιας επεσήμανε ότι «τα τελευταία 30 χρόνια έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος στον καρκίνο του μαστού, κυρίως στους τομείς της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, καθώς και στη θεραπεία συγκεκριμένων μορφών και ιδιαίτερα των πιο πρώιμων. Παρά το γεγονός αυτό, η θεραπεία του προχωρημένου ή μεταστατικού καρκίνου του μαστού παραμένει πρόκληση». Πράγματι, παρά τις προόδους που έχουν γίνει σε προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης της νόσου, πρόσφατα δεδομένα από Ευρώπη, ΗΠΑ και Ιαπωνία δείχνουν ότι σχεδόν το 16% των γυναικών με καρκίνο του μαστού διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο, ενώ το 5-6% έχουν ήδη μεταστατική νόσο! Κατά μέσο όρο, υπολογίζεται ότι τα νέα περιστατικά προχωρημένου καρκίνου του μαστού αυξάνονται κατά 1% ετησίως. Επιπλέον, εκτιμάται ότι, στις ανεπτυγμένες χώρες, το ένα τρίτο των γυναικών που έχουν διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο, αναπτύσσουν μεταστατική νόσο. Παρά τις θεραπευτικές εξελίξεις, ο μέσος χρόνος επιβίωσης μετά

τη διάγνωση παραμένει στα ίδια επίπεδα εδώ και δεκαετίες, δηλαδή περίπου 2-3 έτη.

«O μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι μια ετερογενής νόσος και οι λόγοι που ευθύνονται για την ανάπτυξη του καρκίνου σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή. Παρά τη διεξαγωγή ερευνών, που εστιάζουν στην πρόβλεψη τόσο των παραγόντων κινδύνου όσο και στους μηχανισμούς εξέλιξης της νόσου, πολύ λίγα πράγματα έχουν διασαφηνιστεί», τόνισε ο Β. Μπαρμπούνης, παθολόγος-ογκολόγος, διευθυντής της Ογκολογικής Μονάδας ΓΝΑ Ιπποκράτειο. Μία από τις επικρατέστερες απόψεις είναι ότι τα χαρακτηριστικά των κυττάρων των πρώιμων όγκων διαφέρουν από αυτά των μεταστατικών κυττάρων, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι η αφαίρεση πρώιμων, μικρών σε μέγεθος όγκων συχνά εξασφαλίζει μειωμένες πιθανότητες υποτροπής, ενώ μεγαλύτεροι όγκοι με τοπική διείσδυση εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για μετάσταση. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα κύτταρα των πρώιμων όγκων υφίστανται αλλαγές

59

Ρεπορταζ

Η

κυριότερη πηγή ενημέρωσης για όλους τους ασθενείς είναι ο θεράπων γιατρός τους, καθώς το 95% περίπου των ασθενών αντλεί απ’ αυτόν πληροφορίες για την πορεία της νόσου, για το είδος, τη διάρκεια και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας

προκειμένου να μετατραπούν σε μεταστατικά. Ωστόσο, δεν εξηγεί το ότι, σε μια παγκόσμια μελέτη, 19% των συμμετεχόντων με καρκίνο Σταδίου IV είχαν αρχικά διαγνωσθεί στο Στάδιο 0 (4%) και στο Στάδιο Ι (15%), 30% στο Στάδιο ΙΙ και μόνο 20% στο Στάδιο ΙΙΙ (προχωρημένος καρκίνος). Για το υπόλοιπο 31%, η αρχική διάγνωση ήταν καρκίνος Σταδίου IV (μεταστατικός καρκίνος).

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνά διαγνωσμένη μορφή καρκίνου και η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι η νόσος προσβάλλει και τους άνδρες, αν και με αρκετά μικρότερη συχνότητα. Το 2008, ο καρκίνος του μαστού ήταν υπεύθυνος για το 23% όλων των νέων περιστατικών καρκίνου και για το 14% όλων των θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες, με εξαίρεση αυτών του δέρματος. Η παγκόσμια (σε 187 χώρες) επίπτωση του καρκίνου του μαστού υπολογίστηκε στα 1.643.000 νέα περιστατικά το 2010, ενώ ο αριθμός των θανάτων από τη νόσο ήταν 425.000. Τα δεδομένα αυτά αντιπροσωπεύουν μέσες αυξήσεις 3,1% στην επίπτωση και 1,8% στους θανάτους κάθε

60

χρόνο, από το 1980 έως το 2010. Περίπου το 50% των νέων περιστατικών καρκίνου του μαστού και το 60% των θανάτων συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στο ευρέως αναγνωρισμένο Σύστημα Σταδιοποίησης του καρκίνου του μαστού, το οποίο προτάθηκε από την Αμερικανική Επιτροπή για τον Καρκίνο (American Joint Committee for Cancer), ο προχωρημένος καρκίνος του μαστού περιλαμβάνει τα πιο σοβαρά από τα 5 πιθανά στάδια της νόσου: ΣΤΑΔΙΟ 0: ονομάζεται και καρκίνωμα in situ. Μπορεί να είναι 2 ειδών: 1. Καρκίνωμα λοβιδίων in situ: δεν είναι επιθετικός καρκίνος, αλλά μπορεί να αποτελέσει έναν παράγοντα κινδύνου για το μετέπειτα σχηματισμό μιας κακοήθους βλάβης.

2. Καρκίνωμα πόρων in situ: χτυπά τα

/ Οκτώβριος 2012

Η αντιμετώπιση Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι μια μη ιάσιμη νόσος και, συνεπώς, η θεραπευτική αντιμετώπιση στοχεύει κυρίως στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Η καθιερωμένη αγωγή είναι συνήθως παρόμοια με αυτή των πιο πρώιμων σταδίων, ενώ συνήθως καθορίζεται βάσει των παρακάτω

κύτταρα των πόρων και αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στον ίδιο μαστό. ΣΤΑΔΙΟ Ι: είναι ένας καρκίνος σε πρώιμη φάση, με λιγότερο από 2 cm διάμετρο και χωρίς «μπλέξιμο» των λεμφαδένων. ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ: είναι ένας καρκίνος ο οποίος «εμπλέκει» και τους λεμφαδένες. ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙ: είναι ένας καρκίνος τοπικά προχωρημένος, μεταβλητών διαστάσεων, ο οποίος έχει επεκταθεί ευρέως στους λεμφαδένες και /ή σε άλλους ιστούς στην περιοχή του μαστού, αλλά όχι σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος ΣΤΑΔΙΟ IV: είναι ένας όγκος που βρίσκεται ήδη σε μετάσταση, που ενέπλεξε άλλα όργανα εκτός του στήθους. Αυτό το στάδιο είναι γνωστό ως μεταστατικός καρκίνος του μαστού. Σε αυτό, ο καρκί-

παραγόντων: το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του πρωτοπαθούς όγκου, το μέγεθος, την εντόπιση και τον αριθμό των μεταστατικών όγκων, την ηλικία και τη γενική κατάσταση υγείας του ασθενή, τις θεραπείες που ακολούθησε ο ασθενής στο παρελθόν, καθώς επίσης και τις προτιμήσεις του ασθενή. Ο προχωρημένος καρκίνος του μαστού μπορεί να αντιμετωπιστεί με συστημική θεραπεία (χημειοθεραπεία, βιολογική θερα-

πεία, στοχευμένα φάρμακα, ορμονοθεραπεία), με τοπική θεραπεία (χειρουργική επέμβαση, ακτινοβολία) ή συνδυασμό των παραπάνω. Η ορμονοθεραπεία παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της αγωγής στις γυναίκες με προχωρημένο καρκίνο του μαστού, ωστόσο το 50% περίπου των γυναικών δεν ανταποκρίνεται στην αρχική αγωγή με ορμονοθεραπεία, ενώ σχεδόν όλες όσες ανταποκρίνονται αναπτύσσουν αντοχή.•••

Τ

ο 2008, ο καρκίνος του μαστού ήταν υπεύθυνος για το 23% όλων των νέων περιστατικών καρκίνου και για το 14% όλων των θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες, με εξαίρεση αυτών του δέρματος

νος έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος, όπως στο ήπαρ, τους πνεύμονες, τα οστά, τον εγκέφαλο ή/και σε άλλους ιστούς ή όργανα. Εάν ο όγκος εντοπιστεί στο στάδιο 0, η επιβίωση στα 5 χρόνια στις γυναίκες υπό θεραπεία είναι στο 98%, αν και οι επιπλοκές κυμαίνονται μεταξύ 9 και 30% των περιπτώσεων, σχετικά με τη θεραπεία που έχει χορηγηθεί. Εάν οι λεμφαδένες είναι θετικοί δηλαδή περιέχουν καρκινικά κύτταρα, η επιβίωση εντός 5 ετών πέφτει στο 75%. Στο μεταστατικό καρκίνο, σε αυτόν δηλαδή που έχει ήδη προσβάλει άλλα όργανα εκτός του στήθους (πνεύμονες, συκώτι, οστά) η μέση επιβίωση των ασθενών είναι 2 έτη, όμως αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου η επιβίωση είναι πολύ μεγαλύτερη, φθάνοντας τα 10 χρόνια.

61

AΡΘΡΟ

• Η σχετική έλλειψη γενικών γιατρών μπορεί να αντιμετωπισθεί προσελκύοντας γιατρούς άλλων, συναφών ειδικοτήτων • Η αποζημίωση των γιατρών από το δημόσιο τομέα θα πρέπει να είναι δίκαιη

Οικονομική κρίση και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην Ελλάδα: Τραγωδία ή ευλογία; του Ευάγγελου Φραγκούλη, Γενικού γιατρού - οικονομολόγου υγείας και Γενικού Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Γενικής Ιατρικής

Η πολιτική βούληση για σύγκρουση με εδραιωμένα συμφέροντα επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων και επιχειρηματιών έχει ισχυροποιηθεί μπροστά στον ορατό κίνδυνο της κατάρρευσης του συστήματος υγείας

Η

οικονομική κρίση χτύπησε την Ελλάδα σκληρότερα από κάθε ευρωπαϊκή χώρα, απειλώντας άμεσα την υγεία των πολιτών. Την ίδια στιγμή όμως προσφέρει στην Ελλάδα ένα «συζητήσιμο» πλεονέκτημα: τη μοναδική ευκαιρία για επανασχεδιασμό της συνολικής προσέγγισης στη φροντίδα υγείας.

Η πολιτική βούληση για σύγκρουση με εδραιωμένα συμφέροντα επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων και επιχειρηματιών έχει ισχυροποιηθεί μπροστά στον ορατό κίνδυνο της κατάρρευσης του συστήματος υγείας. Βαθιές διαρθρωτικές τομές είναι απαραίτητες. Μείζων στρατηγικός στόχος της εκτεταμένης μεταρρύθμισης οφείλει να είναι η αποδοτική και αποτελεσματική κατανομή (value for money) των σπάνιων πόρων. Ποια ήταν η απόκριση των κυβερνήσεων μέχρι τώρα; Την περισσότερο ριζική αλλαγή στην υγεία αποτέλεσε η συγχώνευση των τομέων υγείας των δεκάδων ασφαλιστικών

62

ταμείων με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ, ενός μονοπωλιακού αγοραστή υπηρεσιών υγείας με ενισχυμένη διαπραγματευτική ικανότητα έναντι των παρόχων. Ο σχεδιασμός ενός κοινού πακέτου παροχών για όλους τους ασφαλισμένους εξουδετέρωσε κοινωνικές ανισότητες του παρελθόντος με το διαχωρισμό των ταμείων σε «ευγενή» και μη. Την αμέσως σημαντικότερη κίνηση αποτέλεσε η εισαγωγή της εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης που, ανάμεσα στα άλλα, επιτρέπει την παρακολούθηση της συνταγογραφικής συμπεριφοράς των γιατρών. Επίσης συντάχθηκαν κατευθυντή-

/ Οκτώβριος 2012

Ο

ι Γενικοί - Οικογενειακοί Ιατροί μπορούν να αποζημιώνονται μέσω ενός υβριδικού συστήματος «κατά κεφαλήν» και «σύμφωνα με την απόδοση» που συνδέει τις αμοιβές με τα αποτελέσματα.

ριες οδηγίες ορθής κλινικής πρακτικής με στόχο την προώθηση της ιατρικής που βασίζεται σε τεκμήρια. Τέλος, μια σειρά μέτρων επιβλήθηκαν προς τον έλεγχο και την τιθάσευση της φαρμακευτικής δαπάνης.

Τι πρέπει να γίνει Η ασφαλιστική κάλυψη υγείας πρέπει να αποτελέσει καθολικό και αναφαίρετο δικαίωμα όλων των πολιτών και όχι προνόμιο των εργαζόμενων, ιδιαίτερα υπό την πίεση των καλπαζόντων ρυθμών ανεργίας. Το σύστημα υγείας οφείλει, τώρα περισσότερο από ποτέ, να επαναπροσανατολιστεί ως προς την ΠΦΥ και τη Δημόσια Υγεία. Η αναδόμηση της κατακερματισμένης ΠΦΥ αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Πρέπει να συσταθεί ένα ενιαίο δίκτυο ΠΦΥ με λειτουργική ενσωμάτωση δημόσιων και ιδιωτικών παρόχων ΠΦΥ. Επίσης πρέπει να εισαχθεί στο σύστημα υγείας ο θεσμός του «Οικογενειακού Ιατρού» για όλους τους πολίτες, με ευθύνη παραπομπής τους σε άλλες υπηρεσίες υγείας, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια της φροντίδας. Οι πολίτες πρέπει να διατηρούν την ελευθερία επιλογής του οικογενειακού γιατρού τους. Η σχετική έλλειψη γενικών γιατρών μπορεί να αντιμετωπισθεί προσελκύοντας γιατρούς άλλων, συναφών ειδικοτήτων (π.χ. παθολόγους) να ακολουθήσουν πρόγραμμα «on the job training» - εκπαίδευσης στη Γενική – Οικογενειακή Ιατρική. Η αποζημίωση των γιατρών από το δημόσιο τομέα θα πρέπει να είναι δίκαιη, διαφορετικά δύσκολα αυτοί θα εγκαταλείψουν τις οπορτουνιστικές συμπεριφορές τους. Η αλλαγή του συστήματος απο-

ζημίωσης των γιατρών είναι δυνατόν να εισάγει κίνητρα γι’ αυτούς, ώστε να λειτουργούν περισσότερο αποτελεσματικά και αποδοτικά. Οι Γενικοί - Οικογενειακοί Ιατροί μπορούν να αποζημιώνονται μέσω ενός υβριδικού συστήματος «κατά κεφαλήν» και «σύμφωνα με την απόδοση» που συνδέει τις αμοιβές με τα αποτελέσματα. Οι Ειδικοί (specialists) να αποζημιώνονται με ένα συνδυασμό «κατά πράξη» αποζημίωσης και «σφαιρικού προϋπολογισμού». Αυτό μπορεί να εισάγει τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των γιατρών και ταυτόχρονα θα τους αποθαρρύνει από την πρόκληση ζήτησης υπηρεσιών υγείας, καθώς θα συμβάλει στην καλύτερη γεωγραφική κατανομή τους. Η εισαγωγή Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενή είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της αποδοτικότητας του συστήματος, για την παρακολούθηση της συμπεριφοράς των γιατρών και της συμμόρφωσής τους με τις κλινικές οδηγίες. Ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι απαραίτητοι. Περισσότεροι πόροι πρέπει να κατανεμηθούν σε πολιτικές πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Ανθυγιεινές συμπεριφορές είναι δημοφιλείς στη χώρα μας και εξουδετερώνουν την αποδοτικότητα του συστήματος. Αξιοποιώντας τη μοναδική ευκαιρία για επανασχεδιασμό της ΠΦΥ της χώρας και του ΕΣΥ γενικότερα, αντιμετωπίζοντας τις αντινομίες του παρελθόντος, είναι δυνατό να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση του πληθυσμού σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, διατηρώντας παράλληλα το κόστος υπό έλεγχο. Οριζόντιες μειώσεις προϋπολογισμών, χωρίς στρατηγικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε τραγωδία στην υγεία. •••

63

Οικονομική επικαιρότητα

1. Ελληνική διάκριση 2. Sanofi 3. Πρωτιά για την Accurate 4. Βράβευση της Ελλάδας 5. Ένας… Greco στη GSK 6. T EVA 7. Συγγενείς καρδιοπάθειες 8. Pfizer Hellas 9. Interamerican – ΙΑΣΩ 10. ΕΟΦ: Έλλειψη προσωπικού 11. Galvus: νέα δεδομένα 12. Sanofi 13. Έρευνα για την υγεία

2.

64 64 66 67 67 68 68 70 71 72 72 74 75

Π

Ελληνική διάκριση στη

ρόσφατα, η ιατρική ομάδα του Έλληνα χειρουργού Δρα Κωνσταντίνου Κωνσταντινίδη βραβεύτηκε στο διεθνές συνέδριο SLS-MIRA-SRS, που πραγματοποιήθηκε από τις 5 έως τις 8 Σεπτεμβρίου στο Westin Copley Place της Bοστώνης στις ΗΠΑ. Ο Δρ Κωνσταντινίδης και η ομάδα του (Σ. Χειρίδης, Π. Χρυσοχέρης, Π. Χειρίδης, Μ. Γεωργίου και Φ. Αντωνακόπουλος, Χ. Χαριτόπουλος, Π. Φερέτος), κατέκτησαν διακρίσεις για τις καλύτερες εργασίες σε μορφή βίντεο και συγκεκριμένα στη Ρομποτική Χειρουργική Μιας Τομής (Single Site Robotic Surgery) και στη Ρομποτική Παγκρεατεκτομή (Whipple και Περιφερική Παγκρεατεκτομή). Η βράβευση της ομάδας συμπίπτει με τη συμπλήρωση 6 ετών από την πρώτη ρομποτική χειρουργική επέμβαση στην Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών από τον Δρα Κωνσταντινίδη στις 26 Σεπτεμβρίου 2006. Το διεθνές συνέδριο που είχε τίτλο «Ε-

βδομάδα Ελάχιστα Τραυματικής Χειρουργικής» διοργάνωσαν από κοινού οι τρεις παγκόσμιες επιστημονικές εταιρείες SLS (Society of Laparoscopic Surgeons), MIRA (Minimally Invasive Robotic Association) και SRS (Society of Robotic Surgery) και συμμετείχαν 850 κορυφαίοι επιστήμονες από 75 χώρες. Μεταξύ αυτών ήταν και η ομάδα του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Η πρώτη διάκριση της ομάδας αφορά στις ρομποτικές επεμβάσεις Single Site, δηλαδή σε επεμβάσεις με χρήση του συστήματος da Vinci μέσω μίας μόνο μικροτομής μόλις 1,5 εκατοστού. Συγκεκριμένα αφορά στις παρακάτω Ρομποτικές Επεμβάσεις Μιας Τομής: Αποκατάσταση Διαφραγματοκήλης - Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης (1η διεθνώς) Αφαίρεση Κύστης Νεφρού (1η διεθνώς) Ρομποτική Αφαίρεση Κύστης Περικαρδίου (1η διεθνώς) Χολοκυστεκτομή (μεγαλύτερη εμπειρία διεθνώς). Η ομάδα διακρίθηκε επίσης για την πα-

Sanofi: Νέα ογκολογική θεραπεία

Η γαλλική Sanofi ανακοίνωσε ότι τα αποτελέσματα από μια σημαντική μελέτη, η οποία αφορά μια νέα θεραπεία ασθενών που έχουν ήδη λάβει θεραπεία για μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού. Η πολυκεντρική μελέτη Φάσης III, με την ονομασία VELOUR, αφορά την αξιολόγηση του φαρμάκου aflibercept και τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Οκτωβρίου 2012 της Επιστημονικής Επιθεώρησης Κλινικής Ογκολογίας - Journal of Clinical Oncology (JCO). Στην μελέτη, που πήραν μέρος 1.226 ασθενείς, το aflibercept σε συνδυασμό με το χημειοθεραπευτικό σχήμα FOLFIRI (5-φθοριοουρακίλη, λευκοβορίνη, ιρινοτεκάνη) έδειξε μια στατιστικά σημαντική βελτίωση στη συνολική επιβίωση, στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου και στο συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης του όγκου. Παγκοσμίως, ο καρκίνος του παχέος

64

1.

εντέρου αποτελεί τον τρίτο σε συχνότητα διάγνωσης καρκίνο στον ανδρικό πληθυσμό και το δεύτερο στο γυναικείο πληθυσμό, με πάνω από 1,2 εκατ. νέα περιστατικά να καταγράφονται το 2008. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ένας από τους πιο θανατηφόρους καρκίνους, μόνο το 2008 οδήγησε σε περισσότερους από 600.000 θανάτους σε ολόκληρο τον κόσμο. Σχεδόν το 60% των περιστατικών του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού διαγιγνώσκονται σε τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό στάδιο. Παρόλο που το ποσοστό επιβίωσης στο πρώιμο στάδιο της νόσου είναι σχετικά υψηλό, από τη στιγμή που ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού παρουσιάσει μετάσταση σε απομακρυσμένα όργανα, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης εκτιμάται στο 12%. Τα δεδομένα της μελέτης υποστήριξαν την έκδοση άδειας κυκλοφορίας του

/ Οκτώβριος 2012

aflibercept από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων στις 3 Αυγούστου 2012 κατόπιν μιας διαδικασίας αξιολόγησης κατά προτεραιότητα (Priority Review). Το aflibercept έχει εγκριθεί στις Η.Π.Α. με την κοινή ονομασία ziv-aflibercept, για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού των οποίων η νόσος είναι ανθεκτική ή έχει υποτροπιάσει, μετά τη λήψη θεραπείας με βάση την οξαλιπλατίνη. Στις Η.Π.Α., το aflibercept είναι κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα της Regeneron Pharmaceuticals, Inc. Οι δύο εταιρείες θα μοιράζονται εξίσου τα κέρδη του aflibercept παγκοσμίως, αφού η Regeneron εκπληρώσει την υποχρέωσή της να καταβάλει το μερίδιό της για τα έξοδα κλινικής ανάπτυξης. Αιτήσεις άδειας κυκλοφορίας για το aflibercept έχουν κατατεθεί και βρίσκονται υπό αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊ-

ρομποτική χειρουργική ρουσίαση της εμπειρίας και των αποτελεσμάτων της στις παρακάτω Ρομποτικές Επεμβάσεις που αναλύθηκαν στο συνέδριο: Ρομποτική Αποκατάσταση Αχαλασίας Οισοφάγου Ρομποτική Κολεκτομή για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις Ρομποτική Παγκρεατεκτομή για καρκίνο παγκρέατος Αίσθηση έκανε στο συνεδριο και η παρουσίαση των επεμβάσεων Ρομποτικής Γυναικολογικής Χειρουργικής (υστερεκτομές, ινομυωματεκτομές, αφαίρεση κύστεων ω-

οθήκης κ.τ.λ.) από τον Δρα Κωνσταντινίδη και τον συνεργάτη του, γυναικολόγο χειρουργό Δρα Πέτρο Χειρίδη. Ο Δρ Κωνσταντινίδης, που είναι διευθυντής του τμήματος Γενικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, είναι πρωτοπόρος στον τομέα της χειρουργικής, καθώς το 1991 εισήγαγε την προχωρημένη λαπαροσκοπική χειρουργική στην Ελλάδα και το 2006 τη ρομποτική χειρουργική. Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει πάνω από 12.000 λαπαροσκοπικές και πάνω από 700 ρομποτικές επεμβάσεις με απόλυτη επιτυχία. Επίσης είναι πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής (ΕΕΕΡΧ) και της Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEERSS). Για την προσφορά του στη Ρομποτική Χειρουργική Μιας Τομής, ο παγκοσμίου φήμης χειρουργός M.Gagner «απένειμε» στον Δρα Κωνσταντινίδη τον τίτλο του «Champion of Single Site Robotic Surgery».

Παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας, οι Έλληνες γιατροί πρωτοπορούν σε διεθνές επίπεδο στον τομέα της ρομποτικής χειρουργικής

κό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και άλλες ρυθμιστικές αρχές ανά τον κόσμο. Με έδρα στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ) και το Βιτρύ της Γαλλίας, ο τομέας ογκολογίας της Sanofi εφαρμόζει καινοτόμες προσεγγίσεις στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων και την κλινική ανάπτυξή τους. Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει 10 προϊόντα που διατίθενται στην αγορά και περισσότερες από 15 υπό έρευνα ουσίες που βρίσκονται στο στάδιο της κλινικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων μικρομοριακών και βιολογικών παραγόντων.

65

Οικονομική επικαιρότητα

Πρωτιά για την Accurate

3.

H

εταιρεία Accurate Health Auditing & Consulting A.E. έγινε πρόσφατα η μοναδική ιατρική ελεγκτική εταιρεία στη χώρα μας που έχει πιστοποιηθεί κατά ISO 27001:2005 για το Σύστημα Διαχείρισης και Ασφάλειας των Πληροφοριών. Η σημαντική αυτή διάκριση τοποθετεί πλέον την εταιρεία σε μια επίλεκτη ομάδα επιχειρήσεων παγκοσμίως και την καθιστά πρωτοπόρο στον κλάδο της στην Ελλάδα.

Η πιστοποίηση έγινε από την TUV Austria Hellas. Το ISO 27001 είναι το διεθνές πρότυπο πιστοποίησης συστημάτων διαχείρισης ασφάλειας πληροφοριών το οποίο αφορά τις επιχειρήσεις. Στόχος είναι να αποτρέπονται αποτελεσματικά οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την ασφάλεια των πληροφορικών συστημάτων και να εξασφαλίζεται η ορθή διαχείριση των ευαίσθητων και σημαντικών πληροφοριών που παρέχονται στην εταιρεία από τον πελάτη. Το ISO 27001 εξασφαλίζει ότι, στις διαδικασίες της, η Accurate Α.Ε. έχει ενσωματώσει την ασφάλεια των πληροφοριών σε όλα τα πεδία των δραστηριοτήτων της, ώστε να εξασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα, η διαθεσιμότητα και η ακεραιότητα όλου του ενεργητικού των κρίσιμων πληροφοριών και των προσωπικών δεδομένων που έχει στην κατοχή της, διασφαλίζοντας έτσι την προστασία της πληροφορίας, τόσο της εταιρείας όσο και των πελατών της, από ο-

66

/ Οκτώβριος 2012

ποιονδήποτε κίνδυνο. Η Accurate δραστηριοποιείται στον τομέα των ιατροασφαλιστικών, συμβουλευτικών και ιατρικών υπηρεσιών και εξειδικεύεται στην παροχή ανεξάρτητων ιατρικών ελεγκτικών υπηρεσιών για λογαριασμό σημαντικών ασφαλιστικών εταιρειών (Εθνική Ασφαλιστική, Generali, Metlife Alico, Allianz, κ.ά.), αλλά και ασφαλιστικών ταμείων (ΟΠΑΔ, ΤΥΠΕΤ). Ο κ. Σωτήρης Παπασπυρόπουλος, πρόεδρος της Accurate, δήλωσε: «Η συνεχής βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχουμε, όσο και η ασφάλεια των πληροφοριών που διαχειριζόμαστε, αποτελούν βασική προτεραιότητα για την εταιρεία μας. Η πιστοποίησή μας σημαίνει ότι οι πελάτες και συνεργάτες της Accurate μπορούν να είναι σίγουροι ότι υιοθετούμε τις αυστηρότερες διεθνείς προδιαγραφές διαχείρισης ασφάλειας πληροφοριών, κατά τη διάρκεια διαχείρισης των ευαίσθητων δεδομένων τους».

Βράβευση της Ελλάδας στον αγώνα κατά της κακής διατροφής

4.

Η

ελληνική εκπροσώπηση έλαβε υποτροφία ύψους 30,000 ευρώ ως αναγνώριση της υποδειγματικής δουλειάς που έχει γίνει για την καταπολέμηση της κακής διατροφής και τη δραστική αλλαγή στην κλινική ρουτίνα με την υιοθέτηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου. Η βραβευμένη εργασία, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Κούβελα και τον Δρα Χουρδάκη, είχε 2 πρωταρχικούς στόχους: Την υιοθέτηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου για την αναγνώριση και Τη διαχείριση της κακής διατροφής και τη διασφάλιση των διεθνών προδιαγραφών και των εκπαιδευτικών υλικών στα ελληνικά. Αμφότεροι οι στόχοι επιτεύχθηκαν. Μιλώντας κατά την απονομή, ο καθηγητής Pierre Singer, επικεφαλής της Επιτροπής της ESPEN, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η συμμετοχή της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Διατροφής και Μεταβολισμού έδειξε ενδελεχή γνώση και αποφασιστικότητα για την καταπολέμηση της κακής διατροφής, που δημιουργεί προβλήματα υγείας και είναι ένα κόστος για το εγχώριο σύστημα υγείας. Οι ολιστικές και καινοτόμες προτάσεις τους για την εξεύρεση πόρων σε περίοδο οικονομικής ύφεσης και πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα ήταν πραγματικά εντυπωσιακές. Ελπίζουμε η υποτροφία να ωθήσει την ομάδα ώστε να συνεχίσει τη σημαντική της δουλειά και να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες χώρες». Από την πλευρά του ο Δρ Χουρδάκης σχολίασε: «Είμαστε περήφανοι που μπορούμε να πούμε πως και οι δύο στόχοι μας έχουν επιτευχθεί, παρόλα αυτά ο κύριος σκοπός μας ήταν να αλλάξουμε την ελληνική νομοθεσία για να επωφεληθεί το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού. Η νέα νομοθεσία περιλαμβάνει κριτήρια, συμπεριλαμβα-

νομένης της εισαγωγής κλινικών μονάδων διατροφής αλλά και ομάδων υποστήριξης διατροφής σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και να καθιερωθεί η υποχρεωτική εξέταση για τις συνέπειες της κακής διατροφής. Επίσης μεταφράσαμε στα ελληνικά τα ήδη υπάρχοντα υλικά της ESPEN, ως ένα οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ο οποίος επιτρέπει σε ένα μεγαλύτερο αριθμό γιατρών, αλλά και φροντιστών, να είναι ενήμεροι αλλά και εκπαιδευμένοι σε θέματα τα οποία σχετίζονται με την κακή διατροφή, αυξάνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την ευαισθητοποίηση. Είμαστε ευχαριστημένοι που λάβαμε αυτή την υποτροφία από το MNI και ανυπομονούμε να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω, προκειμένου να εκπαιδευτούν οι συνάδελφοί μας και γενικότερα ο κοινωνικός μας κύκλος για να μειωθούν οι συνέπειες της κακής διατροφής». Η αναγνώριση της κακής διατροφής συνεχίζει να αυξάνεται σε όλη την Ευρώπη και τώρα θεωρείται περισσότερο διαδεδομένη από την παχυσαρκία. Οι δαπάνες οι οποίες σχετίζονται με την κακή διατροφή στην Ευρώπη ανέρχονται σήμερα στο εντυπωσιακό ποσό των 170 δισ. ευρώ ετησίως - σχεδόν διπλάσιο του ποσού που δαπανήθηκε για την παχυσαρκία, βασιζόμενου στην εκτίμηση και των στοιχείων του Ηνωμένου Βασιλείου. Επιπλέον εκτιμάται πως περίπου 33 εκατ. άνθρωποι κινδυνεύουν εξαιτίας της κακής διατροφής και 50% των - ήδη - ασθενών δεν λαμβάνουν την κατάλληλη διατροφική παρέμβαση, παρά τη διαθεσιμότητα αποτελεσματικών λύσεων. Περισσότερες πληροφορίες για την ελληνική συμμετοχήδιατίθενται στον ιστότοπο www.medicalnutritionindustry.com ή στον www.ESPEN.org (βλέπε: Κακή διατροφή/ μάχη κατά της κακής διατροφής).

Η Ελληνική Εταιρεία Κλινικής Διατροφής και Μεταβολισμού έλαβε το ΜΝΙ award για το 2012, μια διάκριση που απονέμεται στους φορείς που καινοτομούν στην καταπολέμηση της κακής διατροφής ανά την Ευρώπη. Η βράβευση έγινε κατά τη διάρκεια του 34ου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Διατροφής και Μεταβολισμού (ESPEN)

5.

νας… Greco στην Έ GSK Ελλάδος

Τη θέση του Γενικού Διευθυντή GlaxoSmithKline Ελλάδας με έδρα την Αθήνα, ανέλαβε από τις 3 Σεπτεμβρίου 2012 ο κ. Roberto Grecο, κατόπιν της μετακίνησης του κ. Γιώργου Κατζουράκη στα κεντρικά της GlaxoSmithKline στο Λονδίνο, ως Senior Vice President Established Markets, Pharmaceuticals Europe. Ο κ. Greco διαθέτει πενταετή εμπειρία στον κλάδο του φαρμάκου, ενώ από το 2010 μέχρι σήμερα κατείχε τη θέση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου για την Ελλάδα και την Κύπρο στην φαρμακευτική εταιρία AstraZeneca. Επιπρόσθετα, ο κ. Greco διαθέτει δεκαετή εμπειρία στα καταναλωτικά προϊόντα έχοντας εργασθεί στην Coca Cola Company (1996-2006) σε πολλαπλούς ρόλους με ανοδική πορεία. Ο κ. Greco γεννήθηκε το 1968 στην Ιταλία και ζει στην Ελλάδα από το 2005 με την Ελληνίδα σύζυγό του. Έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο «La Sapienza» στη Ρώμη, καθώς επίσης διαθέτει πιστοποίηση Ορκωτού Λογιστή.

67

Οικονομική επικαιρότητα

6. Η Teva ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας στην Ουγγαρία ενός νέου εργοστασίου παραγωγής στείρων προϊόντων. Η επένδυση 110 εκατ. δολ. καθιστά αυτό το νέο εργοστάσιο ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον εξελιγμένα εργοστάσια του κόσμου, με ετήσια δυνατότητα παραγωγής 160-200 εκατ. ενέσιμων μονάδων

7.

ρών της Ευρώπης και της Άπω Ανατολής. Ο CEO της TEVA Pharmaceutical Works Hungary υπογραμμίζει: «Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι γι’ αυτήν την επένδυση, αλλά ακόμη πιο υπερήφανοι για τους εργαζόμενους της εταιρείας μας, που ονειρεύτηκαν, σχεδίασαν, κατασκεύασαν, εξόπλισαν και εργάζονται σε αυτό το εργοστάσιο. Αυτό το εργοστάσιο συμβολίζει την αρμονία της πιο εξελιγμένης τεχνολογίας και της δημιουργικότητας και σκληρής δουλειάς των ανθρώπων μας». Ο χειρισμός των προηγμένων μηχανημάτων παραγωγής θα γίνεται από 263 έμπειρους και εξαιρετικά εκπαιδευμένους εργαζόμενους, ενώ παράλληλα, μια αυστηρή διαδικασία ποιοτικού ελέγχου – 1 στους 3 εργαζόμενους ανήκει στον τομέα

Συγγενείς καρδιοπάθειες: Η γνώση σώζει ζωές

Σημαντικός αριθμός ασθενών που χειρουργήθηκε σε παιδική ηλικία για συγγενή καρδιοπάθεια δεν παρακολουθείται συστηματικά από εξειδικευμένους γιατρούς. Το γεγονός αυτό θεωρείται ιδιαίτερα ανησυχητικό, γιατί υπολογίζεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό από αυτή την ομάδα των ασθενών μπορεί να εκδηλώσει προβλήματα, όπως είναι η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση. Αυτό τονίστηκε σε επιστημονική εκδήλωση που οργανώθηκε από την καρδιολογική κλινική του Γ.Ν. «Ασκληπιείου» Βούλας και του Mediterraneo Hospital, με την ευγενική χορηγία της φαρμακευτικής εταιρείας βιοτεχνολογίας Actelion. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι ανωμαλίες διάπλασης της καρδιάς που φέρει μαζί του το άτομο από την ημέρα της γέννησής του. Στη χώρα μας, σήμερα, 1.000 μωρά με συγγενείς καρδιοπάθειες γεννιούνται κάθε χρόνο. Από αυτά, το 80-90% επιβιώνουν μέχρι την ενήλικη ζωή. Σήμερα υπάρχουν περισσότεροι ενήλικες με συγγενείς καρδιοπάθειες σε σχέση με παιδιά, οι οποίοι θα πρέπει να παρακολουθούνται εφ’ όρου ζωής σε εξειδικευμένα κέντρα. Ο πραγματικός επιπολασμός των συγ-

68

Μ

ε έκταση 15.000 τ.μ και με μια σπονδυλωτή αρχιτεκτονική δομή, το νέο εργοστάσιο δεν είναι μόνο ένα από τα μεγαλύτερα, αλλά και ένα από τα πλέον ευέλικτα του κόσμου. Η παραγωγή σε 6 ανεξάρτητες δομικές μονάδες μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί στις ανάγκες της αγοράς, καθώς ακόμη και 6 διαφορετικά προϊόντα μπορούν να παραχθούν ταυτόχρονα ή σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης για κάποιο συγκεκριμένο προϊόν, οι δυνατότητες παραγωγής των μονάδων μπορούν να συνενωθούν. Λόγω των τεράστιων δυνατοτήτων παραγωγής και της ευελιξίας του, το νέο εργοστάσιο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των ασθενών για περισσότερες από 70 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α., των χω-

Νέο εργοστάσιο

γενών καρδιοπαθειών στους ενήλικες δεν είναι γνωστός. Τα δεδομένα από μητρώα ενδέχεται να υποεκτιμούν τον πληθυσμό των ενηλίκων με συγγενείς καρδιοπάθειες, καθώς περιλαμβάνουν δεδομένα μόνο από ασθενείς οι οποίοι παρακολουθούνται σε εξειδικευμένα κέντρα. Η επιβίωση και η ποιότητα ζωής των ατόμων με συγγενείς καρδιοπάθειες σχετίζεται απόλυτα με τη μορφή και τη βαρύτητα της νόσου. Για κάποια άτομα, οι συγγενείς καρδιοπάθειες αντιμετωπίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε τα άτομα να διατηρούν τον ενεργό τρόπο ζωής και να φθάνουν στην ενήλικη ζωή χωρίς ιατρική παρέμβαση. Για τα υπόλοιπα άτομα θα χρειαστεί να γίνει κάποιας μορφή ιατρική παρέμβαση (φαρμακευτική ή χειρουργική). Σήμερα η πρόγνωση είναι πολύ καλή χάρη στην αλματώδη πρόοδο που έχει σημειωθεί στην πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση και στις υπάρχουσες θεραπείες. Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση είναι μια νόσος των αρτηριών που συνδέουν την καρδιά με τους πνεύμονες (πνευμονικές αρτηρίες). Καθώς αναπτύσσεται, η ροή του αίματος διαμέσου των πνευμονικών αρτηριών περιορίζεται και η δεξιά πλευρά της καρδιάς λειτουργεί υπό αυξα-

/ Οκτώβριος 2012

νόμενη πίεση για να μπορέσει να ωθήσει το αίμα προς τους πνεύμονες. Επειδή πολλά από τα αρχικά συμπτώματα της ΠΑΥ – δύσπνοια, αίσθημα σύσφιξης στο θώρακα και κόπωση – είναι ήπια και μη ειδικά, οι ασθενείς διαγιγνώσκονται συχνά όταν η νόσος τους είναι ήδη πολύ σοβαρή. Η ΠΑΥ είναι μια ταχέως εξελισσόμενη νόσος, ακόμη και σε ήπια συμπτωματικούς ασθενείς, και έχει πολύ φτωχή πρόγνωση, αν μείνει χωρίς θεραπεία, με ένα διάμεσο ποσοστό επιβίωσης παρόμοιο με εκείνο ορισμένων κοινών νεοπλασιών: 2,8 έτη. Η έγκαιρη διάγνωση, η κατάλληλη χειρουργική και φαρμακευτική αντιμετώπιση, η συχνή παρακολούθηση σε ειδικά οργανωμένα κέντρα, η σωστή ενημέρωση των ασθενών, καθώς και η ευαισθητοποίηση τόσο των ίδιων όσο και του ιατρικού κόσμου, όπως επεσήμανε ο συντονιστής διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του Γ.Ν. «Ασκληπιείου» Βούλας, κ. Α. Μανώλης, μπορούν να συνεισφέρουν στην καλύτερη ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών. Τα κυριότερα συμπτώματα της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης, όπως ανέφερε ο διευθυντής επεμβατικής καρδιολογίας του Mediterraneo Hospital, κ.

από την TEVA του ποιοτικού ελέγχου - διασφαλίζει την υψηλή ποιότητα των προϊόντων. Με έδρα το Ισραήλ, η Teva έχει καθιερωθεί ως ηγέτιδα εταιρεία παγκόσμιας εμβέλειας στην αγορά γενοσήμων, με ένα διεθνές χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει πάνω από 1.300 μόρια και άμεση παρουσία σε περίπου 60 χώρες. Η έρευνα και ανάπτυξη πρωτότυπων φαρμακευτικών μορίων εστιάζεται κυρίως στις θεραπευτικές κατηγορίες του κεντρικού νευρικού συστήματος, της ογκολογίας, της αντιμετώπισης του πόνου, του αναπνευστικού και της υγείας της γυναίκας, καθώς επίσης και στα βιολογικά φάρμακα. Η Teva σήμερα απασχολεί περίπου 46.000 εργαζόμενους παγκοσμίως και το 2011 κατέγραψε καθαρά έσοδα 18.3 δισ.

δολ. Στην Ελλάδα, η Teva Hellas δραστηριοποιείται από το 2008 και διαθέτει σκευάσματα στις κατηγορίες των καινοτόμων, γενοσήμων και βιοομοειδών φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Α. Μαγγίνας, είναι ζάλη, εύκολη κόπωση, πόνος και αίσθημα σύσφιξης – το γνωστό επώδυνο «σφίξιμο» – στο θώρακα, συγκοπτικό επεισόδιο και περιφερικό οίδημα. Εκτός όμως από αυτά, το πιο συχνό και εξαιρετικά δυσάρεστο και εξουθενωτικό σύμπτωμα της σπάνιας αυτής νόσου είναι η πολύ έντονη δύσπνοια, που εκδηλώνεται με την παραμικρή προσπάθεια που καταβάλλει ο ασθενής. Εντούτοις, συνέχισε ο κ. Μαγγίνας, πολύ συχνά, η διάγνωση της ΠΑΥ γίνεται με σημαντική καθυστέρηση, γιατί οι ασθενείς τείνουν να αγνοούν τα συμπτώματα αυτά ή να τα αποδίδουν σε κούραση και κακή φυσική κατάσταση ή μια κάποια εξάντληση του οργανισμού, οπότε και δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αφήνουν τη νόσο να εξελίσσεται, με προοδευτική επιδείνωση των συμπτωμάτων. Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, τα συμπτώματα είναι πλέον εξαιρετικά έντονα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να δυσκολεύεται να εκτελέσει ακόμη και τις πιο απλές καθημερινές ενέργειές του, όπως να ντυθεί ή να κάνει λίγα βήματα. Σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες των Διεθνών Επιστημονικών Εταιρειών για τη

σωστή αντιμετώπιση της πνευμονικής αρτηριακής πίεσης (ΠΑΥ), ο απαιτούμενος έλεγχος και η τακτική παρακολούθηση των ασθενών πρέπει να γίνονται σε εξειδικευμένα κέντρα. Στη χώρα μας, τέτοια κέντρα λειτουργούν σήμερα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε άλλες μεγάλες πόλεις στην περιφέρεια. Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, τόνισε η αναπληρώτρια διευθύντρια του παιδοκαρδιολογικού τμήματος στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, κα Σ. Αποστολοπούλου, αντιμετωπίζεται με εξαιρετικά αποτελέσματα με τη χορήγηση της φαρμακευτικής ουσίας bosentan (Tracleer) σε παιδιά και ενήλικες. Είναι ασφαλής για μακροχρόνια χρήση, ενώ χορηγείται από το στόμα δύο φορές την ημέρα, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από την ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων. Σύμφωνα δε με την κλινική μελέτη BREATHΕ-5, η χρήση της θεραπευτικής ουσίας bosentan σε ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες βελτιώνει σημαντικά την πνευμονική κυκλοφορία και την ικανότητα σωματικής άσκησης των ασθενών σε 16 μόλις εβδομάδες από την έναρξή της, γεγονός που συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα της καθημερινής ζωής.

69

Οικονομική επικαιρότητα

Αλλαγή φρουράς στην Pfizer Hellas

8.

Ο Erik Nordkamp ανέλαβε από την 1η Αυγούστου το «τιμόνι» της Pfizer Hellas, αντικαθιστώντας τον Pierre Gaudreault, ο οποίος αποφάσισε να αποχωρήσει από την Pfizer, έπειτα από 15 χρόνια επιτυχημένης πορείας στην εταιρεία

70

Η

επιλογή του Nordkamp – ο οποίος όπως όλα δείχνουν ήρθε για να μείνει – σηματοδοτεί, όπως φαίνεται, το τέλος μιας ταραχώδους περιόδου για την Pfizer Hellas, που σημαδεύτηκε από την αιφνίδια απομάκρυνση της κ. Κατερίνας Καρέλα και τις απολύσεις ικανού αριθμού εργαζομένων κυρίως στον τομέα των πωλήσεων.

/ Οκτώβριος 2012

Όπως ανακοίνωσε η Pfizer Hellas, ο Erik Nordkamp είναι 43 ετών και διαθέτει 13 χρόνια εμπειρίας στη φαρμακευτική αγορά. Από τον Οκτώβριο του 2010 μέχρι σήμερα, είχε καθοριστικό ρόλο στην Pfizer, ως Head of Strategy/ Senior Director στο τμήμα του Primary Care σε Ευρώπη και Καναδά. Από τη θέση αυτή είχε ηγετικό ρόλο στη στρατηγική αξιολόγηση και την αναβάθμιση του λειτουργικού μοντέλου της εταιρείας. Πριν από την ένταξή του στην Pfizer, εργάστηκε στην εταιρεία Elli Lilly σε μια σειρά από ηγετικές επιχειρησιακές θέσεις σε επίπεδο χώρας (επικεφαλής επιχειρησιακών μονάδων στη M. Βρετανία και στη Γερμανία), αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο (εγκατέστησε τη μεθοδολογία Lean Six Sigma στον Οργανισμό και ηγήθηκε της μετατροπής του ευρωπαϊκού εμπορικού μοντέλου). Ο Εrik Nordkamp θα είναι γενικός διευθυντής της επιχειρησιακής μονάδας του Primary Care. Κατάγεται από την Ολλανδία και έχει πτυχίο Επιστημών Υγείας από το πανεπιστήμιο Nijmegen της Ολλανδίας, MBA από το πανεπιστήμιο Erasmus του Ρότερνταμ στην Ολλανδία και μεταπτυχιακό στη Διαχείριση Περιβάλλοντος από το πανεπιστήμιο του Varese της Ιταλίας.

Επέκταση της συνεργασίας Interamerican – ΙΑΣΩ

9.

Η

συνεργασία των δύο ομίλων εξασφαλίζει την παροχή νοσοκομειακών υπηρεσιών από τη μαιευτική–γυναικολογική κλινική ΙΑΣΩ σε κάθε ασφαλισμένη με πρόγραμμα υγείας Medisystem, αλλά και για κάθε τύπου πρόγραμμα υγείας της Interamerican. Η συμφωνία προβλέπει την απευθείας κάλυψη από την Interamerican των ασφαλισμένων που επιλέγουν το ΙΑΣΩ για νοσηλεία για γυναικολογικά περιστατικά. Σημειώνεται ότι η σύμβαση του ΙΑΣΩ με τον ΕΟΠΥΥ παρέχει τη δυνατότητα, για τα ασφαλιστήρια της Interamerican στα οποία προβλέπεται συμμετοχή στο κόστος της νοσηλείας, να συμμετέχει απευθείας ο ασφαλιστικός φορέας στο κόστος αυτό προς όφελος των ασφαλισμένων. Ο κ. Γ. Σταματίου, πρόεδρος του Ομίλου ΙΑΣΩ και ο κ. Γ. Βελιώτης, γενικός διευθυντής ζωής και υγείας της Interamerican, αναφερόμενοι στη συνεργασία τόνισαν τον κοινό στόχο της πληρέστερης κάλυψης της υγείας των ασφαλισμένων της εταιρείας με τη δεδομένη ποιότητα υπηρεσιών της μεγαλύτερης γυναικολογικής κλινικής στην Ελλάδα. Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Ομίλου ΙΑΣΩ κ. Γ. Σταματίου, αναφέρθηκε στην ήδη πολύ καλή συνεργασία των δύο ομίλων στη Θεσσαλία, όπου η Γενική Κλινική ΙΑΣΩ Θεσσαλίας είναι ο μοναδικός συμβεβλημέ-

Η Interamerican και ο Όμιλος ΙΑΣΩ ανακοίνωσαν την επέκταση της συνεργασίας που έχουν αναπτύξει, με την ένταξη της μαιευτικής και γυναικολογικής κλινικής ΙΑΣΩ στο δίκτυο των συνεργαζόμενων με την Interamerican νοσηλευτηρίων, στο πλαίσιο του ευρύτερου δικτύου υγείας της ασφαλιστικής εταιρείας

νος πάροχος υγείας στην περιφέρεια, καλύπτοντας με πληρότητα και ασφάλεια όλα τα περιστατικά της περιοχής. Η Interamerican έχει αναπτύξει πανελλαδικά το δίκτυο υγείας για τους ασφαλισμένους της, που αριθμεί 1.295 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, εκ των οποίων οι 385 απαρτίζουν το δίκτυο χειρουργών-ειδικών

συνεργατών που αμείβονται απευθείας από την εταιρεία. Στο δίκτυο υγείας περιλαμβάνονται, επίσης, 233 συνεργαζόμενα διαγνωστικά κέντρα και 17 κλινικές (σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία και Κρήτη).

71

Οικονομική επικαιρότητα

10. Τον «κώδωνα του κινδύνου» όσον αφορά την επιβίωση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας κρούει η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), εξαιτίας της υποστελέχωσης του ΕΟΦ και μιας σειράς εξοντωτικών μέτρων και αποφάσεων που ακυρώνουν οποιαδήποτε αναπτυξιακή πρωτοβουλία

Αποτελέσματα μελετών που παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης του Διαβήτη (EASD) στο Βερολίνο, έδειξαν ότι μια νέα κατηγορία φαρμάκων προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα, με μεγαλύτερη ασφάλεια. Πρόκειται για φαρμακευτικές ουσίες που ονομάζονται αναστολείς DPP-4, οι οποίες ενισχύουν τη φυσική ικανότητα του σώματος να ελέγξει τη γλυκόζη αίματος. Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν εκλεκτικά και αναστρέψιμα τη δράση του ενζύμου διπεπτιδυλική πεπτιδάση 4, που διασπά τις ινκρετίνες. Αυτές είναι οι ορμόνες που απελευθερώνονται από το έντερο μετά το γεύμα και διεγείρουν την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας. Αναστέλλοντας τη διάσπαση των ινκρετινών ορμονών μέσω της αναστολής του υπευθύνου για τη διάσπασή τους ενζύμου, επιτυγχάνουμε αυξημένα επίπεδα ινκρετινών στο αίμα, μεγαλύτερη διέγερση και παραγωγή ινσουλίνης από το πά-

72

Σ

Έλλειψη προσωπικού στον

ύμφωνα με την ΠΕΦ, ο ΕΟΦ, παρόλη τη θεσμική του ιδιότητα ως εθνική ρυθμιστική αρχή του φαρμάκου, βρίσκεται, εδώ και καιρό, σε φάση εσωστρέφειας, γεγονός αναμενόμενο, δεδομένης της υποχρηματοδότησης, καθώς και της – κατά 40% – υποστελέχωσής του. Παρά λοιπόν τις φιλότιμες προσπάθειες της διοίκησης και του εναπομεί-

γκρεας, όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά. Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν τα δεδομένα από μια μελέτη, στην οποία πήραν μέρος 45.000 ασθενείς και αφορούσε την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου Galvus (βιλνταγλιπτίνη), που ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Τα πιο σημαντικά ευρήματα ήταν ότι: Η προσθήκη του φαρμάκου αυτού στα υπάρχοντα αντιδιαβητικά δισκία μείωσε περαιτέρω τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) κατά 1,13 μονάδες, γεγονός πολύ σημαντικό. Ο δείκτης αυτός πρέπει να διατηρείται κάτω του 7. Μεγαλύτερος αριθμός ασθενών ανταποκρίθηκε στη θεραπεία χωρίς να εμφανίσει τα τυπικά προβλήματα, που εμφανίζονται με τις συνήθεις αντιδιαβητικές αγωγές, όπως περιφερικό οίδημα, υπογλυκαιμικά συμβάντα, διακοπή της αγωγής λόγω γαστρεντερικών συμβάντων

/ Οκτώβριος 2012

ναντος προσωπικού, ο ΕΟΦ φαίνεται να οδηγείται σταδιακά στην απαξίωση, καλούμενος να διεκπεραιώσει έναν τεράστιο φόρτο εργασίας, ενώ την ίδια στιγμή βρίσκεται με «δεμένα χέρια». Δραματικές είναι οι επιπτώσεις της κατάστασης που επικρατεί στον ΕΟΦ όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητα και την εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών φαρμακο-

ή πρόσληψη βάρους (πάνω από 5%). Με απλά λόγια, το κύριο πλεονέκτημα των φαρμάκων αυτών είναι ότι σχεδόν εκμηδενίζουν τις πιθανότητες εμφάνισης υπογλυκαιμιών, που αποτελούν το μεγάλο φόβο γιατρών και ασθενών. Παράλληλα, προσφέρουν έλεγχο του σακχάρου χωρίς κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους, χωρίς να επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα και μπορούν να ληφθούν με ασφάλεια από άτομα που έχουν νεφρική δυσλειτουργία ή και ανεπάρκεια. «Η μελέτη EDGE - μία από τις μεγαλύτερες μελέτες που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής στο διαβήτη τύπου ΙΙ - παρέχει στους ασθενείς και τους γιατρούς πραγματικά στοιχεία σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα του Galvus», δήλωσε ο Timothy Maloney, Global Business Franchise Head, Primary Care της Novartis. Στο διαβήτη τύπου ΙΙ η ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος με μία και μόνο θεραπεία γίνεται όλο και πιο δύ-

ΕΟΦ καταγγέλλει η ΠΕΦ βιομηχανιών. Παράγοντες της φαρμακευτικής αγοράς υπογραμμίζουν την ανάγκη αναδιάρθρωσης του Οργανισμού, επισημαίνοντας τις καθυστερήσεις στις εγκριτικές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, η αδειοδότηση των εισαγομένων γενοσήμων διεκπεραιώνεται σε μόλις 3 μήνες, την ίδια στιγμή που για τα εγχωρίως παραγόμενα γενόσημα, το διάστημα αυτό ξεπερνά πολλές φορές ακόμη και τα 2 χρόνια. Έτσι, ακυρώνεται κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών μέσα από την εξαγωγική τους δραστηριότητα, προκειμένου να παραμείνουν βιώσιμες σε ένα ασφυκτικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Ο πρόεδρος της ΠΕΦ, κ. Δημήτρης Δέμος, περιέγραψε την κατάσταση ως εξής: «Η αποδυνάμωση του ΕΟΦ καθιστά ολοένα και πιο δυσχερές το έργο του και επιτείνει την ασφυξία στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Όταν μια σειρά από εξοντωτικά μέτρα μετατρέπουν σε «Οδύσσεια» τη δραστηριο-

σκολη. Ωστόσο, η προσθήκη θεραπειών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της υπογλυκαιμίας, της πρόσληψης βάρους και των γαστρεντερικών προβλημάτων. Η μελέτη EDGE δείχνει την αποτελεσματικότητα της βιλνταγλιπτίνης στην καθημερινή κλινική πράξη, σε συνδυασμό με άλλες αντιδιαβητικές θεραπείες, που χορηγούνται από το στόμα, χωρίς όμως να παρατηρούνται ανεπιθύμητες ενέργειες. Η μελέτη με τίτλο EDGE (Effectiveness of Diabetes control with vildagliptin and vildagliptin/metformin) είχε και ανησυχητικά συμπεράσματα. Όπως ανέφερε ο Chantal Mathieu, καθηγητής ιατρικής στο βελγικό πανεπιστήμιο του Leuven, «παρά τις κατευθυντήριες οδηγίες που συνιστούν την έναρξη της συνδυαστικής θεραπείας όταν τα επίπεδα της HbA1c παραμένουν πάνω από 7,0% για 3 μήνες, φαίνεται ότι επικρατεί κλινική αδράνεια, με τους γιατρούς να περιμένουν μέχρι τα επίπεδα της

ποίηση στην εγχώρια αγορά, η αδυναμία του Οργανισμού να επιταχύνει τις διαδικασίες έγκρισης των εγχωρίως παραγόμενων γενοσήμων μάς δένει τα χέρια. Η εξαγωγική μας δραστηριότητα, που μέχρι σήμερα μας κρατά στη ζωή και μας γεμίζει ελπίδα, δυσχεραίνεται επικίνδυνα. Καλούμε τους ιθύνοντες στο χώρο της υγείας να προβληματιστούν πολύ σοβαρά, δεδομένου ότι διακυβεύεται όχι μόνο η επιβίωση ενός μοναδικού παραγωγικού θύλακα, αλλά και το ίδιο το κοινωνικό αγαθό της δημόσιας υγείας».

γλυκόζης αίματος να υπερβούν το 8,0% για να προσθέσουν νέα θεραπεία». Οι κλινικοί γιατροί που έλαβαν μέρος στη μελέτη ξεκίνησαν τη συνδυαστική θεραπεία με μέση αρχική HbA1c της τάξεως του 8,16%. Η αρχική HbA1c για την έναρξη της συνδυαστικής θεραπείας ποίκιλε σημαντικά ανά περιοχή, με μέσο όρο 7,7% στην Ανατολική Ασία, 7,9% στην Ευρώπη, 8,5% στη Λατινική Αμερική, 8,5% στη Μέση Ανατολή και 8,6% στην Ινδία. Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει διεθνώς ανάγκη η χρήση του συνδυασμού των αντιδιαβητικών φαρμάκων να ξεκινά νωρίτερα. Το Galvus (βιλνταγλιπτίνη) έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 100 χώρες παγκοσμίως, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Παρασκευάζεται από την ελβετική φαρμακοβιομηχανία Novartis και ενδείκνυται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με μετφορμίνη, σουλφονυλουρία, θειαζολιδινεδιόνη ή ινσουλίνη.

73

Οικονομική επικαιρότητα

Νέα αντιδιαβητική θεραπεία από τη Sanofi

12.

Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης του Διαβήτη (EASD) για μια νέα θεραπεία που βρίσκεται υπό ανάπτυξη από τη γαλλική φαρμακοβιομηχανία Sanofi.

74

Π

ρόκειται για την ουσία λιξισενατίδη, η οποία σε συνδυασμό με βασική ινσουλίνη και από του στόματος αντιδιαβητικά δισκία, βελτίωσε σημαντικά το γλυκαιμικό έλεγχο. Η ουσία είναι αγωνιστής των υποδοχέων GLP-1. Το GLP-1 είναι ένα φυσικό πεπτίδιο που εκκρίνεται εντός λίγων λεπτών μετά τη λήψη ενός γεύματος. Είναι γνωστό ότι καταστέλλει την έκκριση γλυκαγόνης από τα παγκρεατικά α-κύτταρα και διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης από τα παγκρεατικά β-κύτταρα. Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα δύο προχωρημένων μελετών, οι οποίες επιβεβαίωσαν τη θετική δράση της νέας ουσίας στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ειδικότερα, η μία μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση της λιξισενατίδης μία φορά τη μέρα, επιβράδυνε σημαντικά τη γαστρική κένωση, μια διαδικασία που συνοδεύεται από σημαντική μείωση των επιπέδων του μεταγευματικού σακχάρου στο αίμα. «Η γαστρική κένωση, ο ρυθμός δηλαδή με τον οποίο η τροφή περνά από το στομάχι στο λεπτό έντερο, ρυθμίζεται από το GLP-1 και έχει καθοριστική σημασία για τα επίπεδα του μεταγευματικού σακχάρου αίματος, τόσο σε ένα υγιές άτομο όσο και σε ένα άτομο με διαβήτη», εξηγεί ο καθηγητής Michael Horowitz από το Royal Adelaide Hospital στην Αυστραλία. Ακόμη, ανέφερε ότι «δεν είναι όλοι οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 ίδιοι. Εκείνοι, όπως η λιξισενατίδη, που σχετίζονται με μια συνεχή επιβράδυνση της γαστρικής

/ Οκτώβριος 2012

κένωσης, με επακόλουθη σημαντική μείωση των επιπέδων μεταγευματικού σακχάρου αίματος, είναι πιθανό να συμπληρώνουν με τον καλύτερο τρόπο τη μείωση του σακχάρου νηστείας που επιτυγχάνεται με τη βασική ινσουλίνη, ώστε να βοηθήσουν τους ασθενείς με Διαβήτη Τύπου 2 να επιτύχουν τα επιθυμητά επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c». Η δεύτερη μελέτη έδειξε ότι το νέο φάρμακο, σε συνδυασμό με βασική ινσουλίνη και αντιδιαβητικά δισκία (κυρίως μετφορμίνη), μείωσε σημαντικά τα επίπεδά της σε άτομα με Διαβήτη Τύπου 2. Οι ασθενείς είτε λάμβαναν για πρώτη φορά θεραπεία με ινσουλίνη είτε ακολουθούσαν ήδη θεραπεία με ινσουλίνη (για μέσο χρονικό διάστημα 3,1 ετών). Παρόλο που οι θεραπείες με βασική ινσουλίνη παρέχουν αποτελεσματικό έλεγχο του σακχάρου νηστείας, εξαιτίας της εξέλιξης της νόσου, κάποιοι ασθενείς με την πάροδο του χρόνου μπορεί να μην πετυχαίνουν τους στόχους και να χρειάζονται επιπρόσθετη θεραπευτική αγωγή. Επομένως, σύμφωνα με τους ειδικούς, ένας GLP-1 αγωνιστής που έχει αποδεδειγμένη επίδραση στα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου, σε συνδυασμό με βασική ινσουλίνη, μπορεί να είναι επωφελής γι’ αυτούς τους ασθενείς. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έκανε δεκτό το φάκελο για έγκριση και χορήγηση άδειας κυκλοφορίας για τη λιξισενατίδη το Νοέμβριο του 2011. Αν όλα εξελιχθούν ομαλά, η έγκριση αναμένεται εντός των επόμενων μηνών.

Νέοι ορίζοντες στην έρευνα για την υγεία

13.

Ο

κύκλος ομιλιών, που διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας του ΕΙΕ, εντάσσεται στο πρόγραμμα μορφωτικών εκδηλώσεων «Επιστήμης Κοινωνία» του ΕΙΕ. Στόχος είναι η ενημέρωση του κοινού για τα σύγχρονα επιτεύγματα και τις εξελίξεις της έρευνας σε τομείς που αφορούν τα φάρμακα, τα βλαστοκύτταρα, τα λειτουργικά τρόφιμα και τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις.

Επίσης, θα παρουσιασθεί η πρόοδος στην έρευνα σχετικά με την επίδραση στην υγεία - κατά την παιδική και την ενήλικη ζωή - των περιβαλλοντικών εκθέσεων, ακόμη και κατά τη διάρκεια της κύησης. Παράλληλα, ερευνητές του Ινστιτούτου Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών θα παρουσιάσουν τις ερευνητικές τους δραστηριότητες. Σημειώνεται ότι ο κύκλος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του αείμνηστου Κωνσταντίνου Σέκερη, ως μια ελάχιστη προσφορά στο έργο και τη φυσιογνωμία του. Ο ίδιος θεσμοθέτησε στο πρόγραμμα των μορφωτικών εκδηλώσεων τον κύκλο ομιλιών «Κοινωνία & Υγεία» και ακούραστα σχεδίαζε, συμμετείχε και συντόνιζε όλες τις ομιλίες, με την προσωπική του δε ακτινοβολία διοχέτευε απλόχερα την επιστημονική του σοφία με σαφήνεια και απλότητα. Στο πλαίσιο του κύκλου αυτού, πραγματοποιήθηκε ήδη ένα διήμερο επιστημονικό συνέδριο (10-11 Oκτωβρίου 2012) το οποίο διοργανώνει, για 5η χρονιά, το Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Οrebro (Σουηδίας) με τίτλο:

«Από την ανάδειξη νέων βιοδεικτών νοσηρότητας και την ταυτοποίηση φαρμακευτικών στόχων στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών ουσιών». Ο νέος κύκλος ομιλιών του ΕΙΕ καλύπτει τα ακόλουθα θέματα: Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012: H νόσος Alzheimer και συναφείς εκφυλιστικές παθήσεις - Σύγχρονες εξελίξεις στην έρευνα Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012: Λειτουργικά τρόφιμα Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012: Βλαστοκύτταρα: Θεραπευτικές εφαρμογές και βιοηθικά διλήμματα στη χρήση τους Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), στο αμφιθέατρο «Λεωνίδας Ζέρβας», στη Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, Αθήνα (στάση μετρό Ευαγγελισμός), κάθε Τρίτη στις 19.30. Στο τέλος των ομιλιών ακολουθεί συζήτηση με το κοινό. Το αναλυτικό πρόγραμμα των ομιλιών είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο http://www.eie.gr/epistimiskoinonia/ openscience-gr-programme.html. Οι εκδήλωσεις θα μεταδίδονται ζωντανά στο διαδίκτυο στη διεύθυνση http://www.ekt. gr/events/live/.

Έως τις 20 Νοεμβρίου 2012 πραγματοποιείται για 12η συνεχή χρονιά στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών ο νέος κύκλος ομιλιών «Κοινωνία & Υγεία». Το φετινό θέμα είναι «Νέοι ορίζοντες στην έρευνα για την υγεία» και στόχος αποτελεί η έγκυρη ενημέρωση του κοινού στα σύγχρονα επιτεύγματα και τις εξελίξεις της έρευνας σε σημαντικά θέματα υγείας

75

AΡΘΡΟ

• Αγωγή στοματικής υγείας σε 800 ολοήμερα σχολεία και 150 σχολεία απομακρυσμένων περιοχών

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Νέο πρόγραμμα στην Ελλάδα Του Δρος Μιχάλη Καλαβρυτινού

Γραμματέα της Εθνικής Επιτροπής Στοματικής Υγείας

Εδώ και μερικούς μήνες έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια, από την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, για την ανάπτυξη έργων και δραστηριοτήτων που θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο και θα βελτιώσουν τη στοματική υγεία του πληθυσμού των Ελλήνων

Σ

την Ελλάδα, όπως και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, τα τελευταία 20 χρόνια έχει παρατηρηθεί μια σαφής βελτίωση των δεικτών της κατάστασης της στοματικής υγείας του παιδικού πληθυσμού. Παρόλη όμως τη βελτίωση, η Ελλάδα υπολείπεται σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παράλληλα, παραμένει το ζήτημα των ανισοτήτων, τόσο στο επίπεδο της κατανομής των κυριότερων νοσημάτων του στόματος στον ελληνικό πληθυσμό όσο και

76

στο επίπεδο των αναγκών οδοντιατρικής περίθαλψης και στον τρόπο με τον οποίο καλύπτονται αυτές από το σύστημα υγείας. Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής

/ Οκτώβριος 2012

Αλληλεγγύης, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδιασμού του για την αγωγή υγείας και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στην προληπτική αντιμετώπιση των νοσημάτων και την εφαρμογή υγιών στάσεων ζωής, σχεδίασε μια σειρά προγραμμάτων. Για την υλοποίησή τους επέλεξε και υποστηρίζει έμπρακτα την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (Ε.Ο.Ο.), η οποία είναι το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που εκπροσωπεί τον οδοντιατρικό κλάδο στη χώρα μας. Ταυτόχρονα αποτελεί επιστημονικό φορέα και σύμβουλο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στον τομέα της στοματικής υγείας. Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία έχει, μέχρι σήμερα, υλοποιήσει μια πληθώρα προγραμμάτων αγωγής υγείας, με τη συνεργασία των Υπουργείων Υγείας και Παιδείας σε όλη την Ελλάδα. Εδώ και μερικούς μήνες έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια, από την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, για την ανάπτυξη έργων και δραστηριοτήτων που θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο και θα βελτιώσουν τη στοματική υγεία του πληθυσμού των Ελλήνων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και με την υποστήριξη του ΕΣΠΑ, η Ε.Ο.Ο. προχωράει στην υλοποίηση 3 προγραμμάτων που έχουν ήδη εγκριθεί. Πιο συγκεκριμένα, μέσω των προγραμμάτων «Αγωγή στοματικής υγείας σε 800 ολοήμερα και 150 σχολεία απομακρυσμένων περιοχών» και «Δράσεις επιμόρφωσης οδοντιάτρων και ιατρών και ενημέρωσης γενικού πληθυσμού για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας», στοχεύει στην προαγωγή της στοματικής υγείας (και κατά συνέπεια της υγείας γενι-

77

AΡΘΡΟ

Δ

ράσεις επιμόρφωσης οδοντιάτρων και γιατρών και ενημέρωσης γενικού πληθυσμού για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας

κότερα) και στην ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα πρόληψης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής. Επίσης, μέσω του προγράμματος «Πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη καταγραφής στοματικής υγείας», θα καταγραφούν επικαιροποιημένα επιδημιολογικά στοιχεία στοματικής υγείας, που θα συμβάλουν στην ολοκληρωμένη εικόνα του στοματικού προφίλ του Έλληνα πολίτη και στη μετέπειτα χάραξη πολιτικής για περαιτέρω δράσεις, καθώς θα είναι καταγεγραμμένη η υπάρχουσα κατάσταση και οι ανάγκες του πληθυσμού. Παρακάτω αναλύονται τα προγράμματα: 1. Αγωγή στοματικής υγείας σε 800 ολοήμερα σχολεία και 150 σχολεία απομακρυσμένων περιοχών Το έργο αφορά την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος αγωγής στοματικής υγείας σε παιδιά δευτέρας δημοτικού σε 800 ολοήμερα σχολεία της Ελλάδας, καθώς και σε 150 περίπου δημοτικά σχολεία απομακρυσμένων περιοχών. Η υλοποίηση του προγράμματος περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων που λαμβάνουν χώρα μέσα στο σχολικό χώρο, με τη συνεργασία των εκπαιδευτικών και των εθελοντών οδοντιάτρων της Ε.Ο.Ο. Διαπιστώνοντας ένα σημαντικό κενό στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας και δίνοντας έμφαση τόσο στην πρωτογενή πρόληψη των στοματικών νοσημάτων όσο και στη δευτερογενή (έγκαιρη διάγνωση) κάλυψη θεραπευτικών οδοντιατρικών αναγκών, αν υπάρχουν, το πρόγραμμα παρέχει στους μαθητές ταυτόχρονα ενημέρωση και εκπαίδευση για την υιοθέτηση προτύπων συμπεριφοράς και συνηθειών που οδηγούν στη βελτίωση του

78

/ Οκτώβριος 2012

επιπέδου της στοματικής υγείας, αλλά και υπηρεσίες προληπτικής οδοντιατρικής που είναι απαραίτητες και παραμένουν χωρίς κάλυψη μέχρι σήμερα. Οι εθελοντές οδοντίατροι που θα επισκεφθούν τα σχολεία, θα βοηθήσουν τους μαθητές να λύσουν τις απορίες τους σχετικά με τη στοματική τους υγεία. Παράλληλα θα τους βοηθήσουν να εξοικειωθούν με τον οδοντίατρο και με την προληπτική οδοντιατρική φροντίδα, συμβάλλοντας επίσης και στην προαγωγή της στοματικής τους υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Επίσης οι εθελοντές θα πραγματοποιήσουν κλινική εξέταση και φθορίωση στα παιδιά. Το αποτέλεσμα της εξέτασης θα γνωστοποιηθεί γραπτά στους γονείς, στοχεύοντας στην ευαισθητοποίησή τους όσον αφορά τη σημασία της στοματικής υγείας και τις δυνατότητες πρόληψης των νόσων του στόματος. Κοντά στο έργο των οδοντιάτρων θα βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα έχουν προετοιμάσει τα παιδιά για την επίσκεψη των οδοντιάτρων και θα είναι παρόντες καθόλη τη διάρκεια της επίσκεψης των εθελοντών στα σχολεία. Σε όλη τη διάρκεια της επίσκεψης των εθελοντών, η προσέγγιση των παιδιών για μάθηση θα γίνεται με εργαλεία βιωματικής μεθόδου, τα οποία αποδεδειγμένα έχουν θετικότερα αποτελέσματα. Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος διαδραματίζουν οι φορείς που το υποστηρίζουν, καθώς το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, με την έγκριση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Η οργάνωση και η υλοποίηση του έργου γίνεται με την ευθύνη της ειδι-

κής επιτροπής που συγκροτούν από κοινού το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (Ε.Ο.Ο.), στην οποία μετέχει και εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Το συγκεκριμένο έργο έχει ήδη προχωρήσει σημαντικά. Τα σχολεία που συμμετείχαν και ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα φέτος ανήκουν στους νομούς Θεσσαλονίκης, Έβρου, Ηρακλείου, Ρεθύμνου και Αττικής. Συνολικά, συμμετείχαν 55 σχολεία και ο αριθμός των μαθητών και μαθητριών της Β΄ τάξης που εκπαιδεύτηκαν στην αγωγή στοματικής υγείας και εξετάστηκαν από τους οδοντίατρους ξεπέρασε τις 2.000! Στη Θεσσαλονίκη επισκεφτήκαμε 31 σχολεία, 12 σχολεία στον Έβρο, 7 στο Ηράκλειο, 4 στο Ρέθυμνο και 2 στην Αττική. Πολύτιμη για την επιλογή των σχολείων υπήρξε η καθοδήγηση από τις εν λόγω πρωτοβάθμιες διευθύνσεις και τους υπεύθυνους σχολικών δραστηριοτήτων και αγωγής υγείας. Οι εθελοντές οδοντίατροι που συμμετείχαν στο πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2011-2012 ανήλθαν στους 77 συνολικά, με το μεγαλύτερο αριθμό στη Θεσσαλονίκη, όπου πραγματοποιήθηκαν και οι περισσότερες επισκέψεις. Οι εθελοντές οδοντίατροι εγγράφηκαν στο πρόγραμμα μετά από τις ενημερωτικές ημερίδες και σε συνεργασία με τους τοπικούς οδοντιατρικούς συλλόγους, τους τοπικούς και περιφερειακούς συντονιστές, αλλά και την Οδοντιατρική Σχολή στη Θεσσαλονίκη. Η αρχή για μια σταθερή συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών και οδοντιάτρων για ένα πλήρες πρόγραμμα πρόληψης στην αγωγή στοματικής υγείας είναι γεγονός. Ήδη ξεκινάμε την προετοιμασία για την

υλοποίηση του προγράμματος από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και καλούμε όλους τους οδοντίατρους που ενδιαφέρονται να αποτελέσουν κομμάτι αυτής της προσπάθειας να εγγραφούν μέσα από την ιστοσελίδα του έργου: www.geradontia.gr.

2. Πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη καταγραφής της στοματικής υγείας Είναι διαπιστωμένη η επιτακτική ανάγκη διεξαγωγής μιας πανελλαδικής έρευνας καταγραφής της στοματικής υγείας του ελληνικού πληθυσμού, η οποία θα καλύπτει ένα μεγάλο εύρος δείγματος και ηλικιακών ομάδων. Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία πραγματοποιεί τη σχεδίαση και τη διεξαγωγή πανελλαδικής έρευνας και τη συγγραφή μιας Εθνικής Μελέτης Καταγραφής της Στοματικής Υγείας του Ελληνικού Πληθυσμού. Η έρευνα θα διεξαχθεί με τυχαία δειγματοληψία σε εθνικό επίπεδο και το δείγμα θα περιλαμβάνει κατοίκους της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων και μεταναστών αστικών και αγροτικών περιοχών. Το δείγμα θα αποτελείται από 6.000 άτομα διαφόρων ηλικιακών ομάδων, παιδιών, ενηλίκων και υπερηλίκων σε 11 περιοχές της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Έβρος, Καστοριά, Γιάννενα, Κεφαλονιά, Λέσβος, Νάξος, Φθιώτιδα, Λιβαδειά, Λακωνία και Χανιά). Το αποτέλεσμα της έρευνας θα αποτελέσει ένα ουσιαστικό και χρηστικό εργαλείο δράσης για: την καταγραφή επικαιροποιημένων επιδημιολογικών στοιχείων της στοματικής υγείας, που θα συμβάλουν στην ολοκληρωμένη εικόνα του στοματικού προφίλ του Έλληνα πολίτη. τη δυνατότητα σύγκρισης της υφιστάμενης κατάστασης διαχρονικά, αλλά και σε σχέση με άλλες χώρες.

Μ

έσω του προγράμματος «Πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη καταγραφής στοματικής υγείας», θα καταγραφούν επικαιροποιημένα επιδημιολογικά στοιχεία της στοματικής υγείας, που θα συμβάλουν στην ολοκληρωμένη εικόνα του στοματικού προφίλ του Έλληνα πολίτη

79

AΡΘΡΟ

Δ

ημιουργία μιας «δεξαμενής» - ομάδας οδοντιάτρων και γιατρών, οι οποίοι θα αποτελέσουν ένα δίκτυο ειδικών στην πρώιμη διάγνωση

την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του οδοντιατρικού κόσμου, αλλά και του πληθυσμού για τη σημασία της στοματικής υγείας και τις δυνατότητες πρόληψης σε όλες τις ηλικίες. τη διερεύνηση των ανισοτήτων όσον αφορά το επίπεδο της κατανομής των κυριότερων νοσημάτων του στόματος στον ελληνικό πληθυσμό όσο και το επίπεδο των αναγκών οδοντιατρικής περίθαλψης και στον τρόπο με τον οποίο καλύπτονται αυτές από το σύστημα υγείας τη χάραξη ενιαίας, μακροχρόνιας και αποτελεσματικής στρατηγικής πολιτικής στον τομέα της στοματικής υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και την προαγωγή. Η έρευνα περιλαμβάνει κλινική εξέταση και διεξαγωγή συνέντευξης, με ερωτηματολόγιο, στους συμμετέχοντες από τους ερευνητές. Οι ερευνητές θα είναι οδοντίατροι που θα εκπαιδευτούν από καθηγητές και στελέχη (golden standards) των οδοντιατρικών σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, από τους οποίους θα γίνει και η τυποποίηση (calibration) των ερευνητών. Στην συνέχεια θα επισκεφτούν χώρους εργασίας, σχολεία και χώρους συγκέντρωσης στις περιοχές όπου διεξάγεται η έρευνα. Θα εξετάσουν τη στοματική υγεία των ομάδων - στόχου της έρευνας και θα συμπληρώσουν ερωτηματολόγια με κοινωνικά – δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων. Επιπλέον, μετά την κλινική εξέταση, στο έντυπο επιδημιολογικών στοιχείων στοματικής υγείας και αναγκών περίθαλψης, θα καταγράφεται η διάγνωση της στοματικής υγείας του κάθε ατόμου, που θα εκτείνεται από προβλήματα τερηδόνας μέχρι και ενδοστοματικούς νόσους (π.χ. καρκίνος στοματικής κοιλότητας, νόσοι περιο-

80

/ Οκτώβριος 2012

δοντίου κ.τ.λ.). Με την ολοκλήρωση της συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων της έρευνας και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων, θα γίνει η κεντρική παρουσίαση των σημαντικών ευρημάτων αυτής της μελέτης.

3. Δράσεις επιμόρφωσης οδοντιάτρων και ιατρών και ενημέρωσης γενικού πληθυσμού για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας αποτελεί σήμερα το 6-8% του συνόλου των καρκίνων του ανθρώπινου σώματος. Από τα περίπου 30 είδη καρκίνων της στοματικής κοιλότητας, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα απαντάται στο 90% των περιπτώσεων. Η διάγνωση τίθεται πάντα με τη λήψη βιοψίας και την ιστολογική εξέταση της βλάβης. Η πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την επιβίωση του ασθενούς. Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας σε αρχικά στάδια μπορεί να εξαιρεθεί εύκολα και ριζικά και η πενταετής επιβίωση των ασθενών είναι άνω του 90%. Αντίθετα σε προχωρημένα στάδια με λεμφαδενικές μεταστάσεις, η πενταετής επιβίωση κυμαίνεται από 1540%, ανάλογα με την περίπτωση. Ο γενικός οδοντίατρος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου, καθώς είναι εκείνος που έρχεται συχνότερα σε επαφή με τη στοματική κοιλότητα του ασθενούς. Η θεραπεία του στοματικού καρκίνου είναι κυρίως η χειρουργική εκτομή της βλάβης επί υγιών ορίων και συνήθως συνοδεύεται από αφαίρεση των τραχηλικών λεμφαδένων, ανάλογα πάντα με την περίπτωση. Ο πλέον κατάλληλος για να αντιμετω-

πίσει το στοματικό καρκίνο είναι ο ειδικά εκπαιδευμένος στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός. Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, χρησιμοποιούνται συνήθως μετά από το χειρουργείο, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν προεγχειρητικά. Τέλος, είναι πολύ σημαντική η μετεγχειρητική παρακολούθηση και υποστήριξη των ασθενών με καρκίνο της στοματικής κοιλότητας και σε αυτό καθοριστική είναι η συμβολή της νοσοκομειακής οδοντιατρικής. Το συγκεκριμένο έργο αφορά στην επιμόρφωση ιδιωτών και νοσοκομειακών οδοντιάτρων και γιατρών πάνω στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας, αλλά και στην ενημέρωση του γενικού πληθυσμού πάνω στο θέμα. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του έργου, το φυσικό αντικείμενο περιλαμβάνει δύο υποέργα. Στο πρώτο υποέργο, ο ανάδοχος αναλαμβάνει τον επιστημονικό σχεδιασμό των δράσεων, των εντύπων, αλλά και των εισηγήσεων στις ημερίδες επιμόρφωσης και ενημέρωσης. Το δεύτερο υποέργο αφορά όλες τις ενέργειες επιμόρφωσης οδοντιάτρων και γιατρών, αλλά και ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού. Συγκεκριμένα, θα υλοποιηθούν 13 ημερίδες, μία σε κάθε διοικητική περιφέρεια, και ο σκοπός τους θα είναι διπλός: η εκπαίδευση γιατρών και οδοντιάτρων που εξετάζουν το στόμα των ασθενών, αλλά και η ενημέρωση του γενικού πληθυσμού σε όλη τη χώρα. Για μεγαλύτερη κάλυψη ενημέρωσης του πληθυσμού, θα παραχθεί και θα μοιραστεί ενημερωτικό έντυπο σε όλες τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας, αλλά και σε ιδιωτικά οδοντιατρεία και ιατρεία.

Ειδικότερα οι στόχοι του έργου είναι: Η ευαισθητοποίηση οδοντιάτρων και γιατρών, ώστε να επιτυγχάνεται η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας Η ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινωνικού συνόλου όσον αφορά στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της νόσου Η δημιουργία του απαιτούμενου επιστημονικού υπόβαθρου για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου Η δημιουργία μιας «δεξαμενής» - ομάδας οδοντιάτρων και γιατρών, οι οποίοι θα αποτελέσουν ένα δίκτυο ειδικών στην πρώιμη διάγνωση Στόχος είναι το πρόγραμμα να συνδεθεί με το, προτεινόμενο από την Εθνική Επιτροπή Στοματικής Υγείας, Κέντρο Πρόληψης Διάγνωσης και Θεραπείας Στοματικού Καρκίνου. Το κέντρο αυτό θα ενταχθεί, στο πλαίσιο του ΕΣΥ, στο Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών που υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και είναι υπό ανάπτυξη στην Ελλάδα. Συμπερασματικά, μέσα από όλα τα παραπάνω προγράμματα που περιγράψαμε σύντομα, σε συνδυασμό με την ίδρυση Διεύθυνσης Στοματικής Υγείας στον ΕΟΠΥΥ και τη σταδιακή ένταξη οδοντιατρικών πράξεων στις παροχές του οργανισμού συμπληρωματικά πέρα κι έξω από τους δημόσιους φορείς, θα επιτευχθεί ένα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα, η διευρυμένη παροχή οδοντιατρικών υπηρεσιών, αλλά και η ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω σε θέματα αγωγής υγείας. Μακροπρόθεσμα τα οφέλη από κάτι τέτοιο για το σύστημα υγείας θα είναι τεράστια και όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ποιοτικά για την υγεία του καθενός από εμάς.•••

Η

πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την επιβίωση του ασθενούς. Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας σε αρχικά στάδια μπορεί να εξαιρεθεί εύκολα και ριζικά και η πενταετής επιβίωση των ασθενών είναι άνω του 90%

81

AΡΘΡΟ

Μας εµπιστεύονται, γιατί... Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L. ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553 www.tachydema.gr ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: E.E.T.T. A.M.: 03-017 86

/ Νοέμβριος 2011

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

courier

cargo

logistics

87

AΡΘΡΟ

84

/ Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012

• Άγνοια των Ελλήνων για τις ρευματικές παθήσεις • Πολυβιταμίνες: "Ασπίδα" για τους άνδρες

Η εταιρεία Abbott Laboratories Hellas χωρίστηκε πρόσφατα και στην Ελλάδα σε δύο εταιρείες

Η μία είναι η Abbott Laboratories Hellas και μια νέα εταιρεία με την επωνυμία, πλέον, Abbvie Pharmaceuticals.

Η ονομασία AbbVie προέρχεται από το συνδυασμό της Abbott και της λέξης «vie», που αναφέρεται στη λατινική ρίζα «vi» που σημαίνει ζωή. Ο διαχωρισμός των εταιρειών, προγραμματίζεται για τις αρχές του 2013.

Η πρώτη θα διατηρήσει στο χαρτοφυλάκιό της τα φαρμακευτικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης (αντιβίωση, αντιυπερτασικά κ.τ.λ.), τα point of care devices για τη μέτρηση σακχάρου, την κλινική διατροφή και τα διαγνωστικά.

Η Abbvie θα διατηρήσει το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο της Abbott με τα καινοτόμα-specialty care φαρμακευτικά προϊόντα και θα είναι μια εταιρεία που θα βασίζεται αμιγώς σε έρευνα & ανάπτυξη.

Η Abbott ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1947 και το ανθρώπινο δυναμικό της ξεπερνά τους 300 εργαζόμενους. Η εταιρεία εδρεύει στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ διατηρεί παρουσία και στην κυπριακή αγορά.

85

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Άγνοια των Ελλήνων για τις ρευματικές παθήσεις Περίπου 2.500.000 Έλληνες πάσχουν από κάποια ρευματική πάθηση. Κι όμως νέα έρευνα δείχνει πως υπάρχει μεγάλη άγνοια στο κοινό όσον αφορά τις ρευματικές παθήσεις, οι οποίες εξελίσσονται σε μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα

Η έρευνα που διεξήγαγε το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας (Ε.Ι.ΡΕ.) έδειξε ότι το 87% των Ελλήνων δεν γνωρίζει τι είναι οι ρευματικές παθήσεις, ενώ μόνο το 23% των ατόμων με πόνο σε 2 ή περισσότερες αρθρώσεις απευθύνονται σε ρευματολόγο! Ο πρόεδρος του ιδρύματος και καθηγητής κ. Αλέξανδρος Ανδριανάκος, μιλώντας σε ειδική ημερίδα για το θέμα, ανέφερε πως «οι περισσότεροι Έλληνες με ρευματικές παθήσεις καθυστερούν πολύ να επισκεφθούν ρευματολόγο, καθώς μόνο το 19% των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και το 13% των ασθενών με σπονδυλαρθρίτιδες επισκέπτονται ρευματολόγους όταν εμφανίζεται η νόσος». Η καθυστέρηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα

τη λανθασμένη διάγνωση και τη μη εφαρμογή σωστής θεραπείας και έτσι την πρόκληση μη αναστρέψιμων βλαβών στις αρθρώσεις ή και σε άλλα όργανα, καθώς και την πρόκληση σοβαρών λειτουργικών διαταραχών ή αναπηρίας. Η ρευματολόγος Δαμιανή Παπαζήση, συνεργάτης του νοσοκομείου ΙΑΣΩ General, δήλωσε ότι οι ρευματικές παθήσεις είναι ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, γιατί ευθύνονται για το 40% των χρόνιων προβλημάτων υγείας, το 50% της μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας (αναπηρικές συντάξεις), το 30% των απουσιών από την εργασία και το 20% της χρήσης υπηρεσιών υγείας (ιατρικές επισκέψεις, χρήση φαρμάκων)». Όσον αφορά στη θεραπεία, ο κ. Ανδριανάκος ανέφερε ότι «οι βιολογικοί παράγοντες είναι φάρμακα που, εξουδετερώνοντας είτε ορισμένα κύτταρα είτε τις λεγόμενες κυτταροκίνες, που παράγονται από κύτταρα και παίζουν κεντρικό ρόλο στην παθογένεια αυτών των παθήσεων, μπορεί να οδηγήσουν στην ύφεση των ρευματικών παθήσεων». Οι ρευματικές παθήσεις προσβάλλουν το μυοσκελετικό σύστημα, δηλαδή τις αρθρώσεις, τους τένοντες, τους μύες, τα οστά και τη σπονδυλική στήλη. Είναι πολλές, περίπου 200, ενώ κύριο και κοινό σύμπτωμά τους είναι ο πόνος σε αρθρώσεις ή τένοντες, μέση ή αυχένα.

Μαραθώνιος χορού Μεγάλη προσέλευση είχε το 6ο ετήσιο ενημερωτικό συνέδριο για τη σκελετική υγεία, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 20/10, στο Divani Caravel. Πάνω από 1.000 άτομα που ενδιαφέρονται για την υγεία τους παρευρέθηκαν στο ξενοδοχείο για να συμμετάσχουν σε ομιλίες, μαθήματα χορού, αλλά και δωρεάν εξετάσεις. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται την Κυριακή 11 Νοεμβρίου με το μαραθώνιο χορού «Stardance Zumbathon». Το event θα πραγματοποιηθεί στο κλειστό γυμναστήριο Ηλιούπολης από τις 10:00 το πρωί. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στο www.osteocare.gr και στο www. facebook.com/osteoporosis ή στα τηλέφωνα 210 8018123, 213 2086698.

86

/ Οκτώβριος 2012

Πολυβιταμίνες: "Ασπίδα" για τους άνδρες

Η

μελέτη φέρει την ονομασία «Physicians’ Health Study II» και έδειξε ότι η καθημερινή λήψη πολυβιταμινών μείωσε κατά 8% τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στους άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών. Στη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association, συμμετείχαν 14,641 άνδρες γιατροί, οι οποίοι βρίσκονταν υπό παρακολούθηση περισσότερο από 11 χρόνια. «Μέχρι τώρα δεν είχε πραγματοποιηθεί ποτέ μια μακρόχρονη μελέτη για να προσδιορίσει τα πιθανά οφέλη στην υγεία ή τις ενδεχόμενες αρνητικές επιδράσεις

από τη λήψη πολυβιταμινών για μια μεγάλη χρονική περίοδο, παρά το γεγονός ότι περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς χρησιμοποιούν κάποιο συμπλήρωμα βιταμινών και οι περισσότεροι λαμβάνουν πολυβιταμίνες», ανέφερε ο Δρ John Michael Gaziano, επικεφαλής της έρευνας. Οι ερευνητές χορήγησαν τυχαιοποιημένα στους συμμετέχοντες πολυβιταμίνες και εικονικά σκευάσματα (placebo) κατά τη χρονική περίοδο 1997 – Ιούνιος 2011. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, καταγράφηκαν συνολικά 2.643 περιστατικά καρκίνου στους συμμετέχοντες, ανάμεσά τους 1.365 κρούσματα καρκίνου του προστάτη και 207 κρούσματα καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν μείωση κατά 8% στη συνολική εμφάνιση καρκίνου στους συμμετέχοντες που λάμβαναν πολυβιταμίνες. Παρά το γεγονός ότι ο καρκίνος του προστάτη ήταν ο συνηθέστερος καρκίνος που εμφανίστηκε στο σύνολο των ατόμων, δεν παρατηρήθηκε άμεση επίδραση της λήψης πολυβιταμινών στα περιστατικά της συγκεκριμένης νόσου. Οι ερευνητές, παρόλα αυτά, επεσήμαναν ότι οι πολυβιταμίνες πρέπει να λαμβάνονται συμπληρωματικά με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος και η τακτική άσκηση, τα οποία αποδεδειγμένα είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη του καρκίνου και άλλων νοσημάτων.

Για πρώτη φορά υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πολυβιταμίνες μπορούν να προστατέψουν από τον καρκίνο! Αυτό έδειξε μελέτη που παρουσιάστηκε στο 11ο ετήσιο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την έρευνα του καρκίνου

in brief

Μετά την απώλεια της πατέντας του Plavix σε πολλές χώρες, οι Sanofi και Bristol-Myers Squibb ανακοίνωσαν τη νέα μορφή της εμπορικής τους συνεργασίας, η οποία θα ισχύσει από την 1-1-2013. Η BMS θα αφήσει την εμπορική εκμετάλλευση στους Γάλλους σε όλες τις αγορές εκτός των Η.Π.Α. και του Πουέρτο Ρίκο. Σε αντάλλαγμα θα λαμβάνει ένα μερίδιο των πωλήσεων αυτών έως το 2018. Επίσης, το Δεκέμβριο του 2018 οι Γάλλοι θα καταβάλουν 200 εκατ. δολ. Η συμφωνία θα αφορά και το σκεύασμα Avapro/Avalide.

Επιδημιολογική μελέτη από την ELPEN

Στελέχη των δύο εταιρειών εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη μέχρι τώρα συνεργασία – και πώς να μην ήταν ευχαριστημένοι αφού το Plavix εξελίχθηκε σε blockbuster.

Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Οστεοπόρωσης (20 Οκτωβρίου), η εταιρεία ELPEN προσέφερε δωρεάν μετρήσεις οστικής πυκνότητας σε συνεργασία με το Σύλλογο Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση. Στόχος ήταν η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στην επιδημιολογική μελέτη OSTRIA, που διεξάγει η ELPEN (ClinicalTrials.

Το deal κλείνει οριστικά και επιμέρους διεκδικήσεις που υπήρχαν μεταξύ των δύο εταιρειών. Για παράδειγμα, η Sanofi ζητούσε αποζημίωση 80 εκατ. από την BMS για τη διατάραξη των πωλήσεων του Avalide στην αμερικανική αγορά.

gov: NCT01677637). Από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί περισσότερες από 3.500 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες σε 105 σημεία της χώρας. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες 45 ετών και άνω και ιδιαίτερα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καθώς και σε ενήλικες που βρίσκονται σε χρόνια αγωγή με κορτιζόνη ή έχουν οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης.

87

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Πτώση στον ιδιωτικό, αύξηση στο δημόσιο τομέα Υποχώρηση για δεύτερη συνεχή χρονιά, έως και 20%, παρουσίασε το 2011 η ζήτηση των υπηρεσιών ιδιωτικής υγείας, καθώς η οικονομική κρίση οδήγησε σε περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών

in brief

Το νοσοκομείο Mediterraneo στη Γλυφάδα πιστοποιήθηκε για την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών του και την ικανότητά του να διαχειρίζεται διεθνείς ασθενείς, στο πλαίσιο της αγοράς του ιατρικού τουρισμού, μετά την επιτυχή έκβαση της επιθεώρησης και αξιολόγησής του από διεθνείς επιθεωρητές του Οργανισμού TEMOS.

Α

πό την άλλη, τόσο το 2010 όσο και το 2011 η επισκεψιμότητα στις μονάδες του ΕΣΥ - όπου οι χρεώσεις είναι χαμηλότερες συγκριτικά με τις ιδιωτικές κλινικές - αυξήθηκε κατά 20%. Το 2011, ο αριθμός των νοσηλευθέντων αυξήθηκε κατά 6%, και οι χειρουργικές επεμβάσεις επίσης κατά 6%.

Τα παραπάνω διαπιστώνει πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. (http://www. hellastat.eu/) για την εγχώρια αγορά των υπηρεσιών υγείας. Σύμφωνα με τη μελέτη, κύριο πρόβλημα των ιδιωτικών μονάδων υγείας είναι η μειωμένη ρευστότητα κυρίως λόγω της καθυστερημένης είσπραξης των οφειλών από τα δημόσια ταμεία. Η συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ στις αρχές του 2012, αν και οδήγησε σε αύξηση των περιστατικών νοσηλείας στις ιδιωτικές κλινικές, χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερα χαμηλές πληρωμές. Ενδεικτικά, οι οφειλές για νοσήλια έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2011 ανέρχονταν σε 600 εκατ. ευρώ, ενώ τον περασμένο Μάιο είχαν ανέλθει σε περίπου 850 εκατ., αυξανόμενες κατά περί-

Σε συνεργασία με πανεπιστήμια και νοσοκομεία του εξωτερικού, συμμετέχει σε έρευνες και αποτελεί διαπιστευμένο εκπαιδευτικό κέντρο για τα προγράμματα Advanced Trauma Life Support, Advanced Life Support και Basic Life Support. Η SOS International, η μεγαλύτερη σκανδιναβική ταξιδιωτική ασφάλεια, το ανακήρυξε ως νοσοκομείο επιλογής για την περίθαλψη των ασφαλισμένων της στην Ελλάδα. Το πολυιατρείο Rethymnon Medical Assistance, στο Ρέθυμνο της Κρήτης, έγινε η πρώτη δομή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που εντάσσεται στο δίκτυο πιστοποιημένων παρόχων του Διεθνή Οργανισμού Πιστοποίησης Υπηρεσιών Ιατρικού Τουρισμού TEMOS μετά την επιτυχή έκβαση της διεργασίας επιθεώρησης και αξιολόγησης.

88

που 60 εκατ. το μήνα. Αρνητικά έχει επιδράσει και η νέα τιμολογιακή πολιτική που εφαρμόστηκε στα ειδικά-προσθετικά υλικά και τα φάρμακα (επιβολή πλαφόν) και η επιβολή ΦΠΑ 13% από 1/1/2011. Επίσης, η λίστα των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ), η οποία καθορίστηκε στις αρχές του 2012 και σύμφωνα με την οποία θα τιμολογούνταν οι ιατρικές πράξεις, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 78 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα συνοψίζονται στα εξής: Ο αθροιστικός κύκλος εργασιών του δείγματος υποχώρησε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κατά 10,1%, σε 1,17 δισ. ευρώ. Το 80% των εταιρειών υπέστησαν υποχώρηση των εσόδων τους. Τα ΚΠΤΦΑ επέδειξαν σημαντική μείωση, που έφτασε το -27,5% σε περίπου 67 εκατ. ευρώ, ενώ οι προ φόρων ζημιές του δείγματος διευρύνθηκαν σε 150 εκατ. ευρώ, με το 53% των επιχειρήσεων να καθίστανται ζημιογόνες. Η μέση αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων διαμορφώθηκε σε 1,7%, έναντι 8,8% την προηγούμενη χρήση. Η μέση γενική ρευστότητα παρέμεινε σε επίπεδο οριακά ανώτερο της μονάδας.

4η ημερίδα φαρμακοποιών Για την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013 έχει προγραμματιστεί η 4η ημερίδα φαρμακοποιών. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει 20 ομιλίες και 12 εργαστήρια και θα επικεντρωθεί σε θέματα management, διαχείρισης, marketing, merchandising, επικοινωνίας, υγείας πελάτη και νέων τεχνολογιών. Η ημερίδα απευθύνεται σε φαρμακοποιούς, στους βοηθούς και τους συνεργάτες τους, σε στελέχη πωλήσεων

/ Οκτώβριος 2012

και marketing εταιρειών και σε όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο του φαρμακείου. Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Αξίζει να σημειωθεί ότι την 1η ημερίδα παρακολούθησαν 1.257 άτομα, τη 2η 2.035, την 3η 2.375 και για την 4η αναμένονται πάνω από 2.500 σύνεδροι από την Ελλάδα και την Κύπρο. Πληροφορίες στον ιστότοπο: http://www.pharmamanage. gr/4th_Conference

• Νέο σκάνδαλο με τα ορθοπεδικά υλικά • Ένοχα τα εμφυτεύματα της J&J

Απογοήτευση. Μόνο αυτή η λέξη μπορεί να περιγράψει τις επιλογές προσώπων που έχει κάνει η τριμερής κυβέρνηση στο χώρο της υγείας.

Στο πιο κρίσιμο πόστο, στον ΕΟΠΥΥ, τοποθετήθηκε πρόεδρος ο – κατά τα άλλα συμπαθής – Λευτ. Παπαγεωργόπουλος, ο οποίος είναι περισσότερο «άνοστος» και «άοσμος» από όσο επιβάλλουν οι έκτακτες συνθήκες που βιώνουμε.

Αντιπρόεδρος ορίστηκε εκ μέρους της ΔΗΜΑΡ ο κ. Α. Γαρύφαλλος. Ήταν σύμβουλος πληροφορικής του Βουδούρη και υπεύθυνος για το φιάσκο με τα ιδιωτικά τηλεφωνικά νούμερα του ΕΟΠΥΥ! Στο ΠΑΣΟΚ είπαν ντούκου…

Στη θέση του προέδρου της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας τοποθετήθηκε ο κ. Χρήστος Γιάνναρης, ο οποίος όμως έχει κώλυμα, καθώς δεν διαθέτει διδακτορικό, όπως απαιτεί ο νόμος, και εργάζεται στο Δημόσιο.

Ακόμη, στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας επανήλθε ο «συνήθης ύποπτος» κ. Παναγιώτης Ευσταθίου. Επιβραβεύθηκε φαίνεται για όσα έκανε επί Δημήτρη Αβραμόπουλου, όταν η υγεία εκτροχιάστηκε…

«Όαση» ήταν η επιλογή του Βασ. Κοντοζαμάνη στην 1η ΥΠΕ. Να δούμε πώς θα συνεργαστεί με τους αντιπροέδρους, Χρυσ. Γούναρη και Σωτ. Ζώτο.

89

VΙRUS

Νέο σκάνδαλο με τα ορθοπεδικά υλικά Εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αρθροπλαστική ισχίου ενδέχεται να έχουν εκτεθεί σε τοξικά επίπεδα μετάλλων λόγω κατασκευαστικού ελαττώματος στα εμφυτεύματα, παρόλο που ο κίνδυνος ήταν γνωστός εδώ και χρόνια!

Τη σοκαριστική αυτή προειδοποίηση έκανε η έγκριτη ιατρική επιθεώρηση British Medical Journal, έπειτα από έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το BBC. Λίγο πριν τη δημοσίευση, οι βρετανικές αρχές εξέδωσαν συστάσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι ασθενείς με ορισμένα εμφυτεύματα πρέπει να υποβάλλονται κάθε χρόνο σε αιματολογικές εξετάσεις για την ανίχνευση μεταλλικών ιόντων! Η προειδοποίηση αφορά μια κατηγορία εμφυτευμάτων τα οποία κατασκευάζονται εξολοκλήρου από μέταλλο (χρώμιο και κοβάλτιο). Στα εμφυτεύματα αυτά, η τριβή μεταξύ των μεταλλικών εξαρτημάτων μπορεί να προκαλέσει την αποκόλληση μεταλλικών σωματιδίων και τη διασπορά τους στο αίμα. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο κίνδυνος διαρροής μετάλλων στον οργανισμό ήταν γνωστός, οι ασθενείς όμως ποτέ δεν ενημερώθηκαν. Η έρευνα επισημαίνει ότι δεν

υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την τοξικότητα αυτών των μεταλλικών ιόντων στον οργανισμό, τονίζει όμως ότι η αβεβαιότητα αυτή δεν θα γινόταν ποτέ αποδεκτή για ένα φάρμακο. Στην ολική αρθροπλαστική ισχίου οι χειρουργοί αντικαθιστούν ολόκληρη την άρθρωση του γοφού. Η κεφαλή του μηριαίου οστού αντικαθίσταται από μια μεταλλική σφαίρα, η οποία εφαρμόζει σε μια τεχνητή με κόγχη που δημιουργείται στο οστό της λεκάνης. Τα μεταλλικά εμφυτεύματα (metal-onmetal) εμφανίστηκαν το 1997. Θεωρούνται πιο ανθεκτικά σε σχέση με τα εμφυτεύματα στα οποία η κόγχη της λεκάνης κατασκευάζεται από πλαστικό ή κεραμικό υλικό. Θυμίζουμε ότι η υπόθεση αφορά τα ίδια ακριβώς υλικά, για τα οποία έχει αποκαλυφθεί ότι δίνονταν μίζες σε Έλληνες γιατρούς. Ποιος όμως στη χώρα μας ασχολείται με τις πιθανές βλάβες στους Έλληνες ασθενείς;

Ένοχα τα εμφυτεύματα της J&J Η μελέτη αναφέρεται στα εμφυτεύματα ισχίου ASR, τα οποία παρήγαγε η DePuy Orthopaedics, θυγατρική της αμερικανικής Johnson & Johnson, τα οποία αποσύρθηκαν το 2010 λόγω περιστατικών διαρροής μετάλλου. Ένα δεύτερο μοντέλο της ίδιας εταιρείας, με την ονομασία Pinnacle, παραμένει στην αγορά, παρά τις ενδείξεις ότι παρουσιάζει τα ίδια προβλήματα, επισημαίνουν οι συγγραφείς της μελέτης. Σύμφωνα πάντως με το BMJ, το πρόβλημα αφορά τα εμφυτεύματα και άλλων κατασκευαστών. Η Johnson & Johnson αντιμετωπίζει τώρα αγωγές από ασθενείς με τα εμφυτεύματα ASR και έχει βάλει στην άκρη 3 δισ. δολ. για την περίπτωση που κληθεί να δώσει αποζημιώσεις.

90

/ Οκτώβριος 2012

Παράνομες εφημερίες στο ΕΣΥ «Πενία τέχνας κατεργάζεται» στο ΕΣΥ. Πολλοί διοικητές νοσοκομείων έχουν καταρτίσει «πετσοκομμένα» προγράμματα εφημεριών, τα οποία είναι νομικά αίολα, καθώς δεν προβλέπουν την εφημέρευση ειδικών γιατρών

Α

υτό καταγγέλλουν ειδικευόμενοι γιατροί, μέλη του Κινήματος Νέων Γιατρών, με επιστολή τους που έστειλαν στις 12-10-2012 στον υπουργό Υγείας, τη Διεύθυνση Επιθεώρησης Εργασίας και το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ). Σιγά μην κουνηθεί ο Σαμπατακάκης…

Όπως επισημαίνουν, «στην πλειοψηφία των επιστημονικών τμημάτων των νοσηλευτικών ιδρυμάτων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) παρατηρείται ακόμα το φαινόμενο της έκδοσης προγραμμάτων εφημέρευσης ειδικευόμενου γιατρού χωρίς τη συνδρομή ειδικευμένου. Όλες οι νομικές γνωμοδοτήσεις και υπουργικές αποφάσεις, όπως αυτή του υφυπουργού κου Γιαννόπουλου Α. της 20/9/06 (αρ.πρωτ. 439) περιγράφουν την απόλυτη ανάγκη φυσικής παρουσίας ειδικευμένου γιατρού σε κάθε ιατρική εξέταση, διάγνωση, πράξη ή παρέμβαση. Εύλογα λοιπόν οι νέοι γιατροί αναρωτιούνται: Πώς γίνεται, λοιπόν, να συνεχίζεται η έγκριση από τα επιστημονικά συμβούλια, τους διευθυντές ιατρικής υπηρεσίας και τους διοικητές νοσοκομείων προγραμμάτων εφημερίας με ειδικευόμενο γιατρό σε ενεργό εφημερία και ειδικευμένο

γιατρό σε εφημερία μικτή ή ετοιμότητας; Αυτό δεν συνεπάγεται αυτόματα την παράνομη μετάθεση ευθυνών σε ανειδίκευτο γιατρό και την έκθεση των ασθενών σε δυνητικά επικίνδυνη για την υγεία τους περίθαλψη; Είναι σαφές ότι και στο θέμα των εφημεριών των γιατρών η σημερινή κυβέρνηση «θερίζει» όσα έσπειραν οι κυβερνήσεις από τη σύσταση του ΕΣΥ. Δυστυχώς, το καθεστώς της αμοιβής των εφημεριών είναι τέτοιο που προάγει την αναξιοκρατία. Οι εφημερίες αποτέλεσαν συμπλήρωμα των αποδοχών των γιατρών και όχι αμοιβή των υπερωριών. Έτσι, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη συναντάμε πολλούς γιατρούς να αμείβονται πλασματικά για εφημερίες που δεν κάνουν, ενώ στα επαρχιακά νοσοκομεία πολλές ειδικότητες γιατρών εφημερεύουν 7-15 ημέρες, χωρίς ουσιαστικά να αμείβονται.

Είδες οι Κύπριοι; Την ώρα που εμείς διορίζουμε τους ίδιους κομματικούς «δεινόσαυρους» σε επίλεκτες θέσεις στην υγεία, οι Κύπριοι τολμούν. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας διόρισε πρόσφατα στη θέση του υπουργού Υγείας, την Ανδρούλα Αγρότου. Ποια είναι; Έχει διατελέσει διευθύντρια ιατρικών υπηρε-

σιών και υπηρεσιών δημόσιας υγείας και αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του υπουργείου Υγείας. Ο Σταύρος Μαλλάς υπέβαλε την παραίτησή του, αφού είναι υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου. Γι’ αυτό οι Κύπριοι αγοράζουν τα φίλτρα νεφρού 12 ευρώ και εμείς 30…

in brief

Απίστευτα πράγματα καταγγέλλει η τριμελής επιτροπή της ΕΙΝΑΠ για τις εφημερίες στο νοσοκομείο Πατησίων. Η Αναπληρώτρια Διοικήτρια του ΓΝ Πατησίων Β. Μαΐσογλου καταγγέλλεται ότι αυθαίρετα και χωρίς ειδοποίηση των γιατρών τροποποιεί τα εγκεκριμένα από το Επιστημονικό Συμβούλιο προγράμματα εφημέρευσης. Στις 14 Οκτωβρίου στο Παθολογικό τμήμα εφημέρευσαν σε ενεργό εφημερία 2 ειδικευόμενοι, αφού την τελευταία στιγμή διαγράφτηκε εφημερία ετοιμότητας του ειδικευμένου Παθολόγου. Πράγμα που απαγορεύεται. Στο Οφθαλμολογικό Τμήμα τις ημέρες που το νοσοκομείο δεν εφημερεύει υπάρχει σε εφημερία ειδικευόμενος ιατρός χωρίς την ταυτόχρονη εφημέρευση και ειδικευμένου Οφθαλμιάτρου. Στο Ακτινολογικό, 15 ημέρες το μήνα το τμήμα μένει ακάλυπτο από ειδικευόμενο ιατρό και τεχνολόγο, ο δε Συντονιστής Διευθυντής του Τμήματος και του Εργαστηριακού Τομέα τίθεται αυθαιρέτως σε εφημερία. Η ΕΙΝΑΠ προειδοποιεί την Αναπληρώτρια Διοικήτρια ότι οι πράξεις της μπορούν εύκολα να την οδηγήσουν στη Δικαιοσύνη για το αδίκημα της έκθεσης ασθενούς σε κίνδυνο…

91

VΙRUS

Έρευνα–"σοκ" για τα φάρμακα Κόλαφος για όλους τους εμπλεκόμενους στο φάρμακο είναι τα αποτελέσματα έρευνας που αφορούν τις αντιλήψεις του κοινού για τη φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων

in brief

Σύμφωνα με αποτελέσματα έρευνας της Κappa Research σχετικά με τις αντιλήψεις του γενικού πληθυσμού για ζητήματα που σχετίζονται με τη φαρμακευτική περίθαλψη, η συνταγογράφηση φαρμάκων είναι ο δεύτερος συχνότερος λόγος επίσκεψης στο γιατρό. Περισσότεροι από τους μισούς (ποσοστό 59%) ασφαλισμένους που επισκέφθηκαν γιατρό, δηλώνουν ότι η συνταγογράφηση των φαρμάκων έγινε ηλεκτρονικά, ενώ χειρόγραφα πραγματοποιήθηκε μόνο σε ποσοστό 39%. Ωστόσο, φαίνεται ότι το τελευταίο εξάμηνο, το ποσοστό της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης παρουσιάζει σημαντική αύξηση. Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες (ποσοστό 46%) δήλωσαν ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και η ίδρυση του ΕΟΠΥΥ έχει δυσχεράνει την πρόσβαση σε φάρμακα και εξετάσεις σε σχέση με παλαιότερα. Παράλληλα, οι ερωτηθέντες σε ποσοστό 76% θεωρούν ότι μπορούν να περιοριστούν δραστικά οι σπατάλες στην υγεία, χωρίς να μειωθούν οι αντίστοιχες υπηρεσίες προς τους ασφαλισμένους.

92

Π

ρόκειται για την πανελλαδική έρευνα Hellas Health ΙV για την υγεία των Ελλήνων, που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.008 ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών, τον Οκτώβριο του 2011. Τα αποτελέσματα παρουσίασε ο πρόεδρος του ΕΟΦ, καθηγητής Γιάννης Τούντας, σε ημερίδα που οργάνωσε η ΕΣΔΥ. Έχουμε και λέμε: Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα είναι υπερβολική, ενώ το 65% θεωρεί ότι για αυτήν την κατάσταση υπεύθυνοι είναι οι γιατροί. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων (84%) θεωρεί ότι υπάρχει πολυφαρμακία και ότι αυτή οφείλεται στους γιατρούς (50%), τους ασθενείς (24%), στις φαρμακευτικές εταιρείες (19%) και στους φαρμακοποιούς (4%). Περισσότεροι από τους μισούς (56%) θεωρούν ότι οι γιατροί συνταγογραφούν ακριβά φάρμακα χωρίς να είναι πάντα απαραίτητα, ενώ έξι στους δέκα (64%) ότι συνταγογραφούν περισσότερα φάρμακα από ό,τι χρειάζεται. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 63% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζει τι είναι τα γενόσημα, ενώ μόνο το 26% όσων γνωρίζουν τι είναι τα γενόσημα θεωρεί ότι έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα με τα πρωτότυπα. Επιπλέον, το 92% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι οι γιατροί δεν προτείνουν την αντικατάσταση πρωτότυπου φαρμάκου με ισοδύναμο αντίγραφο. Ένας στους τέσσερις (25%) λαμβάνει συνταγογραφούμενα φάρμακα από το φαρμακοποιό του χωρίς συνταγή γιατρού. Στις μισές περιπτώσεις από αυτές (50%) το φάρμακο το έχει συστήσει ο φαρμα-

κοποιός, 4 στους 10 (41%) το έχει συστήσει ο γιατρός και σε ποσοστό 8% το έχει συστήσει φίλος ή γνωστός. Μόνο το 23% δεν έχει στο σπίτι φάρμακα που δεν χρησιμοποιεί. Το 7% έχει 1, το 13% 2, το 9% 3, το 7% 4, το 10% 5, το 14% 6 ως 10 και το 5% πάνω από 10 φάρμακα. Το 21% έχει ζητήσει από το γιατρό του να γράφει φάρμακα χωρίς να το προτείνει ο ίδιος ο γιατρός.

Το 95% θεωρεί ότι η Πολιτεία θα έπρεπε να ελέγχει τη συνταγογράφηση των γιατρών, ενώ σε ποσοστό 92% θεωρεί ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες επηρεάζουν τους γιατρούς για να προωθούν περισσότερο τα ακριβότερα φάρμακα.

Οι γιατροί για τα γενόσημα Όπως έδειξε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε γιατρούς, το 38% θεωρούν ότι η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία δεν θα μειώσει τη δαπάνη, το 34% ότι θα μειώσει τη δαπάνη, αλλά με κίνδυνο της υγείας των ασθενών, και μόνο το 23% πιστεύει ότι θα μειώσει τη δαπάνη χωρίς κίνδυνο της υγείας των ασθενών! Η πλειοψηφία των πιστοποιημένων γιατρών του ΕΟΠΥΥ (ποσοστό 87%) θεωρούν ότι αρμόδιος για να κρίνει το σκεύασμα που θα δοθεί στον ασθενή βάσει δραστικής ουσίας, είναι ο γιατρός.

/ Οκτώβριος 2012

93

Ραντεβού υγείας

Γιατί οι γυναίκες αγχώνονται περισσότερο με τις δυσάρεστες ειδήσεις Οι γυναίκες που διαβάζουν δυσάρεστες ειδήσεις τις θυμούνται για περισσότερο καιρό σε σχέση με τους άνδρες και, επιπλέον, αντιδρούν με πιο πολύ στρες, σύμφωνα με μια νέα καναδική επιστημονική έρευνα

Ο

ι ερευνητές του Τμήματος Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, παρουσίασαν σε δύο ομάδες συνολικά 60 εθελοντών ανδρών και γυναικών μια σειρά από ειδήσεις που προέρχονταν από πρόσφατα άρθρα εφημερίδων. Η μία ομάδα εκτέθηκε μόνο σε ουδέτερες ειδήσεις, όπως

πρεμιέρες κινηματογραφικών έργων, και η άλλη μόνο σε κακές ειδήσεις. Στη συνέχεια, οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε ψυχολογικά τεστ, ενώ παράλληλα, μέσω της λήψης σάλιου, μετρήθηκε το επίπεδο της κύριας ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης. Όπως διαπιστώθηκε, αν και η ανάγνωση των αρνητικών ειδήσεων δεν φάνηκε να αυξάνει άμεσα το στρες σε κανέναν από τους συμμετέχοντες, σε ορμονικό επίπεδο η αντίδραση των γυναικών ήταν πιο αισθητή. Όσες γυναίκες είχαν διαβάσει άσχημες ειδήσεις, είχαν στη συνέχεια περισσότερη κορτιζόλη στον οργανισμό τους τόσο σε σχέση με τους άνδρες που είχαν διαβάσει τις ίδιες αρνητικές ειδήσεις όσο και σε σχέση με τις γυναίκες που είχαν διαβάσει τις ουδέτερες ειδήσεις.

Πώς να "σκοτώσετε" τον πονοκέφαλο …με σεξ!

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Η γνωστή δικαιολογία των γυναικών «αγάπη μου όχι απόψε, έχω πονοκέφαλο» φαίνεται ότι πλέον δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Και αυτό επειδή ιταλική μελέτη έδειξε ότι το σεξ αποτελεί «φάρμακο» για τον πονοκέφαλο και τις ημικρανίες. Ειδικότερα η μελέτη έδειξε πως αυτό που πολλοί πί-

στευαν μέχρι τώρα, δηλαδή πως ο πονοκέφαλος μειώνει τη σεξουαλική διάθεση, δεν είναι αλήθεια. Αντιθέτως μάλιστα ο ενοχλητικός αυτός πόνος αυξάνει την επιθυμία για σεξ, και αυτό γιατί το σεξ αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, δύο νευροδιαβιβαστών που επιδρούν στη συ-

Ψωρίαση δεν έχουν μόνο οι …κοινοί θνητοί! Η ψωρίαση, παρότι εξαιρετικά συχνή πάθηση, παραμένει ένα θέμα – ταμπού. Ακόμη και διάσημοι ηθοποιοί του Χόλυγουντ που πάσχουν από ψωρίαση κάνουν τα αδύνατα δυνατά να την κρύψουν. Όμως τα στοιχεία καταδεικνύουν τη διάσταση του θέματος, αλλά και της ανησυχίας των ασθενών. Έρευνα της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας έδειξε ότι 1 στους 3 ασθενείς με ψωρίαση βιώνει σημαντικό πρόβλημα στην καθημερινότητά του, παρόλο που το 65% των ασθενών έχει απόλυτη στήριξη από το οικείο περιβάλλον του. Επίσης το 60% των εργαζόμενων ασθενών δεν μοιράζεται την ασθένειά του με τον εργοδότη και τους συναδέλφους του, ενώ το 42% νιώθει αμηχανία λόγω της νόσου. Και δεν είναι μόνο αυτό, καθώς 6 στους 10 εργαζόμενους ασθενείς με ψωρίαση, κυρίως μάλιστα άτομα έως 29 ετών, διστάζουν να αποκαλύψουν στον εργοδότη ή τους συναδέλφους τους ότι πάσχουν από ψωρίαση για να μην αντιμετωπισθούν …διαφορετικά!

94

/ Οκτώβριος 2012

Άγνωστη λέξη η αντισύλληψη για την Ελλάδα!

Τ

ο βέβαιο είναι ότι στη χώρα μας η αντισύλληψη είναι μια μάλλον άγνωστη λέξη τόσο στους νέους όσο και στους μεγαλύτερους. Δεν είναι τυχαίο το ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και γενικότερα στην Ευρώπη, το ποσοστό των νέων που κάνουν σεξ ελεύθερα (χωρίς προφύλαξη) έχει αυξηθεί στο 110% σε σχέση με το 2009... Σύμφωνα με στοιχεία του καθηγητή μαιευτικής και γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Αριστείδη Αντσακλή, το 12%

των γυναικών στην Ελλάδα έχουν κάνει έκτρωση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Επίσης, ενώ στην Ευρώπη οι γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικό χάπι φθάνουν το 22% - 23%, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερβαίνει το 4%. Γι’ αυτό άλλωστε ο ένας στους τρεις εφήβους στην Ελλάδα έχει φίλες που τους έχει συμβεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, αφού εκτός των άλλων οι έφηβοι στη χώρα μας, σε ποσοστό 11%, δεν έχουν κάνει λόγο για αντισύλληψη στο σύντροφό τους.

Όταν οι Έλληνες δεν θυμούνται καλά καλά τι σημαίνει αντισύλληψη, πώς να μην έχουμε τις 4 από τις 10 εγκυμοσύνες ανεπιθύμητες;

ναισθηματική διάθεση. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από Ιταλούς επιστήμονες του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας, έδειξε πως το 45% του δείγματος έκανε κανονικότατα σεξ ακόμα και με πονοκέφαλο, ενώ το 13% αυτών απαλλάχθηκε από τον πόνο κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την πράξη.

Φτιάξτε τη διάθεσή σας με φρούτα και λαχανικά! Τελικά ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη διάθεση ενός ανθρώπου είναι η διατροφή. Μάλιστα νεώτερη έρευνα έδειξε πως πορτοκάλια, μήλα και σαλάτες μπορούν να μας κάνουν ακόμη και ευτυχισμένους εν μέσω κρίσης. Η μελέτη από το πανεπιστήμιο Γουόργουικ της Βρετανίας και το Κολλέγιο Ντάρτμουθ των Η.Π.Α., απέδειξε ότι η κατανάλωση επτά μερίδων φρούτων και λαχανικών καθημερινά αυξάνει την ψ υχική υγεία και το αίσθημα ευτυχίας τω ν ανθρώ πω ν. Οι ερευνητές μελέτησαν τις διατροφικές συνήθειες 80.000 ανθρώπων και συσχέτισαν το είδος της διατροφής με τα συναισθήματα λιγότερης ή περισσότερης ευεξίας που ένιωθαν αυτοί οι άνθρωποι. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ψυχική υγεία αυξάνει με τον αριθμό των φρούτων και λαχανικών που τρώει κανείς και φαίνεται να κορυφώνεται στις επτά μερίδες κάθε μέρα.

Χάστε κιλά στο … κρεβάτι σας!

Αν πιστεύετε πως μπορείτε να αδυνατήσετε χωρίς ύπνο, μάλλον γελιέστε. Όπως λένε ειδικοί επιστήμονες, με 6 ώρες ύπνο τη μέρα, χάνετε κιλά. Άλλωστε η έλλειψη ύπνου μπορεί να μειώσει την παραγωγή μιας ορμόνης που ελέγχει το αίσθημα του κορεσμού, ενώ παράλληλα ενισχύει μια άλλη ορμόνη που ανοίγει την όρεξη. Γάλλοι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Λιόν παρουσίασαν την έρευνά τους στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας και, σύμφωνα με αυτή, ένας άνθρωπος που κοιμάται λίγο, μπορεί να νιώσει πιο έντονο κατά 25% το αίσθημα της πείνας και έτσι να καταναλώσει 350 έως 500 περισσότερες θερμίδες τη μέρα. Η επίπτωση της έλλειψης ύπνου στην όρεξη είναι πιο έντονη στα παιδιά και τους νέους ενήλικες. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι, παρόλο που θα περίμενε κανείς πως ο ανεπαρκής ύπνος θα συνεπαγόταν την κατανάλωση από τον οργανισμό περισσότερων θερμίδων και συνεπώς την απώλεια βάρους, τελικά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή ο οργανισμός ζητά περισσότερο φαγητό και προσθέτει θερμίδες, άρα και παραπάνω κιλά.

95

γ ί ν ε τ ε συνδρομητές !

Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ* ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ): 40€

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ): 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ): 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ): 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6,5%)

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (5028-041137-461 / IBAN GR51 0172 0280 0050 2804 1137 461) ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

96

/ Οκτώβριος 2012

31 1

AΡΘΡΟ

4

/ Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012