ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
3
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
5
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
7
ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΟ BANKING
Ο
Και η «κόντρα» Λαγκάρντ-Βάιντμαν
ι προσπάθειες του εγχώριου banking να πετύχει τον «τριπλό στόχο» (διαχείριση NPLs, ρύθμιση δανείων σε αναστολή, έλεγχοι ποιότητας κεφαλαίου) επιχειρούνται σε μια συγκυρία κατά την οποία πάνω από τη Φραγκφούρτη επικρατεί ήδη… «χαμηλό βαρομετρικό». Με τον πρόεδρο της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, να αμφισβητεί –και πάλι– από τις αρχές Σεπτεμβρίου την πολιτική «ποσοτικής χαλάρωσης» που έχει χαράξει η Κριστίν Λαγκάρντ, διευρύνοντας το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στο 1,35 τρισ., με παράλληλη επέκτασή του στο πρώτο εξάμηνο του 2021. Αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για λήψη περαιτέρω μέτρων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κρίσης. Πάγιες είναι οι ενστάσεις της γερμανικής πλευράς, από την περίοδο της αντιπαράθεσης Ντράγκι-Σόιμπλε, με το πρόβλημα για το Βερολίνο να γίνεται πιεστικότερο λόγω των μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων. Η πλευρά του Βάιντμαν, που υποστηρίζει πως η χαλάρωση της πιστωτικής πολιτικής όχι μόνο δεν οδηγεί στην επίτευξη του στόχου για πληθωρισμό στο 2%, αλλά στην εντελώς αντίθεση κατεύθυνση, μπορεί να έχει ενισχυθεί (και αριθμητικά). Με ενδεικτική την... προσχώρηση του Λουξεμβούργιου Υβ Μερς (ο οποίος όμως αποχωρεί τον Δεκέμβριο), δεν πετυχαίνει, ωστόσο, την υπεροχή που θα ήθελε.
Ούτε στο 6μελές Executive Board, πολύ δε περισσότερο στο 25μελές Governing Council. Γενικά, το θετικό για το τραπεζικό σύστημα των χωρών του Νότου, προφανώς της χώρας μας, είναι το γεγονός πως η αριθμητική δεν βοηθά τη γερμανική πλευρά. Από την επομένη κιόλας του “whatever it takes”, με τους συσχετισμούς στα κύρια όργανα της ΕΚΤ να παραμένουν έκτοτε σταθερά στην πλευρά του Ντράγκι και, ευτυχώς, της Λαγκάρντ, η οποία συνεχίζει στη γραμμή του προκατόχου της. Και κατά πως φαίνεται, σταδιακά, αναδεικνύεται στη «σιδηρά κυρία» του ευρω-banking, συνακόλουθα της οικονομίας. Στην αντίπερα πλευρά, ο Φάμπιο Πανέτα θέτει ήδη την προοπτική προληπτικής δράσης, ο Φίλιπ Λέιν υπεραμύνεται της άφθονης τόνωσης, με την πλειονότητα των 25 (σταθερά στη γραμμή Ντράγκι-Λαγκάρντ ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας) να θεωρεί αναγκαία τη συνεξέταση όλων των παραμέτρων και, στην περίπτωση που αυτό χρειαστεί, τη διεύρυνση του «οπλοστασίου» που διαθέτει η Κεντρική Τράπεζα. Αντιπαράθεση που εξελίσσεται στη Φραγκφούρτη την ώρα που στην Ουάσιγκτoν οι Δημοκρατικοί είναι έτοιμοι –τα επόμενα 24ωρα– να (υπό) στηρίξουν στο Κογκρέσο ακόμη ένα νέο (αλλά... μικρότερο, στα 2,2 τρισ. δολ.). Με τις δύο πλευρές (Λαγκάρντ vs Βάιντμαν) να ετοιμάζονται για την κρίσιμη συνεδρίαση της 29ης Οκτωβρίου. ΧW
Sustainability Forum 2020 I OCTOBER 9
The unique training, networking and professional development event is back for the 9th year! Let’s get phygital! TOPICS
Buying & selling carbon credits
Nestlé’s Circular Economy Strategy
Regulatory developments from the HCMC perspective in the ESG/ Sustainability space and their impact on listed firms
The new normal in stakeholder communication and engagement
Sustainable business transformation
Certified sustainable business in the era of pandemic. Global megatrends and new challenges.
On the assessment of ESG risks in Banking, Investments, and Insurance
Inspiring responsible leadership
EBRD Performance Requirements (PRs)
Guidance on Health and Safety and best practices on pandemic policy
The Green Economy Transition (GET)
Brighter Lives, Better World
Be. Live. More
Designing for Circularity
Financing for Sustainability
October 9, 2020, NJV Athens Plaza Hotel I from 8:00 to 19:00 SPEAKER LINE-UP
SPONSORS & SUPPORTERS
Mario Giordano Maya Hennerkes
Alex Panayotou
Executive & Personal Mentor, Keynote v / Motivational Speaker, renowned Extreme Endurance Runner, CEO & Founder, Oramique Aris Vrettos Director, International Programmes, Cambridge Institute for Sustainability Leadership (CISL) Athina Chatzipetrou President & CEO, Hellenic Development Bank S.A. Dimitris Pontikakos Analyst, Green Economy Financing Facility (GEFF), European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) George Lambrinos President & CEO, GEP S.A. Ioannis Kallias Chief Executive Officer, TÜV AUSTRIA Hellas Wayne Sharpe CEO & Founder, Global Environmental Markets & Carbon Trade eXchange (CTX)
Gold Sponsors
Technology Innovation Partner
Michael Spanos Τhanos Belalidis Dr. Paschalis Kastanas Stephan Clambaneva Vassiliki Lazarakou
Silver Sponsors
Digital Partner
Marketing Director Greece and Israel, Signify ESG Sector Lead for Financial Intermediaries at European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) Managing Director, Global Sustain Group Director Sustainability Implementation & Communication, Sympraxis Team, Public Speaker Sustainable Packaging Manager, Nestlé Hellas Design Eco-Innovation Leader, Board Member of the International Designers Society of America (IDSA) JSD, Chair, Hellenic Capital Markets Commission
Supporters
Coffee Partner
Covid Shield Partner
Health & Safety Partner
Beer Sponsor
Working be er living well!
Communication Partners
Cocktail Sponsor
Graphic Design Partner
Institutional Partners
www.sustainabilityforum.gr
*Limited seats on site. Livestreaming will be available. *Speakers confirmation pending
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
3
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
Σ
Επαφές Αθήνας-Φραγκφούρτης
ε συνεχή επικοινωνία βρίσκεται η Αθήνα με τη Φραγκφούρτη, οι Έλληνες τραπεζίτες με τον επικεφαλής του Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ, στην προσπάθεια των δύο πλευρών να εξευρεθεί κοινός τόπος για τα δάνεια σε αναστολή και τη στοχοθεσία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στα περίπου 22,5 δισ. ανέρχονται τα δάνεια σε moratorium μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, στα 8 με 10 δισ. τα νέα «κόκκινα», λόγω Covid-19, στο 1 plus δισ. τα επιπλέον NPLs ανά τρίμηνο και, σύμφωνα με πηγές της Τραπέζης της Ελλάδος, συνθέτουν το δυσεπίλυτο πρόβλημα που διαχειρίζονται το εγχώριο banking και η επιχειρηματικότητα. Δεδομένης της σταθερής αδυναμίας της ευρωπαϊκής οικονομίας, της καθίζησης της λειτουργικής κερδοφορίας των ευρωτραπεζών και της συντριπτικής ύφεσης, η Φραγκφούρτη προχώρησε, πρόσφατα, σε μία ακόμη κίνηση άμβλυνσης του βάρους που υφίσταται το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το «πράσινο φως» έδωσε ο ίδιος ο επικεφαλής του Μηχανισμού, Αντρέα Ένρια, ανοίγοντας ένα «παράθυρο» για την παράταση της περιόδου αναστολής αποπληρωμής δανείων πέραν του 2020, σταδιακά μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021. Ενέργεια που...υπαγορεύτηκε υπό το βάρος του “worst case scenario” της ΕΚΤ, σύμφωνα με το οποίο τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια λόγω κορωνοϊού θα μπορούσαν να φτάσουν ακόμη και το «θηριώδες» 1,4 τρισ., με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν για το ήδη ευάλωτο σύστημα. Σε υπόμνημα του SSM και προς την Αθήνα ζητήθηκε να γίνει ένας καταρχήν διαχωρισμός των δανείων σε αναστολή, που με την άρση της μπορεί να καταλήξουν σε «κόκκινα» ή να αρχίσουν να εξυπηρετούνται. Μια πρώτη κρησάρα, καθώς θα ακολουθήσουν κι άλλες σε τακτικά διαστήματα και ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης μέχρι τον Δεκέμβριο. Τότε θα γίνει ένας συγκεντρωτικός απολογισμός, οδηγός για τη συνέχεια, που πιθανότατα θα συνεκτιμηθεί με τα άλλα στοιχεία για τους κεφαλαιακούς ελέγχους. Το εγχώριο banking έχει κάθε λόγο να επιδιώκει μια περίοδο –πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2020– σταδιακής άρσης του πλαισίου αναστολής, ακριβώς επειδή θέλει να αποφύγει μια απότομη επιβάρυνση των ήδη εύθραυστων ισολογισμών τους και μέσω αυτής του κινδύνου «πρόσκρουσης» ενός μεγάλου μέρους της επιχειρηματικότητας. Προς τούτο κινούνται συντονισμένα και με ενιαία γραμμή, όπως προκύπτει από τη συνεχή επικοινωνία που έχουν με τη Φραγκφούρτη και σύμφωνα με την πρόταση που επεξεργάζο-
νται και θα υποβάλουν μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Το πιθανότερο είναι πως το ζήτημα των moratorium θα τεθεί συνολικά στη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ στις 29 Οκτωβρίου, καθώς ανάλογα κινούνται Ρώμη και Μαδρίτη. Σχεδιασμός της Τραπέζης της Ελλάδος σε συνεννόηση με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό είναι να υπάρξει ένα χρονικό «δίχτυ» προσαρμογής, προκειμένου όσοι μπορούν να αρχίσουν να αποπληρώνουν δανειολήπτες να τυγχάνουν σχετικής ευελιξίας. Με βάση τον πρώτο διαχωρισμό, δάνεια σε αναστολή ύψους 6,75 δισ. αφορούν σε επιχειρήσεις και 15,75 δισ. σε φυσικά πρόσωπα. Περαιτέρω επιμέρους κατηγοριοποίηση παραπέμπει σε δάνεια μικρών (ακόμη και προσωπικών) εταιρειών, που υπολογίζονται στα 2 με 2,5 δισ. και, σύμφωνα με τις ενδείξεις, ενέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να καταστούν μη εξυπηρετήσιμα. Δάνεια μεσαίων-μεγάλων επιχειρήσεων διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες και χαρακτηρίζονται ανάλογα με το προφίλ τους: Οικονομική κατάσταση προ Covid-19, κλιμακωτά αξιολόγηση φερεγγυότητας. Βαθμός επιβάρυνσης κατά τη διάρκεια του lockdown, επικινδυνότητα κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται. Ικανότητα προσαρμοστικότητας με την άρση του lockdown, ρυθμός παραγωγής κύκλου εργασιών, δηλαδή για ποιες εταιρείες το ισοζύγιο «εσόδων-εξόδων» είναι θετικό (ή αρνητικό) από την αρχή του τρίτου τριμήνου (Ιούλιος), άρα θα μπορούν να αποπληρώνουν έστω και σταδιακά από Ιανουάριο-Φεβρουάριο. Γενικότερη κλαδική κατάσταση και βαθμός επηρεασμού στο ενδεχόμενο τοπικών lockdowns. Όλα αυτά σχεδιάζονται (και υπολογίζονται) με την προϋπόθεση πως η υγειονομική αντιμετώπιση του ιού δεν θα κρύβει δραματική επιβάρυνση, ότι από αρχές του 2021 θα διαφαίνεται μια καταρχήν ομαλοποίηση της κατάστασης. Με αυτόν τον σχεδιασμό, ένα δάνειο σε 9μηνη αναστολή θα αρχίσει να αποπληρώνεται μεν από τον Ιανουάριο, με το ύψος της μηνιαίας δόσης να προκύπτει από τον συνυπολογισμό του δανείου που είχε τεθεί σε αναστολή (είτε εφάπαξ είτε επιμερισμένο) με το τρέχον μέρος της οφειλής. Κλιμακωτά όμως θα αυξάνεται (ανά μήνα) και ανάλογα με τη δυνατότητα του δανειολήπτη. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
5
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
IOBE: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ
Έ
ντονη είναι η υποχώρηση, περισσότερο στις ιδιωτικές και λιγότερο στις δημόσιες κατασκευές, κυρίως λόγω της επιδείνωσης των προβλέψεων για την απασχόληση. Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές υποχώρησε έντονα τον Σεπτέμβριο στις 53,7 μονάδες (από 83,3 μονάδες τον Ιούλιο), επίπεδο ωστόσο υψηλότερο από το αντίστοιχο περσινό (50,8 μονάδες). Στους επιμέρους κλάδους, η υποχώρηση ήταν αισθητή στα δημόσια έργα και εντονότερη στις ιδιωτικές κατασκευές, στις οποίες οι προσδοκίες επιδεινώθηκαν έντονα. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων υποχώρησαν ήπια, παραμένοντας έντονα αρνητικές, ενώ οι αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν αισθητά. Αναλυτικά, ο αρνητικός δείκτης των -47 μονάδων στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύθηκε ήπια (-53 μονάδες), με το 53% των επιχειρήσεων να διατυπώνει απαισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο. Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο ήπια αρνητικός δείκτης σημείωσε κάθετη υποχώρηση, στις -54 μονάδες (από -8), με το 56% (από 27%) των ερωτηθέντων να προβλέπουν μείωση θέσεων εργασίας στον τομέα και ένα 2% (από 19%) να εκτιμούν άνοδο. Από τα υπόλοιπα στοιχεία, ο αρνητικός δείκτης των -47 μονάδων στις εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώθηκε ήπια στις -40 μονάδες, ενώ οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας διατηρήθηκαν στα ίδια χαμηλά επίπεδα του τελευταίου τριμήνου (8,8 από 8,3). Στο πεδίο των τιμών, οι αποπληθωριστικές προσδοκίες περιορίστηκαν (-9 από -17 μονάδες ο δείκτης). Τέλος, μόλις 2% των επιχειρήσεων αναφέρουν απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία. Από τις υπόλοιπες, το 16% (από 21%) επισημαίνει τη χαμηλή ζήτηση, το 51% την ανεπαρκή χρηματοδότηση και ένα 26% (από 24%) την πανδημία ως τα βασικότερα εμπόδια στη λειτουργία του. Αναλυτικά στους επιμέρους κλάδους: Σημαντική υποχώρηση παρουσίασε εκ νέου ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις ιδιωτικές κατασκευές και διαμορφώνεται πλέον στις 57,0 μονάδες, επίπεδο χαμηλότερο του αντίστοιχου περσινού (59,8 μονάδες). Οι απαισιόδοξες προβλέψεις για το επίπεδο προγραμματισμένων εργασιών του Σεπτεμβρίου ενισχύονται στις -38 μονάδες (από -27 τον Ιούλιο), ενώ οι ήπια θετικές προβλέψεις για την απασχόληση μεταστράφηκαν σε ισχυρά αρνητικές και διαμορφώθηκαν στις -59 από +6 μονάδες. Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα στοιχεία δραστηριότητας, οι εκτι-
μήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν (-32 από -43 μονάδες ο δείκτης) και οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας ενισχύθηκαν σημαντικά (9,7 από 8,3). Ως προς τις τιμές, οι αποπληθωριστικές προσδοκίες ενισχύθηκαν περαιτέρω και το σχετικό ισοζύγιο διαμορφώθηκε στις -30 μονάδες (από -24). Τέλος, ουσιαστικά αμετάβλητο παρέμεινε το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν αναφέρουν προσκόμματα στη λειτουργία τους (3% από 2%). Από τις υπόλοιπες, το 55% (από 39%) δηλώνουν την ανεπάρκεια χρηματοδότησης, το 12% τη χαμηλή ζήτηση και ένα 23% (από 24%) τους παράγοντες που εκπορεύονται από την κρίση κορωνοϊού ως το βασικότερο εμπόδιο λειτουργίας τους.
Ήπια επιδείνωση παρουσίασε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων. Διαμορφώθηκε στις 47,5 μονάδες (από 53,4 τον Ιούλιο), ήπια υψηλότερα από την αντίστοιχη περσινή τιμή του (43,4 μονάδων). Ως προς το πρόγραμμα εργασιών του κλάδου, ο αρνητικός δείκτης των -78 μονάδων του Ιουλίου αμβλύνθηκε ελαφρώς, στις -71 μονάδες. Αντίθετα, στις προβλέψεις για την απασχόληση, το σχετικό ισοζύγιο κλιμακώθηκε σημαντικά στις -48 μονάδες (από -31). Οι μισές επιχειρήσεις του κλάδου αναμένουν λιγότερες θέσεις απασχόλησης, με μόλις το 2% να προβλέπει αύξησή τους. Παράλληλα, ήπια ανοδικά κινήθηκε ο δείκτης εκτιμήσεων για το επίπεδο των τρεχουσών εργασιών, κατά 4 μονάδες, στις -50. Το ισοζύγιο των τιμών έγινε σαφώς θετικό, καθώς βελτιώθηκε κατά 25 μονάδες (στις +17). Τέλος, το ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνουν απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία μηδενίστηκε (από 6%), με το 22% να αναφέρει τη χαμηλή ζήτηση, το 46% την περιορισμένη χρηματοδότηση και το 31% (από 24%) την τρέχουσα κρίση της πανδημίας ως τα κυριότερα προσκόμματα λειτουργίας. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
7
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΧΑ: ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ
Σ
«Κλειδί» το οικονομικό κλίμα
το Χρηματιστήριο Αθηνών συνεχίστηκε η προσπάθεια τεχνικής αντίδρασης χαμηλού κόστους, προσεγγίζοντας τους ΚΜΟ expo 25 & 50 ημερών, που αποτελούν και τις πρώτες σημαντικές τεχνικές αντιστάσεις του. Ο χαμηλός τζίρος στην εξελισσόμενη αντίδραση δεν ικανοποιεί ιδιαίτερα, αφού για να υπάρξει πειστική ανοδική συνέχεια με προοπτικές, θα απαιτηθούν μεγαλύτεροι. Η ανακοίνωση αρνητικών μακροοικονομικών μεγεθών τροφοδοτεί την απαισιοδοξία στην πραγματική οικονομία, όπως φάνηκε και από την κάμψη του δείκτη οικονομικού κλίματος (ΙΟΒΕ) για τρίτο συνεχή μήνα. Έτσι από το 90,8 του Αυγούστου, τον Σεπτέμβριο «προσγειωθήκαμε» αργά αλλά σταθερά στο 89,5 και έπεται η συνέχεια όσο βαδίζουμε προς έναν δύσκολο χειμώνα, με αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις. Ο βασικότερος λόγος της απαισιοδοξίας των καταναλωτών είναι τα προβλήματα από την επανάκαμψη του Covid-19, που όχι μόνο δεν εξομαλύνονται, αλλά αντιθέτως μεγεθύνονται όσο περνά ο καιρός και βαδίζουμε προς μια νέα χειμερινή έξαρση της πανδημίας. Όσον αναφορά τα ελληνοτουρκικά, αν και η εκτόνωση βραχυ-
πρόθεσμα λειτούργησε θετικά για την τεχνική αντίδραση της αγοράς, αναμένεται η «επόμενη ημέρα» μετά τη Σύνοδο Κορυφής. Όλοι γνωρίζουν ότι τα μακροχρόνια προβλήματά μας με τον «κακό γείτονα» δεν πρόκειται να λυθούν ούτε γρήγορα ούτε εύκολα, οδηγώντας σε μια μακροχρόνια, επώδυνη και κοστοβόρα διαδικασία συμβιβασμών. Τα διεθνή χρηματιστήρια, με τις συνεχείς υποστηρικτικές δηλώσεις, τις ενέσεις ρευστότητας αλλά και τη διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων από FED και EKT συνεχίζουν την αντίδρασή τους, προσεγγίζοντας κι αυτά τεχνικές αντιστάσεις τους. Όμως οι insiders βρίσκονται, εδώ και καιρό, στο «στρατόπεδο» των πωλητών, λαμβάνοντας υπόψη τους τις προειδοποιήσεις έγκριτων αναλυτών για τους κινδύνους που ελλοχεύουν τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο. Ειδικά οι αμερικανικές εκλογές μπορεί να μετατραπούν στον μεγαλύτερο παράγοντα αστάθειας και μεταβλητότητας στο εγγύς μέλλον, μαζί με άλλα προβλήματα που είχαμε υποτιμήσει ή ξεχάσει και που επανέρχονται δριμύτερα, με κυριότερα, αλλά όχι τα μοναδικά, το δεύτερο κύμα της πανδημίας και το άτακτο Brexit. Παρά τα ανωτέρω προβλήματα, η ελληνική ομολογιακή αγο-
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
8
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
ρά εξακολουθεί να δείχνει υποδειγματική συμπεριφορά, με τους ελληνικούς κρατικούς τίτλους να συνεχίζουν να παραμένουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Η απόδοση της 15ετούς και 25ετούς έκδοσης καταγράφει νέα ιστορικά χαμηλά, παρά την εκτίναξη του δημόσιου χρέους σε νέα ιστορικά υψηλά και την καταβαράθρωση του ΑΕΠ. Τι δείχνει η τεχνική εικόνα της αγοράς Η μεσοπρόθεσμη τεχνική εικόνα παραμένει αρνητική μετά την καθοδική διάσπαση των ΚΜΟ expo 25 και 50 ημερών.
Πλέον, οι ΚΜΟ expo 25 (ΓΔ 634,40, FTSE 1.517,32) και 50 (ΓΔ 636,60 FTSE 1.526,38) αποτελούν τις πρώτες κοντινές αντιστάσεις, και μόνο μια έγκυρη διάσπασή τους μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για συνέχιση της ανοδικής κίνησης σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση του όγκου συναλλαγών. Υπενθυμίζουμε ότι τα ανωτέρω όρια της συσσώρευσης του Γενικού Δείκτη βρίσκονται στις 670 μονάδες και του FTSE στις 1.600 μονάδες, προσδιορίζοντας και τα τεχνικά επίπεδα αντιστάσεων, πάνω από τα οποία (αν κατοχυρωθούν πειστικά) αλλάζουμε τη μεσοπρόθεσμη στάση μας. Αντίστοιχα, ο τραπεζικός κλάδος συνεχίζει την απογοητευΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με το «μοιρογνωμόνιο» του Ηλία Ζαχαράκη/Fast Finance ΔΕΗ vs ΑΔΜΗΕ Εδώ φαίνεται πώς διαφοροποιήθηκε η ΔΕΗ μετά τη διάσπαση του επιπέδου 3,8. Να σημειωθεί ότι οι δύο εταιρείες δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, εκτός από τη μετοχική σύνθεση.
ΑΔΜΗΕ Η συσσώρευση ανάμεσα στο 218 και το 240 συνεχίζεται. Το βλέπουμε long όσο είναι πάνω από το 218, με το 226 να είναι κοντινή στήριξη. Μια κατοχύρωση του 240 θα μας δώσει συνέχιση.
ΤΡΑΠΕΖΕΣ Το 286 είναι η ουσιαστική επόμενη στήριξη. Το 310 είναι αντίστοιχα κύρια αντίσταση, της οποίας κατοχύρωση σε κλείσιμο μας δίνει αγοραστικό σήμα.
9
τική του πορεία και μόνο μια έγκυρη ανοδική διάσπαση των 320 μονάδων μπορεί να αλλάξει την εικόνα απαξίωσης. Το νέο σχέδιο της Τραπέζης της Ελλάδος για δημιουργία “bad bank” και εκχώρηση περίπου 40 δισ. κόκκινων δανείων σε αυτή εξετάζεται από το οικονομικό επιτελείο, αλλά μέχρι την οριστικοποίησή του και την εφαρμογή του δεν αποκλείονται αρνητικές εκπλήξεις και αύξηση της μεταβλητότητας. Εξάλλου το παράδειγμα της Eurobank με το πρόγραμμα Κairo Mezz επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά την τελευταία δεκαετία ότι όσο ωραία κι αν ήταν τα σχέδια, το τελικό αποτέλεσμα πάντα οδηγούσε σε μείωση αποτιμήσεων… Συμπερασματικά, τόσο στο διεθνές όσο και στο εγχώριο περιβάλλον οι επενδυτικές συνθήκες παραμένουν ευμετάβλητες. Εκτιμούμε ότι τα αρνητικά μακροοικονομικά στοιχεία θα έχουν συνέχεια, αλλά και σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις όσο βαδίζουμε προς τον χειμώνα, αυξάνοντας τη μεταβλητότητα. Οι 610 μονάδες του Γενικού Δείκτη και οι 1.465 του FTSE πρέπει να διαφυλαχθούν ως «κόρη οφθαλμού» για να αποφύγουμε χαμηλότερα επίπεδα. Επιπλέον, επιμένουμε ότι, παρά τα αυξημένα αντανακλαστικά που χρειάζονται, η στόχευση εταιρειών με καλά θεμελιώδη μεγέθη, εξωστρέφεια και υψηλές μερισματικές αποδόσεις είναι επιβεβλημένη. Ειδικά μετά την ολοκλήρωση της δημοσίευσης των οικονομικών αποτελεσμάτων του πρώτου εξαμήνου του 2020, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για αστοχίες στην επιλογή εισηγμένων. ΧW Με τη «ματιά» του Λουκά Παπαϊωάννου
confidential
the insider’s guide Ignore it, at your peril!
an subscription portal, the ultimate resource for news, analysis, opinions, data and exclusive behind-the-scenes content regarding the Greek NPLs and NPEs market
www.nplconfidential.com
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
11
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
FORTHNET: Οι insiders απορροφούν την προσφορά Για τους προσεκτικούς, η Forthnet είναι από τις μετοχές που εδώ και 4-5 εβδομάδες όχι μόνο κυμαίνεται σε συγκεκριμένο εύρος 0,28-0,39 ευρώ, αλλά διαμορφώνεται πολύ μεθοδικά. Οι διορθώσεις πραγματοποιούνται με λίγα κομμάτια, στα χαμηλά μαζεύεται η όποια προσφορά, οι δε ανοδικές αντιδράσεις γίνονται με πολλαπλάσια. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως... αντίστροφη διανομή, δηλαδή για κάποιον/-ους που ξέρει/-ουν και απορροφά ό,τι βγαίνει προς πώληση. Σε καθεστώς επιτήρησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τρόπο διαπραγμάτευσής της. Για το πότε θα αρθεί (η επιτήρηση) θα διακινδύνευα την εκτίμηση ότι αυτό θα γίνει όταν ο αγοραστής/-ές θα αποκτήσει/-ουν το ποσοστό που έχει/-ουν θέσει ως στόχο. Από τα «χαρτιά για υπομονετικούς λύτες».
και θηριώδους ύφεσης, υπάρχουν εταιρείες που όχι μόνο αντιστέκονται, αλλά και που ενίσχυσαν τη θέση τους. Επιπλέον, 204 εργαζόμενοι εγγράφονται στον ισολογισμό εξαμήνου (30 Ιουνίου 2020) του ομίλου Intracom (2.969 έναντι 2.765 το αντίστοιχο διάστημα του 2019), στην πλειονότητά τους εξειδικευμένο προσωπικό σε νέες τεχνολογίες και εφαρμογές. Στο καταστροφικό για την επιχειρηματικότητα πρώτο εξάμηνο, το σχήμα συμμετοχών του Σωκράτη Κόκκαλη πέτυχε να κλείσει νέα συμβόλαια 205 εκατ. (επιπλέον στο ανεκτέλεστο των 570 εκατ.), πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 216,6 εκατ., ίδια κεφάλαια 264,1 εκατ., καθαρά κέρδη (μετά από φόρους) 6,7 εκατ., ενώ μειώθηκε ο δανεισμός στα 158,7 εκατ. ευρώ. Το στοίχημα για τον «γερόλυκο» Σωκράτη είναι προσωπικό, εδώ και καιρό, και μέχρι στιγμής του βγαίνει.
EΛΛΑΚΤΩΡ: Quiz Έως το 1,529 ευρώ αντέδρασε η μετοχή της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, για πολλοστή συνεδρίαση με αυξημένες συναλλαγές. Παρακαλώ την προσοχή σας: Απόδοση 15,85% σε διάστημα εβδομάδας και 34,30% σε μηνιαίο. Δηλαδή από την περίοδο που άρχισε να φημολογείται, αναφέρεται η ενεργότερη παρουσία του fund Reggeborgh και του Henry M. Holterman. Στη διάρκεια της ανοδικής πορείας της μετοχής, βγαίνει συνεχώς σημαντική προσφορά, που προφανώς δεν αφορά τόσο σε μικρομετόχους. Πρόκειται για κίνηση απεγκλωβισμού ξένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων που ήταν αγορασμένα από το 1,40 και αρκετά υψηλότερα (άνοιξη-καλοκαίρι 2018) και πλέον τους δίνεται η δυνατότητα να πουλήσουν με μικρές (ή καθόλου) υποαξίες. Αυτό υποστηρίζει insider του κλάδου. Και το quiz αφορά στον αγοραστή, ο οποίος φέρεται να κινείται μέσω δύο-τριών ισχυρών ιδιωτικών χρηματιστηριακών και μίας τραπεζικής. Περισσότερα (και) στο banks.com.gr.
PERFORMANCE: Πού θα πουλήσουν; Σε νέα υψηλά, διαγράφοντας μια θεαματική ανοδική πορεία, διαμορφώνεται η μετοχή της Performance Technologies, φθάνοντας μέχρι τα 5,50 ευρώ. Τιμή που αντιστοιχεί σε αποτίμηση 22 εκατ. ευρώ, με ό,τι μπορεί αυτή να σημαίνει για τους βασικούς μετόχους της. Τέσσερα φυσικά πρόσωπα (Παπαντωνίου Δημήτρης, Σκλαβούνης Χρήστος, Παπαθανασίου Αθηνά και Τσαγκάρης Ανδρέας) ελέγχουν το 54,98% του μετοχικού κεφαλαίου και δύο funds (Duratech Corp., Zantech) το 31,04%, συνολικά το 86,02%, περιορίζοντας έτσι την ελεύθερη διασπορά στο 13,98% και, πρακτικά, το free float σε μονοψήφιο ποσοστό. Με αυτόν τον τρόπο, δεδομένης της ελεγχόμενης προσφοράς, η τιμή της μετοχής μπορεί να συνεχίσει να ανεβαίνει, συνακόλουθα η χρηματιστηριακή της αξία. Στην ουσία, αυτό δίνει την ευχέρεια στους βασικούς μετόχους, όταν θα έχει ενισχυθεί σημαντικά η αποτίμηση, να επιδιώξουν τη μετάταξη της εταιρείας στην Κύρια από την Εναλλακτική Αγορά, στην οποία βρίσκεται σήμερα. Και μέσω μιας εύλογης ΑΜΚ να μειώσουν το ποσοστό τους, αποκτώντας πολλαπλάσια αξία (σε όρους αποτίμησης). ΧW
INTRACOM: The Steppenwolf Κι όμως, υπάρχουν εταιρείες που αυξάνουν αποτελέσματα και προσωπικό. Εν μέσω πανδημίας, λόγω Covid-19, lockdown
ΧΡΗΜΑ WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ > Άμεση επαναφορά για τον S&P 500 προς τις 3.380 μονάδες, μετά την απαραίτητη επιβεβαίωση των στηρίξεων. Οι εξελίξεις με τον Τραμπ επιτείνουν τον βαθμό μεταβλητότητας. Ενδεικτική (και) η χθεσινή συνεδρίαση, της Δευτέρας. > Την ώρα που ο διοικητής της ΤτΕ παραδίδει το σχέδιο για την AMC στην κυβέρνηση, αρμόδιος υφυπουργός μιλά για επέκταση του project «Ηρακλής», αν αυτό κριθεί αναγκαίο, λόγω Covid-19. Τα συμπεράσματα δικά σας, αν και τα funds, βλέποντας όλα αυτά, παραμένουν εκτός παιδιάς. Πάντως, το ΔΝΤ ήταν σαφές «(...) καλός αλλά λίγος ο Ηρακλής...». > Εμφανής ήταν τον Σεπτέμβριο η μετατόπιση του επενδυτικού κέντρου βάρους προς επιλεγμένα blue chips και υγιή της μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Και εξ αυτής η υπεραπόδοση λ.χ. της Mytilineos (15,58% σε μηνιαίο), Viohalco (19,91%), ΔΕΗ (24,04%), περιπτώσεις ενδεικτικές μιας νέας τάσης. > Σε strong και growth stories εταιρείες το «χρήμα» των «ισχυρών χεριών». > Επιτέλους, όλο και περισσότεροι «βλέπουν» την προοπτική ομίλων όπως η ElvalHalcor και εξειδικευμένων leader στον κλάδο τους, καλή ώρα στη Cenergy. > Δύο μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους στο Θριάσιο Πεδίο (με πωλητή τον όμιλο Καρπάθιου) σχεδιάζει να εντάξει στο χαρτοφυλάκιό της η Prodea. Περισσότερα στο Βanks. Συνεργασίες με Dimand και EBRD (Χανιά), ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Φραγκοκκλησιά/Μαρούσι) κ.ά. επιβεβαιώνουν τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων της πέραν του τουρισμού. > Συνεχίζονται οι αγορές μετοχών στη Forthnet, στο εύρος 0,35-0,40 ευρώ. Με λίγα κομμάτια κάθε διόρθωσή της, με πολλαπλάσια κάθε επαναφορά της.
12
τ.794/ ΤΡΙΤΗ 06.10.2020
“Insiders only”. Περισσότερα σε ξεχωριστό σχόλιό μας στο Χρήμα Week. > Και τα «εγκλωβισμένα» funds θα πάρουν το κεφάλαιό τους πίσω και με τις τράπεζες θα προχωρήσουν τα δέοντα «κουρέματα» (μαθαίνω πως θα είναι «με την ψιλή») και ό,τι είναι να πωληθεί θα πάρει τον δρόμο του. Για όλα φροντίζει ο Ολλανδός. > Το μήνυμα για τη Γραμμή 4 το έλαβαν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (προς ικανοποίηση και των εμμέσως εμπλεκομένων). Και στη χθεσινή συνεδρίαση αποτιμήθηκαν δεόντως οι μετοχές των ΕΛΛΑΚΤΩΡ και AVAX. Μαθαίνω, από Κύπρο, πως το μεγάλο έργο (καζίνο και ξενοδοχείο) που έχει αναλάβει η AVAX (σε κοινοπραξία με τη ΓΕΚ) προχωρά κανονικά. Χρόνος παράδοσης ο Μάρτιος του 2022, Covid-19 επιτρέποντος, πάντα…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ MYTILINEOS, και μόνο που συνεχίζει contrarian. Υποστηρίζεται και από buy back. ΕΛΛΑΚΤΩΡ, αλλάζουν πολλά, θα αλλάξουν περισσότερα. Βάση/στήριξη το 1,40 ευρώ. VIOHALCO, και μόνο που δικαίωσε τους «Ψιθύρους μας» στο Βanks. CENERGY, ELVALHALCOR, στα 4 σημεία του πλανήτη τα deals για νέα έργα. INTRACOM, επειδή είναι “too hard”... OPTRON, ο ενδιαφερόμενος μιλάει αγγλικά; ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ, κάθε εβδομάδα και από μία του κλάδου. Ο μόνος με θετικό πρόσημο τον Σεπτέμβριο. ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ, σίγουρα ΚΡΙ ΚΡΙ δεν είναι (και δεν μπορεί να γίνει). Αλλά και στα 10,8 εκατ. φθηνή είναι.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > « Ανακάτεψε την τράπουλα» η είδηση πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ και η σύζυγός του βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό. Να δούμε πώς θα προχωρήσει στο Κογκρέσο το νέο «πακέτο» βοήθειας ύψους 2,4 τρισ.-Με τη συναίνεση των Δημοκρατικών. Αυτά στις ΗΠΑ, γιατί στην Ευρώπη μάλλον δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ακόμη το... συζητούν με το Ταμείο Ανάκαμψης. Καλό ήταν το πρώτο τρίμηνο του 2021, αν διαβάζω σωστά τις δηλώσεις του υπ. Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα. Για ακόμη μία, πολλοστή, φορά θα το γράψω. Πάλι καλά που υπάρχει η ΕΚΤ, η Κριστίν Λαγκάρντ και (υπό) στηρίζεται το σύστημα, αλλιώς... «μαύρο φίδι θα μας έτρωγε». Βεβαίως και ο ΟΔΔΗΧ, η εξαιρετική ομάδα της Ομήρου, που βγάζει από το χρέος υπεραξίες και συντηρείται το «μαξιλάρι» στα 36,6 δισ. (στοιχεία Παρασκευής). Στην Εθνική έχουν να το λένε: ευτυχώς που φύγαμε από Τουρκία προ πενταετίας. Ανακούφιση στην πλατεία Κοτζιά, με βάση όσα διαδραματίζονται στην εξ ανατολών γείτονα. Σημαντικό το θέμα της προκήρυξης για την υποβολή προσφορών για την πρόσληψη νομικού συμβούλου για την «Αττική Οδό». Όμως το επισυναπτόμενο κείμενο στο site του Ταμείου είναι μόνο στην αγγλική γλώσσα. Δεν θα έκανε δα και τόσο κόπο στους επιτελείς του ΤΑΙΠΕΔ να δημοσιεύουν τα κείμενά τους και στην ελληνική. Πωλητήριο στο yacht FATSA έχει βάλει ο Αναστάσης Δαυίδ. Αναλυτικό Buzz Talk στο NPL Confidential. Όπως, επίσης, για το θρυλικό Phalarope της οικογένειας Κουτσολιούτσου, για το οποίο στην τελική short list είναι τρία ονόματα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής Αρχισυντάκτης Συντάκτης Διευθυντής Σύνταξης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ ΚΥΡΈΛΑ ΠΈΤΡΟΥ Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu konstaschris@yahoo.com petrou.k@ethosmedia.eu gelantalisk@gmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.banks.com.gr, banks-press@ethosmedia.eu