ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Όταν αυξάνονται οι αποδόσεις στις αγορές ομολόγων (που ενέχουν μι κρότερο ρίσκο), πιέζονται οι αγορές μετοχών, αφού οι επενδυτές ζητούν μεγαλύτερες μερισματικές αποδόσεις. Λίγα 24ωρα πριν τη συνεδρίαση της ΕΚΤ, η αύξηση κατά τουλάχιστον 50 μονάδες βάσης, μετά την αντίστοιχη που έγινε τον Ιούλιο, αποτελεί πλέον το συντηρητικό Τοενδεχόμενο.πτωτικόσενάριο είναι, επί του παρόντος, κυρίαρχο, καθώς και οι ταλαντωτές στα ημερήσια τους διαγράμ ματα αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω υποχώρησης. ΆνοδοςΟΙΚΟΝΟΜΙΑομολόγων = Πτώση μετοχών ΜεΤΡΑΠΕΖΕΣτοβλέμμα στις αποφάσεις της ΕΚΤ ΕπιστροφήΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟστην πτώσηΤαυτότητα642 έκδοσηςΙδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. | Λυσικράτους 64 | Καλλιθέα 17674 | T: 210 998 49 50 banks-press@ethosmedia.eu, www.banks.com.gr ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ Διευθυντής Σύνταξης konstaschris@yahoo.com ΚΥΡΕΛΑ ΠΕΤΡΟΥ Αρχισυντάκτρια petrou.k@ethosmedia.eu Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ Συντάκτης gelantalisk@gmail.com ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ Key Account Manager manologlou.r@ethosmedia.eu τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 Οι αγορές προετοιμάζονται για να υποδεχθούν τις αποφάσεις της ΕΚΤ, την επόμενη Πέμπτη 8 Σεπτεμ βρίου, για αύξηση των βασικών επιτοκίων παρέμ βασης, την προσεχή εβδομάδα, με τις εκτιμήσεις να κινούνται στην περιοχή των 50-75 μονάδων βάσης. Σε αυτήν τη συγκυρία –κι ενώ τα «γεράκια»-κεντρι κοί και τραπεζίτες ομίλων του «Βορρά» πιέζουν, προ δικάζοντας αύξηση 75 μονάδων βάσης– είναι που ο Γιάννης Στουρνάρας παίρνει ξεκάθαρη θέση: «Προ σεκτική θα πρέπει να είναι η εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, προκειμένου να μην πληγεί η ανάπτυξη της οικονομίας» αναφέρει στην παραίνεσή του ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος από το βήμα του Φόρουμ του Άλμπαχ (Αυστρία). Αναφορικά με την ευρωζώνη, εκτίμησε ότι ο πληθω ρισμός αναμένεται να φθάσει σε ένα ανώτατο επίπεδο πριν το τέλος του έτους, να μειωθεί σταδιακά το 2023 και να συγκλίνει προς τον στόχο το 2024, ενώ παρα δέχτηκε ότι από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών δεν μπορεί να υπάρξει μια τέλεια πολιτική. Εκφράζοντας μια πιο μετριοπαθή γραμμή –με έμφαση στις επιπτώσεις της κρίσης στην πραγματική οικονο μία/κοινωνία–, απηχεί τις απόψεις της πλειονότητας των «Νοτίων», και πιο «κοινωνιστών», μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. ■ ■ Βόρειοι vs Νότιοι Editorial
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 2 για καλυτέρευση των συνθηκών το επόμενο εξάμηνο. Ειδικά για την Ελλάδα –όσο κι αν επιμελώς αγνοείται–, ο πολιτικός κίνδυνος είναι πλέον ξανά εδώ για τουλάχιστον 9 μήνες, σύμφωνα με τα λεγόμενα του πρωθυπουργού. Επιπλέον, η κεκτημένη ταχύτητα λόγω τουρισμού προσδίδει μια θετική εικόνα στα μακροοικονομικά μεγέθη του 2022, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το φαινόμενο θα επανα ληφθεί με την ίδια ένταση και το 2023, ειδικά σε μια εκλο γική χρονιά. Όσο για τα εξαιρετικά εταιρικά αποτελέσματα εξαμήνου της πλειονότητας των ελληνικών εταιρειών, εκτιμούμε ότι δεν έχουν ενσωματώσει ακόμη πλήρως την επίδραση του υψηλού ενεργειακού κόστους, ούτε και την πιθανή πτώση ζήτησης από τον υψηλό πληθωρισμό, που θα αρχίσει να επιδρά στην αγοραστική δύναμη των κα Συνεπώς,ταναλωτών.ηαργοπορημένη αντίδραση των κεντρικών τραπε ζών για την τιθάσευση του ιστορικά υψηλού πληθωρισμού με αύξηση των επιτοκίων και περιορισμό της ρευστότητας δείχνει να έχει συνέχεια, με όποιες αρνητικές συνέπειες υπάρξουν στην παγκόσμια ανάπτυξη και τις αγορές ομολό γων και Εκτιμώνταςμετοχών.τηνευρύτερη εικόνα, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυ λακτικοί για τη συνέχεια, αφού η γεωπολιτική αλλά και η μακροοικονομική κατάσταση δεν αφήνουν κανένα περιθώριο Οιεφησυχασμού.αιτίεςπουέχουν οδηγήσει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα στη σημερινή δύσκολη κατάσταση δεν έχουν αλλάξει και κανείς δεν εγγυάται ότι θα εξαλειφθούν σύντομα, αλλά και ότι δεν θα επιδεινωθούν τον επερχό μενο χειμώνα. ■■ Η αναβαθμισμένη εκτίμηση αρκετών αναλυτών για αύξηση από την ΕΚΤ του παρεμβατικού επιτοκίου της κατά 0,75% έναντι του 0,50% των αρχικών εκτιμή σεών τους, «έχει βάλει φωτιά» στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης. Χαρακτηριστικές της αγωνίας που υφέρπει στις αγορές είναι οι αποδόσεις δεκαετίας του γερμανικού bund, που ανήλθε σε 1,60%, της Γαλλίας στο 2,20%, της Ισπανίας στο 2,80% και της Ιταλίας, που έχει μπροστά της και εκλογές, στο 4,01%. Το ελληνικό δεκα ετές ομόλογο διαπραγματεύεται πλέον άνω του 4%, με μεγάλες πιθανότητες να προσεγγίσει σύντομα το 4,74% (υψηλό 52 εβδομάδων) και επόμενο τεχνικό στόχο το 5,04%. Όμως, οι αυξημένες αποδόσεις των κρατικών ομολόγων συμπαρασύρουν ανοδικά και τις αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων, ακόμη και σε εταιρείες με ισχυρά θεμελιώδη και χαμηλό πιστοληπτικό κίνδυνο. Έτσι, ακόμη και εκδό σεις που λήγουν το 2024 παρουσιάζουν σχεδόν διπλάσιες αποδόσεις από τα αρχικά κουπόνια τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων εκδόσεων είναι τα ΕΛΠΕ με απόδοση 3,27%, ο ΜΥΤΙΛ με απόδοση 4,29%, η ΜΟΗ με απόδοση 3,4%, η ΔΕΗ με αποδόσεις πάνω από 6% κ.ά. Αν τα σενάρια για αύξηση κατά 0,75% επιβεβαιωθούν, τότε οι πιθανότητες να δούμε περαιτέρω επιδείνωση των ομολογιακών αγορών και αύξηση των αποδόσεων πληθαί νουν, τόσο στα κρατικά όσο και στα εταιρικά ομόλογα. Όμως, όπως γνωρίζει κάθε πρωτοετής φοιτητής οικονομικής σχολής, οι αγορές μετοχών και ομολόγων αλληλεπιδρούν. Όταν αυξάνονται οι αποδόσεις στις αγορές ομολόγων (που ενέχουν μικρότερο ρίσκο), πιέζονται οι αγορές μετοχών, αφού οι επενδυτές ζητούν μεγαλύτερες μερισματικές αποδό σεις, πιέζοντας τις τιμές των μετοχών, αφού αναλαμβάνουν υψηλότερο Επιπροσθέτως,κίνδυνο. με πληθωρισμό 9,1% στην ευρωζώνη και όλα τα μέτωπα ανοιχτά, τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές περιβάλλον, τίποτα δεν προδιαθέτει ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ του Λουκά Παπαϊωάννου, Economist/Corporate Advisor Άνοδος ομολόγων = Πτώση μετοχών Βασικάοικονομικών:μαθήματα
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 3
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 4 ΤΡΑΠΕΖΕΣ Με το βλέμμα στις αποφάσεις της ΕΚΤ βάλλεται ως υπερβάλλουσα ζήτηση παραπέμπει περισσότε ρο σε συνολικότερη αδυναμία ανταπόκρισης της προσφοράς. Το δεύτερο βασικό επιχείρημα των «Νοτίων» εξηγεί την πα ραδοξότητα του ρυθμού ανάπτυξης/μείωσης παραγωγικότητας/υψηλού πληθωρισμού. Τι σημαίνει όμως υψηλότερα επιτόκια/ακριβότερο κόστος εξυπηρέτησης χρήματος/δανειακές υποχρεώσεις; Για τα καθ’ ημάς, το υπόλοιπο των δανείων προς το σύνολο του ιδιωτικού τομέα ανέρχεται σε 109 δισ., από τα οποία περί τα 60 είναι επιχειρηματικά, τα 40 στεγαστικά και το υπόλοιπο καταναλωτικά. Στην πλειονότητά τους τα δάνεια στην ελληνική αγορά συν δέονται με κυμαινόμενο επιτόκιο (κυρίως με το διατραπε ζικό euribor 3 μηνών). Υπάρχει κι ένα μικρό μέρος σε euribor 1 μήνα, ενώ πλέον έχει αρχίσει να επιβαρύνε ται το κόστος και για τις τράπεζες, δηλαδή οι συμβάσεις swap που «κλειδώνουν» τα επιτόκια για μεγάλη διάρκεια. Το κόστος αυτό εξαρτάται από την καμπύλη απόδοσης των ομολόγων, όπου η επιβάρυνση σε διάστημα τριμήνου είναι σημαντική, με το δεκαετές να ξεπερνά και πάλι το όριο του 4% (την Τετάρτη). Επιβάρυνση που μπορεί να μην είναι τόσο σημαντική για μια επιχείρηση υψηλής φερεγγυό τητας (που τη διετία του φθηνού χρήματος εξασφάλισε γραμμές κίνησης, δάνεια με ανταγωνιστικό κόστος –πλέον είναι 200 μονάδες βάσης ακριβότερο), όμως μπορεί να αποβεί καταδικαστική για εταιρείες με υψηλό δανεισμό και Ειδικότεραυποχρεώσεις.σεό,τι αφορά στον βραχυπρόθεσμο, πολύ δε πε ρισσότερο στην περίπτωση που τα ίδια κεφάλαια/το «ταμείο» αδυνατούν να καλύψουν στο σύνολό τους τις λειτουργικές δαπάνες. Σε αυτήν την περίπτωση, ο επαγγελματίας τι θα κάνει; Θα μειώσει το προσωπικό; Θα αφήσει απλήρωτους (ή θα διακανονίσει) τους λογαριασμούς ηλεκτρικού; Ή τα κόστη των πρώτων υλών; Ή θα «ξανακοκκινίσει» το δάνειό του, σε μια αγορά στην οποία η ζήτηση δεν έχει ανελαστικό χαρα κτήρα; ■■ Λ ίγα 24ωρα πριν τη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κε ντρικής Τράπεζας –όπου θα ληφθεί απόφαση σχετική με την αύξηση των επιτοκίων–, η κατεύθυνσή της φαίνεται να έχει προδιαγραφεί. Η αύξηση κατά τουλάχιστον 50 μονάδες βάσης, μετά την αντίστοιχη που έγινε τον Ιούλιο, αποτελεί πλέον το συντηρητικό ενδεχόμενο. Υποστηρίζεται (στη λογική του «το μη χείρον βέλτιστον») από το σύνολο των διοικητών τραπεζών χωρών του «Νότου», την ώρα που οι ομόλογοί τους του «Βορρά» πιέζουν για 75 μονάδες βάσης και με αναφορά για τουλάχιστον άλλη μία επιθετική κίνηση στις συνεδριάσεις που έπονται, στις 27 Οκτωβρίου και στις 15 Δεκεμβρίου. Στην περίπτωση της επικράτησης των «Βόρειων», θα πρόκει ται για μια ιστορική, συστημικών χαρακτηριστικών, ανατρο πή μιας πολιτικής της ΕΚΤ που γυρνά τον χρόνο πίσω, στην εποχή του Ζαν-Κλοντ Τρισέ, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για τη βαρύτητα των επιπτώσεων στην οικονομία και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μια συνολική αύξηση μεγαλύτερη των 175 μονάδων βάσης μέσα στο 2022 θα δοκίμαζε συθέμελα τις αντοχές ενός ευρύτατου φάσματος ευρωπαϊκών επιχειρήσεων με σχέση ιδίων κεφαλαίων/δανεισμό μεγαλύ τερη της μονάδας. Είναι ο υψηλός και σε διάρκεια πληθωρισμός που οδηγεί τα «γεράκια»/τους «Βόρειους» να πιέσουν για ακόμη επι θετικότερη πολιτική. Αφενός όμως πρόκειται για ένα πιο σύνθετο φαινόμενο από την απλή ύπαρξη υπερβάλλουσας ζήτησης που πρέπει να περιοριστεί και αφετέρου ο υφιστά μενος πληθωρισμός δεν έχει προέλθει από την πλευρά της ζήτησης –που κι αυτή ήταν συγκυριακή μετά την έξοδο από τα lockdown–, ούτε από την αύξηση του κόστους εργασίας. Αντιθέτως, οι εξελίξεις «δείχνουν» πως οφείλεται κυρίως στην προσφορά, ως συνέπεια της εκτίναξης του ενεργειακού κόστους συνδυαστικά με τις αυξήσεις που επιβάλλουν οι επιχειρήσεις για να διατηρήσουν υψηλά περιθώρια κέρδους. Πρακτικά, αυτό που από την πλευρά των «γερακιών» προ-
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 5
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 6 δοκία. Στις «μόλις» 24 εταιρικές ανακοινώσεις εξαμήνου, τα καθαρά κέρδη προσεγγίζουν τα 4,7 δισ. ευρώ, μέγεθος που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη χρήση-ρεκόρ του 2007, όταν οι εισηγμένες είχαν καταγράψει κέρδη 10 δισ. ευρώ σε περίοδο 12 μηνών. Σίγουρα, η ποιότητα των κερδών χρήζει επισημάνσεων σε κάποιες περιπτώσεις ως προς τη δυνατότητα επανάληψής τους, ωστόσο, ακόμη και μετά τις απαραίτητες προσαρμογές και διορθώσεις, η εταιρική κερδοφορία είναι απόλυτα υπο στηρικτική προς τις αποτιμήσεις. Οι μεσαίες εισηγμένες επιχειρήσεις παίρνουν σειρά την ερχόμενη εβδομάδα, δίνοντας ένα καλύτερο στίγμα των τάσεων που επικράτησαν στο β’ τρίμηνο και κυρίως των προοπτικών για το δεύτερο μισό της φετινής χρήσης. Όπως και να ’χει, πάντως, το «μαξιλάρι» της εταιρι κής κερδοφορίας του 2022 μπορεί να εξομαλύνει τις έξωθεν πιέσεις ενώ η φημολογούμενη μείωση του εταιρικού φορο λογικού συντελεστή θα έχει μία επιπλέον θετική αναστολή σε έναν νέο κύκλο πιέσεων. Ό,τι έχτιζε ανοδικά με κόπο ο Γενικός Δείκτης από τις αρχές Ιουλίου έπεσε εύκολα στις τελευταίες συνεδριάσεις του Αυ γούστου. Η αγορά γύρισε πτωτική, κόβοντας με συνοπτικές διαδικασίες τον κινητό μέσο όρο των 200 ημερών. Διάσπαση είχαμε και στις χρονοσειρές των 50 και 30 ημέρων ενώ το γρήγορο βύθισμα της αγοράς συμπλήρωσε απώλειες 7% από το σημείο εκκίνησης της πτώσης πριν ο Γενικός Δείκτης ανακάμψει μερικώς στη συνεδρίαση της Παρασκευής. Ο εν εξελίξει σχηματισμός παραπέμπει σε ό,τι συνέβη τον φετινό Ιούνιο, όταν η πτώση βρήκε ένα πρώτο επίπεδο υποστήριξης προς τις 815 μονάδες. Το πτωτικό σενάριο είναι, επί του παρόντος, κυρίαρχο, καθώς και οι ταλαντωτές στα ημερήσια τους διαγράμματα αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω υποχώρησης, έως ότου εισέλθουν σε υποτιμημένες ζώνες τιμών. Η συρρίκνωση του τζίρου και η μείωση των ημερήσιων ταλαντώσεων μπορεί να θεωρηθούν μια καλή ένδειξη κάποιας προσωρινής παύσης της έντασης των πωλήσεων πριν την έναρξη μιας ανοδικής Επισημαίνεται,διόρθωσης. τέλος, ότι οι αγορές στην Αμερική τη Δευτέρα θα παραμείνουν κλειστές. ■■ Ηέλευση του Σεπτεμβρίου συνοδεύτηκε από μεγάλες κινήσεις στις αγορές ομολόγων, με κύριο χαρακτη ριστικό το άνοιγμα των αποδόσεων. Οι αγορές προ ετοιμάζονται για να υποδεχθούν τις αποφάσεις της ΕΚΤ, την επόμενη Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου, για αύξηση των βασικών επιτοκίων παρέμβασης, την προσεχή εβδομάδα, με τις συ γκλίνουσες εκτιμήσεις να κινούνται στην περιοχή των 50-75 μονάδων βάσης. Ωστόσο η προσοχή θα παραμείνει στα επιτόκια έως την 21η Σεπτεμβρίου, όταν η FED θα ανακοινώσει το νέο ύψος των αμερικανικών επιτοκίων, δίνοντας κι ένα στίγμα των προθέσεών της για την περίοδο που απομένει ώς το τέλος της χρονιάς. Είναι η πρώτη φορά μετά το 1990 που οι αγορές ομολόγων σημειώνουν απώλειες άνω του 20% από τα υψηλά τους, μπαίνοντας και τυπικά σε μακροπρόθε σμα πτωτική τάση και σηματοδοτώντας τη χειρότερη χρονιά στην ιστορία τους. Η αύξηση των αποδόσεων στα ομόλογα οδήγησε σε αύξηση του ασφαλίστρου κινδύνου για τις μετοχές, οι οποίες δεν έμειναν «ασυγκίνητες», ακολουθώντας πτωτική πορεία. Παράλληλα, το υψηλό επίπεδο των τιμών ρεύματος προσθέτει ένα ακόμη ρίσκο στη νευρικότητα των αγορών , καθώς η Ευρώπη οδεύει προς τον χειμώνα με αβέβαιη την ομαλή παροχή ποσοτήτων φυσικού αερίου. Επιστρέφοντας στα εγχώρια θεμελιώδη, η πορεία των ανα κοινώσεων του εξαμήνου έχει ξεπεράσει φέτος κάθε προσΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ του Μάνου Χατζηδάκη, επικεφαλής αναλυτή της ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακή στηνΕπιστροφήπτώση
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 7
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 8 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με το «μοιρογνωμόνιο» του Ηλία Ζαχαράκη (Fast Finance) ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ Η μετοχή είναι short με stop το 447 και όχι long. Το 406 δοκιμάζεται και δεν πρέπει να χαθεί σε κλείσιμο αν δεν θέλει να δοκιμά σει και πάλι κίνηση προς το 350. ΟΤΕ Ο ΟΤΕ, μετά από έναν χρόνο, έχασε ου σιαστικά το ανοδικό του κανάλι. Η ζώνη του 1556 είναι ένα πολύ σοβαρό επίπεδο στήριξης, που θα μπορούσε να δώσει μια αντίδραση και πάλι προς το 1680, με τη διαφορά ότι πλέον χρειάζεται τιμές πάνω από το 1728 για να αναιρέσει την εικόνα. Αν χάσει και το 1556 σε εβδομάδα, τότε οι πωλητές θα συνεχίσουν να είναι πιο επιθετικοί. ΔΕΗ Σε intraday έδωσε αγοραστικό σήμα, με το 524 στήριξη και το 514 stop. Το 545 και το 563 είναι οι επόμενες κοντινές αντιστάσεις, με το 580 κύρια.■■
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 9 LAVIPHARM Το «πράσινο φως» της γενικής συνέλευσης για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου φαίνε ται να ανοίγει τον δρόμο για την υπέρβαση του τελευταίου εμπoδίου πριν την επάνοδο της Lavipharm στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Το ύψος και μόνο της ΑΜΚ των 58 εκατ. ευρώ, όταν η αποτίμηση της εισηγμένης δεν ξεπερνά τα 32 εκατ., καταδεικνύει τον βαθμό της δυσκολίας αλλά και του επενδυτικού ρίσκου που ενέχει το όλο εγχείρημα. Ωστόσο, ακριβώς και μόνο λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, θεωρείται το σημαντικότερο και τελευταίο στη δεκαετή περιπλάνηση της εταιρείας στην κατηγορία της «επιτήρη σης». Η «επόμενη ημέρα» περνά μέσα από την ΑΜΚ, σημει ώνει ο Μηνάς Τάννες, πρόεδρος του ΔΣ. Απαραίτητη για να υλοποιηθεί το πενταετές αναπτυξιακό πλάνο (2022-2026), συμπληρώνει ο Βασίλης Μπαλούμης, οικονομικός διευθυ ντής, σχεδιασμός που, πέραν της αγοράς του «επιθέματος» κλονιδίνης, περιλαμβάνει και την αγορά νέου μηχανολογικού εξοπλισμού, τη βελτίωση των κτηριακών εγκαταστάσεων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, νέο εργαστήριο για Έρευνα & Ανάπτυξη και άλλες επενδύσεις. ■■ Με όρους χώρας που έχει την επενδυτι κή βαθμίδα χρηματοδοτείται ο ΟΤΕ από τις αγορές. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, η διοίκηση άντλησε δανει ακά κεφάλαια ύψους 300 εκατ. ευρώ, με 2 ισόποσες συμφω νίες των 150 εκατ. ευρώ. Η πρώτη μέσω ομολόγου, στο πλαίσιο του υφιστάμενου Προ γράμματος Έκδοσης Ομολόγων Μεσοπρόθεσμης Διάρκειας για έναν χρόνο με απόδοση 0,67%. Η δεύτερη μέσω δανεια κής σύμβασης με την EBRD οκταετούς διάρκειας με 1,561%, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί μέρος του προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου Fiber to the Home στην ελληνική Παράλληλα,περιφέρεια. ο Οργανισμός αποπλήρωσε ομόλογο, στη λήξη του, με εναπομείναν υπόλοιπο 375% και απόδοση 2,375%. Ο ΟΤΕ καταφέρνει, μεθοδικά και αποτελεσματικά, να μειώνει το κόστος δανεισμού μακροπρόθεσμα σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων στις διεθνείς αγορές και ανόδου των επιτοκίων, κόστους χρήματος. Για τους διορατικούς αναλυτές, η περίπτωση του ομίλου είναι ενδεικτική της προοπτικής περιθωρίων που θα έχει και η εγχώρια επιχειρηματικότητα, όταν η ελληνική οικονομία αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα. ■■ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ INTRALOT Κι αν η αγορά των ΗΠΑ είναι το κύριο στοίχη μα για τον Σωκράτη Κόκκαλη και την ομάδα του, πολλά υποσχόμενο είναι αυτό της Αυστραλίας. Η αγορά της «χώρας των καγκουρό» μπορεί να θεωρηθεί «παρθένα», καθώς η παρουσία εταιρειών μη αυστραλιανών συμφερό ντων είναι ελάχιστη (σχεδόν μηδενική). Η ελληνική όμως παρουσία σε αυτήν είναι συνεχής εδώ και μία δεκαπενταετία. Μάλιστα η Intralot Australia υπέγραψε (Δεκέμβριος 2020) συμφωνία επέκτασης του συμβολαίου (με τη Lottery West) έως τον Ιανουάριο 2026. Η συμφωνία με την Κρατική Λοταρία της Δυτικής Αυστραλίας εξασφαλίζει –μέσω της πλατφόρμας ανοικτής αρχιτεκτονικής LOTOS– προσβασιμότητα και για άλλες περιφέρειες της χώρας. Επιβεβαιώνει δε την εμπιστο σύνη της Λοταρίας στην τεχνολογία, τα συστήματα και την υποστήριξη της Intralot. Ενδιαφέρον το στοίχημα, καθώς από την επίτευξή του θα μπορεί η αυστραλέζικη αγορά να αναδειχθεί στον δεύτε ρο-τρίτο σημαντικότερο τροφοδότη EBITDA στον όμιλο. ■■ ELLINAIR Η θεαματική επάνοδος του τουρισμού επανα δρομολογεί εξελίξεις στον ευρύτερο κλάδο των μεταφορών. Ο λόγος, καταρχάς, για την Ellinair, που από τον Σεπτέμβριο 2021 επανεργοποιήθηκε με νέα διοίκηση. Μέλος της οικογένειας του (εκλιπόντος) ιδρυτή Μουζενί δη συμμετέχει στο νέο ΔΣ υπό τον Κωνσταντίνο Βαρδάκη και σειρά μελών της κρητικής επιχειρηματικότητας. Η προ σπάθεια επανατροχοδρόμησης επιχειρείται μετά τη θετική απόφαση της ΕΕ για την καταβολή αποζημίωσης (ύψους 6,8 εκατ.) για τις ζημιές που υπέστη εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων λόγω Covid-19. Κεφαλαιακή βάση στην οποία εισφέρουν παράγοντες της Κρήτης, με αξιοπρόσεκτη την παρουσία (και στο ΔΣ) του Μιλτιάδη Τσαγκαράκη: Όνομα-θρύλος στην ελληνική αερο πλοΐα, ήταν ο ιδρυτής (με τον Γιώργο Μαυραντωνάκη) της Sky Express, το 2005, από την οποία αποχώρησε μετά από επτά Ωστόσοχρόνια.ηιστορία του Μιλτιάδη Τσαγκαράκη ξεκινά πολύ παλιότερα, καθώς ήταν από τα κορυφαία επιτελικά στελέχη της (παλιάς) Ολυμπιακής και της ανάπτυξης της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας στη συνέχεια. Όσον αφορά στην Ellinair, o σχεδιασμός προβλέπει την προ μήθεια (μίσθωση) 2 αεροσκαφών που θα δρομολογηθούν αρχικά σε μη τακτικές πτήσεις (charter). ■■
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 10 Αναλυτικότερα, καμία από τις 18 κατηγορίες των Α/Κ δεν κατάφερε να επιτύχει κέρδη. Αντιθέτως, υπήρξαν σημαντικές μέσες απώλειες, εκ των οποίων ξεχώρισαν αυτές των Μετοχικών Α/Κ Δείκτη με -4,40%, των Μετοχι κών Α/Κ Αμερικής με -4,31%, των Μετοχικών Α/Κ Ελλάδας με -3,33%, των Μετοχικών Α/Κ Διεθνή με -3,22% και των Μετοχικών Α/Κ Αναπτυγμένων Αγορών με -3,15%. Επιστροφή στις αισθητές μέσες απώλειες για τις ομολογι ακές κατηγορίες των Α/Κ (επίσης για δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα), με εύρος από -0,98% για τα Ομολογιακά Α/Κ Κρατικά Αναπτυγμένων Χωρών έως και -0,40% για τα Ομολογιακά Α/Κ Ελλάδας. Με μια τέτοια εικόνα αποδόσεων, ήταν αναμενόμενη η υποχώρηση του ενεργητικού, που κυμάνθηκε στο -1,54%. Σε απόλυτες τιμές, η πτώση της κεφαλαιοποίη σης μεταφράστηκε σε 164,128 εκατ. ευρώ και διαμορ φώθηκε σε περίπου 10,499 δισ. ευρώ. Αν και τα μερίδια κινήθηκαν πτωτικά -0,16%, το τελικό ισοζύγιο εισροών/ εκροών αντιστάθηκε στο κακό κλίμα, κλείνοντας με θετική μικρή αξία συναλλαγών 4,611 εκατ. ευρώ. Είναι φανερό ότι την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου υπήρξε επιστροφή των παραθεριστών, η οποία δημιούρΚΕΦΑΛΑΙΑΑΜΟΙΒΑΙΑ Τ ο μήνυμα του επικεφαλής της αμερικανικής κεντρι κής τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ, την περασμένη Πα ρασκευή, ήταν σαφές: αυτήν την περίοδο, προέχει η μείωση του πληθωρισμού, ενώ τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει ενδέχεται να επιφέρουν «πόνο» τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά. Άμεσο όμως «πόνο» επέφερε στις αγορές, στην πλειονότητα των χρηματοοικονομικών τίτλων, επαναφέροντας μάλιστα τις ανησυχίες για ακόμη χαμη λότερες αποτιμήσεις, δημιουργώντας έτσι «βαθύτερες έννοιες» στην επενδυτική σκέψη των μεριδιούχων. Το μεγάλο δε ερώτημα συνεχίζει να υφίσταται: πόσος καιρός θα χρειαστεί για την επαναφορά της σταθερότητας των τιμών και βέβαια κατά πόσο τελικά η FED έχει βρει τη λύση; Τα παραπάνω, όπως είναι εύλογο, είχαν σαφέστατα αρνη τικό αντίκτυπο στις αποδόσεις για την αγορά των αμοιβαί ων κεφαλαίων, καθώς το μέσο πρόσημο των καθαρών τιμών υποχώρησε -1,80%. Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα του Αυγούστου με μέσες απώλειες –υπενθυ μίζουμε ότι την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα το μέσο πρόσημο ήταν -1,03%. Υποχώρησηαποδόσεων του Κώστα Σιαμπράκου, Meizon Παροχή Χρημ/κών Υπηρεσιών
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 11 ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ γησε υψηλότερη κινητικότητα τόσο στον συνολικό όγκο συναλλαγών όσο και εντός των υποκατηγοριών. Μη μας ξεγελά το ότι το τελικό ισοζύγιο έκλεισε με εισροές. Οι μεριδιούχοι παραμένουν αναποφάσιστοι ως προς το ποια κατεύθυνση να ακολουθήσουν , αυτήν των συμμετοχών ή των εξαγορών, με το επενδυτικό κλίμα να παραμένει μοιρασμένο. Άλλωστε από τις 18 κατηγορίες οι 10 υπέστησαν εκροές κεφαλαίων. Την «παρτίδα» την έσωσαν, για ακόμη μία εβδομάδα, τα Μικτά Α/Κ, στα οποία έλαβε χώρα υψηλός όγκος εισροών, αξίας 15,126 εκατ. ευρώ. Οι υπόλοιπες κατηγορίες κι νήθηκαν με θετική αξία συναλλαγών, που ανήλθε σε μερικές χιλιάδες ευρώ. Στον αντίποδα, υπήρξαν κατηγορίες με αξιοσημεί ωτες εκροές, όπως τα Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας με 4,536 εκατ. ευρώ (ο πτωτικός ρυθμός μεριδίων και εκροών συνεχίζεται αμείωτος), τα Ομολογιακά Α/Κ Ελλάδας με 3,051 εκατ. ευρώ και τα Funds of Funds Μετοχικά με 1,576 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με την έναρξη του έτους, το ενεργητικό έχει μειωθεί κατά -5,63%. Η προσπάθεια για συρρίκνωση των διευρυμένων απωλειών του πρώτου εξαμήνου (-8,68%), η οποία ξεκίνησε τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου, δυ στυχώς, είχε διάρκεια μόνο μέχρι το δεκαπενταύγουστο Ας(-3,15%).μηνξεχνάμε ότι ναι μεν στο τελευταίο δίμηνο υπήρξαν εισροές της τάξεως των 70,486 εκατ. ευρώ (μέσα σε τόσο αρνητικό κλίμα, το γεγονός αυτό μας κρατά αισιόδοξους), όμως τον πρώτο λόγο για τις αυξομειώσεις της κεφαλαι οποίησης τον είχαν οι αποδόσεις. ■■
τ. 878 / ΤΡΙΤΗ 06.09.2022 12 ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ • Οι αποτιμήσεις στη Wall Street είναι πολύ πάνω από την εύλογη αξία, υποστηρίζει ο Μάικ Γουίλσον. O Chief Investment Officer της Morgan Stanley θεωρείται από τους πολύ “bearish” της Νέας Υόρκης. • Το ένα μετά το άλλο, τα οικονομικά στοιχεία για τη γερμανική οικονομία επιβεβαιώνουν τη φθίνουσα πορεία. Εντείνονται οι ανησυχίες έγκρι των, όπως λ.χ του IfO. • Στα καθ’ ημάς, διακριτή είναι η προσπάθεια για άμυνα, όπως και η (υπό) στήριξη, κυρίως, του αμερικανι κού παράγοντα. Πλην όμως, οι πωλητές και επίμονοι είναι και υπέρτεροι. • Η περίπτωση της Reggeborgh Invest είναι ενδεικτική του υπαρκτού ενδιαφέροντος σοβαρών επενδυτών, προσώρας, αλλά δεν αρκεί. • «Καμπανάκι» για την εγχώρια μεταποίηση, νέα πτώση για τον ΡΜΙ. Συν τα πρώτα «σύννεφα» για τις τρά πεζες από το μέτωπο των δανείων. Τι να πρωτοπληρώσει ο επαγγελματίας/ο ιδιώτης; Στεγαστικό; Επιχειρηματικό; Ηλεκτρικό; Κατά τα άλλα, σε οργανισμούς, φορείς κ.λπ. “out of the blue” αυξήσεις αποδοχών έως και 400% υψηλότερα. Δεν πάει όμως έτσι… • Κατακόρυφη αύξηση των συναλλαγών, την Πέμπτη, σε εταιρι κά ομόλογα των ElvalHalcor, Noval Property, Aegean κ.ά., υπό το άρτιον. • Σε λειτουργία το μεγαλύτερο πα ράκτιο αιολικό πάρκο του κόσμου, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι έργο της Orsted, με την εγχώρια αγορά να προ σβλέπει στη συμφωνία των Δανών με τη Cenergy Holdings. Η «σιγή ασυρμά του» από την εισηγμένη συνεχίζεται. • Πέρασαν (31/8) 31,8 εκατ. μτχ της Avax. Πρόκειται για το 22,04% που από την J&P περνά στον Χρήστο Ιωάννου. Αυλαία για τη συμμετοχή του ελληνοκυπριακού ομίλου στην εισηγμένη. «Αλλαγή σελίδας» και για τον επιχειρηματία. • Και νέα παράταση στον διαγωνισμό για τις «ταυτότητες». Αστείες, πάντως, οι δικαιολογίες... • «Είδες η ΔΕΗ;» στη συνεδρίαση της Παρασκευής, με 6,11% στα 5,47 ευρώ. • Ο «τέλειος οικονομικός πόλεμος» στην Ευρώπη, στα ύψη τα κόστη στην ενεργειακή αγορά, σε χαμηλό εικοσαετίας για το ευρώ έναντι του δολαρίου, σε χαμηλό 18 μηνών δείκτες επιχειρηματικότητας (συρρίκνωση για δεύτερο συνεχόμενο μήνα), με το ΔΝΤ να προειδοποιεί για τον κίνδυνο κρίσεων χρέους σε χώρες της γηραιάς ηπείρου. • Οικονομικός ο πόλεμος, αλλά με διακριτό πολιτικό χαρακτήρα, κρίνο ντας λ.χ. από τις βολές του Σαρλ Μισέλ κατά της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. • Σε αυτήν τη συγκυρία, η Morgan Stanley εμφανίζεται θετικότερη για τις αντοχές της ελληνικής οικονομί ας, του εγχώριου banking. Είναι προ φανές πως η επίτευξη ενός στόχου 19-20 δισ. τουριστικών εσόδων θα προσέφερε ζωογόνες «ανάσες». • Ωστόσο δεν αρκούν για μια επί μακρόν κρίση στην ευρωζώνη. Για αυτό στην σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας, θα πρέπει να συμφωνη θούν λύσεις ρηξικέλευθες. ■■ ΣΤΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΕΝΔΟΤΕΡΑΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΕΘΝΙΚΗ: Από τράπεζες, λόγω και του σαουδαραβικού ενδιαφέροντος. ΟΤΕ: Μετά από ισχυρή διόρθωση (7,25%). ΕΛΛΑΚΤΩΡ: Με ισχυρές στηρίξεις πέριξ του 1,70 ευρώ. PAPOUTSANIS: «Καθαρίζει» με Αρκάδι. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: Υφαίνεται αντίδραση. ΟΠΑΠ: Με αγοραστές από τα 13 ευρώ. Μεγαλύτερες, χθες, Δευτέρα, ήταν οι απώλειες στη Φραγκφούρτη από ό,τι στο Λονδίνο και στο Χρηματιστήριο ΠωλητέςΑθηνών. πιεστικοί στα τραπεζικά χαρτιά και στην πλειονότητα των blue chips, πλην όμως τόσο η αξία συναλ λαγών όσο και η ροή εντολών, από την πλευρά των πωλητών, διευκόλυναν την απορρόφηση της προσφοράς σε λογικές Αγοραστέςτιμές.σε ΑΔΜΗΕ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ και Jumbo. Μικρότερες οι απώλειες για ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ. Σε αναμονή ανακοίνωσης των οικονομι κών μεγεθών εξαμήνου της επιχείρη σης, σήμερα, Τρίτη, μετά τη λήξη της Μεσυνεδρίασης.αγοραστές στα mid caps, συγκεκρι μένα σε Papoutsanis, Πλαίσιο, Τεχνική Ολυμπιακή. Συγκριτικά καλύτερη συμπεριφορά για ΕΥΑΘ, Premia, Intrakat. ■■