09.01.2024 τ. 939τ./939 ΤΡΙΤΗ/ ΤΡΙΤΗ 09.01.2024 1
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
Editorial
2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο «χορός» των οίκων αξιολόγησης Ο πρώτος οίκος αξιολόγησης που θα ανοίξει τον κύκλο για το 2024 είναι η Scope Ratings, ο πρώτος οίκος που έδωσε την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα.
6
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Με χαμηλό βαθμό ορατότητας το διεθνές περιβάλλον Συντρέχουν πολλοί λόγοι που δικαιολογούν την άποψη ότι και το 2024, σε συνέχεια του 2023, αναμένεται να είναι έτος με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.
10 ΑΜΟΙΒΑΙΑ
Mέση απόδοση πενταετίας στο 32,30%! Η τελευταία πενταετία δεν ήταν μόνο εξαιρετικά αποδοτική, αλλά έθεσε και τα θεμέλια για τη μελλοντική εξέλιξη της συγκεκριμένης αγοράς επενδυτικών προϊόντων.
Ανεβαίνοντας την κλίμακα του investment grade Τη νέα χρονιά, το στοίχημα για την Ελλάδα είναι να αξιοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό την επενδυτική βαθμίδα. Τα πεδία στα οποία μπορεί να φανεί το όφελος είναι το κόστος δανεισμού και η τόνωση των άμεσων επενδύσεων. Όμως, ο στόχος για το 2024 και για τα επόμενα χρόνια είναι η Ελλάδα να αναρριχηθεί πιο ψηλά στη βαθμολογία και να απομακρυνθεί η χώρα από τη... ζώνη υποβιβασμού. Με το BBB- που έχει ανακτήσει η Ελλάδα –την κατώτερη βαθμίδα που χαρακτηρίζεται επενδυτική– βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη μέση της παγκόσμιας κατάταξης. Άμεσοι στόχοι είναι να «πιάσουμε» τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου όχι μόνο σε βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης, αλλά και σε αποδόσεις ομολόγων. Η Ιταλία, με υψηλότερο κόστος δανεισμού σε σχέση με την Ελλάδα, βρίσκεται στο ΒΒΒ από την S&P και στο Baa3 από τη Moody’s, δηλαδή μία βαθμίδα πάνω από την Ελλάδα και στους δύο οίκους. Ο στόχος να αποκτήσουμε καλύτερη βαθμολογία ακόμη και μέσα στο 2024 είναι εφικτός. Άλλωστε οι αγορές το έχουν προεξοφλήσει, ρίχνοντας την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς κάτω από το αντίστοιχο ιταλικό. ■■
Ταυτότητα έκδοσης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ ΚΥΡΕΛΑ ΠΕΤΡΟΥ Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ CEO, ethosGROUP Διευθυντής Σύνταξης Αρχισυντάκτρια Συντάκτης Key Account Manager ouzounis.k@ethosmedia.eu konstas.c@ethosmedia.eu petrou.k@ethosmedia.eu gelantalis.m@ethosmedia.eu manologlou.r@ethosmedia.eu Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. | Λυσικράτους 64 | Καλλιθέα 17674 | T: 210 998 49 50 | banks-press@ethosmedia.eu, www.banks.com.gr Αριθμός ΓΕΜΗ: 00044774007000
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
2
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ο «χορός» των οίκων αξιολόγησης
Ο
πρώτος οίκος αξιολόγησης που θα ανοίξει τον κύκλο για το 2024 είναι η Scope Ratings στις 26 Ιανουαρίου (με τρεις αξιολογήσεις εντός του νέου έτους), ο πρώτος οίκος που έδωσε την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Μάλιστα, σε πρόσφατη έκθεσή του, εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025. Επίσης, περιμένει ανάκαμψη των επενδύσεων, δεδομένου ότι εκτιμά πως τα επιτόκια καταθέσεων της ΕΚΤ έχουν κορυφωθεί. Στις 8 Μαρτίου, τη σκυτάλη θα πάρει η DBRS, η οποία, σε έκθεσή της στις 19 Δεκεμβρίου, εκτιμούσε ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,3% το 2024 και 2% το 2025. Σημαντική για την ελληνική οικονομία είναι η 15η Μαρτίου, καθώς τότε ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, ο οποίος βαθμολογεί το ελληνικό αξιόχρεο με Ba1, μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική, θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή του για αυτήν. Και, όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο αν θα προχωρήσει σε αναβάθμιση, ώστε η Ελλάδα να κατατάσσεται στην επενδυτική βαθμίδα από το σύνολο των μεγάλων οίκων αξιολόγησης. Στις 19 Απριλίου, η S&P θα δώσει στη δημοσιότητα την έκθεσή της για την Ελλάδα, μετά και την πρόσφατη αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας στο ΒΒΒ- από ΒΒ+, στις 20 Οκτωβρίου, και μάλιστα με θετικές προοπτικές. Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις του οίκου, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να φτάσει το 2024 στο 2,4% και στο 2,7% το 2025.
μίζεται ότι την 1η Δεκεμβρίου 2023 ο οίκος προχώρησε στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, ανάβοντας έτσι το «πράσινο φως» για επαναφορά της χώρας στον επενδυτικό χάρτη. Αυτό που περίμεναν οι αγορές ήταν η ετυμηγορία του συγκεκριμένου οίκου αξιολόγησης, καθώς για την είσοδο των ελληνικών ομολόγων στους διεθνείς δείκτες χρειάζονται δύο αξιολογήσεις μεταξύ των τριών μεγάλων οίκων (S&P, Moody’s και Fitch).
Το «κλειδί» στα «χέρια» της Moody’s Εξασφάλιση της επενδυτικής βαθμίδας και από τον τελευταίο οίκο αξιολόγησης που δεν την έχει… επιστρέψει στην Ελλάδα, αλλά και περαιτέρω αναρρίχηση στην κλίμακα με τις βαθμολογίες, ώστε η Ελλάδα να «πιάσει» άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι οι δύο βασικοί στόχοι του οικονομικού επιτελείου για το 2024. Το 2023 σημαδεύτηκε από την ανάκτηση ενός «κεκτημένου» που χάθηκε το 2010, αφήνοντας την Ελλάδα χωρίς πρόσβαση στις αγορές: την επενδυτική βαθμίδα.
Πέντε από τους έξι οίκους αξιολόγησης του πλανήτη εντάσσουν, πλέον, την Ελλάδα στη χαμηλότερη κλίμακα που κατατάσσεται στις επενδυτικές (ΒΒ-), ενώ μόνο ένας, ο οίκος Moody’s, έχει φέρει μεν τη χώρα σε απόσταση αναπνοής (μία κλίμακα κάτω από την επενδυτική), αλλά έχει μεταθέσει την επιστροφή της επενδυτικής βαθμίδας για το 2024, πιθανώς τον Μάρτιο της νέας χρονιάς, οπότε και προγραμματίζεται η δημοσίΟ πρώτος κύκλος των αξιολογήσεων για την Ελλάδα θα ευση της επόμενης έκθεσης. κλείσει με τον οίκο Fitch στις 31 Μαΐου 2024. Υπενθυ-
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
INTRUM Hellas' Workplace targeting BREEAM certification level 'Very Good', designed by STIRIXIS Executive.
There is no True Prosperity™ without Sustainability. At STIRIXIS Group, we design and deliver sustainable spaces, creating a bright path forward for every client. We devise mutlifaceted strategies that lead to the realization of our clients' dreams in a way that shapes a better, prosperous future for all. Is your workplace ready for success and sustainability? Let's meet and create positive change, together.
Athens | Bucharest | London advance@stirixis.com
StirixisGroup.com
3
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας είχε ως αποτέλεσμα τα ελληνικά ομόλογα να επιστρέψουν στους δείκτες που παρακολουθούν μεγάλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, ενώ ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εκτιμά ότι η δυνητική ζήτηση για τα ελληνικά «χαρτιά» μπορεί να φτάσει στα 10 δισ. ευρώ ή ακόμη και στα 20 δισ. ευρώ, αν μπει και η Moody’s (που είναι και ο μεγαλύτερος οίκος αξιολόγησης του πλανήτη). Μεγαλύτερη ζήτηση τόσο για τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν μέσα στο 2024 όσο και γι’ αυτά που τελούν υπό διαπραγμάτευση στη δευτερογενή αγορά σημαίνει και δυνατότητα για αποκλιμάκωση των αποδόσεων, κάτι που ήδη καταγράφηκε στο τελευταίο τρίμηνο του 2023, με την απόδοση του δεκαετούς να υποχωρεί ακόμη και κοντά στο 3%, από 5% που ήταν πριν από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Και μόνο το γεγονός ότι με την αλλαγή του χρόνου τα ελληνικά ομόλογα –περίπου 17 εκδόσεις, που αντιστοιχούν σε χρέος άνω των 70 δισ. ευρώ– θα εμφανίζονται στη βασική οθόνη του Bloomberg Index μπορεί να ανεβάσει τη συναλλακτική δραστηριότητα και να διευκολύνει τη μετάβαση, καθώς θα αποχωρούν σταδιακά τα hedge funds που τοποθετούνται σε τίτλους χωρίς επενδυτική βαθμίδα και θα εισέρχονται τα πιο «συντηρητικά» χαρτοφυλάκια.
4
Σημαντική για την ελληνική οικονομία είναι η 15η Μαρτίου, καθώς τότε ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, ο οποίος βαθμολογεί το ελληνικό αξιόχρεο με Ba1, μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική, θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή του για αυτήν. Όμως, ο στόχος για το 2024 και τα επόμενα χρόνια είναι η Ελλάδα να αναρριχηθεί πιο ψηλά στη βαθμολογία και να απομακρυνθεί η χώρα από τη.… ζώνη υποβιβασμού. Με το BBB- που έχει ανακτήσει η Ελλάδα –την κατώτερη βαθμίδα που χαρακτηρίζεται επενδυτική– βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη μέση της παγκόσμιας κατάταξης. Άμεσοι στόχοι είναι να «πιάσουμε» τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου όχι μόνο σε βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης, αλλά και σε αποδόσεις ομολόγων.
Η Ιταλία, με υψηλότερο κόστος δανεισμού σε σχέση με την Ελλάδα, βρίσκεται στο ΒΒΒ από την S&P και στο Baa3 από τη Moody’s, δηλαδή μία βαθμίδα πάνω από την Ελλάδα και στους δύο οίκους. Ο στόχος να αποκτήσουμε καλύτερη βαθμολογία ακόμη και μέσα στο 2024 είναι Investment grade εφικτός. Άλλωστε οι αγορές το έχουν προεξοφλήσει, ρίχνοντας την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς κάτω από Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι να αξιοποιήσει στον το αντίστοιχο ιταλικό. μέγιστο δυνατό βαθμό την επενδυτική βαθμίδα. Τα πεδία στα οποία μπορεί να φανεί το όφελος είναι: Η Πορτογαλία είναι στο BBB+ από την S&P και στο Α3 από τη Moody’s. Είναι δηλαδή δύο βαθμίδες πάνω από την ~ Το κόστος δανεισμού: Παρατηρείται σύγκλιση στις Ελλάδα με βάση την αξιολόγηση της S&P και τέσσερις αποδόσεις του ελληνικού δεκαετούς με τα αντίβαθμίδες πάνω από την Ελλάδα με βάση την αξιολόγηση στοιχα της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, ενώ ήδη της Moody’s. δανειζόμαστε φθηνότερα από την Ιταλία. ~ Η τόνωση των άμεσων επενδύσεων: Ουσιαστικά, Όσο για την Ισπανία, μπορεί το κόστος δανεισμού της να υπάρχει η προσδοκία ότι η μείωση του κόστους είναι πλέον σχεδόν αντίστοιχο με της Ελλάδας, όμως η δανεισμού της χώρας θα μεταφραστεί σε ευνοϊκόβαθμολογία της από τους οίκους είναι ακόμη υψηλότερη: τερους όρους δανεισμού για τις τράπεζες, οι οποίες Α από την S&P και Baa1 από τη Moody’s, που σημαίνει θα μπορέσουν να προσφέρουν καλύτερους όρους τέσσερις βαθμίδες από την S&P διαφορά σε σχέση με την στους πελάτες τους, τονώνοντας τις επενδύσεις. Ελλάδα και δύο με βάση τους όρους της Moody’s. ■■
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024 Divani Caravel LiveOn Expo Complex
Υποβάλετε την Υποψηφιότητα σας έως τις 26 Ιανουαρίου στο ethosevents.eu
5
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
6
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Με χαμηλό βαθμό ορατότητας το διεθνές περιβάλλον
Σ
υντρέχουν πολλοί λόγοι που δικαιολογούν την άποψη ότι και το 2024, σε συνέχεια του 2023, αναμένεται να είναι έτος με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Οι λόγοι αυτοί είναι τριών κατηγοριών: οικονομικοί, πολιτικοί και γεωπολιτικοί. Ας τους δούμε πιο αναλυτικά: Οικονομικοί λόγοι: Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση της Federal, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να σημειώσει αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,4% το 2024. Για την ευρωπαϊκή οικονομία η εκτίμηση της ΕΚΤ είναι ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 0,8%, ενώ το ΔΝΤ εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομία θα μεγεθυνθεί με ρυθμό 3%. Στην Κίνα ο ρυθμός μεγέθυνσης δύσκολα θα ξεπεράσει το 5%, σε συνέχεια των προβλημάτων που σχετίζονται με τα ακίνητα. Με τα δεδομένα αυτά, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να δρομολογήσουν εντός του 2024 τη διαδικασία μείωσης των επιτοκίων, ώστε να αποφύγουν το ενδεχόμενο τα υψηλά επιτόκια να προκαλέσουν ύφεση, έχοντας ωστόσο προηγουμένως τιθασεύσει τον πληθωρισμό (2,4% τον Νοέμβριο στην ευρωζώνη, στο 3,1% στις ΗΠΑ). Γεωπολιτικοί λόγοι: Η ουκρανική κρίση συνεχίζεται και στις 20 Φεβρουαρίου 2024 θα συμπληρώσει μία διετία. Παράλληλα, η εμπόλεμη κατάσταση στη Γάζα εγκυμονεί πάντα κινδύνους να κλιμακωθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή. Μάλιστα, στην παρούσα φάση, οι δράσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης έχουν οδηγήσει στη διακοπή της διέλευσης πλοίων από τη διώρυγα του Σουέζ, με προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα προϊόντων και πρώτων υλών, καθώς από εκεί διακινείται το 12% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου σε όγκο και ίσως το 30% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων.
Πολιτικοί λόγοι: Η συνάντηση των προέδρων Μπάιντεν και Σι, που έγινε τον Νοέμβριο στο Σαν Φρανσίσκο, συνέβαλε στην αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, καθώς έγινε αντιληπτό ότι η οικονομία ενώνει τις δύο υπερδυνάμεις. Ως αποτέλεσμα, το ενδεχόμενο απρόβλεπτων εξελίξεων για το θέμα της Ταϊβάν παραμερίστηκε στην παρούσα φάση. Όμως, το δημοσκοπικό προβάδισμα του Τραμπ και το ισχυρό ενδεχόμενο μιας νέας υποψηφιότητάς του για την προεδρία των ΗΠΑ το 2025 προκαλεί εύλογες ανησυχίες, λόγω του απρόβλεπτου της προσωπικότητάς του. Για το χρηματιστήριο: Ευοίωνες προοπτικές... Παρά τις αβεβαιότητες που καταγράφονταν και πέρσι σε σχέση με τα γεωπολιτικά δεδομένα, η πορεία της ελληνικής οικονομίας σε ενάρετο κύκλο μακρόχρονης οικονομικής μεγέθυνσης (τρίτος συνεχόμενος χρόνος υψηλού ρυθμού), η αξιοσημείωτη βελτίωση των μεγεθών των εταιρειών και ιδιαίτερα των τραπεζών και το χαμηλό επίπεδο εκκίνησης του Γενικού Δείκτη (στις 929,79 μονάδες στις 31 Δεκεμβρίου 2022) δικαιολογούν τις επιδόσεις που καταγράφηκαν. Δεν συνιστούν δε υπερβολή, καθώς, στα τρέχοντα επίπεδα τιμών, οι μετοχές των εταιρειών υψηλής κεφαλαιοποίησης διαπραγματεύονται με P/E 13,2 (οι τράπεζες με P/E 6,9), ενώ η σχέση P/BV είναι στο 1,3 και για τις τράπεζες στο 0,8. Σημειώνεται ότι ήδη στο εννεάμηνο του 2023, τα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν κατά 28,64% (στο +11,6% χωρίς τις τράπεζες) για τις 45 εταιρείες που δημοσιοποίησαν τα μεγέθη τους, κατά 4,04% τα λειτουργικά τους αποτελέσματα, ενώ ο τζίρος υποχώρησε κατά 3,28% και οι χρηματικές διανομές έφτασαν φέτος το ποσό των 2,93 δισ. ευρώ, το υψηλότερο των τελευταίων 14 ετών, με μέση μερισματική απόδοση 3,4%. ■■
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
προορισμός μας το μέλλον,
επιβιβαστείτε! Συμπλέουμε εδώ και 21 χρόνια! Επιβιβαστείτε και φέτος μαζί μας για την ανάδειξη των κορυφαίων!
a
ethosevents.eu
hybrid event
#hraw23
7
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με το «μοιρογνωμόνιο» του Ηλία Ζαχαράκη (Fast Finance)
FTSE25 Το 3130 είναι πλέον κοντινή στήριξη, με το 3100 κύρια και το 3095 το νέο μας stop. Το 3225-3250 είναι επόμενη σημαντική αντίσταση και στόχος στον FTSE25.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ Το επίπεδο 1300 βραχυπρόθεσμα έχει γίνει στήριξη, ενώ το stop μας ανέβηκε αισθητά, στις 1283 μονάδες, σε κλείσιμο ημέρας. Ουσιαστικό επόμενο επίπεδο είναι η ζώνη του 1330-1350, θυμίζοντας ότι το 1351 είναι και το υψηλό του προηγούμενου έτους και, σαν στατιστικό και μόνο, το 1391 είναι το υψηλό της τελευταίας δεκαετίας.
S&P 500 Το 4800, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, δεν μπόρεσε να κατοχυρωθεί και το επίπεδο είναι κύρια αντίσταση. Το 4741 είναι κοντινή στήριξη της οποίας διάσπαση μπορεί να μας φέρει στο 4638. Μια κατοχύρωση του 4800 μπορεί να δώσει συνέχιση. ■■
8
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
9
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
ΔΕΗ
ομολογιών λήξης Σεπτεμβρίου 2024, έκδοσης της θυγατρικής Intralot Capital Luxembourg SA. Έχουν ζήτηση Μετοχή με τη μεγαλύτερη τα ελληνικά assets και αυτήν την ευκαιρία σπεύδουν να απόδοση από τις 25 του FTSE25 αξιοποιήσουν οι δύο εισηγμένες. ■■ Large Cap η ΔΕΗ, στο «ποδαρικό» του νέου έτους. Μετά το συν Υπερταμείο 77% του 2023 με ολική επαναφορά της μετοχής πάνω από τα 11,10 ευρώ, η υψηλή τάση παρέμεινε ενεργή και Όσοι έτρεφαν ελπίδες για μια θέση στις πρώτες 4 συνεδριάσεις του 2024. H Διοίκηση ετοιστο Υπερταμείο καλά θα κάνουν μάζεται μεθοδικά για την παρουσίαση του conglomerate να περιοριστούν σε αυτές, καθώς ομίλου σε διαχειριστές ξένων funds, στις 23 Ιανουαρίου, είναι… φρούδες. Ο λόγος; Διάφορα στο Λονδίνο. στην Investor Day, όπου, όπως έχει εξαγγεί- είχαν ακουστεί (διαρρεύσει...) από καλοθελητές τον Δελει ο Γιώργος Στάσσης, θα παρουσιαστούν τα στρατηγικά κέμβριο, αλλά όσοι μελέτησαν λίγο πιο προσεκτικά την σχέδια για την επόμενη πενταετία, οι ευκαιρίες ανάπτυξης Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής –μεταμνημονιακή και ο ρόλος που μπορεί να παίξει η ΔΕΗ στην περιοχή της εννοείται για την ελληνική οικονομία– θα διαπίστωσαν Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο πρόεδρος και επικεφαλής ότι στις Βρυξέλλες τρέφουν απεριόριστη εμπιστοσύνη στο του ομίλου στο πλαίσιο της ενημέρωσης των αναλυτών Υπερταμείο. Πρακτικά, οι Θεσμοί (πάλαι ποτέ δανειστές) (για τα αποτελέσματα εννεαμήνου/τρίτου τριμήνου) είχε θεωρούν αποτελεσματική τη διοίκηση υπό τον Γρηγόρη Δ. αναφερθεί τόσο στην εξαγορά της εταιρείας Κωτσόβολος Δημητριάδη, όπως και ότι έχει καταφέρει έργο σε «σκληόσο και στη συμφωνία για την ENEL Romania. Τότε, είχε ρούς» Οργανισμούς του Δημοσίου. ανανεώσει τη συνάντηση (ενημέρωσης) για τις 23 Ια- Για το 2024 από τις προτεραιότητες του Υπερταμείου νουαρίου. Τότε (στις 10 Νοεμβρίου), το «χαρτί» ήταν στα είναι η αναδιάρθρωση των ΕΛΤΑ, με τους τεχνοκράτες 10,02 ευρώ, χθες έως τα 11,70, την ημέρα του Investor των Βρυξελλών να ζητούν την εφαρμογή του προγράμDay; Πιθανότατα οι τελευταίες αγορές έγιναν με προεξο- ματος συγχώνευσης των 150 καταστημάτων. Όπως και φλητική προοπτική. Στα 11,91, με νέο άλμα 3,12% την τον εξορθολογισμό του δικτύου διανομής αλλά και την Παρασκευή. ■■ ανάγκη ανάπτυξης νέων δραστηριοτήτων/παροχής υπηρεσιών. ■■
Autohellas – Intralot
Με την πράξη επαναγοράς από την Aegean των warrants που είχε το Δημόσιο, αρχίζει να μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την έκδοση του εταιρικού ομολόγου της Autohellas. Σύμφωνα με παλαιότερη ενημέρωση πηγών του, η έκδοση θα αφορά κεφάλαια έως 100 εκατ., αν και τις τελευταίες ώρες σε χρηματιστηριακά γραφεία κυκλοφορούσαν πληροφορίες για περισσότερα. Στα 628 εκατ. η αποτίμηση της Autohellas, το (δυνητικό) όριο θεωρείται συγκεκριμένο. Για τουλάχιστον 130 εκατ., με τη μορφή retail bond, θα ακολουθήσει η Intralot, στο πλαίσιο δεσμευτικής συμφωνίας που υπεγράφη με πέντε τράπεζες (διοργανώτριες η Εθνική και η Πειραιώς), απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση επιπλέον κοινοπρακτικού ύψους 100 εκατ. Με αυτά τα κεφάλαια διασφαλίζεται η αποπληρωμή του συνόλου του άληκτου κεφαλαίου των
Quiz Ποιος κλάδος θα είναι ο πρώτος που θα ξεκινήσει τον «χορό» των deals για το 2024; Για το 2023 ήταν ο ενεργειακός, με το ελληνικό κομμάτι της Enel να περνά στο Macquarie. Ο λόγος για το 50%, θυμίζοντας ότι ο μητρικός όμιλος (Enel) είχε συμφωνήσει με τους Αυστραλούς από τον Ιούλιο. Πλέον, η Macquarie είναι και στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, ενώ έχει και το 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Δηλαδή οι Αυστραλοί είναι και παραγωγοί και σε δίκτυο –ενδιαφέρον... Ωστόσο, το deal που φαίνεται πως είναι πιο κοντά στο να κάνει «ποδαρικό» το 2024… δεν είναι από την ενέργεια. Όσοι γνωρίζουν τι παίζει με το πλαφόν στις εγγυητικές που χορηγούν οι τράπεζες και το break even για εταιρείες έχουν και «φωτογραφία» του κλάδου. ■■
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
10
ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
Μέση απόδοση πενταετίας στο 32,30%! του Κώστα Σιαμπράκου, Meizon Παροχή Χρημ/κών Υπηρεσιών
Μ
ε την ευκαιρία της ολοκλήρωσης μιας εντυπωσιακής χρονιάς, όπως ήταν η προηγούμενη, για τον ελληνικό θεσμό των Α/Κ, δόκιμο είναι να ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στην πενταετία 2019-2023, η οποία δεν ήταν μόνο εξίσου αποδοτική, αλλά έθεσε και τα θεμέλια για τη μελλοντική εξέλιξη της συγκεκριμένης αγοράς επενδυτικών προϊόντων. Κι αυτό διότι ο θεσμός, από την έναρξη της ελληνικής χρηματοοικονομικής κρίσης και μέχρι τα τέλη του 2018, πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, με αποτέλεσμα το ενεργητικό του να έχει βρεθεί «στα Τάρταρα». Πράγματι, το ενεργητικό στα τέλη του 2018 είχε συρρικνωθεί στα 6,120 δισ. ευρώ. Στην πενταετή διαδρομή του, εκτινάχθηκε κοντά στα 16 δισ. ευρώ (συγκεκριμένα στα 15,796 δισ. ευρώ), με ικανές ροές εισερχόμενων κεφαλαίων ανά έτος, για να καταλήξουμε στο απόγειο των εισροών του 2023, αξίας 3,184 δισ. ευρώ. Στο αναφερόμενο χρονικό διάστημα, η αύξηση του ενεργητικού ανήλθε στο 158,12%, με παράλληλη θετική κίνηση μεριδίων 113,45% (ομοίως τα προϊόντα
από 319 αυξήθηκαν σε 402). Η απόλυτη ενίσχυση της κεφαλαιοποίησης κατά 9,676 δισ. ευρώ προήλθε πρωτίστως από τις εισροές αξίας 7,067 δισ. ευρώ. Ο υψηλός ρυθμός εισροών 73,03% προς την ενίσχυση της κεφαλαιοποίησης αποδεικνύει περίτρανα τόσο την εμπιστοσύνη όσο και την ολοκληρωτική επιστροφή των μεριδιούχων προς την ελληνική αγορά των Α/Κ. Επίσης, καταδεικνύει, για μία ακόμη φορά, ότι η πολιτική και η οικονομική σταθερότητα είναι δύο από τους σημαντικότερους παράγοντες για να κερδηθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη του κόσμου. Ας μη λησμονούμε ότι αυτή η σταθερότητα ήταν που κέρδισε τους μεριδιούχους, καθώς ο υψηλότατος όγκος εισροών έγινε σε μια πενταετία με πληθώρα άλλων αρνητικών γεγονότων, όπως της υγειονομικής κρίσης με την παγκόσμια πανδημία, της γεωπολιτικής με την ύπαρξη δύο σημαντικών πολέμων, της μακροοικονομικής κρίσης με την εκτίναξη του πληθωρισμού και των επιτοκίων, του διπλασιασμού των τιμών για αγορές του νοικοκυριού, της έντασης της κλιματολογικής αλλαγής κ.λπ.
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
11
Οι πιο κερδισμένοι στην επενδυτική ματιά των μεριδιούχων ήταν τα Ομολογιακά Α/Κ Διεθνή και τα Ομολογιακά Α/Κ Ελλάδας, με εισροές 3,030 δισ. ευρώ και 1,338 δισ. ευρώ, αντιστοίχως. Για τα μεν πρώτα ο σημαντικότερος παράγοντας για το μέγεθος αυτών των εισροών ήταν η δημιουργία πλήθους Α/Κ καθορισμένης χρονικής διάρκειας και διανομής πιθανού ετήσιου μερίσματος. Για τα δε δεύτερα, όχι μόνο ο λόγος που προαναφέραμε, αλλά και η πολιτική σταθερότητα, όπως και η ύπαρξη ικανής οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Η μέση απόδοση της αγοράς στο εν λόγω χρονικό διάστημα κυμάνθηκε στο 32,30%. Όσοι επένδυσαν στα Μετοχικά Α/Κ Δείκτη και στα Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας υπερδιπλασίασαν τα κεφάλαιά τους. Ακολούθησαν τα Μετοχικά Α/Κ Αμερικής και τα Μετοχικά Α/Κ Αναπτυγμένων Αγορών με 85,07% και 59,13%, αντιστοίχως. Πλην των Ομολογιακών Α/Κ Ελλάδας με μέση απόδοση 24,31%, οι υπόλοιπες ανάλογες κατηγορίες υστέρησαν σημαντικά, αλλά «έχουν να δίνουν» με τις πιθανές μελλοντικές πτώσεις των επιτοκίων. ■■
Σε θετικό ισοζύγιο συναλλαγών ακολούθησαν τα Μικτά Α/Κ με 856 εκατ. ευρώ και τα Funds of Funds Μικτά με 784 εκατ. ευρώ. Οι εισροές 718 εκατ. ευρώ των ΑΚΧΑ Κυμαινόμενης ΚΑΕ συμπεριλαμβάνουν τον όγκο κεφαλαίων που μεταφέρθηκαν από τα μέχρι πρότινος Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων και τα ανάλογα Βραχυπρόθεσμης Διάρκειας. Οι εισροές στα Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας ανήλθαν σε 400 εκατ. ευρώ, δεν τις κρίνουμε όμως ως ικανοποιητικές, γιατί δείχνουν ότι το ελληνικό χρηματιστήριο δεν έχει κερδίσει ακόμη τη δέουσα εμπιστοσύνη των μεριδιούχων, παρά τις μεγάλες του αποδόσεις.
ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ
ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ
τ. 939 / ΤΡΙΤΗ 09.01.2024
12
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ
ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ
• Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους επενδυτές δεν αφορά τόσο το πότε και πόσο θα αρχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια οι κεντρικοί τραπεζίτες όσο μια ενδεχόμενη πτώση στα κέρδη ανά μετοχή μεγαλύτερη από αυτήν που αναμένουν οι αναλυτές, σημειώνει ο Adam Crisafulli της Vital Knowledge.
Την Παρασκευή δόθηκε –και τύποις– η εκκίνηση για το ΙΡΟ ποσοστού του ΔΑΑ Ελευθέριος Βενιζέλος, με το 20% στο ευρύτερο κοινό και το 10% στον υφιστάμενο βασικό μέτοχο, με εύλογο premium. Για τα τέλη Φεβρουαρίου υπολογίζεται η τελική φάση της σχετικής διαδικασίας.
• Το γεγονός ότι ο CBOE Volatility Index παραμένει χαμηλότερα των 15 μονάδων, παρά το ότι «τσίμπησε» λίγο με την όξυνση στην Ερυθρά Θάλασσα, και το WTI δεν υπερβαίνει τα 75 δολ./βαρέλι ενισχύει ακριβώς αυτήν τη συλλογιστική της εξοικείωσης στο απρόβλεπτο. • Ενδεικτική είναι η έκδοση εντόκου από τον ΟΔΔΗΧ τρίμηνης διάρκειας, για 625 εκατ., αντλήθηκαν 812,5 εκατ., όπως και όλα τα προηγούμενα, από το 2,18% της αντίστοιχης πρώτης έκδοσης (για το 2023), η «τιμολόγηση» έχει ακριβύνει. Θα βγει, δεν θα βγει, ο Οργανισμός με ομόλογο; Το 2023, η αρχή είχε γίνει με δεκαετές. Στα 21 δισ. η προσφορά-ρεκόρ, στα 3,5 δισ. τα αντληθέντα.
στο 1,75 ευρώ/μτχ (δηλαδή όσο το αγόρασε τον Μάιο του 2022). Κοινός τόπος είναι πως εμβληματικά/φιλόδοξα και κοστοβόρα μεγάλα project για να υλοποιηθούν θα πρέπει άσπονδοι να τα «βρουν» μεταξύ τους και παλιοί ανταγωνισμοί να ξεχαστούν. • Το εφάρμοσε στην ακτοπλοΐα, τώρα το επιχειρεί και στον κλάδο της υγείας. Το «κάντο όπως με την Attica Συμμετοχών/ΑΝΕΚ» φαίνεται πως υιοθετεί η Πειραιώς μέσω Ημιθέας, Euromedica, με στήριξη των Αμερικανών του Farallon. Σαν να λέμε οι κύριοι παίκτες θα είναι η CVC Capital, η Πειραιώς και το Ιατρικό. Θα αποεπενδύσει μέσα στο 2024 η πρώτη; Ή μήπως προτεραιότητα έχουν τα κατεψυγμένα του «Μπάρμπα Στάθη»;
• Το πώς θα μπορούσε να «βαθύνει», προκειμένου να διευκολυνθεί η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, είναι ένα από τα καίρια ζητήματα/ερωτήματα που απασχολούν τους συμβούλους της ΕΧΑΕ. Το roadshow της JPMC, 24-25 Ιανουαρίου, στη Νέα Υόρκη –με ενεργό συμμετοχή του Jamie Dimon– είναι ένα βήμα σημαντικό προς αυτήν • Κάθε τέλος έτους και κάθε αρχή την κατεύθυνση. του επόμενου, η Viohalco τηρεί τα • Το αδιέξοδο με τα όρια εγγυητι- έθιμα. Έτσι και τώρα, με το «καλημέκών των τραπεζών προς τις κατασκευ- ρα», Viohalco και ElvalHalcor εμφααστικές θα μπορούσε να λυθεί μέσω νίζονται με υπεραπόδοση. Η δεύτερη στρατηγικών συνεργασιών, ιστορικών απέχει πολύ από τη Cenergy Holdings, συμβιβασμών από την πλευρά των η «ψαλίδα» πρέπει να μικρύνει. εργολάβων, γενικά από τη δημιουργία οικονομίας κλίμακας. Στα 922,7 εκατ. η • Το ότι θα έφτανε κοτζάμ ασφααποτίμηση του Ομίλου Ελλάκτωρ, στα λιστικός κλάδος να εκπροσωπείται χρηματιστηριακά/επενδυτικά από 799,4 εκατ. της Intrakat. μόλις μία εταιρεία, την Interlife, ποιος • Δεν είναι της παρούσης, αλλά από θα το φανταζόταν… Πολύ δε περιστις 6 Μαΐου 2024 και για έναν χρόνο η σότερο όταν η αποτίμησή της δεν Motor Oil έχει δικαίωμα ενεργοποίησης θα ξεπερνούσε καν τα 100 εκατ. Όχι του put option στην Reggeborgh του όμως για πολύ, καθώς «μνηστήρες» 25% της συμμετοχής στην «Ελλάκτωρ» υπάρχουν. Και θα επανέλθουν… ■■
Περίπου την ίδια περίοδο θα ανακοινώνονται αποτελέσματα 2023 των τραπεζών, προϋπόθεση για το placement του 27% της Πειραιώς (αρχές Μαρτίου;). Θα έχουν προηγηθεί το Investor Day της ΔΕΗ στο Λονδίνο (23/1), το roadshow της JPMC στη Νέα Υόρκη (24-25/1), ενώ δεν αποκλείεται να έχουν ανακοινωθεί και μία-δύο συμφωνίες. Μην ξεχνάτε τα «νερά», ειδικότερα την Unibios/Βιοσώλ. Από 0,45 ευρώ τον Μάρτιο του 2023 στο 1,55 σήμερα. ■■ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΕΘΝΙΚΗ ή ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Ισχυρό το trend για αμφότερα τα χαρτιά. ΔΕΗ: Ομοίως, στόχος τα 5 δισ. στο Investor Day της 23ης Ιανουαρίου. ΕΛΛΑΚΤΩΡ: Εάν κλείσει η συμφωνία, στόχος τα 3 ευρώ. LAMDA DEVELOPMENT: Υπό προϋποθέσεις... INTRALOT: Επόμενος στόχος η υπέρβαση του 1,20 ευρώ. QUAL: Το trend ξεκάθαρα long. PERFORMANCE: Bet η μετάταξη στην Κύρια Αγορά. ΚΡΙ ΚΡΙ-IDEAL HOLDINGS: Για σταθερούς και μεσομακροχρόνιους.