ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ «ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ»! Στη Σοφοκλέους των τελευταίων ετών, μεγαλύτερη σημασία από το timing εισόδου και εξόδου, παίζει η κατάλληλη επιλογή τίτλων.
11 Η ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ
Aspis Bank, Alpha Γκρίσιν, ΕΝΚΛΩ, Γενική Εμπορίου
12
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΕΥΑΘ, Ελλάκτωρ, CPI, Σφακιανάκης, ΗΛΕΑΘ
4
ΝΩΝΤΑΣ ΜΕΤΑΞΑΣ Να στηριχτούν τώρα οι οργανωμένες αγορές
δυσκολίες που «κρύβει» το 2010, σε κατάθεση του προσχέδιου ✒ από τον συνδυασμό με το ότι τα φετινά κέρδη του κρατικού προϋπολογιΣτέφανο είναι σαφώς χαμηλότερα από πέρυσι σμού για το 2010 θέτει –με Κοτζαμάνη και οι τιμές στο ταμπλό της Σοφοκλέτην πλέον επίσημη μορφή ους σε ανεβασμένο επίπεδο, τότε δεν μπορεί αυτή τη φορά- το περιβάλλον στο οποίο θα παρά να καταλήξει στο εξής συμπέρασμα: Ότι κινηθούν οι εισηγμένες εταιρείες της Σοφομεγάλη σημασία έχει όχι τόσο το timing μιας κλέους για το επόμενο έτος: Πέρα από το επένδυσης, αλλά οι σωστές επιλογές μετο«δώρο» της έκτακτης εισφοράς, κόντρα στα χών. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο το όσα ακούγονταν περί οικονομικής ανάκαμψης, γεγονός ότι την Παρασκευή που μας πέρασε αναμένεται να βιώσουμε άλλη μια χρονιά με υπήρχαν αρκετοί τίτλοι που έγραφαν υψηλή αρνητικό ΑΕΠ. τιμή για το τελευταίο δωδεκάμηνο, όταν ταυΜε δεδομένο δηλαδή ότι κατά το πρώτο φετιτόχρονα και υπήρχαν και μετοχές που σημείωνό εξάμηνο, η πορεία του ΑΕΠ κινήθηκε γύρω ναν την υψηλότερη τιμή του δωδεκαμήνου! στο μηδέν, από τον Ιούλιο που μας πέρασε Ανάλογο συμπέρασμα προκύπτει και αν έως και το Δεκέμβριο του 2010 θα ζήσουμε συγκρίνουμε το σήμερα, με το χαμηλό της 18 τουλάχιστον μήνες με το μέσο εισόδημα δεκαετίας, τον Μάρτιο του 2003. Ενώ λοιπόν των πολιτών να μειώνεται… Είναι προφανές από τότε μέχρι σήμερα, ο Γενικός Δείκτης λοιπόν, ότι όσες επιχειρήσεις απευθύνονται έχει κερδίσει περίπου 90%, περίπου η 1 στις 3 στην εγχώρια αγορά, έχουν τρεις τρόπους για μετοχές έχουν υποχρεωθεί σε πτώση κατά το να αυξήσουν τα κέρδη τους: α) Να κερδίσουν διάστημα που μεσολάβησε… μερίδια αγοράς σε βάρος των υπόλοιπων β) Συμπερασματικά δηλαδή, φαίνεται να έχουμε να καταφέρουν να περιορίσουν δραστικά το φύγει από την εποχή όπου «κλειδί» των κερλειτουργικό τους κόστος και γ) να εκμεταλδών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, ήταν λευθούν τη δυσμενή συγκυρία και να προχωτο πότε θα μπαίναμε και το πότε θα βγαίναμε ρήσουν στις κατάλληλες επιθετικές κινήσεις, από το χρηματιστήριο. Σήμερα, καθοριστικόεπωφελούμενες από την κρίση. τερη σημασία έχει το αν τελικά θα επιλέξουμε Όσες εισηγμένες απευθύνονται και σε ξένες τις κατάλληλες μετοχές, ή όχι. αγορές, ή έστω οι κερδοφορίες τους επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από την πορεία της Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι επενδυτές θα πρέπει από τώρα να αρχίζουν να εξετάζουν διεθνούς οικονομίας (πχ μεταλλουργίες, διυλιτις πιθανές μετοχικές επιλογές του 2010, στήρια, κ.λπ.) μπορεί μεν να δουν το περιβάλκρίνοντας το κατά πόσο αυτές οι εταιρείες θα λον να βελτιώνεται σε κάποιο βαθμό σε σχέση μπορούσαν να ανταπεξέλθουν ικανοποιητικά με πέρυσι, ωστόσο είναι καλύτερο να κρατούν σε περιβάλλον ύφεσης. Αυτό είναι το μεγάλο μικρό καλάθι, παρά μεγάλο… «στοίχημα»… ΧW Αν λοιπόν κάποιος συνεκτιμήσει τις μεγάλες
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
2
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΗΣ! Στην Ελλάδα, οι προϋπολογισμοί δεν κρίνονται όταν κατατίθενται, αλλά όταν ολοκληρώνονται. Το ενδιαφέρον τώρα όλων επικεντρώνεται στο φορολογικό νομοσχέδιο…
Εύκολα μπορεί να διαπιστώσει αδυναμίες στον προϋπολογισμό που κατέθεσε προς ψήφιση η κυβέρνηση στη βουλή: οι έμμεσοι φόροι είναι πάρα πολλοί σε σύγκριση με τους άμεσους, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι είναι αυτοί που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος, η φοροδιαφυγή ουσιαστικά σε πολύ μικρό βαθμό συλλαμβάνεται, νέοι φόροι επιβάλλονται, το περιβάλλον στην οικονομία διαταράσσεται μετά από μια ακόμη έκτακτη εισφορά, το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμένει τεράστιο, κ.λπ. Ειδικότερα για το θέμα της έκτακτης εισφοράς, η φορολόγηση ενός λογιστικού μεγέθους όπως τα κέρδη, μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες στρεβλώσεις, καθώς τα τελευταία σε πολλές περιπτώσεις έχουν επηρεαστεί δραστικά από έκτακτους και μη λειτουργικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα ορισμένες επιχειρήσεις να κληθούν να καταβάλλουν ποσά δυσανάλογα υψηλά από εκείνα που τους αναλογούν. Παρόλα αυτά, ο προϋπολογισμός αυτός ήταν ίσως ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει κάτω από τις τρέχουσες περιστάσεις. Η ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων ήταν αναγκαία προκειμένου να δοθεί κάποιο βοήθημα και κάποιο μήνυμα προς το φτωχότερο μέρος των συμπολιτών μας, σε μια χρονιά -το 2010- που θα συναντήσουμε τον «πάτο του βαρελιού» στην οικονομία, μια χρονιά δηλαδή όπου τα πράγματα αναμένεται να είναι χειρότερα από πέρυσι. Θυμίζουμε ότι στον προϋπολογισμό προβλέπεται αρνητική
πορεία στο ΑΕΠ. Απαραίτητη επίσης ήταν και η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, προκειμένου να κινηθεί σε κάποιο βαθμό η αγορά. Γιατί το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν να μπούμε σε έναν φαύλο κύκλο όπου τα ελλείμματα θα πάγωναν την οικονομία και στη συνέχεια το πάγωμα της οικονομίας θα οδηγούσε σε μεγαλύτερα ελλείμματα… Παρόλα αυτά, έχουμε να κάνουμε δύο -σημαντικές κατά τη γνώμη μας- παρατηρήσεις: Πρώτον, ότι κάθε προϋπολογισμός δεν κρίνεται όταν εξαγγέλλεται, αλλά όταν ολοκληρώνεται. Να υπενθυμίσουμε, ότι ο προϋπολογισμός του 2009 μιλούσε για θετικό ρυθμό ανάπτυξης και για δημοσιονομικό έλλειμμα 3,7%. Ειδικότερα για το 2010, θα πρέπει να επιβεβαιωθούν στην πράξη οι προθέσεις για περικοπές δαπανών στο δημόσιο, αλλά και για σύλληψη φοροδιαφυγής. Με άλλα λόγια, τα νούμερα θα πρέπει να πιαστούν. Και δεύτερον, ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να συνοδευτεί με άλλα νομοσχέδια-τομές, με τις προσδοκίες της αγοράς να έχουν επικεντρωθεί στο φορολογικό νομοσχέδιο. Από εκεί, θα κριθεί το κατά πόσο μπορούμε να συλλάβουμε μεγάλο ποσοστό της φοροδιαφυγής και να συλλέγουμε έσοδα σε μόνιμη βάση και όχι μέσα από έκτακτες φορολογίες και μέσα από πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις των συνεπών επενδυτών. ΧW
insurance money conference 2009
25 Νοεµβρίου, Athenaeum InterContinental
Sponsors: Gold
•Το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης, οι προοπτικές του, και ο δυναµικός ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης στην παροχή εγγυηµένων συνταξιοδοτικών προγραµµάτων
Silver
•Η επιχειρηµατική δραστηριότητα, οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις της απέναντι στο περιβάλλον και η συµµετοχή των ασφαλιστικών εταιριών στην προστασία του επιχειρείν από «πράσινους» κινδύνους
Bronze
•Οι «Οµαδικές» ασφαλίσεις, τα οφέλη τους, και ο ανταγωνισµός των εταιριών για την ευκαιρία διεύρυνσης των εργασιών τους
corporate participations
•Η Ιδιωτική Υγεία, η ανάπτυξή της, η «οικονοµία» της και η καταλυτική συµµετοχή των ασφαλιστικών εταιριών στην δηµιουργία µιας κοινής ευρείας αγοράς υπηρεσιών υγείας •Οι νέοι επιχειρηµατικοί κίνδυνοι και οι ειδικές ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία από αυτούς Honorary
Δούκας Παλαιολόγος Πρόεδρος, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος
Communication
Joseph Jordan
Senior Vice President, MetLife
Δήλωση συµµετοχής: 210 998 4909,
www.moneyconferences.com
Κλιµατικά ουδέτερο συνέδριο, µε την πιστοποίηση της
ΧΡΗΜΑ
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
WEEK
4
ΝΑ ΣΤΗΡΙΧΤΟΥΝ ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Λόγω του υψηλού επιπέδου των προτύπων λειτουργίας, εποπτείας και διαφάνειας, οι οργανωμένες αγορές συμβάλλουν στην κατεύθυνση ενδυνάμωσης της εμπιστοσύνης προς την αγορά.
✒ από τον
Νώντα Μεταξά, Γενικό Διευθυντή ΧΑΚ
Η
παγκόσμια οικονομική κρίση που εμφανίστηκε στα τέλη του 2007 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αποτελεί ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να μελετηθεί εις βάθος, εφ’ όσον είναι για πρώτη φορά που η παγκόσμια χρηματοοικονομική κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία οικονομική κρίση τέτοιας έκτασης, που επηρεάζει δραστικά το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον. Αυτή η κρίση έχει τις εξηγήσεις της όπως επίσης και τις λύσεις της, ωστόσο πάνω απ’ όλα σημειώνεται ο σοβαρός οικονομικός αντίκτυπος της, όχι μόνο στην παγκόσμια οικονομία, αλλά πρόσθετα και σε κάθε επιμέρους χώρα. Η εμφάνιση της δε, έχει αμφισβητήσει το υπόβαθμο συγκεκριμένων θεσμών, ως επίσης και συγκεκριμένες αντιλήψεις. Είναι εμφανές ότι η κρίση αυτή πρέπει να μελετηθεί σε κάθε πτυχή της κι ότι
όλα τα κατάλληλα μέτρα πρέπει να ληφθούν, ώστε αυτή να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένα μέτρα μεσοπρόθεσμα, ως επίσης και μακροπρόθεσμα. Σκοπός είναι να τεθούν σε εφαρμογή οι κατάλληλες ενέργειες, προς αποφυγή δημιουργίας μίας παρόμοιας κρίσης τα επόμενα χρόνια. Διαπιστώνεται ότι η όλη διαδικασία πρέπει να έχει ως αφετηρία της την αξιολόγηση της κατάστασης αναφορικά με το από πού προέρχεται η κρίση και των σχετικών συμπτωμάτων της και έπειτα να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία. Απλά, εάν δεν γίνει η σωστή διάγνωση, είναι αδύνατο να επιτευχθεί η κατάλληλη θεραπεία και τα αποτελέσματα θα γίνουν ακόμη πιο δυσμενή. Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, διάφορες αναλύσεις, ομιλίες και άρθρα στο θέμα αυτό. Πρέπει να ομολογήσω ότι ορισμένες φορές αισθάνθηκα
ΧΡΗΜΑ WEEK
ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΚΤΙΜΑΤΑΙ ΟΤΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ MIFID, ΘΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΝΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΙΑΣ ΟΜΑΛΟΥΣ, ΔΙΑΦΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ.
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
απογοητευμένος αναφορικά με τον τρόπο που ένα τέτοιο σύνθετο φαινόμενο αντιμετωπίστηκε, από άτομα τα οποία χαρακτηρίζονται ως εμπειρογνώμονες. Προκειμένου να αποφύγω τον κίνδυνο να περιπέσω στο ίδιο λάθος, θα προσπαθήσω να εκφέρω την άποψη μου από τη σκοπιά του Χρηματιστηρίου και μόνο, χωρίς να προβαίνω σε μία γενική εκτίμηση της όλης κατάστασης. Λόγω επίσης της θέσης μου ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων Αξιών (FESE), ως επίσης και της Επιτροπής Διεύθυνσης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας των Χρηματιστηρίων (WFE), σημειώνεται ότι είχα ενεργό συμμετοχή όταν το θέμα συζητήθηκε απ΄ όλες τις πτυχές του, αλλά ειδικότερα σε συνάρτηση με τις νέες Ευρωπαϊκές Οδηγίες και κυρίως με την Οδηγία MIFID. Ο κυριότερος λόγος για την αξιολόγηση της κατάστασης γύρω από το πλαίσιο αυτό, ήταν το γεγονός ότι η Oδηγία MIFID επιτρέπει ως γνωστό τη δημιουργία μη ρυθμιζόμενων αγορών. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται ορισμένες φορές ρυθμιζόμενες αγορές να αναγκάζονται να λειτουργήσουν τέτοιου τύπου αγορές υπό τη δικαιοδοσία τους, ενώ άλλες τέτοιες αγορές δημιουργούνται από μόνες τους, ανεξάρτητα των ρυθμιζόμενων αγορών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι ρυθμιζόμενες αγορές προσφέρουν αριθμό πλεονεκτημάτων. Αυτά έχουν δημοσιευθεί σε σχετικό κείμενο - μελέτη από το FESE, ενώ σχετικά άρθρα δημοσιεύθηκαν κι’ από εμένα στον τοπικό και στον ξένο τύπο, απαριθμώντας και επεξηγώντας τα πλεονεκτήματα αυτά. Θα αναφέρω εν΄ τούτοις δύο πολύ σημαντικά θέματα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι οργανωμένες αγορές, τα οποία δεικνύουν τη διασφάλιση που παρέχουν: 1. Διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών, της ομαλότητας και της ακεραιότητας της αγοράς. Λόγω του υψηλού επιπέδου των προτύπων που ακολουθούν για τη προστασία των επενδυτών, οι οργανωμένες αγορές συμβάλλουν ουσιαστικά προς την κατεύθυνση ενδυνάμωσης και αύξησης της εμπιστοσύνης στην αγορά και στους συντελεστές της, μέσω επαρκών μεθόδων λειτουργίας και εποπτείας και υψηλών προτύπων διαφά-
5
νειας, που μεταξύ άλλων αφορούν στη γνωστοποίηση πληροφόρησης και διαφάνειας, καλύπτοντας τη προ-συναλλακτική, ως επίσης και τη μετά – συναλλακτική δραστηριότητα. Η διαχρονική και στενή συνεργασία των ρυθμιζόμενων αγορών με τις εποπτικές αρχές, συμβάλλει με πολύ αποτελεσματικό τρόπο προς την κατεύθυνση αυτή. 2. Διαφάνεια Η εκτέλεση, ο χρηματικός διακανονισμός και η εκκαθάριση των συναλλαγών στις οργανωμένες αγορές, γίνονται σ’ ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από επάρκεια και υψηλό επίπεδο διαφάνειας. Οι οργανωμένες αγορές εκτιμάται ότι και στο μέλλον, μέσα στα πλαίσια λειτουργίας της Οδηγίας MIFID θα εξακολουθήσουν να υποβοηθούν προς την κατεύθυνση ύπαρξης μίας ομαλούς, διαφανούς και συστηματικής λειτουργίας της αγοράς, προς όφελος των επενδυτών. Σημειώνεται ότι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Χρηματιστηρίων (WFE) σε σχετικό δελτίο Τύπου που έκδωσε, σε συνάρτηση με σχόλια τα οποία είχε υποβάλει στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO) για τις μη ρυθμιζόμενες αγορές, υπέδειξε συγκεκριμένα θέματα και ρυθμίσεις που χρειάζονται βελτίωση, με σκοπό τη μείωση των κινδύνων σε τέτοιες αγορές. Αυτά αφορούν στη διαφάνεια, στην τυποποίηση, στο χειρισμό του χρηματικού διακανονισμού σε κεντρική βάση και στα θέματα κεφαλαιακής επάρκειας. Η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί σ’ αυτό το σημείο είναι η ακόλουθη: Μπορούν με οποιοδήποτε τρόπο οι μη ρυθμιζόμενες αγορές να παρέχουν τα ανωτέρω; Η απάντηση είναι όχι, τουλάχιστον στο βαθμό που αυτά μπορούν να παρασχεθούν από τις ρυθμιζόμενες αγορές. Αναρωτιέμαι παραδείγματος χάριν τι μπορεί να λεχθεί, για τις σκοτεινές λίμνες, τις γνωστές ως “dark pools”. Οι μη ρυθμιζόμενες αγορές εισήχθησαν προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το κόστος στον επενδυτή. Αλλά η εμπειρία δείχνει ότι η μείωση του κόστους, επέφερε εκπτώσεις στη διασφάλιση του επενδυτή. Για να χρησιμοποιήσω οικονομικούς όρους, εδώ υπάρχει μια “ελαστική” σχέση. Όσο περισσότερο μειώνεται το κόστος, τόσο μεγαλύτερη είναι η έκπτωση σε θέματα διασφάλισης του επενδυτή.
ΧΡΗΜΑ WEEK
ΟΙ ΜΗ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΘΙΕΡΩΘΗΚΑΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΤΟΝ ΕΠΕΝΔΥΤΗ. Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ, ΟΜΩΣ, ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΦΕΡΑΝ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ.
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
Οι ρυθμισμένες αγορές λειτουργούν μέσα σ’ ένα γενικό κανονιστικό πλαίσιο που αντιμετωπίζει δραστικά πολλά από τα ανωτέρω προβλήματα, τα οποία αναφέρονται ως οι αιτίες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Δίνω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, εστιάζοντας στο ζήτημα των απολαβών και των φιλοδωρημάτων υψηλόβαθμων στελεχών στους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, σ’ έναν τομέα ο οποίος δέχθηκε κριτική ότι συνέβαλε με ουσιαστικό τρόπο στην κρίση. Πολλές ρυθμισμένες αγορές έχουν εισαγάγει τους κώδικες εταιρικής διακυβέρνησης, για να χειριστούν αυτό το ζήτημα. Το Χρηματιστήριο δεν θα μπορούσε να είναι η εξαίρεση και μέσω της εφαρμογής του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης του, ο οποίος συγκρίνεται ευνοϊκά με τους σχετικούς κώδικες άλλων ανεπτυγμένων χωρών. Μέσω και του κώδικα αυτού ρυθμίζεται το θέμα μέσω της διαφάνειας, ώστε ο επενδυτής να έχει τις απαραίτητες πληροφορίες για να είναι σε θέση να λάβει τις ορθολογικές αποφάσεις και να έχει μια πληρέστερη άποψη, σχετικά με τα θέματα του νομικού- κανονιστικού πλαισίου. Σημειώνεται επίσης ότι ο κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης ασχολείται με αριθμό άλλως συναφών θεμάτων, όπως π. χ. για τις επιτροπές του εσωτερικού ελέγχου, των αμοιβών, των διορισμών κ.λπ. Είναι χρήσιμο στο σημείο αυτό να ειπωθούν κι’ ορισμένα θέματα σχετικά με τους κανονισμούς. Ενώ οι χρηματοοικονομικές αγορές της Ευρώπης έχουν ενοποιηθεί, σημειώνεται ότι υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στο θέμα των κανονισμών και του ρυθμιστικού πλαισίου, που καταλήγουν σ’ αυτό που αποκαλούμε “ρυθμιστική διαφορά regulatory arbitration”. Κατά συνέπεια, εάν μία εταιρεία κρίνει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο στη Κύπρο είναι πιο αυστηρό από το πλαίσιο μιας άλλης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να μεταφέρει την εισαγωγή των τίτλων της σ’ άλλη χώρα, προκειμένου να αποφευχθούν αυτοί οι κανονισμοί. Εντούτοις ο Κύπριος επενδυτής μπορεί να προχωρήσει ανεμπόδιστα σε συναλλαγές σ’ αυτήν την άλλη χώρα. Επομένως είναι κρίσιμο όπως οι ρυθμιστές- επόπτες των χωρών της ΕΕ επιληφθούν του θέματος και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα άμεσα, ως θέμα προτεραιότητας και να προχωρήσουν στη λήψη των συγκεκριμένων ενεργειών,
6
προς εναρμόνιση του ρυθμιστικού πλαισίου. Είναι απόλυτα και συνολικά μη αποδεκτό, σ’ ένα εντελώς φιλελευθεροποιημένο περιβάλλον με ελευθερία στη διενέργεια συναλλαγών, να υπάρχουν τέτοια φαινόμενα που να δημιουργούν προβλήματα στη διασφάλιση – προστασία των επενδυτών. Ωστόσο, εάν παρατηρούνται τέτοια προβλήματα στο νομικό πλαίσιο μέσα στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει να αναλογιστούμε το μέγεθος των ανάλογων προβλημάτων που παρατηρούνται, σε σχέση με τις διαφορές μεταξύ του ρυθμιστικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ας κάνουμε και μία αναφορά στα «τοξικά» προϊόντα; Υπάρχει οποιοδήποτε πλέον που να αμφιβάλλει ότι η δημιουργία και η προσφορά στο κοινό τέτοιων προϊόντων, συνδέθηκε με το τότε υπάρχον νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο; Τα ζητήματα που ανέφερα ανωτέρω, πρέπει συμπερασματικά να τύχουν άμεσου χειρισμού. Έχει τονιστεί ότι στο επίκεντρο της νέας φιλοσοφίας όπως αυτή εκφράζεται στην Οδηγία MIFID, ήταν η μείωση του κόστους για τον επενδυτή. Εάν αυτή η μείωση σημαίνει τη λειτουργία «σκοτεινών λιμνών», εάν σημαίνει λιγότερο - πιο ανεπαρκή έλεγχο, εάν σημαίνει σύγχυση στον έλεγχο, τότε πιστεύω ότι ως ζήτημα προτεραιότητας ολόκληρη η σχετική φιλοσοφία που τη διέπει, θα πρέπει να τύχει εκ νέου μελέτης. Είναι καθήκον συνεπώς όλων μας, να ενισχύσουμε το ρόλο των ρυθμιζόμενων αγορών. Πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειες μας στην ύπαρξη ομοιόμορφου εποπτικού πλαισίου και κατά αυτόν τον τρόπο, θα είμαστε πολύ κοντά για να περιορίσουμε τα περισσότερα από τα πιθανά αίτια, για την αποφυγή δημιουργίας τέτοιων κρίσεων στο μέλλον. ΧW
15 Δεκεµβρίου, Athenaeum InterContinental
investment money conference 2009 Θέµατα Συνεδρίου: • Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας: Βιώσιµη Ανάπτυξη-Αποδοτικές Επενδύσεις • Διαχείριση Περιουσίας: Πώς Διαµορφώνεται το Private Banking του Μέλλοντος • Επενδύσεις σε Έργα Υποδοµής: Διεθνής και Ελληνική Εµπειρία από τις ΣΔΙΤ • Ελληνικός Τουρισµός: Επενδυτικές Ευκαιρίες στην Αναβάθµιση των Υπηρεσιών Κλιµατικά ουδέτερο συνέδριο, µε την πιστοποίηση της
Χορηγοί Επικοινωνίας
Δήλωση συµµετοχής: 210 998 4909, www.moneyconferences.com
ΧΡΗΜΑ
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
WEEK
8
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9ΜΗΝΟΥ ΕΠΕΤΕΥΧΘΗΣΑΝ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
✒ από τον
Ανδρέα Αναστασίου
«Η ΤΚ διαθέτει διεθνώς αξιοζήλευτους δείκτες ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας. Η κερδοφορία της ενισχύθηκε σημαντικά το γ’ τρίμηνο, ενώ είναι κερδοφόρος σε όλες τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται.» Aνδρέας Ηλιάδης, Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής
Σ
ημαντική βελτίωση παρουσίασαν τα αποτελέσματα του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου για το γ’ τρίμηνο 2009, με θετική συνεισφορά στα κέρδη από όλες τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται το Συγκρότημα. Η βελτίωση στην κερδοφορία και οι επιδόσεις του Συγκροτήματος για το εννεάμηνο 2009 δικαιώνουν τους αρχικούς στόχους του Συγκροτήματος για το έτος. Το συντηρητικό επιχειρηματικό μοντέλο που ακολουθεί το Συγκρότημα με τη διατήρηση ισχυρής ρευστότητας, την ενδυνάμωση της κεφαλαιακής επάρκειας, τη διαχείριση πιστωτικού κινδύνου και την πειθαρχημένη ανάπτυξη εργασιών υπήρξαν τα ερείσματα στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και αντικατοπτρίζονται στη συνεχιζόμενη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων
και μεγεθών του Συγκροτήματος. Τα κέρδη του Συγκροτήματος πριν από τις προβλέψεις για το γ’ τρίμηνο 2009 ανήλθαν σε 190 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 35% σε σχέση με το β’ τρίμηνο 2009, ενώ τα κέρδη μετά τη φορολογία για το γ’ τρίμηνο 2009 ανήλθαν σε 117 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 38% έναντι του β’ τριμήνου 2009. Τα κέρδη του Συγκροτήματος πριν από τις προβλέψεις και τα κέρδη μετά τη φορολογία για το εννιάμηνο 2009 ανήλθαν σε 446 εκατ. ευρώ και 265 εκατ. ευρώ αντιστοίχως. Παράλληλα με την αυξημένη κερδοφορία, το Συγκρότημα διατηρεί ισχυρά μεγέθη ισολογισμού έχοντας υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια (δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων 7,9%), ισχυρή ρευστότητα (δείκτη δανείων προς καταθέσεις 87%)
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
9
και ικανοποιητική ποιότητα χαρτοφυλακίου (ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων 5,2%).
«Η ΙΣΧΥΡΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ, Η ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ, Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ Η ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΕΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΩΡΑΚΙΣΑΝ ΤΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ.» Θ. ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ
ΠΡΟΜΕΡΙΣΜΑ 8 ΛΕΠΤΑ Το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας, λαμβάνοντας υπόψη τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα, την αναμενόμενη κερδοφορία για ολόκληρο το έτος, την υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και τη μερισματική πολιτική που ακολουθεί το Συγκρότημα, αποφάσισε την καταβολή προμερίσματος 8 λεπτά του ευρώ ανά μετοχή. Το Συγκρότημα διαθέτει ισχυρή κεφαλαιακή θέση βελτιώνοντας οργανικά τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας σε 12,9% στις 30 Σεπτεμβρίου 2009. Ο δείκτης πρωτοβάθμιων κεφαλαίων ανέρχεται σε 11,4% και ο δείκτης βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων σε 7,9%. Διατηρήθηκε η ισχυρή ρευστότητα του Συγκροτήματος με δείκτη δανείων προς καταθέσεις 87%. Το Συγκρότημα διαθέτει ισχυρή ρευστότητα στις δυο κύριες αγορές που λειτουργεί με τον δείκτη δανείων προς καταθέσεις σε Κύπρο και Ελλάδα να ανέρχεται στις 30 Σεπτεμβρίου 2009 σε 80% και 86% αντίστοιχα. Η απόδοση ιδίων κεφαλαίων του Συγκροτήματος διατηρήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα (16,0%) σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και αρνητικό περιβάλλον. ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ Σημαντική ανάκαμψη στην κερδοφορία είχαν οι εργασίες του Συγκροτήματος στη Ρωσία. Τα κέρδη μετά τη φορολογία για το γ’ τρίμηνο 2009 ανήλθαν σε 9 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη πριν από τις προβλέψεις ανήλθαν σε 14 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 78% σε σχέση με το β’ τρίμηνο 2009. Το Συγκρότημα ακολουθώντας συντηρητική προσέγγιση τους προηγούμενους μήνες έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην αφομοίωση της Uniastrum Bank και στην ενδυνάμωση της υποδομής της μετά και την ολοκλήρωση της λειτουργικής συγχώνευσης των δραστηριοτήτων της με την Τράπεζα Κύπρου Ρωσίας. Το Συγκρότημα βρίσκεται τώρα σε θέση να επιταχύνει την ανάπτυξή του στη Ρωσία και το γ’ τρίμηνο 2009 σημείωσε αύξηση 5% στα δάνεια. Οι εργασίες του Συγκροτήματος στη Ρωσία το εννεάμηνο 2009 σημείωσαν κέρδη πριν τις προβλέψεις 26 εκατ. ευρώ ενώ μετά τις αυξημένες προβλέψεις και τη φορολογία παρουσίασαν ζημιά 4 εκατ. ευρώ. Το Συγκρότημα, αξιολογώντας τη μέχρι σήμερα
Ανδρέας Ηλιάδης, Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής Συγκροτήματος Τράπεζας Κύπρου
επιτυχημένη συνεργασία με τους ιδρυτικούς μετόχους της Uniastrum Bank κ.κ. Piskov και Zakaryan, υπέγραψε νέα πενταετή συμφωνία μετοχικής συνεργασίας με την οποία θα συνεχίσουν να ασκούν τα διοικητικά τους καθήκοντα και θα παραμείνουν μέτοχοι στην Uniastrum Bank με ποσοστό 10% έκαστος. Το Συγκρότημα προτίθεται μεσοπρόθεσμα να προχωρήσει στην εισαγωγή της Uniastrum Bank σε ρωσικό χρηματιστήριο, η οποία υπολογίζεται να γίνει το 2014-2016. Η μελλοντική εισαγωγή της Uniastrum Bank σε ρωσικό χρηματιστήριο θα της προσδώσει αυξημένη ορατότητα, πρόσβαση σε περαιτέρω κεφάλαια σε ρωσικά ρούβλια και εδραίωσή της ως μία από τις σημαντικές τραπεζικές παρουσίες στη ρωσική αγορά. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Με βάση τα αποτελέσματα του εννεαμήνου 2009 και τις επιδόσεις μέχρι σήμερα, το Συγκρότημα εκτιμά ότι το έτος 2009 θα επιτύχει ικανοποιητική κερδοφορία στα πλαίσια των εκτιμήσεων που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Συγκεκριμένα τα καθαρά κέρδη του Συγκροτήματος μετά τη φορολογία για το 2009 αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ 300 εκατ. ευρώ και 400 εκατ. ευρώ. Το Συγκρότημα διαθέτοντας υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια, ισχυρή ρευστότητα, ικανοποιητική ποιότητα χαρτοφυλακίου και επιδόσεις κερδοφορίας βρίσκεται σε θέση να επωφεληθεί από ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν με την ανάκαμψη του οικονομικού περιβάλλοντος. Η επιλεκτική ανάπτυξη των εργασιών του Συγκροτήματος στις νέες αγορές αναμένεται να συνεισφέρει θετικά στην κερδοφορία και να αποφέρει σημαντικά οφέλη στα επόμενα έτη, τόσο από πλευράς ανάπτυξης του όγκου εργασιών, όσο και κερδοφορίας. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
11
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ > Κανάκης <
Στα 10,2 εκατ. η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας την Παρασκευή, καθώς καταγράφει απώλειες 42,6% κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο. Υγιής εταιρεία με ίδια κεφάλαια 15,4 εκατ. (P/BV μικρότερο από τη μονάδα) και καθαρά κέρδη εξαμήνου 776 χιλιάδες (όλα δείχνουν για μονοψήφιο δείκτη P/E). Έχει προγραμματιστεί και παρουσίαση της εισηγμένης στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών.
> Γενική Εμπορίου <
Στο 0,46 ο τίτλος με την κεφαλαιοποίηση στα 11 εκατ. ευρώ. Τα αποτελέσματα εννεαμήνου κερδοφόρα και μάλιστα –για όσους το ψάχνουν το θέμα- πολύ πιο ικανοποιητικά απ’ ότι δείχνει η «κάτω γραμμή» της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως.
> Alpha Γκρίσιν <
Συγκαταλέγεται στους τίτλους που δεν έχουν σημειώσει ουσιαστική άνοδο κατά το τελευταίο εξάμηνο. Με κεφαλαιοποίηση 15,5 εκατ. ευρώ, οι υπομονετικοί πολύ πιθανόν να καρπωθούν γερές αποδόσεις, σε περίπτωση που τα projects ακινήτων και ενέργειας στο εξωτερικό στεφθούν με επιτυχία.
> Aspis Bank <
Κέρδη 4,63% κατέγραψε την Παρασκευή ο τίτλος στο ταμπλό της Σοφοκλέους, με δεδομένο πλέον το ενδιαφέρον του Ομίλου Ρέστη να αποκτήσει την πλειοψηφία. Πρόκειται αναμφίβολα για έναν ισχυρό Όμιλο και η Aspis Bank διαθέτει το προσόν των πλέον των 70 καταστημάτων που διαθέτει. Από την άλλη πλευρά όμως, όποιος διαβάσει τις λογιστικές καταστάσεις του εννεαμήνου θα διαπιστώσει μεγάλα προβλήματα.
> Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία <
Την ώρα που η μετοχή ανέβαινε από τα 6 στα 7 λεπτά και έμπαινε… στη λίστα του ΧΑ με τις υψηλότερες αποδόσεις, ο υπουργός κ. Ανδρέας Λοβέρδος μιλούσε με τα μελανότερα χρώματα για το μέλλον του πάλαι ποτέ κραταιού Ομίλου.
> Νεώριο Σύρου <
Όσοι ενθουσιάστηκαν από την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και έσπευσαν να πάνε τη μετοχή από τα 70 λεπτά στο 1,40 ευρώ, τη βλέπουν τώρα να έχει υποχωρήσει στο 1,01. Η προσγείωση οφείλεται στο ότι τα πράγματα σ’ αυτές τις υποθέσεις είναι πολυσύνθετα και απαιτούν χρόνο, αλλά και πολιτική βούληση. Πολύ πιθανόν, η υπόθεση να τραβήξει…
> Unibios <
Η ανακοίνωση για αύξηση κεφαλαίου, για μεταφορά της έδρας της σπουδαιότερης θυγατρικής στο εξωτερικό και για άλλα μεγαλεπήβολα σχέδια, δεν ήταν σε θέση να σηκώσουν την τιμή της μετοχής, που παραμένει σαφώς κάτω από τα 30 λεπτά (ελάχιστη τιμή αύξησης κεφαλαίου). Για την ακρίβεια, την Παρασκευή έκλεισε στο 0,23. Παΐρης: Την Παρασκευή έκανε μέγιστο δωδεκαμήνου και η κεφαλαιοποίησή του έφτασε στα 4,62 εκατ. ευρώ. Και μπορεί μεν τα ίδια κεφάλαια να είναι πολύ μεγαλύτερα (8,4 εκατ.) ωστόσο τα αποτελέσματα είναι πενιχρά εδώ και πολλά χρόνια (ζημιές 123 χιλ. ευρώ στο πρώτο φετινό εξάμηνο).
ΧΡΗΜΑ
12
τ.306 / ΤΡΙΤΗ 10.11.2009
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ > Ελλάκτωρ Διαβάζοντας προσεκτικά την έκθεση της Alpha Finance για τη μετοχή, αντιλαμβάνεται το ύψος των μερισμάτων που αναμένονται να εισπραχθούν τις επόμενες δεκαετίες και αντιλαμβάνεται γιατί το «έξυπνο χρήμα» ενισχύει συνεχώς τη θέση του στο συγκεκριμένο τίτλο, αλλά και στις άλλες δύο εταιρείες του κλάδου, την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και την J&P Άβαξ.
> Τράπεζα
Κύπρου
Απώτερος στόχος της θυγατρικής Uniastrum στη Ρωσία, η ένταξή της σε ένα τοπικό χρηματιστήριο. Σε κέρδη γύρισε η συγκεκριμένη θυγατρική και οι προοπτικές της διαγράφονται θετικές.
> ΕΥΑΘ Μα πώς είναι δυνατόν να παραιτούνται ταυτόχρονα τόσα μέλη διοικητικού συμβουλίου από την Επιχείρηση και να αναγκάζουν τις αρχές να τοποθετήσουν την εισηγμένη σε καθεστώς επιτήρησης; Είναι αυτό δείγμα υπευθυνότητας σε μια εταιρεία και σε μια μετοχή στην οποία έχουν τοποθετηθεί θεσμικά χαρτοφυλάκια από Ελλάδα και εξωτερικό; Με τη μετοχή πάντως στα 4,65 ευρώ (κεφαλαιοποίηση 168,8 εκατ.) οι μακροπρόθεσμοι μπορούν να ποντάρουν σε καλές αποδόσεις.
> Σφακιανάνης Προ διετίας η μετοχή ξεπερνούσε τα 8 ευρώ και την Παρασκευή έκλεισε στο 1,43 με κεφαλαιοποίηση μόλις 56,5 εκατ. ευρώ. Η απόφαση της κυβέρνησης να σταματήσει το μέτρο της απόσυρσης επέδρασε αρνητικά για τον κλάδο και ένας θεός τώρα ξέρει αν μπορεί να πιαστεί ο ετήσιος
στόχος για καθαρά κέρδη 6 εκατ. ευρώ.
> Shelman Από το 0,85 γύρισε στο 0,62 και όσο περνά ο χρόνος, οι επενδυτές εκνευρίζονται και αμφιβάλλουν για επικείμενο deal. Επί του παρόντος όμως, δεν έχουν χάσει ακόμη τις ελπίδες τους, όπως τουλάχιστον προκύπτει από την εικόνα του ταμπλό.
> CPI Με την τρέχουσα τιμή στα 33 λεπτά και την κεφαλαιοποίηση στα 3,26 εκατ. ευρώ, η εισηγμένη διαπραγματεύεται όσο κάποιες προβληματικές επιχειρήσεις, χωρίς ωστόσο να εντάσσεται στη συγκεκριμένη κατηγορία. Μπορεί βέβαια να μην αναμένεται διανομή μερίσματος για το ορατό μέλλον, ωστόσο πρόκειται για μια νοικοκυρεμένη εταιρεία με μικρά κέρδη, με μειούμενο δανεισμό και με σωστούς στρατηγικούς στόχους.
> Ηλεκτρονική Την Παρασκευή ο όγκος των συναλλαγών περιορίστηκε μόλις στα 31 κομμάτια… (κεφαλαιοποίηση 48,99 εκατ. ευρώ). «Underperform» και τιμή-στόχο τα 2,64 ευρώ για τη μετοχή από την Τράπεζα Κύπρου, οι αναλυτές της οποίας μιλούν για περιορισμένη ορατότητα.
> Forthnet «Outperform» για τη μετοχή της Forthnet από την Πειραιώς Χρηματιστηριακή και τιμή-στόχο το 1,80 ευρώ.
> Τηλεπικοινωνίες Όσοι ποντάριζαν στο ότι μετά τα προβλήματα της Wind ο ανταγωνισμός στο χώρο των τηλεπικοινωνιών θα χαλάρωνε, δεν κρύβουν σήμερα το σκεπτικισμό τους. Σήμερα λοιπόν, η αγορά «τρέχει» με την προσφορά της WIND στην καρτοκινητή των πρώτων μηνών του έτους, στην οποία απάντησε με αντίστοιχο πακέτο ο ΟΤΕ. Κάποιοι λοιπόν νόμιζαν ότι όταν θα εκπνεύσει η δωδεκάμηνη διάρκεια των πακέτων αυτών, στο
πρώτο εξάμηνο του 2010, τα πράγματα θα βελτιώνονταν. Όμως ήρθε πρόσφατα η προσφορά της Vodafone στα συμβόλαια κινητής τηλεφωνίας, όπου ο ΟΤΕ απάντησε με αντίστοιχο πρόγραμμα και φυσικά έχουμε το νέο πακέτο XL από τη WIND, τη συνεχιζόμενη επιθετική πολιτική της Hellas On Line που κερδίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων συνδέσεων, αλλά και το «γερό» τριπλό πακέτο της Forthnet, που προσφέρει -εκτός των άλλων- και τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών αγώνων ποδοσφαίρου που έχει εξασφαλίσει η Nova. Πώς αντιμετωπίζει η χρηματιστηριακή αγορά όλα αυτά; Κατά το τελευταίο εξάμηνο, που η Σοφοκλέους χαρακτηρίστηκε από «πάρτι», οι μετοχές του κλάδου δεν συγκαταλέχθηκαν στη… λίστα των καλεσμένων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ Τράπεζες Εθνική, Κύπρου, Marfin Ενέργεια Motor Oil, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Τηλεπικοινωνίες ΟΤΕ Aκίνητα Eurobank Properties, Lamda Development, Trastor Εμπορικές Jumbo, Fourlis, Rilken, Γενική Εμπορίου Λοιπές MIG, Ιασώ, Sciens, ΟΠΑΠ, Autohellas, Revoil Ορυκτά S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Κατασκευές ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, J&P ΑΒΑΞ Προς εξέταση Μevaco, Pasal, Byte, Μινέρβα, Folli-Follie, Sprider, Γενική Εμπορίου, Forthnet, Κανάκης