INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK 2018 by ethosMEDIA

INSURANCE & REINSURANCE

OUTLO

2018

ετησια εκδοση για το μελλον της ασφαλιστικης αγορασ

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK 2018 – ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

LLOYD’S Marianna Papadakis

Μεγάλες οι δυνατότητες προμήθειας νέου κεφαλαίου

INSURANCE EUROPE Nicolas Jeanmart Την «εξίσωση» των cyber κινδύνων καλούνται να λύσουν οι ασφαλιστές

MATRIX INSURANCE & REINSURANCE BROKERS SA Gerry Tighe

HDI GLOBAL SE, HELLAS Νότης Βαγιακάκος

«Γραμμή» να μη δίνονται εκπτώσεις στις ανανεώσεις για την αναπροσαρμογή του ρίσκου

Κερδισμένοι οι ασφαλιστές που θα ορίσουν την τάση της αγοράς μέσω νέων τεχνολογιών

100 95 75

25 5 0

editorial

Να δείξουν την αξία τους οι ασφαλιστικές εταιρείες στις πλημμύρες στη Δυτική Αττική

ι πλημμύρες στη Δυτική Αττική, τον Νοέμβριο, με τα θύματα και τις κατεστραμμένες περιουσίες, ήταν το γεγονός του τελευταίου τριμήνου του 2017, αλλά για την ασφαλιστική αγορά ήταν ίσως το (χειρότερο) γεγονός της χρονιάς. Μιας χρονιάς που κύλησε χωρίς μεγάλες ζημιές και άφηνε σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας για τον ασφαλιστικό κλάδο, αλλά σφραγίστηκε ενάμιση μήνα πριν τελειώσει, από μια τραγική θεομηνία, που άφησε πίσω της πολλούς νεκρούς, ανθρώπινες τραγωδίες και ακόμη περισσότερα κατεστραμμένα νοικοκυριά. Για τα νοικοκυριά, κάποια στιγμή –σύντομα ή αργότερα–, η οικονομική ισορροπία θα επιστρέψει. Οι άνθρωποι που χάθηκαν όμως τόσο άδικα θα αφήσουν ένα ανεξίτηλο μαύρο σε συγγενείς, φίλους και γείτονες. Για την ασφαλιστική αγορά, οι ζημιές που προκλήθηκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις και στις αποθήκες τους, στα logistics, σε μικροεπιχειρήσεις και σε αρκετά ασφαλισμένα σπίτια, είναι μεγάλες. Τόσο υψηλές, που ενδεχομένως να επηρεάσουν τα αποτελέσματα χρήσης, αν και οι περισσότερες εταιρείες θα εγγράψουν τις αποζημιώσεις, τις πληρωμές και τις απομειώσεις αποθεμάτων στις επόμενες χρήσεις. Ο Νοέμβριος 2017 επιβεβαίωσε αυτό που έλεγαν παλιοί και έμπειροι ασφαλι2

στές: «Δεν ησυχάζουμε ποτέ πριν τις 31 Δεκεμβρίου». Στην παρούσα φάση, οι τεράστιες ζημιές στη Δυτική Αττική, που έπληξαν και επιχειρήσεις και νοικοκυριά, θα αποτελέσουν για τους τρίτους ένα crash test για την ικανότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στην αντιμετώπιση κρίσεων. Εδώ θα φανεί αν όντως μπορούν να διαχειριστούν μεγάλους κινδύνους, αν μπορούν να συνεργαστούν με το κράτος για ΣΔΙΤ και αν, σε τελική ανάλυση, όλα αυτά που λέγονται και γράφονται για την ιδιωτική ασφάλιση μπορούν να αποτελέσουν μελλοντικό πεδίο δράσης. Το σημαντικότερο όμως είναι να δώσουν αυτές χαρακτηριστικά της επιχειρηματικής τους μεγαλοσύνης στους πληγέντες. Η ελληνική ασφαλιστική κοινωνία θα μπορούσε να συγκεντρώσει χρήματα (περιορίζοντας τις δεξιώσεις και τα ταξίδια), να ασφαλίσει δωρεάν ανήμπορους ανθρώπους, να κινητοποιήσει και να κινητοποιηθεί. Η Interamerican έκανε πρώτη τη σωστή κίνηση να στείλει μπουλντόζες και άλλα μηχανοκίνητα για να βοηθήσει. Ας την ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι. Αξίζει τον κόπο. Είναι η ζωντανή και ουσιαστική διαφήμιση. Νίκος Σακελλαρίου

Σιγουριά στις επιχειρηµατικές αποφάσεις

Ασφαλιστικές λύσεις Ευθύνης Στελεχών ∆ιοίκησης απο την AIG Σήµερα, περισσότερο από ποτέ, διευθυντικά και διοικητικά στελέχη αντιµετωπίζουν µεγαλύτερους κινδύνους λόγω της αυξηµένης πολυπλοκότητας και της διαρκώς αυστηρότερης εφαρµογής του κανονιστικού πλαισίου στο οποίο δραστηριοποιούνται και παίρνουν αποφάσεις. Η επαρκής ασφαλιστική κάλυψη καθίσταται απαραίτητη. Στην AIG προσφέρουµε πρωτοποριακές ασφαλιστικές λύσεις ειδικά προσαρµοσµένες στις προκλήσεις της ευθύνης των στελεχών διοίκησης του σήµερα και συνεχίζουµε να καινοτοµούµε για να ανταποκριθούµε στις προκλήσεις του αύριο. Μάθετε περισσότερα στο www.aig.com.gr/BusinessGuard ή επικοινωνήστε µε τον ασφαλιστικό σας σύµβουλο.

H ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται απο την ασφαλιστική εταιρία AIG Europe Limited µε νόµιµο αντιπρόσωπο στην Ελλάδα την AIG ΕΛΛΑΣ ΑΕ. Η παρούσα καταχώρηση ειναι ενηµερωτική και δεν παρέχει καµία απολύτως ασφαλιστική κάλυψη.

περιεχόμενα

26 6 άρθρο

Δημήτρης Μαζαράκης Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος Αυξάνεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την αγορά

συνέντευξη

Dr. Stefan Sperlich

Senior Underwriter Advanced Solutions, Hannover Re

Αλλάζουν προς το καλύτερο οι συνθήκες στην αγορά

8 άρθρο

Μαργαρίτα Αντωνάκη Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος Το μέλλον της ασφάλισης σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο

10 αφιέρωμα

Η αλλαγή σελίδας για το παρόν και το μέλλον του ΠΣΑΣ Εν εξελίξει ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός, αριθμός-ρεκόρ για τα εγγεγραμμένα μέλη

16 συνέντευξη Έχει να προτείνει και να υποστηρίξει συνολικές λύσεις με πολλαπλά οφέλη

18 συνέντευξη

Νicolas Jeanmart Head of Personal Insurance, General Insurance & Macroeconomics, Insurance Europe Την «εξίσωση» των cyber κινδύνων καλούνται να λύσουν οι ασφαλιστές

Gerry Tighe Head of Treaty, Matrix Insurance & Reinsurance Brokers SA «Γραμμή» να μη δίνονται εκπτώσεις στις ανανεώσεις για την αναπροσαρμογή του ρίσκου

Διευθύνουσα Σύμβουλος της ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ

OUTLO

Marianna Papadakis Country Manager, Greece & Cyprus, Lloyd’s Commercial Division Μεγάλες οι δυνατότητες προμήθειας νέου κεφαλαίου

28 συνέντευξη

Άννυ Τρύφων

INSURANCE & REINSURANCE

14 συνέντευξη

30 συνέντευξη

Eleni Iacovides Group Chief Client Officer, DARAG Group Ltd Νέες κινήσεις στη «σκακιέρα» των Run-Off το 2018

ΕΤΉΣΙΑ ΈΚΔΟΣΗ

τιμή τεύχους 3€

2018

ετησια εκδοση για το μελλον της ασφαλιστικης αγορασ

Το παρόν έντυπο διανέμεται ως ένθετο μαζί με τα περιοδικά Insurance World και ΧΡΗΜΑ -τεύχη Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου 2017

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK 2017 – ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

Γενικός Διευθυντής: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ Αρχισυντάκτης: ΒΆΙΟΣ ΚΡΟΚΟΣ Ειδικοί Συνεργάτες: ΈΛΕΝΑ ΕΡΜΕΊΔΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ, ΛΑΛΕΛΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ Key Account Manager: ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ Υποδοχή Διαφήμισης: ΔΈΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΌΔΗ Επιμέλεια-Διόρθωση: ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ Creative-Σελιδοποίηση: ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ Φωτογραφίες: SHUTTERSTOCK Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία-Ένθεση: IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε.Β.Ε.

INSURANCE EUROPE

ρεπορτάζ

Τα παγκόσμια αντασφαλιστικά συνέδρια στο IRO 2018

38 συνέντευξη

Νότης Βαγιακάκος Managing Director, HDI Global SE, Hellas Κερδισμένοι οι ασφαλιστές που θα ορίσουν την τάση της αγοράς μέσω νέων τεχνολογιών

42 συνέντευξη

Εμμανουήλ Κάλλης CEO, DAS Hellas Η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων προβληματίζει

44 συνέντευξη

50 ρεπορτάζ

«Ανεβάζει στροφές» η διεθνής αντασφαλιστική βιομηχανία

Αλεξάνδρα Ντινοπούλου Reinsurance Manager, Interamerican Ο άξονας 5 σημείων της Interamerican για την ορθή αντασφάλιση των κινδύνων

56 αφιέρωμα

46 συνέντευξη

Άρτεμις Τσιμπούρη Προϊσταμένη Αντασφαλειών, MINETTA Ασφαλιστική Ανοδικές οι τιμές στα αντασφάλιστρα, λόγω των πρόσφατων καταστροφών

48 συνέντευξη

Νικόλ Μποζίκη Supervisor Reinsurance Department, Eurolife Ανοίγουν νέοι κλάδοι ασφάλισης, δημιουργούνται νέα target groups

Ιδιοκτησία

19th Hydra Meeting Κυβερνοασφάλιση (cyber insurance): Η ασφάλιση του μέλλοντος

συνέντευξη

Γεώργιος Μακρής

Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Εθνική Ασφαλιστική

Η αύξηση της αντασφαλιστικής υποστήριξης μειώνει την καθαρή ιδία κράτηση της εταιρείας

Θεσσαλίας 29, 174 56, Άλιμος, T: 210 9984950, Φ: 210 9984953, E: info@insuranceworld.gr

Ό,τι συμβαίνει στον ασφαλιστικό κόσμο γράφεται εδώ!

Επισκεφθείτε τον διαδικτυακό τόπο για συνεχή, σφαιρική και έγκυρη ενημέρωση!

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254/1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Όλα όσα αναφέρονται στην παρούσα έκδοση προέρχονται από δημοσιογραφικές πληροφορίες. Τα ακριβή στοιχεία και οι πληροφορίες περί των καλύψεων, των γενικών και ειδικών όρων και προϋποθέσεων ασφάλισης, των εξαιρέσεων και απαλλαγών και οτιδήποτε άλλο έχει σχέση με ασφαλιστήρια συμβόλαια, παρέχονται από την κάθε Ασφαλιστική Εταιρεία και τα πιστοποιημένα διαμεσολαβούντα πρόσωπα.

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

Αυξάνεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την αγορά Αναγκαία η ανθρωποκεντρική προσέγγιση, όπως και η διαφάνεια αλλά και οι ευέλικτες λύσεις

ιανύουμε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα, μια εποχή στην οποία τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι κυβερνήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλούς ταυτόχρονα αστάθμητους παράγοντες. Στον ασφαλιστικό χώρο, το βάρος των κανονιστικών προσαρμογών (Solvency II, IDD για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων, ο κανονισμός για τα επενδυτικά προϊόντα PRIIPs, ο κανονισμός για τα προσωπικά δεδομένα GDPR), οι ιδιαίτερες συνθήκες των χαμηλών επιτοκίων και αποδόσεων, η ρευστότητα για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Brexit, η τρομοκρατία, καθώς και η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές θα οδηγήσουν σε προσαρμογή της στρατηγικής των εταιρειών.

Ταυτόχρονα, είναι και μια εποχή στην οποία διαφαίνονται πολλές προοπτικές και νέες ευκαιρίες. H ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, η καινοτομία, το Internet of Things, η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη, η δημιουργία νέων ψηφιακών καναλιών, η χρήση κινητών εφαρμογών και η αξιοποίηση των big data, ανοίγουν νέους δρόμους, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών και την αύξηση της παραγωγικότητας των εταιρειών. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το μόνο σίγουρο είναι ότι όλα θα αλλάζουν ταχύτερα. Θα εμφανιστούν νέες ανάγκες, όπως η ασφάλιση για το cyber risk και τα driveless cars, και θα χρειαστεί η ανάπτυξη νέων προϊόντων ασφάλισης και αντασφάλισης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες που θα πρωταγωνιστήσουν θα είναι λοιπόν εκείνες που θα προσαρμόζονται ευκολότερα και ανώδυνα στις διεθνείς και τοπικές εξελίξεις, θα μάθουν να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τις συνεχείς αλλαγές, και εκείνες που θα μπορούν να ανταποκρίνονται άμεσα στις μεταβαλλόμενες και νέες ανάγκες των πελατών τους,

του Δημήτρη Μαζαράκη, Προέδρου της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος 6

με καινοτομικά προϊόντα, που θα μπορούν να απαντούν σε κάθε είδος ρίσκου. Σίγουρα, η χρονιά που έρχεται θα είναι μια ενδιαφέρουσα περίοδος για την ασφαλιστική αγορά. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ακόμη περισσότερο ρευστή, και οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν επιπλέον να αντιμετωπίσουν την υπερφορολόγηση, τη χαμηλή πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, την αδυναμία του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ασφαλισμένων, τόσο στην υγεία όσο και στη σύνταξη, τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, αλλά κυρίως τη μεγάλη απογοήτευση και δυσπιστία τους. Η μεγάλη πρόκληση της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς θα είναι, λοιπόν, να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πελατών της, προκειμένου να κερδίσει ξανά το χαμένο έδαφος της κρίσης, να επιστρέψει στους ρυθμούς ανάπτυξης που είχε προ κρίσης και να συμβάλει στην επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα και στην εξυγίανση της οικονομίας της. Το 2016, η ελληνική ασφαλιστική αγορά σημείωσε 3,8 δισ. παραγωγή ασφαλίστρων, αυξημένη κατά 4,6% από την προηγούμενη χρονιά, ποσό που αναλογεί στο 2,1% περίπου του ΑΕΠ της χώρας, κατέβαλε 2,5 δισ. αποζημιώσεις στους ασφαλισμένους της και 500 εκατ. φόρους στο ελληνικό κράτος, διαχειρίστηκε συνολικές επενδύσεις ύψους 13 δισ. και –το κυριότερο– αποτελεί μεγάλο εργοδότη, απασχολώντας 25.000 ανθρώπους. Στα ίδια περίπου επίπεδα αναμένεται να κινηθεί και το 2018. Στην Ελλάδα της συνεχιζόμενης κρίσης, η ασφαλιστική αγορά δοκιμάστηκε πολλαπλά, επέδειξε όμως ωριμότητα, προσαρμοστικότητα και αντοχή. Κάλυψε τις ζημιές που προκλήθηκαν από το PSI και οι οποίες ξεπέρασαν τα 3 δισ., ενισχύοντας την κεφαλαιακή της επάρκεια, και απέδειξε ότι αποτελεί έναν από τους υγιέστερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, με ισχυρές βάσεις και μεγάλες προοπτικές. Τα επόμενα χρόνια, η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να παίξει, λοιπόν, σημαντικό ρόλο σε πολλούς κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας, αλλά τρεις είναι οι κύριοι και στρατηγικοί τομείς της ανάπτυξης: 1) Σύνταξη, 2) Υγεία, 3) Φυσικές καταστροφές, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης και σε άλλους τομείς.

Συγκεκριμένα: ― Στον τομέα της υγείας, οι συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, η άρση των αντικινήτρων ασφάλισης και ταυτόχρονα η θέσπιση κινήτρων, τα κοινά ιατρικά πρωτόκολλα, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίλυση του προβλήματος, ώστε να μη μετατοπίζεται όλο το βάρος του κόστους της υγείας στους πολίτες. ― Στον τομέα της σύνταξης, προωθούμε ένα διευρυμένο συνταξιοδοτικό σύστημα, που θα έχει κύριο άξονα την κοινωνική ασφάλιση, αλλά δεν θα περιορίζεται σε αυτήν. Δεν είναι άλλο από το σύστημα των 3 πυλώνων, που εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και συνδυάζει συντάξεις από κοινωνικούς και ιδιωτικούς φορείς, που λειτουργούν με αναδιανεμητικό και κεφαλαιοποιητικό σύστημα, αντίστοιχα. Το σύστημα των 3 πυλώνων είναι μονόδρομος για να επιτύχουμε τη βέλτιστη διασπορά δημογραφικών, οικονομικών και επενδυτικών κινδύνων και την ελαχιστοποίησή τους. ― Στον τομέα των φυσικών καταστροφών, το περιθώριο είναι μεγάλο, αφού προς αυτήν την κατεύθυνση δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόοδος, και οι πληγές είναι ακόμη νωπές, τόσο από τους πρόσφατους σεισμούς όσο και από τις πυρκαγιές αλλά και τις πλημμύρες στη Μάνδρα, τη Νέα Πέραμο και το Αγρίνιο. Όμως, πέρα από τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις, για να αναπτυχθεί περαιτέρω η αγορά μας, θα χρειαστεί παράλληλα και η ίδια η αγορά να προσαρμοστεί και να πλησιάσει περισσότερο τους ασφαλισμένους. Πρόσφατες έρευνες του κλάδου μας έδειξαν ότι οι πολίτες εμπιστεύονται την ιδιωτική ασφάλιση όλο και περισσότερο. Η ελληνική αγορά πρέπει, επομένως, να στραφεί σε μια περισσότερο ανθρωποκεντρική και πελατοκεντρική προσέγγιση, με περισσότερη κατανόηση στο πρόβλημα, ευαισθησία και συναίσθηση, με απόλυτη διαφάνεια, αλλά και με περισσότερες και πιο ευέλικτες λύσεις, που να ανακουφίζουν τους ασφαλισμένους και να φέρουν ακόμη περισσότερους κοντά μας. ●

Πέρα από τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις, θα χρειαστεί και η ίδια η αγορά μας να πλησιάσει περισσότερο τους ασφαλισμένους. Εξάλλου, πρόσφατες έρευνες του κλάδου μας έδειξαν ότι οι πολίτες εμπιστεύονται την ιδιωτική ασφάλιση όλο και περισσότερο. 7

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

Το μέλλον της ασφάλισης σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο Εξωτερικές προκλήσεις, οικονομική και πολιτική αστάθεια, ραγδαίες τεχνολογικές μεταβολές διαμορφώνουν τη νέα «κανονικότητα»

Μαργαρίτα Αντωνάκη

Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ

ια δεκαετίες, οι εξελίξεις στην Ελλάδα ακολουθούσαν τις διεθνείς και ευρωπαϊκές με κάποια υστέρηση. Όμως η παγκοσμιοποίηση, η τεχνολογία, οι επικοινωνίες, η ηλεκτρονική εποχή μάς φέρνουν τα πάντα με εκθετική ταχύτητα. Ο κόσμος μας είναι ευμετάβλητος: οι εξωτερικές προκλήσεις, η οικονομική και πολιτική αστάθεια, οι ραγδαίες τεχνολογικές μεταβολές είναι η νέα «κανονικότητα». Έτσι, απέναντι σε ένα σκηνικό πολιτικών, οικονομικών και ρυθμιστικών αλλαγών, οι ασφαλιστές επανεξετάζουν τις στρατηγικές, τα προϊόντα και τα επιχειρησιακά τους πρότυπα, για να αντεπεξέλθουν σε μια ταχύτατα εξελισσόμενη πραγματικότητα. Καθημερινά, οι κίνδυνοι αυξάνονται σε αριθμό και ένταση, ενώ προστίθενται νέοι, και εμείς πρέπει να βλέπουμε μακριά και να προετοιμαζόμαστε για μια διαφορετική αγορά. Η τεχνολογία αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα. Δημιουργεί νέους κινδύνους (π.χ. cyber risk), αλλά και μεγάλες ευκαιρίες. Οι ασφαλιστές έχουν μια ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσουν τις τεχνολογικές καινοτομίες και τις μεταβαλλόμενες καταναλωτικές προτιμήσεις, για να εξασφαλίσουν ένα επιτυχημένο μέλλον. Η πρόοδος στην τεχνολογία θα επιτρέψει στους ασφαλιστές 8

να σχεδιάσουν καλύτερες και πιο φιλικές προς τον χρήστη διαδικασίες και να αναπτύξουν νέα προϊόντα, επιχειρησιακά πρότυπα και δίκτυα διανομής. Παράλληλα, το γεγονός ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο ενισχύει την πίεση στα ήδη πιεσμένα δημόσια ταμεία κοινωνικής ασφάλισης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Δεδομένου του ότι αυτή η τάση συνεχίζεται, η πρόκληση, που αφορά όλους, είναι να βρεθούν τρόποι να εξασφαλιστεί ότι οι συνταξιούχοι θα μπορούν να αποσυρθούν από τον ενεργό βίο με αξιοπρεπή δεδομένα. Εδώ έρχεται να συμβάλει συμπληρωματικά η ιδιωτική ασφάλιση. Στις συντάξεις και την υγεία, η ανάγκη των πολιτών για συμπλήρωση των παροχών του κράτους είναι πολύ μεγάλη, όπως φαίνεται ξεκάθαρα και από την πρόσφατη έρευνα γνώμης που έκανε για λογαριασμό της ΕΑΕΕ η MRB Hellas. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έχουν βαθιά εμπειρία και τεχνογνωσία στους τομείς αυτούς, και υπάρχουν οι προϋποθέσεις να αναλάβουν ενεργότερο ρόλο στη συμπλήρωση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος και στην υγεία. Όμως κανένας οικονομικός κλάδος δεν μπορεί να ευτυχεί σε μια χώρα που δυστυχεί. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά, πέρα από τις προκλήσεις, που αφορούν όλους τους Ευρωπαίους, έχει να αντιμετωπίσει και τις εγχώριες δυσκολίες.

Λειτουργεί σε περιβάλλον με κύρια χαρακτηριστικά αφενός την πιεσμένη οικονομία, αφετέρου τις αυξημένες απαιτήσεις, λόγω νομοθεσίας. Είναι όμως σήμερα πιο αξιόπιστη από ποτέ, παρά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και τις δυσκολίες του κανονιστικού πλαισίου. Οι εταιρείες έχουν προσαρμόσει τον τρόπο διακυβέρνησης στις σύγχρονες απαιτήσεις, αλλά και στο ρυθμιστικό πλαίσιο, διασφαλίζοντας το μέλλον τους προς όφελος των καταναλωτών. Το επίπεδο τεχνογνωσίας και η καταλληλότητα των διοικήσεων δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα αντίστοιχα των Ευρωπαίων ομολόγων. Από την άλλη πλευρά, οι μέτοχοι των ασφαλιστικών επιχειρήσεων προχώρησαν σε επανειλημμένες κεφαλαιακές αυξήσεις, ώστε να ανταποκρίνονται οι εταιρείες στις αυστηρές απαιτήσεις του Solvency II, και, επομένως, το αποτέλεσμα

του πρώτου χρόνου εφαρμογής του είναι η κεφαλαιακή και οργανωτική ενίσχυση και, άρα, η ενίσχυση της αξιοπιστίας των εταιρειών. Οι εταιρείες συνεχίζουν καθημερινά να ενισχύουν και να βελτιώνουν τον τρόπο λειτουργίας τους, την επάρκεια και εκπαίδευση των στελεχών τους, την αποτελεσματικότητα των συστημάτων τους, τη χρήση και ενσωμάτωση της τεχνολογίας, την ανάπτυξη και διάθεση των κατάλληλων προϊόντων. Το βέβαιο είναι ότι η ασφαλιστική αγορά στην Ελλάδα κρατήθηκε καλύτερα από άλλους κλάδους της οικονομίας, συνεχίζοντας να επιτελεί το έργο της, αποζημιώνοντας τους ασφαλισμένους με 2,5 δισ. ετησίως. Το μέλλον της προδιαγράφεται θετικό, καθώς οι υπηρεσίες της είναι πιο απαραίτητες από ποτέ. ●

Η τεχνολογία αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα. Δημιουργεί νέους κινδύνους (π.χ. cyber risk), αλλά και μεγάλες ευκαιρίες.

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

μετεξέλιξη της ασφαλιστικής αγοράς και του ευρύτερου χρηματοοικονομικού συστήματος δεν ήταν δυνατόν να αφήσει άθικτο τον κλάδο των ασφαλιστικών συμβούλων. Από το μακρινό 1974, όταν ξεκίνησε ο ΠΣΑΣ τη λειτουργία του, προχωρήσαμε στα «μοντέρνα» ασφαλιστικά συστήματα το 1994 και, μετά την πρόσφατη κρίση, φτάσαμε σε μια νέα αφετηρία για τον αγώνα του μέλλοντος. «Έχουν καταρρεύσει δύο πολύ μεγάλα “κάστρα” στη συνείδηση του καταναλωτή. Το ένα είναι το κράτος και το δεύτερο οι τράπεζες. Οι ασφαλιστικές είναι, πλέον, ο πλέον αξιόπιστος χρηματοοικονομικός θεσμός υπό το καθεστώς των Solvency II» λέει ο πρόεδρος του συνδέσμου.

Ο νέος ασφαλιστικός σύμβουλος θα πρέπει να είναι τεχνολογικά και επιχειρηματικά «μορφωμένος» και να διατηρεί μια σχέση αφοσίωσης και προσφοράς προς τον πελάτη του. Ο ΠΣΑΣ, με τη νέα διοίκηση του κυρίου Παναγιώτη Λελεδάκη, έδειξε από την αρχή τις προθέσεις του. «Ο στόχος μας είναι να μεγαλώσουμε τη συσπείρωση των μελών, ώστε να διεκδικήσει μαζικά και δυναμικά όσα θέματα μας απασχολούν. Να δώσουμε κατευθύνσεις στους συμβούλους να αυξήσουν την ασφαλιστική συνείδηση και να προστατέψουμε τον καταναλωτή» δήλωσε στο Insurance and Reinsurance Outlook 2018 ο κύριος Λελεδάκης. Στο πλαίσιο αυτό, οι νέοι ασφαλιστικοί σύμβουλοι-μέλη του

ΠΣΑΣ θα πρέπει να προσφέρουν ολοκληρωμένες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Ο ΠΣΑΣ θα είναι πάντα αρωγός στην προσπάθεια αυτή. Μία από τις μελλοντικές του κινήσεις είναι να μπορέσει να προσφέρει υποστήριξη σε θέματα μάρκετινγκ χρησιμοποιώντας viral video. Σε ό,τι αφορά τις θεσμικές του δομές, η συγκέντρωση αρμοδιοτήτων μάλλον δεν ταιριάζει στο προφίλ του συνδέσμου. «Θα δημιουργήσουμε πολλές εξωδιοικητικές επιτροπές. Ο ΠΣΑΣ δεν είναι μόνο το ΔΣ, είναι τα μέλη του και πρέπει όλοι να συμμετάσχουν ενεργά και να εκφράζουν τις ιδέες τους και την κριτική τους» είναι η κυριαρχούσα άποψη. Ο ΠΣΑΣ επιθυμεί συμμετοχή από όλα τα μέλη του σε κάθε

του Νίκου Σακελλαρίου

επίπεδο. Κάνει δύο συνέδρια τον χρόνο και πάνω από 20 webminars, που σημαίνει ότι επηρεάζει πανελληνίως τα μέλη του να ψηφίζουν για σημαντικά θέματα και φέρνει τα μέλη του σε επαφή με κορυφαίους ομιλητές μέσω των τηλεδιασκέψεων. Ο σύνδεσμος βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Τα μέλη του έχουν φτάσει περίπου τα 1.000 άτομα, από τα μεγαλύτερα εγγεγραμμένα ιστορικά. Βρίσκεται ακόμη σε επικοινωνία με όλους τους θεσμούς για την προώθηση των συμφερόντων του. «Θεσμικά, είμαστε σε επαφή με όλους τους επίσημους φορείς, όπως την Τράπεζα της Ελλάδος, το Υπουργείο Οικονομικών, συμμετέχοντας στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Ολοκληρώνουμε το Μητρώο Ασφαλιστή. Συζητάμε και αναλύουμε τις οδηγίες με την BIPAR, έχουμε επικοινωνία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και θέλουμε να δώσουμε εξωστρέφεια με καμπάνιες για το φορολογικό, και με το Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τα ασφαλιστικά του κλάδου» δηλώνει ο πρόεδρος του ΠΣΑΣ, κ. Λελεδάκης. Σε ό,τι αφορά το bancassurance, γίνονται επαφές με την Τράπεζα της Ελλάδος για το θέμα του αθέμιτου ανταγωνισμού και των προσφορών των τραπεζών.

Οι συμβουλές του ΠΣΑΣ προς τα μέλη του είναι:

Να δουν πού πάει η νέα εποχή Να αξιοποιήσουν την τεχνολογία Να επεκταθούν σε περισσότερους από έναν κλάδους

Οι μεγάλες θεσμικές αλλαγές του κλάδου Σε ό,τι αφορά την οδηγία IDD, έχουν πραγματοποιηθεί ψηφιακές συναντήσεις των μελών με την BIPAR για το IDD, τα PRIIPs, τη MIFID II και το GDPR, που αφορά τα προσωπικά δεδομένα. Ο ΠΣΑΣ γνωρίζει ότι όλα αυτά τα ζητήματα θα απασχολήσουν άμεσα τους ασφαλιστικούς συμβούλους και ότι πρέπει όλοι να είναι ενημερωμένοι για τις εξελίξεις. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο ΠΣΑΣ ασκεί και lobbying προς την πολιτική ηγεσία, για να εξηγήσει τα προβλήματα του χώρου. «Πιέζουμε για τα ΣΔΙΤ έναντι φυσικών καταστροφών και υγείας» λένε, χαρακτηριστικά, στον ΠΣΑΣ.

Κώδικας δεοντολογίας Ο κώδικας δεοντολογίας για την επαγγελματική συμπεριφορά των ασφαλιστικών συμβούλων μεταξύ τους αποτελεί INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

ένα βασικό ζήτημα του ΠΣΑΣ. Στα άμεσα σχέδια βρίσκεται η επικαιροποίηση του κώδικα δεοντολογίας, ειδικά όσον αφορά την εκπαίδευση των συνεργατών. Ο ΠΣΑΣ επιθυμεί τα μέλη του να ξεχωρίζουν και για την επαγγελματική τους επάρκεια, αλλά και για την επαγγελματική τους συμπεριφορά.

Αύξηση της ασφαλιστικής συνείδησης Στον σύνδεσμο υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο, το οποίο θα έχει ως στόχο τη διαμόρφωση μιας υγιούς ασφαλιστικής συνείδησης ανάμεσα στους καταναλωτές. Αυτό θα αποτελεί συνέπεια όλων των προηγούμενων εξελίξεων, δηλαδή της ενίσχυσης της επαγγελματικότητας των ασφαλιστικών συμβούλων και της δημιουργίας προστιθέμενης αξίας του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή στην κοινωνία. Ανάμεσα στα μέτρα για τη δημιουργία μιας νέας «φουρνιάς» επαγγελματιών ασφαλιστικών συμβούλων περιλαμβάνεται και η επαναφορά του δόκιμου ασφαλιστικού συμβούλου.

Προάσπιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων Σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα, ο ΠΣΑΣ θεωρεί «νίκη» του το γεγονός ότι αποσύρθηκε ο νόμος για την ασφαλιστική ενημερότητα και αντικαταστάθηκε από μια βεβαίωση ΑΦΜ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Οδηγία IMD) –και με τη συμμετοχή του ΠΣΑΣ–, όλοι οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι σταμάτησαν την αποκάλυψη αμοιβής. Επίσης, θεωρείται σημαντική κίνηση το γεγονός ότι σταμάτησαν και τη διαδικασία αμοιβής από τον πελάτη και όχι από την εταιρεία. Τέλος, θεωρεί ουσιαστικής σημασίας, στον απολογισμό του, το γεγονός ότι στήριξε πολύ τον σύλλογο ΑΣΠΙΣ Commercial, και μεγάλη επίσης «νίκη» τη διακοπή του «Τειρεσία» των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών. Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη θεωρεί, ακόμη, την προσπάθεια που 12

έκανε με το Υπουργείο Οικονομικών, για να μπορούν επιλεκτικά να παρακρατούν το 20% από τους διαμεσολαβούντες.

Τεχνολογικός εκσυγχρονισμός του ΠΣΑΣ Μία από τις πρώτες κινήσεις του ΔΣ του ΠΣΑΣ ήταν να εκσυγχρονιστεί τεχνολογικά ο σύνδεσμος. Γι’ αυτόν τον σκοπό, δημιουργήθηκε e-learning σελίδα για τα μέλη του με webminars και αρχεία και ανανεώνεται τακτικά το site του. Σημαντικό, επίσης, βήμα είναι η δημιουργία ηλεκτρονικής φόρμας μέλους, με φωτογραφία και αρχεία, καθώς και η καθιέρωση της ψηφιακής υπογραφής. Η προώθηση του ηλεκτρονικού τρόπου πληρωμής αποτελεί μία ακόμη αξιοσημείωτη εξέλιξη. Επιπλέον, τα μέλη του θα μπορούν με επιστολή να ψηφίζουν από όλη την Ελλάδα για όλα τα κρίσιμα θέματα. Σήμερα, ο ΠΣΑΣ στέλνει 50 newsletter τον χρόνο στα μέλη του, ώστε να ενημερώνονται για τις εξελίξεις.

Η επόμενη ημέρα του κλάδου των ασφαλιστικών συμβούλων Η επόμενη ημέρα είναι πολύ θετική γενικά για το μέλλον της ασφάλισης, αλλά κυρίως για όσους θέλουν να δουλέψουν σκληρά. «Τα περιθώρια είναι μεγάλα και θα πρέπει να τα αξιοποιήσουμε, και το μέλλον του επαγγελματία συμβούλου είναι πολύ θετικό με ό,τι δυσκολίες περιλαμβάνει» δηλώνει ο κύριος Λελεδάκης. ●

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Μεγάλες οι δυνατότητες προμήθειας νέου κεφαλαίου Marianna Papadakis

Country Manager, Greece & Cyprus, Lloyd’s Commercial Division στην Έλενα Ερμείδου

Οι ασφαλιστές μπορούν να διαδραματίσουν έναν διαρκώς σημαντικότερο ρόλο στην υποστήριξη ανθρώπων και επιχειρήσεων στην Ελλάδα

σχυρές είναι οι επιρροές που δέχεται η παγκόσμια αντασφαλιστική αγορά από την αυξημένη προσφορά κεφαλαίων, αλλά και οι πιέσεις από το ήδη παρατεταμένο περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, όπως δηλώνει σε συνέντευξή της στο περιοδικό Insurance and Reinsurance Outlook 2018 η Marianna Papadakis, Country Manager, Greece & Cyprus, Lloyd’s Commercial Division. Τα τελευταία συμβάντα φυσικών καταστροφών, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Καραϊβική, φάνηκε προς στιγμήν να ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου ως προς την κερδοφορία των ασφαλιστικών και την πορεία των τιμών στα αντασφάλιστρα. Αρκετές ήταν αρχικά οι προβλέψεις για αυξήσεις των τιμών αλλά και για την εισροή κεφαλαίων. Σύμφωνα με το Lloyd’s, του οποίου η κεφαλαιακή θέση παραμένει ισχυρή, με απόδοση κεφαλαίων 8,9%, οι καταιγίδες που έπληξαν τις ανωτέρω περιοχές δεν θα επιφέρουν κάποια πολύ μεγάλη αλλαγή. Το Lloyd’s έχει πάντα μεγάλη δυνατότητα να προμηθεύεται νέο κεφάλαιο, λόγω της ασφαλιστικής εξειδίκευσης, όπως τονίζει η κυρία Marianna Papadakis, ενώ το εναλλακτικό κεφάλαιο και οι νέοι (αντ)ασφαλιστικοί μηχανισμοί, όπως τα χρεόγραφα που συνδέονται με ασφαλίσεις (ILS), θα αποτελούν διαρκώς μέρος του ασφαλιστικού κεφαλαίου. Αναφερόμενη στην ασφαλιστική αγορά της Ελλάδας, τονίζει πως είναι χαμηλά τα ποσοστά ασφάλισης σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, ενώ μελέτες του Lloyd’s δείχνουν ότι ένα ποσοστό 1% αύξησης της ασφαλιστικής διείσδυσης μεταφράζεται σε μείωση της τάξεως του 13% σε ασφαλιστικές απώλειες, σε 22% μείωση της εισφοράς των φορολογουμένων μετά από μια καταστροφή και αυξανόμενη επένδυση αντίστοιχη του 2% του εθνικού ΑΕΠ.

ώς βλέπετε τον κλάδο των αντασφαλειών σε Π παγκόσμιο επίπεδο; Πώς διαμορφώνονται η προσφορά και η ζήτηση; Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγορά εξακολουθεί να επηρεάζεται από την αυξημένη ροή κεφαλαίου και το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Ως εκ τούτου, εξακολουθεί να επικρατεί σημαντική πίεση. Δεν θεωρούμε ότι οι πρόσφατες καταιγίδες που έπληξαν την Καραϊβική και τις Ηνωμένες Πολιτείες αναγκαστικά θα επιφέρουν κάποια αλλαγή ως προς αυτό το γεγονός. Από την οπτική Lloyd’s, η κεφαλαιακή μας θέση παραμένει ισχυρή, με καθαρούς πόρους συνολικού ύψους 28 δισ. λιρών και ετήσια απόδοση κεφαλαίου 8,9%. Ο διευθυντής μας για τη Διαχείριση Απόδοσης, Jon Hancock, συνεργάζεται με την αγορά, για να διασφαλίσει ότι αυτή εστιάζει στην τήρηση μιας ισχυρής ασφαλιστικής πειθαρχίας και επικερδών επιχειρησιακών τομέων. Διαφαίνονται σημάδια ότι αυτό αρχίζει να συνεπάγεται αύξηση του ασφαλιστικού κέρδους, αλλά ακόμη υπάρχει μεγάλος όγκος δουλειάς μπροστά μας.

α εναλλακτικά κεφάλαια συμβάλλουν στην Τ καλύτερη ανάπτυξη του κλάδου; Το Lloyd’s είχε πάντα μεγάλη δυνατότητα να προμηθεύεται νέο κεφάλαιο, λόγω του ότι εδώ συγκεντρώνεται ιδιαίτερα μεγάλη ασφαλιστική εξειδίκευση. Το Lloyd’s πάντα αναζητά να διασφαλίσει ότι οι νεοεισερχόμενοι προσθέτουν αξία στην αγορά, πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους, όπως με την έναρξη νέων εργασιών, με τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων, νέων καναλιών διανομής ή νέων ταλέντων.

Το εναλλακτικό κεφάλαιο και οι νέοι (αντ)ασφαλιστικοί μηχανισμοί, όπως τα χρεόγραφα που συνδέονται με ασφαλίσεις (ILS), θα αποτελούν διαρκώς μέρος του ασφαλιστικού κεφαλαίου. Το Lloyd’s συνεργάζεται με συνδικάτα για να επωφεληθεί αυτής της αυξανόμενης πηγής κεφαλαίου και της εναλλακτικής δυνατότητας μεταφοράς κινδύνου.

Πώς βλέπετε την αγορά της Ελλάδας; Η Ελλάδα παραμένει μια χώρα με χαμηλά ποσοστά ασφάλισης σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, με ασφαλιστική διείσδυση περίπου στο 2%, σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο του 6%. Όμως, η μεταφορά κινδύνου αποτελεί σημαντικό τρόπο οικοδόμησης ανθεκτικότητας, στήριξης της καινοτομίας και επένδυσης, καθώς και ενθάρρυνσης της ανάπτυξης. Έρευνες του Lloyd’s καταδεικνύουν ότι ένα ποσοστό 1% αύξησης της ασφαλιστικής διείσδυσης μεταφράζεται σε μείωση της τάξεως του 13% σε ασφαλιστικές απώλειες, σε 22% μείωση της εισφοράς των φορολογουμένων μετά από μια καταστροφή και αυξανόμενη επένδυση αντίστοιχη του 2% του εθνικού ΑΕΠ. Επομένως, οι ασφαλιστές μπορούν να διαδραματίσουν έναν διαρκώς σημαντικότερο ρόλο στην υποστήριξη ανθρώπων και επιχειρήσεων, καθώς και στην Ελλάδα. Το Lloyd’s έχει μακρά παράδοση ασφάλισης και αντασφάλισης από την Ελλάδα και παραμένει επικεντρωμένο στην αγορά, παρέχοντας ικανότητα και ασφαλιστική εξειδίκευση σε διάφορους κλάδους, απευθείας αλλά και μέσω συνεργασιών με τοπικούς ασφαλιστές. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Έχει να προτείνει και να υποστηρίξει συνολικές λύσεις με πολλαπλά οφέλη Στροφή σε νέα πεδία για την κάλυψη σύγχρονων αναγκών αλλά και προσέγγιση των παραδοσιακών ασφαλίσεων με νέες, καινοτόμες λύσεις

στερα από συγκριτική διερεύνηση του συνόλου της αγοράς, η ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ προτείνει σε κάθε ασφαλισμένο τους καλύτερους και πιο συμφέροντες όρους, δημιουργώντας μοναδικά εξατομικευμένα πακέτα υπηρεσιών και υποστηρίζοντάς τους ταυτόχρονα με ποιοτική εξυπηρέτηση, δηλώνει σε συνέντευξή της στο περιοδικό Insurance & Reinsurance Outlook η κυρία Άννυ Τρύφων, διευθύνουσα σύμβουλος της μεσιτικής. Ορόσημο στην πορεία της εταιρείας η εξαγορά, το καλοκαίρι του 2016, του 80% των μετοχών του Ομίλου Eurolife ERB –στον οποίο ανήκει η ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ– από τον διεθνή ασφαλιστικό και επενδυτικό όμιλο Fairfax.

στην Έλενα Ερμείδου

Άννυ Τρύφων

Διευθύνουσα Σύμβουλος, ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ 16

υρία Τρύφων, ποια είναι η ERB Ασφαλιστικές Κ Υπηρεσίες AEMA; Μιλήστε μας για την πορεία και τις δραστηριότητές της. Η ΕRΒ Ασφαλιστικές Υπηρεσίες δραστηριοποιείται εδώ και 25 περίπου χρόνια στη μεσιτεία ασφαλίσεων, αντασφαλίσεων και διαχείρισης κινδύνου. Παρέχει επίσης πολύτιμες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε άλλους κλάδους ασφαλίσεων, καθώς και σε θέματα risk management και ζημιών. Όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας μας, έχουμε αποκτήσει μοναδική τεχνογνωσία στην παροχή ολοκληρωμένων και ανταγωνιστικών λύσεων. Ως εκ τούτου, έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε στους πελάτες μας –επιχειρήσεις αλλά και ιδιώτες– λύσεις σύμφωνα με τις ανάγκες τους, σε ανταγωνιστικές τιμές. Αυτό που στην ουσία προσθέτει μοναδική αξία στις υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι το γεγονός ότι, ύστερα από συγκριτική διερεύνηση του συνόλου της αγοράς, δημιουργούμε και προτείνουμε στον κάθε ασφαλισμένο τους καλύτερους και πιο συμφέροντες όρους, δημιουργώντας μοναδικά εξατομικευμένα πακέτα καλύψεων και υπηρεσιών, υποστηρίζοντάς τους ταυτόχρονα με ποιοτική εξυπηρέτηση. Ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία μας είναι η εξαγορά, το καλοκαίρι του 2016, του 80% των μετοχών του Ομίλου Eurolife ERB –στον οποίο ανήκει η ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ– από τον διεθνή ασφαλιστικό και επενδυτικό όμιλο Fairfax. Αυτό έφερε, προφανώς, νέα δεδομένα και για την εταιρεία μας, καθώς πλέον ο νέος μέτοχος έχει δημιουργήσει μια νέα δυναμική και νέα δεδομένα ως προς τη λειτουργία μας αλλά και την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών. Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο της πορείας και της επιτυχίας μας είναι οι άνθρωποι: οι εργαζόμενοί μας αλλά και οι πελάτες μας, κάποιοι από τους οποίους είναι μάλιστα μαζί μας από την αρχή της λειτουργίας μας.

οιος είναι ο στόχος της ενσωμάτωσης στο Π δυναμικό σας της CAPPA Independent Financial Consultants; Το 2017 προχωρήσαμε σε μια πολύ σημαντική για εμάς στρατηγική επιχειρηματική κίνηση: την ενσωμάτωση του δυναμικού πωλήσεων της εταιρείας CAPPA Independent Financial Consultants στο δυναμικό της ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ. Αυτό αποτελεί μέρος του συνολικού μας πλάνου, που θα μας δώσει τη δυνατότητα να ενδυναμώσουμε την παρουσία της εταιρείας μας στις ατομικές ασφαλίσεις ζωής και υγείας, στο πλαίσιο της συνολικής αναπτυξιακής πορείας την οποία ακολουθούμε. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε τρεις στόχους: ― Διευρύνουμε το πεδίο της επιχειρηματικής μας δρα-

στηριότητας και ενισχύουμε σημαντικά το συνολικό μας χαρτοφυλάκιο ― Δημιουργούμε νέες προοπτικές για τον ασφαλιστικό σύμβουλο και το μέλλον του ― Ενισχύουμε ποσοτικά την παροχή ακόμη πιο ολοκληρωμένων και ανταγωνιστικών ασφαλιστικών λύσεων προς τους πελάτες μας Και όλα αυτά στο πλαίσιο της συνέπειας, του επαγγελματισμού και της αξιοπιστίας που μας διακρίνει.

Πώς βλέπετε την αγορά μεσιτείας στην Ελλάδα; Όπως όλοι οι κλάδοι, έτσι και η αγορά της μεσιτείας ασφαλίσεων έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία, κοινωνία, αλλά και το επιχειρείν συνολικά. Αυτές οι εξελίξεις έχουν επηρεάσει, όπως είναι φυσικό, την πορεία και τα μεγέθη όσων δραστηριοποιούνται σε αυτήν την αγορά, καθώς υπάρχουν εταιρείες που είτε έχουν φτάσει στο σημείο να θεωρούν πολυτέλεια την ίδια την ασφάλιση είτε δεν είναι, εκ των πραγμάτων, σε θέση να καταβάλλουν τα ασφάλιστρά τους. Πιστεύω όμως ότι, όσο εμείς, οι εταιρείες μεσιτείας ασφαλίσεων, δημιουργούμε και προσφέρουμε υπηρεσίες και λύσεις πραγματικής προστιθέμενης αξίας τόσο οι πελάτες θα είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι, στην ουσία, πετυχαίνουν να προστατεύσουν αποτελεσματικά αυτό καθαυτό το επιχειρείν τους, εξοικονομώντας πόρους για τις επιχειρήσεις τους και κερδίζοντας σε κάθε επίπεδο. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, παραμένοντας δηλαδή ουσιαστικοί συνεργάτες των πελατών μας με ανταγωνιστικές υπηρεσίες αξίας, θα μπορέσουμε όλοι μαζί να δημιουργήσουμε μια δυναμική αγορά προς όφελος όλων.

συμμετοχή της Fairfax στον όμιλο πώς έχει Η συμβάλει μέχρι σήμερα; Όπως αναφέρθηκε ήδη, η συμμετοχή της Fairfax έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα για την ERB Ασφαλιστικές Υπηρεσίες ΑΕΜΑ. Έτσι, έχουμε ήδη αρχίσει να στρεφόμαστε σε νέα πεδία για την κάλυψη σύγχρονων αναγκών, όπως το cyber protection, αλλά και να προσεγγίζουμε με φρέσκες λύσεις παραδοσιακές ασφαλίσεις, όπως τα ομαδικά συμβόλαια. Επίσης, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε έργα που αφορούν στον συνολικό εμπλουτισμό των λύσεων που προσφέρουμε με περισσότερες διεθνείς και καινοτόμες λύσεις. Αυτό μας επιτρέπει να είμαστε σε θέση να καλύψουμε τις ανάγκες εταιρειών που επεκτείνουν το πεδίο της δραστηριότητάς τους στο εξωτερικό, αλλά και να καλύπτουμε συνολικά τις ανάγκες των πελατών μας στη διεθνοποιημένη ψηφιακή αγορά. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Την «εξίσωση» των cyber κινδύνων καλούνται να λύσουν οι ασφαλιστές στην Έλενα Ερμείδου

Νicolas Jeanmart

Head of Personal Insurance, General Insurance & Macroeconomics, Insurance Europe

Αρκετά από τα μέλη μας –οι εθνικές ενώσεις ασφαλιστικών εταιρειών– έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για να ενημερώσουν για τους κινδύνους στον κυβερνοχώρο

ια το κυβερνοέγκλημα και το τι σημαίνει αυτό για τις επιχειρήσεις και τις ασφάλειες, για τον ρόλο της Insurance Europe, τις πρωτοβουλίες των μελών της, αλλά και για τη συνεργασία της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ άλλων, και με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, μας μιλά ο Nicolas Jeanmart, Head of Personal Insurance, General Insurance & Macroeconomics της Insurance Europe. Όπως τονίζει, τα κυβερνοχτυπήματα είναι ένας αναδυόμενος κίνδυνος, ο αντίκτυπος του οποίου θα γίνει αισθητός σε κάθε κομμάτι της κοινωνίας. Ο Nicolas Jeanmart παρευρέθηκε και ήταν ομιλητής στο 19ο Hydra Meeting. 18

Οι ασφαλιστικές θα πρέπει να παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στα επόμενα χρόνια ως οι πάροχοι λύσεων έναντι cyber κινδύνων.

ύριε Jeanmart, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο Κ ήρθε για να μείνει. Πείτε μας, τι σημαίνει αυτό για τις επιχειρήσεις και τις ασφάλειες; Πρόκειται για έναν αναδυόμενο κίνδυνο, από τον οποίο κανένα κομμάτι της κοινωνίας δεν πρόκειται να μείνει ανεπηρέαστο. Έτσι, είναι σημαντικό για τις εταιρείες και τους ιδιώτες να λάβουν κάθε δυνατό μέτρο πρόληψης έναντι χτυπημάτων στον κυβερνοχώρο και να λάβουν και μέτρα αντιστάθμισης κινδύνου, ώστε να περιορίσουν την έκθεσή τους από ένα επιτυχημένο χτύπημα. Φυσικά, αυτά, όλα, θα πρέπει να τα εφαρμόσουν οι ασφαλιστικές, περισσότερο από κάθε άλλον οργανισμό. Περαιτέρω, οι ασφαλιστικές θα πρέπει να παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στα επόμενα χρόνια, ως οι πάροχοι λύσεων έναντι cyber κινδύνων. Θα το πράξουν αυτό όχι μόνο προσφέροντας υπηρεσίες μεταφοράς κινδύνων και αποζημιώσεις, αλλά και με άλλους, διάφορους τρόπους. Ένας τρόπος είναι η πρόληψη, όπου οι ασφαλιστικές μπορούν να παρέχουν συμβουλές στους πελάτες τους πάνω σε θέματα έκθεσης σε cyber κινδύνους και μείωσης της έκθεσης. Η λήψη κατάλληλων μέτρων θα ενίσχυε κατά κάποιον τρόπο και την ασφάλειά τους.

Το άλλο είναι η αντιστάθμιση. Ορισμένες μεγάλες ασφαλιστικές έχουν ήδη εσωτερικούς (in-house) εξειδικευμένους ΙΤ, οι οποίοι βοηθούν τους πελάτες να επανέλθουν σε μια ομαλή λειτουργία μετά από ένα επιτυχές κυβερνοχτύπημα, αλλά και να προλάβουν παρόμοια τέτοια χτυπήματα που μπορεί να συμβούν στο μέλλον. Το τελευταίο είναι η γνώση. Ορισμένοι ασφαλιστές και ενώσεις ασφαλιστικών εταιρειών κρατών-μελών συμμετέχουν ήδη σε διαβουλεύσεις που διοργανώνονται με τις τοπικές αρχές, με στόχο την εφαρμογή επαρκών μέτρων ασφαλείας έναντι κυβερνοχτυπημάτων, την αύξηση των γνώσεών τους πάνω στο θέμα και την καλύτερη αντιμετώπιση μελλοντικών απειλών.

ι έχετε κάνει, μέχρι σήμερα, ως Insurance Τ Europe; Συνεργάζεστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση του πλαισίου; Το κυβερνοέγκλημα είναι ένας σχετικά νέος κίνδυνος. Πολλοί ασφαλιστές εντρυφούν στο θέμα, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα το πώς συνδέεται με τον ρόλο τους, ο οποίος είναι να προστατεύουν τους πελάτες έναντι τέτοιων κινδύνων. Για να καταλάβουν οι ασφαλιστές καλύτερα τον νέο αυτό INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Οι ασφαλιστικές μπορούν να παρέχουν συμβουλές στους πελάτες τους πάνω σε θέματα έκθεσης σε cyber κινδύνους.

κίνδυνο και να παίξουν πλήρως τον ρόλο τους, απαιτείται να έχουν πρόσβαση σε περισσότερα στοιχεία για τα κυβερνοχτυπήματα. Δύο νέες νομοθεσίες που έχουν υιοθετηθεί –ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR) και η Οδηγία για την Ασφάλεια του Δικτύου και της Πληροφόρησης (NIS)– προσφέρουν και οι δύο οδηγίες, μια εξαιρετική ευκαιρία για να συμβεί αυτό. Μέσα από αυτά τα εγχειρίδια, τα οποία τίθενται σε εφαρμογή στα μέσα του 2018, παρέχεται ένας πλούτος νέων πληροφοριών, δίνοντας την ευκαιρία και τη δυνατότητα στους ασφαλιστές να καταλάβουν καλύτερα –και να καλύψουν– τους κινδύνους στον κυβερνοχώρο. Είναι, ως εκ τούτου, σημαντικό να αποκτήσουν πρόσβαση στα στοιχεία αυτά. Στην περίπτωση της GDPR, παρέχονται σχετικές πληροφορίες για τις παραβιάσεις δεδομένων, και όσον αφορά στην NIS, οι πληροφορίες θα συγκεντρώνονται από τα κράτη-μέλη για σοβαρά κυβερνοχτυπήματα, τα οποία προσβάλλουν υψίστης σημασίας μονάδες, τους διαχειριστές αυτών και τους ψηφιακούς παρόχους. Οι ασφαλιστές δε διεξάγουν συνομιλίες με το Γραφείο Ευρωπαϊκού Δικτύου Πληροφόρησης και Ασφάλειας (ENISA), εξετάζοντας τις ευκαιρίες που υπάρχουν.

φίσταται σήμερα κάποιο τυπικό πλαίσιο που Υ οι ασφαλιστικές πρέπει να ακολουθούν για να καλύψουν τους πελάτες τους; Όχι. Μόνο μια μικρή ομάδα ασφαλιστών, επί της παρούσης, ενεργοποιείται στο να παρέχει καλύψεις κυβερνοχώρου. Και με τον τρόπο που το κάνουν διαφέρουν μεταξύ άλλων εταιρειών και μεταξύ κρατών.

είτε μας για τις πρωτοβουλίες που έχουν αναΠ λάβει οι ενώσεις ασφαλιστικών εταιρειών στην Ευρώπη για να περιορίσουν τον κίνδυνο στον κυβερνοχώρο, να ενημερώσουν και να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο αυτό. Αρκετά από τα μέλη μας –οι εθνικές ενώσεις ασφαλιστικών 20

εταιρειών– έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για να ενημερώσουν για τους κινδύνους στον κυβερνοχώρο. Για παράδειγμα, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος δουλεύει με ομάδες, παρακολουθώντας τις εξελίξεις σχετικά με τους κυβερνοκινδύνους και παρέχει πληροφόρηση στα μέλη ανάλογα. Κάποιο άλλο μέλος μας, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Γαλλίας, δημοσίευσε ένα φυλλάδιο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το οποίο παρέχει οδηγίες και πληροφόρηση για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν και να περιορίσουν τον αντίκτυπο των κινδύνων στον κυβερνοχώρο. Οι Ενώσεις Ασφαλιστικών Εταιρειών Γερμανίας και Ισπανίας έχουν επίσης δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους κινδύνους στον κυβερνοχώρο. Οι κατευθυντήριες γραμμές καθιστούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ικανές στο να μπορούν να ελέγξουν την ανθεκτικότητά τους. Υπάρχουν επίσης και πρωτοβουλίες κρατικές από διάφορα κράτη-μέλη, όπου οι κρατικοί λειτουργοί και οι ασφαλιστές συνεργάζονται με σκοπό να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους.

υνεργάζεστε με την Ένωση Ασφαλιστικών ΕταιΣ ριών Ελλάδος. Υπάρχουν πρωτοβουλίες; Ως μέλος μας, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος έχει σημαντικό ρόλο στο έργο αυτό για την ασφάλιση των κυβερνοκινδύνων, το οποίο σκοπεύει στην καλύτερη κατανόηση του κινδύνου και τον εντοπισμό τρόπων που επιτρέπουν στους ασφαλιστές να παίξουν καλύτερα τον ρόλο τους, που είναι να προστατεύουν την οικονομία και την κοινωνία έναντι των κινδύνων.

Έχετε κάτι να προσθέσετε; Όπως είπατε, αυτός ο κίνδυνος είναι εδώ για να μείνει. Για αυτό ακριβώς χαιρετίζουμε την πρόσφατη δημοσίευση στρατηγικής αντιμετώπισης κυβερνοκινδύνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως έναν τρόπο ο οποίος δίνει περαιτέρω έμφαση στη σημαντική αυτή πρόκληση. ●

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ΤΑ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΆ ΣΥΝΈΔΡΙΑ ΣΤΟ INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK 2018

Στον «χορό» των αντασφαλιστών μπαίνουν για τον έλεγχο του κόστους διαχείρισης και την αύξηση της κερδοφορίας τους τα startups, blockchain και insurtech της Έλενας Ερμείδου

Νέο κεφάλαιο για τις αντασφάλειες 22

όντε Κάρλο-RVS 2017, Μπάντεν-Μπάντεν 2017, Σιγκαπούρη-SIRC 2017, τρία παγκόσμια συνέδρια με ένα κοινό μήνυμα: Το 2018 ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τους αντασφαλιστές. Οι φυσικές καταστροφές έδωσαν το «πάτημα» για να αυξηθούν οι τιμές των αντασφαλίστρων, και αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί η κερδοφορία των αντασφαλιστών, οι αποδόσεις των ιδίων κεφαλαίων και των επενδύσεων. Τα Cat Bonds και τα ILS θα «παίξουν μπάλα» πολύ δυνατά εκεί όπου οι παραδοσιακοί αντασφαλιστές δεν έχουν επιτύχει διαφοροποίηση. Στον «χορό» των αντασφαλιστών μπαίνουν για τον έλεγχο του κόστους διαχείρισης και την αύξηση της κερδοφορίας τους και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, οι τεχνολογίες blockchain και insurtech. Ελλοχεύει όμως ο κίνδυνος να «χαθεί η μπάλα» με τις έξυπνες τεχνολογίες και την καινοτομία. Τεχνολογία και καινοτομία δεν πωλούν από μόνες τους, χρειάζονται ειλικρινείς δημόσιες σχέσεις για να αναπτυχθούν οι πωλήσεις.

Οι προκλήσεις του κλάδου όπως ακούστηκαν στο

Μόντε Κάρλο-RVS 2017 Οι αντασφαλιστές καλούνται να συνδυάσουν τις δεξαμενές κεφαλαίων με τις δεξαμενές κινδύνων και να δώσουν λύσεις στις νέες ανάγκες των πελατών. Το μεγάλο στοίχημα για τον κλάδο είναι το να καταφέρει να δουλέψει πάνω σε νέες πλατφόρμες λογισμικού, οι οποίες θα βοηθήσουν τους αντασφαλιστές να συμμορφωθούν με το νέο εποπτικό και φορολογικό περιβάλλον, αλλά και με τις απαιτήσεις των οίκων αξιολόγησης. Η σύναψη συνεργειών και η απόκτηση δικτύων, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση της τεχνολογίας και της καινοτομίας, η ικανότητα ανάλυσης των big data και ο πελάτης είναι τα κύρια συστατικά για ένα επιτυχημένο επιχειρηματικό μοντέλο. Η νέα τεχνολογία ανοίγει και το capacity της αγοράς και τον δρόμο για την είσοδο των εναλλακτικών αντασφαλιστών. Προσοχή, ωστόσο, και σε αυτό που δήλωσε στο Μόντε Κάρλο ο CEO της Swiss Re: «Η καλύτερη τεχνολογία είναι η απλή τεχνολογία». Η καλύτερη απόδοση από την τεχνολογία επιτυγχάνεται μέσα από την υιοθέτηση και χρήση της απλής τεχνολογίας. Η τεχνολογία των insurtech θα συμβάλει ώστε οι αντασφαλιστικές: ― ν α αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση στον κίνδυνο, ― ν α επιτύχουν καλύτερη τιμολόγηση, ― ν α βελτιώσουν την πολιτική του underwriting, ― ν α ενισχύσουν τις πωλήσεις τους.

Στο Μόντε Κάρλο τέθηκε και το ερώτημα «πού θα βρίσκεται το Λονδίνο στη μετά Brexit εποχή» Σύμφωνα με τα συμπεράσματα: Το Λονδίνο χάνει την κυριαρχία του ως κέντρο του κόσμου και πόλος έλξης αντασφαλιστών. Σιγκαπούρη, Ντουμπάϊ, Βερμούδες, Ζυρίχη, Μαϊάμι

και Σαγκάη είναι τα υποψήφια κέντρα αντασφαλειών και αυτά που θα πάρουν νέα μερίδια από την αναδιανομή της πίτας.

B3i: Παγκόσμια πρώτη παρουσίαση στο RVS 2017 H B3i αποτελεί μια πρωτοβουλία 15 μελών από τον κλάδο των ασφαλειών, η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2016 με στόχο να διερευνήσει τις χρήσεις της τεχνολογίας και να αναπτύξει κοινά πρότυπα για τον κλάδο. Μέλη της πρωτοβουλίας αυτής είναι οι ασφαλιστικές: Achmea, Aegon, Ageas, Allianz, Generali, Hannover Re, Liberty Mutual, Munich Re, RGA, SCOR, Sompo Japan Nipponkoa Insurance, Swiss Re, Tokio Marine Holdings, XL

Η B3i μπορεί να απλοποιήσει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των (αντ)ασφαλιστών.

Catlin, Zurich Insurance Group. Η B3i μπορεί να απλοποιήσει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των (αντ)ασφαλιστών. Παρουσιάστηκε στο Μόντε Κάρλο, ενώ, λίγο αργότερα, τον Οκτώβριο, υποδέχθηκε 23 νέους «παίκτες» της αγοράς: AIA, AIG, Aon, Chubb, Covéa, Everest Re, Gen Re, Guy Carpenter & Marsh, JLT Re, Leadway Assurance, LocalTapiola, Mapfre Re, Navigators, PartnerRe, QBE Re, SAHAM Assurance, Sava Re, Takaful Emarat, TigerRisk, Trust Re, UnipolSai, Willis Re. INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

Μπάντεν-Μπάντεν 2017 Βρείτε καλύτερους τρόπους να κάνετε τη δουλειά σας Το επίκεντρο του συνεδρίου στο Μπάντεν-Μπάντεν 2017 ήταν το “disruption”, πέραν των φυσικών καταστροφών, θέμα το οποίο είχε θέσει, άλλωστε, ο CEO της Munich Re. Αντιμέτωπος με νέα δεδομένα –παρόμοια με αυτά που συνέβησαν την 11η Σεπτεμβρίου 2001– έχει έρθει ο κλάδος, ο οποίος καλείται να ρυθμίσει τις τιμές και το capacity δίνοντας λύση στις νέες ανάγκες, όπως ακούστηκε από τις εταιρείες Guy Carpenter & Company LLC, Marsh, Munich Re, με τη SCOR να δηλώνει ότι δεν είναι λύση η έκδοση νέων προϊόντων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Guy Carpenter, “disruption” σημαίνει διάσπαση ή κάτι που προκαλεί διακοπή ενός συμβάντος, μιας δραστηριότητας ή μιας διαδικασίας. Ο κλάδος διαταράσσεται από πολλές πλευρές, όμως αυτό δεν είναι και κάτι πρωτόγνωρο. Κι ενώ η «διαταραχή» στον κλάδο δεν αποτελεί κάποια νέα εξέλιξη, ο ρυθμός διαφέρει από το παρελθόν. Έχει φτάσει, ωστόσο, η στιγμή που η αγορά αναμένει να δει σε ποιον βαθμό και τι είδους κεφάλαια θα είναι αυτά που θα μπουν στην αγορά μετά τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές. Ο εξορθολογισμός του capacity και οι αυξήσεις των τιμών δεν είναι λύση, τόνισε ο πρόεδρος της Guy Carpenter, προειδοποιώντας πως οι αντασφαλιστές που θέλουν να παραμείνουν στην αγορά θα πρέπει να βρουν καλύτερους τρόπους για να κάνουν τη δουλειά τους. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η χρήση της πληροφορίας και η ανάλυση των δεδομένων. Για τη Munich Re, οι νέοι κίνδυνοι τώρα κατανοούνται. Ο τελευταίος είναι πεπεισμένος ότι η αγορά θα βρει τον δρόμο, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις των ημερών. Οι αναλύσεις δεδομένων και η τεχνολογία –όπως τα ρομπότ– κάνουν την κοινωνία πιο σύνθεση. Όπως τονίζει, αυτοί που θα κάνουν καλή, σωστή χρήση θα αναπτυχθούν στην αγορά και θα αυξήσουν τα μερίδιά τους. Προσθέτει επίσης ότι η (αντ)ασφαλιστική αγορά θα πρέπει να προσαρμοστεί στο νέο οικοσύστημα, να προσφέρει συστήματα λύσεων, και όχι μεμονωμένα νέα προϊόντα.

Ο κλάδος διαταράσσεται από πολλές πλευρές, όμως αυτό δεν είναι και κάτι πρωτόγνωρο. 24

SCOR: Να διαχειριστούν το παγκόσμιο ρίσκο οι αντασφαλιστές Ριζική ανανέωση των αντασφαλιστών ζήτησε ο επικεφαλής Στρατηγικής & Ανάπτυξης της SCOR Global P&C. Διατύπωσε, χαρακτηριστικά, ότι οι αντασφαλιστές μπορούν από μόνοι τους να προκαλέσουν «διαταραχή» επανεφευρίσκοντας την εμπειρία του πελάτη. Οι αντασφαλιστές –συμπλήρωσε– θα πρέπει να διαχειριστούν την παγκόσμια συσσώρευση του ρίσκου, κάτι που απαιτεί εξειδίκευση και οικονομίες κλίμακας ανά επιχείρηση και ανά γεωγραφική περιοχή, και όλα αυτά προς όφελος των μεσιτών αντασφαλίσεων και του πελάτη.

MGA Investments at Lloyd’s: Η καινοτομία και η τεχνολογία δεν πουλούν από μόνες τους Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, αλλά το πρόβλημα της αντίληψης και της ικανότητας για επικοινωνία. Για όλους, το ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί στην καινοτομία και στην τεχνολογία και στο πώς ένα προϊόν θα «κουμπώσει» με αυτή. Ωστόσο, δεν διακρίνεται καμία πρωτοβουλία όσον αφορά το πώς ο κλάδος μπορεί να σταθεί καλύτερα στην αγορά και πώς μπορεί να πλησιάσει πραγματικά και να πουλήσει στον πελάτη του. Οι άνθρωποι αναλύουν τα ΙΤ συστήματα, τα προϊόντα και την τεχνολογία, αλλά λίγοι μιλούν για το πώς θα λύσουν τα προβλήματα επικοινωνίας και θα πουλήσουν καλύτερα. Μέρος του προβλήματος, επισημαίνει η MGA, είναι και το γεγονός ότι ο κλάδος ασφαλειών δεν διαθέτει καλές δημόσιες σχέσεις. Απαιτείται άνοιγμα προς την κοινωνία, «κανείς δεν ξυπνά να πει “πάω τώρα να αγοράσω ασφάλεια”». Η πρόταση που έπεσε στο τραπέζι των συζητήσεων είναι ο

Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη υψηλής τεχνολογίας, αλλά το πρόβλημα της αντίληψης και ικανότητας επικοινωνίας.

κλάδος να αναλάβει πρωτοβουλίες. Ωστόσο, είναι τόσο «τεμαχισμένος» και εμφανίζει τέτοια ανταγωνιστικότητα, που αυτό είναι δύσκολο. Θα πρέπει να ξεπεράσει τα εμπόδιά του. Ευθυγραμμισμένη με τις απόψεις αυτές είναι και η XL Catlin, η οποία δήλωσε ότι ο κλάδος ασφαλειών θα πρέπει να βρει τρόπους ειλικρινούς επικοινωνίας. Επίσης, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν με τους (αντ)αφαλιστές και με άλλους φορείς, όπως είναι η Παγκόσμια Τράπεζα.

Barbican Insurance Group: Αλλάζει η τιμολόγηση του τρομοκρατικού ρίσκου Σε αντίθεση με τον όγκο των ζημιών από τις φυσικές καταστροφές, που θα καθορίσουν τα τιμολόγια της κάθε γεωγραφικής περιοχής από το ρίσκο της τρομοκρατίας, δεν θα εξαιρεθούν γεωγραφικές περιοχές, το οποίο σημαίνει ότι οι αυξήσεις των τιμών των αντασφαλίστρων φαίνεται να είναι σχεδόν ενιαίες για όλες τις περιοχές. Σύμφωνα με την Barbican Insurance Group, η σημαντικότερη τάση στις αντασφάλειες σχετίζεται με την τρομοκρατία, καθώς οι καλύψεις αγοράζονται συνολικά, και όχι μέσω μεμονωμένων προγραμμάτων. Αν και ο αντίκτυπος της τρομοκρατίας δεν είναι μεγάλος, θα

υπάρξουν αυξήσεις στις τιμές για τρομοκρατικές καλύψεις, ακόμη και για περιοχές που δεν έγραψαν ζημιές.

Hannover Re: Μεγάλη ευκαιρία οι φυσικές καταστροφές Μεγάλη ευκαιρία για αυξήσεις στις τιμές των αντασφαλίστρων είναι τα συμβάντα των φυσικών καταστροφών για τη Hannover Re. Η εταιρεία δηλώνει ότι θα εκμεταλλευθεί τις ευκαιρίες στις περιοχές και ότι αναμένει αυξήσεις στα αντασφάλιστρα του κλάδου περιουσίας και ατυχημάτων –όμως στις περιοχές στις οποίες συνέβησαν οι καταστροφές.

Γιατί υπάρχει «κενό» στις ασφάλειες Σε δύο λόγους οφείλονται τα «κενά» που παρατηρούνται στις ασφαλιστικές καλύψεις σύμφωνα με την Aon. Ο πρώτος λόγος αφορά στον σχεδιασμό του προϊόντος, περιλαμβανομένης και της τιμής, και ο δεύτερος αφορά στη δομή της αγοράς. Η χρήση του ρίσκου είναι ελλιπής, απαιτείται περισσότερη επιμόρφωση, χρειάζονται περισσότερα δεδομένα και καλύτερη ανάλυση. Όλα αυτά θα πρέπει να συνδυαστούν με νέες, απτές λύσεις, καθώς και με την πρόσβαση σε πόρους κεφαλαίων.

SIRC 2017 Η Σιγκαπούρη γίνεται μεγάλο hub μεταφοράς κινδύνων Η Σιγκαπούρη προσδοκά τη ραγδαία ανάπτυξη των ILS (Insurance-Linked Securities) και των ομολόγων καταστροφών (Cat Bonds) και στοχεύει να γίνει μεγάλο hub μεταφοράς κινδύνων στην Ασία, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στο 14th SIRC-Singapore International Reinsurance Conference. Η χώρα σχεδιάζει να προσελκύσει χρηματοδότες, και στην προσπάθεια αυτή σημαντικό ρόλο παίζει το Υπουργείο Εμπορίου της χώρας και η Νομισματική Αρχή. Ήδη, διοργανώνει την αναδιάρθρωσή της, ώστε να συμβάλει στη μείωση της ψαλίδας που υπάρχει στο κενό προστασίας,

όπου μεγάλος όγκος οικονομικών ζημιών είναι ανασφάλιστες. Επίσης, η χώρα αναζητά εξειδικευμένα στελέχη από όλο τον κόσμο, για να εργαστούν στις ψηφιακές ασφαλίσεις. Ο κλάδος δεν βλέπει ως ανταγωνιστή του τις ασφαλιστικές ή τις αντασφαλιστικές, αλλά τις startups και τα insurtech. Το SIRC διοργανώνεται από την Ένωση Αντασφαλιστών Σιγκαπούρης (SRA) με συνδιοργανωτές την Ένωση Μεσιτών Αντασφαλίσεων Σιγκαπούρης (RBAS) και το Κολλέγιο Ασφαλειών Σιγκαπούρης (SCI), με το Asia Insurance Review (AIR) επίσημο περιοδικό από τη χρονολογία έναρξης του συνεδρίου, το 1991. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Αλλάζουν προς το καλύτερο οι συνθήκες στην αγορά στην Έλενα Ερμείδου

Δύσκολο να αποτιμηθεί αν η ζήτηση για τα ILS θα μειωθεί όταν αυξηθούν τα επιτόκια

ια τις τάσεις στην αντασφαλιστική αγορά και την τιμολόγηση μιλά σε μια σύντομη συνέντευξή του στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018 o Dr. Stefan Sperlich, Senior Underwriter Advanced Solutions, Hannover Re, διατυπώνοντας την άποψη ότι οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές θα αποτελέσουν την αφετηρία της βελτίωσης των συνθηκών τιμολόγησης στην αγορά τόσο σε ειδικές περιπτώσεις όσο και γενικότερα. Παράλληλα, παραθέτει, εν συντομία, τις διαφορές δύο προϊόντων βελτίωσης επιπέδων κεφαλαίου, αυτών της αναλογικής αντασφάλισης (quota share reinsurance) και των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης (subordinated debt). Και τα δύο συμβάλλουν στη βελτίωση του κόστους του κεφαλαίου.

r. Sperlich, θα είχατε την καλοσύνη να μας D κάνετε μια σύντομη περιγραφή σε ό,τι αφορά τις τάσεις στην αγορά αντασφαλειών για το 2018 και την τιμολόγηση; Ενώ το αποτέλεσμα της Hannover Re δέχθηκε τον αρνητικό αντίκτυπο των ζημιών που προήλθαν από τις φυσικές καταστροφές που συνέβησαν το τρίτο τρίμηνο του 2017, το αποτέλεσμα αυτό –ο αντίκτυπος– δεν θα διαρκέσει τόσο ώστε να προκαλέσει επιπτώσεις στην κερδοφορία ή στην κεφαλαιακή θέση της αντασφαλιστικής. Αντιθέτως, τα πρόσφατα καταστροφικά συμβάντα θα αποτελέσουν μια αφορμή ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά για τους αντασφαλιστές. Τα τιμολόγια έναντι των καταστροφικών κινδύνων, ειδικώς, φαίνεται ότι θα κινηθούν ανοδικά και, γενικώς, υποκινούν θετικές κινήσεις και σε άλλες γραμμές παραγωγής, επίσης.

ώς το χρέος μειωμένης εξασφάλισης και η αναΠ λογική αντασφάλιση (quota share reinsurance)

μπορούν να συμβάλουν σε μια βελτίωση της κεφαλαιακής θέσης; Και τα δύο αυτά προϊόντα αποτελούν στοιχεία διαχείρισης κεφαλαίου. Η αντασφάλιση αποτελεί έναν πιο ευέλικτο τρόπο κάλυψης, αλλά απαιτείται άριστη πορεία της επιχείρησης σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των κεφαλαίων. Οι τιμές και η διαθεσιμότητα των υβριδικών κεφαλαίων είναι στοιχεία λιγότερο ευαίσθητα σε συνθήκες μεταβλητότητας από τεχνικής άποψης.

ρίνετε ότι η ζήτηση των Insurance-Linked Κ Securities (ILS) και των εναλλακτικών επενδυτικών κεφαλαίων θα περιοριστεί από τη στιγμή που οι τιμές των επιτοκίων θα αρχίσουν να αυξάνονται; Είναι πολύ δύσκολο αυτό να αποτιμηθεί. Οι εγγυήσεις υπόκεινται, επίσης, στις τιμές των επιτοκίων, και, ως εκ τούτου, οι επενδυτές των ILS εμμέσως επωφελούνται από τις αυξήσεις των τιμών των επιτοκίων. ●

Stefan Sperlich

Senior Underwriter Advanced Solutions, Hannover Re

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Gerry Tighe Head of Treaty, Matrix Insurance & Reinsurance Brokers SA

στην Έλενα Ερμείδου

«Γραμμή» να μη δίνονται εκπτώσεις στις ανανεώσεις για την αναπροσαρμογή του ρίσκου Προσπάθειες να δοθούν αυξήσεις στα αντασφάλιστρα

ι αποζημιώσεις από τις καταστροφές αναμένεται να ξεπεράσουν τα 100 δισ. δολ., από τα οποία το 50%, ή και παραπάνω, καλείται να καλύψει η αντασφαλιστική αγορά, όπως δηλώνει ο Gerry Tighe, Head of Treaty, Matrix Insurance & Reinsurance Brokers SA. Ο τελευταίος προσθέτει ότι ο δείκτης ζημιών και εξόδων προς ασφάλιστρα (combined ratio) για το 2017 θα κυμανθεί πάνω από το 100%. Βάσει των παραπάνω, οι αντασφαλιστικές εταιρείες κρατούν μια πιο σκληρή στάση στις ανανεώσεις των συμβολαίων για το 2018, και πολλοί αντασφαλιστές έχουν λάβει οδηγίες από τις διοικήσεις τους να μη δίνεται καμία έκπτωση στις ανανεώσεις. Παρατηρεί, πάντως, πως αν κάποιες αντασφαλιστικές αποφασίσουν να πάνε κόντρα στο ρεύμα και να προσφέρουν μειώσεις, τότε η προσπάθεια των μεγάλων εταιρειών να κρατήσουν τα ασφάλιστρα σταθερά ή να τα αυξήσουν δεν θα έχει αποτέλεσμα. Συνιστά δε στους πελάτες για αυτήν τη χρονιά, αν είναι εφικτό, να ανανεώσουν τα προγράμματα ασφάλισης νωρίτερα.

Η περίοδος των τυφώνων τελειώνει γύρω στα τέλη Νοεμβρίου, και μέχρι τότε οποιαδήποτε μη αναμενόμενη φυσική καταστροφή ενδέχεται να γείρει την πλάστιγγα προς την άλλη πλευρά.

ώς βλέπετε την παγκόσμια αντασφαλιστική Π αγορά; Το 2017, η παγκόσμια ασφαλιστική αγορά έχει δεχθεί ισχυρά πλήγματα από μια σειρά φυσικών καταστροφών, όπως οι τυφώνες Χάρβεϊ, Ίρμα και Μαρία στις ΗΠΑ και την Καραϊβική, ο μεγάλος σεισμός στο Μεξικό και οι δασικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια. Οι αποζημιώσεις από τις καταστροφές αυτές αναμένεται να ξεπεράσουν τα 100 δισ. δολ., από τα οποία το 50%, ή και παραπάνω, καλείται να καλύψει η αντασφαλιστική αγορά. Με εξαίρεση τη γαλλική SCOR, σχεδόν όλες οι μεγάλες αντασφαλιστικές εταιρείες έχουν ήδη προειδοποιήσει την επενδυτική κοινότητα για το πώς αναμένεται να επηρεαστεί η κερδοφορία τους (profit warnings) και εκτιμούν ότι ο δείκτης ζημιών και εξόδων προς ασφάλιστρα (combined ratio) για το 2017 θα κυμανθεί πάνω από το 100%. Σημαντικό πλήγμα έχουν δεχθεί η αγορά του Λονδίνου και οι Lloyd’s, καθώς το μερίδιό τους είναι αναλογικά μεγαλύτερο σε σχέση με τις εταιρείες της ηπειρωτικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, κατά μέσο όρο, οι καταστροφές αυτές αντιστοιχούν στο 10% περίπου του κεφαλαίου των μετόχων.

Τι στάση αναμένεται να κρατήσουν οι αντασφαλιστικές για το 2018; Λαμβάνοντας υπόψη τις ζημιές αυτές, οι αντασφαλιστικές εταιρείες κρατούν πλέον μια πιο σκληρή στάση στις

ανανεώσεις των συμβολαίων για το 2018, καθώς πολλοί αντασφαλιστές έχουν λάβει οδηγίες από τις διοικήσεις τους να μη δίνεται καμία έκπτωση στις ανανεώσεις (για αναπροσαρμογή ρίσκου), αντιθέτως να προσπαθούν να αυξήσουν τα αντασφάλιστρα όπου μπορούν. Ορισμένες, μάλιστα, εταιρείες διοργανώνουν σεμινάρια για τους νεότερους αντασφαλιστές σχετικά με το «πώς να συμπεριφέρεστε σε περιόδους hard market».

ώς θα επηρεάσουν όλα αυτά την ελληνική και Π την κυπριακή αγορά; Ακόμη είναι πολύ νωρίς να πει κανείς με βεβαιότητα, όμως το σίγουρο είναι ότι υπάρχει ακόμη υπερπροσφορά αντασφαλίσεων τη στιγμή που η ζήτηση παραμένει σταθερή ή φθίνει. Η λογική λέει ότι αν κάποιες αντασφαλιστικές αποφασίσουν να πάνε κόντρα στο ρεύμα και να προσφέρουν μειώσεις, τότε η προσπάθεια των μεγάλων εταιρειών να κρατήσουν τα ασφάλιστρα σταθερά ή να τα αυξήσουν δεν θα έχει αποτέλεσμα. Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η περίοδος των τυφώνων τελειώνει γύρω στα τέλη Νοεμβρίου, και μέχρι τότε οποιαδήποτε μη αναμενόμενη φυσική καταστροφή ενδέχεται να γείρει την πλάστιγγα προς την άλλη πλευρά, προσδίδοντας στην αγορά εντελώς hard market χαρακτηριστικά. Θα συνιστούσαμε στους πελάτες αυτήν τη χρονιά, αν είναι δυνατό, να ανανεώσουν τα προγράμματα αντασφάλισης νωρίτερα, αν αυτό είναι εφικτό. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Νέες κινήσεις στη «σκακιέρα» των Run-Off το 2018 Το νομικό πλαίσιο σε ολόκληρη την ΕΕ παρέχει ίσους όρους ανταγωνισμού, κάτι που ενθαρρύνει τις συναλλαγές

ια τις προοπτικές της αγοράς ανενεργών χαρτοφυλακίων, τα πλεονεκτήματα της διάθεσης χαρτοφυλακίων, αλλά και το πώς η DARAG αξιοποιεί τα ILS κεφάλαια, μιλά σε συνέντευξή της στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018 η κυρία Eleni Iacovides, Group Chief Client Officer, DARAG Group Ltd. Την ίδια στιγμή, εστιάζεται και στην ελληνική αγορά και τις ανάγκες της, διατυπώνοντας ότι η αγορά των ανενεργών χαρτοφυλακίων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ασφαλιστικού κλάδου και όχι πλέον μια σκέψη όταν τα πράγματα έχουν πάει στραβά.

στην Έλενα Ερμείδου

Eleni Iacovides Group Chief Client Officer, DARAG Group Ltd

ο 2016 ήταν χρονιά-ρεκόρ για τα Run-Off. Τι Τ προβλέπετε για το 2017, ο κλάδος ζωής ή ο κλάδος περιουσίας & ατυχημάτων κρατά τα ηνία στις συναλλαγές; Για τι αξίες μιλάμε; Καθώς οι εταιρείες δέχονται τον πλήρη αντίκτυπο του Solvency II και έχουν αρχίσει να εξετάζουν προσεκτικά το πώς θα κατανείμουν τα κεφάλαιά τους στις πιο αποδοτικές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, παρουσιάζεται αυξημένο ενδιαφέρον προς τα κεφάλαια και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας τους, όπως αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διάθεσης χαρτοφυλακίων στην αγορά ανενεργών ασφαλιστικών χαρτοφυλακίων. Η δημιουργική κατανομή των πόρων είναι το «κλειδί» για την αποτελεσματική διαχείριση του εποπτικού και λειτουργικού έργου. Επιπλέον, οι χαμηλές αποδόσεις επί των επενδύσεων, οι συνεχιζόμενες soft συνθήκες στην αγορά και η πίεση στην κερδοφορία στο underwriting στρέφουν το ενδιαφέρον των εμπλεκομένων στο να προσφέρουν τις υψηλότερες δυνατές αποδόσεις προς τους επενδυτές. Το γερά καθιερωμένο νομικό πλαίσιο σε ολόκληρη την ΕΕ παρέχει ίσους όρους ανταγωνισμού, κάτι που ενθαρρύνει τις συναλλαγές. Ως εκ τούτου, έχουμε δει μια ανοδική τάση στην αγορά ανενεργών ασφαλιστικών χαρτοφυλακίων και εκτιμούμε πως αυτή η τάση θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Είναι το Solvency II ο κύριος παράγοντας που οδηγεί σε ανάπτυξη την αγορά ή και άλλοι παράγοντες, σύμφωνα με την εμπειρία σας; Η πλήρης εφαρμογή του Solvency II, οι αυστηρότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις, οι πολύπλοκες εποπτικές αναφορές και άλλα έχουν οδηγήσει τους ασφαλιστές στο να εξετάζουν τη διάθεση των χαρτοφυλακίων που δεν είναι πλέον στις κύριες δραστηριότητές τους. Καθώς δρομολογείται αυτό, οι ασφαλιστές συνεχίζουν να επικεντρώνονται σε όλα τα σημαντικά θέματα που σχετίζονται με τη φήμη τους. Για τον λόγο αυτό, η επιλογή ενός ποιοτικού εταίρου, μαζί με την επίτευξη μιας βέλτιστης οικονομικής δομής, αποτελούν τους δύο πιο σημαντικούς παράγοντες για κάθε διαπραγμάτευση. Οι πρόσφατες μεγάλες συναλλαγές από μεγάλους παγκόσμιους παίκτες, σε συνδυασμό με το μηδενικό ποσοστό αποτυχίας στις εξαγορές των ανενεργών ασφαλιστικών χαρτοφυλακίων, υποδεικνύουν ότι η διαδικασία αυτή κέρδισε την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό που της αξίζει. Οι διαβαθμίσεις στην αγορά παραμένουν δύσκολες και οι αποδόσεις επί των επενδύσεων είναι χαμηλές, αυτό οδηγεί τις επιχειρήσεις στο να εξετάζουν το πώς θα κατανείμουν το κεφάλαιο όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα. Η ικανότητα ανάπτυξης κεφαλαίων σε βασικές και πιο επικερδείς

επιχειρηματικές γραμμές είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ενός κοινού επιχειρηματικού στόχου, αλλά και των υψηλότερων αποδόσεων, μια δουλειά που είναι ευκολότερη όταν υπάρχει η ανάληψη ευθύνης νομικής και οικονομικής διευθέτησης των εκκρεμών υποθέσεων από τις παραπάνω αγορές μαζί με την απελευθέρωση κεφαλαίων που παρέχει η DARAG, και άλλοι.

ς DARAG, εστιάζεστε περισσότερο στην τιμή ή Ω την ποιότητα; Συνδυασμός και των δύο μπορεί να υπάρξει; Ως επιχείρηση, καταλαβαίνουμε ότι οι πελάτες μας βασίζονται σε εμάς για να τους προσφέρουμε λύσεις υψηλής απόδοσης κεφαλαίου, αλλά και για να διατηρήσουμε τη φήμη τους για την πληρωμή των απαιτήσεων μέσω της επεξεργασίας οποιωνδήποτε αξιώσεων με το ίδιο επίπεδο επαγγελματισμού, όπως όταν έγραψαν την περί ης ο λόγος πολιτική. Η DARAG είναι ο κορυφαίος Ευρωπαίος παίκτης στην αγορά των Run-Off, και το επιτύχαμε αυτό μέσω των εξατομικευμένων λύσεών μας και μιας επαγγελματικής προσέγγισης σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις. Η φήμη μας είναι το «κλειδί» για μας με τον ίδιο τρόπο που η φήμη των πελατών μας είναι το «κλειδί» για αυτούς.

un-Off vs Εξαγορές & Συγχωνεύσεις: Ποια είναι R τα πλεονεκτήματα, τι θα πρέπει να γνωρίζει μια ασφαλιστική; Τα «εργαλεία» που προσφέρει η DARAG παρέχουν πλήρη ευθύνη δικαστικής και οικονομικής διευθέτησης των εκκρεμών υποθέσεων προς τις ασφαλιστικές. Οι μεταφορές χαρτοφυλακίου επιτρέπουν στις ασφαλιστικές να διαθέσουν τα ανεπιθύμητα χαρτοφυλάκια, συνεχίζοντας να έχουν την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα ή άλλη στην ίδια οντότητα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές διαφορετικές δομές, ανάλογα με το αν οι ασφαλιστικές προτιμούν να διατηρούν μια συμμετοχή στο χαρτοφυλάκιο που υπόκειται σε μεταφορά ή απλά θέλουν να το διαθέσουν και να αποχωρήσουν. Για παράδειγμα, τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν σε μια μεταφορά, αλλά να επιλέξουν η διαχείριση των απαιτήσεων να παραμείνει στα χέρια της ασφαλιστικής, που γνωρίζει τις αξιώσεις, το εγχώριο νομικό πλαίσιο και ίσως τη «γλώσσα». Από την άλλη πλευρά, εάν μια ασφαλιστική επιθυμεί να διατηρήσει ένα οικονομικό συμφέρον στο χαρτοφυλάκιο, μπορεί να γίνει με τη μεταφορά σε μια μονάδα μιας Προστατευμένης Κυψελοειδούς Επιχείρησης. Η δομή αυτή επιτρέπει στον αναθέτοντα, στον μεταφορέα του χαρτοφυλακίου, να επενδύσει στη μονάδα-κυψέλη και, ως εκ τούτου, να επωφεληθεί από τα οποιαδήποτε θετικά INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

Η δημιουργική κατανομή των πόρων είναι το «κλειδί» για την αποτελεσματική διαχείριση του εποπτικού και λειτουργικού έργου.

αφιέρωμα

άρθρο

σης σύμφωνα με την έκθεση. Τα ILS δεν αντισταθμίζουν σημαντικό ποσοστό ανενεργών χαρτοφυλακίων, καθώς όμως αυξάνεται ο όγκος των μεταβιβαζόμενων παλαιών κεφαλαίων, αναμένουμε ότι τα κεφάλαια ILS θα επιτρέψουν τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής μεταφοράς κινδύνων για τους κομιστές που κατέχουν άδεια, που θα μετατρέψουν τα κεφάλαια σε επενδύσεις σταθερού εισοδήματος.

οιες είναι οι προβλέψεις σας για την ελληνική Π αγορά; Υπάρχει δυναμική για νέα Run-Off; run-off αποτελέσματα στο μέλλον, απελευθερωμένος από κεφάλαιο ή τα λειτουργικά βάρη. Τα ίδια οικονομικά αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν με τον τρόπο Μεταφοράς Χαρτοφυλακίου Ζημιών (LPT) μαζί με την Κάλυψη Δυσμενούς Ανάπτυξης (ADC), αλλά χωρίς την ανάληψη ευθύνης νομικής διευθέτησης, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω Μεταφερόμενου Χαρτοφυλακίου (SPT), που απαιτεί κανονιστική έγκριση. Το LPT είναι συμφωνία αντασφάλισης και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί κανονιστική έγκριση. Επομένως, είναι ένα βολικό «εργαλείο», όπου ο χρόνος έχει ουσιαστική σημασία και μερικές φορές αξιολογείται ενώ επιζητείται μια κανονιστική έγκριση. Από την άλλη πλευρά, εάν μια ασφαλιστική επιθυμεί να διαθέσει μια νομική οντότητα, είτε πρόκειται για θυγατρική, είτε όχι, ή υπό διαδικασία run-off, ή όχι, αυτό μπορεί να επιτευχθεί με πώληση ολόκληρης της νομικής οντότητας, πράγμα που σημαίνει ότι τα τεχνικά αποθεματικά μεταφέρονται αυτόματα.

α βλέπατε τον εαυτό σας ως μέρος της αγοράς Θ των ILS; Πώς η DARAG αξιοποιεί τα εναλλακτικά κεφάλαια; Βλέπουμε, βεβαίως, μια αύξηση τόσο της διαχείρισης κινδύνου ανενεργών χαρτοφυλακίων όσο και της «όρεξης» που έχουν για αυτά οι επενδυτές των ILS και οι διαχειριστές κεφαλαίων. Οι μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται για τον τομέα των ανενεργών χαρτοφυλακίων στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τις εκθέσεις τους στις (αντ)ασφαλιστικές αγορές. Το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον των ιδιωτικών κεφαλαίων στον τομέα των ανενεργών χαρτοφυλακίων αποδεικνύει ότι οι αποδόσεις στον κλάδο της (αντ)ασφάλισης παραμένουν ελκυστικές, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει την αξιοπιστία της αγοράς. Η DARAG ερευνά τη χρήση της Προστατευμένης Κυψελοειδούς Δομής, για να προσφέρει λύσεις στους επενδυτές των ILS. Αυτοί οι πολύπλοκοι πάροχοι κεφαλαίου απαιτούν μια αποτελεσματική κατανόηση του κινδύνου, να ισοδυναμεί με την πρόθεση ανάληψης ρίσκου και την προσδοκία απόδο32

Διαπιστώσαμε ένα σαφές και αυξανόμενο ενδιαφέρον στην ελληνική αγορά για ολοκληρωμένες λύσεις, είτε με τη μορφή αντασφαλιστικών συμβάσεων, είτε με πωλήσεις, είτε με μεταφορές χαρτοφυλακίων, που απαιτούν κανονιστική έγκριση. Είμαστε υπερήφανοι για το γεγονός ότι ολοκληρώσαμε την πρώτη μεταφορά χαρτοφυλακίου στην Ελλάδα που απαιτούσε έγκριση και ότι είμαστε πολύ κοντά στην αγορά εδώ και πολλά χρόνια. Η πρόσφατη πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής κατέδειξε τη μακροχρόνια θέση μας, ότι η ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι μια σημαντική και ελκυστική αγορά για κάθε επενδυτή. Θα υπάρξουν περαιτέρω κινήσεις το 2018, καθώς η ανάγκη επικέντρωσης στη βελτιστοποίηση του κεφαλαίου αυξάνεται και οι μεταφορές χαρτοφυλακίων χρησιμοποιούνται ως μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού των επιχειρηματικών συμβουλίων για την απόδοση υψηλότερων αποδόσεων στους μετόχους. Παραμένουμε δεσμευμένοι στην ελληνική ασφαλιστική αγορά και είμαστε υπερήφανοι γιατί έχουμε τις υψηλότερες και ευρύτερες γνώσεις στον κλάδο, στα θέματα των μετόχων και ασφαλισμένων και, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα να δίνουμε το καλύτερο.

Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι; Η ανάγκη εκλογίκευσης της κατανομής των κεφαλαίων, σε συνδυασμό με την ανάγκη παροχής υψηλών αποδόσεων στους μεριδιούχους, οδήγησε στην καινοτομία και τη διατάραξη του κλάδου των ασφαλειών. Ο αυξανόμενος αριθμός όσων αποκτούν ανενεργά χαρτοφυλάκια, η αύξηση των P/E επενδύσεων, οι νέες, καινοτόμες και κατασκευασμένες δομές και οι μεγάλες παγκόσμιες ομάδες που απελευθερώνονται από την ανεπιθύμητη επιχειρηματική τους δραστηριότητα απέδειξαν, μέσω των δράσεων, της κανονιστικής έγκρισης και της επιτυχίας, ότι οι λύσεις διαχείρισης ανενεργών χαρτοφυλακίων είναι ένα απαραίτητο «εργαλείο» στη στρατηγική σκέψη κάθε συμβουλίου. Η αγορά των ανενεργών χαρτοφυλακίων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ασφαλιστικού κλάδου και όχι πλέον μια σκέψη όταν τα πράγματα έχουν πάει στραβά. ●

σίγουρα, γρήγορα ... απλά!

Η Interasco εξ-ασφάλιση...εγγυάται. ...γιατί είμαστε στον ασφαλιστικό χώρο από το 1890. ...γιατί πάνω από 125 χρόνια συνεργαζόμαστε με συνέπεια, έντιμα και αρμονικά με όλους τους συνεργάτες μας. ...γιατί σήμερα σαν μέλος του ομίλου Harel που έχει 3 εκ. πελάτες, 2,3€ δις κύκλο εργασιών, 1€ δις ίδια κεφάλαια και 38€ δις επενδυμένα κεφάλαια είμαστε δυνατοί περισσότερο από ποτέ. Βασ. Γεωργίου 44 & Κάλβου, 152 33 Χαλάδρι Τηλ.:+302106793100,Fax:+302106776035 www.interasco.gr, e-mail: info@interasco.gr

Πάνω από όλα όμως λογαριάζουμε και σεβόμαστε εσάς που μας εμπιστεύεστε το χαρτοφυλάκιό σας, τους κόπους σας, τις προσδοκίες σας για σιγουριά και δικαίωση των πελατών σας. Αυτή την εμπιστοσύνη μετατρέπουμε σε σίγουρη δύναμη για να δημιουργείτε απερίσπαστοι, να προοδεύετε και να χτίζετε ένα σίγουρο μέλλον. Έτσι, γιατί ασφάλεια σημαίνει σίγουρα, γρήγορα ... απλά Interasco!

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Η αύξηση της αντασφαλιστικής υποστήριξης μειώνει την καθαρή ιδία κράτηση της εταιρείας Γεώργιος Μακρής Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Εθνική Ασφαλιστική

Η απειλή για τους (αντ)ασφαλιστές προέρχεται από την έλλειψη στατιστικής εμπειρίας ζημιών στον σχεδιασμό προϊόντων έναντι νέων κινδύνων

ια τα κριτήρια με τα οποία η Εθνική Ασφαλιστική αντασφαλίζει τους κινδύνους των χαρτοφυλακίων της μιλά, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018 o κύριος Γεώργιος Μακρής, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Εθνικής Ασφαλιστικής. Τέτοια κριτήρια, όπως αναφέρει, είναι όταν δημιουργείται συσσώρευση ασφαλισμένων κινδύνων σε συγκεκριμένη τοποθεσία, όταν το είδος του κινδύνου ή και κάποιες επιθυμητές από τον πελάτη καλύψεις εξαιρούνται από τους όρους της αντασφαλιστικής σύμβασης κ.ά. Διευκρινίζοντας ο κύριος Μακρής το πόσο η αντασφάλιση συμβάλλει στην ενδυνάμωση των δεικτών φερεγγυότητας, τονίζει ότι η αντασφάλιση βοηθά στην ενδυνάμωση των δεικτών φερεγγυότητας, η αύξηση όμως της αντασφαλιστικής υποστήριξης μειώνει την καθαρή ιδία κράτηση της εταιρείας, που, ιδιαίτερα για κερδοφόρα χαρτοφυλάκια, έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση της κερδοφορίας, γενικότερα, προσθέτοντας ότι αρκετοί αντασφαλιστές προσφέρουν συμβατικά αντασφαλιστικά σχήματα, που έχουν σκοπό και τη μείωση των κεφαλαίων που απαιτούνται με βάση τις διατάξεις περί φερεγγυότητας. Μιλώντας για την ελληνική αγορά, διαβλέπει πιθανή συγκέντρωση του κλάδου, χωρίς όμως να μπορεί να κάνει κάποια εκτίμηση αναφορικά με το πότε θα συμβεί.

Το κόστος αντασφάλισης αφορά στις μη αναλογικές αντασφαλιστικές συμβάσεις. στον Βάιο Κρόκο

οια είναι η άποψή σας για τις τιμές στα αντασφάΠ λιστρα; Θεωρείτε ότι θα αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα; Προκειμένου να απαντηθεί αυτή η ερώτηση, θα πρέπει κατ’ αρχάς να επισημάνω ότι το κόστος αντασφάλισης αφορά στις μη αναλογικές αντασφαλιστικές συμβάσεις (Excess of Loss). Κι αυτό γιατί στις αναλογικές συμβάσεις (Quota Share ή και Surplus), ο κυριότερος παράγων τιμολόγησης είναι η αντασφαλιστική προμήθεια, η οποία, κατά κανόνα, εξαρτάται άμεσα από τα αποτελέσματα που παράγει για τη σύμβαση το χαρτοφυλάκιο του πρωτασφαλιστή, οπότε το κόστος αντασφάλισης ρυθμίζεται αυτόματα και ουσιαστικά αφορά στην κάθε ασφαλιστική εταιρεία μεμονωμένα. Όσον αφορά στις μη αναλογικές συμβάσεις, θα πρέπει να τις διακρίνουμε σε αυτές που παρέχουν αντασφαλιστική προστασία: ― α νά κίνδυνο του χαρτοφυλακίου του πρωτασφαλιστή (Excess of Loss per Risk), όπου κατά κανόνα δεν περιλαμβάνεται αντασφαλιστική κάλυψη για καταστροφικούς

κινδύνους. Σε αυτήν την περίπτωση, η τιμολόγηση της αντασφάλισης εξαρτάται ουσιαστικά από το ιστορικό ζημιών του πρωτασφαλιστή και φυσικά, και εδώ, αφορά στην κάθε ασφαλιστική εταιρεία μεμονωμένα, ― για καταστροφικούς κινδύνους (Catastrophe Excess of Loss), η οποία, μεταξύ άλλων, εξαρτάται σημαντικά από το εκάστοτε διαθέσιμο κεφάλαιο (capacity) της αντασφαλιστικής αγοράς προς κάλυψη αυτών των καταστροφικών κινδύνων (σεισμού, πλημμύρας κ.λπ.). Για την περίπτωση αντασφαλιστικής κάλυψης καταστροφικών κινδύνων, είναι αναμενόμενο ότι η μείωση του capacity, λόγω αποζημιώσεων για καταστροφές που συμβαίνουν στην τρέχουσα περίοδο, θα επηρεάσει αυξητικά το κόστος αντασφάλισης της επόμενης περιόδου, λόγω αφενός της μείωσης της προσφοράς, αλλά και αφετέρου του κόστους που απαιτείται για την αναπροσαρμογή του capacity στα επιθυμητά επίπεδα. Οι φυσικές καταστροφές που έπληξαν φέτος τις ΗΠΑ αναμένεται να έχουν μια τέτοια επίδραση στο κόστος αντασφάλισης για το 2018, αν και απ’ ό,τι φαίνεται μέχρι στιγμής 35

συνέντευξη

ρεπορτάζ

Στις αναλογικές συμβάσεις, ο κυριότερος παράγων τιμολόγησης είναι η αντασφαλιστική προμήθεια.

–και λόγω της μη ύπαρξης άλλων σημαντικών φυσικών καταστροφών– η αύξηση του αντασφαλιστικού κόστους δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική. Απομένει να το διαπιστώσουμε με την οριστικοποίηση των αντασφαλιστικών προγραμμάτων του 2018.

ε ποια κριτήρια αντασφαλίζετε τους κινδύνους Μ των χαρτοφυλακίων σας; Θεωρώντας ότι η ερώτηση αφορά στις προαιρετικές αντασφαλίσεις, μπορώ να συνοψίσω ως κυριότερα κριτήρια τα ακόλουθα: ―Ό ταν η συνολική αξία του προς ασφάλιση κινδύνου υπερβαίνει το όριο αυτόματης ανάληψης με βάση την υφιστάμενη αντασφαλιστική σύμβαση. ―Ό ταν το είδος του κινδύνου ή και κάποιες επιθυμητές από τον πελάτη καλύψεις εξαιρούνται από τους όρους της αντασφαλιστικής σύμβασης. ―Ό ταν δημιουργείται συσσώρευση ασφαλισμένων κινδύνων σε συγκεκριμένη τοποθεσία. ―Ό ταν, ακόμη κι αν δεν υφίστανται οι παραπάνω περιπτώσεις, και με σκοπό την εξισορρόπηση του χαρτοφυλακίου, εκχωρείται αντασφαλιστικά μέρος κινδύνων, οι οποίοι, παρότι είναι αποδεκτοί προς ασφάλιση, παρουσιάζουν υψηλή έκθεση στον κίνδυνο που αναλαμβάνουμε. Να τονιστεί ότι τα παραπάνω κριτήρια είναι τα πιο σημαντικά, χωρίς όμως να είναι και τα μόνα.

ε το δεδομένο ότι μεταφέρεται μέρος των κινΜ δύνων σας στους αντασφαλιστές ή στους μεσίτες αντασφαλειών, πόσο η αντασφάλιση σας βοηθά στην ενδυνάμωση των δεικτών φερεγγυότητάς σας; Σίγουρα η αντασφάλιση βοηθά σημαντικά στην ενδυνάμωση των δεικτών φερεγγυότητας, η αύξηση όμως της αντασφαλιστικής υποστήριξης μειώνει την καθαρή ιδία κράτηση της εταιρείας, που, ιδιαίτερα για κερδοφόρα χαρτοφυλάκια, έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση της κερδοφορίας γενικότερα. Να σημειωθεί ότι αρκετοί αντασφαλιστές προσφέρουν 36

αφιέρωμα

άρθρο

διάφορα συμβατικά αντασφαλιστικά σχήματα, που έχουν ως επιπρόσθετο σκοπό και τη μείωση των κεφαλαίων που απαιτούνται με βάση τις διατάξεις περί φερεγγυότητας. Σε κάθε περίπτωση, κάθε τέτοιο αντασφαλιστικό σχήμα θα πρέπει να εξετάζεται πριν την αποδοχή ή απόρριψή του, με βάση το όφελος που προκύπτει από το κόστος που αντιστοιχεί στα εξοικονομούμενα εποπτικά κεφάλαια, σε σχέση με την ενδεχόμενη μείωση της κερδοφορίας.

έες τάσεις και προκλήσεις λαμβάνουν χώρα διΝ εθνώς είτε σε γεωπολιτικό επίπεδο (Brexit κ.λπ.) είτε σε ζητήματα που άπτονται άμεσα της αγοράς (cyber risk, περιβαλλοντικούς κινδύνους ή κινδύνους D&O). Ποια είναι η γνώμη σας; Μέχρι στιγμής, η διεθνής ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά έχει επιδείξει εξαιρετικά αντανακλαστικά στις προκλήσεις που παρουσιάζονται σε σχέση με νέους κινδύνους, σχεδιάζοντας νέα προϊόντα που παρέχουν στους ασφαλισμένους προστασία και έναντι αυτών των νέων κινδύνων. Η απειλή για ασφαλιστές και αντασφαλιστές προέρχεται από την έλλειψη στατιστικής εμπειρίας ζημιών, γεγονός που συνεπάγεται ότι η τιμολόγηση, και γενικότερα η εκτίμηση, από ασφαλιστικής σκοπιάς, των νέων αυτών κινδύνων είναι ιδιαίτερα δυσχερής, και ενδέχεται τα νέα ασφαλιστικά προϊόντα κατά τα πρώτα έτη κυκλοφορίας τους να εμφανίσουν ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα.

ιαβλέπετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Δ Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την ελληνική αγορά το νέο έτος; Οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένη. Πιστεύω ότι ο ιδιαίτερα οξύς ανταγωνισμός σε επίπεδο ασφαλίστρων αναφορικά με τους δύο σημαντικότερους κλάδους των γενικών ασφαλίσεων, και πιο συγκεκριμένα αυτούς της περιουσίας και του αυτοκινήτου, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε συρρίκνωση της κερδοφορίας της αγοράς ή ακόμη και, για κάποιες εταιρείες, σε ζημιά. Το εάν το γεγονός αυτό οδηγήσει ή όχι σε αναπροσαρμογές ασφαλίστρων, και γενικότερα σε μια λιγότερο επιθετική πολιτική, είναι ένα ζήτημα που δυστυχώς, στην παρούσα φάση, δεν μπορεί να τύχει απάντησης. Ιδιαίτερα όσον αφορά στον κλάδο αστικής ευθύνης αυτοκινήτων, όπου τα αποτελέσματα της πολιτικής οποιασδήποτε εταιρείας δεν μπορούν να εκτιμηθούν εάν δεν περάσουν τουλάχιστον 3 έτη από το έτος στο οποίο αυτή εφαρμόστηκε, καθιστούν τα όποια συμπεράσματα κάθε άλλο παρά ασφαλή. Τέλος, και με βάση τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα, φαίνεται ως ιδιαίτερα πιθανή μια περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου, χωρίς όμως να είναι δυνατή κάποια εκτίμηση αναφορικά με το πότε θα συμβεί. ●

Προγράμματα Ομαδικής Ασφάλισης: Αντιμετωπίστε αποτελεσματικά τις επιχειρηματικές σας προκλήσεις Στις σημερινές συνθήκες αβεβαιότητας, η πλειοψηφία των εργοδοτών αξιολογεί τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης, ως πολύ σημαντικό παράγοντα παροχής κινήτρων στους εργαζόμενους και ανάπτυξης της επιχείρησης, σύμφωνα με την έρευνα Employee Benefits Trends Study (EBTS). Η MetLife είναι η Νο1 επιλογή στον τομέα των Ομαδικών Ασφαλίσεων και στρατηγικός συνεργάτης των μεγαλύτερων επιχειρήσεων στην Ελλάδα και παγκόσμια.

Μάθετε περισσότερα για την έρευνα EBTS και τα «έξυπνα» Ομαδικά Προγράμματα της МеtLife στο www.metlife.gr

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Κερδισμένοι οι ασφαλιστές που θα ορίσουν την τάση της αγοράς μέσω νέων τεχνολογιών

Νότης Βαγιακάκος Managing Director, HDI Global SE, Hellas στον Βάιο Κρόκο

Αναγκαία η σύμπραξη Πολιτείας-ιδιωτικής ασφάλισης για την κοινή αντιμετώπιση του κινδύνου και των συνεπειών από τις φυσικές καταστροφές

λούσια στοιχεία για το μέλλον της αντασφάλισης σε συνάρτηση με την πορεία της αγοράς, τις προκλήσεις και τις εκ βάθρων αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια παρέθεσε ο managing director της HDI Global SE, Hellas, κ. Νότης Βαγιακάκος, σε συνέντευξή του στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018. Στο επίκεντρο βρέθηκαν οι τομείς του fintech και του insurtech, και οι νέες τεχνολογίες συνολικά. Επί τάπητος τέθηκε, επίσης, ο ρόλος στην ασφαλιστική αγορά γνωστών κολοσσών όπως η Microsoft, η Apple και η Google. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στους γεωπολιτικούς κινδύνους αλλά και στις φυσικές καταστροφές, που απασχόλησαν ιδιαίτερα το τελευταίο εξάμηνο. Τέλος, ο κύριος Βαγιακάκος προβλέπει περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου, όπως λαμβάνει χώρα σε διεθνές επίπεδο, αξιολογώντας τα δεδομένα που διαμορφώνονται και στην Ελλάδα για τους κλάδους ασφαλειών.

o τελευταίο διάστημα, ακούμε από τους μεγάΤ λους αντασφαλιστές τις απόψεις τους για τις νέες τεχνολογίες insurtech και fintech, καθώς και για τις startups. Ποια είναι η δική σας γνώμη για όλα αυτά; Το επιχειρησιακό μοντέλο λειτουργίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων παγκοσμίως πολύ λίγο έχει αλλάξει, διαχρονικά, μέχρι τις μέρες μας. Ως εκ τούτου, όλοι, ανεξαιρέτως, οι παγκόσμιοι «παίκτες» της ασφαλιστικής αγοράς αρχίζουν πλέον να επενδύουν έντονα σε αυτούς τους τομείς, είτε μέσω εξαγορών ή χρηματοδοτώντας fintech και insurtech νεοφυείς επιχειρήσεις (startups), είτε με τη δημιουργία δικών τους «εργαστηρίων καινοτομίας». Καθώς ο κόσμος εξαρτάται όλο και περισσότερο από την τεχνολογία και τις εφαρμογές της, κάτι τέτοιο είναι απολύτως λογικό. Πραγματικά κερδισμένοι από αυτήν την επένδυση θα είναι οι ασφαλιστές οι οποίοι δεν θα αντιδράσουν απλά στην τάση της διείσδυσης των νέων τεχνολογιών στην αγορά μεταφοράς του κινδύνου (ασφάλιση), αλλά αυτοί που με την ανάπτυξη της καινοτομίας θα την ορίσουν.

όνο οι νέες τεχνολογίες είναι αυτές που θα Μ καθορίσουν την ανάπτυξη του κλάδου, και σε τι ποσοστό μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη συνολικά; Οι νέες τεχνολογίες θα αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό το σκηνικό και τον τρόπο λειτουργίας του κλάδου σε πολλούς τομείς. Τρανό παράδειγμα είναι η χρήση του ψηφιακού τρόπου επικοινωνίας με τους πελάτες και οι εξελίξεις της τεχνολογίας στον τομέα της αυτόνομης οδήγησης στα οχήματα, που θα διαμορφώσουν ένα ριζικά διαφορετικό ασφαλιστικό τοπίο. Η εκμετάλλευση των Big Data και των τεχνολογιών machine learning και τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) θα μεταβάλει τον τρόπο και την ταχύτητα με την οποία εξάγουμε συμπεράσματα για τους κινδύνους και τους πελάτες μας. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Πίσω από κάθε αποτέλεσμα που η τεχνολογία μάς βοηθά να ανακαλύψουμε, πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι, με τις απαραίτητες γνώσεις για να το αξιολογήσουν και την αντίστοιχη θέληση να πάρουν τις αποφάσεις (πολλές φορές ανατρεπτικές) που απαιτούνται. Ας μην ξεχνάμε ότι οι εταιρείες, πάντοτε, καθοδηγούνται από τους ανθρώπους τους.

Πίσω από κάθε αποτέλεσμα που η τεχνολογία μάς βοηθά να ανακαλύψουμε, πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι, με τις απαραίτητες γνώσεις.

ήπως, τελικά, ο βασικός ανταγωνιστής των Μ ασφαλιστών είναι οι εταιρείες Microsoft, Google, Amazon, e-bay, καθώς, ήδη, για παράδειγμα, η Amazon έχει ξεκινήσει να προσλαμβάνει υψηλόβαθμα στελέχη από τον κλάδο των ασφαλειών για να τα τοποθετήσει σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες; Οι εταιρείες που αναφέρετε δραστηριοποιούνται, πλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο και σε πάρα πολλούς τομείς, πέρα από την τεχνολογία την ίδια, προσπαθώντας να την εκμεταλλευτούν η καθεμία για τις επιδιώξεις της. Οι ίδιες όμως, παράλληλα, παράγουν αλλά και καταναλώνουν υπηρεσίες σε κλάδους που αφορούν από logistics, παραγωγική βιομηχανία και ανάπτυξη λογισμικού έως SaaS, PaaS και IaaS. Η ασφάλιση, λοιπόν, γι’ αυτούς τους Οργανισμούς αποτελεί ταυτόχρονα πεδίο διαχείρισης ρίσκου αλλά και επιχειρηματικής ευκαιρίας για ανάπτυξη, είτε αυτόνομη INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

είτε ως διανομείς. Καθώς ο ασφαλιστικός κλάδος είναι εντάσεως κεφαλαίου σε στενά κανονιστικά πλαίσια, δεν θεωρώ ότι επιθυμούν οι εταιρείες αυτές να ανταγωνιστούν ευθέως τις αμιγώς παραδοσιακές ασφαλιστικές εταιρείες. Μάλλον επιθυμούν να τις κάνουν πελάτες τους προσφέροντάς τους λύσεις στους τομείς που ανέφερα παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση, ο θεμιτός ανταγωνισμός στην αγορά είναι πάντα ευπρόσδεκτος και, τελικά, είναι προς όφελος του καταναλωτή.

οιοι παράγοντες καθορίζουν το capacity της αγοΠ ράς; Τι έχετε να μας πείτε για αυτό και ως HDI; Το κεφάλαιο που διατίθεται διεθνώς για ανάληψη κινδύνων παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ως εκ τούτου, δεν προβλέπεται να μειωθεί η δυνατότητα/όρεξη ανάληψης κινδύνου. Από την άλλη πλευρά, η προσαρμογή της τιμής που πωλείται η δυνατότητα αυτή (τα ασφάλιστρα) είναι φυσικό να έχει διακυμάνσεις, ανάλογα με την προσδοκώμενη απόδοση κεφαλαίου που έχει ο επενδυτής και τις πραγματικές ζημίες που καλείται να αποζημιώσει μέσα σε έναν δεδομένο χρόνο και διαχρονικά. Ο κύριος παράγοντας που καθορίζει το capacity της αγοράς είναι αφενός η ύπαρξη ή μη κεφαλαίου διατεθειμένου να αναλάβει ρίσκο και αφετέρου οι πραγματικές αποζημιώσεις στις οποίες καλείται αυτό το κεφάλαιο να ανταποκριθεί.

ι γεωπολιτικοί κίνδυνοι τι ρόλο παίζουν στις Ο αντασφάλειες, ενδεχομένως και στην ασφάλιση των βιομηχανικών κινδύνων; Οι γεωπολιτικές απειλές είναι άλλος ένας παράγοντας που επηρεάζει και καθορίζει το εξωτερικό περιβάλλον μέσα στο οποίο υπάρχει και λειτουργεί ένας κίνδυνος. Πέραν των γεωπολιτικών κινδύνων, θα έλεγα ότι καίριο ζήτημα

Ο κύριος παράγοντας που καθορίζει το capacity της αγοράς είναι αφενός η ύπαρξη ή μη κεφαλαίου διατεθειμένου να αναλάβει ρίσκο και αφετέρου οι πραγματικές αποζημιώσεις στις οποίες το εν λόγω κεφάλαιο καλείται να ανταποκριθεί. 40

αφιέρωμα

άρθρο

για τη χώρα μας αποτελεί η μέριμνα για προστασία από τους κινδύνους φυσικών καταστροφών, που απειλούν το δικό μας τοπικό περιβάλλον, που ορίζεται από τη δική μας γεωγραφική θέση, όπως καταδεικνύουν και τα πιο πρόσφατα καταστροφικά πλημμυρικά γεγονότα. Αυτό που λείπει είναι ένα σκεπτικό προχρηματοδότησης και εκ των υστέρων αντιμετώπισης του κινδύνου και των συνεπειών του από κοινού: από την Πολιτεία σε σύμπραξη με την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, η οποία έχει την εμπειρία και την απαραίτητη γνώση, αλλά και τον ευέλικτο μηχανισμό αντίδρασης.

οιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την ελληνική Π αγορά το νέο έτος; Βλέπετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Η συγκέντρωση του κλάδου είναι αναμενόμενη τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στην ελληνική αγορά, και ήδη βλέπουμε να υλοποιούνται/δρομολογούνται νέες εξαγορές και συγχωνεύσεις. Η αγορά ευνοεί τα μεγάλης εμβέλειας σχήματα, και νομίζω ότι, σε γενικές γραμμές, οδεύουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα μεμονωμένα μικρά σχήματα είναι βιώσιμα μόνο αν παρέχουν υψηλή εξειδίκευση σε κάτι και εξατομικευμένο service. Σε ό,τι αφορά την ελληνική ασφαλιστική αγορά, στις γενικές ασφαλίσεις, στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, δυστυχώς, η υφεσιακή πορεία των τελευταίων ετών δεν φαίνεται να αναστρέφεται, με τα επίπεδα της ασφαλιστικής διείσδυσης να παραμένουν εξαιρετικά χαμηλά σε σχέση με τον πληθυσμό και τον συγκριτικό ευρωπαϊκό μέσο όρο σε όρους ποσοστού επί του ΑΕΠ. Πάντως, σε επιμέρους προϊόντα, σημαντικές προοπτικές υφίστανται στον κλάδο υγείας και συνταξιοδότησης, και ευχή μας είναι η αύξηση αυτή να συμβάλει στη βελτίωση της συνολικής εικόνας της ασφαλιστικής αγοράς στην αντίληψη των καταναλωτών και στην εν γένει ανάπτυξη της ασφαλιστικής συνείδησης. ●

Αναπόσπαστο κοµµάτι της ενηµέρωσής

Το

αποτελεί

τη νέα πύλη στην ασφαλιστική αγορά. Με συνεχή ανανέωση και ειδήσεις από όλο τον κόσµο, συγκρίσεις προϊόντων και multimedia, αποτελεί τον πιο πλήρη ασφαλιστικό σας οδηγό. Πλοηγηθείτε, σήµερα κιόλας, µε ταχύτητα, ασφάλεια και εγκυρότητα στον κόσµο του

Τ: 210 99 84 950, F: 210 99 84 953

σας!

Αποκαλυπτική ∆ηµοσιογραφία Αποκλειστικότητες Απόψεις Στελεχών Προσωπογραφίες ∆ιεθνή Θέµατα Εκπαιδευτικά Βοηθήµατα Videos

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων προβληματίζει

Εμμανουήλ Κάλλης CEO, DAS Hellas

Το Solvency ΙΙ θα διασφαλίσει, μεταξύ άλλων, την επιχειρησιακή συνέχεια: την επιβεβαίωση, εκ νέου, της «υπόσχεσης» σε κάθε πελάτη και ασφαλιστήριο

α επιβεβαιώσει την «υπόσχεση» που έδωσε σε κάθε πελάτη καλείται η ασφαλιστική αγορά εν μέσω των νέων προκλήσεων που προβάλλουν, τόνισε, πρόσφατα, ο κύριος Εμμανουήλ Κάλλης, που ανέλαβε το «τιμόνι» της DAS Hellas τον περασμένο Σεπτέμβριο από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Μιλώντας για τους κινδύνους που απασχολούν την αγορά, έδωσε έμφαση στα νέα δεδομένα που φέρνει ο κυβερνοχώρος. Παράλληλα –όπως ανέφερε–, η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, με καταστρεπτικές, πολλές φορές, συνέπειες, επιφέρει συσσωρευμένα αποτελέσματα ζημιών σε μία περιοχή, γεγονός που προβληματίζει την ασφαλιστική αγορά. Τέλος, στο δεύτερο εξάμηνο του 2018 θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές αναδιαρθρώσεις στην αγορά με τη φερόμενη μετάθεση της Κοινοτικής Οδηγίας IDD για τον Οκτώβριο του επόμενου έτους.

στον Βάιο Κρόκο

οια είναι η γνώμη σας για τους νέους κινδύνους Π που ελλοχεύουν, τις νέες τάσεις, είτε λόγω της διεθνούς συγκυρίας (Brexit, γεωπολιτικές αναταράξεις) είτε λόγω των νέων προκλήσεων στην αγορά (cyber κινδύνων, περιβαλλοντικών κινδύνων, κινδύνων D&O, τεχνολογίας); Είναι γνωστό ότι στην ασφαλιστική αγορά έχουν κάνει την εμφάνισή τους νέοι κίνδυνοι, τους οποίους καλούμαστε να καλύψουμε, και νέες προκλήσεις, τις οποίες χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε. Ένας τέτοιος κίνδυνος είναι αυτός που προέρχεται από τον κυβερνοχώρο, και ο οποίος, εφόσον επισυμβεί, θα έχει εξαιρετικά σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Ο κίνδυνος αυτός, ήδη, απασχολεί το σύνολο σχεδόν της ασφαλιστικής αγοράς, και δεν είναι τυχαίο ότι μονοπώλησε φέτος αρκετές ημερίδες και συνέδρια. Η ασφαλιστική αγορά είναι ήδη στη φάση της μελέτης και κατανόησης του συγκεκριμένου κινδύνου και, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, θα προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό πληθώρα προγραμμάτων ασφάλισης. Επίσης, ένας νέος κίνδυνος που σχετίζεται με το περιβάλλον και τις κλιματικές αλλαγές είναι η εμφάνιση ιδιαίτερα έντονων και ακραίων καιρικών φαινομένων, με καταστροφικές, πλέον, συνέπειες στην περιοχή όπου εμφανίζονται. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, πέρα από τις ολέθριες επιπτώσεις, είναι και η συνεχώς αυξανόμενη συχνότητά τους, και ο κίνδυνος αυτός θεωρώ ότι, για ευνόητους λόγους, προβληματίζει ιδιαίτερα την ασφαλιστική αγορά, διότι επιφέρει συσσωρευμένα αποτελέσματα ζημιών σε μία περιοχή, όπως ισχύει, αντίστοιχα, και με τον κίνδυνο σεισμού.

Αναφορικά τώρα με τους κινδύνους που προέρχονται από διεθνείς συγκυρίες, θεωρώ ότι αυτοί επιφέρουν αποτελέσματα (δυσμενή ή μη) στο σύνολο της οικονομίας. Η ασφαλιστική αγορά, σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να προετοιμάζεται για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας, ώστε να μπορεί να επιβεβαιώσει την «υπόσχεση» που έδωσε στον κάθε πελάτη της με τη σύναψη του εκάστοτε ασφαλιστηρίου συμβολαίου της. Προς την κατεύθυνση, άλλωστε, αυτή λειτουργεί και η εφαρμογή του Solvency II. Εκτιμώ ότι οι μεγαλύτεροι ασφαλιστικοί όμιλοι, λόγω εμπειριών και της υψηλής τεχνογνωσίας που διαθέτουν, είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.

οιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την ελληνική Π αγορά το νέο έτος; Βλέπετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες, ή έστω κατά το πρώτο εξάμηνο, δεν θα δούμε ουσιαστικές μεταβολές της σημερινής κατάστασης, αλλά κατά το δεύτερο εξάμηνο, είναι προφανές ότι θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές, κυρίως λόγω της εφαρμογής της IDD. Όπως όλα δείχνουν, η Κοινοτική Οδηγία (Insurance Distribution Directive) θα μετατεθεί για τον Οκτώβριο του 2018, και νομίζω ότι θα δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες που θα επιφέρουν αναδιαρθρώσεις στην ασφαλιστική αγορά. Αυτό θα συμβεί διότι η εφαρμογή της IDD θα επηρεάσει όλους τους εμπλεκομένους, δηλαδή τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, ακόμη και τον ίδιο τον πελάτη, αφού θα διαφοροποιήσει τον τρόπο επικοινωνίας και ενημέρωσής του. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Ο άξονας 5 σημείων της Interamerican για την ορθή αντασφάλιση των κινδύνων Αλεξάνδρα Ντινοπούλου Reinsurance Manager, Interamerican στον Βάιο Κρόκο

Κομβικό στοιχείο για την αντιμετώπιση των κινδύνων το εσωτερικό μοντέλο της εταιρείας

ια τα τελευταία δρώμενα, τις εξελίξεις και την «επόμενη μέρα» της Interamerican γύρω από το κύριο ζήτημα της αντασφάλισης και της αγοράς, γενικότερα, μίλησε η κυρία Αλεξάνδρα Ντινοπούλου, Reinsurance Manager της εταιρείας. Σε συνέντευξή της στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018, η κυρία Ντινοπούλου αναφέρθηκε στον άξονα των 5 σημείων με τον οποίο η εταιρεία αντασφαλίζει τους κινδύνους των χαρτοφυλακίων της, ενώ επεσήμανε, μεταξύ άλλων, τους νέους κινδύνους που ελλοχεύουν πλέον στην αγορά, διαβλέποντας παράλληλα πως η τάση συγκέντρωσης στον ασφαλιστικό κλάδο θα συνεχίσει να υφίσταται και την επόμενη χρονιά. Υπενθυμίζεται πως η Interamerican είναι η πρώτη και μοναδική μέχρι τώρα εταιρεία στην Ελλάδα που έχει επενδύσει στη δημιουργία μερικού εσωτερικού μοντέλου, το οποίο έχει πάρει έγκριση από τις αρμόδιες αρχές –ΤτΕ και Κεντρική Τράπεζα της Ολλανδίας– και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση κινδύνων.

οια είναι η εκτίμησή σας για τις τιμές των ανταΠ σφαλίστρων; Θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα ή προβλέπεται άνοδος των τιμών;

κινδύνων. Αποτελεί δε βασικό κομμάτι της διαδικασίας λήψης απόφασης του είδους αντασφαλιστικής κάλυψης, με γνώμονα και την ενδυνάμωση των δεικτών φερεγγυότητας.

Οι αντασφαλιστικές εταιρείες, φέτος, υπέστησαν μεγάλες ζημιές καταστροφικών κινδύνων. Αυτό έγινε σαφές και στο αντασφαλιστικό συνέδριο στο Μπάντεν-Μπάντεν, στο οποίο συμμετέχει η εταιρεία μας κάθε χρόνο. Το μήνυμα των αντασφαλιστών ήταν ότι για το 2018 αναμένεται αύξηση στις συμβάσεις που αφορούν τον καταστροφικό κίνδυνο, λόγω των ζημιών αυτών. Λαμβάνοντας υπόψη όμως ότι από την Ελλάδα οι αντασφαλιστές δεν είχαν ζημιές από φυσικά φαινόμενα, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση της χώρας, θεωρώ ότι μια τέτοια κίνηση θα αποφευχθεί, καθότι το κόστος δεν μπορεί να απορροφηθεί από τις εταιρείες ή να μεταφερθεί στους πελάτες μας. Στόχος μας είναι να παραμείνουν τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα.

ε ποια κριτήρια αντασφαλίζετε τους κινδύνους Μ των χαρτοφυλακίων σας; Η αντασφάλιση των κινδύνων είναι άμεσα συνυφασμένη με τη βασική στρατηγική της κάθε εταιρείας. Κάθε κλάδος και είδος κινδύνου έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, άρα και συγκεκριμένες απαιτήσεις. Επίσης, σημαντικό ρόλο στην επιλογή και στρατηγική της αντασφάλισης παίζει το Solvency II. Αυτό που τηρούμε ευλαβικά αναφορικά με την επιλογή αντασφαλιστών είναι κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες είναι κοινές και ανάλογα τον κλάδο έχουν και τη βαρύτητά τους. Πιο συγκεκριμένα, για την απόφασή μας στηριζόμαστε σε πέντε χαρακτηριστικά: πιστοληπτική ικανότητα του αντασφαλιστή, ιστορικό συνεργασίας, τεχνογνωσία, καινοτομία καθώς και παροχή υπηρεσιών, που μπορεί να μας προσφερθούν με τη μορφή σεμιναρίων, συστημάτων λογισμικού κ.ά.

ντασφάλιση & δείκτες φερεγγυότητας: Ποια η Α σχέση των δύο για την ενδυνάμωση των δεικτών; Όντως, η αντασφάλιση, η οποία εφαρμόζεται με βάση τη στρατηγική της κάθε ασφαλιστικής εταιρείας, έχει έναν βασικό και πολύ σημαντικό ρόλο μείωσης κεφαλαιακών απαιτήσεων, άρα και ενδυνάμωσης των δεικτών φερεγγυότητας. Αυτό που είναι σημαντικό για εμάς είναι ότι, πλέον, μπορούμε, με τη μοντελοποίηση των ειδών αντασφαλίσεων, να λαμβάνουμε υπόψη κι άλλους δείκτες, όπως είναι οι κεφαλαιακές ανάγκες και το πώς επηρεάζονται ανάλογα με το είδος της σύμβασης. Η Interamerican είναι η πρώτη και μοναδική έως τώρα εταιρεία στην Ελλάδα που έχει επενδύσει στη δημιουργία μερικού εσωτερικού μοντέλου, το οποίο έχει πάρει έγκριση από τις αρχές (Τράπεζα τις Ελλάδος και της Ολλανδίας) και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση

Οι αλλαγές στους τομείς τεχνολογίας, οικονομίας, περιβάλλοντος είναι ραγδαίες. Αυτομάτως, προκύπτουν διαρκώς νέες ανάγκες ασφάλισης, οι οποίες καλύπτονται αντανακλαστικά από τις ασφαλιστικές εταιρείες με τη δημιουργία νέων προϊόντων. Η διαδικασία δημιουργίας αυτών των προϊόντων, που ακολουθεί το μεγαλύτερο ποσοστό της αγοράς, δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια. Στην Interamerican, έχουμε διακρίνει ότι οι καιροί απαιτούν μεγαλύτερη ευελιξία και διαφοροποίηση αναφορικά με τη δημιουργία νέων προϊόντων. Ακολουθούμε νέες μεθοδολογίες, οι οποίες, σε άμεση διαδραστική επικοινωνία με τον πελάτη, βοηθούν στη δημιουργία προϊόντων που ανταποκρίνονται βέλτιστα και άμεσα στις ανάγκες του πελάτη.

Οι συνθήκες και τα δεδομένα στην αγορά οδηγούν στο συμπέρασμα μιας περαιτέρω συγκέντρωσης του κλάδου.

οια είναι η εικόνα που διαμορφώνεται, πλέον, Π στην ελληνική αγορά; Εκτιμάτε πως υπάρχουν περαιτέρω τάσεις συγκέντρωσης; Τα χαμηλά έως τώρα επίπεδα ασφαλιστικής συνείδησης, η οικονομική κατάσταση της χώρας, ο συνεχώς μειούμενος δείκτης των συνολικών κατά κεφαλήν ασφαλίστρων οδηγούν στο συμπέρασμα μιας περαιτέρω συγκέντρωσης κλάδου. Οι εταιρείες όμως που είναι στο προσκήνιο είναι εκεί γιατί έχουν εργαστεί σκληρά όλα αυτά τα χρόνια, βάζοντας ως προτεραιότητα τον πελάτη και τις ανάγκες του. Θεωρώ ότι το νέο έτος θα είναι όντως απαιτητικό για όλη την αγορά, αλλά ευελπιστώ ότι θα είναι και εκείνη η χρονιά που θα επαναπροσδιορίσει την έννοια «ασφάλεια» στον πελάτη. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Ανοδικές οι τιμές στα αντασφάλιστρα, λόγω των πρόσφατων καταστροφών στον Βάιο Κρόκο

τα τελευταία δεδομένα, τους μελλοντικούς κινδύνους και τις προκλήσεις που απασχολούν την αγορά αναφέρθηκε σε συνέντευξή της στο Insurance and Reinsurance Outlook 2018 η κυρία Άρτεμις Τσιμπούρη, προϊσταμένη Αντασφαλειών της ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστικής. Όπως εξήγησε, λόγω των καταστροφικών γεγονότων που έλαβαν χώρα, θα πρέπει να αναμένεται μια ήπια αύξηση των αντασφαλίστρων, τονίζοντας, παράλληλα, πως η ΜΙΝΕΤΤΑ επιλέγει αντασφαλιστές ύψιστης αξιολόγησης. Από την άλλη πλευρά, αναφερόμενη στα προϊόντα που καλείται η αγορά να προτάξει για την αντιμετώπιση των νέων κινδύνων, το exposure και το pricing είναι στοιχεία που συνεκτιμώνται διεξοδικά για το τελικό αποτέλεσμα, την κάλυψη των πελατών. Σύμφωνα με την κυρία Τσιμπούρη, το νέο έτος θα συνεχιστεί η αναδιάρθρωση της αγοράς και, παρ’ όλο που το μεγαλύτερο μερίδιο της παραγωγής κατέχουν οι λίγες μεγάλες πολυεθνικές, υπάρχουν ευκαιρίες (niche market) για τις «νοικοκυρεμένες» εταιρείες με πλούσιο χαρτοφυλάκιο προϊόντων.

Άρτεμις Τσιμπούρη Προϊσταμένη Αντασφαλειών, MINETTA Ασφαλιστική 46

ιστεύετε ότι οι τιμές στα αντασφάλιστρα θα Π αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα; Από τις μέχρι τώρα συζητήσεις και όσα έχουμε δει, φαίνεται πως θα υπάρχει μια μικρή αύξηση στα αντασφάλιστρα. Οι φετινές ζημιές από τα καταστροφικά γεγονότα, η εξαιρετικά soft αγορά, μέχρι σήμερα, τα αποτελέσματα που βγάζουν τα μοντέλα, οι οδηγίες και οι κανόνες που θέτει κάθε εταιρεία, αλλά και μια γενικότερη ανησυχία, είναι οι κύριοι λόγοι αυτής της αύξησης. Παρ’ όλο που οι τιμές συνεχίζουν και είναι μειωμένες σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, την ανοδική αυτή τάση θα πρέπει να τη λάβουμε υπόψη μας.

ε ποια κριτήρια αντασφαλίζετε τους κινδύνους Μ των χαρτοφυλακίων σας; Το πόσο, κάθε φορά, θα εκχωρήσουμε στους αντασφαλιστές μας και υπό ποιους όρους εξαρτάται από τον στατιστικό προσδιορισμό του κατάλληλου επιπέδου για τη μεταβίβαση του κινδύνου, το είδος των κινδύνων με το οποίο εξυπηρετείται το προφίλ της εταιρείας και το μεγαλύτερο πλήθος των συνεργατών της, τις παρατηρούμενες τάσεις στην ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά και από την εναρμόνισή μας με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Επιλέγουμε αντασφαλιστές ύψιστης αξιολόγησης, ως προς τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν οποτεδήποτε στις υποχρεώσεις τους. Επιλέγουμε, επίσης, να συνεργαζόμαστε με ένα πλήθος αντασφαλιστών, για καλύτερη διασπορά κινδύνου, αλλά και ανάλογα με την τεχνογνωσία τους ως προς τις εργασίες μας και τους κινδύνους που μας ενδιαφέρουν.

όσο η αντασφάλιση σάς βοηθά στην ενδυνάμωΠ ση των δεικτών φερεγγυότητάς σας με το δεδομένο ότι μεταφέρεται μέρος των κινδύνων σας στους αντασφαλιστές ή στους μεσίτες αντασφαλειών; Με το Solvency II να είναι πλέον ενταγμένο στο περιβάλλον μας, ο ρόλος της αντασφάλισης είναι καταλυτικός, όχι μόνο για τους λόγους που γνωρίζαμε πριν λίγα χρόνια αλλά και για τη μείωση των capital requirements της

Επιλέγουμε αντασφαλιστές ύψιστης αξιολόγησης, ως προς τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν οποτεδήποτε στις υποχρεώσεις τους.

εταιρείας, αφού μεταφέρει μέρος του κινδύνου στους αντασφαλιστές. Φυσικά, παραμένει ο κίνδυνος του counterparty risk και, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι αντασφαλιστές που επιλέγονται να είναι ύψιστης αξιολόγησης, σύμφωνα με τα κριτήρια των διεθνών αξιολογικών οίκων.

οια είναι η γνώμη σας για τους νέους κινδύΠ νους που ελλοχεύουν, τις νέες τάσεις, είτε λόγω της διεθνούς συγκυρίας (Brexit, γεωπολιτικές αναταράξεις) είτε λόγω των νέων προκλήσεων στην αγορά (cyber κινδύνων, περιβαλλοντικών κινδύνων, κινδύνων D&O, τεχνολογίας); Πράγματι βιώνουμε μια δύσκολη και μεταβατική φάση παγκοσμίως, που επηρεάζει όλους τους τομείς. Οι σύγχρονες αλλαγές, εκτός από αναταραχές στο ίδιο το εργασιακό περιβάλλον, φέρνουν και μακροοικονομικές και χρηματοοικονομικές αναταράξεις. Φυσικά, είναι δύσκολο αυτή τη στιγμή να καθορίσουμε ποια θα είναι ακριβώς τα αποτελέσματα σε λίγο καιρό από τώρα, αλλά, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει όλοι να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο προετοιμασμένοι για τα πιθανά ενδεχόμενα. Όσον αφορά στους νέους κινδύνους, η διεθνής ασφαλιστική αγορά εξετάζει χρόνια τώρα τα νέα αυτά προϊόντα, ενώ ο τομέας της τεχνολογίας είναι από τους κλάδους που ήδη εκμεταλλεύεται, και που επωφελείται από τα νέα εργαλεία που προσφέρονται. Σήμερα, διεθνώς, όλοι συνεχίζουν να ερευνούν τον τρόπο με τον οποίο θα αξιολογηθούν οι νέοι κίνδυνοι, θα μετρηθεί το exposure και το pricing, και παρατηρούμε πως, σταδιακά, δημιουργούνται νέα, καινοτόμα προϊόντα, που αντιπροσωπεύουν τις νέες εξελίξεις της αγοράς και τις ανάγκες των σύγχρονων καταναλωτών.

οιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την ελληνική Π αγορά το νέο έτος; Βλέπετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Θεωρούμε πως οι συγχωνεύσεις, οι εξαγορές και οι διάφορες άλλες αλλαγές θα συνεχιστούν και με το νέο έτος. Παρατηρούμε πως το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής το διαχειρίζονται κυρίως οι λίγες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Ωστόσο, συνεχίζουν να υπάρχουν ευκαιρίες και niche markets, που προσφέρουν ένα πεδίο ανάπτυξης σε «νοικοκυρεμένες» εταιρείες, οι οποίες προσφέρουν ταχεία εξυπηρέτηση, πλούσια προγράμματα και άμεση αποζημίωση. Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει μέσα στους επόμενους μήνες, αυτό το οποίο όλοι θέλουμε –και πρέπει να συντονιστούμε προς αυτήν την πορεία– είναι ένας υγιής, σύγχρονος και αξιόπιστος κλάδος. ● 47

συνέντευξη

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

Ανοίγουν νέοι κλάδοι ασφάλισης, δημιουργούνται νέα target groups

Νικόλ Μποζίκη

Supervisor Reinsurance Department, Eurolife

Κάθε line of business αντιμετωπίζεται διαφορετικά ως προς την αντασφάλιση, και οι αντασφαλιστικές ανάγκες διαφέρουν 48

ηλεματική, ΙοΤ, biometrics, cyber αλλάζουν τα δεδομένα, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες, την ίδια ώρα που δίνουν ώθηση σε νέους κλάδους ασφάλισης και νέα προϊόντα. Παράλληλα, καλλιεργούν ασφαλιστική συνείδηση σε νέα κοινά, όπως δηλώνει σε συνέντευξή της στο περιοδικό Insurance & Reinsurance Outlook 2018 η κυρία Νικόλ Μποζίκη, Supervisor Reinsurance Department της Eurolife. Παρατηρεί, μεταξύ άλλων, ότι στις προαιρετικές περιπτώσεις κινδύνων περιουσίας, τα κριτήρια της Eurolife είναι πολλαπλά ως προς το είδος του κινδύνου, το ύψος του ασφαλιζόμενου κεφαλαίου, την υπάρχουσα αντασφαλιστική σύμβαση κ.ά. Αναφερόμενη στις τιμές των αντασφαλίστρων για το 2018, εκτιμά ότι υπάρχουν μεμονωμένοι αντασφαλιστές οι οποίοι δεν έχουν επηρεαστεί τόσο από τις παγκόσμιες καταστροφικές ζημιές, με αποτέλεσμα, ίσως, να μπορούν να προσφέρουν καλύτερα rates, αλλά εκεί παίζει ρόλο το αν μπορούν να υποστηρίξουν το 100% μιας σύμβασης, προκειμένου να υπερισχύσει το δικό τους rating. στον Βάιο Κρόκο

α παραμείνουν οι τιμές των αντασφαλίστρων το Θ 2018; Ποια είναι η εκτίμησή σας; Προσφορές ανανεώσεων συμβάσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και σε μεμονωμένες περιπτώσεις, μέχρι τώρα τοπικά, δείχνουν ότι τα αντασφάλιστρα θα έχουν αυξητική τάση το 2018 και, στην καλύτερη περίπτωση (καλύτερη έκπτωση για φέτος), θα είναι με ανανέωση ως έχει. Υπάρχουν κάποιοι (μεμονωμένοι) αντασφαλιστές οι οποίοι δεν έχουν επηρεαστεί τόσο από τις παγκόσμιες καταστροφικές ζημιές, με αποτέλεσμα, πιθανώς, να είναι σε θέση να προσφέρουν καλύτερα rates, αλλά εκεί παίζει ρόλο το αν μπορούν να υποστηρίξουν το 100% μιας σύμβασης προκειμένου να υπερισχύσει το δικό τους rating (η δική τους πρόταση).

ώς αντασφαλίζετε τους κινδύνους των χαρΠ τοφυλακίων σας; Έχετε κάποια συγκεκριμένα κριτήρια; Κάθε line of business αντιμετωπίζεται διαφορετικά ως προς την αντασφάλιση και οι αντασφαλιστικές (συμβατικές) ανάγκες διαφέρουν. Στις προαιρετικές περιπτώσεις κινδύνων περιουσίας, τα κριτήριά μας είναι πολλαπλά: το είδος του κινδύνου, το ύψος του ασφαλιζόμενου κεφαλαίου, η υπάρχουσα αντασφαλιστική σύμβαση, τυχόν EML που εφαρμόζεται, η συνολική εικόνα του κινδύνου (π.χ. η τήρηση υποχρεωτικών μέτρων ασφαλείας), το ιστορικό ζημιών και μέτρα ασφαλείας, είναι από τα βασικά που θα καθορίσουν το αν θα δοθεί κάποιος κίνδυνος για προαιρετική αντασφάλιση ή όχι.

ολλές είναι οι νέες προκλήσεις, πλέον, είτε Π λόγω οικονομικών και γεωπολιτικών αναταρα-

χών είτε από τη νέα τεχνολογία, το περιβάλλον κ.λπ. Ποια είναι η εικόνα που διαμορφώνεται, τελικά, στην αγορά; Τα νέα προϊόντα που προκύπτουν με βάση τις νέες τάσεις της αγοράς αποτελούν σημαντική πρόκληση για την ασφαλιστική αγορά. Υπάρχουν καλύψεις που, αν και παρέχονται, πλέον, στην τοπική αγορά (αν και χωρίς σημαντικά εμπορικά αποτελέσματα), ενέχουν κίνδυνους τιμολόγησης/ανάληψης και εμπειρίας ζημιών, όπως άλλωστε και κάθε ασφαλιστικό προϊόν που δεν έχει ωριμάσει, με τη διαφορά ότι αυτό ισχύει τόσο στην τοπική όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά. Οι σημερινές ανάγκες/υποχρεώσεις επιταχύνουν την ανάγκη ύπαρξης νέων προϊόντων που απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό από τους παραδοσιακούς λήπτες ασφάλισης. Το cyber, το environmental liability ή και το D&O είναι όλα προϊόντα που απευθύνονται κυρίως σε εταιρείες/επιχειρήσεις αντί για το κλασικό καταναλωτικό κοινό, απαιτούν εξειδικευμένη τεχνογνωσία και σωστή διαμεσολάβηση. Η τοπική αγορά θα χρειαστεί χρόνο για να αναπτύξει τέτοια νέα χαρτοφυλάκια, λόγω των οικονομικών συγκυριών και της έλλειψης θεσμοθετημένης υποχρεωτικής ασφάλισης.

οιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την ελληνική Π αγορά το νέο έτος; Βλέπετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Τόσο οι αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον όσο και αυτές στο κοινωνικό σύστημα, σε συνδυασμό με τα άλματα στην τεχνολογία (τηλεματική, ΙοΤ, biometrics, cyber κ.λπ.), θα συνεχίσουν να δημιουργούν νέες προκλήσεις και ευκαιρίες, που θα δώσουν ώθηση σε νέους κλάδους ασφάλισης και σε νέα προϊόντα, καλλιεργώντας ασφαλιστική συνείδηση σε νέα κοινά. ● INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

«Ανεβάζει στροφές» η διεθνής αντασφαλιστική βιομηχανία

Στο επίκεντρο η διαφαινόμενη, κατά πολλούς, αύξηση των αντασφαλίστρων και οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου

ετά από έναν χρόνο που χαρακτηρίστηκε από τις υψηλές ζημίες από φυσικές καταστροφές, που «έγραψε» η διεθνής αντασφαλιστική βιομηχανία σε ένα ήδη δύσκολο πλαίσιο, λόγω των χαμηλών επιτοκίων και επενδυτικών αποδόσεων, το 2018 φαίνεται να ξεκινά με καλύτερους οιωνούς και να «υπόσχεται» ένα βελτιωμένο λειτουργικό περιβάλλον, χάρη όχι μόνο στην προσδοκώμενη αύξηση των αντασφαλίστρων κατά την περίοδο ανανεώσεων των συμβολαίων του Ιανουαρίου, αλλά και στην επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. 50

Το 2017 αποδείχθηκε μια αξιομνημόνευτη χρονιά για τις αντασφαλιστικές εταιρείες, λόγω του «άλματος» των ζημιών από φυσικές καταστροφές: Μετά από σειρά ετών κατά την οποία οι εν λόγω ζημίες κυμαίνονταν κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο, το 2017 ο κλάδος «χόρεψε» στον ρυθμό του… ΗΙΜ. Πρόκειται για το ακρωνύμιο με το οποίο είναι πλέον γνωστοί στην αργκό των (αντ)ασφαλιστών οι τυφώνες Harvey, Irma και Maria, που, σε διάστημα 26 ημερών (την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2017), έπληξαν τις πολιτείες του Τέξας, της Φλόριντα και του Πουέρτο Ρίκο στις ΗΠΑ, καθώς και τα νησιά της Καραϊβικής, προκαλώντας όχι μόνο πολλούς θανάτους, αλλά και τεράστιες υλικές ζημιές. Μετά τον ΗΙΜ ακολούθησαν δύο ισχυροί σεισμοί στο Μεξικό, καθώς και οι δασικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, οι δαπανηρότερες στην ιστορία των ΗΠΑ, σύμφωνα με την εταιρεία

μοντέλων καταστροφών AIR, που κοστολόγησε τις ζημίες στα 10 δισ. δολ. Ως αποτέλεσμα της «αλυσίδας» των καταστροφικών γεγονότων του γ’ τριμήνου 2017, ο λογαριασμός των ασφαλισμένων ζημιών για το έτος υπολογίζεται γύρω στα 100 δισ. δολ. Η διαδικασία της αποτίμησης των ζημιών δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Αν όμως οι προβλέψεις επαληθευθούν, τότε το 2017 ίσως αποδειχθεί το ακριβότερο στην ιστορία, παίρνοντας τα «σκήπτρα» από το 2005, έτος που σφραγίστηκε από το πέρασμα του τυφώνα Katrina (του πιο πολύνεκρου και δαπανηρού τυφώνα στην ιστορία των ΗΠΑ) και από το 2011, όπου, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Munich Re, οι ασφαλισμένες ζημίες ανήλθαν σε 105 δισ. δολ. (επί συνολικών οικονομικών ζημιών 380 δισ. δολ.), κυρίως εξαιτίας του ισχυρού σεισμού στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας και του «τσουνάμι» που προκάλεσε.

Πλήγμα στην κερδοφορία των αντασφαλιστικών εταιρειών Καθίσταται σαφές, σε κάθε περίπτωση, ότι οι ζημίες από φυσικές καταστροφές του 2017 θα επηρεάσουν καίρια την κερδοφορία της παγκόσμιας (αντ)ασφαλιστικής βιομηχανίας για την τρέχουσα οικονομική χρήση. Η Munich Re «άνοιξε» τον χορό των προειδοποιήσεων στα τέλη Σεπτεμβρίου, προϊδεάζοντας ότι δεν θα επιτύχει τον στόχο κερδοφορίας της για φέτος. Κι αυτό γιατί, εξαιτίας των αποζημιώσεων που έχει προϋπολογίσει, ο γερμανικός αντασφαλιστικός κολοσσός ανακοίνωσε καθαρές ζημίες ύψους 1,44 δισ. ευρώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017, σε σχέση με καθαρά κέρδη 685 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2016. Αντίστοιχη προειδοποίηση (για μη επίτευξη του στόχου κερδοφορίας) έστειλε και η Hannover Re για πρώτη φορά από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008, αν και η έτερη μεγάλη γερμανική αντασφαλιστική κατόρθωσε να μην εμφανίσει ζημίες το γ’ τρίμηνο, χάρη σε κέρδη που «έγραψε» από πωλήσεις μετοχών που είχε στο επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο. Η ελβετική Swiss Re υπολόγισε ότι οι απαιτήσεις από φυσικές καταστροφές για το εννεάμηνο θα διαμορφωθούν κατά προσέγγιση στα 4 δισ. δολ., η αμερικανική AIG προανήγγειλε ζημίες 3 δισ. δολ. και οι Lloyd’s of London έκαναν λόγο για «λυπητερή» 4,5 δισ. δολ. μόνο από τους τυφώνες Harvey και Irma (χωρίς να υπολογίζονται οι ζημίες από τη Maria, τους σεισμούς στο Μεξικό και τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια). Υψηλές ζημίες ανακοίνωσαν και σειρά αντασφαλιστικών εταιρειών με βάση τις Βερμούδες, που είχαν υψηλή έκθεση στους τυφώνες και λόγω γεωγραφικής εγγύτητας –μεταξύ άλλων–, όπως η Everest Re, η Axis Capital Holding και η

XL Group, που ανεβάζει τον πήχη στο 1,5 δισ. δολ. «Το πρόβλημα της περιορισμένης διείσδυσης της ασφάλισης (underinsurance) αναδείχθηκε εκ νέου μετά το πέρασμα των καταστροφικών τυφώνων και τους σεισμούς στο Μεξικό, με τους “μη έχοντες” να υφίστανται τις μεγαλύτερες συνέπειες» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της XL Mike McGavick. Είναι απαράδεκτο και όλοι εμείς που διαθέτουμε την τεχνογνωσία πρέπει να πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να επιλύσουμε το συστημικό αυτό πρόβλημα… Η αντίληψη των κινδύνων από φυσικές καταστροφές άλλαξε μετά από τα προαναφερθέντα γεγονότα, και αυτό με τη σειρά του θα πρέπει να οδηγήσει την αγορά να κινηθεί προς μια πιο ρεαλιστι-

Οι ζημίες από φυσικές καταστροφές του 2017 θα επηρεάσουν καίρια την κερδοφορία της παγκόσμιας (αντ)ασφαλιστικής βιομηχανίας για την τρέχουσα οικονομική χρήση. κή και βιώσιμη τιμολόγηση για τα ρίσκα που αναλαμβάνει». Σύμφωνα με προβλέψεις του οίκου αξιολόγησης AM Best, ο συνδυασμένος δείκτης ζημιών και εξόδων του διεθνούς αντασφαλιστικού κλάδου θα διαμορφωθεί φέτος στο 110% (η Swiss Re ανεβάζει τον πήχη στο 115%), η απόδοση ιδίων κεφαλαίων θα υποχωρήσει σε μηδενικά ή ακόμη και σε αρνητικά επίπεδα της τάξης του -5% και η κερδοφορία θα διολισθήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών. INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

Το μέγεθος του πλήγματος καθίσταται σαφές αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο μέσος συνδυασμένος δείκτης ζημιών και εξόδων την τελευταία πενταετία είχε διαμορφωθεί στο 91%, ενώ η απόδοση ιδίων κεφαλαίων στο 11%. Η AM Best εκτιμά επίσης ότι οι παρενέργειες για τις αντασφαλιστικές θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες αν δεν υπήρχε ο παράγοντας «εναλλακτικά κεφάλαια», που απορρόφησαν ζημίες ύψους 20-25 δισ. δολ. μέσα από τη χρήση εργαλείων όπως οι συμβάσεις αντεκχώρησης (retrocession) και οι ενυπόθηκες αντασφαλίσεις (collateralized reinsurance). Η αγορά ILS

άρθρο

συνέντευξη

(Insurance-Linked Securities) διαδραμάτισε έτσι σημαντικό ρόλο στην αντιστάθμιση των καθαρών ζημιών σε σειρά καταστροφικών γεγονότων. «Ο τελικός λογαριασμός των ζημιών δεν είναι ακόμα γνωστός, αλλά φαίνεται ότι θα είναι αρκετά μεγάλος για να προκαλέσει αυξήσεις ασφαλίστρων και αντασφαλίστρων και πέρα από τις πληγείσες περιοχές» δήλωσε πρόσφατα ο Κurt Karl, επικεφαλής οικονομολόγος της Swiss Re. «Αυτό συμβαίνει και επειδή οι τιμές είχαν διαμορφωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα προηγούμενα χρόνια…».

Προς αυξήσεις (αντ)ασφαλίστρων το 2018 Αποτελεί πεποίθηση των περισσότερων –όχι όμως όλων– των παραγόντων της αντασφαλιστικής αγοράς ότι οι υψηλές ζημίες από φυσικές καταστροφές του 2017 θα «στρώσουν το χαλί» για αυξήσεις ασφαλίστρων και αντασφαλίστρων κατά την περίοδο των ανανεώσεων συμβολαίων (renewals) του Ιανουαρίου 2018, αναστρέφοντας την πτωτική τάση που καταγραφόταν τα τελευταία χρόνια. Το θέμα αυτό –όπως ήταν φυσικό– κυριάρχησε και στα τρία μεγάλα φθινοπωρινά ραντεβού της (αντ)ασφαλιστικής βιομηχανίας, το RendezVous de Septembre στο Μόντε Κάρλο, την ετήσια συνάντηση της Ένωσης Ασφαλιστικών Περιουσίας-Ατυχημάτων των ΗΠΑ (Property Casualty Insurance Association of America-PCI), που έλαβε χώρα στα μέσα Οκτωβρίου στο Σικάγο, και φυσικά την καθιερωμένη συνάντηση του αντασφαλιστικού κλάδου στο Μπάντεν-Μπάντεν της Γερμανίας στα τέλη Οκτωβρίου. Επισήμως, οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς εμφανίζονται επιφυλακτικοί, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει ακόμη καθαρός ορίζοντας για το τελικό ύψος των ζημιών. «Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα με σιγουριά π.χ. πόσες θα είναι οι αιτήσεις αποζημίωσης για διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας στο Χιούστον (που επλήγη από τον τυφώνα Harvey), επομένως θα υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα έως τα renewals του Ιανουαρίου αλλά και μέσα στο 2018» υποστήριξε ο Eric Andersen, διευθύνων σύμβουλος της Aon Benfield στη Νέα Υόρκη. Η πρώτη επίσημη παραδοχή ότι οι μεγάλες φυσικές καταστροφές του φετινού έτους θα «φέρουν» αυξήσεις στα αντασφάλιστρα το 2018 ήρθε διά στόματος του διευθύνοντος συμβούλου της Hannover Re, Ulrich Wallin. Μιλώντας κατά την Ημέρα Επενδυτών (Investor Day) του ομίλου στη Φραγκφούρτη, ο κύριος Wallin υποστήριξε ότι οι υψηλές ζημίες από φυσικές καταστροφές φέτος θα οδηγήσουν σε υποχώρηση της απόδοσης ιδίων κεφαλαίων (RoE) των αντασφαλιστικών κάτω από το 5% σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ως αποτέλεσμα, οι εταιρείες θα αντιδράσουν με αυξήσεις στα αντασφάλιστρα για να ενισχύσουν τη χρηματοοικονομική τους θέση. 52

Εξηγώντας το σκεπτικό του, ο επικεφαλής της Hannover Re είπε ότι οι σωρευτικές ασφαλισμένες ζημίες από τους τυφώνες HIM, τους σεισμούς στο Μεξικό, τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια και τις άλλες φυσικές καταστροφές, φέτος, θα μπορούσαν να προσεγγίσουν τα ιστορικά υψηλά επίπεδα του 2005 και του 2011. Μετά και τα δύο αυτά χρόνια, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων του κλάδου υποχώρησε σε «απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα». Ειδικότερα το 2005, οι 10 μεγαλύτεροι αντασφαλιστικοί όμιλοι από τους οποίους προέρχεται πάνω από το 50% των αντασφαλίστρων ανακοίνωσαν μέσο RoE 2,2%, σύμφωνα με τον κύριο Wallin. Αυτό προκάλεσε αύξηση των τιμών το επόμενο έτος. Το ίδιο «μοτίβο» επαναλήφθηκε και το 2011, όταν η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων του ίδιου γκρουπ εταιρειών υποχώρησε στο 4%, πυροδοτώντας άμεση ανοδική αντίδραση των τιμών. «Ανάλογα με το πού θα ανέλθουν οι σωρευτικές ασφαλισμένες ζημίες από φυσικές καταστροφές φέτος, το RoE του κλάδου θα υποχωρήσει κάτω από το 5% μεσοπρόθεσμα. Αυτό θα οδηγήσει σε αλλαγή των προβλέψεων της αγοράς και μεταβολή των τάσεων τιμολόγησης το 2018» κατέληξε ο κύριος Wallin. Η Morgan Stanley κάνει λόγο για «διψήφιες» αυξήσεις ασφαλίστρων, ενώ η UBS μιλά για αυξήσεις αντασφαλίστρων 5-10% στον κλάδο περιουσίας διεθνώς. Μόνο στις ΗΠΑ, οι αυξήσεις θα μπορούσαν να φτάσουν το 10-15%. Για ολόκληρη την αντασφαλιστική βιομηχανία, οι αυξήσεις των αντασφαλίστρων εκτιμώνται στο 3-5%. Με δεδομένο, ωστόσο, το ότι οι περισσότερες ανανεώσεις συμβολαίων αντασφάλισης στη Φλόριντα λαμβάνουν χώρα την 1η Ιουνίου, η UBS σημειώνει ότι οι αυξήσεις στην περίοδο ανανεώσεων του Ιανουαρίου (που αφορά κυρίως τις ευρωπαϊκές αντασφαλιστικές εταιρείες) «πιθανότατα θα είναι πιο συγκρατημένες» και θα κυμαίνονται από 0% έως 3% διεθνώς. Λιγότερο ωφελημένη από τις τέσσερις μεγάλες αντασφαλιστικές της Ευρώπης (Munich Re, Swiss Re, Hannover Re, SCOR) θα είναι η Swiss Re, υποστηρίζει η UBS. Το μεγάλο ερώτημα που εγείρεται είναι αν οι προσδοκώμενες αυξήσεις

των αντασφαλίστρων θα συνεχιστούν και μετά το 2018, εφόσον το επίπεδο ζημιών επιστρέψει σε «φυσιολογικά» επίπεδα. Ανώτερα στελέχη της Hiscox υποστήριξαν ότι οι τιμές θα αυξηθούν για τα δύο επόμενα χρόνια. Αν όμως η αντασφαλιστική αγορά έχει διαχειριστεί το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών της έως τα μέσα του 2018 και η αγορά ILS συνεχίσει να αναπτύσσεται, τότε υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες στο τέλος του 2018 να δούμε τα αντασφάλιστρα να σταθεροποιούνται ή ακόμη και να υποχωρούν εκ νέου. Επιπροσθέτως, παρότι πολλές αντασφαλιστικές πιέζουν για μεγάλες αυξήσεις αντασφαλίστρων, υποστηρίζοντας ότι οι τιμές έχουν υποχωρήσει σε υπερβολικά χαμηλά επίπεδα, εντούτοις

κατόρθωσαν –παρά τις χαμηλές τιμές– να έχουν πλεονάζοντα κεφάλαια και, παρά την αυξημένη πίεση που προκαλείται από τις ζημίες του 2017, πολλοί από τους μεγαλύτερους (αντ)ασφαλιστικούς ομίλους εξακολουθούν να επιστρέφουν κεφάλαια στους μετόχους αντί να τα αξιοποιούν. Αυτό υποδεικνύει ότι η υπερβάλλουσα προσφορά κεφαλαίων στον διεθνή αντασφαλιστικό κλάδο δεν έχει ακόμη περιοριστεί αρκετά ώστε να επιτρέψει διατηρήσιμες αυξήσεις τιμών. Στο πλαίσιο αυτό, ίσως το καλύτερο σενάριο να είναι μια βραχύβια αύξηση αντασφαλίστρων κατά τις ανανεώσεις του Ιανουαρίου, που θα δώσει την ευκαιρία για ανάκτηση μέρους των χαμένων κεφαλαίων.

Earnings event ή capital event; Την ίδια στιγμή, διάσταση απόψεων καταγράφεται μεταξύ των αναλυτών και για το αν οι υψηλές ζημίες από φυσικές καταστροφές του 2017 συνιστούν μόνο «κρίσιμο γεγονός για την κερδοφορία των εταιρειών» (earnings event) ή μπορούν να μετεξελιχθούν σε κρίσιμο γεγονός για την κεφαλαιακή επάρκεια του κλάδου (capital event). Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης AM Best, που έχει «τρέξει» διάφορα σενάρια, οι ζημίες θα έχουν επίπτωση μόνο στην κερδοφορία των εταιρειών που παρακολουθεί και όχι στην κεφαλαιακή τους επάρκεια. Στον αντίποδα, η Standard and Poor’s εκτιμά ότι οι απώλειες απειλούν να «σβήσουν» τα κέρδη ολόκληρης της χρονιάς για τις μεγάλες αντασφαλιστικές και μπορούν να εξελιχθούν σε κεφαλαιακό γεγονός για τον κλάδο. Αν και θεωρεί ότι ο

κίνδυνος αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου ακόμη και για τις πιο εκτεθειμένες εταιρείες είναι μικρός (δεδομένων και των υψηλών αποθεματικών που είχαν συσσωρεύσει κατά τις προηγούμενες χρήσεις), εντούτοις οι αυξημένες ζημίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «πάγωμα» των προγραμμάτων επαναγοράς μετοχών το 2018, προκειμένου οι αντασφαλιστικές εταιρείες να «ξαναχτίσουν» τα κεφαλαιακά τους μαξιλάρια. Καταλήγει δε ότι τα δύο «υπαρξιακά» ερωτήματα που εγείρονται στην παρούσα φάση είναι το αν η τιμολόγηση βρίσκεται σε σημείο καμπής και πώς θα αντιδράσουν στα νέα δεδομένα όχι μόνο οι παραδοσιακές (αντ)ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά και οι πάροχοι εναλλακτικών κεφαλαίων, δηλαδή οι εταιρείες διαχείρισης ILS. Η Fitch, τέλος, υποστήριξε ότι η κεφαλαιακή βάση των INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

ρεπορτάζ

αφιέρωμα

τεσσάρων μεγάλων αντασφαλιστικών ομίλων της Ευρώπης παραμένει ισχυρή, παρά την πτώση που εμφάνισαν στην κερδοφορία τους το τρίτο τρίμηνο λόγω των φυσικών καταστροφών στις ΗΠΑ, των σεισμών στο Μεξικό και των πυρκαγιών στην Καλιφόρνια. Σύμφωνα με τη Fitch, ενώ και οι τέσσερις σημείωσαν επιδείνωση του δείκτη ζημιών και εξόδων προς τα ασφάλιστρα, για τη Munich Re και τη Swiss Re ο αντίκτυπος των καταστροφών ήταν ισχυρότερος σε σχέση με τη Hannover Re και τη SCOR. Οι ζημίες της Munich Re από τις φυσικές καταστροφές και τους σεισμούς του Μεξικό αναλογούν στο 12% των ιδίων κεφαλαίων στο πρώτο εξάμηνο 2017, σε σχέση με το 8% της Hannover Re. Ωστόσο, κατά βάση, ο δείκτης ζημιών και εξόδων προς τα ασφάλιστρα και των τεσσάρων αντασφαλιστών κυμάνθηκε στο 100%. Ο κλάδος ζωής και υγείας και για τους τέσσερις

άρθρο

συνέντευξη

ομίλους παρέμεινε σταθερός και δεν επηρεάστηκε από τις πρόσφατες καταστροφές, γεγονός που αποτυπώθηκε και στα οικονομικά αποτελέσματα του τριμήνου. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Fitch, οι κεφαλαιακοί δείκτες των αντασφαλιστών θα παραμείνουν πολύ ισχυροί το 2018. Όπως δήλωσε ο Brian Schneider, επικεφαλής της Fitch για τον αντασφαλιστικό κλάδο, παρότι η βιομηχανία έχει αρκετά κεφάλαια για να διαχειριστεί τις ζημίες, θα είναι τελικά η ψυχολογία της αγοράς που θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για τις διαφαινόμενες αυξήσεις στα (αντ)ασφάλιστρα. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι μόλις «κατακαθίσει ο κουρνιαχτός» και αποσαφηνιστεί η αντίδραση της ασφαλιστικής βιομηχανίας στις ζημίες, ίσως αποδειχθεί ότι η μεγαλύτερη «κληρονομιά» των τυφώνων ήταν η ελλιπής ασφαλιστική κάλυψη, ιδίως για τις καταστροφές από πλημμύρες, στην αγορά των ΗΠΑ, την πιο ανεπτυγμένη του κόσμου…

Έλλειμμα ασφαλιστικής προστασίας Όπως επισημαίνει η Αon Βenfield, σε ανάλυσή της για τις προοπτικές της αντασφαλιστικής αγοράς το 2018, «υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα ασφαλιστικής προστασίας από φυσικές καταστροφές… Η οικονομική ανάπτυξη και οι δημογραφικές τάσεις δημιουργούν νέες εστίες εκθέσεων (σε κινδύνους), συχνά σε περιοχές εκτεθειμένες σε φυσικές καταστροφές και σε μια περίοδο που η συχνότητα (των καταστροφών) αυξάνεται… Η διατηρήσιμη ενίσχυση της ζήτησης για αντασφαλιστικές υπηρεσίες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση της σημασίας της ασφάλισης για την παγκόσμια οικονομία». Τεράστιοι θύλακες μη ασφαλισμένων κινδύνων τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες δημιουργούν μια δελεαστική ευκαιρία για τη βιομηχανία να αξιοποιήσει στο έπακρο τα κεφάλαια και την τεχνογνωσία της στη διαχείριση κινδύνων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η επίγνωση για την οικονομική ζημία που προκαλείται από τις φυσικές καταστροφές

Ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η επίγνωση για την οικονομική ζημία που προκαλείται από τις φυσικές καταστροφές αυξάνεται, ενώ παράλληλα ο ιδιωτικός τομέας βοήθησε ικανοποιητικά κυβερνήσεις και οργανισμούς στο έργο τους. 54

αυξάνεται και το ότι υπάρχουν πρόσφατα παραδείγματα για το πώς ο ιδιωτικός τομέας βοήθησε μεμονωμένες κυβερνήσεις και υπερεθνικούς οργανισμούς για τη δημιουργία προγραμμάτων που επεκτείνουν την ασφαλιστική κάλυψη και παρέχουν μηχανισμούς μεταβίβασης κινδύνου. Τον Αύγουστο του 2017, η κυβέρνηση των Φιλιππίνων ανακοίνωσε την έναρξη της λειτουργίας ενός νέου προγράμματος ασφάλισης έναντι του κινδύνου καταστροφών, με τη στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης της Μ. Βρετανίας. Έναν μήνα πριν, είχε ανακοινωθεί ότι η Παγκόσμια Τράπεζα συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Γερμανίας για τη δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου Προστασίας από Καταστροφές στο Λονδίνο (London Center for Global Disaster Protection), με στόχο την ανάπτυξη ασφαλιστικών λύσεων και λύσεων διαχείρισης κινδύνου για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό συνέπεσε με την εισαγωγή ενός νέου εποπτικού πλαισίου για την αγορά ILS του Λονδίνου. ●

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

του Νίκου Σακελλαρίου

Κυβερνοασφάλιση (cyber insurance): Η ασφάλιση του μέλλοντος 56

Ασφαλιστικός κλάδος δισεκατομμυρίων ευρώ θα είναι η cyber insurance στο μέλλον

καθιερωμένη ετήσια συνάντηση ασφαλιστών και αντασφαλιστών, που διοργανώνει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) εδώ και 19 χρόνια, πραγματοποιήθηκε το 2017 στην Ύδρα από τις 20 έως τις 22 Σεπτεμβρίου. Ασφαλιστές και αντασφαλιστές από την Ελλάδα και από πολλές χώρες του εξωτερικού επισκέφθηκαν και φέτος το ελληνικό νησί για το ετήσιο, μεγάλο γεγονός της ασφαλιστικής αγοράς. Τα δύο βασικά θέματα του συνεδρίου ήταν το cyberisk/νέες τεχνολογίες –με τις επιπτώσεις που έχουν στις ασφαλιστικές τόσο ως αντικείμενο ασφάλισης πελατών τους όσο και ως πιθανά θύματα στόχων επιθέσεων– και η αντασφάλιση στο πλαίσιο των Solvency II.

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

Δημήτρης Μαζαράκης

H τεχνολογία δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και νέους κινδύνους Ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ, κ. Δημήτρης Μαζαράκης, άνοιξε το συνέδριο αναφερόμενος στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ασφαλιστική αγορά, όπως είναι το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, το νέο εποπτικό πλαίσιο, οι τεχνολογικές εξελίξεις καθώς και οι αυξημένες απαιτήσεις από μετόχους και πελάτες. Επεσήμανε ακόμη την άμεση προσαρμογή της ασφαλιστικής αγοράς στα νέα δεδομένα, γεγονός το οποίο αποδεικνύει ότι η ιδιωτική ασφάλιση αντέχει στις πιέσεις και αποτελεί έναν από τους πιο υγιείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε τη συνεισφορά του ασφαλιστικού κλάδου στην εθνική οικονομία για το 2016, ο οποίος έχει επιστρέψει περισσότερα από 2,5 δισ. σε αποζημιώσεις ετησίως, έχει 13 δισ. υπό διαχείριση κεφάλαια σε επενδύσεις και κατέβαλε 500 εκατ. φόρους στο ελληνικό κράτος, ενώ παράλληλα διατηρεί 25.000 περίπου άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Ο κύριος Μαζαράκης τόνισε μεταξύ άλλων: «Η ασφαλιστική αγορά μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στη δημιουργία πρόσθετης αξίας για τους πολίτες, την κοινωνία και, εν τέλει, τη χώρα. Τα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξής της, ώστε να προσεγγίσει τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, είναι μεγάλα και πέρα από τους τομείς της υγείας, της σύνταξης, των φυσικών καταστροφών, αλλά και σε καινούργιους τομείς, όπως αυτόν που αποτελεί ένα από τα μεγάλα θέματα του φετινού μας συνεδρίου, δηλαδή της κάλυψης του cyber risk». Συνεχίζοντας, ο κύριος Μαζαράκης σημείωσε: «Η τεχνολογία δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και νέους κινδύνους. Εμείς, οι ασφαλιστές, έχουμε την ευθύνη να ενημερώνουμε, να

Δημήτρης Μαζαράκης, πρόεδρος της ΕΑΕΕ. 58

εκπαιδεύουμε και κυρίως να προετοιμάζουμε τις επιχειρήσεις ώστε να ορίσουν τις στρατηγικές πρόληψης, αλλά ταυτόχρονα να παίξουμε βασικό ρόλο στην κάλυψη πιθανών ζημιών που μπορεί να προκύψουν». Όπως επεσήμανε: «Πρέπει να μάθουμε όλοι μας να μιλάμε στον κόσμο απλά, να λέμε ξεκάθαρες κουβέντες και να αναζητούμε τις πιο δίκαιες λύσεις». Τέλος, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ αναφέρθηκε επιγραμματικά στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η ασφαλιστική αγορά, και οι οποίες στοχεύουν στην ενίσχυση της διαφάνειας και της αξιοπιστίας της, στην αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους, στην καλλιέργεια της ασφαλιστικής συνείδησης αλλά και στην απλούστευση του τρόπου επικοινωνίας των επαγγελματιών της αγοράς με την κοινωνία.

Πρώτη Ενότητα

Από αριστερά: Ερρίκος Μοάτσος, Nicolas Jeanmart, José Fidalgo και Matthew Norris.

Η ενότητα της 20ής Σεπτεμβρίου ήταν αφιερωμένη σε έναν νέο, σχετικά, ασφαλιστικό κίνδυνο, το cyber risk. Στο θέμα αυτό τοποθετήθηκαν οι κύριοι Nicolas Jeanmart, Head of Personal Insurance, General Insurance & Macroeconomics, Insurance Europe, José Fidalgo, Regional Head of Risk Consulting Liability Central & Eastern Europe, Allianz Global Corporate & Specialty SE, και Matthew Norris, Underwriter, Beazley Insurance, Lloyd’s of London. Την ενότητα συντόνισε ο κύριος Ερρίκος Μοάτσος, πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας της ΕΑΕΕ και CEO της AXA Insurance SA. Σε γενικές γραμμές, οι εισηγητές αυτής της ενότητας τόνισαν ότι, καθώς ο αριθμός των περιπτώσεων κυβερνοεπιθέσεων αυξάνεται συνεχώς, οι επιχειρήσεις ανατρέχουν όλο και περισσότερο στην αναζήτηση ασφαλιστικής κάλυψης. Επίσης, αναφέρθηκαν στους υπάρχοντες τύπους ασφαλιστικών προγραμμάτων που καλύπτουν το cyber risk, στις περιπτώσεις που καλύπτονται, αλλά και σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Τέλος, τόνισαν το γεγονός ότι, από ασφαλιστική άποψη, το cyber risk κρύβει σημαντικές προκλήσεις για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, που έχουν να κάνουν με την ασφαλισιμότητα του κινδύνου, τη νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων και άλλα θέματα.

Cyber attacks: Οι νέοι φόβοι, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες για τις ασφαλιστικές Οι φόβοι και οι κίνδυνοι των κυβερνοεπιθέσεων (cyber attacks) και οι προσδοκίες για το cyber insurance αναλύ-

θηκαν εκτενώς κατά τη διάρκεια της πρώτης εκδήλωσης στο 19ο Συνέδριο της Ύδρας. Στην έναρξη της ημερίδας, ο συντονιστής, κ. Ερρίκος Μοάτσος, επεσήμανε ότι το cyber risk δεν είναι νέο. Ξεκίνησε με μειωμένη κάλυψη και αυξήθηκε επιταχυνόμενο. Οι «κυβερνοεπιθέσεις» είναι, πλέον, εξίσου σημαντικές και επικίνδυνες με τους μεγάλους τυφώνες. Οι προκλήσεις έχουν αυξηθεί, ιδιαίτερα σήμερα, που όλα τα τεχνολογικά αντικείμενα είναι αλληλοσυνδεόμενα μεταξύ τους. Αυτό δημιουργεί νέες προκλήσεις και νέες ευκαιρίες.

«Οι ασφαλιστικές εκτεθειμένες στις κυβερνοεπιθέσεις» Πρώτος ομιλητής ήταν ο κύριος Nicolas Jeanmart, Head of Personal Insurance, General Insurance & Macroeconomics, Insurance Europe. Κατά την ομιλία του, έθεσε σε πρώτο πλάνο τις προκλήσεις της ανερχόμενης αγοράς cyber κινδύνων, ενώ παρέθεσε και την Agenda που μελετά η Insurance Europe.

Πολλές οι προκλήσεις χωρίς απάντηση ακόμη H έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης και συγκέντρωσης στοιχείων, η δυσκολία αξιολόγησης των ζημιών –καθώς η φύση και τα χαρακτηριστικά κάθε χτυπήματος είναι διαφορετικά–, η αβεβαιότητα που υπάρχει ακόμη στο νομικό περιβάλλον και η δυσκολία εντοπισμού της αρχικής πηγής του χτυπήματος είναι μερικές από τις προκλήσεις που πρέπει να απαντηθούν ώστε να δοθούν οι λύσεις και να μπορεί INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

η αγορά να αναπτυχθεί υγιώς. Ένα ακόμη κενό που πρέπει να συμπληρωθεί είναι εκείνο που υπάρχει στην αντασφάλιση του κινδύνου. Οι ασφαλιστικές, προειδοποίησε, έχουν υψηλή έκθεση σε κυβερνοχτυπήματα, λόγω των εξαιρετικά ευαίσθητων δεδομένων που συλλέγουν και κρατούν για τους πελάτες τους, οπότε τοποθετούνται στην κατηγορία των πιθανών θυμάτων. Ο ρόλος των ασφαλιστικών, τόνισε ο Nicolas Jeanmart, είναι η πρόληψη του κινδύνου, η αντιστάθμιση και η αποζημίωση. Αναφερόμενος στην Agenda της Insurance Europe, υπογράμμισε ότι η Ένωση εργάζεται αυτήν τη στιγμή για την GDPR, η οποία τίθεται σε εφαρμογή στις 25 Μαΐου του 2018, και την Οδηγία NIS, η οποία τίθεται σε εφαρμογή τον Αύγουστο του 2018. Συνεισφέρει δε ως Ένωση στην ενίσχυση του διαλόγου, δημιουργεί πρότυπα και εφαρμογές που θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν από τις εθνικές νομοθεσίες των κρατών-μελών.

Τα «κλειδιά» του cyber insurance είναι η ασφαλισιμότητα, η στρατηγική, το νέο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ και οι καλές πρακτικές των επιχειρήσεων. O επόμενος ομιλητής, κ. José Fidalgo, Regional Head of Risk Consulting Liability Central & Eastern Europe, Allianz Global Corporate & Specialty SE, ανέφερε ότι η ψηφιοποίηση (digitalization) «ήρθε για να μείνει». Αναφέρθηκε στο IT Management και στην ανάγκη δημιουργίας υποδομών, την καταγραφή των απειλών και κινδύνων, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι στις ΗΠΑ η παραγωγή ασφαλίστρων κάλυψης του cyberisk ανέρχεται σε 2,5 δισ. δολ. ετησίως. Τέλος, ο κύριος Matthew Norris, Underwriter, Beazley Insurance, Lloyd’s of London, αναφέρθηκε στην ιστορική εξάπλωση του cyber risk, τα είδη των «κυβερνοκινδύνων» (hack στο network, malware viruses και ζήτηση λύτρων μετά από τις επιθέσεις-ransomware) καθώς και στο Data Breach (παραβίαση δεδομένων).

Στο περιθώριο των εργασιών

Μιλώντας στο Insurance & Reinsurance Outlook 2018, ορισμένοι παρευρισκόμενοι ξένοι επισκέπτες επικεντρώθηκαν στην υψηλή ποιότητα της παρουσίασης, στις μεγάλες ευκαιρίες που υπάρχουν στο cyber insurance καθώς και στις ελληνικές προοπτικές. Ο κύριος José Fidalgo, Regional Head of Risk Consulting Liability Central & Eastern Europe, Allianz Global Corporate & Specialty SE, δήλωσε ότι, όντως, το cyber insurance θα μετεξελιχθεί σε μια τεράστια αγορά ασφαλίσεων, αν και σήμερα βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. «Αυτό

Τι δήλωσαν José Fidalgo, Christian Reimann και Thomas Brinkmann στο Insurance & Reinsurance Outlook 60

Δεύτερη Ενότητα

Από αριστερά: Φιλίππα Μιχάλη, Jürgen Brucker, Petra Reindl, Stefan Sperlich και Βασιλική Κωστάκη.

Η ενότητα της επόμενης ημέρας αφορούσε την αντασφάλιση ως εργαλείο για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των κεφαλαίων που απαιτεί το νέο ευρωπαϊκό, εποπτικό πλαίσιο Solvency II. Τις απόψεις τους πάνω στο θέμα κατέθεσαν οι κ.κ. Jürgen Brucker, Client Manager Greece, Cyprus & Turkey, Munich Re, Petra Reindl, Client Executive, Munich Re, Stefan Sperlich, Senior Underwriter & VP, Hannover Re, Βασιλική Κωστάκη, CFO, Groupama Insurance. Συντονίστρια ήταν η κυρία Φιλίππα Μιχάλη, πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας της ΕΑΕΕ και CEO της Allianz Hellas SA.

Στην ενότητα αυτή αναφέρθηκαν συγκεκριμένες στρατηγικές που επιτρέπουν στις ασφαλιστικές εταιρείες να κάνουν τη βέλτιστη διαχείριση των απαιτούμενων κεφαλαίων, εστιάζοντας στα οφέλη που μπορεί να φέρει η αντασφάλιση, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη. Ιδιαίτερα διαφωτιστική ήταν η ρεπορτάζ μέσα από πίνακα της κατάστασης σε επίπεδο απαιτούμενων κεφαλαίων της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς και το πώς τα μεταβατικά μέτρα που εγκρίθηκαν από τις εποπτικές αρχές για πολλές επιχειρήσεις βοήθησαν στη διαμόρφωση μιας ιδιαίτερα καλής εικόνας της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς.

που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι κάθε επιχείρηση έχει τους δικούς της κινδύνους (cyber) και ότι πρέπει να προσαρμόζει τις λύσεις της στα δικά της προβλήματα. Είναι μια γενικότερη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και δεν λύνεται με απλές επιλογές». Αναφερόμενος στην προοπτική του cyber insurance στην Ελλάδα, τόνισε ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις προς τα πού κινείται, αν και τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα έχουν ήδη αρχίσει να ασχολούνται με το πρόβλημα. Ωστόσο, η Ελλάδα αποτελεί μια niche market και δεν είναι ακόμη μέσα στους στόχους των hackers.

O κύριος Christian Reimann, Underwriting Specialist Cyber, HDI, δήλωσε ότι πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον και σοβαρό θέμα (cyber insurance), το οποίο θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον, και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το επίπεδο του συνεδρίου. Ο κύριος Thomas Brinkmann, Country Manager for Greece and Cyprus, Friss, δήλωσε ότι το συνέδριο είναι πολύ ενδιαφέρον για όλους τους τεχνικούς του ασφαλιστικού κλάδου και το θέμα θα απασχολήσει έντονα την ασφαλιστική κοινότητα και στην Ελλάδα. 61

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

Έγραψαν ιστορία τα πάρτι των αντασφαλιστών στην Ύδρα της Έλενας Ερμείδου

Aon Benfield, Eurolife ERB, Matrix Broker at Lloyd’s, Carpenter Turner έβαλαν, ξεχωριστά, τη δική τους πινελιά στην ιστορία, φέτος, του 19th Hydra Meeting. Τα στελέχη των εταιρειών βρήκαν την ευκαιρία για λίγες στιγμές ξεκούρασης και διασκέδασης με ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την ασφαλιστική αγορά και όχι μόνο. Πληθαίνουν δε οι φωνές που «προκρίνουν» την μετακόμιση του Hydra Meeting… στην Πελοπόννησο.

Aon Benfield

Στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο της Ύδρας Η έναρξη δόθηκε την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου στις 20:30 με το πάρτι της ΑΟΝ Benfield, στην ταράτσα του Ιστορικού Αρχείου-Μουσείου της Ύδρας. Με υπέροχο καιρό και με θέα το αγκυροβόλιο και το ιστορικό κέντρο του νησιού, οι καλεσμένοι, με οικοδεσπότη τον Μανόλη Σιατούνη, CEO, Aon Benfield, στην Ελλάδα, είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν καταξιωμένους καλλιτέχνες της Εθνικής Λυρικής Σκηνής να ανεβάζουν διαχρονικές, γνωστές και αγαπημένες ξένες μελωδίες. Η ώρα πέρασε πολύ ευχάριστα και οι καλεσμένοι ήταν, πλέον, έτοιμοι για το επόμενο πάρτι.

Eurolife ΕRB Στον γνωστό Όμιλο

Η διασκέδαση κορυφώθηκε στο πάρτι που παραχώρησε η Eurolife ΕRB στον γνωστό Όμιλο της Ύδρας. Δεκάδες καλεσμένοι απόλαυσαν μοναδικές στιγμές ξεγνοιασιάς, αντάλλαξαν ιδέες, απόψεις, χαλαρά δίπλα στο ελαφρύ βουητό της θάλασσας. Δεν ήταν μόνο η θερμή υποδοχή της Τατιάνας Δικαστοπούλου, διευθύντριας Marketing & Ανάπτυξης Εργασιών (ο CEO και πρόεδρος της Eurolife, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, απουσίαζε στο εξωτερικό για επαγγελματικούς σκοπούς), η χαλαρή και άκρως φιλική ατμόσφαιρα που κυριάρχησε. Ήταν οι μουσικές επιλογές από τη δεκαετία του ‘60 μέχρι και τις μέρες μας και η μοναδική πολύωρη χορευτική «παράσταση» που έδωσε γνωστό χορευτικό ζευγάρι από τον χώρο, κλέβοντας τα βλέμματα των καλεσμένων. Κρατάνε κάθε χρόνο την παράδοση…

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK

αφιέρωμα

άρθρο

συνέντευξη

ρεπορτάζ

Matrix Broker at Lloyd’s Το μεσημέρι της επομένης στον Όμιλο

Την επόμενη ημέρα, 21 Σεπτεμβρίου 2017, η Matrix Broker at Lloyd’s και η Carpenter Turner Μεσίτες Αντασφαλειών έδωσαν το δικό τους χρώμα στη διασκέδαση. Κανείς, μετά τις βασικές ομιλίες του συνεδρίου, που διεξήχθη στο Δημαρχείο της Ύδρας, κάτω από το ονομαστό Ρολόϊ, δεν έλειψε από το πάρτι της Matrix το μεσημέρι. Με οικοδεσπότη τον Δημήτρη Τσεσμετζόγλου, CEO, Matrix, όλοι οι καλεσμένοι συγκεντρώθηκαν στη βεράντα του Ομίλου της Ύδρας και έξω, στον λιθόστρωτο διάβα, που συνδέει τη χώρα της Ύδρας με τους παραδοσιακούς οικισμούς του νησιού και τις δυτικές παραλίες. Ζωντανή μουσική, τραγούδι, χαλαρό κλίμα σε «ρυθμούς Ύδρας», αλλά και πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις –όχι απαραίτητα ασφαλιστικές– ήταν τα «AAA» κατηγορίας «συστατικά» που χαρακτήρισαν το πάρτι.

Carpenter Turner Στο μπαρ «Σπηλιά»

Το 19th Hydra Meeting σφραγίστηκε αργά το βράδυ στις 9 με το πολύ επιτυχημένο πάρτι της Carpenter Turner. Ο Αλέξανδρος Turner στην υποδοχή των καλεσμένων και στο βάθος, κάτω, το ατμοσφαιρικό, πολύ γνωστό μπαρ «Σπηλιά», με θέα τον Αργοσαρωνικό. Ποιοτική μουσική, χορός που θα έλεγε κανείς ότι είναι από επαγγελματίες χορευτές – ήταν όμως από αντασφαλιστές–, χαρά ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των καλεσμένων, σφράγισαν με τον καλύτερο τρόπο το πάρτι και το 19th Hydra Meeting. Με το πάρτι της Carpenter Turner και τις ομιλίες της δεύτερης μέρας του συνεδρίου ολοκληρώθηκε με επιτυχία ένα ακόμη συνέδριο αντασφαλιστών στην Ύδρα. Ίσως μάλιστα και να είναι η τελευταία φορά που γίνεται μετά από 19 χρόνια το συνέδριο στην Ύδρα. Κάποιες «φωνές» μάς λένε ότι μετακομίζει στην Πελοπόννησο. ●

100 95 75

25 5 0

INSURANCE & REINSURANCE

OUTLO

2018

ετησια εκδοση για το μελλον της ασφαλιστικης αγορασ

INSURANCE & REINSURANCE OUTLOOK 2018 – ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

LLOYD’S Marianna Papadakis

Μεγάλες οι δυνατότητες προμήθειας νέου κεφαλαίου

INSURANCE EUROPE Nicolas Jeanmart Την «εξίσωση» των cyber κινδύνων καλούνται να λύσουν οι ασφαλιστές

MATRIX INSURANCE & REINSURANCE BROKERS SA Gerry Tighe

HDI GLOBAL SE, HELLAS Νότης Βαγιακάκος

«Γραμμή» να μη δίνονται εκπτώσεις στις ανανεώσεις για την αναπροσαρμογή του ρίσκου

Κερδισμένοι οι ασφαλιστές που θα ορίσουν την τάση της αγοράς μέσω νέων τεχνολογιών