Stedebouw
Greenpark Venlo Van Floriade naar duurzame werkomgeving Auteur Evelien Pieters
Inzendingsvelden Inzendingsvelden H Po
Inzendingsvelden S Inzendingsvelden Inzendingsvelden Bebouwing bestaand Bebouwing Greenpark Venlo H Bebouwing Floriade Water Bestaand bos Nieuw bos Bestaand bos buiten plangrens Grondlichamen
TP H
Gras
In Noord-Limburg bevindt zich het op een na grootste tuinbouwcluster van Nederland: Greenport Venlo. De tuinbouwsector is van onmisbare economische betekenis voor Noord-Limburg, maar om die betekenis te behouden is innovatie nodig. De provincie Limburg en de regionale gemeenten willen het gebied duurzaam ontwikkelen. Bijna tien jaar geleden ontstond daarbij het idee de Wereldtuinbouwtentoonstelling, de Floriade, naar de regio te halen als aanjager voor deze ontwikkelingen. Binnen het provinciaal omgevingsplan werd een gebied van 66 hectare aangewezen als locatie, strategisch gelegen bij het kruispunt van de a67 en de a73 en aan de overzijde van Fresh Park Venlo, een clustering van bedrijvigheid in de tuinbouwsector. De provincie vroeg Jo Coenen Architects & Urbanists om een schetsplan te maken voor de selectiefase. Arcadis werd betrokken vanwege zijn ervaring met de Floriade 2002 in de Haarlemmermeer. De Floriade 2012 moest echter gericht zijn op een meer duurzaam gebruik. Na afloop moet het gebied zijn functie behouden als parkachtige werkomgeving en daarmee een katalysator zijn voor de grotere regionale ontwikkelingen.
Beplanting Verharding
S
56 de Architect, februari 2012
Po
H
Horecagelegenheid
TP
Themapaviljoen
S
Speellocatie
Po
Podium
de Architect, februari 2012 57
t
ecodu c
1,0 ha
Meerwaarde De planontwikkeling en de investeringen in de Floriade hebben een enorme meerwaarde voor de regio en zijn inspirerend voor andere gebiedsontwikkelingen. In tegenstelling tot vele zielloze bedrijventerreinen en verrommelde buitengebieden, wordt hier een hoogwaardig groen werkgebied gecreëerd, dat de cultuurhistorische waarden van het landschap koestert. En dat is voornamelijk mogelijk door de vernuftige zet om de Floriade in te zetten als vliegwiel. Zeker in deze tijd zijn creatieve middelen nodig om een gebiedsontwikkeling van de grond te krijgen. Met name de provincie Limburg en de regiogemeenten zijn te prijzen om hun lef en volharding een dergelijk plan op te pakken en daarmee de regio een misschien wel cruciale impuls te geven.
7pp
10pp
4
390m²
DRSN A
DRSN A
576m²
6
+0,00mv
+0,00mv
224pp in 2 lagen
+0,00mv
530m²
6
+0,00mv +0,00mv +0,10mv
+0,10mv +0,00mv
4
+0,10mv
530m² +0,00mv
4
576m²
576m²
+0,00mv
+0,00mv
6
+0,00mv
4
640m²
6 530m²
originele
trap par
tij
gebruik
ns
weg
op
aan bru land g ing
hu
idig
e lo
ca
tie
De Floriade wordt gehouden tussen 5 april en 7 oktober. Meer informatie is te vinden op www.floriade.nl. Over de ontwikkelingen op de lange termijn is er meer informatie te vinden op www.venlogreenpark.nl en www.greenportvenlo.nl.
Ja
Wanneer eind 2012 de Floriade haar poorten sluit, rest er - na het opschonen van het terrein door het verwijderen van enkele paden, paviljoens en beplanting - een goed ontsloten, hoogwaardige parkomgeving waarin de eerste gebouwen hun plek al hebben gevonden. Om een succesvolle overgang van Floriade naar bedrijvenpark te realiseren, onderzoekt de directie van Venlo Greenpark de mogelijkheid om meerdere paviljoens langer te
1,4 ha
Sint
Toekomst
ort
Op het Floriadeterrein zijn uiteindelijk drie blijvende gebouwen gerealiseerd, die tot stand zijn gekomen op initiatief van de verschillende overheden om een door de crisis noodzakelijke impuls te geven aan de planontwikkeling. Jo Coenen ontwierp in opdracht van de provincie de iconische toren aan de a73. Verder initieerde de gemeente Venlo de bouw van Villa Flora, ontworpen door Jón Kristinsson, waarin allerlei innovatieve duurzame producten en processen zijn toegepast. Verder is besloten het rijkspaviljoen, getekend door ontwerpbureau 2d3d, een permanente plek in het gebied te geven. Ook bij een groot deel van de tijdelijke paviljoens van landen en organisaties is duurzaamheid het leidend thema. Venlo heeft de Cradle-to-Cradle-filosofie omarmd, volgens welke principes het plan is ontwikkeld. Zo is het terrein voorzien van een collectieve warmte-koudeopslag.
entreepoort
po
Landschapsarchitect John Boon van Arcadis werkte het plan voor het Floriadepark verder uit, in nauw overleg met Coenen die de uitwerking van het Masterplan Venlo Greenpark voor het bedrijvenpark op zich nam. De plannen voor de lange en korte termijn hebben dezelfde basis wat betreft indeling en infrastructuur. De hoofdgroenstructuur is zo ontworpen dat het beheer ook in de toekomst waar te maken is. Toevoegingen zijn een amfitheater en een centraal plein bij de hoofdentree, met voorzieningen en directe verbindingen naar de expositie-
Gebouwen
laten staan, om hier bijvoorbeeld startende bedrijven een plek te kunnen geven. Daarnaast worden er kavels uitgegeven, waarop gebouwd kan worden volgens de randvoorwaarden van het beeldkwaliteitsplan van Coenen. Het gebied wordt ontwikkeld in een zeer lage dichtheid, met naast bedrijfsfuncties ook educatieve en recreatieve activiteiten. Op deze wijze moet het een omgeving worden waar economie en ecologie hand in hand gaan, als hart van de Greenport gebiedsontwikkeling.
e tre
De Floriade
velden. De velden kregen elk een eigen thema, zoals gezondheid of educatie, en de vormgeving werd daarop afgestemd.
en
Vanaf de eerste ideeën droeg het schetsplan zowel de ontwikkeling van het Floriadepark op de korte termijn in zich, als de totstandkoming van een landschappelijk ingebed bedrijvenpark op de lange termijn. Als derde laag werd de authenticiteit van het landschap, met de cultuurhistorie zoals de St. Janskapel, archeologische vondsten waaronder prehistorische grafheuvels, en oude paden en groenstructuren, versmolten met nieuwe structuren en toevoegingen. Coenen wist met minimale ingrepen een aantal expositievelden te creëren uit de aanwezige open plekken omzoomd door een 125 jaar oud productiebos voor de mijnindustrie. De grootste open plek is een handvormig veld, aan de zijde van de a73 geschikt als compacte entreezone en aan de westzijde uitwaaierend om uiteindelijk te worden begrensd door de Mierbeek, door Coenen verbreed om de landschappelijke kwaliteit van het gebied te vergroten. Het park wordt ontsloten via een voetgangersbrug over de a73.
∞
Stedebouw Venlo
fie
tspa d
Bebouwing bestaand
oplopend plein richting brug
Innovac
Bebouwing floriade Water Bestaand bos Nieuw bos bestaand bos buiten plangrens Grondlichamen Gras Beplanting Verharding Bebouwing nieuwbouw Plein
58 de Architect, februari 2012
buitente rras
mog uitb elijk reid e toek ing plei oms n tige
Bebouwing Greenpark Venlo
mog uitb elijk reid e toek ing plei oms n tige
vo
et-
omplex
4
tekening
brug!