office space-γραφειακοι χωροι
Πάμε για γραφείο Η εικόνα της αγοράς των γραφειακών και κατ’ επέκταση των επαγγελματικών χώρων δεν διαφοροποιείται από εκείνη της γενικότερης αγοράς ακινήτων. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν δύσκολα και γεμάτα από σκαμπανεβάσματα στις αγοραπωλησίες, ενώ η ανησυχία στελεχών και παραγόντων ήταν διάχυτη. Σήμερα, στην αυγή του δευτέρου τριμήνου του 2012, διακρίνονται ενδείξεις αισιοδοξίας. Το αγοραστικό ενδιαφέρον φαίνεται να ανακάμπτει και το μέλλον φαντάζει πιο ευοίωνο, ενόψει επενδύσεων και συνεργασιών που τροχοδρομούνται. ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟ ΖΑΒΡΟ
Η
αγορά ακινήτων έζησε μια τετραετία με τα πάνω και τα κάτω της. Τα «κάτω» σαφώς υπερτερούσαν, λόγω της πτώσης των πωλήσεων και του αγοραστικού ενδιαφέροντος, υπήρξαν, όμως, και τα «πάνω», που της έδιναν το δικαίωμα για ανάσες ανακούφισης. Το 2010, για παράδειγμα, οι πωλήσεις ακινήτων αυξήθηκαν 14% στη Λευκωσία και 10% στη Λεμεσό, σε σύγκριση με το 2009. Η εγχώρια ζήτηση σημείωσε αύξηση 20% και η εξωγενής 15%. Το 2011, όμως, τα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν στο Κτηματολόγιο - για να πάρουμε ένα ακόμα χαρακτηριστικό δείγμα της όλης εικόνας - ήταν μόλις 7018 και 18% κάτω από την προηγούμενη χρονιά, που είχαν αγγίξει τα 8598. Και τα σκαμπανεβάσματα συνεχίζονται. Με μια, όμως, διαφορά. Αρκετά στελέχη της αγοράς τολμούν σήμερα να εκφράζουν αισιοδοξία για τη χρονιά που διανύουμε και για τις αμέσως επόμενες. Παρατηρούν ανάκαμψη του αγοραστικού ενδιαφέροντος. Εκτιμούν, μάλιστα, ότι αυτό θα ενισχυθεί, ενόψει
106
IN BUSINESS
Το ενδιαφέρον πολυεθνικών επενδυτών για την Κύπρο προκαλεί αισιοδοξία για την ανάπτυξη του τομέα, όπως και το κεφάλαιο του φυσικού αερίου, που αναμένεται να βάλει μεγάλα deals στο παιχνίδι επενδύσεων και έργων που άρχισαν, θα ξεκινήσουν σύντομα, τροχοδρομούνται ή απλώς συζητούνται. Μεγάλες κατασκευές, σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς, αναμένεται να δώσουν ώθηση στην επιχειρηματική ανάπτυξη, βοηθώντας τον τομέα των εμπορικών ακινήτων να κινηθεί σταθερά και ανοδικά μέσα στο έτος. Παράλληλα, το ενδιαφέρον μεγάλων πολυεθνικών επενδυτών για την Κύπρο δίνει μια ακόμα ένδειξη για ανάπτυξη στο μέλλον, όπως και το κεφάλαιο του φυσικού αερίου, που αναμένεται να βάλει στο παιχνίδι μεγάλα deals.
Η εικόνα σήμερα Ο Παύλος Λοΐζου, executive board member RICS Cyprus, ελπίζει για την
πορεία της αγοράς εμπορικών ακινήτων. Επισημαίνει, βεβαίως, ότι οι προκλήσεις του τομέα είναι ποικίλες, αλλά πιστεύει ότι είναι κατορθωτό να ξεπεραστούν. Σχολιάζει ότι οι γραφειακοί χώροι επηρεάστηκαν κυρίως από την αύξηση της ανεργίας. Όσο λιγότερες οι θέσεις εργασίες τόσο λιγότεροι και οι γραφειακοί χώροι που χρειάζονται οι επιχειρήσεις. Τα καταστήματα, δε, επηρεάστηκαν από τη μείωση του εισοδήματος των πολιτών και την ανεργία. Ο μέσος καταναλωτής έχει «κόψει» αρκετές πολυτέλειες και οι καταστηματάρχες αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα πωλήσεων, το οποίο έχει άμεση επίδραση στην εξόφληση ενοικίων. Παράλληλα, η δημιουργία των malls έχει αποκεντρώσει την αγορά προς τα προάστια, ενώ η ενοικίαση αποθηκών βρίσκεται σε ύφεση λόγω της επιβράδυνσης της οικονομίας. Σύμφωνα με τον κ. Λοΐζου, λόγω της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί από την οικονομική ύφεση, πρώτη επιλογή στα εμπορικά ακίνητα είναι σήμερα η ενοικίαση. Κι αυτό γιατί τα ενοίκια έχουν μειωθεί, ενώ οι τιμές αγοράς όχι και τόσο.
www.inbusinessnews.com