NOESIS ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2021 – 2022 ΣΧΟΛΕΙΟ: 2ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Ιωαννίνων Τίτλος σχεδίου δράσης:
«Τα Γιάννενα της τέχνης και της παράδοσης» “ Υποδράση
2”: Συλλογή συνταγών Γιαννιώτικων
παραδοσιακών φαγητών και γλυκών
Περιεχόμεν 1
Περιεχόμενα……………………………………………………………….. 2 Εισαγωγή………………………………………………………………………. 5 Ευχαριστίες…………………………………………………………………… 6 Κυρίως πιάτα, ορεκτικά και σαλάτες……………………………. 7 Αρνάκι στη γάστρα με πατάτες……………………………………… 8 Γίγαντες φούρνου…………………………………………………………….. 9 Γίγαντες με χόρτα…………………………………………………………….. 10 Γίδα κοκκινιστή με κριθαράκι στην κατσαρόλα…………….. 12 Καμκούκια………………………………………………………………………13 Καραβίδες με παζιά(αγριοσέσκουλα)……………………………..14 Κατσικάκι με πατάτες στη γάστρα…………………………………..15 Κεφτέδες με λάχανα στο ταψί…………………………………………16 Κυπρίνος πλακί………………………………………………………………..18 Λαχανοντολμάδες…………………………………………………………….19 Μαμαλίγκα……………………………………………………………………….21 Μοσχάρι κοκκινιστό με κριθαράκι……………………………………22 Μακαλιάρος παστός…………………………………………………………24 Μπακαλιάρος στο φούρνο με λαχανικά……………………………25 Μπακαλιάρος στο φούρνο με ρύζι……………………………………26 Μπακαλιάρος στο φούρνο με πατάτες……………………………..27 Μπακαλιάρος παστός στο φούρνο με ξερά κρεμμύδια……..28 Πατατοκεφτέδες……………………………………………………………….29 2
Πατατοσαλάτα………………………………………………………………….32 Πέστροφες τηγανητές……………………………………………………….33 Προβατίνα με μακαρόνια………………………………………………….34 Προβατίνα στο φούρνο με πατάτες…………………………………..35 Τσίμες στο ταψί………………………………………………………………… 36 Τσουκνίδες αλευρωμένες…………………………………………………..37 Χέλι με σπανάκι στο φούρνο………………………………………………38 Χέλι στην κεραμίδα…………………………………………………………….39 Χοιρινό με λάχανο………………………………………………………………40 Χριστουγεννιάτικα Γιαννιώτικα φαγητά……………………………..41 Πίτες……………………………………………………………………………………43 Γαλατόπιτα………………………………………………………………………….44 Ζυμαρόπιτα…………………………………………………………………………46 Κοθρόπιτα……………………………………………………………………………48 Κολοκυθόπιτα γλυκιά…………………………………………………………..49 Κολοκυθόπιτα γλυκιά 2η συνταγή…………………………………………50 Κοσμιρή………………………………………………………………………………..53 Κρεασόπιτα…………………………………………………………………………..55 Λαχανόπιτα……………………………………………………………………………57 Μακαρονόπιτα………………………………………………………………………59 Μπαμπανάτσα………………………………………………………………………60 3
Μπατσαριά νηστίσιμη …………………………………………………………61 Μπομπότα……………………………………………………………………………62 Τραχανόπιτα………………………………………………………………………..63 Γλυκά-λικέρ…………………………………………………………….……………64 Γιαννιώτικο σιροπιαστό……………………………………………………….65 Γλυκό κουταλιού καρότο………………………………………………………66 Γλυκό κουταλιού κεράσι…………………………………………………….…67 Γλυκό κουταλιού κυδώνι……………………………………………………….69 Κανταΐφι με καρύδια……………………………………………………………71 Κουραμπιέδες………………………………………………………………………73 Κυδώνια ψητά………………………………………………………………………75 Μελομακάρονα……………………………………………………………………76 Μπακλαβάς………………………………………………………………………….80 Πολυσπόρια………………………………………………………………………….82 Σπάργανα του χριστού………………………………………………………….83 Λικέρ κεράσι…………………………………………………………………………84 Δικτυγραφία………………………………………………………………………..86 Πηγές εικόνων……………………………………………………………………..87
4
Εισαγωγή Στο παρών βιβλίο καταγράφονται παραδοσιακές Γιαννιώτικες συνταγές οι οποίες ακόμη και σήμερα παρασκευάζονται είτε ατόφιες είτε με μικρές προσθήκες. Συνταγές που ευφραίνουν την γεύση, την όσφρηση και την όραση όσων τις δοκιμάζουν. Κρέατα, ψάρια(από τη λίμνη ή παστά), λαχανικά, όσπρια, δημητριακά αποτελούν υλικά όπου με το κατάλληλο μαγείρεμα συνθέτουν την παραδοσιακή γιαννιώτικη γαστρονομία. Όσο για τα γλυκά, μοναδικοί συνδυασμοί χειροποίητου φύλλου, ξηρών καρπών, φρούτων, μπαχαρικών και ζάχαρης γλυκαίνουν τον ουρανίσκο. Περιγράφονται συνταγές φαγητών και γλυκών για όλη τη διάρκεια της ημέρας, για τις γιορτές, για τους επισκέπτες και προσκεκλημένους, για το χώρο εργασίας και για τις κοινωνικές εκδηλώσεις(γάμους, βαπτίσεις κλπ). Αυτό που λείπει κατά την παρασκευή τους σήμερα είναι ο ξυλόφουρνος ή η γάστρα για το ψήσιμο και οι τεντζερέδες για βράσιμο στη φωτιά με ξύλα.
5
Ευχαριστίες Θερμές ευχαριστίες: o στο πρόγραμμα «ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΡΧΗ ΣΤΑ ΕΠΑΛ» για την έγκριση της πρότασής μας που εμπεριέχει την συγκεκριμένη υποδράση, o στην διεύθυνση του σχολείου και στο σύλλογο διδασκόντων για την αποδοχή της πρότασης, o στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς του σχολείου που εργάστηκαν μαζί με τους μαθητές για τη συλλογή των συνταγών με κάθε ερευνητικό τρόπο(συνεντεύξεις, βιβλιογραφία, δικτυογραφία), την εκτέλεση ορισμένων από αυτές που κοσμούν το βιβλίο με φωτογραφικό υλικό και τη δημιουργία του ηλεκτρονικού βιβλίου, o
στους εκπαιδευτικούς των συνεργαζόμενων σχολείων(3ο ΕΠΑΛ Ιωαννίνων, 6ο ΕΠΑΛ Ιωαννίνων, 2ο ΕΚ Ιωαννίνων) για την συνεισφορά τους στο βιβλίο
της υποδράσης και τέλος, o εκ των προτέρων στους μελλοντικούς αναγνώστες και σε όσους το συμβουλευτούν για να πλημμυρίσει η κουζίνα τους μυρωδιές και γεύσεις Γιαννιώτικες. Ο συντονιστής του έργου Κωστής Ιωάννης
6
Κυρίως πιάτα, ορεκτικά και σαλάτες
7
Αρνάκι στη γάστρα με πατάτες
Υλικά: 1. μισό αρνί 4-5 κιλά 2. 3 κιλά πατάτες μετρίου μεγέθους 3. 2 κ.σ. βούτυρο 4. 1 φλιτζανάκι του καφέ ελαιόλαδο 5. 5. Σκελίδες σκόρδο 6. Αλάτι, πιπέρι, ρίγανη
Εκτέλεση: 1. Πλένουμε το κρέας, το λαδώνουμε και το βουτυρώνουμε εξωτερικά, το αλατοπιπερώνουμε και κάνουμε 6 τρύπες με το μαχαίρι να βάλουμε τα σκόρδα. 2. Το τοποθετούμε στο ταψί με το εξωτερικό μέρος του κρέατος πάνω(να μην καίγεται). 3. Τοποθετούμε τις πατάτες γύρω γύρω καθαρισμένες αλλά ολόκληρες. 4. Ρίχνουμε νερό ώστε το ύψος του στο ταψί να είναι 1 πόντο. 5. Ψήνεται στη γάστρα 2 ώρες
8
Γίγαντες φούρνου
Βάζουμε τους γίγαντες στην κατσαρόλα με νερό να βράσουν στο χαμηλό να μαλακώσουν. Σε ένα τηγάνι βάζουμε 1 ποτήρι ελαιόλαδο, ψιλοκόβουμε 3 ξερά κρεμμύδια,3 σκελίδες σκόρδο και τα αχνίζουμε! Ρίχνουμε 3 ώριμες ντομάτες τριμμένες,1 κουταλιά της σούπας πελτέ αραιωμένο σε ένα ποτήρι νερό, αλάτι, μαυροπίπερο, κόκκινο πιπέρι, δυόσμο ξερό και το αφήνουμε να δέσει στο χαμηλό! Στην συνέχεια τοποθετούμε τους γίγαντες στο ταψί, ρίχνουμε το μείγμα σάλτσας πάνω τους τα ανακατεύουμε ρίχνουμε και το νερό που βράσανε οι γίγαντες και το τοποθετούμε στο φούρνο !!! Ελέγχουμε εάν χρειάζεται νερό την ώρα ψησίματος! Πηγή:: https://www.oikalyteres-syntages.gr/2020/09/blog-post_8469.html
9
Γίγαντες φασόλια με χόρτα
Υλικά 300 γρ. γίγαντες (ωμοί) 1 κιλό. χόρτα διάφορα (σπανάκι, λάπατα, σέσκουλα) 1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι 5 κρεμμυδάκια φρέσκα (και το πράσινο μέρος) 1 πράσο 1/2 ματσάκι άνιθο αλάτι – πιπέρι μπόλικο ελαιόλαδο χυμό λεμόνι
Πώς το κάνουμε Από το βράδυ βάζουμε να μουσκέψουν οι γίγαντες σε κρύο νερό
10
Τους βράζουμε ή σε απλή κατσαρόλα (ελπίζοντας να είναι βραστεροί) ή σε χύτρα ταχύτητας. Πλένουμε και κόβουμε τα χόρτα, ρίχνουμε τον άνιθο μαζί Σε μια κατσαρόλα ή βαθύ τηγάνι σωτάρουμε με λίγο λάδι τα κρεμμυδάκια, το κρεμμύδι ψιλοκομμένο και το πράσο ψιλοκομμένο Ρίχνουμε μέσα τα χόρτα και αφήνουμε για 5′ να μαραθούν μόνο. Σε ταψί ρίχνουμε όλο αυτό το μείγμα και από πάνω τους γίγαντες Αλατοπιπερώνουμε και ρίχνουμε 1 φλ. λάδι καλό Ψήνουμε στις αντιστάσεις, 180, για 1 ώρα, πού και πού πατάμε τους γίγαντες να μπουν μέσα στα χόρτα. Μόλις ψηθούν όλα καλά, βγάζουμε το φαγητό και ρίχνουμε λεμόνι Πηγή: https://secretkitchenandtravel.gr/gigantes-fasolia-me-chorta-zagorochorianistisimi-syntagi/
11
Γίδα κοκκινιστή με κριθαράκι στην κατσαρόλα Πρόκειται για φαγητό που μαγειρεύονταν και σε καζάνια σε θρησκευτικές γιορτές και σε κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμους, βαπτίσεις κλπ).
Υλικά 1. 1&1/2 κιλό γίδα κομμένη σε μερίδες 1. 1 &1/2 κούπες κριθαράκι 3. 2 ξερά κρεμμύδια 4. 2 κ.σ. ντοματοπελτέ 5. από μία πρέζα: αλάτι, πιπέρι μαύρο και πάπρικα γλυκιά 6. ½ κούπα λάδι 7. προαιρετικά: 1 κ.σ. βούτυρο, 3 φύλλα δάφνης
Εκτέλεση 1. Σοτάρουμε σε κατσαρόλα το κρέας με το λάδι και το βούτυρο. 2. προσθέτουμε τα κρεμμύδια ψιλοκομμένα να τσιγαριστούν λίγο και στη συνέχεια όλα τα υλικά εκτός από το κριθαράκι και τη δάφνη 3. Ρίχνουμε 1&1/2 λίτρο νερό ζεστό και το αφήνουμε να βράσει το κρέας(στην αρχή αν χρειάζεται το ξαφρίζουμε) 4. 10 λεπτά πριν το βγάλουμε από τη φωτιά ρίχνουμε τη δάφνη και το κριθαράκι και ανακατεύουμε να βράσει. 5. Αν χρειαστεί πριν βάλουμε το κριθαράκι προσθέτουμε ζεστό νερό ώστε το φαγητό όταν ολοκληρωθεί να έχει ζωμό
12
Καμκούκια Πρόκειται για ένα είδος καλαμποκίσιου ψωμιού με «φτωχά»(λίγα) υλικά που παρασκεύαζαν σε περιόδους φτώχιας και κατοχής. Το συναντάμε κυρίως στην Γιαννιώτικη ύπαιθρο καθώς το ψήσιμό του απαιτούσε τζάκι-θράκα. Οι κάτοικοι των ορεινών χωριών έφερναν ορεινά προϊόντα(π.χ. ξυλεία για σκεπές) στα πεδιν ά χωριά γύρω από την πόλη και τα αντάλλασαν με καλαμπόκι ή σιτάρι. Το καλαμποκίσιο αλεύρι το συναντάμε και με την ονομασία ροκίσιο καθώς τα καλαμπόκια τα ονομάζουν στην περιοχή και ρόκες.
Υλικά: • • •
1 κιλό καλαμποκίσιο αλεύρι Αλάτι Νερό περίπου 1 λίτρο
Εκτέλεση: 1. Βράζουμε το νερό 2. Όταν το δούμε να χοχλάζει το κατεβάζουμε από τη φωτιά και ρίχνουμε 1 κ.γ αλάτι. 3. Ρίχνουμε το αλεύρι σιγά σιγά ανακατεύοντας καλά με μία κουτάλα και σπάζοντας τους σβώλους που θα δημιουργηθούν. 4. Όταν το μείγμα αυτό γίνει σαν ένα εύπλαστο ζυμάρι το ρίχνουμε στο τζάκι στην καυτή πλάκα δίπλα από τη φωτιά. 5. Για να γίνει η ζύμη εύπλαστη ίσως να χρειαστεί να προσθέσουμε λίγο νερό ακόμα ή αλεύρι καθώς οι ποσότητες της συνταγής είναι σχετικές και εξαρτώνται και από την ποιότητα του αλευριού που καθορίζει και την απορροφητικότητα του σε νερό. 6. Ψήνεται περίπου σε μισή ώρα και γίνεται ένα καλαμποκίσιο ψωμί
13
Καραβίδες με πατζιά (αγριοσέσκουλα) Οι καραβίδες του γλυκού νερού ήταν άφθονες στην περιοχή των Ιωαννίνων. Υπήρχαν στη λίμνη και στο γύρω ποτάμια Οι νεκρές καραβίδες δεν τρώγονται. Δημιουργούν δηλητηριάσεις
Πηγή εικόνας: https://gre.drinkpinkonline.com/4173009-boiled-crayfish-a-recipe-withphotos-how-to-cook-crayfish-delicious
Υλικά: • • • • • • •
20 - 30 καραβίδες 8 σκελίδες σκόρδο 1 ½ ποτήρι νερού ελαιόλαδο 1 κιλό πατζιά ½ ποτήρι ρύζι 1 ματσάκι δυόσμο αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση 1. Καθαρίζουμε τις καραβίδες. 2. Τα όστρακα και τα πόδια τα βράζουμε και κρατάμε τον ζωμό. Τα όστρακα και τα πόδια τα βράζουμε και κρατάμε τον ζωμό. 3. Πλένουμε τα σέσκουλα, τα κόβουμε και τ' ανακατεύουμε με τα χέρια με αλάτι. Προσθέτουμε τον δυόσμο και τα σκόρδα ψιλοκομμένα. 4. Τα σιγοβράζουμε μαζί με το ρύζι και τον ζωμό που έχουμε κρατήσει από τα όστρακα. 5. Τα βάζουμε σε μια στρώση στην κατσαρόλα και από πάνω προσθέτουμε τις καραβίδες και το λάδι. Πηγή συνταγής: http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=2414
14
Κατσικάκι με πατάτες στη γάστρα
Υλικά: 1. Κατσίκι 5 κιλά(2 μπούτια η μισό κατσικι) 2. 3 κιλά πατάτες μετρίου μεγέθους 3. 2 κ.σ. βούτυρο 4. 1 φλιτζανάκι του καφέ ελαιόλαδο 5. 5. Σκελίδες σκόρδο 6. Αλάτι, πιπέρι, ρίγανη
Εκτέλεση: 1. Πλένουμε το κρέας, το λαδώνουμε και το βουτυρώνουμε εξωτερικά, το αλατοπιπερώνουμε και κάνουμε 6 τρύπες με το μαχαίρι να βάλουμε τα σκόρδα. 2. Το τοποθετούμε στο ταψί με το εξωτερικό μέρος του κρέατος πάνω(να μην καίγεται). 3. Τοποθετούμε τις πατάτες γύρω γύρω καθαρισμένες αλλά ολόκληρες. 4. Ρίχνουμε νερό ώστε το ύψος του στο ταψί να είναι 1 πόντο. 5. Ψήνεται στη γάστρα 2 ώρες
15
Κεφτέδες με λάχανα στο ταψί
Υλικά: Για τους κεφτέδες: • • • • • •
Μισό κιλό κιμά 1 κούπα ψίχα ψωμιού μουλιασμένη και στημένη μαϊντανός ψιλοκομμένος 1 κρεμμύδι ξερό στον τρίφτη 2 αυγά Από μια πρέζα αλάτι, πιπέρι και λάδι
Για τα πράσα: • • •
1 κιλό πράσα κομμένα σε ροδέλες 1 κρεμμύδι χοντροκομμένο 2 πατάτες κυδωνάτες(προαιρετικά) 16
•
Λάδι , αλάτι. πιπέρι
Εκτέλεση: 1. ζυμώνουμε όλα τα υλικά για τους κεφτέδες και αφήνουμε το μείγμα για 30 λεπτά να «ξεκουραστεί». 2. τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι με λίγο λάδι και προσθέτουμε τα πράσα με 1 ποτήρι νερό και τα αφήνουμε να μαραθούν. 3. στρώνουμε τα πράσα στο ταψί με το λίγο νερό που έχουν και από πάνω πλάθουμε και βάζουμε τους κεφτέδες, ανάμεσα από τους κεφτέδες βάζουμε και πατάτες αν θέλουμε. 4. ψήνουμε για 1 ώρα στους 200 βαθμούς
17
Κυπρίνος Πλακί Η λίμνη Παμβώτιδα είχε κυπρίνους.
πηγή εικόνας: http://giagiamairi.dimosbox.gr/2016/01/gribadi-plaki/
Υλικά 1 κυπρίνο 1 ½ έως 2 κιλά περίπου ή δύο μικρότεροι 2 πατάτες κομμένες κυδωνάτες 2 πράσινες πιπεριές 4 κρεμμύδια χοντροκομμένα 4 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο 3 ντομάτες ψιλοκομμένες 1 πράσο ψιλοκομμένο(προαιρετικά) σάλτσα ντομάτας 1 ματσάκι ψιλοκομμένο μαϊντανό 1 κούπα ελαιόλαδο αλάτι, πιπέρι, πάπρικα γλυκιά, 3 φύλλα δάφνης
Εκτέλεση 1. καθαρίζουμε το ψάρι, τα πλένουμε και κάνουμε 2 με 3 χαρακιές πάνω στην κάθε πλευρά. 2. το αλατοπιπερώνουμε εσωτερικά και εξωτερικά τα βάζουμε στο ταψί. 3. ανακατεύουμε σε ένα μπολ όλα τα λαχανικά και τα βάζουμε στο ταψί γύρω από το ψάρι 4. περιχύνουμε το περιεχόμενο του ταψιού με 1 ποτήρι νερό ή αραιώνουμε και τη σάλτσα σε αυτό και με το λάδι 5. ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για μία ώρα περίπου 6, Το φαγητό είναι έτοιμο αν έχουν εξατμιστεί τα υγρά και έχουν ψηθεί τα λαχανικά
18
Λαχανοντολμάδες
Υλικά • • • • • • • • •
2 λάχανα γύρω στα 2.300 γρ. το καθένα 750 γρ. μοσχαρίσιο κιμά 250 γρ. χοιρινό κιμά 2 μέτρια κρεμμύδια 1/2 φλ. ρύζι γλασέ ή καρολίνα 1/2 φλ. ελαιόλαδο 1/2 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο Αλάτι και πιπέρι 1 κ. σούπας φυτίνη για την κατσαρόλα, προαιρετικά
Για την κρέμα αυγολέμονο • • •
2 αυγά 2 λεμόνια 1 κ. σούπας κορν φλάουρ για κάθε ποτήρι ζωμού
Εκτέλεση Ζυμώνουμε όλα μαζί τα υλικά της γέμισης δηλαδή τον κιμά, το κρεμμύδι, το ρύζι, το λάδι, τον μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι και βάζουμε το μείγμα στο ψυγείο μέχρι να το χρειαστούμε. Με ένα μαχαίρι αφαιρούμε το κοτσάνι από το λάχανο. Τοποθετούμε το λάχανο στην κατσαρόλα με την τρύπα από κάτω έτσι ώστε όταν βράζει το νερό να εισχωρεί στο εσωτερικό του και να βράζει και από μέσα. Γεμίζουμε την κατσαρόλα με ζεστό νερό μέχρι να σκεπαστεί το λάχανο. Όταν ξεκινήσει ο βρασμός, χαμηλώνουμε την ένταση για να μην κοχλάζει δυνατά. Τα εξωτερικά φύλλα γίνονται πολύ γρήγορα γι΄αυτό καλύτερα να κατεβάζουμε την κατσαρόλα από την φωτιά, να τα αφαιρούμε προσεκτικά και να συνεχίζουμε το βράσιμο για τα υπόλοιπα. 19
Ξεκινάμε λοιπόν με τα μεγάλα εξωτερικά φύλλα, απλώνοντάς τα όμορφα. Τα χωρίζουμε στην μέση και αφαιρούμε το κεντρικό κοτσάνι. Τοποθετούμε μία ποσότητα από την γέμιση πάνω σε κάθε φυλλαράκι. Διπλώνουμε το φύλλο από αριστερά, δεξιά και από κάτω. Ρολάρουμε μέχρι να τυλιχτεί όλο.
Στρώνουμε στον πάτο της κατσαρόλας για να προστατεύσουμε τους λαχανοντολμάδες την ώρα που θα βράζουν. Τοποθετούμε από πάνω τους ντολμάδες μας, κοντά κοντά για να μην μας ανοίξουν όταν θα βράζουν.
Από πάνω τους σκεπάζουμε μ΄ένα πιάτο και ένα βάρος όπως μια πέτρα ή ένα κομμάτι μάρμαρο. Ρίχνουμε ζεστό νερό και λίγο φυτίνη (προαιρετικά) και λίγο αλάτι. Το νερό να φτάνει στο πιάτο, να σκεπάζει τους λαχανοντολμάδες. Βράζουμε σε μέτρια θερμοκρασία για περίπου μια ώρα. Στη συνέχεια κάνουμε το αυγολέμονο Πηγή: https://cookeatup.com/laxanodolmades-paradosiakoi/
20
Μαμαλίγκα Παρασκευάζονταν σε περιόδους φτώχειας με καλαμποκίσιο αλεύρι και νερό. Αν υπήρχε λάδι ή βούτυρο ή τυρί εντάσσονταν στη συνταγή.
Υλικά: • • • •
1 κιλό καλαμποκίσιο αλεύρι 2 λίτρα νερό 1 πρέζα αλάτι Προαιρετικά λάδι ή βούτυρο, ή τυρί φέτα ή κρεμμύδια τσιγαρισμένα
Εκτέλεση: 1. Βράζουμε σε κατσαρόλα 2 λίτρα νερό 2. Μόλις χοχλάζει ρίχνουμε το αλεύρι όλο μαζί και θα γίνει ένας σβώλος (μπάλα) που τον αφήνουμε να βράσει για μισή ώρα. 3. Βγάζουμε το σβώλο σε ένα μπολ και τον λιώνουμε με το πιρούνι 4. Σε άλλη κατσαρόλα βάζουμε τον λιωμένο καλαμποκίσιο σβώλο ρίχνουμε και νερό ζεστό από την κατσαρόλα που βράσαμε το σβώλο και βράζουμε για λίγο (10 λεπτά) ανακατεύοντας συνέχεια μην κολλήσει ρίχνοντας και το αλάτι ώσπου να γίνει κουρκούτι (κρέμα). 5. Πριν το βγάλουμε από τη φωτιά προαιρετικά ρίχνουμε αλάτι ή βούτυρο ή τσιγαρίζουμε κρεμμύδια και ανακατεύουμε το μίγμα και είναι έτοιμο για φάγωμα. 6. Μπορούμε πάνω στο πιάτο να ρίξουμε φέτα τριμμένη Το πιάτο αυτό τρώγεται ζεστό κυρίως.
21
Μοσχάρι κοκκινιστό με κριθαράκι στην κατσαρόλα Πρόκειται για φαγητό που μαγειρεύονταν και σε καζάνια σε θρησκευτικές γιορτές και σε κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμους, βαπτίσεις κλπ).
Υλικά 1. 1&1/2 κιλό μοσχάρι κομμένο σε μερίδες
22
1. 1 &1/2 κούπες κριθαράκι 3. 2 ξερά κρεμμύδια 4. 2 κ.σ. ντοματοπελτέ 5. από μία πρέζα: αλάτι, πιπέρι μαύρο και πάπρικα γλυκια 6. ½ κούπα λάδι 7. προαιρετικά: 1 κ.σ. βούτυρο, 3 φύλλα δάφνης, καρότα
Εκτέλεση 1. Σοτάρουμε σε κατσαρόλα το μοσχάρι με το λάδι και το βούτυρο. 2. προσθέτουμε τα κρεμμύδια ψιλοκομμένα να τσιγαριστούν λίγο και στη συνέχεια όλα τα υλικά εκτός από το κριθαράκι και τη δάφνη 3. Ρίχνουμε 1&1/2 λίτρο νερό ζεστό και το αφήνουμε να βράσει το κρέας(στην αρχή αν χρειάζεται το ξαφρίζουμε) 4. 10 λεπτά πριν το βγάλουμε από τη φωτιά ρίχνουμε τη δάφνη και το κριθαράκι και ανακατεύουμε να βράσει. 5. Αν χρειαστεί πριν βάλουμε το κριθαράκι προσθέτουμε ζεστό νερό ώστε το φαγητό όταν ολοκληρωθεί να έχει ζωμό
23
Μπακαλιάρος παστός
πηγή εικόνας: https://www.olivemagazine.gr
Ο μπακαλιάρος εκτός από άλλες μέρες, μαγειρευόταν συνήθως σε γιορτές που συνέπιπταν με την νηστεία ( π.χ. Κυριακή των Βαΐων, 25η Μαρτίου) σε διάφορες εκδοχές κυρίως στο φούρνο.
24
Μπακαλιάρος στο φούρνο με λαχανικά
Υλικά 1 φύλλο μπακαλιάρο ξαλμυρισμένο και κομμένο σε μερίδες 2. 1 ½ κιλό λαχανικά διάφορα του κήπου όποια υπάρχουν κάθε φορά στο σπίτι ανάλογα με την εποχή( σέσκουλα, σπανάκι, λάπατα μαϊντανό, πράσο) 3. 3 κρεμμύδια ξερά 4. ½ κούπα λάδι 5. πιπέρι 6. 1 ποτήρι νερό
Εκτέλεση 1. πλένουμε και χοντροκόβουμε τα χόρτα 2. τα τσιγαρίζουμε (σοτάρουμε) με το μισό λάδι και τα 3 κρεμμύδια ώσπου να κάτσουν (μαραθούν) 3. τοποθετούμε στο ταψί τις μερίδες μπακαλιάρου με το δέρμα από την πάνω πλευρά και ανάμεσα τους και πάνω τους τα σοταρισμένα χόρτα 4. ρίχνουμε το υπόλοιπο λάδι, το πιπέρι και ένα ποτήρι νερό(330ml) 5. ψήνουμε σε μέτριο φούρνο 40 με 45 λεπτά περίπου ώσπου να εξατμιστούν τα υγρά
25
Μπακαλιάρος στο φούρνο με ρύζι
πηγη εικόνας: https://ixomageiremata.gr
Υλικά 1 φύλλο μπακαλιάρο ξαλμυρισμένο και κομμένο σε μερίδες 2, ½ κιλό ρύζι 3. 4 κρεμμύδια ξερά 4. ½ κούπα λάδι 5. πιπέρι και πάπρικα γλυκιά 6. ½ κούπα σταφίδες 7. 1 λίτρο νερό
Εκτέλεση 1. κόβουμε τα κρεμμύδια σε λεπτές φέτες και τα σοτάρουμε σε τηγάνι με το λάδι και τα πιπέρια. 2. στρώνουμε το ρύζι στο ταψί και τις σταφίδες και απλώνουμε από πάνω τα σοταρισμένα κρεμμύδια 3. βάζουμε τα κομμάτια του μπακαλιάρου, ρίχνουμε 1 λίτρο νερό και το ψήνουμε σε μέτρια φωτιά για 40 λεπτά. 4. το φαγητό είναι έτοιμο όταν το ρύζι έχει απορροφήσει τα υγρά
26
Μπακαλιάρος στο φούρνο με πατάτες
πηγή εικόνας: http://syntages4u.blogspot.com/2015/04/mpakaliaros-lemonatos-ston-fourno-me.html
Υλικά 1 φύλλο μπακαλιάρο ξαλμυρισμένο και κομμένο σε μερίδες 2, 1 ½ κιλό πατάτες 3. 1 κουταλιά της σούπας ρίγανη 4. ½ κούπα λάδι 5. πιπέρι μαύρο 6. χυμό από ένα λεμόνι 7. 2 ποτήρια νερό περίπου
Εκτέλεση 1. κόβουμε τις πατάτες κυδωνάτες, τις βάζουμε στο ταψί, προσθέτουμε όλα τα υλικά εκτός από το νερό, τις ανακατεύουμε και τέλος τις απλώνουμε στο ταψί 2. βάζουμε ανάμεσά τους τα κομμάτια του μπακαλιάρου 3. ρίχνουμε το νερό (τόσο όσο να μισοσκεπαστούν οι πατάτες) και το ψήνουμε σε μέτρια φωτιά για 50 λεπτά. 4. το φαγητό είναι έτοιμο όταν έχουν εξατμιστεί τα υγρά και έχουν ροδίσει ελαφρώς οι πατάτες
27
Μπακαλιάρος παστός με ξερά κρεμμύδια
Υλικά 1 κιλό μπακαλιάρο παστό ξαρμυρισμένο 1 κιλό κρεμμύδια ξερά Αλάτι, πιπέρι κόκκινο Μαϊντανό, δυόσμο, πράσο 2-3 φύλλα δάφνης 2-3 σκελίδες σκόρδο 2 κουταλιές της σούπας πελτέ ντομάτας ή από φρέσκες ντομάτες 1 φλιτζάνι του τσαγιού ελαιόλαδο.
Εκτέλεση Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε το λάδι, το πράσο ψιλοκομμένο, το μαϊντανό, το δυόσμο και τα αφήνουμε να τσιγαριστούν λίγο. Στη συνέχεια ρίχνουμε τα κρεμμύδια κομμένα σε φέτες. Προσθέτουμε τον πελτέ, τη δάφνη, το αλάτι και το πιπέρι και τα αφήνουμε να πάρουν μια καλή βράση. Όταν τσιγαριστούν όλα μαζί, τα αδειάζουμε σε ένα ταψί και τοποθετούμε πάνω στα κρεμμύδια τον μπακαλιάρο. Ρίχνουμε ένα ποτήρι νερό και τα βάζουμε στο φούρνο. Όταν ο μπακαλιάρος πάρει χρώμα, τον γυρίζουμε κι από την άλλη πλευρά. Αν χρειαστεί κι άλλο νερό, ρίχνουμε αλλά προσοχή, να είναι ζεστό. Πηγή: https://www.kerasovo.gr/localfood
28
Πατατοκεφτέδες
Υλικά για το μίγμα των κεφτέδων: • • • • • • • • • •
1 κιλό πατάτες βραστές ή ψητές και ξεφλουδισμένες 1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο ή στον τρίφτη(στο χοντρό) 5-6 κλαράκια μαϊντανό και 5 άνηθο ψιλοκομμένα 2 κρεμμυδάκια χλωρά ψιλοκομένα 2 αυγά 1 κούπα φέτα τριμμένη 2 κ.σ. γαλέτα τριμμένη ή αλεύρι Από μία πρέζα αλάτι, πιπέρι και ρίγανη 3 κ.σ. ελαιόλαδο προαιρετικά πιπεριές ψιλοκομμένες
Εκτέλεση: 1. Σε ένα μπολ πατάμε με πιρούνι τις πατάτες ή τις σπάμε με τα χέρια μας χωρίς να τις λιώσουμε τελείως(να μένουν και μικρά κομμάτια.
29
2. Προσθέτουμε όλα τα άλλα υλικά στο μπολ και τα ανακατεύουμε με το χέρι μας όπως ζυμώνουμε τον κιμά.
30
3. Αν τους κάνουμε στον φούρνο αρχίζουμε να πλάθουμε τους κεφτέδες λαδώνοντας(με λάδι που έχουμε ρίξει σε ένα πιάτο) πριν τον κάθε κεφτέ τα χέρια μας(να μην κολλάνε) και τους τοποθετούμε σε λαδωμένο ταψί στη σειρά. Ψήνουμε στους 200 βαθμούς για 40 λεπτά (μέχρι να ροδίσουν).
4. Αν τους τηγανίσουμε θα χρειαστούμε λάδι για τηγάνισμα και αλεύρι. Έτσι πλάθουμε τους κεφτέδες, βάζουμε λάδι στο τηγάνι (1 πόντο ύψος) και το αφήνουμε να κάψει. Όταν κάψει κυλάμε έναν ένα τους κεφτέδες στο αλεύρι( τους αλευρώνουμε) και τους βάζουμε στο καυτό λάδι. Μόλις ροδίσουν από την κάτω πλευρά τους αναποδογυρίζουμε να ψηθούν και από την άλλη πλευρά και τους βγάζουμε. Δεν τους στριμώχνουμε στο τηγάνι και σπάσουν αλλά κάνουμε όσες τηγανιές χρειαστεί(προσθέτοντας λάδι) ώσπου να τελειώσει το μίγμα.
Σημείωση:
η συνταγή μπορεί να γίνει και νηστίσιμη αφαιρώντας από μίγμα το τυρί και τα αυγά.
31
Πατατοσαλάτα
Υλικά: • • • • •
5 μέτριες πατάτες βραστές ή ψητές και ξεφλουδισμένες 1 κρεμμύδι ξερό Από μία πρέζα αλάτι, πιπέρι και ρίγανη 3 κ.σ. ελαιόλαδο 5 κλωναράκια μαϊντανό ψιλοκομμένο
Εκτέλεση: 1. Σε ένα μπολ κόβουμε τις πατάτες κομμάτια μεγέθους μπουκιάς με μαχαίρι ή τις πατάμε με πιρούνι χωρίς να τις λιώσουμε τελείως. 2. Κόβουμε και το κρεμμύδι όπως σε ντοματοσαλάτα και το προσθέτουμε μαζί με τα άλλα υλικά στο μπολ και τα ανακατεύουμε ελαφρά.
Σημείωση:
στη συνταγή προστίθενται προαιρετικά και άλλα υλικά ανάλογα με το τι υπήρχε ή υπάρχει σε κάθε σπίτι όπως ελιές, τουρσί, πιπεριές, χλωρά ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια και πράσα ή και αυγό βραστό και τυρί φέτα σε περίοδο μη νηστείας.
32
Πέστροφες τηγανητές
Πηγή εικόνας https://www.ixthiotrofiamilona.com/2016/11/11/syntages/
Υλικά: •
4 πέστροφες
•
4 κ.σ. βούτηρο ή μαργαρίνη
•
Αλάτι, πιπέρι
•
Λάδι για τηγάγι
Εκτέλεση: 1. αλατοπιπερώνουμε τα ψάρια και μέσα στην κοιλιά και τα αφήνουμε 2 ώρες στο ψυγείο να τραβήξει το αλάτι 2. τηγανίζουμε τα ψάρια στο λάδι με τη μισή ποσότητα του βουτύρου σε δυνατή φωτιά. 3. όταν τα βγάλουμε από το τηγάνι καυτά όπως είναι ρίχνουμε από πάνω το υπόλοιπο βούτυρο και τα σερβίρουμε ζεστά
33
Προβατίνα με μακαρόνια
Υλικά 2 κιλά κρέας προβατίνας Ύ του φλιτζανιού τσαγιού λάδι 1 μεγάλο κρεμμύδι 1 πράσο από το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε μόνο το άσπρο Λίγα κλωνάρια μαϊντανό και δυόσμο 2 κουταλιές πελτέ ντομάτας ή 1 φλιτζάνι του τσαγιού χυμό ντομάτας. ½ του κιλού μακαρόνια ό,τι μέγεθος προτιμάτε Αλάτι, πιπέρι κόκκινο και μαύρο.
Εκτέλεση Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε λάδι, το κρέας κομμένο σε μερίδες, το κρεμμύδι και το πράσο ψιλοκομμένα και τα τσιγαρίζουμε.Μετά ρίχνουμε το μαϊντανό, το δυόσμο, τον πελτέ αραιωμένο με νερό, το αλάτι και το πιπέρι. Όταν πάρουν όλα μαζί μια βράση, προσθέτουμε τόσο νερό ώστε να σκεπαστεί το κρέας. Το αφήνουμε να βράσει προσθέτοντας συνεχώς νερό. Η προβατίνα έχει σχετικά σκληρό κρέας και αργεί να βράσει.‘Όταν το κρέας είναι έτοιμο και το νερό το σκεπάζει, ρίχνουμε τα μακαρόνια σπασμένα.Τώρα τα βράζουμε όλα μαζί για 15 λεπτά.Το φαγητό αυτό τρώγεται ζεστό. Πηγή: https://www.kerasovo.gr/localfood
34
Προβατίνα στο φούρνο με πατάτες
Υλικά 1,5 κιλό κρέας από χεράκι προβατίνα λεπτοκομμένο 1 κιλό πατάτες καθαρισμένες χυμό από 2 λεμόνια 2 σκελίδες σκόρδο 1 Καρότο σε φέτες 1 πιπεριά σε κομμάτια 5;6 ντοματίνια. πιπέρι αλάτι λίγο ελαιόλαδο. νεράκι τόσο οσο να σκεπάζει το φαγητό ΕΚΤΕΛΕΣΗ Βάζετε το κρέας με τις πατάτες μέσα στο ταψί αλατοπιπερώνετε και ψιλοκόβετε το σκόρδο και το καρότο την πιπεριά τα ντοματινια.. στύβετε τα λεμόνια και ρίχνετε .. στην συνέχεια ρίχνετε το νεράκι ..σκεπάζετε με λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο και αφήνετε το φαγητό να βράσει καλά και να ψηθεί το κρέας, όταν το κρέας ψηθεί και είναι πολύ μαλακό τότε ανοίγετε το αλουμινόχαρτο για να κάνουν χρώμα οι πατατούλες ,ψήνετε στους 220 βαθμούς σε αντιστάσεις. https://www.xrysessyntages.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CF%84% CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%B7%CF%84%CF%8C-%CE%BB/ 35
Τσίμες στο ταψί
Πηγή εικόνας: https://typos-i.gr/article/ki-omws-h-tsima-den-e3afanisthke
Οι τσίμες ήταν ψάρι της λίμνης μικροσκοπικό σαν αθερίνα περίπου. Εκτός από τηγανιτές γίνονταν και ψητές στο φούρνο.
Υλικά: • • • • • •
1 κιλό τσίμες 1 κούπα καλαμποκάλεύρο Μισή κούπα λάδι Αλάτι Πιπέρι 1 κρεμμύδι προαιρετικά
Εκτέλεση: 1. καθαρίζουμε τα ψάρια να βγουν τα εντόσθια πιέζοντας ελαφρά την κοιλιά 2. τα πλένουμε, τα σουρώνουμε και τα ανακατεύουμε με το αλεύρι το αλάτι , το λάδι και το κρεμύδι 3, τα απλώνουμε σε λαδωμένο ταψί και ψήνουμε στους 180 βαθμούς για μισή ώρα περίπου ώσπου να ροδίσουν τα ψάρια.
36
Τσουκνίδες αλευρωμένες Η συνταγή δίνεται αλάδωτη καθώς το φαγητό αυτό τρωγόταν συνήθως τη Μεγάλη Παρασκευή ή του Σταυρού όπου τις μέρες αυτές οι άνθρωποι νήστευαν και το λάδι. Πρόκειται και για συνταγή που εκτελούνταν την περίοδο της κατοχής που οι τροφές ήταν δυσεύρετες.
Υλικά: • • • • •
Μισό κιλό τσουκνίδες(τα τρυφερά μέρη όπως οι κορυφές και πάνω φύλλα του φυτού) 1 &1/2 λίτρα νερό 1 κούπα καλαμποκάλευρο 1 κ.γ. αλάτι Λίγο πιπέρι προαιρετικά
Εκτέλεση: 1. Πλένουμε με γάντια ή με τρυπητή κουτάλα τις τσουκνίδες ώστε να προφυλάξουμε τα χέρια και τις κόβουμε 1 πόντο περίπου(όπως κόβουμε τα λάχανα για πίτα). 2. Βάζουμε στην κατσαρόλα το 1 λίτρο νερό και τις τσουκνίδες μαζί να βράσουν(για να μην χάσουν το χρώμα τους) προσθέτοντας και το αλατοπίπερο. 3. Σε 20 λεπτά με μισή ώρα θα έχουν βράσει. Τότε διαλύουμε το καλαμποκάλευρο στο μισό λίτρο νερό με πιρούνι ή σύρμα και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα που βράζουν οι τσουκνίδες ανακατεύοντας καλά και συνέχεια μην κολλήσει το αλεύρι στον πάτο της κατσαρόλας. 4. Όταν όλο το μίγμα της κατσαρόλας πάρει μία βράση και έχει την υφή ενός αραιού χυλού το φαγητό είναι έτοιμο και το βγάζουμε από τη φωτιά. Τρώγεται και με λεμόνι.
Σημείωση: Αν το θέλουμε με λάδι προς το τέλος του βρασμού ρίχνουμε 5 με 6 κουταλιές. Σε πολλά σπίτια τσιγάριζαν και κρεμμύδια με το λάδι σε ένα τηγάνι και το έριχναν στην κατσαρόλα λίγο πριν βγει από τη φωτιά
37
Χέλι με σπανάκι στο φούρνο
πηγή εικόνας: https://www.facebook.com/ntrampatovarestaurant/posts/1903753693239012
Υλικά: • • • • • • •
1 χέλι χοντρό 1 ½ - 2 κιλά 2 κιλά σπανάκι Από 1 ματσάκι μαϊντανό, άνηθο και φρέσκα κρεμμυδάκια 2 κρεμμύδια ξερά Αλάτι χοντρό Πιπέρι 1 κούπα λάδι
Εκτέλεση: 1. Καθαρίζουμε το χέλι (βγάζουμε τα εντόσθια), το πλένουμε και του ρίχνουμε αλάτι χοντρό εξωτερικά να «μαζέψει» το σάλιο και το αφήνουμε μισή ώρα να κάτσει. Μετά το πλένουμε και το κόβουμε ροδέλες. 2. Τσιγαρίζουμε σε κατσαρόλα το σπανάκι με το λάδι και το ξερό κρεμμύδι και μετά ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι, τα μυρωδικά και ένα ποτήρι νερό. Τα βράζουμε μέχρι να κοχλάξουν (2΄- 3΄) 3. Στρώνουμε τα λαχανικά σε ένα ταψί με τα υγρά τους, από πάνω βάζουμε τις ροδέλες χελιού και ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για 40΄
38
Χέλι στην κεραμίδα
Υλικά • • • • • • •
1 χέλι λίγο ζυμάρι (αλεύρι, νερό) δάφνη λίγο λάδι αλάτι, πιπέρι 1 κεραμίδι 1 λαδόκολλα
Εκτέλεση Στο κεραμίδι βάζουμε ζυμάρι και στις δύο πλευρές. Βγάζουμε το δέρμα του χελιού και το χαράζουμε βαθιά, ενώ στις χαρακιές βάζουμε από ένα φύλλο δάφνης. Αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε το λάδι. Σκεπάζουμε με τη λαδόκολλα και το ψήνουμε για 1½ ώρα. http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=2414
39
Χοιρινό με λάχανο
ΥΛΙΚΑ 1 κιλό χοιρινό 1 λάχανο 1 1/2 κιλό περίπου 1 κρεμμύδι ξερό τριμμένο στον τρίφτη 1 φλυτζάνι τσαγιού ελαιόλαδο 1 κσ πάστα ντομάτας αλάτι-πιπέρι-μπούκοβο Χυμός λεμονιού ΕΚΤΕΛΕΣΗ Κόβουμε το κρέας σε μερίδες και το ξεβράζουμε. Τσιγαρίζουμε τα κρεμμύδια στην κατσαρόλα. Σωτάρουμε το κρέας, το κρεμμύδι και ρίχνουμε την πάστα ντομάτας, το αλατοπίπερο και 2 κούπες νερό. Αφήνουμε το φαγητό να βράσει σε χαμηλή φωτιά και λίγο πριν μαλακώσει τελείως το κρέας, προσθέτουμε το λάχανο κομμένο, 2 κουπες νερό, το μπούκοβο, το λεμόνι και λίγο αλάτι ακόμα. Μόλις μαλακώσει το κρέας μας το φαγητό είναι έτοιμο.https://www.xrysessyntages.gr/%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B7% CE%BC%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CF%89%CE%BD/ 40
Χριστουγεννιάτικα Γιαννιώτικα Φαγητά ΤΙ ΜΑΓΕΙΡΕΥΑΝ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Οι μητέρες μας τις ημέρες των Χριστουγέννων, άρχιζαν τις προετοιμασίες των φαγητών 3 μέρες πριν από τις 25 Δεκεμβρίου. Η πρώτη φροντίδα, ήταν να κόψουν τον κιμά. Αγόραζαν κρέας από μεγάλα ζώα και φρόντιζαν να έχει πάχος, δηλαδή ξίγκια . Το έβαζαν επάνω στο κούτσουρο, και με το μπαλτά η κιφτεντένι ,όπως το έλεγαν, το κοπανούσαν πολλές φορές μέχρι να γίνει κιμάς. Για τα γιαπράκια ,ακολούθως έβαζαν ρύζι , μαϊντανό κρεμμύδι, αλάτι, πιπέρι και τα ζύμωναν όλα μαζί . Στη συνέχεια ζεματούσαν το λάχανο για να τυλίγουν εύκολα το φύλο με τον κιμά και να γίνει το γιαπράκι .
Γιαπράκια Για τις ημέρες αυτές δεν περιορίζονταν μόνο σε ένα φαγητό αλλά και σε άλλα όπως πρασοσέλινο και πατσιά. Το πρασοσέλινο αφού έκαναν το κρέας μερίδες , το οποίο ήταν πάντα από τράγο η γίδα , (σήμερα το κάνουν με χοιρινό) ,έριχναν αλάτι πιπέρι και βούτυρο. Όταν έβραζε το αφήναν λίγο να χάσει θερμοκρασία και το αυγόκοβαν.
Πρασοσέλινο 41
Εκτός από αυτά τα δύο φαγητά, έφταναν και πατσιά.
Πατσάς Ο πατσάς για να γίνει χρειαζόταν πολλές ώρες απασχόληση. Είχαμε 3 ειδών πατσιά. 1ον πατσάς από κοιλιές μικρών αρνιών , οι οποίες γινόταν με ποδαράκια , και αυτές από αρνάκια του γάλακτος . Ήθελαν πρώτα ζεμάτισμα για να καθαρίσουν από το μέσα μέρος και να ξυριστούν με το μαχαίρι, μέχρι να ασπρίσουν σαν πετσέτες. Το ίδιο ήθελαν και τα ποδαράκια. Ζεμάτισμα να φύγει το τρίχωμα, βγάλσιμο των παπουτσιών και καψάλισμα για να μην έχουν καθόλου τρίχες, και μετά ξέπλυμα και βράσιμο με αλάτι και βούτυρο. Στο σερβίρισμα με ξύδι η σκορδαλιά. 2ον κοιλιές από μεγαλύτερα ζώα, αρνιά ή κατσίκες. Και αυτές ήθελαν την ίδια διαδικασία με τις μικρές κοιλίτσες. 3ον πατσάς από μοσχαρίσια πόδια και μοσχαρίσιο κεφάλι. Αυτό το είδος του πατσιά είναι ο πιο εύκολος ο όποιος και δεν μυρίζει .Εάν δεν έβρισκαν κεφάλι από μοσχάρι, έβαζαν από τράγο η μοσχαρίσιο κρέας. Αυτά τα φαγητά για να γίνουν μέσα σε μια ημέρα ,δηλαδή την παραμονή , δεν έφτανε μόνο το μέρος της κουζίνας που μαγείρευαν με ξύλα. Χρησιμοποιούσαν και την φουφού. Άλλο ένα φαγητό που έφτιαχναν ήταν η μανέστρα. Κοτόπουλο με ρύζι αυγοκομμένο, το οποίο το τρώγαμε μόλις γυρνούσαμε από την εκκλησία το πρωί των Χριστουγέννων . Ξενόφερτες συνταγές και έθιμα όπως γαλοπούλες ούτε καν τα πλησίαζαν. Αρχές του ΄60 άρχισαν να μαγειρεύουν και χοιρινό αλλά δεν γνώριζαν τον σωστό τρόπο και αφήναν όλο το λίπος που είχε επάνω, με αποτέλεσμα να παθαίνουν γαστρεντερικές διαταραχές. Φυσικά τα γιαπράκια ,το πρασοσέλινο και ο πατσάς γινόταν ποιο εύγευστος με γνήσιο ντόπιο κρασάκι που ερχόταν από τα γύρο χωριά και το πουλούσαν μπακάλικα και κρασοπλιά της πόλης μας https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1324006804736992& id=100013830542620
42
Πίτες
Πηγή εικόνας: https://craftaholic.gr/2015/04/20/my-greatgrandmas-onion-pie/
Πηγή εικόνας:https://www.irinishomestylecooking.gr/2019/10/blog-post_29.html
43
Γαλατόπιτα Πηγή: https://www.kerasovo.gr/localfood
Υλικά 1 κιλό αλεύρι 1 λίτρο γάλα 5 αυγά 1 φλιτζάνι σιμιγδάλι ψιλό 300 γραμμ. τυρί φέτα 1 φλιτζάνι του τσαγιού ελαιόλαδο αλάτι και λίγο πιπέρι
44
Εκτέλεση Σε μια λεκάνη ρίχνουμε τα 750 γραμμ. αλεύρι , ανοίγουμε σ’ αυτό μια λακουβίτσα και μέσα ρίχνουμε 2 ποτήρια νερό, 2 κουταλιές της σούπας λάδι και αλάτι. Ζυμώνουμε καλά το μίγμα και όταν γίνει μια ζύμη που να πλάθεται καλά , την αφήνουμε να ξεκουραστεί. Το υπόλοιπο αλεύρι θα το χρειαστούμε να αλευρώνουμε τα φύλλα όταν τα ανοίγουμε. Γέμιση Βράζουμε το γάλα και βγάζουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά. Χτυπάμε σ’ ένα μπολ τα αυγά. Προσθέτουμε το σιμιγδάλι, το αλάτι και λίγο πιπέρι. Τα ρίχνουμε όλα μαζί στο γάλα και ανακατεύουμε καλά μέχρι να γίνει κρέμα. Τώρα ρίχνουμε τη φέτα. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 8 μπαλάκια και τα ανοίγουμε φύλλο. Λαδώνουμε ένα ταψί Νο 34 και στρώνουμε 4 φύλλα, ρίχνουμε την κρέμα και από πάνω βάζουμε τα άλλα 4 φύλλα. Κάθε φύλλο πριν το στρώσουμε το αλείφουμε με λάδι. Ψήνουμε την πίτα στους 180 βαθμούς για μια ώρα. Αν θέλετε ανάμεσα στα φύλλα ρίχνετε τυρί.
45
Ζυμαρόπιτα
Υλικά •
500 γρ.αλεύρι για όλες τις χρήσεις
•
150 γρ.ελαιόλαδο
•
150 mlφρέσκο γάλα πλήρες
•
200 mlνερό
•
1 αυγό
•
250 γρ.τυρί φέτα
•
1 κ.γ.αλάτι
Εκτέλεση 1. Λαδώνουμε το μεγάλο ταψί του φούρνου (30 Χ 38εκ), προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200° C και βάζουμε το ταψί να ζεσταθεί. Σε ένα μεγάλο μπολ ρίχνουμε το αλεύρι και το αλάτι και ανακατεύουμε 2. Κάνουμε μια λακουβίτσα στη μέση και προσθέτουμε το αυγό, το γάλα και σταδιακά το νερό (200 ml) 3. Ανακατεύουμε κυκλικά προσπαθώντας σταδιακά να ενσωματώσουμε το αλεύρι με τα υπόλοιπα υλικά και να γίνει ένας ομοιόμορφος χυλός
46
4. Εάν δεν ανακατεύεται εύκολα επειδή είναι πολύ πηχτός προσθέτουμε και τα υπόλοιπα 50 ml νερό 5. Προσθέτουμε τη μισή ποσότητα του ελαιόλαδου και 200 γρ. φέτα θρυμματισμένη 6. Αδειάζουμε το χυλό στο ζεσταμένο ταψί, θρυμματίζουμε επάνω στην επιφάνεια την υπόλοιπη φέτα (50 γρ.) και ραντίζουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο 7. Ψήνουμε για 45 λεπτά μέχρι να ροδίσει ελαφρώς η επιφάνεια Πηγή: https://alevri.com/recipes/ipeirotiki-zymaropita
47
Κοθρόπιτα
Υλικά • • • • • •
5 φύλλα ανοιγμένα ή έτοιμα 1 μεγάλο κρεμμύδι κομμένο καρέ (κυβάκια) 250 γρ λευκό κρασί 1,5 κιλό ζυγούρι κομμένο σε μπουκιές 500 γρ. ρύζι νυχάκι Το ζουμί από το κρέας, όταν το βράσουμε
Εκτέλεση Προετοιμασία του κρέατος Τσιγαρίζουμε το κρέας στην ανοιχτή χύτρα ταχύτητος μαζί με το κομμένο κρεμμύδι μέχρι να ροδίσει. Σβήνουμε με λευκό κρασί και αλατοπιπερώνουμε. Προσθέτουμε νερό στην κατσαρόλα, τόσο ώστε να σκεπαστεί το κρέας + 3-4 δάκτυλα επιπλέον. Βράζουμε στην κλειστή χύτρα ταχύτητος για περίπου μία ώρα. Μόλις το κρέας βράσει, το αφαιρούμε από την κατσαρόλα με τρυπητή κουτάλα ώστε να πάρουμε και τα κοκαλάκια που τυχόν έχουν μείνει στον ζωμό. Παρασκευή της πίτας Στρώνουμε τα 5 φύλλα στο ταψί λαδώνοντάς τα ενδιάμεσα. Προσέχουμε να περισσεύουν περιμετρικά του ταψιού τουλάχιστον 10 εκατοστά. Στρώνουμε το ρύζι στο ταψί και βάζουμε περιμετρικά τα 2/3 της ποσότητας του κρέατος και το υπόλοιπο το βάζουμε διάσπαρτο μέσα στην πίτα. Τυλίγουμε κυλινδρικά το τμήμα των φύλλων που είχε περισσέψει περιμετρικά, βάζοντας μέσα τα κομμάτια του κρέατος, σχηματίζοντας έτσι τον κόθρο. Περιχύνουμε την πίτα με το ζωμό του κρέατος που έμεινε στην χύτρα, προσέχοντας να μην κάνουμε τρύπες στο ρύζι. Προτιμούμε να χρησιμοποιούμε κουτάλι για το σκοπό αυτό. Ψήνουμε στους 200οC για 10 λεπτά και στη συνέχεια κατεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 170 οC – 180 οC και ψήνουμε για άλλα 40 λεπτά περίπου. Πηγή: https://www.gnoristetinellada.gr/paradosi/kouzina/1482-ipeirotiki-kothropita 48
Κολοκυθόπιτα γλυκιά
Υλικά για το φύλλο (8 στο σύνολο) 700 γραμμάρια αλεύρι Νερό (όσο πάρει) Λάδι Λίγο αλάτι
Για τη γέμιση 1 μεγάλο κολοκύθι η 1.200 γραμμάρια κολοκυθάκια 1 κούπα τσαγιού σταφίδες 1 κούπα τσαγιού καρύδι 1 κούπα ζάχαρη 1 κουταλιά κανέλα 1 φλυτζάνι μουσκεμένο ρύζι 1 1/2 κούπα λάδι
Εκτέλεση Τρίβουμε το κολοκύθι (η τα κολοκυθάκια) στον τρίφτη από το προηγούμενο βράδυ και το βάζουμε στο σουρωτήρι όλη νύχτα. Την επόμενη αναμειγνύουμε κολοκύθι, μαύρες σταφίδες και το λάδι. Φτιάχνουμε 8 φύλλα, στρώνουμε τα 3 κάτω σε λαδωμένο ταψί, ρίχνουμε 1/3 από το μείγμα και πασπαλίζουμε πάνω τη ζάχαρη και κανέλα. Στρώνουμε δύο φύλλα, ρίχνουμε ο,τι έχει μείνει από το μείγμα, το σκεπάζουμε με ένα φύλλο. Ψήνουμε σε μέτριο φούρνο ώσπου να πάρει χρώμα. Αφού κρυώσει πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη. Πηγή: http://ipeirotikes-pites.blogspot.com/2013/08/blog-post.html
49
Κολοκυθόπιτα γλυκιά 2η συνταγή
Υλικά για το φύλλο ( 8 φύλλα στο σύνολο.) 520 γραμμάρια αλεύρι σκληρό 45 γρ. καλαμποκέλαιο 2 κ. σ. τσίπουρο Αλάτι 195 ml χλιαρό νερό, Ελαιόλαδο για τα φύλλα Για την γέμιση Περίπου μισή μεγάλη κολοκύθα, 1 φλιτζάνι τσαγιού σταφίδες, 1 φλιτζάνι τσαγιού καρύδι χοντροκομμένο, 4-5 κ.σ καστανή ζάχαρη Κανέλα Σουσάμι καβουρδισμένο και αλεσμένο περίπου ¾ του φλιτζανιού 1 φλιτζανάκι του καφέ μουσκεμένο ρύζι
50
Ελαιόλαδο για τη γέμιση (περιπου 6-7 κ.σ γεμάτες ), λίγο σιμιγδάλι
Εκτέλεση Η προετοιμασία αρχίζει από την προηγούμενη μέρα… θα χρησιμοποιήσουμε μισή μεγάλη κίτρινη κολοκύθα, αφαιρούμε τους σπόρους της κολοκύθας τους οποίους μπορούμε να τους πλένουμε , να τους στραγγίσουμε και να τους αφήσουμε στον ήλιο να στεγνώσουν η να τους αλατίσουμε η αν τους προτιμούμε ανάλατους να τους απλώσουμε σε ένα ταψί και να τους ψήσουμε στο φούρνο της κουζίνας μας, είναι πολύ ωραίοι και τρώγονται ευχάριστα…. Καθαρίζουμε εσωτερικά την κολοκύθα από τις ίνες (αυτές τις κίτρινες που είναι σαν κλωστές) που πιθανόν έχουν μείνει όταν αφαιρέσαμε τους σπόρους… αρχίζουμε με ένα κουτάλι της σούπας να σκάβουμε την κολοκύθα και να παίρνουμε τη σάρκα της (δεν την τρίβουμε) στον τρίφτη. Στη συνέχεια τη βάζουμε στο σουρωτήρι όλη νύχτα να βγάλει τα υγρά της…
Tην επόμενη μέρα Ρίχνουμε μια πρέζα αλάτι και πιέζουμε ώστε να φύγουν όσα υγρά έχει ακόμη. Σε ένα μπολ βάζουμε νερό και μουσκεύουμε το ρύζι, το αφήνουμε μέχρι να ετοιμάσουμε τα υπόλοιπα υλικά μας. Χοντροκοβουμε με το μαχαίρι (οχι στο multi) τα καρύδια και τα ρίχνουμε σε ένα μπολ…….. βάζουμε στο τηγάνι το σουσάμι και το καβουρδίζουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά ( στο 7), καθώς το καβουρδίζουμε αρχίζει και παίρνει χρώμα……… προσέχουμε μην μας πάρει σκούρο χρώμα και μας καεί……… στη συνεχεία το αλέθουμε στο multi να βγάλει το άρωμα του και το ρίχνουμε μέσα στο μπολ με τα καρυδιά, στο ίδιο μπολ προσθέτουμε τις σταφίδες και τις 4-5 κ.σ ζάχαρη. Ανακατεύουμε σε ένα άλλο μεγαλύτερο γυάλινο μπολ μεταφέρουμε τη στυμμένη κολοκύθα και ρίχνουμε το μουσκεμένο ρύζι (αφού το σουρώσουμε)….. αφήνουμε το μπολ με την κολοκύθα και το ρύζι και το μπολ με τα καρύδια τις σταφίδες και το σουσάμι στην άκρη και ετοιμάζουμε τη ζύμη για τα φύλλα. 51
Σε μία λεκάνη ρίχνουμε το αλεύρι, το αλάτι, το ελαιόλαδο, το τσίπουρο και τα ανακατεύουμε μέχρι να γίνουν σαν βρεγμένη άμμος. Στη συνεχεία ρίχνουμε το νερό σιγα- σιγα και ζυμώνουμε μέχρι να πάρουμε μια εύπλαστη ζύμη που να μην κολλάει στα χεριά και αφήνουμε τη ζύμη για μια ώρα να ξεκουραστεί.
στη συνεχεία κόβουμε τη ζύμη σε οκτώ κομμάτια και πλάθουμε 8 μπαλάκια, τα περνάμε με ελαιόλαδο και Όση
ώρα
ξεκουράζεται
τα αφήνομε να ξεκουραστούν για άλλη μια ώρα…… η
ζύμη
μας
ετοιμάζουμε
τη
γέμιση
……
αδειάζουμε το μπολ με τα καρύδια τις σταφίδες και το σουσάμι μέσα στο μεγαλύτερο μπολ με την κολοκύθα και το ρύζι…. προσθέτουμε το ελαιόλαδο και ανακατεύουμε……… η γέμιση είναι έτοιμη, αν δούμε ότι έχει λίγα υγρ ά πασπαλίζουμε Ανοίγουμε
με τα
φύλλα
μας
λίγο και
στρώνουμε
σιμιγδάλι. την
κολοκυθόπιτα.
Θα ανοίξουμε 8 φύλλα, ανοίγουμε τα πρώτα τέσσερα φύλλα που θα στρώσουμε στο ταψί μας. Κάθε φύλλο το περνάμε με ελαιόλαδο, μετά το τέταρτο φύλλο απλώνουμε τη γέμιση, πασπαλίζουμε με κανέλα, ανοίγουμε και τα άλλα τέσσερα φύλλα και τα στρώνουμε πάνω από την γέμιση. Περνάμε και το τελευταίο φύλλο με ελαιόλαδο και χαράζουμε την πίτα σε κομμάτια την ραντίζουμε με λίγο νερό, και την ψήνουμε σε μέτριο φούρνο (200ο) στις αντιστάσεις ώσπου να πάρει χρώμα… μπορείτε να τις ρίξετε και σουσάμι αν σας αρέσει……
https://xrysoskoufaki.gr/%CE%B7%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CF%8E%CF%84 %CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B3%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CF%85%CE%B8%CF%8C%CF%80%CE%B 9%CF%84%CE%B1/
52
Κοσμιρή Εύκολη και νόστιμη κουρκουτόπιτα από την Ήπειρο
Υλικά συνταγής: • 3 φλυτζάνια αλεύρι. • 4 αυγά. • 1 λίτρο φρέσκο γάλα. • 1/2 κιλό τυρί φέτα. • Αλάτι. – Πιπέρι. • Ελαιόλαδο για το ταψί. * Σημείωση: Τα προαναφερθέντα υλικά αφορούν ταψί, το οποίο έχει μεσαίο μέγεθος.
Εκτέλεση συνταγής o Χτυπάμε με σύρμα, τα αυγά, με το γάλα. o Βάζουμε αλάτι και πιπέρι. o Προσθέτουμε λίγο – λίγο, το αλεύρι. Σκοπός είναι να γίνει σαν χυλός. (σ.σ. δηλαδή όπως στις τηγανίτες). 53
o Σπάμε με τα χέρια μας, το τυρί.
o Προθερμαίνουμε το φούρνο μας στους 200 βαθμούς Κελσίου. o Βάζουμε λάδι στο ταψί μας και το τοποθετούμε στο φούρνο για να κάψει καλά. o Προσθέτουμε τον χυλό. o Ψήνουμε ανάλογα, με τον φούρνο, μέχρι να πάρει, το επιθυμητό χρώμα. https://www.enimerotiko.gr/syntages/pita-kosmiri-eykoli-kai-nostimi-koyrkoytopitaapo-tin-ipeiro-gia-na-fate-kati-stagrigora/?fbclid=IwAR1UzPrdjNGKNTsOIqc9uVMns30txMbCXEypg_iLPfNqPwUIQumz Vtqgowg
54
Κρεασόπιτα
Υλικά: Για το φύλλο: • • • • •
6 κούπες αλεύρι 1 κ.γ. αλάτι Λίγο ξίδι Λάδι Χλιαρό νερό
Για τη γέμιση: • • • •
3 κιλά προβατίνα 2 κρεμμύδια 4 κούπες Ρύζι Αλάτι-πιπέρι
Εκτέλεση: 1. για τα φύλλα ανακατεύουμε όλα τα υλικά μέχρι να γίνει ζυμάρι που δεν κολλάει στα χέρια 2. πλάθουμε 6 φύλλα και τα βάζουμε σε στρογγυλό ταψί να προεξέχουν, λαδωμένα γύρω γύρω.
55
3. τσιγαρίζουμε το κρέας με το κρεμμύδι και το βράζουμε ώσπου να γίνει μαλακό να τρώγεται 4. βάζουμε το κρέας γύρω στο ταψί και στο κέντρο και σκεπάζουμε με το φύλλο που προεξέχει στις άκρες γύρω γύρω το κρέας σαν φωλιά.
5. ψήνουμε σε δυνατό φούρνο στους 220 βαθμούς για 10 λεπτά. 6 έχουμε βράσει το ρύζι μέχρι να σκάσει λίγο, βγάζουμε το ταψί από το φούρνο και απλώνουμε το ρύζι, ρίχνουμε και το ζωμό από το κρέας σουρωμένο και ψήνουμε στους 180 βαθμούς μέχρι να κοκκινίσουν τα φύλλα και το ρύζι να «πιεί» το νερό.
56
Λαχανόπιτα
πηγή εικόνας: https://www.facebook.com/XorioMouSeNostalgisa/photos/pcb.420565672817312/420559122817 967
Υλικά: • • • • • • • • •
1 κιλό λαχανικά κήπου (Σπανάκι, σέσκουλα, λάπατα κ.ά) 1 Κρεμμύδι χλωρό και ένα πράσο ψιλοκομμένα Μαϊντανός 1 κούπα ρύζι ή τραχανά ή μισό φλιτζάνι καλαμποκάλευρο 1 κούπα ελαιόλαδο 300 γρ. φέτα Αλάτι Μαύρο Πιπέρι 5 φύλλα για πίτα
Προετοιμασία: • •
• •
Πλένουμε, στύβουμε και κόβουμε τα λαχανικά(ένα πόντο) σε μία λεκάνη. Προσθέτουμε το μισό λάδι. Τη φέτα τριμμένη (πατημένη με πιρούνι σε ψίχουλα), το αλατοπίπερο και την κούπα με το ρύζι ή όποιο υλικό έχουμε επιλέξει να «τραβάει» τα υγρά. Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά της λεκάνης να γίνουν ένα μείγμα Αλείφουμε με ελαιόλαδο από τη μισή κούπα που κρατήσουμε το ταψί και στρώνουμε τα 2 φύλλα . 57
• • •
Απλώνουνε ομοιόμορφα το μείγμα λαχανικών Στη συνέχεια κλείνουμε από πάνω με τα υπόλοιπα 3 φύλλα τα οποία επίσης προσεκτικά αλείφουμε με λάδι. Ψήνουμε την πίτα για 50 λεπτά σε προθερμασμένο στους 200 βαθμούς
58
Μακαρονόπιτα Ηπειρώτικη
Συστατικά: 300 γραμμάρια μακαρόνια (περίπου 2/3 ενός πακέτου), σε οποιοδήποτε σχήμα θέλετε 300 γραμμάρια φέτα (σκέτη ή ανακατεμένη με άλλα τριμμένα τυριά) 4 αυγά χτυπημένα 3 κουταλιές της σούπας βούτυρο 8 φύλλα κρούστας ½ φλιτζάνι ελαιόλαδο και λιωμένο βούτυρο αναμιγμένα 2 αυγά και ½ φλιτζάνι γάλα για επικάλυψη
Οδηγίες: Βράζουμε τα μακαρόνια μέχρι να μαλακώσουν λίγο και όχι να παραβράσουν και τα σουρώνουμε. Ανακατεύουμε σε αυτά τα 3 κουτάλια της σούπας βούτυρο, τα αυγά και το τυρί. Απλώνουμε σε ένα λαδωμένο ταψί 3 φύλλα αλειμμένα με το λάδι-βούτυρο ανάμεσα. Απλώνουμε το μισό από το μείγμα μακαρονιών πάνω στο φύλλο και τοποθετούμε άλλα 2 φύλλα πάνω από τα μακαρόνια αλειμμένα ανάμεσα με το λάδι-βούτυρο. Απλώνουμε τα υπόλοιπα μακαρόνια πάνω από αυτή τη στρώση και τα υπόλοιπα 3 φύλλα πάνω από τα μακαρόνια. Κόβουμε τις επάνω στρώσεις φύλλου σε μερίδες. Χτυπάμε τα υπόλοιπα 2 αυγά και το γάλα μαζί και τα περιχύνουμε πάνω από την πίτα. Ψήνουμε σε μέτρια φωτιά για περίπου 40-45 λεπτά μέχρι να ροδίσει. Την αφήνουμε να κρυώσει λίγο πριν την κόψουμε και τη σερβίρουμε.
Πηγή: https://www.gourmed.gr/syntages/makaronopita-ipeirotiki?tid=1550
59
Μπαμπανάτσα
Πρόκειται για μια παρασκευή που μοιάζει με τη ζυμαρόπιτα με τη διαφορά ότι δεν έχει γάλα και το αλεύρι είναι από καλαμπόκι. Σε περιόδους πείνας μαγειρεύονταν και είχε τη χρήση ψωμιού καλαμποκίσιου όταν δεν υπήρχε σιτάρι με υλικά νερό, αλεύρι και αλάτι. Σε περιόδους νηστείας είχε τη μορφή πίτας αφού παραλείπονταν το αρτύσιμα υλικά.
Υλικά: • • • • • • •
1 και μισό κιλό αλεύρι καλαμποκίσιο 800 γραμμάρια νερό Αλάτι Πιπέρι 2 ή 3 αυγά Τυρί φέτα τριμμένη 200 γρ. περίπου 1 φλ. του καφέ λάδι
Εκτέλεση: 1. Βάζουμε σε μία λεκάνη το αλεύρι και το αλάτι 2. Ρίχνουμε και το νερό κρύο λίγο λίγο και το ανακατεύουμε ώστε να γίνει ένας πηχτός χυλός. 3. Προσθέτουμε το μισό λάδι, το πιπέρι και τα αυγά χτυπημένα και ανακατεύουμε να πάνε παντού. 4. Πατάμε τη φέτα με ένα πιρούνι και τη βάζουμε στο μίγμα 5. Λαδώνουμε ένα μέτριο ταψί, απλώνουμε το μίγμα και το ψήνουμε στους 200 βαθμούς για 40 λεπτά
60
Μπατσαριά νηστήσιμη Υλικά: • • • • • • •
1 κιλό λαχανικά κήπου (Σπανάκι, σέσκουλα, λάπατα κ.ά) 1 Κρεμμύδι χλωρό και ένα πράσο ψιλοκομμένα Μαϊντανός μισό φλιτζάνι καλαμποκάλευρο 1 κούπα ελαιόλαδο Αλάτι Μαύρο Πιπέρι
Για το κουρκούτι: • • •
2 κούπες καλαμποκάλεύρο 1 κούπα αλεύρι σιταρένιο 2 με 2 ½ κούπες νερό χλιαρό
Προετοιμασία: 1. Πλένουμε, στύβουμε και κόβουμε τα λαχανικά(ένα πόντο) σε μία λεκάνη. 2. Προσθέτουμε το μισό λάδι, το αλάτι, το πιπέρι και τη μισή κούπα καλαμποκάλευρο. Ανακατεύουμε τα υλικά. 3. Για το κουρκούτι ανακατευουμε τις 2 κούπες καλαμποκάλευρο, τη 1 κούπα αλεύρι σιταρένιο με τις 2 με 2 ½ κούπες νερό χλιαρό να γίνει ένας χυλός ρευστός. 4. λαδώνουμε το ταψί και απλώνουμε το 1/3 του χυλού. Ρίχνουμε τα λαχανικά, τα πατάμε στο ταψί να κάτσουν και από πάνω απλώνουμε τον υπόλοιπο χυλό(με κουτάλι ί το χέρι). 5. Βάζουμε το υπόλοιπο λάδι από πάνω και ψήνουμε για 45 λεπτά στους 200 βαθμούς.
61
Μπομπότα Συστατικά: • • • • • • • • • •
3 ποτήρια του νερού αλεύρι καλαμποκιού 6 ποτήρια του νερού χλιαρό νερό 1/2 ποτήρι του νερού λάδι Χυμός από 3 πορτοκάλια Ξύσμα από 3 πορτοκάλια 1 ποτήρι σταφίδες μαύρες ή σουλτανίνα 1 κουταλάκι του γλυκού σόδα 1 κουταλάκι γαρύφαλλο τριμμένο 1/2 κουταλάκι κανέλα λίγο αλάτι
Οδηγίες: 1. Σε μια λεκάνη, ρίχνουμε το καλαμποκάλευρο και το χλιαρό νερό και ανακατεύουμε καλά μέχρι να διαλυθεί το καλαμπόκι. 2. Προσθέτουμε σιγά σιγά το λάδι και τα υπόλοιπα υλικά 3. Όταν το μίγμα πήξει το αδειάζουμε σε ένα ταψάκι αφού πρώτα το έχουμε λαδώσει και το ψήνουμε περίπου για 1 ώρα μέχρι να ροδίσει.
Πηγή http://ipeirotikes-pites.blogspot.com/2011/04/2.html
62
Τραχανόπιτα Υλικά 5 ποτήρια νερό 3 φλιτζάνια τσαγιού τραχανά (λευκό) 1 ποτήρι φρέσκο γάλα 3 αυγά 3 κουταλάκι σούπας ελαιόλαδο 1 φλιτζάνι τσαγιού φέτα τριµµένη Λίγο αλάτι Λίγη φρυγανιά τριµµένη
Εκτέλεση Σε αλατισµένο νερό που βράζει ρίχνουµε σιγά-σιγά τον τραχανά ανακατεύοντας συνεχώς. Μετά από λίγο ρίχνουµε το γάλα. Αφού βράσει ο τραχανάς αποσύρουµε από τη φωτιά. Τον αφήνουµε για 5 λεπτά και στη συνέχεια προσθέτουµε τα αυγά µας χτυπηµένα, το ελαιόλαδο, τη φέτα και ανακατεύουµε πολύ καλά. Λαδώνουµε ένα ρηχό ταψί για πίτα και πασπαλίζουµε µε τη φρυγανιά. Ψήνουµε, σε προθερμασμένο φούρνο, στους 200 βαθµούς µέχρι η πίτα µας να πάρει χρώµα. Πηγή: https://docplayer.gr/47576303-Paradosiakes-syntages-tis-ipeiroy.html
63
Γλυκά
64
Γιαννιώτικο Σιροπιαστό
Υλικά 1 πακέτο κανταίφι 1 πακέτο φύλλα κρούστας 500 γρ. βούτυρο ή ηλιέλαιο Υλικά για την γέμιση: 400 γραμ. καρύδια κοπανισμένα 200 γραμ. αμύγδαλα τριμένα 100 γρ.σταφίδα 2 κσ ζάχαρη 2 Βανίλιες 2 κγ κανέλλα 1/2 κγ γαρύφαλλο Υλικά για το σιρόπι: 4 κούπες ζάχαρη 6 κούπες νερό 4 κσ χυμό λεμονιού Ανακατεύουμε τα υλικά της γέμισης σε ένα μπολ. Ξένουμε καλα το κανταΐφι. Σε κάθε δύο φύλλα κρούστας στρώνουμε κανταΐφι και 34 κσ γέμιση. Βουτυρώνουμε και τυλίγουμε ρολό. Κόβουμε σε μικρά μπαστούνακια και ψήνουμε για 45' περίπου στους 160 °c. Σιροπιάζουμε καυτό το γλυκό με το σιρόπι κρύο. https://www.mageirikesapolauseis.gr/anazitisi/sintagi/340-gianniotiko-siropiast
65
Γλυκό κουταλιού καρότο
Πηγή εικόνας: https://www.syntages.me/syntagi/174-glyko-toy-koytalioy-karoto.html
Υλικά: 1 κιλό καρότα 500γραμ ζάχαρη 250 γραμ. Χυμό πορτοκαλιού 1 κλαδάκι αρμπαρόριζα 1 λοβό βανίλιας
Εκτέλεση Καθαρίζουμε τα καρότα από τις φλούδες Τα κόβουμε σε ίσα μπαστουνάκια ή φλοίδες . Τα τοποθετούμε σε δοχείο μαζί με όλα τα υπόλοιπα υλικά για ένα βράδυ. Την επόμενη ημέρα τα βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν αρκετά , αλλά όχι να λιώσουν. Να είναι τραγανά Ελέγχουμε όταν κρυώσουν το σιρόπι πόσο δεμένο είναι. Το γλυκό μας είναι έτοιμο!! Το σφραγίζουμε σε αποστειρωμένα βάζα εάν θέλουμε να το διατηρήσουμε αρκετό καιρό
66
Γλυκό Κουταλιού Κεράσι
Υλικά •
1200 gr. κεράσια
•
1000 gr. ζάχαρη
•
1 κουταλάκια του γλυκού χυμό λεμονιού
•
1 κάψουλα βανίλλη
Οδηγίες 1. Καθαρίζουμε τα κεράσια από τα κοτσάνια και από τα πολύ γινωμένα. Τα πλένουμε και με μία φουρκέτα, που την ανοίγουμε λίγο και βγάζουμε τα κουκούτσια
. 67
Ρίχνουμε τα κεράσια σε τρυπητό όπου έχουμε τοποθετήσει μία λεκάνη από κάτω για να κρατήσουμε τα υγρά τους. 2. Ζυγίζουμε τα κεράσια και όσο είναι το φρούτο μετράμε και την αντίστοιχη
ζάχαρη
να
έχουμε
τη
σωστή
αναλογία.
Κάνουμε στρώσεις σε μία κατσαρόλα εναλλάξ κεράσια και ζάχαρη, ρίχνουμε το ζουμί που έβγαλαν τα κεράσια, τα σκεπάζουμε και τα τοποθετούμε στο ψυγείο για τουλάχιστον 8 ώρες. 3. Την
άλλη
μέρα
ξεκινάμε
το
βράσιμο
του
γλυκού.
Σε χαμηλή φωτιά βράζουμε το γλυκό μας, όταν αρχίσει να αφρίζει με ένα κουτάλι το ξαφρίζουμε. Βράζουμε για 35 λεπτά και κατόπιν κατεβάζουμε την κατσαρόλα και την σκεπάζουμε, αφού κρυώσει το γλυκό. 4. Την άλλη μέρα ξαναβράζουμε σε χαμηλή φωτιά για άλλα 5 λεπτά. Πριν το κατεβάσουμε ρίχνουμε την βανίλια και ανακατεύουμε κουνώντας την κατσαρόλα. Κατόπιν ρίχνουμε το χυμό λεμονιού, ξανακουνάμε την κατσαρόλα. Κατεβάζουμε την κατσαρόλα από την φωτιά να κρυώσει. 5. Βρέχουμε μία λινή πετσέτα και την στύβουμε πολύ καλά, δέν πρέπει να έχει σταγόνα νερό. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και την κουνάμε. Αυτήν την διαδικασία την εφαρμόζουμε 4-5 φορές. Αυτό βοηθά να μείνει το κεράσι στρογγυλό. Τοποθετούμε το ζεστό γλυκό σε αποστειρωμένο βάζο που κλείνει ερμητικά και το γυρνάμε ανάποδα μέχρι να κρυώσει. https://funkycook.gr/glyko-kerasi/
68
Γλυκό κουταλιού κυδώνι
Ένα παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού, που μπορεί να γίνει κίτρινο ή κόκκινο, ανάλογα πως μας αρέσει και τα κυδώνια που έχουμε. Αν το θέλουμε κίτρινο και μαλακό, διαλέγουμε αφρατοκύδωνα και τα βράζουμε κανονικά, ενώ αν το προτιμάμε κόκκινο και μαστιχωτό, επιλέγουμε σκληρά κυδώνια, διπλασιάζουμε το νερό και τα βράζουμε μισοσκεπασμένα, σε χαμηλή φωτιά, μέχρι να κοκκινίσουν. Υλικά • 1 κιλό καθαρισμένα κυδώνια • 750 γραμ. ζάχαρη • 1½ ποτήρι νερό • ⅓ φλυτζ. τσαγιού αμύγδαλα ασπρισμένα • 1 κλωνάρι αρμπαρόριζα ή 2 βανίλιες • 1½ λεμόνι (το χυμό του) Εκτέλεση Καθαρίζουμε ένα - ένα τα κυδώνια, αφαιρούμε την καρδιά, καθαρίζουμε την φλούδα, τα κουκούτσια και το σκληρό που τα περιβάλλει, τα κόβουμε σε λεπτές φέτες και κατόπιν σε μακρόστενα κομμάτια, ή μικρά μπαστουνάκια, αν τα θέλουμε έτσι.. Αυτά που κόβουμε τα βάζουμε σε νερό, με το χυμό τού ενός λεμονιού, για να μη μαυρίσουν 69
Στη συνέχεια, τα ξεπλένουμε, τα σουρώνουμε, τα στραγγίζουμε καλά, τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα μαζί με τη ζάχαρη και προσθέτουμε το νερό. Βράζουμε σε μέτρια φωτιά, για 5΄ λεπτά, ξαφρίζοντας με τρυπητή κουτάλα ή κουτάλι, τον αφρό που θα βγάλουν. Αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και αφήνουμε να σταθεί το κυδώνι, για 24 ώρες. Την επόμενη μέρα, ξαναβράζουμε πάλι το γλυκό, σε μέτρια προς δυνατή φωτιά, μέχρι να βράσει το κυδώνι, να μαλακώσει και να «δέσει» το σιρόπι. (Το σιρόπι έχει δέσει όταν στάξουμε µια σταγόνα πάνω στο νύχι του αντίχειρα μας και αυτή στέκεται και δεν χύνεται.). Λίγο πριν το τέλος, προσθέτουμε την αρμπαρόριζα ή την βανίλια, τ᾿ αμύγδαλα και το χυμό λεμονιού για να μη μας ζαχαρώσει το γλυκό, αλλά και για αντισηπτικό και συντηρητικό. Αφήνουμε το γλυκό να κρυώσει καλά και το βάζουμε σε γυάλινα, αποστειρωμένα βάζα. οπωσδήποτε μισοσκεπασμένο, σε χαμηλή φωτιά (θα συμπληρώσουμε κι άλλο νερό) και θα γίνει σκληρό.
-- Αν το σιρόπι μας φανεί άδετο, αφαιρούμε τα κυδώνια και βράζουμε σε δυνατή φωτιά να πήξει. -- Αν το κάνουμε κόκκινο, θα χρειαστεί πολύ περισσότερη ώρα βράσιμο, Αν μας φανεί σφιχτό, προσθέτουμε λίγο νεράκι ακόμη για να αραιώσει και το βάζουμε να πάρει μία βράση.
https://faghta-giagias.blogspot.com/2012/04/blog-post_3463.html 70
Κανταΐφι με καρύδια
ΥΛΙΚΑ Το ταψί αυτό είναι 2 δόσεις 1 κιλό κανταΐφι 600 γρμ καρύδια. Δεν τα πήρε όλα 2 κουταλάκια κανέλα 500γρμ βούτυρο Το γλυκό καυτό Σιρόπι 3 λεπτά βράσιμο 1 κιλό και 600 γρμ ζάχαρη 5 ποτήρια νερό 2 κουταλιές σούπας γλυκόζη 1 λεμόνι στημένο 3 βανίλιες 2 ξυλάκια κανέλας Φλούδα από ένα πορτοκάλι Το σιρόπι κρύο
71
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Ξάνουμε το κανταΐφι και το σκεπάζουμε με μία βρεγμένη πετσέτα. Βάζουμε στο μούλκι τα καρύδια με την κανέλα χοντροκομμένα. Λιώνουμε το βούτυρο και βουτυρώνουμε το ταψί. Παίρνουμε λίγο κανταΐφι βάζουμε μία κουταλιά γλυκού γέμιση και τυλίγουμε ελαφρά σε ρολάκια όχι σφιχτά. Περιχύνουμε τα κανταΐφια με το βούτυρο και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα για μισή ώρα στους 160 βαθμούς. Σιροπιάζουμε το γλυκό καυτό το σιρόπι κρύο. Δεν σκεπάζουμε το ταψί
πηγή εικόνας http://www.pigitoufyllou.gr/index.php/2017/05/09/gianniwtiko-kantaifi/
https://www.xrysessyntages.gr/%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7%CE%B C%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%AE%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%90%CF%86%CE%B9%CE%BC%CE%B5-%CE%BA%CE%B1%CF%81/
72
Κουραμπιέδες
Υλικά: • • • • • • • •
250 γραμμάρια αμύγδαλα άσπρα ανάλατα 400 γραμ. βούτυρο 3 κούπες άχνη 3 κρόκους αυγών 1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ 1 σφηνάκι κονιάκ 2 κούπες αλεύρι
73
Εκτέλεση: 1. καβουρδίζουμε τα αμύγδαλα να σκουρύνουν και τα κόβουμε κομματάκια 2. Σε λεκάνη χτυπάμε το βούτυρο με τους κρόκους, τη μισή κούπα άχνη και το μπέικιν. Όταν πάρει κρεμώδη υφή προσθέτουμε τα αμύγδαλα και το κονιάκ και ξαναχτυπάμε λίγο. 3. προσθέτουμε το αλεύρι σταδιακά και ζυμώνουμε να γίνει ομοιόμορφο μείγμα 4. Πλάθουμε τους κουραμπιέδες σε ότι σχήμα θέλουμε. Η ζύμη για τον καθένα να είναι μεγέθους καρυδιού. 5. Τους βάζουμε σε ταψί σε απόσταση 3 εκ. μεταξύ τους και τους ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 15 λεπτά ώστε να πάρουν χρυσό χρώμα. 6. Όταν κρυώσουν τους πασπαλίζουμε με άχνη
74
Κυδώνια ψητά στο φούρνο
Υλικά • • • • •
4 κυδώνια 8 κ.γ. ζάχαρη 8 κ.γ μέλι Κανέλα Λικέρ ή κονιάκ (προαιρετικά)
Εκτέλεση 1. Κόβουμε τα κυδώνια στη μέση, αφαιρούμε τα κουκούτσια και τα βάζουμε στο ταψί 2. Στη λακκούβα που σχηματίστηκε σε κάθε μισό κυδώνι βάζουμε μία κουταλιά του γλυκού μέλι και πασπαλίζουμε όλη την επιφάνεια του μισού κυδωνιού με ένα κουταλάκι ζάχαρη . 3. Αφού τελειώσουμε με όλα τα μισά κυδώνια τα ραντίζουμε με λικέρ και τα πασπαλίζουμε με κανέλα 4. Τα ψήνουμε στους 200 βαθμούς στο φούρνο για 10΄ περίπου μέχρι να μαλακώσουν. Ο χρόνος ψησίματος εξαρτάται από το είδος του κυδωνιού και πόσο σκληρό είναι.
75
Μελομακάρονα
Υλικά Για τη ζύμη(50 περίπου μελομακάρονα): • • • • • • • • • •
3 κούπες αλεύρι 1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ 1 κ.γ. κανέλα ½ κ.γ. γαρύφαλο 1 κούπα ελαιόλαδο ½ φλιτζάνι ζάχαρη ½ κούπα χυμό πορτοκαλιού Ξύσμα πορτοκαλιού 1 κούπα αλεσμένα καρύδια 1 κ.γ. σόδα μεγειρική
Για το σιρόπι: • •
1 κούπα ζάχαρη 1 &1/2 κούπα μέλι 76
• • •
1 ποτήρι κρασιού νερό 2 ξύλα κανέλας Λεπτή φλούδα από 1 λεμόνι(να μην υπάρχει το άσπρο της φλούδας)
Εκτέλεση 1. Ετοιμάζουμε πρώτα το σιρόπι για να είναι κρύο όταν ψηθούν τα μελομακάρονα βράζοντας όλα τα υλικά για 10 λεπτά.
2. Σε ένα λεκανάκι χτυπάμε το λάδι και ζάχαρη ώστε να γίνουν μια κρέμα 3. Στο χυμό πορτοκαλιού προσθέτουμε τη σόδα, ανακατεύουμε και το ρίχνουμε στο μίγμα με το λάδι και τη ζάχαρη 4. Προσθέτουμε σιγά σιγά και τα άλλα υλικά και ανακατεύουμε ώσπου να γίνει μια ομοιόμορφη σφιχτή ζύμη
77
5. πλάθουμε ένα ένα τα μελομακάρονα( η ζύμη για το καθένα να είναι μεγέθους καρυδιού), τα βάζουμε σε λαδωμένα ταψιά σε απόσταση 2 εκατοστών μεταξύ τους
6. Τα ψήνουμε στους 170 βαθμούς σε προθερμασμένο φούρνο για 15-20 λεπτά μέχρι να ροδίσουν. 7. Όταν ψηθούν τα βουτάμε στο κρύο σιρόπι για μισό λεπτό και τα βάζουμε σε σχάρα να στραγγίξουν.
78
8. Τα βάζουμε σε πιατέλες πασπαλίζοντας τα με καρύδια.
79
Μπακλαβάς
Υλικά • • • • • • • •
Φύλλο κρούστας 2 πακέτα Φρυγανιά τριμμένη 1/2 κιλό Καρυδόψιχα 300 γρ Ελαιόλαδο 1 1/2 φλυτζάνι τσαγιού (ή 700 γρ φρέσκο βούτυρο) Κανέλα 1 1/2 κουταλάκι (ή γαρύφαλλο) Ζάχαρη 1 φλυτζάνι τσαγιού Λεμόνι 1 (μόνο το ξύσμα) Γαρύφαλλα Για το σιρόπι
• • •
Ζάχαρη 1700 γρ Νερό 5 φλυτζάνια Λεμόνι 3 κουταλιές σούπας
Οδηγίες Σε ένα μακρόστενο ταψί , στρώνουμε 7 λαδομένα φύλλα κρούστας. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε την φρυγανιά , τα καρύδια , την ζάχαρη , την κανέλα και το ξύσμα λεμονιού. Αφού φτιάξουμε αυτό το μείγμα , ρίχνουμε πάνω στα στρωμένα φύλλα μας ένα μέρος του. Στην συνέχεια απλώνουμε πάλι άλλα 7 λαδομένα φύλλα και συμπληρώνουμε άλλο λίγο από το μείγμα μας μέχρι να καλυφθούν τα φύλλα. Συνεχίζουμε με αυτόν τον τρόπο μέχρι να μας τελείωσει το μείγμα. Για το τέλος 80
σκεπάζουμε με 7 λαδομένα φύλλα και χαράζουμε τον μπακλαβά με ένα μαχαίρι από πάνω και σε κάθε κομμάτι που σχηματίζεται τοποθετούμε από ένα γαρύφαλλο. Ραντίζουμε από πάνω με λίγο νερό ίσα ίσα να βραχεί λίγο και βάζουμε το ταψί μας στον φούρνο για περίπου 60 λεπτά σε μέτρια θερμοκρασία. Ήρθε η ώρα να ετοιμάσουμε το σιρόπι βράζοντας σε μια κατσαρόλα το νερό ,την ζάχαρη και τον χυμό λεμονιού. Αφού ψήθηκε ο μπακλαβάς και ρόδισε αρκετά από πάνω , όταν μισοκρυώσει τον περιχύνουμε με το ζεστό σιρόπι και έπειτα αφήνουμε να κρυώσει . Αντί για καρύδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν αμύγδαλα μαζί με το φλούδι τους. https://www.chefoulis.gr/%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B 1%CE%B2%CE%AC%CF%82-%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B9 %CE%BA%CE%BF%CF%82/
81
Το έθιμο με τα πολυσπόρια στα Εισόδια της Θεοτόκου Σαν θρησκευτική ημέρα η γιορτή της Παναγίας είναι η ημέρα που οι γονείς της Παναγίας οδήγησαν την Παναγία στον Ναό (είσοδος) και την παρέδωσαν στους ιερείς του Ναού. Την ημέρα αυτή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας όπως στην Αιτωλοακαρνανία, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Θράκη έβραζαν «πολυσπόρια» ή «μπόλια» ή ακόμη και «μπουρμπουρέλια». Στις περιοχές αυτές έβραζαν σιτάρι στο οποίο πρόσθεταν ζάχαρη, σταφίδες και ξηρούς καρπούς, πανηγυρικά κόλλυβα, που τα μοίραζαν στον κόσμο. Τα έθιμα αυτά δείχνουν μαγικό-παραγωγικές ενέργειες της εποχής, που τελειώνει η σπορά και αναμένεται η βλάστηση. Τα πολυσπόρια είναι βρασμένα δημητριακά ανακατεμένα με όσπρια, μία πανσπερμία από σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, κουκιά, ρεβίθια, φασόλια και φακές. Την παραμονή της γιορτής τα πήγαιναν στην εκκλησία για να ευλογηθούν.
Υλικά Φασόλια κόκκινα-φακές-ρεβύθια-σιτάρι (όλα μαζί μισό κιλό) 1 κιλό καλαμπόκι άσπρο 1 κούπα καρύδια χοντροκομμένα Λίγη κανέλα και ζάχαρη για το πασπάλισμα Εκτέλεση Βάζουμε το καλαμπόκι στο νερό να μουλιάσει. Καλό είναι να το βάλουμε α πό το βράδυ. Σε περίπτωση που δεν βάλουμε το καλαμπόκι να μουλιάσει, βάζουμε όλα τα υλικά να βράσουν στην χύτρα με λίγο αλάτι για 1 + 1/2 ώρα και όταν βράσουν και χυλώσουν και μείνουν με λίγο ζουμάκι τα σερβίρουμε πασπαλισμένα με κανέλα και ζάχαρη. https://iaitoloakarnania.gr/2017/11/to-ethimo-me-ta-polisporia-sta-eisodiatis-theotokou/
82
Σπάργανα του Χριστού Το Χριστουγεννιάτικο γλυκό. Το έφτιαχναν την Παραμονή των Χριστουγέννων
Πηγή εικόνας: https://www.tastefull.gr/recipe/tiganites-epirus
Υλικά: Για το χυλό: Αλεύρι, λίγο αλάτι και κρύο νερό, σε αναλογία τέτοια ώστε να προκύψει ένας πηχτός χυλός. Για τη γέμιση: Καρύδια χοντροκομμένα, ζάχαρη, κανέλα, γαρίφαλο (σαν γέμιση μπακλαβά). Για το σιρόπι: 1 κιλό ζάχαρη, 4 ποτήρια νερό, ξύσμα λεμονιού και λεμόνι στυμμένο. Για το χυλό: Αλεύρι, λίγο αλάτι και κρύο νερό, σε αναλογία τέτοια ώστε να προκύψει ένας πηχτός χυλός.
83
Για τη γέμιση: Καρύδια χοντροκομμένα, ζάχαρη, κανέλα, γαρίφαλο (σαν γέμιση μπακλαβά). Για το σιρόπι: 1 κιλό ζάχαρη, 4 ποτήρια νερό, ξύσμα λεμονιού και λεμόνι στυμμένο. Οδηγίες εκτέλεσης Προσθέτουμε στο αλεύρι το αλάτι και το αναμειγνύουμε με το νερό, ανακατεύοντας καλά να μη σβολιάσει. Θέλουμε το μείγμα να μοιάζει με χυλό κρέπας. Σε λαμαρίνα ή μαντέμι ή πλάκα (χωματένια πλάκα) ή ακόμα, για τις σημερινές νοικοκυρές, σε αντικολλητικό τηγάνι, απλώνουμε μια κουταλιά (βαθιά κουτάλα) από το χυλό σχηματίζοντας μια μεγάλη κρέπα και ψήνουμε προσεκτικά και από τις δύο πλευρές. Αφού ολοκληρώσουμε το ψήσιμο όλων των φύλλων, τα στρώνουμε σε ταψί ρίχνοντας ανάμεσα τα υλικά της γέμισης: καρύδια, ζάχαρη, κανέλα, γαρίφαλο. Όταν γεμίσει το ταψί, μετά απο 5-6 στρώσεις, τις κόβουμε σε κομμάτια τετράγωνα και σιροπιάζουμε με το σιρόπι που ήδη έχουμε ετοιμάσει. Στο τελευταίο φύλλο κάνουμε το τελείωμα ραντίζοντας την επιφάνεια μετά το σιρόπιασμα με καρύδια. Το μυστικό της επιτυχίας του γλυκίσματος ήταν να απορροφηθεί το σιρόπι και να μαλακώσουν τα φύλλα ώστε να κόβεται με το πηρούνι. Αυτό εξαρτάται απο το ψήσιμο, πρέπει δηλαδή να ψηθούν τόσο όσο να τραβούν το σιρόπι. Πληροφορητής Έφη Σακελαρίδη https://izagori.gr/people/recipes/1487-%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D.html
84
Πηγήεικόνας https://www.facebook.com/groups/agapimenagiannenamou/permalink/6671400849600 719
85
Λικέρ κεράσι Υλικά: 1 κιλό κεράσια 700 γραμ. Ζάχαρη 1 λίτρο τσίπουρο 3 ξυλάκια κανέλα 6 γαρύφαλα
Εκτέλεση: 1.Πλένουμε τα κεράσια και τα τρυπάμε με πιρούνι. 2. Σε μια γυάλα με καπάκι στρώνουμε εν αλλάξ τη ζάχαρη με τα κεράσια βάζοντας στα ενδιάμεσα τα μπαχαρικά. 3. Στο τέλος ρίχνουμε το τσιπουρο να σκεπαστός τα κεράσια. 4. Καλύπτουμε με τούλι την κορυφή του βάζου(για τα έντομα) και το αφήνουμε στον ήλιο για 1 μήνα. Δεν το σφραγίζουμε με το καπάκι αλλά το αφήνουμε χαραμάδα να παίρνει λίγο αερα(μην σκάσει). 5. Μετά το μήνα το σουρώνουμε και το βάζουμε σε μπουκάλια 6. Ανά 1 εβδομάδα προσθέτουμε στη γυάλα την ποσότητα του ποτού που εξατμίστηκε. 7. Αν το Λικέρ τα θεωρούμε βαρύ το αραιώνουν με λίγο νερό.
Δικτυογραφία https://cookeatup.com/laxanodolmades-paradosiakoi/ https://www.kerasovo.gr/localfood https://www.gourmed.gr/syntages/makaronopita-ipeirotiki?tid=1550 https://docplayer.gr/47576303-Paradosiakes-syntages-tis-ipeiroy.html http://ipeirotikes-pites.blogspot.com/2011/04/2.html https://alevri.com/recipes/ipeirotiki-zymaropita https://www.gnoristetinellada.gr/paradosi/kouzina/1482-ipeirotikikothropita https://secretkitchenandtravel.gr/gigantes-fasolia-me-chorta-zagorochorianistisimi-syntagi/ 86
https://www.oikalyteres-syntages.gr/2020/09/blog-post_8469.html https://izagori.gr/people/recipes/1487-%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D.html https://www.chefoulis.gr/%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B 1%CE%B2%CE%AC%CF%82-%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B9%CE%B A%CE%BF%CF%82/ https://www.mageirikesapolauseis.gr/anazitisi/sintagi/340-gianniotikosiropiasto https://www.xrysessyntages.gr/%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7% CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%AE%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%90%CF%86%CE%B9%CE%BC%CE%B5-%CE%BA%CE%B1%CF%81/ https://xrysoskoufaki.gr/%CE%B7%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CF%8E %CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CF%85%CE%B8%CF%8C%CF%80%CE%B 9%CF%84%CE%B1/ https://iaitoloakarnania.gr/2017/11/to-ethimo-me-ta-polisporia-sta-eisodiatis-theotokou/ https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1324006804736992& id=100013830542620 https://www.enimerotiko.gr/syntages/pita-kosmiri-eykoli-kai-nostimikoyrkoytopita-apo-tin-ipeiro-gia-na-fate-kati-stagrigora/?fbclid=IwAR1UzPrdjNGKNTsOIqc9uVMns30txMbCXEypg_iLPfNqPwUIQumz Vtqgowg https://funkycook.gr/glyko-kerasi/ https://faghta-giagias.blogspot.com/2012/04/blog-post_3463.html
87
https://www.xrysessyntages.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B1% CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%B7%CF%84%CF%8C-%CE%BB/ https://www.xrysessyntages.gr/%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B7% CE%BC%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CF%89%CE%BD/ http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=2414 http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=2414
Πηγές εικόνων http://giagiamairi.dimosbox.gr/2016/01/gribadi-plaki/ https://www.olivemagazine.gr http://syntages4u.blogspot.com/2015/04/mpakaliaros-lemonatos-ston-fourno-me.html https://ixomageiremata.gr/%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE %AC%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%81%CF%8D%CE%B6%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%86%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%BF/ πηγή εικόνας: https://www.facebook.com/ntrampatovarestaurant/posts/1903753693239012 https://www.thespro.gr/2020/08/blog-post_171.html https://craftaholic.gr/2015/04/20/my-greatgrandmas-onion-pie/ https://www.irinishomestylecooking.gr/2019/10/blog-post_29.html
https://www.syntages.me/syntagi/174-glyko-toy-koytalioy-karoto.html https://typos-i.gr/article/ki-omws-h-tsima-den-e3afanisthke https://www.tastefull.gr/recipe/tiganites-epirus http://www.pigitoufyllou.gr/index.php/2017/05/09/gianniwtiko-kantaifi/ https://www.facebook.com/groups/agapimenagiannenamou/permalink/667140084960071 9 https://www.ixthiotrofiamilona.com/2016/11/11/syntages/
88
https://gre.drinkpinkonline.com/4173009-boiled-crayfish-a-recipe-with-photos-how-tocook-crayfish-delicious
89