Wiosna 2018

UKAZUJE SIĘ OD 1990 R. • PL ISSN 1509-5657

Nr 1 (65) marzec 2018

Seniorzy - rodzinny skarb `STRONA 6 Gospodarka - tu zaszła zmiana `STRONY 18-21

2|

SAMORZĄD

Z sesji Rady Gminy

W

tym roku Rada Gminy Jastków spotkała się na trzech posiedzeniach. Podjęte podczas tych sesji uchwały dotyczyły głównie spraw oświatowych, ale też zmian w budżecie, w opłatach za śmieci oraz tego, na co mieszkańcy naszej gminy czekają od wielu lat – odrolnienia gruntów pod nową zabudowę oraz inwestycje.

Tyle w skrócie. Co w szczegółach? Na sesji 26 stycznia zostały podjęte uchwały w sprawie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych, w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli prowadzonych na terenie Gminy Jastków oraz trybu przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania oraz w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2018 rok. Ponadto na styczniowym posiedzeniu rada uchwaliła swój plan pracy na 2018 rok oraz plany pracy wszystkich komisji.

Na sesji 26 lutego rada podjęła pakiet uchwał związany z gospodarką śmieciową. Było to konieczne ze względu na wypowiedzenie umowy świadczenia usług przez firmę wywożącą śmieci z terenu naszej gminy. W efekcie większością głosów przyjęty został nowy regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie, określony został szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu gminy Jastków i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę. Dokonaliśmy także wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustaliliśmy wysokości tej opłaty na kwotę 9 zł miesięcznie od osoby (za śmieci segregowane). Całość zacznie obowiązywać już od 1 kwietnia br. W lutym, w związku z nowelizacją Kodeksu Wyborczego rada podjęła też uchwałę w sprawie podziału Gminy Jastków na okręgi wyborcze, pozostawiając wszystko tak jak było dotychczas.

Sesja, która odbyła się 26 marca przyniosła podjęcie długo wyczekiwanej przez mieszkańców uchwały dotyczącej zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Na razie zmiany odnoszą się do kilku miejscowości (Józefów-Pociecha,

S

Piotrawin, Panieńszczyzna i Jastków), ale kolejne części już czekają w kolejce i wszystko jest na dobrej drodze, żeby kwestię odrolnień ziemi zamknąć w tym roku. Na marcowej sesji podjęte zostały również uchwały w sprawie podziału gminy Jastków na obwody głosowania i ustalenia ich numerów, granic i siedzib obwodowych komisji wyborczych, w sprawie utworzenia Żłobka Samorządowego ,,Akademia Malucha” w Jastkowie oraz uchwalenia jego statutu, w sprawie zasad udzielania i rozmiaru obniżek tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, którym powierzono stanowiska kierownicze oraz określenia tygodniowego obowiązkowego wymiar godzin zajęć nauczycieli nie wymienionych w art.42 ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez gminę Jastków, w sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania nauczycieli, a także w sprawie uchwalenia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Jastków w 2018 roku.

Najbliższa sesja rady gminy została zaplanowana na 27 kwietnia (piątek), o godz. 9.

Przypominam, że obrady odbywają się w sali konferencyjnej Urzędu Gminy i są dostępne dla wszystkich zainteresowanych.

MAREK WIECZERZAK

REDAGUJE ZES RE ZESPÓŁ: PÓŁ Ó Ewa Dziadosz (dziadosz.ewa@gmail.com), Helena Skomorowska (hskomorowska@gmail.com), Anna Wójcik, Marcin Abramek, Kamil Ziółkowski www.jastkow.pl;

gazeta@jastkow.pl

W Gazecie Jastkowskiej nr 4/2017 na str. 8 wkradł się błąd, za który przepraszamy. W punkcie 12 tabeli powinno być: Przebudowa drogi wewnętrznej w Panieńszczyźnie - osiedle.

Redakcja

kończyła się wreszcie długa zima.

Może nie była tak bardzo dotkliwa, bo kilka dni mrozów nie dało się nam aż tak bardzo we znaki, a może mieć niebagatelny wpływ na przyrodę, choroby i szkodniki. Niemniej długi okres bez słońca i krótkie dni stają się nużące i nie mobilizują do aktywności. Z wiosną ogarnia nas nowy zapał, nabieramy chęci i sił do działania. Taki nastrój jest nam w tym roku szczególnie potrzebny w gminie, patrząc na ogrom zadań przyjętych do realizacji.

O inwestycjach dużo pisaliśmy w ostatnim kwartalniku. W tym miejscu wypada przypomnieć, że pod koniec 2017 roku rada gminy uchwaliła budżet, w którym na zadania inwestycyjne w naszej gminie przeznaczona jest kwota prawie 30 mln zł. Znakomitą część tego budżetu stanowią środki zewnętrzne pozyskane z różnych programów. Na koniec grudnia 2017 roku całkowita wartość zawartych umów na dofinansowanie projektów wraz z wkładem finansowym gminy przekroczyła 32 mln zł. Do tego jeszcze należy dodać dofinansowania otrzymane już w roku bieżącym – 600 tys. zł w ramach rządowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 „Maluch+” oraz 400 tys. zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dofinansowanie prac konserwatorskich w parku w Panieńszczyźnie. Ponadto 5 marca została podpisana umowa w Urzędzie Marszałkowskim w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 na projekt pn; „Wzmocnienie atrakcyjności turystycznej gminy Jastków poprzez budowę i rozbudowę szlaków pieszych i rowerowych”. Całkowita wartość projektu to ponad 92 tys. zł.

Cieszę się bardzo, że nasza praca przyniosła efekty w postaci pozyskania dofinansowania do wielu potrzebnych zadań. W tym miejscu pragnę podziękować pracownikom urzędu za zaangażowanie i kreatywność, które lokują naszą gminę w gronie najaktywniejszych gmin regionu.

Trzeba pamiętać, że, na co dzień, przy realizacji projektów należy wykazać się nie lada odpowiedzialnością i wysokimi kompetencjami, aby pokonać wszelkie trudności i spełnić niełatwe wymagania towarzyszące realizacji i rozliczaniu tych zadań. Odbywa się to czasami kosztem codziennego funkcjonowania urzędu i MARZEC 2018

|3

SAMORZĄD

Szanowni Państwo! obsługi naszych interesantów, za co z góry przepraszamy.

Do najważniejszych bieżących spraw, które wymagają pilnego rozwiązania, należy konieczność zapewnienia prawidłowego odbioru odpadów od mieszkańców. Firma Tonsmaier, obsługująca do niedawna nasza gminę, odstąpiła od realizacji umowy, argumentując, że ogromny przyrost masy odpadów i koszty z tym związane powodują straty finansowe firmy. Ponieważ firma świadczyła usługę na podstawie wygranego przetargu sprawa znajdzie finał w sądzie, niemniej sytuacja ta wymusiła na gminie przyjęcie nowego regulaminu i zasad związanych z odbiorem i odpłatnością od mieszkańców. Zamieszanie na rynku odpadów nie dotyczy tylko naszej gminy. Jak wynika z ostatnich doniesień prasowych oraz reakcji samorządów w całym kraju, realizacja wymogów związanych z segregacją i odbiorem odpadów oraz ze wzrostem różnorakich obowiązkowych opłat, a do tego podejrzenia o zmowę cenową firm świadczących tego typu usługi, sprawiają, że system ten jest coraz bardziej kosztowny i z pewnością rodzi niezadowolenie mieszkańców. Szczegóły rozwiązań uchwalonych 23 lutego br. przez radę gminy znajdziecie Państwo w naszym kwartalniku.

Diametralnej zmianie uległy też przepisy dotyczące ustalenia taryf opłat za wodę i odprowadzanie ścieków. Dotychczas stawki te określane były na podstawie kalkulacji kosztów ponoszonych przez gminę na realizację gospodarki wodno-ściekowej.

Przedłożone taryfy każdego roku były zatwierdzane przez radę gminy. Od 1 stycznia 2018 roku zmieniły się przepisy w zakresie gospodarowania wodami. Powołane zostało Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, które jest uprawnione m. in. do zatwierdzania taryf opłat za wodę i ścieki.

Zasady wyliczania taryf zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lutego 2018 r. Wszystkie gminy muszą złożyć wnioski o zatwierdzenie taryf do Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej, w naszym przypadku siedziba RZGW mieści się w Lublinie. Będziemy Państwa informować na bieżąco o nowych stawkach opłat.

Po raz pierwszy w tym roku zostanie zorganizowany Gminny Dzień Kultury.

Ideą tego święta jest podkreślenie oddziaływania kultury w naszym codziennym życiu. Pośród nas jest wielu mieszkańców, MARZEC 2018

którzy mogą pochwalić się znakomitymi talentami i osiągnięciami. Chcemy docenić te osoby i zespoły oraz nagrodzić za działalność przyczyniającą się do wzbogacania życia kulturalnego, integracji lokalnych środowisk oraz promocji gminy. Wręczenie nagród laureatom ogłoszonego w ubiegłym roku konkursu zaplanowano na 22 kwietnia. Podczas gali zostaną wręczone nagrody, przyznane decyzją wójta, za osiągnięcia w dziedzinie twórczości, upowszechniania i ochrony kultury. Już dziś zapraszamy serdecznie na imprezę.

Szanowni Państwo, w roku bieżącym obchodzimy jubileusz 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. To wielkie i ważne wydarzenie dla każdego z nas. Na co dzień zabiegani i zapracowani nie zastanawiamy się, czym jest dla nas niepodległość i życie w wolnym kraju. Traktujemy to tak zwyczajnie, bo w gruncie rzeczy nasze pokolenie nie wie, jak wygląda życie w niewoli. Cytując za uchwałą sejmową – „11 listopada 1918 roku spełnił się sen pokoleń Polaków – Państwo Polskie narodziło się na nowo. Po rozbiorach i 123 latach niewoli, rusyfikacji i germanizacji, po wielkich powstaniach, wolna Polska powróciła na mapę świata”. W całym kraju zaplanowano bardzo wiele ważnych wydarzeń związanych z Jubileuszem.

Również w naszej gminie planujemy upamiętnienie wydarzeń i ludzi, którzy w niezłomnej, pełnej poświęcenia walce

wywalczyli dla naszej ojczyzny wolność.

Zarządzeniem z dnia 7 marca 2018 roku powołałam Komitet Organizacyjny Obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. W skład Komitetu weszli przedstawiciele urzędu, rady gminy, szkół, instytucji kultury oraz regionaliści, historycy i przedstawiciele Związku Piłsudczyków. Zadaniem Komitetu jest opracowanie materiałów i kalendarza wydarzeń oraz przygotowanie publikacji upamiętniającej Jubileusz. Nasza gmina od lat oddaje hołd poległym w bitwie pod Jastkowem. Bitwie, która dla naszej małej ojczyzny jest wielkim wydarzeniem w kalendarium walk o niepodległość. Na terenie gminy znajdują się pomniki i miejsca upamiętniające drogi do wolności. Nasze szkoły i instytucje gminne oraz parafie i organizacje lokalne przygotowują wiele patriotycznych imprez. Chcemy, aby w tym roku stanowiły one jeden program, który uświetni obchody. Cieszę się również, że społeczność szkoły podstawowej w Jastkowie rozpoczęła dyskusję związaną z upamiętnieniem bitwy pod Jastkowem z 1915 roku poprzez wybranie patrona szkoły, adekwatnie do intencji legionistów, którzy przeżyli bitwę. Niebawem przedstawimy Państwu plan imprez i wydarzeń i już dziś zachęcam do przyłączenia się i radosnego świętowania.

Na nadchodzące Święta Wielkiejnocy przyjmijcie Państwo najlepsze życzenia i ten wiersz Jana Lechonia, który jakże znakomicie wpisuje się w Jubileusz 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

TERESA KOT

Jan Lechoń - Spowiedź wielkanocna Czyż nie cud to, czyś jeszcze nie zdał sobie sprawy. Że to Bóg ciebie wybrał, że On cię ocalił. Żeś jak tylu nie zginął na murach Warszawy, Nie rozszarpał cię granat i mur nie przywalił? Żeś później nie utonął we krwi polskiej rzece, Żeś nie szedł przez Europę o żebranym chlebie I że cię ominęły Oświęcimia piece.

Choć tylu w nich zginęło? I lepszych od ciebie. Żeś własnymi rękami dzieci swych nie chował, Że ciała ci moskiewskie nie szarpały kleszcze?

Jak to? I za to wszystko Bogu-ś nie dziękował?

Jakże musisz weń wierzyć, że Go prosisz jeszcze!

4|

KULTURA

W stulecie praw kobiet ok 2018 został ustanowiony Rokiem Praw Kobiet w stulecie przyznania Polkom pełni praw wyborczych. Sytuacja pań czyli tzw. ,,kwestia kobieca” była często uwarunkowana ,,sprawą narodową”, która przyczyniła się w konsekwencji do ich zmian światopoglądowych. Początek walki o równouprawnienie sięga sytuacji politycznej kobiet po 1863 roku. W tym czasie pojawia się publicystyczny tekst Elizy Orzeszkowej ,, Kilka słów kobietach”, dający początek walki o prawo do wykształcenia i pracy, powstają pierwsze organizacje zakładane przez literatki, nauczycielki i publicystki. Przykładem jest Koło Kobiet Korony i Litwy, pod patronatem Elizy Orzeszkowej i Marii Konopnickiej, których członkiniami są m. in. Stefania Sempołowska i Iza Moszczeńska. W 1907 r Zofia Nałkowska wygłasza na Zjeździe Kobiet Polskich referat: ,,Uwagi o etycznych zadaniach ruchu kobiecego”. W

R

tym też roku założono Stowarzyszenie Równouprawnienia Kobiet Polskich.

Prawa Polek na terenie trzech zaborów wyznaczane były przez tzw. Kodeks Napoleona. Największe ograniczenia praw były w zaborze rosyjskim. Kobietom zamężnym zabraniano posiadania oddzielnych dokumentów tożsamościowych. Mąż decydował o ich miejscu zamieszkania i zarobionych pieniądzach. Nie mogły one też same zeznawać w sądach. W pozostałych dwóch zaborach ograniczenia praw nie były aż tak dotkliwe, jednak budziły ciągłe niezadowolenie aż w końcu w 1908 r. zainspirowane nadaniem praw wyborczych w Finlandii, same rozpoczęły walkę o pełnię praw a dziesięć lat później Józef Piłsudski podpisał dekret o ordynacji wyborczej, który określał, że do Sejmu mogą głosować wszyscy ,,bez różnicy płci”. Wkrótce też kobiety zaczęły zajmować ważne stanowiska w różnych dziedzinach

życia i zawodach a podczas pierwszej wojny światowej brały czynny udział w walkach z wrogiem. W 1913 r. powstaje Liga Kobiet przekształcona następnie w Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego, opisywanej później przez Marię Dąbrowską i Melchiora Wańkowicza.

Po II wojnie światowej pojawia się walka o równouprawnienie w odniesieniu do wykonywanej pracy dotychczas zarezerwowanej dla mężczyzn. Pojawiają się takie słowa jak ,,górniczka” czy ,,hutniczka”. Popularny staje się wizerunek kobiety na traktorze ale również dobrze wykształconej opiekunki ogniska domowego. Aktywacja zawodowa była bardziej spowodowana ideologią, uprzemysłowieniem i sytuacja materialną niż walką o prawa. W latach 70. XX wieku udział kobiet w życiu publicznym był niewielki, choć ustrój socjalistyczny gwarantował im jednakowe prawa z mężczyznami.

MARZEC 2018

KULTURA

|5

Wyróżnienie dla KGW Obecnie Konstytucja gwarantuje rrówność płci wobec praw jednak często obserwuje się protesty niezadowolonych Polek dyskryminowanych m. in. na rynku pracy, w życiu publicznym czy z powodu przemocy domowej. Zdecydowana większość jest świadoma swoich praw i potrafi o nie walczyć.

Inaczej przedstawia się sytuacja w państwach islamskich, gdzie dostrzega się naruszenie praw kobiet choć same zdają się tego nie zauważać. Istnieje różnica między wsią a miastem. Wieś jest bardziej konserwatywna i religia jest ważniejsza niż emancypacja. Staje się to bodźcem do działań muzułmańskich aktywistek, której najbardziej znaną przedstawicielką jest Ayaan Hirsi Ali zdecydowanie walcząca o swoje prawa. Przykładem może być jej książka ,,Niewierna”, którą gminne biblioteki posiadają w swoich zbiorach. Zapraszamy do pogłębienia swojej wiedzy na temat praw kobiet, który trudno jest wyczerpać na łamach prasy.

SABINA BIEDACHA, ELŻBIETA ŁUKA

MARZEC 2018

Koło Gospodyń Wiejskich Panieńszczyzna-Jastków zajęło III miejsce w konkursie organizowanym przez LGD podczas IV FORUM KOBIET. Liderki, animatorki, członkinie KGW i innych organizacji pozarządowych działających na terenie LGD „Kraina wokół Lublina” 4 marca w niedzielne popołudnie spotkały się na IV Forum Kobiet, które zostało zorganizowane w Centrum Kultury i Promocji Gminy Strzyżewice w Piotrowicach.

Uczestniczki Forum znalazły w programie spotkania przydatne informacje dotyczące m.in. działalności społecznej oraz podnoszenia osobistych kompetencji. Zaprezentowano bogatą ofertę szkoleń i warsztatów realizowanych w ramach projektów grantowych. O zasadach “savoir-vivre u przy stole” opowiedziała specjalistka etykiety towarzyskiej Karolina Grochowicz-Stec. Jak odnaleźć swój własny styl i czy należy pod-

dawać się trendom modowym doradzała Eliza Potocka – styl coach. Zrealizowany został także konkurs „Wiosenna aranżacja stołu”. Uczestniczki stanęły na wysokości zadania i zaprezentowały bardzo efektowne nakrycia i dekoracje.

Nasze Panie z KGW Panieńszczyzna-Jastków reprezentujące gminę Jastków odważnie podeszły do zadania, dzięki czemu stanęły na podium.

W Konkursie na “Wiosenne aranżacje stołu” zajęły III miejsce. Gratulujemy!Forum zakończyło się dużą dawką dobrego humoru zaprezentowanego po mistrzowsku przez Mateusza Kwiatkowskiego i Olę Listoś z kabaretu FiFa-RaFa. Spotkanie odbyło się przy współpracy z Centrum Kultury i Promocji Gminy Strzyżewice w Piotrowicach oraz Stowarzyszeniem Rodzin Katolickich z Osmolic i Klubu Kobiet Aktywnych „Ale Babki” ze Strzyżewic.

GOKIS

6|

EDUKACJA

Dzień Babci i Dziadka J W ak co roku w styczniu, w szkole w Snopkowie dzieci z klas młodszych świętowały Dzień Babci i Dzień Dziadka. Uroczystość była długo przygotowywana i oczekiwana przez obie strony. Uczniowie chcieli pokazać swoim dziadkom, jak bardzo ich kochają. Chcieli również podziękować za opiekę, pomoc i miłość. Przygotowali piękne prezenty i wspólną część artystyczną. Seniorzy nie zawiedli swoich wnuków i przyszli bardzo

licznie. Na początku goście zostali serdecznie powitani i zaproszeni na część artystyczną. Dzieci recytowały piękne wiersze, śpiewały wesołe piosenki, odegrały scenkę teatralną. Gwoździem programu okazała się jednak bardzo zabawna scenka kabaretowa, w której uczniowie odgrywający role babci i dziadka grali jak profesjonalni aktorzy. Przedstawienie rozbawiło gości do łez.

GRAŻYNA SANECKA

Przedszkolu Samorządowym w Jastkowie w grupie dzieci 4- letnich odbył się Dzień Babci i Dziadka. Z tej okazji przedszkolaki przygotowały występ muzyczno- taneczny. Dzieciom, babciom i dziadkom zostały nadane tytuły: „Superwnuczka”, „Superbabci i Superdziadka”. Goście zostali obdarowani prezentami przygotowanymi przez dzieci. Po części artystycznej wszyscy uczestnicy zostali zaproszeni na słodki poczęstunek. Dzień Babci i Dziadka przebiegł w miłej atmosferze pełnej radości i uśmiechów.

JOWITA PRĄTKOWSKA

Podobne uroczystości odbyły się w każdej szkole i niemal w każdej klasie młodszej oraz w oddziałach przedszkolnych. Dni Babci i Dziadka są doskonałą okazją do rodzinnych spotkań, dzieci natomiast uwielbiają swoich dziadków i bardzo chętnie dla nich występują i robią prezenty, często dość pracochłonne, zawsze pomysłowe i nieodmiennie wzruszające obdarowanych.

Jesień życia to szlachetny czas…

W niedzielę, 18 lutego, seniorzy z parafii jastkowskiej obchodzili swoje święto. Uroczystość, jak co roku od 20 już lat, poprzedzona została mszą św. w intencji seniorów, odprawioną o godz. 12.00 w kościele p.w. NMP Królowej Polski, w której uczestniczył ks. proboszcz Paweł Kuzioła oraz ks. senior - Jan Żukowski. Koncert dla seniorów odbył się w Szkole Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Jastkowie. Szacownych gości już od wejścia witali gospodarze wydarzenia na czele z p.

Teresą Kot – Wójtem gminy Jastków.

Na uroczystość zaproszono również osoby działające na rzecz społeczności jastkowskiej, wśród których byli m.in. radni gminy Jastków, radny Powiatu Lubelskiego p.

Koła Gospodyń , po wysłuchaniu ludowych oraz Jan Czubak, dyrektor Szkoły Seniorzy eńszczyznazłożonych przez p. Wiejskich Pani Podstawowej im. Tadeusza życzeń biesiadych znan w Kot, mogli posłuchać -Jastków Kościuszki p. Ewa Depta, kie- Teresę Goście . kach śpiew przy go koncertu w wy- nych rownik Referatu ds. Edukacji godzinne ści z zysto uroc tej z li wysz nie trzech grup: uczniów Kultury i Sportu, Spraw Spo- konaniu mi. ręka ymi pust Podstawowej im. Tałecznych, p. Barbara Czubak Szkoły Uczniowie szkoły rozdali Kościuszki, prezenza deus NMP oraz księża z parafii pw. inku. Po wymontaż słowno-mu- po małym upom Królowej Polski w Jastkowie. tujących li zaprozosta Zespołu Pieśni i Tań- stępie seniorzy Koncert poprowadził dyrektor zyczny, ęstupocz zysty uroc rowica”, prezentujący szeni na Gminnego Ośrodka Kultury i ca “Dąb praz prze y wan goto przy wokalne w utworach nek, Sportu, p. Kamil Ziółkowski. walory cowników szkoły. Spragnieni wymiany zwykłych i ciepłych słów z drugim człowiekiem wyśmienicie spędzili czas w towarzystwie. szacownym tradycyjnie nie ńcze Na zako jak co roku, ks. kanonik Jan Żukowski odprawił koronkę.

Wszystkim zaangażowanym w zorganizowanie uroczystości Dnia Seniora serdecznie dziękujemy i liczymy na dalszą współpracę.

GOKIS

MARZEC 2018

EDUKACJA

Ferie z kulturą W szystkie dzieci czekały z niecierpliwością na moment odpoczynku – ferie zimowe. Co roku Gminny Ośrodek Kultury i Sportu zaprasza do siebie dzieci i młodzież, by kreatywnie spędzić czas przerwy w nauce.

Tegoroczna akcja „Ferie z kulturą” obfitowała w szereg atrakcji. Już w pierwszym tygodniu odbyły się zajęcia z „Artystyką” (judo, robotyka) oraz zajęcia taneczne z instruktorem GOKiS p. Anną Chrzan. Drugi tydzień upłynął pod hasłem zabaw animacyjnych oraz wyjazdów (Lublin, Chełm). Pełen emocji okazał się udział w grach „Escape room”, gdzie każdy z uczestników musiał wykazać się dozą sprytu, by rozwiązać zawiłe zagadki.

Ostatniego dnia dzieci miały za zadanie wybrać najciekawszy dla nich moment podczas wspólnie spędzonych dni. Galeria stworzonych obrazów była imponująca i jednogłośnie wskazała na wycieczkę do Chełma jako ten najciekawszy punkt „Ferii z kulturą”. Nic dziwnego, bo tego dnia dzieci zwiedziły wnętrza podziemi kredowych, w których spotkały sławnego Ducha Bielucha, spędziły wesoło czas w Aqua Parku oraz odwiedziły Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej. Na zakończenie wszyscy uczestniczyli w zabawie karnawałowej, połączonej z zabawnymi konkursami i spontaniczną lekcją tańca integracyjnego.

Pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu, organizatorzy „Ferii z

kkulturą” lt ” bbardzo d serdecznie d i dziękują di k j wolontariuszom z Dąbrowicy (Adrianowi, Izie i Patrycji) za bezinteresowną pomoc przy organizacji zajęć dla dzieci.

W tym roku Gminny Ośrodek Kultury i Sportu uruchomił także wiejską świetlicę w miejscowości Płouszowice. Podczas trzech dni ferii zorganizowano

|7

ttam zajęcia j i animacyjne i j dla dl grupy dzieci w wieku 6-12 lat. W ciągu tego czasu odbyły się spotkania pod hasłem „mały odkrywca, żongler i tancerz”, nie zabrakło także zabaw ruchowych oraz konkursów sprawnościowych. Zajęcia poprowadzili wykwalifikowani instruktorzy współpracujący z GOKiS. GOKIS

Relaks w szkole i na pływalni

K

ażde dziecko przyzna, że jedną z najfajniejszych rzeczy w szkole są ferie zimowe.

Pomimo że zimowa aura nie dopisała w tym roku, uczniowie Szkoły Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie spędzali czas aktywnie i ciekawie. W poniedziałek 29 stycznia wyjechały do Lublina. W mieście odwiedziły filię 38 Miejskiej Biblioteki Publicznej, w której przekonały się, że miejsce pełne książek może być kolorowe i inspirujące. Szczególnie podobała się wszystkim kolorowa sala dziecięca z pufami, drabinkami i dziuplami, w których można zaszyć się z książką. Podczas lekcji bibliotecznej czytały,

rozmawiały i pisały o książętach i poddanych. Po wizycie w bibliotece dzieci obejrzały w Multikinie film „Cudowny chłopak”. Drugiego dnia także wyjazd, tym razem do najnowszej pływalni Aqua Lublin. Tutaj największym zainteresowaniem cieszyły się zjeżdżalnie, te małe i te bardzo duże.

Trzeciego dnia zostaliśmy w szkole, żeby pograć w gry planszowe. Podczas turnieju uczniowie grali w Bystre Oczko, Scrubble, Uno, 5 sekund.

Wyjazdy i zajęcia w szkole cieszyły się bardzo dużą popularnością, nasz szkolny autobus był zapełniony do ostatniego miejsca.

DOROTA SZEWCZUK

Igraszki z Dinem i Emmą

D

ino i Emma to niezwykłe psy, które w czasie ferii razem ze swoją panią - Violettą Rycaj Lewandowską z firmy „Divio”, odwiedziły biblioteki w Jastkowie, Ożarowie i Tomaszowicach. Dino to certyfikowany pies terapeuta, a Emma przygotowuje się do egzaminu na psa terapeutę. Bardzo wesołe i pełne energii zwierzaki dały mnóstwo radości i niezwykłych przeżyć wszystkim uczestnikom spotkania.

Dzieci obserwowały polecenia, które spełniały pieski, witały się z nimi czy też karmiły je smaczkami. Mogły je głaskać i przytulać. Pani Violetta, dogoterapeutka, opowiadała o

MARZEC 2018

zachowaniach psów, o ich “mowie”.

Wspólnie z dziećmi wskazywała bezpieczne zachowania wobec psów, podpowiadała jak najlepiej opiekować się swoimi ulubieńcami. Na zakończenie każde z dzieci mogło wypożyczyć sobie książkę o psach. Uśmiechnięte buźki dzieci świadczyły, że spotkanie z Dinem i Emmą było bardzo udane. Może spotkamy się ponownie? Kto wie...

W bibliotece - jak w bajce - wszystko może się zdarzyć :) A my wszystkim dzieciom i rodzicom - jeśli nadarzy się okazja takich zajęć bardzo je polecamy!

MAGDALENA ZARZEKA

8|

EDUKACJA

(Nie)schowani przed światem

O

soby niepełnosprawne można spotkać niemal wszędzie, w parku, w kinie, w sklepie, na ulicy, czy też w autobusie. Są prawie w każdej szkole. Wydawać by się mogło, że widok „takich” osób nikogo nie dziwni i nie wzbudza większego zainteresowania.

Tymczasem pracując od sześciu lat z uczniem upośledzonym, zauważyłam, jak wiele barier może spotkać w życiu codziennym.

Mój uczeń - Kacper ma 17 lat, od 2011 roku jest uczniem Szkoły Podstawowej im. J. I. Kraszewskiego w Snopkowie. Urodził się z czterokończynowym porażeniem mózgowym oraz wrodzonym wodogłowiem. Ma zdiagnozowane upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim. Chłopiec nie porusza się samodzielnie, nie komunikuje się w sposób werbalny. Prowadzę dla niego indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze, terapię pedagogiczną oraz pomoc pedagogiczno-psychologiczną więc spędzamy w swoim towarzystwie trzynaście godzin tygodniowo. To wystarczająco dużo czasu, abym mogła zauważyć jak trudne jest bycie osobą chorą i niepełnosprawną. Oprócz zajęć szkolnych

Kacper uczęszcza na rehabilitację i hipoterapię, które są bardzo kosztowne. Chłopca wesprzeć przekazując 1% podatku na jego leczenie. Wystarczy wpisać w zeznaniu podatkowym PIT: Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” KRS:0000037904. W pozycji - informacje uzupełniające: Leczenie i rehabilitacja, KACPER SZYMAŃSKI,7924 Pomimo wielu ograniczeń zdrowotnych, Kacper jest bardzo pogodny. Chętnie słucha muzyki i opowiadań. Codziennie walczy, by stać się jak najbardziej samodzielnym i rozumianym przez otoczenie. Wprowadzanie alternatywnych metod komu-

nikacji daje mu namiastkę kontaktu ze światem. Regularnie staram się go włączać w życie szkoły, tak aby miał kontakt z rówieśnikami podczas imprez okolicznościowych, wycieczek, wyjść do kina i teatru. Właśnie podczas tych spotkań zauważyłam, jak wielkie zainteresowanie, ale i zakłopotanie, wywołuje jego osoba wśród zdrowych uczniów szkoły, którzy często nie wiedzą jak zachować się w jego obecności - czy podejść i przywitać się, zignorować? Patrzeć, czy nie patrzeć? Skłoniło mnie to do wielu rozmów z uczniami, którzy zadawali mnóstwo pytań. Chcieli wiedzieć czego Kacper się uczy, co robimy podczas zajęć.

Zauważyłam, że temat niepełnosprawności wywołuje w nich zarówno ciekawość, jak i strach, dlatego nawiązałam współpracę ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym im. Św.

Franciszka z Asyżu w Kęble, który zajmuje się edukacją młodzieży upośledzonej w stopniu umiarkowanym i znacznym. W ramach tej współpracy uczniowie SOSW w Kęble odwiedzili naszą szkołę z zespołem teatralnym „Misz-Masz” i wystawili „Calineczkę”. Byliśmy zachwyceni, jak za pomocą samego gestu i ruchu można wiele wyrazić.

W styczniu młodsi uczniowie szkoły odwiedzili pałac w Kęble, gdzie mieści się placówka przysposabiająca do pracy i wystawili dla jej uczniów „Jasełka”. Przy okazji mogli zwiedzić tam zabytkowy zespół pałacowo- parkowy, obejrzeć konie wykorzystywane do hipoterapii, ale przy okazji po raz kolejny na własne oczy zobaczyć jak żyją i funkcjonują osoby niepełnosprawne.

Myślę, że taka lekcja, była dla nich bardzo cenna i wiele ich nauczyła.

Tylko obcując z osobami niepełnosprawnymi na co dzień nauczymy się właściwie reagować.

OLGA MAJCHRZAK

Bal karnawałowy w Snopkowie akończenie semestru uczniowie naszej szkoły obchodzili z hukiem.

Dzięki Fundacji Animatorów i Twórców Kultury TRACH podopieczni oddziałów przedszkolnych oraz uczniowie klas I-III kolejny rok z rzędu wzięli udział w zabawie karnawałowej. Imprezę poprowadziła czwórka zawodowych animatorów, którzy przygotowali liczne atrakcje i tańce dostosowane do wieku i możliwości motorycznych dzieciaków. Uczestnicy balu bawili się wyśmienicie - świadczyły o tym uśmiechy, które nie schodziły im z twarzy.

Jak to często na balach bywa uczestników obowiązywały wyjątkowe stroje. Zdecydowana większość przebrały się za postacie z bajek, filmów i komiksów, ale była też Śnieżka, Batman, Robert Lewandowski i policjant. Rodzice zadbali o wspaniałe w kolorowe przebrania, a oryginalne stroje zapewniły wyjątkową atmosferę zabawy.

Zdecydowana większość zabaw nawiązy-

Z

wała do tańców współczesnych, choć występowały również elementy tradycyjnych tańców ludowych. Z balowej Sali rozlegały się melodie popularnych piosenek, np. „Chocolate”, „Gangnam Style” czy „Mi-

łość w Zakopanem” Impreza była w pełni ufundowana ze środków Fundacji TRACH. Miejmy nadzieję, że spotkamy się ponownie w przyszłym roku.

BARBARA SANECKA-SIEŃKO MARZEC 2018

|9

EDUKACJA

Z naturą po zdrowie!

P rzez cały bieżący rok szkolny, czyli od września 2017 r. do czerwca 2018 r. uczniowie klas IV – VII trzech szkół podstawowych z terenu gminy Jastków biorą udział w projekcie „Z naturą po zdrowe”. Projekt realizowany jest przez lubelską fundację Instytut Aktywizacji i Rozwoju Społecznego, dzięki udziałowi w konkursie dotacyjnym Fundacji PZU – „Z fundacją PZU po lekcjach”.

W projekcie uczestniczą uczniowie Szkoły Podstawowej im. Bolesława Prusa w Płouszowicach, Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Tomaszowicach oraz Szkoły Podstawowej im.

Ignacego Kraszewskiego w Snopkowie. „Z naturą po zdrowie” to cykl zajęć z zakresu promowania zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej, rozwijania umiejętności społecznych, bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, oraz profilaktyki uzależnień, prowadzonych przez wykwalifikowanego psychologa. Gościnnie pojawiają się na nich wolontariusze fundacji IAiRS oraz przedstawiciele europejskiego wolontariatu EVS. W trakcie warsztatów dzieci zapoznają się z aktywnymi i twórczymi sposobami spędzania czasu wolnego, postawami przyjaznymi dla środowiska, zdrowymi nawykami żywieniowymi. Rozwijają swoje umiejętności psychospołeczne, uczą się skuteczniej porozumiewać oraz budować zdrowe relacje międzyludzkie. Dowiadują się w jaki sposób dbać o bezpieczeństwo własne oraz innych osób. Uczą się właściwych zachowań na drodze, postępowania podczas wypadków oraz udziela-

nia pierwszej pomocy przedmedycznej. Zdobywają wiedzę na temat zagrożeń w sieci i metod radzenia sobie z nimi. Zostają uświadomieni czym jest agresja i przemoc i jakie są ich następstwa. Ćwiczą różne sposoby rozładowywania napięcia, kształtują zachowania asertywne, wzmacniają postawy zrozumienia i tolerancji. Dowiadują się o zagrożeniach i konsekwencjach wynikających z używania środków psychoaktywnych.

Projekt zakłada realizację 325 godzin zajęć z zakresu promowania zdrowego stylu życia i profilaktyki uzależnień w trzech szkołach, co

daje ponad 100 godzin w każdej. Na zakończenie uczniowie dostaną dyplomy oraz gadżety związane z tematyką zajęć. Ponadto, dla każdej szkoły zorganizowany zostanie festyn. Organizatorzy przewidują wiele atrakcji dla uczestników, m.in. akcję „Bądź bezpieczny na drodze”, polegającą na kontroli technicznej rowerów dzieci, warsztaty kulinarne ze zdrowych i ekologicznych produktów, pokaz mody ekologicznej, wykonywanie prac plastycznych z odpadów, zbiórkę makulatury oraz liczne konkursy.

KAROLINA NAWROCKA

Żłobek dla radosnych maluchów

Z

myślą o dzieciach i rodzicach, którzy pragną zapewnić swoim pociechom doskonałą opiekę, rozwój intelektualny i wszechstronną edukację, Gmina Jastków podjęła decyzję o budowie żłobka. Będzie to pierwsza w naszej gminie publiczna placówka świadcząca usługi opiekuńcze dla dzieci od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat. Obecnie trwają prace budowlane. Otwarcie nastąpi 1 września 2018 r. Żłobek powstaje w Panieńszczyźnie, przy ul. Szkolnej 3.

Koszt budowy żłobka wyniesie 1084 661,79 zł. Gmina otrzymała na ten cel dofinansowanie w wysokości 600 tys. zł w ramach rządowego resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 “Maluch+” 2018.

Wyposażenie placówki oraz jej funkcjonowanie przez najbliższe dwa lata zapewni drugi projekt ,,Radosny maluch-Aktywna mama”, realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 20142020, działanie: Godzenie życia zawodowego i

MARZEC 2018

prywatnego. Wartość tego projektu wynosi 1 288 306,80 zł, a wkład własny gminy - 102 232,00 zł.

Projekt adresowany jest do kobiet, które opiekują się dziećmi do lat 3 i dzięki utworzeniu żłobka będą mogły powrócić na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowywaniem dziecka oraz kobiet, które pozostają bez pracy. Żłobek będzie funkcjonował w nowo wybudowanym parterowym budynku o powierzchni 424 m2, dostosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych, do którego przylega plac zabaw o powierzchni 312 m2, parking i tereny zielone.. Do dyspozycji maluchów zostaną oddane dwie przestronne sale o powierzchni 78 m2 każda, połączone z salami wypoczynkowymi, 2 łazienki i dwie szatnie.

Powstanie również Sala Poznawania Świata, czyli specjalnie wyposażona sala polisensoryczna, której celem jest stymulowanie lub wyciszanie

zmysłów. Pozostałe pomieszczenia pełnią funkcje administracyjne i gospodarcze (rozdzielnia posiłków, zmywalnia, wózkownia, pokój dyrektora, gabinet pielęgniarki, pokój opiekunek i inne). Sale żłobkowe zostaną wyposażone w nowe meble, pomoce dydaktyczne i zabawki, które stymulują i zachęcają dziecko do działania i zabawy.

W ramach projektu utworzone zostaną dwa oddziały żłobkowe dla 30 dzieci. Placówka będzie funkcjonować przez cały rok, od poniedziałku do piątku, w godz. 7:00-17:00. Opiekę i bezpieczeństwo zapewni dzieciom wykwalifikowana kadra: dyrektor, opiekunowie (5 osób) i pielęgniarka. W żłobku będzie prowadzone pełne wyżywienie dzieci. Przez czas trwania projektu rodzice nie ponoszą opłat za pobyt i wyżywienie dziecka.

Kryteria i terminy rekrutacji do żłobka można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Gminy Jastków.

BARBARA CZUBAK

Sz.P. Płouszowice

Sz.P. Ożarów

Z

apowiedź i dź wprowadzenia d i od d września 2017 roku reformy szkolnictwa od razu wywołała wiele emocji.

Jak zwykle w takich przypadkach Polacy się podzielili: jedni uważali, że powrót do ośmioklasowej szkoły podstawowej to świetny pomysł, inni - wprost przeciwnie - uznali, że likwidacja gimnazjów i dłuższa szkoła podstawowa to najgorszy pomysł, jaki mógł przyjść rządzącym do głowy.

Do dyskusji włączyli się wszyscy, zarówno ci bezpośrednio związani z ewentualną przemianą szkół, jak i ci, którzy ze szkolnictwem, nauką i dziećmi w zasadzie nie mieli nic wspólnego. Po mniej lub bardziej głośnych wypowiedziach zainteresowanych, reforma szkolnictwa stała się faktem i od września 2017 roku w szkołach podstawowych mamy klasy siódme, a za niespełna pół roku będą też ósme.

Sz.P. Jastków

Co sądzą o wprowadzonych zmianach sami uczniowie, ich rodzice i nauczyciele?

Odpowiedzi jednoznacznej udzielić nie można. Siódmoklasiści w różny sposób podchodzą do sprawy. Niektórzy twierdzą, że woleliby pójść do gimnazjum, bo tam poznaliby starszych kolegów, zyskali nowych znajomych, a w „starej” szkole chodzą korytarzami „wypełnionymi przez małe dzieci”. Wiele osób uważa, że dotychczasowa szkoła nie jest przygotowana na tak poważne zmiany. W gimnazjach wyposażonych

w pracownie przedmiotowe po prostu łatwiej i na pewno przyjemniej zdobywa się wiedzę. Koronnym jednak argumentem za gimnazjami wśród uczniów jest to, że w roku ukończenia przez nich klasy ósmej, kończyć będą naukę również klasy trzecie gimnazjalistów. Zbiegną się wówczas dwa roczniki absolwentów i o wiele trudniej będzie się dostać do wymarzonego liceum. Za tym argumentem opowiadają się także rodzice dzieci, obawiając się o przyszłość swoich pociech i ta grupa nie jest zadowolona z obecnego stanu rzeczy.

Sz.P. Tomaszowice

Inne, wręcz przeciwne zdanie, wyraża jednakże spora część osób. Wielu uczniów cieszy się, że nie musi zmieniać szkoły, dojeżdżać autobusem do innej miejscowości, odnajdywać się w nowym środowisku. Obecne oceniają jako przyjazne i w pełni bezpieczne. Tutaj czują się komfortowo, a nauczycieli po prostu lubią i nie chcą zmieniać. Również znaczna część rodziców twierdzi, że ośmioklasowa szkoła podstawowa to dobry pomysł, gdyż wyrwanie trzynastoletnich dzieci ze swojego znanego, bezpiecznego środowiska i przerzucenie ich do nowego,

Sz.P. Snopków

często niesie za sobą różnego rodzaju niebezpieczeństwa. Wobec tego czują się spokojni, a do dotychczasowych nauczycieli mają zaufanie.

Co na to wszystko nauczyciele?

Ci, którzy uczą w szkole podstawowej w większości są zadowoleni: mają pracę na pełny etat, realizują się zawodowo. Co prawda niektórzy zostali niejako zmuszeni do niewielkiego przekwalifikowania się, np. nauczyciel przyrody na nauczyciela biologii, ale wielkiego narzekania nie było. Gorzej sprawa ma się z nauczycielami z wygaszanych gimnazjów. Ci, aby zre-

alizować swój tygodniowy wymiar godzin pracy, dojeżdżają do różnych szkół , np. na dwie godziny chemii, fizyki, czy języka obcego. Taka ciągła gonitwa na pewno bywa męcząca i obniża poziom satysfakcji z wykonywanej pracy.

W obecnej sytuacji zarówno uczniowie, jak i nauczyciele ostro przystąpili do wykonywania swoich obowiązków uczenia się i nauczania, a na efekty spokojnie poczekajmy. Wszyscy mamy nadzieję, że pomimo różnicy zdań na temat reformy szkolnictwa, uczniowie klasy siódmej szkoły podstawowej, jak również obecnej drugiej klasy gimnazjalnej już za półtora roku wspaniale poradzą sobie z egzaminem do szkół średnich i każdy na swój sposób osiągnie sukces. Tego życzymy uczniom oraz sobie – nauczycielom.

ELŻBIETA DYKIEL

12 |

EDUKACJA

74. rocznica bitwy pod Marysinem piątek, 2 lutego, odbyła się 74. rocznica bitwy pod Marysinem.

Obchody rozpoczęła msza święta w kościele parafialnym pw. Św. Stanisława BM w Lublinie, w intencji poległych partyzantów oddziału „Szarugi”. 2 lutego 1944 r. oddział Armii Krajowej płk. Aleksandra Sarkisowa ps. “Szaruga” zmierzający do punktu zrzutu w Kijanach, zatrzymał się w Marysinie, gdzie zaskoczyli go Niemcy. Podczas walki z 34 osobowego oddziału “Szarugowców” zginęło 22 partyzantów, a czterech zostało ciężko rannych.

W trakcie działań zbrojnych ucierpiała również ludność wsi Marysin. Wiele osób zostało zamordowano i spalono domy.

Historię tej krwawej walki przypomnieli uczniowie szkoły podstawowej w Snopkowie. Przedstawiony przez młodych artystów montaż słowno – muzyczny dostarczył widzom wielu wzruszeń.

Po mszy uczestnicy udali się pod pomnik poległych, by złożyć wieńce, wiązanki i zapalić znicze. W asyście pocztów sztandarowych wieńce złożyli: pan Przemysław Czarnek – wojewoda lubelski, pani Teresa Kot - wójt Gminy Jastków, wraz z

W

panami Markiem Wieczerzakiem i Romanem Chudzikiem, pan Zdzisław Niedbała - w imieniu prezydenta miasta Lublin, pan Grzegorz Szacoń - sekretarz Powiatu Lubelskiego w imieniu starosty lubelskiego wraz z panem Janem Czubakiem. Hołd poległym za Ojczyznę oddali także przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, Ba-

talionu Dowodzenia Wielonarodowej Brygady, stowarzyszeń kombatanckich oraz społeczności lokalnej. W imieniu oddziału AK „Szarugi” wiązankę złożyła Krystyna Marczewska, żona Stanisława Marczewskiego, żołnierza AK, uczestnika walk pod Marysinem.

MARCIN ABRAMEK

W

spółczesny świat rozwija się i zmienia tak szybko, że tradycyjne metody nauczania coraz bardziej tracą na znaczeniu. Nie jesteśmy już w stanie przewidzieć jakich informacji będą w przyszłości potrzebowali nasi dzisiejsi uczniowie. Dzięki Internetowi i smartfonom wiedza podręcznikowa dostępna jest dziś na wyciągnięcie ręki niemal w każdym miejscu na Ziemi, a zapamiętywanie informacji traci sens. Zmieniają się czasy – zmienia się edukacja. Od wielu lat szkoły starają się kształcić takie kompetencje jak kreatywność, umiejętność logicznego myślenia, rozwiązywania problemów i współpracy, a jednym obiecujących narzędzi, o których mówi się w kontekście rozwijania tych kompetencji, jest nauka programowania. Najprościej mówiąc, programowanie jest pisaniem instrukcji dla maszyny. Język programowania to z kolei zestaw poleceń zrozumiałych dla niej. Dzisiejsze programy opierają się na słowach i powstało ich już bardzo wiele. Nie ma jednak języka doskonałego i uniwersalnego, nadającego się do wszystkiego, a technologia wymusza ciągłe poszukiwanie nowych, coraz bardziej efektywnych sposobów programowania. Edukacyjne

FOT. PIXABAY

Uczymy dzieci programowania

języki programowania mają w przeważającej większości formę graficzną lub tekstowo-graficzną. Do programowania wykorzystujemy w nich ograniczoną ilość instrukcji, które wybieramy z dostępnej biblioteki i układamy w logiczny ciąg tworząc program. Przeciąganie instrukcji odbywa się w intuicyjnej dla dzieci formule drag-and-drop (ang. przeciągnij i upuść) a same instrukcje mają postać kolorowych klocków lub bloczków, rozróżnianych za pomocą ikon lub napisów. Okazuje się, że nawet dziecko może programować, szczególnie, że dzisiejsze dzieci nie czują onieśmielenia charakterystycznego w tej dziedzinie dla pokolenia ludzi, którzy uczyli się informatyki pisząc na kartkach programy w

systemie 01. Dzięki działalności wielu instytucji pracujących nad „oswojeniem” programowania stało się ono umiejętnością dużo bardziej dostępną, a nauczanie programowania może być prowadzone przez nauczycieli, którzy nie mieli z nim dotąd wiele do czynienia.

Aby nauczanie programowania skutecznie rozwijało powinno być wprowadzane jak najwcześniej, dlatego 3 szkoły z terenu gminy Jastków przystąpiły do projektu pod nazwą „Razem odkryjmy świat programowania – szkolenia dla nauczycieli i uczniów z podregionu lubelskiego”. Projekt realizowany jest przez Fundację VCC dla grupy prawie 3 tys. uczniów klas 1-3 i 250 nauczycieli z 57 szkół podstawowych województwa lubelskiego. Od jesieni trwały szkolenia nauczycieli, którzy od 1 marca prowadzą zajęcia z uczniami w asyście trenera - mentora. Uczniowie nauczą się także korzystania z e-usług. Jedne zajęcia są przewidziane jako wyjazdowe na KUL, pozostałe odbywają się w szkolnych pracowniach komputerowych.

Projekt realizowany jest w szkołach: Ożarów, Snopków, Tomaszowice, a jego zakończenie przewiduje się 31 grudnia 2018 r.

HELENA SKOMOROWSKA MARZEC 2018

| 13

EDUKACJA

Atrakcyjne szkolnictwo w gminie Jastków a realizację projektu pod taką nazwą gmina otrzymała ponad milion złotych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 w zakresie Osi Priorytetowych 9 - 12 RPO WL 2014-2020. Jeśli odliczyć od tej kwoty wkład własny (około 51 tys. zł) dofinansowanie wynosi ponad 970 tys. zł.

Projekt jest realizowany w trzech szkołach podstawowych – Jastkowie, Snopkowie i Tomaszowicach, a jego beneficjentami są uczniowie (łącznie 243 os.) i nauczyciele (łącznie 40 os.). Dla uczniów zaplanowane są zajęcia dodat-

kowe, dla nauczycieli 80 godzin szkolenia metodycznego. Zakłada się, że dzięki udziałowi w zajęciach uczniowie rozwiną kompetencje kluczowe - kreatywność, innowacyjność i umiejętność pracy zespołowej, a także kompetencje społeczne, takie jak inicjatywność i przedsiębiorczość oraz umiejętność uczenia się. Zajęcia dla nich w poszczególnych szkołach są podobne: wyrównawcze i rozwijające z języka angielskiego i matematyki; przyrodnicze, prowadzone metodą eksperymentu; rozwijające kompetencje cyfrowe oraz zajęcia z programowania robotów. Te ostatnie (ICT oraz robotykę) będzie prowadziła

N

firma zewnętrzna wyłoniona w przetargu.

W dwóch szkołach – Jastkowie i Tomaszowicach przewidziany jest również zakup wyposażenia pracowni przyrodniczych, komputerowych i matematycznych. Atrakcyjne pomoce dydaktyczne pozwolą uczyć innymi metodami. Jak w pełni wykorzystać narzędzia ICT oraz jak posłużyć się metodą eksperymentu nauczyciele ze szkół objętych projektem dowiedzą się podczas szkolenia. Dzięki wyposażeniu pracowni przyrodniczej i komputerowej placówki poprawią jakoś świadczonych usług i szkoły staną się rzeczywiście atrakcyjniejsze.

HELENA SKOMOROWSKA

Prymusi Klasa

Klasa

Uczeń, średnia ocen za 1 semestr

Uczeń, średnia ocen za 1 semestr SP im. J. I. Kraszewskiego w Snopkowie

SP z oddziałami gimnazjalnymi im. T. Kościuszki w Jastkowie IV (ab)

V (ab) VI (ab) VII c

Reszka Marcel 5,0; Sidoruk Piotr 5,0; Sochal Jakub 5,0; Pędzierki Michał 4,91; Boreczek Aleksandra 4,82; Ostański Krystian 4,82; Biernacka Gabriela 5,27; Chmielewska Alicja 5,09; Piątek Filip 4,91; Słowik Dominik 4,91; Kołtun Jakub 4,82 Szostak Eryk 5,09; Lipska Gabriela 4,91; Żak Marta 4,91; Durak Bartosz 4,82; Plackowska Aleksandra 4,82; Kędra Mateusz 4,09; Pochroń Maria 5,09; Drozd Sebastian 4,91; Grzegorczyk Tomasz 4,82 Podgajna Kinga 5,55; Grzegorczyk Natalia 4,82; Nogal Matylda 5,00; Suchodolska Katarzyna 4,82 Biernacka Natalia 4,79; Drzewiecki Bartłomiej 4,79

I (ab) II III IV (ab) V

SP im. B. Prusa w Płouszowicach I II III (ab) IV V VI VII

Patryk Suduł; Mikołaj Okoń Szymon Gawlik Wiktoria Wrona; Hanna Uljasz; Matylda Bzicka Wiktoria Mazurek 5,08; Szymon Kapica 5,00; Antoni Wójcik 5,00; Michał Mazur 4,83 Maria Wrona 5,08; Antonina Konasiuk 4,82 Filip Kucharczyk 5,18; Julia Wartacz 5,00; Julia Wszelaka 5,00; Jakub Krawczak 4,91 Dawid Mazurek 5,36; Paulina Sobczak 5,07; Izabel Ryszkowska 4,93 SP im. A. i A. Nowaków w Ożarowie

I II III IV V VI VII

Kacper Głos, Patryk Kwasowiec, Julia Socha, Julia Kucaba, Oliwia Pietrak, Filip Pietrak, Antonina Sałęga Michał Kuna Julia Paprota, Nikola Bielecka Julia Nakonieczna 5,45; Kacper Łuka 5,09; Julia Tokarczyk 5,09; Maja Chabros 5,0; Agata Iwaniak 5,0 Natalia Filipczuk 5,55; Jakub Franczak 5,09; Krystian Kucaba 4,91; Nikola Miroń 4,82 Piotr Perdun 5,21; Natalia Kosior 4,93; Natalia Łuczywek 4,79

VI VII

Alan Jankowski, Gabriela Jastrzębska, Piotr Sagan, Paulina Szczepańska, Paweł Turek, Zofia Rywacka, Laura Kusyk, Julia Rożen, Julia Gabryś Karol Ciuraj, Dominik Olszewski, Zuzanna Pniowska, Gustaw Resiak, Lena Synderkiewicz, Daniel Wrona, Dawid Zaborski Anna Rywacka, Oliwia Gozdek, Jakub Gajewski, Cezary Jastrzębski Piotr Matyjaszek 5,27; Zofia Zielińska 5,09; Jakub Sagan 5,09; Anna Turek 5,0, Jakub Kamiński 5,18; Małgorzata Chmiel 5,09; Maria Pitek 4,82; Paweł Szczepański 4,82 Karolina Bożemska 5,27; Maksymilian Okoń 5,18; Oliwia Ciuraj 5,09; Maria Pytka 4,91 Jakub Chmiel 5,09; Jan Pałkowski 5,0; Magdalena Poleszak 5,0; Oliwia Pitek 4,91 SP im. Jana Pawła II w Tomaszowicach

I

Gardyńska Helena, Michałek Sebastian, Piękoś Bartosz

II

Patryk Korczak, Krzysztof Kozłowski

III

Michalina Kuzioła, Stanisław Modrzewski, Wiktora Wąsik, Nikola Wójcik, Oskar Paprota, Rozwadowski Mateusz

IV

Hanna Gardyńska 5,27, Bartłomiej Gąska 5,18, Ostrowski Mikołaj 4,82, Markiewicz Krystian 4,91

V

Emilia Kozłowska 5,27, Monika Pietrak 5,18, Zięba Filip 4,91

VI

Zuzanna Lalak 5,18; Kantor Michalina 5,09; Misztal Amelia 4,82

VI

Miłosz Pietrak 5,14, Aleksandra Lalak 5,07, Karol Szymański 4,79, Maciej Bieniek 4,93

II

-

III (ab)

Paszczyk Mikołaj 5,27; Babisz Klaudia 5,20; Kołodziej Aleksandra 5,20; Nogal Maria 5,0; Pyszniak Aleksandra 5,0; Pruchniak Jagoda 5,0; Chmielewska Julia 4,93; Kozieł Dominika 4,93; Stępski Krzysztof 4,87; Derkacz Aleksandra 4,8; Kosior Aleksandra 4,8; Kuwałek Paweł 4,8; Bęczkowski Szymon 5,07

Oddziały gimnazjalne

Finalista konkursu z historii Jan Pałkowski, uczeń klasy VI Szkoły Podstawowej w Snopkowie, został finalistą konkursu przedmiotowego z historii organizowanego przez LubelskieMARZEC 2018

go Kuratora Oświaty. W zeszłym roku uzyskał już tytuł laureata, ale ponieważ pogłębianie wiedzy historycznej to jedna z jego pasji, po raz kolejny próbuje

swoich sił. Mamy nadzieję, że uda mu się powtórzyć ubiegłoroczny sukces. Jana Pałkowskiego przygotowuje pani Jolanta Czubacka.

14 |

KULTURA

Biblioteka poleca 1. Kamil Janicki- „Damy polskiego imperium. Prawdziwe historie”

2. Grażyna Bąkiewicz i in.„Odzyskana niepodległość” 10 opowiadań z XX wieku

3. Grażyna Bąkiewicz i in. – Walka o wolność. 10 opowiadań z czasów rozbioru.

Święte królowe, które pokochały władzę. Gdy zabrakło dynastii, tylko one mogły zapewnić Polsce przyszłość. Kontynent pustoszony zarazą, jakiej ludzkość jeszcze nie widziała. Czasy naznaczone upadkiem najpotężniejszych rodów. Epoka potrzebująca prawdziwych bohaterek. Kobiet zdolnych położyć podwaliny nowego polskiego imperium.

Bez Jadwigi nie byłoby królestwa. Gdy męża wygnano z kraju, to na jej barki spadła walka o przetrwanie dynastii. Gdy zaś wróg stanął u bram Wawelu, ona osobiście dowodziła ostatnim bastionem Piastów. Elżbieta nie zasłaniała się żadnym mężczyzną. Straciła dłoń, broniąc rodziny przed atakiem oszalałego zamachowca. A gdy jej brat umarł, to ona stała się ostatnią nadzieją królestwa. I jedyną w historii Polski kobietą, która nikomu nie oddała choćby krztyny swej władzy. Jadwiga Andegaweńska po prababce odziedziczyła nie tylko imię, ale też hart ducha. Zrobiono z niej króla, licząc, że będzie bezwolną marionetką. Ale to ona utorowała drogę do polskiej potęgi. Pokora, pobożność i nieposkromiona ambicja. Przełomowy moment dziejów. I wybitne damy, bez których nie byłoby Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

“Odzyskana niepodległość – 10 opowiadań z XX wieku to piąta książka z serii „Zdarzyło się w Polsce”. Ostatni tom z tego cyklu ukazuje się w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości i poświęcony jest niezwykle burzliwemu okresowi w historii naszej ojczyzny. Współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, przedstawili w nim II Rzeczpospolitą, okupację hitlerowską i PRL widziane oczami naszych przodków: powstańców śląskich, uczestników bitwy warszawskiej, żołnierzy Armii Krajowej, cywilów deportowanych na nieludzką ziemię i repatriantów zza Buga.

Za ich sprawą czytelnik stanie się świadkiem zamachu na prezydenta Gabriela Narutowicza i przewrotu majowego, przeniesie się do bombardowanego przez Niemców Wielunia i płonącego warszawskiego getta. Będzie towarzyszyć tym, którzy do wolnej Polski szli u boku generała Andersa, i tym, którzy podążali do niej razem z generałem Berlingiem, a także tym, którzy walczyli o nią podczas strajków robotniczych w Poznaniu, Radomiu i Gdańsku.

Walka o wolność – 10 opowiadań z czasów rozbiorów to czwarta książka z serii „Zdarzyło się w Polsce”. W pięciu tomach współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, ukazali widzia węzłowe punkty polskich dziejów widziane oczami zwyczajnych ludzi: mieszkańców miast, dworów i wsi – naszych przodków. Za ich sprawą czytelnik Walki o wolność przeniesie się w czasy, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, lecz wciąż żyła w sercach ludzi, będzie towarzyszył Napoleońskim żołnierzom, powstańcom styczniowym i rewolucjonistom. Usłyszy pierwszy koncert ośmioletniego Fryderyka Chopina, zobaczy Adama Mickiewicza piszącego Dziady i Marię Skłodowską walczącą o prawo do edukacji kobiet.

Książki z tej serii dedykujemy tym, którzy cenią i lubią historię, oraz tym, którzy… za nią nie przepadają! Dzięki nim przekonają się, że historia Polski jest barwna i ciekawa, pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji i trzymających w napięciu, dramatycznych wydarzeń.

Etno – festiwal w Łucku R eprezentacja Gminy Jastków w osobach Andrzej Krak, sekretarz Gminy, Barbara Czubak, kierownik Referatu edukacji, kultury, sportu oraz spraw społecznych, Kamil Ziółkowski, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu oraz Zespół Pieśni i Tańca “Dąbrowica” gościli na zaproszenie Towarzystwa Kultury Polskiej im. Tadeusza Kościuszki w Łucku na Ukrainie na międzynarodowym festiwalu “Boże Narodzenie w Łucku 2018”. Pobyt naszej delegacji rozpoczął się spotkaniem z władzami miasta Łuck, z Grzegorzem Pustowitem, sekretarzem miejskiej rady p.o. prezydenta miasta na czele.

W dniach 12-14 stycznia grupa młodzieży i dorosłych z ZPiT “Dąbrowica” koncertowała na scenie etno-festiwalu, którego organizatorami było zaprzyjaźnione z gminą Jastków miasto Łuck. Nasz zespół w towarzystwie kapeli ludowej na scenie plenerowej w centrum miasta

zaprezentował polskie kolędy i pastorałki. Wśród uczestników były także grupy z Litwy, Białorusi oraz Ukrainy - gospodarzy festiwalu. Tancerze mieli także okazję poznać lokalne zwyczaje świąteczne oraz tradycyjne tańce ludowe. “Dąbrowica” poprowadziła także lekcję podstawowych polskich tańców wciągając do wspólnej za-

bawy grupy z Litwy i Białorusi. Zimowa i mroźna pogoda nie przeszkodziła w realizacji koncertów, a radosne nastroje dopisywały nawet tym największym festiwalowym zmarzluchom. Zespół szczęśliwie wrócił z wojaży przywożąc ze sobą wspaniałe wspomnienia.

KAMIL ZIÓŁKOWSKI MARZEC 2018

KULTURA

Nadaj śmieciom drugie życie

onkurs organizowany jest przez Gminę Jastków, współfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Polega na wykonaniu pracy plastycznej z dowol-

K

nych wysegregowanych odpadów komunalnych o wielkości minimum 1 metr w przestrzeni trójwymiarowej.

Działanie to jest kierowane do wszystkich mieszkańców z terenu gminy Jastków, a w szczególności do szkół, jedno-

stek użyteczności publicznej i organizacji pozarządowych.

Prace należy dostarczyć do siedziby Urzędu Gminy Jastków najpóźniej do 10 maja 2018 r.

Ogłoszenie wyników nastąpi podczas corocznego festynu

| 15

rodzinnego dla mieszkańców gminy Jastków, tj. 26 maja.

Przewidziane są 3 nagrody główne. Szczegóły zawarte zostały w regulaminie konkursu umieszczonym na stronie internetowej Urzędu Gminy Jastków.

Nagrody artystyczne „Nie pytaj czego świat potrzebuje.

Pytaj co czyni Cię pełnym życia i rób to” Po raz pierwszy w naszej gminie zostały przyznane nagrody za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

Wyróżnia się nią wybitne osoby, stowarzyszenia, organizacje, których działalność w znacznym stopniu przyczynia się do wzbogacania życia kulturalnego, integracji lokalnych środowisk, promocji i poszerzania oferty kulturalnej gminy Jastków. Decyzją wójta gminy Jastków zostały przyznane nagrody dla: • Chóru Benedictus – za reprezentowanie gminy Jastków podczas imprez gminnych oraz na forum ogólnopolskim, za liczne sukcesy na przeglądach i festiwalach, wydanie płyt z

MARZEC 2018

muzyką chóralną, bogaty dorobek artystyczny.

• ZPiT Dąbrowica – za reprezentowanie gminy na licznych imprezach gminnych, powiatowych ogólnopolskich, sukcesy na festiwalach i przeglądach, bogaty dorobek artystyczny.

• Anny Karwat – członkini KGW, dyrygenta, nauczyciela emisji głosu, iczych, udział w kierspołecznika, pomysłodawczyni, sce- tatów rękodzieln . nach festy i ach kiej” masz Pańs i narzystki i reżysera „Męk inosoby ”, Króli i „Orszaku Trzech Wszystkim laureatom tegorocznych tegrującej społeczność i kultywującej gratulujemy życzylokalną tradycję. Pani Karwat dzieli nagród serdeczne dziękujemy za sów się z mieszkańcami swoją pasją do my dalszych sukce terenie naszej na ry kultu promocję muzyki, kultury polskiej i tradycji. enie nagród wręcz zyste ów Uroc y.

Jastk gmin • KGW Panieńszczyzna – 22 kwietnia się zie odbęd ych kultyczn życiu w artys o - za aktywne uczestnictw Dnia Kultury. turalnym gminy, popularyzację pieśni podczas Gminnego IWONA ŁYJAK ludowych, strojów, organizację warsz-

16 |

REKREACJA

Unijne fundusze na n

marca, w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubelskiego podpisana została umowa na realizację projektu „Wzmocnienie atrakcyjności turystycznej gminy Jastków poprzez budowę i rozbudowę szlaków pieszych i rowerowych”.

Projekt, którego całkowita wartość wynosi 92 112,82 zł, uzyskał dofinansowanie w ramach Poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Umowę na dofinansowanie inwestycji w kwocie 58 611,00 zł. podpisali przedstawiciele Gminy Jastków – pani Teresa Kot, wójt gminy, oraz pani Małgorzata Kamińska – skarbnik, zaś w imieniu Marszałka Województwa Lubelskiego – pan Mateusz Winiarski – zastępca dyrektora Departamentu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich.

5

Pałac w Ługowie

Zadanie będzie polegać na modernizacji szlaku rowerowego, poprzez stworzenie nowego z istniejących na terenie gminy szlaków, budowie nowych odcinków łączących istniejące szlaki.

Nowopowstały szlak będzie połączony ze szlakiem zielonym, prowadzącym do gminy Garbów w miejscowości Ługów, oraz ze szlakiem czerwonym Lublin-Nałęczów-Kazimierz, wytyczonym przez Urząd Marszałkowski w miejscowości Dąbrowica. Ponadto w celu poprawy dostępności oraz ułatwienia korzystania ze szlaku rowerowego zostanie stworzona multimedialna aplikacja mobilna dla szlaków rowerowych gminy Jastków, posiadająca funkcję wczytywania trasy do wybranych miejsc za pomocą geolokalizacji. Aplikacja na urządzenia mobilne będzie zawierała informacje o gminie Jastków i istniejących lub nowo powstałych szlakach rowerowych. Będzie również zawierać mapy, opisy zabytków, szlaków turystycznych, aktualnych wydarzeń, atrakcji, bazę noclegową i gastronomiczną. Aplikacja będzie wyposażona w czytnik QR kodów, co ułatwi jej instalowanie w urządzeniach mobilnych oraz dotarcie do informacji zawartych w bazie aplikacji. Kody QR (ok. 50 szt.) zostaną naklejone na tablicach informacyjnych oraz innych wyznaczonych miejscach.

Szlak przebiegać będzie przez Jastków, Barak, Natalin Kolonia, Snopków, Smugi, Piotrawin I, Sieprawice, Sługocin, Ługów, Ożarów, Moszna Kolonia, Moszenki, Moszna, Tomaszowice Wieś, Tomaszowice Kolonia, Dąbrowica oraz Wysokie. Zakończenie inwestycji zaplanowano na sierpień 2018 r.

MARCIN ABRAMEK

Pałac w Moszenkach

MARZEC 2018

REKREACJA

asze ścieżki

Pałac w Snopkowie

Pałac w Jastkowie

Pałac w Tomaszowicach

MARZEC 2018

Wieża w Dąbrowicy

| 17

18 |

GOSPODARKA

ROZMOWA Z TADEUSZEM LALAKIEM, PRZEDSIĘBIORCĄ I INWESTOREM

Dziś i jutro pałacu w Panie Tadeuszu, zakupił pan zabytkowy zespół pałacowo-parkowy w Tomaszowicach. Przez lata obiekt niszczał i nie stanowił wartości dla potencjalnych inwestorów. Co pana skłoniło do podjęcia tej decyzji?

Do podjęcia decyzji o kupnie skłonili mnie mieszkańcy Tomaszowic. Po raz pierwszy zostałem „wywołany do tablicy” jako potencjalny nabywca na jednym z zebrań w 2012 r. Wówczas nie brałem kupna pod uwagę.

Owszem interesował mnie zespół pałacowo-parkowy, podobnie jak wielu mieszkańców Tomaszowic, ze względu na jego tragicznie pogłębiający się stan. Wiem, że szczególnie park stanowi wartość nieocenioną i zasługuje na lepsze traktowanie, a będąc własnością gminy traktowany był jako niczyj. Kto chciał mógł do niego wejść i się rozgościć, a więc wypić, zakąsić, nawet się przespać i załatwić na miejscu swoje potrzeby fizjologiczne. Z gęstych zarośli korzystała odurzona młodzież, klientela dilerów narkotykowych.

Prowadząc tutaj firmę codziennie z przykrością obserwowałem postępującą degradację.

Widzieli to również inni mieszkańcy i przekonywali mnie, że mogę coś jednak zrobić, bo mam talent, bo wyremontowałem wiele zdegradowanych budynków. Jak wiadomo nikt nie przystąpił do kolejnych przetargów, chociaż ceny były atrakcyjne, np. w 2016 r. cena wywoławcza wynosiła ok. 740 tys. zł.

Potencjalnych nabywców niepokoił nadzór konserwatorski, który rzeczywiście wprowadza ogromne ograniczenia i wymagania oraz stopień zniszczenia budynku i parku.

Kupiłem tę nieruchomość za 921 tys. zł. i była to kwota wyższa o kilkanaście tysięcy od tej, którą gmina chciała uzyskać w ostatnim przetargu.

Innym powodem mojego zainteresowania był osobisty emocjonalny związek z pałacem. Wychowałem się w Tomaszowicach, tu chodziłem do szkoły, wtedy siedmioklasowej. Pamiętam, że w każdej sali stał piec kaflowy, do którego na przerwach podchodziliśmy, żeby ogrzać zmarznięte ręce. Pamiętam letni chłód w parku i frajdę zjeżdżania sankami ze wzniesienia w kierunku stawu, po którym zimą jeździliśmy na łyżwach. Pamiętam kierownika, pana Floriana Kowala i jego metody wychowawcze. Dziś większość tych metod odeszła do lamusa.

Mało kto wie do czego, prócz mierzenia, może służyć linijka i co znaczy słowo kindersztuba.

Pałac i park mają bogatą historię i stanowią wartość dla całej społeczności gminy. Czy mógłby pan zdradzić naszym czytelnikom kierunek, w którym będzie pan podążał podczas procesu inwestycyjnego. Jeżeli inwestycja ma mieć charakter komercyjny i stworzy pan zakład pracy, prosimy o informację o kierunkach działalności.

W 1863 roku pałac został wybudowany przez Annę z rodu Dłuskich, która również założyła park. Od tamtej pory majątek miał wielu właścicieli i każdy z nich coś w pałacu zmieniał. Ostatnia właścicielka – Michalina Ostromęcka, wyprowadziła się stąd kilka lat po wojnie. Jej córka, Jadwiga Modzelewska z Ostromęckich, uczyła w szkole i jako bezpośrednia spadkobierczyni była traktowana przez ówczesne władze karygodnie. Myślę, że jej życie jest godne opisania i trzeba to zrobić, póki żyją jeszcze ludzie – świadkowie tamtych czasów. Naj- w i ę k szą i niestety niechlubną przebudowę przeszedł pałac w latach siedemdziesiątych XX wieku, kiedy został przekształcony na ośmioklasową szkołę podstawową. Stracił wtedy najważniejsze swoje funkcje i wystrój dawnego pałacu, po którym pozostały jedynie kolumny w holu oraz oryginalne dębowe drzwi wejściowe. Moim marzeniem i moją misją jest, by przywrócić temu obiektowi świetność. Kierunkiem, w jakim będziemy podążać, są cele prozdrowotne w ramach ogólnego hasła „Zakład przyrodoleczniczy z rehabilitacją zdrowotną”. Chcemy zorganizować miejsce, w którym mieszkańcy Tomaszowic i okolicznych miejscowości mogliby korzystać z profilaktyki zdrowotnej lub rehabilitować się. Nie będzie to jednak placówka lecznicza typu przychodnia zdrowia.

Chcielibyśmy promować wiedzę o sposobach utrzymania zdrowia w dobrej kondycji, uczyć jak zapobiegać chorobom i jak w sposób naturalny je leczyć. Rozpoczęliśmy już porządkowanie parku, z którego musieliśmy wywieźć ogromne ilości śmieci, w tym około 1000 sztuk butelek, głównie po napojach alkoholowych i to nie jest koniec.

Mamy na piśmie decyzję konserwatora o zgodzie na usunięcie samosiewów różnych gatunków krzewów i niskich drzew na powierzchni 4 ha oraz 37 drzew stanowiących wiatrołomy, a także drzew uszkodzonych przez bobry i nieodwracalnie zniszczonych.

Trwa osuszanie budynku z zawilgocenia i zagrzybienia, trwają prace związane z przygotowaniem do inwentaryzacji drzewostanu i budynków. Do wykonania wszystkich prac budowlanych, rewitalizacyjnych i organizacyjnych zależnie od okoliczności potrzeba od czterech do ośmiu lat.

Chciałbym, aby w 160 rocznicę istnienia

Pałac na początku XX w.

Widok od strony stawu MARZEC 2018

| 19

GOSPODARKA

Tomaszowicach (rok 2023) obiekt przyjął ok. 100 pensjonariuszy na pobyt stały i tyle samo na pobyt dzienny, ale dziś nie mogę powiedzieć, że będzie tak na pewno, bo temat rozbudowy i adaptacji obiektu jest bardzo trudny, ze względu na długotrwałą jego degradację i ze względu na wymagania konserwatora zabytków.

Nie wiem, czy sprostamy wymaganiom ani czy wystarczy nam sił i środków na realizację zamierzeń.

Fundamenty, wskutek ogromnego zawilgocenia, wymagają izolacji pionowej i bardzo kosztownej izolacji poziomej, trzeba brać pod uwagę możliwości konstrukcyjne, finansowe iorganizacyjne, a nade wszystko konieczność uzyskania niezbędnych zgód konserwatorskich. Te ostatnie mogą znacznie wydłużyć czas. Nie zamierzam się jednak poddawać. Ostateczna wizja zagospodarowania pałacu zostanie wypracowana po dokonaniu wszechstronnych analiz w zakresie możliwości jego rozbudowy oraz adaptacji istniejących pomieszczeń. Korzystając z okazji serdecznie dziękuję wszystkim ludziom mobilizujących moje działanie dobrym słowem, a także tym, którzy bezinteresownie pomagali w oczyszczaniu zarośli parkowych.

Autor koncepcji pa rku Arkadiusz Dalm

ata

Projekt koncepcyjny rewaloryzacji parku w Tomaszowicach

Pałac na początku XX w.

Widok od wejścia głównego MARZEC 2018

Na terenie parku znajduje się boisko, na którym miejscowa młodzież uprawiała sport. Jak to będzie teraz po przejęciu terenu przez pana?

Boisko, o którym mowa, powstało w latach siedemdziesiątych z inicjatywy pana Bolesława Roli, nauczyciela miejscowej szkoły i zapalonego miłośnika sportu. Już wówczas wspierałem inicjatywę udostępniając nieodpłatnie sprzęt do niwelacji terenu. Z boiska korzystała młodzież szkolna i klub sportowy „Legion”, w którym zawodnikami byli m.in. moi trzej synowie.

Po przejęciu terenu, zgodnie z prośbą pana Krzysztofa Cabonia, prezesa klubu „Legion” sprawdziłem, jak formalnie mógłbym udostępnić boisko klubowi. Zgodnie z wytycznymi Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków należy złożyć wniosek o udostępnienie z załącznikami, tj. m.in. wyrysem geodezyjnym określającym granice istniejącego boiska wraz z kontenerem i wjazdem od ul. Nałęczowskiej. Umowa z klubem podpisana na czas nie dłuższy jak 3 lata oznacza też konieczność wygrodzenia boiska siatką na słupkach stalowych i ustawienie wewnątrz ogrodzonego terenu niezbędnych toalet. Przekazałem te informacje panu Caboniowi oraz przewodniczącemu rady gminy, ale do dziś nie otrzymałem żadnego pisma z niezbędnymi załącznikami.

Domyślam się, że spełnienie wymogów jest dla klubu zbyt trudne.

Mieszka pan w naszej gminie i tu lokuje swoją działalność gospodarczą. Jaką ma pan wizję współpracy z samorządem oraz jakie oczekiwania jako inwestor i przedsiębiorca?

Nasze oczekiwania względem współpracy z samorządem są takie, by gmina rządzona była ambitnie, w sposób czytelny i zdecydowany. Kierunki rozwoju gminy powinny być znane ogółowi mieszkańców, a wszystko to dla dobra wspólnego. Swoją działalność gospodarczą na terenie gminy Jastków prowadzę nieprzerwanie od 25 lat.

Dbamy przede wszystkim o klienta, który na co dzień jest naszym szefem, ale nie są nam też obojętne sprawy dotyczące rozwoju gminy i dlatego wspieramy lokalne władze i organizacje społeczne. Świadczymy także usługi na rzecz gminy na wysokim poziomie. W sprawach niecierpiących zwłoki w przypadku prac interwencyjnych na rzecz gminy startujemy natychmiast.

Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych życzymy wszystkim ludziom dobrej woli, by te szczególne święta dostarczyły pozytywnych emocji, radości i wypełnienia. Niech Zmartwychwstanie Pańskie, które niesie odrodzenie duchowe napełni wszystkich spokojem i wiarą, da siłę w pokonywaniu trudności i pozwoli z ufnością patrzeć w przyszłość, a także będzie źródłem niepokonanej woli czynienia życia piękniejszym każdego dnia. W s z y s t k i e go najzdrowszego.

REDAKCJA

20 | ROZMOWA Z MIROSŁAWEM ŚWIERZEM, PRZEDSIĘBIORCĄ Z 30-LETNIM STAŻEM * Dlaczego hotel nosi angielską nazwę?

Nie „na granicy”, nie „kresy” lub „pomiędzy”?

Nie było dla nas ważne w jakim języku nazwiemy obiekt. Zależało nam na treści, na tym, co ze sobą niesie, na znaczeniu.

Sama nazwa ma znaczenie mniejsze ponieważ to, jak będzie kojarzony zależy od tego, co zaproponujemy, jakie będzie wrażenie z kontaktu z hotelem.

A ponieważ od przedszkola uczymy się języka angielskiego - nie ma raczej problemu ze zrozumieniem nazwy wśród Polaków. Natomiast gościom z zagranicy łatwiej powiedzieć i napisać tę nazwę niż „pomiędzy”. Jednocześnie nazwa dobrze opisuje usytuowanie tego miejsca. * A jak można określić to miejsce?

– Nie jest to stricte hotel miejski, ale nie jest też …. niemiejski. Jest taki właśnie In between – pomiędzy. Miedzy tradycją a nowoczesnością, między naukową konferencją a beztroską zabawą, między biznesem a rekreacją. Ale też między wielkomiejskim zgiełkiem, a uzdrowiskowym wyciszeniem Nałęczowa; między wielokulturowym centrum, jakim staje się Lublin a Kozłowieckim Parkiem Krajobrazowym. Między urokliwymi krajobrazami jastkowskimi a nowocześnie wyposażoną salą konferencyjną jest tylko szklana tafla okna. * Warto być blisko miasta, którego zasoby kadrowe umożliwiąją zatrudnianie pracowników do SPA i hotelarstwa?

– Można by tak domniemywać. Niemniej rynek pracy jaki jest – każdy widzi. Łatwość pozyskiwania pracowników jest pozorna. * Każdy widzi, że w Lublinie jest duża oferta praktycznej edukacji w zakresie hotelarstwa i gastronomii. W opisach kierunków jest kształtowanie kompetencji do pracy w różnego typu obiektach noclegowych na różnych stanowiskach...

– Ja to widzę z innej pozycji. Być może ci kompetentni absolwenci wyjechali z naszego regionu. Z mojej perspektywy – przedsiębiorcy szukającego rzetelnych, dobrze wykwalifikowanych pracowników – sytuacja wcale nie jest taka dobra.

Permanentnie prowadzimy rekrutację na różne stanowiska: kucharzy, cukierników, kelnerów, recepcjonistów czy po-

GOSPODARKA

Nie wiejski... nie

kojowych i wciąż mamy problem z pozyskaniem wartościowych pracowników. U młodych zbyt szybko pojawiają się bardzo wysokie oczekiwania. Kwalifikacje wymagają zazwyczaj uzupełnienia, a jednocześnie młodzi źle znoszą ocenę wykonania powierzonych im obowiązków.

Bardzo myli się ktoś, komu się wydaje, że praca kelnera polega jedynie na doniesieniu posiłku na stół, kucharz tylko gotuje, a recepcjonistka tylko wydaje klucze do pokoju. Każde z tych zajęć, to także quasi dział sprzedaży, to nasza pierwsza linia kontaktu z klientem, na której potrzebne są konkretne umiejętności oraz zaangażowanie. Tymczasem do tych zawodów, jak się wydaje się, trafiają ludzie przypadkowi. Od lat utrzymuje się presja studiowania, także na kierunkach dających bardzo mgliste szanse na zatrudnienie. Ukończenie studiów nie jest i nigdy nie było warunkiem koniecznym do odniesienia sukcesu w życiu. Pomagają, jeśli studiujemy z zainteresowaniem i rozwijamy swoje pasje. * Fachowcy twierdzą, że droga szybkiego ruchu przybliża firmy światu, ale też ułatwia omijanie wielu ofert. Czy lokalizacja w gminie Jastków to korzystne posunięcie?

– Jesteśmy usytuowani przy ważnym

dla Lublina wjeździe od strony Warszawy.

Na booking.com nasza lokalizacja ocenia jest wysoko, bo na 8,5 w skali do 10. Nie ma hałasu, nie ma smogu – jak w mieście, ponadto goście cenią sobie to niewielkie oddalenie od miasta. To jedynie 8 kilometrów od ścisłego centrum. W planach budowy obwodnicy zjazd przewidziany był ok.700 od hotelu, jednak zostały one zmienione i obecne zjazdy nie są korzystne – także dla rozwoju infrastruktury gminnej. Mam jednak nadzieję, że w przyszłości uda się naszej Radzie Gminy oraz energicznej pani wójt wprowadzić korekty, dzięki którym zjazd zostanie przywrócony. * Trafiają tu jednak goście nie tylko z Polski, a z Europy i reszty świata także?

– Mistrzostwa Europy U-21 w piłce nożnej zorganizowane w Lublinie w 2017 roku przywiodły do nas bardzo interesujących gości. Wiele osób pamięta pewnie Szwedów przechadzających się w żółtych koszulkach po Lublinie, a mieszkających również w In Between Hotel. Uruchomienie lotów z lotniska w Świdniku do Tel Awiwu zapewniło także nam więcej gości z Izraela, chociaż tak naprawdę to generuje nam ono większy ruch w Vanilla Hotel przy Krakowskim Przedmieściu w Lublinie. Do In Between Hotel trafiają turyści zmotoryzowani, wielokrotnie, szczeMARZEC 2018

GOSPODARKA

miejski Mirosław Świerz

gólnie latem wieloosobowe grupy motocyklowe, rodziny z dziećmi korzystające z pięknego Spa, czy turyści zainteresowani zwiedzaniem Lubelszczyzny. Mamy także wiele wizyt ściśle biznesowych ze strony firm o zasięgu ponadnarodowym, które nasz hotel niezwykle cenią ze względu na doskonałą obsługę, świetną kuchnię oraz nowoczesny design.

A klienci z Lublina?

– Nasza oferta zadowoli nawet najbardziej wybrednych. Jesteśmy organizatorem wesel obliczonych nawet na 300-400 osób, często charakterystycznych, jak np. wesele w stylu wikingów. Pomagamy organizować najpiękniejsze uroczystości.

Jednocześnie system ścian mobilnych pozwala nam dzielić ogromną powierzchnię na mniejsze sale i organizację np. konferencji czy spotkań rodzinnych. Najlepsze lubelskie licea organizują u nas rokrocznie studniówki – mamy salę na 600 osób, dzięki czemu cały rocznik ma zapewnioną wspólną zabawę w eleganckich wnętrzach.

Jesteśmy, jako obiekt zlokalizowany tak blisko Lublina, doskonałym pomysłem na niedzielne obiady rodzinne, często z udziałem animatorów dla dzieci. Gmina Jastków to dobre miejsce dla każdego – nie miejska, nie wiejska …taka pomiędzy.

REDAKCJA MARZEC 2018

Z urodzenia Lublinianin, z wyboru mieszkaniec gminy Jastków. Żona Jolanta, projektantka mody, z którą prowadzi firmę.

Kiedy szukali miejsca na swój dom z ogrodem – ziemia jastkowska uwiodła ich swoim urokiem. Okrążyli okolice Lublina wielokrotnie, ale dolina Ciemięgi niewątpliwie dostarczyła tego wszystkiego, czego potrzebują do życia.

Wystarczy kilka minut spaceru, aby stanąć wśród ciągnących się po horyzont pól; wystarczy kwadrans, by dojechać do centrum miasta.

Z miastem łączy go wciąż praca, wspomnienie studiów ekonomicznych na UMCS oraz dawna, sportowa przeszłość – miał spore sukcesy w zawodach pływackich, trenował piłkę nożną.

Teraz, w wieku 50+ sport wyczynowy zastąpił typowy, aktywny styl życia – pływanie, rower i jazda na nartach. Kultywuje zasadę: w zdrowym ciele zdrowy duch. Lubi czytać książki, mniej beletrystykę – bardziej literaturę popularno-naukową. Ostatnia lektura to „Ośrodek przyjemności” Mortena L. Kringelbacha i „Siła nawyku” Duhigg’a.

Jest jednym z tych szczęśliwych ludzi, którzy dobrze dogadują się z własnymi dziećmi. Syn, Maciek poszedł śladem ojca, wybierając bardzo specjalistyczne studia ułatwiające zarządzanie hotelami.

Synowa, Monika absolwentka SWPS w Warszawie również dołączyła do rodzinnego biznesu. Pola 5 lat i Tymek 4 lata czekają na swoją kolej.

| 21

22 |

SPOŁECZNOŚĆ

DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ DLA W zrost liczby osób w starszym wieku i ich udziału w ogólnej liczbie ludności, przy jednoczesnym spadku liczby dzieci i młodzieży jest w naszych czasach faktem niepodważalnym. Proces starzenia się społeczeństwa stał się wyzwaniem motywującym do zmian w polityce społecznej.

Starość jest nieunikniona, wszyscy się starzejemy. Należy przy tym pamiętać, że jest jedną z faz życia i zasługuje na to, by traktować ją tak samo jak pozostałe jego etapy, a także kształtować jej pozytywy wizerunek. Należy wspierać osoby starsze i ich rodziny w radzeniu sobie z problemami, które mogą się pojawić, a także przygotowywać do niej młodsze pokolenia.

Kto zapewni długotrwałą opiekę?

W związku ze starzeniem się społeczeństwa oraz wzrostem długości życia zwiększa się zapotrzebowanie na usługi w obszarze opieki zdrowotnej, świadczone w sposób ciągły w placówkach leczenia zamkniętego. Konsekwencją wydłużania się życia będzie także wzrost liczby osób niepełnosprawnych i zależnych. Długotrwała opieka nad osobami starszymi, czasem niedołężnymi i poważnie chorymi, spoczywa głównie na rodzinie. W przypadku, gdy rodzina nie może zapewnić stosownej pomocy i opieki lub gdy osoba wymagająca takiego wsparcia nie ma rodziny, istnieje możliwość skorzystania z instytucjonalnych form pomocy. W pierwszej kolejności rozważana jest możliwość zapewnienia tej pomocy w formie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. Osoba wymagająca wzmożonej opieki medycznej kierowana jest do zakładu opiekuńczo-leczniczego lub placówki pielęgnacyjno-opiekuńczej, natomiast osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (DPS).

DPS Zadaniem domów pomocy społecznej jest zapewnienie pensjonariuszom całodobowej opieki oraz zaspakajanie ich

podstawowych potrzeb (bytowych, edukacyjnych, społecznych i religijnych) na poziomie obowiązujących standardów.

Niezależnie od typu, domy pomocy społecznej świadczą usługi w zakresie potrzeb bytowych, zapewniając: miejsce zamieszkania, wyżywienie, odzież i obuwie oraz utrzymanie czystości. Umożliwiają też zaspokajanie potrzeb kulturalnych i religijnych, zgodnie z wyznaniem mieszkańca, udzielają pomocy w podstawowych czynnościach dnia codziennego, pielęgnacji i załatwianiu spraw osobistych. Umożliwiają pensjonariuszom udział w terapii zajęciowej, podnoszenie sprawności fizycznej i psychicznej. DPS-y zapewniają też warunki do rozwoju samorządności mieszkańców domu oraz otaczają pensjonariuszy opieką medyczną, a także dają możliwość korzystania z zabiegów rehabilitacyjnych. W domach pomocy społecznej są świetlice lub przytulne pokoje pobytu dziennego, gdzie można oglądać telewizję lub spędzać czas przy grach planszowych. Są również kąciki, w których można czytać prasę oraz punkty biblioteczne. Organizowane są święta, uroczystości okazjonalne, imprezy kulturalne.

Niektóre domy pomocy oferują swoim mieszkańcom wspólne grillowanie, ogniska, wędkowanie i wiele innych atrakcji.

obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: mieszkaniec domu, małżonek, zstępni (czyli dzieci) przed wstępnymi (czyli rodzicami) oraz gmina, z której osoba została skierowana. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: 1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 % swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70 % tego dochodu; 2) małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej; 3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca i jego rodzinę.

Opłatę za pobyt mogą wnosić również osoby inne niż małżonek, zstępni lub wstępni.

Gdzie najbliżej?

Najbliżej gminy Jastków są domy pomocy społecznej w Lublinie.

Czas oczekiwania na wolne

Opłata za pobyt w DPS Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do DPS. Pobyt w domu pomocy jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej MARZEC 2018

SPOŁECZNOŚĆ

SENIORÓW Maryja drogą miejsce w lubelskich DPS-ach bywa jednak bardzo długi, a koszty utrzymania wysokie, dlatego w razie potrzeby proponujemy skierowanie osoby wymagającej umieszczenia w domu pomocy do placówek znajdujących się w innych miejscowościach. Wśród pozalubelskich DPS-ów dla osób w podeszłym wieku są przykładowo: Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych Zgromadzenia Sióstr Felicjanek w Jadwinowie (Łucka 71 21-100 Lubartów; koszt utrzymania mieszkańca - 2950,00zł) Dom Pomocy Społecznej im. św. Siostry Faustyny w Krasnobrodzie (ul. Sanatoryjna 34 22-440 Krasnobród; koszt utrzymania mieszkańca 2830,00zł) Dom Pomocy Społecznej „Senior” (w Różance, 22-211 Różanka 117B; (koszt utrzymania mieszkańca 2745,00zł) Dom Pomocy Społecznej w Nowinach (Nowiny 31, 22-105 Okszów; koszt utrzymania mieszkańca 3006,51zł) DOM POMOCY SPOŁECZNEJ w POPKOWICACH (Popkowice 1,23-250 Urzędów; koszt utrzymania mieszkańca: 2903,00zł) “BARKA” Dom Pomocy Społecznej im.

Jana Pawła II w Janowie Lubelskim (ul.

Wiejska 12, 23-300 Janów Lubelski; koszt utrzymania mieszkańca: 2749,00zł) Ponadto istnieje również szereg prywatnych domów opieki czy domów seniora. Powstające obecnie prywatne domy bardzo dbają o bogatą ofertę. Starają się nie ograniczać do minimum usług, które odnośnie takich placówek przewiduje ustawa o pomocy społecznej. Warto wspomnieć, że w niepublicznych domach pomocy można liczyć na dodatkowe usługi, dopasowane indywidualnie do stanu zdrowia, potrzeb i życzeń mieszkańców, jak również na szybkie przyjęcie i większą dostępność miejsc. Pomijana jest też cała skomplikowana procedura i obszerna dokumentacja umieszczenia chorego w placówce opiekuńczej. Jeśli dom posiada wolne miejsca, a warunki odpowiadają pensjonariuszowi i jego rodzinie, może on tam zamieszkać niezwłocznie. Na terenie gminy Jastków również funkcjonuje prywatna placówka. Jest to Dom Opieki i Rehabilitacji „Comfort Place” (adres: Jastków 110, 21-002 Jastków). W związku z tym, że jest to placówka prywatna, koszty pobytu wg cennika opłacane są w całości przez mieszkańca lub jego rodzinę, a gmina do nich nie dopłaca.

GOPS MARZEC 2018

| 23

do Chrystusa

R

ok 2017 był rokiem szczególnym dla katolików, rokiem jubileuszu 100-lecia objawień fatimskich. 8 grudnia 2017 r. w Fatimie przed Kaplicą Objawień została zorganizowana akcja pod hasłem: „Światło Twojej Modlitwy”. Kościół, wezwany do nowej ewangelizacji zwrócił w tym roku szczególną uwagę na Maryję, która prowadzi wiernych do swojego syna. Otaczając Kościół swoją opieką jest ona najlepszą nauczycielką wiary i miłości. Nie sposób zliczyć łask spływających na pielgrzymów, którzy ufnie oddali swoje sprawy w ręce Maryi, prosząc o pomoc, uzdrowienie z nałogu bądź nawrócenie bliskich. Od stu lat w Fatimie rodziny składają świadectwa wiary, wskazując, że to właśnie Matka Boga wyprosiła dla nich łaski.

Nasza planeta dotknięta jest różnymi zagrożeniami, które trawią dziś Zachodnią Europę: terroryzm, kryzys rodziny, duchowa pustka, agresja i brak sensu życia również u ludzi młodych. We współczesnych społeczeństwach szerzą się różnego typu patologie. Jesteśmy świadkami skandalicznych wydarzeń.

Niestety, wielu chrześcijan Europy Zachodniej poddaje się w walce z wrogami cywilizacji. My Polacy nie chcemy popełnić błędu, nie możemy pozwolić, aby nasz kraj utracił najważniejsze ideały, które od wieków wyznaczały kierunek kulturowego i cywilizacyjnego rozwoju.

Z pomocą przychodzi modlitwa, która potrafi zjednoczyć ogromne rzesze ludzi na całym świecie. Setki tysięcy katolików uczestniczyło w uroczystościach maryjnych organizowanych przez Kościół w roku jubileuszowym, zapalając świece w 13 dniu każdego miesiąca w okresie od maja do października. Jest to odpowiedź na słowa Pana Jezusa, który powiedział: „Nie zapala się światła i nie stawia pod korcem, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim” (Mt 5,15). Nie do przecenienia jest również wspólna modlitwa rodzinna. To wielki dar od Boga, który należy pielęgnować jak skarb.

W rozwoju duchowym i trwaniu przy Bogu pomagają także wszelkie wspólnoty funkcjonujące w Kościele. Tam mamy okazję spotkać ludzi podobnie myślących, żyjących według takich jak my ideałów. Jest w nich miejsce dla każdego – młodych i starszych, kobiet i mężczyzn. Zwracał na to uwagę św. Jan Paweł II apelując do wiernych, aby tworzyli prawdziwą komunię wiary, która wprowadza ład, porządek, azyl duchowy i bezpieczeństwo dla każdego człowieka. Pojedyncze osoby są

FOT. PIXABAY

bowiem bardziej narażone na działanie złego ducha. Łatwym łupem padają zwłaszcza ludzie młodzi, pozbawieni duchowego wsparcia. Szatan – jeśli tylko się mu na to pozwoli – niszczy wszelkie więzi, wtrącając człowieka w samotność i rozpacz, wykorzystując każdy upadek i zranienie.

Na wspólnotowy wymiar wiary kładą nacisk księża. Starają się edukować młodszych i starszych w ramach różnych formacji funkcjonujących przy kościołach. Uczestnicy tych wspólnot – słuchając Słowa Bożego głoszonego przez księży, misjonarzy i rekolekcjonistów – poszerzają swoje horyzonty myślowe, rozwijają się duchowo, walcząc jednocześnie z duchowym lenistwem. Kult Maryi jest szeroko krzewiony. Stanowi tarczę ochronną ducha ludzkiego. Musimy o to ciągle zabiegać, bo Maryja nieustannie daje wiernym siłę duchową w zmaganiu się z problemami życia ziemskiego w nadziei na niebo.

HALINA I BOGDAN BŁACH

24 |

SPOŁECZNOŚĆ

Twoje pieniądze pracują dla Ciebie

M

ieszkasz w Gminie Jastków? Przekaż swój podatek na rozwój inwestycji w Twoim otoczeniu!

Zgodnie z obowiązującym prawem niespełna 38 proc. wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanego do kasy państwa zasila w dalszej kolejności budżety samorządów w tym także Gminę Jastków. O tym do kasy której gminy wpłynie część podatku PIT decyduje miejsce zamieszkania podatnika Co robić w sytuacji, gdy miejsce zamieszkania różni się od miejsca zameldowania ?

Dla rozliczeń podatku PIT ważne jest wyłącznie miejsce zamieszkania podatnika, a nie jego zameldowania. Oznacza to, że podatnik może bez problemu złożyć zeznanie podatkowe w miejscu gdzie np. pracuje i zamieszkuje (lub tylko zamieszkuje) – czyli przebywa

z zamiarem stałego pobytu, a nie tam gdzie jest zameldowany. Nawet jeśli podatnik nie posiada meldunku w miejscowości, w której przebywa, składając deklarację PIT wystarczy, że w odpowiedniej rubryce deklaracji wpisze swój aktualny adres.

Większe wpływy do budżetu gminy z podatku PIT to więcej pieniędzy np. na inwestycje - nowe drogi, chodniki, boiska czy place zabaw.

Wpisując w rocznej deklaracji podatkowej swoje miejsce zamieszkania, decydujesz o tym, że Twoje pieniądze będą służyć dla Ciebie i Twojego otoczenia.

Co słychać w podatkach?

B ardzo często w swojej pracy spotykamy się z sytuacją, gdy podatnicy (najczęściej z niewiedzy) nie dopełniają obowiązku zgłaszania w urzędzie gminy zmiany powierzchni gruntów lub budynków do celów podatkowych. Pragniemy przypomnieć, że jeżeli w ciągu roku podatkowego grunty lub budynki zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza lub zaprzestano prowadzenia tej działalności należy ten fakt zgłosić w urzędzie gminy.

Wójta gminy należy również powiadomić, jeśli z różnych powodów powierzchnia gruntów i budynków uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu poprzez np: - zakup lub sprzedaż nieruchomości, - umowę dzierżawy zawartą stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, - umowę darowizny, - postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia.

O tych zdarzeniach należy poinformować urząd w ciągu 14 dni.

Zgłoszenie o zmianie w podstawie opodatkowania następuje poprzez złożenie informacji w sprawie podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości. Druki można pobrać ze strony BIP urzędu, które znajdują się w zakładce “druki do pobrania - podatki i opłaty lokalne - wzory deklaracji i informacji”.

Kolejnym problemem jest to, że bardzo często mieszkańcy nie aktualizują danych o własności nieruchomości w Ewidencji Gruntów i Budynków Starostwa Powiatowego w Lublinie. Chcemy przypomnieć, że po stronie nowych właścicieli, którzy nabyli nieruchomość w drodze postanowienia sądu o stwierdzenie nabycia spadku lub aktów poświadczenia dziedziczenia istnieje obowiązek

zgłoszenia tego faktu w Wydziale Geodezji Starostwa Powiatowego w Lublinie.

Prosimy również o aktualizowanie danych adresowych poprzez złożenie stosownej informacji w formie pisemnej. Urząd informuje także, że podatnik ma obowiązek ustanowić w kraju pełnomocnika do doręczeń, jeżeli nie ustanawia pełnomocnika ogólnego lub szczególnego, gdy zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej.

Jak zaliczyć sobie lata pracy w gospodarstwie rolnym?

Bardzo często klienci urzędu pytają o to, jak zaliczyć sobie lata pracy w gospodarstwie rolnym? Do stażu pracowniczego mogą być zaliczone okresy pracy (po ukończeniu 16 roku życia) w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka przypadające przed 1 stycznia 1983 r. oraz przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W zależności od instytucji wymaga się różnych dowodów świadczących o pracy w gospodarstwie rolnym.

dla KRUS W celu udokumentowania lat pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i teściów należy przedłożyć: - oświadczenie o pracy w gospodarstwie rolnym.

Druk można pobrać w urzędzie gminy pok. nr

14 urzędu lub w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział w Lublinie; - zaświadczenie o zameldowaniu na terenie gminy we wskazanym w oświadczeniu okresie (pokój nr 22 tutejszego urzędu) - zaświadczenie o istnieniu gospodarstwa rolnego rodziców lub teściów we wskazanym w oświadczeniu okresie. Takie zaświadczenie uzyskamy w Starostwie Powiatowym w Lublinie w Wydziale Geodezji.

dla ZUS lub zakładu pracy - postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia o pracy w gospodarstwie rodziców lub teściów( pokój nr 14 urzędu gminy); - zeznania dwóch świadków wypełnione na drukach ZUS Rp-8. Świadkowie nie mogą być spokrewnieni z wnioskodawcą oraz musieli zamieszkiwać w tym czasie na terenie, na którym położone było gospodarstwo rolne.

- oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów druk ZUS Rp-9, - zaświadczenie o istnieniu gospodarstwa rolnego rodziców lub teściów we wskazanym w oświadczeniu okresie. Takie zaświadczenie uzyskamy w Starostwie Powiatowym w Lublinie w Wydziale Geodezji.

Należy pamiętać o tym, że wysokość minimalnej normy obszarowej gospodarstwa wynosiła odpowiednio: a) w okresie od dnia 18 grudnia 1964 r. do dnia 30 grudnia 1971 r. – 0,2 ha, b) w okresie od dnia 31 grudnia 1971 r. do dnia 30 czerwca 1989 r. – 0,5 ha, c) w okresie od dnia 1 lipca 1989 r. do dnia 24 grudnia 1990 r. – 1 ha.

ANNA POMARAŃSKA MARZEC 2018

SPOŁECZNOŚĆ

Obowiązki właściciela psa

C

zęsto zdarza się, że właściciele zwierząt domowych, głównie psów, nie sprawują nad nimi należytej opieki. Jednym ze skutków braku odpowiedniego nadzoru nad czworonogiem jest jego ucieczka poza obręb nieruchomości, na której powinien przebywać.

Psy takie, zwłaszcza kiedy łączą się w grupy, mogą stwarzać realne zagrożenie dla mieszkańców, a w szczególności dla dzieci. Pamiętajmy, że za zachowanie psa zawsze odpowiada jego właściciel. Szkody, które czynią psy, wynikają z błędów popełnianych przez ludzi.

Jeżeli jesteś właścicielem psa pamiętaj, że brak wyobraźni może doprowadzić do poważnej tragedii. Żeby jej uniknąć często wystarczy odpowiednie zabezpieczenie terenu nieruchomości przed wydostaniem się psa poza jej obręb.

Poniżej przypominamy więc podstawowe obowiązki właścicieli psów i konsekwencje ich nieprzestrzegania. Właściciel nie może wypuścić swojego czworonoga jak mu się tylko podoba.

1. Obowiązek szczególnej ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia nakłada na wła-

ściciela art. 77 kodeksu wykroczeń: „Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany”.

2. Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt, każdy właściciel psa powinien zapewnić mu odpowiednie warunki: – pomieszczenia powinny być odpowiednio dostosowane, – chronić psy przed zimnem, upałem, opadami atmosferycznymi, – pies powinien mieć dostęp do światła dziennego oraz swobodę, – właściciel musi zapewnić psu karmę oraz stały dostęp do wody, – właściciel musi zapewnić możliwość niezbędnego ruchu.

3. Prawo nakłada na właściciela psa obowiązek szczepienia przeciwko wściekliźnie.

Szczepienie czworonoga powinno nastąpić najdalej 30 dni po ukończeniu przez psa 3 miesiąca życia i powtarzane być każdego

| 225

roku. Niedopełnienie obowiązku szczepień ochronnych zagrożone jest karą grzywny.

4. Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Jastków, który jest aktem prawa miejscowego określa obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe: – Osoby będące właścicielami lub opiekunami zwierząt domowych są zobowiązane do sprawowania właściwej opieki nad tymi zwierzętami, w tym w szczególności nie pozostawiania bez nadzoru i zapewnienia ochrony przed zagrożeniem lub uciążliwością dla innych ludzi.

– Właściciele lub opiekunowie zwierząt domowych zobowiązani są do usunięcia zanieczyszczeń spowodowanych przez te zwierzęta na terenie przeznaczonym do użytku publicznego.

– Na terenach użytku publicznego psy mogą być wyprowadzane tylko na smyczy, natomiast psy należące do ras psów agresywnych mogą być wyprowadzane tylko na smyczy i w kagańcu.

KATARZYNA JUSZCZAK

CO ZROBIĆ Z ODPADAMI PROBLEMOWYMI, KTÓRYCH NIE MOŻEMY WRZUCAĆ DO POJEMNIKÓW NA ODPADY ZMIESZANE I WORKÓW NA SEGREGACJĘ?

Przypominamy, że są udostępnione dla mieszkańców naszej gminy Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).

I Miejsce: na terenie oczyszczalni ścieków w Tomaszowicach Godziny otwarcia: I i III piątek miesiąca w godzinach od 10.00 do 18.00

II Miejsce: na terenie oczyszczalni ścieków w Snopkowie Godziny otwarcia: II i IV czwartek miesiąca w godzinach od 10.00 do 18.00

Ideą tworzenia PSZOK-ów jest danie możliwości pozbywania się odpadów komunalnych, tzw. problemowych, ale NIE WSZYSTKICH tylko tych, które będą posegregowane zgodnie z poniższymi ZASADAMI!!!!!

PRZYJMUJEMY

NIE PRZYJMUJEMY

1. popiół z palenisk domowych, 2. odpady ulegające biodegradacji, w tym odpady zielone (np. skoszona trawa, liście, gałęzie i inne odpady z ogrodów), 3. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, 4. odpady niebezpieczne wydzielone z odpadów komunalnych: – zużyte baterie i akumulatory, – świetlówki, – przeterminowane leki, – chemikalia (opakowania po odpadach niebezpiecznych np. opakowania po farbach, lakierach), 5. meble i inne odpady wielkogabarytowe, 6. odpady budowlane i rozbiórkowe (np. folia budowlana, tektura budowlana, styropian, rurki z tworzy sztucznych, odpady bud. miękkie, opakowania po klejach i piankach budowlanych), 7. gruz zmieszany (ceramika i terakota, cegły, płyty kartonowo-gipsowe, umywalki sedesy) 8. zużyte opony (wyłącznie z samochodów osobowych i jednośladów), 9. szkło, 10. metale i tworzywa sztuczne, 11. papier,

1. opakowań z zawartością po olejach samochodowych (przepracowanych), 2. części samochodowych 3. eternitu 4. papy 5. wełny skalnej i szklanej (tzw. mineralna) 6. opakowania z zawartością po środkach ochrony roślin 7. opon od ciągników i pojazdów ciężarowych, 8. odzieży i obuwia, 9. odpadów zmieszanych komunalnych oraz innych nie wymienionych odpadów pochodzących z działalności gospodarczej, rolniczej, motoryzacyjnej i medycznej.

W przypadku posiadania odpadów, których nie można wrzucać do kosza na odpady zmieszane i worków na segregacje oraz takich, które nie zostaną przyjęte do gminnych PSZOK-ów należy wynająć na własny koszt oddzielny pojemnik od firmy odbierającej odpady. Lista takich przedsiębiorców znajduje się na stronie internetowej Gminy Jastków.

KATARZYNA JUSZCZAK

MARZEC 2018

26 |

SPOŁECZNOŚĆ

Smog - zabójcze tchnienie świata Jakość powietrza na świecie z roku na rok ulega pogorszeniu. W Polsce można wyróżnić trzy główne zanieczyszczenia powietrza: pyły PM 10, PM2,5 oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), w tym benzo(α)piren.

Wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, dopuszczalna średnia dobowa norma emisji pyłu zawieszonego w powietrzu PM10 to 50 mikrogramów na metr sześcienny.7 Przekroczenie wartości progowej 200 mikrogramów na metr sześc. musi być podane do publicznej wiadomości, natomiast przekroczenie 300 mikrogramów na metr sześcienny oznacza stan alarmowy, kiedy należy starać się ograniczyć przebywanie na wolnym powietrzu.

W ostatnich latach coraz częściej spotykamy się ze zjawiskiem nazwanym smogiem. Najprościej tłumacząc jest to mgła zawierająca zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, która występuje na skutek ludzkich działań. Samo słowo SMOG pochodzi od angielskiego smoke (dym) i fog (mgła). W obecnej porze roku mamy do czynienia ze smogiem typu londyńskiego (klasycznym, kwaśnym). Występuje głównie od listopada do lutego, podczas inwersji temperatur w umiarkowanej strefie klimatycznej, a główną przyczyną są w ponad 80 proc. instalacje grzewcze w gospodarstwach domowych. W Polsce około 49 proc. gospodarstw domowych posiada kotły i piece na paliwa stałe. Używanie paliw niskiej jakości o dużej zawartości popiołów, jak również metali ciężkich np. rtęci, skutkuje podwyższoną emisją pyłów. Jest to także szkodliwe dla samej instalacji grzewczej i powoduje jej niszczenie. Należy tu także wspomnieć o spalaniu odpadów w domowych piecach, które są o wiele bardziej szkodliwe niż jakiekolwiek paliwo. Przy ich spalaniu powstają m. in. toksyczne dioksyny, furany, czy cyjanowodór. Do powstania smogu londyńskiego niezbędne są duże stężenia tlenku siarki (IV), pyłu zawieszonego oraz tlenki azotu i tlenek węgla. Mniejszy wpływ na

powstawanie tego typu smogu ma transport drogowy, ale jeżeli chodzi o drugi rodzaj smogu – smog fotochemiczny (typu Los Angeles, utleniający), jest on główną przyczyną jego utworzenia. Występuje głównie w miesiącach letnich, w słoneczne dni podczas wysokiej temperatury powietrza i jest duże natężenie ruchu drogowego. W tym przypadku niezbędne są duże stężenia tlenków azotu i węglowodorów. Zanieczyszczenia wtórne powstałe w wyniku przemian fotochemicznych mają właściwości silnie drażniące.

Smog powstaje w sprzyjających warunkach pogodowych (brak wiatru duża wilgotność powietrza), terenowych (np. w dolinie otoczonej wzgórzami, na terenach mocno zurbanizowanych), i atmosferycznych (zjawisko inwersji powietrza – ciepłe powietrze unosi się nad zimnym). Polska jest miejscem korzystnie usytuowanym jeżeli chodzi o warunki do powstawania obydwu rodzajów smogu.

Smog jest zjawiskiem niepożądanym głównie ze względu na zdrowie człowieka. Według specjalistów dziedziny kardiologii i chorób wewnętrznych efekt toksyczny zanieczyszczenia powietrza wywierany na organizm zależy od wielu czynników takich jak: wiek, indywidualna odporność organizmu, współwystępujące choroby, warunki klimatyczne, stężenie składników smogu, czas oddziaływania zanieczyszczeń.

U osób zdrowych nawet krótkotrwała ekspozycja może wywoływać: stany zapalne, podrażnienie spojówek, krtani i tchawicy, łagodne, przemijające stany zapalne płuc, alergie, patologiczne zmęczenie, spadek tolerancji wysiłku, problemy z pamięcią i koncentracją, wyższy poziom niepokoju, stany depresyjnie, niewydolność serca. Życie w zanieczyszczonym powietrzu może prowadzić do zmian anatomicznych mózgu, udaru mózgu czy Alzheimera. Według WHO zanieczyszczenie powietrza w 30 proc. odpowiada za powstawanie nowotworów. Smog jest szczególnie groźny dla dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych oraz chorych ze schorzeniami układu oddechowego i alergików.

Każdy kto wdycha trujący benzo(α)piren, zawarty w papierosach może czuć się palaczem. Przeliczając ilość benzo(α)piranu, którą osoba wdycha przebywając na zewnątrz przez dwie godziny dziennie zgodnie z kalkulatorem papierosowym (www.krakowskialarmsmogowy.pl/smog), możemy szacunkowo obliczyć, że osoba mieszająca w Lublinie rocznie „spala” 937 papierosów (dziennie – 2,6 papierosa).

Kolejnym skutkiem smogu mogą być kwaśne deszcze, zawierające trujące kwasy, które negatywnie wpływają na całe środowisko naturalne, m. in. zakwaszenie wód i gleby, a co za tym idzie oddziaływanie na zdrowie fauny i flory. Tu krąg się zamyka i możemy mówić o negatywnych skutkach dla całego łańcucha pokarmowego.

Ważną sprawą jest aby mieszkańcy zagrożonych smogiem terenów byli ostrzegani o wysokim stężeniu pyłu zawieszonego, w celu choćby minimalnego zmniejszenia narażenia na skutki wdychania zanieczyszczeń. W większych miastach podczas zagrożenia smogowego ludzie zakładają maseczki przeciwsmogowe oraz ograniczają wyjścia z domu.

Aby zminimalizować ryzyko występowania smogu, powinniśmy popularyzować publiczne środki transportu takie jak: tramwaje, metra, autobusy, koleje i rowery miejskie, zwiększać obszary „zielone” w miastach, ograniczać ruch kołowy w centrach miast i stosować nowoczesne technologie w przemyśle. Należałoby zmienić standardy piecyków spalających węgiel w domostwach, albo chociażby dbać o jakość spalanego paliwa lub wybrać alternatywne, ekologiczne formy ich ogrzewania.

Dbajmy o nasze środowisko szczególnie z myślą o przyszłych pokoleniach. Zanieczyszczenie powietrza mają wpływa na nasze dzieci już od momentu ich poczęcia, przez cały okres rozwoju. Nie bądźmy egoistami i pozwólmy również innym cieszy się w zdrowiu pięknem środowiska naturalnego!

EWELINA KOWALCZYK

MARZEC 2018

| 27

SPOŁECZNOŚĆ

Ogólnopolskie zawody na orientację w Jastkowie

W

dniach 11-13 maja w Jastkowie odbędą się XXVI Nietypowe Marsze na Orientację. Po raz pierwszy będą to zawody ogólnopolskie organizowane wspólnie przez Klub Imprez na Orientację „Skróty” z Radomia oraz nasz miejscowy Szkolny i Gminny Klub Krajoznawczo-Turystyczny „Ornak”.

Obydwa Kluby turystyczne działają nieprzerwanie od ponad trzydziestu pięciu lat, zrzeszając miłośników aktywnego wypoczynku w każdym wieku. Klub Ino „Skróty” specjalizuje się w marszach na orientację. Organizowane w całym kraju imprezy, zarówno te poważne, w randze pucharu Polski, jak i kameralne czy szkolne, cieszą się coraz większym zainteresowaniem uczestników. Nic w tym dziwnego – imprezy na orientację łączą to, co najlepsze w czynnym wypoczynku – kontakt z naturą o każdej porze roku, zdrową rywalizację, a także trening intelektu i dreszczyk emocji, bez którego trudno wyobrazić sobie dobrą zabawę.

Klub „Ornak” działa przy Szkole Podstawowej

w Jastkowie, zatem organizuje imprezy turystyczne głównie dla młodzieży. Jest również klubem gminnym, dzięki współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury i Sportu i wspólnym organizowaniu imprez dla całej społeczności gminnej. Klub organizuje wycieczki krajoznawcze, rajdy, spływy kajakowe, zawody na orientację oraz prowadzi bieżącą działalność szkoleniowo-rekreacyjną.

Marsze na orientację.

Na czym to polega?

Idea imprez na orientację jest prosta. Każdy uczestnik rajdu otrzymuje specjalną, opracowaną przez organizatorów mapę terenu, na którym odbywają się zawody. Mapa może być przekształcona na różne sposoby, niektóre fragmenty mogą być wycięte, inne przemieszane ze sobą albo odwrócone, w zależności od poziomu trudności danego etapu. Posługując się tą niezwykłą mapą, uczestnik rajdu musi odnaleźć wskazane przez organizatorów miejsca i potwierdzić w nich swoją obecność, a potem zameldować się na mecie

w określonym czasie. Aby rajd był ciekawy dla wszystkich, uczestnicy mogą wybierać spośród kilkunastu tras o różnym poziomie trudności. W Jastkowie na chętnych czekają etapy dzienne i nocne, dłuższe i krótsze, a dla początkujących i maluchów opracowano trasy szkoleniowe, na które będzie można wybrać się z rodziną lub w grupie koleżeńskiej. Pomoc i wsparcie zapewniła nam pani wójt, pani dyrektor szkoły w Jastkowie oraz pan dyrektor GOKiS-u.

Jak się zapisać?

Aby wziąć udział w imprezie wystarczy zapisać się telefonicznie u kierownika zawodów (661 702 673) lub wysłać maila ze zgłoszeniem na adres: piotrzgoda@skroty.eu.org. Na imprezę można również zapisać się za pośrednictwem Klubu „Ornak”. Więcej szczegółów na temat tej i innych imprez na stronie „Skrótów”: www.skroty. eu.org. lub Fb „Ornak” W IMIENIU SWOICH KLUBÓW: PIOTR ZGODA, JERZY SADAWA

PRAWO MIEJSCOWE

Zmiany w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Jastków

Pod koniec lutego 2018 r. Rada Gminy Jastków uchwaliła nowy regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Jastków. Wprowadzone zmiany są zgodne z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, które określa wymagania w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Regulamin został uaktualniony i zweryfikowany po 2 latach funkcjonowania.

WPROWADZONE ZMIANY DOTYCZĄ GŁÓWNIE: 1. Selektywnej zbiórki - nadal obowiązują worki do zbierania odpadów segregowanych tj.:

ŻÓŁTY na metale i tworzywa sztuczne

NIEBIESKI na papier

ZIELONY na szkło

Zgodnie z powyższym rozporządzeniem dodatkowo będzie można zbierać selektywnie: • odpady ulegające biodegradacji (BIO) do worka w kolorze BRĄZOWYM MOŻNA WRZUCAĆ – odpady po owocach i warzywach, resztki ugotowanych warzyw, obierki owoców i warzyw, skorupki jajek, łupiny orzechów, resztki produktów mlecznych, resztki jedzenia natury roślinnej, fusy po kawie, herbacie razem z filtrem papierowym stary chleb, zwiędłe kwiaty cięte i doniczkowe, trawę, chwasty, liście, gałęzie, resztki po zbiorach, owoce spadłe z drzew; ZABRANIA SIĘ WRZUCAĆ – zepsutej żywności, resztek jedzenia w płynie (zupy), surowego mięsa, padliny, kości, drewna i piasku, chemicznie skażonej gleby, środków ochrony roślin, itp.

• popiół z palenisk domowych w worku w kolorze SZARYM LUB CZARNYM

2. Częstotliwości odbioru odpadów komunalnych: • w zabudowie jednorodzinnej: a) zmieszane odpady komunalne będą odbierane w okresie zimowym 1 raz w miesiącu, natomiast w okresie letnim, tj. od 1 maja do 31 października, co 2 tygodnie, b) papier będzie odbierany 1 raz w miesiącu, c) szkło będzie odbierane 1 raz w miesiącu, d) metale i tworzywa sztuczne będą odbierane 1 raz w miesiącu, e) odpady ulegające biodegradacji będą odbierane sprzed posesji w ilości max. 3 worki: – co 2 tygodnie w okresie letnim, tj. od 1 maja do 31 października, – jeden raz w miesiącu w okresie od 1 listopada do 30 kwietnia, MARZEC 2018

f) popiół będzie odbierany jeden raz w miesiącu w okresie zimowym (grzewczym), tj. od 1 listopada do 30 kwietnia.

• w zabudowie wielorodzinnej (spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe): a) zmieszane odpady komunalne będą odbierane co 2 tygodnie, b) papier będzie odbierany co 2 tygodnie, c) szkło będzie odbierane co 2 tygodnie, d) metale i tworzywa sztuczne będą odbierane co 2 tygodnie, e) odpady ulegające biodegradacji max. 10 worków: – co 2 tygodnie w okresie letnim, tj. od 1 maja

do 31 października – zgłoszenie telefoniczne, – jeden raz w miesiącu w okresie od 1 listopada do 30 kwietnia – zgłoszenie telefoniczne, f) popiół - jeden raz w miesiącu w okresie zimowym (grzewczym), tj. od 1 listopada do 30 kwietnia – zgłoszenie telefoniczne.

Jednocześnie informujemy, że w przypadku posiadania większych ilości odpadów ulegających biodegradacji oraz popiołu istnieje możliwość dowiezienia ich do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Tomaszowicach lub w Snopkowie, zgodnie z godzinami otwarcia.

KATARZYNA JUSZCZAK

SPOŁECZNOŚĆ FOT. PIXABAY

28 |

O CYBERPRZEMOCY yberprzemoc, z języka angielskiego – cyberbulling, to inaczej przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz telefonów komórkowych. Formami cyberprzemocy są: nękanie, straszenie, obrażanie, podszywanie się, publikowanie obraźliwych komentarzy, publikowanie i rozsyłanie ośmieszających, nieprawdziwych informacji, uzyskiwanie i publikowanie wizerunku osoby bez jej zgody, a nierzadko również bez jej wiedzy. Cyberprzemoc najczęściej narusza przepisy: art. 190 kk (groźba bezprawna); art. 190a kk (uporczywe nękanie, podszywanie się); art. 191 kk (zmuszenie do określonego działania); art. 191 a kk (naruszenie intymności seksualnej utrwalenie wizerunku nagiej osoby bez jej zgody); art.

202 kk (pornografia dziecięca); art. 212 kk (zniesławienie); art. 216 kk (zniewaga); art. 267 kk (bezprawne uzyskanie informacji); art. 268 kk (utrudnianie zapoznania się z informacją); art. 268a kk (niszczenie danych informatycznych); art. 269 kk (uszkodzenie danych informatycznych); art. 269a kk (zakłócanie systemu komputerowego); art. 287 kk (oszustwo komputerowe); art.107 kodeksu wykroczeń (dokuczanie poprzez złośliwe wprowadzanie w błąd lub złośliwe niepokojenie).

C

Sprawcy i ofiary Sprawcy cyberprzemocy mają wrażenie, że są anonimowi, co pobudza i zachęca ich do działania. Nie ma jednak ludzi anonimowych w Internecie, a za naruszenie dóbr osobistych osoba pokrzywdzona ma pełne prawo ubiegać się również o zadośćuczynienie finansowe.

Ofiara cyberprzemocy może zgłosić fakt jej zaistnienia na Policję lub do prokuratury. Zaleca się przy tym zabezpieczenie dowodów przestępstwa w postaci elektronicznych kopii i wydruków. Nie wolno kasować żadnych wiadomości, również sms-ów. Statystyki ujawnionych sprawców tego typu przestępstw rosną. Należy przy tym pamiętać, że sprawcami są w tym przypadku nie tylko osoby dorosłe, ale i nieletni. Odpowiedzialność karna nieletnich, zgodnie z Ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. zaczyna się od 13 roku życia. Jest wiele nagłośnionych przypadków przemocy rówieśniczej z użyciem chociażby telefonów komórkowych i Internetu, kiedy ofiara, zaszczuta przez grupę, podejmowała próbę samobójczą. Cyberprzemoc może dotknąć wszystkich użytkowników Internetu, bez względu na wiek czy poziom umiejętności posługiwania się komputerem,

jednak problem ten dotyczy zwłaszcza młodzieży pomiędzy 12 a 15 rokiem życia. Jak pokazują badania, powszechność tego zjawiska jest ogromna. Prawie 90% badanych uczniów szkół średnich przyznało, że ich uczucia zostały kiedyś zranione online; 75% badanych 11 i 12 nastolatków odpowiedziało, że spotkało się bezpośrednio lub pośrednio z przypadkiem cyberprzemocy; 60% badanych słyszało o witrynie atakującej jednego z uczniów lub ją widziało, a 45% odwiedziło; 40% zostało okradzionych, zmienione hasło zablokowało im dostęp do konta lub doświadczyło podszywania się pod nich w komunikacji z innymi osobami.

Nowe nazwy dla „starych” przestępstw GROOMING to uwodzenie dzieci w Internecie, rodzaj relacji tworzonej za pośrednictwem Internetu między osobą dorosłą a małoletnim poniżej 15 roku życia, w celu jego uwiedzenia i wykorzystania. Grooming często wiąże się z innymi przestępstwami wykorzystywania seksualnego dzieci, np. prezentowaniem pornografii, jej produkcją i dystrybucją, składaniem propozycji seksualnych, prowadzeniem z dzieckiem rozmów o charakterze erotycznym, fizycznym MARZEC 2018

SPOŁECZNOŚĆ krzywdzeniem seksualnym. Od 8 czerwca 2010 r. już za próbę uwiedzenia w Internecie osoby poniżej 15. roku życia w celach seksualnych lub skłaniania jej do udziału w produkcji pornografii grozi kara do dwóch lat pozbawienia wolności. SEXTING to termin, który w pierwotnym znaczeniu obejmował przesyłanie za pomocą telefonów komórkowych swoich zdjęć lub wiadomości o seksualnym charakterze. Obecnie za pomocą smartfonów można przesyłać również samodzielnie wykonane materiały video. Zjawisko sextingu obejmuje wszystkie grupy wiekowe, jednak najbardziej popularne i niebezpieczne jest wśród nastolatków. Wynika to z popularności i umiejętności korzystania z nowych technologii, a także typowego dla okresu dojrzewania zainteresowania sprawami seksualnymi. Zagrożenie sextingu związane jest z niebezpieczeństwem upublicznienia i rozpowszechniania prywatnego materiału przez odbiorców, np. erotycznego pokazu. W niektórych przypadkach wytwarzanie, przesyłanie lub publiczne udostępnianie może być nielegalne (jak pornografia dziecięca i cyberprzemoc), a czasem może nawet prowadzić do pozyskiwania korzyści materialnych związanych ze sprzedażą materiałów (cyberprostytucja).

Czy znasz hasło dostępu swojego dziecka?

Rozwój technologii jest nieunikniony i tak samo potrzebny jak niebezpieczny.

Jednak żadna, nawet najlepiej rozwinięta technologia nie zastąpi zdrowych relacji międzyludzkich, zwłaszcza w gronie najbliższej rodziny. W pogoni za sukcesem zapominamy, że kupując dziecku najlepszy sprzęt elektroniczny nie zastąpimy nim swojej obecności w jego życiu. Młody człowiek potrzebuje wzorców i wsparcia w rodzicach, opiekunach. Jeżeli nie zaspokoimy tej potrzeby, nasz syn, czy córka poszuka sobie substytutu miłości rodzicielskiej w sieci, niestety często u najmniej odpowiedniej osoby, której celem jest przede wszystkim własna korzyść, a szkody wyrządzone dziecku nie mają znaczenia.

Spróbujmy zadać sobie pytanie, czy znamy hasła dostępu do telefo-

MARZEC 2018

nu, czy komputera naszego dziecka?

Prowadząc pogadanki w szkołach powiatu lubelskiego przekonałam się, że ogromna większość dzieci poniżej 13-go roku życia ma własny profil na Facebooku – co jest niezgodne z regulaminem tego portalu. O zgrozo, rodzice często sami zakładają dzieciom konta! Pamiętajmy, że z Internetu i portali społecznościowych może korzystać KAŻDY. I skoro nawet nasze dzieci w tak dużym odsetku kłamią (jeśli mają profil musiały okłamać administratora, że skończyły 13 lat), to w skali ogółu przedstawia się to jako ogromne zagrożenie dla nich samych. Nie wiemy z kim mają kontakt na odwiedzanych portalach, bo zdjęcie profilowe, czy informacja o wieku i danych personalnych o niczym nie świadczy.

Uczmy dzieci, ale i siebie samych ograniczonego zaufania do nieznanych osób, czy instytucji, tak w bezpośrednim kontakcie, jak i przez Internet.

SIERŻ. SZT. DOROTA BIELECKA WYDZIAŁ PREWENCJI KOMENDY MIEJSKIEJ POLICJI W LUBLINIE ZESPÓŁ DS. NIELETNICH I PATOLOGII

| 29 Gdzie szukać pomocy?

• 800 100 100 – Tel. dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci • 116 111 – Tel. zaufania dla dzieci i młodzieży • www.116111.pl – strona telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży. Zakładka „polecamy” zawiera bazę telefoniczną • www.fdds.pl – strona fundacji Dajemy Dzieciom Siłę • www.dyżurnet.pl – zgłaszanie nielegalnych treści w Internecie • www.saferinternet.pl – porady dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu • www.cyberprzemoc.pl – mapa strony suferinternet

30 |

SPOŁECZNOŚĆ

Przemoc w rodzinie

Przemoc gorąca Podstawą wystąpienia przemocy gorącej są akty furii, czyli dynamiczne i pełne gniewu zjawisko pękania tamy emocjonalnej, które wywołuje agresywne zachowania. Wściekłość rozładowuje się na ogół w aktach bezpośredniej agresji fizycznej i psychicznej. Furii towarzyszy zwykle pragnienie zadania ofierze cierpienia i spowodowania u niej szkód.

Przemocą gorącą są natomiast wszelkie zachowania agresywne, wybuchy skumulowanych uczuć złości i wściekłości.

Do najczęstszych przejawów przemocy gorącej można zaliczyć: uderzenie bądź grożenie pobiciem; duszenie, szarpanie, kopanie, bicie; zamykanie w pomieszczeniu, izolowanie; rzucanie różnymi przedmiotami w ofiarę; zmuszanie do obcowania płciowego; pchnięcie nożem lub grożenie jego użyciem.

Przemoc chłodna Ta odmiana przemocy sprawia wrażenie dużo spokojniejszej, ale na ogół jest to spokój pozorny, który w rzeczywistości skrywa wiele emocji. Emocje te są jednak skutecznie tłumione i kontrolowane. Sprawca przemocy chłodnej sprawia wrażenie osoby spokojnej i

FOT. PIXABAY

P

rzemoc to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania jednej osoby wobec drugiej, to wykorzystywanie przewagi sił do naruszenia praw i dóbr osobistych jednostki w celu spowodowania cierpienia i szkody. Przemoc domową można podzielić ze względu na jej charakter na gorącą i chłodną. Przyczyny stosowania przemocy w rodzinie bywają różne. Do najczęstszych i najbardziej rozpoznawalnych należą: nadużywanie alkoholu; zażywanie narkotyków i innych środków odurzających; trudna sytuacja materialno – zawodowa; trudności w kontaktach z małżonkiem, partnerem, dziećmi, rodzicami; bycie ofiarą przemocy; rozwód, separacja, zdrada itp.; przenoszenie wirtualnego życia do rzeczywistości – media (filmy), gry komputerowe; niezaspokojone życie seksualne; zaburzenia psychiczne i skłonności sadystyczne; trudności w wyrażaniu i okazywaniu uczuć; choroba; naśladowanie przemocy stosowanej przez znajomych, rodzinę, sąsiadów itd.

zrównoważonej, a tak naprawdę realizuje swój plan działań, który mniej lub bardziej świadomie zapisany jest w jego umyśle i ma prowadzić do osiągnięcia wyznaczonego celu. Unika interakcji prowokujących wybuchy złości lub (pozornie) nie interesuje się ofiarą.

Zasadniczym celem przemocy chłodnej jest wdarcie się w psychikę ofiary, a jej przejawami są: powiedzenie czegoś w taki sposób, żeby urazić; ostentacyjne opuszczanie pomieszczenia, w którym znajduje się ofiara przemocy; używanie obraźliwych słów lub gestów; przerywanie posiłku, bądź snu; zabranianie wyjścia z domu oraz spotykania się z innymi; grożenie opuszczeniem, oddaniem do domu dziecka; grożenie, że ofiara przemocy nie otrzyma pieniędzy przeznaczonych na określony cel; słowne zmuszanie do stosunku seksualnego.

Największym problemem w przypadku przemocy chłodnej jest fakt, że jej sprawcy na ogół nie są świadomi szkodliwości swojego zachowania, ponieważ ich zdaniem takie postępowanie jest uzasadnione, oraz nie dostrzegają ani własnego okrucieństwa, ani cierpienia, jakie zadają ofierze.

Rodzaje przemocy Zarówno przemoc gorąca, jak i chłodna mogą występować pod różnymi postaciami. Do podstawowych form przemocy zalicza się następujące jej rodzaje: • Przemoc fizyczna, czyli zachowanie, którego celem jest świadome za-

danie bólu fizycznego lub uszkodzenie ciała, prowadzące do pogorszenia stanu zdrowia lub nawet pozbawienia życia ofiary, np.: bicie, kopanie, duszenie, ale także pozbawienie jedzenia, picia, snu czy zmuszanie do zażywania alkoholu czy narkotyków.

• Przemoc seksualna, czyli zmuszanie ofiary do współżycia lub niechcianych zachowań seksualnych, a także zdeprecjonowanie jej seksualności, np.: obmacywanie, gwałcenie, ale także zmuszanie do obcowania płciowego z osobami trzecimi czy wyśmiewanie z preferencji seksualnych.

• Przemoc psychiczna, czyli zachowania, których celem jest zmniejszenie poczucia wartości, wzbudzenie strachu czy też pozbawienie poczucia bezpieczeństwa, np.: krytykowanie, wyzywanie, upokarzanie, poniżanie.

• Przemoc ekonomiczna, czyli materialne uzależnienie ofiary od sprawcy przemocy, np.: zabieranie wynagrodzenia, kart płatniczych, zakazywanie wykonywania pracy zawodowej, kontrolowanie wydatków itp.

• Zaniedbanie, czyli ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych drugiej osoby, np.: brak opieki, zainteresowania i pomocy czy też uniemożliwienie zaspokajania podstawowych potrzeb fizjologicznych, które dotyczą jedzenia, snu i higieny.

WANDA PYSZNIAK - ADAMCZYK Z-CA ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO

MARZEC 2018

PORADY

| 31

Powództwo przeciwegzekucyjne, czyli: nie lekceważ swojej byłej o było “kulturalne małżeństwo”.

Kulturalne, czyli takie które rozwiodło się bez orzekania o winie i podzieliło się majątkiem u notariusza.

W chwili podziału głównym składnikiem majątku wspólnego pani Sylwii i pana Jacka był stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny o powierzchni 76 metrów kw., z którym to lokalem był związany udział w częściach wspólnych budynku i urządzeniach służących do wspólnego użytku wszystkich właścicieli lokali oraz udział w prawie własności działki, na której znajdował się budynek.

Zanim doszło do rozwodu i podziału majątku, małżonkowie zawarli umowę z sąsiadami, że będą uprawnieni do wyłącznego korzystania ze strychu położonego nad ich lokalem. Natychmiast po zawarciu umowy zaadaptowali strych na cele mieszkaniowe, bez podjęcia wymaganych przez prawo budowlane czynności związanych z przebudową. Od tego czasu strych traktowali jako swoją własność, która w sposób znaczący podwyższa wartość ich mieszkania.

Podczas sporządzania umowy o podział majątku, notariusz zakwestionował ich prawo do przebudowanego strychu, tak więc strony przyjęły wartość rynkową lokalu bez strychu. Dla celów podatkowych małżonkowie zaniżyli wartość mieszkania przyjmując, że jest warte 250.000 zł., choć w ich ocenie warte było ponad 400.000 zł.

W skład majątku wchodził także 7-letni samochód o wartości około 22.000 zł., a także meble i urządzenia gospodarstwa domowego.

Małżonkowie posiadali także zobowiązanie z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego zawartego z bankiem, którego zabezpieczeniem była ustanowiona na lokalu mieszkalnym hipoteka kaucyjna do kwoty 258.065,10 zł. Kredyt ten był udzielony we frankach szwajcarskich i na dzień podziału majątku pozostała do spłaty równowartość 200.000 zł. Małżonkowie oświadczyli, że ich udziały w majątku wspólnym są równe i nie są obciążone żadnymi innymi ograniczonymi prawami rzeczowymi, zobowiązaniami ani roszczeniami osobistymi osób trzecich.

W paragrafie 3 umowy o podział majątku wspólnego oświadczyli, że dokonują podziału majątku wspólnego w ten sposób, że:

T

MARZEC 2018

1. stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, stanowić będzie wyłączną własność pani Sylwii 2. samochód osobowy, stanowić będzie wyłączną własność pana Jacka Oświadczyli, że powyższy podział majątku następuje za spłatą na rzecz pana Jacka kwoty 100.000 zł.

Ponadto pani Sylwia oświadczyła, że: 1. zobowiązuje się dokonać spłaty kwoty 100.000 zł. na rzecz pana Jacka w ter-

minie 6 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy, czyli od 16 listopada.

2. zobowiązuje się do spłacenia kredytu, wynoszącego na dzień sporządzenia aktu notarialnego wraz z oprocentowaniem 200.000 zł., zabezpieczonego hipoteką kaucyjną i co do tych zobowiązań poddała się egzekucji z art. 777 par. 1 pkt 4 k.p.c.

Sylwia zbyt długo nie odpoczywała, podjęła kroki celem ustalenia wartości lokalu – dowiedziała się, że jej mieszkanie warte jest około 342.000 zł! Poczuła się oszukana. Ale ktoś przecież musiał być winny. Wypadło na byłego męża. Poszła więc po poradę do adwokata i natychmiast

wcieliła ją w życie. Przesłała byłemu mężowi wiadomość, że uchyla się od skutków prawnych wynikających z jej oświadczenia, złożonego w formie aktu notarialnego. Złożone było wskutek podstępnego wywołania przez byłego męża mylnego wyobrażenia o istniejącym stanie rzeczy.

On złożył w sądzie rejonowym wniosek o nadanie klauzuli wykonalności paragrafowi 3 punktowi a) aktu notarialnego.

Biegła określiła wartość rynkową tego lokalu na kwotę 315.181 zł. Sylwia nie mogła dopuścić do licytacji, bo straciłaby zbyt dużo. Rozumiał to również Jacek.

Wolał się więc dogadać. Zawarli nową umowę polegającą na rozłożeniu na trzy raty kwoty 100.000 zł. Sylwia przekazała panu Jackowi pierwszą ratę w wysokości 33.300 zł. Dalszych rat Jacek się nie doczekał, zwrócił się i uzyskał klauzulę wykonalności kolejnemu aktowi notarialnemu. Sylwia wniosła pozew przeciwko Jackowi domagając się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego. Jako powódka skutecznie doprowadziła do nieważności powyższej czynności prawnej.

Tytuł wykonawczy to jest między innymi wyrok, ugoda, akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji, zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Klauzula wykonalności, to urzędowy akt sądu upoważniający do wszczęcia egzekucji. Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, że pozostawała ona pod wpływem błędnych informacji podanych przez pozwanego. Jacek odetchnął z ulgą.

Ale na krótko, bo Sylwia za pośrednictwem swojego pełnomocnika złożyła apelację. Sąd Apelacyjny nie podzielił podniesionych tam zarzutów. Po przeprowadzonej rozprawie stanął na stanowisku, że tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego z dnia 16 listopada zaopatrzony w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego, należy pozbawić wykonalności, skutkiem czego egzekucja na podstawie tego aktu notarialnego nie może być prowadzona. Pozostałe zarzuty pozwanej sąd uznał za chybione.

Skutkiem takiego stanowiska było oddalenie apelacji w pozostałym zakresie.

Pani Sylwia po spłaceniu banku i męża została z niczym. Czy miała jednak prawo „ratować się” kosztem byłego męża?

MARYLA KUNA, ADWOKAT maryla-kuna@wp.pl w czwartki udziela bezpłatnych porad prawnych w UG w Jastkowie

Spokojnych i pogodnych świąt wielkanocnych, radosnych spotkań przy świątecznym stole oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym i zawodowym życzą:

FOT. PIXABAY

Teresa Kot Wójt Gminy Jastków

Marek Wieczerzak Przewodniczący Rady Gminy Jastków

FOT. ANDRZEJ DZIDO