Tours
ExpAir TOURS
Portugal
www.expairtours.be
1
EN K E L E W O O R D J ES
NEDERLANDS
PORTUGEES
Goede morgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bom dia Goede namiddag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bom tarde Goede avond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Boa noite Tot ziens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adeus Gisteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontem Vandaag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoje Morgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Amanhã Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sim Neen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Não a.u.b. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Por favor Dank u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obrigado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (obrigada voor een vrouw) Sorry ! excuseer mij ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Perdão ! Desculpe ! Graag gedaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De nada Waar ? Hoe ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onde ? Como ? Wanneer ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quando ? Hoeveel kost het ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quanto custo isto ? Goedkoop / duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barato / caro Groot / klein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grande / pequeno Goed / slecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bom / mau Oud / nieuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Velho / novo Warm / koud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quente / frio Open / gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aberto / fechado Ik begrijp niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Não comprendo Kan U mij helpen a.u.b. ? . . . . . . . . . . . . . . . Ajude-me por favor Spreekt U engels? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fala ingles ? www.expairtours.be
2
INHOUD INLEIDING PRAKTISCHE INFORMATIE GEOGRAFIE
Het vasteland
Madeira en de Azoren
DE REGIO’S Lisboa
Porto e Norte
Beiras Alentejo Algarve Madeira Azoren SCENES UIT HET VERLEDEN
www.expairtours.be
3
INLEIDING Van ruige bergpieken, afgelegen ravijnen en de op terrassen gelegen wijngaarden in het noorden, tot de ongerepte stranden, glooiende heuvels en de uitgestrekte horizonten van het zuiden: bezoekers hebben een fascinerend scala aan dingen om te ontdekken. Flaneren in een spectaculair paleis, de hele nacht feesten in een van Lisboa’s hipste clubs, een wandeltocht maken door bergen waarin nog wolven en lynxen leven, of een dagje luieren in een verlaten baai, rustig de tijd nemen zoals de Portugezen dat ook doen – al deze bezigheden zijn binnen handbereik in dit land waarin de bezoeker binnen het tijdsbestek van één dag iedere uithoek van het land kan bereiken.
Portugals lange romance met de zee en het milde klimaat, zijn de Portugezen een pretentieloos, ontspannen volk, dat altijd graag een drankje, een maaltijd of een verhaal deelt. Portugal is een land met een trotse geschiedenis, een ongelofelijke culturele erfenis en een bloeiend intellectueel en artistiek leven. Wie van zon, zee en zand wil genieten, kan zijn hart ophalen aan de onweerstaanbare kilometerslange stranden. De liefhebbers van eilanden vinden op de Azoren een grote variëteit aan avontuurlijke belevenissen (zo is walvissen spotten bijzonder gevraagd).
Ontdekken is natuurlijk ook karakteristiek voor deze zeevarende natie. Portugals beroemde zeevaarders openden de zeewegen naar het oosten en het westen en brachten buit mee uit Afrika, India en Brazilië.
Madeira, het bloemeneiland, is een verleidelijke mix van oude regenwouden en hedendaagse weelde. Overweldigende landschappen, kosmopolitische steden, magnifieke architectuur, levendig nachtleven en bewoners die klaarstaan om je met open armen te verwelkomen.
Overal waar de bezoekers ook komen, worden zij ontvangen met warmte, vriendelijkheid en vrijgevigheid van geest. Doordat zij geboren zijn uit een rijke mengeling van culturen en ervaringen, getemperd met www.expairtours.be
Dit alles en nog veel meer wacht om ontdekt te worden. Dus, ga gewoonweg wat dieper… 4
www.expairtours.be
5
PRAKTISCHE INFORMATIE Reisformaliteiten
K li m a at
Onze klanten, onderdanen van de Europese Gemeenschap komen Portugal binnen op vertoon van hun identiteitskaart. Kinderen zijn eveneens verplicht om een identiteitskaart, met foto, op zak te hebben. Men kan er zes maanden verblijven zonder verblijfsvergunning. Wie van plan is om langer dan 6 maanden in Portugal te verblijven, dient een verblijfsvergunning aan te vragen bij de lokale politie. Voor onze niet Europese klanten, gelieve U te wenden tot de:
Het zuiden van het land kent zachte winters, maar tijdens de zomermaanden (juli en augustus) kunnen de temperaturen hoog oplopen. Gezien het slechte weer kan U de winter beter niet doorbrengen in Noord – Portugal, met name in de bergachtige streken, waar het vaak erg koud is. Het vasteland van Portugal heeft een aangenaam klimaat. In het noorden zijn de winters koud en nat; naar het zuiden toe stijgt de temperatuur en neemt de neerslag af tot aan de Algarve, waar het zelden vriest. Landinwaarts, krijgt een landklimaat de overhand met warmere zomers en koudere winters dan aan de kust. Het noorden van Madeira is regenachtig, het zuiden warm en droog. Op de Azoren heerst een zacht klimaat met het hele jaar door regen en krachtige winden.
Portugese Ambassade Gulden Vlieslaan 55 1060 Brussel Tel: 02/ 5333 07 00.
www.expairtours.be
6
Mun t é é nheid De oude munteenheid “escudo” werd sinds 1 januari 2002 vervangen door de nieuwe munt de «Euro». De handigste manier om Euro’s af te halen is via uw bankkaart of uw giromaatpas. Visa, American Express en Mastercard zijn de kredietkaarten die in Portugal het meest worden geaccepteerd. U kunt uw geld het best afhalen aan de MB (Multibanco) met uw betaalkaart. Indien U uw geld wilt opnemen aan het loket neemt dit veel tijd in beslag. De meeste banken zijn geopend van maandag tot vrijdag van 8h30 tot 15h en in de toeristische steden tot 18h. In het weekend en op feestdagen zijn de banken gesloten.
bij ons, vindt u altijd wel – overdag of ’s nachts – een apotheek in de buurt open.
Taal De Portugese taal lijkt in veel opzichten op het Spaans. Als U Spaans spreekt, zal het U weinig moeite kosten om Portugees te lezen. De uitspraak van het Portugees wijkt echter sterk af van het Spaans. De Portugezen zijn heel trots op hun taal en stellen het niet erg op prijs om in het Spaans te worden aangesproken.
Gezondheid Om in Portugal te verblijven bent u niet verplicht u te laten inenten. Het leidingwater is drinkbaar, toch raden wij u aan om mineraalwater te kopen. Voor kinderen en personen die zeer gevoelig zijn aan de zon, raden we aan zich te voorzien van een zonnecrème met hoge beschermingsfactor. Indien nodig kunt u altijd een arts raadplegen. Wendt u in dit geval tot de receptie van het hotel. Zoals www.expairtours.be
Tijdsverschil Het is in Portugal en Madeira één uur vroeger dan in België. De klokken worden net als bij ons in maart een uur vooruit gezet en gaan in oktober weer een uur terug. Op de Azoren is het in de winter één uur vroeger dan op het Portugese vasteland, maar in de zomer is het er even laat als in de rest van het land. 7
Religie
aan het loket na uw gesprek. PrivĂŠ-agentschappen bieden vergelijkbare services. Voor een internationaal gesprek doet u eerst 00. De indicatief van Portugal vanuit het buitenland is 351. Een fax vindt U in het hotel of in een telefoonkiosk. De post werkt, hoewel soms een beetje traag. U kunt postzegels (selos) in het postkantoor (correios) verkrijgen of in een kiosk.
De rooms-katholieke godsdienst is de belangrijkste godsdienst in Portugal. Niet alleen op zondagochtend en kerkelijke feestdagen worden diensten gehouden, maar ook vaak ‘s avonds. Tijdens de kerkdiensten is het voor de toeristen vaak niet mogelijk om een kerk te bezichtigen, daar de bevolking dit niet op prijs stelt.
Aankopen In Portugal staat de traditionele kunstnijverheid nog altijd hoog in het vaandel. Aardewerk, keramiek en tegels worden overal in het land vervaardigd, waarbij iedere streek zijn eigen stijl kent. Voor kant en borduurwerk moet U vooral op Madeira zijn. Kaas, gezouten ham, worsten en wijn zijn verkrijgbaar in de buurtwinkels en op de markten; port, Madeirawijn en sterke dranken koopt U bij wijnzaken of rechtstreeks bij de producent. In vergelijking met andere Europese landen is Portugal niet duur. De prijzen van traditioneel handwerk en etenswaren zijn, vooral buiten de steden, doorgaans heel redelijk.
Telefoon & post Telefoneren vanuit uw hotelkamer is praktisch maar zeer duur. De vele telefooncels zijn veelal te gebruiken met een kaart, welke verkoopbaar is in de meeste kiosks en postkantoren. Op het postkantoor betaalt U www.expairtours.be
8
G a s t rono m ie Naast de restaurantes, kan U in een meer ontspannende sfeer genieten in een tasca (taverne), een churrasgueira (grill), een casa de pasto (gastverblijf) of nog in een marisqueira (visrestaurant). In Portugal is het gezond eten en in overvloed, voornamelijk gericht op vis en zeevruchten, maar de vleesliefhebbers worden niet vergeten.
een soort koperen schotel, de cataplana. Sardinhas assadas (gegrilde sardines) met een heerlijk slaatje kunnen voor een onvergetelijke maaltijd zorgen op het strand of op een kade. Tong, poon, of brasem worden meestal gegrild maar soms ook gekookt. Tonijn (atun) of zwaardvis worden in repen gegrild of dienen als basis voor een overheerlijke stoofpot.
De Portugezen brachten uit hun vele grote ontdekkingsreizen verschillende voedingswaren mee. Dranken en kruiden, die voor een echte revolutie op culinair vlak gezorgd hebben, en nieuwigheden die tot dan toe onbekend waren gebleven.
De gerechten
Varkens- en lamsvlees vindt men in overvloed, voornamelijk in de vorm van orgaanvlees in de traditionele gerechten. In Porto is men zo verzot op pensen, zijn inwoners worden ook weleens tripeiros (penseneters) genoemd De Feijoada, een vereenvoudigde versie van het nationaal Braziliaans gerecht, is een stoofpot van witte bonen en kool met worst, spek en stukjes varkensvlees.
Het portugees gerecht bij uitstek, het nationale gerecht, is de bacalhau, gedroogde en gezouten stokvis, die als droge vellen papier uit Noorwegen of omstreken wordt ingevoerd. De amĂŞijoas na cataplana, is een specialiteit uit de Algarve, en bestaat uit schelpdiere, worst, ham, uien, tomaat en look en paprika. Het geheel wordt bereid met witte wijn en opgediend in www.expairtours.be
9
den van een glaasje witte droge port of van een droge madeira-wijn als aperitief. De rode port en tawny alsook de zachte madeira-wijnen komen pas aan het einde van de maaltijd te pas. Maar Portugal is ook gerenommeerd voor zijn wijnen. De vinho verde, is een witte wijn uit het noorden, bitter en een beetje sprankelend. Le vinho da casa (wijn van de Heer des huizes), kan heel lekker zijn. Toch zou het jammer zijn mocht U niet enkele regionale grands crus degusteren, vooral indien U het ganse land doorkruist. Les Bairradas uit Noord Coimbra hebben karakter. In de regio van Dão, nabij Viseu, produceert men zachte, frisse rode wijnen. Het schiereiland Arrábida, ten zuiden van Lisbon, produceert enkele goede tafelwijnen. We vergeten natuurlijk de moscatel uit Setubal niet, vol zacht en fruitig.
Heel populair is ook de frango (kip), die ofwel aan het spit of in een piri-piri (pili-pili) sauce – pikante saus meegebracht uit de ex-kolonies - bereid wordt. De cabrito estufado (geitenjong of jon geitje) wordt als stoofpot bereidt met uien, tomaten, aardappelen en spliterwten; de cabrito asado, klaargemaakt in de oven, wordt soms ook opgediend met een wijnsausje. In sommige restaurants, voornamelijk pousades, biedt men wild aan tijdens het seizoen.
Het dessert Er zijn evenveel nagerechten als dorpen in Portugal. Het klopt dat de Portugezen echte zoetbekken zijn. Er bestaan nog steeds tradtionele regionale bakkersfamilies. In de Algarve, gebruikt met amandelen en vijgen in overvloed voor de regionale nagerechten. Iedere regio heeft zo zijn voorkeur. De gebakken zijn veelal op basis van eiren. Dit is nog een oude traditie komende van de nonnetjes in de kloosters. In het algemeen is het gebak redelijk zoet.
Dranken Portugal is voornamelijk gekend voor zijn port. De Portugezen houwww.expairtours.be
10
Transport
Sport & Ontspanning
Niets is makkelijker dan een auto te huren, de lokale en internationale agentschappen bevinden zich in de luchthavens en stations. Opgelet! Er zal u een forse waarborg gevraagd worden indien U niet per creditcard betaald.
De sporten die over een ereplaatsje beschikken zijn voornamelijk de watersporten in de zomer, golf en tennis het ganse jaar door. De Algarve is het paradijs voor ontspanning, maar de westkust beschikt ook over vele aangename mogelijkheden. In het binnenland, is de lente het beste seizoen voor trektochten.
In de grootsteden zijn de bussen frequenter en de prijs redelijk. Lisbon heeft ook gekleurde trams en een snelle, moderne metro. De bussen zijn over het algemeen comfortabel. Ze verbinden alle grote steden; de uurregeling hiervan vindt U terug op de Toeristische Dienst en aan de verschillende haltes. Moderne, met air conditionning voorziene autocars leggen de lange afstanden af. De Portugese spoorwegen doen een groot deel van het land aan, maar sommige treinstations bevinden zich ver van het stadscentrum verwijdert. In alle grootsteden en toeristische centra, wachten taxi’s voor de hotels en de stations. De taxichauffeurs moeten de teller aanzetten. Op het platteland bestaan er unieke tarieven, maar om niet voor verrassingen te staan is het beter de prijs vooraf te bepalen. www.expairtours.be
Het water van de Atlantische oceaan is een beetje frisser, maar dankzij de golven en de getijden van de oceaan, zijn de Portugese kusten minder vervuild dan die van de Middellandse zee. Vijfenveertig stranden enkel en alleen al in Algarve, wat meer dan de helft van het land vertegenwoordigt. Ook al bestaan er enkele golfclubs in de buurt van Lisbon, blijft de Algarve het paradijs voor golf. Men kan er het ganse jaar door spelen, op terreinen uitgerust door de beste specialisten. Tennisspelers komen hoe langer hoe meer naar de Algarve om hun spel te perfectioneren. Het landschap, het klimaat en een lange traditie van paardrijden trekt ruiters het hele jaar door aan. De omgeving van Lisbon biedt verschillende gerenommeerde clubs. 11
GE O G R AFI E H e t va s t e l a nd
dat het reliëf in hoogte toeneemt naargelang we ons naar het noorden begeven en ons van de kust verwijderen.
Op enkele kilometers van Lissabon, nabij Sintra, bevindt zich de Cabo da Roca, het meest westelijke punt van het europees continent. Portugal bevindt zich dus aan de voorsteven van Europa.
Portugal is een land van de zee: haar kuststreek, 837km, neemt 3/4 van het westelijke gedeelte van het schiereiland in beslag. De Taag, die in Aragon, Spanje ontspringt en zich ter hoogte van Lisbon in de oceaan werpt, scheidt een bergachtige regio ten noorden, van de vlaktes ten zuiden.
Portugal ligt in een rechthoek van 560 km lang op 220 km breed. Haar oppervlakte is 88.944 km², 91.985 km² met de archipels van Madeira en de Azoren inbegrepen. Algemeen kunnen we stellen
www.expairtours.be
12
We onderscheiden drie geografische regio’s. Ten zuiden van de Taag, een groot plateau, dat nauwelijks aan de Serras de Monchique en van Caldeirão grenst, daalt rustig af tot aan de oceaan. Het omvat de regio’s van de Alentejo en de Algarve. Tussen de Taag en de Douro overheersen krachtige reliëfs, in navolging van de “Sierras” de Castille: la Serra da Estrela, omgeven door de valleien van de Mondega en de Zêzere, maar ook de Serra da
www.expairtours.be
Lousa, de Serra de Gardunha en de Serra do Caramula. Deze regio met zijn prachtige steile landschappen word Beira genoemd (Beira Litoral, Beira Alta en Beira Baixa). Tenslotte, ten noorden van de Douro, liggen de oude provincies van Minho, Douro en Trasos-Montes. De twee eerste zijn gevormd uit granieten heuvels bedekt door een overvloedige vegetatie. De laatste plateau’s worden onderbroken door diepe valleien.
13
Madeira en de Azoren Op meer dan 900km van Lissabon en op dezelfde hoogte als Casablanca, bevindt zich het eiland van Madeira, ook wel “parel van de Atlantisch” genoemd. Madeira, van vulkanische origine en met zijn zeer steil reliëf, is eigenlijk een archipel bestaande uit het hoofdeiland van 740 km², het eiland van Porto Santo (42 km²) en twee onbewoonde eilandengroepen. Funchal, de hoofdstad, dat bijna 50.000 inwoners telt, is gebouwd in terrasvorm rondom een fleurige baai. Verderop – op twee uur vliegen van Lissabon, verschilt de archipel van de Azoren totaal van die van Madeira ondanks haar vulkanische origines. De Azoren, bestaande uit negen eilanden, die verspreid liggen over een oppervlakte van bijna 600 km oceaan, kent een zeer vochtig klimaat. De vier seizoenen kunnen elkaar tijdens de zelfde dag opvolgen. Het hoofdeiland van deze archipel, São Miguel, welk tijdens een lange periode dé plek bij uitstek was voor de jacht op walvissen, herbergt de hoofdstad, Ponta Delgada. Op toeristisch vlak, zijn de Azoren voornamelijk gekend bij natuurliefhebbers voor haar helderheid en de zuiverheid van de lucht. De stranden, die tamelijk raar zijn, beschikken over zwart zandstrand.
Dit alles weergeeft de uitzonderlijke geografische diversiteit van het land. Er is geen enkele gemeenschappelijke eigenschap tussen het harde, hortende noorden en de oneindig golvende vlaktes van de Alentejo of nog het uitbundige Algarve. De Alentejo en de Algarve zijn de meest bekende regio’s van Portugal in het buitenland. De Alentejo, wat zoveel als “boven de Taag” (Alem Tejo) wil zeggen, de graanzolder van Portugal dekt ongeveer 1/3 oppervlakte van het land. Haar immense vlaktes, bezaaid met olijfbomen of kurkeik, brengen twee van de mooiste Portugese steden, Evora en Monsaraz. De Algarve, welks’ naam afkomstig is van het Arabisch “El Gharb” wat “westen” betekent, is de tuin van Portugal. Haar overvloed aan bloemen, culturen en wijngaarden of de pracht van sommige stranden doen ons de toenemende stroom van het massatoerisme vergeten. www.expairtours.be
14
www.expairtours.be
15
D E R E G I O ’S met een aanzienlijk nachtleven, zo is Lisboa; het veroverd daarmee steeds meer de reputatie van een van Europa’s hipste steden. Het is gebouwd op zeven heuvels langs de rivier de Taag en overal waar u bent, heeft u een verbluffend mooi uitzicht over de stad. De stad is verleidelijker dan imponerend – op een menselijke schaal en makkelijk te voet te ontdekken of met traditionele kabelbanen, met doolhoven van keienstraatjes en betegelde gebouwen die uitnodigen tot een romantische wandeling.
Portugal biedt een grote variëteit aan landschappen, historische steden, pittoreske dorpen en regionale tradities. We beginnen natuurlijk bij Lissabon, gevolgd door Porto e norte, Beiras, Alentejo, Algarve, het fleurige eiland van Madeira, en we eindigen met de Azoren.
Lisboa Doordrenkt van geschiedenis, maar volgestouwd met clubs, bars, en
www.expairtours.be
16
De ontdekkingsreizen zorgden ervoor dat Lisboa één van ’s werelds grootste havens werd, het centrum van een rijk dat zich uitstrekte van Brazilië in het westen tot aan India in het Oosten. Het Mosteiro dos Jerónimos in het district Belém is een hymne in steen aan Portugals maritieme erfgoed, terwijl de Torré de Belém een krachtig symbool is van Portugals grote expansietijdperk. Zelfs de hedendaagse architectuur neemt het maritieme thema over – de verbazingwekkende nieuwe Vasco de Gamabrug heeft bijvoorbeeld de vorm van een zeil.
blinde’, dweepte hij. Ondertussen stromen miljoenen mensen die op zoek zijn naar spirituele steun naar Fátima, het bedevaartsoord waar de Maagd Maria in 1917 aan de drie herderskinderen verscheen.
Na de verwoestende aardbeving van 1755, werd de Baixa Pombalina (het centrum van Lisboa) herbouwd in klassieke stijl, maar veel van de kronkelige middeleeuwse bairros (wijken) bleven, boordevol fascinerende winkels, restaurants en cafés. ’s Nachts komt hun eigen karakter naar boven en bieden zij allerlei muzieksoorten aan, van Afrikaans tot Latijns-Amerikaans en vanzelfsprekend de bluesachtige melancholie van de fado.
Als alle cultuur u teveel wordt, lonkt het platteland naar u. De kust van Estremadura, de vroegere zetel van de tempeliers, waar hun geest nog rondwaart, is een aaneenschakeling van vissersdorpjes, alleraardigste stranden en veelbelovende golfcentra. Ten oosten van Lisboa ligt de Ribatejo, een vruchtbaar gebied met lagunes en wadden, rijk aan vogelsoorten en weidegrond voor de zwarte stieren voor de stierengevechten en paarden. Ten zuiden van de Taag liggen de bergen van het Parque Natural da Arrábida, dat bewoond wordt door bunzingen, wilde katten en adelaars, terwijl wat verder weg, tijdens een boottocht het estuarium van de Sado in, u de kans krijgt om spelende tuimelaars te zien zwemmen.
De rest van de regio Lisboa is net zo fascinerend. Estoril is vol kosmopolitische glamour, terwijl de paleizen van Sintra, de zomerverblijven van de koningen van Portugal, de Engelse dichter Lord Byron verbluften:‘De wereld zien en Sintra overslaan is net als leven als een www.expairtours.be
17
Porto e norte
manier op uit de brede riviergeul bij de monding van de Douro.
Het oude koninkrijk ‘Portucale’ werd in 1143 geboren in het noorden van het huidige Portugal en de noordelingen behouden daarom tot de dag van vandaag een sterk gevoel van trots. De regio wordt gedomineerd door de rivier de Douro – de gouden rivier – die zich kronkelend een weg baant vanaf de hoge bergen van Trás-osMontes tot aan de wereldse stad Porto. De vallei van de Douro is de bakermat van Portugals beroemdste exportproduct, de portwijn (genoemd naar de stad) en de wijnkelders langs de rivier staan open voor tours en voor proeverijen. Porto rijst op een spectaculaire www.expairtours.be
Aan de ene oever ligt het werelderfgoed tussen de schots en scheve huizen en de kronkelige straten; aan de andere oever, rijen bars en restaurants tussen de oude opslagplaatsen van de port. Winkelen is hier prima te doen en u krijgt waar voor uw geld; lederwaren zijn hier een specialiteit. Er is een grote rijkdom aan historische gebouwen om van te genieten, maar er zijn ook moderne exemplaren – vooral de Fundação Serralves, een hedendaagse kunstgalerie, ontworpen door portugals toonaangevende architect, Siza Vieira. De regio heeft een rijke variëteit aan land18
Beiras
huizen en quintas, of villas, waar u als een prins kan slapen en de charme van Portugals aristocratische traditie kunt beleven en zelfs de geheimen van de wijnmakerij kunt ontdekken.
Ten zuiden van de Douro en ten noorden van de Taag ligt de weinig bekende, maar aangrijpende regio Beiras. Dit is een streek van opvallende contrasten – een matige kustlijn diepe wouden en de hoogste bergen van het land. Het hart van het vroegere Portugal de laatste opstand tegen de Romeinen vond hier plaats – is traditioneel en onbedorven. Het is ook vol van culinaire hoogstandjes, van de ruwe kracht van de kaas uit de Serra da Estrela tot de ovos moles, de exquise eierdeeg cakjes van Aveiro. De oorsprong van Dão, een van Portugals lekkerste rode wijnen, ligt ook in Beiras. De kust heeft superbe en vaak verlaten stranden die menige diehard surfer aantrekken vanwege de Atlantische golven van de branding die hier rollen.
Boven in het noordwesten ligt de provincie Minho, een prachtig gebied met welige, groene vegetatie en riviervalleien. Twee historische steden voeren de boventoon – Guimarães (waar het koninkrijk Portugal ontstond) en Braga, maar voor het grootste gedeelte is Minho vooral traditioneel en bucolisch, gekarakteriseerd door ossenkarren en gangbare lokale festivals. Nóg meer afgezonderd is het bergachtige gebied van Trás-os-Montes, een geweldige locatie om door de bergen te trekken en vol verrassingen zoals het flamboyante Casa de Mateus, het befaamde gebouw dat op de etiketten van de Mateus roséwijn staat.
www.expairtours.be
19
De grootste trekpleister, Figueira da Foz, presenteert elke zomer een voetbaltoernooi met sterspelers die deelnemen aan het vermaak. In het centrum van de regio ligt Coimbra, één van ’s werelds oudste universiteitssteden en de geboorteplaats van tal van Portugese koningen. Het levendigst is de stad gedurende het universitaire semester en hier kan men een heel distinctieve stijl van fadomuziek horen. Ten zuiden van Coimbra ligt aanzienlijk oudere plaats: Conímbriga, de belangrijkste Romeinse overblijfselen in Portugal zijn daar te vinden. Beiras is ook bezaaid www.expairtours.be
met thermale kuuroorden waar de mensen samenstromen voor de geneeskrachtige wateren. Maar de bergen – de Serra da Estrela – die zijn pas ongelooflijk. Zij zijn uitgestrekt, met massieve zwerfkeien, wild, mooi en weinig bezocht. Er zijn paden aangelegd door het natuurpark die uiteenlopen van wandelingen van halve dagen tot wel drie- of vierdaagse trektochten. En als u verdwaalt, zult u wellicht worden gevonden door de Serra da Estrela berghond (ras met sporen van wolvenbloed), die u weer bij het juiste spoor brengt. 20
Alentejo
De dorpen en de steden van Alentejo zijn een nalatenschap van de hevige gevechten met de Moren – vele liggen namelijk op heuvels, zijn ommuurd en zwaar versterkt tegen invasies. Het middeleeuwse stadje Monsarza is zijn bijnaam Ninho das Águias oftewel ‘aadelaarsnest’ helemaal waardig en het ligt hoog boven de rivier de Guadania en biedt een verbazingwekkend uitzicht over de omringende landschappen. Het in die tijd eveneens onveilige, witgekalkte, dorp Marvão, op een steenworp afstand van de Spaanse grens, biedt zelfs nóg spectaculairder panorama’s, terwijl het nabijgelegen Castelo de Vide, een stadje met een kuuroord, een doolhofachtige Joodse wijk heeft met een fantastische synagoge uit de 13de eeuw.
De Alentejo is een regio van zonovergoten vlakten, immense firmamenten en geweldig licht. Olijfgaarden en kurkeikboomgaarden strekken zich uit tot waar het oog reikt, terwijl grote trappen, een typische steppevogel, boven het warme platteland zweven. Staande stenen, dolmens en stenen cirkels staan verspreid over heel het landschap en vormen atmosferische herinneringen aan een oude cultuur. De kust is even geweldig – een aaneengesloten snoer van baaien, zandduinen en wilde stranden (Malhão is heel mooi, de nestelplaats van één van de grootste ooievaarskolonies in Europa).
www.expairtours.be
21
ALGARVE
In het museumplaatsje Mértola, meer naar het zuiden, kunt u intussen fascinerende Romeinse, Moorse en vroegchristelijke overblijfselen bewonderen. Echter, het échte plaatje van de Alentejo vormt Évora – een werelderfgoed locatie met een Romeinse tempel, en een Romaanse en gotische kathedraal, Moorse terrassen en een griezelig kappelletje Capela dos Ossos (Kapel van het gebeente) dat ligt in de kerk Igreja de São Francisco. Het is bedekt met de overblijfselen van ruim 5.000 monniken en draagt de inscriptie “Wij botten liggen hier te wachten op de uwe”.
Met een bijna perfect klimaat, is Algarve Portugals populairste bestemming. Het is niet verrassend dat de kust de grote trekpleister is – deze is onvoorstelbaar mooi met lange goudkleurige stranden afgewisseld met bizzare rotsformaties, grotten en tunnels. Maar er is meer in de Algarve dan alleen luieren op het strand. Omdat de Algarve de zuidelijkste provincie van Portugal is, werd het ook het langst bezet door de Moren in de 13de eeuw en de Moorse invloeden kunnen overal bezichtigd worden in de witgekalkte huizen, schoorstenen en de smalle kronkelige straten van de dorpen en de stadjes. De meer hedendaagse charmes zijn onder andere de luxueuze resorts als de Quinta do Lago, de ontmoetingsplaats van de sterren, de Vale do Lobo en de Vila Vita; de fantastische jachthavens van Vilamoura en Lagos; en het dynamische nachtleven in de belangrijkste toeristische plaatsen als Albufeira.
Voor cultuurgieren van een andere soort, is er altijd het drukbezochte rockfestival, Sudoeste, dat elke zomer in Zambijeira do Mar wordt gehouden.
Sportfanaten kunnen hun krachten meten met Algarve’s golfbanen (waar kampioenschappen gespeeld worden), maar er zijn genoeg andere bezigheden voor www.expairtours.be
22
actievelingen om te ondernemen – windsurfen, duiken, kanoën, paardrijden, tennissen en zelfs hang gliding.
tochten te maken en huis van de ongrijpbare Iberische lynx.
Er is ook een andere kant aan de Algarve. Ten oosten van Faro, breekt de kust uiteen in kleine eilandjes waar het mogelijk is de meute te ontwijken en te relaxen in de zandduinen. Voor natuurliefhebbers: het moeras, slufter en de draslanden trekken duizenden vogels aan. En in het binnenland, voorbij de landschappen vol vijgen- en granaatappelbpmen, ligt het indrukwekkende gebergte het Serra de Monchique – ideaal om wandelwww.expairtours.be
23
Madeira
magische watervallen. Madeira is een eiland waar u kunt genieten van het raffinement van een comfortabel resort, terwijl u zich toch een ontdekker voelt.
Voor de dappere zeilers onder Portugals grote ontdekkingsreizigers, was het eiland Madeira een gezegende plaats, een veilige haven die hen een voorproef gaf van hun vaderland als zij huiswaarts keerden.
De ontdekker van de architectuur zal zich hier ook thuis voelen – de hoofdstad van het eiland, Funchal, staat bekend als ‘klein Lisboa’ en met reden. De haven wordt in het oog gehouden door het imposante paleis uit de 16de eeuw, het Pálacio de São Lourenço terwijl fantastische lanen met 18de eeuwse huizen het stadscentrum domineren. In het binnenland, zijn de fameuze
Vandaag de dag, als de naam Madeira valt, zullen veel mensen denken aan de versterkte wijn die genoemd is naar dit eiland. Ga desondanks wat dieper en u zult een subtropisch paradijs aantreffen, een Hof van Eden met oude regenwouden, groene kloven en
www.expairtours.be
24
driehoekige huizen van Santana, typisch voor dit eiland, vrolijk beschilderd.
de fijnste ambachtslieden en vrouwen. Het kleine eiland Porto Santo ligt in het noordoosten van Madeira en het is beroemd om zijn magnifieke negen kilometerlange zandstrand. Enthousiaste watersporters zijn hier in hun element, met de aanwezige voorzieningen voor scuba-duiken, windsurfen en zeilen.
De beroemde Monte Tobbogan heeft, al meer dan honderd jaar, menig bezoeker doen sidderen van opwinding – met hoge snelheid in een mandenslee gemaakt van hout en vlechtwerk een afdaling maken in een beleving die u niet mag missen – en wie de tocht kan volbrengen, verdient aan het eind zeker een glaasje Madeira. Over vlechtwerk gesproken: de vlechters van wilgentenen zijn met recht vermaard en het stadje Camacha is de woonplaats van www.expairtours.be
Tenslotte, liggen de Ilhas Sevagens, de Wilde Eilanden, ten zuidwesten van Madeira, welke alleen bewoond worden door zeeleeuwen en zeevogels. 25
Azoren
nische piek, 2350 meter boven een met lava bedekt landschap, terwijl de bossen, de heuvels, en de door muren omringde velden van Terceira meer dorpse ontspanning bieden.
Ver voorbij de horizon, waar de Atlantische oceaan de hemel aanraakt en waar het lijkt of de wereld het rustiger aandoet, liggen de eilanden van de Azoren. Verspreid als magische schepen op een oppervlakte van ruim 600 kilometers oceaan, onaangetast door horden toeristen, zijn zij de perfecte bestemming voor reizigers die in de ware betekenis van de zin “even weg van alles” willen zijn.
Faial heeft een in alle opzichten meer kosmopolitsche smaak, met een superbe jachthaven en havengebied. Meer naar het westen liggen Flores en Corvo. Ver en wild, deze eilanden waren vroeger het favoriete stekje van piraten en avonturiers. Aan de vrijbuiters bieden zij nu de kans om de mooiste denkbare wandelingen, te maken. Corvo is vooral paradijselijk – de enige politieman van het eiland hoeft weinig meer te doen dan slapende honden te waarschuwen om niet onder één van de twee bestaande taxi’s op het eiland te geraken.
Naar het oosten liggen de eilanden Santa Maria en São Miguel, waar de hoofdstad Ponta Delgada, ligt. Met zijn hete thermale bronnen, vulkanische meren, stomende geisers en diepe groene valleien, lijkt het eiland São Miguel soms wel een verloren wereld, terwijl zijn zustereiland een vriendelijker en kalmer landschap biedt. De vijf eilanden die de centrale groep vormen, zijn de locatie waar de walvissenliefhebbers heenkomen om deze magnifieke dieren te spotten en een ‘spy hopping’ als een walvis zijn hele kop uit het water verheft) midden op de oceaan mee te maken. Maar het vermaak stopt niet bij de walvissen – het eiland Pico deelt zijn naam met de majestueuze vulkawww.expairtours.be
26
www.expairtours.be
27
SCENES UIT HE T VERLEDEN
D e prehis torie
De Romeinen introduceerden op het actuele Portugese territorium een culturele homogeniteit. De taal was veruit één van de belangrijkste elementen van deze homogenisatie.
De Feniciërs, afkomstig uit de verre oosterse kuststreken van de Mediterranee, lieten toen zijn de zee-engte van Gibraltar rond 1.200 voor J-C overstaken, een eerste vreemd spoor achter. Ze stichtten handelsposten in havens zoals het actuele Faro, Lissabon, Nazaré en Aveiro. Tot aan de komst van de Romeinen, in de IIIe eeuw voor J-C, heersten de Carthagiërs over de kust. Ze bouwden hun eigen versterkte dorpen en maakten zich meester van de bestaande kolonies.
De Romeinse overheersing eindigde in 411 door de overheersing van de Alanen in Lusitanië en de Sueven in het noordelijke gedeelte van het land.
De Arabische overheersing
D e R o m einen Aan het einde van de derde Punische oorlog (146 voor J-C), maakten de Romeinen zich meester over de Carthaagse kolonies in Spanje. De Romeinse invloed was aanzienlijk. Behalve, het stedelijke netwerk en de verschillende vormen van landbouw en veeteelt, droegen de Romeinen ook bij aan de uiterlijke omvang van het land en aan de ontdekking van zijn rijkdommen. Sommige thermale thermen dateren dan ook uit de Romeinse periode. www.expairtours.be
28
In 711, staken enkele duizenden moren de zee-engte van Gibraltar over. Ze vonden zoveel moeilijkheden, dat het hen makkelijk viel het land te bezetten. Het volstaat het accent te leggen op de materiële en culturele voordelen door de Arabische overheersing op het schiereiland. Nieuwe exploitatie technieken voor de landbouw, ontwikkeling van de handel, nieuwe transporttechnieken, ertsontginningen, etc…. Vandaag de dag, zijn de tekenen van de Moorse erfenis nog duidelijk, voornamelijk in het zuiden waar de overheersing het langste duurde.
D e hero v ering
alliantie werd nog versterkt door het huwelijk van João I met Philippa, dochter van de Hertog van Lancaster in 1387.
Tot 719, ontwikkelde Alphonse Enriquez militaire acties tot aan de Douro, ondernam hij kruistochten en riep zich tot koning van Portugal uit onder de naam van Alphonse I. Na de meest intense periode van heroveringen onder leiding van Alphonse I en Sanche I, ondernam Alphonse II één van de eerste pogingen tot een centralisatie van de Europese geschiedenis. De tegenstrijdigheden die daaruit volgden leidden tot de afzetting van Sanche II, die geen orde kon brengen.
D e z ee va a rders en de grot e on t dek kingen De verovering van Ceuta door João I duidde het begin van de Portugese expansie aan. In 1415 begaf een vloot van 200 schepen zich, onder leiding van de koning, vanuit Lissabon naar Marokko om een einde te maken aan het piraatachtige gedoe langsheen de Atlantische kusten. Het is bij deze gelegenheid dat het infant Henrique – later, Hendrik de Zeervaarder, genoemd – zich realiseert dat er toch een route zou moeten bestaan dat India met Europa verbind. Door zijn intelligentie, zijn verbeelding en zijn doorzettingsvermogen, zal hij een positieve invloed hebben op de voorlopers van de grote ontdekkingen, die de grenzen op elk van hun reizen een beetje verleggen. In Sagres, liet hij een arsenaal, een observatorium en een zeevaardersschool bouwen.
In 1325,vervolgde Alphonse IV, die aan het hoofd van de noblesse stond vooraleer hij koning werd, de centralisatiepolitiek ten koste van de gemeenten. De onafhankelijkheid van Portugal wankelde toen Ferdinand I in 1383 overleed, en als enige erfgename een dochter naliet die getrouwd was met de koning van Castilië. In 1385 werd, na enkele moeilijke tijden gekenmerkt door een Castiliaanse invasie, João tot koning uitgeroepen. Een tweede Castiliaanse invasie was een volledige flop en João overwon op schitterende wijze. Hij was de stichter van de Aviz dynastie. De EngelsPortugese alliantie was bezegeld door het verdrag van Windsor (1386) en aanzien als één van de duurzaamste van Europa. Deze www.expairtours.be
Madeira werd ontdekt in 1419, de Azoren in 1427, de Kaap de goede hoop in 1444 en Senegal en Soudan in 1445. Tijdens deze periode. 29
Titre
komen ook de eerste ladingen met slaven op het oude continent aan. Van 1497 tot 1499 dubbelde Vasco de Gama Afrika en bereikte India tijdens zijn expeditie. Pedro Alvares Cabral, ontdekte Brazilië officieel in 1500. Vijf jaar voordien, in 1495, hadden Pedro de Barcelos et João Fernandes Lavrador Groenland. Van 1503 tot 1512 ontdekten de Portugezen de ganse Aziatische kust. In 1520 bereikten ze Congo en Ethiopië en in 1515 Rhodesië.
India, maar ook tabak, koffie, thee en maïs werden goederen van een aanzienlijke waarde. Maar het was voornamelijk het antropologisch denkbeeld dat het belangrijkste culturele segment uit de Portugese ontdekkingen vormde. De reizen brachten veel informatie en teksten met zich mee. Hierdoor waren de Portugezen en Europeanen van de XVIe eeuw in staat om grammaticaboeken, encyclopedieën over panoramische geografie, religie, economie en taal opstellen.
De kruistochten wierpen hun vruchten in de XVIe eeuw af. Goa, de voornaamste handelspost van Portugal in India, regelde de handelsgeschiedenis van Portugal alsook die van Europa. Goud en ivoor komende uit Afrika, kruiden uit www.expairtours.be
De onafhankelijkheid In 1640 hervond Portugal zijn onafhankelijkheid. Het verloor veel van zijn afhankelijkheid met 30
Spanje. De Nederlanders en Engelsen verdeelden zich onderling het Afrikaanse en Aziatische imperium. Brazilië echter, bleef onder Portugese invloed en diende als thuishaven voor de koninklijke familie die er in ballingschap leefde, nadat de troepen van Napoleon hen had verdreven. Het Portugese regentschap riep de hulp van de Engelsen in om zich van de Franse indringers te ontdoen, maar de situatie ontaard en eindigde in een burgeroorlog. Het infant Pedro, oudste zoon van de in ballingschap levende koning João VI, weigert om terug te keren. Hij wordt de eerste Keizer van het onafhankelijke Brazilië in 1826. Na zijn terugkeer uit Brazilië moet João VI, de nieuwe grondwet aanvaarden. Het is dan ook een zwakke onstabiele constitutionele monarchie die probeert de overleven na 1834, maar door de economische crisis werd het antimonarchistische gevoel aangewakkerd. De XIXe eeuw wordt gekenmerkt door het moeizaam accepteren van het liberalisme, dat zich over heel Europa ontwikkeld. Een zware politieke crisis leidt tot de oprichting van de eerste Portugese Republiek in 1910. Tussen 1919 en 1926 kende Portugal niet minder dan zestien staatsgrepen. Na 1926 pleegde het leger een staatswww.expairtours.be
greep en stelde een militair regime in. António de Oliveira Salazar, werd benoemd tot minister van Financiën en kon de economie terug op de goede weg brengen. In 1932 werd hij benoemd tot minister-president en bleef gedurende 40 jaar aan de macht, zich steunende op een éénpartijstelsel en een strenge dictatuur.
De démocratie en Europa Op 25 april 1974, brengt de beweging van strijdkrachten de regering in Lissabon ten val. De gematigde regeringen, volgden zich op, maar de koorts van de eerste dagen verviel al snel. De kolonies verkregen hun onafhankelijkheid en in 1975, hadden Mozambique, Guinee-Bissau, Cap-Vert, São Tomé, Angola en Timor hun banden gebroken met de oude metropool. Op het einde van de XXe eeuw, word de democratie eindelijk gesticht.
31
Dankzij de economische inspanningen en de vele overwinningen behaald door dit uitzonderlijk voluntaristische volk, de toetreding tot de Europese gemeenschap in 1986 en tot de monetaire zone van de euro, herbloeit Portugal op internationaal vlak. Voor de eerste keer in haar geschiedenis wendt ze zich tot het oude continent.
www.expairtours.be
Lic. A 5496 - Verantwoordelijke uitgever: A. Labidi. www.expairtours.be
32