Onkruidbestrijding op verhardingen

een nadeel. Handmatig verwijderen, al dan niet met borstel of schoffel, werkt natuurlijk ook, maar ook hier steken onkruiden snel weer de kop op. Mechanische hulpmiddelen hebben dan weer het nadeel dat ze werken met een kabel of beperkt zijn in autonomie door de capaciteit van de batterij.

Onkruid en aanslag verwijderen kan nu ook op een milieuvriendelijke manier. © Evergreen Garden Care

ORGANISCHE VETZUREN Herbiciden zijn een pak doeltreffender, maar ook hier zijn er vandaag beperkingen. Producten met systemische werking die de onkruiden tot in de wortels vernietigen (zoals vb. glyfosaat dat deed) zijn niet meer verkrijgbaar. De meeste onkruidbestrijders werken vandaag op basis van organische vetzuren en zijn allemaal contactherbiciden. Bij aanraking met het onkruid zullen alle groene plantdelen gedood worden. Het product dringt binnen in de bladeren van het onkruid en vernietigt de celmembranen van de behandelde plant. Het vocht stroomt weg uit de plantencellen en het onkruid droogt uit. Binnen de 3 uur na de behandeling bekomt men met deze milieuvriendelijke onkruidbestrijders een zichtbaar resultaat. Doordat het een contactmiddel is, wordt het niet getransporteerd binnenin de plant. Het is daarom belangrijk dat het onkruid volledig wordt natgespoten. De wortels worden echter niet vernietigd, waardoor herhaling van de behandeling sneller nodig is dan een behandeling met bv. glyfosaat. Al deze contactproducten zijn onschadelijk voor dieren en voor het bodemleven. Ze zijn wateroplosbaar en laten geen residu achter in de bodem, waardoor ze geen negatief effect hebben op bodemleven en andere plantengroei.

Groenaanslag of onkruid op terrassen, tuinpaden en opritten: het oogt niet alleen slordig, het kan ook nog eens gevaarlijk glad zijn. Laten betijen is dus geen optie. Het groene euvel kan enerzijds manueel of mechanisch worden verwijderd, anderzijds worden ook thermische oplossingen aangeboden. Als deze opties niet werken, moet er ingegrepen worden met behulp van een onkruidbestrijder. GROOTMOEDERS MIDDELTJES Tot voor kort was het voor veel mensen relatief eenvoudig om onkruid of groene aanslag te lijf te gaan: een product op basis van glyfosaat volstond meestal om de oprit of het terras er terug netjes bij te laten liggen. Producten op basis van glyfosaat zijn echter al enige tijd verboden. Vaak grijpen consumenten vandaag terug naar grootmoeders middeltjes, zoals azijn, zout en javel. Efficiënt, dat wel, maar die oplossingen zijn beslist niet zonder risico. Azijn bijvoorbeeld is schadelijk voor waterorganismen en mag niet gebruikt worden in de buurt van waterlopen, afvoerputjes en riolen. Bovendien is het schadelijk voor bijen en kan het niet in de buurt van planten in bloei. Goed ontwikkelde eenjarige en meerjarige onkruiden overleven overigens een eerste behandeling met azijn relatief vlot, er zijn dus meerdere behandelingen nodig. Zout stapelt zich dan weer op in de bodem en veroorzaakt bodemvervuiling. Regelmatig gebruik zorgt voor verzilting van de bodem en een fysisch droog milieu. Javel tot slot is een product dat zeer giftig is voor het leven in water en bodem. Het is eveneens gevaarlijk voor de mens bij inademing en bij aanraking met de huid. SNEL WEG, SNEL TERUG Wat kunnen we dan wel doen? In de eerste plaats zijn er thermische oplossingen die gebruikmaken van hitte (branden, kokend water) om de onkruiden weg te nemen. Initieel heeft deze oplossing snel effect, maar het onkruid komt snel terug. Bovendien is het energieverbruik BIOLOGISCH AFBREEKBAAR Het meest voorkomende organische vetzuur is pelargonzuur of nonaanzuur dat van plantaardige oorsprong is. De stof is van nature aanwezig in bijvoorbeeld geraniums en is geschikt voor het bestrijden van distels, paardenbloem, netels, kweekgras, breedbladige onkruiden, mos, algen, enz. Een tweede mogelijkheid is caprinezuur of decaanzuur dat voorkomt in diverse plantaardige oliën zoals palm- en kokosolie en in het vet van geitenmelk. Uit deze vetten kan het zuur op industriële wijze gewonnen worden. Voordelen van organische vetzuren zijn de snelle werking en de afbreekbaarheid in de bodem. Producten op basis van pelargonzuur hebben een zichtbaar resultaat na 3 uur. Ze zijn snel biologisch afbreekbaar in de bodem, zaaien en planten is al mogelijk 1 dag na de toepassing. Ook azijnzuur, dat eveneens in de natuur voorkomt, wordt gebruikt, al dan niet in combinatie met bv. pelargonzuur. Hoe snel het ook werkt (zichtbaar resultaat na 1 uur), het blijft een middel op basis van azijn en kan dus schadelijk zijn. AANPASSING IN DE MINDSET De gevolgen van de gewijzigde wetgeving zijn immens. Van de ene dag op de andere vond de particulier zijn favoriete middel niet meer terug in de winkel. Selectieve onkruidbestrijders of herbiciden met een lange nawerking waren plots niet meer mogelijk. Alle middelen die nu erkend zijn tegen onkruid op verhardingen hebben een snelle werking, maar de nawerking ontbreekt. Dit vraagt een aanpassing in de mindset van de particulier. Doordat er geen nawerking is, klagen mensen dat het product niet werkt, maar dat is niet zo: het doet precies wat het belooft, alleen is geduld en herhaling van de behandeling nodig. Vooral de oudere generatie heeft het daar moeilijk mee en grijpt maar al te vaak terug naar giftige producten, ook al omdat de milieuvriendelijke oplossingen duurder zijn. Tegelijk worden meer en meer terrassen en tuinpaden ‘voegvrij’ gelegd zodat er geen onkruid in de voegen kan groeien. Probleem opgelost? Wat onkruid betreft, ja, maar er is een nadeel, want het staat de opmars van waterdoorlatende verhardingen – en die zijn heel belangrijk voor het milieu - in de weg. TRENDS Voor 2020 zijn er geen echte trends of nieuwigheden op de markt. Bij alle aanbieders zijn er alternatieven op basis van actieve stoffen die voorkomen in de natuur. Iedereen gebruikt dezelfde grondstoffen, voor de hoogste geconcentreerde versie gebruikt quasi iedereen zelfs dezelfde formule en komt het product van dezelfde bron. Terrassen en opritten onkruid- en aanslagvrij houden Consument grijpt nog te vaak naar milieuschadelijke oplossingen

Herbex totale onkruidbestrijder werkt snel tegen grassen, onkruid en mos. © BSI

Herbistop in handige sprayvorm: klaar voor gebruik en snelwerkend. © Compo

Anti-Onkruid & Anti-Mos ‘3-in1’ werkt snel tegen onkruid, mos en grassen op verhardingen. © DCM

Edialux Eco-Logic Pursol maakt doletreffend gebruik van natuurlijke ingrediënten. © Pelsis

Green Press met natuurlijke enzymen verwijdert groene aanslag zonder schrobben. © Viano

Round Up blijft een topper in de strijd tegen onkruid, ook zonder glyfosaat. © Evergreen Garden Care

ADVIES OP DE VLOER Advies op het winkelpunt is heel belangrijk. Hoe pakken we dat aan? Om tot de juiste oplossing te komen, werken we met een stappenplan. • Stap 1: stel eerst alle mogelijke middelen voor zoals schoffelen, bodembedekkers gebruiken, thermische middelen, branders, borstels, … Indien deze oplossingen niet werken, kan een onkruidbestrijder worden aanbevolen. • Stap 2: vraag na waar de consument het middel wil toepassen. In sier- en moestuinen bevelen we een spuitkap aan om contact tussen het product en de sierplanten te vermijden. Voor grote oppervlakken is een concentraat aan te bevelen, voor kleinere oppervlakken een gebruiksklaar product. Op basis van de oppervlakte wordt de verpakkingsgrootte van de onkruidbestrijder bepaald. Op paden en terrassen is het belangrijk om te weten dat onkruidbestrijding niet is toegelaten in de nabijheid van waterlopen (rivieren, beken, sloten, grachten, vijvers, putten, …) en oppervlakken die hiermee verbonden zijn (riolen, goten, …). • Stap 3: tijdens het gebruik zijn er punten die moeten opgevolgd worden zoals vooraf de juiste dosis spuitvloeistof bereiden zodat spuitoverschotten vermeden worden. De gebruiksaanwijzing moet steeds correct en nauwkeurig worden opgevolgd en de gebruiker moet vermijden dat het product van de bladeren afdruipt. • Stap 4: ook na gebruik moeten er regels gevolgd worden zoals de restvloeistof verdunnen en verspuiten op het reeds behandelde perceel, handen en kleding zorgvuldig wassen, wachttijden respecteren en kinderen/huisdieren uit de buurt houden. Overblijvende product moet correct bewaard en gestockeerd worden en lege verpakkingen op de juiste manier verwijderd.