Volum 2A Elevbok NYN (9788211043528) by Fagbokforlaget

Nynorsk MATEMATIKK FOR BARNETRINNET 2A

ELEVBOK NYN

Audun Rojahn Olafsen

Åse Marie Bugten

Odd Tore Kaufmann

Illustrert av Solveig Lid Ball

1. utgåva / 1. opplaget 2021

ISBN: 978-82-11-04352-8

Omsetjing til nynorsk: Totaltekst ved Lene Christine Simonsen

Grafisk produksjon: John Grieg, Bergen

Grafisk design og ombrekking: Dimitri Kayiambakis / Concorde Design AS

Omslagsdesign: Dimitri Kayiambakis / Concorde Design AS

Omslagsillustrasjon: Solveig Lid Ball

Illustrasjonar og design: Solveig Lid Ball

Forfattarane har fått støtte frå Det faglitterære fond.

Spørsmål om denne boka kan rettast til: Fagbokforlaget

Kanalveien 51

5068 Bergen

Tlf.: 55 38 88 00

E-post: fagbokforlaget@fagbokforlaget.no www.fagbokforlaget.no

Materialet er verna etter åndsverklova. Utan uttrykkjeleg samtykke er eksemplarframstilling berre tillate når det er heimla i lov eller avtale med Kopinor.

VELKOMMEN TIL

VOLUM 2A!

Korleis lærer elevane matematikk?

Elevane lærer ved å løyse problem. Viktige føresetnader for å oppnå læring er å gi elevane ro og tid til sjølvstendig tankearbeid. Dei kan utveksle og drøfte idear gjennom samarbeid med andre elevar.

Volum legg til rette for dette arbeidet gjennom oppgåver og aktivitetar som skal gi elevane lyst til å rekne og glede ved meistring.

Tilpassa opplæring

Kvar økt inneheld ﬁre sider med varierte oppgåver av ulik vanskegrad. Elevane skal arbeide med eit utval oppgåver som er passe krevjande, og kan velje oppgåvetypar som dei ønskjer å bryne seg på.

Kjenneteikn for VOLUM:

• Verket er lærebok og oppgåvebok i eitt.

• Elevboka og lærarrettleiinga utgjer ei fullstendig eining.

• Oppgåver og aktivitetar tek opp kjerneelementa.

• Her er varierte og tilpassa oppgåver.

• Det er lagt opp til undring og utforsking.

• Kvar veke er det ein fast time med spel, leik eller aktivitetar.

• Elevane lærer kjende problemløysingsstrategiar.

• Gjennom samarbeid utviklar elevane den matematiske samtalen.

VOLUM:

V ariasjon

O pplæring tilpassa kvar einskild elev

L æringsmiljø og læringsmetodar

U ndring og utforsking

M otivasjon og meistring

LEKSJONANE

Nytt læresto blir presentert. Dei innleiande oppgåvene er grunnleggjande og ofte konkrete med visuell støtte.

Oppgåvene aukar i vanskegrad og er gjerne opne, utforskande eller problemløysande.

Nytt læresto blir presentert. Dei innleiande oppgåvene er grunnleggjande og ofte konkrete med visuell støtte.

Oppgåvene aukar i vanskegrad og er gjerne opne, utforskande eller problemløysande.

Bøkene på småtrinnet består av 14 leksjonar. Kvar leksjon er bygd opp av to gule økter der nytt sto blir presentert, ei raud økt med aktivitetar og ei blå økt som oppsummerer leksjonen. Elevane skal kunne velje blant oppgåver som utfordrar dei på deira eige nivå i kvar økt. ØKT 1 ØKT 2 ØKT 3

De raude aktivitetssidene er baserte på læresto et frå dei to første øktene. Elevane samarbeider i praktiske oppgåver og spel.

ØKT 4

På dei blå sidene blir leksjonen oppsummert. Dei innleiande oppgåvene er grunnleggjande og ofte konkrete med visuell støtte.

Oppgåvene aukar i vanskegrad og er gjerne opne, utforskande eller problemløysande.

Viser kor langt de har komme i kvar leksjon.

Velkommen til 2A! Vi sest! Tala 0-20 1 SIDE 8 2 SIDE 22 Tala 0-20 3 SIDE 36 Addisjon og subtraksjon 0-20 4 SIDE 50 Lengder 0-20 SIDE 78 6 Tala 0-100 7 SIDE 92 Addisjon utan tiarovergang 8 SIDE 106 Subtraksjon utan tiarovergang 9 SIDE 120 Addisjon og subtraksjon på tallinja 11 SIDE 148 Forskyving 12 SIDE 162 Mønster med spegling og forskyving 13 SIDE 176 Dobling og halvering 14 SIDE 190 Partal og oddetal 10 SIDE 134 Spegelsymmetri 5 SIDE 64 Ulikskapar og kjøp med pengar

3 1 4 3 3 1 2 1 5 1 5 3 3 2 4 2 2 2

5 25 55 45 75 15 35 65 85 95 0 10 30 60 50 80 20 40 70 90 100

TALA 0–20 LEKSJON 1 Teikn prikkar

1 2 3 4 5 0 9 8 7 6 10 7 9 10 8 4 2 5 6 3 8 LEKSJON 1 / Tala 0–20

slik

talet stemmer.

Fargelegg rutene som har tal større enn 4.

3 Teikn strek frå prikk til prikk.

Teikn først strekar mellom dei blå tala, deretter mellom dei raude tala.

Felta skal fargeleggjast: B blått, R raudt og G gult. 4 5 7 3 0 2 9 6 2 3 3 10 4 2 6 8 4 1 2 10 12 0 1 9 4 2 3 4 3 6 10 12 2 4 1 3 6 0 3 1 3 8 4 5 2 6 4 2 8 1 3 0 0 2 9 11 12 7 7 3 0 7 2 4 1 0 3 8 5 0 13 6 3 5 4 2 3 0 4 4 2 7 9 12 2 1 2 2 1 2 0 1 2 3 4 B G 10 9 8 B B 5 5 6 4 8 3 2 1 9 R R R 7 6 7 1 2 3 4 B G 10 9 8 B B 5 5 6 4 8 3 2 1 9 R R R 7 6 7 B = R = G = 1 2 3 4 B G 10 9 8 B B 5 5 6 4 8 3 2 1 9 R R R 7 6 7 1 2 3 4 B G 10 9 8 B B 5 5 6 4 8 3 2 1 9 R R R 7 6 7 1 2 3 4 B G 10 9 8 B B 5 5 6 4 8 3 2 1 9 R R R 7 6 7 9

4 Den høgaste tangen er 10 cm. Kor høge er dei andre?

5 Den eine ﬁsken er 5 cm lang. Kor lange er dei andre?

6 Rekn ut. Fyll inn tal som passar.

2 større enn 5 er

større enn 6 er

2 mindre enn 8 er

mindre enn 10 er

større enn 3 er mindre enn er

10 cm cm cm 5 cm cm cm 10 cm cm cm 5 cm cm cm

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 LEKSJON 1 / Tala 0–20 10

7 Kva for ei skildring passar?

Ballane skal rulle ned i kvart sitt hol. Finn rett veg.

Frå ball til hol :

6 loddrett ned, 2 vassrett høgre og 2 loddrett ned

Frå ball til hol :

4 loddrett ned, 1 vassrett venstre, 3 loddrett ned, 1 vassrett høgre og 3 loddrett ned

Frå ball til hol :

2 loddrett ned, 1 vassrett venstre, 5 loddrett ned, 2 vassrett høgre og 1 loddrett ned

Frå ball til hol :

7 loddrett ned, 8 vassrett høgre og 5 loddrett ned

Frå ball til hol :

2 loddrett ned, 4 vassrett venstre, 7 loddrett ned, 1 vassrett venstre og 2 loddrett ned.

1 2 3 4 5 A B C D E 11

TALA 10–20 10 16 11 17 12 18 13 19 14 15 20

8 Kva er svaret?

+ + = =

10 + 1 = 10 + 3 = 10 + 9 = 10 + 4 = 10 + 8 = 10 + 10 = 10 + 0 = 10 + 2 = 10 + 5 =

Flytt éin ispinne slik at reknestykket blir rett.

12 LEKSJON 1 / Tala 0–20

Kva for reknestykke manglar du i oppgåva ovanfor?

9 16 13 10 17 15 11 20 14 18 19 12 13

10 Teikn steinar slik at talet stemmer.

11 Tre tal er fargelagde. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

4. talet i talfølgja er 4. talet i talfølgja er 4. talet i talfølgja er 4. talet i talfølgja er 4. talet i talfølgja er

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 12 Fargelegg naboruter som har sum 20. 1 2 18 4 7 17 3 0 5 5 6 7 16 5 4 10 20 7 9 10 7 13 8 16 6 2 16 13 10 19 8 2 15 0 18 3 3 11 9 9 5 19 1 14 LEKSJON 1 / Tala 0–20 14

4. talet i talfølgja er

13 Teikn frå prikk til prikk.

Prøv å teikne ﬁguren under utan å løfte blyanten og utan å teikne doble strekar.

Gir denne rekkjefølgja den rette løysinga?

7 9 6 1 15

14 Forklar vegen.

Elev 1 legg ei brikke på eit kryss i rutenettet i boka si. Sjå døme med blå brikke i ﬁguren nedanfor.

Elev 2 legg ei brikke på same staden i boka si. Elev 1 skal forklare korleis den andre eleven skal ﬂytte brikka slik at ho tre er eit bestemt hol. Dei skal ikkje sjå på kvarandre. Dersom elev 2 bommar, prøver dei på nytt. Deretter byter dei roller.

2 spelarar

De treng

• 2 brikker

AKTIVITET

A B C D E

LEKSJON 1 / Tala 0–20 16

15 Tunnelspel.

To spelarar slår ein terning annankvar gong. Følg den grøne tunnelen.

2 spelarar

De treng

• 2 brikker

• 1 terning eller snarvegar.

Når dei landar på rosa og lysegrøne felt, må spelarane følgje pilene som gir omvegar

AKTIVITET

Tilbaketilstart

16 Skriv tala som manglar.

17 Det grøne tauet er 10 cm langt. Omtrent kor lange er dei andre taua?

10 cm cm cm 1 2 3 4 5 7 12 14 18 1 2 3 4 6 8 11 14 17 REPETISJON LEKSJON 1 / Tala 0–20 18

18 Ispinneoppgåver.

Flytt éin ispinne slik at reknestykket stemmer.

Fjern éin ispinne slik at reknestykket stemmer.

Vri to ispinnar slik at reknestykket stemmer.

to ispinnar slik at reknestykket stemmer.

Fjern

REPETISJON 19

19 Talet på brikker skal vere 20. Kor mange brikker manglar?

Det manglar brikker.

20 Kva for eit tal manglar?

20 17 3 18 4 14 12 9 3

10 + = 13 10 + = 16 + 1 = 11 12 + = 20 3 + = 13 15 – 5 = 20 – = 13 14 – = 10 – 8 = 10 REPETISJON 20 18 12 LEKSJON 1 / Tala 0–20 20

Set inn +, – eller = slik at reknestykka stemmer. Alle skal vere ulike.

Kva er samanhengen?

22 Kva for eit tal?

a) Tenk på eit tal mellom 1 og 9.

Legg til 9.

Summer si era i svaret.

Kva får du?

Gjer det same ﬂeire gonger med ulike tal.

b) Tenk på eit tal mellom 1 og 9.

Legg til 10.

Trekk frå 1.

Summer si era i svaret.

Kva får du?

Gjer det same med ﬂeire ulike tal.

Kan du forklare kva du fann ut?

c) Kva er talet?

Talet er mindre enn 20.

Summen av si era er 7.

Talet kan skrivast som summen av to like tal.

REPETISJON

det det ut?

20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 21

TALA 0–20 LEKSJON 2 Tal og talord 0 null 10 ti 20 tjue 5 fem 15 femten 1 ein 11 elleve 6 seks 16 seksten 2 to 12 tolv 7 sju 17 sytten 3 tre 13 tretten 8 åtte 18 atten 4 ﬁre 14 orten 9 ni 19 nitten 1 Kva for tal manglar? 8, 9, , , , 13 15, , 17, , , 15, , , , , , 9 17, , , , 13, 2 Teikn

3 12 7 20 16 0 5 10 15 20 0 5 10 15 20 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 22 LEKSJON 2 / Tala 0–20

strek frå talet til rett plass på tallinja.

Teikn strek frå ﬁskeegga til rett plass på tallinja.

6 Fargelegg.

Fargelegg felta som har tal større enn 10.

Manglar det eit tal mellom 11 og 20?

a) Teikn strek frå prikk til prikk. Bruk linjal.

b) Kor mange trekantar har du teikna?

c) Fargelegg trekantane raude.

d) Kor mange ﬁrkantar er det i teikninga?

e) Fargelegg ein åttekant.

4 Rekn ut.

10 + 1 = Ti + ti = Ti + seks = Ti + to = Ti + sju = 10 + 6 = 10 + 2 = Ti + ni = Ti + fem = Ti + ein = Ti + tre = 10 + 7 = 10 + 3 = Ti + åtte = Ti + ﬁre = Ti + null = 10 + 8 = 10 + 4 = 10 + 9 = 10 + 5 = 10 + 10 =

5 Skriv svaret med talord.

Prikk til prikk.

713 19 917 8 20 14 12 11 15 16 3 6 1 5 4 7 2 8 23

+ 1 2 3 4 0 4 8 12 16 + 1 2 3 4 0 4 8 12 16 + 1 2 3 4 5 0 5 10 15 + 1 2 3 4 5 0 1 2 3 5 7 8 9 10 11 14 15 15 16 18 20

Skriv tala som manglar i dei kvite felta.

= = = + = 10 + 2 = + = LEKSJON 2 / Tala 0–20 24

9 Kva er skjela verde?

10 Kva for eit tal?

Talet

• er mindre enn 15

• blir skrive med ﬁre bokstavar

• er skrive på denne tallinja

• er summen av to av tala som står på tallinja

11 Prikk til prikk.

a) Teikn strek frå prikk til prikk. Bruk linjal.

b) Fargelegg ﬁrkant A raud.

c) Fargelegg ﬁrkantane B blå.

d) Fargelegg trekantane raude.

Greier du denne, er du firkant-meister!

B A B

0 2 4 5 7 8 12 | | | | | | | | | | | | | |

13 10 1 11 12 5 94 14 0 8 3 7 2 6

e) Kor mange ﬁrkantar er det i ﬁguren?

B B 25

12 Kor mange?

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |

0–20

TALA

26 LEKSJON 2 / Tala 0–20

13 Kor mange kroner?

17 18 27

14 Teikn strek frå prikk til prikk.

15 Kva for tal manglar?

16 Finn vegen.

Teikn frå prikk til prikk, vassrett og loddrett, men ikkje på skrå.

a) Teikn den kortaste vegen frå start til mål.

Kor langt? cm Samanlikn med ein annan elev.

b) Teikn ein veg frå start til mål som er 20 cm lang.

2 4 6 10 3 5 9 11 4 8 12 16 2 5 11 17 20 16 10 1 cm 1 cm 28