DUURZAAM EN (H)EERLIJK FEESTEN
• 1 •
• 2 •
Een gelukkig, duurzaam en fair Nieuwjaar! Het eindejaar is de periode om samen te zijn en elkaar te verwennen. De drukte van het dagdagelijkse leven maakt even plaats voor familie en vrienden. In de weken voor het eindejaar is die rust helaas vaak zoek, er wordt druk gepland en georganiseerd om onze huiskamers te vullen met heerlijke geuren en prachtige kleuren. We zoeken naar de mooiste outfits om te kunnen schitteren. Duurzame keuzes maken in deze eindejaarsrush is niet zo eenvoudig, daarom maakten we deze eindejaarsgids vol tips en ideeën die we bij Gentse organisaties hebben verzameld. We vertrekken van enkele simpele principes: het perfecte geschenk neemt toe in waarde naarmate je het langer hebt, het lekkerste eten werd eerlijk gekweekt en verhandeld, het is leuker klinken met fairtradebubbels… Hopelijk kunnen we jou hiermee helpen en inspireren. Geniet van het samen zijn en alvast een gelukkig, duurzaam en fair Nieuwjaar! Tine Heyse Schepen van Milieu, Klimaat, Wonen en Noord-Zuid
• 3 •
EET EN DRINK LEKKER, DUURZAAM EN FAIR Tijdens de eindejaarsperiode staan etentjes centraal: bij vrienden en familie thuis of op een kerstfeestje met collega’s. Met deze tips ga jij een duurzaam 2020 in. p. 6
VERGEET FAST FASHION, WIJ KLEDEN ONS DUURZAAM De eindejaarsperiode is dé periode om jezelf te verwennen met een mooie outfit. Laat Fast Fashion dit jaar links liggen, en ga voor Fair Fashion. p. 22
DUURZAAM GEVEN EN KRIJGEN Nog op zoek naar het perfecte cadeau? Verras je vrienden en familie met een origineel én duurzaam geschenk. p. 34
• 4 •
VOORNEMENS DIE ER TOE DOEN Stoppen met roken, een beetje afvallen, meer sporten… herkenbaar? Dat kan ook met een duurzame toets! p. 54
DECORATIE Je woonkamer mooi inkleden, ook dat kan op een faire en ecologische manier. p. 60
HEB JE ZELF NOG TIPS VOOR EEN FAIR EN DUURZAAM EINDEJAAR? Deel ze met ons! Deel ze in onze Facebookgroep: www.facebook.com/groups/ GentFairTrade.Movement
• 5 •
EET EN DRINK LEKKER, DUURZAAM EN FAIR • 6 •
ETEN & DRINKEN
• 7 •
TIP 1
APERITIEF DIE VOEDSELVERSPILLING TEGENGAAT
Aperitieven … één van de hoogtepunten van de avond! Nu is het mogelijk om voedselverspilling tegen te gaan terwijl je geniet van smaakvolle en gezonde snacks en dranken. 45% van de groenten en fruit worden verspild, vaak om esthetische redenen: te groot, te klein, te krom... Wonky pakt dit probleem aan met dips en spreads die gemaakt worden van groenten en fruit die anders verloren zouden gaan. Combineer dat met een biertje dat voedselverspilling tegengaat, en je aperitief is helemaal af. De Babylone wordt gemaakt van onverkocht brood. Men zegt vaak dat een bier gelijk is aan 2 sneetjes brood – Wel, bij de Babylone is dit echt het geval!
• 8 •
ETEN & DRINKEN
WAAR KAN JE DIE VINDEN?
• Wonky: bij Colruyt en Spar • Babylone: bij Delhaize en De Hopduvel (Coupure links 625) MEER INFO
wonkyfood.be en beerproject.be
• 9 •
TIP 2
KLINKEN IN STIJL
We maken allerlei voornemens in de eindejaarsperiode. Waarom die goede voornemens niet meteen beklinken met Fairtrade bubbels? Je kan inspiratie voor bubbels opdoen op oxfamwereldwinkels.be/nl/alles-over-wijn Ook voor niet-alcoholische dranken zoals fruitsappen en frisdranken bestaan er duurzame en fairtrade alternatieven. Bovendien kan je ook je eigen limonade maken: kraanwater en (biologische) siroop of citroenen zijn alles wat je nodig hebt. Dat is lekker, goedkoop en afvalarm. recept:
biomijnnatuur.be/recepten/zelfgemaakte-limonade Zoek het dichtste biopunt voor de ingrediënten en biosapjes op biomijnnatuur.be, of ga eens langs bij de Wereldwinkel of shop online via shop.oxfamwereldwinkels.be.
• 10 •
Ze zijn hip, ze zijn trendy en ze zijn fair. Cocktails (met en zonder alcohol) zijn een leuke manier om je vrienden en familie op originele wijze te ontvangen of geven extra inspiratie om met lekker fruit lekker fair aan de slag te gaan. recepten:
www.oxfamwereldwinkels.be/nl/wijn-de-mix MAAR HOE BEGIN JE ERAAN?
Nodig iemand van Oxfam uit om bij jou thuis of op jouw werk een cocktail workshop te komen geven. Zoek eens Fair Trade@Home. Lekker, fair én gezellig: naar: Gentser kan het niet.
• 11 •
ETEN & DRINKEN
TIP 3
FAIR EN TRENDY MET COCKTAILS OF MOCKTAILS
TIP 4
DAAG JE VEGGIE VRIENDEN UIT OM MET LEF TE KOKEN
Wil je graag duurzaam dineren, maar heb je geen zin om plantaardig te koken? Wij hebben de oplossing. Het hele jaar lang dagen je veggie vrienden of familieleden jou uit om één dag vegetarisch te eten (veggie-donderdag) of vegan te gaan (Try Vegan). Tijd om de rollen om te draaien. Daag jouw veggie vriend uit om een fair feestmaal te maken. DE UITDAGING:
Kook met LEF en maak een Lokaal, Ecologisch en Fair feestmaal. Dat wil zeggen, gebruik zoveel mogelijk Fairtradeproducten, hou het seizoensgebonden en lokaal, en zoek naar zero waste-producten. Moeilijk? Nee hoor! Online kan je veel inspiratie opdoen, bijvoorbeeld op de websites evavzw.be, degroenemeisjes.nl en oxfamwereldwinkels.be/nl/recepten. •
• 12 •
Vermijd al die overbodige plastic verpakkingen, en vul je potten bij de Gentse winkels Ohne, VERS of BEO-markt, waar verpakkingsloos verkocht wordt. Gentse winkels die lokaal en seizoensgebonden verkopen vind je op gentengarde.stad.gent/kaart & voor fair-tradewinkels kan je terecht op gentfairtrade.be/hotspots.
• 13 •
ETEN & DRINKEN
Met lokale seizoensgroenten wordt het kerstdiner bovendien nog nèt iets lekkerder! Haal je Gentse ingrediënten bij winkels zoals Ohne, Lousbergmarkt, ‘t Avontuur, Vers, Akker & Ambacht, of bij de boeren zelf, onder andere via het online bestelplatform Buurderij in DOK ( boerenenburen.be/nl-BE/ assemblies/8521) of één van de andere talrijke Gentse boerenmarkten ( boerenmarkt.blogspot.be).
• 14 •
ETEN & DRINKEN
TIP 5
TAART!
Nog zo’n hoogtepunt tijdens het feest: de heerlijke, zelfgemaakte taarten en cakes. Kijk bij het selecteren van je recept naar het land waar de ingrediënten vandaan komen en geef de voorkeur aan lokale, biologische en/of fairtrade producten. EENVOUDIG: BANANENCAKE
Met bloem, margarine, Fairtrade rietsuiker, Fairtrade bananen en eieren heb je al voldoende in huis voor een (h)eerlijk dessert. recept:
fairtradecookbook.org.uk/recipes/ banana_cake.htm VOOR DE ERVAREN DESSERTMAKER: WORTELCAKE
In wortelcake kan je heel wat Fairtrade-ingrediënten kwijt: kaneel, suiker, rozijnen, aangevuld met lokale wortels, walnoten, boter, eieren… Een recept voor succes! recept:
maxhavelaar.nl/recipes/worteltaart
Hier vind je een hele reeks originele recepten vanuit de hele wereld: fairtradecookbook.org.uk.
• 15 •
GEEN ZIN OM ZELF AAN DE SLAG TE GAAN?
Ga dan voor een Fairtrade kerststronk. Lekker, gemakkelijk én helemaal in de kerstsfeer! Je kan die o.a. vinden bij Akker & Ambacht (Meibloemstraat 86).
• 16 •
Bereken op voorhand hoeveel eten en drinken je ongeveer nodig zal hebben. Volgens eventplanner.be reken je voor een gemiddeld feest best drie drankjes per feestganger in het eerste uur, en vanaf dan twee drankjes per uur. Voor maaltijden is het vaak moeilijker om overschot te voorkomen. Bovendien is de drankoverschot niet per se verloren. Vraag je gasten daarom om vershouddoosjes mee te brengen naar het feest. Zo vermijd je dat overschotten afval worden, en kunnen je gasten nadien lekker nagenieten. JE GASTEN VERGATEN EEN DOOSJE?
Je kan ook altijd een oproep plaatsten op de facebookpagina Gift | Gent. Je zal zeker iemand blij maken met je restjes. Of deel je overschotten met je buren via Let’s Save Food Gent. Zij verzamelen en verspreiden voedseloverschotten op buurtniveau. Kijk op facebook.com/LetssavefoodGent voor een locatie in jouw buurt.
• 17 •
ETEN & DRINKEN
TIP 6
DIT JAAR GEEN LEFTOVERS IN DE VUILBAK
TIP 7
KIES VOOR EEN DUURZAAM RESTAURANT OF EEN ECOLOGISCHE CATERAAR
Een eindejaarslunch of –diner op verplaatsing, of op zoek naar een restaurant of cateraar? Check zeker even de kaart met duurzame adresjes op gentfairtrade.be/ hotspots. Gent is rijk aan ondernemers die het sociaal en ecologisch aanpakken. Gewoonweg (h)eerlijk! Krijg je nooit je bord leeg op restaurant? Met de Restorestjes voorkom je dat de rest van je bord in de vuilbak belandt. De deelnemende restaurants herken je aan de sticker ‘Vraag hier je Restorestje’, en via klimaat.stad.gent/nl/het-gentse-restorestje. Hiernaast kan je op evavzw.be een overzicht vinden van de talrijke veggie en vegan restaurants waar je eten kan afhalen voor de feesten.
• 18 •
ETEN & DRINKEN
• 19 •
TIP 8
TRAKTEER EENS EEN UITGESTELDE MAALTIJD OF KOFFIE
Via Enchanté kan jij je steentje bijdragen tot een stad vol warme plekken waar iedereen welkom is en zich thuis voelt. Enchanté is een netwerk van hartelijke handelaars en burgers die kleine diensten aanbieden aan zij die hier nood aan hebben. Van een glas water tot een kop koffie, van een knipbeurt bij de kapper tot een plek om even uit te rusten. Zo wil Enchanté drempels verlagen, sociale muren slopen en van Gent een thuis maken voor iedereen. WAT IS DAT, EEN UITGESTELDE KOFFIE?
Bij handelszaken die aangesloten zijn bij Enchanté, kan je bijvoorbeeld een uitgestelde koffie betalen. De hartelijke handelaars van Enchanté bieden op die manier kleine diensten aan, aan wie hier nood aan heeft. Kijk eens op enchantevzw.be voor de handelszaken die deel uitmaken van dit netwerk, en ga voor de feestdagen even langs bij één van hen, of geef een maaltijd via de app TooGoodToGo.
• 20 •
ETEN & DRINKEN
• 21 •
VERGEET FAST FASHION, WIJ KLEDEN ONS DUURZAAM • 22 •
FAIR FASHION
• 23 •
TIP 9
VERWEN JEZELF MET EEN FAIR FASHION OUTFIT
De eindejaarsperiode is dé periode om jezelf te verwennen met een mooie outfit. We maken allemaal wel wat extra ruimte in ons budget om extra chique voor de dag te komen. Ga langs bij één van de vele duurzame kledingzaken in Gent. Zij verkopen kwalitatieve en ethische kleding, die je ook na de feestdagen nog kan aandoen. WAAR KAN JE EERLIJKE KLEDING VINDEN? EN WAT IS DAT JUIST ‘EERLIJKE KLEDING’?
In de Gentse inspiratiegids voor modebewuste alternatieven, laten we een aantal merken aan het woord over één van hun producten en vertellen er meteen bij in welke (Gentse) winkels hun spullen te vinden zijn. De eigenaars van die winkels vertellen vol enthousiasme waarom zij specifiek voor Fair Trade gekozen hebben en wat zij daar precies onder verstaan. Je vind de inspiratiegids hier:
issuu.com/fairtradegent
Of doe inspiratie op via onze instagrampagina: instagram.com/gentfairtrade_fairfashionfest
• 24 •
FAIR FASHION
• 25 •
WINKELS • CLICHÉ (mannen- en vrouwenkleding) Hoogpoort 3b, Gent • ELLE ET GAND (vrouwenkleding), Jan Palfijnstraat 36 • ETHNIQUE (mannen- en vrouwenkleding), Donkersteeg 18a, Gent • FAIR & ECO FASHION (mannen- en vrouwenkleding), Mageleinstraat 11, Gent • JUST HAZEL (mannen- en vrouwenkleding), Burgstraat 14, Gent • KIDDYBIPS (kinderkleding), Dampoortstraat 23, Gent • LA FILLE D’O (lingerie), Burgstraat 21, Gent • MIEKE (vrouwenkleding), Burgstraat 87, Gent • OXFAM WERELDWINKEL GENT-CENTRUM, Lammerstraat 16, Gent • OXFAM WERELDWINKEL MARIAKERKE, Brugsesteenweg 526
• 26 •
WEBWINKELS • MARJAN STORME (vrouwenkledij): marjanstorme.be • BENNY BLASÉ (mannenkleding): bennyblase.be • GOED VAN DOEN (mannen- en vrouwenkleding): goedvandoen.be • MARIES FAIRTRADE SHOP (fairtrade en handgemaakt door vrouwen in Latijns-Amerika): mariesfairtradeshop.be • MR MANCHETTE (mannenkleding): mrmanchette.be • YEZ (kinderkleding): yez-handmade.be Vind ze allemaal op
gentfairtrade.be/hotspots
• 27 •
FAIR FASHION
• SUPERGOODS (mannen- en vrouwenkleding), Brabantdam 56B, Gent • WALK THE LINE (schoenen), Vlaanderenstraat 90, Gent • YAK & YETI (mannen- en vrouwenkleding), Mageleinstraat 13, Gent
TIP 10
FOUT, FOUTER, FOUTST, MAAR WEL ECOLOGISCH
Raar maar waar, de ‘ugly Christmas sweaters’, zo worden de foute kersttruien online genoemd, zijn helemaal hip. In Amerika – waar anders? – is de derde vrijdag van december zelfs uitgeroepen tot nationale ‘Ugly Christmas Sweater Day’. Zo ver willen wij niet gaan, maar we zijn wel fan van de ecologische variant: stuur samen met de uitnodiging voor jouw kerstfeest, een oproep mee: familie, vrienden en buren, iedereen moet de donkerste kant van hun kleerkast induiken op zoek naar hun ‘foutste’ kersttrui. Heb je nog kerstversiering, een origineel cadeautje of een feestelijke outfit nodig? Bezoek dan één van de onderstaande Kringwinkels. De kans is groot dat je er een pareltje op de kop kan tikken en wie weet vind je er ook wel een foute kersttrui. • Kringwinkel Ateljee, Brugsesteenweg 354, Gent • Kringwinkel Ateljee, Clementinalaan 189, Gent • Kringwinkel Ateljee, Kortrijksepoortstraat 44, Gent • Kringwinkel Ateljee, Pijndersstraat 52, Gent • Kringwinkel Ateljee, Getouwstraat 5, Gent • Kringwinkel Ateljee, Vlaamsekaai 10, Gent • Kringwinkel Open Plaats, Haspelstraat 49, Gent • 28 •
Je mag ze altijd delen in onze facebookgroep: facebook.com/groups/GentFairTrade.Movement
• 29 •
FAIR FASHION
Het resultaat is dubbel positief: de verwarming kan enkele graden lager, wat je feest meteen een stuk ecologischer maakt, en de foto’s worden stuk voor stuk pareltjes.
TIP 11
TOVER JE CASUAL KLEREN OM IN EEN FEESTOUTFIT
Creatief combineren is de boodschap. Waarom een outfit kopen die je maar enkele keren per jaar kan dragen? Ga tijdens het shoppen op zoek naar kledingstukken die je zo kan combineren dat ze zowel casual als chique kunnen zijn. Eventueel kan je ze aanvullen met een leuke sjaal of accessoire. Online vind je veel tips. Typ bijvoorbeeld eens ‘casual to dressy outfits’ in op pinterest.com. Op gentfairtrade.be/hotspots vind je de Gentse Fair Fashion- en tweedehandszaken die ook accessoires verkopen. Succes ermee!
• 30 •
FAIR FASHION
• 31 •
TIP 12
SCHITTER IN EEN TWEEDEHANDS PARELTJE
Waarom een nieuwe outfit aanschaffen als er verscheidene tweedehands- en vintage winkels in Gent zijn die stijlvolle eindejaarsoutfits aanbieden? • Anne B., Sint-Pietersnieuwstraat 87, Gent • Broc En Bouche, Lange Kruisstraat 6, Gent • Crossover, Charles Andrieslaan 7, Gent • FANN, Burgstraat 41, Gent • Think Twice, Nederkouter 118, Gent • T’winkeltje, Maïsstraat 55, Gent • Kringwinkel Ateljee, Brugsesteenweg 354, Gent • Kringwinkel Ateljee, Clementinalaan 189, Gent • Kringwinkel Ateljee, Kortrijksepoortstraat 44, Gent • Kringwinkel Ateljee, Pijndersstraat 52, Gent • Kringwinkel Ateljee, Getouwstraat 5, Gent • Kringwinkel Ateljee, Vlaamsekaai 10, Gent Ontdek ze allemaal op
gentfairtrade.be/hotspots
WIST JE DAT…
je de Gentse binnenstad kan ontdekken aan de hand van de verschillende vintage-winkels? Op gentfairtrade.be vind je de Fair Boutique & Vintage Walk. Deze wandelroute toont je tal van toffe, ethische en ecologisch verantwoorde adresjes. • 32 •
TIP 13
MISKOOP GEDAAN? RUILEN IS DE BOODSCHAP!
Swishing organiseert kledingruil op evenementen en zelfs bij je thuis! Ze voorzien echt alles: kledingrekken, kapstokken, spiegels, heerlijke drankjes… Ge-wel-dig! Je vindt alle info op
swishing.be
STUDENT IN GENT?
Kijk eens in de agenda van de duurzame studentenvereniging, D’URGENT. Zij organiseren af en toe een Vlömärkt, vermoedelijk de leukste manier om van je miskopen af te geraken.
• 33 •
FAIR FASHION
Kledingruil is helemaal in! Elke buurt in Gent heeft wel een rommelmarkt of braderie, maar dat is lang niet de enige manier om van je spulletjes af te geraken!
DUURZAAM DUURZAAM GEVEN GEVENEN EN KRIJGEN KRIJGEN
• 34 •
GESCHENKEN
• 35 •
TIP 14
GEEF EEN ERVARING CADEAU
Velen van ons hebben te veel spullen in huis die eigenlijk amper gebruikt worden. Nochtans geeft een leger huis meer rust, overzicht en minder opruimwerk. Waarom dus steeds nieuwe cadeautjes aankopen tijdens de feestdagen? Geef jouw vriend, familielid, kennis... eens een ervaring cadeau. Ook volgens schrijver James Wallman kunnen we beter onze tijd en geld investeren in het verzamelen van ervaringen dan in het verzamelen van spullen! In Gent zijn er tal van ervaringen die je cadeau kan geven: een mooie boswandeling met jouw tante, naar de cinema gaan met een vriend, een museum bezoeken met een familielid... Op de website van Stad Gent vind je tal van leuke activiteiten, voor ieder wat wils! KIJK OP:
uitin.gent.be visit.gent.be
• 36 •
GESCHENKEN
• 37 •
TIP 15
GEEF EENS EEN GEIT
Geef je moeder eens een geit en je beste vriend drie kippen. Oxfam-Solidariteit heeft een website vol originele cadeautjes die levens veranderen. Het gaat natuurlijk niet echt om een geit. Oxfam Pakt Uit is een collectie unieke en originele geschenken in de vorm van wenskaarten die je kan geven aan vrienden of familieleden. Oxfam werkt in meer dan 90 landen en de collectie bevat geschenken die een deel van hun werk symboliseren. Op die manier staan de cadeaus voor onze verschillende programma’s. Door zulke kaartjes te schenken, steun je het project en breng je je vrienden op de hoogte van de actie. De impact is dus dubbel! Je vindt de cadeautjes in de Wereldwinkel en op oxfampaktuit.be.
• 38 •
TIP 16
MAAK HET JEZELF GEMAKKELIJK
Zoeken naar Fair en Eco geschenken, het kan een hele uitdaging zijn. Gelukkig zijn er de cadeaudagen van Oxfam Wereldwinkels om jou te helpen.
De Oxfam Wereldwinkels uit Mariakerke en Drongen slaan zelfs de handen in elkaar, en zetten een heuse fairtrade geschenkenbeurs op. Op 7 en 8 december, vind je hier originele en eerlijke geschenken voor vrienden, familie... Naast (h)eerlijke voedingsproducten vind je er kleding, handwerk, juweeltjes... Allemaal producten waarvoor de boeren en producenten een eerlijke prijs ontvangen. WAAR?
kasteeldomein Ter Beken, Beekstraat 1, Mariakerke Je vindt de adressen van alle Oxfam Wereldwinkels achteraan in deze brochure.
• 39 •
GESCHENKEN
De Wereldwinkels van Gent draaien op volle toeren tijdens het eindejaar. Oxfam Wereldwinkel Gentcentrum (Lammerstraat 16) vult in december haar bovenverdieping volledig met eindejaarsgeschenken die allemaal fair en eco zijn.
TIP 17
DOE MEE AAN DECEMBER GEEFMAAND
December staat traditioneel in het teken van cadeautjes: winkelstraten en webshops worden tijdens de feestdagen overrompeld in onze zoektocht naar leuke pakjes. Dat terwijl er zoveel spullen ongebruikt in onze kasten liggen. Netwerk Bewust Verbruiken roept op om jouw ongebruikte spullen (als cadeautje) door te geven tijdens de feestdagen: aan vrienden, een kennis, familielid, de kringloopwinkel, de weggeefwinkel... of in een geefkast! KIJK OP:
bewustverbruiken.be/geefkast Geen zin om je te verplaatsen? Geen nood! Er is ook een facebook-groep waarop je je spullen ‘te geef’ kan aanbieden: facebook.com/groups/giftgent.
• 40 •
GESCHENKEN
• 41 •
TIP 18
GEEF EEN CIRCULAIR CADEAU
In plaats van een product aan te bieden, kiezen sommige ondernemers ervoor om het gebruik van een product aan te bieden. Dit is bijzonder interessant voor spullen die je maar voor een korte periode kan gebruiken. Denk aan: kinderkleding, speelgoed, kinderfietsen, werkgereedschap… In Gent hebben we Op Wielekes, de fietsbibliotheek voor kinderfietsen in Ledeberg, Brugse Poort, MuideMeulestede, Moscou en Heilig-Hart ( opwielekes.be). •
• 42 •
GESCHENKEN
• 43 •
En via Again Again ( againagain.be) en Toyalot ( toyalot.be) kan je een speelgoedabonnement cadeau doen voor peuters en kleuters. Elke drie maanden ruil je het speelgoed. Dit is mogelijk de droom van elk kind! Geef je handige nonkel of tante uit de dampoortwijk een lidmaatschap bij de Pastory. Dit is een bibliotheek waar je werkgereedschap voor in je huis of in je tuin kan ontlenen. Op die manier moet je geen boormachine kopen, die je slechts vijf keer gaat gebruiken ( pastory.be/atelier-uitleendienst).
• 44 •
TIP 19
GA VOOR DUURZAME(-RE) ELEKTRONICA
We geven steeds meer elektronica cadeau. Een tablet, laptop of smartphone… We kunnen niet meer zonder, maar de grondstoffen in deze toestellen zijn schaars en de productiewijze heeft een grote impact op mens en milieu.
Vraag je eerst en vooral af of je niet nog ergens een werkend toestel hebt liggen in je lade. Of ééntje met een gebarsten scherm? Laat het dan repareren en dan kan het weer volop mee! Is het echt stuk? Vergeet het dan niet te laten recycleren. Breng het binnen bij een Recupelpunt ( recupel.be/nl/waar-naartoe). •
• 45 •
GESCHENKEN
De ICT-markt is erg weinig bezig met duurzaamheid. Gelukkig zijn er al enkele alternatieven beschikbaar, zoals Fairphone ( fairphone.com), of de computermuis Nager ( nager-it.de). Maar het is ook op een andere manier nodig om de smartphone- en tabletmarkt te pushen om duurzamer te werk te gaan.
Heb je al gehoord van refurbished? Dit zijn tweedehands toestellen die nagekeken en helemaal op orde gezet zijn, zowel qua software als hardware. Ze zijn goedkoper én hergebruiken de metalen die in je telefoon aanwezig zijn. Wil je toch een nieuwe smartphone kopen? Neem dan eens een kijkje naar de gids van Greenpeace rond groene elektronica ( greenpeace.org/greenerguide). Maar weet, de duurzaamste smartphone is diegene die je niet koopt.
• 46 •
TIP 20
SAMEN SMIKKELEN EN SMAKKEN
We leven allemaal veel te gejaagd en hebben te weinig tijd voor onze vrienden en familie. Geef daarom een cadeaubon voor een activiteit die je samen kan doen. Samen eten of degusteren, dat slaat toch niemand af?!
In Gent vind je zowel duurzame restaurants als eerlijke proeverijen: ONTDEK de restaurants met een plantaardig menu op evavzw.be/resto. ONTDEK de restaurants met faire producten op gentfairtrade.be/hotspots En op wereldwinkels.be vind je alles over de proeverijen onder ‘Fair Trade@Home’. Tijd om eens iets nieuws te proberen!
• 47 •
GESCHENKEN
Doe je vriend, familielid of collega bijvoorbeeld een bon cadeau voor een etentje of een wijn- of chocoladeproeverij, dan heb je meteen een reden om na de feestdagen nog eens gezellig bij te praten.
TIP 21
ZET ZE ALLEMAAL IN DE BLOEMETJES!
We zetten familie en vrienden graag letterlijk in de bloemetjes. Wist je echter dat bloemen vaak in milieuvervuilende kwekerijen en onder slechte arbeidsomstandigheden gekweekt worden? Maar niet getreurd! Er bestaan ook biologische, seizoensgebonden en zelfs fairtradebloemen. In Gent zijn we bovendien verwend, er zijn verschillende duurzame kwekers en bloemisten. Zo zit er zeker één bij naar jouw smaak! Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op blommm.be, bluet.be, fleurcouleurbe.wordpress.com en intothewildbloemen.be.
• 48 •
GESCHENKEN
• 49 •
TIP 22
SIERADEN VAN FAIRTRADE GOUD
Gouden sieraden worden vaak gegeven als cadeau tijdens de eindejaarsperiode. Goudontginning heeft echter een enorme impact op het milieu en er worden systematisch mensenrechtenschendingen vastgesteld in de gebieden waar goud gewonnen wordt. Koop dus bij voorkeur sieraden uit andere grondstoffen dan goud, en als je toch besluit een gouden juweel te geven, ga dan voor gerecycleerd of Fairtrade goud. Er zijn verschillende winkels in Gent waar je dit kunt vinden: • Confetti, Gentse webshop ( confetti.be) • EbbenGouD, Nieuwpoort 1, Gent • Nele Braet Jewelry, Sint-Markoenstraat 28, Wondelgem • Het Cooremetershuys, Graslei 12, Gent • Va-Tout, Begijnhoflaan 87, Gent Je vindt de Fairtradejuweliers op Gentfairtrade.be/hotspots.
• 50 •
TIP 23
GEEF EENS EEN LIDMAATSCHAP
Op zoek naar een cadeau waar de ontvanger het hele jaar door van kan genieten? Geef dan een lidmaatschap van één van de vele Gentse verenigingen cadeau.
Achteraan deze brochure vind je ook de organisaties die meewerkten aan deze tips. EVA, GMF, CATAPA en D’URGENT hebben ook een interessante ledenwerking. Kijk zeker eens naar de voordelen!
• 51 •
GESCHENKEN
Geen inspiratie? Neem eens een kijkje op de website van 11.11.11 ( 11.be/onze-leden). 11.11.11 is de overkoepelende organisatie van de verenigingen die zich inzetten voor een rechtvaardige wereld. Op hun website vind je dus een overzicht van alle Belgische verenigingen.
• 52 •
TIP 25
MAAK HET PERSOONLIJK
Een persoonlijk cadeau of een zelfgemaakte kerstkaart is altijd een succes. Schrijf een mooie brief of zelfs een gedicht in plaats van iets te kopen.
Geen tijd om zelf een kaartje te maken? Veel goede doelen verkopen rond het eindejaar kersten nieuwjaarskaartjes om hun werking te financieren. Op goededoelen.be vind je ongeveer alle Belgische organisaties, en de verschillende Oxfam Wereldwinkels in Gent bieden een selectie van de mooiste kaartjes aan in hun winkels (adressen op pagina 72). Hiernaast vind je op goededoelen.be vzw’s die je met een donatie kan steunen of waar je als vrijwilliger aan de slag kan.
• 53 •
GESCHENKEN
En doe er meteen een verantwoord kerstkaartje bij. Online vind je veel tips om zelf je kerst- en nieuwjaarskaartjes te maken. Kijk bijvoorbeeld eens op de blog van Geertui: geertruurzaam.be/verantwoorde-kerstkaarten
VOOR- NEMENS DIE ER TOE DOEN • 54 •
VOORNEMENS
• 55 •
TIP 25
GA VOOR SOCIALE OF ECOLOGISCHE VOORNEMENS
Stoppen met roken en een paar kilogram afvallen, we dagen onszelf elk jaar uit. Wat denk je ervan om dit jaar je voetafdruk te verkleinen? Dat kan door enkele kilo’s te verliezen, maar het hoeft niet! Bereken je voetafdruk via voetafdruktest.wnf.nl, en kijk wat jouw grootste impact veroorzaakt. Ga daarna de uitdaging aan, en overleef een maand zonder plastiek, vlees, vliegtuigreizen, zuivel... je zal je afdruk zien krimpen! Alleen is maar alleen, dus waarom niet kiezen voor een groepsvoornemen? Bied je gebundelde kracht aan een van de vele Gentse organisaties aan. Je vindt ze op vrijwilligerspunt.stad.gent. Geen tijd om (nog meer) engagementen aan te gaan? Ga dan een keer per maand samen fair en duurzaam lunchen of dineren. Check elke maand gentfairtrade.be/ hotspots, en laat je verrassen door de Gentse duurzame restaurants en koffiehuizen.
• 56 •
TIP 26
LAAT JE HART SPREKEN VIA JE GELD IN 2020
Ethisch en duurzaam bankieren worden een hot topic in 2020. Het is een relatief makkelijke manier om een grote impact te hebben op de wereld. Verander van bank en verander de wereld. Met Triodos Bank en VDK Bank zijn we in Gent goed voorzien van meer duurzame en ethische alternatieven voor de klassieke grootbanken. Kom te weten hoe jouw centen de wereld kunnen veranderen via bankwijzer.be. Follow the money en indien nodig… move your money!
VOORNEMENS
• 57 •
TIP 27
DUURZAAM REIZEN, NIET ENKEL BINNEN GENT
Gent zet al in op een duurzame mobiliteit binnen de stadsgrenzen. Tijd om ook daarbuiten te kijken en langere afstanden op een ecologische manier af te leggen. Niets zo ontspannend en ecologisch verantwoord als met de trein gezwind door Europa te reizen! Hoe pak je dat aan? Kijk eens op dikketruiendag.be/ klimaatvriendelijke-vakantie of laat je inspireren door andere reizigers op: zomerzondervliegen.be.
• 58 •
VOORNEMENS
• 59 •
DECORATIE • 60 •
DECO
• 61 •
• 62 •
TIP 28
DOE HET ZELF, DOE HET ECOLOGISCH
In Gent moeten we gelukkig niet meer spreken over glazen in plaats van plastieken bekers. Toch kan de rest van de decoratie vaak nog duurzamer worden aangepakt. Over heel de wereld zijn er creatievelingen bezig met het uitdenken van duurzame decoratietips. Kijk bijvoorbeeld eens op www.pinterest.com (zoek naar ‘diy sustainable party decoration’), je zal versteld staan van de mogelijkheden.
DECO
• 63 •
TIP 29
VERGEET INPAKPAPIER, ER LIGT GENOEG AFVALPAPIER IN ELK HUIS!
Ga voor een oude poster, tijdschriften die al lang niet meer gelezen worden, stukken stof, inpakpapier van het vorig kerstfeest of zelfs een schoendoos die je nog hebt liggen. Dat bespaart veel onnodig papierafval. Kijk eens op volgende website voor tips: feestprints.be/cadeautjes-creatief-inpakken.
• 64 •
DECO
• 65 •
• 66 •
TIP 30
OH DENNEBOOM, OH DENNEBOOM, ...
Wat zijn je takken wonderschoon! En dat houden we graag zo. Kerstbomen in huis zijn heel leuk, maar het is ook heel jammer dat de kerstboom na enkele weken dienst gewoon wordt weggegooid. Plant je kerstboom in je tuin (als je er een hebt): zo groeit de kerstboom mee met je familie. WIL JE GEEN ECHTE KERSTBOOM? Vermijd dan beter ook de meer milieubelastende plastic kerstboom, maar steek je creatieve handen eens uit de mouwen, en maak een moderne kerstboom. Op Pinterest vind je bijvoorbeeld heel wat ideeën voor een originele kerstboom om je duurzame pakjes onder te leggen!
DECO
• 67 •
LEREN DECOREREN TIP 31 Heb je graag een enorm mooi aangeklede feesttafel maar ben je wel vaker niet 100% tevreden met je eindresultaat? Bij Into the Wild kan je terecht voor een workshop ‘tafelstyling: kerst’ waarbij je aan de slag kan met de mooiste, natuurlijke materialen. Inschrijven kan je via deze link:
intothewildbloemen.be
Of leer het van thuis uit: Op Marieclaire.be werden vijf leuke, duurzame ideeën verzameld waarmee je je huis in kerstsfeer steken: van een kerstboom, kerstballenkrans tot een theelichthouder uit ijs. Neem dan een kijkje op marieclaire.be/ nl/5-x-zelf-kerstversiering.
• 68 •
HUREN BIJ DE BUREN TIP 32 Statafels, partytenten, glazen… je hebt veel spullen nodig om een feest te organiseren. Op het eerste zicht is het logisch om deze spullen te kopen, maar het is jammer om al deze spullen het jaar rond op de zolder te stockeren. Peerby zorgt voor de oplossing. Zij maken het delen van dit soort spullen eenvoudiger. Wijnglazen, bestek of tafels nodig? Neem dan eerst een kijkje op Peerby of je buren dit niet hebben staan. Neem hiervoor een kijkje op
peerby.com.
DECO
• 69 •
WAT IS FAIR EN ECO? Fair Trade betekent eerlijke handel. Met andere woorden, handel met respect voor mens en milieu. Het is dĂŠ manier om het lot van miljoenen boeren en arbeiders te verbeteren. Velen van hen zijn nu de speelbal van onrechtvaardige handelsmechanismen die hen verhinderen het leven te leiden waar ze recht op hebben. Er zijn verschillende organisaties die een eerlijkere handel bepleiten en mee mogelijk maken. In theorie is eerlijke handel zeer eenvoudig; we betalen eerlijke prijzen en controleren de arbeids- en milieuomstandigheden in de verschillende stappen van de productie. In de praktijk is de wereldhandel echter complex, met lange en ondoorzichtige handelsketens van boer tot eindconsument. Daarom kan je je beroepen op labels die (delen van) die ketens certificeren voor bepaalde criteria. De betrouwbare labels hebben onafhankelijke controles. Om je weg te vinden tussen de vele labels, kan je de website van Labelinfo bezoeken. Daarop vind je uitleg over de 106 belangrijkste duurzaamheidslabels. labelinfo.be
• 70 •
VERENIGINGEN Volgende verenigingen werkten mee aan deze brochure. Bezoek zeker hun websites, en ontdek hoe zij bijdragen aan een duurzamere wereld. GENT FAIR TRADE Gent Fair Trade, dat is eerlijke handel in goed gezelschap. Stad Gent en Oxfam Wereldwinkel Gent-centrum zetten Fair Trade op de kaart, samen met een brede groep partners. Via publieksacties en programma’s verhogen we de zichtbaarheid en het aanbod van eerlijke handel in onze stad. Wil jij partner worden of meewerken aan onze projecten? Mail naar info@gentfairtrade.be Bel 0471/ 56 34 67 gentfairtrade.be
OXFAM WERELDWINKELS Oxfam-Wereldwinkels ontwikkelt zélf producten van eerlijke handel en biedt de consument op die manier een concreet alternatief. Hun producten vind je onder meer in meer dan 200 Oxfam-Wereldwinkels.
• 72 •
In Gent vind je 7 wereldwinkels: • Drongen: Domien Ingelsstraat 2 • Gent-Centrum: Lammerstraat 16 • Gentbrugge-Ledeberg: Leo Tertzweillaan 2 • Gent St Pieters: Maria Hendrikaplein 5 • Mariakerke: Brugsesteenweg 526 • Oostakker: Lourdesstraat 55 • Wondelgem: Vierweegsestraat 24
oxfamwereldwinkels.be/nl
C ATA PA CATAPA is een vrijwilligersbeweging die werkt rond sociale en ecologische rechtvaardigheid. Ze focussen zich op de problematiek rond grootschalige metaalmijnbouw in Latijns-Amerika, waar ze lokale gemeenschappen ondersteunen in hun strijd tegen mijnbouwprojecten in hun regio. In België sensibiliseert CATAPA over de sociale en ecologische impact van metaalverbruik door onder andere de link te leggen met het verbruik van ICTproducten (smartphones, laptops, ...) en gaan op zoek naar alternatieven voor onze huidige productiewijze en manier van consumeren.
www.catapa.be • 73 •
D’URGENT D’URGENT is een studentenbeweging actief rond duurzaamheid. Ze richten zich op de Gentse studentenbevolking en vertrekken vanuit het idee dat je als student een grote impact kan hebben. D’URGENT werkt vanuit de ecologische pijler van duurzaamheid zonder evenwel de sociale en de economische dimensies uit het oog te verliezen. Ze doen projecten rond eerlijke kledij, stadstuinieren, divestment, duurzame verzorging, recyclage, vegetarisme, duurzaam onderwijs...
durgent.com
E VA V Z W EVA zet zich in voor de maximale productie en consumptie van plantaardige voeding, ter vervanging van dierlijke, om zo bij te dragen tot een mens-, dieren milieuvriendelijke samenleving. Ze doen dit op een praktijkgerichte manier, waarbij iedereen op zijn manier stappen kan zetten.
evavzw.be • 74 •
GMF Gents MilieuFront (GMF) is een regionale milieuvereniging uit Gent die via positieve acties het leefmilieu en duurzame mobiliteit een duwtje in de rug wil geven. GMF als vereniging wordt gedragen door leden en vrijwilligers.
gentsmilieufront.be
NETWERK BEWUST VERBRUIKEN Netwerk Bewust Verbruiken inspireert en activeert mensen tot een eenvoudige en duurzame levensstijl. Ze stellen de waarde van bezit en de nood aan nieuwe aankopen in vraag. Hun activiteiten stimuleren het hergebruik, herstel en delen van spullen.
bewustverbruiken.be
• 75 •
In deze brochure vind je tips voor leuke, Gentse activiteiten om cadeau te doen, de mooiste outfits van onze Gentse ethische ondernemers en (h)eerlijke, lokale en duurzame feestmaaltijden om van jouw eindejaar een succes te maken.
Gent Fair Trade, dat is eerlijke handel in goed gezelschap. Stad Gent en Oxfam Wereldwinkel Gent-Centrum zetten Fair Trade op de kaart, samen met een brede groep partners. www.gentfairtrade.be
• 78 •
V.U.: Jonathan Janssens, p/a OWW Gent-Centrum, Lammerstraat 16, 9000 Gent • VORMGEVING : Wilderzicht & Sarah Dewitte
Wordt jouw eindejaar eerlijk en milieuvriendelijk? Heb jij al een fair & fashionable outfit? En hoe zit het met je duurzaam enen (h)eerlijk feestmaal? duurzaam (h)eerlijk feestmaal?