Fasal kranti punjabi magazine july 2017 by FASAL KRANTI

c;b eqKsh

oâ&#x20AC;&#x2122;kZ & 04 vd a & 02 ;kb-

w[ZbLfJe ekghQjojh 35 o[ gJ/ 2017

nze -07

www.fasalkranti.com

i[bkJh

w;kbk tor dhnK c;bK d/ gqw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dk gqpzXB fJB;?eNh;kfJv; (fJzvhnk) fbfwN/v B/ bKu ehsk@ekfJnkebg# fe;kBK dk seBheh Bkb i[VBk io{oh j? fe;kBK dk ;Zuk d';s j? d/t pqKv

2017

ftFk ;{uh

c;b eqKsh

;bkjeko wzvb

wkf;e feqFh gZfsqek

i[bkJh 2017

;kb- 02

nze -07

ftFk ;{uh feqFh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH6 ezgBh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH14 fe;kBK dk seBheh Bkb i[VBk io{oh j?- d/t/F F[ebkHHHHHHHHHHHHHHHHHH14 rzBk T[sgkdB tXkT[D dh ftfrnkfBe ftXhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH22 r”sw tho u”jkB- oftzdo s'wo

fe;kBK dk ;Zuk d';s j? d/t pqKvHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH25 j”I;b/ p[bzd j'D sK wzf}b j[zdh j? nk;kB- ;kftsohHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH26 w;kbk tor dhnK c;bK d/ gqw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dk gqpzXBHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH28

vkH i/Hn?;H ;zX{, T[g wjkfBd/Fe- y/sh, y/shpkVh wzsokbk vkHn?;HeHwbj'sok, nk:[es (y/sh) y/shpkVh wzsokbk vkH tkJhHnkoHwhBk, nk:[es (gq;ko), y/shpkVh wzsokbk Fqh ;[o/F rjbkts, nfsH feqFh fBd/Fe (gq;ko), jfonkDk ;oeko vkH J/He/H;qhtk;st, vkfJo?eNo ns/ e[bgsh, n?BHvhHnkoHnkJh gq'H UHghHfrZb, ;kpek e[bgsh, wHgqHeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH pboki f;zx, e[bgsh, y/shpkVh :{Bhtof;Nh, i'Xg[o vkH vhHe/HFowk, vkfJo?eNo, ;hHn?;Hn?;HnkoHnkJh, eoBkb vkH Xhoi f;zx, vkfJo?eNo, ;o'QI nB[;zXkB fBd/Fkbk, Gosg[o vkH n?;He/Ho}k, vkfJoe?No, fJ;zNhfuTN{ nkc g;/Nh;kfJv ckowb { F/B seBhe, rV[rKt vkHn?wHn?bHikN, ;hBhno ftfrnkfBe, ;hHnkJhHn?wHn?wHtkJhHNh vkH tkJhHghHn?;Hvpk;, vkfJo?eNo, feqFh gq;ko, r'HpHgHeqHgq'HftHftH, gzs Bro vkHn?;Hn?;Hf;tku, nB[;zXkB fBd/Fe, u”HuHf;HjHfeqHftHftH fj;ko Fqh phHphHf;zx, ;jkfJe Tg[ nfXneF (ekogo'N/ ncn / o), NkNk ef?web; fbH Bf'Jvk vkH ;”fwso dk;, fBd/Fe- fJzvhnk fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB vkH n?;Hn?BHG/Iv/, ezNoh n?ro'B'fw;N, w'i?e fJzvhnk gqkH fbH, r[VrKt

;zgkde wzvb

vkH xBkBzd fstkoh- vkH phHghH Fkjh

@fwqdk j?bE ekov# fwZNh dh T[gikT{ Fesh dk b/yk-i'ykHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH32 Bo/Ido e[wko r'fJb- oDpho wfbe- n?;Hn?;Hf;tku

fe;kBK ~ fwb/rk ;[oZfyns gqiksh dk wkfbekBk jZeHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH36 fFtw{os whDk i[bkJh wjhB/ d/ y/sh d/ ezwHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH38

vkHphHn?;Hs'woL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghHn?;H vpk;L gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghH f;zxL ;kpek ftGkr nfXneF, fwdqk ftfrnkB, uH”uHf;HjHfeHqftHftH, fj;ko vkHn?;Hn?;HbmtkbL gqXkB ftfrnkfBe, n?BHvhHnkoHnkJh, eoBkb vkHn?;He/HF[ebkL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh rzBk nB[H;z;H byBT{ vkH rikBzd ikNL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH nkoHn?uHwhBkL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq”,ftHftH T[d/g[o Fqh okw fBtk; u”XohL ;jkHnB[ ftfrnkfBe, nkBzd feqFh ftHftH nkBzd

vkH okw ;to{g pkBk- vkH fdB/F e[wko

w/oh o;’JhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH40 ;z;Ekge

;zgkde n?;'f;J/N ;zgkde

;hBhno gZsoeko ;hBhno ;/b; gqpzXe ;/b; gqpzXe

wkoehfNzr n?r}hfeT{fNt

;'Fb whvhnk gqpzXe

fv}kfJfBzr

okitho f;zx e/H Bo/F Fkw f;zx vkH J/He/H f;o'jh whBkeFh d/t/Ido f;zx t'jok w’fBek wbj’sok ;kro wbj'sok fofse e[wko fgqnk ;/mh ;fosk f;zx :'frsk u”jkB fgqnk fsqgkmh whB{ w?Bh gqXkB fBokbh :kdt ;'Bw gkme ;fuB towk

nkfc; nf;;N?IN

nzfes u”Xoh

fBd/Fe

;/jsHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH41 T[g fBd/Fe e[b g/i ;zfynk - 44

fJ; w?r}hB ftu gqekfFs b/y ns/ ftuko b/yeK d/ fBZih jB, gqekFe_;zgkde fJ;d/ bJh T[ZsodkJh BjhI jB. gqekFe ns/ w[dqe e'ghIdo Bo/F d[nkok ;tkwh n?ro'e;h eokg; ;fbT{FB} gqkH fbH bJh o?ew' gq?; gqkJht/N fbfwN/v, ;h- 59, Uybk T[d:'fre y/so, c/;-1, BthI fdZbh-110020 s'I w[fdqs ns/ n?e;-96_1, rbh Bzpo 12, pqjwkg[oh, Fkjdok, fdZbh-110053 s'I gqekfFs, ;zgkde - whBkeFh

;zgoe J/-9, t?;N i:'sh Bro, d[orkg[oh u”Ie, Fkjdok, fdZbh- 110094

011&22815345

in.linkedin.com/in/fasal-kranti-972698129

info@fasalkranti.com, www.fasalkranti.com facebook.com/fasalkranti twitter.com/fasalkranti

Ksh 04 c;bi[eq bkJh 2017

instagram.com/fasalkranti/ +91 9012020804

www.fasalkranti.com

;zgkdeh

Xosh wzr/ ;jh y[oke fwZ

;zgkdeh

Nh ihtB dk nkXko j?. ihtKF gdkoE fwZNh dh ikB j?. fwZNh ftu ihtKF gdkoE dh wksok ns/ T[;dh T[sgkdesk ftu u'bh-dkwB dk ;zpzX j?. fwZNh ftu ihtKF dh wksok fwZNh dh r[DtZsk dk ;ze/s j?. fi; fwZNh ftu ihtKF gdkoE dh wksok finkdk j[zdh j?, T[;dh T[sgkdesk th ;[Gkfte o{g Bkb finkdk j[zdh j?. T[b/yD:'r j? fe T[otoeK d/ nkT[D s'I gfjbK ;kv/ d/F dh y/sh i?fte ykdK d/ f;o s/ jh j[zdh ;h. ;Zm d/ dFe d/ nzs ftu T[otoeK d/ T[g:'r ftu tkX/ dh F[o{nks j[zd/ jh i?fte ykdK d/ T[g:'r ~ xZN wjZst fdsk ikD bZrk. shpo y/sh ftu Bk f;oc i?fte ykdK dk gq:'r xZfNnk j? ;r'I fwZNh dh T[gikT{ Fesh d/ isB bJh ngBkJ/ ikD tkb/ g[okD/ sohfenK gqsh bkgotkjh j'Jh. Bshi/ ti'I fwZNh ftu ihtKF gdkoE dh wksok ftu ewh j'Jh. fwZNh ftu ihtKF gdkoE dh wksok xZND d/ Bkb jh gqw[Zy, r”D ns/ ;{eFw g”Fe sZsK dh T[gbpX wksok ftu th ewh j'Jh ns/ fwZNh dk T[gikT{gD gqGkfts j'fJnk. i?fte ykdK Bkb Bk f;oc g”Fe sZsK dh g{osh j[zdh j? ;r'I fJjBK d/ gq:'r Bkb fwZNh d/ G”fse, o;kfJfDe ns/ i?fte r[DK ftu th ;[Xko j[zdk j?. fe;kB Gok gF{nK d/ r'po, w{so, fpSkbh, c;b ntF/FK dh ;KG ns/ T[jBK d/ e[Fb T[g:'r d/ gqsh bkgotkj jB. fJjBK ;koh pj[-w[Zbh ;wZrohnK ~ xo d/ ;kjwD/, fgzvK d/ o;s/ ns/ ;Ve d/ feBko/ bZr/ Y/oK d/ nzpko d/ o{g ftu jo fgzv ftu t/fynk ik ;edk j?. dZ;D :'r j? fe Gkos ftu T[gbpX ;zg{oD r'po ns/ w{so dh ;KG ns/ ykd d/ o{g ftu T[jBK dk ;jh Yzr Bkb T[g:'r eo fbnk ikJ/ sK fJ; Bkb brGr 70 bZy NB gqw[Zy g”Fe sZsK (BkJhNq'iB, ck;c'o;, g'NkFhnw) dh g{osh jo ;kb j' ;edh j?. fJ;d/ fJbktk c;b ntF/FK s'I brGr 100 bZy NB gqw[Zy g”Fe sZsK dh g{osh j' ;edh j?. i/ fJ;dh nZXh wksok dk th ;jh Yzr Bkb T[g:'r eo fbnk ikJ/ sK th 85 bZy NB gqw[Zy g”Fe sZsK dh g{osh j' ;edh j?. c;b ntF/FK ftu g”NkFhnw dh wksok n”;sB 1% wzB bJh ikJ/ sK fJe NB dh wksok Bkb 10 feHrqkH g'NkFhnw dh g{osh j' ikJ/rh. ;k~ c;b ntF/FK d/ e[Fb T[g:'r d/ gqsh yk; s”o s/ rzGho j'Dk ukjhdk j?. fJj sK jh ;zGt j't/rk id'I n;hI uko/ dk T[sgkdB tXkJhJ/ ns/ fJ; ftu e'Jh yk; w[Feb rZb BjhI j?. finkdkso r'po dk T[g:'r gkEhnK pBk e/ ibkT[D d/ o{g ftu ehsk iKdk j?.

Gkos dk f;zX{-rzrk dk w?dkBh y/so ;dhnK s'I nkgD/ T[gikT{gB bJh gqf;ZX fojk j?. nfijk w[Zy s”o s/ fJ; bJh fojk fe b'e iwhB ~ fJe ihfts szso wzB e/ fe;/ Bk fe;/ soQK T[sgkdB Fwsk pDkJ/ oZyD dh e'fFF eod/ ;B. fJ;d/ bJh T[j fwZNh dh T[gikT{ Fesh dk B[e;kB eoB tkbhnK c;bK d/ pknd fwZNh ~ T[gikT{ pBkT[D tkbhnK c;bK io{o bkT[Id/ ;B. nBki tkbhnK c;bK d/ pknd dbjDh c;bK T[rkT[D dk nkw fotki ;h. T[Eb/ iV szso tkbhnK c;bK d/ pknd v{zx/ iV szso tkbhnK c;bK bJhnK iKdhnK ;B. fiE'I se ;zGt j't/ i?fte ykdK dk fJ;s/wkb j[zdk ;h. gkozgfoe c;b-uZeo fsnkr d/D dk fwZNh dh T[gikT{ Fesh s/ fBFfus o{g Bkb gqshe{b gqGkt g?Idk j?. nkX[fBe y/sh ftu M'Bk-eDe gqw[Zy c;b uZeo j?, fi; Bkb g”Fe sZsK ns/ ib dk d'jB pj[s finkdk j[zdk j?. M'B/ ns/ eDe dh finkdk T[gi d/D tkbhnK gqikshnK d/ nkT[D s'I pknd Gkosh y/sh dh vkfJtof;Nh r[nku rJh. y/sh ftu fGzBsk d' b?tbK s/ xZN j'Jh j?. fJe sK w'N/ nBki (pkiok, ;Ktk, e'dK, eke[B, wv{nk, u/Bk nkfd) dkbK ns/ fsbjBK d/ c;b uZeo dh irQk eDe ns/ uktb d/ w'B' ebuo nk rJ/ jB. pkfJU-vkfJtof;Nh ftu fJ; ewh eoe/ ehfVnK ns/ fpwkohnK d/ gqsh n;[oZfynk tXh j? feT[Ife

www.fasalkranti.com

tZv/ g?wkB/ s/ fJe jh c;b-uZeo (M'Bk-eDe) ngBkT[D Bkb ehfVnK ~ ;EkJh gBkj fwbdh j? fi; Bkb S'NhnK S'NhnK fpwkohnK th wjKwkohnK dk o{g b? b?IdhnK jB. e[b fwbke/ fJj fejk ik ;edk j? fe y/shpkVh d/ ftek; dhnK pdbdhnK gfo;fEshnK fwZNh dh ;/js ns/ fNekT{ y/sh bJh nB[e{b BjhI jB.

d/F ~ G'iB ftu nksw-fBoGo pBkT[D ftu T[otoeK dk :'rdkB 50% nKfenK frnk j?. Gkt/I ;Zso d/ dFe ftu T[otoe-T[g:'r ftu tkXk j'Dk F[o{ j'fJnk go c;bK dh io{os d/ nB[;ko T[otoeK dk T[g:'r Bk j' ;eD eoe/ fwZNh dh T[gikT{ Fesh Bkb ;zpzfXs ;wZf;nktK g?dk j'D bZrhnK. c;bK d[nkok iwhB s'I g”Fe sZsK dh fBFekf;s wksok dh s[bBk ftu T[otoeK d[nkok g”Fe sZsK dh p/b'Vh ns/ n;zs[fbs g{osh eoe/ fwZNh dh T[gikT{ Fesh ns/ T[sgkdesk s/ gqshe{b n;o fgnk. shpo y/sh ftu c;bK dh y[oke g{ok ehs/ fpBK finkdk s'I finkdk T[sgkdB gqkgs eoB dh j'V dk fwZNh dh T[gikT{ Fesh s/ G?Vk n;o fgnk j?. fwZNh dh T[gikT{ Fesh ns/ T[sgkdesk ftu v{zxk ;zpzX j?. o;kfJfDe T[otoeK d/ p/b'V/ ns/ n;zs[fbs gq:'r eoe/ pj[-g”Fe sZsK dh tZvh ewh dh ;wZf;nk jo y/so ftu g?dk j' rJh j?. nfijhnK gfo;fEshnK fNekT{ y/sh bJh ysoBke j[zdhnK ik ojhnK jB. nB[oto fwZNh tkb/ y/sK s'I g?dk j'J/ T[sgkd (nBki, dbjB, fsbjB, ;pih, cb nkfd) T[gikT{ fwZNh tkb/ y/sK (fi; ftu g”Fe sZsK dh ewh Bk j't/) dhnK fiB;K s'I xZN g”FfNe j[zd/ jB. fJ; bJh fwZNh dh ;/js s/ yk; fXnkB d/Dk io{oh j' iKdk j?.fJE/ fJj dZ;Dk io{oh j? fe d/F dh finkdkso iB;zfynk e[g'FD dk fFeko j?. 10 ftu'I 7 itkB pZu/ y{B dh ewh dh ;wZf;nk Bkb ghfVs jB. Gkos dh 15-49 ;kb dhnK wfjbktK dh brGr nZXh ;zfynk ns/ fJ; T[wo d/ 43% nkdwh iK sK pj[s w'N/ iK pj[s gsb/ jB. GftZy ftu ;k~ Bk f;oc G'iB ;[oZfynk ;r'I g'FD, ;/js, n?BtkfJow?IN ns/ nkihftek d/ gqsh th ;u/s ofjDk j't/rk. fJjh BjhI, feqFh o;kfJDK yk; eoe/ ghVeBkFhnK (g?;Nh;kfJv) ns/ d{i/ o;kfJDK d/ nfB:'fis T[g:'r eoe/ fwZNh d/ bkGekoh ;{eFwihtK, e/Iu{J/ nkfd s/ G?Vk n;o g? fojk j?. fJjh BjhI, o;kfJfDe T[otoeK d/ n;zs[fbs gq:'r eoe/ c;bK dk ;zs[fbs g”FD Bk j' ;eD Bkb th c;bK dk ehfVnK ns/ fpwkohnK d/ gqsh gqsho'X xZN j' iKdk j?. finkdk T[gi d/D tkbhnK finkdkso gqikshnK gqw[Zy ehfVnK d/ gqsh n;[oZfyns jB. fNekT{ y/sh bJh iwhB dh T[gikT{ Fesh ~ T[Zu gZXo s/ pDk e/ oZyD bJh p/jZd io{oh j? sKfe Xosh dk ;jh g”FD j' ;e/ ns/ c;bK ~ ;jh y[oke fwb ;e/. T[otoeK ns/ ykdK d[nkok c;bK d/ g”Fe sZsK dh io{os dh g{osh ehsh iKdh j?. fJ; bJh fe;kB GoktK d[nkok T[otoeK d/ Bkb jh gF{Fkbk dh ykd, ezg';N, joh ykd, e/Iu{J/ dh ykd, Ffjoh ezg';N, r'po r?; :zso dh ;boh, w[orh dh ykd, c;b ntF/F, rowh dh i[skJh, T[d:'rK d/ T[giks fit/I gq?; wv, ck;c'fig;w, pbv whb, T{Bh fwZb dh p/eko ;wZroh, ;ht/i, ;bi, ybhnK nkd dk ;w/fes gq:'r ;[fBFfus ehsk ikDk ukjhdk j?.

vkH e/Hn?BHfstkoh

c;b eqKsh 05 5 i[bkJh 2017

feqFh ;wkuko w'dh ;oeko dk fe;kBK Bkb brkt

y/sh SZv B”eoh tkb/ gk;/ fyZu/ ik oj/ jB fe;kB

dh ;oeko F[o{ s'I jh fe;kBK d/ fjs ftu ezw eo ojh j? ns/ fe;kBK dk Gbk ;'u ojh j?. fJ;/ d”okB w'dh ;oeko tb'I fJe tZvk c?;bk nkfJnk j?, ;oeko B/ fejk j? fe fe;kBK bJh ftnki tkg;h dh ;ehw ~ wzi{oh fdZsh j? ns/ fe;kBK ~ ;;sk eoik d/D dk gq;skt th wzB fbnk j?. fJ; ;ehw ftu ftnki dk 5 ch;dh fjZ;k ;oeko fe;kBK ~ d/t/rh. r”osbp j? fe fe;kBK ~ fJe ;kb se 3 bZy o[gJ/ se d/ feqFh b'B dh ;[ftXk fwb/rh fi; s/ j[D 9 ch;dh dh pikJ/ 4 ch;dh ftnki d/Dk gt/rk. ;ehw d/ iohJ/ ;oeko brGr 19,000 eo'V o[gJ/ you eo/rh. ;{soK d/ w[skfpe dZf;nk ik fojk j? fe fe;kBK dk y/shpkVh d/ eoi/ s/ ;kbkBk 9% ftnki dk G[rskB eoBk g?Idk j?. fszB bZy se d/ b'B s/ T[jBK ~ 2% dh ;pf;vh d/ pknd 7% ftnki d/Dk j[zdk j?. ftnki s/ fdZsh ikD tkbh fJj fonkfJs f;ZX/ gpfbe y/so d/ p?IeK, fBZih p?IeK, ;fjekoh p?IeK ns/ y/soh rqkwhB p?IeK ~ G/ih ikJ/rh. fJ;/ d”okB ftnki fonkfJs :'iBk fJe ;kb bJh j? ns/ fJ;~ Bkpkov ns/ Gkosh foiot p?Ie bkr{ eoDr/.

;pihnK ns/ d[ZX dhnK ehwsK 5% se j'DrhnK xZN

;s{ ns/ ;/tk eo (ihHn?;HNhH) ;ehw bkr{ j' ikD d/ pknd G'iB, nkNk, d[ZX, ;pihnK ns/ cb 5 ch;dh ;;s/ j' ikDr/. ;oeko B/ nBkiK, dkbK, nkNk, w?dk ns/ t/;D ~ ihHn?;HNhH d/ dkfJo/ s'I d{o oZfynk j?. r”osbp j? fe ihHn?;HNh ibdh jh bkr{ j' ikJ/rk. d[ZX, ;pihnK, cb, gZe/ uktb, Bwe, i?fte ykd, gF{ ukok, ibktB, eZuk o/Fw, T[B, jZE Bkb uZbD tkb/ n”ikoK s/ th BthI N?e; ftt;Ek ftu iho' do bZr/rh. ;{soK d/ w[skfpe dZf;nk frnk fe fJjBK fiB;K s/ eJ'h ihHn;?HNhH eo BjhI br Z D Bkb Tj[BK ftuI' findkso uhiK nkgD/ toswkB ehwsK d/ we[kpb/ eohp uko-giz ch;dh ;;shnK j' ikD dh ;zGktBk j?.

Ksh 06 c;bi[eq bkJh 2017

B-gqshfdB Gkos ftu iB;zfynk tXdh ik ojh j? ns/ fJ;d/ Bkb Bkb io{osK th tX ojhnK jB. fJj ;G t/yd/ j'J/ Gkos d/ fe;kB y/sh SZv e/ B”eoh tZb fdbu;gh b? oj/ jB feT[Ife T[E'I T[jBK ~ tfXnk sBykj fwbdh j?. jkb jh ftu fJe fog'oN ftu bkGdkfJe o'irko d/ ekB;?gN s/ i'o fdZsk frnk j?. fJ; ftu Gkos d/ 46 eo'V fe;kBK bJh g?;/ d/ fbjki Bkb p/jso B”eoh iK ezw dh rZb ehsh rJh j?. brksko p/jso gqdoFB bJh i'o d/D dh rZb ejh rJh j?. r”osbp j? fe ;kb 2011 s'I 2015 d/ ftu y/sh fe;kBh Bkb i[VhnK 2H6 eo'V B”eohnK xZN j' rJhnK ;B, id'I fe r?o-y/sh Bkb i[VhnK B”eohnK dh ;zfynk 3H3 eo'V se

tX rJh ;h. ;kb 2013 s'I 2015 d/ ftu B”eohnK dh ;zfynk ftu tkXk j'D eoe/ nfijk j'fJnk ;h. fog'oN ftu fejk frnk j? fe fJj fJe nfijh u[B”sh j?, fi;~ ;zouBkswe pdbkn eoe/ vkN/ ftu Fkfwb BjhI ehsk frnk j?. T[dkjoD d/ s”o s/ fJj th dZf;nk frnk fe f;Zfynk d/ gqsh ikro[esk ns/ gfotko dh ;fEsh ;[XkoD s/ wfjbktK d/ ezw eoB dh io{os Bk j'Dk th wid{oh ;zzpzXh ezwK ftu ewh j'D dk gqw[Zy ekoB j?.

;kfJb j?bE ekov ;ehw Bkb c;b dh T[sgkdesk ftu j' fojk j? tkXk

fJb j?bE ekov ;ehw fe;kBK bJh F[o{ ehsh rJh fJe eqKshekoh :'iBk j? fi; Bkb fe;kBK dh y/sh ns/ T[gi s/ ekch coe g? fojk j?. fJ; Bkb c;b dh T[sgkdesk ftu tkXk j' fojk j? ns/ y/sh dh bkrs xZN j' ojh j?. fJ; ;ehw dk F[G nkozG gqXkB wzsoh Fqh Bo/Ido w'dh d[nkok 19 cotoh 2015 ~ ;{osrV, oki;EkB ftu ehsk frnk ;h. ;kfJb j?bE ekov fwZNh d/ g”Fe sZsK dh ;fEsh ns/ fwZNh dh T[gikT{ Fesh ftu ;[Xko bJh tos/ ikD tkb/ g”Fe sZsK dh T[fus wksok dh f;ckfoF dh ikDekoh fe;kBK ~ gqdkB eodk j?. fJ; Bkb fe;kBK ~ y/sh dh fwZNh dh B/uo dh ikDekoh fwbdh j?. fJ;d/ pknd fe;kB T[;/ nB[;ko y/s ftu T[otoe ns/ d{i/ o;kfJD gkT[Idk j?. fJ; Bkb bkrs ftu ewh nkT[Idh j? ns/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j?. ;kfJb j?bE ekov ;ehw d/ gfjb/ d' ;kbkBk uZeo (2015-17) ftu jkb/ se 2H53 eo'V Bhns Bw{B/ fJeZm/ ehs/ ik u[e/ jB ns/ 93% Bw{B/ goy/ ik u[e/ jB. oki ;oekoK d[nkok brGr 14 eo'V ;kfJb j?bE ekov pDkJ/ ik oj/ jB fi; ftu'I 31 wJh se 8 eo'V fe;kBK ~ ekov tzv/ ik u[e/ jB. nrb/ fszB wjhfBnK ftu pkeh pu/ ;ko/ fe;kBK ~ ;kfJb j?bE ekov w[jZfJnk eok fds/ ikDr/. d/F ftu j[D se ;kfJb j?bE ekov d/ fJ;s/wkb Bkb ekch uzr/ Bshi/ nkJ/ jB. 16 okiK d/ 136 fifbnK d/ fe;kBK s'I nkJh gqshfeqnk j/m fby/ sZE do;kT[Idh j?1H BkJhNq'iB T[otoeK d/ T[g:'r ftu ewh nkJh j? ns/ ck;c'o;, g'NkF ns/ ;{eFw g”Fe sZsK d/ T[g:'r ftu tkXk j'fJnk j?. 2H M'B/ ftu 16% s'I 25%, dkbK ns/ fsbjB ftu 10% s'I 15% y/sh dh bkrs ftu ewh dh ;{uBk fwbh j?. 3H M'B/ ftu 10% s'I 22%, eDe ns/ i”I ftu 10% s'I 15%, dkbK ftu 10% s'I 30% ns/ fsbjB ftu 35% s'I 66% dk T[sgkdB tkXk doi ehsk frnk j?.

www.fasalkranti.com

fize dh wjZssk c;b T[sgkdB ftu fize sZs dk wjZstg{oB :'rdkB j?. g”fdnK ftu fize dh ewh Bkb c;b T[sgkdB s/ T[bNk n;o g?Idk j? fi; Bkb nBki T[sgkdB xZN j[zdk j?. fize dh ewh tkb/ y/soK ftu c;b T[sgkdB ftu 40 gqshFs se dh ewh t/yD ~ fwbh j? fi;d/ ekoB fe;kB GoktK dh nkofEe ;fEsh s/ th n;o g?Idk j?. ;zs[fbs T[otoe T[g:'r ftu fize ~ tXktk d/D dh io{os j? feT[Ife fJ; Bkb fwZNh dh ;/js ns/ c;bK d/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j? fi;d/ cb;o{g ykd ns/ g”FD ;[oZfynk ;[fBFfus j[zdh j?.

fize g”Fe sZs ~ tXktk d/D Bkb fwZNh, c;b ns/ wB[ZyK ftu fize dh ewh dh g{osh j[zdh j?. fJ; jtkb/ ftu bzp/ ;EkJh jZb bJh fize :[es T[otoe nBki T[sgkdB ftu pj[s io{oh j?.

fize T[otoe d/ pko/ ikDekoh bJh ;zgoe eo'Lfize fBT{Nqhn?IN fJBhFhJ/fNt fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB, n?cHJ/HnkJhH jkT{; 10, Fjhd ihs f;zx wkor, BthI fdZbh- 110067

feqFh ;wkuko nzp dk fBo:ks 50 jiko NB d/ gko

p fJe nfijk cb j? fijVk brGr jo fJB;kB d[nkok g;zd ehsk iKdk j? ns/ fJ;/ eoe/ fJj cbK dk okik th j?. T[so gqd/F, fpjko, gZSwh pzrkb ns/ UvhFk ftu cbK d/ oki/ nzp d/ fsnko j'D d/ Bkb jh nkT[D tkb/ jcs/ ftu d/F d/ fGzB fGzB fjZf;nK ftu fJ;dk tgko uow ;hwk s/ gj[zuD ns/ foekov fBo:ks dh ;zGktBk iskJh ik ojh j?. nzpK ftu th soQK soQK dh tokfJNh j[zdh j? fit/I- dFfjoh, u”;k, wkbdk, nkwogkbh, wZfbek ns/ eJh j'o gqw[Zy fe;wK dk nzp i{B d/ F[o{ d/ pknd gZe e/ fsnko j' iKdk j?ns/ fe;kB ns/ tgkoh fJ;~ piko ftu b? nkT[Id/ jB. jo ;kb nzp dh wzr tXdh ubh ik ojh j? ns/ pkiko ftu nkT[D d/ pknd finkdk s'I finkdk b'e fJ;~ yohdd/ th jB. pkiko ftu Gkosh nzp dh wzr tXD eoe/ fJ; tko fJ;dk fBo:ks 50 jiko NB gko eo ikD dh T[whd j?. ;{soK d/ nB[;ko d/F ftu 19 bZy 21 jiko NB nzp dh c;b dk T[sgkdB j'D dk nzdk}k j?. fgSb/ ;kb fJ;dk T[sgkdB 18 bZy 60 jiko NB j'fJnk ;h. fgSb/ ;kb 45,730 NB nzp dk fBo:ks ehsk frnk ;h. ftFt pkiko ftu Gkosh nzp dh wzr ftu tkXk j'fJnk j? ns/ nwohek, fJzrb?Iv, igkB, ykVh d/ d/FK ftu :{ogh :{fBnB d/ d/FK ftu nzp dk fBo:ks gfjbK s'I j' fojk j?. e'fonk ftu th fgSb/ ;kb nzp dk fBo:ks ehsk frnk ;h.

dkbK dhnK ehwsK s/ dpkn

; ;kb d/F ftu dkb dh 221 bZy NB foekov g?dktko j'Jh j?. fJ;~ t/yd/ j'J/ ;oeko B/ nrb/ ;hiB ftu dkb dk 229 bZy NB foekov T[sgkdB dk beF oZfynk j?. fJ;d/ Bkb jh eohp 60 bZy NB dkb fJzg'oN th j'Jh j?. nfij/ ftu xo/b{ pkiko wzr d/ w[ekpb/ dkbK dh w”i{drh ekch finkdk j' rJh j?, fi; Bkb ehwsK s/ dpkn tXdk ikfojk j? ns/ ;oeko dhnK swkw e'fFFK d/ pkti{d fJ;dhnK ehwsK ~ ;g'oN BjhI fwb ojh. fJ; ;kb dZf;nk ik fojk j? fe uzrh pkfoF j'D dh ;zGktBk j?. nfij/ ftu i/ w[V s'I dkb dh foekov g?dktko j[zdh j? sK ehwsK s/ dpkn j'o tX ;edk j?. fbjkik nkb fJzvhnk dkb fwb n?;';hJ/FB B/ ;oeko s'I dkb n?e;g'oN s/ gkpzdh jNkT[D dh wzr ehsh j?.

Ksh 08 c;bi[eq bkJh 2017

pkiko ftu uhBh dh ehws ftu ;[;sh

D se fJjh ;[BD ~ fwb fojk ;h fe uhBh dhnK ehwsK ftu tkXk j'fJnk j? go j[D fJe nbr ns/ BthI rZb ;[BD ~ fwb ojh j? fe uhBh dhnK ehwsK ftu froktN nkJh j?. fockfJBoh ns/ fwZbK d[nkok 5,00,000 NB se dh eZuh uhBh d/ eo w[es nk:ks ~ ;oeko s'I fJikis fwbD d/ pknd Gkosh pkiko ftu uhBh dh ehws ;[;s g? rJh j?. fJ; dpkn dk fJe d{ik ekoD fJj j? fe fJzNoB?FBb pkiko ftu uhBh dhnK ehwsK ftu s/i froktN nkJh j? fi; Bkb 40% ehws s/ th fJ;d/ nk:ks ~ nk;kB eo fdZsk j?. jkbKfe i{B d/ wjhB/ ftu nk:kfss uhBh s/ tgkohnK ~ N?e; BjhI u[ekT[Dk j't/rk go i[bkJh ftu nkT[D tkb/ ;Nke bJh T[jBK ~ 5% dk nkJhHihHn?;HNhH u[ekT[Dk g? ;edk j?. r”osbp j? fe nzso-okFNoh pkiko ftu 11 Bzpo dh p?Iuwkoe uhBh dk nB[pzX w[Zb 4 wjhfBnK s'I th e[M xZN ;w/I ftu 30% xZN frnk j?. fcbjkb fJj gqsh g”Iv 14H1 ;?IN s/ ub fojk j?. e[M fdB gfjbK fJj 14 ;?IN s'I j/mK d/ gZXo s/ ub fojk ;h. i/ ehwsK wzd ofjzdhnK jB sK 40% d/ N?e; d/ pkti{d Gkos ftu uhBh dk nk:ks j'D bZr/rk. fJj f;oc uhBh T[d:'r ns/ fe;kBK ~ gqGkfts eoB tkbk w;bk BjhI j?, don;b fJe w[Ffeb n?E/Bkb s/ bZrD tkb/ ihHn?;HNh ~ b? e/ th j?. ;{soK d/nB[;ko dZf;nk frnk fe jfos fJzXB d/ o{g ftu g?No'b ftu fwbkJ/ ikD tkb/ r”D T[sgkd J/E/Bkb s/ 18% dk ihHn?;HNh fBoXkfos j?. fgSb/ ;kb J/E/Bkb dh ehws 48 o[gJ/ gqsh bhNo s'I xZN eoe/ 39 o[gJ/ gqsh bhNo ehsh rJh ;h ns/ j[D 18% d/ ihHn?;HNh eoe/ uhBh fwZbK bJh fJ;~ s/b w?B[c?eufozr ezgBhnK ~ t/uDk w[Ffeb j' ikJ/rk.

o[ZyK ~ pukT[Dk j? io{oh

b jh ftu 5 i{B ~ @tobv n?BtkfJow?IN v/# ;h. fJ; d”okB wZX gqd/F d/ froto ;fEs feqFh ftfrnkB e/Ido s/ tobv n?BtkfJow?IN v/ s/ o[ZyK ~ pukT[D ns/ tksktoD dh ;zGkb bJh wfjbktK dh whfNzr j'Jh. fJ; ftu feqFh ftfrnkfBeK B/ n?BtkfJow?IN bJh o[ZyK ~ pukT[D dh rZb ejh. whfNzr ftu ftfrnkfBeK B/ tX oj/ gqd{FD s/ fuzsk ikfjo ehsh. www.fasalkranti.com

feqFh ;wkuko eoiwkch dh x'FDk Bkb fe;kBK dh fizdrh j'Jh y[Fjkb

;/js bJh ckfJd/wzd j? L wZeh

jkokFNo d/ ;ko/ fe;kB fwbe/ pj[s ;w/I s'I nzd'bB eo oj/ ;B fe T[jBK dhnK wzrK g{ohnK j' ikD ns/ Bkb jh eoik wkc ehsk ikJ/. ekch ;w/I pknd wjkokFNo ;oeko B/ fe;kBK dk ;G soQK dk eoik wkc ns/ T[jBK dhnK wzrK g{ohnK eoB dk n?bkB ehsk. n?bkB j'D d/ pknd s'I jh ;ko/ fe;kBK B/ nkgDk nzd'bB tkg; b? fbnk. oki;t wzsoh uzdoeKs gkfNb B/ fejk fe ;oeko B/ fe;kBK dk eoik wkc eoB dk c?;bk ehsk j?. fJj c?;bk eoB d”okB w[ywzsoh d/t/Ido cvDth; th T[E/ w”i{d ;B. T[jBK B/ x'FDk eod/ j'J/ fejk fe ;ko/ fe;kBK dk ;kok eoik wkc ehsk iKdk j?. fJj x'FDk j'D d/ pknd s'I ;ko/ fe;kB pj[s jh y[F jB fe ;oeko B/ T[jBK dhnK ;G soQK dhnK wzrK wzB bJhnK jB. fe;kBK dk efjDk j? fe j[D T[jBK d/ ;ko/ w[Zd/ ;[bM rJ/ jB. fe;kBK bJh fcbjkb fJj dhtkbh d/ fsUjko fijk wkj”b j? feT[Ife T[jBK dh 100% wzrK wzB bJhnK rJhnK jB. fe;kBK B/ nkgD/ ;ko/ nzd'bB n;EkJh o{g Bkb tkg; b?D dk c?;bk fbnk j?. Bkb jh ;ko/ fe;kBK B/ fJj th fejk fe x'FDk d/ nB[;ko ;ko/ ezw BjhI j'J/ ns/ ;zs'FiBe c?;bk BjhI fbnk frnk sK T[j nkgDk nzd'bB fco s'I F[o{ eoDr/.

oB :kBh wZeh fJe nfijk g”FfNe nkjko j? fi;~ s[;hI po/eck;N, bzu ns/ fvBo d/ fJbktk ;B?e; d/ o{g ftu th gq:'r eo ;ed/ j'. ;oho ftu iwK tkX{ c?N :kBh e'b?;Nq'b ~ xZN eoB dk ;G s'I n;odko sohek j? ekZoB dk ;/tB. wZeh Bkb ;oho dhnK jZvhnK th wip{s j[zdhnK jB. fJ;dk ;/tB eoe/ s[;hI Bk f;oc tiB xZN eo ;ed/ j' ;r'I d{ihnK fpwkohnK ~ th d{o eo ;ed/ j'. wZeh ftu ftNkfwB ;h, pkfJUcb/ftBkfJv;, e?o'N/BkfJv ns/ ckfJpo Gog{o wksok ftu gkfJnk iKdk j?. fJj e'b?;Nq'b ~ xZN eoe/ XwBhnK ~ pbke j'D s'I o'edk j?. fJ; ftu w”i{d ckfJpo e'b?;Nq'b ~ ezNo'b eoB ftu ;jkfJe jB. wZeh ftu gkJ/ ikD tkb/ n?INh-nke;hv?IN ns/ cb/t/BkfJv sZsK eoe/ fJj e?I;o fijh ysoBke fpwkoh d/ yso/ ~ xZN eodk j?. fJ;d/ fJbktk fJj coh o?vheb Bkb j'D tkb/ B[e;kB s'I pukT[Idk j?. ekZoB ftu w”i{d c/o[fbe n?f;v, pq/;N ns/ bhto d/ fNT{wo d/nkeko ~ xZN eoB ftu wdd eoBk j?. jZvhnK ~ wip{s eoB bJh s[;hI d[ZX ns/ ftNkfwB vh dk ;/tB eod/ j'. go eh s[;hI ikDd/ j' fe ekZoB ftu w”i{d fize, ck;c'o;, w?rBhFhnw ns/ nkfJoB jZvhnK ~ wip{s pBkT[D ftu nfjw G{fwek fBGkT[Idk j?. fJ;d/ fJbktk fJj rfmnk dh ;zGktBk th xZN eodk j?.

uktb fBo:ks d/ y/so ftu Gkos j'fJnk nZr/

os d[fBnk ftu uktb fBo:ks d/ y/so ftu gfjb/ ;EkB s/ gj[zu frnk j? ;r'I j[D g”FD ;[oZfynk ~ fXnkB ftu oZye/ T[; ftu nfij/ sZsK dk ;wkt/F ehsk ik ojk j? fi; Bkb e[g'FD dh ;wZf;nk dk th jZb j't/. ;{soK d/ nB[;ko fgSb/ ;kb d/ d”okB g{oh d[fBnk ftu pk;wsh ns/ r?o-pk;wsh uktb d/ fBo:ks ftu Gkos dk fjZ;k 28H2% fojk id'I fe edh uktb fBo:ks d/ y/so ftu Nkg s/ oj/ EkJhb?Iv dk fjZ;k xZN e/ 23H7% j' frnk. d/F d/ p/jsohB y[Fp{, ;tko ns/ bzpkJh bJh wFj{o pk;wsh ns/ r?o pk;wsh d't/I uktbK dk fBo:ks ehsk iKdk j?. ;kb 2016-17 d/ d”okB 21,605 eo'V o[gJ/ d/ 39H90 bZy NB pk;wsh uktb dk fBo:ks ehsk frnk id'I fe 2015-16 ftu 22,718 eo'V o[gJ/ d/ 40H5 bZy NB dk fBo:ks ehsk frnk ;h. ;kb 2014-15 d/ d”okB 27,597 eo'V o[gJ/ d/ 37 bZy NB ns/ 2013-14 d/ d”okB 37H5 bZy NB fJ; uktb dk fBo:ks ehsk frnk ;h. ;kb 2016-17 d/ d”okB 15,146 eo'V o[gJ/ w[Zb d/ r?o pk;wsh uktb dk fBo:ks ehsk frnk ;h.

Ksh 10 c;bi[eq bkJh 2017

www.fasalkranti.com

feqFh ;wkuko fe;kBK bJh y[Fjkbh- fJ; ;kb izw e/ j't/rh pkfoF

rowhnK ftu yop{i/ d/ Bkb Bkb yop{i/ d/ phi th jB bkGdkfJe

w”

;w ftGkr B/ jkb jh ftu fJe fog'oN d/ w[skfpe dZf;nk j? fe fJ; ;kb i{B s'I f;szpo d/ d”okB n”;s dk 98 ch;dh pkfoF dk nzdk}k j?, Bkb jh fejk j? fe fJ; ;kb izwe/ pkfoF j't/rh. ;G s'I tfXnk pkfoF wZX Gkos ftu j'D dh ;zGktBk j?. wZX Gkos ftu n”;s dk 100 ch;dh pkfoF dk nB[wkB j? ns/ gZSwh- T[Zso Gkos ftu n”;s dk 96 ch;dh pkfoF j'D dk nzdk}k j?. fJ; wjhB/ d/ nzs se wkB;{B g{o/ d/F ftu c?b ikJ/rk. jkbKfe e/ob ftu ;w/I s'I gfjbK d;se d/D d/ pknd wkB;{B dh ukb E'Vh Xhwh g? rJh j?. Gkosh w”;w ftGkr d/ w[skfpe eoBkNe ftu wkB;{B ~ nkT[D ftu E'Vk tes j'o br ;edk j?.

r[V dhnK ehwsK ftu nkJh s/ih

iko ftu ;Nke dh ewh d/ ftu ;Nkfe;wNK dh ;N'fonk fbtkbh Bkb r[V dhnK ehwsK ftu 100 o[gJ/ gqsh e[fJzNb dh s/ih nkJh. ;Nke dh ewh eoe/ w[okdBro d/ r[V pkiko ftu th wip{sh dh o[y B}o nkfJnk. pkikoh ;{soK d/ w[skfpe T[sgkdB eoB tkb/ y/soK ftu gqshe{B w”;w d/ wZd/B}o pkiko ftu iho' nkte eoe/ ;Nke dh ewh j'D Bkb pkiko ftu ;N'fonk fbtkbh tX rJh fi; eoe/ r[V dhnK ehwsK ftu s/ih nkJh. fdZbh ftu r[V YZfJnk dh ehws 200 o[gJ/ sh s/ih Bkb jcs/ d/ nzs ftu 3,900-4,000 o[gJ/ gqsh e[fJzNb s/ pzd j'Jh.

Ksh 12 c;bi[eq bkJh 2017

owh d/ w”;w ftu yop{i/ dh wzr tX iKdh j?. b'e fwZm/ yop{i/ ~ ;tkd Bkb yKd/ jB, fJjBK d/ phi th ;kc eoe/ ;[ek b?Id/ jB. yop{i/ d/ ;[e/ j'J/ phi e/tb fJe fe;w dk w/tk jh BjhI j? ;r'I ;/js dk ;kEh th j?. yop{i/ d/ phi wB[Zy d/ ;oho ~ ekch ckfJdk gj[zukT[Id/ jB. nkU ikDhJ/ fJjBK Bkb j'D tkb/ bkGyop{i/ d/ phi ftu T[Zu wksok ftu gq'NhB j[zdk j?. fJj wksok 3H6% j?. fJzBh jh gq'NhB dh wksok ;'fJnk ftu th gkJh iKdh j?. fJ; bJh yop{i/ d/ phi ~ ykDk rowhnK ftu pj[s ckfJd/wzd j[zdk j?. fJj s[jkv/ ;oho dh gq'NhB dh io{os ~ g{ok eod/ jB. yop{i/ ftu finkdk ftNkfwB J/, ;h ns/ Jh j[zd/ jB. yop{i/ d/ Bkb Bkb T[;d/ phi d/ nzdo th fJj fszB' ftNkfwB ekch T[Zu wksok ftu gkJ/ iKd/ jB. fJ; soQK i/ s[;hI yop{i/ dk ;/tB eod/ j' sK s[jkvhnK nZyK dh ;/js pj[s tfXnk oj/rh feT[Ife fJj ftNkfwB nZyK bJh pj[s tfXnk wzB/ iKd/ jB. finkdkso b'e vkfJpNh} dh ;wZf;nk dk ;kjwDk eo oj/ jB sK yop{ik ykD d/ pknd s[jk~ T[;d/ phi ~ ;[ek e/ io{o oZy b?Dk ukjhdk j?. nfijk fJ; bJh fejk ik fojk j? feT[Ife yop{i/ d/ phi NkfJg 2 vkfJpNh} ftu pj[s ckfJdk gj[zukT[Id/ jB. i/ brksko fJjBK ~ ykXk ikJ/rk sK fJ; fpwkoh ~ j'D s'I o'fenk ik ;edk j?. wB[Zy i/ nkgDk tiB xZN eoBk ukj/ sK yop{i/ d/ phi fJ; d/ bJh nkdoF ifonk j' ;ed/ jB. fJ; ftu ekch xZN wksok ftu ;'vhnw gkfJnk iKdk j?. Bkb jh fJj c?N ns/ e'b?;Nq'b s'I th w[es j[zdk j?. fJ; s'I ekch xZN e?boh fwbdh j?. yop{i/ d/ phi d/ ;/tB Bkb F”u dh ;wZf;nk th d{o j[zdh j?. i/ s[jk~ gkuB dh ;wZf;nk j? sK yop{i/ d/ phi ykU. fJ; Bkb “u dh ;wZf;nk ysw j' ikJ/rh. fJ; ftu gkJ/ ikD tkb/ fwBob g/N dh n?f;fvNh ~ ysw eod/ jB fi; Bkb gkuB feqnk do[;s ofjzdh j?. yop{i/ d/ phi ~ w/t/ dh soQK fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?. s[;hI fJ;~ jbtk iK fwmkJh ftu th gk ;ed/ j'. fJ;d/ fJbktk ;bkd ftu, ;pih ftu th s[;hI nk;kBh Bkb yop{i/ d/ phi ~ fwbk e/ T[;~ yk ;ed/ j'.

www.fasalkranti.com

igyk dne tehu mipkj nwljk dne Qly mipkj de ykxr equkQk T;knk

Indo Crop Solutions (P) Limited ISO 9001:2015 C-1/3D/4, Model Town III, Delhi - 110009 I Customer Care No. : 8586870095 I Email: infocropsolutions@gmail.com

ezgBh ;wkuko 58 ;kbK dk ;kE- 8 bZy s'I finkdk fe;kBK dk ftFtk; i/fe;kBK e'b Nq?eNo j't/ sK f;oc nkfJFo dk jh j't/. nkfJFo Nq?eNo ;w/I nB[;ko fe;kBK dh ;j{bs bJh Bt/I-Bt/I Nq?eNo bKu eodk ofjzdk j?, fi; Bkb fe fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk bkG gqkgs j' ;e/. ezgBh B/ jkb jh ftu nkfJFo 551 bKu ehsk j?. nkfJFo 551 dh yk; rZb j? fe fJ; ftu tZv/ NkfJo d/ Bkb Bkb gkto ;N/nfozr, vpb ebZu, j?th fbcN, ;kfJv fFcN, vhbe; gb/Nckow, wbNh ;ghv ghHNhHUH ns/ gktoc[b fcT{b ;/ftzr fJziB th T[gbpX j? fi; Bkb fe fe;kB nk;kBh Bkb y/sh

eo ;ed/ jB. ezgBh dk wzBDk j? fe i/ fe;kBK B/ Nq?eNo dh ;jh u'D ehsh j't/ sK o'N' fNbZo th n;bh u'D eo'. fJ; bJh nkfJFo Nq?eNo dk nkgDk n?roh-;Nko o'N' fNbZo j? fijVk pus dk pkdFkj ejkT[Idk j?. fJ;dh yk; rZb fJj j? fe n?roh-;Nko o'N' fNbZo d/ fJ;s/wkb Bkb Nq?eNo s/ e'Jh b'v BjhI nkT[Idk. Bkb jh v{zxkJh se ik e/ fwZNh dh p/jso i[skJh ns/ uzrh g?dktko j[zdh j?. fJj fJzNoB?FBb N?eBkb'ih Bkb pfDnk j'fJnk j? fi; eoe/ pb/v ekch bzp/ ;w/I se ubd/ jB.

23 dk tkndk, ;ys iwhB s/ uZb/ finkdk- ng'b' NkfJno}

Sb/ 42 ;kbK s'I ng'b' NkfJo} fe;kBK ~ r[DtZsk:[es ns/ wip{s NkfJo w[jZfJnk eok ojh j?. fe;kBK bJh ezgBh F[o{ s'I jh i[Nh j?. jkb jh ftu ezgBh B/ G'gkb ftu j'J/ y/sh w/b/ ftu fJe BtK NkfJo bKu ehsk j?, fi;dk BK j? ng'b' ftokN 23. fJj

NkfJo fJ; soQK fv}kfJB ehsk frnk j? fi; Bkb fe fJj NkfJo ~ nk;kBh Bkb gzuo BjhI j'D fdzdk. dwdko geV bJh NkfJo ftu 23 r[ZvhnK th T[gbpZX jB ns/ ;ys iwhB s/ ;G s'I finkdk uZbD tkbk NkfJo j?. w/b/ ftu ezgBh d/ w?B/io Xho/Ido f;zx s'wo B/ ng'b' ftokN 23 d/ pko/ ikDekoh fdZsh ns/ Bkb jh dZf;nk fe ezgBh g{o/ Gkos ftu d{i/ Bzpo s/ j? ns/ tobv ftu 16 Bzpo s/ j?. e/ob, u/BZJh, pV”dk, nKXok-gqd/F, jkb?Iv ftu ezgBh d/ gbKN jB.

ndkwk d/ tXd/ edw

dkwk fJzvhnk y/shpkVh d/ y/so dh fJe gqw[Zy pj[-okFNoh ezgBh j?. fJ; bVh ftu ezgBh B/ Gkos ftu n?ro'e?fweb d/ y/so ftu 9 ;kb g{o/ ehs/ jB. ezgBh BthI seBhe d/ T[sgkdK ~ pkiko ftu fbnkT[D ftu ftFtk; oZydh j?. wkBeK d/ nkXko s/ 10-15 Bt/I T[sgkdK dk beF ezgBh B/ 2022 se dk oZfynk j?. ezgBh B/ phs/ ;kbK ftu th Bt/I T[sgkd fdZs/ jB fi; ftu e;N'fvnk, swo ns/ Bofe; gqw[Zy jB. fJ; ;kb ezgBh B/ nkgD/ fv;NqhfpT{NoK bJh fJe fv;NqhfpT{No ekBcoz; dk nk:'iB fjwkub gqd/F d/ ufjb ftu ehsk. fi; ftu ezgBh B/ ;/b; ns/ d{i/

Ksh 14 c;bi[eq bkJh 2017

wkBeK s/ yo/ T[so/ ns/ nkgD/ fv;NqhfpT{NoK ~ eJh ntkovK Bkb ;zwkfBs ehsk. fJ; whfNzr ftu 100 s'I finkdk fv;NqhfpT{NoK B/ fjZ;k fbnk. ezgBh d/ ihHn?wH Fqh ow/F o?vh ih B/ ezgBh d/ pko/ ikDekoh fdzfdnK dZf;nk fe i?Bfoe T[sgkdK ftu ndkwk d[fBnK ftu gfjbk ;EkB oZydh j?. fJzvhnk ftu fo;ou ns/ i?Bfoe ftu shik ;Ekw gqkgs j?. ezgBh d/ J/HihHn?wH Fqh fdB/F fsnkrh ih B/ phs/ ;kbK ftu uzr/ tgko bJh ;ko/ fv;NqhfpT{NoK dk XzBtkd ehsk. T[jBK B/ dZf;nk fe ezgBh p/jso tgko Bhsh ns/ nkgD/ Bt/I-Bt/I T[sgkdK d/ Bkb s/ih Bkb nZr/ tX ojh j?. ezgBh d/ ohiBb w?B/io Fqh Btkp f;zx gtko ih B/ dZf;nk fe fgSb/ ns/ fJ; ;kb rzB/ bJh nkJh yogstkoBkFe dtkJh swo d/ pj[s uzr/ bshi/ fwb/ jB. Bkb jh ;ko/ fe;kB GoktK B/ th fJ; dtkJh dh ;okjBk ehsh j?. fJjh fJe nfijh dtkJh j? fijVh fJeZfmnK eJh yogstkoK ~ wkodh j.? fJ;d/ Bkb Fhq nfBb rV” ih B/ ;G ~ egzBh dn [ kok pkiko ftu nkJ/ BtI/ Ts[gkdK ns/ MB'/ dh c;b ftu br Z D tkb/ ehfVnK ns/ fpwkohnK d/ pko/ ikDekoh fdsZh fe fe; soKQ c;bK ~ ehfVnK ns/ fpwkohnK sI' pukfJnk ik ;edk j.? MB'/ dh c;b ftu jD ' tkb/ yogstkoK ns/ fJ;dh oe'Ekw bJh fJj th dfZ;nk fe Bofe; dk g: q r ' fe; ;wI/ ns/ fe; soKQ ehsk ikJ./ www.fasalkranti.com

ezgBh ;wkuko

fJB;?eNh;kfJv; (fJzvhnk) fbfwN/v B/ bKu ehsk

@ekfJnkebg# ;k

b 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ gqXkB wzsoh Bo/Ido w'dh d/ ftiB ~ g{ok eoB dh fdFk ftu ezw eod/ j'J/ d/F dh nrqDh feqFh ;wkXkB ezgBh fJB;?eNh;kfJv (fJzvhnk) fbfwN/v B/ fe;kBK bJh fJe eqKshekoh i?fte T[sgkd @@ekfJnkebg## bKu ehsk, fijVk ;kvh fwZNh dh ;/js ftu p/fw;kb pdbkn fbnkJ/rk ns/ c;b dh ;/js ns/ T[sgkdesk ;[XkoD bJh i?fte o{g Bkb fJ;dk ;[Xko eo/rk. ekfJnkebg dh bKfuzr i?fte T[sgkdK d/ y/so ftu nkJhnkJhn?b bJh fJe tZvh T[gbZpXh j?. B?FBb ;?INo nkc nkor?fBe ckofwzr, feqFh ns/ fe;kB efbnkD wzsokbk, Gkos ;oeko B/ fJ;~ gqwkfDs th ehsk j?. ekfJnkebg dk noE j? fe fe;// dh G”fse j'Id dk @ekfJnkebg# iK @pdbkn# ekfJnkebg fwZNh dh i?fte Fwsk ~ p/jso pBkT[D bJh fJe e[dosh T[sgq/oe d/ o{g ftu ezw eodk j?. g”Fe sZsK ~ wip{s eodk j? ns/ fwZNh bJh ;tk;E fotkfJNbkfJio d/ o{g ftu ezw eodk j? fi; Bkb fe Gkosh fe;kBK ~ p/jso T[sgkdB eoB ftu wdd fwb/rh. fJj T[sgkd B?FBb ;?INo nkc nkor?fBe ckofwzr, Gkos ;oeko d[nkok fJ;dhnK ftF/FsktK bJh nB[w'fds j?. jo ;kb Gkos ftu ;hfws feqFh G{wh s/ tXd/ dpkn eoe/ nZs s'I finkdk i[skJh ns/ ykd dk gq:'r j'fJnk j?. fJ; Bkb fwZNh dh T[sgkdesk ftu ewh nkJh j?, fijVh Gkosh fe;kBK bJh tZvh u[B”sh d/ o{g ftu T[Go ojh j?. fwZNh dh ;/js ftu nkJh brksko froktN eoe/ Gkos

Ksh 16 c;bi[eq bkJh 2017

ftu eohpB 147 fwfbnB j?eN/no y/sh :'r iwhB s/ finkdk dpkn g? fojk j?. fJB;?eNh;kfJv; (fJzvhnk) fbfwN/v d/ gqpzX fBd/Fe Fqh oki/F nrotkb B/ fejk fe @@nkJhnkJhn?b ftu, ;kvh e'fFF jw/FK nfij/ nB[;zXkBK bJh y'i ns/ BthBsk sbkF eoBk j? fijVk fe fe;kBK ~ feqFh T[sgkdesk bJh ;G s'I finkdk u[B”shnK dk ;kjwDk eoB ftu wdd eod/ jB. fwZNh dk Ykj ns/ brksko xZNdh fwZNh dh T[gikT{ Fesh :ehBh s”o s/ fe;kBK bJh ;G s'I tZvhnK go/FkBhnK ftu'I fJe j?. ;kv/ ;G s'I T[BZs T[sgkd @ekfJnkebg# d/ Bkb, n;hI fe;kBK ~ fJe nfij/ T[geoD Bkb b?; eoB ftu ekw:kp j'tKr/ fijVh T[jBK dh fwZNh dh j?bE pdb ;eD, fi; Bkb fe ;fEsh p/jso j' ;e/ ns/ finkdk T[sgkdB eoB. fJj S/ ;kbK d/ nzdo ;kv/ fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ ;kv/ gqXkB wzsoh d/ ;[gB/ ~ ;keko eoB

bJh fJe wjZstg{oB edw ;kfps j't/rk.## fwZNh dh j?bE dh ;[oZfynk ns/ ;[Xko d/ pko/ fe;kBK ~ f;Zfyns eoB dh io{os s/ o”FBh gkT[Id/ j'J/ Fqh nrotkb B/ fJj th fejk fe @@iwhB ekfJnkebg nfGnkB## (b?Iv o?i:{t/B/FB e?Ig/B) d/ BK s/ fe;kBK bJh d/F Go ftu ikro[esk nfGnkB F[o{ ehsk frnk j?, fi;d/ sfjs ezgBh dk beF nrb/ d' ;kbK d/ nzdo 10 bZy s'I finkdk fe;kBK se fJj T[sgkd gj[zukT[D dk beF oZfynk frnk j?. ekfJnkebg fwZNh d/ nkor?fBe ekopB ~ ;[Xkodk j?, nkfJB n?e;u/Ii skes, fJ;dh ib XkoB skes, fwZNh dh ghn?u ~ ;zs[fbs eodk j? ns/ g”fdnK ~ b”j, i;sk, w?rBhfFnw ns/ p'okZB fij/ wkJheq' g”Fe sZsK ~ T[gbpZX eokT[Idk j?. fJj d{i/ bkGekoh ;{eFw ihtK d/ ftek; ~ tXkT[D bJh th ezw eodk j? fijVk fJe ;t;E fwNh ~ d[pkok ;Ekfgs eod/ jB ns/ g”fdnK ~ ftef;s eoB dh fJikis fdzd/ jB. j?v fo;ou ns/ feT{J/, fJB;? e Nh;kfJv (fJzvhnk) fbfwN/ v vkHn?bH;hHo'j/bk B/ fejk, @@ekfJnkebg## d/ BK s'I gsk brdk j? fe n;bhns ftu Gkosh feqFh bJh gfo;fEsh pdb ojh j?. ;kv/ y/shpkVh ftfrnkB ;g?Ffb;NK B/ i?t T[sgkd pBkT[D bJh tZv/ g?wkB/ s/ ezw ehsk j? fi; Bkb fe fe;kBK ~ fwZNh dh i?fte Fwsk ns/ T[sgkdesk ftu ;[Xko eoB ftu wdd fwb/rh. ekfJnkebg ~ fwZNh dh GogkJh eoB bJh pDkfJnk frnk j?, fJ;d/ ekopfBe ekopB ~ www.fasalkranti.com

ezgBh ;wkuko tXkT[Dk j?, fijVk uzrh fwZNh dh ;/js dk ;ze/s j?, Bkb jh Bkb fJ;d/ G”fse r[DK ~ p/jso pBkT[Idk j?. n;hI T[whd eod/ jK fe fJ; T[sgkd Bkb Gkosh fe;kB fijVh n;bhns ftu fwZNh dh T[gikT{ Fesh ns/ fwZNh dh ;/js fijhnK u[B”shnK Bkb i{M oj/ jB, ~ n;bhns ftu tXktk d/Dr/##. n?eNo ns/ fJB;?eNh;kfJv (fJzvhnk) fbfwN/v d/ poKv n?wp?;vo ;[Bhb F?Nh B/ fejk, @@fJjBK ;kbK ftu, nkJhnkJhn?b B/ nkgD/ T[sgkd g'oNc'fbU ~ tXkT[D ns/ fJe wip{s feqFh ;wkXkB gqdkB eoB dh e'fFF ehsh j?, fijVh Bk e/tb Gkosh fe;kBK bJh T[sgkdK dh fJe ftFkb bVh dk T[sgkdB eodk j?, ;r'I T[jBK ~ nkgDhnK feqFh gqEktK ~ ;[XkoD ftu th wdd eodk j?. w?~ :ehB j? fe BtK T[sgkd @@ekfJnkebg## fe;kBK d/ ftu ezgBh d/ ftFtk; ~ tXkT[D. w?~ :ehB j? fe BtK T[sgkd @@ekfJnkebg## fe;kBK ftu ezgBh d/ ftFtk; ~ j'o tXkT[Dr/. nkJhnkJhn?b d/ ezw dk wjZstg{oB fjZ;k nkgDh ikro[esk ns/ f;Zfyne nfGnkB j? fijVk fe ;g?Ffb;NK ns/ ftfrnkfBeK ~ fe;kBK bJh b?Id/ jB, T[jBK ~ nfij/ ftjko d/ pko/ f;Zfynk fdzd/ jB fit/I fe ;wkoN c;b uZeo ns/ n?roh o;kfJDK dk ;jh gqeko Bkb T[g:'r. G{-ekfJnkebg nfGnkB dk F[G nkozG fJe j'o ;tkrs :'r gfjb{ j?. @ekfJnkebg# fwZNh d/ wkJheq'cb'ok ~ nkgDh T[otosk ftu ;[Xko eoB ftu wdd eodk j?, fwZNh ftu w”i{d ck;c/N ~

g”fdnK d/ e'b gj[zukT[D ftu wdd eodk j? ns/ fJ;~ g”fdnK d/ tXB bJh T[gbpZX eokT[Idk j?, fwZNh dh ftd[s ukbesk ~ ;[Xkosk j? ns/ fwZNh dh XBkfJB n?e;u/Ii ns/ nkfJBK d/ ftfBnw Fwsk ftu ;[Xko eodk j?. fJ; T[sgkd dh nkt/dB seBhe e[M nzikfJwK ~ fobh} eodh j? fijVh g”fdnK dh s/i rsh Bkb tXkT[D d/ Bkb jh e[M g”fnK ftu fwZNh s'I g?dk j'JhnK fpwkohnK ~ o'edh j? ns/ e[M ehfVnK ~ d{o eodh j?. n;b ftu, fJ; T[sgkd dk brksko T[g:'r T[g:[es n?BtkfJow?IN dh ;fEsh ftu e/Iu{nK ~ nkgD/ tZb fyu/rk, fijVk dh fwZNh dh ;/js pDkT[Idk j? ns/ ;jh gqeko dh y/sh dh seBhe ~ ngBkT[D s/ 25% se o;kfJfDe T[otoeK d/ T[g:'r ~ xZN eodk j?.

fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB bJh fJce' B/ u[Zfenk tZvk edw

èkkuea=h ujsaæ eksnh us 2022 rd fdlkuksa dh vk; dks nqxuk djus dh ?kks"k.kk dh FkhA vxys 5 o"kZ esa fdlkuksa dh vk; nksxquh djus ds y{; dks iwjk djus esa cSad vkQ cM+kSnk viuh Hkwfedk fuHkkuk pkgrk gS rFkk og bQdks ds lkFk feydj fdlkuksa dh enn ds fy, vkSj ;kstuk,a Hkh cuk,xkA mlh ds fMftVy bafM;k dk;ZØe us fdlkuksa ds chp uxnh jfgr ysu&nsu dks c<+kok nsus ds fy, lgdkjh laLFkk bQdks us cSad vkQ cM+kSnk ds lg;ksx ls dks&czkaMsM dkMZ ;kstuk 'kq# dh gS] ftlls fdlku _.k ij —f"k lkexzh dh [kjhn dj ldsaxsA fdlkuksa dks cSad vkQ cM+kSnk esa ek= 100 #i, esa [kkrk [kksyus ij ;g dkMZ www.fasalkranti.com

miyCèk gksxk] ftlls og 2500 #i, rd dh —f"k lkexzh [kjhn ldsaxsA ,d ekg esa ;g _.k pqdk nsus ij fdlkuksa dks dksbZ C;kt ugha nsuk gksxkA blds ckn bl ij 8-60 çfr'kr C;kt yxsxkA 51 fdlkuksa dks ;g dkMZ forfjr djds bl ;kstuk 'kq#vkr dh xbZA ;g ;ks t uk mÙkj çns ' k] eè; çns ' k] jktLFkku vkSj fcgkj ds fdlkuksa ds fy, 'kq# dh xbZ gS rFkk 2 yk[k fdlkuksa dks ;g dkMZ miyCèk djk;k tk,xkA ckn esa bls iwjs ns'k esa ykxw fd;k tk,xkA 'kq# esa fdlkuksa dks bl dkMZ ds tfj, ,d ,dM+ tehu ij 2500 #i, dk _.k feysxkA bl jkf'k dks Hkh ckn esa c<+k;k tk,xkA ,d ekg ds vanj _.k dk Hkqxrku dj nsus ij fdlku fQj ls dkMZ ij _.k ysus dk gdnkj gks tk,xkA bl rjg ls dkMZ èkkjd fdlku o"kZ esa dbZ ckj uxnh jfgr ysu&nsu fcuk C;kt ds dj ldsxkA lkFk gh dkMZ dh enn ls bQdks ds fdlku lsok dsaæksa] lgdkjh lfefr;ksa] bQdks&bZ cktkj vkfn ls [kjhnkjh dh tk ldsxhA

xZN bkrs ftu finkdk T[sgkdBghHnkJhH fJzv;Noh}

; rZb ~ Bekfonk BjhI ik ;edk fe Gkos ftu nfijhnK n?ro' e?fweb ezgBhnK dh ewh j? fijVhnK fe fe;kBK ~ tfXnk T[otoe gqdkB eodhnK jB. fJ;/ d/ ubd/ n?ro'-e?fweb pBkT[D tkbh g[okDh ezgBh j? ghHnkJhHfJzv;Noh} fbfwN/v d/ T[sgkdK Bkb fe;kBK d/ y/sK dhnK c;bK johnK-GohnK ns/ ;[oZfyns ofjzdhnK jB. ezgBh dh F[o{nks 1946 ftu j'Jh. ezgBh fe;kBK dh io{os nB[;ko ;w/I ;w/I s/ T[otoe eZYdh ofjzdh j?, fi; Bkb fe;kBK ~ Bt/I Bt/I T[sgkdK Bkb ckfJdk j' ;e/. n?ro'-e?fweb d/ Bkb Bkb ghHnkJh fJB;?eNh;kfJv;, czrh;kfJv; ns/ joph;kfJv; dk th fBowkD eodh j?. ezgBh d[nkok pDkJ/ rJ/ T[sgkdK Bkb fe;kB xZN bkrs ftu th finkdk w[Bkck ewk ;ed/ jB.

c;b eqKsh 17 5 i[bkJh 2017

ezgBh ;wkuko

xZN bkrs ftu finkdk dk ckfJdkL cofN; ok

J/g[o ftu ;bco fwb; B/ fpiB; gkoNBo whfNzr dk nk:'iB ehsk. gq'rokw ftu yk; w/jwkB Fqh oke/F okj[b (wkoehfNzr w?B/io), w[zpJh ns/ gq'rokw dk ;zukbB ezgBh d/ wZX-gqd/F ns/ Ssh;rV d/ ohiB w?B/io Fqh fpqi w'jB Fowk ih B/ ehsk. Fqh Fowk ih B/ gq'rokw ftu nkJ/ SZsh;rV d/ ;ko/ fteq/sk pzX{nK dk ;tkrs dhg ibk e/ ehsk. w[Zy w/jwkB Fqh oke/F okj[b ih B/ ezgBh dh nkX[fBe seBhe d/ pko/ dZf;nk fe nZi ;bc fwb; nkgDk tgko d[fBnk d/ 80 d/FK ftu eo ojh j?. T[jBK B/ fJj th dZf;nk fe ;bco fwb; d/ nkX[fBe seBhe s'I pD/ vpfbT{ih ns/ n?;;h seBhe ~ ngBk e/ ns/ nkgDhnK c;bK ftu fJ;s/wkb eoe/ fet/I fe;kB Gok xZN bkrs ftu finkdk dk ckfJdk b? oj/ jB ns/ b? ;ed/ jB. T[jBK B/ ihn?;Nh d/ ftF/ ftu th fteq/sktK ~ nkgDh rZb ejh ns/ ihn?;B Bkb feqFh ;zpzXh tgko ftu fJ; Bkb j'D tkbh ckfJd/ ns/ ihn?;Nh dk feqFh y/so ftu :'rdkB d/ ftF/ ftu fteq/sktK Bkb ft;Eko ftu uouk th ehsh.

jw/FK bJh fe;kBK dh fjsekoh J/b'ok B?u[ob ;hv;

;kB tfXnk c;b gkT[D bJh y/sK ftu fdB oks w/jBs eod/ jB sKfe T[j finkdk bkG ewk ;eD go fe;kBK dh T[; w/jBs dk eh ckfJdk id'I se c;bK ~ tfXnk phi Bk fwb/. tfXnk phi fe;kBK ~ T[gbpZX eokT[D bJh ssgo j? J/b'ok B?u[ob ;hv;. ezgBh d/F ftu s/ih Bkb tX ojhnK ;pihnK d/ phi T[sgkde ezgBhnK ftu'I nkr{ ezgBh j?. ezgBh d/ vkfJo?eNo tho feF'o ih B/ dZf;nk fe ezgBh dh F[o{nks 2011 ftu j'Jh. ezgBh d[nkok pDkJ/ rJ/ phiK d/ fJ;s/wkb Bkb fe;kBK ~ uzrk c;b T[sgkdB fwbdk j?. y/sh d/ y/so ftu fJe Fbkxk:'r edw j?. ezgBh F[o{nks d/ pknd s'I jh fe;kBK dh gqrsh tZb fXnkB e/Ifdaaqs eo brksko ezw eo ojh j?. ezgBh fe;kBK bJh ;pihnK d/ phi ns/ tfXnk T[gi bJh T[Zu r[DtZsk tkb/ phi T[gbpZX eokT[Idh j?. nfBnB J/b'ok r[bkph, nfBnB J/b'ok r'bv, fuZbh J/b'ok itkbk nkfd ezgBh d/ w[Zy T[sgkd jB. ezgBh dk fe;kBK bJh fJjh ;zd/F j? fe tfXnk phiK dk fJ;s/wkb eoB sKfe y/sh dh c;b tfXnk j't/.

Ksh 18 c;bi[eq bkJh 2017

gq'rokw dk nZr/ ;zukbB Fqh fpqi w'jB Fowk B/ ehsk. Fqh Fowk B/ dZf;nk e ;bco fwb; fJe Gkos pj[-okFNoh ezgBh j? fijVh fe Gkos d/ d{i/ okiK d/ Bkb wZX-gqd/F ns/ SZsh;rV ftu th s/ih Bkb nkgDk tgko tXk ojh j?. cofN; fijVk bkrs xZN ns/ w[Bkck finkdk j?. cofN; dk fJ;s/wkb eoe/ nZi fe;kB nkgDh nkwdBh tXk fojk j?. fJ;dk fJ;s/wkb 3-6 feHrqkH_J/eV ehsk iKdk j?, fijVk fe ;konK c;bK fit/I M'Bk, rzBk, dbjB, ;pihnK ns/ fsbjD c;bK bJh pj[s bkGdkfJe j?. fJ; w”e/ s/ ezgBh B/ wZX gqd/F ns/ SZsh;rV d/ yk; fteq/sk pzX{nK, fijBK B/ nkgDk yk; ;fj:'r fdZsk T[jBK ~ ezgBh tb'i w?vb ns/ ;'B/ dh f;ZfenK Bkb ;zwkfBs ehsk ns/ ezgBh d[nkok r'bv ;ehw th bKu ehsh rJh, fi;~ fteq/sktK B/ th ekch g;zd ehsk. yk; gqdoFB bJh ezgBh B/ ;zwkB ehsk, cofN; ftu yk; ;fj:'r bJh ftek; ;N'o, ebzrg[o ns/ r'bv ;ehw ftu fe;kB ;z;ko e[o[d dk yk; ;zwkB ehsk. gq'rokw dk ;wkgB Fqh nfBb gkme ih B/ fteq/sk pzX{nk dk XzBtkd eod/ j'J/ ehsk.

p?foe; w?fie ;fNZeo fe;kBK bJh j? ckfJd/wzd

foe; n?ro' ;kfJz; gqkJht/N fbfwN/v 2011 s'I jh fe;kBK dhnK ;/tktK ftu ssgo j?. ezgBh dh F[o{nks s'I jh fJjh wzFk j? fe fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk f;ZyD dk w”ek d/ ;e/ sKfe T[j nZr/ tX ;eD. ezgBh B/ w?fie ;fNZeo fe;kBK bJh eZfYnk ;h fijVk fe fe;kBK bJh ekch ckfJd/wzd ;kfps j'fJnk j?. p?foe; w?fie ;fNZeo dh yk; rZb fJj j? fe ehfVnK ~ nkgD/ tZb fyZuD, yk; gqiksh d/ T[ZvD tkb/ ehfVnK bJh fBrokBh Nq?g ns/ fJe wjZstg{oB nkJhHghHn?w T[geoD j?. p?foe; w?fie ;fNZeo fJe yk; ghb/ ozr dh fugfugh FhN j? fijVh T[u i'fyw d/ e[M T[vD tkb/ ehfVnK ~ nkgD/ tZb fyZudh j?. fJ; d[nkok fe;kBK ~ ehfVnK s'I okjs fwbdh j?. ezgBh dk fJj T[d/F j? fe finkdk s'I finkdk fe;kBK ~ bkG fwb ;e/. fJ; bJh p?foe; e'fFF eodh j? fe fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk f;ZyD dk w”ek fwb/ sKfe T[j nZr/ tX ;eD.

www.fasalkranti.com

fJzNoftT{

fe;kBK dk seBheh Bkb i[VBk io{oh j? - d/t/F F[ebk

tB ftu wB[Zy i/ fe;/ th ezw ~ eoB bZr/ sK wzfib y[d p-y[d jh nk;kB j' iKdh j? go e[M ftnesh nfij/ th j[zd/ jB fijV/ b'eK dhnK wzf}bK ~ nk;kB eoB d/ T[d/F Bkb T[;/ ftu i[N/ ofjzd/ jB. e[M nfijk jh eo ojh j? d/F dh wzBh j'Jh ezgBh thHn?BHnkoH Bo;oh gqkJht/N fbfwN/v. ezgBh dh F[o{nks 2012 ftu ehsh rJh. jkb jh ftu G'gkb ftu c;b eqKsh Nhw dh feqFh ftek; w/b/ ftu thHn?BHnkoHBo;oh gqkJht/N fbfwN/v d/ fpiB; j?v Fqh d/t/F F[ebk ih Bkb w[bkeks j'Jh. T[jBK Bkb ehsh rJh rZbpks d/ e[M w[Zy nzF gq;s[s jBezgBh dh F[o{nks fe; T[d/F Bkb ehsh rJh< ezgBh dh F[o{nks feqFh gzfvs vkHBkokfJD uktVk d/ wkordoFB ftu j'Jh. ezgBh dk w[Zy T[d/F fe;kBK bJh e[M nfijk eoBk j? fi; Bkb fe fe;kBK dh nkwdBh ftu tkXk j't/ ns/ Bkb jh jkoNhebuo gq'veFB ftu th ;[Xko j't/. ezgBh BthnK BthnK cb dhnK gqikshnK ~ y'i ns/ ftek; d[nkok ftef;s eoe/ T[jBK d/ g”d/ fe;kBK ~ T[gbpX eokT[Idh j?. ezgBh e'b fezBh gqeko dhnK c;bK dh t?okfJNh j? ns/ T[jBK ftu'I fejVh w[Zy j?< ezgBh w[Zy s”o s/ thHn?BHnko-phjh nwo{d, thHn?BHnkoeNjb, thHn?BHnko-n?gb, p/o nkfd rqkcN/v ;pihnK d/ gbKN th pDkT[Idh j?, fgSb/ ;kb 15-20 bZy g”d/ pDkJ/ ;B, fi; ftu p?IrB, NwkNo, fFwbk fwou, b”eh ns/ eZd{ dhnK c;bK pDkJhnK ;B. fJ;~ pBkT[D dk w[Zy ekoB fwqdk ifBs o'rK s'I pukn ns/ finkdk T[sgkdB Fwsk T[gbpX eokT[Dk j?. fJ; ftXh ftu o{N ;Nke s/ t?okfJNh d/ g”fdnK ~ rqkcN ehsk iKdk j? fi; Bkb fe fe;kB d/ y/s ftu g”fdnK d/ woB dh ;wZf;nk dk jZb ekch jd se fwb ;e/ ns/ fe;kB ~ finkdk

Ksh 20 c;bi[eq bkJh 2017

T[gi fwb/. thHn?BHnko phjh d/ nZi d/F ftu 20 s'I finkdk gqd/FK ftu ns/ 185 s'I finkdk fifbnK ftu prhu/ jB fijV/ fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk bkG ewkT[D ftu ;fj:'r eo oj/ jB. ezgBh d[nkok pDkJ/ rJ/ T[sgkdK s'I fe;kBK ~ fe; jZd se ckfJdk j' fojk j?< ezgBh d/ T[sgkd thHn?BHnko phjh d/ prhu/ s'I fe;kB 2 bZy s'I 5 bZy se ewk oj/ jB ns/ 20 gqd/F ftu 15 bZy s'I th finkdk g”d/ fe;kBK d/ y/sK ftu bZr/ j'J/ jB. fJ;dk w[Zy ekoB fJj j? fe ezgBh tfXnk t?okfJNh d/ Bkb seBheh ;fj:'r th fe;kBK ~ T[gbpX eok ojh j?. thHn?BHnko Bo;oh Nhw d/ w?Ipo fjzd[;skB ftu bZr/ ;ko/ prhfunK ~ seBheh ;fj:'r gj[zukT[D bJh e'fFF eo oj/ jB. fe;kBK ~ ckfJdk gj[zukT[D bJh ezgBh e'b ekch B”i[nkBK dh Nhw j? fijVh fe fe;kBK dh wdd bJh jh i[Nh j?. ezgBh B/ fgSb/ ;kb 23 y/sh Bkb ;zpzfXs gqdoFBhnK ftu fjZ;k fbnk, fi; ftu BthB s'I BthB seBhe tkb/ T[sgkdK dh ikDekoh fdZsh fi; Bkb fe;kB finkdk s'I finkdk bkG ewk ;eD. ezgBh fe;kBK ~ r[DtZsk :[es T[sgkd w[jZfJnk eok ojh j? fi; Bkb fe T[jBK dh nkwdBh ftu tkXk j' ;e/. nrb/ gzi ;kbK bJh ezgBh d/ eh Bt/I gbkB jB< nrb/ gzi ;kbK se ezgBh d[nkok e[M Bt/I cbK dhnK BthnK gqikshnK dk ftek; ns/ rqkcN/v g”fdnK d/ ckfJd/ ~ d/F d/ tZv/ y/so ftu T[gbpX eokT[Dk j?. Gkosh feqFh y/so bJh s[;hI eh efjDk ukj'r/< Gkos ftu feqFh gq;ko dk ezw pj[s Xhwk j?, fJ;~ j'o gqGktFkbh pBkT[Dk j't/rk. nZi th Gkos d/ fe;kB seBheh s'I ekch d{o jB, feqFh y/so ~ wip{s eoB bJh Gkos ;oeko ~ ;G s'I gfjbK fe;kBK ~ seBhe Bkb i'VBk j't/rk fi; Bkb fe Gkosh fe;kB nZr/ tX ;eD ns/ BthInK seBheK d[nkok finkdk T[sgkdB ns/ bkG ewk ;eD. ezgBh d[nkok fe;kB GoktK bJh e'Jh ;[B/jk< ;ko/ fe;kB GoktK ~ fJj efjDk ukjKrk fe feqFh o;kfJDK dk xZN s'I xZN T[g:'r eo' ns/ ;kb do ;kb o;kfJDK dk T[g:'r xZN eod/ ikU. e[dosh ykdK dk T[g:'r tXkU ns/ y/soh pkikoK s'I pkjo fBeb e/ nkgD/ T[sgkdK dh ;/b y[d eoB dh e'fFF eo' fi; Bkb T[jBK ~ nkgD/ T[sgkdK dk tfXnk w[Zb fwb ;e/ ns/ T[jBK ~ finkdk bkG j't/. izLrqfr% lkxj eYgks=k lhfu;j tuZfyLV] Qly Økafr eksckbZy & 09990383322] bZesy & sagar@fasalkranti.com

www.fasalkranti.com

y/shpkVh

rzBk T[sgkdB

tXkT[D dh ftfrnkfBe ftXh

os dhnK fwmk; tkbhnK c;bK ftu rzBk gqw[Zy ns/ d/F dh noE ftt;Ek ~ wip{s eoB ns/ eo'VK fe;kBK d/ nkofEe gZXo ~ T[Zuk u[eD ftu rzB/ dh y/sh ns/ uhBh_r[V d/ T[d:'rK dh gqw[Zy G{fwek j?. fJ; ftu d/F d/ eo'VK fe;kBK ns/ wid{oK ~ f;ZX/ ns/ nf;ZX/ o{g Bkb o'irko fwb fojk j?. fJeZb/ T[so gqd/F ftu brGr 32 bZy rzBk fe;kB rzBk T[sgkdB s/ fBoGo jB.rzB/ d/ nr'b/ :kBh fe gZsh tkb/ jo/ fjZ;/ s'I gF{nK ~ g”FfNe jok ukok fwbdk j?. Bkb jh rzBk, uhBh ns/ r[V T[d:'r bJh th tofsnk iKdk j?. Gkos ftu rzB/ dh y/sh brGr 49 bZy j?H iwhB ftu ehsh iKdh j? fi; ftu'I fJeZb/ T[Zso gqd/F ftu brGr 10 bZy j?eN/no j?. d/F ftu rzB/ dh n”;sB T[gi brGr 68 NB gqsh j?H j?, go gkozgfoe y/sh eoe/ ;kvk T[sgkdB d{i/ rzBk T[sgkde d/FK s'I xZN j?. rzB/ dh ftfrnkfBe Yzr Bkb y/sh ehsh ikJ/ sK :ehBB fJ; s/ nkT[D tkbh bkrs ~ xZN eoe/ w[Bkc/ ~ tXkfJnk ik ;edk j?. jkb jh d/ ;kbK ftu rzBk ftfrnkfBeK ns/ y'i ;z;EkBK B/ rzB/ dh y/sh ftu wjZstg{oB seBheK ~ ftef;s ehsk j?, fijVhnK fe;kBK bJh T[g:'rh j' ;edhnK jB. gq;s[s b/y ftu e[M gqw[Zy ftfrnkfBe gfjb{nK ~ gq;s[s ehsk frnk j? fijVk fBFfus jh fe;kBK bJh T[g:'rh f;ZX j't/rkibtk:{- rzB/ bJh T{FD ibtk:{ dh io{os j[zdh j?. tfXnk g?dktko b?D bJh pkfoF 180 ;?HwhH_;kb, nkodosk 70-75% ns/ skgwkB 6076fvroh F d/ ftu j'Dh ukjhdh j?. }whB- rzB/ dh y/sh ;G soQK dh iwhB ftu ehsh ik ;edh j?. go ;G s'I uzrh g?dktko pb{J/ d'wN iwhB s'I gqkgs j[zdh j?. fJj iwhB v{zxh, T[gikT{ ns/ fJ;dk ghHn?u 6H5 s'I 7H2 d/ ftu j'Dk ukjhdk j?. iwhB dh fsnkoh- iwhB dh fsnkoh eoB bJh ;G s'I gfjbK iwhB dh fJe i[skJh fwZNh gbN jb Bkb ns/ 2-3 i[skJhnK d/;h jb d[nkok eoe/ iwhB s/ jbek gkNk bk e/ ;wsb eo d/Dk ukjhdk j?.

Ksh 22 c;bi[eq bkJh 2017

www.fasalkranti.com

y/shpkVh fpikJh dk ;wK;odhnK ftuL wZX f;szpo s'I Btzpo p;zs ftuL wZX cotoh s'I wZX wkou rowh ftuL eDe eZND d/ pknd (ngq?b-i{B) phi dh wksok- rzB/ dh fpikJh bJh fGzB fGzB gfo;fEshnK ftu fszB nZy tkb/ rzB/ d/ N[eV/ gqsh j?h wksok dk gq:'r eod/ jB. ;odh ftuL 35,000-40,000 fszB nZy tkb/ N[eV/ gqsh j?eN/no ;zs ekbhBL 40,000-45,000 fszB nZy tkb/ N[eV/ gqsh j?eN/no rowh ftuL 65,000-70,000 fszB nZy tkb/ N[eV/ gqsh j?eN/no fJjBK dk tiB brGr 50-60 e[zsb j't/rk. rzBk ;/jswzd j't/, T[gob/ fjZ;/ dk gq:'r eo'. fi; y/s ftu phi dk rzBk b?Dk j? T[; ftu 25% tkX{ BkJhNq'iB, ck;c'o; ns/ g'NkF dk gq:'r eo'. rzB/ dh fpikJh bJh ;odh d/ w”;w ftu 90 ;?HwhH ns/ p;zs d/ w”;w ftu 75 ;?HwhH dh d{oh s/ 20 ;?HwhH v{zx/ e{zvK ftu phi'. phi T[guko- rzB/ ~ phi ifBs o'rK s'I pukT[D bJh rzB/ d/ N[efVnK ~ cc{zdBkFh Bkb T[gukfos eoBk ukjhdk j?. fJ; ezw bJh cc{zdBkFh ekop/Bvkfiw iK ekop/ef;B dk (0H25 rqkw dk fJe bhNo gkDh ftu x'b pDk e/) dh do Bkb gq:'r eo'. rzB/ d/ N[efVnK ~ 15 fwzN se o;kfJD d/ x'b ftu v[p' e/ oZy'. BthnK T[BZsFhb nto'Xh gqikshnK dh fpikJh- T[BZs gqikshnK dh u'D eod/ ;w/I e/tb wzi{oF[dk gqikshnK dh jh u'D eoBh ukjhdh j?. 3540% rzBk y/so ftu ibdh gZeD tkbh ns/ 60-65% gqy/so ftu wZX_d/o Bkb gZeD tkbhnK gqikshnK dh fpikJh eoBh ukjhdh j?.

www.fasalkranti.com

nr/shnK gZeD tkbhnK gqikshnK · sokJh y/so- e'Fk 88230, e'Fk 92254, e'Fk 95255, e'Fk 96260 e'Fk 96268 · gZSwh y/so- e'Fk 65,e'Fk 88230, e'Fk 92254, e'Fk 95255, e'Fk 96268 · wZXtosh- e'Fk 64, e'Fk 90265, e'Fk 87216, e'Fk 96258 · ibGokn- e'Fk 95255, e'Fk gzs 90223 · wZX ns/ d/o Bkb gZeD tkbhnK gqikshnK · sokJh- e'Fk gzs 84121, e'Fk 767, e'Fk 90269, e'Fk 94270, e'Fk 93278 · gZSwh- e'Fk gzs 84121, e'Fk 767, e'Fk 8452, e'Fk 96269, e'Fk 97284, e'Fk 90233 · wZXtosh- e'Fk 767, e'Fk 93218, e'Fk 96222, e'Fk 92223 · ibGokn- e'Fk 767, :{HghH 9529, :{HghH 9530, e'Fk 96369 ykd – fwZNh gohyD ;z;s[sh d/ nkXko s/ ykd ns/ T[otoe dk T[g:'r eoBk ukjhdk j?. rzB/ bJh 150-180 feHrqkH BkJhNq'iB, 60-80 feHrqkH ck;c'o;, 40 feHrqkH g'NkF, 26 feHrqkH fize ;bc/N ns/ 20 feHrqkH c?o; ;bc/N gqsh j?eN/no dh ;z;s[sh ehsh rJh j?. BkJhNq'iB dh fJe fsjkJh ns/ ck;c'o;, g'NkF, fize-;bc/N ns/ c?o; ;bc/N dh ;zg{oB wksok fpikJh d/ ;w/I gq:'r eo'. ck;c/N ~ f;zrb ;[go ck;c/N d[nkok d/Dk ukjhdk j?. fi; Bkb ;bco dh io{os th g{oh j' ikt/. BkJhNq'iB dh puh d' fsjkJh wksok d' tko ftu fpikJh ftu 60 fdB (eZb/ c[ZNd/

c;b eqKsh 23 5 i[bkJh 2017

y/shpkVh ;w/I) ns/ 90 fdB (tkX/ d/ ;w/I) s/ fSVekn eo d/Dk ukjhdk j?. fJ;d/ Bkb jh pkfJU coNhbkfJ}o fit/I J/i'N'p?eNo ns/ ck;c'o; T[gbZpXsk tXkT[D tkbk ebuo (ghHn?;Hph) jo/e dh 5 feHrqkH_j?H wksok fpikJh d/ ;w/I gq:'r eoBh ukjhdh j?. f;zukJh- rzB/ ftu f;zukJh dh ;zfynk finkdkso pkfoF d/ w”;w s/ fBoGo eodh j?. finkdkso rzB/ dh c;b ftu rowhnK ftu 10-15 fdB ns/ ;odhnK ftu 20-25 fdB d/ nzso s/ f;zukJh eoBh ukjhdh j?. fBokJh-r[vkJh- y/sh ftu jw/FK nzXh r[vkJh (nze[oD s'I gfjbK fBokJh-r[VkJh dh feqnk) io{o eoBh ukjhdh j?. fwZNh uVkT[Dk ns/ pzBDk- brksko iK finkdk pkfoF d/ Bkb jtk s/i rsh Bkb ubdh j?, fi; Bkb rzB/ dh c;b d/ fvZrD dh nkFzek ofjzdh j?, fJ; bJh rzB/ ftu i{B ftu jbeh ns/ i[bkJh ftu b'VhIdh fwZNh uVkJh ikDh ukjhdh j?. gfjbh pzXkJh f;szpo d/ gfjb/ jcs/ ftu eoBh ukjhdh j? ns/ d{ih pzXkJh f;szpo d/ wZX ftu eoBh ukjhdh j?. yogstko gqpzXB- rzB s'I finkdk r[DtZsk:[es T[sgkdB gqkgs eoB bJh y/s ~ yogstkoK s'I w[es oZyDk ukjhdk j?. fGzB fGzB gq:'rK s'I gsk bZrk j? fe i/ rzB/ ~ 120 fdBK se yogstkoK s'I w[es oZfynk ikJ/ sK rzBk T[gi s/ gk}hfNt n;o g?Idk j?. fJ;d/ bJh 1H25 feHrqkH J/NqkihB yogstkoBkFh dtkJh gqsh j/H dh do Bkb 1000 bhNo gkDh dk x'b pDk e/ fpikJh d/ 3-4 fdB pknd fSVekn eoBk ukjhdk j?. fSVekn eod/ ;w/I fwZNh ftu b'VhIdh Bwh j'Dh ukjhdh j?. nze[oD d/ pknd rzB/ dh eNkJh s'I gqkgs ;[ZehnK gZshnK ~ y/s ftu ftSkT[D Bkb th yogstko ezNo'b ftu ;jkfJsk fwbdh j?. fpikJh d/ 90 fdB pknd fBokJh-r[vkJh eoe/ th yogstkoK dh o'eEkw ehsh ik ;edh j?. ehN gqpzXB dhwe- dhwe dk gqe'g d'wN fwZNh ftu y[Fe nt;Ek ftu finkdk jz[dk j?. fJj BthnK phihnK rJhnK g'ohnK d/ eZN/ j'J/ f;fonK ns/ nZyK ~ yKdh j?. fJ; Bkb 40-60% nze[oD BFN j' ;edk j?. fJ;d/ ezNo'b bJh j/m fby/ T[guko eoB/ ukjhd/ jB1H tfXnk ;Vh j'Jh r'po dh ykd T[g:'r eoBh ukjhdh j?. 2H g'ohnK ~ BkbhnK ftu phiD s'I gfjbK feT{Bkbck; (1H5% u{oD) 25 feHrqkH gqsh j?H dh do Bkb iwhB dk T[guko eo' iK 4 bhNo eb'o'gkfJohck; 20 JhH;hH gqsh j?H io{os nB[;ko gkDh ftu x'b e/ fSVekn, BkbhnK ftu oZy/ N[efVnK ~ YZeD s'I gfjbK eo'. fJ; Bkb iV S/de ehV/ s'I th pukn j't/rk. 3H yVh c;b ftu dhwe d/ ezNo'b bJh 4 bhNo eb'o'gkfJohck; 20 JhH;hH gqsh j?H dh do Bkb f;zukJh d/ gkDh d/ Bkb fdU. sBk, iV ns/ FhoF S/de ehVk- fJjBK ehfVnK d/ ezNo'b bJh j/m fby/ T[gkn eo'1H fJe bhNo feT{Bkbck; 25 JhH;hH iK w'B'eq'N'ck; 36 vpfbT{J/;;h gqsh j?eN/no dk fSVekn eoBk ukjhdk j?. 2H nr/sh fpikJh eoB Bkb iV S/de dk gqe'g xZN j[zdk j?. 3H gqekF Nq?g dh ;jkfJsk Bkb itkB ehfVnK ~ BFN eoe/ fJjBK dh ;zfynk ftu ewh eoBk ekch ckfJd/wzd j[zdk j?. 4H c;b dh eNkJh d/ pknd y/s ftu'I vzYb ns/ eZuo/ ~ fJeZmk eoe/ ;kV d/Dk ukjhdk j?. gkJhfobk ns/ ;c/d wZyh- fJjBK ehfVnK dk gqe'g wkou-ngq?b wjhB/ s'I nes{po wjhB/ se finkdk j[zdk j?. fJjBK ftu ezNo'b eoB bJh

Ksh 24 c;bi[eq bkJh 2017

fwEkfJb g?okfEnkB 25 feHrqkH gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eo' iK ekop/fob (50% x[bBFhb u{oD) 2H50 feHrqkH iK feT{Bkbck; 25 JhH;hH iK vkJhfwE'J/N 30 JhH;hH iK fwEkfJb fvw/NkB 25 JhH;hH ftu'I e'Jh th dtkJh 1 bhNo gqsh j?eN/no dh do Bkb io{os nB[;ko gkDh ftu x'b pDk e/ fSVekn eo'. o'r gqpzXB- fJ; ftu w[Zy o{g Bkb bkb ;VB ns/ ezv[tk o'r dk gqe'g j[zdk j?. bkb ;VB o'r- fJ; o'r s'I pukn jh fJ;dk ;G s'I tfXnk ezNo'b j?. fi; bJh j/m fby/ T[gkn eo'1H o'r ofjs phi dh fpikJh eoBh ukjhdh j?. 2H fijV/ y/sK ftu o'r bZrk j't/ T[jBK ftu'I mhe rzBk eZN e/ pkeh rzfBnK ftu nZr bk fdU ns/ fJ; ftu fJe- d' ;kb se rzB/ dh fpikJh Bk eo'. 3H o'r rq;s y/s ftu'I ;jh rzB/ d/ y/s ftu gkDh Bk nkU fdU. ezv[tk o'r- fJ; o'r dh o'eEkw bJh 50 rqkw ekop/Bvkfiw iK 100 rqkw pkft;fNB ~ 100 bhNo gkDh ftu x'be/ rzfBnK d/ N[efVnK ~ fJ; x'b ftu v[p'e/ eZY' ns/ fpikJh bJh fJjBK T[gukfos N[efVnK dk gq:'r eo'. o'r rq;s g”fdnK ~ T[ykVe/ ;kV fdU. T[emk o'r- fJj o'r f;c?b';g'fonw ;/w/okJh iK fcT{i'fonw w'Bhbhckowh BK dh cc{zdh Bkb c?bdk j?. rzB/ dk T[emk iK rbkBh o'r ;ko/ rzBk T[sgkde gqd/FK ftu gkfJnk iKdk j?. e[M y/soK ftu fJj o'r bkb ;VB d/ Bkb gkfJnk iKdk j? ns/ d'jK ftu bZSD brGr fJe' fij/ j'D eoe/ fJ;dh gSkD eoBk w[Ffeb j' iKdk j?. fJ; o'r ftu uko s'I gzi wjhB/ dh T[wo ftu g”fdnK s/ bZSD B}o nkT[Id/ jB. g”d/ S'N/ iK p'B/ B}o nkT[Id/ jB. gZshnK ghbhnK g?D brdhnK jB ns/ w[oMk iKdhnK jB. o'rh rzB/ ~ bzpkJh ftu uhoe/ t/yD s/ nzdo wNw?Bk bkb fdykJh fdzdk j?. rzBk ;[Zee/ jbek ns/ fgue e/ y'ybk j' iKdk j?. o'rh g”fdnK s'I ;Vh j'Jh wZSh fijh pdp{ nkT[Idh j?. rzB/ d/ tiB ns/ r[DtZsk ftu ewh nk iKdh j?. ezNo'b 1H phi bJh rzB/ dhnK g'ohnK dh u'D o'r w[es y/soK s'I eoBh ukjhdh j?. 2H o'r rq;s rzB/ ~ T[ykV e/ BFN eo fdU. 3H rzB/ dh c;b ftu ;fj-c;bh y/sh eo'. ;oQ'I, XfBnk, bj;[D, wZeh nkfd. ;fj-c;bh y/sh Bkb T[emk o'r xZN j[zdk j?. 4H c;b uZeo ftu d' iK fszB ;kb ftu xZN' xZN fJe tko joh ykd d/ o{g ftu Y?Iuk io{o T[rkU. 5H rzB/ dhnK eKShnK ~ phiD s'I gfjbK J/rkbkb iK J/ohNkB 0H25% d/ x'b ftu 10 fwzN se vp' e/ oZy'. c;b dh eNkJh- rzB/ dh c;b 9-12 wjhB/ ftu gZe e/ eZND bkfJe j' iKdh j?. id'I fe dZyDh Gkos ftu 18-24 wjhB/ ftu gZe e/ fsnko j[zdh j?. T[gi- Bkowb o{g Bkb rzB/ dh T[gi 500-750 e[fJzNb gqsh j?eN/no j[zdh j?.

r”sw tho u”jkB- oftzdo s'wo uzdoF/yo nkikd feqFh ns/ seBheh :{Bhtof;Nh, ekBg[o- 208002

www.fasalkranti.com

fJzNoftT{

fe;kBK dk ;Zuk d';s j? d/t pqKv ;

G ~ fJeZm/ b? e/ ubd/ j'J/ ns/ jikoK b'eK d/ u/jo/ s/ y[Fh fbnkT[D tkb/ b'e ftob/ jh j[zd/ jB. nfijh jh fJe BthI gfjb y/shpkVh d/ y/so dh ikDh gSkDh ezgBh d/t poKv B/ ehsh j?. ezgBh dk g{ok BK d/toF n?ef;w gqkJht/N fbfwN/v j?. ezgBh dh ;EkgBk 2011 ftu j'Jh. jkb jh ftu ezgBh d/ gqshfBXh Bkb ezgBh d/ pko/ rZbpks j'Jh. T[jBK B/ dZf;nk fe ezgBh d/ T[sgkd rkjeK d/ ftu ekch b'efgqn jB ns/ ezgBh d/ T[sgkdK Bkb fe;kB finkdk s'I finkdk bkG gqkgs eo oj/ jB. gq;s[s j? T[jBK Bkb ehsh rZbpks d/ w[Zy nzFezgBh d/ pko/ ftu dZ;' ns/ fe; T[d/F Bkb ezgBh dh F[o{nks ehsh rJh< fJj gzikoh ro[Zg dh fJe ezgBh j? ns/ fJ; ro[Zg d/ vkfJo?eNo Gkos gN/b ih jB. gN/b ih gfjbK fJe fe;kB jh ;B, T[jBK dk y[d dk nzp dk pj[s tZvk ckow ;h. T[;d/ pknd T[jBK B/ gzikoh ro[Zg dh F[o{nks ehsh. gzikoh fJe ro[g j? fi;d/ nXhB ekch ;kohnK ezgBhnK ezw eo ojhnK jB fit/I fe gzikoh Nq?tb; gqkJht/N fbfwN/v, nwo'dh wFhB}, gzikoh fvt?bgo; ns/ d/toF nkfd. ezgBh dh F[o{nks d/ fgZS/ w[Zy T[d/F fe;kB ;B, fe;kBK dh ;jkfJsk bJh ezgBh F[o{ ehsh rJh. d/toF fe;kBK ~ Bt/I s'I Bt/I ns/ r[DtZsk :[es T[sgkd w[jZfJnk eok ojh j?. ezgBh dk B?Ntoe fcbjkb nfjwdkpkd ns/ Bkf;e ftu j? ns/ ibdh jh fJzd”o ns/ i?g[o ftu th ezgBh d/ T[sgkd fe;kBK ~ gqkgs j'Dr/. ezgBh w[Zy o{g Bkb fejBK T[sgkdK dk fBowkD eodh j?< T[jBK d/ BK th dZ;'< fiE'I se ezgBh d/ w[Zy T[sgkdK dk ;tkb j?, sK ezgBh w[Zy o{g Bkb ;go/no; dk ezw eodh j?. ezgBh d[nkok pDkJ/ rJ/ ;ko/ ;go/noi FeshFkbh, T[Zu r[DtZsk ns/ nkX[fBe seBhe Bkb pD/ j'J/ jB. n?rohebuo ;g/qno}, p?Noh nkgo/fNv ;gq/no}, p?Noh j?Ivb ;gq/no} nkfd. nZr/ nkT[D tkb/ ;kbK ftu ezgBh gzg ns/ ezpkfJB jkot?;No fij/ feqFh T[geoD th T[gbpZX eokJ/rh. d/toF dh w”i{drh feZE/ feZE/ j?< ezgBh dk j?v nkfc; r[ioks d/ nfjwdkpkd ftu j?. ezgBh j[D se r[ioks d/ fe;kBK ~ nkgD/ T[sgkd w[jZfJnk eok ojh ;h go fJ;/ bVh ftu nZr/ tXd/ tXd/ fJzd”o ns/ i?g[o ftu ezgBh d/ ibdh jh nkfc; y[ZbD tkb/ jB. fJzd”o ns/ i?g[o d/ fe;kB th j[D ezgBh d/ T[sgkdK dk ckfJdk b? ;eDr/. s[;hI fe; ~ nkgDk ezghNhNo wzBd/ j'< y/shpkVh fJe pj[s tZvk y/so j? fi; ftu ekch ;kohnK ezgBhnK y/sh Bkb ;zpzfXs T[sgkd pDkT[IdhnK jB ns/ ;kvh ezgBh th T[jBK ftu'I fJe j?. i/ w[ekpb/ dh rZb ehsh ikJ/ sK ;kv/ fij/ T[sgkd pBkT[D tkbhnK ezgBhnK jB, nbkgfwbkg, n?;gh N?eBkb'ih ns/ B?gfuT{B nkfd. fe;kBK dk d';s j? d/t poKv, nfijk feT[I< d/t poKv fJe nfijh ezgBh j? fijVh fe nkgD/ rkjeK ~ T[sgkd s/ uzrh ;oft; ns/ Go';k fdzdh j?. ezgBh dk y[d dk fJe ekb ;?INo j?, fi; s'I fe;kB ekb eoe/ nkgDhnK ;kohnK ;wZf;nktK dk jZb eo ;ed/ jB. ezgBh nkgD/ T[sgkd vhbo d/ Bkb Bkb f;ZXk fe;kBK ~ th t/udh j?. fi; Bkb ezgBh d/ T[sgkd fe;kBK ~ j'o th finkdk ;;sh ehws s/ gqkgs j' iKd/ jB. fJjh ekoB j? www.fasalkranti.com

Gkos gN/b, vkfJo?eNo fe d/t poKv fe;kBK dk d';s ejkT[Idk j?. d/t poKv ns/ fe;kBK dk nN[ZN ;zpzX j?, fJ; bJh fe;kB d/t poKv s/ ftFtk; eod/ jB. fe;kBK ~ ikro[e eoB bJh ezgBh d[nkok eh edw u[Ze/ ik oj/ jB< fe;kBK ~ ikro[e eoB bJh ezgBh brksko fgzvK ftu ik e/ fe;kBK ~ ;jh feqFh T[geoDK d/ pko/ ikDekoh fdzdh j?. fJ;d/ fJbktk nbr nbr irQk ns/ y/sh Bkb ;zpzfXs w?r}hBK ftu ezgBh n?voNkfJ}w?IN th eo ojh j?, fi; Bkb fe fe;kB ikr[oe j' ;eD. ikro[e j'D Bkb fe;kB y/sh d/ y/so ftu j'o th nZr/ tX ;eD. ezgBh d[nkok fe;kBK bJh e'Jh ;zd/F< fe;kBK ~ nkgDh nkofEe ;fEsh wip{s eoB dh io{os j? ns/ Bkb jh BthI seBhe ~ i/ fe;kB Gok ngBkT[Dr/ sK feqFh ftu ftek; j' ;e/rk. fe;kBK ~ Bkb jh fJj th efjDk ukjKrk fe tfXnk c;b gqkgs eoB bJh wip{s ns/ uzr/ feqFh T[geoDK dk fJ;s/wkb eoB Bkb jh fe;kBK dk nkX[fBe seBhe Bkb i[VDk th io{oh j?. gq;s[sh;kro wbj'sok ;hBhno ioBfb;N, c;b eqKsh w'pkfJb- 09990383322 Jhw/b- sagar@fasalkranti.com

c;b eqKsh 25 5 i[bkJh 2017

;cbsk dh ejkDh

j”I;b/ p[bzd j'D sK wzf}b j[zdh j? nk;kB- ;kftsoh

B;kB d/ wB ftu fJZSk j't/ sK T[j ;G e[M eo ;edk j?, nfijk jh e[M eo ftykfJnk j? fdZbh dh ofjD tkbh ;kftsoh B/. ;kftsoh T[so gqd/F dh ofjD tkbh j? ns/ T[j nZieb fdZbh ftu ofj ojh j?. ;kftsoh 1994 ftu fdZbh nkJh ;h, fdZbh dh wfjzrkJh ;kftsoh ~ fdB-pfdB go/FkB eo ojh ;h. 1994 ftu ;kftsoh d/ gsh feqFh ;fjekfosk ftGkr, fdZbh ftu 500 o[gJ/ wjhBk dh BkfJN fFcN dh B”eoh eod/ ;B ns/ fdB ftu d[ekB s/ ezw eod/ ;B. gsh dh ewkJh Bkb xo dk youk ubkT[Dk pj[s jh n”yk j' frnk ;h. ;zB 2000 ftu ;kftsoh d/ gsh dh ;?boh 1500 j' rJh. ;kftsoh d/ xo T[;d/ pknd d' pZfunK B/ iBw fbnk ns/ pZu/ j'D d/ pknd xo dk you ubkT[Dk j'o th w[Ffeb j' fojk ;h, sK ;kftsoh B/ ;'funk fe

Ksh 26 c;bi[eq bkJh 2017

T[j y[d jh e[M Bk e[M ezw eoe/ g?;/ ewk bt/. go T[;~ ;wM BjhI nkfJnk fe eh ezw F[o{ ehsk ikJ/. fe;/ d/ efjD s/ ;kftsoh B/ feqFh ftfrnkB e/Ido, T[itk s'I nuko ns/ Ffjd dh Nq/fBzr i[nkfJB ehsh. Nq/fBzr b?D d/ pknd ;kftsoh B/ nuko t/uDk F[o{ ehsk ns/ T[;d/ nuko dh wzr ekch tXdh rJh. fJ; soQK nuko t/uD Bkb ;kftsoh ~ w[Bkck th j'D bZrk. w[Bkck j'D d/ pknd finkdk o[gJ/ ewkT[D bJh ;kftsoh B/ nkgDh fJe d[ekB feokJ/ s/ b?D bJh ;'funk, go T[; e'b J/B/ g?;/ BjhI ;B fe T[j fJe d[ekB b? ;e/. sd T[;B/ gqXkB wzsoh o'}rko :'iBk d/ sfjs ckow GoB dh ;'uh. ;kftsoh ~ :ehB ;h fe ckow GoB Bkb e'Jh Bk e'Jh wdd sK io{o wb/rh. feqFh ftfrnkB e/ido ik e/ ;kftsoh B/ vkH fos{ dh wdd Bkb nkBbkfJB ckow Gfonk. ckow GoB d/ mhe fJe wjhB/ pknd jh gqXkB wzsoh o'}rko nkfc; s'I c'B nkfJnk fe ;kftsoh dk ekg;j/Vk pkovo s/ fdZbh Bro fBrw ftu fJzNoftT{ j?.fJzNoftT{ d/ d”okB ;kftsoh ~ nfXekohnK B/ dZf;nk fe T[jBK ~ d' bZy o[gJ/ fdZs/ ikDr/, fi; Bkb fe T[j nk;kBh Bkb nkgDh d[ekB y'b ;eD. ;kftsoh B/ d[ekB dh F[o{nks ehsh ns/ eko'pko tXdk frnk. T[;d/ pknd s'I jh rZb

j”bh j”bh whvhnk se gj[zu rJh. d?fBe ikroD nypko ftu ;kftsoh dh ypo Sgh ns/ T[j ypo fdZbh ;oeko d/ vkH n?;HvhHf;zx, tB ns/ gfonktoD ftGkr d/ vkfJo?eNo ns/ i/HghH Fowk ih B/ t/yh. ypo t/yD d/ pknd ;kftsoh ~ No/v c/no w/b/ ftu gqdoFBh bkT[D dh ;bkj fdZsh. gqrsh w?dkB w/b/ dk ;co ;kftsoh bJh ekch tfXnk fojk feT[Ife T[E/ T[jBK dh noftzd e/iohtkb ih Bkb w[bkeks j'Jh ns/ w[bkeks d”okB T[jBK B/ ;kftsoh d[nkok pDkJ/ nuko d/ ;[nkd uy/. nuko uyD d/ pknd jh T[jBK B/ 5 vZp/ yohd/. T[;d/ pknd s'I jh nbr nbr irQK s/ T[jBK d[nkok pDkJ/ nuko wFj{o j[zd/ ub/ rJ/. ;kftsoh wk;No rq/; n?i{e/FB n?Iv fo;ou ;';kfJNh dh w?Ipo j?. T[jBK e'b feqFh ftfrnkB e/Ido s'I nuko ns/ w;kfbnK ftu gqwkD gZso, feqFh ftfrnkB e/Ido s'I wX{wZyh gkbD dk gqwkD gZso th j?. Bkb jh j[D ;kftsoh d{i/ b'eK ~ th o'}rko gqdkB eo ojh j?. fdZbh Bro fBro n?cHn?;Hn?;HJ/HnkJh, ykd ftGkr ns/ n?wHn?;Hn?wHJh T[d:'r ;G soQK d/ bkfJ;?I; th jB. fijBK eoe/ ;kftsoh nZi J/Bh nZr/ tXh, T[jBK ;G ftnesh ~ T[j XzBtkd efjzdh j? ns/ oZp s'I wzrdh j? fe T[jBK ~ fjzws ns/ j”I;bk d/t/ ns/ T[j fJ;/ eqw ftu nZr/ tXdh oj/.

www.fasalkranti.com

y/shpkVh

w;kbk tor dhnK c;bK d/ gqw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dk gqpzXB g[

okD/ }wkB/ s'I jh Gkos ~ w;kfbnK dh iwhB d/ BK Bkb th ikfDnk iKdk j?. Gkos w;kfbnK d/ T[sgkdB ns/ ygs ftu d[fBnk ftu gfjb/ Bzpo s/ j?. fJbkfJuh, ndoe, jbdh, ekbh fwou, ikfJcb, t?fBnk, ikftsoh, fwou, b”Ir, e/;o, fgnki, bj;[D, g[dhBk, dkbuhBh, s/igZsk, ;”Ic, ihok, XfBnk ns/ w/Eh nkfd Gkos ftu T[rkJhnK ikD tkbhnK w;kbk tor dhnK gqw[Zy c;bK jB. w;kfbnK dh T[g:'frsk fJjBK d/ ;[nkd ns/ wBw'je y[Fp{ eoe/ j[zdh j?. fi; ekoB fJj w;kb/ id'I G'iB gdkoEK ftu gkJ/ iKd/ jB sK T[jBK ~ ;[nkdh, y[Fp{dko ns/ wBw'je pDk fdzd/ jB. w;kfbnK ftu y[Fp{ fJjBK ftu gkJ/ ikD tkb/ s/b eoe/ j[zdh j? id'I fe pj[s ;ko/ w;kfbnK ftu e[M @n?bebkfJv# th gkJ/ iKd/ jB fi; eoe/ T[jBK ftu yk; soQK dk fsZykgB iK uogokjN j[zdh j? fijVh G'iB ~ finkdk ;[nkdh pDkT[Id/ jB. e[M nfij/ w;kb/ jB fijBK dk gq:'r G'iB ftu ;tkd d/ tkX/ d/ Bkb Bkb T[jBK ~ bzp/ ;w/I se ;KGD bJh th ehsk iKdk j? fit/I fe okJh ns/ jbdh dk gq:'r eJh soQK d/ nukoK ftu ehsk iKdk j? fijVk fe gfooeFD d/ Bkb Bkb ;tkd ftu th tkXk eodk j?. T[go'es r[DK d/ Bkb Bkb ;G w;kfbnK ftu w?vh;Bb r[D th w”i{d j[zd/ jB fi; Bkb fJjBK dk T[g:'r fGzB fGzB o'rK dhnK dtkJhnK d/ o{g ftu g[okD/ iwkB/ s'I jh j[zdk nk fojk j?. xo/b{ dtkJhnK d/ fJbktk w;kfbnK dk T[g:'r nk:[ot?fde ns/ :{BkBh gZXsh dhnK pj[s ;kohnK dtkJhnK ftu th ehsk iKdk j?. Gkos ftu w;kfbnK dh y/sh d{ihnK c;bK d/ w[ekpb/ xZN y/socb ftu ehsh iKdh j?. fi;

Ksh 28 c;bi[eq bkJh 2017

dk ftd/FK ftu th fBo:ks ehsk iKdk j?. Gkosh fe;kB T[BZs fe;w d/ phi, T[g:[es T[otoe ns/ d{i/ T[gkn ngBke/ th w;kfbnK d/ finkdk s'I finkdk T[sgkdB eoB d/ nkgD/ beF ftu jkb/ th ;cb BjhI j' gk oj/ jB, fi;dk fJe gqw[Zy ekoB fJjBK ftu bZrD tkb/ ehV/ jB. w;kfbnK ftu ehfVnK dk gqe'g c;b dh fpikJh s'I b? e/ eNkJh se j[zdk j? fi; Bkb c;b dh g?dktko ekch xZN j' iKdh j?. fJ; bJh finkdk ns/ r[DtZsk:[es T[sgkdB bJh ;w/I nB[;ko fJjBK ehfVnK dk ezNo'b io{oh j' iKdk j?, fi; Bkb fe c;b dh T[g:[es ns/ Gog{o g?dktko fwb ;e/. (e) ndoe d/ gqw[Zy ehV/ sBk p/Xe ehN- fJ; ehV/ dk itkB wZXw nkeko dk ghbkgB bJ/ j'J/ ;c/d ozr dk gszrk j[zdk j?.wkdk ehVk gZshnK dh j/mbh s?n s/ nzv/ fdzdh j? fi; Bkb 6-7 fdB ftu ;[zvh fBebdh j?. fi;d/ w[Zy nzr eZND ns/ upkT[D tkb/ j[zd/ jB. fijV/ g”fdnK d/ T[gob/ sB/ ftu S/e eoe/ dkfyb j' iKdh j? ns/ j/mK tZb ;[ozr pDkT[Id/ j'J/ nzdob/ gdkE ~ yKdh j?. fJ; Bkb gqGkfts g”d/ g{oh soQK ;[Ze iKd/ jB. gqpzXB 1H y/s dh rowhnK ftu v{zxh i[skJh eoBh ukjhdh j?. 2H rqf;s g”fdnK ns/ NfjDhnK ~ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 3H io{os j'D s/ fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b iK ekop/fob 50 vpfbT{HghH 2 fwHbhH gqsh bhNo dh do Bkb 10-12 fdB d/ nzsokb s/ fSVekn eo'.

4H vhvhthgh dh 150-350 rqkw wksok iK gq'c/Bck; 50% dh 400-500 fwbhH iK vkJhc/BfET[okB dh 250-350 rqkw wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. okJhi'w w?rN- fJ; ehV/ dk itkB nkeko ftu ekch S'Nk j[zdk j? fi; dk e/tb fJe i'Vk nro yzG jh gkfJnk iKdk j?. fJ; ehV/ dh w?rN nt;Ek jkBhekoe j[zdh j? fi;d/ w[Zy nzr eZND ns/ upkT[D tkb/ j[zd/ jB. w?rN ezd ftu tV e/ w[bkfJw T{seK ~ yKd/ ofjzd/ jB fi;d/ Bshi/ ti'I ndoe ftu ;VB nk iKdh j? sK fJ; ;fEsh ftu g{o/ dk g{ok g”dk jh ;[Ze iKdk j?. g”fdnK dh S'Nh nt;Ek ftu w?rN g”d/ d/ T[gob/ okfJio'w ~ th B[e;kB gj[zukT[Idk j?. ndoe d/ fJbktk fJj ehVk fJbkfJuh ~ th B[e;kB gj[zukT[Idk j?. gqpzXB 1H rowhnK ftu y/s dh v{zxh i[skJh eoBh ukjhdh j?. 2H ndoe ftu fwZNh uVkT[Id/ ;w/I 20 feHrqkH gqsh j?H dh do Bkb dkD/dko ekop'fcT{okB 3 ih ~ bkfJBK ftu gk e/ jbeh fwZNh uVk d/Dh ukjhdh j?. 3H w'B'eq'N'ck; 36 JhH;hH ~ fJe fwbhH gqsh bhNo gkDh dh doB Bkb 10-12 fdB d/ nzsokb s/ 2-3 fSVekn eoB/ ukjhd/ jB. 4H fJwkw/efNB p/Bi'J/N dh 60-70 rqkw wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. (y) ihok ns/ nitkfJB d/ ehV/ bkb pkbdko ;[zvh- fJj fJe pj[-GeFh ;[Gkn dk ehVk j? fi;dh B[e;kBdkfJe nt;Ek ;[zvh j[zdh j? fi; dk w[Zy nzr eZND ns/ upkT[D

www.fasalkranti.com

y/shpkVh tkbk j[zdk j?. g{oh soQK ftef;s ;[zvh bkb G{o/ ozr dh j[zdh j? ns/ ;oho s/ bzp/ tkb gkJ/ iKd/ jB. itkB ehVk wZXw nkeko dk gszrk j[zdk j?. fJ;d/ nrb/ yzG ;c/d ozr d/ j[zd/ jB ns/ fgZS/ tkb/ yzGK s/ ekb/ fBFkB gkJ/ iKd/ jB. wkdk ehVk gZshnK dh j/mbh s?n s/ nzv/ fdzdh j? fi; ftu'I fszB s'I uko fdB ftu ;[zvhnK fBebdhnK jB. F[o{ ftu fJj s?n ftu yKdh j? pknd ftu g{o/ y/s ftu c?b iKdh j?. fJj fJzBh s/ih Bkb yKdh j? fe edh edh sK nfijk brdk j? fe g{o/ dk g{ok y/s gF{nK d[nkok uo fbnk frnk j't/. ;[zvh iwhB ftu ik e/ fgT{gk ftu pdb iKdh j?. gqpzXB 1H rowh dh i[skJh eoB Bkb y/s ftu fgT{gk nkfd BFN j' iKd/ jB. 2H nzfvnK_;[zvhnK d/ r[ZfSnK ~ jZE Bkb gZsh ;fjs s'V e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 3H io{os nB[;ko fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b iK eftBkbck; 25 JhH;hH 2 fwbhH_bhNo dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. e[sok iK eN[nk ehVk- fJj fJe oksqhuo ns/ pj[-GeFh ;[Gkn dk ehVk j? fijVk fdB d/ ;w/I iwhB ftu b[fenk ofjzdk j? ns/ oks ~ iwhB s'I pkjo nk e/ Bt/I T[Zr/ S'N/ g”fdnK ~

GO FOR SOIL TESTING

www.fasalkranti.com

iwhB dh s?n s'I eZN fdzdk j? fi; Bkb ekch B[e;kB j[zdk j?. itkB ehVk G{o/ ozr dk j[zdk j? id'I fe ;[zvh ;b/Nh ozr dh ns/ 2H5-3H0 ;?whH bzph j[zdh j?. fJ; ehV/ dh ;[zvh nt;Ek B[e;kB gj[zukT[Idh j? fi;dk w[Zy nzr eZND ns/ upkT[D tkbk j[zdk j?. fJ; ehV/ dh ;[zvh yKdh xZN j? go eZN e/ finkdk B[e;kB gj[zukT[Idh j?. fJjBK dk gqe'g Y/fbnK tkb/ y/sK ftu pj[s finkdk j[zdk j?. gqpzXB 1H rowhnK ftu y/s dh i[skJh eoB Bkb fgT{gk nkfd BFN j' iKd/ jB. 2H finkdk wksok ftu f;zukJh eoB Bkb ;[zvhnK wo iKdhnK jB. 3H y/sK ftu gqekF gqgzu (bkfJN Nq/g) bk e/ i[nkB gszfrnK ~ nkeofFs eoe/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 4H iwhB ftu nkyoh i[skJh d/ ;w/I c/Bt/bo/N X{b 25-30 ferqkH gqsh j?H dh do Bkb fwbkT[Dk ukjhdk j?. 5H io{os g?D s/ c'o/N 10 ih iK ekop'fcT{okB 3 ih dh 8-10 ferqkH wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. (r) jbdh d/ jkBhekoe ehV/

SAVE FERTILIZER

gqo'j p/Xe iK T{se p/Xe- fJj jbdh ~ nZs s'I finkdk B[e;kB gj[zukD tkbk ehVk j?. fJ; ehV/ dh ;[zvh nt;Ek jh jkBhekoe j[zdh j? fijVh fe tXd/ j'J/ gqo'j ~ G/ddh j? fi; Bkb g”d ftu wqs r'G pDdk j?.pknd ftu ;[zvhnK ebhnK ftu th S/e eoe/ yKdhnK jB. fJ; soQK g{ok dk g{ok g”dk jh wo iKdk j?. gqpzXB 1H rqf;s g”d/ ~ T[ykV e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 2H phHNhH 1 feHrqkH gqsh j?H dh do Bkb fSVeDk ukjhdk j?. 3H c;b s/ ckfJw/E'J/N 30 JhH;hH iK w/EkfJb v/w/NkB 25 JhH;hH 1H5 fwbhH gsqh bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. jbdh dh goD e[zuB fssbh- fJ; ehV/ dhnK wkdk gZshnK dh j/mbh s?n s/ nzv/ fdzdh j? fijBK ftu'I brGr fJe jcs/ ftu ;[zvh fBebdh j? fi;dk ozr jok j[zdk j? fijVh gZshnK ~ w'V e/ T[jBK ~ ftu'I ykDk F[o{ eo fdzdh j?. g{o/ y/s ftu fJ; soQK w[VhnK j'JhnK gZshnK ;kc B}o nkT[IdhnK jB fi; Bkb T[jBK dk tkXk o[e iKdk j?. brGr 2 jcs/ ftu ;[zvhnK g{oh soQK ftef;s j' iKdhnK jB ns/ fgT{gk ftu pdb iKdhnK jB ns/ fJ; fgT{gk s'I brGr fJe

SAVE MONEY

SAVE EARTH

c;b eqKsh 29 5 i[bkJh 2017

y/shpkVh jcs/ ftu fssbh fBeb nkT[Idh j?. gqpzXB 1H gqe'g dh F[o{nksh nt;Ek ftu ;[zvhnK ~ cV e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 2H fBzw dk o; (fBzw ;hv eoBb n?e;Nq?eN) 5% dk d' tko fSVekn eoBk ukjhdk j?. 3H io{os g?D s/ eftBkbck; 25 JhH;hH 2 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. fEqg;- fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ itkB d't/I jh nt;EktK w[bkfJw gZshnK dk o; u{;dhnK jB fi; Bkb gZshnK ghbhnK g? e/ r'bkJh ftu w[V iKdhnK jB ns/ tkXk o[e iKdk j?. fdB dh s/i o”FBh ftu goD nktoD ftu fJj ehVk b[fenk ofjzdk j? ns/ ;t/o ns/ Fkw ~ ekch ;feqn gkfJnk iKdk j?. jbdh ftu fJ; ehV/ dk gqe'g finkdk gkfJnk iKdk j?. gqpzXB 1H finkdk ;[rqkjh fe;wK BjhI bkT[DhnK ukjhdhnK. 2H BsqiB:[es T[otoeK dk finkdk wksok ftu gq:'r BjhI eoBk ukjhdk. 3H finkdk gqe'g j'D dh jkbs ftu gqw[Zy ehNBkFe fit/I eftBkbck; 25 JhH;hH 2 fwbhH iK fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b dh 2 fwbhH wksok gqsh bhNo dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 4H b?wvk;kfJj/bkEfoB 5 JhH;hH dh 100-200 fwbhH wksok_J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 5H NkJhJ/i'ck; 40 JhH;h dh 600-800 fwbhH wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eo'. 6H gq'c/B'ck; 50% dh 400-500 fwbh wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 7H p[go'c/Bfiw dh 400-500 fwbhH wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. f;ro/N phfNb- fJj ehVk Gzvko rqfj dk fJe gqw[Zy ehVk j?. fJ; ehV/ dk gqe'g Gzvko ftu fGnzeo o{g Bkb gkfJnk iKdk j?. fJ; ehV/ d/ rqp (frvko), ;c/d, wK;b ns/ o{zJ/dko j[zd/ jB. id'I fe itkB ehV/ nzvkeko ns/ jbe/ bkb ozr dk Gqzr j[zdk j?. fJ;d/ ;oho dh T[gobh s?n s/ S'N/ S'N/ o{zJ/ gkJ/ iKd/ jB. gqpzXB 1H GzvkoD s'I gfjbK Gzvko rqfj ~ uzrh soQK ;kc eo ehN ofjs eo b?Dk ukjhdk j?.

Ksh 30 c;bi[eq bkJh 2017

2H GzvkoD s'I gfjbK jbdh d/ okJhi'w ~ uzrh soQK ;[ek b?Dk ukjhdk j?. 3H jbdh ~ GzvkoD ftu JhHvhHphH Bkb X{wB eoBk ukjhdk j?. X{wB s'I gfjbK r'dkw ~ uzrh soQK pzd eo d/Dk ukjhdk j?. (x) XfBnk, w/Eh ns/ ;”Ic d/ ehV/ wkj{- wkj{ XfBJ/ d/ Bkb Bkb w/Eh ns/ ;”Ic ~ th B[e;kB gj[zukT[D tkbk fJe gqw[Zy ehVk j?. fJj S'Nk ns/ w[bkfJw ;oho tkbk ehVk j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ gq'V ns/ fBzc d't/I jh g”d/ d/ gZshnK, sBk, g[Fgeqw ns/ ebhnK s/ M[zv ftu ofj e/ o; u{;d/ jB, fi; Bkb g”d/ dk tkXk o[e iKdk j?. pknd ftu g”d/ ghb/ g? e/ ;[Ze iKd/ jB. B[e;kB eoB d/ Bkb Bkb fJj ehVk nkgD/ ;oho ftu'I fugfugk fwZmk gdkoE SZvdk j? fi; s/ ekbh cc{zdh izw iKdh j? Bshi/ ti'I g”fdnK dh gqekF ;z;b/FB feqnk gqGkfts j[zdh j?. gqpzXB 1H F[o{ ftu jwbk rqf;s fjZf;nK ~ s'V e/ BFN eo fdU. 2H c;b ftu BsqiB dk finkdk gq:'r Bk eo'. 3H jwbk j'D s/ goGeFh ehVk eqkJh;'gobk ekofBnk 50,000 nzv/ gqsh j?eN/no dh do Bkb y/s ftu SZvDk ukjhdk j?. 4H fBzw d/ phi dk noe (5%) iK 1H25 bhNo fBzw dk s/b 100 bhNo gkDh ftu fwbk e/ fSVeDk ukjhdk j?. 5H io{os g?D s/ fwEkfJb v/w/NkB 25 JhHn?b iK fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;H;hH 1 bhNo gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 6H dtkJh dk fSVekn d[gfjo d' ti/ d/ pknd eoBk ukjhdk j? id'I wX{ wZyhnK dh ;zfynk y/s ftu xZN j't/. 7H fJwhvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b dh fJe fwbhH wksok gqsh bhNo gkDh dh do Bkb iK 1H0 bhNo vkJhw/E'J/N 30 JhH;hH ~ 300 bhNo gkDh ftu fwbk e/ gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eo'. (N) ekbh fwou d/ ehV/ g'b{ fGqzr- gq'V fGzqr nkeko ftu S'Nk ns/ uwehbk ghb/ ozr dk j[zdk j?. wkdk fGqzr ekbh fwou d/ ;o; cbK ftu S/e eoe/ T[jBK ftu nzv/ fdzdh j?. fJ; soQK nzv/ d/D dh feqnk ftu th ;o; cbK ~ B[e;kB j[zdk j?. fJjBK nzfvnK s'I 7-10 fdBK ftu jbe/ ghb/ ozr d/ rop fBeb nkT[Id/ jB fijV/ ;o; cbK ~ ykDk F[o{ eo fdzd/ jB. id'I fe gq'V fGqzr gZshnK ns/ cbK ~ y[ou e/ yKd/ jB. fJe rop brGr 2-3

;o; cbK ~ yk iKdk j?. fgT{gk pBD s'I gfjbK rqp iwhB s/ fvrd/ jB ns/ T[E/ fgT{gk ftu pdb iKd/ jB. gqpzXB 1H rowhnK ftu y/s dh v{zxh i[skJh eoBh ukjhdh j?. 2H iwhB ftu ekop/fob iK c/Bt/bo/N X{b 2530 feHrqkH gqsh j?eN/no dh do Bkb fpikJh s'I gfjbK fwbkT[Dk ukjhdk j?. 3H gqe'g tXD s/ w'B'eq'N'ck; 36 JhH;hH fJe fwbhH gqsh bhNo dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 4H gq'c/Bck; 50% dh 400-500 fwbhH iK vkJhc/BfET{okB dh 250-350 rqkw wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. gqo'j p/Xe- fJ; fGqzr d bN (rqp) bsk d/ Fho;E Bow gqo'jK ~ S/de/ T[jBK d/ nzdo T{seK ~ yKdh j?. ehN rqf;s gqo'j ekb/ g? e/ ;[Ze iKd/ jB. ehV/ dk gqe'g wkB;{B d/ ;w/I, yk; s”o s/ S'NhnK bsktK ftu finkdk j[zdk j?. gqpzXB 1H rqf;s gqo'jK ~ s'V e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 2H fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b iK eftBkbck; 25 JhH;hH d/ 2 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 3H vhvhthgh dh 150-350 rqkw wksok iK gq'c/Bck; 50% dh 400-500 fwbhH iK vkJhc/fET[okB dh 250-350 rqkw wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. gZsh ftqD (bhc rkb)- fJj ehVk bsk dhnK gZshnK s/ jwbk eodk j? fi; Bkb gZshnK j/mK tZb w[V iKdhnK jB ns/ T[jBK d/ feBko/ rzY pD iKdh j? fi; Bkb fJj ehV/ ro[ZgK ftu ofjzd/ jB. gqpzXB 1H fBzw s/b 3% dk fSVekn eoBk ukjhdk j?. 2H io{os g?D s/ w'B'eq'N'ck; 36 JhH;hH 1 fwbhH gqsh bhNo dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. (m) fwou d/ gqw[Zy ehV/ Efog;- gq'V ehVk brGr 1 fwwhH bzpk, e'wb ns/ jbe/ ghb/ ozr dk j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ noGe yzG ofjs j[zd/ jB. fBzc (noGe) ns/ gq'V ehV/ d't/I jh nkgD/ w[Zy nzrK dh wdd Bkb gZshnK dk o; u{;d/ jB fi; Bkb gqGkfts fjZ;k ghbkgD bJ/ ;c/d ozr ftu pdb iKdk j? ns/ pknd ftu G{ok B}o nkT[D brdk j?. id'I fJ;

www.fasalkranti.com

y/shpkVh ehV/ dh ;zfynk finkdk tX iKdh j? T[; ;w/I g”d/ dk tkXk o[e iKdk j? ns/ gZshnK ;z[rV iKdhnK jB. nkw s”o s/ fBzc ns/ gq'V gZshnK dh j/mbh s?n s/ gkJ/ iKd/ jB fijV/ ;t/o/ ns/ Fkw d/ ;w/I finkdk ;feqn B}o nkT[Id/ jB. gqpzXB 1H pj[s finkdk rqkjh fe;wK BjhI T[rkT[DhnK ukjhdhnK. 2H fBzw dk o; 5% dk fSVekn eoBk ukjhdk j?. 3H ethBkbck; 25 JhH;h< 1H5-2H0 fwbhH iK w'B'eq'N'ck; 36 JhH;hH iK fJfwvkebf'gvq 17H8 n;?Hnb ? dh fJe fwbhH wksok gsqh bhNo dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 4H b?wvk;kJ/j/bkfEqB 5 JhH;hH dh 100-200 fwbhH wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 5H NkJhJ/i'ck; 40 JhH;hH dh 600-800 fwbhH wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 6H gq'c/Bck; 50% dh 400-500 fwbhH wksok gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 7H p[gq'c/Bfiw dh 400-500 fwbhH gqsh J/eV dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. wkj{- wkj{ dk ;oho ekch w[bkfJw, nzvkeko ns/ ;ho dh bzpkJh brGr 2 fwwhH j[zdh j?. T[do s/ d' B[ehbhnK wX{ BfbektK gkJhnK iKdhnK jB fi; Bkb fwZmk dqt ;qkfts j[zdk ofjzdk j?. fJj ehVk ekb'Bh pDk e/ g”fdnK d/ T[s/ B}o nkT[Idk j?. wkj{ d/ noGr (fBzc) ns/ gq'V d't/I jh nnkgD/ u{;D tkb/ w[Zy nzrK dh ;jkfJsk Bkb w[bkfJw gZshnK, NfjDhnK, cbK nkfd dk o; u{;d/ jB fi; Bkb g”d/ dk tkXk o[e iKdk j? ns/ gZshnK ;z[rV iKdhnK jB fijVhnK pknd ftu ghbhnK g? e/ ;[Ze iKdhnK jB. finkdk gqe'g j'D s/ T[gi ftu Gkoh ewh nk iKdh j?. gqpzXB 1H BsqiB ns/ g'NkF :[es T[otoeK ~ ;zs[fbs wksok ftu T[g:'r eo'. 2H c;b ftu ehfVnK d/ Bkb Bkb go-GeFh ehV/ fit/I f;ofcv, eqkJh;'gobk ns/ e'e;hB/bk nkfd gkJ/ iKd/ jB. fJjBK goGeFh ehfVnK dh ;KG eoBh ukjhdh j?. 3H fBzw dk s/b 3% iK fBzw dh fBp'bh dk o; 5% dk fSVekn eoBk ukjhdk j?. 4H io{os g?D s/ ;kfJgow/fEqB 25 JhH;hH iK vkfJw/E'J/N 30 JhH;hH 1H5-2H0 fwbhH_bhNo

www.fasalkranti.com

dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. 5H io{os g?D s/ gq'c/Bck; 50% dh 400-500 fwbhH iK vkJhc/BE[okB dh 250-300 rqkw wksok gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. o;kfJDK dk fSVekn jw/FK Fkw ~ jh eoBk ukjhdk j?. eN[tk ehVk- ihok ns/ nitkfJB d/ jkBhekoB ehV/ dh soQK. Nko;'B/fwv wkfJN- gq”V ekch S'N/, w[bkfJw ns/ ghb/ ozr d/ nFNgkdh j[zd/ jB. fJjBK d/ fgSb/ fjZ;/ s/ ;c/d ozr dhnK XkohnK gkJhnK iKdhnK jB. gq'V nFNgkdh (wkfJN) ftu uko i'V/ g?o fwbd/ jB id'I fe pZu/ ftu f;oc 3 i'V/ g?o fwbd/ jB. wkfJN fwou dh c;b ftu goD e[zuB (bhc eob) o'r c?bkT[Id/ jB. B[e;kB j'J/ g”fdnK dhnK gZshnK w[V iKdhnK jB ns/ nkeko ftu S'NhnK ofj iKdhnK jB. gqGkfts g”fdnK s/ cb pj[s jh xZN pDd/ jB ns/ g”dk w[od/ d/ ;wkB j' iKdk j?. fJ; o'r ~ fwou dk w[odk o'r th efjzd/ jB. gqpzXB 1H vkfJw/E'J/N 30 JhH;hH o;kfJD dk 1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb 2-3 fSVekn 10-12 fdB d/ nzsokb s/ eoBk ukjhdk j?. cbs dh dFk ftu fJ; dtkJh dk fSVekn pzd eo d/Dk ukjhdk j?. i/ fJ; dtkJh dk fSVekn eoBk jh gt/ sK johnK cbhnK ~ 7-8 fdB d/ pknd jh s'VBk ukjhdk j?. 2H u{Bk-rzXe dh X{b dk p[oekn eoBk ukjhdk j?. (v) dkbuhBh d/ gqw[Zy ehV/ dkbuhBh dh fssbh- fJj Bt/I g”fdnK ns/ Bo;oh dk gqw[Zy ehVk j? ns/ fJj nkw s”o s/ wkB;{B ekb d/ pknd B}o nkT[Idk j?. ehVk tZv/ nkeko dk ns/ d' ozrK dk j[zdk j?. gfjb/ dk ;oho ;c/d ns/ XZp/:[es ekb/ G{o/ yzG ns/ d{i/ dk Bhb/ fBFkB:[es ekb/ ozr d/ yzG j[zd/ jB. fJ; ehV/ dh ;[zvh nt;Ek jkBhekoe j[zdh j? fijBK dk w[Zy nzr eZND ns/ upkT[D tkbk j[zdk j? fijVk e'wb gZshnK ~ yKdk j?. finkdk gqe'g j'D s/ gZshnK dh f;oc fFoktK jh B}o nkT[IdhnK jB, g”d/ dk tkXk o[e iKdk j?. g{oh soQK ftef;s ;[zvh brGr 2H5 ;?HwhH bzph ns/ prb ftu ekbh Xkoh ;fjs jbe/ ghb/ ozr dh j[zdh j?. gqpzXB- jbdh dh fssbh d/ gqpzXB dh soQK. goD ;[ozr ehN- tZvh wZy uwehbh ;b/Nh ozr dh ns/ S'N/ ;kfJ} dh j[zdh j?. g{oD ftef;s w?rN jbe/ ;b/Nh ozr dk brGr 10 fwHwhH bzpk j[zdk j?. fJj gZshnK ftu ;[ozr pDk

e/ gZshnK d/ jo/ fjZ;/ ~ yKdh j? fi; Bkb gZshnK dh T[gobh s?n s/ ;c/d XkohnK ns/ SkfbnK fijh nkfeqsh B}o nkT[Idh j?. fJ;d/ gqe'g eoe/ g”d/ ftu gqekF ;z;b/FD dh feqnk pkfXs j[zdh j? fi; Bkb gZshnK ns/ g”d/ ewi'o j' e/ ;[Ze iKd/ jB. gqpzXB- wkj{ d/ gqpzXB dh soQK. (Y) t?fBbk d/ gqw[Zy ehV/ u{;e ehVk (j/fbUw'ock ;gh;hi)- fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh sB/ d/ T[gob/ g[Fgeqw (fJBcb'o;?I;) dk o; u{;d/ jB, fi; Bkb g”d/ ghb/ g? iKd/ jB ns/ tkXk o[e iKdk j?. gqpzXB- wkj{ d/ gqpzXB dh soQK. ;e/b ehN- fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh w[bkfJw gZshnK ns/ sfBnK dk o; u{;d/ jB fi; Bkb gZshnK ghbhnK g? e/ w[V iKdhnK jB ns/ tkXk o[e iKdk j?. gqpzXB- wkj{ d/ gqpzXB dh soQK. gfooeFe Fbe ehN (gqkN'gobhftB/fonk w?Bihc/oh)- fJ; ehV/ d/ itkB nzv/ d/ nkeko ns/ G{o/ ozr d/ j[zd/ jB. fJj Bo;oh g”d dk gqw[Zy ehVk j?. fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh w[bkfJw ns/ BthnK gZshnK ns/ sfBnK dk o; u{;d/ jB, fi; Bkb gZshnK ghbhnK j' iKdhnK jB ns/ sBk ;[Ze iKdk j?. ;c/d Fbe ehVk (f;T{v'bke/f;g; e'ehohbh)- fJ; ehV/ d/ ftn;e G{oh ;c/d, ;gkN ns/ wZSh d/ Fbe d/ nkeko d/ j[zd/ jB. fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh w[bkfJw Bo;oh g”d dhnK gZshnK d/ j/mb/ fjZ;/ ftu'I nkg; ftu fwbe/ M[zv ftu fuge e/ gZshnK dk o; u{;d/ jB fi; Bkb gZshnK s/ ghbhnK XkohnK ns/ XZp/ g? iKd/ jB. finkdk gqe'g j'D s/ gZshnK ;[Ze iKdhnK jB ns/ tkXk o[e iKdk j?. gqpzXB- wkj{ d/ gqpzXB dh soQK. ekb/ Fbe ehN (;?;hFhn BkfJrok)- fJj Bt/I g”d/ ns/ Bo;oh dk gqw[Zy ehVk j? ns/ fJj nkw s”o s/ y/s ftu Bt/I g”fdnK ~ B[e;kB gj[zukT[Idk j?. fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh nkg; ftu fwbe/ M[zv ftu iK ekb/ r[zpd d/ nkeko d/ j[zd/ jB. fJ; ehV/ d/ fBzc ns/ ftn;e d't/I jh w[bkfJw gZshnK ns/ sfBnK dk o; u{;d/ jB. finkdk gqe'g j'D s/ NfjDhnK s/ wbkBh ns/ ;[ZekgB nk iKdk j?. fi; d/ Bshi/ ti'I g”fdnK dk tkXk o[e iKdk j? ns/ ekch B[e;kB j[zdk j?. gqpzXB- wkj{ d/ gqpzXB dh soQK. vkH xBkBzd fstkoh- vkH phHghH Fkjh Fqh okw coNhbkfJ}o; n?Iv e?fweb;, po/bh, T[HgqH feqFh ftfrnkB e/Ido, ;jkoBg[o, T[HgqH

c;b eqKsh 31 5 i[bkJh 2017

y/shpkVh

@fwqdk j?bE ekov# fwZNh dh T[gikT{ Fesh dk b/yk-i'yk

Xdh j'Jh iB;zfynk dh wzr ~ g{ok eoB bJh finkdk T[sgkdB io{oh j?. fi; soQK ;/jswzd ofjD bJh ;k~ soQK soQK dh y[oke dh io{os j[zdh j?, T[;/ soQK g”fdnK d/ tkX/ bJh e[M io{oh sZsK dh io{os j[zdh j?. g”fdnK ~ fJjBK sZsK dh io{os c;b dh fe;w ns/ gqkgs ehs/ ikD tkbh T[gi dh gZXo s/ fBoGo eodh j?. iwhB dh T[gikT{ Fesh ~ pDkJ/ oZyD bJh fJj io{oh j? fe T[otoeK dk gq:'r fwZNh gohyD d/ nkXko s/ ;zs[fbs wksok ftu ehsk ikJ/. iwhB ftu ;ko/ w[Zy ns/ ;{eFw sZsK dh wksok ;jh nB[gks ftu j'D s/ jh io{oh g?dktko bJh ik ;edh j?. fJ;bJh fJj ikBDk pj[s io{oh j? fe iwhB ftu fGzB fGzB sZsK dh eh ;fEsh j? ns/ fejV/ fejV/ T[otoeK iK ykdK ~ tosDk ;jh j?. fwZNh gohyD dk g{ok b/yk i'yk fwqdk j?bE ekov d/ o{g ftu fe;kBK ~ T[gbpX eokfJnk ik fojk j?. T[otoeK dh wksok dk fBoXkoD eod/ ;w/I fwZNh dh T[gikT{ Fesh, gq:'r ehs/ rJ/ T[otoeK Bkb c;b dh T[gi ftu tkXk, c;b d[nkok rqfjD ehs/ rJ/ g”Fe sZsK dh wksok nkfd ~ fXnkB ftu oZyDk io{oh j?. fJj ;G ikBD bJh fwZNh dk gohyD_iKu eotkT[Dk io{oh j?. fwZNh gohyD T[j o;kfJfDe gohyD j[zdk j? fi; Bkb ;k~ iwhB dh T[gikT{ Fesh iK sZsK dh wksok dh T[gbpZXsk dh ;jh ikDekoh fwbdh

Ksh 32 c;bi[eq bkJh 2017

j?, fi; Bkb nkT[D tkbh c;b dh tfXnk g?dktko b?D bJh sZsK iK T[otoeK dh wksok fBoXkoD ehsh ik ;edh j?. fJ;/ soQK fwZNh dh iKu Bkb iwhB ftu fe;/ ;wZf;nk iK eZbo d/ pko/ ftu ikDekoh ns/ o'eEkw d/ T[gkn d/ pko/ ikDekoh fwbdh j?. i/ iwhB finkdk ykoh j't/ sK g”d/ nk;kBh Bkb nkgDk G'iB rqfjD BjhI eo ;ed/ ns/ T[otoeK d/ gq:'r Bkb g{ok bkG BjhI fwb gkT[Idk. fwZNh gohyD s'I ;k~ fJj th gsk bZrdk j? fe iwhB fe; c;b bJh finkdk ;jh j? ns/ fe; c;b s'I finkdk bkG fbnk ik ;edk j?. fJ;d/ fJbktk fJ; gohyD Bkb ;{eFw sZsK dh ewh dk th gsk brdk j?. fwZNh d/ Bw{fBnK dh iKu ghHn?uH (ykoh nzr) Bwe wksok (JhH;hH) w[Zy g”Fe sZs ns/ ;{eFw g”Fe sZsK bJh ehsh ik ;edh j?. ykoh nzr (ghHn?u)- ghHn?uH iwhB dh nwbhnsk iK ykokgD ~ dZ;dk j?. fJ;d/ d[nkok iwhB ftu jkJhvq'iB dh feqnkFhbsk dk gohyD ehsk iKdk j?. i/ fwZNh ftu ghHn?uH 6H5 s'I xZN j't/ sK fwZNh nwbh j[zdh j?. 6H5 s'I 8H7 se ghHn?u ~ Bkowb efjzd/ jB. 8H7 s'I finkdk ghHn?u j'D s/ fwZNh ykoh j' iKdh j?. fJj fJe wjZstg{oB gfjb{ j? feT[Ife iwhB ftu j'D tkb/ G”fse, o;kfJfDe ns/ i?fte r[D ns/ g”fdnK d/ g”Fe sZsK dh T[gbpZXsk iwhB dh ghHn?uH s/ fBoGo eodh j?. Bwe wksok (JhH;hH)- Bwe wksok dh iKu fwZNh ns/ gkDh d/ 1L2 d/ www.fasalkranti.com

y/shpkVh i?fte ekopB (%)

feHrqkH_j?H

gqkgn ck;c'o;

gqkgn g'NkF

0H4 s'I xZN (xZN)

10 s'I xZN (xZN) 10 s'I xZN (xZN)

0H4 s'I 0H75 (wZXw)

10 s'I 20 (wZXw# 55 s'I 135 (wZXw)

0H75 s'I finkdk (finkdk)

20 s'I finkdk 135 s'I finkdk (finkdk) (finkdk)

;{eFw g”Fe sZs- e[M gq:'rFkbktK ftu ;{eFw g”Fe sZs fize, b'jk, sKpk, w?rBh} dh th iKu ehsh iKdh j?. fwZNh ftu fJjBK dh T[gbpZXsk dhnK d' Fq/DhnK jB- xZN iK ekch g”Fe sZs

fwFoD dh ftd[s ukbesk d/ nkXko s/ ehsh iKdh j?. fJj iKu pj[s wjZstg{oD j? feT[Ife T[rkJhnK ikD tkbhnK c;bK dh u'D Bwe dh wksok s/ fBoGo eodkj?.fJ;d/ bJh skfbek ftu torheoD ehsk frnk j?JhH;hH (ftd[s ukbesk) c;bK 0H8 s'I xZN

;kohnK c;bK ns/ ;pihnK T[rk ;ed/ jK

0H8 s'I 1H6

Bwe ;zt/dBFhb c;bK, fit/I dbjDh c;bK ns/ ;pihnK Bk T[rkU

1H6 s'I 2H5

Bwe ;fjDFhb c;bK fit/I Y?Iuk, M'Bk, eDe, i”I, rzBk, egkj, gkbe T[rk ;ed/ jK.

2H5 s'I finkdk

c;bK bJh B[e;kBdkfJe.

eqKfse gZXo (fwHrqkH_feHrqkH) xZN

ekch

b'jk

4H5 s'I xZN

4H5 ns/ finkdk

i;sk

0H6 s'I xZN

0H6 ns/ finkdk

w?rBhi

2H0 s'I xZN

2H0 ns/ finkdk

sKpk

0H2 s'I xZN

0H2 iK finkdk

fwZNh dk Bw{Bk b?D dk Yzr- fwZNh gohyD bJh gfjbk dew j? iwhB dk ;jh Bw{Bk gqkgs eoBk, feT[Ife pj[s tZv/ iwhB d/ N[eV/ s'I fJe ;wsb iwhB s'I fJe Bw{Bk b?Dk j[zdk j?, fi; s/ fJ; iwhB dk ;jh gohyD fBoGo eo/rk. fJ; Bw{B/ dk ;jh ns/ T[; iwhB dk gqshfBXh j'Dk io{oh j?. ftXh1H fi; y/s dk Bw{Bk b?Dk j't/ T[;d/ fGzB fGzB ;EkBK s/ 8-10 fBFkB bkU. 2H Bw{Bk b?D bJh u[Dh j'Jh EK d/ T[gob/ b?tb s'I xkj c{; jNk fdU. 3H s?n s'I 15 ;?HwhH (nZXk c[N iK 6 fJzu) v{zxk rZvk g[ZN e/ eZ;h Bkb ;kc eoe/ y[og/ Bkb fJe gkf;UI T[Irbh dh w'NkJh se dk T[go s'I j/mK s?n dk 15 ;?HwhH se fwZNh dk Bw{Bk eZN bU. 4H fwZNh ~ pkbNh iK Np ftu fJeZmk eo bU fJ; soQK ;G irQk s'I fwZNh dk Bw{Bk fJeZmk eoe/ uzrh soQK fwbk fdU. 5H j[D fJ; fwZNh ~ 4 pokpo fjZf;nK ftu tzv bU. fJjBK uko

w[Zy g”Fe sZs- w[Zy g”Fe sZsK ftu i?fte ekopB, ck;c'o; ns/ g'NkF dh iKu ehsh iKdh j?.fJjBK sZsK ~ fszB Fq/DhnK (xZN, wZXw ns/ finkdk) ftu tzfvnk iKdk j?. fJjBK dh iKu Bkb fwZNh ftu T[gbpZX g”Fe sZsK dh ikDekoh fwb iKdh j?. i/ e'Jh g”Fe sZs xZN wksok ftu j't/ sK ykd dh wksok 25% tXk e/ gq:'r ehsh ik ;edh j?. i/ e'Jh g”Fe sZs finkdk wksok ftu j't/ sK ykd dh wksok 25% xZN ehsh ik ;edh j?. fJjBK dhnK Fq/DhnK j/m fbyhnK jBwww.fasalkranti.com

c;b eqKsh 33 5 i[bkJh 2017

y/shpkVh

fjZf;nK ftu'I nkjwD/ ;kjwD/ tkb/ d' fjZf;nK dh fwZNh oZy bU. pkeh fwZNh ;[ZN fdU. pu/ j'J/ fjZ;/ ~ fco fJ; soQK c?bk bU ns/ d' fjZf;nK dh fwZNh oZye/ d' fjZf;nK dh fwZNh ;[N fdU. 6H j[D fJ; Bw{B/ (nZXk feb' d/ brGr) ~ ;kc E?bh ftu gkU ns/ fJe gouh s/ nkgDk BK, gsk, y/s dk Bzpo, bJhnK ikD tkbhnK c;bK, G{wh f;zfus j? iK nf;zfus, fJ;d/ pko/ ;koh ikDekoh fbye/ gouh Bw{B/ d/ nzdo gkU ns/ fJe gouh E?bh d/ pkjo pzB fdU. 7H fJ; fsnko Bw{B/ ~ B}dheh gq:'rFkbk ftu G/i fdU. c;bK ftu T[otoe ;zpzXh ikDekoh gqkgs eoB bJh fJj ftXh ngBkJh iKdh j?. eZbo iwhB s'I Bw{B/ b?D bJh ns/ pkr bkT[D bJh fwZNh d/ Bw{B/ b?D dh ftXh nbr j?. eZbo iwhB s'I Bw[B/ b?D bJh 90 ;?HwhH v{zxk rZYk g[ZN e/ 0 s'I 15 ;?HwhH, 15 s'I 30 ;?HwhH, 30 s'I 60 ;?HwhH ns/ 60-90 ;?HwhH v{zxkJh d/ nbr nbr Bw[B/ bJ/ iKd/ jB. pkr bJh fwZNh d/ Bw{B/ 2 whNo se dh v{zxkJh dk rZYk y'd e/ bJ/ iKd/ jB. fJ;d/ bJh 15, 30, 60, 90, 120, 150 ns/ 180 ;?HwhH v{zxkJhnK s/ fBFkB bk fdU. fco 7 Bw{B/ gfjbk Bw{Bk 0 s'I 15 ;?HwhH, d{ik 15 s'I 30 ;?HwhH shik 30 s'I 60 ;?HwhH, gzitK 90 s'I 120 ;?HwhH, S/tK 120 s'I 150 ;?HwhH ns/ ;ZstK Bw{Bk 150 s'I 180 ;?HwhH se dk nbr nbr fbnk iKdk j?. gouh s/ bJ/ ikD tkb/ cbK pko/ ikDekoh th d/ fdU. Bw{Bk b?Id/ ;w/I fXnkB oZyD tkbhnK rZbK· fwZNh dk Bw{Bk w/V, j/mbh iwhB iK gkDh dh Bkbh iK ezg';N_ykd d/ Y/o d/ B/V/UI Bk bU. · y/s ftu finkdk T[uh iK finkdk BhthI irQk s'I Bw{Bk BjhI b?Dk ukjhdk · o[y dh iV tkb/ y/so s'I Bw{Bk bU. · fwZNh dh fe;w nbr nbr j't/ iK c;b ftu e'Jh o'r j't/ sK fwZNh d/ Bw{B/ nbr nbr fJeZm/ eoB/ ukjhd/ jB. · yVh c;b s'I Bw[Bk Bk bU i/ Bw{Bk b?Dk io{oh j't/ sK g”fdnK dhnK bkfJBk d/ ftu tkbh irQk s'I Bw{Bk bU.

Ksh 34 c;bi[eq bkJh 2017

Bw{fBnK ~ X[Zg ftu Bk ;[ekU. fJjBK ~ jtk ns/ SK ftu ;[ekU. Bw{fBnK dh E?bh d/ nzdo ns/ pkjo g{ok gsk ns/ c;b ;zpzXh ikDekoh fdU. · nfij/ y/s fiZE/ jkb jh ftu o;kfJfDe T[otoe iK e'Jh iwhB ;[Xkoe o;kfJD gq:'r ehsk j't/, T[E'I Bw{Bk Bk bU. · Bw{fBnK ~ T[otoe tkb/ p'fonK ftu Bk oZy'. fwZnh dh iKu jo fib/ ftu ;Ekfgs fwZNh gohyD gq:'rFkbk s'I eokJh ik ;edh j?. Bw{fBnK dh fog'oN ;kXkoD vke s'I fe;kBk ~ G/ih iKdh j?.Bw{Bk G/id/ ;w/I vke dk g{ok ;jh gsk io{o fby'. jo c;b dh fpikJh s'I gfjbK fwZNh gohyD eok b?Dk ukjhdk j?. fwZNh dh iKu fJce' ns/ feqGe' ;z;EktK s'I th eokJh ik ;edh j?. gkDh dk gohyD- fwZNh dh iKu d/ Bkb gkDh dk gohyD eokT[Dk th pj[s io{oh j?. gkDh gohyD d[nkok y/sh :'r gkDh d/ r[D ns/ d'FK dk gsk bkfJnk ik ;edk j?. e[M G{whrs ib nfij/ j[zd/ jB fijBK d/ brksko gq:'r Bkb iwhB yokp j' iKdh j? ns/ c;bK dh T[gi xZN j[zdh iKdh j?. fNT{pt?b bkT[Id/ ;w/I gkDh dk N?;N io{o eokT[Dk ukjhdk j?. T[;d/ pknd id'I th gkDh d/ ;tkd d/ nzso iK iwhB iK c;b s/ e[M p[ok gqGkt B}o nkJ/, gkDh dk gohyD eokU. fi; fNT{pt?b d/ gkDh dk N?;N bJh Bw{Bk b?Dk j't/ T[;~ f;zukJh bJh 3-4 xzN/ uZbD fdU. sd fJe ;kc p'sb (FhF/ iK gbk;fNe) ~ fJ; gkDh Bkb d'-fszB tko X' bU, fco gkDh Bkb Go bU. p'sb s/ fe;kB nkgDk BK, gsk ns/ e'Jh ;wZf;nk j't/ sK ;kc ;kc fby'. gkDh d/ Bkb T[jBK y/sK dh fwZNh fijBK ftu gkDh gq:'r eoBk j?, N?;N bJh fbnkT[Dk uzrk ofjzdk j?. fwZNh ns/ gkDh gohyD finkdk c;b_cb T[sgkdB ftu pj[s wjZstg{oD G{fwek fBGk ;edk j?. fe;kBK ~ fJ; ;[ftXk dk finkdk s'I finkdk bkG b?Dk ukjhdk j?, T[jBK ~ fwqdk j?bE ekov dh ehws xZN BjhI nKeDh ukjhdh. · ·

Bo/Ido e[wko r'fJb- oDpho wfbe- n?;Hn?;Hf;tku feqFh ftfrnkB e/Ido :w[BkBro, jfonkDk u”Xoh uoD f;zx jfonkDk feqFh ftFtftfdnkbk, fj;ko, jfonkDk

www.fasalkranti.com

gq;sktBk

fe;kBK ~ fwb/rk ;[oZfyns gqiksh dk wkfbekBk jZe gq;sktBk- g”fdnK dhnK fe;wK, fe;kBK ns/ gkdg gqiBeK d/ nfXekoK dh ;[oZfynk ns/ g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ ftek; bJh fJe gqGkth gqDkbh dh ;EkgBk bJh fJj io{oh ;wfMnk frnk fe g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ftek; bJh gkdg nkB[tKfFe ;z;kXBK dh ;[oZfynk, T[jBK ftu ;[Xko ns/ T[jBK ~ T[gbZpX eokT[D ftu fe;/ th ;w/I fe;kBK d[nkok ehs/ rJ/ T[jBK d/ :'rdkB ~ wkBsk gqdkB ehsh ikJ/ ns/ T[jBK d/ nfXekoK ~ ;[oZfyns oZfynk ikJ/ fJ; fdqFNh Bkb Gkos ;oeko B/ @@g”dk fe;w ns/ feqFe nfXeko ;[oZfynk (PPV& FR) nfXfB:w 2001## ;g{ i/B/fo; gqDkbh ngBkT[Id/ j'J/ bkr{ ehsk. eh j? @@g”dk fe;w ns/ feqFe nfXeko ;[oZfynk nfXfB:w 2001## - fJ; nfXfB:w d/ sfjs g”dk fe;wK, feqFeK ns/ gqiBeK d/ nfXeko dh ;[oZfynk ns/ g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ ftek; ~ tXktk d/D bJh fJe gqGkth gqDkbh dh ;EkgBk eoBk j?.## g”dk BthnK fe;wK d/ ftek;, T[jBK ftu ;[Xko, ;z;kXB

Ksh 36 c;bi[eq bkJh 2017

T[gbpX eokT[D ftu fe;kBK d[nkok ehs/ rJ/ :'rdkB d/ jtkb/ ftu fe;kBK d/ nfXekoK ~ wkBsk ns/ ;[oZfynk gqdkB eoBk j?.## d/F ftu feqFh ftek; ~ tXktk d/D bJh fe;kB d[nkok y'ih iK ftef;s ehshnK rJhnK fe;wK ~ ;[oZfynk gqdkB ehsh iKdh j?. d/F ftu phi r[DtZsk ~ tXke/ fe;kBK ~ T[u r[DtZsk tkb/ phiK dh nk;kBh Bkb T[gbpZXsk eokT[Dk j?. nfXfB:w d/ gqktXkBK ~ bkr{ eoB bJh feqFh ;fjekfosk ns/ fe;kB efbnkD ftGkr, feqFh ns/ fe;kB efbnkD wzsokb/ B/ 11 Btzpo 2005 ~ @@g”dk fe;w ns/ feqFe nfXeko ;[oZfynk gqkXheoD## dh ;EkgBk ehsh. eh j? @@g”dk fe;w ns/ fe;kB nfXeko ;[oZfynk nEkfoNh##- fJj nEkfoNh BthI g”d fe;w fijVh fe;kB d[nkok y'ih iK ftef;s ehsh j?, T[jBK dk gziheoD eodk j?. gzihfeqs fe;wK bJh Bt/I fdFk fBod/F bkr{ eoe/ T[jBK dk ftek; ns/ gqb/yD fsnko eokT[Idk j? ns/ g”dk fe;wK dh io{oh gziheoD ;{uh fsnko eoBk. nEkfoNh dk w[Zy ezw T[jBK fe;kBK,

fe;kB ;w[dkJ/ yk;eo iB-iksh ns/ g/Iv{ ;w[dkJ/ d[nkok y'ih iK ftef;s ehsh rJhnK g”d fe;wK dk gziheoD eoe/ wkBsk gqdkB eoke/ ;zpzfXs fe;kBK ~ Bed okFh d/ e/ g[o;feqs eokT[Dk j?. nfXfB:w d/ sfjs eh jB fe;kBK d/ nfXeko- fi; fe;kB B/ e'Jh BthI fe;w ftef;s ehsh j? iK y'ih j?, T[;~ T[j nkgD/ nEkfoNh ftu ofi;No eok e/ nkgDh fe;w ~ ;[oZfynk gqdkB eok ;edk j?. T[; fe;w d/ phi puk e/ oZy ;edk j?, T[g:'r ftu fbnk ;edk j?, phi ;edk j?, d[pkok phi ;edk j?, T[;~ t/u ;edk j?, fit/I fe T[j fJ; nfXfB:w 2001 s'I gfjbK eo ;edk ;h, go fJ; ftu Fos fJj j? fe e'Jh fe;kB ghghth ns/ n?c nko nfXfB:w 2001 d/ nzsors ;[oZfyns fe;w d/ poKv :[es phi dh fteoh BjhI eo ;edk j?. fe;kB nkgDh y'ih iK ftef;s fe;w dk ofi;Nq/FB fet/I eokT[D- fe;kB d[nkok y'ih rJh iK ftef;s ehsh rJh g”d fe;w i/ ftfFFNsk, fJeo{gsk ns/ ;fEosk d/ wkBdzvK ~

www.fasalkranti.com

gq;sktBk io{oh o{g Bkb g{ok eodh j? sK T[;~ nfXfB:w d/ sfjs nEkfoNh s'I fBoXkfos noih d/ Bkb nEkfoNh d[nkok fBoXkfos ofi;Nq/FB ch; d/ Bkb ofi;No eokfJnk ik ;edk j?. ofi;Nq/FB ch; 2000 o[gJ/ s'I b? e/ 50,000 o[gJ/ se fBoXkfos j?. go fe;kB fe;w d/ gziheoD dk e'Jh F[be BjhI fbnk iKdk. feqFh ftfrnkB e/Ido, X”bg[o d/ feqFh ftfrnkfBe fFtw{os whDk B/ bJh ATARI i'Xg[o s'I f;ybkJh – feqFh :{Bhtof;Nh, i'pB/o d[nkok X”bg[o d/ feqFh ftfrnkfBe fFtw{os whDk ~ feqFh seBheh nB[gq:'r nB[;zXkB ;z;EkB (ATARI) i'Xg[o, f;ybkJh bJh 9 wkou 2017 ~ G/fink frnk, fiE/ ftfrnkfBe whDk B/ T[es nfXfB:w dh f;ybkJh gqkgs ehsh ns/ fet/I X”bg[o d/ fe;kBK dhnK y'ihnK rJhnK fe;wK dh ofi;Nq/FB eokJh ikJ/, fJ;d/ pko/ frnkB gqkgs ehsk. i'Xg[o s'I f;ybkJh gqkgs eoB d/ pknd feqFh ftfrnkfBe fFtw{os whDk B/ feqFh ftfrnkB e/Ido, X”bg[o ftu 27 wkou 2017 ~ fJe gqrshFhb fe;kBK dk w/bk nk:'fis ehsk, fJ; w/b/ ftu @g”dk fe;w ns/ fe;kB nfXeko ;[oZfynk nfXfB:w 2001# dh ikDekoh

www.fasalkranti.com

T[; d[nkok fdZsh rJh. ikDekoh bJh okFNoh ;oQ'I nB[;zXkB e/Ido gkdg gqiBB d/ ftfrnkfBe gq'c?;o e/Hn?uHf;zx ~ th ;Zfdnk frnk ;h. fJ; w/b/ ftu X”bg[o d/ gziK pbkeK s'I eohp 200 gqrshFhb fe;kBK ~ p[bk e/ T[jBK d[nkok y'ih rJh iK ftef;s ehsh rJh g”d fe;w dk gziheoD eokT[D dh ikDekoh ftfrnkfBe whDk d[nkok fdZsh rJh. X”bg[o dk feqFe gziheoD eokT[D bJh n?gbhe/FB feE/ fdZsh ikJ/- i/ X”bg[o d/ fe;/ fe;kB d[nkok e'Jh g”dk fe;w y'ih rJh j? iK ftef;s ehsh rJh j?, sK T[j T[; c;b fe;w d/ gziheoD eokT[D bJh fBoXkfos n?gbhe/FB feqFh ftfrnkB e/Ido, X”bg[o ftu nk e/ feqFh ftfrnkfB Fqh fFtw{os whDk s'I gqkgs eo ;edk j? ns/ T[; n?gbhe/FB ~ Go e/ ftfrnkfBe whDk ~ iwQk eok ;ed/ jB. ftfrnkfBe whDk Go/ j'Jh noih ~ ofi;Nq/FB bJh @@g”dk fe;w ns/ fe;kB nfXeko ;[oZfynk nEkfoNh, BthI fdZbh## ~ G/i d/Dr/. g”dk fe;w dk phi (;?Igb) ed'I ns/ feZE/ iwK eokT[Dk j?- feqFh ftfrnkfBe fFt w{os

whDk B/ dZf;nk fe id'I fe;kB d[nkok G/ih rJh noih ;jh gkJh iKdh j? sK gziheoD eoB tkbh nEkfoNh T[; fe;kB s'I 300 s'I 500 rqkw ;?Igb d/ o{g ftu phi wzrkJ/rk. X”bg[o dk fe;kB nkgD/ ;?Igb (phi) ~ feqFh ftfrnkB e/Ido, X”bg[o nk e/ feqFh ftfrnkfBe fFtw{os whDk ~ iwK eok ;edk j?. whDk T[; ;?Igb ~ vh:{n?; N?;N bJh BthI fdZbh fGitk d/Dr/ ns/ T[j ;?Igb vh:{n?; N?;N ftu gk; j' iKdk j? sK T[; fe;w dk ofi;Nq/FB j' ikJ/rk. gziheoD eok e/ fe;kB okFNoh ns/ nzso-okFNoh gSkD pBkT[D d/ Bkb bZyK o[gJ/ dk Bed fJBkw gqkgs eo ;edk j?. fJj fJBkw fJe bZy o[gJ/ s'I b? e/ 10 bZy o[gJ/ se dk j' ;edk j?. nEkfoNh d[nkok okFNoh ihB fBfX d[nkok jo ;kb 5 fJBkw 1010 bZy o[gJ/ d/ ns/ 10 fJBkw 1-1 bZy o[gJ/ d/, fe;kBK ~ gqdkB ehs/ iKd/ jB. oki;EkB s'I gkbh fib/ dk fJe fe;kB fijVk ;ogzu th j? T[j d; bZy dk fJBkw fgSb/ ;kb fiZs u[Zek j?. fFtw{os whDk feqFh ftfrnkB e/Ido, X”bg[o, oki;EkB

c;b eqKsh 37 5 i[bkJh 2017

feqFh ekoi

i[bkJh wjhB/ d/ y/sh d/ ezw vkH okw ;to{g pkBk- vkHfdB/F e[wko

c;b ftfrnkB fvth}B GkHfeqHnB[HgH-Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh- 110012 i[bkJh wjhB/ ftu d/F d/ finkdkso fjZf;nK ftu pkfoF F[o{ j' u[eh j[zdh j?. fiZE'I se ;zGt j't/ pkfoF d/ gkDh ~ y/sK s'I pkjo Bk ikD fdZsk ikJ/ ns/ yk; eo pkokBh dFktK ftu fJ;dk fwZNh ftu ;zrqfjD ehsk ikJ/. Bkb jh e[M c;bK ftu ib Gokn d/ ekoB B[e;kB th j' ;edk j?. fi; d/ bJh ib fBek; dk gqpzX th io{oh j?. e[M c;bK fit/I wZeh, i”I, pkiok, nojo, T[Vd ns/ w{zr nkfd ftu ib Gokn Bk j'D fdU feT[Ife fJ;d/ ekoB fJjBK c;bK ~ B[e;kB j' ;edk j?. fJ; wjhB/ M'B/ dh o'gkJh ikoh oj/rh ns/ Bkb jh e[M c;bK fit/Ii”I, pkiok, wZeh, T[Vd, w{zr ns/ ukok c;bK dh fpikJh th ehsh ik ;edh j?. fJ;d/ fJbktk ;pihnK, c[ZbK ns/ e[M cbK d/ o[ZyK ftu eJh gqeko d/ c;bh ezwK dk fBFgkdB (n?r}hfeT{FB) th fJ; wjhB/ ftu ehsk iKdk j?. fJ; bJh gq;s[s b/y ftu i[bkJh wjhB/ ftu ehs/ ikD tkb/ wjZstg{oB feqFh ezwK s/ uouk ehsh ik ojh j?. M'B/ dh o'gkJh- M'B/ dh g”dFkbk ns/ o'gkJh d/ pko/ ftu fJ; gZfsqek d/ fgSb/ nze (i{B 2017) ftu ft;Eko Bkb uouk ehsh rJh j?. fJ; wjhB/ ftu M'B/ dh o'gkJh ysw eo b?Dh ukjhdh j?. fijV/ y/sK ftu o'gkJh ehsh ik u[eh j't/ T[jBK ftu o'gkJh d/ fJe jcs/ pknd y/s ftu x[zw e/ t/y bU fe fes/ g”d/ wo Bk rJ/ j'D. fijVhnK irQk s/ g”d/ wo rJ/ j'D T[E/ Bt/I g”d/ io{o bk fdU. Bkb jh :{ohnk (BkJhNq'iB) dh gfjbh fsjkJh wksok dk gq:'r o'gkJh d/ 5-8 fdB pknd eo' id'I g”d/ uzrh soQK iV cV u[Ze/ j'D. ukok c;bK dh fpikJh- po;ks ftu uoh (i”I), wZeh, pkiok, weuoh, b'fpnk ns/ rtko fijhnK ukok c;bK dh fpikJh ehsh iKdh j?. T[go'es c;bK dh fpikJh fJ; wjhB/ d/ nzs se io{o fBgNk bU. fJjBK dh fpikJh bkfJBK ftu eoBk ;jh ofjzdk j?. itko ns/ b'fpnk dh phi do 40-45 feHrqkH gqsh j?H ns/ bkfJB s'I bkfJB dh d{oh 25-30 ;?HwhH ;jh ofjzdh j?. wZeh dh phi do 50-60 feHrqkH gqsh j?eN/no ns/ bkfJB dh d{oh 25 ;?HwhH mh j?. rtko ns/ weuh dh phi do 35-40 feHrqkH gqsh j?H ns/ bkfJB s'I bkfJB dh d{oh 25 ;?HwhH T[g:[es ofjzdh j?. egkj dh d/yGkb- i[bkJh wjhB/ ftu egkj dh c;b ftu yogstkoK d[nkok finkdk B[e;kB j[zdk j?. fJjBK dh fBekJh y[ogh, e;'bk iK pbdK d/jb iK ebNht/No d[nkok ehsh ik ;edh j?. egkj ftu fJ; ;w/I G{oh fJZbh d[nkok ekch B[e;kB j[zdk j?. fJj fJZbh gZshnK ~ eZNe/ c;b ~ B[e;kB gj[zukT[Idh j?. Bkb jh u{;e ehV/ fit/I u?Igk, gZshnK dk o; u{;e/ c;b ~ ekch B[e;kB gj[zukT[Id/ jB. T[go'es ehfVnK d/ ezNo'b bJh nke;hv/w/NkB fwEkfJb (w/Nkf;;Nke;) 25 JhH;hH iK vkJhw?E'J/N (o'r'o) 30 JhH;hH dh fJe bhNo wksok ~ 800-1000 bhNo gkDh ftu x'b e/ gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVe fdU. egkj ftu fJ; ;w/I gZsk wo'V o'r d/ c?bD dh th ;zGktBk ofjzdh j?. fJj o'r gZsh wo'V ftFkD{ d[nkok j[zdk j? ns/ ;c/d wZyh fJ; o'r dh tkje

Ksh 38 c;bi[eq bkJh 2017

j[zdh j?. gqGkfts g”fdnK dh u'Nh d/ gZfsnK dhnK B;K w'NhnK j' iKdhnK jB ns/ gZs/ finkdk jo/ B}o nkT[Id/ jB. fpwkoh d/ c?bkn ~ o'eD bJh ;c/d wZyh dk ezNo'b nke;hv/w/NkB wEkfJb iK vkJhw/E'J/N Bkb T[;/ soQK eo' fit/I u?igk bJh ;[MkfJnk frnk j?. rzB/ dh d/yGkb- i/ rzB/ dh gS/sh fpikJh (oph c;b dh eNkJh d/ pknd) ehsh rJh j? sK T[; ftu ;w/I nB[;ko f;zukJh, fBokJh ns/ r[vkJh eod/ ofjDk ukjhdk j?. i/ c;b ftu ehfVnK-we”fVnK ns/ fpwkohnK dk gqe'g B}o nkJ/ sK T[jBK ~ o;kfJfDe i?fte iK d{ihnK ftXhnK d[nkok ezNo'b eoBk io{oh j' iKdk j?. finkdk pkfoF ns/ s/i jtktK eoe/ i[bkJh nr;s wjhfBnK d/ d”okB rzB/ dh c;b fvr ;edh j?. fJ;d/ ekoB c;b dh T[sgkdesk ns/ r[DtZsk s/ gqshe{b n;o g?Idk j?. c;b ~ fvZrD s'I pukT[D bJh fJ; wjhB/ d' bkfJBK d/ ftu r{b pDke/ eZYh rJh fwZNh ~ T[go uVkfJnk ikDk ukjhdk j?, fi; Bkb fe rzB/ dhnK iVK ~ wip{sh fwb ;e/ ns/ finkdk gkDh Bkb j'D tkb/ B[e;kB s'I th pfunk ik ;e/. fJ;d/ pknd iwhB s'I 50 ;?HwhH T[go rzB/ dh pzXkJh eo d/Dh ukjhdh j?. nr;s wjhB/ ftu d{ih pzXkJh eoBh ukjhdh j?. rzB/ dh pzXkJh fJ; soQK eo' fi; Bkb fe johnK gZshnK fJe ro[Zg ftu iwK Bk j' ;eD BjhI sK gqekF ;z;b/FD dh feqnk ftu o[ektN nkJ/rh. rzBk pzBD dk ezw gZshnK ~ x/oe/ iK T[jBK ~ w'V e/ g{ok ehsk ik ;edk j?. i/ ib-Gokn dh dFk g?dk j' ikt/ sK gkDh dk T[fus fBek; th io{oh j[zdk j?. T[Vd ns/ w{zr dh fpikJh- i[bkJh wjhB/ ftu T[Vd ns/ w{zr dh fpikJh pkfoF F[o{ j'D s/ eo d/Dh ukjhdh j?. i/ pkfoF ftu d/o j' ikJ/ sK fJjBK c;bK dh fpikJh gb/tk eoe/ i[bkJh d/ gfjb/ gytkV/ ftu ysw eo b?Dh ukjhdh j?. Bkb jh fJj fXnkB oZyDk io{oh j? fe fpikJh bJh nfij/ y/s dh u'D eo' fi; ftu finkdk ;w/I se gkDh Bk mfjodk j't/. fJjBK c;bK dh fpikJh ;hv-fvqb iK d/;h jb Bkb 30-45 ;?HwhH d{oh s/ pDhnK bkfJBK ftu eoBh ukjhdh j? ns/

fBekJh d[nkok g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 7-10 ;?HwhH eo b?Dh ukjhdh j?. fe;wK d/ nB[;ko T[Vd ns/ w{zr dh T[g:[es phi do 15-20 feHrqkH gqsh j?eN/no j?. fpikJh s'I gfjbK phi ~ T[g:[es eteBkFh fit/I Ehow iK pkft;fNB (2H5 rqkw gqsh feb'rqkw phi) Bkb T[gukfos eoB d/ pknd okJhi'fpnw d/ Nhe/ Bkb T[gukfos eo b?Dk ukjhdk j?. d'jK c;bK bJh 20 feHrqkH BkJhNq'iB, 40 feHrqkH ck;c'o; ns/ 20 feHrqkH razXe gqsh j?eN/no dh io{os j[zdh j?. T[go'es T[otoeK dh ;zg{oB wksok fpikJh d/ ;w/I gq:[es eoBh ukjhdh j?. i/ o;kfJfDe ftXh Bkb yogstko ezNo'b eoBk j? sK g/Ivhw?E/fbB (1 feHrqkH ;feqn sZs gqsh j?eN/no) ~ 800 bhNo gkDh ftu x'be/ fpikJh d/ 1-2 fdB/ d/ nzdo fSVe d/Dk ukjhdk j?. T[Vd dhnK gqw[Zy gqikshnK jB- NkfJg 9, gzs T[Vd 19, gzs T[Vd 30, nkikd T[Vd 1, F/yo 2, g{;k 1, Bo/Ido T[Vd 1, nkikd t[Vd 2, itkjo T[Vd 3, nkfd. w{zr dhnK gqw[Zy gqikshnK jB- g{;k ftFkb, g{;k t?;kyh, ghHvhHn?wH 11, ghHvhHn?w 54 (w'sh), ghHvhHn?wH 139 (;wqkN), gzs w{zr 2, gzs w{zr 5, ghHn?;H16, g{;k 9531, Bo/Ido w{zr 1 nkfd. pkio/ dh fpikJh- T[Zsoh Gkos ftu pkio/ dh fpikJh i[bkJh d/ gfjb/ gytkV/ ftu ysw eo b?Dh ukjhdh j?. pkio/ dh c;b T[fus ib fBek; tkbhnK ;G soQK dhnK iwhBK ftu T[rkJh ik ;edh j?. pkio/ bJh Gkoh fwZNh nB[e{b BjhI ofjzdh. pkio/ bJh finkdk T[gikT{ iwhB dh th io{os BjhI j[zdh. fJ; bJh pb[Jh d'wN fwZNh T[g:[es j[zdh j?. fJe i[skJh fwZNh gbND tkb/ jb Bkb eoBh ukjhdh j?. fJ;d/ pknd d'-fszB i[skJhnK d/;h jb, j?o' iK ebNht/No ubke/ T[;d/ Bkb gkNk bk e/ y/s ~ ;wsb eo b?Dk ukjhdk j?. fpikJh bJh 5 feHrqkH gqsh j?eN/no phi dh io{os j[zdh j?. fe;/ ekoB Bkb pkio/ dh fpikJh ;w/I s/ BjhI ehsh ik ;e/ sK T[j pkio/ dh c;b d/o Bkb phiD dh irQk T[;~ o'gBk finkdk bkGdkfJe j[zdk j?. fJe j?eN/no y/so ftu g”d/ o'gD

fGzB fGzB okiK bJh pkio/ dhnK T[g:[es ;zeo fe;wK j/m fbyhnK jBL oki fe;wK oki;EkB

nkon?uvh 30, nkon?uvh 21

:{gh

g{;k 415

jfonkDk

n?un?uph 50, n?un?uph 67, g{;k 23, g{;k 415, g{;k 605, g{;k 322, n?un?uvh 68, n?un?uph 117, n?un?uph fJzgo{tv

r[ioks wjkokFNo eoBkNe

g{;k 23, g{;k 605, g{;k 415, g{;k 322, ihn?uph 15, ihn?uph 30, ihn?uph 318, Bzdh 8 g{;k 23, n?bn?bphn?u 104, FoXk, ;s{oh n?wn?bphn?u 285 g{;k 23

nKXok gqd/F

nkJh;hn?wth 155, nkJh;hn?wth 221

www.fasalkranti.com

feqFh ekoi fGzB fGzB okiK bJh pkio/ dh T[g:[es fe;wK oki oki;EkB :{gh

fe;wK oki 171, g{;k ezg'fiN 266, g{;k ezg'fiN 643 g{;k ezg'fiN 383, g{;k ezg'fiN 266, g{;k ezg'fiN 234

jfonkDk

n?u;h 4, n?u;h10, g{;k ezg'fiN 383, g{;k ezg'fiN 266, g{;k ezg'fiN 334

r[ioks wjkokFNo

g{;k ezg'fiN 383, g{;k ezg'fiN 266 g{;k ezg'fiN 383, g{;k ezg'fiN 612, nkJh;hNhgh 8203

bJh brGr 500-600 tor whNo ftu 2-25 feHrqkH phi i[bkJh wjhB/ ftu phfink ikDk ukjhdk j?. g”d/ uzrh soQK T[r ;eD T[;d/ bJh fenkfonK ftu 12-15 feHrqkH :{ohnk gq:'r eoBk ukjhdk j?. brGr 2 s'I 3 jcs/ dh g”d o'gBh ukjhdh j?. id'I g”d/ ~ fenkohnK ftu'I T[ykV' sK fenkfonK ~ Bw pDkJ/ oZyDk ukjhdk j? sKfe iVK ~ B[e;kB Bk j't/. fiE'I se ;zGt j't/ o'gkJh pkfoF tkb/ fdB jh eoBh ukjhdh j?. bkfJBK s'I bkfJBK dh d{oh ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 10 ;?HwhH oZyd/ j'J/ fJe irQk f;oc fJe jh g”dk o'g'. i[bkJh d/ shi/ jcs/ s'I nr;s d/ d{i/ jcs/ se o'gkJh eoB Bkb tfXnk g?dktko fwbdh j?. f;zfus y/so bJh – BkJhNq'iB- 80 feHrqkH, ck;c'o;- 40 feHrqkH ns/ g'NkF40 feHrqkH gqsh j?eN/no. pkokBh y/soK bJh BkJhNq'iB60 feHrqkH, ck;c'o;- 30 feHrqkH ns/ g'NkF- 30 feHrqkH gqsh j?eN/no. ;G jkbksK ftu BkJhNq'iB dh nZXh wksok ns/ ck;c'o; ns/ g'NkF dh g{oh wksok brGr 3-4 ;?HwhH dh v{zxkJh s/ gkT[Dh ukjhdh j?. BkJhNq'iB dh puh j'Jh wksok nze[oD s'I 4-5 jcs/ pknd y/s ftu fpy/o e/ fwZNh ftu uzrh soQK fwbk d/Dh ukjhdh j?. wZeh dh fpikJh- fJj ;wK wZeh dh fpikJh bJh T[g:[es j?. T[soh Gkos ftu fJ;dh fpikJh wZX i[bkJh se ysw eo b?Dh ukjhdh j?. wZeh ~ ;G soQK dh fwZNh ftu T[rkfJnk ik ;edk j? go wZeh d/ tfXnk tkX/ ns/ T[sgkdesk bJh pb[Jh d'wN s'I b? e/ d'wN fwZNh T[g:[es ofjzdh j?. gfogesk d/ ;w/I d/ nkXko s/ wZeh dh finkdk T[gi d/D tkbhnK pj[s ;kohnK ;zeo fe;wK T[gbpX jB. T[Zso Gkos ftu T[rkJhnK ikD tkbhnK w[Zy fe;wK jB(1) ibdh gZeD tkbhnK fe;wK- fJj fe;w 75-85 fdBK ftu gZe e/ fsnko j' iKdh j?. fJ; fe;w dh y/sh jV Bkb gqGkfts iK BdhnK d/ eSko y/soK ns/ rzBk iK bzph ntXh tkbhnK c;bK ftu nzso c;bheoD d/ o{g ftu ehsh ik ;edh j?. fJ; ;w{j dhnK w[Zy c;bK jB- ghJhn?un?w 2, ftt/e jkJhfpqv wZeh4, gqekF, ftt/e 21, 27 ns/ 33, ghJhn?un?w 3, ghJhn?un?w 5, ghn?wn?u 2 (2) wZXw gZeD tkbhnK fe;wK- fJj fe;wK 85-90 fdB ftu gZe iKdhnK jB. fJjBK fe;wK ~ d'jK f;zfus ns/ pkfoF-nkXkfos y/soK ftu T[rkfJnk ik ;edk j?- e/n?u 510, pkfJU 9637, itkjo wZeh, n?wn?wn?u 69, n?un?w 10, n?wn?un?w 2 (3) g{oD ekbhB gZeD tkbhnK fe;wK- fJ; tor dhnK fe;wK 100-110 fdBK ftu gZedhnK jB. fJjBK fe;wK ~ T[jBK y/soK ftu phiDk ukjhdk j? fiE/ f;zukJh d/ e/ ;w/I Bkb fpikJh j' ;e/ ns/ c;b ekb ftu pkfoF ;[fBFfus j't/- e/n?u 528, ;hvN?e 2324, Fhsb, p[bzd, ghn?un?u3.

www.fasalkranti.com

(4) ftfFFN wZeh dhnK fe;wK- p/phekoBthn?b 78, ghJhn?un?w 2, ghJhn?un?w 5, ghn?bp/phekoB 1, gkgekoB-nzpogkg, thn?b nzpo gkg, gob gkgn ;thN ekoB- wkX[oh fgqnk, ftB Uo/Ii, n?;;hn?u 1 ns/ T[u gq'Nh wZeh- n?u feT{ghn?w 1, 5 ns/ 7, FeshwkB 1,2,3 ns/ uko, ftt/e feT{ghn?w 9. pkfoF d/D Bkb j'D dh jkbs ftu fpikJh s'I gfjbK fJe f;zukJh d/ e/ jh y/s dh fsnkoh eo'. fJ;d/ bJh j?o' d[nkok fJe v{zxh i[skJh ns/ ebNht/No Bkb d' i[skJhnK ekch j[zdhnK jB. i[skJh d/ pknd gkNk io{o bkU. finkdk pkfoF tkb/ y/soK ftu c;b dh fpikJh w/VK s/ eoBh ukjhdh j?. fJ;d/ bJh nzfsw i[skJh d/ pknd fBoXkfos d{oh s/ w/VK ~ pBkT[Dk ukjhdk j? ns/ w/V pBkT[D d/ s[ozs pknd fpikJh eoBh ukjhdh j? feT[Ife d/o Bkb fpikJh eoB s/ w/VK Bkb Bwh dk B[e;kB j' iKdk j? fi; Bkb nze[oD xZN iKdk j?. phi ~ fJzghvkeb'o BK dh dtkJh (2 fwbhH gqsh feHrqkH phi dh do) Bkb T[gukfos eo' fi; Bkb c;b ftu nze[oD ns/ F[o{ dh tkX/ dh nt;Ek ftu ehfVnK dk gqe'g xZN ofjzdk j?. wZeh ftu bkfJB s'I bkfJB ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 75 ;?HwhH X 20 ;?HwhH iK 60 ;?HwhH x 25 ;?HwhH oZyd/ jB. fJe j?eN/no y/so dh fpikJh bJh 20-22 feHrqkH phi ekch j[zdk j?. i/ wZeh dh fpikJh p/ph ekoB ns/ gkgekoB bJh ehsh ik ojh j? sK g”fdnK d/ ftu dh d{oh 60 ;?HwhH X 20 ;?HwhH T[fus j[zdh j?. i/ fwZNh ftu ihtKF gdkoE dh ewh j? sK fpikJh s'I brGr 15-20 fdB gfjbK 6-8 NB gqsh j?eN/no dh do Bkb r'po dh ykd y/s ftu gke/ fwZNh ftu uzrh soQK fwbkT[Dh ukjhdh j?. nkw s”o s/ g{oD ekfbe fe;wK bJh 120-150 feHrqkH gqsh j?eN/no BkJhNq'iB ns/ wZXw ns/ ibdh gZeD tkbhnK fe;wK bJh bVhtko 80-100 ns/ 60-80 feHrqkH gqsh j?eN/no BkJhNq'iB ekch ofjzdh j?. id'I fe 60 feHrqkH ck;c'o; ns/ 40 feHrqkH gqsh j?eN/no g'NkF ;ko/ torK dhnK fe;wK bJh io{oh j?. i/ wZeh dh fpikJh pb{Jh fwZNh ftu ehsh iKdh j? sK y/s ftu fize dh ewh j't/ sK 25 feHrqkH gqsh j?eN/no dh do Bkb fize ;bc/N ~ y/s ftu fpikJh s'I gfjbK gkT[Dk ukjhdk j?. BkJhNq'iB dh fJe-u”EkJh ns/ ck;c'o;, g'NkF ns/ fize-;bc/N dh g{oh wksok fpikJh s'I gfjbK nzfsw i[skJh d/ ;w/I fwZNh ftu fwbk fdU. BkJhNq'iB dh puh wksok ~ d' pokpo fjZf;nK ftu tzv e/ r'fvnK se T[ukJh tkbh ns/ Mzv/ eZYD s'I gfjbh nt;Ek s/ yVh c;b dhnK bkfJBK ftu fpy/o fdU. i”I dh fpikJh- T[soh Gkos ftu i”I dh fpikJh dk T[fus ;wK i[bkJh dk gfjbk jcsk j?. pkokBh y/soK ftu wkB;{B dh gfjbh pkfoF j'D d/ fJe jcs/ d/ nzdo i”I dh fpikJh eo d/Dh ukjhdh j?. y/s dh fsnkoh bJh gfjbh i[skJh fwZNh gbND tkb/ jb iK j?o' Bkb eoB d/ pknd 2-3 i[skJhnK d/;h jb iK ebNht/No Bkb eo'. phiD s'I gfjbK gkNk ubk e/ y/s

~ ;wsb eo b?Dk ukjhdk j?. ;kXkoB s”o s/ fJe j?eN/no y/socb dh fpikJh bJh 12-15 feHrqkH phi dh io{os g?Idh j?. fpikJh s'I gfjbK phi ~ fe;/ eteBkFh o;kfJD fit/I e?gNkB nkfd Bkb 2H5 rqkw gqsh feHrqkH phi dh do Bkb io{o T[gukfos eo b?Dk ukjhdk j?. ;zeo i”I dh fpikJh bJh jo ;kb BtK phi jh gq:'r ftu fbnkT[Dk ukjhdk j?. fpikJh dh d{oh 45 ;?HwhH (bkfJB s'I bkfJB) ns/ bkfJB d/ nzdo g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 15 ;?HwhH oZyh ikJ/. bkfJB ftu fpikJh d/;h jb d/ fgZS/ e{zvK ftu iK ;hvfvqb d[nkok ehsh ik ;edh j?. i/ r'po dh ykd, ezg';N nkfd T[gbpX j't/ sK 10 NB gqsh j?H dh do Bkb fpikJh d/ 15-20 fdB gfjbK y/s ftu pokpo wksok ftu fpy/o e/ iwhB ftu uzrh soQK fwbk fdU. f;zfus dFk ftu i”I dh uzrh T[gi gqkgs eoB bJh 100-120 feHrqkH BkJhNq'iB, 50-60 feHrqkH, ck;c'o; ns/ 40-50 feHqkH g'NkF gqsh j?H dh io{os g?Idh j?. id'I fe nf;zfus dFk ftu 50-60 feHrqkH BkJhNq'iB, 30-40 feHrqkH ck;c'o; ns/ 30-40 feHrqkH g'NkF gqsh j?H ekch ofjzdk j?. f;zfus dFk ftu BkJhNq'iB dh nZXh wksok ns/ ck;c'o; ns/ g'NkF dh g{oh wksok fpikJh d/;w/I coNh ;hv fvqb d[nkok iwhB ftu gk fdU. i/ coNh-;hvfvqb Bk fwb/ sK T[otoeK dk fwFoD pDk e/ y/s ftu pokpo fSVee/, j?o' iK ebNht/No ubk e/ iwhB ftu uzrh soQK fwbk fdU. BkJhNq'iB dh pkeh puh nZXh wksok fpikJh d/ 30-35 fdB pknd yVh c;b ftu fSVe fdU. ;pihnK nr/sh r'Gh fi;dh g”d i{B d/ gfjb/ jcs/ ftu gkJh rJh j't/, T[;dh o'gkJh fJ; wjhB/ d/ gfjb/ jcs/ ftu eo b?Dh ukjhdh j?. o'gkJh s'I gfjbK y/s ftu 300 e[zsb ezg';N iK r'po dh ykd, 60 feHrqkH BkJhNq'iB, 50 feHrqkH c;c'o; ns/ 50 feHrqkH g'NkF gqsh j?H dh do Bkb gq:'r eo'. o'gkJh w/VK d/ T[s/ 40 ;?Hwh pkJ/ 30 ;?HwhH d/ coe s/ eoBh ukjhdh j?. NwkNo ns/ p?IrB dh i{B ftu gkJh rJh Bo;oh s'I fsnko g”d dh o'gkJh i[bkJh wjhB/ ftu io{o g{oh eo b?Dh ukjhdh j?. o'gkJh s'I gfjbK w[Zy y/s ftu 200-250 e[zsb r'po dh ykd iK ezg';N, 50 feHrqkH BkJhNq'iB, 40 feHrqkH g'NkF gqsh j?H dh wksok uzrh soQK fwZNh ftu fwbk fdU. i{B d/ wjhB/ ftu i/ fgnki dh g”d dh fpikJh dhsh rJh ;h sK fJ; g”d dh o'gkJh i[bkJh d/ d{i/ gytkV/ ftu io{o g{oh eo bU. o'gkJh 15 ;?HwhH pkJ/ 30 ;?HwhH d/ coe s/ eoBh finkdk T[g:'r j't/rh ns/ o'gkJh d/ ;w/I 50 feHrqkH ck;c'o; ns/ 50 feHrqkH g'NkF gqsh j?H dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. pkr izrbh oZ[yK fit/I wj[nk, fBzw, y/iVh, noi[B, FhFw, ;c/dk, i?Nq'ck, eoiz, euBko ns/ rb [ wj'o nkfd d/ gf”dnK ~ ys/K dhnK wV/K s,/ ;Ve d/ feBkfonK iK feFqh tkfBeh d/ Td[F/ Bkb o'gD eoB dk T[g:[es ;wK j?. phs/ wjhB/ y'd/ rJ/ rZfvnK ftu T[g:[es cb o[yK d/ g”fdnK dh o'gkJh dk ezw fJ; wjhB/ ysw eo b?Dk ukjhdk j?. nzp d/ g”d/ 8-12 whNo, nwo{d d/ 57 whNo, ;zso/ d/ 5-6 whNo, fBzp{ d/ 4-5 whNo ns/ nKtb/ d/ 7-10 whNo d{oh s/ bkT[D ukjhd/ jB. i/ po;ks dh ewh j't/ sK g”fdnK ~ io{os nB[;ko f;zfus eod/ oj'. r/Id/ iK d{ih c[ZbK tkb/ g”fdnK ftu ib Gokn Bk j'D fdU ns/ io{os nB[;ko ib fBek; dk gqpzX eo'. pkfoF d/ w”;w ftu T[rkJ/ ikD tkb/ g”fdnK ~ 45-60 ;?HwhH d{oh s/ fenkfonK ftu o'fgs eo d/Dk ukjhdk j?.

c;b eqKsh 39 5 i[bkJh 2017

w/oh o;’Jh

o;'Jh

t?i poro pBkT[D dh ftXh

t?i poro pZfunK d[nkok ekch g;zd ehsk iKdk j?. pZfunK d/ Bkb Bkb tZv/ th poro ekch ;tkd Bkb yKd/ jB. pkiko ftu sK eJh soQK dhnK uhiK n;hI yKd/ jh jK, go T[j ;kvh ;/js bJh ckfJd/wzd j'D, fJj }o{oh BjhI. fJ; bJh ;G s'I p/jso fJjh j[zdh j? fe n;hI finkdkso xo ftu jh uhiK pDk e/ ykJhJ/ ns/ pZfunK ~ th ytkJhJ/. fJ; bJh nZi n;hI s[jk~ t?i poro

ftXhL t?i poro pBkT[D bJh ;G s'I gfjbK rkio, joh wNo, gZskr'Gh ~ r?; s/ T[pbD bJh oZy fdU. id'I fJj ;pihnK T[Zpb ikD sK pfunk j'fJnk ;kok gkDh eZY fdU. fJ;d/ pknd ;kohnK ;pihnK ~ T[pb/ j'J/ nkb{nK Bkb fwe; eo bU. fsnko j'J/ fwe;uo ftu ndoe, joh fwou ns/ Bwe gk

Ksh 40 c;bi[eq bkJh 2017

pBkT[Dk dZ; oj/ jK, fJ;~ pBkT[D ftu s[jk~ finkdk tes BjhI bZr/rk ns/ s[;hI ns/ pZu/ fJ;~ pV/ F”Ie Bkb ykUr/. sK nkU f;Zyd/ jK fe fet/I fsnko eohJ/ xo ftu t?i poro. t?i poro pBkT[D bJh ;wZrohL poro po?vL 4 ;bkd d/ gZs/L io{os nB[;ko NwkNo ns/ yhokL 7-8 eZN/ j'J/ gh; n?rb?; fwUBh}L io{os nB[;ko ;?Ivftu w;kbkL E'Vh wksok ftu uh} ;bkfJ;L 4 s/bL sbD bJh

e/ fwbkU. fJ;d/ pknd fJe posB ftu w?dk SkB bU. fJ;d/ pknd T[; ftu gkDh gk e/ rkVk x'b fsnko eo bU. fco jZEK Bkb dpk e/ nkb{ dh fNZeh dk nkeko fdU. j[D fJe gb/N ftu po?v dk u{ok oZy', nkb{ dhnK fNZehnK ~ pDkJ/ j'J/ w?d/ d/ x'b ftu v[p' e/ po?v d/ u{o/ ftu bg/Nd/ ikU ns/ fJ; ~ fJe nbr gb/N ftu oy fdU. fJ;d/ pknd eVkJh ftu s/b

www.fasalkranti.com

row eo bU ns/ j[D fJ; ftu pDkJh rJhnK nkb{ dhnK fNZehnK pokT{B j'D se sb'. id'I fJj fNZehnK fsnko j' ikD sK gkU d/ d' fjZ;/ eo bU ns/ d'jK s/ wZyD bk fdU. fJ;d/ pknd fgnki, NwkNo ns/ yhok oZy'. ns/ nkfyo ftu gkU d/ ftu fNZeh oZy fdU. fJ; soQK pkeh d/ poro pDkU . fJ;d/ pknd g[dhB/ dh uNBh ns/ NwkNo ;k; Bkb go';'.

www.fasalkranti.com

;/jsH

B[Zy d/ ftnZeshst ~ fBykoD ftu bzpkJh dh nfjw G{fwek j[zdh j?. jo wB[Zy fJjh ukj[zdk j? fe T[j nkeoFe j't/ ns/ T[;dh bzpkJh th fdb-fyZuthI j't/. ne;o nfijk t/fynk iKdk j? fe fijV/ b'eK dh bzpkJh xZN j[zdh j? T[j ekch Fofwzdrh wfj;{; eod/ jB. fi; eoe/ T[jBK ftu nksw-ftFtk; dh ewh t/yh ik ;edh j?. wB[Zy i/ ukj/ sK T[j eh BjhI eo ;edk. i/ s[;hI th ukj[zd/ j' fe s[jkvh jkJhN tX/ sK s[;hI e[M yk; e;os dh wdd Bkb fJ;~ tXk ;ed/ j'. i/ s[;hI fB:fws o{g Bkb fJjBK e;osK ~ ngBkT[Id/ j' sK :ehBB fJj wdd eo ;edk j?.nkU ikDd/ jK bzpkJh tXkT[D tkbhnK e;osK pko/bNeBk iwhB s'I ;Zs c[ZN s/ fJe ;'Nh rZY fdU ns/ fizBh d/o j' ;e/ T[; T[s/ o'i bNe'. bNeD Bkb bzpkJh s/ih Bkb tX/rh. fJ; Bkb ohV dh jZvh th buhbh pD/rh ns/ s[jkvh bzpkJh tX/rh. s[;hI ukj' sK pk;eNpkb th y/v ;ed/ j' fJ; Bkb jZvhnK s/ dpkn g?Idk j? fi; Bkb T[j fyZudhnK jB ns/ s[jkvh bzpkJh tXD ftu wdd fwbdh j?. skV nk;B skV nk;B ftu ;G s'I gfjbK iwhB s/ ezpb ftSk e/ f;ZX/ yV/ j' ikU. nkgD/ d'jK g?oK ~ nkg; ftu fwbk e/ d'jK jE/bhnK ~ nkgD/ prb ftu oZy' fco g{o/ ;oho ~ ;fEo oZy' ns/ d'jK g?oK s/ nkgD/ ;oho dk tiB pokpo oZy'. T[;d/ pknd d't/I jE/bhnK dhnK T[IrbhnK ~ fwbk e/ f;o d/ T[go b? ikU. jE/bhnK f;ZXhnK oZy' fco ;kj God/ j'J/ nkgD/ jZEK ~ T[go tZb fyZu', fi; Bkb s[jkv/ w'fYnK ns/ Sksh ftu th fyukn nkJ/rk. fJ;d/ Bkb jh g?oK dhnK nZvhnK ~ th T[go u[e' ns/ g?oK dhnK T[IrbhnK s/ ;oho dk ;zs[bB pDk e/ oZy'. e[M d/o o[eD d/ pknd ;kj SZvd/ j'J/ jZEK ~ tkg; f;o d/ T[s/ b? nkU. fJ; nk;B ~ o'i 10-12 tko eo'. G[izr nk;B G[izr, fi;~ nzro/}h ftu e'pok efjzd/ jB ns/ feT[Ife fJj t/yD ftu cB c?bkJ/ fJe ;Zg fijk g'} pDdk j?, fJ; bJh fJ; dk BK G[izrnk;B oZfynk frnk j?. fJ;d/ bJh g/N d/ pb iwhB s/ b/N ikU. j[D d'jK jZEK d/ ;jko/ ;oho d/ ewo s'I T[gob/ fjZ;/ ~ T[Zgo tZb u[e', go e'jDh s[jkvh w[Vh j'Dh BjhI ukjhdh. jE/bh y[bh ns/ iwhB s/ c?bh j't/. j[D ;oho d/ pkeh fjZ;/ ~ fpBk fjbkJ/ i[bkJ/ u/jo/ ~ fpbe[b T[go tZb eo'. e[M ;w/I bJh fJ; gk;uo ~ fJzM jh oZy'. fJj nk;B s[jkvhnK wk; g/FhnK bJh ekch ckfJd/wzd j?.

www.fasalkranti.com

fet/I tXkJhJ/ bzpkJh

Fho; nk;B Fho; nk;B ftu d't/I r'Y/ iwhB s/ fNekT[Id/ j'J/ fco e'jDhnK iwhB s/ fNekU. fco jZEK dhnK T[IrbhnK ~ nkg; ftu fwbk e/ rfog pDkU. j[D f;o ~ rfog pDhnK jE/bhnK e'b iwhB s/ fNek fdU. fJ; Bkb f;o ~ ;jkok fwb/rk. fco r'fvnK ~ iwhB s'I T[go u[Ze e/ g?oK ~ bzpk eo fdU.fco j”bh j”bh gzi/ fNe/ d'jK g?oK ~ gzfinK d/ pb ubd/ j'J/ ;oho d/ eohp wsbp wZE/ d/ B/V/ b? nkT[Id/ jB ns/ fco g?oK ~ r'fvnK Bkb w'Vd/ j'J/ T[jBK ~ j”bh fijh T[go u[Zed/ j'J/ f;ZXk eo fdzd/ jB ns/ g{oh soQK f;o d/ pb ;oho ~ fNek b?Id/ jB. e[M d/o fJ;/ nt;Ek ftu ofjD d/ pknd d[pkok T[;/ nt;Ek ftu nkT[D bJh gfjbK g?o r'fvnK s'I w'Vd/ j'J/ j”bh j”bh x[NfDnK ~ g/N tZb fbiKd/ j'J/ gzfinK ~ iwhB s/ oZy fdzd/ jB. fco wZE/ ~ iwhB s/ fNeke/ e[M d/o fJ;/ ;fEsh ftu ofjD d/ pknd f;o ~ iwhB s'I u[Zed/ j'J/ tio nk;B ftu p?me/ gfjbh ;fEsh ftu nk ikU. gZSw'skB nk;B fJ;~ eoB Bkb s[;hI Bk f;oc ;/js ;zpzXh eJh ;wZf;nktK s'I d{o oj'r/ ;r'I s[jkvk ;oho buhbk j' ikJ/rk. fJ;d/ bJh ;G s'I gfjbK f;ZX/ p? ikU ns/ d'jK g?oK ~ c?bk e/ fJe ;hX ftu oZy'. d't/I g?o ;Nk e/ oZy'. fco M[e e/ d'jK jZEK Bkb g?oK d/ d't/I nzr{m/ cVD dh e'fFF eo'. fXnkB oj/ fJ; d”okB s[jkv/ r'v/ Bk w[VD ns/ Bk jh s[jkv/ g?o iwhB s'I T[go T[mD. fJjBK nk;BK ~ eoB d/ pknd s[jkvh bzpkJh ftu tkXk j' ;edk j? ns/ s[jkvk ;oho th ;/jswzd oj/rk. fJjBK e;osK ~ eoB d/ d”okB wk; g/FhnK s/ dpkn g?Idk j? ns/ T[j fyZudhnK jB fi; Bkb bzpkJh tXD ftu wdd fwbdh j?.

c;b eqKsh 41 5 i[bkJh 2017

Haryana: 7087438486