Fasal Kranti_Punjabi Magazine June 2018

Page 1

c;b eqKsh

w[ZbLfJe ekgh 35 o[gJ/

;kb-

03

nze- 06

www.fasalkranti.com

i{B

2018

;oeko eo/ fBZih phi T[d:'r ~ ;fj:'rL vkHnoftzd eg{o r[DtZsk:[es s/b bJh g{;k-31 ;o'Q dh fe;w T[rkUL vkHvhHe/H:kdt fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D bJh n;hI gqshpZX jKL nwB fdnkb

fgnk} dk ;[oZfyns GzvkoD d[Xko{ gF{nK ftu pKMgB ns/ fJbki fwZNh dh ;/js bJh rowh d/ w”;w dh i[skJh dk wjZst




ftFk ;{uh

c;b eqKsh

;bkjeko wzvb

wkf;e feqFh gZfsqek

i{B

;kb- 03

nze -06

2018

ftFk ;{uh

feqFh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH6 ezgBh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH14 r[DtZsk:[es s/b bJh g{;k-31 ;o'Q dh fe;w T[rkUL vkHvhHe/H:kdtHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH25 fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D bJh n;hI gqshpZX jKL nwB fdnkbHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH26 ;oeko eo/ fBZih phi T[d:'r ~ ;fj:'rL vkHnoftzd eg{oHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH28

vkH i/Hn?;H ;zX{, T[g wjkfBd/Fe- y/sh, y/shpkVh wzsokbk vkHn?;HeHwbj'sok, nk:[es (y/sh) y/shpkVh wzsokbk vkH tkJhHnkoHwhBk, nk:[es (gq;ko), y/shpkVh wzsokbk Fqh ;[o/F rjbkts, nfsH feqFh fBd/Fe (gq;ko), jfonkDk ;oeko vkH J/He/H;qhtk;st, vkfJo?eNo ns/ e[bgsh, n?BHvhHnkoHnkJh gq'H UHghHfrZb, ;kpek e[bgsh, wHgqHeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH pboki f;zx, e[bgsh, y/shpkVh :{Bhtof;Nh, i'Xg[o vkH vhHe/HFowk, vkfJo?eNo, ;hHn?;Hn?;HnkoHnkJh, eoBkb vkH Xhoi f;zx, vkfJo?eNo, ;o'QI nB[;zXkB fBd/Fkbk, Gosg[o vkH n?;He/Ho}k, vkfJoe?No, fJ;zNhfuTN{ nkc g;/Nh;kfJv ckowb { F/B seBhe, rV[rKt vkHn?wHn?bHikN, ;hBhno ftfrnkfBe, ;hHnkJhHn?wHn?wHtkJhHNh vkH tkJhHghHn?;Hvpk;, vkfJo?eNo, feqFh gq;ko, r'HpHgHeqHgq'HftHftH, gzs Bro vkHn?;Hn?;Hf;tku, nB[;zXkB fBd/Fe, u”HuHf;HjHfeqHftHftH fj;ko Fqh phHphHf;zx, ;jkfJe Tg[ nfXneF (ekogo'N/ ncn / o), NkNk ef?web; fbH Bf'Jvk vkH ;”fwso dk;, fBd/Fe- fJzvhnk fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB vkH n?;Hn?BHG/Iv/, ezNoh n?ro'B'fw;N, w'i?e fJzvhnk gqkH fbH, r[VrKt

;zgkde wzvb

fgnk} dk ;[oZfyns GzvkoDHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH30 ;[o/F e[wko s/bh- FFh - ftek; e[wko-n?wHnkoHu”Xoh

fwZNh dh ;/js bJh rowh d/ w”;w dh i[skJh dk wjZstHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH32 vkHosB bkb ;'bzeh

d[Xko{ gF{nK ftu pKMgB ns/ fJbkiHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH34 ftek; e[wko- vkH e?bkF uzdo Fowk - vkH ;[o/F w[ofbnk

vkHphHn?;Hs'woL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghHn?;H vpk;L gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghH f;zxL ;kpek ftGkr nfXneF, fwdqk ftfrnkB, uH”uHf;HjHfeHqftHftH, fj;ko vkHn?;Hn?;HbmtkbL gqXkB ftfrnkfBe, n?BHvhHnkoHnkJh, eoBkb vkHn?;He/HF[ebkL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh rzBk nB[H;z;H byBT{ vkH rikBzd ikNL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH nkoHn?uHwhBkL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq”,ftHftH T[d/g[o Fqh okw fBtk; u”XohL ;jkHnB[ ftfrnkfBe, nkBzd feqFh ftHftH nkBzd

i{B wjhB/ d/ y/sh d/ ezwHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH36 vkH okw ;to{g pkBk- vkH fdB/F e[wko

w/oh o;’JhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH39 ;/jsHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH40 e[b g/i ;zfynk - 44

fJ; w?r}hB ftu gqekfFs b/y ns/ ftuko b/yeK d/ fBZih jB, gqekFe_;zgkde fJ;d/ bJh T[ZsodkJh BjhI jB. gqekFe ns/ w[dqe e'ghIdo Bo/F d[nkok ;tkwh n?ro'e;h eokg; ;fbT{FB} gqkH fbH bJh o?ew' gq?; gqkJht/N fbfwN/v, ;h- 59, Uybk T[d:'fre y/so, c/;-1, BthI fdZbh-110020 s'I w[fdqs ns/ n?e;-96_1, rbh Bzpo 12, pqjwkg[oh, Fkjdok, fdZbh-110053 s'I gqekfFs, ;zgkde - whBkeFh

;zgoe

;z;Ekge fBd/Fe T[g fBd/Fe ;zgkde ;bkjeko n?;';hJ/N ;zgkde ;hBhno gZsoeko ;hBhno wkoehfNzr gqpzXe

-

wkoehfNzr n?r}hfeT{fNt

-

nekT{IN; gq;ko ;jkfJe

-

;'Fb whfvnk gqpzXe

-

fv}kJhfBzr nkfc; nf;;N?IN

-

J/-9, t?;N i:'sh Bro, d[orkg[oh u”Ie, Fkjdok, fdZbh- 110094

011&22815345

in.linkedin.com/in/fasal-kranti-972698129

info@fasalkranti.com

www.fasalkranti.com

facebook.com/fasalkranti

instagram.com/fasalkranti/

twitter.com/fasalkranti

+91 9012020804

Ksh 04 c;b eq i{B 2018

okitho f;zx e/H Bo/F Fkw f;zx vkH phHn?; s'wo nkoHe/Hs/tfsnk d/t/Ido f;zx t'jok ;'B{ fsnkrh fofse e[wko nc;kBk wfbe ;”ifBnk vh }/pk nz;koh nkfock ykB fFtKrh Fhpk nkfonk sZB{ f;zx nB[okr f;o'jh ;Bh u”Xoh o'fjs e[wko w'fjs f;zx f;XKs okDk fBokbh :kdt BfbBh ;ud/t Xow/Ido e[wko nzfes u”Xoh www.fasalkranti.com


;zgkdeh

;zgkdeh

lEiknd dh dye ls]

www.fasalkranti.com

nkT[D tkbk wkB;{B feqFh ns/ ;fj:'rh T[d:'rK bJh todkB wkB;{B fJe wjZstg{oB ekoe j? fijVk Gkosh feqFh y/so ~ ekch gqGkfts eodk j?. nfXn?BK s'I gsk bZrk j? fe wkB;{B B/ fgSb/ d' ;kbK (2016 ns/ 2017) ftu brksko tkX/ d/ ;ze/s ftykJ/ jB. Gkos w”;w ftfrnkB ftGkr (nkJhn?wvh) B/ fJ; ;kb Bkowb wkB;{B dh GftZytkDh ehsh j?. pkfoF dh ebgBk bzph ntXh d/ n”;s (n?bghJ/) d/ 97% s/ pkfoF dh ebgBk ehsh iKdh j?, fijVh fJ; tko feqFh y/so ns/ rqkwhB noEftt;Ek bJh gk}hfNt ;ze/s j?. Bkowb wkB;{B Bk f;oc fe;kBK ~ bkG d/t/rk ;r'I rqkwhB noE-ftt;Ek Bkb i[V/ y/soK fit/I n?cn?w;hih, g?ev T[gG'rsk ;kwkB ns/ feqFh o;kfJD T[d:'r ~ th bkG d/t/rk. fJ; Bkb uktb, egkj, eDe, rzBk ns/ fsbjD nkfd fijVh gqw[Zy c;bK dh T[gi ftu tkXk j't/rk. fJ; GftZytkDh B/ feqFh y/so d/ wB'pb ~ tXk fdsk j?, fijVk Gkos dh 2 fNqfbnB noE-ftt;Ek dk brGr 15% fjZ;k j? ns/ 800 fwfbnB s'I finkdk b'eK ~ o'}rko fdzdk j?. ;oeko B/ fe;kBK bJh T[usw ;wZoEB w[Zb (n?wn?;gh) dh th x'FDk ehsh j?, fijVh g{o/ fe;kB ;w[dkJ/ bJh uzrh ypo j?. fJ; Bkb Gog{o T[sgkdB d/ Bkb fe;kB nk;kBh Bkb p/jso oki;t dh T[whd eo ;ed/ jB. fJ;d/ fJbktk Bkowb wkB;{B y/sK ftu ;[uko{ f;zukJh :ehBh pDkJ/rk. fJ; bJh fe;kB f;zukJh bJh fJzXB s/ xZN fBoGo j'Dr/. fJj c{v w[dok;fcsh ~ ezNo'b eoB ftu th wdd eo/rk. jkbKfe, ;k~ :kd oZyDk ukjhdk j? fe g{oD ;Nhesk d/ Bkb wkB;{B dh GftZytkDh eoBk jw/FK fJe w[Ffeb ezw j?. F[o{nksh g{ot-nB[wkB ns/ n;bh pkfoF ftu n;wkBsk j' ;edh j?. pkfoF dh nfBFussk fe;kBK ns/ d{i/ ;zpzfXs T[d:'rK d/ ftu fuzsk g?dk eodh j?. finkdkso, T[jBK irQk s/ fiE/ pkfoF xZN j[zd/ j? T[E/ fJ;dh finkdk b'V j[zdh j? ns/ edh edh nfB:fws pkfoF eoe/ go/FkBh j[zdh j?. fJj ;wMDk wjZstg{oB j? fe pj[s finkdk iK pj[s xZN

pkfoF, d't/I feqFh y/so bJh B[e;kBdkfJe jB. wkB;{B, noE-ftt;Ek ns/ feqFh y/so, ;ko/ nkg; ftu i[V/ j'J/ jB. fJ; gqeko, T[jBK dk nkg;h ;zpzX pj[s wjZstg{oB j?. fJ; bJh Gkos fij/ d/F bJh Bkowb wkB;{B noEftt;Ek ~ bkG gj[zukT[D ftu wjZstg{oB G{fwek fBGkJ/rk. fJ;d/ Bshi/ ti'I rqkwhB b'eK dh nkwdBh tXD Bkb T[gG'rsk t;s{nK dh wzr ftu tkXk j't/rk ns/ yk; s”o s/ rqkwhB y/soK ftu T[sgkdK dh fteoh eoB tkbhnK ezgBhnK fit/I T[otoeK, T[gG'rsk t;s{nK, nkN'w'pkfJb, ehNBkFeK ;fjs ;G ~ tXktk fwb/rk. fGzB fGzB ezgBhnK B/ nkgDh ;{uh fsnko eoe/ b'VhId/ ;Nke GoB/ F[o{ eo fds/ jB. fe;kBK bJh p/jso oki;t, 2022 se fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB d/ gqXkB wzsoh w'dh ih d/ ;[gB/ ~ jkf;b eoB ftu th wdd eo/rk. fJ;d/ fJbktk ;oeko ~ p/jso pkfoF ib ;zGkb ns/ ib ;[oZfynk wkvb s/ th ezw eoBk ukjhdk j? fi; Bkb fe;kB y[d ~ ibtk:{ pdbkn, G{ib dh ewh ns/ n?b fBB' ns/ bk BhBk fijhnK e[dosh xNBktK d/ n;o s'I pfunk ik ;e/. fJe Bkowb wkB;{B th noE-ftt;Ek ~ tXkT[D ftu fJe wjZstg{oB G{fwek fBGk ;edk j?, fi; Bkb ftw[doheoD ns/ t;s{ ns/ ;/tkeo (ihn?;Nh) d/ gqGkt ~ xZN eoB ftu wdd fwb/rh. Gkos fij/ d/F ftu fiE/ brGr 70% pkfoF dk gkDh BdhnK okjhI ;kro ftu tr iKdk j?, j[D fJ;~ pzBQ e/ o'eD dh b'V j? wkB:'r gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh ih B/ @@wB eh pks## gq'rokw ftu fJj fejk th j?. ;k~ gqGkth pkfoF ib ;zGkb bJh fgzv ftu S'N/ o'e-pzB pBkT[D dh b'V j?. fJ;d/ fJbktk ;oeko B/ S'N/ g?wkB/ s/ eJh ib gfo:'iBktK fit/I f;zukJh skbkpK ~ th befFs ehsk j? ns/ y[Fe y/soK ftu G{ib dh ;[ftXk bJh d/F dhnK BdhnK ~ i'VD bJh gfjbK s'I jh fJe gq'rokw F[o{ eoB dk gq;skt oZfynk j?. fJj ;ze/s feqFh y/so ns/ d{i/ ;zpzfXs T[d:'rK bJh nkFkiBe j?. T[whd j? fe fJjh toswkB wkj”b nZr/ th ikoh oj/rk.

c;b eqKsh 05 5 i{B 2018


feqFh ;wkuko

n;kw d/ ukj pkrkBK ~ fwb ;edk j? cvz n;kw d/ ukj pkrkBK d/ wkfbeK B/ ukj d/ Bkowb gquko bJh 15t/I ftZs nk:'r s'I czv gqdkB eoB dh f;ckfoF ehsh j?. 15t/I ftZs nk:'r d/ w?IpoK B/ n;kw d/ ukj pkrkBK dk d”ok ehsk. fJ;/ d”okB nk:'r Bkb czv dh rZb ehsh rJh. n;kw B/ d/F dh e[b ukj dk 53% ns/ d[fBnK ftu ukj dk 13% dk T[sgkdB ehsk. n;kw dh fJe tZvh nkpkdh dh nkihftek ukj T[d:'r s/ jh fBoGo j?. brGr fJe bZy s'I finkdk S'N/ ukj T[sgkde ns/ d; bZy wid{oK dh nkihftek f;ZX/ o{g Bkb ukj T[d:'r s/ fBoGo j?. T[so g{oth ukj ;zx (n?BJhNhJ/) ~ ;bkjeko fpikBzd poeke'Nh B/ fejk fe fJj tZvh fuzsk dk ftFk j? fe 2017 ftu 241 fwfbnB feb'rqkw d/ foekov fBo:ks nKeV/ jkf;b eoB d/ pknd th, ckow r/N gZXo s/ ukj dhnK ehwsK ftu tkXk BjhI j'fJnk j?. wzr ns/ ng{osh ftu fJe w/b BjhI j?. fJ; bJh wzr ~ tXkT[D bJh ;G soQK dhnK e'fFFK eoB dh b'V j?. T[jBK B/ fejk fe fJj tZvh fuzsk dk ftFk j? fe 2017 ftu 241 fwfbnB feb'rqkw d/ foekov fBo:ks nKeV/ jkf;b eoB d/ pknd th ckow r/N gZXo s/ ukj dhnK ehwsK ftu tkXk BjhI j'fJnk j?. wzr ns/ ng{osh ftu fJe w/b BjhI j?. fJ; bJh wzr ~ tXkT[D bJh ;G soQK dhnK e'fFFK dh b'V j?. T[jBK B/ fejk fe ihn?;Nh bkr{ j'D Bkb ukj d/ tgko eoB ftu pVh wdd fwbh j?. n;kw ;oeko B/ fBofdFN iwhB nfXfB:w s/ n;kw eokXkB d/ sfjs tZv/ pkrkBK bJh 0H40 g?;/ gqsh feb'rqkw jo/ gZs/ d/ rohB bhc ;/; ~ b? fbnk j?. ukj p'ov d/ Bt/I nKefVnK w[skfpe, S'N/ T[sgkde 40% jo/ gZs/ dk T[sgkdB eod/ jB.

ekZch T[sgkdB ftu 10% dh froktN doi ekZch p'ov B/ 2017-18 ftu d/F ftu ekZch c;b d/ nzfsw nKefVnK ftu brGr 10% dh froktN dk nB[wkB bkfJnk j?. 2017-18 d/

Ksh 06 c;b eq i{B 2018

xZN gkDh ftu th tfoQnk finkdk nzB L d/t/Ido cvDth; wjkokFNo d/ w[Zywzsoh d/t/Ido cvDth; B/ fejk fe oki ;oeko dh gqGkth ib ;[oZfynk :'iBk eoe/ oki ftu 2017-18 d/ yohc ;hiB d/ d”okB 30% xZN pkfoF d/ pkti{d th y/sh dk T[sgkdB dk gZXo finkdk ;h. cvDth; B/ fejk fe fgSb/ ;kb d/ d”okB y/sh T[sgkdB 2012-13 d/ foekov T[sgkdB tork ;h. cvDth; B/ fejk fe fgSb/ ;kb 30 ch;dh xZN pkfoF j'Jh ;h go fe;kBK dh w/jBs ns/ ;oeko dh :'iBk d[nkok fJj T[sgkdB 2012-13 d/ pokpo ;h, fi;~ pj[s finkdk T[sgkdB fejk ik ;edk j?. fJj foekov T[sgkdB gqGkth ib ;[oZfynk :'iBktK eoe/ j? fi;B/ fwZNh dh Bwh ftu ;[Xko eoB ns/ f;zukJh gqdkB eoB ftu wdd ehsh. cvDth; B/ fejk fe fJ: ;kb th nkJhn?wvh (Gkos w”;w ftfrnkB ftGkr) B/ fJe ;zs'FiBe wkB;{B dh GftZytkDh ehsh j?. g{ot nB[wkB fJj j? fe 92 s'I 110% pkfoF j't/rh, fJ; Bkb fe;kBK ~ j'o finkdk ckfJdk j't/rk. cvDth; B/ fejk fe nrb/ v/Y wjhB/ se eo?fvN ng{osh d/ Bkb Bkb oki ;oeko dh feqFh eoik S{N :'iBk ~ bkr{ eoB s/ finkdk J/ekrosk dh b'V j?. eb?eNo; ~ fJ;dh :'iBk pBkT[Dh ukjhdh j? ns/ fJ;dh fBrokBh eoBh ukjhdh j?. fJj T[go'es rZbK fJ; ;kb yohc ;hiB dh ;wheFk p?me dh u/now?BfFg eod/ j'J/ cvDth; p'b oj/ ;B. p?me ftu e?pB/N wzsohnK, ftGkrK d/ ;fut, fGBz fGBz feFqh :B{htof;NhnK d/ eb [ gsh, eb?eNo, fibk gfoFdK d/ ;hJhU nkfd Fkfwb ;B. c;b nkXko s/ nzfsw c;b nB[wkB 3,16,000 NB oZfynk frnk j? fi; ftu 95,000 NB nofpek ns/ 2,21,000 NB o'p;Nk fe;w Fkfwb j?. p'ov B/ fJe fpnkB ftu fejk fe 2017-18 d/ g';N pbk;w nB[wkB s/ 34,400 whfNqe NB dh e[b froktN nkJh j? id'I fe 3,50,400 NB dk nB[wkB bkfJnk frnk ;h. jkbKfef, ekZch T[sgkdeK d/ nzdkfinK d/ w[ekpb/ fJj jkb/ th finkdk j?, fijBK B/ fejk j? fe o'p;Nk c;b brGr 2,00,000 NB j' ;edh j?. p'ov B/ fejk j? fe nB[wkB d/ w[ekpb/ nofpek T[sgkdB ftu 7H86 gqshFs ns/ o'p;Nk ftu 10H63 gqshFs dh froktN nkJh j?. jkbKfe, fgSb/ ;kb 2016-17 dh nzfsw c;b d/ w[ekpb/ 4,000 NB dk wkw{bh tkXk j'fJnk j?. p'ov dk efjDk j? fe xZN pkfoF ns/ T[Zu skgwkB eoe/ fJ; tko ekZch T[sgkdB ftu ewh nkJh j.? finkdkso ib ;;zkXBK d/ ;eZ[D eoe/ ekcZh Ts[gkde f;uzkJh bD? ftu n;woE ;B, fi; eoe/ ekch Ts[gkdB ~ EV'k MNZek br Z k j.?

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko fGzB fGzB :'iBktK ~ i'Ve/ fgSb/ ;kb F[o{ ehsk frnk. j[D fJ; th :'iBk ~ 12 gzi ;kbk :'iBk d/ th nZr/ ikoh oZyD dh wzi{oh fdsh rJh j?. eB{zB wzsoh oth Fzeo gq;kd B/ dZf;nk fe nkofEe wkwfbnK ~ wzvh wzvbh ;fwsh (;h;hJhJ/) B/ feqFh y/so dh tZvh :'iBk @jfos eqKsh-feqFh T[BZsh :'iBk# ~ 33,269 eo'V o[gJ/ dh e/Idoh nzFXkfosk d/ Bkb 12thI gzi ;kbk :'iBk d/ pknd th 2017-18 s'I 2019-20 se bJh wzi{oh d/ fdsh j?. T[jBK B/ fejk fe ;h;hJhJ/ B/ ;kb 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ nkgD/ beF ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ fJ; :'iBk ~ wzi{oh fdsh j?. gq;kd B/ fejk fe fJ; Bkb fwbkJhnK rJhnK ;kohnK :'iBktK dh p/jso fBrokBh oZyD ftu wdd fwb/rh. fJjBK 11 :'iBktK dk ehsk frnk j? ftb/

fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB bJh ;oeko B/ F[o{ ehsh @jfos eqKsh- feqFh T[BZsh :'iBk# ;oeko B/ @jfos feqFh T[BZsh :'iBk# ~ 31 wkou 2020 se ikoh oZyD dh wzi{oh d/ fdsh j?. fJ;d/ bJh 33,270 eo'V o[gJ/ dk gqktXkB ehsk frnk j?. jfos-eqKsh feqFh T[BZsh :'iBk# nbr nbr feqFh :'iBktK ~ fwbke/ ubkfJnk ik fojk j?, fijVk fJe tZvk gq'rokw j?. fJ; gq'rokw ~ y/sh d/ y/so dhnK 11

ftb/ ehshnK rJhnK 11 :'iBktK jBL okFNoh c{v ;[oZfynk fwFB (n?Bn?cn?;n?w), J/ehfeqs pkrpkBh ftek; fwFB (n?wnkJhvhn?u), okFNoh fNekT{ feqFh fwFB (n?Bn?wn?;J/), feqFh ft;sko bJh T[g-fwFB (n?;n?wJ/Jh), phi ns/ g”do'gD ;wZroh s/ T[gfwFB ns/ w?B{c?eufozr ;zGkb ns/ w?B{c?eufozr etkozNkfJB (n?;n?wghghfeT{) s/ T[g-fwFB. feqFh iBrDBk, noE-Fk;so ns/ ;zfyeh (nkJhn?;J/;hJhn?;) s/ J/ehfeqs :'iBk, feqFh ;fj:'r s/ J/ehfeqs :'iBk (nkJhn?;J/;h), feqFh ftgBD ns/ J/ehfeqs :'iBk (nkJhn?;J/n?w) ns/ okFNoh Jh-Fk;B :'iBk (n?BJhihgh-J/) ~ th fJ; :'iBk ftu Fkfwb eo fbnk frnk j?.

fe;kBK ~ xZN ntXh dhnK M'B/ dhnK fe;wK bkT[D dh nghb gzikp d/ fe;kBK ~ M'B/ dhnK g[okDhnK fe;wK ~ SZv e/ nfijhnK fe;wK dk M'Bk bkT[D bJh fejk ik fojk j? fijVk xZN gkDh ns/ xZN ;w/I ftu finkdk T[sgkdB fdzdh j?. fJ; d/ fJbktk fe;kBK ~ y/s ftu M'B/ dh gokbh th Bk SZvD dh B;hjs fdsh ik ojh j?. gzikp feqFh ftGkr d/ vkfJo?eNo phHn?;Hp?I; B/ dZf;nk fe n;hI gzikp feqFh :{Bhtof;Nh d[nkok ftef;s M'B/ dh fe;w ~ tXktk d/ oj/ jK, fijVk xZN ;w/I ns/ xZN gkDh ftu th finkdk T[sgkdB fdzdh j?. jkb/ se eJh fe;kB g{;k fe;wK bk oj/ jB, fijBK bJh finkdk gkDh dh b'V j[zdh j? ns/ T[j Gkoh ;Npb SZvdh j?. g{;k 44 fe;w s/ p'bd/ j'J/ T[jBK B/ fejk fe fJj jtk d/ gqd{FD d/ yso/ ~ tXkT[Idh j? feT[Ife S'Nh ntXh dhnK fe;wK d/ w[ekpb/ fJj Gkoh ;Npb SZvdh j?. feqFh ftGkr, gzikp feqFh :{Bhtof;Nh d[nkok ftef;s fJe nbgekfbe fe;w ghnko 126 ~ tXktk d/ fojk j?. ghnko 126 dh T[ukJh 102 ;?whH j[zdh j? ns/ 123-125 fdBK ftu gZeh j?. fJj fe;w ;Zs nbr nbr p?eNhfonb pbkfJN o'r iBeK s'I gqsho'Xh j? ns/ fJ;dk T[sgkdB 30 e[fJzNb gqsh J/eV j[zdk j?. fJ; s'I gfjbK, gzikp gqd{FD ezNo'b p'ov B/ T[g-fwqdk ib

Ksh 08 c;b eq i{B 2018

nfXfB:w, 2009 d/ gzikp ;[oZfynk sfjs M'B/ dh gzi fdBK dh fpikJh ftu d/o bJh nfX;{uBk ikoh ehsh ;h. fJ; ;kb p'ov B/ fejk j? fe Bo;oh dh fpikJh 20 wJh s'I gfjbK BjhI j'Dh ukjhdh ns/ c;b dk gqfsnko'gD 20 i{B d/ pknd ehsk ikDk ukjhdk j?. M'B/ bJh tXd/ gkDh d/ T[g:'r eoe/ gzikp ftu G{-ib dh ewh j'D bZrh j?. nkw s”o s/ oki ftu M'B/ dh c;b 20-30 bZy j?eN/no ftu phih iKdh j?. fJ; ;kb M'B/ dh fpikJh ftu tkXk t/fynk ik ;edh j? feT[Ife fe;kBK B/ fgSb/ M'B/ d/ ;hiB ftu T[u w/jskBk nofis ehsk ;h. ftftXheoD ~ tXkT[D bJh oki ;oeko fe;kBK ~ egkj, wZeh ns/ dkbK ;w/s d{ihnK c;bK ~ NqK;co eoB bJh gq's;kfjs eodh j?.

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko rzBk pekfJnk dk ibdh fBgNkB j't/rk ;oeko B/ rzBk fe;kBK ~ okjs d/D bJh pekfJnk ibdh fBgNkT[D dk fJzsikw ehsk j?. fJ;d/ sfjs uhBh T[d:'r dh wdd ehsh ikJ/rh. e/Idoh e?pB/N B/ c?;bk fbnk j? fe T[j fe;kBK ~ 5H5 o[gJ/ gqsh e[fJzNb dh do Bkb ;pf;vh dk G[rskB eo/rh. uhBh fwZbK ~ t/u/ rJ/ rzB/ d/ nkXko s/ fe;kBK ~ ;pf;vh gqdkB ehsh ikJ/rh. gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh dh u/now?BfFg ftu j'Jh e?pB/N p?me ftu fJj c?;bk fbnk frnk. jkbKfe ;oeko B/ fJ; ftu fJe Fos oZyh j? fe g?;k f;oc T[jBK fwZbK s'I yohd/ rJ/ rzB/ s/ fdsk ikJ/rk fijVhnK fBoXkfos FosK s/ yohnK T[soDrhnK. uhBh fwZbK s/ fe;kBK dk pekfJnk tXe/ j[D se 20 jiko eo'V o[gJ/ j' u[ek j?. fJ; ;kb uhBh dk foekov T[sgkdB j'D Bkb uhBh dh ehws ekch fvr rJh j?, fi; Bkb fwZbK ~ xkNk u[eDk g? fojk j?. nfij/ ftu fwZbK s/ fe;kBK dk eoi brksko tXdk ik fojk j?. eoi u[ekT[D ftu n;woE fwZbK B/ ;oeko s'I wdd dh r[jko bkJh.

uktb ykU, ;/js pDkU uktb ;kvk w[Zy G'iB ju?. Gkos dh w[Zy c;b M'Bk jh j?. uktb dk ;kv/ ihtB ftu ekch wjZst j?. n;hI g{ik ftu oZp ~ neFs uVkT[Id/ jK. 6 wjhB/ d/ pZu/ ~ ;G s'I gfjbK nzB ftu uktb fdsk iKdk j?. n;hI phwko j'D s/ dkb uktb iK djh uktb iK fyuVh yKd/ jK. n;hI pi[orK ns/ fpwkoK ~ guB :'r G'iB ftu uktb Bkb pDh fyuVh ytkT[Id/ jK. s[jk~ ikD e/ j?okBh j't/rk fe uktb ;/jswzd nzB j? fi;~ ykD Bkb ;kvh ;/js mhe ofjzdh j?. uktb ftu ckfJpo, ekop'jkJhvq/N, io{oh nwhB' n?f;v, ftNkfwB ns/ fwBob ekch wksok ftu j[zd/ jB. uktb jh nfijk nzB j? fi; ~ gekT[D ftu ;G s'I finkdk gkDh dh b'V j[zdh j? fJ; bJh uktb ykD Bkb g/N ibdh Godk j?. uktb Bkb nKsK ftu uzr/ p?eNhfonk gBgd/ jB fijV/ gkuB szso ~ wip{s eod/ jB. Fkekjkoh b'eK bJh uktb ;G s'I T[sw gq'NhB dk ;o's j[zdk j?. uktb ftu ;oho bJh pj[s io{oh nwhB' n?f;v fit/I fe bkfJf;B, w/fE:'fBB, NqkJhN'ckB nkfd j[zd/ jB. bkfJf;B nwhB' n?f;v ro'E jkow'B pBkT[D ftu wdd eodk j?. fJj ;kv/ ;oho dh ro'E ns/ fog/no bJh io{oh j[zdk j?. rjoh BhId ftu ro'E jkow'B dk b?tb finkdk j[zdk j? ns/ ;oho dhnK e'fFektK, jZvhnK, wk;g/FhnK ns/ uwVh dh fog/nfozr eodk j?. fi; Bkb ;ko/ nzr wip{s pDd/ jB. tkb wip{s j[zd/ jB ns/ u/jo/ s/ M[ZohnK BjhI nkT[IdhnK. NqkJhN'ckB nwhB' n?f;v f;o'N'fBB BK dk jkow'B pDkT[Idk j? fijVk fe nfBzdok ns/ fvgo?FB dh ;wZf;nk ftu bkGdkfJe j[zdk j?. fJ; bJh oks d/ G'iB ftu uktb ykDk finkdk bkGekoh j[zdk j?. poKu u/B nwhB' n?f;v th uktb ftu ekch wksok ftu j[zd/ jB fijV/ fe wk;g/FhnK ~ wip{s eod/ jB ns/ uoph xNkT[Id/ jB. poKu u/B nwhB' n?f;v ~ fiw ikD tkb/, ;/js d/ gqsh ;ir b'e ;gbhw?IN d/ o{g ftu b?Id/ jB. uktb ftu w”i{d ckfJpo epi dh ;wZf;nk s'I w[esh dbkT[Id/ jB. uktb ~ dkb, djh iK ;pihnK Bkb fwbkT[D s/ ns/ T[s'I fxU gk e/ ykD Bkb T[; dh rbkfJ;/fwe fJzv?e: xZN j' iKdh j? fi; Bkb pbv ftu F{ro j”bh j”bh gj[zudh j? fijVk fe e/tb vkfJpNh} d/ wohiK

Ksh 10 c;b eq i{B 2018

bJh jh BjhI ;r'I ;G b'eK bJh p/jZd bkGekoh j[zdk j? ns/ fpwkohnK s'I puk e/ oZydk j?. uktb vpb gkfbF d/ BjhI b?D/ ukjhd/ ;r'I f;zrb gkfbF b?D/ ukjhd/ jB. feT[Ife vpb gkfbF ftu uktb d/ ckJhpo BFN j' iKd/ jB. pokT[B okfJ; BjhI ykD/ ukjhd/ feT[Ife T[j gkuB dh fdqFNh Bkb Gkoh j[zd/ jB ns/ T[jBK ftu w”i{d pj[s finkdk ckJhpo, d{i/ g”Fe sZsK d/ nt;'FD ftu nto'X g?dk eod/ jB. pokT[B okfJ; eJh b'eK ftu epi th tXkT[Idk j?. ;XkoD ftnesh, vkfJpNh} Bkb ghfVs ftnesh, w'Nkgk iK jkJh pbZv gq?Fo iK fdb dhnK fpwkohnK Bkb rqf;s ftnesh ns/ ;ko/ ftnesh fdB ftu 3 tko nkokw Bkb uktb T[;/ soQK yk ;ed/ jB fit/I T[j eDe iK d{i/ nBki yk ;ed/ jB. oks d/ G'iB ftu uktb dk ykDk yk; eoe/ bkGgqd j[zdk j?. uktb ~ pdBkw eoB fgZS/ c{v fJzN;oh dh wjZsteKFk Goh ;kfiF j? feT[Ife i/ eDe ns/ uktb ~ pdBkw Bk ehsk ikJ/ sK g?e/N ftu nkT[D tkb/ jkJh ckfJpo UN;, ekoBcb?e; wbNhro/B nkNk, wbNhro/B fp;e[N, b'n e?boh, b'n e'b?;Nq'b, NqK; c?N coh c{v gq'veN; nkfd xo xo fet/I gj[zukJ/ iKd/. uktb ns/ eDe Gkos ftu gqXkB nBkiK d/ o{g ftu ykJ/ iKd/ jB. fJ; bJh uktb ykU, ;/js pDkU.

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko

Gkos ns/ Bhdob?Iv ftu feqFh y/so ftu ;KM/dkoh feqFh ns/ fe;kB efbnkD wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fdZbh :ksok s/ nkJh Bhdob?Iv dh T[g gqXkbwzsoh ;[Fqh eo'bk F{N/B dk ;tkrs ehsk. T[jBK B/ rohB jkT{;K d/ fBowkD, c[ZbK, gkdgK ns/ ;pihnK d/ y/so ftu Bhdob?Iv dh yk; Fwsk, gF{nK ns/ gkdg feqFh y/soK dh ftftXsk dk T[b/y eod/ j'J/ nkFk ikfjo ehsh fe d'jK d/FK d/ ftu fjZ;/dkoh j'o finkdk wip{s j't/rh. T[jBK B/ ;z:[es ekoi ro[Zg dh fB:fws p?me nk:'fis eoB, ekoi :'iBk ~ ;kb 2021 se tXkT[D ns/ ;zg{oD w[Zb bVh ~ eto eod/ j'J/ Fhs bVh ftu e”Fb ftek; ns/ Fwsk fBowkD ns/ ng{osh bVh gqpzXB nkfd d/ gq:'iB Bkb ;Ekfgs T[sfeqFNsk e/IdoK dh gqrsh s/ ;zs'F ikfjo ehsk. feqFh wzsoh B/ fejk fe seBhe NqK;co dh gfjbh ;cb rkEk 2H11H2017 ~ pkokwsh, wjkokFNo ftu ;pihnK Bkb ;zpzfXs T[sfeqFNsk e/Ido d/ T[dxkNB s'I gfobefFs j[zdh j?. d{ik g[Fg T[sfeqFNsk e/ido skb/fgzv wjkokFNo ftu pDkfJnk ik fojk j? fijVk ibdh jh g{ok j' ikJ/rk. T[jBK B/ fejk fe Bhdob?Iv dh ;g?Ffb;Nsk e”Fb:[es feqFh ezwrkoK ns/ ;fwqZd feqFh fGzBsk Bkb ;zpzfXs ftqjd e/Ido dh nB[g{oe j?, fijBK dhnK ;/tktK Gkos gq;s[s eoBk ukj[zdk j?. wkB:'r feqFh wzsoh wj'd/ B/ nkrzs[e fFFNwzv ~ ;oeko d/ fJ; ;zebg pko/ dZf;nk fe ;oeko ;kb 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoBk ukj[zdh j?. T[jBK B/ fJ; ;pzX ftu ehshnK rJhnK gfjbK dk th T[b/y ehsk.

gqhfwnw fdZs/ fpBK th fwb/rk phw/ dk bkG e[dosh ftgZshnK fit/I pkfoF dh nfBFussk ns/ jB/oh s{ckB ftu u”gN j'JhnK c;bK dh GogkJh bJh fBfsF e[wko B/ fpjko d/ fe;kBK bJh tZvk c?;bk fbnk j?. fe;kBK d/ B[e;kB dh GogkJh bJh fpjko ;oeko nkgDh c;b phwk :'iBk bkr{ eoB dh fsnkoh ftu j?. fJ;d/ sfjs fe;kBK ~ e'Jh gqhfwnw okFh BjhI d/Dh j't/rh ns/ p?IeK dk uZeo BjhI bkT[Dk gt/rk. ;oeko B/ dkntk ehsk j? fe fJj :'iBk fJ;/ yohc c;b Bkb bkr{ j' ikJ/rh. phs/ fdBhI oki ;oeko B/ gqrshFhb fe;kBK Bkb :'iBk d/ pko/ ;bkj wFtok ehsk. fJ; ftu ;fjekfosk wzsoh okDk oDXho th w”i{d ;B. BthI :'iBk dk bkG fonkfJsh ns/ r?o fonkfJsh d't/I fe;kBK ~ fwb/rk. fJ;d/ bJh fe;kBK ~ nkB-bkfJB nkt/dB eoBk j't/rk. fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk d' j?eN/no dhnK c;bK s/ jh :'iBk dk bkG fdZsk ikJ/rk. :'iBk dk bkG b?D tkb/ fJS[Ze fe;kBK ~ jo/e yohc ns/ oph ;hiB ftu nkBbkfJB g'oNb s/ noih d/Dk io{oh j't/rk. noih Bk d/D tkb/ fe;kBK ~ :'iBk dk bkG BjhI fwb/rk. w[nkt}/ bJh fe;kBK ~ do do GNeDk Bk gt/ fJ; bJh n?BJhn?cNh iK nkoNhihn?; d/ okjhI okFh f;ZX/ fe;kBK d/ yks/ ftu NoK;co ehsh ikJ/rh. fe;kBK ~ ;Zs ;kbK dh n”;s T[gi do d/ ;kg/eF finkdk s'I finkdk d' j/eN/no d/ c;b B[e;kB dk w[nkt}k fwb/rk. 20% B[e;kB s/ 7500 o[gJ/ ns/ fJ;s'I finkdk B[e;kB j'D s/ 10,000 o[gJ/ gqsh j?eN/no dh do Bkb G[rskB ehsk ikJ/rk.

y'yw fgzv ftu ftFt wX{wZyh fdt; wBkfJnk frnk vkHn?;He/H gKv/ nfXFmsk, feqFh :{Bhtof;Nh ohtk d/ wkor doFB ftu fgzv y'yw ftu feqFh ftfrnkB e/Ido ohtk d[nkok ftFt wX{wZyh fdt; wBkfJnk frnk. fJ; w”e/ s/ feqFh ftfrnkB e/Ido ohtk d/ ;hBhno ftfrnkfBe ns/ gqw[Zy vkHJ/He/H gKv/ B/ dZf;nk fe wX{wZyh dk c;b T[sgkdB ftu ekch wjZst j? Bkb jh Bkb wX{ T[sgkdB ns/ ;fj T[sgkdB fit/I w'w, t/Bw, okfJb i?bh, gokreD nkfd gqkgs j[zd/ jB. gq'rokw gqGkoh ns/ g”X ;[oZfynk ftfrnkB vkH nfyb/F e[wko B/ nkgD/ T[dp'XD ftu fejk fe d[fBnk ftu ;kv/ d/F dk Ffjd T[sgkdB ftu gzitK ;EkB j? Bkb jh Bkb nkw s”o s/ t/fynk frnk j? fe ;G soQK dhnK c;bK dk 15-20% se T[sgkdB tX iKdk j?. toswkB ftu Ffjd dh T[gbZpXsk 10 rqkw gqsh ftnesh gqshfdB j? id'I fe fJj wksok gqsh ftnesh gqshfdB 50 rqkw j'Dh ukjhdh j?. fJ; ;w/I gkbD :'r wX{wZyh (J/fg; w/bhc/ok) d/ 50 fwfbnB SZs/ jB fijBK ftu'I 14 bZy fwfbnB NB Ffjd dk T[sgkdB j[zdk j?. i/ fgqEth s'I wX{wZyhnK ysw j' ikD sK d[fBnK ftu wkBt dh j'Id f;oc uko ;kbK se jh ;zGt j't/rh feT[Ife fJjBK d/ Bk ofjD Bkb gokrD BjhI j't/rk ns/ g”fdfnK, ikBtoK ns/ wB[ZyK dhnK gqikshnK ysw j' ikDrhnK. pkrkB ftfrnkfBe vkH oki/F f;zx B/ dZf;nk fe cbK ns/ ;pihnK d/ T[sgkdB ftu wX{wZyhnK dk ekch :'rdkB j? fijBK s'I 15-20% se T[sgkdB tX iKdk j? Bkb jh Bkb wZX{wZyh gkb d/ Bkb fgzv d/ d{i/ fe;kBK dhnK c;bK d/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j?. fJ; w”e/ s/ fgzv d/ gqrshFhb fe;kB Fqh d/t/Ido fsqgkmh, Fqh pkp{bkb f;zx, T[ofwbk e'b, o/yk e'b nkfd w”i{d oj/.

Ksh 12 c;b eq i{B 2018

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko ftd/F ftu T[gbZpX eok ojh j?. ezgBh B/ 6 w?B{c?eufozr fJekJhnK okjhI nkgDh nrtkJh ~ pDkJ/ oZfynk j? fijVk Gkos Go ftu 3500 s'I finkdk ;/tktK nkT[Nb?N okjhI tZv/ ;g/no gkoN dk ftFt gZXo s/ T[sgkdB eod/ jB.

fpikJh s'I eNkJh se d/ ;ko/ feqFh ;wkXkB roht; ekZNB e'b roht; ekZNB fbfwN/v, fJe o”ue fJzihfBnfozr ezgBh j?, fijVh vhib fJziB, g?No'b fJziB, iBo/No ;?N, gzg ;?N fBowkD T[geoD dh nkr{ fBowksk ns/ ;/b; eosk j?. Gkos Go ftu c?bh 160 ;kb g[okDh fJzihfBnfozr ftok;s ns/ tXdh fJzNoB?FBb w”i{drh d/ Bkb ezgBh nkgD/ r[DtZsk:[es T[sgkdK ns/ ;/tktK ~ d/F-

ezgBh fpibh Bkb uZbD tkb/ gzg;?N, o'Noh fNZbo ns/ jbe/ feqFh T[geoDK dh fJe ftFkb bVh pDkT[Idh j? fijVh FeshFkbh Go';/wzd ns/ xZN fJzXB ftu finkdk e[Fb j?. ezgBh d/ gq?}hv?IN w'jBB B/ fejk fe ;kv/ ;ko/ T[sgkd Gkos ftu pD/ jB fijV/ ;;s/ ns/ fNekT{ jB ns/ fJjBK d/ oZyoykn s/ th xZN you j[zdk j?. ezgBh j[D wFhBhfeqs y/sh s/ th i'o d/ ojh j?. fi;d/ sfjs ezgBh tZv/ g?wkB/ s/ pqF eNo, ohgo, thvo, ;gq/no ns/ fwBh gkto fNbo dk fBowkD ns/ ;/b eo ojh j?. T[jBK B/ fejk fe iwhB dh fsnkoh s'I eNkJh se, n;hI fe;kBK dh wdd bJh wFhBhfeqs T[geoD d/ Bkb c;b uZeo d/ jo uoD ftu T[sgkdesk ftu tkXk eod/ jB ns/ T[jBK Bkb i[V/ ;G soQK d/ T[sgkd T[gbpX eokT[Id/ jB. ezgBh dhnK e[M yk; rZbK jB fijVhnK T[;~ d{ihnK ezgBhnK s'I nbr eodhnK jB fit/I roht; ekZNB dh ftFt gZXoh nko n?Iv vh ;?Nng j?. ezgBh gqsh fwzN ftu 1 fJziB pDkT[Idh j?.

bk;N ;NkgZ d/ g: q r ' Bkb c;b Be[;kB s/ br Z r / k ;NkgZ c;b fezBh th tfXnk feT[I Bk j't/, i/ BhbrK dh B}o g? rJh sK ;wM' ;G sfj; Bfj; j' frnk. nZieb BhbrK fe;kBK dh gqw[Zy ;wZf;nk j?. BhbrK d/ gqe'g Bkb fe;kBK ~ ekch B[e;kB u[ZeDk g?Idk j?. BhbrK d/ fJbktk eJh d{i/ fBFekf;s ikBto c;bK ~ uN eo iKd/ jB. fe;kBK ~ fJ; ;wZf;nk s'I pukT[D bJh neFo jopb nkor?fBe ezgBh B/ bk;N ;NkZg BK dk fJe nfijk x'b fsnko ehsk j? fi; d/ gq:'r Bkb BhbrK ns/ d{i/ ikBto c;bK ~ BjhI ykDr/. ezgBh d/ wkoehfNzr gqw[Zy i/He/H gN/b B/ dZf;nk fe ;kvk bk;N ;NkZg T[sgkd fe;kBK bJh pj[s jh ekoro j? fijVk f;ZX/ s”o s/ gF{nK d[nkok j'D tkb/ B[e;kB ~ o'edk j?. T[jBK B/ dZf;nk fe 250 n?wn?b dh p'sb Bkb 2 J/eV dh c;b ftu fSVekn eoe/ c;bK ~ ;[oZfyns ehsk ik ;edk j?. d/F d/ eJh okiK d/ fe;kB fJ; T[sgkd dk bkG b? oj/ jB. d/F d/ eJh fjZf;nK ftu fJ; T[sgkd dh Gkoh wzr j' ojh j?. ezgBh B/ dhwe dh o'eEkw bJh dhweo'Xh dtkJh th fsnko ehsh j? fi;dk gq:'r eoe/ fe;kB dhwe s'I c;bK dh ;[oZfynk eo finkdk T[sgkdB b? oj/ jB.

;t;E u[ezdo, pD/ fe;kB f;ezdo gzikp e?fweb; B/ jkb jh ftu Gkosh pkiko bJh u[ezdo d/ u”Vh gZsh yogstko d/ ezNo'b bJh ;hnkJhphnko;h s'i w?NqkfwNqkZB dk 9(3) gziheoD gqkgs ehsk. gzikp e?fweb;, w/NkJhNqkB 70 n?;;h ~ bKu eoB tkbh gfjbh Gkosh ezgBh j't/rh. ezgBh d/ gqpzX fBd/Fe ;fbb Fokc B/ dZf;nk fe jkb d/ fdBK ftu xZN gkDh ns/ xZN ;w/I ftu g?dk j'D tkbh u[ezdo dk dkfJok tX fojk j?. ezgBh B/ u[ezdo ftu j'D tkbh yogstko ;wZf;nk s'I fBgND bJh gziheoD eokfJnk j? feT[Ife nZi Gkosh pkiko ftu u[ezdo dh c;b bJh e'Jh yk; gqGkth yogstkoBkFe T[gbpX BjhI j?. T[jBK B/ fejk fe nZi d/ d”o ftu gzikp e?fweb; u[ezdo T[sgkde d/FK ftu fgSb/ d' dFeK s'I gqw[Zy fBo:kse pfDnk j'fJnk j?.

Ksh 14 c;b eq i{B 2018

www.fasalkranti.com


gqEe, feqnkFhb, T{oik:[es nB{

fJe'r'bv pkfJUefFok

pj[-T[d/Fh gF{ nkjko nB[g{oe

;/js, XzB ns/ nksw-jZfsnk pukU 100% e[dosh w?vh;Bb g”dk ;o's

T[Zsw ;/js

Gog{o d[ZX T[sgkdB

}fjo ofjs fJe'r'bv pkfJUefFok toswkB ftu d[fBnk dk fJeZbk i?t seBheh T[sgkd j? fijVk fe g[oksB nk:[ot/d ;{so s/ nkXkfos ;[oZfyne ns/ nZs-nkX[fBe bkGdkfJe gF{ g”FD T{oik:[es nD{ j? fi;~ e[dosh T[sgkdK Bkb gq;z;feqs pb?Ifvv ns/ g/F ehsk frnk j?.

fJe'r'bv pkfJUefFok d/ bkG Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

d[ZX T[sgkdB ftu tkXk (1H5 s'I 2H0 bhNo gqsh rK) d[ZX dh r[DtZsk ftu tkXk (3H5 s'I 4H0 iK 4H0 s'I 4H5 t;k ftu tkXk) gF{ nkjko o{gKsoD nB[gks ftu tkXk gF{nK ftu rowh sBkn ftu ewh eodk j?. gF{nK dh ;zg{oD ;/js ftu tkXk ns/ uwVh ftu uwe fbnkT[Idk j? fpwko gF{ th mhe j' iKd/ jB e[dosh wkf;e Xow fbnkT[D ftu wdd eodk j? e[dosh ehVk ftBkFe i?fte d[ZX T[sgkdB tZb gfjbk edw jkowB' dk gXZo tfXnk eodk j? fi; Bkb roG XkoD skes ftu tkXk jdz[k j? o'r gqsho'Xe skes ns/ T{oik b?tb tXkT[Idk j?

rofGs rK ns/ T[;d/ Go{D ~ T[sw g”FD fdzdk j? roGgks Bk j'D ftu wdd eodk j? Bt/I izw/ tZS/ ns/ T[;dh wK ~ ;/jswzd oZydk j? 5t/I fdB s'I Bshi/ Fo[{ ns/ 12 sI' 14 fdBK ftu go{h soKQ Bshi/ fwb iKd/ jB bkfGs Bshi/ fen q kFhb To{ik nD{ eoe/ si/h Bkb gkqgs ehs/ ik ;ed/ jB fJj T[sgkd ;ko/ gF{, G/v, peoh, ;{no, ;Kv ns/ Noeh ftu ckbs{ wk; T[sgkdB bJh tiB ftu tkXk eodk j? Ÿ gfjb/ 16 fdBK ftu T[; t[sgkd dh f;oc 60 rqkw wksok jo o'i d/Dh ukjhdh j? Ÿ finkdk s'I finkdk fNekT{ Fwsk ;ko/ d/FK s'I nk:kse_fv;NqhfpT{No_J/izN ;Zd/ iKd/ jB. Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

;G s'I T[Zsw g”FD, p/jso ;/js ns/ ;ko/ gF{nK ftu ;zs'FiBe Gko tkXk


ezgBh ;wkuko e'o'wzvb dk ro'n w'o ;[oZfynk jw/FK fe;kBK d/ Bkb e'o'wzvb fJzNoB?FBb fbfwN/v Gkos dh d{ih ;G s'I tZvh ck;c/fNe T[otoe ezgBh j?. ezgBh T[otoeK, g”Fe sZsK ns/ c;b ;[oZfynk dh fJe ftFkb bVh pDkT[Idh j?, fijVh fJ;~ nkgD/ ;zpzfXs pkikoK ftu nrqDh pDkT[Idk j?. c;b ;[oZfynk feZs/ ftu ezgBh Gkos dh nkr{ ezgBhnK ftu'I j?. e'o'wzvb Gkos Go ftu nkgD/ T[sgkdK d/ Bkb fe;kBK se gj[zu pDkT[Idh j?. e'o'wzvb BkoE vth}B B/ fgSb/ fdBhI j:ks ohi?I;h uzvhrV ftu nkgD/ ;kbkBk gqkfJv vhbo ;zw/bB dk nk:'iB ehsk. ;zw/bB ftu 300 s'I finkdk vhbo ns/ eowukohnK B/ fjZ;k fbnk. fJ; nk:'iB ftu ezgBh d/ ckow{b/FB j?v e/HgqG{;tkwh B/ vhboK ~ Gkos ftu e'o'wzvb fJzNoB?FBb fbfwN/v d/ pko/ vhN/b ftu dZf;nk. ;shF fstkoh, wjkgqpzXe- BkoE n?Iv Jh;N B/ T[soh Gkos ftu e'o'wzvb ezgBh d/ ezw pko/ ikDekoh fdZsh. T[jBK B/ fejk fe e'o'wzvb B/ T[so Gkos ftu 100 eo'V dk feZsk gko ehsk j? ns/ p/jso sohe/ Bkb tkXk pDkJ/ j'J/ j?. nkJhn?wvh ns/ ;ekJhw/N d/ nB[;ko fJ; ;kb wkB;{B Bkowb j't/rk ns/ n;hI pj[s tfXnk feZs/ dh T[whd eo ;ed/ jK. fgSb/ ;kb fgokBk tZvh ;cbsk ;h ns/ fJ; ;kb ezgBh B/ fJe ndftsh g/N?IN czrh;kfJv @gq';g/b# bKu ehsk j?. bKfuzr d/ d”okB jh 101 e/n?b gq';g/b dh p[fezr j'Jh. ;”ot ueotosh,

ghn?wNh gqw[Zy B/ dZf;nk fe e'o'wzvb ;/b; ns/ poKfvzr rshftXhnK ftu p/jso sohe/ Bkb nZr/ tX ojh j?. ezgBh fvihNb sohe/ Bkb ezw eo ojh j? ns/ wk; whvhnk s/ nkgD/ T[sgkd dk gquko eo ojh j?. fJ; ;zw/bB ftu nkJ/ j'J/ ;ko/ vhboK B/ nkgDh y[Fh ikfjo eod/ j'J/ nkT[D tkb/ ;?FB ftu g{o/ ;fj:'r bJh Go';k fdZsk.

jkf;b j'J/ jB. wZX gqd/F fJ; g[o;eko bJh ;G s'I finkdk ;zfynk ftu BkwKeB eoB tkbk Gkos dk d{ik gqw[Zy oki pD frnk j?.

XkB[ek n?rohN?e fbfwN/v B/ feqFh T[gi ftu ;[Xko bJh fe;kBK ~ ehsk ;zwkfBs Gkos dh nkr{ feqFh o;kfJD ezgBh, XkB[ek n?rohN?e fbfwN/v B/ nkX[fBe seBhe dk gq:'r eo feqFh T[gi ftu ;[Xko dhnK brksko e'fFFK bJh fgSb/ fdBhI wZX gqd/F d/ 7 fe;kBK ~ ;zwkfBs ehsk. ezgBh B/ T[gi tXkT[D d/ eJh T[gkn ns/ ;wkXkB s/ ;bkj wFtok ehsk, fi;~ ngBke/ fe;kB ns/ ;zpzfXs ro[Zg nkgDh T[gi ftu brksko ;[Xko fbnk ;edk j?. fe;kB dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB d/ beF ~ 2022 se jkf;b eoB d/ gqXkBwzsoh d/ ftiB d/ nB[o{g y/sh dhnK fGzB fGzB nkX[fBe seBheK s/ th uouk j'Jh. y/sh dh g?dktko tXkT[D d/ w[Zd/ s/ nkgD/ ftukoK ~ ;KMk eoB bJh gqw[Zy feqFh ftfrnkfBe vkHghHn?;H GNBkro ns/ vkH n?;HnkoHFowk th fJ; w”e/ s/ w”i{d ;B. XkB[ek n?rohN?e B/ nfGBt ns/ gqrshFhb fe;kBK ns/ ;zpzfXs ;zrmBK ~ gq's;kfjs eoB bJh fJ; ;kb okFNoh gZXo s/ @@XkB[ek fJB't/fNt n?rohebuo ntkov## th bKu ehsk j?. gfjbh tko fdZs/ ikD tkb/ fJ; g[o;eko bJh d/F Go s'I 4600 s'I finkdk BkwhB/FB jkf;b j'J/ jB. wZX gqd/F s'I 780 s'I finkdk BkwKeB

Ksh 16 c;b eq i{B 2018

eohp 100 eo'V dh fteoh d/ Bkb XkB[ek d/ ;w[Zu/ fpiB; ~ tXkT[D ftu wZX gqd/F ;G s'I finkdk :'rdkB d/D tkb/ okiK ftu'I j?. wZX gqd/F d/ fe;kBK ftu gfjbK s'I jh XkB[ek d/ gqw[Zy T[sgkd fit/I w?e;-;kJ/, Nork ;[go ns/ b;No b'efgqn jB. ezgBh d/ d{i/ wFj{o T[sgkdK ftu ;ke{ok ns/ ;/wgqk Fkfwb jB. XkB[ek n?rohN/e fbfwN/v d/ u/now?B nkoHihH nrotkb B/ ezgBh dhnK e'fFFK d/ ftF/ ftu fejk fe XkB[ek n?rohN/e fe;kBK ~ T[jBK dh T[gi ns/ nkwdBh tXkT[D d/ p/jso jZb w[jZfJnk eokT[D dh fdFk ftu ezw eo fojk j?. wZX gqd/F ;G s'I finkdk feqFh T[gi d/D tkb/ okiK ftu'I fJe j?. fJE'I d/ fe;kB BthI BthI seBhe dk gq:'r eo oj/ jB. fe;kBK dhnK brksko e'fFFK Bkb fJE/ g?dktko tXkT[D d/ y/so ftu gk}hfNt Bshi/ nkJ/ jB, fijBK B/ ;k~ fJ; fdFk ftu j'o finkdk e'fFF eoB dh gq/oBk fdsh j?. n;hI fe;kBK dh e'fFF dh ;okjBk eod/ jK. ;k~ oki s'I ;kvh gfjbh gfjb ns/ ezgBh d/ T[sgkdK bJh gk}hfNt gqshfeqnk fwb ojh j?. n;hI T[jBK ~ nkgDhnK nfijhnK gfjbK Bkb wips{ pBkTD[ dk ewz ikoh oyZKr/ ns/ yF[jkbh fbnkTD[ ftu nkgD/ fe;kB d;'sK dh wdd eod/ ojKr./## XkB[ek n?rohN/e ezgBh 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ wkB:'r gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh d/ ftiB ~ jkf;b eoB dh fdFk ftu ezw eo ojh j?. ezgBh XkB[ek fJB't/fNt n?rohebuo ntkov (vhnkJhJ/J/) g[o;eko d/ fti/sktK dh ibdh jh x'FDk eo/rh. fJj fe;kBK ~ y/sh dh BthI seBhe ngBkT[D dh fdFk ftu gq's;kfjs eoB dh gfjb j?. fe;kBK d/ ftu XkB[ek g;zdhdk poKv j?. fJ;dk tZvk wkoehfNzr B?Ntoe j? fijVk fe Gkos d/ d{o doki d/ fJbkfenK se c?fbnk j'fJnk j?. ezgBh d/ T[sgkd o/Ii ;G soQK dhnK c;bK Bkb ;zzpzfXs brGr ;kohnK ;wZf;nktK d/ ;wkXkB T[gbZpX jB. Bt'Bw/Fh wkoehfNzr BhshnK ns/ nzso-okFNoh gZXo s/ seBheh rmpzXB nkfd fJ;d/ ftek; ftu wddrko jB. ezgBh jo ;kb rmpzXBK okjhI Bt/I T[sgkdK ~ g/F eodh j? ns/ Gkosh fe;kBK bJh BthI seBhe w[jZfJnk eok ojh j?.

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko w'B;/IN' d/ fBt/F Bkb tX/rk wZeh T[sgkdB w'B;/IN' noi/INhBk ftu nkgD/ wZeh d/ feZs/ ~ tXkT[D bJh 2019 ftu eohp 10 fwfbnB vkbo fJBt?;N eo/rh. ezgBh B/ soe fdsk j? fe i/ T[sgkde finkdk seBhe ngBkT[Id/ jB sK c;b T[sgkdB 40% se tX ;edk j?. fJj x'FDk c/v/foe' toN'o/bh, dZyDh nwohek d/ w'B;?IN' nB[;zXkB d/ vkfJo?eNo d[nkok ehsh rJh j?. T[jBK B/ fejk fe fJ; fBt/F Bkb wkfonk :{ihfBnk :{fBN dh ;[ftXk s/ fXnkB e/Idfos ehsk ikJ/rk. 22 j?eN/no y/so ftu c?b/ fJ; :{fBN ftu eohp 3500 eowukoh f;ZX/ ns/ nf;ZX/ o{g ftu ezw eod/ jB. pj[-okFNoh ezgBh w'B;?IN' wZeh phi dh p/jsohB g/Frh bJh nkgDhnK ;[ftXktK dk ft;sko eo/rh. toN'o/bh B/ fejk fe Bt/I nB[;zXkB ezgBh d/ T[d/FK ftu'I fJe j?. ;kv/ nB[;zXkB dh pd”bs jh wZeh dh g?dktko ftu tkXk j'fJnk. w'B;?IN' d/ vht?bgw?IN Nhw d/ gkpb' sbkB' B/ fejk fe noi/INhBk d; ;kb s'I wZeh d/ T[sgkdB ftu nZr/ BjhI tX fojk j?. fJE/ wZeh dh g?dktko pj[s xZN j?. T[sgkdesk d/ fJ;/ nzso ~ xZN eoB bJh, w'B;?IN' B/ noi/INhBk T[sgkdeK dhnK BthnK seBheK d/ Bkb feqFh ftu dkfyb j'D bJh gq'rokw dk F[G nkozG ehsk j?. fJ; gq'rokw s'I gq/fos j' e/ fe;kB p/jso T[sgkd b? ;eDr/.

okfJ}ng 40 n?;ih Bkb ;[oZfyns j't/rk e/bk ;[fwN'w' e?fweb ezgBh fbfwN/v (n?;;h;h) gbKN/FB ;kbT{FB dh fJe ;jkfJe ezgBh t?b/INk pkfJU;kfJzf;} n?bn?b;h B/ e/b/ bJh nkgD/ Bt/I T[sgkd okfJing 40 n?;ih gbKN rq'E o?r{b/No ~ bKu ehsk. okfJing 40 n?;ih b?fNB nwoheh ns/ fcbhghI; d/ e/b/ T[sgkdeK d[nkok tZv/ o{g ftu gq:'r ehsk iKdk j?. e/bk fJe ibtk:{ fBoGo cb j? fi; ftu s[VkJh d/ pknd B[e;kB j'D dh ;zGktBk pj[s j[zdh j?. fJj B[e;kB ne;o nB[fus g';Njkot?;N j?Ivfbzr, ;N'o/i ns/ e/bk ng{osh d/ ;w/I j[zdk j?. okfJing 40 n?;ih gqGkth o{g Bkb g';Njkot?;N B[e;kB ~ xZN eoB bJh ;G s'I wjZstg{oD ekoeK ftu'I fJe j?. gkozgfoe ns/ ekopfBe e/bk T[sgkdB d'jK bJh wzi{oh, okfJing 40 n?;ih fJe ndftsh T[sgkd j? fijVk e/bk T[sgkdeK ~ B[e;kB s'I pukJ/rk. fJj T[sgkd cb dh e[dosh gekJh ftu d/o ns/ F?bcbkfJc tXkT[Idk j?. fJ;d/ Bkb jh cb dh fJFNsw r[DtZsk ~ bzp/ ;w/I se j'D tkb/ B[e;kB ~ xZN eodk j? ns/ ekopfBe wkBeK s/ yok T[sodk j?. fJj T[sgkd n?BtkfJow?IN d/ nB[e{b j?. fJ;d/ gq:'r Bkb n?BtkfJow?IN ~ e'Jh B[e;kB BjhI gj[zudk j?.

Ksh 18 c;b eq i{B 2018

ndkwk B/ pkiko ftu fbnKdk BtK T[sgkdFwho eo/rk cc{zdhnK dk ;ckfJnk ndkwk n?rohebuob ;bT{FB fbfwN/v c;b ;[oZfynk bJh ehNBkFe, cc{zdhBkFe yogstkoBkFe fBowkD ns/ tzv dh gqw[Zy pj[-T[d/Fh ezgBh j?. ezgBh Gkos ;w/s 120 s'I finkdk d/FK d/ rkjeK ~ ;G s'I T[sw r[DtZsk d/ T[sgkd dh T[gbpZXsk ;[fBFfus eodh j?. ezgBh B/ jkb jh ftu FqhBro ftu fJe ndftsh cc{zdhBkFe Fwho dh bKfuzr ehsh. Fwho fJe p/jsohB cc{zdhBkFe j? fijVk ;/p dh c;b ftu nkT[D tkbh cc{zdh ftu stfos Yzr Bkb ezw eodk j?. fJj nkgD/ ;zgoe ftu nkT[D tkb/ eteK d/ Ft;B ns/ T{oik T[sgkdB ~ o'edk j?, fi;d/ gqekF ;z;b/FD ftu o[ektN nkT[Idh j? fi;d/ Bshi/ ti'I eteK dk ftek; o[e iKdk j?. Fwho, cc{zdh d/ fGzB uoDK ftu th T[;~ BFN eoB dh skes oZydk j?. ezgBh d/ ihn?w GrtkB dk; B/ dZf;nk fe fJj T[sgkd fe;kBK ns/ pkrtkBK bJh pj[s T[g:'rh j?. fJ;d/ gq:'r Bkb ;/p T[sgkde nkgDhnK c;bK ~ eteK s'I ;[oZfyns eo finkdk T[gi b? ;ed/ jB. T[jBK B/ bKfuzr d/ d”okB gqpzXB Nhw ;w/s w”i{d d{ih Nhw ~ XzBtkd ehsk. seBheh ikDekoh vkH nzp/F d{p/ B/ fdZsh. fJ; w”e/ s/ n?BHn?;Hn?wH pkbk ih, ;h ph :{ gqw[Zy ow/F o?vh th w”i{d ;B.

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko

fe;kB eokcN B/ J/o'fpe uktb t/uD bJh ;wM”sk ehsk ;g/eNqw fJEo; dk nfyb Gkosh ;kbkBk tgkfoe ;zw/bB g{ok ;g/eNqw fJEo; fBfwN/v ;G s'I T[sw r[DtZsk tkb/ feqFh ns/ o;kfJfDe T[sgkd gqdkB eodk j?. ezgBh fe;kBK ~ ehNBkFeK, eteBkFeK, c'o/N; ns/ fJE/BkZb gqdkB eodh j?. ezgBh dk nkdoF j? fe ;jh ;w/I s/ p/jso r[DtZsk tkb/ T[sgkd fdU. ezgBh d/F d/ ;ko/ okiK ftu nkgD/ T[sgkd d/ Bkb nkgDh w”i{drh doi eok ojh j?. Gkos dh nkr{ N?eBheb ezgBh ;g/eNqw fJEo; fbfwN/v, w[zpJh dk nfyb Gkosh ;kbkBk tgkfoe ;zw/bB phs/ fdBhI g{ok j'fJnk fi; ftu ezgBh d/ u/now?B ns/ gqpzX fBd/Fe, vkHn?wHn?;He'jb/, ;hJhU, ;who d/t;Ebh, wjkgqpzXe, phHghHwfbe B/ dhg ibk e/ gq'rokw dk F[G nkozG ehsk. ezgBh d/ i'Bb ;/b; w?B/io, okwgkb f;zx B/ ;G dk ;tkrs eod/ j'J/ XzBtkd ehsk. fJ; w”e/ s/ p'bd/ j'J/ vkHn?wHn?;He'jb/ B/ fejk fe n;hI nkgD/ T[sgkd r[DtZsk d/ Bkb edh ;wM”sk BjhI ehsk j?. ;kvh ezgBh

r[DtZsk ftu ;G s'I T[sw j? ns/ ;kv/ T[sgkdK ~ fe;kB jZE'I jZE b? oj/ jB. ;kv/ T[sgkdK s'I fe;kBK ~ T[gi tXkT[D ftu wdd fwb ojh j?, fi; Bkb T[jBK dh nkwdBh ns/ T[sgkdB ftu tkXk j' fojk j?. fJ; w”e/ s/ phHghH wfbe B/ 2017-18 d/ d”okB ezgBh d[nkok ;zgzB j'J/ ezwK ~ frDkT[Id/ j'J/ 2018-19 d/ Bt/I gbkB d/ pko/ dZf;nk. T[jBK B/ ezgBh d[nkok ftef;s Bt/I T[sgkdK dhnK ftF/FsktK pko/ th uouk ehsh.

Ksh 20 c;b eq i{B 2018

S'N/ ns/ ;hwKs fe;kBK bJh feqFh wFhBoh d/ fBowksk ns/ E'e ftsoe ezgBh fe;kB eqkcN B/ okFNoh nB[;zXkB ftek; fBrw (n?Bnkovh;h) ns/ okFNoh i?t-ftftXsk gqkXheoD (n?BphJ/) Bkb J/o'fpe fe;w d/ uktb dh wkoehfNzr ns/ ;/ b bJh 10 ;kb d/ bkfJ;/I; ;wM”s/ s/ d;sys ehs/ jB. uktb dh fJj fe;w feqFh ftfrnkB :{Bhtof;Nh, p/Irb{o{ d[nkok ftef;s ehsh rJh j?. fJ; ;wM”s/ okjhI fe;kB eqkcN nkgD/ ;ko/ vhbo B?Ntoe okjhI g{o/ Gkos ftu fe;kBK ~ J/o'fpe uktb d/ phi t/uD dh :'iBk pDk fojk j?. nfij/ y/so fiE/ finkdkso fe;kBK ~ gkDh dh ewh dk ;kjwDk eoBk g?Idk j?, T[jBK ~ ;G s'I finkdk ckfJdk j't/rk. fJj fe;w n?BtkfJow?INb o{g Bkb fNekT{ ns/ xZN gkDh ftu finkdk g?dktko d/D tkbh j?. fe;kB eqkcN fJ; ;wM”s/ dk T[g:'r eoB bJh T[jBK fe;kBK dh ;jkfJsk eoB dh :'iBk pDk fojk j?, fijVk gkDh dh ewh dk ;kjwDk eo oj/ jB feT[Ife J/o'fpe uktb Bkowb uktb d/ w[ekpb/ 50% xZN gkDh ftu th T[rkfJnk ik ;edk j?. fJ; edw dk T[d/F w/jBs, T[otoe ns/ ehNBkFe fJBg[N dh wksok ~ xZN eoBk j?. ;wM”sk w?w'o?Ivw s/ d;sys eod/ j'J/ fe;kB eokcN fbfwN/v d/ ;hJhU nzfes fufsnk B/ fejk fe fJj ;wM”sk ;kv/ d/F ftu feqFh dh bk}wh gqrsh dk fjZ;k j?. ;k~ gkDh dh ewh d/ w[ZfdnK d/ ;wkXkB dh ;ys io{os j? fijV/ ;kv/ M'Bk fe;kBK ~ go/FkB eo fojk j?. J/o'fpe uktb T[Zu gZXo dh T[gi pDkJ/ oZyd/ j'J/ fe;kBK ~ xZN gkDh ftu fNekT{ y/sh dk jZb gqdkB eodk j?. T[jBK B/ fejk fe fJj sK f;oc F[o{nks j?. jkb/ fe;kB eqkcN fGzB fGzB c;bK dh y'i ns/ ftek; dhnK e'fFFK ~ nZr/ tXkJ/rk. Gkos d/ pkfoF tkb/ y/soK ~ SZve/ finkdkso feqFhibtk:{ y/sK ftu J/o'fpe uktb T[rkfJnk ik ;edk j?. ;[Ze' i'BK d/ fe;kBK ~ J/o'fpe uktb dh y/sh okjhI finkdk bkG fwb/rk. J/o'fpe uktb d/ ckfJd/ fJj jB fe fJj Bkowb nkodqiwhB ftu M'B/ dh y/sh bJh io{oh 50% xZN gkDh dk T[g:'r eodk j? ns/ T[otoe, ehNBkFe, wid{oh dh bkrs ns/ rohB jkT{; r?; T[s;oiB dh wksok ~ xZN eodk j?. fiE/ fJe feb' uktb g?dk eoB bJh 5000 bhNo gkDh dh b'V j[zdh j? T[E/ J/o'fpe uktb bJh f;oc 2500 bhNo dh b'V j[zdh j?.

www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko ;'wkBh ezgBh B/ fv;NqhfpT{NoK nZr/ Bt/I T[sgkd gq;s[s ehs/ ;'wkBh eBe ;hv; gqkJht/N fbfwN/v ezgBh d/ sstkXkB ftu phs/ fdBhI Mkoyzv oki d/ ;ko/ fv;NqhfpT{NoK dh p?me g{oh j'Jh. fJ; p?me ftu oki d/ brGr 50 tZv/ fv;NqhfpT{NoK B/ fjZ;k fbnk. fJ; w”e/ s/ ezgBh d/ gqpzX fBd/Fe e/HthH;'wkBh, vkH n?;HnkoH GZN, wkoehfNzr vkfJo?eNo, ;tszso fwFok, y/soh gqpzXe B/ p?me ftu fjZ;k b? oj/ ftsoeK ~ phi T[sgkdK dh ;zy/g ftu ikDekoh fdsh. e/HthH ;'wkBh ih B/ T[jBK ~ BthI gkfJg bkfJB jkJhfpqv ns/ ezgBh dh GftZy dh :'iBk s/ ;zy/g ikDekohnK s'I ikD{ eokT[Id/ j'J/ fejk fe ;kv/ T[sgkd fe;kBK bJh fe;/ todkB s'I xZN BjhI jB. n;hI xZN ehws ftu tfXnk T[sgkd d/D ftu :ehB oZyd/ jK. ezgBh d[nkok ftef;s phiK d/ gq:'r Bkb d{i/ okiK d/ fe;kB nkgDh nkwdBh tXkT[D ftu ;cb j'J/ jB. T[jBK B/ fejk fe fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ gqXkBwzsoh d/ ;[gB/ ~ ;keko eoB bJh ;'wkBh ;hv; ezgBh brksko ezw eo ojh j?. fi;d/ ubd/ n;hI fGzB gqeko dhnK ;pihnK dh jkJhfpqv fe;wK ftef;s eo oj/ jK, fijVhnK xZN ;w/I ns/ xZN bkrs ftu fe;kBK ~ Gog{o T[sgkdB d/D ftu ;eFw jB. vkHn?;HnkoHGZN B/ p?me ftu nkJ/ j'J/ fv;NqhfpT{noK dk XzBtkd ehsk. T[jBK nZr/ ezgBh d/ Bt/I T[sgkd th gqdofFs ehs/ rJ/ ;B fi;~ T[jBK B/ y{p ;okfjnk. fJ; w'e/ s/ fv;NqhfpT{NoK ~ T[jBK d/ p/jsohB :'rdkB bJh ;zwkfBs th ehsk frnk. fJ; w”e/ s/ ezgBh d/ d{i/ F[GfuzseK ;w/s eJh j'o b'e th w”i{d ;B.

fiE/ jD ' JB/ik iv/B/ d/ Ts[gkd, fceo dh BjhI eJ'h pks J/Bik i/v/B fJe nzso-okFNoh ;pih gqiBB ezgBh j?. ezgBh 30 s'I finkdk fGzB fGzB ;pihnK dhnK ;zeo fe;wK ~ ftef;s eodh j?. d[fBnK Go ftu fJjBK c;bK d/ phi g?dk eoBk ns/ t/uDk ezgBh dk T[d/F j?. ezgBh B/ Gkos ftu nkgDk ft;sko eoB bJh wjkokFNo d/ g[D/ ftu fJe tfDZfie nkfc; ns/ nko n?Iv vh ;N/FB ;Ekfgs ehsk j?. wjkokFNo ~ Gkos ftu ;G s'I wjZstg{oD ;pih T[sgkde oki d/ o{g ftu ikfDnk iKdk j?. ezgBh B/ rohB jkT{; ftu ;pihnK T[rkT[D bJh T[BZsFhb ;zeo fe;wK dk ftek; ehsk j?. rohB jkT{; bJh ezgBh e'b nB/e nfijhnK fe;wK jB fijBK d/ T[sgkdB Bkb fe;kB nkgDh nkwdBh ~ tXk ;edk j?. rohB jkT{; ftu fFwbk fwou T[rke/ tfXnk w[Bkck ewkfJnk ik ;edk j?. joh fFwbk fwou ftu ezgBh e'b nbwo/IN, B/wkbkfJN, tkfJgo ns/ t/okB fe;wK jB. T[E/ jh ghb/ fFwbk fwou ftu J/NbKN/ ns/ bkb fFwbk fwou ftu pzrh T[gbpX j?. p?IrB ftu pNo'oe ns/ pb/e i/w fe;wK jB. nZieb phi ofjs yho/ dh ech wzr ehsh ik ojh j?. ezgBh e'b phi ofjs yho/ ftu ckfvnk, BkfrB/, Jhi/v-15-vpfbT{- iho' 8 ns/ ikok j?. fGzvh dh rZb eohJ/ sK ezgBh e'b ;b'Bh ns/ fJi/v-15-iho' 9 T[gbpZX jB. pzdr'Gh ftu fJi/v-nzrd ns/ c[Zbr'Gh ftu c/not/ fe;w T[gbpZX j?. ekFhcb ftu wjkpbh fe;w pj[s b'efgqn ;kfps j' ojh j?. fwou dh oJh; fe;w ns/ NwkNo dh wohfBek fe;w fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D ftu wddrko ;kfps j' ojh j.? egzBh dhnK fJjBK be'fgn q ;ezo fe;wK eoe/ fJj ;pih phi Td[:r ' ftu be'fgn q s d/ fFyo s/ j.? www.fasalkranti.com

Jhe'r'bv pkfJUeFhok ytkU, p/jso ;/js ns/ Gog{o d[ZX gkU pkfJUr'bv fJzv;Nqh} n?bn?bgh dh ;EkgBk ;kb 2013 ftu gF{ nkjko d/ fBowkD ns/ tzv d/ T[d/F Bkb j'Jh. gF{ T[sgkd d/ fJbktk fJj ezgBh feqFh T[sgkdK dh fJe Fbkxk:'r bVh dk fBowkD, ng{osh ns/ fBo:ks eoB ftu bZrh j'Jh j?. ezgBh d/ T[sgkdK ~ pkfJUvhro/v/pb gqfeqsh, r?o-ftFkessk, bzp/ F?bc ihtB ns/ gqGktFhbsk fijhnK ykf;nsK bJh ikfDnk iKdk j?. fJjBK ykf;nsK eoe/ ezgBh d/ T[sgkdK dh wzr Gkos d/ Bkb UwkB, fJokB, ;z:[es nop nwhoks, XkBk, :wB ns/ :{BkfJN/v fezrvw ftu ehsh iKdh j?. ezgBh dk fJe'r'bv pkfJUeFhok T[sgkd fe;kBK dh gfjbh g;zd j?. fJ;d/ T[g:'r Bkb gF{nK ftu j'D tkb/ fGzB o'rK s'I S[Nekok fwbdk j?. fJe'r'bv pkfJUeFhok toswkB ftu d[fBnk dk fJeZbk i?t seBheh T[sgkd j? fijVk g[oksB nk:[ot/d ;{so s/ nXkfos, ;[oZfyns ns/ pj[s finkdk bkGdkfJe, gF{ g”FD T{oik:[es nD{ j?. fi;~ e[dosh T[sgkdK Bkb gq;z;feqs ns/ pb?Ifvv eo g/F ehskfrnk j?. fJ; d/ gq:'r Bkb d[ZX T[sgkdB ns/ r[DtZsk ftu tkXk j[zdk j?. fJj gF{nK ftu rowh ns/ sBkn xZN eodk j?. fJj gF{nK dh ;zg{oD ;/js ftu tkXk eodk j? ns/ uwVh ftu uwe fbnkT[Idk j?. fJ;d/ gq:'r Bkb fpwko gF{ mhe j' iKd/ jB. fJ; Bkb gF{nK dk wkf;e Xow th ;jh sohe/ Bkb nkT[D brdk j? ns/ e[dosh s”o s/ ehVk ftBkFe dk ezw eodk j?. fJj gF{nK ftu jkow'B dk b?tb tfXnk eodk j? fi; Bkb roG XkoB Fwsk ftu tkXk j[zdk j?. fJj o'r gqsho'Xe Fwsk tXkT[Idk j? ns/ roGtsh rK ns/ T[;d/ Go{D ~ T[sw g”FD fdzdk j?. fJ;d/ gq:'r Bkb roGgks j'D dh ;zGktBk ysw j' iKdh j?. fJ;dk Bshik 5t/I fdB s'I B}o nkT[Dk F[o{ j' iKdk j? ns/ 12-14 fdB ftu Bshi/ g{oh soQK fwb iKd/ jB. fJe'r'bv pkfJUeFhok G/v, peoh, ;{no, ;Kv, Noeh ;w/s d{i/ gF{nK d/ wk; T[sgkdB bJh tiB ftu tkXk eodk j?. pkfJUeFhok dh 60 rqkw wksok gfjb/ 16 fdB se jo o'i d/Dh ukjhdh j?.

c;b eqKsh 21 5 i{B 2018


ezgBh ;wkuko

wfjzdok B/ B't' 65 n?ugh ns/ 75 n?ugh Nq?eNo d/ bKu d/ Bkb seBhe ns/ g?dktko ftu BtK wkBe ;Ekfgs ehsk wfjzdok n?Iv wfjzdok dh ckow fJe[fJgw?IN ;?eNo (n?cJhn?;), fijVk 19 fpfbnB nwoheh vkbo tkbh wfjzdok ro[Zg dk fJe fjZ;k j?, B/ B't' 65 n?ugh ns/ 75 n?ugh Nq?eNo bKu ehs/ ikD dh x'FDk ehsh j?. wfjzdok B't' Nq?eNo dh fJj o/Ii seBheh o{g Bkb ;G s'I finkdk T[BZs ns/ ;NkfJb d/ Bkb fvikfJB ehsh rJh j?. fJ; o/Ii dh ehws 65 n?ugh 2 vpfbT{ vh (65 vhnkJh) bJh 9H99 bZy o[gJ/ ns/ 75 n?ugh 4 vpfbT{vh (755 vhnkJh) t/ohJ/IN bJh 12H5 bZy o[gJ/ jB (n?e;-F'o{w wjkokFNo). nkgD/ ebk; d/ nkr{ wfjzdok B't' Nq?eNo ~ yk; Gkosh jfe;kBK bJh fvikfJB ehsk frnk j?. 2 vpfbT{ ns/ 4 vpfbT{ toiB; ~ UgB ;N/FB fvikfJB ftu ftef;s ehsk frnk j?. wfjzdok fo;ou t?bh u/BZJh ;fEs ezgBh dh rb'pb fo;ou ns/ vht?bgw?IN c?f;bhNh j?. wfjzdok B't' d/F Go ftu fe;kBK ~ seBhe nkXkfos feqFh ;wkXkB T[gbZpX eokT[D d/ ezgBh d/ ftiB d/ nB[o{g j?. seBhe, ;j{bs ns/ n?ro'Bkfwe; ftu Bt/I wkBeK d/ Bkb wfjzdok B't' feqFh d/ s”o sohfenK ~ pdbD ns/ g?dktko tXkT[D bJh

Ksh 22 c;b eq i{B 2018

g{oh soQK fsnko j?. fJ; Bkb feqFh seBhe ;fwqdh ~ tXktk fwb fojk j?. bKu d/ w”e/ s/ p'bd/ j'J/ oki/F i/i[foeo, gq?}hv?IN- ckow fJe[fJgw?IN ;?eNo, wfjzdok n?Iv wfjzdok fbfwN/v B/ fejk fe wfjzdok ftu ;kvk T[d/F seBhe ~ fe;kBK se gj[zukT[Dk j?, fijVk d[fBnk Go ftu fe;kBK dh fizdrh pdb ;edk j?. ckofwzr 3H0 gfjb d/ fJe fjZ;/ d/ o{g ftu, ;kvk c'e; nZs-nkX[fBe seBhe ns/ ;G s'I tfXnk feqFh ;wkXkBK s/ j?. Gkosh fe;kBK bJh wfjzdok B't' Nq?eNoK dh 65-75 n?ugh o/Ii fbnk e/ ;k~ wkB wfj;{; j' fojk j?. w?~ g{ok Go';k j? fe fJj T[d:'r ftu Bt/I wkBe ;Ekfgs eo/rk. n;hI ibdh jh Gkos ftu J/ehfeqs e?fpB d/ Bkb fJ; o/Ii ~ g/F eoKr/. wfjzdok B't' ~ 12 okiK d/ fe;kBK s'I fwb/ chvp?e ns/ fo;ou d/ pknd ftef;s ehsk frnk j?. wfjzdok B't' Nq?eNo d/ gockow?I; ~ 8 okiK ftu 25,000 xzfNnK se 37 n?gbhe/FBK d/ ifoJ/ iKfunk ikJ/rk. T[d:'r wkBeK d/ w[ekpb/ fJj ;G s'I ftFkb iKu gq'rokw j?. wfjzdok B't' fvikfJB gohyD BshfinK d/ nkXko

s/ goc?eN fojk j?. wfjzdok B/ fJ; ;hohi ftu eJh BthnK T[BZs seBheK ns/ y{phnK ~ g/F ehsk j?, fijVk feqFh y/so ~ T[u g?dktko gqdkB eo/rk. wfjzdok d/ 65 n?ugh ns/ 75 n?ugh Nq?eNo 2 vpfbT{vh ns/ 4 vpfbT{vh d/ t/ohJ/IN ftu T[gbpZX j'Dr/. fJj Nq?eNo T[jBK Gkosh fe;kBK bJh fvikfJB ehsk frnk j?, fijV/ T[BZs seBhe okjhI feqFh y/so ftu g?dktko tXkT[Dk ukj[zd/ jB. fJj fJzNoB/FBb Nq?eNo nkgD/ p/jsohB chuoK Bkb seBhe ns/ T[sgkdesk ftu BthI fw;kb ;Ekfgs eo oj/ jB. gockow?I;- ;G s'I T[Zsw fJzXB deFsk Bkb T[usw fJziB Nkoe seBhe- jkJhvqkfbe; f;;Nw d/ Bkb nkX[fBe f;ze'w/F NqK;fwFB fvfi;/I; seBhe- Nq?eNo d/ oy-oykn ns/ b'e/FB bJh fow'N ezNo'b Nq?fezr, wfjzdok fvfi;/I; seBhe Bkb b?; nkokw ns/ ;j{bs- ;;g?IFB ;hN ns/ n?ro'Bkfwe ezNo'b d/ Bkb c[b cb?N gb/Nckow

www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko Go';/:'r- 3 ;kb dh fJziB tkozNh, 400 xzfNnK d/ ;oft; fJzNotb d/ Bkb (Fq/Dh ftu T[usw) ;NkfJb- jkJh rbk; w?N/fbe ebo, 3 vh fvikfJB nZs-nkX[fBe gfoFfeqs ns/ c[bh b'v/v, 75 n?ugh 4 vpfbT{vh J/;h e?fpB tkbk Nq?eNo ibdh jh Gkos ftu bKu ehsk ikJ/rk. 65 n?ugh 2 vpfbT{vh UgB ;N/FB toiB dh ehws 9H99 bZy o[gJ/ s'I (wjkokFNo ftu n?e;- F'o{w ehws) wfjzdok B't' d/ pko/ ftu yk; o{g Bkb 60 s'I 75 n?ugh ;?rw?IN d/ bJh ftef;s BtK wfjzdok B't' ;ko/ n?gbhe/FB ns/ jo/e soQK dh fwZNh ftu xZN' xZN nkoghn?w vqkg d/ Bkb FkBdko gqdoFB eo/rk. fJ;dh fbcN eg?f;Nh ns/ jkJhvq'fbe f;;Nw fJ;~ fGzB gqeko dh y/sh ns/ n?gbhe/FB bJh T[g:[es pDkT[Id/ jB. J/rkoBkfwe sohe/ Bkb fv}kfJB nkgo/fNzr ;N/FB xZN s'I xZN w/BN/B?I; ns/ ;G s'I T[sw fJzXB deFsk fJ; Nq?eNo dhnK e[M gqw[Zy y{phnK jB. T[sgkdesk ns/ gqdoFBh tXkT[D bJh BthI ghVh dk seBheh o{g Bkb T[BZs fJziB Bt/I noi[B B't' ftu seBheh o{g Bkb T[BZs B/e;N i/B wfjzdok fJziB j?, fi; ;G s'I T[sw T[sgkdesk ns/ deFsk gqdkB eodk j?· 305 n?Bn?w d/ T[usw Nkoe ns/ 28% p?enZg Nkoe d/ Bkb ;G s'I dwdko fJziB · fJBbkfJB n?cnkJhgh d/ Bkb 4 f;bzvo fJziB · 2100 nkoghn?w s/ c[b gkto gqdkB eodk j? · ;G s'I T[Zsw fJzXB deFsk · ;G s'I tZv/ J/no ebhBo ns/ o/vhJ/No d/ Bkb ;G s'I T[sw e{fbzr f;;Nw · cozN ghNkU vqkfJt · T[u seBhe tkbh f;ze'w/F NqK;fwFB · T[BZs f;ze'w/F NqK;fwFB ns/ ;ghv d/ Bkb wfjzdok B't' ;G s'I tfXnk y/sh dk siopk gqdkB eodk j?. · bhto; o/Ii- 3 o/Ii (T[Zu, wZXw, fBwB) · 15 ckotov ns/ 15 foto; r/no;Gkos ftu fe;/ th Nq?eNo d/ w[ekpb/ ;G s'I finkdk r/no;, fi; Bkb y/sh ftu nk;kBh j[zdh j?.

www.fasalkranti.com

1H7 feb'whNo gqsh xzNk Bkb 36 feb'whNo gqsh xzNk se dh ;ghv · eqhgo t/ohJ/IN ftu th T[gbpZX (ocsko 0H4 feHwhH gqsh xzNk s'I F[o{) · 60 n?ugh ;/w/IN ftu ;G s'I T[sw ghNhU n?ugh · fszB ;ghv nkgFB; Bkb fJzvhg/Bv?IN ghNhU · gb?B/Noh vqkfJt ckfJBb foveFB · ;G s'I tZvk, ;G s'I Go';/wzd, fNekT{ ebZu · gqGkth fNqgZb fv;e pq/e; · T[BZs jkJhvqkfbe;- T[BZs jkJhvqkfbe; eoe/ BtK noi[B B't' e'Jh th tiB u[e ;edk j? · T[BZs jkJh gqh;hiB jkJhvq'fbe; · 2 j'b;- p/b e?qe- fGzB fwZNh d/ nB[e{b · 2600 feb'rqkw Gko u[ZeD dh skes · efte b'nfozr bJh T[Zusw gzg 56 n?bghn?w · n”ikoK ~ i'VD ftu nk;kBh- y/s dh fsnkoh, fpikJh, i[skJh, fNfbzr, j?o'fJzr, o'gBh ;fjs d{i/ ezwK d/ nB[e{b. fJj o'Noh fNZbo, n?wph gbkT{, Nq?eNo wkT[IN/v ezpkfJB jkot?;No, g'N?N' gbKNo, fvro o/e, p/bo ns/ wbuo ns/ Fo?vo fJ;s/wkb bJh T[g:[es j?. finkdk nkokw ns/ ;[ftXk J/r'oBkfwe sohe/ Bkb fvikfJB fJ; Bt/I Nq?eNo ftu ukbe d/ p?mD dh irQk ;G s'I finkdk nkokwdkfJe j?. fJ;d/ fJbktk ;G s'I T[sw ;[ftXktK Bkb b;? BtK noiB[ Bt'' bpz/ ;wI/ se nk;kBh Bkb y/sh eoBk ;zGt pDkT[Idk j?. ·

c[b cb?N gb/Nckow fNbN/pb ;N/nfozr ;;g/Iv/v g?vb; fit/I J/ro'Bkfwe ezNo'b; nkN' vkfJrBk;fNe fJzvhe/No; d/ Bkb ;NkfJfbF fJz;No{w?IN · eko dh soQK ezphB/FB ;ftu · j?v b?Ig e'b jkJh gktov ;oeb · f;zrb pNB p'BN UgfBzr (55 fvroh ns/ 80 fvroh UgfBzr) (fJ; e?Nkroh ftu gfjbh tko) · J/v-nkB J/no-ezvhFB; e?fpB; bJh fJ;~ ngrq/v ehsk ik ;edk j?. :{n?;J/ pkT[I; J/;h e?fpB Nq?eNo ibdh nk fojk j? fJj fJzNoB?FBb B't' Nq?eNo eJh BthnK seBheK ns/ chuoK Bkb b?; jB fit/I· g[F pNB ;NkoN ;Nkg · nkN' vkJ/rBk;fNe fJzvhe/No d/ Bkb fvihNb fJz;No{w?IN eb;No · Nu ;eqhB 10 fJzu fJzc'N/Bw?IN ;eqhB · v/ ofBzr bkfJN · ebu coh ckotov n?Iv foto; bJh gkto FNb nkgFB · jhfNzr, t?INhb/FB ns/ J/no ezvhFfBzr e?fpB · dh fJw'fpbkfJio · o/no ftT{ e?wok · NkfJoNq'fBe; ;NkfJb- fJj BtK Ug/B ;N/FB Nq?eNo w/N?fbe vhg o/v g/IN ns/ ;NkfJfb;N w/B?fbe 3 vh ftu T[gbpZX j?. · · · ·

c;b eqKsh 23 5 i{B 2018


ezgBh ;wkuko ;hnkonkJh dh e'fFFK Bkb xZN j't/rh fpibh ygs ;hnkonkJh ~ nBoih n?ch;hn?I;h ;otf;; fbfwN/v (JhJhn?;n?b) s'I xZN fpibh ygs tkbh f;zukJh gzg ~ nKXok gqd/F ftu brkT[D bJh 150 eo'V o[gJ/ dk nkovo fwfbnk j?. JhJhn?;n?b, Gkos ;oeko d/ T{oik wzsokb/ nXhB ezw eodk j? fijVh feqFh wzr geF gqpzXB (J/ihvhn?;n?w) gq'rokw d/ bkr{ eoD bJh nKXok gqd/F ;oeko d/ Bkb ;fj:'rh d/ o{g ftu ezw eo ojh j?. J/ihvhn?;n?w g'qrokw dk wzst phJhJh gzi ;Nko o/N/v T{oik deFsk gzg;?N ~ pdbDk ns/ Bkb jh fJzNoB?N d[nkok ;wkoN ezNo'b g?Bb ~ ftef;s eoBk j?, fijVk 25% fpibh pukT[D ftu ;eFw j?. fJj gzg;?N fe;kBK ~ gzi ;kbK bJh w[cs oZy-oykn ;fjs coh T[gbpZX eokJ/ ikDr/. fJ; gfo:'iBk dk bkG nKXok gqd/F d/ 40,000 s'I finkdk fe;kBK ~ fwb/rk. JhJhn?;n?b d/ gqpzX fBd/Fe ;”oG e[wko B/ fejk fe J/ihvhn?;n?w gq'rokw dk bkr{ j'Dk wjZstg{oB j? feT[Ife feqFh gzg;?N bJh fpibh fpb ~ ;pf;vh d/ o{g ftu ;oeko d[nkok G[rskB ehsk ik fojk j?. T[jBK B/ fejk fe xZN ehws iK coh fpibh T[gbpZXsk, ;;s/ ns/ neFw gzg;?N bkT[D eoe/ finkdk fpibh ygs ns/ finkdk gkDh dh popkdh j[zdh j?. fJ;/ rZb ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ JhJhn?;n?b B/ J/ihvhn?;n?w gq'rokw ~ bkr{ eoB

dh F[o{nks ehsh ns/ fJ; gfo:'iBk bJh 400 eo'V o[gJ/ dk piN fBoXkfos ehsk frnk j?. ;hnkonkJh ro[Zg d/ tkfJ; u/now?B ihH ;'BdookiB B/ fejk fe ;hnkonkJh jw/FK jh BtkukoK dh gfjb eoB tkbh ezgBh j?. ezgBh fGzB fGzB y/soK ftu ;zg{oD ;wkXkB gqdkB eo ojh j?. J/ihvhn?;n?w gq'rokw d/ bkr{ eoB d/ ftF/ ftu T[jBK B/ fejk fe n;hI nZsnkX[fBe T[oik pus eoB tkb/ gzg;?N, izr gqsho'Xesk bJh b/io t?bv/v ;N/Bb?; ;Nhb d/ fJwg/bo Bkb b?; gzg ;?N dh ng{osh eo oj/ jB. fJjBK gzgK ~ ukb{ ns/ pzd eoB bJh ;wkoN g?Bb ;NkoNo fdsk frnk j? fijVk w'pkfJb d[nkok ezNo'b ehsk iKdk j?. fJ; dh ;G s'I yk; rZb fJj j? fe i/ e'Jh u'o gzg ;?N u'oh eoB dh e'fFF eo/rk sK T[;dk w?;/i w'pkfJb s/ fwb ikJ/rk. gzg ftu nfijk gq'rokw gkfJnk frnk j? fi; Bkb iwhB ftu gkDh dh T[gbpXsk Bk j'D ns/ xZN fpibh j'D dh nt;Ek ftu gzg nkgD/ nkg pzd j' ikj/rk. fJE'I se fe fpibh ftGkr d[nkok th fJjBK g?BbK eoe/ fpibh dh ng{osh, r[DtZsk nkfd dh fBrokBh ehsh ik ;edh j?. Fqh FFh eKs, y/soh gqpzXe ns/ T[g wjKgqpzXe, T{oik deFsk ;/tk fbfwN/v B/ fejk fe nKXok gqd/F ftu gfjb/ uoD ftu J/ihvhn?;n?w gq'rokw ftu fJe bZy neFw gzg ;?N pdb/ ikDr/. nrb/ e[M ;kbK ftu 15 bZy neFw feqFh gzg pdb/ ikDr/. fJ; gq'rokw dk T[d/F ;kbkBk 349 fwfbnB :{fBN T{oik ~ pukT[D dk beF j?, fi; Bkb ;oeko ~ jo ;kb 139 eo'V o[gJ/ dh pus j't/rh.

n?unkJhn?b B/ fdZsh fe;kBK ~ f;ybkJh feqFh nB[;zXkB e/Ido, FqhrzrkBro ftu fjzd[;skB fJB;?eNh;kfJv fbfwN/v, BthI fdZbh d[nkok gq:'fis ;wBfts BkFh iht gqpzXB s/ fJe fdB dk fe;kB f;ybkJh fFto dk nk:'iB ehsk frnk. fi; ftu brGr 250 fe;kBK B/ fjZ;k fbnk. f;ybkJh gq'rokw d/ w[Zy w/jwkB vkH ghHn?bHB/jok, fBd/Fe nB[;zXkB, ;tkwh e/FtkBzd oki;EkB feqFh :{Bhtof;Nh, phekB/o ;B ns/

Ksh 24 c;b eq i{B 2018

gq'rokw dh gqXkBrh vkH ;kJhI dk;, ;bkjeko fjzd[;skB fJB;?eNh;kfJv fbfwN/v, BthI fdZbh B/ ehsh. fJ; fFfto ftu fJe gqdoFBh dk nk:'iB ehsk frnk, fi; ftu nkJhHghHn?w d/ w[Zy xNe fit/I bkfJN Nq/g, c/o'w'B Nq/g, fwso ehN, fwso cc{zd fBzw s'I pD/ T[sgkd ns/ i?fte o;kfJD nkfd dk gqdoFB ehsk frnk ns/ f;ybkJh ftu gXko/ fe;kBK ~ T[jBK d/ gq:'r eoB dh seBhe ns/ T[g:'r ftXh d/ pko/ ikDekoh fdZsh. vkHB/jok B/ gq'rokw ftu w'pkfJb n?g ekZNB rzrkokw ~ bKu ehsk. fJ; w'pkfJb n?g ~ r{rb gb/n ;N'o s'I coh vkT{Bb'v ehsk ik ;edk j?. fJ; gq'rokw ftu w'pkfJb n?g d/ Bkb Bkb @@;wBfts BkFhiht gqpzXB## s/ c'bvo th ikoh ehsk frnk. gq'rokw d/ gqXkB vkH ;kJhI dk; B/ ehNBkFhnK d/ ;zs[fbs, ;[oZfyns ns/ ftt/eg{oD T[g:'r d/ pko/ fe;kBK ~ ikDekoh fdZsh. T[jBK B/ f;ybkJh fFfto ftu nkJ/ fe;kBK ~ fejk fe fiE/ fizBk ehNBkFe io{oh j't/, T[Bk jh ezw ftu bU. T[jBK B/ fejk fe ehNBkFeK ns/ yogstkoK bJh nbr nbr wFhB dk gq:'r eo' ns/ fo;d/ j'J/ iK yokp wFhB dk gq:'r Bk eo'. fSVekn eoB dk ;wK ;t/o iK Fkw ftu'I fJe ns/ FKs w”;w d/ ;w/I eoBk ukjhdk j? ns/ pu/ j'Jh ykbh vZfpnK ~ e[ube/ pzio G{wh ftu dpk d/Dk ukjhdk j?. T[jBK B/ fe;kBK ~ nkJhghn?w seBhe ngBkT[D dh ;bkj fdsh.

www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ vkH vhHe/H:kdt d/F d/ ikD/ gSkD/ ;oQ'I d/ gqiBe jB. fJjBK B/ ;o'QI dhnK nB/e fe;wK ~ ftef;s ehsk ns/ s/b T[sgkdB ~ tXkT[D ftu nkgDk nw[Zb :'rdkB fdsk j?. toswkB ftu vkH :kdt g{;k d/ phi ftfrnkB ns/ seBhe vth}B d/ gqXkB ns/ gqw[Zy ftfrnkfBe jB. vkH :kdt ns/ T[jBK dh Nhw B/ d/F dh ;G s'I T[sw ;oQ'I dh fe;w ftef;s ehsh j?. fi;dh pd”bs fsbjD T[d:'r ftu eqKshekoh pdbkn t/yD ~ fwb fojk j?. ;oQ'I dk toswkB gfofdqF ikBD bJh c;b eqKsh dh Nhw B/ vkH:kdt Bkb G/IN tkosk ehsh. fJ; d”okB T[jBK B/ ;oQ'I dh c;b pko/ y[Zbe/ uouk ehsh. uouk d/ d”okB T[jBK B/ dZf;nk fe ;oQ'I fsbjD dh gqw[Zy c;b j?. Gkos d/ finkdkso fjZf;nK ftu ;oQ'I dh y/sh ehsh iKdh j?. ;oQ'I dk T[g:'r d' soQK ehsk iKdk j?, fi; ftu gfjbk ykD tkb/ s/b d/ o{g ftu ns/ d{ik gF{nK bJh ybh d/ o{g ftu. ;oQ'I d/ s/b ftu fGzB soQK d/ t;k nwb j[zd/ jB. fi; ftu fJo[f;e nwb finkdk j'D eoe/ fJj ;/js dh fdqFNh s'I jkBhekoe j?. d/F-ftd/F d/ eJh ;zrmBK dh wzr j? fe ;oQ'I ftu fJo[f;e nwb dh wksok 3% s'I xZN j't/. ;kv/ fJE' ;oQ'I ftu fJ; nwb dh T[gbZpXsk 40% :kBh 20 r[Dk finkdk ;h. fJo[f;e nwb Bkb fdb dhnK fpwkohnK j[zdhnK jB ns/ e'b?;Nq'b th tXdk j?. fJ;~ b?e/ 1997 s'I uko e/IdoK s/ ezw F[o{ j'fJnk, fi; ftu g{;k ;z;EkB ~ th Fkfwb ehsk frnk. g{;k ;z;EkB d/F dk gfjbk nfijk ;z;EkB j? fi;B/ ;oQ'I ftu w”i{d fJo[f;e nwb ~ xNke/ 2% s'I th xZN eo fdsk. fJ;d/ bJh g{;k efoFwk ~ ftef;s ehsk frnk. fJj ezw T[; ;w/I d/ gqiBe vkH nkoHn?;Hwfbe dh nrtkJh ftu ehsk frnk. pknd ftu gzi j'o ;oQ'I dh f;zrb iho' fe;wK ~ ftef;s ehsk frnk. fijBK ftu g{;k-21, g{;k-22, g{;k-24, g{;k-29 ns/ g{;k-30 gqw[Zy jB. fJjBK fe;wK ftu fJo[f;e nwb dh wksok xNkt[D Bkb s/b dh gqshFssk xZN j'Jh ns/ dkDk th S'Nk pfDnk. fe;kBK ftu fJe tfjw j[zdk j? fe dkBk fizBk w'Nk j't/rk s/b T[Bk jh finkdk j't/rk, go dkD/ dh w'NkJh ns/ s/b ftu e'Jh

www.fasalkranti.com

r[DtZsk:[es s/b bJh g{;k-31 ;o'Q dh fe;w T[rkUL vkHvhHe/H:kdt ;zpzX BjhI j?. fe;kBK dh fJ;/ wkBf;esk eoe/ fJj fe;wK finkdk wFj{o BjhI j' ;ehnK. T[jBK B/ dZf;nk fe g{;k-21, g{;k-22, g{;k-24 ns/ g{;k-29 d/ Bkb fdeZs fJj nkJh fe fJo[f;e nwb xNkT[D Bkb ;oQ'I d/ dkfDnK s/ th n;o fgnk. fJ;d/ Bkb jh T[; ftu s/b dh wksok th xZN j'Jh fi; eoe/ tgkoh ns/ fe;kB tor ftu finkdk gqufbs BjhI j'Jh. n;hI fJ; ;wZf;nk ~ ;[bMkT[D bJh nkgDh e'fFF ikoh oZyh ns/ g{;k-31 BK dh gfjbh vpb iho' fe;w fe;kBK bJh ftef;s ehsh. fJj e'fFF g{oh soQK 2014 ftu ;cb j'Jh. g{;k-31 dk dkDk g{;k p'bN tKr w'Nk j? ns/ s/b th Gog{o wksok ftu j[zdk j?. ftef;s ehsh rJh g{;k-31 ftu fJo[f;e nwb dh wksok 2% s'I th xZN j?. fJ; fe;w ~ fJzv'bk d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?. fJ; fe;w d/ s/b ftu Mkb Bk j'D eoe/ ;/js bJh p/jZd bkGdkfJe j?. ;oQ'I ftu d{ih ;wZf;nk j? rb{e'f;B'b/N dh wksok dk finkdk j'Dk. fi; eoe/ gF{nK ~ brksko ybh ytkT[D s/ x/Ixk o'r, gqiBB Fwsk xZN j'Dk, gF{nK dk fpnKs froBk nkfd ;wZf;nktK j[zdhnK jB. nzso-okFNoh wkBeK d/ nB[;ko rb{e'f;B'b/N dh wksok 30 ghghn?w se gkJh iKdh j?. ;kb 2007 d/ pknd n;hI fJ; ;wZf;nk s/ th fXnkB d/Dk F[o{ ehsk ns/ g{;k-31 ftu fJ;dh wksok ~ xZN ehsk. fJ;bJh fJ; fe;w ~ vpb iho' th efjzd/ jB. T[jBK B/ dZf;nk fe nkws”o s/ fe;/ fe;w ~ ftef;s eoB ftu s/oQK ;kb brd/ jB. 2014 ftu brGr 8 ;kb d/ nEZe gq:k;K Bkb ;kv/ sfwbBkv{ d/ t/fbzrNB e/Ido dh wdd d[nkok fJj ibdh ;zGt j' ;fenk. 2015 ftu n;hI fJ;~ fdZbh oki bJh nB[w'fds eokfJnk. T[jBK B/ fejk fe ;oQ'I dh fJ; fe;w ftu ;G s'I tZvh rZb fJj j? fe fJ;dh g?dktko 23 e[fJzNb gqsh j?eN/no j?. fJ; ftu 41% s/b fBebdk j? id'I fe d{ihnK gqufbs fe;wK ftu 3940 gqshFs s/b fBebdk j?. fJj 142-143 fdBK ftu gZe iKdh j?.

c;b eqKsh 25 5 i{B 2018


ਇੰਟਰਿਵਊ

fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D bJh n;hI gqshpZX jKL nwB fdnkb

fdnkb ro[Zg Gkos dhnK nkr{ feqFh ezgBhnK ftu'I fJe j?. fJj ezgBh g”fdnK bJh io{oh g”Fe sZsK, T[otoeK, gF{ nkjko ns/ ykdnzB, ;pih phi d/ nrqDh T[sgkdeK ns/ ftsoeK ftu'I fJe j?. fe;kBK ns/ T[gG'rsktK dh ;/tk eod/ j'J/, ezgBh brksko c;bK dh T[gi ns/ g?dktko ftu ;[Xko eoB dh e'fFF eo ojh j?. ezgBh d/ T[sgkdK dk T[g:'r eod/ j'J/ fe;kB finkdk nkwdBh gqkgs eo oj/ jB. ezgBh dk w[Zy dcso w/om ftu j?, fi; ftu 1000 s'I finkdk b'e ezw eod/ jB. ezgBh dhnK ftnkge ftsoD ;[tXktK Gkos ns/ ftd/FK d/ fGzB fGzB okiK ftu c?bhnK j'JhnK jB. c;b eqKsh dh Nhw B/ ezgBh d/ vkfJo?eNo nwB fdnkb Bkb rZbpks ehsh. T[jBK B/ ezgBh d/ pko/ dZ;d/ j'J/ fejk fe n;hI ;fj:'r ns/ Btkuko okjhI nkgD/ T[sgkd ~ ;[ftXkiBe pDkT[Id/ jK ns/ n;hI nkofEe, n?BtkfJow?INb ns/ ;wkfie u[B”shnK Bkb fBgND ftu wdd bJh ;kv/ rb'pb frnkB ns/ nB[Gt ~ ;KMk eoB bJh gqshpZX jK. T[jBK Bkb j'Jh rZbpks d/ e[M w[Zy nzF j/mK gq;s[s ehs/ ik oj/ jBHHHHH fdnkb ro[Zg dh ;EkgBk fet/I ns/ fe; T[d/F Bkb j'Jh< fdnkb ro[Zg dh ;EkgBk ;kb 1979 ftu nG/ fdnkb d[nkok ehsh rJh ;h. fJ; ezgBh dh ;EkgBk gfjbK s'I fB:'fis BjhI ;h ;r'I nukBe fJ;dk ftuko w/o/ fgsk ih nG/ fdnkb ih d/ fdwkr ftu nkfJnk. nZi fiE/ ezgBh yVh j? T[E/ fe;/ iwkB/ ftu f;oc pzio G{wh j[zdh ;h, fi;d/ ubd/ fJ; iwhB s/ y/sh eoBk w[Ffeb ezw ;h. pzio iwhB ~ T[gikT{ pBkT[D bJh finkdkso b'e fig;w dk gq:'r eod/ ;B, go T[j th pj[s ekoro BjhI j[zdk ;h. w/o/ fgsk ih B/ fJ;d/ bJh v{zxk nfXn?B ehsk, wzEB ehsk, feqFh ftfrnkfBeK Bkb rZbpks ehsh. rZbpks d”okB b'eK B/ fize ;bc/N dk BK ;[MkfJnk fijVk ;jh wkfJfBnK ftu fJ; ;wZf;nk dk ;jh jZb ;h. T[; ;w/I fize ;bc/N th nk;kBh Bkb BjhI fwbdk ;h. fe;/ soQK fize ;bc/N d[nkok w/o/ fgskih B/ nkgD/ y/s ~ ;[Xkfonk ns/ gfjbh tko ftu jh T[;B/ nkgDk ozr ftykfJnk. M'B/ dh gfjbh c;b B/ T[j ewkb eo fdsk fe nk;/ gk;/ d/ eJh fe;kB y/s ftu c;b t/yD nk rJ/ ns/ fgsk ih s'I fize ;bc/N dh wzr eoB bZr/.

Ksh 26 c;b eq i{B 2018

brksko tXdh wzr ~ t/yd/ j'J/ w/o/ fgsk ih B/ fize ;bc/N d/ fBowkD ns/ tzv pko/ ;'funk. fJ;/ ;'u eoe/ fdnkb ro[Zg j'Id ftu nkfJnk. s[;hI nkgD/ ;pih phiK pko/ th dZ;'< ;kvh ezgBh fGzB gqeko dh ;pih dhnK fe;wK ftef;s eo ojh j?. n;hI jkb/ e[M fdB gfjbK fGzvh dh c;b dk ;b?eFB ehsk ;h. fJ;d/ p/jd T[sFkjiBe Bshi/ t/yD ~ fwb oj/ jB. n;hI wkoehN dh bhfvzr ;pih dhnK fe;wK ~ th bk e/ t/fynk j? go ;kvhnK fe;wK d/ Bshi/ T[jBK s'I uzr/ jB. nrb/ ;kb ;kv/ e'b e[M T[BZs fe;wK fBeb d/ nkT[DrhnK. n;hI wip{sh Bkb nko n?Iv vh eo oj/ jK. n;hI 2012 s'I b”eh dh fe;w ftef;s eo oj/ jK. n;hI Nq/fvzr F[o{ eo fdsh ;h. sd n;hI fo;ou BjhI ehsh ;h. n;hI t/fynk fe fe;kB pj[s wfjzr/ b”eh T[sgkd yohd oj/ jB. w?I fe;kBK dh fJ;/ ;wZf;nk ~ t/yd/ j'J/ fo;ou eoBk F[o{ ehsk fi; Bkb ;;s/ w[Zb s/ fe;kBK ~ b”eh gqdkB j'D bZrh. n;hI 53 eqk;/i ehs/ jB fijBK d/ nzdo ndG[s Bshi/ fBeb nkJ/ jB. io{os d/ nB[;ko n;hI fJ;dk nrb/ ;kb fco s'I fo;ou eoKr/ ns/ pkiko ftu fbnktKr/. n;hI ;td/Fh d/ sfjs b”eh s/ ezw eo oj/ jK. ;pih d/ fJbktk cv{ eokg; (ykD tkbhnK c;bK) bJh eh ewz j' fojk j< ? n;hI brGr 10 ;pihnK d/ T[s/ sK ezw eo jh oj/ jK Bkb jh wZeh, M'Bk, ;oQ'I, pkiok nkfd d/ T[s/ th ;kvh pqhfvzr nbr s'I ub ojh j?, fi;~ ibdh jh pkiko ftu T[skfonk ikJ/rk. ;kvh fJj ;'u j? fe id'I se fe;kB dk Gbk Bk j't/, T[;dh ewkJh Bk tX/ sd se pqhfvzr eoB bJh fBt/F eoBk p/noE j?. s[jk~ eh brdk j? fe 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh j' ikJ/rh< w/ok wzBDk j? fe i/ ;G b'e fwbe/ fJ; fdFk ftu ezw eoB sK :ehBB fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh j' ;edh j?. fJ;d/ bJh wkJheq'fBT{Nqhn?IN; n?;';hJ/FB B/ fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dk eoB dh fizw/tkoh bJh j?. fJ;/ eVh ftu phs/ 20 ngq?b ~ fdZbh ftu fJe ;zw/bB nk:'ifs ehsk frnk ;h fi; ftu wkJheq'fBT{Nqhn?IN; T[sgkde ezgBhnK ns/ ;oekoh ;z;EktK d/ w?IpoK B/ fjZ;k fbnk ns/ fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB bJh nkgDh gqshpZXsk ftykJh j?. www.fasalkranti.com



ਇੰਟਰਿਵਊ

;oeko eo/ fBZih phi T[d:'r ~ ;fj:'rL vkHnoftzd eg{o n?e;B jkJht/i ;hv; gqkJht/N fbfwN/v Gkosh phi T[d:'r dh ikDh gSkDh ezgBh j?. fJ; ezgBh B/ T[BZsFhb ;pih phiK dh UHghH ns/ ;zeo fe;wK ftef;s ehshnK jB. fJ; ezgBh d/ T[sgkd d/F ftd/F ftu X[zw wuk oj/ jB. ezgBh d/ toswkB gfofdqF ~ ikBD bJh n;hI ezgBh d/ gqpzX fBd/Fe vkHnoftzd eg{o Bkb rZbpks ehsh. T[jBK d/ rZbpks d”okB dZf;nk fe fJj ezgBh gfjbK ok;h ;hv; dh ;fj:'r ;z;Ek ;h go j[D fJj fJe nkikd ezgBh j?. fJ; ezgBh dh F[o{nks 2009 ftu j'Jh ns/ Gkos ftu 21 c;bK ftu gqiBB dk ezw F[o{ ehsk. ;kv/ e'b okFNoh ns/ nzso-okFNoh phi ezgBhnK d/ w[ekpb/ ;G s'I tZvh gqiBeK dh Nhw j?. ezgBh B/ gfjbK T[BZs UHghH fe;wK ~ ns/ ;kb 2010 s'I e[M BthI ;zssh bJh ;zeo fe;wK ~ pkiko ftu t/uDk F[o{ ehsk. nZi 2018 ftu n;hI ;pih phiK ftu ezw eoB tkbhnK ezgBhnK ftu 6t/I ;EkB s/ jK ns/ n;hI 285 fe;wK fe;kBK dh ;/tk ftu fdZshnK jB. ;pih phi T[d:'r UHghH ns/ ;zeo fe;wK ~ fwbke/ brGr 4500 eo'V dk j?. fJ; ftu ;zeo fe;wK dk F/no 2500

Ksh 28 c;b eq i{B 2018

eo'V j? ns/ pkeh UHghHfe;w dk j?. UHghH fe;wK ftu yk; s”o s/ fgnki, w{bh, wNo ns/ XBhJ/ dhnK fe;wK dk p'bpkbk j?, jkbKfe w{bh ftu e[m ;zeo fe;wK ftef;s j'JhnK jB. n;hI th fJ; c;b dh UHghH T[BZs fe;wK ftef;s ehshnK jB. n?e;B jkJht/i dh yk; rZb fJj j? fe Gkos ftu e'Jh th ezgBh pzdr'Gh, rkio, pq'ebh ftu gqiBB dk ezw BjhI eo ojh j?, n;hI 2010 s'I fJjBK c;bK ftu ezw eoBk F[o{ ehsk ns/ ;kv/ e'b j[D fJjBK c;bK dhnK T[BZsFhb ;zeo fe;wK T[gbpZX jB. eNokJh, fjwkub gqd/F ftu fJe ;oekoh ;z;EkB j? go T[E/ th fgSb/ 15 ;kbK s'I e'Jh fe;w fJikd BjhI j'Jh. fJjBK c;bK d/ phi T[sgkdB ftu ;wZf;nk nkt[Idh j? feT[Ife fJj finkdk ;wK b?IdhnK jB ns/ T[sgkdB y/so fjwkub gqd/F se jh ;hfws jB Bkb jh w”;w th c;bK d/ fj;kp Bkb nB[e{b BjhI j[zdk j?. n;hI Gkos ftu 2 ;kb phi T[sgkdB dh e'fFF ehsh go n;cb oj/ ns/ phi T[sgkdB j'fJnk th sK T[;dh r[DtZsk mhe BjhI nkJh. j[D n;hI fJjBK c;bK dk phi

T[sgkdB fBT{}hb?Iv, fJNbh, dZyDh ncohek ns/ fubh d/FK ftu eo oj/ jK. fJzBk jh BjhI n;hI Gkos d/ fe;kBK bJh tfXnk r[DtZsk d/ fJjBK c;bK d/ phiK ~ Gkoh wksok ftu T[gbpZX eok oj/ jK. Gkos ftu fo;ou eoe/ ftd/FK ftu phi T[sgkdB eo n;hI fJjBK c;bK d/ phiK dk nk:ks BjhI eo oj/ jK id'I fe 90% s'I finkdk ezgBhnK fJjBK c;bK d/ phi nk:ks eo ojhnK jB. n;hI Gkos dh gfjbh ezgBh jK fijVh r'Gh tor dhnK c;bK dhnK ;zeo fe;wK ftef;s eo ojh j? fijBK dh r[DtZsk ftd/FK s'I nk:kfss phiK d/ ;weF j?. n?e;B jkJht/i B/ Gkos ftu ;G s'I gfjbK tkfJo; gqsho'Xh fwou dhnK ;zeo fe;wK fe;kBK ~ w[jZfJnk eokJhnK jB fi; Bkb r[ioks, wZXgqd/F, nKXok gqd/F ns/ s/bzrkBk d/ fe;kBK ~ pj[s okjs fwbh j?, feT[Ife T[E/ fe;kB fwou ftu tkfJo; dh ;wZf;nk eoe/ fwou dh y/sh eoBk pzd eo oj/ ;B. j[D ;kvh fJ; nB{mh gfjb s'I gq's;kfjs j' e/ eJh ezgBhnK B/ tkfJo; gqsho'Xh fe;wK dh fo;ou

www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ eoBh F[o{ eo fdsh j?. yop{i/ ftu th n;hI fpwkohnK d/ gqsh ;fjDFhb ;zeo fe;wK ftef;s ehshnK jB, fi;~ fe;kB jZE'I jZE b? oj/ jB. Gkos ftu ;pih T[sgkdeK d/ ;kjwD/ eJh u[B”shnK jB. T[j tfXnk r[DtZsk tkbk finkdk T[sgkdB sK b?Id/ jB go T[jBK ~ c;b dh ;jh ehws BjhI fwbdh. d{o-doki dhnK wzvhnK ftu ;pihnK G/iD bJh :ksk:s dh ewh j? ns/ gq';?f;zr :{fBN, e'bv;N'o th T[gbpZX BjhI jB. T[jBK B/ fejk fe ;oeko irQk-irQk s/ e{fbzr ;?INo T[gbpZX eokJ/ fiE/ fe;kB nkgD/ T[sgkd fbnkT[D ns/ T[E/ ;kc ;ckJh ns/ r/qfvzr j' ;e/ fit/I fe ftd/FK ftu j[zdk j? sd ik e/ fe;kB ~ T[fus ehws fwb/rh. nZi n;hI uhB d/ pknd ;pih T[sgkdB ftu d{i/ Bzpo s/ jK fijVk fe brGr 190 fwfbnB NB j? id'I fe uhB 600 fwfbnB NB ;pih T[sgkdB eodk j?. ;oeko ~ ;pihnK d/ pkiko YKu/ ftu nkw{bu{b pdbkn dh b'V j?. id'I se nfijk BjhI j't/rk fe;kBK ~ T[fus ehws BjhI fwb/rh.

GO FOR SOIL TESTING

www.fasalkranti.com

phi T[d:'r fe;kBK ~ tfXnk r[DtZsk ns/ T[gi sK fdbk ;edk j? go ibdh yokp j'D tkbhnK c;bK dhnK T[fus ehwsK fdbkT[D dk ezw ;oeko d/ b/tb s/ jh ;zGt j?. ;oeko ~ G'iB, ;pih ns/ cbK d/ GzvkoD dk T[fus fJzsikw eoBk ukjhdk j? sd jh fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh j'Dk ;zGt j?. fBZih y/so dhnK ezgBhnK nkgDh fizw/tkoh ;wMdhnK jB ns/ fe;/ th phi ~ fe;kBK ~ d/D s'I gfjbK 3 ;kb se gohyD eodhnk jB. feT[Ife T[jBK dk rkje fe;kB j?. i/ T[j T[BZsFhb phi BjhI d/Dr/ sK fe;kB T[jBK d/ phi yohd/rk jh BjhI. ;oeko eJh gZXoK s/ ;fj:'r dh EK s/ o[ektNK yVhnK eo ojh j? fit/I fe efjzd/ jB fe phi gohyD ;N/N n?rohebuo :{Bhtof;Nh d[nkok io{oh j? sK i/ fJj :{Bhtof;NhnK fJzBhnK jh :'r jB sK nZise fe;kBK bJh tfXnk ;zeo fe;wK feT[I BjhI gqdkB ehshnK ik ;ehnK< ;oeko ~ fBZih T[d:'r ~ ;[ftXk gqdkB eoBh ukjhdh j? ns/ fe;kB fet/I nk;kBh Bkb y/sh eoB fJj th ;[Mkn d/Dk ukjhdk j?. ftd/FK ftu fBZih ns/

SAVE FERTILIZER

;oekoh y/so ftu fJe' fijk jh tksktoD j[zdk j?. ;oeko ftu ;kv/ fJE/ phi fBrw pj[s jB fco th T[j fBZih y/so Bkb ezghNhFB feT[I BjhI eo oj/ jB. ;kv/ wB ftu T[jBK d/ gqsh e'Jh d[oGktBk BjhI j?. T[jBK ~ ukjhdk j? fe T[BZsFhb phiK d/ y/so ftu T[j ;kv/ Bkb ezghNhFB eoB. ;hv n?eN d/ ftF/ ftu ikDekoh fdzd/ j'J/ T[jBK B/ fejk fe fJj ;hv fpb 2004 ftu fsnko j'fJnk ns/ ;oeko dh rzGhosk t/y' fe 2018 se th fJj ;z;d ftu pfj; bJh fgnk j'fJnk j?. i/ fJzM jh ;wK fBebdk frnk sK fJ;dh T[g:'frsk eh ofj ikJ/rh< ;oeko y[d efjzdh j? fe ;pih phiK ftu fBZih y/so dk :'rdkB 95% ns/ ;zeo G'iB c;bK d/ phiK ftu 75% j? sK ;oeko ~ fBih y/so dh wdd bJh nZr/ nkT[Dk ukjhdk j?.

fofiu feJk ofj’B i=dkj] Qly Økafr] ubZ fnYyh

SAVE MONEY

SAVE EARTH

c;b eqKsh 29 5 i{B 2018


y/shpkVh

fgnk} dk ;[oZfyns GzvkoD fgnk} wZXw ns/ S'N/ fe;kBK d[nkok T[rkJhnK ikD tkbhnK tgkfoe ;pihnK ftu'I w[Zy c;b j?. fgnk} w{b s”o s/ oph w”;w ftu T[rkJhnK iKdhnK jB fJ; bJh ;kb Go ng{osh pDk e/ oZyD bJh fJ;dk GzvkoD io{oh j' iKdk j?. e[b fgnk} T[sgkdB dk 85 s'I 90% ngq?b-wJh ftu eZfYnk ikdk j?, id'I fe pkeh 10-15 gqshFs fd;zpo-iBtoh ftu eZfYnk iKdk j?. i{B s'I nes{po se fgnki eZYD dk ;wK BjhI j[zdk. fJ; bJh fJ; d”okB fgnki dh T[gbpZXsk pDk e/ oZyD ns/ ngq?b-wJh d/ d”okB ehwsK ftu froktN o'eD bJh fgnk} dk GzvkoD io{oh j' ikdk j?. nkw s”o s/ yohc w”;w ftu fgnki dh g?dktko xZN j[zdh j? ns/ gqshe{b w”;w eoe/ c;b yokp j' iKdh j?. fJ; bJh edh edh i{B s'I cotoh se Gzvkfos fgnki s/ fBoGo ofjDk g?Idk j?. GzvkoD ~ gqGkfts eoB tkb/ ekoefgnki d/ GzvkoD s/ finkdkso fXnkB T[jBK dh y[dkJh d/ pknd fdsk iKdk j? go eJh nfij/ ekoe jB fijBK dk fXnkB fgnk} dh o'gkJh s'I jh oZyDk ukjhdk j?. fJjBK ekoeK ftu fe;w dh u'D, T[otoe ns/ ib gqpzXB, ezdK ~ eZYD dk ;wK nkfd gqw[Zy jB. GzvkoD bJh fXnkB d/D :'r rZbK· nkoHUH-1, nkoHU-59 (nofgsk), nkoHUH 252 (;tksh), n?B 2-4-1, n?rohckT[Iv bkfJN o/v ns/ noek fBe/sB fgnki fe;wK 4-5 wjhfBnK se fpBk fe;/ finkdk B[e;kB d/ Gzvkfos ehsh ik ;edh j?. · finkdk s'I finkdk wksok ftu r'po dh ykd (20-25 NB gqsh j?eN/no) iK towh ezg';N ykd d/Dh ukjhdh j?. fgnki ~ tX/o/ (n?e;Nqk) wksok ftu g'NkF (50 feHrqkH gqsh j?H) ns/ rzXe (50 feHrqkH gqsh j?eN/no) d/D Bkb GzvkoD Fwsk ftu

Ksh 30 c;b eq i{B 2018

tkXk j[zdk j?. · y[dkJh s'I 7-8 fdB gfjbK f;zukJh pzd eo d/Dh ukjhdh j?. · id'I 60% g”d/ fvrD bZrD sK fgnki T[ykVD dk ezw ehsk ik ;edk j?. · y[dkJh d/ pknd fgnki ~ y/s ftu jh gZshnK ;w/s ;[ekT[Dk ukjhdk j?. · 5H5-7H5 ;?HwhH ftnk; tkb/ ezdK dk GzvkoD tfXnk j[zdk j?. · fgnki d/ GzvkoD bJh 25-30 ;?INhro/v skgwkB ns/ 65-70 gqshFs nkodosk ;G s'I T[sw gkJh rJh j?. GzvkoD dh ;zouBk- tksktoDh dFktK s/ fgnki GzvkoD bJh w[Zy s”o s/ fJe rkb/ (Y/oh) ns/ d' rkb/ (Y/ohnK) tkb/ Gzvkorqfj pDkJ/ iKd/ jB. fJe rkb/ tkb/ Gzvkorqfj g{op s'I gZSw fdFk ftu pDkJ/ iKd/ jB. GzvkorqfjK dh bzpkJh 50 c[ZN s'I finkdk BjhI j'Dh ukjhdh. coF ~ jtkdko pBkT[D bJh ns/ dhtkoK s'I jtk dk nkT[Dk ikD poeoko oZyD bJh bZeV iK pK; dhnK gZNhnK dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. Gzvkorqfj dk fBowkD T[uh EK s/ eoBk ukjhdk j? fi; Bkb jtk dk nkdkB-gqdkB ;jh j' ;e/. fBowkD ;EkB d/ nk;/ gk;/ gkDh fJeZmk BjhI j'Dk ukjhdk ns/ MkV-c{; BjhI j'D/ ukjhd/. nkdoF fgnk} Gzvkorqfj jtkdko coF :[es fJe rkb/ tkb/ Gzvkorqfj- fJe rkb/ tkb/ Gzvkorqfj dk fBowkD T[so-dZyD ftu eoBk ukjhdk j?. g{op-gZSw dh fdFk ftu pDkJ/ rJ/ fJe rkb/ tkb/ GzvkorqjK ftu jtk dk b'VhIdh nkdkB gqdkB BjhI j[zdk fi; eoe/ ezd finkdk ;Vd/ jB. jtkdko coF ns/ o'FBdkB :[es Gzvkorqfj- fJe iK d' rkb/ tkb/ GzvkorqjK ftu

GzvkoD B[e;kB gkozgfoe GzvkorqjK s'I xZN j[zd/ jB. go wJh-i{B ftu row jtktK ns/ i{B s'I f;szpo se nkodo jtktK d/ f;ZX/ ;zgoe ftu nkT[D Bkb bVhtko tiB ftu ewh ns/ ;VD Bkb finkdk B[e;kB j[zdk j?. feT[Ife skg ns/ Bwh d/ ezNo'b dk e'Jh T[gkn BjhI j[zdk j?. fJjBK ekoeK s/ ezNo'b bJh fJe Bt/I fgnki Gzvkorqfj dh ouBk nB[;zXkBK d/ nkXko s/ ehsh rJh j?. fJ;dk w{b coF jtkdko ofjzdk j? go dhtkoK pK; d/ T[s/ fwZNh dk gb;so bk e/ pDkJhnK iKdhnK jB. fJjBK dhtkoK ftu gZSw tZb dhtko d/ j/mb/ gk;/ 1 c[ZN dk ns/ g{op tZb dhtko d/ T[gob/ gk;/ 1 c[ZN u”Vk o”FBdkB oZfynk iKdk j? fi; Bkb jtk dk nkdkB gqdkB j' ;e/. row ns/ nkodo w”;w ftu jtk d/ gqt/F d/ ezNo'b bJh gZSw tZb dhtko d/ y[Zb/ fjZ;/ s/ dotki/ bkJ/ iKd/ jB. fi; Bkb Gzvkorqfj d/ skgwkB ns/ nkodosk dk fB:wB j[zdk j?. Bkb jh Bkb fwZNh dhnK dhtkoK th skgwkB ns/ nkodosk ~ ezNo'b eoB ftu ;jkfJsk eodhnK jB. finkdk row ns/ nkodo y/soK bJh Gzvkorqfj T[g:'rh f;ZX j' ;ed/ jB. Fhsrqfj- xZN skgwkB (0-2 ;?INhro/v) ns/ 65-70 gqshFs nkodosk tkb/ tksktoD ftu fgnki 8-10 wjhB/ se fNe/ ofjzd/ jB. ;kotifBe Gzvko rqfj- fJe ;kb fgnki g?dk Bk eoB tkbk fe;kB, nrb/ ;kb th fgnki T[rkJ/, nfijk fe;kB yk; s”o s/ bx{ ns/ ;hwKs fe;kB, Gzvkorqfj pBkT[D ftu fdbu;gh BjhI oZydk j?. GzvkoD dh ;[ftXk Bk j'D eoe/ T[j nkgDk fgnki pkiko ftu n”B/ g”B/ GknK ftu t/uD s/ wip{o j' iKd/ jB. nfijhnK gfo;fEshnK ftu ;kotifBe Gzvkorqfj T[g:[es brd/ jB. ;w[dkfJe Gzvkorqfj dh ouBk nbr soQK ehsh ikDh ukjhdh j?. fJ; soQK d/ Gzvkorqfj pj[-wzibh j[zd/ jB. fJ; d/ bJh jo sb s/ jtk d/ nkdkB-gqdkB bJh 1 c[ZN dh irQk SZvh rJh j?. fgnki T[sgkdB ;zx pDke/ fgzvK iK sfj;hb d/ w[Zy dcsoK s/ ;kotifBe iwhB ftu fJ; soQK d/ Gzvkorqfj pDkJ/ ik ;ed/ jB fijBK ~ fe;kBK ~ BKwkso d/ feokJ/ s/ fdsk ik ;edk j?. fJ; gqeko d/ T[geqw bJh okFNoh pkrtkBh nB[;zXkB ns/ ftek; gqfsFmkB, okFNoh feqFh ns/ rqkwhB ftek; p?Ie, ftgBD ftGkr nkfd xZN ftnki s/ eoi ns/ nB[dkB fdzd/ jB. fJ; Bkb fgnki dhnK ehwsK ftu T[sko-uVkn ~ ezNo'b ehsk ik ;edk j?. ;[o/F e[wko s/bh- FFh- ftek; e[wko -n?wHnkoHu”Xoh Fhq eoD BodI/o feFqh :B{htof;Nh, ip'Bo/, ig?o[

www.fasalkranti.com


fize dh wjZssk c;b T[sgkdB ftu fize sZs dk wjZstg{oB :'rdkB j?. g”fdnK ftu fize dh ewh Bkb c;b T[sgkdB s/ T[bNk n;o g?Idk j? fi; Bkb nBki T[sgkdB xZN j[zdk j?. fize dh ewh tkb/ y/soK ftu c;b T[sgkdB ftu 40 gqshFs se dh ewh t/yD ~ fwbh j? fi;d/ ekoB fe;kB GoktK dh nkofEe ;fEsh s/ th n;o g?Idk j?. ;zs[fbs T[otoe T[g:'r ftu fize ~ tXktk d/D dh io{os j? feT[Ife fJ; Bkb fwZNh dh ;/js ns/ c;bK d/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j? fi;d/ cb;o{g ykd ns/ g”FD ;[oZfynk ;[fBFfus j[zdh j?.

fize g”Fe sZs ~ tXktk d/D Bkb fwZNh, c;b ns/ wB[ZyK ftu fize dh ewh dh g{osh j[zdh j?. fJ; jtkb/ ftu bzp/ ;EkJh jZb bJh fize :[es T[otoe nBki T[sgkdB ftu pj[s io{oh j?.

fize T[otoe d/ pko/ ikDekoh bJh ;zgoe eo'Lfize fBT{Nqhn?IN fJBhFhJ/fNt fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB, n?cHJ/HnkJhH jkT{; 10, Fjhd ihs f;zx wkor, BthI fdZbh- 110067


y/shpkVh

fwZNh dh ;/js bJh rowh d/ w”;w dh i[skJh dk wjZst c;b dh tfXnk g?dktko gqkgs eoB bJh oph dh c;b dh eNkJh d/ s[ozs pknd v{zxh i[skJh eo rowh d/ w”;w ftu y/s ~ ykD oZyDk pj[s jh ckfJd/wzd ofjzdk j?, rowh d/ w”;w dh i[skJh oph w”;w dhnK c;bK eZND d/ pknd F[o{ j[zdh j? fijVk po;ks F[o{ j'D s/ ysw j[zdh j?. fiE'I se j' ;e/ fe;kB GoktK ~ rowh dh i[skJh oph dh c;b eZND d/ s[ozs pknd fwZNh gbND tkb/ jb Bkb v{zxh i[skJh eo d/Dh ukjhdh j? feT[Ife y/s dh fwZNh ftu Bwh ;[oZfyns j'D eoe/ p?bK ns/ Nq?eNo ~ xZN w/jBs eoBh g?Idh j?. rowh d/ w”;w dh i[skJh fwZNh gbND tkb/ jb Bkb eoB s/ y/s dh fwZNh T[go EZb/ j' iKdh j? fJ; i[skJh Bkb fijV/ Y/b/ g?Id/ jB T[j j”bh j”bh jtk ns/ po;ks d/ gkDh Bkb N[ZNd/ ofjzd/ jB Bkb jh i[skJh Bkb fwZNh dh s?n s/ gJ/ c;b ntF/FK dhnK gZshnK, g”fdnK dhnK iVK ns/ y/s ftu T[r/ j'J/ yogstko nkfd j/mK dp iKd/ jB fijV/ ;VD d/ pknd y/s dh fwZNh ftu ihnkFw_ekopfBe ykdK dh wksok ftu tkXk eod/ jB fi; Bkb G{wh d/ T[gikT{gD ns/ fwZNh

Ksh 32 c;b eq i{B 2018

dh G”fse dFk iK iwhB dh ;zouBk ftu ;[Xko j[zdk j?. rowh d/ w”;w dh i[skJh eoB Bkb y/s d/ y[bD Bkb e[dos dhnK e[M e[dosh gqfeqnktK th ;[uko{ o{g Bkb y/s dh fwZNh s/ gqGkt gkT[IdhnK jB. jtk ns/ ;{oi dhnK feoDK dh o”FBh fwZNh d/ yfDi gdkoEK ~ g”fdnK d/ G'iB pBkT[D ftu finkdk ;jkfJsk eod/ jB. fJ;d/ fJbktk y/s dh fwZNh d/ eDK dh ;zouBk (pBktN) th dkD/dko j' iKdh j?. fi; Bkb iwhB ftu jtk dk ;zuko ns/ ib XkoD Fwsk tX iKdh j?. fJ; v{zxh i[skJh Bkb rowh ftu s/i X[Zg Bkb y/s d/ j/mK dh s?n s/ gBg oj/ ehV/ we”V/, fpwkohnK d/ ihtkD{, yogstko d/ phi nkfd fwZNh d/ T[s/ nkT[D Bkb ysw j' iKd/ jB. Bkb jh fijVhnK irQk iK y/sK ftu eDe ns/ i”I dh c;b ftu fBw/N'v dk gq:'r j[zdk j? T[E/ fJ; o'r dhnK rzvK fijVhnK fwZNh d/ nzdo j[zdhnK jB fijVh i[skJh eoB Bkb T[s/ nk e/ eVe X[Zg ftu wo iKdhnK jB. fJ; bJh nfijhnK irQk s/ rowh ftu i[skJh eoBk pj[s

io{oh j?. y/s dh fwZNh dh rowh ftu i[skJh fJe wjZstg{oB ns/ io{oh gqfeqnk j?. fJ; Bkb w[Zy s”o s/ j/m fby/ ckfJd/ jBpkokBh y/sh pkfoF-po;ks s/ fBoGo eodh j? fJ; bJh pkokBh gfo;fEshnK ftu pkfoF d/ gkD dk finkdk s'I finkdk fJeZm eoB bJh rowh d/ w”;w ftu v{zxh i[skJh eoBk pj[s io{oh j?. y'iK s'I th fJj f;ZX j' u[ek j? fe rowh d/ w”;w ftu i[skJh eoB Bkb 31H3 gqshFs po;ks dk gkDh y/s ftu fJeZmk j' iKdk j?. fJ; w”;w ftu i[skJh eoB Bkb po;ks d/ gkDh d[nkok y/s dh fwZNh eNkt ftu Gkoh ewh nkt[Idh j? ns/ nB[;zXkBK d/ BshfinK ftu fJj gkfJnk frnk j? fe rowh dh i[skJh eoB Bkb iwhB d/ eNkn ftu 66H5% se dh ewh nkt[Idh j?. y/s ftu finkdkso yogstko ~ BFN eoB bJh i[skJh eoe/ fwZNh ~ gbN d/Dk pj[s uzrk ofjzdk j? fJ; Bkb pj[-toFh yogstko fit/I w'Ek, d{p nkfd nk;kBh Bkb

www.fasalkranti.com


y/shpkVh BFN ehs/ ik ;ed/ jB. fJ; Bkb y/s ftu T[r/_yV/ yogstkoK dhnK iVK ns/ ekfJe gqiBB nzr iwhB dh s?n s/ jh BFN j' iKd/ jB. rowh d/ w”;w ftu i[skJh eoB Bkb jkBhekoe ehfVnK s/ ;cbskg{ote ezNo'b ehsk ik ;edk j?. rowh dh i[skJh Bkb ehfVnK d/ nzv/, fgT{gk ns/ fJ;dhnK fJZbhnK, iwhB dh s?n s/ nk iKd/ jB, fiE/ T[j fuVhnK d[nkok yk bJ/ iKd/ jB iK eVh X[Zg ftu BFN j' iKd/ jB. fJ; soQK c;bK ftu brD tkb/ e[M cc{zdBkFe ns/ ihtkD{ o'rK dk gqe'g xZN j' iKdk j?. rowh ftu i[skJh eoB Bkb y/s ftu gJ/ c;b ntF/F_m{zm fijV/ c;b dh eNkJh d/ pknd y/s dh fwZNh ftu i[skJh Bkb fwb iKd/ jB, fijV/ ;{oi dh s/i rowh Bkb sge/ ns/ po;ks d/ gkDh ~ ;'ye/ pVh ibdh jh rb ;V e/ y/s ftu ekopfBe ykd dk o{g XkoB eo b?Id/ jB, fi; Bkb fwZNh dh G”fse dFk ftu ;[Xko j[zdk j?. fJ; w”;w dh i[skJh Bkb r'po dh ykd ns/ d{i/ ekopfBe gdkoE iwhB ftu uzrh soQK fwb iKd/ jB, fi; Bkb g”Fe sZs ibdh jh c;bK ~ T[gbpX j' iKd/ jB. rowh d/ w”;w ftu y/s dh i[skJh eoB Bkb y/s fsnko fwbdk j? fi; Bkb gfjbh po;ks d/ Bkb jh c;b dh ;w/I s/ fpikJh ehsh ik ;edh j?. rowh dh i[skJh jw/FK fwZNh gbND tkb/ jb Bkb v{zxh eoBh ukjhdh j?, fi; Bkb y/s dh fwZNh d/ tZv/ tZv/ Y/b/ pD ;eD, fet[Ife fJj fwZNh d/ Y/b/ rowh ftu ubD tkbh row s/i jtkttK Bkb fwZNh d/ eD_X{b ~ y/s ftu'I T[vD BjhI d/Dr/ ns/ po;ks ftu fJj Y/b/ finkdk gkDh ;'yDr/, fi; Bkb iwhB dh ib XkoD Fwsk ftu ;[Xko j[zdk j?. fwZNh gbND tkbk jb fe;kB p?bK iK Nq?eNo d[nkok ubkfJnk ik ;edk j?. fJj y/s dh wkg ns/ T[;dh Fwsk s/ fBoGo eodk j?. fijV/ fe;kBK d/ y/sK ftu Ykb j't/ T[E/ fe;kBK ~ rowh d/ w”;w ftu i[skJh Ykb d/ fto[ZX eoBh ukjhdh j? nfijk eoB Bkb po;ks ftu y/s dh fwZNh gkDh d/ pjkn Bkb BjhI ikJ/rh :kBh fe fwZNh dk eNkt xZN j't/rk Bkb jh iwhB ftu gkDh dk fJeZm tX/rk. rowh d/ w”;w ftu i[skJh d/ Bkb jh y/sK dhnK w/VK dk w[ozws dk ezw th eoBk ukjhdk j?

www.fasalkranti.com

noEks y/s d/ uko' gk;/ fwZNh dhnK w/VK pDk d/DhnK ukjhdhnK jB, fi; Bkb po;ks dk gkDh y/s ftu jh ofj e/ y/s dh T[gikT{ Fesh pDkJ/ oy' ns/ fwZNh d/ eNkn ~ o'e ;e/. i/ y/sK dk Ykb finkdk j't/ sK y/s ~ w/VK d[nkok S'N/ S'N/ N[efVnK ftu tzve/ rowh dh i[skJh eoBh ukjhdh j? ns/ fiE'I se j' ;e/ fe;kBK ~ nkgD/ y/s ~ ;wsb pDk e/ oZyDk ukjhdk j?. fi; Bkb Bk sK gkDh d/ Gokn dh ;wZf;nk pD/ ns/ Bk jh gkDh tr e/ y/s d/ pkjo ik ;e/. fe;kB GokU i/ s[;hI nkgD/ y/sK dh rowh d/ w”;w ftu i[skJh eo'r/ sK :ehBB jh s[jkvh

nkT[D tkbh yohc w”;w dhnK c;bK Bk f;oc xZN gkDh ftu j' ;eDrhnK ;r'I po;ks xZN j'D s/ th c;b tfXnk j' ;e/rh ns/ y/s s'I T[gi th tfXnk fwb/rh ns/ bkrs th xZN nkJ/rh. fi; Bkb fe;kBK dh nkwdBh ftu tkXk j't/rk. fJ; bJh T[go'es ckfJfdnK ~ wZd/B}o oZyd/ j'J/ fe;kB Gok fiE' se ;zGgt ns/ :EkFesh, c;b T[sgkdB tXkT[D bJh jw/FK rowh d/ w”;w i[skJh io{o eo'. vkHosB bkb ;'bzeh feqFh ftfrnkB e/Ido, fus”VrV, oki;EkB

c;b eqKsh 33 5 i{B 2018


gF{gkbB

d[Xko{ gF{nK ftu pKMgB ns/ fJbki gF{gkbB feZs/ Bkb gF{ dh nkwdBh dk w[Zy ;o's gF{nK d[nkok fdZs/ d[ZX iK gF{nK s'I izw/ tZS/_tZShnK s'I j[zdk j?. fJ; feZs/ ~ brksko bkG ftu oZyD bJh fJj io{oh j? fe gF{ gkbeK d[nkok gkb/ ik oj/ d[Xko{ gF{nK s'I fBozso d[ZX fwbdk j?. go T[go'es feZsk fBozso ub BjhI gkT[Idk j? feT[Ife gF{nK ftu pKMgB ns/ gqiBB ;zpzXh o'r g?dk j' iKd/ jB fi; Bkb gF{ fpnkj[D s'I tzfus ofj iKd/ jB. fJ; bJh gF{nK ~ brksko d[ZX T[sgkdB ftu oZyD bJh fJj io{oh j? fe gF{ gkbe Gok nkgD/ gF{nK ~ pKMgB ns/ gqiBB ;zpzXh o'rK s'I pukT[D. gF{nK ftu pKMgB d/ j/m fby/ ekoB jBL gF{nK ftu iBw s'I jh iBB rqzEhnK ftu yokph nkT[D eoe/ gqiBB nzrK ftu pdbkn j' iKdk j? nfijh ;fEsh ftu id'I wkdk gF{ ftef;s j[zd/ jB sK gqiBB s'I tzfus ofj iKd/ jB. fJjBK gF{nK dh w[y s”o s/ fvzp rqzEh, nzvBbh roGnkF/ ftfeqs j' iKd/ jB. fJj nzr gqiBB bJh io{oh j[zd/ jB fijV/ pDd/ jh BjhI jB, nfijh ;fEsh ftu nfij/ gF{ edh th gqiBB BjhI eo ;ed/ jB. fJ; bJh nfij/ gF{nK d[~ d[ZX bJh gkbD dh pikJ/ B/Vb/ gF{

Ksh 34 c;b eq i{B 2018

j;gskb ftu gF{ vkeNo s'I yohyD eok e/ i/ T[; gF{ ftu nfijh e'Jh fpwkoh j't/ fi; Bkb t[j edh th d[Xko{ BjhI j' ;edk j? sK T[;~ r';dBK ftu fB;skfos eoBk ukjhdk j? iK fJj ;wM b?Dk ukjhdk j? fe fJjBK gF{nK s'I edh th d[ZX BjhI fwb ;e/rk. eJh tko rK d/ fpnkj[D s/ d' pZu/ izwd/ jB. T[; ftu w[Zy s”o s/ T[j i'Vk fi; ftu fJe tZSk ns/ tZSh g?dk j'Jh j't/ sK nfij/ i'V/ ftu fijVh tZSh g?dk j[zdh j? T[j edh th gqiBB BjhI eo ;edh feT[Ife T[;d/ Bkb i' tZSk g?dk j'fJnk j? T[;d/ eoe/ roGnkF/ ftu jh fJ; tZSh d/ iBB nzr fteqs j' iKd/ jB. fJ;bJh gF{ gkbe GoktK ~ fJj io{o gsk j'Dk ukjhdk j? fe nfijh tZSh edh th d[Xko{ gF{ BjhI pD ;e/rh. gF{ nkjko ;zs[fbs nkjko ns/ yfDi btD wkdk gF{nK bJh fJj io{oh j? fe fijVk th dkDk fJjBK ~ fdZsk iKdk j? T[j ;zs[fbs j't/ :kBh fe fJ; y[oke ftu ;oho dh io{os nB[;ko ;ko/ g”FfNe sZs T[gbpZX j'D ns/ fJ; ftu ;ko/ io{oh yfDi btDK dk fwFoD j't/,

nfijk Bk j'D s/ gF{ gqiBB uZeo ftjhB j' iKdk j? ns/ skn ftu BjhI nkT[Idk. ftNkfwB gF{nK ~ dkD/ d/ Bkb Bkb jok ukok th io{oh o{g Bkb fwbDk ukjhdk j? feT[Ife jo/ uko/ ftu ftNkfwB j[zd/ jB. ftNkfwB dh ewh Bkb gF{nK d/ nzve'D ftu fpwkoh g?dk j' iKdh j? ns/ nzvk pBDk pzd j' iKdk j? fi; eoe/ gF{ rofGs BjhI j' gkT[Idk j?, fJ; bJh wkdk gF{nK ~ gqiBB o'r s'I pukT[D bJh jok ukok io{o fybkT[Dk ukjhdk j?. gF{ gkbe GoktK bJh io{oh ;[Mkn gF{gkbe GoktK ~ nkgD/ wkdk gF{nK ~ fpwkoh s'I puk e/ oZyD bJh fJj ;[Mkn j? fe T[j nkgD/ gF{nK ~ rzdh irQk s/ Bk pzBD ns/ gF{nK ~ ;zs[fbs nkjko ns/ jok ukok io{o ytkU. gF{nK d/ nkjko ftu yfDi btD fB:fws o{g Bkb io{o ytkU. wkdk gF{ ~ rofGs eokT[D d/ d' wjhB/ pknd T[;dk roG gohyD io{o eok bU. finkdk d[ZX T[sgkdB bJh wkdk gF{nK ~ fpnkj[D d/ 2-3 wjhB/ pknd B/Vb/ gF{ fufes;e Bkb ;bkj eoe/ T[;~ skt ftu fbnk e/ rofGs eok b?Dk

www.fasalkranti.com


gF{gkbB ukjhdk j? sKfe gF{nK s'I d[ZX finkdk gqkgs j'D eoe/ fJ; feZs/ s'I finkdk nkofEe bkG fwb ;e/. ehNkD{ ns/ o'r gF{nK ~ gqiBB d/ ;w/I iK gqiBB d/ pknd nfij/ ;EkB s/ oZyD Bkb fiE/ rzdrh j't/ sK gF{ d/ gqiBB nzrK ftu :'Bh d[nko s'I ehNkD{ dkfyb j' iKd/ jB ns/ fGzB fGzB gqeko d/ o'r g?dk j' iKd/ jB, fi; Bkb gF{ dh id'I se e'Jh fJbki BjhI eokfJnk iKdk j?, T[j rkfGB j'D s'I tzfus ofj iKdk j?. gqifBs gF{nK ~ rzdrh ftu pzBD Bkb w[Zy s'o s/ j/m fbyhnK fpwkohnK j' iKdhnK jBroGnkF/ ftu o;h (wtkd)- gF{ d/ :'Bh d[nko s'I ehNkD{ dkfyb j' ikD eoe/ roGnkF/ dh fpwkoh c?b iKdh j/ ns/ T[; ftu wtkd g? iKdh j?. fJ; eoe/ wkdk gF{ skt ftu sK nkT[Id/ jB go wtkd eoe/ rofGs BjhI j' gkT[Id/ jB. fJ; o'r d/ fJbki bJh fJj io{oh j? fe gF{ gkbe Gok nkgD/ gF{nK ~ B/Vb/ gF{ j;gskb ftu b? ik e/ gF{nK d/ vkeNo s'I :'Bh d[nko ftu dtkJh gtkU ns/ vkeNo dh ;bkj

www.fasalkranti.com

d/ nB[;ko fpwko gF{ dk fJbki eokU. fJ; soQK dh fpwkoh Bkb ghfVs gF{ dk fJbki fpwkoh dh rzGhosk ~ t/yd/ j'J/ 3-10 fdBK se eoBk io{oh j[zdk j?. pZu/dkBh dk pkjo nk ikDk- eJh tko id'I gF{ fpnkT[Idk j? sK pZu/dkBh ftu fpwkoh eoe/ fpnkj[D d/ pknd pZu/dkBh pkjo nk iKdh j? fi; Bkb d[Xko{ gF{nK ftu fGnzeo sebhc g?dk j' iKdh j? ns/ eJh tko fJ; sebhc Bkb gF{ wo th iKdk j?, fJ; bJh id'I edh gF{ nfijh sebhc ftu nk ikJ/ sK T[;~ B/Vb/ gF{ j;gskb ftu vkeNo ~ ftyk e/ fJ;dk fJbki eokU fi; Bkb gF{ dh ikB pu ;e/. :'Bh ftu ;'i- gF{nK ~ rzdh irQk pzBD Bkb iK :'Bh dh irQk ;kc Bk oZyD eoe/ wkdk gF{ d/ roGnkF/ ftu ehNkD{ dkfyb j' iKd/ jB fi; Bkb :'Bh d[nko s/ ;{iB nk iKdh j? ns/ roGnkF/ dhnK fMZbhnK bkb j' iKdhnK jB fi; eoe/ gF{ :'Bh d[nko ftu ibB wfj;{; eodk j? ns/ xVh w[Vh g/Fkp eodk j? ns/ rkfGB th BjhI j' ;edk. nfij/ gF{nK ~ j;gskb ftu vkeNo dh ;bkj b? e/ ehNkD{BkFe dtkJh dk

gq:'r eoBk ukjhdk j?. wkdk gF{nK ftu o;kfJD dh ewh gF{ dh fvzp rqzEh ns/ f;o dhnK rqzEhnK ftu o;kfJD g?dk j[zdk j? fi; eoe/ wkdk gF{ ftu skt d/ bZSD B}o nkT[Id/ jB, fit/I pko pko g/Fkp nkT[Dk, ozGkBk, ;Kv dh sbkF ftu fJXo T[Xo GiDk, T[s/fis j'Dk nkfd. go o;kfJD ftu ewh j'D eoe/ wkdk gF{ r[wskt (FKs skt) gqdofFs eodk j? fi; ftu gF{ ozGkdk BjhI j? ns/ skt ftu nkT[D d/ fijV/ d{i/ bZSD j[zd/ jB T[j th gF{ ftu B}o BjhI nkT[Id/. fJ; bJh gF{ gkbe GoktK ~ yk; fXnkB oZyDk ukjhdk j? fe fijV/ gF{ y[b e/ skn ftu BjhI nkT[Id/ jB T[jBK tZb fXnkB fdU ns/ fijV/ pko pko v'ybk eod/ jB T[jBK pko/ fJj ;wM' fe fJj gF{ skt ftu j?. ftek; e[wko- vkH e?bkF uzdo Fowk - vkH ;[o/F w[ofbnk Fqh eoD Bo/Ido feqFh :{Bhtof;Nh i'pB/o, i?g[o, oki;EkB- 303329

c;b eqKsh 35 5 i{B 2018


feqFh ekoi

i{B wjhB/ d/ y/sh d/ ezw vkH okw ;to{g pkBk- vkH fdB/F e[wko c;b ftfrnkB ftGkr, GkHfeqHnB[Hg- Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh- 110012 i{B dk wjhBk y/sh d/ ezwK dh fdqFNh s'I pj[s wjZstg{oB j[zdk j?. i{B wjhB/ ftu yohc c;bK dh fpikJh dk ezw F[o{ j' ikdk j?, feT[Ife i{B ftu d/F d/ finkdkso fjZf;nK ftu wkB;{B ;feqn j' iKdk j?. wkB;{B ~ fXnkB ftu oZye/ fe;kB fJ; wjhB/ fGzB fGzB nBki, dbjDh, fsbjDh, ;pih ns/ ukok c;bK dh fpikJh eo ;ed/ jB. fiE/ wkB;{B BjhI th gj[zu ;edk T[E/ th yohc c;bK dh fpikJh dh fsnkoh g{oh eoe/ oZyDh ukjhdh j?. y/s dh i[skJh, ykd dk T[g:'r, T[otoe ns/ o;kfJD yohd nkfd wkB;{B nkT[D s'I gfjbK jh eo b?Dh ukjhdh j?, fi; Bkb pkfoF j'D d/ fJedw pknd fpikJh dk ezw F[o{ ehsk ik ;e/. fJ;d/ fJbktk fJ; wjhB/ M'B/ dh g”dFkbk dh fpikJh ns/ T[fus d/yGkb ns/ egkj ns/ nojo dh y/sh dk ezw w[Zy j?, fi; ~ ;jh soQK eoBk ukjhdk j?. i/ M'B/ dh g”d dh fpikJh jkb/ se Bk ehsh j't/ sK fJ; wjhB/ d/ gfjb/ gytkV/ ftu fJ;~ io{o eo bU. fJ; wjhB/ d/ nzs ftu e[M fe;kB M'Bk o'gkJh dk ezw th F[o{ eo fdzd/ jB. fgSb/ wjhB/ phihnK rJhnK c;bK dh T[fus d/yGkb th fJ; wjhB/ dk fJe wjZstg{oB y/sh dk ezw j?. M'B/ dh o'gkJh_f;ZXh fpikJh M'B/ dh y/sh w[Zy o{g Bkb j/mbhnK iwhBK ftu ehsh iKdh j?. Bkb jh M'B/ ~ T[uhnK iwhBK ns/ v{zx/ gkDh ftu th T[rkfJnk iKdk j?. M'Bk T[rkT[D dh fGzB ftXhnK ftu'I T[so Gkos bJh M'Bk ;xBsk gZXsh, n?o'fpe M'Bk gZXsh ns/ o'gkJh ftXh finkdk wjZstg{oB j?. fJ; bJh T[go'es fszBK ftXhnK dk T[b/y ft;Eko Bkb ehsk ik fojk j?. M'B/ dh g”d dh fpikJh ns/ d/yo/y- ;w/I f;o fpikJh ;[fBFfus eoB bJh M'B/ dh g”d dh fpikJh dk ezw wZX i{B se io{o eo b?Dk ukjhdk j?. g”d dk ;t;E j'Dk th pj[s io{oh j? feT[Ife i/ g”d ewi'o ns/ o'r-rqf;s j' iKdh j? sK nfijh g”d o'gkJh :'r BjhI ofjzdh. fJ;bJh g”dFkbk dh d/yGkb ftfrnkfBe sohe/ Bkb eoBk io{oh j?. g”dFkbk ftu phiK ~ Bw oZy' ns/ fJ;d/ pknd j”bh j”bh gkDh d/ b?tb ~

Ksh 36 c;b eq i{B 2018

tXkT[Id/ j'J/ 3-4 ;?HwhH pDkJ/ oZy'. d'gfjo d/ ;w/I gkDh bkT[D Bkb finkdk skgwkB eoe/ g”d/ M[b; iKd/ jB fJ; bJh g”dFkbk ftu f;zukJh Fkw d/ ;w/I jh eo'. Bo;oh ftu yogstko g”d ~ ekch B[e;kB gj[zukT[Id/ jB. fJ; bJh ;w/I ;w/i s/ jZE Bkb yogstko eZYd/ oj'. i/ fJj ;zGt Bk j't/ sK o;kfJDK dh wdd Bkb th yogstkoK dk ezNo'b ehsk ik ;edk j?. gq/Nhbkeb'o gb; ;/cBo (0H75 feHrqkH ;feqn sZs_j?H) dh b'VhIdh wksok ~ 40-50 feHrqkH pkohe o/s ftu fwbke/ gqsh j?H dh do Bkb gq:'r eo'. fXnkB oj/ fJ; FkekBkFh o;kfJD dk gq:'r fpikJh d/ 3-4 fdB d/ nzdo io{o eo bU ns/ fJ; ;w/I Bo;oh ftu gkDh dh b?tb 1-2 ;?HwhH s'I finkdk BjhI j'Dk ukjhdk. g”dFkbk ftu ehfVnK dk gqe'g j'D s/ eb'ogkfJohck; iK fJwhvkeb'fgqv ehNBkFh d/ 0H5 feHrqkH ;feqn sZs dk gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eo'. i/ g”dk 10-15 fdB dk j' frnk j? sK T[; ftu 6-10 feHrqkH :{fonk gqsh 1000 tor whNo Bo;oh y/s ftu p[oekn eo'. i/ g”dFkbk ftu i;s/ (fize) dh ewh d/ bZSD gqshs j'D sK 0H5 gqshFs fize ;bc/N+ 0H25% p[M/ j'J/ u{B/ d/ x'o dk b'V d/ fj;kp Bkb fSVekn eo'. i/ g”d dh, yk; eo T[gohnK gZshnK ghbhnK j'D d/ pknd ;c/d ozr dhnK j' e/ ;[Ze ikD sK fJj b”j (nkfJoB) sZs dh ewh dk bZSD j?. fJ;d/ fJbki bJh 1% c?o; ;bc/N ns/ 0H5% u{B/ d/ x'b dk fJe jcs/ d/ nzsokb s/ 2-3 tko fSVekn eo'. eJh tko Bo;oh ftu brksko gkDh yVk ofjD Bkb jh b”j sZs dh ewh d{o j' iKdh j?. M'B/ dh g”d dh o'gkJh- o'gkJh bJh g”d T[ykVD s'I fJe fdB gfjbK Bo;oh ftu gkDh bk fdU ns/ g”d T[ykVd/ ;w/I ;ktXkBh oZy'. g”fdnK dhnK iVQK ~ X'Id/ ;w/I B[e;kB Bk j'D fdU ns/ g”fdnK ~ ekch j/m'I cV'. g”d dh o'gkJh bkfJBK ftu eo'. bkfJB s'I bkfJB dh d{oh 20 ;?HwhH ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 10 ;?HwhH oZyDh ukjhdh j?. fJe irQk s/ 2 s'I 3 g”d/ jh bkU. fJ; soQK fJe torwhNo ftu brGr 50 g”d/ j'D/ ukjhd/ jB. finkdk T[gi ns/ iwhB dh T[gikT{ Fesh pDk e/ oZyD bJh joh ykd iK

r'po iK ezg';N dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. joh ykd bJh ;BZJh iK Y?Iuk dk gq:'r ehsk frnk j't/ sK BkJhNq'iB dh wksok xZN ehsh ik ;edh j? feT[Ife ;BZJh iK Y?Iuh Bkb brGr 50-60 feHrqkH BkJhNq'iB gqsh j?H gqkgs j[zdh j?. T[otoeK dk gq:'r iwhB dh N?;fNzr d/ nkXko s/ eoBk ukjhdk j?. M'Bh dhnK p'BhnK fe;wK bJh 120 feHrqkH BkJhNq'iB, 60 feHrqkh ck;c'o;, 40 feHrqkH g'NkF ns/ 25 feHrqkH fize ;bc/N gqsh j?H, pk;wsh fe;wK bJh 100-120 feHrqkH BkJhNq'iB, 50-60 feHrqkH ck;c'o;, 40-50 feHrqkH g'NkF ns/ 20-25 feHrqkH fize ;bc/N gqsh j?H ns/ ;zeo M'B/ bJh 130-140 feHrqkH BkJhNq'iB, 60-70 feHrqkH ck;c'o;, 50-60 feHrqkH g'NkF ns/ 25-30 feHrqkH fize ;bc/N gqsh j?H ;z;s[s ehsk frnk j?. BkJhNq'iB dh gfjbh fsjkJh wksok dk gq:'r o'gkJh d/ 58 fdB pknd eo' id'i g”d/ uzrh soQK iV cV b?D. d{ih fJe fsjkJh BkJhNq'iB dh wksok eZb/ c[ZNd/ ;w/I (o'gkJh d/ 25-30 fdB pknd) ns/ pkeh fJe fsjkJh fjZ;k c[Zb nkT[D s'I gfjbK (o'gkJh d/ 50-60 fdB pknd) yVh c;b ftu fSVe fdU. ck;c'o; dh g{oh wksok f;zrb ;[go ck;c/N iK vkJh-nw'Bhnk ck;c/N (vhHJ/HghH) d[nkok, g'NkF dh th g{oh wksok fwT{o/N nkc g'NkF okjhI ns/ fize ;bc/N dh g{oh wksok M'B/ dh o'gkJh eoB s'I gfjbK uzrh soQK fwNh ftu fwbk d/Dh ukjhdh j?. i/ fe;/ ekoB eoe/ g”d o'gd/ ;w/I fize ;bc/N ykd Bk gkfJnk frnk j't/ sK fJ;dk fSVekn th ehsk ik ;edk j?. fJ;d/ bJh 15-20 fdBK d/ nzsokb s/ 3 fSVekn 0H5% fize ;bc/N ns/ 0H25% p[M/ j'J/ u{B/ d/ x'bBkb eoBk ukjhdk j?. gfjbk fSVekn o'gkJh d/ fJe wjhB/ pknd eo'. w{zrcbh dh fpikJh w{zrcbh dh c;b dh fpikJh dk T[fus ;wK i{B dk d{ik gytkVk iK i[bkJh dk gfjbk jcsk j?. nf;zfus y/soK ftu fiE/ fpikJh pkfoF d/ pknd ehsh iKdh j?, i[bkJh d/ gfjb/ gytkV/ ftu fpikJh d/ ezw ~ g{ok eo bU. r[ZS/dko fe;wK ftu phi dh wksok 100 s'I 125 feHrqkH gqsh j?H j? id'I fe wZXw ns/ finkdk c?bD www.fasalkranti.com


feqFh ekoi tkbhnK fe;wK ftu bVhtko 80 s'I 100 ns/ 60 s'I 80 feHrqkH gqsh j?eN/no gq:'r eo'. T[soh Gkos bJh w{zrcbh dhnK gqw[Zy fe;wK jB- w[esk, gqekF, fusok, thJ/:{ 13, gzikp w{zrcbh Bzpo 1, n?;ih 44, n?;ih 84, n?un?Bih 10, n?wn?u 4, n?w 335, nkJh;hihn?; 37, nkJh;hihn?; 1, vhnkoih 17, n?wJ/ 16, n?w 522, ;hn?;n?wih 84-1 (nzpo) nkfd. phi ~ 2 iK 3 rqkw Ehow iK ekop/Bvkfiw gqsh feHrqkH phi dh do Bkb fwbke/ jbek fijk T[pkb' ns/ fJedw mzvk eo bU. fco fJ; x'b ftu 22-250 rqkw okfJi'fpnw ebuo fwbkU. fJ; fsnko x'b d/ fwFoD ~ 10 feHrqkH phi d/ T[s/ ;wkB o{g Bkb fSVee/ jbe/ jZE Bkb fwbkU. T[guko d/ pknd phi ~ SK ftu ;[ekU ns/ ibdh jh fpikJh bJh T[g:'r eo'. w{zrcbh dh fpikJh ;hv fvqb d[nkok eoBh T[g:'rh ofjzdh j?, feT[Ife bkfJB s'I bkfJB ns/ phi s'I phi dh d{oh ;z;s[sh nB[;ko nk;kBh Bkb ekfJw ehsh ik ;edh j? ns/ fJZfSs g”fdnK dh ;zfynk gqkgs j[zdh j?. r[ZS/dko fe;wK ftu bkfJB s'I bkfJB dh d{oh 30 ;?HwhH ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 10 ;?HwhH oZy'. c?bD tkbhnK fe;wK ftu bkfJB s'I bkfJB dh d{oh 45 s'I 60 ;?HwhH ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 10-15 ;?HwhH oZy'. i/ ;zGt j't/ sK w{zrcbh dh fpikJh w/VK s/ eo'. phi dh fpikJh 4-6 ;?HwhH s/ eoB Bkb tfXnk nze[oD fwbdk j?. o;kfJfDe T[otoeK d/ T[g:'r d/ Bkb Bkb 5 s'I 10 NB gqsh j?eN/no r'po dh ykd dk T[g:'r eo'. 20-25 feHrqkH BkJhNq'iB gqsh j?eN/no gq:'r eo'. 40-60 feHrqkH ck;c'o; ns/ 30-40 feHrqkH g'NkF gqsh j?eN/no dk gq:'r eo'. rzXe ns/ e?bFhnw dh g{osh bJh 200-400 feHrqkH fig;w gqsh j?eN/no dh do Bkb gq:'r eo'. BkJhNq'iB, ck;c'o; ns/ g'NkF dh g{oh wksok ns/ fig;w dh nZXh wksok fpikJh d/ ;w/I fwZNh ftu uzrh soQK fwbk fdU. fig;w dh pkeh wksok ~ g[Fg nt;Ek d/ ;w/I 5 ;?HwhH v{zxkJh s/ g”d/ d/ e'b fdZsk ikDk ukjhdk j?. pkokBh y/soK ftu 15-20 feHrqkH BkJhNq'iB, 30-40 feHrqkH ck;c'o; ns/ 2025 feHrqkH g'NkF gqsh j?eN/no dh do Bkb gkU. i;s/ dh ewh dh g{osh bJh 25 feHrqkH fize ;bc/N dk gqsh j?eN/no gq:'r eo'. w{zrcbh d/ y/s ~ 25 s'I 45 fdB dh ntXh se yogstkoK s'I w[es oZyDk ukjhdk j?. fJ;d/ bJh xZN' xZN d' tko fBokJh r[vkJh, gfjbh 20-25 fdB ns/ d{ih 40-45 fdB s/ ehsh ikDh ukjhdh j?. wid{oK dh ;wZf;nk j'D s/ g/Ivhw?EkfbB iK J/bkeb'o 1-1H5 feHrqkH ;feqn sZs_j?eN/no dk fpikJh d/ pknd di{/ fdB 600700 bhNo gkDh ftu xb ' e/ fSVekn eo'.

www.fasalkranti.com

nojo dh fpikJh f;zukJh dh ;[ftXk T[gbZpX j'D s/ i{B d/ gfjb/ gytkV/ ftu fpikJh eoBk bkGdkfJe ofjzdk j?. T[soh-gZSwh y/soK fit/I gzikp, jfonkDk, oki;EkB, fdZbh ns/ gZSwh T[so gqd/F d/ fJbke/ ftu i{B d/ d{i/ jcs/ ftu gb/tk eoe/ nojo dh nr/sh fe;wK dh fpkJh eo'. T[so-g{oth y/soK fit/I fpjko, pzrkb ns/ g{oth T[so gqd/F ftu nojo dh fpikJh wkB;{B dh gfjbh po;ks d/ pknd i{B d/ nkyoh jcs/ ftu F[o{ j[zdh j?. T[Zso-gZSwh y/so (T[sogqd/F, jfonkDk, gzikp ns/ T[soh oki;EkB) bJh nojo T[g:[es fe;wK jB- g{;k 992, g{;k 991, g{;k 2001 ns/ g{;k 2002, ns/ T[sohg{oth y/so (wZXw ns/ g{oth T[so gqd/F, fpjko, gZSwh pzrkb ns/ nk;kw) bJh nojo dhnK T[g:[es fe;wK jB- nkikd, fto;k nojo-1, Bo/Ido nojo-1, phH 7 Ft/sk, n?wHJ/Hn?b 13 nkfd. phi phiD s'I gfjbK T[;~ ihtkD{ Nhek ns/ cc{zdhBkFe dtkJh Bkb T[gukfos eo'. gfjbK phi ~ cc{zdhBkFe dtkJh pkft;fNB 2 rqkw gqsh feHrqkH phi dh do Bkb T[gukfos eo'. T[;d/ pknd jh ihtkD{ Nhe/ Bkb T[gukfos eo'. phi dh wksok 15-20 feHrqkH gqsh j?eN/no j'Dh ukjhdh j? fijVh fe phi d/ nkeko ns/ fpikJh ftu bkfJBK ns/ g”fdnK dh d{oh s/ fBoGo eodh j?. xZN ;w/I ftu gZeD tkbhnK fe;wK bJh g”d nzsoD 40-60 ;?HwhH pkJ/ 10-15 ;?HwhH ns/ bzp/ ;w/I ftu gZeD tkbhnK (dhoxekfbe) fe;wK bJh 60-120 ;?HwhH pkJ/ 15-20 ;?HwhH T[g:[es j?. pb{Jh d[wN iK d[wN fwZNh ftu, fiE/ BkJhNq'iB dh wksok xZN j't/, gqsh j?eN/no 20 s'I 30 feHrqkH BkJhNq'iB gkT[Dk io{oh j[zdk j?. ck;c'o; ns/ g'NkF dh wksok i/ fwZNh ftu xZN j't/ sK gqsh j?eN/no 80 s'I 100 feHrqkH ck;c'o; ns/ 40 s'I 60 feb'rqkw g'NkF gkT[Dh ukjhdh j?. nojo dhnK nr/shnK fe;wK bJh gqsh j?eN/no 20 feHrqkh BkJhNq'iB, 60 feHrqkH ck;c'o; ns/ 40 feHrqkH g'NkF dh f;ckfoF ehsh rJh. i{B d/ gfjb/ jcs/ ftu phih rJh c;b ~ pkfoF F[o{ j'D s'I gfjbK d' iK fszB jbehnK f;zukJhnK d/Dk io{oh j[zdk j?. w{zr ns/ T[Vd dh fpikJh i/ wkB;{B ;w/I f;o nk iKdk j? sK fJ; wjhB/ d/ nzs se w{zr ns/ T[Vd dh fpikJh ehsh ik ;edh j?. fpikJh bJh ;w[fus ib fBek; tkbh d'wN ns/ pb[Jh d'wN fwZNh ;G s'I tfXnk ofjzdh j?. T[Vd dhnK T[ZBsFhb gqikshnK jB- nkikd T[Vd 1, nkikd T[Vd 2, gzs T[Vd 19, gzs T[Vd 30, gzs T[Vd 35, n?bH:{H 391, ns/ e/H:{HihH 479 nkfd. fJ;

soQK w{zr dhnK T[BZsFhb gqikshnK jB- gzs w{zr 2, Bo/Ido w{zr 1, wkbthn, ikrqsh, ;wokN, g{;k ftFkb, g{;k 9351, e/H 851 ns/ i:'sh nkfd. y/s dh fsnkoh bJh d' fszB i[skJh j?o' iK ebNht/No Bkb eo'. T[Vd_w{zr dh T[g:[es phi do 15 feHrqkH gqsh j?eN/no j[zdh j?. phi dk F'XB 2H5 rqkw Ehow iK 2 rqkw Ehow ns/ 1 rqkw ekop/Bvkfiw gqsh feHrqkH phi dh do Bkb eo'. fJ;d/ pknd gqsh 10 feHrqkH phi ~ okfJi'fpnw ebuo d/ fJe g?e/N Bkb T[gukfos eo b?Dk ukjhdk j?. fwZNh N?;fNzr dhnK ;z;s[shnK d/ nB[;ko jh T[otoeK dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. i/ nfijk Bk j't/ sK 10-15 feHrqkH BkJhNq'iB, 40 feHrqkH ck;c'o; ns/ 20 feHrqkH g'NkF gqsh j?eN/no dh do Bkb fpikJh d/ ;w/I gq:'r eo'. yogstkoK d/ o;kfJfDe ezNo'b bJh g?Ivhw?EkfbB 0H75 bhNo wksok ~ 600 s'I 700 bhNo gkDh ftu x'be/ fpikJh d/ 2-3 fdB d/ nzdo gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eo fdU. ;'fJnkphB dh fpikJh ;'fJnkphB dh ;cb y/sh bJh T[gikT{, tfXnk ib fBek; tkbh, btD ofjs, wZXw s'I Gkoh d'wN fwZNh dh b'V j[zdh j?. y/s dh fsnkoh bJh fJe tko v{zxh i[skJh ns/ d' tko ebNht/No iK j?o' ubke/ gkNk bk d/Dk ukjhdk j? sKfe y/s ;wsb j' ikJ/. ;'fJnkphB dh yohc c;b dh fpikJh i{B-i[bkJh ftu ehsh iKdh j?. y/so ftF/F ftu fpikJh dk T[g:[es ;wK fJ; gqeko j?- T[soh gjkVh y/so- i{B, T[soh w?dkBh y/so- i{B wZX s'I i[bkJh wZX, wZX y/so- i{B wZX s'I i[bkJh wZX, dZyDh y/so- i{B wZX s'I i[bkJh nzs, ns/ T[so g{oth y/so- i{B wZX s'I i[bkJh wZX. ;'fJnkphB dh ;cb y/sh bJh phi dh T[g:[es wksok j'Dh ukjhdh j?. i/ phi d/ izwD dh skes xZN j? sK phi dh wksok T[;/ fj;kp Bkb tXk d/Dh ukjhdh j?. phi dh u'D eod/ ;w/I fJj fXnkB oZyDk ukjhdk j? fe phi finkdk g[okDk Bk j't/ feT[Ife fJe ;kb d/ pknd fJ;dh nze[oD Fwsk xZN j' iKdh j?. phi do phi d/ nkeko s/ fJ; gqeko oy'- S'Nk dkDk- 60 s'I 65 feHrqkH gqsh j?eN/no, wZXw dkDk – 70 s'I 75 feHrqkH gqsh j?H ns/ w'Nk dkDk- 80-85 feHrqkH gqsh j?eN/no. fpikJh s'I gfjbK phi ~ 2 rqkw Ehow + 1 rqkw ekop/Bvkfiw gqsh feHrqkH phi d/ fj;kp Bkb Gbh gqeko T[gukfos eo b?Dk ukjhdk j?. fJ;d/ pknd okJhi'fpnw ns/ ghn?;ph ihtkD{ Nhe/ Bkb phi ~ T[gukfos eo'. ;'fJnkphB dh fpikJh bkfJBK ftu eoBh ukjhdh j?. esko s'I esko dh d{oh T[so Gkos d/ y/soK ftu 45-60 ;?HwhH ns/ d{i/ y/soK ftu

c;b eqKsh 37 5 i{B 2018


feqFh ekoi 30-45 ;?HwhH ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 5 ;?HwhH j'Dh ukjhdh j?. fpikJh 3-4 ;?HwhH v{zxkJh s/ eoBh ukjhdh j?. finkdk v{zxkJh s/ nze[fos phi ~ T[go nkT[D s/ finkdk ;wK brdk j? ns/ g”fdnK d/ tkX/ s/ p[ok n;o g?Idk j?. ;'fJnkphB s'I uzrk T[sgkdB b?D bJh brGr 5-10 NB gqsh j?H tfXnk ;Vh j'Jh r'po dh ykd fpikJh s'I brGr 20-25 fdB gfjbK y/s ftu uzrh soQK fwbk d/Dh ukjhdh j?. fJ;d/ fJbktk ;'fJnkphB phi ~ ihtkD{ Nhe/ Bkb th T[gukfos eoBk ukjhdk j?. ;'fJnkphB dh y/sh bJh g”Fe sZsK dh wksok j?- BkJhNq'iB 20-25 feHrqkH, ck;c'o; 60-80 feHrqkH, g'NkF 4050 feHrqkH ns/ rzXe 20-25 feHrqkH gqsh j?eN/no. yogstko ezNo'b bJh g?Ivhw?EkbhB iK w?NkbZeb'o 1 feHrqkH gqsh j?H 750-800 bhNo gkDh ftu x'be/ fpikJh d/ s[ozs pknd fSVekn eo'. egkj dh d/yGkb egkj dh fpikJh d/ pknd fJ;dh brksko fBrokBh ns/ v{zxh d/yGkb eoBh ukjhdh j?. u{zfe egkj ekch c?bD tkbh ns/ tkX/ tkbh c;b j? sK fJ; ftu wkB;{B dh pkfoF d/ ;w/I i/ s/i jtk j[zdh j? sK g”d/ fvr iKd/ jB. g”d/ fvrD Bkb g?dktko xZNdh j? ns/ r[DtZsk th T[bN/ o{g Bkb gqGkfts j[zdh j?. egkj fvZrD Bkb iVK ~ Gkoh B[e;kB gj[zudk j?. T[jBK d[nkok g”Fe sZsK dk nt;'FD xZN j' iKdk j? Bshi/ ti'I c;b dk tkXk o[e iKdk j?. fJ; bJh ioi{oh j? fe egkj ~ f;ZXk yVk oZfynk ikJ/. fJ;d/ bJh egkj d/ g”d/ d/ d't/I gk;/ fwZNh uVkJh iKdh j?. fwZNh uVkT[D dk ezw c;b id'I 60 fdB d/ brGr j' ikJ/ sK g{ok eo b?Dk ukjhdk j?. fJj feqnk d/;h jb, w/V pBkT[D tkb/ :zso ns/ e;”b/ Bkb ehsh ik ;edh j?. nfijk eoB Bkb fwZNh uVD d/ Bkb Bkb yogstko th BFN j' iKd/ jB. gfjbh f;zukJjh jw/FK jbeh jh eoBh ukjhdh j? feT[Ife T[; ;w/I g”dk S'Nk j[zdk j? ns/ T[;dhnK iVQK finkdk v{zxhnK BjhI j[zdhnK. fJ;d/ pknd pkfoF Bk j'D s/ 3-4 jcs/ d/ nzsokb s/ gkDh d/Dk ukjhdk j?. gfjbh iK d{ih f;zukJh d/ pknd gfjbh fBokJh-r[vkJh y[ogh iK e;”b/ Bkb eoBh ukjhdh j?. nf;zfus y/soK ftu eJh tko fBokJh ehsh iKdh j?, sKfe iwhB ftu Bwh pDk e/ oZyh ik ;e/. dZyDh Gkos d/ nf;zfus y/soK ftu uko-gzi tko se fBokJhnK ehshnK iKdhnK jB. FkeBkFhnK d/ gq:'r d[nkok th yogstkoK dk ezNo'b ehsk ik ;edk j?. egkj dh c;b ~ gfjb/ 8 jcs/ se yogstkoK s'I w[es oZyDk pj[s io{oh j?.

Ksh 38 c;b eq i{B 2018

ukok c;bK dh fpikJh ukok c;bK fit/i itko, pkiok, wZeh, b'fpnk, rtko nkfd ~ fJ; w”;w ftu ;cbskg{ote T[rkfJnk ik ;edk j?. tfXnk g?dktko bJh ukok c;bK dhnK T[BZs fe;wK dh u'D eo'. phi T[guko bJh Ehow iK pkft;fNB dh 2H5 rqkw wksok dk gq:'r 1 feHrqkH phi bJh eoBk ukjhdk j?. fJ; Bkb phi-ifBs eteh o'rK s'I pfunk ik ;edk j?. Bkb jh ukok c;bK d/ phiK ~ ihtkD{-T[otoeK d/ NhfenK Bkb T[gukfos eoe/ T[otoeK dh pus ehsh ik ;edh j?. joh ykd dh gbNkJh joh ykd dh c;b s'I finkdk bkG b?D bJh joh ykd dh gbNkJh dk T[g:[es ;wK g[Fg nt;Ek ofjzdk j?. fJj nt;Ek finkdkso c;bK ftu fpikJh d/ brGr 50-55 fdB pknd nk iKdh j?. Y?Iuk dh 8 jcs/ pknd finkdkso tkXk j' u[ek j[zdk j? ns/ 60-70 fdB ftu gbND :'r j' iKdh j?. yVh c;b ~ gfjbK gkNk ubke/ fwZNh s/ v/r fdsk iKdk j?. fJ;d/ pknd st/dko j?o' iK fwZNh gbN jb Bkb i[skJh eoe/ fwZNh ftu fwbk fdsk iKdk j?. fJj ezw p?b ukfbs :zso th eo ;ed/ jB. i/ joh ykd tkbh c;b d/ vzYbK dh 25 ;?HwhH d/ N[efVnK ftu eZND tkb/ :zso Bkb gbNkJh ehsh ikJ/ sK yk; bkG fwdk j?. nfijk eoB Bkb c;b d/ ;VD rbD ftu xZN ;wK brdk j?. fXnkB oj/ fe gbNkJh T[g:[es Bwh, v{zxkJh s/ jh eo'. ;pihnK · fJ; wjhB/ fGzvh dh fpikJh bJh y/s dh fsnkoh F[o{ eo fdU. nzfsw i[skJh s'I gfjbK fwZNh ftu 50 feHrqkH BkJhNq'iB, 50 feHrqkH ck;c'o; ns/ 50 feHrqkH g'NkF gqsh j?eN/no dh do Bkb fwbk fdU. fGzvh dh fpikJh bJh T[g:[es phi do 810 feHrqkH gqsh j?eN/no j? id'I fe fpikJh dh T[g:[es d{oh (bkfJB s'I bkfJB) 4560 ;?HwhH j?. · fJ; wjhB/ p?IrB ns/ c[Zbr'Gh dh g”d fsnko eo'. iwhB dh u'D ftu fXnkB oZy' fe T[; ftu ibfBek; dh T[fus ;[ftXk j't/. fenkohnK ;[ftXk nB[;ko bzphnK ns/ 1H0 pkJ/ 1H25 whNo u”VhnK ns/ 15 ;?HwhH T[uhnK j'D. Ehow iK e?gNkB (2 rqkw gqsh feHrqkh phi) Bkb phi T[guko io{o eo'. fJj T[guko c;b ~ o'rK s'I pukT[Idk j?.

·

·

·

fwou dh o'gkJh fJ; wjhB/ io{o g{oh eo bU. o'gkJh bJh g”d dh T[g:[es T[wo 30 s'I 40 fdB j[zdh j?. fwou bJh 120 feHrqkH BkJhNq'iB, 50 feHrqkH ck;c'o; ns/ 60 feHrqkH g'NkF gqsh j?H dh ;z;s[sh ehsh rJh j?. BkJhNq'iB dh nZXh wksok ns/ d{i/ T[otoeK dh g{oh wksok fpikJh d/ ;w/I gq:'r eo'. BkJhNq'iB dh nZXh wksok c[Zb nkT[D s'I gfjbK yVh c;b ftu eo'. toswkB ;w/ fgnki dh g”d fsnko eoB dk j?. fJ;d/ bJh 8-10 feHrqkH phi gqsh j?H dh do Bkb g”dFkbk ftu fpikJh eo'. fenkohnK s'I tfXnk ib fBek; bJh T[jBK dh T[ukJh 15 ;?HwhH oZy'. fJ; ;w/I t/b tkbhnK ;pihnK ftu cb wZyh d[nkok B[e;kB j'D dh ;zGktBk ofjzdh j?. i/ fJ;dk gqGkt fdykJh d/t/ sK 1H0 bhNo w?bkfEnkB ~ 800-1000 bhNo gkDh ftu x'be/ T[;dk fSVekn eo'.

pkr · fJ; wjhB/ nzp d/ Bt/I g”d/ fsnko eoB bJh ebw uVkT[D dk ezw F[o{ eo fdU. · fe;/ ekoB eoe/ Bt/I pkr d/ o'gD bJh i/ rZfvnK dh y[dkJh dk ezw g{ok Bk ehsk j't/ sK fJ;~ ibdh eo bU. y[dkJh d/ pknd gqsh rZvk 30-40 feHrqkH r'po dh rbh ;Vh ykd, 1 feHrqkH fBzw dh ybh ns/ rZv/ s'I eZYh nZXh fwZNh ftu fwbke/ Go fdU. rZv/ iwhB dh s?n s'I 15-20 ;?whH T[ukJh se Go'. · T{;o iwhB ftu nKtb/ dk pkr bkT[D bJh gqsh rZvk 50 feb' r'po dh rbh ;Vh ykd, 15-20 feHrqkH pkb{ io{os nB[;ko skbkp dh fwZNh ns/ 5-10 feHrqkH fig;w Go fdU. fJ; ezw ~ fJ; wjhB/ d/ nzs se io{o g{ok eo bU. · g[okD/ pkrK ftu jbdh ns/ ndoe dh c;b dh fpikJh dk ezw fJ; wjhB/ d/ nzs se io{o g{ok eo bU. · oiBhrzXk ftu gqsh ;gkfJe c[ZbK (cb'o/N;) dh ;zfynk ns/ ;gkfJe dh bzpkJh tXkT[D bJh fipq/fbe n?f;v (nwb) 40 fwHrqkH gqsh bhNo gkDh dk x'b pDke/ fSVekn eo'. · p/o dh eNkJh ns/ SNkJh dk ezw io{o g{ok eo'. Bkb jh ;z;s[sh d/ nB[;ko g”Fe sZsK dk gq:'r th eo'.

www.fasalkranti.com


w/oh o;’Jh

w/oh o;’Jh

g”FfNesk Bkb Gog{o w/Eh dk E/gbk

io{oh ;wZroh eDe dk nkNk- 1eZg djh- 1_4 eZg s/b- 1_4 eZg t/;D- 1_4 eZg w/Eh d/ gZs/- 1_2 eZg pkohe eZNh j'Jh XfBnk gkT{vo- nZXk S'Nk uwZu bkb fwou gkT{vo- 1_4 S'Nk uwZu jbdh gkT{vo- 1_4 S'Nk uwZu nitkfJB- 1_4 S'Nk uwZu Bwe- ;tkd nB[;ko

d/ pknd nkN/ ~ YZe fdU ns/ thj fwzN bJh oZy fdU. thj fwzN d/ pknd jZEK ftu E'Vk fijk s/b bke/ nkN/ ~ jbe/ jZEK Bkb fJe tko j'o r[zB bU, fi; Bkb nkNk fueBk j' ikJ/. j[D st/ ~ r?; s/ oZy e/ row eo'. id'I se stk row j' fojk j?, nkN/ Bkb E'Vk fijk nkNk b? e/ T[;d/ uko/ gk;/ eDe dk nkNk bg/N bU.

www.fasalkranti.com

pBkT[D dh ftXh w/Eh E/gbk bJh ;G s'I gfjbK fJe posB ftu eDe dk nkNk, t/;D, bkb fwou gkT{vo, jbdh gkT{vo, XfBnk gkT{vo, nitkfJB, Bwe, eZNh j'Jh w/Eh, djh ns/ 2 S'N/ uwZu s/b eZY' ns/ uzrh soQK fwbk bU. fJ;d/ pknd nkN/ ~ gkDh dh wdd Bkb r[zB bU. fXnkB oj/ r[zfBnk j'fJnk nkNk Bow ofjDk ukjhdk j?. r[zBD

c/o T[;~ ueb/ s/ oZye/ gZsbk t/b bU. stk row j'D s/ T[; s/ E'Vk fijk s/b gkU ns/ g{o/ st/ s/ c?bk bU. fJ;d/ pknd t/b/ j'J/ E/gb/ ~ st/ s/ gk fdU ns/ wzdh nKu s/ ;/e'. id'I E/gb/ dh T[gobh s?n E'Vh r{Vh ozr dh j' ikJ/, E/gb/ ~ gbN fdU. fJ;d/ pknd fJe S'Nk uwZu s/b E/gbk s/ c?bk e/ gkU. c/o

E/gb/ ~ gbN e/ E'Vk fijk s/b gkU ns/ T[;~ T[bN gbN e/ ;/e bU. fJ; soQK ;ko/ E/gb/ ;/e bU. j[D s[jkv/ ;[nkdh t/;D w/Eh E/gb/ pDe/ fsnko jB. fJjBK ~ gb/N ftu eZY' ns/ wBukj/ nuko, uNBh iK djh Bkb nkBzd Bkb ykU.

c;b eqKsh 39 5 i{B 2018


;/jsH

w'Nkg/ ns/ vkfJpNh} s'I S[Nekok fdbkJ/rh fGzvh fGzvh vkfJpNh} d/ yso/ ns/ t}B xNkT[D dh fJZSk oZyD tkb/ b'eK bJh @@okwpkD## d/ s”o s/ b'efgqn j' ojh j?. fGzvh eJh ;/js d/ bkGK d/ Bkb jh pbZv F{ro ezNo'b eoB ftu ;jkfJe j[zdh j?. eJh fo;ouK s'I fJj ;kfps j'fJnk j? fe fGzvh vkfJpNh} ftu ekch ckfJd/wzd j?. fJ;d/ fJbktk fGvh ekch b'n e?boh tkbh ;pih j[zdh j? ns/ fJ; ftu ckfJpo dh wksok ekch finkdk j[zdh j?, fi; eoe/ fJj tiB xZN eodh j?. vkfJpNh} ftu fe; soQK bkGdkfJe j?- fGzvh ftu sBkn ~ xZN eoB tkb/ r[D gkJ/ iKd/ jB fijV/ vkfJpNh} d/ o'rhnK bJh ckfJd/wzd jB. feT[Ife vkfJpNh} d/ d”okB j'D tkbk sBkn F{ro b?tb ~ tXkT[Idk j?. fGzvh ykD Bkb fJj sBkn xZN j[zdk j?. fJ;d/ fJbktk fGzvh ftu w”i{d :{r/BkZb vkfJpNh} s'I pukT[D ftu wdd eodk j?. fJj ckfJpo pbZv ftu F{ro d/ b?tb ~ ezNo'b eoB dk ezw eodk j?. fJj nzve'FK ftu F{ro dk nt;'FD dh gqfeqnk ~ j”bh eoe/ vkfJpNh} ~ d{o oZyD iK ezNo'b eoB dk ezw eodk j?. tiB ~ eo/ ekp{- fijV/ b'e tiB xZN eoBk ukj[zd/ jB, T[jBK bJh fGzvh ftu w”i{d ckfJpo s'I tfXnk e'Jh j'o T[gkn BjhI j?. fGzvh ftu e?boh dh wksok pj[s xZN j[zdh j?, fJ; bJh fJj tiB xN eoB dk tfXnk nkgFB j?. epi eo/ d{o- fGzvh epi ~ th d{o eodh j?. fJj vkfJNoh ckfJpo dk ;G s'I tfXnk ;o's j?, fijVk ;kvh gkuB feqnk bJh ekch bkGekoh j[zdk j?. fJj x[bDFhb ckfJpo ;oho ftu w”i{d gkDh ftu x[b iKd/ jB fi; Bkb ;kvh gkuB feqnk do[;s j' iKdh j?. nBhfwnk s'I pukn- fGzvh ftu w”i{d nkfJoB sZs ;kv/ ;oho bJh

Ksh 40 c;b eq i{B 2018

ekch bkGekoh j[zd/ jB. fJj y{B ftu jhw'rb'fpB dk fBowkD eod/ jB, fi; Bkb s[;hI nBhfwnk s'I pu/ ofjzd/ j'. fJ;d/ Bkb jh fGzvh ftu w”i{d ftNkfwB d/ oew ;okt ~ o'eD ftu wdd eodk j?, fi; Bkb fe;/ fteN gfo;fEsh ftu ;oho s'I y{B dk pjkt pj[s xZN j[zdk j?. fdb bJh bkGekoh- fGzvh ftu w”i{d x[bDFhb ckfJpo oes ftu e'b?;Nq'b dh wksok ~ xZN eoB ftu wdd eodk j?. fJ; Bkb jkoN nN?e dk ysok ekch xZN j' iKdk j?. fGzvh T[u e'b?;Nq'b dk ezNo'b eoB dk ekoro T[gkn j?. fJ; ftu w”i{d g?efNB sZs T[u e'b?;Nq'b ~ ezNo'b eoB ftu wdd eodk j?. tkbK bJh ckfJd/wzd- i/ s[;hI tkbK ~ bzp/ ;w/I se ekbk ns/ ;zxDk pDkJ/ oZyDk ukj[zd/ j' sK fGzvh fJ; ftu s[jkvh wdd eo ;edh j?. Bkb jh fJj tkbK dh o{;h ~ th d{o oZydh j?. pkT[I;h j/no gkT[D bJh fGzvh d/ S'N/ S'N/ N[eV/ eZN' ns/ T[; ftu fBzp{ fBu'V bU. fJ; ~ f;o X'D ftu fJ;s/wkb eo'. fJ; Bkb s[jkv/ tkbK ~ ekch ckfJdk fwb/rk. ikDeko sK fJj th wzBd/ jB fe fGzvh Bkb f;o X'D s/ iz[nK th BjhI j[zdhnK. fJzw[fBNh f;;Nw- fGzvh ftu ftNkfwB ;h ekch finkdk wksok ftu j[zdk j?. fJ; eoe/ fJj fJzw[fBNh f;;Nw ~ wip{s pDke/ yK;h ns/ mzv s'I pukT[D ftu wdd eodk j?. ftNkfwB ;h d/ fJbktk fJ; ftu eJh wjZstg{oB sZs fit/I w?rBhfFnw, w?IrBhi, e?bFhnw ns/ nkfJoB th j[zd/ jB fi; Bkb fJj jkBhekoe coh o/vheb; Bkb bVe/ fJe wip{s ns/ ;eFw gqshoZfynk gqDkbh pBkT[D ftu wdd eodh j?.

www.fasalkranti.com






Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.