Fasal kranti punjabi magazine may 2017

Page 1

c;b eqKsh

o’kZ & 04 vd a & 02 ;kb-

02

nze -05

w[ZbLfJe ekghQjojh 35 o[ gJ/ 2017

www.fasalkranti.com

wJh

2017

n?uHghHn?wH B/ wBkfJnk ftFt fgqEth fdt; rzB/ dh fpikJh bJh T[Zu c;b seBheK M'B/ d/ gqw[Zy ehfVnK dk fJe;ko gqpzXB towh ezg';N fNekT{ y/sh bJh todkB




ftFk ;{uh

c;b eqKsh

;bkjeko wzvb

wkf;e feqFh gZfsqek

wJh 2017

;kb- 02

nze -04

ftFk ;{uh feqFh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH8 ezgBh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH14 rzB/ dh fpikJh bJh T[Zu c;b seBheKHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH18 oki/Ido e[wko - oki/Ido f;zx - J/H ;kozrh - nfBb e[wko fwFok- fwzN{ okw whDk

52 fgzvK dh n”osK B/ fe;kB d/ o{g ftu pDkJh gSkDHHHHHHHHHHHHHHHH22 T[BZs y/sh eoe/ bkrs s'I finkdk g?;k ewk oj/ fe;kB dhgeHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH23 dhge M'B/ d/ gqw[Zy ehfVnK dk fJe;ko gqpzXBHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH24 vkH oki/Ido f;zx - vkH dhge e[wko - vkH gqdhg e[wko

vkH i/Hn?;H ;zX{, T[g wjkfBd/Fe- y/sh, y/shpkVh wzsokbk vkHn?;HeHwbj'sok, nk:[es (y/sh) y/shpkVh wzsokbk vkH tkJhHnkoHwhBk, nk:[es (gq;ko), y/shpkVh wzsokbk Fqh ;[o/F rjbkts, nfsH feqFh fBd/Fe (gq;ko), jfonkDk ;oeko vkH J/He/H;qhtk;st, vkfJo?eNo ns/ e[bgsh, n?BHvhHnkoHnkJh gq'H UHghHfrZb, ;kpek e[bgsh, wHgqHeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH pboki f;zx, e[bgsh, y/shpkVh :{Bhtof;Nh, i'Xg[o vkH vhHe/HFowk, vkfJo?eNo, ;hHn?;Hn?;HnkoHnkJh, eoBkb vkH Xhoi f;zx, vkfJo?eNo, ;o'QI nB[;zXkB fBd/Fkbk, Gosg[o vkH n?;He/Ho}k, vkfJoe?No, fJ;zNhfuTN{ nkc g;/Nh;kfJv ckowb { F/B seBhe, rV[rKt vkHn?wHn?bHikN, ;hBhno ftfrnkfBe, ;hHnkJhHn?wHn?wHtkJhHNh vkH tkJhHghHn?;Hvpk;, vkfJo?eNo, feqFh gq;ko, r'HpHgHeqHgq'HftHftH, gzs Bro vkHn?;Hn?;Hf;tku, nB[;zXkB fBd/Fe, u”HuHf;HjHfeqHftHftH fj;ko Fqh phHphHf;zx, ;jkfJe Tg[ nfXneF (ekogo'N/ ncn / o), NkNk ef?web; fbH Bf'Jvk vkH ;”fwso dk;, fBd/Fe- fJzvhnk fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB vkH n?;Hn?BHG/Iv/, ezNoh n?ro'B'fw;N, w'i?e fJzvhnk gqkH fbH, r[VrKt

;zgkde wzvb

towh ezg';N fNekT{ y/sh bJh todkBHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH28 ftt/e e[wko -d/Foki f;zx -noi[B bkb gqikgs

yohc dhnK dbjDh c;bK d/ w[Zy o'r ns/ ehN gqpzXBHHHHHHHHHHHHHHHH32 wdB bkb w/xtkb - Bhbw

yohc c;bK dk phi T[sgkdB eo y[d T[d:'rgsh pBD fe;kBHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH34 vkH okw gqskg f;zx - vkH UHghH towk

wJh wjhB/ d/ y/sh ;pzXh io{oh ezwHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH38 vkH okw ;to{g pkBk- vkH fdB/F e[wko

w/oh o;’JhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH40 ;/jsHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH41 e[b g/i ;zfynk - 44

fJ; w?r}hB ftu gqekfFs b/y ns/ ftuko b/yeK d/ fBZih jB, gqekFe_;zgkde fJ;d/ bJh T[ZsodkJh BjhI jB. gqekFe ns/ w[dqe e'ghIdo Bo/F d[nkok ;tkwh n?ro'e;h eokg; ;fbT{FB} gqkH fbH bJh o?ew' gq?; gqkJht/N fbfwN/v, ;h- 59, Uybk T[d:'fre y/so, c/;-1, BthI fdZbh-110020 s'I w[fdqs ns/ n?e;-96_1, rbh Bzpo 12, pqjwkg[oh, Fkjdok, fdZbh-110053 s'I gqekfFs, ;zgkde - whBkeFh

vkHphHn?;Hs'woL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghHn?;H vpk;L gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghH f;zxL ;kpek ftGkr nfXneF, fwdqk ftfrnkB, uH”uHf;HjHfeHqftHftH, fj;ko vkHn?;Hn?;HbmtkbL gqXkB ftfrnkfBe, n?BHvhHnkoHnkJh, eoBkb vkHn?;He/HF[ebkL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh rzBk nB[H;z;H byBT{ vkH rikBzd ikNL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH nkoHn?uHwhBkL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq”,ftHftH T[d/g[o Fqh okw fBtk; u”XohL ;jkHnB[ ftfrnkfBe, nkBzd feqFh ftHftH nkBzd ;z;Ekge fBd/Fe T[g fBd/Fe

-

;zgkde n?;'f;J/N ;zgkde

-

;hBhno gZsoeko ;hBhno ;/b; gqpzXe ;/b; gqpzXe

-

wkoehfNzr n?r}hfeT{fNt

-

;'Fb whvhnk gqpzXe

-

fv}kfJfBzr

-

okitho f;zx e/H Bo/F Fkw f;zx vkH J/He/H f;o'jh whBkeFh d/t/Ido f;zx t'jok w’fBek wbj’sok ;kro wbj'sok fofse e[wko fgqnk ;/mh ;fosk f;zx :'frsk u”jkB fgqnk fsqgkmh whB{ w?Bh gqXkB fBokbh :kdt ;'Bw gkme ;fuB towk

nkfc; nf;;N?IN

-

nzfes u”Xoh

;zgoe J/-9, t?;N i:'sh Bro, d[orkg[oh u”Ie, Fkjdok, fdZbh- 110094

011&22815345

in.linkedin.com/in/fasal-kranti-972698129

info@fasalkranti.com, www.fasalkranti.com facebook.com/fasalkranti twitter.com/fasalkranti

04 c;b eqwJhKsh 2017

instagram.com/fasalkranti/ +91 9012020804

www.fasalkranti.com


;zgkdeh

ykd-nzB ;[oZfynk bJh fNekT{ y/sh Gk

;zgkdeh

os ;z;ko dh e[b 17% iB;zfynk ns/ 11% gF{ ;zfynk dk GoD-g'FD, d[fBnk dh e/tb 2H8% iwhB ns/ 4H2% ib ;o's dh g{zih Bkb eodk j?. fJj ;G ~ gsk j? fe ;kb 2020-21 se Gkos ~ 28H1 eo'V NB ykd-nzB, 5H37 eo'V NB fsbjD, 2H2 eo'V NB dbjD, 12H7 eo'V NB ;pih ns/ 8H6 eo'V NB cbK dk T[sgkdB jo jkb ftu eoBk j't/rk. j[D d/ ;kbK ftu d/F dk nzB T[sgkdB brksko tfXnk j?. ;kb 2010-11 ftu Gkos tu 24H5 eo'V NB nzB T[sgkdB j'fJnk fijVk fe ;kb 2013-14 ftu 26H4 eo'V NB j' frnk. tXdh iB;zfynk dh ykd ;[oZfynk bJh nzB T[sgkdB ftu brksko tkXk io{oh j?. f;zX{ rzrk d/ w?dkBh y/so dh ibtk:{ d/ nB[;ko M'Bk-eDe c;b uZeo dh T[sgkdB eg?f;Nh 16 s'I 18 NB gqsh j?eN/no jo ;kb nKeh rJh j?. go n;hI jkb/ th dkb ns/ nzB s/b ftd/FK s'I nk:ks eo oj/ jK fijVk fe fuzsk dk ftFk j?. T[b/yD:'r j? fe brksko tX ojh iB;zfynk eoe/ ;kv/ e[dosh ;z;kXB Bk f;oc xNd/ ik oj/ jB, ;r'I T[jBK dh r[DtZsk th ysw j' ojh j?. phs/ gzi dFeK ftu n;hI feqFh dk ;xBheoB ns/ ft;skoheoD e/tb finkdk w[Bkck ewkT[D bJh fXnkB e/Idfos eoe/ ehsk. feqFh ftek; nkX[fBe gZXsh o;kfJfDe feqFh fBt/FK-T[otoe, yogstkoBkFh ns/ ehN ns/ o'r BkFhnK d/ Bkb jh T[BZs feqFh wFhBoh ns/ feqFh :zsoK d/ T[g:'r ns/ fJzNoB?FBb gZXo s/ tgko d/ tkX/ s/ nkXkfos j' rJh. feqFh ftek; d/ fJ; d”okB n;hI nzB nkswfBoGosk dk beF sK jkf;b eo fbnk go fJj ;cbsk e[dosh ;z;kXBK dh ehws s/ ;zGt j' ;eh. :{ohnk- vhJ/gh nkXkfos y/sh d/ eoe/ fwZNh dh ;/js ftu froktN d/ Bkb jh c;bK dh T[sgkdesk tkXk do ftu froktN nkJh. ekopfBe ykdK dk Bkwkso gq:'r, gfbjo y/sK dh g{oh soQK xkN, joh ykd, ybh nkfd dk gq:'r brksko xZN ikD ns/ M'Bk nkXkfos, c;b gqDkbh eoe/ fwZNh d/ o;kfJfDe, G”fse ns/ i?fte r[D fBFfus jh gqGkfts j'J/ jB. c;b ntF/FK ~ y/sK ftu ;kVD dk nB-T[fus f;bf;bk F[o{ j'fJnk, fi; Bkb fwZNh ~ ekopfBe gdkoE fwbd/, fi; Bkb fwZNh dh ;/js ftu ;[Xko j[zdk ns/ y/sh dk fNekT{gD pfDnk ofjzdk. fJjh BjhI nZieb y/sh ftu gq:'r ehs/ ikD tkb/ tZv/ T[BZs feqFh :zsoK Bkb th fwZNh dh ;/js gqGkfts j'Jh j?. nZi dh ;[oZfynk eoFD Bhsh d/ T[bN fv;e j?o', o'Nkt/No nkfd d/ gq:'r eoe/ iwhB d/ G”fse r[DK s/ G?Vk n;o fgnk j?. T[otoeK s/ fBoGo y/sh, J/eb c;b uZeo ns/ ekopfBe ykdK d/ wjZst dh Bk-;wMh T[otoe gq:'r fwZNh dh ;/js bJh fJe tZvk ;zeN pD frnk j?. M'Bk nkXkfos iK d{ih nBki nkXkfos ftF[ZX y/sh B/ sK y/sK dh gfo;fEsh dk ;to{g jh pdb fdZsk ns/ fJ; Bkb fwZNh dh ;/js s/ jwbk j'fJnk j?. fJ; c;b uZeo eoe/ iwhB d/ g”Fe sZsK d/ Bkb jh G{-ib dk pj[s finkdk d'jB j'fJnk ns/ ehV/, fpwkoh ns/ yogstko dh ;wZf;nk tXh. G{-roG ib d/ pj[s finkdk d'jB eoe/, G{-ib gZXo s/ih Bkb j/mK fy;edk ik fojk j?. gzikp, jfonkDk ns/ gZSwh T[Zso gqd/F, fi; ~ n;hI nzB dk ;[fBFfus eN'ok wzBd/ jK, T[E/ G{-ib dk pj[s finkdk d'jB j'fJnk. nzdk}k j? fe fJjBK y/soK ftu G{-ib dk gZXo 30 s'I 40 ;?HwhH jo ;kb dh do Bkb j/mK fy;edk ik fojk j?. Bfjoh y/soK ftu gkDh dk ;[fB:'fis gqpzXB Bk j'D eoe/ Bfjo-;wkt/F ftu ib-gbktB ns/ fwZNhbtDsk gZXo tXD dh ;wZf;nk g?dk j' rJh j?. Bkb jh ibtk:{

www.fasalkranti.com

pdbkn eoe/ fes/ p/tesh pkfoF, fes/ pj[s finkdk pkfoF ns/ fes/ pj[s xZN pkfoF d/ Bkb jh p/tes n”bk-gkbk dh wko Bkb y/shpkVh T[sgkdB gqGkfts j' fojk j?. c;b uZeoK d/ rkfJp j' ikD Bkb yogstko, ehV/ ns/ fpwkoh dh ;wZf;nk tXh. fJjh BjhI, feqFh o;kfJDK yk;eo ghVe BkFhnK (g?;Nh;kfJv ns/ d{i/ o;kfJDK) d/ nfB:'fis T[g:'r eoe/ fwZNh d/ bkGekoh ;{eFwihtK, e/Iu{J/ nkfd s/ p[ok n;o g? fojk j?. fNekT{ y/sh T[j y/sh j? fijVh brksko tXdh iB;zfynk d/ bJh nzB dh g{ohs ;[fBFfus eo ;e/ ns/ T[;dk tksktoD s/ fe;/ soQK dk p[ok n;o Bk j't/. T[b/yD:'r j? fe jfos eqKsh s'I gfjbK ;kvh y/sh dk ;to{g g{oh soQK ;t?-tbzph ;h. T[; ;w/I y/sh T[sgkdB tXkT[D dh d{ih e'Jh yk; T[BZs gZXsh_seBhe dk ubB BjhI ;h. b'eb d/;h fwZNh gqpzXB gZXshnK ngBkJhnK iKdhnK ;B ns/ ;ko/ y/sh d/ ezw wB[Zy ns/ gF{ d[nkok jh g{o/ ehs/ iKd/ ;B. y/sk ftu i[skJh S'N/ ;kXkoD jb Bkb j[zdh ;h fijVh fe nZi d/ ;[oZfynk eoFD dh ;zebgBk d/ nB[o{g bkGekoh ;h. ekopfBe ykdK dk gq:'r, joh ykd, ybh nkfd dk gq;'r j[zdk ;h. Bkb jh fJjBK ;wZf;nktK s'I S[Nekok gkT[D bJh io{os fJ; rZb dh j? fe M'Bk-eDe, c;b uZeo dk y/socb e[M xZN ehsk ik ;e/ ns/ fJ;dh irQk fsbjB, dbjD, wZeh,i”I, pkiok, ;pih, cb ns/ n?rohc'o?;Noh ~ gfjb fdZsh ikJ/. fiE'I se ;zGt j't/ M'B/ dk y/socb g{oth okiK ftu tXkfJnk ikJ/ fiE/ f;zukJh bJh b'VhIdk ib T[gbpX j? ns/ T[E'I dh ibtk:{ th M'B/ dh y/sh bJh yk; s”o s/ T[g:[es j?. feT[Ife M'Bk ns/ eDe ;kv/ w[Zy nBki jB fJ; bJh n;hI M'Bk nkXkfos c;b-uZeo ~ fe;/ th jkbs ftu B}o-nzdki BjhI eo ;ed/. jK, io{os fJ; rZb dh j? fe n;hI ;G s'I T[Zsw feqFh gqpzXB seBhe ngBk e/ M'BkeDe ns/ M'Bk-M'Bk c;b uZeo dh T[sgkdesk d'r[Dh eo bJhJ/ fi;dh g{oh ;zGktBkj? sKfe nfij/ ib ns/ g”Fe sZsK dh finkdk wzr tkb/ c;b uZeoK dk y/socb xZN ehsk ik ;e/ ns/ pkeh y/socb ftu feqFh ft;skoheoD dh ;[fBFfus e'fFF j't/. nzB ;[oZfynk bJh fNekT{ y/sh dh b'V j?. G'iB ns/ g”FD ;[oZfynk bJh io{oh j? fe nzB dh wksok g{oh j't/ ns/ T[j g”FfNe th j't/. T[gikT{ fwZNh tkb/ y/sK (fi; ftu g”Fe sZs Gog{o j'D) s'I gqkgs fiB;K ftu nB[oto fwZNh tkb/ y/sK s'I g?dk j'JhnK fiB;K (nBki, dbjB, fsbjB, ;pih, cb nkfd) g”FfNe j[zd/ jB. ;kvk ;G dk beF ns/ coi j'Dk ukjhdk j? fe ib, izro ns/ iwhB dk ;jh T[g:'r j't/ sKfe fNekT{ y/sh s'I ;kvh nzB nksw-fBoGosk pDh oj/rh ns/ n;hI brksko fNekT{ ftek; tZb tXd/ ojKr/. GftZy ftu Bk e/tb nzB ;[oZfynk ;r'I g”FD, ;/js, n?BtkfJow?IN ns/ nihftek d/ gqsh ;u/s ofjD d/ Bkb jh ;w/fes y/sh fi; ftu c;bK d/ Bkb jh pkrpkBh, d[Xko{ gF{ ns/ S'N/ feqFh T[d:'rK (wZSh gkbB, peoh gkbB, wX{-wZyh gkbB, wFo{w, o/Fw gkbB, eskJh, f;bkJh, eYkJh, nkNk uZeh, s/b g/okJh wFhB, w;kbk fg;kJh, uktb eZYD dh wFhB nkfd) nwb ftu fbnkJh ikJ/ sK ;wkt/Fh ftek; ns/ fNekT{ dk ;[gBk ;keko j' ;edk j?. ;k~ y/sh tkXk do ~ 4-5% pDkJ/ oZyD bJh e[dosh ;z;kXBK dk ;[fB:'fis ;jh T[g:'r eoB dh jo ;zGt e'fFF eoBh j't/rh.

c;b eqKsh 05 5

wJh 2017



®

India’s No.1 Biologicals Company


feqFh ;wkuko wfjzrh j'Jh fpibh

eoi wkch bJh wjkokFNo d/ fe;kBK B/ u[Zfenk nfjw edw

e

wZ

Xgqd/F ftu fpibh wfjzrh j'Jh j? fi;d/ sfjs nrb/ fpb ftu 100 o[gJ/ dk tkXk j't/rk. fpibh dhnK tXhnK ehwsK bkr{ j' u[ehnK jB. fpibh d/ wfjzr/ j'D d/ pknd s'I j'D tkbh ygs s/ xo/b{ ns/ d{ihnK swkw Fq/DhnK d/ swkw T[gG'rsktK ~ j[D finkdk g?;k d/Dk j't/rk. fpibh dhnK ehwsK sK tX rJhnK go fJ;d/ f;ZXk n;o ;G s'I finkdk nkw nkdwh ns/ wZXw tor d/ T[gG'rsk s/ j't/rk. xo/b{ T[gG'rsk d/ fpb ftu th eohp ;” o[gJ/ jo wjhB/ tkXk j'Dk :ehBh j?, fJj wzfBnk ik fojk j?. BthnK ehwsK d/ fj;kp Bkb nkw xo/b{ b'eK ~ uko ;b?pK ftu tzfvnk frnk j?. ;G s'I S'Nh ;b?p ftu 50 :{fBN jo wjhB/ se ygs eoB tkb/ T[gG'rsktK ~ oZfynk j?. fJ; ;b?p ftu th 20 g?;/ gqsh :{fBN dk tkXk ehsk frnk j?. 51 :{fBN Bkb 100 :{fBN jo wjhB/ you eoB tkb/ Tg[Gr ' sktK dh di{h ;bp? pDkJh rJh j.?

Gkoh pkfoF eoe/ w/xkb: ftu pD/ jV fij/ jkbks

w/

xkb: ftu brksko Gkoh pkfoF j' ojh j? fijVh fe fe;kBK bJh fuzsk dk ftFk pfDnk j'fJnk j?. w/xkb: d/ dZyD gZSwh rko' fjb; fib/ d/ xZN' xZN ;Zs fgzvK (f;be'Bk, Bzdhouo, p/gohgok, d:kg[o, d;gkok, gN/bhgkok ns/ fBT{ ebkJhuo) ftu Gkoh pkfoF eoe/ T[E/ jV fij/ jkbks g?dk j' rJ/ jB. brksko pkfoF ns/ jV fijh ;fEsh eoe/ fib/ d/ ;Zs j/mb/

08 c;b eqwJhKsh 2017

oi wkch ;w/s nkgDhnK eJh wzrK ~ b? e/ wjkokFNo d/ fe;kB ibdh jh jVskb eoDr/. oki d/ nfjwdBro, Bkf;e, g[D/, ;skok, e'bjkg[o, n”ozrkpkd ns/ d{i/ fifbnK d/ fe;kB yohc ;hiB ftu jVskb dh :'iBk pDk oj/ jB. nfjwdBro ftu fFovh d/ e'b 40 fgzvK d/ fe;kBK B/ jVskb bJh fJe p?me ehsh. r”osbp j? fe eohp 30 fifbnK ftu fe;kB nzd'bB c?bD dh T[whd iskJh ik ojh j?. ;{soK d/ nB[;ko dZf;nk ik fojk j? fe;kBK ~ T[sgkdK s'I ckfJdk BjhI j' fojk, fi; Bkb T[j y/sh dk ezw ekfJw oZy ;eD ns/ gfotko dk gkbB g”FD eo ;eD. fe;kBK B/ y/sh ;zeN bJh ;oeko dhnK rbs BhshnK ~ fizw/tko dZf;nk. fe;kBK B/ jVskb d/ pko/ dZf;nk fe T[j tZv/

fe;kBK dh go/FkBh j'Jh jZbfJ; tko Bkowb oj/rk wkB;{B

g?wkB/ s/ y/sh dk ezw pzd eo d/Dr/. Bkb jh nkgD/ fgzv dhnK io{osK g{ohnK eoB bkfJe T[sgkdB eoDr/. FfjoK bJh eDe ns/ M'Bk BjhI phiDr/. d[ZX ns/ nzv/ dk T[sgkdB BjhI eoDr/. B/V/ s/V/ d/ fJbkfenK s'I io{oh uhiK w[zpJh G/iD s'I o'eDr/. fe;kBK d[nkok ehshnK rJhnK wzrK · eoi wkch, eoi dh ftnki do ftu ewh · ehws ns/ w[Bkc/ Bkb i[Vh ;tkwhBkEB fog'oN ~ bkr{ eoBk · o'i nZm xzN/ w[cs fpibh ;w/s fpibh ns/ gkDh dh brksko ng{osh · 60 ;kb dh T[wo j'D s/ fe;kBK ~ g?BFB

fe

;kBK ~ fJ; ;kb w”;w ~ b? e/ finkdk fuzsk eoB dh io{os BjhI j? feT[Ife jkb jh ftu w”;w ftGkr B/ fJj ;zGktBk iskJh j? fe fJ; ;kb wkB;{B Bkowb oj/rk. fJ; ~ y/shpkVh ns/ noE-ftt;Ek bJh p/jso th dZf;nk frnk j? ns/ w”;w d/ Bkowb ofjD Bkb y/sh ftu fe;kBK ~ bkG jh j't/rk. wkou dh tk:{wzvbh ns/ gqFKs wjK;kro dh F[o{nksh ;fEsh ~ t/yd/ j'J/ w”;w ftfrnkB ftGkr d/ wjkfBd/Fe vkH e/Hi/How/F B/ wkB;{B dh fJj ;fEsh dZ;h. fJj ;G t/yd/ j'J/ T[jBK B/ fejk j? fe fJ; ;kb i{B s'I f;szpo se d/F ftu n”;s wkB;{B pkfoF 96 ch;dh se ofjD d/ nk;ko jB ns/ fJj th dZf;nk frnk j? fe i{B dh F[o{nks ftu jh dZ; fdsk ikJ/fe fe d/F d/ fe; fjZ;/ ftu fezBh pkfoF j't/rh. fgSb/ ;kb th w”;w ftGkr B/ Bkowb s'I finkdk pkfoF j'D dk gfjbK s'I jh nB[wkB ikoh ehsk ;h, go pkfoF Bkowb jh j'Jh. T[E/ d{i/ gk;/ sfwbBkv{, eoBkNe ns/ e/ob d/ e[M fjZf;nK ftu ;'e/ fij/ jkbks pD/ ;B. fJbkfenK d/ pj[s ;ko/ xo, y/sh :'r G{wh, wZSbh d/ sbkp, M'B/ d/ y/s ns/ ;VeK th v[Zp rJhnK jB. nfijh ;fEsh ftu w[Zywzsoh w[e[b ;zrwk B/ fib/ d/ nfXekohnK ~ nkd/F fdsk j? fe ghfVs gfotkoK ~ okjs w[jZfJnk eokJh ikJ/ ns/ fgzv d/ b'eK ~ b'eb ;e{b ftu ofjD bJh irQk th fdZsh ikJ/.

www.fasalkranti.com


fize dh wjZssk c;b T[sgkdB ftu fize sZs dk wjZstg{oB :'rdkB j?. g”fdnK ftu fize dh ewh Bkb c;b T[sgkdB s/ T[bNk n;o g?Idk j? fi; Bkb nBki T[sgkdB xZN j[zdk j?. fize dh ewh tkb/ y/soK ftu c;b T[sgkdB ftu 40 gqshFs se dh ewh t/yD ~ fwbh j? fi;d/ ekoB fe;kB GoktK dh nkofEe ;fEsh s/ th n;o g?Idk j?. ;zs[fbs T[otoe T[g:'r ftu fize ~ tXktk d/D dh io{os j? feT[Ife fJ; Bkb fwZNh dh ;/js ns/ c;bK d/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j? fi;d/ cb;o{g ykd ns/ g”FD ;[oZfynk ;[fBFfus j[zdh j?.

fize g”Fe sZs ~ tXktk d/D Bkb fwZNh, c;b ns/ wB[ZyK ftu fize dh ewh dh g{osh j[zdh j?. fJ; jtkb/ ftu bzp/ ;EkJh jZb bJh fize :[es T[otoe nBki T[sgkdB ftu pj[s io{oh j?.

fize T[otoe d/ pko/ ikDekoh bJh ;zgoe eo'Lfize fBT{Nqhn?IN fJBhFhJ/fNt fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB, n?cHJ/HnkJhH jkT{; 10, Fjhd ihs f;zx wkor, BthI fdZbh- 110067


feqFh ;wkuko c;b T[sgkdB dk Nkor?N fBoXkfos - vkHokXk w'jB f;zx

j[D fe;kBK d/ y/sK ftu bZrDr/ ;'bo gzg

wZ

bkJh s'I F[o{ j'D tkb/ Bt/I c;b ;kb 2017-18 bJh ;oeko B/ wkB;{B dh T[whd ~ t/yd/ j'J/ 27H3 eo'V NB nzB T[sgkdB dk beF oZfynk j?. fgSb/ ;kb i[bkJh 2016 s'I i{B 2017 se e[b fwbke/ ;zg{oB nzB T[sgkdB 27H19 eo'V NB ;h. feqFh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fJe gq'rokw ftu fejk fe, @@nrb/ ;kb bJh ;oeko B/ 27H3 eo'V NB d/ nzB T[sgkdB dk beF oZfynk j?##. Bkb jh fJj T[whd th bkJh fe fJ; ;kb wkB;{B Bkowb oj/rk. feqFh wzsokb/ dh fJe fog'oN nB[;ko nkT[D tkb/ yohc w”;w bJh phiK dh ng{osh ekch j?. T[dkjoD d/ s”o s/ 83H46 bZy e[fJzNb M'B/ d/ phi ns/ 3H75 bZy e[fJzNb s[no dkb d/ phi dh wksok T[gbpX j?. feqFh wzsoh B/ Bkb jh fJj th fejk fe nkrkwh yohc w”;w ftu fpikJh dk ezw ;[fB:'fis sohe/ Bkb :ehBh pBkT[D bJh oki ;oekoK ~ fe;kBK bJh uzrh r[DtZsk d/ fGzB gqeko d/ phi ns/ T[otoeK dh yohd eoB dh :'iBk pBkT[Dh ukjhdh j?. fe;kBK dh okj ~ nk;kB eoB bJh Fqh f;zx B/ fejk fe oki ;oekoK ~ ;kohnK :'iBktK ~ nk;kB ns/ ;wKpZX nB[gkbB bJh e'fFF eoBh ukjhdh j? fit/I fe gqXkBwzsoh c;b phwk :'iBk nkfd sKfe fe;kBK ~ ezw dh F[o{nks d/ ;w/I jh XB T[gbpX j' ;e/.

Xgqd/F ftu fe;kBK se fpibh BjhI gj[zu gk ojh j? fi;~ t/yd/ j'J/ ;oeko B/ nfjw edw u[Ze/ jB. r”osbp j? fe fijBK y/sK se fpibh BjhI gj[zu gk ojh T[jBK ;ko/ fe;kBK ~ ;'bo gzg :'iBk d/ sfjs ;pf;vh s/ gzg fdZs/ ikDr/. fJe nB[wkB d/ w[skfpe dZf;nk frnk fe eohp g”B/ fszB jiko fe;kB :'iBk bJh ;kjwD/ nk u[Ze/ jB. fJ;~ t/yd/ j'J/ wZX-gqd/F ftu 18 jiko fe;kBK ~ ;'bo gzg fdZs/ ikDr/. :'iBk d/ sfjs wJh d/ wJh d/ gfjb/ jcs/ ftu fe;kBK ~ ;'bo gzg tzv/ ikDr/ ns/ fJ;d/ bJh fsnkoh th F[o{ eo fdZsh j?. dZf;nk ik fojk j? fe fJ; ftu ezgBhnK dh fizw/tkoh j't/rh fe T[jBK ~ ;'bo gzg dh ;EkgBk s'I b? e/ gzi ;kb se T[jBK dk oZy-oykn th eoBk j't/rk. fe;kBK ~ 18 jiko ;'bo gzg fJeZm/ d/D dh :'iBk j?. fJ; s'I gfjbK th SZsh;rV ftu 11 jiko ;'bo gzg fgSb/ ;kb fe;kBK ~ tzv/ rJ/ ;B. ;'bo gzg tzvD Bkb ;G s'I finkdk ckfJdk fe;kBK ~ j't/rk feT[Ife nrb/ oph ;hiB ftu T[j ;'bo gzg Bkb y/sK ftu f;zukJh eoB brDr/ fi; Bkb fe;kBK d/ y/sK dh c;b dh g?dktko uzrh j't/rh.

uhBh dhnK ehwsK s/ oj/rk dpkn, gqsh feb' tX ;edhnK jB ehwsK

Gk

os ftu ibdh jh uhBh dhnK ehwsK ftu tkXk j'D tkbk j? ns/ d/F tk;hnK ~ uhBh dhnK tXhnK ehwsK dk ;kjwDk eoBk g? ;edk j? feT[Ife fJ; ;kb fgSb/ ;kb d/ w[ekpb/ uhBh T[sgkdB xZN j'D Bkb fvwKv ;gbkJh dk r?g tX/rk. fJ; ;kb uhBh dh wzr finkdk ojh j? ;gbkJh xZN ;h. ;{soK d/ nB[;ko fJ; ;kb uhBh T[sgkdB f;oc d' eo'V NB j'fJnk j? id'I fe fvwKv 2H5 eo'V NB d/ B/V/ s/V/ j?. fJj ;G t/yd/ j'J/ uhBh dhnK ehwsK ftu tkX/ dh T[whd bkJh ik ojh j?. sK nfij/ ftu uhBh ftu'I 3 s'I 4 o[gJ/ se dk tkXk j' ;edk j?. fcbjkb uhBh dhnK ohN/b ehwsK 43 o[gJ/ gqsh feb'rqkw s'I b? e/ 45 o[gJ/ gqsh feb'rqkw se j?.

10 c;b eqwJhKsh 2017

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko feqFh GtB d/ dotkfinK d/ brtkfJnk frnk skbk j[D nk;Nq/fbnk th ykJ/rk Gkos d/ nzp

c

b

yBT{ d/ feqFh GtB ftu nihp' rohp jh fJe Bikok t/yD ~ fwfbnk. ;t/o/ d; ti/ jh fszBK dkfyb j'D tkb/ dotkfinK s/ skb/ bNe/ j'J/ fwb/ ns/ d/o Bkb nkJ/ feqFh GtB d/ eowukohnK ~ pkjo X[Zg ftu yV/ ofjDk fgnk ns/ ;ko/ pkjo g;hB/ g;hB/ j' oj/ ;B. T[E/ w”i{d ;ko/ ftneshnK d/ j'F T[v/ j'J/ ;B feT[Ife feqFh GtB dk nukBe fBohyD eoB gj[zu/ feqFh wzsoh ;{oi gqskg Fkjh nzdo w”i{d ;B ns/ T[jBK B/ pkjo d/ ;ko/ dotkfinK s/ skb/ btk fdZs/ ;B. ;{soK d/ w[skfpe dZf;nk frnk fe wzsoh B/ r?o jkfio 124 eowukohnK dh fJe fdB dh sBykj eZND ns/ d/o Bkb gj[zuD tkb/ 63 eowukohnK dh nZX/ fdB dh r?o-jkioh doi eoB d/ fBod/F th fdZs/. wzsoh B/ xZN' xZN fszB xzN/ feqFh GtB dk fBohyD ehsk ns/ finkdkso ewfonK ftu th rJ/. feqFh GtB gfo;o ftu rzdrh dh Gowko ~ t/yd/ j'J/ T[jBK B/ eVh cNeko bkJh. fJj ;G t/yd/ j'J/ T[jBK B/ nfXekohnK s/ pj[s r[Z;k ehsk ns/ dhtkoK s/ gkB dh ghe d/ dkr ns/ epkV tkjBK ~ jNkT[D d/ nkd/F th fdZs/. r”osbp j? fe feqFh wzsoh ~ ;G s'I finkdk r[Z;k T[; t/b/ nkfJnk id'I feqFh fBd/Fe frnkB f;zx dh r?o-w”i{drh d/ pko/ T[jBK ~ dZf;nk frnk ns/ Bkb jh g[ZSD s/ gZsk bZrk fe fBd/Fe fdZbh d”o/ s/ rJ/ jB go tiQk dZ;D ftu nfXekoh Bkekw oj/.

bK dk okik nzp j? ns/ nzp dk Gkos ftu ;G s'I finkdk T[sgkdB j[zdk j?. i/ Gkos nk;Nq/fbnk d/ i?t ;[oZfynk wkBeK s/ yok T[sodk j? sK Gkos gfjbh tko nk;Nq/fbnk ~ nzp fBo:ks eo ;edk j?. fJj ;zGktBk nk;Nq/fbnk ns/ Gkos d/ ftu gq'N'ekb ~ ;zF'fXs ehs/ ikD s'I pknd pDh j?. Gkosh nzpK bJh nk;Nq/fbnB w?Ir' fJzv;Noh n?;';hJ/FB d/ okpoN rq/ B/ fejk fe Gkosh nzpK ~ nk;Nq/fbnkJh nzpK dk w”;w ysw j'D d/ pknd t/funk ikJ/rk. T[jBK B/ fejk fe @@fJzNoB?FBb tgko ftu fjZ;/dko d/ s”o s/ i/ n;hI nk;Nq/fbnkJh nzpK d/ fBo:ks bJh d[fBnk d/ d{i/ d/FK ftu ikDk ukj[zd/ jK sK ;kvk edw fJj j? fe d{i/ d/FK s'I nkT[D tkb/ cb ;[oZfyns j'D ns/ fe;/ th soQK d/ ehNBkFe iK fpwkoh ~ b? e/ fJE/ Bk nk oj/ j'D, sK jh n;hI d{i/ d/FK ~ ;kv/ pikoK ftu nkT[D dh fJikis d/ ;ed/ jK##. Gkos ftu nzp dk w”;w wkou s'I i[bkJh d/ nzs se j[zdk j?. w”i{dk ftZsh ;kb ftu Gkos s'I nzp dk fBo:ks 50,000 NB d/ nKeV/ ~ gko eoB dk nB[wkB j?.

b/io b?tbo d[nkok iwhB dk ;wsbheoB- n?bew N?eBkb'ih

n?

bew N?eBkb'ih gqkJht/N fbfwN/v feqFh y/so dh ikDh-gSkDh ezgBh j?. ezgBh dk w[Zy feqFh T[sgkd b/}o b?tbo j?. b/}o b?tbo y/sh dk pj[s jh wjZstg{oD gfjb{ j?. fJj gozgokrs ftXhnK s'I fJedw jZN e/ fJe nZs-nkX[fBe seBhe j? fi; ftu

12 c;b eqwJhKsh 2017

feoDK d[nkok Nq?eNo d/ fgZS/ br/ wKM/ ~ y[d jh ezNo'b eoe/ iwhB ~ g{oh soQK ;wsb ehsk iKdk j?. Nq?eNo 50 jko; gkto, NqK;whNo, ;?I;o dk fo;hto, ezNo'b pke; nkfd b/}o b?tbo d/ fjZ;/ jB. b/}o b?tbo d/ bkGL · gkDh dh 30 s'I 40% se pus j[zdh j?. · g?dktko ftu 15 s'I 25% se dk tkXk gkfJnk frnk j?. · y/s d/ i[skJh y/socb ftu 1-2 gqshFs dk tkXk. · ;wsb y/s dk nkeko tZvk j'D s/ i[skJh, fBokJh ns/ c;b ftu d{i/ ;ko/ ezwK ekoK ~ eoB ftu ;w/I dh puZs. · y/s ftu gkDh fJe;ko j'D eoe/ M'B/ ftu yogstkoBkFh dtkJhnK dk finkdk n;o. www.fasalkranti.com


8222000647 EPABX : 9996400618 I E-mail: info@hindustanhatcheries.com


ezgBh ;wkuko n?i{e/FBb gq'rokwK ftu fjZ;k bU fit/I ;?whBko, fv;eFB ns/ d{i/ gqsh:'rh gq'rokwK fijV/ Xosh d/ e[dosh ;z;kXBK dh ;[oZfynk Bkb ;zpzfXs j'D. · n?BtkfJow?INb ozrK ~ fdykT[D bJh jo/, G{o/ iK Bhb/ ozr d/ egV/ gk e/ b'eK ~ gq's;kfjs eo'. · fGzB fGzB ftjkfoe ;z;XkBK d[nkok T{oik ;zGkb bJh b'eK ~ tXktk fdU. · b'eK ~ f;Zfynk fdU fe jo fdB fgqEth fdt; j?, fJ; bJh jo fdB T[jBK ~ Xosh dk fXnkB oZyDk ukjhdk j?. n?uHghHn?w d/ T[sgkdK d/ fBowkD bJh w{b p[fBnkdh f;ZXKsK ~ ngBkfJnk frnk j? fijVk ehfVnK d/ T[Bw{bB d/ Bkb fwZNh dh r[DtZsk tXkT[D s/ e/Idfos j? fijVk fe yk; c;b ~ gqGkfts eod/ jB. F'XeosktK dh ;kvh ;g?Fb Nhw T[jBK T[sgkdK ~ pBkT[D bJh 24X7 ezw eo ojh j? fijVk fwZNh d/ nB[e{b j? fJ;d/ T[bN T[jBK ehfVnK ~ gqGkfts eodh j? fijVh T[jBK ~ gqGkfts eodh j?. ;kv/ gbKN ro'E o?r{b/No c;b T[sgkdB bJh todkB j? feT[Ife fJjBK n?uHghHn?w d/ T[sgkdK B/ y/sh dh c;b o'N/FB :'iBk ~ tXkJh fdZsh j?. n?uHghHn?w d/ nfij/ eJh T[sgkd jB fit/I - ;[go ;'BkNk, 24 eokN, fjto' nkfd. fJjBK dh ehws pj[s ;;sh j? ns/ ;kv/ ;ko/ fe;kB ro[Zg d[nkok tZvh gZXo s/ wzi{o j?. n;hI fJE/ g?;k BjhI b?Dk ukj[zd/, go foFfsnK ~ i'V/ oZyD bJh n;hI g{o/ Gkos ftu jo gfotko dk fjZ;k pBD dh :'iBk pDk oj/ jK. n?ro'e?fweb} T[d:'rK ftu j'D d/ Bks/ n;hI nkgDh Xosh d/ wjZst ~ ;wMd/ jK ns/ n;hI ;kohnK T[woK d/ torK ftu fJ; nzso ~ g[b eoB bJh nkgDh g{oh e'fFF eo oj/ jK fe ;kvh wK Xosh dh ;k~ nZi b'V j?. fJj ;wK j? fe n;hI fGzB fGzB d/FK dhnK ;oekoK d[nkok u[Ze/ rJ/ ;ko/ ibtk:{ ezNo'b rshftXhnK dk ;woEB eoe/ ns/ Xosh d/ fe;kBK ;w[dkJ/ ~ p/jso feqFh gqEk bJh f;Zfynk d/ e/, fgqEth dk ;hU 2 T[s;oiB ~ xZN eoB d/ Bkb Bkb nkgDh Xosh dk fynkb oZyd/ jK. nkU ns/ ;kv/ ;hn?;nko gq'rokwK ftu Fkfwb j't' ns/ n?uHghHn?w gfotko dk fJe fjZ;k pD' fijVk Xosh ~ pukT[D bJh nkgDh g{oh e'fF eo fojk j?. fgqEth fdt; d/ w”e/ s/, n;hI Gkos ftu nkgD/ nkg ~ ns/ nkgDhnK e'fFFK ~ fJeZmk eo oj/ jK fi; Bkb fe fJj rqfj w[V s'I jok j't/ ns/ ;kvk n?BtkfJow?IN fco s'I ;kc j't/. ;k~ jo o'i fe;kBK ~ ;kv/ d/F dh okiXkBh ftu nrtkJh eoB s/ rot j?. fJ; Xosh fdt; ns/ jo fdB uzr/ ezw ~ pDkJ/ oZy'. ·

n?uHghHn?wH B/ wBkfJnk ftFt fgqEth fdt;

tk

sktoD ;[oZfynk T[gkn ~ b? e/ b'eK ftu ikro[esk tXkT[D bJh 22 ngq?b ~ g{oh d[fBnk Go ftu b'eK d[nkok fJe ;kbkBk gq'rokw @ftFt fgqEth fdt;# d/ o{g ftu jo ;kb wBkfJnk iKdk j?. gfjbh tko, fJ;~ 1970 ftu wBkfJnk frnk ns/ T[;d/ pknd s'I brGr 192 d/FK d[nkok fJzNoB/FBb gZXo s/ fJ; fdB ~ wBkT[D dh F[o{nks j'Jh. ftFt fgqEth fdt; ~ fJe ;kbkBk gq'rokw d/ o{g ftu wBkT[D dh F[o{nks fJ;d/ w[Zd/ ~ ;[bMkT[D d[nkok tksktoD dh ;[oZfynk dk p/jso fXnkB d/D bJh, okFNoh ;woEB gqkgs eoB bJh ehsh rJh. Xosh s/ b'eK d/ ofjD-;fjD d/ bkgotkj BiohJ/ d/ Bkb jh T[d:'rheoD dh fdB' fdB tXdh do d/ pko/ b'eK ~ ikro[e pBkT[D bJh ns/ gq's;kfjs eoB d/ Bkb jh b'eK ftu e[dosh ;zs[bB d/ ftuko ~ tXkT[D bJh ftFt fgqEth fdt; wBkT[D dk c?;bk fbnk frnk. jw/FK ;/jswzd ns/ ihfts ofjD bJh tksktoDh w;fbnK dk fXnkB oZyDk pj[s io{oh j? feT[Ife eo{o b'e p/ofjwh Bkb fJ;d/ ;z;kXBK dk gq:'r eo oj/ jB ns/ FskpdhnK s'I fJ;d/ ihtB ;woEe ;z;kXBK ~ ioio eo oj/ jB. fgqEth pj[s ftFkb Fpd j? fi; ftu ib, jfonkbh, izrbh ikBto, gqd{FD ns/ fJ; Bkb i[V/ d{i/ ekoe th jB. Xosh ~ pukT[D dk wed; j? fJ;dh oZfynk bJh gfjb eoBk. BK sK fJ;~ b? e/ edh ;wkfie ikro[esk fdykJh rJh ns/ Bk jh okiBhfse gZXo s/ edh e'Jh m'; edw u[Ze/ rJ/. fJ; dk fJe ;G s'I tZvk T[dkjoD n'i'B gos ftu eFoD j?. T[d:'rK s'I fBebD tkb/ ifjohb/ gdkoEK d/ fwbD Bkb BdhnK dk ;[ZeDk,

14 c;b eqwJhKsh 2017

tksktoD d{fFs j'D dk d{ik ;G s'I tZvk ekoB j? fijVk G{-wzvbh skgeqw ~ tXD tb fbik fojk j?. o'}kBk tXd/ T[d:'rheoD, izrbK dh eNkJh tZb fbik fojk j?. fijVk nkfyo ftu Xosh d/ skgwkB ~ tXkT[D dk ekoD pD/rk fijVk Xosh s/ ihtB bJh ysok j?. fJ;~ e[M S'N/ S'N/ T[gkn eoe/ xZN ehsk ik ;edk j?, fit/I o[y bkT[Dk, izrbK dh eNkJh ~ o'eDk, jtk d/ gqd{FD ~ o'eD bJh tkjBK d/ fJ;s/wkb ~ xZN eoBk, fpibh d/ r?o io{oh fJ;s/wkb ~ xNkT[D d[nkok T{oik ;zGkb ~ tXkT[Dk. fJjh S'N/ edw tZv/ edw pD ;ed/ jB i/ fJjBK ~ g{oh d[fBnk fJeZfmnK nwb eo/. fgqEth fdt; wBkT[D d/ eJh sohe/ jBL· io{oh ;EkBK s/ Bt/I g”d/ bkJ/ ikD. · nkgD/ gfotko Bkb e[M pkjoh rshftXhnK ftu Fkfwb j't' fit/I o[yK s/ gzShnK bJh x'I;b/ pBkT[Dk ns/ gkfo;fEseh szso ftu T[jBK dh G{fwek pko/ uouk eoBk. · G{wh ns/ ib gqd{FD ~ NkbD bJh gbk;fNe d/ E?fbnK d/ fJ;s/wkb ftu ewh fbnkT[D bJh b'eK ~ gq's;kfjs eoBk. · g[okD/ ;kwkB dk g[Bo-uZeo ns/ d[pkok gq:'r eoB d/ pko/ nkgD/ pZfunK ~ f;ykT[Dk. · ;Ve, gkoe ns/ d{ihnK irK s'I rzdrh jNkT[D ftu fjZ;k b?Dk. · wB'oziB rshftXhnK ftu Gkr b?D fit/I rhs rkfJB fijVk n?BtkfJow?IN ;[oZfynk Bkb ;zpzfXs j't/ fJ; T[s;t ftu Fkfwb j'D bJh finkdk s'I finkdk b'eK ~ fyZu'.

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko finkdk T[gi xZN bkrs- B/Nkfcw

fg

r[DtZsk dk Go';k- ng'b' NkfJo} Sb/ 42 ;kbK s'I ng'b' NkfJo; fe;kBK ~ r[DtZsk ns/ wip{sh d/ NkfJo w[jZfJnk eok ojh j? fJ;/ eoe/ ng'b' NkfJo; s/ih Bkb tX ojh NkfJo; ezgBhnK ftu'I fJe j?. ezgBh dk T[d/F finkdk s'I finkdk fe;kBK ~ bkG gj[zukT[Dk j?. ezgBh dk NoBUto 2H5 fpfbnB vkbo j? ns/ 2020 bJh ng'b' NkfJo; dk Nkor?N 5 fpfbnB vkbo j?. ezgBh dk T[d/F fe;kBK dhnK FzektK dk ;wkXkB eoBk ns/ T[jBK dhnK fifrnk;ktK ~ FKs eoBk j?. ezgBh g{o/ Gkos ftu d{i/ Bzpo s/ j? ns/ tobv ftu 16t/I Bzpo s/ j?. e/ob, u/BZJh, pV”dk, nKXok-gqd/F, jkb?Iv nkfd ftu ezgBh d/ gbKN th ;Ekfgs jB.

fe;kBK dh FkB- gqGks

gq

nZ

ieb fe;kBK dh ;G s'I nfjw ;wZf;nk c;bK dh f;zukJh eoBk j?. fe;kBK bJh T[d'I nkT[Idh j? id'I T[jBK ~ fJj gsk BjhI br gkT[Idk fe f;zukJh bJh fejV/ T[sgkdK dk fJ;s/wkb ehsk ikJ/. fe;kBK dh fJ; ;wZf;nk ~ t/yd/ j'J/ B/Nkfcw fJohr/FB fJzvhnk gqkJht/N fbfwN/v dh F[o{nks 1997 ftu ehsh rJh. F[o{nks d/ pknd s'I jh ezgBh Gkosh fe;kBK ~ T[Zsw Fq/Dh dh fvqg f;zukJh gZXsh ns/ fGzB fGzB ;jkfJe ;/tktK gqdkB eo ojh j?. ezgBh d/ w[Zy T[sgkd fvqg bkfJB, fvqgB/N ghH;hH, ghH;hHi/H fvqgo;, pNB fvqgo; ns/ e{bB/N gq' j?. fvqg bkfJB dh rZb ehsh ikJ/ sK nZs-nkX[fBe fJ}okfJbh seBhe Bkb pDh B/Nkfcw fvqg bkfJB dk fBowkD Gkosh y/sh dhnK io{osK ~ fXnkB ftu oZye/ ehsk frnk j?. fvqg bkfJB d/ jo fvqgo ftu fcbNo j[zdk j? fijVk fe fvqgo ftu euok iwK BjhI j'D fdzdk. iwhB ns/ c;b dh io{os nB[;ko fvqg d/ ftu dh d{oh 20,30,40,50,60,70 ns/ 90 ;?HwhH ns/ fvqgo 1_2_3 fbH gqsh xzNk ib gqtkj ftu T[gbpX j?. Bkb jh fJj ;G soQK dhnK ;pihnK, rzBk, egkj, c[ZbK dh y/sh ns/ ;rB pkrpkBh bJh T[g:[es j?.

16 c;b eqwJhKsh 2017

Gks coNhbkfJ}o; fe;kBK dh ;j{bs bJh ;w/I ;w/I s/ feqFh T[sgkd eZYdh ofjzdh j?. ezgBh B/ jkb jh ftu gqGks ;[go pkfJUN'fBe ~ bKu ehsk j?. gqGks ;[go pkfJUN'fBe 100% e[dosh, gkDh ftu x[bDFhb, i?fte sob, ;w[zdoh xkj Bkb fB;skfos i?fte ykd j?. fJj c;b dhnK iVK ~ pBkT[D, T[sgkdesk tXkT[D d/ Bkb Bkb fsnko cb, c[Zb ns/ ;pihnK dh bkfJc th tXkT[Idk j?. fJ;~ ;G soQK d/ cb, ;pihnK, c[ZbK, Bo;oh, feuB rkovB, cb'ohebuo, r'bc e'o;, rzBk, ekch, ukj, gkB, prhu/, bkB nkfd ftu gq:'r ehsk ik ;edk j?. gqGks ;[go pkfJUN'fBe eDe, M'Bk, nBki, dbjDh, fsbjDh ns/ egkj nkfd c;bK ftu uzrk gqGkt tykT[Idk j? go fJ;dk gq:'r ;bkj d/ nB[;ko eoBk ukjhdk j?. gqGks r'bv, gqGks g'NkF, gqGks ghHn?;HphH, gqGks pkfJU n?BHghHe/, gqGks pkfJU-;bco nkfd ezgBh d/ w[Zy T[sgkd jB.

fQDdh us fd;k dk;Z'kkyk dk vk;kstu

14 ngq?b 2017 ~ BthI fdZbh d/ j'Nb @d gkoe# ftu fcZeh d[nkok @@Jhwk n?rohw/e fJzvhnk## 2017 d/ nk:'iB ftu ezgBhnK dh fJe ekoiFkbk nk:'fis ehsh rJh. ekoiFkbk ftu nkJhH;hHJ/Hnko d/ wjkfBd/Fe fsqb'uB wjkgksok, ikB vho/ d/ gpfbe nc/no; d/ vkfJo?eNo w[e[b tkFB/on, gqt/F Fowk, J/fb;k ro[Z;h, wkoe J/eoph, feqFh ;fut nFtBh e[wko yk; w/jwkB ;B. ekoiFkbk dh F[o{nks i;whs f;zx B/ ehsh ns/ T[jBK B/ dZf;nk fe ekoiFkbk dk w[Zy e/Ido fe;kB jB. fe;kBK d/ tkX/ ns/ p/jsoh bJh pj[s d/o se uouk uZbh. uouk ftu dZf;nk frnk fe fcZeh d[nkok nk:'fis feqFh w/fbnK s'I fe;kBK se BthI seBhe ns/ d{i/ T[sgkdK dh ikDekoh gqdkB ehsh iKdh j? fi; Bkb fe fe;kBB GftZy ftu nZr/ tX ;eD. ekoiFkbk d/ d”okB fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dh eoB s/ th rZbpks j'Jh. www.fasalkranti.com


;G dk ftek; ;G dk ftFtk;

cZtkfonK dh d[fBnk ftu ;G s'I nZr/

ftek;

y[Fjkbh dk d{ik BK


y/shpkVh

fi

rzB/ dh fpikJh bJh T[Zu c;b seBheK gZ

Swh T[Zso gqd/F ftu rzBk nkw s”o s/ p;zsekb cotoh s'I b? e/ rowh d/ wZX ftu ngq?b wjhB/ se phfink ik ;edk j?. fJ; y/so ftu fJ;dh fpikJh nkb{, fsbjD ns/ oph dhnK d{ihnK c;bK fit/I okfJnk, r'Gh, s'ohnk nkfd dh eNkJh d/ pknd ehsh iKdh j?. eDe dh eNkJh d/ pknd d/o Bkb fpikJh ehsh iKdh j?. fJe pj[-;kbk c;b j'D eoe/ rzB/ dh c;b ftfrnkB d/ fdqFNhe'D Bkb yk; d/yGkb ehsh ikDh ukjhdh j?. uzrh fe;w ftu yk; gqpzXB Bkb jh finkdk T[sgkdB fbnk ik ;edk j?, feT[Ife rzBk fJe d'-;kbk iK fsB-;kbk c;b j?, fJ; bJh fJ;dh ;cbsk g{ote y/sh bJh e[M yk; rZbK dk fXnkB oZyDk io{oh j?. fpikJh dk ;wK- cotoh d/ ftueko ns/ wkou d/ nzs se dk ;wK fpikJh bJh ;G s'I T[Zsw j?. eDe dh eNkJh d/ pknd ngq?b wjhB/ ftu finkdk skgwkB eoe/ nze[oD gqGkfts j[zdk j?. d/o Bkb fpikJh eoB s'I puDk ukjhdk j?. d/o Bkb fpikJh dh jkbs ftu e/tb d/o Bkb gZeD tkbhnK fe;wK dh fpikJh phi dh do tXk e/ (30,000 fszB ebh tkbh g'ohnK gqsh J/eV) eoBh ukjhdh j?. fe;w dh u'D- finkdk T[sgkdB gqkgs

18 c;b eqwJhKsh 2017

eoB bJh uzrh fe;w dh u'D pj[s wjZstg{oD j?. uzrh c;b b?D bJh f;ckfoF ehshnK rJhnK gqikshnK jh T[rkT[DhnK ukjhdhnK jB. e'H98014- gZSwh T[Zso gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj fe;w fe;kBK d[nkok n”;s o{g Bkb wzi{o ehsh rJh j?. fJj gqiksh rzBk gqiBB ;z;EkB- y/soh e/Ido, eoBkb, jfonkDk d[nkok ftef;s ehsh rJh j?. fJj fJe nr/sh fe;w j?. fJ;dh g?dktko 75-78 NB gqsh j?eN/no d/ brGr j[zdh j?. n”;s doi/ dh uhBh T[sgkdB eoB eoe/ F[rofwb th fJ;dh f;ckfoF eodh j?. ezv[tk ns/ bkb ;VD fpwkoh bJh fJ; ftu n”;s doi/ dh gqsho'Xe Fwsk gkJh iKdh j?. sBk p/Xe, u'Nh p/Xe ns/ eB;[nk nkfd ehfVnK bJh th fJj gqsho'Xh j?. fJj n”;s doi/ se ;[Zek ;fjD eodh j?. fJ;dk rzBk bzpk ns/ jok ghb/ ozr dk j[zdk j?. fJ; ftu eKNhnK BjhI j[zdhnK. tZv/ ikBto fit/I izrbh ;{no, f;nko nkfd fJ;~ finkdk B[e;kB BjhI gj[zuk ;ed/. e'H0238- gZSwh T[Zso gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj fe;w fe;kBK d[nkok nZsnkX[fBe o{g Bkb wzi{o ehsh rJh j?. fJj fJe nr/sh fe;w j?. fJ;dh g?dktko 79-82 NB gqsh j?H d/ brGr j[zdh j?. fJ;dk uhBh T[sgkdB th

T[sw doi/ dk j?. fJ; eoe/ uhBh fwZb fJ;~ finkdk gfjb fdzdh j?. fJjBK dhnK e'fFFK Bkb gZSwh ns/ T[so gqd/F ftu phihnK ikD tkbhnK d{ihnK fe;wK dh s[bBk ftu fJ;dk y/socb toswkB ftu ;G s'I finkdk j?. ezv[tk ns/ bkb ;VD fpwkoh bJh fJ; ftu wZXw gqsho'Xe Fwsk gkJh iKdh j?. sBk p/Xe, u'Nh p/Xe ns/ ez;[nk nkfd ehfVnK bJh fJj wZXw doi/ dh ;zt/dBFhb j?. fJj n”;s doi/ se ;[Zek ;fjD eodh j?. fJ;d/ rzB/ bzp/, wZXw w'NkJh tkb/ ns/ X{;o ozr d/ j[zd/ jB. fJ; ftu eKNhnK BjhI j[zdhnK. wJh-i{B ftu gZsh ;[ZeD s/ th fJ;dk tkXk ikoh ofjzdk j?. fJj btDh iwhB ftu th uzrk gqdoFB eodh j?. fJ; fe;w ftu ehN gqpzXB dk yk; fXnkB oZyDk ukjhdk j?. e'H0118- gZSwh T[so gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj fe;w fe;kBK dh tfXnk g;zd BjhI wzBh iKdh. fJj fJe nr/sh fe;w j?. fJ;dh g?dktko 75-79 NB gqsh j?H d/ brGr j[zdh j?. fJ;dk uhBh T[sgkdB brGr 10% j?. fJ;d/ ekoB fJj rzBk fwZb dh sK uzrh g;zd j? go bkb ;VB ftu ezv[tk o'r bJh xZN gqsho'Xh j'Dk ns/ ez;{nk sBk p/Xe ns/ u'Nh p/Xe bJh ;zt/dBFhb j'D eoe/ fe;kB fJ;~

www.fasalkranti.com


y/shpkVh xZN g;zd eod/ jB. fJ;d/ fJbktk fJ;dh g?dktko th xZN j?. nr/shf e;w j'D eoe/ rzBk fwb fJ;~ gfjb d/ s”o s/ F[o{ ftu jh b? b?Id/ jB go feT[Ife rzBk fwZbK d[nkok fe;kB d/ G[rskB ftu d/o j'D eoe/ T[jBK ~ fJ; nr/sh fe;w dk bkG BjhI fwb gkT[Idk f;oc fJzBk bkG fwbdk j? fe fJ;dh eNkJh d/ pknd eDe ns/ d{ihnK oph c;bK bJh ;w/I f;o y/s ykbh j' iKdk j?. nkgD/ c;b uZeo ftu fJ; T[g:'frsk ~ ;wMd/ j'J/ th fe;kB fJ;dk nzrheoD eod/ jB. fJ; ftu ;zxD/ ezY/ gkJ/ iKd/ jB. fJ;bJh eNkJh, fSbkJh dh wid{oh wfjzrh g?Idh j?. fJj ib-Gokn ns/ ;'e/ dh ;fEsh ftu finkdk gqGkfts BjhI j[zdh ns/ fJ;~ BsqiB dh xZN wksok dh io{os j[zdh j?. e'H0237- gZSwh T[Zso gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj th fJe nr/sh fe;w j?, fijVh fe;kBK d[nkok n”;s o{g Bkb g;zd ehsh iKdh j?. fJ;dh g?dktko 68-72 NB gqsh j?H d/ brGr j[zdh j?. fJj ezv[tk ns/ bkb ;VB fpwkoh bJh wZXw gqsho'Xh skes oZydh j?. fJj ez;{nk bJh xZN ;zt/dBFhb j? ns/ d{ih ehfVnK fit/I sBk ns/ u'Nh p/Xe bJh wZXw ;zt/dBFhbsk oZydh j?. nr/sh fe;w j'D eoe/ rzBk fwb

www.fasalkranti.com

F[o{nksh d”o ftu fJ;dh th wzr eodh j?. fJ;d/ rzB/ dk ozr ghbk j[zdk j? ns/ gZshnK ezfYnK ofjs j[zdhnK jB. fJj ib-Gokn s'I finkdk gqGkfts BjhI j[zdh. e'H 0124- gZSwh T[Zso gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj th fJe wZXw ntXh tkbh fe;w j?. fJ;dh g?dktko 72-76 NB gqsh j?eN/no d/ brGr j[zdh j?. fJj bkb ;VB ns/ ezv[tk o'r bJh wZXw doi/ dh gqsho'Xh skes oZydh j? ns/ ;G soQK d/ ehfVnK bJh wZXw doi/ dh ;zt/dBFhb j?. finkdk uhBh T[sgkdB eoe/ fJj rzBK fwZbK dh gfjbh g;zd j?. fJ;d/ rzB/ ghb/ ozr d/ j[zd/ jB ns/ g'oh p/bB nkeko dh j[zdh j?. fJ;d/ bJh finkdk T[gikT{ G{wh dh io{os j[zdh j?. e'H 05009- gZSwh T[Zso gqd/F ftu T[rkJh ikD tkbh fJj fJe nr/sh fe;w j?. fJ;dh g?dktko 73-76 NB gqsh j?eN/no d/ brGr j[zdh j?. fJj bkb ;VB ns/ ezv[tk o'r bJh wZXw doi/ dh gqsho'Xh Fwsk oZydh j? ns/ jo soQK dh ehV/ bJh wZXw doi/ dh ;zt/dBFhb j?. fJ;d/ rzB/ p?IrBh ozr d/ j[zd/ jB ns/ gZshnK s/ eKN/ gkJ/ iKd/ jB. ehV/, fpwkohnK d/ finkdk

gqe'g ns/ xZN g?dktko eoe/ fJj ;hfws o{g Bkb nzrhfeqs ehsh ikD tkbh fe;w ojh j?. phi dh u'D ns/ T[guko- fi; soQK fe;/ th c;b dh finkdk s'I finkdk T[gi b?D bJh phi fJe wjZstg{oB ekoe j?, fJj ;ZukJh rzB/ s/ th bkr{ j?. fe;kB ~ ;/jswzd ns/ T[u Fq/Dh dk phi fsnko eoB bJh fJe nbr phiFkbk fsnko eoBh ukjhdh j?. nze[oD tkX/ bJh g'ohnK dh eKuh ~ 0H25 gqshFs fNbN ftu fGr'Dk ukjhdk j?. fJ;d/ bJh 250 fNbN fwHbhH 100 bhNo gkDh ftu x'be/ fJe J/eV d/ phi ~ T[gukfos ehsk ik ;edk j?. fJ;d/ fJbktk c;b ~ dhwe ns/ nr/sh sBk S/de s'I pukT[D bJh 2 bhNo fbzv/B ~ 500 bhNo gkDh ftu x'be/ eKuh d/ T[s/ fSVekn eo' iK 0H3 ih ohi/IN dh 10 feHrqkH wksok eKShnK d/ T[s/ gk e/ fco e{zv ~ fwZNh Bkb YZe'. phi dh do- fJe J/eV bJh fszB ebhnK (nZy) tkbh 20,000 eKShnK T[g:[es phi do j?. T[fus nze[oD gqkgs eoB bJh eKShnK dhnK ebhnK dh T[g:[es ;zfynk dk j'Dk wjZstg{oD j?. i/ ebhnK yokp iK fwqs jB sK phido ~ io{os nB[;ko tXk e/ fpikJh eoBh ukjhdh j?.

c;b eqKsh 19 5

wJh 2017


y/shpkVh

fpikJh dh ftXh ;wsb fenkohnK ftu phiBk- T[g:[es phi do ngBkT[Id/ j'J/ bkfJB s'I bkfJB dh d{oh (e{zvK dh d{oh) 75 ;?HwhH oZyDh ukjhdh j?. finkdk T[gi ns/ xZN gkDh d/ gq:'r d/ f;XKs ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ j/m fby/ nkX[fBe sohe/ ngBkT[D/ ukjhd/ jB. BkbhnK ftu d'johnK bkfJBK dh fpikJhfJ; T[BZsFhb ftXh d[nkok 30 ;?HwhH u”Vh ns/ 20-25 ;?HwhH v{zxhnK BkbhnK ftu d' bkfJBK ftu phi gkfJnk iKdk j?. eKShnK ~ Bkbh d/ sb s'I f;ZX/ f;ZX/ sohe/ Bkb d' bkfJBK ftu ftSk e/ fwZNh Bkb YZe fdzd/ jB. Bkbh s'I Bkbh dh d{oh 90 ;?HwhH j'Dh ukjhdh j?. fJj seBhe gkDh dh pZus d/ Bkb Bkb yogstko ezNo'b bJh nzsL feqnk, rzB/ ~ fvrD s'I pukT[Dk ns/ finkdk T[sgkdesk bJh bkGdkfJe j?. yogstko ezNo'b- bkfJBK d/ ftu dh finkdk d{oh, F[o{nksh nt;Ek ftu xZN tkXk do ns/ finkdk f;zukJh eoe/ rzB/ ftu yogstko dk gqe'g finkdk j[zdk j?. rzB/ ftu yogstko Bkb 10 s'I 75 gqshFs se T[gi ftu ewh nk iKdh j? fijVh F[o{nksh nt;Ek ftu j'D tkb/ yogstkoK dh fe;w ns/ ;zxD/gD s/ fBoGo eodh j?. fJ; bJh yogstko ezNo'b bJh d' s'I fszB tko j'fJzr eoBk io{oh j[zdk j? fijVk p?b ;zukfbs ebNht/No iK Nq?eNo ;zukfbs jb_fsqckbh d[nkok ehsk ik ;edk j?. bkfJBK d/ ftu d/ fjZf;nK ftu bkfJBK_gokbh dk nZSkdB yogstkoK ~ ezNo'b eoB bJh wjZstg{oD j? ns/ fJ; Bkb fwZNh dh Bwh th ;KGh iKdh j?. yogstkoBkFeK dk gq:'r th nkofEe o{g Bkb bkGgqd j?. rzB/ d/ nze[oD s'I gfjbK 70 WP (w?NqhfpT{fiB) ;/Ie'o, N/ckfiB 50 WP (f;w/fiB), n?NqkNkc 50 WP iK f;bko' 50 WP iK wk;Nkc 50 WP, wkoe/fiB 50 WP (J/NqkfiB) 800 rqkw gqsh J/eV dh do Bkb 225 bhNo gkDh ftu fpikJh s'I 2-3 fdB gfjbK fSVeD

20 c;b eqwJhKsh 2017

T[gi th fpikJh o'fgs c;b s'I finkdk bJh ik ;edh j?. g/Vh dh F[o{nks eoB dk ;wK- Btzpo d/ gfjb/ jcs/ d/ B/V/ s/V/ rzBk c;b dh eNkJh eo b?Dh ukjhdh j?.finkdk ;odh d/ d”okB (fd;zpo ns/ iBtoh) eNkJh eoB s/ xZN c[Ntko j[zdh j? fJ; bJh g/Vh c;b bJh eNkJh iBtoh d/ pknd eoBh ukjhdh j?. cotoh-wkou g/Vh dh F[o{nks eoB dk ;jh ;wK j?. fpikJh rzB/ dh eNkJh- g/Vh dh c;b bJh gfjbK dh fpikJh dh c;b ~ s/i Xkodko N'ek_pbeNh_yVtK;h Bkb eZNDk ukjhdk j?. finkdk s'I finkdk j/m'I eNkJh eo'. feT[Ife iwhB s'I T[s/ dh pv_ebhnK Bkb j'D tkbk c[Nkn uzrh g/Vh ;Ekfgs BjhI eodk. ykbh irQk dk GoBk- nkw s”o s/ xZN c[Nkn eoe/ g/Vh ftu g”fdnK dh ;zfynk xZN ofj iKdh j?. g”fdnK dh ;zfynk ~ T[fus o{g Bkb ;Ekfgs eoB bJh fsqebhnK dhnK eKShnK ykbh irQk s/ wkou d/ wjhB/ ftu ;Ekfgs eo ;ed/ jK. g”Fe sZsK dk T[fus gqpzXB- g/Vh dh c;b ftu g”Fe sZsK dh wzr fpikJh, c;b d/ w[ekpb/ finkdk j[zdh j?. BsqiB dh wksok fpikJh c;b d/ w[ekpb/ brGr v/Y r[Dk finkdk d/Dh ukjhdh j?. fJ; bJh 90 feHrqkH BsqiB gqsh J/eV (195 feHrqkH :{ohnk gqsh J/eV) dh do Bkb fszB pokpo fjZf;nK ftu wkou, ngq?b ns/ wJh ftu fdZsk ikDk ukjhdk j?. ck;c'o; ~ fvqb d/ S/d d[nkok bkfJBK e'b G{whrs o{g Bkb wkou ftu d/Dk ukjhdk j?. fwZNh gohyD d/ nkXko s/ g'NkFhnw ns/ ;{eFw sZsK dh ewh j'D s/ b'jk, fize nkfd ~ T[fus wksok ftu d/ ;ed/ j'. i/ b”j sZs dh ewh d/ bZSD B}o nkT[D sK 1% c/o; ;bc/N ~ 2-3 tko ;go/n eo ;ed/ j'. g[nkb gos dk ftSkT[Dk (wbfuzr)- d/o Bkb ngq?b-wJh ftu eZNh rJh g/Vh dh F[o{nksh c;b ~ rzB/ dhnK gZshnK iK M'B/ dh g[nkb YZe d/D Bkb (20 s'I 25 e[zsb gqsh j?H) fwZNh dk skgwkB xZN ofjzdk j? fi; Bkb finkdk wksok ftu eZb/ c[ZNd/ jB. fJ;d/ Bkb Bkb Bwh-;KV ns/ yogstko ezNo'b ftu th wdd fwbdh j?.

Bkb tZvhnK gZshnK tkb/ yogstko ns/ ;kbkBk xkj gqGkth sohe/ Bkb ezNo'b j[zdh j?. w'Ek (;kfJgq; o'N/Iv;) d/ gqe'g bJh 2,4-vh (;'vhnw ;kbN 80%) 800 rqkw gqsh J/eV dh do Bkb 225 bhNo gkDh ftu x'be/ fSVeDk ukjhdk j?. ykd dh wksok- fpikJh tkb/ rzB/ dh c;b ftu 60 feHrqkH BsqiB (130 feHrqkH :{ohnk) dh wksok d' tko ftu d/Dh ukjhdh j?. g/Vh bJh fJj wksok 90 feHrqkH gqsh J/eV (195 feHrqkH :{ohnk) d/Dh ukjhdh j?. ck;c'o;, g'NkFhnw, fize ns/ d{i/ ;{eFw sZsK ~ fwZNh gohyD d/ nkXko s/ fdZshnK rJhnK f;ckfoFK d/ nkXko s/ e{zv ftu fpikJh d/ ;w/I d/Dh ukjhdh j?. BsqiB dh nZXh wksok gfjbh f;zukJh d/ pknd T[fus Bwh d/ nkXko s/ d/Dh ukjhdh j?. f;zukJh ns/ ib fBek;- y[Fe ns/ row w”;w j'D eoe/ ngq?b s'I i{B se dk ;wK rzB/ d/ tkX/ bJh pj[s wjZstg{oD j?. fJ; d”okB rzB/ dh 7 s'I 12 fdB d/ nzsokb s/ f;zukJh ehsh ikDh ukjhdh j?. pkfoF d/ w”;w ftu pkfoF dh wksok ns/ ntXh d/ nB[;ko f;zukJh eo'. Gkoh pkfoF dh ;fEsh ftu fionkdk ib ~ rzB/ d/ y/s ftu'I eZY fdU. ;odh d/ w”;w ftu (Btzpo s'I iBtoh se) c;b dh f;zukJh wkf;e nzsokb s/ eoBh ukjhdh j?. c;b ~ gkb/ s'I pukT[D bJh fd;zpo d/ wZX ns/ iBtoh d/ nzs ftu fJe fJe f;zukJh eo d/Dh ukjhdh j?. g/Vh gqpzXB- T[so Gkos ftu finkdkso fJe-;kbkBk g/Vh dh c;b b?D dk fotki j?. fJ;dk ekoB fJj j? fe fJ;dh gqpzXB bkrs 20 s'I 30% xZN j? ns/ fJj fpikJh tkbh rzB/ dh c;b s'I fJe wjhB/ gfjbK eNkJh :'r j' iKdh j? fi; Bkb fe;kB nk;kBh Bkb nfrqw oph dh c;b b? ;edk j?. g/Vh dh c;b dk T[whd s'I xZN T[sgkdB fJe nkw rZb j?. fJ;dk ekoB g”fdnK dh xZN ;zfynk j? fijVh xZN eZb/ c[ZND oki/Ido e[wko- oki/Ido f;zx- J/H ;kozrh- nfBb e[wko fwFok- fwzN{ okw whDk* Bkb ofj iKdh j? ns/ fpikJh c;b d/ eoe/ Gkosh feFqh nB;[XzkB ;;zEkB, BthI fdb Z h-110012 fwZNh d/ g”Fe sZsK ftu ewh nk iKdh j? fco th rBzk ys/oh giqBB ;;zEkB-ys/oh edI/o, eoBkb, jfonkDk* j/m fdZs/ T[fus gqpzXB d[nkok g/Vh dh c;b dh

www.fasalkranti.com



;cbsk dh ejkDh

52 fgzvK dh n”osK B/ fe;kB d/ o{g ftu pDkJh gSkD w[

iZcoBro d/ ghokg[o pzdok dh nB[gk d/th xo dk u[bQk u”Iek eo ;t/o/ ;Zs ti/ y/s tZb fBeb gJh. gsh ns/ d' pZu/ ezw bJh fBeb gJ/. nB[gk d/th ~ nZi sVe/ ;t/o/ fp;sok SZvDk fgnk, feT[Ife wkB;{B dh gfjbh pkfoF j'Jh ;h ns/ T[;~ nkgD/ y/s ftu M'B/ dk fpuVk gkT[Dk ;h. nkdwh nkgD/ nkgD/ ezw ftu o[M/ ;B ns/ nB[gk torhnK n”osK th y[ogh-e[dkb Bkb fe;kBh ftu i[N rJhnK. w[iZcog[o fib/ d/ S/ gqyzvK rkJ/xkN, p'ujk, pzdok, n”okJh, w[Fjoh ns/ e[VBh d/ eohp 52 fgzvK dhnK 1281 n”osK fe;kBh dh ewkB nkgD/ jZE ftu ;KG/ @wfjbk fe;kB# d/ o{g ftu nkgDh gSkD pBkT[D ftu bZrh j?. r[Zvh d/th, G'bh d/th, ;[fwsok d/th, ;[B?Bk d/th, feoD d/th ns/ fBowbk fijhnK fJj wfjbktK e'Jh ;kXkoB wfjbktK BjhI jB, ;r'I fJj BK nkgD/ ti{d ~ fJe BthI gSkD d/D bJh ;zxoFFhb pjkd[o n”osK d/ jB. fd;zpo 2013 ftu 50-60 fgSV/, dfbs, xZN frDsh ;w{j dhnK n”osK d/ ro[Zg ~ ftfrnkfBe seBhe Bkb y/sh bJh gq/fos eoB dh fJe S'Nh fijh gfjb Bkb fJ; w”B eqKsh dh F[o{nks j'Jh. f;oc YkJh ;kb ftu jh fJjBK wfjbktK B/ n;bh fe;kBK ~ fgS/ SZv fdsk. fwbh gSkD, pD rJh Bkb?i p?Ie fJVh ;z;Ek B/ @;h;k gq'rokw# d/ sfjs w[Zy Xkok Bkb eNhnK fJjBK wfjbktK ~ xZN bkrs ftu finkdk w[Bkc/ tkbh y/sh eoB dh f;ybkJh ns/ feqFh feN w[jZfJnk eokJh. ;z;Ek dh ;[rzXk w[BFh B/ nkgDh Nhw d/ Bkb ;G s'I gfjbK fib/ d/

22 c;b eqwJhKsh 2017

S/ gqyzvK ftu wfjbk fe;kBK dh wzr d/ nB[;ko eDe d/ y/s s'I yogstko d/ fBpNkB dh f;ybkJh fdZsh. efwT{fBNh Bo;oh, phi ;zGkb ns/ iho' fNb/i Bkb y/sh d/ pko/ ftu ikDekoh fdZsh. nZi fJj n”osK fJzBhnK ikDeko j' rJhnK jB fe B/V/ s/V/ d/ b'e fJjBK s'I ;bkj b?D nkT[Id/ jB. nB[gk d{i/ gqyzvK ftu ik e/ fe;kBK ~ BthI BthI seBhe d/ pko/ ikDekoh fdzdh j?. sK jh sK fgzv d/ b'e j[D fJjBK ~ feqFh ftfrnkfBe th efjD bZr/ jB. fgSb/ fdBhI yr'b ;fEs Gkosh feqFh nB[;zXkB e/Ido dk n?e;g'}o ftf}N eo gosh wfjbk fe;kBK dh N'bh dk efjDk j? fe n;hI sK nkdwhnK dk ezw nk;kB eo fdsk j?. j[D T[j ikD pkjo ewkT[D, fpiB; eoB. yohfdnk g?vh NqK;gbKNo, y'fbnk @nkgDk p?Ie# @Fkodk ns/ i:'sh wfjbk ;w{j# dhnK fe;kB ;j/bhnK B/ fgSb/ ;kb eohp d' bZy dk g?vh NqK;gbKNo yohd e/ fe;kB j'D dk ;p{s d/ fdZsk. fijV/ g[oF fe;kBK B/ BjhI ehsk, T[j wfjbk fe;kBK B/ eo ftykfJnk. gfjb/ jh ;kb nkc ;hiB ftu 14 jiko dh nkwdBh fJ; feqFh T[geoD s'I j'Jh. d'jK ro[ZgK B/ nkgD/ nkgD/ yks/ ftu ;Zs-;Zs jiko o[gJ/ iwk eokJ/. T[s;kfjs wfjbktK B/ M'Bk MkVD tkbk feqFh :zso th yohfdnk. fJjBK ;yh fe;kBK B/ @nkgDk p?Ie# th y'b fbnk j?, fi; ftu g?;/ iwQK eodhnK jB. nZi fJjBK dk gfotko d[yh BjhI j?. nZi fJjBK d/ pZu/ th ;e{b ikD bZr/ jB. nkofEe o{g Bkb ewi'o fJj wfjbktK okFD-gkDh d/ fJbktk xo d/ S'N/

w'N/ io{oh ezw y/sh s'I j'D tkbh nkwdBh s'I eoB d/ ekfpb jB. ;{d s/ wjkiB s'I BjhI b?IdhnK eoi j?okBh dh rZb j? fe fJjBK ftu finkdkso n”osK G{whjhB jB. e[M e'b jh J/eV ftu iwhB j?. pkeh pNkJh s/ iwhB b? e/ M'Bk, eDe, wZeh, dbjB ns/ ;pihnK dh y/sh eodhnK jB. y/sh eoB bJh fJj wjkiB s'I ;{d s/ eoi BjhI b?IdhnK feT[Ife fJjBK e'b ro[Zg dh skes j?. fJVh ns/ nkswk s'I nB[dkfBs phi ns/ S'N/ S'N/ feqFh T[geoD fwb iKd/ jB. wfjbk ;wkfynk ;';kfJNh, T[sgq/oe dh G{fwek ftu fJjBK fe;kBK Bkb yVh ojh j?. eh efjzd/ jB ftfrnkfBe oki/Ido feqFh :{Bhtof;Nh, g{;k d/ feqFh ftfrnkfBe vkH gzei efjzd/ jB fe gfjbK g[oF fe;kB s?n eod/ ;B fe fJ; ;kb y/sK ftu fejVh c;b bZr/rh. fejVh tokfJNh dk phi gq:'r eoDr/. go id'I s'I wfjbktK B/ fe;kBh eoBh F[o{ ehsh j?, s;tho pdb rJh. fJjBK d/ gsh wfjbktK s'I g[ZSd/ jB fe fejVh seBhe, phi dh t?okfJNh ns/ c;b bkT[Dk mhe oj/rk. fgzv ftu fJjBK n”osK dk wjZst tfXnk j?. b'e fJjBK s'I g[ZS e/ y/sh eod/ jB. fibk wfjbk ;wkfynk dh fibk gq'rokw e'nkovhB/No g{Bw e[wkoh efjzdh j? fe fJjBK wfjbk fe;kBK ~ uko soQK d/ bkG fwb/ jB. fJjBK ~ fJe fe;kB d/ o{g ftu nk}kd gSkD fwbh, Bkb/i p?Ie pD rJhnK jB, fJjBK ftu bhvofFg nkJh j? ns/ nkofEe o{g Bkb wip{s j'JhnK jB.

www.fasalkranti.com


;cbsk dh ejkDh

T[BZs y/sh eoe/ bkrs s'I finkdk g?;k ewk oj/ fe;kB dhge t?

;/ sK gVQ-fby e/ tfXnk nj[d/dko B”eoh eoBk jo fJe dk beF j[zdk j?, go i/ ;cbsk Bk fwb/ sK E'VhnK w[FebK tX iKdhnK jB. e[M w/jBsh b'eK B/ uzrh gVQkJh-fbykJh d/ pkti{d th B”eoh Bk fwbD d/ pknd y/shpkVh eo nkgD/ e?fono ~ Bk f;oc BthI fdFk d/D dh e'fFF ehsh j?, ;r'I fe;kBh fizdrh s'I nkofEe o{g Bkb nkgD/ nkg ~ wip{s ;fEsh ftu b? ikD ftu e'Jh e;o BjhI SZvh. nfij/ jh fpjko d/ p/r{;okJ/ fib/ d/ wzM”b nB[wzvb y/so d/ S'vkjh fgzv d/ fJe fe;kB dhge, y/sh jh ;r'I fib/ d/ e;kBK bJh fe;/ gq/oDk s'I xZN BjhI j?. wzM”b nB[wzvb y/so d/ guwfjbk fgzv fBtk;h fib/ d/ ikD/-gSkD/ iB eft gq'H dhBkBkE ;[fwso d/ g[Zso dhge Gkosh e'b nkgDh uko J/eV dh iwhB j?. id'I fe gzi J/eV iwhB m/e/_pNkJh s/ b? e/ y/sh eod/ jB. fJ;d/ Bkb jh dhge Gkosh wzM”b d/ Fjhd w/io w[e/F fJzv/B r?; J/iz;h ftu ps”o ;Nkc th ezw eod/ jB. fizdrh dh GZi-d”V ns/ gfotko ubkT[D bJh g?;/ dh io{os B/ dhge dh fJZSk Fesh ~ j'o th wip{s eo fdZsk. r?; J/iz;h ftu ezw eoB d/ pknd pu/ j'J/ ;w/I ftu nkgDh brB ns/ w/jBs Bkb y/shpkVh th eod/ jB. 23 cotoh, 1973 ~ fe;kB gfotko ftu izw/ dhge Gkosh B/ fjzdh ftF/ ftu nkBo; ehsk j?. bzp/ ;w/I d/ pknd id'I B”eoh BjhI fwbh sK b'eb r?; J/iz;h ftu ps”o ;Nkc ezw eoB bZr/ ns/ pu/ j'J/ ;w/I ftu nkgD/ nkg ~ y/shpkVh ftu bk fdZsk. g[Fs?Bh y/sh eo oj/

www.fasalkranti.com

dhge B/ iwkB/ d/ fj;kp Bkb BthI seBhe Bkb e[M y/sh F[o{ ehsh ns/ ;cbsk th jZE bZrh. T[IM sK T[j w”;w d/ fj;kp Bkb yohc ftu M'Bk ns/ oph ftu eDe, wZeh, dbjD, fsbjD dh y/sh eod/ jB go fJ;d/ Bkb Bkb dhge nkb{ dh y/sh dh pikJ/ nkb{ d/ phi dh y/sh eoB bZr/. T[jBK B/ fJ; tko seohpB fJe J/eV ftu nkb{ d/ phi dh c;b bk oZyh j? ns/ nkgDh w/jBs dh pd”bs nkb{ d/ phi dh y/sh eo ;cbsk dh okj s/ ub oj/ jB. gqrshFhb fe;kB dhge Gkosh B/ dZf;nk fe w[Zy o{g Bkb T[j nkb{ d/ phi dk T[sgkdB eo pkiko ftu t/u fdzd/ jB ns/ fJ; Bkb T[jBK ~ uzrh oew fwb iKdh j?. bkrs jikoK ftu, w[Bkck bZyK ftu gqrshFhb fe;kB dhge Gkosh dZ;d/ jB fe fJe J/eV ftu nkb{ d/ phi dh y/sh eoB ftu T[jBK ~ brGr 750 feb'rqkw nkb{, fi;dk w[Zb 12,750 o[gJ/, w[orh dk phN uko Nq/bo 600 o[gJ/ gqsh Nq/bo d/ fj;kp Bkb 2400 o[gJ/, towh ezg';N 25 p?r- ehws 6250 o[gJ/, f;zukJh 2000 o[gJ/, wid{oh 5000 o[gJ/ ns/ d{i/ fwb/ i[b/ you/ 5000 o[gJ/, e[b fwbk e/ 37,600 o[gJ/ you nkfJnk j?. dhge B/ dZf;nk fe fJ; fJe J/eV ftu brGr 180 e[fJzNb nkb{ T[giD dh ;zGktBk j?. T[jBK dh wzBhJ/ sK i/ T[gi T[whd d/ fj;kp Bkb j'Jh, sK phi do d/ w[skfpe fJ; nkb{ d/ phi dh y/sh s'I fszB bZy fSnkm jiko o[gJ/ fwbDr/. fe;kB dhge dk efjDk j? fe e?o'dk, vkJ/wzv ns/ bfbs

dk nkXko fe;w dk phi T[sgkdB bJh nkb{ bkfJnk frnk j?. fJjBK dk efjDk j? fe e/tb fszB wjhB/ d/ ;w/I d”okB jh fJzvh tZvh oew dh nkwdBh j't/rh. i?fte T[otoe dk eod/ jB gq:'r nkb{ d/ phi T[sgkdB eoB ftu ;G s'I yk; rZb fJj j? fe dhge o;kfJfDe T[otoe dk T[g:'r fpbe[b BjhI eod/ ;r'I i?fte T[otoe Bkb jh g{oh y/sh eod/ jB. fJjBK dk wzBDk j? fe o;kfJfDe T[otoe d/ gq:'r Bkb y/sK ftu g”Fe sZsK dh ewh j' iKdh j?. T[; t/b/ bkG sK io{o j' iKdk j? go o;kfJfDe ykd d/ GftZy ftu gqGkt pj[s p[o/ j[zd/ jB. Bkb jh c;b d/ T[sgkdB s/ th p[ok n;o g?Idk j?. o;kfJfDe ykd Bkb T[sgkfds c;b ;/js bJh th mhe BjhI j?. T[jBK dk efjDk j? fe y/shpkVh dh BthI seBhe ns/ ;zdoG d/ pko/ b'eb feqFh ftfrnkB e/Ido j?, T[; s'I p/jso ikDekoh BjhI fwb gkT[Idh ns/ Bk jh ftGkr s'I fe;/ soQK dh ;w[fus wdd fwbdh j?, ;r'I nrb prb d/ ikDeko fe;kB ns/ d{i/ ;o'sK s'I ikDekoh gqkgs eoe/ nkgD/ dw s/ nkb{ d/ phi dh y/sh ehsh j?. i/ ;w[fus ikDekoh fwb/ sK g{o/ y/so d/ fe;kBK ~ fJ; soQK d/ T[sgkdB s'I bkG j'D d/ Bkb Bkb fe;kBK dh nkofEe ;fEsh th wip{s j't/rh, fco y/sh xkN/ dk ;”dk BjhI ejkJ/rh.

c;b eqKsh 23 5

wJh 2017


y/shpkVh

M'B/ d/ gqw[Zy ehfVnK dk fJe;ko gqpzXB

M'

Bk Gkos dh yohc dh ;G s'I wjZstg{oD c;b j? fijVh fe eJh ehfVnK d/ gqe'g s'I gqGkfts j[zdh j?. fe;kB ehfVnK d/ ezNo'b bJh nzXkX[zX o;kfJfDe ehNBkFeK dk p/te{ch Bkb gq:'r eod/ jB, fi; Bkb Bk e/tb tksktoD gqd{fFs j[zdk j?, ;r'I uktb d/ dkfDnK ftu ehNBkFh o;kfJDK d/ feDe/ th pu/ ofj iKd/ jB fijV/ fe wkBt dh ;/js s/ gqshe{b n;o gkT[Id/ jB. fJ;d/ fJbktk c;b ftu w”i{d bkGekoh iK fwso ehfVnK dk th o;kfJDK d/ gq:'r Bkb ftBkF j' iKdk j?. J/ehfeqs BkFhiht gqpzXB fJe nfijh seBhe j? fi; Bkb Bk f;oc tksktoD d{fFs j'D s'I pudk j?, ;r'I y/s ftu w”i{d bkGdkfJe goihth ns/ goGeFh ehfVnK ~ ;KGD ftu th wdd fwbdh j?. fJ; b/y ftu J/ehfeqs BkFhiht gqpzXB seBhe Bkb ehfVnK d/ ezNo'b d/ T[gknK dh uouk ehsh rJh j?. M'Bk uhB, Gkos, ikgkB, pzrbkd/F, powk, Fqhbzek, gkfe;skB, ftnsBkw, fJzv'B/Fhnk, fcbhghB; nkfd d/FK dh fJe gqw[Zy nzB c;b j?. d[fBnk d/ 114 d/FK ftu eohp 150 fwfbnB j?eN/no iwhB s/ M'B/ dh y/sh ehsh iKdh j?. M'B/ dk 65% nkpkdh dk T[do-g'FD eoB d/ Bkb jh d/F dh feqFh nkXkfos noE-ftt;Ek ftu 30% dk fjZ;k j?.d[fBnk ftu M'B/ d/ y/socb dh

24 c;b eqwJhKsh 2017

fdqFNh Bkb Gkos dk gfjbk ;EkB ns/ T[sgkdB dh fdqFNh Bkb d{ik ;EkB j? go T[sgkdesk ftu 10tK ;EkB j?. M'B/ s'I ftFt ftu T[gbpX e[b gq'NhB dk 17% ns/ 22% e?boh se T{Fwk gqkgs j[zdh j?. d[fBnk dh 6H6 nop iB;zfynk G'iB ns/ g”FD bJh M'B/ s/ fBoGo j?. ;kv/ d/F dh 1H21 nop iB ;zfynk ~ jo ;kb brGr 23 eo'V NB nzB dh T[sgkdesk ns/ r[DtZsk ftu T[so'so tkXk eoBk j't/rk. ;kv/ d/F ftu M'B/ dh xZN T[sgkdesk bJh fizw/tko ekoDK ftu ehfVnK dk gqe'g fJe gqw[Zy ;wZf;nk j?, fi; Bkb T[sgkdB ftu 21-30 gqshFs se dk B[e;kB j[zdk j?. M'B/ dh c;b ftu phi p?v s'I b? e/ eNkJh se w[Zy o{g Bkb brGr 20 soQK d/ ehfVnK dk gqe'g j[zdk j?, fijVk c;b ~ T[jBK dhnK fGzB nt;EktK ftu gqGkfts eod/ jB. M'B/ dh c;b ftu brZD tkb/ w[Zy ehV/ j/m fby/ jBw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dk J/ehfeqs gqpzXB ghbk sBk p/Xe (f;og'c/rk fJB;oN{b;)fJ; ehV/ dhnK 4-5 gqikshnK Gkos ftu gkfJnK iKdhnK jB go w[Zy s”o s/ ghbk sBk p/Xe dk gqe'g finkdk gkfJnk iKdk j?. fJ; ehV/ dh

wkdk d/ nrbh i'Vh gzy ghb/ ozr d/ j[zd/ jB fijBK d/ ftueko ekb/ ozr dk fpzd{ j[zdk j?. ehV/ d/ fgSb/ yzG s{Vh d/ ozr d/ j[zd/ jB. wkdk ehV/ dh T[do dh B'e s/ G{o/ ghb/ ozr dk r[ZSk j[zdk j?. fJ; ehV/ dh g{oh soQK ftef;s ;[zvh dk ozr ghbk ;c/d j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ i[nkB ehN oksohuo j[zd/ jB. ehV/ dh wkdk oks ~ 7 s'I 9 ti/ d/ ftu nkgD/ nzv/ w[bkfJw gZshnK dh u[zM s/ fdzdh j?. wkdk r[ZfSnK ftu 100 s'I 200 nzv/ fdzdh j?. nzv/ 7-8 fdBK ftu c[ZNd/ jB ns/ T[jBK ftu'I ;[zvhnK fBeb nkT[IdhnK jB. Btiks ;[zvh gZsh dh T[gobh s?n s/ uVe/ o/Fwh XkfrnK d/ ;jko/ d{i/ g”fdnK se gj[zu iKdh j?. F[o{nksh nt;Ek dh ;[zvh gZsh d/ T[s/ Xkoh fijh pDke/ yKdh j?. brGr fJe jcs/ pknd ;[zvh sB/ ftu S/d eoe/ nzdo tV iKdh j? ns/ nzdo

www.fasalkranti.com


y/shpkVh jh nzdo yke/ B[e;kB eodh ofjzdh j?. ehV/ dk gqe'g c;b d/ tkX/ dh nt;Ek ftu j[zdk j? ns/ g”d/ dk BtK tXD tkbk fjZ;k (ftZu dh gZsh) ;[Ze iKdh j?, fi;~ fwqs r'G fejk iKdk j?. fJ; r'G ~ nk;kBh Bkb pkjo fyZfunk ik ;edk j?. c;b dh pkbh nt;Ek ftu gqe'g j'D s/ e[M g”fdnK dhnK pkbhnK nzdo jh nzdo ;[Ze iKdhnK jB ns/ pkjo BjhI fBebdhnK. id'I g”fdnK ftu pkbhnK fBebD d/ pknd ehV/ dk jwbk j[zdk j? sK pkbhnK ;[Ze e/ ;c/d B}o nkT[IdhnK jB ns/ T[jBK ftu dkD/ BjhI g?Id/. fJjBK ~ ;c/d pkbh (tkfJN Jhno j?v) efjzd/ jB. fJ; ehV/ d[nkok B[e;kB eoB s/ c;b d/ T[sgkdB ftu Gkoh ewh nk iKdh j?. gqpzXB 1H c;b ~ iwhB Bkb fwbke/ eZNDk ukjhdk j? fi; Bkb xZN' xZN m{zm puD ns/ ehV/ m{zmK d/ nzdo Bk ofj gkT[D. 2H c;b eNkJh d/ pknd y/s dh v{zxh i[skJh eo' ns/ fJ;d/ pknd T[; ftu gkDh go fdU sKfe sBk S/de dhnK ;kohnK puhnK ;[zvhnK wo ikD ns/ nrbh c;b ~ B[e;kB Bk j't/. 3H fJe jh y/s ftu brksko M'B/ dh c;b BjhI b?Dh ukjhdh. 4H w[Zy y/s ftu g”d dh o'gkJh s'I gfjbK Bo;oh g”d/ dh T[go tb'I (u[zM tkb/ gkf;UI) 1H5-2H0 fJzu gZshnK ~ eZN d/Dk ukjhdk j? sKfe w[Zy y/s ftu ehV/ d/ nzv/ Bk gj[zu ;eD. 5H y/s ftu gzShnK d/ p?mD bJh pK; d/ vzv/ (pov gouo) bk d/D/ ukjhd/ jB sKfe gzSh vzfvnK s/ p?me/ ehV/ yKd/ ofjD. c;b ftu pkbhnK fBebD s/ vzfvnK ~ T[ykVe/ oZy b?Dk ukjhdk j?. 6H y/s ftu 20 c/o'w'B Nq?g gqsh j?eN/no d/ fj;kp Bkb bkU sKfe sBk S/de d/ i[nkB Bo Nq?g ftu fJeZm/ j' e/ wod/ ofjD. jo 10-12 fdB pknd fbT{o ~ pdbd/ oj'. 7H goihth ehfVnK d/ ykD/ bJh sBk S/de d/ nzfvnK ~ fJeZmk eoe/ (pov gouo) pK; d/ czfdnK ftu oZyDk ukjhdk j?. 8H c;b o'gkJh d/ fJe wjhB/ pknd iK y/s ftu sBk S/de d/ nzv/ B}o nkT[D s/ NqkJhe'vowk i/g'fBew d/ 1,00,000 nzv/_j?H dh do Bkb NqkJhe'ekov ~ eZN e/ gZshnK d/ j/mK bkT[Dk ukjhdk j?. fJ; gqfeqnk ~ 5-6 tko 8-10 fdB d/ nzso s/ d'jokT[Dk

www.fasalkranti.com

ukjhdk j?. 9H T[go'es gqpzXB ftXhnK ngBkT[D d/ pknd th i/ sBk S/de ehV/ dk gqe'g nkofEe B[e;kB d/ gZXo s'I T[uk B}o nkJ/ sK ekoNkg jkJhvq'eb'okfJv 4 ih dh 18 feHrqkH wksok gqsh j?H d/ fj;kp Bkb ;[e/ o/s iK ;tkj ftu fwbk e/ y/s ftu fpy/o d/Dh ukjhdh j?. ehNBkFe dk gq:'r eod/ ;w/I y/s ftu jbek gkDh yVk ofjDk ukjhdk j?. 0H5 fwHbhH e'okiB dh wksok gqsh bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. G{ok c[dek- fJj ehVk Gkos d/ ;ko/ y/soK ftu gkfJnk iKdk j? fiE/ M'B/ dh y/sh ehsh iKdh j?. fJj ehVk jbe/ G{o/ ozr dk j[zdk j? fi;dk

nkeko gZuo tKr j[zdk j?. fJ; ehV/ dh wkdk gZsh dh wZX fFok d/ e'b y[oue/ iK gZsh d/ goDSd ~ y[oue/ 250 s'I b? e/ 300 se ro[ZgK ftu nzv/ fdzdh j?. fJe ro[Zg ftu 15-30 nzv/ j[zd/ jB. nzv/ p/bB-nkeko ns/ ;c/d ozr d/ j[zd/ jB. nB[e{b tksktoD ftu nzv/ gzi s'I nZm fdB ftu c[ZN iKd/ jB. fJ; ehN d/ pZu/ ns/ itkB d't/I g”d/ d/ sB/ ftu'I o; u{; e/ cb'J/w ns/ ikfJbw ~ pzd eo fdzdh j?. fJ; ehV/ d/ gqe'g Bkb gZshnK ;[Ze e/ G{ohnK j' iKdhnK jB ns/ c;b dh fJ; nt;Ek ~ c[dek M[b;k fejk iKdk j?. fJ; ehV/ dk gqe'g i/ c;b d/ tkX/ dh nt;Ek ftu j[zdk j? sK g”fdnK ftu pkbhnK BjhI fBebdhnK ns/ i/ ehV/ dk jwbk g[Fg r[ZS fBebD d/ pknd j[zdk j? sK finkdkso pkbhnK ftu dkD/ BjhI pDd/. fJ; ehV/ d/ jwb/ Bkb edh edh g{oh c;b th BFN j' iKdh j?. gqpzXB 1H i/ c;b ftu finkdk BkJhNq'iB dk gq:'r ehsk frnk j? ns/ c;b ftu brksko gkDh yVk j? sK nfijh c;b ftu fJ; ehV/ dh ;zfynk s/ih Bkb tXdh j?. fJ; bJh tfXnk c;b bJh fBoXkfos wksok ftu BkJhNq'iB dk gq:'r eo'. 2H fit/I jh c;b d/ nzdo fJ; ehV/ dk gqe'g B}o nkJ/ s[ozs y/s ftu'I gkDh eZY d/Dk ukjhdk j?. fJj gqfeqnk jo 6-8 fdB d/

nzsokb s/ d'jokT[Id/ ofjDk ukjhdk j?. 3H i/ c;b d/ nzdo fwso iht_ehN fit/I fwfov pr ns/ fGzB soQK dhnK weVhnK ezNo'b eo ojhnK jB, sK fJjBK dh ;KG eoBh ukjhdh j?. 4H i/ g”d/ d/ jo M[zv s/ 10 ehV/ B}o nkT[D sK c;b d/ T[s/ eb'fEfBvhB 50 vpfbT{HvhHihH 20-24 rqkw, 500 bhNo gkDh ftu iK w'B'eq'N'ck; 36 JhH;hH 1H0 fwHbhH iK fJE'c/Bgqke; 20 JhH;h dh 1 fwHbh iK vkJheb'o'tk; 1 fwbhH d/ fwFoD ~ fJe bhNo gkDh dh do Bkb x'b pDke/ fSVekn eo' iK feT{Bkbck; 25 JhH;hH (1H5 fwbh gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) iK fJE'c/Bgqke; 20 JhH;hH iK fJfwvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b (1 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) dk fSVekn ehsk ikJ/. ;c/d fgZm tkbk c[dek (;'rN/bk c[o;hc/ok)- fJ; ehV/ d/ jo nrb/ yzG d/ fgSb/ f;o/ d/ wZX ftu fJe ;gFN ekbk XZpk j[zdk j? fijVk nrb/ yzGK d/ fJeZm/ nkT[D s/ fwb iKdk j?. fJ; ehV/ dk fgqFme jbe/ ghb/ ozr dk j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ gq'V ekb/ G{o/ ozr d/ j[zd/ jB ns/ ;oho dk ozr jbek ghbk j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ nrb/ ns/ fgSb/ yzGK d/ i'V s/ ;c/d ozr dh gZNh j[zdh j?. fJe wkdk nkgD/ ihtB dkb ftu 500-600 nzv/ fdzdh j?. nzv/ 5-6 fdB pknd pZu/ eZYd/ jB. pZu/ dk ozr jbek G{ok j[zdk j?. fJ; ehV/ d/ pZu/ ns/ itkB d't/I jh gZshnK dk o; u{;d/ jB. fi;d/ Bshi/ ti'I j/mK dhnK gZshnK ghbhnK g? e/ w[oMk iKdhnK jB ns/ S'N/ g”d/ ;[Ze iKd/ jB ns/ tZv/ g”d/ s'I eZb/ nkT[D

ftu d/o j' iKdh j?. fi; eoe/ pkbhnK dh frDsh xZN ofj iKdh j? ns/ c;b dk T[sgkdB xZN iKdk j?. fJ; ehV/ d/ gqe'g Bkb uktb dh r[DtZsk th gqGkfts j[zdh j?. gqpzXB 1H M'Bk ;zxBk j'D s/ ehV/ dk gqe'g tXdk j?. fJ; bJh M'B/ ~ finkdk ;zxDk BjhI bkT[Dk ukjhdk. 2H y/s ftu'I yogstkoK ~ ;kc eoB Bkb M'B/ d/ ftu irQk pD iKdh j?. fi; Bkb ehV/ d/

c;b eqKsh 25 5

wJh 2017


y/shpkVh gqe'g d/ tkX/ ftu o[ektN nk iKdh j?. 3H i/ M'B/ dh c;b ftu gqsh M[zv 10 ehV/ fdykJh d/D sK c;b s/ feT{Bkbck; 25 JhH;h (1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) iK vkfJeb'otk; (1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) gq:'r eoBk ukjhdk j?. jok c[dek (B/c'N/fNe; tkJ/o/;?I;)- jok c[dek ehV/ d/ pZu/ ns/ itkB d't/I jh gZuo Feb ns/ jo/ ozr d/ j[zd/ jB. fJjBK d/ nrb/ yzGK d/ T[s/ ekb/ ozr d/ XZp/ j[zd/ jB ns/ yzGK d/ pkjoh feBko/ th ekb/ ozr d/ j[zd/ jB. fJj ehVk gqekF d/ gqsh ekch fyfunk iKdk j?. fJ; d/ pZu/ ns/ itkB d't/I jh gZshnK s'I o; u{;d/ jB. fi;d/ Bshi/ ti'I g”d/ ghb/ g? iKd/ jB ns/ S'N/ th ofj iKd/ jB. id'I ehV/ dk finkdk gqe'g j[zdk j? sK g”d/ dhnK gZshnK G{o/ ozr dhnK j' iKdhnK jB. fJj ehVk N[zro' Bkwe ftFkD{ dk tkje th j?. c;b ftu fJ; ftFkD{ d/ jwb/ d/

Bshi/ ti'I g”d/ ghb/ g? iKd/ jB ns/ T[jBK dk c[Nkn th xZN iKdk j?. N[zro' ftFkD{ s'I gqGkfts g”fdnK ftu'I fijVhnK pkbhnK BebdhnK jB T[jBK ftu dkfDnK dh ;zfynk th xZN j[zdh j?. gqpzXB 1H c;b ftu ;zs[fbs wksok ftu T[otoeK dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. 2H i/ g”d/ d/ jo M[zv ftu ehfVnK dh ;zfynk 10 s'I T[go gj[zu ikJ/ sK c;b ftu ekoNkg jkJhv'qeb'okfJv 4 ih dh 18 feHrqkH wksok gqsh j?H d/ fj;kp Bkb p[oekn eoe/ y/s dh jbeh f;zukJh eo d/Dh ukjhdh j? iK fSVekn bJh feT{Bkbck; 25 JhH;hH (1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) gq:'r eoBk ukjhdk j?. 3H w'B'eq'N'ck; 36 JhH;h dh 1 fwbhH iK fJwhvkeb'fgqv 17H8 n?;Hn?b (1 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) iK fJE'c/Bgqke; 20 JhH;hH dh 1 fwbhH iK vkJheb'o'tk; 1 fwbhH ns/ thHthH n?wH;h 1 fwbhH d/ fwFoD ~ fJe bhNo gkDh dh do Bkb x'b pDk

26 c;b eqwJhKsh 2017

e/ fSVekn eo'. gZsh bg/Ne ehVk (B/c?b'eq'f;; w/vhB/fb;) fJj d{i/ M'fBnK d/ w[ekpb/ pk;wsh M'B/ ftu finkdk bZrD tkbk gqw[Zy ehVk j?. fJ; ehV/ dh jkBhekoe nt;Ek ;[zvh j[zdh j?. fJ; ehV/ dk itkB G{o/ Bkozrh ozr dk j[zdk j? fi;d/ yzG d/ feBko/ G{o/ j[zd/ jB. fJ; ehV/ dh wkdk ;zrw d/ pknd 1-2 fdB d/ pknd nzv/ d/Dk F[o{ eo fdzdh j?. wkdk ehVk 300 nzv/ fdzdh j? fijV/ jbe/ ghb/ ozr d/ j[zd/ jB. nzv/ gZsh dh wZX fFok d/ B/V/ s/V/ fds/ iKd/ jB. nzv/ 6-8 fdB

ftu c[ZND brd/ jB. gfjb/ fBow'uB d/ pknd fBebh ;z[vh jbe/ ghb/ ozr dh j[zdh j? id'I fe gzit/I fBow'uB d/ pknd ;[zvh ghb/ ozr dh j' iKdh j?. ;[zvh dk ekb 15-17 fdB ofjzdk j?. fJ; ehV/ dh gfjbh nt;Ek ;[zvh fJXo T[Xo x[zwdh j? ns/ nkgDh bko d[nkok o/Fwh Xkrk pDk e/ gZsh d/ feBkfonK ~ i'V b?Idh j/ ns/ nzdo jh ofj e/ gZsh d/ jo/ fjZ;/ ~ y[ou y[ou e/ yKdh j?. fi; Bkb gZsh s/ F[o{ ftu ;c/d Xkoh B}o nkT[Idh j? ns/ j”bh j”bh fJj gZshnK ;[Ze iKdhnK jB. gZshnK d/ ;[ZeD Bkb g”dk ewi'o g? iKdk j? ns/ c;b dk T[sgkdB xN iKdk j?. gqpzXB 1H c;b ftu ;zs[fbs wksok ftu T[otoeK dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. finkdk :{ohnk d/ gq:'r Bkb gZsh bg/Ne ehV/ dk gqe'g c;b s/ tX iKdk j? id'I fe g'NkF dk gq:'r eoB s/ ehV/ dk gqe'g xZN j[zdk j?. 2H ehV/ Bkb rqf;s gZshnK ~ eZN e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 3H c;b dh F[o{ s'I jh fBrokBh oZy'. fit/I jh gZshnK s/ ehV/ dk jwbk B}o nkJ/ sK NqkJhe'ekov (NqkJhe'rqkwk i/g'fBew_ feb'fB;) BK dk goihth ehV/ d/ 1,00,000 nzv/_fgT{gk gqsh j?H dh do Bkb 5-6 iK 810 tko 15 fdB d/ nzsokb s/ c;b ftu SZvDk ukjhdk j?. 4H fBzw s/ nkXkfos ehNBkFh fit/I fBzp/f;fvB, fBzw wkoe iK fBzw dhnK fBp'bhnK dk 5%

x'b pDk e/ c;b s/ fSVekn eoBk ukjhdk j?. 5H i/ ehV/ dh ;zfynk nkofEe B[e;kB d/ b?tb s/ gj[zu ikJ/ sK c;b s/ fJE'c/Bgq'e; 10 JhH;h dk 0H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh iK feT{Bkbck; 1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb iK fJzv';bckB 1H5 fwbhH iK fJfwvkeb'fgqv 1H0 fwbhH iK 0H5 fwbhH e'okiB gqsh bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eoBk ukjhdk j?. fj;gk (vheb/fv;gk nkowhi/ok)- fJ; ehV/ dk gqe'g ;ko/ M'Bk T[rkT[D tkb/ y/soK ftu fJe fBFfus nzsokb d/ pknd j[zdk ofjzdk j?. fJ; ehV/ d/ itkB uwedko ekb/ ozr d/ j[zd/ jB. fijBK d/ g{oh ;oho s/ ezY/ j[zd/ jB. fJ; ehV/ dh wkdk dk ihtB ekb n”;sB 20 fdB ns/ Bo dk ihtB ekb n”;sB 15 fdB j[zdk j?. wkdk ehVk gZsh d/ j/mb/ fjZ;/ iK f;o/ e'b fJe fJe eoe/ nzv/ fdzdh j?. fJj nzv/ M'B/ dhnK gZshnK d/ j/mb/ fjZ;/ dh tkjh uwVh d/ nzdo nzFsL c;/ ofjzd/ jB ns/ gZsh d/ T[s/ jo/gB ~ yKdk j?, fi;d/ Bshi/ ti'I gZsh s/ nfB:fws nkeko d/ XZp/ pD iKd/ jB. fJ; ehV/ dk itkB gZsh d/ T[gob/ fjZ;/ d/ jo/gB ~ y[ou e/ yk iKdk j?. Bshi/ ti'I gZsh ftu f;oc fFoktK jh puhnK ofj iKdhnK jB. ehVk gqGkfts gZshnK ftu fFoktK d/ ;wkBKso ;c/d ozr dhnK XkohnK B}o nkT[IdhnK jB. fJ; ehV/ d[nkok F[o{ ftu c;b d/ T[s/ finkdk jwbk j[zdk j? fi; eoe/ gqGkfts gZshnK ;[Ze iKdhnK jB. gqpzXB 1H Bo;oh d/ g”fdnK ~ w[Zy y/s ftu o'gkJh s'I gfjbK f;o/ tb'I eZND d/ pknd o'gkJh eoBh ukjhdh j?. 2H ehV/ dk gqe'g fdykJh fdzd/ jh g”d/ dhnK gZshnK d/ f;fonK ~ eZN e/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. 3H y/s d/ nzdo id'I g”d/ d/ M[zv gq'V ehV/ s'I gq G kfts gZ s hnK B}o nkT[ D sK feT{Bkbck; 25 JhH;hH (1H5 fwbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) iK ekopkfob (2 rqkw gqsh bhNo gkDh dh do Bkb) dk fSVekn c;b s/ eo d/Dk ukjhdk j?. rkb fwi (Uo;/Ufbnk UokfJik)- fJj www.fasalkranti.com


y/shpkVh ehVk Gkos d/ ;ko/ M'Bk T[rkT[D tkb/ gqd/FK ftu gkfJnk iKdk j? fijVk yohc dh c;b ~ gqGkfts eodk j?. fJ; ehV/ dk i[nkB wZSo dh soQK dk j[zdk j? fi;dhnK bZsK bzphnK j[zdhnK jB. fJ; ehV/ dh itkB wkdk dk T[do uwehbk Bkozrh ghb/ ozr dk j[zdk j?. gq'V Bo ehVk r{V/ ozr dk j[zdk j? fi; dk nkeko wkdk s'I S'Nk j[zdk j?. fJ; ehV/ dh wkdk nkgD/ ihtB ekb ftu 100 s'I b? e/ 350 nzv/ fdzdh j?. nzfvnK dk ozr uwedko bkb-ghbk j[zdk j?. nzvekb 2-5 fdB dk j[zdk j?. fJ; ehV/ dh Btiks ;[zvh gZsh d/ ftub/ fjZ;/ ftu'I j[zd/ j'J/ e'wb sB/ iK efbek ftu S/e eoe/ sB/ ftu dkfyb j[zdh j? ns/ sB/ d/ ftub/ fjZ;/ ~ yk iKdh j? fi; eoe/ ftu dh gZsh fgnki dh gZsh dh soQK fNT{p torh j' iKdh j?. fi; dk ozr o[gjbk j[zdk j?. fi;~ fgfNek iK f;bto ;{N d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?. fJj gZsh nzdo'I y'ybh j[zdh j? ns/ fJ;d/ f;o/ s/jo/ ozr dh ;zehoD gZsh th i[Vh j[zdh j?. ehN gqGkfts g”fdnK ftu g/fBeb BjhI pDd/. fJ; ehV/ dk gqe'g c;b d/ tkX/ dh nt;Ek s/ j[zdk j?. d/o Bkb o'fgs c;b ftu fJ; ehV/ dk gqe'g finkdk j[zdk j?. ibdh pkfoF j' e/ bzp/ ;w/I se ;[e/ ofjDk fJ; ehV/ d/ jwb/ ~ tXkT[Idk j?. gqpzXB 1H c;b dh ibdh o'gkJh eo d/Dh ukjhdh j? sKfe ehV/ d/ jwb/ s'I gfjbK g”d/ dh bzpkJh tX u[eh j't/.

M'B/ dh rkb fwi gqsho'Xh fe;wK dh o'gkJh_fpikJh eoBh ukjhdh j?. M'B/ dhnK ;[rzfXs fe;wK s/ fJ; ehV/ dk jwbk xZN j[zdk j?. 3H rkb fwi d/ jwb/ d/ ;w/I y/s ftu gkDh Gfonk j't/ sK T[;~ s[ozs eZY d/Dk ukjhdk j? feT[Ife gkDh Go/ y/s ftu fwi dk jwbk finkdk gkfJnk iKdk j?. 4H ;[zvh goihth gb/Nhr/;No UokJhih dk gq:'r rkb fwi d/ gqe'g tkbh c;b ftu eoBk ukjhdk j?. 5H fit/I jh gqsh tor whNo Bo;oh ftu gqGkfts g”dk fdykJh d/t/ iK w[Zy y/s s'I 5% c;b gqGkfts j' rJh j't/ sK s[ozs

fcgq ' f Bb 5 n? ; H;hH iK ekoNkg jkJhvq'eb'okfJv 4 ih dh 18 feHrqkH wksok

2H

www.fasalkranti.com

vkH oki/Ido f;zx - vkH dhge e[wko - vkH gqdhg e[wko ;odko tbZGGkJh gN/b feqFh ns/ seBheh :{Bhtof;Nh, w/om (T[HgqH)-250110

c;b eqKsh 27 5

wJh 2017


y/shpkVh

towh ez g ' ; N fNekT{ y/sh bJh todkB fJ

j ;G ~ gsk j? fe fi; seBhe d/ ubd/ joh eqKsh nkJh T[; ftu o;kfJfDe T[otoeK dk w[Zy :'rdkB fojk j?. F[o{ d/ ;kbK ftu fJjBK T[otoeK dk T[g:'r ;zs[fbs wksok ftu ehsk frnk go pknd ftu @@finkdk nzB T[gikU## dh Bhsh d/ sfjs nzXkX[zX T[g:'r j'D bZrk. fJ; Bkb Bk f;oc o;kfJfDe T[otoeK d/ T[g:'r ftu p/sjkFk tkXk j'fJnk ;r'I fe;kB e[dosh ykdK ~ g{oh soQK G[b rJ/. Bshik fJj j'fJnk fe iwhB dh T[gikT{ Fesh dh popkdh j'D bZrh ns/ T[sgkdB dh skes xZND bZrh. y/s ftu d[pkok fNekT{gB fbnkT[D ns/ fJ;~ bkGekoh feZsk pBkT[D bJh o;kfJfDe T[otoeK dh irQk i?fte ykdK ~ gfjb d/Dk io{oh j' frnk j?. i?fte ykdK ftu e/Iu{nk ykd fJe wjZstg{oB nkdk j? fi;dh ;koEesk ~ okFNoh ns/ nzso-okFNoh gZXo s/ ;G B/ ;thekfonk j?. nB/e ftef;s ns/ ftek;Fhb d/FK ftu towh-ezg';N dk T[g:'r tZv/ g?wkB/ s/ ehsk ikD bZrk j? go Gkos ftu jkb/ se Bk sK fJ;d/ wjZst Bkb fe;kBK ~ g{oh soQK ikD{ eokfJnk ik ;fenk j? ns/ Bk io{os nB[;ko tgkfoe T[sgkdB F[o{ j' ;fenk j?. fJ;dk w[Zy ekoD e/Iu{nk ykd pBkT[D, iwhB ns/ g”fdnK s/ fJ;d/ ;koEe gqGkt, T[g:'r ns/ oZy-oykn nkfd dh ;jh ikDekoh dk T[gbpX Bk j'Dk j?. e/Iu{nk ykd- n;hI ;ko/ uzrh soQK ikDd/ jK fe iwhB ftu gkJ/ ikD tkb/ e/Iu{J/ pj[-T[g:'rh j[zd/ jB fijV/ y/s ftu gJ/ g”fdnK d/ fjZ;/ ns/ ekopfBe gdkoEK ~ yk e/ S'NhnK-S'NhnK r'bK

28 c;b eqwJhKsh 2017

d/ o{g ftu pdb fdzd/ jB fijV/ g”fdnK bJh d/;h ykd dk ezw eod/ jB. fJ;d/ fJbktk e/Iu{J/ y/s ftu Nq?eNo s'I th uzrh i[skJh eo fdzd/ jB fijV/ g”fdnK ~ fpBk B[e;kB gj[zukJ/ d{ihnK ftXhnK Bkb ;zGt BjhI j' ;edk. e/Iu{J/ d[nkok iwhB dh T[gikT{ Fesh, T[sgkdesk, G”fse, o;kfJfDe ns/ i?fte r[DK ~ bzp/ ;w/I se nB[e{b pDkJ/ oZyD ftu wdd fwbdh j?. towh-ezg';N ftu 2H5 s'I 3H0% BkJhNq'iB, 1H5 s'I 2H0% ck;c'o; ns/ 1H5 s'I 2H0% g'NkF gkJ/ iKd/ jB, fijV/ fe r'po dh ykd d/ w[ekpb/ 5 r[Dk BkJhNq'iB, 8 r[Dk ck;c'o;, 11 r[Dk g'NkF ns/ 2 r[Dk w?rBhfFnw ns/ eJh ;{eFw sZs ;zs[fbs wksok ftu gkJ/ iKd/ jB. e/Iu{nK dk torheoD- G'iB dh gqfeqsh d/ nkXko s/ e/Iu{J/ d' soQK d/ j[zd/ jB1H ekopfBe gdkoE ykD tkb/- fJ; tor d/ e/Iu{J/ f;oc ;V/-rb/ ekopfBe gdkoEK ~ ykDk g;zd eod/ jB. fJjBK ~ ykd pBkT[D tkb/ e/Iu{J/ efjzd/ jB. fJ;/ tor d/ e/Iu{J/ towh-ezg';N pBkT[D d/ ezw ftu fbnkJ/ iKd/ jB. fJ; tor ftu w[Zy o{g Bkb nkJh;hfBnk c'JhfNvk ns/ :{vqhb; :{i?Bh gqikshnK w[Zy jB. 2H fwZNh ykD tkb/- fJ; tor d/ e/Iu{J/ w[Zy s”o s/ fwZNh yKd/ jB ns/ finkdkso fwZNh ftu v{zxh ;[ozr pDk e/ ofjzd/ jB. fJj towh ezg';N pBkT[D bJh T[g:[es BjhI j[zd/ go y/s dh i[skJh eoB ftu fJjBK dh wjZstg{oD G{fwek j[zdh j?. e/Iu{nk ykd pBkt[D bJh io{oh eZuk wkb-

e/Iu{nk ykd pBkT[D ftu eZu/ wkb d/ o{g ftu i?fte o{g Bkb ngxfNs j' ;eD tkb/ ns/ ngxNBFhb ekopfBe euo/ dk jh gq:'r ehsk iKdk j?. e/Iu{nk ykd pBkT[D ftu nkw s”o s/ j/m fby/ gdkoEK dk gq:'r eZu/ wkb d/ o{g ftu ehsk iKdk j?. fBowkD bJh io{oh ;kXB 1H ikBtoK dk r'po 2H feqFh ntfFFN 3H gkdg T[sgkd 4H Ffjoh ntfFFN ns/ euok 5H T[d:'fre ntfFFN towh- ezg';N pBkT[D bJh io{os dhnK uhiKL T[d:'fre gZXo s/ e/Iu{nk ykd pBkT[D dh fJekJh ;Ekfgs eoB bJh j/m fbyhnK uh}K dh io{os j[zdh j? 1H fJekJh bJh ;EkB- n”;sB 150 NB jo ;kb eg?f;Nh dh e/Iu{nk ykd fJekJh dh ;EkgBk bJh brGr 5000 tor c[N irQk dh io{os j[zdh j?. 2H ekopfBe ntfFFN- nkofEe o{g Bkb ;eFw fJe e/Iu{nk ykd fJekJh bJh brGr 4 NB gqsh fdB iK 30 NB jo jcs/ dh do Bkb ekopfBe ntfFFN dh io{os j[zdh j?. 3H ;zouBk T) 12 c[N pkJ/ 10 c[N pkJ/ 40 c[N (4800 tor c[ZN) nkeko d/ SZgo brGr 150 s'I 175 NB jo ;kb e/Iu{nk ykd pBkT[D bJh ekch j[zd/ jB.

www.fasalkranti.com


y/shpkVh

n) e/Iu{nk ykd pBkT[D tkb/ p?v s/ gkDh d/ fSVekn bJh cZtko/ dk gqpzX. J) SZgo d/ nzdo jtk d/ T[fus gqtkj dk gqpzX j'Dk ukjhdk j?. ;) e/Iu{nk ykd ~ ;[ekT[D bJh 12 c[ZN pkJ/ 6 c[ZN pkJ/ 1 c[ZN nkeko dk ;hw?IN dk gZek coF. j) e/Iu{nk ykd bJh GzvkoD dk gqpzX e) gkDh dk gqpzX e/Iu{nk ykd pBkT[D dh uoDpZX ftXh e/Iu{nk ykd pBkT[D bJh uoDpZX j/m fbyh feqnk ngBkT[Id/ jBuoD 1- ekopfBe Gkr_euo/ ftu'I gZEo, eZIu, gbk;fNe, f;o/fwe ns/ Xks{nK ~ nbr eoe/ ekopfBe euo/ d/ tZv/ Y/fbnK ~ s'V e/ Y/o pDkfJnk iKdk j?. uoD 2- w'N/ ekopfBe GkrK fit/I gZshnK dk e{Vk, g”fdnK d/ sB/, rzB/ dh s{Vh_y'Jh ~ 24 fJzu nkeko d/ S'N/ S'N/ N[efVnK ftu eZfNnk iKdk j?. fJ; Bkb ykd pBkT[D ftu xZN ;wK brdk j?. uoD 3- ntfFFN ~ rK d/ r'po ftu fwbk e/ fJe wjhB/ se ;VD bJh rZv/ ftu gk fdsk iKdk j?. T[fus Bwh pBkT[D bJh o'i gkDh dk fSVekn ehsk iKdk j?. uoD 4- e/Iu{nk ykd pBkT[D bJh ;G s'I gfjbK coF s/ pkb{ dh fJe fJzu w'Nh gos ftSke/ T[;d/ T[s/ 3 iK 4 fJzu w'NkJh ftu c;b dk pfunk fjZ;k_w'N/ gdkoEK dh gos ftSkT[Id/

www.fasalkranti.com

jB. d[pkok fJ;d/ T[s/ uoD 3 s'I gqkgs gdkoEK dh 18 fJzu w'Nh gos fJ; soQK ftSkT[Id/ jB fe fJ;dh u”VkJh 40 s'I 45 fJzu pD iKdh j?. p?v dh bzpkJh ~ SZgo ftu T[gbpX irQk d/ nkXko s/ oZyd/ jB. fJ; soQK 10 c[ZN bzpkJh d/ p?v ftu brGr 500 feHrqkH ntfFFN ;wk iKdk j?. p?v ~ noXftqsnkeko oZyd/ jB fi; Bkb e/Iu{J/ ~ x[zwD bJh b'VhIdh irQk ns/ p?v ftu jtk dk gqpzXB ;zGt j' ;e/. fJ; soQK p?v pBkT[D d/ pknd T[fus Bwh pDk e/ oZyD bJh gkDh dk fSVekn eod/ ofjzd/ jB, pknd ftu fJ;~ d' iK fszB fdBK bJh SZv fdzd/ jB. uoD 5- id'I p?v d/ ;ko/ fjZf;nK ftu skgwkB Bkowb j' ikJ/ sK fJ; ftu brGr 5000 e/Iu{J/ gqsh 500 feHrqkH ntfFFN dh do Bkb e/Iu{nk ns/ e'e{B dk fwFoD p?v d/ fJe gkf;UI fJ; soQK gkT[Id/ jB fe fJj bzpkJh ftu fJe gkf;UI g{o/ p?v se gj[zu ikJ/. uoD 6- g{o/ p?v ~ pkohe_eZN/ j'J/ fjZf;nK dh 3-4 fJzu w'Nh gos Bkb Yed/ jB, nB[e{b gfo;fEshnK ftu e/Iu{J/ g{o/ p?v s/ nkgD/ nkg c?b iKd/ jB. finkdkso e/Iu{J/ p?v ftu 2-3 fJzu dh v{zxkJh s/ ofj e/ ekopfBe gdkoEK dk GeFD eo T[s;oiB eod/ ofjzd/ jB. uoD 7- nB[e{b nkodosk, skgeqw ns/ jtkdko gfo;fEshnK ftu 25 s'I 30 fdBK d/ pknd p?v d/ T[gob/ fjZ;/ s/ fszB iK uko fJzu w'Nh e/Iu{nk ykd fJeZmh j' iKdh j?. fJ;~ nbr eoB bJh p?v dh pkjoh nktoD s?n ~ fJe gkf;UI jNkT[Id/ jB. nfijk eoB s/ id'I e/Iu{J/ p?v ftu v{zxkJh ftu ub/ iKd/ jB sK e/Iu{nk

ykd ~ p?v s'I nk;kBh Bkb nbr eo pknd ftu p?v ~ d[pkok gfjbK dh soQK wjhB euo/ Bkb YZe e/ b'VhIdh nkodosk pDk e/ oZyD bJh gkDh dk fSVekn eo fdzd/ jB. uoD 8- brGr 5 s'I 7 fdBK ftu e/Iu{nk ykd dh 4-6 fJzu w'Nh fJe j'o gos fsnko j' iKdh j?. fJ; ~ th g{ot ftu uoD 7 tKr nbr eo b?Id/ jB ns/ p?v ftu fco b'VhIdh Bwh pDk e/ oZyD bJh gkDh dk fSVekn ehsk iKdk j?. uoD 9- pknd ftu jo 5-7 fdBK d/ nzsokb ftu, nB[e{b gfo;fEshnK ftu d[pkok e/Iu{nk tkd dh 4-6 fJzu w'Nh gos pD iKdh j?, fi; ~ g{ot ftu uoD 8 dh soQK nbr eo fbnk iKdk j?. fJ; soQK 40-45 fdBK ftu brGr 80-85% e/Iu{nk ykd fJeZmh eo bJh iKdh j?. uoD 10- nzs ftu e[M e/Iu{nk ykd, e/Iu{nk ns/ e/Iu{nK d/ nzfvnK (e'e{B ;w/s) fJe S'N/ fij/ Y/o d/ o{g ftu pu iKdh j?. fJ;~ d{i/ uZeo

c;b eqKsh 29 5

wJh 2017


y/shpkVh 7H

ftu e/Iu{J/ d/ ;o'g d/ o{g ftu fJ;s/wkb eo b?Id/ jB. fJ; soQK brksko e/Iu{nk ykd T[sgkdB bJh fJ; gqfeqnk ~ d'jokT[Id/ ofjzd/ jB. uoD 11- fJeZmh ehsh rJh e/Iu{nk ykd Bkb e/Iu{nK d/ nzfvnK, S'N/ pZfunk ns/ e/Iu{nK d[nkok BjhI ykX/ rJ/ gdkoEK ~ 3-4 w?; nkeko dh SBDh Bkb SkD e/ nbr eo b?Id/ jB. uoD 12- tkX{ BwhI jNkT[D bJh SkDh j'Jh e/Iu{nk ykd ~ gZe/ coF s/ c?bk fdzd/ jB ns/ id'I Bwh brGr 30 s'I 40 gqshFs ofj iKdh j? sK fJ;~ fJeZmk eo b?Id/ jB. uoD 13- e/Iu{nk ykd ~ gbk;fNe_ n?uHvhHghHJhH E?fbnK ftu ;hb eoe/ g?e ehsk iKdk j? sKfe fJ; ftu Bwh xZN Bk j't/. towh-ezg';N pBkT[D ;w/I fXnkB oZyD :'r rZbK xZN ;w/I ftu uzrh r[DtZsk tkbh towhezg';N pBkT[D bJh j/m fbyhnK rZbK s/ yk; fXnkB d/Dk io{oh j[zdk j?1H towh p?v ftu Go/ rJ/ euo/ ftu ezg';N fsnko j'D se 30 s'I 40% Bwh pDkJ/ oZy'. euo/ ftu Bwh xZN iK finkdk j'D s/ e/Iu{J/ mhe soQK ezw BjhI eod/. 2H towh p?v ftu euo/ dk skgwkB 20 s'I 27 fvroh ;?bf;n; ofjDk pj[s io{oh j?. towh p?v s/ s/i X[Zg Bk g?D fdU. s/i X[Zg g?D Bkb euo/ dk skgwkB finkdk j' iKdk j?. Bshi/ ti'I e/Iu{J/ sb ftu ub/ iKd/ jB iK nfeqnkFhb ofj e/ nkfyo ftu wo iKd/ jB. 3H towh p?v ftu ski/ r'po dk T[g:'r fpbe[b Bk eo'. ski/ r'po ftu rowh finkdk j'D eoe/ e/Iu{J/ wo iKd/ jB. 4H e/Iu{nk ykd fsnko eoB bJh ekopfBe euo/ ftu r'po dh wksok xZN s'I xZN 20% io{o j'Dh ukjhdh j?. 5H euo/ dk ghHn?uHwkB 7 d/ B/V/ s/V/ ofjD s/ e/Iu{J/ s/ih Bkb ezw eod/ jB fJ; bJh euo/ dk ghHn?u wkB T[dk;hB pDkJ/ oZy'. 6H e/Iu{nk ykd pBkT[D d/ d”okB fe;/ th soQK d/ ehNBkFeK dk T[g:'r Bk eo'.

30 c;b eqwJhKsh 2017

ykd dh gbNkJh iK fsnko ezg';N ~ fJeZmk eod/ ;w/I y[ogh iK cktV/ dk gq:'r fpbe[b Bk eo'. fJjBK :zsoK d/ gq:'r Bkb e/Iu{nK d/ eZN e/ wo ikD dh ;zGktBk pDh ofjzdh j?. 8H euo/ ftu'I eZu d/ N[eV/, feZb, gZEo, gbk;fNe, gkbhfEB nkfd ~ SKN e/ nbr eo fdU. 9H e/Iu{nK ~ fuVhnK, dhwe ns/ ehVhnK nkfd d/ f;ZX/ gqe'g s'I pukT[D bJh p?v ~ p'ohnK Bkb io{o YZe fdU. 10H e/Iu{J/ ~ jB/ok pj[s g;zd j? fJ; bJh p?v ~ jw/Fk NkN iK p'ok_;[Zeh xkj c{; nkfd Bkb YZe e/ oZyDk ukjhdk j?. 11H towh p/v ftu Bwh dh wksok 35% s'I finkdk j'D Bkb tk:{ ;zuko ftu ewh j' iKdh j? fi; eoe/ e/Iu{J/ p?v dh T[gobh s?n s/ nk iKd/ jB. 12H tfXnk tk:{ ;zuko bJh p?v ftu jo jcs/ xZN' xZN fJe tko gzik ubkT[Dk ukjhdk j? fi; Bkb e/Iu{nK ~ towh ezg';N pBkT[D bJh T[g:[es tksktoD fwb ikJ/. 13H tfXnk gqiBB bJh p?v dk skgeqw 25 s'I 32 fvroh ;?H d/ ftu j'Dk ukjhdk j?. 14H towh ezg';N pBkT[D bJh jw/FK T[u/ ;EkB dh u'D eoBh ukjhdh j?. 15H euI/n { K ~ bkb ehVhnK sI' pukTD[ bJh ukoeb ' gkTv{o dk po[ekn ehsk ik ;edk j.? gq:'r ftXh e/Iu{nk ykd dh y/s b?tb s/ gq:'r dh ftXh pj[s nk;kB j?. fJ;~ y/s ftu fpikJh d/ ;w/I fJe;ko o{g Bkb G[oee/ gq:'r ehsk iKdk j?. e[M c;bK fit/I rzBk nkfd ftu e/Iu{nk ykd ~ fpikJh d/ ;w/I Bkbh d/ Bkb Bkb gq:[es ehsk iKdk j?. yVh c;b ftu fJ;dk gq:'r f;zukJh s'I gfjbK y/s ftu iVK d/ e'b pokpo o{g ftu G[oek eoe/ ehsk iKdk j?. e[M gq:'rK s'I gsk bZrk j? i/ e/Iu{nk ykd d/ Bkb J/i'N'p?eNo ns/ ghHn?;HphH (ck;c'o; x'be ihtkD{) fJe feHrqkH gqsh 40 feHrqkH e/Iu{nk ykd dh do Bkb fwbk e/ gq:'r ehsk ikJ/ sK fJ;dh skes tX iKdh j?. cbdko o[ZyK ns/ o'gD c;bK ftu w[Zy sB/ s'I fszB-uko c[ZN dh d{oh s/ sB/ d/ uko' gk;/ r'bkeko Bkbh pDk e/ e/Iu{nk ykd dk gq:'r eod/ jB ns/ fJ;~ fwZNh Bkb YZe fdzd/ jB. e/Iu{nk ykd d/ bkG 1H towh ezg';N Bkowb ezg';fNzr ftXh Bkb fJe fsjkJh ;w/I (d' s'I fszB wjhB/) ftu fsnko j' iKdh j?.

2H

3H

4H

5H 6H 7H

8H

9H

10H

11H

12H 13H 14H

15H

e/Iu{nk ykd ftu g”fdnK bJh io{oh brGr ;ko/ g”Fe sZs b'VhIdh ns/ ;zs[fbs wksok ftu w”i{d j[zd/ jB fijV/ g”fdnK ~ nk;kBh Bkb gqkgs j' iKd/ jB fJ; bJh towhezg';N d/ T[g:'r Bkb g”fdnK dk ftek; tfXnk j[zdk j?. e/Iu{nk ykd d/ gq:'r Bkb fwZNh dh ozXkotekF, fwZNh ;zouBk ns/ ib XkoB skes ftu tkXk j[zdk j?. e/Iu{nk ykd d/ gq:'r Bkbf wZNh d/ G”fse, o;kfJfDe ns/ i?fte nt;EktK ftu ;[Xko j[zdk j?. e/Iu{nk ykd d/ T[g:'r Bkb fwZNh ftu jtk dk ;zuko pfDnk ofjzdk j?. e/Iu{nk ykd d/ T[g:'r Bkb feqFh T[sgkdK dh r[DtZsk ftu ;[Xko j[zdk j?. towh-ezg';N ftu yogstkoK d/ phi BjhI j[zd/, fJ; bJh y/s ftu fJ;dk T[g:'r eoB s/ fe;/ soQK d/ yogstko dh ;wZf;nk BjhI nkT[Idh. w[Zb xZN j'D eoe/ fJ; dk T[g:'r eoB Bkb c;bK dh T[sgkdB bkrs ftu ewh nkT[Idh j?. towh ezg';N d/ T[g:'r Bkb c;bK s/ o;kfJfDe T[otoeK ns/ ehNBkFeK dh wzr xZN j[zdh j? fi; Bkb fe;kBK dk you xZN j[zdk j?. e/Iu{J/ d[nkok fBofws ykd ~ fwZNh ftu fwbkT[D Bkb fwZNh dh T[gikT{ Fesh tXdh j?. towh-ez g ' ; N ftu ;{ e Fw iht, n?BikfJw;, ftNkfwB ns/ gkdg tkXk jkow'B ekch wksok ftu gkJ/ iKd/ jB. towh ezg';N d/ T[g:'r Bkb g”fdnK ftu o'ro'Xh skes tXdh j?. e/Iu{nk ykd phi d/ iwkt gsqhFs ~ tXkTdI[k j.? rohB jkT{; r?; d/ T[sgkdB ~ o'e e/ rbp'b skgheoD ~ xNZ eodh j? ns/ nB?tkfJowNI? ~ gdqf{Fs jD ' sI' pukTdI[h j.? fJ;d/ T[g:'r Bkb wB[Zy ns/ g”fdnK ~ B[e;kB gjz[ukT[D tkb/ fe;/ th soQK d/ ihtkD{ g?dk BjhI j[zd/.

ftte/ ew[ko -dF/oki f;x z -noiB[ bkb giqkgs* -fo;ou ;N{v?IN -oki;EkB feqFh nB[;zXkB ;z;EkB, d[orkg[o (i?g[o) -Fhq eoD BodI/o feFqh :B{htof;Nh, ip'Bo/ (oki;EkB)*

www.fasalkranti.com



y/shpkVh

yohc dhnK dbjDh c;bK d/ w[Zy o'r ns/ ehN gqpzXB

Gk

os ftu dbjDh c;bK dh xZN T[sgkdesk d/ eJh ekoB jB, fi; ftu'I pkfoF nkXkfos pkokBh ns/ xZN T[gikT{ iwhB ftu y/sh ns/ g”d ;[oZfynk T[gkn dk xZN' xZN gq:'r w[Zy j?. Gkos ftu gqw[Zy dbjDh c;bK T[Vd, w{zr, nojo, w'm, uktb nkfd jB. ;zs[fbs G'iB ftu dkb d/ wjZst ns/ toswkB ftu fJjBK dh xZN T[gbpXsk ~ t/yd/ j'J/ io{oh j? fe dbjDh c;bK dh g?dktko ~ tXkfJnk ikJ/. T[Vd d/ gqw[Zy o'r ns/ gqpzXBL u{oDh ete iK gkT{voh fwbfvT{- fJj o'r J/oh;kfJch gkbhr'BkJ/ BK dh cc{zd s'I g?dk j[zdk j?. o'r dk gqe'g j'D s/ gZshnK s/ ;c/d u{oD:[es XZp/ pDd/ jB fijV/ pknd ftu tXe/ g{o/ g”d/ s/ c?b e/ T[;~ ;c/d eo fdzd/ jB. fi; Bkb g”d/ dh gqekF ;z;b/FB feqnk gqGkfts j[zdh j?. finkdkso y/soK ftu fJj o'r d/o Bkb nkT[Idk j?. fiE/ o'r c;b dh F[o{nksh nt;Ek ftu nkT[Idk j?, T[E/ finkdk B[e;kB j[zdk j?. w/e'qc'fwBk M[b;k – fJj o'r w/eq'c'wBk c/fiUfbBk BK dh cc{zd s'I j[zdk j?. o'r d/ bZSD gZshnK dh j/mbh s?n s/ G{o/ XZfpnK d/ o{g ftu gqrN j[zd/ jB fijV/ pknd ftu T[gobh s?n s/ th B}o nkT[D brd/ jB. finkdk Bwh ns/ pkfoF j'D s/ XZp/ nkeko ftu tXe/ ns/ fJe d{i/ Bkb fwbe/ g”d/ s/ M[b;k d/ bZSD g?dk eod/ jB. o'r finkdk c?bD s/ nfijk brdk j? fit/I g{oh c;b M[b; rJh j't/. fJjh cc{zd iVK s/ jwbk eoe/ ns/ T[jBK ~ BFN eoe/ iV ;VB

32 c;b eqwJhKsh 2017

o'r g?dk eodh j?. ;oe';g'ok goDdkr- fJj o'r ;oe';g'ok BK dh cc{zd dhnK gqikshnK s'I g?dk j[zdk j?. o'r d/ gqw[Zy bZSD S'N/ S'N/ G{o/ XZfpnK d/ o{g ftu gqrN j[zd/ jB fijV/ pknd ftu e[M tX e/ r'b j' iKd/ jB. XZp/ ftu'I ;c/d iK jbe/ ;b/Nh ns/ feBkfonK s/ rfjo/ G{o/ ozr d/ j' iKd/ jB. pkfoF ns/ Bwh Bkb o'r tXdk j?. ekb/N'NqkfJew goD XZpk iK J/BEq/eB'ifJj o'r e'b/N'NqkfJew BK dh cc{zd dhnK gqikshnK d[nkok j[zdk j?. fJ; o'r ftu gZshnK s/ jbe/ G{o/ ozr d/ ns/ jzf;J/ d/ nkeko d/ XZp/ pDd/ jB fijV/ nkeko ftu tXe/ fJe d{i/ Bkb fwb iKd/ jB. pknd ftu XZfpnK d/ ftu dk fjZ;k gsbk ns/ ewi'o j' e/ MV iKdk j? ns/ gZsh ftu XZfpnK dh irQk e/tb S/e ofj iKdk j? fi;d/ feBko/ G{o/ ozr d/ B}o nkT[Id/ jB. fJjBK ukoK o'rK ~ o'eD bJh fiE/ T[gbpX j't/ o'r fBo'Xe w{zr ns/ T[Vd dhnK gqikshnK dk gq:'r eo', dZ;/ nB[;ko phi T[guko eo', ;w/I s/ BhIdk ezNo'b eo', y/s ftu T[fus ib fBek; oZy' ns/ p'B/ d/ 30 fdB pknd c;b s/ ekop/Bvkfiw BK dh dtkJh dh 500 rqkw wksok 500 bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVe'. io{os nB[;ko fSVekn 15 fdB pknd d'jokU. fiE'I se ;zGt j' phiD bJh phi, o'rh c;b Bk bU. ghbh fus/oh iK :?b' w'i/e- fJj fJe ftFkD{ ifBs o'r j? fi;dk fJe g”d/ s'I d{i/ ftu ;zukoD ;c/d wZyh Bkwe fJe S'N/ fij/ ehV/ d[nkok j[zdk j?. ;G s'I gfjbK BthI gZshnK s/

B;K d/ ftu ftu ghb/ ns/ jo/ ozr d/ e'Dh XZp/ pDd/ jB fijV/ w'i/e tKr fdykJh fdzd/ jB. pknd ftu gqGkfts gZshnK dk ghbkgB j”bh j”bh tXdk iKdk j? ns/ nzs ftu g{oh gZsh ghbh j' iKdh j?. o'rh g”d/ ftu c[Zb ns/ cbhnK xZN brdhnK jB ns/ fijVhnK brdhnK th jB sK T[jBK ftu dkD/ pj[s xZN pDd/ jB. fJ; o'r ~ o'eD bJh o'ro'Xh gqikshnK bkU, F[o{ ftu e[M jh o'rh g”d/ j[zd/ jB fijBK ~ bZSD fdyd/ jh T[ykV e/ BFN eo fdU ns/ ;c/d wZyh dh o'eEkw eo'. fJ;d/ bJh vkJ/fwE'J/N 30 Jh;h 400 fwbhH iK fwEkfJb fvw/NkB 25 Jh;h 500 fwbhH dtk 400 bhNo gkDh ftu x'be/ fSVe' ns/ 12-15 fdB pknd fSVekn d'pkok eo'. ;c/d wZyh d/ g”Fe yogstkoK ~ y/s dhnK w/VK s/ iK T[;d/ B/V/ s/V/ Bk ofjD fdU. T[Vd d/ gqw[Zy ehV/ ns/ gqpzXB eksok- yohc dhnK c;bK ftu yk;s”o s/ dbjDh c;bK ftu ekso/ dk gqe'g finkdk j[zdk j?. fJ; ehV/ dh bN tkbh nt;Ek jh c;bK ~ B[e;kB gj[zukT[Idh j?. wkB;{B dh pkfoF j[zd/ jh gszrK dk iwhB s'I fBebDk F[o{ j' iKdk j?. fJj gszrK ~ i/ BFN eo fdZsk ikJ/ sK c;bK ftu ekso/ dh bN dk gqe'g pj[s xZN j' iKdk j?. fJ;dh o'eEkw gqekF feqnk Bkb ;zGt j?. gszrK ~ gqekF tZb fyZuD bJh y/sK dhnK w/VK, ukokrkjK ns/ y/s ftu r?; d/ bkbN/B iK fpibh dk pbp, fiE/ fpibh dh ;[ftXk j't/, ibkU ns/ fJ;d/ j/mK fwZNh d/ s/b fwb/ gkDh dh gos oy' sKfe o'FBh nkeofFs gszr/ gkDh ftu

www.fasalkranti.com


y/shpkVh

fvr e/ BFN j' ikD. fgZ;{ fFqzr (cbkJh phNb)- fJj ehVk c;b dhnK d' gZshnK tkbh nt;Ek ftu gZshnK ~ e[so e/ r'b-r'b S/e pDke/ B[e;kB gj[zukT[Idk j?. gqe'g dh ;fEsh ftu gZs/ SbDh j' iKd/ jB. fi; Bkb g”d/ dk tkXk wkfonk iKdk j?. edh edh fJj g”d/ dhnK gfjbhnK nkT[D tkbhnK d' gZshnK ~ jh yk iKdk j?, fi; Bkb g”dk fpBk ftek; ehs/ jh wo iKdk j?. gq'V ehVk (phNb) S'Nk, bkb G{oh XkohXko j[zdk j? fijVk f;oc S{jD Bkb T[v iKdk j?. cbh G/de ehVk- fJ; ehV/ dh fJZbh pj[s uzub j[zdh j? fijVh f;oc Nu eoB Bkb jh fvr iKdh j?. fJj w'Nk ;oho bJ/ wNw?b/ ozr dh j[zdh j?. fi; s/ ekb/ ozr d/ fNT{peob j[zd/ jB. fJZbh F[o{ ftu sB/ d/ T[gob/ e'wb fjZ;/ ~ ;[ozr pDk e/ yKdh j?, fi; Bkb g”d/ d/ gZs/ fvrDk F[o{ j' iKd/ jB. pknd ftu fJj cbh ftu S/e eoe/ nzdo pD oj/ dkfDnK ~ yKdh j?, fi; Bkb edh edh pj[s B[e;kB j[zdk j?. gZsh w'Ve- fJ;dh fJZbh gZfsnK ~ w'V e/ c[ZbK ns/ ebhnK ~ ikbk pDke/ yKdh j?. pknd ftu Bkb dhnK joh cbhnK ftu S/e eoe/ dkD/ yKdh j?. fJj fJZbh rfjo/ bkb ozr dh j[zdh j?. fJ;d/ ezNo'b bJh fJzv';bckB 35 Jh;hH 800 fwbhH dtkJh ~ 400 bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVekn eo'. io{oh j'D s/ fSVekn 15 fdB pknd d'jokU. o; u{;e ehVk- fJjBK c;bK ~ o; u{;e ehfVnK fit/I ;c/d wZyh, fEqg; ns/ i/f;v; s'I th B[e;kB j[zdk j?. fJj ehVk pj[s S'Nk j[zdk j? ns/ e'wb cbhnK dk o; u{;e/ B[e;kB

www.fasalkranti.com

gj[zukT[Id/ jB. fJjBK ~ o'eD bJh vkfJfwE'J/N 30 Jh;h 400 fwbhH 400 bhNo gkDh ftu x'be/ fSVekn eoBk ukjhdk j?. w{zr d/ gqw[Zy o'r ns/ gqpzXB ghs fFok w'i/e- fJj fpwkoh o; u{;e ehfVnK d[nkok jh c?bdh j?. fJ; bJh fJjBK ehfVnK dk F[o{ s'I jh gqpzXB io{oh j?. fJBc?efNv g”d/ ~ th ;ktXkBh Bkb y/s ftu'I eZY e/ BFN eo fdU ns/ ;w/I ofjzd/ ehNBkFeK dk fSVekn eo'. ftFkD{ ifBs fJ; o'r ftu gZshnK s/ jbe/ ozr d/ fpyo/ j'J/ XZp/ pD iKd/ jB. gZshnK E'VhnK ;z[rV iKdhnK jB ns/ tkXk o[e iKdk j?. fJj o'r ehfVnK d[nkok c?bdk j?. ezNo'b bJh gqe'g B}o nkT[D s/ vkfJfwE'J/N 30 JhH;hH fJe bhNo gqsh j?H dh do Bkb gkDh ftu fwbk e/ fSVekn eo' ns/ 15 fdB d/ nzsokb s/ d'pkok d'jokU. fuZsh ihtkD{ o'r- fJ; o'r ftu S'N/ rfjo/ G{o/ ozr d/ XZp/ gZshnK s/ B}o nkT[Id/ jB. o'r dh T[ro nt;Ek ftu gZshnK ghbhnK g? e/ fvr iKdhnK jB. g”d/ w[oMk iKd/ jB. ezNo'b bJh J/rqhwkfJf;B 200 rqkw ns/ d' feb'rqkw skwq:[es eteBkFh dk gqsh j/H d/ fj;kp Bkb fSVekn eo'. SkfSnk o'r- gZshnK dh T[gobh s?n s/ ;c/d ozr dk u{oD B}o nkT[Idk j? ns/ j”bh j”bh fJj g{o/ g”d/ s/ c?b iKdk j?. ezNo'b bJh gqsh j?H YkJh feHrqkH x[bDFhb rzXe iK e?okfEnkB fJe bhNo dh do Bkb fSVekn eo'. ghfbnk o'r- gZshnK ghbhnK g?D brdhnK jB ns/ nfijk j'D s/ 0H1% rzXe d/ s/ikp iK 0H5% c?o; ;bc/N dk fSVekn eo'.

sBk M[b;k o'r- gqe'g B}o nkT[Id/ jh w?Ie'i/p 2 feHrqkH gqsh j?H dh do Bkb fSVekn eo'. w{zr d/ gqw[Zy ehV/ ns/ gqpzXB cbh S/de ehVk- ezNo'b bJh w'B'eq'N'ck; 36 vpfbT{ J/H;hH iK feT{Bkbck; 25 JhH;hH fJe bhNo gqsh j?H dh do Bkb c[b ns/ cbh pDd/ ;w/I fSVekn eo'. w'fJbk- fJj ehVk g”fdnK d/ e'wb fjZf;nK s'I o; u{;dk j? fi; Bkb g”d/ dk tXk o[e iKdk j?. fJj eJh ftFkD{ ifBs fpwkohnK ~ th c?bkT[Idk j?. fJ;d/ gqGkth ezNo'b bJh vkfJw/E'J/N 30 JhH;hH fJe bhNo gqsh j?H dh do Bkb fSVekn eo'. nojo d/ gqqw[Zy o'r ns/ gqpzXB T[emk (ftbN)- nojo dh fJj w[Zy fpwkoh j?. T[g:[es c;b uZeo ngBk e/ fJ; o'r s'I pfunk ik ;edk j?. fi; y/s ftu T[emk o'r bZrk j't/, T[E/ 2-3 ;kb se nojo dh c;b Bk phi'. nojo d/ gqw[Zy ehV/ ns/ gqpzXB dhwe- fiE/ fes/ th dhwe dk gqe'g j't/ T[E/ fpikJh s'I gfjbK feT{Bkbck; 1H5% u{oD 25 feHrqkH gqsh j?H dh do Bkb T[guko eo'. bkb bN- F[o{nksh nt;Ek ftu nojo d/ tXd/ g”fdnK dhnK gZshnK ~ bkb pkb tkbh bN yk iKdh j?. fJjBK ehfVnK s'I c;b ~ pukT[D bJh fwEkfJb g?okfEnkB 2% u{oD 20-25 feHrqkH dk G[oek gqsh j?H dh eo Bkb eo'. wdB bkb w/xtkb - Bhbw oki;EkB feqFh ekb/i, wjkokDk gqskg feqFh ns/ gq'd:'freh :{Bhtof;Nh, T[d/g[o

c;b eqKsh 33 5

wJh 2017


y/shpkVh

yohc c;bK dk phi T[sgkdB eo y[d T[d:'rgsh pBD fe;kB ph

i ;kv/ d/F ftu eJh ;oekoh ns/ r?o ;oekoh ;z ; EktK fit/ I - feq F h :{Bhtof;NhnK, feqFh nB[;zXkB, feqFh ftGkr, phi ftek; fBrw ns/ gqkJht/N ezgBhnK d[nkok phi T[sgkdB ehsk ik fojk j? go fJjBK dk T[sgkdB UBk BjhI j? fizBh wzr j?. brGr ;kohnK c;bK dh phi gqsh;EkgB do pj[s xZN j?, fi;~ tXkT[D bJh Gkos ;oeko d[nkok phi ftek; fBrw okjhI phi rqkw :'iBk bkr{ ehsh rJh j?. d/F d/ finkdkso iBgdK ftu Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd, BthI fdZbh dh w/jopkBh Bkb ;zukfbs feqFh ftfrnkB e/IdoK okjhI th phi T[sgkdB gq'rokw ubkfJnk ik fojk j?. feT[Ife g/Iv{ fJbkfenK d/ B/V/ s/V/ d/ y/soK ftu T[u r[DtZsk:[es phiK dh T[gbpXsk Bk j'D eoe/ th n”;s T[gi ftu ewh nkJh j?, fJ; bJh f;zukJh ns/ T[otoe d/ ;hfws ;kXBK dk gq:'r, T[BZs seBhe eo fe;kBK ~ fgzv d/ b?tb s/ jh T[u e'Nh dk phi T[gbpX eok e/ fGzB fGzB c;bK d/ phiK dh toswkB phi gqsh;EkgB do ~ tXkfJnk ik ;edk j?, Bshi/ ti'I c;b

34 c;b eqwJhKsh 2017

T[sgkdB ns/ T[sgkdesk ftu tkXk j't/rk ns/ fe;kB fJe ;BZnseko_tgkoh d/ o{g ftu T[Goe/ nkT[Dr/ ns/ nksw fBoGo pBDr/. phi fJe nfijk feqFh nkdkB j?, fi;d/ ;jko/ ;/jswzd ns/ r[DtZsk:[es c;b dh BhIj fBoGo eodh j?. c;b T[sgkdB ftu tkX/ d/ fGzB fGzB ekoeK ftu T[BZs phi fJe wjZstg{oD feqFh fBt/F j?, feT[Ife phi i/ yokp j? sK y/sh d/ t[g:'r ftu nkT[D tkb/ pkeh ;kXBK (T[otoe f;zukJh nkfd) s/ ehsk frnk you p/eko j' iKdk j?. fJE/ wsbp fJj j? fe feqFh ;zpzXh ;ko/ ;kXB fit/I phi, T[otoe ehNBkFh, f;zukJh ns/ seBheh ikDekoh nkfd wjZstg{oB ns/ fJe d{i/ d/ g{oe th jB go phi ~ ;G s'I wjZstg{oD ekoe wzfBnk iKdk j?. T[Zu r[DtZsk d/ phiK dhnK ehsK ftu brksko tkXk j' fojk tkXk ns/ fe;kBK dh ewi'o nkofEe ;fEsh eoe/ fe;kB Gok jo ;kb BtK phi BjhI yohd gkT[Id/ ns/ y[d dh T[sgkfds T[gi ftu e[M fjZ;k phi bJh oy b?Id/ jB. nfij/ phi G”fse ns/ nB[tzfFe o{g Bkb nF[ZX j[zd/ jB fi; Bkb tfXnk g?dktko

BjhI fwb gkT[Idh. e[M c;bK ftu ;tgokrD j[zdk j? fi; eoe/ T[BZs phi feqFe ftfrnkfBe seBhe ngBk e/ y[d fsnko eo ;ed/ jK. T[BZs phi d/ r[D 1H phi fi; irQk ns/ iwhB ftu phiDk j? T[;d/ nB[e{b j'Dk ukjhdk j?. 2H T[BZs phi dh T[gi Fwsk wkBe nB[;ko j'Dh ukjhdh j?. 3H fJj nB[tKfFe fdqFNh Bkb F[ZX ns/ ;wkB iksh r[D dk j[zdk j?. 4H phi dk ozr ns/ Gko nB[e{b j'Dk ukjhdk j?. 5H phi G”fse o{g Bkb F[ZX j[zdk j?, fJjBK ftu d{ihnK c;bK, fe;wK, yogstkoK d/ phiK dh fwbktN BjhI j[zdh. 6H T[BZs phiK dh nze[oD Fwsk finkdk jz[dh j?. 7H T[BZs phiK ftu T[Zsw Ui j[zd/ jB ns/ o'rK-ehfVnK s'I w[es j[zdk j?. 8H T[;d/ feqFh_c;bh r[D fJZSs j'D/ ukjhd/

www.fasalkranti.com


y/shpkVh jB. phi ftu nF[ZXsk d/ ekoB 1H fpikJh-eNkJh-wVkJh ns/ GzvkoD ftu fGzB fGzB fe;wK d/ phiK dk fwFoD j' iKdk j?. 2H c;bK ftu j”bh j”bh nkB[tzfFe ns/ tzfFe pdbkn j[zd/ ofjzd/ jB. 3H c;bK ftu go-gokrD ns/ ;z;eoD d/ ekoD phi d/ iksh r[D pdb iKd/ jB. 4H phi ifBs fpwkohnK ns/ ehfVnK d/ gqe'g eoe/ phiK dh r[DtZsk ns/ nze[oD Fwsk gqGkfts j[zdh j?. 5H GzvkoD d/ ;w/I phiK ftu finkdk Bwh j'D s/ phiK dh nze[oD Fwsk xZN j' iKdh j?. T[Zu r[DtZsk:[es phi d/ T[sgkdB ftu j/m fbyhnK nkw rZbK fe;kB GoktK GoktK ~ jw/FK fXnkB ftu oZyDhnK ukjhdhnK jB1H fe;kB nkgD/ y/so bJh ;g?Ffb;NK d[nkok nB'w'fds ;z;s[s ehshnK rJhnK fe;wK d/ phi dh u'D eoB. 2H gqwkfDs phi fe;/ Go';/:'r ;z;Ek fit/I

www.fasalkranti.com

okFNoh phi fBrw (n?BHn?;H;h), okFNoh phi ckow fBrw, feqFh :{Bhtof;Nh, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB ns/ fJ;d/ y/soh e/IdoK iK fBZih y/so dhnK Bkwh ezgBhnK s'I jh yohd'. 3H y/s d/ fi; fjZ;/ dh c;b ~ phi d/ o{g ftu gq:'r eoBk j?, T[;d/ oZy-oykn dk yk; fXnkB oZy'. fijV/ g”fdnK ftu pj[s gfjbK iK pj[s pknd ftu c[Zb nkT[D ns/ T[rkJh rJh fe;w s'I nbr fdydk j? sK T[;~ th eZY fdU. 4H phi dk T[fus Yzr Bkb T[guko eo'. 5H g”d ;[oZfynk s/ yk; fXnkB fdU. phi T[sgkdB dh seBh ftfrnkfBe nkXko s/ j/mK fdZsh j?fpikJh bJh phi dh u'D- phi T[sgkdB bJh gq/iBe_nkXko iK gqwkfDs phi jh fpikJh ftu gq:'r eo', fJ; ftu d{i/ phiK dk fwFoD BjhI j'Dk ukjhdk. phi, wkBsk gqkgs phi T[sgkd ;z;EktK iK feqFh :{Bhtof;NhnK s'I jh

yohd'. fJj th fXnkB oZy' fe fe;w, feqFh ibtk:{ yzv ftu f;ckfoF ehsh rJh j't/ ns/ T[g:[es g?dktko fdzdh j't/. phiK ~ phi ifBs o'rK s'I pukn bJh cc{zdBkFh ns/ F[eokD{ ;ztoX (ebuo) Bkb io{o T[gukfos eo'. phiK d/ ykbh eZN/, N?r, b/pb, fpb nkfd ~ ;[oZfyns oZy'. iwhB dh u'D- y/s dh u'D ftu fJ; rZb s/ yk; fXnkB d/dk ukjhdk j? fe fgSb/ w”;w ftu T[; c;b ~ Bk T[rkfJnk frnk j't/, fi;dk phi T[sgkdB fbnk ik fojk j? feT[Ife e[M c;bK d/ phi eNkJh ;w/I y/s ftu fvr iKd/ jB T[j d{i/ w”;w ftu T[r nkT[Id/ jB fi; Bkb c;b ftu d{ihnK fe;wK dk fwFoD j' iKdk j?. gqEeeoD d{oh- nB[tKfFe F[ZXsk pDk e/ oZyD bJh c;b dhnK e'Jh d' fe;wK d/ wZX fJe fBFfus d{oh pDkT[Dk io{oh j?, fJj d{oh gqEeeoD ejkT[Idh j?. e[M c;bK ftu gogokrD j[zdk j? ns/ e[M ftu ;t?-gokrD j[zdk j?. jo c;b d/ phi T[sgkdB bJh nbr nbr gqEeeoD d{oh oZyh iKdh j?. (;koDh-1).

c;b eqKsh 35 5

wJh 2017


y/shpkVh ;koDh-1L yohc c;bK ftu gqEeeoD d{oh ns/ fBohyD d/ ;w/I c;b nt;Ek

c;b feqnktK 1H fpikJh eoB s'I gfjbK ;hv fvqb ~ uzrh soQK ;kc eo bU feT[Ife fJ; s'I gfjbK d/ d{ihnK c;bK d/ phi j' ;ed/ jB. 2H ;zs[fbs f;ckfoF nB[;ko T[otoeK dk gq:'r eo'. 3H c;b dhnK eqKfse nt;EktK s/ f;zukJh io{o eo'.

4H

c;b ftu ;w/I ;w/I s/ fBokJh r[vkJh eo yogstkoK ~ eZYd/ oj'. 5H c;b ftu ;w/I ;w/I s/ y/s dk fBohyD eo' ns/ d{ihnK fe;wK d/ g”d/ ns/ d{ih nbr fe;wK d/ c[ZbK dk ozr, cbhnK d/ nkeko nkfd ftu fGzBsk d/ nkXko s/ eZY fdU. 6H g”d ;zGkb bJh ftfrnkfBeK d[nkok fdZsh rJh ;z;s[sh ns/ T[gkn ngBkU.

7H c;b dh T[fus ;w/I s/ eNkJh eo'. wVkJh_rjkJh 1H rjkJh_wVkJh eod/ ;w/I e[M rZbK dk yk; s”o s/ fXnkB oy' fi; Bkb phi ftu G”fse fwFoD Bk j' gkJ/. 2H yfbjkD ~ uzrh soQK ;kc eo bU. 3H Eq/f;zr wFhB ~ yfbjkD s/ b? ikD s'I gfjbK uzrh soQK ;kc eo fJj :ehBh eo bU fe wFhB ftu d{ihnK c;bK ns/ fe;wK d/ phi Bk j'D. 4H E?q;o dk nkoHghHn?wH fBFfus eo bU, fi; Bkb phi N[ZND dk ysok Bk oj/. 5H phiK d/ p'fonK ftu GoD s'I gfjbK fBoXkfos Bwh se ;[ek bU. GzvkoD- phi ~ T[fus Bwh s/ p'fonK ftu Go e/ r'dkw ftu oy'. GzvkoD d/ pknd r'dkw ~ Xo[wheoD eoe/ pzd eo fdU. ;w/I ;w/I s/ r'dkw dk fBohyD eod/ oj'. vkH okw gqskg f;zx - vkH UHghH towk Bo/Ido d/t feqFh seBheh :{Bhtof;Nh, e[wkorzi c?ikpkd-224 229 (T[Hgq)

36 c;b eqwJhKsh 2017

www.fasalkranti.com



feqFh ekoi

wJh wjhB/ d/ feqFh ;zpzXh io{oh ezw vkH okw ;to{g pkBk - vkH fdB/F e[wko c;b ftfrnkB fvth}B GkHfeqHnB[HgHGkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh- 110012

w

Jh wjhB/ ftu brGr ;kohnK c;bK dh eNkJh j'D eoe/ y/s ykbh j' iKd/ jB. fJ; wjhB/ ftu w[Zy s”o s/ c;bK d/ GzvkoD dk ezw ns/ rowh d/ w”;w dh w{zr, T[Vd ns/ eZd{ tor dhnK ;pihnK dh d/yGkb dk ezw ofj iKdk j?. Bkb jh rowh d/ w”;w dh i[skJh dk ezw th wJh wjhB/ ftu eo b?Dk ukjhdk j?, fi; Bkb yohc c;bK ftu o'r ns/ ehfVnK dk gqe'g xZN j't/. rowh ftu gkbs{ gF{XB ~ T[Zu r[DtZsk :[es jokukok fwb ;e/, fJ;d/ bJh uko/ tkbhnK c;bK dh fpikJh ns/ d/yGkb th fJ; wjhB/ dk w[Zy ezw j?. rowh d/ w”;w ftu wKj ns/ w{zr dh d/yo/y fJ; wjhB/ rowh o[Zs dh T[Vd_w{zr dh fpikJh g{oh j' iKdh j?. d/o Bkb ehsh fpikJh dh ;fEsh ftu wjhB/ dh F[o{nks se th eJh irQk fpikJh eod/ jB. T[Vd_w{zr dh T[g:[es phido 15-20 feHrqkH_j?eN/no j[zdh j?, go d/o Bkb fpikJh dh ;fEsh ftu 4-5 feHrqkH_j?H finkdk phi dk T[g:'r eo'. i/ g”d/ ;zxD/ jB sK fpikJh d/ 15-20 fdB pknd gfjbh fBokJhr[vkJh d/ ;w/I e[M g”d/ T[ykV e/ g”d ;zfynk ;jh eo fdU. fpikJh s'I gfjbK phi dk F'XB 2H5 rqkw Ehow iK 2 rqkw Ehow+1 rqkw ekop/Bvkfiw gqsh feHrqkH phi dh do Bkb io{o eo' sKfe c;b dk iwk tfXnk j't/ ns/ c;b o'r w[es oj/. fJ;d/ pknd gqsh 10 feHrqkH phi ~ okJhi'fpnw ebuo d/ fJe g?e/N Bkb T[gukfos eo b?Dk ukjhdk j?. fpikJh d/;h jb iK ;hvfvqb Bkb 30 ;?HwhH d{oh s/ bkfJBK ftu eoBh ukjhdh j?. fpikJh e{zv ftu 4-5 ;?HwhH v{zxkJh s/ eo'. fJjBK c;bK ~ F[ZX c;b d/ Bkb Bkb nzsL c;b d/ o{g ftu th T[rkfJnk ik ;edk j?. p;zsekbhB rzB/ dhnK d' bkfJBK d/ ftu fJjBK dh fJe bkfJB ftu fpikJh ehsh

38 c;b eqwJhKsh 2017

k ;edh j?. fpikJh bJh T[fus ib fBek; tkbh d'wN fwZNh ns/ pb{Jh d'wN fwZNh ;G s'I T[sw ofjzdh j?. fpikJh bJh jw/FK T[BZs fe;wK d/ phi dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. wKj dhnK T[BZsFhb fe;wK jB- nk}kd T[Vd1, nk}kd T[Vd 2, gzs T[Vd 19, gzs T[Vd 30, n?bH:{H391, ns/ e/H:{HihH 479 nkfd. fJ;/ soQK w{zr dhnK T[BZsFhb fe;wK jB- gzs w{zr 2, Bo/Ido w{zr 1, n?;Hn?wHn?b- 668, wkbth, ikfrqsh, ;wokN, g{;k ftFkb, g{;k t?;kyh, ghHvhHn?wH 11, n?;Hn?wHn?bH 32 ns/ i:'sh nkfd. y/sh dh fsnkoh bJh gfjbh i[skJh fwZNh gbND tkb/ jb Bkb eoBh ukjhdh j? fco d'fszB i[skJhnK j?o' iK ebNht/No Bkb eo'. fwZNh gohyD dh ;z;s[shnK d/ nB[;ko jh T[otoeK dk gq:'r eoBk ukjhdk j?. i/ nfijk Bk j't/ sK 10-15 feHrqkH BkJhNq'iB, 40 feHrqkH ck;c'o; ns/ 20 feHrqkH g'NkF_j?H dh do Bkb fpikJh d/ ;w/I gq:'r eo'. yogstkoK d/ o;kfJfDe ezNo'b bJh g/Ivhw/EkfbB 30 JhH;hH dh 3H3 bhNo wksok ~ 600 s'I 700 bhNo gkDh ftu x'be/ fpikJh d/ 2-3 fdB d/ nzso ns/ iwkt s'I gfjbK gqsh j?H dh do Bkb fSVekn eo'. ;w/I ;w/I s/ f;zukJh eod/ oj'. j' ;e/ sK gfjbhnK c;bK d/ pu/ N[efVnK dk nktoD gbtko d/ o{g ftu ftSk fdU, fi; Bkb c;b ftu ib dh pus j[zdh j? ns/ finkdk skgwkB Bkb j'D tkb/ B[e;kB s'I pfunk ik ;edk j?. yohc c;bK dh fpikJh s'I gfjbK fsnkoh wjhB/ d/ nzs se yohc c;bK dh fpikJh s'I gfjbK fsnkoh F[o{ eo bU sKfe ;w/I s/ fpikJh ehsh ik ;e/. M'B/ dh Bo;oh i{B d/ F[o{ ftu gkT[Dk F[o{ j' iKdk j? fJ; bJh T[;d/ bJh th T[BZs phi, ykd, yogstkoBkFh, ehNBkFh nkfd dh yohd eoe/ oZy'. y/s dh fsnkoh th gfjbK s'I jh eoe/ oZy'. nojo ns/ egkj dh fpikJh th

;w/I s/ j' ;e/ fJ;d/ bJh y/s dh i[skJh, T[BZs phi dh yohddkoh, fit/I fsnkohnK ;w/I ofjzd/ eo bU fi; Bkb fe fpikJh ftu d/o Bk j't/. fijVhnK c;bK dh wZX i{B se fpikJh eoB j't/ T[jBK ftu r'po dh ykd, ezg';N nkfd fJ; wjhB/ y/s ftu gk e/ fwZNh ftu fwbk fdU. i/ y/s T[pV ykpV j? sK T[;~ ezfgT{No ukfbs b/}o ;wsbe Bkb ;wsb eo bU sKfe nrbh c;b ftu gkDh dh puZs j' ;e/. joh ykd bJh c;bK dh fpikJh fwZNh ftu i?t gdkoE ns/ g”Fe sZsK dh T[gbpXsk tXkT[D bJh joh ykd dk gq:'r bkGekoh j[zdk j?. joh tB;gsh ;wZroh ~ T[;/ y/s ftu T[rke/ iK fe;/ d{ih irQk s'I fbnk e/ y/s ftu fwbkT[D dh gqfeqnk ~ joh ykd d/Dk efjzd/ jB. joh ykd d/ gq:'r Bkb yohc ftu bJhnK ikD tkbhnK c;bK dh g?dktko ftu tkXk j[zdk j?. T[g:[es c;bK jB- ;BZJh, Y?Iuk, rtko, b'fpnk, w{zr iK T[Vd nkfd. rowh o[s ftu joh ykd bJh ;BZJh ns/ Y?Iu/ dh phi do bVhtko 60-70 ns/ 50-60 feHrqkH gqsh j?H oZyh iKdh j?. T[go'es c;bK dh fpikJh wJh wjhB/ d/ F[o{ se io{o eo b?Dh ukjhdh j?. fpikJh d/ ;w/I y/s ftu b'VhIdh Bwh dk j'Dk io{oh j[zdk j?. fijVhnK fwZNhnK ftu ck;c'o; dh ewh j't/ T[E/ ck;c'o; d/D Bkb fJjBK c;bK dk tkXk tfXnk j'D Bkb jo/ gdkoE dh finkdk g?dktko j[zdh j?. joh ykd dhnK c;bK dh y/s ftu gbNkJh fJjBK dh c[Zb pBD dh nt;Ek (fpikJh d/ brGr 50-60 fdB pknd) s/ jh ehsh ikDh ukjhdh j?. ;BZJh iK Y?Iu/ dh joh ykd eoB s/ fJe j?eN/no y/socb Bkb brGr 20-25 NB joh ;wZroh fwbdh j?. ;pihnK · eZd{ tor dhnK ;pihnK dh fpikJh fJ;

www.fasalkranti.com


feqFh ekoi

·

·

wjhB/ ysw eo b?Dh ukjhdh j?. fJjBK ;pihnK dhnK T[BZs fe;wK dh u'D eo'yhok, ikgkBh} bkZr rohB, g{;k ;z:'r ns/ g{;k T[d/, b”eh- g{;k BthB, g{;k ;zd/F, g{;k ;zs[FNh, g{;k ;fwqdh, ghHn?;HghHn?b ns/ g{;k jkJhfpqv-3, eo/bk- g{;k d' w”;wh, g{;k ftF/F, g{;k jkJhfpqv-2, fueBh s'oh- g{;k ;[fgqnk, g{;k ;B/jk, g{;k fueBh, Xkohdko s'oh- g{;k B;odko, ;sg[fsnk, g{;k B{sB, e'-1, uZgB eZd{- nk;Nq/fbnB rohB, g?Nh g/B, nobh :?b', g{;k nbzeko, g/mk- g{;k T[iZtb, yop{ik- g{;k wX[o;, jok wX{, gzikp ;[fBjoh, d[orkg[o wX[, byBT{ ;c/dk ns/ gzikp ;zeo-1, sop{i;[ro p/ph, n;kjh :kwks', noek ns/ i:'sh nkfd. T[go'es p/b tkbhnK ;pihnK ftu y/s dh fsnkoh ;w/I 15-20 NB_r'po dh ykd ns/ 80 feHrqkH BkJhNq'iB, 50 feHrqkH ck;c'o; ns/ 50 feHrqkH g'NkF gqsh j?H dh io{os j[zdh j?. y/s ftu brGr 45 ;?HwhH u”Vh ns/ 30-40 ;?HwhH v{zxhnK BkbhnK pDk bU. fJe Bkbh s'I d{ih Bkbh dh d{oh c;b dh p/b d/ tkX/ d/ nB[;ko 1H5 whH s'I 5H0 whH se oy'. fpikJh s'I gfjbK BkbhnK ftu gkDh bk fdU. id'I Bkbh ftu Bwh dh wksok phi fpikJh bJh T[g:[es j' ikJ/ sK T[jBK ftu phi phi'. fJjBK c;bK dh phi do fJ; soQK j?- yhok 2H2-2H5 feHrqkH b”eh 4-5 feHrqkH, eo/bk 6-7 feHrqkH, eZd{ 3-4 feHrqkH, s'oh 5-5H5 feHrqkH, uZgB eZd{ 5-6 feHrqkH, yop{ik 1H5- 2H0 feHrqkH, sop{i 2H5-3H0 feHrqkH gqsh j?eN/no. fGzvh dh nr/sh fpikJh bJh J/-4, gopBh eqKsh nkfd fe;wK dh fpikJh bJh y/sK dh fsnkoh eo'. phi dh wksok 20-25 feHrqkH gqsh j?H oZy'. 2 rqkw e?gNkB iK Ehow Bkb gqsh feHrqkH phi ~ T[gukfos eo'. ;pihnK ftu u?Igk d/ jwb/ dh fBrokBh eod/ oj'. toswkB skgwkB ftu fJj ehVk ibdh jh BFN j' iKdk j?. i/ ehV/ dh ;zfynk finkdk j't/ sK fJfwvkeb'fgqv_0H25 fwHbhH gqsh bhNo gkDh dh do Bkb gZe/ cbK dh s[VkJh d/ pknd fSVekn, n;wkB ;kc j'D s/ eo'.

www.fasalkranti.com

·

·

·

·

· ·

;pihnK dhnK c;bK s/ fSVekn d/ pknd xZN' xZN fJe jcs/ se s[VkJh Bk eo'. phi tkbhnK ;pihnK s/ u?Igk d/ jwb/ dk yk; fXnkB oZy'. fgnki dh c;b ftu jbeh f;zukJh eo'. c;b dh fJ; nt;Ek ftu T[otoe Bk fdU BjhI sK c;b d/ tB;gsh Gkr dk finkdk tkXk j't/rk ns/ fgnki dhnK rzYK dk tkXk xZN j't/rk. fgnki dh c;b ftu fEqg; d/ jwb/ dh brksko fBrokBh eod/ oj'. fEqg; ehV/ dh ;zfynk finkdk j'D s/ ekopkfob (2 rqkw_bhNo gkDh) iK fJfwvkeb'fgqv (1 fwHbhH_4 bhNo gkDh) fe;/ fugeB tkb/ gdkoE fit/I Bhg'b nkfd (1H0 rqkw_bhNo x'b) ftu fwbk e/ fSVekn eo'. NwkNo d/ cbK ~ cbh S/de ehV/ s'I pukT[D bJh fe;kB y/s ftu gzSh p;/ok bkT[D. ehV/ d/ BFN ehs/ cbK ~ fJeZmk eoe/ iwhB ftu dpk d/Dk ukjhdk j?. Bkb jh cb S/de ehV/ dh fBrokBh bJh c/o'w'B gqgzF_2-3 gqgzF gqsh J/eV dh do Bkb bkU. p?IrB dh c;b ~ gqo'j ns/ cb S/de ehV/ s'I pukT[pD bJh rqf;s cbK ns/ gq'o'jK ~ fJeZmk eoe/ BFN eo fdU. i/ ehV/ dh ;zfynk finkdk j't/ sK ehNBkFh ;fgB';/v 48 JhH;hH_1 fwHbhH_ 4 bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn eo'. b'fpnk dhnK T[BZsFhb fe;wK fit/I g{;k e'wb iK g{;k ckr[Bh dh fpikJh eo'. nr/sh phih rJhnK p/btkbhnK ;pihnK ftu bkb fGzqr ehV/ d/ jwb/ dh ;zGktBk ofjzdh j?. i/ ehV/ dh ;zfynk finkdk j't/ sK vkJheb'otk; 76 JhH;hH (vhHvhHthHghH)_1 rqkw_bhNo gkDh dh do Bkb fSVekn n;wkB ;kc j'D s/ eo'.

pkr fJ; wjhB/ th fe;kB Gok nzpK d/ pkrK s'I fwb/ pr ehV/ d/ nzfvnK ns/ Bt/I gqiBwK ~ BFe eoB bJh i[skJh eo ;ed/ jB. o[y d/ w[y sB/ s/ brGr 1 whNo dh T[ukJh s/ gbk;fNe (1 c[ZN u”Vk) dh ukdo sB/ d/ uko' gk;/ bkU ns/ roh; Bkb ;G soQK d/ S/eK ~ pzd eo fdU.

w”;w ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ fe;kB GoktK ~ ;bkj j? fe rowh d/ w”;w bJh r/Id/ dh fsnko g”d dh o'gkJh eo'. · w”;w ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ fe;kB GoktK ~ ;bkj j? fe T[j nzr{o, nkV{ ns/ nkb{ p[ykok nkfd cbK d/ o[ZyK ftu Bwh dh ewh j'D s/ f;zukJh eoB. · fiE'I se ;zGt j't/ fJ; wjhB/ fe;/ th ehNBkFh dk gq:'r nzp s/ Bk ehsk ikJ/ go nzp d/ G[Br/ dk pj[s finkdk gqe'g j'D dh ;fEsh ftu w'B'eq'N'ck; iK vkJhw/E'J/N d/ 0H05 gqshFs x'b dk fJe fSVekn eo ;ed/ jK. nzp ftu yoZok o'r dk gqe'g j'D s/ fvB'e/g 0H05 gqshFs eteBkFh dk fSVekn io{oh j[zdk j?. G[Brk ehVk ns/ yoZok o'r dh o'eEkw bJh ehNBkFh ns/ eteBkFh ~ fJeZm/ fwbk e/ th fSVekn ehsk ik ;edk j?. rowh d/ w”;w dh i[skJh oph c;bK dh eNkJh d/ pkd i/ y/s ykbh gJ/ jB sK fJjh ;wK j? y/sK ~ ;[XkoD dk. rowh ftu y/sK dh v{zxh i[skJh fwZNh gbND tkb/ jb Bkb iK peZyo ubk e/ eo ;ed/ jK. rowh ftu i[skJh eoB Bkb fwZNh ftu b[e/ ehfVnK d/ nzv/, bkotk nkfd pkjo nk iKd/ jB ns/ X[Zg ftu findkk skgwkB eoe/ wo iKd/ jB. fJ; soQK eJh fwZNh ifBs o'rK d/ o'rkD{ th iwhB ftu dZp/ ofjzd/ jB ns/ c;bK ~ B[e;kB gj[zukT[Id/ jB. i/ rowh ftu v{zxh i[skJh eod/ jK sK fJj o'rkD{ th wo iKd/ jB ns/ c;bK o'r w[es j' iKdhnK j?. e[M pj[;kbk yogstkoK Bkb c;bK ~ pj[s B[e;kB j[zdk j? ns/ T[jBK dk ezNo'b th pj[s w[Ffeb j[zdk j?. rowh ftu v{zxh i[skJh eoB Bkb nfij/ yogstkoK dk ezNo'b nk;kBh Bkb ehsk ik ;edk j?. fijV/ y/s T{pV ykpV jB T[jBK ~ ezfgT{No ukfbs b/io ;wsbe Bkb ;wsb eo b?Dk ukjhdk j? sKfe nrbhnK c;bK ftu nze[oD tfXnk j't/. y/sh dk ezw ;[ftXkiBe sohe/ Bkb g{ok j't/ ns/ gkDh dh pus j' ;e/. i/ ;zGt j't/ sK r'po dh ykd ezg';N nkfd th fJ; wjhB/ fwZNh ftu fwbk fdU fi; Bkb T[jBK dk ;jh soQK ngxNB j' ;e/. ·

c;b eqKsh 39 5

wJh 2017


w/oh o;’Jh

o;'Jh fet/I pDkJhJ/ gkfJBn?gb tkbk N/;Nh e/e

fe

;/ dk iBwfdB j't/ T[; ftu e/e dk j'Dk sK pj[s io{oh j[zdk j? ns/ nZieb sK pZfunK s'I b? e/ tZfvnK se ;G d/ gq'rokwK ftu e/e j[zdk jh j?. t?;/ sK e/e d/ ;ko/ cb/to ;[nkd j[zd/ jB go yk; eoe/ gkfJBn?gb e/e dk cb/to finkdk g;zd ehsk iKdk j? ns/ fJj e/e wkoehN ftu pj[s wfjzr/ fwbd/ jB, n;hI jo tko fJjh ;'ud/ jK fe ekF ;k~ xo e/e fet/I pDkT[Id/ jB, fJj gsk j[zdk sK n;hI th pDk b?Id/. fJ;bJh s[jkvh go/FkBh n;hI jZb eo fdZsh j? ns/ nZi n;hI s[jk~ f;yktKr/ fe xo p?m/ jh gkfJBn?gb e/e fet/I pDkfJnk iKdk j?gkfJBn?gb e/e pBkT[D dh ftXh w?dk- 2 eg FZeo- 3_4 eZg p/fezr gkT{vo- 1H5 Nh ;g{B fwZmk ;'vk- 1_4 Nh ;g{B s/b- 1_3 eZg gkfJBn?g J/;?I;- 3-4 p{zdK f;oek- 1 N/pb ;g{B d[ZX- 1 eZg Bwe- u[Neh Go

40 c;b eqwJhKsh 2017

p/fezr fvF ~ roh; eoB bJh F[ZX fxU- io{os d/ nB[;ko w?dk- io{os d/ nB[;ko ftXh· nBkBk; dk e/e pBkT[D bJh gfjbK n;hI e/e dk p/; pDktKr/. fJ;d/ bJh w?dk, p/fezr gkT{vo, fwZmk ;'vk ns/ Bwe ~ fwbk e/ fJ; fwFoD ~ SkBDh Bkb 3-4 tko SkB bU. · fJe posB ftu d[ZX ns/ uhBh ~ b? e/ uzrh soQK fwbkU sKfe uhBh d[ZX ftu x[b ikJ/, j[D fJ;~ SkD bU. SD/ j'J/ d[ZX ftu s/b, gkfJBn?gb J/;?I; ns/ f;oek gk e/ c?IN'. d[ZX ~ sd se c?IN' id'I se fe ;koh ;wZroh T[; ftu uzrh soQK Bk fwb ikJ/. fJ; ftu brGr 3-4 fwzN brZDr/. s[;hI ukj' sK fg;h uhBh dk fJ;s/wkb th eo ;ed/ j'. i/ fg;h uhBh Bkb e/e pDk oj/ j' sK T[;~ th w?dk, p/fezr gkT{vo, fwZmk ;'vk ns/ Bwe Bkb SkD bU ns/ fco nZr/ dh ftXh d/ nB[;ko e/e pDkU. i/ gkfJBn?gb J/;?I; Bk j't/ sK tBhbk J/;?I; dk fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?. · j[D c?IN/ j'J/ d[ZX d/ fwFoD ftu E'Vk-E'Vk w?d/ dk fwFoD gk e/ fwbkU. j”bh-j”bh eoe/ g{ok w?d/ dk fwFoD d[ZX ftu fwbk fdU. F[o{ ftu j' ;edk j? fe s[jk~ bZr/ fe x'b ftu rzYK g? ojhnK jB go fwFoD ~ uzrh soQK c?INd/ oj' sKfe rzYK Bk ofj ikD. x'b E'Vk rkVk jh oj/rk. i/ x'b E'Vk finkdk rkVk bZr/ sK E'Vk d[ZX x'b ftu gk e/ c?IN bU. x'b ~ io{os s'I finkdk Bk c?IN'. x'b ~ brGr 5-7 fwzN se jh c?IN'. · j[D x'b ~ p/fezr fvF ftu gk fdU. p/fezr fvF ftu x'b gkT[D s'I gfjbK T[;dh rohf;zr eo bU. fco T[; s/ w?dk

·

·

·

·

·

·

fSVe' ns/ T[;d/ pknd x'b ~ gk fdU. p/fezr fvF J/Bh v{zxh j't/ fe x'b Bkb T[j f;oc 60-70% se jh Go ;e/. UtB ~ 10 fwzN bJh 180 fvroh d/ skgwkB s/ goh jhN eo bU.fco fJ; ftu p/fezr fvF oZy'. p/e eoB bJh skgwkB 175-180 fvroh se 40 fwzN bJh ;?N eo fdU. fJ; bJh p/fezr szd{o iK wkJheq't/t dk th fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?. brGr 25 fwzN pknd e/e ftu uke{ wkoe/ d/y' fe x'b T[; s/ fuge fojk j? iK BjhI. i/ x'b fuge/ sK ;wM' fe j'o p/e eoB dh io{os j?. 5-7 fwzN bJh j'o ofjD fdU. id'I se uke{ ;kc Bk fBeb/ T[d'I se e/e ~ p/e eo'. e/e d/ p/e j'D d/ pknd p/fezr fvF ~ UtB ftu'I pkjo eZY' ns/ mzvk j'D bJh oZy fdU. mzYk j'D s/ p/fezr fvF ftu'I e/e pkjo eZY bU. gkfJBn?gb e/e pBkT[D bJh T[;dk p/; fsnko j?. id'I e/e dk p/; g{oh soQK mzvk j' ikJ/rk sK n;hI fJ;~ ;ikT[D dk ezw eoKr/ fi; bJh n;hI eqhg ~ tfjg eoKr/ iK c?INKr/. eqhw c?IND bJh fJe posB ~ ns/ tfj;fezr pb/v ~ cfoi ftu nZX/ xzN/ bJh oZy fdU sKfe T[j mzvk j' ikJ/. fJe tZv/ posB ftu gkDh Go coh}o ftu 1 xzN/ bJh oy fdU sKfe gkDh ftu E'Vh poc izwDk ukb{ j' ikJ/. eqhw c?INd/ ;w/I eqhw tkb/ posB ~ T[; tZv/ posB ftu oZy' fi; ftu n;hI poc izwD bJh cohio ftu oZfynk ;h. tZv/ posB ftu pj[s finkdk poc sK BjhI izwh j't/rh www.fasalkranti.com go gkDh ekch mzvk j' ikJ/rk fijVk fe eohw c?IND bJh ekch j?. posB d/ mzvk j'D s/ T[; ftu tfjfgzr eohw gkU ns/ mzv/ ehs/ j'J/ tfj;fezr pb/v ~ fJb?efNqe phNo ftu bk e/ T[; Bkb 2 fwzN se s/i ;ghv s/ eohw ~ c?IN'. eohw E'Vh rkVh j' ikJ/rh. fJ;~ e/e s/ ;ik ;ed/ j'.

www.fasalkranti.com


;/jsH

xV/ d/ gkDh d/ w[Zy ckfJd/

fg

SbhnK ekch ;kohnK ghVhnK s'I t/fynk ik fojk j? fe Gkosh xoK ftu gkDh ;N'o eoB bJh fwZNh d/ GKv/ :kBh xV/ dk fJ;s/wkb ehsk iKdk j?. nZi th Gkos ftu e[M b'e nfij/ jB fijV/ fJjBK fwZNh d/ pD/ posBK iK xV/ ftu gkDh ghId/ jB. nfij/ b'eK dk wzBDk j? fe fwZNh dh fGzBh fGzBh y[Fp{ d/ ekoB xV/ dk gkDh ghD dk nkBzd ns/ fJ;dk bkG nbr j?. don;b, fwZNh ftu eJh gqeko d/ o'rK Bkb bVD dh skes gkJh iKdh j?. fJe yk; fog'oN d/ nB[;ko fwZNh d/ posBK ftu gkDh oZfynk ikJ/ sK T[; ftu fwZNh d/ r[D nk iKd/ jB. fJ; bJh xV/ ftu oZfynk gkDh ;k~ ;/jswzd pDkJ/ oZyD ftu nfjw G{fwek fBGkT[Idk j?. sK nkU ikDd/ jK fJ;d/ ckfJd/· fB:fws o{g Bkb xV/ dk gkDh ghD Bkb gqfsoZfynk gqDkbh ~ tXktk d/D ftu wdd fwbdh j?. gbk;fNe dhnK p'sbK ftu gkDh ;N'o eoB Bkb T[; ftu gbk;fNe s'I nF[ZXhnK fJeZmhnK j' iKdhnK jB ns/ T[j gkDh ~ nF[ZX eo fdzdh j?. xV/ ftu gkDh ;N'o eoB Bkb ;oho ftu N/;N';N/o'B dk gZXo tX iKdk j?. · xV/ dk gkDh ghD dk fJe j'o w[Zy bkG fJj th j? fe fJ; ftu fwZNh d/ ykoh r[D

www.fasalkranti.com

·

·

·

j[zd/ jB ns/ gkDh dh nwbsk d/ Bkb gqGkfts j'e/ T[fus ghn?u ;zs[bB gqdkB eodk j?. fJ; gkDh ~ ghD Bkb n?f;fvNh s/ o'e bkT[D ns/ g/N d/ dod s'I okjs fwbdh j?. rowhnK ftu finkdkso b'e mzv/ gkDh dh u'D eod/ jB fit/I fe cfoi dk gkDh, fi; Bkb T[jBK dk rbk yokp j' iKdk j?. mzvk gkDh b'e gh sK b?Id/ jB go pj[s finkdk mzvk j'D eoe/ fJj rb/ ns/ ;oho d/ nzrK ~ fJe dw mzvk eo ;oho ~ gqGkfts eodk j?. Iid'I fe xV/ dk gkDh rb/ ~ uzrk gqGkt fdzdk j? ns/ fJ; Bkb edh th rb/ ns/ ;oho d/ fe;/ fjZ;/ s/ e'Jh p[ok n;o BjhI j[zdk. roGtsh wfjbktK ~ cfoi ftu oZy/, finkdk mzv/ gkDh ~ ghD dh ;bkj edh th fe;/ vkeNo d[nkok BjhI fdZsh iKdh. T[jBK ~ fejk iKdk j? fe T[j xV/ iK ;[okjh dk gkDh ghD. fJj gkDh roGtsh wfjbktK dh ;/js bJh uzrk sK j[zdk jh j? Bkb jh gkDh ftu fwZNh dk ;”IXkgB t; ikD eoe/ roGtsh ~ pj[s uzrk brdk j? ns/ ;/js ~ th ekch bkG gj[zudk j?. wNe/ dk gkDh pj[s finkdk mzvk Bk j'D

eoe/ tks BjhI tXdk. fJ;dk gkDh ;zs[FNh fdzdk j?. wNe/ ~ ozrD bJh r/o{ dk fJ;s/wkb j[zdk j? fijVk rowh ftu mzve gqdkB eodk j?. wNe/ d/ gkDh Bkb epi, rbk yokp nkfd o'r BjhI j[zd/. fwZNh ftu F[ZXh eoB dk r[D j[zdk j?, fJj ;ko/ ifjohb/ gdkoE ;'y b?Idh j? ns/ gkDh ftu ;ko/ io{oh ;{eFw g”Fe sZs fwbkT[Idh j?. fJ; ftu gkDh ;jh skgwkB s/ ofjzdk j?, Bk finkdk mzvk ns/ Bk jh row. xV/ d/ ckfJd/ sK ;G ~ gsk jh jB go ;G s'I nfjw ;tkb ;G bJh fJj j[zdk j? fe xV/ ftu ofjDk tkbk gkDh mzvk fet/I ofjzdk j? sK nkU ikDhJ/ fe fet/I ofjzdk j? xV/ ftu gkDh mzvkfwZNh d/ pD/ wNe/ ftu S'N/ S'N/ S/e j[zd/ jB. fJj J/B/ S'N/ j[zd/ jB fe fJjBK ~ Bzrh nZy Bkb BjhI t/fynk ik ;edk. gkDh dk mzvk j'Dk tkFgheoD dh feqnk s/ fBoGo eodk j?. fizBk finkdk tkFgheoD j't/rk, UBk jh finkdk gkDh th mzvk j't/rk. fJjBK S'N/ S/eK d[nkok wNe/ dk gkDh pkjo fBebdk ofjzdk j?. rowh eoe/ gkDh tkFg pDe/ T[v iKdk j?. tkFg pBD bJh rowh fJj wNe/ d/ gkDh s'I b?Idk j?. fJ; g{oh gqfeqnk ftu wNe/ dk skgwkB xZN j' iKdk j? ns/ gkDh mzvk ofjzdk j?.

c;b eqKsh 41 5

wJh 2017



Haryana: 7087438486



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.