Sneller fietsen Tips van TestKees
Een uurtje extra op het terras
Wie is TestKees? TestKees (Kees Bakker) is de onafhankelijke deskundige van de Fietsersbond over alles wat met fietsen en fietsproducten te maken heeft. Hij test alles: van vouwfietsen en dynamoladers voor je iPhone tot omafietsen en goedkope lampjes. Maar TestKees biedt meer. In dit magazine staan tips om met dezelfde inspanning harder en verder te kunnen fietsen. Lees meer over de testen van TestKees op: www.fietsersbond.nl/testkees www.vogelvrijefietser.nl/testkees 2
TestKees special
‘Dit boekje gaat over sneller fietsen. Of, anders bekeken, met minder moeite even snel fietsen. Vroeger reed ik ligfietswedstrijden met als motto: snelheid is niet belangrijk, het is het enige. Iets overdreven misschien. Maar snel fietsen is niet alleen leuk voor racefietsers in strakke pakjes of ligfietsfanaten. Het betekent fietsplezier voor iedereen. Je komt minder moe op het werk, kunt wat later van huis, op vakantie heb je een uurtje extra op het terras of puf voor een omweg langs dat kerkje, je partner wacht niet vol ergernis op je, de accu van de elektrische fiets is pas na 70 kilometer leeg en voor die 15 kilometer naar het werk laat je de auto staan.’ Kees Bakker
Dit is een uitgave van de Fietsersbond. De Fietsersbond is dĂŠ belangenbehartiger voor en van alle 12 miljoen fietsers in Nederland. De kracht van de Fietsersbond is de stevige basis: 35.000 leden, 1500 vrijwilligers verspreid over 150 afdelingen en een professioneel landelijk bureau. Website: www.fietsersbond.nl
TestKees special
3
Hoe maak ik mezelf sneller? Sneller fietsen is voor elke fietser fijn. Het betekent namelijk dat je vaker, langer, verder, frisser of via een mooiere route kunt fietsen. Acht tips van TestKees waardoor je harder kunt.
1 2 3
4
TestKees special
Fiets in de slipstream Kleven helpt het meest. Fiets je goed in iemands wiel dan verbruik je 30 procent minder energie. Bij toerbeurt achter elkaar fietsen op fietsvakantie is sneller dan naast elkaar. Verlaag het frontaal oppervlak De meeste energie verbruik je met tegen de wind in fietsen. Maak je klein, zo ga je sneller. Zet op een fiets het stuur zo laag mogelijk. Op een racefiets scheelt het 3 kilometer per uur als je je handen onder in de beugels houdt. Een ligfiets is snel vanwege het kleine frontale oppervlak. Wat ook helpt: draag geen wapperende kleding en beperk de omvang van fietstassen. Afvallen Wie de wielersport volgt, zou denken dat gewichtsbesparing op de fiets dé manier is om een fiets sneller te maken. Dat is niet zo. Drie kilo gewichtsbesparing maakt je op een vlakke weg 0,1 kilometer per uur sneller. Verwaarloosbaar dus. Bergop levert een lager gewicht wel veel op. De meest efficiënte manier om gewicht kwijt te raken, is zelf afvallen. Je kunt ook besluiten zware bagage aan je fietsgenoot geven. Of spullen thuislaten natuurlijk.
TestKees special
5
4 5
6
Wees gestroomlijnd Het werelduurrecord fietsen staat momenteel op bijna 87 kilometer per uur, gereden op een fiets met een gestroomlijnde kuip. Ter vergelijking: het werelduurrecord voor een gewone racefiets bedraagt 50 kilometer per uur. Luchtweerstand wordt mede bepaald door een aerodynamische vorm. De snelste fiets voor dagelijks gebruik is de Quest, een driewieler met gestroomlijnde carrosserie. Fiets je op een racefiets 30 kilometer per uur, dan rij je op een Quest 40 kilometer per uur. Trainen en koffiedrinken Door training en bewust eten kun je sneller fietsen, maar de winst in pure snelheid is gering. Maar je houdt een inspanning wel langer vol. Cafeïne is één van de weinige stoffen die sportprestaties meetbaar verbetert, schrijft professor Martijn Katan in zijn boek Wat is nou gezond? Daarom staat cafeïne op de dopinglijst.
TestKees special
6 7 8
Trap efficiënter Benen moeten goed draaien. Zet het zadel op de goede hoogte. Bij veel fietsers staat het te laag. Kleine of grote mensen kunnen baat hebben bij kortere of langere cranks. Gebruik de versnellingen voor een prettig beentempo. Stijve zolen fietsen prettiger dan slappe zolen. Met klikpedalen zitten je voeten vast aan de trappers waardoor je meer ontspannen fietst. Fiets assertief Met één keer vol in de remmen verlies je energie waarmee je 20 seconden had kunnen fietsen. Zo min mogelijk te remmen dus. Goede tactieken: anticiperen op het verkeer, ver van te voren inschatten of je überhaupt moet remmen, bochten goed inschatten en liever sturen dan remmen. Gebruik je energie slim Op het vlakke levert 50 procent meer inspanning maar een magere snelheidswinst op van 15 tot 20 procent. In een beklimming is harder trappen veel rendabeler: 50 procent meer inspanning betekent 50 procent snelheidswinst. Ga je op fietsvakantie in de heuvels, fiets je dan alleen bergop in het zweet. Gebruik de afdaling en de vlakke stukken om uit te rusten.
TestKees special
7
Hoe maak ik mijn fiets sneller?
+25 watt
Te zachte banden
+2
watt
Dikkere binnenbanden
+11 watt
Op een lichtlopende fiets moet ik een schamele 55 watt leveren om 18 kilometer per uur te halen. Op dezelfde fiets met zwaar lopende onderdelen, moet ik voor dezelfde snelheid ineens 140 watt leveren. Waar zit het verschil in? ďƒ¨
Hoog stuur ipv laag stuur
+15 watt
Te stugge banden
+1
watt
Roestige ketting
+1
watt
Naafdynamo
+12 watt
Naafversnelling in plaats van derailleurversnelling
+12 watt
Te strakke ketting 8
TestKees special
+4
watt Hebie Chainglider
+2
watt
Voor- en achternaaf met rollerbrakes
TestKees special
9
Te zachte en stugge banden: 25 + 15 watt Zachte banden slurpen energie. Het scheelt veel als je met 2 bar in plaats van 4 bar fietst. Het verlies is 25 watt. Let ook op het type buitenband. Het verschil tussen de soepele Panaracer Grand Bois banden en de stugge Maxxis Overdrive banden is 15 watt bij een bandenspanning van 4 bar. Lichte banden slijten wel sneller en gaan vaker lek. Maar bedenk: door de lagere rolweerstand heb je na 1000 kilometer vier uur aan fietstijd gewonnen! Wie het wil, kan extra dunne binnenbanden monteren. Het verschil tussen Schwalbe SV17 binnenbanden en de 45 gram lichtere SV16 was 2 watt. Verkeerde versnellingsnaaf:
12 watt
Veel fabrikanten zetten een Shimano Nexus 7 naaf op hun fietsen. Vermoedelijk de naaf met de meeste weerstand. In de vierde versnelling gaf deze 12 watt extra weerstand. In een naaf draaien tandwielen die ervoor zorgen dat je in verschillende
10
TestKees special
versnellingen kunt fietsen. In de Nexus 7 naaf komen voor de derde, vierde en vijfde versnelling veel tandwielen in beweging en dat kost energie. De Shimano Nexus 8 en de SRAM 7 zijn beter omdat ze in de meest gebruikte versnelling geen tandwielen in de naaf gebruiken. Dat scheelt energie. Te strakke ketting: 12 watt Je zou denken dat bij een ketting weinig mis kan gaan. Maar een ketting die te strak gespannen is, loopt zwaarder. Het komt regelmatig voor dat fietsenmakers de ketting lekker strak spannen. Een ketting hoort spanningsloos te hangen. Opvallend: een roestige ketting is niet altijd slecht. De weerstand is nauwelijks merkbaar hoger dan bij een schone, nieuwe ketting, zo bleek uit mijn testen. Het vet dat er in zat, is al die tijd goed in de ketting gebleven. Verkeerde houding: 11 watt Als je rechtop zit, vang je wind. Door het stuur lager te zetten en voorover te zitten, verlaag je de luchtweerstand. Het verschil in een testhal was 11 watt, maar zal buiten
TestKees special
11
veel groter zijn. Bij hogere snelheid gaat de luchtweerstand zwaarder tellen. De energie die nodig is om harder te fietsen neemt toe met de derde macht van de snelheid. Wat houdt het in de praktijk in? Twee keer zo snel fietsen betekent acht keer meer energieverlies door luchtweerstand. Wil je wat meer voorover fietsen, zoek dan zorgvuldig de juiste afstelling, eventueel met behulp van een meetprogramma bij fietsenmakers. Kettingkast: 4 watt Bij de veelgebruikte Hebie Chainglider (voor fietsen met een naafversnelling) hangt de ketting op de kettingkast. Maar de extra weerstand van 4 watt viel mee. Zeker als je bedenkt dat het vet niet uit de ketting spoelt en de ketting daardoor soepel blijft draaien.
Naafdynamo: 1 watt Een verrassend goed onderdeel is de Shimano Nexus DH3N30 naafdynamo. Als de lamp uit is, is de weerstand nauwelijks meer dan die van een gewone naaf. Conclusie Het verschil tussen de fiets met goede of slechte onderdelen is extreem groot: je moet tweeĂŤnhalf keer zo zwaar trappen. Het loont om kritisch naar de onderdelen te kijken. Met een goede versnellingnaaf, derailleurversnellingen, soepel draaiende ketting, het stuur niet zo hoog en soepele banden die hard genoeg zijn opgepompt, kom je een eind verder.
De snelle fiets
Aanlopende remmen: 2 watt Rollerbrakes lopen altijd aan. Ook als ze goed zijn afgesteld. Toch was het extra benodigde vermogen zeer gering. Er was slechts 2 watt verschil tussen de naven zonder en met rollerbrakes.
12
TestKees special
TestKees special
13
‘Zachte banden slurpen energie’
Hoe heb ik getest? Ik ben begonnen met het opbouwen van een simpel frame met goede onderdelen. In het crankstel heb ik een SRMvermogensmeter gemonteerd. Hiermee kan ik meten met hoeveel energie ik de trappers ronddraai. Telkens heb ik een goed onderdeel door een slechte vervangen. Vervolgens heb ik met een constante snelheid rondjes gefietst in onze testhal. De omstandigheden waren altijd gelijk. Dus nooit tegenwind of regen.
14
TestKees special
TestKees special
15
Altijd op de hoogte blijven van TestKees? Vogelvrije Fietser 36 • no 2 maart-april 2011 • jaargang
Tringtones Utrecht wil geld van fietser Breda en de verdwenen fietstunnel
Word dan lid van de Fietsersbond en ontvang zes keer per jaar het tijdschrift Vogelvrije Fietser. Met natuurlijk in elk nummer productbesprekingen en ander interessant fietsnieuws. Met uw steun kan de Fietsersbond zich extra inzetten voor veilig en plezierig fietsen.
Meld u aan via www.fietsersbond.nl/lid. Als nieuw lid ontvangt u gratis een box met 20 fietsroutekaarten van heel Nederland (winkelwaarde € 24,95). Tevens genieten leden van extra voordelen, zoals kortingen in fietsenwinkels en korting op fietsvakanties, kaarten en gidsen.
s Grati Basiskaart Netwerk LF-routes
Voor fietsvakanties in Nederland
Alle Landelijke Fietsroutes (ruim 4.500 km) Knooppuntroutes 20 landsdekkende kaarten Routeplanningtips
Ruim 10 jaar onmisbaar voor vakantiefietsers